Thiết kế dây chuyền tự động lắp ráp bút bi

MUÏC LUÏC Trang LÔØI NOÙI ÑAÀU. …………………………………………………………………………………………….………………………………… Chöông 1: TOÅNG QUAN VEÀ TÖÏ ÑOÄNG HOAÙ , SÖÏ PHAÙT TRIEÅN CUÛA TÖÏ ÑOÄNG HOAÙ TRONG GIAI ÑOAÏN HIEÄN NAY Tình hình ngaønh cô khí Vieät Nam vaø trieån voïng trong töông lai Nhöõng neùt cô baûn Khaùi nieäm veà töï ñoäng hoaù saûn xuaát Ñònh nghóa veà töï ñoäng hoaù Caùc hình thöùc cuûa töï ñoäng hoaù Söï phaùt trieån cuûa töï ñoäng hoaù Thieát keá saûn phaåm cho laép raùp töï ñoäng Tìm hieåu veà quaù trình laép raùp saûn phaåm Nguyeân taéc öùng duïng trong thieát keá saûn phaåm Söï caàn thieát phaûi coù töï ñoäng hoaù Chöông 2: GIÔÙI THIEÄU VEÀ SÔ LÖÔÏC VEÀ CAÙC LOAÏI BUÙT BI TREÂN THÒ TRÖÔØNG VAØ COÂNG NGHEÄ LAÉP RAÙP CHUÙNG Nhu caàu söû duïng buùt bi Söï tieän lôïi cuûa buùt bi so vôùi buùt maùy Buùt maùy Buùt bi Thöïc traïng,xu höôùng laép raùp buùt bi cuûa caùc coâng ty hieän nay Heä thoáng laép raùp Laép raùp baèng tay taïi moät vò trí Daây chuyeàn laép raùp baèng tay Daây chuyeàn laép raùp töï ñoäng Saûn phaåm Giôùi thieäu saûn phaåm treân thò tröôøng Hình aûnh saûn phaåm coù theå thöïc hieän quaù trình laép raùp Qui trình chung ñeå saûn xuaát buùt bi Coâng ñoaïn laép raùp buùt bi(TL-034) Chöông 3: PHAÂN TÍCH PHÖÔNG AÙN VAØ CHOÏN PHÖÔNG AÙN TOÁI ÖU 3.1 Ñöa ra phöông aùn Phöôùng aùn thöù 1 Phöông aùn thöù 2 3.2 Keát luaän neân choïn phöông aùn 3.3 Yeâu caàu kyõ thuaät Chöông 4: THIEÁT KEÁ SÔ ÑOÀ ÑOÄNG , MOÂ TAÛ HOAÏT ÑOÄNG CUÛA DAÂY CHUYEÀN 4.1 Thieát keá sô ñoà nguyeân lyù Sô ñoà khoái Sô ñoà nguyeân lyù 4.2 Thieát keá sô ñoà ñoäng 4.3 Moâ taû hoaït ñoäng cuûa daây chuyeàn Chöông 5: PHAÂN TÍCH KHAÙI QUAÙT DAÂY CHUYEÀN Caùc phöông phaùp vaän chuyeån phoâi Cô caáu caáp phoâi Caûm bieán kieåm tra Cô caáu ñieàu khieån Boä phaän coâng taùc Chöông 6: TÍNH TOAÙN, THIEÁT KEÁ CAÙC BOÄ PHAÄN TRONG DAÂY CHUYEÀN 6.1 Heä thoáng daãn ñoäng 6.1.1 Cô caáu di chuyeån 6.1.1.1 Thieát keá boä truyeàn xích töø truïc cam ñeán ñaàu cô caáu di chuyeån 6.1.1.2 Thieát keá boä truyeàn xích töø ñaàu ñeán cuoái cô caáu di chuyeån 6.2 Tính toaùn thieát keá pheãu rung ñoäng Chöông 7: TÍNH TOAÙN ,THIEÁT KEÁ CAÙC CUÏM CHI TIEÁT KHAÙC TRONG DAÂY CHUYEÀN 7.1 Cuïm caáp caùn 7.2 Cuïm caáp ruoät 7.3 Cuïm caáp taûm Cuïm vaën taûm Chöông 8: HEÄ THOÁNG ÑIEÅU KHIEÅN 8.1 Moâ taû hoaït ñoäng cuûa daây chuyeàn 8.2 Tính toaùn heä thoáng cam Chöông 9: HÖÔÙNG DAÃN VAÄN HAØNH VAØ BAÛO TRÌ DAÂY CHUYEÀN 9.1 Höôùng daãn vaän haønh 9.2 Baûo trì LÔØI MÔÛ ÑAÀU Nöôùc ta hieän nay ñang trong quaù trình phaùt trieån, nhu caàu veà töï ñoäng hoaù trong heä thoáng ñieàu khieån laø raát caàn thieát. Möùc ñoä töï ñoäng hoaù ôû nöôùc ta vaãn ôû trình ñoä thaáp chöa phaùt huy heát theá maïnh cuûa noù. Chính vì leõ ñoù maø caùc saûn phaåm laøm ra ñaït chaát löôïng keùm vaø naêng suaát thaáp, nhìn chung trình ñoä töï ñoäng coøn phuï thuoäc nhieàu vaøo söùc ngöôøi, chöa thaáy ñöôïc keát quaû maø noù ñem laïi. Ñoàng thôøi chuùng ta cuõng tìm hieåu noù moät caùch ñuùng ñaén. Do ñoù ôû phaàn naøy ta seõ bieát ñöôïc caùch hoaït ñoäng, caùch ñieàu khieån, caùch hoaït ñoäng moät caùch khaùi quaùt maø cuï theå laø daây chuyeàn laép raùp buùt bi töï ñoäng. KEÁT LUAÄN Saûn xuaát buùt bi laø moät ngaønh coâng nghieäp ñöôïc phaùt trieån treân thôùi giôùi töø raát laâu vaø noù ngaøy caøng ñöôïc phaùt trieån maïnh meõ, bôûi nhu caàu ngaøy caøng cao vaø ña daïng. ÔÛ Vieät Nam, coâng ngheä laép raùp buùt bi töï ñoäng trong nhöõng naêm gaàn ñaây ñöôïc nhaø nöôùc chuù troïng vaø ñaàu tö raát nhieàu caøng cho thaáy ñöôïc taàm quan troïng cuûa noù. Ngaøy caøng coù nhieàu döï aùn ñang xaây döïng vaø chuaån bò xaây döïng. Chính vì theá trong töông lai gaàn Vieät Nam seõ ngaøy caøng phaùt trieån trong ngaønh saûn xuaát buùt bi, ñaùp öùng ñöôïc nhu caàu thò tröôøng trong nöôùc vaø höôùng ra xuaát khaåu. Noäi dung cuûa ñeà taøi laø : THIEÁT KEÁ DAÂY CHUYEÀN LAÉP RAÙP TÖÏ ÑOÄNG BUÙT BI (TL034) NAÊNG SUAÁT 50 SAÛN PHAÅM/ PHUÙT. Bao taát caû caùc coâng ñoaïn cuûa qui trình saûn xuaát. Do ñoù, ñoøi hoûi phaûi ñaûm baûo ñöôïc nhieàu vaán ñeà trong tính hôïp lí töø coâng ñoaïn baét ñaàu ñeán vaán ñeà ñaûm baûo veä sinh moâi tröôøng. Töø ñoù, mang laïi söï hieäu quaû trong saûn xuaát vaø mang tính kinh teá cao. Phaàn noäi dung cuûa ñeà taøi taäp trung chuû yeáu vaøo vieäc ñöa ra phöông aùn thieát keá, töø ñoù löïa choïn, tính toaùn ñeå ñöa ra phöông aùn thieát keá hôïp lí nhaát, hieäu quaû nhaát. Tuy nhieân, do kieán thöùc coøn haïn cheá neân khoâng theå traùnh khoûi nhöõng sai soùt trong thieát keá cuõng nhö trong caùch trình baøy. Raát mong söï chæ baûo, höôùng daån theâm cuûa quyù thaày coâ. TAØI LIEÄU THAM KHAÛO Leâ Trung Thöïc, Töï ñoäng hoaù saûn xuaát, Khoa Cô Khí-Boä moân Cheá Taïo Maùy-Tröôøng ÑH Baùch Khoa TPHCM PTS. Ñaëng Vaên Nghìn, Töï ñoäng hoaù quaù trình saûn xuaát, Tröôøng ÑH Baùch Khoa TP. Hoà Chí Minh, 1991. Ñaëng Theá Huy-Nguyeãn Khaéc Thöôøng, Giaùo trình nguyeân lyù maùy, Nhaø xuaát baûn Noâng Nghieäp, Haø Noäi, 1982. PGS. Traàn Höõu Queá, Veõ kó thuaät cô khí, Nhaø xuaát baûn Giaùo Duïc, 2002. Trònh Chaát-Leâ Vaên Uyeån, Tính toaùn thieát keá Heä daãn ñoäng cô khí [1, 2], Nhaø xuaát baûn Giaùo Duïc, Haø Noäi, 2001. Nguyeãn Höõu Loäc, Cô sôû thieát keá maùy (Phaàn 1), Tröôøng Ñaïi hoïc Baùch Khoa TP. HCM, 2001. KS Leâ Ngoïc Cöông, Höôùng daãn laép raùp ñieän daân duïng-Sô ñoà ñaáu daây, Nhaø xuaát baûn thoáng keâ 2003. CODIFOR, ngöôøi dòch TS. Phan Ñình Huaán, Kyõ thuaät khí neùn [1,2,3], Trung taâm Baûo Döôõng Coâng Nghieäp, 2000. Chöông 1: TOÅNG QUAN VEÀ TÖÏ ÑOÄNG HOAÙ ,SÖÏ PHAÙT TRIEÅN CUÛA TÖÏ ÑOÄNG HOAÙ TRONG GIAI ÑOAÏN HIEÄN NAY Tröôùc khi ñi tìm hieåu veà vaán ñeà chính trong chöông naøy laø khaùi nieäm veà töï ñoäng hoùa vaø söï phaùt trieån cuûa noù trong giai ñoaïn môùi, ta xem sô löôïc veà tình hình ngaønh cô khí cuûa nöôùc nhaø vaø söï phaùt trieån cuûa noù trong töông lai ñeå thaáy roõ söï caàn thieát phaûi coù töï ñoäng hoaù nhö theá naøo? Vieäc aùp duïng töï ñoäng hoaù cho caùc nhaø maùy, xí nghieäp trong vieäc laép raùp caùc chi tieát vôùi nhau laø caàn thieát hay khoâng ? Coù ñöôïc caùi nhìn chung nhö theá,ta môùi naém vöõng, hieåu roõ vaø phaùt huy heát taùc duïng cuûa noù vaø aùp duïng moät caùch linh hoaït vaø phuø hôïp vôùi neàn saûn xuaát nöôùc nhaø,töøng böôùc caûi tieán kyõ thuaät, naâng cao chaát löôïng saûn phaåm. 1.1 Tình hình ngaønh cô khí Vieät Nam vaø trieån voïng trong töông lai: 1.1.1 Nhöõng neùt cô baûn veà söï hình thaønh: Baét ñaàu töø naêm 1956 coù ñònh höôùng ôû mieàn Baéc: Nhaø maùy cô khí trung, qui moâ Haø Noäi: Cheá taïo maùy coâng cuï. Nhaø maùy cô khí Caåm Phaû: Phuïc vuï khu moû Hoøn Gai. Nhaø maùy cô khí xe löûa Gia Laâm. Nhaø maùy oâ toâ Traàn Höng Ñaïo, Hoaø Bình, Diesel Soâng Coâng: Phuïc vuï giao thoâng vaän taûi vaø söùc keùo cho noâng laâm nghieäp. Caùc nhaø maùy ñoùng taøu Baïch Ñaèng, Phaø Röøng. Moät loaït caùc nhaø maùy qui moâ 500tr/naêm saûn phaåm cô khí phuïc vuï coâng nghieäp ñòa phöông vaø chieán ñaáu taïi choã. Moät loaït caùc nhaø maùy cô khí quoác phoøng vaø ngaønh. Nhöõng ñaëc ñieåm: Qui moâ nhoû, vaø nhaø maùy coù qui moâ vöøa, phuïc vuï nhu caàu böùc thieát tröôùc maét trong nöôùc. Saûn xuaát saûn phaåm coù yeâu caàu kyõ thuaät khoâng cao Coâng ngheä vaø toå chöùc kheùp kín töø taïo phoâi ñeán laép raùp thaønh phaåm. Coâng ngheä vaø thieát bò laïc haäu, hôn 30 naêm nay ít ñöôïc ñoåi môùi. Hieân nay ñang ôû trình ñoä khoa hoïc – coâng ngheä nhöõng naêm 40 cuûa theá kyõ naøy Nhaân löïc: Thôï baäc cao, töø baäc 6 