Thiết kế cung cấp điện cho Nhà máy chế biến thủy sản Gia Minh

CHÖÔNG MÔÛ ÑAÀU TOÅNG QUAN Ñieän naêng laø nguoàn naêng löôïng quyù baùu vaø thieát thöïc, khoâng theå thieáu ñöôïc trong caùc ngaønh coâng nghieäp, laø ñieàu kieän quan troïng trong söï nghieäp phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi. Vì vaäy, ñeå ñaùp öùng ñöôïc muïc tieâu chieán löôïc phaùt trieån kinh teá nöôùc ta hieän nay thì vaán ñeà ñöôïc ñaët ra laø laøm sao ñaûm baûo ñöôïc yeáu toá naêng löôïng ñuùng ñeå cung caáp cho caùc cô sôû hoaït ñoäng. Tuy nhieân, vieäc khaûo saùt ñeå naâng cao tính toái öu kinh teá vaø ñaùp öùng veà tính naêng kyõ thuaät trong thieát keá vaø xaây döïng moät heä thoáng cung caáp ñieän. Cuõng nhö vieäc söû duïng ñieän moät caùch hôïp lyù luoân laø baøi toaùn phöùc taïp caàn phaûi khaûo saùt, tính toaùn kyõ töøng ñaët ñieåm, nhu caàu vaø ñoái töôïng söû duïng. Hôn nöõa caàn caân nhaéc hôn nhieàu yeáu toá khaùc nhö: ñöôøng loái phaùt trieån kinh teá noùi chung vaø phaùt trieån coâng nghieäp noùi rieâng cuûa Ñaûng vaø nhaø nöôùc, toác ñoä vaø quy moâ phaùt tieån toång soá voán nhaø nöôùc ñaàu tö, tình hình cung caáp vaät tö thieát bò, trình ñoä thi coâng vaø söï vaän haønh cuûa caùn boä vaø coâng nhaân, nhöõng yeâu caàu ñaët ñieåm veà maët chính trò quoác phoøng … töø ñoù coù theå ñeà ra phöông aùn thieát keá heä thoáng cung caáp ñieän hôïp lyù. Moät ñeà aùn thieát keá cung caáp ñieän cho moïi ñoái töôïng ñieàu ñaùp öùng caùc yeâu caàu sau: 1. ÑOÄ TIN CAÄY ÑIEÄN: Möùc ñoä ñaûm baûo cung caáp tuøy thuoäc vaøo tính chaát vaø nhu caàu cuûa phuï taûi, vôùi nhöõng coâng trình quan troïng caáp quoác gia nhö hoäi tröôøng quoác hoäi, nhaø khaùch chính phuû, ngaân haøng nhaø nöôùc, ñaïi söù quaùn, khu quaân söï, saân bay … baûo ñaûm lieân tuïc cung caáp ñieän möùc cao nhaát, coù nghóa laø baát kyø tình huoáng naøo cuõng khoâng maát ñieän. Nhöõng ñoái töôïng kinh teá nhö nhaø maùy, xí nghieäp toå hôïp saûn xuaát … toát nhaát laø ñaët maùy döï phoøng. Tuy nhieân, vieäc daët maùy phaùt döï phoøng hoaøn toaøn do khaùch haøng (xí nghieäp, khaùch saïn … ) quyeát ñònh. Ngöôøi thieát keá chæ coù coá vaán, gôïi yù, giuùp hoï caân nhaéc, so saùnh löïa choïn phöông aùn cung caáp ñieän. 2. KINH TEÁ: Trong quaù trình thieát keá thöôøng xuaát hieän nhieàu phöông aùn. Ví duï: cung caáp ñieän cho nhaø maùy saûn xuaát haøng tieâu duøng naøo ñoù, coù neân ñaët maùy phaùt döï phoøng hay khoâng, daãn ñieän baèng daây caùp treân khoâng hay caùp ngaàm … moãi phöông aùn ñieàu coù öu nhöôïc ñieåm rieâng, ñeàu coù nhöõng maâu thuaån giöõa 2 maët kinh teá vaø kyõ thuaät. Chæ tieâu kinh teá cao cuûa moät maïng ñieän chuû yeáu laø do: - Chi phí ñaàu tö thaáp nhaát. - Chi phí toån thaát ñieän naêng thaát nhaát. 3. CHAÁT LÖÔÏNG ÑIEÄN NAÊNG: Chaát löôïng ñieän ñaùnh giaù qua 2 chæ tieâu taàn soá vaø ñieän aùp. Ta phaûi ñaûm baûo ñieän aùp vaø taàn soá ôû trò soá ñònh möùc. - Chæ tieâu taàn soá laø do cô quan ñieàu khieån heä thoáng ñieän quoác gia ñeàu chænh. - Ngöôøi thieát keá phaûi ñaûm baûo chaát löôïng ñieän aùp cho khaùch. Ñieän aùp ñaït vaøo cöïc cuûa thieát bò duøng ñieän chæ cho pheùp dao ñoäng ± 5% so vôùi ñieän aùp ñònh möùc, vaø coù nhöõng thieát bò chæ cho pheùp ñieän aùp ± 2,5% thieát bò chính xaùc, ñeøn thaáp saùng trong nhaø maùy … 4. AN TOAØN: Coâng trình cung caáp ñieän phaûi ñöôïc thieát keá coù tính an toaøn cao: An toaøn cho ngöôøi vaän haønh, ngöôøi söû duïng, an toaøn cho caùc thieát bò söû duïng ñieän vaø toaøn boä coâng trình. Ngöôøi thieát keá ngoaøi vieäc tính toaùn chính xaùc, choïn ñuùng caùc thieát bò vaø khí cuï ñieän, coøn naém vöõng nhöõng quy ñònh veà an toaøn, hieåu roõ veà moâi tröôøng laép ñaët heä thoáng ñieän vaø nhöõng ñaët ñieåm cuûa ñoái töôïng cung caáp ñieän. Cuoái cuøng vieäc vaän haønh cuøng quaûn lyù heä thoáng ñieän coù vai troø ñaët bieät nghieâm troïng vaø ngöôøi söû duïng ñieän ñieàu phaûi coù yù thöùc chaáp haønh tuyeät ñoái nhöõng quy ñònh, quy taéc vaän haønh vaø söû duïng an toaøn. CHÖÔNG I SÔ LÖÔÏC VEÀ NHAØ MAÙY CHEÁ BIEÁN THUÛY SAÛN GIA MINH I.1. VÒ TRÍ NHAØ MAÙY: Nhaø maùy cheá bieán thuûy saûn Gia Minh naèm ôû loâ B 2-4 Khu coâng nghieäp Taây Baéc Cuû Chi – TPHCM. I.2. CÔ CAÁU TOÅ CHÖÙC NHAØ MAÙY: Caùc phoøng ban trong nhaø maùy hoaït ñoäng lieân keát chaët cheõ vôùi nhau döôùi söï chæ ñaïo tröïc tieáp cuûa ban giaùm ñoác. Nhaø maùy thieát keá thaønh nhieàu khoái rieâng bieät: Vaên phoøng, nhaø kho, xöôûng saûn xuaát, baûo hoä lao ñoäng … Xöôûng saûn xuaát theo töøng coâng ñoaïn rieâng. I.3. QUY TRÌNH COÂNG NGHEÄ: Phaân xöôûng cuûa nhaø maùy bình thöôøng hoaït ñoäng theo cheá ñoä 3 ca / ngaøy. a. Quy trình cheá bieán saáy khoâ: - Nguyeân lieäu ban ñaàu laø caùc loaïi haûi saûn nhö: Caù, toâm, möïc … ñöôïc phaân loaïi, sau ñoù ñöôïc ñöa qua caùc heä thoáng phun röõa sô caáp, khi ñaït ñoä saïch cho pheùp, ñaây laø khaâu tieáp nhaän nhieân lieäu sau ñoù ñöôïc ñöa vaøo khaâu baûo quaûn nhieân lieäu, ñeán khaâu sô cheá nhö: caét boû nhöõng boä phaän khoâng caàn thieát, khoâng coù giaù trò dinh döôõng … phaàn coøn laïi phaân theo kích côõ vaø caân ñoâng theo töøng loaïi yeâu caàu cuûa saûn phaåm, sau ñoù ñöôïc taùi laøm saïch vaø chuyeån ñeán khaâu cheá bieán (saáy, eùp …) ñeán ñoùng goùi roài ñoùng thuøng. b. Quy trình cheá bieán saûn phaåm ñoâng laïnh: - Tieáp nhaän vaø baûo quaûn nhieân lieäu: Nguyeân lieäu cuûa xí nghieäp laø caùc maët haøng haûi saûn nhö: caù, toâm, möïc … taïi ñaây ñöôïc röûa vaø baûo quaûn. - Sô cheá: Ñoái vôùi maët haøng nguyeân con ñöôïc xeáp vaøo trong khuoân caáp ñoâng, coâng ñoaïn naøy ñôn giaûn song laïi quyeát ñònh lôùn ñeán kinh teá, hieäu quaû saûn xuaát vaø chaát löôïng saûn phaåm do vaäy thao taùc ñuùng kyõ thuaät, ñònh möùc hao huït seõ giaûm vaø khoâng laøm aûnh höôûng ñeán giaù trò saûn phaåm. - Chôø ñoâng: Trong quaù trình saûn xuaát caùc maët haøng ñoâng laïnh thì khoâng theå thieáu coâng ñoaïn laøm ñoâng, thöôøng hieän nay laø ñoâng nhanh, bôûi tính chaát thöïc phaåm toâm caù deã bò hö hoång, thoái … quaù trình ñoâng laøm haï nhieät ñoä thaân toâm, ngaên ngöøa laøm hö hoûng thöïc phaåm. - Bao goùi: Saûn phaûm ñöôïc bao goùi theo maãu bao bì cho töøng maët haøng ñöôïc chuaån bò tröôùc theo thieát keá khaùch haøng. - Ñoùng thuøng: Haàu heát caùc xí nghieäp thuøng ñeå chöùa saûn phaåm, taát nhieân moõi maët haøng khaùc nhau seõ coù maãu thuøng khaùc nhau. - Baûo quaûn (kho laïnh): Laø coâng ñoaïn cuoái cuøng cuûa quy trình saûn xuaát, nhöng laø coâng ñoaïn quyeát ñònh ñaûm baûo chaát löôïng haøng hoaù saûn xuaát ra tôùi tay khaùch haøng. Nhieät ñoä trong kho baûo quaûn ñöôïc giöõ oån ñònh. CHÖÔNG II XAÙC ÑÒNH PHUÏ TAÛI TÍNH TOAÙN CHO NHAØ MAÙY CHEÁ BIEÁN THUÛY SAÛN GIA MINH Khi thieát keá cung caáp ñieän cho nhaø maùy, ta phaûi xaùc ñònh ñuùng nhu caàu söû duïng ñieän cuûa nhaø maùy theo phuï taûi nhaèm choïn löïa ñuùng maùy bieán aùp, daây daãn vaø thieát bò baûo veä … ñeå tính caùc toån thaát coâng suaát, ñieän aùp, choïn caùc thieát bò buø cho nhaø maùy. Vì vaäy vaán ñeà xaùc ñònh phuï taûi tính toaùn raát quan troïng trong khaâu thieát keá ban ñaàu. II.1. XAÙC ÑÒNH TAÂM PHUÏ TAÛI CUÛA NHAØ MAÙY: Xaùc ñònh taâm phuï taûi cuûa nhaø maùy baèng phöông phaùp giaûi tích, trong phöông phaùp naøy keát quaû nhaän ñöôïc laø ñieåm coá ñònh treân maët baèng cuûa nhaø maùy, vò trí aáy chöa theå coi laø ñuùng neân tính toaùn