Thực trạng của vấn đề sinh viên ra trường thất nghiệp

LêI NãI §ÇU Tõ ngµy ®Êt n­íc ta cã sù ®æi míi vÒ kinh tÕ , chuyÓn tõ kinh tÕ tËp trung sang c¬ chÕ thÞ tr­êng nhiÒu thµnh phÇn, tù do ho¹ch ®éng vµ h¹ch to¸n nªn ®Êt n­íc còng cã nhiÒu thay ®æi. Sù thay ®æi nµy ®· mang l¹i cho ®Êt n­íc nhiÒu thµnh tùu vÒ kinh tÕ còng nh­ x· héi. Nh­ng xÐt ®Õn tÝnh hai mÆt cña vÊn ®Ò th× c¬ chÕ thÞ tr­êng bªn c¹nh nh÷ng mÆt ®­îc th× còng cßn nh÷ng mÆt ch­a ®­îc : Mét trong nh÷ng mÆt ch­a ®­îc ®ã lµ nh÷ng mÆt ®ã lµ t×nh tr¹ng sinh viªn ra tr­êng thÊt nghiÖp ngµy cµng t¨ng, vÊn ®Ò x· héi mµ gÇn nh­ kh«ng cã trong nÒn kinh tÕ bao cÊp. §©y lµ mét trong nh÷ng vÊn ®Ò quan träng cÇn ®­îc nghiªn cøu mét c¸ch kÜ l­ìng dÓ cã thÓ rót ra d­îc nh÷ng gi¶i ph¸p ®øng ®¾n gi¶i quyÕt triÖt ®Ó t×nh tr¹ng trªn, ®­a ®Êt n­íc ph¸t triÓn v÷ng m¹nh. §ã còng chÝnh lµ lÝ do khiÕn em chän ®Ò tµi nµy víi mong muèn ®ãng gãp nh­ng suy nghÜ cña b¶n th©n- mét sinh viªn vÉn con dang ngåi trªn ghÕ nhµ tr­êng vÒ v©n dª nµy. §Êt n­íc muèn ph¸t triÓn th× ph¶i ®i lªn tõ lao ®éng, mµ sinh viªn lµ lùc l­îng lao ®éng trÎ, n¨ng ®éng, dåi dµo vµ ®­îc ®µo t¹o. V× vËy ®©y lµ nguån nh©n lùc rÊt quan träng cÇn ®­îc sö dông mét c¸ch hîp lý hiÖu qu¶. T×nh tr¹ng sinh viªn thÊt nghiÖp sÏ ¶nh h­ëng rÊt nhiÒu ®Õn t×nh h×nh ph¸t triÓn kinh tÕ, x· héi cña ®Êt n­íc. VÊn ®Ò nµy nguyªn nh©n do ®©u, ph¶i ch¨ng lµ: - Tr×nh ®é cña sinh viªn kh«ng ®¸p øng ®­îc yªu cÇu ngµy mét cao cña c«ng viÖc, do chÊt l­îng ®µo t¹o thÊp cña c¸c tr­êng ®¹i häc,cao ®¼ng ? Do l­îng cung lín h¬n cÇu vÒ nguån lao ®éng ? Do chÝnh s¸ch cña nhµ n­íc ch­a hîp lý trong viÖc sö dông lao ®éng ? Do sù chñ quan cña sinh viªn kh«ng muèn c«ng t¸c t¹i nh÷ng vïng xa, khã kh¨n ? VÊn ®Ò nµy ®­îc nh×n nhËn ë nhiÒu gãc ®é kh¸c nhau v× mçi ng­êi cã mét quan ®iÓm kh¸c nhau. §iÒu nµy x¶y ra lµ v× vÒ mÆt nhËn thøc chñ thÓ ch­a nh×n nhËn vÊn ®Ò mét c¸ch toµn diÖn, tæng thÓ mµ chØ nh×n ë mét phÝa nhÊt ®Þnh.Do vËy bµi tiÓu luËn nµy em sÏ vËn dông quan ®iÓm toµn diÖn cña triÕt häc M¸c _ Lª Nin ®Ó gi¶i thÝch nguyªn nh©n cña vÊn ®Ò vµ ®­a ra mét vµi gi¶i ph¸p. PhÇn néi dung cña bµi tiÓu luËn sÏ gåm c¸c môc sau Quan ®iÓm toµn diÖn cña triÕt häc M¸c _ Lª Nin Thùc tr¹ng cña vÊn ®Ò sinh viªn ra tr­êng thÊt nghiÖp. Nguyªn nh©n cña vÊn ®Ò KÕt luËn vµ mét sè gi¶i ph¸p Trong lÇn viÕt nµy bµi tiÓu luËn cña em ch¾c ch¾n cßn nhiÒu khiÕm khuyÕt. Em kÝnh mong nhËn ®­îc nhiÒu ý kiÕn phª b×nh cña c¸c thÇy c« gi¸o ®Ó em cã thÓ hoµn thiÖn tèt h¬n trong nh÷ng lÇn viÕt sau. Em còng xin ch©n thµnh c¶m ¬n sù gióp ®ì cña c¸c thÇy c« gi¸o trong khoa ®· gióp em hoµn