trôû leân: khoaûng 7ngaøn nhöng tuoåi bình quaân treân 40, coù haïn cheá Ñaùng keå coù 10 ngaøn töø kyõ sö trôû leân: Nhöng chöa phaùt huy toát tieàm naêng. Toång taøi saûn coá ñònh toaøn ngaønh khoaûng 300 trieäu USD laø heát söùc nhoû beù. Hieän traïng ngaønh cô khí thaønh phoá Hoà Chí Minh Ñaëc ñieåm chung: Tieáp nhaän töø moät ngaønh cô khí non yeáu chæ laøm dòch vuï söûa chöõa vaø saûn xuaát moät soá phuï tuøng ñôn giaûn Töø sau naêm 1975 chöa coù moät nhaø maùy cô khí naøo ñöôïc ñaàu tö thieát bò – coâng ngheä ñoàng boä vôùi moät höôùng saûn xuaát roõ reät ban ñaàu Voán ñaàu tö thaáp, thieát bò ñaàu tö leû teû nhöng laïi coá taïo ra moät khaû naêng kheùp kín coâng ngheä neân laïi caøng non yeáu veà naêng löïc saûn xuaát veà trình ñoä coâng ngheä. Moät vaøi naêm gaàn ñaây moät soá xí nghieäp ñaõ coá ñoåi môùi coâng ngheä- thieát bò nhöng raát chaät vaät treân neàn cuõ cuûa mình Naêng löïc saûn xuaát Maùy ñoäng löïc vaø phuï tuøng noâng ngö nghieäp Phuï tuøng ñôn giaûn cho laøm ñaát Thieát bò cheá bieán noâng laâm saûn, thöïc vaät Laép raùp oâ toâ xe maùy Ñoùng xaø lang vaø taøu nhoû ven bieån Thieát bò ñieän: ñoäng cô, maùy bieán theá Cô khí tieâu duøng: xe ñaïp, quaït ñieän, phuï tuøng x e gaén maùy … Giaù trò toång saûn löôïng 1996, laø 200 tyû ñoàng Naêng suaát lao ñoäng trung bình 40trieäu /ngöôøi /naêm Qui moâ vaø nhaân löïc: Nhoû, chuû yeáu laø saûn xuaát ñôn chieác, loaït nhoû Toång taøi saûn coá ñònh: treân 70tyû raát beù. Toång soá coâng nhaân saûn xuaát treân 3000. Trong ñoù coù hôn 13000 coâng nhaân baäc 4 trôû leân. Treân 400 caùn boä kyõ thuaät coù trình ñoä kyõ sö trôû leân, nhöng ít coù cô hoäi ñöôïc ñaøo taïo laïi thöôøng xuyeân theo söï phaùt trieån cuûa khoa hoïc – coâng ngheä Veà khoa hoïc vaø coâng ngheä Trong boái caûnh chung cuûa caû nöôùc: laïc haäu khoaûng 50naêm Ñaëc bieät yeáu veà caùc coâng ngheä vaät lieäu vaø taïo phoâi Ñaùng chuù yù la ømoät soá xí nghieäp quoác doanh vaø tö doanh ñaàu tö nhaäp coâng ngheä thieát bò hieän ñaïi trong khuoân maãu. Tyû troïng thieát bò tieân tieán chæ khoaûng 15%. Vaãn coøn thôøi kyø cô khí hoaù. Toång quaùt: Maëc duø heát söùc naêng ñoäng, töï vöôn leân nhöng vaãn yeáu keùm veà naêng löïc saûn xuaát caû veà qui moâ vaø chaát löôïng saûn phaåm. Coøn khaù xa tröôùc nhieäm vuï trang thieát bò laïi moät phaàn cô baûn cho caùc ngaønh kinh teá. Coøn phaân taùn, töï phaùt thieáu ñoàng boä vaø caàn coù qui hoaïch chieán löôïc taäp trung ñaàu tö ñi vaøo nhöõng troïng ñieåm. Coù cô caáu saûn phaåm ñònh höôùng hôïp lyù cho moät trung taâm coâng nghieäp phía nam. Tuy ñoäi nguõ nhaân löïc khaù vaø naêng ñoäng nhöng coøn thieáu khaû naêng ñaøo taïo tieáp caân moät caùch khoa hoïc coâng ngheä tieân tieán. Thaønh töïu khoa hoïc – coâng ngheä tieân tieán cuûa theá giôùi trong lónh vöïc cô khí: Nhu caàu veà moät hình thaùi saûn xuaát linh hoaït: Ñaëc ñieåm veà thôøi ñaïi veà nhu caàu: Ña daïng veà maãu maû, chuûng loaïi. Luoân thay ñoåi thò hieáu. “ tuoài thoï “ cuûa saûn phaåm ngaén, coù loaïi chæ xuaát hieän vaøi thaùng laø maát heát thò tröôøng. Nhaø saûn xuaát ñöùng tröôùc nhöõng bieán ñoäng khoù löôøng. Ñònh höôùng veà khoa hoïc – coâng ngheä: Treân cô sôû coâng ngheä tin hoïc taïo ra moät neàn “ saûn xuaát linh hoaït” ñaùp öùng söï bieán ñoäng khoân löôøng cuûa nhu caàu vaø khaû naêng caïnh tranh nhôø ñoåi môùi saûn phaåm. Hieäu quaû ñaëc tröng quan troïng nhaát cuûa coâng ngheâ tin hoïc laø naêng löïc giuùp cho nhöõng yù töôûng cuûa con ngöôøi – duø coù ña daïng vaø bieán ñoäng caùch maáy – trôû thaønh hieän thaät moät caùch nhanh choùng nhaát, ít toán coâng söùc nhaát Töï ñoäng hoaù nhôø kyõ thuaät – coâng ngheä tin hoïc: Duøng coâng cuï CAD: Giuùp phaân tích thieát keá, tính toaùn vaø theå hieän nhanh, chính xaùc ; löu tröõ vaø thay ñoåi deã daøng trong khi thieát keá caùc saûn phaåm. Khi duøng CAD caàn hieåu ñuùng: Yù töôøng vaø nhöõng vaán ñeà thuoäc veà tö duy linh hoaït thì do ngöôøi thöïc hieän. Nhöõng coâng vieäc phaân tích, so saùnh, choïn löïa, tính toaùn theo moät qui luaät xaùc ñònh do maùy tính thöïc hieän töï ñoäng Maùy tính thöïc hieän nhanh vieäc theå hieän thaønh baûn veõ 2 hoaëc 3 chieàu. Moãi lónh vöïc coù töøng loaïi CAD chuyeân duøng thích hôïp môùi coù söùc maïnh thöïc thuï cho ngöôøi duøng. Duøng coâng cuï CAM Treân cô sô veà döõ lieäu veà saûn phaåm ñaõ thieát keá nhôø CAD. Vôùi söï quyeát ñònh caùch thöùc vaø qui trình gia coâng cuûa nhaø coâng ngheä. Taïo ra caùc maùy tính töø maùy gia coâng CNC töï ñoäng thöïc hieän moät caùch chính xaùc quaù trình gia coâng. Duøng coâng cuï CIM. Tích hôïp caùc boä phaän cuûa quaù trình saûn xuaát töø CAD, CAM kieàm tra chaát löôïng CAQC, keá hoaïch saûn xuaát … Thaønh moät heä thoáng ñöôïc ñieàu chænh nhôø maùy tính. Ñònh höôùng vaø khaû naêng öùng duïng khoa hoïc – coâng ngheä tieân tieán vaø cô khí taïi nöôùc ta: Ñònh höôùng veà muïc tieâu qui hoaïch phaùt trieån Sôû coâng nghieäp thaønh phoá ñaõ ñöa ra “ Ñònh höôùng quy hoaïch phaùt trieån ngaønh coâng nghieäp cô khí Thaønh Phoá thôøi kyø 1996 –2000 vaø 2001 “ Noäi dung cô baûn: Laøm xöông soáng cho neàn kinh teá: Saûn xuaát laïi vaø trang bò laïi cho mình vaø caùc ngaønh kinh teá. Ñaàu tö chieàu saâu vaøo nhöõng khaâu quyeát ñònh khaû naêng caïnh tranh cuûa saûn phaåm. Ñi thaúng vaøo coâng ngheä tieân tieán moät soá lónh vöïc taïo ra saûn phaåm coù chaát löôïng cao. Chuù troïng xaây döïng trung taâm nghieân cöùu – phaùt trieån. Qui hoaïch vaø toå chöùc laïi ngaønh thaønh 4 khoái lôùn. Ñònh höôùng caùc saûn phaåm cô baûn. Ñaàu tö chieàu saâu cho 4 nhaø maùy. Ñònh höôùng öùng duïng coâng ngheä tieân tieán Öùng duïng CAD trong thieát keá cô khí Hieän taïi chuùng ta vaãn duøng phöông phaùp coå truyeàn trong thieát keá. Chöa söû duïng söï hoã trôû cuûa maùy tính vaø caùc phaàn meàm thích hôïp. Vì vaäy tieàm naêng saùng taïo cuûa ngöôøi thieát keá chöa phaùt huy heát tieàm naêng veà veõ, tra cöùu, tính toaùn veà thieát keá, ngay caû luùc thaønh phoá HCM ñaõ coù nhieàu nhu caàu veà thieát keá nhö: caùc thieát bò cheá bieán noâng saûn, haûi saûn, thieát bò phuïc vuï laøm ñaát thu hoaïch trong noâng nghieäp; caùc khuoân maãu vöøa ña daïng vöøa luoân luoân ñoåi môùi, caùc saûn phaåm cô khí daân duïng. Ngöôøi Vieät Nam hoaøn toaøn coù khaû naêng tieáp thu vaø duøng caùc phaàn meàm thích hôïp ôû nöôùc ngoaøi phuïc vuï muïc tieâu cuûa mình. Ngöôøi Vieät Nam coøn coù khaû naêng taän duïng nhöõng phaàn meàm thích hôïp cuûa nöôùc ngoaøi keát hôïp vôùi phaàn meàm töï xaây döïng ñeå phuïc vuï cho thieát keá cô khí – chaúng haïn phaàn meàm cô khí BK –CAD cuûa caùn boä khoa hoïc cô khí tröôøng ñaïi hoïc Baùch Khoa TP.HCM ; Me CAD cuûa trung taâm tin hoïc IDEA cuûa Haø Noäi. Traùnh ngoä nhaän caàn hieåu roõ chöùc naêng cuûa caùc phaàn meàm CAD treân thò tröôøng ñeå duøng khi thieát keá. Khoâng phaûi CAD naøo cuõng duøng ñöôïc cho thieát keá. Öùng duïng CAD trong coâng ngheä gia coâng cô khí. Hieän caàn thieát cho gia coâng caùc loaïi khuoân phöùc taïp treân caùc maùy coâng cuï ñieàu khieån soá NC Hieän coù phaàn meàm CAD/CAM /CIMATRON 90 chuyeân duøng, keát hôïp giöõa moâ hình hoaù, taïo baûn veõ caàn gia coâng vôùi vieäc moâ hình hoaù, taïo baûn veõ saûn phaåm caàn gia coâng vôùi vieäc moâ hình hoaù quaù trình gia coâng laäp trình ñieàu khieån maùy CNC vaø CIMATRON-90 coù theå ñieàu khieån quaù trình cuûa coâng ngheä khoan, phay 2, 5 –5 toaï ñoä, coâng ngheä tieän, ñoät, daäp theo ñöôøng vaø coâng ngheä caét baèng daây. Chuù yù ñaàu tö caùc coâng cuï thieát bò duøng trong coâng ngheä taïo maãu ñeå naêng cao hieäu quaû cuûa heä thoáng CAD/CAM. Ñaàu tö maùy coâng cuï ñieàu khieån soá nhôø maùy tính CNC. Caàn phaân bieät maùy coâng cuï NC vaø CNC. Naêng löïc cuûa 2 loaïi khaùc nhau raát nhieàu. Chæ coù maùy CNC môùi duøng coâng ngheä CAD ñöôïc vaø môùi thöïc söï hieäu quaû. Hieän taïi coù moät cô sôû ñaõ duøng maùy naøy, ñaùng chuù yù laø doanh nghieäp tö nhaân laïi ñaàu tö maïnh hôn doanh nghieäp nhaø nöôùc. Caàn löïa choïn coâng ngheä thích hôïp cuûa maùy cho maët haøng cuï theå cuûa cô sôû saûn xuaát. Khoâng queân ñaàu tö cho coâng vieäc taïo phoâi vaø xöû lyù vaät lieäu, xöû lyù beà maët laø khaâu keùm hieän nay ôû TP_HCM Muoán chaát löôïng saûn phaåm cô khí ñöôïc naêng cao, khoâng theå thieáu söï ñoùng goùp ñoàng boä caùc coâng ngheä truyeàn thoáng nhö gia coâng caùc daäng baùnh raêng, caùc beà maët coù daïng coù ñoä chính xaùc vaø ñoä boùng cao baèng coâng ngheä maøi, nghieàn, ñaùnh boùng … Ñaøo taïo nhaân löïc cho caùc coâng ngheä tieân tieán Ñaøo taïo nhaân coâng: Ñuû naêng löïc vaän haønh thieát bò tieân tieán, bieát phaùt hieän nhöõng baát thöôøng ñeå kòp xem xeùt. Ñaøo taïo kyõ sö: Hieåu nguyeân lyù hoaït ñoäng, choïn coâng ngheä thích hôïp, naém chaéc caùc phaàn meàm vaø thieát bò Laøm chuû, söû duïng caùc phaàn meàm vaø thieát bò ñeå ñieàu khieàn vaø laäp trình moät caùch hieäu quaû. Coù naêng löïc vaø coâng ngheä toát ñeå quyeát ñònh qui trình vaø thoâng soá coâng ngheä khi söû duïng CAM. Khaû naêng baûo döôõng thieát bò hieäu quaû. Khaû naêng ñaøo taïo trong nöôùc. Ngoaøi vieäc göûi tu nghieäp nöôùc ngoaøi, hieän nay ôû trong nöôùc cuõng coù moät soá cô sôû coù naêng löïc ñaøo taïo: Vieän maùy coâng cuï taïi Haø Noäi, tröôøng ñaïi hoïc BK HN Tröôøng ñaïi hoïc BKTP_HCM khoa Cô Khí Trung taâm Vieät Ñöùc tröôøng ñaïi hoïc BKTp- HCM Ñang ñaàu tö tröôøng Lyù Töï Troïng Coù theå ñaøo taïo coâng nhaân Kyõ thuaät vieân kyõ sö Caàn chuù yù ñaøo taïo nhaân löïc thöïc haønh, daïng Kyõ Sö thöïc haønh maø hieän taïi chuùng ta raát caàn nhöng caùc cô sôû ñaøo taïo trong nöôùc laïi raát yeáu trong vieäc naøy. Quan taâm hôn nöûa vieäc ñaøo taïo nhaân löïc: Khoâng coù con ngöôøi ñuû naêng löïc thì khoâng tieáp thu vaø phaùt huy ñöôïc caùc coâng ngheä tieân tieân cuûa theá giôùi duø coù tieáp caän veà. Ñaàu tö trang thieát bò vaø coâng ngheä hieän ñaïi, göûi ñi ñaøo taïo ñoäi nguõ kyõ thuaät vieân vaø giaûng vieân ( cho caùc cô sôû coù chöùc naêng ñaøo taïo ) Nhaø nöôùc cuõng noái tieáp caùc doanh nghieäp cuøng goùp cho vieäc ñaøo taïo nhaân löïc cho mình. Caùc cô sôû ñaøo taïo trong nöôùc, trong thaønh phoá neân lieân keát ñeå boå sung cho nhau trong ñaøo taïo, ñoàng thôøi hôïp taùc vôùi nöôùc ngoaøi treân cô sô hai beân cuøng coù lôïi. Ñoù laø moät hieän thöïc ôû moät soá cô sôû ñaøo taïotrong nöôùc ñaõ laøm ñöôïc. Nhaän xeùt: Nhìn chung vôùi xu höôùng chung cuûa theá giôùi, ngaønh cô khí nöôùc nhaø cuõng ñaõ coù söï phaùt trieån vöôït baäc trong vieäc aùp duïng töï ñoäng hoaù ôû moät soá boä phaän. Xong noù chæ mang tính chaát rieâng leõ, cuïc boä chöa phaùt huy heát khaû naêng cuûa noù vaø söï phaùt trieån thieáu ñoàng boä ñoù cuõng do nhieàu nguyeân nhaân khaùc gaây ra. Do ñoù ñeå naém vöõng vaø aùp duïng noù moät caùch ñuùng möùc ta laàn löôït ñi tìm hieåu veà caùc vaàn ñeà sau ñeå coù caùi nhìn chung veà noù vaø phaùt huy moät caùch hieäu quaû nhaát ñeå ñaùp öùng nhu caàu xaõ hoäi ngaøy nay. Khaùi nieäm veà töï ñoäng hoaù saûn xuaát: 1.2.1 Ñònh nghóa töï ñoäng hoaù: Laø duøng naêng löôïng phi sinh vaät ( cô, ñieän, ñieän töû …) ñeå thöïc hieän moät phaàn hay toaøn boä quaù trình coâng ngheä maø ít nhieàu khoâng caàn söï can thieäp cuûa con ngöôøi. Töï ñoäng hoaù laø moät quaù trình lieân quan tôùi vieäc aùp duïng caùc heä thoáng cô khí, ñieän töû, maùy tính ñeå hoaït ñoäng, ñieàu khieån saûn xuaát. Coâng ngheä naøy bao goàm: Nhöõng coâng cuï maùy moùc töï ñoäng. Maùy moùc laép raùp töï ñoäng. Ngöôøi Maùy coâng nghieäp. Heä thoáng vaän chuyeån vaø ñieàu khieån vaät lieäu töï ñoäng. Ñieàu khieån coù hoài tieáp vaø ñieàu khieån quaù trình baèng maùy tính. Heä thoáng maùy tính cho vieäc thaûo keá hoaïch, thu nhaäp döõ lieäu vaø ra quyeát ñònh ñeå hoã trôï caùc hoaït ñoäng saûn xuaát. 1.2.2 Caùc hình thöùc töï ñoäng hoaù Töï ñoäng hoaù cöùng: Laø moät heä thoáng trong ñoù moät chuoãi caùc hoaït ñoäng (xöû lyù hay laép raùp ) coá ñònh treân moät caáu hình thieát bò. Caùc nguyeân coâng trong daây chuyeàn naøy thöôøng ñôn giaûn. Chính söï hôïp nhaát vaø phoái hôïp caùc nguyeân coâng nhö vaäy vaøo moät thieát bò laøm cho heä thoáng trôû neân phöùc taïp. Nhöõng ñaëc tröng chính cuûa töï ñoäng hoaù cöùng laø: Ñaàu tö ban ñaàu cao cho nhöõng thieát bò thieát keá theo ñôn ñaët haøng. Naêng suaát maùy cao. Töông ñoái khoâng linh hoaït trong vieäc thích nghi vôùi caùc thay ñoåi saûn phaåm. Töï ñoäng hoaù laäp trình: Thieát bò saûn xuaát ñöôïc thieát keá vôùi khaû naêng coù theå thay ñoåi trình töï caùc nguyeân coâng ñeå thích öùng vôùi nhöõng caáu hình saûn phaåm khaùc nhau. Chuoãi caùc hoaït ñoäng coù theå ñieàu khieån bôûi moät chöông trình, töùc laø moät taäp leänh ñöôïc maõ hoaù ñeå heä thoáng coù theå ñoïc vaø dieãn dòch chuùng. Nhöõng chöông trình môùi coù theå ñöôïc chuaån bò vaø nhaäp vaøo thieát bò ñeå taïo ra saûn phaåm môùi. Moät vaøi ñaëc tröng cuûa töï ñoäng hoaù laäp trình laø: + Ñaàu tö cao cho nhöõng thieát bò coù muïc ñích toång quaùt + Naêng suaát töông ñoái thaáp so vôùi töï ñoäng hoaù cöùng. + Söï linh hoaït khi coù söï thay ñoåi trong caáu hình saûn phaåm. + Thích hôïp nhaát laø cho saûn xuaát haøng loaït. Töï ñoäng hoaù linh hoaït laø söï môû roäng cuûa töï ñoäng hoaù laäp trình ñöôïc. Khaùi nieäm cuûa töï ñoäng hoaù linh hoaït ñaõ ñöôïc phaùt trieån trong khoaûng 25 ñeán 30 naêm vöøa qua. Vaø nhöõng nguyeân lyù vaãn coøn ñang phaùt trieån. Töï ñoäng hoaù linh hoaït: Laø heä thoáng töï ñoäng hoaù coù khaû naêng saûn xuaát raát nhieàu saûn phaåm ( hay boä phaän ) khaùc nhau maø haàu nhö khoâng maát thôøi gian cho vieäc chuyeån ñoåi töø saûn phaåm naøy sang saûn phaåm khaùc. Khoâng maát thôøi gian cho saûn xuaát cho vieäc laäp trình laïi vaø thay theá caùc caøi ñaët vaät lyù ( coâng cuï ñoà gaù, maùy moùc ). Haäu quaû laø heä thoáng coù theå leân keá hoaïch keát hôïp saûn xuaát nhieàu loaïi saûn xuaát khaùc nhau thay vì theo töøng loaïi rieâng bieät. Ñaëc tröng cuûa töï ñoäng hoaù linh hoaït coù theå toùm taét nhö sau: + Ñaàu tö cao cho thieát bò. + Saûn xuaát lieân tuïc nhöõng saûn phaåm hoãn hôïp khaùc nhau. + Toác ñoä saûn xuaát trung bình. + Tính linh hoaït khi saûn phaåm thay ñoåi thieát keá. Söï phaùt trieån cuûa töï ñoäng hoaù Töï ñoäng hoaù theo tieáng Hy Laïp coù nghóa laø: “ Töï chuyeån ñoäng “ ÔÛ ñaây chuùng ta hieåu thuaät ngöõ töï ñoäng hoaù laø thöïc hieän quaù trình saûn xuaát maø trong ñoù taát caû caùc taùc ñoäng caàn thieát ñeå thöïc hieän noù, keå caû vieäc ñieàu khieån quaù trình ñöôïc tieán haønh khoâng coù söï tham gia cuûa con ngöôøi. Hieän nay töï ñoäng hoaù ñöôïc aùp duïng roäng raõi trong nhieàu ngaønh kinh teá quoác daân, vì theá maø ngöôøi ta goïi theá kyõ 20 naøy laø theá kyõ cuûa töï hoaù vaø ñieàu khieån töï ñoäng. Nhöng neáu raø theo lòch söû phaùt trieån thì chuùng ta thaáy noù coù nguoàn goùc töø thôøi coå xöa. Vaøo theá kyõ thöù nhaát sau coâng nguyeân. Heron ôû Ai Caäp ñaõ laøm nhöõng maøn muùa roái vôùi nhieàu loaïi con roái töï ñoäng. Ñeán theá kyõ 17-18 nhieàu loaïi ñoà chôi töï ñoäng vaø ñoàng hoà töï ñoäng ñaõ xuaát hieän. Sau ñoù ñeán theá kyû 18 ñaàu theá kyû 