Thiết kế bài giảng điện tử nhằm nâng cao chất lượng dạy và học bộ môn hóa học phần lớp 10 (Nâng cao)

BOÄ GIAÙO DUÏC VAØ ÑAØO TAÏO TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC SÖ PHAÏM TP. HOÀ CHÍ MINH Nguyeãn Thò Bích Thaûo ÖÙNG DUÏNG COÂNG NGHEÄ THOÂNG TIN THIEÁT KEÁ BAØI GIAÛNG ÑIEÄN TÖÛ, NHAÈM NAÂNG CAO CHAÁT LÖÔÏNG DAÏY VAØ HOÏC BOÄ MOÂN HOÙA HOÏC PHAÀN LÔÙP 10 (NAÂNG CAO) Chuyeân ngaønh : Lí luaän vaø phöông phaùp daïy hoïc moân Hoùa hoïc Maõ soá : 60 14 10 LUAÄN VAÊN THAÏC SÓ GIAÙO DUÏC HOÏC NGÖÔØI HÖÔÙNG DAÃN KHOA HOÏC : TS. TRANG THÒ LAÂN Thaønh phoá Hoà Chí Minh - 2008 LÔØI CAÛM ÔN Luaän vaên thaïc só coù yù nghóa raát quan troïng giuùp toâi toång hôïp laïi nhöõng kieán thöùc ñaõ hoïc trong nhaø tröôøng 2 naêm sau ñaïi hoïc, laø haønh trang höõu ích, thieát thöïc giuùp toâi vöõng böôùc trong söï nghieäp giaùo duïc. Toâi xin caûm ôn söï giuùp ñôõ taän tình cuûa caùc thaày, coâ giaùo khoa Hoùa tröôøng ÑHSP TpHCM, tröôøng ÑHSP Haø Noäi vaø toaøn theå thaày coâ Phoøng Khoa hoïc coâng ngheä vaø sau ñaïi hoïc ñaõ giuùp ñôõ toâi coù ñieàu kieän hoïc taäp toát nhaát. Toâi xin chaân thaønh caûm ôn Tieán só Trang Thò Laân, ngöôøi Coâ ñaõ toaøn taâm, toaøn yù giuùp toâi hoaøn thaønh luaän vaên thaïc só naøy. Xin göûi lôøi caûm ôn chaân thaønh vaø saâu saéc nhaát ñeán taäp theå Ban giaùm hieäu vaø giaùo vieân Hoùa tröôøng THPT chuyeân Traàn Ñaïi Nghóa, giaùo vieân Hoùa caùc tröôøng THPT taïi thaønh phoá Hoà Chí Minh vaø caùc tænh laân caän ñaõ taïo ñieàu kieän cho toâi hoaøn thaønh phaàn thöïc nghieäm sö phaïm trong luaän vaên toát nghieäp naøy. Cuoái cuøng, toâi xin caûm ôn gia ñình ñaõ luoân ñoäng vieân, khuyeán khích vaø hoã trôï toâi trong suoát thôøi gian toâi theo hoïc chöông trình sau ñaïi hoïc. Moät laàn nöõa toâi xin chaân thaønh caûm ôn, caûm ôn taát caû moïi ngöôøi ñaõ cho toâi coù ñöôïc vò trí nhö ngaøy hoâm nay. Thaønh phoá Hoà Chí Minh Thaùng 7 naêm 2008 Nguyeãn Thò Bích Thaûo DANH MUÏC CAÙC KYÙ HIEÄU, CAÙC CHÖÕ VIEÁT TAÉT PP : Phöông phaùp PPDH : Phöông phaùp daïy hoïc PPDHTC : Phöông phaùp daïy hoïc tích cöïc PPDHPH : Phöông phaùp daïy hoïc phöùc hôïp DHHH : Daïy hoïc hoùa hoïc QTDH : Quaù trình daïy hoïc GV : Giaùo vieân SV : Sinh vieân HS : Hoïc sinh CNTT : Coâng ngheä thoâng tin KT – ÑG : Kieåm tra ñaùnh giaù BGÑT : Baøi giaûng ñieän töû GAÑT : Giaùo aùn ñieän töû THPT : Trung hoïc phoå thoâng SGK : Saùch giaùo khoa e : electron Vd : Ví duï KL : Kim loaïi PK : Phi kim HTTH : Heä thoáng tuaàn hoaøn CTTQ : Coâng thöùc toång quaùt CTCT : Coâng thöùc caáu taïo Z : Ñoä aâm ñieän dd : dung dòch ptpö : phöông trình phaûn öùng TN : Thöïc nghieäm ÑC : Ñoái chöùng ÑHSP : Ñaïi hoïc sö phaïm TpHCM : Thaønh phoá Hoà Chí Minh MÔÛ ÑAÀU 1. Lyù do choïn ñeà taøi Thôøi ñaïi “ kinh teá trí thöùc” ñang ngaøy caøng phaùt trieån moät caùch nhanh choùng. Chuùng ta, neáu khoâng muoán tröôït ra khoûi doøng xoaùy ñoù thì loái thoaùt duy nhaát laø xaây döïng moät xaõ hoäi hoïc taäp, moät tinh thaàn töï hoïc, töï hoïc suoát ñôøi. Naêm 2007, Vieät Nam gia nhaäp toå chöùc thöông maïi theá giôùi WTO ñaùnh daáu moät coät moác phaùt trieån ñaát nöôùc quan troïng, ñoàng thôøi môû ra cho chuùng ta nhieàu cô hoäi vaø thaùch thöùc lôùn cuûa thôøi kyø môû cöûa vaø hoäi nhaäp, Ñaûng vaø nhaø nöôùc ta ñaõ chuû tröông ñoåi môùi saâu saéc treân nhieàu lónh vöïc, nhaát laø giaùo duïc. Ñoåi môùi PPDH ñang laø nhu caàu caáp baùch ñaët ra cho ngaønh giaùo duïc hieän nay. Vieäc ñoåi môùi SGK ñoøi hoûi phaûi coù söï thay ñoåi trong loái giaûng daïy, ñeå chuyeån HS töø theá thuï ñoäng tieáp thu kieán thöùc sang tích cöïc, chuû ñoäng vaø saùng taïo. Ñeå ñaït ñöôïc muïc ñích treân GV phaûi laø ngöôøi tieân phong ñi ñaàu trong ñoåi môùi vaø saùng taïo. GV phaûi xaây döïng moät heä thoáng baøi giaûng coù söï keát hôïp cuûa nhieàu PPDH khaùc nhau nhaèm phaùt huy tính tích cöïc, chuû ñoäng vaø saùng taïo ôû HS. Vôùi nhöõng lyù do treân toâi quyeát ñònh choïn nghieân cöùu ñeà taøi “ÖÙng duïng coâng ngheä thoâng tin vaøo thieát keá baøi giaûng ñieän töû, nhaèm naâng cao chaát löôïng daïy vaø hoïc boä moân hoùa hoïc phaàn lôùp 10 ( Naâng cao)” Toâi hy voïng ñeà taøi nghieân cöùu naøy seõ goùp phaàn naâng cao chaát löôïng daïy vaø hoïc boä moân Hoùa hoïc. 2. Muïc ñích nghieân cöùu - ÖÙng duïng CNTT ñeå thieát keá BGÑT. - Söû duïng PPDHPH nhaèm naâng cao chaát löôïng daïy hoïc boä moân hoùa hoïc. - Giuùp HS phaùt huy tính chuû ñoäng, tích cöïc, saùng taïo trong hoïc taäp. 3. Nhieäm vuï cuûa ñeà taøi - Nghieân cöùu cô sôû lí luaän lieân quan ñeán vaán ñeà. - Nghieân cöùu chöông trình SGK hoùa lôùp 10 – Naâng cao - Thieát keá BGÑT, Hoùa lôùp 10 – Naâng cao. - Tieán haønh thöïc nghieäm sö phaïm ñeå kieåm chöùng caùc BGÑT ñaõ xaây döïng - Toång keát vaø ruùt kinh nghieäm 4. Khaùch theå vaø ñoái töôïng nghieân cöùu - Khaùch theå nghieân cöùu : Quaù trình daïy vaø hoïc hoùa hoïc ôû tröôøng phoå thoâng - Ñoái töôïng nghieân cöùu : Xaây döïng heä thoáng BGÑT lôùp 10 – Naâng cao 5. Phaïm vi nghieân cöùu BGÑT ñöôïc xaây döïng giôùi haïn trong phaàn hoùa hoïc lôùp 10 – Naâng cao - THPT 6. Phöông phaùp vaø phöông tieän nghieân cöùu - PP toång keát lí luaän - PP ñieàu tra thöïc tieãn - PP phaân tích, toång hôïp - PP thöïc nghieäm sö phaïm - Ñaùnh giaù, xöû lyù keát quaû theo thoáng keâ toaùn hoïc 7. Giaû thuyeát khoa hoïc Neáu thieát keá ñöôïc moät heä thoáng BGÑT coù chaát löôïng seõ goùp phaàn naâng cao hieäu quaû daïy vaø hoïc boä moân Hoùa hoïc ôû tröôøng phoå thoâng. Chöông 1 : LÒCH SÖÛ VAÁN ÑEÀ NGHIEÂN CÖÙU Hình aûnh thaày coâ giaùo “click chuoät” trong lôùp baét ñaàu xuaát hieän trong naêm 2003 vaø hieän nay khaù phoå bieán. Ñaây laø moät böôùc ngoaët quan troïng trong vieäc ñoåi môùi PPDH phuø hôïp vôùi söï phaùt trieån nhanh choùng cuûa CNTT. ÔÛ Thaønh phoá Hoà Chí Minh, töø ñaàu naêm hoïc 2004 - 2005, Sôû Giaùo duïc vaø ñaøo taïo ñaõ phaùt ñoäng chöông trình giaûng daïy baèng BGÑT vôùi nhöõng lôùp taäp huaán ñeán taát caû caùc quaän, huyeän. Naêm 2005, Sôû giaùo duïc thaønh phoá trieån khai döï aùn CNTT vôùi kinh phí khoaûng 7 tæ ñoàng. Vieäc laøm naøy ñaõ "ñaùnh ñoäng" ñeán töøng GV, laøm cho moãi ngöôøi töï thaáy phaûi thay ñoåi thoùi quen leân lôùp chæ vôùi phaán traéng baûng ñen, lao vaøo vieäc thieát keá BGÑT baèng phaàn meàm Power Point. Trung taâm Coâng ngheä daïy hoïc thuoäc Vieän Nghieân cöùu giaùo duïc (Tröôøng ÑHSP TpHCM) ñaõ coù coâng raát lôùn trong vieäc lieân tuïc môû caùc lôùp ñaøo taïo GV thöïc hieän BGÑT; Sôû Giaùo duïc caùc tænh Ñoàng Nai, Baø Ròa-Vuõng Taøu, Phoøng Giaùo duïc quaän 3 (TpHCM)... ñeàu coù nhöõng hoaït ñoäng hoã trôï tích cöïc GV trong vieäc ñoåi môùi naøy. Taïi tröôøng ÑHSP TpHCM, ngaøy caøng nhieàu SV quan taâm nghieân cöùu ñeán lónh vöïc naøy. Toâi xin giôùi thieäu (theo trình töï veà thôøi gian) moät soá ñeà taøi gaàn guõi vôùi luaän vaên maø toâi nghieân cöùu. 1.1. Luaän vaên toát nghieäp “ SÖÛ DUÏNG PHAÀN MEÀM POWER POINT TRONG DAÏY HOÏC HOÙA HOÏC LÔÙP 10 ÔÛ TRÖÔØNG THPT ” – naêm 2003 – Taùc giaû : Cöû nhaân Nguyeãn Thuùy Anh Thö – ÑHSP TpHCM - Noäi dung luaän vaên goàm 3 chöông nhö sau: Chöông 1: Cô sôû lí luaän vaø thöïc tieãn cuûa vaán ñeà nghieân cöùu ( töø trang 6 → 64) Chöông 2 : Söû duïng Power point trong giaûng daïy hoùa lôùp 10. Phaàn naøy taùc giaû ñeà caäp ñeán nhöõng noäi dung chính sau : (töø trang 67 → 96) . Caùc böôùc thöïc hieän moät baøi giaûng treân Power point . Vaän duïng vaøo vieäc soaïn moät soá giaùo aùn trong chöông trình hoùa 10 . ÖÙng duïng caùc khaû naêng cuûa Power point taïo hình aûnh minh hoïa cho baøi hoïc Chöông 3 : Thöïc nghieäm sö phaïm ( töø trang 100 → 105 ) Öu ñieåm - Cô sôû lí luaän cuûa luaän vaên khaù chi tieát, roõ raøng, boá cuïc chaët cheõ - Laø moät taøi lieäu giuùp SV, GV tìm hieåu veà phaàn meàm Power point deã daøng. Luaän vaên höôùng daãn raát roõ caùc böôùc ñeå soaïn thaûo moät BGÑT vôùi nhieàu tieän ích ñeå taïo hình aûnh minh hoïa cho baøi daïy nhö taïo hoaït caûnh thí nghieäm, söï xen phuû obitan… - Luaän vaên söu taäp hình aûnh, phim thí nghieäm ñeå GV ñöa vaøo baøi daïy cuï theå. - Ñieàu tra thöïc traïng söû duïng caùc kyõ naêng daïy hoïc cuûa SV cho keát quaû toát. - Taùc giaû thöïc nghieäm 1 BGÑT ñeå ñaùnh giaù hieäu quaû, tìm ra nhöõng thuaän lôïi, khoù khaên vaø ñeà xuaát bieän phaùp khaéc phuïc. Nhöôïc ñieåm - Cô sôû lí luaän cuûa luaän vaên chöa noùi roõ nhöõng öu, nhöôïc ñieåm cuûa BGÑT, nhöõng thuaän lôïi, khoù khaên maø SV hoaëc GV gaëp phaûi khi thieát keá baøi giaûng. - Luaän vaên chæ coù 2 giaùo aùn minh hoïa - Daïy thöïc nghieäm 1 BGÑT laø quaù ít ñeå coù soá lieäu keát luaän. - Caùc hình aûnh minh hoïa, töï thieát keá coøn quaù ít 1.2. Luaän vaên thaïc só: “ ÖÙNG DUÏNG CNTT VAØ TRUYEÀN THOÂNG ÑEÅ NAÂNG CAO TÍNH TÍCH CÖÏC NHAÄN THÖÙC MOÂN HOÙA HOÏC ÔÛ TRÖÔØNG THPT” – 2004 – Taùc giaû Thaïc só Nguyeãn Thanh Thuûy – ÑHSP Haø Noäi - Ñaây laø moät taøi lieäu hay, GV coù theå tham khaûo ñeå höôùng daãn HS hoïc taäp theo PPDH môùi cuûa Intel, chöông trình daïy hoïc cho töông lai. - Noäi dung luaän vaên goàm 3 chöông : Chöông 1: Toång quan veà lí luaän vaø thöïc tieãn (töø trang 4 → 29 ) Chöông 2: Söû duïng phoái hôïp moät soá phaàn meàm daïy hoïc vôùi maùy vi tính ñeå xaây döïng hoà sô daïy hoïc ôû chöông trình hoùa hoïc THPT. Phaàn naøy goàm nhöõng noäi dung chính sau : ( töø trang 30 → 110) . Neâu nguyeân taéc xaây döïng hoà sô daïy hoïc . Noäi dung moät boä hoà sô daïy hoïc . Moät soá boä hoà sô daïy hoïc : Nöôùc vaø nöôùc oxi giaø, H2S vaø SO2, Ozon vaø thuûng taàng ozon, Cao su Chöông 3: Thöïc nghieäm sö phaïm (töø trang 110 → 119) Öu ñieåm - Taùc giaû xaây döïng toång quan veà lí luaän vaø thöïc tieãn khaù chi tieát - Neâu ñöôïc söï caàn thieát phaûi öùng duïng CNTT vaøo DHHH, CNTT aùp duïng nhö theá naøo trong PPDH theo döï aùn. - Xaây döïng PPDH theo döï aùn cho nhieàu noäi dung cuûa chöông trình hoùa THPT - HS laøm quen vôùi PP hoïc theo döï aùn ôû 4 baøi vôùi noäi dung baøi khaù phong phuù, nhieàu tö lieäu vaø hình aûnh lieân quan ñeán baøi hoïc. - Sau moãi chöông ñeàu coù toång keát – ruùt ra nhaän xeùt - Taùc giaû tieán haønh nghieân cöùu vaø cho keát quaû “ öùng duïng CNTT vaø truyeàn thoâng ñeå naâng cao tính tích cöïc nhaän thöùc moân hoùa cho HS ôû tröôøng THPT” laø caàn thieát, khaû thi vaø coù taùc duïng naâng cao chaát löôïng daïy vaø hoïc moân hoùa hoïc ôû tröôøng THPT. Nhöôïc ñieåm - Trình baøy luaän vaên chöa logic, côõ chöõ to, nhoû khoâng thoáng nhaát. - Taùc giaû chæ lieät keâ moät soá phaàn meàm öùng duïng tin hoïc söû duïng trong ñeà taøi, chöa coù phaàn toång quan caùch söû duïng. - BGÑT coù nhieàu slide ghi chöõ quaù nhieàu, ít tranh aûnh minh hoïa - Hình aûnh, baûn tin khoâng bieát roõ nguoàn laø cuûa GV hay HS. Baøi baùo caùo cuûa HS, chöa thaáy söï phaân coâng caùc thaønh vieân trong nhoùm. - Noäi dung goàm 4 baøi nhöng trong luaän vaên taùc giaû chæ trình baøy 2 baøi tieâu bieåu, 2 baøi coøn laïi neân naèm trong phuï luïc ñeå ñoäc giaû cuøng tham khaûo. 