Tết cổ truyền của người Việt trong kinh doanh du lịch

nh hướng đề tài, tận tình giúp đỡ và hướng dẫn tác giả trong suốt thời gian làm đề tài. Do trình độ, kinh nghiệm thực tế còn hạn chế và nhiều yếu kém, điều kiện thời gian làm đề tài ngắn nên tác giả chưa có điều kiện đánh giá đầy đủ và hiểu sâu về các giá trị sâu sắc của Tết Cổ Truyền dân tộc Việt đối với việc phát triển du lịch. Vì vậy mà trong quá trình làm đề tài tác giả không tránh khỏi những thiếu sót, tác giả rất mong nhận được những ý kiến đóng góp ý kiến, phê bình của các thầy giáo, cô giáo, các nhà nghiên cứu và các bạn đọc để giúp cho đề tài hoàn thiện hơn. Tác giả xin chân thành cảm ơn! Hải Phòng, ngày… tháng.......năm 2009. Sinh viên Phạm Thị Chúc Chi. Đề tài “ Tết cổ truyền của người Việt trong kinh doanh du lịch”. Phạm Thị Chúc Chi - Lớp VH901 – MSV 090270 2 I. Tên đề tài: Tết cổ truyền của ngƣời Việt trong kinh doanh du lịch. II. Lý do chọn đề tài Tết Nguyên Đán của người Việt là một phong tục cổ truyền tốt đẹp của nền văn hoá Việt Nam. Tết cổ truyền từ ngàn xưa luôn tiềm tàng trong mình những giá trị tâm linh và giá trị nhân văn thể hiện mối quan hệ giữa con người với thiên nhiên, vũ trụ…. Lễ Tết nguyên Đán chiếm một vị trí quan trọng trong đời sống văn hoá tinh thần của người dân đất Việt. Tết là dịp để gia đình, họ hàng, làng xóm, người thân trong gia đình xum họp đoàn tụ, thăm hỏi, cầu chúc cho nhau một năm mới bình an, hạnh phúc. Tết Nguyên Đán là một tài sản vô giá của quốc gia, là một di sản quý báu trong kho tàng văn hoá Việt Nam mà không phải quốc gia nào cũng có được. Nó hoà vào tâm hồn và máu thịt của người dân đất Việt từ bao đời nay. Tết Nguyên Đán là một sinh hoạt văn hoá không thể thiếu trong cuộc sống con người đất Việt. Tết Nguyên Đán bao gồm phần lễ tết và lễ hội. Lễ Tết đóng còn Lễ hội lại mở. Đây là sản phẩm quan trọng làm nên sản phẩm du lịch Tết. Mặc dù Tết Nguyên Đán là một nguồn tài nguyên quý giá nhưng chưa thực sự được các cấp các ngành quan tâm, đầu tư phát triển, biến nó trở thành một sản phẩm du lịch thực sự, gây lãng phí một nguồn tài nguyên nhân văn quý giá. Nếu được quan tâm đầu tư thì nó sẽ đem lại hiệu quả kinh tế tối ưu làm thay đổi bộ mặt kinh tế địa phương. Trong thời đại ngày nay với sự phát triển nhanh chóng của khoa học công nghệ cộng với quá trình công nghiệp hoá hiện đại hoá đã làm cho giá trị truyền thống của Tết Nguyên Đán phai nhạt dần. Đặc biệt là đối với lớp trẻ họ không còn quan tâm nhiều đến các nghi thức đón Tết cổ truyền. Đồng thời do ảnh hưởng của nền kinh tế thị trường sản phẩm du lịch Tết cũng đã bị thương mại hoá làm mất đi bản sắc của nó. Dưới góc độ kinh tế văn hóa, mà cụ thể là kinh doanh du lịch thì Tết Nguyên Đán giống như một tài nguyên cần được khai thác triệt để làm Đề tài “ Tết cổ truyền của người Việt trong kinh doanh du lịch”. Phạm Thị Chúc Chi - Lớp VH901 – MSV 090270 3 sống dậy truyền thống cha ông, khơi dậy lòng mong muốn của con người tìm về với bản sắc truyền thống dân tộc. Bởi nó vừa là một loại tài nguyên vừa mang lại ý nghĩa nhân văn, và cần phải khai thác triệt để tránh lãng phí một nguồn tài nguyên quý giá. III. Mục tiêu của đề tài: 1. Cung cấp cho người đọc những thông tin bổ ích về Tết Cổ Truyền của người Việt mà cụ thể là các phong tục tập quán, các thú chơi và ẩm thực ngày Tết. 2. Bảo tồn, lưu giữ và phát huy các giá trị truyền thống quý báu của dân tộc. Thông qua việc tham gia các chương trình du lịch Tết du khách sẽ ngày càng hiểu sâu hơn về truyền thống cha ông, qua đó khơi dậy lòng yêu nước, niềm tự hào dân tộc và quảng bá hình ảnh đất nước với bạn bè quốc tế. 3. Khơi dậy lòng mong muốn của con người tìm về với bản sắc văn hóa truyền thống dân tộc, từ đó thúc đẩy động cơ đi du lịch của con người. 4. Tìm hiểu và đánh giá thực trạng khai thác nguồn tài nguyên Tết cổ truyền của các công ty du lịch, các khu du lịch và các điểm vui chơi giải trí. 5. Đề ra các biện pháp và phương hướng để khai thác một cách có hiệu quả nguồn tài nguyên Tết Nguyên Đán vào kinh doanh du lịch, biến nó thực sự trở thành một nguồn tài nguyên quý giá trong hệ thống sản phẩm du lịch. IV. Phƣơng pháp và thiết bị nghiên cứu: 1. Phương pháp thu thập và xử lý tài liệu. 2. Phương pháp phân tích các yếu tố và sự tác động của nó việc khai thác Tết Nguyên Đán phục vụ du lịch. 3. Phương pháp tổng hợp nghiên cứu liên ngành( Tâm lý học, văn hóa học, xã hội học). Đề tài “ Tết cổ truyền của người Việt trong kinh doanh du lịch”. Phạm Thị Chúc Chi - Lớp VH901 – MSV 090270 4 V. Bố cục của đề tài. 1. Phần mở đầu. 2. Phần nội dung:  Chƣơng I: Tổng quan về Tết cổ truyền của ngƣời Việt.  Chƣơng II: Hiện trạng khai thác Tết cổ truyền trong kinh doanh du lịch.  Chƣơng III: Một số giải pháp khai thác Tết cổ truyền trong kinh doanh du lịch. 3. Phần kết luận. PHẦN HAI: NỘI DUNG NGHIÊN CỨU CỦA ĐỀ TÀI CHƢƠNG I: Đề tài “ Tết cổ truyền của người Việt trong kinh doanh du lịch”. Phạm Thị Chúc Chi - Lớp VH901 – MSV 090270 5 TỔNG QUAN VỀ TẾT CỔ TRUYỀN CỦA NGƢỜI VIỆT 1.1. Giới thiệu về Tết cổ truyền của ngƣời Việt. 1.1.1. Lịch sử hình thành Tết cổ truyền của người Việt: Việt Nam có 54 dân tộc anh em cùng sinh sống trên một lãnh thổ. Mỗi một dân tộc đều có một cái tết riêng của mình nhưng tất cả đều ăn Tết Nguyên Đán. Tết Nguyên Đán được coi là tiêu biểu nhất và có phạm vi rộng lớn diễn ra trên toàn bộ lãnh thổ Việt Nam. Tết là do chữ “Tiết” mà ra, “Nguyên” là sự khởi đầu, bắt đầu, “Đán” là buổi sáng sớm. Như vậy Tết nguyên Đán là sự bắt đầu cho một năm mới. Tết Nguyên đán được gọi là Tết Cả để phân biệt với các Tết còn lại của năm. Chỉ có gọi như vậy mới nói hết được tầm với và chiều sâu tâm hồn của nếp sống truyền thống người Việt. Vào thời cổ năm mới bắt đầu từ tháng Tý tức tháng 11 âm lịch, về sau do ảnh hưởng của nền văn hóa Trung Hoa mới lấy tháng Dần làm tháng đầu năm. Theo lịch sử Trung Hoa Tết Nguyên Đán có từ thời Tam Vương, Ngũ Đế: * Đời Tam Vương: Nhà Hạ chuộng màu đen, nên chọn tháng Dần là tháng đầu năm tức tháng Giêng âm lịch. Nhà Thương thích màu trắng, nên chọn tháng Sửu làm tháng đầu năm tức tháng Chạp. Qua nhà Chu (1050-256 TCN) ưa sắc đỏ, nên chọn tháng Tý làm tháng đầu năm. Các vua chúa nói trên, theo ngày giờ, lúc mới khai thiên lập địa nghĩa là: giờ Tý thì có trời, giờ Sửu có Đất, giờ Dần sinh loài người mà đặt ra các ngày Tết khác nhau. • Đến thời Đông Chu, Khổng Phu Tử ra đời đổi ngày Tết vào ngày một tháng nhất định là tháng Dần. Mãi đến thời Tần thế kỉ 3 TCN, Tần Đề tài “ Tết cổ truyền của người Việt trong kinh doanh du lịch”. Phạm Thị Chúc Chi - Lớp VH901 – MSV 090270 6 Thủy Hoàng lại đổi qua tháng Hợi tức tháng 10. Cho đến khi nhà Hán trị vì(Hán Vũ Đế (140TCN)) lại đặt ngày Tết vào tháng Dần (tức tháng giêng) như đời nhà Hạ, và từ đó về sau trải qua bao nhiêu thời đại không còn nhà vua nào thay đổi về tháng Tết nữa. • Đến đời Đông Phương Sóc, ông cho rằng ngày tạo thiên lập địa có thêm giống Gà, ngày thứ hai có thêm Chó, ngày thứ ba có Lợn, ngày thứ tư sinh Dê, ngày thư năm sinh Trâu, ngày thứ sáu sinh Ngựa, ngày thứ bảy sinh loài người, ngày thứ tám sinh ra ngũ cốc. Vì thế ngày Tết được kể từ ngày mồng 1 cho đến hết ngày mồng 7 tháng Giêng . 1.1.2. Đặc điểm về thời gian Tết cổ truyền: Tết Nguyên Đán nói riêng và Lễ Tết nói chung đều gắn với thời gian nhất định. Nó diễn ra theo thời vụ hàng năm. Tết nguyên Đán là lễ hội có thời gian diễn ra dài nhất trong hệ thống lễ hội Tết ở Việt Nam. Tết Nguyên Đán là khâu đầu tiên và quan trọng nhất trong hệ thống Lễ Hội Việt Nam, mà phần Lễ cũng như phần Hội đều rất phong phú về cả nội dung lẫn hình thức: Phần Lễ các yếu tố linh thiêng bao giờ cũng diễn ra trước phần Hội. Lễ kéo dài từ ngày 23 tháng Chạp cho đến hết ngày mồng 7 tháng Giêng Âm lịch. Tức là bắt đầu từ lễ cúng Ông Táo cho đến lễ Khai Hạ (hạ cây Nêu) người nông dân bắt đầu cày ruộng, những người không có việc thì đi chơi xuân. Phần hội diễn ra khá dài và dài nhất trong các lễ hội Việt Nam. Nó kéo dài tới ba tháng. Vì thế dân gian thường có câu ca dao: “Tháng Giêng là tháng ăn chơi. Tháng hai cờ bạc, tháng ba hội hè”. Ăn Tết xong là người dân bắt đầu đi trẩy hội, du xuân, cầu phúc, cầu cho một năm mới bình an, hạnh phúc. Đây cũng là thời điểm để ngành du lịch bắt đầu một mùa du lịch cho một năm mới, mở ra cơ hội lớn cho kinh doanh du lịch. Đề tài “ Tết cổ truyền của người Việt trong kinh doanh du lịch”. Phạm Thị Chúc Chi - Lớp VH901 – MSV 090270 7 1.1.3. Không gian lễ hội Tết cổ truyền: Khác với các lễ hội truyền thống khác. Tết Nguyên Đán không phải là của riêng một địa phương nào, mà nó là Tết của cả dân tộc Việt Nam. Tết Nguyên Đán hay là Tết Cả là lễ hội cổ truyền lớn nhất, lâu đời nhất, có phạm vi phổ biến rộng lớn nhất từ Nam Quan đến Mũi Cà Mau và cả vùng hải đảo, tưng bừng và nhộn nhịp nhất của dân tộc. Không gian linh thiêng của Lễ hội Tết Nguyên Đán diễn ra trên mọi nơi từ không gian nhỏ bé của mỗi gia đình đến đình, chùa, miếu, các thành phố lớn, các trung tâm đô thị, mọi ngóc ngách của mỗi con đường…. Tất cả đều rầm rộ, hoành tráng. Nhờ những đặc điểm về không gian, thời gian của lễ hội ấy Tết Nguyên Đán đã trở thành một nguồn tài nguyên quý giá. Ngành du lịch cần phải nắm và hiểu rõ về thời gian và không gian của lễ hội cùng với các hoạt động vui chơi giải trí của lễ hội để khai thác nó một cách có hiệu quả. 1.1.4. Tính chất của lễ hội: a) Tính quần thể của lễ hội Tết Nguyên Đán: Tết Nguyên Đán thu hút mọi lứa tuổi, mọi lớp người cùng tham gia vào các hoạt động lễ hội Tết. Tết Nguyên Đán nói riêng và lễ Tết nói chung là một sinh hoạt văn hóa mang tính chất cộng đồng. Người Việt bắt đầu sinh ra cái Tết đó là việc xác định mốc mở đầu cho một năm mới, mọi người từ già đến trẻ đều mong mỏi đến ngày Tết. Bởi đây là dịp để mọi thành viên trong gia đình đều về quây quần đông đủ. Mọi người đều hân hoan tiễn năm cũ qua đi và đón một năm mới sang. b) Tính hoành tráng của lễ hội Tết Nguyên Đán: Tết Nguyên Đán thu hút được cả cộng đồng đông đúc cùng tham gia. Lễ hội Tết mang giá trị cố kết cộng đồng. Đó là dịp để con người giao lưu, giao tiếp cộng cảm. Sự gắn kết tự nhiên không thiên cưỡng hay gò ép. Đề tài “ Tết cổ truyền của người Việt trong kinh doanh du lịch”. Phạm Thị Chúc Chi - Lớp VH901 – MSV 090270 8 Trong lễ hội không phân biệt chủ tớ. Lễ hội là sân chơi của tất cả mọi người. Thông qua lễ hội cộng đồng làng xã được khẳng định một cách vững chắc. Mối quan hệ giữa con người với con người ngày càng thắt chặt hơn. Sự hiểu biết giữa các dân tộc được tăng lên sau mỗi dịp hướng về cội nguồn. Vào ngày Tết khắp mọi nơi từ thành thị đến nông thôn từ miền núi đến hải đảo xa xôi đều rực rỡ cờ hoa. Người người nô nức đi trẩy hội với những trang phục lộng lẫy nhất. Họ đi chơi đông hơn mức bình thường làm cho không khí ngày Tết thêm đông vui rạo rực. Ngày Tết khắp nơi âm thanh của trống chiêng ngày hội, âm thanh của những bài hát mừng xuân khắp nơi đều vang lên làm nao nức lòng người, mọi người hò reo vui sướng hân hoan đón năm mới sang. c) Tính biểu dương và hiệu triệu của lễ hội Tết Nguyên