Thị trường tiền tệ Việt Nam – thực trạng và giải pháp hoàn thiện, phát triển

Môc lôc Trang Lêi nãi ®Çu 1 Ch­¬ng I Nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ thÞ tr­êng tiÒn tÖ I. Kh¸i niÖm vÒ thÞ tr­êng tiÒn tÖ 2 1. §Þnh nghÜa vÒ thÞ tr­êng tiÒn tÖ 2 2. §Æc ®iÓm cña thÞ tr­êng tiÒn tÖ 3 3. Chøc n¨ng cña thÞ tr­êng tiÒn tÖ 6 3.1. Huy ®éng c¸c nguån vèn t¹m thêi nhµn rçi ®Õn ng­êi cÇn sö dông 7 3.2. T¹o thanh qu¶n cho nÒn kinh tÕ 7 3.3. æn ®Þnh vµ ®iÒu hoµ l­u th«ng tiÒn tÖ 8 II. Hµng ho¸ cña thÞ tr­êng tiÒn tÖ 8 1. TÝn phiÕu kho b¹c 8 2. Th­¬ng phiÕu 9 2.1. Hèi phiÕu 10 2.2. LÖnh phiÕu 11 3. Hèi phiÕu ®­îc Ng©n hµng chÊp nhËn hay phiÕu thuËn tr¶ cña Ng©n hµng 11 4. Hîp ®ång mua l¹i 12 5. Chøng chØ tiÒn göi cã thÓ chuyÓn nh­îng 12 6. TÝn phiÕu æn ®Þnh tiÒn tÖ hay tÝn phiÕu Ng©n hµng Trung ­¬ng 13 III. C¸c thµnh viªn tham gia thÞ tr­êng tiÒn tÖ 15 1. Ng©n hµng Trung ­¬ng vµ chÝnh s¸ch tiÒn tÖ 15 1.1. Sù tham gia cña Ng©n hµng Trung ­¬ng 15 1.2. ChÝnh s¸ch tiÒn tÖ 15 1.2.1. C¸c c«ng cô qu¶n lý trùc tiÕp 16 1.2.2. C¸c c«ng cô qu¶n lý gi¸n tiÕp 17 2. Sù tham gia cña ng©n hµng th­¬ng m¹i 23 3. Kho b¹c Nhµ n­íc vµ viÖc ph¸t hµnh tÝn phiÕu kho b¹c 24 4. Ng­êi ®Çu t­ 25 4.1. C¸c tæ chøc kinh tÕ tham gia thÞ tr­êng 25 4.2. Ng­êi ®Çu t­ t­ nh©n 25 5. Ng­êi m«i giíi vµ ng­êi kinh doanh 25 5.1. Ng­êi kinh doanh tiÒn tÖ 25 5.2. Ng­êi m«i giíi tiÒn tÖ 26 IV. CÊu tróc cña thÞ tr­êng tiÒn tÖ 27 1. C¨n cø vµo c¬ cÊu tæ chøc 27 1.1. ThÞ tr­êng tiÒn tÖ s¬ cÊp 27 1.2. ThÞ tr­êng tiÒn tÖ thø cÊp 28 2. C¨n cø vµo ph¹m vi cña c¸c ®èi t­îng giao dÞch 28 2.1. ThÞ tr­êng tiÒn tÖ liªn Ng©n hµng 28 2.2. ThÞ tr­êng tiÒn tÖ më réng 29 3. C¨n cø vµo ®Æc tr­ng c¸c lo¹i hµng ho¸ trªn thÞ tr­êng tiÒn tÖ 29 3.1. ThÞ tr­êng giao dÞch c¸c lo¹i chøng kho¸n ng¾n h¹n 29 3.2. ThÞ tr­êng ngo¹i hèi 30 Ch­¬ng II Thùc tr¹ng thÞ tr­êng tiÒn tÖ ViÖt Nam I. Thùc tr¹ng ho¹t ®éng cña c¸c thÞ tr­êng bé phËn cña thÞ tr­êng tiÒn tÖ ViÖt Nam 33 1. Thùc tr¹ng ho¹t ®éng cña thÞ tr­êng néi tÖ liªn ng©n hµng 33 2. Thùc tr¹ng ho¹t ®éng cña thÞ tr­êng ngo¹i tÖ liªn ng©n hµng 37 2.1. Môc ®Ých ra ®êi cña thÞ tr­êng ngo¹i tÖ liªn ng©n hµng 37 2.2. Nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®­îc tõ thÞ tr­êng ngo¹i tÖ liªn ng©n hµng 38 2.3. Nh÷ng h¹n chÕ cßn tån t¹i trªn thÞ tr­êng ngo¹i tÖ liªn ng©n hµng 38 3. Thùc tr¹ng thÞ tr­êng ®Êu thÇu tÝn phiÕu kho b¹c 43 II. Thùc tr¹ng hµng ho¸ trªn thÞ tr­êng tiÒn tÖ ViÖt Nam 46 1. TÝn phiÕu khoa b¹c Nhµ n­íc 47 2. TÝn phiÕu ng©n hµng Nhµ n­íc 48 3. C¸c lo¹i c«ng cô nî ng¾n h¹n kh¸c 49 3.1. Chøng chØ tiÒn göi cã thÓ chuyÓn nh­îng 49 3.2. Th­¬ng phiÕu 51 III. Thùc tr¹ng ®iÒu hµnh chÝnh s¸ch tiÒn tÖ cña ng©n hµng Nhµ n­íc 53 1. C«ng cô l·i suÊt 53 2. C«ng cô nghiÖp vô thÞ tr­êng më 57 3. C«ng cô d÷ tr÷ b¾t buéc 59 4. C«ng cô tû gi¸ 61 5. C«ng cô t¸i cÊp vèn 62 Ch­¬ng III Gi¶i ph¸p hoµn thiÖn vµ ph¸t triÓn thÞ tr­êng tiÒn tÖ ViÖt Nam I. Yªu cÇu ®Æt ra ®èi víi viÖc hoµn thiÖn thÞ tr­êng tiÒn tÖ ë ViÖt Nam 64 1. §¸p øng nhu cÇu vÒ vèn vµ n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn 64 2. T¹o m«i tr­êng thuËn lîi cho chÝnh s¸ch tiÒn tÖ ho¹t ®éng hiÖu qu¶ 65 3. Ph¸t triÓn hÖ thèng c¸c tæ chøc tµi chÝnh 66 4. Phï hîp vµ thóc ®Èy tiÕn tr×nh héi nhËp 66 II. C¸c gi¶i ph¸p hoµn thiÖn vµ ph¸t triÒn thÞ tr­êng tiÒn tÖ ë ViÖt Nam 66 1. C¸c gi¶i ph¸p vÒ m«i tr­êng ph¸p luËt vµ c¬ chÕ chÝnh s¸ch 66 1.1. C¸c gi¶i ph¸p vÒ m«i tr­êng ph¸p luËt 66 1.2. §æi míi ®iÒu hµnh chÝnh s¸ch tiÒn tÖ 69 2. Hoµn thiÖn c¸c lo¹i thÞ tr­êng hiÖn cã hiÖn nay 70 2.1 Hoµn thiÖn vµ ph¸t triÓn thÞ tr­êng s¬ cÊp 70 2.2 Hoµn thiÖn vµ ph¸t triÓn thÞ tr­êng thø cÊp 72 2.3 Hoµn thiÖn vµ ph¸t triÓn thÞ tr­êng néi tÖ liªn ng©n hµng 73 2.4 Hoµn thiÖn vµ ph¸t triÓn thÞ tr­êng ngo¹i tÖ liªn ng©n hµng 75 3. N©ng cao hiÖu qu¶ cña c¸c thµnh viªn tham gia 77 3.1. N©ng cao n¨ng lùc ho¹t ®éng cña Ng©n hµng Nhµ n­íc, x©y dùng 1 Ng©n hµng Nhµ n­íc m¹nh cã tÇm cì quèc tÕ 77 3.2 ChÊn chØnh, cñng cè toµn diÖn hÖ thèng ng©n hµng th­¬ng m¹i phï hîp víi nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa vµ héi nhËp quèc tÕ 78 3.3. Thµnh lËp vµ ph¸t triÓn c¸c tæ chøc m«i giíi trªn thÞ tr­êng tiÒn tÖ 80 3.3. H×nh thµnh vµ ph¸t triÓn mét sè quü cña thÞ tr­êng tiÒn tÖ 80 4 . §a d¹ng ho¸ vµ ph¸t triÓn c¸c c«ng cô cña thÞ tr­êng tiÒn tª 81 5. HiÖn ®¹i ho¸ c¬ së vËt chÊt kü thuËt vµ ®µo t¹o nguån nh©n lùc 81 KÕt luËn 84 Tµi liÖu tham kh¶o 85 Lêi nãi ®Çu Trong nh÷ng n¨m qua, ho¹t ®éng tµi chÝnh, tiÒn tÖ ë n­íc ta cã nhiÒu ®æi míi tÝch cùc vµ ®· thu ®­îc mét sè kÕt qu¶ nhÊt ®Þnh: gãp phÇn ®Èy lïi l¹m ph¸t, æn ®Þnh tiÒn tÖ, khuyÕn khÝch më réng ®Çu t­, hç trî ph¸t triÓn kinh tÕ. Tuy nhiªn, sù ®æi míi trong lÜnh vùc tµi chÝnh, tiÒn tÖ nh×n chung cßn chËm, ch­a ®¸p øng vµ theo kÞp yªu cÇu cña nhÞp ®é c¶i c¸ch cña nÒn kinh tÕ, ®Æc biÖt lµ sù ph¸t triÓn cña thÞ tr­êng tiÒn tÖ. Cã thÓ nãi, thÞ tr­êng tiÒn tÖ n­íc ta trong thêi gian qua ph¸t triÓn rÊt chËm: ph¹m vi thÞ tr­êng cßn h¹n hÑp, hµng ho¸ thiÕu thèn…ChÝnh v× vËy, ®­a ra c¸c gi¶i ph¸p ®Ó hoµn thiÖn vµ ph¸t triÓn thÞ tr­êng tiÒn tÖ lµ mét trong nh÷ng yªu cÇu cÊp thiÕt ®Æt ra cho chóng ta trong giai ®o¹n hiÖn nay, giai ®o¹n thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. VËy thÞ tr­êng tiÒn tÖ lµ g×? Thùc tr¹ng thÞ tr­êng tiÒn tÖ ViÖt Nam ho¹t ®éng ra sao? CÇn cã nh÷ng gi¶i ph¸p nµo ®Ó hoµn thiÖn vµ ph¸t tiÓn nã? Kho¸ luËn nµy kh«ng ngoµi môc ®Ých g× h¬n lµ ®­a ra, tuy cßn h¹n chÕ, nh÷ng hiÓu biÕt c¬ b¶n vÒ thÞ tr­êng tiÒn tÖ, nh÷ng ph©n tÝch vÒ thùc tr¹ng ho¹t ®éng cña nã ë ViÖt Nam vµ nh÷ng gi¶i ph¸p ®Ó hoµn thiÖn vµ ph¸t triÓn thÞ tr­êng tiÒn tÖ ViÖt Nam. §Ó lµm s¸ng tá nh÷ng néi dung trªn, t«i ®· chia kho¸ luËn thµnh 3 ch­¬ng. Ch­¬ngI: Nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ thÞ tr­êng tiÒn tÖ. Ch­¬ngII: Thùc tr¹ng thÞ tr­êng tiÒn tÖ ViÖt Nam. Ch­¬ng III: Gi¶i ph¸p hoµn thiÖn vµ ph¸t triÓn thÞ tr­êng tiÒn tÖ ViÖt Nam . T«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n Tr­êng §¹i Häc Ngo¹i Th­¬ng, n¬i ®· ®µo t¹o t«i trong h¬n 4 n¨m häc qua. §Æc biÖt, t«i xin bµy tá lßng biÕt ¬n tíi thÇy Phan Anh TuÊn, ng­êi ®· nhiÖt t×nh h­íng dÉn t«i hoµn thµnh kho¸ luËn nµy. V× tÇm hiÓu biÕt cßn h¹n chÕ vµ nh÷ng khã kh¨n trong qu¸ tr×nh thu thËp tµi liÖu nªn kho¸ luËn nµy kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu thèn vµ sai sãt. T¸c gi¶ rÊt mong sù ®ãng gãp ý kiÕn vµ chØ b¶o cña c¸c thÇy c« vµ b¹n ®äc. Hµ néi - 2002 & §Ó biÕt thÞ tr­êng tiÒn tÖ ViÖt Nam ho¹t ®éng ra sao, cÇn cã nh÷ng gi¶i ph¸p nµo ®Ó hoµn thiÖn, ph¸t triÓn nã th× tr­íc hÕt chóng ta cïng nghiªn cøu nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ thÞ tr­êng tiÒn tÖ. ViÖc n¾m râ nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n cña thÞ tr­êng tiÒn tÖ sÏ lµ c¬ së ®Ó chóng ta ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng thÞ tr­êng tiÒn tÖ mét c¸ch mét c¸ch cã khoa häc h¬n, chÝnh x¸c h¬n. Trong ch­¬ng nµy chóng ta cïng nghiªn cøu thÞ tr­êng tiÒn tÖ theo c¸c néi dung: 1 Kh¸i niÖm vÒ thÞ tr­êng tiÒn tÖ: nªu lªn nh÷ng quan ®iÓm cña c¸c nhµ nhµ kinh tÕ, cña t¸c gi¶ vÒ thÞ tr­êng tiÒn tÖ; nh÷ng ®Æc ®iÓm;chøc n¨ng cña thÞ tr­êng tiÒn tÖ. 1 Hµng ho¸ thÞ tr­êng tiÒn tÖ: liÖt kª nh÷ng hµng ho¸ cña thÞ tr­êng tiÒn tÖ nãi chung vµ mét sè hµng ho¸ ®Æc biÖt kh¸c ë thÞ tr­êng tiÒn tÖ nh÷ng n­íc ph¸t triÓn. 1 C¸c thµnh viªn tham gia thÞ tr­êng tiÒn tÖ: ®Ò cËp ®Õn nh÷ng thµnh viªn tham gia thÞ tr­êng tiÒn tÖ vµ vai trß cña c¸c thµnh viªn, ®Æc biÖt nhÊn m¹nh ®Õn Ng©n hµng Trung ­¬ng víi chÝnh s¸ch tiÒn tÖ mµ nã sö dông ®Ó ®iÒu hµnh thÞ tr­êng tiÒn tÖ. 1 CÊu tróc thÞ tr­êng tiÒn tÖ: gióp chóng ta hiÓu râ vÒ tæ chøc cña thÞ tr­êng tiÒn tÖ. I. Kh¸i niÖm thÞ tr­êng tiÒn tÖ. 1.§Þnh nghÜa vÒ thÞ tr­êng tiÒn tÖ ? Cã nhiÒu quan niÖm vÒ thÞ tr­êng tiÒn tÖ, sau ®©y lµ mét trong nh÷ng c¸ch ®Þnh nghÜa vÒ thÞ tr­êng tiÒn tÖ: C Theo LuËt ng©n hµng ViÖt Nam: Theo kho¶n 2 ®iÒu 9 LuËt Ng©n hµng Nhµ n­íc “ThÞ tr­êng tiÒn tÖ lµ thÞ tr­êng vèn ng¾n h¹n, n¬i mua b¸n c¸c giÊy tê cã gi¸ ng¾n h¹n, bao gåm tÝn phiÕu kho b¹c, tÝn phiÕu Ng©n Hµng Nhµ N­íc, chøng chØ tiÒn göi vµ c¸c giÊy tê cã gi¸ ng¾n h¹n kh¸c”. C Theo quan ®iÓm cña gi¸o s­ Federic S Minshkin tr­êng ®¹i häc Columbia Mü(1) Trang 73 s¸ch tiÒn tÖ ng©n hµng vµ thÞ tr­êng tµi chÝnh cña FREDERIC.S MINSHKIN NXB KHKT. : “ThÞ tr­êng tiÒn tÖ lµ mét thÞ tr­êng tµi chÝnh trong ®ã chØ cã nh÷ng c«ng cô nî ng¾n h¹n (kú h¹n thanh to¸n d­íi 1 n¨m) ®­îc mua b¸n”. C Theo quan ®iÓm cña mét sè t¸c gi¶ ViÖt Nam (2) Trang 279 s¸ch lý thuyÕt tµi chÝnh – NxB tµi chÝnh Hµ Néi n¨m 2000. “ThÞ tr­êng tiÒn tÖ lµ mét bé phËn cña thÞ tr­êng tµi chÝnh ®­îc chuyªn m«n ho¸ ®èi víi c¸c nguån tµi chÝnh ®­îc trao quyÒn sö dông ng¾n h¹n” C ý kiÕn cña t¸c gi¶: §Ó ®­a ra kh¸i niÖm thÞ tr­êng tiÒn tÖ tr­íc hÕt ta ®i t×m ph¹m vi cña nã bëi v× viÖc ®­a ra kh¸i niÖm vÒ mét sù vËt, hiÖn t­îng chÝnh lµ viÖc chØ ra ph¹m vi vµ ®Æc ®iÓm cña sù vËt hiÖn t­îng ®ã. ThÞ tr­êng tiÒn tÖ gåm nh÷ng g×? NhiÒu nhµ kinh tÕ ë ViÖt Nam quan niÖm thÞ tr­êng tiÒn tÖ bao gåm thÞ tr­êng c¸c chøng kho¸n ng¾n h¹n, thÞ tr­êng ngo¹i hèi, thÞ tr­êng tÝn dông ng¾n h¹n cña ng©n hµng. Tuy nhiªn, trung thµnh víi quan niÖm ®­îc ®Ò cËp trong luËt Ng©n hµng Nhµ n­íc, t¸c gi¶ lùa chän ph¹m vi cña thÞ tr­êng tiÒn tÖ gåm thÞ tr­êng chøng kho¸n ng¾n h¹n (tÝn phiÕu kho b¹c, tÝn phiÕu Ng©n hµng Nhµ n­íc, chøng chØ tiÒn göi vµ c¸c giÊy tê cã gi¸ ng¾n h¹n kh¸c) vµ thÞ tr­êng ngo¹i hèi. T¸c gi¶ ý ®Þnh chØ tËp trung vµo c¸c thÞ tr­êng tiÒn tÖ b¸n bu«n. ThÞ tr­êng tÝn dông ng©n hµng thuéc kªnh b¸n lÎ. Tõ sù ph©n tÝch trªn ta rót ra kÕt luËn: “ThÞ tr­êng tiÒn tÖ lµ thÞ tr­êng vèn ng¾n h¹n , n¬i mµ mäi chñ thÓ ®Òu cã thÓ tham gia giao dÞch c¸c c«ng cô nî ng¾n h¹n (thêi h¹n d­íi mét n¨m)) 2.§Æc ®iÓm cña thÞ tr­êng tiÒn tÖ uThÞ tr­êng tiÒn tÖ lµ tËp hîp c¸c thÞ tr­êng cña mét sè c«ng cô tµi chÝnh riªng biÖt, ®ã lµ nh÷ng c«ng cô ng¾n h¹n, cã tÝnh láng cao vµ ®é rñi ro thÊp nh­: tÝn phiÕu kho b¹c, th­¬ng phiÕu, chøng chØ tiÒn göi …mçi lo¹i t¹o nªn thÞ tr­êng riªng cña m×nh vµ gi÷a c¸c thÞ tr­êng nµy cã mèi quan hÖ chÆt chÏ víi nhau. vThÞ tr­êng tiÒn tÖ lµ thÞ tr­êng mang tÝnh chÊt b¸n bu«n, cã khèi l­îng giao dÞch lín. §¬n vÞ tÝnh to¸n tiªu chuÈn cña thÞ tr­êng tiÒn tÖ th­êng lµ rÊt lín (vÝ dô ë thÞ tr­êng tiÒn tÖ New York , ®¬n vÞ b¸n lµ 1 triÖu USD) wThÞ tr­êng tiÒn tÖ cã sè ng­êi tham gia ®«ng ®¶o, ng­êi m«i giíi vµ ng­êi kinh doanh ®­îc chuyªn m«n ho¸ ë tr×nh ®é cao, ®Ó ch¾p nèi cung cÇu. x ThÞ tr­êng tiÒn tÖ ho¹t ®éng trªn c¬ së t«n träng vµ tÝn nhiÖm lÉn nhau, vµ th«ng qua c¸c ph­¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng chø kh«ng diÔn ra ë mét ®Þa ®iÓm cô thÓ. ThÞ tr­êng nµy ho¹t ®éng suèt ngµy ®ªm th«ng qua mét m¹ng l­íi ®iÖn tho¹i, computer nèi m¹ng gi÷a nh÷ng ng­êi mua vµ ng­êi b¸n, gi÷a nh÷ng phßng giao dÞch cña thÞ tr­êng tiÒn tÖ, gi÷a thÞ tr­êng tiÒn tÖ vµ kh¸ch hµng cña nã. yH×nh thøc giao dÞch cña thÞ tr­êng tiÒn tÖ rÊt ®a d¹ng nh­: k Mua b¸n ®øt (giao ngay): Lµ h×nh thøc mua b¸n theo ®ã viÖc mua b¸n, thanh to¸n vµ giao nhËn chøng tõ x¶y ra ®ång thêi. Tuú theo tõng tËp qu¸n kh¸c nhau mµ viÖc giao nhËn x¶y ra sau 1 hoÆc 2 ngµy lµm viÖc kÓ tõ ngµy kÝ hîp ®ång. Th­êng h×nh thøc nµy ®­îc ¸p dông khi NHTW cÇn can thiÖp vµo cung cÇu cña thÞ tr­êng hoÆc khi c¸c NHTM mua ®øt th­¬ng phiÕu víi kh¸ch hµng cña hä. k NghiÖp vô chiÕt khÊu : c¸c c«ng cô trªn thÞ tr­êng tiÒn tÖ cã thÓ ®­îc giao dÞch theo ph­¬ng thøc triÕt khÊu hay cßn gäi lµ ph­¬ng thøc tr¶ l·i tr­íc. NghiÖp vô chiÕt khÊu vµ mua b¸n ®øt gièng nhau ë chç: viÖc thanh to¸n vµ giao nhËn chøng tõ diÔn ra cïng mét lóc; vµ kh¸c nhau ë ®iÓm: nÕu nh­ trong