Thực trạng, định hướng và giải pháp phát triển ngành dệt may xuất khẩu Việt Nam

Lêi Më ®Çu B­íc sang thÕ kØ 21 xu thÕ quèc tÕ ho¸ ngµy cµng m¹nh mÏ, ph©n c«ng lao ®éng ngµy cµng s©u s¾c, hÇu hÕt c¸c quèc gia ®Òu më cöa nÒn kinh tÕ ®Ó tËn dông triÖt ®Ó hiÖu qu¶ lîi thÕ so s¸nh cña n­íc m×nh. ViÖt Nam ®ang trong giai ®o¹n ®Çu cña qu¸ tr×nh thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc th× ngµnh dÖt may lµ mét ngµnh ®ãng vai trß quan träng kh«ng thÓ thiÕu trong c«ng cu«c x©y dùng ®Êt n­íc ®i lªn chñ nghÜa x· héi. Bªn c¹nh vai trß cung cÊp hµng ho¸ cho thÞ tr­êng trong n­íc, ngµnh dÖt may hiÖn nay ®· v­¬n ra c¸c thÞ tr­êng n­íc ngoµi, ngµy cµng gi÷ vÞ trÝ quan träng trong nÒn kinh tÕ ViÖt Nam. S¶n phÈm cña ngµnh hiÖn nay ngµy cµng ®a d¹ng phong phó, kh¶ n¨ng c¹nh tranh cao trªn thÞ tr­êng, thu ®­îc mét nguån ngo¹i tÖ lín cho ®Êt n­íc. Víi tèc ®é t¨ng tr­ëng vµ kh¶ n¨ng më réng xuÊt khÈu cña ngµnh, §¶ng vµ Nhµ n­íc ta ®· nhËn thÊy cÇn thóc ®Èy h¬n n÷a xuÊt khÈu dÖt may vµ c¸c mÆt hµng kh¸c v× ®ã lµ gi¶i ph¸p tèt nhÊt cho nÒn kinh tÕ cña n­íc ta. Nhµ n­íc ®· kÞp thêi cã nh÷ng quy ®Þnh nh»m t¹o thuËn lîi cho s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu, cô thÓ lµ chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ theo h­íng thÞ tr­êng më, chuyÓn ®æi c¬ cÊu kinh tÕ vµ ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸-hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. ChÝnh nhê nh÷ng chÝnh s¸ch vµ nh÷ng quy ®Þnh míi ®ã ®· ®­a l¹i cho ngµnh dÖt may nh÷ng ®éng lùc vµ ®Þnh h­íng ph¸t triÓn míi. Trong thêi gian qua, ngµnh dÖt may ViÖt Nam tuy ch­a h¼n lµ ph¸t triÓn m¹nh mÏ nh­ng còng ®ñ ®Ó chøng tá lµ mét ngµnh kinh tÕ mòi nhän cña ®Êt n­íc. Tõ n¨m 1995 tíi nay, s¶n l­îng xuÊt khÈu còng nh­ s¶n l­îng s¶n xuÊt cña ngµnh kh«ng ngõng t¨ng, ®Æc biÖt ®Õn n¨m 2003 nµy ngµnh dÖt may ®· ®¹t thµnh tùu kh¸ ®¸ng kÓ, kim ng¹ch xuÊt khÈu trong 10 th¸ng ®Çu n¨m ®øng ®Çu trong c¸c mÆt hµng xuÊt khÈu v­ît qua c¶ dÇu khÝ. Víi xu h­íng ph¸t triÓn kh«ng ngõng cña ngµnh dÖt may ViÖt Nam trong m«i tr­êng kinh tÕ thÕ giíi nhiÒu biÕn ®éng th× ®©y chÝnh lµ mét sù kiÖn ®¸ng mõng cña ngµnh trong thêi gian qua. Tr­íc nh÷ng thµnh qu¶ to lín ®¸ng tù hµo ®ã, t¸c gi¶ ®· chän ®Ò tµi: "Thùc tr¹ng, ®Þnh h­íng vµ gi¶i ph¸p ph¸t triÓn ngµnh dÖt may xuÊt khÈu ViÖt Nam" víi môc ®Ých ph©n tÝch thùc tr¹ng cña ngµnh dÖt may ViÖt Nam, xu h­íng cña thÞ tr­êng dÖt may thÕ giíi ®¸nh gi¸ nh÷ng thuËn l¬Þ khã kh¨n cña ngµnh dÖt may trong t×nh h×nh hiÖn nay tõ ®ã ®­a ra c¸c biÖn ph¸p thÝch hîp ®Ó n©ng cao tÝnh c¹nh tranh cña mÆt hµng nµy. Kho¸ luËn tèt nghiÖp tËp trung nghiªn cøu thùc tr¹ng n¨ng lùc s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu cña ngµnh dÖt may ViÖt Nam trong nh÷ng n¨m qua, t×nh h×nh tiªu thô hµng dÖt may trªn thÞ tr­êng thÕ giíi. §ång thêi ph©n tÝch nh÷ng t¸c ®éng cña c¸c chÝnh s¸ch quèc gia vµ m«i tr­êng quèc tÕ, ®Æt ngµnh dÖt may cña ViÖt Nam trong xu thÕ toµn cÇu ho¸ kÕt hîp víi ®¸nh gi¸ n¨ng lùc s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu cña mét sè s¶n phÈm dÖt may phæ biÕn cña ViÖt Nam nh­ hµng dÖt kim, dÖt thoi, hµng may s½n, b«ng…Nh÷ng s¶n phÈm kh¸c cña ngµnh dÖt may nh­ hµng dÖt kü thuËt...sÏ kh«ng lµ ®èi t­îng nghiªn cøu cña luËn v¨n nµy. Víi ph­¬ng ph¸p duy vËt biÖn chøng, so s¸nh, tæng hîp ph©n tÝch, kÕt hîp nh÷ng kÕt qu¶ thèng kª víi sù vËn dông lý luËn lµm s¸ng tá nh÷ng vÉn ®Ò nghiªn cøu. H¬n n÷a, kho¸ luËn tèt nghiÖp cßn vËn dông c¸c quan ®iÓm, ®­êng lèi ph¸t triÓn chÝnh s¸ch kinh tÕ cña §¶ng vµ Nhµ n­íc ®Ó kh¸i qu¸t, hÖ thèng vµ kh¼ng ®Þnh c¸c kÕt qu¶ nghiªn cøu. Kho¸ luËn tèt nghiÖp gåm ba ch­¬ng Ch­¬ng I - "Kh¸i qu¸t vÒ ngµnh dÖt may xuÊt khÈu ViÖt Nam vµ thÞ tr­êng tiªu thô hµng dÖt may thÕ giíi" kh¸i qu¸t chung vÒ ngµnh dÖt may xuÊt khÈu ViÖt Nam, qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña ngµnh, nh÷ng lîi thÕ mµ ngµnh cã ®­îc, vai trß vÞ trÝ ®èi víi nÒn kinh tÕ quèc d©n. Ph©n tÝch t×nh h×nh nhËp khÈu hµng dÖt may cña mét sè thÞ tr­êng nhËp khÈu chÝnh nh­ NhËt, Mü, EU. Ch­¬ng III - "Ho¹t ®éng s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu cña ngµnh dÖt may xuÊt khÈu ViÖt nam" sÏ ph©n tÝch cô thÓ vÒ thùc tr¹ng c¬ së s¶n xuÊt, m¸y mãc thiÕt bÞ, c«ng nghÖ, s¶n l­îng, mÆt hµng, h×nh thøc tæ chøc s¶n xuÊt hµng dÖt may xuÊt khÈu. Ph©n tÝch thùc tr¹ng xuÊt khÈu cña ngµnh th«ng qua ph©n tÝch ®¸nh gi¸ kim ng¹ch xuÊt khÈu, chñng lo¹i mÆt hµng, vµ thÞ tr­êng xuÊt khÈu cña ngµnh dÖt may ViÖt Nam. Tõ ®ã ®¸nh gi¸ n¨ng lùc c¹nh tranh cña ngµnh, thÊy ®­îc ®iÓm m¹nh, ®iÓm yÕu, c¬ héi mµ ngµnh cã ®­îc vµ nh÷ng th¸ch thøc mµ ngµnh ®ang vµ sÏ ph¶i ®­¬ng ®Çu trong hiÖn t¹i vµ trong thêi gian tíi. Ch­¬ng III - "C¸c gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cña hµng dÖt may xuÊt khÈu ViÖt Nam" qua viÖc ®¸nh gi¸ s¬ bé vÒ xu h­íng chuyÓn dÞch viÖc s¶n xuÊt hµng dÖt may trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi, nhu cÇu héi nhËp cña ngµnh dÖt may ViÖt Nam, nh÷ng ®Þnh h­íng, môc tiªu ph¸t triÓn cña ngµnh trong t­¬ng lai sÏ ®­a ra nh÷ng gi¶i ph¸p cÇn thiÕt cho ngµnh dÖt may ViÖt Nam ®Ó th¸o gì nh÷ng khã kh¨n tr­íc m¾t, t¹o m«i tr­êng thuËn lîi cho s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu hµng dÖt may, khuyÕn khÝch vµ më réng thÞ tr­êng xuÊt khÈu, n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cho ngµnh dÖt may ®Ó ngµnh trë thµnh mét ngµnh c«ng nghiÖp mòi nhän trong giai ®o¹n ®Çu cña qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. Cuèi cïng em xin ch©n thµnh c¶m ¬n c¸c thÇy c« gi¸o tr­êng ®¹i häc Ngo¹i Th­¬ng, nh÷ng ng­êi ®· truyÒn ®¹t rÊt nhiÒu kiÕn thøc bæ Ých vµ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho em suèt qu¸ tr×nh häc tËp t¹i Tr­êng. §Æc biÖt xin bµy tá lßng biÕt ¬n s©u s¾c ®Õn ThÇy gi¸o NguyÔn Quang HiÖp, ng­êi ®· nhiÖt t×nh h­íng dÉn, ®éng viªn em hoµn thµnh kho¸ luËn tèt nghiÖp nµy. Ch­¬ng I Kh¸i qu¸t vÒ ngµnh dÖt may xuÊt khÈu ViÖt Nam I. Vµi nÐt vÒ ngµnh dÖt may xuÊt khÈu ViÖt Nam Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña ngµnh HiÖn nay ngµnh dÖt may trªn thÕ giíi ®· ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh tùu v­ît bËc ®ã chÝnh lµ thµnh qu¶ ®¸ng tù hµo cña qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn tõ thêi xa x­a cña ngµnh nµy trªn thÕ giíi. Mèc lÞch sö ®¸nh dÊu sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ cña ngµnh dÖt may lµ vµo thÕ kØ 18 khi m¸y dÖt ra ®êi ë n­íc Anh vµ tõ ®ã søc lao ®éng ®· ®­îc thay b»ng m¸y mãc nªn n¨ng suÊt dÖt v¶i t¨ng ch­a tõng thÊy trong lÞch sö loµi ng­êi. Vµ b¾t ®Çu tõ khi cuéc c¸ch m¹ng c«ng nghiÖp diÔn ra th× c¸c thµnh tùu khoa häc kÜ thuËt ®­îc chuyÓn giao vµ cã mÆt ë nhiÒu n­íc trªn thÕ giíi. Kinh tÕ ®êi sèng x· héi ngµy cµng ph¸t triÓn th× nhu cÇu ¨n mÆc kh«ng chØ dõng l¹i ë chç chØ ®Ó phôc vô cho viÖc b¶o vÖ c¬ thÓ, søc khoÎ con ng­êi mµ cßn ®Ó lµm ®Ñp thªm cho cuéc sèng. ë ViÖt Nam, mÆc dï lµ mét n­íc l¹c hËu, kÐm ph¸t triÓn nh­ng so víi ngµnh dÖt may trªn thÕ giíi th× còng cã rÊt nhiÒu ®iÓm næi bËt. Tr­íc ®©y, vµo thêi phong kiÕn khi m¸y mãc, khoa häc kÜ thuËt ch­a ph¸t triÓn ë n­íc ta th× ngµnh dÖt may ViÖt Nam ®· h×nh thµnh tõ ­¬m t¬, dÖt v¶i víi h×nh thøc ®¬n gi¶n th« s¬ nh­ng mang ®Çy kÜ thuËt tinh s¶o vµ cã gi¸ trÞ rÊt cao. Sau ®ã ­¬m t¬ dÖt v¶i ®· trë thµnh mét nghÒ truyÒn thèng cña ViÖt Nam ®­îc truyÒn tõ ®êi nµy qua ®êi kh¸c nhê vµo nh÷ng ®«i bµn tay khÐo lÐo cña ng­êi phô n÷ ViÖt Nam. Dï nh÷ng c«ng viÖc ®ã rÊt gi¶n ®¬n nh­ng chÝnh nh÷ng nghÒ truyÒn thèng nµy ®· t¹o ra mét phong c¸ch rÊt riªng cho ngµnh dÖt may ViÖt Nam ta mµ kh«ng mét n­íc nµo cã ®­îc. Ngµnh dÖt may xuÊt khÈu cña ViÖt Nam b¾t ®Çu ph¸t triÓn tõ nh÷ng n¨m 1958 ë miÒn B¾c vµ ®Õn n¨m 1970 ë miÒn Nam, nh­ng m·i tíi n¨m 1975 khi ®Êt n­íc thèng nhÊt, ngµnh dÖt may míi ®­îc æn ®Þnh. Nhµ m¸y ®­îc h×nh thµnh ë 3 miÒn: miÒn B¾c, miÒn Trung vµ miÒn Nam. C¸c nhµ m¸y nµy ®· thu hót vµ gi¶i quyÕt c«ng ¨n viÖc lµm cho hµng v¹n lao ®éng. Khi ®Êt n­íc võa tho¸t khái ¸ch thèng trÞ, ®ang cßn trong t×nh tr¹ng kinh tÕ tr× trÖ kÐm ph¸t triÓn th× c¸c nhµ m¸y cña ngµnh ®ãng mét vai trß rÊt to lín ®èi víi ®Êt n­íc. Lóc ®Çu, c¸c nhµ m¸y chØ s¶n xuÊt hµng ho¸ ®Ó phôc vô nhu cÇu trong n­íc. S¶n l­îng s¶n xuÊt ra kh«ng nhiÒu v× lóc ®ã m¸y mãc, thiÕt bÞ cßn l¹c hËu, toµn lµ nh÷ng m¸y cò nhËp tõ c¸c n­íc x· héi chñ nghÜa, h¬n n÷a tr×nh ®é qu¶n lý còng cßn rÊt h¹n chÕ. Ngay c¶ hµng s¶n xuÊt ®Ó phôc vô cho nhu cÇu trong n­íc còng kh«ng ®¸p øng ®ñ yªu cÇu vÒ chÊt l­îng, mÉu m· cßn nghÌo nµn Ýt ái. Thêi k× tõ n¨m 1975 ®Õn n¨m 1985 nÒn kinh tÕ n­íc ta ho¹t ®éng theo c¬ chÕ tËp trung bao cÊp, ®Çu vµo vµ ®Çu ra cña s¶n xuÊt ®­îc cung øng theo chØ tiªu cña Nhµ n­íc, viÖc s¶n xuÊt vµ qu¶n lý theo ngµnh khÐp kÝn vµ h­íng vµo nhu cÇu tiªu dïng néi ®Þa lµ chÝnh cßn xuÊt khÈu trong giai ®o¹n nµy chØ thùc hiÖn trong khu«n khæ HiÖp ®Þnh vµ NghÞ ®Þnh th­ cña n­íc ta kÝ kÕt víi khu vùc §«ng ¢u - Liªn X« tr­íc ®©y. Do ®ã ngµnh dÖt may ViÖt Nam xuÊt khÈu ®i n­íc ngoµi chñ yÕu lµ sang thÞ tr­êng Liªn X« vµ thÞ tr­êng §«ng ¢u. Tuy nhiªn, hµng xuÊt khÈu chñ yÕu lµ gia c«ng hµng b¶o hé lao ®éng cho hai thÞ tr­êng nµy víi nguyªn liÖu, thiÕt bÞ do hä cung cÊp. S¶n l­îng dÖt may cho tíi n¨m 1980 ®¹t 50 triÖu s¶n phÈm c¸c lo¹i, 80% xuÊt sang Liªn X« cßn l¹i lµ §«ng ¢u vµ khu vùc II. §Õn cuèi n¨m 1990, khi hÖ thèng c¸c n­íc x· héi chñ nghÜa bÞ tan r·, n­íc ta r¬i vµo thÕ hoµn toµn c« lËp so víi nhiÒu n­íc lín m¹nh kh¸c, thÞ tr­êng xuÊt khÈu bÞ ¶nh h­ëng m¹nh mÏ. NÒn kinh tÕ n­íc ta trë nªn ®×nh trÖ, thÊt nghiÖp t¨ng, nhiÒu xÝ nghiÖp bÞ ®ãng cöa, ngµnh dÖt may còng kh«ng tho¸t khái t×nh tr¹ng nµy. Cïng thêi gian ®ã §¶ng vµ Nhµ n­íc ta b¾t ®Çu chÝnh s¸ch ®æi míi nÒn kinh tÕ, chuyÓn ®æi tõ kinh tÕ bao cÊp sang c¬ chÕ qu¶n lý tù h¹ch to¸n kinh doanh x· héi chñ nghÜa. Thêi k× nµy, ngµnh dÖt may gÆp nhiÒu khã kh¨n ph¶i ®èi mÆt víi viÖc: thiÕu vèn, thiÕu c«ng nghÖ, ®Æc biÖt thiÕu ®èi t¸c ®Çu mèi tiªu thô hµng ho¸. Trong nhiÒu n¨m qua ngµnh ®· ph¶i ®­a ra nhiÒu chiÕn l­îc, biÖn ph¸p ®Ó duy tr× s¶n xuÊt, ®¶m b¶o cung cÊp s¶n phÈm cho thÞ tr­êng néi ®Þa ®¸p øng nhu cÇu tiªu dïng ®ång thêi tù lo vèn ®æi míi thiÕt bÞ, t¨ng c­êng thiÕt bÞ chuyªn dïng, ¸p dông khoa häc kÜ thuËt tiªn tiÕn, hoµn thiÖn dÇn hÖ thèng qu¶n lÝ tæ chøc… Giai ®o¹n 1990 - 1995 nhê cã chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn ®· t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho sù ph¸t triÓn cña ngµnh dÖt may ViÖt Nam. MÆc dï ph¸t triÓn chËm h¬n so víi c¸c n­íc l¸ng giÒng Ch©u ¸, nh­ng ngµnh ®· tù ®øng dËy v­¬n lªn, ph¸t triÓn mét c¸ch ®Çy Ên t­îng. B­íc ®Çu n¨m 1993 kim ng¹ch xuÊt khÈu ®¹t 350 triÖu USD vµ ®Õn cuèi n¨m 1997 xuÊt khÈu ®¹t 1,35 tû USD. Kh«ng dõng l¹i ë con sè nµy, hµng dÖt may xuÊt khÈu ®· trë thµnh mét trong 10 mÆt hµng xuÊt khÈu mòi nhän cña ViÖt Nam n»m trong chiÕn l­îc ph¸t triÓn CNH, H§H cña ®Êt n­íc trong thêi gian tíi. N¨m 2002, kim ng¹ch xuÊt khÈu ®¹t 2,75 tû USD, trong 8 th¸ng ®Çu n¨m 2003 nµy kim ng¹ch xuÊt khÈu ®¹t ®­îc xÊp xØ 2,597 tû USD vµ dù kiÕn ®Õn cuèi n¨m 2003 kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng dÖt may sÏ ®¹t ®­îc 3,5 tû USD. Víi tèc ®é t¨ng m¹nh cña c«ng nghiÖp dÖt may n­íc ta hiÖn nay, c¸c chuyªn gia cã thÓ kh¼ng ®Þnh ngµnh dÖt may cã thÓ ®¹t môc tiªu 4,5 - 5 tû USD xuÊt khÈu vµo n¨m 2005 vµ ®Õn n¨m 2010 lµ 8 tû USD. (Nguån: Thêi b¸o kinh tÕ ViÖt Nam sè 143 - ngµy 2 th¸ng 8 n¨m 2003). C¸c mÆt hµng dÖt may xuÊt khÈu còng t­¬ng ®èi phong phó, ®a d¹ng, mÉu m· dÇn dÇn ®­îc c¶i tiÕn ®¸p øng ®­îc nhu cÇu cña ng­êi tiªu dïng trong vµ ngoµi n­íc. B­íc ®Çu, ngµnh dÖt may ViÖt Nam ®· cã tªn tuæi trªn mét sè thÞ tr­êng lín trªn thÕ giíi: EU, MÜ, NhËt…t¹o nguån thu ngo¹i tÖ ®¸ng kÓ cho ®Êt n­íc. §Æc biÖt ngµy 23 th¸ng 4 n¨m 2001 Thñ t­íng ChÝnh Phñ ®· phª duyÖt chiÕn l­îc ph¸t