Thiết kế phân xưởng sản xuất giấy gói bao chất lượng cao

PhÇn thø nhÊt Më ®Çu I. TÇm quan träng vµ sù ra ®êi cña ngµnh giÊy. Cã thÓ nãi giÊy vµ c¸c s¶n phÈm tõ giÊy ®ãng vai trß hÕt søc quan träng trong mäi lÜnh vùc vµ ho¹t ®éng cña con ng­êi, ®Æc biÖt trong x· héi v¨n minh giÊy kh«ng thÓ thiÕu ®­îc, nã lµ mét trong nh÷ng vËt dông gÇn gòi nhÊt víi con ng­êi. GiÊy ngoµi viÖc sö dông ®Ó cung cÊp ph­¬ng tiÖn ghi chÐp, l­u ch÷ vµ phæ biÕn th«ng tin, nã cßn dïng réng r·i ®Ó bao gãi, lµm vËt liÖu x©y dùng, vËt liÖu c¸ch ®iÖn. Ngoµi nh÷ng øng dông truyÒn thèng ®ã, viÖc sö dông vµ øng dông giÊy, c¸c s¶n phÈm tõ giÊy hÇu nh­ kh«ng cã giíi h¹n, mét sè s¶n phÈm míi ®ang vµ sÏ tiÕp tôc ®­îc kh¸m ph¸, ph¸t triÓn, ®Æc biÖt trong lÜnh vùc ®iÖn, ®iÖn tö. Bªn c¹nh nh÷ng c«ng dông quan träng cña giÊy, th× nghµnh c«ng nghiÖp giÊy cßn t¹o ra nhiÒu viÖc lµm, gãp phÇn n©ng cao ®êi sèng nh©n d©n vµ t¨ng thu nhËp cho mçi quèc gia. Cã thÓ nãi, sù tiÕn bé cña mçi quèc gia, sù v¨n minh cña loµi ng­êi lu«n g¾n chÆt víi sù ph¸t triÓn cña nghµnh giÊy, tøc lµ kh«ng thÓ t¸ch rêi mét nÒn v¨n minh víi sù ®a d¹ng vÒ chñng lo¹i c¸c s¶n phÈm giÊy chÊt lù¬ng cao còng nh­ nh÷ng øng dông kh«ng giíi h¹n cña giÊy. H¬n thÕ n÷a hoµn toµn cã thÓ dïng n¨ng suÊt giÊy, khèi l­îng tiªu thô giÊy tÝnh theo ®Çu ng­êi, ®Ó ®¸nh gi¸ sù ph¸t triÓn cña mçi quèc gia hay cña toµn x· héi. Víi tÇm quan träng nh­ vËy mµ nã ®­îc ra ®êi tõ rÊt sím, ngay tõ rÊt xa x­a, ng­êi Ai cËp cæ ®¹i ®· biÕt lµm nh÷ng tê giÊy viÕt ®Çu tiªn tõ viÖc ®an c¸c líp máng cña c¸c th©n c©y l¹i víi nhau. Nh­ng sù lµm giÊy ®Çu tiªn thùc sù xuÊt hiÖn ë Trung Quèc vµo kho¶ng mét tr¨m n¨m tr­íc c«ng nguyªn. Thêi kú ®ã ng­êi ta ®· biÕt sö dông huyÒn phï cña x¬ sîi tre, nøa hoÆc c©y d©u t»m cho nªn c¸c tÊm phªn b»ng tre nøa ®Ó tho¸t n­íc, vµ h×nh thµnh tê giÊy ­ít, sau ®ã ®­îc ph¬i n¾ng ®Ó cã tê giÊy hoµn thiÖn. Sau vµi thÕ kû, sù lµm giÊy ®· ®­îc ph¸t triÓn ra c¸c khu vùc kh¸c vµ dÇn dÇn lan ra toµn thÕ giíi, ®Çu tiªn lµ sang TriÒu tiªn n¨m 348, sang NhËt n¨m 610, sang Italya n¨m 1270, sang Ph¸p n¨m 1380, sang Anh n¨m 1740, sang B¾c MÜ n¨m 1690. Du nhËp vµo ViÖt nam vµo thÕ kû thø VII cã hai lo¹i giÊy lµ: giÊy mËt h­¬ng vµ giÊy giã, lµm thñ c«ng chÊt l­îng tèt dïng cho vua chóa viÕt v¨n tù l­u tr÷. Cïng víi sù ph¸t triÓn cña KHKT vµ c«ng nghÖ, hiÖn nay nghµnh s¶n xuÊt giÊy lµ mét trong nghµnh kü nghÖ cao, s¶n xuÊt liªn tôc, tù ®éng ho¸ vµ c¬ khÝ ho¸ hÇu nh­ hoµn toµn, tèc ®é m¸y xeo ®¹t tíi 1000 ¸ 2000 m / phót. Bªn c¹nh ®ã ë mét sè quèc gia vµ mét sè vïng vÉn cßn s¶n xuÊt giÊy thñ c«ng do ch­a cã ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn hoÆc duy tr× nghÒ truyÒn thèng d©n téc hay s¶n xuÊt mét sè mÆt hµng giÊy ®Æc biÖt. II. Nghµnh c«ng nghiÖp giÊy thÕ giíi vµ ®«ng ¸. HiÖn nay d©n sè trªn thÕ giíi kho¶ng trªn s¸u tØ ng­êi, møc tiªu thô giÊy b×nh qu©n lµ 45kg / ng­êi, ®øng ®Çu lµ PhÇn lan: 318 kg / ng­êi; Hoa kú: 304 kg / ng­êi; Hµ lan: 303 kg / ng­êi; Thuþ ®iÓn: 240 kg / ng­êi; NhËt b¶n: 227 kg / ng­êi; n­íc tiªu thô Ýt nhÊt lµ Togo vµ Mali lµ d­íi 1 kg / ng­êi (theo sè liÖu n¨m 1992). S¶n l­îng giÊy carton: 233,2 triÖu tÊn / n¨m trong ®ã: giÊy in b¸o 32 triÖu tÊn, giÊy in viÕt 63 triÖu tÊn carton 57,6 triÖu tÊn. Quèc gia s¶n xuÊt nhiÒu giÊy nhÊt lµ MÜ 69,5 triÖu tÊn / n¨m; NhËt 26,8 triÖu tÊn / n¨m; Cana®a: 16,6 triÖu tÊn / n¨m; Trung quèc 13,3 triÖu tÊn / n¨m. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y møc t¨ng tr­ëng trung b×nh cña toµn nghµnh lµ 3% (riªng khu vùc Ch©u ¸ Th¸i B×nh D­¬ng ®¹t 6% / n¨m). Theo dù ®o¸n cña c¸c nhµ nghiªn cøu tõ nay ®Õn n¨m 2005, møc t¨ng tr­ëng cña thÕ giíi sÏ ®¹t 2,7% / n¨m, vÒ s¶n phÈm giÊy c¸c lo¹i ®¹t 4 ¸ 5% / n¨m. Møc tiªu thô trung b×nh sÏ ®¹t h¬n 45 kg / ng­êi / n¨m víi sù ph©n bè: + B¾c Mü: 294 kg / ng­êi / n¨m + T©y ¢u: 166 kg kg / ng­êi / n¨m + NhËt: 233 kg / ng­êi / n¨m + C¸c n­íc cßn l¹i 13 kg / ng­êi / n¨m. Bªn c¹nh sù c¶i tiÕn vÒ c«ng nghÖ, m¸y mãc thiÕt bÞ còng kh«ng ngõng ®­îc hiÖn ®¹i ho¸ vÒ mäi mÆt. Ngµy nay ®· cã nh÷ng m¸y xeo giÊy b¸o cã khæ réng, l­íi réng 9,15m, tèc ®é ®¹t 700m / phót, c«ng suÊt 150 ngµn tÊn / n¨m. N»m trong sù vËn ®éng, chuyÓn m×nh m¹nh mÏ cña c«ng nghiÖp giÊy thÕ giíi. Khu vùc Ch©u ¸ vµ c¸c n­íc vïng §«ng ¸ víi d©n sè 3,5 tØ ng­êi chiÕm 53,8% d©n sè thÕ giíi, ®· vµ ®ang cã nh÷ng chuyÓn biÕn t¨ng c¶ vÒ chÊt l­îng vµ sè l­îng s¶n phÈm (hiÖn t¹i s¶n xuÊt ®­îc 53,6 triÖu tÊn / n¨m, tiªu thô 58,6 triÖu tÊn / n¨m vµ c¸c møc tiªu thô b×nh qu©n tÝnh theo ®Çu ng­êi lµ 19,2 kg / ng­êi / n¨m). C¸c n­íc §«ng ¸ gåm: Phi lÝp, §µi loan, Th¸i lan, Lµo, C¨m pu chia, MiÕn ®iÖn, Malaysia, Indonexia, Trung quèc, B¾c triÒu tiªn. D©n sè kho¶ng hai tû ng­êi møc tiªu thô b×nh qu©n theo ®Çu ng­êi 1992: + NhËt b¶n: 233 kg. + §µi loan: 158,7 kg. + Hµn Quèc: 19,2 kg. + Trung quèc: 13kg. + Indonexia: 16 kg. + Th¸i lan: 18,3 kg. + ViÖt nam: 3,4 kg. N¨ng lùc s¶n xuÊt cña c¸c n­íc kh«ng ngõng t¨ng trong vßng m­êi n¨m trë l¹i ®©y, Th¸i lan ®· ®Çu t­ ph¸t triÓn 6 lÇn vÒ bét vµ giÊy (1995). Trung quèc ®· v­ît lªn ®øng thø t­ trªn thÕ giíi vÒ s¶n l­îng giÊy (13,3 triÖu tÊn/ n¨m) sau MÜ (69,5 triÖu tÊn), NhËt (26,8 triÖu tÊn) vµ Cana®a (16,6 triÖu tÊn). Trõ mét sè n­íc nh­ NhËt, Trung quèc cßn l¹i hÇu hÕt c¸c n­íc §«ng ¸ ®Òu ph¶i nhËp thªm mét l­îng lín giÊy, carton vµ bét giÊy ®Ó s¶n xuÊt. III. Thùc tr¹ng vµ triÓn väng ngµnh CN giÊy ViÖt nam. ViÖt nam hiÖn cã ngµnh c«ng nghiÖp giÊy yÕu kÐm, víi møc tiªu thô thÊp nhÊt thÕ giíi. HiÖn nay cã 95 nhµ m¸y lín nhá, trong ®ã cã 9 nhµ m¸y cã quy m« trªn 10.000 tÊn / n¨m (chiÕm 60% s¶n l­îng). Cßn l¹i ®Òu cã s¶n l­îng 3,4 kg / ng­êi / n¨m (Ch©u ¸ lµ 20kg, thÕ giíi lµ 95 kg). C¸c mÆt hµng s¶n xuÊt chñ yÕu lµ giÊy b¸o, in, viÕt, b×a hép, bao gãi, vÖ sinh, ®¹t chÊt l­îng trung b×nh. L­îng giÊy nhËp chiÕm 20 ¸ 30% nhu cÇu kho¶ng 60.000 ¸ 80.000 tÊn/ n¨m. L­îng giÊy xuÊt khÈu rÊt nhá , trung b×nh lµ 4.000 tÊn / n¨m sang Th¸i lan, Lµo chñ yÕu do môc ®Ých trao ®æi th­¬ng m¹i h¬n lµ më réng thÞ tr­êng. * Nh÷ng nguyªn nh©n tån t¹i chñ yÕu ®­îc ®¸nh gi¸ vµ tæng kÕt nh­ sau: - XuÊt ph¸t tõ mét nÒn kinh tÕ kÐp ph¸t triÓn kÐo dµi, thu nhËp quèc d©n thÊp do ®ã møc tiªu dïng còng thÊp. - §a sè c¸c thiÕt bÞ ®· qu¸ l¹c hËu vµ lçi thêi trªn 20 ¸ 30 n¨m kh«ng ®­îc ®Çu t­ c¶i t¹o, thiÕu c©n ®èi thiÕu ®ång bé. - Nguån nguyªn liÖu kh«ng æn ®Þnh kÐo dµi. - H¹ tÇng c¬ së kÐm ¶nh h­ëng ®Õn viÖc cung cÊp nguyªn nhiªn, vËt liÖu, vµ vËn chuyÓn. - Bé m¸y qu¶n lý, nh©n sù cång kÒnh, kÐm hiÖu qu¶, tr×nh ®é ®a sè cÊp qu¶n lý thÊp. - Kh«ng cã kÕ ho¹ch ph¸t triÓn dµi h¹n thùc sù cho ngµnh. - C¸c chÝnh s¸ch ®Çu t­ c¶i t¹o, ®æi míi c«ng nghÖ qu¸ phøc t¹p, r­êm rµ, tèn kÐm. * §¸nh gi¸ kh¶ n¨ng ph¸t triÓn ë møc cao nhÊt cña c¸c nhµ m¸y: 1.B·i b»ng: 200.000 tÊn / n¨m, t¨ng 145.000 tÊn / n¨m. 2.T©n mai: 115.000 tÊn / n¨m, t¨ng 77.000 tÊn / n¨m. 3.§ång nai: 130.000 tÊn / n¨m, t¨ng 110.000 tÊn / n¨m. 4.C¸c nhµ m¸y kh¸c: 200.000 tÊn / n¨m, t¨ng 100.000 tÊn / n¨m. Tæng c«ng suÊt cña c¸c nhµ m¸y hiÖn nay cã kh¶ n¨ng ph¸t triÓn trong toµn ngµnh lªn kho¶ng 650.000 tÊn / n¨m, t¨ng gÊp 3 lÇn so víi hiÖn nay. * TriÓn väng: - Ba môc tiªu lín, tæng qu¸t ph¸t triÓn ngµnh giÊy ®Õn n¨m 2010. 