QUY TRÌNH XÁC ĐỊNH GIÁ TRỊ DOANH NGHIỆP TẠI CÔNG TY KIẺM TOÁN VÀ DỊCH VỤ TIN HỌC AISC-CHI NHÁNH ĐÀ NẴNG

LÅÌI MÅÍ ÂÁÖU Sau gáön 20 nàm chuyãøn âäøi tæì nãön kinh tãú bao cáúp sang nãön kinh tãú thë træåìng coï sæû quaín lyï cuía nhaì næåïc. Nãön kinh tãú Viãût Nam âaî gàût haïi âæåüc nhiãöu thaình cäng trãn moüi phæång diãûn. Âiãöu âoï khàõng âënh âuïng âàõn chuí træång cuía Âaíng vaì nhaì næåïc ta laì âäøi måïi cå chãú kinh tãú vaì thæìa nháûn cå chãú thë træåìng laì hoìan toaìn âuïng âàõn vaì håüp lyï. Bæåïc vaìo nhæîng nàm cuäúi thãú kyí 20 vaì âáöu thãú kyí 21 nãön kinh tãú thãú giåïi trong chu kyì váûn âäüng liãn hoìan cuía noï âaî thuïc âáøy phaït triãøn lãn mäüt táöm cao måïi sæû ra âåìi khàóng âënh vë thãú láún aïp cuía thë træåìng chæïng khoïan “Hoaìn haío” åí trãn thãú giåïi vaì Viãût Nam. Mäüt láön næîa Âaíng vaì nhaì næåïc laûi chuí træång thuïc âáøy cäø pháön hoïa caïc doanh nghiãûp Nhaì næåïc, âãø phuì håüp våïi xu thãú kinh tãú måïi trãn thãú giåïi. Våïi chuí træång áúy chuïng ta âang tæìng bæåïc hoaìn thiãûn caïc thuí tuûc phaïp lyï, caïc thäng tæ hæåïng dáùn xaïc âënh giaï trë doanh nghiãûp nhàòm chuyãøn âäøi caïc doanh nghiãûp Nhaì næåïc sao cho coï hiãûu quaí nháút. Âãø náng cao sæïc caûnh tranh do doanh nghiãûp, cho nãön kinh tãú. Laìm cho âäöng väún coï chuí thæûc sæû, huy âäüng moüi nguäön læûc cho phaït triãøn vaì âaím baío låüi êch cäng bàòng cho caïc bãn khi tham gia. Træåïc xu hæåïng âoï âàût ra mäüt yãu cáöu quïa cáúp baïch laì caïc doanh nghiãûp phaíi xaïc âënh giaï trë cuía mçnh vç noï laì tiãön âãö vaì laì âiãöu kiãûn træåïc khi doanh nghiãûp âæåüc âem ra mua baïn trãn thë træåìng. Trong thåìi gian thæûc táûp taûi Cäng ty kiãøm toaïn AISC chi nhaïnh Âaî Nàông em âæåüc biãút viãûc xaïc âënh giaï tri doanh nghiãûp phuûc vuû cäø pháön hoïa laì mäüt pháön trong nghiãûp vuû cuía AISC thæûc hiãûn. Màût khaïc âãø tàng thãm sæû hiãøu biãút vãö giaï trë cuía mäüt doanh nghiãûp em âaî quyãút âënh choün âãö taìi”QUY TRÇNH XAÏC ÂËNH GIAÏ TRË DOANH NGHIÃÛP TAÛI CÄNG TY KIÃØM TOAÏN VAÌ DËCH VUÛ TIN HOÜC AISC - CHI NHAÏNH ÂAÌ NÀÔNG” Laìm chuyãn âãö täút nghiãûp cho mçnh. PHÁÖN I: CÅ SÅÍ LYÏ LUÁÛN VÃÖ ÂËNH GIAÏ DOANH NGHIÃÛP I. Sæû cáön thiãút phaíi xaïc âënh giaï trë doanh nghiãûp 1. Nhu cáöu âënh giaï doanh nghiãûp trong nãön kinh tãú thë træåìng 1.1 Tênh táút yãúu cuía âënh giaï doanh nghiãûp Nãön kinh tãú Viãût Nam âang trong quaï trçnh phaït triãøn hæåïng tåïi mäüt nãön kinh tãú thë træåìng tæìng bæåïc cäng nghiãûp hoaï, hiãûn âaûi hoaï, trong bäúi caính cuía nãön kinh tãú âang hoaì nháûp vaìo xu thãú toaìn cáöu hoaï maûnh meî. Våïi mäüt nãön kinh tãú treí nhæ Viãût Nam âang âàût ra nhiãöu thuí thaïch, aïp læûc âäúi våïi caïc doanh nghiãûp Viãût Nam trãn moüi lénh væûc nhæ nàng læûc taìi chênh, cháút læåüng, saín pháøm, tçãöm læûc caûnh tranh ... Âoìi hoíi trong quaï trçnh hoaût âäüng hæåïng tåïi muûc tiãu täön taûi vaì phaït triãøn trong cå chãú kinh tãú ngaìy nay buäüc caïc doanh nghiãûp phaíi khäng ngæìng caíi tiãún kyî thuáût, náng cao hiãûu nàng quaín trë, tàng väún âáöu tæ âãø måí räüng saín xuáút. Âàût ra cho caïc nhaì doanh nghiãûp laì cáön phaíi biãút" Sæïc khoeí" cuía doanh nghiãûp mçnh hiãûn taûi nhæ thãú naìo, vë thãú caûnh tranh cuía doanh nghiãûp trong thë træåìng hiãûn taûi ra sao so våïi âäúi thuí caûnh tranh, âoìi hoíi caïc doanh nghiãûp phaíi thæåìng xuyãn phaíi âaïnh giaï âãø xaïc âënh giaï trë cuía chênh mçnh âãø coï chiãún læåüc kinh doanh phuì håüp. Màûc khaïc trong xu thãú váûn âäüng cuía nãön kinh tãú thë træåìng, caïc nhoïm coï quyãön låüi trong doanh nghiãûp, Chênh phuí vaì chênh doanh nghiãûp luän coï nhu cáöu âaïnh giaï mäüt caïch khaïch quan vãö tçnh hçnh hoaût âäüng, triãøn voüng tæång lai, vë thãú tên duûng, cáön xaïc âënh giaï trë doanh nghiãûp âãø ra caïc quyãút âënh âáöu tæ, xaïc nháûp, mua laûi, taìi tråü tên duûng... Hån næîa doanh nghiãûp coìn âæåüc xem laì 1 taìi saín, mäüt loaûi haìng hoaï coï thãø âem ra mua baïn. Vaì giaï trë doanh nghiãûp âem ra mua baïn laì bao nhiãu, giaï naìo laì phuì håüp våïi giaï thë træåìng, âæåüc thë træåìng cháúp nháûn. Bàõt buäüc doanh nghiãûp phaíi âæåüc xaïc âënh giaï trë theo giaï thë træåìng âãø coï thãø chuyãøn nhæåüng, saïp nháûp hay muäún cäø pháön hoaï. Thæûc traûng nãön kinh tãú Viãût Nam trong nhæîng nàm gáön âáy âaî âaût nhiãöu dáúu hiãûu khåíi sàõc, tàng træåíng liãn tuûc trong nhiãöu nàm, cå chãú thë træåìng âang tæìng bæåïc hoaìn thiãûn. Tuy nhiãn, coï nhiãöu doanh nghiãûp lám vaìo tçnh traûng thua läù keïo daìi, thë pháön suût giaím, vë thãú caûnh tranh trãn thæång træåìng ngaìy caìng tháúp. Âàûc biãût trong hãû thäúng caïc doanh nghiãûp Nhaì næåïc tçnh traûng nayì ráút tráöm troüng vaì phäø biãún. Theo nháûn âënh cuía caïc chuyãn gia kinh tãú Pháön låïn Giaïm âäúc DNNN thiãúu nàng âäüng, chæa theo këp yãu cáöu quaín lyï doanh nghiãûp hiãûn âaûi. Chãú âäü læång cæïng nhàõc âaî laìm chaíy maïu cháút xaïm, khäng giæî âæåüc âäüi nguî cäng nhán coï trçnh âäü tay nghãö cao, täø chæïc quaín lyï cäöng kãönh vaì keïm hiãûu quaí. Våïi cuìng ngaình nghãö vaì quy mä nhæng biãn chãú quaín lyï DNNN gáúp 2-3 láön DNTN. Cuìng säú læåüng taìi saín cäú âënh nhæ nhau nhæng säú lao âäüng cuía DNNN gáúp 10 láön Doanh nghiãûp coï väún âáöu tæ næåïc ngoaìi. Chæïng toí ràòng thaình pháön kinh tãú Nhaì næåïc cáön phaíi coï sæû âäøi måïi trong caïch quaín lyï, täø chæïc vaì thæûc hiãûn. Bãn caûnh âoï væoïi naûn tham nhuîng traìn lan, Âaíng vaì Nhaì næåïc Chênh phuí Viãût Nam âang thuïc âáøy maûnh viãûc cäø pháön hoaï laìm cho caïc âäöng väún, taìi saín coï chuí thæûc sæû, âàût ra mäüt yãu cáöu måïi Âënh giaï doanh nghiãûp âãø cäø pháön hoaï. Tæì nhæîng lyï luáûn trãn cho tháúy mäüt nhu cáöu ráút cáúp baïch âoìi hoíi phaíi hçnh thaình nhæîng näüi dung, chuáøn mæûc vaì phæång phaïp cuû thãø âãø coï thãø tiãún haình âënh giaï doanh nghiãûp åí Viãût Nam phuì håüp våïi xu thãú phaït triãøn nãön kinh tãú næåïc nhaì. 1.2 Caïc chuí thãø âënh giaï doanh nghiãûp Caïc chuí thãø laì nhæîng thaình pháön coï quyãön låüi trong doanh nghiãûp seî coï thãø tham gia âënh giaï doanh nghiãûp våïi caïc mæïc âäü quan tám, caïch thæïc xaïc âënh giaï trë doanh nghiãûp vaì muûc âêch hoaìn toaìn khaïc nhau. Ta coï thãø chia caïc chuí thãø thaình 2 nhoïm. * Nhoïm chuí thãø bãn trong doanh nghiãûp bao gäöm: ban laînh âaûo, caïc bäü pháûn, nhán viãn vaì caïc chuí såí hæîu * Nhoïm caïc chuí thãø bãn ngoaìi bao gäöm: Caïc chuí nåü, caïc nhaì cung æïng, caïc khaïch haìng, nhaì âáöu tæ tiãöm taìng, caïc âäúi thuí caûnh tranh, cå quan cäng quyãön, caïc täø chæïc tên duûng, caïc cå quan tháøm âënh giaï, caïc täø chæïc kiãøm toaïn âäüc láûp.,.. 1.3 Âënh giaï doanh nghiãûp laì cå såí âãø cäø pháön hoaï Chuïng ta âaî xaïc âënh viãûc âënh giaï xaïc âënh giaï trë doanh nghiãûp laì viãûc cáön thiãút khi doanh nghiãûp duì coï chuyãøn nhæåüng hay khäng . Nhæng våïi doanh nghiãûp sàõp âæåüc cäø pháön hoaï thç cáön phaíi xaïc âënh giaï trë doanh nghiãûp laì bao nhiãu båíi leî. * Xaïc âënh giaï trë doanh nghiãûp âaím baío âæåüc sæû" baío täön' cuía nguäön väún caïc chuí såí hæîu, láûp nãn tênh cäng bàòng khi chuyãøn nhæåüng, phán phäúi låüi nhuáûn vaì khäng âãø cho chuí såí hæîu bë thiãût thoìi khi chuyãøn nhæåüng hay chuyãøn âäøi hçnh thæïc såí hæîu. * Thäng qua giaï trë thë træåìng cháúp nháûn âãø doanh nghiãûp tênh toaïn säú cäø phiãúu phaït haình âãø baïn cho caïc cäø âäng tham gia goïp väún. * Màût khaïc thäng qua viãûc xaïc âënh giaï trë doanh nghiãûp, caïc doanh nghiãûp seî cho tháúy roî khaí nàng hiãûn taûi vaì triãøn voüng tæång lai âãø cäng chuïng âáöu tæ vaìo caïc loaûi chæïng khoaïn cuía doanh nghiãûp. * Våïi chuí træång cuía Âaíng vaì Nhaì næåïc ta laì thuïc âáøy nhanh quaï trçnh cäø pháön hoaï âãø huy âäüng nguäön väún nhaìn räùi cuía caïn bäü, cäng nhán vaì dán cæ, goïp pháön cäng nghiãûp hoaï, hiãûn âaûi hoaï. Muäún laìm âæåüc âiãöu áúy ngay tæì báy giåì caïc doanh nghiãûp cáön phaíi tiãún haình xaïc âënh laûi giaï trë taìi saín thuäüc såí hæîu cuía doanh nghiãûp. Vç giaï trë maì doanh nghiãûp âang såí hæîu laì tiãön âãö vaì laì âiãöu kiãûn khi thæûc hiãûn cäø pháön hoaï caïc doanh nghiãûp. 