Đán: Lễ hội Tết biểu dương sức mạnh cộng đồng. Nó thôi thúc, thúc giục người ta tham gia lễ hội. Họ tham gia một cách tự nguyện mà không bị gò ép, hô hào. Nó biểu thị sức mạnh của cá nhân đối với cộng đồng. Đến với lễ hội bản thân mỗi một cá nhân đều muốn chứng tỏ mình với cộng đồng, cùng cộng đồng tham gia đón Tết. Trong cuộc sống con người không thể thiếu đi lễ hội. Nó là đời sống tinh thần và tâm linh, nếu thiếu đi cuộc sống tinh thần thì cuộc sống không còn ý nghĩa nữa. Đến với lễ hội là người ta được vui chơi một hình thức vui chơi có thưởng, tham gia các trò chơi du khách sẽ có phần thưởng mang về. Phần thưởng không chỉ là những món quà vật chất, mà còn là những món quà tinh thần. Đó là sự thoải mái với những tiếng cười, tiếng hò reo cổ vũ của những người tham gia hội. Có hai nhu cầu mà không một sức mạnh nào có thể bóc nó ra khỏi trái tim con người đó là: nhu cầu bình đẳng và cuộc sống đủ, thân phận Đề tài “ Tết cổ truyền của người Việt trong kinh doanh du lịch”. Phạm Thị Chúc Chi - Lớp VH901 – MSV 090270 9 được đảm bảo và diện mạo được quý trọng. Nhưng cuộc sống thực tế thì còn xa mới được như thế. Do đó phải có những ngày phi trần thế ngay trong cuộc sống trần thế này, những ngày thực sự đủ, được mọi người quan tâm, vui sướng không phải nghĩ gì đến cơm ăn, áo mặc, túng thiếu nghèo khổ. Chỉ có một cách đó là lễ hội, dù cả năm có vất vả đến đâu, vẫn có những ngày hạnh phúc thức sự. Đến với lễ hội là con người được trở lại với cộng đồng. Lễ hội là của cộng đồng, không phải của gia đình, và thế nào cũng có những trò vui, hội là để vui chơi cho nên người ta nói “vui như hội”, “ vui xem hát, nhạt xem bơi, tả tơi xem hội”. Tết là dịp để mỗi con người hướng về cội nguồn. Bởi đây là dịp để người ta nhớ về quá khứ, tìm về với cội nguồn. Người ta đến với lễ hội để thấy được những hoạt động, thông qua lễ hội người ta đánh thức được quá khứ hay quá khứ được trở về một cách tự nhiên trong lễ hội. Trong một năm có 12 tháng mọi người đều cố gắng chăm chỉ làm việc để rồi khi Tết đến người ta được quay trở về bên mái ấm gia đình quên đi cái mệt nhọc của công việc, đời thường. Chính vì vậy Tết Nguyên Đán đã trở thành một tiềm năng rất lớn đối với hoạt động kinh doanh du lịch. Ngành du lịch phải biết biến nó trở thành một sản phẩm du lịch để cho khách du lịch có thể cảm nhận và mua mang về . 1.1.5. Các phong tục ngày Tết. Các phong tục ngày Tết của người Việt được coi là nét đẹp văn hóa, nó đã góp phần tạo nên bản sắc Tết của người Việt. Tết cổ truyền của người Việt có nhiều phong tục hay thể hiện truyền thống văn hóa của dân tộc mà từ người trẻ đến người già ai ai cũng biết. Tết cổ truyền với những phong tục dựa trên nguyên tắc, Tết bắt đầu từ ngày mồng một nhưng trên thực tế, Tết kể như đã chuẩn bị cả tháng trước. Thời thái bình xa xưa, người ta đón Tết bằng tất cả tâm hồn, một cách nồng nàn và trịnh trọng, theo những tục lệ như sau: Đề tài “ Tết cổ truyền của người Việt trong kinh doanh du lịch”. Phạm Thị Chúc Chi - Lớp VH901 – MSV 090270 10 Thứ nhất: Trang hoàng nhà cửa là mục đầu tiên, chuẩn bị cho những ngày Tết. Xuất phát từ quan niệm Tết Cả trước hết là Tết của gia đình nên ai cũng có ý thức trang hoàng nhà cửa cho sạch đẹp cho những ngày đầu năm mới để đón chúa xuân . Cách Tết chừng một tuần người ta đã bắt đầu dọn dẹp nhà cửa, trang trí nội thất mọi vật được lau chùi cẩn thận. Mọi người đi chợ Tết mua xắm đồ đạc, chung nhau giết lợn gói bánh chưng sửa sang lại phần mộ của ông bà tổ tiên với một đặc trưng Tết của người Việt mang tính cộng đồng . Tiễn đưa Ông Táo, tức là ông vua bếp. Gọi là ông nhưng gồm có hai ông một bà. Ông Táo lên trời vào ngày 23 tháng Chạp âm lịch với nhiệm vụ tấu trình Thượng Đế mọi việc xảy ra trong nhà để Trời soi xét mà thưởng hay phạt. Từ sáng sớm người ta ra chợ mua lễ vật về thờ cúng. Ban thờ của mỗi gia đình được đem ra đánh lau chùi tỉ mỉ. Các lễ vật bày trên bàn thờ như vàng hương, nến. Trong ngày này người ta thường, mua cá chép về cúng, cúng xong thì thả xuống sông hồ(gọi là phóng sinh) Lễ tất niên : vào trưa ba mươi Tết mọi thành viên trong gia đình đều quây quần sum họp làm cơm cúng ông bà tổ tiên. Đây là lễ có ý nghĩa rất quan trọng nó cho biết rằng lúc này mọi công việc chuẩn bị cho ngày Tết đã xong xuôi, mọi người thân trong gia đình đi làm ăn xa hoặc con cháu ra ở riêng đã tề tựu đông đủ. Trên bàn thờ ông bà tổ tiên, đèn nhang được thắp sáng, mâm cúng với những món ăn ngày Tết đã đươc đặt một cách nghiêm trang. Trong tâm thức của người Việt lễ cúng tất niên cũng như ngày Tết là cuộc họp mặt đông đủ giữa người sống và người chết, giữa con người và thần linh, là cuộc hội ngộ của nhiều thế hệ sau một năm trời ròng rã. Lễ Trừ Tịch : trong đêm ba mươi Tết người Việt còn có tục làm lễ Trừ Tịch. Trừ Tịch là giờ phút cuối cùng của năm cũ xắp bước qua năm mới. Ý nghĩa của lễ Trừ Tịch là đem bỏ hết những điềm xấu của năm sắp Đề tài “ Tết cổ truyền của người Việt trong kinh doanh du lịch”. Phạm Thị Chúc Chi - Lớp VH901 – MSV 090270 11 qua để đón nhận những cái mới mẻ tốt đẹp của năm xắp tới. Lễ Trừ Tịch là để tiễn vị quan năm cũ đón vị quan năm mới đến cai quản. Lễ đón giao thừa: đây là giờ phút thiêng liêng đất trời giao cảm. Đây là khoảnh khắc giữa năm cũ và năm mới và giao thừa người ta cũng cúng lễ cả trong nhà và ngoài sân. Đây là lễ quan trong dịp Tết Nguyên Đán và được cúng vào 12 giờ đêm ngày 30 tháng Chạp. Các cụ ta quan niệm mỗi năm Thiên Đình lại thay toàn bộ quan trông nom công việc dưới hạ giới, đứng đầu là một ngài có vị trí như quan toàn quyền. Năm nào quan toàn quyền giỏi giang anh minh, liêm khiết thì hạ giới được nhờ như: được mùa, ít thiên tai, không có chiến tranh bệnh tật. Trái lại gặp phải ông lười biếng kém cỏi tham lam thì hạ giới chịu mọi thứ khổ. Các cụ hình dung giây phút giao thời ấy trên trời quan đi quan về tấp lập vội vã, thậm chí còn có quan quân chưa kịp ăn uống gì. Đúng vào lúc ấy các gia đình đưa xôi gà bánh trái hoa quả toàn đồ ăn nguội ra ngoài trời cúng với lòng thành tiễn đưa người đã cai quản mình năm cũ và đón người nhà trời mới xuống làm nhiệm vụ dưới hạ giới. Khi thời điểm giao thừa đã đến nhà nhà chúc mừng nhau sức khỏe, sự thành đạt cùng hy vọng vào sự tốt lành của năm mới. Nổi bật hơn cả trong thời điểm giao thừa là tiếng pháo nổ.Tiếng pháo đêm giao thừa mang ý nghĩa xua đi tà khí, điềm xấu, nó nói lên niềm hân hoan vui mừng, hy vọng vào một năm mới tốt lành may măn hơn, nó cũng như một tiếng cười giòn tan đón chào mùa xuân đến. Xuất hành: Cũng sau giờ Giao Thừa, người ta chọn giờ tốt, hướng Hết giai đoạn chuẩn bị, ngày Tết bắt đầu từ sáng mồng một. Kiêng cữ là mục đầu tiên cha mẹ căn dặn con cái: Kiêng nghĩa là tránh không làm tất cả những điều không tốt, như: chửi bới, giận dữ, đánh lộn... Nếu Tết mà bị như thế thì sẽ bị cả năm, gọi là giông. Xông nhà, xông đất: Bắt đầu từ giờ Giao Thừa là bắt đầu năm mới, hễ người nào bước chân đến nhà mình trước tiên là người ấy xông nhà xông đất, nghĩa là mang sự may mắn hay xui xẻo đến cho mình, tuỳ theo Đề tài “ Tết cổ truyền của người Việt trong kinh doanh du lịch”. Phạm Thị Chúc Chi - Lớp VH901 – MSV 090270 12 cái vận của người ấy đang lên hay đang xuống. Thường, người ta tin cái vận của người đến xông đất nhà mình có thể đem lại phước hay hoạ. Ví dụ tên Phúc là tốt, tên Hoạ là xấu. Vậy, cũng nên cẩn thận khi đi đạp đất nhà người ta, tuy rằng thời bây giờ chẳng còn ai tin ở những chuyện hồ đồ ấy nữa. Chúc Tết, mừng tuổi: Sáng mồng Một Tết còn gọi là ngày Chính đán, con cháu tụ họp ở nhà tộc trưởng để lễ Tổ Tiên và chúc tết ông bà, các bậc huynh trưởng. Theo quan niệm, cứ năm mới tới, mỗi người tăng lên một tuổị, bởi vậy ngày mồng Một Tết là ngày con cháu “chúc thọ” ông bà và các bậc cao niên (ngày xưa, các cụ thường không nhớ rõ ngày tháng sinh nên chỉ biết Tết đến là thêm 1 tuổi). Sáng ngày mồng một, con cái cháu chắt mặc áo mới, vòng tay cúi đầu trước ông bà cha mẹ và lạy mừng chúc tụng, dâng lên những món quà tượng trưng cho lòng tôn kính. Bậc bề trên mừng tuổi cho con cháu những món tiền đựng trong phong bao màu đỏ, gọi là lì xì. Ngày xưa, còn có từng đoàn trẻ em nghèo kéo nhau đến các nhà giàu (phú hộ), bỏ những đồng tiền trong ống tre và lắc lên kêu “súc sắc súc sẻ” để chúc mừng và để xin tiền. “Súc sắc súc sẻ” là một tục lệ rất phổ biến ở thôn quê ta ngày xưa. Xin chữ đầu xuân: Mỗi năm hoa đào nở. Lại thấy ông đồ già. Bày mực tàu giấy đỏ Bên phố đông người qua. (Vũ Đình Liên). Đầu năm thường gắn với việc cầu xin những điềm lành, việc lành trong ao ước của con người qua những cuộc hành hương về nơi linh thiêng nhất. Xin chữ là một trong những hoạt động tâm linh ấy. Đề tài “ Tết cổ truyền của người Việt trong kinh doanh du lịch”. Phạm Thị Chúc Chi - Lớp VH901 – MSV 090270 13 Việc mang ý nghĩa này có ở nhiều nơi trên khắp mọi miền đất nước. Từ Bắc chí Nam, từ xuôi lên ngược, chẳng phân biệt giàu nghèo, sang hèn... ta thường bắt gặp những gương mặt giống nhau ở sự thành tâm của người xin chữ trước người cho chữ. Ngày xưa là chữ Nho, ngày nay vẫn là chữ Nho, lại có thêm cả chữ Ta nữa. Các thầy đồ Hán học và Quốc ngữ học tha hồ thả hồn theo nét bút mà tặng lại cho người xin cái tâm, cái tài của mình được gửi qua nét chữ và nội dung của chữ theo ước nguyện của người xin. Chưa có ai bán chữ, chỉ có người mua giấy để xin chữ. Người cho chữ vẫn có lộc nhưng tinh tế hơn. Việc tưởng như không bình thường nhưng lại thể hiện được nét thanh tao của công việc. Các thầy đồ không phải bận bịu và hệ lụy vào chuyện giá cả, tiền bạc để đủ thanh thản và toàn tâm trong công việc cho chữ mang vẻ thánh thiện này. 1.1.6. Các thú chơi ngày Tết. Nếu người Việt dành mùng Một Tết cho gia đình, mùng Hai cho thầy cô, thì mùng Ba ắt là cho bè bạn. Rong chơi ngoài hội xuân chưa tròn ý nghĩa ngày Tết, người Việt dành thêm những giây phút thâm trầm hơn với bạn bè qua những thú tiêu khiển thanh tao có, bình dân có. Tết là dịp để mọi người nghỉ ngơi, vui chơi. Một trong những thú chơi ngày Tết của người Việt là đi chợ Tết. Người người nhà nhà đua nhau đi chợ sắm Tết. Người ta đi chợ Tết để xem người, xem cảnh sinh hoạt Tết, xem hoa quả cây cảnh, hưởng không khí Tết, họ mua vài vật kỷ niệm tặng bạn bè. Có thể nói rằng chợ Tết đã trở thành một thú vui ngày xuân. Chợ Tết: Chợ Tết có không khí khác hẳn với những phiên chợ thường ngày trong năm. Mua sắm chuẩn bị cho ba ngày Tết thường không phải để “có cái ăn” mà đó là thói quen, là dậy lên không khí ngày lễ hội. Chợ Tết được bố trí ở những bãi đất rộng, có thể chợ được thành lập ngay nơi chợ thường ngày vẫn diễn ra chuyện bán mua. Nhưng trong chợ Tết, Đề tài “ Tết cổ truyền của người Việt trong kinh doanh du lịch”. Phạm Thị Chúc Chi - Lớp VH901 – MSV 090270 14 gần như tất cả “món ngon vật lạ” đều được bày bán. Không khí Tết thấm đượm thật sự vào những ngày này bởi cảnh người mua hàng nặng trĩu giỏ. Trong chợ Tết, người ta mới bày bán những thứ mà quanh năm không thấy bán. Ví dụ như lá dong, lá chuối để gói bánh chưng, củ kiệu, đu đủ làm dưa. Người ta bán những chiếc