Thiết kế quy trình công nghệ gia công bánh răng bọc đùi cho xe máy công binh và tìm hiểu máy mài răng 5B832
Tài liệu Thiết kế quy trình công nghệ gia công bánh răng bọc đùi cho xe máy công binh và tìm hiểu máy mài răng 5B832: ... Ebook Thiết kế quy trình công nghệ gia công bánh răng bọc đùi cho xe máy công binh và tìm hiểu máy mài răng 5B832
Tóm tắt tài liệu Thiết kế quy trình công nghệ gia công bánh răng bọc đùi cho xe máy công binh và tìm hiểu máy mài răng 5B832, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
LÔØI NOÙI ÑAÀU
Trong söï nghieäp coâng nghieäp hoùa vaø hieän ñaïi hoùa ñaát nöôùc, caùc ngaønh coâng nghieäp noùi chung vaø ngaønh coâng ngheä cheá taïo maùy noùi rieâng laø moät ngaønh raát quan troïng. Vì chính töø nôi ñaây caùc thieát bò maùy moùc ñöôïc saûn xuaát ñeå sau ñoù ñem phuïc vuï caùc ngaønh coâng nghieäp khaùc.
Moät ngaønh coâng nghieäp naøo ñoù muoán phaùt trieån thì trang thieát bò maùy moùc phaûi thaät söï hieän ñaïi. Nhaèm haïn cheá ñeán möùc toá ña vieäc nhaäp caùc loaïi maùy moùc vaø naâng cao söùc caïnh tranh caùc saûn phaåm cuøng loaïi thì vieâc gia coâng caùc chi tieát maùy phaûi ñöôïc toái öu. Vì vaäy moät quy trình coâng ngheä gia coâng caùc chi tieát ñoù laø heát söùc caàn thieát.
Trong caùc thieát bò maùy moùc , truyeàn ñoäng baùnh raêng giöõ moät vò theá raát quan troïng, chuùng coù aûnh höôûng tröïc tieáp ñeán chaát löôïng laøm vieäc an toaøn vaø tuoåi thoï cuûa maùy. Gia coâng baùnh raêng laø phöông phaùp caét goït kim loaïi phöùc taïp nhaát, noù ñoøi hoûi ôû ngöôøi thöïc hieän khoâng chæ hieåu bieát veà caùc thieát bò maùy moùc vaø caùc phöông phaùp gia coâng maø thoâi nhöng coøn ñoøi hoûi phaûi coù kieán thöùc saâu roäng, khaû naêng saùng taïo. Ngöôøi thôï gia coâng baùnh raêng caàn coù hieåu bieát veà söï hình thaønh bieân daïng, lyù thuyeát aên khôùp baùnh raêng, tính toaùn caùc thoâng soá cuûa baùnh raêng.
Nhö vaäy, caùc maùy coâng cuï thöïc hieän vieäc gia coâng vaø söûa chöõa baùnh raêng laø khoâng theå thieáu ñöôïc. Hieän nay ôû nöôùc ta ñaõ coù raát nhieàu maùy gia coâng raêng ñöôïc nhaäp töø nöôùc ngoaøi, chuùng mang laïi cho raát nhieàu lôïi ích, song beân caïnh ñoù coâng vieäc vaän haønh vaø söûa chöõalaïi gaëp khoâng ít khoù khaên.
Vôùi nhöõng yeâu caàu caàn thieát neâu treân em ñaõ choïn ñeà taøi “Thieát keá quy trình coâng ngheä gia coâng baùnh raêng boïc ñuøi cho xe maùy coâng binh vaø tìm hieåu maùy maøi raêng 5B832” nhaèm ñaït ñöôïc hieäu quaû cao nhaát.
Noäi dung luaän vaên ñöôïc chia ra 3 chöông:
Chöông I : Toång quan veà baùnh raêng .
Chöông II : Thieát keá quy trình coâng ngheä gia coâng baùnh raêng boïc ñuøi trong maùy huùc D6C.
Chöông III : Tìm hieåu veà maùy maøi raêng 5B832.
Trong luaän vaên naøy em ñaõ coá gaéng hoaøn thaønh moät caùch toát nhaát. Song do khaû naêng vaø kieán thöùc coù haïn, coäng theâm vôùi thôøi gian tieáp xuùc thöïc teá coøn ít neân noäi dung coøn mang naëng tính lyù thuyeát vaø taát nhieân seõ khoâng traùnh khoûi ñöôïc nhöõng thieáu soùt. Em raát mong ñöôïc thaày coâ, caùc baïn vaø taát caû nhöõng ngöôøi quan taâm ñeán luaän vaên naøy höôùng daãn vaø chæ baûo cho em, ñeå em coù ñöôïc nhöõng kinh nghieäm höõu ích sau naøy.
Thaønh phoá Hoà Chí Minh, ngaøy 17 thaùng 01 naêm 2005.
Sinh vieân thöïc hieän :
HAØ QUOÁC BÖÛU
Nguyeãn vaên doá
Muïc luïc
Chöông I. TOÅNG QUAN VEÀ BAÙNH RAÊNG
I. Toång quan:
Ñònh nghóa:
- Cô caáu baùnh raêng laø cô caáu khôùp cao duøng ñeå truyeàn chuyeån ñoäng quay giöõa caùc truïc vôùi tæ soá truyeàn xaùc ñònh nhôø söï aên khôùp cuûa caùc khaâu coù raêng, caùc khaâu aáy ñöôïc goïi laø baùnh raêng.
-Truyeàn ñoäng baùnh raêng ñöôïc söû duïng haàu heát trong caùc loaïi maùy. Noù thöïc hieän coâng vieäc truyeàn chuyeån ñoäng quay giöõa caùc truïc, hoaëc bieán chuyeån ñoäng quay thaønh tònh tieán vaø ngöôïc laïi.
Phaân loaïi vaø coâng duïng cuûa truyeàn ñoäng baùnh raêng:
Coâng duïng chung cuûa truyeàn ñoäng baùnh raêng:
-Baùnh raêng, baùnh vít laø nhöõng chi tieát duøng ñeå truyeàn löïc vaø chuyeån ñoäng maø chuùng ta thöôøng thaáy trong nhieàu loaïi maùy khaùc nhau. Vôùi söï phaùt trieån cuûa ngaønh cheá taïo maùy vaø vôùi yeâu caàu cuûa söûa chöõa thay theá, caùc loaïi chi tieát naøy ngaøy caøng ñöôïc saûn xuaát nhieàu hôn. ÔÛ nhieàu nöôùc ngöôøi ta ñaõ xaây döïng nhaø maùy, phaân xöôûng chuyeân saûn xuaát baùnh raêng, baùnh vít vôùi trình ñoä cô khí hoùa vaø töï ñoäng hoùa cao.
-Truyeàn ñoäng baùnh raêng ñöôïc söû duïng roäng raõi vì chuùng coù nhöõng öu ñieåm nhö khaû naêng truyeàn löïc lôùn, ñaûm baûo tæ soá truyeàn chính xaùc, hieäu suaát truyeàn ñoäng cao, tæ soá truyeàn lôùn v.v.
-Trong caùc loaïi maùy nhö: Maùy coâng cuï, maùy noâng nghieäp, oâtoâ, ñoäng cô ñoát trong, caàn truïc v.v. Truyeàn ñoäng baùnh raêng laø nhöõng cô caáu quan troïng.
Phaïm vi toác ñoä vaø khaû naêng truyeàn chuyeån ñoäng cuûa boä truyeàn baùnh raêng raát lôùn. Caùc hoäp giaûm toác cuûa baùnh raêng coù khaû naêng truyeàn coâng suaát haøng chuïc kw. Toác ñoä voøng quay cuûa caùc baùnh raêng trong caùc cô caáu truyeàn chuyeån ñoäng coù theå ñaït tôùi 150m/s. Baùnh truyeàn chuyeån ñoäng quay ñöôïc goïi laø baùnh chuû ñoäng, Baùnh ñöôïc truyeàn chuyeån ñoäng quay goïi laø baùnh bò ñoäng (khaùi nieäm treân xeùt cho 1 caëp baùnh raêng aên khôùp).
-Söû duïng boä truyeàn baùnh raêng coù theå truyeàn ñöôïc chuyeån ñoäng giöõa caùc truïc cheùo nhau, vuoâng goùc nhau, hoaëc song song vôùi nhau.
-Tuøy thuoäc vaøo hình daïng cuûa baùnh raêng ngöôøi ta chia ra caùc loaïi sau: Truyeàn ñoäng baùnh raêng truï, baùnh raêng coân, truyeàn ñoäng truïc vít baùnh vít v.v.
-Theo daïng aên khôùp proâphin raêng ñöôïc chia thaønh hai loaïi:
AÊn khôùp thaân khai: Laø loaïi aên khôùp tieâu chuaån vaø ñöôïc söû duïng nhieàu nhaát.
Aên khôùp khoâng thaân khai bao goàm: Aên khôùp noâvikov, aên khôùp xicloâit, aên khôùp choát.
Phaân loaïi baùnh raêng :
Baùnh raêng ñöôïc chia ra laøm ba loaïi sau:
-Baùnh raêng truï(raêng thaúng vaø raêng nghieâng).
-Baùnh raêng coân(raêng thaúng vaø raêng xoaén).
-Baùnh vít.
Truyeàn ñoäng baèng baùnh raêng truï:
-Truyeàn ñoäng baùnh raêng hình truï ñöôïc duøng ñeå quay caùc truïc song song vôùi nhau. Döïa theo hình daïng cuûa raêng coù ba loaïi truyeàn ñoäng sau: Truyeàn ñoäng baùnh raêng hình truï raêng thaúng, truyeàn ñoäng baùnh raêng hình truï raêng nghieâng. truyeàn ñoäng baùnh raêng chöõ V.
-Döïa theo höôùng nghieâng cuûa raêng baùnh raêng hình truï raêng nghieâng chia ra hai loaïi: Nghieâng traùi vaø nghieâng phaûi,trong moät caëp aên khôùp caùc höôùng nghieâng cuûa chuùng ngöôïc nhau. Boä truyeàn baùnh raêng nghieâng cho pheùp laøm vieäc eâm hôn, taêng khaû naêng truyeàn löïc. Nhöôïc ñieåm cuûa boä truyeàn baùnh raêng nghieâng laø sinh ra löïc doïc truïc trong khi truyeàn ñoäng vaø cheá taïo phöùc taïp hôn baùnh raêng truï raêng thaúng.
-Boä truyeàn baùnh raêng chöõ V vaãn giöõ ñöôïc caùc öu ñieåm treân, beân caïnh ñoù coøn khaéc phuïc ñöôïc nhöôïc ñieåm cuûa boä truyeàn baùnh raêng nghieâng laø trieät tieâu löïc doïc truïc tuy nhieân vieäc cheá taïo laïi phöùc taïp hôn.
Truyeàn ñoäng thanh raêng baùnh raêng:
- Truyeàn ñoäng thanh raêng baùnh raêng laø tröôøng hôïp ñaëc bieät cuûa truyeàn ñoäng baùnh raêng truï vì ôû ñaây moät trong hai baùnh raêng coù ñuôøng kính lôùn ñeán voâ cuøng, baùnh raêng aáy ñöôïc goïi laø thanh raêng, Truyeàn ñoäng thanh raêng baùnh raêng cuõng coù raêng thaúng, raêng nghieâng, raêng chöõ V.
Truyeàn ñoäng truïc vít baùnh vít:
-Boä truyeàn truïc vít baùnh vít thöôøng ñöôïc söû duïng ñeå truyeàn chuyeån ñoäng giöõa hai truïc vuoâng goùc vôùi nhau.
Truyeàn ñoäng baèng baùnh raêng coân:
-Boä truyeàn ñoäng baùnh raêng coân ñöôïc söû duïng ñeå truyeàn chuyeån ñoäng giöõa hai truïc cheùo nhau, thöôøng laø vuoâng goùc vôùi nhau. Baùnh raêng coân coù caùc loaïi nhö baùnh raêng coân raêng thaúng, raêng nghieâng, raêng cong.
Truyeàn ñoäng xoaén vít:
-Truyeàn ñoäng xoaén vít baèng baùnh raêng truï cuõng ñöôïc duøngñeå truyeàn chuyeå ñoäng quay giöõa caùc truïc vuoâng goùc nhau.
-Baùnh raêng trong truyeàn ñoäng xoaén vít khoâng coù gì khaùc so vôùi baùnh raêng trong truyeàn ñoäng baùnh raêng truï nhöng phöông raêng cuûa hai baùnh raêng trong truyeàn ñoäng xoaén vít cuøng phöông.
Caùc daïng truyeàn ñoäng baùnh raêng theo coâng duïng:
-Tuøy theo coâng duïng cuûa truyeàn ñoäng ngöôøi ta chia ra truyeàn vaän toác, ñoäng löïc, truyeàn ñoäng soá, truyeàn ñoäng coù coâng duïng khaùc.
Truyeàn toác ñoä: Boä truyeàn ñoäng naøy thöôøng ñöôïc söû duïng ôû maùy bay, hoäp giaûm toác cuûa tuabin vaø caùc cô caáu khaùc.
Truyeàn ñoäng löïc: Boä truyeàn ñoäng naøy thöôøng ñöôïc söû duïng ñeå truyeàn löïc lôùn trong caùc naùy caùn, caùc oâtoâ taûi, maùy keùo, maùy caùn .
Truyeàn ñoäng soá: Truyeàn ñoäng soá ñaûm baûo chính xaùc goùc quay giöõa baùnh raêng chuû ñoäng vaø bò ñoäng. Truyeàn ñoäng naøy ñöôïc söû duïng trong caùc gia coâng chính xaùc.
Truyeàn ñoäng coù coâng duïng chung: Truyeàn ñoäng naøy thöôøng coù vaän toác vaø taûi troïng nhoû, noù ñöôïc duøng roäng raõi trong ngaønh cheá taïo maùy.Tuøy theo vaän toác truyeàn ñoäng noù ñöôïc chia ra:
-Truyeàn ñoäng raát chaäm: <=5m/s
Truyeàn ñoäng chaäm: 0.5-3m/s
Truyeàn ñoäng trung bình: 3-15m/s
Truyeàn ñoäng cao: >15m/s
Ñaëc tính cuûa truyeàn ñoäng baùnh raêng:
-Ñaëc tính cô baûn cuûa truyeàn ñoäng baùnh raêng laø tæ soá truyeàn.Tæ soá truyeàn cho bieát söï töông quan giöõa vaän toác goùc cuûa caëp baùnh raêng aên khôùp. Tæ soá truyeàn ñöôïc kyù hieäu laø i vaø ñöôïc xaùc ñònh theo coâng thöùc sau:
i= w2/w 1.
Trong ñoù: w1,w2 laàn löôït laø vaän toác goùc cuûa baùnh chuû ñoäng vaø bò ñoäng(rad/giaây). Hoaëc cuõng coù theå xaùc ñònh tæ soá truyeàn i thoâng qua soá raêng
i= Z2/Z1
Trong ñoù: Z1 laøsoá raêng baùnh daãn,Z2 laø soá raêng baùnh bò daãn.
II. Caùc daïng aên khôùp chính trong boä truyeàn baùnh raêng.
1. AÊn khôùp Noâvikov.
Trong nhöõng naêm gaàn ñaây nhieàu loaïi maùy moùc ñöôïc söû duïng boä truyeàn aên khôùp noâvikop coù khaû naêng taûi troïng lôùn. Boä truyeàn baùnh raêng aên khôùp Noâvikov coù khaû naêng taûi troïng lôùn vaø ñoä choán g moøn cao hôn aên khôùp thaân khai. Trong aên khôùp Noâvikov khoâng coù söï aên theo chieàu cao, cho neân caùc baùnh raêng naøy chæ coù daïng raêng nghieâng .
Hình 1 laø maët caét ngang cuûa caùc raêng aên khôùp, prophin raêng ñöôïc cheá taïo theo cung troøn, prophin raêng loõm coù baùn kính lôùn hôn raêng loài.
Trong quaù trình laøm vieäc ñieåm tieáp xuùc cuûa caùc raêng dòch chuyeån theo ñöôøng thaúng song song vôùi caùc truïc quay cuûa baùnh raêng. Ñöôøng naøy ñöôïc goïi laø ñöôøngï aên khôùp, e goïi laø heä soá dòch chænh ñoù laø khoaûng caùch tö goác aên khôùp tôùi ñöôøng aên khôùp.
-Heä soá dòch chænh coù quan heä vôùitoác ñoä tröôït cuûa caùc beà maët raêng.Khi chaïy nhanh caùc raêng aên khôùp vôùi nhau treân toaøn boä chieàu cao cho neân luùc naøy aên khôùp ñieåm trôû thaønh aên khôùp ñöôøng. Söï khaùc nhau trong aên khôùp Novikovso vôùi aên khôùp thaân khai laø ôû choã ñöôøng aên khôùp khoâng naèm theo chieàu ngang maøtheo chieàu cao taïo thaønh goùc 900 vôùi phöông cuûa raêng
-Tuøy thuoäc vaøo vò trí ñöôøng aên khôùp ñoái vôùi ñöôøng thaúng noái caùc taâm cuûa baùnh raêng maø noù ñöôïc cheá taïo theo nhöõng phöông phaùp sau
Hình 1
a. AÊn khôùp sau taâm cöïc.
Baùnh raêng nhoû coù raêng loài, baùnh raêng lôùn coù raêng loõm, ñöôøng aên khôùp naèm ôû sau taâm cöïc theo phöông chuyeån ñoäng cuûa baùnh raêng tröôøng hôïp naøy e döông.
b. AÊn khôùp tröôùc - sau taâm cöïc.
