Quản lý nhà nước đối với FDI

A. Lêi nãi ®Çu ViÖt Nam x¸c lËp quan hÖ quèc tÕ trong ®Çu t­ lµ mét tÊt yÕu kh¸ch quan, lµ ®ßi hái bøc xóc cña ®Êt n­íc. Sau bao nhiªu n¨m ®Êu tranh chèng Ph¸p råi chèng MÜ , cho ®Õn khi gi¶i phãng hoµn toµn MiÒn Nam, thèng nhÊt ®Êt n­íc vÒ c¬ b¶n nÒn kinh tÕ ViÖt Nam vÉn lµ mét nÒn kinh tÕ nghÌo nµn, l¹c hËu, s¶n xuÊt nhá, manh món, ®êi sèng nh©n d©n v« cïng khã kh¨n , thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng­êi vµo lo¹i thÊp nhÊt thÕ giíi. ViÖt Nam ®ang rÊt cÇn nhiÒu thø cho viÖc kh«i phôc vµ ph¸t triÓn kinh tÕ, c¶i thiÖn ®êi sèng cña ng­êi lao ®éng. §Ó tho¸t khái t×nh tr¹ng khã kh¨n, tËn dông thÕ m¹nh cña hîp t¸c quèc tÕ ®èi víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña ®Êt nwuwocs lµ hÕt søc cÇn thiÕt. Nhµ n­íc ViÖt Nam còng ®· nhËn thøc ®­îc sù cÇn thiÕt ph¶i më cöa nÒn kinh tÕ vµ tõ sau ®¹i héi §¶ng Céng S¶n ViÖt Nam lÇn thø VI (1986) chÝnh s¸ch më cöa cña ViÖt Nam ®­îc thùc hiÖn. N¨m 1987, luËt ®Çu t­ n­íc ngoµi cña ViÖt Nam ra ®êi . Trong thêi gian gÇn ®©y, ho¹t ®éng FDI vµo ViÖt Nam ®· ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh c«ng ®¸ng kÓ . Trong ®Ò ¸n nµy, em kh«ng ®i s©u vµo nghiªn cøu nh÷ng thµnh c«ng ®¹t ®­îc hay nh÷ng tån t¹i cña ho¹t ®éng FDI t¹i ViÖt Nam trong nh÷ng n¨m qua nãi chung mµ chØ nghiªn cøu mét khÝa c¹nh cña ho¹t ®éng FDI . §ã lµ vÊn ®Ò Qu¶n lÝ nhµ n­íc ®èi víi FDI. §©y lµ mét yÕu tè rÊt quan träng quyÕt ®Þnh ®Õn hiÖu qu¶ cña FDI. Trong thêi gian qua, viÖc thùc hiÖn vai trß qu¶n lÝ nhµ n­íc víi FDI ®· ®¹t ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ nhÊt ®Þnh, tuy nhiªn vÉn cßn tån t¹i mét sè tån t¹i §Ò ¸n nµy cã thÓ cã nh÷ng thiÕu xãt, em rÊt mong c¸c thÇy c« gi¸o vµ c¸c b¹n sinh viªn cho ý kiÕn ®Ó em cã thÓ söa ch÷a, bæ sung nh»m hoµn thiÖn ®Ò tµi. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n c« gi¸o §inh §µo ¸nh Thuû ®· h­íng dÉn em hoµn thµnh ®Ò tµi ! Sinh viªn : NguyÔn Thuú Th­¬ng Líp: §Çu t­ 43A Ch­¬ng I : Nh÷ng vÊn ®Ò lÝ luËn chung vÒ qu¶n lý nhµ n­íc ®èi víi ho¹t ®éng ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi. I. Ho¹t ®éng ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi ( FDI) Kh¸i niÖm vµ tÝnh tÊt kh¸ch quan cña FDI Kh¸i niÖm §Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi lµ h×nh thøc ®Çu t­ trong ®ã ng­êi bá vèn ®Çu t­ vµ ng­êi sö dông vèn lµ mét chñ thÓ. Cã nghÜa lµ c¸c doanh nghiÖp, c¸c c¸ nh©n ng­êi n­íc ngoµi ( c¸c chñ ®Çu t­ ) trùc tiÕp tham gia vµo qu¸ tr×nh qu¶n lÝ, sö dông vèn ®Çu t­ vµ vËn hµnh c¸c kÕt qu¶ ®Çu t­ nh»m thu håi ®ñ vèn bá ra. TÝnh tÊt yÕu kh¸ch quan cña ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi Trong lÞch sö thÕ giíi, ®Çu t­ n­íc ngoµi ®· tõng xuÊt hiÖn ngay tõ thêi tiÒn t­ b¶n. C¸c c«ng ty cña Anh, Hµ Lan, T©y Ban Nha, Bå §µo Nha lµ nh÷ng c«ng ty ®i ®Çu trong lÜnh vùc nµy