2. Muûc âêch xaïc âiünh giaï trë doanh nghiãûp * Våïi doanh nghiãûp, hoü luän coï nhu cáöu biãút roî tçnh hçnh sæïc khoeí cuía mçnh âãø trãn cå såí âoï âãö ra caïc kãú hoaûch âiãöu chènh chiãún læåüc, kãú hoaûch caíi tiãún caïc hoaût âäüng kinh doanh nhàòm náng cao hiãûu quaí hay khaí nàng caûnh tranh. Taûi nhæîng luïc doanh nghiãûp cáön huy âäüng väún cäø pháön hay chuáøn bë cäø pháön hoaï thç viãûc xaïc âënh giaï trë doanh nghiãûp laì tiãön âãö, laì cå såí khäng thãø thiãúu âãø tênh giaï phaït haình cuía cäø pháön. Thäng qua giaï trë doanh nghiãûp chênh doanh nghiãûp coï mäüt nháûn âënh khaïch quan vaì thæûc tãú thaình têch maì doanh nghiãûp âaî âaût âæåüc. Hay noïi âuïng hån âënh giaï doanh nghiãûp âãø hiãøu roî vë thãú cuía miình, trãn cå såí âoï âæa ra nhæîng dæû baïo vãö triãøn voüng vaì âãö ra kãú hoaûch, nhæîng caíi tiãún cáön thiãút nhàòm náng cao hiãûu quaí, náng cao khaí nàng caûnh tranh ... * Âäúi våïi caïc chuí nåü vaì CSH väún thç muûc âêch chênh khi âënh giaï doanh nghiãûp laì dæûa vaìo kãút quaí âæåüc xaïc âënh âãø hoü âæa ra caïc quyãút âënh thêch håüp nhàòm baío vãû quyãön låüi cuía hoü trong doanh nghiãûp. Våïi caïc nhaì âáöu tæ, caïc cäø âäng tiãöm taìng, caïc nhaì cung cáúp hay khaïch haìng låïn âãöu coï nhu cáöu biãút giaï trë doanh nghiãûp coï thãø quyãút âënh âáöu tæ, cung æïng, håüp taïc hay tæì chäúi laìm àn våïi doanh nghiãûp. Duì caïc muûc âêch laì khaïc nhau, mæïc âäü quan tám coï thãø khaïc nhau xong hoü âãö muäún baío âaím låüi êch, quyãön låüi cuía hoü âäúi våïi doanh nghiãûp, * Âäúi thuí caûnh tranh cuîng ráút quan tám âãún giaï trë doanh nghiãûp cuía âäúi phæång. Binh phaïp Tän Tæí coï cáu" Biãút âënh, biãút ta, tràm tráûn tràm thàõng". Thæång træåìng cuîng laì mäüt chiãún træåìng kiãøu måïi, vç váûy cáön phaíi xaïc âënh vë thãú cuía ta, cuía âëch âãø âãø coï nhæîng saïch læåüc coï thãø chiãún thàõng hoàûc baío toaìn so våïi âäúi thuí. * Ngoaìi ra caïc cå quan cäng quyãön cuîng cáön phaíi biãút âãún giaï trë cuía doanh nghiãûp, båíi âãø hoaìn thaình täút chæïc nàng cuía mçnh trong nhæîng thåìi âiãøm nháút âiünh Nhaì næåïc seî coï nhæîng quyãút âënh phuì håüp âäúi våïi tæìng doanh nghiãûp nhæ chênh saïch thuãú, chênh saïch häù tråü âáöu tæ, taìi tråü vaì tên duûng... nhàòm caíi thiãûn mäi træåìng kinh doanh ngaìy caìng täút hån. Màût khaïc tæì kãút quaí âæåüc xaïc âënh caïc cå quan cäng quyãön coï thãø âæa ra caïc quyãút âënh këp thåìi nhàòm ngàn chàûn hoàûc haûn chãú caïc háûu quaí xáúu âäúïi våïi caïc nãön kinh tãú xaî häüi, xuáút phaït tæì caïc doanh nghiãûp kinh doanh thua läù hoàûc nhæîng haình âäüng gian láûn. 3. Muûc tiãu cuía viãûc âënh giaï Doanh nghiãûp laì mäüt cå thãø säúng coï quaï khæï, âang täön taûi vaì coï triãøn voüng säúng ráút daìi trong tæång lai, vç thãú: * Thäng qua sæû âënh giaï trong quaï khæï vaì hiãûn taûi cuía doanh nghiãûp âãø tháúy roî, phaït hiãûn ra nhæîng màût yãúu, nhæîng thuáûn låüi cuía doanh nghiãûp. Trãn cå såí âoï tçm ra con âæåìng cho sæû phaït triãøn trong tæång lai cuía noï. * Tuy váûy muûc tiãu troüng tám cuía viãûc âënh giaï doanh nghiãûp laì xaïc âënh giaï trë tæång lai, vë thãú caûnh tranh trong tæång lai vaì nhæîng dæû âoaïn vãö moüi màût cuía doanh nghiãûp coìn âang åí phêa træåïc. Qua viãûc âënh giaï xaïc âënh giaï trë doanh nghiãûp, chuïng ta coï thãø âaïnh giaï âæåüc triãøn voüng cuía doanh nghiãûp (xu thãú phaït triãøn cuía doanh nghiãûp) thäng qua quy mä hiãûn taûi, cäng nghãû lénh væûc kinh doanh maì doanh nghiãûp âang coï. * Âënh giaï xaïc âënh giaï trë doanh nghiãûp coìn âæåüc xem laì tiãön âãö âãø âaïnh giaï nhæîng nguy cå tiãöm taìng coï thãø gàûp phaíi trong tæång lai. Âáy laì cäng viãûc gàõn liãön cuìng våïi viãûc âaïnh giaï caïc triãøn voüng trong tæång lai vç nãúu doanh nghiãûp hoaût âäüng trãn lénh væûc nàng âäüng & nhaûy caím, mang hiãûu quaí kinh tãú cao, âi keìm seî laì ruíi ro trong kinh doanh ráút låïn. Coï nhiãöu doanh nghiãûp hoaût âäüng ráút äøn âënh, hiãûu quaí cao song khi mäi træåìng coï sæû thay âäøi låïn seî lám vaìo tçnh traûng ráút khoï khàn. * Ngoaìi ra thäng qua viãûc âaïnh giaï xãúp haûng Doanh nghiãûp âãø xaïc âënh giaï trë cuía doanh nghiãûp coï thãø âæa ra nhæîng dæû âoaïn vãö nhæîng khoï khàn gàûp phaíi, thiãút láûp nãn caïc chè tiãu baïo âäüng chênh tæì trong doanh nghiãûp båíi mäi træåìng caûnh tranh âang diãùn ra ráút gay gàõt. Mäüt sæû chuí quan hay nháûn diãûn mäüt váún âãö cuía doanh nghiãûp mäüt caïch phiãún diãûn cuîng âæa doanh nghiãûp tåïi 1 sæû traí giaï âàõt. Âoìi hoíi doanh nghiãûp phaíi luän luän tçm ra nhæîng nguyãn nhán, nhæîng váún âãö aính hæåíng âãún giaï trë doanh nghiãûp âãø haûn chãú nhæîng khoï khàn vaì caính baïo khi gàûp nguy hiãøm trong kinh doanh 4. Mäüt säú nguyãn tàõc cáön tuán thuí khi xaïc âënh giaï trë doanh nghiãûp Giaï trë thæûc tãú cuía doanh nghiãûp laì toaìn bäü taìi saín hiãûn coï cuía doanh nghiãûp khi âem ra mua baïn trãn thë træåìng seî âæåüc thë træåìng cháúp nháûn vaì giaï trë pháön väún Nhaì næåïc laì giaï trë thæûc tãú cuía doanh nghiãûp sau khi âaî træì âi caïc khoaín nåü phaíi traí Khi xaïc âënh giaï trë doanh nghiãûp theo giaï thæûc tãú cáön phaíi kãút håüp Giæîa säú liãûu säø saïch våïi giaï trë thæûc tãú taìi saín taûi doanh nghiãûp âæåüc xaïc âënh trãn cå såí hiãûn traûng vãö pháøm cháút, tênh nàng kyî thuáût, nhu cáöu sæí duûng cuía ngæåìi mua taìi saín vaì giaï thë træåìng taûi thåìi âiãøm xaïc âënh giaï trë doanh nghiãûp Khi xem xeït âãún låüi thãú kinh doanh cuía doanh nghiãûp vãö vë trê âëa lyï, uy tên màût haìng (nãúu coï ). Låüi thãú naìy âæåüc xaïc âënh åí tyí suáút låüi nhuáûn sau thuãú thu nháûp doanh nghiãûp trãn väún Nhaì næåïc bçnh quán 3 nàm træåïc khi xaïc âënh giaï trë doanh nghiãûp hiãûn taûi. So våïi laîi suáút traïi phiãúu Chênh phuí kyì haûn 10 nàm åí thåìi âiãøm gáön nháút nhán våïi väún Nhaì næåïc åí doanh nghiãûp taûi thåìi âiãøm âënh giaï II. Caïc mä hçnh xaïc âënh giaï trë doanh nghiãûp Coï nhiãöu mä hçnh sæí duûng âãø xaïc âënh giaï trë doanh nghiãûp. Tuy nhiãn âáy laì váún âãö tæång âäúi måïi meí taûi Viãût Nam. Caïc täø chæïc khaïc nhau coï mæïc âäü quan tám khaïc nhau nãn hoü coï thãø sæí duûng caïc phæång phaïp âaïnh giaï khaïc nhau. Tuy nhiãn cho âãún luïc naìy chæa coï mäüt mä hçnh naìo âæåüc xem laì täúi æu âãø læûa choün båíi nhæîng mä hçnh âãöu täön taûi nhæîng haûn chãú cuía noï 1. Mä hçnh taìi saín : Khi xaïc âënh giaï trë doanh nghiãûp theo mä hçnh naìy cáön phaíi xaïc âënh giaï trë säø saïch kãú toaïn ( goüi laì giaï trë kãú toaïn ) vaì giaï trë thë træåìng cuía taìi saín. Hai giaï trë naìy thäng thæåìng laì chãnh lãûch nhau båíi moüi loaûi taìi saín thæåìng coï nhæîng biãún âäøi giaï thë træåìng khaïc nhau. Vç giaï trë lëch sæí cuía taìi saín luän luän âæåüc tän troüng nãn khi xaïc âënh giaï trë kãú toaïn theo giaï thæûc tãú phaíi keìm theo cäng viãûc taïi xæí lyï hay âënh giaï laûi caïc taìi saín trong doanh nghiãûp Theo phæång phaïp naìy