Quản lý tài chính tại Công ty tài chính cao su Tổng Công ty cao su Việt Nam

PHAÀN 1 : CÔ SÔÛ LYÙ LUAÄN VEÀ QUAÛN LYÙ TAØI CHÍNH Khaùi nieäm Quaûn trò taøi chính laø moät phaïm truø raát roäng, noù bao goàm haøng loaït nhöõng chöùc naêng roäng lôùn trong caùc ñôn vò kinh doanh theo caùc loaïi hình kinh teá raát khaùc nhau. Nhöng nhìn chung quaûn trò taøi chính giuùp doanh nghieäp traû lôøi ba caâu hoûi sau: Doanh nghieäp neân ñaàu tö vaøo lónh vöïc naøo, daøi haïn hay ngaén haïn, lôïi nhuaän taïo ra coù töông xöùng khoâng? ( Quyeát ñònh ñaàu tö ). Doanh nghieäp caàn phaûi huy ñoäng tieàn cho ñaàu tö nhö theá naøo, ôû ñaâu vaø vaøo thôøi ñieåm naøo? ( Quyeát ñònh taøi trôï ) Lôïi nhuaän cuûa doanh nghieäp ñöôïc söû duïng nhö theá naøo? (Quyeát ñònh phaân phoái). Muïc ñích Caùc doanh nghieäp hoaït ñoäng trong moät moâi tröôøng luoân luoân bieán ñoäng, thaäm chí laø hoån loaïn. Vaø töø ñoù luoân xuaát hieän nhöõng cô hoäi coù theå ñem laïi lôïi nhuaän cuõng nhö nhöõng thaùch thöùc, ruûi ro cho doanh nghieäp. Trong nhöõng ñieàu kieän ñoù, caùc nhaø quaûn trò phaûi coù caùc khaû naêng ñöa ra nhöõng quyeát ñònh phuø hôïp vôùi muïc ñích vaø muïc tieâu cuûa doanh nghieäp, ñoàng thôøi phaûi coù khaû naêng thöïc hieän chuùng. Nhìn chung, coâng taùc quaûn trò taøi chính khoâng naèm ngoaøi ba muïc tieâu chuû yeáu sau: Toái ña hoaù lôïi nhuaän Haàu heát caùc doanh nghieäp ñeàu coù muïc tieâu laø laøm ra lôïi nhuaän caøng nhieàu thì caøng toát.Nhöng muïc tieâu toái ña hoaù lôïi nhuaän khoâng phaûi laø moät coâng vieäc deã ñaùnh giaù. Bôûi muïc tieâu naøy chòu aûnh höôûng cuûa raát nhieàu yeáu toá nhö thôøi gian, ruûi ro….Vaø do ñoù coâng taùc quaûn trò taøi chính laïi caøng quan troïng hôn. Toái thieåu hoaù ruûi ro Ñaây laø moät yeáu toá coù aûnh höôûng maïnh meõ ñeán hoaït ñoäng cuûa doanh nghieäp.Trong baát cöù moâi tröôøng thöïc teá naøo thì cuõng coù söï hieän dieän cuûa yeáu toá ruûi ro, hay tính khoâng chaéc chaén cuûa moâi tröôøng kinh doanh vôùi khaû naêng taïo ra lôïi nhuaän trong töông lai. Toái ña hoaù giaù trò thò tröôøng Trong khi toái ña hoaù lôïi nhuaän cuûa doanh nghieäp, beân caïnh vieäc phaûi xem xeùt hoaït ñoäng kinh doanh döôùi giaùc ñoä cuûa caùc yeáu toá thôøi gian, ruûi ro…chuùng ta coøn ñeà caäp tôùi giaù trò thò tröôøng cuûa doanh nghieäp. Toái ña hoaù giaù trò thò tröôøng cuûa doanh nghieäp laø toái ña hoaù giaù trò nhöõng taøi saûn cuûa caùc chuû sôû höõu hieän taïi cuûa doanh nghieäp.Quaù trình naøy ñaùp öùng nhöõng yeâu caàu hôïp lyù cuûa doanh nghieäp,vì leõ muïc tieâu naøy khoâng chæ ñöôïc ñaùnh giaù döôùi goùc ñoä thôøi gian, ruûi ro maø coøn goàm nhieàu yeáu toá khaùc. Noäi dung 3.1 Quyeát ñònh ñaàu tö 3.1.1 Khaùi nieäm Ñònh nghóa moät caùch toång quaùt thì quyeát ñònh ñaàu tö laø quyeát ñònh nhaèm xaùc laäp lónh vöïc, ngaønh ngheà maø nhaø ñaàu tö seõ ñaàu tö vaøo. Ñoái vôùi caùc ñònh cheá taøi chính thì ngoaøi caùc coâng cuï do mình taïo ra thoâng qua quan heä vôùi khaùch haøng, caùc ñònh cheá taøi chính coøn taäp trung vaøo danh muïc ñaàu tö taøi chính treân thò tröôøng taøi chính chöù khoâng chæ thoâng qua quan heä khaùch haøng. Vieäc ñaàu tö naøy thöôøng ñem laïi cho caùc ñònh cheá taøi chính moät khoaûn thu nhaäp giôùi haïn ( thöôøng laø coá ñònh ) cho tôùi khi caùc taøi khoaûn naøy ñaùo haïn ( thöôøng laø coâng cuï nôï). 3.1.2 Muïc tieâu Tuyø theo töøng ñònh cheá taøi chính maø coù caùc muïc tieâu khaùc nhau trong vieäc ra quyeát ñònh ñaàu tö. Nhöng nhìn chung vieäc quaûn lyù danh muïc ñaàu tö khoâng naèm ngoaøi nhöõng muïc tieâu cô baûn sau: Quaûn lyù ruûi ro laõi suaát Quaûn lyù thanh khoaûn Thu nhaäp Quaûn lyù ruûiro tín duïng Toång thu nhaäp Quaûn lyù voán coù ruûi ro Laõi chöùng khoaùn Muïc tieâu ñöôïc xeáp haïng cao nhaát laø söû duïng danh muïc ñaàu tö ñeå quaûn lyù ruûi ro laõi suaát. Chöùng khoaùn cho pheùp caùc ñònh cheá taøi chính ñieàu chænh ñoä nhaäy theo laõi suaát moät caùch raát nhanh choùng vì coù theå baùn vaø mua chuùng moät caùch töùc thôøi vaø vôùi thôøi gian ñaùo haïn ( thôøi haïn thöïc ) tuyø yù. Theo caùc ñònh cheá taøi chính, muïc tieâu quan troïng thöù hai ñoù laø quaûn lyù tính thanh khoaûn. Haàu heát caùc ñònh cheá taøi chính söû duïng danh muïc ñaàu tö chöùng khoaùn laøm nguoàn thanh khoaûn cô baûn vaø ñeå giaûm ruûi ro thanh khoaûn. Thöù ba, vaø ñöôïc xeáp haïng gaàn vôùi muïc tieâu thanh khoaûn ñoù laø muïc tieâu saûn sinh thu nhaäp. Danh muïc ñaàu tö chöùng khoaùn goùp phaàn quan troïng vaøo thu nhaäp cuûa caùc ñònh cheá taøi chính . Theo thoáng keâ, ñaàu tö chöùng khoaùn ñoùng goùp tôùi moät phaàn tö toång doanh thu cuûa taát caû caùc ngaân haøng cuûa Myõ. Vì coù theå mua vaø quaûn lyù chöùng khoaùn vôùi giaù reû hôn nhieàu so vôùi nôï, haàu nhö chaéc chaén raèng tyû leä ñoùng goùp cuûa danh muïc ñaàu tö chöùng khoaùn vaøo thu nhaäp roøng cuûa ngaân haøng coøn cao hôn so vôùi tyû leä ñoùng goùp cuûa noù so vôùi doanh thu. Moät muïc tieâu quan troïng khaùc trong vieäc quaûn lyù danh muïc ñaàu tö laø laøm haï bôùt ruûi ro tín duïng. Chöùng khoaùn naèm trong phaïm vi töø khoâng ruûi ro cho tôùi ruûi ro tín duïng vöøa phaûi caïnh tranh vôùi ruûi ro tín duïng cuûa caùc khoaûn cho vay ngaân haøng coù chaát löôïng toát. Loaïi thöù naêm ñöôïc lieät keâ ra laø thu nhaäp toång coäng. Noù nhìn nhaän moät muïc tieâu phi truyeàn thoáng môùi xuaát hieän nhaèm ñaùnh giaù möùc ñoä hieäu quaû cuûa vieäc quaûn lyù danh muïc ñaàu tö chöùng khoaùn veà caû hai maët thu nhaäp laõi vaø thu nhaäp treân giaù voán. Muïc tieâu thöù saùu laø söû duïng danh muïc ñaàu tö chöùng khoaùn ñeå quaûn lyù nguoàn voán coù ruûi ro. Phaàn lôùn caùc chöùng khoaùn do caùc ñònh cheá taøi chính naém giöõ hoaëc khoâng coù hoaëc coù troïng soá ruûi ro raát thaáp. Heä quaû laø, caùc ñònh cheá taøi chính coù theå löïa choïn caùc ñaàu tö nguoàn taøi chính dö vaøo chöùng khoaùn thay vì caùc khoaûn cho vay, vôùi muïc ñích traùnh phaûi döï tröõ nhieàu nguoàn voán cao hôn qui ñònh. Muïc tieâu cuoái cuøng ñöôïc ñöa ra ñoù laø lôïi töùc chöùng khoaùn, noù nhìn nhaän söï chuû ñoäng trong vieäc tích cöïc mua baùn chöùng khoaùn vôùi yù ñònh kieám ñöôïc caùc khoaûn cheânh leäch giaù ngaén haïn chöùng khoaùn. 3.1.3 Caùc loaïi taøi saûn ñöôïc caùc ñònh cheá taøi chính ñaàu tö Nhöõng Coâng Cuï Nôï Ngaén Haïn Do Caùc Ñònh Cheá Taøi Chính Naém Giöõ Chöùng khoaùn Nhaø phaùt haønh Moâ taû ngaén goïn Tín phieáu kho baïc Chính phuû Khoaûn nôï vôùi tính khaû maïi, khoâng coù ruûi ro tín duïng; baùn treân cô sôû chieát khaáu. Traùi phieáu Caùc cô quan chính phuû Nghóa vuï nôï cuûa caùc cô quan chính phuû; Coù chaát löôïng raát cao vaø tính khaû maïi cao. Thöông phieáu Doanh nghieäp vaø caùc coâng ty taøi chính Caùc giaáy höùa nôï doanh nghieäp chaát löôïng cao; baùn treân cô sôû chieát khaáu. Hoái phieáu Doanh nghieäp vôùi söï hoã trôï cuûa ngaân haøng thöông maïi Giaáy nôï söû duïng ñeå taøi trôï cho thöông maïi quoác teá, ñöôïc caùc ngaân haøng thöông maïi hoã trôï ñeå taêng theâm chaát löôïng tín duïng Chöùng Khoaùn Ñöôïc Caùc Ñònh Cheá Taøi Chính Mua Chöùng khoaùn Nhaø phaùt haønh Chi tieát ngaén goïn Traùi phieáu trung vaø daøi haïn Chính phuû Traùi phieáu trung vaø daøi haïn mang laõi laø nghóa vuï nôï cuûa chính phuû. Traùi phieáu cô quan Caùc cô quan chính phuû Caùc traùi phieáu daøi haïn mang laõi cuûa caùc cô quan chính phuû. Traùi phieáu coâng ty Caùc doanh nghieäp Khoaûn nôï daøi haïn coù laõi cuûa doanh nghieäp coù nhieàu möùc ñoä chaát löôïng vaø tính khaû maïi khaùc nhau. Coå phieáu öu ñaõi Doanh nghieäp Coå phieáu cuûa caùc doanh nghieäp coù quyeàn ñoái vôùi