Quản Trị Vốn Lưu Động Và Phân Tích Khả Ảnh Hưởng Giá Nguyên Liệu Đến Giá Thành Sản Phẩm

n hai tháng thực tập tại Nhà Máy em đã vận dụng kiến thức tích lũy trong những năm học qua cùng những hoạt động thực tế tại Nhà máy để hoàn thành luận văn tốt nghiệp của mình. Em xin chân thành cảm ơn: Các thầy, cô giáo Trường Đại Học An Giang nói chung và tất cả thầy cô trong Khoa Kinh Tế - Quản Trị Kinh Doanh đã tận tình dạy dỗ và giúp đỡ em trong 04 năm học ngồi ghế nhà trường. Đặc biệt là thầy Huỳnh Nhựt Nghĩa đã tận tình hướng dẫn em hoàn thành luận văn này. Ban Giám Đốc Nhà Máy Gạch Ngói Long Xuyên Cùng tất cả các cô chú, anh chị trong Nhà Máy, đặc biệt là các cô chú, anh chị Phòng Kế Toán - tài Vụ dù thời gian rất bận rộn nhưng vẫn tận tình hướng dẫn và cung cấp đầy đủ số liệu để em hoàn thành luận văn một cách tốt nhất. Sau cùng em xin kính chúc các Quý thầy cô Trường Đại Học An Giang và tất cả các cô chú, anh chị trong Nhà Máy luôn dồi dào sức khỏe, luôn đạt được những thành công trong công việc cũng như trong cuộc sống. Trong quá trình thực hiện luận văn, do thời gian có hạn và kiến thức còn non kém nên ít nhiều cũng còn thiếu sót mong Quý thầy cô thông cảm. Một lần nữa em xin chân thành cảm ơn. Trân trọng kính chào./. Sinh viên thực hiện Phạm Thị Đức Hạnh Lớp: Tài Chính 3_Khóa I MỤC LỤCG J G Trang PHẦN MỞ ĐẦU........................................................................ 1 1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu ..........................1 2. Mục tiêu nghiên cứu ............................................................... 2 3. Phương pháp nghiên cứu ........................................................ 2 4. Phạm vi nghiên cứu ................................................................ 3 PHẦN NỘI DUNG.................................................................... 4 Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN................................................................... 4 1 QUẢN TRỊ VỐN LƯU ĐỘNG......................................................................4 1.1 Vốn lưu động ................................................................ 4 1.1.1 Vốn lưu động là gì? ............................................... 4 1.1.2 Phân loại vốn lưu động .......................................... 4 1.1.3 Một số công cụ đánh giá vốn lưu động ................. 5 1.2 Định nghĩa quản trị vốn lưu động................................. 5 2. QUẢN TRỊ TIỀN MẶT ................................................................................5 2.1 Sự cần thiết quản trị tiền mặt ........................................ 5 2.2 Các yếu tố ảnh hưởng quản trị tiền mặt........................ 6 2.2.1 Tăng tốc độ thu hồi tiền mặt .................................. 6 2.2.2 Giảm tốc độ chi tiêu............................................... 6 2.3 Lập dự toán ngân sách tiền mặt .................................... 6 2.4 Một số công cụ theo dõi tiền mặt ................................. 7 3. QUẢN TRỊ KHOẢN PHẢI THU .................................................................7 3.1 Chính sách tín dụng (chính sách bán chịu)................... 7 3.1.1 Khái niệm............................................................... 7 3.1.2 Những yếu tố ảnh hưởng đến chính sách tín dụng 7 3.1.2.1 Các khái niệm ................................................... 8 a.Tiêu chuẩn tín dụng ................................................. 8 b.Chiết khấu thương mại ............................................ 8 c.Thời hạn bán chịu .................................................... 8 d.Chính sách thu tiền .................................................. 8 3.1.2.2Đánh giá những thay đổi chính sách tín dụng ... 8 a. Đánh giá tiêu chuẩn tín dụng .................................. 8 b. Phân tích thời hạn bán chịu .................................... 9 c. Chính sách chiết khấu ............................................. 9 d. Chính sách thu tiền ............................................... 10 3.2 Theo dõi các khoản phải thu....................................... 10 3.2.1 Mục đích .............................................................. 10 3.2.2 Một số công cụ theo khoản phải thu.................... 10 4. QUẢN TRỊ HÀNG TỒN KHO.................................................... 11 4.1 Khái niệm và phân loại ............................................... 11 4.1.1 Khái niệm............................................................. 11 4.1.2 Phân loại .............................................................. 11 4.2 Quản trị chi phí tồn kho .............................................. 11 4.2.1 Chi phí tồn trữ...................................................... 12 4.2.2 Chi phí đặt hàng................................................... 12 4.3 Một số công cụ đánh giá hàng tồn kho....................... 12 Chương 2: GIỚI THIỆU KHÁI QUÁT VỀ NHÀ MÁY GẠCH NGÓI LONG XUYÊN ........................................................................................ 13 1.LỊCH SỬ HÌNH THÀNH NHÀ MÁY GẠCH NGÓI LONG XUYÊN ...........13 2.CHỨC NĂNG VÀ NHIỆM VỤ ........................................................................14 2.1Chức năng ........................................................................ 14 2.2Nhiệm vụ.......................................................................... 14 3.CƠ CẤU TỔ CHỨC..........................................................................................15 3.1 Sơ đồ tổ chức .................................................................. 15 3.2 Ban Giám Đốc................................................................. 16 3.3 Chức năng - nhiệm vụ các phòng ban ............................ 17 3.4 Công nhân sản xuất......................................................... 18 4.THỰC TRẠNG KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH CỦA NHÀ MÁY19 5.THUẬN LỢI, KHÓ KHĂN VÀ ĐỊNH HƯỚNG .............................................19 5.1Thuận lợi .............................................................................. 19 5.2 Khó khăn ............................................................................. 20 5.3 Định hướng ......................................................................... 20 Chương 3:THỰC TRẠNG QUẢN TRỊ VỐN LƯU ĐỘNG TẠI NHÀ MÁY GẠCH NGÓI LONG XUYÊN QUA 3 NĂM 2001, 2002, 2003. 22 1.THỰC TRẠNG QUẢN TRỊ VỐN LƯU ĐỘNG..............................................22 2.THỰC TRẠNG QUẢN TRỊ TIỀN MẶT ....................................................26 2.1Sự cần thiết quản trị tiền mặt đối với Nhà Máy .......... 26 2.2Các yếu tố ảnh hưởng quản trị tiền mặt....................... 27 2.2.1.Thực trạng tăng tốc độ thu hồi tiền mặt............... 27 2.2.2.Thực trạng giảm tốc độ chi tiền mặt.................... 33 2.2.3 Lập dự toán ngân sách tiền mặt ........................... 33 2.3 Một số công cụ đánh giá hiệu quả quản trị tiền mặt... 36 3.THỰC TRẠNG QUẢN TRỊ CÁC KHOẢN PHẢI THU ............................37 3.1Chính sách tín dụng sử dụng quản lý khoản phải thu.. 37 3.1.1Tiêu chuẩn tín dụng .............................................. 40 3.1.2Thời hạn bán chịu ................................................. 41 3.1.3Chính sách chiết khấu........................................... 43 3.1.4Chính sách thu tiền ............................................... 44 3.2Một số công cụ dùng theo dõi khoản phải thu............. 48 3.2.1Kỳ thu tiền bình quân ........................................... 48 3.2.2Phân tích tuổi khoản phải thu khách hàng............ 49 3.2.3Mô hình số dư trên tài khoản 131......................... 50 4.THỰC TRẠNG QUẢN TRỊ HÀNG TỒN KHO.........................................51 4.1Nguyên liệu tồn kho..................................................... 52 4.1.1Đặc điểm đất dùng sản xuất gạch ......................... 53 4.1.2Nguồn cung cấp đất sản xuất gạch ....................... 53 4.1.3Thực trạng quản lý đất tồn kho............................. 55 Chương 4: GIẢI PHÁP QUẢN TRỊ HIỆU QUẢ VỐN LƯU ĐỘNG 59 1.GIẢI PHÁP QUẢN TRỊ TIỀN MẶT................................................ 59 2.GIẢI PHÁP QUẢN TRỊ TỐT CÁC KHOẢN PHẢI THU..........................60 2.1Tăng thêm thời hạn tín dụng cho các khách hàng ....... 60 2.2 Áp dụng tỉ lệ chiết khấu thanh toán nhanh.........................64 3.GIẢI PHÁP QUẢN TRỊ HÀNG TỒN KHO………………………..65 PHẦN KẾT LUẬN ................................................................. 67 1.KẾT LUẬN ..................................................................................................67 2.KIẾN NGHỊ..................................................................................................68 SƠ ĐỒ - BIỂU BẢNG UUU Trang Sơ đồ 1 :Vốn lưu động trong quá trình hoạt động ........................ 4 Sơ đồ 2 : Sơ đồ tổ chức bộ máy .................................................. 16 Sơ đồ 3 :Hàng tồn kho trong hoạt động của Nhà máy................ 51 Bảng 1 :Thực trạng kết quả kinh doanh của Nhà máy .............. 19 Bảng 2 :Kết cấu vốn của Nhà Máy ............................................ 23 Bảng 3 :Một số chỉ tiêu đánh giá vốn lưu động......................... 24 Bảng 4 :Kết cấu vốn lưu động ................................................... 26 Bảng 5 :Dự toán ngân sách tiền mặt ......................................... 35 Bảng 6 :Một số công cụ theo dõi quản lý tiền mặt .................... 36 Bảng 7 :Chỉ tiêu các khoản phải thu .......................................... 42 Bảng 8 :Đánh giá hiệu quả chi phí thu nợ ................................. 47 Bảng 9 :Tốc độ luân chuyển khoản phải thu ............................. 48 Bảng 10:Chỉ tiêu đánh giá hiệu quả quản lý tồn kho.................. 51 Bảng 11:Kết cấu hàng tồn kho.................................................... 52 Bảng 12:Nhập xuất tồn kho nguyên liệu đất năm....................... 55 Bảng 13:Lịch trình mua đất trong năm....................................... 56 Bảng 14:Tồn kho nguyên liệu đất tháng 12................................ 56 Bảng 15:Nhu cầu nguyên vật liệu kế hoạch năm 2003 .............. 57 Bảng 16:Ước tính hiệu quả tăng thời hạn tín dụng..................... 62 Bảng 17:Ước tính hiệu quả tăng chiết khấu thanh toán nhanh... 