1. §æi míi vµ hiÖn ®¹i ho¸ c«ng nghÖ kÕt hîp hµi hoµ gi÷a ®Çu t­ chiÒu s©u, më réng c¸c c¬ së hiÖn cã vµ ph¸t triÓn vïng nguyªnliÖu, gi÷a nhu cÇu tiªu dïng vµ s¶n xuÊt, xuÊt nhËp khÈu t¨ng, n¨ng lùc s¶n xuÊt vÒ s¶n l­îng vµ chÊt l­îng, t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña s¶n phÈm. 2. B¶o vÖ m«i sinh, m«i tr­êng. 3. Khai th¸c ph¸t triÓn c¸c nguån nh©n lùc, s¶n xuÊt tho¶ m·n 85% - 95% vÒ c¸c lo¹i giÊy chñ yÕu phæ th«ng vµ tõng b­íc tham gia héi nhËp vµo khu vùc vµ thÕ giíi. Tæng s¶n l­îng giÊy n¨m 2010 lµ: 1.050.000 tÊn. Trong ®ã: - GiÊy v¨n ho¸: 370.000 tÊn, chiÕm 35%. - GiÊy bao b×: 630.000 tÊn, chiÕm 60%. - C¸c lo¹i giÊy kh¸c: 50.000 tÊn, chiÕm 5%. * BiÖn ph¸p thùc hiÖn: chia lµm ba giai ®o¹n. + Giai ®o¹n 1: 1996 - 2000 TËp chung ®Çu t­ chiÒu s©u, më réng nh»m gia t¨ng nhanh vÒ s¶n l­îng vµ h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm. TiÕn hµnh c¸c dù ¸n ®Çu t­ trång rõng. Trong giai ®o¹n nµy thÞ tr­êng ®ang chÊp nhËn nh÷ng s¶n phÈm th«ng th­êng, chÊt l­îng trung b×nh, s¶n l­îng kh«ng qu¸ cao. Nh­ng n¨ng lùc s¶n xuÊt lóc nµy rÊt h¹n chÕ, c«ng nghÖ l¹c hËu víi ®Þnh møc tiªu hao nguyªn, nhiªn vËt liÖu cao lµ mét nh­îc ®iÓm c¬ b¶n. T¨ng s¶n l­îng sÏ t¨ng n¨ng xuÊt lao ®éng, gi¶m c¸c ®Þnh møc tiªu hao, do ®ã cã thÓ gi¶m gi¸ b¸n nh»m c¹nh tranh chiÕm lÜnh thÞ tr­êng trong n­íc. + Giai ®o¹n 2: 2001 - 2005. §Çu t­ chiÒu s©u, t¨ng chÊt l­îng, c©n ®èi n¨ng lùc s¶n xuÊt bét vµ giÊy ®¶m b¶o kh¶ n¨ng linh ho¹t, ®a d¹ng ho¸ mÆt hµng. TËp chung ®­a c¸c dù ¸n x©y dùng míi vµo ho¹t ®éng sau n¨m n¨m ph¸t triÓn thu nhËp vµ nhu cÇu tiªu thô sÏ t¨ng nhanh, ®Æc biÖt lµ kÝch thÝch khuynh h­íng tiªu thô phong phó ®a d¹ng vÒ c«ng dông, chÊt l­îng cao, gi¸ thµnh h¹. C¶i tiÕn chÊt l­îng chÝnh lµ chiÕn l­îc marketing ®Ó cñng cè vÞ chÝ chiÕm gi÷ trªn thÞ tr­êng trong n­íc. + Giai ®o¹n 3: 2006 - 2010. Hoµn thiÖn ®Çu t­ chiÒu s©u ®Ó ®æi míi c«ng nghÖ vµ ph¸t triÓn s¶n xuÊt. TiÕp tôc ®Çu t­ c¸c dù ¸n më réng tiÕp theo cña c¸c c«ng tr×nh x©y míi, nh»m gia t¨ng s¶n l­îng. §©y lµ giai ®o¹n ph¸t triÓn c¶ vÒ sè l­îng vµ chÊt l­îng. Sù hoµ nhËp vµo nÒn kinh tÕ chung cña thÕ giíi sÏ ¶nh h­ëng râ nÐt trong xu h­íng tiªu thô ë giai ®o¹n nµy. Sù ph¸t triÓn sÏ ph¶i bao gåm c¶ l­îng vµ chÊt, cã tr×nh ®é kü thuËt cao hiÖu qu¶ h¬n. * §Çu t­ chiÒu s©u vµ më réng. §¬n vÞ tÝnh : TÊn/N¨m 1996 - 2000 2001 - 2005 2006 – 2010 Bét GiÊy Bét GiÊy Bét GiÊy B·i b»ng 148.000 100.000 148.000 170.000 218.000 200.000 T©n mai 65.000 58.000 75.000 65.000 125.000 115.000 §ång nai 18.000 30.000 68.000 50.000 118.000 110.000 Ngoµi ra c¸c nhµ m¸y trong tæng c«ng ty còng thùc hiÖn c¸c dù ¸n c¶i t¹o, n©ng cÊp, nh­ng víi s¶n l­îng nhá h¬n cô thÓ lµ 6 nhµ m¸y trùc thuéc nh­: ViÖt tr×, B×nh an, Hoµng v¨n thô, Hoµ b×nh, V¹n ®iÓm. SÏ gia t¨ng thªm 50.000 tÊn. ViÖc klhai th¸c chiÒu s©u vµ më réng c¸c nhµ m¸y giÊy hiÖn cã sÏ cã nh÷ng ­u ®iÓm sau: - Gi¶m chi phÝ ®Çu t­ c¬ së h¹ tÇng, do ®ã tØ suÊt ®Çu t­ thÊp. - Gi¶m thêi gian ®Çu t­, do ®ã thêi gian thu håi vèn vµ cã l·i nhanh. - TËn dông ®­îc lao ®éng cã s½n, gi¶m chi phÝ thu hót lao ®éng, c¸n bé kü thuËt vµ c¸c chi phÝ t¹o dùng cuéc sèng ban ®Çu. Nh­îc ®iÓm c¬ b¶n lµ khi ®Çu t­ chiÒu s©u lµ sù h¹n chÕ quy m« ph¸t triÓn vµ tÝnh æn ®Þnh, ®ång bé vµ kÕ ho¹ch ®iÒu phèi th­êng phøc t¹p. Tuy nhiªn nh÷ng lîi Ých c¨n b¶n lµ cã l·i nhanh, thêi gian thi c«ng ng¾n, Ýt vèn ®Çu t­. Lµ nh÷ng yÕu tè lu«n ®­îc nh÷ng nhµ ®Çu t­ coi träng hµng ®Çu. * §Çu t­ x©y míi. §Þa ®iÓm S¶n l­îng theo thiÕt kÕ S¶n l­îng më r«ng giai ®o¹n sau MÆt hµng Thanh ho¸ 50.000 100.000 B×a hép, bao gãi Kontum 50.000 200.000 B×a hép, giÊy viÕt Long thµnh 150.000 200.000 B×a hép, bao gãi, giÊy viÕt L©m ®ång 150.000 300.000 Bao gãi xi m¨ng Hoµ b×nh míi 100.000 200.000 Bao gãi xi m¨ng CÇn th¬ 50.000 100.000 B×a hép, bao gãi, giÊy b¸o * BiÖn ph¸p: - T×m ®èi t¸c tµi trî chÝnh cho dù ¸n. - Mêi t­ vÊn n­íc ngoµi thÈm ®Þnh ®Çu t­ kü thuËt. - §èi t¸c vµ tæng c«ng ty giÊy sÏ lùa chän c¸c h×nh thøc hîp t¸c hoÆc kinh doanh. * Quy ho¹ch vïng nguyªn liÖu: §èi víi ViÖt nam nguyªn liÖu th« chñ yÕu thÝch hîp cho s¶n xuÊt bét giÊy lµ nh÷ng lo¹i c©y ng¾n ngµy, mäc nhanh nh­: luång, vÇu, tre, nøa, ... Nh÷ng c©y thuéc hä tre nøa cã chu kú khai th¸c 3 - 4 n¨m cho x¬ sîi trung b×nh, chóng lµ nh÷ng nguyªn liÖu tèt sau c©y th«ng ®Ó s¶n xuÊt giÊy bao gãi, giÊy in, viÕt, b×a hép carton ... C©y th©n gç nh­: b¹ch ®µn, ch¸m, bå ®Ò, mì, ... thuéc hä gç l¸ réng. Gç l¸ kim