d­íi h×nh thøc ®Çu t­ vèn vµo c¸c n­íc ch©u ¸ ®Ó khai th¸c ®ån ®iÒn vµ cïng víi ngµnh khai th¸c ®ån ®iÒn lµ nh÷ng ngµnh khai th¸c kho¸ng s¶n nh»m cung cÊp nguyªn liÖu cho c¸c ngµnh c«ngn ghiÖp ë chÝnh quèc. Trong thÕ kû XIX, do qu¸ tr×nh tÝch tô vµ tËp trung t­ b¶n t¨ng lªn m¹nh mÏ, c¸c n­íc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn lóc bÊy giê ®· tÝch luü ®­îc nh÷ng kho¶n t­ b¶n khæng lå, ®ã lµ tiÒn ®Ò quan träng ®Çu tiªn cho viÖc xuÊt khÈu t­ b¶n. Theo nhËn ®Þnh cña Lªnin trong t¸c phÈm “chñ nghÜa ®Õ quèc, giai ®o¹n tét cïng cña chñ nghÜa t­ b¶n” th× viÖc xuÊt khÈu nãi chung ®· trë thµnh ®Æc tr­ng c¬ b¶n cña sù ph¸t triÓn míi nhÊt vÒ kinh tÕ thêi kú “®Õ quèc chñ nghi·”. TiÒn ®Ò cña viÖc xuÊt khÈu t­ b¶n lµ “t­ b¶n thõa” xuÊt hiÖn trong c¸c n­íc tiªn tiÕn. Nh­ng thùc chÊt cña vÊn ®Ò ®ã lµ mnét hiÖn t­îng kinh tÕ mang tÝnh tÊt yÕu kh¸ch quan, khi mµ qu¸ tr×nh tÝch tô vµ tËp trung ®· ®¹t ®Õn mét møc ®é nhÊt ®Þnh sÏ xuÊt hiÖn nhu cÇu ®Çu t­ ra n­íc ngoµi. §ã chÝnh lµ qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña søc s¶n xuÊt x· héi ®Õn ®ä ®ac v­ît ra khái khu«n khæ chËt hÑp cña mét quèc gia, h×nh thµnh lªn quy m« s¶n xuÊt trªn ph¹m vi quèc tÕ. Th«ng th­êng, nÒn kinh tÕ ë c¸c n­íc c«ng nghiÖp ®· ph¸t triÓn, viÖc ®Çu t­ ë trong n­íc kh«ng cßn n÷a. §Ó t¨ng thªm lîi nhuËn, c¸c nhµ t­ b¶n ë c¸c n­íc tiªn tiÕn ®· thùc hiÖn ®Çu t­ ra n­íc ngoµi, th­¬ng lµ vµo c¸c n­íc l¹c hËu h¬n v× ë ®ã c¸c yÕu tè ®Çu vµo cña s¶n xuÊt cßn rÎ h¬n nªn lîi nhuËn thu ®­îc th­êng cao h¬n. Ch¼ng h¹n nh­ vµo thêi ®iÓm ®Çu thÕ kû XX, lîi nhuËn thu ®­îc tõ c¸c ho¹t ®éng ®Çu t­ ë n­íc ngoµi ­íc tÝnh kho¶ng 5% trong mét n¨m, cao h¬n ®Çu t­ ë trong c¸c n­íc tiªn tiÕn. Së dÜ nh­ vËy lµ v× trong c¸c n­íc cßn l¹c hËu, t­ b¶n vÉn cßn Ýt, gi¸ ®Êt ®ai t­¬ng ®èi thÊp, tiªn c«ng h¹ vµ nguyªn liÖu rÎ. MÆt kh¸c, c¸c c«ng ty t­ b¶n lín ®ang cÇn nguån nguyªn liÖu vµ c¸c tµi nguyªn thiªn nhiªn kh¸c, ®¶m b¶o cung cÊp æn ®Þnh vµ ®¸ng tin cËy cho viÑc s¶n xuÊt cña hä. §iÒu nµy võa t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c c«ng ty lín thu ®­îc lîi nhuËn cao, võa gióp hä gi÷ v÷ng vÞ trÝ ®éc quyÒn. Theo Lªnin th× “xuÊt khÈu t­ b¶n” lµ mét trong n¨m ®Æc ®iÓm kinh tÕ cña chñ nghÜa t­ b¶n, th«ng qua xuÊt khÈu t­ b¶n, c¸c n­íc t­ b¶n thùc hiÖn viªc bãc lét ®èi víi c¸c n­íc l¹c hËu vµ th­êng lµ thuéc ®Þa cña nã. Nh­ng còng chÝnh Lªnin khi ®­a ra “chÝnh s¸ch kinh tÕ míi” ®· nãi r»ng: nh÷ng ng­êi Céng s¶n ph¶i biªt lîi dông nh÷ng thµnh tùu kinh tÕ vµ khoa häc kü thuËt cña Chñ nhÜa T­ b¶n th«ng qua h×nh thøc “ t­ b¶n nhµ n­íc”. Theo quan ®iÓm nµy nhiÒu n­íc ®· “chÊp nhËn” phÇn nµo sù bãc lét cña chñ nghÜa t­ b¶n ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ, nh­ thÕ cã thÓ cßn nhanh h¬n lµ tù th©n vËn ®éng hay ®i vay vèn ®Î mua l¹i nh÷ng kü thuËt cña c¸c