Quản lý rủi ro trong hoạt động kinh doanh ngoại hối tại Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam
Tài liệu Quản lý rủi ro trong hoạt động kinh doanh ngoại hối tại Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam: ... Ebook Quản lý rủi ro trong hoạt động kinh doanh ngoại hối tại Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam
Tóm tắt tài liệu Quản lý rủi ro trong hoạt động kinh doanh ngoại hối tại Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
lêi c¶m ¬n
Trong thêi gian thùc hiÖn kho¸ luËn tèt nghiÖp "Qu¶n lý rñi ro trong ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i hèi t¹i ng©n hµng Ngo¹i th ¬ng ViÖt Nam”, em ®· nhËn ® îc sù ®éng viªn, khÝch lÖ tõ nhiÒu phÝa.
Tr íc hÕt, em xin bµy tá lßng biÕt ¬n tíi toµn thÓ c¸c thÇy c« gi¸o Tr êng §¹i häc Ngo¹i th ¬ng. LuËn v¨n nµy kh«ng chØ lµ sù nç lùc cña b¶n th©n em mµ cßn chÝnh lµ thµnh qu¶ cña qu¸ tr×nh häc tËp, nghiªn cøu h¬n 4 n¨m t¹i tr êng d íi sù chØ b¶o, d×u d¾t vµ gióp ®ì cña c¸c thÇy c«.
§Æc biÖt, em xin dµnh lêi c¶m ¬n vµ biÕt ¬n ch©n thµnh tíi thÇy gi¸o h íng dÉn - G.S §inh Xu©n Tr×nh thuéc bé m«n Thanh to¸n quèc tÕ, vµ phßng Kinh doanh ngo¹i tÖ Ng©n hµng Ngo¹i Th ¬ng ViÖt Nam. Sù gióp ®ì vµ chØ b¶o nhiÖt t×nh cña thÇy cïng c¸c c¸n bé phßng Kinh doanh ngo¹i tÖ lµ ®éng lùc v« cïng quan träng ®Ó em hoµn thµnh luËn v¨n nµy.
Do ®iÒu kiÖn tµi liÖu vµ thêi gian cã h¹n, kinh nghiÖm b¶n vµ kh¶ n¨ng b¶n th©n cßn h¹n chÕ, luËn v¨n cña em kh«ng khái cã nh÷ng thiÕu sãt. V× vËy, em r©t mong ® îc c¸c thÇy c« xem xÐt ®¸nh gi¸, gãp ý ®Ó kho¸ luËn tèt nghiÖp cña em mang tÝnh thiÕt thùc h¬n vµ cã chiÒu s©u h¬n.
Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n.
lêi nãi ®Çu
I. Tªn ®Ò tµi:
“Qu¶n lý rñi ro trong ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i hèi t¹i ng©n hµng Ngo¹i th ¬ng ViÖt nam.”
II. LÝ do chän ®Ò tµi:
Qu¸ tr×nh toµn cÇu ho¸ nÒn kinh tÕ thÕ giíi ®ang diÔn ra hÕt søc s«i ®éng. C¶ lý thuyÕt vµ thùc tÕ ®Òu cho thÊy c¸c quèc gia kh«ng thÓ t¸ch m×nh ra khái qu¸ tr×nh nµy, ng îc l¹i, c¸c n íc, nhÊt lµ c¸c n íc ®ang ph¸t triÓn vµ chËm ph¸t triÓn cÇn nhanh chãng héi nhËp toµn diÖn vµo nÒn kinh tÕ toµn cÇu. ChÝnh vËy, ngµnh ng©n hµng nãi chung vµ ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i hèi nãi riªng ®ang ®øng tr íc nh÷ng th¸ch thøc vµ vËn héi lín. Víi vai trß lµ mét lÜnh vùc kinh doanh tiÒm n¨ng trong viÖc ph¸t triÓn dÞch vô ng©n hµng, kinh doanh ngo¹i hèi ®ang ngµy cµng trë nªn cã vÞ thÕ quan träng trong ho¹t ®éng cña ng©n hµng.
Tuy nhiªn, trong thùc tÕ, do thiÕu kinh nghiÖm thùc tiÔn, thêi gian tham gia vµo ho¹t ®éng ngo¹i hèi quèc tÕ ch a nhiÒu, tr×nh ®é nghiÖp vô chuyªn m«n ch a cao, kinh nghiÖm qu¶n lý yÕu kÐm nªn kh«ng Ýt ng©n hµng th ¬ng m¹i ViÖt nam ®· gÆp ph¶i nh÷ng rñi ro trong ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i hèi, g©y thiÖt h¹i hµng chôc tû ®ång.
Do ®ã, qu¶n lý rñi ro trong lÜnh vùc kinh doanh ngo¹i hèi lµ mét vÊn ®Ò hÕt søc bøc xóc, ®ßi hái sù nghiªn cøu t×m ra nh÷ng gi¶i ph¸p gãp phÇn n©ng cao kh¶ n¨ng qu¶n lý rñi ro trong lÜnh vùc kinh doanh ngo¹i hèi.
XuÊt ph¸t tõ thùc tÕ ®ã, ®Ò tµi: “Qu¶n lý rñi ro trong ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i hèi t¹i Ng©n hµng Ngo¹i th ¬ng ViÖt nam” ®· ® îc chän lµm ®Ò tµi nghiªn cøu kho¸ luËn tèt nghiÖp.
III. §èi t îng nghiªn cøu:
T×m hiÓu nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn c¬ b¶n vÒ qu¶n lý rñi ro trong ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i hèi.
Ph©n tÝch tæng quan ho¹t ®éng kinh doanh ngoaÞ hèi t¹i ng©n hµng Ngo¹i th ¬ng ViÖt nam, thùc tr¹ng qu¶n lý c¸c rñi ro kinh doanh ngo¹i hèi th êng gÆp trong ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i hèi, ®ång thêi tr×nh bµy c¸c biÖn ph¸p qu¶n lý rñi ro ® îc ¸p dông t¹i ng©n hµng, trªn c¬ së ®ã ® a ra c¸c ®iÓm h¹n chÕ trong ho¹t ®éng qu¶n lý rñi ro kinh doanh ngo¹i hèi t¹i Ng©n hµng Ngo¹i th ¬ng ViÖt nam.
§¸nh gi¸ nh»m rót ra nh÷ng gi¶i ph¸p vµ kiÕn nghÞ cho viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ qu¶n lý rñi ro trong ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i hèi t¹i ng©n hµng Ngo¹i th ¬ng.
IV. Ph ¬ng ph¸p, ph¹m vi nghiªn cøu:
Kho¸ luËn sö dông ph ¬ng ph¸p nghiªn cøu tµi liÖu, ph ¬ng ph¸p thèng kª, tæng hîp dùa trªn c¸c sè liÖu thu thËp tõ Së giao dÞch Ng©n hµng Ngo¹i th ¬ng ViÖt nam, vô qu¶n lý Ngo¹i hèi; còng nh ph ¬ng ph¸p pháng vÊn trùc tiÕp nh»m ®em l¹i hiÖu qu¶ tÝch cùc cho ®Ò tµi.
VI.CÊu tróc cña ®Ò tµi:
Ngoµi lêi nãi ®Çu, kÕt luËn vµ môc tµi liÖu tham kh¶o, luËn v¨n gåm 3 ch ¬ng sau:
Ch ¬ng I: Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn c¬ b¶n vÒ qu¶n lý rñi ro trong ho¹t ®éng kinh doang ngo¹i hèi.
Ch ¬ng II: Thùc tr¹ng qu¶n lý rñi ro trong ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i hèi t¹i ng©n hµng Ngo¹i th ¬ng ViÖt nam.
Ch ¬ng III: C¸c gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ qu¶n lý rñi ro trong ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i hèi t¹i ng©n hµng Ngo¹i th ¬ng ViÖt nam.
ch ¬ng i: nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn c¬ b¶n vÒ qu¶n lý rñi ro trong ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i hèi
I. Rñi ro trong ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i hèi.
1. Mét vµi nÐt vÒ ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i hèi
Ngo¹i hèi lµ mét kh¸i niÖm dïng ®Ó chØ c¸c ph ¬ng tiÖn cã gi¸ trÞ ® îc dïng ®Ó tiÕn hµnh thanh to¸n gi÷a c¸c quèc gia. Tuú theo quan niÖm cña luËt qu¶n lý ngo¹i hèi cña mçi quèc gia mµ kh¸i niÖm ngo¹i hèi cã thÓ kh¸c nhau, nh ng xÐt ®¹i thÓ ngo¹i hèi cã thÓ gåm:
Ngo¹i tÖ: bao gåm c¶ ngo¹i tÖ tiÒn mÆt vµ ngo¹i tÖ tÝn dông
C¸c ph ¬ng tiÖn thanh to¸n quèc tÕ ® îc ghi b»ng ngo¹i tÖ: Hèi phiÕu, Kú phiÕu, SÐc, Th chuyÓn tiÒn, §iÖn chuyÓn tiÒn, ThÎ tÝn dông, Th tÝn dông ng©n hµng
C¸c chøng kho¸n cã gi¸ trÞ b»ng ngo¹i tÖ nh : Cæ phiÕu, Tr¸i phiÕu c«ng ty, C«ng tr¸i quèc gia, Tr¸i phiÕu kho b¹c
Vµng b¹c, kim c ¬ng, ®¸ quÝ, ngäc trai...® îc dïng lµm tiÒn tÖ.
TiÒn tÖ quèc gia cã nguån gèc lµ ngo¹i tÖ.
Tuy nhiªn, trong ®ã thµnh phÇn c¬ b¶n cña ngo¹i hèi lµ ngo¹i tÖ vµ c¸c ph ¬ng tiÖn cã gi¸ trÞ ngo¹i tÖ. C¸c ngo¹i tÖ ® îc giao dÞch trªn thÞ tr êng ngo¹i hèi d íi h×nh thøc tiÒn mÆt chØ chiÕm mét tû lÖ nhá, mµ chñ yÕu chóng tån t¹i d íi c¸c h×nh thøc cña c¸c ph ¬ng tiÖn thanh to¸n quèc tÕ vµ ph ¬ng tiÖn l u th«ng tÝn dông nh sÐc, hèi phiÕu...
Thªm vµo ®ã, kh«ng ph¶i lo¹i tiÒn nµo còng ® îc mua b¸n réng r·i trªn thÞ tr êng ngo¹i hèi mµ chØ cã mét sè ®ång tiÒn chÝnh lµ ®èi t îng mua b¸n réng r·i trªn thÞ tr êng kinh doanh ngo¹i hèi nh : ®ång §« la Mü (USD), ®ång Yªn NhËt (JPY), ®ång B¶ng Anh (GBP), ®ång tiÒn chung Ch©u ¢u (EUR).
ThÞ tr êng ngo¹i hèi lµ thÞ tr êng thùc hiÖn c¸c giao dÞch mua b¸n, trao ®æi c¸c lo¹i ngo¹i hèi, trong ®ã chñ yÕu lµ trao ®æi mua b¸n ngo¹i tÖ vµ c¸c ph ¬ng tiÖn thanh to¸n quèc tÕ. Trung t©m cña thÞ tr êng ngo¹i hèi lµ thÞ tr êng liªn ng©n hµng, th«ng qua thÞ tr êng liªn ng©n hµng mäi giao dÞch mua b¸n ngo¹i hèi cã thÓ ® îc tiÕn hµnh trùc tiÕp víi nhau.
C¸c giao dÞch chñ yÕu trªn thÞ tr êng ngo¹i hèi bao gåm: Giao dÞch giao ngay( Spot transaction), Giao dÞch kú h¹n (Forward transaction), Giao dÞch ho¸n ®æi (Swap transaction) vµ Giao dÞch quyÒn chän (Option transaction).
Trong ph¹m vi luËn v¨n nµy, ng êi viÕt sÏ chñ yÕu xem xÐt ngo¹i hèi d íi khÝa c¹nh lµ ngo¹i tÖ kinh doanh vµ bèn ho¹t ®éng chñ yÕu cña mét ng©n hµng trªn thÞ tr êng ngo¹i hèi bao gåm:
Mua vµ b¸n ngo¹i tÖ cho kh¸ch hµng nh»m môc ®Ých thanh to¸n c¸c hîp ®ång ngo¹i th ¬ng.
Mua vµ b¸n ngo¹i tÖ cho kh¸ch hµng (hoÆc cho chÝnh m×nh) nh»m môc ®Ých thùc hiÖn ®Çu t n íc ngoµi trùc tiÕp vµ gi¸n tiÕp.
Mua vµ b¸n ngo¹i tÖ cho kh¸ch hµng (hoÆc cho chÝnh m×nh) nh»m ®iÒu chØnh tr¹ng th¸i ngo¹i hèi cña ®ång tiÒn ®ã ®Ó gi¶m rñi ro hèi ®o¸i.
Mua vµ b¸n ngo¹i tÖ nh»m môc ®Ých ®Çu c¬ trong viÖc dù tÝnh sù biÕn ®éng cña tû gi¸.
Trong bèn ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ trªn, hai ho¹t ®éng ®Çu ng©n hµng thùc hiÖn cho kh¸ch hµng ®Ó thu phÝ, do ®ã ng©n hµng kh«ng ph¶i høng chÞu rñi ro hèi ®o¸i. Ho¹t ®éng thø ba, ng©n hµng tiÕn hµnh nghiÖp vô phßng ngõa rñi ro hèi ®o¸i, tøc lµ lµm gi¶m rñi ro hèi ®o¸i. Nh vËy rñi ro trong ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i hèi ngoµi c¸c rñi ro thuÇn tuý do ho¹t ®éng kinh doanh ®em l¹i th× cã liªn quan trùc tiÕp ®Õn ho¹t ®éng thø t , tøc lµ liªn quan trùc tiÕp ®Õn tr¹ng th¸i hèi ®o¸i më ®èi víi nh÷ng ho¹t ®éng mua b¸n mang tÝnh ®Çu c¬.
2. Kh¸i niÖm rñi ro trong ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i hèi
Rñi ro lµ mét kh¸i niÖm chØ kh¶ n¨ng x¶y ra nh÷ng biÕn cè mang l¹i kÕt qu¶ xÊu khi tiÕn hµnh mét c«ng viÖc nµo ®ã. Rñi ro gåm hai lo¹i chÝnh lµ rñi ro mang tÝnh ®Çu c¬ vµ rñi ro thuÇn tuý.
Ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i hèi cña c¸c ng©n hµng th ¬ng m¹i lµ mét ho¹t ®éng hÕt søc nh¹y c¶m vµ kh«ng n»m ngoµi quy luËt, nã còng tiÒm Èn nh÷ng rñi ro. Rñi ro trong kinh doanh ngo¹i hèi lµ nh÷ng rñi ro lµm sai lÖch kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh do sù cè biÕn ®éng vÒ tû gi¸ cña c¸c ngo¹i tÖ cã liªn quan.
§Æc biÖt trong hÖ thèng tû gi¸ th¶ næi hiÖn nay, tû gi¸ hèi ®o¸i víi t c¸ch lµ gi¸ c¶ cña mét lo¹i hµng ho¸ ®Æc biÖt lu«n biÕn ®éng kh«ng ngõng do nhiÒu nh©n tè t¸c ®éng, th× vÊn ®Ò rñi ro hèi ®o¸i th êng xuyªn xuÊt hiÖn.
C¸c ®èi t îng th êng xuyªn chÞu rñi ro hèi ®o¸i lµ c¸c Ng©n hµng vµ c¸c c«ng ty tham vµo nÒn tµi chÝnh quèc tÕ.
Toµn bé sè tiÒn cã thÓ chÞu rñi ro hèi ®o¸i lµ tr¹ng th¸i hèi ®o¸i më (open position), mçi khi cã mét tr¹ng th¸i hèi ®o¸i më th× sÏ cã mét tr¹ng th¸i rñi ro hèi ®o¸i. NÕu nh tr¹ng th¸i hèi ®o¸i ë tr¹ng th¸i më vµ tû gi¸ hèi ®o¸i thay ®æi th× sÏ thu thªm hay mÊt ®i mét l îng tiÒn liªn quan ®Õn tr¹ng th¸i hèi ®o¸i më.
§Ó lo¹i trõ vµ gi¶m bít rñi ro trong kinh doanh ngo¹i hèi, c¸c ng©n hµng ph¶i thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p qu¶n lý rñi ro trong kinh doanh ngo¹i hèi, Ng©n hµng ®¸nh gi¸ ®óng møc ®é cña tõng rñi ro trong kinh doanh ngo¹i hèi vµ ® a ra c¸c biÖn ph¸p qu¶n lû rñi ro thÝch hîp trong kinh doanh ngo¹i hèi.
3. Ph©n lo¹i rñi ro trong kinh doanh ngo¹i hèi.
VÒ mÆt nguyªn t¾c, chóng ta cã thÓ chia rñi ro trong ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i hèi ra lµm bèn nhãm chÝnh:
Rñi ro tµi chÝnh
Rñi ro tÝn dông
Rñi ro vÒ kh¶ n¨ng thanh to¸n
Rñi ro ho¹t ®éng
3.1. Rñi to tµi chÝnh
Rñi ro tµi chÝnh bao gåm rñi ro tû gi¸ hèi ®o¸i vµ rñi ro l·i suÊt. §©y chÝnh lµ c¸c rñi ro c¬ b¶n trong ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i hèi.
3.1.1. Rñi ro tû gi¸ hèi ®o¸i
Rñi ro tû gi¸ lµ lo¹i rñi do g©y nªn bëi sù biÕn ®éng m¹nh cña tû gi¸ dÉn ®Õn thua lç trong giao dÞch. Nãi mét c¸ch kh¸c, rñi ro tû gi¸ lµ rñi ro thua lç tõ tr¹ng th¸i kh«ng c©n b»ng kh«ng b¶o hiÓm (tr¹ng th¸i më) do sù biÕn ®éng tû gi¸ x¸c ®Þnh.
§©y lµ lo¹i rñi ro cã ý nghÜa réng lín trong nghiÖp vô kinh doanh ngo¹i tÖ. Tr êng hîp th êng x¶y ra nhÊt ®èi víi lo¹i rñi ro nµy lµ vÞªc duy tr× mét tr¹ng th¸i hèi ®o¸i më cña mét ®ång tiÒn nhÊt ®Þnh. NÕu nh tr¹ng th¸i hèi ®o¸i më lµ d ¬ng (Long position) ®èi víi mét lo¹i ngo¹i tÖ hay tµi s¶n Cã (Asset) lín h¬n tµi s¶n Nî (Liabilities) mµ ngo¹i tÖ ®ã bÞ gi¶m gÝa th× ch¾c ch¾n sÏ bÞ rñi ro. MÆt kh¸c nÕu ®ång tiÒn ®ã lªn gi¸, ng êi qu¶n lý ng©n quü ®ang d thõa ®ång tiÒn ®ã sÏ thu ® îc lîi nhuËn tõ viÖc chuyÓn ®æi b»ng tØ gi¸ ®ã. KÕt qu¶ ng îc l¹i nÕu tr¹ng th¸i hèi ®o¸i më lµ ©m hoÆc tµi s¶n Nî lín h¬n tµi s¶n Cã ®ång tiÒn ®ã. Nh vËy, rñi ro vÒ tû gi¸ sÏ xuÊt hiÖn nÕu mét tr¹ng th¸i hèi ®o¸i më ® îc t¹o ra.
VÝ dô, mét ng©n hµng ViÖt Nam mua cña mét kh¸ch hµng hay cña mét ng©n hµng kh¸c mét l îng USD víi tû gi¸ nµo ®ã, th× cho ®Õn khi b¸n hÕt khèi l îng nµy, ng©n hµng míi hÕt lo l¾ng vÒ rñi ro tû gi¸, rñi ro chØ x¶y ra cho ®Õn khi san b»ng tr¹ng th¸i hèi ®o¸i më nµy. Rñi ro sÏ t¨ng lªn theo thêi gian tr¹ng th¸i hèi ®o¸i më tån t¹i, nh ng nã còng quan träng ngay trong kho¶ng thêi gian gi÷a lóc h×nh thµnh vµ kho¸ sæ tr¹ng th¸i hèi ®o¸i më nµy, thËm chÝ trong vßng mét phót, khi cã mét biÕn ®éng nhá cña tû gi¸ th× ®iÒu ®ã ®· dÉn tíi hËu qu¶ cña mét thÊt tho¸t lín, nÕu khèi l îng ngo¹i tÖ kinh doanh nhiÒu. NÕu tû gi¸ hèi ®o¸i khi b¸n ra gi¶m xuèng th× ng©n hµng sÏ bÞ thiÖt h¹i. NÕu gi¶ sö ng©n hµng vÉn muèn gi÷ kho¶n tiÒn nµy thªm th× rñi ro cµng lín h¬n n÷a. Mèi nguy hiÓm nµy kh«ng hÒ phô thuéc vµo tû gi¸ hèi ®o¸i, tøc lµ bÊt kÓ ®ång tiÒn nµy theo tû gi¸ th¶ næi hay tû gi¸ cè ®Þnh. ThËt ra, biªn ®é biÕn ®éng hµng ngµy cña tû gi¸ USD ®· më réng nhiÒu trong giai ®o¹n chuyÓn sang c¬ chÕ tû gi¸ hèi ®o¸i th¶ næi, thÕ nh ng trong hÖ thèng tû gi¸ hèi ®o¸i cè ®Þnh l¹i cã nh÷ng rñi ro kh¸c ®ã lµ t¨ng hoÆc gi¶m gi¸ trÞ cña ®ång tiÒn.