1.3. Luaän vaên toát nghieäp: “ SÖÛ DUÏNG HÌNH AÛNH, MOÂ HÌNH, PHIM THÍ NGHIEÄM, PHIM TÖ LIEÄU TRONG THIEÁT KEÁ GIAÙO AÙN ÑIEÄN TÖÛ TREÂN POWER POINT” – 2006 – Taùc giaû Nguyeãn Thanh Hieàn – ÑHSP TpHCM - Luaän vaên coù nhieàu tranh aûnh, thí nghieäm hay veà chöông Oxi – löu huyønh chöông trình hoùa lôùp 10 - naâng cao. SV, GV coù theå öùng duïng caùc BGÑT vaøo thöïc teá giaûng daïy. - Luaän vaên goàm nhöõng noäi dung chính sau: Chöông 1: Cô sôû lí luaän cuûa ñeà taøi (töø trang 8 → 27) Chöông 2: Thieát keá GAÑT. Goàm nhöõng noäi dung chính : (töø trang 28 → 79) . Nguyeân taéc thöïc hieän GAÑT treân phaàn meàm Power point . Phim vaø hình aûnh minh hoïa söû duïng trong GAÑT chöông Oxi, löu huyønh . Vaän duïng soaïn moät soá GAÑT treân Power point chöông VI . Öu, nhöôïc ñieåm khi söû duïng GAÑT . Nhöõng ñieåm caàn löu yù khi söû duïng GAÑT Chöông 3: Thöïc nghieäm sö phaïm ( töø trang 84 → 86) Öu ñieåm - Nghieân cöùu phaàn cô sôû lí luaän PPDH vaø baøi leân lôùp hôïp logic, ñaày ñuû. - Taùc giaû söu taàm nhieàu hình aûnh, phim thí nghieäm minh hoïa cho baøi hoïc. - Neâu ñöôïc nhöõng tieän lôïi cuûa Power point khi soaïn GAÑT - Xaây döïng ñöôïc nguyeân taéc thieát keá GAÑT treân Powerpoint - Taùc giaû tieán haønh ñieàu tra vieäc söû duïng GAÑT ôû tröôøng THPT vaø ñaùnh giaù cuûa HS khi hoïc baèng GAÑT. Keát quaû thöïc nghieäm tìm ra nhöõng öu, khuyeát ñieåm GAÑT vaø neâu bieän phaùp khaéc phuïc. Nhöôïc ñieåm - Luaän vaên vaãn söû duïng cuïm töø GAÑT neân thay laø BGÑT - Phaàn öu, nhöôïc ñieåm cuûa GAÑT neân ñeå trong phaàn cô sôû lí luaän - Trong caùc baøi giaûng, taùc giaû coù raát ít hình aûnh hay moâ phoûng do taùc giaû töï thieát keá, chuû yeáu söû duïng caùc thí nghieäm, hình aûnh coù saün - Giaùo aùn chöa chia thaønh caùc hoaït ñoäng cuï theå ( vaãn theo caùch thieát keá cuõ maëc duø naêm 2006 ñaõ thöïc hieän chöông trình môùi ) 1.4. Luaän vaên toát nghieäp: “ ÖÙNG DUÏNG CNTT ÑEÅ THIEÁT KEÁ HEÄ THOÁNG BGÑT VAØ TÌM KIEÁM CAÙC TÖ LIEÄU HOÃ TRÔÏ VIEÄC ÑOÅI MÔÙI PPDH MOÂN HOÙA HOÏC LÔÙP 10 THPT”–Naêm 2007–Taùc giaû Phaïm Baûo Toaøn – ÑHSP TpHCM - Luaän vaên hay, nhieàu tö lieäu, hình aûnh, moâ phoûng vaø phim thí nghieäm ôû 3 chöông 1, 2, 3 chöông trình hoùa 10 – cô baûn, raát höõu ích, GV coù theå öùng duïng. - Luaän vaên goàm nhöõng noäi dung chính sau: Chöông 1: Cô sôû lí luaän vaø thöïc tieãn cuûa ñeà taøi (töø trang 4 → 44) Chöông 2 : Söû duïng heä thoáng BGÑT vaø caùc tö lieäu hoã trôï ñoåi môùi PPDH chöông 1, 2, 3 SGK hoùa 10 – Cô baûn. Goàm noäi dung chính: (töø trang 49 → 84) . Tìm hieåu chung veà BGÑT . Tìm hieåu phaàn meàm Power point . Moät soá phöông tieän kyõ thuaät phuïc vuï thieát keá vaø giaûng daïy baèng BGÑT . Heä thoáng caùc BGÑT chöông 1, 2, 3 Chöông 3: Thöïc nghieäm sö phaïm (töø trang 87 → 91) Öu ñieåm - Tìm hieåu cô sôû lí luaän PPDH vaø thöïc tieãn khaù chi tieát, ñaày ñuû vaø logic. - Neâu nhöõng xu höôùng ñoåi môùi PPDH ñaëc bieät laø öùng duïng CNTT. - Taùc giaû giôùi thieäu toát caùc phaàn meàm hoùa hoïc öùng duïng soaïn BGÑT. - Coù tö lieäu hoã trôï caùc chöông 1, 2, 3 ñöôïc thieát keá, bieân soaïn nhö moät trang web thu nhoû raát hay, goàm nhieàu chöông muïc nhö: BGÑT, baøi ñoïc theâm, thö giaõn, lòch söû hoùa hoïc, ñoá vui hoùa hoïc, thí nghieäm vui hoùa hoïc …… - Tìm hieåu thöïc traïng söû duïng BGÑT vaøo giaûng daïy cuûa GV taïi huyeän Taân Uyeân tænh Bình Döông cho keát quaû GV ít öùng duïng CNTT vaøo giaûng daïy, chuû yeáu vaãn theo PP truyeàn thoáng baûng ñen, phaán traéng. Nhöôïc ñieåm - Caùch trình baøy luaän vaên: canh doøng, leà chöa thoáng nhaát. - Trong BGÑT nhieàu slide coù chöùa quaù nhieàu noäi dung laø chöõ. - Taùc giaû chöa chia nhoùm cho HS nghieân cöùu, thaûo luaän. - BGÑT khoâng coù slide neâu caáu truùc, noäi dung baøi hoïc. - Taùc giaû daïy thöïc nghieäm duy nhaát coù 1 BGÑT laø quaù ít. Nhaän xeùt chung Qua moät soá luaän vaên neâu treân toâi nhaän thaáy caùc taùc giaû ñeàu coù nhöõng ñieåm chung thoáng nhaát nhö sau: . ÖÙùng duïng CNTT vaøo DHHH laø xu höôùng taát yeáu ñoåi môùi PPDH. . Phaàn meàm power point laø thieát thöïc, höõu ích vaø tieän lôïi ñeå GV soaïn BGÑT . Thöïc nghieäm ñieàu tra cho keát quaû HS raát thích thuù khi hoïc theo PP môùi. - Caùc taùc giaû ñeàu coù ñeà xuaát chung ñoái vôùi ngaønh giaùo duïc nhö sau : . Ñaàu tö cô sôû vaät chaát ñeå GV coù theå giaûng daïy BGÑT toát . Môû nhieàu lôùp boãi döôõng nhaèm naâng cao trình ñoä tin hoïc cho GV. Vì ña soá caùc ñeà taøi treân laø luaän vaên toát nghieäp ñaïi hoïc neân noäi dung nghieân cöùu chæ goàm vaøi baøi hay toái ña laø ba chöông neân coøn töông ñoái ít. Tuy nhieân, caùc ñeà taøi nghieân cöùu ñeàu goùp phaàn thieát thöïc vaøo ñònh höôùng ñoåi môùi PPDH trong giai ñoaïn hieän nay. Chöông 2 : CÔ SÔÛ LYÙ LUAÄN 2.1. Phöông phaùp daïy hoïc [14] 2.1.1. Phöông phaùp daïy hoïc laø gì ? Coù theå neâu ôû ñaây 1 ñònh nghóa ñaùng löu yù: - PPDH laø caùch thöùc laøm vieäc cuûa thaày, cuûa troø trong söï phoái hôïp thoáng nhaát vaø döôùi söï chæ ñaïo cuûa thaày, nhaèm laøm cho troø töï giaùc, tích cöïc, töï löïc ñaït tôùi muïc ñích daïy hoïc. 2.1.2. Khaùi nieäm phöông phaùp daïy hoïc hoùa hoïc PPDH hoùa hoïc coù theå hieåu laø caùch thöùc hoaït ñoäng coäng taùc coù muïc ñích giöõa thaày vaø troø, trong ñoù thoáng nhaát söï ñieàu khieån cuûa thaày vôùi söï bò ñieàu kieån – töï ñieàu khieån cuûa troø, nhaèm laøm cho troø chieám lónh khaùi nieäm hoùa hoïc. 2.1.3. Caáu truùc cuûa phöông phaùp daïy hoïc hoùa hoïc Phöông phaùp daïy hoïc hoùa hoïc Phöông phaùp daïy Phöông phaùp hoïc 2.2. Moät soá phöông phaùp daïy hoïc truyeàn thoáng theo höôùng daïy hoïc tích cöïc [18] Aùp duïng PPDHTC khoâng coù nghóa laø gaït boû caùc PPDH truyeàn thoáng. Nhöõng PP thuyeát trình, giaûng giaûi, bieãu dieãn caùc phöông tieän tröïc quan minh hoïa cho lôøi giaûng … vaãn raát caàn thieát trong QTDH. Do ñoù caàn keá thöøa, phaùt trieån caùc maët tích cöïc trong heä thoáng caùc PPDH ñaõ quen thuoäc, ñoàng thôøi caàn hoïc hoûi, vaän duïng P truyeàn ñaït P ñieàu khieån P lónh hoäi P töï ñieàu khieån moät soá PPDH môùi, phuø hôïp hoaøn caûnh, ñieàu kieän daïy vaø hoïc ôû nöôùc ta ñeå tieán leân moät caùch vöõng chaéc. 2.2.1. Vaán ñaùp tìm toøi ( ñaøm thoaïi Ôrixtic) Khaùi nieäm Laø PP maø GV laø ngöôøi toå chöùc trao ñoåi yù kieán – keå caû tranh luaän giöõa GV vôùi HS, giöõa HS vôùi HS, thoâng qua ñoù HS naém ñöôïc tri thöùc môùi. Ñaëc ñieåm - Heä thoáng caâu hoûi GV neâu ra giöõ vai troø chæ ñaïo, quyeát ñònh chaát löôïng lónh hoäi kieán thöùc cuûa HS. Traät töï logic caùc caâu hoûi höôùng daãn HS töøng böôùc phaùt hieän ra baûn chaát cuûa söï vaät, hieän töôïng, kích thích tính tích cöïc tìm toøi, söï ham muoán hieåu bieát ôû HS. - GV laø ngöôøi toå chöùc söï tìm toøi, coøn HS laø ngöôøi töï löïc phaùt hieän kieán thöùc môùi. Khi keát thuùc cuoäc ñaøm thoaïi HS coù ñöôïc nieàm vui cuûa söï khaùm phaù. HS vöøa naém ñöôïc kieán thöùc môùi, vöøa naém ñöôïc PP nhaän thöùc vaø phaùt trieån tö duy. Löu yù - GV caàn bieát vaän duïng caùc yù kieán cuûa HS ñeå boå sung, chænh lí, keát luaän vaán ñeà nghieân cöùu. Nhö vaäy HS seõ höùng thuù, töï tin hôn vì thaáy trong keát luaän cuûa thaày coù phaàn ñoùng goùp yù kieán cuûa mình. - Söï daãn daét theo PP naøy maát nhieàu thôøi gian hôn so vôùi PP thuyeát trình, nhöng kieán thöùc HS lónh hoäi ñöôïc seõ chaén chaén hôn raát nhieàu. Theo höôùng daïy hoïc tích cöïc, GV coù theå chia nhoû caùc caâu hoûi thaønh töøng chuû ñeà, phaùt cho töøng nhoùm HS trong lôùp nghieân cöùu, sau ñoù thaûo luaän trong giôø hoïc, laøm cho HSø höùng thuù hôn. 2.2.2. Daïy hoïc neâu vaán ñeà Ñaëc tröng cuûa phöông phaùp Neùt ñaëc tröng cuûa daïy hoïc neâu vaø giaûi quyeát vaán ñeà laø söï lónh hoäi kieán thöùc dieãn ra thoâng qua quaù trình giaûi quyeát vaán ñeà. Caáu truùc cuûa phöông phaùp Caáu truùc moät baøi hoïc (moät phaàn baøi hoïc) theo PPDH neâu vaán ñeà goàm caùc böôùc a. Ñaët vaán ñeà Xaây döïng baøi toaùn nhaän thöùc : - Taïo tình huoáng coù vaán ñeà. - Phaùt hieän vaø nhaän daïng vaán ñeà naûy sinh. - Phaùt bieåu vaán ñeà caàn giaûi quyeát. b. Giaûi quyeát vaán ñeà ñaët ra - Ñeà xuaát caùc giaû thuyeát. - Laäp keá hoaïch giaûi quyeát vaán ñeà (theo giaû thuyeát ñaët ra) - Thöïc hieän keá hoaïch giaûi. c. Keát luaän - Thaûo luaän keát quaû vaø ñaùnh giaù. - Khaúng ñònh hay baùc boû giaû thuyeát ñaõ neâu. - Phaùt bieåu keát luaän. - Ñeà xuaát vaán ñeà môùi. Löu yù - Khaâu quan troïng cuûa PP naøy laø taïo tình huoáng coù vaán ñeà, ñieàu chöa bieát laø yeáu toá trung taâm gaây ra söï höùng thuù nhaän thöùc cuûa HS. Trong DHHH, GV coù theå söû duïng thí nghieäm hoùa hoïc, baøi taäp neâu vaán ñeà ñeå taïo tình huoáng coù vaán ñeà. Ví duï : Khi hoïc veà baøi ozon GV coù theå söû duïng PP neâu vaàn ñeà: . Taïi sao Ozon naëng hôn Oxi nhöng laïi ôû treân cao ? . Thuûng taàng ozon aûnh höôûng nhö theá naøo ñeán ñôøi soáng cuûa con ngöôøi ? - AÙp duïng PPDH neâu vaø giaûi quyeát vaán ñeà caàn chuù yù löïa choïn hình thöùc, möùc ñoä cho phuø hôïp vôùi khaû naêng nhaän thöùc cuûa HS vaø noäi dung cuï theå cuûa moãi baøi. - Caùc möùc ñoä cuûa daïy hoïc neâu vaán ñeà : . GV neâu vaø giaûi quyeát vaán ñeà. . GV neâu vaán ñeà vaø toå chöùc cho HS tham gia giaûi quyeát vaán ñeà. . GV neâu vaán ñeà vaø gôïi yù cho HS ñeà xuaát caùch giaûi quyeát vaán ñeà. . GV cung caáp thoâng tin, taïo tình huoáng ñeå HS phaùt hieän, giaûi quyeát vaán ñeà. . HS töï phaùt hieän vaán ñeà, töï löïc giaûi quyeát vaán ñeà vaø ñaùnh giaù. Nhö vaäy tuøy trình ñoä nhaän thöùc cuûa HS maø GV aùp duïng möùc ñoä cho phuø hôïp. 2.2.3. Daïy hoïc theo phöông phaùp hoïc taäp hôïp taùc theo nhoùm nhoû [17],[18] Noäi dung Laø hình thöùc toå chöùc daïy hoïc trong ñoù quaù trình nhaän thöùc ñöôïc tieán haønh thoâng qua hoaït ñoäng cuûa HS trong nhoùm, theo moät keá hoaïch ñöôïc GV giao phoù. Daïy hoïc coäng taùc trong nhoùm nhoû coù theå tieán haønh trong baøi leân lôùp hoaëc ngoaøi baøi leân lôùp. YÙ nghóa - Veà phía GV : GV ñaõ hoaït ñoäng hoùa ngöôøi hoïc - Veà phía ngöôøi hoïc : Trong quaù trình tham gia caùc hoaït ñoäng, ngöôøi hoïc chuû ñoäng tieáp thu kieán thöùc, kó naêng. Coù theå trao ñoåi, hoã trôï nhau trong quaù trình khaùm phaù kieán thöùc môùi. Coù theå ñaùnh giaù hoaëc töï ñaùnh giaù laãn nhau veà kieán thöùc ñuùng hay sai. Caáu truùc QTDH theo nhoùm Giaùo vieân Hoïc sinh Höôùng daãn HS töï nghieân cöùu  Töï nghieân cöùu caù nhaân Toå chöùc thaûo luaän nhoùm  Hôïp taùc vôùi baïn trong nhoùm Toå chöùc thaûo luaän lôùp  Hôïp taùc vôùi caùc baïn trong lôùp Keát luaän ñaùnh giaù  Töï ñaùnh giaù, tự ñieàu chænh Vd: Nhoùm HS nghieân cöùu aûnh höôûng CM, t0 ñeán toác ñoä cuûa phaûn öùng hoùa hoïc. Hoaït ñoäng cuûa nhoùm HS coù