Thị trường Ấn Độ và mối quan hệ hợp tác thương mại Việt Nam – Ấn Độ

Lêi nãi ®Çu Héi nhËp khu vùc vµ quèc tÕ ®ang lµ xu h­íng chung cña ®¹i ®a sè c¸c n­íc vµ còng lµ xu h­íng phï hîp víi ®­êng lèi chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i mµ §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam vµ Nhµ n­íc ViÖt Nam ®· ®Ò ra, bëi h¬n lóc nµo hÕt, néi dung kinh tÕ ®ang ngµy cµng chiÕm vai trß quan träng trong ho¹t ®éng ®èi ngo¹i. Qu¸ tr×nh héi nhËp nµy rÊt ®a d¹ng, nh­ng lÜnh vùc héi quan träng vµ chñ ®¹o nhÊt chÝnh lµ sù héi nhËp vÒ kinh tÕ – th­¬ng m¹i, bëi chÝnh s¸ch nµy gãp phÇn lín lao trong viÖc ®Èy nhanh qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp hãa – hiÖn ®¹i hãa ®Êt n­íc, ®­a ViÖt Nam trë thµnh mét con rång cña Ch©u ¸ vµ trªn toµn thÕ giíi. Më réng quan hÖ kinh tÕ – th­¬ng m¹i kh«ng h¹n chÕ víi mét sè quèc gia nµo ®ã, mµ cÇn chó träng tíi tÊt c¶ thÞ tr­êng non trÎ kh¸c, ®Æc biÖt lµ c¸c thÞ tr­êng cã c¬ cÊu, chÊt l­îng vµ chñng lo¹i hµng nhËp khÈu t­¬ng ®èi phï hîp víi tr×nh ®é s¶n xuÊt cña c¸c nhµ cung cÊp ViÖt Nam, trong ®ã ®iÓn h×nh lµ thÞ tr­êng Ên §é. Tuy kh«ng ®­îc c¸c nhµ kinh tÕ vµ c¸c nhµ ph©n tÝch chó träng, nh­ng Ên §é thùc sù lµ mét tiÒm n¨ng lín cÇn ®­îc nh×n nhËn vµ nghiªn cøu nghiªm tóc ®Ó cã nh÷ng gi¶i ph¸p ®óng ®¾n trong viÖc thóc ®Èy mèi quan hÖ kinh tÕ th­¬ng m¹i song ph­¬ng. Lµ mét trong nh÷ng n­íc cã diÖn tÝch còng nh­ d©n sè xÕp vµo lo¹i hµng ®Çu thÕ giíi, Ên §é thùc sù lµ mét thÞ tr­êng ®Çy høa hÑn cho ph¸t triÓn vµ giao l­u kinh tÕ – th­¬ng m¹i. Kh«ng nh÷ng thÕ, Ên §é cßn cã mét nÒn n«ng nghiÖp l©u ®êi vµ ph¸t triÓn rùc rì, cïng mét nÒn c«ng nghiÖp ®a d¹ng, tuy cßn non trÎ nh­ng ®Çy tÝnh ­u viÖt. Thùc ra, gi÷a ViÖt Nam vµ Ên §é vèn cã mét mèi quan hÖ nhiÒu mÆt trong mét thêi gian kh¸ dµi, nh­ng chØ dõng l¹i ë mèi quan hÖ chÝnh trÞ lµ chñ yÕu, néi dung kinh tÕ – th­¬ng m¹i cßn mê nh¹t. Tuy nhiªn, nh÷ng n¨m gÇn ®©y, ®Æc biÖt lµ tõ sau c«ng cuéc ®æi míi n¨m 1986 cña ViÖt Nam, mèi quan hÖ nµy ®· ®­îc n©ng lªn mét tÇm cao míi, ®­îc c¶i thiÖn ®¸ng kÓ vÒ chÊt l­îng vµ quy m«, vµ ®iÓm ®¸ng l­u ý lµ ®· cã nh÷ng chuyÓn biÕn ®¸ng kÓ vÒ quan hÖ kinh tÕ – th­¬ng m¹i. Víi nh÷ng lý do trªn, t¸c gi¶ ®· chän viÕt khãa luËn víi ®Ò tµi: “ThÞ tr­êng Ên §é vµ mèi quan hÖ hîp t¸c th­¬ng m¹i ViÖt Nam – Ên §é”. §Ò tµi tËp trung vµo viÖc ®¸nh gi¸ nghiªm tóc thùc tr¹ng quan hÖ th­¬ng m¹i gi÷a hai n­íc, lµm phong phó thªm hiÓu biÕt vÒ nÒn kinh tÕ Ên §é, cñng cè mèi quan hÖ ®· cã vµ ®ång thêi ®Ò ra gi¶i ph¸p thóc ®Èy, më réng vÒ chÊt l­îng mèi quan hÖ nµy. Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn ®Ò tµi nµy t¸c gi¶ ®· sö dông ph­¬ng ph¸p duy vËt biÖn chøng, duy vËt lÞch sö vµ ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch tæng hîp nh»m giíi thiÖu tæng qu¸t qu¸ tr×nh ho¹t ®éng vµ hîp t¸c th­¬ng m¹i gi÷a ViÖt Nam vµ Ên §é, chñ yÕu trong thêi gian tõ sau ®æi míi cña ViÖt Nam. Víi môc ®Ých nªu trªn, khãa luËn tèt nghiÖp nµy sÏ bao gåm c¸c néi dung nh­ sau: Ch­¬ng 1: C¬ së lý luËn cña mèi quan hÖ hîp t¸c th­¬ng m¹i ViÖt Nam – Ên §é Ch­¬ng 2: Thùc tr¹ng mèi quan hÖ hîp t¸c th­¬ng m¹i ViÖt Nam – Ên §é nh÷ng n¨m gÇn ®©y Ch­¬ng 3: Mét sè gi¶i ph¸p ph¸t triÓn cña mèi quan hÖ hîp t¸c th­¬ng m¹i ViÖt Nam – Ên §é thêi gian tíi. Em xin göi lêi c¶m ¬n tíi Th.S Bïi Liªn Hµ gi¶ng viªn tr­êng §¹i häc Ngo¹i Th­¬ng Hµ Néi ®· tËn t×nh gióp ®ì em hoµn thµnh bµi kho¸ luËn tèt nghiÖp nµy. Ch­¬ng I C¬ së lý luËn cña mèi quan hÖ hîp t¸c th­¬ng m¹i ViÖt Nam – Ên §é Kh¸i niÖm th­¬ng m¹i quèc tÕ Trong ®iÒu kiÖn quèc tÕ hãa ®êi sèng kinh tÕ hiÖn nay, sù ph¸t triÓn kinh tÕ cña mçi n­íc phô thuéc vµo qu¸ tr×nh liªn kÕt quèc tÕ, cho nªn thùc hiÖn chiÕn l­îc “®ãng cöa kinh tÕ” trong thêi ®¹i nµy lµ kh«ng cßn phï hîp víi quy luËt kh¸ch quan nÕu kh«ng muèn lµ “tù s¸t”. Mét trong nh÷ng vÊn ®Ò cÊp thiÕt cña c¸c n­íc chËm vµ ®ang ph¸t triÓn hiÖn nay lµ ph¶i thay ®æi chiÕn l­îc kinh tÕ cña m×nh tõ “®ãng cöa” sang “më cöa”. C¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn, trong ®ã cã ViÖt Nam vèn lµ c¸c n­íc nghÌo, lùc l­îng s¶n xuÊt ph¸t triÓn thÊp nªn ®Ó tho¶ m·n nhu cÇu trong n­íc, phÇn lín c¸c n­íc ph¶i vay nî vµ hËu qu¶ do vay nî qu¸ nhiÒu ë thêi kú ®ãng cöa vÉn t¸c ®éng nÆng nÒ ®Õn nÒn kinh tÕ cña nhiÒu n­íc chËm vµ ®ang ph¸t triÓn. H¬n n÷a, thÞ tr­êng néi ®Þa c¸c n­íc nµy qua chËt hÑp kh«ng ®ñ ®Ó ®¶m b¶o ph¸t triÓn nÒn c«ng nghiÖp víi quy m« s¶n xuÊt hµng lo¹t. §iÒu ®ã cho thÊy, chØ cã më réng ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i míi kh¾c phôc ®­îc nh÷ng h¹n chÕ trªn. Ngoµi ra, viÖc më réng c¸c quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i cßn nh»m khai th¸c triÖt ®Ó c¸c thÕ m¹nh cña ®Êt n­íc, n©ng cao ®êi sèng, t¹o ®iÒu kiÖn cñng cè hoµ b×nh. ChÝnh v× nh÷ng lý do trªn mµ nhiÒu n­íc ®ang ph¸t triÓn trªn thÕ giíi, trong ®ã cã ViÖt Nam, ®· vµ ®ang tõng b­íc thùc hiÖn chiÕn l­îc më cöa kinh tÕ, t¨ng c­êng giao l­u héi nhËp víi tÊt c¶ c¸c n­íc. Thùc chÊt ®ã lµ: më réng c¸c quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i, träng t©m lµ ngo¹i th­¬ng mµ ­u tiªn hµng ®Çu lµ xuÊt khÈu, t¨ng c­êng thu hót FDI nh»m khai th¸c c¸c tiÒm n¨ng trong n­íc. Nhê ®Èy m¹nh xuÊt khÈu mµ t¨ng thu ngo¹i tÖ, do ®ã t¨ng kh¶ n¨ng nhËp khÈu m¸y mãc, thiÕt bÞ c«ng nghÖ tiªn tiÕn nh»m thùc hiÖn thµnh c«ng qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp hãa – hiÖn ®¹i hãa ®Êt n­íc. §iÒu nµy sÏ gióp c¸c quèc gia ®¶m b¶o tèc ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ cao, kh¾c phôc sù chËt hÑp cña thÞ tr­êng néi ®Þa do më réng xuÊt khÈu ra thÞ tr­êng bªn ngoµi vµ ®ång thêi chÊt l­îng hµng hãa còng ngµy cµng cao, t¨ng c­êng kh¶ n¨ng c¹nh tranh trªn tr­êng quèc tÕ. Thùc ra, vai trß cña th­¬ng m¹i quèc tÕ ®· ®­îc c¸c nhµ kinh tÕ häc xem xÐt nghiªn cøu vµ ph¸t triÓn tõ nhiÒu thÕ kû tr­íc, tõ s¬ khai ®Õn hoµn chØnh. §· cã nhiÒu lý thuyÕt gi¶i thÝch nguån gèc, b¶n chÊt vµ lîi Ých ®¹t ®­îc trong th­¬ng m¹i quèc tÕ, mµ tiªu biÓu lµ c¸c lý thuyÕt cña chñ nghÜa träng th­¬ng, lý thuyÕt lîi thÕ tuyÖt ®èi, lý thuyÕt lîi thÕ so s¸nh, lý thuyÕt vÒ tû lÖ c©n ®èi cña c¸c yÕu tè s¶n xuÊt. Sau ®©y lµ mét sè nh÷ng häc thuyÕt nh­ vËy 1. Chñ nghÜa träng th­¬ng Chñ nghÜa träng th­¬ng ph¸t triÓn ë Ch©u ¢u, m¹nh mÏ nhÊt lµ ë Anh vµ Ph¸p tõ gi÷a thÕ kû 15, 16, 17 vµ kÕt thóc thêi kú hoµng kim cña m×nh vµo gi÷a thÕ kû 18 T­ t­ëng chÝnh cña chñ nghÜa träng th­¬ng lµ mçi n­íc muèn ®¹t ®­îc sù thÞnh v­îng th× ph¶i gia t¨ng khèi l­îng tiÒn tÖ. Mµ muèn vËy th× con ®­êng chñ yÕu ph¶i ph¸t triÓn ngo¹i th­¬ng tøc lµ ph¸t triÓn bu«n b¸n víi n­íc ngoµi. Nh­ng thuyÕt träng th­¬ng còng nhÊn m¹nh trong ho¹t ®éng ngo¹i th­¬ng ph¶i thùc hiÖn chÝnh s¸ch xuÊt siªu. Lîi nhuËn bu«n b¸n theo chñ nghÜa träng th­¬ng lµ kÕt qu¶ cña sù trao ®æi kh«ng ngang gi¸ vµ l­êng g¹t. Trong trao ®æi ph¶i cã mét bªn thua, mét bªn ®­îc vµ trong th­¬ng m¹i quèc tÕ th× d©n téc nµy lµm giµu b»ng c¸ch hy sinh lîi Ých cña d©n téc kia. ¦u ®iÓm cña chñ nghÜa träng th­¬ng lµ sím ®¸nh gi¸ tÇm quan träng cña th­¬ng m¹i, ®Æc biÖt lµ th­¬ng m¹i quèc tÕ. T­ t­ëng nµy ®èi ng­îc víi trµo l­u t­ t­ëng phong kiÕn lóc bÊy giê lµ coi träng nÒn kinh tÕ tù cung tù cÊp. Nh­ng nh­îc ®iÓm cña nã lµ quan niÖm ch­a ®óng vÒ sù trao ®æi quèc tÕ lµ sù trao ®æi kh«ng ngang gi¸, c¸c lý luËn vÒ kinh tÕ cßn ®¬n gi¶n, ch­a cho phÐp gi¶i thÝch b¶n chÊt bªn trong cña hiÖn t­îng kinh tÕ. Tuy nhiªn, chñ nghÜa träng th­¬ng ®· më ra trang sö cho viÖc nghiªn cøu nghiªm tóc hiÖn t­îng vµ lîi Ých th­¬ng m¹i quèc tÕ. 2. Lý thuyÕt vÒ lîi thÕ tuyÖt ®èi cña Adams Smith Adams Smith (1723-1790) lµ nhµ kinh tÕ häc cæ ®iÓn ng­êi Anh, næi tiÕng víi t¸c phÈm “Nghiªn cøu vÒ vµ nguyªn nh©n giµu cã cña c¸c quèc gia”(1776) vµ nhê t¸c phÈm nµy nhiÒu ng­êi suy t«n «ng lµ “cha ®Î cña kinh tÕ häc”. T­ t­ëng chÝnh cña Adams Smith vÒ th­¬ng m¹i quèc tÕ n»m trong c¸c ®iÓm sau: _ Th­¬ng m¹i, ®Æc biÖt lµ ngo¹i th­¬ng thóc ®Èy sù ph¸t triÓn kinh tÕ cña n­íc Anh mét c¸ch m¹nh mÏ. Nh­ng theo «ng, nguån gèc giµu cã cña n­íc Anh kh«ng ph¶i lµ th­¬ng m¹i mµ lµ c«ng nghiÖp. Trong th­¬ng m¹i quèc tÕ, sù trao ®æi ph¶i lµ ngang gi¸ v× nÕu mét bªn nµo bÊt lîi hä sÏ tõ chèi ngay. _ Theo «ng, mçi quèc gia nªn chuyªn m«n hãa vµo nh÷ng ngµnh s¶n xuÊt mµ hä cã lîi thÕ tuyÖt ®èi, cã nghÜa lµ sö dông nh÷ng lîi thÕ tuyÖt ®èi ®ã cho phÐp hä s¶n xuÊt nh÷ng s¶n phÈm víi chi phÝ thÊp h¬n c¸c n­íc kh¸c. Tuy nhiªn, h¹n chÕ cña häc thuyÕt nµy lµ ë chç kh«ng cho phÐp gi¶i thÝch hiÖn t­îng: mét n­íc cã lîi thÕ h¬n h¼n c¸c n­íc kh¸c ë mäi s¶n phÈm, hoÆc nh÷ng n­íc kh«ng cã lîi thÕ tuyÖt ®èi nµo c¶ th× chç ®øng cña hä trong ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ lµ n»m ë ®©u? Vµ th­¬ng m¹i quèc tÕ x¶y ra nh­ thÕ nµo ®èi víi c¸c n­íc nµy? 3. Häc thuyÕt lîi thÕ so s¸nh cña David Ricardo David Ricardo (1772-1823) – nhµ duy vËt, nhµ kinh tÕ häc ng­êi Anh (gèc do th¸i) ®­îc ®¸nh gi¸ lµ “®¹t tíi ®Ønh cao nhÊt cña kinh tÕ chÝnh trÞ häc t­ s¶n cæ ®iÓn”. T­ t­ëng chÝnh cña David Ricardo vÒ mËu dÞch quèc tÕ lµ: _ Mäi n­íc lu«n cã thÓ vµ rÊt cã lîi khi tham gia vµo qu¸ tr×nh ph©n c«ng lao ®éng vµ th­¬ng m¹i quèc tÕ. Bëi v× ph¸t triÓn ngo¹i th­¬ng cho phÐp më réng kh¶ n¨ng tiªu dïng cña mét n­íc, chØ nªn chuyªn m«n hãa vµo s¶n xuÊt mét sè s¶n phÈm nhÊt ®Þnh vµ xuÊt khÈu hµng hãa cña m×nh ®Ó ®æi lÊy hµng hãa nhËp khÈu tõ c¸c n­íc kh¸c. _ Nh÷ng n­íc cã lîi thÕ tuyÖt ®èi hoµn toµn h¬n h¼n c¸c n­íc kh¸c, hoÆc bÞ kÐm lîi thÕ tuyÖt ®èi so víi c¸c n­íc kh¸c trong viÖc s¶n xuÊt mäi s¶n phÈm th× vÉn cã thÓ cã lîi khi tham gia vµo ph©n c«ng lao ®éng vµ th­¬ng m¹i quèc tÕ bëi v× mçi n­íc cã mét lîi thÕ so s¸nh nhÊt ®Þnh vÒ mét sè mÆt hµng vµ kÐm lîi thÕ so s¸nh nhÊt ®Þnh vÒ mét sè mÆt hµng kh¸c. Cã thÓ nãi, t­ t­ëng th­¬ng m¹i quèc tÕ cña t­ s¶n cæ ®iÓn ®Æc biÖt lµ David Ricardo ®· ph¸t triÓn cã tÝnh chÊt hÖ thèng phï hîp víi sù ph¸t triÓn cña thùc tiÔn n­íc Anh lóc bÊy giê t¹o ®iÒu kiÖn cho n­íc Anh lµm giµu trªn l­ng c¸c n­íc thuéc ®Þa. Nh©n tè hîp lý nhÊt lµ ë chç chñ nghÜa t­ b¶n Anh ®· lîi dông triÖt ®Ó yÕu tè ngo¹i th­¬ng ®Ó lµm giµu cho quèc gia. TiÕp thu nh÷ng thµnh tùu c¬ b¶n cña c¸c häc thuyÕt kinh tÕ vµ dùa trªn ®iÒu kiÖn kinh tÕ - chÝnh trÞ - x· héi cña ViÖt Nam, §¶ng vµ Nhµ n­íc ta ®· nhËn ®Þnh nÒn kinh tÕ ViÖt Nam chØ cã thÓ ph¸t triÓn víi tèc ®é cao vµ ®¹t ®­îc hiÖu qu¶ kinh tÕ - x· héi mong muèn trªn c¬ së thùc hiÖn chiÕn l­îc “më cöa” phï hîp víi bèi c¶nh quèc tÕ míi. Vµ néi dung c¬ b¶n cña chÝnh s¸ch nµy lµ më réng quan hÖ hîp t¸c vµ bu«n b¸n kinh tÕ víi c¸c thÞ tr­êng lín vµ nh÷ng c­êng quèc kinh tÕ, ®a ph­¬ng ho¸ quan hÖ thÞ tr­êng vµ ®èi t¸c hîp t¸c, ph¸t triÓn nhiÒu lÜnh vùc kinh tÕ ®èi ngo¹i víi tèc ®é cao. Nh÷ng nÐt kh¸i qu¸t vÒ thÞ tr­êng Ên §é – mét thÞ tr­êng giµu tiÒm n¨ng 1. §iÒu kiÖn tù nhiªn cña ®Êt n­íc Ên §é 1.1 VÞ trÝ ®Þa lý N»m trªn nöa b¸n cÇu B¾c, víi diÖn tÝch 3.280.483 km2, tr¶i dµi trªn ®­êng kinh tuyÕn víi ®é dµi 2933 km tõ §«ng sang T©y, ®­êng biªn giíi ®Êt liÒn vµo kho¶ng 15.200km vµ ®­êng bê biÓn 7.516km, n­íc Céng hßa Ên §é lµ mét trong nh÷ng quèc gia cã diÖn tÝch lín nhÊt thÕ giíi ( lín thø 7 trªn thÕ giíi). TiÓu lôc ®Þa nµy ®­îc ph©n t¸ch tõ vïng ®Êt chÝnh cña Ch©u ¸ bëi d·y nói Himalaya, phÝa B¾c gi¸p víi Trung Quèc, Nepal vµ Bhuttan; phÝa §«ng B¾c gi¸p MiÕn §iÖn, Bangladesh; phÝa T©y B¾c gi¸p Pakistan vµ Afghanistan; phÝa T©y, §«ng vµ Nam lµ Ên §é d­¬ng bao bäc. §Þa h×nh Ên §é chia thµnh 4 vïng: vïng nói cao phÝa B¾c, vïng ®ång b»ng Ên H»ng, vïng sa m¹c vµ vïng cao nguyªn §e can. Trong sè ®ã, vïng ®ång b»ng Ên H»ng ®ãng vai trß quan träng nhÊt, lµ vïng ®Êt ®ai mµu mì vµ tËp trung ®«ng d©n c­ nhÊt, ®­îc h×nh thµnh tõ l­u vùc cña ba hÖ thèng s«ng ngßi: s«ng Ên (Hindus), s«ng H»ng (Ganga) vµ s«ng Brahamputra. Víi