Thâm nhập thị trường Mỹ - Cơ hội và thách thức đối với các doanh nghiệp Việt Nam hiện nay

Lêi c¶m ¬n Trong qu¸ tr×nh viÕt khãa luËn tèt nghiÖp nµy, t«i ®· nhËn ®­îc rÊt nhiÒu sù gióp ®ì cña thÇy c« gi¸o, b¹n bÌ vµ gia ®×nh. Tr­íc hÕt, t«i xin bµy tá lßng biÕt ¬n s©u s¾c ®Õn c¸c thÇy gi¸o, c« gi¸o vµ c¸n bé cña tr­êng §¹i häc Ngo¹i Th­¬ng, nh÷ng ng­êi ®· nhiÖt t×nh gi¶ng d¹y , truyÒn ®¹t nh÷ng kiÕn thøc quý b¸u, vµ t¹o ®iÒu kiÖn häc tËp cho t«i trong suèt qu¸ tr×nh häc t¹i tr­êng. §Æc biÖt, t«i muèn bµy tá lßng c¶m ¬n ch©n thµnh tíi c« gi¸o - th¹c sÜ Ph¹m ThÞ Hång YÕn, ng­êi ®· tËn t×nh chØ b¶o, h­íng dÉn t«i trong suèt qu¸ tr×nh lµm khãa luËn. T«i còng muèn ®­îc c¶m ¬n nh÷ng c¸n bé cña th­ viÖn tr­êng §¹i häc Ngo¹i Th­¬ng, th­ viÖn Quèc gia, th­ viÖn cña World Bank, th­ viÖn Kinh tÕ thÕ giíi ®· gióp ®ì t«i trong qu¸ tr×nh thu thËp nh÷ng tµi liÖu cÇn thiÕt. §ång thêi, t«i xin c¶m ¬n gia ®×nh vµ b¹n bÌ, nh÷ng ng­êi ®· gióp ®ì vµ khuyÕn khÝch, vµ t¹o rÊt nhiÒu ®iÒu kiÖn ®Ó t«i cã thÓ hoµn thµnh kho¸ luËn nµy. T«i xin göi tíi thÇy c«, gia ®×nh vµ b¹n bÌ nh÷ng t×nh c¶m ch©n thµnh nhÊt vµ nh÷ng lêi chóc tèt ®Ñp nhÊt. Lêi nãi ®Çu 1.TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi NÒn kinh tÕ ViÖt Nam sau khi thùc hiÖn chÝnh s¸ch më cöa héi nhËp víi nÒn kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi ®· cã nh÷ng chuyÓn biÕn ®Çy khëi s¾c. ThÞ tr­êng xuÊt khÈu hµng ho¸ cña ViÖt Nam kh«ng cßn bã hÑp ë mét sè n­íc thuéc khèi X· héi chñ nghÜa hay nh÷ng n­íc trong khu vùc n÷a mµ nã ®· vµ ®ang v­¬n réng ra kh¾p thÕ giíi. ThÞ tr­êng Mü-mét thÞ tr­êng khæng lå cã søc tiªu thô lín nhÊt thÕ giíi, còng ®ang lµ môc tiªu chinh phôc cña ViÖt Nam. Quan hÖ th­¬ng m¹i ViÖt-Mü nh÷ng n¨m gÇn ®©y ®· ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh c«ng ®¸ng kÓ, ®Æc biÖt lµ sau khi HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt-Mü ®­îc ký kÕt, kim ng¹ch xuÊt khÈu cña ViÖt Nam sang thÞ tr­êng Mü ®· t¨ng lªn râ rÖt vµ ®ãng gãp mét phÇn kh«ng nhá vµo tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu cña ViÖt Nam. NhËn thøc ®­îc tÇm quan träng to lín cña thÞ tr­êng Mü, ViÖt Nam ®ang nç lùc hÕt m×nh ®Ó th©m nhËp vµ chinh phôc thÞ tr­êng nµy. Nh­ng muèn th©m nhËp ®­îc thÞ tr­êng Mü tr­íc hÕt ta ph¶i hiÓu ®­îc nã, v× ®©y lµ yÕu tè cÇn thiÕt hµng ®Çu khi th©m nhËp bÊt cø thÞ tr­êng nµo, nhÊt lµ thÞ tr­êng Mü, vèn lµ mét thÞ tr­êng ®Çy tiÒm n¨ng nh­ng còng ®Çy rñi ro vµ th¸ch thøc. Tuy nhiªn, hiÖn nay nhiÒu doanh nghiÖp ViÖt Nam vÉn cßn thiÕu nh÷ng th«ng tin vµ ch­a cã sù hiÓu biÕt ®Çy ®ñ vÒ thÞ tr­êng nµy, dÉn ®Õn nhiÒu thua thiÖt ®¸ng tiÕc x¶y ra khi xuÊt khÈu hµng vµo Mü còng nh­ ch­a kh¼ng ®Þnh ®­îc vÞ thÕ cña m×nh trªn thÞ tr­êng Mü. V× vËy, ng­êi viÕt lùa chän ®Ò tµi “Th©m nhËp thÞ tr­êng Mü-c¬ héi vµ th¸ch thøc ®èi víi c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam hiÖn nay” víi hy väng phÇn nµo gióp c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam vµ nh÷ng ai quan t©m ®Õn thÞ tr­êng Mü cã thªm nh÷ng hiÓu biÕt vµ nhËn thøc ®­îc râ h¬n nh÷ng thuËn lîi vµ nh÷ng khã kh¨n khi xuÊt khÈu hµng ho¸ vµo Mü ®Ó tõ ®ã ®­a ra nh÷ng gi¶i ph¸p hîp lÝ nh»m tËn dông ®­îc c¬ héi, kh¾c phôc ®­îc khã kh¨n ®Ó ®¹t ®­îc ®Ých cuèi cïng lµ chinh phôc vµ ®øng v÷ng ®­îc trªn thÞ tr­êng réng lín ®Çy tiÒm n¨ng nµy. 2. Môc ®Ých nghiªn cøu cña ®Ò tµi _T×m hiÓu vµ ph©n tÝch nh÷ng c¬ héi vµ th¸ch thøc khi doanh nghiÖp ViÖt Nam th©m nhËp thÞ tr­êng Mü ®Ó gióp hä cã thªm nh÷ng th«ng tin vµ nh÷ng hiÓu biÕt vÒ thÞ tr­êng Mü. _§­a ra nh÷ng gi¶i ph¸p vÜ m« vµ vi m« ®Ó c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam tËn dông c¬ héi, kh¾c phôc khã kh¨n nh»m th©m nhËp thÞ tr­êng Mü hiÖu qu¶. 3. §èi t­îng vµ ph¹m vi nghiªn cøu §Ò tµi chñ yÕu nghiªn cøu nh÷ng c¬ héi vµ th¸ch thøc mµ doanh nghiÖp ViÖt Nam gÆp ph¶i trong lÜnh vùc xuÊt khÈu hµng ho¸ h÷u h×nh sang thÞ tr­êng Mü th«ng qua nghiªn cøu thÞ tr­êng Mü, m«i tr­êng ph¸p luËt, m«i tr­êng kinh doanh cña mü vµ trªn c¬ së xem xÐt n¨ng lùc xuÊt khÈu cña ViÖt Nam. 4. Ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu - Sö dông ph­¬ng ph¸p tæng hîp , ph©n tÝch, tÝnh to¸n, so s¸nh dùa trªn nh÷ng tµi liÖu thu thËp ®­îc vµ nh÷ng kiÕn thøc cña b¶n th©n - Sö dông ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch thèng kª ®Ó ®¸nh gi¸ c¸c sè liÖu thèng kª thu thËp ®­îc 5. KÕt cÊu cña kho¸ luËn Ch­¬ng I: Nghiªn cøu tæng quan vÒ thÞ tr­êng Mü - Nªu lªn nh÷ng nÐt chung vÒ ®Êt n­íc, x· héi, con ng­êi Mü, vµ nhÊt lµ ®Ò cËp ®Õn thÞ tr­êng Mü ®Ó ng­êi ®äc cã c¸i nh×n bao qu¸t nhÊt vÒ thÞ tr­êng Mü nh­ nhu cÇu vµ thÞ hiÕu ng­êi tiªu dïng Mü nh­ thÕ nµo, ho¹t ®éng c¹nh tranh vµ hÖ thèng ph©n phèi trªn thÞ tr­êng Mü ra sao... - Quan hÖ th­¬ng m¹i ViÖt Nam-Mü nh÷ng n¨m gÇn ®©y. Chñ yÕu nghiªn cøu t×nh h×nh xuÊt nhËp khÈu gi÷a hai n­íc. Ch­¬ng II: C¬ héi vµ th¸ch thøc khi doanh nghiÖp ViÖt Nam th©m nhËp thÞ tr­êng Mü - Th«ng qua viÖc nghiªn cøu thÞ tr­êng, m«i tr­êng ph¸p luËt , m«i tr­êng c¹nh tranh...n¨ng lùc xuÊt khÈu cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ®Ó chØ ra nh÷ng thuËn lîi vµ nh÷ng khã kh¨n khi ViÖt Nam th©m nhËp thÞ tr­êng Mü - Trong khi ph©n tÝch nh÷ng c¬ héi vµ nh÷ng th¸ch thøc nãi trªn th× lÊy mét sè ngµnh hµng cô thÓ cña ViÖt Nam xuÊt khÈu sang Mü ®Ó chøng minh. Ch­¬ng III:C¸c gi¶i ph¸p nh»m thóc ®Èy hiÖu qu¶ ho¹t ®éng th©m nhËp thÞ tr­êng Mü - Nªu môc tiªu vµ ®Þnh h­íng ph¸t triÓn thÞ tr­êng Mü cña ViÖt Nam trong thêi gian tíi, cô thÓ lµ giai ®o¹n tíi n¨m 2010. - §­a ra gi¶i ph¸p vÜ m« vµ vi m«, cïng víi nh÷ng gi¶i ph¸p cho mét sè mÆt hµng cô thÓ. Kho¸ luËn ®· ®­îc hoµn thµnh víi sù nç lùc cña b¶n th©n cïng víi nh÷ng kiÕn thøc ®· ®­îc trang bÞ ë tr­êng §¹i häc Ngo¹i Th­¬ng, sù gióp ®ì cña gia ®×nh, b¹n bÌ vµ ®Æc biÖt ®­îc sù quan t©m chØ dÉn, gióp ®ì tËn t×nh cña c« gi¸o - th¹c sÜ Ph¹m ThÞ Hång YÕn. Tuy nhiªn, vÊn ®Ò nghiªn cøu lµ mét ®Ò tµi lín vµ do tr×nh ®é còng nh­ thêi gian cã h¹n nªn kho¸ luËn nµy kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt. Do vËy t«i mong nhËn ®­îc ý kiÕn ®ãng gãp cña thÇy c«, b¹n ®äc quan t©m ®Õn ®Ò tµi nµy ®Ó kho¸ luËn ®­îc hoµn chØnh h¬n. Hµ Néi, 12/2003 Sinh viªn thùc hiÖn L­¬ng Thu HiÒn Ch­¬ng I : tæng quan vÒ thÞ tr­êng Mü vµ quan hÖth­¬ng m¹i ViÖt Nam - Mü nh÷ng n¨m gÇn ®©y I. Mét vµi nÐt vÒ n­íc Mü Tªn ®Çy ®ñ : Hîp chñng quèc Hoa Kú DiÖn tÝch : 9626.091 km2 D©n sè (2002) : 218 triÖu ng­êi Thñ ®« : Washington Ng«n ng÷ chÝnh thøc : TiÕng Anh TiÒn tÖ : §ång §« la Mü 1. §Þa lý, c¸c ®iÒu kiÖn tù nhiªn vµ lÞch sö ra ®êi Hîp chñng quèc Hoa Kú lµ n­íc cã diÖn tÝch 9626091 km2, ®øng thø t­ thÕ giíi sau Nga, Cana®a vµ Trung Quèc .PhÝa B¾c gi¸p Cana®a ,phÝa nam gi¸p Mªhic« ,phÝa ®«ng gi¸p §¹i T©y D­¬ng vµ phÝa t©y gi¸p Th¸i B×nh D­¬ng .N­íc Mü gåm cã 50 bang vµ quËn Columbia ,trong ®ã 48 bang kÒ nhau trªn lôc ®Þa B¾c Mü, mét bang Alasca n»m t¸ch riªng ë phÝa b¾c Cana®a, bang Hawaii ë gi÷a Th¸i B×nh D­¬ng. TÝnh chÊt khÝ hËu cña n­íc Mü nh×n chung kh¸ phøc t¹p, l­îng m­a ph©n bè kh«ng ®Òu trªn c¸c vïng l·nh thæ kh¸c nhau. KhÝ hËu ®Þa h×nh ®a d¹ng cho phÐp Mü ph¸t triÓn c¸c s¶n phÈm n«ng ,l©m ,ng­ nghiÖp phong phó trªn quy m« lín. N­íc Mü còng rÊt giµu tµi nguyªn thiªn nhiªn, nhiÒu lo¹i kho¸ng s¶n víi tr÷ l­îng kh¸ lín nh­: than ®¸, dÇu má, khÝ ®èt tù nhiªn, vµng, b¹c ... nh­ng Mü vÉn nhËp khÈu kh¸ nhiÒu nguyªn nhiªn liÖu ®Æc biÖt lµ dÇu má ®Ó thùc hiÖn chÝnh s¸ch tiÕt kiÖm tµi nguyªn . Qu¸ tr×nh h×nh thµnh n­íc Mü g¾n liÒn víi ph¸t kiÕn ®Þa lý vµ nh÷ng dßng ng­êi di c­ tõ ch©u ¢u sang lËp nghiÖp. Sau sù viÖc Chistopher Columbus t×m ra ch©u Mü n¨m 1942 ,ng­êi T©y Ban Nha ,Ph¸p ,Hµ Lan ,Thôy §iÓn råi ng­êi Anh ®· b¾t ®Çu ®Õn b¾c Mü lËp nghiÖp. Sau nhiÒu cuéc chiÕn tranh víi ng­êi b¶n ®Þa vµ c¸c n­íc thùc d©n víi nhau th× ng­êi Anh ®· thµnh lËp ®­îc 13 bang thuéc ®Þa ë b¾c Mü. D­íi sù l·nh ®¹o tµi ba cña tæng chØ huy qu©n ®éi George Washington ,ng­êi d©n ë 13 bang nµy ®· ®øng lªn kh¸ng chiÕn chèng l¹i thùc d©n Anh vµ ngµy 4/7/1776 n­íc Mü chÝnh thøc tuyªn bè ®éc lËp. Sau ®ã b»ng viÖc më réng, x©m lÊn ®Êt ®ai cña ng­êi da ®á ë phÝa T©y vµ bá tiÒn ra mua l¹i c¸c vïng ®Êt thuéc ®Þa cña c¸c n­íc thùc d©n kh¸c mµ n­íc Mü trë nªn réng lín nh­ ngµy nay. 2. D©n c­ vµ lèi sèng cña ng­êi Mü 2.1. D©n c­ Mü lµ n­íc ®«ng d©n ®øng thø ba trªn thÕ giíi sau Trung Quèc, Ên §é. HiÖn nay d©n sè Mü vµo kho¶ng 281 triÖu ng­êi trong ®ã cã 143 triÖu ng­êi n÷ chiÕm 50,9% d©n sè vµ 138 triÖu nam chiÕm 49,1% d©n sè. Tû lÖ t¨ng d©n sè tù nhiªn nh÷ng n¨m gÇn ®©y lµ 0,91% ,mËt ®é ph©n bè d©n c­ kh«ng ®ång ®Òu, chñ yÕu tËp trung ë c¸c thµnh phè lín. Thµnh phÇn d©n c­ cña Mü rÊt ®a d¹ng, cã nguån gèc tõ kh¾p n¬i trªn thÕ giíi. §«ng nhÊt lµ ng­êi da tr¾ng ®Õn tõ ch©u ¢u chiÕm 83,5% d©n sè Mü. Ng­êi da ®en ®Õn tõ ch©u Phi chiÕm 12,4%, ng­êi ch©u ¸ chiÕm 3,3%, cßn l¹i lµ thæ d©n da ®á b¶n xø chØ chiÕm 0,8%.Ng­êi ch©u ¸ sèng ë Mü chiÕm nhiÒu nhÊt lµ ng­êi Trung Quèc, sè l­îng ng­êi ViÖt Nam sèng ë ®©y còng kh¸ lín, vµo kho¶ng 2 triÖu ng­êi, sèng chñ yÕu tËp trung ë miÒn T©y n­íc Mü . ChÝnh v× sù ®a d¹ng cña thµnh phÇn chñng téc nªn còng kÐo theo sù ®a d¹ng vÒ t«n gi¸o. ë Mü, 56% d©n sè theo ®¹o Tin lµnh, 28% d©n sè theo ®¹o Thiªn chóa gi¸o La M·, 2% d©n sè theo ®¹o Do Th¸i, c¸c t«n gi¸o kh¸c lµ 4% vµ nh÷ng ng­êi kh«ng theo t«n gi¸o nµo c¶ chiÕm 10% d©n sè. TiÕng Anh ®­îc dïng lµm ng«n ng÷ chÝnh thøc cña Mü. Tuy nhiªn ë mét sè bang miÒn Nam vÉn cã mét sè Ýt ng­êi sö dông tiÕng T©y Ban Nha . 2.2. Lèi sèng cña ng­êi Mü Mü lµ mét hîp chñng quèc nªn lèi sèng cña ng­êi Mü còng lµ sù kÕt tô tõ nhiÒu phong c¸ch sèng tõ c¸c nÒn v¨n ho¸ kh¸c nhau nh­ng cïng víi thêi gian vµ ®Ó thÝch nghi ®­îc víi ®iÒu kiÖn tù nhiªn, x· héi ng­êi Mü ®· t¹o ®­îc mét phong c¸ch rÊt riªng. §©y còng lµ yÕu tè quan träng mµ c¸c nhµ kinh doanh n­íc ngoµi cÇn chó ý, nghiªn cøu ®Ó cã thÓ ®¸p øng ®­îc tèt c¸c nhu cÇu cña ng­êi Mü vµ thuËn lîi h¬n khi muèn lµm ¨n víi c¸c ®èi t¸c Mü . Kh¸c víi ng­êi NhËt cã b¶n tÝnh tiÕt kiÖm, ng­êi Mü rÊt “chÞu ch¬i “ vµ mua s¾m kh«ng tiÕc tiÒn, thËm chÝ nhiÒu khi v­ît qu¸ møc thu nhËp thùc tÕ. Nh­ng cã hai thø mµ ng­êi Mü rÊt tiÕt kiÖm ®ã lµ: lao ®éng vµ thêi gian, Do lÞch sö n­íc Mü ®­îc h×nh thµnh tõ sù t×m tßi vµ khai ph¸ nªn ng­êi Mü lu«n lµ nh÷ng ng­êi cÇn cï, giµu nghÞ lùc, cã chÝ tiÕn thñ vµ s¸ng t¹o. Hä hiÓu rÊt râ gi¸ trÞ cña lao ®éng vµ lu«n cã ý thøc sao cho lao ®éng bá ra mang l¹i hiÖu qu¶ cao nhÊt. §ã lµ nguån gèc cña c¸c ph¸t minh, c¶i tiÕn trong s¶n xuÊt vµ c¸c ph­¬ng ph¸p tæ chøc, qu¶n lý lao ®éng khoa häc, nh÷ng yÕu tè nµy ®· lµm cho n­íc Mü sím v­¬n lªn trë thµnh mét c­êng quèc lín nhÊt thÕ giíi. §Æc ®iÓm nµy còng lý gi¶i cho ®Æc tÝnh “thùc dông”cña ng­êi Mü: ®å dïng lµm ra cµng nhiÒu chøc n¨ng cµng tèt, hµng hãa ph¶i chó träng ®Õn tÝnh tiÖn dông ... ë Mü, c©u nãi: “ thêi gian lµ tiÒn b¹c “ ®· ¨n s©u vµo trong tiÒm thøc cña mçi c¸ nh©n Mü. ý thøc tiÕt kiÖm thêi gian thÓ hiÖn trong t¸c phong lµm viÖc hµng ngµy khÈn tr­¬ng, nhanh nhÑn, trong c¸ch ra quyÕt ®Þnh chãng v¸nh, c¸ch ®µm ph¸n lu«n ®i th¼ng vµo vÊn ®Ò tr¸nh vßng vo. Ng­êi Mü rÊt t«n träng sù ®óng giê trong c¸c cuéc hÑn. Dï ®Õn hÑn chØ muén n¨m phót còng cã thÓ lµm ng­êi Mü bùc tøc vµ g©y ¶nh h­ëng xÊu ®Õn mèi quan hÖ. Ng­êi Mü rÊt cã ý thøc t«n träng ph¸p luËt. Vai trß cña ph¸p luËt rÊt ®­îc ®Ò cao trong kinh doanh còng nh­ trong cuéc sèng hµng ngµy. Nh÷ng tranh chÊp xung ®ét ®Òu rÊt dÔ cã thÓ ®­îc ®­a ra toµ ¸n. Ng­êi ta nãi r»ng: “ Sèng bªn c¹nh mét ng­êi Mü bao giê còng cã mét b¸c sÜ vµ mét luËt s­ “ v× ng­êi Mü lu«n bÞ ¸m ¶nh cã thÓ bÞ kiÖn bÊt cø lóc nµo. VÒ mÆt tÝnh c¸ch: Ng­êi Mü ®­îc ®¸nh gi¸ lµ cëi më, th¼ng th¾n, kh¸ nång nhiÖt vµ dÔ t¹o lËp quan hÖ b¹n bÌ. PhÇn ®«ng ng­êi