66 CÁC KÝ HIỆU, CHỮ VIẾT TẮT ¾}½ Viết tắt Giải thích VLĐ: vốn lưu động VCĐ: vốn cố định TSLĐ: tài sản lưu động UBND: Ủy Ban Nhân Dân TPHCM: thành phố Hồ Chí Minh TT: trước thuế LNTT: lợi nhuận sau thuế LNST: lợi nhuận sau thuế Trđ: triệu đồng Đvt: đơn vị tính CL: chênh lệch TTS: tổng tài sản CP: chi phí Pthu: phải thu K/h: khách hàng TM: tiền mặt QLDN: quản lý doanh nghiệp CPBH: chi phí bán hàng +/-: tương đối %: tuyệt đối (%): tỉ trọng LVTN:Nâng Cao Hiệu Quả Quản Trị Vốn Lưu Động Tại Nhà Máy Gạch Ngói Long Xuyên PHẦN MỞ ĐẦU X W 1.TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU Quá trình hội nhập phát triển cùng nền kinh tế khu vực và thế giới đã tạo ra cho nước ta nhiều cơ hội và thử thách mới. Hội nhập đồng nghĩa với hàng hoá bên ngoài tràn vào với giá rẻ hơn và những hàng hóa có lợi thế trong nước sẽ xuất sang thị trường nước ngoài, nhưng đồng thời cũng làm tăng sức ép cạnh tranh vốn đã gay gắt lại càng gay gắt hơn giữa các doanh nghiệp. Do đó để đứng vững trên thị trường các doanh nghiệp phải vận động tối đa với các chính sách tín dụng, quản lý tiền mặt và dự trữ hàng tồn kho. Bên cạnh đó, doanh nghiệp phải biết ứng dụng kịp thời các thành tựu khoa học kỹ thuật tiên tiến của nhân loại vào sản xuất nhằm tăng sức cạnh tranh. Đồng thời, các Nhà quản trị phải quản lý tốt vốn lưu động để phát triển hoạt động kinh doanh. Vì vậy, quản trị vốn lưu động là một việc rất quan trọng giúp doanh nghiệp đứng vững và phát huy hơn nữa thế mạnh của mình điển hình Nhà Máy Gạch Ngói Long Xuyên. Kết quả sự đi lên của Nhà Máy cũng chính nhờ một phần lớn là do thực hiện tốt việc quản trị tiền mặt, các khoản phải thu, hàng tồn kho. Một thị trường gay gắt, song trong nền kinh tế luôn sôi động như hiện nay, để tiến xa hơn nữa cũng như chuẩn bị những bước tiến lên khi chuyển sang loại hình công ty cổ phần, doanh nghiệp đòi hỏi phải tăng cường hơn nữa việc quản trị tốt vốn lưu động thông qua các chính sách quản lý phù hợp với giai đoạn sống của Nhà Máy. Xuất phát từ tình hình thực tiễn đó mong muốn Nhà Máy luôn quản trị tốt hơn vốn lưu động trong thời gian tới nhằm phát huy thế mạnh của mình trên thị trường sản xuất gạch ngói, cung ứng gạch ngói rộng khắp GVHD: Huỳnh Nhựt Nghĩa SVTH: Phạm Thị Đức Hạnh Trang 1 LVTN:Nâng Cao Hiệu Quả Quản Trị Vốn Lưu Động Tại Nhà Máy Gạch Ngói Long Xuyên trong và ngoài Tỉnh đưa sản phẩm ra thị trường nước ngoài, đáp ứng kịp thời nhu cầu xây dựng và phát triển cơ sở hạ tầng của người dân, đất nước như giữ vững sự tín nhiệm của khách hàng với các sản phẩm của Nhà Máy Gạch Ngói Long Xuyên. Do đó, được sự chấp thuận của Khoa Kinh Tế - Quản Trị Kinh Doanh trường Đại học An Giang với sự chỉ đạo của giáo viên hướng dẫn và cô chú Nhà Máy để có thể nghiên cứu một cách bao quát được nhiều khía cạnh “Nâng cao hiệu quả quản trị vốn lưu động của Nhà Máy Gạch Ngói Long Xuyên” là đề tài mà tôi đã chọn với hy vọng góp một phần nhỏ trong sự nghiệp phát triển của Nhà Máy. 2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU - Phân tích và đánh giá thực trạng quản trị vốn lưu động tại Nhà Máy. - Tìm ra nguyên nhân làm giảm hiệu quả quản trị vốn lưu động - Đưa ra các giải pháp nâng cao hiệu quả quản trị vốn lưu động 3. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU Trong phạm vi đề tài này, chủ yếu sử dụng các phương pháp sau: - Thu thập số liệu + Từ bảng kết quả kinh doanh, bảng cân đối kế toán, xuất nhập tồn kho nguyên vật liệu, bán thành phẩm, thành phẩm, bảng thu chi tiền mặt. + Từ tài liệu sách báo có liên quan + Phỏng vấn trực tiếp các vấn đề liên quan đến đề tài. - Phương pháp so sánh + Xác định mức độ thay đổi biến động ở mức tuyệt đối, tương đối cùng xu hướng các chỉ tiêu phân tích. - Phương pháp mô tả + Dùng các biểu bảng, đồ thị để miêu tả chỉ tiêu cần thiết cho việc phân tích. GVHD: Huỳnh Nhựt Nghĩa SVTH: Phạm Thị Đức Hạnh Trang 2 LVTN:Nâng Cao Hiệu Quả Quản Trị Vốn Lưu Động Tại Nhà Máy Gạch Ngói Long Xuyên 4. PHẠM VI NGHIÊN CỨU Hoạt động kinh doanh của Nhà máy Gạch rất đa dạng và phong phú, muốn đánh giá một cách chính xác đòi hỏi phải có một quá trình nghiên cứu về mọi hoạt động của doanh nghiệp và số liệu được cung cấp phải tương đối đầy đủ nên chuyên đề này chỉ đi vào phân tích :”Đánh giá thực trạng quản trị vốn lưu động của Nhà Máy Gạch Ngói Long Xuyên trong ba năm 2001, 2002, 2003”. Cụ thể là đánh giá thực trạng tiền mặt, khoản phải thu và nguyên liệu đất tồn kho trong ba năm vừa qua 2001-2003. Từ đó đề ra giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý vốn lưu động của Nhà Máy trong thời gian tới. Do thời gian và kinh nghiệm còn hạn chế, bài luận văn này chắc chắn sẽ không tránh khỏi sai sót về nội dung lẫn hình thức. Tôi mong quý thầy cô, cô chú, anh chị Nhà Máy chân tình góp ý để bài luận văn của tôi được hoàn thiện. GVHD: Huỳnh Nhựt Nghĩa SVTH: Phạm Thị Đức Hạnh Trang 3 LVTN:Nâng Cao Hiệu Quả Quản Trị Vốn Lưu Động Tại Nhà Máy Gạch Ngói Long Xuyên PHẦN NỘI DUNG Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN [ ] 1.QUẢ LƯU ĐỘNG 1.1V g 1.1 ộng là gì? Vốn và tiền chế tạo, lưu độn bảo cho 1.1 - D chia làm Quy trì -Ngu chính -Bán -Vật -Nhi -Côn Sơ đ GVHD: N TRỊ VỐN ốn lưu độn .1Vốn lưu đ lưu động của doanh nghiệp là vốn ứng trước về đ lương tồn tại dưới hình thái nguyên vật liệu dự trữ thành phẩm, hàng hoá và tiền tệ hoặc là số vốn ứn g sản xuất và tài sản lưu thông ứng ra bằng vốn lưu quá trình tái sản xuất của doanh nghiệp thường xu .2Phân loại vốn lưu động ựa theo vai trò của vốn lưu động trong quá trình 3 loại: nh hoạt động của doanh nghiệp Dự trữ yên liệu thành phẩm liệu phụ ên liệu g cụ,dụng cụ -T -T -P -P -T Sản xuất -Sản phẩm dở dang -Bán thành phẩm ồ 1:VỐN LƯU ĐỘNG TRONG QUÁ TRÌNH H Huỳnh Nhựt Nghĩa SVTH: Phạ Trang 4 ối tượng lao động , sản phẩm đang g trước về tài sản động nhằm đảm yên và liên tục. hoạt động được Lưu thông hành phẩm iền hải thu hải trả ạm ứng OẠT ĐỘNG m Thị Đức Hạnh LVTN:Nâng Cao Hiệu Quả Quản Trị Vốn Lưu Động Tại Nhà Máy Gạch Ngói Long Xuyên - Dựa theo hình thái biểu hiện có thể chia ra: vốn vật tư hàng hóa và vốn tiền tệ. - Dựa theo nguồn hình thành có nguồn vốn chủ sở hữu và vốn đi vay. 1.1.3Một số công cụ đánh giá vốn lưu động 1.1.3.1Vòng quay vốn lưu động Doanh thu thuần Vòng quay vốn lưu động = Vốn lưu động 1.1.3.2Tỉ số thanh toán nhanh Tài sản lưu động – Hàng tồn kho Tỉ số thanh toán nhanh = Nợ ngắn hạn 1.1.3.3Tỉ số thanh toán hiện thời Tài sản lưu động Tỉ số thanh toán hiện thời = Nợ ngắn hạn 1.2Định nghĩa quản trị vốn lưu động Quản trị vốn lưu động của doanh nghiệp trong chuyên đề này được định nghĩa là quản trị về tiền mặt, các khoản phải thu, hàng tồn kho nhằm đảm bảo quá trình tái sản xuất diễn ra thường xuyên và liên tục. 2.QUẢN TRỊ TIỀN MẶT 2.1Sự cần thiết quản trị tiền mặt Bất kỳ một doanh nghiệp nào khi lưu trữ tiền mặt cũng nhằm đến các mục đích sau: - Thông suốt quá trình tạo ra các giao dịch kinh doanh (động cơ hoạt động sản xuất kinh doanh): mua sắm nguyên vật liệu, hàng hóa và thanh toán các chi phí cần thiết cho doanh nghiệp hoạt động bình thường (trả lương công nhân, nộp thuế…). GVHD: Huỳnh Nhựt Nghĩa SVTH: Phạm Thị Đức Hạnh Trang 5 LVTN:Nâng Cao Hiệu Quả Quản Trị Vốn Lưu Động Tại Nhà Máy Gạch Ngói Long Xuyên - Mục đích đầu cơ: doanh nghiệp lợi dụng các cơ hội tạm thời như sự sụt giá tức thời về nguyên vật liệu, chiết khấu…để gia tăng lợi nhuận cho doanh nghiệp. - Mục đích dự phòng: trong hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp, tiền mặt có điểm luân chuyển không theo một quy luật nhât định nào. Do vậy doanh nghiệp cần phải duy trì một vùng đệm an toàn để thỏa mãn các nhu cầu tiền mặt bất ngờ. 2.2Các yếu tố ảnh hưởng quản trị tiền mặt 2.2.1Tăng tốc độ thu hồi tiền mặt - Đẩy nhanh việc chuẩn bị và gởi hóa đơn bằng cách vi tính hóa hóa đơn, gửi kèm theo hàng, gửi qua fax, yêu cầu thanh toán trước, cho phép ghi nợ trước. - Đem lại cho khách hàng những mối lợi để khuyến khích họ sớm trả nợ bằng cách áp dụng chính sách chiết khấu đối với những khoản nợ thanh toán trước hạn. 2.2.2Giảm tốc độ chi tiêu Doanh nghiệp có thể thu được lợi nhuận bằng cách thực hiện giảm tốc độ chi tiêu tiền mặt để có thêm tiền mặt nhằm đầu tư sinh lợi bằng cách: thay vì dùng tiền thanh toán sớm các hóa đơn mua hàng, nhà quản trị tài chính nên trì hoãn việc thanh toán nhưng chỉ trong phạm vi thời gian mà các chi phí tài chính, tiền phạt hay sự xói mòn vị thế tín dụng thấp hơn những lợi nhuận do việc chậm thanh toán đem lại. 2.3Lập dự toán ngân sách tiền mặt Ngân sách tiền mặt là dự án lưu chuyển tiền tệ cho thấy thời điểm và số lượng luồng tiền mặt vào và ra trong một thời kỳ, thường là hàng tháng. Mục đích lập dự toán này để các nhà quản trị tài chính có khả năng tốt hơn GVHD: Huỳnh Nhựt Nghĩa SVTH: Phạm Thị Đức Hạnh Trang 6 LVTN:Nâng Cao Hiệu Quả Quản Trị Vốn Lưu Động Tại Nhà Máy Gạch Ngói Long Xuyên về xác định nhu cầu tiền mặt tương lai, hoạch định để tài trợ cho các nhu cầu tái sản xuất, thực hiện kiểm soát tiền mặt và khả năng thanh toán của doanh nghiệp. 2.4Một số công cụ sử dụng đánh giá tiền mặt 2.4.1Vòng quay tiền mặt Doanh thu thuần Vòng quay tiền mặt = Tiền mặt bình quân Trong đó: Tiền mặt bình quân = (TM đầu kỳ + TM cuối Kỳ)/2 2.4.2Chu kỳ vòng quay tiền mặt Tiền mặt Chu kỳ vòng quay tiền mặt = Tiền bán hàng trung bình 1 ngày 3.QUẢN TRỊ KHOẢN PHẢI THU Các khoản phải thu của mỗi doanh nghiệp được quản lý thông qua chính sách tín dụng phù hợp đặc điểm ngành nghề, giai đoạn phát triển của họ nhằm đạt doanh thu cao nhất và tối đa hóa lợi nhuận. 3.1Chính sách tín dụng (chính sách bán chịu) 3.1.1Khái niệm: Chính sách tín dụng là một yếu tố quyết định quan trọng liên quan đến mức độ, chất lượng và rủi ro của doanh thu bán hàng. 3.1.2Những yếu tố ảnh hưởng đến chính sách tín dụng Một doanh nghiệp khi nới lỏng chính sách tín dụng là nhằm mục đích tăng doanh thu nhưng đồng thời tăng rủi ro, tăng vốn đầu tư vào các khoản phải thu tỉ lệ chiết khấu tăng, thời gian bán chịu dài hơn và phương thức thu tiền ít gắt gao hơn. GVHD: Huỳnh Nhựt Nghĩa SVTH: Phạm Thị Đức Hạnh Trang 7 LVTN:Nâng Cao Hiệu Quả Quản Trị Vốn Lưu Động Tại Nhà Máy Gạch Ngói Long Xuyên 3.1.2.1Các khái niệm a.Tiêu chuẩn tín dụng Là một tiêu chuẩn định rõ sức mạnh tài chính tối thiểu và có thể chấp nhận được của những khách hàng mua chịu. Tức là khách hàng nào có sức mạnh tài chính hay vị thế tín dụng thấp hơn những tiêu chuẩn có thể chấp nhận được thì sẽ bị từ chối cấp tín dụng theo thể thức tín dụng thương mại. b.Chiết khấu thương mại Là phần tiền chiết khấu đối với những giao dịch mua hàng bằng tiền. Chiết khấu thương mại tạo ra những khuyến khích thanh toán sớm hơn các hợp đồng mua hàng. c.Thời hạn bán chịu Là độ dài thời gian mà các khoản tín dụng được phép kéo dài. d.Chính sách thu tiền Là phương thức xử lý các khoản tín dụng thương mại quá hạn. 3.1.2.2.Đánh giá những thay đổi trong chính sách tín dụng Xem xét ảnh hưởng của từng yếu tố trong số bốn biến số có thể kiểm soát được của khoản phải thu đối với lợi nhuận của doanh nghiệp bằng cách lần lượt phân tích từng chính sách và ảnh hưởng của chúng đến doanh thu, chi phí và lợi nhuận ròng. a.