triÓn ngµnh dÖt may ®Õn n¨m 2010 theo Q§ sè 55/2001/Q§-TTg. Víi chiÕn l­îc nµy ngµnh dÖt may cã nhiÒu c¬ héi míi ®Ó ph¸t triÓn ®ã lµ: ChÝnh phñ cã nhiÒu chÝnh s¸ch ®Çu t­ hç trî, khuyÕn khÝch ph¸t triÓn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh nh­ ®­îc h­ëng ­u ®·i vÒ tÝn dông ®Çu t­, ®­îc Ng©n hµng ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn, c¸c Ng©n hµng th­¬ng m¹i quèc doanh b¶o l·nh hoÆc cho vay tÝn dông xuÊt khÈu, cho vay ®Çu t­ më réng s¶n xuÊt kinh doanh víi l·i suÊt ­u ®·i, ®­îc h­ëng thuÕ thu nhËp ­u ®·i 25%. HiÖn nay, ngµnh dÖt may xuÊt khÈu ViÖt Nam ®ang tõng b­íc ®æi míi ®Ó héi nhËp vµo xu thÕ toµn cÇu ho¸ cña c¶ thÕ giíi. Lîi thÕ ph¸t triÓn cña ngµnh dÖt may xuÊt khÈu ViÖt Nam Thùc tÕ cho thÊy trong vµi n¨m gÇn ®©y quÇn ¸o, s¶n phÈm cña ngµnh dÖt may do c¸c c¬ së trong n­íc s¶n xuÊt, chÊt l­îng ngµy cµng ®­îc n©ng cao, mÉu m· phong phó ®a d¹ng, tiªu thô víi khèi l­îng lín trªn thÞ tr­êng. NhiÒu ng­êi tiªu dïng ®· nhËn xÐt: trong khi chÊt l­îng hµng ho¸ kh«ng kÐm hµng ngo¹i th× kiÓu d¸ng vµ mÉu m· l¹i phï hîp h¬n, gi¸ c¶ rÎ h¬n. Nh÷ng thµnh tùu mµ ngµnh dÖt may xuÊt khÈu ®· ®¹t ®­îc trong thêi gian gÇn ®©y chñ yÕu lµ nhê vµo nhiÒu yÕu tè thuËn lîi s½n cã cña ViÖt Nam. Víi sè d©n trªn 80 triÖu ng­êi, tû lÖ n÷ giíi l¹i rÊt lín, ®ã lµ ®éi ngò lao ®éng rÊt phï hîp cho ngµnh dÖt may, mét ngµnh ®ßi hái sù tØ mØ khÐo lÐo, cÇn mÉn. Ng­êi d©n ViÖt Nam ®Æc biÖt lµ phô n÷ ViÖt Nam næi tiÕng lµ nh÷ng ng­êi siªng n¨ng chuyªn cÇn, th«ng minh, nhanh nhÑn th¸o v¸t, lµ ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho ngµnh dÖt may ViÖt Nam. ë ViÖt Nam gi¸ nh©n c«ng thÊp ë møc d­íi 2,5 USD/giê (thuéc lo¹i thÊp nhÊt trong khu vùc). Chi phÝ ®Çu t­ thÊp nhê cã s½n nhµ x­ëng cho thuª víi gi¸ rÎ cña c¸c tæ chøc Nhµ n­íc vµ tiÕp cËn ®­îc nhiÒu chñng lo¹i thiÕt bÞ c¬ b¶n kh«ng ®¾t tiÒn míi còng nh­ ®· qua sö dông cña mét sè n­íc th× chi phÝ s¶n xuÊt dÖt may cña ViÖt Nam lµ thÊp 0,08 USD (cfsx/phót) (CFSX: chi phÝ s¶n xuÊt) thÊp h¬n møc b×nh qu©n lµ 0,13 USD b»ng chi phÝ s¶n xuÊt ë Banglades, thÊp h¬n so víi Trung Quèc (0,09 USD ). B¶ng gi¸ thµnh s¶n xuÊt tÝnh theo c¸c n­íc N­íc Chi phÝ s¶n xuÊt (USD) (kh«ng gåm chi phÝ vËn chuyÓn) Xu h­íng Trung Quèc 0,09 æn ®Þnh Hång K«ng 0,19 æn ®Þnh Th¸i Lan 0,16 T¨ng §µi Loan 0,2 T¨ng m¹nh Indonesi 0,10 æn ®Þnh ViÖt Nam 0,08 æn ®Þnh Trung B×nh 0,13 Nguån: Ph©n tÝch chi phÝ s¶n xuÊt SECO, 2001 Ngµnh dÖt may lµ ngµnh kh«ng ®ßi hái ph¶i cã nhiÒu vèn ®Çu t­ lín. §Ó cã thÓ x©y dùng chç lµm viÖc cho ngµnh dÖt may th× vèn bá ra kh«ng nhiÒu vµ thu håi vèn còng kh¸ nhanh. §èi víi ViÖt Nam mét quèc gia cßn nhiÒu khã kh¨n vÒ vèn ®Çu t­ th× ®©y lµ mét ngµnh rÊt thÝch hîp ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ. Còng chÝnh v× thÕ mµ c¸c c¬ së s¶n xuÊt dÖt may xuÊt khÈu ngµy cµng t¨ng vµ ph¸t triÓn m¹nh. Ngoµi ra, c¸c c«ng ty trong khu vùc ®ãng mét vai trß quan träng trong viÖc cung cÊp c¸c mèi liªn kÕt marketing thiÕt yÕu víi thÞ tr­êng tiªu thô vµ cung cÊp gÇn nh­ toµn bé nguyªn liÖu cÇn thiÕt. C¸c ®èi t¸c th­¬ng m¹i khu vùc Ch©u ¸ vµ liªn minh Ch©u ¢u (EU) ®· ®em ®Õn cho ViÖt Nam nh÷ng c¬ héi rÊt lín trong viÖc tiÕp cËn thÞ tr­êng n­íc ngoµi, ®iÒu nµy ý nghÜa rÊt quan träng ®èi víi ViÖt Nam trong bèi c¶nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. Tuy nhiªn, nãi vËy kh«ng ph¶i ngµnh dÖt may cña ViÖt Nam hoµn toµn chØ cã thuËn lîi trªn con ®­êng ph¸t triÓn. Trong giai ®o¹n hiÖn nay nÒn kinh tÕ c¸c n­íc ®ang bÞ gi¶m sót, thÞ tr­êng bÞ co hÑp l¹i, ngµnh dÖt may bÞ chÞu nhiÒu ¶nh h­ëng lín cña nÒn kinh tÕ thÕ giíi. H¬n n÷a, ngµnh dÖt may xuÊt khÈu cña ViÖt Nam hiÖn nay vÉn cßn nhiÒu yÕu kÐm nh­ vÊn ®Ò vÒ n¨ng lùc s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp cßn nhá bÐ c¶ vÒ quy m« lÉn c«ng suÊt, chÊt l­îng s¶n phÈm s¶n xuÊt ra ch­a thËt sù ®em l¹i uy tÝn cho doanh nghiÖp, tr×nh ®é c«ng nghÖ cña ngµnh cßn l¹c hËu so víi c¸c n­íc trong khu vùc tõ 10 ®Õn 20 n¨m, nguyªn phô liÖu cho s¶n xuÊt cung cÊp kh«ng æn ®Þnh, cã rÊt nhiÒu nguyªn phô liÖu mµ trong n­íc kh«ng s¶n xuÊt ®­îc nªn chñ yÕu dùa vµo nhËp khÈu, v× vËy gi¸ thµnh so víi c¸c n­íc trong khu vùc cßn cao h¬n rÊt nhiÒu. Víi nh÷ng yÕu kÐm cña ngµnh dÖt may ViÖt Nam hiÖn nay ®· lµm gi¶m søc c¹nh tranh cña mÆt hµng nµy trªn thÞ tr­êng trong khu vùc vµ trªn thÞ tr­êng quèc tÕ do ®ã ngµnh ®ang nç lùc ®Çu t­, ®­a ra c¸c biÖn ph¸p nh»m t¨ng c­êng søc c¹nh tranh vµ kh¼ng ®Þnh uy tÝn mÆt hµng dÖt may cña ViÖt Nam ë thÞ tr­êng trong vµ ngoµi n­íc. VÞ trÝ vµ vai trß cña xuÊt khÈu dÖt may ®èi víi sù ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ quèc d©n. Ngµnh dÖt may ®· t¹o ra s¶n phÈm rÊt quan träng kh«ng thÓ thiÕu ®èi víi cuéc sèng cña mçi ng­êi. Trong 10 n¨m qua ngµnh dÖt may xuÊt khÈu ®· trë thµnh mét ngµnh c«ng nghiÖp mòi nhän trong nÒn kinh tÕ quèc d©n, cã nh÷ng b­íc tiÕn bé v­ît bËc trong lÜnh vùc xuÊt khÈu víi tèc ®é t¨ng tr­ëng b×nh qu©n lµ 24,8%/n¨m, v­ît lªn ®øng ë vÞ trÝ thø nhÊt trong c¶ n­íc vÒ kim ng¹ch xuÊt khÈu, v­ît c¶ qua ngµnh dÇu khÝ. MÆt hµng dÖt may ®· trë thµnh mét trong 10 mÆt hµng xuÊt khÈu chñ lùc cña ViÖt Nam trong chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ, gãp phÇn thóc ®Èy nhanh tù do ho¸ th­¬ng m¹i. MÆc dï hiÖn nay ngµnh dÖt may ViÖt Nam cßn nhiÒu ®iÓm yÕu kÐm, bÊt cËp nh­ng còng cã ý nghÜa to lín ®èi víi sù t¨ng tr­ëng kinh tÕ ViÖt Nam trong thêi gian qua. XuÊt khÈu dÖt may t¨ng lªn t¹o ®µ cho c¸c doanh nghiÖp më réng s¶n xuÊt gãp phÇn gi¶i quyÕt c«ng ¨n viÖc lµm cho ®éi ngò lao ®éng d­ thõa ngµy cµng t¨ng m¹nh cña ViÖt Nam. H¬n 10 n¨m qua ngµnh ®· thu hót h¬n nöa triÖu lao ®éng trong c¶ n­íc. MÆt kh¸c nhê cã sù t¨ng tr­ëng m¹nh cña xuÊt khÈu nªn ®· ®em l¹i nguån thu ngo¹i tÖ cho ®Êt n­íc, ®ång thêi gãp phÇn chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ theo h­íng c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸. VÞ trÝ cña ngµnh dÖt may xuÊt khÈu ®èi víi nÒn kinh tÕ quèc d©n ChØ sè §¬n vÞ 1995 1999 2000 2001 1.GDP Tû VN§ 228,892 339,942 444,139 474,340 2.CNN Tû VN§ 34,318 70,767 82,992 94,780 3.Ngµnh dÖt may Tû VN§ 3,100 7,700 9,120 10,260 4.TØ lÖ 3/2 % 9,03 10,88 11,0 10,8 5.TØ lÖ 3/1 % 1,4 1,9 2,1 2,1 6. Tæng gi¸ trÞ XK TriÖu USD 5.449 11.540 14.308 15.810 7.XK dÖt may TriÖu USD 850 1.747 1.892 1.962 8.Tû lÖ 7/6 % 15,6 15,1 13,2 12,4 Nguån: Theo thèng kª cña HiÖp héi VITAS, n¨m 2001 NÕu nh­ ngµnh dÖt may vµo n¨m 1995 chØ chiÕm 3,1% trong toµn ngµnh c«ng nghiÖp nhÑ th× ®Õn n¨m 2001 ®· t¨ng lªn 10,26%, chiÕm 21% trong GDP, gãp phÇn lµm t¨ng GDP cña c¶ n­íc. XuÊt khÈu mÆt hµng dÖt may ®ãng mét vai trß ®¸ng kÓ vµo sù t¨ng tr­ëng cña kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng ho¸ n­íc ta trong thêi gian qua. N¨m 1995 xuÊt khÈu dÖt may chØ ®¹t 850 triÖu USD ®Õn n¨m 2001 con sè ®· t¨ng lªn lµ 1,962 tû USD vµ n¨m 2002 ®¹t kim ngach xuÊt khÈu lµ 2,752 tû USD, v­ît møc kÕ ho¹ch mµ ngµnh ®· ®Æt ra trong n¨m 2002. Qua ®©y ta thÊy xuÊt khÈu mÆt hµng dÖt may cña ViÖt Nam trong thêi gian gÇn ®©y rÊt cã hiÖu qu¶. II. Kh¸i qu¸t vÒ t×nh h×nh nhËp khÈu, tiªu thô hµng dÖt may trªn thÕ giíi Dung l­îng thÞ tr­êng thÕ giíi vÒ hµng dÖt may Trªn thÕ giíi hiÖn nay cã kho¶ng 194 quèc gia s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu hµng dÖt may. Nhu cÇu vÒ hµng dÖt may trªn thÕ giíi kh«ng ph¶i lµ nhá. Nh÷ng n¨m gÇn ®©y sau cuéc khñng ho¶ng tiÒn tÖ ë khu vùc Ch©u ¸, tõ n¨m 2002 trë ®i, kinh tÕ thÕ giíi ®· håi phôc, nhu cÇu tiªu thô hµng dÖt may còng t¨ng lªn, nhÊt lµ t¹i c¸c n­íc Ch©u ¸. B­íc sang thÕ kØ míi nµy, ngµnh gia c«ng sîi Ch©u ¸ sÏ ph¸t triÓn trong m«i tr­êng cã nhiÒu thuËn lîi, ngµnh may mÆc còng ®ãng gãp mét vai trß hÕt søc quan träng trong nÒn kinh tÕ mçi n­íc trong khu vùc. T×nh h×nh nhËp khÈu hµng dÖt may trªn thÕ giíi 　　　 (§¬n vÞ: TriÖu USD) N¨m 1990 1995 1999 2000 2001 May 112074 170325 200648 214123 209645 DÖt 131564 148055 142954 149370 138590 Tæng céng 243638 318380 343602 363493 348235 Nguån: Theo thèng kª hµng n¨m cña ASEAN Textile Nhu cÇu nhËp khÈu hµng dÖt may trªn thÕ giíi ngµy cµng gia t¨ng m¹nh. N¨m 2000 kim ng¹ch nhËp khÈu hµng dÖt may cña thÕ giíi ®· t¨ng lªn 363,493 tû USD trong ®ã mÆt hµng may mÆc t¨ng lªn lµ 214,12 tû USD t­¬ng ®­¬ng 6,7% so víi n¨m 1999 vµ t¨ng lªn 91% so víi n¨m 1990. §èi víi mÆt hµng dÖt, kim ng¹ch nhËp khÈu lµ 149,370 tû USD t¨ng 4,5% so víi n¨m 1999; vµ t¨ng 13,5% so víi kim ng¹ch nhËp khÈu n¨m 1990. Qua b¶ng ta cã thÓ thÊy, l­îng nhËp khÈu vÒ hµng may mÆc t¨ng lªn rÊt lín tõ n¨m 1990 ®Õn n¨m 2000, cßn l­îng nhËp khÈu vÒ hµng dÖt th× t¨ng kh«ng ®¸ng kÓ. Tuy nhiªn ®Õn n¨m 2001 th× l­îng nhËp khÈu hµng dÖt may bÞ ch÷ng l¹i, tæng kim ng¹ch nhËp khÈu cña thÕ giíi chØ ®¹t 348,235 tû USD gi¶m ®i 4,2% so víi n¨m 2000. Hµng dÖt gi¶m 10,788 tû USD t­¬ng ®­¬ng 52,25%. Nguyªn nh©n lµ do nhu cÇu cña thÞ tr­êng thÕ giíi gi¶m m¹nh ®èi víi hµng dÖt, ®ång thêi do nÒn kinh tÕ thÕ giíi gÆp nhiÒu khã kh¨n ®Æc biÖt lµ 2 nÒn kinh tÕ lín nhÊt thÕ giíi lµ Mü vµ NhËt ®ang r¬i vµo t×nh h×nh khñng ho¶ng, nÒn kinh tÕ bÞ ®×nh trÖ. T¹i Mü vµ NhËt B¶n l­îng hµng dÖt may nhËp khÈu tõ c¸c n­íc trªn thÕ giíi gi¶m ®¸ng kÓ. Trong ®ã t¹i thÞ tr­êng Mü l­îng nhËp khÈu hµng may mÆc gi¶m 724 triÖu USD, cßn l­îng hµng dÖt nhËp khÈu vµo thÞ tr­êng nµy còng gi¶m 484 triÖu USD. ThÞ tr­êng NhËt nhËp khÈu hµng dÖt gi¶m ®i 190 triÖu USD, hµng may mÆc gi¶m 516 triÖu USD. Ngoµi ra, thÞ tr­êng EU lµ mét trong nh÷ng thÞ tr­êng lín cña thÕ giíi vÒ tiªu thô hµng dÖt may th× l­îng nhËp khÈu còng bÞ gi¶m xuèng ®¸ng kÓ, nhËp khÈu hµng may mÆc gi¶m 812 triÖu USD, hµng dÖt gi¶m 3086 triÖu USD. T×nh h×nh nhËp khÈu hµng dÖt may cña mét sè thÞ tr­êng lín trªn thÕ giíi (§¬n vÞ: Tû USD) ThÞ N¨m 1990 N¨m 1995 N¨m 1999 N¨m 2000 N¨m 2001 tr­êng DÖt May DÖt May DÖt May DÖt May DÖt May EU 50.370 56.844 57.227 74.183 51.037 82.204 48.706 80.084 45.620 79.263 NhËt 4.106 8.737 5.985 18.758 40547 16.402 4.939 19.709 4.749 19.148 Mü 6.370 26.977 10.441 41.376 14.305 58.785 16.008 67.115 15.492 66.391 TQ, HK 10.182 6.913 16.895 12.654 12.652 14.757 13.717 16.008 12.177 16.098 ¬ TQ, HK: Trung Quèc vµ Hång K«ng Nguån: Thèng kª hµng n¨m cña ASEAN Textile n¨m 2001 Nh×n chung nhu cÇu mÆt hµng dÖt may trªn thÕ giíi t¨ng nhanh (trõ tr­êng hîp n¨m 2001 lµ ngo¹i lÖ do ¶nh h­ëng cña nÒn kinh tÕ Mü, NhËt bÞ khñng ho¶ng). Trong ®ã ta còng thÊy râ, hµng n¨m thÞ tr­êng EU tiªu thô mét khèi l­îng lín hµng dÖt may (c¶ mÆt hµng dÖt kim vµ hµng may mÆc). Do ®ã ®Ó ®Èy m¹nh xuÊt khÈu hµng dÖt kim th× cÇn ®Èy m¹nh xuÊt khÈu mÆt hµng nµy vµo thÞ tr­êng EU vµ thÞ tr­êng NhËt B¶n lµ tèt nhÊt. HiÖn nay, trªn thÕ giíi NhËt vµ Mü lµ 2 quèc gia tiªu thô hµng dÖt may nhiÒu nhÊt thÕ giíi, ®Æc biÖt lµ hµng Trung Quèc. §Ó c¹nh tranh víi hµng Trung Quèc, Mü cã thÓ sÏ ®iÒu chØnh nguån hµng nhËp khÈu. T¹i Mü, gi¸ c¹nh tranh rÊt gay g¾t, nhu cÇu tiªu dïng ®ang dÇn thu hÑp l¹i nªn gi¸ c¶ ë thÞ tr­êng nµy ®ang gi¶m liªn tiÕp. §ång thêi Mü còng ®ang h¹n chÕ viÖc xuÊt khÈu hµng dÖt may tõ c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn ®©y lµ ®iÒu bÊt lîi cho n­íc ta khi xuÊt khÈu vµo Mü. Cßn NhËt B¶n lµ n­íc kh«ng cã h¹n ng¹ch h¹n chÕ nhËp khÈu vÒ mÆt hµng dÖt may nªn thÞ phÇn hµng dÖt may cña Trung Quèc chiÕm h¬n 80% tæng nhËp khÈu hµng dÖt may vµo thÞ tr­êng nµy. ViÖt Nam ®ang tËp trung ®Èy m¹nh xuÊt khÈu vµo thÞ tr­êng Mü, NhËt vµ EU. Tuy nhiªn, ®Ó thùc hiÖn thµnh c«ng ®iÒu nµy th× ViÖt Nam cßn ph¶i ®èi mÆt víi kh«ng Ýt khã kh¨n. §Æc ®iÓm mét sè thÞ tr­êng nhËp khÈu chÝnh ThÞ tr­êng Mü ThÞ tr­êng Mü lµ mét thÞ tr­êng lín vµ n¨ng ®éng nhÊt thÕ giíi. Nhu cÇu tiªu dïng ë thÞ tr­êng nµy lµ rÊt lín. Víi d©n sè h¬n 280 triÖu ng­êi, vµo n¨m 2001 ng­êi d©n ë Mü tiªu thô tíi 272 tû USD cho quÇn ¸o, b×nh qu©n mét ng­êi Mü mua kho¶ng 54 bé quÇn ¸o. §©y lµ thÞ tr­êng lín mµ nhiÒu n¨m qua