löïa choïn ñòa ñieåm coøn phaûi tieáp tuïc. Treân thöïc teá, taâm phuï taûi thöôøng thay ñoåi vò trí treân maët baèng cuûa nhaø maùy vì nhöõng lyù do sau: - Coâng suaát tieâu thuï cuûa thieát bò thay ñoåi theo thôøi gian, ñoà thò phuï taûi cuõng thay ñoåi do söï thay ñoåi cuûa quaù trình coâng ngheä saûn xuaát, do aùp duïng nhöõng tieán boä khoa hoïc kyõ thuaät, do suaát tieâu thuï ñieän naêng treân ñôn vò saûn phaåm thay ñoåi, do vieäc naâng cao hieäu quaû söû duïng thieát bò … - Do ñoù taâm phuï taûi cuûa nhaø maùy khoâng phaûi laø moät ñieåm coá ñònh treân maët baèng neân vieäc löïa choïn vò trí cuoái cuøng coøn phuï thuoäc vaøo caû yeáu toá myõ quan, thuaän tieïân thao taùc … Taâm phuï taûi dieän ñöôïc xaùc ñònh theo coâng thöùc: X= ; Y= Trong ñoù: n: soá thieát bò nhoùm. Xi, Yi: toaï ñoä cuûa maùy thöù i. Pñm: coâng suaát ñònh möùc cuûa maùy thöù i. Xaùc ñònh taâm phuï taûi cuûa nhaø maùy bao goàm vieäc xaùc ñònh taâm phuï taûi cuûa töøng nhoùm ñeå choïn nôi ñaët tuû ñoäng löïc, xaùc ñònh taâm phuï taûi cuûa toaøn nhaø maùy ñeå choïn nôi ñaët tuû phaân phoái. Vì nhaø maùy naøy saûn xuaát theo daây truyeàn lôùn vaø caùc thieát bò gioáng nhau ñaët theo töøng phoøng rieâng bieät neân vieäc boá trí theo daây truyeàn laø khoù khaên, chính vì vaäy ôû ñaây phaân nhoùm theo sô ñoà maët baèng, chia phuï taûi thaønh 6 nhoùm, moõi nhoùm goàm 1 tuû ñoäng löïc ñeå cung caáp ñieän cho töøng thieát bò. A. NHOÙM I: Nhoùm Stt Teân Ki hieäu Pñm(kw) Toaï ñoä X Toaï ñoä Y Pi.Xi Pi.Yi I 1 Maùy ñaù vaãy I-1 30 5 35 150 1050 2 Maùy ñaù vaãy I-2 30 5 43 150 1290 3 Maùy ñaù vaãy I-3 30 13 35 390 1050 4 M. xöû lyù pheá thaûi I-4 10 8 46 80 460 5 M. xöû lyù pheá thaûi I-5 10 7 50 70 500 Toång 110 840 4350 Toång coâng suaát cuûa nhoùm I: =110 (KW) Ta coù: X1 Y1 Vaäy taâm phuï taûi cuûa nhoùm I coù toaï ñoä laø: A1 (7,6; 39,5). B. NHOÙM II: Nhoùm Stt Teân Kí hieäu Pñm(kw) Toaï ñoä X Toaï ñoä Y Pi.Xi Pi.Yi II 1 Maùy saáy II-1 8,5 34,6 38,2 294,1 324,7 2 Maùy saáy II-2 8,5 39,7 38,2 1389,5 324,7 3 Maùy saáy II-3 8,5 39,7 42 1389,5 357 4 Maùy saáy II-4 8,5 33,9 41,7 1459,5 354,5 5 Maùy eùp II-5 0,76 37,2 44,8 34 34 6 Maùy eùp II-6 0,76 39,3 47 35,7 27,1 7 Maùy eùp II-7 0,76 35,8 47 35,7 27,1 8 Maùy eùp II-8 0,76 33,9 41,7 31,7 24 Toång 37.04 4669,7 1473,1 Toång coâng suaát cuûa nhoùm II: =37,04 (KW) Ta coù: X2 Y2 Vaäy taâm phuï taûi cuûa nhoùm II coù toaï ñoä laø: A2 (125,969; 39,77). C. NHOÙM III: Nhoùm Stt Teân Kí hieäu Pñm(kw) Toaï ñoä X Toaï ñoä Y Pi.Xi Pi.Yi III 1 Tuû caáp ñoâng 1 III-1 30 46,6 35,5 1398 1094,8 2 Tuû caáp ñoâng 2 III-2 30 41 40 1230 1200 3 Tuû caáp ñoâng 3 III-3 30 41 42 1230 1290 4 Tuû caáp ñoâng 4 III-4 30 46,4 41,9 1398 1257 Toång 120 5256 4841,8 Toång coâng suaát cuûa nhoùm III: =120 (KW) Ta coù: X3 Y3 Vaäy taâm phuï taûi cuûa nhoùm III coù toaï ñoä laø: A3 (43,8; 40,3). D. NHOÙM IV: Nhoùm Stt Teân Ki hieäu Pñm(kw) Toa ñoä X Toaï ñoä Y Pi.Xi Pi.Yi IV 1 Maùy daùn bao bì IV-1 0,7 46,7 51 32,7 35,7 2 Maùy daùn bao bì IV-2 0,7 44,6 49,4 31,2 34,6 3 Maùy daùn bao bì IV-3 0,7 42,6 48 29,8 33,6 4 Maùy daùn bao bì IV-4 0,7 42,6 51 29,8 35,7 5 Maùy daùn bao bì IV-5 0,7 46,7 48 32,7 33,6 6 Maùy ñoùng thuøng IV-6 0,76 50,6 40,3 38,5 30,6 7 Maùy ñoùng thuøng IV-7 0,76 47,9 40,3 36,4 30,6 8 Maùy ñoùng thuøng IV-8 0,76 50,6 44 33,4 25,4 9 Maùy ñoùng thuøng IV-9 0,76 47,9 43,4 36,4 32,9 10 Maùy ñoùng thuøng IV-10 0,76 50,7 47,5 38,5 36,1 11 Maùy ñoùng thuøng IV-11 0,76 47,7 48,9 36,3 37,1 12 Maùy ñoùng thuøng IV-12 0,76 50,7 47,4 38,5 36 13 Maùy ñoùng thuøng IV-13 0,76 47,7 51 36,3 38,8 Toång 9,58 447,8 440,7 Toång coâng suaát cuûa nhoùm IV: 9,58 (KW) Ta coù: X4 Y4 Vaäy taâm phuï taûi cuûa nhoùm I coù toaï ñoä laø: A4 (46,7; 46). E. NHOÙM V: Nhoùm Stt Teân kí hieäu Pñm(kw) Toa ñoä X Toaï ñoä Y Pi.Xi Pi.Yi V 1 Kho laïnh 1 V-1 50 56,5 38,7 2825 1935 2 Kho laïnh 2 V-2 50 52,3 45,6 2615 2280 3 HT.Caáp nöôùc laïnh V-3 40 51,9 48,7 2076 1948 4 HT.Caáp nöôùc laïnh V-4 40 55,5 51,1 2220 2044 Toång 180 9763 8207 Toång coâng suaát cuûa nhoùm V: =180 (KW) Ta coù: X5= Y5 Vaäy taâm phuï taûi cuûa nhoùm V coù toaï ñoä laø: A5 (54,2; 45,6). F. NHOÙM VI: Nhoùm Stt Teân kí hieäu Pñm(kw) Toaï ñoä X Toaï ñoä Y Pi.Xi Pi.Yi VI 1 Loø hôi VI-1 30 55 35,3 2200 1412 2 Loø hôi VI-2 30 52,6 35,3 2104 1412 3 Loø hôi VI-3 30 60,4 37,1 2416 1484 Toång 90 6720 4308 Toång coâng suaát cuûa nhoùm VI: =90 (KW) Ta coù: X6 Y6 Vaäy taâm phuï taûi cuûa nhoùm VI coù toaï ñoä laø: A6 (74,6 ; 47,8). Nhö vaäy ta xaùc ñònh taâm phuï taûi cuûa 6 nhoùm nhö sau: - Nhoùm I goàm 5 thieát bò coù toaï ñoä: A1 (7,6; 39,5). - Nhoùm II goàm 8 thieát bò coù toaï ñoä: A2 (125,969; 39,77). - Nhoùm III goàm 4 thieát bò coù toaï ñoä: A3 (43,8; 40,3). - Nhoùm IV goàm 13 thieát bò coù toaï ñoä: A4 (46,7; 46). - Nhoùm V goàm 4 thieát bò coù toaï ñoä: A5 (54,2; 45,6). - NhoùmV I goàm 3 thieát bò coù toaï ñoä: A6 (74,6; 47,8). Vieäc xaùc ñònh taâm phuû taûi cho pheùp ta xaùc ñònh vò trí cuûa caùc tuû ñoäng löïc, caùc tuû ñoäng löïc ñöôïc boá trí phaûi thoaû caùc ñieàu kieän sau: - Quy ñònh veà kyõ thuaät. - Gaàn taâm phuï taûi. - Deã vaän haønh. - Ñaët saùt töôøng. Tuy nhieân, ñeå ñaùp öùng veà maët kyõ thuaät laãn veà maët myõ quan, ta coù theå tònh tieán vaø ñaët tuû ñoäng löïc cho 6 nhoùm moät caùch hôïp lyù nhö treân sô ñoà maët baèng ñi daây cuûa nhaø maùy thuûy saûn Gia Minh. Vieäc boá trí tuû ñoäng löïc vaø daây daãn treân maët baèng laø raát thuaän lôïi cho vieäc vaän haønh ôû caùc phaân xöôûng, ruùt ngaén ñöôïc chieàu daøi daây daãn, giaûm toån thaát ñieän naêng, naâng cao ñöôïc ñoä oå ñònh ñieän aùp. Noùi chung baøi toaùn toái öu veà kinh teá vaø kyõ thuaät töông ñoái giaûi quyeát. II.2. CAÙC ÑAÏI LÖÔÏNG VAØ HEÄ SOÁ TÍNH TOAÙN THÖÔØNG GAËP: 1. Coâng suaát ñònh möùc (pñm): Coâng suaát ñònh möùc (hay coâng suaát ñaët) cuûa thieát bò ñieän laø ñaïi löôïng cô baûn ñaàu tieân duøng ñeå tính toaùn phuï taûi ñieän vaø coâng suaát ñònh möùc naøy ñöôïc tính öùng vôùi thôøi gian laøm vieäc laâu daøi cuûa chuùng, coâng suaát ñònh möùc cuûa moät thieát bò duøng ñieän laø coâng suaát ghi treân taám bieån cuûa maùy, ñöôïc bieåu dieãn baèng coâng suaát taùc duïng p (nhö ñoái vôùi ñoäng cô, loø ñieän trôû, boùng ñeøn …) hoaëc bieåu dieãn baèng coâng suaát toaøn phaàn S (nhö ñoái vôùi maùy bieán aùp haøn, loø ñieän caûm öùng …) Vì ñoäng cô laøm vieäc coù toån hao, cho neân coâng suaát ñieän phaûi cung caáp cho ñoäng cô seõ lôùn hôn vaø ñöôïc tính nhö sau: Pñ Trong ñoù: pñ: Coâng suaát ñaët cuûa ñoäng cô, KW. h: Hieäu suaát cuûa ñoäng cô. Vì hieäu suaát cuûa ñoäng cô töông ñoái cao töø 0,85 ñeán 0,87 neân ñeå tính toaùn ñöôïc ñôn giaûn, ngöôøi ta thöôøng cho pheùp boû qua hieäu suaát laáy pñm = pñ Ñoái vôùi caùc thieát bò laøm vieäc ngaén haïn laëp laïi nhö caàu truïc, thang maùy, maùy bieán aùp haøn … thì tính phuï taûi cuûa chuùng, ta phaûi quy ñoåi veà coâng suaát ñònh möùc ôû cheá ñoä laøm vieäc daøi haïn: - Ñoái vôùi ñoäng cô ñieän: pñm = pñ - Ñoái vôùi maùy bieán aùp: Sñm =Sñ Heä soá ñoùng ñieän a phuï thuoäc vaøo quy trình coâng ngheä laøm vieäc laëp laïi cuûa thieát bò vaø thöôøng coù giaù trò tieâu chuaån laø a=15, 25, 40, 60 %. 