Thiết kế hệ thống xử lý nước thải phân xưởng sản xuất gốm

Chöông: MÔÛ ÑAÀU Ñaët Vaán Ñeà. Nhöõng naêm gaàn ñaây, cuøng vôùi caùc ngaønh coâng nghieäp, ngaønh troàng troït chaên nuoâi,ngaønh goám söù cuûa nöôùc ta cuõng töông ñoái phaùt trieån vaø saûn phaåm cuûa chuùng cuõng ngaøy caøng phong phuù ña daïng, chaát löôïng khoâng ngöøng naâng cao, thò tröôøng ñang daàn môû roäng. Theo muïc tieâu phaùt trieån kinh teá cuûa nöôùc ta, ngaønh coâng nghieäp goám söù laø moät trong nhöõng ngaønh kinh teá troïng ñieåm, ngaønh coâng nghieäp naøy ñaõ vaø ñang phaùt trieån maïnh meõ ñaùp öùng ñöôïc nhu caàu söû duïng trong nöôùc vaø phuïc vuï cho xuaát khaåu. Beân caïnh nhöõng lôïi nhuaän kinh teá cao ngaønh coâng nghieäp goám söù cuõng gaây taùc haïi tieâu cöïc cho moâi tröôøng sinh thaùi. Ñoù chính laø maët traùi cuûa quaù trình coâng nghòeâp hoaù hieän ñaïi hoaù. Haäu quaû cuûa noù laø moâi tröôøng ñang ngaøy caøng bò phaù huyû nghieâm troïng, maát tính ña daïng sinh hoïc, thay ñoåi khí haäu toaøn caàu, …vaø con ngöôøi ñaõ vaø ñang traû giaù. Ñeå ñaûm baûo phaùt trieån beàn vöõng, phuïc vuï cho söï phaùt trieån kinh teá,… vieäc nghieân cöùu coâng ngheä vaø thieát keá xaây döïng heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi cho ngaønh coâng nghieäp goám söù noùi chung vaø coâng ty coå phaàn goám Vieät Thaønh noùi rieâng nhaèm baûo veä moâi tröôøng trong saïch laø ñieàu heát söùc caàn thieát trong giai ñoaïn phaùt trieån hieän nay vaø trong töông lai. Muïc Tieâu Ñoà Aùn Tính toaùn thieát keá heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi cho 2 phaân xöôûng saûn xuaát goám myõ ngheä cuûa coâng ty coå phaàn goám Vieät Thaønh coâng suaát 300m3/ngñ , nhaèm laøm giaûm oâ nhieãm moâi tröôøng nöôùc Noäi Dung Ñoà Aùn . Toång quan veà nhaø maùy Löïa choïn heä thoáng thoaùt nöôùc cho nhaø maùy Löïa choïn coâng ngheä xöû lyù nöôùc thaûi Tính toaùn thieát keá caùc coâng trình ñôn vò - Döï toaùn chi phí Phöông Phaùp Nghieân Cöùu Phöông phaùp nghieân cöùu lyù thuyeát. Xöû lyù nöôùc thaûi ñaëc bieät laø nöôùc thaûi ngaønh goám laø bieän phaùp caàn thieát ñeå ngaên ngöøa söï oâ nhieãm , caùc taøi lieäu khoa hoïc cho thaáy phaàn lôùn nöôùc thaûi goám ñeàu coù möùc ñoä oâ nhieãm raát cao . Coù raát nhieàu heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi ñaõ ñöôïc xaây döïng vaø vaän haønh . Heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi ôû nöôùc ta khi thieát keá xaây döïng phaûi döïa treân boä tieâu chuaån Vieät Nam ñeå phuø hôïp vôùi ñieàu kieän thôøi tieát , khí haäu trong nöôùc, ngoaøi ra heä thoáng thieát keá phaûi coù giaù thaønh phuø hôïp vôùi ñieàu kieän saûn xuaát cuõng nhö caùc chi phí vaän haønh heä thoáng . Tính chaát nöôùc thaûi tröôùc khi thaûi vaøo moâi tröôøng phaûi ñaït möùc ñoä cho pheùp nhaèm ñaûm baûo nguoàn tieáp nhaän, coù khaû naêng pha loaõng noàng ñoä oâ nhieãm ñeán möùc cao nhaát vaø coù khaû naêng naâng caáp caûi taïo tôùi möùc cao nhaát trong nhöõng ñieàu kieän cuï theå . Phöông phaùp thöïc tieãn . Nghieân cöùu caùc nguoàn taøi lieäu , caùc sô ñoà coâng ngheä veà heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi nghaønh goám söù hieän coù. Thu thaäp vaø phaân tích caùc soá lieäu , caùc thoâng soá veà möùc ñoä oâ nhieãm nöôùc thaûi cuûa coâng ty thoâng qua bieân baûn toång hôïp baùo caùo ñaùnh giaù taùc ñoäng moâi tröôøng döï aùn . Phaân tích caùc ñaëc tröng möùc ñoä oâ nhieãm cuûa doøng thaûi , döï aùn xaây döïng nhaø maùy töø ñoù thieát keá heä thoáng xöû lyù theo yeâu caàu ñaët ra . Giôùi haïn ñoà aùn . Ñoà aùn thöïc hieän treân cô sôû döï aùn ñaàu tö xaây döïng heä thoáng nöôùc thaûi taäp trung cuûa coâng ty coå phaàn goám Vieät Thaønh vôùi coâng suaát 300m3/ngñ ñaït chaát löôïng nöôùc thaûi theo TCVN 5945 : 1995 coät B Chöông 1: TOÅNG QUAN