Quy hoạch phát triển vùng chuyên canh cây bông giai đoạn 2002-2010

Lêi nãi ®Çu Sau §¹i héi §¶ng lÇn thø VI n¨m 1986 cña §¶ng, nÒn kinh tÕ ViÖt nam ®· cã mét b­íc ngoÆt lín trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn. Tõ mét nÒn kinh tÕ khÐp kÝn tù cung, tù cÊp nÒn kinh tÕ n­íc ta ®· b­íc ®Çu chuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng cã sù qu¶n lý cña Nhµ n­íc. Trong ®ã viÖc tiÕn hµnh ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ ®Êt n­íc theo h­íng CNH - H§H ®­îc xem lµ mét kh©u quan träng nhÊt ®Ó ®­a n­íc ta trë thµnh mét n­íc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn. §Ó hoµn thµnh môc tiªu CNH - H§H ®ßi hái ph¶i cã mét nguån vèn ban ®Çu rÊt lín. Trong khi ®ã n«ng nghiÖp ®­îc coi lµ gi÷ vai trß rÊt quan träng trong ph¸t triÓn kinh tÕ, ®Æc biÖt lµ ®èi víi c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn. Bëi v× n«ng nghiÖp lµ ngµnh cã thÓ cung cÊp mét nguån vèn ban ®Çu rÊt lín vµ quan träng cho ph¸t triÓn kinh tÕ, cã ý nghÜa lµ nguån vèn ban ®Çu cho qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸. §Æc biÖt lµ ®èi víi nÒn kinh tÕ ViÖt nam th× vai trß cña n«ng nghiÖp l¹i cµng cã ý nghÜa trong qu¸ tr×nh CNH - H§H nÒn kinh tÕ ®Êt n­íc. V× vËy viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n ®­îc coi lµ c«ng viÖc bøc thiÕt hµng ®Çu trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ n­íc ta. §Ó ph¸t triÓn ngµnh n«ng nghiÖp cã hiÖu qu¶ th× chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ trong n«ng nghiÖp ®Æc biÖt lµ chuyÓn dÞch c¬ cÊu c¸c lo¹i c©y trång lµ mét kh©u rÊt quan träng vµ cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh ®èi víi sù ph¸t triÓn cña n«ng nghiÖp n«ng th«n. HiÖn nay, tuy s¶n phÈm n«ng nghiÖp cña n­íc ta trªn thÞ tr­êng ®· kh¸ phong phó vµ ®a d¹ng nh­ng cßn cã rÊt nhiÒu nh÷ng c©y trång ch­a ®­îc chóng ta khai th¸c hÕt trong ®ã ®iÓn h×nh lµ c©y b«ng- lo¹i c©y mang l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ kh¸ cao ®ång thêi còng t­¬ng ®èi phï hîp víi ®iÒu kiÖn tù nhiªn cña n­íc ta. Trong khi ®ã, s¶n phÈm b«ng trong n­íc ch­a ®¸p øng ®ñ nhu cÇu tiªu cña c¸c nhµ s¶n xuÊt trong n­íc, thùc tÕ míi chØ ®¸p øng 10% nhu cÇu cßn l¹i chóng ta ph¶i nhËp khÈu. Dù tÝnh nhu cÇu b«ng x¬ cña n­íc ta n¨m 2005 kho¶ng 80 ngµn tÊn, n¨m 2010 kho¶ng 120 ngµn tÊn. NÕu tÝnh thªm nhu cÇu gia c«ng hµng dÖt may xuÊt khÈu th× yªu cÇu nhËp khÈu b«ng x¬ cßn lín h¬n nhiªï. Do vËy viÖc trång b«ng sÏ tiÕt kiÖm ®­îc mét nguån ngo¹i tÖ lín ®Ó ®Çu t­ vµo c¸c lÜnh vùc kh¸c, t¹o ra viÖc lµm t¨ng thu nhËp cho hé n«ng d©n. ViÖc ph¸t triÓn trång b«ng gãp phÇn chuyÓn dÞch c¬ cÊu c©y trång ph¸ thÕ ®éc canh c©y lóa, thùc hiÖn ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm n«ng nghÞp, gãp phÇn ph¸t triÓn nÒn n«ng nghiÖp bÒn v÷ng h¬n trong c¬ chÕ thÞ tr­êng. ChÝnh v× tÝnh chÊt quan träng cña nã ®ång thêi qua nh÷ng kiÕn thøc thu ®­îc trong qu¸ tr×nh thùc tËp t¹i Vô quy ho¹ch vµ kÕ ho¹ch - Bé NN vµ PTNT em chän ®Ò tµi "Quy ho¹ch ph¸t triÓn vïng chuyªn canh c©y b«ng giai ®o¹n 2002 - 2010" cho Chuyªn ®Ò thùc tËp cña m×nh. Chuyªn ®Ò gåm c¸c néi dung sau: Ch­¬ng I: Lý luËn chung vÒ quy ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi, vÒ quy ho¹ch n«ng nghiÖp vµ quy ho¹ch vïng chuyªn canh. Ch­¬ng II: §¸nh gi¸ thùc tr¹ng quy ho¹ch ph¸t triÓn c©y b«ng trªn c¶ n­íc. Ch­¬ng III: Quy ho¹ch vµ gi¶i ph¸p thùc hiÖn quy ho¹ch ph¸t triÓn vïng chuyªn canh c©y b«ng trong giai ®o¹n 2002- 2010. Trong qu¸ tr×nh hoµn thµnh Chuyªn ®Ò t«i lu«n nhËn ®­îc sù gióp ®ì cña thÇy c«, quý c¬ quan n¬i t«i thùc tËp vµ b¹n bÌ. §Æc biÖt lµ sù gióp ®ì cña thÇy gi¸o NguyÔn TiÕn Dòng ®· trùc tiÕp h­íng dÉn em hoµn thµnh ®Ò tµi nµy. V× thêi gian vµ kiÕn thøc cã h¹n nªn kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng h¹n chÕ, em mong nhËn ®­îc sù th«ng c¶m vµ ý kiÕn ®ãng gãp ®Ó em hiÓu râ vÊn ®Ò h¬n Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n! Ch­¬ng I Lý luËn chung vÒ quy ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi,vÒ quy ho¹ch n«ng nghiÖp vµ quy ho¹ch vïng chuyªn canh I. Kh¸i niÖm, ®èi t­îng vµ vÞ trÝ cña quy ho¹ch 1. C¸c kh¸i niÖm liªn quan 1.1. Kh¸i niÖm quy ho¹ch, quy ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi. Quy ho¹ch lµ sù thÓ hiÖn viÖc bè trÝ chiÕn l­îc vÒ mÆt thêi gian, kh«ng gian l·nh thæ, nã x©y dùng khung vÜ m« vÒ tæ chøc kh«ng gian ®Ó chñ ®éng h­íng tíi môc tiªu chiÕn l­îc mét c¸ch cã hiÖu qu¶ cao nhÊt trªn c¬ së thùc tÕ nguån lùc cho phÐp Quy ho¹ch kinh tÕ x· héi lµ mét luËn chøng khoa häc vÒ sù bè trÝ kh«ng gian c¸c ho¹ch ®éng kinh tÕ x· héi sÏ diÔn ra trong t­¬ng lai cña mét quèc gia, mét vïng ®Þa ph­¬ng cña mét ngµnh hoÆc mét lÜnh vùc nµo ®ã. 1.2. Kh¸i niÖm quy ho¹ch n«ng nghiÖp, quy ho¹ch vïng chuyªn canh. Quy ho¹ch n«ng nghiÖp lµ quy ho¹ch tæng thÓ, nã bao gåm tæng hîp nhiÒu néi dung ho¹t déng trong c¸c lÜnh vùc kinh tÕ, v¨n ho¸ x· héi vµ m«i tr­êng cã liªn quan ®Õn vÊn ®Ò ph¸t triÓn con ng­êi trong c¸c lÜnh vùc ho¹t ®éng ë khu vùc n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n. Quy ho¹ch vïng chuyªn canh lµ viÖc bè trÝ vÒ mÆt kh«ng gian vµ thêi gian cho vïng trªn c¬ së c¸c nguån lùc thùc tÕ cña vïng ®Ó cã thÓ h­íng tíi c¸c môc tiªu, nhiÖm vô cô thÓ cña vïng. 2. Môc ®Ých ®èi t­îng vµ yªu cÇu thùc hiÖn quy ho¹ch 2.1. Môc ®Ých. T×m ra c¸c ph­¬ng ¸n (hay nghÖ thuËt) khai th¸c c¸c lîi thÕ so s¸nh, c¸c nguån lùc vµ sö dông cã hiÖu qu¶ chóng theo l·nh thæ. Quy ho¹ch nh»m ph¸t triÓn bÒn v÷ng: Nh­ lµ t¹o ra sù c©n b»ng trong c¸c mèi quan hÖ thuéc ®êi sèng con ng­êi trªn ba mÆt: kinh tÕ, x· héi, v¨n ho¸, h¹n chÕ sù ph©n ho¸ giµu nghÌo trªn c¸c ®Þa bµn sèng, gi¶i quyÕt c¸c m©u thuÉn ph¸t sinh trong x· héi nh­ c¹nh tranh thiÕu lµnh m¹nh trong c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ, sù tranh chÊp ®Êt ®ai vµ c¸c tµi nguyªn kh¸c trªn ®Þa bµn, khai th¸c sö dông nguån tµi nguyªn thiªn nhiªn mét c¸ch tiÕt kiÖm hîp lý vµ cã hiÖu qu¶, b¶o tån thiªn nhiªn vµ sù ®a d¹ng sinh häc. T¹o ra nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi vµ cã hiÖu qu¶ trong sù hîp t¸c gi÷a c¸c vïng, c¸c ®Þa ph­¬ng vµ c¶ quan hÖ hîp t¸c quèc tÕ. 2.2. §èi t­îng. Trong nh÷ng n¨m võa qua xuÊt ph¸t tõ yªu cÇu thùc tiÔn c¸c ngµnh kinh tÕ kü thuËt nh­ c«ng nghiÖp, n«ng nghiÖp th­¬ng m¹i, du lÞch.., c¸c ngµnh s¶n phÈm nh­ c«ng nghiÖp c¬ khÝ, c«ng nghiÖp xi m¨ng, c«ng nghiÖp dÖt may, ngµnh cao su, cµ phª…®Òu ®­îc x©y dùng ph¸t triÓn. §ång thêi c¸c tØnh, thµnh phè còng x©y dùng quy ho¹ch ph¸t triÓn cho l·nh thæ m×nh, thËm chÝ nhiÒu n¬i cßn x©y dùng quy ho¹ch ph¸t triÓn cho c¶ quËn, huyÖn…Nh÷ng n¨m gÇn ®©y, c¸c vïng kinh tÕ lín (gåm nhiÒu tØnh) còng ®­îc nghiªn cøu vµ x©y dùng quy ho¹ch ph¸t triÓn. Nh­ vËy cã thÓ nãi ®èi t­îng chñ yÕu cña quy ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi gåm: ngµnh, l·nh thæ. Khi ngµnh lµ ®èi t­îng quy ho¹ch th× ngµnh bao gåm ngµnh kinh tÕ kü thuËt vµ ngµnh kinh tÕ s¶n phÈm (hoÆc lÜnh vùc kinh tÕ cô thÓ). Khi l·nh thæ lµ ®èi t­îng quy ho¹ch th× nã bao gåm c¸c cÊp l·nh thæ kh¸c nhau do yªu cÇu cña tæ chøc kinh tÕ x· héi cña ®Êt n­íc hay mét ®¬n vÞ kinh tÕ l·nh thæ hµnh chÝnh. 2 .3. Yªu cÇu x©y dùng quy ho¹ch. Quy ho¹ch ph¸t triÓn ph¶i thÓ hiÖn ®­îc c¸c quan ®iÓm ph¸t triÓn, thÓ hiÖn ë ba lÜnh vùc: kinh tÕ, x· héi, vµ m«i tr­êng. Quy ho¹ch ph¸t triÓn ph¶i tu©n thñ ®­êng lèi, chÝnh s¸ch cña §¶ng, Nhµ n­íc, ph¶i tæng hîp vµ hµi hoµ gi÷a c¸c lÜnh vùc ho¹t ®éng, ®¶m b¶o t¨ng tr­ëng kinh tÕ nhanh, tiÕn bé x· héi, kh«ng « nhiÔm m«i tr­êng. Ph­¬ng ¸n quy ho¹ch tæng thÓ ph¸t triÓn ph¶i lµ c«ng cô ®iÒu tiÕt mäi sù ®Çu t­ vµo tõng ngµnh, tõng cÊp, tõng ®Þa ph­¬ng sao cho phï hîp vµ h÷u hiÖu, ng¨n chÆn sù tù ph¸t, tr¸nh chång chÐo hoÆc m©u thuÉn g©y l·ng phÝ nguÇn lùc. Quy ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi ph¶i thù sù lµ mét tµi liÖu t­ vÊn cho c¸c quan ®iÓm cña chÝnh phñ vµ h­íng dÉn cho c¸c c¬ quan chÝnh phñ thùc hiÖn ®­îc chøc n¨ng qu¶n lý kinh tÕ vÜ m« cña m×nh lµ tµi liÖu tham kh¶o vµ h­íng dÉn cho ng­êi d©n vµ c¸c nhµ ®Çu t­ hiÓu râ ®­îc tiÒm n¨ng c¬ héi vµ ph­¬ng h­íng ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi Quy ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi ph¶i ®¸p øng ®­îc yªu cÇu cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, tiÕn bé khoa häc vµ c«ng nghÖ vµ ph¶i ®¶m b¶o ph¸t triÓn bÒn v÷ng, lµ mét qu¸ tr×nh ®éng ®Ó cã thÓ cËp nhËp vµ thÝch øng víi nh÷ng thay ®æi bÊt th­êng. Quy ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cÇn ph¶i ®¶m b¶o gi÷a yªu cÇu cña sù ph¸t triÓn víi kh¶ n¨ng hiÖn thùc, gi÷a yªu cÇu tr­íc m¾t vµ yªu cÇu ph¸t triÓn æn ®Þnh, bÒn v÷ng vµ l©u dµi, sù ph¸t triÓn träng ®iÓm vµ ph¸t triÓn toµn diÖn, gi÷a ph¸t triÓn ®Þnh tÝnh vµ ph¸t triÓn ®Þnh l­îng. Quy ho¹ch tæng thÓ ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi ph¶i ®i tr­íc mét b­íc, lµm c¬ së nÒn t¶ng cho c¸c quy ho¹ch vµ lµm c¬ së x©y dùng cho c¸c môc tiªu, kÕ ho¹ch ph¸t triÓn cho c¸c ngµnh, c¸c vïng … 3. Vai trß cña quy ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi. Quy ho¹ch ph¸t triÓn lµ mét b­íc cô thÓ ho¸ chiÕn l­îc vÒ mÆt kh«ng gian vµ nã trë thµnh c¬ së ®Ó dùa vµo ®ã c¸c kÕ ho¹ch dµi h¹n, ng¾n h¹n vµ trung h¹n ®­îc x©y dùng, lµ c«ng cô gióp ®ì chÝnh phñ ®iÒu hµnh qu¶n lý kinh tÕ vÜ m«, gióp ng­êi d©n ®iÒu chØnh c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt cña m×nh theo quy ho¹ch thèng nhÊt, gióp chñ ®Çu t­ x¸c ®Þnh ®­îc vÞ trÝ ®Æt nhµ m¸y ë ®©u cho phï hîp, tiÕt kiÖm chi phÝ. Quy ho¹ch lµm c¬ së cho viÖc thiÕt lËp c¸c dù ¸n ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña ®Êt n­íc, ®Þnh tÝnh cho viÖc x©y dùng c¬ cÊu kinh tÕ, sö dông tµi nguyªn m«i tr­êng, nguån lùc lao ®éng, c¬ së vËt chÊt cña x· héi. Quy ho¹ch lµ mét trong nh÷ng c¨n cø cña viÖc thiÕt lËp dù ¸n ®Çu t­ ph¸t triÓn kinh tÕ ngµnh, kinh tÕ vïng. Trong hÖ thèng kÕ ho¹ch ho¸ viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña quèc gia quy ho¹ch tæng thÓ lµ sù ®Þnh h­íng, quy ho¹ch vïng l·nh thæ lµ sù ®Þnh tÝnh, quy ho¹ch c¬ së lµ sù ®Þnh l­îng cña viÖc thùc hiÖn ®­êng lèi ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña ®Êt n­íc. Quy ho¹ch lµ c¬ së quan träng c¶ viÖc x©y dùng quy ho¹ch sö dông ®Êt, quy ho¹ch vïng l·nh thæ tham gia vµo hÖ thèng qu¶n lý ®Êt ®ai. Nã ®Þnh h­íng sö dông ®Êt hîp lý, phï hîp víi yªu cÇu ph¸t triÓn cña ngµnh, vïng, nã còng lµ mét biÖn ph¸p b¶o vÖ m«i tr­êng vµ ®Êt ®ai. 4. VÞ trÝ cña quy ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi. 4.1. VÞ trÝ quy ho¹ch ph¸t triÓn trong quy tr×nh kÕ ho¹ch ho¸ nÒn kinh tÕ quèc d©n. Trong quy tr×nh quy ho¹ch kÕ ho¹ch ho¸ ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ quèc d©n ë ViÖt Nam lµ b¾t ®Çu ®i tõ chiÕn l­îc ®Õn quy ho¹ch vµ ®Õn kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi.Tøc lµ, quy tr×nh kÕ ho¹ch ho¸ ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi tr¶i qua ba b­íc: - B­íc 1: X©y dùng chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi. - B­íc 2: X©y dùng quy ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cô thÓ ho¸ c¸c quan ®iÓm vµ néi dung cña chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi. Vµ còng cã thÓ cho r»ng ®©y chÝnh lµ b­íc x©y dùng kÕ häach ph¸t dµi h¹n kinh tÕ x· héi. Do ®ã cã thÓ xem quy ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi gièng nh­ kÕ ho¹ch dµi h¹n ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña ®Êt n­íc. - B­íc 3: X©y dùng kÕ ho¹ch trung vµ ng¾n h¹n ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi, cô thÓ ho¸ néi dông cña quy ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi. B­íc nµy thùc chÊt lµ ®­a quy ho¹ch vµo thùc hiÖn tõng b­íc. Sau ®©y lµ s¬ ®å vÞ trÝ quy ho¹ch ph¸t triÓn trong quy tr×nh kÕ ho¹ch ho¸ nÒn kinh tÕ quèc d©n: ChiÕn l­îc Quy ho¹ch KÕ ho¹ch trung vµ ng¾n h¹n Quy ho¹ch Quy ho¹ch tæng thÓ (s¬ ®å quy ho¹ch) Quy ho¹ch cô thÓ (quy ho¹ch chi tiÕt) Ng­êi h­ëng lîi: + NHµ n­íc + Nh©n d©n vµ c¸c nhµ ®Çu t­ Yªu cÇu + Ph¸t triÓn ngµnh vµ c¸c lÜnh vùc(c¸i g× bao nhiªu, c¸ch nµo). + Tæ chøc l·nh thæ (ë ®©u). 