Sản phẩm bao thanh toán (foctoring). Những giải pháp hoàn thiện và phát triển sản phẩm bao thanh toán tại Việt Nam hiện nay

MUÏC LUÏC NOÄI DUNG TRANG LÔØI NOÙI ÑAÀU PHAÀN I : CÔ SÔÛ LYÙ LUAÄN CHUNG .............................................................................1 1. Heä thoáng ngaân haøng thöông maïi taïi Vieät Nam.............................................................1 1.1 Khaùi nieäm veà ngaân haøng thöông maïi..........................................................................1 1.2 Vai troø, chöùc naêng cuûa ngaân haøng thöông maïi ...........................................................2 1.3 Caùc nghieäp vuï cô baûn cuûa ngaân haøng thöông maïi ......................................................2 1.3.1 Nghieäp vuï nguoàn voán...............................................................................................2 1.3.2 Nghieäp vuï söû duïng nguoàn voán .................................................................................3 1.3.3 Dòch vuï ngaân haøng vaø caùc hoïat ñoäng kinh doanh khaùc ...........................................4 2. Tính taát yeáu cuûa söï ña daïng hoùa saûn phaåm dòch vuï cuûa ngaân haøng thöông maïi ..........4 3. Saûn phaåm bao thanh toaùn (factoring)............................................................................7 3.1 Lòch söû hình thaønh saûn phaåm bao thanh toaùn..............................................................7 3.2 Khaùi nieäm bao thanh toaùn...........................................................................................9 3.2.1 Khaùi nieäm bao thanh toaùn trong quaù khöù.................................................................9 3.2.2 Khaùi nieäm bao thanh toaùn phoån bieán hieän nay........................................................9 3.3 Caùc loïai hình bao thanh toaùn ......................................................................................9 3.3.1 Caên cöù vaøo loïai hình bao thanh toaùn .......................................................................9 3.3.2 Caên cöù vaøo tính chaát coù truy ñoøi hay khoâng truy ñoøi.............................................10 3.3.3 Caên cöù vaøo phöông thöùc bao thanh toaùn ................................................................10 3.3.4 Caên cöù vaøo caùch thöùc thöïc hieän ............................................................................10 3.4 Caùc khoaûn phaûi thu khoâng ñöôïc aùp duïng bao thanh toaùn .........................................11 3.5 Caùc lôïi ích khi aùp duïng saûn phaåm bao thanh toaùn ...................................................12 3.5.1 Ñoái vôùi ñôn vò bao thanh toaùn ................................................................................12 3.5.2 Ñoái vôùi ñôn vò ñöôïc bao thanh toaùn .......................................................................13 3.5.3 Ñoái vôùi caùc quoác gia aùp duïng bao thanh toaùn........................................................14 3.6 So saùnh saûn phaåm bao thanh toaùn vôùi hình thöùc cho vay baèng taøi saûn coù ................15 3.7 Bao thanh toaùn treân bình dieän quoác teá......................................................................18 3.8 Cô cheá hoaït ñoäng cuûa saûn phaåm bao thanh toaùn ......................................................22 3.8.1 Cô cheá hoaït ñoäng ñieån hình trong nghieäp vuï bao thanh toaùn noäi ñòa ....................22 3.8.2 Cô cheá hoaït ñoäng ñieån hình trong nghieäp vuï bao thanh toaùn xuaát nhaäp khaåu ......24 3.9 Ñieàu kieän ôû caáp vó moâ ñeå thöïc hieän saûn phaåm bao thanh toaùn ................................27 PHAÀN II : THÖÏC TRAÏNG THÖÏC HIEÄN SAÛN PHAÅM BAO THANH TOAÙN TAÏI VIEÄT NAM HIEÄN NAY..................................................................................................29 1. Cô sôû phaùp lyù ñeå thöïc hieän saûn phaåm bao thanh toaùn taïi Vieät Nam hieän nay ...........29 1.1 Quy cheá hoïat ñoäng bao thanh toaùn cuûa caùc toå chöùc tín duïng (ban haønh keøm theo quyeát ñònh soá 1096/2004/QÑ-NHNN ngaøy 6/6/2004) ....................................................30 1.2 Quy cheá hoaït ñoäng bao thanh toaùn taïi Ngaân haøng thöông maïi coå phaàn AÙ Chaâu .....32 1.3 Quy trình thöïc hieän saûn phaåm bao thanh toaùn taïi Ngaân haøng AÙ Chaâu .....................33 1.4 Löu ñoà thöïc hieän saûn phaåm bao thanh toaùn taïi ngaân haøng AÙ Chaâu.........................35 1.4.1 Löu ñoà thöïc hieän bao thanh toaùn ñoái vôùi beân mua haøng ......................................35 1.4.2 Löu ñoà thöïc hieän bao thanh toaùn ñoái vôùi beân baùn haøng ........................................37 2. Thöïc tieãn aùp duïng saûn phaåm bao thanh toaùn taïi ngaân haøng AÙ Chaâu hieän nay ..........38 2.1 Keát quaû thöïc hieän saûn phaåm bao thanh toaùn qua gaàn 2 thaùng hoaït ñoäng.................38 2.2 Nhöõng thaønh coâng böôùc ñaàu taïi Ngaân haøng AÙ Chaâu khi thöïc hieän bao thanh toaùn .39 2.3 Nhöõng haïn cheá taïi Ngaân haøng AÙ Chaâu khi thöïc hieän hoaït ñoäng bao thanh toaùn .....40 2.4 Nhöõng nguyeân nhaân chính cuûa söï haïn cheá trong vieäc thöïc hieän hoaït ñoäng bao thanh toaùn taïi Ngaân haøng AÙ Chaâu hieän nay ...................................................................43 2.4.1 Veà phía caáp ñoä quaûn lyù vó moâ vaø Ngaân haøng nhaø nöôùc ........................................43 2.4.2 Veà phía ngaân haøng AÙ Chaâu...................................................................................45 PHAÀN III : NHÖÕNG GIAÛI PHAÙP NHAÈM PHAÙT TRIEÅN VAØ HOAØN THIEÄN HOAÏT ÑOÄNG BAO THANH TOAÙN TAÏI VIEÄT NAM HIEÄN NAY..........................48 1. Söï caàn thieát phaûi duy trì vaø phaùt trieån saûn phaåm bao thanh toaùn ...............................48 2. Nhöõng giaûi phaùp nhaèm hoaøn thieän vaø phaùt trieån saûn phaåm bao thanh toaùn taïi Vieät Nam.................................................................................................................................50 2.1 Ñoái vôùi Ngaân haøng nhaø nöôùc 2.1.1 Ngaân haøng nhaø nöôùc caàn phaûi nghieân cöùu, xaây döïng quy cheá hoaïch toaùn keá toaùn chuaån möïc daønh cho hoaït ñoäng bao thanh toaùn......................................................50 2.1.2 Ban haønh caùc quy ñònh cuï theå roõ raøng veà gia haïn, chuyeån nôï quaù haïn aùp duïng cho hoaït ñoäng bao thanh toaùn 51 2.1.3 Ngaân haøng nhaø nöôùc phoái hôïp vôùi caùc cô quan ban ngaønh höõu quan ñeå ban haønh nhöõng quy ñònh cuï theå veà thueá ñoái vôùi hoaït ñoäng bao thanh toaùn.........................51 2.1.4 Ban haønh haønh lang phaùp lyù chung baûo veä quyeàn lôïi hoaït ñoäng cho ñôn vò bao thanh toaùn 52 2.1.5 Xaây döïng trung taâm ñieàu tieát quaûn lyù thoâng tin tín duïng, ñaùnh giaù chaát löôïng caùc beân mua, beân baùn nhaèm cung caáp nhöõng thoâng tin xaùc thöïc nhaát cho caùc ñôn vò bao thanh toaùn .................................................................................................................52 2.1.6 Taïo cô sôû haï taàng cho saûn phaåm bao thanh toaùn phaùt trieån treân cô sôû taêng cöôøng caùc bieän phaùp cheá taøi vaø khuyeán khích caùc doanh nghieäp thanh toaùn khoâng duøng tieàn maët ..................................................................................................................53 2.2 Ñoái vôùi nhöõng ñôn vò ñaõ, ñang vaø seõ thöïc hieän nghieäp vuï bao thanh toaùn taïi Vieät Nam ..........................................................................................................................54 2.2.1 Xaây döïng toát coâng taùc quaûn trò vaø ñieàu haønh.........................................................54 2.2.2 Ñaøo taïo vaø phaùt trieån nguoàn nhaân löïc ...................................................................55 2.2.3 Xaây döïng quy trình löïa choïn, kieåm soaùt ngöôøi baùn trong hoaït ñoäng bao thanh toaùn moät caùch chaët cheõ vaø coù hieäu quaû 56 2.2.4 Xaây döïng quy trình kieåm soaùt ngöôøi mua trong hoaït ñoäng bao thanh toaùn coù hieäu quaû...........................................................................................................................60 2.2.5 Xaây döïng quy trình ngaên ngöøa vaø xöû lyù tranh chaáp trong hoaït ñoäng bao thanh toaùn..................................................................................................................................65 2.2.6 Xaây döïng moái lieân heä lieân keát vôùi caùc ñôn vò bao thanh toaùn khaùc nhaèm taïo ra chuaån hoaït ñoäng chung veà saûn phaåm bao thanh toaùn .....................................................69 2.2.7 Xaây döïng heä thoáng coâng ngheä thoâng tin hieän ñaïi, ñaûm baûo söï lieân thoâng thoâng tin trong heä thoáng caùc ñôn vò bao thanh toaùn vaø coù theå caäp nhaät thoâng tin kòp thôøi töø beân ngoaøi.........................................................................................................................70 2.2.8 Xaây döïng chieán löôïc marketing phuø hôïp nhaèm taïo söï nhaän thöùc cuûa khaùch haøng veà hoaït ñoäng bao thanh toaùn..................................................................................70 KEÁT LUAÄN TAØI LIEÄU THAM KHAÛO PHUÏ LUÏC LÔØI NOÙI ÑAÀU Cuøng vôùi söï phaùt trieån chung cuûa theá giôùi, hoäi nhaäp neàn kinh teá cuûa ñaát nöôùc vaøo khu vöïc noùi rieâng vaø theá giôùi noùi chung laø moät xu theá taát yeáu trong thôøi ñaïi ngaøy nay. Hoäi nhaäp neàn kinh teá ñaõ trôû thaønhø moät yeâu caàu khaùch quan ñoái vôùi baát kyø quoác gia naøo trong quaù trình phaùt trieån. Xu höôùng naøy ngaøy caøng hình thaønh roõ neùt , ñaëc bieät laø neàn kinh teá thò tröôøng ñang trôû thaønh moät saân chôi chung cho taát caû caùc nöôùc, thò tröôøng taøi chính ñang môû roäng phaïm vi hoaït ñoäng gaàn nhö khoâng bieân giôùi, vöøa taïo ñieàu kieän taêng cöôøng hôïp taùc, vöøa laøm saâu saéc vaø gaêy gaét theâm quaù trình caõnh tranh. Trong lónh vöïc ngaân haøng, coù theå hieåu hoäi nhaäp quoác teá laø vieäc môû cöûa veà hoaït ñoäng ngaân haøng cuûa neàn kinh teá ñoù vôùi coäng ñoàng taøi chính quoác teá nhö caùc quan heä tín duïng, tieàn teä vaø caùc hoaït ñoäng dòch vuï ngaân haøng khaùc, cuõng nhö laø vieäc dôõ boû nhöõng caûn trôû ngaên caùch khu vöïc naøy vôùi phaàn coøn laïi cuûa theá giôùi. Trong tieán trình hoäi nhaäp, caùc ngaàn haøng vaø caùc toå chöùc taøi chính phi ngaân haøng phaûi caïnh tranh tröïc tieäp vôùi nhau ñeå toàn taïi vaø phaùt trieån. Ngaân haøng muoán duy trì lôïi nhuaän vaø khaû naêng caïnh caàn phaûi luoân ñoåi môùi vaø phaùt trieån veà moïi maët : Voán, coâng ngheä, dòch vuï, cô caáu toå chöùc, trình ñoä quaûn lyù , chaát löôïng hoaït ñoäng heä thoáng kieåm soaùt ruûi ro…. Trong ñoù, vieäc xaây döïng môû roäng caùc saûn phaåm dòch vuï vaø naâng cao chaát löôïng phuïc vuï laø con ñöôøng chuû yeáu ñeå caùc ngaân haøng coù theå naâng cao söùc caïnh tranh, giöõ vöõng vaø phaùt trieån thöông hieäu cuûa mình trong moät moâi tröôøng ñaày thuaän lôïi nhöõng cuõng khoâng ít thöû thaùch naøy. Vôùi taàm quan troïng cuûa söï phaùt trieån ña daïng cuûa caùc loaïi saûn phaåm dòch vuï, caùc ngaân haøng taïi Vieät Nam ñaõ vaø ñang nghieân cöùu xaây döïng moät saûn phaåm hoaøn toaøn môùi : Ñoù laø saûn phaåm bao thanh toaùn. Cuøng söï phaùt tieån cuûa ngaønh ngaân haøng treân theá giôùi, saûn phaûm bao thanh toaùn ñaõ trôû neân quen thuoäc vaø ñöôïc aùp duïng roäng raõi hôn 100 naêm qua. Nhöng ñoái vôùi caùc ngaân haøng Vieät Nam, ñaây laø moät saûn phaåm coøn khaù môùi meû, nhöõng nguyeân taéc, tính chaát vaø caùch thöùc vaän haønh saûn phaåm naøy nhö theá naøo vaãn coøn laø moät vaán ñeà caàn ñöôïc nghieân cöùu lyõ löôõng tröôùc aùp duïng vaøo thöïc tieãn. Vaäy saûn phaåm bao thanh toaùn laø gì? Saûn phaåm naøy ñoùng vai troø quan troïng nhö theà naøo? Caùch thöùc aùp duïng taïi Vieät Nam coù neân gioáng nhö caùch thöùc aùp duïng treân toaøn theá giôùi khoâng hay phaûi xaây döïng moät caùch thöùc vaän haønh rieâng theo phong caùch Vieät Nam ? ÔÛ Vieät Nam hieän taïi ñaõ coù nhöõng ngaân haøng Vieät Nam naøo aùp duïng saûn phaåm naøy vaø hieäu quaû ñaït ñöôïc tôùi ñaâu? Nhöõng thuaän lôïi vaø khoù khaên khi aùp duïng saûn phaåm naøy trong ñieàu kieän kinh teá thò tröôøng taïi Vieät Nam vaø trong xu theá hoäi nhaäp hoùa, toaøn caàu hoùa hieän nay nhö theá naøo?... Taát caû nhöõng vaán ñeà treân coù lieân quan maät thieát ñeán ñeà taøi “ Saûn phaåm bao thanh toaùn (factoring). Nhöõng giaûi phaùp hoaøn thieän vaø phaùt trieån saûn phaåm bao thanh toaùn taïi Vieät Nam hieän nay”. Muïc tieâu cuûa ñeà taøi naøy nhaèm xaây döïng moät caùch nhìn cuï theå nhaát veà saûn phaåm bao thanh toaùn vaø vaán ñeà aùp duïng saûn phaåm naøy trong ñieàu kieän Vieät Nam hieän nay. Ñeà taøi döïa treân nhöõng cô sôû lyù luaän chung veà ngaønh ngaân haøng, saûn phaåm bao thanh toaùn keát hôïp vôùi thöïc tieãn aùp duïng saûn phaåm bao thanh toaùn taïi ngaân haøng Thöông maïi coå phaàn AÙ Chaâu ñeå ñaùnh giaù nhöõng maët ñöôïc vaø chöa ñöôïc trong quaù trình thöïc hieän. Töø ñoù ñöa ra caùc giaûi phaùp nhaèm hoaøn thieän vaø phaùt trieån saûn phaåm bao thanh toaùn, taïo cô sôû ñeå saûn phaåm naøy phaùt trieån trôû thaønh moät trong nhöõng saûn phaåm dòch vuï chuû löïc cuûa ngaân haøng Thöông maïi coå phaàn AÙ Chaâu noùi rieâng vaø heä thoáng caùc ngaân haøng thöông maïi noùi chung PHAÀN I : CÔ SÔÛ LYÙ LUAÄN I. HEÄ THOÁNG NGAÂN HAØNG THÖÔNG MAÏI TAÏI VIEÄT NAM I.1 Khaùi nieäm veà ngaân haøng thöông maïi Ngaân haøng Thöông maïi (NHTM) laø loaïi ngaân haøng coù theå giao dòch tröïc tieáp vôùi caùc doanh nghieäp, caùc toå chöùc kinh teá vaø caù nhaân… ,baèng caùch nhaän tieàn göûi, tieàn tieát kieäm, roài söû duïng soá voán ñoù ñeå cho vay ,chieát khaáu ,cung caáp caùc phöông tieän thanh toaùn vaø cung öùng dòch vuï ngaân haøng cho caùc ñoái töôïng noùi treân . Luaät soá 02/1997/QH10 Luaät caùc toå chöùc tín duïng Vieät Nam khaúng ñònh :“Ngaân haøng laø loaïi hình toå chöùc tín duïng ñöôïc thöïc hieän toaøn boä hoaït ñoäng ngaân haøng vaø caùc hoaït ñoäng kinh doanh khaùc coù lieân quan ” (Ñieàu 10 Luaät caùc toå chöùc tính duïng ). Nghò ñònh cuûa chính phuû soá 49/2000/NÑ-CP ngaøy 12/9/2000 ñònh nghóa: “Ngaân haøng thöông maïi laø ngaân haøng ñöôïc thöïc hieän toaøn boä hoaït ñoäng ngaân haøng vaø caùc hoaït ñoäng kinh doanh khaùc coù lieân quan vì muïc tieâu lôïi nhuaän ,goùp phaàn thöïc hieän caùc muïc tieâu kinh teá cuûa nhaø nöôùc ”. Nhö vaäy ,coù theå noùi raèng ngaân haøng thöông maïi laø moät loaïi ñònh cheá taøi chính trung gian quan troïng vaøo loaïi baäc nhaát trong neàn kinh teá thò tröôøng vôùi naêm ñaëc ñieåm cô baûn nhö sau : • Thöù nhaát, ngaân haøng thöông maïi laø moät loaïi hình doanh nghieäp, vì muïc ñích cuûa ngaân haøng thöông maïi laø ñeå kinh doanh, laø vì lôïi nhuaän. Ngaân haøng thöông maïi coù cô caáu, toå chöùc boä maùy, quan heä kinh teá bình ñaúng, töï chuû veà taøi chính vaø phaûi thöïc hieän nhöõng nghóa vuï quy ñònh ñoái vôùi nhaø nöôùc. • Thöù hai, lónh vöïc kinh doanh cuûa ngaân haøng laø tieàn teä ,tín duïng vaø dòch vuï ngaân haøng .Ñaây laø lónh vöïc “ñaëc bieät ” vì noù lieân quan tröïc tieáp ñeán taát caû caùc ngaønh ,lieân quan ñeán moïi maët cuûa ñôøi soáng kinh teá- xaõ hoäi vaø laø lónh vöïc raát“nhaïy caûm”, noù ñoøi hoûi moät söï thaän troïng trong ñieàu haønh hoaït ñoäng ngaân haøng ñeå traùnh nhöõng thieät haïi cho neàn kinh teá- xaõ hoäi. • Thöù ba, nguoàn voán chuû yeáu maø ngaân haøng söû duïng trong kinh doanh laø voán huy ñoäng töø beân ngoaøi ,trong khi ñoù voán rieâng cuûa ngaân haøng laïi chieám tyû troïng raát thaáp trong toång nguoàn voán kinh doanh . • Thöù tö, trong toång taøi saûn cuûa ngaân haøng, taøi saûn höõu hình chieám tyû troïng raát thaáp, maø chuû yeáu laø taøi saûn voâ hình. • Thöù naêm, hoaït ñoäng kinh doanh cuûa ngaân haøng thöông maïi chòu söï chi phoái raát lôùn bôûi chính saùch tieàn teä cuûa ngaân haøng Trung öông. Moät ngaân haøng thöông maïi khoâng theå môû roäng hoaït ñoäng kinh doanh khi ngaân haøng Trung öông ñang aùp duïng chính saùch ñoùng baêng tieàn teä ,haïn cheá laïm phaùt vaø ngöôïc laïi . I.2 Vai troø, chöùc naêng nhieäm vuï cuûa ngaân haøng thöông maïi Vôùi tính chaát ñaëc bieät trong hoaït ñoäng trong hoaït ñoäng cuûa mình, coù theå noùi Ngaân haøng thöông maïi laø moät trung gian tín duïng ñoùng vai troø quan troïng baäc nhaát trong neàn kinh teá thò tröôøng. Ngaân haøng thöông maïi laø nhòp caàu noái lieàn giöõa nhöõng chuû theå thöøa voán (caùc caù nhaân coù thu nhaäp nhöng chöa coù nhu caàu söû duïng ,caùc doanh nghieäp vöøa tieâu thuï ñöôïc saûn phaåm nhöng chöa coù nhu caàu nhaäp vaät tö ,haøng hoùa) vôùi caùc chuû theå thieáu voán (nhöõng caù nhaân phaùt sinh nhu caàu tieâu duøng nhöng thu nhaäp laïi chöa coù hay caùc doanh nghieäp ,caùc toå chöùc kinh teá ñang caàn nhaäp vaät tö ,nguyeân vaät lieäu nhöng chöa tieâu thuï ñöôïc saûn phaåm). Söï phaùt trieån cuûa neàn kinh teá luoân caàn coù söï hieän dieän vaø phaùt trieån cuûa caùc ngaân haøng thöông maïi. Thoâng qua hoaït ñoäng cuûa caùc ngaân haøng thöông maïi, caùc nguoàn tieàn nhaøn roãi naèm raûi raùc trong xaõ hoäi seõ ñöôïc huy ñoäng ,taäp trung laïi ,ñoàng thôøi söû duïng soá voán ñoù ñeå caáp tín duïng cho caùc toå chöùc kinh teá ,caù nhaân ñeå phuïc vuï phaùt trieån kinh teá –xaõ hoäi . Ngoaøi ra, ngaân haøng thöông maïi coøn laø yeáu toá quan troïng, khoâng theå thieáu khi ngaân haøng nhaø nöôùc, chính phuû caàn thöïc thi nhöõng chính saùch tieàn teä caàn thieát ñeå ñaûm baûo vieäc thöïc hieän moät ñöôøng loái phaùt trieån kinh teá – xaõ hoäi- chính trò trong moät giai ñoaïn nhaát ñònh. I.3 Caùc nghieäp vuï cô baûn cuûa ngaân haøng thöông maïi Trong suoái thôøi gian hoaït ñoäng cuûa mình, baát kyø moät ngaân haøng thöông maïi naøo ñeàu thöïc hieänù ba nghieäp vuï cô baûn laø nghieäp vuï nguoàn voán, nghieäp vuï söû duïng voán vaø caùc dòch vuï ngaân haøng. I.3.1 Nghieäp vuï nguoàn voán Nghieäp vuï nguoàn voán (nghieäp vuï nôï) laø nghieäp vuï hình thaønh neân caùc nguoàn voán hoaït ñoäng cuûa ngaân haøng. Ñeå hoaït ñoäng ngaân haøng thöông maïi caàn coù nhöõng nguoàn voán sau : a.Voán ñieàu leä vaø caùc quyõ: Voán ñieàu leä: Laø nguoàn voán ban ñaàu khi ngaân haøng môùi baét ñaàu ñi vaøo hoaït ñoäng vaø ñöôïc ghi vaøo baûn ñieàu leä hoaït ñoäng cuûa ngaân haøng .Voán ñieàu leä phaûi ñaït möùc toái thieåu theo quy ñònh cuûa phaùp luaät. Voán ñieàu leä coù theå ñöôïc thay ñoåi theo xu höôùng taêng leân nhôø ñöôïc caáp boå sung ,hoaëc phaùt haønh coå phieáu boå sung ,hoaëc ñöôïc keát chuyeån töø quyõ döï tröõ boå sung voán ñieàu leä theo quy ñònh phaùp luaät cuûa moãi nöôùc . Caùc quyõ cuûa ngaân haøng : ñöôïc hình thaønh khi ngaân haøng ñaõ ñi vaøo hoaït ñoäng ,bao goàm caùc quyõ ñöôïc trích töø laõi roøng haøng naêm cuûa ngaân haøng nhö: quyõ döï tröõ boå sung voán ñieàu leä ,caùc quyõ döï phoøng (taøi chính ,trôï caáp maát vieäc laøm ),quyõ ñaàu tö phaùt trieån ,quyõ khaùc (khen thöôûng ,phuùc lôïi) ….Ngoaøi ra, coøn coù caùc quyõ ñöôïc hình thaønh baèng caùch trích vaø tính vaøo chi phí hoaït ñoäng cuûa ngaân haøng nhö :quyõ khaáu hao cô baûn ,söûa chöõa taøi saûn ,döï phoøng ñeå xöû lyù ruûi ro …. b. Voán huy ñoäng Laø nguoàn voán chuû yeáu trong hoaït ñoäng kinh doanh cuûa ngaân haøng thöông maïi. Nguoàn voán huy ñoäng goàm coù + Tieàn gôûi khoâng kyø haïn + Tieàn gôûi coù kyø haïn + Nguoàn voán huy ñoäng qua phaùt haønh traùi phieáu ngaân haøng, kyø phieáu… c. Nguoàn voán ñi vay Ngaân haøng thöông maïi coù theå huy ñoäng theâm voán hoaït ñoäng baèng caùch vay voán cuûa caùc chuû theå sau + Vay ngaân haøng nhaø nöôùc döôùi hình thöùc chieát khaáu, taùi chieát khaáu chöùng töø coù giaù; caàm coá, taùi caàm coá thöông phieáu… + Vay caùc ngaân haøng thöông maïi khaùc thoâng qua thò tröôøng lieân ngaân haøng, hôïp ñoàng mua laïi… + Vay cuûa caùc toå chöùc taøi chính, tín duïng quoác teá… d. Nguoàn voán khaùc Laø nguoàn voán ngaân haøng thöông maïi tieáp nhaän töø ngaân saùch nhaø nöôùc ñeå thöïc hieän caùc chöông trình döï aùn cuûa nhaø nöôùc, voán chieám duïng trong quaù trình thöïc hieän thanh toaùn khoâng thöïc hieän tieàn maët… I.3.2 Nghieäp vuï söû duïng voán (nghieäp vuï coù) Vôùi nguoàn voán coù ñöôïc, ngaân haøng thöông maïi söû duïng cho caùc nghieäp vuï sau a. Thieát laäp caùc quyõ döï tröõ Ngaân haøng thöông maïi phaûi daønh moät phaàn nguoàn voán ñeå thieát laäp quyõ döï tröõ nhaèm ñaùp öùng caùc nhu caàu sau : + Thöïc hieän döï tröõ baét buoäc theo quy ñònh cuûa ngaân haøng nhaø nöôùc + Thöïc hieän caùc leänh ruùt tieàn vaø chuyeån khoaûn theo yeâu caàu cuûa khaùch haøng + Chi traû caùc khoaûn tieàn gôûi ñeán haïn, tieàn laõi + Ñaùp öùng nhu caàu voán hôïp lyù trong ngaøy cuûa khaùch haøng + Thöïc hieän caùc khoaûn chi tieâu haøng ngaøy taïi ngaân haøng b. Caáp tín duïng Laø caùc khoaûn cho vay ngaén haïn, trung vaø daøi haïn, chieát khaáu thöông phieáu vaø chöùng töø coù giaù, cho thueâ taøi chính, baûo laõnh… c. Ñaàu tö Ngaân haøng thöông maïi söû duïng caùc nguoàn voán oån ñònh ñeå thöïc hieän caùc hình thöùc ñaàu tö nhaèm kieám lôøi vaø chia seõ ruûi ro vôùi nghieäp vuï tín duïng. Caùc hình thöùc ñaàu tö bao goàm: + Goùp voán, lieân doanh, mua coå phaàn cuûa caùc doanh nghieäp khaùc + Mua baùn caùc loaïi chöùng khoaùn vaø chöùng töø coù giaù ñeå höôûng lôïi töùc vaø cheânh leäch giaù + Mua saém thieát bò, xaây döïng truï sôû hoaït ñoäng… I.3.3 Dòch vuï ngaân haøng vaø caùc hoaït ñoäng kinh doanh khaùc Ñaây laø nhöõng dòch vuï maø khi ngaân haøng cung caáp cho khaùch haøng seõ nhaän ñöôïc caùc khoaûn hoa hoàng vaø leä phí nhö + Dòch vuï ngaân quyõ + Dòch vuï uûy thaùc + Toå chöùc thanh toaùn khoâng duøng tieàn maët + Nhaän quaûn lyù taøi saûn quyù giaù theo yeâu caàu + Kinh doanh vaøng baïc, ñaù quyù, ngoaïi teä… + Tö vaán taøi chính, ñaàu tö… + Mua baùn hoä chöùng khoaùn, phaùt haønh hoä coå phieáu, traùi phieáu cho caùc coâng ty xí nghieäp… Toùm laïi, vôùi nhöõng nghieäp vuï hoaït ñoäng cô baûn cuûa mình trong lónh vöïc taøi chính nhieàu “nhaïy caûm”, ngaân haøng thöông maïi ñaõ trôû thaønh moät ñònh cheá taøi chính trung gian ñoùng vai troø raát quan troïng trong neàn kinh teá. Söï taêng tröôûng phaùt trieån hay thuït luøi cuûa neàn kinh teá ñeàu gaén lieàn vôùi vôùi hoïat ñoäng cuûa caùc ngaân haøng thöông maïi. II. TÍNH TAÁT YEÁU CUÛA SÖÏ PHAÙT TRIEÅN ÑA DAÏNG HOÙA SAÛN PHAÅM DÒCH VUÏ CUÛA NGAÂN HAØNG THÖÔNG MAÏI Keå töø khi ñaát nöôùc thoáng nhaát ( 30-04-1975), neàn kinh teá ñaát nöôùc noùi chung vaø hoaït ñoäng cuûa ngaønh ngaân haøng noùi rieâng coøn ñaõ traûi qua nhieàu khoù khaên, thöû thaùch treân con ñöôøng phaùt trieån vaø hoäi nhaäp vaøo neàn kinh teá khu vöïc, neàn kinh teá theá giôùi Ñoái vôùi lónh vöïc ngaân haøng, so vôùi caùc nöôùc khaùc, coù theå noùi raèng trình ñoä nöôùc ta coøn raát haïn cheá. Chaát löôïng dòch vuï yeáu keùm, phong caùch phuïc vuï chöa chuyeân nghieäp, haïn cheá veà coâng ngheä vaø nhaân löïc, khoù khaên trong vieäc phaùt trieån ña daïng hoùa saûn phaåm, chöa hình thaønh ñöôïc thoùi quen thanh toaùn khoâng duøng tieàn maët trong daân chuùng, thieáu keá hoaïch kinh doanh daøi haïn … luoân ñöôïc coi laø nhöõng caên beänh traàm kha cuûa ngaønh ngaân haøng. Qua hôn 30 phaùt trieån, ngaønh ngaân haøng noùi chung ñaõ coù nhöõng böôùc phaùt trieån vöôït baäc. Söï ña daïng hoùa caùc thaønh phaàn kinh teá tham gia vaøo hoaït ñoäng trong lónh vöïc ngaân haøng ñaõ khieán lónh vöïc naøy trôû neân khôûi saéc hôn raát nhieàu. Chính söï ra ñôøi cuûa caùc heä thoáng caùc ngaân haøng thöông maïi coå phaàn ñaõ goùp phaàn naêng cao söùc caïnh tranh giöõa caùc heä thoáng ngaân haøng. Saûn phaåm dòch vuï ngaøy caøng ñöôïc caûi thieän vaø môû roäng thoâng qua söï hieän ñaïi hoùa coâng ngheä, trình ñoä vaø chaát löôïng nguoàn nhaân löïc ñöôïc naâng cao vaø aùp duïng caùc moâ hình quaûn lyù hieän ñaïi cuûa nhöõng nöôùc phaùt trieån. Chöa bao giôø khaùch haøng laïi coù nhieàu cô hoäi ñöôïc söû duïng caùc saûn phaåm dòch vuï cuûa ngaân haøng vôùi chaát löôïng cao ñeán vaäy. Tuy nhieân, beân caïnh nhöõng maët ñaït ñöôïc, hoaït ñoäng ngaân haøng coøn coù nhieàu haïn cheá nhaát ñònh, nhaát laø trong hoaït ñoäng tín duïng. Nhöõng ñaëc tröng cô baûn trong hoaït ñoäng tín duïng hieän nay taïi Vieät Nam laø : Thöù nhaát, hoaït ñoäng tín duïng taïi Vieät Nam hieän nay ñöôïc xem laø hoaït ñoäng coù nhieàu ruûi ro. Ñieàu naøy xuaát phaùt töø nhöõng ñaëc ñieåm hieän coù cuûa neàn kinh teá xaõ hoäi cuûa ñaát nöôùc vaø söï phaùt trieån khoâng ñoàng ñeàu giöõa caùc heä thoáng ngaân haøng. Thoâng tin, yeáu toá quan troïng nhaát trong vieäc ra quyeát ñònh tín duïng, khoâng phaûi luùc naøo cuõng ñöôïc cung caáp ñaày ñuû, kòp thôøi vaø chính xaùc. Trong khi ñoù, khoâng phaûi heä thoáng ngaân haøng naøo cuõng ñaày ñuû nhöõng ñieàu kieän, phöông tieän ñeå thu nhaän thoâng tin. Söï ñieàu tieát, quaûn lyù cuûa ngaân haøng nhaø nöôùc coøn baát caäp neân phaàn lôùn caùc heä thoáng ngaân haøng “ töï baûo veä mình” laø chính. Thöù hai, moâi tröôøng phaùp lyù hieän taïi chöa taïo ra moät haønh lang an toaøn cho vieäc caáp tín duïng tín chaáp. Ñoái vôùi nhöõng nöôùc phaùt trieån vaø hieän ñaïi, vieäc caáp tín duïng treân cô sôû tín chaáp laø chuyeän raát phoå bieán vì nhöõng hoaït ñoäng mua baùn ñeàu thoâng qua ngaân haøng, söï phoái hôïp giöõa caùc cô quan ban ngaønh vaø heä thoáng phaùp lyù chaët cheõ ñaõ haïn cheá nhöõng ruûi ro tín duïng ñeán möùc thaáp nhaát. Ngöôïc laïi, vôùi heä thoáng phaùp lyù hieän haønh vaø thoùi quen thanh toaùn vaãn duøng tieàn maët nhö hieän nay thì vieäc caáp tín duïng treân cô sôû tín chaáp laø ñieàu khoù aùp duïng. Ngaân haøng thì thieáu thoâng tin, caùc cô quan chöùc naêng höõu quan khoù coù theå kieåm soaùt caùc hoaït ñoäng kinh teá vaø caùc chuû theå tham gia … laø nhöõng caûn trôû lôùn trong vieäc caáp tín duïng treân cô sôû tín chaáp. Trong giai ñoaïn hieän nay, vieäc chaáp nhaän caáp tín duïng treân cô sôû tín chaáp cuõng ñoàng nghóa vieäc chaáp nhaän hoaøn toaøn ruûi ro coù theå xaûy ra. Thöù ba, xuaát phaùt töø nhöõng haïn cheá treân, ñeå haïn cheá ruûi ro toån thaát cho ngaân haøng, caùc ngaân haøng thöôøng ra quyeát ñònh tín duïng döïa treân taøi saûn ñaûm baûo cuûa khaùch haøng. Ñieàu naøy seõ taïo trôû ngaïi cho nhöõng chuû theå tham gia hoaït ñoäng kinh teá thöïc söï nhöng laïi haïn cheá veà taøi saûn ñaûm baûo, ngaân haøng khoâng theå ñieàu tieát ñöôïc nguoàn voán vaø xaõ hoäi laïi xuaát hieän theâm nhöõng hieän töôïng cô hoäi nhö duøng taøi saûn ñeå vay voán ngaân haøng ñoàng thôøi cho vay laïi ñeå höôûng lôïi cheânh leäch… Coù theå nhaän thaáy raèng, ba ñaëc tröng treân laø ba ñaëc tröng cô baûn nhaát trong hoaït ñoäng tín duïng cuûa caùc ngaân haøng thöông maïi Vieät Nam hieän nay. Trong hoaøn caûnh nhö vaäy, neàn kinh teá cuûa ñaát nöôùc ñaõ coù söï thay ñoåi lôùn. Toác ñoä phaùt trieån kinh teá haøng naêm luoân ñöôïc duy trì ôû möùc khoaûng 7%. Cô caáu kinh teá töøng böôùc chuyeån dòch theo höôùng taêng tyû troïng saûn xuaát coâng nghieäp, thöông maïi, xuaát nhaäp khaåu vaø dòch vuï…ñaõ laøm thay ñoåi boä maët kinh teá cuûa ñaát nöôùc. Kinh teá phaùt trieån vôùi toác ñoä cao cuõng ñaõ taïo ñieàu kieän thuaän lôïi cho xaõ hoäi phaùt trieån, heä thoáng phaùp lyù ñöôïc xaây döïng vaø caûi thieän thöôøng xuyeân nhaèm taïo ra nhöõng nguyeân taéc hoaït ñoäng chung nhaát, cô baûn nhaát cho moät xaõ hoäi hieän ñaïi ñaõ cô baûn ñöôïc thieát laäp. Chính phuû ngaøy caøng ñoùng vai troø quan troïng trong vieäc ñieàu tieát neàn kinh teá xaõ hoäi ôû taàm vó moâ. Ñaëc bieät trong lónh vöïc taøi chính, döôùc söï ñieàu tieát quaûn lyù cuûa chính phuû, ñaõ phaùt trieån nhanh nhöng vaãn ñaûm baûo söï oån ñònh caàn thieát veà tieàn teä vaø laõi suaát thò tröôøng. Cuøng vôùi söï phaùt trieån cuûa neàn kinh teá, söï phaùt trieån ña daïng hoaù caùc doanh nghieäp, coâng ty thuoäc caùc thaønh phaàn kinh teá khaùc nhau laø ñieàu ñaát yeáu. Ñoái vôùi moät neàn kinh teá ñuôïc ñaùnh giaù laø ñang phaùt trieån nhö Vieät Nam, ñaây laø ñieàu laïc quan nhöõng ñoàng thôøi cuõng laø thaùch thöùc ñoái vôùi caùc nhaø quaûn lyù trong vieäc oån ñònh thò tröôøng taøi chính. Caùc doanh nghieäp môùi xuaát hieän ñeàu coù nhu caàu raát lôùn veà voán vaø voán taøi trôï töø ngaân haøng laø moät keânh khoâng theå thieáu. Tuy nhieân do laø nhöõng doanh nghieäp nôùi neân haïn cheá veà taøi saûn ñaûm baûo khi vay voán ngaân haøng laø chuyeän ñöôïc nhieân. Caùc ngaân haøng ngaàn ngaïi khi quyeát ñònh caáp tín duïng do haïn cheá veà taøi saûn ñaûm baûo, phaàn naøo cuõng caûn trôû söï phaùt trieån chung cuûa neàn kinh teá, khieán thò tröôøng taøi chính coù nhöõng xaùo troän nhaát ñònh. Beân caïnh ñoù, cuøng vôùi xu theá hoäi nhaäp neàn kinh teá vaøo khu vöïc vaø theá giôùi, vieäc môû cöûa thò tröôøng trong lónh vöïc ngaân haøng trong nöôùc laø ñieàu taát yeáu. Môû cöûa thò tröôøng trong lónh vöïc ngaàn haøng seõ laøm cho caùc toå chöùc tín duïng trong nöôùc phaûi ñoái maët vôùi söùc eùp caïnh tranh lôùn hôn, nguoàn thu seõ giaûm vaø nhöõng ruûi ro cuûa thò tröôøng môùi ngaøy caøng nhieàu hôn. Caùc ngaân haøng thöông maïi trong nöôùc seõ phaûi caïnh tranh bình ñaúng vôùi caùc ngaân haøng nöôùc ngoaøi trong boái caûnh hoï coù nhieàu lôïi theá hôn veà maët taøi chính, kinh nghieäm quaûn lyù, coâng ngheä dòch vuï hieän ñaïi. Caùc ngaân haøng thöông maïi trong nöôùc seõ phaûi chaáp nhaän cuoäc caïnh tranh quyeát lieät ñeå toàn taïi vaø phaùt trieån thoâng qua naâng cao vaø ña daïng hoùa saûn phaåm dòch vuï Nhö vaäy, xuaát phaùt töø nhöõng yeáu toá noäi taïi vaø töø beân ngoaøi, caùc ngaân haøng thöông maïi khoâng coøn con ñöôøng naøo khaùc laø phaûi tieáp tuïc nghieân cöùu phaùt trieån vaø hình thaønh neân nhöõng saûn phaåm dòch vuï môùi ( nhö saûn phaåm bao thanh toaùn, option…) nhaèm taïo lôïi theá nhaát ñònh so vôùi caùc ñoái thuû khaùc trong moät moâi tröôøng caïnh tranh gay gaét nhö hieän nay. III. SAÛN PHAÅM BAO THANH TOAÙN (FACTORING) III.1. Lòch söû hình thaønh saûn phaåm bao thanh toaùn Nhöõng nhaø söû hoïc thöôøng keát luaän raèng bao thanh toaùn xuaát phaùt töø ñaïi lyù höôûng hoa hoàng, nhöõng ngöôøi thöïc hieän vieäc mua baùn vaø luaân chuyeån haøng hoùa khoaûng 2000 na._.êm tröôùc döôùi thôøi ñeá cheá La Maõ. Do heä thoáng thoâng tin coøn sô khai, ñaïi lyù hoa hoàng thöïc hieän chöùc naêng marketing quan troïng trong giao dòch thöông maïi giöõa nhaø saûn xuaát nöôùc ngoaøi vaø ngöôøi mua trong nöôùc. Laø ñaïi lyù, hoï naém giöõ quyeàn sôû höõu (chöù khoâng phaûi danh nghóa) cuûa haøng hoùa beân uyû nhieäm-nhaø saûn xuaát nöôùc ngoaøi – roäi giao haøng hoùa ñoù cho ngöôøi mua trong nöôùc, ghi soå doanh thu/thu nôï vaø thu nôï khi ñeán haïn, chuyeån dö nôï cho beân uyû nhieäm thu sau khi ñaõ tröø phaàn hoa hoàng cuûa mình, thöôøng ñöôïc theå hieän baèng löôïng phaàn traêm cuûa toång doanh thu. Vôùi söï phaùt trieån toaøn caàu cuûa ngaønh coâng nghieäp Anh vaøo theá kyû 14 vaø theá kyû 15 laø söõ lôùn maïnh trong taàm quan troïng cuûa ñaïi lyù bao thanh toaùn. Khi hoï daàn daàn tin caäy vaøo khaû naêng traû nôï cuûa ngöôøi mua trong nöôùc maø hoï giao dòch cuøng, hoï baét ñaàu caáp tín duïng cho ngöôøi uyû nhieäm mình ñeå laáy hoa hoàng cao hôn.Thöïc teá laø, vôùi khoaûn hoa hoàng nhieàu hôn, ñaïi lyù bao thanh toaùn baét ñaàu baûo ñaûm khaû naêng traû nôï cuûa ngöôøi mua baèng caùch höùa traû cho ngöôøi uyû nhieäm trong töông lai, neáu ngöôøi mua khoâng theã traû nôï ñuùhng haïn do khaû naêng taøi chính khoâng cho pheùp. Khoâng laâu tröôùc ñoù, laø keát quaû töï nhieân cuûa vieäc baûo laõnh tín duïng, ñaïi lyù thanh toaùn coù ñuû voán baét ñaàu traû tröôùc moät phaàn (taïm öùng) cho ngöôøi uyû nhieäm cuûa mình döïa treân khoaûn thanh toaùn cuûa ngöôøi mua trong töông lai hoaëc laø cuûa ñaïi lyù bao thanh toaùn, neáu ngöôøi mua khoâng traû tieàn vaø neáu noù baûo laõnh khoaûn tín duïng ñoù cuûa ngöôøi mua. Do coù nhöõng khoaûn taïm öùng naøy maø ñaïi lyù bao thanh toaùn tính theâm phí hoa hoàng hay laõi suaát. Thoâng thöôøng, ñeå traùnh khoaûi tình traïng khoâng thanh toaùn hay thanh toaùn khoâng ñuû do nhöõng vaán ñeà khoâng thuoäc phaïm truø tín duïng nhö laø ngöôøi mua khieáu naïi nguôøi baùn veà soá löôïng, chaát löôïng haøng hoùa hay thôøi gian giao haïn khoâng ñuùng haïn, ñaïi lyù bao thanh toaùn khoâng taïm öùng toaøn boä soá tieàn doanh thu baùn haøng. Thay vaøo ñoù, hoï seõ giöõ laïi moät phaàn ñeå döï tröõ phaûi traû cho ngöôøi baùn cho tôùi khi taát caû nhöõng söï vieäc khoâng thanh toaùn khoâng coøn toàn taïi nöõa. Ngöôøi mua thöôøng ñöôïc thoâng baùo laø ñaïi lyù bao thanh toaùn ñaõ mau quyeàn nhaän thanh toaùn cuûa hoï. Vaøo thôøi ñieåm Columbus phaùt hieän ra Chaâu Myõ naêm 1492, ñaïi lyù bao thanh toaùn ñaõ phaùt trieån töø vai troø duy nhaât vôùi chöùc naêng marketing thaønh ñoùng hai vai troø vöøa coù chöùc naêng marketing vöøa coù chöùc naêng taøi chính. Theá kyû 16 chöùng kieán söï baét ñaàu cuûa cheá ñoä thöïc daân Myõ, vaø cuøng vôùi noù laø vai troø ngaøy caøng taêng vaø nhieàu cô hoäi môùi cho bao thanh toaùn- ñaëc bieät laø ñoái vôùi nhöõng ngöôøi thieát laäp hoaït ñoäng kinh doanh ôû Myõ. Khoaûng caùch giöõa Chaâu Aâu vaø thò tröôøng thöïc daân raát lôùn vaø caøng trôû neân lôùn hôn khi Myõ môû roäng bieân giôùi phía Taây cuûa noù. Khoaûng caùch lôùn naøy khieán cho caùc nhaø saûn xuaát Chaâu Aâu khoù quen vôùi thò tröôøng Chaâu Myõ vaø söï tin caäy veà tín duïng cuûa nhöõng khaùch