n­íc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn. MÆt kh¸c, møc ®é “bãc lét” cña c¸c n­íc t­ b¶n cßn phô thuéc vµo ®iÒu kiÖn kinh tÕ, chÝnh trÞ cña n­íc tiÕp nhËn ®Çu t­ t­ b¶n. NÕu nh­ tr­íc ®©y, ho¹t ®éng xuÊt khÈu t­ b¶n cña c¸c n­íc ®Õ quèc chØ ph¶i tu©n theo ph¸p luËt cña chÝnh hä th× ngµy nay c¸c n­íc tiÕp nhËn ®Çu t­ ®· lµ c¸c quèc gia ®éc lËp cã chñ quyÒn, ho¹t ®éng ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi ph¶i tu©n theo ph¸p luËt, sù qu¶n lý cña chÝnh phñ së t¹i vµ th«ng lÖ quèc tÕ. NÕu c¸c chÝnh phñ cña n­íc së t¹i kh«ng ph¹m nh÷ng sai lÇm trong qu¶n lý vÜ m«t th× cã thÓ h¹n chÕ ®­îc nh÷ng thiÖt h¹i cña ho¹t déng thu hót ®µu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi. Muèn thùc hiÖn ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi vµo mét n­íc nµo ®ã, n­íc nhËn ®Çu t­ ph¶i cã c¸c ®iÒu kiÖn tèi thiÓu nh­: c¬ së h¹ tÇng ®ñ ®¶m b¶o c¸c ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt vµ h×nh thµnh mét sè ngµnh dÞch vô phô trî phôc vô cho nhu cÇu s¶n xuÊt vµ ®êi sèng. ChÝnh v× v©y, c¸c n­íc ph¸t triÓn th­êng chän n­íc nµo cã ®iÒu kiÖn kinh tÕ t­¬ng ®èi ph¸t triÓn h¬n ®Ó ®Çu t­ tr­íc. Cßn khi ph¶i ®Çu t­ vµo c¸c n­íc l¹c hËu, ch­a cã nh÷ng ®iÒu kiÖn tèi thiÓu cho viÖc tiÕp nhËn ®Çu t­ n­íc ngoµi th× c¸c n­íc ®i ®Çu t­ còng ph¶i dµnh mét phÇn vèn cho viÖc x©y dùng hÖ thèng c¬ së h¹ tÇng vµ mét sè lÜnh vùc dÞch vô kh¸c ë møc tèi thiÓu ®ñ ®¸p øng yªu cÇu cña s¶n xuÊt vµ mét phÇn nµo ®ã cho cuéc sèng sinh ho¹t cña b¶n th©n nh÷ng ng­êi n­íc ngoµi ®ang sèng vµ lµm viÖc ë ®ã. Sau mçi chu kú kinh tÕ, nÒn kinh tÕ cña c¸c n­íc c«ngnhiÖp ph¸t triÓn l¹i r¬i vµo mét cuéc suy tho¸i kinh tÕ. ChÝnh lóc nµy, ®Ó v­ît qua giai ®o¹n khñng ho¶n vµ t¹o nh÷ng ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn, ®ßi hái ph¶i ®æi míi t­ b¶n cè ®Þnh. Th«ng qua ho¹t ®éng ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi, c¸c n­íc c«ng nghiÖp cã thÓ chuyÓn c¸c m¸y mãc, thiÕt bÞ cÇn thay thÕ, sang c¸c n­íc kÐm ph¸t triÓn h¬n vµ sÏ thu håi mét phÇn gi¸ trÞ ®Ó bï ®¾p nh÷ng kho¶n chi phÝ khæng lå cho viÖc mua c¸c thiÕt bÞ m¸y mãc míi. Nh÷ng thµnh tùu khoa häc kü thuËt ngµy cµng ph¸t triÓn m¹nh mÏ vµ nhanh chãng ®i vµo ¸p dông trong s¶n xuÊt vµ ®êi sèng, c¸c chu kú kinh tÕ ngµy cµng rót ng¾n l¹i. V× vËy, yªu cÇu ®æi míi m¸y mãc, thiÕt bÞ ngµy cµng cÊp b¸ch h¬n. Ngµy nay, bÊt k× trung t©m kü thuËt tiªn tiÕn nµo còng cÇn ph¶i cã thÞ tr­êng tiªu thô c«ng nghÖ lo¹i hai, cã nh­ vËy míi ®¶m b¶o th­êng xuyªn ®æi míi kü thuËt- c«ng nghÖ míi. Nguyªn t¾c lîi thÕ so s¸nh cho phÐp ho¹t ®éng ®Çu t­ n­íc ngoµi lîi dông ®­îc nh÷ng ­u thÕ t­¬ng ®èi cña mçi n­íc, ®em l¹i lîi Ých cho c¶ hai bªn: bªn ®Çu t­ vµ bªn tiÕp nhËn ®Çu t­. Nh÷ng thuËn lîi vÒ kü thuËt cña c¸c c«ng ty cho phÐp nã so s¸nh víi c¸c c«ng ty con cña nã ¬ nh÷ng vÞ trÝ kh¸c nhau do viÖc tËn dông t­ b¶n chuyÓn dÞch