mua b¸n ®øt chøng tõ ®­îc thanh to¸n ®óng b»ng gi¸ trÞ cña chøng kho¸n th× trong nghiÖp vô chiÕt khÊu, chøng kho¸n ®­îc thanh to¸n víi sè tiÒn Ýt h¬n mÖnh gi¸ do bÞ trõ ®i 1 kho¶n l·i chiÕt khÊu vµ hoa hång tr¶ cho tæ chøc nhËn chiÕt khÊu. NghiÖp vô nµy th­êng ®­îc ¸p dông gi÷a c¸c ng©n hµng víi c¸c kh¸ch hµng cña hä hoÆc gi÷a c¸c ng©n hµng víi nhau-trong ®ã cã Ng©n hµng Trung ­¬ng. Nã cã thÓ ¸p dông cho tÊt c¶ c¸c lo¹i chøng kho¸n ng¾n h¹n, nh­ng chñ yÕu lµ c¸c th­¬ng phiÕu vµ giÊy chÊp nh©n cña ng©n hµng, ®Æc biÖt lµ th­¬ng phiÕu. VÒ thùc chÊt chiÕt khÊu lµ viÖc tæ chøc tÝn dông mua th­¬ng phiÕu hoÆc c¸c giÊy tê cã gi¸ ng¾n h¹n kh¸c khi ch­a ®Õn h¹n thanh to¸n cña ng­êi thô h­ëng. Gi¸ mua b»ng gi¸ trÞ th­¬ng phiÕu trõ ®i phÇn lîi tøc chiÕt khÊu vµ hoa hång phÝ. §Õn thêi h¹n thanh to¸n, ng©n hµng ®ßi ng­êi nî c¸c giÊy tê cã gi¸ ng¾n h¹n ®ã theo gi¸ ghi trªn c¸c giÊy tê nµy. Khi c¸c tæ chøc tÝn dông ®­îc t¸i chiÕt khÊu c¸c giÊy tê cã gi¸ ng¾n h¹n trªn thÞ tr­êng th× viÖc huy ®éng vèn theo c¸ch nµy kh«ng ph¶i tu©n theo c¸c quy ®Þnh vÒ dù tr÷ b¾t buéc vµ chi phÝ b¶o l·nh, cho nªn l·i suÊt cña th­¬ng phiÕu chØ cao h¬n mét chót so víi l·i suÊt tÝn phiÕu kho b¹c vµ thÊp h¬n l·i suÊt cña chøng chØ tiÒn göi. Ph­¬ng tiÖn nµy trë thµnh mét c«ng cô lý t­ëng ®èi víi mét ng©n hµng ®Ó më réng tÝn dông. k NghiÖp vô mua b¸n kú h¹n (giao dÞch cã kú h¹n) : Ph­¬ng thøc giao dÞch nµy chñ yÕu ®­îc sö dông trong thÞ tr­êng ngo¹i hèi, theo ®ã, ng­êi mua vµ ng­êi b¸n tho¶ thuËn mäi ®iÒu kho¶n cña hîp ®ång trong hiÖn t¹i, cßn viÖc thùc hiÖn c¸c ®iÒu kho¶n ®ã sÏ x¶y ra trong t­¬ng lai. Hay nãi c¸ch kh¸c, ®ã lµ nghiÖp vô mua b¸n ngo¹i hèi mµ viÖc giao nhËn sÏ tiÕn hµnh sau mét thêi gian nhÊt ®Þnh, theo mét tû gi¸ tho¶ thuËn lóc ký kÕt hîp ®ång. Møc tû gi¸ nµy dùa trªn c¬ së cña tû gi¸ giao ngay cã céng thªm hay trõ ®i mét tû lÖ t­¬ng øng víi chªnh lÖch l·i suÊt, vµ tû lÖ nµy thay ®æi tuú theo thêi h¹n mµ hîp ®ång ®­îc ký kÕt. Tû gi¸ cã kú h¹n ®­îc tÝnh: Rf=Rs +Rs*N/360 (I1 –I2 ) Trong ®ã : Rf:tû gi¸ cã kú h¹n cña 2 ®ång tiÒn giao dÞch Rs: tû gi¸ giao ngay cña 2 ®ång tiÒn giao dÞch N: thêi h¹n cña hîp ®ång kú h¹n I1-I2 :chªnh lÖch l·i suÊt cña cña 2 ®ång tiÒn. k Giao dÞch hîp ®ång ngo¹i hèi Futures: vÒ mÆt nghiÖp vô giao nhËn vµ thanh to¸n th× giao dÞch kú h¹n vµ giao dÞch hîp ®ång ngo¹i hèi Futures lµ gièng nhau. Cßn ®iÓm kh¸c nhau lµ ë chç: Trong khi c¸c giao dÞch kú h¹n ®­îc tiÕn hµnh qua ®iÖn tho¹i th× c¸c giao dÞch nµy ®­îc diÔn ra t¹i mét ®Þa ®iÓm cô thÓ, ch¼ng h¹n nh­ c¸c së giao dÞch. T¹i ®©y c¸c hîp ®ång mua b¸n ngo¹i tÖ ®­îc ký kÕt th«ng qua m«i giíi. C¸c hîp ®ång Futures ®­îc tiªu chuÈn ho¸ cao vÒ ®ång tiÒn giao dÞch (vÝ dô t¹i së giao dÞch Chicago c¸c giao dÞch Futures chØ giíi h¹n trong 7 ®ång tiÒn CAD, FRF, DEM, JPY, CHF, GBP, AUD ®­îc mua b¸n trùc tiÕp víi USD), vÒ thêi gian thanh to¸n, vÒ khèi l­îng giao dÞch. Tû gi¸ giao dÞch futures th­êng cao h¬n tû gi¸ trong giao dÞch kú h¹n do chi phÝ giao dÞch futures cao h¬n. Ngoµi ra ng­êi ®Õn giao dÞch cßn ph¶i chÞu mét kho¶n phÝ m«i giíi ®­îc quy ®Þnh theo tiªu chuÈn cho mçi lo¹i hîp ®ång. Trong giao dÞch kú h¹n, hîp ®ång mua b¸n ®­îc kÕt thóc b»ng viÖc giao nhËn thËt vµ vµo ngµy tho¶ thuËn tr­íc. Cßn trong giao dÞch Futures, kh¸ch hµng cã thÓ kÕt thóc hîp ®ång vµo bÊt kú lóc nµo b»ng c¸ch ký mét hîp ®ång mua (nÕu tr­íc ®ã lµ hîp ®ång b¸n) hoÆc b¸n (nÕu tr­íc ®ã lµ hîp ®ång mua) víi cïng sè tiÒn vµ cïng ngµy thanh to¸n. §©y lµ mét lo¹i giao dÞch khèng, mét c«ng cô b¶o hiÓm chèng l¹i rñi ro hèi ®o¸i. k Giao dÞch quyÒn chän : ph­¬ng thøc giao dÞch nµy ®­îc sö dông trong mua b¸n ngo¹i tÖ, lµ giao dÞch ®­îc thùc hiÖn trªn c¬ së ký hîp ®ång quyÒn chän mua hoÆc quyÒn chän b¸n mét sè l­îng ngo¹i tÖ nhÊt ®Þnh, theo mét gi¸ quy ®Þnh vµ viÖc thùc hiÖn hîp ®ång sÏ x¶y ra trong t­¬ng lai. Trong giao dÞch nµy, c¸c chñ thÓ cã thÓ lùa chän quyÒn thùc hiÖn hîp ®ång hoÆc huû hîp ®ång. Tuy nhiªn nÕu huû hîp ®ång th× sÏ mÊt tiÒn ®Æt cäc ®¶m b¶o thùc hiÖn hîp ®ång. k Giao dÞch ho¸n ®æi (SWAP): giao dÞch hèi ®o¸i bao gåm ®ång thêi c¶ 2 giao dÞch: giao dÞch mua vµ giao dÞch b¸n cïng mét sè l­îng ®ång tiÒn nµy víi ®ång tiÒn kh¸c, trong ®ã, kú h¹n thanh to¸n cña 2 giao dÞch kh¸c nhau vµ tû gi¸ cña 2 giao dÞch ®­îc x¸c ®Þnh t¹i thêi ®iÓm ký kÕt. k Tho¶ thuËn mua l¹i (hay vay t¹m øng cã thÕ chÊp): ®­îc dïng trong giao dÞch c¸c hîp ®ång mua l¹i, theo ®ã ng­êi ®i vay b¸n c¸c tr¸i phiÕu nh­ :phiÕu kho b¹c, tÝn phiÕu NHTW …cho ng­êi mua (ng­êi cho vay) víi tho¶ thuËn sÏ mua l¹i nã víi mét møc gi¸ cao h¬n (b»ng gi¸ cò +l·i suÊt) trong nh÷ng kho¶ng thêi gian rÊt ng¾n :1 ®ªm, 1 ngµy… §©y lµ h×nh thøc nh»m ®¸p øng nhu cÇu ®ét xuÊt vÒ tiÒn mÆt vµ còng lµ c¸ch sö dông sè tiÒn nhµn rçi trong thêi gian rçi ®Ó sinh lêi. 3. Chøc n¨ng cña thÞ tr­êng tiÒn tÖ. ? ThÞ tr­êng tiÒn tÖ cã 3 chøc n¨ng chÝnh sau: 3.1 Huy ®éng c¸c nguån vèn t¹m thêi nhµn rçi ®Õn ng­êi cÇn sö dông. @ Trong nÒn kinh tÕ, kh«ng ph¶i tÊt c¶ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ®Òu c©n b»ng ®­îc nh÷ng kho¶n thu nhËp víi nh÷ng kho¶n chi, tiªu ®Çu t­. Mét sè thµnh phÇn thõa vèn trong ng¾n h¹n nh­ c¸c hé gia ®×nh cã thu nhËp t¨ng lªn trong n¨m nay nh­ng chi tiªu kh«ng t¨ng lªn t­¬ng øng; c¸c doanh nghiÖp t¹o ra nhiÒu lîi nhuËn h¬n n¨m tr­íc vµ quü khÊu hao tµi s¶n cña hä kh«ng ph¶i dïng ®Ó mua m¸y mãc trong n¨m nay; thu cña chÝnh phñ nhiÒu h¬n chi…Còng trong ®iÒu kiÖn Êy, nhiÒu gia ®×nh, doanh nghiÖp kh¸c l¹i thiÕu vèn do chi cho ®Çu t­ vµ tiªu dïng nhiÒu h¬n thu nhËp. Thµnh phÇn thõa vèn kh«ng muèn gi÷ tiÒn cña m×nh trong tói v× nh­ thÕ tiÒn sÏ kh«ng sinh lêi. Thµnh phÇn thiÕu vèn ph¶i ®i t×m nguån vèn ®Ó ®Çu t­ v× nÕu kh«ng c¬ héi ®Çu t­ sÏ biÕn mÊt. ThÞ tr­êng tiÒn tÖ ra ®êi sÏ huy ®éng nh÷ng nguån vèn t¹m thêi d­ thõa nµy ®em ®Õn cho thµnh phÇn thiÕu vèn vµ c¶ 2 cïng cã lîi. ´ Vai trß dÉn vèn nh­ thÕ nµy tõ ng­êi tiÕt kiÖm ®Õn ng­êi chi tiªu rÊt quan träng. V× sao l¹i nh­ vËy? Tr­íc hÕt ta h·y xem xÐt ë møc ®é c¸ nh©n. Gi¶ sö b¹n ®Ó giµnh ®­îc 10 000 000 VND trong n¨m nay vµ sang n¨m míi dïng ®Õn, nÕu kh«ng cã sù vay vµ cho vay v× kh«ng cã thÞ tr­êng tiÒn tÖ, kh«ng cã c¬ héi ®Çu t­ b¹n chØ cßn c¸ch gi÷ nguyªn sè tiÒn nµy vµ kh«ng cã l·i. MÆt kh¸c, mét th­¬ng gia cã c¸ch sinh lîi cña m×nh, víi 10 000 000 §ång anh ta sÏ t¹o ra lîi nhuËn lµ 2 000 000 §ång vµo cuèi n¨m. NÕu cho anh ta vay trong n¨m nay vµ anh ta sÏ tr¶ b¹n 1000 000 tõ kho¶n cho vay nµy th× râ rµng c¶ b¹n vµ anh ta ®Òu kh¸ lªn. Trªn b×nh diÖn toµn x· héi, thÞ tr­êng tiÒn tÖ ®· gãp phÇn chuyÓn c¸c nguån vèn tiÕt kiÖm thµnh nguån vèn ®Çu t­ sinh lêi, lµm t¨ng hiÖu qu¶ sö dông vèn vµ t¨ng hiÖu qu¶ kinh tÕ toµn x· héi. 3.2 T¹o thanh kho¶n cho nÒn kinh tÕ. ? Chøc n¨ng nµy xuÊt ph¸t tõ chøc n¨ng thanh to¸n cña tiÒn tÖ. Khi mét ng­êi së h÷u mét giÊy tê cã gi¸, lóc cÇn tiÒn ®Ó thanh to¸n, tr¶ nî hay tiªu dïng, anh ta cã thÓ ®em chóng ra b¸n trªn thÞ tr­êng tiÒn tÖ mét c¸ch dÔ dµng ®Ó thu hót tiÒn mÆt vÒ. T¹o thanh kho¶n lµ mét trong nh÷ng vai trß quan träng nhÊt cña thÞ tr­êng tiÒn tÖ . Sù chuyÓn ho¸ c¸c giÊy tê cã gi¸ thµnh tiÒn mÆt sÏ gi¶i quyÕt nhu cÇu tiÒn mÆt kÞp thêi cña c¸ nh©n, doanh nghiÖp khi cÇn. Nã t¹o ra niÒm tin vµ sù an t©m cho ng­êi ®Çu t­ vµo viÖc mua b¸n c¸c giÊy tê cã gi¸ trªn thÞ tr­êng tiÒn tÖ . Kh«ng cã thÞ tr­êng tiÒn tÖ nhiÒu kho¶n nî sÏ kh«ng ®­îc thanh to¸n kÞp thêi vµ ng­îc l¹i nhiÒu kho¶n tiÒn tÖ lóc ch­a dïng ®Õn l¹i ph¶i n»m yªn trong dù tr÷. Hai chøc n¨ng 1 vµ 2 lµ hai chøc n¨ng c¬ b¶n nhÊt cña thÞ tr­êng tiÒn tÖ, g¾n bã mËt thiÕt víi nhau vµ t¸c ®éng hç trî cho nhau. Ng­êi cã tiÒn nhµn rçi muèn mua tµi s¶n tµi chÝnh ®Ó sinh lêi th× ph¶i t×m ®Õn ng­êi cã giÊy tê cã gi¸ thanh kho¶n vµ ng­îc l¹i. 3.3 æn ®Þnh vµ ®iÒu hoµ l­u th«ng tiÒn tÖ Tõ 2 chøc n¨ng trªn, tiÒn sÏ ®­îc ®iÒu tõ n¬i thõa ®Õn n¬i thiÕu ®Ó t¹o ra mét sù c©n b»ng tho¶ m·n c¸c nhu cÇu x· héi. Kh«ng cã thÞ tr­êng tiÒn tÖ th× viÖc ®iÒu hoµ tiÒn tÖ sÏ kh«ng thÓ thùc hiÖn ®­îc, v× l­îng cung vÒ tiÒn sÏ kh«ng t×m ra l­îng cÇu ®Çy ®ñ, c¸c c«ng cô cña chÝnh s¸ch tiÒn tÖ cña Ng©n hµng Trung ­¬ng sÏ kh«ng ph¸t huy t¸c dông. Nhê cã thÞ tr­êng tiÒn tÖ, Ng©n hµng Trung ­¬ng còng gi¶m ®Õn møc thÊp nhÊt l­îng tiÒn cung øng cho c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i , tøc lµ gi¶m ®­îc ¸p lùc ph¸t hµnh tiÒn kh«ng phï hîp víi lîi Ých nÒn kinh tÕ. Còng nhê cã thÞ tr­êng tiÒn tÖ, chÝnh phñ cã thÓ gi¶i quyÕt nhu cÇu tµi trî ng¾n h¹n cña m×nh dÔ dµng b»ng c¸ch b¸n c¸c tÝn phiÕu kho b¹c trªn thÞ tr­êng nµy. Ng©n hµng Trung ­¬ng bít ®i ¸p lùc øng tiÒn cho ChÝnh phñ vµ nh­ vËy bít ®i ¸p lùc gia t¨ng khèi l­îng tiÒn ph¸t hµnh ngoµi ý muèn . II. Hµng ho¸ cña thÞ tr­êng tiÒn tÖ. 1 TÝn phiÕu kho b¹c (treasury bills -TB ) ? Lµ giÊy ghi nhËn nî ng¾n h¹n (thêi h¹n d­íi 1 n¨m) cña ChÝnh Phñ do kho b¹c ph¸t hµnh nh»m bï ®¾p thiÕu hôt t¹m thêi cho ng©n s¸ch Nhµ n­íc vµ lµ mét c«ng cô quan träng ®Ó Ng©n hµng Trung ­¬ng ®iÒu hµnh chÝnh s¸ch tiÒn tÖ th«ng qua nghiÖp vô thÞ tr­êng më. Chóng ®­îc thanh to¸n mét kho¶n ®Þnh s½n khi ®Õn kú h¹n thanh to¸n vµ kh«ng cã mét kho¶ng l·i nµo, nh­ng thùc tÕ, chóng ®­îc thanh to¸n l·i do viÖc b¸n lÇn ®Çu cã gi¶m gi¸, tøc lµ, víi gi¸ thÊp h¬n so víi kho¶n tiÒn ®· ®Þnh ®­îc thanh to¸n khi ®Õn h¹n. TÝn phiÕu kho b¹c ®­îc ph¸t hµnh th«ng th­êng víi kú h¹n lµ 3;6;9 th¸ng; 1 n¨m vµ ®­îc ®­a ra thÞ tr­êng b»ng c¸ch ®Êu gi¸. Kho b¹c nhµ n­íc th­êng ph¸t hµnh tÝn phiÕu d­íi h×nh thøc v« danh. V× c¸c tÝn phiÕu kho b¹c th­êng ®­îc ph¸t hµnh víi nhiÒu lo¹i kú h¹n kh¸c nhau nªn gÇn nh­ cã mét luång liªn tôc c¸c tÝn phiÕu kho b¹c ®­îc ®­a ra trªn thÞ tr­êng. TÝn phiÕu kho b¹c lµ lo¹i c«ng cô cã tÝnh thanh kho¶n nhÊt trong tÊt c¶ c¸c c«ng cô cña thÞ tr­êng tiÒn tÖ do nã ®­îc mua b¸n r¸o riÕt nhÊt. Chóng còng lµ c«ng cô cã tÝnh thanh kho¶n nhÊt do khã cã kh¶ n¨ng x¶y ra vì nî cña ng­êi ph¸t hµnh: ChÝnh Phñ lu«n cã kh¶ n¨ng thùc hiªn nghÜa vô tr¶ nî v× ChÝnh phñ ®­îc ®¶m b¶o nguån thu cña m×nh th«ng qua viÖc t¨ng thuÕ hoÆc t¨ng søc Ðp Ng©n hµng Trung ­¬ng ph¸t hµnh tiÒn cho m×nh. Do ®ã l·i suÊt ¸p dông còng th­êng thÊp h¬n so víi c«ng cô thÞ thÞ tr­êng tiÒn tÖ kh¸c. Khèi l­îng ph¸t hµnh lín hay nhá tuú thuéc vµo khèi l­îng bï ®¾p thiÕu hôt ng©n s¸ch t¹m thêi cña ChÝnh phñ. C¸c tÝn phiÕu kho b¹c rÊt hÊp dÉn ®èi víi d©n chóng v× ®é an toµn cao, dÔ chuyÓn nh­îng h¬n mét sè c«ng cô kh¸c. C¸c tÝn phiÕu kho b¹c hiÖn nay lµ c«ng cô ®Ó bï ®¾p thiÕu hôt cho chi tiªu ChÝnh Phñ thay cho viÖc vay Ng©n hµng Trung ­¬ng tr­íc kia, nh­ thÕ sÏ tr¸nh ®­îc viÖc t¨ng l­îng tiÒn ph¸t hµnh mét c¸ch ch­a cÇn thiÕt vµ kh«ng cã lîi cho nÒn kinh tÕ. 2. Th­¬ng phiÕu ? Th­¬ng phiÕu lµ chøng chØ cã gi¸ ghi nhËn lÖnh yªu cÇu thanh to¸n hoÆc cam kÕt thanh to¸n kh«ng ®iªï kiÖn mét sè tiÒn nhÊt ®Þnh trong mét thêi gian x¸c ®Þnh. Hay nãi c¸ch kh¸c lµ giÊy nhËn nî ®Æc biÖt mµ ng­êi gi÷ nã cã quyÒn ®ßi tr¶ tiÒn khi ®Õn h¹n, do c¸c c«ng ty næi tiÕng ph¸t hµnh. Th­¬ng phiÕu cã thÓ ®­îc chiÕt khÊu ë ng©n hµng th­¬ng m¹i ®Ó thu håi vèn vÒ cho ng­êi së h÷u th­¬ng phiÕu tr­íc kú h¹n thanh to¸n. C¸c giao dÞch vÒ th­¬ng phiÕu th­êng ®­îc tiÕn hµnh víi khèi l­îng lín. Tuy th­¬ng phiÕu kh«ng ®­îc ®¶m b¶o nh­ mét vËt thÕ chÊp ®Æc biÖt nh­ng nã ®­îc hç trî bëi tÝn dông ng©n hµng th­¬ng m¹i. Thêi h¹n cña th­¬ng phiÕu tèi ®a lµ 270 ngµy nh­ng phÇn lín th­¬ng phiÕu ®­îc b¸n cã thêi h¹n 30 ngµy hay nhá h¬n. Th­¬ng phiÕu ®­îc mua b¸n qua hai c¸ch: j Trùc tiÕp: ng­êi vay cã thÓ b¸n trùc tiÕp th­¬ng phiÕu cho ng­êi ®Çu t­, th­êng ®­îc ¸p dông trong tr­êng hîp c¸c c«ng ty tµi chÝnh, c¸c c«ng ty nµy tù ®¶m nhiÖm viÖc ph¸t hµnh. _k Gi¸n tiÕp:®­¬c ¸p dông trong tr­êng hîp c«ng ty ph¸t hµnh lµ nh÷ng c«ng ty