19 trong giai ñoaïn caùch maïng coâng nghieäp ôû chaâu aâu töï ñoäng hoaù môùi xaâm nhaäp vaøo thöïc teá saûn xuaát. Naêm 1765 xuaát hieän boä ñieàu chænh töï ñoäng möùc nöôùc trong noài hôi cuûa Pondunoùp Naêm 784 boä ñieàu chænh toác ñoä trong noài hôi cuûa Johnoaùt ñaõ xuaát hieän. Giai ñoaïn phaùt trieån naøy cuûa töï ñoäng hoaù ñaõ ñoùng vai troø quan troïng trong khoa hoïc kyõ thuaät, thuùc ñaåy vieäc töï ñoäng hoaù quaù trình saûn xuaát trong cheá taïo maùy. Trong quaù trình lao ñoäng con ngöôøi ñaõ baét ñaàu caûi tieán coâng cuï thoâ sô thaønh nhöõng maùy ñôn giaûn chaúng haïn maùy tieän goã ñaëc tröng. Daàn daàn ngöôøi ta tieán haønh cô khí hoaù, thay löïc ñaëc tröng baèng ñoäng cô, thay tay ngöôøi caàm dao tieän baèng baøn dao chaïy theo soáng tröôït cuûa maùy. Tieáp tuïc boå sung caùc boä phaän cô khí hoaù khaùc, theâm vaø caûi tieán daàn caùc cô caáu ñieàu khieån, caøng ngaøy maùy caøng thay ñoåi vaø caøng tieán boä vaø trôû thaønh maùy baùn töï ñoäng, roài töï ñoäng. Naêm 1712 thôï cô khí ngöôøi Nga NARTOP ñaõ thieát keá maùy tieän cheùp hình ñeå tieän caùc chi tieát ñònh hình. Vieäc cheùp hình theo maãu ñöôïc tieán haønh töï ñoäng, chuyeån ñoäng doïc cuûa baøn dao laø do baùnh raêng – thanh raêng thöïc hieän. Vaø ñeán naêm 1798 Henry Nandsley ôû nöôùc Anh môùi duøng vít – Ñai oùc ñeå dòch baøn maùy. Naêm 1873 Spender ñaõ cheá taïo maùy tieän töï ñoäng coù oå caáp phoâi vaø truïc phaân phoái vôùi cam ñóa vaø cam thuøng. Ñeán naêm 1880 thì nhieàu haõng treân theá giôùi nhö: Pittler, ludwig, lowe( ñöùc ), RSA( Anh ) … Ñaõ cheá taïo maùy tieän töï ñoäng Rôvonve duøng phoâi theùp thanh. Sau ñoù xuaát hieän maùy tieän töï ñoäng tieân doïc ñònh hình. Vaøo ñaàu theá kæ 20 baét ñaàu coù maùy töï ñoäng nhieàu truïc chính, maùy töï ñoäng toå hôïp vaø ñöôøng daây töï ñoäng. Ngaøy nay nhieàu nöôùc tieân tieán treân theá giôùi ñaõ coù nhieàu ñöôøng daây töï ñoäng phaân xöôûng töï ñoäng vaø caû nhaø maùy töï ñoäng gia coâng caùc saûn phaåm haøng loaït lôùn, haøng khoái nhö voøng bi, pittong, choát aéc … Ñeå aùp duïng töï ñoäng hoaù vaøo ñieàu kieän saûn xuaát haøng loaït nhoû vaø saûn xuaát ñôn chieác khi maø soá löôïng chi tieát trong loaït ít maø chuûng loaïi laïi nhieàu, ngöôøi ta ñaõ duøng maùy ñieàu khieån theo chöông trình soá. Maùy naøy cho pheùp ñieàu chænh maùy nhanh khi chuyeån sang gia coâng loaït chi tieát khaùc. Böôùc phaùt trieån tieáp theo laø söï xuaát hieän cuûa trung taâm gia coâng maø ñaëc ñieåm cuûa noù laø coù oå tröõ duïng cuï ñeå thay theá theo trình töï gia coâng. Nhöõng naêm gaàn ñaây treân theá giôùi ñaëc bieät laø caùc nöôùc tö baûn coù khuynh höôùng maïnh heä thoáng saûn xuaát linh hoaït. Öu ñieåm noåi baät cuûa noù laø heä soá söû duïng thieát bò cao ( 85%), naêng suaát cao vaø tính linh hoaït raát cao. Noù ñöôïc aùp duïng roäng raõi trong caùc ngaønh coâng nghieäp maùy coâng cuï, maùy oâ toâ, maùy keùo vaø coâng nghieäp haøng khoâng… Trong heä thoáng saûn xuaát linh hoaït coù theå aùp duïng töï ñoäng hoaù toaøn boä quaù trình saûn xuaát töø coâng ñoaïn thieát keá töï ñoäng chi tieát, thieát keá töï ñoäng qui trình coâng ngheä, thieát keá töï ñoäng chöông trình gia coâng, töï ñoäng ñieàu khieån quaù trình saûn xuaát, töï ñoäng kieåm tra chaát löôïng saûn phaåm …Ñaây laø hình thöùc töï ñoäng hoaù tieán boä nhaát ñöa laïi hieäu quaû kinh teá raát lôùn. Sau khi ñaõ tìm hieåu noù moät caùch kyõ löôõng keát hôïp ñeå thieát keá saûn phaåm cho raép raùp ñoù cuõng laø vaán ñeà cuõng quan troïng vì tröôùc khi thieát keá moät daây chuyeàn saûn xuaát naøo ñoù ngöôøi thieát keá phaûi naém roõ saûn phaåm vaø caùc thuoäc tính cuûa noù, öu ñieåm nhö theá naøo, keát caáu ra laøm sao ñeå vieäc töï ñoäng hoaù saûn phaåm ñöôïc deã daøng. Do ñoù ta ñi xem xeùt vaán ñeà thieát keá saûn phaåm cho raép raùp töï ñoäng. 1.4 Thieát keá saûn phaåm cho laép raùp töï ñoäng. Laép raùp laø noái hai hoaëc nhieàu boä phaän vôùi nhau ñeå taïo neân moät ñoái töôïng môùi. Ñoái töôïng môùi naøy goïi laø cuïm laép raùp, ñôn vò laép raùp hay moät teân naøo ñoù töông töï 1.4.1 Tìm hieåu veà quaù trình laép raùp saûn phaåm Moät trong nhöõng trôû ngaïi trong laép raùp töï ñoäng laø ñaõ coù nhieàu phöông phaùp laép raùp truyeàn thoáng moâ taû ôû treân ñöôïc phaùt trieån khi maø con ngöôøi laø phöông tieän duy nhaát ñeå laép raùp moät saûn phaåm. Nhieàu phöông phaùp keïp chaët cô khí thöôøng duøng trong coâng nghieäp ngaøy nay yeâu caàu phaøi coù nhöõng khaû naêng caûm nhaän vaø hoaït ñoäng nhö con ngöôøi. Ví duï, chuùng ta haõy xem xeùt vieäc söû duïng moät ñinh vít, moät voøng ñeäm vaø moät ñai oác ñeå sieát chaët hai mieáng kim loaïi treân phaàn laép raùp voû maùy. Thao taùc kieåu naøy thöôøng ñöôïc laøm baèng tay trong moät teá baøo laép raùp hoaëc daây chuyeàn laép raùp. Vieäc laép caùc phaàn töû treân vaø vieäc vaën baèng tay coù theå deã daøng thöïc hieän baèng tay, vì con ngöôøi laø moät caùi maùy cöïc kyø kheùo leùo vaø thoâng minh. Tuy nhieân neáu vieäc naøy maø töï ñoäng hoaù thì thaät khoâng ñôn giaûn chuùt naøo. Caùi khoù nhaát laø cho ñinh oác vaøo loã gheùp hai phaàn töû, maø ñoâi khi caùc loã treân moãi phaàn töû chöa chaéc ñaõ truøng nhau. Khi laép baèng tay ngöôøi laép coù theå troâng thaáy ñöôïc vaø canh laïi vò trí cho khôùp, coøn khi laép baèng maùy thì vieäc naøy khoâng theå laøm ñöôïc. Khoù khaên nöõa laø sau khi laép ñöôïc ñinh vít vaøo loã roài thì phaûi laép voøng ñeäm vaø ñai oác. Ngöôøi thôï moät tay giöõ ñinh oác, moät tay giöõ con taùn xoay nheï cho con taùn aên khôùp vôùi ñinh oác. Coøn ñoái vôùi maùy töï ñoäng thì vieäc naøy raát khoù thöïc hieän. Vieäc vaën chaët ren laø vieäc cuoái cuøng thì maùy coù theå laøm vieäc khoâng khoù khaên gì. Chính vì nhöõng khoù khaên treân khaâu laép raùp caùc moái laép ren laø khoù töï ñoäng hoaù nhaát. Khaâu naøy thöôøng phaûi duøng ñeán con ngöôøi ñeå laép sô boä tröôùc sau ñoù maùy seõ thöïc hieän vieäc keïp chaët. Giaù cao cuûa lao ñoäng chaân tay daãn ñeán phaûi vieäc tìm kieám caùc coâng ngheä thích hôïp vaø thieát keá caùc thieát bò töï ñoäng laép raùp hoaøn haûo. Sau ñaây laø nhöõng chæ daãn vaø nhöõng nguyeân taéc coù theå öùng duïng trong thieát keá saûn phaåm ñeå vieäc laép raùp töï ñoäng thöïc hieän deã daøng. 1.4.2 Nguyeân taéc öùng duïng trong thieát keá saûn phaåm Giaûm soá löôïng khaâu laép raùp: Nguyeân taéc naøy coù theå trieån khai trong quaù trình thieát keá baèng caùch keát hôïp nhieàu chöùc naêng trong cuøng moät chi tieát naøo ñoù maø tröôùc ñaây phaûi do nhieàu chi tieát gheùp laïi. Vieäc söû duïng caùc chi tieát töø chaát deõo laø moät ví duï veà nguyeân taéc naøy. Nhöõng hình daïng khaù phöùc taïp cuûa moät mieáng Plastic coù theå thay theá cho moät vaøi chi tieát kim loaïi, maëc duø vaät lieäu Plastic coù theå ñaét hôn nhöng thôøi gian tieát kieäm ñöôïc trong quaù trình laép raùp ñaõ chöùngminh noù coù theå thay theá ñöôïc trong nhieàu tröôøng hôïp Söû duïng keát caáu toå hôïp: Trong laép raùp töï ñoäng, söï gia taêng soá löôïng cuûa nhöõng böôùc laép raùp rieâng leû ñöa ñeán keát quaû laø gia taêng thôøi gian ngöøng maùy trong heä thoáng. Reley cho raèng moät thieát keá saûn phaåm phaûi coù tính toå hôïp, moãi toå hôïp chæ goàm côõ 11, 12 chi tieát ñöôïc laép vôùi nhau treân moät heä thoáng laép raùp ñôn. Töông töï, caùc cuïm laép phaûi ñöôïc boá trí chi tieát xung quanh cô sôû ñeå laép nhöõng chi tieát khaùc vaøo. Giaûm moái gheùp ren caàn thieát. Thay vì söû duïng nhöõng ñinh vít vaø voøng ñeäm, ñai oác rieâng leû, vaø nhöõng moái gheùp töông töï, thieát