Hình 2
Ñaàu raêng cuûa caùc baùnh raêng nhoû vaø baùnh raêng lôùn coù daïng loài coøn chaân raêng cuûa chuùng coù daïng loõm, kieåu truyeàn ñoäng naøy coù hai ñöôøng aên khôùp, moät naèm ôû tröôùc taâm cöïc vaø moät ôû sau .hình 2
c. AÊn khôùp tröôùc taâm cöïc:
Baùnh raêng nhoû coù raêng loài, baùnh raêng lôùn coù raêng loõm, ñöôøng aên khôùp naèm ôû tröôùc taâm cöïc theo phöông chuyeån ñoäng cuûa raêng, löôïng dòch chænh aâm (hình 3)
Hình 3
2. AÊn khôùp xicloâit:
a. Söï taïo thaønh aên khôùp xicloâit:
Ñaây laø söï aên khôùp khoâng tieâu chuaån, ñöôcï duøng laøm cô caáu cho nhöõng duïng cuï chính xaùc. Prophin ñænh raêng coù daïng epixicloâit vaø ñöôïc veõ baèng hai ñöôøng troøn phuï coù baùn kính r1,r2. Prophin chaân raêng coù daïng hipoâxicloâit ñöôïc veõ baèng caùc ñieåm cuõng baèng hai ñöôøng troøn phuï vôùi baùn kính baèng r1, r2 khi ta laên khoâng tröôït chuùng theo phiaù trong hai voøng troøn cô sôû coù baùn kính R1, R2.
b. Öu – nhöôïc ñieåm cuûa söï aên khôùp xicloâit:
+ Öu ñieåm :
-Soá raêng cho pheùp toái thieåu nhoû Zmin >= 6
-AÙp löïc rieâng, ma saùt vaø söï maøi moøn cuûa raêng khi tieáp xuùc beà maët loài cuûa ñaàu raêng vôùi beà maët chaân raêng nhoû hôn so vôùi aên khôùp thaân khai.
-Khoaûng caùch taâm a nhoû hôn so vôùi aên khôùp thaân khai xeùt cho moät caëp baùnh raêng coù kích thöôùc nhö nhau.
+ Nhöôïc ñieåm.
-Khoâng coù khaû naêng laép laãn vaø thay theá vì prophin cuûa moät baùnh raêng phuï thuoäc bôûi soá raêng cuûa caû caëp baùnh raêng aên khôùp.
-Khoâng theå gia coâng baèng phöông phaùp bao hình .Caàn phaûi duøng dao phay ñònh hình coù prophin ñaëc bieät vì khoâng chæ phuï thuoäc vaøo modul maø coøn phuï thuoäc vaøo tæ soá giöõa ñöôøng kính cuûa voøng troøn phuï thuoäc vaø vaøo voøng troøn cô sôû.
-Söï sai leäch cuûa prophin raêng coù aûnh höôûng raát lôùn ñeán khoaûng caùch taâm.
3. AÊn khôùp choát:
a. Söï taïo thaønh aên khôùp choát:
Trong aên khôùp naøy, prophin lyù thuyeát cuûa moät baùnh raêng bieán thaønh moät ñieåm coøn prophin raêng cuûa baùnh raêng thöù hai laø ñuôøng epixicloâit ñöôïc veõ bôûi caùc ñieåm cuûa ñöôøng troøn phuï coù baùn kính r = r2 khi ta laên khoân g tröôït treân voøng troøn cô sôû.
Vì raêng khoâng theå thay theá döôùi daïng moät ñieåm, neân coù theå thay theá baèng caùc con laên hoaë choát truï vôi ñöôøng kính d coù taâm naèm treân voøng troøn cô sôû vôùi baùn kính r2, coøn prophin phaàn ñaàu raêng cuûa aùnh raêng tieáp xuùc töông öùng vôùi choát coù daïng ñöôøng cong epixicloit. Phaà chaân raêng cuûa baùnh raêng coùdaïng ñöôøng vôùi goùc löôïn ôû ñaùy chaân raêng.
4. AÊn khôùp thaân khai:
a. Ñöôøng thaân khai vaø tính chaát cuûa noù:
+ Ñònh nghóa:
Khi cho ñöôøng thaúng NN laên khoâng tröôït treân voøng troøn taâm Obaùn kính ro (hình 4a) moät ñieåm M treân ñöôøng thaúng NN vaïch trong maët phaúng moät ñöôøng cong goïi laø ñöôøng thaân khai cuûa ñöôøng troøn,voøng troøn ñoù ñöôïc goïi laø voøng troøn cô sôû.
Hình 4a
+ Söï hình thaønh vaø hình daùng ñöôøng thaân khai.
Ñöôøng tieáp tuyeán duøng xaây döïng ñöôøng thaân khai ñöôïc goïi laø ñöôøng thaúng deït sinh. Ñöôøng troøn khi trieån khai goïi laø ñöôøng troøn cô sôû .Caùc ñieåmA,A1, A2, A3, v.v.laø caùc vò trí tieáp theo cuûa ñieåm A treân ñöôøng thaúng deït sinh khi noù chuyeån ñoäng bao hình treân voøng troøn cô sôû(hình 4b)
Hình 4b
Treân ñöôøng troøn cô sôû coù ñöôøng kính xaùc ñònh, coù theå xaây döïng nhieàu ñöôøng thaân khai nhö nhau. Hình daïng cuûa caùc ñöôøng thaân khai chæ phuï thuoäc vaøo ñöôøng kính cuûa voøng troøn cô sôû.
Hình 1.18 laø nhieàu ñöôøng thaân khai ñöôïc xaây döïng treân cuøng moät voøng troøn cô sôû coù baùn kính r o. Khoaûng caùch giöõa caùc ñöôøng thaân khai keà nhau ñöôïc ño doïc theo ñöôøng thaúng deït sinh luoân coá ñònh, noù baèng chieàu daøi cung cuûa ñöôøng troøn cô sôû naèm giöõa caùc ñieåm khôûi xuaát (u1,u2 u3.v .)vaø ñöôïc goïi laø böôùc cô sôû to.
Baùn kính cung thaân khai laø moät ñaïi löôïng thay ñoåi bôûi vì taïi moät ñieåm baát kyøcuûa ñöôøng thaân khai, ví duï : taïi ñieåm x (hình 7), baùn kính cung thaân khai baèng chieàu daøi cuûa ñöôøng thaúng deït sinh b, coù nghóa laø ñoaïn thaúng töø ñieåm C tieáp tuyeán vôùi ñöôøng troøn cô sôû tôùi ñieåm cho tröôùc x.
Hình 5
b. Tính chaát cuûa ñöôøng thaân khai.
Hình 6
-Phaùp tuyeán chung cuûa ñöôøng thaân khai laø tieáp tuyeán chung cuûa voøng troøn cô sôû vaø ngöôïc laïi.
-Taâm cong taïi ñieåm naøo ñoù cuûa ñöôøng thaân khai naèm treân voøng troøn cô sôû, baùn kính cong baèng ñoä daøi cung töø taâm cong ñeán chaân ñöôøng thaân khai treân voøng troøn cô sôû (hình 6).
-Caùc ñöôøng thaân khai cuûa cuøng moät voøng troøn cô sôû laø nhöõng ñöôøng caùch ñeàu , coù theå choàng khít leân nhau, khoaûng caùch giöõa caùc ñöôûng thaân khai baèng cung chaén giöõa caùc ñöôøng thaân khai ñoù treân voøng troøn cô sôû
-Ñöôøng thaân khai khoâng coù trong voøng troøn cô sôû. Treân baùnh raêng neáu baùn kính voøng chaân raêng r i nhoû hôn baùn kính voøng cô sôû ro thì bieân daïng raêng giöõa ri va øro laø nhöõng ñoaïn thaúng höôùng taâm.
c. Phöông trình ñöôøng thaân khai.
Hình 7
Chieàu daøi cuûa ñöôøng thaúng deït sinh XC laø caïnh goùc vuoâng cuûa tam giaùc vuoângXOC vaø baèng:
b=(R2x-r2o)1/2
trong ñoù:
Rx-chieàu daøi cuûa baùn kính veùctô
ro-baùn kính cuûa ñöôøng troøn cô sôû
chieàu daøi XC laø ñöôøng trieån khai daây cung cuûa ñöôøng troøn cô sôû naèm bao caùc goùc qx vaø ax ñöôïc xaùc ñònh theo coâng thöùc:
b= ro(qx +ax )
Goùc taâm jx baèng toång caùc goùc qx vaøax ñöôïc goïi laø goùc trieån khai cuûa ñieåm x treân ñöôøng thaân khai. Ñaây laø goùc quay cuûa ñöôøng deït sinh CX ñeå coù ñoaïn thaúng thaân khai tôùi ñieåm x.
Chieàu daøi ñoaïn thaúng cuûa ñöôøng thaúng deït sinh b cuõng ñöôïc xaùc ñònh theo coâng thöùc :
b= rotgax
Nhö theá: ro(qx +ax )= rotgax
Do ñoù: qx +ax= tgax
Goùc ax giuõa baùn kính –veùctô Rx cuûa ñieåmquan saùt vaø tieáp tuyeán vôùi ñöôøng thaân khai KD ñöôïc veõ qua ñieåm naøy goïi laø goùc aùp löïc. Noù baèng goùc ñöôïc taïo thaønh giuõa baùn kính – vectovaø baùn kính cuûa ñöôøng troøn cô sôû vuoâng goùc vôùi ñöôøng thaúng deït sinh.
Goùc qx laø haøm soá cuûa goùc ax . Haøm soá naøy ñöôïc kyù hieäu laø invax vaø ñöôïc goïi laø haøm soá thaân khai coù nghóa laø:
q= invax = tgax -ax
vì b = rojx= rotgax neân jx = tgax
Ngoaøi ra baùn kính -vectô Rx laø caïnh huyeàn cuûa tam giaùc vuoâng OXC vaø baèng: Rx=ro/ cosax
Phöông trình naøy cho thaáy hình daïng cuûa ñöôøng thaân khai phuï thuoäc vaøo baùn kính cuûa ñöôøng troøn cô sôû. Khi baùn kính cuûa ñuôøng thaân khai nhoû thì ñöôøng thaân khai coù ñoä cong lôùn , coøn khi baùn kính cuûa ñöôøng troøn cô sôû taêng leân voâ cuøng thì ñöôøng thaân khai trôû thaønh ñöôøng thaúng. Khi robaèng voâ cuøng thì baùnh raêng truï trôû thaønh thanh raêng , ñieàu naøy cho pheùp xaùc ñònh hình daïng vaø kích thöôùc cuûa raêng , cuûa duïng cuï caét khi gia coâng baèng phöông phaùp bao hình theo bieân daïng cuûa thanh raêng .
d. Öu ñieåm cuûa ñöôøng thaân khai.
- Bieân daïng raêng thaân khai ñöôïc cheá taïo ñôn giaûn .
- AÊn khôùp thaân khai laøm vieäc chính xaùc khi thay ñoåi khoaûng caùch taâm, töø ñoù laøm giaûm giaù thaønh khi cheá taïo vaø laép raùp.
- Khi aên khôùp thaân khai, hình daïng raêng cuûa moät baùnh raêngnaøo ñoù phuï thuoäc vaøo baùn kính ñöôøng troøn cô sôû cuûa baùnh raêng aên khôùp vôùi noù, vì theá moät baùnh raêng coù theå aên khôùp vôùi nhieàu baùnh raêng coù ñöôøng kính haùc nhau.
- Khi baùn kính cuûa voøng troøn cô sôû lôùn voâ cuøng thì ñöôøng thaân khai trôû thaønh ñöôøng thaúng , do ñoù baùnh raêng coù ñöôøng kính voâ cuøng lôùn seõ trôû thaønh thanh raêng.Tính chaát naøy coù yù nghóa quan troïng trong cheá taïo, thieát keá duïng cuï caét,baùnh raêng.
- AÊn khôùp thaân khai cho pheùp caét baùnh raêng hieäu chænh coù nghóa laø söûa raêng maø khoâng caàn duøng dao chuyeân duøng.
5.AÊn khôùp cuûa baùnh raêng truï thaân khai:
Nhö treân aên khôùp thaân khai coù nhieàu öu ñieåm neân ñöôïc duøng raát roäng raõi trong thöïc teá . Hình 8 laø daïng aên khôùp cuûa baùnh raêng truï. Trong ñoù:
- ro1, ro2: baùn kính ñöôøng troøn cô sôû cuûa baùnh raêng 1 vaø 2.
-Ñöôøng thaúng NN laø ñöôøng tieáp tuyeán vôùi caùc ñöôøng troøn cô sôû, goïi laø ñöôøng thaúng deït sinh cuûa caû hai ñöôøng thaân khai hay coøn goïi laø ñöôøng aên khôùp.
-O1 O2 : khoaûng caùch taâm hai baùnh raêng
-c1c2: chieàu daøi aên khôùp.
-ds : goùc aên khôùp
Hình 8
III. Baùnh raêng tieâu chuaån vaø baùnh raêng coù dòch dao.
A. Baùnh raêng tieâu chuaån.
1. Khaùi nieäm.
Trong quùa trình hình thaønh baùnh raêng thaân khai baèng dao thanh raêng , cheá ñoä chuyeån ñoäng quyeát ñònh baùn kính voøng chia . Noùi caùch khaùc ta coá ñònh ñöôøng chia treân dao thanh raêng baèng caùch ñònh cheá ñoä chuyeån ñoäng trong quùa trình cheá taïo. Ñöôøng trung bình laø ñöôøng coá ñònh treân dao thanh raêng .
Neáu ta ñaët dao thanh raêng sao cho ñöôøng trung bình cuûa noù truøng vôùi ñöôøng chia töùc laø tieáp xuùc vôùi voøng chia treân phoâi thì baùnh raêng ñöôïc cheá taïo laø baùnh raêng tieâu chuaån.
2. Kích thuôùc cuûa raêng .
Treân ñöôøng trung bình cuûa thanh raêng ta coù beà daày raêng baèng beà roäng raõnh. St=wt= p.mt / 2 = p.m/ 2. Hình 9.
Trong quaù trình hình thaønh baùnh raêng tieâu chuaån, vì voøng chia laên khoâng tröôït vôùi ñöôøng trung bình neân beà daày raêng cuûa baùnh baèng beà roäng cuûa thanh raêng vaø beà roäng raõnh cuûa baùnh raêng coù beà daày raêng treân thanh raêng, ta coù:
S=w= p.mt / 2= p.m/ 2.
Hình 9
3. Caùc coâng thöùc tính thoâng soá hình hoïc cuûa baùnh raêng truï raêng thaúng khoâng dòch chænh .
Teân goïi
Coâng thöùc
Ñôn vò
Kyù hieäu
Modul
Theo tieâu chuaån
m
m
Böôùc theo ñöôøng troøn chia
t = mxp
mm
t
Böôùc cô sôû
to = m.p.cos200
mm
to
Soá raêng cuûa baùnh raêng chuû ñoäng
Tính toùan
Raêng
Z1
Soá raêng cuûa baùnh raêng bò ñoäng
Tính toaùn
Raêng
Z2
Ñöôøng kính cuûa ñöôøng troøn chia
d= m.Z
mm
d
Ñöôøng kính ñænh
De= d+2.m
mm
De
Ñöôøng kính ñaùy
Di = d-2,5.m
mm
Di
Chieàu cao raêng
h= h1+h2
mm
h
Chieàu cao ñaàu raêng
h1= m
mm
h1
Chieàu cao chaân raêng
h2=1,25.m
mm
h2
Khe hôû höôùng kính
c =0,25.m
mm
c
Chieàu daày raêng theo cung cuûa ñöôøng troøn chia
s =t/2
mm
s
Chieàu daøi raêng
b <=10.m
mm
b
Khoaûng caùch taâm
A =m.(Z1+Z2)/2
mm
A
B. Baùnh raêng coù dòch dao:
1. Khaùi nieäm
Trong quùa trình cheá taïo baùnh raêng thaân khai baèng dao thanh raêng cheá ñoä chuyeån ñoäng (tyû soá v/w) quyeát ñònh baùn kính voøng chia, noùi caùch khaùc ta coá ñònh voøng chia treân dao thanh raêng baèng caùch ñònh cheá ñoä chuyeån ñoäng trong quùa trình cheá taïo. Ñöôøng trung bình laø ñöôøng coá ñònh treân thanh raêng.
Neáu ta ñaët dao thanh raêng maø ñöôøng trung bình cuûa noù khoâng truøng vôùi ñöôøng chia thì ta nhaän ñöôïc baùnh baùnh raêng khoâng tieâu chuaån (coøn goïi laø baùnh raêng coù dòch dao,baùnh raêng coù dòch chænh). Khoaûng caùch giöõa ñöôøng trung bình vaø ñöôøng chia goïi laø ñoä dòch dao, kí hieäu laø e . Ñoä dòch dao e ñöôïc tính theo modul qua coâng thöùc:
e=x.m t (x laø heä soá dòch dao)
Quy öôùc ñoä dòch dao vaø heä soá dòch dao laø aâm khi ñöôøng trung bình naèm trong ñöôøng chia (hình 10a) vaø laø döông khi ñöôøng trung bình naèm ngoaøi ñöôøng chia(hình 10b).