vÞnh Bengal ë phÝa §«ng, biÓn ¶ RËp ë phÝa T©y cïng Ên §é d­¬ng ë phÝa Nam, vïng ®Êt nµy cßn ®­îc bao bäc bëi c¸c d·y nói Himalaya, Karakoram, Hindu-Kush ë h­íng B¾c, rÆng Arakan ë h­íng §«ng B¾c. §iÒu nµy ®· gióp cho c¸c d©n téc vµ c¸c nÒn v¨n hãa cña tiÓu lôc ®Þa nµy hßa nhËp cïng víi nhau qua nhiÒu thÕ kû, h×nh thµnh mét tæng thÓ v÷ng ch¾c, t¹o nªn mét n­íc Ên §é thèng nhÊt vµ ®oµn kÕt. 1.2 D©n c­ Víi tæng d©n sè kho¶ng h¬n 1 tû ng­êi vµ tèc ®é t¨ng d©n sè 2,1%, Ên §é lµ n­íc ®«ng d©n thø hai trªn thÕ giíi chØ sau Trung Quèc. §©y lµ ®Êt n­íc cã sè d©n nãi tiÕng Anh ®«ng nhÊt trªn thÕ giíi vµ còng lµ n­íc cã nhiÒu thæ ng÷ kh¸c nhau víi 18 thø tiÕng ®­îc HiÕn ph¸p c«ng nhËn lµ ng«n ng÷ chÝnh. TiÕng Hindu lµ ng«n ng÷ chÝnh thøc lµm viÖc cña nhµ n­íc liªn bang vµ ®­îc gÇn 40% d©n sè sö dông. Tuy nhiªn, do Ên ®é tõng lµ thuéc ®Þa cña thùc d©n Anh, vµ Anh ng÷ còng ®­îc ng­êi d©n sö dông hµng ngµy, nªn trªn thùc tÕ th× Anh ng÷ th«ng dông h¬n ë Ên §é. §iÒu nµy ®· t¹o cho Ên §é mét nÐt ®Æc tr­ng riªng lµ mét x· héi ®a ng«n ng÷, ®a ®¼ng cÊp, vµ ®a giai cÊp nªn cã thÓ coi ®ã lµ mét ®Êt n­íc “thèng nhÊt trong ®a d¹ng” Ên §é cã khÝ hËu nhiÖt ®íi giã mïa. L¹nh nhÊt vµo th¸ng 12 vµ th¸ng 1, 2; nãng nhÊt vµo th¸ng 5, 6; mïa m­a vµo th¸ng 7, 8, 9; mïa kh« vµo th¸ng 10, 11, 12. Do ®Þa h×nh réng lín vµ phøc t¹p, nªn thêi tiÕt vµ khÝ hËu Ên §é rÊt ®a d¹ng. Cµng lªn phÝa B¾c, nhiÖt ®é cµng thÊp. NhiÖt ®é chªnh nhau nhiÒu gi÷a lôc ®Þa vµ vïng sa m¹c, gi÷a mïa ®«ng vµ mïa hÌ, gi÷a ®ªm vµ ngµy. C¸c vïng ven biÓn nh­ Bombay, Madras, Bangalore… nhiÖt ®é «n hßa h¬n. Cã thÓ thÊy ®iÒu kiÖn khÝ hËu cña ®Êt n­íc nµy cã rÊt nhiÒu nÐt t­¬ng ®ång víi ®iÒu kiÖn khÝ hËu cña ViÖt Nam, lµ mét trong nh÷ng ®iÒu kiÖn ®Ó hai n­íc hiÓu nhau h¬n vµ ®Èy m¹nh mèi quan hÖ giao th­¬ng. §Êt n­íc Ên §é gåm 26 bang vµ 6 l·nh ®Þa liªn bang, cã nhiÒu d©n téc vµ nhiÒu t«n gi¸o kh¸c nhau. Ên §é kh«ng cã quèc ®¹o, HiÕn ph¸p Ên §é quy ®Þnh tù do tÝn ng­ìng , b×nh ®¼ng c¸c t«n gi¸o. Cã 6 t«n gi¸o chÝnh: trªn 80% d©n sè theo Ên §é gi¸o, 10% theo Håi gi¸o, 2% theo Thiªn chóa gi¸o, 2% theo ®¹o Sikh, kho¶ng 1% theo ®¹o ThiÒn (Jainism); 0,75% theo PhËt gi¸o. Thñ ®« New Delhi, cã diÖn tÝch 1.483 km2 vµ sè d©n gÇn 11 triÖu ng­êi n»m ë phÝa B¾c ®Êt n­íc. Thµnh phè New Delhi trë thµnh thñ ®« cña quèc gia nµy tõ n¨m 1947 vµ cho tíi n¨m 1956 ®· trë thµnh mét l·nh thæ liªn bang. Delhi kh«ng nh÷ng lµ trung t©m th­¬ng m¹i lín nhÊt miÒn B¾c Ên §é, mµ cßn lµ trung t©m c«ng nghiÖp lín nhÊt còng nh­ lµ trung t©m v¨n hãa, chÝnh trÞ vµ kinh tÕ träng yÕu cña ®Êt n­íc. Ên §é vèn cã mét truyÒn thèng v¨n hãa v¨n minh l©u ®êi víi trªn 5000 n¨m lÞch sö, lµ mét trong nh÷ng c¸i n«i v¨n minh cña x· héi loµi ng­êi cïng c¸c ngµnh nghÒ thñ c«ng mü nghÖ, kiÕn tróc, v¨n hãa, triÕt häc, khoa häc, to¸n häc ph¸t triÓn m¹nh mÏ. Nh­ng do bÞ k×m h·m bëi chÕ ®é phong kiÕn vµ thùc d©n trong hµng tr¨m n¨m, ®Æc biÖt lµ ¸ch ®« hé cña thùc d©n Anh trong vßng 200 n¨m víi chÝnh s¸ch “chia ®Ó trÞ”, nÒn kinh tÕ cña ®Êt n­íc nµy dÇn trë nªn l¹c hËu, mÊt c©n ®èi vµ nhiÒu thµnh phÇn. Ngµy 26 th¸ng 1 n¨m 1950, Ên §é tuyªn bè thµnh lËp n­íc Céng hßa, chñ tr­¬ng x©y dùng ph¸t triÓn ®Êt n­íc theo con ®­êng ®éc lËp d©n téc vµ tù lùc tù c­êng, thi hµnh chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i hßa b×nh, kh«ng liªn kÕt, h÷u nghÞ víi tÊt c¶ c¸c n­íc ®Ó cã ®­îc mét Ên §é nh­ ngµy nay. 2. T×nh h×nh chÝnh trÞ ChiÕn dÞch giµnh ®éc lËp do Mahatma Gandi vµ Satyagraha khëi x­íng ®· ®­a ®Êt n­íc Ên §é tho¸t khái ¸ch ®« hé cña Anh quèc vµo ngµy 15 th¸ng 8 n¨m 1947. VÞ thñ t­íng ®Çu tiªn Pandit Jawaharlal Nehru ®· m« t¶ phong trµo nµy nh­ “mét lêi hÑn ­íc víi sè phËn”. Suèt dßng lÞch sö, Ên §é ®· tiÕp thu vµ chØnh ®æi ®Ó phï hîp víi c¸c nhu cÇu cña m×nh, vµ mét lÇn n÷a, mét Ên §é míi giµnh ®éc lËp ®· tá râ sù tr­ëng thµnh vµ kh«n ngoan cña m×nh b»ng viÖc thõa nhËn hÖ thèng D©n chñ Quèc héi cña Anh quèc, ®ång thêi gi÷ l¹i c¸c c¬ cÊu vµ thÓ chÕ gi¸o dôc, quèc phßng, hµnh chÝnh vµ t­ ph¸p do ng­êi Anh thiÕt lËp. Ngµy nay, Ên §é lµ nÒn d©n chñ ®«ng d©n nhÊt vµ réng lín nhÊt trªn thÕ giíi. HiÕn ph¸p cña Ên §é ®­îc th«ng qua khi Ên §é trë thµnh mét n­íc Céng hßa ngµy 26 th¸ng1 n¨m 1950, mét chÕ ®é ®¶m b¶o cho mäi ng­êi d©n kh«ng bÞ bÊt kú sù ph©n biÖt ®èi xö nµo vÒ chñng téc, t«n gi¸o, tÝn ng­ìng hay giíi tÝnh, ®¶m b¶o quyÒn tù do ng«n luËn, di tró, quyÒn së h÷u tµi s¶n vµ chän lùa nghÒ nghiÖp. Quèc héi Ên §é bao gåm hai viÖn: Th­îng viÖn (Rajya Sahba) vµ H¹ viÖn (Lok Sahba). Rajya Sahba, hay cßn gäi lµ Héi ®ång Nhµ n­íc, cã kh«ng qu¸ 250 thµnh viªn ®­îc bÇu mét c¸ch gi¸n tiÕp, chñ yÕu ®­îc bÇu cö vµ mét sè do Tæng thèng bæ nhiÖm. Th­îng viÖn chØ bÇu mét lÇn vµ hai n¨m bÇu l¹i 1/3 sè ®¹i biÓu. Lok Sahba gåm 544 ®¹i biÓu, ®­îc bÇu trùc tiÕp tõ c¸c bang vµ l·nh thæ liªn bang theo h×nh thøc phæ th«ng ®Çu phiÕu. NhiÖm kú 5 n¨m. mäi quy ®Þnh vÒ ph¸p chÕ ®Òu cÇn cã sù phª chuÈn cña c¶ hai ViÖn. Tæng thèng do cö tri ®oµn bÇu ra, nhiÖm kú 5 n¨m. HiÕn ph¸p quy ®Þnh Tæng thèng n¾m quyÒn hµnh ph¸p. Tuy nhiªn, §iÒu 74 (1) cña HiÕn ph¸p còng quy ®Þnh Tæng thèng chØ thùc hiÖn quyÒn cña m×nh theo lêi khuyªn vµ cè vÊn cña Thñ t­íng. V× v©y, trªn thùc tÕ, Thñ t­íng lµ ng­êi n¾m thùc quyÒn. Thñ t­íng ®øng ®Çu Héi ®ång Bé tr­ëng, do Tæng thèng bæ nhiÖm, nhiÖm kú 5 n¨m. Tæng thèng còng bæ nhiÖm c¸c Bé tr­ëng theo ®Ò nghÞ cña Thñ t­íng. Thñ t­íng vµ Héi ®ång Bé tr­ëng chÞu tr¸ch nhiÖm tËp thÓ tr­íc H¹ viÖn vµ cè vÊn cho Tæng thèng khi ®iÒu hµnh c«ng viÖc. Phã tæng thèng còng do cö tri ®oµn bÇu ra víi nhiÖm kú 5 n¨m. Phã tæng thèng còng ®ång thêi gi÷ chøc Chñ tÞch Th­îng viÖn vµ thay thÕ Tæng thèng khi tæng thèng v¾ng mÆt. C¸c thµnh viªn cña Héi ®ång LËp ph¸p Nhµ n­íc ®­îc bÇu cö th«ng qua bÇu cö phæ th«ng ®Çu phiÕu. C¬ quan hµnh ph¸p Bang gåm Thèng ®èc vµ Héi ®ång Bé tr­ëng, ®øng ®Çu Héi ®ång Bé tr­ëng lµ Thñ hiÕn Bang (Chief Minister), lµ l·nh tô cña ®¶ng ®a sè trong Héi ®ång LËp ph¸p Nhµ n­íc. Ên §é lµ mét n­íc cã nhiÒu ®¶ng ph¸i chÝnh trÞ nh­: §¶ng Quèc ®¹i, §¶ng Nh©n d©n Ên §é (BJP), §¶ng Céng s¶n Ên §é (CPI), §¶ng Céng s¶n Ên §é (M¸c xÝt) – CPI (M), §¶ng Nh©n d©n (Janata Dal). 3. T×nh h×nh kinh tÕ – x· héi Tõ khi giµnh ®­îc ®éc lËp, c¸c nhµ l·nh ®¹o, víi sù nhÊt trÝ cña toµn d©n ®· quyÕt t©m x©y dùng Ên §é thµnh quèc gia giµu m¹nh trªn quan ®iÓm tù lùc tù c­êng. §Ó cïng s¸nh b­íc víi nhÞp ®é ph¸t triÓn toµn cÇu ë thêi kú ®Çu thËp kû nµy, Ên §é ®· b¾t ®Çu tiÕn tr×nh c¶i c¸ch kinh tÕ vµ tham gia s©u réng h¬n vµo nÒn kinh tÕ toµn cÇu. Mét lo¹t c¸c biÖn ph¸p c¶i c¸ch kinh tÕ vµ n©ng cÊp ngµnh c«ng nghÖ, tiÕp thu c¸c thµnh tùu c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, më réng giao l­u th­¬ng m¹i víi thÕ giíi ®· gióp tõng b­íc n©ng cao ®êi sèng nh©n d©n, ®ång thêi n©ng cao uy tÝn quèc gia trªn tr­êng quèc tÕ. Trong nh÷ng n¨m qua, chØ sè GDP cña Ên §é lu«n ë møc æn ®Þnh, thÓ hiÖn mét nÒn kinh tÕ – x· héi Ýt bÞ x¸o trén. Ên §é ®· cã ®Þnh h­íng dµnh nhiÒu ­u tiªn ph¸t triÓn cho c¸c ngµnh khoa häc kü thuËt, n«ng nghiÖp, c«ng nghiÖp vµ c¬ së h¹ tÇng, bëi ®ã lµ nh÷ng ngµnh then chèt, cã kh¶ n¨ng t¹o ®µ cho ®Êt n­íc nµy ®i lªn vµ theo kÞp nhÞp ®é ph¸t triÓn kinh tÕ nh­ vò b·o cña c¸c c­êng quèc trªn thÕ giíi ThÕ m¹nh xuÊt khÈu cña Ên §é lµ c¸c s¶n phÈm n«ng nghiÖp nh­ chÌ, thuèc l¸, c¸c s¶n phÈm phÇn mÒm tin häc vµ linh kiÖn ®iÖn tö hay c¸c s¶n phÈm cña ngµnh c«ng nghiÖp nÆng nh­ kim lo¹i, s¾t thÐp, m¸y mãc, thiÕt bÞ v.v ngoµi ra cßn cã d­îc phÈm, hãa phÈm, gia vÞ vµ v¶i sîi ngµnh may. §Ó bï ®¾p nh÷ng nhu cÇu trong n­íc, Ên §é tiÕn hµnh ho¹t ®éng nhËp khÈu ngò cèc nh»m ®¸p øng ®ñ nguån l­¬ng thùc cho toµn bé sè d©n khæng lå cña ®Êt n­íc; ngoµi ra, cßn nhËp than, ph©n bãn, s¶n phÈm ®iÖn vµ ®iÖn tö, hãa chÊt v.v. 3.1 Khoa häc - kü thuËt ¦u tiªn ph¸t triÓn hµng ®Çu cña Ên §é lµ lÜnh vùc khoa häc - kü thuËt. §iÒu nµy ®· ®­îc thÓ hiÖn qua lêi ph¸t biÓu cña nhµ l·nh ®¹o lçi l¹c Jawaharlal Nehru: “NÕu Ên §é muèn tiÕn lªn, Ên §é ph¶i tiÕn lªn trong khoa häc vµ c«ng nghÖ, Ên §é ph¶i sö dông nh÷ng kü thuËt míi nhÊt…” Mét vÝ dô cô thÓ lµ vµo n¨m 1998, c¸c kü s­ m¸y tÝnh cña Ên §é ®· thiÕt kÕ phÇn mÒm trÞ gi¸ 2 tû ®« la Mü, trong sè ®ã ®· xuÊt khÈu trÞ gi¸ 1 tû ®« la sang B¾c Mü, Ch©u ¢u vµ nhiÒu n­íc kh¸c. Ph¶i nãi r»ng, sau khi cã chÝnh s¸ch më cöa kinh tÕ n¨m 1991, Ên §é tõ mét n­íc n«ng nghiÖp nghÌo nµn l¹c hËu ®· trë thµnh mét ®èi thñ c¹nh tranh ®¸ng gêm trªn thÕ giíi trong c¸c lÜnh vùc s¸ng t¹o, s¶n xuÊt, chÕ biÕn vµ b¶o tr× tõ xa c¸c phÇn mÒm m¸y tÝnh. S¶n xuÊt m¸y vi tÝnh trªn toµn thÕ giíi ë møc 400 tû USD mét n¨m vµ tÝnh ®Õn n¨m 2000 ®· t¨ng tíi con sè 650 tû USD. Trong khi ®ã, trong n¨m tµi chÝnh 1996-1997, Ên §é ®· s¶n xuÊt ®­îc 400 ngµn hÖ thèng m¸y tÝnh vµ thiÕt bÞ v¨n phßng víi tæng trÞ gi¸ lµ 27,42 tû Rupi. Trong vßng 10 n¨m kÓ tõ sau c¶i c¸ch kinh tÕ n¨m 1991, xuÊt khÈu phÇn mÒm m¸y tÝnh t¨ng ®Òu 50% hµng n¨m, ®Õn n¨m 1997 ®¹t kho¶ng 1.590 triÖu USD vµ ®Õn n¨m 2000 ®¹t mét con sè khæng lå: kho¶ng 5 tû USD. Ngµnh c«ng nghiÖp ®iÖn tö Ên §é gi÷ vai trß lµ ngän cê ®Çu trong c¸c ngµnh c«ng nghiÖp. Ên §é cã mét nÒn t¶ng s¶n xuÊt c«ng nghiÖp ®iÖn tö kh¸ ph¸t triÓn. Trong n­íc cã h¬n 3500 h·ng chÕ biÕn c¸c d¹ng s¶n phÈm ®iÖn tö kh¸c nhau. H¬n 70% tæng s¶n phÈm lµ cña 350 xÜ nghiÖp lín nhÊt. MÆc dï møc t¨ng tr­ëng kh«ng ®¹t ®­îc nh­ lÜnh vùc s¶n xuÊt phÇn mÒm vµ dÞch vô, song c¸c lÜnh vùc nh­ s¶n xuÊt phÇn cøng ®iÖn tö, th«ng tin viÔn th«ng vµ c¸c dÞch vô liªn quan còng ®· t¨ng lªn ®¸ng kÓ. Kim ng¹ch xuÊt khÈu phÇn cøng ®iÖn tö cña Ên §é trong n¨m 1997 ®¹t 897 triÖu ®« la, ë lÜnh vùc th«ng tin viÔn th«ng vµ c¸c dÞch vô liªn quan ®¹t 486 triÖu ®« la. KÓ tõ khi thµnh lËp Uû ban vÒ Lùc l­îng khoa häc n¨m 1947 cho tíi nay, víi h¬n 3 triÖu chuyªn gia cã b»ng cÊp, Ên §é ®· cã mét hÖ thèng gi¸o dôc víi h¬n 1200 tr­êng ®¹i häc vµ cao ®¼ng kü thuËt, gåm 1650 khoa, 5 häc viÖn kü thuËt c«ng nghÖ quèc gia, 150 tr­êng c¬ khÝ, 350 tr­êng b¸ch khoa, 130 phßng thÝ nghiÖm phôc vô nghiªn cøu t¹i chç, 150 tæ chøc t­ vÊn c¬ khÝ, cïng víi lùc l­îng 150 ngh×n c¸n bé khoa häc kü thuËt ®­îc ®µo t¹o mçi n¨m…§©y chÝnh lµ nÒn t¶ng v÷ng ch¾c ®Ó Ên §é cã thÓ tiÕn nhanh, tiÕn m¹nh trong lÜnh vùc khoa häc kü thuËt, t¹o ra nh÷ng thµnh tùu to lín phôc vô nh©n d©n Ên §é nãi riªng vµ toµn nh©n lo¹i nãi chung. 