gaïi trë doanh nghiãûp âæåüc tênh nhæ sau : Giaï trë doanh giaï trë thë træåìng giaï thë træåìng cuía nghiãûp theo giaï = cuía toaìn bäü - caïc khoaín nåü thë træåìng taìi saín Trong mä hçnh naìy seî gàûp phaíi nhæîng haûn chãú sau âáy : - Theo nguyãn tàõc kãú toaïn giaï phê lëch sæí thç mäüt taìi saín chè âæåüc ghi laûi giaï khi chàõc chàõn ràòng giaï thë træåìng laì tháúp hån so våïi giaï lëch sæí . Vaì ngæåüc laûi khi taìi saín duì thæûc tãú coï tàng trãn thë træåìng váùn khäng ghi laûi giaï trë. Båíi váûy theo nguyãn tàõc naìy chè nhæîng taìi saín bë haû giaï måïi tuán theo nguyãn tàõc giaï phê khi xaïc âënh laûi theo giaï thë træåìng. Coìn nhæîng taìi saín âang coï xu hæåïng lãn cao åí thë træåìng giaï âæåüc âaïnh giaï laûi seî chãnh lãûch so våïi giaï trë säø saïch. Vç váûy viãûc ghi nháûn laûi giaï trë taìi saín theo giaï thë træåìng máu thuáøn våïi nguyãn tàõc giaï phê lëch sæí - Giaï thë træåìng ráút phæïc taûp vaì khoï xaïc âënh båíi pháön låïn caïc taìi saín cuía doanh nghiãûp âaî qua sæí duûng. Viãûc xaïc âënh laûi giaï trë coï êch cuía taìi saín phuû thuäüc nhiãöu vaìo tênh chuí quan cuía ngæåìi âënh giaï hay ngæåìi sàôn saìng mua laûi taìi saín âoï, âoìi hoíi phaíi täún keïm chi phê ráút låïn cho caïc chuyãn gia tháøm âënh tçnh traûng hæîu duûng hiãûn taûi cuía taìi saín. * Âäúi våïi taìi saín âæåüc vay nåü ngoaìi viãûc chæïng minh tênh coï thæûc vaì âoìi hoíi kãút quaí âaïnh giaï laûi taìi saín, phaíi âæåüc tênh toaïn mäüt caïch chênh xaïc âãø caïc khoaín nåü seî khäng phaït sinh thãm sau quaï trçnh âënh giaï hay mäüt chuí nåü naìo âoï khäng cháúp nháûn kãút quaí . * Mäüt nhæåüc âiãøm phaíi kãø âãún laì khi aïp duûng mä hçnh naìy phaït sinh mäüt læåüng chi phê khäng nhoí do phaíi thuã caïc chuyãn gia âaïnh giaï taìi saín, nhæng váùn khoï coï thãø loaûi boí âæåüc tênh chuí quan khi âaïnh giaï laûi taìi saín . * Phæång phaïp naìy coï thãø aïp duûng chung cho moüi loaûi hçnh doanh nghiãûp ngoaûi træì caïc Cäng ty cäø pháön âaî niãm yãút. Vç viãûc xaïc âënh giaï trë theo phæång phaïp naìy tæång âäúi âån giaín nãn hiãûn nay âæåüc aïp duûng phäø biãún . 2. Mä hçnh doìng læu kim chiãút kháúu ( DCF) 2.1/ Mä hçnh doìng læu kim chiãút kháúu: Mä hçnh doìng læu kim chiãút kháúu (DCF) laì kyî thuáût âaïnh giaï giaï trë hiãûn haình cuía doanh nghiãûp hay caïc hoaût âäüng âáöu tæ. Caïc khoaín thu nháûp hay chi phê cuía dæû aïn (hay doanh nghiãûp) âæåüc chiãút kháúu vãö thåìi âiãøm tênh toaïn. Tyí lãû chiãút kháúu phuû thuäüc vaìo mæïc ruíi ro kinh doanh cuía doanh nghiãûp. Cäng thæïc tênh: Trong âoï: V: Giaï trë doanh nghiãûp hiãûn taûi CF: thu nháp thåìi kyì thæï t k: tyí lãû chiãút kháúu n: säú kyì haûn Vê duû: Giaí sæí doanh nghiãûp X coï doìng læu kim thu nháûp täúc âäü tàng træåíng laì 10%. Tyí lãû chiãút kháúu laì 8% vaì doanh nghiãûp coï doìng læu kim vä haûn (boí qua caïc yãúu täú khaïc) haîy xaïc âënh giaï trë doanh nghiãûp nãúu coï tçnh hçnh nhæ sau: ÂVT: Triãûu VND Nàm 1 2 3 4 5 CF 1.280 1.408 1.548,6 1.703,68 1.874,048 Giaï trë doanh nghiãûp A âæåüc tênh nhæ sau: V= 20.179,74 (triãûu VND) * Æu âiãøm cuía mä hçnh: Khi aïp duûng mä hçnh naìy háöu nhæ caïc yãúu täú aính hæåíng tåïi thæûc traûng kinh doanh cuía doanh nghiãûp âãöu âæåüc âæa ra xem xeït, âæåüc aïp duûng nhiãöu âãø læûa choün caïc phæång aïn âáöu tæ. Âæåüc xem laì täúi æu hån taìi saín båíi âaî xeït âãún goïc âäü thåìi giaï tiãön tãû Ôthäng qua tyí lãû chiãút kháúu. * Haûn chãú cuía mä hçnh: Chæa loaûi boí âæåüc mæïc âäü aính hæåíng cuía sæû tênh toaïn mang tênh chuí quan khi âæa ra tyí lãû chiãút kháúu. Vç tyí lãû naìy phuû thuäüc nhiãöu vaìo laîi suáút ngán haìng, laîi suáút traïi phiãúu chênh phuí hoàûc laûm phaït 2.2 Caïc yãúu täú trong mä hçnh * Doìng læu kim ( Cash flow - CF ) laì nhæîng khoaíng tiãön do doanh nghiãûp taûo ra trong moüi giai âoaûn naìo âoï vaì chuïng sàôn saìng cho viãûc taïi âáöu tæ, traí nåü daìi haûn hoàûc traí väún gäúc cho chuí såí hæîu . CF = NI + DEP ± DPRO Trong âoï: CF : laì doìng læu kim NI: Låüi nhuáûn thuáön trong kyì DEP: kháúu hao trong kyì DPRO: Tàng giaím dæû phoìng trong kyì Váûy tæì doìng læu kim doanh nghiãûp coï thãø duìng taïi âáöu tæ, hoaìn traí väún chuí hoàûc nåü daìi haûn. Vaì giaï trë doanh nghiãûp âæåüc xáy dæûng trãn cå såí doìng læu kim tæû do trong doanh nghiãûp 3. Mä hçnh læu kim chiãút kháúu toaìn bäü 3.1 Mä hçnh doìng læu kim chiãút kháúu toaìn bäü * Mä hçnh læu kim chiãút kháúu toaìn bäü (DCF) xaïc âënh giaï trë väún cäø pháön bàòng toaìn bäü giaï trë doanh nghiãûp træì giaï trë cuía caïc khoaín nåü vaì traïi quyãön cuía caïc nhaì âáöu tæ khaïc coï thæï tæû æu tiãn træåïc väún cäø pháön thæåìng. Giaï trë cuía toaìn bäü doanh nghiãûp: laì giaï trë hiãûn giaï doìng læu kim dæû kiãún tæì caïc hoaût âäüng maì doanh nghiãûp taûo ra trong suäút âåìi säúng cuía noï, våïi tyí lãû chiãút kháúu (WACC) tæång âæång våïi ruíi ro cuía doìng læu kim * YÏ nghéa cuía mä hçnh læu kim chiãút kháúu toaìn bäü - Mä hçnh DCF toaìn bäü tråí thaình mäüt cäng cuû hæîu duûng khi aïp duûng xaïc âënh giaï trë doanh nghiãûp âa ngaình vaì giaï trë väún cäø pháön âæåüc xaïc âënh: Giaï trë cuía väún cäø pháön = å giaï trë cuía caïc âån vë thuäüc Cäng ty + Giaï trë TS chung cuía Cty - Chi phê hoaût âäüng chung cuía Cty + Giaï trë cuía nåü vaì cäø pháön æu âaîi * Viãûc xaïc âënh giaï trë cuía tæìng âån vë kinh doanh maì laìm tàng thãm giaï trë cuía doanh nghiãûp cho pheïp nháûn diãûn vaì hiãøu roî hiãûu quaí âáöu tæ vaì nguäön gäúc taûo ra giaï trë cho caïc chuí såí hæîu * Phæång phaïp naìy coìn chè roî lénh væûc kinh doanh coï thãø âem laûi låüi nhuáûn vaì laìm gia tàng giaï trë cuía doanh nghiãûp. * ÅÍ mä hçnh naìy FCF (doìng læu kim tæû do) laì cå såí âãø xaïc âënh giaï trë doanh nghiãûp 3.2 Caïc yãúu täú trong mä hçnh doìng læu kim chiãút kháúu toaìn bäü: Doìng læu kim tæû do (Free Cash flow - FCF): laì nhæîng khoaín ngán quyî maì doanh nghiãûp coï thãø sæí duûng âãø chi traí låüi tæïc cäø pháön hay hoaìn traí väún gäúc cho caïc chuí nåü, chuí såí hæîu. FCF = CF - (DNWC + CFC) Trong âoï: FCF: doìng læu kim tæû do DNWC: biãún âäüng cuía ngán quyî læu âäüng trong kyì CFC: caïc khoaín chi mua sàõm TSCÂ trong kyì Våïi: NWC = Cash + S + R - D Trong âoï NWC: Ngán quyî læu âäüng thuáön Cash: tiãön màût S: täön kho R: khoaín phaíi thu D: caïc khoaín nåü khäng tênh laîi Váûy âàût ra mäüt yãu cáöu phaíi tênh toaïn ngán quyî læu âäüng thuáön cuía kyì nghiãn cæïu vaì kyì gäúc âãø xaïc âënh doìng læu kim tæû do trong doanh nghiãûp * Nguäön gäúc hçnh thaình doìng læu kim vaì giaï trë cuía doanh nghiãûp : Vç giaï trë doanh nghiãûp dæûa trãn doìng læu kim chiãút kháúu nãn caïc yãúu täú hçnh thaình nãn FCF vaì giaï trë seî bao gäöm: Tyí suáút sinh låìi trãn väún âáöu tæ (ROI) tyí lãû tàng doanh thu, låüi nhuáûn vaì väún âáöu tæ Ta coï tyí suáút sinh låìi trãn väún âáöu tæ laì: NOP: Låüi nhuáûn sau thuãú INC: täøng väún âáöu tæ * Ta âaî biãút: FCF = CF - (CFcap + DNWC) Giaí sæí DNWC = 0 Þ FCF = CF - CFcap = NOP + DEF - CFcap Û FCF = NOP - (CFcap - DEF) Û FCF = NOP - NCFcap (NCFcap laì låüi nhuáûn taïi âáöu tæ ) Ta coï: tyí lãû taïi âáöu tæ Goüi g laì tyí lãû tàng låüi nhuáûn cuía Cäng ty ta coï g = ROI% x tyí lãû âáöu tæ (%NCF) Nhæ váûy muäún âiãöu chènh tyí lãû tàng træåíng låüi nhuáûn ta coï thãø âiãöu chènh ROI hoàûc %NCF. Nãúu træåìng håüp ROI laì cäú âënh thç g phuû thuäüc vaìo %NCF. Mäüt minh chæïng dãù tháúy laì nãúu g tàng thç FCF tàng vaì giaï trë (VC) caìng tàng vaì ngæåüc laûi. Chæïng toí ràòng Vc phuû thuäüc vaìo ROI vaì &NCF (tyí lãû taïi âáöu tæ låüi