d©n Mü ®Òu tá ra rÊt th©n thiÖn ngay tõ lÇn gÆp ®Çu tiªn. Hä ®Ò cao gi¸ trÞ cña giao tiÕp x· héi v× nã rÊt cã thÓ ®em l¹i kh«ng chØ c¸c mèi quan hÖ lµm ¨n hay më mang kiÕn thøc mµ cßn gióp t¹o c¶m gi¸c th­ gi·n, gi¶m bít nh÷ng c¨ng th¼ng mÖt nhäc cña c«ng viÖc. Trong ®µm ph¸n kinh doanh: Ng­êi Mü hay nãi th¼ng vµ biÕt t«n träng lêi høa. NÕu nhËn thÊy ®iÒu g× ®ã cã thÓ lµm ®­îc, hä høa vµ cè thùc hiÖn cho ®­îc, nh÷ng ®iÒu c¶m thÊy khã kh¨n, kh«ng cho phÐp høa hÑn th× hä kh«ng ng¹i th¼ng th¾n nãi “kh«ng “. Ng­êi Mü kh«ng dÔ bÞ tù ¸i tr­íc nh÷ng lêi phª b×nh, chØ trÝch hay nh÷ng quan ®iÓm ®èi lËp v× hä rÊt coi träng quyÒn tù do ng«n luËn. 3. ChÕ ®é chÝnh trÞ vµ hÖ thèng luËt ph¸p 3.1. ChÕ ®é chÝnh trÞ Mü lµ n­íc liªn bang, theo chÕ ®é céng hoµ d©n chñ t­ s¶n tæng thèng. Theo hiÕn ph¸p, Mü thùc hiÖn chÕ ®é tam quyÒn ph©n lËp: quyÒn lËp ph¸p, quyÒn hµnh ph¸p vµ quyÒn t­ ph¸p tån t¹i ®éc lËp víi nhau QuyÒn lËp ph¸p: thuéc vÒ Quèc héi, gåm hai viÖn: Th­îng viÖn vµ H¹ viÖn. Hai viÖn ®Òu cã quyÒn ®­a ra c¸c luËt, cã quyÒn ®èi víi ®¸nh thuÕ, quyÕt ®Þnh lùc l­îng vò trang vµ quyÕt ®Þnh chÝnh trÞ ...Nh­ng Th­îng viÖn cã ®Æc quyÒn th«ng qua c¸c hiÖp ­íc, hiÖp ®Þnh kÝ víi n­íc ngoµi nh­ BTA vµ c¸c chøc vô do tæng thèng bæ nhiÖm. Th­îng viÖn cã quyÒn thay ®æi c¸c dù luËt do H¹ viÖn ®Ò xuÊt hoÆc chÊp nhËn hay phñ quyÕt quyÒn bá phiÕu buéc téi tæng thèng cña h¹ viÖn. QuyÒn hµnh ph¸p: Bé m¸y hµnh ph¸p Hoa K× cã 15 bé vµ 60 uû ban ®éc lËp. Tæng thèng Mü ®øng ®Çu bé m¸y hµnh ph¸p vµ cã quyÒn lùc lín nhÊt ®­îc bÇu trùc tiÕp vµ cã nhiÖm k× bèn n¨m, vµ kh«ng qu¸ hai nhiÖm k×. Tæng thèng lµ ng­êi ký, ban bè c¸c s¾c lÖnh vµ hiÕn ph¸p cho phÐp tæng thèng cã quyÒn phñ quyÕt dù luËt ®­îc quèc héi th«ng qua. QuyÒn t­ ph¸p: Thuéc vÒ hÖ thèng Toµ ¸n Liªn bang mµ ®øng ®Çu lµ Toµ ¸n tèi cao hîp chñng quèc Hoa Kú. Toµ ¸n tèi cao Liªn bang cã c¸c quyÒn h¹n nh­: quyÒn xÐt xö c¸c vô ¸n quan träng, lµm träng tµi xÐt xö c¸c m©u thuÉn gi÷a c¸c bang, gi÷a Liªn bang víi mét bang, cã quyÒn x¸c ®Þnh tÝnh hîp hiÕn cña c¸c luËt vµ c¸c quyÕt ®Þnh cña tæng thèng vµ cã quyÒn v« hiÖu ho¸ bÊt cø luËt lÖ liªn bang hoÆc bang nµo mµ Toµ xÐt thÊy lµ tr¸i víi HiÕn ph¸p. VÒ §¶ng ph¸i: Mü theo chÕ ®é ®a §¶ng. Hai §¶ng lín thay nhau cÇm quyÒn tõ tr­íc ®Õn nay lµ §¶ng D©n Chñ vµ §¶ng Céng Hoµ. Dï hai ®¶ng nµy kh«ng cã sù kh¸c biÖt lín vÒ ®­êng lèi chÝnh trÞ c¬ b¶n chØ kh¸c nhau 1 Sè liÖu tõ: quan ®iÓm, biÖn ph¸p gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò nh­ng môc ®Ých ®Òu phôc vô quyÒn lîi cña giai cÊp t­ s¶n Mü vµ ®Òu phÊn ®Êu ®Ó lµm cho n­íc Mü trë thµnh vai trß l·nh ®¹o thÕ giíi. 3.2. HÖ thèng luËt ph¸p Mü lµ mét trong sè Ýt n­íc trªn thÕ giíi (Anh, Mü, Cana®a..) duy tr× hÖ thèng ph¸p luËt bÊt thµnh v¨n (common law ) HÖ thèng ph¸p luËt Mü ®­îc chia thµnh hai ngµnh lµ c«ng ph¸p (Public law) vµ t­ ph¸p (Private law). LuËt c«ng ph¸p th­êng ®­îc hÖ thèng ho¸ vµ ban hµnh d­íi h×nh thøc v¨n b¶n, thÓ hiÖn ë HiÕn ph¸p, bé luËt, ®¹o luËt vµ v¨n b¶n d­íi luËt. LuËt c«ng ph¸p gåm cã luËt hiÕn ph¸p, luËt nhµ n­íc, luËt h×nh sù vµ nh÷ng v¨n b¶n quy ®Þnh vÒ chÝnh s¸ch ®èi ngoai, chÝnh s¸ch xuÊt khÈu...Cßn t­ ph¸p phÇn lín vÉn tån t¹i d­íi h×nh thøc lµ c¸c ¸n lÖ (Case law). LuËt t­ ph¸p bao gåm luËt d©n s­, luËt th­¬ng m¹i... HÖ thèng ph¸p luËt cña Mü kh¸ ®å sé vµ phøc t¹p, mçi bang l¹i cßn ®Æt ra nh÷ng luËt lÖ riªng v× vËy mµ c¸c doanh nghiÖp khi lµm ¨n víi c¸c ®èi t¸c Mü cÇn nghiªn cøu cÈn thËn ®Ó tr¸nh nh÷ng thiÖt h¹i ®¸ng tiÕc x¶y ra. 4. NÒn kinh tÕ Mü 4.1. Tæng quan vÒ kinh tÕ Mü lµ c­êng quèc kinh tÕ ®øng ë vÞ trÝ sè 1 trªn thÕ giíi, ®Æc biÖt giai ®o¹n 1994- 2000 lµ thêi kú Hoa Kú ®¹t t¨ng tr­ëng kinh tÕ cao, n¨m 2000 GDP ®¹t 9963 tû USD chiÕm h¬n 25% tæng GDP cña toµn thÕ giíi, lín gÊp hai lÇn tæng GDP cña NhËt B¶n (n­íc ®øng thø hai sau Mü). Mü chØ cÇn t¨ng tr­ëng 1% th× ®· t¹o ra mét gi¸ trÞ tuyÖt ®èi lín h¬n gi¸ trÞ tuyÖt ®èi cña 15% tèc ®é t¨ng tr­ëng cña Trung Quèc. §iÒu nµy ®· t¹o nªn nhu cÇu vµ kh¶ n¨ng cua s¾m khæng lå cña ng­êi d©n Mü. L¹m ph¸t võa ®ñ ë møc ®Ó kÝch thÝch t¨ng tr­ëng kinh tÕ, n¨m 1998 lµ 0,8%, n¨m 1999 lµ 2,3% vµ n¨m 2000 lµ 2,5%1. Tû lÖ thÊt nghiÖp cña Mü tõ møc 7,5% n¨m 1992 xuèng thÊp tíi møc kû lôc 4% n¨m 2000. Trong khi tû lÖ thÊt nghiÖp trung b×nh cña EU nh÷ng n¨m gÇn ®©y lu«n ë møc cao h¬n 10%. Béi thu ng©n s¸ch lµ mét thµnh tùu næi bËt cña nÒn kinh tÕ Mü, n¨m 1999 Mü béi thu ng©n s¸ch lµ 2,3% GDP (221 tû USD)2 T¹p chÝ Ch©u Mü ngµy nay, trang 4, sè 1/2001 . ThÕ nh­ng tõ ®Çu n¨m 2001, kinh tÕ Mü r¬i vµo t×nh tr¹ng suy tho¸i phÇn lín do ¶nh h­ëng cña sù kiÖn 11/9, tèc ®é t¨ng tr­ëng GDP n¨m 2001 chØ ®¹t 0,3% trong khi n¨m 2000 lµ 5,2%. §Õn ®Çu n¨m 2002 nÒn kinh tÕ Mü b¾t ®Çu phôc håi, GDP ®¹t 10.446,2 tû USD, tèc ®é t¨ng tr­ëng GDP lµ 2,58%. Th¸ng 5/2003 møc ®é chi tiªu ®· t¨ng thªm 11 tû USD lµ dÊu hiÖu ®¸ng mõng ®èi víi c¸c c«ng ty lµm ¨n trªn ®Êt Mü3 Nguån: www.vcci.com.vn/xuctienthuongmai/hosothitruong/Mü.asp B¶ng 1: C¸c chØ sè kinh tÕ c¬ b¶n cña Mü GDP ngang gi¸ søc mua : 10.082 tû USD (2001) GDP/ng­êi theo PPP (2001): 36.300 USD Møc t¨ng tr­ëng kinh tÕ:2,8% (2002); 5% (2000) Tû lÖ l¹m ph¸t (2000): 3,4% Lùc l­îng lao ®éng (2000): 140,0 triÖu ng­êi ( bao gåm c¶ sè lao ®éng thÊt nghiÖp ) Tû lÖ thÊt nghiÖp: 5% (2002); 4% (2000) Ng©n s¸ch (1999): Thu 1.828 ngµn tû USD/ Chi 1.703 ngµn tû USD Nî n­íc ngoµi (1995): 852 tû USD Tû lÖ t¨ng tr­ëng s¶n xuÊt (2000): 5,6% C¬ cÊu kinh tÕ: N«ng nghiÖp 2%, c«ng nghiÖp 18%, dÞch vô 80% C¸c ngµnh c«ng nghiÖp chÝnh: x¨ng dÇu, thÐp, « t«, vò trô, viÔn th«ng, ho¸ chÊt, ®iÖn tö, chÕ biÕn l­¬ng thùc thùc phÈm, hµng tiªu dïng, khai má C¸c s¶n phÈm n«ng nghiÖp chÝnh: lóa m×, c¸c lo¹i ngò cèc kh¸c, ng«,hoa qu¶, b«ng , thÞt bß, thÞt lîn, gia cÇm, s¶n phÈm s÷a, l©m s¶n, c¸ Nguån: Côc xóc tiÕn th­¬ng m¹i-Bé th­¬ng m¹i ViÖt Nam Mü cã nÒn kinh tÕ dÞch vô rÊt ph¸t triÓn. DÞch vô chiÕm ®Õn 80% trong khi c«ng nghiÖp chiÕm 18% vµ n«ng nghiÖp chØ chiÕm 2% trong c¬ cÊu kinh tÕ cña Mü. DÞch vô ®ãng gãp ®Õn 75% GDP cña Mü. Theo dù tÝnh cña c¸c nhµ kinh tÕ Mü ®Õn n¨m 2010 dÞch vô sÏ ®ãng gãp vµo GDP 93%. Ph¸t triÓn nhÊt lµ c¸c dÞch vô nh­: vËn t¶i, th­¬ng m¹i, tµi chÝnh, b¶o hiÓm, bÊt ®éng s¶n, dÞch vô t­ vÊn, qu¶n lý ph¸p luËt vµ ph¸p luËt kinh doanh, y tÕ... Mü cã nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn ë tr×nh ®é cao. §©y lµ n­íc ®i ®Çu trong viÖc kh¸m ph¸ vµ ph¸t triÓn ngµnh c«ng nghÖ cao nh­: c«ng nghÖ th«ng tin, c«ng nghÖ vò trô, s¶n xuÊt « t«, m¸y bay, y häc...Chi phÝ cña Mü cho khoa häc kÜ thuËt lµ cao nhÊt thÕ giíi. N¨m 1992, Mü chi 79.4 tû USD trong khi thÕ giíi cßn l¹i chi 87.9 tû USD. §©y chÝnh lµ yÕu tè quan träng thóc ®Èy nÒn kinh tÕ Mü ph¸t triÓn ®¹t n¨ng suÊt cao. 4.2. Ngo¹i th­¬ng Mü N­íc Mü cã mét nÒn ngo¹i th­¬ng rÊt ph¸t triÓn. Tõ n¨m 1999 ®Õn 2002, xuÊt khÈu hµng n¨m ®¹t gÇn 1000 tû USD vµ nhËp khÈu tõ 1200 ®Õn 1400 tû USD. B¶ng 2: Kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu cña Mü tõ n¨m 1999-2002 §¬n vÞ: tû USD 1999 2000 2001 2002 Tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu 957,1 1064,2 998,0 973,0 XuÊt khÈu hµng ho¸ 684,0 772,0 718,8 682,6 XuÊt khÈu dÞch vô 237,2 292,2 297,3 290,4 Tæng kim ng¹ch nhËp khÈu 1219,4 1442,9 1356,3 1408,2 NhËp khÈu hµng ho¸ 1030,0 1224,4 1145,9 1166,9 NhËp khÈu dÞch vô 189,4 218,5 210,4 241,3 Tæng c¸n c©n th­¬ng m¹i -262,2 -378,7 -358,3 -435,2 C¸n c©n th­¬ng m¹i hµng ho¸ -346,0 -452,4 -427,2 -484,4 C¸n c©n th­¬ng m¹i dÞch vô 83,8 73,7 68,9 99,1 Nguån: US census Bureau Tuy r»ng n¨m 2001 kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu cña Mü cã gi¶m ®i so víi nh÷ng n¨m tr­íc ®ã do nh÷ng t¸c ®éng cña suy tho¸i kinh tÕ thÕ giíi vµ sù phôc håi kh«ng ch¾c ch¾n, kh«ng æn ®Þnh cña nÒn kinh tÕ Mü. §Æc ®iÓm cña c¸n c©n th­¬ng m¹i Mü gÇn ®©y lµ th­êng xuyªn bÞ th©m hôt chøng tá Mü lµ n­íc phÇn lín lµ nhËp siªu (xem b¶ng 2). N¨m 2002 Mü ®· xuÊt khÈu vµo Trung Quèc ®¹t 21,1 tû USD trong khi ®ã nhËp khÈu tõ Trung Quèc lµ 125,1 tû USD. NhËp khÈu cña Hoa Kú tõ c¸c n­íc T©y ¢u còng ®Òu lín h¬n xuÊt khÈu4 Thêi b¸o kinh tÕ sè 147 ra ngµy 13/9/2003, trang 11 . Tuy nhiªn sù th©m hôt ®ã còng bï ®¾p ®­îc phÇn nµo bëi thÆng d­ trong trao ®æi th­¬ng m¹i vÒ dÞch vô. B¶ng 2 cho thÊy c¸n c©n th­¬ng m¹i dÞch vô cña Mü trong n¨m 1999 ®Õn n¨m 2002 ®Òu ®¹t thÆng d­, n¨m 2001 chØ ®¹t 68,9 tû USD so víi 83,8 tû USD cña n¨m 1999 vµ n¨m 2002 ®¹t 99,1 tû USD lµ mét dÊu hiÖu kh¶ quan cña sù phôc håi kinh tÕ Mü. C¸c mÆt hµng xuÊt khÈu chÝnh cña Mü lµ: m¸y mãc thiÕt bÞ chiÕm 32%, c¸c mÆt hµng c«ng nghiÖp chiÕm 25%, thiÕt bÞ vËn t¶i chiÕm 16%, ho¸ chÊt chiÕm 10%, l©m s¶n chiÕm 9% vµ c¸c hµng ho¸ kh¸c chiÕm 7%. Mü lµ n­íc næi tiÕng cã thÕ m¹nh trong viÖc xuÊt khÈu c¸c mÆt hµng c«ng nghÖ cao nh­ng nh÷ng mÆt hµng tiªu dïng cña Mü còng cã søc c¹nh tranh kh«ng nhá, chØ ®øng thø hai thÕ giíi sau Singapo. Nh÷ng mÆt hµng nhËp khÈu cña Mü chñ yÕu lµ: m¸y mãc, c«ng cô chiÕm 30%, hµng tiªu dïng 20%, « t« vµ phô tïng « t« chiÕm 15%, nhiªn liÖu chiÕm 10%, c¸c mÆt hµng nguyªn vËt liÖu cho c«ng nghiÖp chiÕm 10%, nhãm c¸c mÆt hµng l­¬ng thùc, thùc phÈm, ®å uèng chiÕm 5%, cßn l¹i lµ c¸c mÆt hµng kh¸c chiÕm 10%. §©y chÝnh lµ mét thÞ tr­êng ®Êy tiÒm n¨ng cho tÊt c¶ c¸c quèc gia. HiÖn nay Mü cã quan hÖ bu«n b¸n víi 230 n­íc vµ vïng l·nh thæ trªn thÕ giíi, trong ®ã Cana®a, Mªhic«, Trung Quèc vµ NhËt B¶n lµ nh÷ng b¹n hµng lín nhÊt. ViÖt Nam ®øng thø 56 nÕu tÝnh theo kim ng¹ch hai chiÒu, nÕu tÝnh riªng xuÊt khÈu th× ViÖt Nam ®øng thø 34. II. Kh¸i qu¸t vÒ thÞ tr­êng Mü 1. Nhu cÇu cña thÞ tr­êng Mü Mü lµ ®Êt n­íc cã diÖn tÝch lín h¬n 9 triÖu km2, sè d©n h¬n 281 triÖu ng­êi víi tæng thu nhËp quèc d©n n¨m 2002 lµ 10.446,2 tû USD, thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng­êi lµ 37.175 USD ®­îc ®¸nh gi¸ lµ mét thÞ tr­êng lín nhÊt toµn cÇu ë Mü, ng­êi ta ®¸nh gi¸ gi¸ trÞ cña mét con ng­êi qua c¸ch thøc c¸ nh©n ®ã tiªu dïng chø kh«ng ph¶i qua thu nhËp vµ tiÕt kiÖm ®­îc bao nhiªu. §iÒu nµy ®· ¨n s©u vµ trë thµnh mét khÝa c¹nh v¨n ho¸ Mü. V× vËy mµ ng­êi d©n Mü tuy lµm ra rÊt nhiÒu cña c¶i nh­ng hä còng tiªu nhiÒu kh«ng kÐm, hµng n¨m tiªu dïng chiÕm ®Õn 70% GDP cña Mü vµ tû lÖ tiÕt kiÖm ®· cã lÇn tôt xuèng møc ©m (vµo n¨m 1998). V× vËy mµ hµng n¨m Mü ph¶i nhËp khÈu kho¶ng trªn 1 ngh×n tû USD ®Ó tho¶ m·n nhu cÇu tiªu dïng cña ng­êi d©n trong n­íc. Nh÷ng mÆt hµng mµ thÞ tr­êng Mü cã nhu cÇu nhËp khÈu víi khèi l­îng lín lµ hµng c«ng nghiÖp chÕ t¹o, quÇn ¸o, giµy dÐp, thuû s¶n, n«ng s¶n, vµ c¸c s¶n phÈm nguyªn nhiªn liÖu nh­ s¾t, thÐp, gç, dÇu th«...§©y lµ nh÷ng mÆt hµng mµ Mü gÇn nh­ ®øng hµng ®Çu thÕ giíi vÒ gi¸ trÞ nhËp khÈu. B¶ng 3: Mét sè mÆt hµng nhËp khÈu lín nhÊt cña Mü tõ n¨m 1998-2002 §¬n vÞ: TriÖu USD MÆt hµng 1998 1999 2000 2001 2002 thay ®æi98/2002 Ph­¬ng tiÖn vËn t¶i 22541 30884 32491 34991 35136 37,6% QuÇn ¸o 13150 13474 12953 7163 4694 - 64% Giµy dÐp vµ phô kiÖn 1598 1689 1058 1474 1083 - 32,3% Linh kiÖn ®iÖn vµ ®iÖn tö 2158 1957 1898 1390 1009 - 53,2% Gç 130,6 135,7 113,9 59,13 51,92 - 60,3% S¶n phÈm gç 16,5 16,8 7,34 8,56 2,00 - 87,9% N«ng s¶n 3,5 2,3 2,4 4,2 1,4 - 60,6% DÖt may (trõ quÇn ¸o) 338,2 391,2 341,3 357,1 270,2 - 30,4% ThÐp 62,7 14,2 14,0 15,4 22,4 - 64,3% Nguån: http//:www.usitc.gov Ngoµi søc mua lín, thÞ tr­êng Mü cßn rÊt ®a d¹ng víi nhiÒu tÇng líp d©n c­ cã møc thu nhËp còng nh­ lèi sèng kh¸c nhau do vËy mµ chñng lo¹i vµ chÊt l­îng hµng ho¸ còng kh¸ linh ho¹t, ®­îc chÊp nhËn theo tõng møc gi¸ kh¸c nhau. ThÞ tr­êng Mü ®­îc coi lµ mét thÞ tr­êng ®éc ®¸o, tù do, mang tÝnh “më” nhÊt thÕ giíi. TÝnh quèc tÕ cña thÞ tr­êng nµy ®­îc hiÓu theo nghÜa dÔ dµng chÊp nhËn hµng ho¸ tõ bªn ngoµi vµo khi c¸c hµng ho¸ ®ã ®¸p øng ®­îc ®ßi hái ®a d¹ng cña thÞ tr­êng nµy. V× vËy ®©y lµ mét ®iÓm ®Õn hÊp dÉn cho tÊt c¶ c¸c n­íc trªn thÕ giíi. GÇn ®©y, nhu cÇu cña thÞ tr­êng Mü cã mét sè biÕn ®éng vµ suy gi¶m do sù kiÖn 11/9 lµm kinh hoµng n­íc Mü vµ do sù suy tho¸i chung cña nÒn kinh tÕ thÕ giíi. Nh­ng sau nh÷ng nç lùc cña chÝnh phñ vµ ng­êi d©n Mü, n¨m 2003 ®· cã nh÷ng dÊu hiÖu kh¶ quan cho thÊy møc tiªu dïng cña Mü ®· dÇn håi phôc trë l¹i. Søc mua cña quý I n¨m 2003 ®· t¨ng 2% so víi quý I n¨m 2002 lµ dÊu hiÖu cña sù phôc håi nµy6 Thêi b¸o kinh tÕ sè 118 ra ngµy 24/7/2003 . 