thu nhaäp vaø taøi saûn hôn coå phieáu thöôøng. Coâng cuï phaùi sinh Caùc toå chöùc khaùc nhau Chöùng khoaùn laø moät phaàn cuûa moät chöùng khoaùn ñaõ phaùt haønh ( ví duï, chæ phaàn voán goác) hay giaù trò cuûa noù phaùt sinh töø chöùng khoaùn khaùc 3.1.4 Caùc böôùc quaûn lyù maø ñònh cheá taøi chính caàn theo ñuoåi khi muoán tích cöïc quaûn lyù danh muïc ñaàu tö Naêm böôùc ñi cô baûn daãn ñeán hình thaønh nhöõng chính saùch vaø chieán löôïc ñaàu tö chöùng khoaùn linh hoaït vaø laønh maïnh. Böôùc moät: Caùc chính saùch ñaàu tö danh muïc chöùng khoaùn phaûi ôû daïng vaên baûn vaø phaûi baét ñaàu baèng moät baùo caùo muïc tieâu cuûa danh muïc ñaàu tö. Böôùc hai: Sau khi ñaõ xaùc laäp ñöôïc muïc tieâu, caùc ñònh cheá taøi chính phaûi döï baùo veà laõi suaát vaø neàn kinh teá. Böôùc ba: Keá ñeán, caùc ñònh cheá taøi chính phaûi ñaùnh giaù caùc nhu caàu ñaàu tö baèng caùch xaùc ñònh danh muïc, öôùc tính caùc ñieàu kieän theá chaáp, ñaùnh giaù tình hình ruûi ro, xaùc ñònh giaù trò thueá, keát hôïp vôùi vò theá nhaïy caûm laõi suaát cuûa caùc ñònh cheá taøi chính vaø ñaùnh giaù nhu caàu ña daïng hoaù. Böôùc boán: Sau khi ñaùnh giaù nhu caàu, ñònh cheá taøi chính phaûi xaùc laäp caùc chính saùch vaø chieán löôïc veà qui moâ, ruûi ro, thôøi gian ñaùo haïn vaø tính khaû maïi cuûa danh muïc ñaàu tö phuø hôïp vôùi nhöõng nhu caàu naøy. Böôùc naêm: Cuoái cuøng caùc chính saùch cuûa ñònh cheá taøi chính phaûi phaân quyeàn hoaït ñoäng töông xöùng vôùi traùch nhieäm vaø phaûi mang laïi hieäu quaû hoaït ñoäng khaû quan. Caùc böôùc naøy phaûi ñöôïc phoái hôïp vôùi coâng taùc quaûn lyù taøi saûn nôï – coù. Moät trong nhöõng ñoùng goùp quan troïng nhaát cuûa danh muïc ñaàu tö chöùng khoaùn laø noù cho pheùp coù tính linh hoaït khaùch quan trong vieäc caân ñoái toång vò theá thanh khoaûn vaø vò theá nhaïy caûm laõi suaát cuûa caùc ñònh cheá taøi chính. 3.2 Quyeát ñònh taøi trôï 3.2.1 Khaùi nieäm Quyeát ñònh taøi trôï laø quyeát ñònh nhaèm xaùc laäp vaø xaây döïng moät caáu truùc voán hôïp lyù ñeå taøi trôï cho quyeát ñònh ñaàu tö. 3.2.2 Muïc tieâu Trong quaù trình laäp keá hoaïch taøi chính, caùc ñònh cheá taøi chính caàn phaûi xaùc ñònh nhu caàu taøi trôï voán. Khaû naêng huy ñoäng voán vôùi möùc chi phí hôïp lyù ñaõ trôû thaønh muïc tieâu quan troïng trong coâng taùc ra quyeát ñònh taøi trôï. Quaûn lyù taøi chính chæ chuù troïng ñeán vieäc laøm theá naøo ñeå cho vay vaø ñaàu tö nguoàn voán dö thöøa maø caùc ñònh cheá taøi chính deã daøng huy ñoäng ñöôïc. Maëc duø vaán ñeà söû duïng soá voán huy ñoäng ñöôïc vaãn coù yù nghóa quan troïng, theá nhöng moät moâi tröôøng vôùi caùc ñieàu kieän thay ñoåi lieân tuïc nhö thieáu huït tieát kieäm, caïnh tranh gaây gaét hôn ñeå thu huùt nguoàn tieát kieäm hieám hoi ñoù vaø nhu caàu vay taêng cao ñaõ buoät caùc ñònh cheá taøi chính quan taâm nhieàu hôn nöõa ñeán vieäc huy ñoäng voán sao cho chi phí, ruûi ro laø thaáp nhaát ñeå taïo ra EBIT nhieàu nhaát. 3.2.3 Caùc hình thöùc huy ñoäng Tieàn göûi khoâng kyø haïn Tieàn göûi khoâng kyø haïn laø loaïi taøi saûn Nôï hình thaønh khi khaùch haøng göûi tieàn vaøo ngaân haøng vì caùc nhu caàu giao dòch, ngaân haøng môû cho khaùch haøng moät taøi khoaûn ghi roõ soá tieàn maø hoï göûi vaø nhôø ñoù khaùch haøng coù quyeàn phaùt haønh seùc ñeå chi traû cho beân thöù ba hoaëc ruùt tieàn maët ôû baát kyø thôøi ñieåm naøo. Vôùi caùc ñaëc ñieåm ñoù neân ngöôøi ta cuõng thöôøng goïi nhöõng khoaûn naøy laø “ Tieàn göûi theo yeâu caàu”, “ Tieàn göûi treân taøi khoaûn seùc”. Thoâng thöôøng ngöôøi chuû sôû höõu nhöõng khoaûn tieàn göûi khoâng kyø haïn khoâng ñöôïc traû laõi nhöng hoï laïi ñöôïc höôûng caùc dòch vuï mieãn phí, nhö vaäy thöïc ra noù ñöôïc traû laûi moät caùch giaùn tieáp. Trong moät soá tröôøng hôïp ngaân haøng traû laõi nhöng möùc laõi suaát thöôøng raát thaáp. Ngöôøi sôû höõu chuû yeáu ñoái vôùi caùc khoaûn tieàn göûi khoâng kyø haïn thöôøng laø caùc doanh nghieäp nhaèm phuïc vuï nhu caàu veà chi traû thöôøng xuyeân vaø thuoäc veà voán löu ñoäng cuûa doanh nghieäp. Caùc caù nhaân vaø caùc hoä gia ñình thöôøng chieám phaàn ít hôn trong toång tieàn göûi khoâng kyø haïn treân Baûng caân ñoái cuûa caùc ngaân haøng, nhaát laø trong ñieàu kieän thanh toaùn keùm phaùt trieån hoaëc trong caùc thò tröôøng taøi chính maø ôû ñoù daân cö öu duøng tieàn maët nhö ôû Vieät Nam. Khi duy trì nhöõng khoaûn tieàn göûi khoâng kyø haïn thoâng thöôøng ngaân haøng khoâng phaûi traû laõi nhöng vaãn phaûi chòu chi phí, goàm chi phí cho boä maùy nhaân söï vaø thieát bò, chi phí do phaûi duy trì döï tröõ baét buoäc, chi phí do phaûi cung caáp nhöõng dòch vuï mieãn phí, ngoaøi ra cuõng caàn tính ñeán khoaûn phí maø ngaân haøng phaûi chòu do khaùch haøng ruùt tieàn trong khi tieàn huy ñoäng ñöôïc ñaõ bò raøng buoät vaøo caùc hôïp ñoàng cho vay hay ñaàu tö cuûa ngaân haøng. Maëc duø ngaân haøng ôû caùc nöôùc phaùt trieån ngaøy caøng ít leä thuoäc hôn vaøo nguoàn tieàn göûi khoâng kyø haïn ñeå taøi trôï cho caùc keá hoaïch cho vay hay ñaàu tö, nhöng noù vaãn luoân laø moät nguoàn voán quan troïng. Bôûi chuùng ñöôïc duy trì vì caùc nhu caàu giao dòch vaø noùi chung, so vôùi nhöõng nguoàn voán khaùc, chuùng vaãn laø nhöõng nguoàn voán reû ñoái vôùi ngaân haøng. Tieàn göûi tieát kieäm Tieàn göûi tieát kieäm laø nhöõng khoaûn tieàn maø khaùch haøng göûi vôùi muïc ñích tieát kieäm, thoâng thöôøng khoâng coù möùc giôùi haïn veà soá tieàn, coù hoaëc khoâng coù thôøi haïn ñaùo haïn coá ñònh, caù nhaân ngöôøi göûi ñöôïc traû laõi treân soá tieàn göûi. Hoï phaûi töï theo doõi soá dö treân taøi khoaûn theo soå hoaëc sao keâ taøi khoaûn. Hoï khoâng ñöôïc quyeàn phaùt haønh seùc nhöng coù theå ruùt vaø chuyeån sang taøi khoaûn giao dòch ñöôïc quyeàn phaùt seùc. Chuû nhaân cuûa caùc khoaûn göûi tieát kieäm thoâng thöôøng laø caùc caù nhaân vaø hoä gia ñình. Hoï göûi vaøo ngaân haøng nhöõng khoaûn thu nhaäp chöa söû duïng trong kyø hieän taïi khoâng vì nhu caàu giao dòch hoaëc kinh doanh maø vì nhu caàu tieát kieäm ñeå chi duøng trong töông lai. Ñieàu maø hoï quan taâm tröôùc heát ñoù laø lôïi töùc maø hoï ñöôïc höôûng, döôùi daïng tieàn laõi maø ngaân haøng traû hoaëc coù theå bao goàm caû khoaûn cheânh leäch giaù neáu nhö nhöõng khoaûn naøy ñöôïc thieát keá döôøi daïng caùc hôïp ñoàng ñuû tieâu chuaån trao ñoåi roäng raõi treân thò tröôøng. Vieäc ñaùp öùng nhu caàu ruùt tieàn cuõng coù theå ñöôïc thieát keá theo nhöõng kyõ thuaät khaùc nhau. Veà nguyeân taéc ngöôøi göûi tieát kieäm coù quyeàn ruùt tieàn khi ñeán haïn neáu laø tieàn tieát kieäm coù thôøi haïn, tuy nhieân neáu laø tieàn tieát kieäm khoâng kyø haïn thì ngöôøi göûi khoâng ñöôïc ruùt theo yeâu caàu vaø ngaân haøng coù theå hoaõn thanh toaùn trong moät khoaûng thôøi gian töông ñoái ngaén. Ñoái vôùi ngaân haøng, tieàn tieát kieäm laø moät nguoàn voán khaù oån ñònh, cho pheùp ngaân haøng chuû ñoäng trong vieäc ñaàu tö chuùng vaøo caùc keá hoaïch sinh lôøi. Tuy nhieân ngaân haøng phaûi chòu nhöõng khoaûn phí töông tö nhö tieàn göûi khoâng kyø haïn, song tieàn laõi maø ngaân haøng phaûi traû tính treân tieàn tieát kieäm thöôøng cao hôn. Treân thöïc teá tieàn göûi tieát kieäm thöôøng goàm ba loaïi chính: Thöù nhaát, tieàn göûi tieát kieäm treân soå tieát kieäm, trong ñoù ngöôøi göûi naém giöõ caùc quyeån soå tieát kieäm vaø noù ñöôïc duøng cho moïi giao dòch cuûa caû hai beân. Thöù hai, taøi khoaûn coù sao keâ tình hình tieàn göûi tieát kieäm, trong ñoù ngöôøi göûi khoâng caàn giöõ soå maø ngaân haøng töï ñoäng tính laõi nhaäp taøi khoaûn moät caùch ñònh kyø vaø ngöôøi chuû taøi khoaûn seõ nhaän ñöôïc caùc baûn sao keâ tình hình taøi khoaûn. Thöù ba, chöùng chæ tieát kieäm. Chuû nhaân cuûa nhöõng khoaûn naøy sôû höõu nhöõng chöùng chæ chöùng nhaän veà khoaûn göûi cuûa hoï do ngaân haøng caáp khi hoï göûi tieàn vaøo ngaân haøng. Ña phaàn nhöõng chöùng chæ naøy coù nhöõng ñaëc ñieåm gioáng nhö nhöõng chöùng chæ tieàn göûi maø ta seõ xeùt döôùi tôùi ñaây nhöng ñöôïc phaân bieät bôûi meänh giaù thaáp vaø naêng löïc thò tröôøng töông ñoái haïn cheá. Maëc duø caùc khoaûn tieát kieäm töông ñoái oån ñònh vaø ít gaây söùc eùp ruùt tieàn ñoái vôùi ngaân haøng khi so vôùi tieàn göûi khoâng kyø haïn, nhöng ñoàng thôøi laõi suaát cuûa noù thöôøng cao hôn vaø ña phaàn nhöõng moùn tieát kieäm thöôøng nhoû, phaân taùn. Do ñoù chi phí thu huùt nguoàn voán naøy ñoái vôùi ngaân haøng laïi cao hôn. Tieàn göûi coù kyø haïn Nhöõng khoaûn tieát kieäm cuõng goàm caû tieát kieäm khoâng kyø haïn vaø tieát kieäm coù kyø haïn. Tieát kieäm coù kyø haïn vaø nhöõng khoaûn tieàn göûi coù kyø haïn khaùc coù chung ñaëc ñieåm laø coù thôøi haïn ñaùo haïn aán ñònh tröôùc, ngöôøi göûi tieàn ñöôïc ngaân haøng trao cho giaáy chöùng nhaän göûi tieàn vôùi thôøi haïn ñöôïc aán ñònh tröôùc vaø khoâng ñöôïc ruùt tieàn tröôùc haïn, vaø neáu ruùt tröôùc ngöôøi göûi phaûi baùo tröôùc vaø phaûi chòu phaït. Ngaân haøng phaûi traû laõi cho hoï tuyø theo soá tieàn vaø kyø haïn göûi. Söï phaân bieät ôû ñaây mang tính töông ñoái xeùt treân caùc phöông dieän muïc ñích, theå thöùc, vaø caùc ñieàu khoaûn thoaû thuaän treân hôïp ñoàng giöõa ngaân haøng vaø khaùch haøng. Caùc khoaûn tieát kieäm coù kyø haïn ñöôïc caùc caù nhaân vaø caùc hoä gia ñình göûi vaøo ngaân haøng chuû yeáu vì muïc ñích tieát kieäm. Ñoái vôùi nhöõng khoaûn tieàn göûi coù kyø haïn khaùc thì ngöôøi göûi chuû yeáu laø caùc doanh nhaân, caùc toå chöùc vaø hoï cuõng ñöôïc höôûng laõi suaát, nhöng laõi suaát coù theå ñöôïc aán ñònh coá ñònh hoaëc linh hoaït. Nhöõng moùn tieàn göûi kieåu naøy thöôøng coù giaù trò trung bình lôùn hôn so vôùi giaù trò trung bình cuûa nhöõng moùn tieàn göûi tieát kieäm. Thöôøng chæ coù moät soá caùc chöùng nhaän tieàn göûi coù kyø haïn coù khaû naêng chuyeån nhöôïng treân thò tröôøng, ña soá phaàn coøn laïi khoâng coù khaû naêng chuyeån nhöôïng hoaëc chæ coù khaû naêng chuyeån nhöôïng haïn cheá. Nhìn chung tieàn göûi tieát kieäm vaø tieàn göûi coù thôøi haïn laø nhöõng nguoàn voán ngaøy caøng quan troïng hôn ñoái vôùi caùc ngaân haøng. Ngoaøi ra ñeå huy ñoäng voán cho caùc keá hoaïch cho vay hoaëc ñaàu tö caùc ñònh cheá taøi chính coù theå huy ñoäng töø caùc nguoàn sau: Vay tieàn töø ngaân haøng trung öông Nhöõng khoaûn vay ngaân haøng trung öông cuûa caùc ñònh cheá taøi chính thöôøng goàm ba nhoùm chính: Thöù nhaát, nhöõng khoaûn tieàn vay ngaén haïn maø caùc ñònh cheá taøi chính vay töø ngaân haøng trung öông ñeå giaûi quyeát nhu caàu thöôøng nhaät cuûa mình vaø thöôøng ñöôïc taát toaùn trong moät ngaøy giao dòch. Ñaây laø loaïi tieàn vay thoâng duïng nhaát cuûa caùc ñònh cheá taøi chính töø ngaân haøng trung öông. Khoaûn vay naøy xuaát hieän trong caùc tröôøng hôïp caùc ñònh cheá taøi chính ñöôïc ngaân haøng trung öông cho vay khi bò thieáu huït trong thanh toaùn buø tröø hay khi caàn ñaùp öùng nhu caàu chi traû thöôøng xuyeân do tieàn göûi bò taïm thôøi ruùt ra. Thöù hai, nhöõng khoaûn tieàn maø ngaân haøng trung öông cho caùc ñònh cheá taøi chính vay theo thôøi vuï. Nhöõng ñònh cheá taøi chính ñöôïc vay khoaûn naøy thöôøng laø caùc ñònh cheá taøi chính hoaït ñoäng trong lónh vöïc mang tính thôøi vuï. Thöù ba, nhöõng khoaûn tieàn maø caùc ñònh cheá taøi chính vay töø ngaân haøng trung öông khi gaëp khoù khaên nghieâm troïng veà khaû naêng thanh toaùn. Trong quaù trình caïnh tranh treân thò tröôøng, caùc ñònh cheá taøi chính coù theå bò laâm vaøo tình traïng khoù khaên taøi chính do voâ soá caùc nguyeân nhaân khaùc nhau. Trong tình huoáng xeùt thaáy coù theå cöùu vaõn ñöôïc, ngaân haøng trung öông coù theå caáp taøi chính cho caùc ñònh cheá taøi chính. ÔÛ ñaây ngaân haøng trung öông laø ngöôøi cho vay cuoái cuøng. Taát nhieân chi phí ñoái vôùi caùc khoaûn vay naøy thöôøng lôùn vaø ñieàu kieän cho vay hoaøn toaøn leä thuoäc vaøo ngaân haøng trung öông. Vay töø soá dö taøi khoaûn döï tröõ cuûa caùc ngaân haøng khaùc taïi ngaân haøng trung öông. Vì caùc ñònh cheá taøi chính luoân phaûi ñaùp öùng nhu caàu döï tröõ baét buoäc taïi ngaân haøng trung öông . Vaø do ñoù khi gaëp phaûi khoù khaên trong thanh khoaûn thì caùc ñònh cheá taøi chính naøy trao ñoåi vôùi nhau vaø khoaûn tieàn vay taïm thôøi vôùi moät laõi suaát nhaát ñònh, thöôøng laø theo laõi suaát chieát khaáu ngaén haïn taïi cöûa soå chieát khaáu. 3.2.4 Chi phí voán huy ñoäng vaø lôïi ích Coù ba lyù do buoäc caùc ñònh cheá taøi chính phaûi quan taân ñeán vieäc xaùc ñònh chi phí huy ñoäng voán. Thöù nhaát, caùc ñònh cheá taøi chính bao giôø cuõng coá gaéng tìm kieám cho mình moät toå hôïp caùc nguoàn voán khaùc nhau treân thò tröôøng vôùi möùc chi phí thaáp nhaát ñeå ñaùp öùng nhu caàu cho vay vaø ñaàu tö trong khi vaãn thoaû maõn caùc yeâu caàu töông xöùng giöõa huy ñoäng vaø söû duïng veà caùc phöông dieän quy moâ, thôøi haïn, tính oån ñònh … Theo nguyeân lyù chung, nhöõng loaïi voán coù chi phí bieân thaáp nhaát seõ laø loaïi voán coù öu theá nhaát veà phöông dieän chi phí. Neáu giaû thieát coi taát caû caùc yeáu toá khaùc nhö nhau thì ñònh cheá taøi chính naøo coù möùc chi phí huy ñoäng voán thaáp nhaát maø khoâng phaûi chaáp nhaän möùc ruûi ro cao hôn thì toå chöùc ñoù seõ coù möùc lôïi nhuaän cao hôn. Thöù hai, vieäc tính toaùn chính xaùc moät caùch töông ñoái chi phí huy ñoäng voán ñöôïc coi laø yeáu toá cô baûn ñeå xaùc ñònh möùc lôïi nhuaän maø ñònh cheá taøi chính caàn thu ñöôïc töø caùc taøi saûn coù sinh lôøi cuûa mình. Thöù ba, loaïi hình nguoàn voán maø ñònh cheá taøi chính huy ñoäng ñöôïc cuõng nhö vieäc söû duïng nguoàn voán naøy aûnh höôûng ñaùng keå ñeán ruûi ro thanh khoaûn, ruûi ro laõi suaát, ruûi ro voán… Coù nhieàu phöông phaùp khaùc nhau ñeå caùc ñònh cheá taøi chính ño löôøng chi phí huy ñoäng voán. Sau ñaây laø ba phöông phaùp tính toaùn thoâng duïng nhaát. Chi phí trung bình theo nguyeân giaù Chi phí bieân cuûa töøng nguoàn voán huy ñoäng cuï theå Chi phí bình quaân gia quyeàn döï kieán cuûa taát caû caùc nguoàn voán 3.2.5 Ruûi ro gaén vôùi vieäc huy ñoäng voán Caùc nguoàn voán khaùc nhau seõ aûnh höôûng ñeán ruûi ro cuûa caùc ñònh cheá taøi chính theo nhöõng caùch khaùc nhau. Vôùi muïc tieâu ñem laïi giaù trò cao hôn cho caùc khoaûn ñaàu tö cuûa caùc coå ñoâng ngöôøi quaûn lyù taøi chính caàn phaûi xem xeùt ruûi ro cuõng nhö chi phí cuûa caùc loaïi nguoàn voán khaùc nhau cuûa toå chöùc. Ruûi ro thanh khoaûn Ñaây laø ruûi ro khi ngöôøi göûi tieàn hoaëc ngöôøi cho vay muoán ruùt tieàn cuûa hoï. Ruûi ro naøy raát khaùc nhau tuyø theo loaïi hình tieàn göûi; vaø noù döôøng nhö cuõng thay ñoåi khi ñieàu kieän kinh teá thay ñoåi. Ruûi ro laõi suaát trong huy ñoäng voán Ruûi ro laõi suaát lieân quan ñeán nguoàn voán cuûa ñònh cheá taøi chính phuï thuoäc raát nhieàu vaøo ñoä nhaïy caûm laõi suaát cuûa caùc taøi saûn coù ñöôïc taøi trôï baèng nhöõng nguoàn voán naøy. Ñoái vôùi caùc nguoàn voán khaùc nhau thì ruûi ro thanh khoaûn vaø ruûi ro laõi suaát cuõng coù theå khaùc nhau; ngoaøi ra möùc ñoä nhaïy caûm vôùi laõi suaát cuûa nhöõng nguoàn voán naøy raát ña daïng. Taùc ñoäng qua laïi vôùi ruûi ro tín duïng Nguoàn voán cuûa moät ñònh cheá taøi chính khoâng coù taùc ñoäng tröïc tieáp ñeán ruûi ro tín duïng cuûa toå chöùc ñoù vì ngöôøi göûi tieàn vaø ngöôøi cho vay phaûi chòu ruûi ro laø caùc ñònh cheá taøi chính khoâng theå traû laïi tieàn cho hoï. Tuy nhieân, ôû ñaây vaãn coù hai taùc ñoäng giaùn tieáp. Chi phí voán huy ñoäng cao laø moät taùc ñoäng phuï, laøm cho ngöôøi göûi tieàn vaø chuû nôï cuûa ñònh cheá taøi chính caûm thaáy lo laéng veà khaû naêng traû nôï ñuùng haïn cuûa toå chöùc. Taùc ñoäng qua laïi vôùi ruûi ro voán Nguoàn voán cuûa caùc ñònh cheá taøi chính coù taùc ñoäng tröïc tieáp ñeán ruûi ro voán vaø ñoøn baåy cuûa toå chöùc ñoù. Voán coå phaàn ñaét hôn nhieàu so vôùi voán tieàn göûi vaø tieàn vay bôûi vì coå ñoâng ngaøy caøng caûm thaáy khoâng chaéc chaén hôn veà heä soá laõi treân voán coå phaàn (ROE). Vaø bôûi vì thu nhaäp töø voán coå phaàn naøy khoâng phaûi laø moät khoaûn chi phí ñöôïc mieãn tröø thueá, cho duø laø lôïi nhuaän hay coå töùc baèng tieàn maët. Nhö vaäy, ñònh cheá taøi chính coù theå haï chi phí huy ñoäng voán baèng caùch taêng möùc vay nôï ( taêng ñoøn baåy). 