nhá. C¸c c«ng ty nµy b¸n trùc tiÕp sè th­¬ng phiÕu cho nhµ kinh doanh. Ng­êi nµy mua theo thÓ thøc chiÕt khÊu vµ b¸n l¹i trªn thÞ tr­êng theo gi¸ ph¸t hµnh.Th­¬ng phiÕu gåm c¸c lo¹i sau: 2.1 Hèi phiÕu ( Bill of exchange) @ Lµ mét phiÕu ghi nî do ng­êi b¸n hµng tr¶ chËm, ng­êi cung øng dÞch vô, ng­êi xuÊt khÈu (chñ nî) ký ph¸t trao cho ng­êi mua hµng tr¶ chËm, ng­êi nhËn cung øng dÞch vô, ng­êi nhËp khÈu (ng­êi nî), trong ®ã yªu cÇu ng­êi nµy ph¶i tr¶ mét sè tiÒn nhÊt ®Þnh khi ®Õn h¹n taÞ mét ®Þa ®iÓm nhÊt ®Þnh cho ng­êi h­ëng lîi trong hèi phiÕu hoÆc theo lÖnh cña ng­êi nµy tr¶ cho ng­êi kh¸c. Hèi phiÕu ®­îc chuyÓn nh­îng dÔ dµng víi sù ®¶m b¶o rÊt v÷ng ch¾c vÒ mÆt ph¸p lý. C¸c tranh chÊp vÒ hèi phiÕu thuéc thÈm quyÒn cña toµ ¸n th­¬ng m¹i. HiÖn nay, phÇn ®«ng c¸c n­íc ®Òu ¸p dông luËt thèng nhÊt vÒ hèi phiÕu (Uniform law for Bills of Exchange ký n¨m 1930 t¹i Gi¬nev¬). Tr­íc kia, ViÖt Nam lµ thuéc ®Þa cña Ph¸p mµ Ph¸p tham gia luËt thèng nhÊt vÒ hèi phiÕu nªn ViÖt Nam còng ¸p dông luËt nµy. Cßn Mü ¸p dông theo luËt th­¬ng m¹i thèng nhÊt cña (commerrcial code of 1962) vµ Anh ¸p dông luËt hèi phiÕu 1882 (Bill of Exchange Act of 1882) LÖnh phiÕu (promissory note ): @ Ng­îc l¹i víi hèi phiÕu, lÖnh phiÕu lµ phiÕu nhËn nî do ng­êi nî (th­êng lµ ng­êi mua hµng tr¶ chËm) ký ph¸t trao cho ng­êi chñ nî (ng­êi b¸n hµng tr¶ chËm) trong ®ã ng­êi nî cam kÕt tr¶ v« ®iÒu kiÖn mét sè tiÒn nhÊt ®Þnh khi ®Õn h¹n cho ng­êi chñ nî hoÆc mét ngêi nµo ®ã do ng­êi chñ nî chØ ®Þnh. ViÖc ký ph¸t mét lÖnh phiÕu kh«ng nhÊt thiÕt lµ mét hµnh vi th­¬ng m¹i, trõ phi nã t­îng tr­ng cho mét mãn nî ph¸t sinh tõ mét nghiÖp vô th­¬ng m¹i. LÖnh phiÕu kh«ng ®­îc sö dông réng r·i trong kinh doanh nh­ hèi phiÕu nh­ng l¹i rÊt th«ng dông trong tÝn dông ng©n hµng. Còng nh­ ®èi víi hèi phiÕu, Ng©n hµng cã thÓ ®em thÕ chÊp lÖnh phiÕu t¹i Ng©n hµng Trung ­¬ng ®Ó vay tiÒn. 3.Hèi phiÕu ®­îc ng©n hµng chÊp nhËn hay phiÕu thuËn tr¶ cña ng©n hµng ( banker’s acceptance) ? Lµ mét hèi phiÕu do c«ng ty kinh doanh (th­êng trong lÜnh vùc xuÊt nhËp khÈu) ký ph¸t, trong ®ã ghi râ thanh to¸n vµo mét ngµy nhÊt ®Þnh trong t­¬ng lai vµ ®­îc mét ng©n hµng ®¶m b¶o thanh to¸n b»ng c¸ch ®ãng dÊu “chÊp nhËn” lªn hèi phiÕu ®ã. Muèn ®­îc ng©n hµng chÊp nhËn bªn ký ph¸t hèi phiÕu ph¶i göi tiÒn vµo tµi kho¶n ë ng©n hµng hoÆc ng©n hµng ®ång ý cho hä vay khi thanh to¸n vµ ng©n hµng sÏ h­ëng lÖ phÝ b¶o ®¶m. Trong tr­êng hîp c«ng ty nî bÞ ph¸ s¶n, hèi phiÕu vÉn ®­îc ng©n hµng chÊp nh©n thanh to¸n ®Õn khi ®¸o h¹n. Do ®­îc ng©n hµng ®¶m b¶o thanh to¸n nªn uy tÝn cña nã t­¬ng ®èi cao vµ dÔ dµng chuyÓn nh­îng trªn thÞ tr­êng tiÒn tÖ. ViÖc mua b¸n ®­îc thùc hiÖn theo gi¸ chiÕt khÊu, nghÜa lµ gi¸ b¸n thÊp h¬n mÖnh gi¸ vµ thu nhËp cña ng­êi së h÷u chÝnh lµ chªnh lÖch gi÷a gi¸ b¸n vµ mÖnh gi¸ cña chóng. C¸c phiÕu thuËn tr¶ cña ng©n hµng gièng th­¬ng phiÕu ë chç: chóng ®Òu lµ nh÷ng hèi phiÕu ng¾n h¹n, kh«ng mang l·i suÊt ®­îc b¸n ë møc chiÕt khÊu. Sù kh¸c nhau lµ ë chç, viÖc thanh to¸n th­¬ng phiÕu ®­îc c«ng ty ph¸t hµnh ®¶m b¶o cßn phiÕu thuËn tr¶ cña ng©n hµng ®­îc ng©n hµng ®øng ra ®¶m b¶o. C¸c phiÕu thuËn tr¶ cña ng©n hµng cã ®é rñi ro thÊp h¬n th­¬ng phiÕu do ®ã ®­îc b¸n víi møc lîi tøc nhá h¬n th­¬ng phiÕu. 4.Hîp ®ång mua l¹i ( Repurchase agreement-RP) ? Lµ nh÷ng mãn vay ng¾n h¹n (kú h¹n thanh to¸n ng¾n h¬n 2 tuÇn) trong ®ã tÝn phiÕu kho b¹c ®­îc dïng lµm vËt ®¶m b¶o cho kho¶n vay mµ ng­êi ®i vay trao cho ng­êi cho vay. Ng­êi ®i vay cam kÕt sÏ mua l¹i c¸c tÝn phiÕu kho b¹c nµy theo gi¸ cò céng thªm mét kho¶ng l·i quy ®Þnh. Hîp ®ång mua l¹i cung cÊp cho c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i mét ph­¬ng tiÖn huy ®éng vèn tÝch cùc. Nguån vèn vay nµy kh«ng thuéc diÖn ph¶i ¸p dông c¸c quy ®Þnh vÒ dù tr÷ b¾t buéc vµ møc khèng chÕ trÇn l·i suÊt nªn c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i nªn c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i cã thÓ linh ho¹t trong khi c¹nh tranh thu hót vèn trªn thÞ tr­êng tiÒn tÖ. Ngoµi ra víi c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i cã s½n chøng kho¸n ChÝnh Phñ trong danh môc ®Çu t­ cña m×nh cã thÓ sö dông chóng cho c¸c tho¶ thuËn mua l¹i ®Ó ®i vay, tõ ®ã t¹o ra nguån vèn kh¶ dông míi. §èi víi Ng©n hµng Trung ­¬ng, hîp ®ång mua l¹i ®­îc coi lµ mét ph­¬ng tiÖn t¹m thêi cña Ng©n hµng Trung ­¬ng nh»m t¸c ®éng lªn thÞ tr­êng, thay v× mua b¸n ®øt c¸c chøng kho¸n ChÝnh Phñ, vµ nh­ vËy hîp ®ång mua l¹i cho phÐp ®iÒu chØnh thÞ tr­êng tiÒn tÖ. 5 Chøng chØ tiÒn göi cã thÓ chuyÓn nh­îng ®­îc cña ng©n hµng (Bank certificates of deposit-CDs) ? Lµ c«ng cô vay nî do c¸c ng©n hµng b¸n cho ng­êi göi tiÒn víi l·i suÊt ®­îc Ên ®Þnh cho tõng kú h¹n nhÊt ®Þnh. Chøng chØ tiÒn göi th­êng ®­îc sö dông ®Ó huy ®éng vèn víi khèi l­îng lín. §iÓm kh¸c biÖt c¬ b¶n gi÷a CDs cã thÓ chuyÓn nh­îng víi c¸c lo¹i tiÒn göi cã kú h¹n ë chç: CDs cã thÓ chuyÓn nh­îng cho bªn thø ba mµ kh«ng bÞ ph¹t bëi ng©n hµng ph¸t hµnh ra nã. C¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i lín ®­îc coi lµ c¸c tæ chøc cã uy tÝn tÝn dông ®øng thø hai trong sè nh÷ng tæ chøc ph¸t hµnh chøng chØ tiÒn göi, møc thÊp h¬n kho b¹c nh­ng cao h¬n c¸c c«ng ty c«ng nghiÖp. V× vËy, c¸c chøng chØ tiÒn göi cã l·i suÊt cao h¬n l·i suÊt cña c¸c tÝn phiÕu kho b¹c. Chøng chØ tiÒn göi rÊt hÊp dÉn ®èi víi c¸c nhµ ®Çu t­ s½n sµng chÊp nhËn mét ng­êi vay cã uy tÝn thÊp h¬n kho b¹c, ®ã lµ c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i, ®Ó ®æi lÊy lîi nhuËn cao h¬n. L·i suÊt cña chøng chØ tiÒn göi do ng©n hµng ph¸t hµnh Ên ®Þnh, chñ yÕu lµ chÞu sù ¶nh h­ëng cña thÞ tr­êng, cã tÝnh ®Õn møc l·i suÊt ng¾n h¹n tæng qu¸t còng nh­ uy tÝn tÝn dông cña ng©n hµng ph¸t hµnh. Th«ng th­êng, do tÝnh linh ho¹t cña c«ng cô nµy trong viÖc chÊm døt ®Çu t­ vµo bÊt kú lóc nµo nªn c¸c nhµ ®Çu t­ s½n sµng chÊp nhËn møc lîi nhuËn thÊp h¬n. §iÒu nµy cã nghÜa lµ chøng chØ tiÒn göi th­êng ®­îc ph¸t hµnh víi l·i suÊt h¬i thÊp h¬n l·i suÊt tiÒn göi tiÕt kiÖm cïng kú h¹n nh­ng cao h¬n l·i suÊt tÝn phiÕu kho b¹c. Tr¸i ng­îc víi phÇn lín c¸c c«ng cô kh¸c trªn thÞ tr­êng tiÒn tÖ, lµ nh÷ng c«ng cô ®­îc giao dÞch trªn c¬ së khÊu trõ l·i, CDs cã thÓ chuyÓn nh­îng ®­îc thanh to¸n l·i hµng n¨m theo mét kho¶n ®· ®Þnh vµ khi ®Õn h¹n thanh to¸n th× ®­îc hoµn tr¶ hÕt gi¸ mua ban ®Çu. Bªn c¹nh lo¹i chøng chØ tiÒn göi cã l·i suÊt Ên ®Þnh cßn cã chøng chØ tiÒn göi cã l·i suÊt th¶ næi. C¸c ®Æc ®iÓm cña chøng chØ tiÒn göi nh­ kh¶ n¨ng giao dÞch trªn thÞ tr­êng, tû lÖ dù tr÷ b¾t buéc, møc gi¸ tèi thiÓu … gi÷a 2 lo¹i chøng chØ tiÒn göi cã l·i suÊt th¶ næi vµ l·i suÊt cè ®Þnh ®Òu t­¬ng tù nh­ nhau. Tuy nhiªn, chøng chØ tiÒn göi cã l·i suÊt th¶ næi cã thÓ thu hót ®­îc c¸c nguån vèn dµi h¹n h¬n. Nguån vèn dµi h¹n lµm t¨ng kh¶ n¨ng thanh to¸n cho ng©n hµng ph¸t hµnh vµ ®­a l¹i thu nhËp cao h¬n cho nh÷ng ng­êi ®Çu t­ trong thêi gian dµi h¬n. §èi t­îng ®Çu t­ vµo c¸c chøng chØ tiÒn göi lµ c¸c c«ng ty, c¸c ng©n hµng, c¸c nhµ kinh doanh, quü h­u bæng hay dù phßng, Ng©n hµng Trung ­¬ng, c¸ nh©n… Hä mua CDs v× nã cã thÓ mua b¸n ë thÞ tr­êng víi ®é rñi ro thÊp vµ lîi suÊt cao h¬n lîi suÊt tr¸i phiÕu kho b¹c. 6.TÝn phiÕu æn ®Þnh tiÒn tÖ hay tÝn phiÕu Ng©n hµng Trung ­¬ng. ? Lµ tÝn phiÕu do Ng©n hµng Trung ­¬ng ph¸t hµnh nh»m ®iÒu hoµ l­îng tiÒn cung øng. C¸c tÝn phiÕu nµy chØ ¸p dông ë mét sè n­íc mµ ng©n s¸ch Nhµ n­íc béi chi rÊt Ýt hoÆc d­ thõa nªn ChÝnh phñ kh«ng ph¸t hµnh hay ph¸t hµnh rÊt Ýt tÝn phiÕu kho b¹c, khi ®ã Ng©n hµng Trung ­¬ng ph¸t hµnh tÝn phiÕu Ng©n hµng Trung ­¬ng ®Ó thùc hiÖn th¾t chÆt tiÒn tÖ, chèng l¹m ph¸t. Cßn l¹i ®a sè c¸c n­íc cã béi chi ng©n s¸ch lín vµ nhu cÇu vay nî cao th× chØ cÇn ph¸t hµnh tÝn phiÕu kho b¹c sÏ tèi ­u vµ tiÕt kiÖm. TÝn phiÕu æn ®Þnh tiÒn tÖ ®­îc ph¸t hµnh víi mÖnh gi¸ lín. TÝn phiÕu Ng©n hµng Nhµ n­íc ViÖt Nam ®ù¬c ph¸t hµnh b»ng ®ång ViÖt Nam ví._.i mÖnh gi¸ tèi thiÓu lµ 100 triÖu ®ång vµ c¸c mÖnh gi¸ lµ béi sè cña nã. C¸c tÝn phiÕu nµy ®­îc mua b¸n ­íi h×nh thøc ®Êu thÇu. Ngoµi ra, ë nh÷ng n­íc cã thÞ tr­êng tiÒn tÖ ph¸t triÓn cßn cã nh÷ng hµng ho¸ ®Æc biÖt kh¸c, ch¼ng h¹n trªn thÞ tr­êng tiÒn tÖ Mü, c¸c c«ng cô cña thÞ tr­êng tiÒn tÖ cßn gåm: ˜ Quü Liªn Bang: ®©y lµ nh÷ng mãn vay nî ng¾n h¹n ®iÓn h×nh gi÷a c¸c ng©n hµng b»ng nh÷ng mãn tiÒn göi cña hä t¹i Dù tr÷ Liªn Bang. §­îc gäi víi c¸i tªn lµ “Quü Liªn Bang” lµ cã sù h¬i lÇm lÉn v× c¸c mãn cho vay nµy kh«ng ph¶i lµ mãn cña chÝnh phñ liªn bang hay c¬ quan Dù tr÷ Liªn bang cho vay mµ do nh÷ng ng©n hµng nµy cho nh÷ng ng©n hµng kia vay. Theo quy ®Þnh cña Dù tr÷ Liªn bang (Fed) th× mçi ng©n hµng thµnh viªn ph¶i duy tr× ë Fed mét kho¶n dù tr÷ nhÊt ®Þnh. Khi l­îng dù tr÷ cña mét ng©n hµng kh«ng ®¹t ®Õn tæng sè theo quy ®Þnh ph¶i cã th× ng©n hµng ®ã cã thÓ vay nh÷ng mãn göi ë ®©y cña nh÷ng ng©n hµng kh¸c, nh÷ng ng©n hµng nµy chuyÓn c¸c mãn göi ®ã tíi ng©n hµng muèn vay b»ng hÖ thèng chuyÓn kho¶n ®iÖn tö cña Fed. ThÞ tr­êng nµy rÊt nh¹y c¶m ®èi víi nh÷ng nhu cÇu tÝn dông cña c¸c ng©n hµng khiÕn cho l·i suÊt ®èi víi mãn vay nµy, ®­îc gäi lµ l·i suÊt quü liªn bang, lµ mét phong vò biÓu ®Ó ®o møc c¨ng th¼ng cña thÞ tr­êng tÝn dông trong hÖ thèng ho¹t ®éng ng©n hµng; khi l·i suÊt cao, lµ c¸c ng©n hµng ®ang bÞ søc Ðp vÒ vèn, cßn khi l·i suÊt ®ã thÊp , lµ nhu cÇu tÝn dông cña c¸c ng©n hµng thÊp. ˜ §« la Ch©u ¢u (Eurodollars) : nh÷ng ®ång ®«la Mü ®­îc göi t¹i c¸c ng©n hµng ngo¹i quèc ë bªn ngoµi n­íc Mü hoÆc t¹i chi nh¸nh ë ngo¹i quèc cña nh÷ng ng©n hµng Mü, ®­îc gäi lµ ®«la ch©u ¢u. C¸c ng©n hµng Mü cã thÓ vay nh÷ng mãn göi nµy cña nh÷ng ng©n hµng kh¸c hoÆc cña c¸c chi nh¸nh ë ngo¹i quèc thuéc së h÷u cña hä khi cÇn vèn. III. C¸c thµnh viªn tham gia thÞ tr­êng tiÒn tÖ. 1. Ng©n hµng Trung ­¬ng vµ chÝnh s¸ch tiÒn tÖ. Sù tham gia cña Ng©n hµng Trung ­¬ng. @ Ng©n hµng Trung ­¬ng lµ chñ thÓ quan träng vµ ®Æc biÖt trªn thÞ tr­êng tiÒn tÖ. Trªn thÕ giíi, Ng©n hµng Trung ­¬ng tham gia vµo thÞ tr­êng tiÒn tÖ vµ sö dông c¸c c«ng cô cña chÝnh s¸ch tiÒn tÖ víi møc ®é kh¸c nhau. Ng©n hµng Trung ­¬ng lµ ng­êi ®­a ra c¸c chÝnh s¸ch tiÒn tÖ, c¸c thiÕt chÕ ng»m æn ®Þnh tiÒn tÖ, æn ®Þnh gi¸ trÞ ®ång tiÒn vµ b¶o ®¶m mét thÞ tr­êng tiÒn tÖ ho¹t ®éng n¨ng ®éng, cã hiÖu qu¶, cã tæ chøc. Ng©n hµng Trung ­¬ng can thiÖp vµo ho¹t ®éng cña thÞ tr­êng b»ng c¸ch can thiÖp vµo qu¸ tr×nh t¹o lËp ra tiÒn cña c¸c tæ chøc tÝn dông vµ t¸c ®éng ®Õn cung cÇu tiÒn tÖ th«ng qua c¸c c«ng cô qu¶n lý gi¸n tiÕp. Ngoµi ra, Ng©n hµng Trung ­¬ng cßn ®ãng vai trß lµ ng­êi m«i giíi trung gian ë thÞ tr­êng tiÒn tÖ, gióp c¸c ng©n hµng trong viÖc thanh to¸n bï trõ lÉn nhau mµ kh«ng ph¶i di chuyÓn tiÒn b¹c b»ng c¸ch thiÕt lËp phßng giao dÞch t¹i trô së cña Ng©n hµng Trung ­¬ng. Vai trß nµy mang lîi cho Ng©n hµng Trung ­¬ng vµ tiÕt kiÖm nhiÒu chi phÝ cho c¸c ng©n hµng trªn thÞ tr­êng. Ng©n hµng Trung ­¬ng cßn thùc hiÖn cÊp tÝn dông cho c¸c ng©n hµng d­íi c¸c h×nh thøc nh­ cho vay theo theo hå s¬ tÝn dông, chiÕt khÊu, t¸i chiÕt khÊu ®èi víi c¸c giÊy tê cã gi¸ ng¾n h¹n, cho vay cã ®¶m b¶o b»ng cÇm cè th­¬ng phiÕu vµ c¸c giÊy tê cã gi¸ ng¾n h¹n kh¸c. Ng©n hµng Trung ­¬ng can thiÖp vµo thÞ tr­êng tiÒn tÖ th«ng qua c¸c c«ng cô cña chÝnh s¸ch tiÒn tÖ sau: C«ng cô cña chÝnh s¸ch tiÒn tÖ. @ ChÝnh s¸ch tiÒn tÖ lµ c«ng cô qu¶n lý vÜ m« vÒ tiÒn tÖ th«ng qua c¸c c«ng cô cña Ng©n hµng Trung ­¬ng ®Ó chi phèi qu¸ tr×nh cung øng, l­u th«ng tiÒn tÖ, tÝn dông nh»m ®¹t ®­îc c¸c môc tiªu kinh tÕ x· héi ®Ò ra. §Ó thùc hiÖn chÝnh s¸ch tiÒn tÖ Ng©n hµng Trung ­¬ng sö dông 2 nhãm c«ng cô :c«ng cô qu¶n lý trùc tiÕp vµ nhãm c«ng cô qu¶n lý gi¸n tiÕp. 1.2.1 C¸c c«ng cô qu¶n lý trùc tiÕp: lµ nhãm c«ng cô t¸c ®éng trùc tiÕp vµo khèi l­îng tiÒn trong l­u th«ng vµ thÞ tr­êng tiÒn