Trung Quèc ®ang lµ nhµ xuÊt khÈu lín. MÆc dï hµng ViÖt Nam vÉn kÐm chÊt l­îng so víi hµng Trung Quèc nh­ng hiÖn nay ë thÞ tr­êng Mü nh÷ng nhµ nhËp khÈu lín ®ang muèn t×m nhµ cung cÊp kh¸c thay thÕ nhµ cung cÊp Trung Quèc ®Æc biÖt sau n¨m 2005 khi mäi quy ®Þnh vÒ h¹n ng¹ch bÞ dì bá. §©y lµ mét thuËn lîi lín ®èi víi ngµnh dÖt may ViÖt Nam. Bªn phÝa ®èi t¸c Mü rÊt chó träng ®Õn thêi gian giao hµng vµ chÊt l­îng s¶n phÈm. Ng­êi tiªu dïng Mü lµ nh÷ng ng­êi ®· quen dïng hµng hiÖu cã tªn tuæi (mÆc dï s¶n phÈm ®ã ®· ®­îc may mÆc hay gia c«ng t¹i ViÖt Nam). Nh÷ng hµng hiÖu næi tiÕng lµ nh÷ng s¶n phÈm dÔ dµng ®­îc chÊp nhËn ë thÞ tr­êng nµy. Tiªu chuÈn nhËp khÈu cña thÞ tr­êng Hoa Kú ®Æt ra còng t­¬ng ®èi kh¾t khe. C¸c c«ng ty dÖt may xuÊt khÈu cÇn ®¹t tiªu chuÈn ISO 9.000, ISO 14.000, SA 8000, WRPA…§©y lµ mét yªu cÇu hoµn toµn míi ®èi víi phÝa ViÖt Nam. HiÖn nay Tæng c«ng ty dÖt may ViÖt Nam cã 28 doanh nghiÖp thùc hiÖn theo hÖ thèng qu¶n lý chÊt l­îng ISO 9000, 2 doanh nghiÖp thùc hiÖn ISO 14.000, 4 doanh nghiÖp thùc hiÖn SA 8.000. Tr­íc m¾t, phÝa Mü yªu cÇu c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam lµm theo SA 8000, khi ch­a cã chøng chØ, nh»m ®¸p øng ®­îc nh÷ng ®iÒu kiÖn m«i tr­êng lµm viÖc cña ng­êi lao ®éng. C¸c doanh nghiÖp dÖt may ViÖt Nam ®ang nç lùc n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm, c¶i t¹o ®iÒu kiÖn lao ®éng ®Ó ®¸p øng ®­îc nh÷ng yªu cÇu cña thÞ tr­êng nµy. HiÖn nay, hµng may mÆc ViÖt Nam cßn ®ang ë møc thang ®iÓm thÊp trong ®¸nh gi¸ chÊt l­îng cña ng­êi tiªu dïng Mü - theo ®¸nh gi¸ cña hiÖp héi dÖt may vµ da giÇy Mü (AAFA). V× vËy, doanh nghiÖp ViÖt Nam muèn vµo thÞ tr­êng nµy cÇn ph¶i hÕt søc nç lùc. H¬n n÷a, doanh nghiÖp Mü còng nh×n vµo kh¶ n¨ng cung cÊp h¹n ng¹ch xuÊt khÈu, c¸c ch­¬ng tr×nh ­u ®·i thuÕ quan, nguån cung cÊp nguyªn liÖu, chÊt l­îng lao ®éng, sù æn ®Þnh cña ®ång tiÒn, n¨ng lùc xuÊt khÈu, møc ®é tu©n thñ c¸c thñ tôc h¶i quan Mü, m«i tr­êng lao ®éng…AAFA tá râ th¸i ®é: “C¸c b¹n cÇn ph¶i s¶n xuÊt c¸i chóng t«i cÇn, cÇn kiªn nhÉn víi thÞ tr­êng Mü vµ chóng t«i sÏ kiªn nhÉn víi b¹n”. AAFA dù b¸o, c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ph¶i t¨ng n¨ng suÊt 50% míi cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh l©u dµi trªn thÞ tr­êng dï lµ hµng ®ã cã gi¸ c¶ thÊp. Ngoµi ra, khi th©m nhËp vµo thÞ tr­êng nµy th× c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam cÇn hiÓu r»ng ®©y lµ mét thÞ tr­êng cã hÖ thèng ph¸p luËt hoµn thiÖn nh­ng ®Çy phøc t¹p. Muèn th©m nhËp vµo thÞ tr­êng nµy cÇn n¾m ®­îc ph¸p luËt chÝnh s¸ch th­¬ng m¹i cña Mü, c¸c ¸n lÖ, c¸c cam kÕt cña ViÖt Nam trong HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ®Ó giµnh quyÒn chñ ®éng. HiÖn t¹i ë Mü cã 4 lo¹i luËt ph¸p b¶o hé mËu dÞch mµ c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam sÏ th­êng gÆp ph¶i lµ: LuËt qu¶n lý nhËp khÈu b¶o vÖ kinh tÕ néi ®Þa b»ng c¸c biÖn ph¸p trõng ph¹t hoÆc h¹n chÕ nhËp khÈu; LuËt qu¶n lý xuÊt khÈu nh»m h¹n chÕ xuÊt khÈu nh÷ng mÆt hµng hay b¸n hµng cho nh÷ng n­íc mµ Mü muèn h¹n chÕ vµ khuyÕn khÝch xuÊt khÈu nh÷ng mÆt hµng cã lîi cho Mü; LuËt qu¶n lý xuÊt khÈu v× c¸c lý do an ninh chÝnh trÞ hay an ninh kinh tÕ; LuËt vÒ tiªu dïng ho¸ th­¬ng m¹i vµ cÊm ph©n biÖt ®èi xö. Sau sù kiÖn ngµy 1 th¸ng 9 n¨m 2001, Mü quan t©m nhiÒu ®Õn xuÊt xø hµng ho¸, còng nh­ th«ng tin liªn quan vÒ hµng ho¸ xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng Mü ph¶i ®Çy ®ñ, nÕu kh«ng hµng tíi Mü sÏ gÆp nhiÒu khã kh¨n ¶nh h­ëng trùc tiÕp tíi tiÕn ®é giao hµng, nhiÒu khi vi ph¹m hîp ®ång ®· kÝ kÕt. Bªn phÝa ViÖt Nam cÇn thËn träng tr¸nh x¶y ra tranh chÊp th­¬ng m¹i víi Mü, v× khi hîp ®ång ®· x¶y ra tranh chÊp th× rÊt khã kÐo ®èi t¸c Mü trë l¹i. ThÞ tr­êng EU EU lµ mét thÞ tr­êng nhËp khÈu hµng dÖt may lín cña ViÖt Nam sau NhËt B¶n. Tuy nhiªn, khi xuÊt khÈu vµo thÞ tr­êng EU th× mÆt hµng dÖt may xuÊt khÈu cña ta gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n. EU lµ mét thÞ tr­êng lín víi 378,5 triÖu d©n, tæng s¶n phÈm quèc néi (GDP) ®¹t trªn 8.400 tû euro, søc tiªu thô v¶i t­¬ng ®èi cao 17kg/ ng­êi, mçi n¨m EU nhËp khÈu b×nh qu©n 63 tû USD quÇn ¸o, trong ®ã cã kho¶ng 35% lµ nhËp khÈu tõ Ch©u ¸, do vËy thÞ tr­êng EU lµ thÞ tr­êng kh«ng thÓ bá qua cña c¸c doanh nghiÖp dÖt may ViÖt Nam. HiÖn nay, ®ång EURO ®ang cã chiÒu h­íng t¨ng gi¸ so víi ®ång USD. Do ®ã ®©y lµ mét c¬ héi thuËn lîi ®èi víi ViÖt Nam khi xuÊt khÈu vµo thÞ tr­êng EU. V× tû gi¸ gi÷a ®ång Euro vµ VND ®ang t¨ng th× hµng ho¸ cña ViÖt Nam so víi hµng ho¸ cña c¸c n­íc EU lµ t­¬ng ®èi rÎ h¬n do ®ã thóc ®Èy EU nhËp khÈu hµng ho¸ tõ n­íc ngoµi ®Æc biÖt lµ ViÖt Nam nhiÒu h¬n. Lêi khuyªn tõ ®¹i diÖn phßng Th­¬ng M¹i - C«ng NghiÖp Ch©u ¢u (EURO CHAM) t¹i thµnh phè Hå ChÝ Minh vÒ kÕ ho¹ch xuÊt khÈu hµng ho¸ cña ViÖt Nam sang EU: c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam nªn tiÕn nhanh vµo EU vµ muèn xuÊt ®­îc hµng vµo n¨m 2004 th× ph¶i b¾t ®Çu xóc tiÕn ngay tõ b©y giê. Lóng tóng cña nhiÒu doanh nghiÖp ViÖt Nam hiÖn nay vÉn lµ th«ng tin: nªn xuÊt g×, xuÊt nh­ thÕ nµo? EU cã 15 quèc gia vµ mçi quèc gia lµ mét thÞ tr­êng cã thÞ hiÕu vµ nhu cÇu kh¸c nhau. Tuy nhiªn, theo EURO CHAM, hµng dÖt may Thæ NhÜ K× vµ Trung Quèc hiÖn nay ®ang trµn ngËp EU. Khi ®­a ra hµng dÖt may vµo thÞ tr­êng EU cÇn chó ý ®iÒu kiÖn khÝ hËu, thÞ hiÕu tõng vïng ®Ó cã hµng ho¸ thÝch hîp: vÝ dô ng­êi Italia th­êng thÝch mµu s¾c sÆc sì nh­ng ng­êi Ph¸p l¹i kh«ng nh­ thÕ. Hµng ViÖt Nam vµo thÞ tr­êng nµy kh«ng chØ ph¶i c¹nh tranh vÒ chÊt l­îng mµ cßn ph¶i c¹nh tranh b»ng gi¸ c¶. V× vËy, hµng muèn b¸n ®­îc, ph¶i cã nh÷ng ­u ®iÓm h¬n s¶n phÈm cïng lo¹i. EURO CHAM còng khuyÕn c¸o, do thÞ tr­êng EU ®a d¹ng nªn muèn xuÊt khÈu vµo n­íc nµo th× c¸ch tèt nhÊt cña doanh nghiÖp ViÖt Nam lµ lµm sao tiÕp cËn ®­îc kªnh ph©n phèi, t×m ®­îc ng­êi ®¹i diÖn b¸n hµng tèt vµo tõng thÞ tr­êng cña EU. Gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nµy, ngoµi viÖc th­êng xuyªn cËp nhËt m¹ng, theo EURO CHAM, c¸c doanh nghiÖp nªn tËn dông c¸c dÞch vô hç trî, t­ vÊn xuÊt khÈu nh­ EURO CHAM, CBL, Côc xóc tiÕn th­¬ng m¹i, VietEuro. T¹i c¸c ®¬n vÞ nµy ®Òu cã nh÷ng ch­¬ng tr×nh hç trî doanh nghiÖp ®i héi chî, gÆp gì ®èi t¸c giíi thiÖu ®Þa chØ giao dÞch. VietEuro cßn më c¸c dÞch vô giíi thiÖu b¸n hµng qua catalogue, qua m¹ng, cho thuª kho, thuª gian hµng tr­ng bµy víi møc phÝ 10 - 20 USD/m2 mçi th¸ng (thuª 2 m2 còng ®­îc), nhËn t­ vÊn vµ ®¶m nhËn c¸c thñ tôc vÒ x¸c lËp quyÒn së h÷u th­¬ng hiÖu trªn 15 n­íc thuéc EU, lµm c¸c dÞch vô kiÓm ho¸, giao hµng xuÊt khÈu…TËn dông nh÷ng dÞch vô nµy doanh nghiÖp sÏ tr¸nh ®­îc t×nh tr¹ng do kh«ng am hiÓu quy ®Þnh cã thÓ ®Çu t­ thõa, kh«ng hiÖu qu¶ cho c¸c thñ tôc chøng nhËn chÊt l­îng hoÆc kiÓm tra hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu. C¸c doanh nghiÖp còng cã thÓ mua dÞch vô chµo hµng gióp, thu thËp th«ng tin, t×m kiÕm ®èi t¸c tõ c¸c c«ng ty t­ vÊn víi møc phÝ hoa hång chØ tÝnh khi ®­îc xuÊt hµng. T¹i thÞ tr­êng EU, c¸c c«ng ty cña Trung Quèc cã ng­êi ®¹i diÖn rong xe ®i chµo kh¾p n¬i, hä cã thÓ cung cÊp hµng sau 7 ngµy, tr¶ lêi mäi th«ng tin ®Æt hµng qua ®iÖn tho¹i trong 8 giê, vµ nh­ vËy th«ng tin thÞ tr­êng tõ ®Çu mèi nµy còng ®­îc cËp nhËt trë l¹i nhµ s¶n xuÊt nhanh chãng. Do ®ã, ®Ó vµo thÞ tr­êng EU thuËn lîi, ngoµi c¹nh tranh r¸o riÕt vÒ gi¸ thµnh, chi phÝ c¸c doanh nghiÖp cßn ph¶i t¨ng tèc h¬n n÷a trong lÜnh vùc tiÕp thÞ, ®Çu t­ nh©n sù ®ñ kh¶ n¨ng giao dÞch trùc tiÕp, t×m ®Çu mèi vµ ch©n hµng trùc tiÕp. EU vèn lµ thÞ tr­êng khã tÝnh, yªu cÇu chÊt l­îng cao, s¶n phÈm ph¶i cã yÕu tè chó träng b¶o vÖ søc kháe. NhiÒu nhµ nhËp khÈu cña EU th­êng ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp khi xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng nµy ph¶i s­u tËp ®ñ bé tiªu chuÈn chÊt l­îng gåm c¸c chøng chØ chÊt l­îng s¶n phÈm: HACCP; CE; ISO 9.000; SA 8000; vµ quan träng nhÊt lµ hÖ thèng chøng chØ m«i tr­êng ISO 14.000. Trong thÞ tr­êng EU th× §øc lµ ®èi t¸c th­¬ng m¹i lín nhÊt cña ViÖt Nam. Bu«n b¸n víi §øc trong nhiÒu n¨m qua cã xu h­íng t¨ng liªn tôc, tõ 300 triÖu USD n¨m 1985 lªn tíi 1 tØ USD n¨m 1999 vµ 1,3 tØ USD n¨m 2002. C¸c mÆt hµng xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng nµy chñ yÕu lµ giµy da, hµng may mÆc. ThÞ tr­êng §øc còng nh­ thÞ tr­êng EU nãi chung muèn t¨ng xuÊt khÈu trong thÞ tr­êng nµy cÇn ph¶i thùc hiÖn tèt nh÷ng quy ®Þnh vµ ®¸p øng ®­îc nh÷ng nhu cÇu, së thÝch “khã tÝnh” cña ng­êi tiªu dïng. Nguån: Tæng côc H¶i quan, Hµ Néi n¨m 2002 EU lµ thÞ tr­êng lín vµ truyÒn thèng cña hµng dÖt may ViÖt Nam.._. Kim ng¹ch xuÊt khÈu vµo thÞ tr­êng nµy th­êng chiÕm 45 - 50% tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng dÖt may cña c¸c doanh nghiÖp ë ViÖt Nam. Do ®ã chóng ta ph¶i cã nh÷ng biÖn ph¸p ®Ó kh«ng bÞ gi¶m kim ng¹ch xuÊt khÈu vµo thÞ tr­êng nµy trong nh÷ng n¨m tíi. ThÞ tr­êng NhËt B¶n NhËt B¶n lµ thÞ tr­êng truyÒn thèng cña ViÖt Nam ®èi víi mÆt hµng dÖt may xuÊt khÈu. Vèn lµ mét thÞ tr­êng Ch©u ¸ nªn cã nhiÒu ®iÓm t­¬ng ®ång víi thÞ tr­êng ViÖt Nam. ThÞ tr­êng NhËt B¶n søc tiªu dïng lín, ®ång thêi l¹i lµ thÞ tr­êng phi h¹n ng¹ch do ®ã trong t×nh h×nh n­íc ta ch­a gia nhËp WTO th× viÖc xuÊt khÈu vµo thÞ tr­êng NhËt B¶n ®èi víi c¸c doanh nghiÖp dÖt may ViÖt Nam lµ rÊt cã ý nghÜa. Víi d©n sè h¬n 127 triÖu ng­êi, GDP ®¹t xÊp xØ 4.417.060 triÖu USD t­¬ng ®­¬ng 512,2 ngh×n tû Yªn vµo n¨m 2000, NhËt B¶n lµ thÞ tr­êng tiªu thô hµng ho¸ lín thø 2 trªn thÕ giíi sau Mü, ®ång thêi còng lµ n­íc nhËp khÈu lín víi kim ng¹ch nhËp khÈu hµng n¨m lªn tíi 300 - 400 tû USD. ThÞ tr­êng NhËt B¶n cã yªu cÇu riªng vÒ chÊt l­îng cña hµng ho¸ ®ã lµ Japan indutrial standard (JIS). Hµng ho¸ cã ®¸p øng ®­îc tiªu chuÈn cña JIS ®Ò ra sÏ dÔ tiªu thô trªn thÞ tr­êng NhËt B¶n, bëi ng­êi NhËt B¶n rÊt tin t­ëng hµng ho¸ cã ®ãng dÊu JIS, nÕu hµng ho¸ mµ kh«ng cã ®ãng dÊu nµy th× khã mµ tiªu thô ®­îc ë NhËt B¶n. HiÖn nay, t¹i c¸c thµnh phè lín cña NhËt B¶n cã hai xu h­íng mua s¾m míi ®ã lµ: b¸n hµng qua b­u ®iÖn theo catalogue hµng mÉu vµ hµng b¸n qua internet. Nh÷ng ph­¬ng thøc nµy ®­îc ­a chuéng do tiÕt kiÖm thêi gian cho nh÷ng c«ng chøc NhËt vèn lµ nh÷ng ng­êi lu«n lu«n bËn rén. Tuy nhiªn viÖc b¸n hµng theo ph­¬ng thøc nµy ph¶i thay ®æi mÉu m· liªn tôc bëi kh¸ch hµng ®a phÇn lµ phô n÷. Hµng dÖt may nªn s¶n xuÊt theo mÉu m·, mµu s¾c, thiÕt kÕ cña ng­êi NhËt B¶n. NÕu lµm ®­îc ®iÒu nµy th× ®©y lµ mét mÆt hµng cã thÕ m¹nh cña ViÖt Nam vµo NhËt B¶n. ViÖt Nam còng nªn thµnh lËp trung t©m giíi thiÖu s¶n phÈm xuÊt khÈu t¹i NhËt B¶n ®Ó qu¶ng b¸ hµng ViÖt Nam réng r·i h¬n. Bé th­¬ng m¹i cÇn phèi hîp víi Jetro (tæ chøc xóc tiÕn th­¬ng m¹i NhËt B¶n) t¹i ViÖt Nam ®Ó t¨ng c­êng h¬n n÷a c«ng t¸c thu thËp vµ phæ biÕn th«ng tin vÒ thÞ tr­êng NhËt tíi c¸c doanh nghiÖp, ®Æc biÖt lµ c¸c th«ng tin liªn quan ®Õn ph­¬ng thøc ph©n phèi, thñ tôc xin dÊu chøng nhËn chÊt l­îng JIS, JAS vµ Ecomark. Tuy thÞ tr­êng NhËt lµ thÞ tr­êng kh«ng cã h¹n ng¹ch nh­ng cho tíi nay ViÖt Nam vµ NhËt B¶n vÉn ch­a tho¶ thuËn ®­îc víi nhau vÒ viÖc NhËt B¶n giµnh cho ViÖt Nam chÕ ®é MFN ®Çy ®ñ. C¸c ho¹t ®éng xóc tiÕn th­¬ng m¹i vµo thÞ tr­êng NhËt B¶n cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam cßn rÊt h¹n chÕ do chi phÝ kh¶o s¸t thÞ tr­êng hÕt søc tèn kÐm. ChÝnh v× thÕ doanh nghiÖp ViÖt Nam kh«ng n¾m b¾t ®­îc nhu cÇu hµng ho¸, thÞ hiÕu tiªu dïng còng nh­ quy ®Þnh vÒ qu¶n lý nhËp khÈu cña thÞ tr­êng NhËt B¶n. Víi mét thÞ tr­êng hÕt søc n¨ng ®éng, mang nhiÒu nÐt ®Æc thï riªng nh­ thÞ tr­êng NhËt B¶n th× viÖc thiÕu th«ng tin sÏ h¹n chÕ kh¶ n¨ng th©m nhËp vµo thÞ tr­êng nµy. ThÞ tr­êng NhËt B¶n nhËp khÈu l­îng dÖt kim cña ViÖt Nam rÊt nhiÒu do ®ã c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam nªn thóc ®Èy xuÊt khÈu hµng dÖt kim vµo NhËt B¶n. T¹i thÞ tr­êng NhËt B¶n c¸c doanh nghiÖp Trung