2. Phuï taûi trung bình (ptb): Phuï taûi trung bình cuûa moät ñaïi löôïng thay ñoåi laø moät ñaët tröng tónh cô baûn cuûa chuùng, phuï taûi trung bình laø moät soá lieäu quan troïng ñeå ta xaùc ñònh phuï taûi tính toaùn vaø toån hao ñieän naêng. Phuï taûi trung bình trong moät khoaûng thôøi gian t naøo ñoù xaùc ñònh theo chæ soá coâng tô do ñieän naêng taùc duïng vaø phaûn khaùng baèng bieåu thöùc sau: - Ñoái vôùi moät thieát bò: ptb= Qtb Stb - Ñoái vôùi moät nhoùm thieát bò: ptb Qtb Stb ap, aq, Ap, Aq laø ñieän naêng taùc duïng vaø phaûn khaùng tieâu thuï cuûa moät thieát bò hoaëc cuûa moät nhoùm thieát bò sau thôøi gian t. 3. Phuï taûi cöïc ñaïi: Trò soá phuï taûi cöïc ñaïi Pmax, Qmax, Imax, laø trò soá lôùn nhaát trong caùc trò soá trung bình coù ñöôïc trong khoaûng thôøi gian khaûo saùt naøo ñoù. 3.1. Phuï taûi cöïc ñaïi daøi haïn: Trong nhöõng khoaûng thôøi gian khaùc nhau (10, 30, 60 …) duøng ñeå choïn nhöõng phaàn töû cuûa heä thoáng cung caáp ñieän theo ñieàu kieän phaùt noùng vaø ñeå tính toån thaát coâng suaát cöïc ñaïi treân caùc phaàn töû ñoù. 3.2. Phuï taûi cöïc ñaïi ngaén haïn: (laø phuï taûi ñænh hay phuï taûi cöïc ñaïi töùc thôøi). Trong thôøi gian 1 ñeán 2 giaây, phuï taûi naøy duøng ñeå kieåm tra söï giao ñoäng ñieän aùp trong löôùi ñieän, kieåm tra löôùi ñieän trong ñieàu kieän töø môõ maùy caùc ñoäng cô coâng suaát lôùn, choïn daây cuûa caùc caàu chì, tính doøng ñieän khôûi ñoâng cuûa rôle baûo veä doøng cöïc ñaïi. Nguyeân nhaân xuaát hieän phuï taûi ñænh nhoïn laø do môõ maùy caùc ñoäng cô, doøng ñieän xung quanh caùc loø, caùc maùy bieán aùp haøn. Doøng ñieän ñænh nhoïn cuûa 1 thieát bò tính theo coâng thöùc: Iñn=Imm=Kmm.Iñm Kmm: Heä soá môõ maùy. - Vôùi ñoäng cô khoâng ñoàng boä roto loøng soùc vaø ñoäng cô ñoàng boä thì Kmm=5. - Vôùi ñoäng cô 1 chieàu hoaëc ñoäng cô khoâng ñoàng boä roto daây quaán thì Kmm=2,5. - Vôùi caùc maùy bieán aùp haøn thì Kmm=3. Doøng ñieän ñænh nhoïn cuûa 1 nhoùm thieát bò tính theo coâng thöùc: Iñn=Imm max+Itt – Ksdn.Iñm max Trong ñoù: - Imm max: Laø doøng ñieän môõ maùy lôùn nhaát cuûa 1 ñoäng cô trong nhoùm. - Iñm max: Laø doøng ñieän ñònh möùc cuûa ñoäng cô coù doøng ñieän môõ maùy lôùn nhaát. - Ksdn: Heä soá söû duïng nhoùm. - Itt : Doøng tính toaùn cuûa 1 nhoùm thieát bò ñang xeùt. 4. Phuï taûi tính toaùn (Ptt): Laø moät soá lieäu cô baûn duøng ñeå thieát keá heä thoáng cung caáp ñieän. Ñaây laø phuï taûi tính theo ñieàu kieän phaùt noùng cho pheùp. Ta coù quan heä: Ptb < Ptt < Pmax 5. Heä soá söû duïng (Ksd): Heä soá söû duïng noùi leân möùc ñoä khai thaùc coâng suaát cuûa thieát bò ñieän trong moät chu kyø laøm vieäc. Trong ñoù: Ptb: coâng suaát trung bình. Pñm: coâng suaát ñònh möùc. Ñoái vôùi moät nhoùm thieát bò: 6. Heä soá phuï taûi (kpt): Heä soá phuï taûi noùi leân möùc ñoä söû duïng, möùc ñoä khai thaùc thieát bò ñieän trong thôøi gian ñang xeùt. 7. Heä soá cöïc ñaïi (kmax): Heä soá cöïc ñaïi phuï thuoäc vaøo soá thieát bò hieäu quaû (nhq) vaø heä soá söû duïng (ksd). 8. Heä soá nhu caàu (knc): Heä soá nhu caàu laø tyû soá giöõa phuï taûi tính toaùn vôùi coâng suaát ñònh möùc. 9. Heä soá ñoàng thôøi (kñt): Laø tyû soá coâng suaát taùc duïng tính toaùn cöïc ñaïi taïi nuùt khaûo saùt cuûa heä thoáng cung caáp vôùi toång coâng suaát taùc duïng tính toaùn cöïc ñaïi taïi nhoùm hoä tieâu thuï rieâng bieät. 10. Soá thieát bò hieäu quaû (nhq): Laø soá thieát bò giaû thieát coù cuøng coâng suaát, cuøng cheá ñoä laøm vieäc, chuùng ñoøi hoûi phuï taûi tính toaùn cuûa nhoùm phuï taûi thöïc teá coù coâng suaát vaø cheá ñoä laøm vieäc khaùc nhau. Vôùi soá thieát bò hieäu quaû ñöôïc xaùc ñònh nhö sau: Neáu nhq £ 3 - Ptt= - Qtt=Ptt.tgjtb Neáu 4 £ nhq £ 10 - Ptt=Kmax.Ptb - Qtt=1,1Qtb=1,1Ptb. tgjtb Neáu nhq ³ 10 - Ptt=Kmax.Ptb - Qtt=Qtb II.3. CAÙC ÑAÏI LÖÔÏNG XAÙC ÑÒNH PHUÏ TAÛI TÍNH TOAÙN: Coù nhieàu phöông phaùp xaùc ñònh phuï taûi tính toaùn, tuyø theo nhieäm vuï vaø giai ñoaïn thieát kheá maø choïn phöông phaùp phuø hôïp. 1. Xaùc ñònh phuû taûi tính toaùn theo suaát tieâu hao ñieän naêng cho moät ñôn vò saûn phaåm: Ptt =Pca Trong ñoù: Ma: Soá löôïng saûn phaåm saûn xuaát trong moät ca. Tca: Thôøi gian cuûa ca phuï taûi lôùn nhaát. Wo: Suaát tieâu hao naêng löôïng treân moät ñôn vò saûn phaåm. 2. Xaùc ñònh phuï taûi tính toaùn theo suaát phuï taûi treân moät ñôn vò dieän tích: Ptt = Po.S Trong ñoù: Po: Suaát phuï taûi treân ñôn vò dieän tích saûn xuaát (KW/m2). S: Dieän tích boá trí hoä tieâu thuï. 3. Xaùc ñònh phuï taûi tính toaùn theo coâng suaát ñònh möùc (Pñm) vaø heä soá nhu caàu (knc): - Ptt= - Qtt=Ptt.tgj - Stt= tgj ñöôïc xaùc ñònh theo cosj. Neáu cosj cuûa caùc thieát bò trong nhoùm khaùc nhau ta tính theo coâng thöùc sau: cosj 4. Xaùc ñònh phuï taûi tính toaùn theo heä soá cöïc ñaïi (Kmax) vaø coâng suaát trung bình (Ptb) hay coøn goïi laø phöông phaùp soá thieát bò hieäu quaû: Ptt = Kmax.Ksd.Pñm Trong ñoù: Ptt: Coâng suaát taùc duïng tính toaùn cuûa moät nhoùm thieát bò. Pñm: Coâng suaát ñònh möùc cuûa thieát bò. Neáu nhq £ 3 - Ptt= - Qtt=Ptt.tgjtb Neáu 4 £ nhq £ 10 - Ptt=Kmax.Ptb - Qtt=1,1Qtb=1,1Ptb. tgjtb Neáu nhq ³ 10 - Ptt=Kmax.Ptb - Qtt=Qtb 5. Xaùc ñònh doøng ñænh nhoïn (Iñn): Doøng ñænh nhoïn ñoái vôùi moät thieát bò: Iñn=Imm=Kmm.Iñm Kmm: Heä soá môõ maùy. - Vôùi ñoäng cô khoâng ñoàng boä roto loøng soùc vaø ñoäng cô ñoàng boä thì Kmm=5. - Vôùi ñoäng cô 1 chieàu hoaëc ñoäng cô khoâng ñoàng boä roto daây quaán thì Kmm=2,5. - Vôùi caùc maùy bieán aùp haøn thì Kmm=3. Doøng ñieän ñænh nhoïn cuûa 1 nhoùm thieát bò tính theo coâng thöùc: Iñn=Immmax+Itt – Ksd.Iñmmax Trong ñoù: - Immmax: Laø doøng ñieän lôùn nhaát cuûa 1 ñoäng cô trong nhoùm. - Iñmmax: Laø doøng ñieän ñònh möùc cuûa ñoäng cô coù doøng ñieän môõ maùy lôùn nhaát. - Ksd: Heä soá söû duïng coù doøng môû maùy lôùn nhaát. II.4. XAÙC ÑÒNH PHUÛ TAÛI TÍNH TOAÙN: Ta duøng phöông phaùp tính toaùn theo heä soá cöïc ñaïi (Kmax) vaø coâng suaát trung bình (Ptb) hay coøn goïi laø phöông phaùp heä soá thieát bò hieäu quaû (nhq). Ñaây laø phöông phaùp cho keát quaû chính xaùc nhaát, vì khi xaùc ñònh soá thieát bò hieäu quaû (nhq) chuùng ta ñaõ xaùc ñeán haøng loïat caùc yeáu toá quan troïng nhö aûnh höôûng cuûa soá löôïng thieát bò trong nhoùm, soá thieát bò coù coâng suaát lôùn nhaát cuõng nhö söï khaùc nhau veà cheá ñoä laøm vieäc cuûa chuùng. BAÛNG DANH SAÙCH CAÙC THIEÁT BÒ NHAØ MAÙY: STT TEÂN THIEÁT BÒ SOÁ LÖÔÏNG Pñm(KW) COSj Ksd Uñm(KW) 1 Maùy ñaù vaãy 3 30 0,75 0,75 0,38 2 Maùy xöû lyù pheá thaûi 2 10 0,75 0,65 0,38 3 Maùy xaùy 4 8,5 0,7 0,75 0,38 4 Kho laïnh 1 1 50 0,8 0,75 0,38 5 Kho laïnh 2 1 50 0,8 0,75 0,38 6 Maùy daùn bao bì 5 0,7 0,7 0,65 0,38 7 Maùy ñoáng thuøng 8 0,76 0,7 0,65 0,38 8 Tuû caáp ñoâng 1 2 30 0,75 0,75 0,38 9 Tuû caáp ñoâng 2 2 30 0,75 0,75 0,38 10 HT.caáp nöôùc laïnh 2 40 0,85 0,75 0,38 11 Loø hôi 3 30 0,7 0,75 0,38 13 Maùy eùp 4 0,76 0,8 0,65 0,38 Toång 37 546,62 II.4.1. XAÙC ÑÒNH PHUÏ TAÛI NHOÙM I: Nhoùm I goàm 5 thieát bò NHOÙM STT TEÂN THIEÁT BÒ KÍ HIEÄU Pñm(kw) Iñm(A) cosj tgj Ksd I 1 Maùy ñaù vaãy I-1 30 60,775 0,75 0,88 0,75 2 Maùy ñaù vaãy I-2 30 60,775 0,75 0,88 0,75 3 Maùy ñaù vaãy I-3 30 60,775 0,75 0,88 0,75 4 M. xöû lyù pheá thaûi I-4 10 20,258 0,75 0,88 0,65 5 M. xöû lyù pheá thaûi I-5 10 20,258 0,75 0,88 0,65 Toång 110 * Doøng ñònh möùc cuûa caùc thieát bò. + Doøng ñònh möùc cuûa maùy ñaù vaãy: Iñm (A) + Doøng ñònh möùc cuûa maùy xöû lyù pheá thaûi: Iñm (A) + Doøng môû maùy cuûa thieát bò lôùn nhaát trong nhoùm laáy K=5 Imm =5.60,775=303,875 (A) + Soá thieát bò hieäu quaû: + Heä soá söû duïng nhoùm: + Phuï taûi cöïc ñaïi: Kmax =f (ksd,nhq)=1,09 ; (PL 1.5 taøi lieäu 2 trang 324) + Heä soá coâng suaát nhoùm: cosjn tgjn + Phuï taûi trung bình nhoùm: ptb (KW) Qtb = Ptb.tgj = 80,3.0,88 = 70,664 (KVAR) + Phuï taûi tính toaùn nhoùm: Ptt = Kmax.Ptb =1,09.80,3 = 87,527 (KW) Qtt=1,1.Qtb =1,1.70,664 = 77,73 (KVAR) Stt (KVA) Itt (A) + Doøng ñænh nhoïn cuûa moät nhoùm thieát bò: Iñn = Immmax+Itt – Ksd.Iñmmax = 303,875 + 177,86 - 0,75.60,775 = 436,15 (A) Nhoùm Stt Teân Kí hieäu Pñm(kw) Iñm(A) cosj tgj ksd II 1 Maùy saáy II-1 8,5 18,45 0,7 1 0,75 2 Maùy saáy II-2 8,5 18,45 0,7 1 0,75 3 Maùy saáy II-3 8,5 18,45 0,7 1 0,75 4 Maùy saáy II-4 8,5 18,45 0,7 1 0,75 5 Maùy eùp II-5 0,76 1,777 0,8 0,75 0,65 6 Maùy eùp II-6 0,76 1,777 0,8 0,75 0,65 7 Maùy eùp II-7 0,76 1,777 0,8 0,75 0,65 8 Maùy eùp II-8 0,76 1,777 0,8 0,75 0,65 Toång 37,04 II.4.2. XAÙC ÑÒNH PHUÏ TAÛI TÍNH TOAÙN NHOÙM II: Nhoùm II goàm 8 thieát bò * Doøng ñònh möùc cuûa caùc thieát bò. + Doøng ñònh möùc cuûa maùy saáy: Iñm(A) + Doøng ñònh möùc cuûa maùy eùp: Iñm (A) + Doøng môû maùy cuûa thieát bò lôùn nhaát trong nhoùm laáy k=5 Imm =5.18,45=92,25 (A) + Phuï taûi cöïc ñaïi: kmax =f (Ksd,nhq)=1,26 + Heä soá coâng suaát nhoùm: cosjn tgjn + Phuï taûi trung bình nhoùm: ptb (KW) Qtb = Ptb.tgj = 27,41.1 = 27,41 (KVAR) + Phuï taûi tính toaùn nhoùm: Ptt = Kmax.Ptb =1,26.27,41 = 34,536 (KW) Qtt=1,1Qtb =1,1.27,41 = 30,151 (KVAR) Stt (KVA) Itt (A) + Doøng ñænh nhoïn cuûa moät nhoùm thieát bò: Iñn = Imm max+Itt – Ksd.Iñm max = 92,25 + 69,657 - 0,7.18,45 = 148,99 (A) II.4.3. XAÙC ÑÒNH PHUÏ TAÛI TÍNH TOAÙN NHOÙM III: Nhoùm III goàm 4 thieát bò Nhoùm Stt Teân Kí hieäu Pñm(kw) Iñm(A) cosj tgj ksd III 1 Tuû caáp ñoâng 1 III-1 30 60,775 0,75 0,88 0,75 2 Tuû caáp ñoâng 1 III-2 30 60,775 0,75 0,88 0,75 3 Tuû caáp ñoâng 2 III-3 30 60,775 0,75 0,88 0,75 4 Tuû caáp ñoâng 2 III-4 30 60,775 0,75 0,88 0,75 Toång 120 * Doøng ñònh möùc cuûa caùc thieát bò. + Doøng ñònh möùc cuûa tuû caáp ñoâng 1: Iñm(A) + Doøng môû maùy cuûa thieát bò lôùn nhaát trong nhoùm laáy k=5 Imm =5.60,775=303,875 (A) + Phuï taûi cöïc ñaïi: Kmax =f(Ksd,nhq)=1,26 + Heä soá coâng suaát nhoùm: cosjn tgjn + Phuï taûi trung bình nhoùm: ptb (KW) Qtb = Ptb.tgj = 90.0,88 = 79,2 (KVAR) + Phuï taûi tính toaùn nhoùm: Ptt = Kmax.Ptb =1,26.90 = 113,4 (KW) Qtt=1,1Qtb =1,1.79,2 = 87,12 (KVAR) Stt (KVA) Itt (A) + Doøng ñænh nhoïn cuûa moät nhoùm thieát bò: Iñn = Immmax+Itt – Ksd.Iñmmax = 303,875 + 217,27 - 0,75.60,775 = 475,539 (A) II.4.4. XAÙC ÑÒNH PHUÏ TAÛI TÍNH TOAÙN NHOÙM IV: Nhoùm IV goàm 13 thieát bò Nhoùm Stt Teân Kí hieäu Pñm(kw) Iñm(A) cosj tgj ksd IV 1 Maùy daùn bao bì IV-1 0,7 1,519 0,7 1 0,65 2 Maùy daùn bao bì IV-2 0,7 1,519 0,7 1 0,65 3 Maùy daùn bao bì IV-3 0,7 1,519 0,7 1 0,65 4 Maùy daùn bao bì IV-4 0,7 1,519 0,7 1 0,65 5 Maùy daùn bao bì IV-5 0,7 1,519 0,7 1 0,65 6 Maùy ñoùng thuøng IV-6 0,76 1,649 0,7 1 0,65 7 Maùy ñoùng thuøng IV-7 0,76 1,649 0,7 1 0,65 8 Maùy ñoùng thuøng IV-8 0,76 1,649 0,7 1 0,65 9 Maùy ñoùng thuøng IV-9 0,76 1,649 0,7 1 0,65 10 Maùy ñoùng thuøng IV-10 0,76 1,649 0,7 1 0,65 11 Maùy ñoùng thuøng IV-11 0,76 1,649 0,7 1 0,65 12 Maùy ñoùng thuøng IV-12 0,76 1,649 0,7 1 0,65 13 Maùy ñoùng thuøng IV-13 0,76 1,649 0,7 1 0,65 Toång 9,58 * Doøng ñònh möùc cuûa caùc thieát bò. + Doøng ñònh möùc cuûa tuû maùy daùn bao bì: Iñm (A) + Doøng ñònh möùc cuûa maùy ñoùng thuøng: Iñm(A) + Doøng môû maùy cuûa thieát bò lôùn nhaát trongnhoùm laáy k=5 Imm =5.1,649=8,248 (A) + Phuï taûi cöïc ñaïi: Kmax =f (Ksd,nhq)=1,23 + Heä soá coâng suaát nhoùm: cosjn tgjn + Phuï taûi trung bình nhoùm: ptb (KW) Qtb = Ptb.tgj = 6,418.1= 6,418 (KVAR) + Phuï taûi tính toaùn nhoùm: Ptt = kmax.Ptb =1,23.6,418 = 7,895 (KW) Qtt=Qtb =6,418 (KVAR) Stt (KVA) Itt (A) + Doøng ñænh nhoïn cuûa moät nhoùm thieát bò: Iñn = Immmax+Itt – Ksd.Iñmmax = 8,248 + 15,459 - 0,65.1,649 =22,635 (A) II.4.5. XAÙC ÑÒNH PHUÏ TAÛITÍNH TOAÙN NHOÙM V: Nhoùm V goàm 4 thieát bò Nhoùm Stt Teân Kí hieäu Pñm(kw) Iñm(A) cosj tgj ksd V 1 Kho laïnh 1 V-1 50 101,292 0,75 1 0,75 2 Kho laïnh 1 V-2 50 101,292 0,75 1 0,75 3 HT.Caáp nöôùc laïnh V-3 40 71,5 0,85 0,62 0,75 4 HT.Caáp nöôùc laïnh V-4 40 71,5 0,85 0,62 0,75 Toång 180 * Doøng ñònh möùc cuûa caùc thieát bò. + Doøng ñònh möùc cuûa kho laïnh: Iñm(A) + Doøng ñònh möùc cuûa heä thoáng caáp nöôùc laïnh: Iñm (A) + Doøng môû maùy cuûa thieát bò lôùn nhaát trong nhoùm laáy K=5 Imm =5.101,292=586,46 (A) + Phuï taûi cöïc ñaïi: Kmax =f (Ksd,nhq)=1,29 + Heä soá coâng suaát nhoùm: cosjn tgjn + Phuï taûi trung bìmh nhoùm: ptb (KW) Qtb = Ptb.tgj = 135.0,78= 105,3 (KVAR) + Phuï taûi tính toaùn nhoùm: Ptt = kmax.Ptb =1,29.135 = 174,15 (KW) Qtt=1,1Qtb =1,1.105,3 = 115,83 (KVAR) Stt (KVA) Itt (A) + Doøng ñænh nhoïn cuûa moät nhoùm thieát bò: Iñn = Immmax+Itt – Ksd.Iñmmax =506,46 + 317,78 - 0,75.101,292 = 748,271 (A) II.4.6. XAÙC ÑÒNH PHUÏ TAÛI TÍNH TOAÙN NHOÙM VI: Nhoùm VI goàm 3 thieát bò Nhoùm Stt Teân Kí hieäu Pñm(kw) Iñm(A) cosj tgj ksd VI 1 Loø hôi VI-1 30 65,116 0,7 1 0,75 2 Loø hôi VI-2 30 65,116 0,7 1 0,75 3 Loø hôi VI-3 30 65,116 0,7 1 0,75 Toång 90 * Doøng ñònh möùc cuûa caùc thieát bò. + Doøng ñònh möùc cuûa loø hôi: Iñm(A) + Doøng môû maùy cuûa thieát bò lôùn nhaát trong nhoùm laáy k=5 Imm =5.65,116 = 325,582 (A) Vì soá thieát bò gioáng nhau neân ta tính theo coâng thöùc: Ptt = Qtt = Ptt .tgj = 90.1 = 90 (KVAR) Stt(KVA) Itt = (A) + Doøng ñænh nhoïn cuûa moät nhoùm thieát bò: Iñn = Immmax+Itt – ksd.Iñmmax = 325,583 + 193,357 - 0,7.65,116 = 470,1 (A) CHÖÔNG III THIEÁT KEÁ CHIEÁU SAÙNG NHAØ MAÙY CHEÁ BIEÁN THUÛY SAÛN GIA MINH III.1. ÑAËT VAÁN ÑEÀ: Trong thieát keá chieáu saùng vaán ñeà quan troïng nhaát ta phaûi quan taâm laø ñaùp öùng yeâu caàu veà ñoä roïi vaø hieäu quaû cuûa chieáu saùng ñoái vôùi thò giaùc. Ngoaøi ñoä roïi hieäu quaû, chieáu saùng coøn phuï thuoäc vaøo quang thoâng, maøu saéc aùnh saùng, söï boá trí chieáu saùng phaûi ñaûm baûo tính kinh teá kyõ thuaät vaø myõ quan. Vì vaäy khi thieát keá chieáu saùng caàn ñaûm baûo caùc yeâu caàu sau: - Khoâng bò loaù maét, vì vôùi cöôøng ñoä aùnh saùng maïnh meõ laøm cho maét coù caûm giaùc loaù, thaàn kinh caân thaúng, thò giaùc seõ maát chính xaùc. - Khoâng bò loaù do phaûn xaï, ôû moät soá choå laøm vieäc coù caùc vaät coù tia phaûn xaï raát maïnh do ñoù khi boá trí ñeøn phaûi chuù yù ñeán hieän töôïng naøy. - Phaûi coù ñoä goïi ñoàng ñeàu, ñeå khi quan saùt töø nôi naøy qua nôi khaùc maét khoâng phaûi ñieàu tieát quaù nhieàu gaây neân hieän töôïng moûi maét. - Khoâng coù boùng toái, nôi saûn xuaát khoâng coù boùng toái maø phaûi saùng ñeàu coù theå quan saùt toaøn phaân xöôûng. Ñeå khöû aùnh saùng cuïc boä ngöôøi ta thöôøng duøng caùc boùng môø vaø treo cao ñeøn. - Phaûi taïo ñöôïc aùnh saùng gioáng aùnh saùng ban ngaøy, ñeàu naøy quyeát ñònh thò giaùc chuùng ta ñaùnh giaù ñöôïc chính xaùc hay sai laàm. - Ñaûm baûo ñoä goïi trong quaù trình chieáu saùng baèng caùch giaûm söï giao ñoäng cuûa ñieän aùp, coá ñònh ñeøn chaéc chaén. - Trong moät soá tröôøng hôïp ñeå taêng theâm chaát löôïng chieáu saùng caàn duøng nhöõng bieän phaùp nhö duøng caùc loaïi ñeøn coù beà maët aùnh saùng lôùn. * Nhöõng soá lieäu sau ñaây noùi leân vai troø khoâng theå thieáu ñöôïc cuûa chieáu saùng trong xí nghieäp nhaø maùy: trong xí nghieäp deät, neáu ñoä goïi taêng leân 1,5 laàn thì thôøi gian laøm caùc thao taùc giaûm 8 ¸ 25%, naêng suaát lao ñoäng taêng 4 ¸ 5%. Trong phaân xöôûng neáu aùnh saùng khoâng