còng nh­ chuyÓn giao c«ng nghÖ s¶n xuÊt cña n­íc ngoµi tíi nh÷ng n¬i mµ gi¸ thµnh thÊp. Xu thÕ quèc tÕ ho¸ ®êi sèng kinh tÕ x· héi, kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh ph©n c«ng lao ®éng x· héi më réng trªn ph¹m vi toµn thÕ giíi ®· l«i kÐo tÊt c¶ c¸c n­íc vµ c¸c vïng l·nh thæ tõng b­íc hoµ nhËp vµo nÒn kinh tÕ thÕ giíi. Trong xu thÕ ®ã, chÝnh s¸ch biÖt lËp ®ãng cöa lµ kh«ng thÓ tån t¹i v× chÝnh s¸ch nµy k×m h·m qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña x· héi. Mét quèc gia hay vïng l·nh thæ khã t¸ch biÖt khái thÕ giíi v× nh÷ng thµnh tùu khoa häc kü thuËt ®· l«i kÐo con ng­êi ë kh¾p n¬i trªn thÕ giíi xÝch l¹i gÇn nhau h¬n vµ d­íi t¸c ®éng cña quèc tÕ ho¸ kh¸c buéc c¸c n­íc ph¶i më cña víi bªn ngoµi. V× vËy, ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi lµ mét trong nh÷ng h×nh thøc kinh doanh quèc tÕ h÷u hiÖu nhÊt hiÖn nay, ®· vµ ®ang trë thµnh phæ cËp nh­ mét ph­¬ng thøc tiÕn t¹o. Ngµy nay, viÖc huy ®éng vèn ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi vµo mét quèc gia hoÆc mét vïng l·nh thæ ®· vµ ®ang trë thµnh ph­¬ng thøc h÷u hiÖu nhÊt, mét yÕu tè quan träng bËc nhÊt trong c¬ cÊu ng©n s¸ch ph¸t triÓn cña mét quèc gia, mét h×nh thøc quan träng vµ phæ biÕn trong mèi quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ. §Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi sÏ bï ®¾p sù thiÕu hôt vÒ vèn, c«ng nghÖ vµ lao ®éng gi÷a c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn vµ c¸c n­íc ph¸t triÓn. Mét n­íc ®ang ph¸t triÓn sÏ khai th¸c tiÒm n¨ng vèn cã cña m×nh mét c¸ch cã hiÖu qña h¬n khi nhËn d­îc nguån vèn vµ c«ng nghÖ tõ c¸c n­íc ph¸t triÓn th«ng qua viÖc liªn doanh, hîp doanh vµ c¸c d¹ng ®Çu t­ BOT,BT,BTO… MÆt kh¸c, c¸c n­íc ph¸t triÓn sÏ thu ®­îc lîi nhuËn cao h¬n khi bá vèn ®Çu t­ ra n­íc ngoµi- n¬i cã chi phÝ ®Çu vµo thÊp h¬n trong n­íc. §Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi cßn gãp phÇn c¶i thiÖn mèi quan hÖ chÝnh trÞ gi÷a c¸c quèc gia, c¸c quan hÖ vÒ hîp t¸c th­¬ng m¹i, vÊn ®Ò m«i tr­êng, c¸c quan hÖ v¨n ho¸ x· héi kh¸c, t¹o lªn tiÕng nãi chung gi÷a c¸c céng ®ång vµ khu vùc. Nh­ v©y, ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi lµ mét yÕu tè kh¸ch quan. Vai trß cña FDI ®èi víi c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn. C¸c t¸c ®éng: T¨ng tr­ëng kinh tÕ: Môc tiªu c¬ b¶n trong thu hót FDI cña n­íc chñ nhµ lµ thóc ®Èy t¨ng tr­ëng kinh tÕ. Môc tiªu nµy ®­îc thùc hiÖn th«ng qua t¸c ®éng tÝch cùc cña FDI ®Õn c¸c yÕu tè quan träng quyÕt ®Þnh tèc ®é t¨ng tr­ëng: Bæ sung nguån vèn trong n­íc vµ c¶i thiÖn c¸n c©n thanh to¸n quèc tÕ; tiÕp nhËn chuyÓn giao c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, kü x¶o chuyªn m«n vµ ph¸t triÓn kh¶ n¨ng c«ng nghÖ néi ®Þa; ph¸t triÓn nguån nh©n lùc vµ t¹o viÖc lµm; thóc ®Èy xuÊt nhËp khÈu vµ tiÕp cËn víi thÞ tr­êng