nhuáûn) Vê duû: Mäüt Cäng ty coï FCF nàm thæï nháút laì 750 triãûu VND, coï tyí lãû tàng træåíng laì khäng âäøi. ROI = Const cho tåïi vä haûn. Tyí lãû chiãút kháúu WACC = 10%. Tênh giaï trë doanh nghiãûp trong5 træåìng håüp g = 5% (triãûu VND) * Váûy khi sæí duûng mä hçnh naìy cáön læu yï + ROI > WACC thç vãö láu daìi nãúu g caìng cao ® Vc tàng nãúu taïi âáöu tæ + ROI = WACC thç g khäng taûo ra Vc khäng nãn âáöu tæ + ROI < WACC thç g seî laìm giaím giaï trë cuía NOP & FCF træåìng håüp naìy cuîng khäng nãn taïi âáöu tæ 4. Mä hçnh hiãûu quaí kinh tãú Theo mä hçnh naìy täøng giaï trë doanh nghiãûp bàòng täøng giaï trë toaìn bäü ngán quyî âaî âáöu tæ vaìo Cäng ty cäüng thãm hiãûn giaï cuía nhæîng giaï trë seî âæåüc taûo ra trong tæång lai. + Caïch xaïc âënh hiãûu quaí kinh tãú (PE) PE = INC x (ROI - WACC) Trong âoï: INC: Täøng ngán quyî âáöu tæ ROI: Tyí suáút sinh låìi trãn väún âáöu tæ WACC Chi phê sæí duûng väún + Mä hçnh xaïc âënh giaï trë doanh nghiãûp: våïi mä hçnh naìy Vc cuía doanh nghiãûp seî bàòng täøng ngán quyî âáöu tæ cäüng thãm giaï trë hiãûn giaï hiãûu quaí trong tæång lai thãø hiãûn Hoàûc Vê duû: Cäng ty Y coï täøng väún âáöu tæ ban âáöu laì 4,5 tyí VND. ROI = 20%. WACC = 10%. Giaí sæí caïc tyí lãû naìy laì khäng âäøi qua caïc nàm vaì giaï trë taïi âáöu tæ haìng nàm laì 0. haîy xaïc âënh giaï trë doanh nghiãûp Y Giaíi: Theo caïch tênh hiãûu quaí ta coï PE = 4,5 x (20% - 10%) = 450 triãûu VND Theo mä hçnh: Þ Þ = 9 tyí VND * Æu âiãøm cuía mä hçnh: Duìng mä hçnh naìy coï thãø âo læåìng khaï chênh xaïc thaình têch vãö màût giaï trë åí báút cæï thåìi gian naìo. Trong khi mä hçnh DCF toaìn bäü khäng thãø laìm âæåüc âiãöu âoï, hoàûc nãúu so saïnh våïi mä hçnh FCF thç mä hçnh FCF khäng thãø thæûc hiãûn âæåüc båíi vç chuïng ta khäng thãø dæû kiãún thaình têch cuía Cäng ty 1 caïch chênh xaïc thäng qua so saïnh doìng læu kim vaì doìng læu kim dæû kiãún haìng nàm vç ban quaín trë coï thãø âiãöu chènh FCF theo mong muäún. 5. Mä hçnh tyí säú giaï baïn/thu nháûp (PER) Theo mä hçnh naìy giaï trë doanh nghiãûp bàòng låüi nhuáûn thuáön trong kyì nhán våïi giaï trë cuía tyí säú PER * Tyí säú PER laì tyí säú âæåüc so saïnh giæîa giaï mua (baïn) cäø pháön trãn thë træåìng so våïi thu nháûp cuía mäùi cäø pháön dæû kiãún (EPS) Trong âoï: P: giaï (mua) baïn cäø pháön trãn thë træåìng EPS: thu nháûp måïi cäø pháön theo dæû kiãún EPS = å låüi nhuáûn dæû kiãún å säú cäø pháön âaî phaït haình * Váûy giaï trë doanh nghiãûp seî âæåüc xaïc âënh qua cäng thæïc VC = NI x PER Våïi NI: laì låüi nhuáûn thuáön trong kyì Vê duû:Cäng ty cäø pháön váût liãûu xáy dæûng X coï taìi liãûu âaïnh giaï vaìo ngaìy 13/12/200x nhæ sau: + Giaï cäø pháön trãn thë træåìng laì 1.245.000 VNÂ + Låüi nhuáûn dæû kiãún cuía Cäng ty nàm 200x laì: 32.340.00.000VND + Säú læåüng cäø pháön âaî phaït haình laì: 1.250.000 cäø pháön * Thu nháûp dæû kiãún cuía mäùi cäø pháön: = 25.872 VND * Chè säú * Nhæ váûy giaï trë DNX = NI x PER = 32.340.000.000 x 48,1215 Û VC X = 1.556.250 triãûu VND * TRæåìng håüp aïp duûng cuía mäi hçnh PER Viãûc xaïc âënh giaï trë doanh nghiãûp theo mä hçnh naìy thæåìng chè aïp duûng cho caïc Cäng ty cäø pháön âaî niãm yãút trãn thë træåìng chæïng khoaïn * Æu âiãøm cuía mä hçnh PER: Vç chè säú PER âæåüc thë træåìng chæïng khoaïn âaïnh giaï, noï tuán theo sæû biãún âäøi trãn thë træåìng "hoaìn haío" chæïng khoaïn. PER âæåüc xem laì mäüt chè säú quan troüng âãø âaïnh giaï vãö tiãöm nàng, triãøn voüng gia tàng cuía låüi nhuáûn. Nãn viãûc aïp duûng mä hçnh naìy âãø xaïc âënh giaï trë doanh nghiãûp âaî tênh âãún låüi thãú thæång maûi cuía doanh nghiãûp âæåüc âiünh giaï vaì âæåüc âaïnh giaï laì khaï khaïch quan khi âënh giaï. Mä hçnh naìy dãù aïp duûng vaì êt täún chi phê. * Nhæåüc âiãøm: Khäng aïp duûng âæåüc cho caïc cäng ty chæa niãm yãút trãn thë træåìng chæïng khoaïn 6. Giåïi thiãûu mäüt säú phæång phaïp khaïc coï thãø aïp duûng 6.1 Phæång phaïp chiãút kháúu doìng læu kim theo låüi tæïc cäø pháön 6.1.1 Caïch tênh giaï trë doanh nghiãûp Nãúu låüi tæïc cäø pháön laì doìng læu kim vä haûn vaì khäng âäøi giaï trë cäng ty seî âæåüc tênh nhæ sau: (I) DIV: Låüi tæïc chia cäø âäng nàm thæï t r: tyí lãû chiãút kháúu * Vaì nãúu: DIV1 = DIV2 = ... = DIVn ( n ® µ) cäng thæïc trãn coï thãø viãút laûi * Nãúu låüi tæïc cäø pháön tàng træåíng hàòng nàm laì äøn âënh vaì theo tyí lãû tàng træåíng g thç: Û Cäng thæïc naìy chè coï yï nghéa khi tyí suáút chiãút kháúu r låïn hån tyí lãû tàng træåíng låüi nhuáûn (g) * Nãúu låüi tæïc cäø pháön tàng giaím khäng äøn âënh thç giaï trë doanh nghiãûp váùn âæåüc xaïc âënh nhæ mä hçnh (I). Tuy nhiãn phaíi tênh låüi tæïc cäø pháön theo caïc giai âoaûn khaïc nhau phuûc thuäüc vaìo mæïc âäü äøn âënh cuía tyí lãû tàng træåíng låüi nhuáûn (g) 6.1.2 haûn chãú cuía mä hçnh naìy Noï cung cáúp iït thäng tin vãö nguìän gäúc taûo ra giaï trë doanh nghiãûp vaì khäng thãø biãút cå häüi âãø sinh ra låüi nhuáûn cho doanh nghiãûp. Vç váûy noï chè âæåüc sæí duûng trong træåìng håüp låüi nhuáûn cuía Cäng ty tàng træåíng laì äøn âënh vaì ngæåìi quan tám muäún biãút nhanh kãút quaí hiãûn taûi nhæ ban quaín trë doanh nghiãûp. Mäüt haûn chãú næîa cuía phæång phaïp naìy laì sæû khäng phuì håüp giæîa chênh saïch låüi tæïc cäø pháön tàng vaì tyí lãû chiãút kháúu, båíi coï nhiãöu træåìng håüp tyí lãû chia låüi tæïc cäø pháön maì täøng låüi nhuáûn thaình têch cuía Cäng ty laì khäng âäøi. Vç váûy Cäng ty phaíi sæí duûng nhiãöu nåü hån laìm cho mæïc âäü ruíi ro cuía âäöng väún seî tàng lãn máu thuáøn vç g xu hæåïng seî tàng trong khi r cuía Cäng ty laì khäng âäøi 6.2 Phæång phaïp sæí duûng dæî liãûu thë træåìng chæïng khoaïn Theo mä hçnh naìy giaï trë doanh nghiãûp VC = PS x h PS: giaï thë træåìng mäüt cäø pháön h: Säú læåüng cäø pháön âaî phaït haình Theo phæång phaïp naìy giaï trë doanh nghiãûp VC seî tàng giaím vaì liãn tuûc thay âäøi theo giaï thë træåìng båíi chè säú giaï cuía caïc cäø pháön åí caïc Cäng ty seî luän thay âäøi trong suäút 24/24h, vaì giaï trë Cäng ty seî bë sai lãûch khi coï hiãûn tæåüng, caïc thäng tin vãö Cäng ty khäng âæåüc cung cáúp âáöy âuí, coï tçnh traûng mua baïn näüi giaïn vaì thë træåìng coï hiãûu æïng " bong boïng" KÃÚT LUÁÛN Trãn âáy laì mäüt säú phæång phaïp (mä hçnh) xaïc âënh giaï trë doanh nghiãûp coï thãø aïp duûng âäúi våïi táút caí caïc loaûi hçnh doanh nghiãûp khi xaïc âënh giaï trë cuía mäüt doanh nghiãûp. Tuy nhiãn, åí mäùi xê nghiãûp (Cäng ty) tuyì vaìo âàûc âiãøm hoaût âäüng, tuyì thuäüc hçnh thæïc såí hæîu väún hoàûc trong khaí nàng phuì håüp nháút cuía caïc täø chæïc thæûc hiãûn viãûc xaïc âënh giaï trë doanh nghiãûp, seî coï mäüt mä hçnh phuì håüp âæåüc læûa choün. Mäùi mä hçnh âãöu coï æu âiãøm riãng vaì nhæîng haûn chãú nháút âënh. Song viãûc læûa choün mä hçnh naìo laì phuì håüp nháút, khaïch quan vaì chênh xaïc nháút, âaím baío âæåüc tênh cäng bàòng vaì sæû tin tæåíng, sæû cháúp nháûn cuía táút caí caïc täø chæïc trong mäi træåìng cuía doanh nghiãûp âãø nhàòm âaím baío låüi êch cho hoü. Våïi Cäng ty kiãøm toaïn AISC chi nhaïnh taûi Âaì Nàông våïi muûc tiãu " Cháút læåüng vaì uy tên" våïi khaïch haìng laì tiãu chê haìng âáöu. Laì mäüt Cäng ty kiãøm toaïn âäüc láûp, tênh âäüc láûp våïi caïc täø chæïc kinh tãú, âaî taûo âiãöu loìng tin cho caïc täø chæïc khi coï nhu cáöu cáön biãút giaï trë mäüt doanh nghiãûp naìo âoï "âãø âáöu tæ, âãø thuïc âáøy mäúi quan hãû kinh tãú våïi doanh nghiãûp"... vç váûy kãút quaí iãøm toaïn âæåüc cung cáúp tæì AISC luän âæåüc caïc bãn cháúp nháûn. Váûy âoï laì âiãöu kiãûn vaì laì cå såí âãø Cäng ty coï