3.3 Quyeát ñònh phaân phoái 3.3.1 Khaùi nieäm Quyeát ñònh phaân phoái laø quyeát ñònh aán ñònh moät tyû leä hôïp lyù giöõa lôïi nhuaän giöõ laïi ñeå taùi ñaàu tö vaø lôïi nhuaän duøng ñeå chia lôïi töùc cho coå ñoâng. 3.3.2 Muïc tieâu Tuyø theo nhöõng muïc ñích cuï theå maø caùc ñònh cheá taøi chính seõ coù nhöõng caân nhaéc khaùc nhau veà caùch thöùc söû duïng voán. Cô quan quaûn lyù coù thaåm quyeàn qui ñònh möùc tieàn maët taïi quyõ vaø tieàn göûi toái thieåu maø caùc ñònh cheá taøi chính phaûi göûi taïi ngaân haøng trung öông. Vaø coâng taùc quaûn lyù taøi chính phaûi caân ñoái ñöôïc nguoàn lôïi nhuaän, phaûi löïa choïn seõ giöõ trong tay bao nhieâu ñeå quaûn lyù nhu caàu thanh khoaûn, thanh khoaûn baát thöôøng, thanh khoaûn töông lai… Ñoù laø muïc tieâu cuûa quyeát ñònh phaân phoái. 3.3.3 Moâ hình taøi saûn öu tieân Sau ñaây laø boán ñieåm truyeàn thoáng ñöôïc öu tieân haøng ñaàu trong vieäc söû duïng quyõ cuûa ñònh cheá taøi chính. Caùc ñieåm öu tieân haøng ñaàu naøy tuaân theo moät cô caáu caáp baäc ñaëc bieät. Thöù nhaát, caùc ñònh cheá taøi chính phaûi söû duïng moät phaàn quyõ taøi saûn tieàn göûi nhaèm ñaùp öùng ñöôïc caùc qui ñònh phaùp lyù veà döï tröõ. Thöù hai, hoï söû duïng quyõ nhaèm ñaûm baûo döï phoøng cho caùc döï phoøng thanh khoaûn, ví duï nhö vieäc mua caùc chöùng khoaùn thanh khoaûn. Ñieåm öu tieân thöù ba laø ñaùp öùng nhu caàu vay cho ñòa baøn thò tröôøng cuûa hoï. Vaø cuoái cuøng, sau khi ñöôïc ñaùp öùng ba ñieåm öu tieân treân, ñònh cheá taøi chính ñaàu tö moïi nguoàn quyõ coøn laïi vaøo danh muïc ñaàu tö cuûa hoï. Phöông phaùp Quaûn trò taøi chính coù vai troø raát quan troïng vaø coù phaïm vi raát roäng lôùn, hieän höõu trong taát caû moïi hoaït ñoäng trong doanh nghieäp. Haàu heát moïi quyeát ñònh taøi chính ñeàu ñöôïc ñöa ra döïa treân nhöõng keát quaû ruùt ra töø nhöõng ñaùnh giaù veà maët taøi chính, thoâng qua vieäc phaân tích taøi chính, döï baùo taøi chính, löôïng ñònh hieäu quaû cuûa nhöõng nguoàn ngaân quyõ huy ñoäng coù theå coù, ñaùnh giaù hieäu quaû tieàm naêng cuûa nhöõng döï ñònh ñaàu tö treân voán ñaàu tö, ñaùnh giaù chính saùch phaân chia lôïi nhuaän nhö theá naøo. Chæ tieâu ñaùnh giaù hieäu quaû quaûn trò taøi chính Vôùi tö caùch laø nhöõng toå chöùc kinh doanh, ña phaàn caùc doanh nghieäp kinh doanh trong nhöõng lónh vöïc coâng nghieäp hay thöông maïi, tieán haønh huy ñoäng voán töø caùc chuû nôï hay caùc chuû sôû höõu, roài chi duøng vaøo vieäc mua nguyeân vaät lieäu, coâng lao ñoäng vaø taøi saûn voán ñeå tieán haønh saûn xuaát, roài thu laïi voán töø baùn saûn phaåm vôùi hy voïng soá doanh thu nhieàu hôn möùc chi tieâu. Caùc ñònh cheá taøi chính cuõng hoaït ñoäng moät caùch töông töï, duy chæ coù ñieàu vaät lieäu ôû ñaây chính laø nguoàn voán, chöù khoâng phaûi haøng hoaù vaät chaát, ñoàng thôøi saûn phaåm maø hoï baùn ra treân thò tröôøng cuõng chính laø nhöõng nguoàn voán ñoù, nhöng ñaõ ñöôïc ñoùng goùi döôùi daïng khaû duïng, chaúng haïn nhö caùc khoaûn tín duïng ñöôïc caáp cho caùc caù nhaân hoaëc doanh nghieäp. Chính vì vaäy, vieäc ñaùnh giaù keát quaû taøi chính cuûa caùc ñònh cheá taøi chính cuõng döïa treân nhöõng coâng thöùc ñöôïc söû duïng trong taøi chính doanh nghieäp hieân ñaïi, tuy nhieân coù nhöõng söï thay ñoåi cho phuø hôïp vôùi tính chaát vaø ñaëc ñieåm cuûa ngaønh. CAÙC CHÆ TIEÂU ÑO LÖÔØNG TÌNH HÌNH LÔÏI NHUAÄN VAØ RUÛI RO CÔ BAÛN. Chæ Tieâu Ño Löôøng Lôïi Nhuaän ( Ñôn Vò : % ; Tröø Heä Soá 5) Caän bieân laõi suaát Caän bieân laõi suaát = Caän bieân laõi suaát roøng Caän bieân laõi suaát roøng = Chæ tieâu naøy bieåu thò % coøn laïi cuûa doanh thu sau khi ñaõ khaáu tröø heát chi phí. Ñaïi löôïng naøy chòu taùc ñoäng cuûa caän bieân laõi suaát. Heä soá söû duïng taøi saûn Heä soá söû duïng taøi saûn = Heä soá naøy phaûn aùnh möùc ñoä hieäu quaû trong quaûn lyù taøi saûn, phaûn aùnh vieäc ñaàu tö voán thích hôïp vaøo taøi saûn sinh lôøi. Lôïi nhuaän treân taøi saûn ( ROA ) ROA = Heä soá naøy phaûn aùnh khaû naêng cuûa ban ñieàu haønh trong vieäc taän duïng caùc nguoàn voán ñeå taïo ra thu nhaäp. Heä soá ñoøn baåy ( Soá nhaân ñoøn baåy ) Heä soá ñoøn baåy = Lôïi nhuaän treân voán töï coù ( ROE ) ROE = Heä soá naøy ñöôïc xem laø moät thöôùc ño gaàn nhö chuaån möïc nhaát, phaûn aùnh trình ñoä cuûa ban ñieàu haønh trong vieäc toái ña hoùa taøi saûn cuûa chuû sôû höõu Ngaân haøng. Heä soá naøy cho chuùng ta bieát doanh nghieäp ñaõ saûn sinh ra bao nhieâu ñoàng lôïi nhuaän treân moãi traêm ñoàng giaù trò ghi soå cuûa moùn ñaàu tö coå phaàn. Ñoàng thôøi ROE bieåu thò giaùn tieáp veà khaû naêng taïo thu nhaäp, hieäu quaû hoaït ñoäng, ñoøn baåy taøi chính ( an toaøn taøi chính ) vaø keá hoaïch thueá. Treân phöông dieän quaûn lyù taøi chính vi moâ ngöôøi ta thöôøng nhaán maïnh heä soá ROE nhöng nhieàu nhaø quaûn lyù taïi caùc cô quan ñieàu haønh laïi cho raèng heä soá ROA môùi laø thöôùc ño toát nhaát ñeå ñaùnh giaù hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa ñònh cheá taøi chính. ROA cuûa caùc ñònh cheá taøi chính thöôøng thaáp hôn so vôùi caùc doanh nghieäp phi taøi chính neân haàu heát caùc trung gian taøi chính phaûi taän duïng trieät ñeå ñoøn baåy taøi chính ( Coá ñònh hoaëc giôùi haïn chi phí taøi trôï ) ñeå laøm taêng lôïi nhuaän treân voán töï coù tôùi möùc coù theå caïnh tranh vôùi caùc doanh nghieäp phi taøi chính. Baûng döôùi ñaây cho ta hình dung roõ hôn veà moái quan heä giöõa caùc chæ tieâu cô baûn ñoù : MOÂ HÌNH DUPONT ROE = ROA = Heä soá söû duïng taøi saûn = Heä soá ñoøn baåy = Khaû naêng buø ñaép chi phí caàn thieát = Cheânh leäch roøng = Cheânh leäch goäp = CHÆ TIEÂU ÑO LÖÔØNG RUÛI ROCoù boán nhoùm ruûi ro chính gaén lieàn vôùi hoaït ñoäng cuûa caùc ñònh cheá taøi chính : (1) Ruûi ro moâi tröôøng, (2) Ruûi ro quaûn lyù, (3) Ruûi ro phaân phoái, (4) Ruûi ro taøi chính. Treân phöông dieän phaân tích taøi chính chuùng ta chæ xeùt ñeán loaïi ruûi ro taøi chính: Ruûi ro taøi chính laø ruûi ro gaén vôùi vieäc quaûn lyù Baûng Toång Keát Taøi Saûn. Do vaäy, khi ñaùnh giaù veà tình hình taøi chính caàn phaûi ñaëc bieät chuù yù ñeán nhoùm ruûi ro naøy. Ruûi ro taøi chính goàm boán loaïi ruûi ro cô baûn: Ruûi ro tín duïng, ruûi ro thanh khoaûn, ruûi ro laõi suaát, ruûi ro voán hay coøn goïi laø ruûi ro ñoøn baåy. Heä soá ruûi ro cô baûn Ruûi ro thanh khoaûn = Ruûi ro laõi suaát = Ruûi ro tín duïng = Ruûi ro voán = Ruûi ro thanh khoaûn Caùc thöôùc ño ruûi ro thanh khoaûn phaûn aùnh moái quan heä giöõa möùc ñoä thanh khoaûn caàn thieát ñeå ñaùp öùng caùc doøng tieàn ra vaøo vaø gia taêng tín duïng vôùi möùc thanh khoaûn hieän coù