nh­: th«ng hai, ba l¸ ®ang ®­îc sö dông víi sè l­îng kh«ng nhiÒu v× lµ lo¹i c©y cã tèc ®é t¨ng tr­ëng chËm, viÖc trång rõng h¹n chÕ. §Ó s¶n xuÊt ®­îc 1,2 triÖu tÊn giÊy nh­ kÕ ho¹ch cÇn mét khèi l­îng lín nguyªn liÖu bao gåm: Gç l¸ kim: 200.000 m3 / n¨m. Gç l¸ réng: 1400.000 m3 / n¨m. Tre nøa: 2000.000 tÊn / n¨m. PhÕ liÖu: 500.000 tÊn / n¨m. Quy ho¹ch rõng cho nguyªn liÖu giÊy: - Khu trung t©m b¾c bé: 65.000 ha gåm: tre, nøa, bå ®Ò, b¹ch ®µn. - B¾c khu 4 cò: 50.000 ha gåm: luång. - T©y B¾c cò: 50.000 ha gåm: tre, nøa, b¹ch ®µn. - T©y nguyªn: 100.000 ha gåm: Th«ng hai, ba l¸, tre, nøa, b¹ch ®µn. - §«ng nam bé: 65.000 ha. HiÖn nay, t×nh tr¹ng hÉng hôt vµ hiÕm hoi vÒ lao ®éng kü thuËt trong ®éi ngò c¬ cÊu nh÷ng ng­êi lµm giÊy ë mäi tr×nh ®é lµ mét thùc tÕ ®¸ng quan t©m. Bëi sù phån vinh cña mçi quèc gia, sù thµnh ®¹t cña tõng ngµnh nghÒ phô thuéc vµo sù ch¨m lo nguån nh©n lùc ®­îc chuyªn m«n ho¸. Sù c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc ®ßi hái nguån nh©n lùc cã tr×nh ®é kü thuËt cao, cã kh¶ n¨ng tiÕp cËn vµ n¾m b¾t c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, kü thuËt tiªn tiÕn. Gi¸o dôc ®µo t¹o cßn ph¶i tÝnh ®Õn vµ coi träng c¶ ba mÆt: quy m«, chÊt l­îng vµ hiÖu qu¶. §µo t¹o ph¶i xuÊt ph¸t tõ thùc tÕ s¶n xuÊt vµ g¾n liÒn víi s¶n xuÊt. §µo t¹o lµ tr¸ch nhiÖm cña toµn ngµnh, tr­íc tiªn lµ cña c¸c nhµ tr­êng, viÖn vµ c¸c trung t©m nghiªn cøu chuyªn ngµnh. Muèn x©y dùng ®Êt n­íc chóng ta ph¶i cã vèn mµ vèn tr­íc hÕt lµ trÝ thøc. Tãm l¹i, xuÊt ph¸t tõ mét nÒn kinh tÕ ®ang ph¸t triÓn; mét ngµnh c«ng nghiÖp giÊy l¹c hËu, viÖc ®Þnh h­íng chiÕn l­îc ph¸t triÓn ngµnh giÊy ®Õn n¨m 2010 trong vßng 10 n¨m tíi lµ t¹o ra b­íc ngoÆt, c¸ch m¹ng trong ®Çu t­, ®æi míi thiÕt bÞ, con ng­êi, kÓ c¶ qu¶n lý vµ ®µo t¹o cho mét ngµnh giÊy míi hoµ nhËp vµ tiÕn kÞp thÕ giíi. PhÇn thø hai LËp luËn kinh tÕ vµ chän ®Þa ®iÓm x©y dùng I. LËp luËn kinh TÕ. Víi mét vai trß cùc kú quan träng trong nÒn kinh tÕ quèc d©n. Nã kh«ng nh÷ng phôc vô cho häc tËp, khoa häc kü thuËt mµ nã cßn lµ mét mÆt hµng xuÊt khÈu ®em l¹i lîi nhuËn kh¸ cao. §Æc ®iÓm cña ngµnh c«ng nhiÖp giÊy lµ vèn ®Çu t­ x©y dùng nhµ m¸y nhá, thu nhËp lín, thêi gian thu håi vèn ®Çu t­ nhanh. V× vËy ®©y lµ ngµnh cã kh¶ n¨ng mang l¹i lîi nhuËn c¬ b¶n cho ®Êt n­íc, gãp phÇn c¶i thiÖn ®êi sèng nh©n d©n. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y ngµnh c«ng nghiÖp giÊy ®· cã nh÷ng b­íc nh¶y vät (t¨ng 3% / n¨m ), cã nh÷ng n¬i ®¹t tíi 6% / n¨m (khu vùc Ch©u ¸ Th¸i b×nh d­¬ng). Nguyªn nh©n cña sù gia t¨ng nµy cã thÓ gi¶i thÝch: + Sù t¨ng tr­ëng cña nÒn kinh tÕ thÕ giíi. + Sù bïng næ th«ng tin qu¶ng c¸o, in Ên, sao chÐp vµ l­u gi÷ ngµy cµng t¨ng. + Ho¹t ®éng v¨n ho¸ gi¸o dôc ngµy cµng ph¸t triÓn. + Sù ph¸t triÓn cña ngµnh du lÞch, dÞch vô, th­¬ng m¹i cïng víi sù ph¸t triÓn cña ngµnh giÊy thÕ giíi, ngµnh giÊy ViÖt nam còng cã nh÷ng biÕn ®æi s©u s¾c. Trong vßng 3 n¨m trë l¹i ®©y ®· n©ng møc tiªu thô giÊy tõ 3kg lªn 5kg / ng­êi / n¨m. Víi nh÷ng môc tiªu lín cña ngµnh giÊy lµ tíi n¨m 2010 lµ ®¹t møc tiªu thô 13 - 20 kg giÊy / ng­êi / n¨m. S¶n xuÊt trong n­íc ®¸p øng 25 - 90 % nhu cÇu trong n­íc. Víi tæng s¶n l­îng 1,05 triÖu tÊn / n¨m. Ngµnh giÊy ®· ®Ò ra 3 môc tiªu lín ®Ó ph¸t triÓn ngµnh giÊy ®Õn n¨m 2010, ®­îc chia lµm 3 giai ®o¹n thùc hiÖn ®Õn nay ®ang tiÕn triÓn rÊt tèt. Tæng c«ng ty giÊy ®· ­u tiªn më réng vµ n©ng c«ng suÊt cho mét sè nhµ m¸y lín nh­: B·i b»ng, §ång nai, T©n nai. Vµ ®· khëi c«ng x©y dùng mét sè nhµ m¸y míi: + Thanh ho¸ giai ®o¹n I 50.000 tÊn / n¨m. + Kontum giai ®o¹n I 50.000 tÊn / n¨m. + CÇn th¬ giai ®o¹n I 50.000 tÊn / n¨m. + Long thµnh giai ®o¹n I 150.000 tÊn / n¨m. + L©m ®ång giai ®o¹n I 150.000 tÊn / n¨m. Víi nhiÖm vô thiÕt kÕ ®­îc giao: ThiÕt kÕ nhµ m¸y s¶n xuÊt giÊy bao gãi, n¨ng xuÊt 200.000 tÊn / n¨m. §iÒu nµy hoµn toµn phï hîp víi toµn c¶nh trong n­íc vµ chiÕn l­îc ph¸t