4.2. Mèi quan hÖ gi÷a quy ho¹ch víi chiÕn l­îc vµ kÕ ho¹ch + ChiÕn l­îc lµ c¬ së ®Ó x©y dùng c¸c quy ho¹ch, cßn quy ho¹ch chÝnh lµ sù thÓ hiÖn viÖc bè chÝ chiÕn l­îc vÒ mÆt thêi gian vµ kh«ng gian, nã lµ mét b­íc ®i cña chiÕn l­îc. Cô thÓ ho¸ chiÕn l­îc thµnh thùc tÕ cuéc sèng , thêi gian thùc hiÖn, kh«ng gian ph¸t triÓn, c¬ cÊu ph¸t triÓn. + Sù gièng nhau gi÷a quy ho¹ch vµ chiÕn l­îc: nã ®Òu lµ v¨n b¶n mang tÝnh ®Þnh h­íng mang tÝnh chiÕn l­îc + Sù kh¸c nhau gi÷a quy ho¹ch vµ chiÕn l­îc. Quy ho¹ch nã mang tÝnh cô thÓ h¬n, cô thÓ ho¸ ChiÕn l­îc gåm hÖ thãng biÓu mÉu ®Çy ®ñ, ph­¬ng ph¸p tÝnh to¸n ph­¬ng ¸n x©y dùng cßn quy ho¹ch ph¶i cã tÝnh luËn chøng cô thÓ vÒ kinh tÕ vµ x· héi. Quy ho¹ch vµ KÕ ho¹ch : + Quy ho¹ch lµ c¬ së cho viÖc x©y dùng c¸c kÕ ho¹ch, ng­êi ta cã thÓ dùa vµo c¸c néi dung cña b¶n quy ho¹ch ®Ó x©y dùng c¸c kÕ ho¹ch ( th­êng lµ c¸c kÕ ho¹ch 5 n¨m ) cßn kÕ ho¹ch lµ mét b­íc cô thÓ ho¸, chi tiÕt ho¸ cña quy ho¹ch. + Sù gièng nhau: ®Òu lµ v¨n b¶n mang tÝnh ®Þnh h­íng + Sù kh¸c nhau: Quy ho¹ch lµ sù ®Þnh h­íng chung chung nh­ kÞch b¶n vÒ sù t¨ng tr­ëng, chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, tèc ®é t¨ng tr­ëng b×nh qu©n … cßn kÕ ho¹ch nã cã tÝnh ph©n ®o¹n b»ng c¸c mèc thêi gian cô thÓ, tÝnh ®Þnh h­íng b»ng c¸c chØ tiªu ®Þnh l­îng cô thÓ vµ tÝnh kÕt qu¶ cô thÓ h¬n. 4.3.Mèi quan hÖ gi÷a quy ho¹ch víi quy m« s¶n l­îng, hiÖu qu¶ vµ sù t¨ng tr­ëng kinh tÕ TÝnh ®óng ®¾n, hiÖu qu¶ cña mét b¶n quy ho¹ch nã cã quan hÖ chÆt chÏ víi quy m« s¶n l­îng vµ t¨ng tr­ëng kinh tÕ. Mét b¶n quy ho¹ch ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c nã lµm t¨ng s¶n l­îng vµ tõ ®ã gãp phÇn t¨ng tr­ëng kinh tÕ vµ ng­îc l¹i mét b¶n quy ho¹ch kh«ng tèt nã sÏ k×m h·m sù t¨ng tr­ëng c¶ vÒ quy m« s¶n l­îng lÉn c¬ cÊu kinh tÕ vµ c¸c lÜnh vùc kh¸c nh­ v¨n ho¸, ®êi sèng tõ ®ã nã còng ¶nh h­ëng tíi t¨ng tr­ëng kinh tÕ . 5. C¬ së lý luËn cña quy ho¹ch ph¸t triÓn . 5.1. Quan hÖ chi phèi t­¬ng t¸c c¸c nh©n tè ph¸t triÓn lu«n lu«n lµ t­ t­ëng chØ ®¹o ®èi víi c¸c nhµ ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch ph¸t triÓn . XÐt ë gãc ®é hµnh vi cña c¸c nh©n tè tíi qu¸ tr×nh ph¸t triÓn, c¸c nhµ chÝnh trÞ, kinh tÕ th­êng kh¼ng ®Þnh bèn khèi ®éng lùc: Nhµ n­íc, con ng­êi c¸ nh©n, céng ®ång vµ doanh nghiÖp . S¬ ®å c¸c khèi ®éng lùc cña ph¸t triÓn Nhµ n­íc Con ng­êi vµ c¸c gi¸ trÞ v¨n ho¸ Ph¸t triÓn Doanh nghiÖp Céng ®ång Bèn khèi ®éng lùc cña sù ph¸t triÓn cã mèi liªn hÖ mËt thiÕt víi nhau. C¸c mèi liªn hÖ däc-ngang ch»ng trÞt theo kh«ng gian vµ thêi gian. Gi¶i quyÕt tèt c¸c mèi quan hÖ nµy th× sÏ t¹o ra sù ph¸t triÓn tæng hîp, ®ång thuËn vµ ng­îc l¹i. Néi dung cña c¸c quy ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ c¸c nh©n tè cïng víi c¸c hµnh vi cña chóng trong mèi quan hÖ h÷u c¬ vµ trong tr¹ng th¸i ®éng. 5.2. Ph¸t triÓn bÒn v÷ng lµ ®ßi hái thèng so¸i ®èi víi ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi. S¬ ®å tiÕp cËn sù “ph¸t triÓn bÒn v÷ng” Môc tiªu kinh tÕ + T¨ng tr­ëng kinh tÕ + HiÖu qu¶ + æn ®Þnh * §¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr­êng * TiÒn tÖ ho¸ c¸c ho¹t ®éng Môc tiªu m«i tr­êng Môc tiªu x· héi + B¶o vÖ thiªn nhiªn + §a d¹ng ho¸ sinh häc + Sö dông hiÖu qu¶ nguån tµi nguyªn + B¶o tån nªn v¨n ho¸ vµ truyÒn thèng d©n téc + Xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo + X©y dùng thÓ chÕ * C«ng b»ng gi÷a c¸c thÕ hÖ * Sù tham gia cña quÇn chóng * C«ng b»ng thu nhËp * Xo¸ ®ãi nghÌo NhiÒu n¨m gÇn ®©y, khi mµ m«i tr­êng sèng cña con ng­êi bÞ ph¸ huû, tµi nguyªn thiªn nhiªn bÞ khai th¸c c¹n kiÖt tÇng «z«n bÞ ph¸ huû do ph¸t triÓn mµ t×nh tr¹ng nghÌo, thÊt nghiÖp vµ tÖ n¹n x· héi cã xu h­íng t¨ng th× con ng­êi ®· nghÜ ®Õn c¸i “ng­ìng” cña cña sù ph¸t triÓn. ThuËt ng÷ “ph¸t triÓn bÒn v÷ng” xuÊt hiÖn vµ ngµy ®ang thÞnh hµnh. Ph¸t triÓn ®Ó tho¶ m·n c¸c nhu cÇu cña h«m nay mµ kh«ng tæn h¹i ®Õn sù ph¸t triÓn cña t­¬ng lai lµ ®ßi hái lín lao ®èi víi nh©n lo¹i khi lùa chän c¸c quyÕt s¸ch ph¸t triÓn nh»m ®¹t ®­îc c¶ ba môc tiªu vÒ kinh tÕ, x· héi vµ m«i tr­êng. Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng tÝnh nh©n v¨n trong ph¸t triÓn ph¶i ®­îc t«n träng vµ ®¶m b¶o trªn thùc tÕ. C¸c tÝnh to¸n cña quy ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi ph¶i dùa trªn yªu cÇu bÒn v÷ng cña sù ®an kÕt (®¶m b¶o tÝnh liªn ngµnh, liªn vïng ) c¸c yÕu tè ph¸t triÓn nh»m n©ng cao ®êi sèng vËt chÊt v¨n ho¸ tinh thÇn cña mäi thµnh viªn trong x· héi . Nh­ vËy, cã thÓ nãi r»ng tÝnh x· héi vµ bÒn v÷ng chi phèi néi dung vµ ph­¬ng ph¸p quy ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi. Dù ¸n quy ho¹ch ph¶i ph¶n ¸nh c¶ c¸c vÊn ®Ò vÒ tù nhiªn, kinh tÕ, x· héi, vµ m«i tr­êng. ChÊt l­îng cña quy ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ, x· héi phô thuéc rÊt nhiÒu vµo møc ®é ®Ò cËp ®Çy ®ñ, toµn diÖn vµ hoµn thiÖn c¸c vÊn ®Ò nãi trªn. II. Néi dung vµ ph­¬ng ph¸p quy ho¹ch ph¸t triÓn 1. Nh÷ng néi dung c¬ b¶n cña quy ho¹ch ph¸t triÓn 1.1.§iÒu tra, ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ hiÖn tr¹ng. §iÒu tra ®¸nh gi¸ hiÖn tr¹ng c¸c lo¹i nguån lùc vÒ con ng­êi, vÒ thiªn nhiªn , vÒ vËt chÊt ...vµ thùc tr¹ng c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ, x· héi, m«i tr­êng cña vïng nghiªn cøu . 1.2. NhËn biÕt c¸c vÊn ®Ò ®¸nh gi¸ tiÒm n¨ng c¸c nguån lùc . C¸c vÊn ®Ò vÒ qu¶n lý vµ sö dông c¸c nguån lùc cho ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi ë ®Þa ph­¬ng. §¸nh gi¸ kh¶ n¨ng khai th¸c sö dông c¸c nguån lùc trong t­¬ng lai ®Ó ®¸p øng môc tiªu cña quy ho¹ch ph¸t triÓn trong tõng thêi kú vµ ®iÒu kiÖn cô thÓ. 1.3. X¸c ®Þnh râ môc ®Ých vµ nh÷ng môc tiªu cÇn ®¹t ®­îc cña ph­¬ng ¸n quy ho¹ch . Nh÷ng c¨n cø ®Ó x¸c ®Þnh môc tiªu. - C¨n cø vµo kÕt qu¶ dù b¸o nh÷ng vÊn ®Ò trong t­¬ng lai nh­ : Dù b¸o vÒ d©n sè, lao ®éng, dù b¸o vÒ kh¶ n¨ng biÕn ®éng vÒ c¸c lo¹i nguån lùc trong tõng thêi kú, dù b¸o vÒ sù ph¸t triÓn cña kinh tÕ thÞ tr­êng, dù b¸o vÒ tiÕn bé khoa häc vµ c«ng nghÖ ... - C¨n cø vµo thùc tr¹ng ho¹t ®éng kinh tÕ x· héi vµ kh¶ n¨ng khai th¸c sö dông c¸c lo¹i nguån lùc cña ®Þa ph­¬ng trong t­¬ng lai . 1.4. X©y dùng ph­¬ng ¸n quy ho¹ch . LËp ®Ò ¸n quy ho¹ch ph¸t triÓn tæng hîp cho ®Þa bµn nghiªn cøu, x©y dùng c¸c dù ¸n kh¶ thi cho c¸c ho¹t ®éng cô thÓ cña tõng lÜnh vùc kinh tÕ, x· héi vµ m«i tr­êng nh»m ®¸p øng ®­îc môc tiªu ®Ò ra trong tõng thêi kú Lùa chän c¸c dù ¸n theo thø tù ­u tiªn vµ theo tiÒm n¨ng c¸c nguån lùc. X¸c ®Þnh thêi gian b¾t buéc ph¶i hoµn thµnh c¸c dù ¸n, mèi quan hÖ gi÷a c¸c dù ¸n. 1.5. X©y dùng kÕ ho¹ch vµ c¸c gi¶i ph¸p ®Ó thùc hiÖn C¸c néi dung cÇn ®­îc thùc hiÖn theo c¸c dù ¸n víi nh÷ng kÕ ho¹ch vµ gi¶i ph¸p chi tiÕt ®¶m b¶o tiÕn ®é trªn c¬ së thÓ hiÖn ®­îc tÝnh ­u tiªn, tÝnh tiÕt kiÖm vµ tÝnh tÝch cùc trong quy ho¹ch. 2. Ph­¬ng ph¸p quy ho¹ch Quy ho¹ch lµ vÊn ®Ò phøc t¹p ®a ph­¬ng, ®a nôc tiªu, bao gåm nhiÒu vÊn ®Ò rÊt ®a d¹ng v× vËy ®Ó cã thÓ x©y dùng ®­îc mét b¶n quy ho¹ch tèt chóng ta cµan ¸p dông kÕt hîp nhiÒu ph­¬ng ph¸p vµ tõng lo¹i h×nh quy ho¹ch ta còng cã c¸c ph­¬ng ph¸p kh¸c nhau. Nh­ng hÇu hÕt c¸c lo¹i h×nh quy ho¹ch ng­êi ta th­êng ¸p dông ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu hÖ thèng ®Ó cã thÓ x©y dùng quy ho¹ch. Néi dung ph­¬ng ph¸p nh­ sau. H¹ng môc §Æt vµ th¶o luËn c¸c vÊn ®Ò 1. NhiÖm vô hoÆc c«ng viÖc ph¶i lµm (sù cÇn thiÕt ph¶i lµm quy ho¹ch) - T¹i sao ta sÏ lµm quy ho¹ch - Ta mong muèn kÕt thóc b»ng c¸i g× 2. HÖ thèng th«ng tin - Thu thËp nh÷ng th«ng tin cÇn thiÕt - Xö lý th«ng tin - C¸i g× ®· biÕt - C¸i g× cÇn t×m - Nh÷ng c¸i g× lµ rñi ro 3. X¸c ®Þnh ph­¬ng h­íng môc tiªu cña quy ho¹ch - Th¶o luËn c¸c c¨n cø ®Ó x©y dùng môc tiªu. - Môc tiªu tæng qu¸t lµ g×? C¸c chØ tiªu cô thÓ cña tõng lÜnh vùc 4. Néi dung cÇn quy ho¹ch - Th¶o luËn nh÷ng nhiÖm vô ph¶i lµm - §Ó thùc hiÖn ®­îc nh÷ng nhiÖm vô nµy cÇn nh÷ng b­íc g×. - Th¶o luËn nh÷ng biÖn ph¸p tiÕn hµnh c¸c néi dung chi tiÕt. 5. X©y dùng kÕ ho¹ch thùc hiÖn - Th¶o luËn ch­¬ng tr×nh hµnh ®éng ®Ó thùc hiÖn c¸c néi dung quy ho¹ch - LËp c¸c dù ¸n cho viÖc thùc thi th¶o luËn s¾p xÕp c¸c dù ¸n theo thø tù ­u tiªn ®Ó thùc hiÖn 6. Xem xÐt tiÕn hµnh ®iÒu chØnh bæ xung - Th¶o luËn xem liÖu c«ng viÖc cã kh¶ n¨ng hoµn thµnh theo kÕ ho¹ch hay kh«ng - NÕu kh«ng th× ph¶i bæ xung thªm c¸i g× - C¸i g× cÇn ®iÒu chØnh - Cã thÓ ®iÒu chØnh bæ xung nh­ thÕ nµo 3. Quy ho¹ch ph¸t triÓn ë ViÖt Nam trong ®iÒu kiÖn kinh tÕ thÞ tr­êng - Néi dung ph©n bè l·nh thæ lµ quan träng h¬n c¶. - Quy ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi trong ®iÒu kiÖn kinh tÕ thÞ tr­êng cßn bÞ ¶nh h­ëng rÊt nhiÒu cña quan ®iÓm vµ ph­¬ng ph¸p tiÕp cËn quy ho¹ch trong nÒn kinh tÕ chØ huy; kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung tr­íc ®©y. Quy ho¹ch ph¸t triÓn ph¶i chó ý xuÊt ph¸t tõ yªu cÇu cña thÞ tr­êng, c¸c tÝnh to¸n cña ho¹ch cho thêi kú 10 n¨m tíi nªn mang tÝnh dù b¸o, do ®ã con ng­êi vµ c¸c yªu cÇu cña hä trong nh÷ng n¨m tíi ph¶i ®­îc dù b¸o, nh÷ng tiÕn bé khoa häc c«ng nghÖ nh÷ng tiÕn bé trong qu¶n lý còng cÇn ®­îc dù b¸o, nh÷ng nguån lùc trong n­íc cã thÓ ph¸t huy trong t­¬ng lai vµ nh÷ng ¶nh h­ëng cña thÕ giíi bªn ngoµi tíi ph¸t triÓn trong n­íc còng cÇn ®­îc dù b¸o. TÝnh dù b¸o, ®Þnh h­íng lµ ®Æc tÝnh næi bËt cña quy ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi. - §Ó ®¹t ®­îc môc tiªu ®Ò ra bao giê còng cã nhiÒu c¸ch ®i, nhiÒu con ®­êng ®i vµ nhiÒu c¸ch tæ chøc thùc hiÖn. Do ®ã viÖc “lùa chän” trong quy ho¹ch ph¸t triÓn lµ vÊn ®Ò cã tÝnh quyÕt ®Þnh. - Dï thÕ nµo ch¨ng n÷a th× c¸c yÕu tè ph¸t triÓn trong t­¬ng lai còng kh«ng thÓ tÝnh tíi hÕt vµ dù b¸o ®­îc ®Çy ®ñ. Sù rñi ro trong ®iÒu kiÖn kinh tÕ thÞ tr­êng lµ kh«ng thÓ tr¸nh khái. Do ®ã, ®ßi hái quy ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi ph¶i cã tÝnh to¸n nhiÒu ph­¬ng ¸n. C¸c ph­¬ng thÝch øng víi c¸c ®iÒu kiÖn nhÊt ®Þnh. Chñ thÓ ®iÒu hµnh nÒn kinh tÕ cã ý nghÜa quan träng ®èi víi thùc thi quy ho¹ch ph¸t triÓn. ViÖc thÈm ®Þnh dù ¸n quy ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cã ¶nh h­ëng lín ®Õn c¸c quyÕt ®Þnh sau khi dù ¸n quy ho¹ch ®­îc duyÖt, ¶nh h­ëng lín ®Õn thµnh c«ng hay thÊt b¹i khi ®­a quy ho¹ch vaß cuéc sèng. V× thÕ ph¶i lµm tèt c«ng t¸c thÈm ®Þnh c¸c dù ¸n quy ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi. - Quy ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi muèn ®­a vµo cuéc sèng cã kÕt qu¶ ph¶i tiÕn hµnh hµng lo¹t c«ng viÖc. Trong ®ã râ nhÊt lµ qu¶ng b¸ quy ho¹ch vµ nhanh chãng triÓn khai quy ho¹ch chi tiÕt, cô thÓ ho¸ trong kÕ ho¹ch chung vµ ng¾n h¹n. Vµ tæ chøc thùc hiÖn quy ho¹ch mét c¸ch chu ®¸o cã kiÓm tra gi¸m s¸t chÆt chÏ. Trong qu¸ tr×nh ®­a quy ho¹ch vµo cuéc sèng cÇn nghiªn cøu rµ so¸t, ®iÒu chØnh néi dung quy ho¹ch ph¸t triÓn mét c¸ch th­êng xuyªn vµ cã tr¸ch nhiÖm. - §èi víi quy ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi, quy ho¹ch ph¸t triÓn ngµnh (c¶ ngµnh s¶n phÈm) ph¶i ®­îc ®i tr­íc mét b­íc so víi quy ho¹ch ph¸t triÓn l·nh thæ vïng tØnh. Trong tr­êng hîp ch­a cã quy ho¹ch ngµnh mµ c¸c tØnh cã yªu cÇu quy ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi th× ph¶i phèi hîp víi ngµnh chøc n¨ng ®Ó xem xÐt, tÝnh to¸n cô thÓ ho¸ c¸c dù kiÕn ph¸t triÓn ngµnh trªn l·nh thæ cña m×nh. Tr¸nh t×nh tr¹ng quy ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi kiÓu khÐp kÝn theo danh giíi hµnh chÝnh. III. Néi dung quy ho¹ch vïng l·nh thæ , quy ho¹ch vïng chuyªn. 