ñuû, coâng nhaân laøm vieäc trong traïng thaùi ._.caân thaúng, haïi maét, haïi suaát khoûe. Keát quaû gaây ra haøng loaït pheá phaåm vaø daãn ñeán naêng suaát lao ñoäng seõ giaûm. III.2. CAÙC KHAÙI NIEÄM CÔ BAÛN VEÀ KYÕ THUAÄT CHIEÁU SAÙNG: * Caùc khaùi nieäm vaø caùc ñaïi löôïng cô baûn: a. Quang thoâng: (f) ñôn vò tính lumen (lm). Laø thoâng löôïng böùc xaï höõu ích trong heä chieáu saùng (laø löôïng aùnh saùng phaùt ra trong moät ñôn vò thôøi gian cuûa nguoàn saùng). Quang thoâng cuûa moät böùc xaï phöùc taïp ñöôïc tính theo coâng thöùc: f = 683(l)v(l)dl Vôùi: v(l): ñoä nhaïy caûm phoå töông ñoái je: maät ñoä thoâng löôïng böùc xaï. b. Quang hieäu: (H) lm/w (hay hieäu suaát aùnh saùng). Quang hieäu ñöôïc xaùc ñònh baèng tæ soá quang thoâng phaùt ra treân coâng suaát cuûa nguoàn saùng: H = f/p c. Ñoä roïi: (E) ñôn vò tính (lx). Ñoä roïi laø maët ñoä quang thoâng rôùt leân maët phaúng ñöôïc chieáu saùng E d. Nhieät ñoä maøu: Tm Laø nhieät ñoä cuûa vaät ñen coù maøu saéc böùc xaï gioáng nhö maøu saéc cuûa vaät böùc xaï khaûo saùt öùng vôùi nhieät ñoä thöïc cuûa noù. Caùc nguoàn coù nhieät ñoä maøu thaáp chaáp nhaän ôû möùc ñoä roïi thaáp, coøn caùc möùc ñoä cao ñoøi hoûi nguoàn coù nhieät ñoä maøu cao. e. Chæ soá maøu: Ra Chæ soá maøu Ra noùi leân söï phaûn aùnh trung thöïc veà maøu saéc cuûa moät nguoàn saùng naøo ñoù khi chieáu saùng moät vaät naøo ñoù. - Ra <50: chæ soá maøu khoâng coù yù nghóa thöïc teá, caùc maøu hoaøn toaøn bò bieán ñoåi. - Ra <70: söû duïng trong coâng nghieäp khi söï theå hieän maøu thöù yeáu. - 70 <Ra <80: söû duïng thoâng thöôøng, ôû ñoù söï theå hieän maøu coù theå chaáp nhaän. - Ra >80: Söû duïng ôû nhöõng nôi ñoøi hoûi söï theå hieän maøu quan troïng haøng ñaàu. III.3. PHAÂN LOAÏI CAÙC HÌNH THÖÙC CHIEÁU SAÙNG: III.3.1. CHIEÁU SAÙNG CHUNG VAØ CHIEÁU SAÙNG HOÅN HÔÏP: a.Chieáu saùng chung: Laø chieáu saùng leân toaøn boä dieän tích phoøng vôùi ñoä goïi töông ñoái nhö nhau taïi caùc nôi trong phoøng. Trong tröôøng hôïp naøy ñeøn ñöôïc ñaët döôùi traàn, coù khoaûng caùch so vôùi saøn töông ñoái lôùn. Trong phöông thöùc naøy coù hai phöông thöùc ñaët ñeøn: chung ñeàu vaø ñòa phöông. - Chieáu saùng chung ñeàu: Laø chieáu saùng maø khoaûng caùch giöõa caùc ñeøn trong moät daõy vaø khoaûng caùch giöõa caùc daõy ñöôïc ñaët ñeàu nhau. - Chieáu saùng ñòa phöông: Khi caàn phaûi theâm nhöõng phaàn chieáu saùng, maø nhöõng phaàn naày chieám dieän tích khaù lôùn hoaëc laø theo ñieàu kieän laøm vieäc khoâng theå söû duïng caùc boä phaän chieáu saùng taïi choå, thì ngöôøi ta duøng phöông phaùp chieáu saùng ñòa phöông. Theo phöông thöùc naøy caùc ñeøn ñöôïc choïn ñaët theo söï choïn höôùng phaân boá coù lôïi cho quan thoâng vaø khaéc phuïc caùc boùng toái treân beà maët ñöôïc chieáu do caùc duïng cuï maùy moùc ñaët saùt gaàn nhau. b.Chieáu saùng hoån hôïp: Goàm caùc ñeøn ñaët tröïc tieáp taïi caùc choå laøm vieäc vaø caùc ñeøn duøng ñeå chieáu saùng chung. Söï phoái hôïp naøy nhaèm muïc ñích laø ñeå khaéc phuïc söï phaân boá khoâng ñeàu cuûa huy ñoä trong taèm nhìn vaø thieát bò, taïo moïi ñoä roïi caàn thieát taïi caùc nôi trong phoøng. Ñeå traùnh söï khaùc bieät veà huy ñoä, chieáu saùng chung phaûi hoaø vôùi chieáu saùng taïi choå, do ñoù chieáu saùng chung trong heä chieáu saùng hoån hôïp caàn phaûi laäp treân maët phaúng laøm vieäc, moïi ñoä roïi coù giaù trò baèng 10% trò soá ñoä roïi cuûa chieáu saùng hoån hôïp, ngoaøi ra caùc möùc ñoù khoâng thaáp hôn 150 (lx) neáu duøng ñeøn phoùng ñieän vaø 50 (lx) duøng ñeøn nung saùng. III.3.2. CHIEÁU SAÙNG LAØM VIEÄC VAØ CHIEÁU SAÙNG SÖÏ COÁ: Heä thoáng chieáu saùng söï coá phaûi laøm vieäc ñoàng thôøi vôùi heä thoáng chieáu saùng laøm vieäc hoaëc phaûi coù thieát bò töï ñoäng ñoùng ñöa heä thoáng chieáu saùng söï coá laøm vieäc khi bò maát ñieän. Caùc ñeøn thuoäc heä thoáng chieáu saùng söï coá caàn ñaùnh daáu rieâng ñeå tieän kieåm tra, theo doûi. III.3.3. CHIEÁU SAÙNG TRONG NHAØ VAØ CHIEÁU SAÙNG NGOAØI TRÔØI: Chieáu saùng trong nhaø ta ñaõ trình baøy ôû treân, coøn chieáu saùng ngoaøi trôøi laø chieáu saùng caùc khu vöïc laøm vieäc ngoaøi trôøi nhö saân baõi, ñöôøng ñi … chieáu saùng ngoaøi trôøi chòu caùc yeâu caàu veà thôøi tieát, khí haäu nhö: söông muø, möa, buïi, khoùi … Vì vaäy caàn chuù yù nhöõng ñaët ñieåm naøy khi thieát keá chieáu saùng ngoaøi trôøi. III.4. NHÖÕNG YEÂU CAÀU KHI THIEÁT KEÁ CHIEÁU SAÙNG: Trong thieát keá chieáu saùng caàn quan taâm ñeán caùc yeáu toá nhö: - Ñoái töôïng caàn chieáu saùng. - Hình thöùc chieáu saùng. - Ñoäi roïi yeâu caàu. - Hieäu quaû aùnh saùng ñoái vôùi thò giaùc: deã chòu hay bò loaù maét … - Maøu saéc cuûa aùnh saùng. Ngoaøi ra caàn quan taâm ñeán caùc yeáu toá kyõ thuaät nhö: söï phaân boá ñeøn, chieàu cao treo ñeøn ñeå ñaùp öùng ñuû ñoä saùng laøm vieäc. Tuy nhieân, chuùng ta caàn caân nhaéc ñeán yeáu toá myõ quan … III.5. CAÙC PHÖÔNG PHAÙP TÍNH TOAÙN CHIEÁU SAÙNG: III.5.1. PHÖÔNG PHAÙP HEÄ SOÁ SÖÛ DUÏNG CUÛA LIEÂN XOÂ: Phöông phaùp naøy duøng ñeå xaùc ñònh quan thoâng cuûa caùc ñeøn trong chieáu saùng chung ñeàu theo yeâu caàu cuûa ñoä roïi cho tröôùc treân maët phaúng laøm vieäc. + Quang thoâng cuûa moõi boä ñeøn ñöôïc tính theo coâng thöùc: Trong ñoù: - Etc: Ñoä roïi nhoû nhaát cho tröôùc (lx). - S: Dieän tích maët phaúng ñöôïc chieáu saùng (m2). - K: Heä soá döï tröõ. - Kf: Heä soá söû duïng. Theo giaù trò quang thoâng tính ñöôïc ta löïa choïn quang thoâng tieâu chuaån cuûa ñeøn coù söï sai soá khoâng vöôït quaù (-10 ñeán +20%) Khi caùc boä ñeøn, soá boä ñeøn trong moät daõy ñeøn ñöôïc xaùc ñònh: Nbñ Heä soá DE bieåu hieän söï phaân phoái khoâng ñeàu cuûa ñoä roïi, laø haøm soá cuûa nhieàu thoâng soá vaø phuï thuoäc nhieàu vaøo tyû soá giöõa khoaûng caùch caùc boä ñeøn treân chieàu cao (l/htt). DE =1,15 ñoái vôùi ñeøn nung saùng vaø ñeøn phoùng ñieän. DE =1,1 khi caùc ñeøn huyønh quang phaân thaønh caùc daõy saùng. DE =1 khi tính toaùn ñoä roïi phaûn xaï. Khi tính ñoä roïi trung bình khoâng tính ñeán DE. Ñeå xaùc ñònh heä soá söû duïng cuûa moät boä ñeøn caàn tính chæ soá ñòa ñieåm vaø heä soá phaûn xaï traàn, töôøng, saøn. k + Quang thoâng toång ñöôïc tính theo coâng thöùc: + Soá boä ñeøn ñöôïc tính: Nbñ + Ñoä roïi ñöôïc xaùc ñònh nhö sau : E III.5.2. PHÖÔNG PHAÙP TÍNH TOAÙN CHIEÁU SAÙNG CUÛA PHAÙP: + Quang thoâng toång ñöôïc xaùc ñònh nhö sau: Trong ñoù: - Et: ñoä roïi tieâu chuaån treân beà maët laøm vieäc (lx) - hd, hI: hieäu suaát tröïc tieáp vaø giaùn tieáp boä ñeøn. - Ud, Ui: heä soá coù ích boä ñeøn theo caáp tröïc tieáp vaø caáp giaùn tieáp. - S: dieän tích beà maët laøm vieäc (m2). - d: heä soá buø vôùi d=1/ d1.d2 - d1, d2: laø heä soá suy giaûm quang thoâng ñeøn, suy giaûm do baùm buïi, thoâng thöôøng vôùi boä ñeøn ñaõ cho nhaø cheá taïo cho tröïc tieáp heä soá söû duïng: U = hd.Ud+hi.Ui Ñoä roïi trung bình treân beà maët laøm vieäc: Etb III.5.3. PHÖÔNG PHAÙP QUANG THOÂNG CUÛA MYÕ: + Soá boä ñeøn ñöôïc xaùc ñònh nhö sau: Nboä ñeøn Trong ñoù: Etc: ñoä roïi tieâu chuaån fñeøn: quang thoâng cuûa ñeøn LLF : heä soá suy giaûm toång coäng U: heä soá söû duïng + Kieåm tra sai soá cuûa boùng ñeøn: DNboä ñeøn + Kieåm tra ñoä roïi trung bình: Etb III.6. TÍNH TOAÙN THIEÁT KEÁ CHIEÁU SAÙNG CUÏ THEÅ: ÔÛ ñaây duøng phaàn meàm LUXICON phöông phaùp chieáu saùng quan thoâng cuûa Myõ: III.6.1. GIÔÙI THIEÄU PHAÀN MEÀM Cuøng vôùi söï phaùt trieån cuûa caû nöôc, ñôøi soáng