triÓn cña toµn ngµnh. II. Chän ®Þa ®iÓm x©y dùng. Muèn x©y dùng mét nhµ m¸y bÊt kú nµo, ngoµi viÖc n¾m râ nhu cÇu cña thÞ tr­êng th× viÖc chän ®Þa ®iÓm x©y dùng lµ hÕt søc quan träng, nã gãp phÇn vµo viÖc ph©n vïng kinh tÕ, lao ®éng vµ d©n c­. Nh÷ng yªu cÇu tèi thiÓu cña viÖc lùa chän ®Þa ®iÓm x©y dùng lµ nhµ m¸y ph¶i ®Æt gÇn khu nguyªn liÖu, ®¶m b¶o cho sù ho¹t ®éng liªn tôc cña nhµ m¸y. Ngoµi ra nhµ m¸y ph¶i ®Æt gÇn n¬i tiªu thô s¶n phÈm, gÇn nguån nh©n lùc, n»m trong khu liªn hiÖp c«ng nghiÖp. MÆt kh¸c nhµ m¸y ph¶i n»m trong chiÕn l­îc, quy ho¹ch l©u dµi cña nhµ n­íc. Phï hîp víi chiÕn l­îc ph¸t triÓn cña ngµnh giÊy ®Õn n¨m 2010 lµ më réng mét sè nhµ m¸y lín vµ x©y dùng míi mét sè nhµ m¸y, nh»m ®¸p øng nhu cÇu trong n­íc. Víi ®Ò tµi thiÕt kÕ nhµ m¸y s¶n xuÊt giÊy bao gãi chÊt l­îng cao, n¨ng suÊt 200.000 tÊn / n¨m. Vµ lµ mét sinh viªn cña ngµnh giÊy t«i chän ®Þa ®iÓm x©y dùng t¹i Ba V× - Hµ T©y Víi ®Þa ®iÓm ®ã cã nh÷ng ­u ®iÓm sau: * VÞ trÝ ®Þa lý: - VÞ trÝ nµy gÇn ®­êng quèc lé. - N»m c¹nh s«ng Hång. ThuËn lîi cho nguån n­íc cÊp vµ n­íc th¶i. - Vïng nguyªn liÖu dåi dµo. - C¸ch Hµ néi 40 km vÒ phÝa Nam. III. LËp luËn chän d©y chuyÒn vµ thuyÕt minh d©y chuyÒn. D©y truyÒn s¶n xuÊt ®­îc lùa chän dùa trªn c¬ së mÆt hµng cÇn s¶n xuÊt, nguyªn liÖu vµ n¨ng suÊt cña nhµ m¸y. Theo nhiÖm vô thiÕt kÕ mét nhµ m¸y s¶n xuÊt giÊy bao gãi- chÊt l­îng cao, n¨ng suÊt 200.000 tÊn / n¨m, tiªu chuÈn chÊt l­îng nh­ sau: (Tiªu chuÈn ngµnh sè 24 TCN 69 - 2000). - §Þnh l­îng 80 g m2. - ChØ sè xÐ (kh«ng nhá h¬n): + ChiÒu däc 6,4 m N. m2 / g + ChiÒu ngang 8,1 m N. m2 / g - §é dµi ®øt (kh«ng nhá h¬n): + ChiÒu däc 5.500 m. + ChiÒu ngang 3.000 m. - §é hót n­íc Cobb60 30 g / m2. - §é Èm 7 ± 2 %. - §é nghiÒn 28 0SR. - Nguyªn liÖu: Bét Kraf nhËp ngo¹i §Ó ®¶m b¶o ®é bÒn cña tê giÊy t«i chän ph­¬ng thøc nghiÒn nhuyÔn thí võa. §Ó t¨ng hiÖu qu¶ kinh tÕ cã sö dông keo nhùa th«ng. §Ó ®¶m b¶o n¨ng suÊt chän lo¹i m¸y xeo l­íi ®«i dïng ®Ó s¶n xuÊt giÊy bao gãi. * V× d©y chuyÒn nµy cã nh÷ng ­u ®iÓm sau: - Yªu cÇu ®Çu t­ kinh tÕ kh«ng cao qu¸. - DÔ tù ®éng ho¸ trong vËn hµnh. - Tèc ®é m¸y cao (n¨ng suÊt cao) - Sµng sö dông trong nhµ m¸y lµ sµng ¸p lùc ly t©m. Lo¹i sµng nµy cã hiÖu suÊt, n¨ng suÊt cao, gi¸ thµnh phï hîp. MÆt hµng s¶n xuÊt cã chØ tiªu 0SR cô thÓ nªn chän ®ång bé lo¹i m¸y nghiÒn c«n MKHO4 v× lo¹i m¸y nµy cã n¨ng suÊt nghiÒn lín. B¬m sö dông trong qu¸ tr×nh vËn chuyÓn bét dïng b¬m ly t©m v× nã cã n¨ng suÊt cao, dÔ vËn hµnh söa ch÷a. §Ó ®¶m b¶o vÖ sinh m«i tr­êng chän d©y chuyÒn s¶n xuÊt khÐp kÝn, bét giÊy ®· qua xö lý nghiÒn ®­îc ®­a vµo bÓ chøa. BÓ nµy cung cÊp cho toµn bé m¸y xeo. Do yªu cÇu cña mÆt hµng nªn nång ®é bét lªn l­íi lµ 0,4%. Do ®ã ta ph¶i pha lo·ng bét. ë ®©y ta dïng n­íc d­íi l­íi ®Ó pha lo·ng bét. Sau khi pha lo·ng bét song bét ®­îc tiÕp tôc ®­a ®Õn bé phËn läc c¸t. HÖ thèng nµy gåm 3 cÊp läc c¸t h×nh c«n. Do ®ã tæn thÊt rÊt nhá (0,1%). Sau ®ã bét ®­îc ®­a ®Õn sµng tinh ®Ó lo¹i bá phÇn xenluloza th«, cã kÝch th­íc lín tæn thÊt kh©u nµy lµ (1 ¸ 5%). T¹i ®©y sµng ¸p lùc lo¹i nµy lµm lu«n nhiÖm vô ph¸ bät ch©n kh«ng, sau ®ã bét ®­îc ®­a tíi hßm phun ¸p løc, t¹i ®©y dïng lo¹i “hßm phun ¸p lùc lo¹i kÝn”. Tõ hßm phun, bét ®­îc phun lªn l­íi ®«i, ®­îc tho¸t n­íc ®Òu trªn c¶ hai l­íi do ®ã nã t¹o ra tê giÊy cã hai mÆt nh½n nh­ nhau. Nhê hÖ thèng (suÊt ®ì, hßm hót ch©n kh«ng, trôc bông). Sau khi qua l­íi bét ®­îc h×nh thµnh tê giÊy ­ít cã ®é kh« b¾t buéc lµ 18 - 20 %. GiÊy ­ít ra m¸y xeo l¹i ®­îc ®­a vµo hÖ thèng Ðp, hÖ thèng nµy nh­ sau: (Ðp ch©n kh«ng, Ðp th­êng, Ðp l¸ng). GiÊy sau khi Ðp sÏ cã ®é kh« lµ 34 ¸ 40 %. BÒ mÆt nh½n h¬n, c¸c s¬ sîi tiÕp tôc sÝt sao h¬n. Sau ®ã ®Ó ®¹t ®é kh« theo yªu cÇu th× ta ph¶i cho giÊy ®i qua bé phËn sÊy, bé phËn nµy chia lµm 3 tæ: + Tæ ®Çu cã t¸c dông lµm t¨ng nhiÖt ®é. + Tæ gi÷a cã t¸c dông gi÷ nhiÖt cè ®Þnh. + Tæ cuèi cã t¸c dông lµm