âiãöu kiãûn phaït triãøn thãm nghiãûp vuû cuía mçnh, phuì håüp våïi chuí træång cuía Âaíng vaì Nhaì næåïc laì cäø pháön hoaï caïc doanh nghiãûp Nhaì næåïc âãø tàng hiãûu quaí, náng cao sæïc caûnh tranh cuía thaình pháön kinh tãú coï nhiãöu thaình têch nhæng cuîng coï nhiãöu haûn chãú. Khàóng âënh vë thãú âáöu âaìn vaì hæåïng con thuyãön kinh tãú Viãût Nam theo muûc tiãu " Kinh tãú thë træåìn._.g âënh hæåïng xaî häüi chuí nghéa" vç muûc tiãu dán giaìu, næåïc maûnh, xaî häüi cäng bàòng dán chuí vaì vàn minh PHÁÖN II THÆÛC HIÃÛN VIÃÛC XAÏC ÂËNH GIAÏ TRË DOANH NGHIÃÛP TAÛI CÄNG TY KIÃØM TOAÏN CHI NHAÏNH ÂAÌ NÀÔNG A. GIÅÏI THIÃÛU VÃÖ CÄNG TY KIÃØM TOAÏN VAÌ DËCH VUÛ TIN HOÜC I. Quaï trçnh hçnh thaình vaì phaït triãøn 1. Quaï trçnh hçnh thaình cuía Cäng ty Tæì sau âaûi häüi VI cuía Âaíng cäüng saín Viãût Nam (1986), Âaíng vaì Nhaì næåïc âaî chuí tæång chuyãøn âäøi nãön kinh tãú Viãût Nam tæì cå chãú kãú hoaûch hoaï táûp trung sang nãön kinh tãú thë træåìng cuìng våïi sæû thæìa nháûn nhiãöu hçnh thæïc såí hæîu. Træåïc nhæîng chuyãøn biãún låïn lao måïi meî cuía mäüt nãön kinh tãú coìn âang ráút laûc háûu, ngheìo naìn, váûn haình theo cå chãú måïi, yãu cáöu vaì luän âàût ra mäüt hãû thäúng vàn baín phaïp quy, caïc nghë âënh thäng tæ vaì caïc chuáøn mæûc kãú toaïn måïi âãø coï thãø aïp duûng phuì håüp cho nãön kinh tãú. Viãûc âa daûng caïc hçnh thæïc såí hæîu, måí cæía thu huït âáöu tæ næåïc ngoaìi, cuìng våïi viãûc triãøn khai thæûc hiãûn vaì kiãøm tra chãú âäü kãú toaïn måïi âàût ra yãu cáöu cáúp thiãút cáön phaíi coï caïc Cäng ty kiãøm toaïn âäüc láûp ra âåìi. Bäü taìi chênh âaî ra thäng baïo säú 637/TC/CÂKT ngaìy 21/3/1994 keìm theo quyãút âënh säú 1292/QÂUB-TM ngaìy 29/4/1994 cuía UBND Thaình phäú Häö Chê Minh, Cäng ty kiãøm toaïn vaì Dëch vuû tin hoüc âæåüc thaình láûp. - Tãn Cäng ty : Cäng ty kiãøm toaïn vaì dëch vuû tin hoüc TPHCM -Tãn giao dëch:Auditing and Informatic Service Company of HCM City - Viãút tàõt : AISC - Âëa chè : 142 Nguyãùn Thë Minh Khai - Quáûn 3 TPHCM - Giaïm âäúc Cäng ty: Nguyãùn Hæîu Trê - Säú âiãûn thoaûi : (848) 9305163 Fax: (848) 9304281 - Email:aisc@hcm.vnn.vn * chi nhaïnh AISC taûi Âaì Nàông âæåüc thaình láûp tæì nàm 1997 truû såí hiãûn taûi âàût taûi 92A Quang Trung Âaì Nàông, Giaïm âäúc chi nhaïnh laì: Ths. Phan Thë Minh Hiãön. Chi nhaïnh hoaût âäüng chuí yãúu åí thë træåìng Miãön Trung vaì Táy Nguyãn 2. Quaï trçnh phaït triãøn cuía Cäng ty Khi måïi thaình láûp âëa baìn hoaût âäüng cuía Cäng ty chuí yãúu åí TP.HCM vaì caïc tènh lán cáûn. Trong suäút thåìi gian qua Cäng ty khäng ngæìng måí räüng thë træåìng vaì âãún hiãûn taûi Cäng ty âaî hoaût âäüng trãn toaìn laînh thäø Viãût Nam. Âãø âaïp æïng nhanh nhu cáöu cuía khaïch haìng Cäng ty âaî måí hai chi nhaïnh taûi Haì Näüi vaì Thaình phäú Âaì Nàông, måí mäüt vàn phoìng âaûi diãûn taûi Thaình phäú Cáön Thå Våïi phæång chám uy tên vaì cháút læåüng trong cäng viãûc, âäüi nguî nhán viãn trong Cäng ty luän taûo âæåüc sæû tin tæåíng tæì phêa khaïch haìng, hoü khäng ngæìng hoaìn thiãûn vãö kyí nàng nghiãûp vuû, nàõm væîng hãû thäúng vàn baín phaïp quy vaì luän cháúp haình âuïng thäng lãû kãú toaïn, kiãøm toaïn Viãût Nam vaì quäúc tãú, phuì håüp våïi quaï trçnh häüi nháûp vaìo nãön kinh tãú thãú giåïi. AISC laì Cäng ty kiãøm toaïn duy nháút åí Viãût Nam coï liãn doanh våïi 1 Cäng ty kiãøm toaïn quäúc tãú trong lénh væûc kiãøm toaïn vaì tæ váún âoï laì Cäng ty liãn doanh Price Waterhouse Cooper AISC. AISC laì mäüt trong nhæîng Cäng ty kiãøm toaïn âäüc láûp âáöu tiãn âæåüc Uyí ban chæïng khoaïn nhaì næåïc cho pheïp kiãøm toaïn caïc täø chæïc phaït haình vaì kinh doanh chæïng khoaïn theo quyãút âënh säú 51/2000/QÂ-UBCK2 ngaìy 19/6/2000 cuía Chuí tëch UBND chæïng khoaïn Nhaì næåïc * Âäúi våïi chi nhaïnh AISC taûi Âaì Nàông tæì nàm 1997 âãún nay màûc duì våïi âëa baìn kiãøm toaïn tæång âäúi nhoí song säú læåüng khaïch haìng cuía chi nhaïnh khäng ngæìng tàng lãn. Âaî coï trãn 30 khaïch haìng thæåìng xuyãn cuía Cäng ty vaì haìng nàm säú læåüng khaïch haìng måïi tàng lãn ráút âaïng kãø, hiãûn taûi chi nhaïnh âang coï 13 nhán viãn nhæng âãø âaïp æïng våïi táöm phaït triãøn nàm 2005 Cäng ty dæû âënh seî tuyãøn duûng thãm 2 âãún 3 nhán viãn måïi âãø âaïp æïng âuí nhu cáöu cuía khaïch haìng II. Chæïc nàng vaì nhiãûm vuû cuía Cäng ty vaì chi nhaïnh Âaì Nàông 1. Chæïc nàng cuía Cäng ty Cäng ty hoaût âäüng trong lénh væûc kiãøm toaïn vaì cung cáúp caïc dëch vuû tin hoüc. Caïc dëch vuû Cäng ty vaì chi nhaïnh cung cáúp bao gäöm: Dëch vuû tin hoüc, kiãøm toaïn, tæ váún taìi chênh kãú toaïn, thæûc hiãûn vaì tæ váún xaïc âënh doanh nghiãûp phuûc vuû cäø pháön, in áún caïc loaûi giáúy maïy tênh vaì vàn phoìng. 2. Nhiãûm vuû cuía Cäng ty * Hoaût âäüng theo âuïng luáût, phaïp lãûnh caïc caïc chãú âäü kãú toaïn taìi chênh, kãú toaïn cuía Nhaì næåïc vaì vaì quy chãú kiãøm toaïn âäüc láûp ban haình theo nghë âënh säú 07/CP ngaìy 29/1/1994 cuía Chênh phuí * Thæûc hiãûn moüi nghéa vuû thu vaì näüp våïi Nhaì næåïc theo luáût âënh III. Âàûc âiãøm hoaût âäüng cuía Cäng ty 1. Lénh væûc hoaût âäüng - Dëch vuû kiãøm toaïn: AISC cung cáúp caïc dëch vuû kiãøm toaïn baïo caïo taìi chênh, caïc quyãút toaïn cäng trçnh xáy dæûng cå baín, caïc hoaût âäüng âáöu tæ, xaïc âënh giaï trë doanh nghiãûp, xaïc âënh giaï trë väún goïp vaì caïc dëch vuû kiãøm toaïn khaïc - Caïc dëch vuû tæ váún kãú toaïn taìi chênh: hæåïng dáùn sæí duûng chãú âäü kãú toaïn, taìi chênh do Nhaì næåïc qui âënh, hæåïng dáùn xáy dæûng täø chæïc bäü maïy kãú toaïn åí caïc Cäng ty, caïch måí caïc bäü säø saïch kãú toaïn, vaìo säø vaì láûp caïc baïo caïo kãú toaïn. Cung cáúp caïc vàn baín phaïp quy, caïc säø saïch, chæïng tæì vaì baïo caïo kãú toaïn theo máùu. Hæåïng dáùn láûp baïo caïo thuãú, taìi chênh tên duûng, hæåïng dáùn thuí tuûc âàng kyï, tæ váún cäø pháön hoaï, phaï saín hoàûc saïp nháûp doanh nghiãûp... 2. Âäüi nguî nhán viãn Cäng ty AISC laì Cäng ty kiãøm toaïn âäüc láûp, khaïch quan vaì luän luän giæî âæåüc bê máût kinh doanh cuía khaïch haìng. Nguyãn tàõc âaûo âæïc nghãö nghiãûp, cháút læåüng dëch vuû cung cáúp vaì uy tên cuía Cäng ty laì âoìi hoíi haìng âáöu maì moüi nhán viãn thuäüc Cäng ty AISC luän luän phaíi nhåï. Âàûc biãût Cäng ty coï âäüi nguî laînh âaûo âæåüc âaìo taûo kiãøm toaïn åí caïc næåïc Anh, Bè, Ailen nåi maì caïc chãú âäü kãú toaïn kiãøm toaïn âaî phuì håüp vaì thäúng nháút våïi thäng lãû, chuáøn mæûc kiãøm toaïn kãú toaïn quäúc tãú 3. Khaïch haìng cuía Cäng ty Laì mäüt Cäng ty âæåüc thaình láûp ráút såïm taûi Viãût Nam trong lénh væûc kiãøm toaïn, hiãûn taûi uy tên vaì thë pháön cuía Cäng ty âaî væån räüng khàõp caí næåïc trong táút caí moüi loaûi hçnh doanh nghiãûp, loaûi hçnh kinh doanh nhæ ngán haìng, xáy dæûng, dëch vuû, bæu chênh viãùn thäng, cäng nghiãûp... IV. Cå cáúu täø chæïc cuía Cäng ty vaì chi nhaïnh a. Cå cáúu täø chæïc åí Cäng ty Giaïm âäúc Phoìng kãú toaïn doanh nghiãûp 1 Phoìng kãú toaïn doanh nghiãûp 2 Phoìng kãú toaïn doanh nghiãûp 3 Phoìng kãú toaïn doanh nghiãûp 4 Phoìng kãú toaïn xáy dæûng cå baín Phoìng kãú toaïn doanh nghiãûp 5 Phoìng tæ váún kãú toaïn vaì quaín lyï Phoìng dëch vuû tin hoüc Chi nhaïnh taûi Âaì Nàông Chi nhaïnh taûi Haì Näüi Vàn phoìng âaûi diãûn taûi Cáön Thå * Giaïm âäúc Cäng ty chëu traïch nhiãûm vãö hoaût âäüng cuía toaìn Cäng ty b. Chi nhaïnh taûi Âaì Nàông Phoìng xáy dæûng cå baín Phoìng haình chaïnh Phoìng Kãú toaïn doanh nghiãûp Giaïm âäúc chi nhaïnh B. KHAÏI QUAÏT VÃÖ KHAÏCH HAÌNG YÃU CÁÖU KIÃØM TOAÏN ÂÃØ XAÏC ÂËNH GIAÏ TRË DOANH NGHIÃÛP Cäng ty X laì mäüt doanh nghiãûp Nhaì