tháp làm bằng bánh in bao giấy màu, những chiếc bánh ly bằng bột nếp hoặc bánh ngũ sắc dùng để chưng lên bàn thờ. Chợ còn bán những thứ không ăn được, nhưng vô cùng cần thiết cho ngày Tết như phong bao lì xì, giấy dán và bây giờ phong trào viết chữ ngày Tết đang phục hồi trở lại. Nhưng cái thú mua sắm trong ngày Tết vẫn là chuyện đương nhiên, gần như không một nhà nào lại không “đi sắm Tết”. Dẫu rằng cách ăn, cách chơi Tết trải qua bao năm đã thay đổi cho phù hợp với cuộc sống. Điều độc đáo ở chỗ là dù nhà giàu hay nghèo, nhu cầu mua sắm ngày Tết là điều không thế thiếu. a) Khai bút đầu xuân : Đầu năm, người Việt kiêng cữ rất kỹ từng lời ăn tiếng nói. Các học giả còn cẩn trọng đến từng nét chữ, câu văn, nên các cụ mượn khói hương nghi ngút và xác pháo đỏ hồng của ngày đầu năm để làm lễ khai bút. Nhân thi hứng đó, các cụ làm thơ bằng chữ Hán hay chữ Nôm và viết lên giấy điều (là loại giấy màu đỏ). Các bài thơ thường mang nội dung tán dương thiên nhiên hay mang lời chúc lành cho năm mới. Đối với học trò, tục khai bút đầu xuân tượng trưng cho lòng hiếu học của dân Việt. Học sinh Việt Nam cũng tin rằng khai bút đầu xuân đem văn hay chữ tốt đến với họ trong năm mới. b) Câu đối : Ngày Tết người Việt có thú chơi câu đối Tết - một thú chơi bộc lộ tư tưởng và tình cảm rõ nét. Đó là những câu đối viết bằng bút lông trên giấy đỏ. Câu đối ngày Tết thuộc thể loại văn biền ngẫu, gồm hai vế đối nhau nhăm biểu thị một ý chí quan điểm tình cảm của tác giả trước một hiện Đề tài “ Tết cổ truyền của người Việt trong kinh doanh du lịch”. Phạm Thị Chúc Chi - Lớp VH901 – MSV 090270 15 tượng, một sự việc nào đó trong xã hội. Câu đối Tết làm ra để dán nhà, cửa, đền chùa… vào dịp Tết Nguyên Đán. Tục treo câu đối ngày Tết có nguồn gốc từ rất lâu đời như một nguồn năng lượng lạc quan, giúp người chơi có thêm niềm tin bước sang năm mới sẽ gặp nhiều điều tốt lành. Trên tấm giấy điều mùa xuân về qua nét viết theo lối chữ hành tao nhã “tuế hữu tứ thời xuân tại thủ - Nhân chi bách hạnh hiếu vi tiên” có nghĩa là: “Mỗi năm có bốn muà, xuân là mùa đầu tiên – Con người có trăm tính, hiếu thảo là tính quý nhất”. Người biết chơi câu đối là người phải có nhiều chữ, hiểu biết nhiều thì mới có thể hiểu hết được ý nghĩa của từng cặp câu đối. Câu đối thực ra gồm hai câu có số chữ bằng nhau và đối chọi nhau cả về lời lẫn ý. Khi Hán học còn thịnh hành ở Việt Nam, câu đối được cả giới trí thức lẫn giới bình dân ưa chuộng. Ngày Tết, người ta treo chúng lên hai bên nhà để khách đến thăm cùng thưởng lãm với chủ. Câu đối được viết lên hai dải giấy điều bằng mực Tầu nhũ kim (loại mực lấp lánh vàng hay bạc). Người viết câu đối thường là các ông thầy đồ già trong làng, vốn có chữ tốt văn hay lại thêm tài viết chữ đẹp. Nội dung câu đối Tết là những lời chúc lành đầu năm. Sau này, câu đối không còn thịnh hành hay mang giá trị văn học nghệ thuật nữa mà chỉ được xem như món hàng trang trí cho vui nhà trong những ngày xuân. c) Tranh Tết : Để trang hoàng nhà cửa vào dịp Tết cho sinh động hơn, người Việt chọn mua vài bức tranh Đông Hồ treo trong nhà. Tranh Đông Hồ là đặc sản của làng Đông Hồ, một làng nhỏ miền Bắc nước Việt. Tranh được in từ những ấn bản gỗ lên giấy dó (loại giấy xốp, bền, và mịn, làm từ vỏ một thứ cây leo tên là “dó”). Mực in tranh được pha chế bằng toàn chất liệu thiên nhiên: màu đen từ tro của lá tre, màu trắng từ vỏ trứng, màu xanh từ lá chàm, màu đỏ từ quả mồng tơi…. Tranh diễn tả lại những điển tích, truyện thần thoại, hoặc biến cố lịch sử một cách hóm hỉnh, thông thường Đề tài “ Tết cổ truyền của người Việt trong kinh doanh du lịch”. Phạm Thị Chúc Chi - Lớp VH901 – MSV 090270 16 qua việc nhân cách hóa các động vật. Bức “Gà Đàn” chẳng hạn, vẽ một bầy gà con, tượng trưng cho lời chúc “con cháu đầy đàn” hay bức “Đại Cát”, vẽ một anh gà trống uy nghi, tượng trưng cho lời chúc “an khang” nhân ngày đầu năm. Tranh Tết, nhất là tranh Đông Hồ, làm tăng thêm sự thanh lịch của gian phòng khách và chắc cũng bộc lộ trình độ hiểu biết nghệ thuật của chủ nhà đôi chút. Đó là những bức tranh dân gian giản dị, hồn nhiên, gợi cảm, có phong cách độc đáo. Nhìn chung người ta thường chọn những bức tranh mang nội dung an vui, chúc phúc, lộc tài, phú quý hay tranh Tứ Bình. d) Mai đào : Hoa là món trang trí không thể thiếu trong mỗi dịp lễ hội Việt Nam. Ở miền Bắc, hoa đào nở rộ mỗi dịp xuân về. Ở miền Nam, hoa mai cũng đua sắc. Vì thế, mai và đào là hai loại hoa đặc trưng cho ngày Tết. Hoa mai trưng vào dịp Tết là giống mai vàng, trổ thành từng khóm nhỏ trên cành cây mong manh cạnh những lộc non mơn mởn. Hoa đào màu hồng, cũng trổ thành khóm, thuộc giống bích đào (chỉ có hoa, không đậu quả) mới quý. Nhiều gia đình tin rằng những cành mai, đào nở rộ tươi tốt vào sáng mùng Một Tết sẽ đem lại sự thịnh vượng cho cả năm. Trong dịp Tết người Việt thường có những trò chơi trong hội xuân của cộng đồng. Người xưa đã có lịch đi chơi “Mồng Một chơi ngõ, Mồng Hai chơi xóm, Mồng Ba chơi đình”. Chơi đình ở đây có nghĩa là dự hội làng, tham gia các trò chơi hoặc xem hội. Trong hội làng ngày Tết hầu như các trò chơi dân gian có trong các lễ hội trong năm đều có trong dịp Tết như đánh cờ, đấu vật, chơi đu, đánh đáo, chọi gà cờ tướng, cờ người, phụ nữ ca hát ông già chơi tổ tôm. Thông qua những thú chơi ngày Tết của người Việt chúng ta còn thấy nó bộc lộ bản lĩnh, tính cách, thị hiếu và đặc biệt là bản sắc của dân tộc. Chúng góp phần tạo nên một phong vị Tết cổ truyền của dân tộc mỗi khi Tết đến xuân về. Đề tài “ Tết cổ truyền của người Việt trong kinh doanh du lịch”. Phạm Thị Chúc Chi - Lớp VH901 – MSV 090270 17 Thú chơi ngày Tết là một phần không thể thiếu trong lễ hội Tết Nguyên Đán. Nếu thiếu nó thì sẽ mất đi phần nhộn nhịp của ngày Tết và đó cũng là sản phẩm độc đáo của ngành du lịch, giảm đi phần nhàm chán của phần lễ. 1.1.7. Ẩm thực ngày Tết. Vào ngày Tết cổ truyền mọi gia đình Việt Nam đều bận rộn tiến hành các nghi lễ cúng tổ tiên, đền chùa nhưng người ta không quên chú trọng chuẩn bị chu đáo các món ăn cổ truyền ngày Tết. Người xưa có câu ca “Thịt mỡ, dưa hành, câu đối đỏ - Cây Nêu, tràng pháo, bánh chưng xanh”. Đối với cuộc sống lao động vất vả hàng ngày của người dân trong một năm thì người ta thường lựa chọn những sản vật ngon nhất để phục vụ cho ngày Tết cổ truyền của dân tộc như đỗ xanh, thịt cá, hành củ…Tùy theo từng hoàn cảnh của từng gia đình mà các món ăn ngày Tết có khác nhau nhưng không thể thiếu: bánh chưng, giò lụa, cá kho, dưa hành a) Món ăn ngày Tết ở miền Bắc. Đối với người miền Bắc bánh chưng là một món ăn cổ truyền trong dịp Tết Nguyên Đán và chỉ có vào dịp Tết thưởng thức bánh chưng mới thấy hết sự thi vị và cái ngon của nó.Trong các mâm cổ ngày Tết, bánh chưng nổi bật hơn cả bởi màu xanh tươi đẹp mắt. Chiếc bánh bao hàm cả một ý nghĩa sâu xa đó là nó có hình vuông nên tượng trưng cho đất; thịt mỡ, đậu xanh, lá dong tượng trưng cho cầm thú, cỏ cây muôn loài. Còn lá xanh bọc ngoài mĩ vị để trong là ngụ ý sống phải đùm bọc nhau và cũng là có ý muốn gửi ơn nuôi dưỡng của cha mẹ. Bánh chưng xanh: Gạo gói bánh phải chọn loại gạo nếp thật ngon thì nấu lên bánh mới dẻo, mới thơm, để lâu ngày không bị sống lại. Tùy theo đặc điểm từng vùng có thể thêm bớt gia giảm nhân bánh nhưng thông thường có: thịt, đậu, hành, hạt tiêu. Nhân bánh cũng rất kén, phải là loại thịt ba c._.hỉ (loại thịt dọi/ ba rọi có cả nạc lẫn mỡ), đậu xanh chọn thứ tốt, hành củ thái lát. Đề tài “ Tết cổ truyền của người Việt trong kinh doanh du lịch”. Phạm Thị Chúc Chi - Lớp VH901 – MSV 090270 18 Dù thời gian nấu bánh lâu (khoảng 14 tiếng) nhưng muốn nhân ngon, đậu xanh phải hấp chín, sau đó giã nhỏ, vắt thành từng nắm nhỏ để khi gói cho vào bánh cùng với thịt và hành. Ðể có được chiếc bánh có màu xanh mướt khi bóc ra, thì khi gói lớp trong cùng phải để mặt lá xanh tiếp giáp với gạo, còn mặt ngoài thì quay mặt xanh ra ngoài để vẫn đảm bảo được thẫm mỹ cho chiếc bánh có màu xanh đẹp của lá. Bánh phải gói hình vuông, đầy đủ góc cạnh thì khi đặt lên đĩa chiếc bánh mới đẹp, hấp dẫn. Bánh muốn ngon phải gói hơi chặt tay vì nếu gói lỏng sau khi luộc bánh sẽ bị nát, còn nếu gói quá chặt tay khi luộc hạt gạo nở ra sẽ làm bánh bị nứt hay bục lá gói. Có thể dùng khuôn để gói, nhưng theo kinh nghiệm của những người đã từng gói bánh nhiều năm thì gói bánh bằng khuôn sẽ không vừa chặt tay, khi luộc bánh dễ bị nứt. Sau khi luộc xong vớt bánh ra phải rửa qua nước lã để làm sạch chất nhờn thì bánh sẽ lâu bị thiu, ôi. Sau đó đến công đoạn ép cho bánh chặt, có thể dùng một tấm ván đặt lên những chiếc bánh xếp trên cùng một mặt phẳng và để các vật nặng lên trên. Như vậy khi cắt bánh ăn sẽ không bị nát lại dẻo, cắn vào miếng bánh vừa thơm vừa mát lại bùi. Dưa hành: Bánh chưng dẻo, béo, ăn dễ ngán đã có đĩa dưa hành chua chua, giòn giòn, khiến cho người thưởng thức ăn được nhiều hơn, ngon miệng hơn. Có lẽ câu “bánh chưng xanh, thịt mỡ, dưa hành”... cũng xuất phát từ đặc điểm này. Ðể có lọ dưa hành muối ngon, các bà nội trợ đã phải chuẩn bị từ rất sớm, trước khi tết đến khoảng 15-20 ngày. Hành củ tươi được lột vỏ ngoài, rửa sạch. Một số người để nguyên cả vỏ muối, và khi dọn ra đĩa mới bóc lớp vỏ ngoài. Hành muối phải chọn loại hành tím thì mới cay, loại hành trắng ít cay hơn và không thơm ngon. Trước khi muối, hành phải được ngâm vào nước gạo vài ngày để giảm bớt độ cay. Sau đó vớt ra, rửa sạch và để cho Đề tài “ Tết cổ truyền của người Việt trong kinh doanh du lịch”. Phạm Thị Chúc Chi - Lớp VH901 – MSV 090270 19 ráo nước. Kỹ thuật muối hành cũng rất đơn giản, chỉ cần pha nước sôi hơi ấm với lượng muối vừa phải, cho thêm vào một ít đường, hòa tan, sau đó cho hành vào và nén lại. Thịt đông: Ngày nay món thịt đông đã được cách điệu đi rất nhiều. Không chỉ dùng nguyên liệu là thịt lợn để nấu mà một số gia đình còn nấu lẫn với thịt gà (đã bỏ xương), hoặc nấu riêng thịt gà. Nhưng dù nguyên liệu chính là thịt gà hay thịt lợn thì nồi thịt đông bao giờ cũng có thêm bì (da) lợn thái chỉ (để thịt dễ đông), mộc nhĩ, (sau này thêm cả nấm hương). Ngoài món thịt đông truyền thống vào ngày Tết thì cứ vào mùa đông Hà Nội lại xuất hiện món giò đông như một sự báo hiệu một năm cũ sắp qua, một năm mới lại về. Thịt đông sau khi nấu xong được múc ra từng chén con, phần đáy bát được trang trí bằng những bông hoa được tỉa từ củ cà rốt. Như vậy, sau khi thịt ở bát đã đông chỉ cần lật úp chiếc bát vào đĩa, cắt thịt hình chéo thành sáu hoặc tám phần trông sẽ rất đẹp mắt. Nước thịt trong, nổi lên những bông hoa cà rốt màu đỏ, lẫn với những mộc nhĩ, nấm hương trông thật ngon mắt. Đối với người Miền Nam người ta thường gói bánh Tét chứ không gói bánh chưng. Bánh Tét cung có nhiều loại: bánh Tét chay, bánh Tét ngọt, bánh Tét mặn. Trong ngày Tết người Việt thường làm giò lụa, chuẩn bị món cá kho. Cá kho là một món ăn bình dị với vị ngon của cá, vị mặn của mắn muối và vị thơm của riềng đã trở thành một món ăn không thể thiếu của mỗi gia đình. Đối với bữa ăn ngày Tết thì dưa hành cũng là một món ăn truyền thống không thể thiếu. Dưa hành không