3.2 C«ng nghiÖp NÒn t¶ng c«ng nghiÖp cña Ên §é ®i tõ c¸c cç xe ®Èy cång kÒnh víi nh÷ng b¸nh xe hiÖn ®¹i cho ®Õn n¨ng lùc vÖ tinh kh«ng gian. §Õn Ên §é, ng­êi ta cã thÓ nh×n thÊy nh÷ng cç m¸y dÖt b«ng cæ x­a vµ m¸y xay x¸t g¹o n»m kÒ cËn c¸c nhµ m¸y cã c«ng nghÖ tinh vi nhÊt. Ên §é ®· cã nh÷ng tiÕn bé khæng lå trong c¸c lÜnh vùc c«ng nghiÖp ®a d¹ng nh­ ®iÖn n¨ng, ®iÖn tö, phÇn mÒm vi tÝnh, hãa dÇu, thÐp, c¸c s¶n phÈm c¬ khÝ, dÖt, giÊy, xi m¨ng, ®­êng, « t« v.v. Ên §é cã h¬n 200.000 ®¬n vÞ s¶n xuÊt trong lÜnh vùc c«ng nghiÖp, trong sè ®ã cã 5% lµ c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc. Bªn c¹nh ®ã, cßn cã kho¶ng 1,94 triÖu c¬ së c«ng nghiÖp nhá h¬n, hoµn toµn trong khu vùc t­ nh©n, thuª m­ín 12,4 triÖu nh©n c«ng; vµ mét ngµnh c«ng nghiÖp n«ng th«n ho¹t ®éng s«i næi. C¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc chñ yÕu tham gia vµo c¸c ngµnh c«ng nghiÖp nÆng, ®ãng gãp kho¶ng 29% tæng s¶n l­îng vµ 34% gi¸ trÞ bæ sung vµo khu vùc s¶n xuÊt. C«ng t¸c nghiªn cøu vµ ph¸t triÓn c«ng nghÖ l©u dµi ®· h×nh thµnh ë Ên §é mét ngµnh c«ng nghiÖp vi tÝnh trong ®ã, h¬n 70% mÆt hµng xuÊt khÈu lµ nh÷ng mÆt hµng ®­îc chÕ t¹o trong n­íc. TØ lÖ c¸c mÆt hµng xuÊt khÈu ®i ®Õn c¸c quèc gia ph¸t triÓn chiÕm tØ lÖ 50% tæng sè hµng xuÊt khÈu hµng n¨m. C¸c nhµ khoa häc Ên §é cã lý do ®Ó tù hµo vÒ c¸c b­íc ®ét ph¸ quan träng trong nghiªn cøu kh«ng gian, c«ng nghÖ vÖ tinh vµ c¸c øng dông d©n sù cña c«ng nghÖ h¹t nh©n. Ên §é cã lùc l­îng nh©n sù cã tr×nh ®é kü thuËt chuyªn ngµnh lín hµng thø 3 trªn thÕ giíi vµ lµ nh÷ng nhµ xuÊt khÈu phÇn mÒm vi tÝnh hµng ®Çu trªn thÕ giíi. Ên §é lµ mét trong sè Ýt c¸c quèc gia ®ang ph¸t triÓn ®· sím thiÕt lËp ®­îc nh÷ng ngµnh c«ng nghiÖp quan träng nh­ ®ãng tµu, s¶n xuÊt m¸y bay, « t«, c«ng cô c¬ khÝ, m¸y mãc n«ng c«ng nghiÖp, c¸c nhµ m¸y läc dÇu, ph©n bãn, thuèc trõ s©u, d­îc phÈm vµ d­îc liÖu, ®iÖn n¨ng, giÊy vµ giÊy carton, ®iÖn tö. Ên §é còng ®i tiªn phong trong mét sè lÜnh vùc nh­ n¨ng l­îng nguyªn tö, nghiªn cøu kh«ng gian, vµ ph¸t triÓn ®¹i d­¬ng. §Êt n­íc nµy cã m¹ng l­íi tµu phãng vÖ tinh viÔn th«ng ®­îc triÓn khai trong n­íc, cã kh¶ n¨ng v÷ng ch¾c vÒ chu tr×nh h¹t nh©n trän vÑn tõ th¨m dß, nhiªn liÖu ®Õn x©y dùng c¸c lß ph¶n øng h¹t nh©n. Trong thËp niªn qua, lÜnh vùc c«ng nghiÖp lµ môc tiªu quan träng cña nhiÒu cuéc c¶i tæ kinh tÕ cña Ên §é. Tuy nhiªn, sù gi¶m sót vÒ mÆt s¶n xuÊt trong c«ng nghiÖp ®ang trë thµnh mèi quan t©m cña nhiÒu nhµ kinh tÕ n­íc nµy. Nh÷ng c¶i c¸ch trong thËp niªn qua nh»m dì bá c¸c rµo c¶n trong lÜnh vùc ®Çu t­, më réng th­¬ng m¹i, t¹o ®iÒu kiÖn tiÕp cËn tù do c¸c c«ng nghÖ tiªn tiÕn cña n­íc ngoµi ®· mang l¹i nhiÒu hy väng c¶i thiÖn nÒn kinh tÕ nãi chung vµ khu vùc c«ng nghiÖp nãi riªng. Ng­êi ta còng hy väng sù c¶i thiÖn nµy sÏ n©ng cao c¸c kho¶n thu nhËp quèc gia, h­íng nÒn s¶n xuÊt c«ng nghiÖp vµo lÜnh vùc xuÊt khÈu vµ t¹o c¬ héi thu hót nhiÒu lao ®éng vµo c¸c c¬ së s¶n xuÊt. Víi mét c¬ cÊu luËt lÖ kinh tÕ ngµy cµng cëi më, ngµnh c«ng nghiÖp Ên §é tá ra cã nhiÒu c¬ héi thu hót vèn ®Çu t­ trong còng nh­ ngoµi n­íc. Tuy nhiªn, ®Ó hoµn thiÖn lÜnh vùc phøc t¹p vµ nh¹y c¶m nµy, c¸c chÝnh s¸ch ®­a ra cÇn ®ång bé, trong ®ã cã nh÷ng thñ tôc ph¸ s¶n h÷u hiÖu vµ mét thÞ tr­êng lao ®éng mÒm dÎo. ChÝnh phñ ®· ®Ö tr×nh Quèc héi dù luËt thiÕt lËp c¸c Toµ ¸n luËt c«ng ty quèc gia ®Ó ®­a ra ph¸n quyÕt cho c¸c tr­êng hîp lµm ¨n thua lç vµ tuyªn bè vì nî. Trong thêi gian qua, nÒn c«ng nghiÖp Ên §é cã nh÷ng ®Æc ®iÓm sau: * ChØ sè s¶n xuÊt c«ng nghiÖp (IIP) cho thÊy møc t¨ng tr­ëng vÒ s¶n l­îng c«ng nghiÖp gi¶m cßn 5,1% trong n¨m tµi chÝnh 2000-2001, nh­ vËy là gi¶m 4% so víi n¨m tr­íc. * Sù gi¶m sót nÆng nÒ nhÊt thuéc vÒ lÜnh vùc ®iÖn n¨ng, møc t¨ng tr­ëng trong n¨m 2000-2001 gi¶m 3,3%, chØ cßn 4,4%. Møc t¨ng tr­ëng cña lÜnh vùc s¶n xuÊt còng gi¶m cßn 2,1% trong thêi gian tõ th¸ng 4/2000 ®Õn th¸ng 2/2001, so víi 6,6% cña cïng kú n¨m tr­íc. * LÜnh vùc duy nhÊt cã sù gia t¨ng vÒ møc ®é t¨ng tr­ëng lµ s¶n phÈm tiªu thô, víi tû lÖ t¨ng tr­ëng 7,7% tøc t¨ng 2,2% so víi cïng kú n¨m tr­íc. * Trong c«ng nghiÖp nÆng, sù suy tho¸i ¶nh h­ëng ®Õn nh÷ng lÜnh vùc c«ng nghiÖp quan träng nh­ kho¸ng chÊt kh«ng kim lo¹i (chñ yÕu lµ xi m¨ng), kim lo¹i c¬ b¶n, s¶n phÈm b»ng kim lo¹i, m¸y mãc vµ trang thiÕt bÞ. * Trong c«ng nghiÖp nhÑ, sù suy gi¶m vÒ møc ®é t¨ng tr­ëng thÊy râ nhÊt lµ v¶i sîi, s¶n phÈm lµm tõ v¶i sîi vµ da. Møc t¨ng tr­ëng cña thøc uèng, thuèc l¸ vµ giÊy còng gi¶m. ChØ cã thùc phÈm chÕ biÕn lµ cã sù gia t¨ng vÒ møc ®é t¨ng tr­ëng. B¶ng 1: MøC ®é T¨NG TR­ëNG CñA NÒN C«NG NGHIÖP NÆNG ÊN ®é §¬n vÞ tÝnh:% Cao su, Nhùa, DÇu háa, Than ®¸ Hãa chÊt Kho¸ng chÊt kh«ng kim lo¹i Kim lo¹i c¬ b¶n s¶n phÈm b»ng kim lo¹i M¸y mãc VËn t¶i 1998-99 – Khuynh h­íng chung : Gi¶m sót Kh.h­íng Gi¶m T¨ng T¨ng Gi¶m Gi¶m Gi¶m Gi¶m Quý-1 12.5 6.3 4.8 -0.3 20.2 2.1 24.1 Quý-2 2.8 15.2 5.5 -0.9 18.7 -2.7 26.0 Quý-3 4.3 10.7 7.1 -5.1 28.5 -3.3 18.9 Quý-4 7.5 12.9 15.3 -3.6 17.1 0.9 12.0 1999-2000 – KHUYNH H­íNG CHUNG : HåI PHôc Kh.h­íng Gi¶m T¨ng Gi¶m T¨ng T¨ng Gi¶m Gi¶m Quý-1 18.4 9.9 31.7 0.0 -0.8 21.5 -0.6 Quý-2 13.3 12.3 19.4 5.0 -9.5 23.4 -1.7 Quý-3 10.4 11.6 24.2 6.0 -3.3 17.9 5.6 Quý-4 13.1 5.9 22.5 8.9 8.4 10.1 19.8 2000-2001: KHUYNH H­íNG CHUNG : GI¶M SóT Kh.h­íng T¨ng T¨ng Gi¶m Gi¶m Gi¶m Gi¶m Gi¶m Quý-1 5.9 4.9 1.7 6.7 31.3 10.5 3.8 Quý-2 8.6 9.8 7.3 0.6 26.2 7.8 -1.9 Quý-3 6.5 17.5 -8.4 1.4 9.5 7.2 1.7 Quý-4 5.3 9.8 -8.6 -1.5 0.1 7.0 -7.5 Nguån: Ghi chó: khuynh h­íng t¨ng hay gi¶m ®©y lµ t¨ng-gi¶m vÒ møc ®é t¨ng tr­ëng so víi cïng kú n¨m tr­íc, gi¶m kh«ng cã nghÜa lµ møc ®é t¨ng tr­ëng ©m, ngo¹i trõ nh÷ng con sè cã dÊu (-) ®i tr­íc. B¶ng 2: MøC ®é T¨NG TR­ëNG CñA NÒN C«NG NGHIÖP NHÑ ÊN ®é §¬n vÞ tÝnh: % Thùc phÈm Thøc uèng vµ thuèc l¸ V¶i sîi b«ng V¶i sîi nh©n t¹o S¶n phÈm b»ng v¶i sîi GiÊy Da 1998-1999 Kh.h­íng T¨ng Gi¶m Gi¶m Gi¶m Gi¶m T¨ng T¨ng Quý-1 -5.7 19.8 -8.8 8.0 4.5 12.9 4.4 Quý-2 -0.4 14.9 -11.3 0.8 -8.2 16.8 5.4 Quý-3 6.8 8.4 -9.7 -7.8 -7.3 18.7 11.1 Quý-4 1.7 9.6 -0.6 12.1 -2.5 15.4 11.5 1999-2000 Kh.h­íng T¨ng Gi¶m T¨ng Gi¶m T¨ng Gi¶m Gi¶m Quý-1 -2.1 9.4 2.6 12.3 -1.0 15.3 18.4 Quý-2 -4.3 8.8 7.7 11.9 1.2 18.9 13.3 Quý-3 7.1 10.7 7.6 15.1 2.9 2.0 10.4 Quý-4 11.0 2.0 9.1 8.6 4.9 -8.8 13.1 2000-2001 Kh.h­íng Gi¶m T¨ng T¨ng Gi¶m Gi¶m T¨ng Gi¶m Quý-1 9.2 3.5 7.8 5.5 6.9 -9.7 11.0 Quý-2 8.8 2.6 5.2 9.0 9.4 -16.0 11.6 Quý-3 8.8 5.6 0.5 3.5 -2.7 10.0 10.6 Quý-4 9.2 6.3 -5.9 0.5 -12.8 1.5 7.8 Nguån: Ghi chó: khuynh h­íng t¨ng hay gi¶m ®©y lµ t¨ng-gi¶m vÒ møc ®é t¨ng tr­ëng so víi cïng kú n¨m tr­íc, gi¶m kh«ng cã nghÜa lµ møc ®é t¨ng tr­ëng ©m, ngo¹i trõ nh÷ng con sè cã dÊu (-) ®i tr­íc. 3.3 N«ng nghiÖp N«ng nghiÖp sö dông hai phÇn ba lao ®éng cña Ên §é vµ gãp mét phÇn ba vµo GDP. Cuéc c¸ch m¹ng xanh ®· lµm t¨ng s¶n l­îng l­¬ng thùc ngò cèc lªn mét c¸ch ®¸ng kÓ. Ngµy nay Ên §é cã tr÷ l­îng l­¬ng thùc ngò cèc thÆng d­ l©u dµi vµ còng ®· v­¬n lªn nh­ mét nhµ xuÊt khÈu l­¬ng thùc ngò cèc vµ c¸c s¶n phÈm cã nguån gèc n«ng nghiÖp tÇm cì trªn thÕ giíi. Víi møc s¶n l­îng ngò cèc hµng n¨m kho¶ng 200 triÖu tÊn, Ên §é xÕp hµng thø hai trªn thÕ giíi trong s¶n xuÊt g¹o vµ hµng thø 5 trong s¶n xuÊt lóa m×. §Êt n­íc nµy còng lµ nhµ s¶n xuÊt ®­êng lín nhÊt trªn thÕ giíi (gÇn 230 triÖu tÊn hµng n¨m), s¶n xuÊt tr¸i c©y vµ rau cñ lín hµng thø hai (kho¶ng 28 triÖu tÊn tr¸i c©y vµ 69 triÖu tÊn rau cñ). Ngoµi cuéc “c¸ch m¹ng xanh”, Ên §é cßn tiÕn hµnh cuéc c¸ch m¹ng tr¾ng, dÉn ®Õn s¶n l­îng 70 triÖu tÊn s÷a mçi n¨m, chØ sau Hoa Kú lµ quèc gia s¶n xuÊt s÷a lín nhÊt trªn thÕ giíi víi kho¶ng 72 triÖu tÊn. T¹i Ên §é, thu nhËp cña c«ng nh©n trong ngµnh c«ng nghiÖp ®· t¨ng lªn kho¶ng 8% mçi n¨m, nhanh h¬n tèc ®é t¨ng tr­ëng quèc gia. Tuy nhiªn, víi ®µ gia t¨ng d©n sè vµ nh÷ng c¶i c¸ch ruéng ®Êt cña chÝnh phñ, Ên §é còng l©m vµo t×nh tr¹ng ®Êt canh t¸c ph©n chia manh món nh­ nhiÒu n­íc Ch©u ¸ kh¸c. §Êt canh t¸c cã diÖn tÝch b×nh qu©n lµ 1,5 hecta cho mçi hé n«ng nghiÖp. Ýt cã n«ng tr¹i nµo v­ît qu¸ 20 hecta. PhÇn lín nhµ n«ng Ên §é, nhÊt lµ nh÷ng ng­êi së h÷u Ýt ®Êt vÉn cßn sö dông thñ c«ng víi con tr©u, c¸i cµy trong canh t¸c. Nh÷ng n«ng s¶n quan träng nhÊt cña Ên §é gåm cã: g¹o, mÝa ®­êng, lóa m×, trµ, b«ng v¶i, ®ay.v.v Ngoµi ra, h¹t ®iÒu, cµ phª, h¹t cã dÇu, gia vÞ v.v còng gi÷ mét vai trß quan träng trong ®êi sèng kinh tÕ cña ®Êt n­íc Nam ¸ nµy. C¸c s¶n phÈm n«ng nghiÖp chiÕm 20% nhãm c¸c mÆt hµng xuÊt khÈu cña Ên §é. Riªng tr¸i c©y vµ rau cñ cã møc t¨ng 20% trong c¸c mÆt hµng xuÊt khÈu mçi n¨m. Ch¨n nu«i còng gãp phÇn vµo sù h­ng thÞnh cña n«ng nghiÖp Ên §é. Loµi gia sóc quan träng nhÊt ë ®©y lµ c¸c ®éng vËt cã sõng nh­ tr©u, dª (ng­êi theo ®¹o Hindu kh«ng ¨n thÞt bß) vµ nhiÒu lo¹i gia cÇm kh¸c. §µn gia sóc cña Ên §é vµo n¨m 1998 cã 209 triÖu con, nhiÒu vµo hµng bËc nhÊt trªn thÕ giíi. S÷a tr©u lµ mét trong nh÷ng s¶n phÈm chñ yÕu do ch¨n nu«i mang l¹i, vµo thËp niªn 1990 ®· gia t¨ng ®¸ng kÓ do ch­¬ng tr×nh hîp t¸c vÒ s÷a do chÝnh phñ hç trî. Cõu nu«i ®Ó lÊy l«ng, cßn dª lµ con vËt cung cÊp thøc ¨n chÝnh cho c­ d©n Ên §é. Mãn cµ ri dª ®­îc xem lµ “quèc hån, quèc tuý” cña Ên §é. Trong nh÷ng n¨m qua, nÒn n«ng nghiÖp Ên §é c._.òng tõng tr¶i nhiÒu th¨ng trÇm. S¶n l­îng ngò cèc mïa 2000-2001 ®¹t 196 triÖu tÊn, gi¶m hµng chôc triÖu tÊn so víi mïa tr­íc. Tuy vËy, ®iÒu nµy còng kh«ng ¶nh h­ëng nhiÒu l¾m ®Õn gi¸ c¶. Mïa 2001-2002, s¶n l­îng ngò cèc t¨ng lªn 209,2 triÖu tÊn, nhê m­a thuËn giã hßa. Riªng vÒ g¹o, s¶n l­îng n¨m 2002 cña Ên §é lµ 91 triÖu tÊn, t¨ng h¬n 6 triÖu tÊn so víi n¨m tr­íc; s¶n l­îng lóa m× còng t¨ng h¬n mïa 2000-2001 (®¹t 68,7 triÖu tÊn) víi 73,1 triÖu tÊn. S¶n l­îng ®Ëu h¹t còng t¨ng (13,2 triÖu tÊn so víi 10.7 triÖu tÊn n¨m 2000-2001). VÒ c¸c n«ng s¶n kh¸c, chñ yÕu lµ c¸c lo¹i h¹t cã dÇu, s¶n l­îng mïa 2001-2002 còng gia t¨ng so víi mïa 2000-2001 (21 triÖu tÊn so víi 18,4 triÖu tÊn). Tuy nhiªn con sè nµy vÉn cßn khiªm tèn so víi nh÷ng mïa cao ®iÓm kh¸c nh­ mïa 1996-1997 (24,4 triÖu tÊn) vµ mïa 1998-1999 (24,7 triÖu tÊn). B¶ng 3: S¶N L­îNG Ngò cèc cña ÊN ®é giai ®o¹n 1996-2002 §¬n vÞ tÝnh : TriÖu tÊn Lo¹i ngò cèc 1996-97 1997-98 1998-99 1999-00 2000-01 2001-02 Lóa g¹o 81,7 82,5 86,1 89,7 84,9 91,0 Lóa m× 69,4 66,4 71,3 76,4 68,7 73,1 Ngò cèc th« 34,1 30,4 31,3 30,3 31,6 31,9 §Ëu h¹t 14,2 13,0 14,9 13,4 10,7 13,2 Tæng céng Trong ®ã: -Vô gÆt thu -Vô gÆt xu©n 199,4 103,9 95,5 192,3 101,6 90,7 203,6 102,9 100,7 209,8 105,5 104,3 195,9 103,4 92,5 209,2 108,5 100,7 B¶ng 4: S¶n l­îng c¸c n«ng s¶n kh¸c giai ®o¹n 1996-2002 §¬n vÞ tÝnh: triÖu tÊn Lo¹i n«ng s¶n 1996-97 1997-98 1998-99 1999-00 2000-01 2001-02 §Ëu phéng 8,6 7,4 9,0 5,3 6,2 7,2 c¶i dÇu-mï t¹c 6,7 4,7 5,7 5,8 4,2 5,2 §Ëu t­¬ng 5,4 6,5 7,1 7,1 5,3 5,9 H¹t cã dầu kh¸c 3,7 2,7 2,9 2,5 2,7 2,8 Tæng céng h¹t cã dÇu 24,4 21,3 24,7 20,7 18,4 21,1 B«ng v¶i ** 14,2 10,9 12,3 11,5 9,7 12,0 Sîi ®ay *** 11,1 11,0 9,8 10,6 10,5 10,7 MÝa ®­êng 277,6 279,5 288,7 299,3 299,2 295,0 Nguån: Ghi chó : ** §¬n vÞ tÝnh : kiÖn 170 kg*** §¬n vÞ tÝnh : kiÖn 180 kg Theo c¸c nhµ ph©n tÝch kinh tÕ, hiÖn t×nh h×nh n«ng nghiÖp cña Ên §é cã nh÷ng ®Æc ®iÓm sau: * Ên §é ®ang ®øng tr­íc t×nh tr¹ng gi¶m sót vÒ møc ®é t¨ng tr­ëng trong n«ng nghiÖp. Trong hai thËp niªn 1980-1990, vèn huy ®éng trong lÜnh vùc nµy t¨ng rÊt chËm, møc chi tiªu cña nhµ n­íc cho n«ng nghiÖp còng kh«ng ®¹t møc kh¶ quan. * §Ó kh¾c phôc hËu qu¶ cña cuéc khñng ho¶ng l­¬ng thùc vµo cuèi thËp niªn 1960, nhµ n­íc Ên §é tiÕn hµnh cuéc “c¸ch m¹ng xanh” nh»m vµo hai n«ng s¶n chÝnh lµ lóa g¹o vµ lóa m× th«ng qua viÖc nghiªn cøu c¶i tiÕn chÊt l­îng h¹t gièng, ph©n bãn vµ c«ng t¸c thuû lîi. Cuéc c¸ch m¹ng nµy ®¹t ®Õn mét møc ®é thµnh c«ng nhÊt ®Þnh trong kho¶ng 30 n¨m qua. Tuy nhiªn, víi l­îng dù tr÷ ngò cèc ngµy cµng nhiÒu, chiÕn l­îc ph¸t triÓn n«ng nghiÖp ®· g©y ra kh«ng Ýt x¸o trén. ViÖc ®¹t ®­îc tèc ®é t¨ng tr­ëng GDP hµng n¨m v­ît qu¸ 7% sÏ gÆp khã kh¨n nÕu kh«ng kÌm theo mét sù t¨ng tèc vÒ ph¸t triÓn n«ng nghiÖp. * ChÝnh s¸ch kÝch thÝch s¶n xuÊt nh÷ng vô mïa phi ngò cèc, phi l­¬ng thùc tá ra phøc t¹p h¬n lµ chÝnh s¸ch ®ßi hái sù gia t¨ng s¶n xuÊt ngò cèc. Nh÷ng s¶n phÈm ®ã ®a d¹ng h¬n nhiÒu so víi ngò cèc nªn chÝnh s¸ch nµy ph¶i ®¸p øng nhiÒu yªu cÇu kh¸c nhau cña c¸c lo¹i n«ng s¶n kh¸c nhau, ë nh÷ng vïng kh¸c nhau. ViÖc cung øng, b¶o qu¶n, v©n chuyÓn vµ tiÕp thÞ nh÷ng n«ng s¶n ®ã còng phøc t¹p h¬n so víi ngò cèc. * ViÖc ®­a ng­êi n«ng d©n ®Õn gÇn víi thÞ tr­êng h¬n ®ßi hái ph¶i cã mét h¹ tÇng c¬ së n«ng th«n tèt h¬n. Nhµ n­íc tung ra mét ch­¬ng tr×nh ®Çu t­ nh»m chñ yÕu vµo viÖc c¶i tiÕn mèi liªn l¹c gi÷a c¸c lµng víi nhau th«ng qua mét m¹ng l­íi ®­êng s¸, hÖ thèng v« tuyÕn viÔn th«ng vµ viÖc ®iÖn khÝ hãa n«ng th«n. B¶ng 5: TØ LÖ T¨NG TR­ëNG N«NG NGHIÖP TõNG THêI Kú ë ÊN ®é §¬n vÞ tÝnh: % Thêi kú tõ 1980-1981 ®Õn 1989-1990 Thêi kú tõ 1990-1991 ®Õn 2000-2001 Lo¹i n«ng s¶n DiÖn tÝch S¶n l­îng DiÖn tÝch S¶n l­îng Lóa g¹o 0.41 3,62 0,63 1,79 Lóa m× 0,47 3,57 1,21 3,04 Ngò cèc th« -1,34 0,40 -1,84 0,06 §Ëu h¹t -0,09 1,52 -1,02 -0,58 C¸c lo¹i h¹t cã dÇu -1,51 5,20 0,44 0,66 MÝa ®­êng 1,44 2,70 1,72 2,62 B«ng v¶i -1,25 2,80 2,21 0,92 Chung c¸c lo¹i NS 0,10 3,19 0,08 1,73 Nguån: 3.4 Ho¹t ®éng ngo¹i th­¬ng cña Ên §é Víi mét ¸p lùc d©n sè kh¸ nÆng nÒ, trong nh÷ng n¨m qua, Ên §é ph¶i tõng b­íc th¸o gì nh÷ng khã kh¨n néi t¹i cña mét nÒn kinh tÕ cßn l¹c hËu, c¶i tiÕn nh÷ng ph­¬ng thøc qu¶n lý s¶n xuÊt, qu¶n lý xuÊt nhËp khÈu ®Ó gia t¨ng s¶n l­îng vµ chÊt l­îng nh÷ng mÆt hµng s¶n xuÊt trong n­íc, ®ång thêi t¹o ®iÒu kiÖn cho hµng hãa Ên §é th©m nhËp vµo thÞ tr­êng khu vùc vµ thÕ giíi. Kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu Trong n¨m tµi chÝnh 2000-2001, tæng kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu cña Ên §é ®¹t 94,112 tØ USD, t¨ng 11% so víi n¨m tr­íc vµ h¬n 24% so víi c¸ch ®ã hai n¨m. Riªng vÒ xuÊt khÈu, víi kim ng¹ch h¬n 44 tû USD, n¨m tµi chÝnh ®· t¨ng ®Õn 33% so víi thêi ®iÓm c¸ch ®ã hai n¨m (1998-1999). Còng nh­ t×nh tr¹ng kinh tÕ cña hÇu hÕt c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn kh¸c, Ên §é kh«ng tr¸nh ®­îc t×nh tr¹ng nhËp siªu. tuy nhiªn, nÕu tÝnh trªn c¬ së kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu th× tû lÖ nhËp siªu kh«ng cao vµ cã khuynh h­íng gi¶m dÇn, tõ 12,13% n¨m 1998-1999, cßn 11,33% n¨m 1999-2000 vµ 6% n¨m 2000-2001. §iÒu nµy nãi lªn ®­îc phÇn nµo nç lùc cã hiÖu qu¶ cña bé m¸y qu¶n lý kinh tÕ Ên §é trong viÖc n©ng cao tiÒm n¨ng xuÊt khÈu, gi¶m nhÑ ¸p lùc nhËp khÈu ®Ó thu ng¾n møc ®é c¸ch biÖt bÊt lîi cña hai khu vùc ngo¹i th­¬ng nµy. B¶ng 6: T×nh h×nh xuÊt nhËp khÈu Ên §é c¸c n¨m 1998-2001 (§¬n vÞ tÝnh: triÖu USD)  1998-1999 1999-2000 2000-2001 XuÊt khÈu 33.218 37.599 44.217 NhËp khÈu 42.388 47.212 49.895 Tæng kim ng¹ch XNK 75.606 84.811 94.112 Chªnh lÖch -9.170 -9.613 -5678 Nguån: TrÞ gi¸ c¸c mÆt hàng xuÊt khÈu chÝnh (§VT : triÖu USD) B¶ng 7:  C¸c mÆt hµng xuÊt khÈu chñ yÕu cña Ên §é §¬n vÞ tÝnh: triÖu USD MÆt hµng 1997-1998 1998-1999 1999-2000 2000-2001 §¸ quý vµ n÷ trang 5.345,52 5.929,35 7.636,04 7.389,99 Hµng may mÆc 3.876,18 4.364,94 4.802,07 5.575,43 SP c¬ khÝ 4.435,28 3.804,83 4.372,55 5.715,65 V¶i sîi cotton 3.264,28 2.771,88 3.138,94 3.499,60 Ho¸ chÊt c¸c lo¹i 2.821,79 2.654,61 2.945,69 3.664,15 S¶n phÈm da (gåm giµy dÐp da) 1.656,69 1.660,72 1.538,39 1.951,48 H¶i s¶n 1.207,26 1.038,39 1.180,11 1.393,99 QuÆng vµ kho¸ng s¶n 1.061,06 893,43 906,69 1.157,97 DÇu khÝ 924,32 461,53 369,98 447,55 G¹o 907,04 1.492,91 716,63 640,50 Cao su, thñy tinh 866,88 786,92 924,71 1.239,05 SP dÖt 822,80 719,65 861,64 1.095,42 SP cã h¹t & h¹t gièng 612,39 499,11 694,29 612,06 Th¶m dÖt 545,60 543,54 606,39 581,56 QuÆng s¾t 476,17 384,00 265,56 356,65 ChÌ 504,86 538,35 407,49 432,48 H¹t ®iÒu 378,60 387,82 566,23 412,00 Céng Tæng céng KNXK 29.706,72 35.006,36 28.931,98 33.218,38 31.933,40 37.598,60 36.165,53 44217,00 Nguån: C¨n cø vµo b¶ng kª trªn, cã thÓ nhËn ra nh÷ng mÆt hµng cã tiÒm n¨ng rÊt lín trong lÜnh vùc ngo¹i th­¬ng, víi kim ng¹ch xuÊt khÈu v­ît qu¸ 1 tØ USD nh­: ®¸ quý vµ n÷ trang, hµng may mÆc, v¶i sîi, s¶n phÈm c¬ khÝ, hãa chÊt, ®ß da, h¶i s¶n, kho¸ng s¶n… Nh×n vµo thµnh phÇn nh÷ng mÆt hµng trªn, cã thÓ nhËn thÊy Ên §é ®· ®¹t ®­îc nh÷ng tiÕn bé ®¸ng kÓ trong lÜnh vùc c«ng nghiÖp nhÑ. VÒ n«ng s¶n, g¹o, chÌ, h¹t ®iÒu lµ ba mÆt hµng næi bËt, víi kim ng¹ch xuÊt khÈu chung gÇn 1,5 tØ USD. Trong sè nh÷ng n­íc nhËp hµng cña Ên §é, Mü dÉn ®Çu víi kim ng¹ch 9,278 tØ USD, kÕ ®ã lµ: - Hång K«ng : 2,630 tØ USD - C¸c TVQ ¶ RËp TN : 2,585 tØ USD. - Anh Quèc : 2,284 tØ USD- §øc : 1,894 tØ USD - NhËt : 1,790 tØ USD- BØ : 1,460 tØ USD - ý : 1,300 tØ USD - Ph¸p : 1, 018 tØ USD TrÞ gi¸ c¸c mÆt hàng nhËp khÈu chÝnh B¶ng kª d­íi ®©y cho thÊy t×nh h×nh nhËp khÈu cña Ên §é trong thêi gian qua: B¶ng 8: C¸c mÆt hµng nhËp khÈu chñ yÕu cña Ên §é §¬n vÞ tÝnh: triÖu USD MÆt hàng 1997 - 1998 1998 - 1999 1999 – 2000 2000-2001 DÇu th« vµ s¶n phÈm tõ dÇu háa 8.163,96 6.398,56 10.482,00 15.650,09 Ngäc trai, ®¸ quÝ 3.342,06 3.760,26 5.376,00 4.808,40 M¸y mãc kh«ng dïng ®iÖn 3.621,92 3.044,52 2.760,16 2.754,29 Hãa chÊt 2.956,14 2.683,70 2.879,03 2.438,44 Hµng hãa c«ng tr×nh 1.739,42 2.688,10 884,23 635,07 S¾t thÐp 1.421,07 1.063,50 1.008,79 773,37 Than ®¸ c¸c lo¹i 1.192,50 979,65 980,63 1.103,22 Ph©n bãn 1.116,61 1.076,38 1.386,20 745,86 Kim lo¹i kh«ng s¾t 920,28 597,44 543,87 526,31 ThiÕt bÞ vËn t¶i 1.051,28 798,23 676,62 643,36 Dông cô chuyªn dông 745,20 820,17 815,02 854,21 Nhùa c©y nh©n t¹o 692,61 675,74 706,25 553,66 QuÆng kim lo¹i & kim khÝ vôn 738,39 723,82 766,55 749,57 Dông cô m¸y mãc 422,16 346,88 259,33 218,27 V¶i sîi 408,65 456,83 460,46 530,57 M¸y mãc dïng ®iÖn 378,21 420,99 396,66 472,04 D­îc liÖu & D­îc phÈm 389,38 383,93 346,69 372,44 Céng Tæng céng KN NK 29.299,84 41.484,49 26.918,7 42.388,56 30.728,49 47.212,07 33.829,17 49.369,15 Nguån: Nh­ vËy, ta cã thÓ tãm t¾t vÒ hiÖn tr¹ng kinh tÕ Ên §é nh­ sau: Trong n¨m tài chÝnh 2001-2002 (n¨m tµi chÝnh cña Ên §é kÐo dài tõ th¸ng 4 n¨m tr­íc ®Õn hÕt th¸ng 3 n¨m sau), nÒn kinh tÕ Ên §é tr¶i qua mét giai ®o¹n khã kh¨n do nh÷ng bÊt thuËn lîi trong ph¸t triÓn quèc néi và quèc ngo¹i. S¶n l­îng quèc néi bÞ ¶nh h­ëng bëi nÒn n«ng nghiÖp yÕu kÐm vµo n¨m TC 2000-2001; trong khi ®ã, ë bªn ngoµi nÒn kinh tÕ thÕ giíi ®ang ë vµo giai ®o¹n suy tho¸i. Do vËy, theo Tæ chøc thèng kª Trung ­¬ng (CSO) Ên §é th× GDP (Tæng s¶n phÈm néi ®Þa) cña n­íc nµy trong n¨m TC 2001-2002 gia t¨ng 5,4%. Con sè nµy cho thÊy cã sù håi phôc cña nÒn kinh tÕ Ên §é, so víi tØ lÖ t¨ng tr­ëng GDP n¨m 2000-2001 lµ 4%. Tuy nhiªn, ®Õn quý 1 n¨m 2003 th× tèc ®é nµy chØ ®¹t 4,9%. Trong tØ lÖ t¨ng tr­ëng chung 5,4% năm 2001-2002, cã sù ®ãng gãp quan träng của n«ng nghiÖp và c¸c khu vùc liªn hÖ, víi tØ lÖ t¨ng tr­ëng 5,7% vµ dÞch vô 6,5%. Trong c«ng nghiÖp, so víi n¨m 2000-2001, tØ lÖ t¨ng tr­ëng cña khu vùc s¶n xuÊt ®· gi¶m tõ 6,7% xuèng cßn 3,3%, trong khi ®iÖn n¨ng, khÝ ®èt vµ cÊp n­íc còng gi¶m tõ 6,2% cßn 5,2%. VÒ møc ®é l¹m ph¸t theo chØ sè gi¸ b¸n bu«n (WPI), cã mét sù gia t¨ng ®¸ng kÓ trong thêi gian qua, tõ 3,3% trong n¨m 1999-2000 lªn 7,1% trong n¨m 2000-2001 do sù gia t¨ng cña c¸c chi phÝ qu¶n lý trong s¶n xuÊt dÇu ho¶. Tuy nhiªn, ®Õn ®Çu n¨m 2002, møc l¹m ph¸t gi¶m cßn 4,7%. Trong khi ®ã, møc ®é l¹m ph¸t theo chØ sè gi¸ tiªu thô (CPI) ®èi víi c«ng nh©n lao ®éng vÉn duy tr× ë møc d­íi 4% cho ®Õn th¸ng 7.2001 vµ t¨ng lªn 5,2% trong th¸ng 8.2001 C¸n c©n thanh to¸n cña Ên §é tá ra b×nh æn trong c¶ hai n¨m 2000-2001vµ 2001-2002. Tuy nhiªn, møc xuÊt khÈu chØ gia t¨ng 0,6% trong thêi gian tõ th¸ng 4 ®Õn th¸ng 12 n¨m 2001. TØ gi¸ hèi ®o¸i gi÷a ®ång Rupi cña Ên §é vµ c¸c ngo¹i tÖ kh¸c trªn thÕ giíi còng tá ra æn ®Þnh. T×nh h×nh nî n­íc ngoµi còng ®­îc c¶i thiÖn ®¸ng kÓ do kh¶ n¨ng qu¶n lý cña chÝnh phñ cã hiÖu qu¶ h¬n tr­íc: 100,6 tû (n¨m 2002). LÇn ®Çu tiªn, Ng©n hµng ThÕ giíi (WB) liÖt kª Ên §é vµo danh s¸ch nh÷ng n­íc Ýt m¾c nî nhÊt. B¶ng 9: B¶ng kª mét sè d÷ liÖu vÒ t×nh h×nh kinh tÕ Ên §é §VT 1998-1999 1999-2000 2000-2001 2001-2002 GNP TØ Rupi 15.831 17.402 18.784 20.606 GDP " 15.981 17.556 18.958 20.803 N«ng nghiÖp (theo gi¸ 1993-1994) " 2.860,94 2.898,42 2.891,94 3.056,43 ChØ sè SX n«ng nghiÖp 177,9 176,2 164,6 175,9 S¶n l­îng ngò cèc TriÖu tÊn 203,6 209,8 195,9 209,2 ChØ sè SX c«ng nghiÖp 145.2 154,9 162,7 163,3* §iÖn n¨ng TØ Kwh 448,5 480,7 499,6 383,2* ChØ sè gi¸ b¸n bu«n 141,7 150,9 159,2 160,7 ChØ sè gi¸ tiªu thô 414 434 445 469 Kim ng¹ch nhËp khÈu TriÖu USD 42.398 49.671 50.536 38.362* Kim ng¹ch xuÊt khÈu " 33.218 36.822 44.560 32.572* Hèi suÊt 42,1 43,3 45,7 47,5 Nguån: Ghi chó: * tõ th¸ng 4 ®Õn th¸ng 12.2001 Nh×n vµo b¶ng trªn, cã thÓ rót ra mÊy nhËn ®Þnh: * Møc t¨ng tr­ëng GNP vµ GDP diÔn ra ®Òu ®Æn hµng n¨m, tõ 1998 ®Õn 2002.* TrÞ gi¸ s¶n phÈm n«ng nghiÖp b×nh æn, kh«ng cã sù gia t¨ng hay sôt gi¶m bÊt th­êng. * Kh«ng cã sù gia t¨ng ®¸ng kÓ vÒ l­îng ®iÖn n¨ng s¶n xuÊt hàng n¨m * T×nh tr¹ng nhËp siªu diÔn ra hàng n¨m, xuÊt khÈu chiÕm tØ träng tõ 42,5% ®Õn 47% tæng kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu. * Sù gia t¨ng hèi suÊt ®ång Rupi – USD cho thÊy phÇn nào t×nh tr¹ng l¹m ph¸t gia t¨ng hàng n¨m, nh­ng møc l¹m ph¸t kh«ng ®¸ng kÓ ®èi víi mét nÒn kinh tÕ ®ang ph¸t triÓn. Ch­¬ng II Thùc tr¹ng mèi quan hÖ hîp t¸c th­¬ng m¹i ViÖt Nam – Ên §é trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y M«i tr­êng ph¸p lý cña ViÖt Nam vµ Ên §é trong quan hÖ hîp t¸c song ph­¬ng 1. ChÝnh s¸ch cña ViÖt Nam 1.1 Tr­íc thêi kú ®æi míi ViÖt Nam vµ Ên §é thiÕt lËp mèi quan hÖ l·nh sù vµo n¨m 1954. Trong suèt cuéc kh¸ng chiÕn chèng Mü cña nh©n d©n ta, Ên §é ®· hÕt lßng ñng hé c¶ vÒ vËt chÊt vµ tinh thÇn. Cho ®Õn ngµy 7 th¸ng 1 n¨m 1972, hai n­íc míi thiÕt lËp quan hÖ ®¹i sø. Tuy nhiªn, quan hÖ ®èi ngo¹i cña ViÖt Nam víi ®a sè c¸c n­íc khi ®ã nãi chung vµ víi Ên §é nãi riªng ®Òu chØ dõng l¹i ë mèi quan hÖ chÝnh trÞ lµ chñ yÕu mµ Ýt chó träng tíi mèi quan hÖ kinh tÕ – th­¬ng m¹i. §iÒu nµy còng lµ ®­¬ng nhiªn, bëi c¸c ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt cho ph¸t triÓn ë lÜnh vùc nµy lµ ch­a cã hoÆc cã nh­ng ch­a ®Çy ®ñ, c¸c mèi quan hÖ chØ lµ cÇm chõng, dÌ dÆt. ViÖt Nam khi ®ã cã mèi quan hÖ rÊt chÆt chÏ víi Liªn X« (cò) vµ c¸c n­íc ®ång minh trong khèi X· héi chñ nghÜa, vµ ViÖt Nam d­êng nh­ rÊt tin cËy vµo sù hç trî nhiÒu mÆt cña Liªn X«, nªn còng thô ®éng kh«ng t×m kiÕm c¸c nguån hç trî kh¸c, hay thiÕt lËp c¸c mèi quan hÖ s©u vÒ kinh tÕ nµo kh¸c. ChÝnh v× vËy, chÝnh s¸ch hîp t¸c th­¬ng m¹i song ph­¬ng cña ViÖt Nam thêi kú nµy ch­a ®­îc quan t©m ®óng møc, khiÕn cho nÒn kinh tÕ ViÖt Nam r¬i vµo t×nh tr¹ng l¹c hËu, tr× trÖ cïng c¬ chÕ quan liªu bao cÊp vµ sù nghÌo nµn vÒ chñng lo¹i hµng hãa trªn thÞ tr­êng néi ®Þa. Tuy quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i ®· ngµy cµng ®­îc më réng, c¬ cÊu bu«n b¸n ®· cã xu h­íng tiÕn bé lµ xuÊt khÈu t¨ng víi nhÞp ®é nhanh h¬n nhËp (18,5% vµ 16,4%) nh­ng xuÊt míi chØ bï ®­îc 34,5% cña nhËp. H¬n thÕ n÷a, nh÷ng chØ tiªu xuÊt khÈu chñ yÕu cña kÕ ho¹ch 5 n¨m lÇn thø 2 (1976-1980) vµ lÇn thø 3 (1981-1985) kh«ng ®¹t ®­îc ®Òu ¶nh h­ëng kh«ng nhá ®Õn côc diÖn kinh tÕ vµ lµ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n ®­a ®Õn khñng ho¶ng kinh tÕ - x· héi. Vµo gi÷a thËp kû 80, côc diÖn quèc tÕ vµ t×nh h×nh trong n­íc ®· trë nªn v« cïng khã kh¨n ®èi víi ViÖt Nam. §iÒu nµy ®· khiÕn cho §¶ng Céng s¶n vµ Nhµ n­íc ViÖt Nam ph¶i ®i ®Õn quyÕt ®Þnh khëi x­íng c«ng cuéc ®æi míi nh»m môc ®Ých thay ®æi bé mÆt cña nÒn kinh tÕ - x· héi, x©y dùng mét ®Êt n­íc ViÖt Nam hïng m¹nh. §¹i héi §¶ng céng s¶n ViÖt Nam lÇn thø VI ®· nhËn ®Þnh r»ng: c«ng cuéc ®æi míi tuy b­íc ®Çu ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh tùu quan träng nh­ng ViÖt Nam vÉn ch­a ra khái khñng ho¶ng kinh tÕ - x· héi . ViÖt Nam vÉn bÞ c« lËp vÒ chÝnh trÞ, bao v©y vÒ kinh tÕ, ch­a cã ®­îc mèi quan hÖ hoµn toµn b×nh th­êng víi tÊt c¶ c¸c n­íc ®Ó më réng giao l­u vµ hîp t¸c vÒ mäi mÆt. Thªm vµo ®ã, ngay sau §¹i héi VII cña §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam n¨m 1991 lµ nh÷ng chuyÓn biÕn chÝnh trÞ bÊt lîi ë §«ng ¢u mµ quan träng nhÊt lµ sù tan r· cña Liªn X« vµ kÐo theo lµ sù sôp ®æ cña khèi c¸c n­íc X· héi chñ nghÜa. §iÒu nµy cã ¶nh h­ëng to lín tíi t×nh h×nh chÝnh trÞ - kinh tÕ - x· héi cña ViÖt Nam thêi kú ®ã bëi sù hËu thuÉn vÒ chÝnh trÞ (khèi x· héi chñ nghÜa) suy yÕu, nguån viÖn trî truyÒn thèng tõ Liªn X« kh«ng cßn, vµ ®Æc biÖt lµ mÊt ®i mét thÞ tr­êng xuÊt khÈu lín, chiÕm hÇu hÕt kim ng¹ch ngo¹i th­¬ng cña ViÖt Nam lóc bÊy giê. 1.2 Tõ sau thêi kú ®æi míi ®Õn nay Tr­íc nh÷ng khã kh¨n vÒ kinh tÕ - chÝnh trÞ - x· héi ®ã, ViÖt Nam ®· thùc sù b¾t ®Çu c«ng cuéc ®æi míi, chuyÓn dÞch tõ nÒn kinh tÕ kÕ ho¹ch tËp trung quan liªu bao cÊp sang c¬ chÕ thÞ tr­êng theo ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa cã sù ®iÒu tiÕt cña nhµ n­íc b»ng viÖc thùc hiÖn hµng lo¹t c¸c biÖn ph¸p c¶i tæ c¬ cÊu vµ nÒn kinh tÕ vÜ m«, ®­a ®Õn mét hÖ thèng thÞ tr­êng tù do