l¹nh. Trong mçi tæ l¹i cã c¸c l« sÊy ®­îc s¾p xÕp mét c¸ch hîp lý. NhiÖt sÊy ë ®©y ta dïng nhiÖt cña h¬i b·o hoµ. Sau khi sÊy giÊy ®¹t ®é kh« theo yªu cÇu vµ ®­îc ®­a ®Õn bé phËn Ðp quang, t¹i bé phËn nµy bÒ mÆt giÊy ®­îc nh½n bãng h¬n. Sau ®ã ®­îc cuén l¹i vµ c¾t quËn theo yªu cÇu cña kh¸ch hµng. PhÇn thø ba C¬ së lý thuyÕt céng nghÖ s¶n xuÊt giÊy I. Nguyªn liÖu. Nguyªn liÖu chñ yÕu ®Ó s¶n xuÊt giÊy lµ bét Xenluloza. Trong bét Xenluloza bao gåm: Xenluloza, Hªmixenlulo vµ mét phÇn lignin, ...Xenlulo lµ mét c¸cbon hy®rat. C«ng thøc ph©n tö (C6H10O5)n víi n lµ ®é trïng hîp cã gi¸ trÞ tõ 500 ¸ 1.000 tuú tõng lo¹i nguyªn liÖu kh¸c nhau, n cµng cao th× ®é bÒn cña vËt liÖu xenlulo cµng lín, sù gi¶m møc ®é trïng hîp d­íi mét møc nµo ®ã sÏ lµm gi¶m gi¸ trÞ ®é bÒn cña giÊy thµnh phÈm. C«ng thøc ho¸ häc Thµnh phÇn chÝnh trong bét xenluloza lµ xenlulo, cßn mét phÇn lµ hemixnlulo. So víi xenlulo th× hemixenlulo cã cÊu t¹o rÊt phøc t¹p, trong ®ã c¸c ®¬n vÞ m¾t xÝch lµ c¸c anhydro cña c¸c lo¹i sacarit kh¸c nhau. §ã lµ ®ång ph©n tËp thÓ cña c¸c hexa, pentoza vµ c¸c dÉn suÊt cña axit ñonic. Hemixenlulo cã khèi l­îng ph©n tö nhá nªn dÔ bÞ thuû ph©n trong m«i tr­êng kiÒm, v× vËy ng­êi ta dïng nã lµm nguyªn liÖu cho chÕ biÕn ho¸ häc. Nh­ng víi s¶n xuÊt giÊy th× cã t¸c dông t¨ng sù tr­¬ng në cña s¬ sîi t¹o ®iÒu kiÖn cho sù h×nh thµnh tê giÊy cã ®é bÒn cao. Lignin cã cÊu t¹o tõ c¸c khung m¾t xÝch phenyl propan (mét phÇn nhá lignin cßn l¹i sau khi röa vµ tÈy). Lignin lµ phÇn kh«ng cÇn thiÕt ®èi víi sù h×nh thµnh tê giÊy chÊt l­îng tèt. Do vËy trong qu¸ tr×nh chÕ biÕn ta cè g¾ng lo¹i bá lignin; lignin lµm cho tê giÊy cã mµu tèi, biÕn chÊt khi b¶o qu¶n. Bét xenluloza chñ yÕu ®­îc s¶n xuÊt tõ gç, ®©y lµ nguyªn liÖu kh¸ dåi dµo x¬ sîi xenlulo. HiÖn t¹i gç cung cÊp 93 ¸ 95% nhu cÇu x¬ sîi xenlulo cho s¶n xuÊt giÊy. Ngoµi bét xenlulo tõ gç, giÊy cßn ®­îc s¶n xuÊt tõ c¸c nguån kh¸c nh­: r¬m, r¹, tre, nøa, vÇu, ... vµ giÊy lo¹i (ë ViÖt nam hµng n¨m thu håi kho¶ng 150. 000 tÊn giÊy lo¹i t­¬ng øng víi s¶n l­îng gç khai th¸c 100 ngh×n ha rõng). §©y còng lµ mét h­íng ®¸ng chó ý hiÖn nay khi mµ nguån gç thiªn nhiªn ®ang dÇn c¹n kiÖt vµ vÊn ®Ò m«i tr­êng cµng trë nªn cÊp thiÕt h¬n bao giê hÕt, nã cã t¸c ®éng ®Õn gi¸ thµnh giÊy s¶n xuÊt ra. §Ó x¬ sîi cã Ých cho viÖc lµm giÊy, chóng ph¶i ®­îc sö lý ®Ó thÝch nghi víi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt tøc lµ kh¶ n¨ng lµm thµnh tê giÊy ®ång ®Òu, ph¸t triÓn c¸c mèi liªn kÕt bÒn v÷ng gi÷a c¸c x¬ sîi, gi÷a c¸c ®iÓm tiÕp xóc. Qu¸ tr×nh nghiÒn vµ ®¸nh bét cã thÓ lo¹i bá nh÷ng thµnh phÇn cã h¹i cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt giÊy (®­îc tr×nh bµy ë phÈn lý thuyÕt nghiÒn). Cho phÐp x¬ sîi xenlulo ®­îc hydrat ho¸, tr­¬ng në, t¨ng tÝnh mÒm dÎo vµ kh¶ n¨ng liªn kÕt cña chóng. Ngoµi tÝnh n¨ng tù nhiªn, x¬ sîi xenlulo cßn ®ãng mét vai trß quan träng lµ: Qu¸ tr×nh h×nh thµnh giÊy x¶y ra trong m«i tr­êng n­íc, x¬ s¬i ®­îc hÊp thô n­íc nhanh vµ ph©n t¸n dÔ dµng trong huyÒn phï bét n­íc, khi x¬ sîi ­ít ®­îc nhãm l¹i víi nhau trong lóc vËn hµnh ®Ó h×nh thµnh tê giÊy th× mèi liªn kÕt ®­îc xóc tiÕn b»ng c¸ch thu hót c¸c ph©n tö n­íc l¹i víi nhau vµ ®èi víi nhãm OH- bÒ mÆt cña xenlulo liªn kÕt víi nhau b»ng liªn kÕt hydro trong khi c¸c x¬ sîi riªng lÎ cã ®é bÒn kÐo cao th× c¸c th«ng sè ®é bÒn giÊy phô thuéc vµo liªn kÕt gi÷a c¸c x¬ sîi, sù nghiÒn bét, ®¸nh bét cã xu h­íng lµm gi¶m ®é bÒn liªn kÕt. HÇu hÕt c¸c s¶n xuÊt giÊy ®Òu sö dông chÊt phô gia phi xenlulo th× kh¶ n¨ng hÊp thô vµ gi÷ l¹i nhiÒu thø nguyªn liÖu thay ®æi lµ rÊt quan träng: Kh¶ n¨ng x¬ sîi hÊp thô vµ hót b¸m c¸c chÊt phô gia tan phô thuéc vµo di lùc cña x¬ sîi vµ sù liªn kÕt c¸c phô gia trªn x¬ sîi. Qu¸ tr×nh lµm giÊy lµ qu¸ tr×nh biÕn ®æi gç, tre, nøa, ... thµnh x¬ sîi. Hay nãi c¸ch kh¸c lµ lµm ®øt c¸c liªn kÕt trong cÊu tróc gç. C«ng viÖc nµy cã thÓ thùc