2. TËp qu¸n vµ thÞ hiÕu tiªu dïng cña ng­êi d©n Mü TËp qu¸n tiªu dïng cña ng­êi d©n Mü xuÊt ph¸t tõ quan ®iÓm: “gi¸ trÞ cña mét c¸ nh©n ®­îc ®¸nh gi¸ qua c¸ch mµ ng­êi ®ã tiªu dïng nh­ thÕ nµo “ ®· h×nh thµnh nªn mét t©m lý t«n sïng tiªu dïng cña ng­êi d©n Mü kh¸c h¼n víi ng­êi §øc coi tiªu dïng lµ hµnh vi hoang phÝ, ng­êi NhËt coi tiÕt kiÖm lµ hµnh vi quý téc. §iÒu nµy ®· t¹o nªn tÝnh hÊp dÉn rÊt riªng cña thÞ tr­êng Mü. Còng nh­ mäi quèc gia kh¸c, tËp qu¸n vµ thÞ hiÕu tiªu dïng cña ng­êi d©n Mü còng cã nh÷ng nÐt riªng ®¸ng chó ý - Mü lµ quèc gia ph¸t triÓn ®øng hµng ®Çu thÕ giíi nªn viÖc mua s¾m ë Mü còng rÊt hiÖn ®¹i. Ng­êi d©n Mü mua hµng chñ yÕu th«ng qua hÖ thèng m¹ng l­íi ph©n phèi cña c¸c cöa hµng, siªu thÞ trªn kh¾p ®Êt n­íc. Hä rÊt tin vµo hÖ thèng c¸c cöa hµng, ®¹i lý b¸n lÎ t¹i Mü, n¬i hä cã sù ®¶m b¶o vÒ chÊt l­îng, b¶o hµnh vµ c¸c ®iÒu kiÖn vÒ vÖ sinh an toµn kh¸c. V× vËy mµ mét khi s¶n phÈm nµo ®ã cã ®­îc sù ®¶m b¶o cña c¸c nhµ ph©n phèi cã tiÕng th× sÏ dÔ dµng ®­îc ng­êi tiªu dïng Mü chÊp nhËn. - Gièng nh­ ë nhiÒu n­íc ph¸t triÓn kh¸c, khi mua hµng ng­êi Mü th­êng sö dông thÎ tÝn dông hoÆc ng©n phiÕu. §iÒu nµy t¹o rÊt nhiÒu thuËn lîi cho c¶ ng­êi b¸n vµ ng­êi mua v× sù nhanh gän, an toµn vµ tiÖn lîi. - Ng­êi Mü rÊt tiÕt kiÖm thêi gian thÓ hiÖn ngay c¶ trong viÖc ®i mua hµng. Hä th­êng cã thãi quen mua s¾m víi sè l­îng lín ®Ó gi¶m thêi gian ®i l¹i nhiÒu lÇn cho c«ng viÖc nµy. - Víi tÝnh c¸ch vµ lèi sèng phãng kho¸ng, thÝch thay ®æi nªn thÞ hiÕu cña ng­êi Mü còng rÊt ­a nh÷ng mÆt hµng míi l¹. §iÒu nµy ®ßi hái hµng ho¸ ph¶i ®­îc c¶i tiÕn liªn tôc vÒ chñng lo¹i, mÉu m·, vßng ®êi s¶n phÈm ph¶i ®­îc nghiªn cøu ®Ó rót ng¾n h¬n. - §èi víi nh÷ng hµng ho¸ thuéc phÈm cÊp trung b×nh vµ thÊp th× thÞ hiÕu cña ng­êi Mü nh×n chung chuéng nh÷ng hµng cã mÉu m· ®¬n gi¶n, kh«ng cÇn cÇu kú miÔn lµ míi l¹, tiÖn dông, vµ gi¸ rÎ. §iÒu nµy lý gi¶i cho viÖc hµng ho¸ cña Trung Quèc tuy chÊt l­îng ch­a cao nh÷ng mÉu m· phong phó vµ gi¸ rÎ l¹i b¸n ®­îc rÊt ch¹y ë Mü. - Còng cÇn l­u ý r»ng ng­êi Mü tõ khi cßn rÊt nhá ®· lu«n muèn kh¼ng ®Þnh c¸i t«i cña m×nh v× vËy mµ hä còng muèn t¹o cho m×nh mét c¸i riªng, kh¸c ng­êi kh¸c do ®ã mµ ng­êi tiªu dïng Mü rÊt ­a chuéng sù ®éc ®¸o, míi l¹, Ên t­îng. Hä cã thÓ v« cïng tù hµo v× nhµ m×nh cã nh÷ng chiÕc b¸t ¨n c¬m hay lä hoa víi hoa v¨n kh«ng ai cã dï lµ nã rÊt ®¬n gi¶n vµ kh«ng ph¶i lµ hµng ®¾t tiÒn hoÆc lµ hä cã thÓ bá ra 12000 USD ®Ó mua chiÕc ®ång hå nh·n hiÖu cao cÊp nh­ Rolex nh­ng hä còng hµi lßng kh«ng kÐm víi chiÕc ®ång hå Trung Quèc kiÓu d¸ng l¹ gi¸ chØ 12 USD dïng mét thêi gian råi bá, thay mÉu míi. - VÒ ¨n uèng, ng­êi Mü th­êng dïng ®å ¨n s½n, ®å ¨n nguéi. Ngoµi ngò cèc, rau qu¶, th× thÞt vµ h¶i s¶n cao cÊp lµ thøc ¨n chÝnh. C¸c lo¹i hµng nµy th­êng ®­îc chÕ biÕn vµ ®ãng gãi rÊt tiÖn lîi. Tuú theo tõng mÆt hµng bao b× ®­îc thiÕt kÕ hÊp dÉn, kh«ng cÇn qu¸ cÇu kú nh­ng ph¶i thuËn tiÖn cho viÖc sö dông vµ dÔ t¸i chÕ nh»m tr¸nh g©y « nhiÔm m«i tr­êng. 3. HÖ thèng kªnh ph©n phèi trªn thÞ tr­êng Mü T¹i Hoa Kú cã nhiÒu lo¹i c«ng ty lín, võa vµ nhá cã c¸c kªnh thÞ tr­êng kh¸c nhau. C¸c c«ng ty lín th­êng cã hÖ thèng ph©n phèi riªng vµ tù hä lµm lÊy tÊt c¶ c¸c kh©u tõ nghiªn cøu, s¶n xuÊt, tiÕp thÞ, ph©n phèi vµ tù nhËp khÈu. C¸c tËp ®oµn vµ c¸c c«ng ty lín cã t¸c ®éng m¹nh ®Õn c¸c chÝnh s¸ch cña ChÝnh phñ. Cßn c¸c c«ng ty võa vµ nhá vËn ®éng xung quanh hÖ thèng thÞ tr­êng vµ ®­îc ChÝnh phñ hç trî. §èi víi lo¹i c«ng ty võa vµ nhá hä cã nhiÒu c¸ch b¸n hµng nhËp khÈu t¹i Hoa Kú. Hä th­êng nhËp khÈu hµng ho¸ vÒ ®Ó b¸n t¹i Hoa Kú theo c¸c c¸ch phæ biÕn sau: 1.B¸n xØ cho c¸c cöa hµng b¸n lÎ. HÇu hÕt c¸c lo¹i hµng nh­: trang søc, quÇn ¸o, ®å ch¬i, mü nghÖ, t¹p ho¸ ®Òu cã thÓ b¸n trùc tiÕp cho c¸c nhµ b¸n lÎ th«ng qua c¸c nhµ nhËp khÈu hay ng­êi b¸n hµng cã tÝnh chÊt c¸ nh©n vµ c¸c c«ng ty nhËp khÈu hay c¸c tæ chøc bu«n b¸n hµng ho¸ chuyªn nghiÖp. C¸ch b¸n hµng nµy rÊt cã hiÖu qu¶ khi hµng ho¸ cã nhu cÇu m¹nh vµ cã lîi nhuËn cao. Nh×n chung nÕu ngµnh hµng ®a d¹ng ®ñ ®¸p øng hÕt c¸c chñng lo¹i liªn quan th× cµng cã hiÖu qu¶ h¬n. 2. B¸n cho nhµ ph©n phèi. Thay b»ng b¸n hµng cho ng­êi b¸n lÎ c¸c doanh nghiÖp cã thÓ b¸n hµng cho c¸c nhµ ph©n phèi v× hä cã hÖ thèng ph©n phèi réng kh¾p khu vùc nµo ®ã hoÆc n»m trong nhãm ngµnh c«ng nghiÖp nµo ®ã. Hä cã kh¶ n¨ng b¸n hµng nhanh chãng trong thêi gian ng¾n. Nh­ng c¸ch nµy doanh nghiÖp sÏ ph¶i chia sÎ bít lîi nhuËn cña m×nh cho c¸c nhµ ph©n phèi. 3. B¸n trùc tiÕp cho c¸c nhµ c«ng nghiÖp. C¸c c«ng ty nµy cã thÓ lµm ®­îc khi c¸c nhµ m¸y c«ng x­ëng trùc tiÕp mua hµng cña mét sè th­¬ng nh©n nhá ë n­íc së t¹i khi hä kh«ng cã ®iÒu kiÖn ®Ó mua trùc tiÕp cña c¸c nhµ xuÊt khÈu n­íc ngoµi hoÆc mua qua c¸c nhµ nhËp khÈu trong n­íc. 4. B¸n xØ qua ®­êng b­u ®iÖn. Cã mét sè s¶n phÈm nhá vµ kh«ng ®¾t l¾m cã thÓ b¸n theo c¸ch nµy qua mét sè trung gian b¸n bu«n. C¸ch nµy cã lîi lµ b¸n hµng theo diÖn rÊt réng vµ kh«ng ph¶i qua kh©u trung gian ph©n phèi hay b¸n bu«n. 5. B¸n lÎ qua ®­êng b­u ®iÖn. Cã mét sè nhµ nhËp khÈu kh«ng cÇn qua trung gian mµ hä trùc tiÕp göi b­u kiÖn ®Õn cho ng­êi mua. §Ó lµm ®­îc c¸ch nµy ph¶i cã hÖ thèng nghiªn cøu thÞ tr­êng chuÈn x¸c vµ cã hiÖu qu¶ cao. ThiÕt kÕ ®­îc thÞ tr­êng mét c¸ch chi tiÕt. 6. Mét sè nhµ nhËp khÈu b¸n hµng theo catalog qua c¸c nhµ bu«n theo kiÓu nµy hay trùc tiÕp lËp ra c¸c c«ng ty ®Ó b¸n hµng theo catalog. Ch×a kho¸ cho ph­¬ng thøc nµy lµ ph¶i biÕt ®­îc ®Þa chØ cña ng­êi hay c«ng ty cã nhu cÇu th­êng xuyªn vÒ mÆt hµng m×nh kinh doanh. 7. B¸n lÎ: Nhµ nhËp khÈu tù tæ chøc viÖc nhËp khÈu vµ b¸n lÎ hµng ho¸ theo kh¶ n¨ng vÒ thÞ tr­êng cña m×nh vµ tù g¸nh chÞu mäi rñi ro vÒ nhu cÇu cña thÞ tr­êng còng nh­ thu ®­îc toµn bé lîi tøc do nhËp khÈu mang l¹i. Khi nhËp khÈu hä ph¶i biÕt ®­îc xu h­íng thÞ tr­êng vµ ph¶i tù lµm lÊy hÕt mäi viÖc trong mäi kh©u bu«n b¸n lµ ®iÒu chøa ®ùng nhiÒu rñi ro lín. 8. B¸n hµng qua c¸c cuéc tr­ng bµy hµng ho¸ trªn c¸c kªnh truyÒn h×nh lµ h×nh thøc míi vµ ph¶i cã hµng tøc thêi vµ b¸n theo gi¸ c«ng bè. 9. B¸n hµng trùc tiÕp cho c¸c nhµ m¸y c«ng x­ëng víi c¸c ®iÒu kiÖn gièng nh­ ®· b¸n cho c¸c nhµ b¸n bu«n b¸n lÎ. 10. Lµm ®¹i lý b¸n hµng. Cã mét sè ng­êi Mü cã quan hÖ tèt c¶ hai chiÒu víi nhµ th­¬ng nh©n n­íc ngoµi vµ hÖ thèng ph©n phèi b¸n bu«n b¸n lÎ trong n­íc th× hä th­êng lµm ®¹i lý cho n­íc ngoµi ®Ó khái ph¶i lo kh©u tµi chÝnh cho kinh doanh. Hä chØ cÇn ®­a ra ®iÒu kho¶n L/C chuyÓn nh­îng lµ cã thÓ gi¶i quyÕt ®­îc viÖc nµy. 11. B¸n hµng qua “buæi giíi thiÖu b¸n hµng” (Bali Imports Party). Mét sè nhµ nhËp kh¶u mua mét sè l­îng nhá hµng ho¸ vÒ råi mêi ng­êi th©n quen ®Õn dù buæi giíi thiÖu b¸n hµng lu«n t¹i chç. Cã mét sè nhµ nhËp khÈu tr¶ hoa hång cho ai ®øng ra tæ chøc vµ giíi thiÖu b¹n hµng cho hä. 12. B¸n hµng ë ngoµi chî trêi (Flea Market). Cã h·ng lín ®· tõng tæ chøc nhËp khÈu vµ b¸n hµng ë ngoµi chî trêi víi quy m« lín vµ diÖn réng kh¾p c¶ n­íc. C¸ch lµm nµy ®ßi hái ph¶i cã quan hÖ réng víi ng­êi b¸n hµng cña nhiÒu n­íc kh¸c nhau vµ ph¶i tr¶ mét phÇn lîi tøc cho ng­êi b¸n hµng. C¸ch nµy yªu cÇu ph¶i ®Æt gi¸ trùc tiÕp ®Õn ng­êi tiªu dïng. 13. B¸n hµng qua c¸c héi chî triÓn l·m t¹i Mü. Cã ng­êi mua hµng vÒ kho cña m×nh vµ quanh n¨m ®i dù c¸c héi chî triÓn l·m kh¾p n­íc Mü ®Ó t×m kiÕm c¸c ®¬n ®Æt hµng t¹i quÇy råi vÒ göi hµng cho ng­êi mua theo ®­êng b­u ®iÖn, ph¸t chuyÓn nhanh. C¸ch nµy chØ cã thÓ lµm ë quy m« nhá víi ._.hµng ®Æc chñng, hµng míi vµ gi¸ cao. 14. B¸n hµng qua hÖ thèng Internet nh­ d¹ng Amazon.com HÖ thèng kªnh ph©n phèi hµng ho¸ nhËp khÈu trªn thÞ tr­êng Mü lµ rÊt ®a d¹ng vµ phong phó nh­ng xu h­íng chung ngµy nay lµ vai trß cña c¸c nhµ trung gian ph©n phèi nh­ nh÷ng ng­êi chuyªn nhËp khÈu, ng­êi b¸n bu«n...ngµy cµng gi¶m. Thay vµo ®ã, c¸c nhµ s¶n xuÊt vµ nh÷ng ng­êi b¸n lÎ ngµy cµng t¨ng c­êng ®Æt c¸c ®¬n hµng trùc tiÕp ®Õn c¸c nhµ xuÊt khÈu n­íc ngoµi, phÇn ®Ó gi¶m chi phÝ trung gian, phÇn ®Ó ®¶m b¶o h¬n vÒ chÊt l­îng hµng. V× vËy mµ c¸c nhµ xuÊt khÈu ViÖt Nam còng cÇn l­u ý ®Õn vÊn ®Ò nµy ®Ó lo¹i dÇn nh÷ng thãi quen xuÊt khÈu qua nh÷ng trung gian nh­: Singapo, Th¸i Lan...mµ t×m c¸ch trùc tiÕp tiÕp cËn b¹n hµng Mü ®Ó giíi thiÖu qu¶ng b¸ vµ b¸n s¶n phÈm cña chÝnh m×nh. 4. Ho¹t ®éng c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng Mü ThÞ tr­êng Mü lµ mét thÞ tr­êng mang tÝnh më vµ rÊt ®Ò cao sù tù do nªn nã ®ãn nhËn hµng ho¸ tõ hÇu hÕt c¸c n­íc trªn thÕ giíi. Nã lµ ®Þa chØ lý t­ëng cho c¸c nhµ xuÊt khÈu tõ tÊt c¶ c¸c n­íc, tõ n­íc ph¸t triÓn ®Õn c¶ nh÷ng n­íc kÐm ph¸t triÓn miÔn lµ hµng ho¸ hä cung cÊp tho¶ m·n nh÷ng nhu cÇu ®ßi hái cña thÞ tr­êng Mü. Do ®ã, mét ®iÒu dÔ hiÓu lµ møc ®é c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng Mü cùc kú gay g¾t. C¸c doanh nghiÖp n­íc ngoµi kh«ng nh÷ng ph¶i chÞu ¸p lùc c¹nh tranh víi c¸c c«ng ty, doanh nghiÖp néi ®Þa cña Mü mµ hä cßn ph¶i ®èi mÆt víi rÊt nhiÒu ®èi thñ xuÊt khÈu ®Õn tõ c¸c n­íc kh¸c nhau. Cïng mét lo¹i hµng nh­ng còng cã rÊt nhiÒu nhµ cung cÊp, cïng mét vïng thÞ tr­êng nh­ng còng cã rÊt nhiÒu ®èi thñ cïng muèn chiÕm gi÷. V× vËy mµ tuy n­íc Mü cã réng lín, sè d©n ®«ng víi thu nhËp cao nh­ng tÝnh c¹nh tranh ë ®©y quyÕt liÖt h¬n bÊt cø thÞ tr­êng nµo. H¬n n÷a, tÝnh c¹nh tranh gay g¾t cßn thÓ hiÖn trong quan ®iÓm c¹nh tranh cña ng­êi Mü. Mét khi ®· c¹nh tranh th× c¸c doanh nghiÖp Mü cho r»ng chØ cã th¾ng hoÆc thua chø kh«ng cã kh¸i niÖm hoµ. Môc tiªu cña c¸c doanh nh©n Mü lu«n lµ viÖc giµnh chiÕn th¾ng chø kh«ng thÓ nh©n nh­îng. C¸c doanh nghiÖp lu«n t×m c¸ch c¶i tæ chø Ýt khi chÞu tho¶ hiÖp. Hµng ho¸ do ®ã mµ lu«n ®­îc thay ®æi, c¶i tiÕn ®Ó ®¸p øng nhu cÇu cña ng­êi tiªu dïng vµ doanh nghiÖp cã ®­îc vÞ thÕ c¹nh tranh, tiÕp tôc tån t¹i vµ ph¸t triÓn. M«i tr­êng c¹nh tranh gay g¾t lµ vËy song ng­êi Mü còng rÊt t«n träng yÕu tè c«ng b»ng. Ph¸p luËt Mü còng quy ®Þnh chÆt chÏ c¸c ®iÒu kho¶n rµng buéc c¸c doanh nghiÖp nh»m t¹o ra mét s©n ch¬i b×nh ®¼ng, c¹nh tranh lµnh m¹nh. Hµng ho¸ n­íc ngoµi ®­îc nhËp vµo thÞ tr­êng Mü nÕu ph¸t hiÖn lµ cã hiÖn t­îng c¹nh tranh kh«ng lµnh m¹nh nh­: trî gi¸, b¸n ph¸ gi¸ hay vi ph¹m b¶n quyÒn... th× bÞ ph¹t rÊt nÆng theo luËt båi th­êng th­¬ng m¹i cã liªn quan cña Mü. Ngoµi ra ®Ó chèng l¹i xu h­íng ®éc quyÒn ChÝnh phñ Mü còng th«ng qua nh÷ng c¬ chÕ lËp ph¸p nh­ :” LuËt uû ban th­¬ng m¹i liªn bang” vµ ®¹o luËt chèng “T¬r¬t Sherman” ®Ó h¹n chÕ tèi ®a xu h­íng ®éc quyÒn cña c¸c c«ng ty, tËp ®oµn kinh tÕ lín trªn ®Êt Mü nh»m ®em l¹i m«i tr­êng c¹nh tranh d©n chñ lµnh m¹nh. Tãm l¹i, phÇn I vµ II cña ch­¬ng I ®· phÇn nµo cho thÊy ®Êt n­íc, x· héi, con ng­êi Mü vµ ®Æc biÖt lµ nh÷ng nÐt c¬ b¶n vÒ thÞ tr­êng Mü nh­: nhu cÇu, thÞ hiÕu, hÖ thèng kªnh ph©n phèi, m«i tr­êng c¹nh tranh... V× môc ®Ých cña ®Ò tµi lµ nghiªn cøu thÞ tr­êng Mü ®Ó t×m ra c¬ héi vµ th¸ch thøc nh»m gióp c¸c doanh nghiÖp th©m nhËp thÞ tr­êng Mü mét c¸ch hiÖu qu¶ nªn phÇn III cña ch­¬ng nµy t¸c gi¶ muèn ®Ò cËp tíi mèi quan hÖ th­¬ng m¹i gi÷a ViÖt Nam vµ Mü nh÷ng n¨m gÇn ®©y nh»m lµm tiÒn ®Ò ®Ó tiÕp tôc nghiªn cøu nh÷ng phÇn sau. III. Quan hÖ th­¬ng m¹i ViÖt- Mü nh÷ng n¨m gÇn ®©y 1. Mét sè ®iÓm mèc quan träng trong quan hÖ th­¬ng m¹i ViÖt Nam – Mü * Ngµy 3/2/1994: Mü tuyªn bè b·i bá cÊm vËn ®èi víi ViÖt Nam. * Ngµy 