Hình 10a
Hình 10b
2. Kích thöôùc cuûa raêng
treân ñöôøng trung bình cuûa thanh raêng ta coù beà daày raêng baèng beà roäng raõnh, nghóa laø:
st= wt=pmt /2=pm/2
Trong quùa trình hình thaønh baùnh raêng tieâu chuaån, vì voøng chia laên khoâng tröôït vôùi ñöôøng trung bình neân beà roäng cuûa baùnh raêng baèng beà roäng cuûa thanh raêng
Hình 11
Ñoái vôùi baùnh raêng khoâng tieâu chuaån, ñöôøng trung bình khoâng truøng vôùi ñöôøng chia maø caùch ñöôøng chia moät ñoaïn e =x.m t (hình 1.24).Trong tröôøng hôïp naøy beà daøy raêng treân ñöôøøng chiaseõ laø:
St=mt(p/2 - 2x.tgat )
Töø ñoù beà roäng raõnh treân voøng chia seõ laø:
W=st= mt(p/2 - 2x.tgat )
Vaø:Beà daøy raêng treân voøng chia cuûa baùnh raêng:
St=mt(p/2 - 2x.tgat )
Khi bieát beà daày raêng s, beà roäng raõnh w treân voøng chia, ta coù theå suy ra beà daày raêng sw treân ñöôøng troøn coù ñöôøng kính baát kyø. Treân hình 1.25, voøng chia vaø voøng troøn coù baùn kính rx caét bieân daïng raêng ôû M vaø MX
Ta coù:
b=AOÂM=tga- a
bx=AOÂMX=tgax - ax
Vôùi a, ax laàn löôït laø goùc aùp löïc treân voøng chia vaø voøng troøn coù baùn kính rx .
Hình 12
Theo hình12 ta coù:
b + g = bx + gx (gx = MXOÂB= sx/2.rx)
hay: b + s/2.r = bx + sx/2.rx
Suy ra: sx = 2.rx(b + s/2.r -bx)
Thay: rx= ro /cosax = r.cosa / cosax
r =m.Z /2
s= m((p/2 +2x.tga)
Vaøo: sx = 2.rx(b + s/2.r -bx)
Ta ñöôïc: sx= m. cosa / cosax[(Z(b - bx) + p/2 +2x.tga]
Dòch chænh thích hôïp cho boä truyeà baùnh raên maø yeâu caàu khoaûng caùch truïc cuûa chuùng chính xaùc.
Coù nhieàu phöông phaùp dòch chænh caùt baùnh raêng caét baèng phöông phaùp bao hình . Caùc phöông phap naøy ñöôïc thöïc hieän khi söû duïng duïng cuï caét tieâu chuaån baèng caùch xeâ dòch bieân daïng khôûi xuaát cuûa thanh raêng
Dòch chænh baèng bieân daïng khôûi xuaát laø choïn caùc ñoaïn treân ñöoøng thaân khai cuûa ñöôøng troøn cô sôû ñeå dòch chænh nhaèm ñaûm baûo chaát löôïng yeâu caàu cuûa boä truyeàn.
Trong caû hai phöông phaùp dòch chænh ñöôøng kính cuûa ñöôøng troøn ñænh, ñöôøng troøn ñaùy, chieàu daøy raêng theo ñöôøng troøn chia ñeàu khoâng thay ñoåi.
Höôùng dòch chænh bieân daïng khôûi xuaát cuûa thanh raêng Dh ñöôïc thöïc hieän theo höôùng tôùi taâm baùnh raêng (dòch chænh döông ) hoaëc theo höôùng ngöôïc laïi töø taâm baùng raêng (dòch chænh aâm).
Tyû soá giöõa löôïng dòch chænh cuûa bieân daïng khôûi xuaát vaø modul goïi laø heä soá dòch chænh x.
x =Dh /m
Khi dòch chænh döông x > 0, Khi dòch chænh aâm x < 0, trong tröôøng hôïp dòch chænh döông , ñöôøng kính cuûa ñöôøng troøn ñænh raêng taêng leân hai laàn löôïng dòch chænh, coøn dòch chænh aâm thì ngöôïc laïi.
Ñöôøng kính cuûa ñöôøng troøn chia laø moät ñaïi löôïng tính toaùn vaø coù giaù trò coá ñònh , khoâng phuï thuoäc vaøo tính chaát vaø löôïng dòch chænh cuûa bieân daïng khôûi xuaát.
3. Ñieàu kieän caét chaân raêng .
a. Hieän töôïng caét chaân raêng
Trong quùa trình cheá taïo baùnh raêng baèng thanh raêng sinh , coù theå thay ñoåi vò trí thanh raêng sinh ñoái vôùi phoâi , song khoâng theå ñaët thanh raêng gaàn moät giaù trò giôùi haïn vì nhö theá seõ xaåy ra hieän töôïng chaân raêng bò caét leïm(hình13) phaàn gaïch).
Hình 13
Ñaây laø hieän töôïng caét chaân raêng. Trong tröôøng hôïp naøy, raêng seõ bò yeáu, gaây ra va ñaäp khi aên khôùp xaåy ra treân phaàn bieân daïng naøy. Vò trí giôùi haïn noùi treân ñaây laø ñöôøng ñænh cuûa thanh raêng khoâng caét ñöôøng aên khôùp nn ngoaøi ñoaïn PN (hình 14).
Hình 14
Coù theå chöùng minh neáu ñöôøng ñænh cuûa thanh raêng caét ñöôøng nn ngoaøi ñoaïn PN thì xaåy ra hieän töôïng caét chaân raêng . Giaû söû ôû thôøi ñieåm ban ñaàu bieân daïng thanh raêng b1 vaø bieân daïng baùnh raêng tieáp xuùc ôû N. Cho bieân daïng b1 tònh tieán moät ñoaïn KK’ ñeán vò trí b1’ thì bieân daïng b2 ñeán vò trí b2’ vôùi cung quay treân voøng chia bb’=KK’ öùng vôùi goùc quay:
j = bb’ /r = KK’ /r
ÖÙng vôùi cung treân voøng troøn cô sôû :
Cung NN’= j.ro= ro.KK’ /r = KK’.cosat
Ñoàng thôøi ta cuõng coù : NM= KK’.cosat
Suy ra:NN’=NM
Cung NN’ vaø ñoaïn NM coù ñoä lôùn baèng nhau neân ñieåm N’cuûa bieân daïng baùnh raêng ôû veà beân traùi cuûa bieân daïng thanh raêng ñi qua ñieåm M töùc laø dao thanh raêng ñaõ vöôït quùa bieân daïng cuûa baùnh raêng hay noùi caùch khaùc bieân daïng thaân khai cuûa baùnh raêng bò dao thanh raêng caét leïm .
b. Ñieàu kieän khoâng caét chaân raêng:
-Soá raêng toái thieåu Zmin ñeå khoâng bò caét chaân raêng .
Heä soá chieàu cao raêng cuûa daïng sinh :
Fo =h/2m
Trong ñoù : h khoaûng ngaäp cuûa raêng baùnh raêng naøy vaøo raõnh raêng cuûa baùnh raêng kia .Ñoái vôùi aên khôùp tieâu chuaån :
h=2m, fo=1
Soá raêng toái thieåu khoâng xaåy ra caét chaân raêng :
Z min =2.fo/sin2ao.
Do ñoù :fo =1, ao=200 thì Zmin=17
fo =1, ao=150 thì Zmin=30
fo =1, ao=7.50 thì Zmin=32
-Heä soá dòch dao toái thieåu xmin ñeå khoâng bò caét chaân raêng.
-Treân hình 14 goïi l laø khoaûng caùch töø raêng lyù thuyeát cuûa thanh raêng tôùi ñöôøng chia, Qlaø hình chieáu cuûa N leân phöông OP thì ñieàu kieän khoâng xaåy ra caét chaân raêng treân ñaây laø:
l< OP vôùi PQ = PN.sina =OP.sin2a = r. sin2a = Z.m/2. sin2a.
Giaû söû baùnh raêng ñöôïc cheá taïo vôùi heä soá dòch dao x ta coù:
l=m(1 - x) khi ñoù: m(1 - x)<= Z.m/2. sin2a.
Vôùi a= 200 neân ñieàu kieän khoâng caét chaân raêng seõ laø:
l - x <= Z/17.
Baûng giaù trò cuûa heä soá dòch dao xmin ñeå khoâng gaây ra caét chaân raêng .
Z
Fo
Z
Fo
1
0.8
1
1
1
0.8
1
1
ao
ao
200
200
150
7,50
200
200
150
7,50
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
0.532
0.474
0.416
0.358
0.300
0.241
0.182
0.124
0.065
-0.006
-0.052
-0.111
-0.170
-0.228
-0.286
-0.344
-0.403
-0.461
-0.520
-0.578
-0.636
-0.692
0.322
0.274
0.216
0.158
0.100
0.041
-0.018
-0.706
-0.135
-0.194
-0.252
-0.311
-0.370
-0.428
-0.485
-0.544
-0.603
-0.661
-0.720
-0.778
-0.836
-0.892
.0732
0.699
0.666
0.632
0.599
0.565
0.531
0.489
0.463
0.430
0.397
0.363
0.330
0.296
0.263
0.23
0.196
0.163
0.129
0.096
0.062
0.029
0.749
0.718
0.687
0.656
0.625
0.593
0.562
0.530
0.499
0.468
0.436
0.405
0.374
0.342
0.311
0.280
0.249
0.28
0.180
0.155
0.123
0.092
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
-0.752
-0.810
-0.829
-0.928
-0.986
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-0.952
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-0.005
-0.039
-0.072
-0.105
-0.139
-0.172
-0.205
-0.239
-0.272
-0.306
-0.340
-0.373
-0.407
-0.440
-0.474
-0.507
-0.540
-0.574
-0.607
-0.640
-0.674
-0.708
0.060
0.029
-0.020
-0.034
-0.065
-0.096
-0.128
-0.159
-0.190
-0.221
-0.253
-0.284
-0.315
-0.347
-0.379
-0.410
-0.442
-0.473
-0.504
-0.535
-0.567
-0.598
Nhö theá ñeå traùnh hieän töôïng caét chaân raêng coù theå:
-Neáu heä soá dòch dao ñaõ choïn thì soá raêng Z phaûi ñaûm baûo.
Z >=Zmin=17(1 - x).
Ñoái vôùi baùnh raêng tieâu chuaån (xmin=0) thì Zmin=17.
- Neáu soá raêng Z ñaõ ñöôïc quyeát ñònh thì heä soá dòch dao phaûi ñaûm baûo.
x >= xmin = (17 – Z) /17.
Trong ñoù xmin, Zmin laø soá raêng toái thieåu ñeå khoâng xaåy ra caét chaân raêng.
c . Aûnh höôûng cuûa heä soá dòch chænh ñeán hieän töôïng nhoïn ñaàu raêng:
Caøng taêng heä soá dòch dao, thì raêng caøng bò nhoïn. Ôû heä soá raêng nhoïn ñænh raêng trôû neân khaù nhoïn ñeán möùc chieàu daøy cuûa noù ôû voøng ñænh s e coi nhö baèng khoâng
Khoâng bao giôø ñöôïc ñeå ñaàu raêng nhoïn. Heä soá tuø ñaàu m =0.167
Heä soá dòch dao x ñöôïc choïn phaûi thoûa ñieàu kieän :
xmax >= x>= xmin
Trò soá cuûa xnhoïn raêng vaø xmax vôùi fo=1
Soá raêng
ao=200
ao=150
x nhoïn raêng
xmax
x nhoïn raêng
xmax
8
9
10
11
12
13
14
15
0.565
0.635
0.7
0.76
0.82
0.88
0.935
0.984
0.255
0.317
0.378
0.434
0.49
0.542
0.589
0.636
0.629
0.7
0.756
0.817
0.876
0.913
0.985
1.035
0.364
0.428
0.49
0.547
0.604
0.656
0.704
0.756
d. AÛnh höôûng cuûa x ñeán ñieàu kieän beàn uoán cuûa raêng:
Khi xaùc ñònh heä soá dòch dao ta thaáy raèng vôùi x >= 0 thì chieàu daày ôû chaân raêng taêng leân vaø raêng trôû neân beàn hôn, ch._.oáâng uoán toát hôn.Vôùi x <= 0 thì chieàu daày ôû chaân raêng giaûm ñi vaø raêng trôû neân yeáu hôn, choáng uoán keùm hôn. Ñieàu kieän treân coù yù nghóa quan troïng trong nhöõng boä truyeàn baùnh raêng truï thaúng quay nhanh.
e. Aûnh höôûng cuûa x ñeán ñieàu kieän choáng moøn cuûa raêng:
Ñoä moøn raêng cuûa caùc baùnh raêng coù theå thaáy ñöôïc döôùi daïng maøi moøn cuûa raêng . Beà maët raêng caøng moøn nhieàu neáu söï tröôït vaø aùp löïc rieâng caøng lôùn . Trò soá löïc tröôït vaø aùp löïc lôùn nhaát laø ôû ñaùy raêng vaø treân ñaàu raêng . Baèng caùch choïn heä soá dòch dao thích hôïp coù theå giaûm ñöôïc caùc trò soá naøy.
4. Caùc hình thöùc dòch chænh .
a. Dòch chænh theo chieàu cao.
Khi dòch chænh theo chieàu cao baùnh raêng nhoû coù löôïng dòch dao döông , baùnh raêng lôùn coù löôïng dòch dao aâm, chuùng coù cuøng giaù trò tuyeät ñoái. Nhö theá: x1= -x2
Khi dòch chænh chieàu cao, chieàu daày raêng cuûa baùnh raêng lôùn giaûm xuoáng moät löôïng baèng löôïng taêng cuûa baùnh raêng nhoû. Khoaûng caùch taâm cuûa boä truyeàn khoâng thay ñoåi, goùc aên khôùp baèng goùc aên khôùp khi khoâng dòch chænh.
b. Baùnh raêng dòch chænh goùc .
Baùnh raêng dòch chæng goùc laø nhöõng baùnh raêng maø voøng chia do söï dòch dao khoâng tieáp xuùc vôùi ñöôøng trung bình cuûa thanh raêng . Do ñoù toång soá caùc heä soá dòch chænh khaùc khoâng, nghóa laø x1+ x2 khaùc khoâng .Khi ñoù khoaûng caùch truïc seõ thay ñoåi:
A¹ m.(Z1+Z2)/2
Do ñoù goùc aên khôùp cuûa boä truyeàn baùnh raêng seõ thay ñoåi.
5. Ñaëc ñieåm söû duïng caëp baùnh raêng dòch chænh.
+ Khöû ñöôïc söï caét chaân raêng laøm cho chaân raêng daày hôn neân coù ñoä beàn uoán cao , ñoä moøn do tröôït bieân daïng thaáp hôn.
+ Dòch chænh ñeå ñaït soá raêng nhoû maø vaãn khoâng bò caét chaân raêng
+ Khi baùnh raêng tieâu chuaån:
A= m /2.(Z 1+Z2)
Khi baùnh raêng khoâng tieâu chuaån:
A= m /2.(Z 1+Z2).cosa /cosa1
Khi baùnh raêng tieâu chuaån
A= m /2.(Z 1+Z2).
Nhö theá ôû caëp baùnh raêng dòch chænh khoaûng caùch truïc coù theå ñaït moät giaù trò leû, ñieàu naøy laø caàn thieát khi thieát keá boä truyeàn vôùi khoaûng caùch truïc cho tröôùc.
Chöông II . THIEÁT KEÁ QUY TRÌNH GIA COÂNG
BAÙNH RAÊNG BOÏC ÑUØI
I. Toång quaùt veà quy trình coâng ngheä gia coâng baùnh raêng lieàn truïc.
1. Phaân loaïi truïc.
Caùc chi tieát daïng truïc laø loaïi chi tieát ñöôïc duøng raát phoå bieán trong ngaønh cheá taïo maùy. Beà maët thöôøng coù daïng truï chuùng coù theå laø nhöõng beà maët laép oå laên. Tuøy theo keát caáu maø ngöôøi ta chia chuùng ra nhöõng loaïi sau ñaây.
Truïc trôn : Treân suoát chieàu daøi cuûa truïc chæ coù moät kích thöôùc ñöôøng kính d.
Truïc baäc : Treân suoát chieàu daøi cuûa chuùng coù moät soá kích thöôùc ñöôøng kính khaùc nhau, treân truïc baäc coøn coù theå coù then hoaëc ren.
Truïc roãng : Laø loaïi truïc coù loã roãng ôû giöõa muïc ñích cuûa noù laø laøm giaûm khoái löôïng vaø cuõng coù theå duøng vaøo laép gheùp.
Truïc raêng: Laø truïc coù baùnh raêng lieàn truïc .
Truïc leäch taâm: Laø loaïi truïc coù nhöõng coå truïc khoâng ñoàng taâm
2. Ñieàu kieän kyõ thuaät cuûa caùc chi tieát daïng truïc:
Kích thöôùc ñöôøng kính caùc coå laép gheùp yeâu caàu caáp chính xaùc 7-10, trong moät soá tröôøng hôïp caàn ñaït cao hôn.
Ñoä chính xaùc veà hình daùnh hình hoïc nhö ñoä coân, ñoä oâ van cuûacaùc truïc naèm trong giôùi haïn 0.25-0.5 dung sai ñöôøng kính coå truïc.
Baûo ñaûm dung sai chieàu daøi moãi baäc truïc trong khoaûng 0.05-0.2mm.
Ñoä khoâng song song cuûa caùc raõnh then, then hoa ñoái vôùi taâm truïc khoâng vöôït quùa 0.01mm treân 100mm chieàu daøi.
Ñoä nhaùm cuûa caùc coå truïc laép gheùp ñaït Ra=1.25-1.16, cuûa caùc maët ñaàu Rz=40-20 vaø beà maët khoâng laép gheùp Rz =80-40.
Veà maët cô tính, ñoä cöùng cuûa beà maët truïc tuøy vaøo ñieàu kieän laøm vieäc maø ta coù yeâu caàu rieâng .
Ngoaøi ra vôùi truïc laøm vieäc toác ñoä cao coøn phaûi caân baèng tónh hoaëc ñoäng .