1. Quy ho¹ch l·nh thæ. 1.1. Ph©n tÝch c¸c ®Æc ®iÓm tù nhiªn, kinh tÕ x· héi vïng. + §iÒu kiÖn tù nhiªn vµ tµi nguyªn thiªn nhiªn . ë phÇn nµy chóng ta cÇn ph©n tÝch vÒ vÞ trÝ ®Þa lý cña vïng c¶ vÒ kinh tÕ lÉn chÝnh trÞ, cÇn ®¸nh gi¸ c¶ vÒ mÆt ®Þa lý kinh tÕ vµ chÝnh trÞ, c¶ mÆt thuËn lîi vµ khã kh¨n c¶ mÆt hiÖn t¹i vµ t­¬ng lai, ®Æt trong bèi c¶nh ph¸t triÓn cña c¶ n­íc vµ quèc tÕ, ®¸nh gi¸ c¸c tiÒm n¨ng tµi nguyªn thiªn nhiªn cña vïng vµ kh¶ n¨ng phèi hîp ph¸t triÓn c«ng nghiÖp cña vïng víi c¸c vïng kh¸c. + Ph©n tÝch vÒ d©n sè lao ®éng. Ta ph¶i x¸c ®Þnh quy m«, kÕt cÊu d©n sè vµ nh÷ng yÕu tè t¸c ®éng ®Õn d©n sè cña vïng vµ tõ ®ã cã thÓ x¸c ®Þnh ®­îc thuËn lîi vµ khã kh¨n cña c¸c yÕu tè d©n sè, ph¶i ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng viÖc lµm vµ sö dông lao ®éng x· héi cã liªn hÖ tíi c¸c chÝnh s¸ch vÒ ph¸t triÓn nguån lùc. + Ph©n tÝch bèi c¶nh quèc tÕ cã ¶nh h­ëng ®Õn vïng ph¶i : Ph©n tÝch kh¸i qu¸t t×nh h×nh kinh tÕ vµ thÞ tr­êng thÕ giíi khu vùc vµ kh¶ n¨ng diÔn biÕn cña c¸c mèi quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ vµ quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i cña vïng nãi riªng vµ cña n­íc ta nãi chung vÒ viÖc xuÊt nhËp khÈu, thu hót vèn ®Çu t­, chuyÓn giao c«ng nghÖ. Tõ ®ã lµm râ c¬ héi, th¸ch thøc vµ kh¶ n¨ng thÝch øng cña ta trong quy ho¹ch ph¸t triÓn. Dù b¸o thÞ tr­êng ngoµi n­íc ®èi víi c¸c mÆt hµng xuÊt khÈu chñ yÕu, c¸c lÜnh vùc vµ ®èi t¸c ­u tiªn ®Çu t­ n­íc ngoµi vµo vïng. + Ph©n tÝch tiÒm lùc khoa häc c«ng nghÖ. §¸nh gi¸ t×nh h×nh ph¸t triÓn hÖ thèng c¸c c¬ së nghiªn cøu khoa häc vµ c«ng nghÖ, ®µo t¹o n¨ng lùc ho¹t ®éng vµ t¸c dông cña chóng tíi qu¸ tr×nh ®æi míi c¬ cÊu vµ t¨ng tr­ëng kinh tÕ cña vïng. §¸nh gi¸ sè l­îng, chÊt l­îng vµ t×nh h×nh sö dông lùc l­îng c¸n bé khoa häc kü thuËt, x¸c ®Þnh kh¶ n¨ng vµ h¹n chÕ cña ®éi ngò nµy tr­íc ®ßi hái cña sù ph¸t triÓn cña vïng. + Ph©n tÝch thùc tr¹ng ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi. Ph©n tÝch nhÞp ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ, c¸c chØ tiªu kinh tÕ tæng hîp, trong ®ã mét sè ®­îc tÝnh b×nh qu©n trªn ®Çu ng­êi, kh¶ n¨ng huy ®éng ng©n s¸ch vµ tû lÖ tÝch luü. Ph©n tÝch quan hÖ ®Çu t­ (c¶ trong n­íc lÉn ngoµi) víi tr×nh ®é ph¸t triÓn cña c¬ së kü thuËt, tr×nh ®é c«ng nghÖ. Ph©n tÝch c¬ cÊu kinh tÕ ®Ó thÊy râ tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ, ph©n tÝch ë gãc ®é c¶ mÆt ®Þnh l­îng cña c¸c ngµnh, c¸c vïng vµ c¶ vÒ mÆt ®Þnh tÝnh lµ c¸c mèi quan hÖ gi÷a c¸c ngµnh, c¸c vïng víi nhau. Trong ph©n tÝch thùc tr¹ng ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cÇn ®¸nh gi¸ sù ph¸t triÓn ®« thÞ, nhÊt lµ c¸c ®« thÞ h¹t nh©n cña vïng. Tãm l¹i c¸c phÇn trªn ®Òu cÇn lµm râ nh÷ng tiÒm n¨ng vµ lîi thÕ so s¸nh, nh÷ng h¹n chÕ vµ khã kh¨n cña vïng, nh÷ng vÊn ®Ò ®Æt ra cÇn gi¶i quyÕt. 1.2.X¸c ®Þnh ph­¬ng h­íng vµ môc tiªu c¬ b¶n. §©y lµ tÇm nh×n chiÕn l­îc, ph¶n ¸nh kh¸i qu¸t c¸c ®Ých lín nhÊt, chung nhÊt mµ vïng ph¶i h­íng tíi, còng nh­ thÓ hiÖn con ®­êng ®i tíi vµ nh÷ng nhiÖm vô c¬ b¶n ph¶i lµm. Môc tiªu cña quy ho¹ch lµ mét kh¸i niÖm cã thÓ ®o l­êng ®­îc vµ kÕt qu¶ sÏ ®¹t ®­îc th«ng qua c¸c ho¹t ®éng cña quy ho¹ch. CÇn chó ý lµ khi x©y dùng c¸c môc tiªu, ®iÒu quan träng lµ ph¶i ®¶m b¶o cho c¸c môc tiªu ®ã ®­îc liªn kÕt víi nhau mét c¸ch chÆt chÏ, kh«ng chïng lÆp hay ®Ó kÏ hë cã nh÷ng môc tiªu ®Þnh l­îng, nh­ng còng cã môc tiªu chØ nªu ®Þnh tÝnh. Trong x©y dùng c¸c môc tiªu cÇn x¸c ®Þnh ®­îc thø bËc cña chóng theo môc tiªu l©u dµi(10-15 n¨m) vµ môc tiªu trung h¹n (5 n¨m). Môc tiªu ph¸t triÓn cña vïng ph¶i ®­îc x¸c ®Þnh c¨n cø vµo chiÕn l­îc ph¸t triÓn cña c¶ n­íc, vai trß cña vïng vÒ nhu cÇu s¶n xuÊt hµng ho¸, ®Êt ®ai vµ tµi nguyªn, lao ®éng, vèn vµ c¬ së vËt chÊt kü thuËt, ph©n phèi vµ sö dông s¶n phÈm thÓ hiÖn ë c¬ cÊu kinh tÕ, c¬ së h¹ tÇng, hÖ thèng ®iÓm d©n c­ cïng víi c¸c c«ng tr×nh v¨n ho¸ phóc lîi x· héi. 1.3.Ph­¬ng h­íng, quy m« ph¸t triÓn c¸c ngµnh vµ lÜnh vùc. + Ph­¬ng h­íng chung: Ph­¬ng h­íng chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ vµ kÞch b¶n ph¸t triÓn, cÇn lµm râ ph­¬ng h­íng chuyÓn ®æi, møc ®é chuyÓn ®æi c¬ cÊu kinh tÕ g¾n víi dù b¸o c¸c ph­¬ng ¸n ph¸t triÓn. + Ph­¬ng h­íng cho tõng ngµnh. - §èi víi ngµnh c«ng nghiÖp chóng ta cÇn lµm râ: Ph­¬ng h­íng lùa chän h×nh thøc ®Çu t­, lùa chän quy m« vµ c«ng nghÖ, lùa chän c¬ cÊu s¶n xuÊt, lùa chän ph­¬ng h­íng c¶i t¹o c¸c khu phô c«ng nghiÖp hiÖn cã vµ x©y dùng c¸c khu míi, tÝnh to¸n c¸c nhu cÇu vÒ vèn, lao ®éng... - §èi víi ngµnh n«ng nghiÖp: CÇn x¸c ®Þnh quü ®Êt dµnh cho n«ng nghiÖp, x¸c ®Þnh c¬ cÊu s¶n xuÊt g¾n víi c«ng nghiÖp chÕ biÕn, luËn chøng c¸c gi¶i ph¸p kü thuËt vµ nhu cÇu ®Çu t­, vËt t­, c¸c chÝnh s¸ch khuyÕn n«ng. - §èi víi c¸c ngµnh dÞch vô then chèt. Tõ nh÷ng yªu cÇu cña chuyÓn ®æi c¬ cÊu, ë ®©y ph¶i luËn chøng râ c¬ cÊu dÞch vô vµ nhu cÇu ®Çu t­: Ph­¬ng h­íng ph¸t triÓn du lÞch, ph­¬ng h­íng ph¸t triÓn giao th«ng vËn t¶i, th«ng tin liªn l¹c, ph¸t triÓn th­¬ng m¹i, ph¸t triÓn ng©n hµng, tÝn dông... - §èi víi c¸c ngµnh v¨n ho¸, y tÕ, gi¸o dôc, khoa häc: Ph­¬ng h­íng ph¸t triÓn gi¸o dôc-®µo t¹o, ph­¬ng h­íng ph¸t triÓn y tÕ, v¨n ho¸ nghÖ thuËt, khoa häc c«ng nghÖ. 1.4. Bè chÝ c¬ cÊu ®Êt ®ai. + Ph©n bè ®Êt ®ai cho c¸c ngµnh vµ ng­êi sö dông ®Êt (diÖn tÝch vµ danh giíi ph¶i ®­îc x¸c ®Þnh râ rµng). + X¸c ®Þnh c¬ cÊu sö dông ®Êt trong c¸c ngµnh vµ ng­êi sö dông ®Êt (c¸c lo¹i ®Êt theo môc ®Ých sö dông). + Cßn ®èi víi c¸c ngµnh kh¸c nhau chóng ta ph¶i cã c¸c c¨n cø, cã nh÷ng néi dung bè trÝ ®Êt ®ai kh¸c nhau . 1.5. Bè trÝ c¬ së kÕt cÊu h¹ tÇng. + Giao th«ng: HÖ thèng ®­êng giao th«ng nh»m ®¶m b¶o cho sù ®i l¹i thuËn lîi cña nh©n d©n, tæ chøc vËn chuyÓn hµng ho¸ hîp lý, sö dông tèt c¸c ph­¬ng tiÖn giao th«ng. Qua ®ã tuú tõng vïng, møc ®é l­u chuyÓn vµ th«ng th­¬ng thÕ nµo mµ bè trÝ m¹ng l­íi giao th«ng cho phï hîp . + Thuû lîi: CÇn bè trÝ hÖ thèng thuû lîi vµ hÖ thèng n­íc s¹ch dïng cho sinh ho¹t vµ c¸c ngµnh kh¸c. + Bè trÝ x©y dùng hÖ thèng ®iÖn. + C¸c hÖ thèng c¬ së dÞch vô s¶n xuÊt. 1.6. Tæ chøc sö dông lao ®éng. Mét trong nh÷ng nhiÖm vô quan träng nhÊt cña quy ho¹ch vïng lµ dù b¸o chuyÓn biÕn d©n sè. Tõ dù b¸o nµy cho ta dù ®Þnh sù thay ®æi vÒ l­îng d©n sè trong thêi kú quy ho¹ch ®Ó cã ph­¬ng h­íng sö dông, di chuyÓn d©n hîp lý víi môc ®Ých sö dông tèt h¬n nguån lao ®éng sÉn cã, n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt x· héi. Gi¶i quyÕt tèt vÊn ®Ò dù b¸o d©n sè trong quy ho¹ch vïng cho phÐp chóng ta quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n c¸c nhiÖm vô thùc tiÔn vÒ x¸c ®Þnh nhu cÇu tiªu thô s¶n phÈm, tæ chøc lÜnh vùc dÞch vô, x¸c ®Þnh tiÒm n¨ng nguån lao ®éng vµ ph©n bè chóng hîp lý gi÷a c¸c ngµnh vµ mét lo¹t c¸c vÊn ®Ò kh¸c vÒ tæ chøc s¶n xuÊt, giao th«ng, trang thiÕt bÞ kh¸c. L­îng d©n sè trong t­¬ng lai ph¶i phï hîp víi møc ®é ph¸t triÓn s¶n xuÊt trong quy ho¹ch. Nh­ng th«ng th­êng gi÷a d©n sè theo tÝnh to¸n quy ho¹ch vµ l­îng d©n tÝnh theo ph¸t triÓn tù nhiªn lµ cã sù chªnh lÖch. Do ®ã, cÇn ph¶i cã nh÷ng biÖn ph¸p c©n ®èi lao ®éng, tæ chøc d©n sè ®óng ®¾n, phï hîp víi ®iÒu kiÖn thùc tÕ cña vïng. 1.7. B¶o vÖ m«i tr­êng. Tr¸i ®Êt lµ n¬i tån t¹i sù sèng cña loµi ng­êi, b¶o vÖ m«i tr­êng sèng trªn tr¸i ®Êt, ®Êt sÏ t¹o ra sù ph¸t triÓn l©u bÒn cña x· héi loµi ng­êi vµ ®¶m b¶o cho con ng­êi sö dông tµi nguyªn thiªn nhiªn mét c¸ch v« tËn. Do ®ã, trong quy ho¹ch cÇn chó ý ®Õn b¶o vÖ m«i tr­êng qua c¸c néi dung sau: Ph©n tÝch râ l·nh thæ cÇn ®­îc b¶o vÖ, b¶o vÖ rõng trång vµ khai th¸c hîp lý, b¶o vÖ ®Êt chèng sãi mßn, b¶o vÖ nguån n­íc, b¶o vÖ kh«ng khÝ. 1.8. TÝnh to¸n vèn ®Çu t­ vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ x· héi. + Trong quy ho¹ch vïng l·nh thæ cÇn tÝnh to¸n vµ x¸c ®Þnh râ quy m« vèn ®Çu t­ cho vïng, cho tõng ngµnh, tõng lÜnh vùc, tõng giai ®o¹n . ViÖc tÝnh to¸n vèn ®Çu t­ tr­íc hÕt c¨n cø vµo c¸c møc ®Çu t­ vµ suÊt ®Çu t­ cho tõng c«ng viÖc, tõng h¹ng môc cô thÓ cho c¸c ngµnh . Th«ng th­êng c¸c ®Þnh møc nµy dùa trªn c¸c v¨n b¶n cã tÝnh chÊt ph¸p quy cña c¸c c¬ quan . Trªn c¬ së suÊt ®Çu t­ vµ khèi l­îng ®Çu t­ cña dù ¸n sÏ tÝnh ®­îc l­îng vèn cÇn cho c¸c h¹ng môc vµ tæng hîp vèn ®Çu t­ cho c¸c h¹ng môc sÏ x¸c ®Þnh ®­îc l­îng vèn ®Çu t­ cho quy ho¹ch vïng . + HiÖu qu¶ kinh tÕ x· héi trong ph­¬ng ¸n quy ho¹ch ph¶n ¸nh gi¸ trÞ cña hÖ thèng biÖn ph¸p quy ho¹ch vïng l·nh thæ, ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông lao ®éng, ®Êt vµ tµi nguyªn, vèn vµ c¬ së vËt chÊt kü thuËt nh»m thùc hiÖn môc ®Ých ph¸t triÓn s¶n xuÊt, n©ng cao ®êi sèng con ng­êi. 2. Quy ho¹ch vïng chuyªn canh ë ViÖt Nam. + Kh¸i niÖm vïng chuyªn canh. Vïng chuyªn canh n«ng nghiÖp lµ vïng tËp chung chñ yÕu vµo viÖc trång mét hoÆc vµi lo¹i c©y nhÊt ®Þnh hoÆc ch¨n nu«i mét sè lo¹i con nhÊt ®Þnh phï hîp víi ®iÒu kiÖn tù nhiªn cña vïng nh»m t¹o ra mét l­îng hµng ho¸ ®ñ lín ®Ó cung cÊp cho thÞ tr­êng trong vµ ngoµi vïng hoÆc cung cÊp nguyªn liÖu cho c¸c ngµnh c«ng nghiÖp chÕ biÕn . - ý nghÜa cña viÖc quy ho¹ch vïng chuyªn canh. + X¸c ®Þnh ph­¬ng h­íng s¶n xuÊt, chØ ra nh÷ng vïng chuyªn m«n ho¸, vµ vïng cã kh¶ n¨ng hîp t¸c kinh tÕ. + X¸c ®Þnh vµ chän nh÷ng vïng träng ®iÓm gióp nhµ n­íc tËp trung ®Çu t­ vèn ®óng ®¾n. + X©y dùng ®­îc c¬ cÊu s¶n xuÊt, c¸c chØ tiªu s¶n xuÊt s¶n phÈm vµ s¶n phÈm hµng ho¸ cña vïng x©y dùng c¬ së vËt chÊt, kü thuËt phôc vô s¶n xuÊt, nhu cÇu lao ®éng. + C¬ së ®Ó x©y dùng kÕ ho¹ch ph¸t triÓn ngµnh, nghiªn cøu tæ chøc qu¶n lý kinh doanh theo ngµnh vµ theo l·nh thæ. Quy ho¹ch vïng chuyªn canh ®· thùc hiÖn nhiÖm vô chñ yÕu lµ bè trÝ c¬ c._.Êu c©y trång ®­îc chän víi quy m« vµ chÕ ®é canh t¸c hîp lý, theo h­íng tËp trung, ®Ó øng dông tiÕn bé kü thuËt nh»m n©ng cao n¨ng suÊt, s¶n l­îng vµ chÊt l­îng s¶n phÈm c©y trång; ®ång thêi ph©n bè c¸c chØ tiªu nhiÖm vô cô thÓ cho tõng c¬ së s¶n xuÊt, lµm c¬ së cho c«ng t¸c quy ho¹ch, kÕ ho¹ch cña c¸c c¬ së s¶n xuÊt. - Néi dung chñ yÕu cña quy ho¹ch vïng chuyªn canh: gåm c¸c néi dung sau: + X¸c ®Þnh quy m« ranh giíi vïng. + X¸c ®Þnh ph­¬ng h­íng, chØ tiªu nhiÖm vô s¶n xuÊt . + Bè trÝ sö dông ®Êt ®ai . + X¸c ®Þnh quy m«, ranh giíi, nhiÖm vô chñ yÕu cho c¸c xÝ nghiÖp trong vïng vµ tæ chøc s¶n xuÊt ngµnh n«ng nghiÖp . + X¸c ®Þnh hÖ thèng c¬ së vËt chÊt kü thuËt phôc vô s¶n xuÊt, ®êi sèng . + Tæ chøc vµ sö dông lao ®éng . + ¦íc tÝnh ®Çu t­ vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ. + Dù tÝnh tiÕn ®é thùc hiÖn quy ho¹ch . IV. C¬ së thùc hiÖn quy ho¹ch vïng chuyªn canh c©y b«ng. 1. C¸c c¨n cø ph¸p lý. - C¨n cø quyÕt ®Þnh sè 19/Q§-TTg ngµy 08/1/1998 cña Thñ t­íng ChÝnh phñ vÒ viÖc phª duyÖt dù ¸n ph¸t triÓn b«ng v¶i vµ c¸c c©y trång lu©n canh víi b«ng. - C¨n cø quyÕt ®Þnh sè 161/1998/Q§-TTg ngµy 04/09/1998 cña Thñ t­íng ChÝnh phñ vÒ viÖc phª duyÖt quy ho¹ch tæng thÓ ph¸t triÓn ngµnh c«ng nghiÖp dÖt may ®Õn n¨m 2010. - C¨n cø NghÞ quyÕt sè 168/1999/Q§ -TTg ngµy 17/08/1999 cña Thñ t­íng ChÝnh phñ vÒ mét sè chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ph¸t triÓn s¶n xuÊt b«ng v¶i - C¨n cø nghÞ quyÕt sè 09/2000/NQ-CP ngµy 15/6/2000 cña ChÝnh phñ vÒ mét sè chñ tr­¬ng chÝnh s¸ch vÒ chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ vµ tiªu thô s¶n phÈm n«ng nghiÖp . - C¨n cø QuyÕt ®Þnh cña Thñ t­íng ChÝnh phñ sè 55/2001/Q§-TTg ngµy 23/4/2001 phª duyÖt chiÕn l­îc ph¸t triÓn vµ mét sè c¬ chÕ, chÝnh s¸ch hç trî thùc hiÖn ChiÕn l­îc ph¸t triÓn ngµnh dÖt may ViÖt Nam ®Õn n¨m 2010. - C¨n cø NghÞ quyÕt cña ChÝnh phñ sè 05/2001/NQ-CP ngµy 24/5/2001 vÒ viÖc bæ xung mét sè gi¶i ph¸p ®iÒu hµnh kÕ ho¹ch kinh tÕ n¨m 2001. 