nh­ hiÖn nay. §¹i héi VI ( th¸ng 12 - 1986) cña §¶ng lµ mét mèc lÞch sö quan träng trªn con ®­êng ®æi míi toµn diÖn vµ s©u s¾c ë n­íc ta, trong ®ã cã sù ®æi míi vÒ c¸c quan ®iÓm kinh tÕ. Cô thÓ lµ, vÒ kinh tÕ ®èi ngo¹i, §¹i héi VI ®· rót ra mét bµi häc kinh nghiÖm: “ph¶i biÕt kÕt hîp søc m¹nh cña d©n téc víi søc m¹nh cña thêi ®¹i trong ®iÒu kiÖn míi” (B¸o c¸o chÝnh trÞ_tr 30). Vµ do ®ã chÝnh s¸ch mµ §¹i héi ®Ò ra lµ: §Èy m¹nh xuÊt khÈu ®Ó ®¸p øng nhu cÇu nhËp khÈu Ph¸t triÓn vµ më réng quan hÖ hîp t¸c kinh tÕ vµ khoa häc kü thuËt víi bªn ngoµi, ¸p dông réng r·i c¸c h×nh thøc hîp t¸c vµ liªn kÕt víi c¸c n­íc XHCN vµ c¸c n­íc kh¸c. §a d¹ng hãa thÞ tr­êng vµ ph­¬ng h­íng ho¹t ®éng theo quan ®iÓm “më cöa”, tõng b­íc g¾n nÒn kinh tÕ quèc gia víi nÒn kinh tÕ thÕ giíi, thÞ tr­êng trong n­íc víi thÞ tr­êng quèc tÕ trªn nguyªn t¾c b¶o ®¶m ®éc lËp, chñ quyÒn d©n téc, an ninh quèc gia vµ cïng cã lîi. §¹i héi VII (th¸ng 6 n¨m 1991) cña §¶ng l¹i tiÕp tôc kh¼ng ®Þnh vµ hoµn thiÖn thªm ®­êng lèi míi do §¹i héi VI ®Ò ra, thùc hiÖn chÝnh s¸ch ®a ph­¬ng hãa, ®a d¹ng hãa nÒn kinh tÕ nh»m môc tiªu cã thªm c¸c mèi quan hÖ hîp t¸c h÷u nghÞ víi c¸c n­íc trªn thÕ giíi, t¹o thªm søc c¹nh tranh cho hµng hãa ViÖt Nam trªn tr­êng quèc tÕ, tranh thñ thªm vèn vµ c«ng nghÖ hiÖn ®¹i cho ph¸t triÓn kinh tÕ. Víi nhËn thøc nh­ vËy, §¹i héi VII ®· ®­a ra khÈu hiÖu: “ViÖt Nam muèn lµm b¹n víi tÊt c¶ c¸c n­íc trong céng ®ång thÕ giíi, kh«ng ph©n biÖt chÕ ®é chÝnh trÞ - kinh tÕ - x· héi, phÊn ®Êu v× hoµ b×nh, ®éc lËp vµ ph¸t triÓn. ChÝnh ph­¬ng ch©m ®a ph­¬ng hãa mét c¸ch kÞp thêi, s¸ng suèt nµy ®· ®em l¹i nh÷ng thµnh qu¶ quan träng trong sù nghiÖp c«ng nghiÖp hãa ®Êt n­íc bëi nã phï hîp víi lîi Ých quèc gia vµ xu thÕ chung cña thêi ®¹i míi - thêi ®¹i giao l­u vµ hîp t¸c quèc tÕ. Vµ trong suèt h¬n m­êi n¨m qua, chóng ta vÉn lu«n kh¼ng ®Þnh: Hîp t¸c kinh tÕ lµ xu thÕ tÊt yÕu trong ®­êng lèi ®èi ngo¹i cña §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam. KÓ tõ khi §¹i héi VI ®Ò ra ®­êng lèi ®èi ngo¹i míi, lÇn ®Çu tiªn trong lÞch sö, ViÖt Nam ®· c¬ quan hÖ ngo¹i giao víi h¬n 170 n­íc vµ c¸c trung t©m kinh tÕ - chÝnh trÞ lín, bu«n b¸n víi trªn 130 n­íc, ®Æc biÖt c¶i thiÖn quan hÖ víi 5 c­êng quèc trªn thÕ giíi. Thªm vµo ®ã, ViÖt Nam ®· më réng ®­îc thÞ tr­êng, t×m kiÕm thªm c¸c ®èi t¸c, tranh thñ ®­îc mét l­îng ®¸ng kÓ vèn ®Çu t­ cña n­íc ngoµi còng nh­ nguån viÖn trî ph¸t triÓn chÝnh thøc, nèi l¹i quan hÖ víi céng ®ång tµi chÝnh quèc tÕ, xö lý vÊn ®Ò nî cßn tån ®äng. Nh÷ng thµnh tùu nµy ®· gãp phÇn ®¸ng kÓ vµo nç lùc ®­a ®Êt n­íc ra khái khñng ho¶ng kinh tÕ - x· héi, c¶i thiÖn tõng b­íc ®êi sèng nh©n d©n, chuÈn bÞ tiÒn ®Ò cho c«ng nghiÖp hãa - hiÖn ®¹i hãa ®Êt n­íc sau nµy. Víi ­u thÕ m¹nh mÏ vÒ nguån tµi nguyªn phong phó, vÒ lùc l­îng lao ®éng qua ®µo t¹o cã tay nghÒ cao, chi phÝ thuª nh©n c«ng thÊp cïng víi chÝnh s¸ch ®æi míi toµn diÖn, th«ng tho¸ng vµ phï hîp víi ®iÒu kiÖn ®Êt n­íc trong giai ®o¹n chuyÓn m×nh, ViÖt Nam ®· dÇn chuyÓn dÞch tõ chÕ ®é tËp trung quan liªu bao cÊp sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. Mét vÝ dô gÇn ®©y nhÊt lµ Bé Tµi chÝnh ViÖt Nam ®· so¹n th¶o Th«ng t­ h­íng dÉn viÖc thi hµnh NghÞ ®Þnh cña ChÝnh phñ vÒ viÖc ban hµnh danh môc c¸c mÆt hµng thùc hiÖn HiÖp ®Þnh ¦u ®·i thuÕ quan cã hiÖu lùc chung (Common Effective Preferential Tariff - CEPT)) trong khu«n khæ ASEAN. §©y lµ mét trong nh÷ng nç lùc ®Ó tham gia vµo khu vùc mËu dÞch tù do cña ASEAN (ASEAN Free Trade Area - AFTA) nãi riªng vµ còng lµ mét trong nh÷ng nç lùc thÓ hiÖn ®­êng lèi hîp t¸c kinh tÕ - th­¬ng m¹i víi tÊt c¶ c¸c quèc gia trªn thÕ giíi nãi chung. 2. ChÝnh s¸ch cña Ên §é 2.1 Tr­íc c¶i c¸ch n¨m 1991 Sau khi giµnh ®éc lËp n¨m 1947, ChÝnh phñ Ên §é ®· triÓn khai thùc hiÖn m« h×nh ph¸t triÓn kinh tÕ toµn diÖn lÊy viÖc c«ng nghiÖp hãa mét c¸ch cã kÕ ho¹ch lµm träng t©m, trong ®ã nhÊn m¹nh ph¸t triÓn c¸c ngµnh c«ng nghiÖp c¬ b¶n. §Ó ®¹t ®­îc môc tiªu ®ã, hµng lo¹t c¸c quy chÕ ®· ®­îc ®Ò ra, bao gåm nh÷ng quy chÕ vÒ s¶n xuÊt, ph©n phèi tiªu dïng, ®Çu t­, ngo¹i th­¬ng, ngo¹i hèi, tiÒn c«ng vµ ®iÒu kiÖn lao ®éng. §èi víi lÜnh vùc ngo¹i th­¬ng vµ ngo¹i hèi, môc tiªu ®Ò ra lµ võa ph¶i n©ng cao nguån thu nhËp ngo¹i tÖ võa b¶o vÖ c¸c ngµnh c«ng nghiÖp non trÎ cña ®Êt n­íc. ChÝnh s¸ch cña Ên §é trong thêi kú ®Çu ph¸t triÓn kinh tÕ mang nÆng tÝnh chÊt thay thÕ nhËp khÈu hay nh­ Chalapati Rao, mét chuyªn gia cña nhãm c«ng nghiÖp nhËn xÐt: “thay thÕ nhËp khÈu trë thµnh mét yÕu tè then chèt cña chiÕn l­îc c«ng nghiÖp hãa” (India’s Export Policies _ p.7). Nh­ng do ph¶i nhËp nhiÒu thiÕt bÞ ®Ó ph¸t triÓn c«ng nghiÖp trong n­íc, nhËp khÈu l­¬ng thùc ®Ó kh¾c phôc n¹n ®ãi vµ nhËp khÈu hµng tiªu dïng v.v , ®Õn cuèi kÕ ho¹ch 5 n¨m lÇn thø 1 (1951-1956) Ên §é ®· hÇu nh­ tiªu hÕt sè ngo¹i tÖ sterling cßn l¹i tõ thêi thùc d©n Anh. TiÕp ®ã, nh÷ng kho¶n chi phÝ trong hai cuéc chiÕn tranh víi Pakixt¨ng vµ Trung Quèc (1962) cho viÖc nhËp khÈu vò khÝ vµ chÝnh s¸ch tù do nhËp khÈu ®· lµm t×nh tr¹ng thiÕu thèn ngo¹i tÖ cµng trë nªn trÇm träng. B¾t ®Çu tõ nh÷ng n¨m 1960, ChÝnh phñ Ên §é ngµy cµng thÊy râ vai trß to lín cña viÖc ph¸t triÓn xuÊt khÈu ®Ó ®¸p øng nh÷ng nhu cÇu ngo¹i tÖ cÇn thiÕt, coi ®ã lµ sù ®ßi hái lín ®Ó ®¶m b¶o 1 c¸n c©n thanh to¸n cã hiÖu qu¶. §Ó ph¸t triÓn xuÊt khÈu, hµng lo¹t vÊn ®Ò cÇn ph¶i ®­îc nghiªn cøu vµ gi¶i quyÕt nh­ ®Þnh h­íng l¹i c¬ cÊu ®Çu t­, h¹n chÕ nhu cÇu trong n­íc ®Ó phôc vô xuÊt khÈu, ph¸t triÓn thÞ tr­êng n­íc ngoµi, th¸o gì nh÷ng trë ng¹i ®èi víi c¸c nhµ xuÊt khÈu vµ n©ng cao chÊt l­îng hµng hãa. Nh»m gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò n¶y sinh, ChÝnh phñ Ên §é ®· thµnh lËp c¸c uû ban chuyªn ®Ò theo yªu cÇu mçi thêi kú cô thÓ ®Ó nghiªn cøu vµ ®Ò xuÊt nh÷ng chÝnh s¸ch, biÖn ph¸p thÝch hîp. Nh÷ng biÖn ph¸p chñ yÕu ®Ó thóc ®Èy ngo¹i th­¬ng trong thêi kú nµy lµ: Coi xuÊt khÈu lµ ngµnh c«ng nghiÖp then chèt vµ ®Ò ra nhiÒu chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch xuÊt khÈu nh­: ph¸t triÓn s¶n xuÊt, trî cÊp båi hoµn tiÒn mÆt (cash-compensatory support), båi hoµn thuÕ quan (duty drawbacks), miÔn thuÕ quan, miÔn thuÕ thu nhËp, trî cÊp xuÊt khÈu t­ vÊn (consultancy exports), trî gi¸… Thùc hiÖn c¬ chÕ tù do trong c«ng t¸c víi n­íc ngoµi trong c¸c ngµnh c«ng nghiÖp cã kh¶ n¨ng xuÊt khÈu th«ng qua viÖc coi träng vµ dµnh nhiÒu chÕ ®é ­u ®·i víi c¸c c«ng ty xuyªn quèc gia. Trî cÊp tiÒn mÆt ®Ó t¨ng s¶n xuÊt trong nh÷ng kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh khi ng­êi xuÊt khÈu r¬i vµo t×nh tr¹ng bÊt lîi Thùc hiÖn chÕ ®é ngo¹i th­¬ng tù do ®èi víi c¸c nhµ xuÊt khÈu, cho phÐp hä tù do nhËp khÈu ®Ó s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu. X©y dùng c¸c khu vùc ngo¹i th­¬ng tù do vµ c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt 100% hµng xuÊt khÈu. Ph¸ gi¸ ®ång Rupi Hç trî c¸c ho¹t ®éng thÞ tr­êng (marketing) §èi víi t­ b¶n n­íc ngoµi, chÝnh s¸ch cña Ên §é thÓ hiÖn râ trong qu¸ tr×nh gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò sau ®©y: * §èi xö : ë Ên §é, c¸c luËt lÖ vµ quy ®Þnh ®Òu coi t­ b¶n n­íc ngoµi lµ mét bé phËn cña khu vùc c«ng ty t­ nh©n chø kh«ng coi ®ã lµ tr­êng hîp ®Æc biÖt cña khu vùc t­ nh©n. ChÝnh phñ Ên §é kh«ng ph©n biÖt ®èi xö víi tÊt c¶ c¸c c«ng ty ®· ®¨ng ký theo luËt c«ng ty Ên §é. C¸c c«ng ty nµy ®­îc h­ëng mäi quyÒn lîi mµ ChÝnh phñ cho phÐp, ®ång thêi ph¶i chÊp hµnh mäi luËt lÖ do ChÝnh phñ ban hµnh. * Cæ phÇn: b¶n h­íng dÉn thùc hiÖn FERA - 1973 (LuËt kiÓm so¸t ngo¹i hèi 1973) nªu ra 3 møc cæ phÇn: 74%, 51% vµ 40%. Nh÷ng liªn doanh, trong ®ã t­ b¶n n­íc ngoµi n¾m tõ 40% cæ phÇn trë xuèng ®­îc coi lµ “c«ng ty Ên §é” - tÊt c¶ c¸c ho¹t ®éng ®Çu t­ cña t­ b¶n n­íc ngoµi ®Òu cã thÓ tham gia lo¹i c«ng ty nµy. trong nh÷ng n¨m cuèi thËp kû 80, ChÝnh phñ ®· bæ sung mét sè chÝnh s¸ch míi cho phÐp t­ b¶n n­íc ngoµi ®Çu t­ tíi 100% trong tr­êng hîp ®¬n vÞ ®Çu t­ s¶n xuÊt 100% hµng hãa xuÊt khÈu vµ trong nh÷ng tr­êng hîp phÝa Ên §é kh«ng ®ñ søc ®¶m nhËn thùc hiÖn dù ¸n ®Çu t­. * Qu¶n lý: theo nh÷ng quy ®Þnh cña FERA - 1973 th× t­ b¶n n­íc ngoµi n¾m quyÒn kiÓm so¸t thùc sù ®èi víi nh÷ng c«ng ty trong ®ã hä n¾m ®a sè cæ phÇn (51%, 74% hoÆc h¬n n÷a). XÐt vÒ phÝa Ên §é, mÆc dï hä n¾m ®a sè cæ phÇn trong phÇn lín c¸c c«ng ty liªn doanh víi t­ b¶n n­íc ngoµi nh­ng nh÷ng cø liÖu thùc tÕ l¹i cho thÊy hä kh«ng n¾m ®­îc quyÒn kiÓm so¸t thùc sù mµ quyÒn ®ã n»m trong tay nh÷ng ng­êi cã cæ phÇn thiÓu sè trong tay t­ b¶n n­íc ngoµi. * Vèn vµ kü thuËt: trong c¸c v¨n b¶n ®­îc ban hµnh, ChÝnh phñ Ên §é quy ®Þnh viÖc nhËp khÈu kü thuËt lµ mét yªu cÇu b¾t buéc ®èi víi mäi hiÖp ®Þnh hîp t¸c ký kÕt víi t­ b¶n n­íc ngoµi, ph¶i ph¸t triÓn c¸c c¬ së nghiªn cøu vµ triÓn khai ë Ên §é, n©ng cao kh¶ n¨ng tiÕp thu vµ øng dông kü thuËt n­íc ngoµi, kh«ng ®­îc ng¨n cÊm viÖc phæ biÕn c¸c kü thuËt ®· nhËp vµo Ên §é cho c¸c c¬ së kh¸c ë Ên §é. * XuÊt nhËp khÈu: xuÊt khÈu còng lµ mét nghÜa vô b¾t buéc ®èi víi c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi. NÕu c«ng ty kh«ng xuÊt khÈu ®­îc 5% s¶n phÈm cña m×nh th× sÏ bÞ c¾t quyÒn nhËp khÈu. Cßn nÕu xuÊt khÈu ®­îc trªn 10% s¶n phÈm th× c«ng ty sÏ ®­îc h­ëng c¸c chÕ ®é ­u ®·i. VÒ nhËp khÈu, ChÝnh phñ Ên §é thùc hiÖn mét chÕ ®é quy ®Þnh rÊt chÆt chÏ, chØ ­u tiªn cho viÖc nhËp kü thuËt vµ nguyªn liÖu ®Ó ph¸t triÓn xuÊt khÈu. TÊt c¶ nh÷ng quy ®Þnh chÆt chÏ nãi trªn v« h×nh chung ®· t¹o cho c¸c doanh nghiÖp th­¬ng m¹i trong vµ ngoµi Ên §é nh÷ng sù gß bã kh«ng cÇn thiÕt, lµm gi¶m kh¶ n¨ng s¶n xuÊt, gi¶m kim ng¹ch xuÊt khÈu, dÉn ®Õn gi¶m nguån thu ngo¹i tÖ vèn ®· rÊt eo hÑp. §iÒu nµy ¶nh h­ëng nghiªm träng tíi quan hÖ hîp t¸c song ph­¬ng vµ ®a ph­¬ng nãi riªng còng nh­ toµn bé nÒn kinh tÕ Ên §é nãi chung 2.2 ChÝnh s¸ch kinh tÕ ®èi ngo¹i cña Ên §é hiÖn nay Tõ sau n¨m 1991, chÝnh s¸ch th­¬ng m¹i cña Ên §é ®· ®¸nh dÊu mét b­íc ngoÆt, chuyÓn tõ chÝnh s¸ch tù cÊp tù tóc vµ ®ãng cöa, chuyÓn sang chÝnh s¸ch më cöa vµ h­íng ngo¹i. §ång thêi, chÝnh s¸ch ®Çu t­ n­íc ngoµi còng ®­îc ®iÒu chØnh mét b­íc c¬ b¶n. C¸c c«ng ty n­íc ngoµi ®­îc ®Çu t­ tíi 51% thay v× 49% nh­ tr­íc. Cã nh÷ng lÜnh vùc n­íc ngoµi cã thÓ ®Çu t­ tíi 100% nh­ ngµnh ®iÖn, c¸c c«ng tr×nh dù ¸n xuÊt khÈu v.v. ChÝnh s¸ch nµy ®· vµ ®ang thu hót c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi vµo Ên §é 2.2.1 ChÝnh s¸ch ngo¹i th­¬ng Trong kÕ ho¹ch 5 n¨m, tõ n¨m 2002 ®Õn n¨m 2007, Ên §é ¸p dông mét chÝnh s¸ch ngo¹i th­¬ng mÒm dÎo, cã nhiÒu c¶i tiÕn ®Ó thu hót thªm kh¸ch hµng vµ n©ng cao tÝnh c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng thÕ giíi. ChÝnh s¸ch nµy gåm nh÷ng néi dung c¬ b¶n sau: * XuÊt nhËp khÈu sÏ ®­îc tù do, ngo¹i trõ mét sè tr­êng hîp ®­îc quy ®Þnh râ trong c¸c luËt lÖ hay quy ®Þnh sÏ ®­îc ban hµnh trong thêi gian thi hµnh chÝnh s¸ch. TÊt c¶ nh÷ng nhµ xuÊt khÈu vµ nhËp khÈu ph¶i tu©n thñ nh÷ng ®iÒu kho¶n cña ®¹o luËt vÒ ngo¹i th­¬ng. TÊt c¶ hµng hãa nhËp khÈu ®Òu bÞ chi phèi bëi c¸c ®¹o luËt, s¾c lÖnh, nghÞ ®Þnh, c¸c quy ®Þnh vÒ ®Æc tÝnh kü thuËt, c¸c tiªu chuÈn vÒ m«i sinh vµ an toµn ®· ®­îc ¸p dông cho c¸c hµng hãa s¶n xuÊt trong n­íc. * Nh÷ng h¹n chÕ vÒ ngo¹i th­¬ng nh»m : - B¶o vÖ ®¹o ®øc céng ®ång - B¶o vÖ ®êi sèng hay søc kháe con ng­êi, ®éng thùc vËt. - B¶o vÖ quyÒn së h÷u, nh·n hiÖu, b¶n quyÒn, ng¨n ngõa nh÷ng hµnh vi gian dèi. - B¶o vÖ nh÷ng tµi s¶n quèc gia cã gi¸ trÞ vÒ mÆt nghÖ thuËt, lÞch sö, hay kh¶o cæ häc. - B¶o vÖ c¸c tµi nguyªn thiªn nhiªn ®ang c¹n kiÖt. - Ng¨n ngõa viÖc mua b¸n bÊt hîp ph¸p c¸c lo¹i vò khÝ, ®¹n d­îc hay vËt dông sö dông trong chiÕn tranh. * ¸p dông c¸c biÖn ph¸p khuyÕn khÝch xuÊt nhËp khÈu nh­: - ChÝnh quyÒn Trung ­¬ng khuyÕn khÝch chÝnh quyÒn c¸c Bang thùc hiÖn viÖc hç trî c¸c ho¹t ®éng xuÊt khÈu trong ph¹m vi Bang m×nh. Nh»m môc ®Ých nµy, mét