keá nhöõng cô caáu keïp chaët ngay treân chi tieát, vaø khoâng chæ keïp töøng caùi moät maø ñoàng thôøi nhieàu caùi. Giaûm söï caàn thieát phaûi xöû lyù ñoàng thôøi nhieàu linh kieän Thöïc teá söû duïng caùc maùy laép raùp töï ñoäng ._.cho thaáy laø phaân chia caùc nguyeân coâng taïi nhieàu vò trí khaùc nhau thì toát hôn laø laép chung taïi moät choã. Haïn cheá soá phöông laép raùp caàn thieát Nguyeân lyù ñôn giaûn naøy coù nghóa laø soá phöông laép linh kieän môùi phaûi giaûm tôùi möùc toái thieåu. Neáu taát caû nhöõng linh kieän maø ñöôïc laép raùp theo phöông thaúng ñöùng töø treân xuoáng thì tuyeät vôøi nhaát. Ñöông nhieân vieäc naøy chæ coù theå giaûi quyeát khi thieát keá saûn phaåm. Ñoøi hoûi linh kieän coù chaát löôïng toát. Chaát löông cao cuûa heä thoáng laêp raùp töï ñoäng ñoøi hoûi nhöõng linh kieän laép raùp taïi moãi vò trí phaûi coù chaát löông toát. Nhöõng linh kieän coù chaát löông keùm laø nguyeân nhaân gaâyra aùch taéc trong cô caáu naïp phoâi daãn ñeán vieäc maùy ngöøng hoaït ñoäng trong heä thoáng töï ñoäng . Söû duïng caùc cuïm caáp phoâi. Ñaây laø moät thuaät ngöõ ñeå goïi nhöõng thieát bò coù khaû naêng ñònh ví chi tieát, taùch phoâi vaø naïp phoâi vaøo vò trí laép raùp. Moät trong nhöõng chi phí chuû yeáu khi phaùt trieån caùc heä thoáng laép raùp töï ñoäng laø maát thôøi gian cho vieäc thieát keá caùc cuïm caáp phoâi töï ñoäng. Ngöôøi thieát keá saûn phaåm chòu traùch nhieäm ñaûm hình daùng hình hoïc vaø nhöõng phaàn töû cuûa caùc phaàn töû laép raùp ñeå vieäc laép raùp ñöôïc deã daøng hôn. Daây chuyeàn laép raùp theo ñöôøng thaúng goàm moät loaït nhöõng vò trí töï ñoäng ñöôïc ñaët doïc theo heä thoáng vaän chuyeån theo ñöôøng thaúng. Ñoù laø moät bieán theå töï ñoäng hoaù cuûa nhöõng daây chuyeàn laép raùp baèng tay. Heä thoáng vaän chuyeån giaùn ñoaïn, khoâng ñoàng boä. Nhaän xeùt do ñoù nhu caàu töï ñoäng hoaù laø raát lôùn. Noù goùp phaàn naêng cao naâng suaát, giaûm taûi coâng vieäc cho ngöôøi coâng nhaân. 1.5 Söï caàn thieát phaûi coù töï ñoäng hoaù. Caùc coâng ty hôõ trôï caùc döï aùn veà vaán ñeà töï ñoäng hoaù vaø CIM vì nhieàu lyù do khaùc nhau. Moät soá lyù do quan troïng goàm: Naêng cao naâng suaát: Töï ñoäng hoaù caùc quaù trình hoaït ñoäng saûn xuaát höùa heïn vieäc taêng naêng suaát lao ñoäng. Ñieàu naøy coù nghóa toång saûn phaåm ñaàu ra ñaït naêng suaát cao hôn ( ñaàu ra treân giôø ) so vôùi hoaït ñoäng baèng tay töông öùng. Chi phí nhaân coâng cao: Xu höôùng trong xaõ hoäi coâng nghieäp cuûa theá giôùi laø chi phí cho coâng nhaân khoâng ngöøng taêng leân. Keát quaû laø ñaàu tö cao leân trong caùc thieát bò töï ñoäng hoaù ñaõ trôû neân kinh teá hôn ñeå coù theå thay ñoåi chaân tay. Chi phí cao cuûa lao ñoäng ñang eùp caùc nhaø laõnh ñaïo doanh nghieäp thay theá con ngöôøi baèng maùy moùc. Bôûi vì maùy moùc coù theå saûn xuaát ôû möùc cao, vieäc söû duïng töï ñoäng hoaù ñaõ laøm cho chi phí treân moät ñôn vò saûn phaåm thaáp hôn. Söï thieáu lao ñoäng: Trong nhieàu quoác gia phaùt trieån, coù söï thieáu huït lôùn löïc löôïng lao ñoäng. Chaúng haïn nhö Taây Ñöùc ñaõ bò eùp buoäc phaûi nhaäp khaåu lao ñoäng ñeå laøm taêng nguoàn cung caáp lao ñoäng cuûa mình. Vieäc thieáu huït lao ñoäng cuõng kích thích söï phaùt trieån cuûa töï ñoäng hoaù Xu höôùng dòch chuyeån cuûa lao ñoäng veà thaønh phaàn dòch vuï: Xu höôùng naøy ñaëc bieät thònh haønh ôû Myõ vaøo luùc 1986, tyû leä lao ñoäng ñöôïc thueâ trong saûn xuaát 20%. Naêm 1947, noù vaøo khoaûng 30%. Tröôùc naêm 2000, öôùc löôïng laøñaït con soá khoaûng 2%. Chaéc chaén laø töï ñoäng hoaù saûn xuaát ñaõ taïo ra söï dòch chuyeån naøy. Tuy nhieân coøn coù nhieàu söùc eùp xaõ hoäi, ñoaøn theå chòu traùch nhieäm cho xu höôùng naøy. Söï phaùt trieån cuûa löïc löôïng lao ñoäng vaên phoøng ñöôïc thueâ ñöôïc chính phuû lieân bang, tieåu bang vaø ñòa phöông ñaõ tieâu thuï moät phaàn lao ñoäng maø ñaùng leõ ñaõ phaûi tieâu thuï ôû khu vöïc saûn xuaát. Ngoaøi ra, coøn coù xu höôùng xem coâng vieäc laø teû nhaït, khoâng coù yù nghóa laø baån thæu. Quan ñieåm naøy ñaõ khieán cho moïi ngöôøi tìm kieám vieäc laøm trong thaønh phaàn dòch vuï cuûa neàn kinh teá. ( Chính phuû, baûo hieåm, dòch vuï caù nhaân, phaùp luaät baùn haøng …) Söï an toaøn: Baèng vieäc töï ñoäng hoaù caùc hoaït ñoäng vaø chuyeån ngöôøi vaän haønh maùy töø vò trí tham gia tích cöïc sang vai troø ñoác coâng, coâng vieäc trôû neân an toaøn hôn. Sö an toaøn vaø thoaûi maùi cuûa coâng nhaân ñaõ trôû thaønh muïc tieâu quoác gia vôùi söï ban haønh ñaïo luaät söùc khoeû vaø an toaøn ngheà nghieäp ( 1970). Noù cuõng laø söï töï ñoäng hoaù. Giaù nguyeân vaät lieäu cao: Giaù cao cuûa nguyeân vaät lieäu taïo ra nhu caàu söû duïng caùc nguyeân vaät moät caùch hieäu quaû hôn. Vieäc giaûm pheá lieäu laø moät trong nhöõng lôïi ích cuûa töï ñoäng hoaù. Naâng cao chaát löôïng saûn phaåm: Caùc hoaït ñoäng töï ñoäng hoaù khoâng chæ saûn xuaát vôùi toác ñoä nhanh hôn so vôùi laøm baèng tay maø coøn saûn xuaát vôùi söï ñoàng nhaát cao hôn vaø söï chính xaùc ñoái vôùi caùc tieâu chuaån chaát löôïng. Ruùt ngaén thôøi gian saûn xuaát: Töï ñoäng hoaù cho pheùp nhaø saûn xuaát ruùt ngaén thôøi gian giöõa vieäc ñaët haøng cuûa khaùch haøng vaø thôøi gian giao saûn phaåm. Ñieàu naøy taïo cho ngöôøi coù öu theá caïnh tranh trong vieäc taêng cöôøng dòch vuï khaùch haøng toát hôn. Giaûm bôùt phoâi lieäu ñang saûn xuaát: Löôïng haøng toàn kho khi ñang saûn xuaát taïo ra moät chi phí ñaùng keå cho nhaø saûn xuaát vì noù giöõ chaët voán laïi. Haøng toàn kho khi ñang saûn xuaát khoâng coù giaù trò. Noù khoâng ñoùng vai troø nhö nguyeân vaät lieäu hay saûn phaåm. Töông töï nhö nhaø saûn xuaát seõ coù lôïi khi giaûm toái thieåu löôïng phoâi toàn ñoïng trong saûn xuaát. Töï ñoäng hoaù coù xu höôùng thöïc hieän muïc ñích naøy bôûi vieäc ruùt ngaén thôøi gian gia coâng toaøn boä saûn phaåm phaân xöôûng Neáu khoâng töï ñoäng hoaù seõ phaûi traû giaù ñaét: Töï ñoäng hoaù nhaø maùy saûn xuaát seõ coù moät öu theá caïnh tranh quan troïng. Thuaän lôïi naøy khoâng theå phôi baøy ñöôïc döôùi hình thöùc uyû thaùc cuûa coâng ty. Öu ñieåm cuûa töï ñoäng hoaù thöôøng ñöôïc thaáy moät caùch baát ngôø vaø khoâng löôøng tröùôc, thí duï nhö haøng chaát löôïng cao, baùn haøng nhieàu hôn quan heä lao ñoäng toát hôn. Coâng ty maø khoâng töï ñoäng deã thaáy mình bò baát lôïi vôùi khaùch haøng, nhaân vieân cuûa hoï vaø xaõ hoäi coâng coäng. Taát caû nhöõng nhaân toá treân hôïp thaønh moät baûn ñoàng ca bieán vieäc töï ñoäng hoaù saûn xuaát thaønh moät coâng cuï haáp daãn thay cho phöôngphaùp saûn xuaát baèng tay. Nhaän xeùt: ta thaáy ñeå ñaûm baûo chaát löôïng cuûa saûn phaåm, ñoàng thôøi taêng naêng suaát ta choïn heä thoáng laép raùp töï ñoäng ñoù laø moät quy luaät taát yeáu phaûi xaûy ra. Chöông 2: GIÔÙI THIEÄU SÔ LÖÔÏC VEÀ CAÙC LOAÏI BUÙT BI TREÂN THÒ TRÖÔØNG VAØ COÂNG NGHEÄ LAÉP RAÙP NOÙ HIEÄN NAY 2.1 Nhu caàu söû duïng buùt bi hieän nay: Xaõ hoäi ngaøy caøng phaùt trieån thì giaùo duïc caøng ñöôïc quan taâm, giaùo duïc vöõng thì kinh teá môùi maïnh vaø xaõ hoäi môùi phaùt trieån. Do ñoù, vaán ñeà giaùo duïc luoân ñöôïc ñaët leân haøng ñaàu. Ñoái vôí nöôùc ta, ñaøo taïo, boài döôõng giaùo duïc luoân ñöôïc nhaø nöôùc vaø Ñaûng quan taâm, theå hieän ôû caùc hoäi nghò trung öông caùc khoaù gaàn ñaây. Vaán ñeà giaùo duïc ñöôïc caùc ñaïi bieåu ñeà nghò caàn coù boå sung vaø chænh söûa veà chöông trình ñaøo taïo, caûi caùch giaùo duïc, chuù troïng phaùt trieàn giaùo duïc moät caùch toaøn dieän nhaát quaùn. Nhaø nöôùc thöïc söï quan taâm vaø ñaàu tö