theå laø: Caùc thaønh vieân Nhieäm vuï Nhoùm tröôûng Phaân coâng, ñieàu khieån Thaønh vieân 1 Laáy 2 coác ñöïng 25ml dd H2SO4 0,1M. Cho vaøo coác 1 25ml dd Na2S2O3 0,1M vaø coác 2: 10ml dd Na2S2O3 0,1M + 15ml nöôùc caát Thaønh vieân 2 Laáy 2 coác ñöïng 25ml dd H2SO4 0,1M. Cho vaøo coác 1 25ml dd Na2S2O3 0,1M ( t0 thöôøng) coác 2: 25ml dd Na2S2O3 0,1M ( ôû 500C) Caùc thaønh vieân khaùc Quan saùt, moâ taû hieän töôïng xaûy ra ôû caùc thí nghieäm. Giaûi thích vaø ruùt ra keát luaän Thö kí Ghi cheùp keát quaû baùo caùo cuûa caùc thaønh vieân vaø keát quaû thaûo luaän nhoùm Nhoùm tröôûng Chæ ñaïo thaûo luaän. Ruùt ra keát luaän chung. Baùo caùo keát quaû cuûa nhoùm Haïn cheá cuûa phöông phaùp - Daïy hoïc coäng taùc trong nhoùm nhoû trong baøi leân lôùp thöôøng phuø hôïp vôùi baøi leân lôùp coù kieán thöùc caàn hoïc ngaén, baøi luyeän taäp, baøi thöïc haønh hoùa maø noäi dung goàm moät soá thí nghieäm nhoû, keát quaû thí nghieäm nhanh. - Tuy nhieân trong xu höôùng toaøn caàu hoùa xuaát hieän nhu caàu hôïp taùc xuyeân quoác gia thì naêng löïc hôïp taùc thöïc söï trôû thaønh muïc tieâu ñaøo taïo cuûa ngaønh giaùo duïc vaø nhaø tröôøng do ñoù GV cuõng phaûi coá gaéng taän duïng PPDHTC naøy. 2.3. Moät soá thöû nghieäm ñoåi môùi phöông phaùp daïy hoïc ôû Vieät Nam 2.3.1. Ñoåi môùi phöông phaùp daïy hoïc nhu caàu böùc baùch cuûa giaùo duïc Vieät Nam hieän nay Chuùng ta ñang ôû thôøi kì coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa ñaát nöôùc. Thöïc teá vaøi naêm gaàn ñaây ngaønh giaùo duïc ñang coù nhieàu bieán chuyeån raát ñaùng khích leä nhö thay ñoåi quy cheá thi cöû, hình thöùc kieåm tra ñaùnh giaù hay ñoåi môùi noäi dung SGK … Ñaëc bieät vieäc öùng duïng CNTT ñöôïc nhieàu GV aùp duïng nhaèm naâng cao chaát löôïng giaûng daïy vaø caûi tieán PPDH. Tuy nhieân nhöõng bieåu hieän tích cöïc treân chöa ñoàng ñeàu, chöa lieân tuïc vaø chaát löôïng chöa cao do nhieàu nguyeân nhaân: - Phaàn ñoâng GV vaãn quen loái daïy cuõ, thoâng baùo kieán thöùc saùch vôû. - Kieán thöùc veà tin hoïc caên baûn vaø ngoaïi ngöõ cuûa GV coøn haïn cheá. - Cô sôû vaät chaát, phöông tieän daïy hoïc chöa ñaùp öùng nhu caàu thöïc tieãn. - Vieäc giaûng daïy coù öùng duïng CNTT phaàn lôùn GV töï maøy moø tìm hieåu neân raát toán thôøi gian maø hieäu quaû laïi khoâng töông xöùng. Ñoåi môùi PPDH phaûi nhìn nhaän laø moät nhu caàu böùc baùch, moät nhaân toá quan troïng quyeát ñònh ñeán söï thaønh coâng cuûa söï nghieäp giaùo duïc Vieät Nam hieän nay. Laâu nay chuùng ta thöôøng hay noùi nguyeân nhaân cuûa söï keùm phaùt trieån laø do tính thuï ñoäng cuûa HS, nhöng xeùt cho cuøng ñoù laïi laø traùch nhieäm cuûa ngöôøi GV. Chuùng ta phaûi töï thay ñoåi chính mình, thay ñoåi trong loái truyeàn thuï kieán thöùc cuõ vaø caû PP sö phaïm , phaûi laøm sao cho caùc em hoaït ñoäng thaät nhieàu, ñaët caùc em vaøo tình huoáng coù vaán ñeà ñeå chính caùc em töï giaûi quyeát. Ñaõ ñeán luùc ñoäi nguõ GV caàn quyeát taâm haønh ñoäng ñoåi môùi PPDH thoâng qua phöông tieän giaûng daïy môùi – öùng duïng CNTT - ñeå coù theå baét kòp neàn giaùo duïc caùc nöôùc treân theá giôùi. Ngöôøi GV caàn phaûi naém vöõng caùc PPDH hieän ñaïi ôû trong nöôùc vaø caû treân theá giôùi, nhöõng phöông höôùng hoaøn thieän PPDH hoùa hoïc ôû nöôùc ta ñeå coù theå ñònh höôùng ñuùng caùch thöùc, vaän duïng caùc PPDH truyeàn thoáng laøm cho chuùng trôû thaønh caùc PPDHTC ñoàng thôøi cuõng coù theå ñeà xuaát caûi tieán PPDH. 2.3.2. Ñoåi môùi phöông phaùp daïy hoïc theo höôùng“ daïy hoïc höôùng vaøo ngöôøi hoïc” hay “ daïy hoïc laáy HS laøm trung taâm” [17], [18] Khaùi nieäm Daïy hoïc laáy HS laøm trung taâm laø ñaët ngöôøi hoïc vaøo vò trí trung taâm cuûa QTDH, chuù troïng ñeán nhöõng phaåm chaát, naêng löïc rieâng cuûa moãi ngöôøi. Hoï vöøa laø chuû theå, vöøa laø muïc ñích cuoái cuøng cuûa QTDH, phaán ñaáu caù theå hoùa QTDH ñeå cho caùc tieàm naêng cuûa moãi caù nhaân ñöôïc phaùt huy toái ña. Öu ñieåm cuûa phöông phaùp - Toân troïng nhu caàu, höùng thuù, khaû naêng vaø lôïi ích cuûa HS. - Chuù troïng boài döôõng reøn luyeän kó naêng thöïc haønh vaän duïng kieán thöùc, naêng löïc giaûi quyeát vaán ñeà hoïc taäp vaø thöïc tieãn höôùng vaøo söï chuaån bò thieát thöïc cho HS hoøa nhaäp vôùi xaõ hoäi. - Coi troïng reøn luyeän HS phöông phaùp töï hoïc, töï khaùm phaù, giaûi quyeát vaán ñeà, phaùt huy söï tìm toøi, tö duy ñoäc laäp, saùng taïo cho HS thoâng qua hoaït ñoäng hoïc taäp. - Khoâng khí lôùp hoïc trôû neân sinh ñoäng, moái quan heä thaày troø thaân maät hôn. Toùm laïi, ñaây laø PPDH tieán boä, laønh maïnh giaûi phoùng naêng löïc saùng taïo HS. Nhöôïc ñieåm cuûa phöông phaùp Do quaù chuù troïng söï phaùt trieån caù nhaân töï phaùt, coi nheï vai troø ñònh höôùng trong quaù trình hình thaønh nhaân caùch, coi nheï quan heä xaõ hoäi cuûa con ngöôøi, neân quan ñieåm “ laáy HS laøm trung taâm” ñaõ töø moät yù töôûng nhaân vaên tieán boä trôû thaønh moät lí thuyeát cöïc ñoan maø muïc ñích cao nhaát laø taïo moïi ñieàu kieän ñeå ñaùp öùng nhu caàu, höùng thuù cuûa töøng caù nhaân ngay khi coøn ñi hoïc. Ñoù laø nhöõng khuynh höôùng, tö töôûng xa laï vôùi baûn chaát neàn vaên hoùa giaùo duïc höôùng veà coäng ñoàng, höôùng veà soá ñoâng con ngöôøi lao ñoäng. 2.3.3. Ñoåi môùi phöông phaùp daïy hoïc theo höôùng “ hoaït ñoäng hoùa ngöôøi hoïc “ [4 ], [17 ], [18 ] Baûn chaát phöông phaùp Baûn chaát cuûa vieäc ñoåi môùi PPDH theo höôùng hoaït ñoäng hoùa ngöôøi hoïc laø toå chöùc cho ngöôøi hoïc ñöôïc hoïc taäp trong hoaït ñoäng töï giaùc, tích cöïc, saùng taïo cuûa mình, trong ñoù vieäc reøn luyeän phong caùch hoïc taäp saùng taïo laø coát loõi cuûa vieäc ñoåi môùi PP giaùo duïc noùi chung vaø PPDH noùi rieâng. Ñaëc tröng phöông phaùp - Söï hoïc taäp töï giaùc laøm cho HS bieát bieán nhu caàu cuûa xaõ hoäi thaønh nhu caàu noäi taïi cuûa baûn thaân mình. - Söï saùng taïo cuûa HS. Muoán coù tö duy saùng taïo thì phaûi taäp luyeän hoaït ñoäng saùng taïo thoâng qua hoïc taäp, maø neùt ñaëc tröng cuûa saùng taïo laø taïo ra saûn phaåm môùi meû, ñoäc ñaùo, duy nhaát vaø khoâng laëp laïi. Caùch toát nhaát ñeå hình thaønh vaø phaùt trieån naêng löïc nhaän thöùc, naêng löïc saùng taïo cuûa HS laø ñaët hoï vaøo vò trí chuû theå hoaït ñoäng töï löïc, töï giaùc, tích cöïc cuûa baûn thaân maø chieám lónh kieán thöùc, phaùt trieån naêng löïc saùng taïo, hình thaønh quan ñieåm ñaïo ñöùc. Caùc bieän phaùp thöïc hieän Trong DHHH caàn söû duïng caùc bieän phaùp hoaït ñoäng hoùa ngöôøi hoïc nhö: - Khai thaùc neùt ñaëc thuø moân hoïc, taïo ra nhieàu hình thöùc hoaït ñoäng ña daïng phong phuù cuûa HS trong giôø hoïc nhö: . Taêng cöôøng söû duïng thí nghieäm, phöông tieän tröïc quan, phöông tieän daïy hoïc. . Trong giôø hoïc caàn söû duïng phoái hôïp nhieàu hình thöùc hoaït ñoäng cuûa HS nhö: thí nghieäm, döï ñoaùn lí thuyeát, moâ hình hoùa, giaûi thích, thaûo luaän nhoùm… giuùp HS ñöôïc hoaït ñoäng tích cöïc, chuû ñoäng. - Taêng thôøi gian hoaït ñoäng cuûa HS trong giôø hoïc. Hoaït ñoäng cuûa GV chuù troïng ñeán vieäc thieát keá höôùng daãn ñieàu khieån vaøo hoaït ñoäng vaø tö duy cuûa HS khi giaûi quyeát caùc vaán ñeà hoïc taäp thoâng qua hoaït ñoäng caù nhaân hay hoaït ñoäng nhoùm. GV caàn ñoäng vieân HS hoaït ñoäng nhieàu hôn trong daïy hoïc, giaûm toái ña caùc hoaït ñoäng nhaän thöùc thuï ñoäng. - Taêng möùc ñoä hoaït ñoäng trí löïc, chuû ñoäng cuûa HS thoâng qua vieäc löïa choïn noäi dung vaø hình thöùc söû duïng caùc caâu hoûi, baøi taäp coù söï suy luaän, vaän duïng kieán thöùc moät caùch saùng taïo. Nhö vaäy, tö töôûng chuû ñaïo cuûa ñònh höôùng ñoåi môùi PPDH theo höôùng hoaït ñoäng hoùa ngöôøi hoïc laø HS ñöôïc phaùt huy tính tích cöïc nhaän thöùc hoïc taäp ñeán möùc toái ña thoâng qua caùc hoaït ñoäng chuû ñoäng, ñoäc laäp, saùng taïo trong giôø hoïc. 2.3.4. Duøng traéc nghieäm trong kieåm tra - ñaùnh giaù [4 ], [18 ] YÙ nghóa cuûa kieåm tra – ñaùnh giaù - KT - ÑG coù heä thoáng seõ thöôøng xuyeân cung caáp kòp thôøi nhöõng thoâng tin “lieân heä ngöôïc trong” giuùp ngöôøi hoïc töï ñieàu chænh hoaït ñoäng hoïc. Noù giuùp cho HS kòp thôøi nhaän thaáy möùc ñoä ña._.ït ñöôïc nhöõng kieán thöùc cuûa mình, coøn loã hoång kieán thöùc naøo caàn ñöôïc boå sung tröôùc khi böôùc vaøo phaàn môùi cuûa chöông trình hoïc taäp, coù cô hoäi ñeå naém chaéc nhöõng yeâu caàu cuï theå ñoái vôùi töøng phaàn cuûa chöông trình. - Keát quaû KT - ÑG giuùp GV coù thoâng tin ñeå ñieåu chænh QTDH sao cho phuø hôïp trình ñoä tieáp thu kieán thöùc cuûa HS. - Ngoaøi ra thoâng qua KT - ÑG HS coù ñieàu kieän tieán haønh caùc hoaït ñoäng trí tueä : ghi nhôù, taùi hieän, chính xaùc hoùa, khaùi quaùt hoùa, heä thoáng hoùa kieán thöùc. - Vieäc KT - ÑG chuù troïng phaùt huy trí thoâng minh, linh hoaït vaän duïng kieán thöùc ñaõ hoïc ñeå giaûi quyeát nhöõng tình huoáng thöïc teá. Duøng traéc nghieäm khaùch quan KT - ÑG theo höôùng daïy hoïc tích cöïc - Hieän nay hình thöùc traéc nghieäm khaùch quan ñöôïc söû duïng khaù phoå bieán trong KT - ÑG möùc ñoä nhaän thöùc, hieåu baøi cuûa HS. So vôùi baøi kieåm tra 15 phuùt, 1 tieát hay thi hoïc kì… GV coù theå duøng hình thöùc naøy trong kieåm tra baøi ñaàu giôø, cuûng coá kieán thöùc sau moãi baøi daïy hay oân taäp cuûng coá chöông… laøm cho tieát hoïc theâm sinh ñoäng vaø haøo höùng. - Vì söû duïng traéc nghieäm nhaèm muïc ñích laøm khoâng khí tieát hoïc theâm sinh ñoäng neân GV coù theå söû duïng phoái hôïp nhieàu hình thöùc traéc nghieäm khaùc nhau: . Caâu traéc nghieäm töï luaän . Caâu traéc nghieäm ñuùng, sai . Caâu traéc nghieäm coù nhieàu caâu traû lôøi ñeå löïa choïn . Caâu traéc nghieäm gheùp ñoâi . Caâu traéc nghieäm ñieàn khuyeát hay coù caâu traû lôøi ngaén - Do ñoåi môùi PPDH ñöôïc chuù troïng ñeå ñaùp öùng nhöõng yeâu caàu môùi cuûa muïc tieâu neân vieäc KT - ÑG phaûi chuyeån bieán maïnh theo höôùng phaùt trieån trí thoâng minh saùng taïo cuûa HS, khuyeán khích vaän duïng linh hoaït caùc kieán thöùc kó naêng ñaõ hoïc vaøo nhöõng tình huoáng thöïc teá, laøm boäc loä nhöõng caûm xuùc, thaùi ñoä cuûa HS tröôùc nhöõng vaán ñeà noùng hoåi cuûa ñôøi soáng caù nhaân, gia ñình vaø coäng ñoàng. Chöøng naøo vieäc KT - ÑG chöa thoaùt khoûi quyõ ñaïo hoïc taäp thuï ñoäng thì chöa theå phaùt trieån daïy vaø hoïc tích cöïc. - Vì vaäy söû duïng caùc hình thöùc traéc nghieäm töï luaän vaø khaùch quan trong baøi giaûng môùi laøm baøi hoïc theâm loâi cuoán, sinh ñoäng, höùng thuù… ñoàng thôøi goùp phaàn ñaùng keå vaøo vieäc ñoåi môùi PPDH theo höôùng phaùt huy tính tích cöïc, chuû ñoäng vaø saùng taïo cuûa HS. 2.3.5. Phöông phaùp daïy hoïc phöùc hôïp [15] Khaùi nieäm phöông phaùp Toå hôïp PPDHPH laø söï phoái hôïp bieän chöùng cuûa moät soá PP (vaø phöông tieän) daïy hoïc trong ñoù moät yeáu toá giöõ vai troø noøng coát trung taâm, lieân keát caùc yeáu toá khaùc coøn laïi thaønh moät heä thoáng nhaát veà PP, nhaèm taïo