xaõ hoäi ngaøy caøng naâng cao. Vieäc thieát keá cung caáp aùnh saùng cho moïi hoaït ñoäng sinh hoaït xaõ hoäi ngaøy caøng ñöôïc quan taâm. Caùc hoä gia ñình, caùc khu ñoâ thò, khu coâng nghieäp hay caùc coâng trình vaên hoaù, theå thao, xa loä … ñoøi hoûi thieát keá chieáu saùng theo yeâu caàu. Luxicon laø phaàn meàm tính toaùn chieáu saùng cuûa haõng Cooper Lighting (Myõ), cho pheùp tính toaùn thieát keá chieáu saùng trong nhaø vaø chieáu saùng ngoaøi trôøi. Öu ñieåm cuûa phaàn meàm laø ñöa ra nhieàu phöông phaùp löïa choïn boä ñeøn hoaëc coù theå nhaäp caùc boä ñeøn cuûa haõng khaùc, giuùp ta thöïc hieän nhanh tính toaùn hoaëc cho pheùp söõa ñoåi caùc thoâng soá ñoù. Cho pheùp nhaäp vaø xuaát caùc file baûn veõ *.DXF hôïac *.DWG. Tính toaùn trong nhöõng khoâng gian ñaët bieät (traàn nghieân, töôøng nghieâng … ). Ngoaøi ra luxicon coøn ñöa ra moät chöông trình Wizard ñeå tính toaùn caùc ñoái töôïng nhö: maët tieàn nhaø, baûng hieäu, ñöôøng phoá, chieáu saùng söï coá vaø chieáu saùng trong nhaø. THOÂNG SOÁ CAÙC PHOØNG TRONG NHAØ MAÙY CHEÁ BIEÁN THUÛY SAÛN GIA MINH: Stt Teân caùc phoøng Kích thöôùc Heä soá phaûn xaï Ñoä roïi tieâu chuaån (lx) a(m) b(m) h(m) rtr rt rs HQ TNCA 1 Vaên phoøng 14 8 5 0,8 0,5 0,2 300 2 Nhaø aên 40 8,8 4 0,8 0,5 0,2 200 3 TNNL & BQNL 14 4 5 0,8 0,5 0,2 300 4 Sô cheá vaø cheá bieán 17 10 5 0,8 0,5 0,2 200 5 Baûo veä 4,5 4,5 4 0,8 0,5 0,2 200 6 Caáp ñoâng 13 7 5 0,8 0,5 0,2 200 7 Maùy ñoùng thuøng 14 4 5 0,8 0,5 0,2 300 8 Pheá thaûi 4 2 5 0,8 0,5 0,2 200 9 Kho bao bì 5 4 5 0,8 0,5 0,2 300 10 Maùy neùn 6 4 5 0,8 0,5 0,2 200 11 Phoøng caáp nhieät 6 3 5 0,8 0,5 0,2 200 12 BHLÑ 4,6 2 5 0,8 0,5 0,2 200 13 WC 5,8 4 4 0,8 0,5 0,2 100 14 BHLÑ 4 3 5 0,8 0,5 0,2 200 15 Xöôûng I 33 24 5 0,8 0,5 0,2 200 16 Kho laïnh 10 6 5 0,8 0,5 0,2 200 17 BHLÑ 14,5 2.8 4 0,8 0,5 0,2 200 18 Haønh lang 10 1,2 4 0,8 0,5 0,2 100 19 Vaên phoøng kho 12 5,2 5 0,8 0,5 0,2 300 20 BHLÑ kho 6 5,2 5 0,8 0,5 0,2 200 21 Haønh lang kho 6,2 5,2 5 0,8 0,5 0,2 100 22 BHLÑ 4 3 5 0,8 0,5 0,2 200 III.6.2, THIEÁT KEÁ CHIEÁU SAÙNG TRONG NHAØ: III.6.2.1. THIEÁT KEÁ CHIEÁU SAÙNG CHO VAÊN PHOØNG SÖÛ DUÏNG PHAÀN MEÀM LUXICON: 1. Nhaäp kích thöôùc cho vaên phoøng: Choïn All Room treân Toolbar hoaëc Add / Room Main Menu. Maøn hình New Room Definition hieån thò. Nhaäp caùc thoâng soá caên phoøng: - Teân (Name): vaên phoøng. - Kích thöôùc (Size): X=14 (m), Y=8 (m), Z=5 (m). - Vò trí (Local Origin): X=0 (m), Y=0 (m). - Heä soá phaûn xaï (Reflectances) traàn (Ceiling): 0,8; töôøng (Wall): 0,5; saøn (Floor): 0,2. - Chieàu cao beà maët laøm vieäc (Work Plane Height): 0,8 (m). - Nhaäp giaù trò ñoä roïi: E=300 (lux) Hình 1: Caùc thoâng soá Vaên Phoøng 2. Boá trí cöûa soå (Windows) - Choïn Add Windows töø Toolbar hoaëc All / Windows töø Main Menu. - Maøn hình Windons Properties hieån thò. - Nhaäp kích thöôùc vaøo (size): X=2 (m); Y=1,22 (m) - Vò trí (location): X=7 (m); Y=1,5 (m) Caùc cöûa coøn laïi töông töï. Hình 2: Thoâng soá cöûa soå 3. Löïa choïn boä ñeøn - Choïn All / Luminaire töø Main Menu hoaëc choïn Add luminaire to schedule treân toolbar. Maøn hình Cooper Lighting Search Criteria hieån thò. Hình 3: Thoâng soá choïn boä ñeøn - Taïi luminnaire Type: choïn Iterior. - Choïn All, Restroom taïi Project Type. - Choïn Fluorescent, nhaäp soá boùng trong 1 boä (# of Lamps): 2, coâng suaát boùng ñeøn lamp Wattage): 40 (W). - Click leân nuùt Search, ta thaáy hieån thò 28 loaïi boä ñeøn tìm ñöôïc. - Choïn thanh Search Resultats. Taïi ñaây ta choïn boä ñeøn FRS-240-120. Hình 4: Löïa choïn boä ñeøn - Click OK. - Taïi maøn hình Luminaire Type: nhaäp kyù hieäu boä ñeøn löïa choïn vaøo hôïp thoaïi Type: V. Click OK. - Maøn hình Luminaire Editor hieån thò. - Ñeå thay ñoåi thoâng soá ñeøn: ta choïn thanh Lamp. - Ta nhaäp chæ soá maøu (CRI): 85 - Nhaäp nhieät ñoä maøu (color Temperaturre): 4000 Hình 5: Thoâng soá boùng ñeøn - Ñeå thay ñoåi thoâng soá ballast: ta choïn thanh Ballast / Emergency: Hình 6: Thoâng soá ballast + Nhaäp giaù trò ñieän aùp (Voltage): 220 (V) + Soá ballast (Number of Ballasts): 2 + Ñaùnh daáu choïn nguoàn döï phoøng (Order with Optional Battery) - Choïn thanh Luminaire: Xem caùc thoâng soá boä ñeøn. Hình 7: Thoâng soá caùc boä ñeøn löïa choïn - Xaùc ñònh soá löôïng boä ñeøn: choïn Quatity. Hình 8: Soá löôïng boä ñeøn + Baám nuùt thay ñoåi caùc yeáu toá taùc ñoäng leân heä soá suy giaûm. Ôû ñaây ta choïn heä soá suy giaûm do buïi baån (LLD): 0,75; heä soá giaø hoaù boä ñeøn (LSD): 0,85; caùc heä soá coøn laïi laø:1; vaäy ta coù heä soá suy giaûm thöïc teá (LLF): 0,64. heä soá suy giaûm toång coäng: 0,56 Hình 9: Heä soá suy giaûm aùnh saùng + Nhaäp khoaûng caùch töø ñeøn ñeán traàn (Suspension Length): 0,5(m). ta thaáy soá löôïng boä ñeøn laø: 18 boä. - Töø maøn hình Luminaire Editor ta click report choïn CU table ñeå tra heä soá söû duïng: Hình 10: Tra heä soá söû duïng 4. Choïn vaø phaân boá caùc boä ñeøn Töø maøn hình Luminaire Editor: - Click leân Add To Plan. Xuaát hieän hình: - Choïn phöông phaùp phaân boá boä ñeøn (by Angle) xoay ñeøn 1 goùc 90 ñoä Hình 11: Phöông aùn phaân boá ñeøn - Click OK. Treân maët laøm vieäc hieän moät boä ñeøn naèm ngang. - Ñeå phaân boá 18 boä ñeøn: click leân boä ñeøn, baám chuoät phaûi choïn Array, Rectangular. - Treân maøn hình Array Definition hieån thò: Hình 12: Nhaäp caùc thoâng soá phaân boá ñeøn + Nhaäp soá haøng (# of rows): 3 + Nhaäp khoaûng caùch giöõa hai haøng: 2,67 (m) + Nhaäp soá coät (# of columns): 6 + Nhaäp khoaûng caùch giöõa hai coät: 2,33 (m) + Baám Center Array ñeå phaân boá ñoái xöùng. Xong click OK. - Ta thaáy 18 boä ñeøn ñöôïc phaân boá thaønh 3 daõy ñeøn, moûi daõy 6 boä ñeøn. Khoaûng caùch giöõa 2daõy ñeøn laø: 2,67 (m). khoaûng caùch giöõa 2 taâm ñeøn laø: 2,33 (m). Hình 13: Phaân boá ñeøn 5. Taïo löôùi tính toaùn - Choïn Add Calc Grid treân toolbar hoaëc choïn Add / Calculation Gird töø main menu. - Maøn hình Gird Menu xuaát hieän. - Choïn loaïi löôùi: Whole Room. 6. Thöïc hieän tính toaùn - Choïn Calculate / Calculation Menu töø Main Menu. - Choïn Detailed Calculation, Render. - Ta tính hai tröôøng hôïp: khoâng coù aùnh saùng töï nhieân vaø coù aùnh saùng töï nhieân. - Ñeå tính aûnh höôûng cuûa aùnh saùng töï nhieân ta ñaùnh daáu choïn Daylight, Daylight settings. Hình 14: Löïa choïn tính toaùn - Xuaát hieän maøn hình: Hình 15: Choïn vò trí vaø thôøi gian - Choïn vò trí baèng caùch click Maps vaø nhaäp thôøi gian tính toaùn chieáu saùng: 12 giôø, ngaøy 19, thaùng 6. - Sau ñoù treân maøn hình Calculation Menu choïn nut Calculate Selected. Quaù trình tính toaùn ñöôïc thöïc hieän. 