Đánh giá tiêu chuẩn tín dụng - Doanh số bán của doanh nghiệp có thể bị tác động khi tiêu chuẩn tín dụng thay đổi cụ thể: + Khi các tiêu chuẩn tăng lên mức cao hơn thì doanh số bán giảm. GVHD: Huỳnh Nhựt Nghĩa SVTH: Phạm Thị Đức Hạnh Trang 8 LVTN:Nâng Cao Hiệu Quả Quản Trị Vốn Lưu Động Tại Nhà Máy Gạch Ngói Long Xuyên + Ngược lại khi các tiêu chuẩn giảm thì doanh số bán sẽ tăng vì thông thường nó sẽ thu hút nhiều khách hàng có tiềm lực tài chính yếu hơn. - Ngoài ra, khi kỳ thu tiền bình quân tăng lên thì khả năng gặp những món nợ khó đòi nhiều hơn hay khả năng thua lỗ tăng lên và chi phí thu tiền cũng cao hơn. - Hạ thấp tiêu chuẩn tín dụng thì phát sinh chi phí: chi phí quản lý và thu nợ tăng do trả lương nhân viên thu nợ, chi phí văn phòng phẩm (điện thoại, chi phí công tác đòi nợ); chi phí chiết khấu tăng, nợ khó đòi tăng và chi phí cơ hội của vốn tăng. * Do đó về nguyên tắc khi quyết định thay đổi tiêu chuẩn tín dụng phải dựa trên cơ sở phân tích chi phí và lợi nhuận trước và sau khi thay đổi sao cho đem lại lợi nhuận cao hơn. b.Phân tích thời hạn bán chịu - Thời hạn bán chịu là độ dài thời gian từ ngày giao hàng đến ngày nhận được tiền bán hàng. - Nhà quản lý có thể tác động đến doanh thu bán hàng bằng cách thay đổi thời hạn tín dụng. Nếu tăng thời hạn bán chịu đòi hỏi doanh nghiệp phải đầu tư nhiều hơn vào các khoản phải thu, nợ khó đòi sẽ cao hơn và chi phí thu tiền bán hàng cũng tăng lên. Nhưng doanh nghiệp sẽ thu hút thêm được nhiều khách hàng mới và doanh thu tiêu thụ sẽ tăng lên. c.Chính sách chiết khấu - Chiết khấu là sự khấu trừ làm giảm tổng giá trị mệnh giá của hóa đơn bán hàng được áp dụng đối với khách hàng nhằm khuyến khích họ thanh toán tiền mua hàng trước thời hạn. - Khi tỉ lệ chiết khấu tăng thì doanh số bán tăng, vốn đầu tư vào khoản phải thu thay đổi và doanh nghiệp nhận được ít hơn trên mỗi đồng GVHD: Huỳnh Nhựt Nghĩa SVTH: Phạm Thị Đức Hạnh Trang 9 LVTN:Nâng Cao Hiệu Quả Quản Trị Vốn Lưu Động Tại Nhà Máy Gạch Ngói Long Xuyên doanh số bán. Các chi phí thu tiền và nợ khó đòi giảm khi tỉ lệ chiết khấu mới đưa ra có tác dụng tích cực. d.Chính sách thu tiền Là những biện pháp áp dụng để thu hồi những khoản nợ mua hàng quá hạn như: gửi thư, điện thoại, cử người đến gặp trực tiếp, ủy quyền cho người đại diện, tiến hành các thủ tục pháp lý…Khi doanh nghiệp cố gắng đòi nợ bằng cách áp dụng các biện pháp cứng rắn hơn thu hồi nợ càng lớn hơn nhưng chi phí thu tiền càng tăng cao. Đối với một số khách hàng khó chịu khi bị đòi tiền gắt gao và cứng rắn làm cho doanh số tương lai có thể bị giảm xuống. 3.2 Theo dõi các khoản phải thu 3.2.1 Mục đích: Nhà quản trị tài chính theo dõi khoản này nhằm: - Xác định đúng thực trạng của các khoản phải thu. - Đánh giá tính hữu hiệu của các chính sách thu tiền. 3.2.2Một số công cụ theo dõi các khoản phải thu 3.2.2.1Kỳ thu tiền bình quân Là công cụ được dùng để theo dõi các khoản phải thu Các khoản phải thu Kỳ thu tiền bình quân = Doanh thu bán chịu bình quân một ngày trong kỳ 3.2.2.2Vòng quay khoản phải thu Doanh thu thuần Vòng quay khoản phải thu = Các khoản phải thu 3.2.2.3Mô hình tuổi các khoản phải thu Phương pháp phân tích này dụa trên thời gian biểu về “tuổi” của các koản phải thu. Phương pháp này rất hữu hiệu đối với các khoản phải thu có GVHD: Huỳnh Nhựt Nghĩa SVTH: Phạm Thị Đức Hạnh Trang 10 LVTN:Nâng Cao Hiệu Quả Quản Trị Vốn Lưu Động Tại Nhà Máy Gạch Ngói Long Xuyên sự biến động về mặt thời gian. 3.2.2.4Mô hình số dư trên tài khoản phải thu Phương pháp này đo lường phần doanh số bán chịu của mỗi tháng vẫn chưa thu được tiền tại thời điểm cuối tháng đó và tại thời điểm kết thúc của tháng tiếp theo. 4.QUẢN TRỊ HÀNG TỒN KHO Hầu hết các doanh nghiệp đều có hàng tồn kho bởi vì tất cả các công đoạn mua, sản xuất và bán không diễn ra vào cùng một thời điểm. Mặt khác, cần có hàng tồn kho để duy trì khả năng hoạt động thông suốt của dây chuyền sản xuất và các hoạt động phân phối, ngăn chặn những bất trắc trong sản xuất, vì vậy quản trị hàng tồn kho là một việc làm rất quan trọng. 4.1 Khái niệm và phân loại 4.1.1 Khái niệm Hàng tồn kho là những tài sản được giữ để bán trong kỳ sản xuất, kinh doanh bình thường; đang trong quá trình sản xuất, kinh doanh dở dang; nguyên liệu, vật liệu, công cụ, dụng cụ để sử dụng trong quá trình sản xuất, kinh doanh hoặc cung cấp dịch vụ. 4.1.2 Phân loại Hàng tồn kho bao gồm: Thành phẩm tồn kho, sản phẩm dở dang: sản phẩm chưa hoàn thành, sản phẩm hoàn thành chưa làm thủ tục nhập kho thành phẩm, nguyên liệu, vật liệu, công cụ, dụng cụ tồn kho. 4.2Quản trị chi phí tồn kho Để dự trữ hàng tồn kho, doanh nghiệp phải tốn kém chi phí. Các chi phí liên quan đến việc dự trữ tồn kho là: Chi phí tồn trữ, chi phí đặt hàng, chi phí cơ hội… GVHD: Huỳnh Nhựt Nghĩa SVTH: Phạm Thị Đức Hạnh Trang 11 LVTN:Nâng Cao Hiệu Quả Quản Trị Vốn Lưu Động Tại Nhà Máy Gạch Ngói Long Xuyên 4.2.1Chi phí tồn trữ 4.2.1.1Khái niệm: Chi phí tồn trữ là những chi phí liên quan đến việc tồn trữ hàng hoá hay những chi phí biến đổi tăng, giảm cùng với hàng tồn kho. Tức là những chi phí tăng giảm phụ thuộc vào lượng hàng tồn kho nhiều hay ít. 4.2.1.2Phân loại - Chi phí hoạt động bao gồm: chi phí bốc xếp hàng hoá, chi phí bảo hiểm hàng tồn kho, chi phí hao hụt mất mát, mất giá trị do bị hư hỏng và chi phí bảo quản hàng hoá. - Chi phí tài chính bao gồm: chi phí sử dụng vốn, trả lãi vay cho nguồn kinh phí vay mượn để mua hàng dự trữ, chi phí về thuế, khấu hao… 4.2.2Chi phí đặt hàng Bao gồm chi phí quản lý, giao dịch và vận chuyển hàng như: chi phí giấy tờ, chi phí vận chuyển, chi phí nhận hàng. Chi phí này thường ổn định, khối lượng hàng của mỗi lần đặt hàng nhỏ thì số lần đặt hàng tăng nên tổng chi phí đặt hàng cao và ngược lại. 4.3Một số công cụ đánh giá hàng tồn kho 4.3.1 Vòng quay hàng tồn kho Doanh thu thuần Vòng quay hàng tồn kho = Hàng tồn kho 4.3.2Số ngày luân chuyển hàng tồn kho Hàng tồn kho * 360 Số ngày luân chuyển hàng tồn kho = Doanh thu thuần GVHD: Huỳnh Nhựt Nghĩa SVTH: Phạm Thị Đức Hạnh Trang 12 LVTN:Nâng Cao Hiệu Quả Quản Trị Vốn Lưu Động Tại Nhà Máy Gạch Ngói Long Xuyên Chương 2: GIỚI THIỆU KHÁI QUÁT VỀ NHÀ MÁY GẠCH NGÓI LONG XUYÊN \ ^ 1.LỊCH SỬ HÌNH THÀNH NHÀ MÁY GẠCH NGÓI LONG XUYÊN Từ lâu, An Giang đã có những nơi tập trung sản xuất gạch thủ công đã cung cấp cho nhu cầu xây dựng tại Tỉnh nhà, gạch làm thủ công thì chất lượng kém, đưa vào sử dụng công trình tốn kém nhiều vật liệu khác như: xi măng, cát, công thợ, không phù hợp nhu cầu xây dựng trong tình hình mới hiện nay, thời kỳ mà nước ta đang tiến lên con đường công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Ngày nay gạch ngói các loại không những để xây dựng mà còn để trang trí các công trình kiến trúc với mẫu mã đa dạng và phong phú. Mà gạch ngói là mặt hàng đã và đang có nhu cầu ngày càng lớn trên thị trường nước ta và cả quốc tế, nhất là những quốc gia phát triển. Riêng ở Việt Nam, nhu cầu ngày càng phát triển ở thành thị lẫn nông thôn theo chương trình trọng điểm của UBND Tỉnh An Giang và cả nước đến năm 2000. Để đảm bảo sức cạnh tranh và cung cấp đủ vật liệu xây dựng trong tình hình mới hiện nay đòi hỏi chúng ta phải nhanh chóng tiếp thu những tiến bộ khoa học kỹ thuật, chuyển đổi công nghệ từ thủ công sang máy móc thiết bị hiện đại với chất lượng đảm bảo và giá thành phù hợp. Xuất phát từ tình hình trên, Công Ty Sản Xuất & Kinh Doanh Vật Liệu Xây Dựng Xây Lắp An Giang được Uỷ Ban Nhân Dân Tỉnh An Giang cho phép được thực hiện dự án đầu tư Nhà Máy Gạch Ngói Long Xuyên trực thuộc Công Ty Sản Xuất & Kinh Doanh Vật Liệu Xây Dựng GVHD: Huỳnh Nhựt Nghĩa SVTH: Phạm Thị Đức Hạnh Trang 13 LVTN:Nâng Cao Hiệu Quả Quản Trị Vốn Lưu Động Tại Nhà Máy Gạch Ngói Long Xuyên Xây Lắp An Giang theo quyết định số 549/QĐ.UB, ngày 06/09/1994 của UBND Tỉnh An Giang. Với vốn đầu tư là 10 tỷ 843 triệu đồng có công suất là 20 viên gạch ngói các loại/năm. Trong quá trình thực hiện, Công ty đã xem xét so sánh về công nghệ và dây chuyền sản xuất đã lực chọn thiết bị từ lò Tuynel Bulgaria sang lò Tuynel Italia đã xây dựng dự án bổ sung để thay đổi thiết bị và vốn đầu tư được UBND Tỉnh An Giang phê duyệt bằng Quyết định số 1029/QĐ.UB._. ngày 08/12/1996. Tổng vốn đầu tư 19 tỷ 706 triệu đồng, trong đó vốn cố định là 18 tỷ 934 triệu đồng. Đầu tư đổi mới công nghệ sản xuất gạch bằng lò nung Tuynel với công suất 25 triệu viên gạch ngói các loại/năm, tương ứng 40 nghìn tấn sản phẩm. Tổng vốn đầu tư đến 31/12/1997 là 25 tỷ 200 triệu đồng, nguồn hình thành chia ra trong đó vốn vay:14 tỷ 500 triệu đồng và vốn ngân sách:10 tỷ 500 triệu đồng. 2.CHỨC NĂNG VÀ NHIỆM VỤ 2.1Chức năng Nhà Máy Gạch Ngói Long Xuyên trực thuộc Công Ty Sản Xuất & Kinh Doanh Vật Liệu Xây Dựng Xây Lắp An Giang là một doanh nghiệp Nhà Nước, sản xuất kinh doanh các mặt hàng gạch ngói các loại với nguồn nguyên liệu cao lanh phong phú. 2.2Nhiệm vụ 2.2.1Về sản xuất sản phẩm xuất khẩu - Tổ chức mở rộng sản xuất không ngừng nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh đáp ứng ngày càng nhiều hàng hóa cho xã hội, tổ chức xuất khẩu các loại gạch ngói ra nước ngoài. GVHD: Huỳnh Nhựt Nghĩa SVTH: Phạm Thị Đức Hạnh Trang 14 LVTN:Nâng Cao Hiệu Quả Quản Trị Vốn Lưu Động Tại Nhà Máy Gạch Ngói Long Xuyên - Mở rộng liên kết với các cơ sở sản xuất kinh doanh thuộc các thành phần kinh tế, tăng cường hợp tác kinh tế, khoa học kỹ thuật với nước ngoài góp phần tích cực vào việc tổ chức cải tạo sản xuất. 2.2.2Nghĩa vụ đối với Nhà Nước Trên cơ sở sản xuất kinh doanh có hiệu quả tận dụng năng lực sản xuất, ứng dụng khoa học kỹ thuật, tự bù đắp chi phí, tự trang trải vốn và làm tròn nghĩa vụ đối với Ngân Sách Nhà Nước, với đại phương sở tại bằng cách nộp đầy đủ các khoản thuế cho Nhà Nước theo quy định. 2.2.3Về đời sống Thực hiện theo lao động phân phối theo sản phẩm của người lao động và công bằng xã hội, không ngừng nâng cao trình độ văn hóa và nghiệp vụ cán bộ công nhân viên. 2.2.4Về bảo toàn và phát triển vốn Những năm qua kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh của Nhà Máy không có lãi nên việc bảo toàn và phát triển vốn của Nhà Máy bị chựng lại nhưng Nhà Máy vẫn hoạch toán đầy đủ các khoản chi phí thep qui định Nhà Nước. Trong đó trích khấu hao theo Quyết Định 1062 của Bộ Tài Chính và trả lãi vay. Thời gian gần đây doanh nghiệp kinh doanh có lãi nên vốn của Nhà máy đã tăng lên từ việc bổ sung lợi nhuận sau thuế sau khi thực hiện nghĩa vụ và trích các quỹ theo quy định. 3.CƠ CẤU TỔ CHỨC 3.1 Sơ đồ tổ chức * Lao động bình quân: 179 người -Trực tiếp: 162 người -Gián tiếp: 17 người GVHD: Huỳnh Nhựt Nghĩa SVTH: Phạm Thị Đức Hạnh Trang 15 LVTN:Nâng Cao Hiệu Quả Quản Trị Vốn Lưu Động Tại Nhà Máy Gạch Ngói Long Xuyên Sơ đồ 2: SƠ ĐỒ TỔ CHỨC BỘ MÁY QUẢN LÝ CỦA NHÀ MÁY Phòng tổ chức hành chánh bảo vệ Phòng kế toán Phòng kế hoạch cung ứng Kho BAN GIÁM ĐỐC Tổ kỹ thuật tạo hình Phân xưởng nung sấy Tổ cơ giới Tổ đốt lò Tổ cơ điện Tổ xuống goòng Tổ xếp goòng Tổ phơi Tổ tạo hình Phân xưởng thành phẩm Nguồn: Lấy từ phòng tổ chức hành chánh Nhà Máy Gạch Ngói Long Xuyên 3.2 Ban Giám Đốc 3.2.1Giám Đốc:1 người Là người đại diện cho Nhà Máy trước Pháp Luật và trước cơ quan Nhà Nước, là người quyết định việc điều hành các hoạt động sản xuất kinh doanh và chịu trách nhiệm về kết quả hoạt động của Nhà Máy trước Nhà Nước trong việc chấp hành chính sách và chế độ hiện hành. 3.2.2Phó Giám Đốc: 2 người - 01 Phó Giám Đốc: phụ trách điều hành hoạt động sản xuất - 01 Phó Giám Đốc: phụ trách quản lý các hoạt động kinh doanh GVHD: Huỳnh Nhựt Nghĩa SVTH: Phạm Thị Đức Hạnh Trang 16 LVTN:Nâng Cao Hiệu Quả Quản Trị Vốn Lưu Động Tại Nhà Máy Gạch Ngói Long Xuyên Là người tham mưu cho Giám Đốc, điều hành công việc do Giám Đốc phân công, đôn đốc và