11/7/1995: Tæng thèng Mü Bill Clinton tuyªn bè b×nh th­êng ho¸ quan hÖ víi ViÖt Nam. * Ngµy 10/3/1998: Tæng thèng Mü tuyªn bè miÔn ¸p dông ®iÒu luËt bæ sung Jackson Vanik- ®iÒu luËt h¹n chÕ mét sè quyÒn lîi kinh tÕ tµi chÝnh ®èi víi c¸c n­íc mµ Mü cho lµ ch­a cã tù do di c­, ®èi víi ViÖt Nam. §Õn n¨m 1999, 2000 tiÕp tôc gia h¹n miÔn ¸p dông ®iÒu luËt bæ sung nµy. * Ngµy 28/6/1997: Hai bªn më c¬ quan tæng l·nh sù. * Ngµy 26/3/1998: Hai bªn ký hiÖp ®Þnh vÒ ho¹t ®éng cña c¸c c¬ quan ®Çu t­ t­ nh©n h¶i ngo¹i (OPIC) t¹i ViÖt Nam. * Ngµy 9/12/1999 : Ký hiÖp ®Þnh b¶o l·nh khung vµ hiÖp ®Þnh khuyÕn khÝch dù ¸n ®Çu t­ gi÷a Ng©n hµng nhµ n­íc ViÖt Nam vµ Ng©n hµng xuÊt nhËp khÈu Hoa Kú (EXIMBANK). * Ngµy 13/7/2000: HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i song ph­¬ng ViÖt Nam-Hoa Kú ®­îc ký. * Ngµy 10/12/2001: HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i song ph­¬ng cã hiÖu lùc. Nh÷ng ®iÓm mèc quan träng ®· ghi dÊu tõng b­íc quan hÖ hai n­íc ®­îc c¶i thiÖn, nhÊt lµ nh÷ng n¨m gÇn ®©y quan hÖ th­¬ng m¹i ViÖt Nam-Mü ®· cã nh÷ng b­íc tiÕn triÓn râ nÐt, ®Æc biÖt lµ sù kiÖn HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt- Mü ®­îc kÝ kÕt ®· më ra mét trang míi trong quan hÖ hai n­íc. Kim ng¹ch bu«n b¸n hai chiÒu còng v× thÕ mµ gia t¨ng ®¸ng kÓ vµ ngµy cµng cã chiÒu h­íng tèt ®Ñp h¬n. 2.T×nh h×nh xuÊt khÈu hµng ho¸ cña ViÖt Nam sang Mü 2.1.T×nh h×nh chung Tõ n¨m 1997 ®Õn n¨m 2001, xuÊt khÈu tõ ViÖt Nam vµo Mü t¨ng tr­ëng b×nh qu©n 27%/n¨m, trong khi tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu t¨ng tr­ëng ë møc 20% (theo Bé th­¬ng m¹i ViÖt Nam ). Vµo n¨m 2001, tr­íc khi HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt- Mü cã hiÖu lùc, thÞ tr­êng Mü chØ chiÕm kho¶ng 7% tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu cña ViÖt Nam . Víi kim ng¹ch kho¶ng 1 tû USD trong n¨m 2001, xuÊt khÈu cña ViÖt Nam chØ chiÕm 0,2% tæng kim ng¹ch nhËp khÈu cña Mü tõ c¸c n­íc ph¸t triÓn. N¨m 2002, n¨m ®Çu tiªn sau HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt- Mü, møc thuÕ trung b×nh ®¸nh vµo tÊt c¶ c¸c lo¹i hµng ho¸ cña ViÖt Nam xuÊt khÈu sang Mü chØ cßn lµ 3-4% so víi møc thuÕ trung b×nh kh«ng cã Tèi huÖ quèc 40% tr­íc ®©y. Theo ®ã, kim ng¹ch xuÊt khÈu vµo Mü cña ViÖt Nam t¨ng h¬n gÊp ®«i tõ 1,05 tû USD lªn kho¶ng trªn 2,4 tû USD (t¨ng 128%) trong khi tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu cña c¶ n­íc chØ t¨ng 10%. Trªn thùc tÕ kho¶ng 90% gia t¨ng cña tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu cña ViÖt Nam n¨m 2002 lµ do sù t¨ng tr­ëng xuÊt khÈu sang Mü. Theo ®µ t¨ng tr­ëng nµy, trong 6 th¸ng ®Çu n¨m 2003 kim ng¹ch xuÊt khÈu cña ViÖt Nam vµo thÞ tr­êng Mü ®· tiÕp tôc t¨ng vµ ®¹t 2,24 tû USD. C¸c chuyªn gia cña Bé th­¬ng m¹i ViÖt Nam ®· dù ®o¸n kÕt qu¶ n¨m 2003 ViÖt Nam cã thÓ xuÊt khÈu vµo thÞ tr­êng Mü ®¹t 4,5 tû USD, t¨ng 90% so víi n¨m 2002. Nh­ vËy cho thÊy thÞ tr­êng Mü ®ang dÇn trë thµnh mét thÞ tr­êng quan träng bËc nhÊt ®èi víi ViÖt Nam víi sù gia t¨ng ®¸ng kÓ kim ng¹ch xuÊt khÈu theo tõng n¨m vµ nhÊt lµ sau khi BTA ®­îc ký kÕt. Sù t¨ng tr­ëng ®ét ngét cña kim ng¹ch xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng Mü trong n¨m ®Çu tiªn thùc hiÖn BTA lµ dÊu hiÖu më ra mét giai ®o¹n ph¸t triÓn m¹nh mÏ cña xuÊt khÈu ViÖt Nam vµo thÞ tr­êng Mü. Nguån: Sè liÖu th­¬ng m¹i cña Uû ban Th­¬ng m¹i quèc tÕ Hoa Kú thu thËp tõ Bé Th­¬ng m¹i Hoa Kú. 2.2. T×nh h×nh xuÊt khÈu mét sè mÆt hµng Hµng ho¸ cña ViÖt Nam xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng Mü ®· ngµy cµng t¨ng vÒ kim ng¹ch ®Æc biÖt lµ sau khi HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt- Mü ®­îc ký kÕt. Nh÷ng mÆt hµng chñ lùc xuÊt khÈu cña ViÖt Nam sang Mü nh­: hµng ho¸ ch­a chÕ biÕn, may mÆc, giµy dÐp, thuû h¶i s¶n, ®å gç... ®· t¨ng lªn nhanh chãng vµ høa hÑn tiÒm n¨ng sinh lîi ®¸ng kÓ trªn thÞ tr­êng Mü Nguån: Sè liÖu cña USITC thu thËp tõ Bé Th­¬ng m¹i Hoa Kú Kh¸c víi c¬ cÊu xuÊt khÈu cña nhiÒu n­íc ®ang ph¸t triÓn kh¸c, ®Æc biÖt lµ c¸c n­íc ch©u ¸ xuÊt khÈu vµo thÞ tr­êng Mü chñ yÕu bao gåm hµng c«ng nghiÖp chÕ t¹o, ViÖt Nam xuÊt khÈu hµng ho¸ vµo Mü chñ yÕu lµ c¸c s¶n phÈm ch­a chÕ biÕn, hµng c«ng nghiÖp chÕ t¹o chØ chiÕm d­íi 25% tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu sang Mü. Hµng ch­a chÕ biÕn cña ViÖt Nam xuÊt khÈu vµo Mü lu«n chiÕm tû träng cao nhÊt trong c¬ cÊu hµng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam vµo thÞ tr­êng nµy: n¨m 1999 víi kim ng¹ch 209 triÖu USD chiÕm 34,3% vµ kû lôc lµ n¨m 2001 chiÕm 77,8%, ®Õn n¨m 2002 tû lÖ nµy ®· gi¶m xuèng nh­ng vÉn ë møc cao lµ 41,5%. Nguyªn nh©n còng xuÊt ph¸t tõ viÖc tr­íc khi ký kÕt HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i nhiÒu hµng c«ng nghiÖp chÕ t¹o xuÊt sang Mü cña ViÖt Nam chÞu møc thuÕ xuÊt cao h¬n tõ 5-10 lÇn so víi thuÕ quan cña Mü dµnh cho c¸c n­íc kh¸c nªn chØ cã mét tû träng nhá hµng c«ng nghiÖp chÕ t¹o xuÊt khÈu cña ViÖt Nam ®i vµo thÞ tr­êng nµy (7% trong n¨m 2001) v× vËy mµ c¬ cÊu hµng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam sang Mü l¹i nghiªng vÒ hµng ch­a chÕ biÕn. Tuy nhiªn sau khi ®­îc h­ëng quy chÕ Tèi huÖ quèc, møc thuÕ hµng c«ng nghiÖp chÕ t¹o tõ 46,7% xuèng cßn 3,8% th× hµng c«ng nghiÖp chÕ t¹o cña ViÖt Nam xuÊt sang Mü ®· t¨ng ®ét biÕn tõ 233 triÖu USD lªn ®Õn 1.400 triÖu USD (xem biÓu ®å 2). Sau ®©y lµ ph©n tÝch mét sè mÆt hµng xuÊt khÈu chñ lùc cña ViÖt Nam sang Mü trong mét vµi n¨m trë l¹i ®©y: Nhãm hµng dÖt may §©y lµ mÆt hµng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam sang Mü liªn tôc t¨ng nhanh kÓ tõ khi lÖnh cÊm vËn ®­îc b·i bá, kim ng¹ch xuÊt khÈu n¨m 2002 t¨ng 3362% so víi n¨m 1997. Tuy nhiªn nÕu nh×n vµo c¬ cÊu hµng xuÊt khÈu th× ta l¹i thÊy mét thùc tr¹ng lµ tû träng kim ng¹ch hµng dÖt may xuÊt khÈu sang Mü liªn tôc gi¶m tõ n¨m 1996 ®Õn n¨m 2001: tõ 6,7% xuèng cßn 4,5% trong tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu cña ViÖt Nam sang Mü. Nh­ng ®Õn ®Çu n¨m 2002, n¨m ®Çu tiªn BTA cã hiÖu lùc th× tû träng hµng may mÆc ®· t¨ng vät lªn 37,6% vµ ®­îc ®¸nh gi¸ lµ thµnh c«ng nhÊt t¹i thÞ tr­êng Mü thêi gian qua. Vµ tèc ®é t¨ng tr­ëng kim ng¹ch xuÊt khÈu dÖt may sang Mü ®· t¨ng chãng mÆt, tõ 2% n¨m 2001 lªn ®Õn 1775% n¨m 2002 (xem b¶ng 4) B¶ng 4: Kim ng¹ch xuÊt khÈu dÖt may cña ViÖt Nam sang Mü tõ n¨m 1997-2002 §¬n vÞ: TriÖu USD 1997 1998 1999 2000 2001 2002 Kim ng¹ch xuÊt khÈu 26 28 36 47 48 900 Tèc ®é t¨ng (%) x 7,7 28 30 2 1775 Tû träng/ Tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu sang Mü 6,7 5,1 5,9 5,7 4,6 37,6 Nguån: Sè liÖu cña USITC thu thËp tõ Bé th­¬ng m¹i Hoa Kú Nguyªn nh©n chÝnh lµ do ®©y lµ mÆt hµng ViÖt Nam cã lîi thÕ vÒ gi¸ nh©n c«ng vµ lµ mÆt hµng cã chªnh lÖch gi÷a møc thuÕ MFN vµ MFN kh¸ lín (trung b×nh kho¶ng 40%) nªn khi HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt- Mü ®­îc ký, nhãm hµng nµy ®­îc h­ëng møc thuÕ phi MFN vµ nhanh chãng th©m nhËp thÞ tr­êng Mü hiÖu qu¶ mÆc dï ViÖt Nam míi bÞ Mü ¸p ®Æt h¹n ng¹ch. Nhãm hµng thuû s¶n Tõ tr­íc ®Õn nay thÞ tr­êng truyÒn thèng tiªu thô thuû s¶n xuÊt khÈu cña ViÖt Nam lµ NhËt vµ EU nh­ng b¾t ®Çu tõ khi HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ®­îc ký kÕt, ViÖt Nam b¾t ®Çu khai th¸c thÞ tr­êng Mü vµ møc t¨ng tr­ëng v­ît xa dù kiÕn 29% ( n¨m 2002) kim ng¹ch xuÊt khÈu ®¹t møc kh¸ cao: 616 triÖu USD khiÕn ngay c¶ phÝa Mü còng bµy tá sù lo ng¹i ®èi víi thÞ tr­êng cña hä. V× vËy mµ vô kiÖn c¸ tra, c¸ basa gÇn ®©y ®· phÇn nµo lµm tiÕn ®é xuÊt khÈu thuû s¶n cña ta sang thÞ tr­êng nµy cã phÇn ch÷ng l¹i. B¶ng 5: Kim ng¹ch xuÊt khÈu thuû s¶n cña ViÖt Nam sang Mü tõ n¨m 1997-2002 §¬n vÞ: TriÖu USD 1997 1998 1999 2000 2001 2002 Kim ng¹ch xuÊt khÈu 57 94 140 243 478 616 Tèc ®é t¨ng (%) x 66 48 74 98 29 Nguån: Sè liÖu cña USITC thu thËp tõ Bé th­¬ng m¹i Hoa Kú Nh÷ng mÆt hµng thuû s¶n chñ yÕu cña ViÖt Nam xuÊt khÈu sang Mü gåm nhãm hµng t«m vµ nhãm hµng c¸. Nhãm hµng t«m chiÕm 75% trÞ gi¸ xuÊt khÈu cña ViÖt Nam trªn thÞ tr­êng nµy. N¨m 2000 ViÖt Nam xuÊt khÈu t«m sang Hoa Kú t¨ng h¬n 2 lÇn so víi n¨m 1999, ®¹t gi¸ trÞ trªn 200 triÖu USD. N¨m 2001, ViÖt Nam ®øng thø 8 trong tæng sè 50 n­íc cung cÊp t«m cho thÞ tr­êng nµy. Nhãm hµng c¸, tr­íc khi cã vô kiÖn x¶y ra trÞ gi¸ xuÊt khÈu c¸ tra vµ c¸ basa cña ViÖt Nam ®¹t gÇn 60 triÖu, ®øng dÇu trong sè c¸c n­íc cung cÊp lo¹i s¶n phÈm c¸ nµy cho thÞ tr­êng Hoa Kú. Nhãm hµng giµy dÐp Víi lîi thÕ lµ n­íc cã nguån lao ®éng rÎ mµ ViÖt Nam hiÖn lµ n­íc xuÊt khÈu giµy dÐp lín thø ba trong sè c¸c n­íc xuÊt khÈu cã dïng nguyªn liÖu cña Mü sang thÞ tr­êng nµy sau Trung Quèc vµ In®«nªxia. N¨m 2002, kim ng¹ch xuÊt khÈu giµy dÐp cña ViÖt Nam sang Mü ®· t¨ng gÇn gÊp ®«i tõ 132 triÖu USD lªn ®Õn 225 triÖu USD. Tuy nhiªn v× c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu giµy dÐp hÇu hÕt lµ c¸c doanh nghiÖp ®Çu t­ n­íc ngoµi tËn dông nguån lao ®éng rÎ cña nh©n c«ng ViÖt Nam ®Ó lµm hµng gia c«ng xuÊt khÈu nªn kim ng¹ch xuÊt khÈu cao nh­ng phÇn lín lîi nhuËn thùc cña phÝa ViÖt Nam l¹i thÊp so víi c¸c nhãm hµng xuÊt khÈu kh¸c. Nh÷ng n¨m tr­íc khi HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ®­îc ký kÕt nhãm hµng nµy th­êng ®øng ®Çu trong sè c¸c mÆt hµng xuÊt khÈu sang Mü bëi c¸c kªnh ph©n phèi khÐp kÝn s½n cã cña c¸c h·ng næi tiÕng thÕ giíi nh­ Nike, Reebok vµ mét sè c«ng ty cã trô së t¹i Mü. Sau khi BTA cã hiÖu lùc, th× còng nh­ nh÷ng mÆt hµng chñ lùc kh¸c kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng giµy dÐp còng t¨ng ®¸ng kÓ, tèc ®é t¨ng tr­ëng lµ 70% vµo n¨m 2002 nh­ng do mang l¹i lîi nhuËn cßn thÊp so víi nh÷ng nhãm mÆt hµng kh¸c nªn tû träng kim ng¹ch xuÊt khÈu cña nhãm hµng nµy ®· gi¶m tõ 12,5% (n¨m 2001) xuèng 9,4% (n¨m 2002) trong khi gi¸ trÞ kim ng¹ch xuÊt khÈu tuyÖt ®èi vÉn t¨ng (xem b¶ng 5). B¶ng 6: Kim ng¹ch xuÊt khÈu giµy dÐp cña ViÖt Nam sang Mü tõ n¨m 1997-2002 §¬n vÞ: TriÖu USD 1997 1998 1999 2000 2001 2002 Kim ng¹ch xuÊt khÈu 98 115 146 25 132 225 Tèc ®é t¨ng (%) x 17 27 -83 428 70 Tû träng/ tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu sang Mü 25 48 24 3 12,5 9,4 Nguån: Sè liÖu cña USITC thu thËp tõ Bé th­¬ng m¹i Hoa Kú Nhãm hµng s¶n phÈm ®å gç §å gç xuÊt khÈu cña ViÖt Nam vµo thÞ Mü t¨ng nhanh chãng sau khi BTA cã hiÖu lùc. Víi kim ng¹ch xuÊt khÈu n¨m 2002 lµ 80 triÖu USD, t¨ng gÊp 6 lÇn so víi n¨m 2001 (13 triÖu USD), s¶n phÈm ®å gç ®­îc xem lµ mét trong nh÷ng s¶n phÈm chiÕn l­îc xuÊt khÈu cña ViÖt Nam trong thêi gian tõ n¨m 2001- 2010, dù kiÕn kim ng¹ch xuÊt khÈu sÏ ®¹t tõ 1-1,2 tû USD trong thêi gian tíi. ViÖt Nam xuÊt khÈu s¶n phÈm ®å gç chñ yÕu lµ nh÷ng mÆt hµng trang trÝ bªn ngoµi, bµn ghÕ ngoµi trêi...chiÕm ®Õn 60-70% trong tæng sè Lîi thÕ lín nhÊt cña ViÖt Nam trong mÆt hµng nµy lµ gi¸ nh©n c«ng rÎ, ®éi ngò nh©n c«ng ®Þa ph­¬ng cã tay nghÒ kh¸. N¨m 2003, dù ®o¸n kim ng¹ch xuÊt khÈu s¶n phÈm gç cña ViÖt Nam sÏ ®¹t 540 triÖu USD vµ Mü trë thµnh n­íc nhËp khÈu s¶n phÈm gç lín thø 2 cña ViÖt Nam sau thÞ tr­êng EU Ngoµi ra nh÷ng s¶n phÈm kh¸c xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng Mü ®Òu t¨ng ®¸ng kÓ vµ høa hÑn tiÒm n¨ng sinh lîi ®¸ng kÓ trong nh÷ng n¨m tíi bao gåm hµng ®iÖn tö (®· t¨ng tr­ëng 270%), hµng ho¸ du lÞch (5422%), cao su th« (300%) vµ c¸c hµng c«ng nghiÖp chÕ t¹o kh¸c (847%) 3.T×nh h×nh xuÊt khÈu cña Mü vµo ViÖt Nam Møc t¨ng tr­ëng kim ng¹ch xuÊt khÈu cña Mü vµo ViÖt Nam còng ®· t¨ng lªn râ rÖt trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, tõ møc -2,3% n¨m 1998 lªn ®Õn 25,8% n¨m 2002 (xem b¶ng 6). §©y lµ møc t¨ng tr­ëng phï hîp víi møc cña nh÷ng n¨m tr­íc, nh­ng tèc ®é t¨ng tr­ëng nµy cao h¬n nhiÒu so víi tæng møc xuÊt khÈu cña Mü vµ nhanh h¬n so víi tæng møc nhËp khÈu lµ 20% cña ViÖt Nam