cần ăn nhiều chỉ điểm xuyết nhưng lại có vai trò quan trọng trong suốt bữa ăn bởi nó có vị chua làm cho chúng ta cảm thấy không bị ngấy khi ăn các món ăn từ thịt, cá. Nó Đề tài “ Tết cổ truyền của người Việt trong kinh doanh du lịch”. Phạm Thị Chúc Chi - Lớp VH901 – MSV 090270 20 góp phần tạo ra sự tổng hợp, hài hòa, hợp khẩu vị trong các món ăn ngày Tết. Ngoài các món ăn truyền thống trong dịp Tết nêu trên thì người Việt còn có các món ăn khác cũng rất được ưa thích như: thịt gà luộc, canh miến, nem rán, các món xào, thịt ba chỉ ninh với măng khô…. Tất cả đem đến một mâm cỗ thịnh soạn ngày tết với đủ màu sắc và vị ngon. Ngoài ra người Việt còn có một món ăn mang đậm hương vị ngày Tết và chỉ đến Tết thì mới xuất hiện nhiều đồ là Mứt, với rất nhiều loại và thường được đóng chung vào một hộp tạo nên rất nhiều mầu sắc như mứt cà chua, mầu vàng của mứt sen, mầu trắng của mứt dừa… Ngày Tết đầu xuân mọi người quây quần bên mâm cỗ với bánh chưng xanh, dưa hành thịt mỡ, một cốc bia, rượu…bạn bè anh em đến chơi nhà vui vẻ thưởng thức chút nước trà, ăn ít bánh kẹo, ít hạt dưa, hạt bí đã trở nên rất đỗi quen thuộc với mọi người dân Việt Nam. Đã ăn thì phải đi kèm với uống, đồ uống trong ngày Tết thường dùng các loại đồ uống như: chè tầu, chè sen, trà gừng, cà phê , các loại rượu nấu từ gạo, rượu cúc, rượu sampanh…các loại bia. b) Món ăn miền Nam: Ở miền Nam thì có bốn món cúng và cũng là bốn món ăn ngày Tết: ● Món thứ nhất là thịt hầm: Bắt buộc phải là thịt bắp đùi, hầm cho nhừ với vài vị thuốc Bắc. Món này chỉ để ăn chơi chứ không ăn với cơm. ● Món thứ nhì là thịt kho tàu, bắt buộc phải là thịt ba rọi (ba chỉ) và bắt buộc phải lớn, miếng phải to ít cũng bốn phân hoặc trên bốn phân và bắt buộc phải đổ vào nồi thịt kho ấy ít nhất cũng một trái dừa xiêm, để cho món thịt kho ấy lạt đi, hầu ăn được to miếng. ● Món thứ ba là khổ qua nạp ruột dồn thịt heo bầm nát vào đó rồi cũng hầm y như hầm món thịt nói trên. ● Món thứ tư thật ra là hai món nhưng chỉ để ăn chơi nên xem như một, đó là nem và bì. Rau chỉ có một thứ độc nhất và cũng bắt buộc, ấy là Đề tài “ Tết cổ truyền của người Việt trong kinh doanh du lịch”. Phạm Thị Chúc Chi - Lớp VH901 – MSV 090270 21 món dưa giá tức là giá sống ngâm trong nước có ít muối. Ăn bất kỳ món nào trong bốn món kể trên cũng bắt buộc ăn với dưa giá. Có thể nói rằng nếu mất đi các món ăn ngày Tết thì Tết Nguyên Đán sẽ mất đi cái thi vị đậm đà và không còn là ngày Tết nữa. Ẩm thực ngày Tết đã góp phần tạo nên bản sắc Tết cổ truyền của người Việt. 1.1.8. Giá trị văn hóa tâm linh: Tết Nguyên Đán có một giá tri tinh thần to lớn. Giá trị đó ẩn sâu trong đời sống tâm linh của mỗi người. Trong mỗi gia đình và cộng đồng mà ta có thể gọi chung là một giá trị tâm linh của văn hóa gia đình Việt Nam. Bởi trong những ngày Tết mọi việc chỉ diễn ra trong gia đình với tất cả những thuần phong, mỹ tục từ nhiều đời truyền lại, cuốn hút tất cả mọi người. trong những ngày Tết người Việt hoàn toàn tuân theo những giá trị bắt nguồn từ cái thiêng liêng, cái bí ẩn, tôn thờ những giá trị không vụ lợi mà rất trừu tượng mông lung, có thể coi chúng là đời sống tâm linh. Tết cổ truyền thắm đượm tình người trong trời đất, sâu thẳm nơi cội nguồn, bản thể mà gia đình là cái nôi nuôi dưỡng nó. Những pho nhà, làm nên một giá trị tâm linh của văn hóa gia đình. Nhờ những ngày Tết con người được trở về với chính mình. Dù ai đi đâu, ở đâu thì những ngày Tết cũng phải trở về bên , lễ cúng giao thừa, xông nhà, chúc Tết, mừng tuổi, thăm hỏi họ hàng….Trong những ngày Tết con người ai cũng trở nên tốt hơn và mong mỏi cho người khác tốt đẹp hơn. Họ chúc nhau năm mới vạn sự tốt lành….lời chúc đó xuất phát từ cái tâm lương thiện, nên nó chân thật không phải những lời giả dối. Vì thế những tục lệ ngày Tết có giá trị cao như vậy. Nó nhắc nhở các bà mẹ, bà cô, người con dâu trong nhà đừng bỏ qua nó mà hướng tâm Đề tài “ Tết cổ truyền của người Việt trong kinh doanh du lịch”. Phạm Thị Chúc Chi - Lớp VH901 – MSV 090270 22 chu đáo trong mọi việc để khơi dậy cái tâm, cái đức trong con người và kéo mọi thành viên trong gia đình hướng về mái ấm gia đình của mình. Tết là cuộc gặp gỡ đẹp nhất, thân thương nhất, ấm áp nhất của những người thân trong gia đình mà đau đớn cho những ai phải xa nhà. Đặc biệt là vào giây phút giao thừa thiêng liêng, vào giây phút ấy diễn ra cuộc gặp gỡ linh diệu của từng người với các vị thần trong nhà, với các bậc tổ tiên, ông bà, người thân đã khuất và cũng là cuộc gặp gỡ giữa con người và trời đất. Cuộc gặp gỡ vô hình này tạo nên một giá trị tâm linh mà thiếu nó con người sẽ không thể trở thành người. Những giá trị tâm linh của gia đình trong ngày Tết đem đến cho con người một sức sống bền vững. Đời sống tâm linh đó chính là hạt nhân bất biến của gia đình và văn hóa gia đình. Những phong tục đẹp đẽ trong ngày Tết gia đình Việt Nam còn là bài học đầu tiên về mối quan hệ giữa Trời- Đất, để con người tìm cách sống hòa nhập với thiên nhiên theo nguyên lý Thiên- Địa –Nhân hợp nhất của triết học phương Đông. Những phong tục Tết tốt đẹp như sắm Tết, xông nhà, chúc Tết, mừng tuổi... có vẻ như để chú trọng nuôi dưỡng tình cảm và các mối quan hệ giữa con người với con người nhất là quan hệ gia đình, dòng tộc. Nhờ giữ gìn phong tục người ta trở nên gần gũi, thân thiết hơn, các giá trị trở nên thiêng liêng hơn, gắn bó sâu sắc với nhau hơn và trở thành bản sắc văn hóa, dấu ấn tinh thần của mỗi cá thể và mỗi dân tộc. , bản quán nhưng mỗi khi Tết đến dù bận đến mấy cũng thu xếp trở về là bởi cái nỗi nhớ những phong tục đó. Lại có những người Tết đến là dịp du xuân thông thường, tùy năm tùy tuổi người ta chọn hướng xuất hành, chọn nơi thăm viếng, thưởng ngoạn, khám phá. Hội nhập bây giờ chuyện du xuân càng thêm tấp nập. Đi đề biết đó biết đây, biết mình giống ai, ai giống mình và khác nhau như thế nào để hiểu thêm phong tục vừng đất khác, dân tộc khác… Đề tài “ Tết cổ truyền của người Việt trong kinh doanh du lịch”. Phạm Thị Chúc Chi - Lớp VH901 – MSV 090270 23 1.2. Tết Nguyên Đán của ngƣời Việt – dƣới góc nhìn kinh doanh du lịch. a) Ý nghĩa của Tết Nguyên Đán đối với đời sống con người Việt Nam và đối với kinh doanh Du Lịch. Ý nghĩa nhân văn: Tết cổ truyền mang một ý nghĩa nhân văn sâu sắc và đậm đà. Tết là dịp để con người hướng về cội nguồn, mọi người trở về bên mái ấm gia đình cùng nhau ăn với nhau bữa cơm tất niên vui vẻ quây quần, gặp lại người thân bạn bè hàng xóm. Ngày Tết cũng làm cho con người trở nên vui vẻ hơn, độ lượng hơn. Nếu ai đó có gì không vừa lòng thì Tết là dịp để họ bỏ quá cho nhau, để mong một năm mới sẽ ăn ở với nhau vui vẻ hơn, tốt đẹp hơn, hòa thuận hơn. Mọi người từ già trẻ gái trai cũng đều nói với nhau những lời tốt đẹp, mọi người mừng tuổi cho nhau. Truyền thống Việt Nam không có tục kỉ niệm sinh nhật, mọi người đều như nhau, Tết đến mọi người đều thêm một tuổi ai cũng nhận được tiền mừng tuổi. Con cháu đến chúc Tết ông, bà, cha mẹ. Học trò đến chúc Tết thầy cô, bạn bè thăm hỏi nhau. Ngày Tết ra ngoài đường mọi người nhìn thấy nhau vui vẻ nói với nhau những lời hay ý đẹp. Có lẽ đó chính là ý nghĩa nhân bản của Tết Việt Nam. Bài học về lao động sản xuất: tiết Việt Nam nói chung đều mang tính nông nghiệ : thi nấu ăn, thi gói bánh chưng, bánh dày, thi sắp mâm ngũ quả…. Rồi các trò chơi đòi hỏi sự khéo léo và thông minh, nhanh nhẹn như: đánh đu, cờ người, bắt chạch trong chum. Đề tài “ Tết cổ truyền của người Việt trong kinh doanh du lịch”. Phạm Thị Chúc Chi - Lớp VH901 – MSV 090270 24 khát vọng của mình đối với thần linh, phù hộ cho họ một năm bình an, tài lộc. Bởi đó cũng chính là bản chất của người Việt là tình nghĩa thủy chung mang ơn và chịu ơn một cách rõ ràng. Tết Nguyên Đán thu hút được cả cộng đồng đông đúc cùng tham gia. Lễ hội Tết mang giá trị cố kết cộng đồng. Đó là dịp để con người giao lưu, giao tiếp cộng cảm. Sự gắn kết tự nhiên không thiên cưỡng hay gò ép. Trong lễ hội không phân biệt chủ tớ. Lễ hội là sân chơi cho tất cả mọi người. Bài học lịch sử: Mỗi dịp Tết đến Xuân về người ta thường tộc về lịch sử- văn hóa, những người có công với dân với nước. Tìm hiểu thưởng ngoạn các giá trị văn hóa thông qua các di tích lịch sử, danh lam thắng cảnh, các công trình kiến trúc nghệ thuật, giữ gìn, phát huy vốn văn hóa truyền thống và phong tục, tập quán tốt đẹp của dân tộc. Thông qua lễ hội cộng đồng làng xã được khẳng định một cách vững chắc. Mối quan hệ giữa con người với con người ngày càng thắt chặt hơn. Sự hiểu biết giữa các dân tộc được tăng lên sau mỗi dịp hướng về cội nguồn. Tết Nguyên Đán chứa đựng những giá trị nhân văn thể hiện mối quan hệ giữa con người với con người, con người với thiên nhiên trong một vòng quay bốn mùa. Tết là sự giao cảm trong quan hệ đaọ lý “ăn quả nhớ kẻ trồng cây” và với cộng đồng tình làng nghĩa xóm. Một năm mở đầu bằng Tết Nguyên Đán, kết thúc bằng Tết Ông Táo để rồi đêm 30 Ông Táo lại trở về cùng gia đình bước vào năm tiếp theo- hệ thống Lế Tết làm thành một chu trình khép kín, âm dương chuyển hoá cho nhau hài hoà. Ý nghĩa đối với hoạt động kinh doanh du lịch: Đề tài “ Tết cổ truyền của người Việt trong kinh doanh du lịch”. Phạm Thị Chúc Chi - Lớp VH901 – MSV 090270 25 phẩm du lịch độc đáo. Đồng thời du lịch Việt Nam hiện nay xét về bản chất nó là loại hình du lịch văn hóa. Do vậy càng phải biết khai thác sử dụng các giá trị của văn hóa truyền thống để phát triển du lịch. Tết cổ truyền là một tiềm năng vô cùng to lớn, một tài nguyên vô cùng quý giá và là thế mạnh của du lịch Việt Nam, bởi nó mang một dấu ấn bản sắc văn hóa sâu sắc của giá trị truyền thống dân tộc . b) Tết Nuyên Đán với nhu cầu của con người: Tết Nguyên Đán của người Việt là một phong tục cổ truyền tốt đẹp, là phần tài sản văn hóa tinh thần quý giá của người Việt được truyền từ đời này sang đời khác. Đây là lễ hội lớn nhất, quan trọng nhất, được ăn to hơn tất cả các Tết khác và được người Việt chú trọng. Nó là cuộc đời thứ hai bên cạnh cuộc đời thật. Nếu thiếu nó con người sẽ mất đi phần thú vị của đời sống- đó là đời sống tinh thần bên cạnh đời sống vật chất. Cùng với cuộc đời thứ hai ấy là sự xuất hiện một loạt các nhu cầu của con người: ● Tết là dịp để con người nghỉ ngơi giải trí sau một năm làm việc mệt nhọc vất vả. Đây là dịp có thời gian nghỉ dài nhất trong năm, mọi người tranh thủ thời gian đi nghỉ ngơi, thư giãn. Người ta thường nói “ tháng Giêng là tháng ăn chơi”. Chính nhu cầu đó của con người mà trong tháng Giêng đã có 37 lễ hội phục vụ cho nhu cầu chơi xuân của con người như: Tết Nguyên Đán diễn ra trên cả nước(1->3), hội chơi xuân Gia Lạc Huế(1->3), hội chùa Phật Tích Bắc Ninh(4-5), Hội lễ Quang Trung Đống Đa(5->8), hội Lim ở Bắc Ninh, hội chùa Hương (Hà Nội ), hội chùa Yên Tử…lễ Thượng Nguyên, hội Tản Viên Sơn Thần (Hà Nội)… Đến với lễ hội con người được thư giãn. Giữa cái đời sống thật và khát vọng của con người bao giờ cũng là khát vọng muốn vươn xa hơn ,cao hơn. Lễ hội là một sân khấu lớn là một hoạt động văn hóa mang tính cộng đồng. Đến với lễ hội con người được thể hiện hết