tÖ, gåm: a>H¹n møc tÝn dông: lµ d­ møc d­ nî tèi ®a mµ Ng©n hµng Trung ­¬ng buéc c¸c tæ chøc tÝn dông t«n träng khi cÊp tÝn dông cho nÒn kinh tÕ trong mét thêi gian nµo ®ã. Khi Ng©n hµng Trung ­¬n muèn bµnh tr­íng khèi l­îng tiÒn tÖ cung øng, khèi l­îng cho vay ë c¸c ng©n hµng, Ng©n hµng Trung ­¬ng sÏ më réng h¹n møc tÝn dông. Ng­îc l¹i, nÕu muèn h¹n chÕ tÝn dông ë c¸c ng©n hµng, gi¶m khèi l­îng tiÒn tÖ th× NHTW sÏ thu hÑp h¹n møc tÝn dông. Th«ng th­êng, c«ng cô nµy ®­îc sö dông vµ ph¸t huy kÕt qu¶ khi cã t×nh tr¹ng l¹m ph¸t cao, hoÆc khi mµ nh÷ng thay ®æi l·i suÊt kh«ng cã hiÖu qu¶, hoÆc khi khã lµm chñ ®­îc nguån vèn kh¶ dông cña ng©n hµng. b>L·i suÊt tiÒn vay, göi. Th«ng th­êng chÝnh s¸ch l·i suÊt tiÒn göi vµ l·i suÊt tiÒn vay biÕn ®æi cïng chiÒu hay ng­îc chiÒu tuú theo chÝnh s¸ch cña Ng©n hµng Trung ­¬ng. §Ó l·i suÊt cã thÓ ®ãng vai trß nh­ mét c«ng cô h÷u hiÖu th× viÖc h×nh thµnh l·i suÊt ph¶i tu©n thñ theo nguyªn t¾c sau: ²L·i suÊt tÝn dông danh nghÜa b×nh qu©n ph¶i thÊp h¬n lîi nhuËn danh nghÜa b×nh qu©n. ²L·i suÊt tÝn dông danh nghÜa ph¶i b»ng l·i suÊt thùc céng víi mét tû lÖ l¹m ph¸t dù b¸o. ²L·i suÊt ®ång ngo¹i tÖ ph¶i phï hîp víi l·i suÊt ®ång néi tÖ. ²L·i suÊt dµi h¹n bao giê còng lín h¬n l·i suÊt ng¾n h¹n. ²L·i suÊt gi÷a c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c nhau ph¶i nh­ nhau. ²L·i suÊt cho vay ph¶i lín h¬n l·i suÊt huy ®éng vµ l·i suÊt thùc d­¬ng. HiÖn nay trªn thÕ giíi cã hai quan ®iÓm vÒ c¬ chÕ h×nh thµnh l·i suÊt: Ø Quan ®iÓm 1: Ên ®Þnh l·i suÊt, tøc Ng©n hµng Trung ­¬ng quy ®Þnh l·i suÊt ®èi víi c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i. Ø Quan ®iÓm 2: th¶ næi l·i suÊt tøc l·i suÊt do thÞ tr­êng quyÕt ®Þnh. ë c¸c n­íc ph¸t triÓn, Ýt khi Ng©n hµng Trung ­¬ng Ên ®Þnh l·i suÊt. Tuy nhiªn, vÉn cßn mét sè n­íc ¸p dông chÝnh s¸ch Ên ®Þnh l·i suÊt “trÇn”, l·i suÊt “sµn” ®èi víi tiÒn göi vµ tiÒn cho vay. Thùc tÕ cho thÊy, viÖc ®Ó cho thÞ tr­êng quyÕt ®Þnh l·i suÊt th× cã lîi h¬n cho nÒn kinh tÕ. c>§Ó qu¶n lý thÞ tr­êng tr­êng ngo¹i hèi, Ng©n hµng Trung ­¬ng sö dông chÝnh s¸ch qu¶n lý ngo¹i hèi vµ chÝnh s¸ch tû gi¸ hèi ®o¸i. ù ChÝnh s¸ch qu¶n lý ngo¹i hèi lµ chÝnh s¸ch kiÓm so¸t viÖc chuyÓn ngo¹i hèi ra n­íc ngoµi n­íc hay thu ngo¹i hèi vµo trong n­íc hoÆc qu¶n lý dù tr÷ ngo¹i hèi nh­ vµng, ngo¹i tÖ tù do chuyÓn ®æi…nh»m ®¹t ®­îc môc tiªu kinh tÕ x· héi ®Ò ra, th­êng c¸c môc tiªu nµy cã quan hÖ ®Õn th­¬ng m¹i quèc tÕ. Ngµy nay, t×nh tr¹ng thiÕu hôt c¸n c©n thanh to¸n quèc tÕ v·ng lai ®· trë nªn th­êng xuyªn ë c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn. TÊt c¶ nh÷ng ®iÒu ®ã ®ßi hái c¸c quèc gia ph¶i cã c¸c chÝnh s¸ch qu¶n lý ngo¹i hèi riªng cña m×nh. ù ChÝnh s¸ch qu¶n lý tû gi¸ hèi ®o¸i lµ chÝnh s¸ch qu¶n lý sù th¶ næi vµ møc ®é th¶ næi nh­ thÕ nµo cña tû gi¸ ®Ó ®¹t ®­îc c¸c môc tiªu kinh tÕ, tµi chÝnh quèc gia. Nh÷ng n­íc thùc hiÖn chÕ ®é qu¶n lý ngo¹i hèi tù do nh­ Mü, Anh, §øc, Cana®a…th× thùc hiÖn chÕ ®é th¶ næi tù do tû gi¸ hèi ®o¸i; ng­îc l¹i, nh÷ng n­íc thùc hiÖn chÕ ®é qu¶n lý ngo¹i hèi nghiªm ngÆt th× qu¶n lý chÆt chÏ tû gi¸ th¶ næi cña m×nh ë møc ®é th¶ næi trong biªn ®é cho phÐp x% so víi tû gi¸ chÝnh thøc, hoÆc th¶ næi cã sù ®iÒu chØnh cña Nhµ n­íc cho phï hîp víi tû gÝa thÞ tr­êng. 1.2.2 C¸c c«ng cô qu¶n lý gi¸n tiÕp. @ §©y lµ nhãm c«ng cô ®Ó thùc hiÖn môc tiªu nh­ æn ®Þnh gi¸ c¶, t¨ng tr­ëng viÖc lµm … th«ng qua viÖc t¸c ®éng ®Õn môc tiªu chung gian lµ khèi l­îng tiÒn cung øng vµ l·i suÊt. Nh­ ta ®· biÕt l­îng tiÒn cung øng MS=MB*m (trong ®ã MS: l­îng tiÒn cung øng; MB: c¬ sè tiÒn tÖ; m: sè nh©n tiÒn tÖ). §Ó lµm thay ®æi MS, Ng©n hµng Trung ­¬ng sÏ sö dông nh÷ng c«ng cô t¸c ®éng ®Õn hoÆc c¬ sè tiÒn tÖ hoÆc sè nh©n tiÒn. Cô thÓ h¬n: Ng©n hµng Trung ­¬ng sÏ sö dông c«ng cô nghiÖp vô thÞ tr­êng më, c«ng cô l·i suÊt chiÕt khÊu ®Ó lµm thay ®æi c¬ sè tiÒn tÖ; dïng c«ng cô dù tr÷ b¾t buéc ®Ó t¸c ®éng ®Õn sè nh©n tiÒn tõ ®ã g©y nªn nh÷ng biÕn ®éng trong l­îng tiÒn cung øng. Cïng víi sù ph¸t triÓn cña thÞ tr­êng tiÒn tÖ, c¸c c«ng cô gi¸n tiÕp nµy cµng trë nªn quan träng vµ lµ c«ng cô chÝnh mµ Ng©n hµng Trung ­¬ng sö dông thay cho viÖc sö dông c¸c c«ng cô trùc tiÕp ®Ó can thiÖp vµo thÞ tr­êng tiÒn tÖ. Sau ®©y lµ ph©n tÝch cô thÓ vÒ c¬ chÕ ho¹t ®éng vµ nh÷ng ­u nh­îc ®iÓm cña c¸c c«ng cô nµy: a> nghiÖp vô thÞ tr­êng më. §©y lµ nghiÖp vô th«ng dông vµ phæ biÕn nhÊt mµ Ng©n hµng Trung ­¬ng c¸c n­íc ®Òu ¸p dông. NghiÖp vô thÞ tr­êng më (chÝnh s¸ch ho¹t ®éng c«ng khai) lµ viÖc Ng©n hµng Trung ­¬ng mua vµ b¸n c¸c lo¹i chøng chØ cã gi¸ trªn thÞ tr­êng tiÒn tÖ tuú theo môc tiªu cña chÝnh s¸ch tiÒn tÖ cña m×nh ®Ó thay ®æi l­îng tiÒn cung øng trong l­u th«ng. NÕu muèn gia t¨ng tiÒn tÖ l­u th«ng lªn, Ng©n hµng Trung ­¬ng mua vµo c¸c giÊy tê cã gi¸ tõ c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i hoÆc c«ng chóng. §iÒu nµy lµm t¨ng vèn kh¶ dông cña c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i, t¨ng khèi l­îng tiÒn tÖ trong l­u th«ng, tõ ®ã lµm gi¶m l·i suÊt. Ng­îc l¹i khi muèn gi¶m khèi l­îng cung øng tiÒn tÖ trªn thÞ tr­êng tiÒn tÖ, Ng©n hµng Trung ­¬ng l¹i b¸n ra c¸c giÊy tê cã gi¸ ra. L­îng tiÒn cung øng trong l­u th«ng gi¶m xuèng, do vËy cã t¸c dông lµm t¨ng l·i suÊt. ViÖc Ng©n hµng Trung ­¬ng tung ra mét khèi l­îng tiÒn tÖ x¸c ®Þnh nh»m cung øng kÞp thêi tiÒn mÆt trong l­u th«ng hoÆc thu vÒ l­îng tiÒn tÖ lµ mét trong nh÷ng nghiÖp vô rÊt quan träng trong ®iÒu hµnh chÝnh s¸ch tiÒn tÖ. MÆc dï nghiÖp vô thÞ tr­êng më ®­îc thùc hiÖn theo nhuyªn t¾c tù nguyÖn, tøc nh÷ng ng­êi kinh doanh c¸c chøng kho¸n ng¾n h¹n kh«ng bÞ b¾t buéc mua hoÆc kho¸n theo mét gi¸ nhÊt ®Þnh, nh­ng Ng©n hµng Trung ­¬ng cã thÓ thùc hiÖn ®­îc yªu cÇu cña m×nh b»ng biÖc ®iÒu chØnh gi¸ sao cho nã trë nªn hÊp dÉn c¸c ®èi t¸c. C ­u ®iÓm cña c«ng cô nµy: nghiÖp vô thÞ tr­êng më cã 3 ­u ®iÓm sau: È Thø nhÊt: nghiÖp vô thÞ tr­êng më linh ho¹t vµ chÝnh x¸c, cã thÓ ®­îc sö dông ë bÊt cø møc ®é nµo. Mong muèn møc thay ®æi cña dù tr÷ hoÆc c¬ sè tiÒn tÖ nhá ®Õn nh­ thÕ nµo còng kh«ng thµnh vÊn ®Ò, nghiÖp vô thÞ tr­êng më cã thÓ thùc hiÖn ®iÒu mong muèn ®ã b»ng viÖc mua hoÆc b¸n Ýt chøng kho¸n. Ng­îc l¹i, nÕu Ng©n hµng Trung ­¬ng muèn møc thay ®æi nµy lín, nghiÖp vô thÞ tr­êng më ®ñ søc thùc hiÖn ®iÒu ®ã th«ng qua viÖc mua hoÆc b¸n rÊt nhiÒu chøng kho¸n. È Thø hai: nghiÖp vô thÞ tr­êng më dÔ dµng ®¶o ng­îc l¹i. Khi cã mét sai lÇm x¶y ra trogn lóc tiÕn hµnh nghiÖp vô thÞ tr­êng më, Ng©n hµng Trung ­¬ng cã thÓ lËp tøc ®¶o ng­îc l¹i viÖc sö dông c«ng cô ®ã. Ch¼ng h¹n, nÕu Ng©n hµng Trung ­¬ng thÊy r»ng cung øng tiÒn tÖ t¨ng qu¸ nhanh do nã mua chøng kho¸n ng¾n h¹n trªn thÞ tr­êng më qu¸ nhiÒu th× nã cã thÓ söa ch÷a ngay lËp tøc b»ng c¸ch tiÕn hµnh nghiÖp vô b¸n trªn thÞ tr­êng më. È Thø ba: nghiÖp vô thÞ tr­êng më cã thÓ ®­îc hoµn thµnh nhanh chãng kh«ng g©y nªn nh÷ng chËm chÔ vÒ mÆt hµnh chÝnh. Khi Ng©n hµng Trung ­¬ng muèn thay ®æi c¬ sè tiÒn tÖ hoÆc dù tr÷, nã chØ viÖc th«ng b¸o cho mét sè ng­êi kinh doanh chøng kho¸n vµ viÖc mua b¸n ®­îc thùc hiÖn ngay lËp tøc. b>Dù tr÷ b¾t buéc. Dù tr÷ b¾t buéc lµ viÖc c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i buéc ph¶i duy tr× mét kho¶n tiÒn (dù tr÷) nhÊt ®Þnh trªn tµi kho¶n tiÒn göi t¹i Ng©n hµng Trung ­¬ng vµ kho¶n kh«ng ®­îc h­ëng l·i. Qua ®ã Ng©n hµng Trung ­¬ng chñ ®éng ®iÒu tiÕt ho¹t ®éng cña ng©n hµng th­¬ng m¹i. Th­êng kho¶n tiÒn dù tr÷ nµy ®­îc x¸c ®Þnh b»ng mét tû lÖ phÇn tr¨m nhÊt ®Þnh trªn tæng sè d­ tiÒn göi (cã n­íc l¹i tÝnh trªn tæng sè tiÒn cho vay) cña ng©n hµng th­¬ng m¹i t¹i mét kho¶ng thêi gian nµo ®ã. C«ng thøc tÝnh: Tû lÖ tæng sè tiÒn göi Dù tr÷ b¾t buéc = dù tr÷ * (hoÆc tæng sè tiÒn cho vay b¾t buéc(rd) cña NHTM ) R C¬ chÕ t¸c ®éng : Nhê viÖc thay ®æi tû lÖ dù tr÷ b¾t buéc mµ Ng©n hµng Trung ­¬ng t¸c ®éng ®Õn l­îng tiÒn cung øng. ViÖc t¸c ®éng nµy diÔn ra theo 3 c¸ch : P Thø nhÊt:Ng©n hµng Trung ­¬ng quyÕt ®Þnh t¨ng dù tr÷ b¾t buéc, khi ®ã phÇn dù tr÷ thõa tr­íc ®©y (phÇn nµy ®­îc tÝnh l·i) giê trë thµnh dù tr÷ b¾t buéc lµm gi¶m kh¶ n¨ng cho vay cña hÖ thèng ng©n hµng th­¬ng m¹i. P Thø hai: khi Ng©n hµng Trung ­¬ng t¨ng tû lÖ dù tr÷ b¾t buéc sè nh©n tiÒn gi¶m(v× m=1/rd). Trong ®iÒu kiÖn c¬ sè tiÒn kh«ng ®æi , møc cung tiÒn sÏ gi¶m v× : MS= MB*m. P Thø ba: tû lÖ dù tr÷ b¾t buéc lµm t¨ng lµm gi¶m møc cung vèn ng©n hµng th­¬ng m¹i trªn thÞ tr­êng liªn ng©n hµng, trong ®iÒu kiÖn nhu cÇu vèn kh¶ dông kh«ng ®æi, sÏ lµm t¨ng l·i suÊt liªn ng©n hµng, tõ ®ã t¸c ®éng ®Õn c¸c møc l·i suÊt dµi h¹n vµ khèi l­îng tiÒn cung øng. ViÖc gi¶m tû lÖ dù tr÷ b¾t buéc sÏ g©y ¶nh h­ëng ng­îc l¹i v ¦u, nh­îc ®iÓm cña chÝnh s¸ch nµy: C ­u ®iÓm: ®iÓm lîi cña viÖc sö dông dù tr÷ b¾t buéc ®Ó kiÓm so¸t cung øng tiÒn tÖ lµ nã cã thÓ t¸c ®éng ®Õn tÊt c¶ c¸c ng©n hµng nh­ nhau vµ t¸c ®éng m¹nh ®Õn cung øng tiÒn tÖ. D Nh­îc ®iÓm :tõ c«ng thøc møc cung tiÒn trªn ta thÊy, chØ mét sù thay ®æi nhá trong tû lÖ dù tr÷ b¾t buéc dÉn ®Õn mét thay ®æi rÊt lín trong møc cung øng tiÒn. NghÜa lµ cã thÓ ®¹t ®­îc nh÷ng thay ®æi nhá trong cung øng tiÒn b»ng nh÷ng thay ®æi cùc kú nhá trong dù tr÷ b¾t buéc. V× ph¶i tèn kÐm rÊt nhiÒu ®Ó qu¶n lý nh÷ng thay ®æi trong dù tr÷ b¾t buéc nªn c«ng cô nµy kh«ng ®­îc thùc thi cho l¾m. sö dông dù tr÷ b¾t buéc ®Ó tiÕn hµnh nh÷ng ®iÒu chØnh rÊt nhá trong cung øng tiÒn tÖ còng gièng nh­ cè g¾ng dïng “ c¸i bóa t¹ ®Ó ®¸nh chuét con”. c>c«ng cô l·i suÊt chiÕt khÊu; t¸i chiÕt khÊu-cöa sæ chiÕt khÊu: L·i suÊt chiÕt khÊu lµ l·i suÊt cña nghiÖp vô chiÕt khÊu. NghiÖp vô chiÕt khÊu lµ viÖc Ng©n hµng Trung ­¬ng thùc hiÖn mua c¸c giÊy tê cã gi¸ ng¾n h¹n cßn thêi h¹n thanh to¸n , thuéc së h÷u cña c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i. C¸c giÊy tê cã gi¸ ng¾n h¹n nµy ®­îc c¸c ng©n hµng mua hay ®Êu thÇu trªn thÞ tr­êng s¬ cÊp. T¸i chiÕt khÊu lµ viÖc Ng©n hµng Trung ­¬ng ®­a ra c¸c quyÕt ®Þnh vµ ®iÒu kiÖn cho vay ®èi víi c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i nh»m bï ®¾p hoÆc bæ sung nhu cÇu vèn kh¶ dông trªn c¬ së chiÕt khÊu l¹i c¸c chøng tõ cã gi¸ ng¾n h¹n cßn thêi h¹n thanh to¸n mµ c¸c chøng tõ nµy ®· ®­îc c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i chiÕt khÊu trªn thÞ tr­êng thø cÊp. L·i suÊt t¸i chiÕt khÊu mµ c¸c ng©n hµng ®­a ra th­êng cao h¬n l·i suÊt chiÕt khÊu, nã cã tÝnh chÊt nh­ l·i suÊt ph¹t, ¸p dông cho c¸c giÊy tê cã gi¸ ng¾n h¹n ®ñ tiªu chuÈn cung øng vèn cho c¸c ng©n hµng nh­ng hä kh«ng thÓ vay chóng theo ®iÒu kiÖn th«ng th­êng trªn thÞ tr­êng tiÒn tÖ. V× vËy ng­êi ta gäi ph­¬ng thøc nµy lµ “cöa sæ chiÕt khÊu”, thÓ hiÖn chøc n¨ng “ng­êi cho vay cuèi cïng” cña Ng©n hµng Trung ­¬ng. Khi chÊp nhËn t¸i chiÕt khÊu nghÜa lµ Ng©n hµng Trung ­¬ng ®· lµm t¨ng khèi l­îng tiÒn tÖ. §©y lµ h×nh thøc ph¸t hµnh tiÒn ®­îc xem lµ lµnh m¹nh do ®­îc ®¶m b¶o b»ng c¸c giÊy tê cã gi¸ vµ khi c¸c giÊy tê nµy ®Õn thêi h¹n ®¸o h¹n Ng©n hµng Trung ­¬ng sÏ ®ßi ®­îc c¸c mãn nî ®· cho vay. Ng©n hµng Trung ­¬ng cã thÓ t¸c ®éng ®Õn c¸c kho¶n vay t¸i chiÕt khÊu b»ng 2 c¸ch: t¸c ®éng ®Õn gi¸ c¶ c¸c kho¶n vay vµ khèi l­îng c¸c kho¶nvay. aKhèi l­îng c¸c kho¶n vay bÞ giíi h¹n hay níi réng c¨n cø vµo h¹n møc t¸i chiÕt khÊu vµ c¸c ®iÒu kiÖn t¸i chiÕt khÊu qua ®ã t¸c ®éng ®Õn kh¶ n¨ng t¹o tiÒn cña c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i. NÕu Ng©n hµng Trung ­¬ng h¹n chÕ møc t¸i chiÕt khÊu tøc ®ãng cöa sæ chiÕt khÊu, c¸c ng©n hµng buéc ph¶i quay ra thÞ tr­êng ®Ó vay vèn hoÆc mua b¸n chøng phiÕu víi mäi gi¸, nh­ vËy khèi l­îng vèn kh¶ dông bÞ h¹n chÕ nh­ng nhu cÇu l¹i t¨ng lªn. §iÒu nµy lµm ph¸t sinh søc Ðp ®Èy l·i suÊt lªn. Ng­îc l¹i, khi Ng©n hµng Trung ­¬ng më réng cöa sæ chiÕt khÊu, ®ã lµ dÊu hiÖu níi láng cung øng tiÒn tÖ , gi¶m søc Ðp ®èi víi l·i suÊt thÞ tr­êng