§Æc biÖt khi chÕ ®é Bretton Woods sôp ®æ n¨m 1971, quan hÖ tiÒn tÖ gi÷a c¸c n íc ® îc th¶ næi, trong ®ã ®iÓn h×nh nhÊt lµ c¬ chÕ “Tû gi¸ th¶ næi” cña c¸c quèc gia t b¶n chñ nghÜa. Víi c¬ chÕ nµy tû gi¸ hèi ®o¸i cña c¸c n íc biÕn ®éng hµng ngµy, hµng giê trªn thÞ tr êng do chÞu ¶nh huëng cña nhiÒu nh©n tè nh l¹m ph¸t, t×nh h×nh c¸n c©n thanh to¸n quèc tÕ, t×nh h×nh cung cÇu ngo¹i hèi trªn thÞ tr êng...
Cung cÇu ngo¹i hèi trªn thÞ tr êng lµ nh©n tè ¶nh h ëng trùc tiÕp vµ nh¹y bÐn ®Õn sù biÕn ®éng cña tû gi¸ hèi ®o¸i. Quan hÖ cung cÇu vÒ ngo¹i hèi bÞ ¶nh h ëng bëi c¸c nh©n tè sau:
T×nh h×nh d thõa hay thiÕu hôt cña c¸n c©n thanh to¸n quèc tÕ. NÕu c¸n c©n thanh to¸n d thõa th× cã thÓ dÉn ®Õn kh¶ n¨ng cung ngo¹i hèi lín h¬n cÇu ngo¹i hèi vµ ng îc l¹i.
Thu nhËp thùc tÕ tøc møc ®é GNP thùc tÕ t¨ng lªn sÏ lµm t¨ng nhu cÇu vÒ hµng ho¸ vµ dÞch vô nhËp khÈu, do ®ã lµm cho nhu cÇu ngo¹i hèi ®Ó thanh to¸n hµng nhËp khÈu t¨ng lªn.
Nh÷ng nhu cÇu ngo¹i hèi bÊt th êng t¨ng lªn do thiªn tai, b·o lôt, h¹n h¸n, mÊt mïa, chiÕn tranh...còng nh do bu«n lËu hµng nhËp khÈu g©y ra.
Bªn c¹nh quan hÖ cung cÇu ngo¹i hèi lµm cho tû gi¸ hèi ®o¸i biÕn ®éng cßn cã c¸c nh©n tè kh¸c nh møc chªnh lÖch l¹m ph¸t gi÷a hai n íc vµ møc chªnh lÖch l·i suÊt gi÷a c¸c n íc cã ®ång tiÒn liªn quan.
Xem xÐt møc chªnh lÖch l¹m ph¸t cña hai n íc ¶nh h ëng ®Õn sù biÕn ®éng cña tû gi¸. Gi¶ sö, trong ®iÒu kiÖn c¹nh tranh lµnh m¹nh, n¨ng suÊt lao ®éng cña hai n íc nh nhau, qu¶n lý hèi ®o¸i tù do. Mét lo¹i hµng ë Mü cã gi¸ trÞ 1 USD vµ ë NhËt lµ 100 JPY, cã nghÜa lµ ngang gi¸ søc mua ®èi néi cña hai ®ång tiÒn nµy lµ USD/JPY = 100. NÕu ë Mü cã møc l¹m ph¸t lµ 5% vµ ë NhËt lµ 10% th× hµng ho¸ ë Mü t¨ng lªn lµ 1,05 USD vµ ë NhËt lµ 110 JPY dã ®ã ngang søc mua ®èi néi sÏ lµ 1,05 USD= 110 JPY
Hay lµ USD/JPY= 104,761
Møc chªnh lÖch tû gi¸ lµ 4,761 hay gÇn t ¬ng tù nh møc chªnh lÖch l¹m ph¸t 5%.
Møc chªnh lÖch vÒ l·i suÊt gi÷a c¸c n íc còng ¶nh h ëng ®Õn sù biÕn ®éng tû gi¸. N íc nµo cã l·i suÊt ng¾n h¹n cao h¬n c¸c n íc kh¸c hoÆc cao h¬n LIBID th× vèn ng¾n h¹n sÏ ch¶y vµo nh»m thu phÇn chªnh lÖch do tiÒn l·i t¹o ra, do ®ã sÏ lµm cung ngo¹i hèi t¨ng lªn, cÇu ngo¹i hèi gi¶m xuèng, tû gi¸ hèi ®o¸i còng gi¶m.
Tû gi¸ hèi ®o¸i phô thuéc vµo nhiÒu nh©n tè kh¸c nhau mµ c¸c nh©n tè nµy th êng xuyªn thay ®æi kÐo theo sù biÕn ®éng kh«ng ngõng cña tû gi¸ hèi ®o¸i. VÊn ®Ò nµy ®Æt ra víi nh÷ng c«ng ty lµ nh÷ng ng êi th êng xuyªn cã thu chi ngo¹i hèi vµ ®Æc biÖt lµ nh÷ng nhµ kinh doanh ngo¹i tÖ, chÊp nhËn rñi ro ®Ó kiÕm lêi. §èi víi c¸c ng©n hµng th ¬ng m¹i cì lín cã giao dÞch víi c¸c c«ng ty th ¬ng m¹i lín th× kh«ng nh÷ng sè l îng hîp ®ång ký kÕt lµ rÊt nhiÒu mµ khèi l îng ngo¹i hèi ® îc giao dÞch trong ngµy còng rÊt lín do ®ã mµ nh÷ng biÕn ®éng nhá trong tû gi¸ hèi ®o¸i cña c¸c ngo¹i tÖ sÏ g©y ra mét ¶nh h ëng rÊt lín ®èi víi kÕt qu¶ kinh doang cña ng©n hµng.
Tr¹ng th¸i hèi ®o¸i më cña mçi ngo¹i tÖ cã thÓ lµ d ¬ng hoÆc ©m. Tr¹ng th¸i ngo¹i hèi d ¬ng khi tµi s¶n Cã lín h¬n tµi s¶n Nî. Tr¹ng th¸i ngo¹i hèi ©m khi tµi s¶n Nî lín h¬n tµi s¶n Cã. T¹i phßng kinh doanh n¬i mµ nhµ kinh doanh ph¶i tho¶ m·n c¸c yªu cÇu cña kh¸ch hµng, th× tr¹ng th¸i hèi ®o¸i th êng xuyªn xuÊt hiÖn. T×nh tr¹ng nµy xuÊt hiÖn lµ do hµng ngµy lu«n cã c¸c nguån lu©n chuyÓn vèn. Mçi khi mét tr¹ng th¸i më xuÊt hiÖn lµ ng©n hµng ë tr¹ng th¸i rñi ro hèi ®o¸i, nghÜa lµ kh¶ n¨ng thu ® îc hay mÊt ®i mét sè tiÒn nÕu tû gi¸ thay ®æi. §Æc biÖt khi l îng ngo¹i hèi d thõa hoÆc thiÕu hôt ®Õn møc nÕu rñi ro hèi ®o¸i x¶y ra sÏ ® a ng©n hµng vµo t×nh tr¹ng ph¸ s¶n, v× vËy ng©n hµng ph¶i lu«n t×m c¸ch c©n b»ng tr¹ng th¸i hèi ®o¸i thùc ®Ó h¹n chÕ bít nh÷ng thiÖt h¹i cña rñi ro nµy. §Ó lµm ® îc ®iÒu nµy th× ng©n hµng ph¶i cã mèi quan hÖ b¹n hµng réng r·i víi c¸c c«ng ty th ¬ng m¹i cì lín còng nh ho¹t ®éng tÝch cùc trªn thÞ tr êng liªn ng©n hµng.
3.1.2. Rñi ro l·i suÊt
Rñi ro l·i suÊt hay cßn gäi lµ rñi ro tû lÖ SWAP lµ rñi ro vÒ l·i suÊt th êng x¶y ra trong tr¹ng th¸i kú h¹n. Tr¹ng th¸i kú h¹n kh«ng c©n b»ng cã thÓ gÆp rñi ro l·i suÊt. Ngay c¶ trong tr êng hîp tr¹ng th¸i rßng c©n b»ng còng cã thÓ gÆp rñi ro l·i suÊt nÕu nh thêi ®iÓm ®¸o h¹n cña c¸c hîp ®ång mua vµ b¸n kh«ng khíp nhau. Së dÜ nh vËy lµ v× rñi ro ®èi víi tr¹ng th¸i kú h¹n n»m ë l·i suÊt cña c¸c ngo¹i tÖ cã mÆt trong giao dÞch mua b¸n ngo¹i tÖ ®ã. NÕu tr íc thêi ®iÓm ®¸o h¹n cña giao dÞch cã sù biÕn ®éng vÒ l·i suÊt cña mét trong hai ®ång tiÒn giao dÞch mµ n»m ngoµi mong muèn th× sÏ xuÊt hiÖn rñi ro l·i suÊt.
Giao dÞch SWAP lµ giao dÞch gåm ®ång thêi hai giao dÞch mua vµ b¸n cña cïng mét sè l îng ®ång tiÒn nµy víi mét ®ång tiÒn kh¸c (chØ cã 2 ®ång tiÒn ® îc thùc hiÖn trong giao dÞch), trong ®ã kú h¹n thanh to¸n cña hai giao dÞch kh¸c nhau vµ tû gi¸ cña hai giao dÞch ® îc x¸c ®Þnh t¹i thêi ®iÓm ký kÕt hîp ®ång giao dÞch ho¸n ®æi. Do ®ã giao dÞch SWAP kh«ng cã t¸c ®éng ®Õn tr¹ng th¸i hèi ®o¸i më. V× vËy l·i hay lç trong tr¹ng th¸i SWAP chØ phô thuéc duy nhÊt vµo biÕn ®éng l·i suÊt cña hai ®ång tiÒn cã liªn quan.
Rñi ro tû lÖ SWAP trë nªn quan träng nÕu tr¹ng th¸i hèi ®o¸i thêi h¹n víi khèi l îng kinh doanh ®· tho¶ thuËn xong nh ng thêi h¹n thanh to¸n th× ch a chÊm døt. VÝ dô: mét ng©n hµng mua 5 triÖu GBP theo 3 th¸ng vµ b¸n theo thêi h¹n 4 th¸ng th× hai kho¶n nµy vÒ gi¸ trÞ lµ b»ng nhau nh ng thêi h¹n th× kh«ng ®ång nhÊt. §iÒu ®ã cã nghÜa lµ ë ®©y kh«ng cã rñi ro vÒ tû gi¸, nh ng l¹i cã rñi ro vÒ tû lÖ SWAP, tøc lµ rñi ro sÏ n¶y sinh vµo cuèi th¸ng thø 3, nÕu tr¹ng th¸i hèi ®o¸i nµy ® îc h×nh thµnh qua thùc hiÖn mét nghiÖp vô SWAP mµ tû lÖ SWAP l¹i ph¸t triÓn kh«ng thuËn lîi.
Rñi ro nµy cã ý nghÜa : mét mÆt trong nghiÖp vô Arbitrage vÒ tû gi¸ thêi h¹n vµ mÆt kh¸c lµ trong nghiÖp vô kh¸ch hµng. Trong giao l u víi kh¸ch hµng, c¸c ng©n hµng ph¶i ký kÕt c¸c nghiÖp vô thêi h¹n, víi thêi h¹n vßng, tøc lµ thêi h¹n mµ lóc ®ã thÞ tr êng kh«ng ho¹t ®éng. Sau ®ã c¸c ng©n hµng ký thùc hiÖn nghiÖp vô ®èi øng víi thêi h¹n tiªp theo trong thÞ tr êng vµ kh¾c phôc nh÷ng bÊt ®ång vÒ thêi ®iÓm, b»ng c¸ch ký hîp ®ång SWAP ng¾n h¹n vµ lu©n chuyÓn (vÝ dô SWAP theo ngµy).
Khi h¹ch to¸n c¸c ng©n hµng th êng c¨n cø vµo t×nh h×nh lóc ký kÕt nghiÖp vô thêi h¹n. Theo nguyªn t¾c c¸c ng©n hµng còng dù tÝnh mét kho¶ng an toµn nhÊt ®Þnh, nh ng khi xem xÐt tíi gãc ®é c¹nh tranh ng©n hµng kh«ng thÓ dù tÝnh kho¶ng an toµn lín ® îc. VÝ dô, khi chªnh lÖch l·i suÊt cã lîi cho ®ång GBP lµ 3%/n¨m (l·i suÊt GBP=12%/n¨m, l·i suÊt SGD= 9% n¨m vµ cho c¸c lo¹i thêi h¹n) ng©n hµng ®· b¸n cho kh¸ch hµng 5 triÖu GBP thêi h¹n 4 th¸ng. Sè GBP nµy ng©n hµng ®· ph¶i huy ®éng trªn thÞ tr êng víi thêi h¹n vay 3 th¸ng vµ tíi cuèi th¸ng thø 3 th× chªnh lÖch l·i suÊt gi¶m qu¸ m¹nh xuèng tíi 3%/n¨m. Do vËy, ng©n hµng ph¶i g¸nh chÞu kho¶n lç cña th¸ng 4. Gi¶ sö tû gi¸ giao ngay GBP/SGD vµo lóc ký nghiÖp vô thêi h¹n víi kh¸ch hµng lµ 2,80 h¹ch to¸n chuyÓn ®æi nµy sÏ cã kÕt qu¶ sau (ch a tÝnh ®Õn l îng lîi nhuËn vµ an toµn):
B¸n 5 triÖu GBP cho kh¸ch hµng víi thêi h¹n 4 th¸ng theo tû gi¸ GBP/SGD lµ 2,7731:= 13.865.000 SGD.
Mua 5 triÖu GBP trªn thÞ tr êng theo thêi h¹n 3 th¸ng víi tû gi¸ GBP/SGD lµ 2,7769:=13.898.000 SGD
NghiÖp vô SWAP gia h¹n khi hÕt 3 th¸ng:
NÕu quan hÖ l·i suÊt kh«ng ®æi (tû gi¸ giao ngay æn ®Þnh):
B¸n 5 triÖu GBP giao ngay víi tû gi¸ GBP/SGD lµ 2,8:=14.000.000 SGD.
Mua 5 triÖu GBP thêi h¹n 1 th¸ng víi tû gi¸ GBP/SGD lµ
2,793: =13.965.500 SGD.
Sù chuyÓn ®æi nµy ® îc thùc hiÖn kh«ng cã l·i mµ còng kh«ng bÞ lç, kho¶n chªnh lÖch 2.000 SGD ® îc t¹o ra tõ tû gi¸ ngo¹i hèi thêi h¹n.
Chªnh lÖch l·i suÊt cã lîi cho ®ång GBP lµ 1%/n¨m:
B¸n 5 triÖu GBP giao ngay víi tû gi¸ GBP/SGD lµ 2,8 = 14.000.000 SGD
Mua 5 triÖu GBP thêi h¹n 1 th¸ng víi tû gi¸ lµ 2,7977:=13.988.500 SGD
Ng©n hµng chÞu lç mét kho¶n 21.000 SGD (ch a tÝnh ®Õn phÇn l·i suÊt du¬ng tõ doanh thu tiÒn mÆt ph¸t sinh do tõ cuèi th¸ng thø 3 ng©n hµng thu ® îc 14.000.000 SGD tõ nghiÖp vô SWAP gia h¹n, nh ng chØ ph¶i tr¶ cã 13.965.500 SGD. NÕu tû gi¸ GBP/SGD gi¶m th× doanh lîi vÒ l·i suÊt sÏ trë thµnh thiÖt h¹i vÒ l·i suÊt).
So s¸nh víi rñi ro tû vÒ tû gi¸, kh«ng nghi ngê r»ng, rñi ro vÒ tû lÖ l·i suÊt Ýt cã ý nghÜa h¬n, nh ng víi khèi l îng kinh doanh lín còng t¹o ra ®iÒu ®¸ng quan t©m. §iÒu nµy Ýt cã gi¸ trÞ cho nghiÖp vô giao dÞch víi kh¸ch hµng, v× ngay tõ ®Çu nghiÖp vô nµy bÞ giíi h¹n bëi sè l îng kh¸ch hµng vµ mét phÇn ho¹t ®éng chuyÓn ®æi ®èi øng ®· ® îc c¸c nhµ xuÊt nhËp khÈu tù c©n ®èi víi nhau. Trong nghiÖp vô víi kh¸ch hµng, khèi l îng lîi nhuËn t¹o ra ®· t¹o thµnh khèi l îng ®¶m b¶o. Ng îc l¹i trong tr êng hîp Arbitrage tû gi¸ hèi ®o¸i kú h¹n kh«ng thÓ cã ® îc mét giíi h¹n rñi ro “tù nhiªn”. NÕu xÐt vÒ kh¶ n¨ng ký kÕt c¸c hîp ®ång nghiÖp vô Arbitrage thêi h¹n cã ph¹m vi réng lín. T ¬ng tù nh vËy, ë ®©y sÏ xuÊt hiÖn nguy c¬ lµm thÊt tho¸t lín.
Tãm l¹i, rñi ro l·i suÊt hay gäi lµ rñi ro tû lÖ SWAP chÝnh lµ rñi ro vÒ tû lÖ l·i suÊt, tuy nhiªn nã kh¸c rñi ro l·i suÊt trªn ho¹t ®éng thÞ tr êng tiÒn tÖ ë chç trªn thÞ tr êng tiÒn tÖ chóng ta chØ quan t©m ®Õn sù biÕn ®éng l·i suÊt cña mét ®ång tiÒn. Nh ng khi ho¹t ®éng trªn thÞ tr êng hèi ®o¸i qua giao dÞch SWAP cÇn ph¶i xem xÐt thay ®æi l·i suÊt cña c¶ hai ®ång tiÒn.
3.2 Rñi ro tÝn dông
Rñi ro tÝn dông (rñi ro ®é tin cËy) lµ t×nh tr¹ng kh¸ch hµng hay ®èi t¸c cña ng©n hµng cè t×nh hoÆc r¬i vµo t×nh tr¹ng bÊt kh¶ kh¸ng, kh«ng cã kh¶ n¨ng thùc hiÖn c¸c nghÜa vô cam kÕt trong hîp ®ång giao dÞch mua b¸n ngo¹i tÖ vµo thêi ®iÓm ph¸t sinh c¸c nghÜa vô cam kÕt ®ã.
Trong rñi ro tÝn dông, cã rñi ro ®èi t¸c vµ rñi ro do c¸c nguyªn nh©n chÝnh trÞ.
3.2.1. Rñi ro ®èi t¸c
Víi mçi nghiÖp vô kinh doanh ngo¹i hèi do ng©n hµng ký kÕt, lu«n xuÊt hiÖn rñi ro do bªn ®èi t¸c kh«ng chÞu hay kh«ng thÓ thùc hiÖn tr¸ch nhiÖm cña hä do c¸c nguyªn nh©n chñ quan, vµ hËu qu¶ lµ ho¹t ®éng nµy sÏ kÕt thóc b»ng thua lç.
Gi¶ sö mét ng©n hµng b¸n cho mét kh¸ch hµng hay mét ng©n hµng kh¸c 5 triÖu GBP víi tØ gi¸ GBP/SGD lµ 2,8005 vµ mua l îng nµy tõ mét ng©n hµng kh¸c theo tØ gi¸ GBP/SGD lµ 2,8. Sau khi ®· ký kÕt hîp ®ång víi ng êi mua th× ng êi mua bÞ ph¸ s¶n vµ kh«ng thÓ thùc hiÖn tr¸ch nhiÖm cña m×nh. TØ gi¸ GBP/SGD trªn thÞ tr êng h¹ xuèng cßn 2,75, ng©n hµng ®µnh ph¶i b¸n theo gi¸ nµy cho ®èi t¸c kh¸c vµ chÊp nhËn chÞu lç 250.000 SGD.
3.2.2. Rñi ro chÝnh trÞ
Lµ tr êng hîp rñi ro x¶y ra khi ®èi t¸c giao dÞch ë n íc ngoµi (cã thÓ lµ chÝnh phñ, ng©n hµng hay kh¸ch hµng) kh«ng thÓ hoÆc cã thÓ kh«ng thùc hiÖn ® îc c¸c nghÜa vô cam kÕt trong giao dÞch mua b¸n ngo¹i tÖ vµo thêi ®iÓm ph¸t sinh c¸c nghÜa vô cam kÕt mµ nguyªn nh©n dÉn ®Õn rñi ro nµy lµ t×nh tr¹ng bÊt kh¶ kh¸ng do chiÕn tranh, b¹o ®éng, c¸ch m¹ng, hay tuyªn bè ngõng ho¹t ®éng hÖ thèng thanh to¸n ra n íc ngoµi cña chÝnh phñ quèc gia ®ã.