thµnh tèt bµi tiÓu luËn nµy. Néi dung I. Quan ®iÓm toµn diÖn cña triÕt häc Mac _ Lª Nin Trong sù tån t¹i cña thÕ giíi quanh ta, mäi sù vËt vµ hiÖn t­îng ®Òu cã mèi liªn hÖ vµ t¸c ®éng qua l¹i víi nhau chø kh«ng t¸ch rêi nhau, c« lËp nhau. Nh­ chóng ta ®· biÕt “ Quan ®iÓm toµn diÖn” lµ quan ®iÓm ®­îc rót ra tõ nguyªn lý vÒ mèi liªn hÖ phæ biÕn. Muèn nhËn thøc hoÆc ho¹t ®éng thùc tiÔn ®óng vÒ ®èi t­îng nµo ®ã ph¶i tÝnh ®Õn nh÷ng mèi liªn hÖ trong sù tån t¹i cña ®èi t­îng, ®Ò phßng kh¾c phôc quan ®iÓm phiÕn diÖn Mèi liªn hÖ gi÷a c¸c sù vËt , hiÖn t­îng lµ mèi liªn hÖ cña b¶n th©n thÕ giíi vËt chÊt, kh«ng do bÊt cø ai quy ®Þnh vµ tån t¹i ®éc lËp víi ý thøc. Trªn thÕ giíi nµy cã rÊt nhiÒu mèi liªn hÖ ch¼ng h¹n nh­ mèi liªn hÖ gi÷a sù vËt vµ hiÖn t­îng vËt chÊt, gi÷a c¸i vËt chÊt vµ c¸i tinh thÇn. C¸c mèi liªn hÖ ®Òu lµ sù ph¶n ¸nh nh÷ng t¸c ®éng qua l¹i, ph¶n ¸nh sù quy ®Þnh lÉn nhau gi÷a c¸c sù vËt hiÖn t­îng cña thÕ giíi kh¸ch quan. Kh«ng chØ cã vËy, c¸c mèi liªn hÖ cßn cã tÝnh nhiÒu vÎ ( ®a d¹ng) + Mèi liªn hÖ bªn trong vµ bªn ngoµi + Mèi liªn hÖ c¬ b¶n vµ kh«ng c¬ b¶n + Mèi liªn hÖ chñ yÕu vµ thø yÕu + Mèi liªn hÖ trùc tiÕp vµ gi¸n tiÕp ë thÕ giíi cña c¸c mèi liªn hÖ, mèi liªn hÖ bªn ngoµi tøc lµ sù t¸c ®éng lÉn nhau gi÷a c¸c sù vËt, mèi liªn hÖ bªn trong tøc lµ sù t¸c ®éng qua l¹i lÉn nhau cña c¸c mÆt, c¸c yÕu tè, c¸c bé phËn bªn trong cña sù vËt. Cã mèi liªn hÖ c¬ b¶n thuéc vÒ b¶n chÊt cña sù vËt, ®ãng vai trß quyÕt ®Þnh, cßn mèi liªn hÖ kh«ng c¬ b¶n chØ ®ãng vai trß phô thuéc, kh«ng quan träng. §«i khi l¹i cã mèi liªn hÖ chñ yÕu hoÆc thø yÕu. ë ®ã cßn cã mèi liªn hÖ trùc tiÕp gi÷a hai hoÆc nhiÒu sù vËt vµ hiÖn t­îng, cã mèi liªn hÖ gi¸n tiÕp trong ®ã cã c¸c sù vËt vµ hiÖn t­îng t¸c ®éng lÉn nhau th«ng qua nhiÒu kh©u trung gian. Khi nghiªn cøu hiÖn t­îng kh¸ch quan, chóng ta cã thÓ ph©n chia c¸c mèi liªn hÖ ra thµnh tõng lo¹i nh­ trªn tuú theo tÝnh chÊt ®¬n gi¶n hay phøc t¹p, ph¹m vi réng hay hÑp, vai trß trùc tiÕp hay gi¸n tiÕp, nghiªn cøu s©u hay s¬ qua…. Ph©n chia c¸c mèi liªn hÖ ph¶i phô thuéc vµo viÖc nghiªn cøu cô thÓ trong sù biÕn ®æi vµ ph¸t triÓn cña chóng. Hay nãi kh¸c ®i, khi xem xÐt sù vËt th× ph¶i cã quan ®iÓm toµn diÖn tøc lµ nh×n nhËn sù viÖc, vÊn ®Ò ë mäi gãc c¹nh, mäi ph­¬ng diÖn. Theo Lª _ Nin “Muèn thùc sù hiÓu ®­îc sù vËt cÇn ph¶i nh×n bao qu¸t vµ nghiªn cøu tÊt c¶ c¸c mèi quan hÖ vµ quan hÖ gi¸n tiÕp cña sù vËt ®ã”. Chóng ta kh«ng thÓ lµm ®­îc ®iÒu ®ã mét c¸ch hoµn toµn ®Çy ®ñ, nh­ng sù vËt cÇn thiÕt ph¶i xÐt ®Õn tÊt c¶ mäi mÆt sÏ ®Ò phßng cho chóng ta khái ph¹m ph¶i sai lÇm vµ cøng nh¾c” ( Lª Nin toµn tËp – NXB tiÕn bé) Khi xem xÐt sù vËt hiÖn t­îng th× lu«n ph¶i chó ý ®Õn quan ®iÓm toµn diÖn tøc lµ khi xem xÐt sù vËt, hiÖn t­îng ph¶i nghiªn cøu mäi mèi liªn hÖ vµ sù t¸c ®éng qua l¹i gi÷a chóng, sù t¸c ®éng qua l¹i cña c¸c yÕu tè, kÓ c¶ kh©u trung gian, gi¸n tiÕp cÊu thµnh sù vËt ®ã, ph¶i ®Æt nã trong mét kh«ng gian, thêi gian cô thÓ, nghiªn cøu qu¸ tr×nh ph¸t triÓn tõ qu¸ khø, hiÖn t¹i vµ dù ®o¸n cho t­¬ng lai. ThÕ nh­ng xem xÐt toµn diÖn kh«ng cã nghÜa lµ xem xÐt trµn lan mµ ph¶i xem xÐt tõng yÕu tè cô thÓ nh­ng cã tÝnh chän läc. Cã nh­ thÕ chóng ta míi thùc sù n¾m ®­îc b¶n chÊt cña sù vËt. Vµ c¶ khi nghiªn cøu x· héi th× còng rÊt cÇn ®Õn quan ®iÓm toµn diÖn v× c¸c mèi quan hÖ trong x· héi kh«ng c« lËp nhau, t¸ch rêi nhau mµ tr¸i l¹i chóng ®an xen t¸c ®éng qua l¹i víi nhau . T×nh tr¹ng sinh viªn ra tr­êng thÊt nghiÖp còng lµ mét vÊn ®Ò x· héi mµ nguyªn nh©n g©y ra lµ tËp hîp cña nhiÒu yÕu tè t¸c ®éng ¶nh h­ëng ®Õn nhau. ChÝnh v× vËy, trong bµi tiÓu luËn nµy em sÏ dïng quan ®iÓm toµn diÖn cña triÕt häc M¸c – Lª Nin ®Ó ph©n tÝch t×nh tr¹ng nµy. II . Thùc tr¹ng vÒ sù thÊt nghiÖp cña sinh viªn sau khi thÊt nghiÖp ra tr­êng Tõ khi ®Êt n­íc ta cã chÝnh s¸ch më cöa giao l­u hîp t¸c víi c¸c n­íc trong khu vùc còng nh­ c¸c n­íc trªn thÕ giíi, kinh tÕ chuyÓn sang nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn tù do c¹nh tranh ph¸t triÓn ®· ph¸t huy rÊt nhiÒu mÆt tÝch cùc. MÆt tÝch cùc ®¸ng chó ý lµ sù cè g¾ng v­¬n lªn cña líp thanh niªn míi ®Ó cã thÓ ®¸p øng ®­îc yªu cÇu, ®ßi hái cña c«ng viÖc.Sù më réng ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ tr­êng thùc sù ®· mang l¹i nh÷ng c¬ héi viÖc lµm cho sinh viªn cã kh¶ n¨ng, cã n¨ng lùc, linh ho¹t. Nh­ng kh«ng ph¶i mäi sinh viªn ra tr­êng ®Òu cã viÖc lµm vµ ®©y lµ mét vÊn ®Ò ®ang ®­îc quan t©m cña x· héi. C¨n cø vµo ®iÒu tra míi nhÊt cña bé GD- §T th× “n¨m 2000 c¶ n­íc cã 126 tr­êng ®¹i häc, cao ®¼ng víi h¬n 73000 sinh viªn chÝnh qui tèt nghiÖp th× ®Õn n¨m häc 2001-2003 ®· cã 157 tr­êng ®¹i häc, cao ®¼ng víi gÇn 12200 sinh viªn ra tr­êng’’(nguån tin trªn m¹ng Internet). KÕt qu¶ cho thÊy tû lÖ chung cña sinh viªn cã viÖc lµm sau khi ra tr­êng hiÖn nay lµ 72,47%, trong ®ã khèi kÜ thuËt c«ng nghiÖp chiÕm 79,43% n«ng l©m ng­ chiÕm 71,55%, kinh tÕ luËt chiÕm 74,8%, s­ ph¹m chiÕm 81,5%(b¸o tiÒn phong sè 115 ra ngµy 24-3-2002). Vµ theo sè liÖu míi cña viÖn kinh tÕ ph¸t triÓn th× sinh viªn khèi kinh tÕ ra tr­êng n¨m 2002 thÊt nghiÖp 87% hoÆc lµm viÖc tr¸i nghÒ. Bªn c¹nh nh÷ng sinh viªn cã ®ñ nh÷ng yªu cÇu mµ nhµ tuyÓn dông ®ßi hái hoÆc nh÷ng ng­êi cã ng­êi th©n, xin viÖc hé