haøng tieàm naêng. Vaø ñieàu naøy cuõng laøm cho voøng tuaàn hoaøn töø khi baét ñaàu saûn xuaát ñeán khi nhaän ñöôïc thanh toaùn cuoái cuøng daøi hôn. Keát hôïp nhöõng yeáu toá treân taïo neân söï caêng thaúng ñaùng keå ñoái vôùi nhöõng nhaø saûn xuaát naøy. Vì vaäy, nhöõng ñaïi lyù bao thanh toaùn ngöôøi Myõ quen thuoäc vôùi thò tröôøng vaø ngöôøi mau trong nöôùc hoï , ñöôïc toå chöùc ñeå cung caáp cho caùc nhaø saûn xuaát Chaâu Aâu nhöõng dòch vuï marketing vaø taøi chính töông töï nhö tröôùc ñaây nhöõng ngöôøi anh em cuûa hoï ôû nöôùc khaùc ñaõ töøng laøm. Ñeán cuoái theá kyû 19, moät söï thay ñoåi quan troïng trong theá giôùi thöông maïi ñaõ xaûy ra. ÔÛ trong nöôùc, thöïc daân Myõ phaùt trieån thaønh moät quoác gia chuû quyeàn vaø trôû neân ít bò phuï thuoäc vaøo haøng hoùa nöôùc ngoaøi. Söï phaùt trieån cuûa ngaønh coâng nghieäp trong nöôùc laø do daân soá vaø löïc luôïng lao ñoäng trong nöôùc taêng raát nhanh, taøi nguyeân thieân nhieân dö thöøa,vaø söï aùp ñaët bieåu thueá gaét gao ñoái vôùi haøng hoùa nöôùc ngoaøi. Ñoàng thôøi, nhöõng nhaø saûn xuaát Myõ phaùt trieån ñoäi nguõ kinh doanh (marketing) cuûa mình vaø vì vaäy, nhu caàu chöùc naêng marketing maø tröôùc ñaây caùc ñaïi lyù bao thanh toaùn thöôøng thöïc hieän giaûm ñi. Tuy nhieân, moât laàn nöõa, caùc ñaïi lyù bao thanh toaùn laïi phaùt trieån vaø ñieàu chænh theo nhu caàu cuûa neàn kinh teá môùi trong nöôùc, taäp trung vaøo tín duïng, thu nôï, keá toaùn vaø caùc chöùc naêng taøi chính (thöôøng laø thoâng baùo cho ngöôøi mua vieäc baùn caùc khoaûn phaûi thu) Vieäc giao cho caùc ñaïi lyù bao thanh toaùn thöïc hieän caùc chöùc naêng naøy cho pheùp caùc nhaø saûn xuaát ngaønh deät cuûa Myõ taäp trung vaøo saûn xuaát vaø tieáp thò trong thôøi kyø phaùt trieån raát nhanh naøy. Khi caùc nhaø saûn xuaát Myõ môû roäng vaøo ñaàu theá kyû 20 sang caùc saûn phaåm may maëc vaø phuï kieän, ñoà noäi thaát vaø thaûm thì caùc ñaïi lyù bao thanh toaùn cuûa Myõ cuõng môû roäng chuyeân moân vaø dòch vuï sang ngaønh coâng nghieäp naøy. Ñeán giöõa theá kyû 20, bao thanh toaùn cuûa Myõ phaùt trieån sang nhöõng ngaønh coâng nghieäp môùi ñang phaùt trieån nhö ñieän, hoaù chaát, vaø sôïi toång hôïp. Ngaøy nay, ñeå laøm dòu bôùt nhu caàu kieåm soaùt haøng hoùa veà maët vaät lyù, bao thanh toaùn ñaõ môû roäng sang nhieàu ngaønh ngheà khaùc nhö giao nhaän, cung caáp nhaân söï taïm thôøi, quaûng caùo, thieát keá ñoà hoïa… Duø coù nhöõng tình caûnh ñaëc bieät naøy, tuy nhieân chuùng ta cuõng seõ thaáy moät soá löôïng giôùi haïn caùc ñaïi lyù bao thanh toaùn cung caáp nhöõng dòch vuï cuûa mình trong nhöõng ngaønh coâng nghieäp coù aûnh höôûng lieân quan naøy. II.2. Khaùi nieäm bao thanh toaùn II.2.1 Khaùi nieäm bao thanh toaùn trong quaù khöù Trong lòch söû, ñaõ coù nhieàu ñònh bao thanh toaùn khaùc nhau moâ taû veà nghieäp vuï bao thanh toaùn qua lòch söû bieán hoùa cuûa nghieäp vuï naøy. Nhöõng nghieäp vuï naøy khaùc nhau khaù nhieàu phuï thuoäc vaøo thôøi gian vaø hoaøn caûnh. “ Ñònh nghóa thuaàn tuùy” nhaát ôû Myõ ñaõ ñònh nghóa nghieäp vuï bao thanh toaùn moät caùch truyeàn thoáng nhö sau : “Bao thanh toaùn laø moät thoaû thuaän tieáp theo giöõa beân lieân quan ñeán bao thanh toaùn vaø ngöôøi baùn haøng hay laø ngöôøi cung caáp dòch vuï veà môû moät taøi khoaûn, chieáu theo ñoù beân bao thanh toaùn tieán haønh taát caû nhöõng dòch vuï lieân quan ñeán taøi khoaûn phaûi thu phaùt sinh töø vieäc baùn haøng hoùa dòch vuï nhö + Mua laïi taát caû nhöõng khoaûn phaûi thu vaø neáu caàn thieát thì öùng tröôùc tieàn maët döïa treân caùc khoaûn phaûi thu naøy tröôùc khi thu nôï + Duy trì ghi soå caùi vaø thöïc hieän caùc nhieäm vuï ghi soå saùch khaùc lieân quan khoaûn phaûi thu naøy + Thu nôï caùc khoaûn phaûi thu naøy + Döï tính caùc toån thaát coù theå xaûy ra khi tình hình taøi chính cuûa khaùch haøng khoâng theå traû ñöôïc nôï (toån thaát tín duïng) Caùc khoaûn phaûi thu coù theå ñöôïc mua baùn treân cô sôû “ khoâng coù quyeàn truy ñoøi”, do ñoù beân bao thanh toaùn döï tính ruûi ro toån thaát coù theå xaûy ra do khoâng coù khaû naêng veà maët taøi chính cuûa khaùch haøng hay treân cô sôû “ coù quyeàn truy ñoøi” trong ñoù khaùch haøng cuûa bao thanh toaùn chòu phaàn ruûi ro naøy. II.2.2 Khaùi nieäm bao thanh toaùn phoå bieán hieän nay Bao thanh toaùn laø vieäc moät toå chöùc taøi chính mua caùc taøi khoaûn phaûi thu cuûa moät coâng ty, maø toå chöùc taøi chính ñoù coù theå laø moät ngaân haøng hay laø moät coâng ty taøi chính chuyeân nghieäp. Hay noùi moät caùch khaùc, döôùi goùc ñoä hoaït ñoäng cuûa ngaân haøng thöông maïi, bao thanh toaùn laø vieäc caáp tín duïng cho khaùch haøng laø beân baùn thoâng qua vieäc mua laïi caùc khoaûn phaûi thu cuûa beân baùn haøng phaùt sinh töø vieäc mua baùn ñaõ ñöôïc beân baùn haøng vaø beân mua haøng thoûa thuaän trong hôïp ñoàng mua baùn haøng hoùa. Nhö vaäy, ñôn vò bao thanh toaùn laøm chöùc naêng laø moät ñôn vò chaáp thuaän tín duïng ñoàng thôøi laø moät ñôn vò cung caáp tieän ích vaø baûo laõnh thanh toaùn. II.3. Caùc loaïi hình bao thanh toaùn II.3.1 Caên cöù vaøo loaïi hình bao thanh toaùn : coù 2 loaïi - Bao thanh toaùn trong nöôùc : laø hình thöùc caáp tín duïng cuûa moät ngaân haøng thöông maïi hay moät coâng ty taøi chính chuyeân nghieäp cho beân baùn haøng thoâng qua vieäc mua laïi caùc khoaûn phaûi thu phaùt sinh töø vieäc mua baùn haøng hoùa ñaõ ñöôïc beân baùn haøng vaø beân mua haøng hoùa thoûa thuaän trong hôïp ñoàng mua baùn haøng hoùa, trong ñoù, beân baùn haøng vaø beân mua haøng laø ngöôøi cö truù trong phaïm vi moät quoác gia. - Bao thanh toaùn xuaát nhaäp khaåu : laø hình thöùc caáp tín duïng cuûa ngaân haøng thöông maïi hay moät coâng ty taøi chính chuyeân nghieäp cho beân baùn haøng thoâng qua vieäc mua laïi caùc khoaûn phaûi thu phaùt sinh töø vieäc mua baùn haøng hoùa ñaõ ñöôïc beân baùn haøng vaø beân mua haøng hoùa thoûa thuaän trong hôïp ñoàng mua baùn haøng hoùa, maø vieäc mua baùn haøng hoùa vöôït ra khoûi phaïm vi moät quoác gia. II.3.2 Caên cöù vaøo tính chaát coù truy ñoøi hay khoâng truy ñoøi - Bao thanh toaùn coù quyeàn truy ñoøi laø hình thöùc bao thanh toaùn maø ñôn vò thöïc hieän bao thanh toaùn coù quyeàn truy ñoøi laïi soá tieàn ñaõ öùng tröôùc cho beân baùn haøng khi beân mua haøng khoâng coù khaû naêng hoaøn thaønh nghóa vuï thanh toaùn caùc khoaûn phaûi thu. - Bao thanh toaùn khoâng truy ñoøi : laø hình thöùc bao thanh toaùn maø ñôn vò thöïc hieän bao thanh toaùn chòu toaøn boä ruûi ro khi beân mua haøng khoâng coù khaû naêng hoaøn thaønh nghóa cuï thanh toaùn caùc khoaûn phaûi thu. Ñôn vò bao thanh toaùn chæ coù quyeàn ñoøi laïi soá tieàn öùng tröôùc cho beân baùn haøng trong truôøng hôïp beân mua haøng töø choái thanh toaùn khoaûn phaûi thu do beân baùn haøng giao haøng khoâng ñuùng hôïp ñoàng hay moät lyù do naøo khaùc khoâng lieân quan ñeán khaû naêng thanh toaùn cuûa beân mua haøng. II.3.3 Caên cöù vaøo phöông thöùc bao thanh toaùn - Phöông thöùc bao thanh toaùn töøng laàn : laø phöông thöùc bao thanh toaùn maø töông öùng vôùi töøng laàn thöïc hieän mua baùn haøng hoùa giöõa beân baùn haøng vaø beân mua haøng theo nhöõng thoûa thuaän trong hôïp ñoàng mua baùn, ñôn vò thöïc hieän bao thanh toaùn seõ öùng tröôùc moät soá tieàn taïm öùng caên cöù treân giaù trò giao dòch cuûa laàn mua baùn haøng hoùa ñoù. - Phöông thöùc bao thanh toaùn haïn möùc : laø phöông thöùc bao thanh toaùn maø ñôn vò thöïc hieän bao thanh toaùn seõ xem xeùt caáp moät haïn möùc bao thanh toaùn toái ña cho beân baùn haøng. Caên cöù vaøo vieäc giao dòch mua baùn haøng hoùa ñöôïc thöïc hieän giöõa beân baùn vaø beân mua maø ñôn vò thöïc hieän bao thanh toaùn seõ öùng tröôùc moät soá tieàn taïm öùng caên cöù treân giao dòch mieãn laø toång soá tieàn öùng tröôùc taïi moät thôøi ñieåm khoâng ñöôïc vöôït quaù haïn möùc bao thanh toaùn ñaõ ñöôïc caáp. - Ñoàng bao thanh toaùn : laø phöông thöùc bao thanh toaùn maø caùc ñôn vò bao thanh toaùn phaûi lieân keát vôùi nhau ñeå thöïc hieän bao thanh toaùn cho beân baùn haøng do soá tieàn öùng tröôùc cho beân baùn haøng lôùn hôn tyû leä an toaøn treân voán ñieàu leä hoaït ñoäng cuûa ñôn vò bao thanh toaùn ñoù theo quy ñònh cuûa phaùp luaät. II.3.4 Caên cöù vaøo caùch thöùc thöïc hieän - Phöông thöùc thöïc hieän truyeàn thoáng (factoring) : Beân baùn vaø beân mua seõ lieân heä vôùi ñôn vò bao thanh toaùn ñeå bieát chaéc raèng ñôn vò bao thanh toaùn coù mua laïi caùc khoaûn phaûi thu cho beân baùn hay khoâng tröôùc khi thöïc hieän mua baùn theo thoûa thuaän trong hôïp ñoàng mua baùn. - Phöông thöùc thöïc hieän phi truyeàn thoáng (reverse factoring) : ñôn vò bao thanh toaùn seõ tieán haønh xaây döïng nhöõng tieâu chuaån chung cho beân mua vaø beân baùn ñuû ñieàu kieän thöïc hieän bao thanh toaùn taïi ñôn vò bao thanh toaùn ñoù. Treân cô sôû chuaån xeáp haïng, ñôn vò bao thanh toaùn seõ caáp haïn möùc bao thanh toaùn cho caû beân baùn vaø beân mua. Neáu nhöõng quan heä giao dòch mua baùn phaùt sinh maø beân mua vaø beân baùn naèm trong tieâu chuaån chung thì ñôn vò naøy seõ tieán haønh thöïc hieän bao thanh toaùn, mieãn laø toång soá tieàn öùng tröôùc khoâng ñöôïc vöôït quaù haïn möùc bao thanh toaùn ñaõ ñöôïc caáp cho beân mua hay beân baùn. III.4 Caùc khoaûn phaûi thu khoâng ñöôïc aùp duïng bao thanh toaùn Cô sôû ñeå aùp duïng saûn phaåm bao thanh toaùn laø caùc khoaûn phaûi thu. Tuy nhieân khoâng phaûi khoaûn thu naøo cuõng ñöôïc bao thanh toaùn. Ñieàu kieän cô baûn ñeå caùc khoaûn phaûi thu ñöôïc bao thanh toaùn laø nhöõng khoaûn phaûi thu phaûi hôïp phaùp, hôïp leä, minh baïch vaø khoâng naèm trong caùc tröôøng hôïp sau ( haïn cheá ruûi ro cho nhöõng ñôn vò bao thanh toaùn) : - Phaùt sinh töø hôïp ñoàng mua baùn haøng hoùa bò phaùp luaät caám - Phaùt sinh töø caùc giao dòch, thoûa thuaän baát hôïp phaùp - Phaùt sinh töø caùc giao dòch, thoûa thuaän ñang coù tranh chaáp - Phaùt sinh töø caùc hôïp ñoàng mua baùn döôùi hình thöùc kyù gôûi. Töùc laø hình thöùc ngöôøi mua khoâng phaûi traû tieàn haøng cho ñeán khi haøng hoùa ñöôïc baùn ñi. Neáu sau thôøi gian hôïp lyù maø haøng chöa baùn ñöôïc, ngöôøi mua hoaøn laïi haøng cho ngöôøi baùn. - Caùc khoaûn phaûi thu ñaõ ñöôïc gaùn nôï hay caàm coá, theá chaáp - Caùc khoaûn phaûi thu ñaõ quaù haïn thanh toaùn theo hôïp ñoàng mua baùn haøng hoùa. - Caùc khoaûn phaûi thu phaùt sinh sau quaù trình laép ñaët thieát bò saûn xuaát. Quaù trình laép ñaët thieát bò saûn xuaát luoân ñoøi oûi caàn coù quaù trình chaïy thöû vaø baûo haønh theo thôøi gian. Neáu nhö trong quaù trình baûo haønh, phaùt sinh nhöõng vaán ñeà veà maùy moùc thieát bò thì ngöôøi mua coù quyeàn khoâng thanh toaùn phaàn coøn laïi cuûa hôïp ñoàng - Caùc khoaûn phaûi thu ñöôïc thanh toaùn theo tieán ñoä vaø giöõ laïi moät phaàn tieàn- ngaønh xaây döïng : Ngöôøi mua coù quyeàn giöõ laïi moät phaàn tieàn cho ñeán khi keát thuùc thôøi gian hôïp ñoàng. Trong tröôøng hôïp coù söï coá phaùt sinh, ngöôøi mua seõ khaáu tröø phaàn giaù trò giöõa laïi vaø caùc chi phí phaùt sinh sinh theâm vaøo caùc hoùa ñôn chöa thanh toaùn. III.5 Caùc lôïi ích khi aùp duïng saûn phaåm bao thanh toùan Qua lòch söû phaùt