hoaëc caùc nguoàn tieàm naêng töø vieäc baùn caùc taøi saûn ñang coù hoaëc taêng taøi saûn nôï. Chuùng ta coù theå tính ruûi ro naøy moät caùch ñôn giaûn baèng coâng thöùc treân. Heä soá thanh khoaûn caøng cao thì coù nghóa ngaân haøng ñöông ñaàu vôùi ruûi ro ít hôn, song cuõng coù nghóa laø lôïi nhuaän thaáp hôn. Ruûi ro laõi suaát Ruûi ro laõi ._.suaát cuûa caùc ñònh cheá taøi chính laø ruûi ro gaén vôùi nhöõng thay ñoåi giaù trò cuûa caùc taøi saûn coù vaø taøi saûn nôï laøm giaûm lôïi nhuaän, giaûm taøi saûn roøng do bieán ñoäng laõi suaát. Caùch tính tyû leä naøy ñöôïc theå hieän ôû treân. Tyû leä naøy phaûn aùnh möùc ñoä ruûi ro maø ñònh cheá taøi chính coù theå chaáp nhaän, neáu coù theå döï ñoaùn ñöôïc höôùng vaø möùc thay ñoåi cuûa laõi suaát trong töông lai. Neáu tyû leä naøy lôùn hôn 1.0 thì coù nghóa laø lôïi nhuaän cuûa ñònh cheá taøi chính ñoù seõ giaûm neáu laõi suaát haï vaø lôïi nhuaän seõ taêng neáu laõi suaát taêng. Vì khoù coù theå döï baùo ñöôïc bieán ñoäng cuûa laõi suaát, neân nhieàu ñònh cheá taøi chính cho raèng hoï coù theå giaûm thieåu ruûi ro laõi suaát neáu duy trì ñöôïc tyû leä nhaïy caûm laõi suaát luoân xaáp xó baèng moät. Ruûi ro tín duïng Ruûi ro tín duïng cuûa ñònh cheá taøi chính ñöôïc ñònh nghóa laø ruûi ro khi phaàn laõi hoaëc goác, hoaëc caû hai, cuûa chöùng khoaùn nôï cuõng nhö tín duïng khoâng ñöôïc hoaøn traû nhö ñaõ cam keát. Chuùng ta öôùc tính tyû leä naøy theo coâng thöùc treân. Ruûi ro tín duïng seõ cao hôn khi caùc ñònh cheá taøi chính coù nhieàu caùc khoaûn cho vay chaát löôïng trung bình, song nhö vaäy thì lôïi nhuaän cuûa noù cuõng seõ cao hôn. Lôïi nhuaän coù chieàu höôùng giaûm neáu ñònh cheá taøi chính quyeát ñònh giaûm ruûi ro tín duïng baèng caùch chæ phaân boå moät phaàn nhoû nguoàn voán cho loaïi tín duïng chaát löôïng trung bình. Ruûi ro voán Ruûi ro voán cuûa ñònh cheá taøi chính bieåu thò möùc ñoä maø giaù trò taøi saûn cuûa noù coù theå giaûm xuoáng tröôùc khi tình traïng cuûa ngöôøi göûi tieàn ( hoaëc beân baûo hieåm tieàn göûi) vaø caùc chuû nôï khaùc bò ñe doïa nghieân troïng. Moät ñònh cheá taøi chính vôùi tyû leä 10% voán treân taøi saûn seõ ñöôïc ñaùnh giaù coù khaû naêng chòu ñöïng ñuôïc möùc giaûm giaù trò taøi saûn lôùn hôn laø moät ngaân haøng chæ coù tyû leä 5%. Ruûi ro voán töông quan vôùi soá nhaân ñoøn baåy vaø lôïi nhuaän treân voán töï coù. Neáu moät ñònh cheá taøi chính quyeát ñònh chaáp nhaän möùc ruûi ro voán cao hôn(trong phaïm vi cho pheùp) thì soá nhaân ñoøn baåy vaø lôïi nhuaän treân voán töï coù seõ taêng neáu caùc ñieàu kieän khaùc khoâng thay ñoåi. PHAÀN 2: PHAÂN TÍCH TÌNH HÌNH THÖÏC TEÁ TAÏI COÂNG TY A - GIÔÙI THIEÄU VEÀ COÂNG TY 1. Lòch Söû Hình Thaønh Coâng Ty TCCS Caên cöù vaøo: Ñeà aùn thaønh laäp vaø saûn xuaát kinh doanh cuûa Coâng ty do Chuû tòch HÑQT Toång Coâng Ty Cao Su Vieät Nam pheâ duyeät ngaøy 15/12/1997. Ñieàu leä toå chöùc vaø hoaït ñoâng cuûa Coâng ty Taøi Chính Cao Su ñöôïc Chuû tòch HÑQT Toång Coâng Ty Cao Su Vieät Nam ban haønh theo Quyeát ñònh soá 1009/ QÑ – TCLÑ ngaøy 26/08/1996 vaø ñöôïc Thoáng ñoác Ngaân haøng Nhaø nöôùc Vieät Nam chuaån y theo Quyeát ñònh soá 330/1998/ QÑ – NHNN5 ngaøy 10/06/1998. Quyeát ñònh caáp voán ñieàu leä cho Coâng ty Taøi Chính Cao Su, soá 1081/QÑ – TCKT do Chuû tòch HÑQT Toång Coâng Ty Cao Su Vieät Nam kyù ngaøy 19/09/1998. Quyeát ñònh soá 328/1998/QÑ – NHNN5 veà vieäc caáp giaáy pheùp hoaït ñoäng cho Coâng ty Taøi Chính Cao Su cuûa Thoáng ñoác NHNNVN ngaøy 06/10/1998. Vaø caùc hoà sô phaùp lyù ñaày ñuû khaùc. Coâng ty Taøi Chính Cao Su ñöôïc thaønh laäp theo quyeát ñònh soá 2101 QÑ. BNN/TCCB ngaøy 23/07/1998 cuûa Boä Noâng nghieäp vaø Phaùt trieån noâng thoân vaø khai tröông ñi vaøo hoaït ñoäng ngaøy 20/11/1998. 2. Moâ hình toå chöùc vaø chöùc naêng hoaït ñoäng cuûa coâng ty 2.1 Moâ hình toå chöùc SÔ ÑOÀ TOÅ CHÖÙC COÂNG TY TAØI CHÍNH CAO SU HOÄI ÑOÀNG QUAÛN TRÒ PHOØNG Kinh doanh PHOØNH Giao dòch 1 PHOØNG Toå chöùc – H Chính PHOØNG Keá Toaùn – Taøi Vuï PHOØNG Tín Duïng PHOØNG Keá hoaïch – Ñaàu tö BAN GIAÙM ÑOÁC Ban kieåm soaùt Ban kieåm tra noäi boä Veà nhaân söï: Coâng ty hieän coù 32 CBCNV, trong ñoù coù:( tính deán ngaøy 31/07/2004) Giaùm ñoác : 01 Phoù giaùm ñoác : 01 Ban kieån tra noäi boä : 02 Phoøng Keá toaùn – Taøi vuï : 07 Phoøng Tín duïng : 07 Phoøng Keá hoaïch - Ñaàu tö : 04 Phoøng Kinh doanh : 07 Phoøng Toå chöùc – Haønh chính : 10 2.2 Chöùc naêng hoaït ñoäng cuûa coâng ty Coâng ty taøi chính cao su thöïc hieän caùc nghieäp vuï sau: HUY ÑOÄNG VOÁN Nhaän tieàn göûi coù kyø haïn töø moät naêm trôû leân cuûa caùc toå chöùc, caù nhaân. Phaùt haønh kyø phieáu, traùi phieáu, chöùng chæ tieàn göûi vaø caùc loaïi giaáy tôø coù giaù trò khaùc ñeå huy ñoäng voán cuûa caùc toå chöùc, caù nhaân trong vaø ngoaøi nöôùc theo quy ñònh cuûa NHNN vaø phaùp luaät hieän haønh. Vay cuûa caùc toå chöùc tín duïng trong vaø ngoaøi nöôùc theo ñuùng quy ñònh cuûa NHNN. Tieáp nhaän voán uyû thaùc cuûa Chính phuû, caùc toå chöùc caù nhaân trong vaø ngoaøi nöôùc. CHO VAY VAØ CAÙC HOAÏT ÑOÄNG KHAÙC Cho vay ngaén haïn, trung daøi haïn ñoái vôùi caùc toå chöùc caù nhaân. Cho vay traû goùp mua haøng tieâu duøng. Cho vay uyû thaùc theo hôïp ñoàng uyû thaùc cuûa caùc toå chöùc, caù nhaân. Thöïc hieän caùc hoaït ñoäng baûo laõnh theo quy ñònh cuûa NHNN. Chieát khaáu, caàm coá thöông phieáu, traùi phieáu vaø caùc giaáy tôø coù giaù khaùc ñoái vôùi toå chöùc, caù nhaân. Taùi chieát khaáu, caàm coá thöông phieáu, traùi phieáu vôùi caùc TCTD khaùc. Goùp voán, mua coå phaàn cuûa caùc doanh nghieäp vaø TCTD khaùc. Ñaàu tö cho caùc döï aùn, lieân keát vôùi caùc doanh nghieäp theo hôïp ñoàng. Thöïc hieän caùc dòch vuï kieàu hoái, kinh doanh vaøng. Laøm ñaïi lyù phaùt haønh traùi phieáu, coå phieáu vaø caùc loaïi giaáy tôø coù giaù khaùc cho caùc doanh nghieäp. Nhaän uyû thaùc laøm ñaïi lyù trong caùc lónh vöïc lieân quan ñeán taøi chính, ngaân haøng, baûo hieåm vaø ñaàu tö, keå caû vieäc quaûn lyù taøi saûn, voán ñaàu tö cuûa caùc toå chöùc, caù nhaân theo hôïp ñoàng. Cung öùng caùc dòch vuï tö vaán veà ngaân haøng, taøi chính, tieàn teä, ñaàu tö cuûa caùc toå chöùc, caù nhaân theo hôïp ñoàng. Cung öùng dòch vuï baûo quaûn hieän vaät quyù, giaáy tôø coù giaù, cho thueâ tuû keùt … theo quy ñònh cuûa phaùp luaät. Hoaït ñoäng ngoaïi hoái khi ñöôïc NHNN cho pheùp. Hoaït ñoäng bao thanh toaùn khi ñöôïc NHNN cho pheùp. 3. Nhöõng Thuaän Lôïi Vaø Khoù Khaên Trong Hoaït Ñoäng Cuûa Coâng Ty Do moâ hình coâng ty taøi chính trong toång coâng ty laø moâ hình thí ñieåm ñang thöû nghieäm neân coâng ty coù nhöõng khoù khaên vaø thuaän lôïi sau: 3.1 Thuaän lôïi Tuy coâng ty môùi thaønh laäp nhöng ñöôïc söï hoå trôï tích cöïc cuûa Toång Coâng ty Cao Su Vieät Nam neân coâng ty nhanh choùng ñi vaøo oån ñònh toå chöùc vaø hoaït ñoäng. Nhôø nguoàn voán uyû thaùc cuûa Toång Coâng ty Cao Su Vieät Nam neân böôùc ñaàu coâng ty gaëp thuaän lôïi trong vieäc phaùt trieån nguoàn voán, do vaäy dö nôï cho vay taêng leân nhanh choùng. Toång Coâng ty Cao Su Vieät Nam coù nhu caàu voán raát lôùn veà nguoàn voán ngaén haïn vaø ñaàu tö trung vaø daøi haïn, ñaây laø moät thò tröôøng lôùn vaø oån ñònh giuùp coâng ty cho vay coù hieäu quaû vaø ít ruûi ro. Trong coâng taùc ñieàu haønh NHNNVN ñaõ ban haønh haøng loaït caùc nghò ñònh, thoâng tö höôùng daãn nhaát laø Nghò ñònh 79 ñaõ cho pheùp môû roäng phaïm vi hoaït ñoäng giuùp coâng ty phaùt trieån ñöôïc thò tröôøng taêng nhanh nguoàn voán vaø dö nôï cuõng nhö caùc hoaït ñoäng khaùc; caùc quy cheá hoaït ñoäng, caùc quy cheá veà quaûn lyù laõi suaát … giuùp cho coâng ty nhieàu thuaän lôïi vaø naâng cao chaát löôïng trong vieäc ñieàu haønh vaø quaûn lyù. 3.2 Khoù khaên Veà ñoái töôïng vaø kyø haïn huy ñoäng Kyø haïn huy ñoäng chæ ñöôïc pheùp treân moät naêm, khieán cho keânh huy ñoäng khoù phaùt trieån. Hôn nöõa, moâ hình coâng ty taøi chính trong toång coâng ty chuû yeáu phuïc vuï cho ngaønh, vieäc môû roäng cho caùc ñoái töôïng khaùc ngoaøi ngaønh gaëp khoù khaên. Veà xöû lyù taøi saûn theá chaáp Thuû tuïc xöû lyù taøi saûn caàm coá theá chaáp hieän nay raát phöùc taïp, gaây caùc khoù khaên cho caùc TCTD trong vieäc xöû lyù taøi saûn theá chaáp thu hoài nôï kòp thôøi, TCTD phaûi taêng döï phoøng ruûi ro tín duïng lôùn aûnh höôûng ñeán hieäu quaû kinh doanh. Veà thueá suaát Theo loaïi hình hoaït ñoäng tín duïng, thu söû duïng voán töø nguoàn ngaân saùch 0.5%/thaùng vaø thueá thu nhaäp doanh nghieäp 32% laø quaù cao ñoái vôùi coâng ty taøi chính cao su vì muïc tieâu chính cuûa coâng ty laø phuïc vuï cho ñaàu tö vaø phaùt trieån Ngaønh cao su, moät ngaønh noâng nghieäp neân caàn coù chính saùch öu ñaõi. B - PHAÂN TÍCH TÌNH HÌNH THÖÏC TEÁ TAÏI COÂNG TY Tình Hình Quaûn Lyù Voán Cuûa Coâng Ty Voán laø moät yeâu caàu quan troïng haøng ñaàu ñeå caáp pheùp hoaït ñoäng cho coâng ty. Töông töï nhö vaäy, giaù trò ñaày ñuû cuûa voán phaûi nhaát thieát ñöôïc phaûn aùnh treân Baûng caân ñoái keá toaùn cuûa chính coâng ty. Giaù trò voán cuûa coâng ty chính laø giôùi haïn möùc thua loã toái ña maø coâng ty coù theå chaáp nhaän ñöôïc. Nhö vaäy, voán ñoùng goùp moät vai troø raát quan troïng vöøa ñeå coâng ty baét ñaàu hoaït ñoäng vöøa ñaûm baûo khaû naêng toàn taïi cuûa coâng ty. Chính vì theá, khi nghieân cöùu tình hình quaûn lyù taøi chính taïi coâng ty, chuùng ta khoâng theå khoâng quan taâm ñeán voán. Tình hình nguoàn voán cuûa coâng ty qua caùc naêm 2004 – 2003 – 2002 thoâng qua Baûng caân ñoái keá toaùn cuûa coâng ty. (Ñôn vò tính: Trieäu ñoàng) Chæ tieâu Naêm 2002 Naêm 2003 Naêm 2004 Cheânh leäch 2003 so 2002 Cheânh leäch 2004 so 2003 Möùc % Möùc % 1.Voán chuû sôû höõu - caùc quyõ 51,084 61,627 73,164 10,543 20.64% 11,537 18.72% +Voán ñieàu leä 50,135 60,000 70,000 9,865 19.68% 10,000 16.67% +Voán khaùc 0 442 442 442 0 0.00% + Caùc quyõ 949 1,185 916 236 24.87% -269 -22.70% + Laõi kyø naøy 0 0 1,806 0 1,806 2. Voán huy ñoäng 16,087 74,558 168,838 58,471 363.47% 94,280 126.45% +Huy ñoäng tieàn göûi 16,087 74,558 118,838 58,471 363.47% 44,280 59.39% +Phaùt haønh traùi phieáu 0 0 50,000 0 50,000 3. Voán vay TCTD 45,448 65,959 57,373 20,511 45.13% -8,586 -13.02% +Vay caùc TCTD 45,448 65,959 57,373 20,511 45.13% -8,586 -13.02% 4. Voán khaùc 2,325 6,487 5,274 4,162 179.01% -1,213 -18.70% Toång nguoàn voán 114,944 208,631 304,649 93,687 81,51% 93,018 44,58% Nguoàn: Baûng caân ñoái keá toaùn coâng ty qua caùc naêm 2004-2003-2002 Ñaùnh giaù tình hình Theo keát quaû toång hôïp vaø phaân tích trong giai ñoaïn ba naêm veà thöïc traïng nguoàn voán cuûa coâng ty, ta nhaän thaáy tình hình voán cuûa toå chöùc ñaõ coù söï gia taêng theo thôøi gian. Nhìn toång quaùt, neáu nhö toång nguoàn voán trong naêm 2002 laø 114,994 tyû Ñ thì trong naêm 2003 soá voán naøy ñaõ gia taêng ñaït 208,631 tyû Ñ töông öùng taêng 93,687 tyû Ñ töùc taêng 81,51% so vôùi naêm tröôùc; vaø trong naêm vöøa qua, naêm 2004 soá voán naøy ñaõ tieáp tuïc taêng vaø ñaït döôïc toång soá laø 304,649 tyû Ñ töông öùng taêng 93,018 tyû Ñ töùc taêng 44,58% so vôùi naêm 2003. Tình hình naøy laø do, trong hai naêm qua laø giai ñoaïn ngaønh cao su ñöôïc giaù vaø ñöôïc muøa, saûn xuaát cuõng nhö tieâu thuï saûn phaåm thuaän lôïi, ñaït hieäu quaû cao, taøi chính doài daøo daãn ñeán nhu caàu vay voán cuûa caùc doanh nghieäp trong ngaønh giaûm maïnh, tuy nhieân laïi coù thuaän lôïi cho Coâng ty Taøi Chính trong vieäc huy ñoäng voán. Cuï theå, trong naêm 2003 Coâng Ty Taøi Chính Cao Su ñaõ ñöôïc toång coâng ty quan taâm caáp theâm 10 tyû ñoàng naâng toång voán ñieàu leä töø 50 tyû leân 60 tyû vaø lieân tieáp coâng ty laïi ñöôïc caáp theâm 10 tyû ñoàng trong naêm 2004, naâng toång möùc voán ñieàu leä cuûa coâng ty ñaït 70 tyû ñoàng.Nhö vaäy, maëc duø voán vaø caùc quyõ cuûa coâng ty chieám moät tyû troïng töông ñoái so vôùi toång taøi saûn, thöôøng laø töø 10 – 25%, tyû troïng naøy nhìn chung thaáp hôn nhieàu so vôùi tyû troïng veà voán töï coù cuûa caùc doanh nghieäp coâng nghieäp vaø thöông maïi khaùc. Tuy nhieân, coâng ty ñaõ hoaït ñoäng toát vaø duy trì söï taêng tröôûng naøy moät caùch ñeàu ñaën qua caùc naêm, cho thaáy khaû naêng choáng ñôõ hoaëc buø ñaép ruûi ro cuûa toå chöùc ngaøy caøng vöõng chaéc. Nguoàn voán taêng tröôûng cuûa coâng ty seõ baûo veä ngöôøi göûi tieàn, caùc chuû nôï cuûa coâng ty vaø caùc beân höõu quan khaùc trong moïi tröôøng hôïp.Chính vì theá coâng ty luoân ñaûm baûo ñöôïc uy tín cuûa mình trong quan heä vôùi khaùch haøng vaø caùc toå chöùc tín duïng khaùc. Coâng ty ñaõ söû duïng toát vaø duy trì soá voán, caùc quyõ cuõng nhö môû roäng soá voán naøy nhôø taêng lôïi nhuaän giöõ laïi vaø ñoàng thôøi ñaùp öùng nhöõng ñoøi hoûi khaùc veà söï caûi thieän ñieàu kieän laøm vieäc cuûa caùn boä, veà loøng tin cuûa khaùch haøng vaø daân chuùng noùi chung veà söï an toaøn laønh maïnh trong quaù trình hoaït ñoäng cuûa coâng ty. Nguoàn voán mang laïi cho coâng ty thöôøng do vieäc huy ñoäng töø: caùc toå chöùc tín duïng nhö caùc Ngaân haøng Nhaø Nöôùc nhö VCB TPHCM, Ngaân haøng noâng nghieäp vaø phaùt trieån noâng thoân Saøi Goøn ( laõi suaát 0,73%/thaùng); töø caùc coâng ty taøi chính baïn nhö: Coâng ty taøi chính Daàu khí, coâng ty taøi chính Böu Ñieän (laõi suaát: 0,74%/thaùng); Huy ñoäng töø caùc ñôn vò thaønh vieân trong toång coâng ty (laõi suaát: 9%/naêm); Huy ñoäng töø nhaân daân(theo laõi suaát thò tröôøng). Tuy nhieân, nguoàn voán cuûa coâng ty chuû yeáu laø ñöôïc huy ñoäng töø caùc coâng ty thaønh vieân, vieäc huy ñoäng voán töø daân cö chieám moät tyû leä raát thaáp so vôùi toång nguoàn huy ñoäng coù theå ñöôïc. Cuï theå laø trong naêm 2003 huy ñoäng töø nhaân daân ñaït 5,5 tyû ñoàng, vaø ñaït 7,8 tyû ñoàng trong naêm 2004. Nhö vaäy, vaán ñeà ñaët ra ôû ñaây laø coâng ty phaûi coá gaéng ñaåy maïnh khaû naêng huy ñoäng nguoàn voán nhaøn roãi trong daân cö. Tuy nhieân ñeå taïo theá chuû ñoäng hôn trong vieäc huy ñoäng voán ñaëc bieät laø voán trung haïn, neân trong naêm vöøa qua coâng ty thöïc hieän thí ñieåm phaùt haønh traùi phieáu Coâng Ty Taøi Chính Cao Su, kyø haïn 3 naêm, laõi suaát 8,6%/naêm , vôùi toång meänh giaù phaùt haønh laø 50 tyû. Thöïc hieän thaønh coâng vieäc phaùt haønh traùi phieáu coù yù nghóa lôùn trong coâng tac( huy ñoäng voán, vì ñaõ môû ra moät höôùng môùi raát cô baûn trong coâng taùc nguoàn voán, ñaõ thieát laäp ñöôïc moät keânh huy ñoäng voán lôùn, laâu daøi vaø oån ñònh cho coâng ty. Ñaây laø noå löïc lôùn cuûa ban giaùm ñoác coâng ty vaø phoøng kinh doanh vaø caùc phoøng khaùc. Nhö vaäy, söï gia taêng lieân tuïc nguoàn voán cuûa coâng ty qua caùc naêm ñaõ theå hieän tính naêng ñoäng, ñaït toác doä taêng tröôûng cao trong coâng taùc huy ñoäng voán. Trong boái caûnh cuûa neàn kinh teá, vôùi söï khan hieám nguoàn voán nhö hieän nay maø coâng ty ñaõ coù theå lieân tuïc gia taêng caùc nguoàn taøi trôï vaø thoâng qua ñoù ñaõ söû duïng soá tieàn nhaøn roãi naøy ñeå môû roäng hoaït ñoäng cho vay vaø ñaàu tö taøi chính nhaèm muïc ñích sinh lôøi. Ñoái vôùi coâng ty nguoàn taøi trôï töø tieàn göûi cuûa caùc toå chöùc kinh teá vaø daân cö –nguoàn göûi tieát kieäm vaø coù kyø haïn – laø nguoàn voán khaù oån ñònh cho pheùp coâng ty chuû ñoäng