mình, vươn lên Đề tài “ Tết cổ truyền của người Việt trong kinh doanh du lịch”. Phạm Thị Chúc Chi - Lớp VH901 – MSV 090270 26 trên cả cuộc sống ngày thường. Trong lễ hội mọi người đều là diễn viên, đều là khán giả. Đi du lịch là để giải trí, đặc biệt là vào dịp Tết khách du lịch sẽ được hòa mình vào không khí lễ hội với các trò chơi dân gian hấp dẫn và lý thú mà trong chuyến du lịch ngày thường không có được với các trò chơi: đấu vật, đánh đu, cờ người, thi tài….Tạo ra sự hấp dẫn mạnh đối với du khách. ● Cùng với nhu cầu vui chơi, nghỉ ngơi là nhu cầu đi lại. Vào dịp Tết con người đi chơi nhiều hơn mức bình thường. Khắp nơi trên mọi ngả đường đều rợp bóng người đi chơi, người đi hội, người đi thăm thân, đi chúcTết ông bà, cha mẹ, anh chị em. Đây là cơ hội lớn cho ngành du lịch thu hút một lượng khách khá lớn. Những đoàn người về quê ăn Tết kết hợp với thăm thú, vãn cảnh, trong thời gian này lượng khách du lịch nội địa và quốc tế tăng đáng kể. Khách Việt Kiều trở về quê ăn Tết, khách nước ngoài đến du lịch kết hợp tham gia cùng người Việt đón Tết. Dịp này các hãng vận tải, các hãng lữ hành đều tạo điều kiện tốt nhất phục vụ nhu cầu đi lại của du khách. ● Đi du lịch kết hợp với mua sắm: Đi du lịch người ta không thể không mua sắm. Mỗi khi Tết đến xuân về người ta thường đi chợ Tết, chợ Tết thực sự hấp dẫn đối với nhiều du khách. Không chỉ đối với du khách nước ngoài, mà ngay cả đối với du khách trong nước. Cùng với không khí nhộn nhịp náo nức ấy, du khách vừa có thể mua sắm , vừa có thể tìm hiểu các khâu chuẩn bị và cách ăn Tết của người Việt như thế nào. Vào những ngày chuẩn bị bước sang năm mới mọi nơi trên cả nước đều được trang hoàng đẹp mắt , cờ hoa tràn ngập, các hàng thư pháp câu đối được bày biện, các cửa hàng, siêu thị với những chương trình khuyến mại độc đáo, du khách có thể đi tham quan kết hợp với mua sắm. ● Nhu cầu ăn uống: Ẩm thực là một yếu tố quan trọng góp phần tạo nên hương vị ngày Tết. Ông cha ta có câu “ có thực mới vực được đạo”. Đề tài “ Tết cổ truyền của người Việt trong kinh doanh du lịch”. Phạm Thị Chúc Chi - Lớp VH901 – MSV 090270 27 Người ta không thể vui chơi mà không ăn. Đi du lịch là để được thưởng thức những món ăn đặc sản, khác lạ mà ngày thường người ta không có cơ hội thưởng thức. Đối với nhiều du khách đây là một nhân tố chính thúc đẩy động cơ di du lịch của họ. Du khách thích thưởng thức ẩm thực ngày Tết với những món ăn truyền thống như: bánh chưng, bánh tét, dưa hành, giò lụa.. và các món ăn thuần Việt khác. Bên cạnh đó khách thích được tham gia các tour du lịch mà ở đó họ được chứng kiến và được tự tay chế biến các món ăn ngày Tết, để cho khách tự gói bánh chưng, bánh tét….Tổ chức các tour du lịch Tây ăn Tết Ta đưa du khách đến nhà dân tham gia các nghi thức đón Tết cổ truyền, thưởng thức các món ăn mang đậm hương vị Việt Nam. ● Nhu cầu may mắn: Người Việt có truyền thống đi lễ chùa đầu năm, để cầu may ,cầu sức khỏe. Trong dịp này rất nhiều đình, chùa mở hội phục vụ nhu cầu của du khách. Đối với khách nước ngoài đó là nơi chứa đầy cảm xúc. Họ thích được đắm mình trong không gian Phương Đông cổ kính, lặng lẽ nghiêm trang cùng với dòng người đi lễ chùa. Người Việt Nam có truyền thống “ uống nước nhớ nguồn” vì vậy đi lễ chùa đầu năm là dịp để người ta hướng về cội nguồn, tri ân với tổ tiên, là sự giao cảm trong quan hệ đạo lý “ăn quả nhớ kẻ trồng cây”. Đồng thời họ muốn thể hiện khát vọng của mình đối với thần linh, phù hộ cho họ một năm bình an, tài lộc. Bởi đó cũng chính là bản chất của người Việt là tình nghĩa thủy chung mang ơn và chịu ơn một cách rõ ràng. c) Tết cổ truyền Việt Nam và những cơ hội vàng để kinh doanh du lịch. Doanh nghiệp Việt Nam nếu biết tận dụng Tết, có thể có cơ hội vàng để khuyếch trương tên tuổi, nhãn hiệu sản phẩm và hình ảnh của công ty ở thị trường nội địa và quốc tế. Từ đó hình thành chiến lược Marketing du lịch văn hóa. Đề tài “ Tết cổ truyền của người Việt trong kinh doanh du lịch”. Phạm Thị Chúc Chi - Lớp VH901 – MSV 090270 28 Tết cổ truyền dân tộc là một di sản văn hoá, ăn sâu vào tiềm thức mỗi người. Ngày Tết là ngày các gia đình có thể quây quần đầm ấm và tình cảm; anh em bạn bè lâu ngày không gặp nay được dịp tụ lại hàn huyên. Điều đó giúp củng cố các mối quan hệ xã hội, khiến mọi người trở nên khăng khít, gắn bó với nhau hơn, xã hội trở nên chặt chẽ hơn, ổn định và bền vững hơn. Với người Việt Nam xa quê, ai bận rộn đến đâu cũng nhớ tới ngày Tết và hướng về Tổ quốc. Mỹ và các nước Tây Âu phát triển, tuy không tổ chức Tết hoành tráng và kéo dài như ở Việt Nam, nhưng họ cũng thường xuyên có những bữa liên hoan, các buổi gây quỹ... để thiết lập các quan hệ mới cũng như củng cố các mối quan hệ đã có. Họ ý thức rất rõ tầm quan trọng của các buổi gặp mặt này. Đặc trưng về mặt thời điểm, cũng như cách tổ chức, trẻ em Việt Nam được sống trong không khí gia đình đầm ấm trong ngày Tết, có dịp được học hỏi, biết thêm về văn hoá dân tộc, bằng quan sát và trải nghiệm thực chứ không qua sách vở. Đây sẽ là những kinh nghiệm quý giá để hun đúc niềm tự hào dân tộc, tinh thần cộng đồng, và sự gắn bó với đất nước quê hương khi các em bé đó lớn lên. Tuy ngày nay chúng ta cũng có nhiều lễ hội, ngày vui cho các nhóm tuổi khác nhau, những ngày lễ từ phương Tây được Việt hoá, nhưng có lẽ không ngày lễ nào lại quan trọng, được mọi người hưởng ứng rộng khắp và thay thế được cho Tết âm lịch. Vì lẽ đó, duy trì Tết cổ truyền như một nét đẹp văn hoá và tài sản tinh thần, là việc nên làm. Xét dưới góc độ kinh tế, Tết cổ truyền là một tài sản rất lớn, mà bất cứ ngành kinh tế nào cũng có thể vận dụng và khai thác. Không cần quảng cáo nhưng ai cũng biết đến nó. Coca Cola và nhiều hãng khác mất hàng trăm triệu đô la một năm để quảng cáo sản phẩm của họ ở Việt Nam, trong khi đó, chẳng cần quảng cáo, ai cũng biết bao giờ là Tết ta, họ dành nhiều thời gian và chi tiêu nhiều hơn trong dịp Tết. Các sản phẩm phục vụ cho Tết ngày càng nhiều và đa dạng, tạo sự sôi động trên thị trường tiêu dùng, tạo ra doanh số cực lớn cho các doanh nghiệp kinh doanh liên quan đến Đề tài “ Tết cổ truyền của người Việt trong kinh doanh du lịch”. Phạm Thị Chúc Chi - Lớp VH901 – MSV 090270 29 Tết cổ truyền của dân tộc. Sự sôi động và lợi nhuận cao kéo theo sự gia tăng về số lượng và chất lượng của các doanh nghiệp, giúp các công ty du lịch của chúng ta quen hơn với kinh tế thị trường và các nghiệp vụ kinh tế hiện đại, trở nên cạnh tranh hơn và bài bản hơn trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế. Doanh nghiệp du lịch Việt Nam nếu biết tận dụng tài nguyên Tết cổ truyền, thì sẽ tạo ra những sản phẩm du lịch độc đáo, hấp dẫn. Khi mà nền kinh tế Việt Nam đang cố gắng chuyển dịch cơ cấu từ nông nghiệp sang công nghiệp và dịch vụ, thì việc khuyến khích tiêu dùng, nâng cao chất lượng sản xuất và dịch vụ mang tính chiến lược song hành với việc nâng cao tích luỹ và tái đầu tư trong xã hội, tăng ngày nghỉ và lễ hội sẽ có tác động kích cầu sâu rộng tới toàn bộ nền kinh tế nói chung và ngành du lịch nói riêng. Ngày Tết cổ truyền của Việt Nam không chỉ có người Việt Nam hân hoan chào đón. Khách du lịch đến Việt Nam ngày càng nhiều, và chúng ta cần có những điểm nhấn, những tiêu điểm, những ngày lễ hội để có thể cuốn hút ngày càng nhiều hơn khách du lịch từ khắp nơi trên thế giới. Sự hiện diện của khách du lịch giúp đẩy mạnh ngành kinh doanh dịch vụ, giúp quảng bá hình ảnh Việt Nam tươi đẹp trên thế giới. Việc làm tạo ra nhiều hơn, chất lượng dịch vụ tốt hơn, nguồn đóng góp ngân sách ngày càng mở rộng, kinh tế phát triển, chất lượng cuộc sống người dân tăng cao là những điều có thể có được nếu chúng ta biết khai thác tốt những giá trị văn hoá của dân tộc. Về những lãng phí có thể xảy ra trong dịp Tết cổ truyền cũng là một việc cần thiết để có cái nhìn toàn diện về ngày lễ này. Câu “đói quanh năm, no ba ngày Tết” có lẽ không còn đúng nữa nhờ vào sự phát triển của kinh tế xã hội. Nền kinh tế Việt Nam đang từng bước hội nhập kinh tế thế giới, và doanh nhân Việt Nam ngày càng nhạy bén hơn trước cơ hội kinh doanh. Người lao động cũng như chủ doanh nghiệp luôn muốn gia tăng lợi ích của mình, và luôn có người sẵn sàng làm thêm giờ, hi sinh những niềm vui trước mắt để có Đề tài “ Tết cổ truyền của người Việt trong kinh doanh du lịch”. Phạm Thị Chúc Chi - Lớp VH901 – MSV 090270 30 tích luỹ cho chi tiêu và phát triển sau này. Thêm vào đó, tiến trình cổ phần hoá doanh nghiệp nhà nước cũng như sự tham gia ngày càng mạnh mẽ của doanh nghiệp tư nhân và công ty nước ngoài khiến doanh nghiệp Việt Nam nói chung được nâng cao tính chủ động, phản ứng ngày càng nhanh nhạy hơn với thị trường. Chúng ta hoàn toàn có thể yên tâm sẽ không có sự gián đoạn trong hoạt động kinh tế trong những ngày Lễ, Tết, ở một tương lai không xa. Với mỗi người dân, nếu chúng ta biết tới giới hạn trong tiêu dùng và sinh hoạt có trách nhiệm với bản thân và gia đình, thì ngày Tết sẽ là ngày vui trọn vẹn. Hàng năm mỗi dịp Tết đến lại là một cơ hội lớn cho các công ty du lịch xây dựng các tour du lịch lễ hội như: lễ hội chùa Hương, lễ hội đền Trần, lễ hội Đền Bà Chúa Kho, lễ hội Yên Tử…. và đó cũng là dịp để các công ty du lịch, các khách sạn nhà hàng, điểm đến du lịch đề ra chiến lược quảng bá sản phẩm của mình tới người tiêu dùng. 1.3. Tiểu kết. Việt Nam là một dân tộc đã có hàng ngàn năm lịch sử. Cũng như nhiều quốc gia khác trên thế giới, Việt Nam có một nền văn hoá mang bản sắc riêng. Chính những nét riêng đó đã làm nên cốt cách, hình hài và bản sắc của dân tộc Việt Nam. Trong kho tàng văn hoá Việt Nam, sinh hoạt văn hoá lễ hội là loại hình văn hoá rất đặc trưng ở Việt Nam. Đặc biệt là lễ hội Tết Nguyên Đán là sinh hoạt văn hoá dân gian diễn ra trên mọi miền tổ quốc. Nó ra đời cách đây hàng nghìn năm nhưng vẫn được gìn giữ và duy trì. Xét đến cùng cội rễ thì lễ hội chính là hình ảnh hội tụ những phẩm chất cao đẹp nhất của con người. Giúp con người nhớ về nguồn cội, hướng thiện và nhằm tạo dựng cho mỗi con người một cuộc sống tốt lành yên vui. Tết cổ truyền chính là dịp để con người giao lưu cộng cảm, trao truyền những đạo lý, tình cảm, mỹ tục và khát vọng cao đẹp. Nó mang lại cho con người sự thanh thản nơi tâm linh, gạt bỏ hay quên đi những lo Đề tài “ Tết cổ truyền của người Việt trong kinh doanh du lịch”. Phạm Thị Chúc Chi - Lớp VH901 – MSV 090270 31 toan thường nhật để về với cội nguồn, với thiên nhiên để thêm yêu quê hương, đất nước, giống nòi. Trong quan niệm của người Việt Nam, những ngày Tết là những ngày kết thúc năm cũ để bước sang năm mới, do vậy ai cũng muốn gột rửa những điều xấu, điều rủi ro của năm cũ, chờ đón, mong muốn những điều tốt đẹp sẽ đến vào năm mới. Chính vì suy nghĩ đó mà người ta có ý thức rất nghiêm túc, nỗ lực và tự giác rất cao chuẩn bị cho giờ phút đón chào năm mới, hoàn thành những công việc còn dở dang, thanh toán hết nợ nần, giải toả hiềm khích, bất hoà của năm cũ để sang năm mới con người tràn ngập niềm vui tươi, tình thân ái, chỉ nghĩ những điều tốt đẹp nhất, chỉ nói những điều thân thiện nhất, chỉ cầu mong cho những điều may mắn nhất…. Tết đồng thời còn là dịp con người cầu mong để vươn tới sự hưng thịnh toàn diện của mỗi cá nhân và cho cả cộng đồng. Như vậy với người Việt Tết Nguyên Đán có ý nghĩa quan trọng trong đời sống xã hội, trong đó các tập tục, các hoạt động vui Xuân đón Tết và đạo đức cổ truyền mang giá trị nhân văn và thẩm mỹ cao của dân tộc được gìn giữ và phát huy. Điều này có ý nghĩa quan trọng đối với hoạt động du lịch vì nó tạo ra một nguồn tài nguyên nhân văn hấp dẫn và độc đáo, lôi cuốn du khách và cần phải tích cực khai thác đưa vào phục vụ du lịch. Ngày nay Tết không duy trì thời gian dài như trước nữa( phổ biến là 4 ngày: ngày 30 tháng chạp năm cũ, ngày mồng 1, mồng 2, mồng 3 tháng giêng năm mới), nhưng mọi lễ thức, quan niệm thiêng liêng về Tết vẫn ợc giữ nguyên trong tâm linh của người Việt Nam. Trong cuộc sống hiện đại ngày nay thời gian nghỉ Tết của con người kéo dài hơn , vì vậy mà mọi người đã dành nhiều thời gian hơn cho việc đi du lịch thưởng thức hương vị Tết trên khắp mọi miền Tổ Quốc. Chình vì thế mà trong mỗi dịp Tết lượng khách đi du lịch tăng đáng kể góp phần làm tăng doanh thu của ngành du lịch. Đề tài “ Tết cổ truyền của người Việt trong kinh doanh du lịch”. Phạm Thị Chúc Chi - Lớp VH901 – MSV 090270 32 CHƢƠNG II: THỰC TRẠNG KHAI THÁC TẾT CỔ TRUYỀN TRONG KINH DOANH DU LỊCH 21.1. Mối quan hệ giữa cung và cầu trong kinh doanh du lịch. a) Động cơ đi du lịch của con người: Động cơ là một nội lực thúc đẩy con người thực hiện hoạt động theo một mục tiêu nhất định nhằm thỏa mãn những nhu cầu sinh lý hoặc tâm lý của họ. hai thành tố cơ bản của động cơ đó là “nhu cầu sinh học” và “ nhu cầu tình cảm” chúng gắn kết chặt chẽ với nhau, không tách rời nhau. Đối với du lịch, động cơ nhiều khi đối kháng nhau, phủ nhận lẫn nhau. Du khách vừa muốn tìm nơi yên tĩnh để nghỉ ngơi, vừa muốn được đắm mình trong không khí náo nhiệt. Họ vừa muốn không bị quấy rầy, lại vừa muốn được giao lưu kết bạn mới. Như vậy động cơ du lịch cũng rất phức tạp, đặc trưng với từng du khách và nó chi phối quyết định du lịch của du khách tiềm năng. Nhu cầu của du khách mang nhiều cung bậc khác nhau và nâng cao dần Bảng hệ giá trị nhu cầu của con ngƣời. SỰ KÍNH TRỌNG (được người khác tôn trọng) TRI THỨC (nâng cao sự hiểu biết ) HOẠT ĐỘNG THỰC TIỄN (trực tiếp tham gia vào các hoạt động văn hóa) TÌNH CẢM (muốn yêu và được người khác yêu) AN NINH (được an toàn tuyệt đối) SINH HỌC (ăn, ngủ, nghỉ, vui chơi, giải trí, nhu cầu sinh lý…) THẨM MỸ (chân, thiện, mỹ) Đề tài “ Tết cổ truyền của người Việt trong kinh doanh du lịch”. Phạm Thị Chúc Chi - Lớp VH901 – MSV 090270 33 Đối với các nhà kinh doanh du lịch, việc nắm bắt được lý do đi du lịch của khách du lịch là vô cùng quan trọng. Có nắm bắt được nhu cầu của khách mới có thể đưa ra được những sản phẩm có khả năng tiêu thụ nhanh. Động cơ di du lịch của con người là nhằm đáp ứng nhu cầu tự nhiên, nghỉ ngơi, thể thao và các nhu cầu có liên quan đến sức khỏe con người. Từ nền tảng cơ bản đó nhu cầu của con người sẽ tiến xa hơn và cao hơn. Du khách muốn thẩm nhận các giá trị văn hóa nơi đến, tìm hiểu về thiên nhiên, nghệ thuật, tôn giáo truyền thống, về con người…. b) Du lịch và văn hóa - nhu cầu khách quan trong nền kinh tế thị trường: Trong điều 79 “luật du lịch Việt Nam” xác định rõ: Nhà Nước tổ chức hướng dẫn hoạt động xúc tiến du lịch với các nội dung chủ yếu sau đây: Tuyên truyền, giới thiệu rộng rãi về đất nước con người Việt Nam, danh lam thắng cảnh, di tích lịch sử, di tích cách mạng, di sản văn hóa, công trình lao động sáng tạo của con người, bản sắc văn hóa dân tộc cho nh._.g trò chơi dân gian, ẩm thực, dân ca các dân tộc sẽ được Bảo tàng Dân Đề tài “ Tết cổ truyền của người Việt trong kinh doanh du lịch”. Phạm Thị Chúc Chi - Lớp VH901 – MSV 090270 98 tộc học Việt Nam tổ chức đến ngày 1- 2 (mùng 7 Tết). Nét đặc sắc nhất của chương trình năm nay là lễ hội Bách nghệ khôi hài (hay còn gọi là Hội trình nghề Tứ dân chi nghiệp, phần hội trong lễ hội Trò Trám, mang đậm tín ngưỡng dân gian phồn thực của người Việt) lần đầu tiên trình diễn tại bảo tàng. Chương trình do những người dân đến từ xóm Cổ Lãm, xã Tứ Xã, huyện Lâm Thao, tỉnh Phú Thọ thực hiện với những câu hát vui nhộn, hóm hỉnh, đố về các nghề nghiệp trong xã hội. Cũng như mọi năm, múa rối nước là trò vui không thể thiếu trong chương trình đón Xuân, năm nay các tích trò sẽ do các nghệ nhân phường rối nước Hồng Phong, huyện Ninh Giang, Hải Dương thể hiện. Đặc biệt, sau mỗi màn rối, khán giả sẽ được trực tiếp thử điều khiển con rối trên sân khấu thu nhỏ. Tối mùng 4 Tết, trước buổi diễn múa rối, sẽ có bắn pháo bông. Tại thành phố Hồ Chí Minh: Trong không khí xuân mới rộn ràng, từ ngày 15-1 (20 Âm lịch) đến mùng 10 Tết Nguyên Đán, tại thành phố Hồ Chí Minh cũng diễn ra nhiều hoạt động văn hóa nghệ thuật đón chào năm mới, phục vụ nhu cầu giải trí trong những ngày xuân của công chúng và du khách thập phương đến du xuân đón Tết ở phương Nam. Năm nay, Ban tổ chức những ngày lễ lớn thành phố Hồ Chí Minh đã tổ chức nhiều hoạt động phục vụ Tết Nguyên đán Kỷ Sửu, trong đó có lễ hội đón giao thừa, bắn pháo hoa nghệ thuật tại 6 địa điểm: Bảo tàng Hồ Chí Minh (quận 4), Công viên Bình Phú (quận 6), Dự án công viên văn hóa quận Gò Vấp, phường Bình Hưng Hòa – Tây Bắc Khu công nghiệp Tân Bình (quận Bình Tân), Đền tưởng niệm Bến Dược (huyện Củ Chi) và sân bóng đá huyện Cần Giờ. Đặc biệt, các chương trình biểu diễn văn nghệ, các hoạt động văn hóa nghệ thuật chào năm mới đã diễn ra tại nhiều nơi như công viên 23-9, Công viên Gia Định 2, Khu công nghiệp huyện Bình Chánh, Trung tâm Văn hóa quận 12, Khu chế xuất Tân Thuận, Khu chế xuất Linh Trung 1 và Đề tài “ Tết cổ truyền của người Việt trong kinh doanh du lịch”. Phạm Thị Chúc Chi - Lớp VH901 – MSV 090270 99 2… đáp ứng nhu cầu thưởng ngoạn, giải trí, vui chơi tết của người dân và du khách. Bên cạnh đó còn có các chương trình biểu diễn của các đoàn nghệ thuật chuyên nghiệp phục vụ tại các đơn vị bộ đội, vùng căn cứ cũ, vùng sâu vùng xa, các trường trại… Tại Cung Văn hóa Lao động thành phố Hồ Chí Minh cũng tổ chức nhiều hoạt động văn hóa nghệ thuật phục vụ khán giả và người lao động vui Tết Nguyên đán Kỷ Sửu. Phố ông đồ mừng Xuân được khai mạc sáng nay ngày 25-1 (30 Tết) tại mặt tiền Cung Văn hóa Lao động thành phố Hồ Chí Minh sẽ gồm có những hoạt động: Thi viết thư pháp, trưng bày hoa kiểng, lồng đèn...; lúc 8 giờ ngày mai 26-1 (mùng 1 Tết) biểu diễn múa lân; lúc 19 giờ ngày 27-1, tại sân khấu ngoài trời: Vòng chung kết phát giải Liên hoan Vũ điệu mừng Xuân với 36 đôi thí sinh tranh tài với nhiều vũ điệu quốc tế; lúc 8 giờ ngày 28-1 (mùng 3), hội thi vẽ tranh thiếu nhi Cánh cò mùa Xuân sẽ diễn ra tại hội trường B và cuộc Triển lãm tranh thiếu nhi đoạt giải năm 2008 cũng sẽ được tổ chức tại đây. Ở nhiều địa điểm khác như Công viên Văn hóa Suối Tiên, Công viên Văn hóa Đầm Sen cũng tổ chức hàng loạt nhiều hoạt động vui chơi giải trí phục vụ công chúng du xuân. “Lễ hội mùa xuân Tết Kỷ Sửu 2009” ở Suối Tiên được tổ chức quy mô với nhiều chương trình, diễn ra liên tục trong những ngày Tết Âm lịch. Đó là show diễu hành “Ngọc ngà châu báu thần tiên hội”, với hơn 200 diễn viên biểu diễn hoạt cảnh Kim Ngưu vương; lễ hội lân sư rồng; chương trình sân khấu hóa “Sơn Tinh Thủy Tinh”; festival ca nhạc mùa xuân, gala cười; đêm hội đồng đăng với hàng ngàn ánh đèn sao và pháo hoa; chiếu phim “Ngọn hải đăng huyền bí” ở Alta cinema 4D Max Suối Tiên… Mới lạ ở Suối Tiên năm nay là hai công trình vui chơi “Đại cung Phụng hoàng tiên” và “Đại cung Lạc cảnh tiên ngư”. ● Lễ hội đường hoa Nguyễn Huệ chào mừng Tết Kỷ Sửu 2009 tại các trục đường trung tâm Thành Phố Hồ Chí Minh. Đã thành thông lệ, mỗi độ xuân về, người dân thành phố Hồ Chí Minh lại chờ đón lễ khai hội xuân Đề tài “ Tết cổ truyền của người Việt trong kinh doanh du lịch”. Phạm Thị Chúc Chi - Lớp VH901 – MSV 090270 100 trên đường hoa Nguyễn Huệ (quận 1). Cũng như mọi năm, tối ngày (23-1, tức 28 tháng Chạp) đường hoa Nguyễn Huệ Kỷ Sửu – 2009 chính thức khai mạc với chủ đề: “Vững tin” nhằm tiếp nối tinh thần “Vượt sóng” của đường hoa 2008, chính thức phục vụ công chúng trong 6 ngày, bắt đầu từ lúc 19 giờ ngày 23-1 đến 22 giờ ngày 28-1-2009 (tức từ 28 tháng chạp đến mùng 3 Tết). Điểm nhấn cho đường hoa Nguyễn Huệ là các chương trình biểu diễn của các nhóm nhạc Flamenco, nhạc cụ dân tộc, trò chơi múa sạp... diễn ra trên đường Lê Lợi. Đặc biệt, chương trình “Ngày hội bánh tét” với cuộc thi gói bánh tét toàn thành, sẽ diễn ra vào ngày 21-1-2009 (tức 26 tháng chạp) tại các quận, huyện. Tác phẩm bánh tét tham gia ngày hội được chuyển tặng đến các mái ấm, nhà mở trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh. Các cá nhân, tập thể đoạt giải sẽ được thực hiện mâm bánh tét trong lễ dâng cúng bánh tét tại đền thờ Hùng Vương, Bảo tàng Hồ Chí Minh, Bảo tàng Tôn Đức Thắng vào sáng 25-1. Bên cạnh đó, chương trình Phố tỏa sáng – thực hiện trang trí ánh sáng đèn trên các trục đường Nguyễn Huệ, Lê Lợi và Đồng Khởi – cũng được hoàn thành và phục vụ công chúng trong dịp Tết Nguyên Đán (từ ngày 18-1 đến 14-2-2009). Đường hoa Nguyễn Huệ là bức tranh hoa sống động kéo dài hơn 1km, đường hoa rực rỡ, hoành tráng với hơn 100.000 chậu hoa các loại, cùng nhiều hiện vật trưng bày theo ý tưởng nhằm vinh danh nghề nông, với thời gian trưng bày để du khách tham quan và kết thúc vào 22 giờ mùng 3 Tết (tức 28-1). Những hình ảnh đường hoa từ sáng, trưa, chiều và tối… luôn được thay đổi muôn hình, muôn vẽ làm du khách trong và ngoài nước thích thú, nhất là đối với những kiều bào sống xa quê hương trở về ăn cái Tết đoàn tụ với gia đình. ● Tết thường là dịp để mọi người cùng nhau đi lễ đầu xuân, vừa cầu mong cho gia đình an khang, thịnh vượng, vừa vãn cảnh chùa để tâm hồn thư thái, chào đón một năm mới yên vui thái bình. Không khí xuân rộn Đề tài “ Tết cổ truyền của người Việt trong kinh doanh du lịch”. Phạm Thị Chúc Chi - Lớp VH901 – MSV 090270 101 ràng với các chuyến trẩy hội chùa chiền có lẽ đậm nét nhất, kéo dài nhất là ở miền Bắc. Miền Bắc có nhiều ngôi chùa nổi tiếng có thể kể đến như: Trúc Lâm Yên Tử, chùa Bút Tháp, chùa Dâu ở Bắc Ninh, chùa Hương, chùa Thầy, chùa Tây Phương ở Hà Tây (cũ), chùa Chuông, chùa Nôm ở Hưng Yên, chùa Trấn Quốc, Quán Sứ, Kim Liên, chùa Láng, chùa Kim Liên và vô số ngôi đền khác. Khách du lịch đều có thể ghé thăm Xuôi về phương Nam, các ngôi chùa ở Sài Gòn cũng mang vẻ phong phú đa dạng như đời sống nhộn nhịp vốn có của nơi này. Chùa Giác Lâm, ngôi chùa cổ nhất Sài Gòn, cho đến nay vẫn còn giữ gần như nguyên vẹn kiến trúc cũng như các pho tượng, cổ vật. Chùa Vĩnh Nghiêm, ngôi chùa theo phái Đại Thừa, được nhiều du khách trong và ngoài nước thường xuyên ghé viếng. Chùa Xá Lợi, chùa Giác Viên, chùa Ngọc Hoàng, chùa Huyền Trang, chùa Nghệ Sĩ… Và trong không khí se lạnh của những ngày đầu xuân, trong không gian thanh tĩnh của cảnh chùa, trong thời khắc đất trời giao hòa, cây cối đâm chồi nảy lộc... với tất cả những duyên may đó thì những