thÕ giíi; t¹o liªn kÕt gi÷a c¸c ngµnh c«ng nghiÖp. - Vèn ®Çu t­ vµ c¸n c©n thanh to¸n quèc tÕ. FDI lµ mét trong nh÷ng nguån quan träng ®Ó bï ®¾p sù thiÕu hôt vÒ vèn ngo¹i tª cña c¸c n­íc nhËn ®Çu t­ ®Æc biÖt lµ ®èi víi c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn. HÇu hÕt cac n­íc ®ang ph¸t triÓn ®Òu r¬i vµo c¸i “vßng luÈn quÈn” ®ã lµ: Thu nhËp thÊp dÉn ®ªn tiÕt kiÖm thÊp, v× vËy ®Çu t­ thÊp råi hËu qu¶ l¹i lµ thu nhËp thÊp. T×nh tr¹ng luÈn quÈn nµy chÝnh lµ “®iÓm nót” khã kh¨n nhÊt mµ c¸c n­íc nµy ph¶i v­ît qua ®Ó héi nhËp vµo quü ®¹o t¨ng tr­ëng kinh tÕ hiÖn ®¹i. NhiÒu n­íc l©m vµo t×nh tr¹ng tr× trÖ cña sù nghÌo ®ãi bëi lÏ kh«ng lùa chän vµ t¹o ra ®­îc ®iÓm ®ét ph¸ chÝnh x¸c mét m¾t xÝch cña “vßng luÈn quÈn” nµy. Trë ng¹i lín nhÊt ®Ó thùc hiÖn ®iÒu ®ã ®èi víi c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn ®ã lµ vèn ®Çu t­ kü thuËt. Vèn ®Çu t­ lµ c¬ së ®Ó t¹o ra c«ng ¨n viÖc lµm trong n­íc, ®æi míi c«ng nghÖ, kü thuËt, t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng… Tõ ®ã t¹o tiÒn ®Ò t¨ng thu nhËp, t¨ng tÝch lòy cho sù ph¸t triÓn cña x· héi. Tuy nhiªn, ®Ó t¹o vèn cho nÒn kinh tÕ nÕu chØ tr«ng chê vµo tÝch lòy néi bé th× hËu qu¶ khã tr¸nh khái sÏ lµ tôt hËu trong sù ph¸t triÓn chung cña thÕ giíi. Do ®ã vèn n­íc ngoµi sÏ lµ mét “có hÝch” ®Ó gãp phÇn ®ét p¸ c¸i vßng luÈn quÈn ®ã. §Æc biÖt FDI lµ mét nguån quan träng ®Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng thiÕu vèn mµ kh«ng g©y nî cho n­íc nhËn ®Çu t­. H¬n n÷a lu«ng vèn nµy cã lîi thÐ h¬n ®èi víi vèn vay ë chç: Thêi h¹n tr¶ nî vèn vay th­êng cè ®Þnh vµ d«i khi qu¸ ng¾n so víi mét sè dù ¸n ®Çu t­, cßn thêi h¹n cña FDI th× th­êng linh ho¹t h¬n. Theo m« h×nh lý thuyÕt “ hai lç hæng” cña Cherery vµ Strout, cã hai c¶n trë chÝnh cho sù t¨ng tr­ëng cña mét quèc gia ®ã lµ: (1) TiÕt kiÖm kh«ng ®ñ ®¸p øng cho nhu cÇu ®Çu t­ ®­îc gäi lµ: “ lç hæng tiÕt kiÖm”. (2) Thu nhËp cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu kh«ng ®ñ ®¸p øng nhu cÇu ngo¹i tÖ cho ho¹t ®éng nhËp khÈu ®­îc gäi lµ: “ lç hæng th­¬ng m¹i”. HÇu hÕt ë c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn hai lç hæng trªn rÊt lín, v× vËy FDI cßn lµ mét nguån quan träng kh«ng chØ ®Ó bæ sung nguån vèn nãi chung mµ c¶ sù thiÕu hôt vÒ ngo¹i tÖ nãi riªng bëi v× FDI gãp phÇn nh»m t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh vµ më réng kh¶ n¨ng xuÊt khÈu cña n­íc nhËn ®Çu t­, thu mét phÇn lîi nhuËn tõ c¸c c«ng ty n­íc ngoµi, thu ngo¹i tÖ tõ c¸c ho¹t déng dÞch vô phôc vô cho FDI. ChuyÓn giao vµ ph¸t triÓn c«ng nghÖ: FDI ®­îc coi lµ nguån quan träng ®Ó ph¸t triÓn kh¶ n¨ng c«ng nghÖ cña n­íc chñ nhµ. Vai trß nµy ®­îc thÓ hiÖn qua hai khÝa c¹nh chÝnh lµ chuyÓn giao c«ng nghÖ s½n cã tõ bªn ngoµi vµo vµ ph¸t triÓn kh¶ n¨ng c«ng nghÖ cña c¸c c¬ së nghiªn cøu, øng dông cña n­íc chñ nhµ. §©y lµ nh÷ng môc