trong vieäc ñaàu tö chuùng vaøo caùc keá hoaïch sinh lôøi, chuû yeáu laø cho vay cho caùc toå chöùc kinh teá vaø caùc caù theå … ñeå nhaèm höôûng ñöôïc cheânh leäch giöõa laõi suaát huy ñoäng vaø laõi suaát cho vay. Maëc duø caùc khoaûn tieát kieäm naøy töông ñoái oån ñònh hôn vaø ít gaây söùc eùp ruùt tieàn ñoái vôùi coâng ty nhöng laõi suaát cuûa noù thì laïi thöôøng cao hôn vaø ña phaàn laø nhöõng moùn tieát kieäm thöôøng nhoû vaø phaân taùn. Do vaäy, chi phí thu huùt nguoàn voán naøy ñoái vôùi coâng ty laïi cao hôn . Ngoaøi vieäc nhaän tieàn göûi cuûa caùc toå chöùc kinh teá vaø daân cö, coâng ty coøn tieán haønh vay tieàn cuûa caùc toå chöùc tín duïng khaùc. Tuy nhieân, ñaây laø nhöõng khoaûn vay thöôøng coù chi phí khaù cao vaø coâng ty ñaõ vaø ñang coá gaéng giaûm vieäc huy ñoäng voán töø nguoàn naøy. Cuï theå laø, neáu trong naêm 2003 coâng ty ñaõ vay 65.959.268.283 Ñ thì trong naêm 2004 coâng ty chæ vay 57.373.109.993 Ñ, con soá naøy ñaõ giaûm 8.586.158.290 Ñ töông öùng giaûm 13.02%. Tình hình naøy ñöôïc ñaùnh giaù laø toát, bôûi ñaây laø nguoàn voán coù chi phí cao vaø coâng ty thöôøng thieáu chuû ñoäng, ñieàu kieän vay thöôøng ngaët ngheøo, luoân ñoøi hoûi coù söï ñaûm baûo khaù ñaày ñuû, thôøi haïn cho vay thöôøng ngaén. Chính vì vaäy, coâng ty ñaõ khoâng ngöøng caûi thieän coâng taùc huy ñoäng voán töø nguoàn tieàn göûi vaø giaûm ñi vay töø caùc toå chöùc tín duïng. Theâm vaøo ñoù, ñeå môû roäng caùc nguoàn taøi trôï coâng ty ñaõ tieán haønh phaùt haønh caùc loaïi giaáy tôø coù giaù, cuï theå laø neáu trong naêm 2002, 2003 coâng ty ñaõ khoâng huy ñoäng voán döôùi hình thöùc naøy nhöng sang naêm 2004 coâng ty ñaõ taän duïng quyeàn lôïi cuûa mình ñeå phaùt haønh chöùng chæ tieàn göûi, traùi phieáu vaø giaáy tôø coù giaù khaùc ñeå huy ñoäng voán töø caùc toå chöùc caù nhaân trong nöôùc vaø ngoaøi nöôùc vôùi toång giaù trò ñaït 50.000.000.000 Ñ (Ñieàu 46:Phaùt haønh giaáy tôø coù giaù – chöông III luaät caùc toå chöùc tín duïng). Tình Hình Cho Vay Taïi Coâng Ty 2.1 Tình hình cho vay Cho vay luoân chieám tyû troïng lôùn nhaát vaø laø nguoàn mang laïi thu nhaäp lôùn vaø chuû yeáu nhaát cho coâng ty, ñoàng thôøi ruûi ro lieân quan ñeán danh muïc cho vay cuõng laø loaïi ruûi ro chuû yeáu cuûa coâng ty. Nguoàn thu nhaäp chuû yeáu mang laïi töø danh muïc cho vay chính laø khoaûn laõi suaát maø ngöôøi vay tieàn thanh toaùn cho coâng ty, phaàn khaùc laø töø caùc hoaït ñoäng trao ñoåi caùc moùn cho vay hoaëc töø vieäc baûo ñaûm vaø cung caáp dòch vuï töông töï. Nguoàn thu nhaäp naøy leä thuoäc chuû yeáu vaøo doanh soá vaø laõi suaát cho vay. Bôûi leû cho vay laø hoaït ñoäng kinh doanh chuû choát ñeå taïo ra lôïi nhuaän cuûa caû coâng ty vaø thöïc teá cho thaáy cho vay luoân chieám töø 60 ñeán 80% taøi saûn cuûa coâng ty vaø chæ coù laõi suaát thu ñöôïc töø cho vay môùi buø ñaép noåi caùc chi phí tieàn göûi, chi phí döï tröõ, chi phí kinh doanh vaø quaûn lyù, chi phí voán troâi noåi, chi phí thueá caùc loaïi vaø caû chi phí ruûi ro ñaàu tö … vaø do ñoù coâng vieäc cuûa nhaø quaûn lyù taøi chính tröôùc tieân laø phaûi quaûn lyù caùc khoaûn cho vay. TÌNH HÌNH CHO VAY CUÛA DOANH NGHIEÄP QUA CAÙC NAÊM 2004-2003-2002 (Ñôn vò tính:Trieäu ñoàng) Chæ tieâu Naêm 2002 Naêm 2003 Naêm 2004 Cheânh leäch 2003 so 2002 Cheânh leäch 2004 so 2003 Möùc % Möùc % Cho vay caùc TCKT, caù nhaân trong nöôùc 300,685 432,815 254,831 132,130 43.94% -177,984 -41.12% Nguoàn: Baûng caân ñoái keá toaùn Qua soá lieäu phaân tích treân ta thaáy nhìn chung tình hình cho vay cuûa coâng ty trong giai ñoaïn ba naêm ñaõ phaùt trieån raát toát vaø khaû naêng cho vay cuûa coâng ty ngaøy caøng ñöôïc phaùt huy maïnh meõ.Cuï theå nhö, neáu trong naêm 2002 coâng ty chæ coù theå cho vay vôùi toång giaù trò ñaït 300.685 tyû ñoàngthì böôùc qua naêm 2003 coâng ty ñaõ naâng con soá naøy leân ñaït 432.815tyû ñoàng. Vaø trong naêm vöøa qua, vôùi vieäc môû roäng hoaït ñoäng vaø naâng cao chaát löôïng caùc khoaûn cho vay, coâng ty ñaõ thöïc hieän cho vay cho ñoái vôùi caùc toå chöùc kinh teá vaø caù nhaân trong nöôùc ñaït toång möùc laø 254.831.207.005 VNÑ. Con soá naøy neáu so vôùi möùc cho vay trong naêm 2003 ñaõ giaûm 41.12%, tuy nhieân thöïc teá khoâng phaûi nhö vaäy vì do coâng ty ñaõ thay ñoåi phöôùng thöùc haïch toaùn keá toaùn treân baûng caân ñoái keá toaùn. Keát quaû laø döï nôï taøi saûn giaûm nhieàu do chuyeån phaàn cho vay töø nguoàn voán uyû thaùc AFD 261,457,121,900 ñ ra taøi khoaûn ngoaøi baûng. Vì vaäy, neáu coäng khoaûn cho vay nguoàn voán uyû thaùc AFD vaøo khoaûn cho vay töø nguoàn voán cuûa coâng ty thì dö nôï cho vay cuûa coâng ty trong naêm vöøa qua taêng. Cuï theå trong naêm 2003, ngoaøi cho caùc ñôn vò trong ngaønh vay, coâng ty ñaõ coù theâm 150 khaùch haøng, trong ñoù coù 36 doanh nghieäp, coøn laïi laø caùc hoä kinh doanh caù nhaân. Hieän nay,coù treân 500 khaùch haøng, trong ñoù cho vay ngoaøi ngaønh taêng tröôûng nhanh, ñaûm baûo ñöôïc keá hoaïch taêng tröôûng chung, maëc duø nhu caàu vay cuûa caùc doanh nghieäp trong ngaønh giaûm ( naêm qua ngaønh cao su hoaït ñoäng ñaït hieäu quaû cao, taøi chính doài daøo daãn ñeán nhu caàu vay voán giaûm maïnh). Ngoaøi ra, thôøi gian vöøa qua coâng ty ñaõ môû theâm moät phoøng giao dòch, 3 toå tín duïng ; ngoaøi cho vay caùc doanh nghieäp saûn xuaát kinh doanh ñaõ môû roäng theâm caùc loaïi hình : cho vay voán laøm kinh teá hoä gia ñình, cho vay hoã trôï nhu caàu nhaø ôû, sinh hoaït tieâu duøng, cho vay CBCNV khoâng coù taøi saûn ñaûm baûo thoâng qua söï giôùi thieäu vaø hoã trôï cuûa cô quan … Nhö vaäy, nhìn chung hoaït ñoäng tín duïng cuûa coâng ty trong thôøi gian qua hoaït ñoäng raát toát vì thöù nhaát, coâng ty luoân caån troïng trong vieäc tieán haønh thu nhaäp vaø xöû lyù caùc thoâng tin lieân quan ñeán khaùch haøng vay tieàn, thöïc hieän vieäc giaùm saùt quaù trình söû duïng tieàn vay cuûa khaùch haøng moät caùch chaët cheõ vaø lieân tuïc nhaèm tìm ra nhöõng ngöôøi vay coù trieån voïng toát , loaïi tröø nhöõng ngöôøi vay voán quaù maïo hieåm, ñaûm baûo söû duïng tieàn vay ñuùng muïc ñích, giaûi quyeát roõ raøng vaán ñeà löïa choïn ñoái nghòch giöõa lôïi nhuaän vaø ruûi ro ñaïo ñöùc … vaø keát cuïc laø coâng ty ñaõ giaûm xaùc suaát maát voán maø taêng xaùc suaát ñaït muïc tieâu thu nhaäp ñoái vôùi tieàn cho vay.Thöù hai, coâng ty khoâng ngöøng söûa ñoåi, boå sung ñöa ra caùc nguyeân taéc nhaát ñònh maø khaùch haøng phaûi tuaân theo khi thöïc hieän haønh ñoäng xin vay voán taïi coâng ty. Maët khaùc coâng ty cuõng khoâng ngöøng taêng cöôøng tính chuyeân moân hoaù trong boä maùy cho vay cuûa mình . Hôn nöõa, coâng ty cuõng ñaõ öu tieân thieát laäp vaø duy trì söï öu tieân trong cho vay ôû möùc ñoä naøo ñoù coù theå ñoái vôùi nhöõng khaùch haøng coù moái quan heä oån ñònh, laâu daøi vôùi coâng ty. Cuoái cuøng laø söï ña daïng hoaù caùc khoaûn cho vay luoân ñöôïc coâng ty ñaët leân haøng ñaàu trong hoaït ñoäng cho vay, khoâng taäp trung cho vay ñoái vôùi moät ngaønh coâng nghieäp hoaëc moät vaøi khaùch haøng rieâng bieät … maø thay vaøo ñoù laø coâng ty bieát phaân taùn voán cho vay moät caùch thích hôïp cho nhieàu khaùch haøng thuoäc nhieàu ngaønh, nhieàu loaïi cho vay, nhieàu kyø haïn … Noùi chung ñieàu toát nhaát laø khoâng bao giôø boû taát caû caùc tröùng vaøo cuøng moät roå, vì thaät laø tai haïi neáu baïn thöïc hieän ñieàu ñoù! Chính vì söï ña daïng hoaù hoaït ñoäng cho vay ñaõ ñem laïi nhieàu lôïi ích cho coâng ty , noù cho pheùp coâng ty giaûm thieåu ñöôïc caùc ruûi ro ñaëc thuø, ruûi ro do taäp trung cho vay cuõng nhö caùc ruûi ro veà thanh