3. Vaät lieäu vaø phoâi duøng cheá taïo caùc chi tieát daïng truïc:
Vaät lieäu cheá taïo caùc chi tieát daïng truïc bao goàm theùp cacbon nhö theùp 30, 35, 40 theùp hôïp kim nhö theùp crom, crom-niken, 40X, v.v.Caùc chi tieát truïc maùy caùn, truïc khuyûu coù theå cheá taïo baèng gang coù ñoä beàn cao.
Vieäc choïn phoâi ñeå cheá taïo truïc phuï thuoäc vaøo hình daùng, keát caáu, saûn löôïng.Vôùi truïc coù ñöôøng kính khoâng cheânh leäch laém thì duøng phoâi caùn noùng.
Trong saûn xuaát nhoû vaø ñôn chieác, phoâi cuûa truïc ñöôïc cheá taïo baèng caùch reøn töï do, ñoâi khi cuõng duøng phoâi caùn noùng . Phoâi cuûa truïc lôùn ñöôïc cheá taïo baèng caùch reøn töï do hoaëc gheùp laò.
Trong saûn xuaát haøng loaït lôùn vaø haøng khoái, phoâi cuûa truïc ñöôïc cheá taïo baèng daäp noùng treân maùy daäp hoaëc eùp treân maùy eùp. cuõng coù theå ñöôïc cheá taïo baèng phöông phaùp ñuùc.
Phoâi truïc baèng gang coù ñoä beàn cao,ñöôïc cheá taïo baèng phöông phaùp ñuùc. Phoâi ñuùc giaûm löôïng dö trong quùa trình cheá taïo.
Thoâng thöôøng tröôùc khi gia coâng, vieäc gia coâng chuaån bò phoâi ñöôïc tieán haønh ôû phaân xöôûng chuaån bi phoâi. Neáu laø phoâi thanh thì quùa trình chuaån bò phoâi bao goàm naén thaúng, caét ñöùt, gia coâng loã taâm. Neáu laø phoâi reøn , daäp ñuùc caùc ba via, ñaäu ngoùt, ñaäu roùt ñöôïc laøm saïch tröôùc khi gia coâng cô.
4. Tính coâng ngheä trong keát caáu cuûa truïc:
Khi thieát keá caùc chi tieát daïng truïc caàn phaûi chuù yù ñeán caùc yeâu caàu sau
- Caùc beà maët treân truïc coù theå gia coâng baèng caùc dao thoâng thöôøng .
- Ñöôøng kính caùc coå truïc neân giaûm daàn veà hai phía.
- Giaûm ñöôøng kính truïc ñeán möùc coù theå maø vaãn ñaûm baûo yeâu caàu
- Nghieân cöùu khaû naêng thay raõnh then kín baèng raõnh then hôû
- Nghieân cöùu khaûnaêng gia coâng truïc treân caùc maùy thuûy löïc.
- Nghieân cöùu khaû naêng thay truïc baäc baèng truïc trôn.
5. Chuaån ñònh vò khi gia coâng chi tieát truïc:
Ñoái vôùi caùc chi tieát daïng truïc yeâu caàu veà ñoä ñoàng taâm cuûa caùc coå truïc laø raát quan troïng. Ñeå ñaûm baûo yeâu caàu naøy khi gia coâng truïc caàn choïn chuaån tinh thoáng nhaát.
Chuaån thoáng nhaát khi gia coâng caùc chi tieát daïng truïc laø hai loã taâm coân ôû hai ñaàu truïc. Duøng hai loã taâm coân laøm chuaån, coù theå hoaøn thaønh vieäc gia coâng thoâ vaø tinh haàu heát caùc beà maët cuûa truïc . Sô ñoà ñònh vò treân hai muõi taâm ñöôïc theå hieän treân hình 15
Hình 15b
Coù theå duøng muõi taâm thöôøng nhö hình 15a. Ñoái vôùi truïc roãng duøng muõi taâm coù khía nhaùm nhö hình 15b. Duøng loã taâm laøm chuaån coù theå gia coâng taát caû caùc maët ngoaøi, phay raõnh then, then hoa, ren treân truïc . Khi duøng hai loã taâm laøm chuaån vaø ñònh vò treân hai muõi taâm ñeå gia coâng maët ngoaøi seõ khoâng coù sai soá chuaån cho kích thöôùc ñöôøng kính caùc coå truïc vì khi ñoù chuaån ñònh vò truøng vôùi chuaån ño löôøng. Nhöng seõ coù sai soá chuaån theo höôùng truïcneáu nhö muõi taâm beân traùi laømuõi taâm cöùng khi gia coâng caùc baäc truïc theo phöông phaùp ñieàu chænh saün dao ñaït kích thöôùc. Nguyeân nhaân laø do trong quùa trình cheá taïo hai loã taâm ôû nguyeân coâng tröôùc coù sai soá veà chieàu saâu cuûa loã taâm, trong khi ñoù muõi dao ñöôïc ñieàu chænh caùch muõi taâm beân traùi moät khoaûng caùch khoâng ñoåi. Ñieàu ñoù daãn ñeán kích thöôùc töø muõi dao ñeán maët ñaàu beân traùi cuûa truïc(kích thöôùc chieàu daøi moät baäc truïc, kích thöôùc b) seõ thay ñoåi neáu loã taâm coân cua truïc saâu, caïn khaùc nhau. hình 16
Coù theå tính toaùn ñöôïc sai soá chuaån theo chieàu truïc ecb, sai soá naøy daãn ñeán kích thöôùc cuûa baäc truïc b. Khi phoâi coù loã taâm saâu nhaát Damax seõ taïo ra b2 , khi phoâi coù loã taâm noâng nhaát Damin seõ taïo ra b1 hình17
Hình 17
ecb = Db = b2 –b1= da /2.tga=( Damax- Damin) /2.tga
Trong ñoù: da-dung sai ñöôøng kính phaàn coân cuûa loã taâm
a- goùc ôû ñænh coân cuûa loã taâm
Sai soá chuaån theo chieàu truïc aûnh höôûng ñeán dung sai kích thöôùc caàn ñaûm baûo theo chieàu truïc treân caùc baäc truïc maø chuaån ño löôøng laø maët ñaàu.Ñeå khaéc phuïc sai soá naøy, duøng choát tyø vaøo maët ñaàu vaø muõi taâm tuøy ñoäng . Sô ñoà ñònh vò treân muõi taâm tuøy ñoäng ñöôï trình baøy treân hình 18
Neáu chuaån ño löôøng khi gia coâng baäc truïc khoâng phaûi laø maët ñaàu maø laø moät yeáu toá khaùc cuûa phoâi, thì sai soá chuaån ñöôïc xaùx ñònh baèng dung sai kích
thöôùc lieân quan giöõa maët ñaàu vaø chuaån ño löôøng .
Hình 18
Khi duøng hai taâm laøm chuaån phaûi duøng toác keïp vaøo maët ngoaøi ôû phía ñaàu truïc beân traùi ñeå truyeàn momen xoaén. Coù theå duøng loaïi toác thaúng , toác cong . Khi duøng phöông phaùp gia coâng nhiieàu dao,vôùi truïc daøi coù theå truyeàn momen xoaén töø caû hai ñaàu truïc.
Ngoaøi hai loã taâm cuõng coù theå laáy chuaånlaø maët ngoaøi cuûa truïc ñeå gia coâng caùc maët ngoaøi cuûa baäc truïc khaùc , gia coâng caùc raõnh then , then hoa, maët ñaàu cuõng nhö caùc maët khaùc treân truïc . Bieän phaùp thöïc hieän coù theå laø caëp treân maâm caëp 3 chaáu, 4chaáu, oáng keïp , maâm töï keïp.Ñònh vò nhö theá seõ coù sai soá höôùng kính vaø höôùng truïc.
Ñoái vôùi caùc truïc roãng khi gia coâng tinh maët ngoaøi chi tieát ñöôïc ñònh vò baèng maët trong loã ñaõ gia coâng ñeå ñaûm baûo ñoä ñoàng taâm giöõa maët trong vaø maët ngoaøi .Ngoaøi ra ñeå gia coâng truïc coøn coù theå duøng chuaån phoâí hôïp caû maët ngoaøi vaø loã taâm. Khi ño truïc ñöôïc caëp vaøo maâm caëp hoaëc oáng keïp ôû moät ñaàu, ñaàu kia ñöôïc choáng treân muõi taâm.
6. Thöù töï thöïc hieän caùc nguyeân coâng vaø bieän phaùp coâng ngheä cheá taïo truïc.
a.Thöù töï gia coâng caùc beà maët:
Thöù töï gia coâng caùc beà maët truïc trôn vaø truïc baäc cuõng coù theå ñöôïc coi laø ñaò dieän cho caùc chi tieát daïng truïc . vieäc laäp trình töï gi coâng caùc beà maët vaø choïn thieát bòcho caùc chi tieát daïng truïc phuï thuoäc vaøo caùc yeáu toá cô baûn nhö hình daùng , kích thöôùc ñoä cöùng vöõng v.v.Khi cheá taïo caùc truïc trôn vaø truïc baäc coù theå chia ra caùc giai ñoaïn chính sau:
b. Gia coâng chuaån bò:
-Caét ñöùt phoâi theo chieàu daøi hoaëc boäi soá cuûa chieàu daøi
-Khoûa hai maët ñaàu vaø khoan hai loã taâm, neáu truïc daì caàn phaûi coù luynet thì phaûi coù nguyeân coâng gia coâng coå ñôõ.
c. Gia coâng tröôùc nhieät luyeän:
+ Tieän thoâ vaø tinh caùc maët cuûa truïc treân tieän.
+ Neáu laø truïc roãng thì sau khi tieän thoâ vaø baùn tinh phaûi khoan vaø doa loã roài môùi gia coâng tinh maët ngoaøi.
+ Maøi thoâ moät soá coå truïc ñeå ñôõ chi tieát khi phay.
+ Gia coâng caùc maët ñònh hình , raõnh then ,raõnh choát raõnh treân truïc.
+ Gia coâng caùc loã
d. Nhieät luyeän:
+ Naén thaúng sau khi nhieät luyeän
e. Gia coâng tinh sau nhieät luyeän:
-Maøi thoâ vaø tinh caùc coå truïc
-Maøi thoâ vaø tinh caùc matë ñònh hình
-Ñaùnh boùng .
7. Bieän phaùp thöïc hieän caùc nguyeân coâng chính:
a. Khoûa maët ñaàu vaø khoan taâm:
Khi cheá taïo caùc truïc coù chieàu daøi L>120 töø phoâi daäp hoaëc phoâi thanh thì hai loã taâm ñöôïc duøng laøm chuaån ñònh vò. Sau khi caét ñöùt phoâi thì khoûa maët ñaàu vaø khoan loã taâm.
Trong saûn xuaát ñôn chieác vaø loaït nhoû thöôøng phay hai maët ñaàu cuûa truïc , sau ñoù laáy daáu roài khoan,cuõng coù theå gaù truïc leân maâm caëp tieän maët ñaàu ,khoan taâm sau ñoù ñoåi ñaàu ñeå gia coâng tieáp.
Trong saûn xuaát haøng loaït lôùn vaø haøng khoái, vieäc khoûa maët ñaàu vaø khoan loã taâm ñöôïc thöïc hieän baèng oät trong ba caùch sau:
+ Phay maët ñaàu treân maùy phay coù tang quay,sau ñoù khoan loã taâm treâ maùy khoan taâm hai phía.
+Phay maët ñaàu treân maùy phay naèm ngang,sau ñoù khoan taâm treân maùy chuyeân duøng .hình 19
+Phay maët ñaàu vaø khoan loã taâmtreân maùy chuyeân duøng .hình 20
b. Tieän thoâ vaø tinh maët truï cuûa caùc baäc truïc:
Coâng vieäc tieän thoâ vaø itnh ñöôïc thöïc hieän treân moät trong caùc loaïi maùy nhö :maùy tieân vaïn naêng thoâng thöôøng , maùy tieän coù trang bò baøn dao cheùp hình thuûy löïc , maùy tieän moät truïc nhieàu dao.
Trong saûn xuaát nhoû vaø ñôn chieác vôùi phoâi truïc töø caùn hoaëc reøn töï do tuøy theo hình daùng beân ngoaøi vaø kích thöôùc cuûa truïc cuõng nhö tæ leä giöõa caùc ñöôøng kính lôùn, nhoû maø tieán haønh tieän lieân tuïc treân caùc maùy tieän vaïn naêng . Khi ñoù vieäc gia coâng loã taâm treân caùctreuïc lôùn ñöôïc laøm theo daáu. Neáu thöïc hieän treân maùy tieän thì truïc ñöôïc keïp moät ñaàu vaøo maân caëp, ñaàu kia ñôõ vaøo luynet . Tuy nhieân ñoái vôùi ñöôøng kính truïc nhoû hôn 200mm, ñeå khoâng phaûi gia coâng coå ñôõ luynet, ñoâi khi duøng oáng ñieàu chænh chuyeân duøng .Keát caáu oáng ñieàu chænh naøy ñöôïc cho trong hình 21.
c. Maøi thoâ vaø tinh caùc coå truïc.
Maøi caùc coå truïc thöôøng ñöôïc hoaøn thaønh qua hai nguyeân coâng maøi thoâ vaø maøi tinh . Coù theå thöïc hieän treân maùy maøi troøn ngoaøi vôùi tieán dao doïc hoaëc ngang . Vôùi caùc truïc baäc ngaén vaø truïc trôn coù theå maøi treân maùy maøi voâ taâm. Khi maøi treân maùy maøi troøn ngoaøi thöôøng truïc ñöôïc ñònh vò treân hai muõi taâm ,trong tröôøng hôïp ñoù ñoä chính xaùc cuûa truïc sau khi maøi phuï thuoäc vaøo ñoä chính xaùc cuûa hai loã taâm vaø caùc muõi taâm. Vì vaäy tröôùc nguyeân coâng maøi tinh phaûi söûa loã taâm ñeå loaïi tröø nhöõng sai hoûng do beà maët loã taâm bò oxy hoùa hoaëc bò chaùy trong quùa trình nhieät luyeän. Khi maøi treân maùy maøi voâ taâm thì maët gia coâng chính laø maët ñònh vò.Maøi tieán dao ngang khi chieàu daøi l80mm, tröôøng hôïp naøy duøng khaù phoå bieán. Löôïng chaïy dao doïc ñöôïc tính baèng mm/voøng chi tieát. Trò soá cuûa noù phuï thuoäc vaøo ñoä nhaùm beà maët yeâu caàu vaø ñöôøng kính chi tieát. Hình 22
ÔÛ nguyeân coâng maøi, thôøi gian phuï ñeå kieåm tra chi tieát laø raát lôùn, vì theá ñeå naâng cao naêng suaát khi maøi thöôøng duøng caùc thieát bò kieåm tra ngay trong quùa trình gia coâng .
d. Gia coâng caùc maët ñònh hình:
Caùc maët ñònh hình treân truïc bao goàm caùc maët coù ren, baùnh raêng ,then hoa, caùc maët leäch taâm .v.v.ñeå gia coâng caùc maët naøy caàn coù bieän phaùp thích hôïp.
Gia coâng maët coù ren treân truïc .
treân truïc thöôøng coù ren theo chieàu truïc vaø ren treân caùc loã ñöôïc boá trí döôùi moät goùc naøo ñoù so vôùi ñöôøng taâm truïc.
+ Gia coâng ren theo chieàu truïc:
Thöôøng coù hai loaïi ren: ren keïp chaët vaø ren truyeàn löïc
Ren keïp chaët coù daïng hình tam giaùc , khoaûng chieàu daøi ren ngaén. Vôùi moïi côõ cuûa truïc ren naøy thöôøng ñöôïc gia coâng treân maùy tieän.
+ Ren truyeàn löïc coù daïng hình thang hoaëc hình vuoâng . khi saûn löôïng ít
Hình 23
ren naøy thöôøng ñöôïc gia coâng treân maùy tieän vaïn naêng . Saûn löôïng nhieàu coù theå duøng phöông phaùp phay ren . Ñeå ñaûm baûo ñoä ñoàng taâm giöõa ren vaø truïc , chi tieát gia coâng thöôøng ñöôïc ñònh vò baèng hai loã taâm treân hai muõi taâm.hình 23 trình baøy sô ñoà phay ren treân truïc baèng dao phay ñóa . Tuy nhieân ta coù theå duøng dao phay ngoùn ñeå phay ren. Ngoaøi ra ta coøn coù theå gia coâng ren treân treân cacù loã hôïp vôùi truïc moät goùc. Caùc loaïi loã naøy thöôøng ñeå baét buloâng .
Gia coâng raõnh then vaø then hoa .
Raõnh then thöôøng gia coâng treân maùy phay . coù theå duøng dao phay ngoùn thöïc hieän treân maùy phay ñöùng vaø dao phay ñóa thöïc hieän treân maùy phay ngang Khi gia coâng raõnh then truïc ñöôïc ñònh vò baèng coå truïc treân khoái V hoaëc cuõng coù theå duøng muõi taâm laøm chuaån, gaù phaûi baûo ñaûm sao cho ñöôøng sinh cuûa truïc song song vôùi höoùng chaïy dao . Treân hình 24 trình baøy sô ñoà ñònh vò treân khoái V ñeå gia coâng raõnh then , thöïc hieän treân maùy phay ngang baèng dao phay ñóa.Maët then hoa treân truïc thöôøng gia coâng baèng phöông phaùp phay, ngoaøi ra coøn coù theå baèng phöông phaùp baøo ,chuoát hoaëc caùn nguoäi.Trong saûn xuaát haøng loaït phay then hoa ñöôïc thöïc hieän qua hai laàn, ñaàu tieân phay maët beân sau ñoù phay ñöôøng kính , cuõng coù theå phay moät laàn baèng dao phay ñònh hình.