2. C¨n cø vµo quy tr×nh quy ho¹ch ngµnh hµng n«ng nghiÖp 2.1. C«ng t¸c chuÈn bÞ. Thu thËp tµi liÖu cã liªn quan ®Õn quy ho¹ch ngµnh hµng n«ng nghiÖp. §iÒu tra s¬ bé ®Ó x©y dùng ®Ò c­¬ng chi tiÕt, kinh phÝ thùc hiÖn vµ kÕ ho¹ch tiÕn ®é thêi gian thùc hiÖn dù ¸n quy ho¹ch ngµnh n«ng nghiÖp. ChuÈn bÞ vËt t­, kinh phÝ, ph­¬ng tiÖn, b¶n ®å ®Ó thùc hiÖn ®uóng theo ®Ò c­¬ng chi tiÕt ®· ®­îc duyÖt. Tuú theo tõng quy m« ®Þa bµn quy ho¹ch mµ ta chuÈn bÞ lo¹i b¶n ®å theo quy ®Þnh cô thÓ . 2.2 C«ng t¸c ®iÒu tra c¬ b¶n . C«ng t¸c ®iÒu tra c¬ b¶n gåm hai kh©u: thu thËp tæng hîp ®¸nh gi¸ tµi liÖu vµ ®iÒu tra thùc ®Þa. Nh÷ng t­ liÖu, tµi liÖu ph¶i tæng hîp ®¸nh gi¸ gåm c¸c tµi liÖu vÒ ®iÖu kiÖn t­ nhiªn, tµi nguyªn thiªn nhiªn, c¸c tµi liÖu vÒ ®iÒu kiÖn kinh tÕ x· héi, c¸c tµi liÖu ®iÒu tra ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng s¶n xuÊt, chÕ biÕn tiªu thô s¶n phÈm cña ngµnh hµng. 2.3 X©y dùng quy ho¹ch ph¸t triÓn ngµnh hµng . - Dù b¸o thÞ tr­êng tiieu thô s¶n phÈm cña ngµnh hµng :quy m« s¶n l­îng s¶n xuÊt vµ tiªu thô trong n­íc vµ thÕ giíi. Nh÷ng vïng s¶n xuÊt, nh÷ng thÞ tr­êng tiªu thô chñ yÕu trong n­íc vµ thÕ giíi . Gi¸ c¶ tiªu thô trong n­íc vµ xuÊt khÈu c¸c s¶n phÈm cña ngµnh hµng, kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña s¶n phÈm ngµnh hµng ®èi víi thÞ tr­êng trong n­íc, khu vùc vµ thÕ giíi. Dù b¸o tiÕn bé khoa häc c«ng nghÖ cã thÓ ¸p dông trong thêi kú triÓn khai thùc hiÖn dù ¸n. Dù b¸o kÕ ho¹ch ph¸t triÓn d©n sè vµ lao ®éng: quy m«, tèc ®é ph¸t triÓn vµ c¬ cÊu chÊt l­îng d©n sè vµ lao ®éng. X©y dùng quan ®iÓm ph¸t triÓn thÓ hiÖn chñ tr­¬ng, ®­êng lèi chÝnh s¸ch ph¸t triÓn ngµnh, x©y dùng môc ®Ých ph¸t triÓn qua tõng giai ®o¹n nhÊt ®Þnh, vµ x©y dùng quy ho¹ch c¸c lÜnh vùc.TÝnh to¸n vèn ®Çu t­: x¸c ®Þnh chØ tiªu ®Çu t­, tæng vèn ®Çu t­, c¬ cÊu ®Çu t­, ph©n kú ®Çu t­,vèn ®Çu t­ cho c¸c h¹ng môc, nguån vèn ®Çu t­ vµ cuèi cïng ta tÝnh to¸n hiÖu qu¶ cña ngµnh s¶n xuÊt: c¶ vÒ hiÖu qu¶ kinh tÕ, x· héi vµ m«i tr­êng. §Ò xuÊt hÖ thèng dù ¸n ­u tiªn ®Çu t­, x©y dùng ph­¬ng ¸n tæ chøc qu¶n lý ngµnh hµng, vµ x©y dùng kÕ ho¹ch tiÕn ®é thùc hiÖn quy ho¹ch ngµnh hµng. 3. C¨n cø vµo thùc tr¹ng quy ho¹ch s¶n xuÊt, chÕ biÕn vµ tiªu thô b«ng trong n­íc vµ trªn thÕ giíi. 3.1.T×nh h×nh s¶n xuÊt b«ng trªn thÕ giíi. Tæng s¶n l­îng b«ng thÕ giíi niªn vô 2000-2001 t¨ng 0,39% so víi niªn vô 1999-2000. Chñ yÕu t¨ng ë mét sè quèc gia s¶n xuÊt chÝnh nh­ Mü (55.000 tÊn), Trung Quèc (523.000 tÊn ) vµ Braxin (174.000 tÊn). B¶ng 1: BiÕn ®éng s¶n l­îng b«ng thÕ giíi §¬n vÞ :1.000 tÊn Quèc gia Niªn vô 1999-2000 Niªn vô 2000 2001 T¨ng, gi¶m (+,-) Toµn thÕ giíi 18.986 19.060 +74 Trung Quèc 3.832 4.355 +523 Mü 3.694 3.749 +55 Ên §é 2.652 2.460 -192 Pakistan 1.872 1.764 -108 CH- uzbekistan 1.128 936 -192 Braxin 675 849 +174 Thæ NhÜ Kú 791 762 -29 N­íc kh¸c 4.341 4.184 -157 Nguån: Bé N«ng nghiÖp Hoa Kú Së dÜ cã sù t¨ng m¹nh s¶n l­îng b«ng ë Ch©u ¸ (cô thÓ lµ Trung Quèc) lµ do ë §«ng Nam ¸, thÞ tr­êng gÇn giò cña Trung Quèc, c«ng nghiÖp dÖt may ®ang ®­îc phôc håi dÇn tõ cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh trong khu vùc. ThÞ tr­êng néi ®Þa cña Trung Quèc víi ngµnh dÖt lôa truyÒn thèng næi tiÕng còng hoµ nhËp cïng xu h­íng ph¸t triÓn chung. Braxin còng nhËn thÊy tiÌm n¨ng ph¸t triÓn cña mÆt hµng nµy vµ ®· më réng diÖn tÝchtrång cïng v¬Ý thêi tiÕt thuËn lîi t¨ng s¶n l­îng trung b×nh mçi n¨mtõ 20- 30%, gãp phÇn t¨ng vµo s¶n l­îng t¨ng chung toµn thÕ giíi. 3.2. T×nh h×nh tiªu thô b«ng trªn thÕ giíi. Theo sè liÖu cña Bé N«ng nghiÖp Hoa kú, nhu cÇu tiªu thô b«ng thÕ giíi niªn vô 2000-2001 sÏ gi¶m nhÑ so víi vô 1999-2000 (kho¶ng 0,2%) cho dï niªn vô tr­íc míc tiªu thô b«ng chØ t¨ng 7,68% B¶ng 2: T×nh h×nh tiªu thô b«ng thÕ giíi §¬n vÞ: 1.000 tÊn Quèc gia Niªn vô 1999-2000 Niªn vô 2000-2001 T¨ng (+), gi¶m(-) Toµn thÕ giíi 20.003 19.957 -47 Trung Quèc 4.834 5.008 +174 Ên §é 2.939 2.874 -65 Mü 2.230 3.025 -205 Pakistan 1.666 1.698 +38 §«ng Nam ¸ 998 1.109 -111 Thæ NhÜ Kú 1.219 1.089 -130 EU 1.049 1.081 +32 N­íc kh¸c 5.068 5.073 +5 Nguån: Bé N«ng nghiÖp Hoa Kú NÒn kinh tÕ §ong Nam ¸ ®ang ®­îc phôc håi dÇn víi møc tiªu thô t¨ng, trong ®ã In®«nªxia ®ang cã tiÒm n¨ng lµ nhµ nhËp khÈu lín nhÊt trong vïng. ViÖt Nam còng ®ang rÊt cè g¾ng ®Ó ®¹t ®­îc møc nhËp khÈu 10 n¨m tr­íc ®©y. cïng víi Trung Quèc, Ên §é vµ Pakistan, c¸c n­íca vïng §«ng Nam ¸ ®ang gãp phÇn lµm t¨ng vµ æn ®Þnh thÞ phÇn b«ng ch©u ¸, trªn thÕ giíi. 3.3. ThÞ tr­êng xuÊt khÈu vµ biÕn ®éng gi¸ c¶. Gi¸ b«ng vµo thêi ®iÓm th¸ng 3/2001 lµ kho¶ng 50,7 xen/pao, gi¶m 6,6 xen/p¸« víi th¸ng 2/2001lµ 57,3 xen/pao. Theo chØ sè gi¸ A -Cotlook, chØ sè tÝnh gi¸ trung b×nh th× vµo th¸ng 7/2001 dù tÝnh gi¸ b«ng sÏ chØ ®¹t 51,73 xen/ pao, nghÜa lµ sÏ gi¶m so víi th¸ng 6/2001lµ 6,25 xen/pao. Nh­ vËy, cã thÓ dù ®o¸n tr­íc gi¸ c¶ sÏ kh«ng cã biÕn ®éng g× lín trong niªn vô nay nÕu kh«ng cã ¶nh h­ëng nµo cña thêi tiÕt. B¶ng 3: t×nh h×nh xuÊt khÈu b«ng trªn thÕ giíi §¬n vÞ: 1000 tÊn Quèc gia Niªn vô 1999-2000 Niªn vô 2000-2001 T¨ng(+), gi¶m(-) Toµn thÕ giíi 5.927 5.734 -193 Mü 1.470 1.502 +32 CH- uzbekistan 893 784 -109 Uc 699 740 +41 Khèi Ph¸p ng÷ 792 699 -93 EU 335 346 +11 Xyri 207 229 +22 N­íc kh¸c 1.359 1.287 -72 Nguån: Bé N«ng nghiÖp Hoa Kú Gi¸ c¶ kh«ng cã biÕn ®éng nhiÒu do thÞ tr­êng b«ng ®· b·o hoµ, l­îng cung ®¸p øng ®ñ nhu cÇu toµn thÕ giíi. Dù tÝnh niªn vô nµy Mü sÏ t¨ng l­îng xuÊt khÈu lªn 32.000 tÊn so víi niªn vô tr­íc vµ vÉn chó träng vµo c¸c thÞ tr­êng Hµn Quèc, §µi Loan, In®onªxia.trong khi ®ã c¸c n­íc Khèi Ph¸p ng÷ vµ c«ng hoµ uzabekistanl¹i gi¶m l­îng xuÊt khÈu 12-13% so víi vô tr­íc. Tuy vËy c¸c n­íc ë khèi nµy vÉn tiÕp tôc lµ nhµ cung cÊp nguyªn liÖu th« chñ yÕu vµ lµ ®èi thñ ®¸ng nÓ cña Mü, óc vµ mét sè quèc gia xuÊt khÈu chÝnh kh¸c. 3.4. C¸c giai ®o¹n ph¸t triÓn b«ng v¶i ë n­íc ta. Qu¸ tr×nh trång b«ng ë n­íc ta ®· cã gÇn nöa thÕ kû kinh nghiÖm víi nh÷ng thÊt b¹i vµ cã thµnh c«ng nhÊt ®Þnh. §©y lµ nh÷ng bµi häc quý gi¸ ®Ó tiÕp tôc ph¸t triÓn ngµnh trång b«ng. Sù ph¸t triÓn cña trång b«ng ®­îc chia lµm 3 giai ®o¹n nh­ sau: + Giai ®o¹n tõ 1954-1975: chñ yÕu ph¸t triÓn b«ng vô kh« ë c¸c tØnh phÝa B¾c. H×nh thøc tæ chøc s¶n xuÊt tËp trung t¹i c¸c n«ng tr­êng quèc doanh. Nhµ n­íc muèn ph¸t triÓn b«ng nh­ng kh«ng gi¶i quyÕt ®­îc vÒ mÆt kü thuËt nh­ gièng vµ s©u h¹i b«ng, c¬ chÕ bao cÊp cho nªn kh«ng thµnh c«ng. +Giai ®o¹n tõ 1975-1994: më réng diÖn tÝch ph¸t triÓn b«ng ë c¸c tØnh phÝa Nam. Chñ tr­¬ng s¶n xuÊt b«ng vô kh« víi qu m« lín ®Ò ra c¸c chñ tr­¬ng trång b«ng ph¶i thuû lîi ho¸, c¬ giíi ho¸, ho¸ häc ho¸. Tæ chøc s¶n xuÊt vÉn tËp trung vµo c¸c n«ng tr­êng víi c¬ chÕ bao cÊp. Giai ®o¹n nµy vÉn kh«ng thµnh c«ng do kh«ng gi¶i quyÕt ®­îc s©u h¹i b«ng vµ gièng n¨ng suÊt qu¸ thÊp + Giai ®o¹n tõ n¨m 194 ®Õn nay: ngµnh b«ng ®· më réng hîp t¸c quèc tÕ ®Æc biÖt lµ nhËp c¸c gièng b«ng lai cã n¨ng suÊt cao, chèng s©u bÖnh. VÒ mÆt phßng trõ s©u bÖnh ¸p dông kü thuËt phßng trõ tæng hîp (IPM). Trång b«ng cã hiÖu qu¶ kinh tÕ, c©y b«ng b­íc ®Çu cã thÓ c¹nh tranh ®­îc víi c¸c lo¹i c©y trång kh¸c cïng thêi vô víi nã nªn b«ng cã kh¶ n¨ng ph¸t triÓn. N¨m 2001 diÖn tÝch b«ng ®¹t 31.150 ngµn ha, n¨ng suÊt ®¹t b×nh qu©n 12,9 t¹/ha/vô. Cã nhngx hé ®¹t n¨ng suÊt cao tõ 2 2,2 tÊn/ha /vô Trång b«ng vô m­a ë nh÷ng vïng kh«ng t­íi, trång xen víi c¸c c©y nh­ ng«, ®Ëu lµ thµnh c«ng lín vÒ mÆt kü thuËt, h¹n chÕ s©u bÖnh gióp më réng diÖn tÝch b«ng ë nh÷ng vïng kh«ng t­íi n­íc mµ vÉn ®¹t n¨ng suÊt cao. Trång b«ng vô kh«, cã t­íi n­íc víi c¸c gièng b«ng kh¸ng s©u bÖnh cã n¨ng suÊt cao. HiÖn ®· vµ ®ang thµnh c«ng ë nhiÒu vïng nh­ §ång B»ng S«ng Cöu Long, Duyªn H¶i Nam Trung Bé, T©y Nguyªn ®ang më ra nhiÒu triÓn väng míi cho ph¸t triÓn b«ng ë n­íc ta. HiÖn nay chóng ta ®· s¶n xuÊt ®­îc h¹t gièng b«ng lai kh¸ng ®­îc s©u xanh cho n¨ng suÊt cao. §Æc biÖt h¬n c¶ lµ dùa vµo môc tiªu quy ho¹ch s¶n xuÊt chÕ biÕn vµ tiªu thô b«ng v¶i trong nh÷ng n¨m tíi cô thÓ lµ kÕ ho¹ch ®Õn n¨m 2010 mµ ChÝnh phñ vµ c¸c cÊp bé ngµnh ®· ®Æt ra cho ngµnh b«ng. 4. C¨n cø vµo c¬ cÊu tæ chøc c«ng ty b«ng C«ng ty b«ng ViÖt Nam thuéc tæng c«ng ty DÖt -May - Bé c«ng nghiªp, C«ng ty cã nhiÖm vô nghiªn cøu, tæ chøc s¶n xuÊt, thu mua , chÕ biÕn, kinh doanh b«ng v¶i trong c¶ n­íc vµ xuÊt nhËp khÈu vËt t­, nguyªn liÖu m¸y mãc, tûang thiÕt bÞ phôc vô cho ngµnh s¶n xuÊt b«ng. HiÖn naycã ViÖn nghiªn cøu b«ng vµ c©y cã sîi, 5 chi nh¸nh, 2 xÝ nghiÖp dÞch vô : - ViÖn nghiªn cøu b«ng vµ c©y cã sîi: nghiªn cøu khoa häc kü thuËt vµ kinh tÕ ®Ó ph¸t triÓn b«ng. - Chi nh¸nh c«ng ty B«ng ViÖt Nam t¹i Hµ Néi:ph¶t triÓn b«ng ë c¸c tØnh phÝa B¾c. - Chi nh¸nh c«ng ty B«ng ViÖt Nam t¹i Nha Trang: ph¸t triÓn b«ng ë c¸c tØnh miÒn trung vµ §«ng T©y Nguyªn. - Chi nh¸nh c«ng ty B«ng ViÖt Nam t¹i Phan ThiÕt: ph¸t triÓn b«ng ë 2 tØnh Ninh ThuËn vµ B×nh ThuËn. - Chi nh¸nh c«ng ty B«ng ViÖt Nam t¹i §ång Nai: ph¸t triÓn b«ng ë §«ng Nam Bé, c¸c tØnh §ång B»ng S«ng Cöu Long - Chi nh¸nh c«ng ty b«ng viÖt Nam t¹i §¨kL¨k:ph¸t triÓn c¸c tØnh vïng T©y Nguyªn - XÝ nghiÖp gièng c©y trång: s¶n xuÊt gièng b«ng vµ c¸c gièng c©y trång trong hÖ thèng lu©n xen canh víi c©y b«ng - XÝ nghiÖp dÞch vô th­¬ng m¹i: tiªu thô s¶n phÈm, s¶n xuÊt, cung øngvËt t­ thiÕt bÞ kü thuËt phôc vô cho s¶n xuÊt vµ chÕ biÕn, kinh doanh c¸c s¶n phÈm DÖt -May. Ch­¬ng II §¸ng gi¸ thùc tr¹ng quy ho¹ch ph¸t triÓn c©y b«ng trªn c¶ n­íc. I - Nguån lùc ®Ó ph¸t triÓn c©y b«ng. 1. Néi lùc 1.1.§iÒu kiÖn tù nhiªn. - §iÒu kiÖn khÝ hËu C©y b«ng thuéc hä Malvaceae, chi Gossypium vèn cã nguån gèc vïng nhiÖt ®íi vµ ¸ ®íi nh­ng do ®Æc ®iÓm sinh lý ( sinh tr­ëng vµ ph¸t triÓn ) cña lo¹i c©y nµy, nªn yªu cÇu sinh th¸i kh¸ chÆt chÏ, tuú theo gièng b«ng mµ mïa vô kh¸c nhau, gi÷a c¸c vïng, tõ ®ã kÐo theo ¶nh h­ëng ®Õn hÖ thèng canh t¸c trªn lo¹i ®Êt ë vïng ®ã. C©y b«ng ­a kiÓu khÝ hËu kh« nãng hÇu hÕt c¸c n­íc trång b«ng cã kªt qu¶ tèt ®Òu lµ nh÷ng n­íc cã vïng khÝ hËu lôc ®Þa, kh« nãng Ýt m­a, cã ®iÒu kiÖn ®Çu t­ thuû lîi nh­ Ên §é, Trung Quèc, Mü , óc, Brazil,…§Æc ®iÓm cña c¸c vïng b«ng lín nhÊt thÕ giíi lµ trång trªn vïng ®Êt Ýt m­a thuËn lîi cho b«ng në qu¶, nhiÒu n¾ng thuËn lîi cho b«ng tÝch luü n¨ng suÊt cao, cã t­íi thuËn lîi cho b«ng sinh tr­ëng vµ ph¸t triÓn tèt. Víi ®iÒu kiÖn nh­ n­íc ta lµ vïng nhiÖt ®íi Èm, còng cã mét sè n­íc trång b«ng ph¸t triÓn nh­ Th¸i Lan, Philipin, MiÕn §iÖn …®iÒu kiÖn h¹n chÕ trång b«ng v¶i ë c¸c vïng nµy khÝ hËu thÝch hîp cho s©u bÖnh trªn c©y b«ng ph¸t triÓn quanh n¨m, ph¶i hÕt søc coi träng biÖn ph¸p phßng trõ tæng hîp (IPM ) ®Ó gi¶m bít t¸c h¹i nµy.Ngoµi ra cã sù c¹nh tranh cña c¸c lo¹i c©y trång kh¸c vÒ mÆt gi¸ c¶ vµ tiªu thô. ë n­íc ta hÇu hÕt c¸c vïng ®Òu tho¶ m·n nhu cÇu nµy .C¸c vïng Duyªn H¶i Nam Trung Bé, §«ng Nam Bé, T©y Nguyªn vµ §ång B»ng S«ng Cöu Long rÊt phï hîp cho c©y b«ng sinh tr­ëng, ph¸t triÓn vµ cho n¨ng suÊt cao. - §iÒu kiÖn ®Êt ®ai. C©y b«ng lµ c©y c«ng nghiÖp ng¾n ngµy nh­ng cã bé rÔ ¨n s©u vµ kh¸ ph¸t triÓn. NÕu cã tÇng ®Êt canh t¸c dµy trªn 50 cm, ®é ph× cao th× c©y b«ng sÏ cã n¨ng suÊt cao. Lµ c©y ­a lo¹i ®Êt thµnh phÇn c¬ giíi ®Êt nÆng nh­ng ph¶i t¬i xèp, cã ®é hæng lín, võa gi÷ n­íc võa tho¸t n­íc tèt. C¸c lo¹i ®Êt thÝch hîp khi trång b«ng nh­: ®Êt ®en vµ ®Êt ®á trªn ®Êt Bazan, ®Êt phï sa, c¸c lo¹i ®Êt x¸m ch­a bÞ röa tr«i, vµ mét sè lo¹i ®Êt phï sa nhiÔm mÆn nhÑ. C¸c lo¹i ®Êt trªn tËp trung vïng Duyªn H¶i Trung Bé, §«ng Nam Bé, T©y Nguyªn vµ §ång B»ng S«ng Cöu Long. Nh­ vËy ®èi víi ®Êt cÇn ®Æc biÖt quan t©m ®Õn tÝnh chÊt ho¸ häc mµ trong ®ã ph¶n øng cña ®Êt lµ chØ tiªu quan träng nhÊt. Khi n«ng d©n ch­a ®ñ tr×nh ®é vµ tiÒn vèn ®Ó th©m canh vµ c¶i t¹o ®Êt. Qua nghiªn cøu ®iÒu kiÖn tù nhiªn cña 4 vïng vµ sinh th¸i c©y b«ng cho thÊy kh¶ n¨ng thÝch øng vÒ tÝnh chÊt lý ho¸ ®èi víi c©y b«ng ë 4 vïng trªn lµ kh¸ réng lín cã 3 yÕu tè trong qu¸ tr×nh ph©n h¹ng ®Êt trång b«ng cÇn l­u ý ®ã lµ: lo¹i ®Êt, ®é Èm, ®é pH. Sè liÖu vÒ diÖn tÝch c¸c ch©n ®Êt sö dông bè trÝ vµ chuyÓn ®æi c¬ cÊu trªn vïng sinh th¸i thÝch hîp trång B«ng ë n­íc ta ®­îc thÓ hiÖn qua b¶ng sau (trang bªn). B¶ng 4: C¸c ch©n ®Êt së dông bè trÝ vµ chuyÓn ®æi c¬ cÊu trªn vïng sinh th¸i thÝch hîp trång b«ng trªn c¸c vïng ë n­íc ta (nguån ViÖn quy ho¹ch vµ TKNN). §¬n vÞ: ha Vïng, tØnh Tæng S1+S2 Chia ra c¸c d¹ng sö dông ®Êt C©y hµng n¨m Tæng sè trªn c©y h.n¨m §Êt ruéng lóa §Êt n­¬ng rÉy §Êt c©y h.n¨m kh¸c §Êt kh¸c I. Duyªn H¶i NTB 246.200 186.000 99.500 10.000 76.500 60.200 1. Qu¶ng Nam 58.600 35.000 23.500 1.500 10.000 23.600 2.Qu¶ng Ng·i 8.300 8.000 5.500 2.500 300 3.B×nh §Þnh 33.200 20.500 10.000 10.500 12.700 4. Phó Yªn 33.400 30.500 12.000 5.000 13.500 2.900 5.Kh¸nh Hoµ 18.300 16.000 9.500 6.500 2.300 6.Ninh ThuËn 44.600 28.000 14.000 2.000 12.000 16.600 7.B×nh ThuËn 49.800 48.000 25.000 1.500 21.500 1.800 II.T©y Nguyªn 496.900 162.000 38.000 18.500 105.500 334.900 8. Kum Tum 1.000 1.000 500 500 9. Gia Lai 170.400 60.000 23.000 7.500 29.500 110.400 10. §¾cL¾c 299.500 85.500 10.000 10.500 65.000 214.000 11.L©m §ång 26.000 15.500 5.000 10.500 10.500 III. §«ng Nam Bé 1609.500 216.500 97.000 1.000 118.500 1.393.000 12.