§iÒu nµy thùc tÕ ®· x¶y ra víi ng©n hµng Herstatt t¹i §øc trong n¨m 1974. NhiÒu ng©n hµng §øc vµ ng©n hµng n íc ngoµi ®· mua USD cña ng©n hµng Herstatt vµ ph¶i tr¶ tiÒn b»ng ®ång DEM 5-6 tiÕng theo quy ®Þnh tr íc khi nhËn ® îc USD. Ngay sau khi c¸c ng©n hµng nµy tr¶ tiÒn vµo buæi tr a th× ®ång lo¹t c¸c quÇy giao dÞch cña ng©n hµng Herstatt bÞ ®ãng cöa theo chØ ®Þnh cña Côc thanh tra liªn bang ngµnh tÝn dông. Th«ng tin vÒ viÖc ®×nh chØ thanh to¸n ®· nhanh chãng lan ra trªn toµn thÕ giíi. C¸c ng©n hµng ë Mü ®· kh«ng thùc hiÖn ® îc nh÷ng hîp ®ång b¸n USD ®· ký víi ng©n hµng Herstatt mÆc dï hä ®· nhËn ®ång DEM vµ l îng ngo¹i tÖ nµy b©y giê chØ ® îc xem lµ nh÷ng mãn nî ph¶i ®ßi ®èi víi tµi s¶n thanh lý cßn l¹i.
3.3 Rñi ro vÒ kh¶ n¨ng thanh to¸n
Rñi ro vÒ kh¶ n¨ng thanh to¸n trªn thÞ tr êng hèi ®o¸i còng xuÊt hiÖn trong tr êng hîp kh«ng cã kh¶ n¨ng vã ® îc vèn b»ng ®ång tiÒn nh dù ®Þnh.
VÝ dô: mét giao dÞch SWAP mua SGD kú h¹n 3 th¸ng b»ng ®ång USD ®ång thêi b¸n SGD lÊy USD kú h¹n 1 th¸ng. NÕu ng©n hµng trung ¬ng Singapore quyÕt ®Þnh dõng mäi giao dÞch hèi ®o¸i cña m×nh v× lý do thÞ tr êng bÊt æn ®Þnh, chóng ta sÏ ph¶i mua SGD trªn thÞ tr êng kh¸c, nh÷ng ng êi b¸n SGD nµy kh«ng thÓ giao dÞch víi khèi l îng lín, ch¼ng h¹n 1000 triÖu SGD hoÆc h¬n, th× khã cã thÓ thùc hiÖn ® îc giao dÞch nh ®· ®Þnh. Trong tr êng hîp giao dÞch kh«ng ® îc thùc hiÖn nh ®· ®Þnh, ®iÒu ®ã cã nghÜa gÇn nh ch¾c ch¾n x¶y ra t×nh tr¹ng ph¸ s¶n ®èi víi mét sè tæ chøc tµi chÝnh.
3.4 Rñi ro ho¹t ®éng
Rñi ro ho¹t ®éng th êng thÓ hiÖn d íi ba h×nh thøc chÝnh lµ rñi ro trong viÖc dïng ng êi, rñi ro vËn hµnh vµ rñi ro tæ chøc.
3.4.1.Rñi ro trong viÖc dïng ng êi:
Lµ lo¹i rñi ro xuÊt ph¸t mét c¸ch chñ quan tõ c¸c nh©n viªn tham gia vµo qu¸ tr×nh thùc hiÖn giao dÞch kinh doanh ngo¹i hèi, nguyªn nh©n chÝnh lµ cßn h¹n chÕ vÒ tr×nh ®é, møc ®é tinh th«ng nghiÖp vô còng nh kinh nghiÖm cßn Ýt ái.
Ch¼ng h¹n mét ng êi kinh doanh quªn kh«ng lËp chøng tõ mua b¸n, sau khi thùc hiÖn hîp ®ång th× kho¶n kinh doanh trong b¶ng c©n ®èi cña ng©n hµng sÏ kh«ng thèng nhÊt víi thùc tr¹ng giao dÞch, vµ hËu qu¶ lµ sÏ ph¸t sinh thiÖt h¹i khi thanh to¸n sau nµy th«ng qua viÖc rót tiÒn v ît qu¸ sè tiÒn thÊu chi (overdraft) qui ®Þnh trªn tµi kho¶n cña kh¸ch hµng n íc ngoµi. Hay nÕu nh©n viªn thiÕu cÈn träng dùa trªn mét ®Þa chØ sai ®Ó giao dÞch còng cã thÓ g©y ra thiÖt h¹i l·i suÊt, nÕu sau ®ã ®iÒu nµy ® îc biÕt ®Õn th× viÖc thanh to¸n ®óng h¹n lµ kh«ng thÓ thùc hiÖn ® îc.
3.4.2. Rñi ro vËn hµnh
Rñi ro vËn hµnh trong kinh doanh ngo¹i hèi cã thÓ gÆp ph¶i tõ nh÷ng sai sãt cña m¹ng ®iÖn tho¹i, cña giao dÞch qua Telex, Reuter, giao dÞch Telerate, háng hãc cña m¸y tÝnh c¸ nh©n, hÖ thèng m¹ng bÞ qu¸ t¶i, h h¹i ®Õn thiÕt bÞ hay do mÊt ®iÖn...
3.4.3. Rñi ro tæ chøc kiÓm so¸t
Lµ nh÷ng rñi ro do hÖ thèng tæ chøc vµ c¬ chÕ qu¶n lý ®em l¹i. Rñi ro nµy th êng cã nguån gèc tõ sù ph©n c«ng tr¸ch nhiÖm ch a râ rµng gi÷a c¸c bé phËn tham gia vµo ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i hèi: giao dÞch, thanh to¸n, kiÓm so¸t. Nãi c¸ch kh¸c lo¹i rñi ro nµy xuÊt hiÖn khi m« h×nh tæ chøc kinh doanh ngo¹i hèi cßn ch a hîp lý, hiÖu qu¶ kÐm.
v §¸nh gi¸ vai trß vµ møc ®é c¸c lo¹i rñi ro
Vai trß vµ møc ®é cña mçi lo¹i rñi ro lµ kh¸c nhau khi tham gia vµo c¸c giao dÞch kh¸c nhau. NÕu chóng ta ®ang giao dÞch víi c¸c tæ chøc ® îc xÕp vµo lo¹i tÝn dông hµng ®Çu vµ chóng ta còng thuéc nhãm lùa chän ®ã th× rñi ro vÒ tÝn dông vµ kh¶ n¨ng thanh to¸n chØ ®ãng vai trß thø yÕu nÕu so s¸nh víi rñi ro vÒ tû gi¸ vµ rñi ro vÒ tû lÖ l·i suÊt do c¸c rñi ro nµy lµm mÊt ®i kh¶ n¨ng thu lîi cña chóng ta hoÆc thËm chÝ khiÕn ta cã thÓ bÞ thua lç do dù ®o¸n sai.
Tuy nhiªn khi chóng ta giao dÞch víi mét kh¸ch hµng kh«ng cã uy tÝn trªn thÕ giíi th× rñi ro tÝn dông sÏ trë nªn quan träng h¬n. H¬n n÷a nÕu chóng ta kh«ng thuéc mét sè c¸c tæ chøc cã uy tÝn th× chóng ta cÇn ph¶i chó träng h¬n ®Õn rñi ro vÒ kh¶ n¨ng thanh to¸n cña m×nh.
II. Qu¶n lý rñi ro trong ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i hèi.
1. Kh¸i niÖm qu¶n lý rñi ro trong ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i hèi
§Þnh nghÜa vÒ qu¶n lý ngo¹i hèi tù th©n nã ®· lµ mét ®Ò tµi lín. Tuú theo c¸ch hiÓu vµ trong tõng lÜnh vùc kh¸c nhau mµ ng êi ta cã nh÷ng ®Þnh nghÜa kh¸c nhau vÒ qu¶n lý rñi ro.
ë ®©y, ta xem xÐt qu¶n lý rñi ro d íi khÝa c¹nh lµ viÖc nhËn ®Þnh vµ ¸p dông c¸c biÖn ph¸p dù b¸o vµ phßng ngõa rñi ro d íi khÝa c¹nh lµ viÖc nhËn ®Þnh vµ ¸p dông c¸c biÖn ph¸p phßng ngõa rñi ro cÇn thiÕt, ®ång thêi cã kh¶ n¨ng kiÓm so¸t vµ qu¶n trÞ ® îc nh÷ng rñi ro nµy nÕu nh chóng x¶y ra, nh»m môc ®Ých tr¸nh vµ h¹n chÕ tèi ®a tæn thÊt thiÖt th¹i, hoÆc chÊp nhËn rñi ro ë møc nhÊt ®Þnh cã thÓ cho phÐp.
2. V× sao qu¶n lý rñi ro cã vai trß quan träng trong ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i hèi
Trong ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i hèi, cã thÓ nãi kh«ng thÓ tr¸nh khái mäi rñi ro. Rñi ro vµ lîi nhuËn kú väng lu«n cã mèi quan hÖ cïng chiÒu. Peter Clairin, chuyªn gia trong lÜnh vùc qu¶n lý rñi ro cña ng©n hµng Bank of NewYork ®· ®óc kÕt l¹i thµnh ch©m ng«n trong kinh doanh ngo¹i hèi nh sau: “ More profit, more risks” (Lîi nhuËn cµng nhiÒu th× rñi ro sÏ cµng lín). Tuy nhiªn, rñi ro cã thÓ ® îc gi¶m thiÓu nÕu nh viÖc qu¶n lý rñi ro trong kinh doanh ngo¹i hèi ® îc thùc hiÖn tèt.
Kh«ng cã viÖc qu¶n lý rñi ro th× gièng nh viÖc ng êi ®i trong ®ªm kh«ng tr«ng thÊy ® êng, kh«ng biÕt khi nµo m×nh sÏ bÞ vÊp ng· vµ liÖu viÖc vÊp ng· sÏ ¶nh h ëng ®Õn søc khoÎ nh thÕ nµo, cã bÞ g·y ch©n hay chØ bong g©n mµ th«i? Trong lÞch sö, sù sôp ®æ cña hÖ thèng ng©n hµng Baring chÝnh lµ mét minh chøng cô thÕ cho vai trß to lín cña qu¶n lý rñi ro trong ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i hèi.
HiÖn nay, vai trß cña kinh doanh ngo¹i hèi ngµy cµng trë nªn quan träng, dã ®ã viÖc ph¸t triÓn giao l u bu«n b¸n quèc tÕ lµm cho nhu cÇu trao ®æi tiÒn tÖ gi÷a c¸c n íc ngµy cµng t¨ng víi khèi l îng lín. Thªm vµo ®ã, trong chÕ ®é tû gi¸ th¶ næi hiÖn nay, do nhiÒu nh©n tè t¸c ®éng lµm cho tû gi¸ hèi ®o¸i c¸c ®ång tiÒn biÕn ®æi kh«ng ngõng tõng ngµy, tõng giê, còng nh do viÖc kinh doanh ngo¹i hèi diÔn ra trªn ph¹m vi quèc tÕ nªn viÖc qu¶n lý c¸c giao dÞch còng nh viÖc hiÓu biÕt kü vÒ c¸c b¹n hµng lµ rÊt khã kh¨n. §iÒu nµy khiÕn cho c¸c nhµ kinh doanh ngo¹i hèi ph¶i ®èi mÆt víi rÊt nhiÒu rñi ro.
ChÝnh vËy, ®Ó h¹n chÕ bít ¶nh h ëng xÊu cña nh÷ng rñi ro trong kinh doanh ngo¹i hèi, c¸c ng©n hµng lu«n ph¶i t×m ra c¸c biÖn ph¸p phßng ngõa c¸c rñi ro. §Æc biÖt lµ rñi ro vÒ tû gi¸ hèi ®o¸i vµ rñi ro vÒ l·i suÊt do sù biÕn ®éng th êng xuyªn vµ khã l êng tr íc ® îc cña chóng. Bªn c¹nh ®ã c¸c rñi ro vÒ tÝn dông, rñi ro vÒ kh¶ n¨ng thanh to¸n vµ rñi ro tæ chøc ho¹t ®éng còng cÇn ® îc quan t©m thÝch ®¸ng.
3. C¸c m« h×nh vµ biÖn ph¸p qu¶n lý rñi ro trong ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i hèi
3.1 C¸c m« h×nh qu¶n lý rñi ro trong ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i hèi
Cã hai m« h×nh qu¶n lý rñi ro trong ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i hèi:
3.1.1. M« h×nh qu¶n lý rñi ro tËp trung
HÇu nh c¸c ng©n hµng trªn thÕ giíi ®Òu cã nhiÒu chi nhanh t¹i mét quèc gia nh ng ®a sè c¸c ng©n hµng ®Òu cã xu h íng tËp trung qu¶n lý ho¹t ®éng cña bé phËn kinh doanh ngo¹i hèi vÒ mét hoÆc mét sè ®Çu mèi nh»m gi¶m chi phÝ qu¶n lý, ®µo t¹o vµ thèng nhÊt c¸c luång tiÒn tÖ, tËn dông c¸c nguån tiÒn tÖ nhµn rçi trong ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i hèi nh»m ®em l¹i hiÖu qu¶, thuËn lîi lín nhÊt trong møc rñi ro cã thÓ chÊp nhËn ® îc. Th«ng qua viÖc tËp trung c¸c giao dÞch kinh doanh ngo¹i tÖ vµo mét ®Çu n·o chÝnh, viÖc qu¶n ly rñi ro còng sÏ ® îc tËp trung vµo mét ®Çu mèi, h¹n chÕ, ph©n t¸n rñi ro t¹i c¸c chi nh¸nh ® îc phÐp cïng kinh doanh ngo¹i hèi.
3.1.2. M« h×nh qu¶n lý rñi ro ph©n t¸n
§©y lµ m« h×nh qu¶n lý rñi ro ® îc thùc hiÖn trªn c¬ së ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i hèi tiÕn hµnh t¹i nhiÒu chi nh¸nh trong cïng mét hÖ thèng ng©n hµng t¹i mét hay nhiÒu quèc gia. Khi ®ã, do cã nhiÒu chi nh¸nh cïng ® îc phÐp ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i hèi trùc tiÕp nªn ho¹t ®éng qu¶n lý rñi ro sÏ ® îc thùc hiÖn trªn t¹i tÊt c¶ c¸c chi nh¸nh nµy. H¬n n÷a, rñi ro trong ho¹t ®éng ngo¹i hèi t¹i c¸c chi nh¸nh kh«ng ® îc tËp trung qu¶n lý, kh«ng ® îc t¸ch b¹ch gi÷a c¸c ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i hèi vµ ho¹t ®éng qu¶n lý rñi ro, kh«ng cã sù ph©n chia ®Çy ®ñ thµnh c¸c bé phËn ®éc lËp bao gåm bé phÇn giao dÞch trùc tiÕp, bé phÇn thùc hiÖn giao dÞch, bé phËn kiÓm so¸t vµ qu¶n lý rñi ro.
3.2 C¸c biÖn ph¸p qu¶n lý rñi ro trong ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i hèi
3.2.1. Qu¶n lý rñi ro tµi chÝnh
a. Qu¶n lý rñi ro tû gi¸ hèi ®o¸i
¶ Giíi h¹n tr¹ng th¸i hèi ®o¸i
Tr¹ng th¸i ngo¹i hèi cña mét ngo¹i tÖ lµ._. chªnh lÖch gi÷a tæng tµi s¶n Cã vµ tæng tµi s¶n Nî cña mét ngo¹i tÖ. Tr¹ng th¸i ngo¹i tÖ cuèi ngµy ® îc tÝnh trªn c¬ së tr¹ng th¸i ngo¹i tÖ ngµy h«m tr íc vµ chªn lÖch gi÷a doanh sè mua vµ doanh sè b¸n ph¸t sinh trong ngµy cña ngo¹i tÖ ®ã, bao gåm c¶ giao dÞch Spot vµ giao dÞch Foward.
Nh»m tr¸nh thÊt tho¸t qu¸ møc do biÕn ®éng tû gi¸, tõ l©u c¸c ng©n hµng ®· ¸p dông møc h×nh thµnh c¸c tr¹ng th¸i hèi ®o¸i cho c¸c phßng kinh doanh ngo¹i hèi. Møc ®é cña c¸c giíi h¹n nµy lµ phô thuéc vµo sè ho¹t ®éng cña ng©n hµng, kh¶ n¨ng chÊp nhËn rñi ro vµ lßng tin vµo kh¶ n¨ng kinh doanh cña ng êi ®iÒu hµnh kinh doanh ngo¹i hèi.
Giíi h¹n tr¹ng th¸i ngo¹i hèi (Limit of Foreign Exchange Position) lµ møc chªnh lÖch cao nhÊt hoÆc thÊp nhÊt gi÷a tµi s¶n Cã ngo¹i tÖ vµ tµi s¶n Nî ngo¹i tÖ.
Tõ h¹n møc tr¹ng th¸i hèi ®o¸i cña c¸c ng©n hµng sÏ cho phÐp tÝnh to¸n ® îc møc cña rñi ro vµ tÊt nhiªn c¶ kh¶ n¨ng lîi nhuËn thu ® îc. Trong mèi quan hÖ nµy cÇn l u ý r»ng lîi nhuËn cña ng©n hµng nµy kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i t ¬ng øng víi thiÖt h¹i cña ng©n hµng kh¸c. V× lîi nhuËn nµy sinh ra tõ nghiÖp vô kh¸ch hµng, tøc chªnh lÖch tû gi¸ gi÷a gi¸ trÞ thanh to¸n ngo¹i tÖ cho kh¸ch hµng vµ gi¸ trÞ thanh to¸n trªn thÞ tr êng, lîi nhuËn nµy kh«ng liªn quan g× ®Õn c¸c ng©n hµng kh¸c.
- Giíi h¹n tr¹ng th¸i hèi ®o¸i qua ®ªm (Overnight)
ViÖc ®Æt ra giíi h¹n tr¹ng th¸i hèi ®o¸i còng cÇn ph¶i ®Æt ra mét h¹n møc qua ®ªm cña tõng ®ång tiÒn, kÓ c¶ ®ång b¶n tÖ. Së dÜ ph¶i ®Æt ra mét h¹n møc qua ®ªm lµ do c¸c sù kiÖn chÝnh trÞ vµ kinh tÕ x¶y ra sau giê lµm viÖc cña tõng n íc cã thÓ ¶nh h ëng quan träng ®Õn tû gi¸. Nhµ giao dÞch kh«ng lµm viÖc ban ®ªm nªn kh«ng thÓ ph¶n øng tøc th× ®èi víi c¸c thay ®æi nµy nªn cã thÓ bÞ thiÖt h¹i. VÝ dô, c¸c th«ng tin quan träng vÒ chÝnh trÞ vµ kinh tÕ th êng ® îc cè t×nh th«ng b¸o sau khi thÞ tr êng trong n íc ®ãng cöa vµ lóc ®ã c¸c nhµ giao dÞch kh«ng cßn ë trong phßng giao dÞch, tuy nhiªn, c¸c nhµ giao dÞch ë c¸c n¬i kh¸c trªn thÕ giíi vÉn cã c¬ héi ph¶n øng l¹i c¸c tin tøc vµ g©y t¸c ®éng lªn tû gi¸ thÞ tr êng. Trong ngµy, c¸c nhµ giao dÞch còng bÞ giíi h¹n trong c¸c tr¹ng th¸i më cña hä, nh ng hä ® îc phÐp cã c¸c tr¹ng th¸i thuÇn tuý lín h¬n møc qua ®ªm. §iÒu nµy lµ cÇn thiÕt ®Ó ®¶m b¶o cho c¸c nhµ giao dÞch ®¸p øng ® îc c¸c nhu cÇu ngo¹i hèi cña kh¸ch hµng. H¹n møc ban ngµy th êng lín h¬n rÊt nhiÒu lÇn h¹n møc ban ®ªm.
- Giíi h¹n tæng tr¹ng th¸i hèi ®o¸i
Ngoµi h¹n møc trªn ra, mét vµi ng©n hµng ®Æt ra mét h¹n møc ® îc gäi lµ giíi h¹n tæng tr¹ng th¸i ngo¹i hèi. Tæng tr¹ng th¸i ngo¹i hèi cña tæ chøc tÝn dông lµ tr¹ng th¸i ngo¹i hèi (d ¬ng hoÆc ©m) cao nhÊt cña c¸c tiÒn tÖ. VÝ dô, mét nhµ giao dÞch cã thÓ cã h¹n møc cho mçi ®ång tiÒn t ¬ng ® ¬ng 1 triÖu USD cho 10 ®ång tiÒn riªng biÖt, cïng víi h¹n møc tæng hîp lµ 6 triÖu USD cho tæng c¸c tr¹ng th¸i cña 10 ®ång tiÒn trªn. NÕu kh«ng cã h¹n møc tæng hîp, nhµ giao dÞch cã thÓ cã mét tr¹ng th¸i më tæng hîp lµ 10 triÖu USD trong tr êng hîp kh«ng cho phÐp nhµ giao dÞch ®¹t ®Õn h¹n møc tr¹ng th¸i më cña c¶ 10 ®ång tiÒn vµ h¹n chÕ tr¹ng th¸i më tæng céng cña nhµ giao dÞch ë møc 6 triÖu USD. §iÒu quan träng lµ ®Æt ra mét h¹n møc tr¹ng th¸i më cña ®ång b¶n tÖ vµ ® a nã vµo trong h¹n møc tæng hîp. NÕu kh«ng th× c¸c nhµ giao dÞch cã thÓ mua hay b¸n theo h¹n møc tèi ®a cña tÊt c¶ c¸c ngo¹i tÖ cña hä b»ng ®ång b¶n tÖ. DÜ nhiªn, ®iÒu nµy sÏ t¹o ra mét tr¹ng th¸i thùc d mua hay d b¸n rÊt lín cña ®ång b¶n tÖ, mµ còng nh c¸c ®ång tiÒn kh¸c nã cã thÓ chÞu sù ph¸ gi¸ hay t¨ng gi¸.