Hình 24
Trong saûn xuaát loaït lôùn thöïc hieän treân maùy phay laên chuyeân duøng. Ngoaøi ra ñoái vôùi then hoa chính xaùc coøn phaûi coù nguyeân coâng maøi. Treân hình 25 trình baøy sô ñoà maøi raõnh then hoa.
Hình 25
Gia coâng caùc maët leäch taâm.
Thænh thoaûng treân caùc truïc cuõng coù nhöõng maët leäch taâm, vieäc gia coâng nhöõng beà maët naøy töông ñoái phöùc taïp vaø thöôøng phaûi söû duïng thieát bò chuyeân duøng .
Gia coâng baùnh raêng treân truïc.
Raêng treân truïc coù theå laø raêng thaúng , nghieâng, coân ,hoaëc caùc loaïi raêng khaùc, ñöôïc gia coâng baèng phöông phaùp bao hình , ñònh hình.
+ Phöông phaùp ñònh hình .
Baèng phöông phaùp naøy chuùng ta caét töøng raünh raêng , sau ñoù phaân ñoä moät goùc 360 / Z cho ñeán raõnh cuoái cuøng baèng duïng cuï caét coù löôõi daïng raõnh raêng. Hình 26
Duïng cuï caét coù theå laø dao phay ñóa moâdul, dao phay ngoùn modul . Phöông phaùp naøy duøng nhieàu treân maùy vaïn naêng coù trang bò ñaàu phaân ñoä. Khi phay baùnh raêng truï raêng thaúng ñeå caét heát chieàu daøi htì baøn maùy mang uï phaân ñoä cuøng vôùi chi tieát phaûi thöïc hieän chaïy dao doïc truïc cuûa baùnh raêng .
Khi phay baùnnh raêng truï xoaén, baùnh raêng ñöôïc ñieàu chænh baèng caùch quay baøn maùy ñi moät goùc phuø hôïp vôùi goùc nghieâng cuûa raêng . Ñeå taïo ra raêng xoaén caàn thöïc hieän ñoàng boä chaïy dao cuûa baøn vaø chuyeån ñoäng quay cuûa ñaàu chia ñoä . Vôùi phöông phaùp naøy coù theå gia coâng ñöôïc baùnh raêng chöõ V .
Phöông phaùp phay ñònh hình ñöôïc duøng trong caùc nhaø maùy nhoû, söûa chöõa ,ôû ñoù soá löôïng baùnh raêng khoâng nhieàu, khoâng caàn ñoä chính xaùc cao. Phöông phaùp naøy coøn ñöôïc duøng ñeå saûn xuaát baùnh raêng coù ñöôøng kính vaø modul lôùn.Tuy nhieân phöông phaùp naøy cho naêng suaát thaáp khoâng chính xaùc , ñieàu chænh vò trí töông ñoái giöõa dao vaø chi tieát khoù khaên . Do daïng raõnh cuûa baùnh raêng thay ñoåi döïa theo modul vì theá duïng cuï caét phöùc taïp vaø phaûi ñöôïc laøm theo boä.
Ngoaøi phöông phaùp phay ñònh hình coøn coù theå duøng chuoát ñònh hình , xoïc ñònh hình nhöng caùc phöông phaùp treân cho naêng suaát thaáp , cô caáu phöùc taïp neân ít ñöôïc söû duïng .
+ Phöông phaùp bao hình .
Vôùi phöông phaùp naøy duïng cuï ñöôïc laên töông ñoái treân vaønh cuûa baùnh raêng gia coâng vaø khi ñoù caùc löôõi caét cuûa duïng cuï daàn daàn chieám caùc vò trí treân baùnh raêng maø ñöôøng bao cuûa chuùng laø profin thaân khai cuûa baùnh raêng gia coâng
Phay laên raêng :
Phay laên raêng laø moät phöông phaùp gia coâng baùnh raêng bao hình , laø moät phöông phaùp phoå bieán nhaát, cho naêng suaátvaø ñoä chính xaùc cao. Duïng cuï caét laø dao phay laên , noù coù daïng truïc vít thaân khai maø proâfin cuûa noù ôû maët phaùp tuyeán laø thanh raêng cô baûn. Vôùi loaïi dao naøy coù theå gia coâng raêng cuûa baùnh raêng vaø raêng cuûa truïc vít . Phay laên raêng ñöôïc tieán haønh treân maùy chuyeân duøng .
+ Phay laên raêng thaúng .
Khi gia coâng , chuyeån ñoäng bao hình ñöôïc thöïc hieän döïa treân nguyeân lyù aên khôùp giöõa dao vaø phoâi , ñoù laø caùc chuyeån ñoäng quay cuûa dao vaø phoâi , dao phay laên coøn coù chuyeån ñoäng tònh tieán doïc truïc cuûa phoâi nhaèm caét heát chieàu daày baùnh raêng . Sô ñoà caét theå hieän treân hình 27
Hình 27.
Cho ñeán nay haàu heát caùc maùy phay laên raêng ñeàu laøm vieäc baèng phöông phaùp phay nghòch (hình 28a) vì caét eâm ít gaây va ñaäp, ít laøm gaãy hoaëc vôõ dao. ÔÛ nhöõng maùy phay ñôøi môùi thöôøng söû duïng phöông phaùp phay thuaän cho pheùp toác ñoä caét taêng leân 20-40% vaø löôïng chaïy dao taêng leân 80%. (hình 28b) Khi caét raêng coù theå tieán dao höôùng truïc hoaëc tieán dao höôùng kính vaø höôùng truïc.
Hình 28a Hình 28b
+ Phay laên raêng nghieâng .
Baùnh raêng nghieâng ñöôïc phay baèng phöông phaùp phay laên töông töï nhö baùnh raêng vôùi raêng thaúng . Nhöng ñeå ñaûm baûo cho ñoaïn xoaén vít cuûa dao ôû vuøng caét truøng vôùi phöông raêng chi tieát caàn gia coâng , phaûi gaù truïc dao laøm vôùi maët ñaàu chi tieát moät goùc sao cho thoûa maõn :
w = b ± g
Trong ñoù : b-goùc nghieâng treân voøng chia cuûa raêng baùnh raêng gia coâng
g-goùc naâng ôû voøng chia cuûa dao .
Ngoaøi phöông phaùp phay laên raêng , ngöôøi ta coøn duøng phöông phaùp xoïc raêng bao hình . Phöông phaùp naøy cho ñoä chính xaùc gia coâng toát, dao deã cheá taïo , trong moät soá tröôøng hôïp noù laø phöông phaùp duy nhaát ñeå gia coâng ,ví duï nhö :gia coâng baùnh raêng taàng , baùnh raêng trong , baùnh raêng chöõ nhaân.v.v.Thoâng thöôøng xoïc raêng duøng gia coâng baùnh raêng thaúng , ngoaøi ra cuõng coøn coù theå duøng ñeå gia coâng baùnh raêng nghieâng .Nhöôïc ñieåm cuûa xoïc raêng laø cho naêng suaát khoâng cao , khi gia coâng raêng nghieâng dao khoù cheá taïo , ñoøi hoûi baïc daãn chuyeân duøng
Tröôùc khi maì raêng ñeå giaûm löôïng dö hoaëc cho nhöõng baùnh raêng khoâng coù yeâu caàu cao veà ñoä cöùng beà maët ta coù theå duøng phöông phaùp caø raêng Phöông phaùp gia coâng tinh chuû yeáu cho caùc baùnh raêng sau khi qua nhieät luyeän laø maøi raêng .Phöông phaùp maøi raêng coù hai loaïi :
Phöông phaùp maøi ñònh hình.
+ Nguyeân lyù.
Maøi raêng ñöôïc thöïc hieän baèng phöông phaùp ñònh hình nhôø ñaù maøi coù profin gioáng nhö profin cuûa raõnh raêng caàn gia coâng . Khi maøi theo phöông phaùp ñònh hình, ñaù maøi ñöôïc söûa theo hình daïng cuûa baùnh raêng gia coâng .
Trong quùa trình maøi, baùnh raêng khoâng chuyeån ñoäng, coøn ñaù maøi quay troøn. Ñeå maøi heát ñöôïc chieàu roäng cuûa baùnh raêng, ngoaøi chuyeån ñoäng quay, ñaù coøn phaûi coù chuyeån ñoäng tònh tieán. Ñaù maøi thöôøng coù hình daïng laø moät raõnh raêng hoaëc laø moät nöûa cuûa noù.
ÔÛ phöông phaùp maøi ñònh hình, sai soá hình daïng cuûa ñaù seõ aûnh huôûng tröïc tieáp ñeán sai soá cuûa vaät maøi. Vì vaäy ñaù maøi caàn phaûi coù cô caáu söûa ñaù chính xaùc. Trong phöông phaùp maøi naøy coù theå maøi moãi laàn moät maët beân raêng hình 29a) hoaëc caû hai beân raêng cuøng luùc baèng moät hoaëc hai ñaù.(29b,c)
Hình 29
+Öu – nhöôïc ñieåm cuûa phöông phaùp maøi ñònh hình.
-Öu ñieåm.
Coù theå maøi baùnh raêng aên khôùp trong vaø aên khôùp ngoaøi.
-Nhöôïc ñieåm.
Caàn coù nhieàu döôõng , phaân ñoä phöùc taïp.
Phöông phaùp maøi bao hình.
So vôùi maøi ñònh hình, phöông phaùp maøi bao hình cho naêng suaát vaø ñoä chính xaùc cao, ñöôïc öùng duïng roäng raõi . Gia coâng theo phöông phaùp naøy döïa treân nguyeân lyù aên khôùp cuûa thanh raêng vaø baùnh raêng, thanh aêng coù cuønh modul vaø goùc aên khôùp vôùi baùnh raêng gia coâng. Caùc loaïi ñaù ñöôïc duøng cho phöông phaùp naøy nhö:
-Ñaù maøi coù profin hình thang cuûa moät raêng thanh raêng.(hình 30a,b)
Hình 30a Hình 30b
-Hai ñaù hình ñóa ñaët moät goùc baèng goùc aên khôùp sao cho ñaù taïo ra vôùi maët beân cuûa raêng moät thanh raêng töôûng töôïng. (hình 31)
Hai ñaù hình ñóa coù truïc vuoâng goùc vôùi truïc baùnh raêng gia coâng. (hình32)
-Ñaù maøi daïng truïc vít.
+ Öu – nhöôïc ñieåm cuûa phöông phaùp.
-Öu ñieåm.
Naêng suaát vaø ñoä chính xaùc cao.
-Nhöôïc ñieåm.
Keát caáu ñaù, maùy phöùc taïp hôn do coù nhieàu chuyeån ñoäng.
Ngoaøi phöông phaùp keå treân ñeå gia coâng baùnh raêng sau nhieät luyeän cuõng coù theå duøng phöông phaùp maøi nghieàn baùnh raêng hoaëc maøi khoân baùnh raêng .
e. Kieåm tra truïc.
Ñoái vôùi caùc truïc caàn phaûi kieåm tra kích thöôùc, ñoä nhaùm beà maët , hình daùng hình hoïc caùc beà maët.
+Kieåm tra kích thöôùc bao goàm:
Kích thöôùc ñöôøng kính vaø chieàu daøi caùc baäc truïc , kích thuôùc then ,then hoa, ren,.v.v.Khi dung sai kích thöôùc naøy lôùn hôn 0.02mm coù theå duøng thöôùc caëp . Khi dung sai kích thöôùc nhoû hôn 0.02mm coù theå duøng pame, calip, ñoàng hoà so,neáu yeâu caàu chính xaùc cao duøng duïng cuï quang hoïc.
Kieåm tra hình daïng cuûa coå truïc ñöôïc thöïc hieän nhôø ñoàng hoà so . Chi tieát kieåm tra ñöoïc gaù treân muõi taâm cuûa maùy tieän hoaëc treân ñoà gaù chuyeân duøng .Kieåm tra ôû moät tieát dieän ñaùnh giaù ñöôïc ñoä oâ van,ñoä ña caïnh. Kieåm tra ôû nhieàu tieát dieän doïc truïc suy ra ñoä coân.
+ Kieåm tra vò trí töông quan giöõa caùc beà maët bao goàm:
Kieåm tra ñoä dao ñoäng giöõa caùc coå truïc ñöôïc thöïc hieän baèng caùch ñaët truïc leân khoái V, coøn ñaàu ño cuûa ñoàng hoà thì tyø vaøo coå truïc caàn ño. Hieäu soá giöõa hai chæ soá lôùn nhaát vaø nhoû nhaát treân ñoàng hoà khi quay truïc ñi moät voøng xaùc ñònh trò soá dao ñoäng ñoù.
Ñoä song song cuûa caùc then hoa ,then vôùi ñöôøng taâm cuûa caùc coå ñôõ ñöôïc xaùc ñònh nhôø ñoàng hoà so ôû hai vò trí.
Kieåm tra ñoä ñoàng taâm cuûa caùc coå truïc nhôø ñoà gaù mang ñoàng hoà so quay quanh moät baäc truïc trong khi ñoù muõi tyø cuûa ñoàng hoà tyø vaøo baäc truïc caàn kieåm tra.hình 33
f. Kieåm tra baùnh raêng:
Tuøy theo ñieàu kieän söû duïng vaø nhieän vuï chính cuûa baùnh raêng khi laøm vieäc , ngöôøi ta coù theå tieán haønh kieåm tra raêng theo caùc yeâu caàu sau :
+ Ñoä chính xaùc ñoäng hoïc:
Ñoä chính xaùc ñoäng hoïc ñöôïc kieåm tra khi baùnh raêng coù yeâu caàu truyeàn ñoäng chính xaùc nhö caùc baùnh raêng trong maùy ño, maùy gia coâng chính xaùc ñaàu phaân ñoä. Ñoä chính xaùc ñoäng hoïc bao goàm caùc chæ tieâu sau ñaây:
- Sai soá ñoäng hoïc .
- Sai soá tích luõy böôùc voøng .
- Ñoä ñaûo voøng chia .
- Sai leäch chieàu daøi khoaûng phaùp tuyeán chung .
- Sai leäch khoaûng caùch taâm khi baùnh raêng quay 1 voøng .
+ Ñoä oån ñònh khi laøm vieäc .
Ñoä oån ñònh khi laøm vieäc ñöôïc kieåm tra khi baùnh raêng laøm vieäc ôû toác ñoä cao vaø noù bao goàm caùc chæ tieâu sau:
- Sai soá chu kyø.
- Sai leäch böôùc cô sôû.
- Sai soá böôùc voøng .
- Sai soá profin .
- Sai leäch khoaûng caùch taâm khi quay ñi 1 raêng .
+ Ñoä chính xaùc tieáp xuùc:
Ñoä chính xaùc tieáp xuùc ñöôïc kieåm tra khi baùnh raêng laøm vieäc vôùi troïng taûi lôùn . Noù bao goàm caùc chæ tieâu sau:
- Dieän tích tieáp xuùc .
- Sai leäch phöông cuûa raêng .
+ Khe hôû maët beân:
Hình 33
Khe hôû maët beân ñöôïc kieåm tra khi baùnh raêng laøm vieäc hai chieàu . Nhö vaäy chuùng ta thaáy coù raát nhieàu chæ tieâu cuûa baùnh raêng caàn phaûi kieåm tra .Sau ñaây ta nghieâng cöùu moät soá phöông phaùp kieåm tra caùc chæ tieâu cô baûn cuûa baùnh raêng .hình 34
- Kieåm tra ñoä ñaûo voøng chia:
Ñeå kieåm tra thoâng soá naøy , ngöôøi ta duøng ñoàng hoà so vaø con laên hình coân (hình 34)
Con laên coù goùc coân 400 ñöôøng kính ôû ñænh cuûa con laên thöôøng laáy baèng 1.5m cuûa baùnh raêng . Con laên ñöôïc thaû cho tieáp xuùc vôùi hai maët raêng, luùc ñoù kim ñoàng hoà chæ 1 giaù trò. Neáu ta laàn löôït cho con laên tieáp xuùc töøng raõnh raêng , ta seõ thaáy ñoàng hoà chæ 1 giaù trò lôùn nhaát, nhoû nhaát
Khi kieåm tra duïng cuï coù haichaân tyø leân ñaàu raêng gaàn ñöôøng kính chia . Ñoàng hoà ño chæ caùc giaù trò khaùc nhau khi ta kieåm tra caùc böôùc khaùc nhau. Sai so ácaùc voøng laø hieäu giöõa hai böôùc naøo ñoù treân moät ñöôøng troøn cuûa baùnh raêng .
- Kieåm tra sai leäch profin:
Sai leäch profin, ñöôïc kieåm tra baèng maùy chuyeân duøng . Baùnh raêng kieåm tra 2 laép cöùng treân ñóa 3, thöôùc 1 tieáp xuùc vôùi ñóa 3, ñaàu ño 4 tieáp xuùc vôùi profin raêng. Khi quay baùnh raêng 2 neáu profin coù sai soá thì ñaàu 4 seõ laøm cho ñoàng hoà chuyeån dòch hoaëc ñöùng taïi choã neáu khoâng coù sai soá. Trong thöïc teá ngöôøi ta coøn duøng caùc döôõng ñeå kieåm tra profin. hình 35
- Kieåm tra sai leäch khoaûng phaùp tuyeán chung:
Chieàu daøi khoaûng phaùp tuyeán chung L laø khoaûng caùch giöõa hai ñieåm a,b treân hai maët profin khaùc nhau.(hình 36)
- Kieåm tra veát tieáp xuùc.