tiªu quan träng ®­îc n­íc chñ nhµ mong ®îi tõ c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi. ChuyÓn giao c«ng nghÖ th«ng qua FDI th­êng ®­îc thùc hiÖn chñ yÕu bëi c¸c TNCs, d­íi c¸c h×nh thøc: ChuyÓn giao trong néi bé gi÷a c¸c chi nh¸nh cña mét TNCs vµ chuyÓn giao gi÷a c¸c chi nh¸nh cña c¸c TNCs. Nh÷ng n¨m gÇn ®©y, c¸c h×nh thøc nµy th­êng ®an xen nhau víi c¸c ®Æc ®iÓm rÊt ®a d¹ng. PhÇn lín c«ng nghÖ ®­îc chuyÓn giao gi÷a c¸c chi nh¸nh cña TNCs sang n­íc ®ang ph¸t triÓn ë h×nh thøc 100% vèn n­íc ngoµi vµ doanh nghiÖp liªn doanh cã phÇn lín vèn nuíc ngoµi, d­íi c¸c h¹ng môc chñ yÕu nh­ nh÷ng tiÕn bé c«ng nghÖ, s¶n phÈm c«ng nghÖ, c«ng nghÖ thiÕt kÕ vµ x©y dùng, kü thuËt kiÓm tra chÊt l­îng, c«ng nghÖ qu¶n lý, c«ng nghÖ marketting. Nh×n chung, c¸c TNCs r©t h¹n chÕ chuyÓn giao nh÷ng c«ng nghÖ míi cã tÝnh c¹ch tranh cao cho c¸c chi nh¸nh cña chóng ë n­íc ngoµi v× sî lé bÝ mËt hoÆc mÊt b¶n quyÒn c«ng nghÖ do viÖc b¾t tr­íc, c¶i biÕn hoÆc nh¸i l¹i c«ng nghÖ cña c¸c c«ng ty n­íc chñ nhµ. MÆt kh¸c, do n­íc chñ nhµ cßn ch­a ®¸p øng ®­îc yªu cÇu sö dông c«ng nghÖ cña c¸c TNCs. Bªn c¹nh chuyÓn giao c«ng nghÖ s½n cã, th«ng qua FDI c¸c TNCs cßn gãp phÇn tÝch cùc ®èi víi t¨ng c­êng n¨ng lùc nghiªn cøu vµ ph¸t triÓn c«ng nghÖ cña n­íc chñ nhµ. C¸c kÕt qu¶ cho thÊy phÇn lín c¸c ho¹t ®éng R&D cña c¸c chi nh¸nh TNCs ë n­íc ngoµi lµ c¶i biÕn c«ng nghÖ cho phï hîp víi ®iÒu kiÖn sö dông cña ®Þa ph­¬ng. Dï v©y, c¸c ho¹t ®éng c¶i tiÕn c«ng nghÖ cña c¸c doanh nghiÖp §TNN ®· t¹o ra nhiÒu mèi quan hÖ liªn kÕt cung cÊp dÞch vô c«ng nghÖ tõ c¸c c¬ sá nghiªn cøu, øng dông c«ng nghÖ trong n­íc. Nhê ®ã ®· gi¸n tiÕp t¨ng c­êng n¨ng lùc ph¸t triÓn c«ng nghÖ ®Þa ph­¬ng. MÆt kh¸c, trong qóa tr×nh sö dông c«ng nghÖ n­íc ngoµi, c¸c nhµ ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn c«ng nghÖ n­íc ngoµi, c¸c nhµ ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn c«ng nghÖ trong n­íc häc ®­îc c¸ch thiÕt kÕ, chÕ t¹o…c«ng nghÖ nguån, sau ®ã c¶i biÕn cho phï hîp víi ®iÒu kiÖn sö dông cña ®Þa ph­¬ng vµ biÕn chóng thµnh c«ng nghÖ cña minh. Nhê cã nh÷ng t¸c ®éng tÝch cùc trªn, kh¶ n¨ng c«ng nghÖ cña n­íc chñ nhµ ®­îc t¨ng c­êng, v× thÕ n©ng cao n¨ng suÊt c¸c thµnh tè, nhê ®ã thóc ®Èy ®­îc t¨ng tr­ëng. Ph¸t triÓn nguån nh©n lùc vµ t¹o viÖc lµm Nguån nh©n lùc cã ¶nh h­ëng trùc tiÕp tíi c¸c ho¹t ®éng s¶n xu¸t, c¸c vÊn ®Ì x· héi vµ møc ®é tiªu dïng cña d©n c­. ViÖc c¶i thiÖn chÊt l­îng cuéc s«ng th«ng qua ®Çu t­ vµo c¸c lÜnh vùc: søc khoÎ, dinh d­ìng, gi¸o dôc, ®µo t¹o nghÒ nghiÖp vµ kü n¨ng qu¶n lý sÏ t¨ng hiÖu qu¶ sö dông nguån nh©n lùc, n©ng cao ®­îc n¨ng suÊt lao ®éng vµ c¸c yÕu tè s¶n xuÊt kh¸c, nhê ®ã thóc ®Èy t¨ng tr­ëng. Ngoµi ra, t¹o viÖc lµm kh«ng chØ t¨ng thu nhËp cho ng­êi lao ®éng mµ cßn gãp phÇn tÝch cùc gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò x· héi. §©y lµ c¸c yÕu tè cã ¶nh h­ëng r©t lín dÕn tèc ®é t¨ng tr­ëng. FDI ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn c¬ héi t¹o ra c«ng viÖc lµm th«ng qua viÖc cung cÊp viÖc lµm trong c¸c h·ng cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi. FDI cßn t¹o ra nh÷ng c¬ héi viÖc lµm trong nh÷ng tæ chøc kh¸c khi c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi mua hang h¸o dÞch vôe tõ c¸c nhµ s¶n xuÊt trong n­íc, ho¹c thuª hä th«ng qua c¸c hîp ®«ng gia c«ng chÕ biÕn. Thùc tiÔn ë mét sè n­íc cho thÊy FDI ®· ®ãng gãp tÝch cùc t¹o ra viÑc lµm trong c¸c ngµnh sö dông nhiÒu lao ®äng nh­ ngµnh may mÆc, ®iÖn tö, chÕ biÕn. Th«ng qua kho¶n trî gióp tµi chÝnh hoÆc më c¸c líp ®µo t¹o d¹y nghÒ, FDI cßn gãp phÇn quan träng ®èi v¬Ý ph¸t triÓn gi¸o dôc cña n­íc chñ nhµ trong c¸c lÜnh vùc gi¸o dôc ®¹i c­¬ng, d¹y nghÒ, n©ng cao n¨ng lùc qu¶n lý. NhiÒu nhµ §TNN ®· ®ãng gãp vµo quü ph¸t triÓn gi¸o dôc phæ th«ng, cung cÊp mét sè thiÕt biÕt gi¶ng d¹y cho c¸c c¬ së gi¸o dôc cña n­íc chñ nhµ, tæ chøc c¸c ch­¬ng tr×nh phæ cËp kiÐm thøc cã b¶n cho ng­êi lao ®éng b¶n ®Þa lµm viÖc trong dù ¸n (trong ®ã cã nhiÒu lao ®éng ®­îc ®i ®µo t¹o ë n­íc ngoµi). FDI n©ng cao n¨ng lùc qu¶n lý cña n­íc chñ nhµ theo nhiÒu h×nh thøc nh­ c¸c kho¸ häc chÝnh quy, kh«ng chÝnh quy, vµ hoc th«ng qua lµm. Tãm lai, FDI ®em l¹i lîi Ých vÒ t¹o c«ng ¨n viÖc lµm. §©t lµ mät t¸c déng kÐp: t¹o thªm viÖc lµm còng cã nghÜa lµ t¨ng thªm thu nhËp cho ng­êi lao ®«ng, tõ ®ã t¹o ®iÒu kiÖn t¨ng tÝch luü trong n­íc. Tuy nhiªn, sù ®ãng gãp cña FDI ®çi víi viÖc lµm trong c¸c n­íc nhËn ®Çu t­ phô thuéc rÊt nhiÒu vµo chÝnh s¸ch vµ kh¶ n¨ng kü thuËt cña n­íc ®ã. Thóc ®Èy xuÊt nhËp khÈu vµ tiÕp cËn víi thÞ tr­êng thÕ giíi XuÊt nhËp khÈu cã mèi quan hÖ nh©n qu¶ víi t¨ng tr­áng kinh tÐ. Mèi quan hÖ nµy ®­îc thÓ hiÖn ë c¸c khÝa c¹nh” xuÊt nhËp khÈu cho phÐp khai th¸c lîi thÕ so s¸nh, hiÖu qu¶ kinh tÕ theo quy m«, thùc hiÖn chuyªn m«n ho¸ s¶n xuÊt; nhËp khÈu bæ sugn c¸c hµng ho¸, dÞch vô khan hiÕm cho s¶n xuÊt vµ tiªu dïng; xuÊt nhËp khÈu cßn t¹o ra c¸c t¸c ®éng ngo¹i øng nh­ thóc ®Èy trao ®æi th«ng tin dÞch vô, t¨ng c­êng kiÕn thøc marketting cho c¸c doanh nghiÖp néi ®Þa vµ l«i kÐo hä vµo m¹ng l­íi ph©n phèi toµn cÇu. TÊt c¶ c¸c yÕu tè nµy sÏ ®Èy nhanh tèc ®é t¨ng tr­ëng. Th«ng qua FDI, c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn cã thÓ tiÕp cËn víi thÞ tr­êng thÕ giíi bëi vi, hÇu hÕt c¸c ho¹t ®éng FDI ®Òu do c¸c c«ng ty xuyªn quèc gia thùc hiÖn, mµ c¸c c«ng ty nµy cã lîi thÕ trong viÖc tiÕp cËn víi kh¸ch hµng b»ng nh÷ng hîp ®ång dµi h¹n dùa trªn c¬ së thanh thÕ vµ uy tÝn cña hä vÒ chÊt l­îng, kiÓu d¸ng s¶n phÈm vµ giao hµng ®óng hÑn. Liªn kÕt c¸c ngµnh c«ng nghiÖp Liªn kÕt gi÷a c¸c ngµnh c«ng nghiÖp ®­îc biÓu hiÖn chñ yÕu qua tû träng gi¸ trÞ hµng ho¸ (t­ liÖu s¶n xuÊt, nguyªn vËt liÖu ®Çu vµo), dÞch vô trao ®æi trùc