VEÀ PHAÂN XÖÔÛNG SAÛN XUAÁT GOÁM MYÕ NGHEÄ COÂNG TY COÅ PHAÀN GOÁM VIEÄT THAØNH 1.1. THOÂNG TIN CHUNG - Coâng ty coå phaàn goám Vieät Thaønh goàm 2 phaân xöôûng saûn xuaát chính : Phaân xöôûng 1 :Soá 99 , quoác loä 1k , xaõ Hoùa An, thaønh phoá Bieân Hoøa, tænh Ñoàng Nai Phaân xöôûng 2 : (trung taâm kyõ thuaät dòch vuï goám söù ) : xaõ Hoùa An,Bieân Hoøa Ñoàng Nai - Ngöôøi ñöùng ñaàu cô quan doanh nghieäp , chuû phaân xöôûng hieän nay laø oâng : Ñoã Vieát Bình . Chöùc vuï : Giaùm ñoác Ñieän thoaïi : 0613954053 Fax: 0613954640 1.2. ÑÒA ÑIEÅM HOAÏT ÑOÄNG CUÛA PHAÂN XÖÔÛNG : - Toång dieän tích 2 phaân xöôûng : 9.889,9 m2 . - Thôøi ñieåm baét ñaàu hoaït ñoäng : naêm 2001 . - Vò trí phaân xöôûng:2 phaân xöôûng saûn xuaát caùc saûn phaåm goám myõ ngheä –Coâng ty coå phaàn goám Vieät Thaønh naèm gaàn nhau vaø toïa laïc taïi loâ ñaát thuoäc ñòa chæ soá 99 , Quoác loä 1k , xaø Hoùa an, thaønh phoá Bieân Hoøa vôùi caùc phía tieáp giaùp nhö sau: + Phía Nam giaùp ñaát cuûa hoä daân Phan Thò Myõ Thanh . + Phía Baéc giaùp nghóa ñòa . + Phía Taây giaùp tònh xaù Ngoïc Uyeân . + Phía Ñoâng giaùp ñöôøng ñaát roäng 4m. Khu daân cö taäp trung gaàn nhaát : xung quanh phaân xöôûng , caùc hoä daân thöa thôùt , khu vöïc daân cö taäp trung ñoâng nhaát ôû khoaûng caùch 300m so vôùi phaân xöôûng . Khoaûng caùch töø phaân xöôûng tôùi caùc khu vöïc laân caän : + Gaàn quoác loä 1k . + Caùch trung taâm thaønh phoá Bieân Hoøa 3 km. + Caùch TP. HCM 10 km. - Nguoàn tieáp nhaän nöôùc thaûi töø caùc hoaït ñoäng cuûa phaân xöôûng : Hoaït ñoäng cuûa phaân xöôûng seõ phaùt sinh nöôùc thaûi saûn xuaát nöôùc thaûi sinh hoaït vaø nöôùc möa chaûy traøn . 1.2.1. XÖÔÛNG SOÁ 1 1.2.1.1 Quy moâ saûn xuaát , kinh doanh * Coâng ngheä saûn xuaát Sô ñoà saûn xuaát Ñaát roùt , ñaát in OÀn , buïi,nöôùc thaûi Silicat,nöôùc Nghieàn ,Troän Roùt khuoân , taïo daùng buïi Phôi khoâ Khaùch haøng Baùn thaønh phaåm- löu kho Hình 1.1 Sô ñoà saûn xuaát goám cuûa phaân xöôûng 1 (Nguoàn : Baùo caùo tình hình thöïc hieän caùc bieän phaùp baûo veä moâi tröôøng coâng ty coå phaàn goám Vieät Thaønh) Moâ taû quy trình coâng ngheä Ñaát roùt vaø ñaát in töø xöôûng soá 2 ñöôïc chuyeån qua xöôûng soá 1 ñeå saûn xuaát goám thoâ. Khi ñöa vaøo quy trình saûn xuaát goám thoâ , ñaát ñöôïc troän vôùi silicat, saûn phaåm goám thoâ ñöôïc ñem phôi , löu kho, cung caáp cho khaùch haøng . * Coâng suaát saûn xuaát , saûn phaåm - Saûn phaåm : bình caém hoa caùc loaïi, chaäu ñöïng hoa caùc loaïi, voi caùc loaïi, ñoân caùc loaïi. - Coâng suaát saûn xuaát caùc saûn phaåm goám thoâ : 4000.000 caùi/naêm. * Danh muïc maùy moùc , thieát bò Caùc loaïi maùy moùc thieát bò duøng trong quaù trình saûn xuaát chuû yeáu söû duïng ñieän . Baûng 1.1 : Danh muc caùc loaïi maùy moùc , thieát bò STT Maùy moùc , thieát bò Tình traïng (môùi) Soá löôïng(caùi) 1 Maùy quay ñaát roùt 60% 12 2 Maùy cöa maâm (4 moâtô laoïi 3cv/caùi) 60% 06 3 Maùy cöa maâm (4moâtô laoïicv/caùi) 60% 06 4 Maùy nghieàn bi 60% 03 5 Maùy bôm nöôùc 60% 12 (Nguoàn : Baùo caùo DTM cuûa coâng ty coå phaàn goám Vieät Thaønh) 1.2.1.2 Nhu caàu nguyeân , nhieân lieäu söû duïng Nhu caàu söû duïng nguyeân , phuï lieäu Baûng1.2 : Nhu caàu söû duïng nguyeân , phuï lieäu STT Nguyeân,phuï lieäu Ñôn vò tính Soá löôïng 1 Ñaát seùt traéng Taán/naêm 400 2 Silicat loûng Taán/naêm 1.5 3 Ñaát ñen Taán/naêm 40 4 Thaïch cao Taán/naêm 03 5 Caùc loaïi hoùa chaát duøng laøm men goám (cobalt, oxyt saét, oxit keõm, Zircon, mangan, Crome, Titan). Taán/naêm 04 6 Boät ñaù caùc loaïi Taán/naêm 20 7 Caùc loïai maøu (pink, yellow, turquoise, peacock). Taán/naêm 01 (nguoàn : Baùo caùo DTM cuûa coâng ty coå phaàn goám Vieät Thaønh) Nhu caàu vaø nguoàn cung caáp nhieân lieäu, ñieän , nöôùc Nhu caàu söû duïng ñieän : Nguoàn ñieän : xöôûng saûn xuaát goám duøng ñieän löôùi quoác gia .