Veát tieáp xuùc coù theå kieåm tra sau khi caùc baùnh raêng aên khôùp vôùi nhau ñaõ laép vaøo vò trí hoaëc treân maùy chaïy raø , baèng caùch boâi moät lôùp sôn leân moät baùnh vaø cho quay moät voøng , sau ñoù ta quan saùt veát sôn dính ôû baùnh raêng thöù hai. Caùc tröôøng hôïp xaåy ra khi kieåm tra theo veát:
- Kieåm tra toång hôïp aên khôùp hai beân:
Phöông phaùp kieåm tra toång hôïp aên khôùp hai beân phaûn aùnh caùc sai soá theo phöông höôùng kính sau moät voøng quay hay sau moät raêng nhö :
Sao soá profin, ñoä ñaûo vaønh raêng, sai soá beà daày cuûa raêng. Hình 37 laø nguyeân lyù cuûa maùy kieåm tra theo phöông phaùp naøy. ÔÛ ñaây baùnh raêng caàn kieåm tra 1 vaø baùnh raêng maãu 2 ñöôïc laép treân hai baøn tröôït 3 vaø 4 . Baøn tröôït 3 coù theå di chuyeån khi quay vít 5, coøn baøn tröôït 4 bò loø xo 6 luoân luoân eùp cho baùnh raêng 2 aên khôùp vôùi baùnh raêng 1 .
Hình 37
Trong quaù trình aên khôùp neáu baùnh raêng 1 coù sai soá, baøn tröôït 4 seõ di chuyeån theo phöông höôùng kính. Löôïng dòch chuyeån ñoù ñöôïc ño treân ñoàng hoà 7 hoaëc ghi thaønh ñoà thò baèng cô caáu 8. Trong quùa trình kieåm tra, baøn 3 coá ñònh vaø chæ di chuyeån khi thay baùnh raêng khaùc.
Ngoaøi ra thöôøng coøn phaûi kieåm tra sai soá tích luõy böôùc voøng.
+ Kieåm tra then hoa:
- Ño ñoäi xöùng cuûa then hoa .
Treân hình moâ taû sô ñoà ño ñoä ñoái xöùng cuûa maët beân raêng then hoa vôùi taâm. Hình 38a, b duøng khi then hoa ñònh vò theo voøng ñænh, c duøng khi ñònh vò theo voøng chaân. Ñoä ñoái xöùng ñöôïc ñaùnh giaù baèng sai leäch cuûa a, b hay sai leäch chæ ti x1 , x2 öùng vôùi hai laàn ño.
+Kieåm tra ren:
Ñeå kieåm tra chi tieát ren , thoâng thöôøng ngöôøi ta duøng phöông phaùp kieåm tra toång hôïp baèng calip. Vôùi caùc chi tieát ren chính xaùc , khi nghieân cöùu ñoä chính xaùc gia coâng , laäp baûn veõ theo maãu …nhaát thieát phaûi ño caùc thoâng soá cô baûn cuûa ren ñoù laø ñöôøng kính trung bình d2 , böôùc ren P, goùc nöûa ren a/2.
Ño ñöôøng kính trung bình cuûa ren coù caùc phöông phaùp sau:
-Ño baèng ñaàu ño phuï.
-Ño baèng daây ño.
-Ño theo phöông phaùp chieáu hình .
Ño böôùc ren coù caùc phöông phaùp sau:
-Ño theo phöông phaùp chieáu hình .
-Ño sai leäch ñöôøng vít .
II . Quy trình coâng ngheä gia coâng baùnh raêng boïc ñuøi.
A. Giôùi thieäu sô löôïc veà baùnh raêng boïc ñuøi.
Khaùi nieäm:
Baùnh raêng boïc ñuøi laø teân goïi ñeå chæ loaïi baùnh ra._. soá ñieàu chænh cho toác ñoä caét :
Heä soá ñieàu chænh phuï thuoäc traïng thaùi cuûa theùp
K1= 1.1 [2,trang 83,baûng 5-86]
Heä soá ñieàu chænh phuï thuoäc chu kyø beàn cuûa dao.
K2=1 [2,trang 83,baûng 5-86]
Heä soá ñieàu chænh phuï thuoäc chieàu saâu loã.
K2=1 [2,trang 83,baûng 5-86]
Heä soá ñieàu chænh phuï thuoäc maùc vaät lieäu muõi khoan.
K2=1 [2,trang 83,baûng 5-86]
8. Thôøi gian gia coâng cô baûn.
Thôøi gian gia coâng cô baûn cho caùc maët:
+ Cho maët 1.
Thôøi gian gia coâng cô baûn.
- Khoan taâm.
To= (l + l1) / s.n=0,082phuùt.
+ Cho maët 2.
Thôøi gian gia coâng cô baûn.
- Tieän thoâ.
T01=i.( l + l2 ) / s.n= 2.( 32,9+ 1,25) / 0,7,160 =0,609phuùt.
-Tieän baùn tinh .
T02=i.( l + l2 ) / s.n= 2.( 32,9+ 1,25) / 0,5.200 =0,638phuùt.
+ Cho maët 3.
Thôøi gian gia coâng cô baûn.
- Tieän thoâ.
To=i.( l + l2 ) / s.n= 1.(1+0,75) / 0,7.180= 0.0138phuùt.
+ Cho maët 4.
Thôøi gian gia coâng cô baûn.
- Tieän thoâ.
T01=i.( l + l1 ) / s.n= 4.(20 + 2,03 + 1,25) / 0,7.180= 0,875phuùt.
- Tieän baùn tinh .
T02=i.( l + l1 ) / s.n= 4.(20 +1.16 + 1,25) / 0,3.450= 0.664phuùt.
+ Cho maët 5.
Thôøi gian gia coâng cô baûn.
- Tieän thoâ.
T01= q.i.( l + l1 + l2) / s.n= 1.1.(17 + 2 + 2) / 2.112 = 0.094phuùt.
- Tieän tinh .
T02= q.i.( l + l1 + l2) / s.n= 1.2.(17 + 2 + 2) / 2.14 = 0.15phuùt.
+ Cho maët 6.
Thôøi gian gia coâng cô baûn.
- Tieän thoâ.
T0= 1,815 / = 1,815/ 0,12.280 = 0.054phuùt
+ Cho maët 7.
Thôøi gian gia coâng cô baûn.
- Tieän thoâ.
To=i.( l + l2 ) / s.n= 1.(1+0,75) / 0,7.180= 0.0138phuùt.
+ Cho maët 8.
Thôøi gian gia coâng cô baûn.
- Tieän thoâ.
T01= i.( l + l1 + l2) / s.n= 1.(20 + 2,31 + 1.25 + 3) / 0,7.180 = 0.21phuùt.
- Tieän b.tinh .
T02= i.( l + l1 + l2) / s.n= 1.(20 + 0,99 + 1.25 + 3) / 0,3.355 = 0.378phuùt.
- Tieän tinh .
T03= i.( l + l1 + l2) / s.n= 1.(20 + 0,55 + 1.25 + 3) / 0,13.450 = 1.04phuùt.
+ Cho maët 9.
Thôøi gian gia coâng cô baûn.
- Phay thoâ.
T01= 3,14.Df.l.Z / 1000.v.s = 3,14.80.60.24 / 1000.40.2,1= 4.3phuùt.
- Phay tinh .
T02= 3,14.Df.l.Z / 1000.v.s = 3,14.80.60.24 / 1000.50.1,2= 6phuùt.
+ Cho maët 10.
Thôøi gian gia coâng cô baûn.
- Tieän thoâ.
T01= i.( l + l1 ) / s.n= 1.(45 + 2,03 + 1.25 ) / 0,7.140 = 0.492phuùt.
- Tieän baùn tinh .
T02= i.( l + l1 ) / s.n= 1.(45 + 0,87 + 1.25 ) / 0,3.280 = 0.642phuùt.
- Tieän tinh .
T03= i.( l + l1 ) / s.n= 1.(45+ 0,55 + 1.25 ) / 0,13.560 = 0.642phuùt.
- Maøi thoâ .
T04= 1,25.h / nc.t= 1,25.0,14 / 0,028.80 = 0.078phuùt.
- Maøi tinh .
T05= 1,25.h / nc.t= 1,25.0,06 / 0,012.90 = 0.069phuùt.
+ Cho maët 11.
Thôøi gian gia coâng cô baûn.
- Tieän thoâ.
T0= i.( l + l1 + l2 ) / s.n= 1.[(74,5- 60) / 2 + 1.25 + 1.25] /0,7.180 = 0,077phuùt.
+ Cho maët 12.
Thôøi gian gia coâng cô baûn.
- Tieän thoâ.
To=i.( l + l2 ) / s.n= 1.(1+0,75) / 0,7.180= 0.0138phuùt.
+ Cho maët 13.
Thôøi gian gia coâng cô baûn.
- Tieän thoâ.
To=i.( l + l2 ) / s.n= 2.(48,4 + 1,425 + 1,25) / 0,7.140= 1,042phuùt.
+ Cho maët 14.
Thôøi gian gia coâng cô baûn.
- Tieän thoâ.
To=i.( l + l2 + l3 ) / s.n= 1.[(115,5 – 75,5) / 2 + 1,25 + 1,25] / 0,7.112= 0.293phuùt.
+ Cho maët 15.
Thôøi gian gia coâng cô baûn.
- Tieän thoâ.
To=i.( l + l1 ) / s.n= 1.(2,5 + 0,75 ) / 0,7.112= 0,041phuùt
+ Cho maët 16.
Thôøi gian gia coâng cô baûn.
- Tieän thoâ.
T01=i.( l + l2 + l3 ) / s.n= 1.(55,2 + 1,86 + 1,25 + 3) / 0,7.90 = 0,973phuùt.
- Tieän b.tinh .
T02=i.( l + l2 + l3 ) / s.n= 1.(55,2 + 1,86 + 1,25 + 3) / 0,7.90 = 0,973phuùt.
- Tieän tinh .
T03=i.( l + l2 + l3 ) / s.n= 1.(55,2 + 0,84 + 1,25 + 3) / 0,3.180 = 1,16phuùt.
+ Cho maët 17.
Thôøi gian gia coâng cô baûn.
- Phay thoâ.
T01=B.Z.3,14.Df / 1000.v.s.g = 51,2.12.3,14.160 / 1000.26.2.1 = 5.85phuùt.
- Phay tinh .
T02= B.Z.3,14.Df / 1000.v.s.g = 51,2.12.3,14.160 / 1000.41.1.1 = 7.528phuùt.
- Maøi thoâ vaø maøi tinh.
T03= [0,027. l+ 0,4].Z= [0,027.51,2 + 0,4].12= 21.338phuùt
+ Cho maët 18.
Thôøi gian gia coâng cô baûn.
- Tieän thoâ.
To=i.( l + l1 ) / s.n= 1.(2,5 + 0,75 ) / 0,7.112= 0,041phuùt
+ Cho maët 19.
Thôøi gian gia coâng cô baûn.
- Tieän thoâ.
To=i.( l + l2 + l3 ) / s.n= 1.[(115,5 – 75,5) / 2 + 1,25 + 1,25] / 0,7.112= 0.293phuùt.
+ Cho maët 20.
Thôøi gian gia coâng cô baûn.
- Tieän thoâ.
To=i.( l + l1 ) / s.n= 2.(14,8 + 1,425 + 1,25) / 0,7.140= 0,375phuùt.
+ Cho maët 21.
Thôøi gian gia coâng cô baûn.
- Tieän thoâ.
To=i.( l + l2 ) / s.n= 1.(1+0,75) / 0,7.180= 0.0138phuùt.
+ Cho maët 22.
Thôøi gian gia coâng cô baûn.
- Tieän thoâ.
T0= i.( l + l1 + l2 ) / s.n= 1.[(74,5- 60) / 2 + 1.25 + 1.25] /0,7.180 = 0,077phuùt.
+ Cho maët 23.
Thôøi gian gia coâng cô baûn.
- Tieän thoâ.
T01= i.( l + l1 ) / s.n= 1.(31,7 + 2,03 + 1,25 ) / 0,7.140 = 0,357phuùt.
- Tieän baùn tinh .
T02= i.( l + l1 ) / s.n= 1.(31,7 + 0,87 + 1.25 ) / 0,3.280 = 0.4phuùt.
- Tieän tinh .
T03= i.( l + l1 ) / s.n= 1.(31,7+ 0,55 + 1.25 ) / 0,13.560 = 0.46phuùt.
- Maøi thoâ .
T04= 1,25.h / nc.t= 1,25.0,14 / 0,028.80 = 0.078phuùt.
- Maøi tinh .
T05= 1,25.h / nc.t= 1,25.0,06 / 0,012.90 = 0.069phuùt.
+ Cho maët 24.
Thôøi gian gia coâng cô baûn.
- Tieän thoâ.
T01= i.( l + l1 ) / s.n= 1.(1,5 + 0,75 ) / 0,7.200 = 0,016phuùt.
+ Cho maët 25.
Thôøi gian gia coâng cô baûn.
- Tieän thoâ.
T01= i.( l + l1 ) / s.n= 2.( 65,8/2 + 1,25 ) / 0,7.160 = 0,609phuùt.
- Tieän b.tinh .
T02= i.( l + l1 ) / s.n= 2.(65,8/2 + 1.25 ) / 0,5.180 = 0,7588phuùt.
+ Cho maët 26.
Thôøi gian gia coâng cô baûn.
- Khoan taâm.
To= (l + l1) / s.n=0,093phuùt.
+ Caùc coâng thöùc tính thôøi gian gia coâng treân ñöôïc laáy töø [5,trang200-215] töông öùng vôùi caùc phöông phaùp gia coâng.
+ Caùc kyù hieäu ñöôïc duøng trong coâng thöùc tính thôøi gian gia coâng :
l: Chieàu daøi maët gia coâng,mm.
l1: Khoaûng aên dao,mm.
l2: Khoaûng thoaùt dao,mm.
i: Soá laàn chaïy dao.
Z: Soá raêng.
j : Goùc nghieâng chính.
n :Soá voøng quay cuûa truïc chính (voøng/phuùt),haønh trình keùp(htk/phuùt).
h : Löôïng dö gia coâng ,chieàu cao raêng,mm.
-t : Chieàu saâu caét,mm.
-B : Beà roäng baùnh raêng ,mm.
-Df : Ñöôøng kính dao phay,mm.
-g : Soá ñaàu moái.
CHÖÔNG III : TÌM HIEÅU MAÙY MAØI RAÊNG.
I.Khaùi quaùt veà maøi raêng vaø caùc phöông phaùp maøi raêng.
1.Khaùi nieäm maøi raêng .
Maøi raêng laø phöông phaùp gia coâng tinh baùnh raêng coù khaû naêng ñaït ñoä chính xaùc caáp 4 – 6, ñoä nhaün beà maët caáp 7 – 9. Phöông phaùp naøy thöôøng ñööïc söû duïng ñeå cheá taïo baùnh raêng coù ñoä chính xaùc cao, ñoä cöùng beà maët cao, coù modul khoaûng 2 – 10mm. Löôïng dö maøi thöôøng khoaûng 0.2 –0.4mm vaø ñöôïc phaân ra thaønh 3 – 4 laàn maøi.
Maøi raêng laø phöông phaùp cho naêng suaát thaáp, keát caáu maùy phöùc taïp vaø ñaét tieàn neân chæ duøng khi caàn thieát. Maøi raêng duøng gia coâng caùc baùnh raêng coù ñoä cöùng beà maët HRC > 50. Maùy thöïc hieän nguyeân coâng maøi goïi laø maùy maøi raêng. Moät soá maùy maøi baùnh raêng nhö: Maùy ZSWZ3156 doÑöùc saûn xuaát, maùy 5851 do Nga saûn xuaát, maùy maøi raêng 5B832, 5B832 do Lieân xoâ saûn xuaát v.v.
II. Tìm hieåu maùy maøi raêng 5B832.
1. Lyù lòch maùy.
Maùy maøi raêng duøng cho baùh raêng truï do Nga saûn xuaát.
Kieåu maùy: 5B832.
2. Soá lieäu chính.
a. Kích thöôøc chuû yeáu.
Khoaûng caùch giöõa caùc taâm :
Nhoû nhaát: 125mm.
Lôùn nhaát: 300mm.
Khoaûng caùch töø taâm ñaù ñeán ñöôøng taâm:
Nhoû nhaát: 170mm.
Lôùn nhaát: 340mm.
b. Vaät gia coâng.
Ñöôøng kính ngoaøi cuûa baùnh raêng:
Nhoû nhaát: 60mm.
Lôùn nhaát: 300mm.
Soá raêng cuûa baùnh raêng gia coâng:
Nhoû nhaát: 12.
Lôùn nhaát: 200
Goùc aên khôùp cuûa baùnh raêng:
a = 14 - 300
Goùc nghieâng lôùn nhaát cuûa vaät maøi:
j = ±450
c. Giaù ñôõ vaät laøm.
Haønh trình lôùn nhaát cuûa giaù ñôõ: 120mm.
Goùc quay giaù ñôõ lôùn nhaát ñeå maøi raêng: ±450
Quay giaù ñôõ treân moät vaïch cuûa thang chia :
ÔÛ thöôùc thaúng : 30phuùt.
ÔÛ du xích: 30giaây.
Coân truïc chính vaät laøm: Mooùc N20
Coân uï treân : Mooùc N30
d. UÏ maøi.
Ñöôøng kính ñaù maøi”
Nhoû nhaát: 140mm.
Lôùn nhaát: 400mm.
Chieàu roäng cuûa ñaù maøi: 63mm.
Töï ñoäng taét maùy khi keát thuùc maøi.
Khoâng coù cô caáu töï ñoäng ñaët ñaù maøi khi bò moøn.
Coù boä caân baèng vieäc maøi vaät laøm vaø söûa ñaù maøi.
Chieàu daøi dòch chuyeån tay truïc doïc theo taâm saûn phaåm: 100mm.
e. Söûa tinh baèng caùch caùn.