giám sát các hoạt động của các bộ phận, các khâu sản xuất của Nhà Máy, tiến độ sản xuất sản phẩm, quy cách khai thác và chế biến gạch ngói các loại. Thực hiện việc tham gia nhận hợp đồng mua bán với bên ngoài công ty giao dịch dự đoán thanh quyết toán, nghiệm thu coi đúng với hợp đồng kinh tế. 3.3Chức năng - nhiệm vụ các phòng ban: 14 người 3.3.1Phòng tổ chức hành chánh: 2 người Có nhiệm vụ quản lý nhân sự, theo dõi và đề bạt cán bộ, sắp xếp nhân sự, quản lý về chế độ chính sách như: khen thưởng, kỹ luật, lương bổng…Đảm trách công việc mang tính chất phục vụ, tiếp khách khi có những liên hệ thuần tuý về hành chánh, quản trị, tiếp nhận và xữ lý các công văn đến và đi, nhằm tổ chức cán bộ quản lý gọn nhẹ đạt hiệu quả cao. 3.3.2Phòng kế toán tài vụ: 4 người Có nhiệm vụ giải quyết những quan hệ tài chính hoàn thành trong quá trình luân chuyển vốn trong sản xuất kinh doanh; tổ chức thực hiện công tác kế toán; quản lý vốn, tài sản, hàng hoá, kinh phí; hướng dẫn các bộ phận trong việc thanh toán, chế độ biểu mẫu, sổ sách theo đúng qui định. 3.3.3Phòng kinh doanh, kế hoạch vật tư: 2 người Có trách nhiệm giúp Ban Giám Đốc về mọi hoạt động sản xuất kinh doanh, lập kế hoạch lưu chuyển hàng hóa, kế hoạch sản xuất, cân đối nhu cầu tiêu thụ mua bán, dự trữ vật liệu và công cụ lao động đáp ứng kịp thời cho sản xuất, tiếp cận và nghiên cứu thị trường, tìm kiếm đối tác, lập kế hoạch tiêu thụ sản phẩm, tiếp xúc và giao dịch với khách hàng, chuẩn bị mọi thủ tục để Giám Đốc ký hợp đồng kinh tế. GVHD: Huỳnh Nhựt Nghĩa SVTH: Phạm Thị Đức Hạnh Trang 17 LVTN:Nâng Cao Hiệu Quả Quản Trị Vốn Lưu Động Tại Nhà Máy Gạch Ngói Long Xuyên 3.3.4Thủ kho, bảo vệ: 3 người Quản lý và giám sát bảo vệ tài sản về người và của của Nhà Máy. 3.3.5Tổ kỹ thuật: 3 người Quản lý định mức kỹ thuật; giải quyết các vấn đề liên quan về kỹ thuật sản xuất và chất lượng sản phẩm; giám sát kỹ thuật và an toàn lao động. 3.4Công nhân sản xuất: 162 người Đối với công nhân đứng máy trực tiếp sản xuất làm theo ca (mỗi ngày 3 ca). Đứng đầu mỗi ca là ca trưởng, chịu trách nhiệm điều hành trong ca của mình và thực hiện bàn giao cho ca kế tiếp theo qui chế của Nhà Máy. - Nhận xét về cơ cấu nhân sự Là đơn vị sản xuất gạch ngói các loại mặt hàng có giá trị kinh tế cao trong điều kiện nền kinh tế thị trường hiện nay, do tính chất phức tạp của công việc sản xuất kinh doanh nên đòi hỏi Nhà Máy phải có một đội ngũ cán bộ nhân viên có nghiệp vụ cao, năng nổ và có nhiều kinh nghiệm trong công tác sản xuất kinh doanh. Với quy mô của Nhà Máy tương đối lớn trên cơ sở tổ chức bộ máy quản lý ngày càng gọn nhẹ, năng suất lao động ngày càng cao, phân công công tác đúng với nghiệp vụ chuyên môn, giúp người lao động hoàn thành nhiệm vụ được giao một cách dễ dàng và đạt hiệu suất cao nhất. Nhà Máy Gạch Ngói Long Xuyên sắp xếp tương đối hợp lý và từng bước hoàn thiện bộ máy quản lý nhưng trình độ cán bộ nhân viên còn hạn chế, tốt nghiệp đại hoạc chiếm tỷ trọng rất thấp. GVHD: Huỳnh Nhựt Nghĩa SVTH: Phạm Thị Đức Hạnh Trang 18 LVTN:Nâng Cao Hiệu Quả Quản Trị Vốn Lưu Động Tại Nhà Máy Gạch Ngói Long Xuyên 4.THỰC TRẠNG KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH CỦA NHÀ MÁY GẠCH NGÓI LONG XUYÊN QUA 3 NĂM Mục tiêu hoạt động của Nhà Máy Gạch Ngói Long Xuyên là chuyên sản xuất cung cấp gạch ngói chất lượng cao không những đáp ứng nhu cầu xây dựng mà còn đáp ứng nhu cầu về trang trí các công trình lớn ngày một gia tăng. Để sản xuất gạch chất lượng cao với công suất 25 triệu viên/năm Nhà Máy đã nhập dây chuyền công nghệ hiện đại với số vốn đầu tư do ngân sách Nhà Nước cấp. Do biết vận dụng thành tựu khoa học của nhân loại vào thực tiễn nên trong những năm gần đây sản phẩm của doanh nghiệp được người tiêu dùng bình chọn hàng Việt Nam chất lượng cao. Bảng 1:THỰC TRẠNG KẾT QUẢ KINH DOANH NHÀ MÁY CL2002-2001 CL2003-2002Chỉ tiêu/Năm ĐVT 2001 2002 2003 +/- % +/- % Tổng thu trđ 13.402 14.726 16.974 1.324 9,9 2.248 15,3 Tổng chi trđ 12.342 13.757 15.846 1.415 11,5 2.089 15,2 Lợi tức trđ 1.060 969 1.128 -91 -8,6 159 16,4 Tỷ suất LNST % 7,9 6,6 6,6 -1,3 -16,8 0,1 1,0 Lợi nhuận TT trđ 1414 1.425 1.659 11,0 0,8 234,0 16,4 Tỷ suất LNTT % 10,6 9,7 9,8 -0,9 -8,3 0,1 1,0 Nguồn: trích bảng kết quả kinh doanh Kết quả kinh doanh Nhà Máy sau 3 năm có chiều hướng tốt phản ánh qua lợi nhuận trước thuế mỗi năm tăng lên thể hiện rõ tăng nhanh vào năm 2003. Nguyên nhân do doanh thu bán hàng gia tăng, thị trường tiêu thụ được mở rộng trên hầu hết các Tỉnh tại khu vực Đồng Bằng Sông Cửu Long kể cả Thành Phố Hồ Chí Minh. 5.THUẬN LỢI, KHÓ KHĂN VÀ ĐỊNH HƯỚNG 5.1 Thuận lợi - An Giang là tỉnh thuộc vùng Đồng Bằng Sông Cửu Long với thế mạnh về kinh tế nông nghiệp nên trong nhiều năm qua Tỉnh đã tập trung sức phát GVHD: Huỳnh Nhựt Nghĩa SVTH: Phạm Thị Đức Hạnh Trang 19 LVTN:Nâng Cao Hiệu Quả Quản Trị Vốn Lưu Động Tại Nhà Máy Gạch Ngói Long Xuyên huy thế mạnh này. Đặc biệt An Giang có nhiều vùng đất sét cao lanh tập trung vào 3 Huyện: Châu Thành, Tịnh Biên và Tri Tôn; mỗi vùng có tính chất khác nhau về sắc màu, tính chất cơ lý hóa đây là tiềm năng khoáng sản ưu tiên cho Tỉnh nhà. Những đặc tính đất sét ở đây là nguồn nguyên liệu tốt, cần thiết cho xây dựng và làm các sản phẩm dân dụng khác. - Nhà Máy Gạch đặt tại một vị trí vô cùng thuận lợi về đường thủy và sông Hậu lớn rộng, đường lộ nằm ngay trên quốc lộ 91 nằm liên Tỉnh, liên Huyện phù hợp cho những sản phẩm của Nhà Máy tiêu thụ hầu như khắp các Tỉnh của vùng Đồng Bằng Sông Cửu Long và thị trường ngoài nước. - Sản phẩm của Nhà Máy được sản xuất ra từ máy móc thiết bị với mẫu mã và chất lượng cao cấp, giá thành hợp lý với thị trường. - Được sự quan tâm của các ngành chức năng của Tỉnh, đặc biệt là Ủy Ban Nhân Dân Tỉnh An Giang. - Ban lãnh đạo và cán bộ nhân viên của Nhà Máy luôn cải tiến làm việc để phù hợp với phát triển của Nhà Máy. Trong nội bộ Nhà Máy luôn có sự đoàn kết và giúp đỡ cùng nhau vượt khó hoàn thành nhiệm vụ được giao. 5.2 Khó khăn - Sản xuất còn hao hụt cao đối với những gạch cao cấp và các loại gạch mới do nhân viên chưa quen với các thiêt bị mới. - Công nợ sản phẩm cho các đơn vị thi công công trình thu hồi chậm. - Cạnh tranh gay gắt với các Nhà Máy gạch ngói tại các Tỉnh thành và các doanh nghiệp sản xuất các sản phẩm thay thế như: tole giả ngói. 5.3 Định hướng - Nhà Máy sẽ đầu tư công nghệ mới và vận hành trong năm 2004 với công suất dự án sán xuất 10 triệu viên gạch ngói các loại/năm để mở rộng kinh doanh đáp ứng kịp thời nhu cầu xây dựng ngày càng tăng, vốn lưu GVHD: Huỳnh Nhựt Nghĩa SVTH: Phạm Thị Đức Hạnh Trang 20 LVTN:Nâng Cao Hiệu Quả Quản Trị Vốn Lưu Động Tại Nhà Máy Gạch Ngói Long Xuyên động tăng nhằm đảm bảo quá trình sản xuất liên tục đạt kết quả tăng doanh thu, tăng thị phần, tăng lợi nhuận. - Xử lý tốt các công nợ, định giá tài sản và các bước khác chuẩn bị cho quá trình cổ phần hóa doanh nghiệp vào năm 2005. GVHD: Huỳnh Nhựt Nghĩa SVTH: Phạm Thị Đức Hạnh Trang 21 LVTN:Nâng Cao Hiệu Quả Quản Trị Vốn Lưu Động Tại Nhà Máy Gạch Ngói Long Xuyên Chương 3: THỰC TRẠNG QUẢN TRỊ VỐN LƯU ĐỘNG TẠI NHÀ MÁY GẠCH NGÓI LONG XUYÊN QUA 3 NĂM 2001, 2002, 2003 Z Y 1.THỰC TRẠNG QUẢN TRỊ VỐN LƯU ĐỘNG Trong những năm qua, công việc quản lý vốn lưu động của Nhà Máy do bộ phận kế toán tài vụ quản lý kết hợp cùng với nhân viên phòng kinh doanh kế hoạch vật tư. Nhân viên đảm nhiệm công việc này rất thuận lợi do bộ phận kinh doanh có trách nhiệm quản lý dự trữ vật liệu và công cụ lao động, lập kế hoạch lưu chuyển hàng hoá, kế hoạch sản xuất, cân đối nhu cầu tiêu thụ hàng hoá, quản lý vốn phù hợp chuyên môn của họ. Nhưng việc quản lý còn bị hạn chế do quyền quyết định thuộc về Ban Giám Đốc Nhà Máy và Ban Giám Đốc Công Ty. Ngày nay Nhà Máy có thể đứng vững và phát triển trên thị trường phần lớn là do các nhà điều hành doanh nghiệp có khả năng quản trị vốn tốt đặc biệt là quản lý hiệu quả vốn lưu động. Bởi vì quản lý vốn lưu động không tốt sẽ dễ dẫn đến doanh nghiệp lâm vào tình trạng phá sản hoặc giải thể vì nếu lượng tiền mặt dự trữ không đủ thanh toán cho các nhà cung cấp, chủ nợ và không có tiền chi trả lương cho nhân viên hay chi trả chậm. Nhà Máy Gạch Ngói Long Xuyên đã chứng minh được điều này qua thành tích hoạt động năm sau luôn cao hơn năm trước nên thực hiện tốt việc bảo tồn và phát triển vốn đồng thời Nhà Máy không ngừng tự bổ sung nguồn vốn trang bị tài sản cố định trong hoạt động kinh doanh và đảm bảo GVHD: Huỳnh Nhựt Nghĩa SVTH: Phạm Thị Đức Hạnh Trang 22 LVTN:Nâng Cao Hiệu Quả Quản Trị Vốn Lưu Động Tại Nhà Máy Gạch Ngói Long Xuyên tình hình tài chính tương đối mạnh. Sự kết luận này được đúc kết từ kết quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp sau 3 năm Để đánh giá thực trạng quản trị vốn lưu động khái quát hơn cần dựa vào kết cấu vốn Bảng 2: KẾT CẤU VỐN CỦA NHÀ MÁY CL2002-/2001 CL2003-2002Chỉ tiêu / Năm Đvt 2001 2002 2003 +/- % +/- % Vốn lưu động trđ 8.054 9.116 9.170 1.062 13,2 54 0,6 Vốn cố định trđ 13.375 11.172 10.528 -2.203 -16,5 -644 -5,8 Nợ phải trả trđ 11.039 9.538 8.081 -1.501 -13,6 -1.457 -15,3 Nguồn vốn (TTS) trđ 21.429 20.288 19.698 -1.141 -5,3 -590 -2,9 VLĐ/ Nguồn vốn % 37,6 44,9 46,6 7,3 19,6 1,6 3,6 VCĐ/ Nguồn Vốn % 62,4 55,1 53,4 -7,3 -11,8 -1,6 -2,9 Tỉ số nợ lần 0,5 0,5 0,4 0,0 -8,7 -0,1 -12,7 Nguồn: trích bảng cân đối kế toán Qua bảng trên, nguồn vốn của doanh nghiệp sau 3 năm đã giảm từ 21,4 tỉ đồng xuống 19,7 tỉ do vốn cố định giảm. Ngược lại, vốn lưu động lại liên tục tăng lên từ 8 tỉ năm 2001 lên 9,1 tỉ năm 2002 tăng một lượng tương đối là 1,1 tỉ và sang năm 2003 tăng lên là 9,17 tỉ đồng. Điều này cho thấy vốn lưu động chiếm tỉ trọng ngày càng cao trong nguồn vốn thể hiện qua năm 2001 vốn lưu động chỉ chiếm 37,6% đến 2003 chiếm 46,6%, sự tăng lên này rất tốt cho việc đảm bảo quá trình hoạt động. Ta nhận thấy tỉ trọng vốn cố định cao hơn so với tỉ trọng vốn lưu động, đây là một điều rất hợp lý đối với doanh nghiệp sản xuất như Nhà Máy Gạch Ngói Long Xuyên. Vì đối với hoạt động sản xuất thì tỉ trọng vốn nằm trong máy móc, thiết bị là chủ yếu. Nói chung chỉ tiêu cơ cấu vốn của doanh nghiệp phản ánh sự phân bổ vốn phù hợp. Tốc độ gia tăng vốn cố định thấp hơn tốc độ gia tăng của vốn lưu động cho thấy thị trường tiêu thụ GVHD: Huỳnh Nhựt Nghĩa SVTH: Phạm Thị Đức Hạnh Trang 23 LVTN:Nâng Cao Hiệu Quả Quản Trị Vốn Lưu Động Tại Nhà Máy Gạch Ngói Long Xuyên ngày càng tăng vì thế doanh nghiệp cần đầu tư thêm công nghệ mới để mở rộng hoạt động kinh doanh. Nhu cầu vốn lưu động tăng lên do doanh thu bán hàng tăng vì 2 chỉ tiêu này có tương quan rất mật thiết và trực tiếp. Do vậy, Ban Giám Đốc bắt buộc phải luôn luôn ý thức được diễn tiến các hoạt động liên quan đến vốn lưu động của Nhà Máy. Đương nhiên sự gia tăng doanh thu kéo dài sẽ đòi hỏi phải tăng tài sản cố định, mặc dù có tầm quan trọng thiết yếu cho doanh nghiệp trong sách lược dài hạn, thông thường không khẩn cấp như đầu tư vào tài sản lưu động. Doanh thu có xu hướng tăng để đáp ứng kịp thời nhu cầu của khách hàng Nhà máy cần vay thêm vốn để tăng vốn lưu động