hiÖn b»ng c¸c ph­¬ng ph¸p kh¸c nhau: c¬ häc, ho¸ häc, nhiÖt c¬ hoÆc phèi hîp c¸c ph­¬ng ph¸p ®ã. 1. Bét c¬ häc. Bét c¬ häc ®­îc s¶n xuÊt tõ rÊt l©u b»ng ph­¬ng ph¸p c¬ häc th«ng th­êng nhÊt lµ c«ng nghÖ bét mµi khèi gç hoÆc khóc gç ®­îc Ðp theo chiÒu däc, tú vµo l« ®¸ mµi nh¸m quay, x¬ sîi bÞ xÐ ra khái gç ®­îc mµi vµ röa ra khái l« b»ng n­íc, hçn hîp x¬ sîi vµ c¸c ®o¹n x¬ lo·ng ®­îc sµng ®Ó lo¹i bá c¸c m¶nh sîi vµ c¸c côm x¬ qu¸ kÝch th­ãc. Sau ®ã ®­îc c« ®Æc ®Ó lo¹i bá n­íc vµ t¹o thµnh dung dÞch bét phï hîp cho viÖc s¶n xuÊt giÊy. §Ó s¶n xuÊt ra bét chÊt l­îng tèt, ®ång ®Òu vµ cã hiÖu qu¶ cao th× ®ßi hái ph¶i khèng chÕ cÈn thËn ®é nh¸m bÒ mÆt l« dao mµi, ¸p løc tú, nhiÖt ®é n­íc röa vµ tèc ®é quay. Trong thêi gian gÇn ®©y s¶n xuÊt bét c¬ häc lµ xe vµ nghiÒn gç ®­îc thùc hiÖn d­íi c¸c ®Üa nghiÒn quay cña thiÕt bÞ nghiÒn ®Üa, d­íi t¸c dông cña ho¸ chÊt hoÆc nghiÒn lµm mÒm s¬ bé m¶nh gç ®Ó thay ®æi nhu cÇu n¨ng l­îng vµ c¸c tÝnh chÊt bét thµnh phÈm, cßn gäi lµ bét c¬ nhiÖt. ¦u ®iÓm cña ph­¬ng ph¸p s¶n xuÊt giÊy tõ bét c¬ häc lµ biÕn ®æi ®­îc 95% gç thµnh bét, lo¹i bét nµy cã ®é ®ôc cao (hµm l­îng lignin gÇn nh­ cßn nguyªn), tÝnh chÊt in tèt, nh­ng giÊy kÐm bÒn vµ dÔ mÊt mÇu khi b¶o qu¶n hay ®­a ra ¸nh n¾ng mÆt trêi. §Ó ®¹t ®­îc tê giÊy cã ®é bÒn (XÐ, kÐo, chÞu lùc, t¨ng ®é tr½ng) th× cÇn ph¶i pha thªm bét ho¸ häc sîi dµi vµo bét c¬ häc. HiÖn nay do vÊn ®Ò m«i tr­êng vµ ph­¬ng ph¸p s¶n xuÊt bét nghiÒn c¬ ®ang ph¸t triÓn, c¸c bét nghiÒn c¬ míi hoµn toµn tho¶ m·n ®Çy ®ñ, thay thÕ c¸c lo¹i bét ho¸ häc h¹n chÕ sù « nhiÔm m«i tr­êng. 2. Bét ho¸ häc. Bét ho¸ häc thu ®­îc khi t¸ch c¸c lo¹i lignin, mét phÇn hemixenlulo, ... d­íi t¸c dông cña ho¸ chÊt, ¸p suÊt vµ nhiÖt ®é, ®Ó lo¹i hÇu hÕt xenlulo hemixenlulo ë d¹ng nguyªn d¹ng sîi. D­íi t¸c dông cña c¸c t¸c nh©n lignin ®­îc c¾t nhá c¸c ph©n tö cã khèi l­îng ph©n tö nhá vµ hoµ tan vµo dung dÞch d­íi d¹ng muèi phenolat. Trong thùc tÕ c¸c ph­¬ng ph¸p s¶n xuÊt bét ho¸ häc lo¹i bá hÇu hÕt lignin ra khái tÕ bµo gç nh­ng chóng ph¸ huû mét phÇn l­îng xenlulo vµ hemixenlulo nhÊt ®Þnh, nªn hiÖu suÊt s¶n xuÊt bét ho¸ thÊp h¬n bét c¬, th­êng chØ kho¶ng 40 ¸ 50% l­îng gç ban ®Çu. Trong s¶n xuÊt bét ho¸ häc, m¶nh gç (chiÒu dµi kho¶ng 25mm) ®­îc nÊu víi dung dÞch ho¸ chÊt (NaOH, NaOH + Na2S hoÆc H2SO3) ë t0 vµ ¸p suÊt cao. Nh×n chung trªn thÕ giíi cã 2 ph­¬ng ph¸p nÊu chÝnh: - Ph­¬ng ph¸p nÊu kiÒm. - Ph­¬ng ph¸p nÊu axit. Ph­¬ng ph¸p nÊu kiÒm cã nhiÒu ­u ®iÓm trong c«ng viÖc thu håi ho¸ chÊt vµ ®é bÒn cña bét s¶n xuÊt ra cao. Ngoµi hai ph­¬ng ph¸p trªn mét sè dung m«i h÷u c¬ ®ang ®­îc nghiªn cøu ®Ó ¸p dông vµo quy tr×nh nÊu. Bét sau nÊu ®­îc röa s¹ch dÞch ®en (c¸c chÊt h÷u c¬ tan trong dÞch nÊu d­íi d¹ng muèi) b»ng ph­¬ng ph¸p nÊu nh­ khuÕch t¸n, läc röa ch©n kh«ng. TiÕp ®ã bét ®­îc qua c«ng ®o¹n tÈy tr¾ng b»ng c¸c chÊt cã tÝnh oxy ho¸ m¹nh nh»m lo¹i bá nèt phÇn lignin cßn l¹i trong x¬ sîi. C¸c chÊt th­êng dïng nh­ clo, hypoclorit, peoxyt, ... Bét sau tÈy cã mµu tr¾ng thÝch hîp cho s¶n xuÊt c¸c lo¹i giÊy cã ®é tr¾ng cao. 3. Bét b¸n ho¸ häc. Lµ bét s¶n xuÊt phèi hîp hai ph­¬ng ph¸p ho¸ häc vµ c¬ häc, thùc chÊt c¸c m¶nh gç ®­îc lµm mÒm hoÆc nÊu côc bé víi ho¸ chÊt, sau ®ã ®­îc ®­a vµo m¸y nghiÒn thµnh bét, hiÖu suÊt 85 ¸ 90% tuú tõng lo¹i nguyªn liÖu. 4. Bét thø cÊp. Lµ lo¹i bét thu ®­îc tõ c¸c phÕ liÖu tõ c¸c s¶n phÈm bÞ ®øt, bÞ r¸ch ë m¸y xeo, bÞ xÐn ë ph©n x­ëng hoµn thµnh, c¸c lo¹i giÊy phÕ liÖu, ®­îc ph©n lo¹i ®­a vµo m¸y nghiÒn thuû lùc qua c¸c c«ng ®o¹n tÈy mùc (nÕu cã) vµ tuyÓn næi c¸c loaÞ bét nµy cã ®é bÒn c¬ lý thÊp h¬n so víi c¸c lo¹i bét trªn, th­êng ®­îc dïng ®Ó s¶n xuÊt c¸c lo¹i giÊy carton, s¶n phÈm x©y dùng, giÊy in b¸o vµ ®¬n thªm c¸c lo¹i bét ho¸ hay bét c¬ ®Ó t¨ng hiÖu qu¶ kinh tÕ h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm. II. NghiÒn bét xenlulo 1. Kh¸i niÖm chung. Nguyªn liÖu x¬ sîi xenlulo sau