Thiết kế trang web sổ tay toán học hỗ trợ học tập cho học sinh lớp 10

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 1 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM THÁI NGUYÊN  ĐỖ XUÂN HÙNG THIẾT KẾ TRANG WEB SỐ TAY TOÁN HỌC HỖ TRỢ HỌC TẬP CHO HỌC SINH LỚP 10 Hƣớng dẫn khoa học PGS – TS: ĐÀO THÁI LAI Thái Nguyên – 2008 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 2 CÁC TỪ, CỤM TỪ VIẾT TẮT TRONG LUẬN VĂN Viết tắt Viết đầy đủ CNTT Công nghệ thông tin THPT Trung học phổ thông GV Giáo viên HS Học sinh SGK Sách giáo khoa SBT Sách bài tập SGV Sách giáo viên ĐH Đại học Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 3 MỤC LỤC Nội dung Trang MỞ ĐẦU 6 Chƣơng I: Cơ sở lý luận và thực tiễn 11 1.1. Cơ sở lý luận 11 1.1.1. Vài nét về lịch sử phát triển của đề tài 11 1.1.2. Internet – Web 13 1.1.3. Một số quan niệm về tự học 15 1.1.4. Một số hình thức tự học 15 1.1.5. Chu trình tự học của học sinh 16 1.1.6. Vai trò, ý nghĩa của việc tự học 16 1.1.7. Sự cần thiết rèn luyện phương pháp tự học cho học sinh trung học 17 1.1.8. Sổ tay toán học 17 1.1.9. Tự học với phương tiện là trang Web sổ tay toán học 18 1.2. Cơ sở thực tiễn 19 1.2.1. Mục tiêu đổi mới chương trình giáo dục phổ thông 19 1.2.2. Chương trình toán học trong nhà trường THPT 19 1.2.3. Chuẩn kiến thức, kĩ năng Toán trường THPT 19 1.2.4. Điều kiện thực tế của nhà trường THPT 19 1.3. Giới thiệu khái quát về quá trình khảo sát 20 1.3.1. Mục đích khảo sát 20 1.3.2. Đối tượng khảo sát 20 1.3.3. Nội dung khảo sát 20 1.3.4. Các phương pháp khảo sát 20 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 4 1.4. Kết quả khảo sát 21 1.4.1. Thực trạng việc ứng dụng CNTT hỗ trợ quá trình học tập của học sinh lớp 10 THPT 21 1.4.2. Thực trạng việc ứng dụng CNTT trong dạy học của giáo viên lớp 10 THPT 21 1.5. Kết luận chương I 22 Chƣơng II: Trang Web sổ tay toán học hỗ trợ học tập cho học sinh lớp 10 THPT 23 2.1. Cơ sở thiết kế nội dung trang web sổ tay toán học hỗ trợ học tập cho học sinh lớp 10 THPT 23 2.1.1. Chuẩn kiến thức, kĩ năng toán học 10 THPT là một căn cứ để xây dựng trang web. 23 2.1.2. Các nguyên tắc cơ bản khi thiết kế trang web sổ tay toán học 42 2.1.3. Các công cụ xây dựng website 43 2.2. Thiết kế trang web sổ tay toán học hỗ trợ học tập cho học sinh lớp 10 THPT 55 2.2.1. Xác định bài toán 55 2.2.2. Đặc tả website 62 2.2.3. Thiết kế các Modul của website 70 2.2.4. Hướng dẫn sử dụng trang web sổ tay toán học 82 2.2.5. Tổ chức dạy học có sử dụng website 82 2.3. Kết luận chương II 104 Chƣơng III: Thực nghiệm sƣ phạm 105 3.1. Khái quát chung 105 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 5 3.1.1. Mục đích thực nghiệm 105 3.1.2. Đối tượng thực nghiệm 105 3.1.3. Nội dung thực nghiệm 105 3.1.4. Tổ chức thực nghiệm 105 3.1.5. Phương pháp đánh giá 106 3.2. Kết quả thực nghiệm 106 3.2.1. Đánh giá kết quả trước thực nghiệm 106 3.2.2. Đánh giá kết quả sau thực nghiệm 107 3.3. Kết luận chương III 108 KẾT LUẬN 109 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 6 MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Công nghệ thông tin (CNTT) đang phát triển với tốc độ như vũ bão, các nhà khoa học đã khẳng định: chưa có một ngành nghề và công nghệ nào lại phát triển nhanh chóng, sâu rộng và có nhiều ứng dụng như CNTT. Sự ra đời của Internet đã mở ra một kỉ nguyên mới - kỉ nguyên thông tin. Nhiều chuyên gia đã dự đoán: trong thập kỉ tới Internet đa phương tiện, truyền thông băng rộng CD - Rom, DVD sẽ mang đến những biến đổi có tính cách mạng trên quy mô toàn cầu trong nhiều lĩnh vực. Trên thế giới việc ứng dụng CNTT vào giáo dục đã trở thành mối ưu tiên hàng đầu của nhiều Quốc gia. Đẩy mạnh ứng dụng CNTT trong giáo dục và đào tạo ở tất cả các cấp học, bậc học, ngành học theo hướng sử dụng CNTT như một công cụ hỗ trợ đắc lực nhất cho đổi mới phương pháp học tập ở tất cả các môn học. Sự bùng nổ tri thức cùng với các vấn đề giao lưu hội nhập quốc tế khiến mỗi chúng ta phải biết tận dụng những thành tựu của khoa học – công nghệ, đặc biệt là sự ra đời của mạng máy tính toàn cầu (Internet) giúp chúng ta biết sự lựa chọn các phương pháp học tập phù hợp. Xã hội học tập – đó là mục tiêu của các nền giáo dục trên thế giới. Thành tựu nổi bật nhất của CNTT trong giáo dục và đào tạo hiện nay chính là dạy học thông qua các trương trình chạy trên nền Website. Nó cung cấp một kho tàng kiến thức khổng lồ của nhân loại và tạo cơ hội học tập cho nhiều người có trình độ khác nhau, tạo ra sự bình đẳng, dân chủ trong học tập. Các chuyên gia giáo dục đều cho rằng, khi đưa CNTT vào nhà trường sẽ tạo ra một cuộc cách mạng trong giáo dục dẫn đến những thay đổi trong cả nội dung và phương pháp dạy và học. Việt Nam đang phấn đấu tiến đến xây dựng một Nền kinh tế tri thức đòi hỏi phương pháp dạy học phải phát huy được tích cực và chủ động đối với người học để đào tạo ra những người lao động có khả năng sáng tạo, thích ứng nhanh. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 7 Nghị quyết hội nghị lần thứ IV Ban chấp hành Trung Ương Đảng Cộng Sản Việt Nam (Khoá VII, năm 1993) đã chỉ rõ: Về phương pháp giáo dục phải khuyến khích tự học, phải áp dụng những phương pháp giáo dục hiện đại để bồi dưỡng cho HS năng lực tư duy sáng tạo, năng lực giải quyết vấn đề. Nghị quyết hội nghị lần thứ II Ban chấp hành Trung Ương Đảng Cộng Sản Việt Nam (Khoá VIII, năm 1997) tiếp tục khẳng định “phải đổi mới phương pháp đào tạo, khắc phục lối truyền thụ một chiều, rèn luyện thành nếp tư duy sáng tạo của người học. Từng bước áp dụng các phương pháp tiên tiến và phương tiện hiện đại vào quá trình dạy học, bảo đảm điều kiện và thời gian tự học, tự nghiên cứu cho HS”. Luật Giáo dục (1998), Điều 24.2 đã nêu: Phương pháp giáo dục phổ thông phải phát huy tính tích cực, tự giác của HS, phù hợp với đặc điểm của từng lớp học, môn học; bồi dưỡng phương pháp tự học, rèn luyện kỹ năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn; tác động đến tình cảm, đem lại niềm vui, hứng thú học tập cho HS. Các ứng dụng của CNTT đặc biệt là Internet - Website học tập góp phần rèn luyện khả năng tự học. Đây đã thực sự trở thành cầu nối giữa GV và nhà trường, giữa GV và HS, giữa gia đình và nhà trường, giữa GV và GV, giữa HS và HS. Công tác quản lý giáo dục cũng thay đổi, các tài liệu tham khảo, các giáo án, sáng kiến kinh nghiệm, các bài tập tham khảo, các đề thi, các hình thức luyện thi ĐH liên tục được đưa lên mạng để GV và HS có thể tham khảo, nghiên cứu ở mọi lúc, mọi nơi. Tuy vậy các Website dành cho HS tra cứu, học tập vẫn còn là rất ít và chưa quan tâm nhiều đến vấn đề tự học của HS. Chính vì vậy việc thiết kế các trang Web toán học giúp việc tự học cho HS là hết sức cần thiết. Trong phạm vi rất hạn hẹp của luận văn này chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài. “Thiết kế trang Web số tay toán học hỗ trợ học tập cho học sinh lớp 10”. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 8 2. Mục đích nghiên cứu Nghiên cứu cơ sở khoa học của vấn đề đổi mới phương pháp dạy học ở trường Trung học phổ thông, đặc biệt là khả năng ứng dụng thành tựu của công nghệ thông tin trong dạy học để từ đó thiết kế Website nhằm hỗ trợ quá trình học toán cho HS lớp 10 nói riêng và cho học sinh THPT nói chung. 3. Khách thể, đối tƣợng nghiên cứu 3.1. Khách thể nghiên cứu: Hoạt động học toán của học sinh THPT với sự hỗ trợ của CNTT. 3.2. Đối tượng nghiên cứu: Quá trình sử dụng trang web hỗ trợ hoạt động học tập môn toán của học sinh lớp 10 THPT. 4. Giả thuyết khoa học Nếu thiết kế được và sử dụng hợp lý trang Web sổ tay toán học thì sẽ góp phần rèn cho học sinh kĩ năng tự học, tự nghiên cứu, tạo ra hứng thú học tập cho học sinh góp phần nâng cao hiệu quả học toán cho HS lớp 10 THPT. 5. Phạm vi nghiên cứu Đề tài nghiên cứu chuẩn kiến thức toán học lớp 10 trung học phổ thông, và cách thiết kế trang Web. 6. Nhiệm vụ nghiên cứu Nghiên cứu cơ sở lý luận và cơ sở thực tiễn của việc thiết kế trang Web số tay toán học, các vấn đề về tự học, học tập không cần giáp mặt giáo viên, ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy bộ môn Toán học trong trường Trung học phổ thông. Phân tích chương trình cũng như phương pháp học tập môn Toán (Toán học lớp 10) của các trường Trung học phổ thông. Thiết kế một trang Web đơn giản hỗ trợ học tập toán cho HS lớp 10 nhằm cung cấp kiến thức và rèn luyện một số kĩ năng cần thiết cho học sinh. Tiến hành thực nghiệm việc sử dụng trang Web số tay toán học với HS Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 9 lớp 10 trong quá trình dạy học. 7. Phƣơng pháp nghiên cứu. Phương pháp nghiên cứu lý luận. Nghiên cứu phân tích các tài liệu về ứng dụng CNTT vào dạy học nói chung và dạy Toán nói riêng (Toán lớp 10) trên thế giới và ở Việt Nam. Nghiên cứu phân tích các tài liệu lí luận về tích cực hóa hoạt động dạy học. Phương pháp điều tra, quan sát, thăm dò ý kiến của giáo viên và học sinh về hình thức học tập ứng dụng công nghệ thông tin, ưu nhược điểm của các Website học tập đã có. Nghiên cứu chuẩn kiến thức Toán lớp 10 và các tài liệu tham khảo cùng với các ý kiến đóng góp của các giáo viên giàu kinh nghiệm trong việc giảng dạy Toán lớp 10. Nghiên cứu tài liệu về cách sử dụng một số phần mềm hỗ trợ xây dựng Website, các công cụ xây dựng Website. Phương pháp thực nghiệm sư phạm. Tiến hành thực nghiệm đo chất lượng nhận thức thức của HS trong quá trình dạy học có ứng dụng CNTT và so sánh với quá trình dạy học không ứng dụng CNTT. 8. Những đóng góp mới của luận văn Tổng quan về vai trò của CNTT trong đổi mới phương pháp dạy học. Đưa ra được các hình thức tổ chức dạy học và các phương pháp đặc thù trong quá trình dạy học Toán học lớp 10 THPT có sử dụng CNTT. Xây dựng cơ sở lý luận và thực tiễn của việc thiết kế trang Web số tay toán học hỗ trợ việc tự học toán cho học sinh lớp 10. Giáo viên và học sinh có thể khai thác các thông tin Toán học lớp 10 thông qua địa chỉ: Đề xuất phương án ứng dụng CNTT dạy học Toán trên phạm vi rộng. 9. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 10 Về mặt lý luận, luận văn góp phần hệ thống hoá các lý luận về việc ứng dụng CNTT trong dạy học và lý luận về việc ứng dụng CNTT trong dạy học Toán học lớp 10 ở trường THPT theo hướng tích cực hoá hoạt động học tập của học sinh. Về mặt thực tiễn, luận văn góp phần đổi mới nội dung và phương pháp dạy học Toán học 10, minh chứng cho tính khả thi của việc ứng dụng CNTT trong dạy học Toán học 10 để thực hiện dạy học phân hoá, phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo, tăng cường khả năng tự học của HS nhằm nâng cao chất lượng và hiệu quả của quá trình dạy học Toán học lớp 10 ở trường THPT. 10. Cấu trúc của luận văn Ngoài phần mở đầu và kết luận nội dung của luận văn gồm 3 chương: Chương I: Cơ sở lý luận và thực tiễn. Chương II: Thiết kế trang Web số tay toán học hỗ trợ tự học toán cho HS lớp 10 ở trường trung học phổ thông. Chương III: Thực nghiệm sư phạm. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 11 CHƢƠNG I CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN 1.1 Cơ sở lý luận 1.1.1 Vài nét về lịch sử phát triển của đề tài 1.1.1.1. Công nghệ thông tin trong xã hội Trong những năm gần đây, loài người đã được chứng kiến một kỷ nguyên mới gắn liền sự phát triển như vũ bão của CNTT và hưởng nhiều thành tựu do CNTT mang lại. Chúng ta có thể số hoá hầu hết thông tin đa dạng của cuộc sống như văn bản, âm thanh, hình ảnh... và sau khi xử lý các thông tin này, ta dễ dàng lưu trữ, chuyển giao cho các đối tượng khác và như vậy, thông tin đã thực sự trở thành tài sản của mỗi cá nhân, mỗi tập thể, mỗi quốc gia và của toàn bộ loài người. Sự phát triển Internet và công nghệ truyền thông đa phương tiện (Multimedia) tạo ra nhiều ứng dụng như: Trao đổi thư tín qua mạng Internet: e- mail; Chính phủ điện tử: e-government; Giáo dục điện tử: e-education; Dạy học qua mạng: e-learning; văn hoá số hay văn hoá điện tử: e-culture. Tất cả đều có một đặc điểm chung là mọi công việc giao dịch được số hoá và thực hiện trên mạng Internet. Sự thay đổi này kéo theo nhiều sự thay đổi sâu sắc trong xã hội. Có thể khẳng định Computer đã xâm nhập vào mọi ngóc ngách của cuộc sống và trở thành một công cụ đắc lực không thể thiếu được trong cuộc sống hiện đại. Con người tiếp xúc với kho kiến thức khổng lồ của nhân loại qua màn hình máy tính và giao tiếp với nhau qua mạng Internet, khi đó mọi cản trở về không gian, thời gian đã trở nên không đáng kể. Những thành tựu của CNTT đã tạo ra một cuộc cách mạng trong hầu hết các lĩnh vực xã hội, kinh tế,...Sự thay đổi không chỉ thấy trong các ngành sản Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 12 xuất công nghiệp, điện tử, viễn thông mà trong các lĩnh vực khác như y tế, tài chính, ngân hàng, thương mại, quản lý nhà nước...thì CNTT cũng đã thực sự mang lại cho các ngành này các công cụ mới cho phép đẩy nhanh gấp bội tốc độ xử lý nghiệp vụ. Có thể kể ra rất nhiều các thành tựu khoa học mới ra đời dựa trên cơ sở ứng dụng CNTT như các thành tựu trong y học (chụp cắt lớp, mổ nội soi, chuẩn đoán bệnh và điều trị từ xa...), trong sinh học (các nghiên cứu mới về gen, cấy ghép tế bào...). Trong bối cảnh chung này, giáo dục không thể là trường hợp ngoại lệ, giáo dục cũng đã và đang chịu sự tác động sâu sắc bởi các thành tựu của CNTT. 1.1.1.2. Công nghệ thông tin trong giáo dục Từ cuối thập kỷ 20 nhiều nước trên thế giới như Anh, Pháp, Mỹ, Canada, Cộng hòa liên bang Đức, Liên Xô (cũ), các nước khu vực châu Á – Thái bình dương như: Australia, Ấn độ, Nhật bản, Trung Quốc, Thái Lan, Singapo … Đã sớm ứng dụng Computer trong dạy học và trở thành nét đặc trưng của nhà trường hiện đại. Các nước phát triển đã đạt được nhiều thành tựu trong lĩnh vực nghiên cứu xây dựng và sử dụng CNTT để nâng cao chất lượng dạy học. Ở Việt Nam, từ giữa thập niên 80 của thế kỷ 20, Viện khoa học giáo dục là cơ sở đầu tiên bắt đầu nghiên cứu thử nghiệm việc dạy học tin học ở trường phổ thông. Tuy nhiên, việc sử dụng Computer với tư cách là phương tiện dạy học còn là vấn đề mới mẻ. Nghiên cứu vấn đề này mới chỉ là một số cá nhân và tổ chức tham gia: Phân mềm dạy học Violet, … Chương trình trắc nghiệm một số môn học … Trên một số tạp chí của ngành giáo dục và trường Đại học xuất hiện một số bài báo cáo đề cập đến những vấn đề lý luận về sử dụng Computer trong dạy học và thiết kế trang Web học tập. Có thể nói, ở Việt Nam hiện nay, chủ yếu mới sử dụng Computer để dạy môn tin học ở trường, việc sử dụng Computer với tư cách là một phương tiện dạy học còn ít được nghiên cứu, chủ yếu được sử dụng ở trường Đại Học. Hiện còn quá ít những trang Web học tập dành cho HS phổ thông, đặc biệt là những Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 13 trang Web tự học. Cho đến nay có rất ít công trình nghiên cứu dành cho vấn đề thiết kế trang Web số tay toán học hỗ trợ học tập cho HS lớp 10 ở trung học phổ thông. Ngày nay những thành tựu của CNTT đang được áp dụng rộng rãi vào mọi lĩnh vực của đời sống xã hội trong đó có giáo dục và đào tạo đã tạo ra sự ảnh hưởng sâu sắc tới giáo dục và đào tạo trên nhiều khía cạnh khác nhau đặc biệt là đổi mới phương pháp dạy học. Nhờ CNTT với các thiết bị đa phương tiện GV có thể dễ dàng thực hiện một tiết dạy sinh động, hấp dẫn và hiệu quả. Sử dụng CNTT như một phương tiện dạy học, sử dụng các phần mềm công cụ hỗ trợ dạy học như phần mềm trình diễn Microsoft Power Point, các phần mềm xử lý phim ảnh, âm thanh … để thiết kế một giáo án điện tử có chất lượng cao đáp ứng yêu cầu bài giảng là một xu hướng tất yếu của nền giáo dục nước ta hiện nay. 1.1.2. Internet – Web 1.1.2.1. Internet Thuật ngữ Internet đã được sử dụng vào năm 1980. Internet – Cũng được biết đến với tên gọi Net – Là mạng máy tính lớn nhất thế giới hoặc chính xác hơn là mạng của các mạng, tức là bao gồm nhiều mạng máy tính được nối lại với nhau. Một số mạng máy tính bao gồm một máy tính trung tâm (Còn gọi là máy chủ hay máy phục vụ) và nhiều máy khác nhau (còn gọi là máy trạm làm việc) nối vào nó. Các mạng khác, kể cả Internet có quy mô lớn hơn, bao gồm nhiều máy chủ và cho phép bất kỳ một máy tính nào trong mạng có thể kết nối với bất kỳ máy nào khác để trao đổi thông tin thoải mái với nhau. Một khi đã được kết nối vào Internet, máy tính của bạn sẽ là một trong số hàng chục triệu thành viên của mạng khổng lồ này. Nhờ Internet, người dùng có thể nhận được lượng thông tin khổng lồ một cách thuận tiện với thời gian tính bằng giây mà chi phí cực thấp. Nhờ các dịch vụ của Internet mà người dùng có thể truy cập, tìm kiếm Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 14 thông tin, nghe nhạc, xem Video, chơi game, hội thảo …. Trong những ứng dụng đó phải kể đến ứng dụng phổ biến là tổ chức và truy cập thông tin. 1.1.2.2. Web 1.1.2.2.1. Web là gì? World Wide Web là khái niệm mà người dùng Internet quan tâm nhiều nhất hiện nay. Người ta viết tắt là WWW hay ngắn gọn hơn là Web. Theo nghĩa Tiếng Anh Web có nghĩa là mạng nhện, diễn tả các thông tin trên Web được kết nối nhằng nhịt với nhau trên khắp thế giới như mạng nhện. Web là một công cụ, hay đúng hơn là một dịch vụ của Internet. Khác với các dịch vụ trước đây của Net, Web chứa các thông tin dưới dạng văn bản, hình ảnh, âm thanh và thậm trí cả Video được kết nối với nhau. Web cho phép người sử dụng chui vào các ngõ ngách trên Net, là những điểm chứa CSDL gọi là Website. Nhờ có Web nên dù không phải là chuyên gia, người sử dụng vẫn có thể sử dụng được Internet. Phần mềm sử dụng để định hướng Web gọi là bộ duyệt (Browser). Hiện nay bộ duyệt thông dụng nhất là Internet Explorer của Microsoft, tiếp đó là Navigator của Netscape. 1.1.2.2.2. Trang Web học tập Cùng với sự phát triển nhanh chóng của Internet việc khai thác và sử dụng World Wide Web một cách triệt để nhằm phục vụ cho giáo dục đang trở thành một xu hướng của nền giáo dục hiện đại. Với những ưu điểm nổi bật của mình không chỉ cho phép giáo viên kết hợp với văn bản, âm thanh, hình ảnh một cách hiệu quả trong bài dạy mà còn có thể giúp họ cập nhập thông tin thường xuyên, tự động hóa quá trình đào tạo, nâng cao năng lực của người học. Bản chất của việc thiết kế một trang Web học tập chính là quá trình thiết kế một tài liệu dạy học. Chính vì vậy khi xây dựng một trang Web học tập cần phải đảm bảo sự kết hợp hài hòa giữa các ý đồ sư phạm của nhà giáo dục và kỹ thuật thiết kế Web đồng thời phải tuân thủ đầy đủ các bước của việc thiết kế một tài liệu dạy học. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 15 1.1.2.2.3. Những tiện ích của trang Web học tập Kết nối và cập nhập thông tin một cách nhanh chóng, hiệu quả, thông qua trang Web học tập, học sinh có thể ôn tập, bổ sung kiến thức, học các kiến thức mới, trau dồi vốn hiểu biết của mình hàng ngày, hàng giờ. Trang Web trực quan, sinh động, thu hút, hấp dẫn học sinh, giúp các em hiểu bài nhanh chóng, hiệu quả hơn, kích thích hứng thú học tập và nâng cao năng lực của bản thân. Với trang Web học tập việc học không chỉ giới hạn trong không gian lớp học mà còn có thể diễn ra mọi lúc mọi nơi. 1.1.3. Một số quan niệm về tự học Theo Chủ Tịch Hồ Chí Minh: “Tự học là một cách học tự động” tức là: Học tập một cách hoàn toàn tự giác, tự chủ, không đợi ai nhắc nhở, không chờ ai giao nhiệm vụ mà tự mình chủ động vạch kế hoạch chủ động cho mình rồi tự mình triển khai thực hiện kế hoạch đó. Tự học là tự mình động não, suy nghĩ, sử dụng các năng lực trí tuệ và có khi có cả cơ bắp cùng với phẩm chất của mình, cả động cơ, tình cảm, nhân sinh quan, thế giới quan (trung thực, khách quan, chí tiến thủ, không ngại khó, ngại khổ, kiên trì, nhẫn nại, lòng say mê khoa học ….) để chiếm lĩnh một lĩnh vực khoa học nào đó của nhân loại, biến lĩnh vực đó thành sở hữu của mình. Tự học của học sinh thực chất là quá trình cá nhân nắm bắt kinh nghiệm của xã hội loài người gồm: Tri thức, kỹ năng, kỹ xảo, năng lực hoạt động sáng tạo và thái độ. Học cốt lõi là tự học, là quá trình phát triển nội tại trong đó chủ thể tự thể hiện và biến đổi mình, tự làm phong phú giá trị của mình bằng cách thu nhận, xử lý và biến đổi thông tin bên ngoài thành tri thức bên trong con người. 1.1.4. Một số hình thức tự học Hoạt động tự học của học sinh diễn ra nhằm đáp ứng yêu cầu hiểu biết riếng, bổ sung và mở rộng tri thức ngoài chương trình đào tạo ở trường và cũng Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 16 không cần có sự điều kiển của giáo viên. Người tự học tự đọc tài liệu, tự suy nghĩ, tự rút kinh nghiệm. Đó là tự học ở mức cao. Hoạt động tự học của học sinh cũng có thể diễn ra khi không có sự điểu khiển trực tiếp của giáo viên. Học sinh phải tự sắp xếp quỹ thời gian và điều kiện vật chất để tự ôn, tự củng cố, tự đào sâu những tri thức hoặc tự hình thành những kỹ năng, kỹ xảo ở một năng lực nào đó theo yêu cầu của giáo viên hoặc quy định trong chương trình đào tạo nhà trường. Họat động tự học của học sinh diễn ra dưới sự điều kiển trực tiếp của giáo viên, thấy là tác nhân, hướng dẫn, tổ chức, đạo diễn để trò phát huy những phẩm chất và năng lực của mình như khả năng chú ý, óc phân tích, năng lức khái quóat hóa …. Tự tìm ra tri thức, kỹ năng, kỹ xảo mà thầy đã định hướng cho hoạt động này. 1.1.5. Chu trình tự học của học sinh 1.1.5.1. Pha 1: Tự tìm tòi. Người học tự quan sát, mô tả, giải thích, phát hiện vấn đề, định hướng giải quyết vấn đề, giải quyết vần đề, tự tìm ra kiến thức mới (kiến thức này chỉ mới đối với người học) và tạo ra sản phẩm ban đầu hay sản phẩm thô đối với cá nhân người học. 1.1.5.2. Pha 2: Tự thể hiện. Người học tự thể hiện bằng văn bản, bằng lời nói, tự trình bày, bảo vệ kiến thức hay sản phẩm cá nhân ban đầu của mình, tự thể hiện qua sự tự học, hợp tác, trao đổi, với các bạn và thầy cô giáo để tạo ra sản phẩm có tính chất xã hội của cộng đồng lớp học. 1.1.5.3. Pha 3: Tự kiểm tra, tự điều chỉnh. Sau khi tự thể hiện mình qua sự hợp tác trao đổi với các bạn và thầy cô giáo, sau khi thầy cô giáo kết luận, người tự học kiểm tra, tự đánh giá sản phẩm ban đầu của mình, tự sửa sai, tự điều chỉnh. 