trieån haøng traêm naêm cuûa saûn phaûm bao thanh toùan, caùc nhaø phaân tích ñeàu nhaän ñònh raèng ñaây moät saûn phaåm coù nhieàu ích lôïi cho û ñôn vò bao thanh toùan, ñôn vò ñöôïc bao thanh toùan vaø caû nhöõng quoác gia coù saûn phaåm dòch vuï bao thanh toùan ñöôïc thöïc hieän. III.5.1 Ñoái vôùi ñôn vò bao thanh toùan Thöù nhaát, caùc khoûan tieàn thu ñöôïc töø vieäc thöïc hieän saûn phaåm bao thanh toùan (laõi suaát, phí …) laø moât phaàn quan trong giuùp doanh thu hoïat ñoäng haøng naêm cuûa ñôn vò thöïc hieän bao thanh toùan taêng leân nhanh choùng. Vôùi moät heä thoáng cô caáu quaûn lyù khaù chaët cheõ nhö caùc ngaân haøng thöôùng maïi hay caùc coâng ty taøi chính chuyeân nghieäp thì vieäc gia taêng doanh thu seõ ñoàng nghóa vôùi vieäc gia taêng lôïi nhuaän hoïat ñoäng. Treân cô sôû ñoù, caùc quyõ trích laäp ñöôïc gia taêng vaø nguoàn voán hoïat ñoäng ngaøy caøng ñöôïc môû roäng. Ñaây laø ñieàu raát quan troïng ñoái vôùi caùc ñònh cheá taøi chính trung gian Thöù hai, treân cô sôû nguoàn voán hoïat ñoäng gia taêng, luoàng tieàn maët cuûa ñôn vò bao thanh toùan ñöôïc cuûng coá, khaû naêng ñaàu tö kinh doanh vaø thanh khoûan cao seõ giuùp ñôn vò bao thanh toùan coù nhieàu choïn löïa trong kinh doanh. Thöù ba, thöïc hieän nghieäp vuï bao thanh toùan goùp phaàn taïo neân söï ña daïng hoùa caùc saûn phaåm dòch vuï cho caùc ñôn vò bao thanh toùan (thoâng thöôøng laø caùc ngaân haøng thöông maïi, coâng ty taøi chính…). Nhö ñaõ trình baøy ôû phaàn treân, ña daïng hoùa saûn phaåm dòch vuï ñoùng vai troø raát quan troïng ñoái vôùi caùc ngaân haøng thöông maïi vì moät ngaân haøng caøng coù nhieàu saûn phaåm dòch vuï thì khoâng nhöõng coù nhieàu nguoàn thu maø coøn naâng cao hình aûnh thöông hieäu, taêng söùc caïnh tranh cuûa mình. Coù theå nhaän thaáy raèng, hieän taïi saûn phaåm bao thanh toùan ñaõ khoâng ñôn thuaàn laø moät saûn phaåm dòch vuï taïo nguoàn thu cho ngaân haøng maø coøn laø moät yeáu toá quan troïng, mang tính “marketing” giuùp caùc ngaân haøng naâng cao khaû naêng caïnh tranh, muïc tieâu raát quan troïng cuûa ngaønh ngheà ngaân haøng. Thöù tö, caùc ñôn vò bao thanh toùan coù theå loïai tröø ñöôïc caùc khoûan nôï xaáu thoâng qua vieäc thöïc hieän bao thanh toùan coù quyeàn truy ñoøi. Ngoøai ra, quy trình thöïc hieän saûn phaåm bao thanh toùan ñeàu yeâu caàu ñôn vò bao thanh toùan xem xeùt ñeán khaû naêng taøi chính cuûa beân baùn vaø beân mua, hoïat ñoäng mua baùn phaûi thöïc hieän ñuùng nhöõng thoûa thuaän vaø khoâng traùi phaùp luaät; ñaây laø cô sôû vöõng chaéc trong vieäc thu hoài caùc khoûan phaûi thu sau khi ñôn vò bao thanh toùan ñaõ mua laïi töø beân baùn. Thöù naêm, treân cô sôû öôùc tính caùc khoûan chi phí lieân quan ñeán saûn phaåm dòch vuï, lôïi nhuaän mong ñôïi, kieåm tra tín duïng vaø chaáp nhaän ruûi ro tín duïng; caùc ngaân haøng seõ quyeát ñònh moät tyû leä öùng tröôùc phuø hôïp vôùi töøng laàn bao thanh toùan. Ñieàu naøy cho pheùp ngaân haøng coù theå haïn cheá nhöõng ruûi ro tín duïng ñeán möùc coù theå. Thöù saùu, thöïc hieän nghieäp vuï bao thanh toùan ñoàng nghóa vôùi vieäc ngaân haøng cung caáp taøi chính ñeå ñoåi laáy caùc khoûan phaûi thu, löu giöõ soå caùi baùn haøng vaø tieán haønh thu nôï caùc hoùa ñôn baùn haøng chöa thanh toùan. Neáu thöïc hieän bao thanh toùan thöôøng xuyeân, ngaân haøng coù theå kieåm soùat chaët cheõ hoïat ñoäng kinh doanh cuûa caùc khaùch haøng hieän coù, môû roäng quy moâ hoïat ñoäng vaø coù theå tieáp thò ñöôïc nhöõng khaùch haøng tieàm naêng trong töông lai. III.5.2 Ñoái vôùi ñôn vò ñöôïc bao thanh toùan (beân baùn) Thöù nhaát, beân baùn ñöôïc caûi thieän luoàng tieàn maët, ñöôïc cung caáp nguoàn taøi chính ñeå ñaûm baûo hoïat ñoäng saûn xuaát kinh doanh oån ñònh. Bao thanh toùan truyeàn thoáng cho pheùp khaùch haøng vay tieàn ngay laäp töùc döïa treân soá löôïng baùn haøng cuûa hoï, trong khi ñoàng thôøi cuõng cho pheùp khaùch haøng coù thôøi haïn baùn haùng bình thöôøng. Keát quaû laø, luoàng tieàn maët cuûa beân baùn haøng taêng do thôøi haïn baùn haøng ñöôïc duy trì. Ñieàu naøy cho pheùp beân baùn ñöôïc taän duïng lôïi theá chieát khaáu khi baùn haøng, ñöông ñaàu vôùi nhu caàu haøng hoùa löu kho taêng cao vaø ñaùp öùng ñöôïc nhöõng yeâu caàu taøi trôï mang tính thôøi vuï. Thöù hai, beân baùn cuõng loïai tröø ñöôïc nhöõng khoûan nôï xaáu. Nguyeân nhaân laø do ñôn vò bao thanh toùan luoân döï truø moät khoûan toån thaát tín duïng phoøng tröø khaû naêng khoâng traû ñöôïc nôï cuûa beân mua, vaø coù traùch nhieäm tö vaán nhöõng ruûi ro trong quan heä mua baùn cho beân baùn, theo soõi soå saùch thu hoài coâng nôï…. Vì vaäy, beân baùn seõ ñöôïc baûo veä khoûi nhöõng ruûi ro nôï xaáu. Vieäc naøy raát coù lôïi cho beân baùn haøng khi quan heä mua baùn ñöôïc thöïc hieän ra khoûi phaïm vi moät quoác gia hay laø ñoái vôùi nhöõng ngaønh coâng nghieäp môùi. Thöù ba, beân baùn coù theå giaûm chi phí quaûn lyù trong vieäc theo doõi soå saùch coâng nôï. Bao thanh toùan ñaùnh ñoåi chí phí coá ñònh cao do duy trì hoïat ñoäng döï phoøng tín duïng vaø thu nôï, laáy chi phí baát bieán döïa treân khoái löôïng doanh thu. Ngoøai ra, caùc ñôn vò bao thanh toùan coøn coù theå laäp caùc baùo caùo quaûn lyù thu nôï vaø baùn haøng maø khoâng phaûi khaùch haøng ñöôïc bao thanh toùan naøo cuõng coù theå thöïc hieän ñöôïc. Thöù tö, beân baùn coù ñöôïc nhöõng lôïi theá nhaát ñònh trong kinh doanh vaø quan heä thöông maïi. Khoûan öùng tröôùc cuûa ñôn vò bao thanh toùan trong vieäc caáp tín duïng vaø döï truø ruûi ro tín duïng thöôøng cho pheùp khaùch haøng xeáp theâm nhieàu haøng hoùa cho khaùch haøng hôn. Cuõng nhö vaäy, khaùch haøng coù theå choïn löïa gia haïn thôøi gian baùn haøng cho khaùch haøng, cho pheùp hoï tieán haønh coâng vieäc kinh doanh môùi hoaëc laø tieán haønh nhieàu phi vuï kinh doanh hôn vôùi caùc khaùch haøng hieän taïi. Ñieàu ñoù cuõng ñoàng nghóa vôùi vieäc beân baùn coù theå taän duïng hoïat ñoäng kinh doanh cuûa mình moät caùch hieäu quaû nhaát, taïo ñöôïc nhieàu lôïi theá trong kinh doanh vaø naâng cao taàm aûnh höôûng vaø uy tín cuûa mình ñoái vôùi caùc ñoái taùc kinh doanh. Thöù naêm, beân baùn coù theå giaûi quyeát ñöôïc nhu caàu caáp baùch veà voán nhöng bò haïn cheá veà taøi saûn ñaûm baûo. Ñaây coù theå ñöôïc coi laø vaán ñeà raát quan troïng ñoái vôùi nhöõng quoác gia maø coâng ngheä ngaân haøng chöa phaùt trieån ñeán trình ñoä cao, vieäc quyeát ñònh caáp tín duïng hay khoâng phaàn lôùn phuï thuoäc vaøo taøi saûn ñaûm baûo cuûa khaùch haøng. ÔÛ nhöõng nöôùc ñang phaùt trieån, nhu caàu veà voán hoïat ñoäng ñoái vôùi caùc doanh nghieäp luoân laø vaán ñeà quan taâm haøng ñaàu. Tuy nhieân, do trình ñoä phaùt trieån ngaân haøng ôû nhöõng quoác gia naøy vaø khoâng phaûi doanh nghieäp naøo cuõng coù taøi saûn ñaûm baûo, neân vieäc ngaân haøng caáp tín duïng cho doanh nghieäp hoïat ñoäng coøn nhieàu haïn cheá vaø keùo daøi, ñoâi khi boû phí nhöõng cô hoäi kinh doanh cuûa doanh nghieäp. Vì vaäy, bao thanh toùan phaàn naøo giaûi quyeát ñöôïc nhöõng haïn cheá neâu treân, caùc ñôn vò bao thanh toùan seõ thaåm ñònh caùc quan heä mua baùn vaø quyeát ñònh coù caáp soá tieàn öùng tröôùc hay khoâng moät caùch nhanh choùng. Nguyeân nhaân laø do caùc ñôn vò bao thanh toùan thöôøng lieân quan nhieàu ñeán khaû naêng traû nôï cuûa beân mua, chaát löôïng cuûa haøng hoùa dòch vuï cuûa beân baùn hôn laø khaû naêng taøi chính cuûa beân baùn vaø taøi saûn ñaûm baûo cuûa hoï. Thöù saùu, beân baùn coù cô hoäi tieáp caän vôùi nhöõng cô hoäi giao thöông quoác teá môùi khi bao thanh toùan ñöôïc aùp duïng roäng raõi, ñöôïc söï tö vaán cuûa ñôn vò bao thanh toùan ñeå haïn cheá nhöõng ruûi ro trong quan heä mua baùn vôùi caùc nöôùc khaùc tôùi möùc thaáp nhaát. III.5.3 Ñoái vôùi caùc quoác gia aùp duïng bao thanh toùan Thöù nhaát, bao thanh toùan coù theå taïo ra lôïi theá caïnh tranh vaø thu huùt giao thöông quoác teá trong ñieàu kieän quoác gia ñoù coøn nhieàu haïn cheá veà luaät thöông maïi vaø thöïc thi luaät thöông maïi, heä thoáng luaät phaù saûn vaø kinh nghieäm quaûn lyù. Ñoái vôùi nhöõng quoác gia naøy, söï haïn cheá veà phaùp luaät vaø haønh lang phaùp lyù vöõng chaéc vaø trình ñoä kinh nghieäm laø trôû ngaïi lôùn cho hoaït ñoäng giao thöông trong vaø ngoaøi nöôùc. Ñaêïc bieät laø trong hoaït ñoäng giao thöông quoác teá, caùc beân baùn raát haïn cheá giao dòch vôùi ñoái vôùi beân mua taïi caùc quoác gia coù luaät thöông maïi yeáu keùm vì cô sôû giao dòch khoâng ñöôïc baûo ñaûm. Ñieàu naøy cuõng ñoàng nghóa vôùi söï phaùt trieån cuûa quoác gia ñoù coù nhieàu haïn cheá, söï haáp daãn ñaàu tö cuõng giaûm suùt. Thoâng qua vieäc aùp duïng bao thanh toaùn, vaán ñeà naøy ñöôïc caûi thieän raát nhieàu. Vôùi vai troø hoaït ñoäng cuûa mình, caùc ñôn vò bao thanh toaùn phaûi coù traùch nhieäm tö vaán, kieåm tra nhöõng nghieäp vuï mua baùn chung nhaèm ñaûm baûo coù theå kieåm soaùt theo doõi khoaûn phaûi thu trong töông lai ñöôïc chaët cheõ vaø loaïi tröø ñöôïc nôï xaáu. Ñieàu naøy cuõng goùp phaàn caûi thieän hình aûnh caùc beân mua taïi nhöõng quoác gia coù luaät thöông maïi keùm ñoái vôùi beân baùn nhôø vaøo söï ñaûm baûo veà maët taøi chính vaø uy tín cuûa caùc ñôn vò bao thanh toaùn (thoâng thöôøng laø caùc ngaân haøng hay caùc coâng ty taøi chính chuyeân nghieäp) Vieäc aùp duïng saûn phaåm bao thanh toaùn thöôøng xuyeân vaø hieäu quaû seõ giuùp taêng cao lôïi theá caïnh tranh vaø thu huùt giao thöông quoác teá. Thöù hai, bao thanh toaùn ñem laïi lôïi theá ñoái vôùi vieäc taøi trôï caùc khoaûn phaûi thu giöõa caùc quoác gia. Trong xu theá toaøn caàu hoùa, hoäi nhaäp hoùa nhö hieän nay thì vieäc giao thöông mua baùn giöõa caùc quoác gia, giöõa caùc coâng ty cuûa quoác gia naøy vôùi caùc coâng ty cuûa caùc quoác gia khaùc, khu vöïc khaùc laø ñieàu raát thöôøng xuyeân. Thoâng qua saûn phaåm bao thanh toaùn, nhöõng quoác gia cuûa beân baùn coù theå taêng cöôøng taøi trôï tröïc tieáp cho beân baùn ñeå taêng cöôøng phaùt trieån kinh teá nhöõng cuõng ñoàng thôøi ñaûm baûo nguoàn thu ngoaïi teä cho ñaát nöôùc. Ngoaøi ra, chính phuû caùc nöôùc coù theå tham gia taøi trôï qua caùc lieân minh bao thanh toaùn quoác teá nhaèm taêng cöôøng cô hoäi giao thöông quoác teá vaø cuûng coá vò theá ñaát nöôùc trong khu vöïc noùi rieâng vaø toaøn caàu noùi chung. Ñieån hình nhaát cho lieân minh bao thanh toaùn quoác teá laø laø toå chöùc FCI ( maïng löôùi bao thanh toaùn quoác teá). Toå chöùc naøy ñöôïc thaønh laäp naêm 1968 vaø phaùt trieån thaønh maïng löôùi bao thanh toaùn lôùn nhaát theá giôùi.Khaùi nieäm FCI ñöôïc hình thaønh treân cô sôû söï hieåu bieát khu vöïc sôû taïi vaø söï naêng ñoäng veà caùch tieáp caän. Moãi nöôùc hoaït ñoäng theo moät caùch rieâng, nhaïy caûm vôùi taäp quaùn vaø vaên hoùa sôû taïi, boå sung moät khía caïnh ñoäc ñaùo cho hoaït ñoäng bao thanh toaùn quoác teá. Tuy hieân, ñieàu quan troïng laø ñeàu söû duïng moät heä thoáng thoâng tin lieân laïc tieâu chuaån hoaït ñoäng theo quy taéc haønh ngheà toaøn caàu. Caùc thaønh vieân trong FCI phaûi tuaân thuû nghieâm ngaët caùc tieâu chíveà naêng löïc taøi chính vaø tieâu chuaån dòch vuï cao. III.6 So saùnh saûn phaåm bao thanh toaùn