và một số công cụ mà các Ngân hàng thường sử dụng theo dõi tình hình biến động của vốn lưu động, quá đó xác định hạn mức tín dụng cho khách hàng. Bảng 3: MỘT SỐ CHỈ TIÊU ĐÁNH GIÁ VỐN LƯU ĐỘNG Chỉ tiêu /Năm ĐVT 2001 2002 2003 2002/2001 2003/2002 Vòng quay vốn LĐ vòng 1,66 1,62 1,85 -0,04 0,23 Số ngày luân chuyển VLĐ ngày 217 223 195 6 -28 Tỷ số thanh toán hiện thời lần 0,73 0,96 1,36 0,23 0,4 Tỷ số thanh toán nhanh lần 0,5 0,6 0,85 0,1 0,25 Nợ ngắn hạn trđ 10.999 9.494 6.745 -1.505 -2.749 Nguồn: trích bảng cân đối kế toán Dựa vào các chỉ tiêu này giúp ta rút ra nhận xét về hiệu quả sử dụng vốn lưu động ngày thêm gia tăng và kết quả kinh doanh liên tục phát triển hơn sau 3 năm. Đây cũng là một điểm thuận lợi cho Nhà Máy khi đi vay vốn các cơ sở tín dụng để mở rộng hoạt động trong những năm tới nhưng vòng quay vốn lưu động của doanh nghiệp còn rất chậm. Để đáp ứng kịp thời nhu cầu vốn lưu động tăng, doanh nghiệp đi vay vốn Ngân hàng, hai trong số các chỉ tiêu liên quan vốn lưu động Ngân hàng dựa vào để cấp hạn GVHD: Huỳnh Nhựt Nghĩa SVTH: Phạm Thị Đức Hạnh Trang 24 LVTN:Nâng Cao Hiệu Quả Quản Trị Vốn Lưu Động Tại Nhà Máy Gạch Ngói Long Xuyên mức tín dụng cho doanh nghiệp là tỉ số thanh toán hiện thời (tỉ số luân chuyển tài sản lưu động). Giá trị của tỉ số này tăng nhanh sau 3 năm chứng tỏ khả năng trả nợ của doanh nghiệp ngày càng tăng và tỉ số này lớn hơn 1 theo Ngân hàng kết quả này là tốt. Mặt khác tỉ số này cũng chưa phản ánh đúng khả năng thanh toán của doanh ngiệp vì còn phụ thuộc vào hàng tồn kho, nếu hàng tồn kho là những hàng khó bán thì doanh nghiệp khó biến chúng thành tiền để trả nợ. Vì vậy để đáp ứng đúng khả năng thanh toán của Nhà Máy, ta kết hợp sử dụng tỉ số thanh toán nhanh. Do tỉ số này được tính dựa trên các tài sản lưu động có thể chuyển đổi nhanh thành tiền để đáp ứng những yêu cầu thanh toán cần thiết. Là tiêu chuẩn đánh giá khắt khe hơn về khả năng thanh toán. Nó phản ánh nếu không bán hết hàng tồn kho thì khả năng thanh toán của doanh nghiệp sẽ ra sao? Bởi vì hàng tồn kho không phải là nguồn tiền mặt tức thời đáp ứng ngay cho việc thanh toán. Giá trị của tỉ số này của Nhà máy năm 2003 là 1,36. Điều này pảnn ánh mặc dù cứ 1VNĐ nợ ngắn hạn được đảm bảo bởi 1,36 VNĐ tài sản lưu động nhưng tỉ số thanh toán nhanh chỉ ra rằng có quá nhiều tài sản lưu động nằm dưới dạng hàng tồn kho (chiếm hơn 37%). Do đó doanh nghiệp cần đánh giá lại lượng hàng tồn kho. Theo đánh giá của Ngân hàng tỉ số thanh toán nhanh lớn hơn 0,5 được đánh giá là tốt, tỉ số này qua các năm đều lớn hơn 0,5 phản ánh tình hình thanh toán nhanh của doanh nghiệp tương đối khả quan và có thể đáp ứng yêu cầu thanh toán nhanh và mở rộng hoạt động kinh doanh hơn nữa. Sau khi đánh giá tổng quát về vốn, tôi tiếp tục đánh giá kết cấu của vốn lưu động bao gồm tỉ trọng của các thành phần tiền mặt, khoản phải thu, hàng tồn kho, tài sản lưu động khác GVHD: Huỳnh Nhựt Nghĩa SVTH: Phạm Thị Đức Hạnh Trang 25 LVTN:Nâng Cao Hiệu Quả Quản Trị Vốn Lưu Động Tại Nhà Máy Gạch Ngói Long Xuyên Bảng 4: KẾT CẤU VỐN LƯU ĐỘNG ĐVT:triệu đồng 2001 2002 2003 2002-2001 2003/2002Chỉ tiêu /Năm Tiền (%) Tiền (%) Tiền (%) +/-∆ % +/-∆ % Tiền mặt 34 0,4 28 0,3 0 0,0 -6 -17,6 -28 0 Khoản phải thu 4.742 58,9 4.527 49,7 4.595 50,1 -215 -4,5 68 1,5 Hàng tồn kho 2.541 31,5 3.379 37,1 3.431 37,4 838 33,0 52 1,5 TSLĐ khác 736 9,1 1.181 13,0 1.144 12,5 445 60,5 -37 -3,1 Nguồn: trích bảng cân đối kế toán Thành phần khoản phải thu chiếm tỉ trọng hơn 50% vốn lưu động do doanh nghiệp áp dụng chính sách bán hàng gối đầu nên vốn đầu tư nhiều cho khách hàng. Vốn đầu tư vào hàng tồn kho cũng tương đối cao so với các thành phần còn lại là nguyên nhân chủ yếu làm tính thanh khoản nợ ngắn hạn chưa cao. Nhưng điều đáng quan tâm là lượng tiền mặt tồn cuối năm rất thấp thậm chí bằng không tỉ trọng chiếm dưới 0,4%. Để tìm ra nguyên nhân giải thích tiền mặt vào ngày khóa sổ tồn trữ rất nhỏ và ảnh hưởng của nó đến quản trị vốn lưu động tôi hướng vào phân tích thực trạng quản trị tiền mặt của Nhà Máy 2.THỰC TRẠNG QUẢN TRỊ TIỀN MẶT Khởi điểm của việc kiểm soát đầu tư vào tài sản ngắn hạn là sự kiểm soát một cách hữu hiệu tiền mặt hay những khoản tương đương tiền mặt. Tương đương tiền mặt là các chứng khoán khả nhượng . Tiền mặt của Nhà Máy thường được giữ dưới hình thức tiền mặt tồn tại quỹ, tiền gửi ngân hàng trong tài khoản Tổng công ty và dạng ngân phiếu. 2.1Sự cần thiết quản trị tiền mặt đối với Nhà Máy Như các doanh nhiệp sản xuất khác, Nhà Máy chuyên sản xuất cung cấp gạch ngói chất lượng cao với nhiều mẫu mã với dây chuyền công nghệ hiện đại nên để đảm bảo cho quá trình sản xuất diễn ra liên tục thì các Nhà GVHD: Huỳnh Nhựt Nghĩa SVTH: Phạm Thị Đức Hạnh Trang 26 LVTN:Nâng Cao Hiệu Quả Quản Trị Vốn Lưu Động Tại Nhà Máy Gạch Ngói Long Xuyên quản lý phải quản trị tiền mặt thật tốt cũng như việc lưu giữ tiền mặt là một việc làm thiết yếu nhằm đáp ứng các mục đích sau: - Làm thông suốt quá trình tạo ra các giao dịch kinh doanh hay hoạt động kinh doanh như: tiền mua nguyên vật liệu chính cụ thể là đất; nhiên liệu dầu dùng để vận hành máy, vận chuyển hàng, đốt gạch mộc; cát và các hoá chất pha chế đất để đảm chất lượng đất trước khi đưa vào sản xuất; men và nước sơn dùng để tráng các gạch cao cấp dùng trang trí công trình; công cụ dụng cụ dùng cho sản xuất. Bên cạnh đó tiền sử dụng thanh toán các chi phí cần thiết cho doanh nghiệp hoạt động bình thường như: trả lương cho công nhân; hoàn thành tốt nghĩa vụ đối với Nhà Nước và nộp về Tổng công ty. - Ngoài ra, tiền dùng vào mục đích dự phòng khi xãy ra tình huống bất lợi cho hoạt động của Nhà máy. - Tiền không dùng vào mục đích đầu cơ do dự báo giá nhiên liệu cũng như tình hình biến động giá các mặt hàng trên thị trường nhìn chung chưa chính xác và công việc dự báo biến động thị trường còn rất hạn chế. Đây chính là điểm yếu mà các Nhà điều hành cần khắc phục vì chính đầu cơ này mang lại lợi nhuận hoạt động tài chính hay bất thường trong tương lai mà các khoản thu nhập này hiện nay không phát sinh chỉ phát sinh chi phí trả lãi vay, kết quả lợi nhuận tài chính thường mang giá trị âm. 2.2Các yếu tố ảnh hưởng quản trị tiền mặt 2.2.1.Thực trạng tăng tốc độ thu hồi tiền mặt 2.2.1.1 Đẩy nhanh việc chuẩn bị và gởi hóa đơn Tốc độ thu hồi tiền mặt phụ thuộc vào tình hình tiêu thụ gạch và cách thức bán hàng của Nhà Máy do vậy tôi đánh giá sơ lược về tình hình tiêu thụ này: Nhờ biết phát huy tốt thế mạnh chất lượng gạch kết hợp hoạt động GVHD: Huỳnh Nhựt Nghĩa SVTH: Phạm Thị Đức Hạnh Trang 27 LVTN:Nâng Cao Hiệu Quả Quản Trị Vốn Lưu Động Tại Nhà Máy Gạch Ngói Long Xuyên tiếp thị giỏi kết quả gạch ngói được người tiêu dùng chấp nhận và bình chọn hàng Việt Nam chất lượng cao liên tục ba năm liền 2002, 2003, 2004 và thị trường tiêu thụ mở rộng trên khắp các Tỉnh ở khu vực Đồng Bằng Sông Cửu Long, TPHCM và xuất sang thị trường Campuchia. Trong 3 năm qua doanh nghiệp chủ yếu sản xuất đáp ứng đơn đặt hàng từ các Cửa hàng, các Nhà thầu xây dựng. Sau khi nhận lệnh đặt hàng Nhà Máy sẽ đảm nhận luôn khâu giao tận nơi tiêu thụ, tại thời gian gạch xuất kho được bốc xếp lên xe cũng là thời điểm kế toán viên xuất hóa đơn bán hàng và tài xế là người có trách nhiệm gửi chúng đến các khách hàng. Kết quả là khách hàng nhận được hàng và hóa đơn cùng một thời điểm. Chính việc kết hợp hai công đoạn này đã rút ngắn thời gian từ khi xuất hàng đến khi hoá đơn bán hàng đến với khách hàng góp phần tăng tốc độ thu hồi tiền mặt. Chính sự chấp nhận của người tiêu dùng đã tạo thuận lợi hơn cho Nhà Máy trong thời gian gần đây gạch sản xuất vượt công suất dự án và công suất máy được nâng lên do lắp đặt bổ sung một số thiết bị mới nhưng vẫn không đủ đáp ứng nhu cầu. Xuất phát từ tình hình này Ban Giám Đốc đưa ra chiến lược dài hạn đầu tư thêm dây chuyền thiết bị giai đoạn hai trong kế hoạch năm 2003 và đưa vào vận hành năm 2004 với công suất 10 triệu viên gạch ngói/năm để mở rộng kinh doanh. Để có thể rút ngắn được thời gian chuyển hóa đơn đến khách hàng doanh nghiệp đã không ngừng tìm ra các giải pháp nhằm tăng cường hoạt động bán hàng và Nhà máy nhận được kết quả cao cụ thể: các năm trước đây doanh nghiệp còn gặp không ít khó khăn trong việc tiêu thụ gạch nguyên nhân thứ nhất do người tiêu dùng có thói quen sử dụng gạch sản xuất thủ công với giá rẻ và nguyên nhân kế tiếp do nền kinh tế chưa phát triển cao nên thu nhập bình quân đầu người thấp nên nhu cầu về thẩm mỹ GVHD: Huỳnh Nhựt Nghĩa SVTH: Phạm Thị Đức Hạnh Trang 28 LVTN:Nâng Cao Hiệu Quả Quản Trị Vốn Lưu Động Tại Nhà Máy Gạch Ngói Long Xuyên cũng như chất lượng chưa được quan tâm nhiều. Và điểm bất lợi khác là gạch sản xuất theo tiêu chuẩn quốc tế với kích thướt và trọng lượng gạch lớn hơn gạch dùng vào xây dựng trước đây như: gạch ống 9x19, 8x18 so với gạch ống 7x17 được các Nhà thầu sử dụng xây dựng công trình và các loại gạch trang trí chưa phù hợp thị hiếu người tiêu dùng. Vì thế để khắc phục bất lợi này Nhà máy đã thay đổi chính sách cơ cấu mặt hàng cho phù hợp thị hiếu người tiêu dùng, tiếp tục tăng cường các hoạt động Marketing giúp người tiêu dùng dần dần làm quen với gạch chất lượng cao. Tại những năm Nhà máy mới đi vào hoạt động thì thời gian từ khi xuất hàng đến gửi hóa đơn cho khách hàng rất lâu vì sau khi gạch xuất kho phải trải qua giai đoạn chào hàng cho các Nhà thầu xây dựng hay Xí nghiệp xây dựng và các Cửa hàng kinh doanh vật liệu xây dựng. Số gạch xuất kho chưa được người tiêu dùng chấp nhận thì phải dự trữ tại vỉa hè trước các công trình xây dựng như khu chung cư Kiên Giang hậu quả doanh nghiệp phải chịu thêm khoản chi phí nộp phạt do vi phạm lấn chiếm lề đường. Số gạch này tác động đến khách hàng thông qua nhân viên bán hàng,họ phải trực tiếp giới thiệu về các tính năng ưu thế của gạch đến với khách hàng, khi khách hàng chấp nhận thì nhân viên bán hàng gọi điện báo cho kế toán để kế toán xuất hóa đơn và gửi chúng cho khách hàng sớm. 2.2.1.2 Yêu cầu khách hàng thanh toán trước Do truyền thống bán hàng cho khách hàng ghi nợ, chính điều này giúp giữ mối quan hệ mua bán lâu dài và là cơ sở để đánh giá sự tín nhiệm của khách hàng đối với Nhà Máy. Và để có thể cạnh tranh với các doanh ngiệp cùng ngành Nhà máy áp dụng chính sách bán hàng theo phương thức trả chậm để giữ khách hàng truyền thống và thu hút khách hàng mới. Nhưng Nhà máy cũng tranh thủ áp dụng chính sách yêu cầu khách hàng thanh toán tiền hàng trước cho doanh nghiệp khi họ đặt mua gạch ngói với mẫu mã GVHD: Huỳnh Nhựt Nghĩa SVTH: Phạm Thị Đức Hạnh Trang 29 LVTN:Nâng Cao Hiệu Quả Quản Trị Vốn Lưu Động Tại Nhà Máy Gạch Ngói Long Xuyên mới. Số tiền khách hàng ứng trước được bù đắp vào khấu hao thiết bị và mua khuôn mẫu mới để sản xuất các gạch mới theo yêu cầu của khách hàng ghi trong hợp đồng. Ngoài ra, thanh toán tiền trước còn áp dụng đối với những khách hàng mới đặt hàng những lần đầu vì doanh nghiệp hầu như không thực hiện công tác đánh giá đối với khách hàng mới vì nếu doanh nghiệp chỉ bắt đầu bán hàng khi tìm hiểu kỹ về khách hàng thì mất