7. Xuaát caùc keát quaû - Vaøo Output treân main Menu ñeå xem caùc keát quaû - Muoán xem keát quaû döôùi daïng soá taïi caùc ñieåm khaùc nhau treân löôùi tính toaùn ta vaøo Output / Calculation Results. Hình 16: Keát quaû tính toaùn * Keát quaû: - Tröôøng hôïp khoâng coù aùnh saùng töï nhieân: + Ñoä roïi trung bình treân beà maët laøm vieäc (0,8): Etb=270,8 (lux). Maët ñoä coâng suaát P0=13,3 (W/m2) + Ñoä roïi trung bình treân caùc maét löôùi: EAVE=282,9 (lux) + Ñoä roïi lôùn nhaát: Emax=343,9 (lux) + Ñoä roïi nhoû nhaát: Emin=189,9 (lux) + Tæ soá EAVE/EMin=1,5; EMax/EMin=1,8 - Tröôøng hôïp coù aùnh saùng töï nhieân: - Choïn contours / Values ta ñöôïc hình caùc ñöôøng ñaúng roïi: Hình 17: Söï phaân boá ñöôøng ñaúng roïi khi khoâng coù aùnh saùng töï nhieân. - Neáu muoán xem hình caên phoøng output / Rendering. Hình 18: Caên phoøng ñöôïc chieáu saùng - Sau khi choïn hình thích hôïp ta baám nuùt chuïp hình , ñeå löu laïi ta choïn III.6.2.2. TÍNH TOAÙN CHIEÁU SAÙNG CHO VAÊN PHOØNG BAÈNG TAY. 1. Kích thöôùc phoøng: - Chieàu daøi: a =14 (m) - Chieàu roäng: b = 8 (m) - Chieàu cao: H = 5 (m) - Dieän tích: S = 112 (m2 ) 2. Maøu sôn: - Traàn: maøu xanh saùng, heä soá phaûn xaï rtr =0,8 - Töôøng: maøu vaøng nhaït, heä soá phaûn xaï rtg =0,5 - Saøn gaïch: heä soá phaûn xaï rlv =0,2 3. Ñoä goïi yeâu caàu: Etc = 300 (lx) 4. Choïn heä chieáu saùng: Choïn heä chieáu saùng chung ñeàu. 5. Choïn nhieät ñoä maøu: Tm = 4000 (oK) 6. Choïn boùng ñeøn: - Loaïi huyønh quang - Ñöôøng kính ñeøn = 26 (mm) - Chieàu daøi ñeøn l = 1200 (mm) - Nhieät ñoä maøu Tm = 4000 (oK) -Chæ soá maøu Ra = 85 - Coâng suaát ñeøn Pñ = 40 (W) - Quang thoâng ñeøn fñ = 3150 (lm). 7. Choïn boä ñeøn: - Loaïi: 40 w T-12Rapid - Soá boùng ñeøn 2 boùng / boä - Coâng suaát boä ñeøn PBñ =83 (W) - Quang thoâng: 2×3150 = 6300 (W) 8. Phaân boá caùc boä ñeøn: - Caùch traàn h’=0,5 (m) - Beà maët laøm vieäc hlv= 0,8 (m) Chieàu cao treo ñeøn so vôùi beà maët laøm vieäc: htt = H-hlv-h’=5-0,8-0,5=3,7 (m) 9. Chæ soá ñòa ñieåm: k 10.Heä soá buø: - Heä soá suy giaûm toång laø: LLF =0,56 -Heä soá do suy giaûm quan thoâng: d1= 0,85 - Heä soá suy giaûm do buïi: d2 =0,75 - Heä soá buø: d 11. Tyû soá treo: j 12. Heä soá söû duïng: Töø baûng report® CU table U= 0,47 14. Xaùc ñònh boä ñeøn: Nboä ñeøn (boä) Choïn soá boä ñeøn: Nbñ =18 (boä ñeøn) 15. Kieåm tra sai soá cuûa boùng ñeøn: DNboä ñeøn(%) Naèm trong phaïm vi cho pheùp (-10% ¸ 20%) 16. Kieåm tra ñoä roïi trung bình: Etb =(lux) 17. Phaân boá boä ñeøn: - Lng=2.67 (m) - Ldoc=2.33 (m) Vôùi 18 boä ñeøn boá trí nhö sau: 18.Maët ñoä chieáu saùng treân beà maët laøm vieäc: Pñm=Nbñ .Pbñ =18.83=1494 (W) Po=Pñm/S=1494/112=13,339 (W/m2) III.6.3. CHIEÁU SAÙNG NGOAØI TRÔØI Taïo maët baèng chieáu saùng ngoaøi trôøi vaøo Exterior. Ta coù theå nhaäp caùc maët baèng ñöôïc taïo töø chöông trình khaùc coù phaàn môû roäng .DXF (Data Exchange Format) hôïac DWG (Auto CAD Drawing). 1. Nhaäp File coù phaàn môû roäng .DXF - Chuyeån file *.DWG thaønh file *.DXF trong chöông trình CAD. - Môû Luxicon vaøo file / Import from DXF / DWG töø main Menu. - Choïn ñöôøng daãn vaø choïn file CAD caàn nhaäp töø Look in. - Click Open. Baûn veõ seõ thöïc hieän ra treân maøn hình. Hình 1: Maøn hình nhaäp file .DXF - Choïn Use Luxicon Layer. Click OK ñöa baûn veõ ra maøn hình thieát keá chieáu saùng ngoaøi trôøi. Hình 2: Maøn chieáu saùng ngoaøi trôøi 2. Choïn boä ñeøn - Choïn All / Luminaire töø Main Menu hoaëc choïn Add luminaire to schedule treân toolbar. Maøn hình Cooper Lighting Search Criteria hieån thò. Hình 3: Caùc thoâng soá cuûa ñeøn - Taïi luminnaire Type: choïn Exterior. - Choïn All, Outdoor, Area taïi Project Type. - Choïn High Pressure Sodium, nhaäp soá boùng trong 1 boä (# of Lamps): 1, coâng suaát boùng ñeøn lamp Wattage): 250 (W). - Click leân nuùt Search, ta thaáy hieån thò 25 loaïi boä ñeøn tìm ñöôïc. - Choïn thanh Search Resultats. Taïi ñaây ta choïn boä ñeøn CSF25SCW2D. Hình 4: Löïa choïn boä ñeøn - Click OK. - Taïi maøn hình Luminaire Type: nhaäp kyù hieäu boä ñeøn löïa choïn vaøo hôïp thoaïi Type: n. Click OK. - Maøn hình Luminaire Editor hieån thò. - Ñeå thay ñoåi thoâng soá ñeøn: ta choïn thanh Lamp. - Ta nhaäp chæ soá maøu (CRI):65 - Nhaäp nhieät ñoä maøu (color Temperaturre): 2200 Hình 5: Thoâng soá ñeøn - Ñeå thay ñoåi thoâng soá ballast: ta choïn thanh Ballast / Emergency: Hình 6: Thoâng soá Ballast + Nhaäp giaù trò ñieän aùp (Voltage): 220 (V) + Soá ballast (Number of Ballasts): 1 - Choïn thanh Luminaire: Xem caùc thoâng soá boä ñeøn. Hìmh 7: Thoâng soá ñeøn löïa choïn 3. Taïo coät ñeøn khi chieáu saùng ngoaøi trôøi (a Plole) - Choïn Add A Pole treân Toolbar hoaëc (choïn Add / Pole töø Main Menu hoaëc (choïn View / Luminaire Editor / Create a pole töø Main Menu). - Ñaët teân cho coät ñeøn laø t - Taïo nhoùm ñeøn treân moät coät ñeøn baèng caùch click vaøo Add Group hoaëc Delete Group. - Thanh cuûa ñeøn xuaát hieän. Ñöa caùc thoâng soá cuûa ñeøn ñoù nhö: + Chieàu cao cuûa nhoùm boä ñeøn: 9 (m) + Loaïi boä ñeøn: t + Soá ñeøn trong moät nhoùm: 1 + Khoaûng caùch giöõa boä ñeøn vaø coät ñeøn: 1,5 (m) - Khi hoaøn thaønh xong, choïn Add to plan. Maøn hình New Pole Definition xuaát hieän. Ôû ñaây ta phaân boá ñeøn theo goùc (by Angle), sau ñoù click OK. Hình 8: Caùc thoâng soá taïo coät ñeøn 4. Phaân boá ñeøn vaø taïo löôùi tính toaùn - Phaân boá nhö hình: Hình 9: Phaân boá ñeøn vaø taïo löôùi - Choïn Add Calc Grid Menu xuaát hieän - Choïn löôùi: Horizontal. Roài ñaùnh daáu phaàn tính toaùn. - Maøn hình calculation Grid Properties xuaát hieän. + Taïi phaàn Grid Geometries: Ñeå giaù trò maët ñònh. + Phaàn Calculation Types Contouns: Ñaùnh daáu choïn ñoä roïi ngang, ñoä roïi ñöùng … - Che nhöõng vuøng khoâng tính toaùn + Choïn löôùi Mask Part of Existing Gird / Mask Points Inside Rectangle. + Ta click leân maët baèng tính toaùn thì cöûa soå Mask / Statistical Area xuaát hieän. Click OK. + Ñaët chuoät leân beà maët tính toaùn vaø keùo ñeå che vuøng khoâng tính toaùn. Hình 10: Phaân boá ñeøn vaø taïo löôùi - Choïn Calculate / Calculation Menu töø Main Menu. - Sau ñoù treân maøn hình Calculation Menu choïn nuùt Calculate Selected. 5. Xuaát keát quaû tính toaùn - Vaøo Output treân Main Menu ñeå xem keát quaû. - Vaøo Output / Calculation Results. Xuaát hieän keát quaû caùc ñieåm khaùc nhau treân löôùi tính toaùn. Hình 11: Keát quaû tính toaùn * Keát quaû: + Ñoä roïi trung bình treân beà maët laøm vieäc: Etb=26,18 (lux). + Maët ñoä coâng suaát P0=0,3 (W/m2) + Ñoä roïi lôùn nhaát: Emax=51,33 (lux) + Ñoä roïi nhoû nhaát: Emin=7,27 (lux) + Tæ soá EAVE/EMin=3,57; EMax/EMin=7,01 - Choïn Contours / Values ta ñöôïc hình caùc ñöôøng ñaúng trò. - Choïn Shaded Pole ta ñöôïc: III.6.4. TÍNH PHUÏ TAÛI CHIEÁU SAÙNG: 1. Vaên phoøng: * Phuï taûi ñeøn - Coâng suaát taùc duïng tính toaùn cuûa ñeøn: Pttcs =Nbñ.nboùngñeøn/1boä ñeøn.(Pboùngñeøn+Pballast) Vôùi: + Nbñ =18 + Pballast =20%. Pboùngñeøn + Pboùngñeøn =40 + Nbñ.nboùngñeøn/1boä ñeøn =2 vaäy: Pttcs =18.2.(40+0,2.40)=1728 (W)=1,728 (KW). - Coâng suaát phaûn khaùng tính toaùn cuûa ñeøn : -Ta coù cosj cuûa ñeøn huyønh quang =0,6 Þ tgj=1,33 -Qtt = Pttcs.tgj=1,728.1,33=2,3 (KWAR). * Phuï taûi maùy laïnh - Coâng suaát taùc duïng tính toaùn cuûa maùy laïnh: Pttml =Nml.kñt.ksd.Pml Vôùi: + Choïn maùy laïnh coù coâng suaát P=1,125(KW) (1,5 HP) + Nml =4 (soá maùy laïnh) + kñt =0,9 (heä soá ñoàng thôøi noùi leân möùc ñoä laøm vieäc ñoàng thôøi cuûa thieát bò) + ksd =0,8 (heä soá söû duïng noùi leân möùc ñoä söû duïng cuûa thieát bò) Vaäy: Pttml =4.0,9.0,8.1,125=3,24 (KW) - Coâng suaát phaûn khaùng cuûa maùy laïnh : Ta coù cosj cuûa maùy laïnh =0,8 Þ tgj=0,75 Qttml = Pttml.tgj=3,24.0,75=2,43 (KVAR) * Phuï taûi oå caém - Coâng suaát taùc duïng tính toaùn cuûa oå caém: ÔÛ ñaây ta choïn 4 oå caém ñoâi, 20 (A), 220 (V), heä soá coâng suaát cuûa oå caám cosj=0,8 Þ tgj=0,75 + coâng suaát taùc duïng cuûa moät oå caém: Poc =U.I.cosj=220.20.0,8=3,52 (KW) + coâng suaát taùc duïng tính toaùn cuûa caùc oå caém: Pttoc =Noc.kñt.ksd.Poc Vôiù: + ksd=0,2 + cosj=0,8 Þ tgj=0,75 + Noc =4 + kñt=0,5 Vaäy: Pttoc =4.0,5.0,2.3,52=1,408 (KW) - Coâng suaát phaûn khaùng tính toaùn cuûa oå caém ñieän: Qoc = Pttoc.tgj=1,408.0,75=1,056 (KVAR) * Toång coâng suaát taùc duïng tính toaùn cuûa vaên phoøng : Pvp =Pttcs+ Pttml+ Poc =1,728+3,24+1,408=6,376 (KW) * Toång coâng suaát phaûn khaùng tính toaùn cuûa vaên phoøng : Qvp =Qttcs+Qml+Qoc=2,3+2,43+1,056=5,786 (KVAR). 