th× sè cßn l¹i ph¶i chËt vËt ch¹y ®i ch¹y l¹i víi c¸c trung t©m giíi thiÖu viÖc lµm. Còng ph¶i nãi thªm r»ng chÝnh dùa vµo sù khan hiÕm viÖc lµm nµy mµ nhiÒu trung t©m giíi thiÖu viÖc lµm “ ma ” mäc lªn vµi ba b÷a ®Ó thu tiÒn lÖ phÝ, tiÒn m«i giíi viÖc lµm råi biÕn mÊt. HoÆc mét sè sinh viªn ra tr­êng chÊp nhËn lµm tr¸i nghÒ hoÆc bÊt cø nghÒ g× miÔn lµ cã thu nhËp. §ã lµ vÒ phÝa sinh viªn, cßn vÒ phÝa nhµ tuyÓn dông th× hä vÉn ‘ than’ lµ thiÕu lao ®éng mµ theo hä lµ thiÕu nh÷ng ng­êi cã kinh nghiÖm vµ kh¶ n¨ng lµm viÖc ®éc lËp còng nh­ mét sè yªu cÇu kh¸c. VËy nguyªn nh©n cña vÊn ®Ò nµy do ®©u? III. Nguyªn nh©n cña vÊn ®Ò Tõ phÝa nÒn kinh tÕ- x· héi. Trong nh÷ng n¨m n­íc ta cßn thùc hiÖn chÝnh s¸ch bao cÊp th× kh«ng cã hiÖn t­îng sinh viªn ra tr­êng thÊt nghiÖp. PhÇn lín lµ v× ngµy ®ã sinh viªn cßn Ýt sè l­îng c¸c tr­êng ®¹i häc kh«ng nhiÒu nh­ng chñ yÕu lµ sinh viªn sau khi tèt nghiÖp th­êng ®­îc nhµ n­íc ph©n c«ng t¸c. Nh×n bÒ ngoµi th× cã thÓ lµ ®ñ viÖc lµm nh­ng ®«i khi nh÷ng vÞ trÝ ®­îc s¾p xÕp vµo chØ cho ®ñ vÞ trÝ, cho cã h×nh thøc, nhiÒu lóc ‘ch¬i dµi ngµy’ hÕt th¸ng th× nhËn l­¬ng nhµ n­íc. Nh­ng tõ khi nhµ n­íc cã chÝnh s¸ch më cöa kinh tÕ nhµ n­íc chuyÓn sang kinh tÕ thÞ tr­êng, c¸c doanh nghiÖp ph¶i tù lo cho m×nh, tù tÝnh to¸n “ lêi ¨n, lç chÞu” kh«ng cã sù bao cÊp cña nhµ n­íc th× vÊn ®Ò viÖc llµm thùc sù trë nªn bøc b¸ch. Còng tõ ®©y c¬ cÊu bé m¸y trong c¸c c¬ quan gän nhÑ h¬n nhiÒu do sè lao ®éng tuyÓn vµo ®­îc c©n nh¾c kü l­ìng theo khèi l­îng vµ møc ®é ®ßi hái cña c«ng viÖc. HiÖn nay, sau khi tèt nghiÖp th× ®a sè sinh viªn ph¶i tù ®i t×m viÖc cho m×nh ngo¹i trõ mét sè tr­êng thuéc nghµnh qu©n ®éi hay c«ng an th× nghµnh chñ qu¶n sÏ ph©n c«ng c«ng t¸c. Ngµy nay, chóng ta cã thÓ thÊy mét hiÖn t­îng lµ sinh viªn tèt nghiÖp ra tr­êng chØ muèn trô l¹i thµnh phè ®Ó lµm viÖc kÓ c¶ nh÷ng sinh viªn xuÊt th©n vµ lín lªn tõ nh÷ng miÒn quª. Hä chÊp nhËn ë l¹i thµnh phè ®Ó lµm viÖc dï lµ viÖc kh«ng ®óng víi nghµnh ®­îc ®µo t¹o hoÆc cã thu nhËp. Nh­ vËy mét sè n¬i nh­ h¶i ®¶o, vïng s©u, vïng xa th× vÉn thiÕu trÇm träng nguån nh©n lùc trong khi thµnh phè vÉn ph¶i ®­¬ng ®Çu víi søc Ðp cña t×nh tr¹ng thÊt nghiÖp. §Õn ®©y ta cã thÓ thÊy ®­îc tÝnh hai mÆt cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. Mét mÆt nã t¹o ®iÒu kiÖn cho mäi thµnh phÇn kinh tÕ cã kh¶ n¨ng ph¸t triÓn m¹nh h¬n, nã còng t¹o ra sù c¹nh tranh vµ chÝnh sù c¹nh tranh còng lµ ®éng lùc thóc ®Èy kinh tÕ ph¸t triÓn, ®i lªn. H¬n n÷a kinh tÕ thÞ tr­êng sÏ lµm cho mäi ng­êi ph¶i cè g¾ng nç lùc ®Ó trang bÞ cho m×nh vèn kiÕn thøc ®Çy ®ñ th× míi cã thÓ t×m ®­îc viÖc lµm. Nh­ng mÆt kh¸c nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng còng cã nh÷ng t¸c ®éng kh«ng lín ®Õn vÊn ®Ò x· héi lµ viÖc g©y ra sù thiÕu thõa “ gi¶ ”vÒ lùc l­îng lao ®éng, mÊt c©n ®èi vÒ nguån lao ®éng vµ còng lµm nÈy sinh mét sè vÊn ®Ò tiªu cùc trong viÖc lµm VÒ phÝa ®µo t¹o T×nh tr¹ng sinh viªn ra tr­êng kh«ng cã viÖc lµm mét phÇn còng cã nguyªn nh©n ë phÝa ®µo t¹o. NhiÒu ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o qu¸ cò kü, l¹c hËu tõ néi dung ®Õn ph­¬ng ph¸p gi¶ng dËy. §«i khi ®­îc häc lµ häc ch¹y cßn vµo thùc tiÔn th× nh­ míi hoµn toµn v× häc nh­ng kh«ng cã thùc hµnh trang thiÕt bÞ phôc vô cho viÖc gi¶ng dËy, häc tËp th× kh«ng cã v× vËy kh«ng ph¸t huy ®­îc kh¶ n¨ng s¸ng t¹o cña sinh viªn. T¹i mét sè n­íc nÒn gi¸o dôc hiÖn ®¹i th× sinh viªn sau khi häc hÕt n¨m thø 3 th× cã thÓ lµm viÖc ®­îc t¹i mét c¬ quan theo mét ngµnh nghÒ ®· ®­îc ®µo t¹o. PhÇn ®«ng ngoµi c¸c ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o ë tr­êng ®¹i häc hä cßn ph¶i häc thªm c¸c kho¸ häc ë ngoµi nh­ ngo¹i ng÷ tin häc ®Ó cã thÓ ®¸p øng ®­îc yªu cÇu cña c«ng viÖc. a. C¬ cÊu ®µo t¹o Cã thÓ nãi c¬ cÊu ®µo t¹o cña n­íc ta cßn qu¸ l¹c hËu vµ ch­a b¸m s¸t thùc tÕ. Trong khi mét ®Êt n­íc ®ang ph¸t triÓn nh­ ViÖt Nam rÊt cÇn ®Õn ®éi ngò kü s­ vÒ kü thuËt, c«ng nghÖ, x©y dùng c¬ b¶n th× nguån cung cÊp nh©n lùc tõ phÝa ®µo t¹o l¹i ch­a ®¸p øng ®­îc hÕt nhu cÇu .Trong khi ®ã sinh viªn trong khèi kinh tÕ th× ®ang qu¸ d­ thõa “ 90 % sinh viªn khèi kinh tÕ ra tr­êng kh«ng cã viÖc lµm ” lµ mét phÇn do bªn ®µo t¹o n¾m ®­îc nhu cÇu thùc tÕ vÒ nguån nh©n lùc, ch­a th«ng tin ®Çy ®ñ cho sinh viªn vÒ viÖc chän nhãm ngµnh häc, nhiÒu sinh viªn chän tr­êng chØ theo c¶m tÝnh chø kh«ng tÝnh ®Õn môc ®Ých phôc vô t­¬ng lai vµ kh¶ n¨ng xin viÖc lµm sau nµy. b. ChÊt l­îng ®µo t¹o HiÖn nay chÊt l­îng ®µo t¹o vµ thùc tÕ cßn cã kho¶ng c¸ch qu¸ xa. Nh÷ng g× sinh viªn ®­îc häc phÇn lín ch­a ®¸p øng ®­îc yªu cÇu cña c«ng viÖc. Nguyªn nh©n mét phÇn lµ do häc kh«ng ®i ®«i víi hµnh, thiÕu c¬ së vËt chÊt, trang thiÕt bÞ phôc vô cho viÖc gi¶ng dËy vµ häc tËp hoÆc nÕu cã th× qu¸ xa so víi thùc tÕ c«ng viÖc. PhÇn kh¸c lµ do x· héi ngµy cµng ph¸t triÓn víi tèc ®é cao vµ v× vËy s¶n xuÊt còng thay ®æi theo.Ph­¬ng thøc s¶n xuÊt thay ®æi trong khi ®ã ®µo t¹o kh«ng b¾t kÞp ®­îc nh÷ng thay ®æi nµy v× vËy nã th­êng bÞ tôt hËu. Khi kh«ng cã sù c©n b»ng, ®ång bé gi÷a ®µo t¹o vµ thùc tÕ c«ng viÖc ®· lµm cho sinh viªn sau khi ra tr­êng kh«ng ®ñ kh¶ n¨ng phôc vô cho c«ng viÖc. Hä c¶m thÊy rÊt lóng tóng tr­íc nh÷ng yªu cÇu cña ®¬n vÞ sö dông lao ®éng . ChÝnh v× sù