nãi chung. aGi¸ c¶ c¸c kho¶n vay cña c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i còng bÞ ¶nh h­ëng qua viÖc Ng©n hµng Trung ­¬ng ®iÒu chØnh l·i suÊt t¸i chiÕt khÊu. Sù thay ®æi l·i suÊt t¸i chiÕt khÊu tr­íc hÕt t¸c ®éng vµo gi¸ ®Çu vµo cña c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i dÉn ®Õn thay ®æi l·i suÊt cho vay, tõ ®ã lµm gi¶m (hay t¨ng) nhu cÇu tÝn dông. Bªn c¹nh ®ã khi l·i suÊt chiÕt khÊu t¨ng lªn (hay gi¶m ®i) c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i cã thÓ kh«ng vay NHTW mét c¸ch dÔ dµng (hoÆc lµ më réng ®­îc kh¶ n¨ng vay), ®iÒu nµy buéc c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i ph¶i gi¶m bít kh¶ n¨ng cung øng tÝn dông ®Ó håi phôc dù tr÷ (hoÆc më réng cho vay trong tr­êng hîp ng­îc l¹i). Do vËy, nã ¶nh h­ëng ®Õn dù tr÷ cña c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i, tõ ®ã t¸c ®éng ®Õn l­îng cho vay tiªu dïng vµ ®Çu t­ cho nÒn kinh tÕ. v¦u nh­îc ®iÓm cña c«ng cô nµy: C ­u ®iÓm: È Thø nhÊt: Ng©n hµng Trung ­¬ng cã thÓ dïng chóng ®Ó thùc hiÖn vai trß ng­êi cho vay cuèi cïng (tøc lµ cung cÊp dù tr÷ cho hÖ thèng ng©n hµng khi toµn bé hÖ thèng thiÕu vèn kh¶ dông) , nhÊt lµ trong t×nh hèng x¶y ra khñng ho¶ng ng©n hµng, vèn sÏ ®­îc b¬m ngay cho c¸c ng©n hµng nµo cÇn thªm dù tr÷ h¬n c¶. Víi ®Æc ®iÓm ®ã, cöa sæ chiÕt khÊu ho¹t ®éng nh­ mét c¸i van an toµn cho hÖ thèng tiÒn tÖ mét n­íc. H¬n n÷a, nã cßn lµ c«ng cô ®¾c lùc trong ®Þnh h­íng ph¸t triÓn kinh tÕ. VÝ dô nh­ ®èi víi chÝnh s¸ch kÝch thÝch xuÊt khÈu, Ng©n hµng Trung ­¬ng sÏ ­u tiªn t¸i chiÕt khÊu c¸c th­¬ng phiÕu xuÊt khÈu hoÆc n©ng h¹n møc t¸i chiÕt khÊu ®èi víi c¸c th­¬ng phiÕu ®ã. È Thø hai: c¸c kho¶n vay cña Ng©n hµng Trung ­¬ng ®Òu ®­îc ®¶m b¶o b»ng c¸c giÊy tê cã gi¸, do ®ã nã cã kh¶ n¨ng tù thanh to¸n, vµ viÖc dïng c«ng cô nµy cã tÝnh chÊt tÝch cùc h¬n biÖn ph¸p h¹n møc tÝn dông do nã chÞu sù t¸c ®éng cña quy luËt cung cÇu. È Thø ba: nã cã thÓ sö dông ®Ó b¸o cho biÕt ý ®Þnh cña Ng©n hµng Trung ­¬ng vÒ chÝnh s¸ch tiÒn tÖ t­¬ng lai. NÕu Ng©n hµng Trung ­¬ng quyÕt ®Þnh lµm chËm ®i møc t¨ng tr­ëng kinh tÕ b»ng c¸ch ®Ó cho l·i suÊt t¨ng lªn, nã cã thÓ b¸o hiÖu cho biÕt ý ®Þnh nh­ vËy b»ng c¸ch n©ng l·i suÊt chiÕt khÊu lªn. D Nh­îc ®iÓm: É Thø nhÊt : vÊn ®Ò ®èi víi t¸c dông th«ng b¸o lµ nã bÞ gi¶i thÝch sai lÖch ®i. V× khi l·i suÊt thÞ tr­êng t¨ng lªn t­¬ng ®èi so víi l·i suÊt chiÕt khÊu th× khèi l­îng c¸c kho¶n vay chiÕt khÊu sÏ t¨ng lªn. §Ó gi÷ cho sè tiÒn chiÕt khÊu kh«ng qu¸ nhiÒu, Ng©n hµng Trung ­¬ng cã thÓ n©ng l·i suÊt chiÕt khÊu lªn gÇn víi l·i suÊt thÞ tr­êng h¬n. Khi l·i suÊt chiÕt khÊu t¨ng lªn thÞ tr­êng cã thÓ cho ®ã lµ dÊu hiÖu r»ng Ng©n hµng Trung ­¬ng ®ang chuyÓn sang chÝnh s¸ch ng­îc l¹i, trong khi thùc sù th× kh«ng ph¶i nh­ vËy. É Thø hai:c«ng cô nµy kh«ng cã hiÖu qu¶ b»ng nghiÖp vô thÞ tr­êng më trong viÖc kiÓm so¸t cung øng tiÒn tÖ v× 2 lý do sau: nghiÖp vô thÞ tr­êng tù do hoµn toµn lµ sù tù do hµnh ®éng cña Ng©n hµng Trung ­¬ng trong khi khèi l­îng cho vay chiÕt khÊu l¹i kh«ng ph¶i nh­ vËy: Ng©n hµng Trung ­¬ng cã thÓ thay ®æi l·i suÊt chiÕt khÊu nh­ng kh«ng thÓ b¾t c¸c ng©n hµng ph¶i ®i vay. H¬n n÷a nghiÖp vô thÞ tr­êng më dÔ dµng ®­îc ®¶o ng­îc l¹i h¬n lµ ®¶o ng­îc nh÷ng thay ®æi trong c«ng cô chiÕt khÊu. 2 Sù tham gia cña c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i. ? C¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i lµ nh÷ng trung gian ho¹t ®éng chÝnh trªn thÞ tr­êng tiÒn tÖ. ng©n hµng th­¬ng m¹i tham gia thÞ tr­êng nh»m duy tr× kh¶ n¨ng thanh to¸n, tËn dông vèn t¹m thêi nhµn rçi ®Ó kiÕm lêi còng nh­ vay vèn cÇn thiÕt víi møc chi phÝ thÊp nhÊt. Ng©n hµng th­¬ng m¹i lµ ng­êi trung gian cã tÇm quan träng ®Æc biÖt trªn thÞ tr­êng tiÒn tÖ v×: f Hä lµ trung gian tµi chÝnh lín nhÊt, nhËn mét sè l­îng khæng lå tiÒn göi vµ dïng tiÒn göi nµy ®Ó cho kh¸ch hµng vay. f Hä t¹o ra tiÒn tÖ v× víi chøc n¨ng trung gian thanh to¸n vµ trung gian tÝn dông, ng©n hµng th­¬ng m¹i cã kh¶ n¨ng t¹o ra tiÒn ghi sæ thÓ hiÖn trªn tµi kho¶n tiÒn göi thanh to¸n cña kh¸ch hµng t¹i ng©n hµng th­¬ng m¹i. §©y chÝnh lµ mét bé phËn cña l­îng tiÒn giao dÞch. Th«ng qua chøc n¨ng lµm trung gian tÝn dông, ng©n hµng sö dông sè vèn huy ®éng ®­îc ®Ó cho vay, sè tiÒn cho vay ra l¹i ®­îc kh¸ch hµng sö dông ®Ó thanh to¸n … Khi ng©n hµng th­¬ng m¹i chØ thùc hiÖn chøc n¨ng nhËn tiÒn göi mµ ch­a cho vay, hä ch­a t¹o tiÒn mµ chØ khi thùc hiÖn viÖc cho vay hä míi b¾t ®Çu t¹o tiÒn. Kh¶ n¨ng t¹o tiÒn cña ng©n hµng th­¬ng m¹i ®­îc thÓ hiÖn ë møc më réng tiÒn göi cña ng©n hµng th­¬ng m¹i. Møc nµy phô thuéc vµo hÖ sè më réng tiÒn göi (cßn ®­îc gäi lµ sè nh©n tiÒn tÖ) : 1 m= ------- rd Tuy nhiªn, trong thùc tÕ kh¶ n¨ng t¹o tiÒn cßn bÞ giíi h¹n bëi l­îng dù tr÷ v­ît møc (l­îng dù tr÷ mµ c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i muèn gi÷ t¹i ng©n hµng cña m×nh); mÆt kh¸c, kh«ng ph¶i tÊt c¶ c¸c kho¶n tiÒn göi cña kh¸ch hµng ®Òu ®­îc cho vay hÕt nªn nã cßn phô thuéc vµo l­îng vay cña kh¸ch hµng so víi tiÒn göi thanh to¸n. Khi ®ã c«ng thøc x¸c ®Þnh hÖ sè më réng tiÒn göi b»ng: 1+C/D m= ------------------------ rd + ER/D + C/D Trong ®ã: C/D : tû lÖ tiÒn mÆt trong l­u th«ng víi tiÒn göi kh«ng k× h¹n. ER/D: tû lÖ tiÒn dù tr÷ qu¸ møc trªn tiÒn göi kh«ng k× h¹n 3. Kho b¹c nhµ n­íc vµ viÖc ph¸t hµnh tÝn phiÕu kho b¹c. ? Kho b¹c nhµ n­íc tham gia thÞ tr­êng tiÒn tÖ chñ yÕu ®Ó vay nî, ®Ó bï ®¾p thiÕu hôt t¹m thêi cña ng©n s¸ch Nhµ n­íc b»ng c¸ch ph¸t hµnh tÝn phiÕu kho b¹c. §èi t­îng th­êng xuyªn mua tÝn phiÕu kho b¹c lµ c¸c doanh nghiÖp, c¸c tÇng líp d©n c­…Qua viÖc vay nî vµ tr¶ nî d©n, kho b¹c t¸c ®éng tÝch cùc ®Õn qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn thÞ tr­êng tiÒn tÖ v× thÞ tr­êng tÝn phiÕu kho b¹c lµ thÞ tr­êng lín trong c¸c bé phËn thÞ tr­êng tiÒn tÖ, h¬n n÷a tÝn phiÕu kho b¹c lµ mét trong nh÷ng c«ng cô quan träng ®Ó Ng©n hµng Trung ­¬ng ®iÒu hµnh chÝnh s¸ch tiÒn tÖ. Vai trß cña kho b¹c trªn thÞ tr­êng tiÒn tÖ lµ: ð Cung øng hµng ho¸ cho thÞ tr­êng tiÒn tÖ, ®ã lµ tÝn phiÕu kho b¹c. TÝn phiÕu ph¶i thuËn lîi trong trao ®æi, chuyÓn nh­îng, gi¸ trÞ cña nã phï hîp víi kh¶ n¨ng thanh to¸n cña mäi tÇng líp d©n c­. ð Kho b¹c lµ ng­êi m«i giíi vµ b¶o l·nh tÝn phiÕu kho b¹c. V× ho¹t ®éng cña kho b¹c lµ ho¹t ®éng thanh to¸n, tÝch tr÷ c¸c c«ng cô tiÒn tÖ nhµn rçi, cho vay, øng vèn…nªn kho b¹c cã thÓ lµ ng­êi trung gian trong c¸c giao dÞch vÒ vèn ng¾n h¹n. NÕu thÞ tr­êng tiÒn tÖ l­u hµnh réng r·i chøng kho¸n cã thÓ chuyÓn nh­îng th× kho b¹c cßn lµ ng­êi b¶o l·nh cã hiÖu qu¶ khi x¶y ra tr­êng hîp cã tæn thÊt vÒ vèn. 4. Ng­êi ®Çu t­. Nh÷ng ng­êi ®Çu t­ cña thÞ tr­êng bao gåm: 4.1 C¸c tæ chøc kinh tÕ tham gia thÞ tr­êng: @ §ã lµ c¸c tæ chøc tµi chÝnh vµ c¸c doanh nghiÖp phi ng©n hµng nh­: hiÖp héi tiÕt kiÖm vµ cho vay, C«ng ty b¶o hiÓm, ng©n hµng tiÕt kiÖm t­¬ng trî, quü tÝn dông, quü t­¬ng trî thÞ tr­êng tiÒn tÖ, liªn hiÖp tÝn dông, tæ chøc tµi chÝnh quèc tÕ, c«ng ty n­íc ngoµi (tµi chÝnh vµ phi tµi chÝnh). Hä lµ t¸c nh©n ®«ng ®¶o cña thÞ tr­êng, tham gia víi môc ®Ých: åDuy tr× kh¶ n¨ng thanh to¸n å Cho vay kho¶n vèn d­ thõa ®Ó kiÕm l·i. å §i vay nguån vèn cÇn thiÕt, hä kh«ng tham gia vµo qóa tr×nh t¹o tiÒn. 4.2 Ng­êi ®Çu t­ t­ nh©n. @ Môc ®Ých tham gia cña ng­êi ®Çu t­ t­ nh©n lµ: O Thanh to¸n nh÷ng kho¶n vay m­în vµ mua s¾m. O §Çu c¬, hy väng cã sù thay ®æi vÒ l·i suÊt ®Ó kiÕm lêi. 5 Ng­êi m«i giíi vµ ng­êi kinh doanh 5.1 Ng­êi kinh doanh tiÒn tÖ (dealers) @ ë thÞ tr­êng thø cÊp, ng­êi kinh doanh ho¹t ®éng víi t­ c¸ch lµ ng­êi t¹o thÞ tr­êng b»ng c¸ch th«ng b¸o th­êng xuyªn gi¸ chµo mua vµ gi¸ chµo b¸n cho nh÷ng ng­êi kinh doanh kh¸c mµ ë møc gi¸ ®ã chøng kho¸n sÏ ®­îc mua vµ b¸n. ë tÊt c¶ c¸c bé ph©n cña thÞ tr­êng tiÒn tÖ ®Òu cã thÞ tr­êng néi bé gi÷a nh÷ng ng­êi kinh doanh. Vai trß cña ng­êi kinh doanh trªn thÞ tr­êng tiÒn tÖ lµ t¹o thÞ tr­êng. Nh÷ng ng­êi nµy kinh doanh mua chøng kho¸n ng¾n h¹n ®­îc ph¸t hµnh víi sè l­îng lín ë buæi ®Êu gi¸ vµ sau ®ã ph©n phèi chóng d­íi d¹ng b¸n lÎ. PHä ®¶m b¶o r»ng ë mét vµi thêi ®iÓm, møc gi¸ b¸n lÎ cho vµi c«ng cô ®­îc mua b¸n sÏ chiÕm ­u thÕ. PB»ng viÖc s½n sµng chµo gi¸ mua vµ chµo gi¸ b¸n hä sÏ mua b¸n ë møc gi¸ ®ã, ng­êi kinh doanh lµm cho tÝnh láng cña c«ng cô thÞ tr­êng tiÒn tÖ cao h¬n. Nguån lîi nhuËn cña nh÷ng ng­êi kinh doanh, cã thÓ xuÊt ph¸t tõ chªnh lÖch gi¸ mua víi gi¸ b¸n hoÆc chªnh lÖch m«i giíi hoa hång. 5.2 Ng­êi m«i giíi tiÒn tÖ ( brokers) @ Ng­êi m«i giíi lµ ng­êi thùc hiÖn viÖc ®­a ng­êi mua vµ ng­êi b¸n l¹i víi nhau ®Ó h­ëng hoa hång. Chøc n¨ng cña hä lµ cung cÊp thÞ tr­êng cho nh÷ng ng­êi tham gia thÞ tr­êng. PhÇn lín ho¹t ®éng m«i giíi ë thÞ tr­êng tiÒn tÖ xuÊt hiÖn gi÷a c¸c ng©n hµng ®ang mua vèn hay ®ang b¸n vèn víi c¸c ng©n hµng kh¸c, vµ gi÷a nh÷ng ng­êi kinh doanh c¸c c«ng cô thÞ tr­êng tiÒn tÖ. Ng­êi m«i giíi th­êng kh«ng kinh doanh nh­ ng­êi kinh doanh tiÒn tÖ vµ cã mÆt ë mäi n¬i trªn thÞ tr­êng tiÒn tÖ . Khèi l­îng vèn vµ chøng kho¸n ®­îc ng­êi m«i giíi thùc hiÖn mçi ngµy th­êng kh«ng æn ®Þnh v× sè liÖu thèng kª vÒ mua b¸n cña ng­êi m«i giíi th­êng kh«ng liªn quan ®Õn phÇn lín khu vùc cña thÞ tr­êng . Ng­êi m«i giíi kh«ng thÓ tån t¹i mµ kh«ng g¾n víi nh÷ng kho¶n mua b¸n tiÒn tÖ víi khèi l­îng lín v× hoa hång mµ hä nhËn ®­îc cho mçi chøng kho¸n m«i giíi lµ qu¸ nhá. VÝ dô thÞ tr­êng tÝn phiÕu kho b¹c Mü, m«i giíi tÝn phiÕu lo¹i 90 ngµy lµ 12,5 $ cho 1 triÖu $. PhÇn lín ng­êi m«i giíi phôc vô cho kh¸ch hµng cña hä vÒ dÞch vô th«ng tin hanh, hä b¸o víi ng­êi kinh doanh biÕt thÞ tr­êng ë ®©u, gi¸ chµo mua vµ chµo b¸n, khèi l­îng hµng ho¸. §èi víi ng­êi m«i giíi cña thÞ tr­êng tiÒn tÖ, tèc ®é th«ng tin gi÷ vai trß quyÕt ®Þnh. Th«ng qua ®­êng d©y ®iÖn tho¹i trùc tiÕp, ng­êi m«i giíi th­êng xuyªn nèi nh÷ng lêi chµo mua vµ chµo b¸n trong suèt c¶ ngµy. qua hÖ thèng nµy, hoÆc qua mµn h×nh biÓu hiÖn, hä liªn l¹c víi nh÷ng ng­êi kinh doanh kh¸c. Ng­êi m«i giíi ph¶i nhanh vµ cÈn thËn v× kh¸ch hµng mong muèn hä th­êng xuyªn cung cÊp nh÷ng lêi chµo mua vµ chµo b¸n mµ hä ®Þnh gi¸. §iÒu nµy cã nghÜa lµ nÕu ®Þnh gi¸ thÞ tr­êng kh«ng chÝnh x¸c ng­êi m«i giíi ph¶i: õ HoÆc lµ tr¶ cho ng­êi kinh doanh mét sè l­îng ngang b»ng víi sù chªnh lÖch gi÷a gi¸ b¸n mµ hä ®Þnh gi¸ vµ gi¸ mµ ë ®ã giao dÞch ch¾c ch¾n ®­îc tiÕn hµnh. ö HoÆc lµ mua chøng kho¸n vµo hay b¸n chøng kho¸n ra cho ng­êi kinh doanh ë møc gi¸ ®­îc ®Þnh gi¸. Néi quy cña ng­êi m«i giíi rÊt nghiªm kh¾c ë tÊt c¶ khu vùc cña thÞ tr­êng tiÒn tÖ. Hä kh«ng ®­îc c«ng khai ®­a tªn ng­êi kinh doanh hay tªn ng©n hµng ®ang chµo mua hay ®ang chµo b¸n th«ng qua hä. Hä ®¬n gi¶n chØ ®Þnh gi¸ vµ sè l­îng. Tuy nhiªn ë mét sè thÞ tr­êng cô thÓ nh­ thÞ tr­êng chøng kho¸n ChÝnh Phñ (tÝn phiÕu kho b¹c), tªn ng­êi kinh doanh cã thÓ ®­îc ®­a ra. IV. CÊu tróc cña thÞ tr­êng tiÒn tÖ. 1 C¨n cø vµo c¬ cÊu tæ chøc. ThÞ tr­êng tiÒn tÖ s¬ cÊp @ Ng­êi ta gäi ThÞ tr­êng tiÒn tÖ s¬ cÊp lµ thÞ tr­êng ph¸t hµnh v× ®ã lµ n¬i thùc hiÖn viÖc mua b¸n lÇn ®Çu c¸c chøng kho¸n ng¾n h¹n míi cña ng©n hµng, c«ng ty tµi chÝnh, kho b¹c, doanh nghiÖp nh­ tÝn phiÕu kho b¹c, tÝn phiÕu Ng©n hµng Trung ­¬ng, th­¬ng phiÕu, chøng chØ tiÒn göi… C¸c lo¹i chøng kho¸n nµy ®­îc mua b¸n víi khèi l­îng lín (theo tõng l«) vµ thÓ thøc mua b¸n chñ yÕu th«ng qua ®Êu gi¸. §èi t­îng b¸n chøng kho¸n nµy lµ nh÷ng ng­êi cÇn vèn phôc vô cho môc ®Ých chi tiªu nh­ kho b¹c Nhµ n­íc, c¸c ng©n hµng vµ c¸c c«ng ty kinh doanh …Cßn ®èi t­îng mua lµ c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i, doanh nghiÖp, c¸c tæ chøc tµi chÝnh phi ng©n hµng, c¸c nhµ kinh doanh tiÒn tÖ vµ ®«ng ®¶o c«ng chóng, hä mua vµo víi môc ®Ých ®Çu c¬ hoÆc b¸n l¹i kiÕm lêi. Vai trß cña thÞ tr­êng tiÒn tÖ s¬ cÊp lµ t¹o ra hµng ho¸ cho