2. Nhaø aên: * Phuï taûi ñeøn - Coâng suaát taùc duïng tính toaùn cuûa ñeøn: -Pttcs =Nbñ.nboùngñeøn/1boä ñeøn.(Pboùngñeøn+Pballast) Vôùi: + Nbñ =36 + Pballast =20%. Pboùngñeøn + Pboùngñeøn =40 + Nbñ.nboùngñeøn/1boä ñeøn =2 vaäy: Pttcs =36.2.(40+0,2.40)=3,456 (W)=3,456 (KW). - Coâng suaát phaûn khaùng tính toaùn cuûa ñeøn: -Ta coù cosj cuûa ñeøn huyønh quang =0,6 Þ tgj=1,33 -Qtt = Pttcs.tgj=3,456.1,33=4,6 (KWAR). * Phuï taûi quaït - Coâng suaát taùc duïng tính toaùn cuûa quaït: Pttq =Nq.kñt.ksd.Pq Voùi: N=16 Ksd=0,65 cosj=0,7 Þtgj=1 Kñt=0,8 Pq=0,07 (KW) Vaäy: Pttq =Nq.kñt.ksd.Pq=16.0,8.0,65.0.07=0,582 (KW) - Coâng suaát phaûn khaùng tính toaùn cuûa quaït: Qq = Pttq.tgj=0,582.1= 0,582 (KVAR) * Toång coâng suaát taùc duïng tính toaùn cuûa nhaø aên: PNA =Pttcs+ Pq =3,456+0,582=4,038 (KW) * Toång coâng suaát phaûn khaùng tính toaùn cuûa nhaø aên: QNA =Qttcs+Qq=4,6+0,582=5,182 (KVAR). Töông töï nhö vaäy ta coù baûng sau: BAÛNG TOÅNG KEÁT PHUÏ TAÛI TÍNH TOAÙN : (ÑOÄNG LÖÏC + CHIEÁU SAÙNG) TT Teân tuû PKW (kw) Phuï taûi tính toaùn Pttñl(kw) Qttñl(kvar) Sttñl(kva) Itt(A) Pttcs (kw) Qttcs (kvar) 1 Tuû ñoäng löïc I 110 87,527 77,73 117,597 177,86 2 Tuû ñoäng löïc II 37,07 34,536 30,151 45,845 69,657 3 Tuû ñoäng löïc III 120 113,4 134 87,12 217,274 4 Tuû ñoäng löïc IV 9,58 7,895 6,418 10,174 15,459 5 Tuû ñoäng löïc V 180 174,15 115,83 209,152 3317,78 6 Tuû ñoäng löïc VI 90 90 90 127,26 193,357 Toång 507,508 454,129 681,026 45,65 56,435 * phuï taûi tính toaùn cho toaøn nhaø maùy: Ptt nm=kñt.(ptt ñl+Ptt cs)=0,9(507,508+45,65)=497,842 (KW) Qtt nm =kñt .(Qtt ñl +Qttcs)=0,9.(454,129+56,435)=459,507 (KVAR) Stt nm= (KVA) Trong ñoù: kñt=0,9, (taøi lieäu 6 trang 12) Doøng ñieän tính toaùn nhaø maùy: Itt nm(A) Heä soá coâng suaát cuûa nhaø maùy: cos CHÖÔNG IV THIEÁT KEÁ MAÏNG ÑIEÄN CHO TOAØN NHAØ MAÙY VI.1. THIEÁT KEÁ MAÏNG ÑIEÄN HAÏ AÙP CHO NHAØ MAÙY IV.1.1. CHOÏN MAÙY BIEÁN AÙP: 1. Ñaët vaán ñeà: Maùy aùp laø thieát bò duøng ñeå bieán ñoåi ñieän naêng töø caáp naøy sang caáp khaùc, noù ñoùng vai troø raát quan troïng trong vieäc cung caáp ñieän cho nhaø maùy, xí nghieäp, phaân xöôûng. Choïn maùy bieán aùp coù aûnh höôûng tröïc tieáp ñeán quy trình vaø tieán ñoä hoaït ñoäng nhaø maùy, vì khi coù söï coá naøo ñoù ñoái vôùi maùy bieán aùp thí caùc thieát bò söû duïng ñieän trong nhaø maùy ñöôïc cung caáp ñieän thoâng qua maùy bieán aùp ñieàu bò ñình trueä, thaát thoaùt … Vì vaäy choïn maùy bieán aùp phaûi ñaûm baûo cung caáp ñieän lieân tuïc, ñaày ñuû. 2. Choïn maùy bieán aùp: 2.1. Phöông aùn I: Vôùi coâng suaát tính toaùn cuûa nhaø maùy laø Stt=677,489 (KVA), theo IEC coù theå choïn maùy bieán aùp coù coâng suaát SMBA=800 (KVA) do ABB cheá taïo vôùi caùc thoâng soá sau: - DP0=1400 (W) - DPN=10500 (W) - DUN%=5% - Caáp ñieän aùp 22/0,4 (KV) - Kích thöôùc (mm), daøi-roäng-cao=1770-1075-1695 - Troïng löôïng: 2420 (kg) + Öu ñieåm: chi phí ñaàu tö thaáp, deã vaän haønh … + Nhöôïc ñieåm: haïn cheá khaû naêng môû roäng taûi, khi maùy bieán aùp söï coá thì nhaø maùy maát ñieän hoaøng toaøn … 2.2. Phöông aùn II: (choïn 2 maùy bieán aùp) Neáu tröôùc khi xaûy ra söï coá, maùy bieán aùp chieäu nhoû hôn 0,95 laàn Sñm cuûa maùy bieán aùp. Khi coù moät maùy xaûy ra söï coá, maùy coøn laïi coù theå taêng taûi leân 40% so vôùi Sñm cuûa maùy bieán aùp trong 5 ngaøy ñeâm, moãi ngaøy khoâng quaù 5 giôø. Trong khi chôø söõa chöõa, phaûi caét bôùt caùc phuï taûi khoâng quan troïng ñeå ñaûm baûo khoâng coù söï vöôït taûi. SñmMBA(KVA) Vaäy choïn 2 maùy bieán aùp coù dung löôïng 500 (KVA) +Öu ñieåm coù theå phaùt trieån theâm phuï taûi trong töông lai, ñoä tin caäy cung caáp ñieän töông ñôùi cao. +Nhöôïc ñieåm chi phí laép ñaët cao, khoù vaän haønh. 3. Löïa choïn phöông phaùp: Nhaø maùy thuûy saûn Gia Minh chuyeân saûn xuaát vaø cheá bieán thuûy saûn ñoâng laïnh vaø saáy khoâ, neân yeâu caàu cung caáp ñieän lieân tuïc laø caàn thieát. Phöông aùn 2 ñaûm baûo ñöôïc ñieàu ñoù. Tuy nhieân neáu choïn moät maùy bieán aùp thì vaãn coù theå ñaûm baûo ñöôïc cung caáp ñieän lieân tuïc vì nhaø maùy coù trang bò moät maùy phaùt döï phoøng. Vaäy phöông aùn I ñöôïc choïn vaø maùy bieán aùp coù coâng suaát 800 (KVA). IV.1.2. CHOÏN CAÀU CHÌ RÔI (FCO) CHO MAÙY BIEÁN AÙP. FCO coù theå laøm vieäc nhö moät caàu chì baûo veä vaø nhö moät dao caùch ly coù theå thao taùc ñöôïc baèng tay, khi caét doøng ñieän taûi lôùn FCO ñöôïc moät boä phaän ñaëc bieät ñeå daäp taét hoà quang trong thao taùc hoaëc ngaét maïch. Ta choïn FCO do CHANGE cheá taïon coù caùc thoâng soá sau: + Loaïi: C710-211PB + Ñieän aùp laøm vieäc max: Ulv, max=27 (KV) + Doøng ñieän ñònh möùc: Iñm=100 (A); (PL2.10 taøi lieäu 2 trang 335). IV.1.3. CHOÏN MAÙY PHAÙT DÖÏ PHOØNG: Laø hoä tieâu thuï loaïi 2, nhaø maùy cheá bieán thuûy saûn Gia Minh caàn coù nguoàn ñieän lieân tuïc ñeå cung caáp cho caùc thieát bò ñoâng laïnh vaø caùc thieát bò saáy. Neáu nguoàn ñieän khoâng ñöôïc ñaûm baûo thì aûnh höôûng lôùn ñeán saûn phaåm vaø nhieàu yeáu toá khaùc, vì vaäy vieäc trang bò nguoàn ñieän döï phoøng laø caàn thieát. Tieâu chuaån choïn maùy phaùt döï phoøng: - Ñaùp öùng coâng suaát cho phuï taûi laøm vieäc khi maát ñieän - Taàn soá vaø ñieän aùp phaûi oån ñònh - Chaát löôïng cao ít toán nhieân lieäu - Giaù caû chaáp nhaän ñöôïc - Giaûm tieáng oàn khi vaän haønh - Nhanh choáng ñöa vaøo hoaït ñoäng Vôùi coâng suaát tính toaùn toång cuûa nhaø maùy laø : 677,489 (KVA), coù theå choïn maùy phaùt ñieän cuûa JAPAN coù caùc thoâng soá sau: - Set Model: MGS0700C - Engine: S6R2-PTAA - Code: H6G - S=755 (KVA) - Ñieän aùp ñònh möùc: 380/220 (V); 50 (Hz) IV.2. CHOÏN DAÂY DAÃN VAØ THIEÁT BÒ BAÛO VEÄ: IV.2.1. CHOÏN DAÂY DAÃN: Vieäc choïn löïa daây daãn vaø caùp trong maïng ñieän ñöôïc löïa choïn theo caùc ñieàu kieän: Ñieàu kieän phaùt noùng vaø ñieàu kieän toån thaát cho pheùp, keát caáu cuûa daây daãn nhö moät hay nhieàu sôïi, vaät lieäu … Trong luaän vaên naøy ta choïn daây daãn vaø caùp theo ñieàu kieän chính laø theo ñieàu kieän phaùt noùng cuûa daây coù keát hôïp vôùi thieát bò baûo veä, sau ñoù kieåm tra laïi theo ñieàu kieän toån thaát ñieän aùp, ñieàu kieän oån ñònh nhieät. * Xaùc ñònh kieåu ñi daây: Tuyø theo ñieàu kieän cuï theå maø ta xaùc ñònh caùch ñi daây hôû, choân döôùi ñaát, aâm trong töôøng hay ñi treân maùng … Ñoái vôùi moãi loaïi daây nhaø cheá taïo cho tröôùc doøng ñieän cho pheùp, döïa vaøo phuï taûi tính toaùn ta xaùc ñònh ñöôïc Ilv max vaø daây daãn ñöôïc choïn phaûi thoaû maõn laøm vieäc ôû ñieàu kieän laâu daøi: Icpdd Vôùi: - Icpdd: doøng dieän cho pheùp daây daãn ôû ñieàu kieän daøi haïn - Ilv max: doøng ñieän laøm vieäc lôùn nhaát cuûa thieát bò - Ilv max=Iñm: ñoái vôùi moät thieát bò - Ilv max=Itt: ñoái vôùi moät nhoùm thieát bò - K: heä soá hieäu chænh * Xaùc ñònh heä soá hieäu chænh: - Trong tröôøng hôïp daây, caùp khoâng choân döôùi ñaát K=K1.K2.K3 K1: theå hieän aûnh höôûng cuûa caùch laép ñaët K2: theå hieän aûnh höôûng töông hoå cuûa caùp ñaët keà nhau K3: theå hieän aûnh höôûng cuûa nhieät ñoä töông öùng vôùi daïng caùch ñieän -Trong tröôøng hôïp daây, caùp choân döôùi ñaát K=K4.K5.K6.K7 ._.