Ñeå duøng ñieän , xöôûng saûn xuaát goám ñöôïc trang bò bình haï theá vôùi bình khoaûng 30 KWA. Möùc tieâu thuï trung bình : 150.000 Kwh. Nhu caàu söû duïng nöôùc : Nöôùc cho hoaït ñoäng cuûa xöôûng 1 : laáy nguoàn nöôùc ngaàm . Löôïng tieâu thuï : Duøng cho saûn xuaát khoaûng : 120m3/ng Nöôùc cho sinh hoaït khoaûng : 15m3/ng Nhu caàu lao ñoäng vaø thôøi gian laøm vieäc Nhu caàu söû duïng lao ñoäng cho xöôûng 1 : 50 ngöôøi Thôøi gian laøm vieäc : 8 giôø/ca, 1 ca/ngaøy , 6 ngaøy/tuaàn. 1.2.1.3 Caùc taùc ñoäng moâi tröôøng : Caùc loaïi chaát thaûi phaùt sinh Moâi tröôøng khoâng khí Buïi Nguoàn phaùt sinh: Töø coâng ñoaïn troän , nghieàn ñaát , silicat. Töø quaù trình xuaát , nhaäp nguyeân lieäu Töø coâng ñoaïn phôi saûn phaåm vaø löu kho. Töø nhaø xöôûng cuoán theo gioù : ñaát vaø silicat sau 1 thôøi gian seõ khoâ , khi keát hôïp vôùi gioù seõ gaây ra buïi. Nhìn chung , buïi phaùt sinh töø caùc xöôûng goám thöôøng cao chuû yeáu do gioù keùo theo buïi nay töø neàn phaùt taùn vaøo moâi tröôøng. Hôi khí ñoäc Nguoàn phaùt sinh: Töø caùc phöông tieän giao thoâng : phöông tieän vaän chuyeån ra vaøo phaân xöôûng. Tieáng oàn Nguoàn phaùt sinh: Töø hoaït ñoäng cuûa caùc maùy moùc thieát bò trong phaân xöôûng (maùy nghieàn, t roän, moâ tô ) vaø hoaït ñoäng xuùc boác vaän chuyeån . Nhieät thöøa vaø ñieàu kieän khí haäu : Nhieät thöøa coù theå phaùt sinh töø söï toûa nhieät cuûa caùc maùy moùc, thieát bò ñöôïc söû duïng trong coâng ngheä saûn xuaát cuûa phaân xöôûng. Ngoaøi ra, oâ nhieãm nhieät coøn sinh ra do böùc xaï nhieät cuûa maët trôøi, vôùi dieän tích maùi toân vaø dieän tích saân beâ toâng lôùn seõ haáp thuï moät löôïng nhieät ñaùng keå, laøm gia taêng nhieät ñoä trong phaân xöôûng . Nöôùc thaûi Nguoàn phaùt sinh , löu löôïng vaø tinh chaát Nöôùc thaûi coâng ngheä Nguoàn phaùt sinh : töø quaù trình veä sinh nhaø maùy vaø maùy moùc thieát bò sau moãi giôø laøm vieäc Thaønh phaàn gaây oâ nhieãm trong moâi tröôøng nöôùc thaûi saûn xuaát laø chaát raén lô löûng ( thoâng soá ss) .Caùc chaát raén lô löûng khi thaûi ra moâi tröôøng seõ laøm maát veû myõ quan , caûn trôû söï truyeàn saùng töø ñoù ngaên caûn quaù trình trao ñoåi oxy trong moâi tröôøng nöôùc . Nöùôc thaûi sinh hoaït Nguoàn phaùt sinh : töø hoaït ñoäng sinh hoaït cuûa 50 coâng nhaân. Löu löôïng :15m3/ngñ Thaønh phaàn, tính chaát: Ñaëc tröng cuûa loaïi nöôùc thaûi naøy laø coù nhieàu chaát lô löûng , daàu môû ( töø nhaø beáp ), noàng ñoä chaát höõu cô cao ( töø nhaø veä sinh ) , neáu khoâng ñöôïc taäp trung vaø xöû lyù seõ aûnh höôûng xaáu ñeán nguoàn nöôùc . Ngoaøi ra , khi tích tuï laâu ngaøy , caùc chaát höõu cô naøy seõ bò phaân huûy gaây ra muøi hoâi thoái . Baûng1.3 Thaønh phaàn tính chaát nöôùc thaûi sinh hoaït Chæ tieâu Ñôn vò Nöôùc thaûi TCVN 6772:2000 Möùc II pH 6 -7.5 5 - 9 SS mg/l 70-150 50 BOD5 mgO2/l 110-400 30 COD mg/l 250-500 50 Phospho mg/l 4-15 6 Tổng Nito mg/l 20-85 30 Daàu môõ mg/l 50-150 20 Coliform MPN/100ml 1.1 * 106 1000 (Nguoàn: giaùo trình xöû lyù nöôùc thaûi ñoâ thò vaø coâng nghieäp : Laâm Minh Trieát) Nöôùc möa chaûy traøn : Baûn thaân nöôùc möa khoâng phaûi laø nguoàn gaây oâ nhieãm , nhöng khi nöôùc möa bò ngaên caûn doøng chaûy coù theå gaây ngaäp uùng . Hoaëc trong tröôøng hôïp nöôùc möa chaûy traøn qua nhöõng nôi chöùa caùc chaát gaây oâ nhieãm seõ bò nhieãm baån vaø laøm laây lan chaát oâ nhieãm. Ñoái vôùi maët baèng phaân xöôûng saûn xuaát goám : nöôùc möa coù khaû naêng cuoán theo buïi , ñaát caùt taïi caùc phaân xöôûng laøm gia taêng cao thoâng soá SS trong nöôùc möa . Löu löôïng nöôùc möa chaûy traøn vaøo ngaøy möa lôùn = 0.8 x 9889x 0.3/22 = 107 m3/ngaøy ( vôùi heä soá chaûy traøn = 0.8 ; dieän tích phaân xöôûng saûn xuaát = 9.889m 2 , löu löôïng möa thaùng cao nhaát = 300mm, vaøo