· C©n b»ng tr¹ng th¸i ngo¹i hèi
T¹i phßng giao dÞch ngo¹i hèi, c¸c ng©n hµng th êng xuyªn xuÊt hiÖn c¸c tr¹ng th¸i hèi ®o¸i do hµng ngµy lu«n cã c¸c luång lu©n chuyÓn vèn. Nh ®· nãi ë phÇn trªn ®Ó h¹n chÕ bít rñi ro hèi ®o¸i ng êi ta ®· ® a ra c¸c h¹n møc cña tr¹ng th¸i hèi ®o¸i, khi v ît qóa h¹n møc nµy th× ®ßi hái cÇn ph¶i c©n b»ng tr¹ng th¸i hèi ®o¸i d thõa hay thiÕu hôt nµy.
§Ó xem xÐt vÊn ®Ò nµy chóng ta lÊy vÝ dô mét ng©n hµng ë Anh víi gi¶ thiÕt ban ®Çu ch a cã giao dÞch nµo ® îc thùc hiÖn. Gi¶ thiÕt r»ng víi thêi ®iÓm ban ®Çu cña mét kh¸ch hµng, ng©n hµng mua SGD b»ng GBP kú h¹n 1 th¸ng theo tû gi¸ 2,3930 GBP/SGD. Giao dÞch nµy thùc hiÖn ë Anh vµo cuèi buæi chiÒu khi thÞ tr êng hèi ®o¸i ®· ngõng lµm viÖc mµ lóc nµy c¸c thÞ tr êng Singapore ®· ®ãng cöa. Do ®ã, ng©n hµng ®· ® a ra tû gi¸ thÊp h¬n 10 ®iÓm (bps) so víi tû gi¸ hiÖn hµnh trªn thÞ tr êng 2,3940 GBP/SGD. Ng©n hµng muèn biÕt r»ng chØ cã thÓ c©n b»ng tr¹ng th¸i hèi ®o¸i kú h¹n nµy vµo h«m sau. 10 bps chªnh lÖch nµy kh«ng chØ bao gåm lîi nhuËn cña ng©n hµng mµ cßn ® îc coi nh chi phÝ phßng ngõa rñi ro hèi ®o¸i qua ®ªm.
VÊn ®Ò nhµ kinh doanh hèi ®o¸i gÆp ph¶i ë ®©y lµ tr¹ng th¸i hèi ®o¸i d thõa SGD (thiÕu GBP). §Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng nµy, nhµ kinh doanh sÏ thùc hiÖn mét giao dÞch ng îc l¹i víi giao dÞch trªn t¹i thÞ tr êng giao ngay, b¸n SGD mua GBP. Nh vËy ®èi víi SGD vµ GBP sè l îng mua vµo vµ sè l îng b¸n ra b»ng nhau. §ång thêi nhµ kinh doanh t¹o ra tr¹ng th¸i hèi ®o¸i thõa SGD qua ®ªm. B»ng c¸ch nµy, lîi nhuËn cña nhµ kinh doanh sÏ kh«ng bÞ ¶nh h ëng bëi nh÷ng thay ®æi vÒ chªnh lÖch l·i suÊt hoÆc tû gi¸ SWAP. Do chªnh lÖch l·i suÊt qua ®ªm th êng thay ®æi Ýt h¬n tû gi¸ hèi ®o¸i giao ngay nªn tr¹ng th¸i SWAP sÏ Ýt m¹o hiÓm h¬n tr¹ng th¸i hèi ®o¸i.
Sang ngµy h«m sau, nhµ kinh doanh cã thÓ chän ph ¬ng ph¸p thÞ tr êng tiÒn tÖ hoÆc ph ¬ng ph¸p thÞ tr êng hèi ®o¸i ®Ó xo¸ bá tr¹ng th¸i hèi ®o¸i nµy. Gi¶ thiÕt r»ng l·i suÊt kú h¹n mét th¸ng cña SGD vµ GBP lµ kh«ng thay ®æi, nhµ kinh doanh cã thÓ vay SGD l·i suÊt 10% vµ ®Çu t GBP l·i suÊt 7% hoÆc mua SGD b»ng GBP giao ngay vµ b¸n lÊy GBP kú h¹n 1 th¸ng. KÕt qu¶ cña hai ph ¬ng ph¸p trªn ®Òu gièng nhau, ph¶i khÊu trõ kú h¹n tû gi¸ kú h¹n mét th¸ng víi tû gi¸ giao ngay t ¬ng øng víi chªnh lÖch l·i suÊt gi÷a SGD vµ GBP.
¸ H¹n chÕ rñi ro tû gi¸ hèi ®o¸i b»ng c¸c kü thuËt dù ®o¸n tû gi¸.
Mét biÖn ph¸p h¹n chÕ rñi ro tû gi¸ hÕt søc quan träng ®èi víi c¸c nhµ kinh doanh ngo¹i hèi ®ã lµ dù ®o¸n tû gi¸ hèi ®o¸i trong ng¾n h¹n còng nh dµi h¹n sÏ gióp cho nhµ kinh doanh ngo¹i hèi cã nh÷ng ph¶n øng thÝch hîp nh»m h¹n chÕ rñi ro nµy ®Õn møc thÊp nhÊt. ViÖc dù ®o¸n tû gi¸ dùa trªn mét sè nh÷ng ph ¬ng ph¸p ph©n tÝch sau:
* Ph©n tÝch c¬ së (Fundermental Analysis)
Ph©n tÝch c¬ së dùa trªn nguyªn lý c¬ b¶n lµ quan hÖ cung cÇu ngo¹i hèi trªn thÞ tr êng hèi ®o¸i lµ kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh kinh tÕ hoµn toµn cã thÓ quan s¸t vµ dù ®o¸n ® îc. C¸c nhµ ph©n tÝch t×m c¸ch ®Ó thiÕt lËp mèi quan hÖ gi÷a sù biÕn ®éng cña tû gi¸ hèi ®o¸i vµ c¸c chØ sè kinh tÕ quan träng. NÕu thiÕt lËp ® îc mèi quan hÖ nµy th× ®©y lµ d÷ liÖu c¬ b¶n ®Ó c¸c nhµ ph©n tÝch sö dông trong dù ®o¸n tû gi¸. Cã rÊt nhiÒu ph ¬ng ph¸p ph©n tÝch ® îc c¸c nhµ ph©n tÝch thÞ tr êng sö dông trong kü thuËt dù ®o¸n tû gi¸ hèi ®o¸i. Tuy nhiªn, tõ tr íc tíi nay kh«ng mét ph ¬ng ph¸p nµo ® îc coi lµ thùc sù hoµn thiÖn. C¸c ph ¬ng ph¸p ph©n tÝch kh¸c nhau ® îc kÕt qu¶ ë tõng khÝa c¹nh kh¸c nhau cña tõng vÊn ®Ò vµ th êng kh«ng mÊy khi thèng nhÊt.
- Ph ¬ng ph¸p ph©n tÝch dùa trªn c¸n c©n thanh to¸n
C¸n c©n thanh to¸n quèc tÕ lµ b¶ng ®èi chiÕu gi÷a nh÷ng kho¶n tiÒn mµ n íc ngoµi tr¶ cho mét n íc vµ nh÷ng kho¶n tiÒn mµ n íc ®ã tr¶ cho n íc ngoµi trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh.
C¸n c©n thanh to¸n cña mét quèc gia t¹i mét thêi ®iÓm cã thÓ c©n b»ng, cã thÓ béi thu hoÆc th©m hôt. Tr êng hîp béi thu hay th©m hôt sÏ dÉn ®Õn hÖ qu¶ tµi s¶n ngo¹i hèi cña mét n íc cã thÓ gi¶m xuèng hoÆc t¨ng lªn do luång ngo¹i hèi ch¶y ra n íc ngoµi hoÆc ng îc l¹i. Do ®ã, ng êi ta cho r»ng c¸n c©n thanh to¸n ph¶n ¸nh trùc tiÕp thùc tr¹ng kinh tÕ- tµi chÝnh cña mét quèc gia, quyÕt ®Þnh cung cÇu tiÒn tÖ cña quèc gia ®ã vµ nh vËy ¶nh h ëng trùc tiÕp ®Õn biÕn ®éng tû gi¸ hèi ®o¸i.
-Ph©n tÝch dùa trªn ngang gi¸ søc mua
Ng îc l¹i víi ph ¬ng ph¸p ph©n tÝch dùa trªn c¸n c©n thanh to¸n, thuyÕt ngang gi¸ søc mua cña c¸c ®ång tiÒn (PPP-Purchasing Power Parity) l¹i coi nguån hµng lu©n chuyÓn gi÷a hai quèc gia lµ kÕt qu¶ tû gi¸ hèi ®o¸i vµ biÕn ®éng tû gi¸ lµ do chªnh lÖch søc mua c¸c ®ång tiÒn g©y ra. ThuyÕt ngang gi¸ søc mua ® îc sö dông ®Ó tÝnh to¸n tû gi¸ hèi ®o¸i thùc vµ ®Ó dù ®o¸n biÕn ®éng tû gi¸ trªn c¸c thay ®æi gi¸ c¶ trong t ¬ng lai.
-Ph ¬ng ph¸p ph©n tÝch dùa trªn danh môc ®Çu t (Portfolio Approach)
Ph ¬ng ph¸p ph©n tÝch dùa trªn danh môc vèn tËp trung vµo l îng ngo¹i tÖ ®ang n¾m gi÷ cña mét quèc gia (sè d ngo¹i tÖ t¹i tõng thêi ®iÓm) chø kh«ng quan t©m nhiÒu ®Õn sù lu©n chuyÓn c¸c luång tiÒn tÖ. Ng êi ta coi viÖc so s¸nh t×nh tr¹ng rñi ro ngo¹i hèi thùc tÕ víi dù tÝnh lµ c¬ së ®Ó tÝnh to¸n kh¶ n¨ng ®iÒu chØnh c¬ cÊu vèn ®Çu t (quyÕt ®Þnh ®Çu t vµo ®ång tiÒn nµo, khèi l îng bao nhiªu). Trong ph ¬ng ph¸p nµy, dù tÝnh thÞ tr êng cña c¸c thµnh viªn thÞ tr êng ®ãng vai trß chñ ®¹o, quyÕt ®Þnh vÒ ph©n bæ tµi s¶n cã cña mét nhµ ®Çu t dùa trªn dù tÝnh vÒ lîi nhuËn vµ ®é an toµn cña danh môc vèn ®Çu t . NÕu cho r»ng c¸c kho¶n ®Çu t ngo¹i tÖ lµ qu¸ m¹o hiÓm trong mèi t ¬ng quan víi lîi nhuËn mµ chóng ®em l¹i th× nhµ ®Çu t ®ã ch¾c ch¾n chØ gi÷ mét phÇn rÊt nhá tµi s¶n cña m×nh b»ng ngo¹i tÖ. Tr êng hîp dù tÝnh l·i suÊt ngo¹i tÖ ®¸ng kÓ m¹o hiÓm th× nhµ ®Çu t sÏ më réng h¬n phÇn ngo¹i tÖ trong danh môc vèn ®Çu t cña m×nh. Nh÷ng ®iÒu chØnh t ¬ng tù nh vËy ® îc thùc hiÖn rÊt linh ho¹t ch¼ng h¹n sè l îng c¸c chøng kho¸n ngo¹i tÖ trong mét danh môc vèn ®Çu t cña m×nh. Nh÷ng ®iÒu chØnh t ¬ng tù nh vËy ® îc thùc hiÖn rÊt linh ho¹t ch¼ng h¹n sè l îng c¸c chøng kho¸n ngo¹i tÖ trong mét danh môc ®Çu t t¨ng tõ 5% ®Õn 10% trong vßng 1 tuÇn hoµn toµn kh«ng ph¶i lµ bÊt th êng. Nh vËt sù lu©n chuyÓn ngo¹i tÖ do viÖc ph©n bæ h¹ng môc ®Çu t g©y ra cã thÓ dÉn ®Õn biÕn ®éng tû gi¸ m¹nh vµ ®ét ngét. Do ®ã, cÇn ph¶i dù ®o¸n tr íc ® îc sù thay ®æi nµy mét c¸ch chÝnh x¸c t ¬ng ®èi ®Ó phßng ngõa rñi ro trong kinh doanh ngo¹i tÖ.
* Ph©n tÝch kü thuËt
Ng îc l¹i víi ph©n tÝch c¬ së, ph©n tÝch kü thuËt tËp trung quan s¸t sù biÕn ®éng cña b¶n th©n tû gi¸ hèi ®o¸i. Sù biÕn ®éng cña tû gi¸ hèi ®o¸i trong qu¸ khø ® îc coi lµ c¬ së duy nhÊt cho viÖc dù ®o¸n tû gi¸ t ¬ng lai.
Sù diÔn biÕn gi¸ c¶ hay tû gi¸ theo thêi gian ® îc biÓu diÔn trªn mét ®å thÞ. ChÝnh v× lÏ ®ã mµ ph ¬ng ph¸p ph©n tÝch nµy th êng ® îc coi lµ ph ¬ng ph¸p ph©n tÝch ®å thÞ. B»ng c¸ch sö dông ®å thÞ, nh÷ng th«ng tin quan träng cã thÓ dù ®o¸n t×nh h×nh gi¸ c¶ trong t ¬ng lai.
§å thÞ ® îc chia lµm ba lo¹i tuú theo viÖc biÓu diÔn biÕn ®éng tû gi¸ nh thÕ nµo:
+ §å thÞ biÓu diÔn theo ® êng
+ §å thÞ biÓu diÔn theo v¹ch
+ §å thÞ biÓu diÔn theo ®iÓm vµ theo h×nh.
b. Qu¶n lý rñi ro tû lÖ l·i suÊt (tû lÖ SWAP)
Nh ®· nãi ë phÇn trªn vÒ rñi ro tû lÖ l·i suÊt (hay rñi ro tû lÖ SWAP) thùc chÊt lµ rñi ro x¶y ra khi chªnh lÖch l·i suÊt gi÷a hai ®ång tiÒn tham gia vµo giao dÞch biÕn ®æi bÊt lîi.
Trong tr¹ng th¸i hèi ®o¸i SWAP, viÖc mua b¸n mét ®ång tiÒn cã nh÷ng ngµy gi¸ trÞ kh¸c nhau do biÕn ®æi cña chªnh lÖch l·i suÊt gi÷a hai ®ång tiÒn lµm cho tû lÖ SWAP còng biÕn ®æi tr¸i víi dù kiÕn ban ®Çu sÏ g©y thiÖt h¹i cho nhµ kinh doanh ngo¹i hèi khi khèi l îng ngo¹i tÖ tham gia vµo giao dÞch lín. ChÝnh vËy, ®Ó phßng ngõa c¸c rñi ro vÒ tû lÖ SWAP ng êi ta dïng mét sè c«ng cô hiÖu qu¶ sau:
¶ Hîp ®ång l·i suÊt kú h¹n (Foward Rate Agreement- FRA)
Khi ký mét hîp ®ång kú h¹n cho mét ®ång tiÒn lµ chóng ta t¹o kh¶ n¨ng Ên ®Þnh tr íc l·i suÊt cña ®ång tiÒn ®ã cho mét thêi h¹n trong t ¬ng lai. §©y lµ h×nh thøc hîp ®ång l·i suÊt ® îc kinh doanh trªn th«ng tin liªn ng©n hµng, vµ ® îc c¸c ng©n hµng sö dông nh mét c«ng cô phßng tr¸nh rñi ro l·i suÊt cho tõng khèi l îng tiÒn, ®ång tiÒn hay thêi gian nhÊt ®Þnh nµo ®ã.
Mét hîp ®ång l·i suÊt cã kú h¹n cã thÓ ® îc thùc hiÖn víi mäi ®ång tiÒn chuyÓn ®æi. Sè l îng tèi thiÓu víi mäi ®ång tiÒn vµo kho¶ng 5 triÖu ®¬n vÞ (vÝ dô 5 triÖu JPY hay 5 triÖu SGD). §Æc ®iÓm cña c¸c hîp ®ång l·i suÊt kú h¹n lµ ë chç kh«ng bao giê cã sù chuyÓn ®åi tiÒn gèc mµ chØ cã nh÷ng kho¶n chªnh lÖch l·i suÊt ® îc tr¶ theo sè l îng tiÒn gèc vµo ngµy thanh to¸n, l·i suÊt ¸p dông ë ®©y lµ l·i suÊt LIBOR.
VÝ dô: mét hîp ®ång l·i suÊt kú h¹n ® îc yÕt thÞ: FRA 6 th¸ng trªn 9 th¸ng, nghÜa lµ l·i suÊt nãi ®Õn ë ®©y lµ cho kho¶n tÝn dông thêi h¹n 3 th¸ng ® îc tÝnh ®óng theo yªu cÇu nguyªn t¾c: l·i suÊt cña toµn bé thêi kú ph¶i ngang b»ng víi l·i suÊt trung b×nh cña hai giai ®o¹n ng¾n. Cã nghÜa lµ l·i suÊt cho 9 th¸ng ph¶i t ¬ng ® ¬ng víi l·i suÊt cho 6 th¸ng tr íc khi FRA còng nh cho c¶ thêi h¹n 3 th¸ng cña FRA.
Th êng th× chªnh lÖch l·i suÊt ® îc tr¶ ngay khi tÝnh to¸n hîp ®ång, nghÜa lµ ngay khi b¾t ®Çu thêi gian nµy. Nh vËy chªnh lÖch nµy ® îc thùc hiÖn b»ng chiÕt khÊu bëi v× th êng ph¶i tr¶ l·i suÊt vµo cuèi thêi h¹n tÝn dông. Nh vËy, mét tr¹ng th¸i rñi ro l·i suÊt cã thÓ thùc hiÖn phßng chèng b»ng c¸ch ký kÕt hîp ®ång l·i suÊt kú h¹n t ¬ng øng. Lîi nhuËn hay thua lç cña tr¹ng th¸i nµy sau ®ã ® îc bï trõ b»ng thua lç hay lîi nhuËn qua thùc hiÖn hîp ®ång l·i suÊt kú h¹n.
Mét nguyªn t¾c quan träng ë ®©y lµ ng êi vay tiÒn ®Ò phßng t×nh tr¹ng l·i suÊt cao h¬n th× ph¶i mua cßn ng êi ®Çu t muèn tr¸nh t×nh tr¹ng l·i suÊt h¹ th× ph¶i b¸n FRA.
· QuyÒn lùa chän l·i suÊt (Option on Interest Rate Future)
Ngoµi viÖc ¸p dông c¸c hîp ®ång l·i suÊt kú h¹n , trªn thÞ tr êng tiÒn tÖ, ng êi ta cã thÓ dïng c«ng cô quyÒn chän l·i suÊt ®Ó phßng ngõa rñi rol·i suÊt. Mét quyÒn lùa chän l·i suÊt trao sau ®em l¹i cho ng êi mua mét quyÒn chø kh«ng ph¶i nghÜa vô ® îc h ëng (trong tr êng hîp quyÒn chän mua hîp ®ång l·i suÊt kú h¹n- call option) hay tr¶ (trong tr êng hîp quyÒn chän b¸n hîp ®ång l·i suÊt kú h¹n- put option), l·i suÊt c¬ së theo tho¶ thuËn (hay cßn gäi lµ l·i suÊt íc ®Þnh- strike rate) víi thêi h¹n Ên ®Þnh tr íc.
Cô thÓ, lµ quyÒn ® îc mua hoÆc b¸n mét sè l îng ngo¹i tÖ trong mét kho¶ng thêi gian hoÆc mét thêi ®iÓm x¸c ®Þnh trong t ¬ng lai víi mét tû gi¸ tho¶ thuËn Ên ®Þnh t¹i mét thêi ®iÓm giao dÞch. Nãi mét c¸ch kh¸c, giao dÞch quyÒn chän nµy cho ng êi mua “quyÒn” (kh«ng ph¶i nghÜa vô) ®Ó mua hoÆc b¸n mét l îng ngo¹i hèi nhÊt ®Þnh vµo hoÆc tr íc ngµy ®Õn h¹n t¹i mét tû gi¸ ®· tho¶ thuËn, ®ång thêi ph¶i tr¶ cho ng êi b¸n “quyÒn” mét kho¶n phÝ nhÊt ®Þnh.