Quèc ®· x©y dùng mét hÖ thèng cËp nhËt th«ng tin chÝnh x¸c còng nh­ cã kh¶ n¨ng thÝch øng kÞp thêi tr­íc nh÷ng yªu cÇu míi cña m«i tr­êng ®Ó lu«n lu«n tung ra s¶n phÈm míi. Nghiªn cøu cña c¸c chuyªn gia NhËt B¶n cho thÊy nhiÒu doanh nghiÖp ViÖt Nam chØ nghÜ tíi viÖc thay ®æi mÉu m· khi chu kú cña s¶n phÈm ®ã b­íc sang giai ®o¹n tho¸i trµo, hµng kh«ng b¸n ®­îc n÷a. §iÒu nµy ®· khiÕn cho dï ®· chÊm døt s¶n xuÊt nh­ng s¶n phÈm ®ã cßn l­u th«ng rÊt nhiÒu trªn thÞ tr­êng. Trong khi ®ã t¹i NhËt B¶n c¸c doanh nghiÖp Trung Quèc lu«n lu«n thay ®æi mÉu m· khi s¶n phÈm vÉn cßn ¨n kh¸ch nªn mÉu m· hµng ho¸ cña doanh nghiÖp Trung Quèc lu«n míi. Lóc nµy c¸c s¶n phÈm s¶n xuÊt t¹i Trung Quèc theo c«ng nghÖ, tr×nh ®é cña ng­êi NhËt B¶n víi tiªu chuÈn chÊt l­îng NhËt B¶n ®­îc ng­êi tiªu dïng NhËt B¶n ®ãn nhËn dÔ dµng h¬n c¸c s¶n phÈm cïng lo¹i ®­îc s¶n xuÊt ë n­íc kh¸c. Do ®ã, ®Ó th©m nhËp vµo thÞ tr­êng NhËt B¶n cÇn tham gia c¸c héi chî vµ triÓn l·m th­¬ng m¹i, liªn kÕt víi doanh nghiÖp NhËt B¶n, b¸n hµng trùc tiÕp cho c¸c nhµ b¸n sØ, hoÆc b¸n lÎ (c¸c cöa hµng chuyªn biÖt, c¸c cöa hµng tæng hîp…). Ngoµi ra c¸c doanh nghiÖp n­íc ngoµi cã thÓ tham gia vµo thÞ tr­êng NhËt B¶n nh­ mét nhµ b¸n lÎ hay mét SPA (SPA lµ mét doanh nghiÖp hä chÊp nhËn g¸nh rñi ro lín v× ph¶i qu¶n lý tÊt c¶ c¸c qu¸ tr×nh tõ lóc chÊp nhËn ®¬n ®Æt hµng vµ s¶n xuÊt cho ®Õn khi b¸n hµng) vµ b¸n trùc tiÕp cho ng­êi tiªu dïng th«ng qua ®¬n ®Æt hµng b»ng th­. H¬n n÷a, doanh nghiÖp ViÖt Nam cã thÓ liªn kÕt víi doanh nghiÖp th­¬ng m¹i ®Þa ph­¬ng t¹i NhËt hoÆc h×nh thµnh mét liªn minh trùc tiÕp víi mét nhµ s¶n xuÊt t¹i thÞ tr­êng nµy. Cã thÓ b¸n hµng cho c¸c doanh nghiÖp th­¬ng m¹i cña NhËt, c¸c s¶n phÈm nµy sÏ mang nh·n hiÖu cña mét trong c¸c s¶n phÈm mµ doanh nghiÖp nµy ®ang mua b¸n. V× vËy, nÕu hµng víi mét nh·n hiÖu nµo ®ã mµ kh«ng b¸n ch¹y th× sÏ cã thÓ bÞ chuyÓn sang nh·n hiÖu kh¸c b¸n ch¹y h¬n. C¸ch thøc nµy Ýt rñi ro, nh­ng kh«ng t¹o ®­îc uy tÝn trong thÞ tr­êng NhËt B¶n - ®iÒu vèn rÊt cÇn thiÕt ®èi víi doanh nghiÖp dÖt may ViÖt Nam cÇn kh¼ng ®Þnh uy tÝn cña m×nh. HoÆc cã thÓ tiÕp cËn thÞ tr­êng NhËt B¶n nh­ lµ mét SPA. C¸ch thøc th©m nhËp thÞ tr­êng nµy cã thÓ gióp cho doanh nghiÖp s¶n xuÊt vµ b¸n hµng ®óng thêi h¹n ®¸p øng nhu cÇu thÞ tr­êng vµ chi phÝ s¶n xuÊt. S¶n phÈm dÖt may ViÖt Nam xuÊt khÈu vµo thÞ tr­êng NhËt B¶n ®ang cã xu h­íng gi¶m sót nªn cÇn nghiªn cøu thËt kü c¸c ®Æc ®iÓm cña thÞ tr­êng NhËt B¶n ®Ó nh·n hiÖu “made in ViÖt Nam” cña mÆt hµng dÖt may kh«ng bÞ l·ng quªn trªn thÞ tr­êng NhËt B¶n. ch­¬ng II Ho¹t ®éng s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu cña ngµnh dÖt may xuÊt khÈu ViÖt Nam I. Thùc tr¹ng vÒ ngµnh dÖt may xuÊt khÈu ViÖt Nam Ho¹t ®éng s¶n xuÊt hµng dÖt may xuÊt khÈu S¶n l­îng s¶n xuÊt Trong thêi gian tõ n¨m 1998 trë l¹i ®©y, ngµnh dÖt may ViÖt Nam ®Æc biÖt lµ ngµnh may c«ng nghiÖp phôc vô xuÊt khÈu ®· cã nh÷ng tiÕn bé ®¸ng kÓ. N¨m 1999 ngµnh dÖt may ViÖt Nam míi chØ s¶n xuÊt ®­îc kho¶ng 320 triÖu mÐt v¶i lôa vµ kho¶ng 40 triÖu mÐt v¶i dÖt kim chiÕm kho¶ng 51% nhu cÇu cña c¶ n­íc (700 triÖu mÐt v¶i). Trong ®ã ngµnh dÖt ViÖt Nam ®¹t s¶n l­îng s¶n xuÊt trung b×nh lµ 389.000 tÊn s¶n phÈm dÖt/n¨m vµ tèc ®é t¨ng trung b×nh kho¶ng 50%/n¨m trong thêi gian tõ n¨m 2000 ®Õn n¨m 2005. N¨m 2000, theo sè liÖu thèng kª cña Tæng côc thèng kª n¨ng suÊt s¶n xuÊt dÖt kim lµ 35 triÖu s¶n phÈm. Theo c¸c chuyªn gia ®¸nh gi¸ vÒ dÖt kim, sau 10 n¨m ®Çu t­, lÜnh vùc dÖt kim n¨m 1999 cã 450 m¸y dÖt, kh¶ n¨ng s¶n xuÊt t­¬ng ®­¬ng 90 triÖu s¶n phÈm ¸o T. shirt. C¶ ngµnh n¨m 1999 s¶n l­îng sîi ®¹t 85.000 tÊn, s¶n l­îng lôa ®¹t 304 triÖu m2, s¶n phÈm may lµ 400 triÖu s¶n phÈm. S¶n l­îng lôa n¨m 2000 gi¶m xuèng 16 triÖu m2 so víi n¨m 99. N¨m 2002 toµn ngµnh ®· s¶n xuÊt ®­îc 150.000 tÊn sîi, 500 triÖu m2 lôa vµ 70 tÊn v¶i dÖt kim c¸c lo¹i, tuy nhiªn gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp cña c¸c doanh nghiÖp nµy còng chØ ®¹t non 6.300 tû ®ång (theo gi¸ 1994). (Nguån: Thêi B¸o Kinh TÕ ViÖt Nam sè 134 - 22/8/2003). Víi gi¸ trÞ s¶n l­îng nh­ trªn ngµnh dÖt may ViÖt Nam cÇn nç lùc h¬n n÷a trong viÖc ®Çu t­ vµo trang thiÕt bÞ, m¸y mãc ®Ó n©ng cao n¨ng suÊt phôc vô cho nhu cÇu xuÊt khÈu trong thêi gian tíi. N¨ng lùc s¶n xuÊt, c«ng nghÖ Do tr×nh ®é c«ng nghÖ s¶n xuÊt ch­a cao, thiÕt bÞ thiÕu ®ång bé, 20% tæng sè m¸y trong ngµnh may mÆc tham gia s¶n xuÊt ®· cò vµ l¹c hËu vÒ c«ng nghÖ. Ngµnh dÖt còng ë trong t×nh tr¹ng t­¬ng tù nªn kh«ng cã kh¶ n¨ng ®¸p øng ®ñ nhu cÇu. Tr­íc hÕt, n¨ng lùc s¶n xuÊt v¶i trong n­íc theo c«ng suÊt thiÕt kÕ lµ 800 triÖu mÐt nh­ng s¶n l­îng s¶n xuÊt ra chØ míi ®¹t 376 triÖu mÐt, ch­a ®­îc 50% c«ng suÊt thiÕt kÕ. Trong gÇn 600 triÖu mÐt v¶i s¶n xuÊt ®­îc th× phÇn lín lµ ®¸p øng nhu cÇu trong n­íc, phÇn cung cÊp cho ngµnh may xuÊt khÈu chØ cã h¬n 100 triÖu mÐt (n¨m 2001). Nh­ vËy, ngµnh may xuÊt khÈu nhËp kho¶ng h¬n 280 triÖu mÐt v¶i (nhiÒu gÊp 3 lÇn sè v¶i do ngµnh dÖt trong n­íc cung cÊp). Dï ®· tËn dông triÖt ®Ó søc lao ®éng cña c«ng nh©n vµ 100% c«ng suÊt m¸y còng chØ s¶n xuÊt ®­îc chõng 120.000 s¶n phÈm dÖt kim vµ 80.000 s¶n phÈm s¬ mi trong mét th¸ng. HiÖn t¹i, gi¸ trÞ gia t¨ng néi ®Þa ë møc rÊt thÊp kho¶ng 25%. (Nguån: B¸o Th­¬ng M¹i - sè3/2002) ViÖt Nam cã h¬n 1000 nhµ m¸y dÖt may, thu hót trªn 50 v¹n lao ®éng, nh­ng quy m« cßn nhá bÐ. Tuy nhiªn, ®iÒu ®¸ng chó ý lµ trong nh÷ng n¨m qua tuy ®· bæ xung, thay thÕ 1.500 m¸y dÖt kh«ng thoi hiÖn ®¹i ®Ó n©ng cÊp mÆt hµng dÖt trªn tæng sè m¸y hiÖn cã lµ 15.500 m¸y th× còng chØ ®¸p øng 15% c«ng suÊt dÖt. Ngµnh may tuy liªn tôc më réng ®Çu t­ s¶n xuÊt, ®æi míi thiÕt bÞ d©y chuyÒn ®ång bé chuyªn s¶n xuÊt c¸c mÆt hµng nh­: d©y chuyÒn may s¬ mi, may quÇn ©u, quÇn Jean, complete, hÖ thèng giÆt lµ…nh­ng còng ch­a ®¸p øng ®­îc nh÷ng nhu cÇu xuÊt khÈu ngµy cµng t¨ng. (Nguån: Theo thèng kª cña HiÖp Héi Vitas, n¨m 2002). Thùc tr¹ng cho thÊy: ë kh©u kÐo sîi chØ cã 30% m¸y mãc thuéc tr×nh ®é kh¸ (gåm c¶ m¸y míi, m¸y ®· qua sö dông, vµ m¸y ®­îc c¶i t¹o), cßn ®Õn 70% m¸y mãc thuéc tr×nh ®é trung b×nh vµ d­íi trung b×nh. Kh©u dÖt, trõ c¸c thiÕt bÞ dÖt kim lµ t­¬ng ®èi kh¸, cßn dÖt thoi chØ cã trªn 35% m¸y míi, kho¶ng 25% m¸y ®­îc c¶i t¹o, cßn 40% lµ m¸y cò. Cßn kh©u hoµn tÊt, cã 35% sè thiÕt bÞ ®· sö dông trªn 30 n¨m, 30% sö ®ông tõ 20 - 30 n¨m, cßn 35% lµ thiÕt bÞ míi nh­ng còng sö dông 10 - 20 n¨m. (Thêi B¸o Kinh TÕ ViÖt Nam sè 134 - n¨m 2003). N¨ng lùc s¶n xuÊt cña ngµnh dÖt may Tiªu chÝ M¸y mãc S¶n xuÊt §¬n vÞ Tæng m¸y §¬n vÞ N¨ng lùc 1. KÐo sîi Cäc sîi OE 1.500.000 15.000 TÊn 150.000 2.C¸n b«ng ChuyÒn 4 TÊn 10.000 3.DÖt thoi Thoi Kh«ng thoi 10.000 5.500 TriÖu m 500 4.DÖt kim M¸yDK trßn M¸y DK ph¶n 1290 250 TÊn 70.000 5.May mÆc M¸y may 200.000 TriÖu sp 500 Nguån: Thèng kª cña Vitas, n¨m 2002 Kh«ng chØ thÕ, ngµnh dÖt may cßn cã nhiÒu h¹n chÕ kh¸c n÷a: kh©u kÐo sîi thiÕu sîi ch¶i kü; kh©u dÖt thiÕu m¸y dÖt khæ réng, c¸c c«ng ®o¹n chuÈn bÞ dÖt (nh­ hå, m¾c) rÊt yÕu, kh«ng t­¬ng øng víi hÖ thèng m¸y dÖt. Kh©u thiÕt kÕ mÉu dÖt cßn h¹n chÕ. Sè l­îng mÉu v¶i nghÌo nµn vÒ kÕt cÊu mËt ®é sîi ngang, sîi däc vµ mµu s¾c. Kh©u nhuém, hoµn tÊt cßn thiÕu c¸c c«ng ®o¹n chèng co, chèng nhµu…§Êy chÝnh lµ nh÷ng nguyªn nh©n lµm cho chÊt l­îng s¶n phÈm dÖt cßn thÊp, hoÆc kh«ng æn ®Þnh. Theo ®¸nh gi¸ cña c¸c chuyªn gia, c«ng nghÖ thiÕt bÞ cña ngµnh dÖt cßn l¹c hËu so víi c¸c n­íc tiªn tiÕn trong khu vùc kho¶ng 15 n¨m, ngµnh may c«ng nghÖ tuy ®· ®­îc c¶i tiÕn nhiÒu nh­ng vÉn cßn l¹c hËu h¬n 5 n¨m so víi c¸c n­íc. §Æc biÖt nguån lao ®éng cña ngµnh dÖt may hiÖn nay ®ang trong t×nh tr¹ng thiÕu lao ®éng cã tay nghÒ vµ lao ®éng phæ th«ng mét c¸ch trÇm träng. Lao ®éng dÖt may kh«ng cã tay nghÒ chiÕm 20,4% lµ mét con sè kh¸ cao nªn n¨ng suÊt lao ®éng thÊp, ch¼ng h¹n cïng mét ca lµm viÖc n¨ng suÊt lao ®éng b×nh qu©n cña mét lao ®éng ngµnh may ViÖt Nam chØ ®¹t 12 ¸o s¬ mi ng¾n tay hoÆc 10 chiÕc quÇn th× lao ®éng Hång K«ng n¨ng suÊt lao ®éng lµ 30 ¸o hoÆc 15-20 chiÕc quÇn. HiÖn doanh nghiÖp dÖt may trong c¶ n­íc cÇn kho¶ng 600 triÖu lao ®éng thiÕt kÕ, 1200 nh©n viªn nam marketing, b¸n hµng vµ xóc tiÕn xuÊt khÈu; 40.000 lao ®éng ®iÒu hµnh s¶n xuÊt ë c¸c chøc danh gi¸m ®èc, qu¶n ®èc nhµ m¸y, kÜ thuËt viªn…cïng hµng tr¨m ngµn lao ®éng phæ th«ng, nh­ng kh«ng cã nguån cung øng. Trong khi quy m« ®µo t¹o vµ chÊt l­îng lao ®éng ch­a ®­îc n©ng cao nªn ngµnh dÖt may cßn thiÕu lao ®éng do ®ã lµm cho c¬ cÊu tæ chøc s¶n xuÊt kh«ng hîp lý dÉn ®Õn n¨ng suÊt thÊp. HiÖn t¹i ngµnh dÖt may ViÖt Nam ®ang ®Çu t­ ®Ó t¨ng tèc. Nhu cÇu vèn ®Çu t­ ®Ó t¨ng tèc toµn ngµnh ( §¬n vÞ tÝnh: tØ VND) Nhu cÇu vèn ®Çu t­ Toµn ngµnh N¨m 2005 N¨m 2010 Tæng vèn ®©u t­: 35000 30000 Trong ®ã §Çu t­ trùc tiÕp 23200 20000 §Çu t­ gi¸n tiÕp 11800 10000 Bao gåm Vèn x©y dùng 3000 2550 Vèn thiÕt bÞ 20500 18000 Vèn kh¸c 1750 1500 Chi phÝ bÊt th­êng 1750 1500 Vèn l­u ®éng 8000 6450 Nguån: Sè liÖu cña VinaTex - n¨m 2002 C¬ cÊu s¶n phÈm Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, s¶n phÈm dÖt may ®· dÇn ®­îc ®a d¹ng ho¸. Trong kh©u s¶n xuÊt sîi, tû träng c¸c mÆt hµng polyester pha b«ng víi nhiÒu tØ lÖ kh¸c nhau 50/50, 65/35, 83/17...t¨ng nhanh; c¸c lo¹i sîi 100% polyester còng b¾t ®Çu ®­îc s¶n xuÊt; c¸c lo¹i s¶n phÈm cotton/visco, cotton/aceylic, wool/acrilic ®· b¾t ®Çu ®­îc ®­a ra thÞ tr­êng. Trong kh©u dÖt v¶i, nhiÒu mÆt hµng dÖt thoi míi, chÊt l­îng cao ®· b¾t ®Çu ®­îc s¶n xuÊt. §èi víi mÆt hµng 100% sîi b«ng, c¸c mÆt hµng sîi ®¬n ch¶i kü chØ sè cao phôc vô cho may xuÊt khÈu, mÆt hµng sîi b«ng dµy ®­îc t¨ng c­êng c«ng nghÖ lµm bãng, phßng co c¬ häc…®· xuÊt khÈu ®­îc sang EU vµ NhËt B¶n. Mét sè mÆt hµng sîi pha, c¸c mÆt hµng kate ®¬n mµu sîi 76, 76 ®¬n hay sîi däc 76/2, c¸c lo¹i v¶i dµy nh­ gabadin, kaki, simili, hµng tissus pha len, pha cotton vµ petex, pe/co/petex…tuy s¶n l­îng ch­a cao nh­ng ®· b¾t ®Çu ®­îc ®­a vµo s¶n xuÊt réng r·i ë nhiÒu doanh nghiÖp. §èi víi mÆt hµng 100% sîi tæng hîp, nhê ®­îc trang bÞ thªm hÖ thèng xe s¨n sîi víi ®é s¨n cao, thiÕt bÞ comfit, thiÕt bÞ gi¶m träng l­îng ®· t¹o ra nhiÒu mÆt hµng gi¶ t¬ t»m, gi¶ len…thÝch hîp víi khÝ hËu nhiÖt ®íi, b­íc ®Çu ®· giµnh ®­îc uy tÝn trong vµ ngoµi n­íc. Ngoµi ra mÆt hµng dÖt kim, 75 - 80% s¶n l­îng hµng dÖt kim tõ sîi pe/co ®­îc xuÊt khÈu. Tuy nhiªn, chñ yÕu lµ c¸c mÆt hµng thuéc nhãm gi¸ thÊp vµ trung b×nh 2,5 - 3,5 USD/s¶n phÈm, tû träng c¸c mÆt hµng chÊt l­îng cao cßn rÊt thÊp, chñ yÕu vÉn ph¶i nhËp khÈu. Thùc tÕ cho thÊy, trong nh÷ng n¨m trë l¹i ®©y quÇn ¸o do c¸c c¬ së trong n­íc s¶n xuÊt ra chÊt l­îng, mÉu m· ngµy cµng ®a d¹ng, phong phó, ®­îc tiªu thô nhiÒu trong n­íc vµ tiªu thô nhiÒu trªn thÞ tr­êng n­íc ngoµi. Theo c¸c cuéc th¨m dß gÇn ®©y, uy tÝn cña hµng may mÆc s¶n xuÊt trong n­íc ®èi víi ng­êi tiªu dïng néi ®Þa ®· ®­îc kh¼ng ®Þnh vµ ®ang cã xu h­íng ngµy cµng cao h¬n, ®Æc biÖt lµ c¸c s¶n phÈm cña c¸c c«ng ty An Ph­íc, May 10, ViÖt TiÕn, Maxx, Sanding, Legafastion, PT2000…Bªn c¹nh ®ã, c¸c doanh nghiÖp may mÆc trong n­íc ®ang cè g¾ng t¹o ra sù ®éc ®¸o cho mçi dßng s¶n phÈm, theo phong c¸ch ViÖt Nam. Mét sè c«ng ty ®· n¾m b¾t t©m lý thÝch hµng hiÖu cña giíi trÎ, ®· s¶n xuÊt nhiÒu lo¹i s¶n phÈm míi theo c¸c mÉu m· xuÊt hiÖn trªn phim ¶nh, truyÒn h×nh hoÆc ®Æt mua mÉu m· cña c¸c nhµ thiÕt kÕ n­íc ngoµi ®Ó t¹o dÊu Ên riªng cho s¶n phÈm cña m×nh b»ng c¸ch ®Æt in m¸c quÇn Jean ë n­íc ngoµi ®Ó thu hót giíi trÎ b»ng sù ®éc ®¸o cña dßng s¶n phÈm míi. C¬ cÊu c¸c s¶n phÈm may c«ng nghiÖp xuÊt khÈu ®· cã nh÷ng thay ®æi ®¸ng kÓ. Ngµnh may ®· cã nh÷ng s¶n phÈm chÊt l­îng cao, ®¸p øng nhu cÇu cña nh÷ng nhµ nhËp khÈu “khã tÝnh” nh­ quÇn ¸o thÓ thao, quÇn ¸o Jean…S¶n xuÊt phô liÖu may còng ®· cã nh÷ng tiÕn bé nhÊt ®Þnh c¶ vÒ chñng lo¹i vµ chÊt l­îng. Nh÷ng s¶n phÈm nh­ chØ kh©u Tootal Phong Phó, kho¸ kÐo Nha Trang, mex ViÖt Ph¸t, b«ng tÊm ViÖt TiÕn, nót nhùa ViÖt ThuËn…®ñ tiªu chuÈn chÊt l­îng