nhieàu tieàn vaø coâng söùc ñeå phaùt trieån giaùo duïc nöôùc nhaø, quan taâm vaø ñaàu tö ñeå giaûi quyeát duïng cuï hoïc taäp cho hoïc sinh, sinh vieân maø nhöõng duïng cuï naøy tröôùc ñaây laø thieáu, cuøng vôùi nhöõng chính saùch môû cöûa, thu huùt thò tröôøng, taïo ñieàu kieän thuaän lôïi cho caùc nhaø maùy, coâng ty naøy tieáp xuùc thò tröôøng, giôùi thieäu saûn phaåm uûng hoä hoï ñeå hoï maïnh daïng ñaàu tö trang thieát bò vaø caùc daây chuyeàn laép raùp hieän ñaïi ñeå töøng böôùc caûi thieän chaát löôïng, maãu maõ ñeå coù theå ñaùp öùng nhu caàu cuûa ngöôøi tieâu duøng ñaëc bieät laø hoïc sinh, sinh vieân, vaø töøng böôùc taïo ñöôïc vò theá cho mình … Chính vì vaäy maø nhieàu naêm gaàn ñaây duïng cuï hoïc taäp ( thöôùc keû, buùt bi, giaáy taäp…) cho hoïc sinh, sinh vieân raát ña daïng vaø ñöôïc baùn roäng khaép treân caû nöôùc taïo ñieàu kieän thuaän lôïi cho ngöôøi tieâu duøng trong vieäc choïn löïa. Ña daïng caû veà maãu maõ laãn chaát löôïng( thöôïng vaøng haï caùm )nhieàu naêm gaàn ñaây nhieàu coâng ty nhö: coâng ty giaáy taäp Vónh Tieán, coâng ty Buùt Bi Thieân Long, coâng ty buùt bi HanSon, coâng ty buùt bi Beán Nghe…ñaõ taïo choã ñöùng cho mình. Moät trong nhöõng saûn phaåm ñöôïc quan taâm ñoù laø buùt bi, haàu heát moïi ngöôøi ñeàu söû duïng noù töø hoïc sinh tieåu hoïc, ñeán sinh vieân ñaïi hoïc, töø ngöôøitreû em ñeán ngöôøi ngöôùi giaø, vôùi söï phaùt trieån daân trí nhö hieän nay nguôøi ngöôøi nhaø nhaø ñeàu söû duïng, noùi chung noù raát caàn thieát cho chuùng ta. Neáu nhö tröôùc ñaây buùt bi chæ coù maët taïi caùc nhaø saùch, caùc cöûa hieäuvaên phoøng phaåm thì giôø ñaây noù ñaõ coù maët ôû moïi nôi töø sieâu thò, tieäm baùch hoaù hay noùi ñuùng hôn chæ caàn vaøi ba böôùc laø coù theå mua ñöôïc. Töø ñoù, coù theå thaáy buùt bi caàn thieát nhö theá naøo ñoái vôùi chuùng ta. Nöôùc ta coù khoaûng 80 trieäu ngöôøi chæ caàn tính moãi ngöôøi söû duïng moät caây, thì con soá buùt bi ñaõ leân tôùi 80 trieäu caây do ñoù nhu caàu söû duïng noù laø raát lôùn. Chính vì theá, nhieàu cô sôû, nhieàu xí nghieäp, coâng ty saûn xuaát buùt bi ñaõ thaønh laäp, ñoù laø nhu caàu taát yeáu. 2.2 Söï tieän lôïi cuûa buùt bi so vôùi buùt maùy: 2.2.1 Buùt maùy Neáu nhö tröôùc ñaây ta thöôøng söû duïng buùt maùy do coù nhieàu tieän lôïi nhö Öu ñieåm: Raát beàn Neùt chöõ maõnh Nhöôïc ñieåm: Deã lem khi vieát Caàn coù bình möïc ñeå bôm Toán thôøi gian bôm möïc Traùnh va chaïm ôû ñaàu buùt Ngoaøi ra söû duïng buùt maùy coøn caàn thieát cho hoïc sinh tieåu hoïc vì chuùng ta thöôøng cho raèng ñoái vôùi treû em môùi baét ñaàu taäp vieát neân cho vieát buùt maùy ñeå reøn chöõ vaø taäp cho noù khoâng hö chöõ. Daàn daàn quan nieäm naøy bò thay ñoåi, buùt maùy ñöôïc thay theá bôûi buùt bi do nhöõng öu ñieåm cuûa noù vaø thuaän lôïi so vôùi buùt maùy khi söû duïng 2.2.2 Buùt bi Buùt bi daàn daàn thay theá buùt maùy do coù nhöõng öu ñieåm: Söû duïng deã daøng, thuaän tieän Khoâng bò lem möïc Baûo quaûn deã Neùt chöõ coù theå löïa choïn tuyø yù. Ña daïng veà maãu maõ Daàn daàn söû duïng buùt bi ngöôøi ta thaáy noù khaéc phuïc ñöôïc caùc khuyeát ñieåm cuûa buùt maùy do ñoù noù caøng ñöôïc öa chuoäng vaø ñöôïc söû duïng roäng raõi. 2.3 Thöïc traïng, xu höôùng laép raùp buùt bi cuûa caùc coâng ty hieän nay: Haàu heát caùc coâng ty buùt bi trong nöôùc hieän nay thöïc hieän coâng ñoaïn laép raùp laø baèng tay. Caùc cô sôû saûn xuaát vöøa vaø nhoû hoaøn toaøn laép raùp baèng tay, chæ coù moät soá coâng ty lôùn nhö Thieân Long, HanSon... thì coù trang bò daây chuyeàn laép raùp töï ñoäng (nhöng raát haïn cheá). Ôû hình thöùc laép raùp baèng tay, do ngöôøi coâng nhaân tröïc tieáp laép raùp töøng boä phaän, naêng suaát thaáp, chaát löôïng khoâng cao (do phaûi caàm naém nhieàu neân saûn phaåm deã oá, dô khoâng coøn veû boùng loaùng caàn thieát cho saûn phaåm). Do ñoù ñeå taêng naêng suaát, taêng chaát löôïng saûn phaåm, giaûm khoái löôïng coâng vieäc cho coâng nhaân phaûi coù moät daây chuyeàn laép raùp linh hoaït ñaùp öùng nhu caàu ñoù 2.4 Heä thoáng laép raùp: Ñeå thaáy roõ coâng vieäc laép raùp ñöôïc thöïc hieän nhö theá naøo ta ñi tìm hieåu caùc heä thoáng laép raùp vaø xem xeùt noù ñeå löïa choïn heä thoáng laép raùp cho hôïp lyù Caùc phöông phaùp toå chöùc quaù trình laép raùp ñöôïc phaân loaïi nhö sau: Laép raùp baèng tay taïi moät vò trí laø: Phöông phaùp laép raùp trong ñoù chæ coùmoät vò trí laøm vieäc maø taïi ñoù coâng vieäc laép raùp ñöôïc hoaøn taát, cho caû chi tieát hoaëc hoaøn taát moät cuïm naøo ñoù cuaû saûn phaåm. Phöông phaùp naøy thöôøng ñöôïc aùp duïng vôùi saûn phaåm phöùc taïp soá löôïng ít ñoâi khi saûn phaåm chæ laø moät loaïi. Ví duï laøm vieäc caàn moät hay nhieàu coâng nhaân phuï thuoäc vaøo kích côû saûn phaàm vaø naêng suaát yeâu caàu. Caùc saûn phaåm ñöôïc thieát keá theo ñôn ñaët haøng nhö maùy coâng cuï, trang thieát bò coâng nghieäp, maùy bay, taøu thuyeàn hoaëc caùc vaät maãu khaù phöùc taïp ( ví duï nhö thieát bò chuyeân duøng, xe hôi …) thöôøng söû duïng phöông phaùp naøy. Daây chuyeàn laép raùp baèng taygoàm nhieàu vò trí laøm vieäc, trong ñoù toaøn boä saûn phaåmhoaëc caùc cuïm chính ñöïôc hoaøn taát theo daây chuyeàn töø vò trí naøy sang vò trí kia trong heä thoáng. Taïi moãi vò trí laøm vieäc moät hoaëc nhieàu coâng nhaân cuøng tham gia laép raùp ñeå hoaøn thaønh saûn phaåm. Khi saûn phaåm tôùi vò trí laøm vieäc cuoái cuøng thì noù ñöôïc hoaøn chænh. Caùc heä thoáng laép raùp töï ñoäng söû duïng caùc phöông phaùp laép raùp töï ñoäng ôû caùc vò trí laøm vieäc thay vì laép raùp baèng tay. Daây chuyeàn laép raùp baèng tay. Daây chuyeàn laép raùp baèng tay thöôøng ñöôïc duøng trong saûn xuaát haøng khoái, trong ñoù coâng vieäc ñöôïc chia thaønh nhöõng nhieäm vuï nhoû. Caùc coâng vieäc nhoû naøy ñöôïc giao cho töøng vò trí laøm vieäc trong daây chuyeàn. Moät trong nhöõng thuaän lôïi phöông phaùp naøy laø söï chuyeân moân hoaù lao ñoäng baèng caùch giao cho moãi coâng nhaân moät soá nhieäm vuï coù tính laëp laïi, nhôø vaäy hoï laøm vieäc nhanh hôn. Daây chuyeàn laép raùp töï ñoäng Thuaät ngöõ laép raùp töï ñoäng nghóa laø söû duïng caùc thieát bò cô khí hoaù vaø töï ñoäng hoaù ñeå thöïc hieän nhöõng chöùc naêng khaùc nhau trong daây chuyeàn hay teá baøo laép raùp. Ñaõ coù nhieàu thaønh töïu ñaït ñöôïc veà lónh vöïc laép raùp töï ñoäng trong nhöõng naêm gaàn ñaây. Moät soá nhöõng tieán boä ñaõ thuùc ñaåy nhôø nhöõng tieán boä trong lónh vöïc ngöôøi maùy. Nhöõng roboùt coâng nghieäp thænh thoaûngñöôïc söû duïng nhö nhöõng thaønh phaàn trong heä thoáng laép raùp. Maëc duø nhöõng phöông phaùp laép raùp baèng tay ñöôïc moâ taû ôû treân chaéc chaén seõ ñöôïc söû duïng nhieàu naêm trong töông lai, nhöng nhöõng cô hoäi ñeå ñaït toát ñeå ñaït hieäu suaát cao laø nhôø söû duïng nhöõng phöông phaùp töï ñoäng . 