muøa möa moãi thaùng möa 22 ngaøy ). Chaát thaûi raén Chaát thaûi raén sinh hoaït : Phaùt sinh töø nhaø aên , nhaø veä sinh , khu vöïc coâng coäng, khu vöïc vaên phoøng….. Chaát thaûi raén sinh hoaït coù thaønh phaàn chuû yeáu laø caùc chaát höõu cô deã phaân huûy . Neáu khoâng ñöôïc thu gom thöôøng xuyeân, raùc seõ phaân huûy vaø phaùt taùn muøi hoâi . Thaønh phaàn khí thaûi gaây muøi hoâi chuû yeáu laø H2S , NH3, CH4 vaø caùc axít höõu cô . Ngoaøi ra, neáu khoâng thu gom taäp trung raùc seõ phaùt tan theo gioù xaâm nhaäp vaø cuoán theo moâi tröôøng nöôùc gaây oâ nhieãm nöôùc maët taïi khu vöïc Chaát thaûi raén coâng ngheä khoâng nguy haïi : Chaát thaûi raén cuûa phaân xöôûng saûn xuaát goám chuû yeáu laø caùc saûn phaåm goám hö hoûng , caùc loaïi khuoân ñaát duøng laøm khuoân ñuùc ñöôïc thaûi ra sau nhieàu laàn taän duïng . toång löôïng chaát raén öôùc tính khoaûng 0.3 taán / ngaøy . Caùc taùc ñoäng khoâng lieân quan ñeán chaát thaûi Khu vöïc nhaø xöôûng coù neàn ñaát toát , khoâng xaây döïng caùc coâng trình cao taàng, khu vöï ñaát ñöôïc bao quanh baèng töôøng kieân coá do ñoù caùc taùc ñoäng do söï xoùi moøn , tröôït, suït, lôû, luùn ñaát seõ khoâng ñaùng keå . Ñoái vôùi nöôùc ngaàm : vieäc khoang gieáng ñeå söû duïng nöôùc ngaàm vôøi löu löôïng khai thaùc khoaûng 90m3/ngaøy ñeâm seõ khoâng laøm giaûm ñaùng keå tröõ löôïng nöôùc ngaàm taïi khu vöïc . Tuy nhieân, neáu vieäc khai thaùc khoâng keát hôïp baûo veä thaønh gieáng seõ taïo ñieàu kieän cho caùc chaát thaûi xaâm nhaäp vaøo nguoàn nöôùc ngaàm. 1.2.2 XÖÔÛNG SOÁ 2 (TRUNG TAÂM DÒCH VUÏ KYÕ THUAÄT GOÁM SÖÙ ) 1.2.2.1 Quy Moâ Saûn Xuaát , Kinh Doanh Coâng ngheä saûn xuaát : Sô ñoà coâng ngheä : Ñaát Thoâ ( cao lanh) oàn , buïi , nöôùc thaûi Nöôùc, ñaát hoà Nghieàn Ñaát roùt, ñaát in Khaùch Haøng Hình 1.2 Sô ñoà saûn xuaát cuûa phaân xöôûng 2 (nguoàn : Baùo caùo DTM cuûa coâng ty coå phaàn goám Vieät Thaønh) Moâ taû quy trình coâng ngheä : Ñaát thoâ ñöôïc mua veà chöùa taïi kho chöùa . Ñaát thoâ tieáp tuïc ñöôïc troän vôùi nöôùc vaø cho vaøo maùy nghieàn . Taïi maùy nghieàn , ñaát ñöôïc nghieàn nhoû vaø keát hôïp vôùi nöôùc taïo thaønh dung dòch ñaát ( caùc haït saïn lôùn cuõng ñöôïc loaïi boû). Dung dòch ñaát ñöôïc ñöa vaøo hoá chöùa vaø laéng laáy dung dòch ñaát roùt, ñaát in. Löôïng ñaát naøy, moät phaàn cung caáp cho khaùch haøng, moät phaàn ñöa vaøo quy trình saûn xuaát saûn phaåm goám thoâ . Coâng suaát saûn xuaát, saûn phaåm - Saûn phaåm : ñaát roùt vaø ñaát in cung caáp cho caùc xöôûng saûn xuaát goám khaùc . - Coâng suaát saûn xuaát : 800 taán/naêm. Danh muïc maùy moùc , thieát bò Caùc loaïi maùy moùc , thietá bò chuû yeáu söû duïng ñieän. Baûng 1.4: Danh muïc maùy moùc , thieát bò STT Maùy moùc , thieát bò Tình traïng(môùi) Soá löôïng(caùi) 1 Maùy quay, ñaát roùt 60% 12 2 Maùy nghieàn bi 60% 03 3 Maùy bôm nöôùc 60% 08 (nguoàn : Baùo caùo DTM cuûa coâng ty coå phaàn goám Vieät Thaønh) 1.2.2.2 Nhu caàu nguyeân , nhieân, lieäu döû duïng Nhu caàu söû duïng nguyeân , phuï lieäu - Ñaát seùt traéng : 800 taán/naêm - Ñaát hoà : 60 taán/naêm Nhu caàu vaø nguoàn cung caáp nhieân lieäu , ñieän nöôùc - Nhu caàu söû duïng ñieän: Nguoàn ñieän : xöôûng saûn xuaát goám duøng ñieän töø nguoàn ñieän löôùi quoác gia . Ñeå duøng ñieän , xöôûng saûn xuaát goám ñöôïc trang bò bình haï theá vôùi bình khoaûng 60 kWA. Möùc tieâu thuï trung bình : 150.000 kwh - Nhu caàu söû duïng nöôùc : Nöôùc cho saûn xuaát : laáy nguoàn nöôùc ngaàm . Duøng cho saûn xuaât khoaûng 120 m3/ngaøy Nöôùc cho sinh hoaït 15m3/ngaøy Nhu caàu lao ñoäng vaø thôøi gian laøm vieäc Nhu caàu lao ñoäng cho xöôûng 2 : 100 ngöôøi. Thôøi gian laøm vieäc : 8 giôø/ca , 1 ca/ngaøy , 6 ngaøy/tuaàn 1.1.2.3 Caùc taùc ñoäng moâi tröôøng Caùc loïai chaát thaûi phaùt sinh Moâi tröôøng khoâng khí