§ång Nai 373100 71.000 20.500 50.500 302.100 13.Bµ RÞa Vòng Tµu 85.100 23.000 10.000 13.000 62.100 14. B×nh Ph­íc 785.200 12.500 6.500 1.000 5.000 772.700 15. T©y Ninh 340.000 98.000 55.000 43.000 242.000 16. TP Hå ChÝ Minh 26.100 12.000 5.000 7.000 14.100 IV. §ång B»ng SCL 961.4000 940.200 887.800 1.000 51.400 21.200 17. Long An 73.200 70.000 65.000 5.000 3.200 18.TiÒn Giang 110.000 110.000 106.000 4.000 19.BÕn Tre 63.300 63.300 50.000 13.300 20.VÜnh Long 54.000 54.000 54.000 21.Trµ Vinh 83.100 83.100 76.000 7.100 22.§ång Th¸p 217.900 210.000 205.000 5.000 7.900 23. An Giang 79.100 75.000 70.000 1.000 4.000 4.100 24. CÇn Th¬ 87.200 86.200 81.200 5.000 1.000 25. Sãc Tr¨ng 102.600 101.600 98.600 3.000 1.000 26.Kiªn Giang 1.000 1.000 1.000 27.B¹c Liªu 50.000 48.000 45.000 3.000 2.000 28.Cµ Mau 40.000 38.000 36.000 2.000 2.000 Tæng Sè 3.314.000 1.504.700 1.122300 30.500 351.900 1.809.300 Ghi chó: S1: rÊt thÝch hîp S2: thÝch hîp NÕu chän ë møc thÝch hîp th× tæng diÖn tÝch cña 4 vïng ®¹t 181.200 ha trong ®ã ë vïng §«ng Nam Bé lµ: 104.900 ha, T©y Nguyªn lµ:74.200, Duyªn H¶i Nam Trung Bé lµ: 2.100 ha. NÕu chän ®Êt ë møc ®é thÝch hîp th× quü ®Êt rÊt lín. Tuy nhiªn tuú møc ®é c¹nh tranh c¸c c©y trång kh¸c víi c©y b«ng mµ ta bè trÝ diÖn tÝch b«ng lµm sao cho phï hîp nh­ lu©n canh gèi vô víi c¸c c©y trång truyÒn thèng trong vïng ®Ó lµm gi¶m møc ®é c¹nh tranh vµ t¨ng diÖn tÝch b«ng. Còng nh­ viÖc bè trÝ thêi vô thÝch hîp tËn dông ®iÒu kiÖn n­íc trêi, tr¸nh ¸p lùc s©u bÖnh, t¹o ®iÒu kiÖn cho c©y b«ng sinh tr­ëng ph¸t triÓn tèt cho n¨ng suÊt cao. §Æc biÖt cÇn chó ý thªm c¸c yÕu tè sau ®©y: th¸ng ®Ønh m­a vµ tæng tÝch «n h÷u hiÖu cho phï hîp víi yªu cÇu sinh lý c©y b«ng, ®é dèc t×nh tr¹ng ngËp lôt vµ hµm l­îng mïn tÇng mÆt. C¸c chØ tiªu nµy cã ý nghÜa trong n¨ng suÊt vµ chÊt l­îng c©y b«ng. Tãm l¹i n­íc ta cã rÊt nhiÒu diÖn tÝch thÝch hîp cho viÖc trång b«ng mµ vÉn ch­a tËn dông hÕt c¸i lîi thÕ ®ã, do ®ã trong quy ho¹ch cÇn cã nh÷ng biÖn ph¸t thÝch hîp ®Ó tËn dông hÕt diÖn tÝch thÝch hîp ®ã ®Ó cã s¶n l­îng còng nh­ chÊt l­îng b«ng tèt nhÊt. 1.2 Nguån nh©n lùc. N­íc ta hiÖn nay lao ®éng thiÕu viÖc lµm cßn rÊt lín vµ ngµy cµng gia t¨ng, vµ ®Æc biÖt trong khu vùc n«ng th«n tû lÖ cßn rÊt cao. Do ®ã nguån nh©n lùc cho thÓ phôc vô cho viÖc trång vµ chÕ biÕn b«ng lµ rÊt lín, nh­ng còng cã mÆt h¹n chÕ vÒ mÆt nh©n lùc ®ã chÝnh lµ hÇu hÕt lao ®éng cã thÓ huy ®éng ®ã l¹i cã tr×nh ®é ch­a cao vµ kinh nghiÖm trong s¶n xuÊt b«ng lµ rÊt non kÐm. V× vËy viÖc ®­a c©y b«ng vµo c¬ cÊu s¶n xuÊt n«ng nghiÖp trªn quan ®iÓm s¶n xuÊt b«ng hµng ho¸ sÏ cã yªu cÇu më réng thªm diÖn tÝch b»ng khai hoang hoang phôc ho¸ vµ bè trÝ gieo trång 2 vô s¶n xuÊt c©y ng¾n ngµy trong mïa m­a, ®Ó ®¶m b¶o diÖn tÝch gieo trång c¸c c©y kh¸c, võa cã ®Þa bµn s¶n xuÊt b«ng tËp trung trªn quy m« nhÊt ®Þnh, ®¸p øng ®­îc yªu cÇu vÒ nguyªn liÖu b«ng x¬ cho c«ng nghiÖp dÖt trong n­íc. Bè trÝ s¶n xuÊt theo h­íng nªu trªn sÏ t¹o ra viÖc lµm míi khai th¸c vµ sö dông ®Çy ®ñ nguån lao ®éng dåi dµo hiÖn cã, bëi lÏ ®ã b«ng v¶i ®­îc bè trÝ s¶n xuÊt trong vô thu ®«ng (vô 2) vµ thu ho¹ch chÕ biÕn vµo nh÷ng th¸ng ®Çu n¨m mïa kh« (®èi víi vïng trång b«ng nhê n­íc trêi). §èi víi vïng trång b«ng cã n­íc t­íi chñ ®éng th× bè trÝ vµo vô ®«ng xu©n. Quan ®iÓm vÒ sö dông ®Çy ®ñ nguån lao ®éng ®Æc ra yªu cÇu ®Þnh h­íng ph¸t triÓn b«ng ph¶i bè trÝ ®Õn mét quy m« cÇn thiÕt vµ bè trÝ thêi vô s¶n xuÊt b«ng mét c¸ch hîp lý trong hÖ thèng lu©n canh c©y trång ®Ó ph¸t huy hiÖu qu¶ trong viÖc sö dông ®Çy ®ñ lao ®éng n«ng nghiÖp, tõng b­íc chuyÓn ®æi c¬ cÊu s¶n xuÊt, c¬ cÊu lao ®éng, tõ s¶n xuÊt tù tóc lªn s¶n xuÊt hµng ho¸, tõ lao ®éng thuÇn n«ng sang mét bé phËn ®¸ng kÓ lµm c«ng nghiÖp n«ng th«n vµ dÞch vô s¶n xuÊt ®êi sèng lµm thay ®æi bé mÆt n«ng th«n . 1.3. Khoa häc c«ng nghÖ kü thuËt . Trong vßng 6 n¨m trë l¹i ®©y nh÷ng tiÕn bé khoa häc kü thuËt ®· ®­îc thö nghiÖm trªn diÖn réng lÆp ®i lÆp l¹i nhiÒu lÇn ®· cho phÐp kh¼ng ®Þnh s¶n xuÊt cã hiÖu qu¶ kinh tÕ. NhiÒu n¨m ®· tr«i qua ngµnh b«ng ®· tiÕn hµnh nghiªn cøu mét khèi l­îng lín c¸c ®Ò tµi khoa häc, trong ®ã cã trªn tr¨m ®Ò tµi ®· ®­îc Héi ®ång Khoa häc Bé N«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n nghiÖm thu cho øng dông vµo s¶n xuÊt . - VÒ gièng b«ng Nghiªn cøu gièng chèng chÞu tiÕn hµnh liªn tôc, ®­a ra nhiÒu gièng míi cã kh¶ n¨ng kh¸ng rÇy xanh, bÖnh gi¸c ban tèt, nh­ c¸c gièng :VN35 cho vïng Duyªn H¶i Nam Trung Bé, Vn20 cho vïng T©y Nguyªn, gièng L18 cho vïng §ong Nam Bé vµ mét sè gièng míi nh­ NH38, NH14, NH4, VN36H, C118...nghiªn cøu ®­a ra gièng lai F1 vµo s¶n xuÊt lµ tiÕn bé lín cña ngµnh b«ng. C¸c gièng nµy ®· tá ra cã kh¶ n¨ng chèng chÞu s©u bÖnh cao, kh¶ n¨ng thÝch nghi réng, cho n¨ng suÊt gÊp ®«i c¸c gièng th«ng th­êng ®­îc n«ng d©n 3 vïng ­a thÝch vµ cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh tr«ng viÖc ph¸t triÓn b«ng hµng ho¸. - VÒ b¶o vÖ thùc vËt KÕt qu¶ nghiªn cøu s©u bÖnh h¹i b«ng vµ quÇn thÓ ký sinh thiªn ®Þch trªn hÖ thèng sinh th¸i ®ång b«ng nhiÒu n¨m qua ®· cho phÐp chóng ta x©y dùng ®­îc hÖ thèng qu¶n lý dÞch h¹i tæng hîp. Víi biÖn ph¸p trång gièng kh¸ng s©u bÖnh kÕt hîp sö dông biÖn ph¸p sinh häc trong phßng trõ tæng hîp IPM vµ sö dông biÖn ph¸p ho¸ häc mét c¸ch h¹n chÕ, hîp lý ®· lµm giÈm chi phÝ b¶o vÖ thùc vËt (tr­íc ®©y phun mét vô 15 –20 lÇn nay chØ cßn dïng 0.5- 1 lÇn phun 1 vô, gi¶m chi phÝ b¶o vÖ thùc vËt tr­íc ®©y tõ 45-50 % gi¸ thµnh 1 kg b«ng h¹t xuèng cßn chØ 5-10 %chi phÝ b¶o vÖ thùc vËt trªn 1 kg b«ng h¹t ) ®· b¶o vÖ ®­îc m«i tr­êng sinh th¸i trong s¹ch, h¹n chÕ tíi møc thÊp nhÊt g©y h¹i cña dÞch s©u bÖnh . Nghiªn cøu sö dông thuèc, xö lý h¹t gièng ®Ó trõ h¹i s©u bÖnh hiÖu qu¶. H¹t gièng ®­îc sö lý thuèc Gaucho 70WP ®· lµm gi¶m sè lÇn phun thuèc trõ rµy xanh vµ rÖp tõ 6-7 lÇn /vô xuèng cßn 1-2 lÇn /vô .Thêi gian b¶o vÖ c©y trång kÐo dµi, ®ång thêi ¸p dông tiÕn bé kü thuËt canh t¸c b«ng nh»m ®¹t hiÖu cao nhÊt trong c«ng t¸c b¶o vÖ thùc vËt. - ¸p dông hÖ thèng lu©n canh xen canh vµ ®a canh hîp lý ®· lµm t¨ng hiÖu qu¶ kinh tÕ sö dông ®Êt ®ai vµ gi¶m h¼n ¸p lùc s©u h¹i, gi¶m ®Çu t­ thuèc ho¸ häc trõ s©u, kh«ng g©y bïng ph¸t s©u ®ôc qu¶. Nãi chung nh÷ng nghiªn cøu trªn ®­a vµo s¶n xuÊt b­íc ®Çu cã kÕt qu¶ tèt, lµm gi¶m sè lÇn phun thuèc ho¸ häc trõ s©u, t¨ng n¨ng suÊt b«ng, t¨ng thu nhËp cho ng­êi trång b«ng, trång b«ng cã hiÖu qu¶ v× vËy ®· lµm cho c©y b«ng sèng l¹i trong nÒn n«ng nghiÖp ViÖt Nam nãi chung vïng §«ng Nam Bé, T©y Nguyªn, Duyªn H¶i Nam Trung Bé vµ vïng §ång B»ng S«ng Cöu Long nãi riªng. - KÕt qu¶ nghiªn cøu vÒ ®Êt vµ ph©n bãn . X¸c ®Þnh ®­îc tiªu chuÈn ®Êt trång b«ng víi c¸c chØ tiªu c¬ b¶n lµ: pHkcl >5 ®· gióp ngµnh x¸c ®Þnh chÝnh x¸c ®Êt thÝch hîp cho c©y b«ng, tr¸nh thiÖt h¹i v× c©y con chÕt hµng lo¹t do trång trªn ®Êt chua. X¸c ®Þnh ®­îc hiÖu qu¶ tèt cña viÖc ¸p dông ph©n l©n nung ch¶y cïng víi ph©n cã gèc l­u huúnh trong qu¸ tr×nh th©m canh t¨ng n¨ng suÊt vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ c©y b«ng. 1.4 ThÞ tr­êng æn ®Þnh : N­íc ta lµ n­íc ®«ng d©n, nhu cÇu b«ng x¬ nguyªn liÖu ngµy cµng t¨ng nh­ng l¹i dùa chñ yÕu vµo nhËp khÈu. NÕu kh«ng nghiªn cøu vµ tæ chøc trång b«ng th× n­íc ta vÜnh vܪn sÏ lµ n­íc nhËp khÈu b«ng. HiÖn nay, nhu cÇu trän b«ng x¬ lµ 6 v¹n tÊn/n¨m, s¶n xuÊt b«ng x¬ trong n­íc cung cÊp ®­îc kho¶ng 10% nhu cÇu cßn l¹i 90% b«ng x¬ vÉn ph¶i nhËp khÈu. NÕu trång b«ng chóng ta sÏ tiÕt kiÖm ®­îc ngo¹i tÖ ®Ó ®Çu t­ cho lÜnh vùc kh¸c. Dù b¸o nhu cÇu b«ng x¬ cña n­íc ta n¨m 2010 kho¶ng 120.000 tÊn. NÕu tÝnh thªm nhu cÇu gia c«ng hµng dÖt may xuÊt khÈu th× yªu cÇu nhËp khÈu b«ng x¬ cßn lín h¬n n÷a.ThÞ tr­êng tiªu thô b«ng x¬ vµ c¸c s¶n phÈm cña b«ng trong n­íc lµ rÊt lín. HiÖn nay n­íc ta cã kho¶ng trªn 20 nhµ m¸y kÐo sîi, trong ®ã cã gÇn 10 nhµ m¸y kÐo sîi ®­îc trang bÞ m¸y mãc hiÖn ®¹i cã c«ng suÊt lín tõ 25 ®Õn 50 ngµn cäc sîi n©ng tæng sè trong n­íc lªn gÇn 1 triÖu cäc. §Ó ®¸p øng ®ñ b«ng x¬ pha chÕ kÐo sîi cÇn kho¶ng 60.000 ®Õn 70.000 tÊn trªn n¨m, møc t¨ng tr­ëng cña ngµnh dÖt may b×nh qu©n hµng n¨m 14%, cho nªn thÞ tr­êng b«ng x¬ trong n­íc cßn rÊt lín, æn ®Þnh vµ l©u dµi. HiÖn nay l­îng b«ng x¬ trong n­íc chØ ®¸p øng kho¶ng 10% nhu cÇu cßn l¹i ph¶i nhËp khÈu tõ n­íc ngoµi. B¶ng 5: T×nh h×nh nhËp khÈu b«ng x¬ cña ViÖt Nam tõ n¨m 1990- 2001 N¨m S¶n l­îng(tÊn) N¨m S¶n l­îng (tÊn) 1990 58.800 1996 37.400 1991 32.500 1997 41.500 1992 8.300 1998 67.880 1993 16.400 1999 77.388 1994 19.900 2000 83.880 1995 68.200 2001 84.510 (Nguån :Trung t©m th«ng tin th­¬ng m¹i –Bé th­¬ng m¹i-tæng côc thèng kª) B¶ng 6: Sè l­îng, gi¸ trÞ vµ gi¸ nhËp khÈu. N¨m Sè l­îng (1000 tÊn) Gi¸ trÞ (1000 USA) Gi¸ BQ(USA/tÊn) 1998 67,88 91,86 1,353 1999 77,38 90,94 1,175 2000 83,88 101,00 1,204 2001 84.51 114.35 1,228 (Nguån:Trung t©m th«ng tin th­¬ng m¹i - Bé th­¬ng m¹i vµ tæng côc thèng kª) Nh­ vËy, trång b«ng ®· cã thÞ tr­êng tiªu thô trong n­íc lín vµ æn ®Þnh kh«ng gièng nh­ mét sè n«ng s¶n kh¸c rÊt khã kh¨n vÒ thÞ tr­êng tiªu thô. ThÞ tr­êng tiªu thô b«ng x¬ trong n­íc lín vµ t­¬ng ®èi æn ®Þnh ngµy cµng t¨ng vÒ sè sè l­îng. §Êy lµ ®iÒu kiÖn quan träng ®Ó më réng diÖn tÝch trång b«ng. NÕu chØ thay thÕ b«ng nhËp khÈu th× mÆc dï cã ph¸t triÓn nhanh còng cÇn hµng chôc n¨m n÷a ngµnh b«ng míi cã thÓ ®¸p øng nhu cÇu tiªu thô b«ng. 2. C¸c nguån lùc kh¸c : - Chóng ta sÏ nhËn ®­îc sù ®Çu t­ cña n­íc ngoµi vµo viÖc s¶n xuÊt vµ chÕ biÕn b«ng, ngoµi ra chóng ta cßn nhËn m¸y mãc kü thuËt, c«ng nghÖ hiÖn ®¹i tõ n­íc ngoµi ¸p dông vµo viÖc trång vµ chÕ biÕn b«ng II T×nh h×nh quy ho¹ch, s¶n xuÊt chÕ biÕn vµ tiªu thô b«ng trong n­íc. 1. C¸c vïng trång b«ng chÝnh ë n­íc ta. Nh÷ng n¨m gÇn ®©y, c¸c gièng b«ng lai F1 kh¸ng rÇy, kh¸ng mét sè bÖnh h¹i, cã tiÒm n¨ng n¨ng suÊt vµ phÈm chÊt x¬ tèt, phï hîp víi mét sè vïng trång b«ng chÝnh trªn nhiÒu lo¹i ®Êt cã ®Þa h×nh kh¸c nhau, vµ cïng víi tiÕn bé khoa häc kü thuËt míi vÒ gièng b«ng, vÒ b¶o vÖ thùc vËt, vÒ bè trÝ c©y trång theo ph­¬ng thøc lu©n xen canh, gèi vô, vÒ ph©n bãn vµ mét sè biÖn ph¸p canh t¸c, vÒ tæ chøc s¶n xuÊt, chuyÓn giao tiÕn bé khoa häc kü thuËt cho n«ng d©n vµ c¶i thiÖn hÖ thèng chÝnh s¸ch ®èi víi ng­¬× trång b«ng, ®· më ra triÓn väng cho viÖc ph¸t triÓn b«ng c«ng nghiÖp ë c¸c tØnh trong c¸c vïng §«ng Nam Bé , T©y Nguyªn ,Duyªn H¶i Nam Trung Bé,vµ §ång B»ng S«ng Cöu Long . - Vïng §«ng Nam Bé C¸c tØnh §ång Nai, Bµ RÞa-Vòng Tµu, B×nh Ph­íc cã c¸c ch©n ®Êt ®á n©u, ®Êt sái c¬m trång b¾p lai vô 1 vµ trång b«ng vô 2, n¨ng suÊt b«ng cã thÓ ®¹t tõ 1,2-1,5 tÊn/ha. §ång Nai: B«ng ®­îc trång ë hÇu hÕt c¸c huyÖn Thèng nhÊt, Long Thµnh, Xu©n Léc, T©n Phó, §Þnh Qu¸n, Long Kh¸nh. §· b¾t ®Çu h×nh thµnh mét sè vïng tËp trung cã quy m« 1.500-2.000 ha ë Xu©n Léc, Thèng NhÊt. Nh÷ng n¨m gÇn ®©y, diÖn tÝch b«ng ë §ång Nai cã xu h­íng gi¶m. N¨m 1998 ®¹t 6627 ha, n¨m 1999 §ång Nai 3.395 ha, ®Õn n¨m 2000 cßn 1.325 ha. Nguyªn nh©n do t×nh h×nh gi¸ c¶ tiªu thô b«ng x¬ gi¶m sót, c«ng t¸c thu mua khã kh¨n do ph¶i n©ng cao chÊt l­îng. §ång Nai, n¨ng suÊt b×nh qu©n ®· ®¹t trªn 10 t¹/ha. Ba huyÖn Xu©n Léc, Thèng NhÊt, VÜnh Long b×nh qu©n n¨ng suÊt ®· ®¹t gÇn 12 t¹/ha trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, nhiÒu gia ®×nh n«ng d©n ®· ®¹t 27-30 t¹ /ha. VÒ s¶n l­îng b«ng chñ yÕu tËp trung ë §ång Nai vµ §¾k L¾k, s¶n l­îng b«ng cña hai tØnh nµy chiÕm trªn 70% tæng s¶n l­îng b«ng cña c¶ n­íc Bµ RÞa Vòng Tµu: B«ng ®­îc trång chñ yÕu ë hai huyÖn Ch©u §øc vµ Xuyªn Méc. DiÖn tÝch b«ng ë Bµ RÞa Vòng Tµu còng cã xu h­íng gi¶m trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, n¨m 1998 ®¹t 1800 ha, n¨m 1999 vµ 2000 ®Òu ®¹t diÖn 1100 ha. Tuy nhiªn n¨ng suÊt b«ng cña tØnh cã chiÒu h­íng t¨ng do ¸p dông c¸c tiÕn bé khoa häc kü thuËt vÒ gièng, canh t¸c, thêi vô… B×nh Ph­íc: B«ng ®­îc tr«ng chñ yÕu ë c¸c huyÖn: B×nh Long, Léc Ninh, Ph­íc Long, §ång Phó vµ Bï §¨ng. B«ng ë ®©y ®­îc trång xen kÏ vµ diÖn tÝch Ýt so víi c¸c tØnh trong vïng. Tuy nhiªn, diÖn tÝch b«ng ë B×nh Ph­íc tõ n¨m 1996 ®Õn nay cã xu h­íng t¨ng : B¶ng 7: DiÖn tÝch trång b«ng ë n­íc ta trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y. N¨m DiÖn tÝch (ha) 1996 140 1997 307 1998 860 2000 700 2001 745 (Nguån: ViÖn quy ho¹ch vµ TKNN) Nguyªn nh©n chñ yÕu lµm t¨ng diÖn tÝch lµ do thay ®æi c¸c c¬ cÊu gièng b«ng, 90% diÖn tÝch ®­îc trång víi gièng b«ng VN35, lµ gièng kh¸ng rÇy.VÒ n¨ng suÊt vµ s¶n l­îng còng kh«ng t¨ng lªn qua c¸c n¨m. N¨m 1997 ®¹t 7,56 t¹/ha, n¨m 2000 ®· ®¹t ®­îc lµ 12,05 t¹ /ha, nhê cã nh÷ng tiÕn bé trong khoa häc kü thuËt. Kh¼ng ®Þnh tØnh B×nh Ph­íc cã thÓ ph¸t triÓn c©y b«ng, gãp phÇn tõng b­íc ®¸p øng nhu cÇu nguyªn liÖu b«ng x¬ trong n­íc. Vïng §«ng Nam Bé hÇu hÕt b«ng trång lu©n canh trªn ®Êt trång b¾p vô 1 vµ xen canh víi c©y ®Ëu nµnh vµo vô 2, n¨ng suÊt t­¬ng ®èi æn ®Þnh 1-1,2 tÊn b«ng h¹t /ha. C¸c vïng ®Êt ®á, ®Êt n©u ®en, sái c¬m trång b«ng rÊt thÝch hîp diÖn tÝch nµy cßn rÊt lín, ®ang trång b¾p vô 1 h¬n 30.000 ha cã thÓ trång b«ng vµo vô 2. TiÒm n¨ng cña vïng nµy vÒ ®Êt trång b«ng cßn rÊt lín, nÕu chän dïng ®Êt vô 1®Ó trång b¾p vµ vô 2 ®Ó trång b«ng th× cã thÓ ®­a diÖn tÝch lªn 40.000- 50.000 ha mµ kh«ng cÇn tranh chÊp víi c©y trång kh¸c. - Vïng Duyªn H¶i Nam Trung Bé B«ng ë vïng Duyªn H¶i Nam Trung Bé chñ yÕu tËp trung ë nam B×nh ThuËn (§øc Linh, Hµm ThuËn B¾c). N¨m 1998, diÖn tÝch b«ng ë B×nh ThuËn ®at 2266 ha, n¨m 2000 ®¹t 2600 ha. Ngoµi ph­¬ng thøc trång nh­ ë vïng §«ng Nam Bé, cßn cã thÓ trång xen canh trong v­ên c©y cao su míi trång trong thêi giai cao su ch­a khÐp t¸n hoÆc xen canh víi ®Ëu vô 1. Vïng nµy hiÖn nay b«ng trång nhê n­íc trêi n¨ng suÊt chØ ®¹t kho¶ng 8-10 t¹ /ha (vô b«ng 1999 –2000 ) do vïng nµy cã l­îng m­a, kh« h¹n. Tuy nhiªn so víi c¸c lo¹i c©y trång kh¸c trång vô hai th× hiÖu qu¶ kinh tÕ c©y b«ng cao h¬n râ rÖt. TiÒm n¨ng ®Êt ®ai vïng nµy còng cßn rÊt lín. PhÝa b¾c tØnh B×nh ThuËn trë ra sö dông n­íc t­íi cña c¸c c«ng tr×nh thuû lîi ®Ó trång b«ng. Cã t­íi bæ xung vµo vô m­a th× cã thÓ t¹o thµnh nh÷ng vïng b«ng tËp trung cã n¨ng suÊt cao 2,0-2,5 tÊn/ha, vµ cã thÓ trång b«ng cã chÊt l­îng x¬ cao. TØnh NinhThuËn c©y b«ng trång rÊt ph©n t¸n, xen kÏ vµ diÖn tÝch Ýt. N¨m 1998 ®¹t 1338 ha, n¨m 2000 gi¶m xuèng cßn 700 ha. N¨ng suÊt b«ng ë tØnh NinhThuËn ch­a cao do ®Êt ®ai vµ khÝ hËu, thêi tiÕt vô m­a kh«ng thuËn lîi, nh­ng víi n¨ng suÊt tõ 8-10 t¹/ha th× c©y b«ng vÉn cã hiÖu qu¶ kinh tÕ cao h¬n, æn ®Þnh h¬n c¸c lo¹i c©y trång kh¸c. TØnh PhóYªn: S«ng Hinh, S¬n Hoµ, Tuy An, Tuy Hoµ(thÞ x· Tuy Hoµ), Xu©n Hoµ, §ång Xu©n,S«ng CÇu. DiÖn tÝch b«ng toµn tØnh cã t­íi ë vô ®«ng xu©n lµ 600 ha, nhê n­íc trêi vô m­a lµ 1500- 2000 ha (n¨m 2000). - Vïng T©y Nguyªn B«ng chñ yÕu trång tËp trung ë tØnh §¾k L¾k, mét phÇn phÝa nam tØnh Gia Lai vµ phÝa nam tØnh L©m §ång lµ vïng tiÒm n¨ng ®Êt ®ai cßn rÊt lín, n¨ng suÊt b«ng t­¬ng ®èi cao vµ æn ®iÞnh h¬n so víi c¸c vïng kh¸c. HiÖn t¹i b«ng míi ®­îc trång ë mét sè huyÖn ë tØnh §¾k L¾k nh­ huyÖn: C­ Jut, Bu«n §«n…N¨m 1998 diÖn tÝch b«ng trong toµn tØnh ®¹t 6673 ha, ®Õn n¨m 2000 t¨ng lªn lµ 9138 ha. C©y b«ng míi ®­îc trång ë tØnh §¾k L¾k vµi n¨m trë l¹i ®©y nh­ng ph¸t triÓn rÊt nhanh nhê cã n¨ng suÊt kh¸ vµ æn ®Þnh do thay ®æi c¬ cÊu gièng nªn n¨ng suÊt toµn tØnh ®· ®¹t trªn 11,5 t¹ /ha (niªn vô 1999 -2._.0 - 5.000 5.000 - 10.000 10.000 - 4 BÕn Tre - - - 2.500 2.500 - 5.000 5.000 - 5 An Giang 150 150 - 7.500 6.000 1.500 15.000 12.000 3.000 6 CÇn Th¬ 600 600 - 7.500 7.500 - 15.000 15.000 - 7 Sãc Tr¨ng 100 100 - 7.500 7.500 - 15.000 15.000 - Tæng 31.150 5.750 25.400 115.000 73.850 41.150 30.000 144.200 85.800 (Nguån sè liÖu cña vô quy ho¹ch vµ kÕ ho¹ch - Bé NN vµ PTNT) Qua b¶ng trªn ta thÊy trong t­¬ng lai diÖn tÝch trång b«ng sÏ tiÕp tôc ®­îc më réng ë c¸c tØnh trong c¶ 4 vïng trång b«ng chÝnh cña n­íc ta. Dù kiÕn n¨m 2001-2002 diÖn tÝch cña c¶ n­íc chØ lµ 31.150 ha trong ®ã vïng Duyªn H¶i Nam Trung Bé lµ 7.700 ha, T©y Nguyªn lµ 14.600 ha, §«ng Nam Bé lµ 7.700 ha, §ång B»ng S«ng Cöu Long lµ 1.150 ha. Nh­ng dù kiÕn ®Õn n¨m 2010 c¶ n­íc lµ 300.000 ha trong ®ã vïng Duyªn H¶i Nam Trung Bé lµ 75.000 ha, vïng T©y Nguyªn lµ 40.000 ha, vïng §«ng Nam Bé lµ 35.000 ha, vïng §ång B»ng S«ng Cöu Long lµ 80.000 ha. B¶ng 13: Dù kiÕn n¨ng suÊt b«ng n¨m 2001-2010. §¬n vÞ tÝnh: t¹/ha Stt Vïng, tØnh 2001-2002 2005 2010 Vô kh« cã t­íi Vô m­a n­íc trêi Vô kh« cã t­íi Vô m­a n­íc trêi Vô kh« cã t­íi Vô m­a n­íc trêi I §NTB 14,00 8,36 19,63 13,86 21,86 15,57 1 Qu¶ng Nam - - 18,00 - 20,00 - 2 Qu¶ng Ng·i 15,00 8,0 18,00 14,00 20,00 17,00 3 B×nh §Þnh 18,00 12,5 20,00 17,00 22,00 18,00 4 Phó Yªn 16,00 10,00 20,00 16,00 22,00 18,00 5 Kh¸nh Hoµ 16,00 10,00 20,00 16,00 22,00 18,00 6 Ninh ThuËn 16,00 8,00 19,41 16,00 22,00 18,00 7 B×nhThuËn 17,00 10,00 22,00 17,00 25,00 20,00 II TN 4,25 6,50 11,00 14,50 12,50 16,50 1 Kon Tum - - - 13,00 - 15,00 2 Gia Lai 17,00 13,00 22,00 16,00 25,00 18,00 3 §¨k L¨k - 13,00 22,00 16,00 25,00 18,00 4 L©m §ång - - - 13,00 - 15,00 III §NB 10,33 10,67 14,67 13,67 16,67 16,00 1 B×nh Ph­íc - 10,00 - 11,00 12,00 2 §ång Nai 16,00 12,00 22,00 15,00 25,00 18,00 3 BR-VT 15,00 10,00 22,00 15,00 25,00 18,00 IV §BSCL 14,29 - 20,29 2,57 23,71 2,57 1 §ång Th¸p 20,00 - 22,00 - 25,00 - 2 VÜnh Long - - 18,00 - 22,00 - 3 Trµ Vinh 20,00 - 22,00 - 25,00 - 4 BÕn Tre - - 18,00 - 22,00 - 5 An Giang 20,00 - 18,00 18,00 22,00 18,00 6 CÇn Th¬ 20,00 - 22,00 - 25,00 - 7 Sãc Tr¨ng 20,00 - 22,00 - 25,00 - Tæng 10,72 6,38 16,40 11,15 18,68 12,66 (Nguån Vô quy ho¹ch vµ kÕ ho¹ch - Bé NN vµ NT). Tõ b¶ng sè liÖu trªn ta thÊy n¨ng suÊt b«ng cã sù t¨ng nªn ®¸ng kÓ. Trong vô 2001 - 2002 n¨ng suÊt chung cña c¶ n­íc vô kh« cã t­íi lµ 10,72 t¹/ ha, vô m­a nhê n­íc trêi lµ 6,38 t¹/ha trong ®ã vïng Duyªn H¶i Nam Trung Bé vô kh« cã t­íi lµ 14 t¹/ha, vô m­a nhê n­íc trêi lµ 8,36 t¹/ha, T©y Nguyªn vô kh« cã t­íi lµ 4,25 t¹/ha, vô m­a lµ 6,5t¹/ha §«ng Nam Bé vô kh« lµ 10,33 t¹/ha, vô m­a lµ 10,67, §ång B»ng S«ng Cöu Long vô kh« lµ 14,29 t¹/ ha. Dù tÝnh ®Õn n¨m 2010 n¨ng suÊt cña c¶ n­íc vô kh« lµ 18,68 t¹/ha, vô m­a lµ 12,66 t¹/ha trong ®ã Duyªn H¶i Nam Trung Bé vô kh« lµ 21,86 t¹/ha, vô m­a lµ 15,57 t¹/ha, T©y Nguyªn vô kh« lµ 12,5 t¹/ha, vô m­a lµ 16,5 t¹/ha, §«ng Nam Bé vô kh« lµ 16,67 t¹/ha, vô m­a lµ 16 t¹/ha, §ång B»ng S«ng Cöu Long vô kh« lµ 23,71 t¹/ha, vô m­a lµ 2,57 t¹/ha. 2. Quy ho¹ch c¬ së h¹ tÇng. Chñ yÕu tËp trung ë hai vïng §ång B»ng S«ng Cöu Long vµ Duyªn H¶i Nam Trung Bé: 2.1. §ång B»ng S«ng Cöu Long: 77.000 ha lµm b«ng vô kh« chuyÓn tõ t­íi cho lóa §«ng Xu©n sang t­íi cho b«ng. Kh«ng cÇn ®Çu t­ x©y dùng míi thuû lîi khi chuyÓn ®Êt lóa ®«ng xu©n sang trång b«ng. §Çu t­ ®Ó kiªn cè ho¸ kªnh m­¬ng: 80 tû ®ång. 2.2. Vïng Ninh ThuËn B×nh ThuËn: GÇn 40.000 ha b«ng cã t­íi. Gi¶i ph¸p t­íi lµ x©y c¸c hå, ®Ëp vµ c¸c c«ng tr×nh thuû lîi t­íi cho b«ng vµ c¸c c©y trång kh¸c. Bao gåm c¸c c«ng tr×nh sau : HÖ thèng s«ng Lßng S«ng(b¾t ®Çu x©y dùng):1500 ha b«ng ®­îc t­íi, trong ®ã ®· t­íi ®­îc 300 ha. HÖ thèng Phan RÝ – Phan ThiÕt:25000 ha b«ng cã t­íi, thuéc 3 c«ng tr×nh S«ng Luü, S«ng Cµ D©y vµ S«ng Quao (x©y dùng møi hå S«ng Luü ). HÖ thèng hå S«ng Dinh Ba (x©y dùng míi): 4000 ha b«ng cã t­íi. HÖ thèng hå Tµ Bao (x©y dùng míi): 8000 ha b«ng cã t­íi. HÖ thèng hå T©n Giang (Ninh ph­íc): 2500 ha b«ng cã t­íi. Møc ®Çu t­ trung b×nh cho 1 ha canh t¸c cã t­íi lµ 50 triÖu ®ång 1 ha gieo trång cã t­íi tõ 20 –25 triÖu ®ång. L­îng n­íc sö dông t­íi cho b«ng b»ng 1/3 l­îng n­íc t­íi cho lóa.TrÝch møc ®Çu t­ ®Ó t­íi cho 1ha gieo trång b«ng tõ 7-10 triÖu ®ång. Tæng ®Çu t­ t­íi cho vïng b«ng Ninh ThuËn, B×nh ThuËn kho¶ng 350 400 tû ®ång. 2.3. C¸c vïng kh¸c: DiÖn tÝch b«ng cã t­íi lµ h¬n 30000 ha, chuyÓn ®Êt trång lóa vµ c¸c c©y trång kh¸c hiÖu qu¶ kh«ng b»ng b«ng ë vïng ajunpa, B×nh ®Þnh, Phó Yªn sau trång vô kh« th©m canh. X©y dùng míi c«ng tr×nh nhá, kiªn cè ho¸ kªnh m­¬ng víi tæng ®Çu t­ lµ 50 tû ®ång. 3. Quy ho¹ch c¸c c¬ së c«ng nghiÖp chÕ biÕn. 3.1. N©ng cÊp c¸c nhµ m¸y hiÖn cã. §Ó ®¶m b¶o chÊt l­îng b«ng x¬ trong nh÷ng n¨m tíi cÇn ®Çu t­ më réng c¸c nhµ m¸y hiÖn cã *Nhµ m¸y chÕ biÕn b«ng §¾k L¾k 1. §Æt t¹i thµnh phè Bu«n Mª Thuét: HiÖn nay cã c«ng suÊt c¸n 8000- 10000 tÊn/n¨m, n©ng c«ng suÊt lªn 15.000 tÊn/n¨m. *2 nhµ m¸y chÕ biÕn b«ng t¹i §ång Nai. §Æt t¹i x· Hè Nai 3, HuyÖn Thèng NhÊt, tØnh §ång Nai. HiÖn nay cã c«ng suÊt c¸n b«ng 5.000- 6.000 tÊn/n¨m, n©ng c«ng suÊt lªn 20.000 tÊn/n¨m. §Æt t¹i khu c«ng nghiÖp Biªn Hoµ, n©ng c«ng suÊt lªn 20.000 tÊn/ n¨m. *Nhµ m¸y chÕ biÕn b«ng B×nh ThuËn. §Æt t¹ khu c«ng nghiÖp thÞ x· Phan ThiÕt. HiÖn nay cã c«ng suÊt c¸n 2.000-3.000 tÊn/ n¨m, n©ng c«ng suÊt lªn 50.000 tÊn/n¨m. *Nhµ m¸y chÕ biÕn b«ng Nha Trang. §Æt t¹i thµnh phè Nha Trang, tØnh Kh¸nh Hoµ. HiÖn nay cã c«ng suÊt c¸n b«ng 3.000- 3.500 tÊn/ n¨m, n©ng c«ng suÊt lªn 15. 