ph¸t triÓn cña khoa häc – kü thuËt ngµy cµng cao nªn c«ng viÖc còng ®ßi hái ®éi ngò ng­êi lao ®éng ph¶i cã tr×nh ®é, n¨ng lùc. §iÒu nµy ®ßi hái ngµnh GD - §T ph¶i ph­¬ng ph¸p ®µo t¹o míi, c¶i thiÖn chÊt l­îng ®µo t¹o ®Ó cã thÓ b¾t kÞp ®­îc sù ph¸t triÓn cña thêi ®¹i. 3. VÒ phÝa chÝnh s¸ch cña nhµ n­íc Bªn c¹nh nh÷ng nguyªn nh©n vÒ kinh tÕ, x· héi, ®µo t¹o th× nguyªn nh©n vÒ chÝnh s¸ch cña nhµ n­íc còng lµ yÕu tè ®¸ng kÓ t¸c ®éng ®Õn vÊn ®Ò nµy. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, nhµ n­íc còng cã rÊt nhiÒu quan t©m ®Õn sù nghiÖp ®µo t¹o nãi chung vµ ®µo t¹o ®¹i häc nãi riªng cïng víi nh÷ng khuyÕn khÝch ®Ó sö dông sinh viªn sau khi tèt nghiÖp; vÝ dô nh­ sinh viªn thuéc khèi s­ ph¹m ®­îc miÔn häc phÝ. Nh­ng vÒ c¬ b¶n th× nhµ n­íc vÉn ch­a cã chÝnh s¸ch hîp lÝ ®Ó khuyÕn khÝch còng nh­ t¹o ®iÒu kiÖn cho sinh viªn sau khi ra tr­êng yªn t©m c«ng t¸c vµ ph¸t huy hÕt kh¶ n¨ng; ch¼ng h¹n nh­ chÝnh s¸ch ®èi víi nh÷ng ng­êi vÒ c«ng t¸c t¹i nh÷ng vïng s©u, vïng xa, h¶i ®¶o ch­a hîp lÝ cho l¾m nªn kh«ng thu hót ®­îc sinh viªn sau khi ra tr­êng tù nguyÖn vÒ ®©y c«ng t¸c. VËy nªn ch¨ng nhµ n­íc cÇn cã chÝnh s¸ch hîp còng nh­ tho¶ ®¸ng h¬n n÷a c¶ vÒ mÆt vËt chÊt còng nh­ tinh thÇn ®Ó sinh viªn sau khi ra tr­êng s½n sµng cã c«ng t¸c ë bÊt cø n¬i ®©u ®Ó gãp phÇn vµo sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ vµ ®æi míi ®Êt n­íc. 4/ VÒ phÝa b¶n th©n vµ gia ®×nh ®èi t­îng ®­îc ®µo t¹o Bªn c¹nh nh÷ng nguyªn nh©n ®­îc nªu ë trªn th× nguyªn nh©n tõ phÝa b¶n th©n sinh viªn còng lµ mét yÕu tè g©y ra t×nh tr¹ng sinh viªn thÊt nghiÖp sau khi ra tr­êng . Chóng ta cã thÓ nhËn thÊy mét thùc tÕ r»ng hiÖn nay sinh viªn ra tr­êng ®Òu muèn b¸m trô l¹i thµnh phè ®Ó lµm viÖc dï c«ng viÖc ®ã kh«ng ®óng ngµnh ®­îc ®µo t¹o hoÆc thËm chÝ lµ c«ng viÖc phæ th«ng miÔn sao cã thu nhËp .Nhãm sinh viªn xuÊt th©n tõ c¸c tØnh lÎ ra thµnh phè häc còng kh«ng muèn trë vÒ quª h­¬ng ®Ó phôc vô, ®iÒu nµy ®ang lµm cho c¸c thµnh phè lín nh­ Hµ Néi, thµnh phè Hå ChÝ Minh ®ang qu¸ t¶i vÒ d©n sè còng nh­ søc Ðp vÒ nhu cÇu viÖc lµm. T×nh h×nh nµy ®· vµ ®ang g©y ra nh÷ng ¶nh h­ëng xÊu ®Õn chñ tr­¬ng ph¸t triÓn kinh tÕ- x· héi ë miÒn nói ,n«ng th«n cña §¶ng vµ nhµ n­íc. KÕt luËn chung vµ mét sè kiÕn nghÞ gi¶i ph¸p I/ KÕt luËn chung Qua viÖc ph©n tÝch nh÷ng nguyªn nh©n g©y ra hiÖn t­îng sinh viªn thÊt nghiÖp sau khi ra tr­êng b»ng viÖc vËn dông “quan ®iÓm toµn diÖn cña triÕt häc M¸c- Lªnin” phÇn nµo còng cho ta thÊy ®­îc gãc c¹nh cña vÊn ®Ò mÆc dï phÇn ph©n tÝch ë trªn chØ lµ rÊt kh¸i qu¸t. Chóng ta ®Òu nhËn thÊy r»ng t×nh tr¹ng thÊt nghiÖp ë sinh viªn sau