Kho¶n phÝ nµy hay cßn ® îc gäi lµ gi¸ mua quyÒn (Premium) còng gièng nh mäi gi¸ c¶ thÞ tr êng kh¸c do quan hÖ cung-cÇu chi phèi. Nh÷ng yÕu tè sau ®©y sÏ t¸c ®éng ®Õn quyÒn lùa chän:
+ Chªnh lÖch l·i suÊt íc ®Þnh vµ l·i suÊt thÞ tr êng hiÖn thêi
+ Thêi h¹n cña hîp ®ång quyÒn chän
+ §é biÕn ®éng cña c¸c l·i suÊt tham chiÕu nhÊt ®Þnh
Trong thùc tÕ, quyÒn lùa chän ®èi víi hîp ®ång l·i suÊt kú h¹n ® îc kinh doanh rÊt phæ biÕn, c¸c tr¹ng th¸i cã thÓ ® îc tÊt to¸n bÊt cø lóc nµo b»ng nghiÖp vô ®èi øng - closing out. C¸c quyÒn chän cã thÓ ® îc tÊt to¸n tù ®éng vµo ngµy giao dÞch cuèi cïng. Vµo thêi ®iÓm nµy, chªnh lÖch mang dÊu d ¬ng (positive) gi÷a gi¸ íc ®Þnh vµ gi¸ hiÖn hµnh cña hîp ®ång l·i suÊt kú h¹n ®èi víi ng êi mua, quyÒn sÏ ® îc ghi cã cho ng êi mua hoÆc ghi nî t ¬ng øng cho ng êi b¸n “quyÒn”. Trong tr êng hîp chªnh lÖch nµy mang dÊu ©m (negative) ®èi víi ng êi mua “quyÒn” th× quyÒn nµy hÕt h¹n vµ kh«ng cã gi¸ trÞ.
QuyÒn lùa chän cã 3 lo¹i:
QuyÒn lùa chän l·i suÊt trÇn (CAP): lµ c«ng cô phßng chèng rñi ro khi l·i suÊt tèi ®a.
QuyÒn lùa chän l·i suÊt sµn (Floor): lµ c«ng cô tr¸nh rñi ro khi l·i suÊt h¹ b»ng c¸ch Ên ®Þnh l·i suÊt tèi thiÓu.
KÕt hîp c¸c quyÒn lùa chän l·i suÊt trªn.
3.2.2. Qu¶n lý rñi ro tÝn dông
C¸c ng©n hµng qu¶n lý rñi ro tÝn dông b»ng c¸ch chän lùa kü b¹n hµng, quy ®Þnh h¹n møc song ph ¬ng cho khèi l îng ngo¹i hèi giao dÞch, còng nh trong giao dÞch víi kh¸ch hµng ®ßi hái mét kho¶n b¶o hiÓm theo tû lÖ phÇn tr¨m nhÊt ®Þnh, th êng lµ 20% so víi sè giao dÞch trong hîp ®ång.
Trong giao l u víi c¸c ng©n hµng, viÖc ®ßi hái b¶o hiÓm th êng kh«ng phæ biÕn. ë ®©y chØ cã thÓ lo¹i bá hoµn toµn rñi ro th«ng qua viÖc tõ chèi chuyÓn ®æi nh»m h¹n chÕ rñi ro, b»ng c¸ch c¸c ng©n hµng quy ®Þnh h¹n møc song ph ¬ng mµ hä chØ mua b¸n trong ph¹m vi ®ã víi c¸c ng©n hµng kh¸c. Khi giíi h¹n bÞ vi ph¹m th× nh ng tho¶ thuËn tiÕp theo ph¶i bÞ tõ chèi, víi chó thÝch lµ ®· hÕt ®Þnh møc hoÆc chØ ra cho b¹n hµng thÊy r»ng trong thêi ®iÓm ®ã ng©n hµng kh«ng muèn ký tho¶ thuËn tiÕp víi hä n÷a (vÝ dô nh th«ng qua viÖc lËp ra mét kho¶ng c¸ch tû gi¸).
Trong thùc tÕ, viÖc quy ®Þnh h¹n møc còng biÕn ®éng, kh¸c nhau gi÷a c¸c ng©n hµng. Trong mét ®å ¸n ® îc sö dông réng r·i, ng êi ta quy ®Þnh “h¹n møc c©n ®èi ngo¹i hèi” vµ c¶ h¹n møc cho khèi l îng cña c¸c giao dÞch ch a thanh to¸n, nhÊt lµ trong kinh doanh kú h¹n. H¹n møc c©n ®èi ngo¹i tÖ cã môc ®Ých h¹n chÕ rñi ro trong cung øng. Nã ®¶m b¶o r»ng thêi h¹n thanh to¸n cña kinh doanh ngo¹i hèi trong tõng ngµy kh«ng v ît qu¸ giíi h¹n cho phÐp. Rñi ro tû gi¸ hèi ®o¸i ph¸t sinh tõ viÖc cÇn thiÕt ph¶i ký kÕt nh÷ng nghiÖp vô kinh doanh bæ xung sÏ kh«ng bÞ h¹n chÕ trùc tiÕp. §iÒu nµy ® îc tËp hîp th«ng qua quy ®Þnh h¹n møc cho khèi l îng cña c¸c giao dÞch ch a thanh to¸n, mµ ë ®©y chØ l u ý ®Õn nghiÖp vô thêi h¹n hoÆc nghiÖp vô giao ngay. TÝnh chÊt hoµn chØnh chØ ® îc ®Ò cËp khi c¸c rñi ro tÝn dông cã thÓ bÞ lo¹i trõ, nÕu tho¶ thuËn ® îc víi b¹n hµng chØ thanh to¸n trë l¹i sau khi ®· nhËn ® îc gi¸ trÞ ®· tho¶ thuËn. Nh ng biÖn ph¸p nµy chØ ¸p dông trong tr êng hîp ngo¹i lÖ, t c lµ cã nghi ngê vÒ uy tÝn thanh to¸n cña b¹n hµng hoÆc ®èi víi hîp ®ång chuyÓn ®æi cã doanh sè lín.
Rñi ro tÝn dông cã thÓ ® îc gi¶m ®¸ng kÓ nÕu nh hai kho¶n tiÒn ph¶i tr¶ cña mét hîp ®ång ® îc tÊt to¸n ®ång thêi. Nh÷ng ®iÒu nµy ®ßi hái lín trong nh÷ng thay ®æi lín trong tæ chøc thanh to¸n quèc tÕ.
Xo¸ bá nh÷ng gi¸n ®o¹n trong thêi gian vËn hµnh cña hÖ thèng thanh to¸n quy m« lín.
Liªn kÕt c¸c hÖ thèng thanh to¸n nh»m tiÕn ®Õn “chung cuéc trong ngµy” nghÜa lµ kho¸ sæ c¸c giao dÞch ph¸t sinh trong cïng mét ngµy.
TriÓn khai thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p nµy sÏ ®ßi hái nh÷ng c¶i tæ c¨n b¶n trong c¸c hÖ thèng thanh to¸n chñ chèt trong n íc vµ sù cÇn thiÕt ®Ó t¨ng c êng phèi hîp gi÷a c¸c ng©n hµng trung ¬ng, h¹n chÕ viÖc bµnh ch íng thanh to¸n ngo¹i hèi cña khu vùc t nh©n.
3.2.3. Qu¶n lý rñi ro vÒ kh¶ n¨ng thanh to¸n
Rñi ro vÒ kh¶ n¨ng thanh to¸n lµ rñi ro kh«ng thu ® îc vèn khi cÇn, rñi ro vÒ kh¶ n¨ng thanh to¸n cã thÓ lín nÕu duy tr× mét tr¹ng th¸i hèi ®o¸i thùc lín vµ c¸c ®ång tiÒn giao dÞch cã kh¶ n¨ng chuyÓn ®æi thÊp vµ mét khèi l îng tiÒn qu¸ lín ®Õn h¹n thanh to¸n trong cïng mét ngµy. Trong tr êng hîp nµy, nhµ giao dÞch cã thÓ cã kh¶ n¨ng b¸n tÊt c¶ ®ång tiÒn cÇn thiÕt, nhµ giao dÞch buéc ph¶i vay chóng trªn thÞ tr êng tiÒn tÖ t ¬ng øng. §iÒu nµy tá ra khã kh¨n, ®Æc biÖt trong m«i tr êng tû gi¸ th¶ næi trong ®ã kh«ng thÓ hy väng víi c¸c ng©n hµng sÏ mua hay b¸n ngo¹i tÖ theo tû gi¸ cè ®Þnh. V× vËy, c¸c h¹n møc vèn lu©n chuyÓn ¸p dông ë trªn còng phôc vô cho viÖc kiÓm so¸t rñi ro vÒ kh¶ n¨ng thanh to¸n trong c¸c giao dÞch nµy.
Rñi ro vÒ kh¶ n¨ng thanh to¸n trong c¸c tr¹ng th¸i hèi ®o¸i SWAP cã thÓ ® îc phßng ngõa th«ng qua c¸c h¹n møc vÒ gi¸ trÞ hîp ®ång tèi ®a ®Õn h¹n ®èi víi viÖc t¸i tµi trî theo kú h¹n kh¸c nhau. Sè liÖu cÇn thiÕt ®¶m b¶o cho c¸c h¹n møc nµy cã hiÖu lùc cã thÓ ® îc tËp hîp trong c¸c lu©n chuyÓn vèn. VÝ dô:
B¶ng 1: b¸o c¸o lu©n chuyÓn vèn mÉu
1. Tµi s¶n cã vµ tµi s¶n nî thuÇn tuý 2. Mua vµ b¸n c¸c hîp ®ång hèi ®o¸i
JPY
USD
JPY
USD
Kh«ng kú h¹n
Giao ngay
Mét th¸ng
Hai th¸ng
Ba th¸ng
3. Tæng hîp 4. Gép Tæng céng
JPY
USD
JPY
USD
Kh«ng kú h¹n
Giao ngay
Mét th¸ng
Hai th¸ng
Ba th¸ng
B¸o c¸o lu©n chuyÓn ®¬n gi¶n thÓ hiÖn trong b¶ng trªn bao gåm 4 nhãm. Trong mçi nhãm c¸c cét thÓ hiÖn c¸c ®ång tiÒn kh¸c nhau: c¸c hµng thÓ hiÖn c¸c nhãm kú h¹n kh¸c nhau. Nhãm 1 thÓ hiÖn c¸c tµi s¶n cã vµ nî thuÇn tuý ®ang ®Õn h¹n, theo tõng ®ång tiÒn, theo c¬ së kh«ng tÝch luü ®èi víi mçi kú h¹n. Nhãm 2 thÓ hiÖn lo¹i th«ng tin nh vËy vÒ vèn lu©n chuyÓn thuÇn tuý do c¸c hîp ®ång hèi ®o¸i kú h¹n ®ang ®Õn h¹n. Nhãm 3 lµ tæng hîp cña nhãm 1 vµ 2. Nã tæng hîp c¸c « (trong nhãm 1) vÒ mét ®ång tiÒn kú h¹n nhÊt ®Þnh ®èi víi vèn lu©n chuyÓn thuÇn tuý do c¸c tµi s¶n cã vµ nî thuÇn tuý víi c¸c « t ¬ng øng (trong nhãm 2) vÒ c¸c hîp ®ång hèi ®o¸i cã kú h¹n. Nhãm 4 gièng nhãm 3 nh ng theo c¬ së gép l·i.
B¸o c¸o lu©n chuyÓn vèn cã thÓ ® îc sö dông ®Ó phßng ngõa rñi ro kh¶ n¨ng thanh to¸n trong c¸c tr¹ng th¸i SWAP. §Ó ®Ò phßng rñi ro ng êi qu¶n lý ph¶i ®Æt ra h¹n møc vÒ vèn lu©n chuyÓn d thõa hay thiÕu hôt tèi ®a ®èi víi mçi ®ång tiÒn giao dÞch.
3.2.4. Qu¶n lý rñi ro ho¹t ®éng
§èi víi lo¹i rñi ro ho¹t ®éng kinh doanh cña ng©n hµng, ®Ó gi¶m bít rñi ro th× ng©n hµng th êng ph©n chia tr¸ch nhiÖm gi÷a c¸c phßng ch¼ng h¹n phßng giao dÞch (Front Office) sÏ chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ giao dÞch vµ mua b¸n ngo¹i tÖ, phßng xö lý (Back Ofice) sÏ cã tr¸ch nhiÖm xö lý kiÓm tra c¸c chøng tõ mua b¸n vµ x¸c nhËn c¸c hîp ®ång mua b¸n ngo¹i tÖ. C¸c ng©n hµng quèc tÕ th× th êng cã thªm h¼n mét bé phËn kiÓm so¸t giao dÞch vµ qu¶n lý rñi ro ®éc lËp (Middle Office).
Thªm vµo ®ã, ®Ó h¹n chÕ rñi ro trong kinh doanh ngo¹i tÖ lµ viÖc sö dông th x¸c nhËn. Mçi khi cam kÕt c¸c giao dÞch hèi ®o¸i cÇn cã th x¸c nhËn ® îc göi ®Õn mét bªn ®èi øng cña hîp ®ång. NÕu bªn ®èi øng lµ ng©n hµng th êng cã mét th x¸c nhËn ®Õn tõ ng©n hµng ®ã, th nµy coi nh mét b¶n sao cña th x¸c nhËn göi ®i. Th x¸c nhËn cßn gióp phßng chèng gian lËn. TÊt c¶ c¸c nhµ kinh doanh ph¶i biÕt r»ng c¸c th x¸c nhËn ®ã ph¶i ® îc göi cho mét phßng kiÓm to¸n hay mét vµi bé phËn kh¸c kh«ng cã liªn quan ®Õn phßng giao dÞch. Th«ng tin sÏ ® îc so s¸nh chi tiÕt víi th x¸c nhËn göi ®i, vµ bÊt cø mét sù kh¸c biÖt nµo ®Òu ® îc kiÓm tra cÈn thËn. NÕu cã sù kh¸c biÖt lín, nã sÏ ® îc ®iÒu tra mét c¸ch ®éc lËp. NÕu kh¸c biÖt nhá, mét b¶n sao sÏ ® îc chuyÓn cho nhµ giao dÞch ®Ó lµm râ víi bªn ®èi øng. Trong bÊt cø t×nh huèng nµo ®iÒu quan träng ®èi víi phßng kiÓm to¸n lµ ph¸t hiÖn mäi kh¸c biÖt vµ ®¶m b¶o sÏ nhËn ® îc c¸c th x¸c nhËn míi nhÊt víi c¸c thay ®æi thÝch hîp.
Ngoµi ra ®Ó h¹n chÕ rñi ro trong ho¹t ®éng kinh doanh c¸c ng©n hµng nhÊt thiÕt cÇn chó träng hiÖn ®¹i ho¸ c¸c ph ¬ng tiÖn th«ng tin vµ n©ng cao nghiÖp vô cho nh©n viªn.
ch ¬ng ii: thùc tr¹ng qu¶n lý rñi ro trong ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i Hèi t¹i ng©n hµng ngo¹i th ¬ng viÖt nam
I. T×nh h×nh kinh doanh ngo¹i Hèi t¹i ng©n hµng ngo¹i th ¬ng viÖt nam (Vietcombank)
1. Giíi thiÖu vÒ ng©n hµng Ngo¹i Th ¬ng ViÖt Nam
Ng©n hµng Ngo¹i th ¬ng ViÖt Nam, tªn giao dÞch quèc tÕ lµ Bank for Foreign Trade of Vietnam (viÕt t¾t Vietcombank), lµ mét ng©n hµng th ¬ng m¹i quèc doanh, ® îc thµnh lËp vµ ®i vµo ho¹t ®éng tõ ngµy 1/4/1963 theo quyÕt ®Þnh 115/CP ngµy 30/10/1962 cña Héi ®ång ChÝnh phñ trªn c¬ së t¸ch ra tõ côc qu¶n lý ngo¹i hèi Ng©n hµng Trung ¦¬ng (nay lµ Ng©n hµng Nhµ n íc) víi sè vèn ®iÒu lÖ lµ 2.445 tû ®ång.
Trong nh÷ng n¨m qua, Ng©n hµng Ngo¹i th ¬ng ViÖt Nam ®· vµ ®ang tõng b íc t¹o ® îc lîi thÕ c¹nh tranh trªn thÞ tr êng tµi chÝnh ViÖt Nam. Nh÷ng thÕ m¹nh cña Ng©n hµng Ngo¹i th ¬ng ViÖt Nam cã thÓ ® îc kÓ ®Õn lµ lu«n gi÷ ® îc vÞ trÝ hµng ®Çu vÒ tæng tµi s¶n cã; lµ ng©n hµng cã uy tÝn nhÊt ViÖt Nam trong lÜnh vùc kinh doanh ngo¹i hèi, thanh to¸n xuÊt nhËp khÈu; cã bé m¸y tæ chøc gän nhÑ; cã ®éi ngò c¸n bé trÎ vµ ® îc ®µo t¹o lµnh nghÒ; cã c«ng nghÖ vµ s¶n phÈm dÞch vô t ¬ng ®èi ph¸t triÓn, ®Æc biÖt lµ tû lÖ nî qu¸ h¹n lu«n thÊp h¬n so víi c¸c ng©n hµng th ¬ng m¹i nhµ n íc kh¸c. Th ¬ng hiÖu VIETCOMBANK ®· xuÊt hiÖn vµ ® îc biÕt ®Õn trªn thÞ tr êng quèc tÕ tõ 4 thËp kØ nay. Th ¬ng hiÖu nµy g¾n liÒn víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ ®èi ngo¹i ë ViÖt Nam vµ ® îc nhiÒu kh¸ch hµng mÕn mé.
Sau 40 n¨m ho¹t ®éng, kh«ng ngõng hoµn thiÖn vµ ph¸t triÓn, ®Õn cuèi n¨m 2003, Ng©n hµng Ngo¹i th ¬ng ViÖt Nam ®· trë thµnh mét hÖ thèng v÷ng m¹nh gåm:
24 chi nh¸nh cÊp I, 20 chi nh¸nh cÊp II ë trong n íc.
3 v¨n phßng ®¹i diÖn ë Paris, Moscow vµ Singapo.
C«ng ty tµi chÝnh Vinafico (t¹i Hongkong)
C«ng ty qu¶n lý nî vµ khai th¸c tµi s¶n (AMC-VCB)
C«ng ty chøng kho¸n Ng©n hµng Ngo¹i th ¬ng.
Ngoµi ra, Ng©n hµng Ngo¹i th ¬ng ViÖt Nam cßn gãp vèn cæ phÇn vµo 5 doanh nghiÖp, 7 ng©n hµng vµ tham gia 3 liªn doanh víi n íc ngoµi.
Ng©n hµng Ngo¹i th ¬ng ViÖt Nam hiÖn cã quan hÖ ®¹i lý víi h¬n 1000 ng©n hµng t¹i 85 n íc vµ vïng l·nh thæ trªn thÕ giíi, ®¶m b¶o phôc vô tèt c¸c yªu cÇu cña kh¸ch hµng trªn ph¹m vi toµn cÇu. §· 3 n¨m liªn tiÕp (2000, 2001, 2002), ng©n hµng Ngo¹i th ¬ng ViÖt Nam ® îc t¹p chÝ The Banker –mét t¹p chÝ ng©n hµng cã tiÕng trong giíi tµi chÝnh quèc tÕ cña Anh quèc b×nh chän lµ ng©n hµng tèt nhÊt ViÖt Nam.
1.1. Tãm t¾t t×nh h×nh ho¹t ®éng kinh doanh
Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, nÒn kinh tÕ thÕ giíi cã nhiÒu biÕn cè lín nh cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh tiÒn tÖ n¨m 1997, ®ång tiÒn chung ch©u ©u ra ®êi, sù cè m¸y tÝnh, sù s¸p nhËp cña c¸c tËp ®oµn kinh tÕ, ®Þnh chÕ trong hÖ thèng tµi chÝnh ng©n hµng thÕ giíi tiÕp tôc diÔn ra ®· ¶nh h ëng kh«ng nhá ®Õn nÒn kinh tÕ ViÖt Nam trªn c¸c lÜnh vùc ®Çu t n íc ngoµi, s¶n xuÊt vµ tiªu thô hµng ho¸ nªn tèc ®é ph¸t triÓn kinh tÕ chØ ® îc duy tr× ë møc khiªm tèn. Tuy vËy, cïng víi biÖn ph¸p th¸o gì khã kh¨n linh ho¹t cña ChÝnh phñ, Ng©n hµng Nhµ n íc ViÖt Nam th× víi nh÷ng cè g¾ng, nç lùc lín lao cña m×nh Ng©n hµng Ngo¹i Th ¬ng vÉn lu«n duy tr× ® îc tèc ®é t¨ng tr ëng cao vµ æn ®Þnh liªn tiÕp qua c¸c n¨m. MÆc dï m«i tr êng kinh doanh cã nhiÒu khã kh¨n nh ng ho¹t ®éng TÝn dông cña Ng©n hµng Ngo¹i th ¬ng ®· ® îc ®· ® îc c¶i tiÕn vÒ nhiÒu mÆt nªn ®¶m b¶o ® îc chÊt l îng tèt, c¸c dÞch vô ng©n hµng lu«n ® îc c¶i tiÕn vÒ chÊt l îng vµ ®a d¹ng ho¸ nh»m ®¸p øng mét c¸ch tèt nhÊt nhu cÇu cña kh¸ch hµng.