Buïi Nguoàn phaùt sinh: Töø quaù trình xuaát nhaäp nguyeân lieäu. Töø nhaø xöôûng cuoán theo gioù : ñaát vaø silicat sau 1 thôøi gian seõ khoâ , khi keát hôïp vôùi gioù seõ gaây ra buïi. Nhìn chung , buïi phaùt sinh töø caùc xöôûng goám thöôøng cao chuû yeáu do gioù keùo theo buïi naøy töø neàn phaùt taùn vaøo moâi tröôøng. Hôi khí ñoäc Nguoàn phaùt sinh: Töø caùc phöông tieän giao thoâng : phöông tieän vaän chuyeån ra vaøo phaân xöôûng. Tieáng oàn Nguoàn phaùt sinh: töø hoaït ñoäng cuûa caùc maùy moùc thieát bò trong phaân xöôûng (maùy nghieàn, troän, moâ tô ) vaø hoaït ñoäng xuùc boác vaän chuyeån . Nhieät thöøa vaø ñieàu kieän khí haäu : Nhieät thöøa coù theå phaùt sinh töø söï toûa nhieät cuûa caùc maùy moùc , thieát bò ñöôïc söû duïng trong coâng ngheä saûn xuaát cuûa phaân xöôûng . Ngoaøi ra , oâ nhieãm nhieät coøn sinh ra do böùc xaï nhieät cuûa maët trôøi , vôùi dieän tích maùi toân vaø dieän tích saân beâ toâng lôùn seõ haáp thuï moät löôïng nhieät ñaùng keå , laøm gia taêng nhieät ñoä trong phaân xöôûng . Nöôùc thaûi Nguoàn phaùt sinh , löu löôïng vaø tính chaát Nöôùc thaûi coâng ngheä Töø quaù trình laéng vaø loaïi boû saïn trong ñaát nguyeân lieäu . Töø quaù trình suùc röûa maùy moùc thieát bò sau moãi ngaøy laøm vieäc , veä sinh nhaø xöôûng. Thaønh phaàn vaø tính chaát Thaønh phaàn gaây oâ nhieãm trong moâi tröôøng nöôùc thaûi saûn xuaát laø chaát raén lô löûng ( thoâng soá ss) .Caùc chaát raén lô löûng khi thaûi ra moâi tröôøng seõ laøm maát veû myõ quan , caûn trôû söï truyeàn saùng töø ñoù ngaên caûn quaù trình trao ñoåi oxy trong moâi tröôøng nöôùc . Nöùôc thaûi sinh hoaït Nguoàn phaùt sinh : töø hoaït ñoäng sinh hoaït cuûa 50 coâng nhaân. Löu löôïng : 15m3/ngñ Thaønh phaàn, tính chaát: Ñaëc tröng cuûa loaïi nöôùc thaûi naøy laø coù nhieàu chaát lô löûng, daàu môû ( töø nhaø beáp ), noàng ñoä chaát höõu cô cao ( töø nhaø veä sinh ) , neáu khoâng ñöôïc taäp trung vaø xöû lyù seõ aûnh höôûng xaáu ñeán nguoàn nöôùc . Ngoaøi ra , khi tích tuï laâu ngaøy , caùc chaát höõu cô naøy seõ bò phaân huûy gaây ra muøi hoâi thoái Nöôùc möa chaûy traøn : Baûn thaân nöôùc möa khoâng phaûi laø nguoàn gaây oâ nhieãm , nhöng khi nöôùc möa bò ngaên caûn doøng chaûy coù theå gaây ngaäp uùng . Hoaëc trong tröôøng hôïp nöôùc möa chaûy traøn qua nhöõng nôi chöùa caùc chaát gaây oâ nhieãm seõ bò nhieãm baån vaø laøm laây lan chaát oâ nhieãm. Ñoái vôùi maët baèng phaân xöôûng saûn xuaát goám : nöôùc möa coù khaû naêng cuoán theo buïi , ñaát caùt taïi caùc phaân xöôûng laøm gia taêng cao thoâng soá SS trong nöôùc möa . Löu löôïng öôùc tính khoaûng 107 m3/ngaøy Chaát thaûi raén Chaát thaûi raén sinh hoaït : Phaùt sinh töø nhaø aên , nhaø veä sinh , khu vöïc coâng coäng, khu vöïc vaên phoøng….. Chaát thaûi raén sinh hoaït coù thaønh phaàn chuû yeáu laø caùc chaát höõu cô deã phaân huûy . Neáu khoâng ñöôïc thu gom thöôøng xuyeân, raùc seõ phaân huûy vaø phaùt taùn muøi hoâi . Thaønh phaàn khí thaûi gaây muøi hoâi chuû yeáu laø H2S , NH3, CH4 vaø caùc axít höõu cô . Ngoaøi ra, neáu khoâng thu gom taäp trung raùc seõ phaùt tan theo gioù xaâm nhaäp vaø cuoán theo moâi tröôøng nöôùc gaây oâ nhieãm nöôùc maët taïi khu vöïc . Chaát thaûi raén coâng ngheä khoâng nguy haïi : Chaát thaûi raén cuûa phaân xöôûng saûn xuaát goám chuû yeáu laø ñaát thaûi . Tuy nhieân , löôïng ñaát thaûi naøy ñöôïc söû duïng taïi choã neân löôïng chaát thaûi raén thaûi ra moâi tröôøng seõ khoâng ñaùng keå. Caùc taùc ñoäng khoâng lieân quan ñeán chaát thaûi Khu vöïc nhaø xöôûng coù neàn ñaát toát , khoâng xaây döïng caùc coâng trình cao taàng, khu vöïc ñaát ñöôïc bao quanh baèng töôøng kieân coá do ñoù caùc taùc ñoäng do söï xoùi moøn , tröôït, suït, lôû, luùn ñaát seõ khoâng ñaùng keå . Ñoái vôùi nöôùc ngaàm : vieäc khoang gieáng