chuyến du xuân đến thăm viếng cảnh chùa đều sẽ mang đến sự bình an trong tâm hồn, niềm an lạc trong cuộc sống cho mọi người... Chính vì vậy mà đã từ rất lâu, đi lễ chùa đầu xuân vẫn luôn là một trong những nét đẹp văn hóa truyền thống không hề phai nhòa trong một tâm hồn người Việt. Xuân đến Tết về không chỉ là ngày, là mùa đón khí mới mà còn là dịp con người tri ân tổ tiên, nguồn cội, bày tỏ tình yêu thương với gia đình, người thân, bạn bè… 3.2.3 . Khai thác các hình thức kinh doanh du lịch. ● Kinh doanh ấn tượng Tết. Trong kinh doanh du lịch việc tạo ra được ấn tượng cho khách du lịch là một điều rất quan trọng. Đặc biệt là trong dịp Tết cổ truyền khách du lịch đến Việt Nam là để tìm hiểu nét văn hóa độc đáo của ngày Tết và Đề tài “ Tết cổ truyền của người Việt trong kinh doanh du lịch”. Phạm Thị Chúc Chi - Lớp VH901 – MSV 090270 102 du khách cũng rất muốn được tham gia du lịch để tìm hiểu về ngày Tết ở Việt Nam. Để thu hút được khách du lịch đến với Việt Nam thì việc xây dựng hình ảnh của mình trong tâm trí du khách là một điều quyết định thành công của ngành du lịch. Du khách tham gia du lịch Tết cổ truyền thông qua lời giới thiệu của hướng dẫn viên sẽ có những hiểu biết về phong tục ngày Tết, họ được thưởng thức các món ăn ngày Tết, được tham gia các trò chơi dân gian vui nhộn ngày Tết. Đây là điều mà khách du lịch cảm thấy rất ấn tượng và thích thú. Các công ty du lịch tham gia kinh doanh trong dịp Tết cần lập ra các chương trình hấp dẫn mang đặc trưng ngày Tết với những cái tên thật ấn tượng như: : “sắc xuân hội ngộ”, “đảo ngọc Côn Sơn”, “Nha Trang biển gọi”, “Tết miệt vườn”, “Xuân về trên đất cố đô”…..vì ngay cai tên cũng làm cho du khách cần phải chú ý. Các khách sạn cần đưa ra những món ăn ngày Tết được chế biến công phu đẹp mắt. Các khu vui chơi giải trí cần giới thiệu các chương trình đặc sắc đề cao yếu tố cổ truyền cùng các trò chơi hấp dẫn. Sau đó phối hợp quảng bá để tạo ra một chiến dịch quảng bá, tập hợp các sản phẩm du lịch Tết của các công ty du lịch, các khách sạn nhà hàng, các khu vui chơi giải trí để đưa lên giới thiệu trên trang web giối thiệu về Tết Nguyên Đán. Ngành du lịch cần phải chú trọng tổ chức lễ khai trương mùa du lịch Tết có qui mô lớn, hoành tráng đẹp mắt được truyền hình trực tiếp, đưa lên các trang web để gây ấn tượng và thu hút sự chú ý của du khách. Lễ khai trương mùa du lịch Tết cần được tổ chức có kịch bản trong đó phần giới thiệu về các phong tục, các thú chới, ẩm thực ngày Tết được minh họa qua các chương trình biểu diễn nghệ thuật như hát múa, tổ chức các chương trình nghệ thuật tái hiện lại khung cảnh ngày Tết như thi gói bánh chưng, thi nấu cơm, thi sắp mâm ngũ quả… Đề tài “ Tết cổ truyền của người Việt trong kinh doanh du lịch”. Phạm Thị Chúc Chi - Lớp VH901 – MSV 090270 103 Cần tổ chức một chương trình lễ hội hoành tráng và ấn tượng mang tên “Tết xưa- Tết nay”. Với những chương trình tái hiện Tết xưa tổ chức liên tục: tái hiện Tết 3 miền Bắc - Trung - Nam thông qua chương trình ẩm thực truyền thống và bán hàng rong lưu động bằng gióng, thúng, đòn gánh; biểu diễn cờ người, múa sạp, đi cà kheo, biểu diễn võ thuật; luân phiên biểu diễn các loại hình hội trống mừng xuân, ca Huế, hát bội, hát cải lương; trưng bày các tác phẩm hoa, cây cảnh cổ thụ; các nghệ nhân viết thư pháp mừng xuân; hát sắc bùa mừng xuân... Tết kỷ Sửu năm nay ngành du lịch đưa ra chương trình “kinh doanh ấn tuợng Tết”. Tính riêng dịp Tết Nguyên đán Kỷ Sửu theo thống kê sơ bộ của một số doanh nghiệp, lữ hành lớn, lượng khách quốc tế đến Việt Nam dịp Tết là khoảng 157.000 lượt trong đó 12.000 là khách Việt kiều. Đây được coi là bước khởi đầu tương đối thuận lợi cho ngành du lịch Việt Nam sau khi nhiều doanh nghiệp lữ hành áp dụng chiến dịch khuyến mãi các tour trọn gói "Ấn tượng Việt Nam" trên phạm vi toàn quốc với 99 tour điển hình, giảm giá từ 30-50% áp dụng từ tháng 1-9/2009. Trong dịp Tết lượng khách đến du lịch rất đông vì vậy cần phải nâng cao chất lượng phục vụ của nhân viên là một yếu tố quyết định lớn tới chất lượng phục vụ khách du lịch trong dịp Tết nguyên Đán. Cần có một cơ quan đúng tầm để xây dựng hình ảnh quốc gia trong mắt bạn bè quốc tế để tiếp thị Du lịch cũng như các ngành kinh tế-văn hoá-xã hội khác. Người dân cần phải được giáo dục để làm du lịch, xây dựng hình ảnh thân thiện với khách du lịch quốc tế. Các cơ sở dịch vụ thì cần có kế hoạch chuẩn bị đầy đủ sản phẩm du lịch có khả năng cạnh tranh tốt về giá cả và chất lượng với các nước bạn. Các hiệp hội với vai trò trung gian lại phải thể hiện được nhiệm vụ điều phối và thống nhất các hội viên của mình. Cần phải gây dựng ấn tượng tốt ban đầu cho du khách. Ngay từ những khâu đầu tiên khi du khách bước chân đến Việt Nam như: Giải Đề tài “ Tết cổ truyền của người Việt trong kinh doanh du lịch”. Phạm Thị Chúc Chi - Lớp VH901 – MSV 090270 104 quyết nhanh gọn các thủ tục hành chính cho du khách để lấy visa, người Việt cần tạo không khí làm việc thân thiện, thái độ nhiệt tình giúp đỡ du khách trong quá trình làm thủ tục hành chính. Tại các sân bay, bến cảng cần làm tốt các khâu chuẩn bị ban đầu khi đón tiếp ngay từ khâu nhỏ nhất như khâu vệ sinh. Những điều ấy tuy nhỏ nhặt nhưng sẽ gây ấn tượng xấu cho khách Du lịch. Người được giao nhiệp vụ đón khách cần phải có nghiệp vụ chuyên môn, có khả năng giao tiếp tạo được ấn tượng ngay từ phút ban đầu thông qua nụ cười tươi tắn trên môi. ● Kinh doanh ẩm thực ngày Tết. Ngày Tết Ẩm thực là một mảng rất quan trọng làm nên hương vị ngày Tết. Tết là dịp để các nhà hàng, khách sạn giới thiệu những món ăn hấp dẫn và mang đậm hương vị ngày Tết cho du khách. Bên cạnh đó cần tổ chức các hoạt động lễ hội ẩm thực. Việt Nam là chiếc nôi ra đời nghề trồng lúa, người dân đã sớm đưa ẩm thực trở thành nét văn hoá trong đời sống mỗi gia đình và cộng đồng. Để giữ gìn truyền thống và ghi nhớ công ơn của tổ tiên, hàng năm, người dân cần phải tổ chức lễ hội ẩm thực vùa để phục vụ nhân dân vừa là để phục vụ cho nhu cầu của khách tham quan. Trong ngày hội các cuộc thi nấu cơm, thi làm cỗ, thi làm bánh... là những trò chơi hấp dẫn du khách nhất bởi ngày thường không thể có . Tham gia trò chơi du khách sẽ thấy được những nét độc đáo trong bữa cơm của người nông dân Việt Nam. Đó là những sinh hoạt văn hoá hết sức có ý nghĩa. Trong ngày hội ẩm thực phần lớn các trò chơi, trong đó có trò thi nấu cơm thì các tục lệ nấu cơm thi đều được gắn với truyền thuyết Hùng Vương và Tản Viên. Thi nấu cơm ở những điều kiện hết sức khó khăn như vừa đi vừa nấu, gánh nồi mà nấu, ăn mía lấy bã làm củi hay cọ sát các thanh giang vào nhau để lấy lửa... vậy mà người dự thi vẫn thổi được nồi Đề tài “ Tết cổ truyền của người Việt trong kinh doanh du lịch”. Phạm Thị Chúc Chi - Lớp VH901 – MSV 090270 105 cơm ngon. Thi nấu cơm - một hoạt động văn hoá trở thành ngày hội diễn ra ở nhiều nơi trên cả nước đặc biệt là tại Đất Tổ Hùng Vương( Phú Thọ). Trong ngày hội ẩm thực thì không thể thiếu hội thi làm bánh chưng, bánh dày, thi bánh dầy là được nhiều nơi tổ chức. Bánh dầy bày vào mâm cỗ chay hay cỗ mặn đều được. Bánh chưng và bánh dầy là hai thứ bánh “tiên chỉ” trong làng bánh Việt Nam nhưng bánh chưng chỉ làm lễ vật tế thần linh nên không thi, bánh dầy cũng là bánh đầu vị tế lễ thần linh vừa được đem ra thi tài bếp núc. Để có được bánh ngon và dẻo, khâu đầu tiên là kén gạo, gạo được chọn làm bánh được tải ra mâm thau và được chọn từng hạt. Gạo được xôi chín đem giã, giã xong thì bắt bánh. Bánh được bắt bằng rượu và lòng đỏ trứng gà. Ngoài ra cần tổ chức các chương trình giới thiệu món ăn ba miền như: tổ chức lễ hội văn hóa ẩm thực mang tên “ngày hội quê tôi” để cho du khách thập phương tham dự và tìm hiểu những nét sinh hoạt văn hóa của người dân Việt Nam. Tại thành phố Hồ Chí Minh đã tổ chức lễ hội ẩm thực với 100 món ăn ngon đặc trưng ba miền, có bổ sung một số món mới sưu tập được ở nhiều địa phương trong cả nước, như bún gỏi già Sóc Trăng, bún súng Vũng Tàu, bánh canh Bến Có Trà Vinh, dê tái tương bần Ninh Bình... Ngoài ra còn một số món đặc sắc vùng Tây Bắc và Tây Nguyên như cơm lam, đọt mây, thắng cố, heo mọi nướng ống lồ ô, lợn quay kiểu Tây Bắc…. Một số làng nghề truyền thống cũng được tái hiện và du khách sẽ tận mắt xem quy trình sản xuất những sản phẩm nổi tiếng như: đan rổ, làm cần xé, làm thúng, dệt chiếu, dệt thổ cẩm, chằm nón lá, nấu rượu, làm... Bên cạnh đó cũng sẽ chế biến tại chỗ các loại bánh kẹo như kẹo kéo, kẹo đậu phộng, kẹo dừa, mứt dừa... mà có lẽ nhiều người đã ăn qua nhưng không biết cách làm như thế nào. Đề tài “ Tết cổ truyền của người Việt trong kinh doanh du lịch”. Phạm Thị Chúc Chi - Lớp VH901 – MSV 090270 106 ● Công nghệ vui chơi giải trí: Trong thời đại công nghiệp hóa hiện đại hoa ngày nay thì du lịch không thể thiếu đi công nghệ của mình. Đặc biệt tại các khu vui chơi giải trí người ta áp dụng rất nhiều công nghệ vào các hoạt động vui chơi giải trí xây dựng các chương trình độc đáo để thu hút du khách thập phương như: khu du lịch Đầm Sen với các chương trình nghệ thuật như lễ hội đường phố “Dế mèn du xuân”, chương trình chiếu phim không gian ba chiều, các chương trình ca nhạc “xuân yêu thương”, “ hài kịch”, “ hội ngộ cười” , rồi các chương trình thi cắm hoa, thi sắp mâm ngũ quả, viết thư pháp….Công viên nước Hồ Tây với vườn Fuji dành cho trẻ em dưới 5 tuổi, công viên Vầng Trăng có ô tô đụng, phòng chiếu phim ảo ảnh, thuyền đụng. Khu du lịch Suối Tiên với các chương trình vui chơi giải trí như: Long Hoa Thiên Bảo, Bí Mật Kho báu Cổ, xiếc ô tô bay, mô tô bay rất hấp dẫn du khách, thiếu nhi có thể tham gia chơi đu quay, đu tiên….Nhìn chung tất cả các khu vui chơi giải trí đều có những chương trình độc đáo phục vụ du khách trong dịp Tết Nguyên Đán. Để phục vụ du khách trong năm mới, khu du lịch Suối Tiên đã khánh thành nhiều công trình mới trước thềm Xuân Kỷ Sửu. Công trình Đại Cung Phụng Hoàng Tiên được ứng dụng theo công nghệ giải trí mới, tái hiện những thời khắc hồng hoang của lịch sử. Kinh phí đầu tư cho công trình là 20 tỉ đồng trên diện tích 2.700m2. Bên cạnh đó là công trình “Lạc cảnh tiên ngư” được xây dựng trên diện tích 2.500m2. Trong các ngày Tết, 200 diễn viên của Suối Tiên sẽ biểu diễn các sô diễu hành “Ngọc ngà châu báu thần tiên hội” và hoạt cảnh “Kim Ngưu Vương” cùng với lễ hội lân - sư - rồng. Đặc biệt, ngày 25-1, Suối Tiên chính thức ra mắt công trình giải trí xiếc cá heo. Để phục nhu cầu đi lại của nhân dân trong dịp Tết Kỷ Sửu, nhiều chiếc cầu ở thành phố Hồ Chí Minh đưa vào phục vụ giao thông đã đem lại nhiều niềm vui cho người dân thành phố. Cầu Trần Khánh Dư do Công Đề tài “ Tết cổ truyền của người Việt trong kinh doanh du lịch”. Phạm Thị Chúc Chi - Lớp VH901 – MSV 090270 107 ty quản lý cầu phà thành phố xây dựng xong và đưa vào khai thác đã nối hai bờ kênh Nhiêu Lộc- Thị Nghè từ quận 1 qua quận Phú Nhuận có ý nghĩa giao thông quan trọng. Và, từ ngày 15/1/2009 trở đi, các loại phương tiện cơ giới được lưu thông qua cầu Văn Thánh 2 nằm trên đường Nguyễn Hữu Cảnh là nỗi niềm mong đợi từ lâu của người dân thành phố. Cầu Calmette nối hai bờ kênh Tàu Hủ- Bến Nghé, từ đây trở đi người dân quận 1 qua quận 4 hoặc ngược lại dễ dàng hơn. Những chiếc cầu đem lại niềm vui cho mọi người và niềm tự hào của những người thợ xây dựng đã làm cho mùa xuân trên thành phố Hồ Chí Minh có thêm nhiều ý nghĩa. 