Khoaûng caùch giöõa taâm quûa caùn vaø ñaù maøi:
Nhoû nhaát: 200mm.
Lôùn nhaát: 300mm.
Haønh trìng cô caáu söûa ñaù: 100mm.
Coù gaù laép ñeå söûa ñaù maøi theo giaù treân.
Coù maùy kieåm tra profin vít voâ taän maøi.
Khoâng coù böôùc tieán töï ñoäng cuûa quûa caùn treân ñaù maøi.
f. Thuûy löïc.
Bôm caùnh gaït:
Kieåu: G12 –21.
Naêng suaát: 8lit/phuùt.
Bôm baùnh raêng :
Kieåu : BG11 –11A
Naêng suaát: 5lít/phuùt.
g . Heä thoáng laøm nguoäi:
Bôm ñieän cho dung dòch laøm nguoäi :
Kieåu: P -90.
Naêng suaát : 90lít/phuùt.
Coâng suaát: 0.5kw.
Soá voøng quay trong moät phuùt: 2800voøng.
h. Truyeàn ñoäng, kích thöôùc vaø khoái löôïng :
Caùc ñoäng cô ñieän ñoàng boä chính cho :
Truïc vít voâ taän maøi:
Coâng suaát: 3Kw.
Soá voøng quay trong moät phuùt: 1500voøng.
Quay vaät laøm:
Coâng suaát: 1.1Kw.
Soá voøng quay trong moät phuùt: 1500voøng.
Caùc ñoäng cô ñieän cho:
Heä thoáng thuûy löïc:
Coâng suaát: 1.1Kw.
Soá voøng quay trong moät phuùt: 930voøng.
Huùt buïi:
Coâng suaát: 0.27Kw.
Soá voøng quay trong moät phuùt: 2800voøng.
Heä thoáng boâi trôn:
Coâng suaát: 0.8 vaø 0.27Kw.
Soá voøng quay trong moät phuùt: 1400voøng.
Truyeàn ñoäng tieán thaúng ñöùng :
Coâng suaát: 1.1Kw.
Soá voøng quay trong moät phuùt: 1400voøng.
Söûa ñaù :
Coâng suaát: 0.7 vaø 0.9Kw.
Soá voøng quay trong moät phuùt: 1400 vaø 2720voøng.
Boä phaân ly:
Coâng suaát: 1.5Kw.
Soá voøng quay trong moät phuùt: 2860voøng.
Kích thöôùc cuûa maùy:
Daøi: 2100mm.
Roäng : 2450mm.
Cao : 1985mm.
Khoâi löôïng cuûa maùy(taát caû): 7180kg.
i. Caùc boä phaän chính cuûa maùy:
- Nhoùm 1: Ñeá.
- Nhoùm 2: Truï.
- Nhoùm 3: Cô caáu söûa ñaù.
- Nhoùm 4: UÏ maøi.
- Nhoùm 5: Giaù ñôõ.
- Nhoùm 6: Baûo veä.
- Nhoùm 7: Gaù ñeå söûa ñaù baèng dao kim cöông .
- Nhoùm 8: Laøm nguoäi.
- Nhoùm 9: Truyeàn ñoäng ñieän.
- Nhoùm 10: Tuû ñieän.
- Nhoùm 11: Thieát bò thuûy löïc.
j. Caùc boä phaän ñieàu khieån:
- Tay gaït chuyeån dòch truï.
- Tay gaït tieán tay uï truïc chính :
- Tay gaït ñaët chu kyø laøm vieäc.
- Tay gaït tieán töï ñoäng uï truïc chính.
- Tay gaït ñaït ñoä lôùn tieán töï ñoäng uï truïc chính.
- Ñaàu vuoâng ñeå quay giaù ñôõ.
- Tay gaït tieán höôùng kính cuûa cô caáu söûa ñaù.
- Tay gaït ñeå phoái hôïp chính xaùc gaù vôùi daõy ren cuûa vít voâ taän maøi.
- Tay gaït dòch chuyeån taâm treân.
- Choát ñònh vò bao che ñaù maøi.
- Cöõ ñieàu chænh löôïng dòch chuyeån cuûa xe dao.
- Tay gaït chuyeån ñoåi coâng vieäc maøi trong söûa ñaù.
- Van cung caáp dung dòch laøm nguoäi.
- Ñaàu vuoâng ñeå dòch chuyeån uï treân cuûa giaù ñôõ.
- Vít ñieàu chænh aùp löïc cuûa bôm phanh .
- Baùo daàu.
- Ñaàu vuoâng ñeå dòch chuyeån baèng tay giaù ñôõ leân xuoáng.
- Ngaét töï ñoäng daàu vaøo.
III . Toùm taét keát caáu vaø laøm vieäc cuûa maùy.
1. Hình daùng chung cuûa maùy.
Hình 3.1
2. Sô ñoà ñoäng.
a. Sô ñoà ñoäng cuûa maùy taïo thaønh töø hai xích caét laên(xích chia vaø xích söûa) xích tieán thaúng ñöùng vaø xích tieán höôùng kính hình 3.2
a.Xích chia.
Xích ñaûm baûo chuyeån ñoäng quay aên khôùp cuûa vít voâ taän maøi vaø vaät maøi.Vieäc ñieàu chænh treân soá raêng ñöôïc thöïc hieän vôùi söï trôï giuùp cuûa caùc baùnh raêng thay theá cuûa boä ñaàu ngöïa chia “x”. Tính chaát ñaëc bieät cuûa maùy laø söï coù maët trong xích chia cuûa lieân heä ñoàng boä ñieän ñöôïc thöïc hieän baèng hai ñoäng cô chính ñoàng boä. Moät ñoäng cô ñieän qua caëp baùnh raêng truï 1 ,2 laøm quay truïc chính cuûa vít voâ taän II, coøn laïi qua caëp baùnh raêng truï 42,43,boä ñaàu ngöïa chia”x”, caùc baùnh raêng thay theá e, f vaø caëp chia 44,45 laøm quay truïc chính cuûa vaät maøi.
b. Xích söûa.
Xích phoái hôïp chuyeån ñoäng quay cuûa vít voâ taän maøi vôùi söï dòch chuyeån cuûa cô caáu söûa(sau moät voøng cuûa vít voâ taän maøi , cô caáu söûa caàn phaûi ñöôïc dòch chuyeån moät böôùc cuûa vít caùn). Ñieàu chænh böôùc ñöôïc tieán haønh vôùi söï trôï giuùp cuûa caùc baùnh raêng thay theá cuûa ñaàu ngöïa söûa “y”. Chuyeån ñoäng cuûa xích söûa ñöôïc tieán haønh töø ñoäng cô ñieän 2 toác ñoä coâng suaát 0.7 vaø 0.9kw. Qua caëp baùnh raêng truï 10, 9 truyeàn ñoäng vít voâ taän 8,7, baùnh raêng truï 6,5 truyeàn chuyeån ñoäng quay cho truïc III. Töø ñaây qua khoái noái cam vaø caëp baùnh raêng truï 4,3 chuyeån ñoäng ñöôïc ñöa ñeán truïc chính cuûa vít voâ taän maøi vaø qua caùc baùnh raêng thay theá cuûa boä ñaàu ngöïa “y” vaø caëp baùnh raêng truï 11,12 laøm quay vít 13, vaø truyeàn chuyeån ñoäng tieán cho ñai oác 14 coù maët töïa . Ñeán maët töïa ñai oác baèng thuûy löïc eùp con tröôït cuûa cô caáu söûa , vít 49 duøng ñònh vò quûa caùn hay ñaàu kim cöông doïc taâm cuûa vít voâ taän maøi.
c. Xích tieán ñöùng:
Xích ñaûm baûo chuyeån ñoäng tieán – lui ñeán giaù ñôõ vaät laøm trong thôøi gian maøi vaø ñieàu chænh. Trong tính chaát truyeàn ñoäng duøng truyeàn ñoäng voâ caáp cuøng vôùi baïc tröôït PMCM-6, cuøng vôùi söï ñieàu chænh qua maùy phaùt ño toác ñoä quay TG baèng khaâu söû duïng cuûa söï dòch chuyeån con tröôït cuøng vôùi giaù ñôõ laø caëp vít ñai oác 36,37.
Ñeå taêng vuøng ñieàu chænh ñoä lôùn cuûa böôùc tieán baèng truyeàn ñoäng PMCM-6 vaø caëp vít ñai oác coù baùnh raêng bieán toác hai baäc chuyeån ñoåi baèng hai noái truïc ñieän töø.
d.Xích tieán höôùng kính .
Xích thöïc hieän tieán höôùng kính cuûa uï ñaù maøi treân vaät laøm sau töøng haønh trình cuûa vaät laøm vaø luøi uï veà sau khi keát thuùc maøi.
Xích cuûa böôùc tieán höôùng kính töï ñoäng ñöôïc taïo thaønh töø baùnh coùc cuûa cô caáu 23, vaø ñöôøng thuûy löïc cuûa heä thoáng chuyeån ñoäng qua laïi cuûa con coùc cuûa cô caáu baùnh coùc daãn ñeán xylanh thuûy löïc 55, chuyeån ñoäng quay cuûa baùnh coùc ñöôïc bieán ñoåi vaøo chuyeån ñoäng tieán cuûa vít 19, vít naøy ñöôïc keïp chaët treân ñoøn baåy 53. Ñoøn baåy dòch chuyeån ngaên 54 vaø keát quûa laø píttong 56 dòch chuyeån uï maøi treân giaù trò böôùc tieán höôùng kính ñaët treân du xích 57.
Dòch chuyeån tay, khi ñieàu chænh ñöôïc thöïc hieän baèng voâ laêng 58. Trong xích dòch chuyeån tay uï maøi ñi vaøo chuyeån ñoäng coân 18,17 vaø caëp vít ñai oác 16,15. Voâ laêng 59 duøng ñeå ñaët giaù trò dòch chuyeån cuûa uï maøi baèng caùch aán nuùt gaêm cuûa voâ laêng 4 .
e. Dòch chuyeån truï baèng tay.
Vieäc dòch chuyeån baøn ñöôïc tieán haønh ñaët vaät laøm töông ñoái vôùi vít voâ taän maøi, ñaûm baûo söû duïng taám chieàu roäng laøm vieäc cuûa vít voâ taän maøi.
Dòch chuyeån baèng tay ñöôïc tieán haønh baèng voâ laêng 60. Trong xích dòch chuyeån baèng tay truï vaøo truyeàn ñoäng truï 26,27 vaø caëp vít ñai oác 28,29.
3. Keát caáu maùy theo caùc boä phaän.
a. Ñeá.
Ñeá laøm nguyeân khoái vaø ñöôïc caáu taïo baèng hình daùng vuoâng goùc ,keát caáu vöõng chaéc. Theo höôùng doïc (raõnh V vaø maët phaúng ) ñöôïc chuyeån dòch uï maøi vaøcô caáu söûa . Theo höôùng ngang ñöôïc dòch chuyeån truï cuøng giaù ñôõ.
Trong ñeá ñöôïc laép :
- Cô caáu tieán höôùng kính cuûa uï maøi.
Hình 3.3
Hình 3.3
Nguyeân lyù hoaït ñoäng cuûa cô caáu naøy ñöôïc toùm taét nhö sau :
Khi quay tay quay1 truïc I truyeàn chuyeån ñoäng vaøo caëp baùnh raêng coân, truyeàn chuyeån ñoäng quay cho truïc vít(truïc II) , khi truïc vít quay , ñai oác tònh tieán vaø laøm uï maøi di chuyeån theo.
Tay quay 2 duøng ñaët giaù trò dòch chuyeån cuûa uï maøi baèng caùch aán nuùt gaêm cuûa voâ laêng . Du xích 3 duøng xaùc ñònh giaù trò böôùc tieán höôùng kính .
-Cô caáu dòch chuyeån truï baèng tay.
-Ñieàu khieån ñieän.
-Bôm thuûy löïc.
b. Truï vôùi baøn tröôït .
Truï coù daãn höôùng ñöùng vaø daãn höôùng ngang . Theo daãn höôùng ñöùng ñöôïc dòch chuyeån baøn tröôït cuøng vôùi giaù ñôõ vaät laøm . Höôùng ngang duøng dòch chuyeån truï theo ñeá maùy hình 3.4
Hình 3.4
Ñeå dòch chuyeån baøn tröôït cuøng vôùi giaù ñôõ , söû duïng truyeàn ñoäng ñieàu chænh voâ caáp PMCM-6 cuøng vôùi hoäp toác ñoä hai caáp . Ñieàu chænh hoäp toác ñoä ñöôïc tieán haønh baèng caùch ñoåi chieàu treân caùc nuùt ñieàu khieån.
Söï ñaûo chieàu chuyeån ñoäng baøn tröôït vôùi giaù ñôõ ñöôïc thöïc hieän baèng caùch töï truyeàn ñoäng vôùi böôùc huy töø caùc cöõ ñieàu chænh . Ñeå lui tröø töøng phaàn troïng löôïng cuûa giaù ñôõ vôùi baøn tröôït ñaët hai xylanh thuûy löïc taùc ñoäng cuøng höôùng .
+ Nguyeân lyù hoaït ñoäng cuûa truï ñôõ ñöôïc toùm taét nhö sau :
Truïc I nhaän ñöôïc momen xoaén töø ñoäng cô ,truyeàn momen xoaén qua truïc II nhôø boä truyeàn baùnh raêng truï hai caáp, ñöôïc thay ñoåi toác ñoä baèng ly hôïp ñieän töø. Töø ñaây, momen xoaén ñöôïc truyeàn qua cho baùnh vít 1 laøm quay truïc vít III , keát quûa laø laøm cho ñai oác 1 tònh tieán keùo theo truï di chuyeån.
c. Giaù ñôõ vaät laøm.
Giaù ñôõ laép vaøo con tröôït cuûa ñeá baèng moät daûi hình truï vaø ñöôïc keïp chaët baèng bulong. ÔÛ phía döôùi cuûa giaù ñôõ ñöôïc laép truïc chính vaät laøm vaø ñöôïc quay trong caùc oå bi ñoàng thanh coân ñieàu chænh ñöôïc , caëp truïc chia vaø bôm baùnh raêng .
Chuyeån ñoäng quay cuûa bôm ñöôïc truyeàn töø baùnh raêng chia qua baùnh raêng truï . Treân truïc chính ñöôïc ñaët thuûy löïc , chaáu keïp chaët taùc ñoäng ñoùng vai troø caùi keïp. ÔÛ phaàn treân cuûa giaù ñôõ laép ñaàu ngöïa chia “x” vaø uï di ñoäng ñöôïc cuûa taâm treân. ÔÛ phaàn giöõa cuûa giaù ñôõ laép cô caáu quay tay giaù ñôõ treân goùc nghieâng cuûa raêng vaät maøi.
d. UÏ maøi.
UÏ maøi hình 3.6 ñöôïc dòch chuyeån theo daãn höôùng cuûa ñeá , thöïc hieän böôùc tieán höôùng kính cuûa vít voâ taän maøi treân vaät laøm. Truïc chính cuûa vít voâ taän maøi laép trong caùc oå bi coân cuûa coân tröôït vaø nhaän chuyeån ñoäng quay töø ñoäng cô ñieän ñoàng boä chính qua hai baùnh raêng truï . OÅ bi sau cuûa truïc chính ñöôïc eùp chaët moät löïc khoâng ñoåi baèng loø xo (khi môû maùy) vaø boå sung baèng thuûy löïc (khi maùy laøm vieäc) coù theå ñöôïc chuyeån dòch theo höôùng taâm.
Hình 3.6
Treân thaân cuûa uï maøi laép cô caáu söûa . Boä phaän truyeàn ñoäng cuûa cô caáu söûa ñaët ôû beân trong uï maøi, ñöôïc thöïc hieän töø ñoäng cô hai toác ñoä 1400/ 2720voøng /phuùt. Vít cuûa cô caáu söûa ñaù nhaän chuyeån ñoäng quay coân ñai oác chuyeån ñoäng tôùi lui.
Aùp löïc thuûy löïc cuûa con tröôït boä phaän söûa ñaù taùc duïng leân ñai oác ñaûm baûo laøm vieäc chæ moät maët cuûa profin vít vaø ñai oác . Söï aên khôùp cuûa chuyeån ñoäng quay vít voâ taän maøi cuøng vôùi chuyeån dòch cuûa cô caáu söûa ñaù ñaït ñöôïc nhôø söï ñieàu chænh ñaàu ngöïa söûa “y”.
+ Nguyeân lyù hoaït ñoäng ñöôïc toùm taét nhö sau:
Truïc I nhaän momen xoaén töø ñoäng cô truyeàn qua truïc II thoâng qua caëp baùnh raêng truï laøm quay ñaù maøi. Söûa ñaù ñöôïc baét ñaàu töø ñoäng cô hai toác ñoä qua truïc vít laøm quay truïc IV thoâng qua baùnh vít .Töø truïc IV momen xoaén ñöôïc truyeàn qua truïc III thoâng qua caëp baùnh raêng truï , thoâng qua boä ñaàu ngöïa söûa “y” momen xoaén truyeàn tôùitruïc V , truïc VI nhaän chuyeån ñoäng quay töø truïc V thoâng qua caëp baùnh raêng truï laøm ñai oác 1 tònh tieán tôùi cô caáu söûa ñaù.
e. Cô caáu söûa ñaù.