Ngoµi c¸c ho¹t ®éng cho vay th«ng th êng Ng©n hµng Ngo¹i th ¬ng ®· t¨ng c êng ho¹t ®éng qua thÞ tr êng liªn ng©n hµng trong n íc vµ quèc tÕ nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn, gãp phÇn t¨ng tr ëng lîi nhuËn. Trong nh÷ng n¨m qua Ng©n hµng Ngo¹i th ¬ng lu«n ph¸t huy vai trß lµ mét ng©n hµng uy tÝn nhÊt trong c¸c lÜnh vùc tµi trî, thanh to¸n xuÊt nhËp khÈu, kinh doanh ngo¹i hèi, b¶o l·nh vµ c¸c dÞch vô tµi chÝnh, ng©n hµng quèc tÕ, do vËy trong ®iÒu kiÖn c¹nh tranh gay g¾t vÉn gi÷ ® îc thÞ phÇn ë møc cao vµ æn ®Þnh.
Song song víi c¸c ho¹t ®éng kinh doanh, Ng©n hµng Ngo¹i th ¬ng lu«n chó träng ®Õn c¸c ho¹t ®éng hç trî kinh doanh kh¸c nh ph¸t triÓn nguån nh©n lùc, ®Çu t chiÒu s©u vµo c«ng nghÖ ng©n hµng. HÖ thèng ng©n hµng b¸n lÎ (VCB-2010)- mét bé phËn cña chiÕn l îc ph¸t triÓn c«ng nghÖ ng©n hµng- ® îc ® a vµo sö dông tõ th¸ng 9/1999 t¹i Së giao dÞch vµ ®Õn nay ®· triÓn khai trong toµn hÖ thèng Ng©n hµng Ngo¹i th ¬ng.
X¸c ®Þnh ® îc nh÷ng khã kh¨n tr íc m¾t còng nh trong t ¬ng lai, nh»m héi nhËp víi bªn ngoµi, theo ®uæi c¸c chuÈn mùc ng©n hµng trong khu vùc còng nh trªn thÕ giíi, Ng©n hµng Ngo¹i th ¬ng ViÖt Nam ®· x©y dùng chiÕn l îc ph¸t triÓn ®Õn n¨m 2010 víi nh÷ng ®Þnh h íng lín vµ toµn diÖn b¶o ®¶m cho ng©n hµng ph¸t triÓn lµnh m¹nh mang l¹i hiÖu qu¶ thiÕt thùc cho kh¸ch hµng, b¹n hµng còng nh Ng©n hµng.
B¶ng 2: Vµi nÐt vÒ t×nh h×nh tµi chÝnh qua c¸c n¨m
(Đơn vị tính: triệu VND)
Chỉ tiêu
1999
2000
2001
2002
Lợi nhuận/ Tổng tài sản có
0.41%
0.32%
0.40%
0.40%
Lợi nhuận/ Vốn tự có
9.09%
10.35%
15.36%
7.48%
Thu nhập cả năm
- Tổng thu nhập
- Thu lãi
- Thu nhập ròng từ lãi
- Lợi nhuận trước thuế
2.023.959
1.828.336
583.173
187.480
2.429.871
2.164.885
712.867
212.385
5.604.711
5.067.395
1.263.531
312.815
3.873.146
3.347.317
860.727
328.951
Các chỉ số khác
- Tổng tài sản
- Cho vay
- Tổng giá trị tiền gửi
- Vốn tự có
45.269.564
9.322.018
33.213.221
2.062.533
65.633.108
14.421.355
43.748.348
2.051.580
76.861.819
16.504.803
57.239.068
2.036.625
81.495.678
29.295.180
56.422.150
4.397.848
(Nguån: Anual Report 2002)
1.2. C¸c dÞch vô
- NhËn tiÒn göi vµo tµi kho¶n, tiÕt kiÖm §ång ViÖt nam vµ ngo¹i tÖ
- Ph¸t hµnh kú phiÕu, tr¸i phiÕu vµ ngo¹i tÖ
- Cho vay ng¾n h¹n, trung h¹n vµ dµi h¹n b»ng §ång ViÖt nam vµ ngo¹i tÖ
- ChuyÓn tiÒn trong vµ ngoµi n íc
- Thanh to¸n xuÊt nhËp khÈu (L/C-D/A-D/P)
- NhËn mua b¸n giao ngay, cã kú h¹n vµ ho¸n ®æi c¸c lo¹i ngo¹i tÖ m¹nh
- B¶o l·nh vµ t¸i b¶o l·nh
- Thùc hiÖn nghiÖp vô hèi ®o¸i, ®æi sÐc du lÞch, nhê thu tr¬n...
- Ph¸t hµnh thÎ tÝn dông Vietcombank- Visa card, Vietcombank- Master cars (sö dông trong vµ ngoµi n íc, rót tiÒn mÆt trªn m¸y VCB-ATM) vµ thÎ - ATM-Connect 24 (sö dông trong n íc).
- Lµm ®¹i lý thanh to¸n c¸c lo¹i thÎ tÝn dông quèc tÕ nh Visa, Master card, American Express, JCB vµ Diners Club.
- Thùc hiÖn thanh to¸n quèc tÕ th«ng qua hÖ thèng SWIFT, Money Gram...
- Thùc hiÖn nghiÖp vô thuª mua tµi chÝnh
- DÞch vô E-banking, Home Banking
1.3. T×nh h×nh huy ®éng vèn
BiÓu ®å 1: Tæng nguån vèn cña Ng©n hµng Ngo¹i th ¬ng ViÖt Nam
Trong ba n¨m qua, tæng nguån vèn cña Ng©n hµng Ngo¹i th ¬ng ViÖt Nam liªn tôc t¨ng tr ëng mét c¸ch bÒn v÷ng (biÓu ®å 1). Tèc ®é t¨ng tr ëng nguån vèn n¨m 2001 ë møc t ¬ng ®èi cao lµ 17,9% vµ gi¶m xuèng cßn 6,8% n¨m 2002. Sù gi¶m sót nµy chñ yÕu lµ do sù suy gi¶m trong nguån huy ®éng ngo¹i tÖ. So víi thêi ®iÓm cuèi n¨m 2001, vèn ngo¹i tÖ tÝnh ®Õn ngµy 31/12/2002 gi¶m 5,7% trong khi ®ã vèn huy ®éng b»ng VND vÉn gi÷ tû lÖ t¨ng tr ëng rÊt cao (28,5%). Do ®Æc thï cña Ng©n hµng ngo¹i th ¬ng cã nguån vèn b»ng ngo¹i tÖ th êng chiÕm 70% trªn tæng nguån vèn nªn mét sù gi¶m sót nhá nguån vèn ngo¹i tÖ dÉn ®Õn t¨ng tr ëng nguån vèn cña ng©n hµng bÞ gi¶m theo. Nguån vèn ngo¹i tÖ gi¶m chñ yÕu do nh÷ng nguyªn nh©n nh : n¨m 2001 FED ®· 11 lÇn c¾t gi¶m l·i suÊt dÉn ®Õn l·i suÊt USD ë trong n íc còng bÞ gi¶m theo, chªnh lÖch gi÷a l·i suÊt VND vµ USD cao nªn ng êi d©n cã xu h íng chuyÓn tiÒn göi tõ ®ång ngo¹i tÖ sang göi b»ng tiÒn ®ång, tû lÖ kÕt hèi gi¶m tõ 40% xuèng 30%, nhËp siªu cña nÒn kinh tÕ t¨ng.
VÒ c¬ cÊu nguån vèn ph©n theo lo¹i tiÒn, t¹i Ng©n hµng Ngo¹i th ¬ng ViÖt Nam, vèn ngo¹i tÖ vÉn lu«n chiÕm tû träng ®¸ng kÓ trong tæng nguån vèn (th êng lµ trªn 70%). Cô thÓ, vµo cuèi n¨m 2001, tû träng gi÷a vèn tiÒn ®ång: ngo¹i tÖ lµ 26,9: 73,1. Víi nguån vèn chñ lùc lµ ngo¹i tÖ, Ng©n hµng Ngo¹i th ¬ng ViÖt Nam cã u thÕ h¬n h¼n c¸c ng©n hµng kh¸c trong lÜnh vùc thanh to¸n xuÊt nhËp khÈu vµ tµi trî ngo¹i th ¬ng. Tuy nhiªn, chÝnh ®Æc ®iÓm nµy cña c¬ cÊu nguån vèn ®ang lµ mét h¹n chÕ ®èi víi ho¹t ®éng tÝn dông cña ng©n hµng vµ vÒ l©u dµi, c¬ cÊu ngu._.iªu chiÕn l îc ph¸t triÓn “PhÊn ®Êu trë thµnh mét NHTM hµng ®Çu ViÖt Nam, ho¹t ®éng ®a n¨ng, kÕt hîp b¸n bu«n víi b¸n lÎ, më réng dÞch vô ng©n hµng, phôc vô ph¸t triÓn kinh tÕ trong n íc vµ trë thµnh mét ng©n hµng quèc tÕ trong khu vùc”.
Víi ®Æc thï lµ mét ng©n hµng quèc doanh chuyªn ho¹t ®éng ®èi ngo¹i vµ phôc vô kinh doanh xuÊt nhËp khÈu, cho ®Õn nay, Ng©n hµng Ngo¹i th ¬ng lu«n gi÷ thÕ m¹nh hµng ®Çu vÒ nguån vèn vµ ®Æc biÖt lµ nguån vèn ngo¹i tÖ. Trong nh÷ng n¨m tíi, nhu cÇu vèn ®Çu t ph¸t triÓn nh»m thùc hiÖn nh÷ng môc tiªu chiÕn l îc kinh tÕ x· héi ®Æt ra rÊt lín, tæng vèn ®Çu t ph¸t triÓn toµn x· héi thêi kú 2001-2005 íc tÝnh lªn tíi 65-70 tû USD, trong ®ã nguån vèn n íc ngoµi cÇn tíi 22-25 tû USD (chiÕm 3—35% tæng vèn ®Çu t toµn x· héi). Tuy nhiªn, nguån vèn ODA l¹i cã chiÒu h íng gi¶m c¶ quy m«, møc ®é u ®·i, nguån vèn vay th ¬ng m¹i ®Ó ®Çu t l¹i kh«ng nhiÒu, l·i suÊt cao, ®iÒu kiÖn cho vay kh¾t khe...Do vËy, viÖc huy ®éng nguån vèn ë trong n íc ë møc cao nhÊt ®Æc biÖt lµ nguån vèn ngo¹i tÖ, kh¶ n¨ng ph¸t huy tèi ®a néi lùc, kÕt hîp víi më réng huy ®éng vèn tõ bªn ngoµi trë nªn v« cïng cÊp thiÕt ®èi víi hÖ thèng ng©n hµng ViÖt Nam trong ®ã cã Ng©n hµng Ngo¹i th ¬ng. XuÊt ph¸t tõ thùc tÕ ®ã, phßng kinh doanh ngo¹i tÖ cña Ng©n hµng Ngo¹i th ¬ng ®· ®Æt ra nh÷ng ®Þnh h íng cô thÓ ®èi víi tõng lo¹i thÞ tr êng:
1. §èi víi thÞ tr êng trong n íc
ThÞ tr êng trong n íc lu«n lµ môc tiªu cña mäi ng©n hµng, tiÒm lùc kh¸ch hµng trong n íc cµng ngµy cµng cã søc hÊp dÉn vµ quan träng ®èi víi ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ cña ng©n hµng, Ng©n hµng Ngo¹i th ¬ng ViÖt Nam ®· ®Ò ra môc tiªu:
- TiÕp tôc hoµn thiÖn cñng cè vµ t¨ng c êng hiÖu qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ, n©ng cao chÊt l îng c¸c lo¹i h×nh kinh doanh ngo¹i tÖ theo h íng ho¹t ®éng chÝnh vÒ kinh doanh ngo¹i tÖ cña Ng©n hµng Ngo¹i th ¬ng ViÖt Nam.
- X©y dùng c¬ së tû gi¸ c¸c ngo¹i tÖ so víi ®«ng ViÖt Nam linh ho¹t, võ ®¶m b¶o tÝnh c¹nh tranh lµnh m¹nh vµ lîi nhuËn cho ng©n hµng, t¨ng tr ëng nguån vèn ngo¹i tÖ ®¸p øng nhu cÇu nhËp khÈu cña kh¸ch hµng. §ång thêi, nghiªn cøu triÓn khai nghiÖp vô option cho c¸c kh¸ch hµng lín (dï khã kh¨n vµ míi mÎ ®èi víi mét thÞ tr êng tµi chÝnh tiÒn tÖ ch a ph¸t triÓn ë ViÖt Nam), më réng ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ t¹i c¸c chi nh¸nh, phèi hîp ®ång bé vµ nhÞp nhµng víi c¸c phßng ban nh»m thùc hiÖn tèt chÝnh s¸ch kh¸ch hµng.
- ThiÕt lËp quy chÕ mua vµ ®iÒu hoµ gi÷a c¸c bé ohËn trung t©m vµ c¸c së giao dÞch. ThiÕt lËp quy chÕ qu¶n lý tiÒn göi ngo¹i tÖ n íc ngoµi, ®¸p øng nhu cÇu mua ngo¹i tÖ cña c¸c c«ng ty lín (VINACONEX, VINAFOOD...)
- Thóc ®Èy h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn thÞ tr êng tiÒn tÖ gi÷a c¸c ng©n hµng, tiÕp tôc tham gia c¸c ho¹t ®éng nghiªn cøu nghiÖp vô thÞ tr êng më do Ng©n hµng Nhµ n íc tæ chøc.
- HiÖn ®¹i ho¸ hÖ th«ng kinh doanh ngo¹i tÖ vµ qu¶n lý vèn cã tÝnh tiªu chuÈn cao vµ thÝch hîp víi c¸c hÖ thèng b¸n lÎ, b¸n bu«n, t¨ng c êng c¸c nghiÖp vô qu¶n lý rñi ro trong kinh doanh ngo¹i tÖ...
2. §èi víi thÞ tr êng n íc ngoµi
§©y lµ thÞ tr êng míi mÎ kh«ng chØ riªng víi Ng©n hµng Ngo¹i th ¬ng mµ víi tÊt c¶ c¸c ng©n hµng quèc doanh kh¸c. Sù ph¸t triÓn kh«ng ngõng cña thÞ tr êng ®ßi hái c¸c tæ chøc tham gia cÇn cã bé phËn nghiªn cøu tr¹ng th¸i ngo¹i hèi quèc tÕ nh»m ® a ra c¸c chiÕn l îc vµ dù ®o¸n sù biÕn ®éng c¸c lo¹i tû gi¸ ngoai tÖ m¹nh nh USD/JPY, EUR/USD... ViÖc n¾m b¾t th«ng tin chÝnh x¸c vµ kÞp thêi lµ ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt khi kinh doanh ngo¹i tÖ vµ ®em l¹i hiÖu qu¶ cho viÖc qu¶n lý tr¹ng th¸i ngo¹i hèi.
Ngoµi c¸c nghiÖp vô kinh doanh chªnh lÖch, thu lîi nhuËn qua ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu, c¸c giao dÞch SWAP, Ng©n hµng Ngo¹i th ¬ng ViÖt Nam sÏ tiÕp tôc tham gia tÝch cùc h¬n vµo c¸c giao dÞch kú h¹n, vµ option trªn thÞ tr êng quèc tÕ nh»m ®a d¹ng vµ ph¸t triÓn c¸c nghiÖp vô kinh doanh ngo¹i tÖ.
§Ó thu hót thªm c¸c ®èi t¸c vµ t¨ng thu lîi nhuËn trªn thÞ tr êng ngo¹i hèi quèc tÕ, NHNT ViÖt Nam ph¶i ®ãng vai trß s¸ng lËp thÞ tr êng, thay v× chØ gi÷ vai trß thÞ ®éng tøc lµ hÇu hÕt c¸c giao dÞch c¶u Ng©n hµng Ngo¹i th ¬ng t¹i c¸c ng©n hµng trªn thÞ tr êng quèc tÕ ®Òu do c¸c ng©n hµng n íc ngoµi gi÷ vai trß t¹o lËp (chµo b¸n gi¸ hai chiÒu). §ã chÝnh lµ môc tiªu cña viÖc më réng chøc n¨ng phßng kinh doanh ngo¹i tÖ.
ViÖc ph¸t triÓn vµ n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ cña Ng©n hµng Ngo¹i th ¬ng ViÖt Nam cô thÓ lµ ph¶i cã ® îc mét nguån vèn ngo¹i tÖ dåi dµo, ph¶i sö dông hiÖu qu¶ nguån vèn ngo¹i tÖ nh»m ®¸p øng ® îc nhu cÇu ngo¹i tÖ ngµy cµng gia t¨ng cña kh¸ch hµng, ®¶m b¶o kh¶ n¨ng thanh to¸n còng nh chuyÓn ®æi ngo¹i tÖ cho c¸c doanh nghiÖp, ®a d¹ng ho¸ c¸c dÞch vô ng©n hµng vµ t¨ng lîi nhuËn cho ng©n hµng lu«n lµ yªu cÇu cÊp thiÕt ®èi víi ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i cña n íc ta trong qu¸ tr×nh kinh tÕ ViÖt Nam chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ vµ khu vùc theo tinh thÇn ph¸t huy tèi ®a ho¸ néi lùc, vµ hiÖu qu¶ hîp t¸c quèc tÕ.
II. C¸c gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao qu¶n lý rñi ro trong ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i hèi t¹i ng©n hµng ngo¹i th ¬ng viÖt nam
1. C¸c gi¶i ph¸p ®èi víi Ng©n hµng Ngo¹i th ¬ng ViÖt Nam
§Ó trë thµnh mét ng©n hµng cã hÖ thèng qu¶n lý rñi ro trong ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i hèi tiªn tiÕn th× Ng©n hµng Ngo¹i th ¬ng ViÖt Nam ph¶i x©y dùng hÖ thèng qu¶n lý rñi ro trªn c¬ së kim chØ nam lµ “tËp trung ho¸ qu¶n lý rñi ro trong kinh doanh ngo¹i hèi”. Ng©n hµng còng cÇn tiÕp tôc ph¸t huy tinh thÇn coi träng vÞ trÝ cña ho¹t ®éng qu¶n lý rñi ro trong ho¹t ®éng kinh doanh chung cña ng©n hµng.
1.1. Nhãm gi¶i ph¸p vÒ mÆt m« h×nh qu¶n lý rñi ro
Thø nhÊt, x©y dùng qu¶n lý d÷ liÖu tËp trung nh»m cho phÐp kiÓm so¸t trùc tuyÕn tr¹ng th¸i ngo¹i hèi cña c¸c chi nh¸nh thay v× qu¶n lý c¨n cø b»ng giÊy tê, b¸o c¸o tõ c¸c chi nh¸nh ®ång thêi gióp héi së chÝnh qu¶n lý tËp trung thèng nhÊt luång tiÒn, tr¹ng th¸i c¸c lo¹i ngo¹i tÖ kinh doanh, tr¹ng th¸i tµi kho¶n Nostro, d÷ liÖu kh¸ch hµng, gãp phÇn t¨ng hiÖu qu¶ kinh doanh, h¹n chÕ rñi ro xuèng møc thÊp nhÊt cã thÓ.
Thø hai, x©y dùng m« h×nh kinh doanh ngo¹i tÖ tËp trung th× ho¹t ®éng kinh doanh mua b¸n ngo¹i tÖ b¸n bu«n chØ thùc hiÖn t¹i trung ¬ng vµ mét vµi chi nh¸nh lín hµng ®Çu nh c¸c Së giao dÞch ë Hµ Néi, Thµnh phè Hå ChÝ Minh. C¸c chi nh¸nh kh¸ch chØ thùc hiÖn nghiÖp vô thu ®æi ngo¹i tÖ, kinh doanh b¸n lÎ tøc lµ chØ thùc hiÖn mua b¸n ngo¹i tÖ víi sè l îng h¹n chÕ nhÊt ®Þnh hay chØ víi nh÷ng kh¸ch hµng nhá lÎ.
Thø ba, x©y dùng m« h×nh qu¶n lý ph©n cÊp râ rµng gi÷a c¸c bé phËn thùc hiÖn giao dÞch trùc tiÕp vµ bé phËn qu¶n lý rñi ro. X©y dùng m« h×nh kinh doanh ngo¹i tÖ gåm ba bé phËn lµ bé phËn trùc tiÕp thùc hiÖn giao dÞch (Front Office), bé phËn kiÓm so¸t vµ qu¶n lý rñi ro (Middle Office) vµ bé phËn xö lý giao dÞch (Back Office). Th«ng qua sù ®éc lËp gi÷a bé phËn thùc hiÖn giao dÞch vµ bé phËn qu¶n lý rñi ro sÏ lµm gi¶m bít rñi ro do nguyªn nh©n chñ quan cña c¸n bén trùc tiÕp giao dÞch ngo¹i hèi.
1.2. Nhãm gi¶i ph¸p vÒ mÆt th«ng tin
Thø nhÊt, th êng xuyªn x©y dùng nh÷ng b¸o c¸o ®¸nh gi¸ vÒ t×nh h×nh ho¹t ®éng kinh doanh cña c¸c ®èi t¸c chiÕn l îc, kh¸ch hµng chñ ®¹o, c¸c ®èi thñ c¹nh tranh ®Ó lµm c¨n cø cho viÖc thùc hiÖn c¸c giao dÞch kinh doanh ngo¹i hèi tr¸nh rñi ro trong thanh to¸n.