ñeå söû duïng nöôùc ngaàm vôøi löu löôïng khai thaùc khoaûng 90m3/ngaøy ñeâm seõ khoâng laøm giaûm ñaùng keå tröõ löôïng nöôùc ngaàm taïi khu vöïc . Tuy nhieân, neáu vieäc khai thaùc khoâng keát hôïp baûo veä thaønh gieáng seõ taïo ñieàu kieän cho caùc chaát thaûi xaâm nhaäp vaøo nguoàn nöôùc ngaàm. CHÖÔNG 2 LÖÏA CHOÏN HEÄ THOÁNG THOAÙT NÖÔÙC VAØ COÂNG NGHEÄ XÖÛ LYÙ NÖÔÙC THAÛI CHO NHAØ MAÙY 2.1 GIÔÙI THIEÄU TOÅNG QUAN HEÄ THOÁNG THOAÙT NÖÔÙC VAØ LÖÏA CHOÏN HEÄ THOÁNG THOAÙT NÖÔÙC CHO NHAØ MAÙY 2.1.1. Giôùi thieäu veà caùc loaïi heä thoáng thoaùt nöôùc Heä thoáng thoaùt nöôùc nöûa rieâng; Heä thoáng thoaùt nöôùc rieâng; Heä thoáng thoaùt nöôùc chung; Heä thoáng thoaùt nöôùc hoån hôïp; Heä thoáng thoaùt nöôùc chung Taát caû caùc loaïi nöôùc thaûi (sinh hoaït, saûn xuaát, möa) ñöôïc xaû chung vaøo moät maïng löôùi vaø ñöôïc daãn veà traïm xöû lyù thì ñöôïc goïi laø maïng löôùi thoaùt nöôùc chung. Öu ñieåm: Ñaûm baûo toát nhaát veà phöông tieän veä sinh vì toaøn boä nöôùc baån ñeàu ñöôïc xöû lyù tröôùc khi xaû vaøo nguoàn. Toång chieàu daøi maïng löôùi giaûm . Chi phí quaûn lyù maïng löôùi giaûm . Nhöôïc ñieåm: Chi phí xöû lyù cao, coâng trình xöû lyù lôùn . Kích thöôùc coáng lôùn (chi phí xaây döïng cao ) Phaûi thöôøng xuyeân naïo veùt coáng trong muøa khoâ . Khoù quaûn lyù traïm bôm. Thieát keá heä thoáng thoaùt nöôùc chung gaëp nhieàu khoù khaên. Ví duï: vaøo muøa möa nöôùc chaûy ñaày coáng, coù theå gaây ngaäp luït vaø taêng löu löôïng nöôùc xöû lyù khoâng caàn thieát, nhöng vaøo muøa khoâ thì nöôùc chaûy löng coáng vaø toác ñoä doøng chaûy khoâng ñaûm baûo ñieàu kieän kyõ thuaät gaây laéng ñoïng. Khaû naêng aùp duïng: Thích hôïp cho nhöõng ñoâ thò gaàn nguoàn nöôùc lôùn. Kinh teá ñoái vôùi nhöõng khu nhaø cao taàng. Heä thoáng thoaùt nöôùc rieâng Laø heä thoáng coù hai hay nhieàu maïng löôùi thoaùt nöôùc rieâng bieät: moät duøng ñeå vaän chuyeån nöôùc thaûi oâ nhieãm ôû möùc ñoä cao hôn ñeán heä thoáng xöû lyù tröôùc khi xaû ra nguoàn tieáp nhaän, moät duøng ñeå vaän chuyeån nöôùc coù möùc ñoä oâ nhieãm ít hôn ( nöôùc möa vaø nöôùc thaûi saûn xuaát ít baån) thì cho xaû thaúng ra nguoàn. Heä thoáng thoaùt nöôùc rieâng coù lôïi hôn veà maët xaây döïng vaø quaûn lyù so vôùi heä thoáng thoaùt nöôùc chung. Öu ñieåm: Giaûm ñöôïc voán ñaàu tö ban ñaàu vaø cheá ñoä laøm vieäc cuûa coáng oån ñònh. Heä thoáng thoaùt nöôùc rieâng coù lôïi hôn veà maët xaây döïng vaø quaûn lyù so vôùi heä thoáng thoaùt nöôùc chung. Nhöôïc ñieåm: Toàn taïi nhieàu maïng löôùi trong khu vöïc. Khoâng ñaûm baûo veà maët veä sinh. Khaû naêng aùp duïng: Thích hôïp cho nhöõng khu ñoâ thò lôùn, khu coâng nghieäp. Phuø hôïp vôùi maïng löôùi thoaùt nöôùc saân nhaø, nhaø maùy xí nghieäp. Heä thoáng thoaùt nöôùc rieâng moät nöûa Heä thoáng thoaùt nöôùc rieâng moät nöõa laø heä thoáng trong ñoù ôû nhöõng ñieåm giao nhau giöõa hai maïng löôùi thoaùt nöôùc ñoäc laäp seõ xaây döïng caùc gieáng traøn–taùch nöùôùc möa. Taïi caùc gieáng naøy, khi löu löôïng nhoû, nöôùc möa mang nhöõng chaát baån vaøo maïng löôùi thoaùt nuôùc thaûi, theo coáng goùp chung chaûy thaúng ra traïm xöû lyù, khi möa to, löu löôïng nöôùc möa lôùn vaø ñöôïc coi nhö saïch (vì pha loaõng), nöôùc seõ traøn qua gieáng vaø chaûy ra nguoàn tieáp nhaän. Öu ñieåm: Toát hôn HTTN rieâng veà maët veä sinh. Nhöôïc ñieåm: Xöû lyù nöôùc möa nhieãm baån khi löôïng möa ít vaø löôïng nöôùc möa ban ñaàu tröôùc khi xaû ra nguoàn tieáp nhaän . Voán ñaàu tö xaây döïng cao caàn phaûi xaây döïng hai maïng löôùi ñoàng thôøi. Khaû naêng öùng duïng: Thích hôïp cho vieäc xaây döïng maïng löôùi thoaùt nöôùc ñoâ thò. Heä thoáng thoaùt nöôùc hoãn hôïp Heä thoáng thoaùt nöôùc hoãn laø söï keát hôïp caùc loaïi heä thoáng treân. Öu ñieåm: Toång hôïp öu ñieåm cuûa caùc loaïi HTTN treân. Nhöôïc