1.1.6. Vai trò, ý nghĩa của việc tự học Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 17 Tự học là một trong những yếu tố quyết định chất lượng. Để tạo ra chất lượng này cần có sự tham gia của nhiều yếu tố, trong đó quan trọng là vấn đề tự học, tự giáo dục của học sinh. Tự học giúp học sinh nắm vững tri thức, kỹ năng, kỹ xảo và nghề nghiệp trong tương lai. Trong quá trình tự học, mỗi học sinh tự vận động, từng bước biến vốn kinh nghiệm lịch sử của loài người thành vốn tri thức riêng của bản thân mình. Tự học tạo nền móng cho sự xuất hiện của các nhà nghiên cứu khoa học học phương pháp tự học rất gần gũi với phương pháp nghiên cứu khoa học. Do đó quá trình tự học cũng chính là quá trình các em tiếp xúc, làm quen với hoạt động nghiên cứu khoa học. Tự học giúp học sinh hình thành niềm tin khoa học, rèn luyện ý chí phấn đấu, đức tính kiên trì, óc phê phán, lòng say mê khoa học …. Tự học phát huy cao nhất vai trò tích cực, độc lập, tự giác nhận thức của học sinh nhưng không tách rời vai trò điều kiển của giáo viên. 1.1.7. Sự cần thiết rèn luyện phương pháp tự học cho học sinh trung học Trước sự biến đổi không ngừng của xã hội hiện tại, một trong những kỹ năng không thể thiếu của người lao động là kỹ năng tự học. Chỉ có sự nỗ lực học tập và rèn luyện không ngừng mới có thể giúp con người thích ứng với sự thay đổi nhanh chóng của xã hội. Phương pháp dạy học tích cực coi trong việc rèn luyện phương pháp tự học cho học sinh như một mục tiêu dạy học, nhấn mạnh đến việc dạy phương pháp học để có thể pháp triển khả năng tự học của học sinh trong những tiết học có người hướng dẫn và cả những lúc không có người hướng dẫn. 1.1.8. Sổ tay toán học 1.1.8.1. Khái niệm: Sổ tay toán học có thể hiểu là một tài liệu bao hàm: - Hệ thống kiến thức cơ bản. - Hỗ trợ tra cứu. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 18 - Có thể có hệ thống bài tập rèn luyện. 1.1.8.2. Tính chất của sổ tay toán học +) Gọn, dễ sử dụng. +) Hấp dẫn mọi đối tượng. +) Phù hợp nhiều đối tượng. +) Có thể sử dụng tiện lợi, dùng mọi lúc, mọi nơi. - Sổ tay toán thông thường thì lượng kiến thức hạn hẹp, nội dung tĩnh. 1.1.8.3. Đặc điểm của sổ tay toán học “điện tử” +) Lượng kiến thức rộng, nội dung mang tính chất động. +) Khả năng tra cứu nhanh.  Ngoài ra sổ tay Toán điện tử có thể đáp ứng các nhu cầu khác như: +) Tự kiểm tra đánh giá đối với người sử dụng. +) Quản lý mọi đối tượng tham gia khai thác thông tin trên sổ tay toán học. +) Diễn đàn, trao đổi. +) Vui học: Trò chơi toán, truyện vui toán, bài toán vui.  Hỗ trợ việc tự học: +) Cho phép chia việc tự học thành các cấp độ. Người học phải tích lũy tri thức tới mức độ nào đó mới được chuyển sang bước tiếp theo. +) Đưa ra các thông tin phản hồi giúp người học tự điều chỉnh quá trình học tập của mình. 1.1.9. Tự học với phương tiện là trang Web số tay toán học Trang Web số tay toán học có khả năng kết nối và cập nhập thông tin một cách nhanh chóng, hiệu quả vì vậy thông qua trang Web số tay toán học, học sinh có thể ôn tập, hoàn thiện, hệ thống, bổ sung kiến thức mới, rèn luyện kỹ năng giải toán, trau dồi vốn hiểu biết của mình hàng ngày, hàng giờ. Trang Web số tay toán học trực quan, sinh động, thu hút, hấp dẫn học sinh, giúp các em hiểu bài nhanh chóng, hiệu quả hơn, kích thích hứng thú học Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 19 tập và nâng cao năng lực học tập của bản thân. Thông qua trang Web số tay toán học giáo viên có thể tham khảo, bổ sung kiến thức cho bài dạy, kiểm tra, đánh giá trình độ nhận thức của học sinh từ đó có thể có những điều chỉnh hợp lý trong quá trình giảng dạy. Trang Web tạo ra sự liên kết tổng thể nội dung kiến thức toán học với các hình thức trực quan, khác với phương tiện dạy học riêng rẽ. Với những ưu điểm trên việc thiết kế trang Web số tay toán học góp phần hỗ trợ cho quá trình học tập của học sinh và góp phần vào quá trình rèn khả năng tự học cho học sinh trung học. 1.2. Cơ sở thực tiễn Chương trình toán học của Trung học phổ thông được xây dựng trên cơ sở các căn cứ chính sau đây: 1.2.1. Mục tiêu đổi mới chương trình giáo dục phổ thông - Góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện: Tăng cường bồi dưỡng cho thế hệ trẻ lòng yêu nước, tinh thần tự tôn dân tộc, lòng nhân ái, ý thức tôn trọng pháp luật, tinh thần hiếu học, chí tiến thủ. - Phát huy tư duy sáng tạo và năng lực tự học, khả năng ứng dụng các kiến thức đã học của học sinh, quan tâm đúng mức tới các loại trình độ học tập. - Tiếp cận trình độ giáo dục phổ thông của các nước tiên tiến trong khu vực và trên thế giới. - Đảm bảo tính kế thừa, phát huy ưu điểm của chương trình thí điểm chương trình Trung học phổ thông. - Đảm bảo các tiêu chí cơ bản, tinh giảm, sát thực tiễn và điều kiện của nền giáo dục Việt Nam. Các mục tiêu nêu trên là bắt buộc cho việc xây dựng chương trình của một môn học, trong đó có môn toán. 1.2.2. Chương trình toán học trong nhà trường THPT Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 20 Toán học là môn học bắt buộc cho mọi đối tượng học sinh Trung học phổ thông, phân hoá theo chuyên ban cho cả lớp 10, 11 và 12. 1.2.3. Chuẩn kiến thức, kĩ năng Toán trường THPT Chương trình và chuẩn kiến thức, kĩ năng toán đã được xây dựng dựa trên kết quả thí điểm triển khai chương trình và sách giáo khoa, ý kiến các hội đồng thẩm định, ý kiến đóng góp của các cơ sở, trường học, giáo viên môn toán của một số địa phương có thí điểm. 1.2.4. Điều kiện thực tế của nhà trường THPT Khi xây dựng chương trình và chuẩn đã xem xét các yếu tố thực tế như: +) Năm 2009 sẽ kết nối Internet bằng đường truyền cáp quang tới tất cả các trường THPT. +) Khả năng trang bị máy tính ở các trường THPT ngày càng tốt hơn. +) Hiện nay học sinh phổ thông có điều kiện truy nhập Internet tốt hơn (Ở gia đình, ở nhà trường, ở các điểm Internet khác). +) Nhu cầu học tập, tra cứu trên mạng ngày càng lớn. 1.3. Khảo sát khả năng sử dụng Internet trong dạy học ở các trƣờng THPT tại Hà Giang và Thái Nguyên. 1.3.1. Mục đích khảo sát Xác lập cơ sở thực tiễn cho việc thiết kế trang Web sổ tay toán học hỗ trợ học tập cho học sinh lớp 10 THPT. 1.3.2. Đối tượng khảo sát Học sinh, giáo viên và cán bộ quản lý của một số trường trung học phổ thông tại Hà Giang và Thái Nguyên. 1.3.3. Nội dung khảo sát Thực trạng việc ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy - học toán và khả năng tự học toán học của học sinh lớp 10 trung học phổ thông. Đối với học sinh: Thăm dò thực tế sự tiếp xúc của học sinh đối với mạng Internet và các website học tập cụ thể là môn toán, nhu cầu trao đổi thông tin về Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 21 toán như thế nào? Lợi ích của các website học tập đối với các em? Đối với giáo viên: Thăm dò thực tế sự tiếp xúc của giáo viên đối với mạng Internet và các website giáo dục cụ thể là môn toán, nhu cầu trao đổi thông tin về công tác giảng dạy và tài liệu chuyên môn cụ thể là môn toán như thế nào? Sự cần thiết của các website học tập đối với giáo viên và học sinh? Đối với cán bộ quản lý: Tìm hiểu mức độ cần thiết của công tác chuyên môn đối với các website học tập. 1.3.4. Các phương pháp khảo sát Sử dụng kết hợp các phương pháp Anket, phương pháp quan sát, phương pháp đàm thoại, phương pháp thống kê toán học. 1.4. Kết quả khảo sát 1.4.1. Thực trạng việc ứng dụng công nghệ thông tin hỗ trợ quá trình học tập của học sinh lớp 10 THPT Qua quan sát và tìm hiểu thực tế cho thấy hầu hết các trường trung học phổ thông tại địa bàn Hà Giang và Thành phố Thái Nguyên đều có phòng máy vi tính. Như vậy việc hướng dẫn sử dụng máy tính có nhiều tín hiệu khả quan còn việc ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học, đặc biệt là số học sinh truy cập thường xuyên các trang Web chưa cao đặc biệt là ở Hà Giang, nhất là đối với các trang Web giáo dục, số học sinh truy cập thường xuyên là rất thấp. Bởi vì các website học tập chưa đề._. cập tới một khối học cụ thể. Số lượng học sinh tham gia giao lưu trực tuyến rất ít điều này phản ánh một thực tế là có rất ít các diễn đàn trên mạng dành riêng cho một khối học cụ thể. Khó khăn lớn nhất của học sinh là chưa biết cách tự học có hiệu quả. Để kích thích năng lực tự học của học sinh cần có sự hỗ trợ các tài liệu và phương tiện mới lạ, có nội dung và hình thức hấp dẫn đối với học sinh. Kết quả điều tra tại một số trường tại hai tỉnh Hà Giang và Thái Nguyên về vấn đề tiếp cận công nghệ thông tin hỗ trợ việc tự học đối với học sinh như sau. Thƣờng xuyên Thỉnh thoảng Chƣa bao giờ Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 22 Hà Giang 1% 5% 94% Thái Nguyên 3% 16% 81% 1.4.2. Thực trạng việc ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học của giáo viên lớp 10 THPT Qua tọa đàm, trao đổi cho thấy các cấp quản lý giáo dục đã nhận thấy được tầm quan trọng và khả năng vô tận của công nghệ thông tin trong dạy học. Giáo viên rất hứng thú trong việc sử dụng máy tính điện tử trong dạy học, song chưa nắm đươc phương pháp sử dụng và chưa biết khai thác những ưu việt của máy tính trong dạy học. Việc tổ chức cho học sinh trung học, học tập trên máy tính đã tạo điều kiện cho giáo viên thực hiện cá thể hóa trong dạy học. Nó đã làm thay đổi phương thức dạy – học trong nhà trường trung học phổ thông, làm cơ sở cho việc đổi mới nội dung và phương pháp dạy học trung học phổ thông. Kết quả điều tra tại một số trường tại hai tỉnh Hà Giang và Thái Nguyên về vấn đề tiếp cận công nghệ thông tin hỗ trợ dạy học của giáo viên như sau. Thƣờng xuyên Thỉnh thoảng Chƣa bao giờ Hà Giang 1% 35% 64% Thái Nguyên 2% 62% 36% 1.5. Kết luận chƣơng I Qua nghiên cứu cơ sở lý luận và thực tiễn của việc ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy toán ở trường phổ thông chúng tôi có một số nhận xét sau:  Ngày nay, sự bùng nổ thông tin và sự phát triển mạnh mẽ của khoa học công nghệ đã đặt ra cho nền giáo dục Việt Nam những thách thức mới. Việc ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy trở thành vấn đề sống còn đối với nước ta nói riêng với mọi Quốc gia trên thế giới nói chung.  