cao cho kh©u may xuÊt khÈu tuy nhiªn s¶n l­îng cßn Ýt ch­a ®¸p øng ®ñ nhu cÇu hiÖn t¹i cña ngµnh. T×nh h×nh vÒ cung cÊp nguyªn liÖu, phô liÖu HiÖn nay, ngµnh dÖt may ViÖt Nam cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n ë c¶ ®Çu ra vµ ®Çu vµo: ®ã lµ vÊn ®Ò nguyªn phô liÖu, vèn ®Çu t­. Nguyªn phô liÖu ®Ó cung cÊp cho ngµnh may xuÊt khÈu hÇu nh­ ch­a s¶n xuÊt ®­îc ®ang ph¶i nhËp khÈu víi mét l­îng kh¸ lín. Nguyªn nh©n lµ ë chç, viÖc s¶n xuÊt nguyªn liÖu trong n­íc vµ vïng nguyªn liÖu trong n­íc ch­a ®­îc chó träng ®óng møc. Vô b«ng n¨m 2000 - 2001, c¶ n­íc míi chØ cã h¬n 2000 ha b«ng, s¶n l­îng ®¹t 8000 tÊn. So víi nhu cÇu s¶n xuÊt, nguyªn liÖu b«ng trong n­íc míi ®¸p øng ®­îc 12 - 15% tæng sè kho¶ng 70.000 tÊn b«ng nguyªn liÖu. (Nguån: B¸o Th­¬ng M¹i sè 4 -n¨m 2002). §Õn n¨m 2002, do gi¸ b«ng cña thÕ giíi gi¶m xuèng thÊp vµ l­îng sîi nhËp khÈu trong n­íc cao nªn chØ trong vßng 5 th¸ng n¨m 2002 s¶n l­îng nhËp khÈu sîi trong n­íc ®· t¨ng 33% so víi cïng kú n¨m 2001. Trong khi ®ã, sîi s¶n xuÊt trong n­íc b¸n chËm, lµm nhiÒu doanh nghiÖp sîi kh«ng ho¹t ®éng hÕt c«ng suÊt. S¶n phÈm tiªu thô khã kh¨n do thÞ tr­êng NhËt B¶n lµ thÞ tr­êng tiªu thô chÝnh kh«ng cã tÝn hiÖu kh¶ quan. Tû träng doanh thu xuÊt khÈu cña mét sè doanh nghiÖp lµ rÊt thÊp. T×nh h×nh thÞ tr­êng néi ®Þa khã kh¨n nªn c¸c chØ tiªu s¶n xuÊt vµ tiªu thô còng bÞ gi¶m m¹nh. Vô b«ng n¨m 2001 - 2002 ®¹t s¶n l­îng kh¸ lín nh­ng do gi¸ b«ng thÕ giíi gi¶m thÊp, nhu cÇu vµ gi¸ sîi gi¶m nªn møc tiªu thô trong n­íc ch÷ng l¹i. Tuy nhiªn, trong n¨m 2002 ViÖt Nam vÉn ph¶i nhËp khÈu tõ thÞ tr­êng thÕ giíi 97.133 tÊn b«ng vµ 262.844 tÊn sîi b«ng. Thêi gian tíi dù kiÕn nhËp khÈu 120.000 tÊn b«ng n¨m 2005 vµ 160.000 tÊn b«ng n¨m 2010 ®Ó ®¹t môc tiªu cña ngµnh ®Ò ra. T×nh h×nh nhËp khÈu b«ng & s¬ sîi dÖt N¨m 1995 1998 1999 2000 2001 2002 B«ng (1000 tÊn) 62,2 67,6 113,1 97,113 S¬ vµ sîi dÖt (ngh×n tÊn) 938 183 160 237 210 Nguån: theo niªn gi¸m thèng kª TP HCM n¨m 2002 Kh«ng chØ khã kh¨n trong viÖc cung cÊp b«ng mµ ngay c¶ c¸c lo¹i phô liÖu cung cÊp cho ngµnh may xuÊt khÈu míi chØ ®¸p øng ®­îc 10 - 15% nhu cÇu, nªn dÉn tíi t×nh tr¹nh khã kÕt nèi gi÷a 2 kh©u dÖt vµ may. ViÖc th«ng tin tiÕp thÞ cña c¸c doanh nghiÖp dÖt cho doanh nghiÖp may vÉn cßn h¹n chÕ, chÝnh s¸ch hËu m·i ch­a chu ®¸o, kh«ng cã tr¸ch nhiÖm cao ®èi víi l« hµng m×nh s¶n xuÊt ra ®Õn cïng. ChÝnh v× lý do nµy khiÕn cho doanh nghiÖp may ch­a hµo høng ®èi víi c¸c s¶n phÈm sÈm cña doanh nghiÖp dÖt ë trong n­íc. Ng­îc l¹i, doanh nghiÖp may phÇn lín lµ gia c«ng xuÊt khÈu nªn th­êng kh¸ch hµng n­íc ngoµi chØ ®Þnh nguån nguyªn phô liÖu n­íc ngoµi v× thÕ Ýt quan t©m khai th¸c v¶i cña c¸c doanh nghiÖp dÖt trong n­íc cho dï v¶i cña c¸c doanh nghiÖp dÖt trong n­íc cã cïng chñng lo¹i kh«ng thua kÐm g× vÒ mÆt chÊt l­îng. H¬n n÷a, mua v¶i cña n­íc ngoµi, ngoµi yÕu tè chÊt l­îng ®¶m b¶o, th× dÞch vô hËu m·i cña hä l¹i rÊt tèt. NÕu nh­ l« v¶i mua vÒ kh«ng ®¶m b¶o vÒ yªu cÇu chÊt l­îng còng nh­ mÉu th× ®èi t¸c cung cÊp sÏ s½n sµng ®æi l¹i, thËm chÝ bá c¶ l« hµng v¶i xÊu ®ã, cung cÊp l« v¶i míi kh¸c cho doanh nghiÖp ViÖt Nam. §iÒu nµy ®èi víi doanh nghiÖp ViÖt Nam hiÕm cã doanh nghiÖp nµo lµm ®­îc. MÆt kh¸c chÊt l­îng hµng ho¸, phô liÖu s¶n xuÊt trong n­íc còng l¹i kh«ng ®¶m b¶o. Mét sè chñng lo¹i s¶n phÈm trong n­íc ch­a s¶n xuÊt ®­îc nh­ v¶i lµm ¸o Jacket, s¬ mi, quÇn t©y, v¶i may comple, phô kiÖn nh­ cóc ¸o, x¬ sîi tæng hîp, sîi phi lam¨ng, t¹o mèt cho v¶i, quÇn ¸o… T×nh h×nh nhËp khÈu hµng dÖt may cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam MÆt hµng 1995 1996 2000 2001 2002 Sîi (tÊn) 24.776 28.879 42.286 26.549 262.844 V¶i (1000 m2) 5.649 6.816 853 272 Nguån: Niªn gi¸m thèng kª TP HCM n¨m 2002 Mét ®Æc ®iÓm n÷a mµ doanh nghiÖp n­íc ta cÇn chó träng lµ gi¶m chi phÝ ®Çu vµo, t¨ng tû lÖ néi ®Þa ho¸ cña s¶n phÈm ngµnh dÖt may ®Ó t¨ng lîi nhuËn cho ngµnh. Trong thêi gian tíi, Nhµ n­íc ta sÏ ®­a b«ng vµo c¬ cÊu c©y trång ®Ó ®¶m b¶o cho ®Õn n¨m 2010 ph¶i cã 90.000 tÊn b«ng x¬, trong ®ã chñ ®éng 70% nguyªn liÖu vµ tiÕn tíi lµm chñ hoµn toµn nguyªn liÖu trong n­íc lµ môc tiªu cña ngµnh dÖt may. Thñ t­íng ChÝnh Phñ ®· ®ång ý ®Çu t­ 1.500 tû ®ång cho viÖc ph¸t triÓn vïng nguyªn liÖu. §ång thêi c«ng ty b«ng ViÖt Nam ®ang tÝch cùc ®Çu t­ ph¸t triÓn vïng nguyªn liÖu. H×nh thøc ®Çu t­ trän gãi tõ ®Çu vµo ®Õn bao tiªu s¶n phÈm ®ang ®­îc thùc hiÖn ë mét sè vïng: §akLac, Ninh ThuËn, §ång Nai…Dù b¸o tíi n¨m 2010, diÖn tÝch trång b«ng trªn c¶ n­íc cã kh¶ n¨ng sÏ ®¹t 150.000 ha, n¨ng suÊt b«ng b×nh qu©n ®¹t 18 tÊn/ha cã thÓ ®¸p øng 70% nhu cÇu nguyªn liÖu cho dÖt may. N­íc ta ®ñ ®iÒu kiÖn ®Ó s¶n xuÊt, ph¸t triÓn b«ng cho n¨ng suÊt cao, gièng b«ng sîi mµu, c¸c gièng b«ng lai ViÖt Nam 20, c118, VN 15…t­¬ng ®­¬ng b«ng nhËp khÈu. Ngoµi ra, Nhµ n­íc cßn ®Çu t­ c¸c côm c«ng nghiÖp s¶n xuÊt s¶n phÈm may mÆc phô liÖu cho ngµnh may víi tæng sè vèn ®Çu t­ lµ 600 triÖu VND t­¬ng ®­¬ng 40 triÖu USD ®Ó s¶n xuÊt: m¸c ¸o, nót kim lo¹i, nót nhùa, chØ, c¸c lo¹i d©y thun…HiÖn nay, nhµ m¸y kÐo sîi polyester c«ng suÊt 30.000 tÊn/n¨m ®ang ho¹t ®éng tõ nay cho ®Õn n¨m 2005 ®Ó ®¸p øng sîi cho ngµnh dÖt may. H×nh thøc tæ chøc s¶n xuÊt hµng dÖt may xuÊt khÈu Trªn toµn quèc hiÖn nay nÕu tÝnh theo khu vùc miÒn B¾c, miÒn Nam, miÒn Trung th× cã tÊt c¶ 1.031 doanh nghiÖp ho¹t ®éng trong lÜnh vùc dÖt may. Trong 26 tØnh thµnh phÝa Nam th× sè l­îng doanh nghiÖp nhiÒu nhÊt cã 688 doanh nghiÖp c¸c lo¹i, 28 tØnh thµnh phè phÝa B¾c cã 285 doanh nghiÖp dÖt may, 7 tØnh thµnh phè miÒn trung cã 58 doanh nghiÖp. Trong ®ã doanh nghiÖp nhµ n­íc cã 231 doanh nghiÖp chiÕm 22,34%, doanh nghiÖp t­ nh©n cã 449 doanh nghiÖp chiÕm 43,42% cßn l¹i 34,24% lµ doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi. Sè doanh nghiÖp dÖt may trong toµn quèc Khu vùc Tæng Quèc doanh T­ nh©n §Çu t­ níc ngoµi Héi viªn Vitas 1 PhÝa B¾c (28 tØnh thµnh) 285 140 106 39 112 2 MiÒn Trung ( 7 tØnh thµnh) 58 30 19 9 27 3 MiÒn Nam (26 tØnh thµnh) 688 61 324 303 312 4 Tæng 1.031 231 449 351 451 Nguån: Thèng kª cña VITAS n¨m 2002 VÒ thu hót ®Çu t­ n­íc ngoµi tÝnh ®Õn nay cã kho¶ng 180 dù ¸n dÖt - sîi - nhuém - ®an len - may mÆc cã hiÖu lùc víi sè vèn vµo kho¶ng gÇn 1,85 tû trong ®ã cã 130 dù ¸n ®· ®­a vµo ho¹t ®éng, t¹o viÖc lµm cho trªn 50.000 lao ®éng trùc tiÕp vµ hµng ngh×n lao ®éng gi¸n tiÕp. C¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi chiÕm trªn 25% gi¸ trÞ s¶n l­îng hµng may mÆc c¶ n­íc. Doanh nghiÖp dÖt may toµn quèc(theo lo¹i h×nh së h÷u) Lo¹i h×nh së h÷u Tæng DÖt May Th­¬ng m¹i &dÞch vô Quèc doanh 231 32 139 60 T­ nh©n 449 229 65 FDI & Liªn doanh 345 114 215 25 Tæng céng 1.034 273 596 162 Nguån: Theo sè liÖu cña HiÖp héi VITAS n¨m 2002 NÕu ph©n chia doanh nghiÖp dÖt may theo ngµnh s¶n xuÊt th× hiÖn nay c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng trong lÜnh vùc may mÆc chiÕm sè l­îng lín nhÊt cã 659, doanh nghiÖp quèc doanh 139 doanh nghiÖp, doanh nghiÖp t­ nh©n 229, doanh nghiÖp doanh nghiÖp FDI cã 221. Sè doanh nghiÖp ho¹t ®éng trong ngµnh kÐo sîi cã 99 doanh nghiÖp, dÖt thoi cã 124 doanh nghiÖp trong doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi nhiÒu nhÊt cã 57 doanh nghiÖp. Doanh nghiÖp ho¹t ®éng trong ngµnh dÖt kim sè l­îng lµ Ýt nhÊt 54 doanh nghiÖp trong ®ã ®a phÇn lµ doanh nghiÖp nhµ n­íc 26 doanh nghiÖp, 19 doanh nghiÖp FDI, cã 9 doanh nghiÖp t­ nh©n. Ho¹t ®éng dÖt kim cña n­íc ta hiÖn nay cßn ®ang trong t×nh tr¹ng khã kh¨n, m¸y mãc kh«ng ®­îc ®æi míi, mÆt hµng kh«ng tiªu thô ®­îc nh­ hµng may mÆc nªn sè l­îng doanh nghiÖp ®Çu t­ vµo ngµnh nµy cßn Ýt. Doanh nghiÖp dÖt may toµn quèc(theo ngµnh s¶n xuÊt) Ngµnh s¶n xuÊt Tæng Quèc doanh T­ nh©n FDI 1 KÐo sîi 99 42 17 40* 2 DÖt thoi 124 43 24 57* 3 Dªt kim 54 26 9 19 4 May mÆc 659 139 299 221 5 Phô liÖu vµ c¸c lo¹i kh¸c 150 60 65 25 Nguån: Theo sè liÖu cña HiÖp héi VITAS n¨m 2002 Ngµnh dÖt may xuÊt khÈu hiÖn t¹i s¶n xuÊt hµng ho¸ theo 3 ph­¬ng thøc: - H×nh thøc gia c«ng xuÊt khÈu: §©y lµ h×nh thøc phæ biÕn nhÊt hiÖn nay ®èi víi ngµnh dÖt may xuÊt khÈu, 80% hµng may mÆc xuÊt khÈu lµ gia c«ng cho c¸c n­íc NhËt, EU…Thùc chÊt ®©y lµ h×nh thøc nhËp nguyªn phô liÖu, thËm chÝ c¶ kü thuËt cña n­íc ngoµi, thùc hiÖn s¶n xuÊt trong n­íc vµ sau ®ã t¸i xuÊt khÈu thµnh phÈm. HÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp dÖt may th­êng gia c«ng hµng may mÆc cho c¸c ®¹i lý may mÆc cña Hång K«ng vµ §µi Loan nªn gi¸ gia c«ng mµ hä nhËn ®­îc rÊt thÊp. Th«ng th­êng c¸c doanh nghiÖp nµy rÊt Ýt kinh nghiÖm vÒ xuÊt khÈu còng nh­ nhiÒu doanh nghiÖp t­ nh©n cßn kh«ng ®¨ng kÝ ho¹t ®éng xuÊt khÈu. V× hä ho¹t ®éng trªn c¬ së CM (c¾t may) nªn hä kh«ng cã kh¶ n¨ng mua v¶i còng nh­ phô kiÖn vµ còng kh«ng cã kh¶ n¨ng tµi chÝnh ®Ó mua nguyªn vËt liÖu. ¦u ®iÓm gia c«ng xuÊt khÈu lµ huy ®éng ®­îc ®éi ngò lao ®éng nhµn rçi, sö dông ®­îc ngµnh nghÒ truyÒn thèng, kh«ng cÇn huy ®éng vèn lín, kh«ng ®äng vèn, tiÕt kiÖm ®­îc c¸c chi phÝ ®µo t¹o, thiÕt kÕ mÉu, qu¶ng c¸o, tiªu thô vµ t×m kiÕm thÞ tr­êng, kh«ng ph¶i chÞu rñi ro vÒ tiªu thô s¶n phÈm. Trong khi ®ã l¹i cã thÓ trang bÞ ®­îc m¸y mãc hiÖn ®¹i, tiÕp thu ®­îc c«ng nghÖ tiªn tiÕn cña n­íc ngoµi ®ång thêi n©ng cao ®­îc tr×nh ®é qu¶n lý còng nh­ kü thuËt cho c¸c c¸n bé l·nh ®¹o. Tuy nhiªn, gia c«ng xuÊt khÈu còng cã nh­îc ®iÓm lín: Gi¸ gia c«ng rÎ m¹t do vËy lîi nhuËn thu ®­îc tõ gia c«ng hµng cho n­íc ngoµi lµ rÊt Ýt (gi¸ gia c«ng + chi phÝ qu¶n lý) so víi søc lùc bá ra. Chóng ta kh«ng cã ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn ngµnh s¶n xuÊt trong n­íc, ®Æc biÖt ngµnh trång d©u nu«i t»m, b«ng, t¹o s¶n phÈm kh¸c cung cÊp cho viÖc s¶n xuÊt ra v¶i sîi. - H×nh thøc mua nguyªn liÖu b¸n thµnh phÈm: H×nh thøc nµy cµng ®­îc ¸p dông phæ biÕn trong c¸c doanh nghiÖp dÖt may ViÖt Nam. C¸c doanh nghiÖp nhËp khÈu nguyªn liÖu nh­ v¶i, sîi, phô liÖu cho hµng may mÆc tõ n­íc ngoµi, sau ®ã tù tæ chøc s¶n xuÊt trªn c¬ së nguyªn liÖu nhËp khÈu vÒ. Khi hoµn thµnh s¶n phÈm sÏ t×m thÞ tr­êng tiªu thô. Hµng s¶n xuÊt ra sÏ ®­îc mang nh·n hiÖu s¶n xuÊt t¹i ViÖt Nam. H×nh thøc nµy kh¾c phôc ®­îc mét sè nh­îc ®iÓm chñ yÕu cña gia c«ng s¶n xuÊt nh­: s¶n phÈm ®­a ra thÞ tr­êng, nÕu gÆp thuËn lîi, gi¸ c¶ hµng ho¸ cao sÏ thu ®­îc lîi nhuËn lín, ph¸t huy ®­îc n¨ng lùc s¸ng t¹o cña c¸n bé, t¹o ®­îc tªn tuæi uy tÝn trªn thÞ tr­êng thÕ giíi, gãp phÇn ph¸t triÓn m¹nh mÏ ngµnh may mÆc ViÖt Nam. ViÖc nhËp khÈu nguyªn phô liÖu tõ n­íc ngoµi ®¶m b¶o ®¸p øng ®­îc c¸c yªu cÇu vÒ chÊt l­îng cña mét sè thÞ tr­êng khã tÝnh nh­ EU, NhËt, Mü. Nh­îc ®iÓm lµ viÖc nhËp khÈu nguyªn, phô liÖu tõ n­íc ngoµi chi phÝ rÊt tèn kÐm v× nhµ n­íc kh«ng khuyÕn khÝch nhËp khÈu mÆt hµng nµy nªn ph¶i chÞu thuÕ nhËp khÈu kh«ng ph¶i lµ møc thuÕ thÊp. §ång thêi gi¸ c¶ cña c¸c lo¹i nguyªn phô liÖu nµy th­êng xuyªn biÕn ®éng kh«ng æn ®Þnh vµ so víi nh÷ng mÆt hµng cïng lo¹i mµ chóng ta cã thÓ s¶n xuÊt ®­îc ë trong n­íc th× t­¬ng ®èi ®¾t h¬n (tuy nhiªn trong n­íc chØ s¶n xuÊt ®­îc mét l­îng kh«ng nhiÒu nªn kh«ng ®¸p øng ®­îc nhu cÇu cña c¸c doanh nghiÖp dÖt may). H¬n n÷a, nÕu kinh doanh theo h×nh thøc nµy sÏ rÊt dÔ gÆp rñi ro ®èi víi l« hµng bëi c¸c doanh nghiÖp cña ta ch­a thËt sù n¾m v÷ng ®­îc c¸c th«ng tin tõ phÝa c¸c thÞ tr­êng n­íc ngoµi. - H×nh thøc sö dông nguyªn liÖu s¶n xuÊt trong n­íc dµnh cho s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu: §©y lµ h×nh thøc kh«ng míi ®èi víi c¸c n­íc cã ngµnh c«ng nghiÖp dÖt may ph¸t triÓn tõ l©u ®êi nh­ Anh, Ph¸p, ý…Tuy nhiªn, ®èi víi ViÖt Nam ®Ó thùc hiÖn vÊn ®Ò nµy trong thêi gian nµy qu¶ lµ mét ®iÒu rÊt khã. HiÖn t¹i, tØ lÖ néi ®Þa ho¸ cña s¶n phÈm may mÆc ë n­íc ta chØ chiÓm 15 - 20% lµ mét con sè rÊt thÊp, do ®ã §¶ng vµ nhµ n­íc ta ®· ®Ò ra chiÕn l­îc cïng víi c¸c doanh nghiÖp thùc hiÖn sao cho ®Õn n¨m 2010 ngµnh dÖt may sÏ ®¶m b¶o tØ lÖ néi ®Þa ho¸ ®¹t 70% s¶n phÈm s¶n xuÊt ra. So víi 2 h×nh thøc trªn, h×nh thøc tù cung nµy cã ­u ®iÓm nhiÒu h¬n v× tiÕt kiÖm ngo¹i tÖ, sö dông nguån nguyªn phô liÖu trong n­íc sÏ kÐo theo rÊt nhiÒu ngµnh nghÒ kh¸c ph¸t triÓn t¹o ®µ ph¸t triÓn ngµnh c«ng nghiÖp ®Êt n­íc vµ thùc hiÖn môc tiªu c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. Tuy nhiªn ®Ó ®¹t ®­îc kÕt qu¶ th× ®ßi hái cã sù kÕt hîp cña c¸c bé ngµnh vµ sù ®oµn kÕt cña c¸c doanh nghiÖp trong n­íc. Ba h×nh thøc trªn ®Òu cã ý nghÜa nhÊt ®Þnh ®èi víi ngµnh dÖt may ViÖt Nam. Gia c«ng xuÊt khÈu qua nhiÒu giai ®o¹n vÉn trë thµnh ho¹t ®éng chñ yÕu cña ngµnh may mÆc. HiÖn t¹i khi ®Êt n­íc cßn ®ang nghÌo, c¸c ngµnh s¶n xuÊt nãi chung vµ ngµnh dÖt may nãi riªng vÉn cßn l¹c hËu th× ph­¬ng thøc gia c«ng vÉn cßn cã ý nghÜa rÊt to lín, lµ bµn ®¹p ®Ó chóng ta thùc hiÖn môc tiªu ®Õn n¨m 2010. NÕu biÕt kÕt hîp mét c¸ch nhÞp nhµng khÐo lÐo vµ cã hiÖu qu¶ c¶ 3 ph­¬ng thøc trªn th× ch¾c ch¾n trong thêi gian gÇn ngµnh dÖt may ViÖt Nam chóng ta sÏ ®¹t ®­îc môc tiªu ®Ò ra. Víi thùc tr¹ng cña ngµnh c¸c chuyªn gia ®¸nh gi¸: ngµnh dÖt may vÉn cßn chËm ph¸t triÓn ch­a ®¸p øng ®­îc nhu cÇu cña ngµnh may mÆc ®Æc biÖt lµ ngµnh may xuÊt khÈu. Mét vÊn ®Ò lín lµ lµm thÕ nµo ®Ó t¨ng c­êng n¨ng lùc cña c¸c doanh nghiÖp dÖt may ®ang lµ vÊn ®Ò lín cÇn ®­îc gi¶i quyÕt cña c¸c cÊp c¸c ngµnh, c¸c doanh nghiÖp dÖt may. Ph©n tÝch thùc tr¹ng vÒ ho¹t ®éng xuÊt khÈu hµng dÖt may Kim ng¹ch xuÊt khÈu Trong thêi gian h¬n 10 n¨m trë l¹i ®©y, ngµnh dÖt may ®· chøng tá lµ mét ngµnh c«ng nghiÖp mòi nhän trong nÒn kinh tÕ, cã nh÷ng b­íc ph¸t triÓn v­ît bËc trong lÜnh vùc xuÊt khÈu. Tèc ®é t¨ng tr­ëng b×nh qu©n cña ngµnh lµ 24,8%/n¨m, v­ît lªn thø 2 vÒ kim ng¹ch xuÊt khÈu sau ngµnh dÇu khÝ n¨m 2001. N¨m 2001, kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng dÖt may ®¹t 2 tû USD gÊp 16,8 lÇn so víi n¨m 1990 chiÕm tû träng 13,25% trong tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng ho¸ cña c¶ n­íc. (Nguån: Bé Th­¬ng M¹i, n¨m 2002) Kim ng¹ch xuÊt khÈu dÖt may n¨m 2001 t¨ng kh«ng ®¸ng kÓ so víi n¨m 2000, chØ t¨ng 108.000 triÖu VND, ®ã lµ do trong n¨m nµy hµng cña ViÖt Nam ph¶i c¹nh tranh víi hµng cña Trung Quèc. Nguyªn nh©n còng lµ do nÒn kinh tÕ cña mét sè thÞ tr­êng nhËp khÈu chÝnh cña ViÖt Nam bÞ suy tho¸i nªn sè l­îng ®¬n hµng còng gi¶m ®i so víi n¨m 2000. ThÞ tr­êng Mü, EU cã nhiÒu biÕn ®éng khiÕn viÖc xuÊt khÈu hµng may mÆc cña ViÖt Nam vµo EU vµ Mü gÆp nhiÒu khã kh¨n. Trong khi ®ã hµng dÖt may cña c¸c n­íc §«ng ¢u, Campuchia, Bangladesh, Srilanka, B¾c Phi, xuÊt khÈu vµo EU ®­îc miÔn thuÕ, kh«ng cã h¹n ng¹ch, hµng ViÖt Nam bÞ ®¸nh thuÕ nhËp khÈu b×nh 14% vµ bÞ khèng chÕ h¹n ng¹ch nªn rÊt bÊt lîi ®èi víi mÆt hµng dÖt may xuÊt khÈu cña ta. Vµo n¨m 2002, nhµ n­íc ®· ®­a ra c¸c gi¶i ph¸p th¸o gì khã kh¨n cho doanh nghiÖp ngµnh dÖt may xuÊt khÈu ViÖt Nam, cÇn ph¶i ®iÒu chØnh t¨ng h¹n ng¹ch ®èi víi hµng ViÖt Nam mµ kh¸ch hµng cã nhu cÇu, b·i bá c¸c lo¹i phÝ liªn quan ®Õn h¹n ng¹ch, ®¬n gi¶n ho¸ thñ tôc hµnh chÝnh, ®iÒu chØnh c¬ chÕ h¹n ng¹ch, chuyÓn sang giÊy phÐp tù ®éng ®èi víi h¹n ng¹ch c¸c mÆt hµng nhãm II thùc hiÖn tiÕn ®é chËm. N¨m 2002, cïng víi viÖc thùc thi HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt-Mü, vµ thÞ tr­êng EU t¨ng thªm 25% h¹n ng¹ch xuÊt khÈu ®· t¸c ®éng kh«ng nhá ®Õn kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng dÖt may cña n­íc ta. §Õn cuèi n¨m 2002, tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng dÖt may cña ViÖt Nam ®· ®¹t ®­îc 2,7 tû USD t¨ng 37,2% so víi n¨m 2001, riªng xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng Mü ®¹t gÇn 900 triÖu, t¨ng 20 lÇn so víi n¨m 2001, chiÕm 33,2% tæng kim ng¹ch hµng dÖt may. HiÖn nay trong 8 th¸ng ®Çu n¨m 2003, kim ng¹ch xuÊt khÈu ®· t¨ng gÇn 60% so víi cïng kú n¨m 2002. Ch­a cã n¨m nµo xuÊt khÈu dÖt may l¹i t¨ng tr­ëng cao nh­ thÕ, ®Æc biÖt ®· v­ît xa gi¸ tr._.n trong mét thêi h¹n nhÊt ®Þnh nh­ng kh«ng v­ît qu¸ thêi h¹n cña HiÖp ®Þnh, tøc lµ vµo n¨m 2005. ViÖc gia nhËp WTO cña ViÖt Nam t¹o ra c¬ héi vµ th¸ch thøc ®èi víi nÒn c«ng nghiÖp trong n­íc vµ c¶ víi c¸c thµnh viªn cña WTO. Mét trong nh÷ng th¸ch thøc ®ã lµ ViÖt Nam hiÖn t¹i cã mét ®Æc ®iÓm kinh tÕ, chÝnh trÞ hÕt søc ®Æc thï, mµ ®Æc tr­ng cña nã lµ sù kÕt hîp cña nÒn kinh tÕ ®ang chuyÓn ®æi vµ lµ n­íc ®ang ph¸t triÓn cã thu nhËp thÊp. C¸c ®Æc tr­ng ®ã lµm ph¸t sinh mét vµi vÊn ®Ò vÒ viÖc ViÖt Nam nép ®¬n xin gia nhËp WTO, chÝnh lµ sù “®æi míi” vµ c¸c c¶i c¸ch vÒ thÞ tr­êng, vÒ c¸c kiÓm so¸t nhËp khÈu vµ th©m nhËp thÞ tr­êng, trî cÊp xuÊt khÈu vµ vai trß cña ChÝnh Phñ, tù do ho¸ dÞch vô vµ c¸c h¹n chÕ ®Çu t­, ®èi xö ®Æc biÖt trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ cña m×nh. Tuy vËy, mét khi ViÖt Nam ®­îc gia nhËp WTO th× sÏ cã c¬ héi míi më ra cho ViÖt Nam nãi chung vµ ngµnh dÖt may ViÖt Nam nh÷ng lîi thÕ míi. Do lo¹i bá MFA, s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu hµng dÖt may ë hÇu hÕt c¸c n­íc xuÊt khÈu ®Òu t¨ng. XuÊt khÈu tõ c¸c n­íc bÞ h¹n chÕ theo MFA tíi c¸c n­íc ¸p ®Æt h¹n ng¹ch sÏ t¨ng 26% ®èi víi hµng may mÆc vµ 10% ®èi víi hµng dÖt. S¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu hµng may ë c¸c n­íc xuÊt khÈu lín cã thÓ bÞ thu hÑp do gi¶m kh¶ n¨ng c¹ch tranh v× gi¸ lao ®éng cao t­¬ng ®èi so víi vèn ®Çu t­. Tuy nhiªn, c¸c n­íc nµy sÏ ®­îc bï l¹i b»ng t¨ng s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu hµng dÖt nhê nhu cÇu hµng dÖt lµm nguyªn liÖu cho c«ng nghiÖp may t¨ng lªn ë c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn. VÒ l©u dµi, viÖc lo¹i bá MFA mang l¹i nhiÒu lîi Ých h¬n cho c¸c nhµ xuÊt khÈu míi (c¸c n­íc xuÊt khÈu ë Nam ¸, ASEAN vµ Trung Quèc) lµ c¸c n­íc ch­a ph¶i chÞu h¹n chÕ MFA. Nh­ vËy, víi lîi thÕ so s¸nh vµ c¸c chÝnh s¸ch phï hîp ph¸t huy ®­îc c¸c lîi thÕ ®ã, ngµnh dÖt may ViÖt Nam sÏ cã tiÒm n¨ng lín ®Ó t¨ng c­êng xuÊt khÈu h¬n so víi c¸c n­íc xuÊt khÈu l©u ®êi mµ lîi thÕ c¹nh tranh ®ang ngµy cµng bÞ xãi mßn. Bªn c¹nh ®ã, nhu cÇu vÒ hµng sîi b«ng ®ang t¨ng lªn ë c¸c n­íc ph¸t triÓn sö dông nhiÒu lao ®éng vµ xuÊt khÈu nhiÒu s¶n phÈm nguyªn liÖu b«ng tr­íc kia bÞ h¹n chÕ nghiªm ngÆt sÏ cã c¬ héi h¬n ®Ó xuÊt khÈu c¸c mÆt hµng nµy vµ t¨ng thÞ phÇn. T¨ng tr­ëng xuÊt khÈu sÏ lµm t¨ng tr­ëng GDP, ®Æc biÖt ë c¸c n­íc mµ ngµnh dÖt may gi÷ vai trß quan träng trong nÒn kinh tÕ nh­ ViÖt Nam. Nh­ vËy, víi viÖc tham gia vµo qu¸ tr×nh hoµ nhËp, ngµnh dÖt may ViÖt Nam sÏ ®­îc n©ng cao n¨ng lùc vµ kh¶ n¨ng c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng khu vùc vµ thÕ giíi. §Þnh h­íng, môc tiªu ph¸t triÓn cña ngµnh dÖt may xuÊt khÈu ®Õn n¨m 2010 Ngµy 23.4.2001 Thñ t­íng ChÝnh phñ ®· phª duyÖt chiÕn l­îc ph¸t triÓn hµng dÖt may ViÖt Nam ®Õn n¨m 2010 víi c¸c c¬ chÕ chÝnh s¸ch cëi më cho ngµnh dÖt may ph¸t triÓn. Theo ®ã, sÏ t¹o ®iÒu kiÖn tèi ®a ph¸t triÓn ngµnh nµy trë thµnh mét trong nh÷ng träng ®iÓm c«ng nghiÖp mòi nhän vÒ xuÊt khÈu.　C¸c môc tiªu kh¸c lµ: tho¶ m·n nhu cÇu tiªu dïng ngµy cµng cao trong n­íc, t¹o nhiÒu viÖc lµm cho x· héi, n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh, héi nhËp v÷ng ch¾c kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi. ChØ tiªu ph¸t triÓn ngµnh dÖt may lµ ®­a kim ng¹ch xuÊt khÈu ®¹t 4,5 tû USD vµo n¨m 2005, 8 - 9 tû USD vµo n¨m 2010; thu hót 2,5 - 3 triÖu vµ 4 - 4,5 triÖu lao ®éng vµo c¸c n¨m t­¬ng øng. §Ó t¨ng tèc thùc hiÖn chiÕn l­îc ph¸t triÓn, ngµnh dÖt may tËp trung ®æi míi nhanh hÖ thèng qu¶n lý, d©y chuyÒn s¶n xuÊt vµ tay nghÒ ng­êi lao ®éng, gi¶i quyÕt nh÷ng mÆt yÕu kÐm vÒ ®Çu t­, thÞ tr­êng, ph¸t triÓn nguån nh©n lùc. Tõng doanh nghiÖp thµnh viªn sÏ x©y dùng c¸c dù ¸n ®Çu t­, huy ®éng c¸c nguån vèn, chó träng thu hót vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi. Bé th­¬ng m¹i ®ang phèi víi Bé C«ng nghiÖp, Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t­ rµ so¸t l¹i c¬ chÕ ®iÒu hµnh h¹n ng¹ch xuÊt khÈu ®i EU ®Ó cã sù ®iÒu chØnh phï hîp, t¨ng n¨ng lùc sö dông h¹n ng¹ch. Ngoµi ra, Thñ t­íng ChÝnh phñ ®· quyÕt ®Þnh ®Çu t­ 1.500 tØ ®ång cho viÖc ph¸t triªn vµ quy ho¹ch vïng nguyªn liÖu. PhÊn ®Êu tõ nay ®Õn n¨m 2010 c¶ n­íc sÏ cã kho¶ng 140.000 - 150.000 ha b«ng nguyªn liÖu, n¨ng suÊt vµ s¶n l­îng sÏ ®¸p øng ®­îc 70 - 80% nhu cÇu vÒ nguyªn liÖu b«ng cho ngµnh dÖt may. C¸c chØ tiªu ph¸t triÓn ngµnh dÖt may ViÖt Nam ®Õn n¨m 2010 ChØ tiªu §¬n vÞ §Õn 2005 §Õn 2010 1. S¶n xuÊt: -B«ng x¬ -X¬ sîi tæng hîp -Sîi c¸c lo¹i -V¶i lôa thµnh phÈm -DÖt kim -May mÆc 2. Kim ng¹ch xuÊt khÈu 3. Sö dông lao ®éng 4. Tû lÖ gi¸ trÞ sö dông nguyªn phô liÖu néi ®Þa trªn s¶n phÈm may xuÊt khÈu 5.Nhu cÇu vèn ®Çu t­ ph¸t triÓn Vèn ®Çu t­ më réng Vèn ®Çu t­ chiÒu s©u Trong ®ã VINATEX 6. Vèn ®Èu t­ ph¸t triÓn trång b«ng TÊn TÊn TÊn TriÖu m2 TriÖu SP TriÖu SP TriÖu USD TriÖu ng­êi % TØ ®ång TØ ®ång TØ ®ång TØ ®ång TØ ®ång 30.000 60.000 150.000 800 300 780 4.000-5.000 2,5-3 >50 35.000 23.200 11.800 12.500 80.000 120.000 300.000 1.400 500 1.500 8.000-9.000 4-4,5 >75 30.000 20. 000 10.000 9.500 1.500 Nguån : VINATEX II. C¸c gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cña hµng dÖt may xuÊt khÈu ViÖt Nam Qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ ®· ®­îc §¶ng vµ Nhµ n­íc kh¼ng ®Þnh t¹i nghÞ quyÕt 07-NQ/TW cña bé chÝnh trÞ. Trong qu¸ tr×nh héi nhËp, n­íc ta ®ang më réng quan hÖ th­¬ng m¹i víi 170 n­íc, tham gia vµo c¸c tæ chøc quèc tÕ vµ khu vùc nh­: ASEAN, APEC, ASEM, më réng thÞ tr­êng xuÊt khÈu, thu hót ®Çu t­ trùc tiÕp tõ h¬n 70 n­íc, n©ng cao mét b­íc vÞ thÕ cña ta trªn chÝnh tr­êng vµ trªn tr­êng quèc tÕ. Cïng víi sù ph¸t triÓn cña ®Êt n­íc, sù ph¸t triÓn cña ngµnh c«ng nghiÖp dÖt may trë thµnh mét ngµnh xuÊt khÈu chñ lùc lµ mét trong nh÷ng môc tiªu quan träng hµng ®Çu cña ngµnh dÖt may ViÖt Nam trªn con ®­êng héi nhËp quèc tÕ. Vµ ®Ó t¨ng c­êng xuÊt khÈu hµng dÖt may mét c¸ch v÷ng ch¾c cÇn thùc hiÖn ®ång bé c¸c gi¶i ph¸p cã tÝnh chiÕn l­îc vµ ®ét ph¸ sau: Nhãm gi¶i ph¸p vÒ n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cña s¶n phÈm ¦u thÕ cña s¶n phÈm may xuÊt khÈu cña ViÖt Nam lµ chÊt l­îng cao vµ giao hµng ®óng thêi h¹n. Trong ®iÒu kiÖn c¹nh tranh ngµy cµng gay g¾t, nhÊt lµ sau n¨m 2005, khi h¹n ng¹ch vµ c¸c hµng rµo phi thuÕ quan kh¸c ®­îc b·i bá, thÞ phÇn cña mçi n­íc xuÊt khÈu hµng dÖt may phô thuéc phÇn lín vµo kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña s¶n phÈm. - C¶i thiÖn chÊt l­îng s¶n phÈm: §èi víi hµng may mÆc, c¸c biÖn ph¸p c¹nh tranh phi gi¸ c¶, tr­íc hÕt lµ c¹nh tranh vÒ chÊt l­îng hµng ho¸, trong rÊt nhiÒu tr­êng hîp trë thµnh yÕu tè quyÕt ®Þnh trong c¹nh tranh. Ch¼ng h¹n c¸c thÞ tr­êng xuÊt khÈu chÝnh cña ViÖt Nam nh­ EU, NhËt B¶n…vµ triÓn väng lµ thÞ tr­êng Mü ®Òu lµ nh÷ng thÞ tr­êng rÊt khã tÝnh, ®ßi hái cao vÒ chÊt l­îng. Ng­êi tiªu dïng ë c¸c thÞ tr­êng nµy cã kh¶ n¨ng thanh to¸n cao, nªn yÕu tè chÊt l­îng vµ nh·n m¸c s¶n phÈm ®­îc chó ý h¬n lµ gi¸ c¶. Nh­ vËy, yÕu tè chÊt l­îng lµ yÕu tè sèng cßn ®èi víi ngµnh dÖt may ViÖt Nam, do vËy cÇn ph¶i thùc hiÖn mét sè gi¶i ph¸p sau: KiÓm tra chÆt chÏ chÊt l­îng nguyªn phô liÖu, t¹o b¹n hµng cung cÊp nguyªn phô liÖu æn ®Þnh, ®óng h¹n, b¶o qu¶n tèt nguyªn phô liÖu, tr¸nh xuèng phÈm cÊp. CÇn chó ý r»ng nguyªn liÖu sîi v¶i lµ nh÷ng hµng ho¸ hót Èm m¹nh dÔ h­ háng. Tu©n thñ nghiªm ngÆt yªu cÇu cña bªn ®Æt hµng vÒ nguyªn phô liÖu, c«ng nghÖ, quy tr×nh s¶n xuÊt theo ®óng mÉu hµng vµ tµi liÖu kü thuËt do bªn ®Æt hµng cung cÊp vÒ m· hµng, quy c¸ch kü thuËt, nh·n m¸c, ®ãng gãi bao b×…Tu©n thñ ®óng quy tr×nh kiÓm tra chÊt l­îng tr­íc khi xuÊt khÈu. §µo t¹o ®éi ngò c¸n bé, c«ng nh©n kÜ thuËt lµnh nghÒ, cã chuyªn m«n ®¶m b¶o n©ng cao n¨ng suÊt, gi¶m gi¸ thµnh s¶n phÈm t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña mÆt hµng dÖt may ViÖt Nam. - Chó ý nghiªn cøu ph¸t triÓn mÉu mèt: Khi tham gia vµo thÞ tr­êng dÖt may thÕ giíi, c¸c nhµ doanh nghiÖp lu«n ph¶i ®­¬ng ®Çu víi c¹nh tranh. ThÞ tr­êng dÖt may thÕ giíi lµ thÞ tr­êng c¹nh tranh m¹nh gi÷a c¸c nhµ s¶n xuÊt víi nhau. Trong qu¸ tr×nh c¹nh tranh ®ã, gi¸ trÞ thÈm mü cña s¶n phÈm ®­îc coi träng do t¸c ®éng cña mèt thêi trang, hay nãi c¸c kh¸c lµ mÉu mèt thêi trang t¹o nªn søc c¹nh tranh m¹nh mÏ cho s¶n phÈm dÖt may. §èi víi c¸c doanh nghiÖp dÖt may xuÊt khÈu n­íc ta, ®Ó chuyÓn sang ph­¬ng thøc mua nguyªn liÖu b¸n thµnh phÈm th× viÖc nghiªn cøu ph¸t triÓn mÉu mèt lµ mét yªu cÇu kh«ng thÓ thiÕu ®­îc. Nã gióp cho c¸c doanh nghiÖp cña ta ph¸t triÓn theo h­íng tù chñ, kh«ng phô thuéc vµo kh¸ch ®Æt hµng n­íc ngoµi, nhê ®ã n©ng cao kh¶ n¨ng s¶n xuÊt kinh doanh, thùc hiÖn ®a d¹ng ho¸, ®a ph­¬ng ho¸ ph­¬ng thøc kinh doanh, thÞ tr­êng kinh doanh. §Ó viÖc nghiªn cøu ph¸t triÓn mÉu mèt thùc sù trë thµnh vò khÝ c¹nh tranh s¾c bÐn, c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt hµng dÖt may cÇn thùc hiÖn mét sè biÖn ph¸p sau: CÇn chó träng quan t©m ®Æc biÖt vµ tæ chøc x©y dùng hÖ thèng trung t©m nghiªn cøu mÉu mèt cã quy m« lín. Bªn c¹nh ®ã cÇn h×nh thµnh mét hÖ thèng c¸c c¬ së nghiªn cøu mÉu mèt trong tõng doanh nghiÖp ®Ó cã thÓ v­¬n kÞp c¸c n­íc trong khu vùc. X©y dùng c¸c c¬ së vËt chÊt kü thuËt còng nh­ trang thiÕt bÞ hÖ thèng m¸y mãc hiÖn ®¹i, ®ång bé cho c¸c c¬ së nghiªn cøu s¸ng t¸c mÉu mèt mét c¸ch hÖ thèng vµ cung øng kÞp thêi ®Ó ®¶m b¶o cho sù tiÕp cËn nhanh nhÊt cña ng­êi s¸ng t¸c víi thÕ giíi thêi trang, mang l¹i hiÖu qu¶ cao h¬n. Ch¨m lo, båi d­ìng ®µo t¹o ®éi ngò c¸n bé khoa häc cã tr×nh ®é chuyªn m«n, chuyªn lµm c«ng t¸c nghiªn cøu, s¸ng t¸c mÉu mèt nh­ c¸c kü s­ thiÕt kÕ may mÆc, ho¹ sü ®å ho¹ còng nh­ c¸c chuyªn gia trong c«ng t¸c nghiªn cøu, giíi thiÖu mÉu mèt. §Ó c«ng t¸c nghiªn cøu mÉu mèt cã thÓ triÓn khai ®­îc tèt, kÕ ho¹ch tµi chÝnh cña doanh nghiÖp ph¶i dµnh mét phÇn cho chi phÝ nghiªn cøu s¸ng t¸c, thiÕt kÕ, chÕ thö mÉu mèt míi mét c¸ch thÝch ®¸ng. Nhãm gi¶i ph¸p vÒ ph¸t triÓn thÞ tr­êng xuÊt khÈu Mét trong nh÷ng biÖn ph¸p cÇn th¸o gì ®Ó giµnh l¹i c¸c hîp ®ång ®· bÞ mÊt lµ c¸c doanh nghiÖp dÖt may ph¶i t×m c¸ch gi¶m chi phÝ ®Çu vµo vµ h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm. T¨ng dÇn tû träng xuÊt FOB, tiÕn tíi xuÊt khÈu CIF*, gi¶m tû träng gia c«ng vµ xuÊt khÈu qua n­íc thø ba XuÊt khÈu trùc tiÕp lµ biÖn ph¸p rÊt quan träng ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ xuÊt khÈu. §Ó n©ng cao tû träng xuÊt khÈu trùc tiÕp cÇn: - §¶m b¶o cung cÊp nguyªn liÖu: C¸c doanh nghiÖp dÖt cÇn cè g¾ng n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm ngµnh dÖt ®¸p øng ®­îc yªu cÇu cña ngµnh may, t¹o ra mèi quan hÖ qua l¹i mËt thiÕt gi÷a dÖt vµ may. Cã thÓ thµnh lËp bé phËn chuyªn tr¸ch n¾m nhu cÇu cña c¸c doanh nghiÖp may ®Ó cã h­íng ®Çu t­ vµ tæ chøc s¶n xuÊt hîp lý. Ngay tõ b©y giê, ph¶i chó ý ®Õn vÊn ®Ò nh·n m«i tr­êng cho s¶n phÈm dÖt. ThÞ tr­êng EU hiÖn ®· cã quy ®Þnh vÒ cÊm nhËp khÈu s¶n phÈm dÖt cã thuèc nhuém AJO vµ c¸c thÞ tr­êng kh¸c nh­ NhËt, Mü, New Zealand, Canada…vµ c¸c thÞ tr­êng kh¸c còng sÏ ¸p dông quy ®Þnh nµy. ChØ cã c¸c s¶n phÈm dÖt theo tiªu chuÈn ISO 9000 vµ ISO 14000 míi cã thÓ xuÊt khÈu vµ lµm nguyªn liÖu cho may xuÊt khÈu. KÕt hîp ph¸t triÓn s¶n xuÊt phô liÖu trong n­íc víi viÖc tranh thñ ®µm ph¸n ®Ó giµnh quyÒn chñ ®éng chän nhµ cung cÊp phô liÖu cho s¶n phÈm may. ¦íc tÝnh, phô liÖu chiÕm 10 - 15% gi¸ thµnh, cã khi ®Õn 25% gi¸ thµnh s¶n phÈm may nªn chñ ®éng vµ h¹ chi phÝ vÒ phô liÖu cã thÓ ®em l¹i hiÖu qu¶ ®¸ng kÓ trong viÖc gi¶m gi¸ thµnh s¶n phÈm may. - T¹o lËp tªn tuæi vµ kh¼ng ®Þnh uy tÝn trªn thÞ tr­êng quèc tÕ: §Ó xuÊt khÈu trùc tiÕp, s¶n phÈm ViÖt Nam ph¶i ®­îc kinh doanh b»ng nh·n hiÖu cña chÝnh m×nh trªn thÞ tr­êng quèc tÕ. Muèn vËy: CÇn tËp trung ®Çu t­ cho c«ng nghÖ tiªn tiÕn trong kh©u thiÕt kÕ mÉu m· v¶i còng nh­ s¶n phÈm may. Tæ chøc tèt c«ng t¸c tiÕp thÞ vµ ®¨ng kÝ nh·n m¸c hµng ho¸. Tr­íc m¾t, cã kÕ ho¹ch hîp t¸c víi ViÖn mèt, hoÆc thuª chuyªn gia thiÕt kÕ mèt cña n­íc ngoµi ®Ó ®Èy nhanh qu¸ tr×nh héi nhËp vµo thÞ tr­êng thÕ giíi. Kh¾c phôc nh÷ng khã kh¨n vÒ thiÕu nguån tµi chÝnh vµ nh©n lùc trong kh©u mÉu m·, ph¸t triÓn s¶n phÈm míi th«ng qua viÖc trao ®æi b¶n quyÒn gi÷a c¸c c«ng ty vµ tranh thñ sù hç trî cña c¸c nhµ nhËp khÈu còng nh­ ®¹i diÖn cña c¸c m¹ng l­íi ph©n phèi t¹i n­íc nhËp khÈu. Khi ch­a cã tªn tuæi trªn thÞ tr­êng thÕ giíi th× c¸ch tèt nhÊt ®Ó x©m nhËp vµo thÞ tr­êng trong giai ®o¹n ®Çu lµ mua s¸ng chÕ, nh·n hiÖu cña c¸c c«ng ty n­íc ngoµi ®Ó lµm c¸c s¶n phÈm cña hä víi gi¸ rÎ h¬n, qua ®ã th©m nhËp vµo thÞ tr­êng thÕ giíi b»ng s¶n phÈm “s¶n xuÊt t¹i ViÖt Nam”, ®ång thêi häc tËp kinh nghiÖm, tiÕp thu c«ng nghÖ ®Ó tiÕn tíi tù thiÕt kÕ mÉu m·. - Chó träng c«ng t¸c ®¨ng ký nh·n hiÖu hµng ho¸: ë nhiÒu n­íc, ®¨ng ký nh·n hiÖu hµng ho¸ cña doanh nghiÖp lµ ®iÒu kiÖn b¾t buéc. HiÖn nay ViÖt Nam chñ yÕu xuÊt khÈu qua c¸c n­íc trung gian hoÆc gia c«ng cho c¸c n­íc kh¸c. §Ó xuÊt khÈu trùc tiÕp, s¶n phÈm dÖt may ViÖt Nam cÇn kh¼ng ®Þnh vÞ trÝ trªn thÞ tr­êng thÕ giíi b»ng nh·n hiÖu cña m×nh. Tuy nhiªn, ®¨ng ký nh·n hiÖu hµng ho¸ ph¶i chÞu chi phÝ cã khi lªn tíi hµng ngµn USD. V× vËy, ®Ó tiÕt kiÖm chi phÝ, doanh nghiÖp cã thÓ kÕt hîp víi nhau ®Ó ®¨ng kÝ mét nh·n hiÖu xuÊt khÈu chung cho tõng lo¹i s¶n phÈm. - X©y dùng hÖ thèng qu¶n lý chÊt l­îng hµng xuÊt khÈu: §Ó ®¶m b¶o chÊt l­îng hµng xuÊt khÈu, gi÷ uy tÝn trªn thÞ tr­êng thÕ giíi, mét hÖ thèng kiÓm tra chÊt l­îng b¾t buéc lµ mét biÖn ph¸p cÇn thiÕt. HÖ thèng qu¶n lý chÊt l­îng hµng xuÊt khÈu §µi Loan - b»ng c¸ch ph©n c¸c doanh nghiÖp theo nhãm ph¶i kiÓm tra ®ét xuÊt (nhãm A), kiÓm tra ®Þnh kú (nhãm B) vµ kiÓm tra b¾t buéc (nhãm C), cã sù ®iÒu chØnh gi÷a c¸c nhãm theo kÕt qu¶ kiÓm tra thùc tÕ tõng giai ®o¹n cã thÓ lµ mét kinh nghiÖm tèt ®Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nµy. §Ó cho s¶n phÈm dÖt may ViÖt Nam chiÕm lÜnh vµ ph¸t triÓn trªn thÞ tr­êng thÕ giíi (nhÊt lµ theo ph­¬ng thøc FOB) g¾n liÒn víi c¸c biÓu t­îng cã uy tÝn, chÊt l­îng cao cña nh·n hiÖu ViÖt Nam th× viÖc phæ cËp ISO 9000 ph¶i trë thµnh yªu cÇu bøc xóc hiÖn nay. - N©ng cao hiÖu qu¶ gia c«ng xuÊt khÈu, tõng b­íc t¹o tiÒn ®Ò ®Ó chuyÓn sang xuÊt khÈu trùc tiÕp: CÇn kh¼ng ®Þnh r»ng, trong vµi n¨m tíi, ViÖt Nam vÉn gia c«ng hµng may xuÊt khÈu lµ chñ yÕu, mét mÆt xuÊt ph¸t tõ xu h­íng chuyÓn dÞch s¶n xuÊt tÊt yÕu cña ngµnh dÖt may thÕ giíi, mÆt kh¸c do ngµnh dÖt may ViÖt Nam ch­a ®ñ “néi lùc” ®Ó xuÊt khÈu trùc tiÕp. Trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay, gia c«ng lµ b­íc ®i quan träng ®Ó t¹o lËp uy tÝn cña s¶n phÈm ViÖt Nam trªn thÞ tr­êng thÕ giíi b»ng nh÷ng ­u thÕ riªng biÖt nh­ gi¸ rÎ, chÊt l­îng tèt, giao hµng ®óng h¹n…§ång thêi th«ng qua gia c«ng xuÊt khÈu ®Ó häc hái kinh nghiÖm, tiÕp thu c«ng nghÖ cña c¸c n­íc kh¸c vµ tÝch luü ®æi míi trang thiÕt bÞ, t¹o c¬ së vËt chÊt ®Ó chuyÓn dÇn sang xuÊt khÈu trùc tiÕp. Pháng vÊn «ng TrÇn Bang - Phã Chñ tÞch Héi ®ång qu¶n trÞ HiÖp héi dÖt may ViÖt Nam: “C¸c doanh nghiÖp ph¶i chung søc, chung lßng ®Ó t¹o ra lîi thÕ c¹nh tranh víi c¸c n­íc trong khu vùc, t¹o ®iÒu kiÖn ®µm ph¸n víi kh¸ch hµng ®Ó cã ®¬n gi¸ gia c«ng. MÆt kh¸c, tõng doanh nghiÖp ph¶i xÐt l¹i m×nh vÒ c«ng nghÖ s¶n xuÊt, ®Çu t­ trang thiÕt bÞ m¸y mãc, ®Çu t­ nghiªn cøu mÉu m· vµ chuÈn bÞ cho sù xóc tiÕn th­¬ng m¹i ®Ó khi cã ®­îc nh÷ng ®¬n hµng tèt x©m nhËp thÞ tr­êng n­íc ngoµi. ViÖc bÞ mÊt hîp ®ång dÖt may lµ mét bµi häc kinh nghiÖm lín cho c¸c doanh nghiÖp cña ta, kh«ng chØ cã ngµnh dÖt may, mµ c¶ ®èi víi mét sè ngµnh kh¸c nh­ da giµy. Më réng thÞ tr­êng néi ®Þa VÒ l©u dµi, kh«ng cßn c¸ch nµo kh¸c lµ ph¶i ®Çu t­ ®æi míi trang thiÕt bÞ, mÉu m·, gi¶m gi¸ thµnh vµ t×m kiÕm thÞ tr­êng míi. Cßn tr­íc m¾t, gi¶i ph¸p tèt nhÊt lµ më réng tiªu thô s¶n phÈm ë thÞ tr­êng néi ®Þa, n¬i cã tiÒm n¨ng rÊt lín nh­ng vÉn cßn bÞ hµng cña n­íc kh¸c lÉn ¸t thÞ phÇn. Pháng vÊn «ng Hoµng H÷u Ch­¬ng - Gi¸m ®èc c«ng ty s¶n xuÊt vµ dÞch vô xuÊt khÈu NguyÔn Hoµng: “Chóng t«i nghÜ r»ng thÞ tr­êng nµo n»m s¸t chóng t«i th× cã thÓ theo dâi biÕn ®éng cña nã cËp nhÊt nhÊt, sÏ t¹o cho chóng t«i chñ ®éng h¬n. ViÖc kinh doanh ë thÞ tr­êng néi ®Þa theo t«i ®ã lµ ®iÒu c¸c nhµ s¶n xuÊt kinh doanh cÇn hÕt søc quan t©m.” §Èy m¹nh viÖc më réng thÞ tr­êng xuÊt khÈu HiÖn nay, hµng dÖt may n­íc ta gia c«ng cho n­íc ngoµi vèn cßn chiÕm tû träng cao, rÊt Ýt doanh nghiÖp xuÊt khÈu s¶n phÈm may mÆc b»ng chÝnh th­¬ng hiÖu cña m×nh. V× vËy, ®Ó cã thÓ më réng thÞ tr­êng míi ®Æc biÖt lµ thÞ tr­êng Mü, cñng cè thÞ tr­êng truyÒn thèng, EU, NhËt, c¸c n­íc c«ng nghiÖp SNG vµ §«ng ¢u, t¨ng nhanh xuÊt khÈu trùc tiÕp b»ng th­¬ng hiÖu cña m×nh , ngµnh dÖt may cÇn x©y dùng cho ®­îc chiÕn l­îc ®ång bé tõ kh©u c¶i tiÕn s¶n phÈm may mÆc, t¨ng c­êng chñng lo¹i mÆt hµng, n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm, gi¶m tèi ®a c¸c møc chi phÝ bÊt hîp lÝ, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm ®Ó c¹nh tr¹nh. T¹i thÞ tr­êng EU, ViÖt Nam vÉn tiÕp tôc ®µm ph¸n ®Ó bá h¹n ng¹ch. Bªn c¹nh ®ã c¸c doanh nghiÖp sÏ më réng sang thÞ tr­êng Ch©u Phi, Trung CËn §«ng. HiÖn nay mét sè doanh nghiÖp t­ nh©n ®· xuÊt khÈu theo ®­êng tiÓu ng¹ch sang khu vùc nµy kh¸ thµnh c«ng. §Æc biÖt c¸c doanh nghiÖp dÖt may ViÖt Nam kh«ng nªn ®Çu t­ qu¸ nhiÒu vµo thÞ tr­êng Mü ®Ó råi l·ng quªn ®i c¸c thÞ tr­êng truyÒn thèng EU, NhËt B¶n sÏ dÉn ®Õn t×nh tr¹ng mÊt thÞ tr­êng. ViÖc ®¨ng ký ho¹t ®éng theo c¸c tiªu chuÈn cña hÖ thèng ISO 9000 ®· vµ ®ang trë thµnh ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt cho viÖc th©m nhËp thÞ tr­êng n­íc ngoµi. Chøng nhËn phï hîp ISO 9000 cã thÓ coi lµ chøng minh th­ chÊt l­îng, t¹o ra hÖ thèng mua b¸n tin cËy gi÷a doanh nghiÖp trªn th­¬ng tr­êng quèc tÕ. C¸c doanh nghiÖp dÖt may xuÊt khÈu n­íc ta muèn hoµ nhËp vµ lµm ¨n víi c¸c n­íc nhÊt lµ Mü vµ EU th× chøng nhËn ISO lµ b»ng chøng chÊt l­îng ®¸ng tin cËy. ISO 9000 thùc sù lµ c«ng cô h÷u hiÖu trong viÖc n©ng cao chÊt l­îng. ViÖc lµm ®óng c¸c ®ßi hái cña ISO 9000 sÏ gióp cho c¸c doanh nghiÖp ®¶m b¶o tÝnh ®ång bé vµ nã còng chÝnh lµ sù ®¶m b¶o vÒ chÊt l­îng cho s¶n phÈm. Khai th¸c lîi thÕ cña viÖc tham gia Ch­¬ng tr×nh hîp t¸c c«ng nghÖ ASEAN (ASEAN Industrial Cooperation Scheme - AICO) nh»m thu hót c«ng nghÖ cao cña c¸c n­íc ASEAN, hîp t¸c trong ph¸t triÓn s¶n phÈm míi, ®¨ng ký nh·n hiÖu hµng ho¸ vµ khai th¸c lîi thÕ vÒ thuÕ suÊt thuÕ quan ­u ®·i b»ng møc thuÕ suÊt CEPT cña s¶n phÈm t¹i thêi ®iÓm 2006 theo quy ®Þnh cña AICO còng nh­ c¸c ­u ®·i phi thuÕ quan kh¸c. §Ó ®Èy nhanh tiÕn tr×nh triÓn khai AICO, c¸c tæ chøc, c¸c c¬ quan chøc n¨ng: Bé th­¬ng m¹i, Bé c«ng nghiÖp, Phßng th­¬ng m¹i vµ c«ng nghiÖp ViÖt Nam…cÇn tæ chøc tuyªn truyÒn réng r·i cho c¸c doanh nghiÖp vÒ AICO còng nh­ c¸c ho¹t ®éng kh¸c hoÆc hç trî c¸c doanh nghiÖp dÖt may nh­ t×m ®èi t¸c ë c¸c n­íc ASEAN kh¸c hoÆc khuyÕn khÝch t¨ng hµm l­îng néi ®Þa cña s¶n phÈm, t¨ng tû lÖ s¶n phÈm xuÊt khÈu…®Ó ®¸p øng c¸c tiªu chuÈn tham gia AICO. Chñ ®éng t×m kiÕm kh¸ch hµng qua c¸c biÖn ph¸p xóc tiÕn xuÊt khÈu nh­: internet, triÓn l·m, ViÖt kiÒu, héi chî, hîp t¸c liªn kÕt më v¨n phßng ®¹i diÖn th­¬ng m¹i t¹i Mü, EU, Nga, NhËt…Theo c¸c chuyªn gia th­¬ng m¹i, nÕu c¸c doanh nghiÖp dÖt may trong n­íc kÕt hîp chÆt chÏ h¬n víi c¸c c¬ quan qu¶n lý ngµnh vµ c¸c c¬ quan cã chøc n¨ng xóc tiÕn th­¬ng m¹i, th× thÞ tr­êng xuÊt khÈu hµng dÖt may cña n­íc ta cã thÓ sÏ réng h¬n gÊp nhiÒu lÇn so víi hiÖn nay. Mét sè gi¶i ph¸p vÒ ®æi míi nh÷ng quy ®Þnh hiÖn nay liªn quan ®Õn ngµnh dÖt may ChÝnh s¸ch vÒ ®Çu t­ ph¸t triÓn Quan ®iÓm chung lµ ®Çu t­ ph¶i ®­îc tÝnh to¸n trªn ph¹m vÞ toµn ngµnh, tËp trung cho ngµnh dÖt vµ s¶n xuÊt phô liÖu may mÆc, ®Çu t­ chän läc theo mÆt hµng cã thÕ m¹nh nh»m t¹o kh¶ n¨ng liªn kÕt, hîp t¸c vµ khai th¸c tèt h¬n n¨ng lùc thiÕt bÞ. Ngµnh dÖt ®ßi hái vèn ®Çu t­ lín, cÇn cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ®Çu