thÞ tr­êng tiÒn tÖ vµ lµm t¨ng vèn ®Çu t­ cho nÒn kinh tÕ tøc lµ mang nguån tiÒn nhµn rçi ®Õn cho ng­êi cÇn sö dông. ThÞ tr­êng tiÒn tÖ thø cÊp @ Lµ thÞ tr­êng chuyªn tæ chøc mua b¸n c¸c chøng kho¸n ®· ph¸t hµnh ë thÞ tr­êng tiÒn tÖ s¬ cÊp. Sau khi ®· mua hµng ë thÞ tr­êng s¬ cÊp, nh÷ng ng­êi chñ së h÷u c¸c chøng kho¸n ®ã kh«ng ®îi ®Õn h¹n ®Ó thu håi vèn vµ l·i mµ hä ®em b¸n chóng trªn thÞ tr­êng thø cÊp. Sau mçi lÇn giao dÞch, quyÒn së h÷u vµ quyÒn ®ßi nî c¸c chøng kho¸n ®ã ®­îc chuyÓn tõ ng­êi nµy sang ng­êi kh¸c nh­ng ng­êi m¾c nî (ng­êi ph¸t hµnh) cã nghÜa vô tr¶ nî th× kh«ng thay ®æi. ThÞ tr­êng tiÒn tÖ thø cÊp ra ®êi vµ më réng sÏ kÝch thÝch thÞ tr­êng tiÒn tÖ s¬ cÊp ph¸t triÓn nhanh chãng, nã lµ m¬i tiªu thô hµng ho¸ cña thÞ tr­êng s¬ cÊp. Nã lµ n¬i ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña ng­êi vay vèn. ThÞ tr­êng tiÒn tÖ thø cÊp thùc hiÖn chøc n¨ng sau: ô T¹o ®iÒu kiÖn cho ng­êi tham gia dÔ dµng b¸n chøng kho¸n ng¾n h¹n nh»m thu tiÒn mÆt, tøc lµ t¹o cho c¸c c«ng cô ng¾n h¹n ®ã tÝnh thanh kho¶n cao. ô Gióp ng­êi ®Çu t­ kiÕm lêi tõ viÖc n¾m chøng kho¸n. ô Gi¸ hîp lý trªn thÞ tr­êng thø cÊp ¶nh h­ëng ®Õn gi¸ ph¸t hµnh trªn thÞ tr­êng s¬ cÊp. 2 C¨n cø vµo ph¹m vi cña c¸c ®èi t­îng giao dÞch 2.1 ThÞ tr­êng tiÒn tÖ liªn ng©n hµng @ Lµ thÞ tr­êng vèn ng¾n h¹n do Ng©n hµng Trung ­¬ng tæ chøc ®Ó gi¶i quyÕt nhu cÇu cña c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i muèn trao ®æi víi nhau c¸c kho¶n vèn t¹m thêi thõa ë mét sè ng©n hµng nµy víi c¸c kho¶n vèn t¹m thêi thiÕu ë mét sè ng©n hµng kh¸c th«ng qua c¸c tµi kho¶n cña hä ë Ng©n hµng Trung ­¬ng nh»m bï ®¾p sè thiÕu hôt quü dù tr÷ b¾t buéc, bï ®¾p sè thiÕu hôt trong thanh to¸n bï trõ gi÷a c¸c ng©n hµng. Trªn thÞ tr­êng nµy, l·i suÊt thÞ tr­êng ®­îc h×nh thµnh trªn c¬ së cung cÇu víi tÝnh chÊt b¸n bu«n (v× lµ thÞ tr­êng gi÷a c¸c nhµ chuyªn kinh doanh tiÒn tÖ hiÓu biÕt lÉn nhau). Ng©n hµng Trung ­¬ng tham gia thÞ tr­êng víi t­ c¸ch ng­êi qu¶n lý: qu¶n lý thÞ tr­êng vµ th«ng qua viÖc mua b¸n trªn thÞ tr­êng ®iÒu hµnh l­u th«ng tiÒn tÖ vµ l·i suÊt, kh«ng v× môc ®Ých kinh doanh. Trªn thÞ tr­êng nµy , viÖc mua b¸n th­êng diÔn ra theo ph­¬ng thøc ®Êu gi¸ trùc tiÕp. Bªn mua vµ bªn b¸n b¸o gi¸ vµ sè l­îng ®Þnh mua b¸n ®Õn trung t©m xö lý th«ng tin (th­êng ®­îc ®Æt t¹i ng©n hµng Trung ­¬ng). Trung t©m nµy sÏ tæng hîp sè l­îng vµ møc gi¸ tõng lo¹i chøng kho¸n mua b¸n trong thêi ®iÓm ®ã vµ tuú theo sù can thiÖp mua b¸n cña ng©n hµng trung ­¬ng ®Ó quyÕt ®Þnh gi¸ mua vµ l­îng mua. Bªn b¸n ®­îc ­u tiªn cho ng­êi cã gi¸ b¸n thÊp nhÊt, ng­îc l¹i bªn mua th× ­u tiªn cho ng­êi cã gi¸ mua cao nhÊt. Toµn bé giao dÞch ®­îc tiÕn hµnh th«ng qua hÖ thèng ®iÖn tÝn trªn c¬ së c¸c lÖnh göi ®Õn tõ c¸c bªn mua , bªn b¸n. viÖc th«ng b¸o kÕt qu¶ tróng thÇu còng ®­îc thùc hiÖn b»ng c¸c th«ng b¸o qua hÖ thèng ®iÖn thoaÞ , fax… Ho¹t ®éng cña thÞ tr­êng tiÒn tÖ liªn ng©n hµng ®­îc thÓ hiÖn qua h×nh thøc vay m­în cã thÕ hoÆc kh«ng cã thÓ chÊp hoÆc chiÕt khÊu c¸c chøng tõ ng¾n h¹n ch­a ®¸o h¹n. 2.2 ThÞ tr­êng tiÒn tÖ më réng . @ Lµ thÞ tr­êng mµ c¸c chñ thÓ tham gia ®­îc më réng h¬n so víi thÞ tr­êng tiÒn tÖ liªn ng©n hµng, bao gåm c¸c ng©n hµng , c«ng ty kinh doanh, m«i giíi vµ c«ng chóng…§Æc tr­ng cña thÞ tr­êng nµy lµ mua b¸n qua trung gian m«i giíi tiÒn tÖ. Gi¸ c¶ cã thÓ lµ gi¸ ®Êu thÇu hoÆc tho¶ thuËn. ThÞ tr­êng nµy lµ thÞ tr­êng cña nh÷ng nhµ kinh doanh, nghÜa lµ hä b¸n ra chøng kho¸n theo tõng l« nhá, lÎ víi gi¸ ®Þnh tr­íc hoÆc b¸n ra nh÷ng lo¹i chøng kho¸n lín b»ng c¸ch ®Êu gi¸. Do cã c¸c chñ thÓ ®­îc më réng nªn ®©y lµ m«i tr­êng thuËn lîi cho Ng©n hµng Trung ­¬ng can thiÖp ®Ó ®iÒu tiÕt l­îng cung øng tiÒn tÖ th«ng qua viÖc mua b¸n c¸._.m dÇn tû lÖ dù tr÷ b¾t buéc ®èi víi tiÒn göi néi tÖ. Sö dông linh ho¹t dù tr÷ b¾t buéc ®èi víi tiÒn göi ngo¹i tÖ ®Ó tõng b­íc h¹n chÕ vµ xo¸ bá t×nh tr¹ng §« la ho¸. ü Thø hai: sö dông linh ho¹t vµ th­êng xuyªn h¬n c¸c c«ng cô chiÕt khÊu, t¸i chiÕt khÊu, ®Æc biÖt lµ c«ng cô nghiÖp vô thÞ tr­êng më. H×nh thµnh trªn thÞ tr­êng tiÒn tÖ 4 lo¹i l·i suÊt chñ yÕu: ó L·i suÊt t¸i cÊp vèn khÈn cÊp nh»m hç trî kh¶ n¨ng thanh to¸n cña c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i. ó L·i suÊt ®Êu thÇu tr¸i phiÕu ChÝnh phñ hoÆc tÝn phiÕu Ng©n hµng Nhµ n­íc. ó L·i suÊt cho vay qua ®ªm cña c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i, l·i suÊt nµy xoay quanh l·i suÊt ®Êu thÇu hèi phiÕu hoÆc tÝn phiÕu nãi trªn. ó L·i suÊt tiÒn göi cña c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i t¹i Ng©n hµng Nhµ n­íc. §©y lµ 4 lo¹i l·i suÊt quan träng nhÊt mµ c¸c Ng©n hµng Trung ­¬ng c¸c n­íc ®ang ¸p dông ®Ó thùc thi chÝnh s¸ch tiÒn tÖ vµ ®iªï hµnh l·i suÊt, tû gi¸ hèi ®o¸i trªn thÞ tr­êng. ü Thø ba: ChÝnh s¸ch tû gi¸ vµ qu¶n lý ngo¹i hèi: c¬ chÕ ®iÒu hµnh tû gi¸ cÇn ®­îc ®æi míi theo h­íng linh ho¹t h¬n, g¾n víi thÞ tr­êng h¬n, tiÕn tíi tù do ho¸ tû gi¸, lµm cho hÖ thèng tû gi¸ cña ta b¾t nhÞp ®­îc víi hÖ thèng tû gi¸ khu vùc vµ thÕ giíi. TiÕp tôc thùc hiÖn chÝnh s¸ch qu¶n lý ngo¹i hèi theo h­íng níi láng ®Ó thu hót ®Çu t­ n­íc ngoµi, tõng b­íc gi¶m tû lÖ kÕt hèi tiÕn tíi xo¸ bá. 2 Hoµn thiÖn c¸c lo¹i h×nh thÞ tr­êng hiÖn cã ë n­íc ta hiÖn nay. 2.1 Hoµn thiÖn vµ ph¸t triÓn thÞ tr­êng s¬ cÊp. @ HiÖn nay, thÞ tr­êng tiÒn tÖ ViÖt Nam míi ë d¹ng s¬ khai, hµng ho¸ trªn thÞ tr­êng cßn nghÌo nµn vÒ chñng lo¹i vµ thÊp vÒ chÊt l­îng, ph¹m vi thÞ tr­êng bã hÑp trong ph¹m vi c¸c tæ chøc tÝn dông. V× vËy, ®Ó ph¸t triÓn thÞ tr­êng tiÒn tÖ ViÖt Nam, tr­íc hÕt ph¶i hoµn thiÖn, ph¸t triÓn thÞ tr­êng tiÒn tÖ s¬ cÊp: ®Ó hoµn thiÖn vµ ph¸t triÓn thÞ tr­êng tiÒn tÖ s¬ cÊp cÇn ph¶i: Ø ChuÈn x¸c ho¸, ®a d¹ng ho¸ c¸c c«ng cô : ®èi víi tÝn phiÕu kho b¹c cã thÓ ph¸t hµnh lo¹i cã kú h¹n ng¾n nh»m gi¶m thiÓu rñi ro vÒ l·i suÊt, t¨ng tÝnh hÊp dÉn, vµ n©ng cao kh¶ n¨ng thanh kho¶n. §èi víi chøng chØ tiÒn göi cã thÓ chuyÓn nh­îng, Thèng ®èc Ng©n hµng Nhµ n­íc xem xÐt c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i nµo ®ñ ®iÒu kiÖn ®Ó cho phÐp hä ph¸t hµnh chøng chØ. §èi víi th­¬ng phiÕu, cÇn söa ®æi nh÷ng bÊt cËp nh­ ®· nªu ë trªn ®Ó chóng sím ®­îc ra ®êi. Ngoµi ra ®©y còng lµ thêi ®iÓm ®Ó ChÝnh phñ, Ng©n hµng Nhµ n­íc ban hµnh c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt ®iÒu chØnh cho ra ®êi c¸c c«ng cô ng¾n h¹n kh¸c, phiÕu thuËn tr¶ cña ng©n hµng. Cho phÐp giao dÞch tr¸i phiÕu ChÝnh phñ mµ thêi h¹n ®¸o h¹n cßn l¹i d­íi 1 n¨m. Ø Më réng ph¹m vi thÞ tr­êng, ®a d¹ng ho¸ c¸c chñ thÓ tham gia: thÞ tr­êng tiÒn tÖ hiÖn nay míi chØ bã hÑp trong ph¹m vi c¸c tæ chøc tÝn dông vµ c¸c chñ thÓ ho¹t ®éng trªn thÞ tr­êng chñ yÕu lµ c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹. Víi ph¹m vi hÑp nh­ vËy, thÞ tr­êng tiÒn tÖ kh«ng thÓ thùc hiÖn tèt chøc n¨ng cung øng vµ ®iÒu hoµ vèn ng¾n h¹n cho nÒn kinh tÕ ®­îc. CÇn cã biÖn ph¸p t¹o m«i tr­êng thuËn lîi thu hót c¸c tæ chøc vµ c¸ nh©n trùc tiÕp tham gia ho¹t ®éng kinh doanh tiÒn tÖ trªn thÞ tr­êng tiÒn tÖ nh­ c¸c c«ng ty tµi chÝnh, c¸c c«ng ty b¶o hiÓm, doanh nghiÖp, nhµ ®Çu t­ t­ nh©n. Ø Hoµn thiÖn ph­¬ng thøc ph¸t hµnh: c¸c lo¹i c«ng cô nh­ tÝn phiÕu kho b¹c cÇn ®­îc ph¸t hµnh ®Òu ®Æn, víi sè l­îng ®ñ lín lµm ph¸t sinh vµ nu«i d­ìng c¸c giao dÞch trªn thÞ tr­êng. Hoµn thiÖn vµ ph¸t triÓn thÞ tr­êng thø cÊp. @§iÒu c¬ b¶n ®Ó ph¸t triÓn mét thÞ tr­êng nãi chung vµ thÞ tr­êng tiÒn tÖ nãi riªng lµ gi¸ c¶ hµng ho¸ (trong tr­êng hîp thÞ tr­êng tiÒn tÖ lµ l·i suÊt) ph¶i ph¶n ¸nh ®­îc quan hÖ cung cÇu vµ m«i tr­êng c¹nh tranh ph¶i lµnh m¹nh, s©n ch¬i ph¶i b×nh ®¼ng. §Ó ph¸t triÓn thÞ tr­êng thø cÊp, ph¶i thùc hiÖn b»ng ®­îc c¸c c«ng viÖc chñ yÕu sau: Ø Thùc hiÖn khÈn tr­¬ng ®Ò ¸n hÖ thèng thanh to¸n liªn ng©n hµng kÓ c¶ thanh to¸n tæng (quÇy ®iÖn tö) vµ thanh to¸n lÎ, coi ®ã lµ c¬ së h¹ tÇng quan träng nhÊt cña hÖ thèng thÞ tr­êng thø cÊp. Ø C¬ cÊu l¹i vµ ®æi míi c¬ b¶n ng©n hµng th­¬ng m¹i quèc doanh ho¹t ®éng theo nguyªn t¾c thÞ tr­êng, buéc c¸c ng©n hµng nµy thùc sù tham gia vµo thÞ tr­êng thø cÊp nh­ lµ mét ho¹t ®éng thiÕt yÕu nh»m ®¹t ®­îc môc tiªu kinh doanh vµ an toµn ho¹t ®éng. Ø T¹o ra sù phong phó cña hµng ho¸ b»ng hai c¸ch: thø nhÊt: cho phÐp mét sè tæ chøc tÝn dông ®ñ ®iÒu kiÖn ®­îc ph¸t hµnh c¸c giÊy tê cã gi¸ ng¾n h¹n nh­ chøng chØ tiÒn göi cã thÓ chuyÓn nh­îng, th­¬ng phiÕu…thø hai:tæ chøc th­êng xuyªn h¬n c¸c phiªn giao dÞch, ®Êu thÇu , ch¼ng h¹n nghiÖp vô thÞ tr­êng më sÏ ®­îc tæ chøc hµng ngµy chø kh«ng ph¶i 2 phiªn 1 tuÇn nh­ hiÖn nay. Ø C¬ së vËt chÊt cña thÞ tr­êng nµy ph¶i ®­îc ®Çu t­ hiÖn ®¹i h¬n ®Ó t¹o sù nhanh chãng vµ dÔ dµng cho c¸c phiªn giao dÞch. Hoµn thiÖn, ph¸t triÓn thÞ tr­êng néi tÖ liªn ng©n hµng. @§i vµo ho¹t ®éng tõ th¸ng 7 n¨m 1993 nh­ng ®Õn nay quy m« thÞ tr­êng nµy vÉn cßn nhá, kÐm linh ho¹t. Trong thêi gian tíi, ®Ó ph¸t triÓn thÞ tr­êng nµy cÇn tËp trung thùc hiÖn c¸c vÊn ®Ò sau: اÈy m¹nh viÖc cñng cè hÖ thèng ng©n hµng, t¨ng c­êng søc c¹nh tranh tµi chÝnh gi÷a c¸c ng©n hµng vµ thùc hiÖn gi¸m s¸t chÆt chÏ ho¹t ®éng cña c¸c ng©n hµng nh»m ®¶m b¶o sù lµnh m¹nh vµ an toµn cña c¶ hÖ thèng vµ t¹o ra nh÷ng thµnh viªn cã ®ñ uy tÝn trªn thÞ tr­êng. ظp dông kü thuËt , c«ng nghÖ thanh to¸n hiÖn ®¹i ®Ó ®¶m b¶o viÖc thanh to¸n , chuyÓn vèn ®­îc thùc hiÖn nhanh gän, chÝnh x¸c cã nh­ vÇy c¸c giao dÞch vay m­în rÊt ng¾n tõ 1 ngµy ®Õn 1 tuÇn míi cã thÓ ph¸t triÓn, ®Æc biÖt lµ nh÷ng giao dÞch vèn qua ®ªm, mét bé phËn chiÕm tû träng rÊt lín trong thÞ tr­êng liªn ng©n hµng. ØTiÕp tôc cñng cè vµ hoµn thiÖn viÖc cung cÊp th«ng tin cña trung t©m th«ng tin tÝn dông ng©n hµng. ØSöa ®æi , bæ sung vµ ban hµnh l¹i c¸c v¨n b¶n ph¸p quy vÒ thanh to¸n bï trõ liªn ng©n hµng cho phï hîp víi t×nh h×nh míi. Më réng cho phÐp c¸c thµnh viªn kh¸c cña thÞ tr­êng tiÒn tÖ ®­îc tham gia thanh to¸n bï trõ , nhÊt lµ c¸c ng©n hµng liªn doanh vµ chi nh¸nh ng©n hµng n­íc ngoµi. KhuyÕn khÝch c¸c tæ chøc tÝn dông hoµn thiÖn c¬ së vËt chÊt , trang thiÕt bÞ kü thuËt ®Ó tiÕn tíi thùc hiÖn ph­¬ng thøc thanh to¸n chuyÓn tiÒn ®iÖn tö trong toµn bé hÖ thèng thay cho ph­¬ng thøc thanh to¸n thñ c«ng vµ b¸n thñ c«ng ®ang ¸p dông. 2.3 Hoµn thiÖn thÞ tr­êng ngo¹i tÖ liªn ng©n hµng, thiÕt lËp thÞ tr­êng ngo¹i hèi ph¸t triÓn. Ø N©ng cao vai trß gi¸m s¸t cña Ng©n hµng Nhµ n­íc ®èi víi c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i, nhÊt lµ trong viÖc chÊp hµnh tr¹ng th¸i ngo¹i tÖ ë møc cho phÐp vµ viÖc tËn dông tr¹ng th¸i ngo¹i tÖ ®Ó ®Çu c¬ kiÕm lêi. ØThùc hiÖn níi láng dÇn c¸c quy ®Þnh vÒ qu¶n lý ngo¹i hèi cho phï hîp víi th«ng lÖ quèc tÕ, nhÊt lµ phï hîp víi c¸c quèc gia trong khu vùc, nh­ níi láng c¸c quy ®Þnh ®èi víi quyÒn mua b¸n ngo¹i tÖ cña c¸c tæ chøc kinh tÕ, më réng ph¹m vi ®­îc vay ngo¹i tÖ bao gåm c¶ vay ngo¹i tÖ ®Ó thùc hiÖn dù ¸n , vay ®Ó kinh doanh xuÊt nhËp khÈu, gãp vèn liªn doanh ra n­íc ngoµi…kh«ng nªn chØ h¹n chÕ cho vay nhËp khÈu hµng ho¸ , dÞch vô tõ n­íc ngoµi nh­ hiÖn nay. ØNg©n hµng Nhµ n­íc cÇn chñ tr× ®iÒu hµnh TTNgTLNH, ®¶m b¶o mua hÕt nguån ngo¹i tÖ vµ b¸n ®ñ cho yªu cÇu ngo¹i tÖ gióp cho thÞ tr­êng ho¹t ®éng ®­îc liªn tôc vµ thèng nhÊt, tr¸nh t×nh tr¹ng mét chiÒu:b¸n ngo¹i tÖ cho Ng©n hµng Nhµ n­íc th× ®­îc nh­ng khi cÇn mua ngo¹i tÖ th× kh«ng ®­îc ®¸p øng, hoÆc ®­îc mua víi sè l­îng Ýt kh«ng ®ñ nhu cÇu thanh to¸n, tõ ®ã g©y nªn nh÷ng ¸ch t¾c trong ho¹t ®éng cña TTNgTLNH. ØCã sù phèi hîp ®iÒu chØnh l¹i viÖc thùc hiÖn c¬ chÕ mua b¸n c¸c kho¶n thu, chi b»ng ngo¹i tÖ cña ng©n s¸ch nhµ n­íc theo h­íng tËp trung qu¶n lý ngo¹i tÖ vÒ 1 ®Çu mèi lµ Ng©n hµng Nhµ n­íc, t¹o ®iÒu kiÖn cho Ng©n hµng Nhµ n­íc thùc hiÖn tèt chøc n¨ng qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh ngo¹i tÖ cña m×nh vµ cã ®iÒu kiÖn t¨ng l­îng dù tr÷ ngo¹i tÖ, n©ng cao kh¶ n¨ng can thiÖp vµo thÞ tr­êng khi cÇn thiÕt. Cßn Bé Tµi ChÝnh chØ kiÓm tra viÖc qu¶n lý dù tr÷ ngo¹i hèi cña Ng©n hµng Nhµ n­íc (®óng nh­ kho¶n 2 vµ 5 ®iÒu 38 luËt Ng©n hµng Nhµ n­íc ®· quy ®Þnh). Theo ®ã khi cã ph¸t sinh c¸c kho¶n thu ng©n s¸ch Nhµ n­íc b»ng ngo¹i tÖ th× Bé Tµi ChÝnh (®¹i diÖn lµ kho b¹c Nhµ n­íc) sÏ b¸n l¹i sè ngo¹i tÖ ®ã cho Ng©n hµng Nhµ n­íc thu néi tÖ ®Ó h¹ch to¸n ghi thu quü ng©n s¸ch Nhµ n­íc theo tû gi¸ liªn ng©n hµng t¹i thêi ®iÓm ®ã. Khi cã nhu cÇu chi ng©n s¸ch Nhµ n­íc b»ng ngo¹i tÖ th× Bé Tµi ChÝnh sÏ mua ngo¹i tÖ tõ Ng©n hµng Nhµ n­íc, Ng©n hµng Nhµ n­íc cã tr¸ch nhiÖm ®¸p øng ®Çy ®ñ, kÞp thêi l­îng ngo¹i tÖ cho ng©n s¸ch Nhµ n­íc theo tû gi¸ b¸n cña TTNTLNH . Lµm nh­ vËy sÏ t¹o ®­îc mét sè ­u ®iÓm sau: ü Thø nhÊt: t¹o ra sù qu¶n lý tËp trung, thèng nhÊt ngo¹i tÖ, tËp trung ®­îc l­îng lín ®ñ ®Ó cung øng cho c¸c doanh nghiÖp nhËp khÈu khi cÇn thiÕt, tr¸nh ®Ó tån mét l­îng lín ngo¹i tÖ kh¸ lín t¹i quü cña ng©n s¸ch Nhµ n­íc. ü Thø hai: ®¶m b¶o viÖc h¹ch to¸n chi ng©n s¸ch Nhµ n­íc ®­îc kÞp thêi ®Çy ®ñ v× theo quy ®Þnh hiÖn nay, khi ph¸t sinh c¸c kho¶n thu ng©n s¸ch Nhµ n­íc b»ng ngo¹i tÖ t¹i c¸c kho b¹c Nhµ n­íc quËn, huyÖn th× ®¬n vÞ nµy ch­a ®­îc h¹ch to¸n thu ng©n s¸ch ngay mµ ph¶i chuyÓn vÒ kho b¹c Nhµ n­íc tØnh, thµnh phè míi h¹ch to¸n thu ng©n s¸ch Nhµ n­íc, nªn c¸c kho¶n thu ng©n s¸ch Nhµ n­íc b»ng ngo¹i tÖ ch­a ®­îc ph¶n ¸nh kÞp thêi vµo quü ng©n s¸ch Nhµ n­íc. ü Thø ba: tr¸nh ®­îc viÖc h¹ch to¸n thu, chi t¹i cïng mét thêi ®iÓm l¹i ®­îc thùc hiÖn theo hai tû gi¸ kh¸c nhau: c¸c kho¶n thu ®­îc h¹ch to¸n theo tû gÝa h¹ch to¸n do Bé Tµi ChÝnh c«ng bè trong khi c¸c kho¶n chi l¹i theo tû gi¸ b¸n do Ng©n hµng Nhµ n­íc c«ng bè , do vËy viÖc theo dâi, h¹ch to¸n vµ b¸o c¸o thu chi ng©n s¸ch Nhµ n­íc kh¸ phøc t¹p, th­êng xuyªn ph¶i ®iÒu chØnh, xö lý c¸c kho¶n chªnh lÖch vÒ tû gi¸. Ø Ph¸t triÓn thÞ tr­êng giao dÞch cã kú h¹n, quyÒn chän, ho¸n ®æi, kú h¹n …®Ó c¸c NH cã thÓ thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p nghiÖp vô phßgn ngõa rñi ro ®èi víi tr¹ng th¸i ngo¹i tÖ cña hä. Trong ®ã cÇn më réng kú h¹n cu¶ c¸c hîp ®ång kú h¹n tõ 1-365 ngµy chø kh«ng nªn chØ giíi h¹n kú h¹n tõ 30-180 ngµy nh­ hiÖn nay. Ø Hoµn thiÖn vµ ph¸t triÓn nghiÖp vô thÞ tr­êng më ®Ó Ng©n hµng Nhµ n­íc cã ®iÒu kiÖn can thiÖp kÞp thêi, b¬m hoÆc rót tiÒn ra khái l­u th«ng, gi¶m ¸p lùc tû gi¸ lªn xuèng khi cung cÇu ngo¹i tÖ c¨ng th¼ng. ØNghiªn cøu tæng thÓ c¸c lo¹i ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i. Theo dâi kiÓm so¸t luång ngo¹i tÖ ®Ó ®iÒu hµnh tû gi¸. Chó ý ®Õn mèi quan hÖ g¾n bã gi÷a tû gi¸ vµ l·i suÊt, gi÷a tû gi¸ vµ l¹m ph¸t, tû gi¸ vµ c¸n c©n thanh to¸n , dù tr÷ ngo¹i tÖ v×: Ho¹t ®éng cña thÞ tr­êng ngo¹i hèi g¾n liÒn trùc tiÕp víi diÔn biÕn c¸n c©n thanh to¸n v·ng lai cña ®Êt n­íc. C¸n c©n thanh to¸n mÊt c©n ®èi lín vµ triÒn miªn cã thÓ t¹o ra mét g¸nh nî vµ ®e do¹ trùc tiÕp ®Õn an ninh tµi chÝnh quèc gia. VÒ l·i suÊt, viÖc duy tr× ®ång ViÖt Nam kh«ng nªn chªnh lÖch qu¸ xa so víi l·i suÊt quèc tÕ, nh­ vËy sÏ t¹o ra sù æn ®Þnh trong viÖc l­u chuyÓn c¸c dßng ngo¹i tÖ qua ®ã gãp phÇn æn ®Þnh tû gi¸ vµ ho¹t ®éng thÞ tr­êng. ØCÇn ®µo t¹o mét ®éi ngò c¸n bé kinh doanh hèi ®o¸i tinh th«ng nghiÖp vô vµ cã kh¶ n¨ng lµm chñ ®­îc c¸c giao dÞch míi nh­ giao dÞch swaps, option, overnight, future contract… 2.4 Hoµn thiÖn thÞ tr­êng mua b¸n c¸c chøng kho¸n ng¾n h¹n. 2.4.1 ThÞ tr­êng tÝn phiÕu kho b¹c. @C¸c tÝn phiÕu kho b¹c cã ®é rñi ro thÊp nªn còng rÊt ®­îc ­a chuéng trªn thÞ tr­êng tiÒn tÖ, mÆt kh¸c chóng lµ c«ng cô ®­îc sö dông ®Ó bï ®¾p cho thiÕu hôt ng©n s¸ch Nhµ n­íc, nªn cã thÓ nãi ®©y lµ bé phËn thÞ tr­êng quan träng vµ chiÕm tû träng lín trªn thÞ tr­êng tiÒn tÖ. C¸c kiÕn nghÞ ®­a ra ®Ó hoµn thiÖn thÞ tr­êng nµy bao gåm: ØTæ chøc ®Êu thÇu tÝn phiÕu kho b¹c mét c¸ch ®Òu ®Æn, th­êng xuyªn h¬n , ®ång thêi ®¶m b¶o cung cÊp cho thÞ tr­êng sè l­îng tÝn phiÕu ®ñ lín ®Ó lµm ph¸t sinh vµ nu«i d­ìng c¸c giao dÞch mua ®i b¸n l¹i. Tuy nhiªn quy m« ph¸t hµnh tÝn phiÕu ph¶i ®­îc ®Æt trong mèi quan hÖ víi nhu cÇu cña ng©n s¸ch Nhµ n­íc. Ø Ph¸t hµnh tÝn phiÕu kho b¹c víi thêi h¹n kh¸c nhau nh­ 3 th¸ng, 6 th¸ng, 9 th¸ng hoÆc 1 n¨m (nh­ng chñ yÕu lµ lo¹i 3 vµ 6 th¸ng) víi møc l·i suÊt xÊp xØ b»ng møc l·i suÊt cña tiÒn göi cã kú h¹n cïng lo¹i cña ng©n hµng ®Ó khuyÕn khÝch c¸c chñ thÓ ®Çu t­ vµo c«ng cô nµy. Ø §Èy m¹nh, ph¸t triÓn c¸c giao dÞch tho¶ thuËn mua l¹i v× ®©y lµ ph­¬ng thøc giao dÞch phæ biÕn nhÊt ®èi víi tÝn phiÕu kho b¹c trªn thÞ tr­êng thø cÊp. Muèn vËy, cÇn sím ban hµnh c¸c quy chÕ giao dÞch còng nh­ c¸c mÉu cô thÓ cña c¸c hîp ®ång mua l¹i. Ø H¹n chÕ ph¸t hµnh tÝn phiÕu kho b¹c ghi danh, më réng ph¸t hµnh tÝn phiÕu kho b¹c v« danh cã thÓ chuyÓn nh­îng ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho chóng ®­îc trao ®æi mua b¸n trªn thÞ tr­êng thø cÊp , còng lµ ®Ó ph¸t triÓn nghiÖp vô thÞ tr­êng më. Ø Cã c¸c quy chÕ níi láng ®Ó më réng thµnh viªn tham gia, ®Æc biÖt lµ c¸c tæ chøc tµi chÝnh phi ng©n hµng. X¸c ®Þnh l·i suÊt thÇu mét c¸ch hîp lý, theo x¸t thùc tÕ thÞ tr­êng ®Ó thu hót c¸c thµnh viªn tham gia. L·i suÊt nµy sÏ lµ c¨n cø , c¬ së ®Ó t¸c ®éng ®Õn l·i suÊt ph¸t hµnh tr¸i phiÕu ChÝnh phñ trªn thÞ tr­êng chøng kho¸n vµ c¸c lo¹i l·i suÊt cho vay ­u ®·i kh¸c tõ nguån vèn ng©n s¸ch Nhµ n­íc. Kinh nghiÖm n­íc ta trong nh÷ng n¨m qua cho thÊy viÖc cè gi÷ l·i suÊt tÝn phiÕu kho b¹c thÊp h¬n l·i suÊt thÞ tr­êng ®· lµm gi¶m ®¸ng kÓ khèi l­îng tÝn phiÕu b¸n ra vµ c¶n trë sù ph¸t triÓn cña thÞ tr­êng thø cÊp. Do vËy, rÊt cÇn sù phèi hîp gi÷a Bé Tµi ChÝnh vµ Ng©n hµng Nhµ n­íc trong viÖc x©y dùng tiªu chÝ vµ ph­¬ng thøc h×nh thµnh l·i suÊt cho phï hîp víi thÞ tr­êng. اÈy m¹nh c«ng t¸c m«i giíi trung gian c¸c giao dÞch mua b¸n l¹i tÝn phiÕu sau khi ®Êu thÇu còng nh­ c«ng t¸c th«ng tin, tuyªn truyÒn, phæ biÕn nghiÖp vô ®Êu thÇu vµ mua b¸n l¹i sau khi ®Êu thÇu. ØPh¸t triÓn nghiÖp vô thÞ tr­êng më ®Ó t¹o thÞ tr­êng thø cÊp cho tÝn phiÕu kho b¹c ho¹t ®éng. ا¶m b¶o sù hîp t¸c chÆt chÏ gi÷a Ng©n hµng Nhµ n­íc vµ Bé Tµi ChÝnh trong viÖc x©y dùng kÕ ho¹ch vµ tæ chøc ph¸t hµnh tÝn phiÕu kho b¹c qua Ng©n hµng Nhµ n­íc mét c¸ch ®Òu ®Æn, ®ång thêi ®¶m b¶o sù phï hîp chÆt chÏ vµ ®ång bé gi÷a chÝnh s¸ch tµi chÝnh vµ chÝnh s¸ch tiÒn tÖ. 2.4.2 ThÞ tr­êng tÝn phiÕu Ng©n hµng Nhµ n­íc. @TÝn phiÕu Ng©n hµng Nhµ n­íc lµ c«ng cô cã ruØ ro thÊp nªn còng ®­îc ­a chuéng trªn thÞ tr­êng tiÒn tÖ. Tuy nhiªn, khi mµ béi chi ng©n s¸ch cßn lín, l¹m ph¸t trong tÇm kiÓm so¸t th× kh«ng nªn ph¸t hµnh c«ng cô nµy mµ chñ yÕu tËp trung vµo tÝn phiÕu kho b¹c Nhµ n­íc. ViÖc ph¸t hµnh song song tÝn phiÕu Ng©n hµng Nhµ n­íc vµ tÝn phiÕu kho b¹c võa g©y tèn kÐm cho ng©n s¸ch Nhµ n­íc ®ång thêi l¹i t¹o ra sù c¹nh tranh kh«ng cÇn thiÕt vµ lµm chia rÏ thÞ tr­êng vèn ng¾n h¹n, Ng©n hµng Nhµ n­íc chØ nªn sö dông c«ng cô nµy khi muèn thùc hiÖn chÝnh s¸ch tiÒn tÖ th¾t chÆt, rót bít tiÒn trong l­u th«ng ®Ó k×m chÕ l¹m ph¸t. Khi ®ã, ®Ó thÞ tr­êng nµy ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ cÇn tu©n thñ c¸c nguyªn t¾c sau: Ø Thùc hiÖn h×nh thøc tÝn phiÕu Ng©n hµng Nhµ n­íc ghi sæ ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn thuËn tiÖn cho viÖc mua b¸n, chuyÓn nh­îng trªn thÞ tr­êng thø cÊp. ØC¶i tiÕn vµ thùc hiÖn c¸c thÓ thøc mua l¹i thuËn lîi th«ng qua ph­¬ng thøc t¸i cÊp vèn, t¸i chiÕt khÊu ng¾n h¹n ®Ó khuyÕn khÝch c¸c ng©n hµng mua tÝn phiÕu Ng©n hµng Nhµ n­íc thay v× b¾t buéc c¸c ng©n hµng ph¶i mua nh­ thêi gian qua. 3 N©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña c¸c thµnh viªn tham gia 3.1 N©ng cao n¨ng lùc ho¹t ®éng cña Ng©n hµng Nhµ n­íc, x©y dùng 1 Ng©n hµng Nhµ n­íc m¹nh, cã tÇm cì. @ Víi t­ c¸ch lµ Ng©n hµng Trung ­¬ng, Ng©n hµng Nhµ n­íc tr­íc hÕt ph¶i tËp trung thùc hiÖn tèt c¸c chøc n¨ng cña mét Ng©n hµng Trung ­¬ng trong ho¹t ®éng cña thÞ tr­êng tiÒn tÖ, ph¶i ®¶m b¶o lµ ng­êi can thiÖp cuèi cïng vµo thÞ tr­êng. Khi can thiÖp, Ng©n hµng Nhµ n­íc chØ nªn sö dông c¸c c«ng cô qu¶n lý gi¸n tiÕp ®Ó t¸c ®éng, chi phèi. Muèn vËy, ph¶i tiÕn hµnh c¶i tiÕn vµ x©y dùng hÖ thèng c¸c c«ng cô chÝnh s¸ch tiÒn tÖ hï hîp víi ®iÒu kiÖn n­íc ta hiÖn nay, ®Æc biÖt lµ c¸c c«ng cô gi¸n tiÕp. ØTrong ®iÒu hµnh, cÇn ph¶i t«n träng c¸c quy luËt kh¸ch quan vµ c¬ chÕ thÞ tr­êng tr­êng. §¶m b¶o quyÒn tù chñ kinh doanh cho c¸c tæ chøc ng©n hµng, tÝn dông. Ø X©y dùng chiÕn l­îc tæng thÓ ®Ó cã kÕ ho¹ch, b­íc ®i, chÝnh s¸ch phï hîp trong qu¸ tr×nh t¹o dùng, ph¸t triÓn thÞ tr­êng tiÒn tÖ. Ø §¶m b¶o b×nh ®¼ng theo ph¸p luËt ®èi víi mäi lo¹i h×nh ng©n hµng vµ tæ chøc tÝn dông, thóc ®Èy c¹nh tranh lµnh m¹nh- ®©y lµ mét tiÒn ®Ò quan träng cho thÞ tr­êng tiÒn tÖ ph¸t triÓn. ØThiÕt lËp hÖ thèng th«ng tin, b¸o c¸o míi gi÷a Ng©n hµng Nhµ n­íc víi c¸c Bé, ngµnh vµ chÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng ®Ó ph«Ý hîp ®iÒu hµnh chÝnh s¸ch tiÒn tÖ. ØHiÖn ®¹i ho¸ c«ng nghÖ thanh to¸n, x©y dùng trung t©m thanh to¸n quèc gia t¹i Ng©n hµng Trung ­¬ng, ph¸t triÓn c¸c h×nh thøc thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt ®Ó ®¶m b¶o tÝnh hiÖu qu¶ vµ t¨ng nhanh qu¸ tr×nh lu©n chuyÓn vèn trong nÒn kinh tÕ. ØTiÕn hµnh rµ so¸t vµ b·i bá nh÷ng c«ng v¨n, chØ thÞ tr­êng , quyÕt ®Þnh kh«ng cßn phï hîp víi t×nh h×nh hiÖn t¹i ®Ó t¹o ra sù ®ång bé, thèng nhÊt trong chÝnh s¸ch tiÒn tÖ. ØTõng b­íc c¶i tiÕn m« h×nh tæ chøc, cÊu tróc l¹i hÖ thèng ng©n hµng tõ trung ­¬ng ®Õn ®Þa ph­¬ng theo h­íng tinh gi¶m biªn chÕ, kh¾c phôc chång chÐo. 3.2 ChÊn chØnh, cñng cè toµn diÖn hÖ thèng ng©n hµng th­¬ng m¹i phï hîp víi nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa vµ héi nhËp quèc tÕ. @Trong nÒn kinh tÕ héi nhËp, lÜnh vùc tµi chÝnh ng©n hµng ®­îc coi lµ nh¹y c¶m vµ dÔ bÞ tæn th­¬ng nhÊt. HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt -Mü cã hiÖu lùc, ViÖt Nam ph¶i ®èi xö b×nh ®¼ng víi c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i tõ c¸c n­íc kh¸c tham gia kinh doanh lo¹i h×nh dÞch vô nµy. C¸c ng©n hµng ë Mü vµ EU th­êng rÊt m¹nh, mét chi nh¸nh cña hä vèn tèi thiÓu lµ 15 triÖu USD (theo LuËt tæ chøc tÝn dông), nh­ng ng©n hµng mÑ th× vèn hµng tû USD. Trong khi ®ã, mét ng©n hµng th­¬ng m¹i quèc doanh cña ViÖt Nam hiÖn nay vèn ph¸p ®Þnh chØ kho¶ng 80 triÖu USD. V× vËy, ®Ó thÞ tr­êng tiÒn tÖ tiÕp tôc ph¸t triÓn th× viÖc t¹o ra hÖ thèng ng©n hµng th­¬ng m¹i v÷ng m¹nh, hiÖu qu¶, søc c¹nh tranh cao cã ý nghÜa cùc kú quan träng. NhiÖm vô trong t©m hiÖn nay vµ nh÷ng n¨m tiÕp theo lµ ph¶i ®Èy m¹nh vµ kiªn quyÕt lµnh m¹nh ho¸ hÖ thèng ng©n hµng, c¸c tæ chøc tÝn dông, §Ó ®¹t ®­îc môc tiªu nµy cÇn: ØCã biÖn ph¸p n©ng cao tiÒm lùc tµi chÝnh, møc vèn tù cã cho c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i. §èi víi c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i quèc doanh cã thÓ bæ sung vèn tù cã tõ c¸c nguån sau: +Thùc hiÖn cæ phÇn ho¸ mét sè ng©n hµng th­¬ng m¹i quèc doanh ®Ó t¨ng vèn. + Ph¸t hµnh tr¸i phiÕu ChÝnh phñ ®Ó lÊy nguån bæ sung hoÆc Ng©n hµng Nhµ n­íc cho vay d­íi h×nh thøc t¸i cÊp vèn ®Ó t¨ng tiÒm lùc tµi chÝnh. + Cho phÐp c¸c ng©n hµng gi÷ l¹i mét phÇn hoÆc toµn bé kho¶n nép vÒ sö dông vèn ng©n s¸ch Nhµ n­íc. §èi víi c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i cæ phÇn: + Gi¶i thÓ hoÆc s¸p nhËp c¸c ®¬n vÞ yÕu kÐm. + ThÝ ®iÓm gäi vèn n­íc ngoµi th«ng qua b¸n cæ phiÕu cho ng­êi n­íc ngoµi. + Ph¸t hµnh cæ phiÕu míi. +T¨ng quy ®Þnh vÒ vèn ph¸p ®Þnh ®èi víi lo¹i h×nh ng©n hµng th­¬ng m¹i cæ phÇn ØCñng cè vµ lµnh m¹nh ho¸ tµi chÝnh cña c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i trªn c¬ së: +C¬ cÊu l¹i nî, thèng kª ph©n lo¹i nî, phÇn nî cho vay nh÷ng Ng©n hµng Nhµ n­íc sÏ ®­îc t¸ch b¹ch râ rµng ®Ó xö lý. + C¶i thiÖn chÊt l­îng