2.5 Saûn phaåm 2.5.1 Giôùi thieäu moät soá saûn phaåm coù maët treân thò tröôøng Töï ñoäng hoùa quaù trình coâng ngheä laø phöông höôùng phaùt trieån chung cuûa caùc nöôùc treân toaøn theá giôùi. Nhaát laø ñoái vôùi nhöõng nöôùc coâng nghieäp ñang phaùt trieån nhö ñaát nöôùc ta hieän nay thì yeâu caàu ñoù caøng caáp baùch vaø khoâng theå thieáu. Quaù trình töï ñoäng hoùa taêng naêng suaát, giaûm giaù thaønh saûn phaåm vaø ñieàu quan troïng laø giaûi phoùng söùc lao ñoäng cuûa con ngöôøi. Taïi coâng ty buùt bi Thieân Long bao goàm nhieàu phaân xöôûng saûn xuaát, saûn xuaát nhieàu loaïi buùt bi khaùc nhau nhö: buùt chì saùp, buùt loâng kim, buùt daï quan, buùt bi thöôøng vôùi saûn löôïng haèng naêm haøng trieäu caây. Quaù trình saûn xuaát buùt bi hieän nay chuû yeáu theo daây chuyeàn baùn töï ñoäng, ôû moät soá khaâu phöùc taïp vaãn phaûi thöïc hieän baèng tay maëc duø coâng vieäc ôû ñaây aûnh höôûng xaáu ñeán söùc khoeû cuûa ngöôøi coâng nhaân. Vì vaäy muïc tieâu hieän nay cuûa coâng ty laø töøng böôùc thay theá daây chuyeàn laép raùp, thay theá söùc ngöôøi ñeå ñaûm baûo an toaøn lao ñoäng, saûn phaåm taïo ra ñaùp öùng ñuùng yeâu caàu chaát löôïng.Tuy vaäy ñeå thöïc hieän keá hoaïch nhö treân coâng ty caàn phaûi coù nguoàn ñaàu tö lôùn veà voán.Taïi caùc xí nghieäp haàu heát caùc daây chuyeàn saûn xuaát töï ñoäng ñöôïc nhaäp töø nöôùc ngoaøi nhö Trung Quoác, Ñaøi Loan ñaõ saûn xuaát töø nhieàu naêm nay tuy saûn phaåm laøm ra coù chaát löôïng nhöng do daây chuyeàn söõ duïng quaù laâu caàn thieát keá laïi moät soá cum khaùc ñeå phuø hôïp vôùi nhu caàu cuûa coâng ty . Phöông höôùng hieän nay cuûa coâng ty laø saûn xuaát laïi caùc daây chuyeàn nhaäp töø nöôùc ngoaøi ñeå giaûm giaù thaønh, nhöng vaãn ñaûm baûo naêng suaát yeâu caàu. Giôùi thieäu saûn phaåm. Hình 1 laø moät saûn phaåm ñieån hình coù theå aùp duïng hình thöùc laép raùp töï ñoäng. Saûn phaåm naøy laø moät loaïi buùt bi cuûa coâng ty buùt bi Thieân Long vôùi maõ saûn phaåm TL-034(Jollee). Hình 1 Caùc boä phaän cuûa TL-034 bao goàm:ruoät, caùn, taûm, naép 2.5.2 Hình aûnh saûn phaåm coù theå laép raùp baèng daây chuyeàn töï ñoäng 2.6 Giôùi thieäu qui trình saûn xuaát buùt bi (TL 034) Vieäc saûn xuaát moät loaïi buùt bi naøo ñoù ñoøi hoûi qua nhieàu coâng ñoaïn nhö: thieát keá baûn veõ, taïo khuoân, boä phaän kieåm tra … saûn xuaát thöû, saûn xuaát haøng loaït Boä phaän thieát keá: Phaûi phuø hôïp thò hieáu ngöôøi tieâu duøng, maãu maõ phaûi ña daïng, goïn nheï, ñeïp maét Boä phaän kyõ thuaät ( boä phaän khuoân ): ôû ñaây seõ cheá taïo boä khuoân theo ñuùng yeâu caàu cuûa baûn veõ, sau khi coù khuoân cho saûn xuaát thöû. Boä phaän saûn phaåm vaø maùy moùc: kieåm tra, neáu coù sai xoùt baùo caùo cho boä phaän taïo khuoân ñeå kòp söûa chöõa, neáu khoâng coù gì thì cho saûn suaát haøng loaït. 2.6.1 Coâng ñoaïn laép raùp buùt bi ( TL_034): 2.6.1.1 Trình töï laép nhö sau: Döøng maùy Coâng nhaân xöû lyù Baét ñaàu Caáp caùn Di chuyeån caùn Kieåm tra Ñaåy ruoät vaøo Di chuyeån Caáp taûm Vaën taûm Kieåm tra toaøn dieän Rôi vaøo thuøng chöùa Khôûi ñoäng laïi Ñaåy vaøo thuøng pheá phaåm Laép ruoät vaøo caùn Laép taûm vaøo caùn ñaõ chöùa ruoät Cuoái cuøng laø vaën ren keát thuùc coâng vieäc laép raùp, Ta thaáy trình töï laép raùp nhö treân khaù ñôn giaûn nhöng chæ ñôn giaûn khi ta laép raùp baøng tay. Tuy nhieân ñeå thieát keá moät daây chuyeàn laép raùp töï ñoäng thì khoâng ñôn giaûn chuùt naøo. Sau ñaây ta seõ ñi saâu tìm hieåu caùc coâng ñoaïn laép raùp baèng tay vaø baèng maùy. 2.6.1.2 Hình thöùc laép raùp baèng tay: Moãi coâng ñoaïn ñeàu coù moät coâng nhaân ñöùng taïi ñoù, sau khi phaân tích moät caây buùt coù bao nhieâu boä phaän thì coù baáy nhieâu khaâu laép raùp vaø ñoàng thôøi cuõng coù baáy nhieâu ngöôøi coâng nhaân ( moãi ngöôøi thöïc hieän moät coâng vieäc laép raùp rieâng bieät ). Cuï theå khi laép buùt bi TL-034:chia laøm 2 vò trí laép, vò trí A caùc coâng nhaân chæ laøm nhieäm vuï laép ruoät vaøo caùn. Sau ñoù, baùn thaønh phaåm ñöôïc chuyeån tôùi vò trí B taïi ñaây nhoùm coâng nhaân khaùc laép taûm vaøo caùn vaø vaën chaët taûm. Öu ñieåm: Ñoä tin caäy cao. Ít pheá phaåm. Nhöôïc ñieåm: Naêng suaát thaáp. Toán nhieàu coâng lao ñoäng. Caàn coâng nhaân coù kinh nghieäm. Coâng vieäc ñôn ñieäu gaây nhaøm chaùn vaø meät moõi cho coâng nhaân. 2.6.1.3 Hình thöùc laép raùp baèng daây chuyeàn töï ñoäng: Caùc nhieäm vuï treân ñöôïc thöïc hieän baèng daây chuyeàn laép raùp moät caùch töï ñoäng thay theá toaøn boä caùc coâng vieäc baèng tay, ngöôøi coâng nhaân chæ caàn caáp lieäu( caùn, ruoät, taûm …). Öu ñieåm: Naêng suaát cao. Giaûm coâng lao ñoäng Khoâng caàn coâng nhaân laønh ngheà. Nhöôïc ñieåm: Ñaàu tö thieát bò. Coù pheá phaåm.(nhöng khoâng ñaùng keå). Tuy nhieân caùc nhöôïc ñieåm treân ñeàu coù theå khaéc phuïc. Do ñoù, yù töôûng thieát keá daây chuyeàn laép raùp töï ñoäng laø phuø hôïp voùi nhu caàu hieän nay. Thöïc teá hieän nay treân thò tröôøng, nhieàu haõng saûn xuaát buùt bi lôùn ñaõ coù ñaàu tö caùc daây chuyeàn laép raùp, nhaèm töï ñoäng hoaù quaù trình laép raùp, nhaèm naâng cao naêng suaát, giaûm giaù thaønh saûn phaåm, taêng söùc caïnh tranh. Tuy nhieân ña soá caùc daây chuyeàn naøy ñeàu ñöôïc nhaäp töø nöôùc ngoaøi vôùi giaù khaù cao, do ñoù thôøi gian thu hoài voán chaäm. Xuaát phaùt töø thöïc teá aáy, yù töôûng veà moät daây chuyeàn laép raùp töï ñoäng vôùi naêng suaát cao vaø ñöôïc noäi ñòa hoaù ra ñôøi. Chöông 3: PHAÂN TÍCH PHÖÔNG AÙN VAØ CHOÏN PHÖÔNG AÙN TOÁI ÖU 3.1 Ñöa ra phöông aùn Sau khi tham khaûo moät soá caùc daây chuyeàn laép raùp ñaõ coù hieän nay ôû caùc coâng ty, nhìn chung caùc daây chuyeàn naøy coù hai daïng: moät daïng söû duïng thuaàn tuyù veà cô khí, daïng khaùc coù xen vaøo moät soá cô caáu söû duïng khí neùn. Töø ñoù chuùng em xem xeùt hai phöông aùn sau. 3.1 .1 Phöông aùn 1: Cam + Baùnh raêng +cô caáu tay quay con tröôït ( cô ) Nguyeân lyù hoaït ñoäng Ñoäng cô qua hoäp giaûm toác laøm truïc cam quay, truïc cam ñieàu khieån caùc cô caáu tay quay con tröôït thoâng qua boä truyeàn xích vaø caùc baùnh raêng. Cô caáu naøy seõ ñieàu khieån caùc con tröôït taïi caùc vò trí nhö: caáp caùn, caáp ruoät, caáp taûm …Ñoàng thôøi cô caáu di chuyeån seõ ñöa phoâi lieäu ñeán caùc con tröôït vaø taïi ñaây noù seõ thöïc hieän chuyeån ñoäng khöù hoài ñeå laép raùp caùc chi tieát vôùi nhau. Sau khi qua caùc vò trí laép raùp ñoù cô caáu di chuyeån ñöa chi tieát (hoaøn chænh) ñeán thuøng chöùa beân döôùi. Öu ñieåm: Taïo löïc maïnh giuùp vaën taûm nhanh vaø chaët Di chuyeån cuûa caùc con tröôït eâm. Tuoåi thoï cao Nhöôïc ñieåm: Khoù cheá taïo baùnh raêng chính xaùc Caùc con tröôït mau moøn Cô caáu phöùc taïp, naëng neà Baûo döôõng vaø söûa chöõa khoù khaên Duïng cuï thay theá ít, toán keùm vaø maát thôøi gian ñeå thay theá thieát bò 3.1.2 Phöông aùn 2: Cam + nam chaâm + xy lanh khí neùn Nguyeân lyù hoaït ñoäng: Moâmen xoaén töø ñoäng cô qua hoäp giaûm toác laøm truïc cam quay, boä cam ñieàu khieån caùc xy lanh caáp caùn, caáp ruoät … thoâng qua caùc coâng taéc kích hoaït caùc nam chaâm ñieän cuûa caùc van phaân phoái. Khi nam chaâm coù ñieän thì taïi caùc vò trí cuûa cuïm caùc xy lanh thöïc hieän chuyeån ñoäng laép raùp caùc chi tieát vaø cuoái cuøng, cô caáu di chuyeån seõ ñöa chi tieát xuoáng thuøng chöùa, keát thuùc moät chu trình hoaït ñoäng. Öu ñieåm: Deã söû duïng vaø phoå bieán, ña daïng treân thò tröôøng Nguoàn thay theá vaø döõ tröï lôùn Deã baõo döôõng vaø söûa chöõa Nhöôïc ñieåm: Caàn coù nguoàn khí beân ngoaøi cung caáp Phaùt sinh tieáng oàn Keát luaän: Sau khi phaân tích 2 phöông aùn treân, chuùng em choïn phöông aùn 2 vì noù coù nhieàu öu ñieåm hôn phöông aùn 1 hôn nöõa nhöõng nhöôïc ñieåm cuûa noù coù theå khaéc phuïc deã daøng (Veà nguoàn khí neùn thì duøng chung nguoàn vôùi caùc thieát bò khaùc coù söû duïng khí neùn bôûi vì trong moät coâng ty lôùn thì coù raát nhieàu thieát bò söû duïng khí neùn.Ñeå giaûm tieáng oàn thì ta duøng boä phaän giaûm thanh ôû caùc cöûa xaû). 3.2 Yeâu caàu kó thuaät: Naêng suaát laép raùp cuûa daây chuyeàn 50 (sp/phuùt). Ñoä tin caäy cao, pheá phaåm ít. Deã vaän haønh, baûo döôõng. Chöông 4: THIEÁT KEÁ SÔ ÑOÀ ÑOÄNG, MOÂ TAÛ HOAÏT ÑOÄNG CUÛA DAÂY CHUYEÀN Vôùi phöông aùn ñaõ löïa choïn ta tieán haønh thieát keá nguyeân lyù vaø sô ñoà ñoäng. 