3.3. Một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả khai thác tài nguyênTết Nguyên Đán trong kinh doanh du lịch. Tết Nguyên Đán là nguồn tài nguyên phong phú và hấp dẫn thu hút đông đảo du khách tham gia. Nguồn tài nguyên này đã mở ra cho ngành du lịch Việt Nam, mở ra cơ hội kinh doanh du lịch đầy hứa hẹn cho các công ty du lịch, các khách sạn nhà hàng, các điểm du lịch. 3.3.1. Cần có những nghiên cứu khoa học tổng thể về lễ hội Tết Nguyên Đán. Để có thể khai thác một cách có hiệu quả nguồn tài nguyên Tết Nguyên Đán thì cần có một nghiên cứu khoa học và tổng thể về lễ hội truyền thống Tết Nguyên Đán. Trong đó phải chỉ ra giá trị tích cực của lễ hội. Phải chỉ ra đâu là tín ngưỡng dân gian, đâu là mê tín dị đoan, đâu là những giá trị vốn có…. Phải đặt nó trong chính cuộc sống hôm nay. Cần nghiên cứu đánh giá xem lễ hội Tết Nguyên Đán đáp ứng nhu cầu gì cho xã hội đương đại và xã hội tương lai, sức bền vững của nó đến đâu, có phải là nguồn tài nguyên vô tận hay không, sức hấp dẫn của lễ hội trong những yếu tố, hoạt động, lễ thức nào…? Để từ đó người làm du lịch lựa chọn biến thành sản phẩm du lịch như thế nào? Sản phẩm đó phục vụ cho đối tượng khách nào? Phục vụ vào thời điểm nào cho phù hợp. Đề tài “ Tết cổ truyền của người Việt trong kinh doanh du lịch”. Phạm Thị Chúc Chi - Lớp VH901 – MSV 090270 108 Đưa du khách đến với các chương trình du lịch lễ hội nhằm mục đích giới thiệu với họ về đất nước và con người Việt Nam, giới thiệu các giá trị văn hoá tín ngưỡng của lễ hội Tết Nguyên Đán cho du khách. Hay nói cách khác là giới thiệu các giá trị “chìm”, bóc tách các lớp tín ngưỡng văn hoá ẩn tàng sâu trong các trò diễn của lễ hội. Tổ chức lễ hội Tết Nguyên Đán nhằm tôn vinh và quảng bá những giá trị văn hoá truyễn thống của quê hương. Cần hạn chế bớt sự tham gia của diễn viên chuyên nghiệp trong các hoạt động lễ hội, kịch bản hoá các chương trình dẫn đến các lễ hội “na ná” nhau thậm chí còn làm biến dạng lễ hội cổ truyền. Du lịch Việt Nam muốn phát triển được tất yếu phải khai thác và sử dụng các giá trị truyền thống, cách tân và hiện đại hoá sao cho phù hợp, hiệu quả. Trong đó có kho tàng lễ hội truyền thống. Đây là một thành tố đặc sắc của văn hoá Việt Nam, cho nên phát triển du lịch lễ hội chính là sử dụng lợi thế, ưu thế của du lịch Việt Nam trong việc thu hút và phục phụ khách du lịch. Bởi không một nước nào có nhiều lễ hội cổ truyền như ở Việt Nam và không có một nước nào mang dấu ấn bẩn sắc văn hoá sâu sắc như lễ hội Việt Nam. 3.3.2. Duy trì bảo tồn và phát triển các phong tục cổ truyền ngày Tết khuyến khích các hoạt động vui xuân đón Tết của nhân dân. Các phong tục cổ truyền ngày Tết và các hoạt động vui xuân đón Tết của nhân dân vừa là cơ sở để tạo ra các sản phẩm du lịch vừa là yếu tố thúc đẩy động cơ đi du lịch của con người. Bảo tồn các phong tục cổ truyền của Tết Nguyên Đán là nhiệm vụ của mỗi công dân sinh sống trên lãnh thổ Việt Nam và những người Việt Nam định cư ở nước ngoài. Cần tác động mạnh mẽ đến tư tưởng, tình cảm, tâm hồn của nhân dân nhất là thế hệ trẻ, những chủ nhân tương lai của đất nước về những giá trị đặc sắc, những nét văn hoá truyền thống của Tết Nguyên Đán. Ngăn chặn những luồng văn hoá lai căng xâm nhập vào Đề tài “ Tết cổ truyền của người Việt trong kinh doanh du lịch”. Phạm Thị Chúc Chi - Lớp VH901 – MSV 090270 109 Việt Nam bằng mọi con đường nhằm xây dựng một lối sống đẹp dựa trên những giá trị truyền thống của dân tộc góp phần giữ gìn bản sắc của Tết cổ truyền dân tộc. Khai thác Tết cổ truyền để phục vụ du lịch thì du lịch cũng phải trả ơn cho nó. Du lịch phải có vai trò góp phần bảo vệ các giá trị văn hoá, các phong tục tập quán tốt đẹp trong ngày Tết cổ truyền của người Việt, đồng thời phục vụ cho chính ngành của mình. Các công ty du lịch cần có kế hoạch nghiên cứu thật kỹ lưỡng thị trường Tết Nguyên Đán để đưa ra các sản phẩm du lịch độc đáo trong dịp Tết. Tổ chức các tour du lịch ăn Tết tại nhà dân với những nghi thức đón Tết truyền thống cho du khách tự thẩm nhận và tìm hiểu các phong tục tập quán ngày Tết và đảm bảo những lợi ích kinh tế cho người dân…. Tăng cường tổ chức các hội chợ ngày xuân, hội hoa xuân, các buổi triển lãm tranh Tết, tranh dân gian, thư pháp ngày Tết, hay hội chợ tham gia chế biến ẩm thực ngày Tết… vừa là để làm sống dậy bản sắc truyền thống vừa là để thu hút khách du lịch tham gia. Nhưng không nên lợi dụng nó biên nó trở thành một sản phẩm của thời đại kinh tế thị trường. Tổ chức lễ hội ngày xuân như lễ hội bánh chưng, bánh Tét, tổ chức lễ hội đường hoa ngày Tết hay lễ hội đường phố ngày Tết bao gồm các yếu tố như ẩm thực, tranh dân gian, câu đối, thư pháp, hoa được trưng bày và bán hai bên đường phố ….Những hoạt động như trên vừa có thể phục vụ nhu cầu vui chơi ngày Tết vừa có tác dụng làm sống dậy những nét văn hoá cổ truyền ngày Tết đã bị lãng quên như tranh dân gian, câu đối ngày Tết… phục vụ đắc lực cho hoạt động du lịch. Bởi du khách sẽ rất ấn tượng với những đường phố mang đậm hương vị ngày Tết cổ truyền của dân tộc. Tổ chức các trò chơi dân gian, các buổi trình diễn nghệ thuật dân gian, nghệ thuật sân khấu chèo, tuồng…. để chúng không bị mai một Đề tài “ Tết cổ truyền của người Việt trong kinh doanh du lịch”. Phạm Thị Chúc Chi - Lớp VH901 – MSV 090270 110 trong cuộc sống hiện đại và để phục vụ cho chu cầu vui chơi giải trí của du khách. . . . . . 3.4. Một số kiến nghị giải pháp trong việc khai thác Tết Cổ Truyền trong kinh doanh du lịch. Thứ nhất: Tổng cục du lịch, bộ văn hóa và thể thao du lịch cùng các ngành hữu quan cần phối kết hợp với các địa phương, đầu tư xây dựng các chương trình lễ hội trọng điểm trong dịp Tết cổ truyền để thu hút khách. Tổ chức nghiên cứu cơ bản và ứng dụng để xây dựng các lễ hội đặc sắc, từ đó khai thác giá trị nhiều mặt của lễ hội Tết cổ truyền phục vụ kinh doanh du lịch. Đề tài “ Tết cổ truyền của người Việt trong kinh doanh du lịch”. Phạm Thị Chúc Chi - Lớp VH901 – MSV 090270 111 Cần cụ thể hóa mục tiêu trên bằng việc nghiên cứu đầu tư xây dựng một số lễ hội Tết đặc sắc ở các địa phương, nghiên cứu ảnh hưởng của nó tới xã hội, các tầng lớp nhân dân trong nước và quốc tế. Tăng cường các hình thức quảng bá, giới thiệu về lễ hội bằng nhiều hình thức phong phú, đa dạng và sinh động. Thứ hai: Các công ty du lịch tổ chức liên kết giữa các địa phương để nắm vững thời gian tổ chức lễ hội, nội dung lễ hội, trình tự các bước tiến hành, các nghi thức diễn ra trong lễ hội…từ đó có kế hoạch xây dựng các chương trình tour du lịch với thời gian và chu trình phù hợp với các đối tượng khách khác nhau. Đồng thời tổ chức tốt công tác Marketing du lịch lễ hội Tết đối với từng loại du khách cho phù hợp và hiệu quả với tính chất và nội dung của lễ hội Đội ngũ hướng dẫn viên phải qua các kênh thông tin tìm hiểu ưu thế về nội dung và các hình thức thể hiện trong lễ hội để hướng dẫn cho du khách, làm nổi bật các giá trị nhiều mặt của lễ hội Tết nói riêng và lễ hội truyền thống Việt Nam nói chung. Tạo sự thích thú, say mê khám phá cho du khách. Hướng dẫn viên là cây cầu nối giữa du khách và nhân dân địa phương, đồng thời đóng vai trò là sứ giả hòa bình “nối vòng tay lớn” liên kết giữa cá nhân, tổ chức địa phương, đơn vị trong không gian văn hóa vùng miền. Thứ ba: Đối với các điểm đến du lịch tổ chức lễ hội cần có sự sẵn sàng đón tiếp du khách, phải đảm bảo về cơ sở vật chất kỹ thuật, cơ sở hạ tầng. Chính quyền địa phương cần có các biện pháp tạo điều kiện thuận lợi và đảm bảo an toàn cho du khách khi dến du lịch. Tăng cường giáo dục ý thức cho người dân đối với sự viếng thăm của du khách. Cần có thái độ niềm nở, thân thiện, nồng nhiệt trong quá trình đón khách tạo mối quan hệ tình cảm gần gũi giữa người dân địa phương và du khách. Đồng thời du lịch cần hỗ trợ một phần kinh phí cho người dân địa phương, tạo việc làm cho người dân để họ thấy được giá trị của lễ Đề tài “ Tết cổ truyền của người Việt trong kinh doanh du lịch”. Phạm Thị Chúc Chi - Lớp VH901 – MSV 090270 112 hội đối với đời sống của họ. Từ đó họ sẽ có ý thức bảo vệ, giừ gìn và quảng bá những nét đẹp truyền thống tới du khách. Thứ tư: Các ngành kinh tế- xã hội cần phối kết hợp tham gia khai thác tài nguyên Tết Nguyên Đán phục vụ nhu cầu của du khách. Lúc này các ngành kinh tế cần tạo điều kiện tốt nhất đảm bảo mọi hoạt động diễn ra an toàn, lành mạnh. Ngành giao thông vận tải đảm bảo về phương tiện đi lại cho du khách tham dự, ngành điện đẩm bảo về nguồn điện trong suôt thời gian diễn ra Tết Nguyên Đán, ngành công an thì phải đảm bảo an ninh, trật tự đài phát thanh truyền hình, báo chí tham gia đưa tin và bài viết về Tết Nguyên Đán. Ngành kinh tế cần tập trung đầu tư vốn cho những nơi tổ chức lễ hội, ngành nông nghiệp cần cung cấp đầy đủ lương thực thực phẩm phục vụ cho ẩm thực ngày Tết. Bản thân chính ngành du lịch cũng cần có những chính sách hợp lý như: tiến hành giảm giá tour để thu hút khách và cần có chính sách giá phù hợp để không đẩy mức giá lên cao, cần chuẩn bị một nguồn nhân lực đẩm bảo về số lượng và chất lượng để có thể phục vụ được trong dịp Tết. Có các chính sách phân phối sản phẩm hợp lý, xây dựng các chương trình du lịch phong đáp đứng nhu cầu đăng kí tour của du khách. Thứ năm: Các ngành quản lý văn hóa, các điểm đến du lịch cần có sự chuẩn bị chu đáo trong việc đón khách. Ngành quản lý văn hóa cần phối hợp chặt chẽ với chính quyền sở tại trong việc đảm bảo an toàn cho du khách. Ổn định và an toàn là yếu tố có ý nghĩa rất lớn đối với du khách và cơ quan cung ứng du lịch. Đường lối chính sách nói chung, chính sách phát triển du lịch nói riêng có ảnh hưởng mang tính quyết định đến sự phát triển du lịch của quốc gia hoặc của một đơn vị hành chính cụ thể. Đề tài “ Tết cổ truyền của người Việt trong kinh doanh du lịch”. Phạm Thị Chúc Chi - Lớp VH901 – MSV 090270 113 . . . L Đề tài “ Tết cổ truyền của người Việt trong kinh doanh du lịch”. Phạm Thị Chúc Chi - Lớp VH901 – MSV 090270 114 . . Đề tài “ Tết cổ truyền của người Việt trong kinh doanh du lịch”. Phạm Thị Chúc Chi - Lớp VH901 – MSV 090270 115 TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Nguyễn Hữu Ái – Nguyễn Mai Phương, phong tục cổ truyền Việt Nam, Nhà xuất bản văn hóa THông tin, 2005. 2. Phan Kế Bính, Việt Nam phong tục, nhà xuất bản thành phố Hồ Chí Minh, 1995. 3. Trần Đức Thanh, nhập môn khoa học du lịch, nhà xuất bản đại học Quốc Gia Hà Nội. 4. Trần Ngọc Thêm, cơ sở văn hóa Việt Nam, nhà xuất bản giáo dục, 1999. 5. Báo Du lịch số, 8, 9, 10,11, 12 năm 2009. 6. Tạp chí du lịch Việt Nam, 2009. 7. Báo Văn Hóa Việt Nam, số 4, 5, 6/2009. 8. www.google.com. 9. www.Hanoitourist.com. 10. www.saigontourist.com. 11. www.Vietnamtourism.com. 12. www.thanhnien.com. 13. www.tuoitre.com. ._.