vôùi hình thöùc cho vay baèng taøi saûn coù Nhìn chung, veà caùch thöùc thöïc hieän, ñoái töôïng aùp duïng vaø nguyeân lyù hoaït ñoäng cuûa 2 loaïi saûn phaåm dòch vuï naøy coù veû hoaøn toaøn gioáng nhau. Tuy nhieân, khi xem xeùt döôùi nhieàu khía caïnh môû roäng thì hai saûn phaàm naøy hoaøn toaøn khaùc nhau. Saûn phaåm bao thanh toaùn vaø saûn phaåm cho vay baèng taøi saûn coù gioáng nhau ôû choã: Thöù nhaát, caû hai saûn phaåm ñeàu cung caáp voán löu ñoäng cho beân baùn döïa treân caùc khoaûn phaûi thu. Khoaûn phaûi thu laø yeáu toá coát loõi ñeå ngaân haøng quyeát ñònh coù taøi trôï hay khoâng taøi trôï voán cho beân baùn. Khoaûn phaûi thu naøy phaûi hôïp phaùp, töùc laø nhöõng khoaûn mua baùn phaûi minh baïch, coù chöùng töø hôïp ñoàng chöùng minh vaø thöïc hieän ñuùng theo quy ñònh cuûa phaùp luaät. Thöù hai, caû hai saûn phaåm ñeàu coù theå söû duïng ñeå taøi trôï cho caùc coâng ty coù ruûi ro vaø hoaït ñoäng khoâng minh baïch. Thoâng thöôøng, ñoái vôùi ngaân haøng khi ra quyeát ñònh tín duïng thöôøng caên cöù treân tình hình hoaït ñoäng cuï theå cuûa doanh nghieäp ñoù cuõng nhö khaû naêng kieåm soaùt cuûa ngaân haøng veà hoaït ñoäng cuûa doanh nghieäp. Vì vaäy, ñoái vôùi nhöõng doanh nghieäp coù hoaït ñoäng khoâng minh baïch, ñeå haïn cheá ruûi ro, ngaân haøng thöôøng töø choái taøi trôï. Ngaân haøng dö voán nhöng khoâng daùm cho vay, coøn doanh nghieäp thieáu voán nhöng khoâng theå vay ñöôïc. Cung caàu voán trôû neân xa vôøi do söï khoâng tin töôûng laãn nhau giöõa nguoàn cung vaø nguoàn caàu veà voán. Khi aùp duïng saûn phaåm bao thanh toaùn hay saûn phaåm cho vay theá chaáp baèng taøi saûn coù thì vaán ñeà naøy ñöôïc haïn cheá trieät ñeå. Ñoái vôùi saûn phaåm bao thanh toaùn ñôn vò thöïc hieän bao thanh toaùn khoâng caàn nhaát thieát phaûi quan taâm ñeán toaøn boä hoaït ñoäng cuûa beân baùn, beân mua maø chæ caàn quan taâm tôùi tính minh baïch, hôïp phaùp cuûa laàn giao dòch mua baùn caàn ñöôïc bao thanh toaùn vaø khaû naêng thanh toaùn cuûa beân mua trong laàn giao dòch naøy nhö theá naøo maø thoâi. Ñoái vôùi saûn phaåm cho vay theá chaáp baèng taøi saûn coù, ngaân haøng baét buoäc phaûi theo doõi hoaït ñoäng kinh doanh cuûa beân mua, beân baùn coù minh baïch vaø hôïp phaùp hay khoâng. Tuy nhieân, ngaân haøng seõ phaàn naøo haïn cheá ñöôïc ruûi ro khi nhaän taøi saûn coù cuûa beân vay laøm taøi saûn ñaûm baûo. Trong tröôøng hôïp xaáu nhaát, thoâng qua caùc bieän phaùp ñaûm baûo tieàn vay nhö coâng chöùng-ñaêng kyù… ngaân haøng coù theå xöû lyù taøi saûn theá chaáp ñeå thu hoài voán vay cuûa ngaân haøng. Do ñoù, khi aùp duïng saûn phaåm bao thanh toaùn hay cho vay theá chaáp baèng taøi saûn coù, ngaân haøng “ seõ maïnh tay hôn “ trong vieäc ra quyeát ñònh caáp tín duïng hay khoâng. Beân caïnh nhhöõng ñieåm gioáng nhau giöõa saûn phaåm bao thanh toaùn vaø saûn phaåm cho vay theá chaáp baèng taøi saûn coù, giöõa hai loaïi saûn phaåm naøy coù khaù nhieàu ñieåm khaùc nhau tuyø theo khía caïnh phaân tích vaø nhaän xeùt. Nhìn chung, vaán ñeà khaùc bieät giöõa hai saûn phaåm naøy ñöôïc theå hieän ôû nhöõng ñieåm sau : Thöù nhaát, khi aùp duïng saûn phaåm bao thanh toaùn, quyeàn sôû höõu caùc khoaûn phaûi thu ñöôïc chuyeån cho ñôn vò bao thanh toaùn. Ñieàu naøy ñoàng nghóa beân baùn khoâng coøn quyeàn quyeát ñònh ñoái vôùi khoaûn phaûi thu ñoù nöõa. Ñôn vò bao thanh toaùn seõ tröïc tieáp theo doõi khoaûn phaûi thu, ñoân ñoác thu hoài nôï nhaèm thu hoài soá tieàn ñaõ öùng tröôùc cho beân baùn , thu phí dòch vuï vaø laõi suaát mong ñôïi. Trong tröôøng hôïp ñôn vò bao thanh toaùn aùp duïng hình thöùc bao thanh toaùn khoâng coù quyeàn truy ñoøi thì khi beân mua bò phaù saûn thì cuõng ñoàng nghóa vôùi voäc ñôn vò bao thanh toaùn phaûi chaáp nhaän ruûi ro laø khoâng thu ñöôïc khaûon phaûi thu ñoù nöõa. Ngöôïc laïi, khi aùp duïng saûn phaåm cho vay theá chaáp baèng taøi saûn coù, beân baùn khoâng chuyeån quyeàn sôû höõu cho ngaân haøng. Luùc naøy, ngaân haøng cuõng chæ ñoùng vai troø laø ngöôøi caáp tín duïng döïa treân taøn saûm ñaûm._. daøi hay ngaén phuï thuoäc vaøo söï hôïp taùc cuûa khaùch haøng vaø khaû naêng cuûa ñôn vò bao thanh toaùn. Thoâng thöôøng, ñôn vò bao thanh toaùn neân ñaùnh giaù hoaït ñoäng kinh doanh cuûa khaùch haøng theo ñònh kyø haøng thaùng. + Thaêm hoûi vaø hoã trôï beân baùn thöôøng xuyeân nhaèm kòp thôøi hoã trôï beân baùn gaëp khoù khaên vaø tieáp thu nhöõng yù kieán ñoùng goùp veà saûn phaåm bao thanh toaùn. + Giöõ moái quan heä toát vôùi beân baùn + Tö vaán cho beân baùn + Sau moãi laàn gaëp gôõ khaùch haøng, caàn laäp nhöõng baùo caùo ñeå toång hôïp, nghieân cöùu nhöõng khoù khaên vöôùng maéc, söï khoâng haøi loøng cuûa khaùch haøng ôû ñieåm naøo? Nhöõng phaùt sinh khoâng coù lôïi cho heä thoáng… nhaèm ñöa ra giaûi phaùp khaéc phuïc kòp thôøi. Thöù naêm, thöïc hieän toát coâng taùc quaûn lyù caùc khoaûn phaûi thu trong quaù trình thöïc hieän hoaït ñoäng bao thanh toaùn.Ñeå thöïc hieän toát coâng taùc naøy, ñôn vò thöïc hieän bao thanh toaùn caàn chuù yù tôùi nhöõng vaán ñeà sau : + Theo doõi vaø quaûn lyù caùc maët haøng kinh doanh + Theo doõi phöông thöùc thanh toaùn + Theo doõi nhöõng thay ñoåi danh saùch khaùch haøng + Theo doõi vaø quaûn lyù caùc khoaûn giaûm tröø + Xaùc minh caùc khoaûn phaûi thu + Gian laän vaø bieåu hieän gian laän… caùc bieän phaùp xöû lyù khi phaùt hieän gian laän. II.2.4. Xaây döïng quy trình kieåm soaùt ngöôøi mua trong hoaït ñoäng bao thanh toaùn coù hieäu quaû Quy trình kieåm soaùt ngöôøi mua trong trong hoaït ñoäng bao thanh toaùn ñöôïc thöïc hieän heo nhöõng noäi dung cô baûn sau : Thöù nhaát, thu thaäp thoâng tin ngöôøi mua. Quaù trình ñaùnh giaù ruûi ro phaùt sinh töø phía ngöôøi mua gioáng nhö khi ta chôi troø chôi xeáp hình coù khaùc chaêng laø trong tröôøng hôïp naøy chuùng ta laïi thöôøng khoâng coù ñuû taát caû caùc mieáng gheùp. Thu thaäp nhöõng mieáng gheùp hình ñoù cuõng gioáng nhö khi chuùng ta thu thaäp thoâng tin lieân quan ñeán ngöôøi mua vaäy. Nhöõng thoâng tin naøy ñöôïc phaân loaïi theo caùc muïc sau: Loaïi hình doanh nghieäp- Caùc thoâng tin phi keá toaùn (Non – accounting information)- Caùc thoâng tin ñöôïc keá toaùn (Accounting information). Nhöõng thoâng tin naøy laø cô sôû ñeå ñaùnh giaù nhöõng ruûi ro phaùt sinh töø ngöôøi mua + Loaïi hình doanh nghieäp : Ñaây laø böôùc ñaàu tieân raát quan troïng vì döïa vaøo ñoù chuùng ta seõ xaùc ñònh ñöôïc chuùng ta caàn thu thaäp nhöõng thoâng tin naøo cuõng nhö nhöõng ruûi ro naøo coù theå phaùt sinh khi laøm vieäc vôùi ngöôøi mua ñoù.Thoâng thöôøng seõ coù 3 loaïi hình doanh nghieäp sau ñaây: • Doanh nghieäp moät chuû sôû höõu vôùi möùc traùch nhieäm voâ haïn • Doanh nghieäp hôïp danh vôùi möùc traùch nhieäm voâ haïn • Coâng ty traùch nhieäm höõu haïn, coâng ty tö nhaân, coâng ty coå phaàn. Tuøy töøng moãi quoác gia maø caùc quy ñònh phaùp luaät chi phoái caùc loaïi hình doanh nghieäp treân seõ khaùc nhau. Do ñoù, khi thu thaäp thoâng tin veà loaïi hình, ñôn vò bao thanh toùan caàn chuù yù ñeán nhöõng söï khaùc bieät, öu ñaõi cuûa nhaø nöôùc ñoái vôùi nhöõng loaïi hình doanh nghieäp naøo. Möùc ñoä baûo hoä vaø tính phaùp lyù cuûa caùc doanh nghieäp ñoù ra sao … + Thoâng tin phi kieåm toaùn : Thoâng tin phi kieåm toaùn giuùp cho ñôn vò bao thanh toaùn coù caùi nhìn toång quan veà ngöôøi mua. Moät trong nhöõng öu ñieåm to lôùn maø coâng ty bao thanh toaùn coù ñöôïc so vôùi moät coâng ty thöông maïi ñoù laø ñôn vò bao thanh toaùn laøm vieäc vôùi nhieàu ngöôøi baùn vaø nhôø ñoù hoï coù theå bieát ñöôïc tình hình thanh toaùn cuûa moät ngöôøi mua töø nhieàu nguoàn thoâng tin khaùc nhau. Nhôø vaäy maø ñôn vò bao thanh toaùn coù theå ñöa ra quyeát ñònh chính xaùc hôn. Nhöõng thoâng tin phi kieåm toaùn bao goàm : • Thoâng tin veà tö caùch cuûa ngöôøi mua : khoâng nhaát thieát vieäc phaûi xaùc ñònh chính xaùc tö caùch phaùp lyù cuûa ngöôøi mua. Ñaëc bieät trong tröôøng hôïp ngöôøi mua laø caùc doanh nghieäp nhoû, khoâng phaûi luùc naøo chuùng ta cuõng bieát roõ hoï laø ai bôûi vì coù theå ngöôøi ta söû duïng teân thöông maïi, teân vieát taét, thaäm chí caû teân cuûa ngöôøi chuû sôû höõu coâng ty thay vì söû duïng teân phaùp lyù cuûa coâng ty.Thoâng tin veà ngöôøi mua khoâng chính xaùc coù theå daãn ñeán vieäc ñôn vò bao thanh toaùn caáp hay töø choái haïn möùc tín duïng nhaàm ñoái töôïng ngöôøi mua, hoaëc coù theå daãn ñeán vieäc chaäm treã do phaûi giaûi quyeát nhaàm laãn. • Thoâng tin töø caùc toå chöùc ñaùnh giaù tín duïng. Caùc toå chöùc naøy chuyeân thu thaäp thoâng tin tín duïng cuûa haøng loaït doanh nghieäp vaø caù nhaân khaùc nhau. Moät soá toå chöùc coøn xeáp haïng tín duïng. Hieän nay nhieàu toå chöùc ñaõ cung caáp dòch vuï truy caäp thoâng tin nhanh qua hình thöùc noái maïng. • Thoâng tin töø ngaân haøng. Hieän taïi coù khaù nhieàu ngaân haøng quy ñònh soá tham chieáu tín duïng veà caùc khaùch haøng giao dòch. • Thoâng tin töø cô quan ñaêng kyù trung taâm. Caùc coâng ty phaûi löu tröõ thoâng tin veà toå chöùc bao goàm nhöõng thoâng tin veà baùo caùo taøi chính. Ñôn vò bao thanh toaùn coù theå tieáp caän caùc thoâng tin naøy cho muïc ñích tham khaûo vôùi moät chi phí töông ñoái thaáp. • Thoâng tin töø caùc ñoái taùc kinh doanh.Ngöôøi mua coù theå cung caáp teân vaø ñòa chæ cuûa nhöõng ngöôøi baùn maø hoï thöôøng xuyeân giao dòch. Vì vaäy, ñôn vò bao thanh toaùn coù theå vieát thö hoûi nhöõng ngöôøi baùn naøy ñeå xin thoâng tin tham khaûo. Tuy nhieân caàn phaûi caån troïng khi söû duïng phöông phaùp naøy, bôûi vì ngöôøi mua thöôøng khoâng bao giôø cung caáp teân cuûa nhöõng ngöôøi baùn coù vaán ñeà trong giao dòch vôùi hoï. • Thoâng tin veà quaù trình thanh toaùn. Ñaây laø moät trong nhöõng nguoàn thoâng tin quan troïng nhaát ñoái vôùi ñôn vò bao thanh toaùn. Nhöõng chöùng cöù tích cöïc veà caùc khoaûn thanh toaùn thöôøng xuyeân ñuùng haïn hoaëc gaàn ngaøy ñaùo haïn vaø nhöõng khoaûn thanh toaùn coù giaù trò lôùn hay ngöôïc laïi ñeàu aûnh huôûng ñeán quyeát ñònh bao thanh toaùn hay khoâng. • Vò trí toïa laïc cuûa doanh nghieäp. Lieäu raèng vò trí toïa laïc naøy coù phuø hôïp vôùi loaïi hình doanh nghieäp khoâng? • Thoâng tin töø caùc cuoäc thaêm vieáng. Neáu ngöôøi mua laø nhöõng coâng ty lôùn thì ñôn vò bao thanh toaùn neân thöïc hieän nhöõng cuoäc thaêm vieáng coâng ty ñeå coù theå ñaùnh giaù coâng ty ñoù veà tình hình quaûn lyù, nhaân söï, toå chöùc + Thoâng tin kieåm toaùn : Vieäc phaân tích tæ mæ nhöõng taøi lieäu kieåm toaùn seõ giuùp ñôn vò thöïc hieän bao thanh toaùn naém ñöôïc khaû naêng taøi chính cuûa ngöôøi mua. Tuy nhieân, caàn löu yù ñeán hai ñieåm quan troïng sau ñaây: Moät laø nhöõng soá lieäu baùo caùo naøy chæ neâu leân tình hình taøi chính cuûa doanh nghieäp taïi moät thôøi ñieåm nhaát ñònh trong naêm, thöôøng laø vaøo cuoái naêm, vaø caùc coâng ty hay coá taïo ra tình hình taøi chính khaû quan vaøo thôøi ñieåm toång keát ñoù. Hai laø soá lieäu baùo caùo bò loãi thôøi. Sau thôøi ñieåm cuoái naêm, caùc soá lieäu baùo caùo thöôøng khoâng ñöôïc caäp nhaät trong nhieàu thaùng lieàn. Trong thôøi gian ñoù chaéc chaén ñaõ coù nhieàu vaán ñeà phaùt sinh. Vì nhöõng lyù do treân, ñôn vò bao thanh toaùn khoâng neân chæ döïa vaøo baûng phaân tích tình hình taøi chính. Khoâng neân ñöa ra quyeát ñònh taøi trôï chæ döïa treân cô sôû moät nguoàn thoâng tin duy nhaát.Nhöõng taøi lieäu kieåm toaùn bao goàm : • Baùo caùo hoaït ñoäng kinh doanh. Baùo caùo veà tình hình hoaït ñoäng kinh doanh laø moät nguoàn tham khaûo raát höõu ích vì chuùng ñöôïc laäp haøng thaùng vaø ñöôïc caäp nhaät lieân tuïc. Nhöõng baûn baùo caùo naøy laø nhöõng taøi lieäu tham khaûo boå ích veà tình hình phaùt trieån kinh doanh vaø khaû naêng sinh lôïi cuûa coâng ty. Tuy nhieân soá lieäu cuûa nhöõng baùo caùo naøy khoâng ñöôïc kieåm tra bôûi moät toå chöùc kieåm toaùn ñoäc laäp do vaäy ñoä tin caäy vaø chính xaùc cuûa baùo caùo naøy phuï thuoäc vaøo naêng löïc quaûn trò taøi chính cuûa ngöôøi mua. Ngoaøi ra, khoâng phaûi luùc naøo ngöôøi mua cuõng saün loøng tieát loä nhöõng soá lieäu baùo caùo voán ñöôïc xem laø nhöõng taøi lieäu tuyeät ñoái baûo maät. • Baùo caùo kieåm toaùn thöôøng nieân. Caùc baùo caùo kieåm toaùn thöôøng nieân ñöôïc soaïn thaûo phuø hôïp chaët cheõ vôùi caùc quy ñònh phaùp luaät vaø caùc ñònh cheá taøi chính. Noäi dung cuûa caùc baùo caùo naøy coù theå khaùc nhau tuøy theo töøng quoác gia nhöng noùi chung chuùng thöôøng bao goàm caùc taøi lieäu sau: Baùo caùo cuûa caùc giaùm ñoác- Baùo caùo cuûa beân kieåm toaùn- Baûng caân ñoái keá toaùn- Baûng toång keát tình hình lôïi nhuaän vaø thua loã- Caùc ñieåm löu yù ñaëc bieät… Thöù hai, thöïc hieän toát coâng taùc quaûn lyù khaùch haøng beân mua trong quaù trình thöïc hieän hoaït ñoäng bao thanh toaùn.