ra hieäu öùng tích hôïp vaø coäng höôûng veà PP cuûa toaøn heä, naâng cao chaát löôïng lónh hoäi leân nhieàu laàn. - Moãi toå hôïp PPDHPH thöôøng ñöôïc taïo ra töø moät PP (hoaëc moät phöông tieän), giöõ vai troø trung taâm. Nhö trong daïy hoïc neâu vaán ñeà – ôrixtic, ñoù laø baøi toaùn ôrixtic; trong daïy hoïc baèng grap laø grap noäi dung daïy hoïc, trong daïy hoïc baèng maùy tính ñieän töû laø maùy tính ñieän töû. PP coát loõi trung taâm ñoù laïi lieân keát vôùi moät soá PP cô baûn khaùc nhö thuyeát trình, ñaøm thoaïi, thí nghieäm … - Nhö vaäy heä PPDH naøy seõ taïo ra moät hieäu quaû tích hôïp veà PP, moät hieäu öùng coäng höôûng veà PP, söùc maïnh toång hôïp cuûa heä phöùc hôïp naøy seõ lôùn hôn toång soá nhöõng söùc maïnh rieâng cuûa töøng yeáu toá rieâng leû coäng laïi. Ñaëc ñieåm cuûa phöông phaùp - Tính khaùi quaùt cao vaø tính chuyeån taûi roäng Ñöôïc öùng duïng raát hieäu nghieäm khoâng nhöõng trong moân hoùa hoïc, maø coøn ñöôïc vaän duïng vôùi keát quaû cao trong nhieàu moân hoïc khaùc, thöïc nghieäm sö phaïm ñaõ khaúng ñònh keát luaän naøy. - Tính oån ñònh cao Nguyeân nhaân laø vì chuùng xuaát xöù töø nhöõng PP khoa hoïc oån ñònh, coù öùng duïng phoå bieán trong khoa hoïc vaø kinh teá. - Coù ñoàng thôøi caû hai chöùc naêng : PP daïy vaø PP hoïc Daïy vaø hoïc moät noäi dung baèng cuøng moät PP seõ taïo neân hieäu quaû coäng höôûng. Vì khi thaày daïy, troø ñaõ tieáp thu laàn ñaàu caùch duøng PP ñoù, khi töï hoïc, troø laïi aùp duïng PP ñoù laàn thöù hai. 2.4. Cô sôû lí luaän veà baøi leân lôùp hoùa hoïc 2.4.1. Ñònh nghóa [5 ], [15] Baøi leân lôùp laø hình thöùc daïy hoïc cô baûn chính yeáu ôû tröôøng phoå thoâng. Noù laø moät QTDH sô ñaúng, troïn veïn. Baøi leân lôùp coù thôøi löôïng xaùc ñònh, só soá giôùi haïn, taäp hôïp thaønh lôùp nhöõng HS cuøng ñoä tuoåi, cuøng trình ñoä hoïc löïc trung bình. ÔÛ ñaây, döôùi söï ñieàu khieån sö phaïm cuûa GV, HS tröïc tieáp lónh hoäi moät ñoaïn troïn veïn cuûa noäi dung trí duïc cuûa moân hoïc 2.4.2. Moät soá yeâu caàu chung khi thieát keá baøi daïy [2] Ñeå ñoåi môùi PPDH, GV caàn phaûi nhaän thöùc ñöôïc vieäc ñoåi môùi PP trong vieäc thieát keá baøi daïy hoïc. Vieäc thieát keá baøi soaïn theo höôùng taêng cöôøng tính tích cöïc, töï löïc hoïc taäp cuûa HS caàn chuù yù caùc böôùc sau : Böôùc 1: Xaùc ñònh muïc tieâu cuûa baøi - Laø ñích ñaët ra cho HS caàn ñaït ñöôïc sau khi hoïc baøi ñoù - Goàm 3 thaønh toá : Kieán thöùc, kó naêng, thaùi ñoä - Ñöôïc theå hieän baèng caùc ñoäng töø coù theå löôïng hoùa ñöôïc vôùi ba möùc ñoä : Bieát – Hieåu – Vaän duïng Böôùc 2: Chuaån bò ñoà duøng daïy hoïc - GV caàn chuaån bò ñoà duøng daïy hoïc caàn thieát cho tieát hoïc ( bao goàm duïng cuï, hoùa chaát, tranh aûnh, phieáu hoïc taäp…) - HS caàn chuaån bò nhöõng gì Böôùc 3: Xaùc ñònh PPDH chuû yeáu - PPDH sao cho ñôn giaûn, phuø hôïp, giuùp HS töï löïc ôû möùc cao nhaát ñeå tìm toøi, phaùt hieän kieán thöùc môùi ñoàng thôøi phuø hôïp vôùi ñoái töôïng HS. - Löïa choïn PPDH caên cöù vaøo muïc tieâu, noäi dung cuï theå vaø ñaëc ñieåm cuûa moãi PP vaø söï phoái hôïp giöõa chuùng Böôùc 4: Thieát keá caùc hoaït ñoäng cuûa GV vaø HS ôû treân lôùp - Moät baøi hoïc coù theå chia ra thaønh moät soá hoaït ñoäng nhaát ñònh noái tieáp nhau. Trong moãi hoaït ñoäng coù theå goàm caùc hoaït ñoäng cô baûn khaùc nhau ñeå thöïc hieän muïc tieâu ñeà ra. - Hoaït ñoäng cuûa GV vaø HS trong moät tieát hoïc ñöôïc chia theo quaù trình cuûa tieát hoïc, coù theå ñöôïc phaân thaønh : . Hoaït ñoäng khôûi ñoäng: hoaït ñoäng naøy coù theå laø môû ñaàu, coù neâu muïc tieâu cuûa tieát hoïc, kieåm tra baøi cuõ ñeå neâu vaán ñeà cuûa baøi môùi hoaëc nhöõng vaán ñeà trong thöïc tieãn cuoäc soáng coù lieân quan ñeán baøi môùi… . Tieáp theo laø caùc hoaït ñoäng nhaèm ñaït ñöôïc muïc tieâu cuûa baøi hoïc veà kieán thöùc, kó naêng bao goàm : hoaït ñoäng ñeå chieám lónh kieán thöùc, hoaït ñoäng cuûng coá, hoaït ñoäng ñeå hình thaønh kó naêng . Cuoái cuøng laø hoaït ñoäng keát thuùc tieát hoïc bao goàm : hoaït ñoäng ñaùnh giaù, ra baøi taäp, daën doø chuaån bò cho baøi sau Böôùc 5: Ra baøi taäp ñeå HS töï ñaùnh giaù vaø vaän duïng tri thöùc Caàn ñaûm baûo moät soá yeâu caàu sau : - Baùm saùt muïc tieâu ñeà ra - Ñaûm baûo KT – ÑG ñöôïc nhöõng kieán thöùc, kó naêng cô baûn cuûa tieát hoïc - Ñaûm baûo kieåm tra ñöôïc nhieàu HS vaø ñaûm baûo thôøi gian * Chuù yù - Khoâng nhaát thieát coù 5 böôùc leân lôùp coá ñònh nhö tröôùc ñaây vì caùc böôùc leân lôùp coù theå thöïc hieän lieân hoaøn trong moãi phaàn cuûa baøi giaûng - Khoâng nhaát thieát phaûi coù kieåm tra mieäng baøi cuõ ñaàu giôø, cuûng coá cuoái giôø hoïc, tuøy baøi coù theå linh hoaït : . Coù theå kieåm tra baøi cuõ ñeå neâu vaán ñeà cuûa baøi môùi ( hoaït ñoäng khôûi ñoäng), hoaëc vöøa daïy baøi môùi vöøa loàng vaøo kieåm tra baøi cuõ… . Coù theå cuûng coá kieán thöùc môùi vöøa hoïc ngay sau moãi phaàn cuûa baøi hoïc. - Khi thieát keá caùc hoaït ñoäng cuûa GV vaø HS caàn löu yù roõ caùc hoaït ñoäng cuï theå cuûa GV, caùch thöùc höôùng daãn HS nghieân cöùu, tieáp caän, töï lónh hoäi vaø vaän duïng kieán thöùc môùi keøm theo caùc hoaït ñoäng tích cöïc cuûa HS - Nhaát thieát phaûi coù hoaït ñoäng khôûi ñoäng ( hoaït ñoäng vaøo baøi) cuûa moãi phaàn trong baøi hoïc sao cho linh hoaït vaø saùng taïo - Söû duïng hôïp lí coù heä thoáng caùc PPDH thích hôïp keát hôïp vôùi vieäc söû duïng caùc phöông tieän kó thuaät daïy hoïc 2.4.3. Caùc hình thöùc giaùo aùn [2] Giaùo aùn trình baøy theo moät coät Khi trình baøy GV caàn phaûi löu yù caùc hoaït ñoäng noái tieáp nhau, vieát heát hoaït ñoäng naøy ñeán hoaït ñoäng khaùc, heát hoaït ñoäng cuûa GV ñeán hoaït ñoäng cuûa HS… Giaùo aùn trình baøy theo hai hay nhieàu coät - Hai coät : Hoaït ñoäng cuûa GV Hoaït ñoäng cuûa HS - Ba coät Hoaït ñoäng cuûa GV Hoaït ñoäng cuûa HS Noäi dung baøi giaûng 2.4.4. Caùc kieåu baøi leân lôùp hoùa hoïc [5] Trong DHHH ôû tröôøng phoå thoâng baøi leân lôùp hoùa hoïc ñöôïc phaân chia döïa vaøo muïc ñích lí luaän daïy hoïc chuû yeáu cuûa chuùng laø hôïp lí. Nhö vaäy, baøi hoïc hoùa hoïc coù theå phaân chia thaønh nhöõng daïng nhö sau: 2.4.4.1. Baøi leân lôùp truyeàn thuï kieán thöùc môùi - Goàm caùc daïng baøi : . Hoïc thuyeát cô baûn . Khaùi nieäm cô baûn . Lyù thuyeát phaûn öùng . Chaát cuï theå . Cô sôû khoa hoïc cuûa neàn saûn xuaát hoùa hoïc - Baøi hoïc daïng naøy coù nhieäm vuï chuû yeáu laø nghieân cöùu, truyeàn thuï – tieáp thu kieán thöùc môùi neân coù söû duïng caùc PP vaø phöông tieän daïy hoïc khaùc nhau ñeå ñaûm baûo cho HS naém ñöôïc dung löôïng kieán thöùc xaùc ñònh vaø caùc kó naêng caàn thieát. Hoaït ñoäng cuûa GV vaø HS chuù yù ñeán vieäc nghieân cöùu, naém vöõng kieán thöùc vaø kó naêng môùi nhöng khoâng loaïi boû yeáu toá kieåm tra, cuûng coá, hoaøn thieän kieán thöùc cuõ coù lieân quan. - Baøi hoïc daïng naøy thöôøng coù caáu truùc nhö sau : . Phaàn môû ñaàu : trình baøy ngaén goïn nhieäm vuï nhaän thöùc, giôùi thieäu daøn baøi thuyeát trình hoaëc ñaøm thoaïi ngaén ngoïn caùc kieán thöùc cuõ coù lieân quan ñeán baøi hoïc. . Söï nghieân cöùu, naém vöõng kieán thöùc môùi, kó naêng môùi chieám phaàn cô baûn cuûa giôø hoïc. GV söû duïng caùc PPDH, phöông tieän daïy hoïc ñeå thöïc hieän noäi dung naøy. . Cuoái giôø hoïc: GV khaùi quaùt ngaén goïn noäi dung môùi truyeàn ñaït. Cho HS vaän dụng kieán thöùc, kó naêng môùi thu ñöôïc. GV traû lôøi caùc caâu hoûi thaéc maéc cuûa HS vaø höôùng daãn HS laøm baøi taäp ôû nhaø. 2.4.4.2. Baøi leân lôùp hoaøn thieän kieán thöùc, kó naêng, kó xaûo - Nhieäm vuï chính cuûa giôø hoïc naøy laø cuûng coá, ñaøo saâu vaø hoaøn thieän kieán thöùc lí thuyeát veà caùc ñònh luaät, hoïc thuyeát, khaùi nieäm hoùa hoïc vaø caùc kó naêng thöïc haønh nhö thí nghieäm, tính toaùn lí thuyeát… sau moät soá baøi ñaõ ñöôïc nghieân cöùu. Ñaây chính laø nhöõng baøi luyeän taäp trong moät chöông. - Giôø hoïc coù theå tieán haønh theo daøn baøi sau : . Phaàn môû ñaàu: Neâu nhieäm vuï cuûa giôø hoïc vaø chuaån bò cho HS laøm vieäc. . Nhaéc laïi ngaén goïn caùc noäi dung lí thuyeát cô baûn baèng PP ñaøm thoaïi vôùi HS hoaëc thoâng baùo theo noäi dung, daøn baøi GV ñaõ chuaån bò tröôùc. . HS laøm vieäc ñoäc laäp : hoaøn thaønh caùc baøi taäp ôû daïng vaän duïng kieán thöùc ñeå hoaøn thieän vaø phaùt trieån caùc noäi dung lí thuyeát, kó naêng hoùa hoïc ñaõ nghieân cöùu. . GV kieåm tra keát quaû hoaït ñoäng ñoäc laäp cuûa HS qua ñaøm thoaïi treân lôùp . GV khaùi quaùt noäi dung baøi hoïc, phaân tích nhöõng noäi dung HS ñaõ naém ñöôïc, nhöõng kieán thöùc caàn boå sung, chuù yù vaø ñaùng giaù hoaït ñoäng cuûa HS. . GV höôùng daãn coâng vieäc vaø baøi taäp veà nhaø. 2.4.4.3. Baøi leân lôùp kieåm tra, ñaùnh giaù kieán thöùc, kó naêng, kó xaûo - Nhieäm vuï chính cuûa giôø hoïc laø ñaùnh giaù kieán thöùc, kó naêng cuûa HS veà caùc maët nhö söï ñaày ñuû, ñoä beàn, saâu, tính linh hoaït, chaát löôïng caùc khía caïnh khaùc nhau cuûa kieán thöùc, kó naêng, kó xaûo thöïc haønh hoùa hoïc. Qua keát quaû kieåm tra laøm roõ thieáu soùt, loã hoång trong kieán thöùc cuûa töøng HS maø GV coù keá hoaïch boå sung trong quaù trình giaûng daïy. - Baøi kieåm tra ôû daïng kieåm tra mieäng, vieát ñöôïc tieán haønh thöôøng xuyeân trong töøng giôø hoïc ñaõ trôû thaønh yeáu toá caáu thaønh trong caùc daïng baøi leân lôùp. Caùc baøi kieåm tra coù nhieäm vuï laøm roõ möùc ñoä naém kieán thöùc trong moät chöông, moät chuyeân ñeà ñöôïc tieán haønh trong caùc giôø kieåm tra vieát hoaëc thöïc nghieäm thuoäc daïng baøi hoïc kieåm tra ñaùnh giaù. Giôø kieåm tra thöôøng ñöôïc tieán haønh nhö sau: . GV neâu nhieäm vuï, yeâu caàu kieåm tra . Toå chöùc cho HS hoaøn thaønh caùc baøi kieåm tra ñoäc laäp (vieát, traû lôøi caâu hoûi……) . HS ñoäc laäp hoaøn thaønh baøi kieåm tra . Keát thuùc coâng vieäc ( theo thôøi gian quy ñònh ) - Keát quaû baøi kieåm tra ñöôïc phaân tích, ñaùnh giaù ngay hoaïc ôû giôø hoïc sau. Ngoaøi nhöõng daïng baøi leân lôùp cô baûn treân coøn coù theå keát caáu thaønh giôø hoïc phoái hôïp. Trong giôø hoïc naøy HS khoâng chæ nghieân cöùu taøi lieäu môùi maø coøn coù thôøi gian chuyeân bieät ñeå cuûng coá, hoaøn thieän kieán thöùc, kieåm tra ñònh kì. 2.5. ÖÙng duïng coâng ngheä thoâng tin vaøo daïy hoïc hoùa hoïc 2.5.1. Taàm quan troïng cuûa öùng duïng coâng ngheä thoâng tin vaøo daïy hoïc hoùa hoïc - Söï nghieäp giaùo duïc nöôùc ta caàn baét kòp xu theá ñoåi môùi PPDH treân theá giôùi, nhaèm naâng cao chaáùt löôïng daïy vaø hoïc. ÖÙng duïng tin hoïc trong DHHH laø moät trong nhöõng noäi dung quan troïng cuûa xu theá taát yeáu ñoù. - Coâng cuoäc coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa ñaát nöôùc cuõng nhö thôøi ñaïi thoâng tin, nhaân loaïi ñang quaù ñoä sang neàn kinh teá tri thöùc maø ñaëc ñieåm cuûa noù laø söï buøng noå thoâng tin, tri thöùc ñoøi hoûi coù nhöõng con ngöôøi naêng ñoäng, saùng taïo. Söû duïng CNTT laø moät trong nhöõng böôùc ñaøo taïo ra nhöõng con ngöôøi ñaùp öùng yeâu caàu cuûa thôøi ñaïi môùi. - Söû duïng BGÑT noùi rieâng, CNTT vaø truyeàn thoâng noùi chung laø khía caïnh vaên hoùa cuûa theá giôùùi môùi, vaø nhö moïi thöù vaên hoùa khaùc, noù seõ ñöôïc tieáp nhaän toát nhaát ôû tuoåi treû, giuùp HS, SV ñònh höôùng tö duy vaø thaùi ñoä cuûa mình trong thôøi ñaïi môùi. - ÖÙng duïng CNTT trong giaûng daïy hoùa hoïc giöõ moät vò trí voâ cuøng quan troïng ñeå ñoåi môùi PP daïy cuûa thaày, buoäc ngöôøi GV phaûi khoâng ngöøng noã löïc hoïc taäp vaø tìm hieåu ñeå naâng cao tri thöùc ñeå coù theå chuû ñoäng trong quaù trình giaûng daïy. Moät thöïc teá hieän nay cho thaáy HS raát naêng ñoäng, saùng taïo, thoâng minh vaø raát thích toø moø tìm hieåu veà CNTT. Do ñoù, ñöôïc hoïc vôùi nhöõng baøi BGÑT caùc em seõ raát thích thuù vaø ñam meâ, nhaát laø moân hoùa - moät khoa hoïc thöïc nghieäm. 