một khoảng thời gian và đánh mất cơ hội. Chính công việc này có thể làm giảm khách hàng vì họ sẽ sang các doanh nghiệp khác đặt hàng, để hạn chế việc đánh mất khách hàng doanh nghiệp vẫn giao hàng cho họ nhưng buộc họ phải thanh toán một khoản tiền trên giá trị lô hàng. 2.2.1.3Chính sách thúc đẩy khách hàng thanh toán tiền sớm Cùng với việc đẩy nhanh chuẩn bị và gởi hoá đơn cho khách hàng các Nhà quản trị kết hợp với chính sách chiết khấu cho khách hàng kích thích họ thanh toán tiền hàng trước thời hạn cụ thể trong thời gian quan hệ kinh tế nếu khách hàng thanh toán tiền hàng trước hoặc đúng hạn thì trong những lần mua hàng kế tiếp doanh nghiệp được ghi nợ thay vì phải thanh toán tiền mặt ngay tại thời điểm gạch sản xuất không đủ cung cấp. Ở đây các Nhà quản lý không áp dụng tỉ lệ chiết khấu thanh toán nhanh cho khách hàng khi họ thanh toán tiền mặt hoặc trước thời hạn, điều này chính là điểm yếu mà Giám đốc cần xem xét lại vì khi khách hàng không cảm thấy có lợi cho chính họ trong những lần thanh toán sớm và họ phản ứng ngược lại bằng cách kéo dài thời gian trả nợ thì vốn đầu tư vào các khoản phải thu tăng dễ dẫn đến thiếu hụt vốn lưu động và doanh nghiệp dễ rơi vào tình trạng xấu. GVHD: Huỳnh Nhựt Nghĩa SVTH: Phạm Thị Đức Hạnh Trang 30 LVTN:Nâng Cao Hiệu Quả Quản Trị Vốn Lưu Động Tại Nhà Máy Gạch Ngói Long Xuyên Nguyên nhân Nhà quản lý không sử dụng suất chiết khấu là do: mục đích chính của việc sử dụng chiết khấu thanh toán là tăng doanh thu và lợi nhuận hay nhằm thúc đẩy việc tiêu thụ gạch với tình hình hiện nay sản lượng gạch sản xuất ra bao nhiêu thì được tiêu thụ bấy nhiêu với công suất lên đến 36 triệu viên/năm vẫn không đáp ứng đủ cho khách hàng. 2.2.1.4Thời gian chuyển tiền từ khách hàng về Nhà Máy Trong 3 năm vừa qua, hệ thống chuyển tiền của doanh nghiệp có những bước tiến triển rõ rệt thể hiện qua việc bán hàng rất chạy nên xe vận chuyển hàng mỗi ngày đều đến các cửa hàng giao hàng. Nhận thấy được việc vận chuyển thường xuyên bộ phận kinh doanh đã tận dụng việc vận chuyển kết hợp chuyển tiền rất hiệu quả bằng cách cử nhân viên thu tiền đi theo xe để trực tiếp đến các Cửa hàng nhận tiền hàng làm giảm chi phí thu tiền đối với những khách hàng trung thành chấp nhận thanh toán đúng hạn. Nhân tố giúp cho việc luân chuyển tiền nhanh hơn là do doanh nghiệp thành lập những văn phòng đại diện tại các Tỉnh thành chủ yếu nhằm phát triển việc bán hàng và thực hiện tốt việc thu tiền. Các nhân viên tại đây có trách nhiệm đi thu tiền theo lịch bán hàng và mỗi ngày gửi tiền hàng cho nhân viên thu tiền chuyển về Nhà Máy và nộp trực tiếp cho thủ quỹ. Thời gian chuyển tiền chậm nhất mất khoảng một ngày, nhân viên nhận tiền về nộp thủ quỹ để chuyển vào quỹ tiền mặt tại doanh nghiệp. Nhưng khác với các doanh nghiệp khác do đây là đơn vị thành viên hạch toán trực thuộc Tổng công ty nên sau mỗi ngày nhận được tiền Nhà máy giữ lại một phần tiền mặt để chi theo dự toán ngân sách tiền mặt và Nhà Máy phải báo cáo lại cho công ty nếu thừa tiền thì cử nhân viên đem nộp cho thủ quỹ Công ty, với lượng tiền thừa tại quỹ Nhà máy thì cử nhân viên đem nộp cho thủ quỹ Công Ty và chúng sẽ được Công ty chuyển sang cho các đơn vị thành viên khác hoặc gửi tại Ngân hàng để hưởng lãi suất. Vì GVHD: Huỳnh Nhựt Nghĩa SVTH: Phạm Thị Đức Hạnh Trang 31 LVTN:Nâng Cao Hiệu Quả Quản Trị Vốn Lưu Động Tại Nhà Máy Gạch Ngói Long Xuyên thế, tài khoản đầu tư ngắn hạn cũng như dài hạn của doanh nghiệp mỗi năm đều bằng không. Nếu lượng tiền thu không đủ chi theo dự toán ngân sách thì lập báo cáo gửi về Công ty đến nhận tiền tại thủ quỹ Công ty. Bước tiến triển diễn ra rất nhanh vào năm 2003 đối với Nhà Máy nói riêng hay Công ty nói chung thời gian luân chuyển tiền đều được giảm bớt do Công ty áp._. chuyển HTK ích bảng cân đối kế toán 1 tồn kho quay được 5,27 vòng trong năm nhưng quay chậm lại 2002. Điều này chứng tỏ hiệu quả sử dụng vốn của Nhà Máy năm hơn 2001. Nhìn thấy được sự sụt giảm bộ phận kinh doanh đưa ra pháp khắc phục kịp thời và mang lại kết quả tốt vào năm 2003 y tồn kho quay với tốc độ nhanh hơn gần 5 vòng, mỗi vòng mất 3 ngày. giới thiệu phần trước Nhà máy là doanh nghiệp chuyên sản xuất ấp gạch ngói các loại, do đó hàng tồn kho tồn tại dưới nhiều dạng trình hoạt động bao gồm hoạt động của doanh nghiệp Dự trữ mộc hỏng nước sơn o, dầu Fo, han, mỡ bò… ai, khoá kẽm, Sản xuất -Gạch mộc -Cp sản xuất dở dang Lưu thông -Gạch, ngói thành phẩm HÀNG TỒN KHO TRONG HOẠT ĐỘNG CỦA NHÀ MÁY uỳnh Nhựt Nghĩa SVTH: Phạm Thị Đức Hạnh Trang 51 LVTN:Nâng Cao Hiệu Quả Quản Trị Vốn Lưu Động Tại Nhà Máy Gạch Ngói Long Xuyên Do thời gian nghiên cứu có giới hạn tôi chỉ tiến hành đánh giá thực trạng quản lý một số thành phần tồn kho chiếm tỉ trọng tương đối lớn trên tổng giá trị hàng tồn kho. Và tỉ trọng các thành phần tồn kho được biểu thị trong bảng sau: Bảng 11: KẾT CẤU HÀNG TỒN KHO ĐVT:triệu đồng 2001 2002 2003 2002/2001 2003/2002Chỉ tiêu/Năm tiền (%) tiền (%) tiền (%) % % Hàng tồn kho 2.541 100 3.379 100 3.431 100 838 33,0 52 1,5 NL tồn kho 1.044 41,1 1.204 35,6 1.097 32,0 160 15,3 -107 -8,9 Ccụ, dcụ tồn kho 11 0,4 11 0,3 177 5,2 0 0,0 166 1.509,1 Cp sxkd dở dang 128 5,0 211 6,2 324 9,4 83 64,8 113 53,6 Tphẩm tồn kho 1.359 53,5 1.954 57,8 1.833 53,4 595 43,8 -121 -6,2 Nguồn: trích bảng cân đối kế toán Kết cấu hàng tồn kho cho thấy chiều hướng tăng lên sau 3 năm, nguyên nhân do tồn kho thành phẩm tăng, chi phí sản xuất dở dang. Xuất phát từ việc tăng sản lượng tiêu thụ nên Nhà máy đã tăng sản lượng dự trữ hạn chế việc không cung cấp đủ gạch cho khách hàng và do giá thành của gạch cao cấp, gạch trang trí cao hơn gạch sản xuất trước đây. Trong chuyên đề này tôi phân tích việc quản lý dự trữ nguyên vật liệu vì nó chiếm tỉ trọng tương đối cao trên giá trị hàng tồn kho và nó nằm trong khâu dự trữ là khâu đầu tiên của quá trình hoạt động. Trong nguyên vật liệu tồn kho bao gồm: nguyên liệu chính, vật liệu phụ và nhiên liệu nhưng tôi chỉ đánh giá về thực trạng quản lý nguyên liệu chính tồn kho là đất. 4.1Nguyên liệu tồn kho Đất là nguyên liệu chính dùng để sản xuất gạch nhưng đất dùng vào mục đích sản xuất gạch ngói phải đảm bảo theo tiêu chuẩn Nhà máy quy định qua quá trình kiểm nghiệm. Mục đích chính của việc dự trữ đất nhằm hạn chế tối đa không để xãy ra tình trạng thiếu nguyên liệu sản xuất làm cho GVHD: Huỳnh Nhựt Nghĩa SVTH: Phạm Thị Đức Hạnh Trang 52 LVTN:Nâng Cao Hiệu Quả Quản Trị Vốn Lưu Động Tại Nhà Máy Gạch Ngói Long Xuyên quá trình sản xuất bị gián đoạn gây ra nhiều hậu quả xấu đến doanh nghiệp. Đồng thời do sự giới hạn về vốn nên lượng dự trữ phải thỏa điều kiện chi phí dự trữ đạt mức thấp nhất. Do đó bộ phận kinh doanh - cung ứng phải dự đoán mức dự trữ đất tương đối chính xác. Để tính được mức dự trữ tối ưu công việc trước tiên là ta cần tìm hiểu về đặc điểm và nguồn gốc của đất được Nhà máy sử dụng sản xuất gạch ngói. 4.1.1Đặc điểm đất dùng sản xuất gạch Do đặc điểm ngành nghề kinh doanh nên chủ đầu tư quyết định xin thành lập Nhà máy đặt gần thị trường nguyên liệu nhằm giảm giá thành sản phẩm, tăng tính cạnh tranh với các doanh nghiệp sản xuất cùng ngành. Thị trường nguyên liệu (An Giang): những vùng đất sản xuất nông nghiệp với loại đất đang trồng lúa 2 vụ ven sông đều có tầng đất sét có chất lượng đáp ứng nguồn nguyên liệu để sản xuất gạch. Diện tích khu vực này khoảng 144 nghìn ha, trong đó khu vực đất thuận lợi để khai thác chiếm 74% tổng diện tích. Đất sét tại An Giang rất đa dạng và trữ lượng phong phú, là loại đất phù sa mới phù hợp sản xuất gạch ngói. 4.1.2 Nguồn cung cấp đất sản xuất gạch ngói - Nguyên liệu có sẳn: những cánh đồng do Nhà nước quy hoạch cho Nhà máy được phép khai thác đất để sản xuất gạch với diện tích khoảng 100 công tương đương 10 ha đất. Đất này sau khi khai thác sẽ được bồi đắp lại hàng năm vào mùa lũ do phù sa bồi lắng. - Mua từ các Nhà cung cấp: trong những năm gần đây để hạn chế sự cạn kiệt nguyên liệu sẳn có của doanh nghiệp do khai thác quá mức. Nhà máy quyết định thu mua đất từ các nhà chuyên cung cấp cho các Nhà máy sản xuất gạch. Nguyên liệu mua dưới dạng đất sét cục và được dự trữ tại GVHD: Huỳnh Nhựt Nghĩa SVTH: Phạm Thị Đức Hạnh Trang 53 LVTN:Nâng Cao Hiệu Quả Quản Trị Vốn Lưu Động Tại Nhà Máy Gạch Ngói Long Xuyên kho chứa đất giúp giảm độ ẩm của đất sau đó có thể được đưa vào sản xuất ngay. Các nhà cung cấp thu mua đất từ các nông dân ở mọi nơi. Đất này thích hợp cho sản xuất ngói. Nhà máy thỏa thuận mua đất theo những quy định ghi trong hợp đồng. Giá đất mua vào bao gồm chi phí vận chuyển là: 1kg đất =38.000đồng 1m3 = 1.200kg = 45.600đồng - Mua nguyên liệu từ các nông dân: hàng năm vào mùa lũ, nông dân lấy đất sét từ lớp đất mặt của ruộng lúa và được vận chuyển bằng xuống nhỏ với số lượng cung cấp lớn. Sau khi lấy đất sét, cánh đồng được nước phù sa theo nước bồi lắng trở lại nên đất giữ nguyên độ dinh dưỡng cho cây trồng. -Họ cung cấp với giá 1m3 đất = 17.000đồng cung cấp 1 lần sau thu hoạch lúa trước mùa lũ về. Đất này rất thích hợp cho sản xuất gạch. Đất này được dự trữ tại khu đất đã được khai thác của Nhà máy. - Đất Nhà Máy mua thêm hàng năm từ các nông dân thông qua hợp đồng mua bán đất ruộng * Đối với các loại đất trên trước khi đưa vào sản xuất đều được bộ phận kiểm tra chất lượng tiến hành kiểm tra các nguyên tố chứa trong đất. Nếu không đủ chất lượng thì bộ phận pha chế thực hiện việc pha chế với than, cát và các hoá chất khác để đảm bảo chất lượng đất theo tiêu chuẩn quản lý chất lượng Nhà máy quy định mới được đưa vào sản xuất. - Đất mộc từ gạch mộc phế phẩm được tái sử dụng sản xuất gạch. Qua tìm hiểu về nguồn gốc của loại đất dùng vào sản xuất gạch, cho thấy Nhà Máy mua nguyên liệu từ nhiều nơi khác nhau chưa ổn định và giá nhập nguyên liệu cũng khác nhau. Thời gian lưu trữ đất tương đối lâu khoảng 1 năm trở lên ngoại trừ đất mua từ các Nhà cung cấp và chất lượng GVHD: Huỳnh Nhựt Nghĩa SVTH: Phạm Thị Đức Hạnh Trang 54 LVTN:Nâng Cao Hiệu Quả Quản Trị Vốn Lưu Động Tại Nhà Máy Gạch Ngói Long Xuyên gạch có mối quan hệ trực tiếp với thời gian lưu trữ. Điều này dẫn đến Nhà Máy chưa thể chủ động trong việc đặt mua đất theo kế hoạch đưa ra. 4.1.3Thực trạng quản lý đất tồn kho Sau đây là một trong những cơ sở dựa vào nó ta có tể đánh giá thực trạng quản lý nguyên liệu chính của Nhà máy trong 3 năm qua Bảng 12: NHẬP XUẤT TỒN KHO NGUYÊN LIỆU ĐẤT 2001 2002 2003 SL ĐG TTiền SL ĐG TTiền SL ĐG TTiềnChỉ tiêu 1.000m3 1.000đ trđ 1.000m3 1.000đ trđ 1.000m3 1.000đ trđ Tồn đầu kỳ 32,2 13,8 445 41,5 17,5 728 54 16,7 901 Nhập trong kỳ 79,4 21 1.475 79,2 16,9 1.319 36,8 27 1.266 Xuất trong kỳ 70,1 17,1 1.192 66,7 17 1.146 57,3 19,6 1.322 Tồn cuối kỳ 41,5 17,5 728 54 16,7 901 33,5 24,8 832 Nguồn: trích báo cáo nhập xuất tồn kho nguyên vật liệu năm Phương pháp tính giá tồn kho mà Nhà máy sử dụng là phương pháp bình quân gia quyền. Sau mỗi năm khối lượng dự trữ đất đầu kỳ tăng lên tỉ lệ với doanh thu tăng. Và giá đất mỗi năm mỗi tăng cao, nguyên nhân dẫn đến tình hình này là do đất dùng để sản xuất gạch chủ yếu