4.1 Thieát keá sô ñoà nguyeân lyù: Doøng vaät lieäu ñöôïc boá trí theo ñöôøng thaúng, chi tieát cô sôû (caùn) ñöôïc di chuyeån laàn löôïc qua caùc vò trí: caáp ruoät, caáp taûm, . ... Caùc cô caáu laép ñöôïc boá trí doïc theo doøng vaät lieäu. 4.1.1 Sô ñoà khoái: 4.1.2 Sô ñoà nguyeân lyù Töø sô ñoà khoái nhö treân ta coù sô ñoà nguyeân lyù nhö sau: Thieát keá sô ñoà ñoäng Moâ taû hoaït ñoäng: Khi ñoäng cô quay, truïc cuûa ñoäng cô truyeàn qua hoäp giaûm toác laøm cho truïc cam quay. ÔÛ treân truïc naøy coù 4 cam ( cam 1, 2, 3, 4 töông öùng ñieàu khieån caùc xy lanh ôû caùc vò trí caáp caùn, ruoät, taûm, vaën taûm ), moãi cam seõ ñieàu khieån xy lanh baèng nam chaâm ñieän. Khi truïc cam quay, cam 1 seõ taùc duïng vaøo nam chaâm ñaàu tieân vaø nam chaâm ñieän naøy seõ ñieàu khieån xy lanh ôû cuïm caáp caùn laø ñaåy caùn vaøo baøn ñôõ (baøn ñôõ ñöôïc laép coá ñònh treân daây chuyeàn ). Sau ñoù cô caáu di chuyeån seõ ñöa lieäu ñeán vò trí caáp ruoät treân baøn ñôõ, nhôø vaøo boä truyeàn xích vaø cô caáu tay quay. Taïi vò trí naøy thì treân truïc cam, cam 2 seõ taùc duïng vaøo nam chaâm ñieän thöù 2, laøm cho nam chaâm coù ñieän vaø noù ñieàu khieån xy lanh caáp ruoät laø ñaåy ruoät vaøo caùn. Tieáp theo phoâi lieäu ñöôïc ñöa tôùi maùng caáp taûm cuõng baèng cô caáu di chuyeån, ôû ñaây xy lanh ñaåy taûm vaøo caùn ( ôû ñaây caùn ñaõ chöùa ruoät roài )nhôø taùc duïng cuûa nam chaâm ñieän thöù 3 treân truïc cam vaø cuoái cuøng caùn ñöôïc ñöa tôùi vò trí vaën taûm baèng cô caáu di chuyeån, ôû vò trí naøy xy lanh seõø ñaåy ñoäng cô tôùi vò trí cuûa caùn vaø roài ñoäng cô quay thöïc hieän coâng vieäc laø vaën taûm, cô caáu di chuyeån tieáp tuïc ñöa caùn (ñaõ thaønh phaåm ) ñeán cuoái baøn ñôõ vaø caùn seõ rôi xuoáng thuøng chöùa, keát thuùc chu kyø laøm vieäc. Chuù yù: Sau chu kyø ñaàu tieân thì hoaït ñoäng cuûa daây chuyeàn thöïc hieän moät caùch ñoàng boä hôn. Nghóa laø taïi vò trí cuïm caáp caùn, xy lanh thöïc hieän chuyeån ñoäng tröôùc laø ñaåy caùn xuoáng baøn ñô.õ Tieáp theo cô caáu di chuyeån ñöa caùn ñeán caùcvò trí nhö: caáp ruoät, caáp taûm, vaën taûm. ÔÛ ñaây caùc xy lanh cuûa cô caáu caáp ruoät, caáp taûm, vaën taûm seõ hoaït ñoäng ñoàng boä. Chöông 5: PHAÂN TÍCH KHAÙI QUAÙT DAÂY CHUYEÀN Trong daây chuyeàn bao goàm caùc cô caáu,boä phaän: Cô caáu vaän chuyeån phoâi. Cô caáu caáp phoâi. Cô caáu kieåm tra. Chöông trình ñieàu khieån. Boä phaän coâng taùc. 5.1 Caùc phöông phaùp vaän chuyeån phoâi Vaän chuyeån lieân tuïc. Vaän chuyeån ñoàng boä giaùn ñoaïn. Vaän chuyeån theo kieåu ñaåy töï do. Ta thaáy phoâi lieäu di chuyeån moät caùch ñoàng boä treân giaù ñôõ nhôø cô caáu di chuyeån, nhöng coù khoaûng thôøi gian chôø ñeå caùc cô caáu (caáp caùn ,ruoät…) thöïc hieän quaù trình laép raùp. Do ñoù cô caáu vaän chuyeån cuûa ta laø vaän chuyeån ñoàng boä vaø giaùn ñoaïn. Caùc cô caáu vaän chuyeån : Cô caáu vaän chuyeån ñöôøng thaúng Heä thoáng di chuyeån kieåu thanh gaït: Vôùi cô caáu vaän chuyeån kieåu thanh gaït, phoâi lieäu ñöôïc naâng leân khoûi vò trí cuûa giaù ñôõ vaø ñöôïc haï xuoáng vò trí keá tieáp treân giaù ñôõ, nghóa laø phoâi lieäu ñaõ ñöôïc di chuyeån sang vò trí môùi treân giaù ñôõ. Hình 1: Cô caáu vaän chuyeån ñöôïc söû duïng trong daây chuyeàn. Heä thoáng vaän chuyeån kieåu con laên quay Heä thoáng baêng taûi xích Keát luaän: Töø caùc heä thoáng vaän chuyeån phoâi nhö treân ta thaáy cô caáu vaän chuyeån theo ñöôøng thaúng laø phuø hôïp vaø phöông phaùp vaän chuyeån phoâi laø ñoàng boä vaø giaùn ñoaïn. 5.2 Cô caáu caáp phoâi: Caùc phoâi ñöôïc duøng trong daây chuyeàn laø caùc phoâi rôøi ( caùn ,ruoät ,taûm…).Ta ñi tìm hieåu veà caùc loaïi phoâi rôøi vaø quy luaät chuyeån ñoäng cuûa noù ñeå töø ñoù löïa choïn kieåu caáp phoâi hôïp lyù phuø hôïp vôùi daây chuyeàn, vaø ñaûm baøo naêng suaát yeâu caàu. Phoâi rôøi: Phoâi rôøi laø loaïi phoâi söû duïng phoå bieán trong quaù trình saûn xuaát haøng loaït vaø haøng khoái, ñaây laø loaïi phoâi voâ cuøng ña daïng veà hình daùng, phong phuù veà chuûng loaïi vaø kích thöôùc. Ñieàu ñoù ñaõ gaây nhieàu khoù khaên trong vieäc töï ñoäng hoaù caáp phoâi. Vì vaäy, vieäc phaân loaïi phoâi rôøi coù yù nghóa raát lôùn trong löïa choïn caùc cô caáu caáp phoâi. Thoâng thöôøng, phoâi rôøi ñöôïc phaân loaïi theo hình daùng. Trong moät soá tröôøng hôïp, neáu hình daùng khoâng phaûn aùnh heát ñaëc tröng cuûa phoâi thì ta döïa treân nhöõng tính chaát khaùc cuûa phoâi nhö: kích thöôùc, troïng luôïng, löôïng dö, dung sai, ñoä nhaáp nhoâ beà maët, ñoä beàn, thôøi gian gia coâng, tính chaát cô lyù, … ñeå phaân loaïi. Phaân loaïi caùc cô caáu caáp phoâi rôøi: Ñeå caáp phoâi rôøi cho maùy, ngöôøi ta thöôøng duøng oå tröõ phoâi hoaëc cuïm caáp phoâi. OÅ Tröõ Phoâi: + OÅ tröõ phoâi coù theå goïi laø thieát bò caáp phoâi baùn töï ñoäng. Chöùc naêng cuûa noù laø döï tröõ, baûo quaûn vaø cung caáp phoâi ñaõ ñöôïc ñònh höôùng cho maùy. Phoâi ôû ñaây coù hình daïng phöùc taïp neân phaûi ñònh höôùng baèng tay. + Ñieàu kieän ñeå söû duïng oå caáp phoâi ñoù laø thôøi gian gia coâng moät chi tieát, trong tröôøng hôïp naøy ñoù laø ñoùng hoaëc vaën xong moät naép chai. + Nguyeân taéc laøm vieäc cuûa oå tröõ phoâi laø nhö sau: Phoâi (2) ñöôïc caáp ñònh höôùng baèng tay vaø ñöôïc tröõ trong maùy hoaëc cuïm (1). Trong maùng daãn (5) phoâi rôi xuoáng cô caáu ñöa phoâi (3) vaø ñöa vaøo vò trí laøm vieäc cuûa maùy. oå tröõ phoâi coù keát caáu khaù ñôn giaõn vì khoâng coù cô caáu ñònh höôùng phoâi. Cuïm caáp phoâi: Trong tröôøng hôïp ñònh höôùng ñöôïc phoâi thì ngöôøi ta duøng cuïm caáp phoâi. Chuùc naêng cuûa noù laø döï tröõ, baûo quaûn, ñònh höôùng vaø cung caáp phoâi cho maùy. + Nguyeân lyù laøm vieäc cuûa cuïm caáp phoâi nhö sau: Phoâi (4) ñöôïc döï tröõ vaø baûo quaûn trong cuïm chöùa(1). nhôø cô caáu cam chieám giöõ (2) maø phoâi (4) ñöôïc ñöa leân maùng daãn (5) qua cô caáu ñònh höôùng (6). Sau khi ñöôïc ñònh höôùng phoâi seõ ñöôïc rôi vaøo maùng (5) coøn nhöõng phoâi khoâng ñònh höôùng seõ ñöôïc gaït rôi xuoáng cuïm chöùa (1). Theo maùng daãn (5), phoâi seõ ñöôïc ñöa vaøo vò trí laøm vieäc cuûa maùy thoâng qua cô caáu ñöa phoâi (3). Keát luaän: + OÅ tröõ phoâi khoâng ñònh höôùng ñöôïc phoâi töï ñoäng maø phaûi ñònh höôùng baèng tay. + cuïm caáp phoâi ñònh höôùng ñöôïc phoâi ( döï tröõ, baûo quaûn, ñònh höôùng vaø caáp phoâi cho maùy) Do ñoù choïn loaïi cuïm caáp phoâi. Moät soá cô caáu caáp phoâi rôøi thoâng duïng Cuïm caáp phoâi kieåu giaù naâng: - Cuïm caáp phoâi kieåu giaù naâng coù hai loaïi cô baûn: thöù nhaát laø kieåu giaù naâng noái tieáp vôùi maùng daãn vaø thöù hai laø loaïi coù giaù naâng song song vôùi maùng daãn. - Cuïm caáp phoâi kieåu giaù naâng noái tieáp vôùi maùng daãn ñaït naêng suaát thaáp neân ít ñöôïc söû duïng. ÔÛ ñaây giaù naâng seõ ñi töø phía döôùi leân treân vaø ñem moät soá phoâi ñeán vò trí maùng daãn. Leân ñeán vò trí treân cuøng, giaù naâng phaûi döøng moät luùc ñeå cho phoâi coù thôøi gian dòch chuyeån töø giaù naâng qua maùng daãn. - Cuïm caáp phoâi kieåu giaù naâng song song vôùi maùng daãn ñaït naâng suaát cao hôn. noù coù theå ñöôïc boá trí töø moät hoaëc hai giaù naâng ñeå caáp phoâi cho maùng daãn. vôùi loaïi cuïm naøy khi giaù naâng leân ñeán vò trí treân cuøng ( töông öùng vôùi vò trí cuûa maùng daãn ) thì taát caû phoâi treân giaù naâng ñeàu laên qua maùng daãn vaø noù laïi haï xuoáng ñeå naâng moät nhoùm phoâi khaùc tieáp tuïc. - Ñaëc ñieåm: Tuøy theo noùn ma saùt giöõa phoâi vaø maùng daãn maø ta boá trí goùc nghieâng cuûa maùng cho hôïp lyù. theo phöông phaùp thieát keá thì c._.