khi ra tr­êng kh«ng ph¶i do lçi toµn bé cña bÊt cø ban ngµnh nµo mµ nã do nhiÒu yÕu tè t¸c ®éng ®Õn, nguyªn nh©n kh¸ch quan nh­ t×nh h×nh kinh tÕ x· héi, nguyªn nh©n chñ quan lµ vÒ hÖ thèng gi¸o dôc ®µo t¹o,chÝnh s¸ch sö dông vµ ®·i ngé lao ®éng ch­a hîp lý còng nh­ t©m lý chñ quan vÒ phÝa b¶n th©n sinh viªn. Nh­ng dï nãi g× ®i n÷a th× thÊt nghiÖp ngµy cµng t¨ng sÏ ¶nh h­ëng kh«ng tèt ®Õn t×nh h×nh ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña ®Êt n­íc nhÊt lµ ViÖt Nam, mét n­íc ®ang ph¸t triÓn víi d©n sè trÎ rÊt cÇn mäi tµi n¨ng, nç lùc vµ sù ®ãng gãpcña líp trÎ, nh÷ng chñ nh©n t­¬ng lai cña ®Êt n­íc. V× vËy ®Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nµy th× kh«ng ph¶i mét sím mét chiÒu mµ cÇn ph¶i cã thêi gian vµ sù kÕt hîp tõ nhiÒu phÝa. Víi t­ c¸ch lµ mét sinh viªn còng ®ang b¨n kho¨n vµ lo l¾ng vÒ vÊn ®Ò x· héi nµy nªn trong phÇn gi¶i ph¸p cña bµi tiÓu luËn nµy em xin phÐp ®­îc ®­a ra mét sè gi¶i ph¸p sau. II. Gi¶i ph¸p 1. Ph¸t triÓn c¶ vÒ chiÒu s©u lÉn chiÒu réng c¸c ngµnh nghÒ s¶n xuÊt – kinh doanh Víi sè d©n gÇn 80 triÖu ng­êi vµ ch¾c ch¾n sÏ cßn t¨ng trong nh÷ng n¨m tíi, l­îng sinh viªn ra tr­êng ngay cµng nhiÒu v× vËy viÖc lµm lµ mét vÊn ®Ò cÊp b¸ch cña x· héi. §Ó t¹o thªm ®­îc c«ng ¨n viÖc lµm th× kh«ng cßn c¸ch nµo kh¸c lµ ph¶i më réng c¸c ngµnh nghÒ s¶n xuÊt – kinh doanh. Muèn lµm ®­îc ®iÒu nµy th× nhµ n­íc cÇn cã nh÷ng chÝnh s¸ch nh»m ®Èy m¹nh, khuyÕn khÝch c¸c thµnh phÇn kinh tÕ tham gia vµo ®Çu t­, ph¸t triÓn më réng s¶n xuÊt còng nh­ t¹o ra c¸c ®iÒu kiÖn thuËn lîi vÒ m«i tr­êng ®Ó hä cã thÓ ho¹t ®éng thuËn tiÖn h¬n. Bªn c¹nh ®ã nhµ n­íc còng ph¶i lµ ng­êi ®i ®Çu, chñ tr­¬ng trong viÖc thùc hiÖn c¸c ch­¬ng tr×nh quèc gia vÒ khoa häc – kü thuËt còng nh­ ®­a nã vµo thùc tiÔn s¶n xuÊt nh»m n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm, t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, n©ng cao ®iÒu kiÖn sèng cho ng­êi lao ®éng. NÕu c¸c chÝnh s¸ch nµy ®­îc ®­a vµo thùc tiÔn th× ng­êi lao ®éng sÏ ph¶i cè g¾ng h¬n ®Ó n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n cho c«ng viÖc vµ ®¬n vÞ sö dông còng sÏ cã ®iÒu kiÖn ®Ó thu hót nhiÒu h¬n lùc l­îng lao ®éng ®­îc ®µo t¹o víi chÊt l­îng cao. 2.VÒ phÝa ngµnh ®µo GD - §T §µo t¹o chÝnh lµ nÒn t¶ng, lµ c¬ së ®Ó cho “ra lß” nh÷ng lao ®éng cã kÜ n¨ng, cã tay nghÒ, v× vËy ®µo t¹o cÇn ph¶i ®æi míi n©ng cao chÊt l­îng ®Ó lµm sao khi tèt nghiÖp sinh viªn cã kh¶ n¨ng ®¸p ­ng nh÷ng nhu cÇu ngµy mét cao cña c«ng viÖc. Bªn c¹nh ®ã nhµ n­íc vµ bé gi¸o dôc còng cÇn cã sù phèi hîp ®Ó tÝnh to¸n ®Ó c©n ®èi tû lÖ hîp lý gi÷a c¸c ngµnh nghÒ ®µo