næåïc hoaût âäüng trong lénh væûc saín xuáút phán boïn truû såí cuía Cäng ty âàût trãn âëa baìn thaình phäú Huãú màût bàòng saín xuáút cuía Cäng ty âæåüc UBND Thaình phäú Huãú cho thuã âãø hoaût âäüng saín xuáút kinh doanh. Cäng ty X âæåüc thaình láûp thaïng 7 nàm 1994 theo quyãút âënh säú 12X/QÂ-CP, ban âáöu Cäng ty coï 74 ngæåìi trong ban laînh âaûo vaì 325 ngæåìi cäng nhán, hiãûn taûi bäü maïy quaín lyï cuía Cäng ty bao gäöm 141 ngæåìi vaì 586 cäng nhán. Så âäö täø chæïc bäü maïy nhæ sau: Så âäö täø chæïc bäü maïy Phán xæåíng I Phán xæåíng II Giaïm âäúc Phoìng Kãú hoaûch Phoìng Kãú toaïn Phoìng Nghiãn cæïu vaì phaït triãøn Phoìng Kinh tãú lao âäüng Phoìng marketing * Cäng ty X laì mäüt khaïch haìng truyãön thäúng cuía AISC kãø tæì nàm 2000 vaì theo häö så læu laûi trong Cäng ty thç kãút quaí låüi nhuáûn sau thuãú cuía Cäng ty tæì nàm 2000 âãún 2003 laì nhæ sau: Nàm 2000 2001 2002 2003 Låüi nhuáûn sau thuãú 829.781.580 968.695.807 1.113.308.428 453.606.083 Täúc âäü tàng træåíng % 15,2 18,9 14,9 -59,2 Theo baïo caïo kãút quaí kinh doanh nàm 2004, thç Cäng ty nàm nay låüi nhuáûn sau thuãú laì 436175063(VND). Váûy nãúu so våïi nàm 2003 thç tyí lãû tàng træåíng nàm nay laì (-3,85%). Nhçn vaìo kãút quaí phán têch thç tæì nàm 2002 tyí lãû tàng træåíng cuía Cäng ty X coï xu hæåïng giaím so våïi caïc nàm træåïc âoï Våïi kãút quaí âaût âæåüc nàm 2004 so våïi kãú hoaûch Cäng ty X chæa âaût âæåüc caïc chè tiãu âaî âãö ra. Âiãöu âoï âàût ra nhæîng váún âãö âoìi hoíi Ban quaín lyï cuìng toaìn thãø Cäng ty phaíi khàõc phuûc vaì náng cao kãút quaí hoaût âäüng kinh doanh. Båíi nãúu so våïi ngaình phán boïn chè säú phaït triãøn trung bçnh ngaình nàm 2004 laì 13,81% laì ráút tháúp Våïi chuí træång sàõp xãúp laûi caïc doanh nghiãûp Nhaì næåïc, Cäng ty X laì mäüt trong 720 Cäng ty âæåüc Thuí tæåïng chênh phuí chuí træång cäø pháön hoaï trong nàm 2005. Nhàòm: náng cao hiãûu quaí, sæïc caûnh tranh cuía doanh nghiãûp trong nãön kinh tã. Taûo ra loaûi hçnh doanh nghiãûp coï nhiãöu chuí såí hæîu, taûo âäüng læûc caûnh tranh maûnh meî vaì cå chãú quaín lyï nàng âäüng cho doanh nghiãûp .Âãø sæí duûng coï hiãûu quaí väún, taìi saín cuía Nhaì næåïc. Huy âäüng väún cuía toaìn xaî häüi bao gäöm: caï nhán, caïc täø chæïc kinh tãú, haûn chãú väún vay båíi hiãûn tyí suáút nåü cuía Cäng ty laì ráút cao 89,7% tàng 4,36% so våïi nàm 2003. Màût khaïc theo ban Giaïm âäúc thç chè coï viãûc cäø pháön hoaï doanh nghiãûp måïi phaït huy vai troì laìm chuí thæûc sæû cuía ngæåìi lao âäüng, cuía caïc cäø âäng, tàng cæåìng giaïm saït cuía caïc nhaì âáöu tæ âäúi våïi doanh nghiãûp baío âaím haìi hoìa låüi êch giæîa Nhaì næåïc, doanh nghiãûp nhaì âáöu tæ vaì ngæåìi lao âäüng. Chênh vç váûy håüp âäöng kiãøm toaïn giæîa Cäng ty AISC vaì Cäng ty X âaî nhanh choïng âæåüc kyï kãút . Khaïc våïi nhæîng nàm træåïc AISC chè kiãøm toaïn baïo caïo taìi chênh, xem xeït caïch täø chæïc cäng taïc kãú toaïn âãø tæ váún cho Ban quaín lyï thç nàm nay cäng viãûc AISC phaíi thæûc hiãûn laì khoï khàn vaì phæïc taûp hån nhiãöu. Båíi viãûc xaïc âënh giaï trë doanh nghiãûp træåïc luïc cäø pháön hoaï laì mäüt cäng viãûc âoìi hoíi ngoaìi kyî nàng chuyãn män, nghiãûp vuû cuía kiãøm toaïn viãn coìn phuû thuäüc vaìo ráút nhiãöu baín cháút cuía caïc yãúu täú cáúu thaình nãn giaï trë mäüt doanh nghiãûp. Hån næîa Cäng viãûc naìy âäøi hoíi phaíi coï sæû häù tråü cuía caïc chuyãn gia tháøm âënh giaï, maì thåìi gian vaì chi phê cuía cäng viãûc naìy laì ráút låïn. Váûy bàòng caïch naìo, dæûa vaìo âáu âãø AISC coï thãø âæïng trãn cæång vë laì mäüt Cäng ty kiãøm toaïn âäüc láûp coï thãø âaím baío âæåüc låüi êch cuía caïc bãn khi Cäng ty X cäø pháön hoaï. Sau âáy laì quy trçnh AISC aïp duûng âãø xaïc âënh giaï trë Cäng ty X C. THÆÛC TÃÚ VIÃÛC XAÏC ÂËNH GIAÏ TRË DOANH NGHIÃÛP TAÛI CÄNG TY KIÃØM TOAÏN AISC - CHI NHAÏNH ÂAÌ NÀÔNG I. QUY TRÇNH XAÏC ÂËNH GIAÏ TRË DOANH NGHIÃÛP TAÛI AISC - CHI NHAÏNH ÂAÌ NÀÔNG Theo mä hçnh taìi saín Kiãøm tra vaì baïo caïo kãút quaí Thæûc hiãûn viãûc kiãøm toaïn vaì xaïc âënh giaï trë Doanh nghiãûp Láûp kãú hoaûch kiãøm toaïn Tiãön kãú hoaûch Thu tháûp caïc TT cáön thiãút phuûc vuû kiãøm toaïn Âaïnh giaï ruíi ro kiãøm soaït vaì thiãút kãú TNKS Tçm hiãøu vãö doanh nghiãûp Thæûc hiãûn caïc thæí nghiãûm cå baín Xæí lyï taìi chênh træåïc khi xaïc âënh doanh nghiãûp Sæí duûng mä hçnh taìi saín âãø xaïc âënh GTDN Xaïc âënh nhiãûm vuû Nghiãn cæïu hãû thäúng KSNB Thiãút kãú chæång trçnh kiãøm toaïn Thæûc hiãûn caïc thuí tuûc phán têch Xaïc âënh troüng yãúu vaì ruíi ro kiãøm toaïn Täøng håüp kãút quaí kiãøm toaïn vaì Láûp BCTC Kyï kãút Håüp âäöng Læûa choün mä hçnh xaïc âënh giaï trë DN II. Thæûc hiãûn caïc quy trçnh kiãøm toaïn xaïc âënh giaï trë doanh nghiãûp theo mä hçnh taìi saín taûi Cäng ty AISC - chi nhaïnh Âaì Nàông 1. Giai âoaûn tiãön kãú hoaûch 1.1 Tçm hiãøu doanh nghiãûp Âäúi våïi Cäng ty X laì mäüt khaïch haìng thæåìng xuyãn cuía AISC nãn giai âoaûn naìy thæåìng khäng täún nhiãöu thåìi gian vaì khäng máúy gàûp khoï khàn. Vç nhæîng thäng tin vãö khaïch haìng nhæ: Lénh væûc hoaût âäüng, quy trçnh saín xuáút, quaï trçnh kinh doanh cuía khaïch haìng, hãû thäúng säø saïch kãú toaïn cuía khaïch haìng, saín pháøm cuía khaïch haìng trãn thë træåìng, nhæîng hiãøu biãút vãö ban Giaïm âäúc vaì hãû thäúng kiãøm soaït näüi bäü, qua nhæîng nàm kiãøm toaïn træåïc âoï AISC âaî nàõm ráút roî. Âoï laì tiãön âãö ban âáöu ráút thuáûn låüi cho cuäüc kiãøm toaïn láön naìy seî dãø phaïn âoaïn âæa ra caïc mæïc âäü ruíi ro troüng yãúu cho pheïp. Âàûc biãût thäng qua häö så coìn læu giæî tæì nàm 2000 âãún nàm 2003 taûi AISC, dãù daìng cho kãú toaïn viãn láûp kãú hoaûch kiãøm toaïn láön naìy båíi Cäng ty X chæa coï nhæîng sai phaûm troüng yãúu hoàûc sai soaït nghiãm troüng trong toaìn baïo caïo taìi chênh cuía cäng ty. Nhiãûm vuû trong nàm nay KTV cáön tçm hiãøu xem trong nàm 2004 Cäng ty X coï nhæîng biãún âäøi gç nhæ: bäü maïy quaín lyï vaì phoìng kãú toaïn coï gç thay âäøi vãö nhán sæû, thë træåìng tiãu thuû måïi trong nàm, chênh saïch tên duûng trong nàm nay coï gç thay âäøi so våïi nàm træåïc... vaì âiãöu naìy såïm âæåüc cung cáúp tæì phêa laînh âaûo cho Cäng ty X vç tæì træåïc âãún nay sæû håüp taïc trong suäút cuäüc kiãøm toaïn luän diãùn ra trong khäng khê hoaì nhaî vaì vui veí. Theo nháûn âënh ban âáöu, vç thäng tin vãö khaïch haìng AISC âaî nàõm laì tæång âäúi âáöy âuí vaì dæûa vaìo kinh nghiãûm KTV trong láön kiãøm toaïn træåïc nãn ruíi ro kiãøm toaïn trong láön naìy seî tháúp. 