mua từ các Nhà cung cấp. Do giá đất tăng nhưng vốn đầu tư vào hàng tồn kho có giới hạn và nằm đạt mục tiêu tối đa hoá lợi nhuận nên bộ phận kinh doanh quan tâm nhiều vào dự toán lượng đất cần đặt mua sao cho chi phí tồn kho thấp nhưng phải đảm bảo quá trình sản xuất không bị gián đoạn. Xuất phát từ tình hình đặt hàng của Nhà Máy thông thường 1 tháng đặt mua 1 lần, nhưng một năm chỉ đặt mua 6 lần đối với nhà cung cấp và một năm một lần đối với nông dân. Để có thể biết được thời gian đặt mua nguyên liệu chúng ta nhìn vào lịch trình nhập đất của Nhà Máy. GVHD: Huỳnh Nhựt Nghĩa SVTH: Phạm Thị Đức Hạnh Trang 55 LVTN:Nâng Cao Hiệu Quả Quản Trị Vốn Lưu Động Tại Nhà Máy Gạch Ngói Long Xuyên Bảng 13: LỊCH TRÌNH MUA ĐẤT TRONG NĂM Năm/Tháng T1 T2 T3 T4 T5 T6 T7 T8 T9 T10 T11 T12 2001 x x x x x x 2002 x x x x x x 2003 x x x x x x Đặt hàng kí hiệu x Nguồn: Trích bảng xuất nhập tôn kho nguyên liệu Theo lịch trình trên ta thấy trong ba năm liên tục Nhà máy thường đặt hàng vào những tháng tết và sau mùa mưa. Nhưng lịch đặt mua nguyên liệu thường thay đổi không theo một phương pháp tính hay một quy luật nào mà nó phụ thuộc vào nguồn cung ứng nguyên liệu. Đây chính là điểm yếu Ban quản trị cần giải quyết tốt trong thời gian tới. Trong ba năm vừa qua dựa vào lịch trình trên tại tháng 12 doanh nghiệp đều đặt mua đất do đó tôi sẽ đánh giá tồn kho đất tại tháng 12 hàng năm. Bảng 14: TỒN KHO NGUYÊN LIỆU ĐẤT THÁNG 12 T12/2001 T12/2002 T12/2003 SL ĐG TTiền SL ĐG TTiền SL ĐG TTiềnChỉ tiêu 1.000m3 1.000đ trđ 1.000m3 1.000đ trđ 1.000m3 1.000đ trđ Tồn đầu kỳ 38,2 16,5 646 42,9 15,4 648 32,0 24,7 789,7 Nhập trong kỳ 8,1 20 162 15,7 21,0 330 6,3 25,6 161,2 Xuất trong kỳ 4,8 17,5 80 4,6 16,7 77 4,8 24,8 119,0 Tồn cuối kỳ 41,5 17,5 728 54,0 16,7 901 33,5 24,8 832,0 Nguồn: trích bảng báo cáo xuất nhập tồn nguyên liệu tháng 12 Và số liệu tổng hợp trên đã phản ánh giá đất tháng 12 trong năm 2003 tăng cao lên đến 24 nghìn/m3. Do đó tháng 12 năm 2003 số lượng nhập kho giảm mạnh. Qua thời gian nghiên cứu tôi được biết Nhà máy đặt hàng phụ thuộc rất nhiều về nguồn cung ứng do đó các phương pháp tính khối lượng đất dự trữ để sản xuất hầu như chưa được áp dụng. Vì vậy bộ phận cung ứng vật tư thường tính được khối lượng đất cần sử dụng trong năm dựa vào sản xuất thực tế tqua kế hoạch phân bổ nguyên liệu vào từng loại mặt hàng và GVHD: Huỳnh Nhựt Nghĩa SVTH: Phạm Thị Đức Hạnh Trang 56 LVTN:Nâng Cao Hiệu Quả Quản Trị Vốn Lưu Động Tại Nhà Máy Gạch Ngói Long Xuyên chỉ số quan trọng nhất là dự đoán sản lượng tiêu thụ từng loại mặt hàng. Qua đó họ sẽ tổng hợp lại khối lượng đất sử dụng cho kỳ kế hoạch và bộ phận vật tư lầy khối lượng đã tổng hợp làm lượng đất cần đặt mua tối thiểu trong năm. Bảng phân bổ được tính như sau: Bảng 15: NHU CẦU NGUYÊN LIỆU KẾ HOẠCH NĂM 2003 Loại sản phẩm Đất sản xuất(m3) Số lượng gạch sản xuất Định mức Đất(Kg)/viên Gạch ống 9x19 37.408 21.500 1,965 Gạch ống 8x18 10.375 8.000 1,703 Gạch thẻ 9 698 500 1,703 Gạch thẻ 9 3.658 2.250 1,441 Gạch tàu 20 151 120 1,54 Gạch tàu 30 179 0,6 3,64 Ngói 22 3.443 1.500 2,8 Ngói mũi hài 110 240 0,56 Ngói mắt rồng 55 120 0,56 Ngói vẫy cá nhỏ 31 60 0,63 Ngói vẫy cá 689 600 1,4 Ngói âm dương 620 540 1,4 Gạch cách âm 293 30 11,9 Gạch trang trí Hauydi 258 60 3,22 Ngói lợp 22 men 142 62 2,8 Ngói vẫy cá men 23 20 1,4 Ngói mũi hài men 14 30 0,56 Ngói vẫy rồng men 5 11 0,56 Tổng cộng 58.703 34.300 Nguồn: trích kế hoạch tài chính năm 2003 Sau khi đối chiếu bảng nhu cầu nguyên liệu với xuất nhập tồn kho vật liệu thực tế trong năm ta thấy doanh nghiệp sản xuất thấp hơn định mức kế hoạch, đây là dấu hiệu tốt. Dự toán kế hoạch tương đối chính xác phản ánh công tác dự toán của bộ phận cung ứng vật tư thực hiện rất tốt. Trong các năm qua do mới đi vào hoạt động nên Nhà Máy chưa thể dự đoán chính xác lượng nguyên liệu cần dùng trong năm, cũng chín thời gian này nguyên GVHD: Huỳnh Nhựt Nghĩa SVTH: Phạm Thị Đức Hạnh Trang 57 LVTN:Nâng Cao Hiệu Quả Quản Trị Vốn Lưu Động Tại Nhà Máy Gạch Ngói Long Xuyên liệu đất Nhà máy sử dụng chủ yếu từ khu đất có sẳn của họ nên xác suất rủi ro xãy ra thấp. Trong 3 năm gần đây do khai thác quá mức nên doanh nghiệp phải mua đất từ các nhà chuyên cung cấp đất để sản xuất gạch ngói đây là nguồn cung cấp chưa được ổn định vì họ không ký hợp đồng dài hạn với doanh nghiệp nên Nhà máy phải tính đến việc dự trữ cho sản xuất trong tương lai. Nhìn chung Nhà máy thực hiện tương đối tốt việc dự báo nhu cầu nguyên liệu trong kỳ kế hoạch và dựa vào đây doanh nghiệp có thể tính được số lượng nguyên liệu cần đặt mua trong năm cũng như số lần đặt mua. Nhưng bộ phận kinh doanh cần giảm bớt số lượng nguyên liệu tồn kho đến mức có thể để giảm chi phí vốn , chi phí lưu kho. GVHD: Huỳnh Nhựt Nghĩa SVTH: Phạm Thị Đức Hạnh Trang 58 LVTN:Nâng Cao Hiệu Quả Quản Trị Vốn Lưu Động Tại Nhà Máy Gạch Ngói Long Xuyên Chương 4: GIẢI PHÁP QUẢN TRỊ HIỆU QUẢ VỐN LƯU ĐỘNG Y Z Qua việc nghiên cứu phân tích thực trạng vốn lưu động của Nhà Máy Gạch Ngói Long Xuyên trong ba năm 2001-2003 tôi rút ra được một số kết luận về quản trị vốn lưu động sau: - Quản trị tiền mặt đáp ứng tốt hai mục đích thông suốt quá trình giao dịch và mục đích dự phòng nhưng chưa đáp ứng tốt mục đích đầu tư. - Chính sách tín dụng quản trị khoản phải thu còn một số điểm cần khắc phục như: áp dụng tỉ suất chiết khấu, tăng thời hạn bán chịu để giảm nợ quá hạn, nợ khó đòi tăng lợi nhuận… - Quản trị nguyên liệu đất tồn kho chưa tốt tại khâu thực hiện nguồn cung ứng của Nhà máy chưa mang lại kết quả dẫn đến Ban quản trị chưa thể chủ động trong việc dự trữ đất để sản xuất nhưng việc quản trị đất trong ba năm qua phần nào vẫn thu được hiệu quả đảm bảo quá trình sản xuất diễn ra liên tục và thường xuyên. 1.GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ QUẢN TRỊ TIỀN MẶT - Bộ phận kinh doanh Nhà Máy cần tăng cường thực hiện dự báo tình hình biến động giá trong ngành vật liệu xây dựng trên thị trường để có những chính sách điều chỉnh phù hợp, ổn định kịp thời những tình huống xấu xãy ra, nhanh chóng đưa ra những quyết định đầu tư có hiệu quả. - Doanh nghiệp cần tính đến lượng tiền dự trữ tại quỹ, tìm ra phương án đầu tư nhằm tối đa hóa tốc độ vòng quay tiền vì khi doanh nghiệp cổ phần hóa trở thành doanh nghiệp hoạt động độc lập thì doanh nghiệp tự quyết định từ việc huy động vốn đến đầu tư vốn vào phương án kinh doanh nào. GVHD: Huỳnh Nhựt Nghĩa SVTH: Phạm Thị Đức Hạnh Trang 59 LVTN:Nâng Cao Hiệu Quả Quản Trị Vốn Lưu Động Tại Nhà Máy Gạch Ngói Long Xuyên - Doanh nghiệp hạn chế tối đa việc sử dụng tiền mặt trong thanh toán nên thực hiện bằng chuyển khoản, ngoại trừ một số khoản chi giá trị thanh toán thấp. Ngoài ra nên xây dựng hệ thống sec được đánh số thứ tự liên tục trước khi sử dụng. Để thuận tiện cho việc theo dõi tiền gửi ngân hàng Nhà máy nên mở tài khoản chuyên thu và chuyên chi. 2.GIẢI PHÁP QUẢN TRỊ CÁC KHOẢN PHẢI THU 2.1Tăng thời hạn tín dụng cho khách hàng - Cơ sở thực hiện Tăng thêm thời hạn tín dụng tức là kéo dài thêm thời hạn bán chịu cho khách hàng. Với cách làm như vậy Nhà máy có thể nâng doanh số bán của mình lên. Các khách hàng của Nhà máy sẽ yên tâm hơn, chủ động điều tiết được nguồn vốn kinh doanh, họ sẽ đặt hàng nhiều hơn, thường xuyên hơn, một khi họ thấy được cái lợi trong việc tiêu thụ hàng cho Nhà máy thay vì của đối thủ khác. Bên cạnh đó, khi mở rộng thêm thời hạn trả nợ sẽ kích thích và thu hút nhiều đại lý có tiềm lực tài chính yếu hơn quyết định tiêu thụ hàng cho Nhà máy. Thời hạn bán chịu hiện nay của Nhà máy cho các đại lý là 21 ngày (3 tuần) nhưng kỳ thu tiền bình quân của doanh nghiệp lại rất cao (98 ngày trong năm 2003), chứng tỏ rất nhiều đại lý để nợ quá hạn, không trả tiền đúng thời hạn quy định. Khi tăng thời hạn bán chịu lên, kỳ thu tiền bình quân của Nhà máy sẽ cao hơn, chi phí bán hàng thu nợ cũng tăng, doanh nghiệp phải đầu tư lớn hơn vào khoản phải thu, nợ khó đòi sẽ cao hơn. Nhưng Nhà máy sẽ thu hút được nhiều khách hàng mới, doanh thu bán hàng sẽ tăng theo cũng như tận dụng hết nguồn lực của doanh nghiệp, giảm thiểu lượng hàng tồn kho. GVHD: Huỳnh Nhựt Nghĩa SVTH: Phạm Thị Đức Hạnh Trang 60 LVTN:Nâng Cao Hiệu Quả Quản Trị Vốn Lưu Động Tại Nhà Máy Gạch Ngói Long Xuyên Với tỷ số thanh toán nhanh của Nhà máy là 0,85%; như vậy khả năng đáp ứng các khoản nợ ngắn hạn của doanh nghiệp tương đối khả quan, Nhà máy có thể chủ động điều tiết được nguồn vốn kinh doanh, vì vậy việc tăng các khoản phải thu không đáng ngại, so với việc tăng doanh số bán và lợi nhuận cũng tăng. - Nội dung thực hiện Căn cứ vào tình hình thực tế về tài chính của Nhà máy cũng như các đại lý, với mục tiêu đẩy mạnh tốc độ tiêu thụ sản phẩm, từng bước chiếm lĩnh thị trường, mở rộng hoạt động sản xuất kinh doanh, Nhà máy nên tăng thời hạn bán chịu cho các Cửa hàng, nhà thầu công trình lên từ 30 ngày so với 21 ngày trước đây. Nhà máy cần kết hợp với các chính sách tín dụng khác như áp dụng (tăng) chiết khấu thanh toán nhanh, tăng lãi suất nợ quá hạn, chiết khấu thanh toán theo khối lượng, cũng như tăng cường việc tìm hiểu khả năng tài chính của từng Cửa hàng để có chính sách thích hợp. Khi tăng thời hạn bán chịu thêm 9 ngày (hơn 1 tuần), các đại lý sẽ giảm số lượng hàng mua của các doanh nghiệp khác sanng mua hàng của Nhà máy nhiều hơn, một số đại lý có tiềm lực tài chính yếu hơn, thường mua hàng với khối lượng ít hay chưa bao giờ mua thì nay họ có thể quyết định tiêu thụ hàng của doanh nghiệp với khối lượng lớn. Với thời hạn bán chịu 30 ngày của Nhà máy lớn hơn 1,5 lần so với đối thủ cạnh tranh và sẽ chiếm ưu thế hơn hẳn các đối thủ ( thời gian bán chịu của Nhà Máy Sóc Trăng là 20 ngày). Như vậy doanh thu ước tính sẽ tăng 10% sau khi thực hiện biện pháp, trong đó khoảng 5% là khách hàng cũ và 5% là các khách hàng mới. Bên cạnh đó, chi phí bán hàng thu nợ tăng cao, nhưng việc tăng doanh số lên 10% hầu như không ảnh hưởng đến việc tăng chi phí cố định, chi phí quản lý doanh nghiệp. GVHD: Huỳnh Nhựt Nghĩa SVTH: Phạm Thị Đức Hạnh Trang 61 LVTN:Nâng Cao Hiệu Quả Quản Trị Vốn Lưu Động Tại Nhà Máy Gạch Ngói Long Xuyên Giả sử vào năm 2003 là năm Nhà máy cho dây chuyền giai đoạn 2 vào vận hành đồng nghĩa doanh nghiệp đang hoạt động dưới công suất Bảng 16: ƯỚC TÍNH HIỆU QUẢ TĂNG THỜI HẠN TÍN DỤNG Các chỉ tiêu Đvt Trước biện pháp Sau biện pháp Chênh lệch Doanh thu trđ 16.974 18.671 1.697 Giá vốn hàng bán trđ 13.610 14.937 1.327 Lãi gộp trđ 3.364 3.734 370 Tỷ suất lãi gộp % 19,8 20,0 0,2 Chi phí bán hàng trđ 170 323 153 Tỷ suất CPBH % 1,0 1,7 0,7 Chi phí QLDN trđ 947 947 0 Tỷ suất Cp QLDN % 5,6 5,1 -0,5 Lợi nhuận trđ 2.247 2.465 218 Tỷ suất lợi nhuận % 13,2 13,2 0,0 Nguồn: trích bảng kết quả kinh doanh 2.2Áp dụng tỉ lệ chiết khấu thanh toán nhanh - Cơ sở thực hiện Trong điều kiện hiện nay của Nhà Máy việc tăng nhanh vòng quay vốn, giảm thiểu khoản phải thu, rút ngắn kỳ thu tiền bình quân của Nhà Máy là rất cần thiết cũng như việc duy trì các mối quan hệ tôt với khách hàng. Do vậy doanh nghiệp cần tính tỉ lệ chiết khấu thanh toán nhanh cho các đại