kÕ ho¹ch hµng n¨m cña Bé Th­¬ng m¹i nh»m tµi trî cho c¸c Bang trong c«ng t¸c ph¸t triÓn xuÊt khÈu ®­îc ®Ò ra. C¸c bang ph¶i sö dông c¸c kho¶n nµy ®Ó ph¸t triÓn c¬ cÊu h¹ tÇng nh­ ®­êng s¸ nèi liÒn c¸c trung t©m s¶n xuÊt víi c¸c c¶ng, thiÕt lËp c¸c tr¹m chøa hµng b»ng container, x©y dùng c¸c c«ng viªn c«ng nghÖ , c¸c khu c«ng nghÖ míi cã t¸c dông khuyÕn khÝch xuÊt khÈu, t¨ng c­êng ph­¬ng tiÖn cho c¸c khu kinh tÕ ®ang ho¹t ®éng. - Mét sè thµnh phè, thÞ trÊn n»m trong khu vùc ®Þa lý ®Æc biÖt ®­îc n©ng lªn thµnh nh÷ng khu c«ng nghiÖp n¨ng ®éng, tham gia vµo ho¹t ®éng xuÊt khÈu chung cña c¶ n­íc. Nh÷ng “trung t©m c«ng nghiÖp” ®ã t­îng tr­ng cho tinh thÇn cëi më cña thÞ tr­êng tù do vµ ®¸p øng ®­îc yªu cÇu c¹nh tranh trong mét nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. Mét sè trung t©m c«ng nghiÖp ®ã ®· xuÊt khÈu mét phÇn quan träng s¶n phÈm cña hä cho thÕ giíi, ch¼ng h¹n nh­ Tirupur xuÊt khÈu 80% hµng dÖt kim, Panipat xuÊt khÈu ch¨n len… - Trong chÝnh s¸ch xuÊt khÈu ®æi míi, Ên §é ®Æc biÖt chó träng ®Õn khu vùc kinh tÕ hé gia ®×nh vµ khu vùc thñ c«ng. C¸c h×nh th¸i s¶n xuÊt nµy ®ãng gãp h¬n 50% tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu cña c¶ n­íc. Lîi Ých cña h×nh th¸i s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu nµy lµ thu hót ®­îc nhiÒu thî thñ c«ng vµ n«ng d©n vµo guång m¸y s¶n xuÊt, gi¶m ®­îc ¸p lùc cña n¹n thÊt nghiÖp t¹i n«ng th«n. - Nh»m khuyÕn khÝch viÖc xuÊt khÈu c¸c s¶n phÈm n«ng nghiÖp, chÝnh phñ Ên §é thiÕt lËp c¸c Khu xuÊt khÈu n«ng nghiÖp (Agri Export Zones - AEZ) nh»m xuÊt khÈu nh÷ng s¶n phÈm ®Æc biÖt tõ mét khu vùc tiÕp gi¸p vÒ mÆt ®Þa lý. AEZ ®­îc x©y dùng bëi chÝnh quyÒn bang, víi sù hîp t¸c cña c¸c c¬ quan trùc thuéc, c¸c tr­êng §¹i häc n«ng nghiÖp cïng nhiÒu ®Þnh chÕ kh¸c. * C¶i c¸ch chÕ ®é thuÕ khãa ®Ó thóc ®Èy nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn. Trong lêi ph¸t biÓu vµo ngµy 18.11.2002, Bé tr­ëng Tµi chÝnh Ên §é, «ng Jaswant Singh ®· kh¼ng ®Þnh chñ tr­¬ng trªn, ®ång thêi còng x¸c nhËn: qu¸ tr×nh t­ nh©n hãa c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc sÏ ®­îc tiÕp tôc, cho dï cã sù chèng ®èi cña mét sè chÝnh kh¸ch. Theo «ng Singh, viÖc c¶i c¸ch chÕ ®é thuÕ khãa sÏ gióp nhiÒu ®¬n vÞ kinh tÕ cã ®iÒu kiÖn thu hót thªm nhiÒu nh©n c«ng, vÝ dô nh­ ngµnh x©y dùng nhµ ë hay ngµnh du lÞch . §Ó viÖc c¶i c¸ch ®¹t ®­îc hiÖu qu¶ mong muèn, chÝnh phñ Ên §é ®· thµnh lËp mét ñy ban cã nhiÖm vô nghiªn cøu vµ ®Ò xuÊt nh÷ng biÖn ph¸p phï hîp. Sau khi nhËn ®­îc nh÷ng ®Ò xuÊt trªn, Bé Tµi chÝnh Ên §é b¾t ®Çu x©y dùng c¸c chÝnh s¸ch vµo th¸ng 12.2002. 2.2.2 ChÝnh s¸ch ®Çu t­ Nh÷ng nguyªn t¾c chñ yÕu Ên §é ®· vµ ®ang x©y dùng mét chÝnh s¸ch kinh tÕ, trong ®ã cã chÝnh s¸ch vÒ ®Çu t­ nh»m thu hót c¸c nguån vèn cña doanh nh©n n­íc ngoµi vµo guång m¸y kinh tÕ Ên §é, ®ång thêi khuyÕn khÝch sù hîp t¸c vÒ c«ng nghÖ gi÷a c¸c ®¬n vÞ kinh tÕ cña Ên §é víi c¸c ®èi t¸c n­íc ngoµi. ChÝnh phñ Ên §é hoan nghªnh mäi h×nh thøc ®Çu t­ trùc tiÕp cña n­íc ngoµi (FDI) vµo Ên §é, trªn ®a sè c¸c lÜnh vùc, ngo¹i trõ mét vµi lÜnh vùc “nh¹y c¶m” nh­: quèc phßng, an ninh, vËn t¶i ®­êng s¾t, n¨ng l­îng nguyªn tö. §Õn nay, Ên §é ®· ký HiÖp ®Þnh b¶o hé ®Ç._. ¸p dông thµnh c«ng t¹i n­íc b¹n. Th¸ng 12 n¨m 2001, chÝnh phñ Ên §é t¹o c¬ héi cho c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam tham gia héi chî Calcutta, giíi thiÖu c¸c mÆt hµng ViÖt Nam mµ tr­íc ®©y giíi s¶n xuÊt vµ tiªu dông Ên §é ch­a biÕt ®Õn. §æi l¹i, vµo c¸c ngµy 20-24 th¸ng 12 n¨m 2001, ViÖt Nam còng tæ chøc “Héi chî tr­ng bµy s¶n phÈm Ên §é” t¹i Trung t©m triÓn l·m Gi¶ng Vâ, Hµ Néi, víi nh÷ng ch­¬ng tr×nh cô thÓ vµ thiÕt thùc nh­: Héi th¶o vÒ s¶n phÈm vµ th­¬ng m¹i cña Ên §é t¹i ViÖt Nam. GÆp gì gi÷a l·nh ®¹o ViÖt Nam vµ c¸c doanh nh©n Ên §é cïng doanh nh©n c¸c n­íc kh¸c. C¸c ho¹t ®éng v¨n hãa nghÖ thuËt. Tr­ng bµy s¶n phÈm cña Ên §é Trong kÕ ho¹ch n¨m 2003, ViÖt Nam tiÕp tôc dµnh cho Ên §é nh÷ng c¬ héi thuËn lîi ®Ó giíi thiÖu s¶n phÈm vµ c«ng nghÖ míi víi giíi doanh nh©n vµ c¸c nhµ s¶n xuÊt ViÖt Nam. Mét cuéc triÓn l·m quy m« dù kiÕn sÏ diÔn ra trong nh÷ng ngµy 20-25 th¸ng 12 n¨m 2003. C¸c ®oµn doanh nh©n hai n­íc sÏ tiÕp tôc nh÷ng cuéc th¨m viÕng lÉn nhau nh»m môc ®Ých tiÕp thÞ vµ trao ®æi kinh nghiÖm trong quan hÖ giao th­¬ng víi thÕ giíi. C¬ héi cßn nhiÒu, vÊn ®Ò lµ c¸c nhµ doanh nghiÖp cÇn n¾m b¾t c¬ héi ®èi víi mét thÞ tr­êng lín, cßn nhiÒu tiÒm n¨ng t¹i Ên §é. Gi¶i ph¸p ph¸t triÓn 1. Gi¶i ph¸p vÒ phÝa Nhµ n­íc Nhµ n­íc, mµ ®¹i diÖn lµ c¸c Bé chñ qu¶n, c¸c ngµnh vµ c¸c c¬ quan ngang Bé cÇn t¹o mäi ®iÒu kiÖn thuËn lîi vµ m«i tr­êng kinh doanh th«ng tho¸ng ®Ó c¸c doanh nghiÖp trong vµ ngoµi n­íc cã thÓ ph¸t huy hÕt kh¶ n¨ng cña m×nh trong viÖc thóc ®Èy mèi quan hÖ hîp t¸c th­¬ng m¹i song ph­¬ng vµ ®a ph­¬ng. Cô thÓ, c¸c c¬ quan cã tr¸ch nhiÖm cña chÝnh phñ ph¶i thùc hiÖn tèt c¸c chøc n¨ng sau: 1.1 Chøc n¨ng ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch §©y lµ chøc n¨ng quan träng hµng ®Çu, thÓ hiÖn vai trß ®iÒu tiÕt nÒn kinh tÕ cña Nhµ n­íc. ChÝnh v× vËy, ®Ó thùc hiÖn ®­îc môc tiªu thóc ®Èy mèi quan hÖ hîp t¸c th­¬ng m¹i víi Ên §é còng nh­ nhiÒu quèc gia kh¸c trªn thÕ giíi, ®¶m b¶o hoµn thµnh chñ tr­¬ng vÒ kinh tÕ ®èi ngo¹i mµ §¹i héi VI ®· ®Ò ra, Nhµ n­íc cÇn ph¶i cã kÕ ho¹ch söa ®æi, bæ sung vµ hoµn thiÖn dÇn nh÷ng c¬ chÕ chÝnh s¸ch liªn quan ®Õn ho¹t ®éng th­¬ng m¹i trong vµ ngoµi n­íc vèn cßn nhiÒu bÊt cËp. Muèn vËy, §¶ng vµ Nhµ n­íc cÇn chó träng vµo nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n sau: Hoµn thiÖn h¬n n÷a chÝnh s¸ch xuÊt nhËp khÈu HiÖn nay, chÝnh s¸ch xuÊt nhËp khÈu cña n­íc ta vÉn cßn kh¸ láng lÎo vµ cßn nhiÒu bÊt cËp. §iÒu nµy thÓ hiÖn ë thùc tr¹ng bu«n lËu vµ gian lËn th­¬ng m¹i ngµy cµng gia t¨ng vµ ®· ë møc khã kiÓm so¸t. §Ó c¶i thiÖn t×nh h×nh, ®iÒu mµ chóng ta cÇn lóc nµy lµ mét chÝnh s¸ch xuÊt nhËp khÈu hîp lý, bao gåm mét ph­¬ng thøc xuÊt nhËp khÈu phï hîp víi ®iÒu kiÖn kinh tÕ – x· héi cña ViÖt Nam vµ Ên §é, mét hÖ thèng thuÕ xuÊt nhËp khÈu ®Ó qu¶n lý c¸c ho¹t ®éng ngo¹i th­¬ng vµ mét danh môc c¸c mÆt hµng ®ang lµ thÕ m¹nh cña c¶ hai quèc gia. Thø nhÊt, c¶ ViÖt Nam vµ Ên §é ®Òu lµ nh÷ng n­íc ®ang trªn ®µ ph¸t triÓn vµ héi nhËp, tiÒm n¨ng xuÊt nhËp khÈu lµ v« cïng to lín. §iÒu khã kh¨n nhÊt lµ ph¶i t×m ra mét ph­¬ng thøc xuÊt nhËp khÈu ®Ó võa cã thÓ thóc ®Èy s¶n xuÊt trong n­íc l¹i võa më réng ®­îc quan hÖ hîp t¸c víi bªn ngoµi. Ph­¬ng thøc xuÊt nhËp khÈu trùc tiÕp víi Ên §é thêi gian qua ®· thóc ®Èy kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu gi÷a hai n­íc t¨ng ®¸ng kÓ so víi tr­íc. Hµng hãa ViÖt Nam ®· tõng b­íc chiÕm lÜnh ®­îc thÞ tr­êng Ên §é, danh môc hµng hãa ViÖt Nam xuÊt sang Ên §é ®­îc më réng, luång hµng tõ ®ã ®· th©m nhËp sang n­íc thø ba, t¹o h­íng ®i míi cho c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam. MÆc dï viÖc xuÊt nhËp khÈu trùc tiÕp gi÷a hai n­íc trong thêi gian qua vÉn cßn nh÷ng mÆt h¹n chÕ cÇn kh¾c phôc nh­ng cã thÓ kh¼ng ®Þnh r»ng chñ tr­¬ng nµy cña ChÝnh phñ ViÖt Nam vµ ChÝnh phñ Ên §é lµ hoµn toµn ®óng ®¾n vµ phï hîp t×nh h×nh thùc tÕ vÒ kinh tÕ chÝnh trÞ hiÖn nay cña mçi n­íc. Tuy vËy, ®Ó ®Èy m¹nh xuÊt khÈu sang Ên §é ®ång thêi ph¸t triÓn s¶n xuÊt trong n­íc chóng ta cÇn chó träng h¬n n÷a ®Õn kh¶ n¨ng më réng ph­¬ng thøc giao dÞch víi nhiÒu h×nh thøc nh­ nghiÖp vô hµng ®æi hµng (barter), nghiÖp vô bï trõ (compensation), nghiÖp vô chuyÓn nî (Switch), giao dÞch båi hoµn (offset) hay bu«n b¸n ®èi l­u theo tµi kho¶n b¶o chøng (escrow account), gia c«ng quèc tÕ…Nh÷ng ph­¬ng thøc nµy cã t¸c dông t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc ®µm ph¸n, ký kÕt vµ thùc hiÖn hîp ®ång mua b¸n ngo¹i th­¬ng gi÷a doanh nghiÖp hai n­íc. Thø hai, ®Ó më réng thÞ tr­êng bu«n b¸n gi÷a hai n­íc, chóng ta cÇn ph¶i cã mét sè biÖn ph¸p, chÝnh s¸ch trong lÜnh vùc thuÕ xuÊt nhËp khÈu sau ®©y: Mét lµ, cã chÝnh s¸ch gi¶m thuÕ nhËp khÈu ®èi víi nh÷ng mÆt hµng cã xuÊt xø tõ c¸c liªn doanh s¶n xuÊt t¹i Ên §é vµ ViÖt Nam. Hai lµ, thóc ®Èy h¬n n÷a qu¸ tr×nh thèng nhÊt danh môc gi¶m thuÕ nhËp khÈu gi÷a hai n­íc trªn c¬ së hîp lý vµ cã ®i cã l¹i. Ba lµ, cÇn ¸p dông tû lÖ dung sai (%) trong b¶ng gi¸ tèi ®a hµng xuÊt khÈu ®èi víi Ên §é cho phï hîp víi biÕn ®éng cña gi¸ c¶ trong n­íc vµ thùc tiÕn kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp néi ®Þa. Bèn lµ, ®Ó khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp trong viÖc chñ ®éng ®a d¹ng hãa c¸c mÆt hµng xuÊt khÈu sang Ên §é còng nh­ ®Ó phï hîp víi lé tr×nh gia nhËp AFTA, ChÝnh phñ cÇn ¸p dông chÝnh s¸ch gi¶m møc thuÕ xuÊt hiÖn nay vµ miÔn thuÕ ®èi víi nh÷ng mÆt hµng cÇn ­u tiªn nh»m ph¸t triÓn kinh tÕ trong n­íc. Thø ba, ®èi víi danh môc hµng hãa khuyÕn khÝch xuÊt nhËp khÈu chóng ta cÇn ®èi chiÕu víi danh môc c¸c mÆt hµng xuÊt khÈu chñ lùc, c¸c mÆt hµng xuÊt vµ nhËp khÈu cã ®iÒu kiÖn còng nh­ c¸c mÆt hµng cÊm xuÊt nhËp khÈu ®Ó cã ph­¬ng h­íng ®Ò ra mét danh môc hîp lý, võa khuyÕn khÝch xuÊt khÈu, võa h¹n chÕ nhËp khÈu ®Ó b¶o vÖ s¶n xuÊt trong n­íc. Ta cã thÓ ®Èy m¹nh xuÊt khÈu g¹o, chÌ, h¹t tiªu lµ nh÷ng mÆt hµng chñ lùc cña ViÖt Nam sang Ên §é ®ång thêi nhËp khÈu t©n d­îc, hãa chÊt, phÇn mÒm m¸y tÝnh vµ linh kiÖn ®iÖn tö, ti vi, m¸y vi tÝnh lµ nh÷ng mÆt hµng mµ chóng ta ®ang thiÕu vµ ch­a thÓ s¶n xuÊt ®­îc. Ch¼ng h¹n nh­ cã thÓ thÊy nhãm hµng dÇu th« do Ên §é nhËp khÈu ®· t¨ng rÊt m¹nh tõ h¬n 10 tû USD trong kú 1999-2000 lªn 15,650 tû trong n¨m sau ®ã. Hay nh­ s¶n phÈm than ®¸ c¸c lo¹i mµ Ên §é nhËp khÈu còng t¨ng h¬n 12 % trong n¨m tµi chÝnh 2000-2001 so víi cïng kú n¨m tr­íc. V× vËy, ViÖt Nam hoµn toµn cã thÓ thóc ®Èy xuÊt khÈu nh÷ng mÆt hµng nµy sang n­íc b¹n. B¶ng 19: C¸c nhãm hµng nhËp khÈu chñ yÕu cña Ên §é §¬n vÞ tÝnh: triÖu USD MÆt hµng 1999 - 2000 2000 - 2001 % t¨ng gi¶m DÇu th« vµ c¸c s¶n phÈm tõ dÇu háa 10.482,00 15.650,09 + 49,3 Ngäc trai, ®¸ quý 5.376,00 4.808,04 -10,56 M¸y mãc kh«ng dïng ®iÖn 2.760,16 2.754,29 -0,21 Hãa chÊt 2.879,03 2.438,44 -15,30 Hµng hãa c«ng tr×nh 884,23 635,07 -28,18 S¾t thÐp 1.008,79 773,37 -23,33 Than ®¸ c¸c lo¹i 980,63 1.103,22 +12,5 Ph©n bãn 1.386,20 745.86 -46.19 Kim lo¹i kh«ng s¾t 543,87 526,31 -3,23 V¶i sîi 460,46 530,57 +15,23 Nguån: 1.1.2 §iÒu chØnh, bæ sung, x©y dùng chiÕn l­îc thu hót ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi ViÖc quyÕt ®Þnh vµ ®iÒu chØnh ®Çu t­ tíi ®©y ph¶i ®­îc dùc trªn c¬ së ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c søc c¹nh tranh cña c¸c hµng hãa trong n­íc vÒ chÊt l­îng vµ gi¸ c¶ so víi hµng hãa n­íc ngoµi. CÇn chó träng t¨ng c­êng tû träng hµng xuÊt khÈu ®· qua chÕ biÕn, ­u tiªn ®Çu t­ cho n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n ®Ó ph¸t triÓn n«ng s¶n, thuû s¶n chÕ biÕn. §ång thêi, ViÖt Nam cÇn cã chÝnh s¸ch b¶o hé s¶n xuÊt trong thêi gian ng¾n ®èi víi mét sè ngµnh s¶n xuÊt quan träng hoÆc cã ®Çu t­ c«ng nghÖ cao, cã chÝnh s¸ch hoÆc ®iÓm ­u tiªn trong viÖc xÐt thÇu khi c¸c c«ng ty dù thÇu c¸c c«ng tr×nh ®Çu t­ trong n­íc cã ®Êu thÇu quèc tÕ lµ c¸c doanh nghiÖp FDI nãi chung vµ c¸c doanh nghiÖp nãi riªng. Chóng ta còng cÇn t¹o mäi ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó c¸c doanh nghiÖp Ên §é ®Õn th¨m vµ rãt vèn ®Çu t­ cho c¸c ngµnh s¶n xuÊt vµ dÞch vô mµ ViÖt Nam ®ang cÇn ph¸t triÓn b»ng c¸ch thùc hiÖn nh÷ng c«ng viÖc cô thÓ sau: Hîp lý hãa thñ tôc ®¨ng ký ®¬n gi¶n nhÊt vµ thùc hiÖn c¸c dù ¸n ®Çu t­ trùc tiÕp cña ViÖt Nam vµo Ên §é vµ cña Ên §é vµo ViÖt Nam. Mçi bªn h×nh thµnh mét c¬ quan ®Æc biÖt vµ giao toµn quyÒn cho c¬ quan ®ã thùc hiÖn dÞch vô mét cöa ®Ó c¸c quy chÕ vµ viÖc thùc hiÖn quy chÕ ®Çu t­ hoµn toµn c«ng khai. T¨ng c­êng khung ph¸p lý ®èi víi c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ trùc tiÕp cña Ên §é trªn ®Êt ViÖt Nam b»ng c¸ch gi¶m c¸c h¹n chÕ trong viÖc b¸n vµ chuyÓn giao cæ phÇn nh»m ®¶m b¶o vèn kinh doanh. Nhanh chãng hoµn thiÖn khu«n khæ ph¸p lý trong viÖc sö dông ®Êt thÕ chÊp còng nh­ nh÷ng tho¶ thuËn hîp ®ång gi÷a hai n­íc. §èi xö víi c¸c nhµ ®Çu t­ ViÖt Nam ë Ên §é vµ c¸c nhµ ®Çu t­ Ên §é trªn ®Êt ViÖt Nam nh­ nhau, thËm chÝ cã nh÷ng ­u ®·i ®Æc biÖt ®èi víi c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt nh÷ng mÆt hµng quan träng ë mçi n­íc.. Mçi n­íc thµnh lËp mét nhãm liªn chÝnh phñ vµ c¸c nhµ ®Çu t­ ®Ó t­ vÊn th­êng xuyªn vÒ c¸c vÊn ®Ò ®Çu t­. N©ng cÊp dÞch vô vµ chÊt l­îng c¸c khu c«ng nghiÖp cña ViÖt Nam vµ t¹o thuËn lîi cho c¸c doanh nghiÖp n­íc ngoµi nãi chung vµ cña Ên §é nãi riªng ho¹t ®éng dÔ dµng t¹i khu c«ng nghiÖp. 