qu¶n lý tµi s¶n nî cña c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i ®Æc biÖt lµ ph©n ®Þnh râ b¶n chÊt vµ møc ®é rñi ro cña c¸c lo¹i tµi s¶n, t¨ng c­êng gi¸m s¸t qu¶n lý thu håi nî, c¶i tiÕn ®iÒu kiÖn tÝn dông, trÝch lËp quü ®Ó bï ®¾p c¸c kho¶n vèn thÊt tho¸t. + Ban hµnh c¬ chÕ xö lý tµi s¶n thÕ chÊp, ph¸t triÓn c¸c c«ng ty mua b¸n nî ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c ng©n hµng tiÕn hµnh ph¸t m¹i ®­îc tµi s¶n thÕ chÊp do thu håi c¸c kho¶n nî. +X¸c ®Þnh ng©n hµng th­¬ng m¹i thùc sù lµ ng©n hµng th­¬ng m¹i: t¸ch b¹ch chøc n¨ng chÝnh s¸ch ra khái th­¬g m¹i. Lo¹i bá ®éc quyÒn nh»m t¹o ®iÒu kiÖn vµ søc Ðp n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i quèc doanh. ظp dông hÖ thèng kÕ to¸n theo th«ng lÖ quèc tÕ , thùc hiÖn kiÓm to¸n ®Þnh kú vµ c«ng khai tµi chÝnh ®èi víi c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i. ØSím thùc hiÖn ®Ò ¸n øng dông c«ng nghÖ tin häc vµo dÞch vô thanh to¸n cña toµn bé hÖ thèng ng©n hµng. ØN©ng cao n¨ng lùc qu¶n trÞ, kinh doanh cña ng©n hµng th­¬ng m¹i, ¸p dông c¸c c«ng cô vµ c¸ch thøc qu¶n lý míi cho phï hîp vµ theo kÞp c¸c n­íc trong khu vùc. §Èy m¹nh h¬n n÷a c«ng t¸c ®µo t¹o, n©ng cao tr×nh ®é mäi mÆt cña ®éi ngò c¸n bé, xö lý nghiªm minh nh÷ng tæ chøc vµ c¸ nh©n cã sai ph¹m. 3.3 Thµnh lËp vµ ph¸t triÓn c¸c tæ chøc m«i giíi trªn thÞ tr­êng tiÒn tÖ. @ §Ó ph¸t triÓn thÞ tr­êng tiÒn tÖ, cÇn thiÕt ph¶i lËp mét m¹ng l­íi c¸c c«ng ty m«i giíi. Tr­íc m¾t, nªn thiÕt lËp bé phËn m«i giíi tiÒn tÖ nh­ lµ mét phßng ban cña c¸c c«ng ty tµi chÝnh, c«ng ty chøng kho¸n trùc thuéc c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i. Nh­ vËy, c¸c c«ng ty nµy cã thÓ võa m«i giíi trªn thÞ tr­êng tiÒn tÖ, võa m«i giíi trªn thÞ tr­êng chøng kho¸n bëi v× thêi gian ®Çu c¶ 2 lo¹i thÞ tr­êng nµy ®Òu ch­a ph¸t triÓn, viÖc m«i giíi ch­a phøc t¹p. sau nµy khi thÞ tr­êng tiÒn tÖ ®· ph¸t triÓn th× cã thÓ t¸ch bé phËn nµy ra thµnh mét c«ng ty m«i giíi riªng ho¹t ®éng trªn thÞ tr­êng tiÒn tÖ. §iÒu quan träng lµ c¸c c«ng ty m«i giíi nµy ph¶i ®­îc ph¸p luËt thõa nhËn. Khi thÞ tr­êng ph¸t triÓn ®Õn mét møc ®é nhÊt ®Þnh th× m¹ng l­íi m«i giíi sÏ tù ®éng ph¸t triÓn theo nh­ lµ mét tÊt yÕu cña thÞ tr­êng. 3.4 H×nh thµnh vµ ph¸t triÓn mét sè quü cña thÞ tr­êng tiÒn tÖ. ØCho phÐp thµnh lËp Quü t­¬ng trî thÞ tr­êng tiÒn tÖ dµnh cho nh÷ng ng­êi göi tiÒn nhá. Quü nµy sÏ ph¸t hµnh c¸c cæ phÕu víi mét gi¸ cè ®Þnh (víi sè tiÒn 100.000 trë lªn ch¼ng h¹n) vµ sau ®ã sÏ dïng tiÒn huy ®éng ®­îc ®Ó ®Çu t­ vµo c¸c c«ng cô cña thÞ tr­êng tiÒn tÖ nh­ tÝn phiÕu, chøng chØ tiÒn göi , th­¬ng phiÕu…nh­ vËy sÏ mang l¹i cho ng­êi ®Çu t­ mét kho¶n l·i. V× c¸c cæ phiÕu nµy kh«ng ph¶i lµ tiÒn göi nªn kh«ng ph¶i chÞu c¸c quy ®Þnh vÒ dù tr÷ b¾t buéc do vËy chóng mang l¹i cho ng­êi ®Çu t­ l·i suÊt cao h¬n l·i suÊt tiÒn göi kh«ng thanh to¸n , ®ång thêi chóng l¹i dÔ chuyÓn nh­îng v× mÖnh gi¸ nhá nªn chóng cã ­u thÕ ph¸t triÓn. ØThµnh lËp quü trî cÊp viÖc lµm vµ h­u trÝ. Quü nµy sÏ ho¹t ®éng kinh doanh trªn c¬ së thu hót c¸c nguån vèn dù phßng mÊt viÖc lµm hoÆc khi nghØ h­u. Trong c¬ chÕ thÞ tr­êng, rñi ro mÊt viÖc lµm lín vµ viÖc nghØ do hÕt tuæi lao ®éng hoÆc tr×nh ®é kh«ng cßn phï hîp lµ tÊt yÕu, cho nªn, nã sÏ lµ thÞ tr­êng lín c¶ trong hiÖn t¹i vµ t­¬ng lai. M« h×nh nµy còng sÏ ®¸p øng mét phÇn viÖc thay thÕ h×nh thøc b¶o hiÓm x· héi hiÖn nay. Kh«ng nh÷ng thÕ nã cßn thu hót thªm nguån vèn, ®a d¹ng c¸c lo¹i h×nh kinh doanh b¶o hiÓm, ®ång thêi mét l­îng tiÒn tÖ t¹m thêi nhµn rçi ®­îc ®Çu t­ vµo thÞ tr­êng tiÒn tÖ sÏ gãp phÇn thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña thÞ tr­êng tiÒn tÖ n­íc ta. 4. §a d¹ng ho¸ vµ ph¸t triÓn c¸c c«ng cô cña thÞ tr­êng tiÒn tÖ ? C«ng cô cña thÞ tr­êng tiÒn tÖ lµ hµng hãa cña thÞ tr­êng tiÒn tÖ. Muèn thÞ tr­êng tiÒn tÖ ph¸t triÓn th× hµng ho¸ cña thÞ tr­êng ph¶i ®a d¹ng, phong phó. Nh­ng trªn thùc tÕ, nh­ ®· ph©n tÝch ë trªn, hµng ho¸ cña thÞ tr­êng tiÒn tÖ ViÖt Nam qu¸ Ýt vÒ chñng lo¹i: chØ cã tÝn phiÕu kho b¹c Nhµ n­íc vµ tÝn phiÕu Ng©n hµng Nhµ n­íc ®­îc giao dÞch . Cßn c¸c lo¹i hµng ho¸ kh¸c míi chØ ®­îc ®iÒu chØnh d­íi d¹ng v¨n b¶n hoÆc ch­a cã v¨n b¶n nµo ®Ò cËp ®Õn. §Ó ph¸t triÓn thÞ tr­êng tiÒn tÖ n­íc ta, cÇn ph¶i cñng cè, hoµn thiÖn c¸c c«ng cô ®· cã, ®ång thêi ph¶i t¹o thªm c«ng cô míi phï hîp víi tr×nh ®é ph¸t triÓn cña thÞ tr­êng tiÒn tÖ. اèi víi chøng chØ tiÒn göi cã thÓ chuyÓn nh­îng vµ th­¬ng phiÕu, c«ng cô: cÇn nhanh chãng söa ®æi nh÷ng bÊt hîp lý nh­ ®· nªu ë ch­¬ng 2, tiÕn hµnh kiÓm tra, gi¸m s¸t tµi chÝnh ®èi víi c¸c tæ chøc tÝn dông ®Ó ph©n lo¹i tæ chøc tÝn dông, ®èi víi c¸c tæ chøc tÝn dông ®ñ ®iÒu kiÖn th× Thèng ®èc Ng©n hµng Nhµ n­íc cho phÐp c¸c tæ chøc tÝn dông nµy ph¸t hµnh 2 lo¹i c«ng cô trªn. اèi víi c¸c hîp ®ång mua l¹i, phiÕu thuËn tr¶ cña ng©n hµng, Ng©n hµng Nhµ n­íc cÇn nhanh chãng so¹n th¶o vµ lÊy ý kiÕn ®ãng gãp ®Ó c¸c c«ng cô nµy ®­îc ®i vµo thùc tiÔn. اèi víi tÝn phiÕu kho b¹c Nhµ n­íc vµ tÝn phiÕu Ng©n hµng Nhµ n­íc, cÇn tæ chøc th­êng xuyªn h¬n c¸c phiªn ®Êu thÇu ®Ó t¹o nhiÒu hµng ho¸ cho thÞ tr­êng thø cÊp. Ø Ngoµi ra, ®Ó më réng hµng ho¸ cho thÞ tr­êng tiÒn tÖ, nªn quy ®Þnh cho c¸c lo¹i giÊy tê cã gi¸ kh¸c hiÖn cã ë ViÖt Nam nh­ tr¸i phiÕu trung vµ dµi h¹n mµ thêi gian ®¸o h¹n cña chóng cßn d­íi mét n¨m. 5.HiÖn ®¹i ho¸ c¬ së vËt chÊt kü thuËt vµ ®µo t¹o nguån nh©n lùc. ? Mét nguyªn nh©n quan träng khiÕn thÞ tr­êng tiÒn tÖ ViÖt Nam chËm ph¸t triÓn lµ do lùc l­îng c¸n bé ho¹t ®éng kinh doanh tiÒn tÖ t¹i c¸c tæ chøc tÝn dông cßn yÕu kÐm vÒ n¨ng lùc vµ tr×nh ®é. HÇu hÕt lµ ®­îc ®µo t¹o trong thêi kú nÒn kinh tÕ ®­îc qu¶n lý theo c¬ chÕ tËp trung quan liªu bao cÊp, v× vËy hä rÊt lóng tóng khi chuyÓn sang ho¹t ®éng kinh doanh theo c¬ chÕ thÞ tr­êng. Do ®ã cÇn cã c¸c gi¶i ph¸p ®ång bé ®µo t¹o ®éi ngò c¸n bé ho¹t ®éng trong lÜnh vùc kinh doanh tiÒn tÖ : ØNhanh chãng n©ng cao kiÕn thøc vÒ lÜnh vùc tiÒn tÖ cho hä th«ng qua ®µo t¹o vµ ®µo t¹o l¹i. ØX©y dùng c¸c m« h×nh thùc hµnh, n©ng cao kü n¨ng nghiÖp vô kinh doanh tiÒn tÖ; ban hµnh quy chÕ, quy tr×nh ho¹t ®éng ®èi víi c¸n bé kinh doanh tiÒn tÖ; tiÕn hµnh khen th­ëng vµ xö ph¹t nghiªm minh. ØTh­êng xuyªn thùc hiÖn viÖc kiÓm tra , kiÓm so¸t vµ thùc hiÖn lu©n phiªn c¸n bé thanh tra ®Ó h¹n chÕ nh÷ng tiªu cùc. Bªn c¹nh viÖc n©ng cao n¨ng lùc ho¹t ®éng cña ®éi ngò c¸n bé, hiÖn ®¹i ho¸ c¬ së vËt chÊt kü thuËt còng lµ mét yªu cÇu rÊt cÊp b¸ch. KÓ tõ khi chuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng , ho¹t ®éng cña c¸c chñ thÓ kinh doanh trªn thÞ tr­êng tiÒn tÖ ®Æc biÖt lµ c¸c tæ chøc tÝn dông, Ng©n hµng Nhµ n­íc, kho b¹c Nhµ n­íc ®· ®­îc hiÖn ®¹i ho¸, tuy nhiªn cßn thÊp so víi yªu cÇu n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng vµ cßn kho¶ng c¸ch kh¸ xa so víi khu vùc vµ thÕ giíi. V× vËy, cÇn hiÖn ®¹i ho¸ ho¹t ®éng kinh doanh tiÒn tÖ nh»m tiÕn tíi héi nhËp víi thÞ tr­êng tiÒn tÖ khu vùc vµ thÕ giíi. Trong ®ã cÇn hiÖn ®¹i ho¸ hÖ thèng th«ng tin . < Nh­ vËy, hoµn thiÖn vµ ph¸t triÓn thÞ tr­êng tiÒn tÖ ViÖt Nam lµ mét trong nh÷ng yªu cÇu cÊp thiÕt ®Æt ra cho chóng ta trong giai ®o¹n hiÖn nay; v× mét ®Æc ®iÓm c¬ b¶n diÔn ra trong c¸c nÒn kinh tÕ hiÖn nµy lµ xu h­íng toµn cÇu ho¸ vµ héi nhËp, mµ trong bèi c¶nh héi nhËp th× tµi chÝnh tiÒn tÖ lµ lÜnh vùc nh¹y c¶m, dÔ bÞ ¶nh h­ëng nhÊt. C¸c gi¶i ph¸p Êy ph¶i ®¸p øng nhu cÇu vÒ vèn vµ n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn, ph¶i t¹o m«i tr­êng thuËn lîi cho chÝnh s¸ch tiÒn tÖ ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶, ph¶i phï hîp vµ thóc ®Èy tiÕn tr×nh héi nhËp. C¸c gi¶i ph¸p Êy lµ: hoµn thiÖn nÒn m«i tr­êng ph¸p luËt liªn quan, ®æi míi ®iÒu chØnh chÝnh s¸ch tiÒn tÖ; hoµn thiÖn ph¸t triÓn thÞ tr­êng tiÒn tÖ hiÖn cã ë n­íc ta nh­ thÞ tr­êng tiÒn tÖ s¬ cÊp, thø cÊp, thÞ tr­êng néi tÖ vµ ngo¹i tÖ liªn ng©n hµng, thÞ tr­êng mua b¸n c¸c chøng kho¸n ng¾n h¹n; n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña c¸c thµnh viªn; ®a d¹ng c¸c c«ng cô cña thÞ tr­êng tiÒn tÖ vµ hiÖn ®¹i ho¸ c¬ së vËt chÊt kü thuËt vµ ®µo t¹o nguån nh©n lùc. KÕt luËn §èi víi nÒn kinh tÕ ViÖt Nam, vèn vµ hiÖu qu¶ sö dông vèn lu«n ®ãng vai trß quan träng ®èi víi t¨ng tr­ëng kinh tÕ. §iÒu nµy l¹i phô thuéc rÊt nhiÒu vµo hiÖu qu¶ cña thÞ tr­êng tµi chÝnh trong ®ã cã thÞ tr­êng tiÒn tÖ. HiÖn nay, thÞ tr­êng tiÒn tÖ ViÖt Nam vÉn ë d¹ng s¬ khai: ph¹m vi cña thÞ tr­êng h¹n hÑp, chñ yÕu trong ph¹m vi c¸c tæ chøc tÝn dông; hµng ho¸ nghÌo vÒ chñng lo¹i vµ chÊt l­îng, tÝnh chuyÓn nh­îng thÊp; m«i tr­êng ph¸p lý liªn quan cßn thiÕu, kh«ng ®ång bé vµ cã nhiÒu bÊt cËp. ChÝnh v× vËy tÝnh linh ho¹t, kh¶ n¨ng lu©n chuyÓn, ®iÒu hoµ vèn ng¾n h¹n cña thÞ tr­êng tiÒn tÖ ViÖt Nam kÐm; hiÖu lùc thùc thi cña c¸c chÝnh s¸ch tiÒn tÖ h¹n chÕ… Do ®ã, t×m ra c¸c gi¶i ph¸p hoµn thiÖn vµ ph¸t triÓn thÞ tr­êng tiÒn tÖ ViÖt Nam lµ mét yªu cÇu bøc xóc. §Ó thóc ®Èy thÞ tr­êng tiÒn tÖ ViÖt Nam ph¸t triÓn, tr­íc hÕt cÇn t¹o ra m«i tr­êng ph¸p luËt vµ c¬ chÕ chÝnh s¸ch thuËn lîi cho c¸c chñ thÓ ho¹t ®éng kinh doanh tiÒn tÖ, h×nh thµnh c¸c hµng ho¸ míi. §èi víi c¸c lo¹i thÞ tr­êng hiÖn cã th× cÇn hoµn thiÖn c¬ chÕ ho¹t ®éng, ph­¬ng thøc giao dÞch, thanh to¸n, hiÖn ®¹i ho¸ c«ng nghÖ…. Víi mét hÖ thèng c¸c gi¶i ph¸p ®ång bé nªu trªn sÏ lµm t¨ng tÝnh linh ho¹t vµ kh¶ n¨ng lu©n chuyÓn vèn cña thÞ tr­êng tiÒn tÖ ViÖt Nam tõ ®ã thóc ®Èy t¨ng tr­ëng kinh tÕ. Tµi liÖu tham kh¶o: LuËt Ng©n hµng Nhµ n­íc ®­îc th«ng qua ngµy 12/12/1997, cã hiÖu lùc tõ 1/10/1998. LuËt c¸c tæ chøc tÝn dông ®­îc th«ng qua ngµy 12/12/1997, cã hiÖu lùc tõ 1/10/1998. NghÞ quyÕt héi nghÞ Trung ­¬ng 2 kho¸ VI th¸ng 6/1987. Ph¸p lÖnh th­¬ng phiÕu sè 17/1999/PL-UBTVQH10 ngµy 24/12/1999. NghÞ ®Þnh sè 53/H§BT ngµy 26/3/1988 cña Chñ tÞch Héi ®ång Bé tr­ëng. NghÞ ®Þnh sè 32/2001/N§-CP cña ChÝnh phñ ngµy 5/7/2001 vÒ h­íng dÉn chi tiÕt thi hµnh ph¸p lÖnh th­¬ng phiÕu. Th«ng t­ liªn bé sè 01 NHNN-TC ngµy 10/2/1995 cña Ng©n hµng Nhµ n­íc vµ Bé Tµi ChÝnh h­íng dÉn vÒ viÖc tÝn phiÕu kho b¹c Nhµ n­íc. QuyÕt ®Þnh sè 132/Q§-NH14 cña thèng ®èc Ng©n hµng Nhµ n­íc th¸ng 7/1993 vÒ TTNTLNH. QuyÕt ®Þnh 190/Q§-NHNN14 Thèng ®èc Ng©n hµng Nhµ n­íc ngµy 6/10/1993 vÒ TTNTLNH. QuyÕt ®Þnh 203A/Q§-NH13 ngµy 15/10/1994 cña thèng ®èc Ng©n hµng Nhµ n­íc vÒ TTNgTLNH. QuyÕt ®Þnh sè 101/1999/Q§NHNN13 ngµy 26/3/1999 vÒ quy chÕ tæ chøc ho¹t ®éng cña TTNgTLNH. QuyÕt ®Þnh sè 362/1999/Q§-NHNN1 ngµy 8/10/1999 cña Thèng ®èc Ng©n hµng Nhµ n­íc vÒ quy chÕ ph¸t hµnh tÝn phiÕu Ng©n hµng Nhµ n­íc. QuyÕt ®Þnh 51/1999/Q§-NHNN1 ngµy 10/2/1999 cña Thèng ®èc Ng©n hµng Nhµ n­íc vÒ quy chÕ dù tr÷ b¾t buéc ®èi víi c¸c tæ chøc tÝn dông. QuyÕt ®Þnh 85/200/Q§-NHNN14 ngµy 9/3/2000 cña Thèng ®èc Ng©n hµng Nhµ n­íc vÒ viÖc ban hµnh quy chÕ nghiÖp vô thÞ tr­êng më. S¸ch “TiÒn tÖ, ng©n hµng vµ tµi chÝnh” cña Frederic.S.Minshkin, NXB khoa häc kü thuËt. S¸ch “Lý thuyÕt tµi chÝnh” ,NXB tµi chÝnh n¨m 2000. Gi¸o tr×nh “Lý thuyÕt tµi chÝnh-tiÒn tÖ” cña tr­êng §H Ngo¹i Th­¬ng, NXB gi¸o dôc. Gi¸o tr×nh “Thanh to¸n quèc tÕ trong ngo¹i th­¬ng” –PGS §inh Xu©n Tr×nh, NXB gi¸o dôc. Tµi liÖu “ B¸o c¸o tãm t¾t nh÷ng néi dung c¬ b¶n cña chiÕn l­îc ®æi míi ho¹t ®éng ng©n hµng giai ®o¹n 2001-2010. T¹p chÝ “Ng©n hµng” sè 1,2 n¨m 2000; sè 1,2 ,12 n¨m 2001, sè 1,2,3,4,5,6,7,8,9,10, n¨m 2002. T¹p chÝ “tµi chÝnh” sè 4,7,10 n¨m 2001; sè 1,2,3,4,5,6,7,8,9 n¨m 2002. B¸o “Tµi chÝnh ViÖt Nam” ngµy 24/4/2002. Th«ng tin cña trung t©m truyÒn tin vµ d÷ liÖu VASC Orient. Th«ng tin trªn m¹ng: www.vietcombank.com.vn ; www.icb.com.vn Ch­¬ng I Nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ thÞ tr­êng tiÒn tÖ Ch­¬ng II Thùc tr¹ng thÞ tr­êng tiÒn tÖ ViÖt Nam Ch­¬ng III Gi¶i ph¸p hoµn thiÖn vµ ph¸t triÓn thÞ tr­êng tiÒn tÖ ViÖt Nam ._.