2.5.2. Ñieàu kieän ñeå öùng duïng coâng ngheä thoâng tin vaøo daïy hoïc hoùa hoïc - Haàu heát GV hieän nay ñaùp öùng ñöôïc vôùi ñoåi môùi PP giaûng daïy. Thöïc hieän ñoåi môùi PP giaûng daïy ngoaøi vaán ñeà xaây döïng ñoäi ngũ vöøa hoàng vöøa chuyeân, cô sôû vaät chaát, trang thieát bò cuõng giöõ vai troø quyeát ñònh trong söï thaønh coâng ñoåi môùi PPDH - Do ñoù ñoåi môùi PPDH nhaát thieát phaûi coù cô sôû vaät chaát, trang thieát bò daïy hoïc phuø hôïp. Ñaây laø moät ñieàu kieän quan troïng khoâng keùm yeáu toá nguoàn nhaân löïc GV. Cô sôû vaät chaát, trang thieát bò tröôøng hoïc ñoøi hoûi söï ñaàu tö vaø quan taâm cuûa nhieàu caáp, ngaønh. Ñaây quaû laø yeáu toá khoù. GV ai cuõng töï yù thöùc ñöôïc raèng muoán ñöùng vöõng treân buïc giaûng trong quaù trình ñoåi môùi naøy nhaát thieát phaûi töï hoïc, töï phaán ñaáu vaø thay ñoåi PP giaûng daïy, vaán ñeà naøy chæ lieân quan ñeán moät caù nhaân neân deã thay ñoåi hôn. - Hieän nay, haàu heát caùc GV taïi caùc thaønh phoá, tænh lôùn ñeàu coù nhu caàu thieát keá vaø giaûng daïy baèng BGÑT. Ñoàng thôøi GV cuûa taát caû caùc boä moân ñeàu coù nhu caàu giaûng daïy theo PP môùi. Tuy nhieân cô sôû vaät chaát nhö phoøng nghe nhìn, caùc phöông tieän hoã trôï cho giaûng daïy theo PP môùi laïi thieáu traàm troïng chöa ñaùp öùng ñöôïc nhu caàu caàn söû duïng cuûa GV. - Thaønh phoá Hoà Chí Minh, moät trong nhöõng thaønh phoá lôùn coù nhieàu tröôøng THPT, moãi tröôøng cao nhaát cuõng chæ coù 3 phoøng nghe nhìn, coøn thoâng thöôøng chæ laø 1 phoøng cho 12 boä moân, vôùi khoaûng 60 lôùp. ÔÛ nhöõng tænh nhoû ngoaïi thaønh tình hình cô sôû vaät chaát phuïc vuï cho ñoåi môùi PPDH chaéc chaén seõ teä hôn nhieàu. Raát nhieàu GV boû haøng giôø thaäm chí nhieàu ngaøy ñeå soaïn raát coâng phu BGÑT nhöng laïi khoâng ñöôïc ñöa vaøo giaûng daïy chæ do khoâng coù phoøng chöùc naêng thöïc hieän. Ñaây quaû laø moät söï phí phaïm veà coâng söùc vaø lao ñoäng trí oùc cuûa GV. - Do ñoù, chuùng toâi thieát nghó ñi ñoâi vôùi ñoåi môùi PPDH ngaønh giaùo duïc phaûi coù nhöõng ñaàu tö thích ñaùng cho cô sôû vaät chaát cuûa caùc tröôøng hoïc, coù nhö vaäy söï nghieäp ñoåi môùi giaùo duïc cuûa nöôùc ta môùi coù hieäu quaû thöïc söï. 2.6. Söû duïng coâng ngheä thoâng tin thieát keá baøi giaûng ñieän töû [ 18], [22 ] Hieän nay, coù raát nhieàu nhöõng phaàn meàm tin hoïc hay phuïc vuï toát cho DHHH theo höôùng daïy hoïc tích cöïc nhö macromedia flash, Crocodilel, Director … Tuy nhieân, phaàn meàm Power point coù nhieàu höõu ích, tieän duïng hôn caû trong thieát keá BGÑT. Phaàn döôùi ñaây toâi seõ khaùi quaùt veà noäi dung phaàn meàm öùng duïng naøy. 2.6.1. Toång quan veà phaàn meàm power point Coù theå söû duïng Power Point ñeå taïo caùc trình dieãn cho nhieàu muïc ñích khaùc nhau, ñaëc bieät laø trong lónh vöïc daïy hoïc. Power point cho pheùp thöïc hieän haàu heát caùc minh hoïa trong giaûng daïy phoái hôïp vôùi kyõ thuaät Mutimedia (aâm thanh, hình aûnh, maøu saéc…) 2.6.1.1. Khôûi ñoäng MS. PowerPoint Start/ Program/MS PowerPoint hay khôûi ñoäng baèng bieåu töôïng treân maøn hình Taïo moät trình dieãn môùi Môû trang troáng ñeå töï thieát keá Töø trang maãu thieát keá saün Töï ñoäng taïo noäi dung Môû moät trình dieãn ñaõ ghi tröôùc ñoù Caøi hình neàn baát kyø Môû caùc templates treân maïng Môû caùc templates treân maùy tính Môû caùc templates treân Web sites Moät soá caùc templates daõ söû duïng gaàn daây 2.6.1.2. Maøn hình PowerPoint XP Thanh tieâu ñeà Thanh menu Thanh coâng cuï chuaån Thanh ñònh daïng Khung phaùc thaûo caùc slide OÂ ghi chuù OÂ slide Thanh traïng thaùi 2.6.1.3. Thieát laäp caùc tham soá chung cho toaøn boä taäp tin trình dieãn - Choïn View \ Master \ Slide Master - Nhaán choïn noäi dung muoán ñieàu chænh roài choïn Format \ Font hay nhaép chuoät vaøo bieåu töôïng treân thanh coâng cuï ñeå choïn font tieáng vieät vaø côõ chöõ. - Quay laïi maøn hình ban ñaàu : choïn View \ Slide sorter hay nhaép chuoät vaøo bieåu töôïng ôû goùc traùi maøn hình. - Choïn date and time ñeå choïn thoâng tin, ngaøy thaùng soaïn taäp tin. Coù theå choïn dạng töï ñoäng ñieàu chænh theo thoâng tin cuûa maùy khi soaïn laïi ( Update automatically) hoaëc daïng choïn coá ñònh (fixed) - Choïn slide number neáu muoán xuaát hieän soá thöù töï cuûa töøng trang slide. - Choïn Footer neáu muoán ghi chuù veà taäp tin (goõ ghi chuù vaøo oâ). - Choïn Insert \ picture neáu muoán cheøn hình aûnh vaøo taát caû caùc slide. - Choïn Don’t show on title slide neáu muoán trang ñaàu tieân khoâng xuaát hieän - Cuoái cuøng choïn ñeå caäp nhaät caùc thoâng tin cho taát caû caùc slide. 2.6.1.4. Moät soá thao taùc treân taäp tin vaø slide Taïo moät slide môùi Töông töï nhö taïo moät vaên baûn môùi trong Word - Cho File \ New (Ctrl + N) hoaëc nhaép vaøo bieåu töôïng treân thanh coâng cuï - Choïn maãu trình baøy trong cöûa soå New Slide \ OK Môû moät taäp tin coù saün - Choïn File \ Open (Ctrl + O) - Hoaëc nhaép chuoät vaøo bieåu töôïng treân thanh coâng cuï trong cöûa soå Open, choïn teân oå ñóa vaø thö muïc chöùa taäp tin caàn môû trong khung Look in , sau ñoù choïn taäp tin caàn môû roài nhaép vaøo nuùt Open ( hoaëc nhaép ñuùp vaøo taäp tin muoán môû ) Löu taäp tin - Choïn File \ Save (Ctrl + S) - Hoaëc nhaép bieåu töôïng treân thanh coâng cuï Cheøn theâm caùc slide vaøo taäp tin - Choïn Insert \ New ( Ctrl + M ) - Hoaëc nhaép bieåu töôïng treân thanh coâng cuï, khi xuaát hieän hoäp thoaïi New Slide choïn moät Slide roài nhaép OK. Khi ñoù moät slide môùi seõ ñöôïc cheøn theâm vaøo. Xoùa boû caùc Slide khoûi taäp tin Khi khoâng caàn ñeán moät slide naøo ñoù, hoaëc taïo moät slide coù loãi ta coù theå xoùa boû baèng 2 caùch nhö sau : - View \ Slide Sorter - Hay nhaép vaøo bieåu töôïng ôû goùc traùi maøn hình , sau ñoù choïn slide caàn xoùa roài nhaán phím Delete ( Coù theå xoùa nhieàu slide baèng caùch nhaán phím Shift vaø choïn caùc slide caàn xoùa boû, roài aán phím Delete ) Choïn font, maøu cho font chöõ - Choïn Format \ Font seõ xuaát hieän cöûa soå Font Choïn kieåu chöõ Choïn côõ chöõ Choïn phoâng chöõ Choïn maøu chöõ - Nhaép OK cho taát caû caùc löïa choïn Cheøn hình aûnh, aâm thanh a. Cheøn hình aûnh * Cheøn töø Clip Art - Choïn Insert \ Picture \ Clip Art - Hay choïn bieåu töôïng treân thanh Drawing khi ñoù hoäp thoaïi Insert ClipArt seõ ñöôïc môû ra. * Cheøn aûnh töø taäp tin aûnh - Choïn Insert \ Picture \ From File - Choïn teân oå ñóa vaø thö muïc chöùa taäp tin trong khung Look in, choïn teân taäp tin muoán cheøn roài nhaép chuoät ñeå cheøn aûnh vaøo trang thieát keá. b. Cheøn phim vaø aâm thanh - Choïn Insert \ Movies and Sound - Cheøn phim coù saün töø Power point Cheøn phim töï choïn Cheøn aâm thanh töø Power point Cheøn aâm thanh töï choïn Cheøn aâm thanh töø Audio CD Ghi aâm Choïn daïng maøu neàn * Choïn maãu Template ( caùc maãu taïo saün ) - Format \ Slide Design - Nhaép chuoät phaûi vaø choïn Slide Design - Nhaép chuoät vaøo maãu ñeå xem vaø choïn löïa. Sau khi choïn ñöôïc maãu thích hôïp . Nhaép Apply to All Slide : cho taát caû caùc slide . Nhaép Apply to Selected Slides : cho nhöõng Slide ñaõ löïa choïn tröôùc * Choïn maøu cho Template - Choïn Format \ Slide Color Scheme - Hoaëc nhaép chuoät phaûi vaø choïn Slide Color Scheme - Nhaép Edit Color Schemes. Coù theå choïn caùc maøu chuaån coù saün ( Standard ) hoaëc töï choïn maøu tuøy yù ( Custom ), sau khi choïn maøu coù theå nhaép ñeå xem tröôùc, sau ñoù ñeå ñoåi maøu cho Slide hieän haønh, hay ñeå ñoåi maøu cho taát caû caùc Slide coù trong taäp tin. * Töï taïo maøu neàn - Choïn Format \ Background - Hoaëc nhaép chuoät phaûi vaø choïn Background. Hoäp thoaïi Back ground xuaát hieän Choïn cho taát caû caùc Slide Choïn cho 1 Slide hieän haønh Maøu neàn tuøy choïn * Choïn daïng hieäu öùng Löïa choïn hieäu öùng Theâm hieäu öùng Loaïi boû hieäu öùng Hieäu öùng vaøo Hieäu öùng nhaán maïnh Baét ñaàu Hieäu öùng thoaùt Tính chaát hieäu öùng Hieäu öùng ñöôøng daãn Toác ñoä hieäu öùng Sau khi ñaõ löïa choïn hieäu öùng cho caùc ñoái töôïng, coù theå söû duïng nuùt ñeå xem tröôùc caùc hieäu öùng tröôùc khi nhaép 2.6.1.5. Taïo sieâu lieân keát ( Hyperlink ) Baát cöù ñoái töôïng naøo, bao goàm : vaên baûn, Clip Art, AutoShape … ñeàu coù theå ñöôïc lieân keát, ñeå taïo sieâu lieân keát ta thöïc hieän caùc böôùc sau ñaây : - Môû trình dieãn Power point, chọn töø hoaëc ñoái töôïng muoán lieân keát, boâi ñen töø hoaëc ñoái töôïng ñaõ choïn. - Vaøo menu Insert \ Hyperlink hoaëc Ctrl + K , xuaát hieän hoäp thoaïi. - Choïn vaên baûn hoaëc ñoái töôïng muoán lieân keát, nhaáp OK Neáu lieân keát thaønh coâng, töø hay ñoái töôïng ñöôïc choïn seõ ñoåi maøu vaø coù gaïch chaân. Muoán môû taøi lieäu ñaõ lieân keát caàn ôû cheá ñoä Slide Show \ View Show hoaëc nhaáp phím F5. 2.6.1.6. Thieát laäp trình dieãn Chuyeån ñoåi giöõa caùc trang slide - Choïn Slide Show \ Slide Transition - Tuøy thuoäc vaøo muïc tieâu baøi daïy coù theå choïn toác ñoä chuyeån tieáp laø Slow ( chaäm ), Medium ( vöøa ), Fast (nhanh) trong khung Effect - Trong khung Advance coù 2 löïa choïn laø : . On mouse click : nhaép chuoät taïi vò trí baát kì ñeå chuyeån sang trang keá tieáp . Automatically after : töï ñoäng chuyeån sang trang sau moät thôøi gian nhaát ñònh ( töï choïn thôøi gian ) - Ñeå theâm caùc hieäu öùng aâm thanh vaøo giai ñoaïn chuyeån tieáp haõy choïn moät tuøy choïn trong khung Sound - Nhaép chuoät vaøo Apply to All ñeå aùp duïng hieäu öùng chuyeån tieáp cho toaøn boä taäp tin trình dieãn. Thieát laäp trình dieãn - Choïn Slide Show \ Set up Show… Khi ñoù trong khung slide coù caùc löïa choïn : . All : trình dieãn taát caû caùc slide cuûa taäp tin . From … to : trình dieãn töø trang …… ñeán trang …… Sau khi thieát laäp xong nhaép chuoät choïn OK - Trình dieãn Choïn Slide Show \ View Show hoaëc nhaán phím F5 hoaëc choïn bieåu töôïng ôû goùc traùi maøn hình ñeå baét ñaàu trình dieãn. 