khoaûn vaø töông öùng laø söï caûi thieän ñöôïc thu nhaäp ñoái vôùi toaøn boä danh muïc cho vay. 2.2 Tình hình dö nôï quaù haïn taïi coâng ty Laø moät trung gian taøi chính neân ruûi ro trong hoaït ñoäng tín duïng cuûa coâng ty laø ñieàu khoâng traùnh khoûi. Ñaëc bieät, khi nöôùc ta chuyeån sang neàn kinh teá theo cô cheá thò tröôøng thì ruûi ro trong cho vay ngaøy caøng cao. Ta bieát raèng, trong hoaït ñoäng kinh doanh cuûa caùc doanh nghieäp ngoaøi nguoàn voán töï coù cuûa mình caùc doanh nghieäp phaûi söû duïng moät nguoàn voán beân ngoaøi, ñoù laø nguoàn voán vay cuûa caùc ñònh cheá taøi chính. Ñaây laø nhu caàu vay voán raát caàn thieát nhaèm ñaûm baûo cho caùc doanh nghieäp thöïc hieän nhieäm vuï hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh moät caùch bình thöôøng. Tuyø ñaëc ñieåm vaø tính chaát hoaït ñoäng cuûa töøng loaïi hình doanh nghieäp maø vieäc söû duïng voán vay cuõng coù söï khaùc nhau. Thoâng thöôøng caùc doanh nghieäp thuoäc lónh vöïc thöông maïi – dòch vuï söû duïng voán vay nhieàu hôn caùc doanh nghieäp thuoäc khu vöïc saûn xuaát. Veà phía coâng ty, ñaây laø nghieäp vuï kinh doanh theo nguyeân taéc ñi vay ñeå cho vay. Nhö vaäy, vieäc phaùt sinh nhu caàu vay voán cuûa caùc doanh nghieäp vaø vaán ñeà cho vay voán cuûa coâng ty ñoái vôùi caùc doanh nghieäp laø moät taát yeáu khaùch quan dieãn ra thöôøng xuyeân trong quaù trình thöïc hieän moïi hoaït ñoäng kinh doanh caû veà phía doanh nghieäp vaø coâng ty. Doanh nghieäp vay voán vaø coâng ty cho doanh nghieäp vay voán ñöôïc thuïc hieän baèng nhöõng cam keát thoaû thuaän theo nhöõng noäi dung ñaõ aán ñònh phuø hôïp vôùi caùc nguyeân taéc tín duïng. Veà nguyeân taéc, trong phaïm vi thôøi haïn nôï quy ñònh khi ñeán haïn traû nôï, doanh nghieäp vay voán phaûi coù traùch nhieäm hoaøn traû nôï goác vaø laõi cho coâng ty. Thöïc hieän ñuùng nguyeân taéc naøy, nhìn chung laø raát toát cho doanh nghieäp, cho coâng ty vaø cho caû neàn kinh teá. Nhöng thöïc teá, laïi khoâng dieãn ra nhö vaäy, coù nhieàu doanh nghieäp khoâng traû ñöôïc nôï vaø laõi cho coâng ty khi nôï ñaõ ñeán haïn traû. Trong tröôøng hôïp naøy, coâng ty khoâng thu hoài ñöôïc voán vaø laõi. Ñaây ngöôøi ta goïi laø nôï quaù haïn. Nôï quaù haïn hieän nay ôû coâng ty noùi rieâng vaø ôû caùc ngaân haøng noùi chung ñang laø moät vaán ñeà ñaùng quan taâm. Laøm theá naøo ñeå giaûi quyeát döùt ñieåm nôï quaù haïn, nhaèm goùp phaàn laønh maïnh hoùa tình hình taøi chính cuûa caùc doanh nghieäp vay voán vaø taïo ñieàu kieän cho coâng ty thöïc hieän toát nghieäp vuï kinh doanh cuûa mình trong lónh vöïc tín duïng, nhaèm töøng böôùc hoäi nhaäp quoác teá veà lónh vöïc ngaân haøng ñaït keát quaû. Chuùng ta coù theå xem tình hình dö nôï vaø phaàn traêm dö nôï quaù haïn cuûa coâng ty trong thôøi gian gaàn ñaây: 2002-2004 (thöïc teá treân Baûng caân ñoái keá toaùn nhöõng khoaûn nôï quaù haïn khoâng ñöôïc haïch toaùn ôû taøi khoaûn nôï quaù haïn maø ñöôïc haïch toaùn ôû khoaûn nôï phaûi thu vaø vaãn laø taøi saûn coù cuûa coâng ty). Tính toaùn caùc döõ kieän töø Baûng caân ñoái keá toaùn ta coù baûng soá lieäu sau: Khoaûn muïc Naêm 2002 Naêm 2003 Naêm2004 1. Toång dö nôï cuûa coâng ty (VNÑ) 300,685,476,402 432,215,690,860 254,471,207,005 2. Tyû leä nôï quaù haïn/toång DN 1.00% 1.70% 2.08% Töø soá lieäu cuûa baûng treân ta coù nhaän xeùt toång quaùt nhö sau: Toång dö nôï cuûa naêm sau nhìn chung laø cao hôn so vôùi naêm tröôùc, ñieàu naøy bieåu hieän söï taêng tröôûng veà tín duïng cuûa coâng ty.( Rieâng naêm 2004, do khoaûn cho vay töø voán uyû thaùc AFD ñöôïc haïch toaùn ngoaøi baûng caân ñoái keá toaùn) Tyû leä phaàn traêm dö nôï quaù haïn coù xu höôùng taêng, ñaây laø nhöõng khoaûn nôï quaù haïn töông ñoái cao ñoái vôùi coâng ty. Neáu soá nôï naøy trôû thaønh nôï khoù ñoøi, nôï xaáu thì seõ aûnh höôûng raát lôùn ñeán hoaït ñoäng kinh doanh cuûa coâng ty vaø hoaït doäng kinh doanh cuûa caùc doanh nghieäp vay voán trong neàn kinh teá. Tuy nhieân neáu so vôùi tyû leä phaàn traêm dö nôï quaù haïn hieän nay cuûa moät soá ngaân haøng thöông maïi nhìn cuïc boä, coù phaàn traêm nôï quaù haïn cao, ñöôïc bieát ñaây laø soá nôï toàn ñoïng keùo daøi chöa hoaëc khoâng giaûi quyeát ñöôïc. Tình hình doanh nghieäp nôï vaø phaàn traêm nôï quaù haïn cuûa heä thoáng ngaân haøng Vieät Nam trong thôøi gian gaàn ñaây 1999-2003 Khoaûn muïc Naêm 1999 Naêm 2000 Naêm 2001 Naêm 2002 Naêm 2003 1. Toång dö nôï (tæ VNÑ) toaøn boä neàn kinh teá 139,180 184,936 225,704 286,614 365,300 2. Tyû leä nôï quaù haïn/toång DN 13.20% 10.75% 8.80% 8.15% 8.02% Töø caùi nhìn toång quan ta nhaän thaáy raèng, maëc duø laø phaàn traêm nôï quaù haïn cuûa coâng ty coù xu höôùng taêng, nhöng so vôùi toång ngaønh thì tyû leä naøy cuûa coâng ty laø töông ñoái an toaøn. Ôû caùc nöôùc treân theá giôùi hoaëc trong khu vöïc, phaàn traêm nôï quaù haïn cuûa ngaân haøng thöông maïi phaûi ñaït tyû leä laø döôùi 5% - ñaây cuõng laø muïc tieâu ñeà ra cho caùc NHTM Vieät Nam. Nhö vaäy, ñaùnh giaù chung veà hoaït ñoäng tín duïng cuûa coâng ty laø khaù toát. Trong xu höôùng hoäi nhaäp,coâng ty neân coá gaéng phaán ñaáu duy trì möùc tyû leä naøy hoaëc haï thaáp neáu coù theå ñeå laønh hoaù tình hình taøi chính cuûa chính mình thoâng qua vieäc thöïc hieän caùc khoaûn tín duïng caù chaát löôïng toát. 3. Tình Hình Ñaàu Tö Taïi Coâng Ty Maëc duø cho vay laø hoaït ñoäng taïo ra nguoàn thu nhaäp chính cho coâng ty, nhöng ngoaøi caùc nghieäp vuï chính thì coâng ty luoân höôùng ñeán nhöõng hoaït ñoäng khaùc . Moät trong nhöõng hoaït ñoäng ñoù laø ñaàu tö. Trong boái caûnh cuûa söï phaùt trieån cuûa neàn kinh teá, Söï ra ñôøi cuûa thò tröôøng chöùng khoaùn Vieät Nam, vaø ñaëc bieät laø söï soâi ñoäng trôû laïi cuûa noù sau moät thôøi gian daøi voán ñaõ raát eøo oït vaø eá aåm. Trong giai ñoaïn hieän nay, khi caùc DNNN ra söùc coå phaàn hoùa theo quy ñònh cuûa nhaø nöôùc, cuøng vôùi söï xuaát hieän cuûa thò tröôøng chöùng khoaùn laø caùc coâng ty chöùng khoaùn cuûa caùc ngaân haøng vaø caùc saøn giao dòch laàn löôït ñöôïc khai sinh vaø hoaït ñoäng soâi noåi thì hoaït ñoäng ñaàu tö maø ñaëc bieät laø ñaàu tö chöùng khoaùn cuûa coâng ty coù xu höôùng phaùt trieån ñi leân gaén lieàn vôùi xu höôùng nôùi loûng quaûn lyù cuûa chính phuû vaø xu höôùng ña daïng hoaù hoaït ñoäng cuûa coâng ty. Ñaây laø moät khoaûn muïc taøi saûn quan troïng thöù hai sau caùc khoaûn muïc cho vay. THÖÏC TEÁ ÑAÀU TÖ QUA CAÙC NAÊM 2004 – 2003 – 2002 TAÏI COÂNG TY (Ñôn vò tính: Trieäu ñoàng) Chæ tieâu Naêm 2002 Naêm 2003 Naêm 2004 Cheânh leäch 2003 so 2002 Cheânh leäch 2004 so 2003 Möùc % Möùc % 1. Caùc khoaûn ñaàu tö 7,205 17,689 18,700 10,484 145.51% 1,011 5.72% + Ñaàu tö chöùng khoaùn 805 1,289 2,300 484 60.12% 1,011 78.43% + Goùp voán lieân doanh, mua coå phaàn 6,400 16,400 16,400 10,000 156.25% 0 0.00% 2. Thu laõi goùp voán 272 570 921 298 109.56% 351 61.58% 3. Thu laõi kinh doanh chöùng khoaùn 75 281 293 206 274.67% 12 4.27% Theo ñieàu 69,70 chöông III luaät caùc toå chöùc tín duïng neâu raèng: Ñieàu 69: Goùp voán, mua coå phaàn Toå chöùc tín duïng ñöôïc duøng voán ñieàu leä vaø quyõ döï tröõ ñeå goùp voán, mua coà phaàn cuûa doanh nghieäp vaø cuûa caùc toå chöùc tín duïng khaùc theo quy ñònh cuûa phaùp luaät. Ñieàu 70: Tham gia thò tröôøng tieàn teä Toå chöùc tín duïng luoân ñöôïc tham gia thò tröôøng tieàn teä do NHNN toå chöùc bao goàm thò tröôøng ñaáu giaù tín phieáu kho baïc, thò tröôøng giaáy tôø coù giaù ngaén haïn khaùc theo quy ñònh cuûa nhaø nöôùc. Laø moät ñònh cheá taøi chính phi ngaân haøng luoân tuaân thuû nhöõng quy ñònh cuûa nhaø nö._.