t¹o, ®¸p øng ®­îc nhu cÇu cña thùc tÕ, tr¸nh hiÖn t­îng thõa th× vÉn cø thõa cßn thiÕu th× vÉn cø thiÕu. Nghµnh ®µo t¹o còng cã mèi liªn hÖ víi thÞ tr­êng lao ®éng ®Ó lu«n cËp nhËp ®­îc xu h­íng cña nhu cÇu ®Ó ®µo t¹o cho phï hîp c¶ vÒ chÊt l­îng còng nh­ sè l­îng. 3.VÒ phÝa chÝnh s¸ch cña nhµ n­íc. Nhµ n­íc lµ ng­êi qu¶n lý ë tÇm vÜ m« do vËy nhµ n­íc cÇn ®­a ra c¸c chÝnh s¸c hîp lý ®Ó thu hót vµ t¹o ®iÒu kiÖn cho sinh viªn vµo häc c¸c nghµnh nghÒ kü thuËt nghµnh mµ hiÖn nay mét ®Êt n­íc ®ang trªn con ®­êng c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ r¸at cÇn ®Õn. Cïng víi viÖc vµo häc nhµ n­íc còng nªn cã chÝnh s¸ch quan t©m ®Õn nh÷ng ng­êi lµm viÖc, c«ng t¸c t¹i nh÷ng vïng xa, vïng khã kh¨n ®Ó ®éng viªn hä c¶ vÒ mÆt vËt chÊt còng nh­ tinh thÇn ®Ó hä cã thÓ yªn t©m ®em hÕt t©m huyÕt vµ n¨ng lùc ra ®Ó phôc vô ®Êt n­íc. Nhµ n­íc còng cÇn t¹o c¬ héi ®Ó c¸c tr­êng ®µo t¹o cã ®iÒu kiÖn tiÕp cËn ®­îc víi thÞ tr­êng lao ®éng ®Ó biÕt ®­¬c t×nh h×nh thùc tÕ còng nh÷ng thay ®æi vÒ khoa häc – c«ng nghÖ ,c¸c lo¹i m¸y mãc hiÖn ®¹i ®Ó tõ ®ã cã thÓ cËp nhËp cho sinh viªn mét c¸ch liªn tôc vµ kÞp thêi nh÷ng sù thay ®æi ®ã. 4.VÒ phÝa sinh viªn HiÖn nay rÊt nhiÒu ®ãi t­îng chän tr­êng ®¹i häc nh­ng kh«ng cã sù ®Þnh h­íng cho kh¶ n¨ng cña ®Çu ra sau nµy mµ chØ chän nh­ mét c¸i “mèt” víi nh÷ng nghµnh ®ang “næi” nh­ tµi chÝnh, ng©n hµng, ­u chÝnh viÔn th«ng …§©y lµ mét t­ t­ëng tiªu cùc cã ¶nh h­ëng kh«ng tèt tíi qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ –x· héi g©y ra t×nh tr¹ng thõa thiÕu bÊt hîp lý. Vµ l¹i t©m lý hiÖn nay cña nhiÒu bËc phô huynh lµ b¾t buéc ph¶i vµo ®­îc ®¹i häc. Ph¶i nãi r»ng cã ®­îc tÊm b»ng ®¹i häc ®Ó ra nghÒ lµ mét ®iÒu rÊt cÇn vµ quan träng. Nh­ng chóng ta còng cÇn biÕt r»ng ®¹i häc ch­a ph¶i lµ con ®­êng duy nhÊt ®Ó lËp nghiÖp. V× vËy b¶n th©n ®èi t­îng ®­îc ®µo t¹o còng nh­ c¸c bËc phô huynh cÇn ph¶i ®¸nh gi¸ l¹i c¸ch nh×n nhËn lµm sao ®Ó chän cho con em m×nh vµ hoµn c¶nh gia ®×nh mµ vÉn cã Ých cho x· héi. Nh÷ng sinh viªn ra tr­êng còng cÇn cã c¸ch nh×n nhËn ®óng ®¾n h¬n trong viÖc chän cho m×nh mét n¬i lµm viÖc. Mét m«i tr­êng ®óng víi chuyªn ngµnh ®­îc ®µo t¹o sÏ cã lîi cho c¶ hai bªn; ng­êi lao ®éng sÏ lµm tèt h¬n c«ng viÖc cña m×nh, bªn sö dông lao ®éng sÏ ®­îc nh÷ng ng­êi cã tr×nh ®é chuyªn m«n phï hîp, cã n¨ng lùc lµm viÖc.Sù kÕt hîp hµi hoµ vµ hîp lý nµy sÏ gióp cho c«ng viÖc ®¹t hiÖu qu¶ cao h¬n. Tµi liÖu tham kh¶o 1 B¸o tiÒn phong sè135 ra ngµy 24-3- 2002 2 S¸ch Lª Nin toµn tËp – nhµ xuÊt b¶n TiÕn Bé 3 T¹p chÝ lao ®éng vµ x· héi th¸ng 3 -2002 4 Nguån tin tõ Internet : www.tinvan.com ._.