000 tÊn/n¨m. 3.2. X©y dùng míi *Nhµ m¸y c¸n b«ng h¹t. Vïng Duyªn H¶i Nam Trung Bé ë B×nh ThuËn: X©y dùng míi 2 nhµ m¸y c¸n b«ng trong ®ã 1 nhµ m¸y c«ng suÊt 15.000 tÊn/n¨m ®Æt t¹i T¸nh Linh vµ mét nhµ m¸y 30.000 tÊn/n¨m ®Æt t¹i thÞ x· Phan ThiÕt . ë Ninh ThuËn: X©y dùng míi mét nhµ m¸y c«ng suÊt 15.000 tÊn/n¨m ®Æt t¹i Phan Rang –Th¸p Chµm. ë B×nh §Þnh (Quy Nh¬n) x©y dùng 1 nhµ m¸y c¸n b«ng c«ng suÊt 30.000 tÊn/n¨m. Vïng T©y Nguyªn : ë §¨k L¨k: X©y dùng míi 2 nhµ m¸y c¸n b«ng: Nhµ m¸y c¸n b«ng T©m Th¾ng (§¾k L¾k 2) ®Æt t¹i huyªn C­ Jut c«ng suÊt 15.000 tÊn/n¨m (vµo n¨m 2002- 2003) vµ mét nhµ m¸y §¾k L¾k 3 c«ng suÊt 15.000 tÊn/n¨m vµo n¨m 2005 ®Æt t¹i Bu«n Mª ThuËt . ë Gia Lai: X©y dùng 2 côm chÕ biÕn b«ng ë Ch­Sª vµ An Khª t­¬ng øng c«ng suÊt 12.000 tÊn/n¨m vµ 6.000 tÊn/n¨m. Vïng §«ng Nam Bé . ë B×nh Ph­íc: X©y dùng míi 1 nhµ m¸y c«ng suÊt 15.000 tÊn/n¨m ë Bµ RÞa-Vòng Tµu: x©y dùng míi 1 nhµ m¸y c«ngt suÊt 15000 tÊn/n¨m. Nhµ m¸y Ðp dÇu: - X©y dùng nhµ m¸y Ðp dÇu §ång Nai c«ng suÊt 15.000 tÊn/n¨m. X©y dùng nhµ m¸y Ðp dÇu t¹i B×nh ThuËn c«ng suÊt 90.000 tÊn/n¨m. X©y dùng 2 nhµ m¸y Ðp dÇu §¾k L¾k (®Æt t¹i Bu«n MªThuét ): 1nhµ m¸y c«ng suÊt 6.000 tÊn/n¨m vµ 1 nhµ m¸y c«ng suÊt 4.000 tÊn/n¨m. X©y dùng nhµ m¸y Ðp dÇu t¹i CÇn Th¬ c«ng suÊt 100.000 tÊn/n¨m. ViÖc n©ng cÊp vµ x©y dùng míi c¸c Nhµ m¸y chÕ biÕn b«ng ®­îc thÓ hiÖn qua b¶ng sau. B¶ng 14: Quy ho¹ch ®Çu t­ c¸c nhµ m¸y chÕ biÕn b«ng cña n­íc ta. C¸c vïng, tØnh N©ng cÊp X©y dùng míi S.L C.suÊt Vèn S.L C.suÊt Vèn I. Duyªn H¶i Nam Trung Bé 1. Nhµ m¸y c¸n b«ng 65.000 77 4 180.000 160 -B×nh ThuËn: 2 +TP Phan ThiÕt 1 50.000 50 1 30.000 50 +T¸nh Linh 1 15.000 30 -Ninh ThuËn 1 15.000 30 -Kh¸nh Hoµ(Nha Trang) 1 15.000 27 -B×nh §Þnh (Quy Nh¬n) 1 30.000 50 2. Nhµ m¸y Ðp dÇu(BT) 1 90.000 60 II. T©y Nguyªn 1.Nhµ m¸y c¸n b«ng 1 15.000 31 4 48.000 139 - §¨k L¨k 1 (BMT) 1 15.000 31 - §¨k L¨k 2 (T©mTh¾ng) 1 15.000 46 - §¨k L¨k 3 (BM Thuét) 1 15.000 46 - Ch­Sª (Gia Lai) 1 12.000 27 - An Khª (Gia Lai) 1 6.000 20 2. Nhµ m¸y Ðp dÇu - §¨k L¨k (BM Thuét) 1 40.000 35 III. §«ng Nam Bé 1.Nhµ m¸y c¸n b«ng 2 40.000 62 2 30.000 60 - §ång Nai 2 40.000 62 + Hè Nai 1 20.000 31 + Biªn Hoµ 1 20.000 31 - B×nh Ph­íc 1 15.000 30 - BR-VT 1 15.000 30 2.Nhµ m¸y Ðp dÇu + §ång Nai 1 40.000 35 IV. §ång B»ng SCL 1.Nhµ m¸y c¸n b«ng 7 200.000 190 - CÇn Th¬ 1 50 - An Giang 1 30 - Trµ Vinh 1 20 - VÜnh Long 1 30 - BÕn Tre 1 10 - Sãc Tr¨ng 1 30 - §ångTh¸p 1 20 2. Nhµ m¸y Ðp dÇu (CT) 1 100.000 Ghi chó: SL: Sè l­îng. Vèn:§¬n vÞ tû ®ång (Nguån: Vô quy ho¹ch vµ kÕ ho¹ch- Bé NN vµ PTNT) III. TÝnh to¸n vµ dù tÝnh vèn ®Çu t­ cho c¸c lÜnh vùc. 1. §Çu t­ cho nghiªn cøu khoa häc kü thuËt. TiÕp tôc ®Çu t­ n©ng cÊp trung t©m nghiªn cøu b«ng Nha Hè. §Çu t­ cho viÖn lóa §ång B»ng S«ng Cöu Long vµ ViÖn Khoa häc kü thuËt n«ng nghiÖp T©y Nguyªn, ®Ó chuyÓn giao kü thuËt trång b«ng cho vïng. §Çu t­ cho c¸c tr¹m nghiªn cøu gièng lai. §µo t¹o c¸c c¸n bé chuyªn s©u cho c¸c viÖn. C¸c viÖn, trung t©m cã dù ¸n riªng ®Ó tr×nh Bé N«ng NghiÖp vµ PTNT vµ Bé C«ng nghiÖp. CÇn ph¶i nghiªn ccøu gi¶i quyÕt trong lÜnh vùc trång trät vµ trong c«ng nghÖ chÕ biÕn x¬, Ðp dÇu b«ng tËn dông s¶n phÈm phô. TÝnh trung b×nh kinh phÝ hµng n¨m ®Ó nghiªn cøu thêi gian qua vµ ­íc thùc hiÖn trong thêi gian tíi. Mçi n¨m ngµnh cÇn 4,5 tû ®ång cho ngµnh nghiªn cøu vµ ®µo t¹o c¸n bé (trong n­íc còng nh­ du häc n­íc ngoµi). Nhµ n­íc cÇn ®Çu t­ kinh phÝ sù nghiÖp hµng n¨m trªn ®©y míi cã thÓ ®¶m b¶o sù ph¸t triÓn kh«ng ngõng cña sù nghiÖp trång b«ng v¶i Hµng n¨m víi diÖn tÝch míi më réng, C«ng ty B«ng ViÖt Nam ®Òu ph¶i ®Çu t­ c«ng t¸c khuyÕn n«ng tõ tËp huÊn kü thuËt, x©y dùng hÖ thèng khuyÕn n«ng cÊp II lµm c¸c m« h×nh tr×nh ®iÓn. Qua nhiÒu n¨m tæng kÕt cho thÊy ®Ó më réng 1 ha trång b«ng míi kinh phÝ khuyÕn n«ng mµ c«ng ty b«ng ph¶i bá ra lµ 300.000 ®ång/ ha. Do ®ã sè l­îng kinh phÝ khuyÕn n«ng mµ Nhµ n­íc cÇn xem xÐt cÊp hµng n¨m 15 tû ®ång theo t¨ng diÖn tÝch thùc tÕ më réng cho c«ng ty b«ng ViÖt Nam b»ng vèn ng©n s¸ch sù nghiÖp ®¶m b¶o cho hoµn thµnh nhiÖm vô chiÕn l­îc ®­îc giao. Tæng ®Çu lµ 45 tû ®ång. 2. §Çu t­ cho n«ng d©n trång b«ng. - D©n trång b«ng rÊt nghÌo ®ang ph¶i lo b÷a ¨n hµng ngµy, kh«ng cã tÝch luü. §Çu t­ cho n«ng d©n ®Ó gióp cho ng­êi d©n ®Çu t­ cho th©m canh s¶n xuÊt b«ng lai, ®¹t n¨ng suÊt cao, chÊt l­îng tèt vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ cao. - Theo tæng kÕt cña hiÖp héi b«ng, mçi hÐc ta trång b«ng lai cÇn ®Çu t­ tõ 1,5 – 2 triÖu VND. Tuú theo diÖn tÝch s¶n xuÊt b«ng hµng n¨m, ®Ò nghÞ nhµ n­íc xÐt cho n«ng d©n c¸c vïng trång b«ng ®­îc vay vèn kho¶ng 46 tûVND/n¨m víi l·i suÊt ­u ®·i nhÊt ®Æc biÖt trong nh÷ng n¨m ®Çu s¶n xuÊt ®Õn khi ®Þnh h×nh æn ®Þnh 230 ngµn ha. 3. §Çu t­ s¶n xuÊt gièng b«ng lai F1. C¨n cø vµo kÕ ho¹ch ph¸t triÓn vµ më réng diÖn tÝch 4 vïng tõ nay ®Õn n¨m 2010 ph¶i ®¹t diÖn tÝch kho¶ng 230 ngµn ha, víi tèc ®é ph¸t triÓn 25-30% trong nh÷ng n¨m ®Çu vµ tõ nay ®Õn n¨m 2005 c¸c gièng b«ng lai chiÔm c¬ cÊu 85-90% nh÷ng n¨m vÒ sau. Nhu cÇu h¹t gièng t¨ng ®Ó ®¸p øng cho n«ng d©n trång b«ng, ngoµi c¸c gièng hiÖn nay nh­: VN20, VN35…ph¶i cßn sö dông c¸c gièng lai cã tiÒm n¨ng, n¨ng suÊt cao trong t­¬ng lai B¶ng 15: Dù kiÕn sè l­îng gièng s¶n xuÊt vµ tiªu thô giai ®o¹n 2001-2005 N¨m 2001-2002 2002-2003 2003-2004 2004-2005 2005-2006 2010-2011 DiÖn tÝch(ha) 31.650 50.000 80.000 100.000 120.000 230.000 S¶n l­îng gièng lai(tÊn) 100 170 275 340 390 920 S¶n l­îng gièng thuÇn(tÊn) 27 30 45 60 70 100 (Nguån Vô quy ho¹ch vµ kÕ ho¹ch - Bé NN vµ PTNT) ) §Õn n¨m 2010 l­îng gièng b«ng lai cÇn lµ rÊt lín. Trong ®iÒu kiÖn canh t¸c hîp lý, mçi ha gieo trång b«ng cÇn 4 kg h¹t gièng lai. Nhu cÇu h¹t gièng cÇn ®Õn n¨m 2010 (ch­a kÓ gièng dù phßng) lµ trªn 920 tÊn h¹t gièng t­¬ng ®­¬ng víi diÖn tÝch s¶n xuÊt h¹t gièng cÇn ph¶i cã lµ 672ha. Quan ®iÓm chung: C¬ së s¶n xuÊt gièng ph¶i ®­îc x©y dùng trªn vïng thuËn lîi vÒ khÝ hËu thêi tiÕt, ®Êt ®ai vµ dåi dµo lao ®éng. CÇn x¸c ®Þnh gièng b«ng thÝch hîp víi tõng lo¹i ®Êt vµ tõng vïng sinh th¸i ®Ó tõ ®ã bè trÝ m¹ng l­íi s¶n xuÊt h¹t gièng F1. - Nh÷ng n¨m ®Çu, s¶n xuÊt gièng b«ng lai F1: tËp trung chñ yÕu t¹i xÝ nghiÖp gièng c©y trång vµ ViÖn nghiªn cøu B«ng vµ c©y cã Sîi Nha Hè. Khi nhu cÇu sè l­îng t¨ng cã thÓ s¶n xuÊt ngoµi d©n ë c¸c vïng l©n cËn. DiÖn tÝch cña xÝ nghiÖp gièng c©y trång vµ ViÖn nghiªn cøu cã kho¶ng 270 ha ®Ó s¶n xuÊt gièng. N¨ng lùc s¶n xuÊt gièng 1 n¨m hai vô lµ 2 tÊn/ha/n¨m th× viÖn nghiªn cøu b«ng vµ c©y cã sîi vµ xÝ nghiÖp gièng c©y trång cã thÓ s¶n xuÊt cung cÊp cho d©n kho¶ng 540 tÊn. ChuÈn bÞ ®iÒu kiÖn ®Ó s¶n xuÊt gièng cho giai ®o¹n sau. Nh÷ng n¨m tiÕp theo cÇn ph¶i tæ chøc ba tr¹i gièng ®Ó s¶n xuÊt, b­íc ®Çu s¶n xuÊt c¸c gièng bÊt dôc hoÆc c¸c gièng lai b×nh th­êng cã quy m« kho¶ng 100- 200 ha ®Ó lµm quen kü thuËt vµ quy tr×nh s¶n xuÊt nh»m dù phßng c¸c ph­¬ng ¸n khi cã nhu cÇu lín. + Tr¹i Ninh Ph­íc cã diÖn tÝch 100 ha ®Æt t¹i x· Ph­íc S¬n, ®Êt tèt d©n sè cã tr×nh ®é, ë gÇn xÝ nghiÖp gièng c©y trång Nha Hè vµ ViÖn nghiªn cøu b«ng vµ c©y sîi Nha Hè, n¨ng lùc s¶n xuÊt 100 tÊn/ n¨m +Tr¹i Ninh H¶i: DiÖn tÝch 100 ha ®Æt tai x· Xu©n H¶i (n«ng tr­êng b«ng thµnh s¬n), n¨ng lùc 100 tÊn/n¨m. + Tr¹i Hµm ThuËn B¾c:DiÖn tÝch 200 ha,(trong ®ã sö dông ®Êt trong d©n lµ 100 ha) ®Æt t¹i Ma L©m xa Hµm Phó. N¨ng lùc s¶n xuÊt 200 tÊn c«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸/ n¨m. C¸c tr¹i gièng nµy tæ chøc m¹ng l­íi s¶n xuÊt tíi tõng hé n«ng d©n s¶n xuÊt giái, biÕt tiÕp thu khoa häc kü thuËt, d­íi sù h­íng dÉn kü thuËt cña tr¹i vµ tr¹i thu mua l¹i toµn bé sè b«ng, tæ chøc c¸n vµ thu h¹t ®Ó xö lý thµnh gièng. S¶n xuÊt gièng theo ph­¬ng ph¸p nµy rÊt cã lîi v× ®Çu t­ nhµ n­íc sÏ kh«ng nhiÒu nh­ng c¸c c¬ së s¶n xuÊt gièng h¹t ph¶i qu¶n lý, gi¸m s¸t chÆt chÏ viÖc s¶n xuÊt gièng, kh«ng ®Ó lät nh÷ng gièng xÊu ®­a vµo s¶n xuÊt. Tæng vèn ®Çu t­ cho s¶n xuÊt gièng b«ng lai F1 lµ 27 tû ®ång . 4. §Çu t­ cho hÖ thèng chÕ biÕn. 4.1. §Çu t­ cho c«ng nghÖ chÕ biÕn. CÇn ph¶i hoµn chØnh gÊp quy tr×nh chÕ biÕn b«ng tr­íc m¾t cÇn nhËp 1 d©y truyÒn hoµn chØnh vÒ chÕ biÕn vµ dùa theo nh÷ng kü thuËt tiªn tiÕn, tõng b­íc c¶i thiÖn hÖ thèng chÕ biÕn s½n cã ®Ó n©ng cao toµn diÖn chÊt l­îng x¬ trong toµn ngµnh. 4.2. §Çu t­ cho quy m« chÕ biÕn. Dùa vµo dù kiÕn kÕ ho¹ch s¶n xuÊt b«ng 2001- 2010 c©n ®èi theo s¶n l­îng b«ng tõng vïng vµ tÝnh chÊt s¶n xuÊt b«ng cã thÓ bè trÝ quy m« s¶n xuÊt b«ng nh­ sau: - CÇn x©y dùng nh÷ng nhµ m¸y chÕ biÕn c«ng suÊt tõ 10- 30 ngµn tÊn/ n¨m. Tuú theo sè l­îng hµng n¨m mµ mö réng thªm quy m« nh»m tiÕt kiÖm vèn ®Çu t­. - C¸c vïng s¶n xuÊt b«ng s¶n l­îng cßn thÊp tõ 1000- 2000 tÊn/n¨m th× x©y dùng c¸c côm chÕ biÕn quy m« nhá trang thiÕt bÞ m¸y mãc …c«ng suÊt thÊp tõ 10- 20 tÊn/ ngµy hoÆc trang bÞ c¸c m¸y mãc nhËp ®¬n lÎ theo d©y truyÒn vµ c¸c m¸y s¶n xuÊt trong n­íc ®· c¶i tiÕn dùa theo c¸c d©y truyÒn hiÖn ®¹i. - §èi víi c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt gièng nh­ c¸c trung t©m .., tr¹m, tr¹i gièng, n«ng tr­êng s¶n xuÊt gièng, t× trang thiÕt bÞ nhiÒu m¸y cèng suÊt thÊp h¬n 1,2 tÊn/ca ®Ó dÔ dµng lµm vÖ sinh m¸y nh»m tr¸nh lÉn gièng. - Nh÷ng ®Þa bµn víi diÖn tÝch trång b«ng cßn xa côm chÕ biÕn trung t©m th× x©y dùng côm chÕ biÕn nhá trang bÞ n2-3 m¸y c«ng suÊt 1,2 tÊn/ca ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ chÕ biÕn. 5. §Çu t­ cho c¬ së h¹ tÇng. TËp trung cho ®Çu t­ thuû lîi kÕt hîp víi giao th«ng ®Ó t­íi tiªu cho b«ng ë hai vïng §ång B»ng S«ng Cöu Long vµ Duyªn H¶i nam Trung Bé. Tæng vèn ®Çu t­ cho thuû lîi vµ giao th«ng kho¶ng 480 –530 tû ®ång. 6. Tæng nhu cÇu vèn ®Çu t­ cho ph¸t triÓn b«ng ®Õn 2010. Nhu cÇu vèn ®Çu t­ cho ph¸t triÓn b«ng ®Õn n¨m 2010 ®­îc thÓ hiÖn qua b¶ng sau. B¶ng 16: Nhu cÇu vèn ®Çu t­ cho ®Ò ¸n ph¸t triÓn b«ng ®Õn n¨m2010. §¬n vÞ: tû ®ång TT H¹ng môc Vèn ®Çu t­ cÇn cã B×nh qu©n n¨m Nguån vèn 1 ®iÒu tra quy ho¹ch 10 1,0 Ng©n s¸ch 2 Sù nghiÖp khoa häc 45 4,5 Ng©n s¸ch 3 KhuyÕn n«ng 150 15,0 Ng©n s¸ch 4 §µo t¹o c¸n bé míi 8 0,8 Ng©n s¸ch 5 Dù phßng h¹t gièng 80 8,0 Ng©n s¸ch 6 §Çu t­ h¹ tÇng vïng b«ng 650 65,0 Ng©n s¸ch 7 Hç trî 1% l·i suÊt dù tr÷ b«ng x¬ 150 Ng©n s¸ch 8 §Çu t­ cho c¸c c¬ së s¶n gièng 27 Ng©n s¸ch 9 §Çu t­ chÕ biÕn - B«ng x¬ -Dçu b«ng 920 720 200 92,0 72,0 20,0 Vay Vay Vay 10 Vèn cho s¶n xuÊt 460 46,0 Vay vµ huy ®éng Tæng céng 2.500 250 (Nguån: Vô quy ho¹ch vµ kÕ ho¹ch- Bé NN vµ PTNT) Vèn ng©n s¸ch ®Çu t­ lµ 1.120 tû ®ång, chiÕm 44,8 %, mçi n¨m b×nh qu©n lµ 100- 110 tû ®ång, t­¬ng ®­¬ng 7-8 triÖu USD/n¨m. Tãm l¹i, vèn ®Çu t­ tõ nguån vèn ng©n s¸ch lµ nguån vèn quyÕt ®Þnh nhÊt trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña ngµnh b«ng, tuy nhiªn ®Ó ph¸t triÓn ngµnh b«ng mét c¸ch hiÖu qu¶ h¬n n÷a th× nguån vèn vay vµ huy ®éng còng ®ãng vai trß rÊt quan träng. IV.C¸c chÝnh s¸ch c¬ b¶n ®Ó thùc hiÖn quy ho¹ch. §Ó ngµnh b«ng ph¸t triÓn víi tèc ®é cao nhÊt víi nh÷ng b­íc ®i ch¾c ch¾n vµ bÒn v÷ng, cÇn cã chÝnh nh÷ng chÝnh s¸ch tho¶ ®¸ng vµ ®ång bé bao gåm nh÷ng n«i dung chÝnh sau. 1. TiÕp tôc ®æi míi c¬ chÕ qu¶n lý c¸c c¬ së chÕ biÕn b«ng h¹t, tõng b­íc thùc hiÖn cæ phÇn ho¸ c¸c nhµ m¸y xÝ nghiÖp hiÖn cã. 2. KhuyÕn khÝch c¸c thµnh phÇn kinh tÕ trong n­íc vµ n­íc ngoµi ®Çu t­ s¶n xuÊt gièng, trång b«ng, chÕ biÕn b«ng vµ c¸c s¶n phÈm phô: ph¸t triÓn m« h×nh kinh tÕ trang tr¹i trång b«ng. 3. VÒ ®Çu t­ tÝn dông. 3.1. Vèn ng©n s¸ch Nhµ N­íc ®Çu t­ cho - X©y dùng c¬ së nghiªn cøu s¶n xuÊt gèc vµ gièng lai F1 - NhËp c¸c gièng cã kh¶ n¨ng kh¸ng s©u bÖnh vµ cho n¨ng suÊt, chÊt l­îng cao. - §Çu t­ n©ng cÊp c¸c c¬ së s¶n xuÊt b«ng ë c¸c vïng träng ®iÓm ®Ó duy tr× c¸c gièng b«ng gèc vµ s¶n xuÊt ®ñ c¸c gièng b«ng lai F1 cung øng cho ng­êi trång b«ng. - Hç trî gièng + Cho kh«ng gièng gèc ®èi víi c¸c hé n«ng d©n tham gia s¶n xuÊt gièng F1 + Trî gi¸ gièng 3 n¨m ®Çu cho n«ng d©n trång b«ng. N¨m ®Çu trî gi¸ 60%, n¨m thø hai 50%, n¨m thø ba 30%. - Nhµ n­íc hç trî tõ nguån vèn ng©n s¸ch, vèn ODA ®èi víi c¸c dù ¸n quy ho¹ch ph¸t triÓn vïng nguyªn liÖu, trång b«ng, ®Çu t­ c¸c c«ng tr×nh xö lý n­íc th¶i, x©y dùng c¬ së h¹ tÇng ®èi víi c¸c côm c«ng nghiÖp míi. 3.2. Vèn tÝn dông - §Çu t­ theo kÕ ho¹ch Nhµ n­íc: x©y dùng, n©ng cÊp, ®æi míi thiÕt bÞ c¸c c¬ së chÕ biÕn. - C¸c c¬ së chÕ biÕn b«ng ®­îc vay vèn ­u ®·i ®Ó ®Çu t­. 