Ñeå thöïc hieän toát coâng taùc quaûn lyù khaùch haøng, ñôn vò thöïc hieän bao thanh toaùn caàn chuù yù tôùi nhöõng vaán ñeà sau : + Ñaùnh giaù ñònh kyø hoaït ñoäng kinh doanh cuûa khaùch haøng beân mua . Thôøi gian ñaùnh giaù ñònh kyø daøi hay ngaén phuï thuoäc vaøo söï hôïp taùc cuûa khaùch haøng vaø khaû naêng cuûa ñôn vò bao thanh toaùn. Thoâng thöôøng, ñôn vò bao thanh toaùn neân ñaùnh giaù hoaït ñoäng kinh doanh cuûa khaùch haøng theo ñònh kyø haøng thaùng. Vieäc ñaùnh giaù khaùch haøng beân mua caàn coù söï töông quan phuø hôïp giöõa chi phí vaø thoâng tin thu thaäp ñöôïc. + Thaêm hoûi vaø hoã trôï beân mua thöôøng xuyeân + Giöõ moái quan heä toát vôùi beân mua + Sau moãi laàn gaëp gôõ khaùch haøng, caàn laäp nhöõng baùo caùo ñeå toång hôïp, nghieân cöùu nhöõng khoù khaên vöôùng maéc, söï khoâng haøi loøng cuûa khaùch haøng ôû ñieåm naøo? Nhöõng phaùt sinh khoâng coù lôïi cho heä thoáng… nhaèm ñöa ra giaûi phaùp khaéc phuïc kòp thôøi. Nhöõng baùo caùo naøy laø cô sôû ñeå ñôn vò thöïc hieän bao thanh toaùn coù theå môû roäng ñoái töôïng khaùch haøng aùp duïng saûn phaåm bao thanh toaùn cuûa ñôn vò. Thöù ba, xaây döïng moät boä phaän chuyeân nghieäp quaûn lyù caùc khoaûn phaûi thu hieäu quaû vaø coù chieán löôïc ñoøi tieàn thaät hieäu quaû. Noùi caùch khaùc, caùch toát nhaát ñeå traùnh gaëp caùc khoaûn nôï xaáu laø coá gaéng ñoøi tieàn thaät nhanh choùng. Muïc tieâu cô baûn cuûa chieán löôïc ñoøi tieàn laø laøm theá naøo coù theå thu ñöôïc tieàn ñuùng haïn hay caøng gaàn saùt thôøi haïn ñaõ thoûa thuaän tröôùc ñoù caøng toát maø khoâng laøm phöông haïi ñeán coâng vieäc kinh doanh cuûa ngöôøi baùn sau naøy. Ñaây laø moät coâng vieäc raát khoù khaên. Ñôn vò bao thanh toaùn phaûi caân nhaéc giöõa vieäc thu tieàn caøng nhanh caøng toát ñeå giaûm thieåu chi phí taøi chính cho ngöôøi baùn cuõng nhö kieåm soaùt ruûi ro cuûa hoï maø vaãn duy trì moái quan heä toát ñeïp vôùi ngöôøi mua. Do vaäy, boä phaän quaûn lyù caùc khoaûn phaûi thu caàn chuù yù tôùi nhöõng vaán ñeà sau : + Chuaån bò caùc phöông tieän coâng cuï ñoøi tieàn thaät hieäu quaû + Thuyeát phuïc ngöôøi mua löïa choïn nhöõng phöông thöùc thanh toaùn sao cho coù hieäu quaû nhaát. Töùc laø ñôn vò bao thanh toaùn tieâu toán chi phí ñoøi tieàn thaáp nhaát vôùi khoaûng thôøi gian chaáp nhaän ñöôïc nhöng vaãn thu hoài ñaày ñuû caùc khoaûn phaûi thu khi ñeán thôøi haïn. + Chuù yù tôùi nhöõng khoaûn phaûi thu coù theå khoâng thu hoài ñöôïc hay thu hoài ñöôïc nhöng phaûi toán nhieàu thôøi gian hôn so vôùi caùc khoaûn thu khaùc vaø ñöa ra nhöõng bieän phaùp xöû lyù kòp thôøi. Nhöõng nguyeân nhaân chuû yeáu aûnh höôûng ñeán caùc khoaûn phaûi thu naøy chuû yeáu laø : • Trì hoaõn thanh toaùn do chính saùch cuûa ngöôøi mua • Trì hoaõn thanh toaùn do hieåu sai caùc ñieàu khoaûn tín duïng • Trì hoaõn thanh toaùn do chính baûn thaân ngöôøi mua • Trí hoaõn thanh toaùn do tranh chaáp Thöù tö, quaûn lyù ruûi ro bao thanh toaùn ñoái vôùi beân mua theo quan ñieåm hieän ñaïi. Khi nhaän thaáy baát cöù khi naøo ngöôøi mua coù daáu hieäu cho thaáy hoï ñang gaëp khoù khaên taøi chính, caùc ñôn vò bao thanh toaùn khoâng neân aùp duïng bieän phaùp huûy ngang haïn möùc bao thanh toaùn ñaõ caáp cho beân mua vaø buoäc hoï phaûi phaù saûn, ñaëc bieät khi ngöôøi mua laø moät coâng ty lôùn. Ñôn vò bao thanh toaùn coù theå söû duïng caùc bieän phaùp khaùc nhaèm thu hoài ñöôïc khoaûn phaûi thu maø vaãn giöõ ñöôïc moái quan heä toát vôùi beân mua. Caùc bieän phaùp naøy coù theå laø : • Ñoøi tieàn baèng phöông phaùp taêng daàn caáp baäc : ñôn vò bao thanh toaùn seõ xöû lyù tình hình theo höôùng thöông löôïng vaán ñeà vôùi töøng ngöôøi coù caáp baäc taêng daàn trong coâng ty ngöôøi mua, chaúng haïn theo thöù töï nhö sau: chuyeân vieân kieåm soaùt tín duïng, giaùm saùt vieân thanh toaùn, chuyeân vieân kieåm soaùt taøi chính, giaùm ñoác taøi chính, Toång giaùm ñoác, Giaùm ñoác taäp ñoaøn. Vaø dó nhieân nhöõng ngöôøi chòu traùch nhieäm ñi thöông löôïng trong ñôn vò bao thanh toaùn cuõng phaûi coù caáp baäc töông ñöông • Baûo löu quyeàn sôû höõu haøng hoùa: ngöôøi baùn soaïn thaûo kyõ ñieàu khoaûn baûo löu quyeàn sôû höõu ñoái vôùi haøng hoùa trong hôïp ñoàng mua baùn. Noùi moät caùch ngaén goïn, theo quy ñònh cuûa ñieàu khoaûn naøy, ngöôøi baùn coù quyeàn thu hoài laïi haøng hoùa neáu ngöôøi mua khoâng thanh toaùn ñaày ñuû vaø kòp thôøi • Phöông phaùp trade-out : Ñaâ coù theå xem laø moät caùch thöùc höõu hieäu khaùc coù theå giuùp ñôn vò bao thanh toaùn haïn cheá toån thaát töø caùc khoaûn nôï khoù ñoøi. Neáu khoaûn nôï quaù lôùn vaø ngöôøi mua phaûi phuï thuoäc vaøo vieäc cung caáp haøng töø phía ngöôøi baùn ñeå duy trì hoaït ñoäng kinh doanh cuûa mình thì toát hôn heát ñôn vò bao thanh toaùn cöù taïo ñieàu kieän cho ngöôøi mua tieáp tuïc kinh doanh cho ñeán khi naøo maø anh ta khoâng theå duy trì ñöôïc nöõa ñeå ñôn vò bao thanh toaùn coù theå thu hoài khoaûn nôï. Phöông phaùp naøy ñoøi hoûi ñôn vò bao thanh toaùn phaûi ñaùnh giaù kyõ tieàm löïc cuûa ngöôøi mua, neáu aùp duïng phuø hôïp seõ thu ñöôïc nhöõng keát quaû khaû quan. • Ñaët ra lòch trình thanh toaùn: sau khi ñaõ tieán haønh caùc quy trình ñoøi tieàn thoâng thöôøng maø chuùng ta bieát roõ ngöôøi mua khoâng coù khaû naêng thanh toaùn ngay toaøn boä khoaûn nôï do nhöõng khoù khaên taïm thôøi lieân quan ñeán khaû naêng thanh toaùn trong ngaén haïn thì chuùng ta neân laäp ra moät lòch trình thanh toaùn cuï theå. Ñaây ñöôïc xem laø giaûi phaùp toái öu cho taát caû caùc beân. Theo ñoù, ñôn vò bao thanh toaùn vaø beân mua haøng phaûi thoûa thuaän moät lòch trình thanh toaùn baèng vaên baûn phuø hôïp vôùi khaû naêng hieän taïi cuûa beân mua. Tuy nhieân, ñôn vò bao thanh toaùn phaûi khuyeán caùo vôùi ngöôøi mua veà möùc ñoä nghieâm troïng cuûa vaán ñeà vaø löu yù raèng baát kyø söï vi phaïm lòch trình thanh toaùn naøo cuõng coù nghóa laø toaøn boä khoaûn nôï chöa traû (chöù khoâng chæ phaàn nôï chaäm thanh toaùn) seõ laäp töùc ñeán haïn thanh toaùn. II.2.5. Xaây döïng quy trình ngaên ngöøa vaø xöû lyù tranh chaáp trong hoaït ñoäng bao thanh toaùn Nhöõng tranh chaáp lieân quan ñeán caùc khoaûn phaûi thu trong nghieäp vuï bao thanh toaùn coù theå khieán caùc beân lieân quan phaûi toán nhieàu coâng söùc, chi phí vaø coù nguy cô ñoái maët vôùi nhieàu ruûi ro hôn. Khoâng nhöõng vaäy, loaïi tranh chaáp naøy coøn laøm toån haïi ñeán moái quan heä cuûa taát caû caùc beân hôn baát kyø caùc tranh chaáp khaùc trong nghieäp vuï bao thanh toaùn. Khoâng chæ döøng laïi ôû ñoù, vaán ñeà tranh chaáp seõ trôû neân toài teä hôn moät khi ngöôøi baùn bò phaù saûn. Chaúng coù gì ñaùng ngaïc nhieân khi moái quan heä giöõa ngöôøi baùn vaø ngöôøi mua cuõng nhö moïi thieän chí toát ñeïp cuûa hai beân cuõng chaám döùt. Ngöôøi mua luùc ñoù chaúng coøn ñoäng löïc cuõng nhö thieän chí cho vieäc thanh toaùn nhöõng khoaûn nôï ñoù. Chính trong nhöõng tình huoáng naøy, ñôn vò bao thanh toaùn caøng phaûi chöùng toû söï chuyeân nghieäp vaø khaû naêng kheùo leùo cuûa mình trong giaûi quyeát vaán ñeà. Do vaäy, ñôn vò bao thanh toaùn nhaát thieát phaûi xaây döïng quy trình ngaên ngöøa vaø xöû lyù tranh chaáp trong hoaït ñoäng bao thann toaùn. Quy trình naøy bao goàm caùc noäi dung cô baûn sau : Thöù nhaát, xaùc ñònh caùc nguyeân nhaân coù theå daãn ñeán tranh chaáp trong hoaït ñoäng bao thanh toaùn. Caùc nguyeân nhaân naøy coù theå laø : + Nguyeân nhaân phaùt sinh töø noäi dung hôïp ñoàng mua baùn • Töø caùc ñieàu khoûan trong hôïp ñoàng mua baùn nhö caùc ñieàu khoaûn thanh toaùn, chieát khaáu, thôøi gian giao haøng, phaân ñònh quyeàn haïn vaø ruûi ro… • Caùc ñieàu kieän mua baùn gaây khoù khaên cho ñôn vò bao thanh toaùn nhö hình thöùc kyù gôûi, thanh toaùn theo tieán ñoä, chieát khaáu doanh soá mua haøng trong moät khaûong thôøi gian nhaát ñònh, hoã trôï hoaït ñoäng marketing… + Nguyeân nhaân phaùt sinh töø hình thöùc hôïp ñoàng mua baùn + Nguyeân nhaân phaùt sinh töø quyeàn löïc cuûa ngöôøi mua : Thöôøng thì ngöôøi mua, ñaëc bieät laø nhöõng ngöôøi mua lôùn, muoán caùc ñieàu kieän mua haøng cuûa hoï trôû thaønh cô sôû cuûa hôïp ñoàng giöõa hoï vaø ngöôøi baùn. Ñöông nhieân nhöõng ñieàu kieän ñoù seõ nghieâng nhieàu veà phía coù lôïi cho ngöôøi mua vaø coù theå maâu thuaãn vôùi nhöõng ñieàu kieän cuûa ngöôøi baùn. Moät soá ñieàu kieän maø ngöôøi mua thöôøng ñöa ra laø • Phaït chaäm giao haøng vaø quyeàn huûy hôïp ñoàng • Chuyeån giao ruûi ro • Caám chæ ñònh ngöôøi khaùc thöïc hieän nghóa vuï • Traùch nhieäm cuûa beân thöù ba vaø toån thaát giaùn tieáp • Baûo haønh saûn phaåm • Ñieàu khoaûn thanh toaùn + Nguyeân nhaân phaùt sinh töø luaät quoác gia : Moät nhaân toá quan troïng khaùc aûnh höôûng ñeán moái quan heä hôïp ñoàng giöõa ngöôøi baùn vaø ngöôøi mua ñoù laø caùc quy taéc vaø luaät phaùp cuûa moät quoác gia. Ngöôøi baùn coá haïn cheá thôøi haïn baûo haønh saûn phaåm xuoáng, chaúng haïn coøn 3 thaùng, trong khi Luaät laïi quy ñònh saûn phaåm loaïi ñoù phaûi ñöôïc baûo haønh trong thôøi haïn 12 thaùng. Luaät quoác gia coù giaù trò cao hôn vaø ngöôøi mua coù theå döïa vaøo ñoù maø kieän ngöôøi baùn. Ngaøy nay, vaán ñeà moâi tröôøng ñang ñöôïc söï quan taâm cuûa taát caû moïi ngöôøi. Phaùp luaät ban haønh caùc quy ñònh caám moät soá loaïi nguyeân lieäu khoâng ñöôïc pheùp söû duïng, chaúng haïn ñeå ñoùng goùi. Ngoaøi ra, cuõng coù moät soá quy ñònh veà vieäc taùi cheá nguyeân vaät lieäu. Taát caû caùc quy ñònh veà phaùp luaät naøy coù theå aûnh höôûng ñeán ngöôøi baùn vaø lieân quan ñeán vaán ñeà chi phí. + Nguyeân nhaân phaùt sinh töø