Ñoä chính xaùc cuûa vaät gia coâng phuï thuoäc raát nhieàu vaøo quaù trình söûa profin ñaù maøi haõy xem xeùt cô caáu söûa ñaù chuyeân duøng cuøng vôùi tieán baèng tay cuûa duïng cuï chuû yeáu treân vít voâ taän maøi hình 3.7
Hình 3.7
Coâng vieäc söûa ñaù maøi ñöôïc tieán haønh baèng quûa caùn baènh theùp nhieàu daây ren, noù ñöôïc ñaët trong gaù chuyeân duøng treân taám tröôït cuûa cô caáu söûa ñaù hoaëc baèng dao kim cöông. Quaû caùn ñöôïc ñaët vaøøo taâm ñöôïc tieán haønh trong chuyeån ñoäng quay baèng vít voâ taän vaø ñöôïc chuyeån dòch tôùi lui doïc taâm cuûa truïc chính cuûa cheá ñoä aên khôùp cuøng chuyeån ñoäng quay cuûa vít voâ taän maøi . Cô caáu söûa ñaù coù theå tieán haønh coâng vieäc baèng kieåu moät höôùng vaø hai höôùng .
-Kieåu hai höôùng duøng ñeå söûa thoâ .
-Kieåu moät höôùng duøng ñeå söûa tinh.
Khi söûa baèng dao kim cöông chæ duøng kieåu moät höôùng .
+ Kieåu söûa ñaù 1 höôùng .
Chi tieát ñaûo chieàu 18 treân caùc ngoùn cuûa boä ñieàu chænh ñöôïc ñaët vaøo vò trí 1. Vieäc söûa ñöôïc tieán haønh khi chuyeån ñoäng cuûa taám tröôït cuûa cô caáu söûa chaïy doïc taâm truïc chính cuûa vít voâ taän maøi trong moät höôùng töø “a” ñeán “B”. ÔÛ ñieåm “B” xaåy ra söï trôû veà töï ñoäng cuûa taám tröôït treân 15mm.ÔÛ ñieåm “C” vaø xa hôn taám tröôït cuûa cô caáu söûa ñaùñöôïc trôû veà nhanh vaøo ñieåm “d”. Toác ñoä khaùc nhau cuûa chuyeån ñoäng taám tröôït cuûa cô caáu söûa ñaù khi laøm vieäc , haønh trình chaïy khoâng vaø ñaûo chieàu chuyeån ñoäng ñöoïc baûo ñaûm baèng ñoäng cô ñieän hai toác ñoä. ÔÛ cuoái cuûa haønh trình chaïy khoâng ngöôïc laïi (trôû veà) cuûa taám tröôït, söï töï ñoäng hoùa ñöôïc cho phía tröôùc vaø xích laøm vieäc ñöôïc laëp laïi . Tieán tay ñöôïc thöïc hieän söûa ñaù , l- ñoä lôùn böôùc tieán tay ôû cuoái cuûa töøng haønh trình cuûa cô caáu söûa ñaù.
+ Kieåu söûa hai höôùng .
Khi söûa vít voâ taän maøi ñeå chuyeån haønh trình töø xích laøm vieäc 1 sang xích khaùc , caàn phaûi ñaët cô caáu chuyeån ñoåi 18 treân ngoùn cuûa boä phaän ñieàu khieån vaøo vò trí 2. Söûa xoaén vít ñöôïc tieán haønh khi chuyeån ñoäng cuûa cô caáu söûa ôû vaøo trong caû hai höôùng . ÔÛ ñieåm “a” cô caáu söûa ñöôïc tieán ñeán vít voâ taân maøibaèng caùch quay tay quay . Töø “c” ñeán “d’ cô caáu söûa ñöôïc dòch chuyeån tieán lui cuøng vôùi söï giuùp ñôõ cuûa vít söûa .Khi keát thuùc coâng vieäc söûa cô caáu söûa ñöôïc ñöa veà baèng tay + Söûa vít voâ taän maøi theo phía treân .
Söûa vít voâ taän maøi theo phía treân ñöôïc tieán haønh baèng buùt kim cöông khi toác ñoä quay cuûa ñaù phuø hôïp vôùi toác ñoä maøi.
Gaù ñeå söûa ñaù theo phía treân hình 3.8 ñöôïc ñaët treân taám tröôït cuûa cô caáu söûa ñaù Böôùc tieán cuûa buùt chì kin cöông treân ñaù maøi ñöôïc thöïc hieän baèng voâ laêng
Hình 3.8
f. Gaù ñeå söûa vít voâ taän maøi baèng dao kim cöông .
Gaù hình 3.9 ñeå söûa baèng dao kim cöông ñöôïc duøng cho profin vít voâ taän maøi coù goùc aên khôùp 14-300 Caïnh caét cuûa kim cöông caëp ñoâi naèm treân moät maët phaúng vaø gia coâng caùc höôùng phuø hôïp vôùi profin .
Treân ñeá 1 vaø taám giöõa 2 ñaët hai giaù ñôõ , noù coù theå ñöôïc quay khi ñaët vaøo vieäc söûa profin goùc aên khôùp phuø hôïp.
Taám giöõa khi ñöôïc sö trôï giuùp cuûa vít 5 ñöôïc tieán theo ñeá trong höôùng cuûa daãn höôùng ñeå ñaët böôùc tieán caàn thieát baèng dao vaø ñöôïc keïp chaët baèng vít 6 vôùi ñai oác. Ñeá kim cöông 7 ,8 ñöôïc dòch chuyeån doïc taâm cuûa mình khi coù söï giuùp ñôõ cuûa vít ñònh vò 9, vít naøy luoân ñöôïc eùp chaët baèng loø xo . Treân phaàn cuoái phía tröôùc cuûa ñeá (giaù) kim cöông ñöôïc keïp dao kim cöông thay ñoåi . Caû hai giaù ñôõ daãn ñöôïc laép ñaët treân moät goùc aên khôùp caàn thieát.
Ñeå cho muïc ñích naøy ngöôøi ta duøng caên maãu , chieàu daøy phuø hôïp cuûa caên maãu “M” ñöôïc xaùc ñònh theo coâng thöùc .
M = 100sin (380 - a) –10. mm
Trong ñoù:
a: goùc aên khôùp.
Hình 3.9
g. Laøm nguoäi.
Ñeå laøm nguoäi vaät laøm khi maøi , maùy ñöôïc laép theâm bôm vôùi naêng suaát 90lít/phuùt , chuyeån dung dòch laøm nguoäi qua voøi vaøo vuøng maøi töø thuøng chöùa dung dòch laøm nguoäi dung löôïng 225lít hình 3.10. Ñeå loïc saïch dung dòch laøm nguoäi töø nhöõng loaïi boät maøi vaø phoâi kim loaïi trong thuøng laép maùy phaân ly.Ñoå dung dòch laøm nguoäi ñöôïc thöïc hieän theo möùc baùo daàu. Dung dòch töôùi nguoäi coù thaønh phaàn:
-75% daàu valôdin.
-23% daàu nhôøn oâtoân(daàu nhôøn oâtoâ).
-2% löu huyønh .
-1% taïp chaát.
h. Thieát bò baûo veä vaø huùt buïi .
Trong maùy ñöôïc truø ñònh tröôùc coâng vieäc baûo veä ñeå caùch ly vuøng maøi
Hình 3.11
vaø söûa ñaù vôùi moâi tröôøng beân ngoaøi.ÔÛ phaàn treân phía sau cuûa boä phaän baûo veä ñöôïc ñaët quaït huùt(huùt buïi) ñeå huùt buïi daàu vaø hôi nöôùc taïo thaønh khi maøi . Ñeå laøm saïch khoâng khí huùt ra töø buïi maøi vaø dung dòch laøm nguoäi coù phin loïc hình 3.11
i. Thieát bò thuûy löïc .
Thieát bò thuûy löïc cuûa maùy taïo thaønh töø hai phaàn. Hình 3.12
Moät phaàn ñöôïc laép trong thuøng rieâng ñaët trong ñeá, phaàn thöù hai laép beân trong ñeá hình
Sô ñoà thuûy löïc.
Hình 3.13
Nguyeân lyù hoaït ñoäng ñöôïc toùm taét nhö sau :
-Bôm caùnh gaït 3 huùt daàu töø beå daàu qua phin loïc ñieän töø daïng taám coù nhieän vuï cung caáp daàu qua ngaên 4 ñöôøng 27 leân ngaên aùp löïc 30 vaøo xilanh ñeå eùp chaët oå bi sau cuûa truïc maøi.
Bôm caùnh gaït 2 qua van ngöôïc 4 , tôùi phin loïc ñieän töø daïng taám 15 cung caáp daàu cho cô caáu cheùp hình chaïy dao höôùng kính.
Bôm caùnh gaït 1 qua phin loïc ñieän töø daïng taám 6 chia laøm 3 nhaùnh . Nhaùnh 1 cung caáp daàu cho 2 xylanh thuûy löïc taùc ñoäng cuøng höôùng qua ngaên 4 ñöôønh 26. Nhieäm vuï cuûa hai xylanh naøy laø lui tröø töøng phaàn troïng löôïng cuûa giaù ñôõ vôùi baøn tröôït. Nhaùnh 2 cung caáp daàu cho giaù ñôõ vaät laøm
Nhaùnh 3 qua aùp löïc 7 , 8 vaø ngaên 4 ñöôøng 12 cung caáp daàu ñeán caùc cô caáu chaïy dao höôùng kính , con tröôït naâng baøn tröôït doïc , chaïy dao höôùnh kính.
j. Gaù ñeå keïp maùy ño.
Gaù cuøng maùy ño ñöôïc ñaët treân taám tröôït cuûa cô caáu söûa ñaù . Maùy ño duøng ñeå ño profin khi söûa ñaù maøi hình. Hình 3.14
4. Boâi trôn maùy .
Coâng vieäc boâi trôn voøng bi truïc chính ñöôïc tieán haønh töø bôm baùnh raêng
Noù chuyeån daàu qua fin loïc ñieän töø daïng taám vaø van 22, vaøo voøng bi cuûa truïc chính döôùi aùp löïc khoaûng 1 – 2atm.
Daàu qua van tieát löu ñöôïc ñöa vaøo boâi trôn baùnh raêng , ñai oác vaø voøng laên cuûa uï maøi. Ñoà chöùa daàu ñöôïc boá trí trong khoang ñaët ôû beân trong ñeá maùy. Coâng vieäc boâi trôn caùc boä phaän coøn laïi ñöôïc thöïc hieän töø heä thoáng thuûy löïc . Boâi trôn daãn höôùng cuûa uï maøi ñöôïc tieán haønh döôùi aùp löïc vôùi muïc ñích ñôõ taûi töøng phaàn cuûa troïng löôïng uï maøi ñeå giaûm heä soá ma saùt.
Coâng vieäc boâi trôn caùc khôùp noâí ñieän töø vaø taát caû caùc cô caáu ñaët trong ñeá ñöôïc htöïc hieän töø bôm ñaëc bieät , noù ñöôïc ñaët trong ñeá , coâng vieäc chuyeån ñoäng daàu ñöôïc thöïc hieän baèng van chuyeân duøng .
Chæ daãn phuïc vuï heä thoáng boâi trôn .
Tröôùc khi cho chaïy maùy caàn phaûi :
+Ñoå 12 lít daàu vaøo beå 23 , böôùc ñaàu môû naép sau treân ñeá maùy.
+Boâi trôn vôùi söï giuùp ñôõ cuûa caùc vòt daàu , taát caû caùc ñieåm ñöôïc chæ daãn treân sô ñoà boâi trôn.
+Môû heä thoáng thuûy löïc vaø bôm daàu khoaûng 10 –15phuùt .
+Laøm saïch heä thoáng boâi trôn ñöôïc tieán haønh gioáng nhö laøm saïch heä thoáng thuûy löïc.
5. Coâng taùc khôûi ñoäng maùy.
Tröôùc khi khôûi ñoäng maùy caàn thöïc hieän caùc böôùc sau:
+Kieåm tra caùc thieát bò ñieän.
+Kieåm tra caùc ñöôøng truyeàn daãn thuûy löïc , ñoàng hoà baùo daàu v.v.
+Kieåm tra laïi moät soá moái laép gheùp.
+Kieåm tra bao quaùt toaøn boä maùy.
6. Coâng taùc veä sinh vaø an toaøn khi söû duïng maùy.
+ Sau khi ngöøng söû duïng maùy phaæ laøm saïch maùy .lau chuøi caùc boä phaän bò buïi ñaù baùn baån nhaèm traùnh bò ræ seùt.
+ Thay daàu boâi trôn theo kyø haïn.
+ Khi gia coâng caàn cung caâp ñuû aùnh saùng .
+ Luoân luoân che chaén caùc boä phaän quay nhö ñaù maøi.
TOÅNG KEÁT
Trong suoát quaõng thôøi gian hoïc ôû tröôøng em ñaõ ñöôïc tieáp thu nhieàu kieán thöùc raát boå ích, tuy nhieân nhöõng kieán thöùc aáy chuùng vaãn coøn rôøi raïc , khoâng coù heä thoáng. Cho ñeán hoâm nay, cuøng vôùi ñeà taøi “Thieát keá quy trình coâng ngheä gia coâng baùnh raêng boïc ñuøi cho xe maùy coâng binh vaø tìm hieåu maùy maøi raêng 5B832” em môùi coù dòp ñeå cuûng coá laïi kieán thöùc vaø lieân keát chuùng thaønh moät maûng thoáng nhaát .
Trong luaän vaên naøy em ñaõ khaùi quaùt ñöôïc veà heä thoáng truyeàn ñoäng baùnh raêng, caùc daïng aên khôùp vaø nhöõng öu, nhöôïc ñieåm cuûa töøng loaïi baùnh raêng. Beân caïnh ñoù cuõng ñaït ñöôïc naêng suaát vaø chaát löôïng khi gia coâng baùnh raêng boïc ñuøi thoâng qua vieäc thieát keá quy trình coâng ngheä gia coâng chuùng, tìm hieåu thieát bò gia coâng tinh baèng vieäc tìm hieåu veà maùy maøi raêng 5B832 veà nguyeân lyù, cô caáu ñieàu chænh, cô caáu chaáp haønh v. v.v.
Ñeå hoaøn thaønh ñöôïc luaän vaên naøy, em ñaõ phaûi coá gaéng raát nhieàu, beân caïnh ñoù em ñaõ ñöôïc caùc thaày coâ trong boä moân CHEÁ TAÏO MAÙY vaø thaày PHUØNG CHAÂN THAØNH, nhöõng ngöôøi ñaõ trang bò cho em kieán thöùc töø nhöõng ngaøy ñaàu cho ñeán hoâm nay.
Em xin caûm ôn caùc thaày coâ trong khoa, trong boä moân ñaõ taïo cho em coù ñöôïc ñieàu kieän thuaän lôïi nhaát ñeå hoaøn thaønh luaän vaên naøy.
Em xin caûm ôn caùc caùn boä , coâng nhaân vieân cuûa coâng ty Z756 ñaõ taän tình giuùp ñôõ em veà moïi maët.
Em cuõng xin höùa sau khi toát nghieäp seõ coá gaéng ñem heát khaû naêng cuûa mình phuïc vuï cho mình, gia ñình, xaõ hoäi.
Moät laàn nöõa em xin chaân thaønh caûm ôn.
Thaønh phoá Hoà Chí Minh, ngaøy 17 thaùng 12 naêm 2004.
Sinh vieân thöïc hieän
Haø Quoác Böûu
NGUYEÃN VAÊN DOÁ
TAØI LIEÄU THAM KHAÛO.
PGS-PTS ÑAËNG VAÊN NGHÌN, Th.S LEÂ TRUNG THÖÏC. Höôùng daãn thieát keá ñoà aùn moân hoïc coâng ngheä cheá taïo maùy. Tröôøng ÑHBK Tp.HCM 1992.
PGS-TS NGUYEÃN ÑAÉC LOÄC, PGS-TS LEÂ VAÊN TIEÁN, PGS-TS NINH ÑÖÙC TOÁN, PGS-TS TRAÀN XUAÂN VIEÄT. Soå tay coâng ngheä cheá taïo maùy,taäp 1-2. Nhaø xuaát baûn khoa hoïc kyõ thuaät Haø Noäi 2001.
ÑAËNG VAÊN NGHÌN, PHAÏM NGOÏC TUAÁN, LEÂ TRUNG THÖÏC, NGUYEÃN VAÊN GIAÙP, THAÙI THÒ THU HAØ. Caùc phöông phaùp gia coâng kim loaïi. Nhaø xuaát baûn daòi hoïc quoác gia thaønh phoá Hoà Chí Minh.
NGUYEÃN NGOÏC ÑAØO, TRAÀN THEÁ SAN, HOÀ VIEÁT BÌNH. Cheá ñoä caét gia coâng cô khí . Nhaø xuaát baûn Ñaø Naüng .
PGS-TS TRAÀN VAÊN ÑÒCH. Thieát keá ñoà aùn coâng ngheä cheá taïo maùy. Nhaø xuaát baûn khoa hoïc vaø kyõ thuaät Haø Noäi 2001.
NGUYEÃN TIEÁN THOÏ, NGUYEÃN THÒ XUAÂN BAÅY, NGUYEÃ THÒ CAÅM TUÙ. Kyõ thuaät ño löôøng kieåm tra trong cheá taïo maùy.
TRAÀN HÖÕU QUEÁ. Veõ kyõ thuaät cô khí ,taäp 1-2. Nh2 xuaát baûn giaùo duïc Haø Noäi 1992.
._.
Các file đính kèm theo tài liệu này:
HO3.doc
cocausuada.bak
cocausuada.dwg- hinhdangmay5b832.bak
- hinhdangmay5b832.dwg
- nguyencong7.bak
- nguyencong7.dwg
- SDDM5B832.bak
- SDDM5B832.dwg
- sodothuyluc.bak
- sodothuyluc.dwg
- tientayhuongkinh.bak
- tientayhuongkinh.dwg
- tru.bak
- tru.dwg
- utrucchinh.bak
- utrucchinh.dwg