khi ®­îc gia c«ng b»ng ph­¬ng ph¸p ho¸ häc, nhiÖt, c¬, ... cã thµnh phÇn chñ yÕu lµ xenlulo, tån t¹i ë d¹ng x¬ sîi. §Ó cã ®ñ tÝnh chÊt h×nh thµnh c¸c lo¹i s¶n phÈm giÊy, bét xenlulo cÇn ®­îc ®­a qua nghiÒn. Qu¸ tr×nh nghiÒn bét giÊy lµ qu¸ tr×nh dïng lùc c¬ häc t¸c dông lªn x¬ sîi xenlulo trong hçn hîp bét n­íc, lµm biÕn ®æi vÒ mÆt cÊu tróc ho¸ lý nh»m ®¸p øng c¸c chØ tiªu chÊt l­îng cña mÆt hµng giÊy. 2. T¸c dông cña nghiÒn tíi x¬ sîi. Bét giÊy sau khi ®­îc qua nghiÒn, c¸c thí sîi sÏ bÞ ®¸nh t¬i theo chiÒu dµi, c¾t ng¾n theo chiÒu ngang, hai ®Çu bÞ chæi ho¸ vµ tr­¬ng në m¹nh. KÕt qu¶ lµm bét giÊy cã chiÒu dµi ®ång ®Òu, chiÒu ngang nhá h¬n, t¨ng lùc liªn kÕt hy®ro gi÷a c¸c bÒ mÆt x¬ sîi khi h×nh thµnh tê giÊy. Nghiªn cøu sù thay ®æi cÊu tróc x¬ sîi, trong qu¸ tr×nh nghiÒn bét ng­êi ta ®· ®­a ra nhiÒu gi¶ thiÕt kh¸c nhau nh­ thuyÕt biÕn ®æi ho¸ häc cña Giou vµ Paladen. ThuyÕt biÕn ®æi vËt lý, thuyÕt biÕn ®æi ho¸ lý. Ngµy nay ng­êi ta cho r»ng, qu¸ tr×nh nghiÒn d­íi t¸c dông cña lùc c¬ häc c¸c x¬ sîi bÞ c¾t ng¾n vµ tr­¬ng në m¹nh, ph©n t¬ chæi ho¸ trë nªn rÊt mÒm dÎo. Do vËy c¸c x¬ sîi dÔ ®an dÖt víi nhau, t¨ng bÒ mÆt tiÕp xóc, t¨ng lùc ma s¸t t¹o ®iÒu kiÖn cho qu¸ tr×nh ra keo sau nµy, t¨ng ®é bÒn c¬ häc, tê giÊy sÏ trë nªn mÒm dÎo, nh½n ph¼ng vµ ®ång ®Òu h¬n. Trong qu¸ tr×nh nghiÒn c¬ häc lµm dËp n¸t mµng tÕ bµo khã thÊm n­íc t¹o ®iÒu kiÖn cho n­íc thÈm thÊu vµo tÕ bµo tiÕp xóc víi c¸c phÇn tö xenlulo, lµm cho xenlulo hÊp thô n­íc vµ tr­¬ng në trong n­íc. ChÝnh nhê qu¸ tr×nh nµy mµ xenlulo gi¶i phãng ra nhãm (OH-)tù do trªn bÒ mÆt ®¹i ph©n tö cña nã. H×nh thµnh c¸c liªn kÕt kÕt cÊu hydro gi÷a nhãm (OH) tù do cña ph©n tö xenlulo nµy víi n­íc, ph©n tö n­íc víi xenlulo kia. ChÝnh lùc liªn kÕt cÇu nèi nµy t¹o nªn ®é bÒn ­ít cña tê giÊy. CÇu nèi hydro ®­îc miªu t¶ nh­ sau: * Sù tr­¬ng në cña xenlulo qua hai giai ®o¹n: + T¹o vá solvat quanh ®¹i ph©n tö, lµm yÕu liªn kÕt (ch­a ®øt, n¨ng l­îng t¹o thµnh gi¶m, DG < 0). Sù s¾p xÕp cña hÖ gi¶m DS gi¶m, dÉn ®Õn qu¸ tr×nh to¶ nhiÖt DH < 0. Bét xenlulo tiÕp tôc bÞ t¸c dông ®Õn lóc nµo ®ã lùc liªn kÕt gi¶m nhanh, mét sè ph©n tö ë ngoµi bÞ t¸ch ra nh­ pentozan t¹o ra líp mµng keo trªn bÒ mÆt xenlulo lµm cho ®é nhít dung dÞch t¨ng lªn. + Giai ®o¹n hydrat: Giai ®o¹n nµy gi¶i phãng ra c¸c nhãm OH- trªn bÒ mÆt x¬ sîi, lµ c¬ së ®Çu tiªn t¹o ra liªn kÕt giÊy. Sau khi nghiÒn x¬ sîi liªn kÕt víi nhau b»ng liªn kÕt hydro, trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt giÊy ®­îc lµm bay hÕt n­íc (sÊy kh«), dÉn ®Õn x¬ sîi bÞ xÝt l¹i gÇn nhau, ®an dÖt víi nhau, gi¶m søc c¨ng bÒ mÆt. §é bÒn cña giÊy do tæng liªn kÕt hydro quyÕt ®Þnh. Tãm l¹i: NghiÒn lµ ph­¬ng ph¸p c¬ häc t¸c ®éng vµo bã sîi xenlulo lµm cho chóng thay ®æi vÒ mÆt lý häc (c¸t, xÐ, ph©n t¬, chæi ho¸) vµ ho¸ häc: t¹o ra c¸c nhãm OH- tù do, t¹o liªn kÕt hydro sau khi nghiÒn, t¹o ra sîi m¶nh, mÒm m¹i (do lµm bËt lignin), trªn bÒ mÆt x¬ sîi cã ®é nhít nhÊt ®Þnh. B¶n chÊt cña nghiÒn lµ: c¾t, ph©n t¬, chæi ho¸ vµ tr­¬ng në t¹o liªn kÕt hydro. 3. C¸c yÕu tè ¶nh h­ëng ®Õn qu¸ tr×nh nghiÒn bét. §é nghiÒn ®­îc ®o b»ng ®é oSR: §Æc tr­ng cho kh¶ n¨ng tho¸t n­íc cña x¬ sîi. KÕt qu¶ qu¹n träng nhÊt cña qu¸ tr×nh nghiÒn lµ t¹o ra c¸c nhãm OH-tù do trªn bÒ mÆt x¬ sîi, dÉn ®Õn viÖc h×nh thµnh c¸c cÇu nèi xenlulo víi nhau t¹o thµnh cÊu tróc bÒn cña tê giÊy. ViÖc gi¶i phãng ra cµng nhiÒu c¸c nhãm OH- tù do cµng xuÊt hiÖn nhiÒu cÇu nèi, vµ nh­ vËy lµm cho tê giÊy cµng bÒn. Do vËy c¸c yÕu tè ¶nh h­ëng ®Õn qu¸ tr×nh nghiÒn còng ¶nh h­ëng ®Õn ®é bÒn cña tê giÊy. a. ¶nh h­ëng cña ¸p lùc nghiÒn. (Png) §©y lµ yÕu tè quan träng cã tÝnh quyÕt ®Þnh trong qu¸ tr×nh nghiÒn bét. ¸p lùc nghiÒn ®­îc tÝnh b»ng lùc ®Ì cña dao bay vµ øng lùc cña dao ®Õ, ¸p lùc nghiÒn ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn qu¸ trr×nh c¾t vµ tr­¬ng në cña xenlulo. ¸p lùc nghiÒn lín dÉn ®Õn c¾t lín ._.