ñieåm: Khoù khaên trong thi coâng vaø quaûn lyù. Khaû naêng öùng duïng: Thích hôïp cho nhöõng thaønh phoá ñoâng daân vaø coù nguoàn kinh phí ñaàu tö lôùn. 2.1.2 LÖÏA CHOÏN MAÏNG LÖÔÙI THOAÙT NÖÔÙC Caùc ñieàu kieän aûnh höoûng ñeán vieäc löïa choïn maïng löôùi thoaùt nöôùc Ñaëc ñieåm ñòa hình: ñòa hình nhaø maùy baèng phaúng, cao ñoä khoâng thay ñoåi cao 38,8 m so vôùi möïc nöôùc bieån. Ñòa chaát coâng trình: ñaát coù tính giöõ nöôùc toát, khaû naêng thoaùt nöôùc keùm, chòu löïc toát. Caáu taïo ñòa chaát phuø hôïp xaây döïng maïng löôí thoaùt nöôùc . Quy moâ hoaït ñoäng cuûa nhaø maùy. Yeâu caàu cuûa nhaø maùy. Qua so saùnh öu nhöôïc ñieåm cuûa boán heä thoáng thoaùt nöôùc vaø döïa vaøo caùc ñieàu kieän treân ta löïa choïn heä thoáng thoaùt nöôùc rieâng. Heä thoáng thoaùt nöôùc rieâng thích hôïp vôùi nhaø maùy döïa treân caùc yeâu caàu sau: Coù khaû naêng xaû toaøn boä löôïng nöôùc möa vaøo doøng chaûy beà maët. Caàn thieát phaûi xöû lyù nöôùc thaûi ñaït tieâu chuaån tieâu chuaån nguoàn loaïi A theo TCVN 5945. Giaûm thieåu löu löôïng nöôùc thaûi ñöa veà traïm xöû lyù nöôùc thaûi. 2.2 LÖÏA CHOÏN COÂNG NGHEÄ XÖÛ LYÙ NÖÔÙC THAÛI 2.2.1 Toång quan heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi 2.2.1.1 Caùc Quaù Trình Xöû Lyù Coù theå phaân loaïi caùc phöông phaùp xöû lyù nöôùc thaûi theo ñaëc tính cuûa quy trình xöû lyù nhö: xöû lyù cô hoïc, xöû lyù hoùa hoïc, xöû lyù sinh hoïc. Baûng 2.1 Caùc quy trình xöû lyù nöôùc thaûi Quy trình xöû lyù Caùc coâng trình coù theå aùp duïng Cô hoïc Chaén raùc Laéng caën Laøm thoaùng Tuyeån noåi vaø vôùt boït Hoaù hoïc Clo hoùa Ozon hoùa Trung hoøa Keo tuï Sinh hoïc Xöû lyù hieáu khí + Beå aerotank + Beå loïc sinh hoïc + Hoà hieáu khí, hoà oxy hoùa Xöû lyù kî khí + Beå UASB + Hoà kî khí + Beå meâtan Nguoàn :Hoaøng Hueä 1986 2.2.1.2 Caùc Coâng Trình Ñôn Vò Thöôøng Söû Duïng Trong Xöû Lyù Nöôùc Thaûi Song chaén raùc Song chaén raùc hoaëc löôùi chaén raùc ñaët tröôùc hoá thu gom nöôùc thaûi nhaèm loaïi boû caùc loaïi raùc thoâ, vaät lô löõng coù kích côõ lôùn (nhö: gieû, laù caây, bao nilon ...). Nhôø ñoù maø traùnh keït bôm, taéc ñöôøng oáng vaø haïn cheá chaát raén cho caùc coâng trình sau. Song chaén raùc coù theå ñaëc nghieâng moät goùc 450 –600 so vôùi phöông ngang. Noù thöôøng ñöôïc cheá taïo baèng theùp vaø khe roäng ñeå nöôùc chaûy qua khoaûng töø 10-25 mm (ñoái vôùi song chaén raùc mòn), vaø töø 60-100 mm (ñoái vôùi song chaén raùc thoâ). Vaän toác toái ña nöôùc chaûy qua song vmax1, nhaèm ñeå traùnh ñaåy raùc qua khe cuûa song. Beå laéng caùt Beå laéng caùt ñaët sau song chaén raùc vaø ñaët tröôùc beå ñieàu hoøa löu löôïng, ñaët tröôùc beå laéng ñôït moät. Nhieäm vuï cuûa beå laéng caùt laø loaïi boû caën thoâ nhö: caùt, soûi, maûnh vôõ thuûy tinh, maûnh kim loaïi, tro taøn, than vuïn v.v... ñeå baûo veä caùc thieát bò cô khí deã bò maøi moøn, giaûm caën coù tyû troïng lôùn ôû caùc coâng trình xöû lyù sau. Beå laéng caùt ñöôïc chia laøm hai loaïi, beå laéng caùt ngang vaø beå laéng caùt ñöùng .Vaän toác nöôùc trong chaûy trong beå laéng ngang khoâng vöôït quaù 3 m/s.Vaän toác naøy cho pheùp caùc haït caùt, soûi vaø caùc haït voâ cô khaùc laéng xuoáng ñaùy, coøn haàu heát caùc haït höõu cô khaùc khoâng laéng ñöôïc xöû lyù ôû nhöõng coâng trình xöû lyù tieáp theo. Beå ñieàu hoøa löu löôïng Löu löôïng nöôùc thaûi thu ñöôïc töø nhaø maùy thöôøng xuyeân dao ñoäng. Beå ñieàu hoøa löu löôïng ñöôïc duøng ñeå caùc coâng trình phía sau hoaït ñoäng oån ñònh, giaûm kích thöôùc vaø chi phí caùc coâng trình xöû lyù sau. Beå ñieàu hoøa cuõng coù taùc duïng ñieàu hoøa löu löôïng vaø thaønh phaàn nöôùc thaûi. Beå trung hoøa Khi ñoä pH dao ñoäng quaù lôùn, beå trung hoøa ñöôïc duøng ñeå taïo ñieàu kieän cho xöû lyù sinh hoïc ôû caùc coâng trình sau thì pH dao ñoäng