1.2 Xaïc âënh nhiãûm vuû Mäùi yãu cáöu tæì phêa khaïch haìng seî gàõn våïi nhiãûm vuû AISC thæûc hiãûn, cäng viãûc AISC phaíi thæûc hiãûn trong láön kiãøm toaïn naìy laì kiãøm toaïn baïo caïo taìi chênh nàm 2004 vaì xaïc âënh giaï trë Cäng ty X phuûc vuû cäø pháön hoaï Ngoaìi caïc nhiãûm vuû âàût ra khi kiãøm toaïn BCTC nhæ: kiãøm tra tênh håüp lyï, håüp lãû cuía viãûc måí säø vaì ghi säø kãú toaïn, xaïc minh vaì kiãøm tra tênh coï tháût caïc nghiãûp vuû kinh tãú phaït sinh liãn quan âãún taìi saín vaì nguäön väún, caïc khoaín nåü trong säø saïch so våïi thæûc tãú. Thç nhiãûm vuû láön naìy âàût ra cho KTV laì phaíi xaïc âënh âæåüc giaï trë taìi saín vä hçnh cuía Cäng ty, låüi thãú thæång maûi maì Cäng ty coï vaì mäüt váún âãö ráút khoï khàn laì xæí lyï caïc khoaín phaíi thu khoï âoìi, xæí lyï taìi chênh åí táút caí caïc pháön haình træåïc khi xaïc âënh giaï trë Cäng ty phuûc vuû cäø pháön hoaï theo thäng tæ säú 76/2002/TT-BTC ngaìy 9/9/2002 cuía Bäü taìi chênh Âáy laì mäüt bæåïc ráút quan troüng båíi nãúu xaïc âënh roî nhiãûm vuû vaì nháûn âënh âuïng traïch nhiãûm cuía mçnh cáön phaíi laìm trong khaí nàng chuyãn män cuía AISC seî laìm giaím âæåüc thåìi gian, chi phê suäút trong quaï trçnh kiãøm toaïn chi phê. 1.3. Kyï kãút håüp âäöng Thæ yãu cáöu kiãøm toaïn láön naìy vaì cäng viãûc âàût ra tæì phêa Cäng ty X laì cäng viãûc thæåìng xuyãn cuía AISC, thãm vaìo âoï laì khaïch haìng quen thuäüc nãn håüp âäöng nhanh choïng âæåüc kyï kãút. Trong håüp âäöng kiãøm toaïn ghi roî. - Thåìi gian bàõt âáöu vaì kãút thuïc - Traïch nhiãûm cuía mäùi bãn trong quan troüng kiãøm toaïn - Chi phê maì Cäng ty X phaíi traí cho AISC vaì mäüt säú yãúu täú khaïc 1.4. Læûa choün mä hçnh xaïc âënh giaï trë doanh nghiãûp Mä hçnh læûa choün âãø xaïc âënh giaï trë doanh nghiãûp phuû thuäüc vaìo loaûi hiình doanh nghiãûp âang hoaût âäüng, kãút håüp våïi chuyãn män nghiãûp vuû cuía mçnh, våïi Cäng ty X mä hçnh âæåüc læûa choün laì mä hçnh taìi saín. Viãûc læûa choün mä hçnh âãø xaïc âënh giaï trë doanh nghiãûp naìy laì phuì håüp båíi thäng qua viãûc kiãøm toaïn baïo caïo taìi chênh giaï trë cuía doanh nghiãûp seî nhanh choïng âæåüc xaïc âënh vç theo mä hçnh taìi saín: Giaï trë toaìn bäü doanh nghiãûp theo giaï thæûc tãú = å saín hæîu êch âang sæí duûng thæûc tãú Giaï trë pháön väún chuí såí hæîu = Täøng taìi saín âang sæí duûng theo giaï thë træåìng - Täøng nåü phaíi traí theo giaï thë træåìng Täøng taìi saín vaì säú nåü phaíi traí theío giaï thæûc tãú seî âæåüc xaïc âënh âaïng tin cáûy tæì kyí nàng chuyãn män vaì nghiãûp vuû caïc kãú toaïn viãn cuía AISC. 2. Giai âoaûn láûp kãú hoaûch kiãøm toaïn 2.1 Thu tháûp thäng tin phuûc vuû kiãøm toaïn vaì tiãún haình phán cäng phán nhiãûm. * KTVtiãún haình thu tháûp caïc thäng tin tæì bãn trong vaì bãn ngoaìi coï liãn quan âãún hoaût âäüng saín xuáút kinh doanh cuía doanh nghiãûp. +Caïc thäng tin tæì bãn trong nhæ: - Thäng tin phaïp lyï: caïc âàûc âiãøm phaïp quy aïp duûng sæû phán chia vaì nguäön gäúc cuía väún, tçnh hçnh thæûc hiãûn nghéa vuû thu näüp âäúi våïi Nhaì næåïc - Caïc thäng tin kãú toaïn vaì taìi chênh nàm 2004 bao gäöm caïc baïo caïo taìi chênh, baíng baïo caïo kãút quaí kinh doanh, baíng chi tiãút nguäön väún vay, säø chi tiãút caïc khoaín phaíi thu, phaíi traí caïc baíng phuû khaïc vaì sæû khai baïo táút caí nhæîng thay âäøi cuía haûch toaïn kãú toaïn trong nàm taìi chênh - Caïc thäng tin khaïc nhæ: thäng tin kyî thuáût, khaïch haìng, caïc âaûi lyï, caïc chênh saïch vãö giaï caí, nhaîn hiãûu, thäng tin vãö thë træåìng, baíng phán têch caïc tyí suáút vãö hiãûu quaí saín xuáút kinh doanh (tyí suáút sæí duûng taìi saín cäú âënh (säú voìng quay haìng täön kho...).... + Caïc thäng tin tæì bãn ngoaìi: âæåüc thu tháûp bàòng nhiãöu caïch coï thãø bàòng phoíng váún, âiãûn thoaûi, quan saït, email... qua caïc khaïch haìng truyãön thäúng, caïc ngán haìng taìi tråü, hoàûc caïc säú liãûu liãn quan âãún ngaình nghãö kinh doanh âãø coï càn cæï giai âoaûn sau coï thãø tênh âæåüc låüi thãú caûnh tranh thæång maûi. * Thu tháûp thäng tin laì mäüt giai âoaûn ráút quan troüng, aính hæåíng ráút låïn âãún hiãûu quaí, kãút quaí vaì cháút læåüng cuía quaï trçnh kiãøm toaïn vaì xaïc âënh âuïng giaï trë DN. Theo nháûn âënh cuía KTV thç Cäng ty X âaî håüp taïc vaì cung cáúp säú læåüng thäng tin ráút âáöy âuí so våïi yãu cáöu KTV âãö ra. * Phán cäng phán nhiãûm kiãøm toaïn Cäng ty X Viãûc phán cäng cäng viãûc kiãøm toaïn cho tæìng KTV nhanh choïng âæåüc thæûc hiãûn båíi AISC âaî giao cäng viãûc cho nhæîng nàm træåïc. Riãng nàm nay vãö pháön xaïc âënh giaï trë cuía doanh nghiãûp phoï Giaïm âäúc vaì Giaïm âäúc chi nhaïnh âaím nháûn. 2.2 Nghiãn cæïu thãm hãû thäúng kiãøm soaït näüi bäü Kinh nghiãûm KTV vaì thæûc tãú qua caïc láön kiãøm toaïn træåïc cho tháúy hãû thäúng kiãøm soaït näüi bäü cuía Cäng ty laì ráút täút, âaïng tin cáûy. Cuìng våïi sæû häù tråü cuía hãû thäúng maïy tênh cho quaín lyï, caïc nghiãûp vuû xaíy ra âãöu âæåüc phã duyãût kiãøm tra ráút nghiãm ngàût tæì luïc phaït sinh âãún khi kãút thuïc nghiãûp vuû. Cuìng våïi pháön haình kãú toaïn Bravo 5.0 âaî âæåüc aïp duûng taûi phoìng kãú toaïn nãn viãûc vaìo säø, ghi cheïp vaì in baïo caïo båíi caïc nhán viãn kãú toaïn coï kyí nàng nghiãûp vuû tæång âäúi täút caìng chæïng minh cho nháûn âënh cuía KTV vãö hãû thäúng kiãøm soaït näüi bäü laì coï càn cæï. Tuy váûy KTV luän luän tháûn troüng trong cäng viãûc, khäng vç chuït tçnh caím riãng hoàûc xeït âoaïn mäüt nghiãûp vuû theo caím tênh hoàûc dæûa vaìo kãút quaí cuía caïc láön kiãøm tra træåïc âãø laìm cå såí chênh cho láön kiãøm toaïn naìy, màûc duì kãút quaí kiãøm toaïn cuía caïc láön træåïc váùn âæåüc xem laì tiãön âãö häù tråü cho láön kiãøm toaïn naìy 2.3. Xaïc âënh troüng yãúu vaì ruíi ro kiãøm toaïn Thæûc tãú ÅÍ AISC caïc khoaín muûc thæåìng êt coï sai soït thç mæïc troüng yãúu âæåüc phán bäø thæåìng laì tháúp, cháúp nháûn ruíi ro coï thãø tæång âäúi cao. Vê duû: tiãön màût phaíi traí cäng nhán viãn, thuãú,... Vç caïc khoaín muûc naìy ráút dãù daìng kiãøm tra. Ngæåüc laûi caïc khoaín muûc theo nháûn âënh laì coï nhiãöu nguy cå sai phaûm låïn nhæ haìng täön kho, phaíi thu khaïch haìng,... khoï coï thãø kiãøm tra chênh xaïc nãn mæïc phán bäø troüng yãúu thæåìng ráút cao âãø giaím ruíi ro trong kiãøm toaïn. ÅÍ Cäng ty X theo häö så coìn læu giæî åí caïc nàm, dæûa vaìo thæûc tiãùn cuía caïc nàm, mæïc troüng yãúu âæåüc xaïc âënh laì 0,6% trãn täøng säú taìi saín. Trong nàm kiãøm toaïn naìy âãø haûn chãú båït ruíi ro vaì tàng tênh chênh xaïc hån kãú toaïn viãn âaî haû tyí lãû naìy xuäúng coìn 0.5% so våïi täøng taìi saín. Vç so våïi yãu cáöu âàût ra nàm nay tênh chênh xaïc cuía quy trçnh kiãøm toaïn laì cao hån so våïi nàm træåïc vaì muïc troüng yãúu âæåüc tênh nhæ sau: Täøng mæïc troüng yãúu = 0,5% x 263.903.688.348 = 1.319.518.342 BAÍNG PHÁN BÄØ MÆÏC TROÜNG YÃÚU CHO CAÏC KHOAÍN MUÛC KHOAÍN MUÛC Tyí lãû phán bäø (%) Säú tiãön TAÌI SAÍN Tiãön 3 39.585.550 Phaíi thu 45 593.783.254 Haìng täön kho 42 554.197.704 Taìi saín cäú âënh 5 65.975.917 NGUÄÖN VÄÚN Phaíi traí ngæåìi baïn 55 725.738.088 Nguäön väún CSH 40 527.807.337 Baïo caïo KQKD Doanh thu 50 659.759.171 Chi phê 45 593.783.254 2.4 Thæûc hiãûn caïc thuí tuûc phán têch BCTC Cäng ty X Muûc âêch cuía viãûc phán têch naìy laì tçm ra sæû biãún âäøi báút thæåìng trong BCTC qua caïc nàm âãø tçm ra âënh hæåïng cuía cuäüc kiãøm toaïn. Tæì âoï coï kãú hoaûch phuì håüp, thæûc hiãûn caïc tràõc nghiãûm âãø tçm ra bàòng chæïng chæïng minh cho sæû håüp lyï vaì trung thæûc hoàûc ngæåüc laûi cuía caïc khoaín muûc coï nhæîng thay âäøi trong nàm taìi chênh BAÍNG PHÁN TÊCH CÁÚU TRUÏC TAÌI SAÍN CHÈ TIÃU 2003 2004 Chãnh Lãûch 1. Giaï trë coìn laûi TSCÂ 136.439.582.620 143.926.047.499 (7.432.465.121) 2. Nåü phaíi thu 26.863..736.092 32.667.986.970 5.804.250.878 3. Haìng täön kho 80.514.029.513 103.975.686.567 23.461.657.054 4.Täøng taìi saín 263.903.668.348 296.425.261.958 32.521.593.610 5. Tyí troüng TSCÂ% (1:4) 51,72 48,55 (3,17) 6. Tyí troüng nåü phaíi thu% (2:4) 10,18 11,02 0,84 7. Tyí troüng haìng täön kho % (3:4) 30,51 35,07 5,56 BAÍNG PHÁN TÊCH NGUÄÖN VÄÚN CHÈ TIÃU 2003 2004 Chãnh Lãûch 1. Nåü phaíi traí 236.850.725.639 270.068.319.856 33.217.594.217 2. Nguäön väún CSH 27.052.942.709 26.356.942.102 (696.000.607) 3.Nguäön väún taûm thåìi 98.055.983.415 127.601.112.894 29.545.129.569 4. Nguäön thæåìng xuyãn 165.847.884.933 168.824.149.064 2.979.264.131 5. Täøng nguäön väún 263.903.668.348 296.425.261.958 32.521.593.610 6. Tyí suáút nåü (%) (1.5) 89,75 91,11 136 7. Tyí suáút taìi tråü % (2:5) 10,25 8,89 (1,36) 8. Tyí suáút nguäön väún % (3:5) 37,16 43,05 5,89 9. Tyí suáút NVTX% (4:5) 62,84 56,95 (5,89) BAÍNG PHÁN TÊCH KHAÍ NÀNG THANH TOAÏN CHÈ TIÃU 2003 2004 1.TSLÂ & DTNH 126.769.818.799 152.499.214.509 2. Tiãön + ÂTNH + Nåü phaíi thu 45.353.913.209 48.240.507.699 3.Tiãön 18.490.177.117 15.572.520.723 4. Nåü ngàõn haûn 98.055.983.415 127.601.112.894 5.Doanh thu thuáön >GT âáöu ra 481.437.816.915 474.512.773.342 6. Phaíi thu bçnh quán 27.151.432.783 29.765.861.531 7. Khaí nàng TTHH láön (1:4) 1,293 1,195 8. Khaí nàng TTN láön (2:4) 0,463 0,678 9. Khaí nàng TTTT láön (3:4) 0,188 0,122 10. Säú voìng quay NPThu láön (5:6) 17,73 15,94 BAÍNG PHÁN TÊCH HIÃÛU QUAÍ SAÍN XUÁÚT KINH DOANH CHÈ TIÃU 2003 2004 1. Doanh thu thuáön HÂSXKD 437.670.742.613 425.022.021.032 2. Nguyãn giaï TSCÂ bçnh quán 241.473.984.835 255.954.142.533 3.Täøng taìi saín bçnh quán 258.947.673.181 280.164.465.153 4. Hiãûu suáút sæí duûng TSCÂ láön (1:2) 1,81 1,66 5. Hiãûu suáút sæí duûng TS láön (1:3) 1,69 1,52 BAÍNG PHÁN TÊCH TYÍ SUÁÚT LÅÜI NHUÁÛN CHÈ TIÃU 2003 2004 1. Doanh thu thuáön HÂSXKD 437.670742.613 425.022.021.032 2.Täøng taìi saín bçnh quán 258.947.673.181 280.164.465.153 3.Nguäön väún CSH bçnh quán 26.985.531.035 26.704.17.410 4. Låüi nhuáûn træåïc thuãú 1.484.411.237 648.233.417 5. Låüi nhuáûn sau thuãú 1.113.308.428 486.175.063 6. Tyí suáút LN træåïc thuãú/Dthu (%) 0,34 0,15 7. Tyí suáút LN sau thuãú/Dthu (%) 0,25 0,11 8. Tyí suáút LN træåïc thuãú/täøng TSBQ (%) 0,57 0,17 9. Tyí suáút LN sau thuãú/täøng TSBQ (%) 0,43 0,13 10. Tyí suáút LN træåïc thuãú/VCSHBQ (%) 5,50 2,43 11. Tyí suáút LN sau thuãú/VCSHBQ (%) 4,12 1,82 Qua caïc baíng phán têch trãn KTV nháûn âënh vaì âënh hæåïng âæåüc phaíi tçm ra nguyãn nhán sæû giaím xuäúng cuía låüi nhuáûn nàm 2004 so våïi caïc nàm laì do âáu. Theo nháûn âënh ban âáöu sæû suût giaím hiãûu quaí saín xuáút kinh doanh mäüt pháön do hiãûu suáút sæí duûng taìi saín nàm nay laì tháúp, thãm vaìo âoï sæû âáöu tæ måïi thãm TSCÂ trong nàm laì ráút låïn 23.759 triãûu âäöng laìm cho khaí nàng thanh toaïn cuía Cäng ty laì xáúu âi laì so våïi nàm 2003, maì nguäön taìi tråü naìy mäüt pháön tæì vay ngàõn haûn laìm tàng aïp læûc taìi chênh cuía Cäng ty. Mäüt nhán täú khäng thãø khäng kãø âãún laì haìng täön kho våïi tyí lãû haìng täön kho tàng so våïi nàm 2003 (tæì 30,57% lãn 35,07%) chæïng toí hoaût âäüng baïn haìng coìn khiãúm khuyãút åí kháu tiãu thuû laìm æï âoüng nguäön VLÂ Qua caïc baíng phán têch âoï, KTV seî tiãún haình âinh hæåïng thiãút láûp mäüt chæång trçnh kiãøm toaïn. Thäng qua baíng phán têch KTV biãút âæåüc caïc khoaín muûc chæïa nhiãöu sai soït. Caïc baíng phán têch laì mäüt cäng cuû khäng thãø thiãúu âãø thiãút láûp mäüt chæång trçnh kiãøm toaïn væìa hiãûu quaí, væìa tiãút kiãûm chi phê phuûc vuû ráút nhiãöu trong cäng taïc kiãøm toaïn. Âàûc biãût caïc taìi khoaín 131, 15, TK 211, TK 311, TK 635, TK 511,... phaíi âæåüc chuï troüng vaì giao cho KTV gioíi coï nhiãöu kinh nghiãûm. Sau bæåïc phán têch naìy cuîng coï thãø coï sæû thay âäøi nhoí trong viãûc giao traïch nhiãûm cho caïc kiãøm toaïn viãn tæì phêa Giaïm âäúc chi nhaïnh. Nhçn chung tçnh hçnh taìi chênh, hiãûu quaí kinh doanh, tçnh hçnh sæí duûng taìi saín cuía cäng ty trong nàm 2004 laì khäng täút. Trong khi âoï bäü maïy quaín lyï vaì âäüi nguî nhán viãn khäng coï nhiãöu thay âäøi vaì hãû thäúng kiãøm toaïn näüi bäü, buäüc KTV cáön phaíi thiãút kãú mäüt chæång trçnh kiãøm toaïn væìa chi tiãút, væìa tháûn troüng trong moüi kãút luáûn ngay tæì ban âáöu, âãø traïnh vaì haûn chãú tháúp nháút ruíi ro trong caïc quy trçnh kiãøm toaïn 2.5 Thiãút kãú chæång trçnh kiãøm toaïn Âáy laì mäüt baín kãú hoaûch chi tiãút cäng viãûc KTV cáön thæûc hiãûn. Trong chæång trçnh phaín aïnh cuû thãø caïc näüi dung: + Thåìi gian hoaìn thaình vaì thåìi gian kãút thuïc kiãøm toaïn tæìng pháön haình cuû thãø vaì táút caí caïc pháön haình + Sæû phán cäng lao âäüng do caïc KTV phuû traïch caïc pháön haình vaì dæû kiãún caïc váún âãö liãn quan cáön thu tháûp + Caïc thuí tuûc kãú toaïn cáön thæûc hiãûn âäúi våïi tæìng khoaín muûc cáön phaíi tháûn troüng âæa ra kãút quaí + Quy mä cuía máùu âæåüc choün vaì phæång phaïp choün máùu åí tæìng pháön haình, caïc taìi khoaín cuû thãø. 3. Giai âoaûn thæûc haình kiãøm toaïn Bàòng kãú hoaûch cuû thãø âaî vaûch ra trong thiãút kãú chæång trçnh kiãøm toaïn, caïc KTV tiãún haình cäng viãûc cuû thãø âaî âæåüc phán cäng. Åí mäùi pháön haình, mäùi khoaín muûc, mäùi taìi khoaín coï bæåïc âi, caïc thuí tuûc vaì phæång phaïp khaïc nhau nhæng bæåïc âi chung cuía KTV thæûc hiãûn åí mäùi khoaín muûc coï âiãøm chung. 3.1 Âaïnh giaï ruíi ro kiãøm soaït vaì thiãút kãú caïc thæí nghiãûm kiãøm soaït KTV seî bàõt dáöu kiãøm tra tênh hæîu hiãûu cuía hãû thäúng kiãøm soaït näüi bäü åí caïc pháön haình cuû thãø. Vê duû âäúi våïi pháön haình baïn haìng KTV seî kiãøm tra viãûc täø chæïc baïn haìng vaì theo doîi cäng nåü ra sao? Bàõt âáöu tæì viãûc nháûn âån âàût haìng, phæång thæïc thanh toaïn, váûn chuyãøn, caïch láûp hoaï âån chæïng tæì ghi cheïp doanh thu, nåü phaíi thu âãún luïc khaïch haìng thanh toaïn vaì ghi säø. KTV xem xeït caïc váún âãö nhæ: Säú thæï tæû caïc hoaï âån baïn haìng, ngaìy láûp hoaï âån, kyï nháûn cuía caïc bãn vaì viãûc ghi soí coï âæåüc kiãøm tra âäúi chiãúu âënh kyì hay khäng ... Kãút quaí sau cuìng cuía caïc thæí nghiãûm kiãøm soaït laì âaïnh giaï ruíi ro, kiãøm soaït cuía tæìng KTV. Tæì âoï KTV seî âënh hæåïng cho viãûc thæûc hiãûn caïc thæí nghiãûm cå baín. Nãúu pháön haình naìo coï mæïc âäü ruíi ro kiãøm soaït cao cáön phaíi tàng mæïc âäü ruíi ro kiãøm soaït so våïi kãú hoaûch ban âáöu thç KTV seî haû tháúp tyí lãû ruíi ro phaït hiãûn âäöng nghéa våïi viãûc seî måí räüng máùu cáön kiãøm toaïn trong thæí nghiãûm cå baín hoàûc ngæåüc laûi. 3.2 Thæûc hiãûn caïc thæí nghiãûm cå baín Caïc thæí nghiãûm kiãøm soaït cung cáúp cho KTV kãút quaí vãö cäng taïc kiãøm tra, giaïm saït cuía hãû thäúng kiãøm soaït näüi bäü. Caïc nghiãûp vuû seî âæåüc thæûc hiãûn nhæ thãú naìo tæì luïc phaït sinh âãún khi kãút thuïc åí caïc pháön haình vaì toaìn bäü hoaût âäüng saín xuáút kinh doanh åí âån vë Song âãø xeït âãún tênh chênh xaïc, tênh coï thæûc vaì cuû thãø hoaï nháûn âënh hãû thäúng kiãøm soaït näüi bäü coï hiãûu læûc chè âæåüc thãø hiãûn cuû thãø vaì âuïng âàõn åí caïc thæí nghiãûm cå baín. Näüi dung quan troüng trong giai âoaûn naìy laì viãûc choün máùu kiãøm toaïn sau cho máùu âaûi diãûn âæåüc cho täøng thãí, væìa tiãút kiãûm âæåüc thåìi gian kiãøm tra, xaïc minh sæû âuïng âàõn vaì håüp lyï cuía säú liãûu kãú toaïn, giaïm saït. Sæû nhaûy beïn cuía caïc KTV thãø hiãûn ráút låïn qua caïch choün máùu, caïc KTV dæûa vaìo kinh nghiãûm kiãøm toaïn maì coï thãø læûa choün máùu kiãøm tra thäúng kã hoàûc phi thäúng kã. ÅÍ Cäng ty X hçnh thæïc säø sæí duûng laì nháût kyï chung do âoï säø nháût kyï âæåüc xem laì troüng tám âãø kiãøm tra xaïc minh sæû âuïng âàõn vaì håüp lyï cuía säú liãûu kãú toaïn. Caïc säø nháût kyï âæåüc âäúi chiãúu våïi chæïng tæì gäúc, säø chi tiãút vaì säø caïi caïc taìi khoaín (baíng kã) Åí mäüt pháön haình tuyì thuäüc vaìo ruíi ro tiãöm taìng, sæû nháûn âënh cuû thãø vãö kiãøm soaït näüi bäü, caïc KTV seî sæí duûng caïc thæí nghiãûm cå baín våïi quy mä vãö máùu laì khaïc nhau, tuy nhiãn caïc KTV luän yï thæïc ràòng sai phaûm kiãøm toaïn cho pheïp laì ráút beï (3-4%). Nãúu æåïc tênh mæïc sai soït låïn hån mæïc troüng yãúu âaî phán bäø KTV seî linh âäüng trong viãûc nåïi räüng máùu kiãøm tra âãø coï quyãút âënh cuäúi cuìng Viãûc xaïc âënh giaï trë doanh nghiãûp Cäng ty X laì mäüt cäng viãûc ._.