Thø hai, x©y dùng bé phËn ph©n tÝch th«ng tin tµi chÝnh ng©n hµng, tËp hîp vµ ph©n tÝch c¸c v¨n b¶n chÕ ®é cña ng©n hµng nhµ n íc cã liªn quan ®Õn ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i hèi trong n íc vµ quèc tÕ.
Thø ba, cung cÊp b¶n tin ph©n tÝch t×nh h×nh ngo¹i hèi, sù biÕn ®éng tû gi¸ trong ngµy chuyÓn tíi c¸c chi nh¸nh vµo ®Çu ngµy.
1.3. Nhãm gi¶i ph¸p vÒ mÆt kü thuËt nghiÖp vô
1.3.1. X©y dùng quy tr×nh kinh doanh ngo¹i hèi bµi b¶n, cho phÐp qu¶n lý rñi ro trong c¸c giao dÞch kinh doanh ngo¹i tÖ
ViÖc x©y dùng l¹i m« h×nh kinh doang ngo¹i hèi theo ba cÊp : Front Office (bé phËn kinh doanh ngo¹i hèi trùc tiÕp), Middle Office (bé phËn kiÓm so¸t vµ qu¶n lý rñi ro), Back Office( bé phËn thùc hiÖn giao dÞch) kÐo theo ®ßi hái ph¶i cã mét qu¸ tr×nh kinh doanh ngo¹i hèi t ¬ng øng phï hîp. Quy tr×nh nµy ph¶i tu©n thñ theo c¸c nguyªn t¾c c¬ b¶n trong ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i hèi ®ã lµ t×nh ®éc lËp gi÷a c¸c bé phËn. C¸c c¸n bé gi÷a ba bé phËn nµy ph¶i lµm viÖc mét c¸ch ®éc lËp, kh«ng phô thuéc vµo nhau ®Ó tr¸nh sù th«ng ®ång trog giao dÞch, gãp phÇn qu¶n lû rñi ro mét c¸ch cã hiÖu qu¶. HiÖn nay kh«ng chØ Ng©n hµng Ngo¹i th ¬ng ViÖt Nam mµ hÇu hÕt tÊt c¶ c¸c ng©n hµng th ¬ng m¹i kh¸c trong n íc ®Òu ch a cã bé phËn kiÓm so¸t vµ qu¶n lý rñi ro riªng biÖt mµ thay vµo ®ã Back Office sÏ kiªm lu«n c¶ nhiÖm vô cña bé phËn nµy.
1.3.2. X©y dùng hÖ thèng c¸c h¹n møc vµ c¸c b¸o c¸o ph©n tÝch ngo¹i hèi nh»m h¹n chÕ rñi ro tû gi¸
Mét trong nh÷ng biÖn ph¸p c¬ b¶n ®Ó qu¶n lý rñi ro lµ x©y dùng c¸c h¹n møc cho c¸n bé kinh doanh ngo¹i hèi trùc tiÕp. C¸c h¹n møc quan träng ph¶i x©y dùng lµ:
a. H¹n møc giao trong ngµy (Intraday trading limit): H¹n møc nµy cho phÐp kiÓm so¸t tæng trÞ gi¸ giao dÞch trong ngµy víi mét giao dÞch viªn, do ®ã h¹n chÕ ® îc rñi ro thua lç do ®Çu c¬ ngo¹i tÖ.
b. H¹n møc tr¹ng th¸i qua ®ªm (Overnight trading limits): H¹n møc nµy cho phÐp kiÓm so¸t tr¹ng th¸i giao dÞch tèi ®a vµo cuèi ngµy.
c. H¹n møc ®èi víi c¸c tr¹ng th¸i øng víi c¸c kú h¹n 1 tuÇn, 2 tuÇn...1th¸ng, 2 th¸ng ...: H¹n møc nµy cho phÐp kiÓm so¸t ® îc tr¹ng th¸i cña mét lo¹i ngo¹i tÖ nµo ®ã mµ c¸n bé kinh doanh ngo¹i hèi ® îc phÐp thùc hiÖn giao dÞch mua b¸n ®èi víi mét kú h¹n nhÊt ®Þnh.
d. H¹n møc giao dÞch cña kh¸ch hµng (Counter Party limits): §Ó tr¸nh ® îc nh÷ng rñi ro x¶y ra khi mét ng©n hµng ®èi t¸c hay kh¸ch hµng kh«ng thÓ hay kh«ng muèn thùc hiÖn c¸c nghÜa vô ®· cam kÕt, ng©n hµng cÇn ph¶i ®¸nh gi¸ chÊt l îng (xÕp h¹ng)- x¸c ®Þnh møc cho mçi bªn ®èi t¸c, mçi lo¹i giao dÞch vµ kiÓm tra ®Þnh kú th êng xuyªn c¸c h¹n møc nµy.
e. H¹n møc ®iÓm dõng lç: §Ó h¹n chÕ c¸c rñi ro do ®Çu c¬ cã thÓ x¶y ra trong ho¹t ®éng kinh doanh mua b¸n ngo¹i hèi mµ phæ biÕn chñ yÕu hiÖn nay lµ rñi ro tû gi¸, c«ng cô chÝnh ® îc sö dông trong qu¶n lý rñi ro t¹i ng©n hµng th ¬ng m¹i tiªn tiÕn lµ x©y dùng quy ®Þnh ®iÓm dõng lç (stop loss limit) víi giao dÞch cña c¸n bé giao dÞch trùc tiÕp (Dealer), qu¶n lý sù xuèng gi¸ bÊt th êng cña tû gi¸ hèi ®o¸i (Cut loss limit), vµ x©y dùng ®iÓm c¶nh b¸o (Warning line)
1.3.3 X©y dùng hÖ thèng c¸c b¸o c¸o
Ng©n hµng ngo¹i th ¬ng ViÖt Nam cÇn ph¸t triÓn hÖ thèng b¸o c¸o hç trî cho ho¹t ®éng kiÓm so¸t vµ qu¶n lý rñi ro mµ c¬ b¶n lµ mét sè b¸o c¸o chñ ®¹o sau:
a. B¸o c¸o luång tiÒn tÖ (Cash Flow): §©y lµ b¸o c¸o cho phÐp biÕt ® îc c¸c luång tiÒn ra vµo thùc tÕ t¹i thêi ®iÓm hiÖn t¹i. B¸o c¸o nµy cho biÕt vµo thêi ®iÓm hiÖn t¹i, sè d thùc tÕ trªn c¸c tµi kho¶n c¸c ®ång ngo¹i tÖ thanh to¸n lµ bao nhiªu sau khi giao dÞch mua b¸n ngo¹i hèi ® îc thùc hiÖn.
b. B¸o c¸o ph©n tÝch sù kh¸c biÖt kú h¹n (Gap and Mismatch position Analysis Report): B¸o c¸o nµy cho phÐp biÕt ® îc vµo mét thêi ®iÓm nµo ®ã, ®èi víi mét lo¹i kú h¹n nhÊt ®Þnh th× tæng gi¸ c¸c giao dÞch mua ngo¹i tÖ vµo, tæng tr¹ng th¸i c¸c giao dÞch lo¹i ngo¹i tÖ b¸n ra vµ tr¹ng th¸i thuÇn ®èi víi giao dÞch lo¹i ngo¹i tÖ ®ã lµ bao nhiªu.
c. B¸o c¸o ph©n tÝch ®é nhËy cña tû gi¸ (Foreign Exchange Sensibility Analysis Report): Trong ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i hèi, bÊt kú sù thay ®æi bÊt th êng nµo cña tû gi¸ hèi ®o¸i còng cã thÓ g©y rñi ro, thiÖt h¹i cho ng©n hµng. B¸o c¸o ph©n tÝch ®é nhËy cña tû gi¸ lµ b¸o c¸o cho ta ®¸nh gi¸ ® îc lç l·i trong ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i hèi øng víi tõng sù thay ®æi theo lý thuyÕt cña tû gi¸ hèi ®o¸i.
d. B¸o c¸o lç l·i giao dÞch hµng ngµy (Profit/Loss Report): Lo¹i b¸o c¸o nµy cho phÐp ®¸nh gi¸ ® îc kÕt qu¶ kinh doanh ngo¹i hèi øng víi tõng giao dÞch viªn trong ngµy vµ víi toµn bé hÖ thèng ng©n hµng.
1.4 Th êng xuyªn ®µo t¹o, x©y dùng ®éi ngò c¸n bé tinh th«ng vµ cã ®¹o ®øc nghÒ nghiÖp
§Ó thùc hiÖn ®Þnh h íng trë thµnh mét ng©n hµng cã tÇm cì lín, kinh doanh ®a n¨ng, hoµ nhËp víi céng ®ång ng©n hµng quèc tÕ th× mét yÕu tè kh«ng thÓ thiÕu ®ã lµ con ng êi ®Ó tæ chøc, vËn hµnh, qu¶n lý c¸c nghiÖp vô ng©n hµng. Mét ng©n hµng cã thÓ trang bÞ c¬ së vËt chÊt kü thuËt, trang thiÕt bÞ hiÖn ®¹i trong mét thêi gian rÊt ng¾n, nh ng kh«ng thÓ trong mét lóc cã ngay mét ®éi ngò c¸n bé t ¬ng xøng. V× vËy, Ng©n hµng Ngo¹i th ¬ng cÇn ph¶i cã mét chiÕn l îc cô thÓ ®Ó hoµn thiÖn vÊn ®Ò nh©n lùc. Thùc hiÖn viÖc ®µo t¹o riªng cho c¸n bé kinh doanh ngo¹i tÖ kh«ng nh÷ng lµ ®Ó ®¸p øng c¸c yªu cÇu nghÒ nghiÖp hiÖn t¹i mµ cßn h íng tíi viÖc hoµ nhËp chñ ®éng vµo thÞ tr êng kinh doanh ngo¹i tÖ quèc tÕ. C¸c giao dÞch viªn kh«ng chØ cÇn ph¶i tinh th«ng nghiÖp vô mµ cßn cÇn giái ngo¹i ng÷, am hiÓu ph¸p luËt vµ c¸c th«ng lÖ quèc tÕ, sö dùng thµnh th¹o c¸c trang thiÕt bÞ hiÖn ®¹i phôc vô cho c«ng viÖc. Mét “dealer” giái lµ ng êi cã kh¶ n¨ng thu thËp th«ng tin, ph©n tÝch t×nh h×nh kinh tÕ, chÝnh trÞ..sù nh¹y c¶m cña nghÒ nghiÖp ®Ó xö lý t×nh huèng, giao dÞch mét c¸ch hiÖu qu¶ nhÊt. §Ó dù ®o¸n ® îc chÝnh x¸c c¸c xu h íng biÕn ®éng tû gi¸ cña c¸c ®ång tiÒn ngo¹i tÖ ngoµi kinh nghiÖm ph©n tÝch tæng hîp c¸c yÕu tè t¸c ®éng ®Õn qu¸ tr×nh h×nh thµnh tû gi¸, sù biÕn ®éng cña c¸c chØ tiªu kinh tÕ vÜ m«, kinh tÕ vi m«, kinh tÕ x· héi, c¸c nhµ kinh doanh ngo¹i tÖ cÇn cã sù c¶m nhËn nh¹y bÐn víi thÞ tr êng, trªn c¬ së ®ã tiÕn hµnh mua b¸n, dù tr÷ c¬ cÊu ngo¹i tÖ sao cho cã lîi nhÊt.
ViÖc quy ho¹ch c¸n bé mét c¸ch cô thÓ ®Ó cã ch ¬ng tr×nh, kÕ ho¹ch ®µo t¹o phï hîp. §µo t¹o c¸n bé chñ chèt kh«ng chØ nh÷ng kiÕn thøc chuyªn m«n mµ ph¶i båi d ìng c¶ nh÷ng kiÕn thøc vÒ qu¶n trÞ kinh doanh, qu¶n lý nh©n sù, v...v Trong mét sè tr êng hîp, vÊn ®Ò hiÓu nhÇm trong giao dÞch ngo¹i hèi hay kh«ng th«ng th¹o ngo¹i ng÷ còng x¶y ra nh÷ng rñi ro ®¸ng tiÕc. V× thÕ, ®Ó tr¸nh nh÷ng rñi ro nµy, cÇn tù t¹o ra c¸c biÖn ph¸o qu¶n lý nh ghi l¹i héi tho¹i qua ®iÖn tho¹i, sö dông hÖ thèng ®iÖn tho¹i kh«ng ng¾t qu·ng, sö dông Telerate hoÆc mµn h×nh giao dÞch Reuter hoÆc Telex, ®ång thêi n©ng cao tr×nh ®é ngo¹i ng÷ chuyªn ngµnh cho c¸c giao dÞch viªn.
X©y dùng ®¹o ®øc nghÒ nghiÖp, ®¹o ®øc kinh doanh mang nÐt v¨n ho¸ riªng cña Ng©n hµng Ngo¹i th ¬ng ViÖt Nam lµ mét c«ng t¸c ®· vµ ®ang ® îc nh©n hµng chó träng. §Æc biÖt, ®èi víi nh÷ng c¸n bé kinh doanh ngo¹i tÖ, sù trung thùc vµ v« t cña c¸c giao dÞch viªn l¹i cµng cÇn h¬n bao giê hÕt, bëi v× kh«ng Ýt nh÷ng rñi ro nÆng nÒ ®· x¶y ra do cã sù tho¶ thuËn riªng gi÷a giao dÞch viªn víi c¸c ®èi ph ¬ng mua b¸n.
2. C¸c gi¶i ph¸p vÜ m« ®èi víi Ng©n hµng Nhµ n íc
2.1 TiÕp tôc hoµn thiÖn m«i tr êng ph¸p lý vµ c¬ chÕ tû gi¸ linh ho¹t cã sù ®iÒu chØnh cña nhµ n íc
Kinh doanh tiÒn tÖ lµ lo¹i h×nh kinh doanh ®ßi hái hÕt søc kh¾t khe vÒ sù hoµn thiÖn cña m«i tr êng ph¸p lý. Bëi v×: thø nhÊt do tÝnh hÊp dÉn cña b¶n th©n ®ång tiÒn, thø hai do nh÷ng rñi ro trong ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ.
§Ó gãp phÇn thóc ®Çy t¨ng tr ëng kinh tÕ, c¶i thiÖn c¸n c©n thanh to¸n quèc tÕ, tõng b íc thùc hiÖn kh¶ n¨ng chuyÓn ®æi cña ®ång tiÒn ViÖt Nam trong c¸c ho¹t ®éng ngo¹i hèi vµ thùc hiÖn hÖ thèng qu¶n lý ngo¹i hèi cña ViÖt Nam, tõ ®Çu n¨m 1999, NHNN ®· chÝnh thøc b·i bá c¬ chÕ ®iÒu hµnh tû gi¸ theo kiÓu bao cÊp nh tr íc ®©y, chuyÓn sang c«ng bè tû gi¸ giao dÞch b×nh qu©n hµng ngµy trªn thÞ tr êng ngo¹i tÖ liªn ng©n hµng, thay v× c«ng bè tû gi¸ chÝnh thøc nh tr íc. C¸c NHTM chñ ®éng quy ®Þnh tû gi¸ theo biªn ®é quy ®Þnh trªn c¬ së tû gi¸ do NHNN c«ng bè.
Biªn ®é quy ®Þnh tû gi¸ c¸c NHTM ® îc phÐp giao dÞch còng kh«ng ngõng ®æi míi. NÕu nh trong giao ®o¹n ®Çu: 1999-2000, khi míi thùc hiÖn c¬ chÕ nµy, NHNN cßn quy ®Þnh qu¸ chi tiÕt c¸c møc biªn ®é vµ biªn ®é qu¸ hÑp, ® îc coi lµ can thiÖp qu¸ s©u vµo c«ng viÖc kinh doanh cña c¸c NHTM, th× nã còng dÇn dÇn ® îc chØnh söa theo h íng níi réng vµ Ýt kú h¹n chi tiÕt h¬n, cô thÓ:
Trong giai ®o¹n tõ 26/2/1999 ®Õn 30/8/2000, NHNN quy ®Þnh tíi 12 kú h¹n kh¸c nhau: kh«ng kú h¹n, kú h¹n 30 ngµy, tõ 31 ®Õn 44 ngµy ..víi biªn ®é t ¬ng øng tõ 0,01 % ...®Õn 3,5 %
Trong giai ®o¹n tõ 1/9/2000 ®Õn 17/9/2001: NHNN vÉn quy ®Þnh 12 kú h¹n, víi biªn ®é b×nh qu©n gi¶m ½ so víi tr íc.
Trong giai ®o¹n tõ 18/9/2001 ®Õn 30/6/2002, NHNN chØ cßn quy ®Þnh 4 kú h¹n: kh«ng kú h¹n, kú h¹n 30 ngµy, kú h¹n tõ 31 ngµy ®Õn 104 ngµy, kú h¹n tõ 105 ngµy ®Õn 179 ngµy; víi biªn ®é ® îc níi réng gÊp 2 lÇn so víi tr íc.
Trong giai ®o¹n tõ 1/7/2002 ®Õn nay, NHNN quy ®Þnh cã 5 kú h¹n: víi biªn ®é tiÕp tôc ®uîc níi réng: t¨ng lªn +/-0,25% so víi møc +/-0,10% tr íc ®ã ®èi víi nghiÖp vô spot, lªn +/-0,5% so víi møc +/- 0,4% cña nghiÖp vô forward 30 ngµy, lªn +/- 2,5% so víi møc 2,35% cña nghiÖp vô giao dÞch kú h¹n trªn 90 ngµy...ViÖc ®iÒu chØnh t¨ng nµy ®· ®¸p øng yªu cÇu cña c¸c TCTD còng nh c¸c doanh nghiÖp cã nhu cÇu mua b¸n ngo¹i tÖ víi c¸c ng©n hµng, kh«ng bÞ gß bã trong khu«n khæ chat¹ hÑp nh tr íc kia.
NHNN vÉn cÇn tiÕp tôc vµ nhÊt qu¸n thùc hiÖn chñ tr ¬ng ®iÒu hµnh tû gi¸ linh ho¹t theo diÔn biÕn thÞ tr êng, t×nh h×nh kinh tÕ trong n íc vµ ngoµi n íc, chñ ®éng can thiÖp khi cÇn thiÕt. Nhµ n íc kh«ng thÓ thay ® îc vai trß cña thÞ tr êng ngo¹i hèi trong xu thÕ héi nhËp, mµ Nhµ n íc chØ can thiÖp b»ng c¸c c«ng cô vµ nghiÖp vô ®iÒu hµnh cña m×nh, tr¸nh kh«ng ®Ó x¶y ra nh÷ng ®ét biÕn, có sèc. Nhanh chãng tiÕn ®Õn tù do ho¸ vÊn ®Ò tû gi¸ lµ cÇn thiÕt. Tr íc m¾t, tiÕp tôc níi réng quy ®Þnh vÒ biªn ®é tû gi¸ trong giao dÞch, sau ®ã bá møc trÇn tû gi¸ kú h¹n, tiÕn ®Õn bá h¼n quy ®Þnh cã tÝnh chÊt rÊt hµnh chÝnh nµy. NHNN nªn nghiªn cøu thÊu ®¸o h¬n c¸c kiÕn nghÞ cô thÓ cña c¸c NHTM vÒ ®iÒu chØnh tû gi¸. Liªn quan chÆt chÏ ®Õn vÊn ®Ò nµy lµ n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña thÞ tr êng ngo¹i tÖ liªn ng©n hµng, còng nh linh ho¹t h¬n khi Bé tµi chÝnh më réng viÖc b¸n ngo¹i tÖ tõ nguån xuÊt khÈu dÇu th« cho NHNN; vµ ng îc l¹i NHNN còng linh ho¹t vµ khÈn tr ¬ng h¬n trong viÖc b¸n ngo¹i tÖ cho c¸c NHTM ®¸p øng nhu cÇu chiÕn l îc cña nÒn kinh tÕ.
NHNN nªn tiÕp tôc ®Èy m¹nh c¶i c¸ch hµnh chÝnh, hç trî tÝch cùc ®Õn ho¹t ®éng giao dÞch hèi ®o¸i cña c¸c NHTM; gi¶m thiÓu tèi ®a c¸c thñ tôc vµ thêi gian thùc hiÖn nghiÖp vô SWAP. Rµ so¸t l¹i c¸c v¨n b¶n ph¸p quy vÒ chÕ ®é qu¶n lý ngo¹i hèi vµ ®iÒu hµnh tû gi¸, b·i bá nh÷ng quy ®Þnh kh«ng phï hîp hay chång chÐo. §¬n gi¶n thñ tôc h¬n n÷a vµ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cÊp phÐp cho ng êi d©n mang ngo¹i tÖ ra n íc ngoµi cho tÊt c¸c chi nh¸nh NHNN tØnh, thµnh phè. Giíi h¹n tèi ®a mang ngo¹i tÖ ra n íc ngoµi nªn ® îc n©ng lªn møc 7000-10.000 USD.