Kết quả điều tra cho thấy rất ít cán bộ, giáo viên có ý thức và điều kiện ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy, hầu như chỉ có giáo viên ở những tỉnh thành lớn mới làm được như vậy. Mặt khác, phần lớn cán bộ, giáo viên khi ứng Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 23 dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy cũng chỉ dừng lại ở mức sử dụng các phần mềm hỗ trợ dạy học chứ rất ít người tự xây dựng giáo án điện tử hoặc thiết kế trang Web học tập hay phần mềm dạy học.  Trong điều kiện đưa đường truyền Internet cáp quang tới tận trường THPT, cần xây dựng nội dung học tập trên mạng, hỗ trợ việc dạy - học.  Thiết kế và sử dụng trang Web số tay toán học hỗ trợ học tập cho học sinh lớp 10 ở trung học phổ thông hợp lý sẽ góp phần nâng cao chất lượng và hiệu quả dạy học đồng thời đẩy mạnh phong trào khai thác và ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học ở nước ta. Chính vì thế các cán bộ, giáo viên trung học phổ thông cần được tạo điều kiện tiếp xúc, cập nhập thông tin hàng ngày từ đó dần hình thành nhu cầu, thói quen đưa những thành tựu mới của công nghệ thông tin vào giảng dạy. CHƢƠNG II TRANG WEB SỐ TAY TOÁN HỌC HỖ TRỢ HỌC TẬP CHO HỌC SINH LỚP 10 THPT 2.1. Cơ sở thiết kế nội dung trang web sổ tay toán học hỗ trợ học tập cho học sinh lớp 10 THPT 2.1.1. Chuẩn kiến thức, kĩ năng toán học 10 THPT là một căn cứ để xây dựng trang web 2.1.1.1. Đại số CHỦ ĐỀ MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT I – MỆNH ĐỀ. TẬP HỢP Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 24 MỆNH ĐỀ Mệnh đề. Mệnh đề chứa biến. Phủ định của một mệnh đề. Mệnh đề kéo theo. Mệnh đề đảo. Hai mệnh đề tương đương. Điều kiện cần, điều kiện đủ, điều kiện cần và đủ. *) Kiến thức: - Biết thế nào là một mệnh đề, mệnh đề phủ định, mệnh đề chứa biến. - Biết ký hiệu phổ biến (  ) và kí hiệu tồn tại (  ) - Biết được mệnh đề kéo theo, mệnh đề tương đương. - Phân biệt được điều kiện cần và điều kiện đủ, giả thiết và kết luận. *) Kĩ năng: - Biết lấy ví dụ về mệnh đề, mệnh đề phủ định của một mệnh đề, xác định được tính đúng sai của một mệnh đề trong những trường hợp đơn giản. - Nêu được ví dụ mệnh đề kéo theo và mệnh đề tương đương. - Biết lập mệnh đề đảo của một mệnh đề cho trước. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 25 1. KHÁI NIỆM TẬP HỢP Khái niệm tập hợp. Hai tập hợp bằng nhau. Tập con. Tập rỗng. Hợp, giao của hai tập hợp. Hiệu của hai tập hợp, phần bù của một tập con. *) Kiến thức: - Hiểu được khái niệm tập hợp, tập hợp con, hai tập hợp bằng nhau. - Hiểu các phép toán: Giao của hai tập hợp, hợp của hai tập hợp, phần bù của một tập con. *) Kĩ năng: - Sử dụng đúng các kí hiệu: , , , , , \ , .EA B C A     . - Biết cho tập hợp bằng cách liệt kê các phần tử của tập hợp hoặc chỉ ra tính chất đặc trưng của các phần tử của tập hợp. - Vận dụng được các khái niệm tập hợp con, tập hợp bằng nhau và giải bài tập. - Thực hiện được các phép toán lấy giao của hai tập hợp, hợp của hai tập hợp, hiệu của hai tập hợp, phần bù của một tập con. Biết dùng sơ đồ Ven để biểu diễn giao của hai tập hợp, hợp của hai tập hợp. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 26 CÁC TẬP HỢP SỐ Tập hợp số tự nhiên, số nguyên, số hữu tỉ, số thập phân vô hạn (Số thực). Số gần đúng. Sai số. Số quy tròn. Độ chính xác của số gần đúng. *) Kiến thức: - Hiểu được các kí hiệu N*; N; Z; Q; R và mối quan hệ giữa các tập hợp đó. - Hiểu đúng các kí hiệu (a ; b); [a ; b]; (a ; b]; [a ; b); (-  ; a); (-  ; a]; (a ; +  ); [a ; +  ); (-  ; +  ). - Biết khái niệm số gần đúng, sai số. *) Kĩ năng: - Biết biểu diễn các khoảng, đoạn trên trục số. - Viết được số quy tròn của một số căn cứ vào độ chính xác cho trước. - Biết sử dụng máy tính bỏ túi để tính toans với các số gần đúng. II. HÀM SỐ BẬC NHẤT VÀ BẬC HAI Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 27 ĐẠI CƢƠNG VỀ HÀM SỐ Định nghĩa. Cách cho hàm số. Đồ thị của hàm số. Hàm số đồng biến, nghịch biến. Hàm số chẵn, hàm số lẻ. *) Kiến thức: - Hiểu khái niệm hàm số, tập xác định của hàm số, đồ thị của hàm số. - Hiểu khái niệm hàm số đồng biến, nghịch biến, hàm số chẵn, lẻ. Biết được tính chất đối xứng của đồ thị hàm số chẵn, đồ thị hàm số lẻ. *) Kĩ năng: - Biết tìm tập xác định của hàm số đơn giản. - Biết cách chứng minh tính đồng biến, nghịch biến của một số hàm số trên một khoảng cho trước. - Biết xét tính chẵn lẻ của một hàm số đơn giản. HÀM SỐ y = ax + b Ôn tập và bổ sung về hàm số y = ax + b và đồ thị của nó. Đồ thị hàm số y x . *) Kiến thức: - Hiểu được sự biến thiên và đồ thị của hàm số bậc nhất. - Hiểu cách vẽ đồ thị hàm số bậc nhất và đồ thị hàm số y x . Biết được đồ thị hàm số y x nhận Oy làm trục đối xứng. *) Kĩ năng: - Thành thạo việc xác định chiều biến thiên và vẽ đồ thị của hám số bậc nhất. - Vẽ đồ thị y = b; y x . - Biết tìm tọa độ giao điểm của hai đường thẳng có phương trình cho trước. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 28 HÀM SỐ BẬC HAI  2 , 0y ax bx c a    Và đồ thị của nó. *) Kiến thức: - Hiểu sự biến thiên của hàm số bậc hai trên  . *) Kĩ năng: - Lập được bảng biến thiên của hàm số bậc hai; Xác định được tọa độ đỉnh, trục đối xứng, vẽ được đồ thị hàm số bậc hai. - Đọc được đồ thị của hàm số bậc hai, từ đồ thị xác định được: Trục đối xứng, các giá trị của x để y > 0; y < 0. - Tìm được phương trình Parabol 2y ax bx c   Khi biết một trong các hệ số và biết đồ thị đi qua hai điểm cho trước. III. PHƢƠNG TRÌNH. HỆ PHƢƠNG TRÌNH Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 29 ĐẠI CƢƠNG VỀ PHƢƠNG TRÌNH Khái niệm phương trình. Nghiệm của phương trình. Nghiệm gần đúng của phương trình. Phương trình tương đương, một số phép biến đổi tương đương phương trình. Phương trình hệ quả. *) Kiến thức: - Hiểu khái niệm phương trình, nghiệm của phương trình. - Hiểu định nghĩa hai phương trình tương đương và các phép biến đổi tương đương phương trình. - Biết khái niệm phương trình hệ quả. *) Kĩ năng: - Nhận biết một số cho trước là nghiệm của phương trình đã cho; Nhận biết được hai phương trình tương đương. - Nêu được điều kiện xác định của phương trình (Không cần giải các điều kiện). - Biết biến đổi tương đương phương trình. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 30 PHƢƠNG TRÌNH QUY VỀ PHƢƠNG TRÌNH BẬC NHẤT, BẬC HAI Giải và biện luận phương trình ax + b = 0. Công thức nghiệm phương trình bậc hai. Ứng dụng định lý Vi-et. Phương trình quy về bậc nhất, bậc hai. *) Kiến thức: - Hiểu cách giải và biện luận phương trình ax + b = 0; phương trình 2 0ax bx c   . - Hiểu cách giải các phương trình quy về dạng bậc nhất, bậc hai: Phương trình có ẩn ở mẫu số, phương trình có chứa dấu giá trị tuyệt đối, phương trình chứa căn thức đơn giản, phương trình đưa về phương trình tích. *) Kĩ năng: - Giải và biện luận thành thạo phương trình ax + b = 0. Giải thành thạo phương trình bậc hai. - Giải được các phương trình quy về bậc nhất, bậc hai: Phương trình có ẩn ở mẫu số, phương trình có chứa dấu giá trị tuyệt đối, phương trình chứa căn đơn giản, phương trình đưa về phương trình tích. - Biết vận dụng định lý Vi-et vào việc xét dấu nghiệm của phương trình bậc hai. - Biết giải các bài toán thực tế đưa về giải phương trình bậc nhất, bậc hai bằng cách lập phương trình. - Biết giải phương trình bậc hai bằng máy tính bỏ túi. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 31 PHƢƠNG TRÌNH VÀ HỆ PHƢƠNG TRÌNH BẬC NHẤT NHIỀU Phương trình: ax + by = c Hệ phương trình 1 1 1 2 2 2 a x b y c a x b y c      Hệ phương trình 1 1 1 1 2 2 2 2 3 3 3 3 a x b y c z d a x b y c z d a x b y c z d            *) Kiến thức: - Hiểu khái niệm nghiệm của phương trình bậc nhất hai ẩn, nghiệm của hệ phương trình. *) Kĩ năng: - Giải được và biểu diễn được tập nghiệm của phương trình bậc nhất hai ẩn. - Giải được hệ phương trình bậc nhất hai ẩn bằng phương pháp cộng và phương pháp thế. - Giải được hệ phương trình bậc nhất ba ẩn đơn giản (Có thể dùng máy tính). - Giải được một số bài toán thực tế đưa về việc lập và giải hệ phương trình bậc nhất hai ẩn, ba ẩn. - Biết dùng máy tính bỏ túi để giải hệ phương trình bậc nhất hai ẩn, ba ẩn. IV. BẤT ĐẲNG THỨC. BẤT PHƢƠNG TRÌNH Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 32 BẤT ĐẲNG THỨC Bất đẳng thức. Tính chất của bất đẳng thức. Bất đẳng thức chứa dấu giá trị tuyệt đối. Bất đẳng thức giữa trung bình cộng và trung bình nhân. *) Kiến thức: - Biết khái niệm và các tính chất của bất đẳng thức. - Hiểu bất đẳng thức giữa trung bình cộng và trung bình nhân của hai số. - Biết được một số bất đẳng thức có chứa giá trị tuyệt đối như: : 0; ; .x R x x x x x      x a a x a     ( Với a > 0 ); x a x a x a       ( Với a > 0 ); .a b a b   *) Kĩ năng: - Vận dụng được tính chất của bất đẳng thức hoặc dùng phép biến đổi tương đương để chứng minh một số bất đẳng thức đơn giản. - Biết vận dụng bất đẳng thức giữa trung bình cộng và trung bình nhân của hai số vào việc chứng minh một số bất đẳng thức hoặc tìm giá trị lớn nhất, giá trị nhỏ nhất của một biểu thức đơn giản. - Chứng minh được một số bất đẳng thức đơn giản có chứa giá trị tuyệt đối. - Biết biểu diễn các điểm trên trục số thỏa mãn các bất đẳng thức x a ; x a ( với a > 0 ). Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 33 BẤT PHƢƠNG TRÌNH Khái niệm bất phương trình. Nghiệm của bất phương trình. Bất phương trình tương đương. Phép biến đổi tương đương các bất phương trình. *) Kiến thức: - Biết khái niệm bất phương trình, nghiệm của bất phương trình. - Biết khái niệm hai bất phương trình tương đương, các phép biến đổi tương đương của bất phương trình. *) Kĩ năng: - Nêu được điều kiện xác định của bất phương trình. - Nhận biết được hai bất phương trình tương đương trong trường hợp đơn giản. - Vận dụng được phép biến đổi tương đương bất phương trình để đưa một bất phương trình đã cho về dạng đơn giản hơn. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 34 DẤU CỦA NHỊ THỨC BẬC NHẤT Dấu của nhị thức bậc nhất. Minh họa bằng đồ thị. Bất phương trình bậc nhất và hệ bất phương trình bậc nhất một ẩn. *) Kiến thức: - Hiểu và nhớ được định lý về dấu của nhị thức bậc nhất. - Hiểu cách giải bất phương trình bậc nhất, hệ bất phương trình bậc nhất một ẩn. *) Kĩ năng: - Vận dụng được định lý về dấu của nhị thức bậc nhất để lập bảng xét dấu tích các nhị thức bậc nhất, xác định tập nghiệm của các bất phương trình tích (Mỗi thừa số trong bất phương trình tích là một nhị thức bậc nhất). - Giải được hệ bất phương trình bậc nhất một ẩn. - Giải được một số bài toán thực tế dẫn tới việc giải bất phương trình. BẤT PHƢƠNG TRÌNH BẬC NHẤT HAI ẨN. HỆ BẤT PHƢƠNG TRÌNH BẬC NHẤT HAI ẨN. *) Kiến thức: - Hiểu khái niệm bất phương trình và hệ bất phương trình bậc nhất hai ẩn, nghiệm và miền nghiệm của chúng. *) Kĩ năng: - Biểu diễn được tập nghiệm của bất phương trình và hệ bất phương trình bậc nhất hai ẩn trên mặt phẳng tọa độ. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 35 DẤU CỦA TAM THỨC BẬC HAI. BẤT PHƢƠNG TRÌNH BẬC HAI *) Kiến thức: - Hiểu định lý về dấu của tam thức bậc hai. *) Kĩ năng: - Áp dụng được định lý về dấu của tam thức bậc hai để giải bất phương trình bậc hai; Các bất phương trình quy về bậc hai: Bất phương trình tích, bất phương trình chứa ẩn ở mẫu thức. - Biết áp dụng việc giải bất phương trình bậc hai để giải một số bài toán liên quan đến phương trình bậc hai như: Điều kiện để phương trình có nghiệm, có hai nghiệm trái dấu. V. THỐNG KÊ BẢNG PHÂN BỐ TẦN SỐ - TẦN SUẤT. BẢNG PHÂN BỐ TẦN SỐ - TẦN SUẤT GHÉP LỚP *) Kiến thức: - Hiểu các khái niệm: Tần số, tần suất của mỗi giá trị trong dãy số liệu (Mẫu số liệu) thống kê, bảng phân bố tần số - tần xuất, bảng phân bố tần số - tần suất ghép lớp. *) Kĩ năng: - Xác định được tần số, tần suất của mỗi giá trị trong dãy số liệu thống kê. - Lập được bảng phân bố tần số - tần suất ghép lớp khi đã cho các lớp cần phân ra. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 36 BIỂU ĐỒ Biểu đồ tần số, tần suất hình cột. Đường gấp khúc tần số, tần suất. Biểu đồ tần suất hình quạt. *) Kiến thức: - Hiểu các biểu đồ tần số, tần suất hình cột, biểu đồ tần suất hình quạt và đường gấp khúc tần số, tần suất. *) Kĩ năng: - Đọc được các biểu đồ hình cột, hình quạt. - Vẽ được biểu đồ tần số, tần suất hình cột. - Vẽ được đường gấp khúc tần số, tần suất. SỐ TRUNG BÌNH. SỐ TRUNG VỊ VÀ MỐT *) Kiến thức: - Biết được một số đặc trưng của dãy số liệu: Số trung bình, số trung vị, mốt và ý nghĩa của chúng. *) Kĩ năng: - Tìm được số trung bình, số trung vị, mốt của dãy số liệu thông kê (Trong những tình huống đã học). PHƢƠNG SAI VÀ ĐỘ LỆCH CHUẨN CỦA DÃY SỐ LIỆU THỐNG KÊ *) Kiến thức: - Biết khái niệm phương sai, độ lệch chuẩn của dãy số liệu thống kê và ý nghĩa của chúng. *) Kĩ năng: - Tìm được phương sai và độ lệch chuẩn của dãy số liệu thống kê. VI. CUNG VÀ GÓC LƢỢNG GIÁC. CÔNG THỨC LƢỢNG GIÁC Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 37 CUNG VÀ GÓC LƢỢNG GIÁC Độ và Radian. Góc và cung lượng giác. Số đo của góc và cung lượng giác. Đường tròn lượng giác. *) Kiến thức: - Biết hai đơn vị đo góc và cung tròn là độ và radian. - Hiểu khái niệm đường tròn lượng giác; Số đo của góc và cung lượng giác. *) Kĩ năng: - Biết đổi đơn vị góc từ độ sang radian và ngược lại. - Tính được độ dài cung tròn khi biết số đo của cung. - Biết cách xác định điểm cuối của một cung lượng giác và tia cuối của một góc lượng giác hay một họ góc lượng giác trên đường tròn lượng giác. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 38 GIÁ TRỊ LƢỢNG GIÁC CỦA MỘT CUNG (GÓC) Giá trị lượng giác sin, cosin, tang, cotang và ý nghĩa hình học. Bảng các giá trị lượng giác của các góc thường gặp. Quan hệ giữa các giá trị lượng giác. *) Kiến thức: - Hiểu khái niệm giá trị lượng giác của một góc (Cung); Bảng giá trị lượng giác của một số góc thường gặp. - Hiểu được hệ thức cơ bản giữa các giá trị lượng giác của một góc. - Biết quan hệ giữa các giá trị lượng giác của các góc có liên quan đặc biệt: Bù nhau, phụ nhau, đối nnhau, hơn kém nhau góc  . - Biết ý nghĩa hình học của tang và cotang. *) Kĩ năng: - Xác định được giá trị lượng giác của một góc khi biết số đo của góc đó. - Xác định được dấu các giá trị lượng giác của cung AM khi điểm cuối M nằm ở các góc phần tư khác nhau. - Vận dụng được các hằng đẳng thức lượng giác cơ bản giữa các giá trị lượng giác của một góc để tính toán, chứng minh các hệ thức đơn giản. - Vận dụng được công thức giữa các giá trị lượng giác của các góc có liên quan đặc biệt: Bù nhau, phụ nhau, đối nhau, hơn kém nhau góc  vào việc tính giá trị lượng giác của góc bất kì hoặc chứng minh các đẳng thức. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 39 CÔNG THỨC LƢỢNG GIÁC Công thức cộng. Công thức nhân đôi. Công thức biến đổi tích thành tổng. Công thức biến đổi tổng thành tích. *) Kiến thức: - Hiểu công thức tính sin, cosin, tang, cotang của tổng, hiệu hai góc. - Từ các cộng thức cộng suy ra công thức nhân đôi. - Hiểu được công thức biến đổi tích thành tổng và công thức biến đổi tổng thành tích. *) Kĩ năng: - Vận dụng được công thức tính sin, cosin, tang, cotang của tổng, hiệu hai góc, công thức góc nhân đôi để giải các bài toán như tính giá trị lượng giác của một góc, rút gọn những biểu thức lượng giác đơn giản và chứng minh một số đẳng thức. - Vận dụng được công thức biến đổi tích thành tổng, công thức biến đổi tổng thành tích vào một số bài toán biến đổi, rút gọn biểu thức. 2.1.1.2. Hình Học CHỦ ĐỀ MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT I . VECTƠ Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 40 CÁC ĐỊNH NGHĨA Vectơ. Độ dài của Vectơ. Hai Vectơ cùng phương, cùng hướng. Hai Vectơ bằng nhau. Vectơ – không. *) Kiến thức: - Hiểu khái niệm Vectơ, Vectơ không, độ dài Vectơ, hai Vectơ cùng phương, hai Vectơ cùng hương, hai Vectơ bằng nhau. - Biết được Vectơ không cùng phương, cùng hướng với mọi Vectơ. *) Kĩ năng: - Chứng minh được hai Vectơ bằng nhau. - Khi cho trước điểm A và Vectơ a  , dựng được điểm B sao cho AB a   . TỔNG VÀ HIỆU HAI VECTƠ Tổng hai Vectơ: Quy tắc ba điểm, quy tắc hình bình hành, tính chất của phép cộng Vectơ. Vectơ đối. Hiệu hai Vectơ. *) Kiến thức: - Hiểu cách xác định tổng, hiệu hai Vectơ, quy tắc ba điểm, quy tắc hình bình hành và các tính chất của phép cộng Vectơ: Giao hoán, kết hợp, tính chất của Vectơ không. - Biết được a b a b      *) Kĩ năng: - Vận dụng được: Quy tắc ba điểm, quy tắc hình bình hành khi lấy tổng hai Vectơ cho trước. - Vận dụng được quy tắc trừ: OB OC CB     vào chứng minh các đẳng thức Vectơ. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 41 TÍCH CỦA VECTƠ VỚI MỘT SỐ *) Kiến thức: - Hiểu định nghĩa tích của Vectơ với một số (tích một số với một Vectơ). - Biết các tính chất của phép nhân Vectơ với một số: Với mọi ,a b  và mọi số thực k, m ta có: 1) k( m a  ) = (km) a  . 2) ( k + m ) a  = k a  + m a  3) k( a b  ) = k a  + m b  - Biết được điều kiện để hai Vectơ cùng phương. *)Kĩ năng: - Xác định được Vectơ b  = k a  khi cho trước số k và Vectơ a  . - Diễn đạt được bằng Vectơ: Ba điểm thẳng hàng, trung điểm của một đoạn thẳng, trọng tâm của tam giác, hai điểm trùng nhau và sử dụng các điều đó để giải một số bài toán hình học. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 42 TRỤC TOẠ ĐỘ *) Kiến thức: - Hiểu khái niệm trục tọa độ, tọa độ của Vectơ và của điểm trên trục. - Biết khái niệm độ dài đại số của một Vectơ trên trục. *) Kĩ năng: - Xác định được tọa độ của điểm, của Vectơ trên trục. - Tinh được độ dài đại số của một Vectơ khi biết tọa độ hai điểm đầu mút của nó. HỆ TRỤC TOẠ ĐỘ TRONG MẶT PHẲNG *) Kiến thức: - Hiểu được tọa độ của Vectơ, của điểm đối với một hệ trục. - Biết được biểu thức tọa độ của các phép toán Vectơ, độ dài Vectơ và khoảng cách giữa hai điểm, tọa độ trung điểm của đoạn thẳng và tọa độ của trọng tâm tam giác. *) Kĩ năng: - Tính được tọa độ của Vectơ nếu biết được tọa độ hai đầu mút. Sử dụng được biểu thức tọa độ của các phép toán Vectơ. - Xác định được tọa độ trung điểm của đoạn thẳng và tọa độ của trọng tâm tam giác. II. TÍCH VÔ HƢỚNG CỦA HAI VECTƠ VÀ ỨNG DỤNG Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 43 TÍCH VÔ HƢỚNG *) Kiến thức: - Hiểu được giá trị lượng giác của góc bất kỳ từ 00 đến 1800. - Hiểu khái niệm góc giữa hai Vectơ, tích vô hướng của hai Vectơ, các tính chất của tích vô hướng, biểu - Xác định được góc giữa thức tọa độ của tích vô hướng. *) Kĩ năng: - Tích vô hướng của hai Vectơ. - Tính được độ dài của Vectơ và khoảng cách giữa hai điểm. - Vận dụng được các tính chất sau của tích vô hướng của hai Vectơ vào giải các bài tập. Với các Vectơ , ,a b c   bất kì: . . ( ) . . ( ). ( . ) . 0 a b b a a b c a b a c ka b k a b a b a b                        Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 44 CÁC HỆ THỨC LƢỢNG TRONG TAM GIÁC *) Kiến thức: - Hiểu định lý côsin, định lý sin, công thức về độ dài đường trung tuyến trong một tam giác. - Biết được một số công thức tính diện tích tam giác như: 1 2 1 sin 2 4 ( )( )( ) aS ah S ab C abc S R S pr S p p a p b p c         (Trong đó R, r lần lượt là bán kính đường tròn ngoại tiếp, nội tiếp tam giác, p là nửa chu vi tam giác) - Biết một số trường hợp giải tam giác. *) Kĩ năng: - Áp dụng được định lý côsin, định lý sin, công thức về độ dài đường trung tuyến, các công thức tính diện tích để giải một số bài toán có liên quan đến tam giác. - Biết giải tam giác trong một số trường hợp đơn giản. Biết vận dụng kiến thức giải tam giác vào các bài toán có nội dung thực tiễn. Kết hợp với việc sử dụng máy tính bỏ túi khi giải toán. III. PHƢƠNG PHÁP TOẠ ĐỘ TRONG MẶT PHẲNG Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 45 PHƢƠNG TRÌNH ĐƢỜNG THẲNG *) Kiến thức: - Hiểu Vectơ pháp tuyến, Vectơ chỉ phương của đường thẳng. - Hiểu cách viết phương trình tổng quát, phương trình tham số của đường thẳng. - Hiểu được điều kiện hai đường thẳng cắt nhau, song song, trùng nhau, vuông góc với nhau. - Biết công thức tính khoảng cách từ một điểm đến một đường thẳng, góc giữa hai đường thẳng. *) Kĩ năng: - Viết được phương trình tổng quát, phương trình tham số của đường thẳng d đi qua điểm M(xo,yo) và có phương cho trước hoặc đi qua hai điểm cho trước. - Tính được tọa độ của Vectơ pháp tuyến nếu biết được tọa độ của Vectơ chỉ phương của một đường thẳng và ngược lại. - Biết chuyển đổi giữa phương trình tổng quát và phương trình tham số của đường thẳng. - Sử dụng được công thức tính khoảng cách từ một điểm đến một đường thẳng. - Tính được số đo của góc giữa hai đường thẳng. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 46 PHƢƠNG TRÌNH ĐƢỜNG TRÕN *) Kiến thức: - Hiểu cách viết phương trình đường tròn. *) Kĩ năng: - Viết được phương trình đường tròn biết được tâm I(a ; b) và bán kính R. Xác định được tâm và bán kính đường tròn khi biết phương trình đường tròn. - Viết được phương trình tiếp tuyến với đường tròn khi biết tọa độ của tiếp điểm. ELIP *) Kiến thức: Biết định nghĩa Elip, phương trình chính tắc, hình dạng của Elip. *) Kĩ năng: Từ phương trình chính tắc của Elip: 2 2 2 2 1 x y a b   (a > b > 0) Xác định được độ dài trục lớn, trục nhỏ, tiêu cự của Elip; xác định được tọa độ các tiêu điểm, giao điểm của Elip với các trục tọa độ. Các nội dung kiến thức có thể được chia làm các modul khác nhau theo một logíc chặt chẽ, rất tiện lợi cho giáo viên, học sinh trong khi truy cập để học tập và tham khảo. Mặt khác nội dung còn đảm bảo sự thống nhất giữa SGK, chương trình và nội dung website. Có thể hình dung về cấu trúc của số tay toán học lớp 10 bằng mô hình như sau: Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 47 Sơ đồ logic kiến thức Chương I Kiến Thức Bài Tập Kiểm Tra Vui Học ĐAI SỐ HÌNH HỌC Chương V Chương II Chương III Chương VI Chương I Chương IV Chương III Chương II TOÁN HỌC 10 Tham khảo Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 48 2.1.2. Các nguyên tắc cơ bản khi thiết kế trang Web số tay toán học 2.1.2.1. Quán triệt mục tiêu dạy học Thực chất của việc xác định mục tiêu bài học là xác định yêu cầu đạt được của người học, sau khi học bài học đó chứ không phải là việc mô tả những yêu cầu của nội dung chương trình quy định. Mục tiêu dạy học đặt ra cho học sinh thực hiện nó phải được diễn đạt ngắn gọn, cụ thể bằng những cụm từ cho phép ta dễ dàng đo được kết quả các hành động học tập của học sinh. 2.1.2.2. Bảo đảm tính chính xác Chất lượng của trang Web phụ thuộc vào nội dung của từng phần trong trang Web đó, việc gia công sư phạm đảm bảo tính chính xác nội dung là yêu cầu quan trọng hàng đầu. Những nội dung kiến thức mới trong sách giáo khoa được cung cấp qua phần kiến thức chuẩn là cơ sở xây dựng dạng câu hỏi trắc nghiệm để học sinh áp dụng những kiến thức đó vào giải bài tập. 2.1.2.3. Đảm bảo tính sư phạm Tính sư phạm thể hiển ở việc kết hợp gia công nội dung phù hợp với các hình ảnh, âm thanh, tạo nên những biểu tượng trực quan sinh động và trung thực, học sinh kết hợp quan sát kênh chữ với kênh hình dễ dàng tự chiếm lĩnh kiến thức mới thông qua hoạt động trả lời các câu hỏi bảng biểu. Đảm bảo tính sư phạm không chỉ thực hiện ở việc phân tích nội dung, gia công nội dung mà còn phải đảm bảo tính thẩm mỹ và hiệu quả dạy học. 2.1.2.4. Đảm bảo tương tác giữa người và máy tính Quá trình dạy học mang tính phát triển nên nó không dừng lại ở việc học kiến thức mà quan trọng hơn là học phương pháp là tự chiếm lĩnh kiến thức, bồi dưỡng năng lực tự học, tự nghiên cứu suốt đời. Để phát huy tính tích cực của học sinh, nhằm thực hiện tốt nguyên tắc này, khi gia công sư phạm giáo viên có thể biến đổi nội dung cung cấp thông tin trong SGK thành nội dung học tập để học sinh phải tự tìm tòi hoàn thiện nội Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 49 dung kiến thức đó. 2.1.2.5. Đảm bảo nguyên tắc trực quan Nguyên tắc này xuất phát từ lý luận nhận thức “Từ trực quan sinh động đến tư duy trừu tượng”. Trong lý luận dạy học, một trong những nguyên tắc cơ bản là khi vận dụng phương pháp dạy học không thể tách rời phương tiện dạy học, trong đó có phương tiện trực quan. 2.1.2.6. Đảm bảo tính hiệu quả, linh hoạt Bất kỳ một sản phẩm nào, đặc biệt là sản phẩm trí tuệ, việc đánh giá giá trị của nó phụ thuộc chủ yếu vào khả năng sử dụng và hiệu quả sử dụng. Thiết kế Web phải được ứng dụng và triển khai rộng rãi trong quá trình dạy học đem lại hiệu quả cao. 2.1.3. Các công cụ xây dựng webite Với mục tiêu là giới thiệu cho giáo viên những công cụ biên soạn website phổ thông, đơn giản không đòi hỏi cao về trình độ tin học nên chúng tôi tập trung vào tìm hiểu những phần mềm công cụ có tính phổ cập cao. Nếu ta dùng các công cụ như Font Page, Dreamwaver, PSP… thì ngoài công việc chuẩn bị nội dung thích hợp cho website người quản trị còn cần có một kiến thức về tin học như một chuyên gia thiết kế web chuyên nghiệp điều này không khả thi khi mà nội dung kiến thức mà website cần đăng tải là một hệ thống học tập thì nội dung kiến thức đăng tải là quan trọng nhất, vì thế ta phải lựa chọn các công cụ phù hợp để đăng tải nội dung được đầy đủ. Từ các phân tích trên chúng tôi quyết định chọn các cộng cụ sau để thiết kế trang web. 2.1.3.1. E_Learning XHTML Editor 2.1.3.1.1. Tổng quan về E_Learning XHTML Editor - Trước đây, khi Interent chưa phát triển, máy tính đã trở thành một công cụ đắc lực cho giáo viên xây dựng các bài giảng điện tử, các phần mềm mô phỏng… qua đó giúp giáo học sinh có thể hiệu được bài một cách dễ dàng hơn. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 50 - Khi thiết kế website hỗ trợ dạy học học sinh và giáo viên không nhất thiết phải gặp nhau theo hình thức mặt đối mặt. Thay vào đó, học sinh sẽ tiến hành hoạt động học tập của mình thông qua các thao tác với website chịu trách nhiệm quản lý học sinh, tổ chức hệ thống các hoạt động học tập của mình thông qua các thao tác với website. Bản thân các chức năng của website chịu trách nhiệm quản lý học sinh tổ chức hệ thống các hoạt động học tập giành cho học sinh. Giáo viên lúc này căn cứ vào chương trình học tập trung xây dựng nội dung chương trình, kiến tạo những hoạt động để giúp học sinh tiếp thu được các kiến thức cần thiết. - Website cho phép học sinh tương tác thông qua các ngôn ngữ kịch bản, để làm được điều này giáo viên phải tự xây dựng nội dung này thông qua các ngôn ngữ được sử dụng trên website như HTML, XML, PSP,… điều này hạn chế rất nhiều khả năng mở rộng của website cũng như đưa nội dung lên website. - Đối với giáo viên khả._.t×m ph•¬ng ¸n tr¶ lêi ®óng, ®¹i diÖn nhãm tr¶ lêi theo yªu Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 98 PhiÕu häc tËp 2 Cho ABCDEF lµ lôc gi¸c ®Òu t©m O. §¼ng thøc nµo sau ®©y ®óng? a) AB CD   b) AO DO   c) BC FE   d) OA OC   cÇu, ®¹i diÖn nhãm kh¸c nhËn xÐt. PhiÕu 1 c) vµ d) ®óng a), b), e) sai. PhiÕu 2 ChØ cã c) ®óng. TiÕt 3: C©u hái vµ bµi tËp Víi gi¸o ¸n nµy v× lµ gi¸o ¸n bµi tËp, sè l•îng bµi tËp nhiÒu mµ thêi gian cho mét tiÕt häc l¹i ng¾n kh«ng ®ñ ®Ó tr×nh bµy tÊt c¶ c¸c bµi tËp nªn chóng t«i xin tr×nh bµy ph•¬ng ¸n sö dông website sau khi häc bµi míi. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng 1. KiÓm tra bµi cò: Lång vµo ho¹t ®éng cña giê häc. 2. Bµi míi H§1. Gi¶i c¸c bµi tËp trong SGK - 7. Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh Bµi tËp 1(SGK - 7) - Gäi häc sinh ®øng t¹i chç ®Ó tr¶ lêi theo yªu cÇu cña bµi, cã thÓ hái häc sinh hai vect¬ cïng ph•¬ng cã tÝnh chÊt b¾c cÇu?. Bµi tËp 2(SGK - 7). - Gäi häc sinh lªn b¶ng liÖt kª c¸c vect¬ cïng ph•¬ng, cïng h•íng, ng•îc h•íng vµ c¸c vect¬ b»ng nhau. - NhËn xÐt, ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ hoµn thµnh nhiÖm vô - NhËn nhiÖm vô theo yªu cÇu vµ tr¶ lêi c¶ hai kh¼ng ®Þnh ®Òu ®óng. - NhËn nhiÖm vô vµ lªn b¶ng tr×nh bµy C¸c vect¬ cïng ph•¬ng à ; , à ; , àa v b u v v w x yv z         C¸c vect¬ cïng h•íng Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 99 cña häc sinh. Chó ý c¸c sai lÇm cña häc sinh. Bµi tËp 3(SGK - 7) - Gäi häc sinh lªn b¶ng tr×nh bµy chøng minh - Chó ý cho häc sinh kh¸i niªm hai vect¬ b»ng nhau ®Ó vËn dông vµo bµi chøng minh; +) Gîi ý: Trong h×nh b×nh hµnh ABCD th× cã nh÷ng vect¬ nµo cïng h•íng vµ cïng ®é dµi? +) Ng•îc l¹i tõ hai vect¬ b»ng nhau ta suy ra ®•îc tÝnh song song vµ b»ng nhau cña hai ®o¹n th¼ng lµ hai c¹nh cña h×nh b×nh hµnh?. Bµi tËp 4 (SGK – 7). GV yªu cÇu häc sinh ®äc néi dung bµi gi¶i nµy trªn website nÕu ch•a râ vÊn ®Ò nµo th× ®Ò nghÞ c¸c em vµo forum trao ®æi lµm râ. à ; , à ; à .a v b x y v z u v w        C¸c vect¬ ng•îc h•íng à ; àu v v w v v     C¸c vect¬ b»ng nhau à .x v y   - Lªn b¶ng vµ tr×nh bµy ®•îc *) Tø gi¸c ABCD lµ h×nh b×nh hµnh nªn ta cã 2 vect¬ ,AB DC   cïng h•íng vµ cïng ®é dµi do ®ã AB DC   ; *) NÕu AB DC       1 AB DC AB DC loai AB DC         AB DC    2AB DC AB CD      Tõ (1) vµ (2) suy ra tø gi¸c ABCD lµ h×nh b×nh hµnh. - nhËn nhiÖm vô theo yªu cÇu tr×nh bµy ®•îc a) , , , , , , , , , , DA AD BC CB AO OD DO EF FE AB OA            b) , , .OC ED FO    Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 100 H§2. Nh»m cñng cè toµn bµi, kiÓm tra sù nhËn thøc cña häc sinh. Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh *) Cho häc sinh ho¹t ®éng theo nhãm: - Ph¸t phiÕu häc tËp cho häc sinh; PhiÕu häc tËp 1. Cho h×nh thoi ABCD cã  060 ,BAC  c¹nh AB = 1. §é dµi cña AC  lµ? a) 1 3 1; ) 3; ) ; ) . 2 2 b c d Khoanh trßn vµo ch÷ c¸i ®øng tr•íc ®¸p ¸n ®óng. PhiÕu häc tËp 2. Cho h×nh b×nh hµnh ABCD, t©m I. Ta cã: . ; . ; . ; . A AB CD B AO CO B OB OD D BC AD             H·y khoanh trßn vµo ch÷ c¸i tr•íc ph•¬ng ¸n ®óng. - Theo dâi ho¹t ®éng cña häc sinh, gióp ®ì khi cÇn thiÕt vµ yªu cÇu ®¹i diÖn mçi nhãm lªn tr×nh bµy. §¹i diÖn nhãm kh¸c nhËn xÐt lêi gi¶i cña b¹n. - Söa ch÷a sai lÇm; chÝnh x¸c ho¸ kÕt qu¶. - NhËn nhiÖm vô, ®äc hiÓu yªu cÇu cña bµi to¸n, th¶o luËn nhãm ®Ó t×m ®•îc kÕt qu¶, ®¹i diÖn nhãm tr×nh bµy. - ®¹i diÖn nhãm kh¸c nhËn xÐt lêi gi¶i cña b¹n. - Ph¸t hiÖn sai lÇm vµ söa ch÷a. §¸p ¸n ®óng: PhiÕu 1: Ph•¬ng ¸n A. PhiÕu 2: Ph•¬ng ¸n D. 3. Cñng cè toµn bµi 4. Bµi tËp vÒ nhµ: - Xem l¹i toµn bé c¸c bµi ®· ch÷a; - §äc tr•íc bµi tæng vµ hiÖu cña hai vect¬. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 101 TiÕt 4: § 2. Tæng vµ hiÖu cña hai vect¬ Víi gi¸o ¸n nµy chóng t«i xin tr×nh bµy ph•¬ng ¸n sö dông website tr•íc khi häc bµi míi nh• sau: Khi häc hÕt tiÕt 3, gi¸o viªn chia líp häc thµnh 3 nhãm yªu cÇu c¸c nhãm ®äc c¸c môc 1, 2, 3 tr×nh bµy trong website, gÆp v•íng m¾c th× trao ®æi cïng c¸c thµnh viªn trong nhãm qua forum. Tr•íc khi gi¶ng bµi nµy gi¸o viªn vµo forum tæng hîp c¸c ý kiÕn cña tõng nhãm, lªn ph•¬ng ¸n gi¶i quyÕt, lµm s¸ng tá c¸c néi dung cña bµi (Sö dông ph•¬ng ph¸p xemina). TiÕn tr×nh bµi gi¶ng 1. KiÓm tra bµi cò H§1. Cñng cè bµi cò vÒ ®é dµi cña vect¬ vµ hai vect¬ b»ng nhau. Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh - Yªu cÇu häc sinh tr¶ lêi c¸c c©u hái sau 1) §Þnh nghÜa hai vect¬ b»ng nhau? 2) Cho tam gi¸c ABC dùng M sao cho: ) ; ) . a AM BC b AM CB       - Söa ch÷a cho häc sinh(nÕu tr×nh bµy sai). - Tr¶ lêi c©u hái, - Lªn b¶ng tr×nh bµy bµi 2 - nhËn xÐt bµi tr×nh bµy cña b¹n. 2. Bµi míi H§2. DÉn d¾t ®Õn ®Þnh nghÜa tæng hai vect¬ Ho¹t ®éng cña gi¶o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh 1. Tæng cña hai vect¬. GV ®· n¾m b¾t ®•îc c¸c thiÕu sãt cña häc sinh qua forum, ®•a ra hÖ thèng c©u hái lµm s¸ng tá nh÷ng tån t¹i. - Qua mét ®iÓm cho tr•íc cã thÓ dùng ®•îc bao nhiªu vect¬ b»ng vect¬ ®· cho? - Theo c¸ch dùng trong ®Þnh nghÜa, vect¬ AC  lµ tæng cña hai vect¬ AB vµ BC cã duy nhÊt Nhãm 1: Tr×nh bµy néi dung cña môc 1. C¸c nhãm cßn l¹i trao ®æi tham luËn. - Lµ duy nhÊt Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 102 kh«ng? - Tæng cña hai vect¬ a  vµ b  cã duy nhÊt kh«ng? - §iÓm cuèi cña vect¬ AB trïng víi ®iÓm ®Çu cña vect¬ BC  . - C¸ch dùng theo ®Þnh nghÜa vÒ tæng hai vect¬ lµ quy t¾c tam gi¸c. - Cho c¸c ®iÓm A, B, C, M, N, P bÊt k×. C¸c kh¼ng ®Þnh sau ®óng hay sai? 1. 2. 3. 