lý tiêu thụ (cửa hàng kinh doanh vật liệu xây dựng). Khi áp dụng tỉ lệ chiết khấu nhiều yếu tố khác cũng thay đổi tương tự: doanh số bán tăng, vốn đầu tư cho các khoản phải thu giảm và công ty sẽ nhận được ít hơn trên mỗi đồng doanh số bán nhưng Nhà Máy sẽ đươc lợi do nhiều yếu tố khác mang lại khi sử dụng suất chiết khấu. Doanh nghiệp có thể giảm phí tổn thu nợ cũng như số nợ khó đòi và nợ quá hạn cũng giảm. Một khi lợi ích của các cửa hàng, các nhà thầu xây dựng các công trình nhận được nhờ chấp nhận tỉ lệ chiết khấu sẽ kích thích họ trả tiền nhanh hơn, Nhà Máy cũng được lợi nhờ giảm các khoản chi phí bán hàng, GVHD: Huỳnh Nhựt Nghĩa SVTH: Phạm Thị Đức Hạnh Trang 62 LVTN:Nâng Cao Hiệu Quả Quản Trị Vốn Lưu Động Tại Nhà Máy Gạch Ngói Long Xuyên thu nợ. Như vậy khi áp dụng suất chiết khấu vẫn đảm bảo lợi ích của khách hàng lẫn công ty. - Nội dung thực hiện Giả sử doanh nghiệp tăng thời hạn bán chịu của Nhà Máy là 30 ngày, nếu khách hàng nào thanh toán tiền trước thời hạn thì được ghi nợ thay vì trả tiền mặt khi mua gạch vào thời điểm gạch bán rất chạy. Đối với những khoản nợ quá hạn các khách hàng cũng không phải chịu tiền phạt theo lãi suất quá hạn Ngân hàng dẫn đến các khách hàng thường chiếm dụng vốn của doanh nghiệp. Chính điểm yếu này đã kéo theo nợ quá hạn năm 2002 là 132 triệu đồng sang năm 2003 tăng lên 417 triệu đồng và dự phòng nợ khó đòi cũng tăng lên năm 2001 dự phòng bằng không chuyển sang năm 2003 trích dự phòng 254 triệu đồng. Vì vậy Nhà Máy cần khắc phục bằng cách thực hiện suất chiết khấu. + Tức là một hoá đơn bán hàng có mệnh giá là T đồng, tỉ lệ chiết khấu tại thời điểm là k/tháng. + Nếu khách hàng thanh toán trước thời hạn sẽ chỉ phải trả: T T’ = (1+ k)m/30 < T Với m: số ngày trước thời hạn thanh toán + Nếu thanh toán sau thời hạn sẽ phải trả: T” = T (1+ k)n/30 > T Với n: số ngày quá hạn Tỉ lệ chiết khấu thanh toán nhanh nên áp dụng mức k1 = 0,85%/tháng bằng với lãi suất ngân hàng 0,85%/tháng. Như vậy tỉ suất lãi gộp so với giá vốn trên mỗi đồng doanh thu giảm đi, nhưng bù lại thì doanh thu bán hàng sẽ tăng đây là điều thiết yếu vì năm 2004 Nhà Máy cho vận hành dây chuyền giai đoạn 2 công suất 10 triệu viên/năm và các nhân tố khác cũng thay đổi như kỳ thu tiền bình quân giảm, khoản phải thu và nợ khó đòi giảm, vòng quay vốn tăng và chi phí thu nợ giảm. Thực hiện chính sách GVHD: Huỳnh Nhựt Nghĩa SVTH: Phạm Thị Đức Hạnh Trang 63 LVTN:Nâng Cao Hiệu Quả Quản Trị Vốn Lưu Động Tại Nhà Máy Gạch Ngói Long Xuyên này chiết khấu cao cũng sẽ làm cho giá của hàng hoá giảm khi thanh toán sớm thời hạn, họ sẽ mua hàng nhiều hơn dẫn đến doanh thu tăng. Với suất chiết khấu k1 =0,85%/tháng nếu thanh toán trước thời hạn sẽ chiết khấu giảm giá hóa đơn theo những ngày còn lại và cũng ngược lại với thanh toán trễ hạn Nhà Máy cần cứng rắn hơn trong thu nợ, lãi suất nợ quá hạn sẽ nâng lên bằng lãi suất nợ quá hạn k2 =1,36% Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam chi nhánh An Giang tại tháng 3/2004 đối với đại lý nào để nợ quá hạn (tức là sau ngày giao hàng 30 ngày) và sau một tháng quá hạn (tức 60 ngày sau ngày giao hàng) sẽ có biện pháp nặng hơn như giảm hoặc không cung cấp hàng, phạt nợ quá hạn. Bên cạnh đó, Nhà Máy cần kết hợp với biện pháp theo khối lượng, tức là nếu khách hàng mua khối lượng lớn một lúc sẽ được hưởng những chính sách tín dụng ưa đãi như trên cộng với phần chiết khấu theo khối lượng chẳng hạn giảm 1%*đơn giá với đơn đặt hàng trên 100.000 viên gạch, giảm 2,5%*đơn giá với đơn đặt hàng trên 200.000 viên gạch…tỉ lệ chiết khấu này sẽ không nhỏ hơn tỉ lệ tiết kiệm chi phí của Nhà Máy trong bảo quản lưu kho, trong vận chuyển phân phối và giao nhận cho các đại lý với quy mô của nó, cũng như việc doanh thu sẽ tăng thêm khi áp dụng tăng suất chiết khấu. Và lẽ đương nhiên khi áp dụng phương pháp chiết khấu đó, tốc độ tăng thêm của doanh thu sẽ lớn hơn nhiều so với chi phí tăng thêm do chiết khấu. Và lợi nhuận sẽ tăng khi doanh thu tăng cũng như hiệu quả kinh doanh sẽ cao hơn khi vòng quay vốn tăng. Dựa vào độ co giãn của cầu theo giá, dựa vào nhu cầu xây dựng ngày càng tăng cũng như khả năng tài chính của các đại lý, doanh thu ước tính sau biện pháp tăng 5% nhưng tỷ suất lãi gộp trên doanh thu ước tính giảm 0,5% tức mỗi đồng doanh thu sẽ nhận được ít hơn trước 0,5% đồng lãi gộp. GVHD: Huỳnh Nhựt Nghĩa SVTH: Phạm Thị Đức Hạnh Trang 64 LVTN:Nâng Cao Hiệu Quả Quản Trị Vốn Lưu Động Tại Nhà Máy Gạch Ngói Long Xuyên Giả sử vào năm 2003 là năm Nhà máy cho dây chuyền giai đoạn 2 vào vận hành đồng nghĩa doanh nghiệp đang hoạt động dưới công suất Bảng 17: ƯỚC TÍNH HIỆU QUẢ CỦA TĂNG SUẤT CHIẾT KHẤU Chỉ tiêu Đvt Trước biện pháp Sau biện pháp Chênh lệch Doanh thu trđ 16.974 17.823 849 Giá vốn hàng bán trđ 13.610 14.380 770 Lãi gộp trđ 3.364 3.443 79 Tỷ suất lãi gộp % 19,8 19,3 -0,5 Chi phí bán hàng trđ 170 89 -81 Tỷ suất CPBH % 1,0 0,5 -0,5 Chi phí QLDN trđ 947 947 0 Tỷ suất Cp QLDN % 5,6 5,3 -0,3 Lợi nhuận trđ 2.247 2.407 159,7 Tỷ suất lợi nhuận % 13,2 13,5 0,3 Nguồn: trích bảng kết quả kinh doanh - Bộ phận kinh doanh bán hàng nên chọn lọc khách hàng truyền thống, có uy tín, xem xét các hợp đồng kinh tế cho phù hợp, chặt chẽ không để khách hàng chiếm dụng và không thu hồi được. - Áp dụng tỉ suất chiết khấu nhằm hạn chế nợ quá hạn, nợ khó đòi, giảm chi phí thu nợ và tăng doanh thu. - Giải quyết tốt các công nợ tồn đọng trong các công trình xây dựng của Nhà Nước, tiếp tục cử nhân viên thu nợ thường xuyên đến nhắc nhở, nếu nhiều lần thì tiến hành thủ tục pháp lý 3.GIẢI PHÁP QUẢN TRỊ HÀNG TỒN KHO - Doanh nghiệp phải chủ động trong khâu thu mua nguyên liệu đất thông qua việc ký hợp đồng dài hạn, góp vốn liên doanh với nhà cung cấp để biết được tình hình biến động liên quan đến nguyên liệu. GVHD: Huỳnh Nhựt Nghĩa SVTH: Phạm Thị Đức Hạnh Trang 65 LVTN:Nâng Cao Hiệu Quả Quản Trị Vốn Lưu Động Tại Nhà Máy Gạch Ngói Long Xuyên - Bộ phận quản lý nguồn cung ứng cần đưa ra các biện pháp hữu hiệu hơn để Nhà máy có thể chủ động trong khâu đặt hàng dự trữ đảm bảo quá trình sản xuất diễn ra liên tục với chi phí tồn kho thấp nhất. - Doanh nghiệp nên áp dụng một trong số các mô hình quản lý dự trữ hàng tồn kho vào việc tính khối lượng đất dự trữ để đảm bảo quy trình sản xuất. Đặc biệt mô hình này phải phù hợp với đặc điểm đặt hàng thực tế của doanh nghiệp là giao hàng nhiều chuyến trong một lần đặt hàng với chi phí tồn kho thấp nhất. GVHD: Huỳnh Nhựt Nghĩa SVTH: Phạm Thị Đức Hạnh Trang 66 LVTN:Nâng Cao Hiệu Quả Quản Trị Vốn Lưu Động Tại Nhà Máy Gạch Ngói Long Xuyên PHẦN KẾT LUẬN œ œ 1.KẾT LUẬN Trong điều kiện sản xuất kinh doanh theo cơ chế thị trường, muốn tồn tại và phát triển đòi hỏi các doanh nghiệp phải làm ăn có hiệu quả, kinh doanh có lãi. Muốn vậy thì một trong những vấn đề mà doanh nghiệp phải chú trọng đó là quản trị tốt vốn lưu động. Nhà máy gạch ngói Long Xuyên là một đơn vị kinh tế quốc doanh, bằng sự nỗ lực không ngừng vươn lên, doanh nghiệp đã có những bước thành công nhất định trong thời gian qua, khẳng định vị trí của mình trong nền kinh tế đầy sôi động. Với đội ngũ cán bộ công nhân viên đầy kinh nghiệm và nhiệt huyết góp phần cho sự phát triển không ngừng của Nhà máy, kết quả và hiệu quả sản xuất kinh doanh cũng kông ngừng được nâng cao. Bên cạnh đó công tác quản lý tiền mặt, khoản phải thu và hàng tồn kho ngày càng được chú trọng và hoàn thiện hơn, đẩy mạnh hơn quá trình tiêu thụ tiêu thụ sản phẩm của Nhà máy. Qua thời gian nghiên cứu đề tài: ”Đánh giá thực trạng hiệu quả quản lý vốn lưu động tại Nhà Máy Gạch Ngói Long Xuyên” có thể rút ra kết luận sau: - Nhà máy quản lý tiền mặt thông qua áp dụng các chính sách rút ngắn đến mức tối thiểu khoảng cách từ khi xuất hóa đơn đến khi khách hàng nhận được nó bằng cách kết hợp công khá đoạn giao hàng và gửi hoá đơn theo hàng. - Tập trung chuyển tiền từ các thị trường tiêu thụ về doanh nghiệp. Nhờ việc lập dự toán tiền mặt Nhà máy căn cứ vào nó tính lượng tiền GVHD: Huỳnh Nhựt Nghĩa SVTH: Phạm Thị Đức Hạnh Trang 67 LVTN:Nâng Cao Hiệu Quả Quản Trị Vốn Lưu Động Tại Nhà Máy Gạch Ngói Long Xuyên chênh lệch giữa thu và chi để kịp thời làm hợp đồng xin vay vốn hoặc chuyển khoản sang Công ty qua hệ thống Ngân hàng. - Tạo môi trường kinh doanh thông thoáng cho khách hàng cụ thể không đưa ra tiêu chuẩn tín dụng, cấp hạn mức tín dụng, tăng thời hạn bán chịu, chính sách thu tiền mềm dẻo không sử dụng tỉ lệ lãi suất phạt đối với trường hợp thanh toán trễ hạn. Và điều kiện để khách hàng được hưởng các ưa đãi trên là khách hàng phải trải qua một thời gian mua bán với Nhà máy bằng tiền mặt, thanh toán đúng hạn. Khách hàng sẽ hưởng các chính sách ưa đãi có mức độ tỉ lệ với vị thế của họ do Nhà máy đánh giá. - Hàng tồn kho trong 3 năm qua đã đảm bảo cho quá trình sản xuất của Nhà Máy diễn ra liên tục. Nhưng lượng dự trữ nguyên liệu chiếm rất cao trong tổng số hàng tồn kho. Nhìn chung, công tác quản lý vốn lưu động của Nhà máy đạt kết quả khá tốt. Doanh nghiệp luôn linh hoạt trong việc lựa chọn đúng đắn khi đưa ra các quyết định liên quan đến hiệu quả quản lý vốn lưu động và đạt doanh thu cao nhất. 2.KIẾN NGHỊ Qua quá trình nghiên cứu về tình hình hoạt động kinh doanh tại Nhà máy. Bên cạnh những kết quả đạt được, những nổ lực thành công và những hướng đi mới thì Nhà máy vẫn còn tồn những nhược điểm cần khắc phục. Vì vậy doanh nghiệp cần định ra một phương hướng cụ tể để phát huy những mặt mạnh, nâng cao hoạt động sản xuất kinh doanh đồng thời khắc phục những khó khăn khuyết điểm còn tồn đọng từ trước đến nay. Sau đây tôi xin đưa ra một số ý kiến, mặc dù chưa được sâu sắc nhưng tôi cũng mong phần nào ý kiến của mình vào việc hoàn thiện công tác quản lý vốn lưu động và hoạt động sản xuất kinh doanh để Nhà máy ngày càng GVHD: Huỳnh Nhựt Nghĩa SVTH: Phạm Thị Đức Hạnh Trang 68 LVTN:Nâng Cao Hiệu Quả Quản Trị Vốn Lưu Động Tại Nhà Máy Gạch Ngói Long Xuyên vững mạnh và phát triển, hòa nhập chung với nền kinh tế cả nước ngày càng khẳng định chỗ đứng của mình. - Theo dõi và quan tâm đến đời sống cán bộ công nhân viên viên chức, phát động phong trào thi đua đến đoàn thể công đoàn, chi đoàn về phát minh sáng kiến cải tiến kỹ thuật tăng năng suất, tiết kiệm chi phí. Có chính sách khen thưởng kịp thời nhằm khuyến khích tinh thần cán bộ công nhân viên, tạo không khí sinh động trong lao động sản xuất. - Tạo điều kiện cho nhân viên nâng cao trình độ quản lý và tay nghề. - Nghiên cứu nhiều biện pháp pha chế nhiên liệu vào sản xuất, vừa giảm được giá nhiên liệu vừa tiết kiệm nhiên liệu, đảm bảo chất lượng sản phẩm nhưng giảm được giá thành sản phẩm. - Tăng cường quan hệ tốt với các ngành Xây dựng, các Ban quản lý dự án, các cơ quan Tư vấn thiết kế và Kho bạc, nắm bắt được thông tin phục vụ trong công tác đấu thầu. - Ủy Ban Nhân Dân Tỉnh An Giang tiếp tục khuyến khích các công trình Nhà Nước sử dụng gạch của Nhà Máy. - Cần đưa ra các giải pháp giải quyết tình trạng ô nhiễm môi trường với chi phí mà Nhà máy có thể thực thi được. GVHD: Huỳnh Nhựt Nghĩa SVTH: Phạm Thị Đức Hạnh Trang 69 ._.