3.3. Ng©n hµng nhµ n­íc ViÖt Nam : ChØ ®¹o Ng©n hµng N«ng NghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n ViÖt Nam vµ c¸c tæ chøc tÝn dông thùc hiÖn quyÕt ®Þnh sè 67/1999/Q§- TTg ngµy 30/3/1999 cña Thñ T­íng ChÝnh phñ vÒ mét sè chÝnh s¸ch tÝn dông ng©n hµng phôc vô ph¸t triÓn n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n b¶o ®¶m ®ñ vèn vµ kÞp thêi cho ng­êi trång b«ng vay mua gièng, nguyªn liÖu, vËt t­ phôc vô s¶n xuÊt b«ng h¹t, cho c¸c tæ chøc, c¸ nh©n vay vèn tiªu thô b«ng h¹t. 3.4. Bé KÕ Ho¹ch vµ §Çu t­, Bé tµi chÝnh t×m c¸c nguån vèn cña c¸c tæ chøc, c¸ nh©n trong vµ ngoµi n­íc ®Ó ®Çu t­, liªn doanh, ph¸t triÓn s¶n xuÊt gièng, s¶n xuÊt b«ng h¹t quy m« lín, ®¶m b¶o chÊt l­îng cho c«ng nghiÖp dÖt may. 4. VÒ khoa häc vµ c«ng nghÖ. - §Èy m¹nh c«ng t¸c nghiªn cøu, tuyÓn chän, lai t¹o gièng míi, ®Ó nhanh chãng cã gièng b«ng ®¹t n¨ng suÊt trªn 3 tÊn/ha víi nhiÒu tæ hîp lai, dßng bÊt dôc cña ViÖt Nam. - C¸c ViÖn Nghiªn cøu khoa häc n«ng nghiÖp, c¸c tr­êng §¹i häc, Cao ®¼ng, Trung häc chuyªn nghiÖp n«ng nghiÖp phèi hîp víi trung t©m nghiªn cøu c©y b«ng, nghiªn cøu lai t¹o c¸c gièng cã tÝnh kh¸ng s©u bÖnh cho n¨ng suÊt, chÊt l­îng cao. - TËp trung ®Çu t­ vÒ c¬ së vËt chÊt, trang thiÕt bÞ vµ c¸n bé khoa häc kü thuËt cho ViÖn nghiªn cøu b«ng vµ c©y cã sîi Nha Hè cã n¨ng lùc nghiªn cøu, t¹o gièng b«ng cã n¨ng suÊt cao, chÊt l­îng t«t ®¸p øng ®­îc yªu cÇu cña ngµnh c«ng nghiÖp dÖt may trong n­íc. - Bé N«ng NghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n bè trÝ kÕ ho¹ch khuyÕn n«ng hµng n¨m trong kÕ ho¹ch khuyÕn n«ng cña Bé nh»m t¨ng c­êng c«ng t¸c khuyÕn n«ng vµ chuyÓn giao tiÕn bé kü thuËt ®Õn hé trång b«ng, tæng kÕt nh÷ng m« h×nh hé n«ng d©n trång b«ng giái ®Ó phæ biÕn kinh nghiÖm cho c¸c hé kh¸c tham quan häc tËp, nghiªn cøu, tæng kÕt c¸c m« h×nh ph¸t triÓn b«ng ë c¸c vïng sinh th¸i T©y Nguyªn, Duyªn H¶i Nam Trung Bé, §«ng Nam Bé, §ång B»ng S«ng Cöu Long ®Ó triÓn khai më réng. -Nnghiªn cøu c¸c m« h×nh canh t¸c xen canh, gèi vô ®Ó ®­a c©y b«ng vµo c¬ cÊu c©y trång æn ®Þnh cña mét sè vïng ®· cã c¸c c«ng tr×nh thuû l¬Þ. - Bé N«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n, Tæng C«ng ty DÖt may ViÖt Nam chØ ®¹o thùc hiÖn tèt QuyÕt ®Þnh sè 19/Q§-TTg ngµy 8/1/1998 vÒ Dù ¸n ph¸t triÓn b«ng vµ c¸c c©y trång xen canh, lu©n canh víi b«ng vay vèn cña c¬ quan ph¸t triÓn Ph¸p (AFD). 5. VÒ tiªu thô. - Bé C«ng NghiÖp, tæng c«ng ty DÖt May ViÖt Nam chØ ®¹o c¸c doanh nghiÖp dÖt may ­u tiªn tiªu thô b«ng x¬ cña c¸c c¬ së chÕ biÕn, c¸n Ðp b«ng h¹t trong n­íc. Gi¶i quyÕt hµi hoµ lîi Ých gi÷a c¸c doanh nghiÖp dÖt may, chÕ biÕn b«ng h¹t vµ ng­êi trång b«ng. -Trªn c¬ së tham kh¶o ý kiÕn cña ban vËt gi¸ ChÝnh phñ, tæng C«ng ty DÖt may thèng nhÊt víi Uû ban nh©n d©n c¸c tØnh trång b«ng c«ng bè gi¸ mua b«ng h¹t tèi thiÓu (gi¸ sµn) cho ng­êi trång b«ng ngay tõ ®Çu vô, ®¶m b¶o lîi Ých cña ng­êi trång b«ng cã møc thu nhËp cao h¬n so víi c©y trång kh¸c trªn mét ®¬n vÞ diÖn tÝch. Chñ tÞch Uû ban nh©n d©n c¸c tØnh cã trång b«ng chØ ®¹o, kiÓm tra chÆt chÏ viÖc tiªu thô b«ng h¹t trªn ®Þa bµn vµ kh«ng ®Ó c¸c tæ chøc, c¸ nh©n Ðp cÊp, Ðp gi¸, g©y thiÖt h¹i cho ng­êi trång b«ng. - Ký hîp ®ång tr­íc vô vÒ gi¸ thu mua b«ng ®¶m b¶o cho ng­êi trång b«ng cã l·i. Ph©n lo¹i b«ng ®Ó thu mua khuyÕn khÝch n©ng cao chÊt l­îng b«ng s¶n xuÊt ra. 6. VÒ quü b¶o hiÓm c©y b«ng v¶i. - Hµng n¨m Bé C«ng NghiÖp chØ ®¹o Tæng c«ng ty DÖt may ViÖt Nam trÝch 1-2 % trÞ gi¸ nguyªn liÖu b«ng x¬ nhËp khÈu ®Ó lËp quü b¶o hiÓm c©y b«ng. LËp quü dù tr÷ b«ng x¬ theo s¶n l­îng hµng n¨m. Hç trî l·i suÊt ng©n hµng cho b«ng x¬ gi÷ trong kho 3 th¸ng ®Ó æn ®Þnh s¶n xuÊt. Bé Tµi chÝnh chñ tr×, phèi hîp víi Bé C«ng nghiÖp, Tæng c«ng ty DÖt may ViÖt Nam ban hµnh quy chÕ qu¶n lý vµ sö dông quü nµy 7. ThuÕ. §­îc ¸p dông møc khÊu trõ ®Çu vµo khi tÝnh thuÕ VAT 5%(hiÖn nay 2%) cho thu mua b«ng h¹t. Kh«ng ®¸nh thuÕ VAT ®èi víi h¹t gièng s¶n xuÊt trong n­íc. V. KiÕn nghÞ vµ tæ chøc chØ ®¹o thùc hiÖn. Bé N«ng nghiÖp vµ PTNT chÞu tr¸ch nhiÖm qu¶n lý nhµ n­íc vÒ s¶n xuÊt nguyªn liÖu. Phèi hîp víi c¸c tØnh ®Ó quy ho¹ch, lËp kÕ ho¹ch trång b«ng l©u dµi vµ tõng n¨m. §Èy m¹nh c¸c ho¹t ®éng khuyÕn n«ng, c«ng t¸c nghiªn cøu vÒ gièng kü thuËt canh t¸c chuyÓn giao tiÕn bé kü thuËt cho n«ng d©n. Bé C«ng nghiÖp chÞu tr¸ch nhiÖm thu mua hÕt b«ng x¬ cho c¸c c¬ së chÕ biÕn vµ qu¶n lý nhµ n­íc vÒ c«ng nghÖ chÕ biÕn sö dông b«ng. Uû ban nh©n d©n c¸c tØnh cÇn x©y dùng kÕ ho¹ch hµng n¨m, quy ho¹ch c¸c vïng trång b«ng, chÕ biÕn tiªu thô b«ng trong tØnh. Tæng c«ng ty DÖt may ViÖt Nam trùc tiÕp lµ c«ng ty B«ng chÞu tr¸ch nhiÖm cung cÊp dÞch vô vµ chuyÓn giao tiÕn bé kü thuËt trång, chÕ biÕn b«ng h¹t, s¶n xuÊt ®ñ gièng lai tèt cung cÊp cho s¶n xuÊt . KhuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp thuéc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ tham gia ®Çu t­ s¶n xuÊt, chÕ biÕn kinh doanh b«ng. LËp hiÖp héi b«ng ®Ó b¶o vÖ lîi Ých chÝnh ®¸ng cña ng­êi s¶n xuÊt vµ kinh doanh trong ngµnh b«ng. VI. HiÖu qu¶ cña viÖc quy ho¹ch. 1. HiÖu qu¶ kinh tÕ. 1.1. T¨ng thu nhËp cho ng­êi trång b«ng, cung cÊp nguyªn liÖu b«ng x¬ s¶n xuÊt tõ trong n­íc cho ngµnh c«ng nghiÖp DÖt may, nhµ n­íc tiÕt kiÖm ®­îc quü dù tr÷ ngo¹i tÖ m¹nh trong nhËp khÈu b«ng x¬ (lÊy gi¸ b«ng x¬ b×nh qu©n nhiÒu n¨m lµ 1.600 USD/tÊn) n¨m 2005 lµ 118,26 triÖu USD vµ n¨m 2010 lµ 267,84 triÖu USD ®Ó cã ®iÒu kiÖn ®Çu t­ cho c¸c ngµnh ph©n phèi kh¸c. N¨m 2005: DÇu b«ng lµ 13,3 ngµn tÊn, trÞ gi¸ 115,71 tû ®ång, b· dÇu b«ng 90,4 ngµn tÊn, trÞ gi¸ 180,8 tû ®ång. N¨m 2010 dÇu b«ng 30.000 tÊn, trÞ gi¸ 261 tû ®ång, b· dÇu b«ng 204,6 ngµn tÊn, trÞ gi¸ 409,2 tû ®ång. Trång b«ng so víi gi¸ mua vÉn cã l·i tõ 1.800 – 2.700 ®/kg. 1.2. Tµi nguyªn ®Êt ®ai, lao ®éng ®­îc sö dông cã hiÖu qu¶ vµ hîp lý h¬n t¨ng hÖ sè sö dông ®Êt. B¶ng 17:Gi¸ thµnh s¶n xuÊt vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ b«ng n¨m 2010. TT DiÔn gi¶i §VT B«ng cã t­íi B«ng nhê n­íc trêi Sè l­îng Thµnh tiÒn(®ång) Sè l­îng Thµnh tiÒn(®ång) I N¨ng suÊt Kg 2.400 1.750 II Chi phÝ s¶n xuÊt 6.960.000 5.533.000 1 Gièng Kg 3,5 350.000 3,5 350.000 2 Ph©n bãn Kg 1.280.000 1.048.000 3 Thuèc s©u c¸c lo¹i 150.000 100.000 4 Chi phÝ lµm ®Êt 360.000 200.000 5 Thuû lîi phÝ 450.000 6 C«ng lao déng C«ng 200 4.000.000 3.600.000 7 L·i vay ng©n hµng 170.000 135.000 8 ThuÕ sö dông ®Êt 200.000 100.000 III Gi¸ trÞ b«ng h¹t 12.000.000 8.750.000 Thu nhËp thùc tÕ 7.040.000 5.567 Thu nhËp thù tÕ/ c«ng 35.200 31.000 IV Gi¸ thµnh b«ng h¹t Kg 2.800 3.700 (Nguån Vô quy ho¹ch vµ kÕ ho¹ch- Bé NN vµ PTNT) B¶ng 18: Mét sè chØ tiªu tæng qu¸t. TT ChØ tiªu 2001/2002 2005 2010 Sè l­îng Gi¸ trÞ (tû ®ång) Sè l­îng Gi¸ trÞ (tû ®ång) Sè l­îng Gi¸ trÞ (tû ®ång) 1 DiÖn tÝch(1000ha) 31 115 230 2 N¨ng suÊt (t¹/ha) 13 19 22 3 S¶n l­îng b«ng (1000tÊn) 40.3 219 496 4 S¶n l­îng b«ng x¬ (1000tÊn) 14,5 290 78,84 1.576,8 178,56 3.571,2 5 H¹t b«ng (1000tÊn) 22,2 120,5 272,8 6 DÇu b«ng(1000tÊn) 13,25 115,28 30 261 7 B· dÇu kh«(1000tÊn) 90,38 180,76 204,60 409,2 Tæng gi¸ trÞ thu ®­îc qua chÕ biÕn h¹t b«ng 296,04 670,2 (Nguån Vô quy ho¹ch vµ kÕ ho¹ch- Bé NN vµ PTNT) Sau khi diÖn tÝch b«ng ®¹t æn ®Þnh kho¶ng 230.000 ha th× dù ¸n sÏ thu håi vèn trong kho¶ng 5-6 n¨m. 1.3.Thu nhËp thùc tÕ trªn ®¬n vÞ diÖn tÝch canh t¸c cã c©y b«ng cao h¬n so víi viÖc trång c¸c lo¹i c©y trång kh¸c trong cïng mét ®iÒu kiÖn…khuyÕn c¸o nªn duy tr× m« h×nh trång b«ng xen c©y hä ®Ëu, c©y ng« võa cã hiÖu qu¶ kinh tÕ võa b¶o vÖ t¨ng ®é ph× ®Êt canh t¸c vµ gi÷ c©n b»ng hÖ sinh th¸i, h¹n chÕ s©u h¹i thµnh dÞch. MÆt kh¸c viÖc trång xen lµm cho bµ con n«ng d©n an t©m ®Ó ®­a mét sè lo¹i c©y trång míi vµo hÖ thèng canh t¸c t¹i ®Þa ph­¬ng. 1.4.§¬n vÞ kinh doanh b«ng cã l·i t¹o ®iÒu kiÖn t¸i ®Çu t­ cho s¶n xuÊt vµ thùc hiÖn tèt c¸c chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ph¸t triÓn b«ng. Sau 5 n¨m thù hiÖn dù ¸n ®èi víi n«ng d©n trång b«ng thu ®­îc tæng gi¸ trÞ tõ b¸n b«ng h¹t cho nhµ n­íc t¨ng tõ 290 tû ®ång nªn 1.576,8 tû ®ång(t¨ng 5,5 lÇn) vµ sau 10 n¨m t¨ng nªn 3.571,2 tû ®ång(t¨ng 12,3 lÇn). §¬n vÞ s¶n xuÊt b«ng cã l·i cho 1 kg lµ 2.262 ®ång/kg cã ®iÒu kiÖn më réng diÖn tÝch ®Çu t­ th©m canh theo nh­ tÝnh to¸n trong quy ho¹ch. 2. HiÖu qu¶ vÒ x· héi. 2.1.Ph¸t triÓn c©y b«ng v¶i ®Õn n¨m 2010 sÏ gi¶ quyÕt viÖc lµm cho 350.00 lao ®éng trong n«ng nghiÖp vµ hµng ngµn lao ®éng ngµnh c«ng nghiÖp chÕ biÕn. Gióp ng­êi n«ng d©n quen dÇn s¶n xuÊt n«ng nghiÖp hµng ho¸, t¹o t©m lý g¾n bã quan hÖ n«ng nghiªp vµ c«ng nghiÖp. 2.2 T¹o nh÷ng c¬ së chÕ biÕn c«ng nghiÖp t¹i c¸c tØnh vµ c¸c ®Þa ph­¬ng nh­ c¸n b«ng, Ðp dÇu ®Ó lµm t¨ng gi¸ trÞ s¶n xuÊt, gãp phÇn ph¸t triÓn c«ng nghiÖp c¸c tØnh vµ c¸c ®Þa ph­¬ng. Khi cã ®iÒu kiÖn sÏ më ra nhiÒu ngµnh c«ng nghiÖp chÕ biÕn kh¸c tõ s¶n phÈm b«ng nh­ kÐo sîi, dÖt may ®Ó t¨ng gi¸ trÞ s¶n phÈm, ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm n©ng cao tr×nh ®é d©n trÝ. 3.HiÖu qu¶ m«i tr­êng. 3.1. §­a c©y b«ng vµo hÖ thèng ph¸t triÓn nªn 230.000 ha (nhê n­íc trêi 37%, cã t­íi 63%) lu©n xen canh víi c©y trång kh¸c gãp phÇn t¨ng hiÖu qu¶ kinh tÕ vµ phñ xanh ®Êt canh t¸c, chèng xãi mßn, chèng röa tr«i bÒ mÆt, h×nh thµnh hÖ canh t¸c nhiÒu tÇng trong n«ng nghiÖp theo h­íng tèt h¬n hÖ m«i tr­êng sinh th¸i. 3.2.T¹o viÖc lµm æn ®Þnh cã thu nhËp cho ®ång bµo c¸c d©n téc nh»m xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo vµ h¹n chÕ hiÖn t­îng du canh du c­, ®èt ph¸ rõng thµnh l­¬ng rÉy ¶nh h­ëng xÊu tíi hÖ sinh th¸i vµ m«i tr­êng tù nhiªn cña vïng §«ng Nam Bé, T©y Nguyªn, Duyªn H¶i Nam Trung Bé vµ §«ng B»ng S«ng Cöu Long. KÕt luËn Quy ho¹ch lµ mét nhiÖm vô quan träng trong viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi nãi chung vµ cho ph¸t triÓn ngµnh nãi riªng. §Æc biÖt víi ngµnh n«ng nghiÖp th× viÖc quy ho¹ch c¬ cÊu c©y trång l¹i cµng cã ý nghÜa quan träng trong viÖc ph¸t triÓn cña ngµnh ®Ó ®¸p øng nhiÖm vô cña ngµnh lµ t¹o vµ cung cÊp nguån vèn ban ®Çu cho qóa tr×nh CNH - H§H nÒn kinh tÕ ®Êt n­íc. Trong viÖc quy ho¹ch c¬ cÊu c©y trång cho ngµnh n«ng nghiÖp th× viÖc nghiªn cøu vµ quy ho¹ch c©y b«ng lµ mét viÖc hÕt søc cã ý nghÜa trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn ngµnh n«ng nghiÖp nãi chung vµ c©y b«ng nãi riªng. V× vËy t«i ®· nghiªn cøu ®Ò tµi "Quy ho¹ch ph¸t triÓn vïng chuyªn canh c©y b«ng giai ®o¹n 2002 - 2010" nh»m mong muèn t×m ra ®­îc mét sè gi¶i ph¸p víi mong muèn cã ®­îc mét sè kinh nghiÖm trong c«ng t¸c quy ho¹ch vµ cã mét sè h÷u Ých cho c¸c nhµ quy ho¹ch ph¸t triÓn n«ng nghiÖp. §Ò tµi “quy ho¹ch ph¸t triÓn vïng chuyªn canh c©y b«ng trong giai ®o¹n 2002 - 2010” ®· nghiªn cøu ph©n tÝch thùc tr¹ng quy ho¹ch ph¸t triÓn c©y b«ng v¶i ë n­íc ta trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y vµ nh÷ng thuËn lîi vµ khã kh¨n ®Ó ph¸t triÓn trång b«ng. Tõ ®ã ®Ò ra quy ho¹ch vµ mét sè gi¶i ph¸p thùc hiÖn quy ho¹ch vµ ph¸t triÓn. Trong thêi gian thùc tËp t¹i Vô Quy ho¹ch vµ thiÕt kÕ n«ng nghiÖp – Bé N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n t«i ®· cè g¾ng t×m hiÓu thù tÕ viÖc nghiªn cøu cña Vô. T«i còng ®­îc quý c¬ quan t¹o ®iÒu kiÖn gióp ®ì vÒ tµu liÖu lý luËn vµ thùc tr¹ng quy ho¹ch ph¸t triÓn c©y b«ng. Tuy nhiªn do thêi gian vµ tr×nh ®é cã h¹n nªn trong ®Ò tµi nghiªn cøu nµy cßn cã nhiÒu thiÕu sãt rÊt mong ®­îc sù gãp ý gióp ®ì cña c¸c thÇy c« gi¸o, c¸c c« chó trong Vô quy ho¹ch vµ kÕ ho¹ch - Bé n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n vµ c¸c b¹n sinh viªn ®Æ biÖt lµ sù gãp ý cña thÇy gi¸o NguyÔn TiÕn Dòng. Mét lÇn n÷a t«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n sù h­íng dÉn vµ gióp ®ì tËn t×nh cña thÇy NguyÔn TiÕn Dòng vµ c¸c c¸n bé trong Vô. Sinh viªn: NguyÔn V¨n Chinh. Tµi liÖu tham kh¶o. Gi¸o tr×nh kinh tÕ ph¸t triÓn tËp I,II, khoa kÕ ho¹ch vµ ph¸t triÓn, tr­êng §HKTQD, Nhµ xuÊt b¶n thèng kª 2000. Bµi gi¶ng quy ho¹ch vïng l·nh thæ - Tr­êng §HNN I - Hµ Néi 2000. Bµi gi¶ng quy ho¹ch ph¸t triÓn n«ng nghiÖp - Tr­êng §HNN I - Hµ Néi 2000. Bµi gi¶ng quy ho¹ch sö dông ®Êt n«ng nghiÖp - Tr­êng §HNN I - Hµ Néi 2000. Quy tr×nh quy ho¹ch ngµnh hµng n«ng nghiÖp - Nhµ xuÊt b¶n n«ng nghiÖp Hµ Néi- 1999. B¸o c¸o thùc tr¹ng ph¸t triÓn b«ng toµn quèc n¨m 2000- 2001 - Bé n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n- ViÖn quy ho¹ch vµ TKNN. Bµi gi¶ng KHHPTKT- XH khoa kÕ ho¹ch & ph¸t triÓn -Tr­êng §HKHTQD. Bµi gi¶ng kÕ ho¹ch hãa l·nh thæ khoa kÕ ho¹ch & ph¸t triÓn -Tr­êng §HKHTQD. T¹p chÝ nghiªn cøu kinh tÕ, t¹p chÝ KTPT, Kinh tÕ & Dù b¸o... Vµ mét sè tµi liÖu kh¸c cã liªn quan. Môc lôc Trang ._.