1.1.3 Cô thÓ hãa mét sè th«ng t­ h­íng dÉn Cho ®Õn nay, cã thÓ nãi LuËt Th­¬ng M¹i vµ c¸c NghÞ ®Þnh cña ChÝnh phñ ®· ban hµnh quy ®Þnh chi tiÕt thi hµnh LuËt Th­¬ng M¹i ®· thùc sù ®i vµo cuéc sèng, cã t¸c ®éng tÝch cùc ®Õn ho¹t ®éng th­¬ng m¹i trong vµ ngoµi n­íc. Song bªn c¹nh nh÷ng thµnh tÝch ®· ®¹t ®­îc, Bé Th­¬ng M¹i ph¶i tÝch cùc phèi hîp chÆt chÏ h¬n n÷a víi c¸c c¬ quan qu¶n lý Nhµ n­íc cã liªn quan ®Ó sím kÕt luËn nh÷ng vÊn ®Ò mµ thùc tiÔn ®ang ®ßi hái vµ hoµn chØnh hÖ thèng ph¸p luËt tõ LuËt Th­¬ng M¹i ®Õn c¸c v¨n b¶n ph¸p quy kh¸c. Tr­íc m¾t, Bé Th­¬ng M¹i cÇn ban hµnh sím c¸c NghÞ ®Þnh vÒ c¸c vÊn ®Ò sau: Qu¶n lý chÊt l­îng hµng hãa l­u th«ng trong n­íc vµ hµng hãa xuÊt nhËp khÈu Quy ®Þnh V¨n phßng ®¹i diÖn, chi nh¸nh c«ng ty cña t­ nh©n n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam, t¹o thuËn lîi cho c¸c th­¬ng nh©n n­íc ngoµi, trong ®ã cã th­¬ng nh©n Ên §é ®Õn giao dÞch lµm ¨n víi ViÖt Nam. Tuy nhiªn, nãi t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi ë ®©y kh«ng cã nghÜa lµ b×nh ®¼ng v× nÕu ViÖt Nam kh«ng ph©n biÖt ®èi xö th× c¸c c«ng ty ViÖt Nam kh«ng thÓ c¹nh tranh víi c¸c c«ng ty n­íc ngoµi. HiÖn nay, n¬i ph©n biÖt lµ ph©n biÖt trong viÖc cÊp phÐp còng nh­ c¸c thñ tôc thµnh lËp c«ng ty n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam, chØ cho phÐp c¸c c«ng ty ®ã lËp v¨n phßng ®¹i diÖn chø kh«ng ®­îc phÐp lËp c«ng ty n­íc ngoµi hay chi nh¸nh c«ng ty n­íc ngoµi ho¹t ®éng t¹i ViÖt Nam. 1.1.4 TiÕp tôc ®æi míi vµ hoµn thiÖn qu¶n lý nhµ n­íc vÒ thÞ tr­êng Hoµn thiÖn c¬ chÕ qu¶n lý xuÊt nhËp khÈu theo h­íng t¹o hµnh lang th«ng tho¸ng cho ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt - nhËp khÈu ®ång thêi vÉn ®¶m b¶o thi hµnh nghiªm ph¸p luËt, phï hîp víi tiÕn tr×nh héi nhËp khu vùc, phï hîp víi c¸c NghÞ ®Þnh th­ ®· ký gi÷a hai ChÝnh phñ vµ phï hîp víi chÝnh s¸ch b¶o hé s¶n xuÊt trong n­íc theo nguyªn t¾c b¶o hé cã chän läc vµ cã thêi h¹n. CÇn x©y dùng, ban hµnh nh÷ng quy chÕ nhÊt ®Þnh nh­ quy chÕ vÒ b¶o vÖ c©n ®èi cung-cÇu ®Ó tr¸nh viÖc can thiÖp tuú tiÖn khi c¸c can thiÖp hµnh chÝnh ®­îc xem nh­ c¸c biÖn ph¸p qu¸ ®é do ®ßi hái cña thÞ tr­êng. Tr­íc m¾t, cÇn x¸c ®Þnh râ c¸c ®iÒu kiÖn, nguyªn t¾c, vµ c¸c biÖn ph¸p ®Ó ®iÒu hµnh ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu theo h­íng g¾n viÖc b¶o hé s¶n xuÊt trong n­íc víi quyÒn lîi cña ng­êi tiªu dïng. Trong qu¸ tr×nh hoµn thiÖn chÝnh s¸ch qu¶n lý ph¶i xö lý c¸c vÊn ®Ò theo h­íng ngµy cµng Ýt can thiÖp hµnh chÝnh mµ sö dông c¸c biÖn ph¸p vµ c«ng cô kinh tÕ lµ chñ yÕu. Chøc n¨ng xóc tiÕn chÝnh s¸ch. Bªn c¹nh viÖc ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch th× chøc n¨ng xóc tiÕn chÝnh s¸ch hay ®­a chÝnh s¸ch ¸p dông vµo thùc tiÔn còng lµ mét vai trß kh«ng thÓ thiÕu cña qu¶n lý Nhµ n­íc. Víi môc tiªu më réng quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i víi Ên §é nãi riªng vµ c¸c quèc gia kh¸c trªn thÕ giíi nãi chung, Nhµ n­íc cÇn ph¸t huy cao ®é vai trß to lín nµy, th«ng qua viÖc thùc hiÖn mét sè biÖn ph¸p cô thÓ sau : 1.2.1 C¸c bé chñ qu¶n cña ViÖt Nam, ®Æc biÖt lµ Bé Th­¬ng M¹i cÇn t×m h­íng t¹o m«i tr­êng thuËn lîi vµ c¬ së ph¸p lý phï hîp cho mèi quan hÖ hîp t¸c nµy th«ng qua viÖc ký kÕt c¸c HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i vµ hîp t¸c kü thuËt víi phÝa Ên §é ®Ó tranh thñ nhËp c¸c thiÕt bÞ kü thuËt cao, tiÕp thu chuyÓn giao c«ng nghÖ tiªn tiÕn mµ ViÖt Nam ch­a thÓ tiÕp cËn víi mét sè n­íc C«ng nghiÖp ph¸t triÓn nh­ hiÖn nay. X©y dùng mét tæ chøc xóc tiÕn th­¬ng m¹i §©y lµ mét tæ chøc cña chÝnh phñ, trùc thuéc Bé Th­¬ng M¹i vµ ®­îc ®Æt t¹i ViÖt Nam cã chøc n¨ng vµ nhiÖm vô: Nghiªn cøu tæng quan thÞ tr­êng thÕ giíi vµ khu vùc, nh»m ®­a ra nh÷ng tæng kÕt, ®¸nh gi¸ x¸c ®¸ng mang tÝnh thùc tiÔn vÒ t×nh h×nh kinh tÕ vµ thÞ tr­êng c¸c n­íc, trong ®ã cã Ên §é. Nh÷ng ®¸nh gi¸ nµy bao gåm nh÷ng sè liÖu cô thÓ vÒ c¬ cÊu cung-cÇu cña toµn bé nÒn kinh tÕ vµ cña tõng mÆt hµng nhÊt ®Þnh, nh÷ng biÕn ®éng cña gi¸ c¶ trong vµ ngoµi n­íc, nghiªn cøu vµ dù b¸o nh÷ng thay ®æi cña t×nh h×nh thêi tiÕt, khÝ hËu t¹i n­íc së t¹i, ®ång thêi c¸c ®¸nh gi¸ cßn ph¶i cho biÕt vÒ c¬ chÕ chÝnh s¸ch th­¬ng m¹i còng nh­ nh÷ng ®èi t¸c lµm ¨n víi ViÖt Nam ë n­íc ngoµi…Tæ chøc xóc tiÕn th­¬ng m¹i cßn cã nhiÖm vô nghiªn cøu chiÒu s©u vÒ thÞ tr­êng theo tõng ngµnh hµng vµ theo yªu cÇu cña c¸c doanh nghiÖp (bao gåm c¶ chøc n¨ng t­ vÊn, ®¹i lý, lùa chän nhµ ph©n phèi vµ tæ chøc c¸c ®oµn th­¬ng m¹i). Chøc n¨ng nµy cã vai trß t¹o c¬ së ph¸p lý vµ thùc tiÔn ®Ó tæ chøc xóc tiÕn th­¬ng m¹i thùc hiÖn nh÷ng chøc n¨ng tiÕp theo. Ho¹ch ®Þnh chiÕn l­îc thÞ tr­êng dµi h¹n: lËp vµ tham gia c¸c dù ¸n ph¸t triÓn ë n­íc ngoµi ®Ó tõ ®ã trî gióp vµ ®Þnh h­íng cho c¸c kÕ ho¹ch, biÖn ph¸p chiÕn l­îc cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam muèn th©m nhËp vµo thÞ tr­êng n­íc ngoµi, mµ cô thÓ ë ®©y lµ thÞ tr­êng Ên §é. Nhê nh÷ng b­íc ®Öm nµy, c¸c s¶n phÈm ViÖt Nam s¶n xuÊt sÏ cã ®Þnh h­íng vÒ chÊt l­îng, chñng lo¹i, mÉu m· vµ phÇn nguyªn vËt liÖu ®Æc tr­ng t¹o nªn søc hót ®èi víi c¸c së thÝch kh¸c nhau cña ph©n ®o¹n thÞ tr­êng ë Ên §é nãi riªng vµ ë trong khu vùc còng nh­ trªn thÕ giíi nãi chung. Tæ chøc cã nhiÖm vô rµ so¸t ph­¬ng thøc vµ c¸ch th©m nhËp thÞ tr­êng Ên §é cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ®i tr­íc ®Ó tù rót kinh nghiÖm vµ ®Ò ra kÕ ho¹ch cô thÓ. Trî gióp qu¸ tr×nh quèc tÕ hãa cña c¸c doanh nghiÖp trong n­íc: Tæ chøc c¸c ph¸i ®oµn th­¬ng m¹i sang Ên §é, nghiªn cøu, t×m hiÓu ®èi t¸c, x¸c ®Þnh mÆt hµng cã ­u thÕ vµ tiÒm n¨ng. TruyÒn ®¹t th«ng tin vÒ c¸c qu¸ tr×nh giao dÞch, trî gióp trong viÖc ghi ký m· hiÖu cho c¸c s¶n phÈm cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam sao cho phï hîp víi thÞ hiÕu, truyÒn thèng Ên §é. Trong tr­êng hîp cÇn thiÕt cã thÓ c¶i tiÕn, thay ®æi h×nh thøc bao b×, mÉu m·. T­ vÊn th­¬ng m¹i: vÒ thÞ tr­êng, gi¸ c¶, cung cÊp th«ng tin vÒ thÞ tr­êng Ên §é, nh÷ng s¶n phÈm mµ thÞ tr­êng nµy ­a chuéng, chÊt l­îng, mÉu m·, th«ng sè kü thuËt, møc thuÕ, s¶n phÈm cña doanh nghiÖp ®ang ë giai ®o¹n nµo cña chu kú s¶n phÈm ë thÞ tr­êng Ên §é… Hç trî ho¹t ®éng xuÊt khÈu c¸c lo¹i s¶n phÈm b»ng c¸ch lµm ng­êi trung gian gióp c¸c nhµ xuÊt khÈu huy ®éng vèn th«ng qua c¸c nghiÖp vô kinh doanh quèc tÕ nh­ ®æi hµng, bu«n b¸n ®èi l­u. Hay cã thÓ hç trî vÒ c¸ch thøc tæ chøc c¸c doanh nghiÖp tham gia ho¹t ®éng th­¬ng m¹i. Hç trî ho¹t ®éng ®Çu t­: Cung cÊp th«ng tin vÒ dung l­îng thÞ tr­êng ViÖt Nam, kh¶ n¨ng tiªu thô s¶n phÈm, thÞ hiÕu, luËt ®Çu t­, m«i tr­êng ®Çu t­, t×nh h×nh kinh tÕ chÝnh trÞ, ®Æc ®iÓm khÝ hËu, thêi tiÕt…cho c¸c doanh nghiÖp th­¬ng m¹i Ên §é muèn lµm ¨n víi ViÖt Nam. Thu thËp vµ ph©n phèi c¸c th«ng tin c«ng nghÖ, tæ chøc c¸c héi th¶o, triÓn l·m giíi thiÖu vÒ c¸c c«ng nghÖ cña Ên §é vÒ: ®é tuæi, ®é bÒn, thêi gian khÊu hao ®Ó c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam häc hái vµ trao ®æi kinh nghiÖm. XuÊt b¶n tê in xóc tiÕn ®Çu t­ vµ c«ng t¸c c«ng nghÖ víi c¸c th«ng tin chñ yÕu vÒ ®èi t¸c Ên §é vµ c¸c c¬ quan Ên §é ®ang ®­îc mêi ®Çu t­ Hîp t¸c víi chÝnh phñ Ên §é tæ chøc c¸c héi th¶o ®Çu t­. Hç trî tµi chÝnh: hç trî ®Ó c¸c nhµ xuÊt khÈu trang tr¶i mét phÇn nh÷ng kho¶n chi phÝ nh­ chi phÝ nghiªn cøu thÞ tr­êng, tham gia héi chî, thu thËp th«ng tin, lËp v¨n phßng ®¹i diÖn ë n­íc ngoµi… §iÒu hµnh c¸c v¨n phßng chi nh¸nh ë Ên §é: Trî gióp c¸c nhµ xuÊt khÈu ViÖt Nam trong viÖc t×m kiÕm c¬ héi míi cho nh÷ng s¶n phÈm vµ dÞch vô cña m×nh Cung cÊp c¸c th­ hái hµng, hç trî c¸c ph¸i ®oµn Ên §é ®Õn th¨m vµ lµm viÖc víi ViÖt Nam Hç trî c¸c doanh nghiÖp muèn trùc tiÕp t×m hiÓu thÞ tr­êng th«ng qua viÖc lËp ch­¬ng tr×nh gÆp gì c¸c ®èi t¸c tiÒm n¨ng Ên §é, cung cÊp c¸c trang thiÕt bÞ v¨n phßng t¹m thêi thËm chÝ c¶ « t« cho c¸c doanh nghiÖp ®ang c«ng t¸c ë Ên §é. Thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng gi¸o dôc ®µo t¹o: Mêi c¸c c¸n bé chuyªn gia ®Çu ngµnh cña n­íc ngoµi sang truyÒn ®¹t kinh nghiÖm cho c¸c chuyªn gia ViÖt Nam. Tæ chøc c¸c khãa ®µo t¹o cho chuyªn gia, göi chuyªn gia ViÖt Nam tíi dù c¸c héi th¶o vµ héi nghÞ liªn quan tíi nÒn kinh tÕ ViÖt Nam ®­îc tæ chøc ë n­íc ngoµi. Tæ chøc ®µo t¹o ng¾n h¹n cho c¸c nhµ xuÊt nhËp khÈu ViÖt Nam. Tæ chøc c¸c héi chî, triÓn l·m trong vµ ngoµi n­íc. Cung cÊp th«ng tin vÒ c¸c héi chî th­¬ng m¹i ë n­íc ngoµi cho c¸c doanh nghiÖp trong n­íc. §ång thêi, cung cÊp c¸c sè liÖu thèng kª th­¬ng m¹i, chØ dÉn danh môc doanh nghiÖp, lµm nhiÖm vô kÕt nèi doanh nghiÖp. Trî gióp tÊt c¶ c¸c tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh trong vµ ngoµi n­íc ®¶m b¶o vµ thùc hiÖn quyÒn së h÷u cña m×nh. X©y dùng quü hç trî xuÊt khÈu. §Ó ®Èy m¹nh xuÊt khÈu hµng hãa vµ më réng thÞ tr­êng xuÊt khÈu, t¨ng søc c¹nh tranh cña hµng xuÊt khÈu ViÖt Nam, ngµy 27/9/1999, Thñ t­íng ChÝnh phñ ®· cã quyÕt ®Þnh sè 195/1999/TTg vÒ viÖc thµnh lËp quü hç trî xuÊt khÈu. Cã thÓ nãi r»ng ®©y lµ mét quyÕt ®Þnh rÊt kÞp thêi cña Nhµ n­íc, t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam t¨ng nhanh khèi l­îng xuÊt khÈu hµng hãa ra thÞ tr­êng thÕ giíi. §èi víi c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ®ang lµm ¨n, bu«n b¸n víi Ên §é, mµ ®Æc biÖt lµ c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu hµng n«ng s¶n, quyÕt ®Þnh trªn lµ mét yÕu tè ®Æc biÖt quan träng ®Ó hä cã chç ®øng v÷ng ch¾c trªn thÞ tr­êng Ên §é. §ã lµ v× trong QuyÕt ®Þnh nªu trªn, Nhµ n­íc sÏ ­u tiªn cho hµng n«ng s¶n xuÊt khÈu b»ng c¸c biÖn ph¸p hç trî toµn bé hoÆc mét phÇn l·i suÊt vay ng©n hµng ®Ó mua n«ng s¶n xuÊt khÈu khi gi¸ thÞ tr­êng thÕ giíi gi¶m, dù tr÷ hµng n«ng s¶n phôc vô xuÊt khÈu. Tuy nhiªn, thùc tÕ cho thÊy nguån vèn h×nh thµnh quü nµy hiÖn cßn qu¸ h¹n hÑp, chØ bao gåm: Ng©n s¸ch Nhµ n­íc, lÖ phÝ cÊp chøng nh©n CO, lÖ phÝ cÊp h¹n ng¹ch, lÖ phÝ cÊp giÊy phÐp xuÊt nhËp khÈu, vµ lÖ phÝ cÊp giÊy phÐp ho¹t ®éng cho c¸c tæ chøc kinh tÕ vµ c«ng ty n­íc ngoµi më chi nh¸nh, v¨n phßng t¹i ViÖt Nam, ®ãng gãp cña c¸c doanh nghiÖp kinh doanh xuÊt nhËp khÈu víi mÆt hµng cã chªnh lÖch gi¸ xuÊt nhËp khÈu. ViÖc thµnh lËp quü hç trî xuÊt khÈu chØ lµ biÖn ph¸p tr­íc m¾t víi môc tiªu chñ yÕu lµ thóc ®Èy viÖc s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu hµng hãa ra thÞ tr­êng n­íc ngoµi. Do vËy, trªn c¬ së quü hç trî xuÊt khÈu quèc gia hiÖn nay, Bé Tµi chÝnh cÇn phèi hîp víi c¸c Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t­, Bé Th­¬ng m¹i trong viÖc x©y dùng quü hç trî xuÊt khÈu cho c¸c doanh nghiÖp bu«n b¸n víi Ên §é mµ kh«ng ph©n biÖt hay ­u tiªn nhãm hµng, ngµnh hµng xuÊt khÈu. MÆt kh¸c, ngoµi nguån vèn h×nh thµnh quü nh­ ®· nãi ë trªn còng cÇn më réng ph¹m vi ®ãng gãp cho tÊt c¶ c¸c tæ chøc tÝn dông, c¸c doanh nghiÖp, tæ chøc c¸ nh©n trong vµ ngoµi n­íc. Quü nµy sÏ ®¶m nhËn viÖc cÊp tÝn dông ­u ®·i, b¶o l·nh tÝn dông xuÊt khÈu nh»m hç trî cho doanh nghiÖp s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu, thùc hiÖn kinh doanh xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng Ên §é. Chøc n¨ng kiÓm so¸t t×nh h×nh thùc hiÖn vµ söa ®æi chÝnh s¸ch. HiÖn nay, viÖc thanh tra, kiÓm tra vµ gi¸m s¸t t×nh h×nh ¸p dông chÝnh s¸ch vµo thùc tiÔn ë n­íc ta cßn nhiÒu thiÕu sãt vµ t­¬ng ®èi láng lÎo. T×nh tr¹ng tham nhòng, bu«n lËu vµ gian lËn th­¬ng m¹i, ®Æc biÖt lµ trong ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu ®ang ë møc b¸o ®éng vµ cã xu h­íng ngµy cµng gia t¨ng. §iÒu nµy ®· ¶nh h­ëng kh«ng nhá ®Õn t×nh h×nh kinh tÕ - chÝnh trÞ - x· héi cña n­íc ta trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y. H¬n thÕ n÷a, nã cßn lµm gi¶m uy tÝn cña ViÖt Nam trong con m¾t cña nh÷ng kh¸ch hµng n­íc ngoµi, lµm h¹n chÕ mét phÇn kh«ng nhá kh¶ n¨ng giao th­¬ng víi bªn ngoµi. ChÝnh v× vËy, Nhµ n­íc cÇn cã nh÷ng kÕ ho¹ch cô thÓ ®Ó thùc hiÖn chøc n¨ng kiÓm tra cña m×nh mét c¸ch c«ng minh vµ nghiªm tóc, kh«ng ®Ó cho kÎ xÊu lîi dông nh÷ng s¬ hë cña ph¸p luËt ®Ó trôc lîi c¸ nh©n. CÇn cö c¸c ®oµn kiÓm tra ®Õn tËn doanh nghiÖp vµ tõng ®Þa ph­¬ng ®Ó n¾m râ t×nh h×nh ho¹t ®éng vµ cã ph­¬ng h­íng gi¶i quyÕt triÖt ®Ó khi nhËn thÊy giÊu hiÖu gian lËn. Bªn c¹nh ®ã Nhµ n­íc còng cÇn thanh läc nh÷ng quan chøc c¸n bé cña ®Þa ph­¬ng vµ Trung ­¬ng ngang nhiªn lµm tr¸i víi quy ®Þnh cña ph¸p luËt v× môc ®Ých c¸ nh©n. 2. Gi¶i ph¸p vÒ phÝa c¸c doanh nghiÖp 2.1 §Èy m¹nh ho¹t ®éng nghiªn cøu thÞ tr­êng cã hiÖu qu¶. Ngµy nay, nghiªn cøu thÞ tr­êng la mét viÖc lµm hÕt søc cÇn thiÕt ®èi víi bÊt kú mét doanh nghiÖp nµo muèn tham gia vµo thÞ tr­êng thÕ giíi. Th«ng tin vÒ thÞ tr­êng, vÒ kh¸ch hµng, hÖ thèng ph©n phèi, h×nh th¸i c¹nh tranh … lµ nh©n tè quan träng ®Ó kinh doanh cã hiÖu qu¶ trong m«i tr­êng c¹nh tranh khèc liÖt hiÖn nay. MÆc dï ViÖt Nam vµ Ên §é lµ hai n­íc ®· cã mèi quan hÖ h÷u nghÞ tõ kh¸ l©u, nh­ng cho ®Õn nay, c¸c nhµ xuÊt khÈu ViÖt Nam vÉn ch­a cã chç ®øng v÷ng ch¾c trªn thÞ tr­êng Ên §é. C¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam cßn thiÕu sù hiÓu biÕt mét c¸ch ®Çy ®ñ vµ cã hÖ thèng vÒ thÞ tr­êng réng lín nµy. Trong ho¹t ®éng th­¬ng m¹i ViÖt - Ên, c¸c doanh nghiÖp n­íc ta vÉn cßn thô ®éng cho dï hµng n¨m ViÖt Nam ®· cã nhiÒu ®oµn ®iÒu tra vÒ kinh tÕ th­¬ng m¹i cña ChÝnh phñ, c¸c doanh nghiÖp, c¸c tæ chøc vµ t­ nh©n sang Ên §é. Së dÜ nh­ vËy lµ do c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam vÉn ch­a lµm tèt c«ng t¸c nghiªn cøu thÞ tr­êng. §Ó x©y dùng mét chiÕn l­îc marketing tèi ­u, c¸c doanh nghiÖp cÇn ®i s©u nghiªn cøu theo nh÷ng h­íng sau ®©y: Thø nhÊt, ®èi víi nh÷ng vÊn ®Ò liªn quan ®Õn mËu dÞch, luËt vµ nh÷ng quy ®Þnh cña Nhµ n­íc Ên §é cÇn tËp trung nghiªn cøu mét sè mÆt cô thÓ nh­: ChiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ cña x· héi Ên §é. Nh÷ng tháa hiÖp quèc tÕ mµ Ên §é ®· tham gia ký kÕt ®Ó hiÓu râ nh÷ng th«ng tin cÇn thiÕt nh­ Ên §é ®· ký hiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i song ph­¬ng víi nh÷ng n­íc nµo, quy chÕ tèi huÖ quèc mµ c¸c n­íc giµnh cho Ên §é vµ ng­îc l¹i. Sù ®¶m b¶o cña ph¸p luËt vµ t­ ph¸p. Thñ tôc hµnh chÝnh trong ®Çu t­ kinh doanh. ThuÕ suÊt vµ nh÷ng ®Æc quyÒn vÒ thuÕ. Thø hai, ®èi víi nh÷ng yÕu tè vÒ c¹nh tranh, cÇn tËp trung ®¸nh gi¸: Ngµnh hµng vµ gi¸ c¶. KiÓu d¸ng vµ mÉu m· s¶n phÈm. Bao b× ®ãng gãi. DÞch vô sau b¸n hµng. §èi thñ c¹nh tranh. Thø ba, nh÷ng yÕu tè vÒ th«ng tin vµ vËn t¶i cÇn chó träng nh÷ng vÊn ®Ò næi bËt nh­: Ph­¬ng tiÖn viÔn th«ng cña Ên §é. §­êng giao th«ng. Kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c ®« thÞ ®Õn c¸c vïng n«ng th«n, miÒn nói. Thø t­, nh÷ng yÕu tè kh¸c: Ng«n ng÷ vµ tËp qu¸n, thÓ thøc vµ nghi thøc x· giao cña Ên §é. Gi¸ c¶ sinh ho¹t. Møc thu nhËp cña ng­êi d©n. Sau khi ®· tËp trung nghiªn cøu, ®¸nh gi¸ nh÷ng néi dung trªn, c¸c doanh nghiÖp cÇn ph¶i tiÕn hµnh xö lý th«ng tin mét c¸ch cã hiÖu qu¶, tõ ®ã ®¸nh gi¸ triÓn väng vµ tiÒm n¨ng cña thÞ tr­êng Ên §é ®Ó cã chiÕn l­îc th©m nhËp phï hîp. Song song víi c¸c ho¹t ®éng nµy, c¸c doanh nghiÖp cÇn n¨ng ®éng thµnh lËp c¸c v¨n phßng ®¹i diÖn cña m×nh t¹i Ên §é nh»m n©ng cao kh¶ n¨ng tiÕp thÞ vµ chñ ®éng th©m nhËp s©u vµo thÞ tr­êng nµy, ph¸t triÓn c¸c quan hÖ b¹n hµng l©u dµi vµ æn ®Þnh. §¶m b¶o tèt ho¹t ®éng marketing - mix Marketing - Mix lµ lo¹i Marketing ®­îc phèi hîp hµi hßa c¸c yÕu tè c¬ b¶n cña nã sao cho phï hîp nhÊt víi ®iÒu kiÖn thùc tÕ cña m«i tr­êng kinh doanh nh»m thu ®­îc lîi nhuËn tèi ­u. Néi dung chÝnh cña sù phèi hîp hµi hßa ë ®©y lµ phèi hîp 4 yÕu tè c¬ b¶n cña Marketing, ®ã lµ: S¶n phÈm (Product) Gi¸ c¶ (Price) §Þa ®iÓm (Place) Xóc tiÕn, yÓm trî (Promotion) Néi dung phèi hîp hµi hßa 4 “p” ph¶i ®­îc thÓ hiÖn hîp lý trong ®iÒu kiÖn cô thÓ mµ doanh nghiÖp ®· lùa chän. §èi víi thÞ tr­êng Ên §é, khi quyÕt ®Þnh s¶n phÈm, c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ph¶i chän ph­¬ng ¸n tèi ­u sö dông c«ng nghÖ s¶n xuÊt thÝch hîp nh»m tho¶ m·n tèt nhÊt nhu cÇu vµ ®¸nh ®óng vµo thÞ hiÕu cña ng­êi tiªu dïng Ên §é. H¬n thÕ n÷a, c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam cÇn ph¶i tËn dông nh÷ng thÕ m¹nh vÒ nguån nh©n lùc vµ tµi nguyªn thiªn nhiªn dåi dµo ®Ó n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm vµ dÞch vô theo chØ tiªu ISO.9000. §Ó ®Èy m¹nh viÖc tiªu thô hµng hãa th× viÖc lùa chän kªnh ph©n phèi s¶n phÈm cã mét vai trß v« cïng to lín. Vµ muèn lùa chän ®­îc mét kªnh ph©n phèi hîp lý cÇn c©n nh¾c nhiÒu yÕu tè, ®Æc biÖt lµ kh¶ n¨ng tµi chÝnh, c«ng nghÖ còng nh­ lùc l­îng b¸n hµng cña c¸c nhµ kinh doanh, sè l­îng kh¸ch hµng, t×nh h×nh ph©n bè ë n«ng th«n vµ thµnh thÞ… QuyÕt ®Þnh møc gi¸ hîp lý sÏ cã vai trß hÕt søc quan träng ®èi víi lîi nhuËn cña doanh nghiÖp. C¸c doanh nghiÖp th­êng ®Þnh ra hai møc gi¸ khi ®­a s¶n phÈm cña m×nh ra thÞ tr­êng míi, bao gåm mét møc gi¸ thÊp h¬n møc gi¸ cña c¸c ®èi thñ vµ mét møc gi¸ cao h¬n so víi møc gi¸ cña ®èi thñ. Th­êng th× møc gi¸ cao h¬n chØ ®­îc ¸p dông khi c¸c doanh nghiÖp thÊy r»ng chÊt l­îng s¶n phÈm cña m×nh ­u viÖt h¬n h¼n c¸c c«ng ty kh¸c. HiÖn nay, chÊt l­îng hµng hãa cña ViÖt Nam t­¬ng ®èi tèt nh­ng bao b×, mÉu m· cña s¶n phÈm cßn kÐm xa c¸c n­íc kh¸c trong khu vùc nh­ Trung Quèc, Th¸i Lan, Singapore…Do vËy, tÝnh hÊp dÉn cña hµng hãa ch­a cao. V× vËy, hµng hãa ViÖt Nam trªn thÞ tr­êng Ên §é nªn cã mét møc gi¸ thÊp h¬n c¸c ®èi thñ c¹nh tranh ®Ó ®Èy m¹nh tiªu thô vµ nhanh chãng chiÕm lÜnh thÞ tr­êng. Víi chÝnh s¸ch gi¸ nµy, c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam sÏ khuyÕn khÝch ng­êi tiªu dïng Ên §é chÊp nhËn s¶n phÈm míi vµ ®iÒu quan träng lµ uy tÝn cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam sÏ ngµy cµng ®­îc cñng cè. Cïng víi chÝnh s¸ch s¶n phÈm vµ ph©n phèi, ho¹t ®éng hç trî vµ xóc tiÕn kinh doanh hay cßn gäi lµ yÓm trî Marketing còng rÊt cÇn ®­îc chó träng. Trong thêi gian tíi, ho¹t ®éng nµy cÇn ph¶i ®­îc ®Èy m¹nh h¬n n÷a th× hµng hãa ViÖt Nam míi ®­îc ng­êi tiªu dïng Ên §é biÕt ®Õn vµ ­a chuéng. Nh×n chung, néi dung phèi hîp hµi hßa 4 “p” nãi trªn ph¶i ®­îc thùc hiÖn ®ång bé theo mét kÕ ho¹ch thèng nhÊt trong mét kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh nh»m ®¹t ®­îc hiÖu qu¶ tèi ­u vÒ doanh sè vµ lîi nhuËn. Muèn cã ®­îc sù phèi hîp thµnh c«ng, c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ph¶i võa hiÓu râ vai trß cña tõng yÕu tè “p”, võa ph¶i thÊy ®­îc mèi quan hÖ t­¬ng t¸c g¾n bã chÆt chÏ gi÷a chóng. NÕu lµm ®­îc nh­ vËy th× hµng hãa ViÖt Nam sÏ cã chç ®øng v÷ng ch¾c trªn thÞ tr­êng Ên §é vµ cã ®iÒu kiÖn tiÕp cËn thÞ tr­êng c¸c n­íc trong khu vùc. 2.3 N©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh, chiÕm lÜnh thÞ tr­êng xuÊt khÈu Chóng ta ®Òu biÕt r»ng lîi thÕ c¹nh tranh cña hµng hãa ViÖt Nam cßn nhiÒu h¹n chÕ so víi c¸c n­íc kh¸c. Nh×n chung, c¬ cÊu hµng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam sang Ên §é chñ yÕu vÉn lµ dÇu th«, g¹o, chÌ, h¹t tiªu, cao su…lµ nh÷ng hµng n«ng s¶n vµ ch­a qua chÕ biÕn. §iÒu nµy chøng tá hoÆc ViÖt Nam ch­a cã ®­îc d©y chuyÒn chÕ biÕn thùc phÈm hoÆc s¶n phÈm ®· qua chÕ biÕn vµ c¸c s¶n phÈm c«ng nghiÖp còng nh­ c¸c mÆt hµng tiªu dïng cña chóng ta vÉn ch­a ®¸p øng ®­îc yªu cÇu thÞ hiÕu cña ng­êi tiªu dïng Ên §é. §Ó kh¾c phôc nh­îc ®iÓm vµ ®¸p øng nh÷ng nhu cÇu ®Æt ra trong qu¸ tr×nh héi nhËp quèc tÕ, c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam cÇn ph¶i cã nh÷ng biÖn ph¸p n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh, vÝ dô nh­: CÇn lùa chän ®óng c¬ cÊu s¶n phÈm, x¸c ®Þnh nh÷ng mÆt hµng xuÊt khÈu cã hiÖu qu¶ nhÊt, lo¹i bá sím nh÷ng mÆt hµng kÐm lîi thÕ c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng. Trªn c¬ së ®ã, cÇn x¸c ®Þnh h­íng chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ theo ngµnh s¶n phÈm, ®ång thêi ®iÒu chØnh c¬ cÊu ®Çu t­ mét c¸ch cã hiÖu qu¶. C¶i tiÕn triÖt ®Ó bé m¸y tæ chøc qu¶n lý, nh»m gi¶m chi phÝ gi¸n tiÕp, t¹o ®iÒu kiÖn h¹ thÊp gi¸ thµnh s¶n phÈm, thùc hiÖn gi¸ c¹nh tranh cã hiÖu qu¶. Cã ch­¬ng tr×nh ®Çu t­ hîp lý ®Ó ®µo t¹o c¸n bé qu¶n lý giái, chuyªn gia kü thuËt vµ c«ng nh©n kü thuËt cã tay nghÒ cao. Cã nh­ vËy doanh nghiÖp míi cã thÓ t¹o ra nh÷ng s¶n phÈm cã chÊt l­îng cao víi n¨ng suÊt ngµy cµng gia t¨ng. MÆt kh¸c, doanh nghiÖp còng cÇn cã kÕ ho¹ch huy ®éng vèn ®Ó ®æi míi c«ng nghÖ KÕt luËn §óng nh­ lêi cña nhµ l·nh ®¹o lçi l¹c Jawaharlal Nehru ®· nãi khi bµn vÒ tiÒm n¨ng cña Ên §é c¸ch ®©y 50 n¨m: “Ên §é lµ trô cét cña T©y ¸, Nam ¸ vµ §«ng Nam ¸”, thÞ tr­êng Ên §é qu¶ lµ mét thÞ tr­êng réng lín víi mét tiÒm n¨ng v« cïng phong phó vÒ nhiÒu mÆt mµ chóng ta vÉn cßn bá ngá. §©y qu¶ lµ ®iÒu ®¸ng tiÕc ®èi víi mét quèc gia ®ang nç lùc thùc hiÖn chÝnh s¸ch më réng quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i nh­ ViÖt Nam. §Ó hoµn thµnh chñ tr­¬ng ®óng ®¾n mµ §¶ng vµ Nhµ n­íc ®· ®Ò ra vÒ mét ®Êt n­íc ViÖt Nam s½n sµng lµm b¹n víi tÊt c¶ c¸c quèc gia trªn thÕ giíi kh«ng ph©n biÖt thÓ chÕ kinh tÕ vµ x· héi, th× h¬n ai hÕt, b¶n th©n c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ph¶i n¨ng ®éng t×m cho m×nh mét h­íng ®i thÝch hîp ®Ó th©m nhËp thµnh c«ng thÞ tr­êng lín nµy. Vµ trªn hÕt, muèn tiÕp cËn s©u réng h¬n n÷a mét thÞ tr­êng lín nh­ vËy ®ßi hái ph¶i cã sù c©n nh¾c kü l­ìng cña c¸c bé, ngµnh, c¬ quan chñ qu¶n còng nh­ c¸c nhµ ®Çu t­ vÒ mäi mÆt nh­ khu vùc ®Çu t­, c¬ cÊu ngµnh hµng xuÊt khÈu, h­íng tiÕp cËn vµ ®¸nh gi¸ thÞ tr­êng v.v. NÕu ViÖt Nam thùc hiÖn tèt nh÷ng nguyªn t¾c nµy th× kh¶ n¨ng më réng mèi quan hÖ hîp t¸c th­¬ng m¹i vµ nhiÒu lÜnh vùc kh¸c n÷a víi ®Êt n­íc Ên §é nãi riªng vµ víi tÊt c¶ c¸c quèc gia trªn thÕ giíi nãi chung sÏ dÔ dµng h¬n rÊt nhiÒu. Vµ nhê vËy mµ kinh tÕ ViÖt Nam còng sÏ cã nh÷ng b­íc tiÕn ®¸ng kÓ. Nghiªn cøu vÒ mét thÞ tr­êng lín nh­ Ên §é c¶ vÒ quy m« vµ tÝnh chÊt lµ mét c«ng viÖc phøc t¹p, liªn quan ®Õn nhiÒu vÊn ®Ò ®ßi hái ph¶i cã sù tham gia cña nhiÒu c¬ quan h÷u quan, c¸c viÖn nghiªn cøu, c¸c bé ngµnh cïng b¶n th©n c¸c doanh nghiÖp th­¬ng m¹i vµ phi th­¬ng m¹i. §Ò tµi nµy chØ hy väng gãp phÇn lµm phong phó h¬n nh÷ng hiÓu biÕt vÒ mét trong nh÷ng nÒn kinh tÕ ë khu vùc Ch©u ¸ - khu vùc ®­îc dù b¸o lµ sÏ cã tèc ®é t¨ng tr­ëng cao nhÊt trong vµi n¨m tíi, ®ång thêi ®¸nh gi¸ nghiªm tóc thùc tr¹ng mèi quan hÖ hîp t¸c th­¬ng m¹i cña quèc gia nµy víi ViÖt Nam nh»m cñng cè thªm phÇn nµo niÒm tin cho c¸c nhµ xuÊt khÈu trong viÖc thóc ®Èy hîp t¸c th­¬ng m¹i, gãp phÇn lµm t­ng kim ng¹ch xuÊt khÈu quèc gia. Tuy nhiªn víi khu«n khæ thêi gian vµ kinh nghiÖm thùc tÕ cña t¸c gi¶ cßn h¹n chÕ nªn bµi viÕt nµy sÏ kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt. RÊt mong c¸c thÇy c« gi¸o, c¸c b¹n vµ nh÷ng ng­êi quan t©m tíi ®Ò tµi nµy cïng gãp ý kiÕn nhËn xÐt, phª b×nh ®Ó gióp t¸c gi¶ rót kinh nghiÖm vµ bæ sung vµo vèn kiÕn thøc cña m×nh. Mét lÇn n÷a, em xin ch©n thµnh c¶m ¬n th¹c sÜ Bïi Liªn Hµ, gi¶ng viªn tr­êng §¹i häc Ngo¹i Th­¬ng ®· tËn t×nh h­íng dÉn vµ gióp ®ì em hoµn thµnh khãa luËn tèt nghiÖp nµy. ._.