4. AB AC CB AB AM MB AB AN NB AB AP PB                     - Mçi mét vect¬ bÊt k× cho tr•íc ®Òu cã thÓ ph©n tÝch ®•îc thµnh tæng cña hai vect¬ mµ cã ®iÓm cuèi cña vect¬ nµy trïng víi ®iÓm ®Çu cña vect¬ kia. - Tæng qu¸t: 1 2 2 3 3 4 1 1.... n n nA A A A A A A A A A          *) Cñng cè: Yªu cÇu häc sinh tÝnh tæng. ) ; )a AB BC CD DE b AB BA          2. Quy t¾c h×nh b×nh hµnh - GV ®· n¾m b¾t ®•îc c¸c thiÕu sãt cña häc sinh qua forum, ®•a ra hÖ thèng c©u hái lµm s¸ng tá - Lµ duy nhÊt TÊt c¶ c¸c kh¼ng ®Þnh ®Òu ®óng. - TÝnh tæng ®•îc ) ) 0 a AB BC CD DE AE b AB BA AA                 Nhãm 2: Tr×nh bµy néi dung cña môc 2. C¸c nhãm cßn l¹i Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 103 nh÷ng tån t¹i. - Hai vect¬ ,AB AD   cã ®Æc ®iÓm g× chung? - Nªu ®Æc ®iÓm cña vect¬ tæng? *) Cho h×nh b×nh hµnh ABCD. CMR: AB AD AC    ? - Mét vect¬ cã thÓ ph©n tÝch thµnh tæng cña hai vect¬ chung gèc; vect¬ ®ã cã gi¸ n»m trªn ®•êng chÐo cña h×nh b×nh hµnh t¹o bëi b»ng c¸ch nèi c¸c ®iÓm ®Çu mót cña c¸c vect¬ thµnh phÇn; vect¬ nµy cã ®é dµi b»ng ®é dµi ®•êng chÐo cña h×nh b×nh hµnh ®ã. - ChØ cho häc sinh c¸ch biÓu diÔn hîp lùc trong (h×nh 1.5-SGK) chÝnh lµ minh ho¹ cho c¸ch dùng tæng cña hai vect¬ theo quy t¾c h×nh b×nh hµnh. - Cho hai vect¬ ,a b   . H·y tr×nh bµy c¸ch dùng vect¬ tæng a b   b»ng quy t¾c h×nh b×nh hµnh? trao ®æi tham luËn. - Chung gèc A - Chung gèc A vµ AC lµ ®•êng chÐo cña h×nh b×nh hµnh ABCD. - Chøng minh ®•îc VT AB AD AB BC AC VP            B•íc 1 LÊy mét ®iÓm A bÊt k× trªn mÆt ph¼ng. B•íc 2 Dùng c¸c vect¬ ,AB  AD  lÇn l•ît b»ng c¸c vect¬ ,a b   . B•íc 3 Dùng h×nh b×nh hµnh ABCD. B•íc 4 Vect¬ tæng chÝnh lµ vect¬ AC  Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 104 H§3. DÉn d¾t ®Õn tÝnh chÊt cña tæng c¸c vect¬ Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh 3. TÝnh chÊt cña phÐp céng c¸c vect¬ - GV ®· n¾m b¾t ®•îc c¸c thiÕu sãt cña häc sinh qua forum, ®•a ra hÖ thèng c©u hái lµm s¸ng tá nh÷ng tån t¹i. - H·y chøng minh r»ng:  ,a b b a a b          (1) GV gîi ý: +) Qua mét ®iÓm A cho tr•íc h·y dùng vect¬ tæng cña a b   theo quy t¾c h×nh b×nh hµnh? +) H·y dùng vect¬ tæng cña b a   theo quy t¾c h×nh b×nh hµnh víi gèc A ë trªn? +) Dùa vµo h×nh vÏ, ®Þnh nghÜa hai vect¬ b»ng nhau ®•a ra kÕt luËn. - H·y chøng minh r»ng , ,a b c    ta cã    a b c a b c           (2) - H·y chøng minh r»ng: a  ta cã 0 0a a a         (3) Nhãm 3: Tr×nh bµy néi dung cña môc 2. C¸c nhãm cßn l¹i trao ®æi tham luËn. (1) - Dùng ;AB a AE b      - Dùng h×nh b×nh hµnh ABCE. - BiÓu diÔn ®•îc a b b a       (2). Dùng ; ;AB a BC b CD c         Thay vµo vÕ tr¸i, vÕ ph¶i cña ®¼ng thøc ®•îc ®pcm. (3) - Dùng AB a   - Cã thÓ coi 0AA    - ¸p dông quy t¾c 3 ®iÓm suy ra ®iÒu ph¶i chøng minh Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 105 - H·y so s¸nh tÝnh chÊt cña tæng c¸c vect¬ vµ tæng c¸c sè thùc? - Gièng nhau lµ phÐp céng c¸c sè thùc còng cã c¸c tÝnh chÊt giao ho¸n, kÕt hîp vµ tÝnh chÊt cña sè kh«ng. 3. Cñng cè toµn bµi 4. Bµi tËp vÒ nhµ 1,2,3,4(SGK - 12) Khi häc hÕt tiÕt 4, gi¸o viªn chia líp häc thµnh 4 nhãm yªu cÇu c¸c nhãm ®äc c¸c môc 4, 5 tr×nh bµy trong website, gÆp v•íng m¾c th× trao ®æi cïng c¸c thµnh viªn trong nhãm qua forum. TiÕt 5: § 2. Tæng vµ hiÖu cña hai vect¬ (TiÕp theo) Víi gi¸o ¸n nµy chóng t«i xin tr×nh bµy ph•¬ng ¸n sö dông website tr•íc khi häc bµi míi nh• sau: Tr•íc khi gi¶ng bµi nµy gi¸o viªn vµo forum tæng hîp c¸c ý kiÕn cña tõng nhãm, lªn ph•¬ng ¸n gi¶i quyÕt, lµm s¸ng tá c¸c néi dung cña bµi (Sö dông ph•¬ng ph¸p xemina). TiÕn tr×nh bµi gi¶ng 1. KiÓm tra bµi cò H§1. Nh»m cñng cè viÖc vËn dông c¸c quy t¾c t×m tæng c¸c vect¬ vµ tÝnh chÊt cña tæng c¸c vect¬. Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh - Yªu cÇu häc sinh lµm bµi tr¾c nghiÖm sau: 1) Cho tam gi¸c ABC, I lµ trung ®iÓm cña BC. XÐt c¸c mÖnh ®Ò sau ) ; ) ; ) ; I AB AI IB II AI AB AC III AC BI AI                Khoanh trßn vµo ch÷ c¸i ®øng tr•íc ph•¬ng ¸n ®óng trong c¸c mÖnh ®Ò trªn? - Nghe vµ hiÓu yªu cÇu cña bµi to¸n - Tr¶ lêi: Chän I) vµ III). Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 106 2. Bµi míi H§2. Nh»m dÉn d¾t ®Õn ®Þnh nghÜa hiÖu hai vect¬. Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh 4. HiÖu cña hai vect¬ - GV ®· n¾m b¾t ®•îc c¸c thiÕu sãt cña häc sinh qua forum, ®•a ra hÖ thèng c©u hái lµm s¸ng tá nh÷ng tån t¹i. a) Vect¬ ®èi - Vect¬ ®èi lµ g×? - §Ó chøng minh mét vect¬ lµ vect¬ ®èi cña mét vect¬ cho tr•íc ta cÇn chøng minh ®iÒu g×? - §èi víi mçi vect¬ cho tr•íc chóng cã vect¬ ®èi hay kh«ng? - Em cã nhËn xÐt g× vÒ tæng cña hai vect¬ ®èi? b) HiÖu cña hai vect¬ - HiÖu cña hai vect¬ cã tån t¹i vµ duy nhÊt kh«ng? V× sao? - H·y chøng minh r»ng OB OA AB    ? GV gîi ý: +) Vect¬ ®èi cña vect¬ ( )OA  lµ vect¬ nµo? - Ta cã thÓ ¸p dông quy t¾c ba diÓm ®Ó dùng hiÖu cña hai vect¬ kh«ng? V× sao? Nhãm 1: Tr×nh bµy néi dung cña môc 4 phÇn a). C¸c nhãm cßn l¹i trao ®æi tham luËn. - Nªu ®Þnh nghÜa. - Chóng cã cïng ®é dµi vµ ng•îc h•íng. - Mçi vect¬ cho tr•íc ®Òu cã vect¬ ®èi. - Tæng cña chóng lµ vect¬ - kh«ng. Nhãm 2: Tr×nh bµy néi dung cña môc 4 phÇn b). C¸c nhãm cßn l¹i trao ®æi tham luËn. - Tån t¹i vµ duy nhÊt v× vect¬ ®èi lµ tån t¹i vµ tæng cña hai vect¬ lµ tån t¹i duy nhÊt. - Ta cã: Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 107 - H·y nªu c¸ch dùng hiÖu cña hai vect¬ a  vµ b  . ( )OB OA OB OA OB AO AO OB AB                   - Cã. V× theo quy t¾c ba ®iÓm th× vect¬ nµy ph¶i cã ®iÓm cuèi trïng víi ®iÓm ®Çu cña vÐc t¬ kia. Quy t¾c nµy sö dông gi¸n tiÕp qua mét sè b•íc dùng - Tr¶ lêi: Dùng OA a OB b BA a b            H§3. Bµi tËp ¸p dông CMR: a) §iÓm I lµ trung ®iÓm cña ®o¹n th¼ng AB khi vµ chØ khi 0IA IB     b) §iÓm G lµ träng t©m cña tam gi¸c ABC khi vµ chØ khi 0.GA GB GC       Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh - GV ®· n¾m b¾t ®•îc c¸c thiÕu sãt cña häc sinh qua forum, ®•a ra hÖ thèng c©u hái lµm s¸ng tá nh÷ng tån t¹i. C©u hái 1. Cho I lµ trung ®iÓm cña AB chøng minh 0IA IB     . - Nhãm 3: Tr×nh bµy néi dung c¸c c©u hái 1 vµ 2. C¸c nhãm cßn l¹i trao ®æi tham luËn. Tr¶ lêi: C©u1. I lµ trung ®iÓm cña AB nªn ta cã IA IB   Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 108 C©u hái 2. Cho 0IA IB     . Chøng minh I lµ trung ®iÓm cña ®o¹n th¼ng AB. C©u hái 3. Cho ABC . G lµ träng t©m cña tam gi¸c. CMR: 0.GA GB GC       C©u hái 4. Cho ABC vµ G lµ mét ®iÓm tho¶ m·n 0.GA GB GC       CMR: G lµ träng t©m cña ABC . C©u hái 5. Nªu quy t¾c chøng minh I lµ trung ®iÓm cña ®o¹n th¼ng AB. C©u hái 6. Nªu quy t¾c chøng minh G lµ träng t©m cña tam gi¸c ABC. 0.IA IB      C©u 2. 0IA IB     IA IB     suy ra I,A,B th¼ng hµng vµ AI = IB VËy I lµ trung ®iÓm cña AB. - Nhãm 4: Tr×nh bµy néi dung c¸c c©u hái 3 vµ 4. C¸c nhãm cßn l¹i trao ®æi tham luËn. C©u 3. - VÏ trung tuyÕn AI. - LÊy D ®èi xøng víi G qua I Ta cã BGCD lµ h×nh b×nh hµnh vµ GD = GA 0. GA GB GC GA GD            C©u 4. VÏ h×nh b×nh hµnh BGCD, I lµ giao 2 ®•êng chÐo. Ta cã GB GC GD     suy ra I lµ trung ®iÓm cña ®o¹n AD; A; G; I th¼ng hµng vµ GA = 2GI Suy ra G lµ träng t©m ABC . - C©u 5. Chøng minh 0IA IB     . - C©u 6. Chøng minh 0.GA GB GC       Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 109 3. Cñng cè kiÕn thøc ®· häc: Nh¾c l¹i toµn bé néi dung träng t©m cña bµi. 4. H•íng dÉn häc sinh tù häc Bµi tËp vÒ nhµ: Toµn bé bµi tËp trong SGK - 12. TiÕt 6: c©u hái vµ bµi tËp Víi gi¸o ¸n nµy v× lµ gi¸o ¸n bµi tËp, sè l•îng bµi tËp nhiÒu mµ thêi gian cho mét tiÕt häc l¹i ng¾n kh«ng ®ñ ®Ó tr×nh bµy tÊt c¶ c¸c bµi tËp nªn chóng t«i xin tr×nh bµy ph•¬ng ¸n sö dông website sau khi häc bµi míi. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng 1. KiÓm tra bµi cò: Lång trong c¸c ho¹t ®éng nhãm. 2. Bµi luyÖn tËp H§1. KiÓm tra, cñng cè c¸c kiÕn thøc vÒ vÐc t¬, c¸c phÐp to¸n vect¬ th«ng qua c¸c bµi t©p trong SGK - Tr12. - Gi¸o viªn h•íng dÉn häc sinh, chØnh söa cho häc sinh nÕu bµi gi¶i kh«ng chuÈn. Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh Bµi 1(SGK - 12). - H•íng dÉn häc sinh vÏ hinh trªn b¶ng. Bµi 2(SGK -12). - Gäi häc sinh lªn b¶ng tr×nh bµy. - H•íng dÉn häc sinh chøng minh vµ chØnh söa nÕu cã sai sãt g×. *) Gîi ý häc sinh lµm c¸c bµi tËp. Bµi 1. . . MA MB MA AB MB MA MB BA               Bµi 2.    MA MC MB BA MD DA                 0 . MB MD BA DC MB MD MB MD                   Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 110 Bµi 3(SGK - 12) - Gäi häc sinh lªn b¶ng lµm. - H•íng dÉn häc sinh tr×nh bµy. Bµi 4(SGK - 12). GV yªu cÇu häc sinh ®äc néi dung bµi gi¶i nµy trªn website nÕu ch•a râ vÊn ®Ò nµo th× ®Ò nghÞ c¸c em vµo forum trao ®æi lµm râ. Bµi 5(SGK - 12). - Gäi häc sinh lªn b¶ng lµm; - H•íng dÉn häc sinh tr×nh bµy vµ chØnh söa cho häc sinh nÕu tr×nh bµy sai. Bµi 6(SGK - 12). GV yªu cÇu häc sinh ®äc néi dung bµi gi¶i nµy trªn website nÕu ch•a râ vÊn ®Ò nµo th× ®Ò nghÞ c¸c em vµo forum trao ®æi lµm râ. Bµi 3. ) 0; ) . a AB BC CD DA AA AB AD DB b AB AD CB CD CB CD DB                                - Häc sinh xem website, trao ®æi vµ ®•a ra c¸c ý kiÕn trªn forum cña website. Bµi 5. a) Dùng AB BC AC     - T×m ®•îc AB BC AC a      b) T×m ®•îc 3. AB BC AB CB AB BD AD a               - Häc sinh xem website, trao ®æi vµ ®•a ra c¸c ý kiÕn trªn forum cña website. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 111 Bµi 7(SGK - 12). - H•íng dÉn häc sinh ®Ó ý ®Õn h•íng, ph•¬ng cña hai vect¬ a  vµ b  . Bµi 7. a) a  vµ b  cïng h•íng; b) HoÆc a  vµ b  ng•îc h•íng sao cho b a   hoÆc gi¸ cña a vµ b vu«ng gãc. H§2. Häc sinh ho¹t ®éng theo nhãm, lµm mét sè bµi tËp tr¾c nghiÖm ®Ó cñng cè bµi. Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh PhiÕu häc tËp 1. Cho 4 ®iÓm A, B, C, D. Ta cã ®¼ng thøc sau: ) ; ) ; ) ; ) . A AB CD AC BD B AB CD AC BD C AB CD DA BA D AB AC DB DC                             Khoanh trßn vµo ®¼ng thøc ®óng. PhiÕu häc tËp 2. NÕu ABC cã CA CB CA CB       - NhËn phiÕu häc tËp; - Thèng nhÊt trong nhãm; - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy vµ nhËn xÐt ®¸p ¸n cña nhãm kh¸c(nÕu cã yªu cÇu). - Gi¶i thÝch ®•îc tÝnh ®óng sai cña c¸c ®¼ng thøc nÕu ®•îc yªu cÇu. PhiÕu häc tËp 1. Chän ®¼ng thøc A. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 112 Th× tam gi¸c ABC lµ A. Tam gi¸c vu«ng t¹i A; B. Tam gi¸c vu«ng t¹i B; C. Tam gi¸c vu«ng t¹i C; D. Tam gi¸c c©n t¹i C. PhiÕu häc tËp 2. Chän mÖnh ®Ò C. - Dùng ®•îc CA CB   ; CA CB   - TÝnh ®é dµi cña chóng råi kÕt luËn. 3. Cñng cè kiÕn thøc ®· häc 4. H•íng dÉn häc sinh tù häc Bµi tËp vÒ nhµ: Hoµn thµnh bµi cßn l¹i trong SGK – 12 (§äc trªn website, trao ®æi vµ th¶o luËn lµm râ trªn forum cña website. T•¬ng tù nh• bµi tËp 4 vµ 6). Chú ý: Có thể sử dụng đồng thời cả ba hình thức sử dụng website như trên trong cùng một giáo án. 2.3. Kết luận chƣơng II Thiết kế trang Web số tay toán học hỗ trợ học tập cho học sinh lớp 10 nhằm giúp học sinh tự học trong mọi giai đoạn học tập học sinh có thể ôn tập, bổ sung kiến thức, học các kiến thức mới, trau dồi vốn hiểu biết hàng ngày, hàng giờ. +) Kiến thức: Hệ thống hóa những kiến thức cơ bản nên học sinh có thể tìm hiểu trước khi học trên lớp, sau khi học, ôn tập. +) Bài tập: Học sinh giải các bài tập này để củng cố, khắc sâu kiến thức. +) Kiểm tra: Giúp học sinh đánh giá trình độ một cách có hệ thống. +) Học vui: Những câu chuyện vui về toán học, những cho chơi giúp các em học tập một cách nhẹ nhàng, thoải mái. Trang Web trực quan, sinh động, thu hút, hấp dẫn học sinh, giúp các em hiểu bài nhanh chóng, hiệu quả hơn, kích thích hứng thú học tập và nâng cao năng lực học tập của bản thân. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 113 CHƢƠNG III THỰC NGHIỆM SƢ PHẠM 3.1. Khái quát chung 3.1.1. Mục đích thực nghiệm - Kiểm tra tính đúng đắn của giả thuyết khoa học đề tài đưa ra. - Sử dụng trang Web số tay toán học vào việc hỗ trợ tự học Toán cho học sinh lớp 10 trung học phổ thông. - Đánh giá hiệu quả của việc sử dụng trang Web số tay toán học vào việc hỗ trợ học tập toán cho học sinh lớp 10. 3.1.2. Đối tượng thực nghiệm Thực nghiệm được tiến hành từ tháng 2 đến tháng 5 năm 2008. Do giới hạn của đề tài và thời gian có hạn chúng tôi chỉ tiến hành thực nghiệm với học sinh lớp 10 ở hai trường là: 1) Trường trung học phổ thông Việt Vinh – Bắc Quang – Hà Giang Chúng tôi lựa chọn 04 lớp là: 10A2 – Cô Nguyễn Thị Bích Thủy phụ trách. 10A3 – Cô Dương Thị Hoa phụ trách. 10A4 – Cô Nguyễn Thị Sản phụ trách. 10A8 – Thầy Trần Xuân Sơn phụ trách. 2) Trường Cấp II, III Nội trú – Bắc Quang – Hà Giang. Chúng tôi lựa chọn 02 lớp là: 10A, 10C – Do cô Nguyễn Thị Huyền phụ trách. Về giáo viên hướng dẫn tự học, chúng tôi giữ nguyên giáo viên phụ trách lớp đó trong năm học 2007 – 2008. Kể cả lớp thực nghiệm và lớp đối chứng. 3.1.3. Nội dung thực nghiệm Chúng tôi tiến hành cho học sinh các lớp trên sử dụng trang Web sổ tay toán học để tự học. 3.1.4.Tổ chức thực nghiệm * Bƣớc 1: Chọn các lớp thực nghiệm và đối chứng. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 114 Các lớp thực nghiệm: 10A2, 10A3, 10A. Các lớp đối chứng: 10A4, 10A8, 10C. * Bƣớc 2: Thành lập tổ thực nghiệm. Tổ thực nghiệm bao gồm chúng tôi và tổ bộ môn Toán của hai trường trên. * Bƣớc 3: Kiểm tra đầu vào. Đánh giá kết quả học tập của các học sinh trước khi thực nghiệm. * Bƣớc 4: Chuyển giao nội dung trang Web đã thiết kế. Chuyển giao nội dung trang web cho các giáo viên phụ trách các lớp thực nghiệm. * Bƣớc 5: Tiến hành thực nghiệm. Tổ chức dạy học có sử dụng website đối với các lớp thực nghiệm. * Bƣớc 6: Kiểm tra đầu ra. Đánh giá kết quả học tập của các học sinh sau khi thực nghiệm. * Bƣớc 7: Đánh giá kết quả thực nghiệm và rút ra kết luận. 3.1.5. Phương pháp đánh giá Dùng thang điểm 10 theo các bậc giỏi, khá, trung bình và yếu để đánh giá tri thức, kỹ năng, hoạt động sáng tạo của học sinh. Sử dụng một số công thức toán học để tính toán các tham số đặc trưng giúp cho việc đánh giá chính xác và khách quan. 1 n i i n X x n    Trong đó: X : Là giá trị trung bình cộng. n : Là số học sinh. xi : Là giá trị điểm số. 3.2. Kết quả thực nghiệm 3.2.1. Đánh giá kết quả trước thực nghiệm 3.2.1.1. Mục đích thực nghiệm Xác định trình độ ban đầu của học sinh ở lớp thực nghiệm và đối chứng, sự tương quan giữa các trình độ đó. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 115 3.2.1.2. Nội dung kiểm tra Nội dung toán lớp 10. Những nội dung này được thể hiện qua ba mức độ: Tri thức, Kỹ năng, Hoạt động sáng tạo. 3.2.1.3. Kết Quả Sau khi tiến hành kiểm tra đánh giá học sinh ở ba mức độ: Kiến thức – Kỹ năng – Hoạt động, Chúng tôi rút ra một số kết luận sau: Học sinh ở các lớp thực nghiệm và đối chứng có kết quả học tập Toán ở mức trung bình khá. - Tỷ lệ các loại điểm giữa lớp thực nghiệm và lớp đối chứng trước thực nghiệm tương đương nhau, trong đó tỷ lệ khá nghiêng về lớp đối chứng. Cho nên chúng tôi quyết định chọn các lớp có kết quả thấp làm lớp thực nghiệm, các lớp có kết quả cao làm lớp đối chứng. Bảng kê % kết quả học tập trƣớc thực nghiệm Lớp Tổng Số HS Thực hiện Giỏi Khá Trung Bình Yếu 10A2 45 Thực nghiệm 6,7% 11% 66,7% 15,6% 10A3 47 Thực nghiệm 6,4% 12,8% 66% 14,8% 10A4 42 Đối chứng 4,8% 11,9% 69% 14,3% 10A8 45 Đối chứng 8,9% 13,3% 66,7% 11,1% 10A 31 Thực nghiệm 6,5% 9,7% 64,5% 19,3% 10C 33 Đối chứng 9,1% 12,1% 63,6% 15,2% 3.2.2. Đánh giá kết quả sau thực nghiệm 3.2.2.1. Mục đích Đánh giá tính khả thi và hợp lý của việc thiết kế và sử dụng trang Web sổ tay toán học. 3.2.2.2. Nội dung kiểm tra Nội dung trong chương trình toán 10, được biểu hiện qua ba mức độ tri thức, kỹ năng, họat động sáng tạo. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 116 3.2.2.3. Kết quả Sau khi lập bảng và biểu đồ so sánh kết quả học tập trước và sau thực nghiệm của lớp thực nghiệm, chúng tôi rút ra một số kết luận sau: Bảng kê % kết quả học tập sau thực nghiệm Lớp Tổng Số HS Thực hiện Giỏi Khá Trung Bình Yếu 10A2 45 Thực nghiệm 8,9% 13,4% 64,4% 13,3% 10A3 47 Thực nghiệm 8,5% 17% 63,8% 10,7% 10A4 42 Đối chứng 7,1% 9,5% 66,7% 16,7% 10A8 45 Đối chứng 6,7% 8,9% 64,4% 20% 10A 31 Thực nghiệm 9,7% 12,9% 67,7% 9,7% 10C 33 Đối chứng 9,1% 9,1% 60,6% 21,2% 3.3. Kết luận chƣơng III Dựa vào kết quả phân tích so sánh trên có thể rút ra một số kết luận sau: Điểm kiểm tra trước thực nghiệm cho thấy trước khi tiến hành thực nghiệm thì kiến thức cơ bản về Toán của học sinh lớp 10 ở mức khá có phần nghiêng nhiều về lớp đối chứng. Sau khi tiến hành thực nghiệm thì kết quả về tri thức, kỹ năng, hoạt động sáng tạo ở lớp thực nghiệm tăng lên rõ rệt. Tỷ lệ điểm khá và giỏi tương đối cao và tỷ lệ điểm yếu đã giảm. Như vậy chứng tỏ việc sử dụng trang Web số tay toán học thực sự góp phần nâng cao hiệu quả tự học Toán cho học sinh trung học phổ thông. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 117 KẾT LUẬN 1. Kết luận Để góp phần đổi mới phương pháp dạy – học môn toán ở trường trung học phổ thông nhằm nâng cao chất lượng dạy và học, chúng tôi chọn đề tài: “Trang Web số tay toán học hỗ trợ học tập cho học sinh lớp 10” và đạt được kết quả chủ yếu sau: Nghiên cứu cơ sở lý luận và thực tiển của việc thiết kế và sử dụng trang Web sổ tay toán học hỗ trợ học tập cho học sinh lớp 10 trung học phổ thông. Làm rõ được các nguyên tắc cơ bản khi thiết kế một trang Web học tập nói chung và trang Web sổ tay toán học nói riêng. Thiết kế trang Web sổ tay toán học hỗ trợ học tập cho học sinh lớp 10 làm cơ sở cho việc trang Web sổ tay toán học hỗ trợ học tập cho học sinh bậc trung học phổ thông. Đã nêu được định hướng sử dụng website này trong dạy học Toán 10 THPT. Việc thiết kế trang Web sổ tay toán học góp phần vào việc đổi mới phương pháp dạy học thể hiện ở một số điểm sau: + Nội dung mạch lạc, rõ ràng giúp học sinh có thể tự học. + Học tập trong hoạt động và bằng hoạt động. + Khơi dậy hứng thú, tích cực tìm tòi khám phá, phát hiện tri thức mới. + Tăng cường học tập cá thể (Tự học) và học tập hợp tác (Giao lưu trên mạng). + Tự đánh giá được kết quả học tập (Qua phần kiểm tra kết quả tự học) Kết quả thực nghiệm cho thấy tính hiệu quả và khả thi của trang Web sổ tay toán học. Mặt khác việc sử dụng trang Web học tập này cũng phần nào giúp cho giáo viên và học sinh bước đầu tiếp xúc và dần hình thành thói quen sử dụng các phương tiện kỹ thuật hiện đại trong quá trình dạy – học. Trong điều kiện thời gian có hạn cho nên chúng tôi mới chỉ bước đầu thiết kế trang Web sổ tay toán học trong khuôn khổ nội bộ môn Toán ở lớp 10 THPT. Hy vọng rằng trong thời gian tới chúng tôi sẽ có điều kiện để tiếp tục nghiên Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 118 cứu, cộng tác với các chuyên gia tin học và các đồng nghiệp để hoàn thiện trang Web sổ tay toán học bậc trung học phổ thông. 2. Kiến nghị Để đề tài đưa vào sử dụng đạt hiệu quả cao, chúng tôi có một số kiến nghị: +) Tăng cường trang thiết bị các phương tiện kỹ thuật dạy học hiện đại cho các trường Trung học phổ thông. +) Xây dựng hệ thống phòng bộ môn, đảm bảo điều kiện về trang thiết bị cho dạy học ở nhiều loại hình khác nhau. +) Tăng cường hướng dẫn giáo viên sử dụng phương tiện kỹ thuật dạy học hiện đại và khai thác tối đa nguồn tài liệu phong phú trên mạng Internet. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 119 Tài liệu trích dẫn, tham khảo [1] Nguyễn Bá Kim. Phương pháp dạy học toán. NXB ĐHSP, 2005 [2] Đào Thái Lai. Một số triển vọng đặt ra với nhà trường hiện đại trong bối cảnh cuộc cách mạng CNTT. Tạp chí phát triển giáo dục, 1998. [3] Đào Thái Lai. Ứng dụng CNTT và những vấn đề cần xem xét đổi mới trong hệ thống PPDH môn toán. Tạp trí giáo dục, 9/2002. [4] Trần Văn Hạo (Tổng chủ biên) – Vũ Tuấn (Chủ biên): Sách GV Đại Số 10, NXBGD, 2006. [5] Trần Văn Hạo (Tổng chủ biên) – Nguyễn Mộng Hy (Chủ biên): Sách GV Hình Học 10, NXBGD, 2006. [6] Trần Văn Hạo (Tổng chủ biên) – Vũ Tuấn (Chủ biên): Sách Đại Số 10, NXBGD, 2006. [7] Trần Văn Hạo (Tổng chủ biên) – Nguyễn Mộng Hy (Chủ biên): Sách Hình Học 10, NXBGD, 2006. [8] Đoàn Quỳnh (Tổng chủ biên) – Nguyễn Huy Đoan (Chủ biên): Đại số nâng cao 10, NXBGD, 2006. [9] Đoàn Quỳnh (Tổng chủ biên) – Văn Như Cương (Chủ biên): Sách Hình học nâng cao 10, NXBGD, 2006. [10] Vũ Tuấn (Chủ Biên): Bài tập đại số 10, NXBGD, 2006. [11] Nguyễn Mộng Hy (Chủ biên): Bài tập hình học 10, NXBGD, 2006. [12] Nguyễn Huy Đoan (Chủ biên): Bài tập đại số nâng cao 10, NXBGD, 2006. [13] Văn Như Cương (Chủ biên): Bài tập hình học nâng cao 10, NXBGD, 2006. [14] Nguyễn Phương Anh – Hoàng Xuân Vinh: Luyện tập trắc nghiệm đại số 10, NXBGD, 2006. [15] Đậu Thế Cấp – Trần Minh Quới – Nguyễn Văn Quý: Giải bài tập đại số nâng cao 10, NXB ĐHQG TP HCM, 2006. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 120 [16] Phan Huy Khải: Các phương pháp biện luận hệ có tham số, NXB Khao học và kỹ thuật, 1998. [17] Nguyễn Ngọc Khoa: Kiến thức cơ bản hình học 10 và các dạng bài tập ứng dụng, NXB ĐHQG HN, 2006. [18] Hoàng Tròn – Nguyễn Văn Thiết: Trắc nghiệm hình học 10 cơ bản và nâng cao, NXB ĐHQG HN, 2006. [19] Bùi Ngọc Anh: 371 bài toán trắc nghiệm đại số 10, NXB ĐHSP, 2007. [20] Trần Đức Huyên: Bài tập trắc nghiệm toán 10, NXB ĐHQG HN, 2006. [21] Trần Đức Huyên – Lê Mậu Thống – Lê Mậu Thảo: Phân loại và hướng dẫn giải toán hình học 10, MXB ĐHQG TP HCM, 2006. [22] Nguyễn Đức Tấn: Chuyên đề bất đẳng thức và ứng dụng trong đại số, NXBGD, 2003. [23] Nguyễn Thanh Huê – Đặng Phúc Thanh – Văn Đức Thảo: Các dạng toán cơ bản đại số 10, NXBGD, 2008. [24] Phạm Kim Hùng: Sáng tạo bất đẳng thức, NXB HN, 2007. [25] Nguyễn Thế Thạch – Phạm Đức Quang: Giới thiệu giáo án toán 10, NXB HN, 2006. [26] Trần Vinh: Thiết kế bài giảng hình học 10, NXB HN, 2007. [27] Doãn Minh Cường: Luyện giải và ôn tập đại số 10, NXBGD, 2006. [28] Nguyễn Vĩnh Cận – Lê Thống Nhất – Phan Thanh Quang: Sai lầm phổ biến khi giải toán, NXBGD, 1997. [29] Nguyễn Vĩnh Cận: 333 bài toán vui, NXBGD, 2002. [30] Nguyễn Như Ý (Tổng biên tập): Tuyển tập 30 năm Tạp chí toán học tuổi trẻ, NXBGD, 1998. ._.