trong n¨m 2002. B¶ng 7: T×nh h×nh xuÊt khÈu cña Mü vµo ViÖt Nam tõ n¨m 1997-2002 §¬n vÞ: TriÖu USD 1997 1998 1999 2000 2001 2002 Kim ng¹ch xuÊt khÈu cña Mü vµo ViÖt Nam 278 274 291 368 461 580 Tèc ®é t¨ng tr­ëng (%) x -2,3 5,6 26,4 25,3 25,8 NhËp khÈu tõ Mü/ tæng NK cña ViÖt Nam (%) 2,4 2,4 2,5 2,4 2,9 2,5 Nguån: Sè liÖu cña Uû ban Th­¬ng m¹i quèc tÕ Hoa Kú §iÒu ®¸ng nãi lµ sau khi ký HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i, xuÊt khÈu cña ViÖt Nam sang thÞ tr­êng Mü t¨ng nhanh h¬n xuÊt khÈu cña Mü vµo ViÖt Nam v× nh÷ng c¬ héi më réng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam sang Mü lín h¬n nhiÒu so víi c¬ héi t¨ng xuÊt khÈu cña Mü vµo ViÖt Nam. Nguyªn nh©n s©u xa cña vÊn ®Ò nµy lµ: Thø nhÊt: BTA dÉn ®Õn gi¶m hµng rµo th­¬ng m¹i ®èi víi hµng ho¸ ViÖt Nam xuÊt khÈu vµo thÞ tr­êng Mü nhiÒu h¬n so víi viÖc gi¶m hµng rµo th­¬ng m¹i ®èi víi hµng ho¸ Mü vµo ViÖt Nam Thø 2: Sù chªnh lÖch vÒ quy m« rÊt lín gi÷a hai nÒn kinh tÕ, trong ®ã GDP cña ViÖt Nam chØ t­¬ng ®­¬ng víi ph©n nöa cña 1% GDP cña Mü. Do vËy mµ Mü cã thÓ trë thµnh thÞ tr­êng chñ yÕu cho hµng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam, nh­ng ViÖt Nam sÏ ch¼ng bao giê lµ thÞ tr­êng xuÊt khÈu cã tÇm quan träng t­¬ng ®­¬ng ®èi víi hµng ho¸ xuÊt khÈu cña Mü. Khèi l­îng hµng nhËp khÈu tõ Mü vÉn cßn ë møc rÊt thÊp so víi møc tiªu biÓu cña mét n­íc ®ang ph¸t triÓn nh­ ViÖt Nam. Mü cung cÊp ch­a tíi 3% hµng nhËp khÈu cña ViÖt Nam, kim ng¹ch ch­a b»ng 25% kim ng¹ch xuÊt khÈu cña ViÖt Nam vµo Mü. XÐt vÒ c¬ cÊu nhËp khÈu, ng­îc l¹i víi c¬ cÊu xuÊt khÈu cña ViÖt Nam sang Mü chñ yÕu lµ hµng ch­a chÕ biÕn, ViÖt Nam l¹i nhËp khÈu tõ Mü chñ yÕu lµ hµng c«ng nghiÖp chÕ t¹o. Nguån: Sè liÖu do Uû ban Th­¬ng m¹i quèc tÕ Hoa Kú thu thËp tõ Bé Th­¬ng m¹i Hoa Kú. §©y lµ mÆt hµng lu«n chiÕm tû träng cao nhÊt, gÇn tíi 80% tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu cña Mü vµo ViÖt Nam. Hµng c«ng nghiÖp chÕ t¹o phÇn lín lµ m¸y mãc, thiÕt bÞ vËn t¶i, chiÕm tíi 75%. Tû träng hµng ch­a chÕ biÕn lu«n ®øng ë con sè khiªm tèn, trung b×nh chiÕm kho¶ng 20% tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu vµ chñ yÕu lµ thùc phÈm, sîi dÖt. GÇn ®©y, tû träng hµng c«ng nghiÖp chÕ t¹o ®ang cã xu h­íng gi¶m, n¨m 1999 lµ 86% ®Õn n¨m 2000 lµ 80% vµ n¨m 2001 gi¶m xuèng cßn77% (xem biÓu ®å 3), ®iÒu nµy còng ®ång nghÜa víi tû träng hµng ch­a chÕ biÕn ®ang t¨ng dÇn lªn. Xu h­íng nµy sÏ kh«ng cã lîi cho Mü v× gi¸ trÞ xuÊt khÈu cña hµng ch­a chÕ biÕn thÊp h¬n nhiÒu so víi hµng c«ng nghiÖp chÕ t¹o, h¬n n÷a mÆt hµng ch­a chÕ biÕn còng ®ang lµ mÆt hµng mµ ViÖt Nam cã nhiÒu lîi thÕ trong s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu. Tãm l¹i, Mü lµ mét quèc gia trÎ, ®«ng d©n, cã thÓ chÕ chÝnh trÞ kh¸ æn ®Þnh vµ ®Æc biÖt cã mét nÒn kinh tÕ hïng m¹nh. ThÞ tr­êng Mü víi dung l­îng lín, thÞ hiÕu ®a d¹ng lµ ®iÓm ®Õn lý t­ëng cho c¸c nhµ xuÊt khÈu n­íc ngoµi vµ còng do ®ã mµ møc ®é c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng nµy rÊt gay g¾t. V× vËy mµ c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam khi th©m nhËp thÞ tr­êng Mü sÏ cã ®­îc nh÷ng c¬ héi to lín còng nh­ ph¶i ®èi mÆt víi nh÷ng th¸ch thøc kh«ng nhá. §©y lµ nh÷ng vÊn ®Ò chÝnh ®­îc t¸c gi¶ nghiªn cøu cô thÓ trong ch­¬ng tiÕp theo. Ch­¬ng II: C¬ héi vµ th¸ch thøc khi doanh nghiÖp ViÖt Nam th©m nhËp thÞ tr­êng Mü I. C¬ héi khi doanh nghiÖp ViÖt Nam th©m nhËp thÞ tr­êng Mü ThÞ tr­êng Mü ®· vµ ®ang lµ ®iÓm ®Õn hÊp dÉn cña nhiÒu quèc gia vµ kh«ng lo¹i trõ ViÖt Nam, thÞ tr­êng Mü còng ®ang më ra rÊt nhiÒu c¬ héi cho c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam. Cïng víi nh÷ng c¬ héi kh¸ch quan xuÊt ph¸t tõ nhu cÇu lín vµ thÞ hiÕu phong phó cña ng­êi tiªu dïng mü th× ViÖt Nam cßn cã thuËn lîi do lîi Ých thuÕ quan mµ HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt-Mü ®em l¹i. Ngoµi ra, ViÖt Nam cßn cã rÊt nhiÒu lîi thÕ trong nh÷ng mÆt hµng xuÊt khÈu chñ lùc sang Mü vµ nh÷ng lîi thÕ do céng ®ång ng­êi ViÖt ë Mü mang l¹i. 1. Nhu cÇu lín vµ thÞ hiÕu phong phó cña ng­êi tiªu dïng Mü Nhu cÇu vµ thÞ hiÕu lu«n lµ yÕu tè mµ c¸c doanh nghiÖp quan t©m khi th©m nhËp vµo bÊt cø thÞ tr­êng nµo. ThÞ tr­êng Mü, mét thÞ tr­êng mang nÐt ®Æc tr­ng riªng víi nhu cÇu v« cïng lín vµ thÞ hiÕu phong phó ®· mang ®Õn c¬ héi cho c¸c doanh nghiÖp nãi chung vµ doanh nghiÖp ViÖt Nam nãi riªng. §©y lµ c¬ héi tån t¹i mang tÝnh kh¸ch quan nh­ng l¹i rÊt quan träng v× nã lµ ®éng c¬ chÝnh ®Ó c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam nç lùc t×m c¸ch th©m nhËp thÞ tr­êng Mü. 1.1.Nhu cÇu 1.1.1.Nhu cÇu chung Víi d©n sè chiÕm gÇn 5% tæng d©n sè thÕ giíi, quy m« tæng thu nhËp quèc d©n hµng n¨m gÇn b»ng 33,3% tæng thu nhËp cña c¶ thÕ giíi, ng­êi d©n Mü ®­îc xem lµ d©n cã søc tiªu dïng lín nhÊt trong c¸c n­íc cã nÒn c«ng nghiÖp ph¸t triÓn. Theo nghiªn cøu cña mét nhãm chuyªn gia Liªn Hîp Quèc th× nÕu søc tiªu dïng cña mét gia ®×nh NhËt, EU lµ 1 th× cña c¸c gia ®×nh Mü lµ 1,7. V× vËy mµ nÒn kinh tÕ Mü tuy ph¸t triÓn ®øng vµo hµng ®Çu thÕ giíi, cã thÓ tù t¹o nªn kh¶ n¨ng cung cÊp hµng ho¸ dåi dµo kh«ng nh÷ng cho thÞ tr­êng néi ®Þa mµ cßn xuÊt khÈu sang hÇu hÕt c¸c n­íc trªn thÕ giíi nh­ng yªu cÇu vÒ nhËp khÈu hµng ho¸ tõ c¸c n­íc kh¸c ®Ó tho¶ m·n nhu cÇu trong n­íc cßn lín h¬n nhiÒu so víi kh¶ n¨ng xuÊt khÈu. §iÒu nµy lý gi¶i t×nh tr¹ng nhËp siªu liªn tôc cña Mü trong suèt mÊy thËp kû qua (xem b¶ng 8). B¶ng 8: Kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu cña Mü tõ n¨m 1994-2000 §¬n vÞ: tû USD N¨m 1995 1996 1997 1998 1999 2000 Kim ng¹ch XK 584,7 625,1 689,2 682,9 835,6 978,6 Kim ng¹ch NK 770,8 822,1 870,6 913,8 1.124,7 1.314,5 Tæng 1.355,6 1.447,1 1.559,8 1.596,8 1.960,4 2.293,1 Th©m hôt 138,6 176,6 186,1 230,8 289,1 355,9 Nguån:International Financial Statistics, th¸ng 7/1998 Vµ Trong thËp kû 90, trung b×nh hµng n¨m Mü bÞ th©m hôt kho¶ng 212 tû USD vµ tû lÖ th©m hôt lu«n theo chiÒu h­íng gia t¨ng n¨m sau cao h¬n n¨m tr­íc, theo tÝnh to¸n c¸c con sè thèng kª n¨m 2000 tû lÖ nµy ®· t¨ng 256% so víi n¨m 1995. Ng­êi ta lo ng¹i r»ng vô khñng bè 11/9/2001 sÏ lµm ¶nh h­ëng rÊt lín vµ l©u dµi tíi søc mua cña thÞ tr­êng Mü nh­ng nÒn kinh tÕ Mü ®· phôc håi nhanh chãng vµ søc mua ®· æn ®Þnh trë l¹i thÓ hiÖn ë con sè kim ng¹ch nhËp siªu cña Mü n¨m 2002 lµ 435 tû USD ( theo US Census Bureau). Víi tæng kim ng¹ch nhËp khÈu n¨m 2002 lµ 1408 tû USD, Mü ®· nhËp khÈu lín gÊp 4 lÇn kim ng¹ch nhËp khÈu cña NhËt B¶n (306 tû USD), mét n­íc mµ ng­êi d©n còng cã thu nhËp GDP ®øng thø hai thÕ giíi vµ gÊp 8 lÇn cña Trung Quèc (65,8 tû USD), mét n­íc cã d©n sè ®«ng nhÊt thÕ giíi. Nhu cÇu lín cña thÞ tr­êng Mü kh«ng chØ xuÊt ph¸t tõ d©n sè ®«ng, thu nhËp cao mµ cßn tõ tÝnh c¸ch phãng kho¸ng vµ t©m lý chuéng tiªu dïng cña ng­êi d©n Mü. NhiÒu t¸c gi¶, trong ®ã nhµ n«ng häc Ph¸p RenÐ Dumont, nhÊn m¹nh r»ng nÕu toµn bé hµnh tinh chóng ta tiªu thô n¨ng l­îng nh­ nhÞp ®é cña ng­êi d©n Mü th× s¶n l­îng dÇu má t¨ng gÊp 3 lÇn, s¶n l­îng than ®¸ t¨ng gÊp 10 lÇn vµ sè l­îng nhµ m¸y ®iÖn h¹t nh©n t¨ng lªn gÊp 60 lÇn. Mét tÝnh to¸n kh¸c: ®Ó phôc vô cho 5,6% nh©n khÈu thÕ giíi ®ang sèng ë Mü ph¶i mÊt kho¶ng 40% tæng khèi l­îng nguyªn liÖu toµn thÕ giíi. Ngoµi ra thÞ tr­êng Mü cßn rÊt ®a d¹ng víi nhiÒu tÇng líp d©n c­, kh«ng qu¸ kh¾t khe vÒ chÊt l­îng. ChÝnh s¸ch th­¬ng m¹i cña Mü l¹i rÊt réng më trõ mét sè Ýt mÆt hµng cã h¹n ng¹ch nh­ dÖt may, n«ng s¶n... ®· t¹o nªn mét thÞ tr­êng th«ng tho¸ng mang tÝnh quèc tÕ. V× vËy mµ thÞ tr­êng Mü lµ ®Þa chØ lý t­ëng cña hµng ho¸ tÊt c¶ c¸c n­íc trªn thÕ giíi, tõ c¸c n­íc ph¸t triÓn nh­ Cana®a, Mªhic« ®Õn c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn nh­ Ên §é, Trung Quèc vµ ®Õn c¶ c¸c n­íc nghÌo nh­ Campuchia, Bangladesh ®Òu cã thÓ xuÊt khÈu ®­îc hµng ho¸ vµo Mü . 1.1.2.Nhu cÇu ®èi víi mét sè nhãm hµng cô thÓ Nh­ phÇn trªn ®· ph©n tÝch, thÞ tr­êng Mü qu¶ thùc lµ mét thÞ tr­êng cã dung l­îng khæng lå. Vµ ®©y lµ mét c¬ héi cho tÊt c¶ c¸c quèc gia, nh­ng xÐt cô thÓ ®èi víi ViÖt Nam th× c¬ héi ®ã thÓ hiÖn th«ng qua nhu cÇu cña Mü ®èi víi mét sè nhãm mÆt hµng: nhãm hµng dÖt may, hµng thuû s¶n, nhãm hµng giµy dÐp v× ®©y còng chÝnh lµ nh÷ng mÆt hµng mµ ViÖt Nam cã nhiÒu thÕ m¹nh. Nhãm hµng dÖt may Mü lµ n­íc ®øng ®Çu thÕ giíi vÒ nhËp khÈu hµng dÖt may trong ®ã nhËp khÈu hµng may mÆc gÊp 4 lÇn hµng dÖt. KÓ tõ n¨m 1990, nhËp khÈu hµng dÖt may cña Mü t¨ng cao vµ liªn tôc nªn tû träng nhËp khÈu cña Mü trong tæng gi¸ trÞ nhËp khÈu dÖt may cña thÕ giíi còng t¨ng lªn. N¨m 1996, gi¸ trÞ nhËp khÈu hµng dÖt may chiÕm h¬n 25% tæng gi¸ trÞ nhËp khÈu cña thÕ giíi víi møc nhËp khÈu b×nh qu©n cho mçi ng­êi Mü lµ 140 USD/ n¨m B¶ng 9: NhËp khÈu hµng dÖt may vµ quÇn ¸o cña Mü tõ n¨m 1998- 2002 §¬n vÞ: TriÖu USD 1998 1999 2000 2001 2002 Kim ng¹ch 13488 13865 13294 7620 4964 % t¨ng/gi¶m x 2,7 -4,2 -43 -35 Nguån: Uû ban th­¬ng m¹i quèc tÕ : www.usitc.gov T×nh h×nh nhËp khÈu nhãm mÆt hµng trªn cña Mü t¨ng ®Òu trong thËp kû 90 nh­ng b¾t ®Çu gi¶m tõ n¨m 2000. Tèc ®é gi¶m ®· t¨ng dÇn tõ -4,2% n¨m 2000 lªn ®Õn -43% n¨m 2001 vµ ®Õn n¨m 2002 th× t×nh tr¹ng nµy ®· dÇn ®­îc phôc håi, møc gi¶m xuèng cßn -35%. §©y gÇn nh­ lµ t×nh tr¹ng chung cña c¸c mÆt hµng nhËp khÈu cña Mü do ¶nh h­ëng cña cuéc suy tho¸i kinh tÕ Mü mÊy n¨m gÇn ®©y. Tuy nhiªn dï kim ng¹ch nhËp khÈu so víi c¸c n¨m tr­íc cã gi¶m ®i nh­ng so víi c¸c quèc gia nhËp khÈu hµng dÖt may trªn thÕ giíi Mü vÉn ®øng ë vÞ trÝ sè 1. VÒ quÇn ¸o, Mü chñ yÕu nhËp quÇn ¸o s¬ mi ®an mãc cña phô n÷, quÇn ¸o nam, ¸o s¬ mi nam vµ hµng dÖt kim. N¨m 2002, tû lÖ nµy trong tæng kim ng¹ch nhËp khÈu hµng quÇn ¸o cña Mü lÇn l­ît lµ: 13,5%; 11%; 6,6%. §©y lµ ®iÓm thuËn lîi cho ViÖt Nam v× hiÖn nay c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu dÖt may cña ViÖt Nam ®ang chñ yÕu xuÊt sang Mü nh÷ng mÆt hµng nµy (trõ hµng dÖt kim). Nhãm hµng thuû s¶n Theo sè liÖu thèng kª cña tæ chøc N«ng l©m thÕ giíi (FAO), hµng n¨m Mü nhËp khÈu mÆt hµng thuû s¶n cã gi¸ trÞ trªn 7 tû USD, trong ®ã cã nhiÒu phÇn nhãm thuéc mÆt hµng nµy Mü nhËp víi sè l­îng vµ gi¸ trÞ lín nhÊt thÕ giíi. Ng­êi tiªu dïng Mü hµng n¨m chi kho¶ng 50 tû USD cho c¸c lo¹i thuû h¶i s¶n,trong ®ã 32 tû USD mua qua c¸c c¬ së chÕ biÕn thùc phÈm vµ 18 tû USD mua qua c¸c cöa hµng b¸n lÎ. Mçi ng­êi Mü hµng n¨m tiªu dïng kho¶ng 14,9 pound hµng thuû s¶n so víi 10,3 pound nh÷ng n¨m 60 vµ 12,5 pound nh÷ng n¨m 80. Møc tiªu dïng hµng thuû s¶n cña ng­êi Mü sÏ cßn cã triÓn väng t¨ng v× hiÖn nay ng­êi d©n Mü ®· ý thøc ®­îc r»ng thuû s¶n lµ lo¹i thùc phÈm tèt cho søc khoÎ vµ Ýt chøa c¸c lo¹i chÊt bÐo. C¸ hép lµ lo¹i thuû s¶n ®­îc tiªu thô nhiÒu nhÊt ë Mü víi møc kh¸ æn ®Þnh trong nhiÒu n¨m gÇn ®©y lµ 4,4-4,5 lb/ng­êi/ n¨m trong ®ã c¸ ngõ lµ lo¹i ®­îc ­a thÝch víi møc tiªu thô 3,4 lb/ ng­êi / n¨m. MÆt hµng tiªu thô lín thø hai lµ t«m ®«ng l¹nh víi møc tiªu thô b×nh qu©n lµ 3,19 / ng­êi trong n¨m 1996 vµ t¨ng lªn møc 3,59 lb/ ng­êi trong n¨m 1998. Ngoµi ra, c¸c lo¹i cã møc tiªu thô kh¸ lµ: c¸ håi, 1,7 pound/ ng­êi/ n¨m ; c¸ tuyÕt pollack: 0,54 pound/ ng­êi / n¨m B¶ng 10: NhËp khÈu thuû s¶n cña Mü tõ n¨m 1999-2001 1999 2000 6 th¸ng ®Çu n¨m 2000 6 th¸ng ®Çu n¨m 2001 T¨ng tr­ëng Sè l­îng (tÊn) 258,735 259,463 102,652 111,433 8,6% TrÞ gi¸ (triÖu USD) 2.429.79 2.814,84 1.012,84 1.077,63 6,4% Nguån: B¸o c¸o cña tuú viªn th­¬ng m¹i ViÖt Nam ë Mü, th¸ng 8/2001 Nhãm hµng giµy dÐp Mü lµ mét trong nh÷ng thÞ tr­êng tiªu thô giµy dÐp lín thø nhÊt thÕ giíi. N¨m 1995 cã møc tiªu thô lµ 1610 triÖu ®«i, ®øng thø hai sau ®Êt n­íc cã h¬n 1 tû d©n lµ Trung Quèc 2078 triÖu ®«i. Theo sè liÖu cña trung t©m kü thuËt Satra (Anh), møc tiªu thô giµy dÐp b×nh qu©n hµng n¨m cña mçi ng­êi Mü cao nhÊt thÕ giíi: 6 ®«i/ ng­êi/ n¨m trong khi Anh lµ 5 ®«i/ ng­êi/ n¨m, Ph¸p lµ 5,8 ®«i / ng­êi/ n¨m, §øc lµ 4 ®«i/ng­êi/ n¨m, §µi Loan lµ 1,8 ®«i / ng­êi / n¨m... Víi nhu cÇu vÒ giµy dÐp lín nh­ vËy, trong khi ngµnh s¶n xuÊt trong n­íc cÇn nhiÒu lao ®éng nµy kh«ng ®ñ kh¶ n¨ng ®¸p øng nªn hµng n¨m Mü nhËp khÈu rÊt nhiÒu giµy dÐp. Mü lµ n­íc nhËp khÈu giµy dÐp lín nhÊt vÒ c¶ sè l­îng vµ gi¸ trÞ. B¶ng 11: NhËp khÈu giµy dÐp cña Mü tõ n¨m 1998-2002 1998 1999 2000 2001 2002 Gi¸ trÞ NK (tû USD) 15,98 16,90 10,58 14,74 10,83 % t¨ng x 5,7% -37,4% 39,3% -26,6% Nguån:www.usitc.gov L­îng nhËp khÈu giµy dÐp cña Mü tuy ®ang gi¶m nh­ng theo c¸c chuyªn gia ®¸nh gi¸ th× ®©y lµ chØ lµ møc gi¶m t¹m thêi mang tÝnh ng¾n h¹n. Trong nh÷ng n¨m tíi ®©y, nhËp khÈu giµy dÐp cña Mü cã thÓ t¨ng v× c¸c nhµ s¶n xuÊt Mü ®ang chuyÓn ngµnh s¶n xuÊt cÇn nhiÒu lao ®éng nµy ra c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn, thu hÑp s¶n xuÊt trong n­íc v× chi phÝ s¶n xuÊt trong n­íc cao. 1.2. ThÞ hiÕu Ngoµi nhu cÇu ra th× thÞ hiÕu còng lµ yÕu tè quan t©m hµng ®Çu ®èi víi bÊt cø mét chiÕn l­îc th©m nhËp thÞ tr­êng nµo. Mét thÞ tr­êng cã thÞ hiÕu ®a d¹ng nh­ thÞ tr­êng Mü sÏ lµ mét thuËn lîi lín cho c¸c nhµ xuÊt khÈu ViÖt Nam còng nh­ c¸c n­íc kh¸c. ThÞ hiÕu cµng phong phó th× cã nghÜa c¬ héi ®Ó tho¶ m·n thÞ tr­êng cµng réng më. Mü lµ mét d©n téc ­a chuéng mua s¾m vµ tiªu dïng. Hä lu«n cã t©m lý lµ cµng mua s¾m nhiÒu th× cµng kÝch thÝch s¶n xuÊt vµ dÞch vô t¨ng tr­ëng, do ®ã nÒn kinh tÕ sÏ ph¸t triÓn. §i ®«i víi t©m lý thÝch tiªu dïng ®ã lµ thÞ hiÕu v« cïng ®a d¹ng cña ng­êi d©n Mü. XuÊt ph¸t tõ lÞch sö h×nh thµnh n­íc Mü lµ mét ®Êt n­íc ®­îc tËp hîp bëi nhiÒu luång d©n c­ víi nhiÒu huyÕt thèng vµ nhiÒu d©n téc kh¸c nhau v× vËy mµ thÞ hiÕu tiªu dïng cña ng­êi Mü chÞu ¶nh h­ëng cña c¸c yÕu tè x· héi, v¨n ho¸, lèi sèng rÊt phong phó. DiÖn tÝch n­íc Mü réng lín gåm 50 bang th× ë mçi bang l¹i cã nh÷ng së thÝch tiªu dïng kh¸c nhau. V× vËy hµng ho¸ víi nhiÒu chñng lo¹i vµ chÊt l­îng dï cao hay võa ®Òu cã thÓ b¸n ®­îc trªn thÞ tr­êng Mü. §èi víi nh÷ng ®å dïng c¸ nh©n nh­: quÇn ¸o, may mÆc vµ giµy dÐp nãi chung ng­êi Mü thÝch sù gi¶n dÞ, tiÖn dông nh­ng hiÖn ®¹i, hîp mèt vµ nÕu cã yÕu tè kh¸c biÖt, ®éc ®¸o th× cµng ®­îc ­a thÝch vµ ®­îc mua nhiÒu. N­íc Mü rÊt t«n träng b×nh ®¼ng tù do nªn mäi ng­êi cã thÓ mÆc ®å g× mµ hä thÝch, hä cho lµ thÓ hiÖn tÝnh c¸ch c¸ nh©n cña riªng m×nh. ¥ nh÷ng thµnh phè lín, nam giíi th­êng mÆc comple, n÷ giíi th­êng mÆc v¸y hoÆc jupe khi ®i lµm, trong khi ®ã ë n«ng th«n th­êng ¨n mÆc kh¸ xuÒnh xoµng: quÇn jean vµ quÇn ¸o v¶i th« rÊt phæ biÕn. Tuy vËy, hÇu hÕt ng­êi Mü, c¶ lín tuæi, ngoµi giê lµm viÖc th­êng ¨n mÆc tho¶i m¸i theo ý hä t¹o nªn nhu cÇu phong phó ®èi víi nhãm hµng tiªu dïng nµy. Ngoµi ra, c¸c ph©n tÝch cô thÓ cho thÊy thÞ hiÕu ng­êi Mü rÊt ®a d¹ng do ¶nh h­ëng cña nhiÒu nÒn v¨n ho¸ kh¸c nhau ®ang cïng tån t¹i. VÝ dô: kÝch cì, kiÓu d¸ng gi­êng ngñ th× ng­êi gèc ch©u ¸ kh¸c víi ng­êi gèc ch©u ¢u, ng­êi ch©u ¸ thÝch gi­êng kÝch cì võa ph¶i, kiÓu d¸ng h¬i cÇu kú mét chót trong khi ng­êi ch©u ¢u th× thÝch gi­êng ngñ kÝch cì réng r·i, tho¶i m·i, trang trÝ ®¬n gi¶n nh­ng hiÖn ®¹i.. Ng­êi ch©u ¸ ¨n uèng còng cÇu k× vµ nhiÒu gia vÞ h¬n, mµu s¾c c¸c ®å dïng còng thiªn vÒ nÒn vµ nh· h¬n...Së thÝch vÒ mµu s¾c cßn kh¸c nhau tõ miÒn b¾c xuèng miÒn Nam. MiÒn B¾c chuéng mµu Êm cóng nh­ ®á, n©u... trong khi ng­êi miÒn Nam thÝch c¸c gam mµu m¸t nh­ xanh d­¬ng, tr¾ng, n©u nh¹t ë Mü kh«ng cã c¸c lÒ ­íc vµ tiªu chuÈn thÈm mü x· héi m¹nh vµ b¾t buéc nh­ ë nh÷ng n­íc kh¸c. C¸c nhãm ng­êi kh¸c nhau vÉn sèng theo v¨n ho¸, t«n gi¸o cña m×nh vµ theo thêi gian hoµ trén, ¶nh h­ëng lÉn nhau t¹o nªn sù kh¸c biÖt trong thãi quen tiªu dïng cña ng­êi Mü so víi ng­êi tiªu dïng ë c¸c n­íc ch©u ¢u. Cïng mét sè ®å vËt nh­ng thêi gian sö dông cña ng­êi Mü cã thÓ chØ b»ng mét nöa thêi gian sö dông cña ng­êi tiªu dïng c¸c n­íc kh¸c. Do ®ã mµ c¸c nhµ xuÊt khÈu trªn thÞ tr­êng Mü cÇn l­u ý ®Õn viÖc rót ng¾n vßng ®êi s¶n phÈm t¹o ra sù thay ®æi mÉu m·, kiÓu d¸ng mét c¸ch linh ho¹t. Ngoµi ra ng­êi tiªu dïng Mü rÊt coi träng yÕu tè gi¸ c¶, ®iÒu nµy gi¶i thÝch t¹i sao hµng ho¸ tiªu dïng tõ mét sè n­íc ®ang ph¸t triÓn, chÊt l­îng cã kÐm h¬n nh­ng vÉn cã chç ®øng ë Mü v× cã gi¸ b¸n thùc sù c¹nh tranh, trong khi ®iÒu nµy rÊt khã x¶y ra trªn thÞ tr­êng ch©u ¢u Ngoµi sù ®a d¹n._. viÖc s¶n xuÊt s¶n phÈm Tõ n¨m 1990, hÇu nh­ tÊt c¶ c¸c n­íc trªn thÕ giíi ®Òu yªu cÇu s¶n phÈm ph¶i cã m· sè m· v¹ch míi ®­îc nhËp khÈu. ¸p dông c«ng nghÖ m· sè m· v¹ch ®· gióp c¸c nhµ s¶n xuÊt, dÞch vô th­¬ng m¹i thùc hiÖn qu¶n lý s¶n xuÊt, kinh doanh mét c¸ch khoa häc, thuËn tiÖn, nhanh chãng, chÝnh x¸c vµ tiÕt kiÖm trong kh©u ph©n phèi, l­u th«ng hµng ho¸, kiÓm kª, kiÓm so¸t vµ thanh to¸n, gãp phÈn b¶o hé b¶n quyÒn cña hµng ho¸ mét c¸ch tÝch cùc, chèng l¹i sù lµm gi¶, lµm nh¸i. S¶n phÈm cña ViÖt Nam kh«ng cã m· sè m· v¹ch th× sÏ kh«ng thÓ b¸n ®­îc hoÆc muèn b¸n ®­îc th× ph¶i chÊp nhËn b¹n hµng n­íc së t¹i gia c«ng, ®ãng gãi l¹i, võa phøc t¹p, võa tèn kÐm dÉn ®Õn t×nh tr¹ng mÊt thÞ tr­êng. §Ó hµng ho¸ ViÖt Nam ®­îc thÞ tr­êng Mü chÊp nhËn th× yÕu tè tèi thiÓu lµ c¸c doanh nghiÖp cÇn thiÕt ¸p dông m· sè m· v¹ch lªn s¶n phÈm cña m×nh. - øng dông hÖ thèng qu¶n lý chÊt l­îng s¶n phÈm theo tiªu chuÈn quèc tÕ ISO Thùc tÕ cho thÊy nh÷ng doanh nghiÖp ViÖt Nam ¸p dông hÖ thèng qu¶n lý chÊt l­îng ISO th× s¶n phÈm cã søc c¹nh tranh ®¸ng kÓ, ®­îc ng­êi tiªu dïng tÝn nhiÖm. ThÞ tr­êng Mü vèn lµ mét thÞ tr­êng cña mét c­êng quèc kinh tÕ nªn vÊn ®Ò chÊt l­îng còng rÊt ®­îc coi träng v× vËy ®Ó hµng ho¸ ViÖt Nam th©m nhËp ®­îc vµo thÞ tr­êng Mü th× hµng ho¸ cña chóng ta ph¶i ®­îc ®¶m b¶o b»ng mét tiªu chuÈn chÊt l­îng quèc tÕ nh­ ISO hay TQM - N©ng cao chÊt l­îng vÖ sinh thùc phÈm b»ng c¸ch øng dông hÖ thèng HACCP vµo s¶n xuÊt Nh­ ë ch­¬ng II ®· ®Ò cËp tíi hÖ thèng ph©n tÝch nguy c¬ vµ ®iÓm kiÓm so¸t tíi h¹n HACCP. §©y lµ mét tiªu chuÈn rÊt kh¾t khe vµ ®¹t ®­îc nã kh«ng ph¶i dÔ dµng. ThÕ nh­ng, ®©y l¹i lµ ®iÒu kiÖn b¾t buéc ®èi hµng thuû s¶n nhËp khÈu vµo Mü. Ch×nh v× vËy mµ c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu thuû s¶n ViÖt Nam cÇn nhanh chãng ¸p dông hÖ thèng nµy. Tr­íc khi ¸p dông th× c¸c doanh nghiÖp ph¶i cö c¸n bé ®i tham dù nh÷ng kho¸ ®µo t¹o vÒ t×m hiÓu tiªu chuÈn HACCP do c¸c tæ chøc quèc tÕ tæ chøc nh»m hç trî c¸c doanh nghiÖp. §Ó thùc hiÖn ®­îc tiªu chuÈn HACCP c¸c doanh nghiÖp sÏ ph¶i tèn kh¸ nhiÒu chi phÝ nh­ng vÒ l©u dµi th× lîi Ých nã ®em l¹i lµ rÊt lín. - §Çu t­ vèn, trang thiÕt bÞ, c«ng nghÖ vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt §©y lµ viÖc lµm rÊt cÇn thiÕt ®Ó n©ng cao ®­îc n¨ng lùc c¹nh tranh cña s¶n phÈm, ®Æc biÖt lµ ®èi víi c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam hiÖn nay, rÊt nhiÒu doanh nghiÖp cßn ®ang thiÕu vèn , trang thiÕt bÞ c«ng nghÖ l¹c hËu, dÉn ®Õn gi¶m søc c¹nh tranh cña hµng ho¸ c¶ vÒ sè l­îng, chÊt l­îng vµ gi¸ c¶. Trong ®Çu t­, c¸c doanh nghiÖp cÇn chó ý x©y dùng c¸c dù ¸n ®Çu t­ më réng, ®Çu t­ theo chiÒu s©u ®Ó chÊt l­îng s¶n phÈm cã thÓ ®¹t ®­îc c¸c tiªu chuÈn quèc tÕ vµ cã søc c¹nh tranh vÒ gi¸ ®èi víi c¸c ®èi thñ nh­ Trung Quèc, c¸c n­íc Asean... 2.5.TËn dông lùc l­îng ViÖt kiÒu t¹i Mü ViÖt Nam cã mét lîi thÕ kh«ng nhá lµ lùc l­îng ViÖt kiÒu ë Mü kh¸ ®«ng ®¶o, hiÖn nay ®· lªn ®Õn gÇn 3 triÖu ng­êi. NhiÒu ng­êi ®ang chiÕm nh÷ng vÞ trÝ quan träng trong c¸c c«ng ty cña Mü, cã ng­êi cßn lµ cè vÊn luËt trong néi c¸c chÝnh phñ Mü. Víi tr×nh ®é khoa häc cao do ®­îc tiÕp xóc víi nÒn c«ng nghÖ hiÖn ®¹i céng thªm víi sù am hiÓu vÒ luËt ph¸p vµ thÞ tr­êng Mü th× ®©y lµ nguån lùc ®¸ng kÓ ®Ó doanh nghiÖp ViÖt Nam chó ý thu hót vµ tËn dông. C¸c doanh nghiÖp cã thÓ hîp t¸c víi hä trong viÖc thiÕt lËp ®¹i lý hoÆc nhµ ph©n phèi. Ngoµi ra, cã thÓ phèi h¬p víi hä ®Ó lËp nh÷ng v¨n phßng ®¹i diÖn t¹i Mü nh»m nghiªn cøu thÞ tr­êng, cËp nhËt th«ng tin, gi¸ c¶, dù b¸o vÒ nhu cÇu thÞ tr­êng, t×m kiÕm kh¸ch hµng... H¬n n÷a, víi lîi thÕ vÒ ngo¹i ng÷ hä cã thÓ thay mÆt doanh nghiÖp ®µm ph¸n, giao dÞch, chµo hµng, giíi thiÖu s¶n phÈm víi kh¸ch hµng, t¹o tiÒn ®Ò cho doanh nghiÖp trong n­íc ký kÕt hîp ®ång. III.Gi¶i ph¸p ®èi víi mét sè mÆt hµng cô thÓ 1. Nhãm hµng dÖt may Hµng dÖt may lµ nhãm hµng cã kim ng¹ch xuÊt khÈu sang Mü lín nhÊt trong thêi gian qua. MÆc dï bÞ Mü ¸p ®Æt h¹n ng¹ch tõ th¸ng 6 n¨m 2003 nh­ng xÐt vÒ l©u dµi khi ViÖt Nam ®­îc gia nhËp WTO th× hµng dÖt may sÏ lµ mÆt hµng c¹ch tranh chñ lùc cña ViÖt Nam vµ khi ®ã tiÒm n¨ng thÞ tr­êng hµng dÖt may lµ rÊt lín, ®ßi hái ViÖt Nam ph¶i cã nh÷ng chiÕn l­îc n©ng cao tÝnh c¹nh tranh cña hµng dÖt may tõ b©y giê: 1.1.N©ng cao n¨ng lùc s¶n xuÊt vµ n¨ng lùc c¹nh tranh cña s¶n phÈm: - N©ng cao tay nghÒ c«ng nh©n, cã chÝnh s¸ch ­u ®·i ®Ó gi÷ c«ng nh©n giái. Cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng ®Ó gi¶m chi phÝ nh©n c«ng trªn mét ®¬n vÞ s¶n phÈm. - TiÕp tôc ®Çu t­ ®æi míi trang thiÕt bÞ m¸y mãc, c«ng nghÖ hiÖn ®¹i. - ¸p dông hÖ thèng qu¶n lý chÊt l­îng quèc tÕ ISO; c¶i thiªn m«i tr­êng lao ®éng vÖ sinh an toµn ®¸p øng tiªu chuÈn SA 8000 trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt hµng dÖt may. - §¶m b¶o thùc hiÖn c¸c hîp ®ång xuÊt khÈu lín, ®óng thêi h¹n. C¸c doanh nghiÖp dÖt may ViÖt Nam ®a sè lµ nh÷ng doanh nghiÖp võa vµ nhá trong khi ®ã c¸c hîp ®ång ®Æt hµng cña Mü th­êng rÊt lín vµ trong thêi h¹n giao hµng ng¾n, v× vËy mµ c¸c doanh nghiÖp dÖt may cÇn t¨ng c­êng liªn kÕt vµ hîp t¸c víi nhau l¹i ®Ó cã thÓ phèi hîp cïng thùc hiÖn nh÷ng hîp ®ång lín ®Ó kh«ng bá mÊt c¬ héi vµ uy tÝn. - Quan t©m tho¶ ®¸ng ®Ó ®Çu t­ vµo c«ng nghiÖp thiÕt kÕ thêi trang, cã chÝnh s¸ch hç trî c¸c c«ng ty may lín ®Çu t­ vµo m¸y tÝnh trî gióp thiÕt kÕ vµ s¶n xuÊt-c«ng nghÖ CAD (Computer Added Design) vµ CAM (Computer Added Manufacturing). Víi nhiÒu c«ng dông hiÖn ®¹i, nh÷ng c«ng nghÖ nµy sÏ gióp doanh nghiÖp t¹o ra nh÷ng mÉu m· ®¸p øng yªu cÇu ®a d¹ng cña thÞ tr­êng Mü - CÇn chó ý ®Õn tÝnh ®éc ®¸o cña s¶n phÈm th«ng qua viÖc sö dông chÊt liÖu thæ cÈm, s¶n phÈm thªu tay, ®an, ren... Gi¶i ph¸p vÒ nguyªn liÖu: HiÖn nay, phÇn lín nguyªn liÖu ngµnh dÖt may cña ViÖt Nam lµ ph¶i nhËp khÈu lµm t¨ng gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ lµm gi¶m lîi nhuËn cho c¸c doanh nghiÖp. V× vËy chÝnh phñ ®· ®Æt ra kÕ ho¹ch ®Çu t­ vµo nh÷ng ngµnh s¶n xuÊt nguyªn phô liÖu hµng dÖt may, phÊn ®Êu ®Õn n¨m 2010 tû lÖ nguyªn phô liÖu trong n­íc cña ngµnh dÖt may xuÊt khÈu sÏ ®¹t 75%. Ph­¬ng thøc th©m nhËp: - VÒ ph­¬ng thøc th©m nhËp, trong thêi gian tr­íc m¾t vÉn duy tr× gia c«ng, b¸n vµ ph©n phèi qua trung gian ®Ó ®­a hµng vµo Mü, nh­ng tiÕn tíi c¸c doanh nghiÖp cÇn xuÊt khÈu trùc tiÕp cho c¸c doanh nghiÖp Mü hoÆc th«ng qua viÖc thiÕt lËp c¸c ®¹i lý b¸n hµng ë Mü ®Ó cã thÓ nhanh chãng ®­a hµng trùc tiÕp ®Õn tay ng­êi tiªu dïng. - C¸c doanh nghiÖp còng cã thÓ th©m nhËp thÞ tr­êng Mü tr­íc hÕt th«ng qua c¸c khu phè, siªu thÞ vµ chî n¬i cã céng ®ång ng­êi ViÖt sinh sèng nh­ California, Boston, ...