t­ n­íc ngoµi vµo lÜnh vùc nµy, ®Æc biÖt lµ kh©u nhuém vµ kh©u hoµn tÊt. ¦u tiªn c¸c c«ng tr×nh ®Çu t­ 100% vèn n­íc ngoµi trong ngµnh dÖt. KhuyÕn khÝch c¸c nhµ ®Çu t­ ®Çu t­ vµo c¸c dù ¸n s¶n xuÊt c¸c s¶n phÈm trong n­íc ch­a s¶n xuÊt ®­îc vµ s¶n phÈm s¶n xuÊt sang thÞ tr­êng phi h¹n ng¹ch. KÕt hîp hµi hoµ gi÷a nhËp khÈu thiÕt bÞ c«ng nghÖ hiÖn ®¹i víi thiÕt bÞ c«ng nghÖ qua sö dông, võa ®¸p øng ®­îc yªu cÇu ph¸t triÓn s¶n phÈm võa c©n ®èi ®­îc vèn ®Çu t­ cho trang thiÕt bÞ vµ ®¶m b¶o tÝnh c¹nh tranh vÒ gi¸ cña s¶n phÈm xuÊt khÈu trªn c¬ së tÝnh hiÖu qu¶ kinh tÕ. Nhµ n­íc ®Çu t­ x©y dùng ph¸t triÓn 10 côm c«ng nghiÖp dÖt may theo tõng vïng lµ ®Þnh h­íng ph¸t triÓn míi cã tÝnh hiÖu qu¶ vµ kh¶ thi cao. Mçi côm c«ng nghiÖp x©y dùng trong c¸c khu c«ng nghiÖp quy ho¹ch tËp trung sÏ cã ­u ®iÓm lµ tiÕt kiÖm vèn ®Çu t­ cho x©y dùng c¬ së h¹ tÇng, t¨ng c­êng hîp t¸c gi÷a c¸c doanh nghiÖp, kh¾c phôc ®­îc t×nh tr¹ng ®Çu t­ ph©n t¸n hiÖu qu¶ thÊp. Tuy nhiªn, viÖc ®Çu t­ c¸c côm c«ng nghiÖp cÇn tÝnh ®Õn yÕu tè liªn hoµn ®Ó khai th¸c hÕt tiÒm n¨ng vµ chuyªn m«n cña néi bé ngµnh, ®ång thêi ph¶i ­u tiªn ®Çu t­ vµo c«ng ®o¹n dÖt nhuém ®Ó t¨ng nhanh vÒ sè l­îng, chñng lo¹i, chÊt l­îng v¶i ®Ó ®¸p øng cho nhu cÇu may xuÊt khÈu. ChÝnh s¸ch vÒ ph¸t triÓn vïng nguyªn liÖu ChiÕn l­îc nµy võa ®­îc Thñ t­íng ChÝnh phñ phª duyÖt, ®ång thêi ®ång ý ®Çu t­ 1.500 tû ®ång cho viÖc ph¸t triÓn vïng nguyªn liÖu. §Çu t­ ph¸t triÓn c©y b«ng vµ c¸c nhµ m¸y s¶n xuÊt x¬ nh©n t¹o nh»m tù tóc phÇn lín nguyªn phô liÖu cho dÖt vµ may, t¨ng søc c¹nh tranh c¸c s¶n phÈm dÖt, may. Môc tiªu dù kiÕn, ph¸t triÓn c©y b«ng ®Õn n¨m 2010 so víi n¨m 2000, diÖn tÝch t¨ng h¬n 7 lÇn, n¨ng suÊt t¨ng h¬n 60% vµ s¶n l­îng t¨ng h¬n 13 lÇn. §Ó ®¹t ®­îc môc tiªu lµm chñ hoµn toµn nguyªn liÖu cho ngµnh dÖt may, cÇn sím quy ho¹ch tæng thÓ vïng b«ng, ®­a b«ng vµo c¬ cÊu c©y trång n«ng nghiÖp. Thùc tÕ cho thÊy viÖc ph¸t triÓn b«ng ë mét sè ®Þa ph­¬ng ®em l¹i thu nhËp cao vµ æn ®Þnh cho bµ con n«ng d©n. N­íc ta cã ®ñ ®iÒu kiÖn ®Ó ph¸t triªn c©y b«ng. ChÊt l­îng b«ng x¬ ngµy cµng cao do chÕ biÕn ®· ®­îc hiÖn ®¹i ho¸. NhiÒu gièng b«ng lai t­¬ng ®­¬ng b«ng nhËp khÈu. C«ng ty b«ng ViÖt Nam ®· x¸c ®Þnh ®­îc c¸c biÖn ph¸p kü thuËt cho tõng vïng, b«ng cã thÓ trång c¶ mïa m­a (vô mïa) vµ mïa kh« (vô ®«ng xu©n trªn ®Êt c¸t, ®Êt phï sa, trªn nói, ven nói ®Êt trång mµu…) do ®ã viÖc ®­a c©y b«ng vµo c¬ cÊu c©y trång n«ng nghiÖp lµ hoµn toµn cã thÓ. KhuyÕn khÝch ®Çu t­ cho s¶n xuÊt phô liÖu gi¶m bít phô thuéc cña ngµnh may vµo nguån nguyªn phô liÖu nhËp ngo¹i. §ång thêi x©y dùng hÖ thèng c¸c chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch sö dông nguyªn phô liÖu s¶n xuÊt trong n­íc (chÝnh s¸ch thuÕ, quy ®Þnh vÒ hµm l­îng néi ®Þa cña s¶n phÈm, th­ëng xuÊt khÈu…) ChÝnh s¸ch ®µo t¹o nguån nh©n lùc N©ng cao hiÖu qu¶ vµ chÊt l­îng hµng may gia c«ng, t¹o dùng vµ cñng cè uy tÝn trªn thÞ tr­êng thÕ giíi, ®ång thêi t¹o lËp c¬ së ®Ó chuyÓn dÇn sang xuÊt khÈu trùc tiÕp. §èi víi viÖc ph¸t triÓn nguån nh©n lùc ®Ó ®¸p øng nguån nh©n lùc cã tay nghÒ cho ngµnh dÖt may tõ nay ®Õn n¨m 2010 lµ hÕt søc cÇn thiÕt vµ cÊp b¸ch, lµ mét vÊn ®Ò rÊt khã ®èi víi c¶ doanh nghiÖp dÖt may vµ c¸c tr­êng ®µo t¹o nghÒ vµ qu¶n lý. Nguån nh©n lùc tèt lµ mét ®¶m b¶o cho sù ph¸t triÓn l©u dµi vµ bÒn v÷ng. Nhµ n­íc nªn cÊp kinh phÝ ®µo t¹o cho c¸c tr­êng d¹y nghÒ ®Ó ®µo t¹o miÔn phÝ cho lùc l­îng lao ®éng ë nh÷ng vïng n«ng th«n khã kh¨n nh­ng chÊp nhËn häc nghÒ may c«ng nghiÖp ®Ó vµo lµm viÖc t¹i c¸c doanh nghiÖp may, dÜ nhiªn víi néi dung, ch­¬ng tr×nh, ph­¬ng ph¸p gi¶ng d¹y ph¶i ®­îc ®æi míi cho phï hîp víi sù ph¸t triÓn cña ngµnh. Ngoµi ra, ®éi ngò c«ng nh©n ®ang lµm viÖc còng cÇn ph¶i cã nh÷ng khãa ®µo t¹o l¹i ®Ó thÝch nghi víi m«i tr­êng s¶n xuÊt míi c«ng nghÖ hiÖn ®¹i. Cã chÝnh s¸ch hç trî khuyÕn khÝch ®Çu t­ cho kh©u thiÕt kÕ vµ s¶n xuÊt hµng mÉu, ®Çu t­ ®µo t¹o ®éi ngò c¸n bé ®ñ kh¶ n¨ng thiÕt kÕ mÉu m· ®ång thêi cã chÝnh s¸ch hç trî b¶o ®¶m c«ng ¨n viÖc lµm, t¹o nguån thu nhËp æn ®Þnh cho ng­êi lao ®éng, kh¾c phôc t×nh tr¹ng thiÕu lao ®éng do c¸c kü s­ c«ng nghÖ vµ c«ng nh©n cã tay nghÒ cao bÞ “hót” sang c¸c c«ng ty liªn doanh ®ang ngµy cµng trë nªn trÇm träng h¬n trong ngµnh dÖt may. ChÝnh s¸ch vÒ tµi chÝnh tÝn dông Tr­íc m¾t, nhµ n­íc cÇn cã c¸c chÝnh s¸ch vÒ tµi chÝnh vµ tÝn dông nh»m hç trî cho viÖc ®Çu t­ ph¸t triÓn ngµnh dÖt, lµm cho ngµnh dÖt ®øng v÷ng vµ tõng b­íc ®¸p øng yªu cÇu cña ngµnh may. Thùc tÕ hiÖn nay nhËp khÈu nguyªn liÖu ngo¹i vµo may ®Ó b¸n s¶n phÈm s¶n xuÊt th× ®­îc miÔn thuÕ nhËp khÈu song nÕu dïng nguyªn liÖu trong n­íc th× v« h×nh chung c¸c doanh nghiÖp ph¶i chÞu thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng vµo v¶i. Nh­ vËy, Nhµ n­íc cÇn khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp sö dông v¶i trong n­íc ®Ó thay thÕ v¶i ngo¹i nhËp ®Ó may hµng xuÊt khÈu. Ngoµi ra, khi mua v¶i ë n­íc ngoµi th× kh¸ch hµng n­íc ngoµi th­êng cho c¸c doanh nghiÖp cña ta “gèi ®Çu” mét hoÆc hai th¸ng. Trong khi ®ã, c¸c doanh nghiÖp dÖt ViÖt Nam buéc ph¶i ®Æt tiÒn tr­íc vµ thanh to¸n hÕt mét lÇn khi nhËn hµng, ®iÒu ®ã buéc c¸c doanh nghiÖp may ph¶i chän ph­¬ng thøc nµo cho dÖt vµ may cã thÓ hîp t¸c hç trî lÉn nhau, ngµnh may gióp cho ngµnh dÖt tiªu thô v¶i ng­îc l¹i ngµnh dÖt t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó ngµnh may sö dông v¶i trong n­íc ®Ó may xuÊt khÈu ®¹t hiÖu qu¶ h¬n. Trong khi ¸p dông ISO 9000, Nhµ n­íc cÇn cã nh÷ng chØ ®¹o ®Þnh h­íng vµ cam kÕt hç trî cho c¸c doanh nghiÖp thùc sù cã ch­¬ng tr×nh triÓn khai ¸p dông ISO 9000, nhÊt lµ trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay cña ViÖt Nam. §©y lµ vÊn ®Ò cùc k× quan träng mµ b¶n th©n c¸c doanh nghiÖp khã gi¶i quyÕt ®­îc nÕu kh«ng cã sù hç trî cña Nhµ n­íc. Do vËy, cÇn cã mét chÝnh s¸ch ­u ®·i vÒ vèn ®èi víi c¸c doanh nghiÖp thuéc mäi thµnh phÇn kinh tÕ khi cã ¸p dông ISO 9000. Tuy nhiªn dù ¸n ®ã ph¶i ®­îc thÈm ®Þnh tÝnh kh¶ thi tr­íc khi nhËn ®­îc sù tµi trî vÒ vèn. Bªn c¹nh ®ã cÇn cã nh÷ng chÝnh s¸ch ­u ®·i thuÕ cho c¸c doanh nghiÖp trong thêi gian ®Çu triÓn khai ¸p dông ISO 9000 v× trong ®iÒu kiÖn cña n­íc ta hiÖn nay ®Ó x©y dùng mét hÖ thèng qu¶n lý chÊt l­îng theo chuÈn mùc quèc tÕ, c¸c doanh nghiÖp cÇn ph¶i thay ®æi rÊt nhiÒu vÊn ®Ò, tõ c¸ch thøc tæ chøc ®Õn viÖc x©y dùng hÖ thèng hå s¬ tµi liÖu. §iÒu ®ã sÏ lµm ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn n¨ng suÊt, s¶n l­îng, thu nhËp do ®ã mét chÝnh s¸ch phï hîp sÏ khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp trong giai ®o¹n ®Çu ¸p dông ISO 9000, ®Ó c¸c doanh nghiÖp cã thÓ ®Çu t­ chiÒu s©u vµo c¸c ho¹t ®éng chÊt l­îng. ChÝnh s¸ch ph©n bæ h¹n ng¹ch dÖt may xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng EU, Mü HiÖn nay c¸c doanh nghiÖp dÖt may khi xuÊt khÈu vµo thÞ tr­êng EU, Canada, Thæ NhÜ Kú vµ thÞ tr­êng Hoa Kú bÞ h¹n chÕ sè l­îng xuÊt khÈu vµo c¸c thÞ tr­êng nµy. ViÖc ph©n bæ h¹n ng¹ch vµo thÞ tr­êng EU, Mü ®· g©y ra kh«ng Ýt trë ng¹i c¶n trë ®Õn viÖc xuÊt khÈu mÆt hµng dÖt may cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam trong thêi gian qua. Nhµ n­íc, c¸c Bé ngµnh liªn quan nªn ®­a ra c¸c biÖn ph¸p ph©n bæ h¹n ng¹ch mét c¸ch hîp lý phï hîp víi n¨ng lùc s¶n xuÊt, kh¶ n¨ng xuÊt khÈu thùc tÕ, cÊp h¹n ng¹ch c¨n cø vµo sè liÖu tõ tæng côc H¶i quan vµ c¸c tê khai…cña tõng doanh nghiÖp. HiÖn nay trªn m¹ng ®· c«ng khai vÒ sè l­îng h¹n ng¹ch cÊp cho tõng doanh nghiÖp, do vËy c¸c kh¸ch hµng Mü xem trªn m¹ng sè l­îng h¹n ng¹ch cÊp cho tõng doanh nghiÖp qu¸ Ýt, nhá lÎ ®· tõ chèi ký c¸c hîp ®ång cã sè l­îng lín. ViÖc ®Êu thÇu h¹n ng¹ch còng nªn ¸p dông sau 4 n¨m kÓ tõ khi HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt-Mü cã hiÖu lùc. Cã nh­ vËy míi gióp doanh nghiÖp cã ®ñ thêi gian gian khÊu hao tµi s¶n, æn ®Þnh s¶n xuÊt vµ tin t­ëng vµo sù l·nh ®¹o cña §¶ng vµ ChÝnh Phñ trong thêi kú ®æi míi. CÇn thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p hîp lý mét c¸ch ®ång bé ®Ó tr¸nh t×nh tr¹ng hÕt quota nh­ n¨m nay. KÕt luËn ChiÕn l­îc c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ h­íng m¹nh vµo xuÊt khÈu lµ mét chiÕn l­îc ®óng ®¾n cña §¶ng vµ Nhµ n­íc ta, t¹o ®µ cho nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn vµ ®uæi kÞp thêi ®¹i. ViÖc ®Èy m¹nh xuÊt khÈu hµng mòi nhän lµ mét b­íc ®i tiªn phong nh»m khai th¸c triÖt ®Ó c¸c lîi thÕ cña ®Êt n­íc, ®ång thêi h­íng ra thÞ tr­êng n­íc ngoµi, ®Èy m¹nh ho¹t ®éng xuÊt khÈu nãi chung. §iÒu nµy võa xuÊt ph¸t tõ nhu cÇu ph¸t triÓn n«Þ t¹i cña n­íc ta, võa cã thÓ nhËn ®­îc sù ñng hé cña c¸c n­íc ph¸t triÓn trong khu«n khæ kh«ng ¶nh h­ëng tíi sù ph¸t triÓn cña c¸c ngµnh kinh tÕ c¸c n­íc nµy. Theo xu h­íng ph¸t triÓn chung cña ngµnh dÖt may toµn cÇu, ®Çu t­ vµo ngµnh dÖt may ®· vµ ®ang tiÕp tôc chuyÓn dÞch sang c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn trong giai ®o¹n ®Çu cña qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ h­íng vÒ xuÊt khÈu. Do vËy, víi nh÷ng lîi thÕ vÒ lùc l­îng lao ®éng ®«ng ®¶o l¹i cÇn cï chÞu khã, gi¸ nh©n c«ng thÊp ë møc thÊp, ngµnh dÖt may l¹i cã truyÒn thèng tõ l©u ®êi, nªn trong nh÷ng n¨m tíi, ViÖt Nam cã nhiÒu c¬ héi ®Ó trë thµnh mét trung t©m xuÊt khÈu hµng dÖt may lín trªn thÕ giíi. Trong thêi gian 3 n¨m 1999 - 2002, gi¸ trÞ tæng s¶n l­îng cña ngµnh dÖt may ®· t¨ng víi tèc ®é trªn 10%/n¨m, vµ ngµy cµng t¨ng m¹nh h¬n. S¶n phÈm xuÊt khÈu cña ngµnh dÖt may còng chiÕm vÞ trÝ quan träng trong tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu cña c¶ n­íc. NÕu nh­ n¨m 2000 kim ng¹ch xuÊt khÈu cña ngµnh dÖt may ®¹t 1,892 tû USD th× tíi n¨m 2002 kim ng¹ch ®· t¨ng lªn víi con sè lµ 2,7 tû USD vµ dù tÝnh trong n¨m 2003 gi¸ trÞ xuÊt khÈu cña ngµnh cßn v­¬n tíi 3,5 tû USD. Tõ ®Çu n¨m 2003 nµy ngµnh dÖt may ®· trë thµnh ngµnh xuÊt khÈu chñ lùc víi kim ng¹ch xuÊt khÈu v­ît lªn vÞ trÝ thø nhÊt trong sè 10 mÆt hµng xuÊt khÈu cã gi¸ trÞ lín nhÊt cña ViÖt Nam. Ngµnh ®· trë thµnh mét m¾t xÝch kh«ng thÓ thiÕu trong c«ng cuéc x©y dùng ®Êt n­íc ®i lªn X· héi chñ nghÜa. Tuy vËy, ®Ó ®¹t ®­îc môc tiªu xuÊt khÈu ®Æt ra cho ngµnh dÖt may tõ nay tíi n¨m 2010, ngµnh dÖt may cßn ph¶i ®èi mÆt víi rÊt nhiÒu th¸ch thøc. Kho¸ luËn tèt nghiÖp nµy víi ®Ò tµi: "Thùc tr¹ng, ®Þnh h­íng vµ gi¶i ph¸p ph¸t triÓn ngµnh dÖt may xuÊt khÈu ViÖt Nam" qua mét sè chÝnh s¸ch vµ gi¶i ph¸p ®­îc ®­a ra trªn c¬ së ph©n tÝch thùc tr¹ng ho¹t ®éng s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu cña ngµnh dÖt may, nh÷ng c¬ héi vµ th¸ch thøc trong viÖc tiÕp cËn vµ th©m nhËp thÞ tr­êng thÕ giíi, xu h­íng chuyÓn dÞch cña ngµnh dÖt may…hy väng sÏ ®­a ra mét c¸i nh×n kh¸i qu¸t vÒ ngµnh dÖt may xuÊt khÈu cña n­íc ta, ®ång thêi gi¶i quyÕt ®­îc phÇn nµo nh÷ng v­íng m¾c ®ang tån t¹i trong tæ chøc qu¶n lý s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu. Trong thêi gian tíi, ch¾c ch¾n ngµnh dÖt may xuÊt khÈu cña ViÖt Nam sÏ ®¹t ®­îc nhiÒu thµnh tùu to lín h¬n n÷a. Tµi liÖu tham kh¶o 1. Gi¸o tr×nh "Quan hÖ quèc tÕ" Tr­êng ®¹i häc Ngo¹i Th­¬ng, 1999 2. Gi¸o tr×nh "Kü thuËt nghiÖp vô ngo¹i th­¬ng" Tr­êng ®¹i häc Ngo¹i Th­¬ng, 2000 3. Quy ho¹ch tæng thÓ ph¸t triÓn ngµnh c«ng nghiÖp dÖt may ®Õn n¨m 2010 Bé C«ng nghiÖp. 4. Niªn gi¸m thèng kª Thµnh Phè Hå ChÝ Minh n¨m 2002 5. Japan Textile New Sè 1- 12 n¨m 1999, 2000, 2001 6. Textile ASEAN Sè 1- 12 n¨m 2001 7. T¹p chÝ nghiªn cøu Ch©u ¢u Sè 1-12 n¨m 2000, 2001, 2002 8. T¹p chÝ nghiªn cøu NhËt B¶n Sè 1- 12 n¨m 2000, 2001, 2002 9. T¹p chÝ nghiªn cøu kinh tÕ Sè1-12 n¨m2000, 2000, 2002 10. Niªn gi¸m thèng kª 2001, 2002 Tæng côc thèng kª 11. B¸o c¸o c«ng t¸c thÞ tr­êng dÖt may Tæng c«ng ty DÖt may ViÖt Nam, 2001 12. T¹p chÝ DiÔn ®µn dÖt may Ch©u ¸ Th¸i B×nh D­¬ng 13. Thêi b¸o kinh tÕ ViÖt Nam, T¹p chÝ th­¬ng m¹i, T¹p chÝ Ngo¹i Th­¬ng, B¸o ®Çu t­, B¸o doanh nghiÖp 14. C¸c trang website: ._.