vaán ñeà quaûn lyù coâng vieäc cuûa ngöôøi baùn : • Tính chính xaùc trong vieäc laäp hoùa ñôn • Hieåu roõ quy trình thanh toaùn cuûa ngöôøi mua • Hieåu roõ taäp quaùn thöông maïi ôû nöôùc ngöôøi mua • Thu xeáp giao haøng hieäu quaû • Nhöõng vaán ñeà trong giao dòch mua baùn haøng hoùa hai chieàu • Quy ñònh veà traùch nhieäm kieåm tra haøng hoùa cuûa ngöôøi mua • Vaán ñeà lieân quan ñeán thay ñoåi nhaân söï + Nguyeân nhaân phaùt sinh töø ngaønh ngheà kinh doanh + Nguyeân nhaân phaùt sinh töø ñaïi lyù + Nguyeân nhaân phaùt sinh töø quy trình bao thanh toaùn : Tranh chaáp coù theå phaùt sinh ñôn giaûn chæ vì moät hoaëc nhieàu beân coù lieân quan khoâng tuaân thuû quy trình toå chöùc nghieäp vuï bao thanh toaùn hoaëc bôûi vì coù moät soá trôû ngaïi veà maët phaùp lyù khieán cho vieäc thöïc hieän bao thanh toaùn gaëp khoù khaên hay thaäm chí khoâng theå thöïc hieän ñöôïc. Neáu khoâng coù nghieäp vuï bao thanh toaùn, nhöõng vaán ñeà nhö theá seõ khoâng phaùt sinh. Moät vaøi vaán ñeà khoù khaên thöôøng gaëp laø: • Khoâng theå hieän chæ thò thanh toaùn hay theå hieän chæ thò sai treân hoùa ñôn • Thanh toaùn giaùn tieáp qua ngöôøi baùn • Khoâng truy tìm nguoàn goác cuûa khoaûn tieàn thanh toaùn • Ñieàu khoaûn quyeàn baûo löu quyeàn sôû höõu trong hôïp ñoàng mua baùn + Nguyeân nhaân khaùc … Thöù hai, xaây döïng caùc bieän phaùp traùnh tranh chaáp coù theå xaûy ra trong hoaït ñoäng bao thanh toaùn + Tröôùc khi kyù hôïp ñoàng bao thanh toaùn Trong quaù trình chuùng ta löïa choïn ngöôøi baùn, chæ neân choïn nhöõng ngöôøi ít coù khaû naêng gaây ra tranh chaáp nhö chuùng toâi ñaõ trình baøy ôû phaàn tröôùc. Nhöõng chæ daãn sau ñaây coù theå giuùp baïn bieát ñöôïc mình caàn xem xeùt nhöõng yeáu toá naøo khi kieåm tra tình hình taøi chính cuõng nhö soå saùch keá toaùn cuûa ngöôøi baùn: Ñôn vò bao thanh toaùn phaûi tìm hieåu xem… Vieäc ñoåi haøng Thanh toaùn chaäm Thanh toaùn töøng phaàn Phaùt sinh do… Haøng hoùa bò töø choái Hoùa ñôn sai Giao haøng chaäm Khoâng ñaùp öùng ñuùng theo yeâu caàu cuûa hôïp ñoàng Buø tröø vôùi caùc khoaûn phaûi traû Laø haäu quaû cuûa… Haøng hoùa keùm chaát löôïng Khaû naêng quaûn lyù hoà sô giaáy tôø keùm Caùc ñieàu kieän trong hôïp ñoàng mua baùn Mua baùn hai chieàu (ngöôøi baùn ñoàng thôøi laø ngöôøi mua) Moãi doanh nghieäp coù nhöõng ñaëc thuø rieâng vaø khoâng phaûi luùc naøo cuõng phuø hôïp vôùi lôïi ích cuûa ñôn vò bao thanh toaùn. Vì vaäy, ñôn vò bao thanh toaùn phaûi baûo ñaûm raèng hoï bieát roõ veà ngöôøi baùn maø hoï döï ñònh kyù hôïp ñoàng bao thanh toaùn, bieát caøng nhieàu bao nhieâu caøng toát baáy nhieâu tröôùc khi ñi ñeán quyeát ñònh kyù hôïp ñoàng + Sau khi kyù hôïp ñoàng bao thanh toaùn: ñôn vò bao thanh toaùn nhaát thieát phaûi thöïc hieän caùc bieän phaùp sau : • Noäi dung chi tieát cuûa caùc hoùa ñôn • Yeâu caàu ngöôøi mua xaùc nhaän ñaët haøng • Tieán haønh ñoøi tieàn sômù… Thöù ba, xaây döïng caùc bieän phaùp haïn cheá söï taùc ñoäng tranh chaáp trong hoaït ñoäng bao thanh toaùn. + Nhöõng yeâu caàu trong giaûi quyeát tranh chaáp: • Toác ñoä xöû lyù : Yeâu caàu ñaàu tieân, ñoù laø toác ñoä xöû lyù. Ñieàu naøy coù nghóa laø ñôn vò bao thanh toaùn khoâng nhöõng phaûi nhanh choùng baùo caùo thoâng tin veà tranh chaáp maø coøn phaûi sôùm phaùt hieän nhöõng tranh chaáp ñoù. Töông töï,ï vaán ñeà toác ñoä cuõng ñaët ra ñoái vôùi quy trình ñoøi tieàn ngöôøi mua. Haàu heát nhöõng ngöôøi mua ñeàu ñôïi ñeán khi ñôn vò bao thanh toaùn eùp buoäc hoï phaûi thanh toaùn môùi baét ñaàu kieám chuyeän ñöa ra tranh chaáp. Vì vaäy, ñôn vò bao thanh toaùn khoâng nhöõng phaûi aùp duïng moät quy trình ñoøi tieàn hieäu quaû ñeå ñoøi ñöôïc nôï maø coøn phaûi bieát caùch phaùt hieän thaät nhanh baát kyø daáu hieäu tranh chaáp naøo. Heã tranh chaáp caøng ñöôïc xaùc ñònh sôùm chöøng naøo thì moät phöông aùn giaûi quyeát nhanh goïn seõ ñöôïc tìm ra caøng sôùm chöøng ñoù. • Thoâng tin : Yeâu caàu quan troïng thöù hai laø thoâng tin. Traùch nhieäm cuûa ñôn vò bao thanh toaùn khoâng chæ döøng laïi ôû vieäc göûi cho ngöôøi baùn moät thoâng baùo tranh chaáp roài thoâi. Ñoù khoâng phaûi laø caùch laøm hôïp lyù cuûa moät toå chöùc bao thanh toaùn chuyeân nghieäp. Dó nhieân haàu heát caùc tranh chaáp ñeàu xuaát phaùt töø nguyeân nhaân ñoå vôõ trong moái quan heä giöõa ngöôøi mua vaø ngöôøi baùn. Tuy nhieân, ñôn vò bao thanh toaùn cuõng lieân can maät thieát ñeán moái quan heä ñoù. Traùhc nhieäm cuûa ñôn vò bao thanh toaùn laø caøng thu thaäp nhieàu thoâng tin caøng toát vaø phaûi coù söï kieåm tra laïi vôùi ngöôøi mua ngöôøi baùn nhaèm xaùc ñònh tính xaùc thöïc cuûa thoâng tin tranh chaáp. + Giaûi quyeát tranh chaáp khi phaùt sinh • Ñoái vôùi caùc tranh chaáp coù theå hoøa giaûi ñöôïc : Nhieàu tranh chaáp coù theå ñöôïc giaûi quyeát trong oân hoøa. Ngöôøi baùn xaùc nhaän laïi vaán ñeà vaø ñoàng yù thay theá haøng hoùa hoaëc phaùt haønh note giaûm tröø vôùi soá tieàn töông öùng vôùi soá haøng hoùa bò traû laïi. Maëc duø khoâng coù tranh caõi naøo xaûy ra trong tröôøng hôïp naøy, nhöng thöôøng thì ngöôøi baùn khoâng nhanh choùng trong vieäc giaûi quyeát vaán ñeà. Baát keå laø lyù do gì ñi nöõa, tranh chaáp ñöôïc xem laø vaãn toàn taïi cuøng vôùi nhöõng taùc ñoäng tieâu cöïc cuûa noù cho ñeán khi coù moät haønh ñoäng caàn thieát ñöôïc tieán haønh ñeå giaûi quyeát tình hình. Trong raát nhieàu tröôøng hôïp, ñôn vò bao thanh toaùn phaûi ñöùng ra thuùc giuïc caùc beân mua vaø baùn sôùm coù bieän phaùp ñeå keát thuùc vaán ñeà. • Ñoái vôùi caùc tranh chaáp caên thaúng khoâng theå hoøa giaûi ñöôïc : Haàu heát caùc tröôøng hôïp thöôøng gaëp laø ngöôøi mua vaø ngöôøi baùn khoâng beân naøo chòu beân naøo khi coù tranh chaáp phaùt sinh. Khi ngöôøi mua vaø ngöôøi baùn vaãn khoâng theå ñaït ñöôïc moät söï thoûa thuaän naøo, coù ba giaûi phaùp thieát thöïc ñeå giaûi quyeát vaán ñeà naøy. o Cöû ra caùc toå chöùc giaùm ñònh ñoäc laäp o Giaûi quyeát baèng troïng taøi o Kieän tuïng II.2.6. Xaây döïng moái lieân heä lieân keát vôùi caùc ñôn vò bao thanh toaùn khaùc nhaèm taïo ra chuaån hoaït ñoäng chung veà saûn phaåm bao thanh toaùn Cuøng vôùi hoaït ñoäng cuûa trung taâm thoâng tin tín duïng do Ngaân haøng nhaø nöôùc quaûn lyù, caùc ñôn vò thöïc hieän bao thanh toaùn cuïng caàn coù söï lieân keát, phoái hôïp vôùi nhau nhaèm: + Cung caáp cho nhau nhöõng thoâng tin tín duïng caàn thieát trong hoaït ñoäng bao thanh toaùn, haïn cheá ruûi ro trong hoaït ñoäng bao thanh toaùn + Thoûa thuaän nhöõng nguyeân taéc chung trong hoaït ñoäng bao thanh toaùn nhaèm haïn cheá nhöõng tranh chaáp coù theå xaûy ra + Hình thaønh caùc lieân minh bao thanh toaùn giöõa caùc toå chöùc tín duïng trong nöôùc ñeå thöïc hieän bao thanh toaùn cho nhöõng khoaûn phaûi thu lôùn theo quy ñònh cuûa ngaân haøng nhaø nöôùc. + Thoûa thuaän xöû lyù nhöõng tranh chaáp trong quaù trình thöïc hieän ñoàng bao thanh toaùn II.2.7. Xaây döïng heä thoáng coâng ngheä thoâng tin hieän ñaïi, ñaûm baûo söï lieân thoâng thoâng tin trong heä thoáng caùc ñôn vò bao thanh toaùn vaø coù theå caäp nhaät thoâng tin kòp thôøi töø beân ngoaøi Heä thoáng coâng ngheä thoâng tin naøy caàn phaûi ñaûm baûo ñöôïc nhöõng tieâu chí cô baûn sau : + Ñaûm baûo tính an toaøn, oån ñònh cuûa heä thoáng + Chi phí chaáp nhaän ñöôïc + Töông thích vôùi heä thoáng quaûn lyù hieän taïi cuûa ñôn vò bao thanh toaùn + Deã söû duïng vaø toán ít thôøi gian trong vieäc ñaøo taïo, baûo trì + Coù tính môû nhaèm coù theå deã daøng keát noái vôùi caùc ñôn vò bao thanh toaùn khaùc, trung taâm thoâng tin tín duïng cuûa ngaân haøng nhaø nöôùc khi caàn thieát. II.2.8. Xaây döïng chieán löôïc tieáp thò phuø hôïp nhaèm taïo söï nhaän thöùc cuûa khaùch haøng veà hoaït ñoäng bao thanh toaùn. KEÁT LUAÄN Vôùi moät quaù trình lòch söû phaùt trieån laâu ñôøi vaø nhöõng lôïi ích öu vieät hôn so vôùi caùc saûn phaåm tín duïng khaùc, bao thanh toaùn ñaõ trôû thaønh moät saûn phaåm quan troïng trong lónh vöïc hoaït ñoäng ngaân haøng. Saûn phaåm naøy khoâng nhöõng taïo ra lôïi theá caïnh tranh cho caùc ngaân haøng, toå chöùc tín duïng thöïc hieän maø coøn giuùp naâng cao hình aûnh cuûa nhöõng quoác gia thöïc hieän hoaït ñoäng naøy. Cuøng vôùi xu höôùng phatù trieån cuûa xaõ hoäi, saûn phaåm bao thanh toaùn ngaøy caøng trôû neân phoå bieán vaø söï xuaát hieän cuûa saûn phaåm cho vay theá chaáp baèng taøi saûn coù seõ haïn cheá daàn daàn. Do vaäy, vieäc hieåu roõ nhöõng khaùi nieäm, caùc loaïi saûn phaåm bao thanh toaùn, lôïi ích khi aùp duïng saûn phaåm, caùc quy trình thöïc hieän, caùc ñieàu kieän caàn thieát… vaø aùp duïng hoaït ñoäng bao thanh toaùn döïa treân nhöõng ñieàu kieän saün coù cuûa ñôn vò thöïc hieän bao thanh toaùn, cuûa tình hình kinh teá xaõ hoäi quoác gia nôi ñôn vò bao thanh toaùn hoaït ñoäng laø höôùng ñi ñuùng ñaén, mang tính ñoùn ñaàu trong xu theá hoäi nhaäp hoùa, toaøn caàu hoùa nhö hieän nay. Tuy nhieân, caùch thöùc aùp duïng saûn phaåm bao thanh toaùn khoâng phaûi luùc naøo cuõng gioáng nhau giöõa caùc ñôn vò thöïc hieän bao thanh toaùn, giöõa caùc quoác gia coù hoaït ñoäng bao thanh toaùn. Noäi dung cô baûn ñöôïc trình baøy trong ñeà taøi “Saûn phaåm bao thanh toaùn (factoring). Nhöõng giaûi phaùp hoaøn thieän vaø phaùt trieån saûn phaåm bao thanh toaùn taïi Vieät Nam hieän nay” chuû yeáu ñeà caäp ñeán nhöõng lyù luaän chung nhaát veà saûn phaåm bao thanh toaùn, caùch thöùc aùp duïng hoaït ñoäng bao thanh toaùn hieän nay hieän nay taïi Vieät Nam, nhöõng haïn cheá caùc ñôn vò thöïc hieän bao thanh toaùn gaëp phaûi trong quaù trình thöïc hieän vaø phaân tích nhöõng nguyeân nhaân cô baûn cuûa söï haïn cheá ñoù. Treân cô sôû nhöõng cô sôû lyù luaän chung veà ngaønh ngaân haøng, veà saûn phaåm bao thanh toaùn , nhöõng baøi hoïc kinh nghieäm trong quaù trình hoaït ñoäng thöïc tieãn.töø ñoù ngöôøi vieát maïnh daïn ñöa ra caùc giaûi phaùp nhaèm hoaøn thieän vaø phaùt trieån saûn phaåm bao thanh toaùn, taïo cô sôû ñeå saûn phaåm naøy phaùt trieån trôû thaønh moät trong nhöõng saûn phaåm dòch vuï chuû löïc cuûa heä thoáng caùc ngaân haøng thöông maïi taïi Vieät Nam hieän nay. TAØI LIEÄU THAM KHAÛO 1. Quaûn trò ngaân haøng thöông maïi – Taùc giaû : TS. Traàn Huy Hoaøng – Nhaø xuaát baûn thoáng keâ naêm 2003 2. Tieàn teä ngaân haøng – Taùc giaû : PGS.TS Nguyeãn Ñaêng Dôøn – Nhaø xuaát baûn thoáng keâ naêm 2004 3. Giaùo trình nghieäp vuï ngaân haøng – Taùc giaû : TS.Nguyeãn Minh Kieàu naêm 2005 4. Taøi trôï cho doanh nghieäp vöøa vaø nhoû baèng bao thanh toaùn : Taêng tröôûng toaøn caàu baèng bao thanh toaùn vaø tieàm naêng taïi Ñoâng Aâu – Caùc taùc giaû : Bakker , Klapper, Udell – Coâng trình nghieân cöùu cuûa Ngaân haøng theá giôùi naêm 2004 5. Heä thoáng baùo caùo tín duïng vaø kinh teá quoác teá – Taùc giaû : Margaret Miller – Nhaø xuaát baûn MIT Press naêm 2003 6. Lòch söû cho vay döïa treân taøi saûn – Taùc giaû : Sidney Rutberg , xuaát baûn naêm 1994 7. Taïp chí phaùt trieån kinh teá qua caùc naêm 2001-2004 8. Taïp chí ngaân haøng qua caùc naêm 2001-2004 9. Taïp chí thò tröôøng tieàn teä qua caùc naêm 2001-2004 10. Thoâng tin töø caùc website : a. www.acb.com.vn b. www.worldbank.com c. www.ueh.edu.vn d. www.e-gov.gov.vn... ._.