§ îc biÕt míi ®©y quü tiÒn tÖ quèc tÕ IMF kiÕn nghÞ víi ViÖt Nam nªn b·i bá thªm mét sè h¹n chÕ vÒ ngo¹i hèi nh : ¸p dông thuÕ ®¸nh vµo lîi nhuËn chuyÓn vÒ n íc cña c¸c nhµ ®Çu t n íc ngoµi vµ ¸p dông c¸c h¹n chÕ ngo¹i hèi trong thanh to¸n xuÊt nhËp khÈu mét sè mÆt hµng. Nh×n chung ViÖt Nam cÇn ph¶i tù do ho¸ h¬n n÷a thÞ tr êng ngo¹i hèi vµ giao dich ngo¹i hèi, nh ng cÇn ph¶i cã c¸c lé tr×nh phï hîp víi sù héi nhËp cña nÒn kinh tÕ, cña hÖ thèng ng©n hµng, cña c¸c doanh nghiÖp ®Ó thùc hiÖn khuyÕn nghÞ cña IMF. Cã thÓ bá quy ®Þnh ®¸nh thuÕ vµo lîi nhuËn chuyÓn vÒ n íc, thay vµo ®ã lµ møc thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp b×nh ®¼ng gi÷a c¸c doanh nghiÖp trong n íc vµ c¸c nhµ ®Çu t n íc ngoµi.
§Ó n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña thÞ tr êng ngo¹i tÖ liªn ng©n hµng, NHNN thùc sù ph¶i ®ãng vai trß lµ ng êi mua b¸n cuèi cïng, linh ho¹t thùc hiÖn nghiÖp vô trªn thÞ tr êng nµy.
2.2. KhÈn tr ¬ng tiÕp cËn vµ triÓn khai c¸c nghiÖp vô míi trong giao dÞch hèi ®o¸i theo th«ng lÖ quèc tÕ
Do t¸c ®éng cña c¸c yÕu tè diÔn biÕn cung cÇu vÒ v«n trªn thÞ tr êng tiÒn tÖ ë n íc ta, nªn tõ gi÷a n¨m 2001, x¶y ra t×nh tr¹ng thõa vèn ngo¹i tÖ, khan hiÕm vèn néi tÖ- VND. Do ®ã tõ ngµy 17/7/2001 NHNN ®· ® a vµo sö dông nghiÖp vô mua b¸n ngo¹i tÖ ho¸n ®æi SWAP ®Ó can thiÖp vµo t×nh h×nh nµy, ®ång thêi t¸c ®éng tÝch cùc ®Õn tû gi¸ trªn thÞ tr êng, ®¸p øng nhu cÇu vèn ng¾n h¹n –VND cho c¸c NHTM. Tuy nhiªn c«ng cô nµy cÇn ph¶i ® îc söa ®æi vµ hoµn thiÖn.
NHNN cÇn ph¶i cho phÐp thùc hiÖn giao dÞch SWAP gi÷a c¸c tæ chøc tÝn dông víi nhau, chø kh«ng chØ dõng l¹i lµ giao dÞch gi÷a NHTM víi NHNN. §Ó giao dÞch nµy thùc sù trë thµnh c«ng cô gióp cho c¸c ng©n hµng trong viÖc phßng ngõa rñi ro, NHNN cÇn sím ban hµnh quy ®Þnh cho phÐp thùc hiÖn SWAP gi÷a c¸c NHTM víi nhau. H¬n n÷a, møc gia t¨ng trong giao dÞch ho¸n ®æi hiÖn nay lµ do NHNN ®Æt ra kh«ng dùa trªn quan hÖ cung cÇu thùc tÕ mµ chñ yÕu lµ mét rµo c¶n h¹n chÕ viÖc thùc hiÖn giao dÞch ho¸n ®æi. V× vËy, NHNN cÇn ph¶i x¸c ®Þnh c¸c møc t¨ng trong giao dÞch SWAP ®Ó phï hîp víi nhu cÇu thùc tÕ cña thÞ tr êng ngo¹i hèi.
Bªn c¹nh nghiÖp vô SWAP, th× nghiÖp vô Option còng vÉn cßn qu¸ míi mÎ ®èi víi c¸c NHTM ViÖt Nam. §Çu n¨m nay, n¨m 2003, NHNN ®· cho phÐp ng©n hµng th ¬ng m¹i cæ phÇn Eximbank thùc hiÖn thÝ ®iÓm nghiÖp vô Option. Sau 5 th¸ng thö nghiÖm, ®Õn trung tuÇn th¸ng 7/2003 Eximbank ®· thùc hiÖn ® îc 50 hîp ®ång nghiÖp vô Option víi doanh nghiÖp, tæng gi¸ trÞ 5 triÖu USD; trong ®ã quyÒn chän mua chiÕm 68%, quyÒn chän b¸n chiÕm 32%. TiÕp theo ®ã ng©n hµng ®Çu t ph¸t triÓn BIDV còng ® îc phÐp kinh doanh thÝ ®iÓm thùc hiÖn nghiÖp vô quyÒn chän nµy, gÇn ®©y nhÊt cã thªm chi nh¸nh ng©n hµng CityBank cña Mü còng ® îc giao dÞch thö.
Mét nghiÖp vô míi kh¸c còng rÊt ®¸ng ® îc quan t©m ®ã lµ h¹n chÕ rñi ro vÒ l·i suÊt trong vay vèn ngo¹i tÖ: c¸c giao dÞch quèc tÕ ®· thùc hiÖn nghiÖp vô ho¸n ®æi l·i suÊt. NghiÖp vô nµy b¾t ®Çu ® îc triÓn khai thö nghiÖm t¹i ViÖt Nam. Míi ®©y hîp ®ång ho¸n ®æi l·i suÊt thö nghiÖm thø hai ® îc chi nh¸nh ng©n hµng City Bank ký víi Vietnam Airlines. L·i suÊt hîp ®ång vay 3,65% / n¨m, thêi h¹n 12 n¨m, gi¸ trÞ vay 106,25 triÖu USD ®Ó mua m¸y bay Boeing cña Mü. Song c¸c NHTM kh¸c ®Òu ch a thùc hiÖn nghiÖp vô nµy.
KÕt qu¶ cho thÊy viÖc ® a thªm c¸c nghiÖp vô giao dÞch nh Option hay ho¸n ®æi l·i suÊt vµo ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ t¹i c¸c NHTMlµ hÕt søc cÇn thiÕt. Nã cho phÐp c¸c ng©n hµng cã thªm c«ng cô qu¶n lý rñi ro trong ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ, ®ång thêi lµm æn ®Þnh c¸c luång ngo¹i tÖ ra vµo th«ng qua hÖ thèng c¸c ng©n hµng ViÖt Nam.
Trªn ®©y lµ mét sè gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ qu¶n lý rñi ro trong ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ t¹i c¸c ng©n hµng th ¬ng m¹i nãi chung vµ ng©n hµng ngo¹i th ¬ng ViÖt nam nãi riªng. Trªn c¬ së c¸c ®Þnh h íng, môc tiªu, chiÕn l îc râ rµng, víi sù nç lùc cña b¶n th©n, NHNT ViÖt Nam hy väng sÏ sö dông ® îc c¸c c«ng cô qu¶n lý rñi ro trong ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i hèi mét c¸ch tèi u nh»m n©ng cao chÊt l îng kinh doanh ngo¹i tÖ vµ tiÕn tíi hoµ nhËp chñ ®éng vµo thÞ tr êng ngo¹i hèi quèc tÕ.
KÕt luËn
Ngµy nay, víi sù hç trî tÝch cùc cña m¹ng th«ng tin toµn cÇu vµ sù tiÕn bé nhanh chãng cña khoa häc kü thuËt, c¸c ho¹t ®éng kinh doanh trªn thÞ tr êng ngo¹i hèi trë nªn ®a d¹ng vµ hiÖu qu¶ h¬n. Tuy nhiªn, nh÷ng rñi ro còng theo ®ã mµ ph¸t sinh nhiÒu h¬n vµ phøc t¹p h¬n. §iÒu nµy ®ßi hái c¸c nhµ qu¶n lý ph¶i nhËn biÕt ® îc c¸c rñi ro trong ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i hèi mµ ng©n hµng ph¶i ®èi mÆt ®Ó ® a ra nh÷ng ®èi s¸ch ,biÖn ph¸p qu¶n lý rñi ro thÝch hopù. ChÝnh vËy, th«ng qua luËn v¨n, em hy väng cã thÓ ®ãng gãp mét phÇn nhá bÐ vµo viÖc thùc hiÖn qu¶n lý rñi ro trong ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ t¹i Ng©n hµng ngo¹i th ¬ng ViÖt Nam nãi riªng vµ c¸c ng©n hµng th ¬ng m¹i ViÖt Nam nãi chung trong tiÕn tr×nh héi nhËp quèc tÕ. LuËn v¨n ®· tr×nh bµy tæng quan vÒ kh¸i niÖm rñi ro vµ qu¶n lý rñi ro trong ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i hèi, thùc tr¹ng vµ nh÷ng h¹n chÕ trong viÖc qu¶n lý rñi ro t¹i Ng©n hµng Ngo¹i th ¬ng ViÖt Nam, tõ ®ã ® a ra mét sè gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ c«ng t¸c qu¶n lý rñi ro t¹i ng©n hµng.
Muèn qu¶n lý rñi ro trong ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i hèi cã hiÖu qu¶ th× kh«ng chØ ®ßi hái nç lùc cña b¶n th©n ng©n hµng mµ cßn phô thuéc vµo c¸c hç trî tõ phÝa ng©n hµng nhµ n íc trong viÖc t¹o lËp vµ x©y dùng mét m«i tr êng kinh doanh th«ng tho¸ng, cho phÐp vµ cung cÊp cho c¸c ng©n hµng nh÷ng c«ng cô qu¶n lý rñi ro tiªn tiÕn hiÖn ®¹i, phï hîp víi sù ph¸t triÓn cña thÞ tr êng ngo¹i hèi trong tõng thêi kú.
Qu¶n lý rñi ro trong ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i hèi lµ mét ®Ò tµi réng, míi vµ khã, ®ßi hái kiÕn thøc s©u réng vµ kinh nghiÖm thùc tiÔn dåi dµo. Ch¾c ch¾n, kho¸ luËn nµy kh«ng thÓ bao qu¸t ® îc hÕt tÊt c¶ c¸c néi dung vÒ ®Ò ®µi nãi trªn, vÉn cßn nh÷ng thiÕu sãt, s¬ suÊt. Nh ng em hy väng r»ng, nh÷ng gi¶i ph¸p ®· ® îc tr×nh bµy sÏ ® îc nghiªn cøu cô thÓ h¬n vµ ¸p dông vµo thùc tiÔn.
Mét lÇn n÷a, em xin c¶m ¬n thÇy gi¸o- G.S §inh Xu©n Tr×nh, Phßng kinh doanh ngo¹i tÖ Ng©n hµng Ngo¹i th ¬ng ViÖt Nam ®· cung cÊp cho em nh÷ng kiÕn thøc, nh÷ng tµi liÖu cã gi¸ trÞ ch©n thùc ®Ó hoµn thµnh kho¸ luËn tèt nghiÖp nµy.
Danh môc tµi liÖu tham kh¶o
G.S §inh Xu©n Tr×nh- Gi¸o tr×nh thanh to¸n quèc tÕ (2002)
P.TS. NguyÔn V¨n TiÕn - Qu¶n trÞ rñi ro trong kinh doanh ng©n hµng
David Cox- NghiÖp vô Ng©n hµng hiÖn ®¹i
F.Rederic S.Mishkin-TiÒn tÖ Ng©n hµng vµ ThÞ tr êng tµi chÝnh
Heinz Richl- M. Rodeiguez- ThÞ tr êng hèi ®o¸i vµ thÞ tr êng tiÒn tÖ (1999)
Peter S. Rose- Qu¶n trÞ Ng©n hµng th ¬ng m¹i (2001)
Steve Anthony- Foreign Exchange in Practice (1989)
David B.H. Chew- Simplified Foreign Exchange (1993)
Phßng Kinh doanh ngo¹i tÖ Ng©n hµng Ngo¹i th ¬ng ViÖt Nam- C¸c c«ng cô phßng ngõa rñi ro trong kinh doanh tiÒn tÖ, Héi nghÞ tËp huÊn c«ng t¸c Vèn- TÝn dông th¸ng 6/2003
Lª V¨n Hinh, D ¬ng ThÞ Ph îng- Kü thuËt phßng chèng rñi ro trªn thÞ tr êng tiÒn tÖ, thÞ tr êng ngo¹i hèi vµ kim lo¹i quý (1997)
ViÖn khoa häc Ng©n hµng- HiÓu vµ sö dông tèt thÞ tr êng ngo¹i hèi
Vietcombank Anual Report 2001, 2002
Ng©n hµng Ngo¹i th ¬ng ViÖt Nam- B¸o c¸o héi nghÞ Gi¸m ®èc s¬ kÕt ho¹t ®éng kinh doanh 6 th¸ng ®Çu n¨m 2003
Tµi liÖu héi th¶o “C¬ chÕ qu¶n lý ngo¹i hèi phï hîp víi tiÕn tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ” th¸ng 8/2003
Ng©n hµng Ngo¹i th ¬ng ViÖt Nam- ChiÕn l îc ph¸t triÓn Ng©n hµng Ngo¹i th ¬ng ViÖt Nam ®Õn n¨m 2010
Ng©n hµng Nhµ n íc ViÖt Nam- C¸c v¨n b¶n ph¸p qui vÒ qu¶n lý ngo¹i hèi
Thêi b¸o Kinh tÕ ViÖt Nam: (
Môc lôc
Trang
Lêi nãi ®Çu 1
Ch ¬ng I. Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn c¬ b¶n vÒ qu¶n lý rñi ro trong ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i hèi 3
I. Rñi ro trong ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i hèi 3
1. Mét vµi nÐt vÒ ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i hèi 3
2. Kh¸i niÖm rñi ro trong ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i hèi 5
3. Ph©n lo¹i rñi ro trong kinh doanh ngo¹i hèi 6
3.1. Rñi ro tµi chÝnh 6
3.1.1. Rñi ro tû gi¸ hèi ®o¸i 6
3.1.2. Rñi ro l·i suÊt 9
3.2. Rñi ro tÝn dông 12
3.2.1. Rñi ro ®èi t¸c 13
3.2.2. Rñi ro chÝnh trÞ 13
3.3. Rñi ro vÒ kh¶ n¨ng thanh to¸n 14
3.4. Rñi ro ho¹t ®éng 14
3.4.1. Rñi ro trong viÖc dïng ng êi 14
3.4.2. Rñi ro vËn hµnh 15
3.4.3. Rñi ro tæ chøc kiÓm so¸t 15
II. Qu¶n lý rñi ro trong ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i hèi 16
1. Kh¸i niÖm qu¶n lý rñi ro trong ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i hèi 16
2. V× sao qu¶n lý rñi ro cã vai trß quan träng trong ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i hèi 16
3. C¸c m« h×nh vµ biÖn ph¸p qu¶n lý rñi ro trong ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i hèi 17
3.1. C¸c m« h×nh qu¶n lý rñi ro trong ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i hèi 17
3.1.1. M« h×nh qu¶n lý rñi ro tËp trung 17
3.1.2. M« h×nh qu¶n lý rñi ro ph©n t¸n 18
3.2. C¸c biÖn ph¸p qu¶n lý rñi ro trong ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i hèi 18
3.2.1. Qu¶n lý rñi ro tµi chÝnh 18
a. Qu¶n lý rñi ro hèi ®o¸i 18
b. Qu¶n lý rñi ro tû lÖ SWAP 24
3.2.2. Qu¶n lý rñi ro tÝn dông 27
3.2.3. Qu¶n lý rñi ro vÒ kh¶ n¨ng thanh to¸n 28
3.2.4. Qu¶n lý rñi ro ho¹t ®éng 30
Ch ¬ng II. Thùc tr¹ng qu¶n lý rñi ro trong ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i hèi t¹i Ng©n hµng Ngo¹i th ¬ng ViÖt Nam 32
I. T×nh h×nh kinh doanh ngo¹i hèi t¹i Ng©n hµng Ngo¹i th ¬ng ViÖt Nam 32
1. Giíi thiÖu vÒ Ng©n hµng Ngo¹i th ¬ng ViÖt Nam 32
1.1. Tãm t¾t t×nh h×nh ho¹t ®éng kinh doanh 33
1.2. C¸c dÞch vô 35
1.3. T×nh h×nh huy ®éng vèn 36
2. T×nh h×nh kinh doanh ngo¹i hèi t¹i Ng©n hµng Ngo¹i th ¬ng ViÖt Nam 38
2.1. Tû gi¸ mua b¸n ngo¹i tÖ 38
2.2. Ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ 40
2.2.1. Kh¸ch hµng cña Ng©n hµng Ngo¹i th ¬ng ViÖt Nam trong ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ 40
2.2.2. C¸c m¶ng kinh doanh 43
2.2.3. DiÔn biÕn t×nh h×nh kinh doanh ngo¹i hèi trong c¸c n¨m gÇn ®©y 44
II. Rñi ro trong ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i hèi t¹i Ng©n hµng Ngo¹i th ¬ng ViÖt Nam 47
1. Rñi ro vÒ tû gi¸ hèi ®o¸i 47
2. Rñi ro vÒ kh¶ n¨ng thanh to¸n 50
3. Rñi ro ho¹t ®éng 51
III. Thùc tr¹ng qu¶n lý rñi ro trong ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i hèi t¹i Ng©n hµng Ngo¹i th ¬ng ViÖt Nam 51
1. Sö dông c¸c biÖn ph¸p qu¶n lý rñi ro 51
1.1. Quy chÕ t¹m thêi vÒ tr¹ng th¸i ngo¹i hèi ®èi víi c¸c tæ chøc tÝn dông ® îc phÐp kinh doanh ngo¹i hèi 52
1.2. Sö dông hîp ®ång cã kú h¹n 59
1.3. Sö dông hîp ®ång ho¸n ®æi ngo¹i tÖ (SWAP) 61
1.4. Sö dông hîp ®ång quyÒn chän (Option) 62
2. §¸nh gi¸ kÕt qu¶, h¹n chÕ vµ nguyªn nh©n cña qu¶n lý rñi ro trong ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i hèi t¹i Ng©n hµng Ngo¹i th ¬ng ViÖt Nam 63
2.1. KÕt qu¶ 63
2.1.1. Ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ ngµy cµng më réng vµ ph¸t triÓn 63
2.1.2. Më réng quan hÖ ®èi ngo¹i vµ kh«ng ngõng ph¸t triÓn thanh to¸n quèc tÕ 64
2.2. H¹n chÕ vµ nguyªn nh©n 66
2.2.1. H¹n chÕ 66
2.2.2. Nguyªn nh©n 67
Ch ¬ng III. Mét sè gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ qu¶n lý rñi ro trong ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i hèi t¹i Ng©n hµng Ngo¹i th ¬ng ViÖt Nam 72
I. §Þnh h íng ph¸t triÓn ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i hèi cña Ng©n hµng Ngo¹i th ¬ng ViÖt Nam trong thêi gian tíi 72
1. §èi víi thÞ tr êng trong n íc 73
2. §èi víi thÞ tr êng n íc ngoµi 74
II. C¸c gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao qu¶n lý rñi ro trong ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i hèi t¹i Ng©n hµng Ngo¹i th ¬ng ViÖt Nam 75
1. C¸c gi¶i ph¸p ®èi víi Ng©n hµng Ngo¹i th ¬ng ViÖt Nam 75
1.1. Nhãm gi¶i ph¸p vÒ mÆt m« h×nh qu¶n lý rñi ro 75
1.2. Nhãm gi¶i ph¸p vÒ mÆt th«ng tin 76
1.3. Nhãm gi¶i ph¸p vÒ mÆt kü thuËt nghiÖp vô 76
1.3.1. X©y dùng quy tr×nh kinh doanh ngo¹i hèi bµi b¶n, cho phÐp qu¶n lý rñi ro trong c¸c giao dÞch kinh doanh ngo¹i tÖ 76
1.3.2. X©y dùng hÖ thèng c¸c h¹n møc vµ c¸c b¸o c¸o ph©n tÝch ngo¹i hèi nh»m h¹n chÕ rñi ro tû gi¸ 77
1.3.3. X©y dùng hÖ thèng c¸c b¸o c¸o 78
1.4. Th êng xuyªn ®µo t¹o, x©y dùng ®éi ngò c¸n bé tinh th«ng vµ cã ®¹o ®øc nghÒ nghiÖp 79
2. C¸c gi¶i ph¸p vÜ m« ®èi víi Ng©n hµng Nhµ n íc 80
2.1. TiÕp tôc hoµn thiÖn m«i tr êng ph¸p lý vµ c¬ chÕ tû gi¸ linh ho¹t cã sù ®iÒu chØnh cña Nhµ n íc 80
2.2. KhÈn tr ¬ng tiÕp cËn vµ triÓn khai c¸c nghiÖp vô míi trong giao dÞch hèi ®o¸i theo th«ng lÖ quèc tÕ 83
KÕt luËn 85
Danh môc tµi liÖu tham kh¶o 86
._.
Các file đính kèm theo tài liệu này:
LV.doc- BIA.DOC