2.6.1.7. Caùc böôùc xaây döïng taäp tin - Khôûi ñoäng Power point - Choïn Blank Presentation. - Choïn Title Slide - Thieát laäp tham soá chung cho toaøn boä taäp tin trình dieãn. - Quay laïi maøn hình ban ñaàu baèng caùch vaøo View \ Normal vaø nhaäp döõ lieäu ( chöõ, hình aûnh, aâm thanh …) - Vaøo Insert / New Slide ñeå xaây döïng caùc Slide tieáp theo - Taïo hieäu öùng cho caùc Slide - Taïo caùc lieân keát nhôø Hyperlink - Choïn Show \ View show ñeå trình dieãn 2.6.2. Theá naøo laø baøi giaûng ñieän töû ? 2.6.2.1. Theá naøo laø baøi giaûng ñieän töû ? [ 13],[23 ] - BGÑT goàm 3 thaønh toá: . Keá hoaïch baøi daïy . Baøi trình dieãn . Tö lieäu hoã trôï daïy hoïc Keá hoaïch baøi daïy - Muïc tieâu: töông töï giaùo aùn thöôøng - Chuaån bò cuûa thaày vaø troø : bao goàm caû vieäc tìm tö lieäu baøi hoïc treân internet, chuaån bò phoøng maùy, maùy chieáu, … - Phöông phaùp vaø phöông tieän daïy hoïc. - Keá hoaïch veà thôøi gian. - Thoâng tin phaûn hoài. Baøi trình dieãn - Thöôøng soaïn thaûo baèng phaàn meàm Powerpoint. - Chæ ñöa ra nhöõng noäi dung veà baøi giaûng thaät tinh giaûn, ngaén goïn, suùc tích. Tö lieäu hoã trôï daïy hoïc - Tö lieäu hình aûnh, aâm thanh, thoâng tin boå sung. - Tö lieäu moâ phoûng saûn xuaát hoùa hoïc, caùc quaù trình töï nhieân, cô cheá phaûn öùng - Caùc video thí nghieäm ñoäc haïi, nguy hieåm, caùc phaûn öùng hoùa hoïc dieãn ra quaù nhanh hoaëc quaù chaäm. 2.6.2.2. Theá naøo laø moät baøi giaûng ñieän töû hieäu quaû? [26] Moät BGÑT hieäu quaû phaûi ñaït ñöôïc caùc yeâu caàu cô baûn sau ñaây : - Chính xaùc, khoa hoïc. - Caùc slide ñöôïc thieát keá coù heä thoáng, ñuû noäi dung, minh hoïa caùc tieán trình theo töøng böôùc, laøm roõ troïng taâm baøi hoïc. - Lieân heä vôùi thöïc teá, coù tính giaùo duïc. - Vieäc söû duïng CNTT hoã trôï toát cho caùch daïy hoïc truyeàn thoáng, taïo ñöôïc söï caân baèng giöõa vieäc söû duïng coâng ngheä vôùi caùc hoaït ñoäng bình thöôøng khaùc cuûa lôùp, khuyeán khích HS, thaûo luaän thoâng qua caùc slide, phaùt huy ñöôïc tính tích cöïc cuûa HS, taïo ñöôïc söï giao tieáp thaày-troø trong khi trình chieáu baèng maùy tính; giuùp HS tieáp thu hoïc thuyeát, caùc khaùi nieäm phöùc taïp toát hôn. - Toå chöùc vaø ñieàu khieån HS chuû ñoäng tham gia xaây döïng baøi hoïc (thoâng qua vieäc trình chieáu caùc slide, keát hôïp vôùi heä thoáng caâu hoûi töï luaän, traéc nghieäm, hoaëc caùc phieáu khaûo saùt...). - HS hieåu baøi, bieát vaän duïng kieán thöùc; höùng thuù hoïc taäp, kích thích HS tieáp tuïc nghieân cöùu caùc thoâng tin höõu ích coù lieân quan ñeán baøi hoïc. 2.6.3. Öu ñieåm, nhöôïc ñieåm cuûa baøi giaûng ñieän töû 2.6.3.1. Baøi giaûng ñieän töû hoã trôï baøi hoïc nhö theá naøo ? - Hoùa hoïc laø moät khoa hoïc thöïc nghieäm neân hoïc hoùa hoïc maø khoâng coù thí nghieäm, tranh aûnh minh hoïa thì HS raát khoù hieåu baøi. Thoâng qua BGÑT, GV coù theå cuï theå hoùa caùc phaàn lyù thuyeát tröøu töôïng, hoïc thuyeát, khaùi nieäm, hay moâ phoûng caùc thí nghieäm, caùc cô cheá phaûn öùng, caùc daây chuyeàn saûn xuaát hoùa hoïc … HS quan saùt nhieàu thí nghieäm khoù thöïc hieän, caùc thí nghieäm ñoäc haïi, thôøi gian dieãn ra phaûn öùng laâu …., caùc em coù theâm nhieàu thoâng tin, laøm baøi hoïc trôû neân haáp daãn, loâi cuoán caùc em. - Thoâng qua BGÑT, GV coù theå keát hôïp caû hình thöùc nghieân cöùu vaø baùo caùo cuûa HS veà nhöõng hieåu bieát cuûa baøi hoïc giöõa caùc nhoùm, caùc thaønh vieân trong lôùp laøm cho khoâng khí lôùp hoïc sinh ñoäng, HS hoïc taäp trong nieàm höùng thuù, ñam meâ. - So vôùi daïy hoïc söû duïng PP thuyeát trình keøm theo phaán traéng, baûng ñen thì BGÑT theo ñònh höôùng PPDH môùi hieän nay toû ra raát hieäu quaû, giuùp phaùt huy ñöôïc tính tích cöïc, naêng löïc chuû ñoäng vaø saùng taïo cuûa HS. Do ñoù, vieäc söû duïng BGÑT laø caàn thieát vaø phaûi ñöôïc khuyeán khích. 2.6.3.2. Öu, nhöôïc ñieåm cuûa baøi giaûng ñieän töû trong giaûng daïy hoùa hoïc [ 1], [6], [16 ] Öu ñieåm - Giôø hoïc sinh ñoäng, haáp daãn - Thuaän lôïi cho vieäc aùp duïng PPDH höôùng vaøo ngöôøi hoïc. - Coù theå cung caáp theâm nhieàu kieán thöùc thöïc teá maø SGK khoâng trang traûi heát thoâng qua nhöõng aâm thanh, hình aûnh thaät trong cuoäc soáng. - Bieåu dieãn ñöôïc caùc quaù trình xaûy ra quaù nhanh hay quaù chaäm, nhöõng thí nghieäm khoù, tröøu töôïng, ñoäc haïi, nguy hieåm,.. maø GV vaø HS khoâng theå hoaëc khoù tieán haønh trong moät giôø daïy (keå caû thí nghieäm ñôn giaûn nhöng thieáu hoùa chaát, duïng cuï). - Khi dieãn ñaït caùc noäi dung, moâ phoûng caùc thí nghieäm, caùc quaù trình töï nhieân…, coù theå boû qua caùc chi tieát thöù yeáu, nhaán maïnh ñieåm quan troïng giuùp ngöôøi hoïc hieåu nhanh, chính xaùc. - Tieát kieäm mo._.g PP : ñieän phaân dd NaCl Baøi 43: (SGK) LÖU HUYØNH lieäu, kó thuaät phuïc vu,ï saûn xuaát duøng ñieàu cheá khí clo trong coâng nghieäp ? - Vai troø cuûa maøng ngaên xoáp laø gì ? -Ngaên caùc chaát thoaùt ra ôû ñieän cöïc taùc duïng vôùi nhau - Maøng ngaên xoáp : giuùp Clo taïo thaønh khoâng taùc duïng vôùi dd NaOH Hoaït ñoäng cuûa GV Hoaït ñoäng cuûa HS Noäi dung baøi hoïc - Nghieân cöùu lòch söû tìm ra nguyeân toá S Hoaït ñoäng 1: Daïng thuø hình - Daïng thuø hình laø gì - So saùnh caùc ñaïi löôïng vaät lí cuûa 2 daïng thuø hình? - HS thaûo luaän veà lòch söû tìm ra S - HS ñònh nghóa daïng thuø hình vaø cho ví duï. - HS döïa vaøo baûng soá lieäu vaø ruùt ra nhaän xeùt I. Tính chaát vaät lí cuûa löu huyønh 1. Hai daïng thuø hình cuûa löu huyønh - Daïng thuø hình laø nhöõng ñôn chaát khaùc nhau cuûa cuøng moät nguyeân toá hoùa hoïc. Vd: O2 vaø O3 Hoaït ñoäng 2: AÛnh höôûng cuûa nhieät ñoä ñoái vôùi caáu taïo phaân töû vaø tính chaát vaät lí cuûa löu huyønh - GV cho HS quan saùt thí nghieäm, ghi nhaän bieán ñoåi maøu saéc vaø traïng thaùi cuûa löu huyønh trong quaù trình noùng chaûy ? Giaûi thích ? - Ghi kí hieäu löu huyønh laø gì ? Hoaït ñoäng 3: Tính chaát hoùa hoïc - Vieát caáu hình e cuûa nguyeân töû 16S ôû - HS quan saùt thí nghieäm, giaûi thích hieän töôïng döïa treân tranh veõ söï bieán ñoåi S8 thaønh Sn - HS thaûo luaän giaûi thích hieän töôïng - Ñeå ñôn giaûn ghi laø S - HS vieát caáu hình e cuûa S Caáu taïo phaân töû cuûa löu huyønh tinh theå (a) vaø löu huyønh deûo (b) 2. AÛnh höôûng cuûa nhieät ñoä ñoái vôùi caáu taïo phaân töû vaø tính chaát vaät lí cuûa löu huyønh * Löu yù : Ñeå ñôn giaûn, ngöôøi ta ghi kí hieäu cuûa löu huyønh laø: S II. Tính chaát hoùa hoïc cuûa löu huyønh traïng thaùi cô baûn ? - Soá e ñoäc thaân cuûa nguyeân töû S ôû traïng thaùi cô baûn ? - Soá e ñoäc thaân cuûa nguyeân töû S ôû traïng thaùi kích thích ? - Cho bieát soá oxi hoùa coù theå coù cuûa S? - Neâu tính chaát hoùa hoïc ñaëc tröng cuûa S? - Quan saùt thí nghieäm, nhaän xeùt vaø vieát ptpö ? - Vai troø caùc chaát tham gia phaûn öùng ? - Trong thöïc teá laøm theá naøo ñeå thu gom thuûy ngaân bò rôi vaõi? - Quan saùt thí nghieäm nhaän xeùt, - Coù 2 e ñoäc thaân - Coù 4 hoaëc 6 e ñoäc thaân - Laø -2, +4 hoaëc +6 tuøy nguyeân töû maø noù lieân keát - Tính khöû vaø tính oxi hoùa - HS quan saùt caùc thí nghieäm xaûy ra. - Vieát ptpö vaø xaùc ñònh vai troø chaát - Ngöôøi ta thöôøng raéc boät S leân - HS quan saùt caùc thí nghieäm xaûy ra. - Traïng thaùi kích thích :  Coù 4 e ñoäc thaân  Coù 6 e ñoäc thaân Do ñoù : . Coù soá oxi hoùa : -2 : vôùi nguyeân toá coù ÑAÂÑ nhoû hôn . Coù soá oxi hoùa : +4, +6 : vôùi nguyeân toá coù ÑAÂÑ lôùn hôn Tính chaát ñaëc tröng cuûa S : tính khöû vaø tính oxi hoùa 1. Tính oxi hoùa a. Vôùi kim loaïi Kim loaïi + S  Muoái sunfua b. Vôùi Hiñro * Vaäy : S laø chaát oxi hoùa 2. Tính khöû Moät soá PK (O, F, Cl) + S Baøi 45: (SGK) HÔÏP CHAÁT COÙ OXI CUÛA LÖU HUYØNH vieát ptpö ? - Vai troø caùc chaát tham gia phaûn öùng ? - Vieát ptpöù khi S taùc duïng vôùi Flo Hoaït ñoäng 4: ÖÙng duïng - Döïa vaøo SGK neâu nhöõng öùng duïng cuûa löu huyønh ? Hoaït ñoäng 5: Saûn xuaát löu huyønh - S coù ôû ñaâu trong töï nhieân ? PP khai thaùc ? - Quan saùt thí nghieäm sau, nhaän xeùt vaø vieát phöông trình phaûn öùng ? - Neâu yù nghóa cuûa hai phaûn öùng saûn xuaát S töø hôïp chaát ? - Vieát phöông trình phaûn öùng vaø xaùc ñònh vai troø caùc chaát - HS neâu öùng duïng cuûa löu huyønh. -Trong loøng ñaát döôùi daïng caùc moû - HS quan saùt thí nghieäm moâ phoûng ñieàu cheá S töø hôïp chaát - Baûo veä moâi tröôøng, choáng oâ nhieãm khoâng khí.  Hôïp chaát löu huyønh III. ÖÙng duïng -Saûn xuaát axit sunfuric H2SO4 (90%) - Löu hoùa cao su - Chaát tröø su vaø chaát dieät naám trong noâng nghieäp IV. Saûn xuaát löu huyønh 1. Khai thaùc S Löu huyønh trong loøng ñaát  duøng heä thoáng thieát bò neùn nöôùc sieâu noùng (1700C) ñeå ñaåy löu huøynh leân. 2. Saûn xuaát löu huyønh töø hôïp chaát a. Ñoát H2S trong ñieàu kieän thieáu khoâng khí b. Duøng H2S ñeå khöû SO2 Hoaït ñoäng cuûa GV Hoaït ñoäng HS Noäi dung baøi hoïc Hoaït ñoäng 1: Caáu taïo phaân töû - Tính chaát vaät lí - Vieát CTPT cuûa löu huyønh ñioxit ? - Ñeå taïo lieân keát vôùi Oxi trong phaân töû SO2 nguyeân töû S caàn bao nhieâu e ñoäc thaân? - Neâu öu ñieåm cuûa caùch vieát thöù hai ? - Cho bieát lieân keát trong phaân töû SO2? - Neâu soá oxi hoùa cuûa S trong SO2 ? - Döïa vaøo SGK, neâu tính chaát vaät lí SO2 - Khí SO2 naëng hay nheï hôn khoâng khí ? Giaûi thích ? Hoaït ñoäng 2: Tính chaát hoùa hoïc - SO2 - HS quan saùt moâ hình vaø suy ra caùch veõ CTCT SO2  caàn 4 e ñoäc thaân - Phuø hôïp quy taéc baùt töû - Coäng hoùa trò coù cöïc - +4 - HS döïa vaøo SGK neâu tính chaát vaät lí - HS tính tæ khoái  naëng hôn I. Löu huyønh ñioxit 1. Caáu taïo phaân töû  phuø hôïp quy taéc baùt töû Nhaän xeùt : . Loaïi lieân keát trong phaân töû SO2 : CHT phaân cöïc . Soá oxi hoùa cuûa S trong SO2 laø +4 2. Tính chaát vaät lí - Chaát khí, khoâng maøu, muøi haéc. - So vôùi khoâng khí : naëng hôn khoâng khí - Hoùa loûng ôû – 100C - Tan nhieàu trong nöôùc. ÔÛ 200C, 1 theå tích nöôùc hoøa tan 40 theå tích SO2 - Laø khí ñoäc, hít thôû khoâng khí coù SO2 seõ vieâm ñöôøng hoâ haáp. 3. Tính chaát hoùa hoïc - Cho bieát soá oxi hoùa cuûa S trong SO2 ? Cho bieát tính chaát hoùa hoïc ñaëc tröng cuûa SO2 ? - Cho quyø tím aåm vaøo bình ñöïng khí SO2, neâu hieän töôïng xaûy ra vaø giaûi thích - Quan saùt thí nghieäm, neâu hieän töôïng, vieát ptpö? - Vieát ptpö khi cho SO2 taùc duïng vôùi dd NaOH ?Teâân saûn phaåm ? - SO2 ñoùng vai troøø chaát khöû khi naøo ? - Cho ví duï moät soá chaát oxi hoùa maïnh ? - Quan saùt thí nghieäm neâu hieän töôïng, vieát ptpö ? - Döï ñoaùn saûn phaåm cuûa phaûn öùng sau ? - SO2 ñoùng vai troø - +4 . Coù theå leân soá oxi hoùa cao hôn hoaëc xuoáng thaáp hôn  coù tính khöû vaø tính oxi hoùa - Quyø tím maát maøu chuyeån maøu hoàng do taïo thaønh dd axit - Thaáy CaO taùc duïng vôùi SO2 - HS leân baûng vieát ptpö vaø goïi teân saûn phaåm - Khi taùc duïng vôùi chaát oxi hoùa maïnh nhö X2 hay KMnO4 - Maát maøu dd KMnO4, maát maøu caùnh hoa