töø 6.5 ñeán 8.5. Ngoaøi ra trong quaù trình sinh hoïc töï noù coù theå trung hoøa moät phaàn vì trong ñoù coù moät khaû naêng ñeäm khi khí CO2 sinh ra, roài taùc duïng vôùi caùc chaát acid hoaëc kieàm. Hieän nay pH cotroller laø moät thieát bò trích hoùa chaát töï ñoäng ñöôïc söû duïng raát roäng raõi trong caùc nhaø maùy xöû lyù nöôùc thaûi Beå laéng ñôït I Beå laéng ñôït I ñöôïc duøng ñeå loaïi boû caùc chaát raén lô löûng (SS) vaø moät phaàn BOD5 trong nöôùc thaûi. Beå laéng ngang coù caáu taïo hình chöõ nhaät. Beå laéng ñöùng hoaëc beå laéng ly taâm coù daïng hình troøn. Beå laéng ñöôïc thieát keá ñeå loaïi boû baèng troïng löïc caùc haït caën coù trong nöôùc thaûi theo doøng chaûy lieân tuïc vaøo beå vaø ra beå. Trong nhöõng taøi lieäu vieát veà laéng, beå laéng ngang thöôøng ñöôïc chia laøm 4 vuøng. Hình 2.1 :Sô ñoà maët ñöùng theå hieän 4 vuøng trong beå laéng hình chöõ nhaät. d 5o Cặn Nước sạch Nước rửa Nước thải a Cặn Nứoc thải Nước sạch 1 2 3 4 b Cặn Nước sạch Nước thải 1 2 3 4 c Cặn Nước sạch Nước thải 3 4 2 1 5 5 Cặn e Nước sạch Nước thải 1 2 3 Hình 2.2 Caùc loaïi beå laéng Bể lắng ngang (hình a) Cấu tạo: 1-cửa vaøo; 2-buồng lắng; 3- cửa ra; 4- bồn chứa cặn Bể lắng cát ngang là hồ chứa hình chữ nhật, có hai hay nhiều ngăn hoạt động đồng thời, nước chuyển động từ đầu này sang đầu kia của bể. Chiều sâu bể lắng H= 1.5-4m, chiều dài L= (8-12)* H, chiều rộng B = 3-6 m, hiệu quả lắng có thể lên đến 60% Bể lắng đứng (hình b) Cấu tạo: 1-thân; 2- ống trung tâm; 3-rãnh nước; 4-đáy chóp Bể lắng đứng là bể chứa hình trục (hoặc tiết diện vuông ) có đáy chóp. Nước thải đuợc cho vào theo ống trung tâm. Sau đó nước chảy từ dưới lên vào các rãnh chảy tràn. Như vậy quá trình lắng cặn diễn ra trong dòng đi lên, vận tốc 0.5-0.6m/s. Chiều cao vùng lắng 4-5 m , mỗi hạt chuyển động theo nước lên trên với vận tốc v và dưới tác động của trọng lực hạt chuyển động xuống với vận tốc w. Nếu w > v hạt lắng nhanh, nếu w < v hạt bị nước cuốn trôi. Hiệu quả lắng của bểlắng đứng thấp hơn hiệu quả của bể lắng ngang 10-20% Bể lắng hướng tâm (hình c) Cấu tạo : 1- thân; 2-rãnh nước; 3-cơ cấu phân phối; 4-bồn ổn định; 5- cào Bể lắng hướng tâm là bể chứa tròn, nước chuyển từ tâm ra vành đai,vận tốc nước nhỏ nhất ở vành đai, loại bể này dành cho lưu lượng nước thải lớn hơn 20000m3/ngày đêm. Bể lắng dạng bảng (hình.e) Cấu tạo: 1-thân; 2-các bảng; 3- buồng chứa cặn Bể lắng trong là bể lắng có chứa buồng keo tự bên trong Moät soá caùc thoâng soá cô baûn cuûa beå laéng 1 laø hình daùng, toác ñoä doøng chaûy taûi troïng beà maët hay toác ñoä laéng, dieän tích beå, noàng ñoä caën, thôøi gian löu nöôùc, thôøi gian löu caën v.v... . Hieäu quaû xöû lyù cuûa beå laéng ñôït 1 coù theå töø 50-60% ñoái vôùi chaát raén lô löûng (SS) vaø töø 25 – 40 % ñoái vôùi BOD5 . Beå laéng ñöùng ñöôïc thieát keá coù moät taám höôùng doøng: coù taùc duïng ñeå höôùng doøng vaøngaên khoâng cho doøng nöôùc chaûy thaúng xuoáng ñaùy beå, ñeå khoâng gaây xaùo troän buøn. Ñoái vôùi beå laéng ly taâm vaø beå laéng ñöùng buøn ñöôïc ñöa veà ñaùy baèng caøo cô giôí, ñeå caøo buøn vaø khoâng cho buøn baùm laâu treân ñaùy beå. Trong beå laéng coù gaén maùng raêng cöa ñeå nöôùc ra ñeàu. Beå tuyeån noåi Beå tuyeån noåi ñöôïc duøng ñeå loaïi boû nhöõng loaïi caën nhoû khoù laéng vaø caùc chaát höõu cô, acid beùo, caùc chaát daàu môõ coù aûnh höôûng ñoái vôùi heä thoáng xöû lyù sinh hoïc hieáu khí neáu noù khoâng bò loaïi boû. Khí ñöôïc xuïc vaøo trong beå, caùc haït khí vaø chaát lô löûng chuyeån ñoäng leân treân keùo theo chaát höõu cô beùo taïo thaønh lôùp vaùng treân beà maët. Hieäu suaát cuûa quaù trình tuyeån noåi phuï thuoäc vaøo soá löôïng, kích thöôùc boït khí, haøm löôïng chaát raén. Kích thöôùc toái öu cuûa boït khí naèm trong khoaûng 15-30. Tuø._.