ë khu vùc nµy bµ con ®ang rÊt cÇn nh÷ng s¶n phÈm cña quª h­¬ng. 1.4. VÒ hç trî xóc tiÕn th­¬ng m¹i: Nhµ n­íc cÇn tæ chøc cho c¸c ®oµn th­¬ng m¹i ®i kh¶o s¸t thÞ tr­êng, më showroom, website, tham gia triÓn l·m, héi chî. Nªn thµnh lËp trung t©m th­¬ng m¹i, siªu thÞ thêi trang dÖt may hoÆc c¸c v¨n phßng lín vÒ dÖt may ViÖt Nam víi c¸c chøc n¨ng sau: - Tr­ng bµy, giíi thiÖu vµ b¸n nh÷ng s¶n phÈm may cã chÊt l­îng cao cña ViÖt Nam - Cung cÊp th«ng tin vÒ c¬ héi gia c«ng, mua b¸n, ®Æt hµng ë c¸c khu vùc thÞ tr­êng thÕ giíi, nhÊt lµ thÞ tr­êng Mü, cung cÊp nh÷ng th«ng tin vÒ mÉu mèt vµ xu h­íng thêi trang ë c¸c thÞ tr­êng. - Cung cÊp nh÷ng mÉu mèt thêi trang cho c¸c doanh nghiÖp - M«i giíi thuª m­ín mua b¸n m¸y mãc, trang thiÕt bÞ ngµnh may - Tæ chøc b×nh chän “top ten “ s¶n phÈm dÖt may ®Ó khuyÕn khÝch n©ng cao chÊt l­îng hµng dÖt may ViÖt Nam. - T­ vÊn kü thuËt, bu«n b¸n, thñ tôc h¶i quan... ®èi víi c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu dÖt may cña ViÖt Nam. 2. Nhãm hµng giµy dÐp Tuy nhãm hµng giµy dÐp cã lîi thÕ vÒ chi phÝ nh©n c«ng vµ møc thuÕ MFN thÊp nh­ng chóng ta vÉn cßn h¹n chÕ trong kh©u nguyªn phô liÖu, mÉu m· vµ chÊt l­îng s¶n phÈm. Do ®ã mµ cÇn thùc thi c¸c biªn ph¸p sau: - CÇn ®Çu t­ vµo ph¸t triÓn ngµnh s¶n xuÊt nguyªn vËt liÖu, phô tïng, néi ®Þa. Môc tiªu phÊn ®Êu cña ngµnh da giµy lµ ®Õn n¨m 2005 ph¶i ®¶m b¶o s¶n xuÊt ®­îc 20% phô tïng, m¸y mãc thay thÕ vµ 50% nguyªn vËt liÖu, do vËy cÇn x©y dùng ch­¬ng tr×nh ph¸t triÓn nguån nguyªn liÖu æn ®Þnh, thiÕt lËp thÞ tr­êng nguyªn liÖu t¹i chç phong phó, ®a d¹ng, cã chÊt l­îng cao ®Ó cung cÊp ®ång bé, æn ®Þnh cho s¶n xuÊt, t¹o thÕ c¹nh tranh cho s¶n phÈm. - N©ng cao n¨ng lùc thiÕt kÕ mÉu mèt s¶n phÈm + HiÖn t¹i, do phÇn lín s¶n phÈm giµy dÐp cña ViÖt Nam xuÊt sang Mü lµ hµng gia c«ng, lµm theo mÉu m· ®Æt hµng nªn c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam vÉn ch­a ph¶i lo c¹nh tranh vÒ thiÕt kÕ vµ mÉu mèt. VÒ l©u dµi, muèn tho¸t khái t×nh tr¹ng lµm thuª, tù chñ vÒ s¶n xuÊt, tiªu thô vµ x¸c lËp th­¬ng hiÖu riªng th× ngµnh da giµy ViÖt Nam ph¶i dù kiÕn nhu cÇu nguån nh©n lùc vµ cã kÕ ho¹ch ®Ó ®µo t¹o ngay tõ b©y giê + CÇn x©y dùng trung t©m nghiªn cøu mÉu mèt chuyªn ngµnh Da giµy víi trang thiÕt bÞ tiªn tiÕn, ®éi ngò thiÕt kÕ cã tr×nh ®é. TËp trung ®Çu t­ c«ng nghÖ vµ ®µo t¹o c¸n bé ë n­íc ngoµi + Cè g¾ng t¹o nªn c¸c nh·n m¸c hµng giµy dÐp ViÖt Nam trªn thÞ tr­êng quèc tÕ, nghiªn cøu s¶n xuÊt c¸c mÉu chµo hµng. §Èy m¹nh c«ng t¸c tiÕp thÞ ®Ó giíi thiÖu s¶n phÈm míi. Chó ý t¹o ra nh÷ng s¶n phÈm giµy dÐp ®éc ®¸o vÒ mÉu m· vµ chÊt liÖu nh­: giµy thªu tõ v¶i vµ nhung, guèc vµ dÐp tõ gç, giµy bÖn tõ s¬ dõa, cãi... C¸c doanh nghiÖp cÇn thiÕt ph¶i x©y dùng hÖ thèng qu¶n lý chÊt l­îng theo tiªu chuÈn quèc tÕ (ISO) 3. Nhãm hµng thuû s¶n §©y lµ nhãm hµng ViÖt Nam cã nhiÒu lîi thÕ, nh­ng ®Ó th©m nhËp ®­îc vµo thÞ tr­êng Mü, mét thÞ tr­êng c¹nh tranh quyÕt liÖt th× chóng ta cßn ph¶i nç lùc rÊt nhiÒu, cÇn cã nh÷ng biÖn ph¸p cô thÓ ®Ó n©ng cao vÞ thÕ c¹nh tranh cña hµng thuû s¶n ViÖt Nam: - Gi¶i ph¸p n©ng cao tÝnh c¹nh tranh vÒ chÊt l­îng + C¸c doanh nghiÖp cÇn ®Çu t­ n©ng cao trang thiÕt bÞ m¸y mãc ë ngay kh©u ®¸nh b¾t, b¶o qu¶n s¶n phÈm vµ kh©u chÕ biÕn...§Æc biÖt lµ ph¶i nhanh chãng cã chiÕn l­îc ®Ó ®Çu t­ x©y dùng tiªu chuÈn HACCP ( Hazard Analysis Critical Control Point-HÖ thèng ph©n tÝch, x¸c ®Þnh kiÓm so¸t c¸c ®iÓm nguy h¹i träng yÕu ), GMP (Good manufacturing practice-Quy ph¹m s¶n xuÊt tiªu chuÈn), SSOP ( Sanitation standard operating procedure-Quy ph¹m vÖ sinh s¶n xuÊt). V× ®©y chÝnh lµ nh÷ng “tê giÊy th«ng hµnh” cho s¶n phÈm thuû s¶n cña ViÖt Nam vµo ®­îc nh÷ng thÞ tr­êng lín nh­ Mü EU... + Tæ chøc b¶o qu¶n s¶n phÈm tèt ngay sau kh©u thu ho¹ch cho ®Õn kh©u chÕ biÕn, bao gãi, v©n chuyÓn... + Phæ biÕn gièng vµ c«ng nghÖ nu«i trång thuû s¶n tiªn tiÕn ®Ó ®¶m b¶o s¶n phÈm thuû s¶n ®¹t tiªu chuÈn vÖ sinh. ViÖc sö dông nguån n­íc « nhiÔm, sö dông c¸c chÊt kÝch thÝch trong nu«i t«m c¸ ®Òu gÆp khã kh¨n trong xuÊt khÈu. NÕu bÞ ph¸t hiÖn doanh nghiÖp kh«ng nh÷ng ph¶i tiªu huû l« hµng mµ cßn bÞ ph¹t vµ båi th­êng nÕu nã g©y h¹i cho ng­êi tiªu dïng. + Cã chiÕn l­îc ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm xuÊt khÈu theo h­íng chÕ biÕn s©u ®Ó t¨ng gi¸ trÞ xuÊt khÈu. Liªn doanh ®Çu t­ víi n­íc ngoµi ®Ó t¹o ra nh÷ng s¶n phÈm phï hîp víi yªu cÇu cña thÞ tr­êng Mü. + CÇn x©y dùng vµ ®¨ng ký th­¬ng hiÖu cho c¸c s¶n phÈm thuû s¶n ViÖt Nam ®Ó võa t¹o uy tÝn cho s¶n phÈm võa tr¸nh t×nh tr¹ng g©y nªn sù tranh chÊp nh­ vô c¸ tra, c¸ basa cña ViÖt Nam vµ Mü võa råi. - Gi¶i ph¸p vÒ nguån nguyªn liÖu T¨ng c­êng ®Çu t­ vµ qu¶n lý tèt viÖc ®¸nh b¾t h¶i s¶n xa bê vµ nu«i trång thuû s¶n ®Ó ®¶m b¶o nguån nguyªn liÖu chÕ biÕn cho xuÊt khÈu: + Nhµ n­íc hç trî dÞch vô cung øng vèn, gièng vµ c¬ së vËt chÊt kü thuËt nu«i trång thuû h¶i s¶n cho nh©n d©n. + Huy ®éng tèi ®a c¸c nguån vèn trong vµ ngoµi n­íc ®Ó ph¸t triÓn, nghiªn cøu ®ãng míi c¸c lo¹i tµu lín cã kh¶ n¨ng ra kh¬i dµi ngµy, cã ph­¬ng tiÖn chÕ biÕn t¹i chç. + X©y dùng vµ ph¸t triÓn hÖ thèng c¶ng c¸, chî c¸ phï hîp víi s¶n l­îng thuû s¶n cña tõng ®Þa ph­¬ng. - C¸c gi¶i ph¸p hç trî kh¸c: + T¨ng c­êng hîp t¸c, liªn kÕt gi÷a c¸c thµnh viªn cña VASEP (HiÖp héi chÕ biÕn vµ xuÊt khÈu thuû s¶n ViÖt Nam) ®Ó cïng trao ®æi kinh nghiÖm, t×m hiÓu thÞ tr­êng, phèi kÕt hîp víi nhau trong nhiÒu vÊn ®Ò, nhÊt lµ sau vô thua kiÖn c¸ tra, c¸ basa võa råi vµ tiÕn tíi cã thÓ lµ vô Mü sÏ kiÖn t«m cña chóng ta. Víi thÞ tr­êng Mü ®Çy phøc t¹p vµ rñi ro nh­ vËy th× HiÖp héi sÏ ph¶i ®ãng vai trß hÕt søc quan träng. + Bé Thuû s¶n nªn x©y dùng Quü ph¸t triÓn thÞ tr­êng, më trang Web riªng nh»m giíi ThiÖu tiÒm n¨ng thuû s¶n ViÖt Nam; phæ biÕn giíi thiÖu gièng míi cã chÊt l­îng vµ n¨ng xuÊt cao; giíi thiÖu thÞ tr­êng, ®Æc biÖt lµ thÞ tr­êng Mü nh­ nhu cÇu thÞ hiÕu, quy ®Þnh tiªu chuÈn kü thuËt ®èi víi thuû s¶n nhËp khÈu, thuÕ nhËp khÈu ®èi víi tõng lo¹i thuû s¶n... Tãm l¹i, ®Ó th©m nhËp thÞ tr­êng Mü hiÖu qu¶ th× nhµ n­íc còng nh­ c¸c doanh nghiÖp ph¶i thùc thi c¸c biÖn ph¸p mét c¸ch ®ång bé vµ ngoµi nh÷ng biÖn ph¸p mang tÝnh tæng qu¸t th× cÇn ph¶i cã nh÷ng biÖn ph¸p cho tõng ngµnh hµng cô thÓ, tõng ph©n ®o¹n thÞ tr­êng cô thÓ. Tuy nhiªn tÊt c¶ c¸c biÖn ph¸p ®Òu ph¶i ®­îc ¸p dông mét c¸ch linh ho¹t vµ cã sù phèi hîp gi÷a nhµ n­íc vµ doanh nghiÖp, gi÷a c¸c ngµnh, gi÷a c¸c c¬ quan víi nhau. KÕt luËn Mü lµ mét quèc gia réng lín víi sè d©n ®«ng vµ ®a chñng téc, thÓ chÕ chÝnh trÞ ®éc lËp vµ hÖ thèng ph¸p luËt ®å sé. NÒn Mü kinh tÕ rÊt hïng m¹nh víi sù ph¸t triÓn cña ngµnh ngo¹i th­¬ng tõ rÊt sím. ThÞ tr­êng Mü cã nhu cÇu lín vµ thÞ hiÕu ®a d¹ng cïng víi m«i tr­êng c¹nh tranh khèc liÖt... ®· t¹o nªn nh÷ng c¬ héi còng nh­ nh÷ng th¸ch thøc ®èi víi bÊt cø quèc gia nµo muèn th©m nhËp thÞ tr­êng Mü. XÐt cô thÓ ®èi víi c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam hiÖn nay th× song song víi nh÷ng c¬ héi to lín lµ nh÷ng khã kh¨n kh«ng nhá. Còng nh­ tÊt c¶ c¸c quèc gia kh¸c, c¬ héi kh¸ch quan ®èi víi chóng ta lµ thÞ tr­êng Mü v« cïng réng lín, thÞ hiÕu phong phó. MÆt kh¸c, nh÷ng mÆt hµng mµ Mü nhËp khÈu lín còng t­¬ng ®ång víi nh÷ng mÆt hµng xuÊt khÈu chñ lùc mµ chóng ta cã nhiÒu lîi thÕ. Còng víi viÖc ®­îc h­ëng quy chÕ tèi huÖ quèc MFN do ký BTA, møc thuÕ nhËp khÈu vµo Mü cña nh÷ng mÆt hµng nµy ®· gi¶m xuèng rÊt thÊp lµ nh÷ng nguyªn nh©n chÝnh lµm t¨ng nhanh chãng kim ng¹ch xuÊt khÈu cña ViÖt Nam sang Mü. Ngoµi ra, lùc l­îng ViÖt kiÒu ®«ng ®¶o ë Mü còng lµ mét thuËn lîi kh«ng nhá cho c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu ViÖt Nam. Nh­ng bao giê còng thÕ, cã c¬ héi th× còng cã th¸ch thøc. HÖ thèng luËt ®iÒu tiÕt nhËp khÈu chÆt chÏ, r¾c rèi , hÖ thèng thuÕ quan phøc t¹p vµ nhÊt lµ hµng rµo phi thuÕ quan kh¾t khe ®· lµ nh÷ng rµo c¶n ®Çu tiªn mµ c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu ViÖt Nam ph¶i ®èi mÆt. Kh«ng nh÷ng thÕ, c¸c doanh nghiÖp cßn ph¶i ®­¬ng ®Çu víi m«i tr­êng c¹nh tranh quyÕt liÖt, kh«ng chØ víi c¸c ®èi thñ néi ®Þa mµ cßn c¶ víi c¸c ®èi thñ n­íc ngoµi cïng xuÊt khÈu vµo Mü. §iÒu khã kh¨n h¬n c¶ lµ n¨ng lùc cña chóng ta cßn nhiÒu h¹n chÕ nªn kh¶ n¨ng c¹nh tranh ch­a cao. §øng tr­íc nh÷ng khã kh¨n nh­ vËy, nhµ n­íc còng nh­ nh÷ng doanh nghiÖp ViÖt Nam cÇn ph¶i cã nh÷ng gi¶i ph¸p cô thÓ ®Ó th©m nhËp thÞ tr­êng Mü hiÖu qu¶ h¬n nh­: Nhµ n­íc cÇn t¹o mäi ®iÒu kiÖn thuËn lîi nhÊt ®Ó khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu sang Mü, t¨ng c­êng c«ng t¸c t×m kiÕm vµ cung cÊp th«ng tin cho c¸c doanh nghiÖp... cßn c¸c doanh nghiÖp th× cÇn ph¶i t×m hiÓu kü vÒ thÞ tr­êng Mü víi nhu cÇu, thÞ hiÕu còng nh­ nh÷ng quy ®Þnh ph¸p luËt, c¸c doanh nghiÖp còng nªn øng dông Internet vµo c«ng viÖc kinh doanh cña m×nh vµ ph¶i cã biÖn ph¸p n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cña s¶n phÈm... Ngoµi ra, mçi ngµnh, mçi doanh nghiÖp còng cÇn kÕt hîp víi nhµ n­íc ®Ó cã c¸c biÖn ph¸p ®èi víi c¸c ngµnh hµng, mÆt hµng cô thÓ nh»m n©ng cao kim ng¹ch xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng nµy. Víi nh÷ng nghiªn cøu, ph©n tÝch vµ ®Ò xuÊt gi¶i ph¸p cña kho¸ luËn, t¸c gi¶ mong muèn sÏ phÇn nµo gióp c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam hiÓu biÕt s©u s¾c h¬n vÒ thÞ tr­êng Mü, ®ång thêi còng nhËn thøc ®­îc râ h¬n ®iÓm m¹nh còng nh­ ®iÓm yÕu cña m×nh ®Ó kÞp thêi cã nh÷ng chiÕn l­îc th©m nhËp thÞ tr­êng Mü mét c¸ch hiÖu qu¶ nhÊt. Phô lôc A. Danh môc nh÷ng mÆt hµng thuËn lîi hoÆc khã kh¨n khi th©m nhËp thÞ tr­êng Mü I. Hµng cÊm nhËp khÈu vµo Hoa Kú 1.Hµng gi¶ 2.VËt phÈm khiªu d©m, ®åi truþ, g©y b¹o lo¹n 3.S¶n phÈm cña tï nh©n hoÆc lao ®éng c­ìng bøc lµm ra 4.Thó d÷ vµ c¸c s¶n phÈm lµm tõ chóng 5.VÐ xæ sè 6.Diªm sinh tr¾ng hay vµng 7.Dao bÊm tù ®éng II. Hµng nhËp khÈu ph¶i cã giÊy phÐp:Licensing 1.R­îu, bia, thuèc l¸ 2.Vò khÝ ®¹n d­îc 3.ChÊt phãng x¹ 4.S¶n phÈm ph¸t x¹, thiÕt bÞ x- quang... III. Hµng bÞ ®iÒu tiÕt theo quy chÕ s¶n phÈm: ph¶i cã Import Permits cña c¸c bé ngµnh 1. Thøc ¨n cho ng­êi vµ ®éng vËt mét phÇn do FDA mét phÇn do Bé n«ng nghiÖp quy ®Þnh vÒ phÈm chÊt vµ ph¶i ®­îc c¸c c¬ quan nµy kiÓm nghiÖm míi ®­îc phÐp nhËp khÈu vµo Hoa Kú 2. §éng thùc vËt sèng còng do FDA vµ Bé n«ng nghiÖp qu¶n lý nhËp khÈu 3. Mét sè s¶n phÈm lµm tõ thùc vËt vµ h¹t còng do FDA vµ Bé n«ng nghiÖp qu¶n lý nhËp khÈu 4. §iÖn, ®µi, TV, Video, m¸y tÝnh... ph¶i cã giÊy phÐp cña uû ban viÔn th«ng liªn bang cÊp míi ®­îc phÐp nhËp khÈu vµo Hoa Kú 5. Mü phÈm- FDA 6. Vµng vµ b¹c. Bé t­ ph¸p quy ®Þnh ph¶i ghi râ rµng hµm l­îng 7. Thuèc trõ s©u: do Bé m«i tr­êng quy ®Þnh 8. VËt liÖu nguy hiÓm do Bé giao th«ng vËn t¶i quy ®Þnh 9. Hµng dÖt may, len, l«ng thó vµ s¶n phÈm cña chóng do uû ban th­¬ng m¹i liªn ban quy ®Þnh vÒ nh·n m·n (labeling) 10. Hµng tiªu dïng phæ cËp do uû ban an toµn cho ng­êi tiªu dïng quy ®Þnh IV. 30 mÆt hµng dÔ dµng nhËp khÈu Dông cô gia ®×nh NghÖ thuËt: HS 96 t¸c phÈm nghÖ thuËt Chæi l«ng: HS 96 Hµng c«ng nghiÖp kh¸c Li e HS Li e vµ vËt lµm b»ng li e Hoa gi¶: HS 67 L«ng vò, vÞt, hoa giÊy, tãc gi¶ M¸y c¾t kim lo¹i: HS 82 M¸y c¾t L«ng gi¶: HS 43 L«ng thó gi¶ Trang søc vµ ®¸ quý: HS 71 §å trang søc, vµng, b¹c, ®¸ quý Thuû tinh: HS 70 Thuû tinh vµ hµng b»ng thuû tinh §å trang søc: HS 71 §å trang søc §å da: HS 42 Hµng b»ng da Da th«: HS 41 Da, l«ng thó th« §å th¾p s¸ng: HS 94 §å trang søc phßng ë Vali, tói ®ùng: HS 42 B»ng da M¸y c«ng cô: HS 84 M¸y lín c«ng nghiÖp Kim lo¹i c¬ b¶n: HS 72- 81 Nh¹c cô: HS 92 Nh¹c cô Dông cô quang häc: HS 90 C«ng cô quang häc, y häc, chÝnh x¸c GiÊy vµ s¶n phÈm b»ng giÊy: HS 47- 49 Bét giÊy, giÊy phÕ th¶i, giÊy in Ngäc trai: HS 71 Nhùa vµ s¶n phÈm nhùa: HS 39 Cao su vµ s¶n phÈm b»ng cao su: HS 40 Yªn c­¬ng: HS 42 Yªn ngùa Hµng thÓ thao: HS 95 §å ch¬i, thiÕt bÞ thÓ thao §¸ vµ s¶n phÈm b»ng ®¸: HS 68 G¹ch l¸t nÒn, t­êng vµ sµnh sø: HS 68 M¸y cÇm tay: HS 82 M¸y tiÖn kim lo¹i ¤ dï: HS 66 §å dïng nhµ bÕp, dông cô ®Ó nÊu ¨n: HS 82 GiÊy d¸n t­êng: HS 48 V. 17 mÆt hµng nh¹y c¶m khã nhËp khÈu Ma tuý: HS 30 VËt liÖu phãng, ph¸t x¹: HS 84 Vò khÝ ®¹n d­îc: HS 93 R­îu vµ ®å uèng cã cån: HS 22 S¶n phÈm s÷a: HS 40 Gia sóc vµ trøng: HS 02 vµ 04 ThÞt: HS 02 §å ch¬i: HS 95 §éng vËt sèng: HS 01 DÖt may: HS 50- 63 Xe m¸y: HS 87 Ph­¬ng tiÖn hµng kh«ng: HS 88 Thùc phÈm chÕ biÕn: HS 16, 19, 20 vµ 21 Ph­¬ng tiÖn, thiÕt bÞ ph¸t s¸ng: HS 84, 85, 90 vµ 92 Ph©n bãn: HS 31 S¬n vµ s¶n phÈm liªn quan: HS 32 Thuèc næ, ph¸o, vËt liÖu dÔ ch¸y: HS 36 B. ®Þa chØ c¸c Website cÇn thiÕt cho ho¹t ®éng th©m nhËp thÞ tr­êng Mü