hoàng - Döïa vaøo soá oxi hoùa HS  saûn phaåm - Khi taùc duïng vôùi a. Laø oxit axit - Tan trong nöôùc  dd axit H2SO3 laø axit yeáu nhöng maïnh hôn dd H2S vaø khoâng beàn - Vôùi oxit bazô  Muoái CaO + SO2  CaSO3 - Vôùi dd bazô  Muoái axit hoaëc muoái trung hoøa SO2 + NaOH  NaHSO3 Natri hiñro sunfit SO2 + 2NaOH  Na2SO3 + H2O Natri sunfit Laø chaát khöû vaø chaát oxi hoùa - Chaát khöû khi : taùc duïng vôùi nhöõng chaát oxi hoùa maïnh nhö X2 , KMnO4 - Chaát oxi hoùa khi : taùc duïng vôùi chaát oxi hoùa khi naøo - Vieát ptpö khi cho SO2 taùc duïng vôùi dd H2S vaø Mg ? Hoaït ñoäng 3: SO2 – chaát gaây oâ nhieãm - HS quan saùt flash veà möa axit - Neâu caùc nguoàn sinh ra khí SO2 ? Taùc haïi ? Hoaït ñoäng 4: ÖÙng duïng vaø ñieàu cheá - Neâu nhöõng öùng duïng cuûa khí SO2 ? - Taïi sao duøng PP ñaåy khoâng khí ñeå thu SO2 - Neâu caùc PP ñieàu cheá SO2 trong coâng nghieäp ? - Vieát ptpö xaûy ra ? chaát khöû - Döïa vaøo soá oxi hoùa HS suy ra saûn phaåm phaûn öùng - HS quan saùt ñoaïn flash vaø neâu caùc nguoàn sinh ra SO2 cuõng nhö taùc haïi cuûa SO2 - HS döïa vaøo SGK neâu caùc öùng duïng cuûa khí SO2 - Do SO2 tan trong nöôùc neân duøng PP ñaåy khoâng khí - Ñoát chaùy S hoaëc quaëng pirit - HS vieát caùc phöông trình nhöõng chaát khöû maïnh 4. Löu huyønh ñioxit – chaát gaây oâ nhieãm 5. ÖÙng duïng vaø ñieàu cheá SO2 a. ÖÙng duïng - Saûn xuaát H2SO4 - Taåy traéng giaáy, boät giaáy. - Choáng naám moác cho löông thöïc, thöïc phaåm….. b. Ñieàu cheá Trong phoøng thí nghieäm Na2SO3 + H2SO4  Na2SO4 + SO2 ↑ + H2O Trong coâng nghieäp - Ñoát chaùy löu huyønh : - Ñoát quaëng sunfua kim loaïi : Hoaït ñoäng 5: Caáu taïo phaân töû. Tính chaát. ÖÙng duïng vaø ñieàu cheá SO3 - Vieát CTPT cuûa löu huyønh trioxit ? - Ñeå taïo lieân keát vôùi Oxi trong phaân töû SO3 nguyeân töû S caàn bao nhieâu e ñoäc thaân - Cho bieát soá oxi hoùa cuûa S trong SO3 - Döïa vaøo SGK, neâu nhöõng tính chaát vaät lí cuûa SO3 ? - Neâu khaû naêng hoøa tan trong nöôùc vaø trong H2SO4 cuûa SO3 - Neâu tính chaát hoùa hoïc cô baûn cuûa SO3 - Vieát phöông trình phaûn öùng minh hoïa ? - SO3 - HS quan saùt moâ hình vaø suy ra caùch veõ CTCT SO3  caàn 6 e ñoäc thaân - +6 - HS döïa vaøo SGK neâu tính chaát vaät lí - Tan voâ haïn - Laø oxit axit - HS vieát phöông trình phaûn öùng - HS döïa vaøo SGK neâu öùng duïng II. Löu huyønh tri oxit - Caáu taïo phaân töû * Nhaän xeùt : Soá oxi hoùa S trong SO3 laø cöïc ñaïi +6 2. Tính chaát, öùng duïng, ñieàu cheá a. Tính chaát vaät lí - Chaát loûng khoâng maøu, nhieät ñoä noùng chaûy 170C , nhieät ñoä soâi 450C - SO3 tan voâ haïn trong nöôùc vaø axit H2SO4 b. Tính chaát hoùa hoïc Laø : oxit axit - Vôùi H2O  dd axit vaø toûa nhieàu nhieät SO3 + H2O  H2SO4 - Vôùi oxit bazô, dd bazô  Muoái sunfat : SO3 + Na2O  Na2SO4 SO3 + NaOH  Na2SO4 + H2O c. ÖÙng duïng Laø saûn phaåm trung gian duøng saûn - Neâu öùng duïng SO3 - Cho bieát PP ñieàu cheá SO3 ? Hoaït ñoäng 6: Caáu taïo phaân töû - Tính chaát vaät lí - Vieát CTPT vaø CTCT cuûa axit sunfuric ? - Neâu öu ñieåm cuûa caùch vieát thöù hai ? - Neâu soá oxi hoùa cuûa S trong H2SO4 ? - Neâu tính chaát vaät lí cuûa axit H2SO4 ? H2SO4 98% coù d = 1,84g/cm3. Naëng hay nheï hôn nöôùc ? - Quan saùt thí nghieäm neâu PP pha loaõng dd H2SO4 ñaëc? - Töø SO2 - H2SO4 - Phuø hôïp vôùi quy taéc baùt töû - +6 - HS quan saùt dd H2SO4 vaø neâu tính chaát vaät lí - Naëng hôn nöôùc - Cho töø töø H2SO4 ñaëc vaøo nöôùc chöù khoâng cho ngöôïc laïi xuaát axit H2SO4 d. Ñieàu cheá III. Axit sunfuric - Caáu taïo phaân töû  Phuø hôïp quy taéc baùt töû - Soá oxi hoùa cuûa S trong H2SO4 laø +6 2. Tính chaát vaät lí - Chaát loûng, saùnh nhö daàu, khoâng maøu, khoâng bay hôi. - Naëng gaàn gaáp hai nöôùc ( H2SO4 98% coù d = 1,84g/cm3) - H2SO4 ñaëc huùt aåm do ñoù duøng laøm khoâ khí aåm. - Axit H2SO4 ñaëc + H2O  hiñrat H2SO4.nH2O vaø toûa nhieät lôùn. Do ñoù khi pha loaõng caàn roùt töø töø axit H2SO4 vaøo nöôùc chöù khoâng laøm ngöôïc laïi. Hoaït ñoäng 7: H2SO4 loaõng - Neâu tính chaát hoùa hoïc cô baûn cuûa 1 dd axit thoâng thöôøng ? Hoaït ñoäng 8: Tính oxi hoùa maïnh - Quan saùt thí nghieäm vaø nhaän xeùt hieän töôïng xaûy ra ? - Vieát ptpö phaûn öùng khi Cu, Fe taùc duïng vôùi H2SO4 ñaëc, noùng ? - Cho bieát hoùa trò cuûa KL trong muoái ? - Vieát ptpö khi cho löu huyønh taùc duïng - Quyø hoùa ñoû, taùc duïng KL tröôùc H, Oxit bazô , bazô vaø muoái cuûa goác axit yeáu hôn - HS quan saùt thí nghieäm vaø neâu hieän töôïng - HS vieát ptpö - KL trong muoái coù hoùa trò cao nhaát - HS döïa vaøo soá oxi hoùa cuûa caùc chaát tham gia döï ñoaùn saûn phaåm taïo 3. Tính chaát hoùa hoïc a. Tính chaát cuûa dd H2SO4 loaõng - Quyø tím  hoùa ñoû - Vôùi KL (tröôùc H )  Muoái + H2 Vd: Fe + 2HCl  FeCl2 + H2 - Vôùi bazô, oxit bazô  Muoái + H2O Vd: CuO + H2SO4 CuSO4 + H2O 2NaOH + H2SO4  Na2SO4 + 2H2O - Vôùi muoái cuûa axit yeáu  Muoái môùi + Axit môùi yeáu Vd: Na2SO3 + H2SO4  Na2SO4 + H2O + SO2 b. Tính chaát cuûa dd H2SO4 ñaëc Tính oxi hoùa maïnh - Chuù yù : H2SO4 ñaëc , nguoäi thuï ñoäng vôùi Fe, Al vôùi H2SO4 ñaëc ? - Quan saùt thí nghieäm nhaän xeùt hieän töôïng xaûy ra ?Vieát ptpö ? Hoaït ñoäng 9: Tính haùo nöôùc - Quan saùt thí nghieäm nhaän xeùt hieän töôïng xaûy ra ? Vieát ptpö ? - Taïi sao coù khoái xoáp phoàng leân ? Hoaït ñoäng 10: ÖÙng duïng – Saûn xuaát H2SO4 - Döïa vaøo hình veõ döôùi ñaây, neâu nhöõng öùng duïng quan troïng cuûa H2SO4 ? - Neâu PP saûn xuaát axit sunfuric thaønh - HS quan saùt thí nghieäm, vieát phöông trình. - HS quan saùt thí nghieäm vaø vieát ptpö xaûy ra - C sinh ra taùc duïng vôùi H2SO4 ñaëc taïo ra CO2 vaø SO2 ñaåy C traøo ra ngoaøi - HS quan saùt hình veõ vaø neâu öùng duïng cuûa H2SO4 - HS quan saùt flash sô ñoà saûn xuaát axit H2SO4 - Thieâu quang pirit hoaëc ñoát S * Vôùi caùc hôïp chaát coù tính khöû Vd: Tính haùo nöôùc - Moät phaàn Cacbon taùc duïng vôùi H2SO4 ñaëc gaây ra hieän töôïng ñaåy C traøo ra ngoaøi coác. 4. ÖÙng duïng - Axit sunfuric laø chaát haøng ñaàu trong nhieàu ngaønh saûn xuaát nhö : . phaåm nhuoäm . luyeän kim . chaát deûo . chaát taåy röûa . giaáy , sôïi …. 5. Saûn xuaát axit H2SO4 - Duøng PP tieáp xuùc qua 3 giai ñoaïn : a. Saûn xuaát SO2 - Thieâu quaëng pirit saét - Neâu caùc PP saûn xuaát SO2 ? - Neâu PP saûn xuaát SO3? - Neâu PP saûn xuaát H2SO4? Hoaït ñoäng 11: Muoái sunfat vaø nhaän bieát - Theá naøo laø muoái sunfat ? Phaân loaïi ? - Cho bieát tính tan cuûa muoái sunfat ? - Quan saùt thí nghieäm neâu thuoác thöû nhaän bieát SO42- vaø hieän töôïng ? - Vieát ptpö xaûy ra ôû 2 thí nghieäm treân ? - Oxi hoùa SO2, xuùc taùc V2O5 , t0 - Haáp thuï SO3 vaøo H2SO4 - Muoái cuûa axit sunfuric. Coù 2 loaïi - HS neâu tính tan cuûa muoái. - HS quan saùt thí nghieäm, ruùt ra keát luaän thuoác thöû dd BaCl2 , hieän töôïng keát tuûa traéng. - HS töï vieát ví duï minh hoïa - Ñoát chaùy löu huyønh b. Saûn xuaát SO3 c. Saûn xuaát H2SO4 - Duøng H2SO4 haáp thuï SO3 ñöôïc oleum. H2SO4 + nSO3  H2SO4.nSO3 Sau ñoù pha loaõng oleum  H2SO4 ñaëc H2SO4.nSO3 +nH2O (n + 1)H2SO4 6. Muoái sunfat vaø nhaän bieát ion sunfat a. Muoái sunfat - Muoái cuûa axit sunfuric. Coù 2 loaïi . Muoái trung hoøa (SO42-) : Ñeàu tan tröø BaSO4 ↓ , CaSO4↓, PbSO4 ↓ . Muoái axit (HSO4-) b. Nhaän bieát ion SO42- - Thuoác thöû : dd BaCl2 - Hieän töôïng : taïo ↓ traéng khoâng tan trong axit hay kieàm Vd: H2SO4 + BaCl2 BaSO4 + 2HCl Na2SO4 + BaCl2 BaSO4+ 2NaCl 3.4. Daïng baøi oân taäp – luyeän taäp Baøi 8: (SGK) LUYEÄN TAÄP CHÖÔNG 1 Hoaït ñoäng GV Hoaït ñoäng cuûa HS Noäi dung baøi hoïc * Hoaït ñoäng 1: Toå chöùc troø chôi - GV chia lớp thaønh 4 ñoäi chôi. Coâng boá theå leä cuoäc chôi cho HS. *Hoaït ñoäng 2: Kieán thöùc veà thaønh phaàn caáu taïo nguyeân töû vaø voû nguyeân töû - Neâu kích thöôùc vaø khoái löôïng nguyeân töû ? - Neâu caáu truùc nguyeân töû ? - Neâu caáu truùc haït nhaân nguyeân töû ? - Neâu caáu truùc voû nguyeân töû ? - Neâu ñaëc ñieåm - HS nghe theå leä cuoäc chôi, cöû moãi ñoäi 1 thaønh vieân leân choïn caâu hoûi - Raát nhoû - Goàm voû vaø haït nhaân - Goàm p vaø n - Goàm e - HS neâu ñaëc ñieåm * Nhöõng kieán thöùc caàn naém caùc loaïi haït ? - Obitan nguyeân töû laø gì ? - Theá naøo laø lôùp vaø phaân lôùp e ? Caùch kí hieäu lôùp vaø phaân lôùp e laø gì ? - Caáu hình e laø gì ? Vieát caáu hình e cuûa 11Na , 17Cl vaø 18Ar ? Döïa vaøo ñaëc ñieåm e ngoaøi cuøng cho bieát loaïi nguyeân toá ? *Hoaït ñoäng 3: Kieán thöùc veà nguyeân toá hoùa hoïc - Theá naøo laø nguyeân toá hoùa hoïc - Neâu caùch tính soá khoái cuûa haït nhaân nguyeân töû ? - Neáu noùi soá khoái baèng nguyeân töû khoái thì coù ñuùng khoâng ? Taïi sao ? caùc loaïi haït - HS ñònh nghóa - HS ñònh nghóa lôùp vaø phaân lôùp - Bieãu dieãn söï phaân boá e theo lôùp vaø phaân lôùp. - HS vieát caáu hình e vaø döïa vaøo ñoù neâu ñaëc ñieåm nguyeân toá. - Caùc nguyeân töû coù cuøng Z - A = P + N - Ñuùng PHUÏ LUÏC 2 PHIEÁU ÑIEÀU TRA Ngöôøi nghieân cöùu : Nguyeãn Thò Bích Thaûo – Cao hoïc Hoùa – Khoùa 16 Muïc ñích Nhaèm naém baét ñöôïc thöïc traïng söû duïng baøi giaûng ñieän töû theo höôùng ñoåi môùi phöông phaùp daïy hoïc moân Hoùa hoïc cuûa caùc giaùo vieân THPT. Xin quyù Thaày (Coâ) ñieàn caùc caâu traû lôøi vaøo phieáu ñieàu tra döôùi ñaây. Caùc caâu traû lôøi cuûa quyù Thaày (Coâ) chæ söû duïng vaøo muïc ñích nghieân cöùu ñoàng thôøi goùp phaàn laøm cho ñeà taøi nghieân cöùu coù caùi nhìn toång quan veà vieäc ñoåi môùi phöông phaùp giaûng daïy moân Hoùa hoïc hieän nay. Chaân thaønh caùm ôn quyù Thaày (Coâ) Choïn 1 trong 4 ñaùp aùn cho saün, ñaùnh daáu √ vaøo oâ ñöôïc choïn ( Caâu 1  8) Caâu 1: Tröôøng Thaày (Coâ) hieän coù bao nhieâu phoøng ñeå coù theå daïy baèng baøi giaûng ñieän töû ? A. Khoâng coù phoøng naøo B. Coù 1 phoøng C. Coù 2 phoøng D. Coù treân 3 phoøng Caâu 2: Möùc ñoä söû duïng baøi giaûng ñieän töû hieän nay cuûa Thaày (Coâ ) laø : A. Chöa bao giôø daïy baèng baøi giaûng ñieän töû B. Coù nhöng hieám khi C. Thænh thoaûng Thaày (Coâ) ñang coâng taùc taïi : . Tröôøng : . Thaâm nieân giaûng daïy : D. Thöôøng xuyeân Caâu 3: Thaày (Coâ) söû duïng giaùo aùn ñieän töû khi naøo : A. Thao giaûng nhoùm, toå , cuïm B. Khi hoïc sinh thaûo luaän C. Tieát leân lôùp bình thöôøng D. Caû 3 tröôøng hôïp treân Caâu 4: Khaû naêng thieát keá giaùo aùn ñieän töû cuûa Thaày (Coâ) laø : A. Chöa laøm ñöôïc B. Bieát sô sô C. Thieát keá ñöôïc caùc baøi ñôn giaûn D. Raát thuaàn thuïc Caâu 5: Caùc phöông phaùp daïy hoïc Thaày (Coâ) thöôøng söû duïng trong giaùo aùn ñieän töû laø: A. Hoïc sinh thaûo luaän nhoùm, laøm thí nghieäm B. Hoïc sinh baùo caùo ñeà taøi nghieân cöùu nhoû lieân quan ñeán baøi hoïc C. Hoïc sinh chæ nghe Giaùo vieân giaûng D. Keát hôïp caû ba hình thöùc Caâu 6: Ñeå soaïn giaùo aùn ñieän töû daïy cho 1 tieát Thaày (Coâ) thöôøng maát thôøi gian bao laâu: A. Ít hôn 1 tuaàn ( 7 ngaøy ) B. 1 tuaàn C. 2 tuaàn D. Nhieàu hôn 2 tuaàn ( hôn 14 ngaøy) Caâu 7: Theo thaày (Coâ) öu ñieåm noåi baät nhaát khi giaûng daïy baèng giaùo aùn ñieän töû A. Hoïc sinh deã hieåu baøi neáu noäi dung logic, phuø hôïp B. Khoâng khí lôùp hoïc sinh ñoäng C. Hoïc sinh ñöôïc phaùt huy tính tích cöïc, chuû ñoäng vaø saùng taïo trong hoïc taäp D. Caû 3 öu ñieåm treân Caâu 8: Thaùi ñoä cuûa hoïc sinh khi ñöôïc hoïc baèng giaùo aùn ñieän töû : A. Raát thích B. Thích C. Bình thöôøng, coù cuõng ñöôïc khoâng coù cuõng ñöôïc D. Khoâng höùng thuù, thích phöông phaùp truyeàn thoáng Coù theå choïn nhieàu phöông aùn khaùc nhau daáu √ vaøo oâ choïn( Caâu 9  10) Caâu 9: Daïng baøi hoïc thaày coâ thöôøng choïn ñeå soaïn giaùo aùn ñieän töû laø : - Daïng baøi veà hoïc thuyeát cô baûn, ñònh luaät, khaùi nieäm - Baøi giaûng veà chaát, nguyeân toá hoùa hoïc, saûn xuaát hoùa hoïc - Baøi hoùa höõu cô - Baøi oân taäp, luyeân taäp, cuûng coá kieán thöùc Caùc daïng baøi khaùc : ------------------------------------------------------------------ ---------------------------------------------------------------------------------------------- Caâu 10: Nhöõng khoù khaên thaày (Coâ) thöôøng gaëp khi soaïn baøi giaùo aùn ñieän töû : - Khoù saép xeáp yù töôûng cho logic - Khoâng bieát choïn baøi naøo - Khoâng coù thôøi gian - Chöa söû duïng thaønh thuïc vi tính Caùc lí do khaùc : ---------------------------------------------------------------------- Chaân thaønh caùm ôn quyù Thaày (Coâ) ñaõ tham gia PHUÏ LUÏC 3 THÖÏC NGHIEÄM KIEÅM TRA 15 PHUÙT CHÖÔNG 1, 2 Caâu 1 : Hình veõ sau ñaây moâ taû thí nghieäm : a. Khaùm phaù ra nguyeân töû b. Khaùm phaù ra haït nhaân nguyeân töû c. Khaùm phaù ra proton d. Khaùm phaù ra nôtron Caâu 2: Cho bieát teân goïi theo ñuùng thöù töï cuûa caùc obitan sau : a. Obitan s , py , px , pz b. Obitan py , px , s , pz c. Obitan px , py , s , pz d. Obitan py , s , px , pz Caâu 3: Moâ hình haønh tinh nguyeân töû sau ñaây do ai ñeà xöôùng ? a. Rô – dô – pho b. Bo c. A. Sommerfeld d. Caû a, b. c Caâu 4: Caùch bieãu dieãn naøo sau ñaây coù xeùt ñeán möùc naêng löôïng ? a. b. 1s 2s 2px 2py 2pz 1s 2s 2px 2py 2pz c. d. 1s 2s 2px 2py 2pz 1s 2s 2px 2py 2pz Caâu 5: Hình veõ sau ñaây moâ taû thí nghieäm : a. Khaùm phaù ra nguyeân töû b. Khaùm phaù ra haït nhaân nguyeân töû c. Khaùm phaù ra proton d. Khaùm phaù ra nôtron Caâu 6: Caùch bieãu dieãn naøo sau ñaây theo ñuùng nguyeân lí Pau – li vaø quy taéc Hund a.     b.     2s2 2p3 2s2 2p3 c.    d.    Caâu 7: Hình veõ sau ñaây moâ taû caùc nguyeân toá thuoäc chu kyø naøo ? a. 1 b. 2 c. 3 d. 4 Caâu 8: Hình veõ sau ñaây moâ taû caùc nguyeân toá thuoäc nhoùm naøo ? a. 4 b. 3 c. 2 d. 1 Caâu 9: Döïa vaøo bieåu ñoà söï bieán ñoåi giaù trò cuûa I1 theo Z, haõy saép xeáp theo chieàu giaûm daàn naêng löôïng ion hoùa thöù nhaát cuûa : Na , Mg , Si , C a. C > Si > Mg > Na b. Si > C > Mg > Na c. C > Mg > Si > Na d. Si > C > Na > Mg Caâu 10: Döïa vaøo bieåu ñoà söï bieán ñoåi ñoä aâm ñieän theo Z haõy saép xeáp theo chieàu taêng daàn ñoä aâm ñieän cuûa : Mg , B , C , Al a. Mg < B < Al < C b. Mg < Al < B < C c. B < Mg < Al < C d. Al < B < Mg < C Caâu 11: Moät nguyeân toá X goàm 2 ñoàng vò laø X1 vaø X2. Ñoàng vò X1 coù toång soá haït laø 18. Ñoàng vò X2 coù toång soá haït laø 20. Bieát raèng % caùc ñoàng vò trong X baèng nhau vaø caùc loaïi haït trong X1 cuõng baèng nhau. Nguyeân töû khoái trung bình cuûa X: a. 15 b. 14 c. 12 d. Taát caû ñeàu sai Caâu 12: Döïa vaøo soá lieäu ôû hình sau, saép xeáp caùc nguyeân toá Be , F , Li vaø Cl theo thöù töï taêng daàn baùn kính nguyeân töû. a. Li < Be < F < Cl b. F < Be < Cl < Li c. Be < Li < F < Cl d. Cl < F < Li < Be Caâu 13: Nguyeân toá M coù caáu hình electron nguyeân töû 1s22s22p63s23p64s1, vò trí cuûa nguyeân toá M trong baûng tuaàn hoaøn laø vò trí naøo sau ñaây : a. Chu kì 4 , nhoùm IB b. Chu kì 3 , nhoùm IA c. Chu kì 4 , nhoùm IA d. Keát quaû khaùc. Caâu 14: Cho hai nguyeân toá X vaø Y ôû hai chu kì keá tieáp nhau trong baûng heä thoáng tuaàn hoøan, toång ñieän tích haït nhaân cuûa hai nguyeân toá laø 32. Bieát raèng nguyeân töû khoái cuûa moãi nguyeân toá ñeàu gaáp hai trò soá ñieän tích haït nhaân nguyeân töû cuûa moãi nguyeân toá. X vaø Ylaø nguyeân toá naøo sau ñaây : a. Ca vaø Sr b. Mg vaø Ca c. Sr vaø Ba d. Na vaø K Caâu 15: Nguyeân toá R thuoäc nhoùm A. Trong oxit cao nhaát R chieám 40% khoái löôïng. Coâng thöùc oxit ñoù laø : a. SO3 b. SO2 c. CO2 d. CO PHUÏ LUÏC 4 THÖÏC NGHIEÄM KIEÅM TRA 10 PHUÙT CHÖÔNG 3 Caâu 1: Caáu hình e naøo sau ñaây laø caáu hình cuûa nguyeân toá R . Bieát cation R+ a. 1s2 2s2 2p6 b. 1s2 2s2 2p6 3s1 c. 1s2 2s2 2p5 d. 1s2 2s2 2p6 3s2 Caâu 2: Cho anion R- 1. Nguyeân toá R thuoäc chu kyø naøo : a. 1 b. 2 c. 3 d. 4 2. Nguyeân toá R thuoäc nhoùm naøo ? a. I b. II c. VI d. VII Caâu 3: Coâng thöùc electron chính xaùc cuûa phaân töû HCl laø : a. b. c. d. Caû a, b, c ñuùng Caâu 4: Hình daïng cuûa lai hoùa sp3 laø : a. b. c. d. Caâu 5: Hình veõ naøo sau ñaây bieãu dieãn söï xen phuû truïc : a. b. c. d. Caû a, b, c Caâu 6: Cho caùc hình veõ sau : Na+ (I) S (II) Ne (III) Cl- (IV) Caùc nguyeân toá thuoäc cuøng moät chu kì laø : a. I, II, IV b. I , III c. II, IV d. I , IV Caâu 7: Tinh theå naøo sau ñaây ñöôïc caáu taïo töø caùc ion ? a. tinh theå NaCl b. tinh theå H2O c. tinh theå I2 d. tinh theå kim cöông Caâu 8: Hình daïng cuûa lai hoùa sp2 laø : a. b. c. d. Caû a, b, c Caâu 9: Coâng thöùc electron chính xaùc cuûa phaân töû CO2 laø : a. b. c. d. Caû a, b, c ñuùng Caâu 10: Hình veõ naøo sau ñaây bieãu dieãn söï xen phuû beân ? a. b. c. d. Caâu 11: Hình daïng cuûa lai hoùa sp laø: a. b. c. d. Caâu 12: Coâng thöùc electron naøo sau ñaây laø coâng thöùc chính xaùc cuûa NaCl ? a. Na – Cl b. c. d. a, b, c ñuùng Caâu 13: Coâng thöùc electron naøo sau ñaây laø coâng thöùc chính xaùc cuûa SO2 ? a. b. c. d. Caâu 14: Coâng thöùc naøo sau ñaây coù chöùa lieân keát ion, coäng hoùa trò vaø phoái trí ? a. KCl b. H2SO4 c. Na2CO3 d. FeSO4 Caâu 15: Lieân keát ba “≡” trong phaân töû N2 goàm : a. Hai lieân keát π vaø 1 lieân keát σ b. Hai lieân keát σ vaø 1 lieân keát π c. Moät lieân keát σ vaø 2 lieân keát π d. Ba lieân keát σ vaø khoâng coù lieân keát π PHUÏ LUÏC 5 THÖÏC NGHIEÄM KIEÅM TRA 10 PHUÙT CHÖÔNG 5 Caâu 1: Caáu hình nguyeân töû naøo sau ñaây laø cuûa Clo ? a. b. c. d. Caâu 2: Dd naøo trong caùc dd axit sau ñaây khoâng chöùa trong bình baèng thuûy tinh ? a. HCl b. H2SO4 d. HF d. HNO3 Caâu 3: Thí nghieäm sau ñaây cho bieát : a. Brom laø chaát khí, maøu naâu ñoû b. Brom laø chaát loûng, maøu naâu ñoû b. Brom deã bay hôi c. Brom laø chaát loûng, maøu naâu ñoû, deã bay hôi Caâu 4: Hieän töôïng xaûy ra khi môû naép bình ñöïng dd HCl ñaäm ñaëc laø : a. Khoâng coù hieän töôïng gì b. Coù hôi thoaùt ra c. Coù hieän töôïng boác khoùi d. Coù khí thoaùt ra Caâu 5: Cho bieát maøu cuûa dung dòch trong bình laø : a. Maøu xanh b. Maøu ñoû c. Khoâng maøu d. Maøu tím Caâu 6: Phöông phaùp ñieàu cheá khí Clo trong coâng nghieäp laø: a. Ñieän phaân dd NaCl b. Ñieän phaân dd NaCl coù maøng ngaên c. Ñieän phaân noùng chaûy NaCl d. Caû a, b, c Caâu 7: Thí nghieäm sau ñaây cho bieát : a. Söï bay hôi cuûa I2 b. Söï ngöng töï cuûa I2 c. Söï thaêng hoa cuûa I2 d. Caû a, b, c ñeàu ñuùng H2O coù pha quyø tím HCl Iot H2O Caâu 8: Phaûn öùng naøo sau ñaây giöõa halogen vaø hiñro xaûy ra deã daøng nhaát : a. H2 + I2  2HI b. H2 + F2  2HF c. H2 + Cl2  2HCl d. H2 + Br2  2HBr Caâu 9: Khoaùng vaät chöùa haøm löôïng Flo nhieàu nhaát trong töï nhieân laø : a. Florit b. Boxit c. Criolit d. Caû a vaø c Caâu 10: Neâu hieän töôïng xaûy ra trong thí nghieäm sau : a. Quyø hoùa ñoû b. Quyø maát maøu c. Quyø giöõ nguyeân maøu tím d. Quyø hoùa ñoû sau ñoù maát maøu Caâu 11: Kim loaïi naøo sau ñaây phaûn öùng vôùi Clo xaûy ra nhanh, toûa nhieàu nhieät I ? a. Na + Cl2  b. Cu + Cl2 c. Fe + Cl2  d. Al + Cl2  Caâu 12: Phaûn öùng naøo sau ñaây khoâng xaûy ra ? a. Cl2 + NaBr  b. F2 + NaCl  c. Br2 + NaI  d. Cl2 + NaI  Caâu 13 : Cho bieát vai troø laàn löôït cuûa bình ñöïng dd NaCl vaø dd H2SO4 ñaëc trong thí nghieäm ñieàu cheá khí Clo sau: a. Giöõ H2O vaø giöõ HCl b. Giöõ HCl vaø giöõ H2O c. Giöõ H2O vaø giöõ MnCl2 d. Giöõ MnCl2 vaø giöõ HCl Caâu 14: Hieän töôïng xaûy ra khi cho Al taùc duïng vôùi I2 coù H2O laøm xuùc taùc laø: a. Taïo khoùi traéng b. Taïo khoùi tím c. Taïo chaát raén d. Khoâng coù hieän töôïng gì Caâu 15: Cho bieát ñieàu keát luaän naøo sau ñaây laø sai : a. AgF keát tuûa traéng b. AgCl keát tuûa traéng c. AgBr keát tuûa vaøng nhaït d. AgI keát tuûa vaøng ñaäm HCl ñaëc MnO2 Khí Clo dd NaCl H2SO4 đñaëc dd HCl ñaëc MnO2 Cl2 Quyø tím SO2 H2S Na2SO3 FeS dd H2SO4 PHUÏ LUÏC 6 THÖÏC NGHIEÄM KIEÅM TRA 10 PHUÙT CHÖÔNG 6 Caâu 1: Kim loaïi naøo sau ñaây phaûn öùng vôùi Oxi xaûy ra maõnh lieät nhaát ? a. Na + O2  b. Cu + O2  c. Fe + O2  d. Mg + O2  Caâu 2: Caáu hình nguyeân töû naøo sau ñaây laø cuûa Löu huyønh ? a. b. c. d. Caâu 3: Löu huyønh coù nhöõng soá oxi hoùa naøo : a. -2 , 0 , + 2 b. -2 , + 4, +6 c. -2 , 0, +4, +6 d. 0, +4 , +6 Caâu 4: Maøu saéc laàn löôït cuûa löu huyønh ôû caùc nhieät ñoä : thaáp hôn 1870C, lôùn hôn 1870C vaø ôû treân 14000C laø: a. Vaøng, da cam, naâu ñoû b. Naâu ñoû, vaøng, da cam c. Vaøng, naâu ñoû, da cam d. d. Da cam, vaøng, naâu ñoû Caâu 5: Kim loaïi naøo sau ñaây phaûn öùng vôùi löu huyønh xaûy ra maõnh lieät nhaát ? a. Zn + S  b. Al + S  c. Fe + S  d. Hg + S  Caâu 6: Sô ñoà thí nghieäm sau moâ taû quaù trình: a. Ñieàu cheá S töø ñôn chaát b. Ñieàu cheá Oxi trong PTN c. Ñieàu cheá S töø hôïp chaát d. Ñieàu cheá khí SO2 Caâu 7: Choïn hôïp chaát cuûa löu huyønh coù tính taåy maøu a. H2SO4 b. H2S c. SO2 d. SO3 Caâu 8: Hieän töôïng xaûy ra ôû thí nghieäm beân laø : a. Quyø tím hoùa maøu xanh b. Quyø tím hoùa maøu ñoû c. Quyø tím khoâng ñoåi maøu d. Quyø tím hoùa hoàng quyø tím Caâu 9: Ñeå pha loaõng dung dòch H2SO4 ñaëc, ngöôøi ta laøm nhö sau: a. Roùt H2O töø töø vaøo dd axit b. Roùt axit vaøo nöôùc c. Caû a, b ñuùng d. Caû a, b sai Caâu 10: Thieát bò beân duøng ñeå : a. Khai thaùc khí Oxi b. Khai thaùc khí SO2 c. Khai thaùc S trong loøng ñaát d. Khai thaùc khí H2S Caâu 11: Nhaän ñònh caùc tính chaát : I . Khí khoâng maøu II. Naëng hôn khoâng khí III. Deã hoùa loûng IV. Khoâng hoøa tan trong nöôùc. Hidrosunfua coù lí tính naøo sau ñaây: a. I vaø IV b. I vaø II c. II vaø IV d. II vaø III Caâu 12: H2SO4 ñaëc ñun noùng taùc duïng vôùi ñöôøng sinh ra chaát khí coù tính chaát a. Laøm buøng chaùy que dieâm gaàn taét b. Laøm maát maøu caùnh hoa hoàng c. Laøm maát maøu dd KMnO4 d. Caû b vaø c ñuùng Caâu 13: Chaát A trong thí nghieäm sau ñaây laø chaát naøo: a. SO2 b. S c. SO3 d. H2S Caâu 14 : ÔÛ traïng thaùi cô baûn, nguyeân töû cuûa caùc nguyeân toá nhoùm oxi ñeàu coù: a. 6 electron ñoäc thaân b. 2 electron ñoäc thaân c. 4 electron ñoäc thaân d. 3 electron ñoäc thaân Caâu 15: Khí naøo sau ñaây laø nguyeân nhaân gaây ra hieän töôïng möa axit a. SO3 b. O2 c. H2S d. SO2 ._.