I. C¸c trang chñ cung cÊp th«ng tin c¬ b¶n vÒ th­¬ng m¹i Mü lµ: th«ng tin tæng qu¸t vÒ t×nh h×nh kinh tÕ Mü cña phßng Ph©n tÝch kinh tÕ Bé th­¬ng m¹i Mü cã thÓ thu thËp th«ng tin nh»m th©m nhËp thÞ tr­êng Mü. giíi thiÖu vÒ hÖ thèng ng©n hµng Liªn bang Mü kÕt nèi c¸c ®Þa chØ th«ng tin th­¬ng m¹i Mü tham kh¶o tµi liÖu vÒ Quy chÕ Quan hÖ th­¬ng m¹i b×nh th­êng cña Trung Quèc vµ HiÖp ®Þnh Th­¬ng m¹i ViÖt Nam- Mü h­íng dÉn vÒ th­¬ng m¹i ë Mü nh­ c¸ch ghi nh·n hiÖu hµng ho¸, c¸ch thøc qu¶ng c¸o kh«ng vi ph¹m ph¸p luËt cung cÊp sè liÖu thèng kª vÒ xuÊt nhËp khÈu gi÷a M ü vµ c¸c n­íc kh¸c trong ®ã cã ViÖt Nam th«ng tin vÒ thuÕ xuÊt nhËp khÈu qua thÞ tr­êng Mü, c¸c cöa khÈu, h­íng dÉn nhËp khÈu, h¹n ng¹ch C¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam còng cã thÓ biÕt th«ng tin vÒ thÞ tr­êng Mü th«ng qua c¸c ®Þa chØ sau: Th­¬ng vô thuéc Sø qu¸n ViÖt Nam t¹i HiÖp chñng quèc Hoa Kú: Email: Vinatrade@aol.com Liªn hÖ víi Phßng B¾c Mü- Vô ¢u Mü Bé Th­¬ng m¹i ViÖt Nam. §Þa chØ 21 Ng« QuyÒn, Hµ Néi Ban xóc tiÕn th­¬ng m¹i- Bé th­¬ng m¹i. §Þa chØ 31 Trµng TiÒn, Hµ Néi, sè ®iÖn tho¹i 9342208, sè fax 8264696 N¾m th«ng tin qua c¸c ngµnh hµng: g¹o, thuû s¶n, may mÆc.... Phßng th­¬ng m¹i vµ c«ng nghiÖp ViÖt Nam: www.vcci.com.vn II. §Þa chØ trang web cña c¸c c¬ quan nhµ n­íc Mü ban hµnh vµ c¸c quy ®Þnh cho hµng ho¸ nhËp khÈu vµo Mü: Uû ban th­¬ng m¹i liªn bang (Federal Trade Commission): Phßng qu¶n lý thuãoc vµ thùc phÈm (Food and Drug Administration) Bé N«ng nghiÖp (Department of Agriculture): Bé Th­¬ng m¹i ( Department of Commerce): Bé T­ ph¸p (Department of Justice): Bé Ng©n khè (Department of the Treasury): Bé N¨ng l­îng (Department of Energy): Bé Giao th«ng vËn t¶i (US Department of Transportation): Côc b¶o vËn ®êi sèng hoang d· vµ c¸ (Fish and Wildlife Service): Côc kiÓm tra søc khoÎ ®éng vËt vµ c©y trång ( Animal and Plant Health Inspection Service): Phßng qu¶n lý c¸c quy ®Þnh vÒ d­îc phÈm (Drug Enforcement Administration): Côc b¶o vÖ m«i tr­êng ( Environmental Protection Agency): Th­ viÖn Quèc héi Mü, liªn quan ®Õn quyÒn t¸c gi¶ (Library of Congress, regarding copyright): Uû ban th­¬ng m¹i quèc tÕ (International Trade Commission): III. Th«ng tin vÒ thuÕ nhËp khÈu cña Mü ( th«ng tin nµy thay ®æi theo tõng n¨m). C¸c th«ng tin nµy cã thÓ lÊy tõ c¸c nguån: Bé Th­¬ng m¹i ViÖt Nam: Liªn hÖ víi phßng B¾c Mü-Vô ¢u Mü, Bé Th­¬ng m¹i. §Þa chØ: 21 Ng« QuyÒn Hµ Néi. Tel 8.26.25.29 T×m th«ng tin trªn qua trang Web: + http//:www.apectariff.org. + http//:www.customs.ustreas.gov IV. Trang Web vÒ tõng ngµnh hµng xuÊt khÈu: * MÆt hµng may mÆc, s¶n phÈm dÖt len... Garment, silk materials, leather, footwear. America’s Mart- Major Textile Show& Commerce. MAGIC- Major Apparel Show& Commerce Office of Textiles, US. Department of Commerce US Association of Importers of Textiles& Apparel * MÆt hµng thuû s¶n, n«ng s¶n chÕ biÕn, thùc phÈm, rau qu¶, tr¸i c©y. Food agricultural products, confectionery, aqua – products, pharmaccutical products, fruits, vegetables and product for trading. US Food & Drug Administration web – side. All you need to know about exporting food& drug products to the United States HACCP Certification of your seafood factory. National Fisheries Instutite International Boston Seafood Show, 27-29/3/2001 Seafood Business Magazine on- line Shrimp World, Icn On – line, in depth market analysis. IFT. Consultants to the A/P food processing industry. Singapore Seafood Exhibition Comprehensive Exchange for the food processing industry. International Exposition for Food Processors, Chicago. Food Marketing Instutite Supermarket Show May 6-8, 2001 Chicago, IL “America’s Largest Grocery Retailer “. 1,650 stores, mostly in California and Western States. * MÆt hµng thñ c«ng mü nghÖ, ®å gç, ®å trang søc kim hoµn. Handicraft, giftware, ratten, jewelry, pottery. Direct Importer of Wicker & Rattan Fumiture International Network for Bamboo and Rattan TUCSON Gem & Lapidary Wholesalers Show Jan 27- Feb 11, 2001, Tucson, Arizona International GEM & Jewelry Show, Jan 27- Feb 11, 2001, Tucson, Arizona *Hµng nhùa, mü phÈm, v¨n phßng phÈm Plastic, cosmetics, stationery Plastic USA/2001 October 2-4, 2001 The World’s Plastics Showcase, June 23-27, 2003 Society of the Plastics Industry Society of the Plastics Industry Society of the Plastics Engineers International Plastics Society * §å dïng s¾t thÐp, vËt liÖu x©y dùng, trang trÝ néi thÊt. Hardware, building materials, housewares American Hardware Manufacturers Association Online marketplace for hardware industry National Hardware Show & Building Products Expo, Aug 12-15, 2001 Mc Cormick Place, Chicago Illinois Leading U.S hareware retailer- what’s available? Another leading US hardware retailer. Another leading US retailer – all product lines North American Building Material Distribution Assn National Housewares Manufactures Association online market place for houseware industry International Houseware Show Jan 14-17, 2001. V. Muèn t×m hiÓu th«ng tin qua m¹ng Internet vÒ t×nh h×nh thuû s¶n xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng Mü cu¶ doanh nghiÖp ViÖt Nam nãi riªng vµ t×nh h×nh vÒ thÞ tr­êng thuû s¶n cña Mü nãi chung th× t×m theo c¸c ®Þa chØ sau: §Þa chØ t¹i ViÖt Nam: website cña HiÖp héi chÕ biÕn vµ xuÊt khÈu thuû s¶n ViÖt Nam: §Þa chØ cña Mü, Thailand, Singapore US Food & Drug Administratinon web-site. (®Ó xin) HACCP Ceftification. National Fisheries Institute International Boston Seafood Show Seafood Business Magazine on-line Shrimp World Inc. on-line IFT Consultants to the A/P Food Processing Industry Singapore Seafood Exhibition Comprehensive Exchange for the Food Processing Industry International Exposition for the Food Processors, Chicago Food Marketing Institute Supermarket Show May 6-8, 2001 Chicago, IL America’s Largest Grocery Retailer 1650 Stores mostly in California and Western States VI. N¾m th«ng tin vÒ ®èi thñ c¹nh tranh: Nghiªn cøu th«ng tin qua Ng©n hµng d÷ liÖu th­¬ng m¹i quèc gia cña Bé th­¬ng m¹i Mü theo ®Þa chØ trªn qua m¹ng Internet: http//:www.domino.statusa.gov, hoÆc nghiªn cøu c¸c th«ng tin do c¬ quan Thomas Register theo ®Þa chØ trang Web: http//:www.iquest.telebase.com/Thomas Tµi liÖu tham kh¶o GS.PTS Bïi Xu©n L­u - Gi¸o tr×nh kinh tÕ ngo¹i th­¬ng - 2001 PGS. TS Vâ Thanh Thu - ChiÕn l­îc th©m nhËp thÞ tr­êng Mü- - NXB TrÎ, 2002 3. Trung t©m nghiªn cøu ph¸t triÓn Invest Consult - T×m hiÓu Hoa Kú cho môc ®Ých kinh doanh - NXB ChÝnh trÞ Quèc gia, 2002 Trung t©m th«ng tin thuéc Bé th­¬ng m¹i - H­íng dÉn tiÕp cËn thÞ tr­êng Hoa Kú - NXB Thèng Kª, 2002 ViÖn nghiªn cøu chiÕn l­îc, chÝnh s¸ch c«ng nghiÖp - t¹p chÝ c«ng nghiÖp - ViÖt Nam trªn ®­êng héi nhËp vµo thÞ tr­êng thÕ giíi - NXB Thanh niªn, 2003 Tæ chøc Star t¹i ViÖt Nam - §¸nh gi¸ t¸c ®éng kinh tÕ cña HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i song ph­¬ng ViÖt Nam - Hoa Kú - 2003 ViÖn nghiªn cøu chiÕn l­îc, chÝnh s¸ch c«ng nghiÖp - NhÞp cÇu kinh doanh ViÖt- Mü - 1999 NhiÒu t¸c gi¶ - Kû yÕu tr­êng ®¹i häc Ngo¹i Th­¬ng - “Mét sè biÖn ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ xuÊt khÈu hµng ho¸ ViÖt Nam sang thÞ tr­êng Mü vµ EU - 2002 9. NT - “§¸nh gi¸ hiÖu qu¶ xuÊt khÈu mét sè mÆt hµng cña ViÖt Nam sang thÞ tr­êng Mü thêi gian qua “- T¹p chÝ Ngo¹i Th­¬ng sè 21- 10/6/2003 10. Bruce Odessey, Warner Rose, John Shaffer - “ Kh¸i qu¸t vÒ luËt th­¬ng m¹i Mü “ - T¹p chÝ Ch©u Mü ngµy nay sè 4/ 2002 11. TSKH TrÇn NguyÔn Tuyªn - “ HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt- Mü- B­íc tiÕn míi trong qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ cña n­íc ta “ - T¹p chÝ Ch©u Mü ngµy nay sè 5/ 2002 12. PGS-TS NguyÔn ThiÕt S¬n “ Mét n¨m thùc hiÖn HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt- Mü vµ nh÷ng vÊn ®Ò “ - T¹p chÝ Ch©u Mü ngµy nay sè 1/ 2003 13. §øc NguyÔn - “ Thuû s¶n tr­íc ¸p lùc c¹nh tranh “ - Thêi b¸o kinh tÕ ViÖt Nam sè 93 - 11/6/2003 14. Hµ Linh - “ HiÖp ®Þnh mang l¹i hiÖu qu¶ “ - Thêi b¸o kinh tÕ ViÖt Nam sè 98- 20/6/2003 15. NguyÔn Nam Ph­¬ng - “ Kinh tÕ Mü chÊm s¸ng cuèi ®­êng hÇm “ - Thêi b¸o kinh tÕ ViÖt Nam sè 118- 24/7/2003 16. “ Kinh doanh vµo thÞ tr­êng Hoa Kú “ - Thêi b¸o kinh tÕ ViÖt Nam sè 123- 2/8/2003 17. §µo Quang ThÐp - Hång Nam - “ Lasvegas vµ chuyÖn c¸i kim sîi chØ “ vµ “ C¬ së x· héi- chÝnh trÞ cña thÞ tr­êng Mü “ - Thêi b¸o kinh tÕ ViÖt Nam sè 143- 6/9/2003 18. Hång Nam - “ ThÞ tr­êng Hoa Kú vµ ViÖt Nam “ - Thêi b¸o kinh tÕ ViÖt Nam sè 147- 13/9/2003 19. NguyÔn Gia Th¶o, chñ tÞch héi da giÇy ViÖt Nam - “ Gi¶i ph¸p t¨ng søc c¹nh tranh ngµnh da giµy “ - Thêi b¸o kinh tÕ ViÖt Nam sè 151- 20/9/2003 20. H­ng V¨n - “ XuÊt khÈu n«ng s¶n sang Mü “ - Thêi b¸o kinh tÕ ViÖt Nam sè 160- 6/10/2003 21. Quang Biªn-ThiÖn Anh - “ Quy ®Þnh d¸n nh·n nguån gèc xuÊt xø ®èi víi n«ng thuû s¶n xuÊt khÈu sang Mü “ - Thêi b¸o kinh tÕ ViÖt Nam sè 161- 8/10/2003 22. PV- “ Nh÷ng ®iÒu l­u ý trong viÖc thùc hiÖn h¹n ng¹ch hµng dÖt may xuÊt khÈu vµo Hoa Kú n¨m 2003 “ - T¹p chÝ Th­¬ng m¹i sè 22/ 2003 23. Bill Yarmy, chñ tÞch USATies Asia - “ BÝ quyÕt ®Ó xuÊt khÈu sang Mü thµnh c«ng “ - T¹p chÝ Th­¬ng m¹i sè 24/ 2003 24. BT - “ Mét n¨m thùc hiÖn HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt- Mü “ - T¹p chÝ C«ng nghiÖp- Th­¬ng m¹i sè 27/ 2003: 25. Cao Tïng - “ N¹n nh©n cña chÝnh s¸ch b¶o hé th­¬ng m¹i Mü “ - T¹p chÝ C«ng nghiÖp ViÖt Nam sè 28 (368)- 9/7/2003 Th¶o Nguyªn - “ Lµm ¨n víi thÞ tr­êng Mü- chuyÖn kh«ng ph¶i dÔ” -Kinh tÕ ViÖt Nam sè 33- 19/8/2003 Cao S¬n - “ Viªt Nam export success to US market “ – Viªt Nam Economic News, No 26/ 2003: Th¸i D­¬ng - “ C¸c biÖn ph¸p b¶o hé th­¬ng m¹i trong luËt ph¸p Hoa Kú “ - Nghiªn cøu H¶i quan sè 6073- 31/12/2002 PGS-TS NguyÔn ThÞ H­êng - “ Nh÷ng gi¶i ph¸p chñ yÕu nh»m t¨ng c­êng xuÊt khÈu hµng dÖt may sang thÞ tr­êng Mü “ - T¹p chÝ Kinh tÕ vµ dù b¸o sè 4/2003 Internet: www.census.gov/ www.usite.gov www.vietnamebassy-usa.org/ www.custom.treas.gov/ www.bvom.com www.vcci.com.vn www.mot.gov.vn www.vasep.com.vn www.vneconomy.com.vn www.vitranet.com.vn www.exim-pro.com www.songmay.com Môc lôc Danh môc b¶ng biÓu B¶ng 1: C¸c chØ sè kinh tÕ c¬ b¶n cña Mü 6 B¶ng 2: Kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu cña Mü tõ n¨m 1999-2002 7 B¶ng 3: Mét sè mÆt hµng nhËp khÈu lín nhÊt cña Mü tõ n¨m 1998-2002 9 B¶ng 4: Kim ng¹ch xuÊt khÈu dÖt may cña ViÖt Nam sang Mü tõ n¨m 1997-2002 19 B¶ng 5: Kim ng¹ch xuÊt khÈu thuû s¶n cña ViÖt Nam sang Mü tõ n¨m 1997-2002 20 B¶ng 6: Kim ng¹ch xuÊt khÈu giµy dÐp cña ViÖt Nam sang Mü tõ n¨m 1997-2002 21 B¶ng 7: T×nh h×nh xuÊt khÈu cña Mü vµo ViÖt Nam tõ n¨m 1997-2002 22 B¶ng 8: Kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu cña Mü tõ n¨m 1994-2000 26 B¶ng 9: NhËp khÈu hµng dÖt may vµ quÇn ¸o cña Mü tõ n¨m 1998- 2002 27 B¶ng 10: NhËp khÈu thuû s¶n cña Mü tõ n¨m 1999-2001 29 B¶ng 11: NhËp khÈu giµy dÐp cña Mü tõ n¨m 1998-2002 29 B¶ng 12: Nh÷ng ®Æc tr­ng cña c¸c giai tÇng x· héi c¬ b¶n ë Mü 32 B¶ng 13: Møc thuÕ nhËp khÈu ®èi víi hµng giµy dÐp 34 B¶ng 14: Møc thuÕ nhËp khÈu ®èi víi hµng thuû s¶n 34 B¶ng 15: Møc thuÕ nhËp khÈu ®èi víi mét sè hµng dÖt may 35 B¶ng 16: So s¸nh hµng ho¸ Trung Quèc vµ hµng ho¸ ViÖt Nam 66 B¶ng 17: Kim ng¹ch xuÊt khÈu cña c¸c n­íc Asean sang Mü tõ n¨m 1999-2002 67 B¶ng 18: So s¸nh hµng hãa ViÖt Nam vµ Th¸i Lan 68 B¶ng 19: T×nh h×nh ®¹t tiªu chuÈn chÊt l­îng cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam 71 B¶ng 20: : C¸c h×nh thøc vµ ph­¬ng tiÖn khai th¸c th«ng tin cña doanh nghiÖp ViÖt Nam 73 B¶ng 21 : ChØ tiªu xuÊt khÈu thêi k× 2001-2010 76 B¶ng 22: Môc tiªu vÒ xuÊt khÈu mét sè mÆt hµng chñ lùc cña ViÖt Nam sang Mü giai ®o¹n 2005-2010 78 ._.