tiÕp tõ c¸c c«ng ty n­íc ngoµi ë n­íc chñ nhµ. ViÖc h×nh thµnh c¸c liªn kÕt nµy lµ c¬ së quan träng ®Ó chuûen giao c«ng nghÖ, ph¸t triÓn nguån nh©n lùc vµ thóc ®Èy xuÊt nhËp khÈu cña n­íc chñ nhµ. Cô thÓ: Qua c¸c ho¹t ®éng cung øng nguyªn vËt liÖu, dÞch vô cho c¸c c«ng ty n­íc ngoµi s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu, c¸c doanh nghiÖp néi ®Þa ph¸t triÓn n¨ng lùc s¶n xuÊt cña m×nh (më réng s¶n xuÊt, b¾t ch­íc quy tr×nh s¶n xuÊt vµ mÉu m· hµng ho¸…). Sau mét thêi gian nh©t ®Þnh c¸c doanh nghiÖp trong n­íc cã thÓ tù xuÊt nhËp khÈu ®­îc. C¸c t¸c ®éng quan träng kh¸c Ngoµi nh÷ng t¸c ®éng kÓ trªn, FDI cßn t¸c ®éng ®¸ng kÓ ®Õn c¸c yÕu tè ¶nh h­ëng ®Õn t¨ng tr­ëng kinh tÕ nh­: chÊt l­îng m«i tr­êng, c¹nh tranh vµ ®éc quyÓn, chuyÓn dÞch c¬ cÊu nÒn kinh tÕ, héi nhËp khu vùc vµ quèc tÕ. MÆc dï chÊt th¶i cña c¸c c«ng ty n­íc ngoµi, nhÊt lµ trong c¸c ngµnh khai th¸c vµ chÕ t¹o, lµ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n quan träng g©y nªn t×nh tr¹ng « nhiÔm m«i tr­êng trÇm träng ë c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn tuy nhiªn cã nhiÒu nghiªn cøu cho thÊy c¸c TNCs rÊt chó träng vµ tÝch cùc b¶o vÖ m«i tr­êng h¬n c¸c c«ng ty néi ®Þa. Bëi v×, quy tr×nh s¶n xuÊt cña hä th­êng ®­îc tiªu chuÈn ho¸ cao nªn dÔ ®¸p øng ®­îc c¸c tiªu chuÈn b¶o vÖ m«i tr­êng cña n­íc chñ nhµ. H¬n n÷a, c¸c TNCs th­êng cã tiÒm lùc tµi chÝnh lín do ®ã cã ®iÒu kiÖn thuËn lîi trong xö lý c¸c chÊt th¶i vµ tham gia gãp quü, hç trî tµi chÝnh cho c¸c ho¹t ®éng b¶o vÖ m«i tr­êng. FDI t¸c ®éng m¹nh ®Õn c¹nh tranh vµ ®éc quyÒn th«ng qua viÖc thªm vµo c¸c ®èi thñ c¹nh tranh hoÆc sö dông søc m¹nh cña m×nh ®Î khèng chÕ thÞ phÇn ë n­íc chñ nhµ. Tõ thóc ®Èy c¹nh tranh, FDI gãp phÇn lµm cho nÒn kinh tÕ ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ h¬n, nhê ®ã ®Èy nhanh tèc ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ. Nhê cã FDI, c¬ cÊu nÒn kinh tÕ cña n­íc chñ nhµ chuyÓn dÞch nhanh chãng theo chiÒu h­ãng t¨ng nhanh tû träng c¸c ngµnh c«ng nghiÖp dÞch vô vµ gi¶m tû träng c¸c ngµnh n«ngnghiÖp, khai th¸c trong GDP. FDI lµ mét trong nh÷ng h×nh thøc quan träng cña c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i vµ nã cã liªn quan chÆt chÏ ®Õn tÊt c¶ c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ, chÝnh trÞ, v¨n ho¸- x· héi cña c¸c quèc gia, do ®ã sù ph¸t triÓn cña lÜnh vùc nµy thóc ®Èy sù hoµ nhËp khu vuÑc vµ quèc tÕ cña n­íc chñ nhµ. C¸c t¸c ®éng ®Æc biÖt Bªn c¹nh t¸c ®éng ®Õn ¸c yÕu tè quyÕt ®Þnh t¨ng tr­ëng kinh tÕ, FDI cßn t¸c ®éng ®Õn c¸c khÝa c¹nh quan träng kh¸c cña ®êi sèng v¨n ho¸, x· héi vµ chÝnh trÞ cña nøoc chñ nhµ. V¨n ho¸ - x· héi V¨n ho¸- x· héi lµ lÜnh vùc rÊt nh¹y c¶m vµ mang ®Ëm b¶n s¾c cña mçi quèc gia. Khi tiÕp nhËn FDI, cã nghÜa lµ n­íc chñ nhµ ®· më cña giao l­u víi nÒn v¨n ho¸ c¸c d©n téc trªn thÕ giíi. §TNN t¸c ®éng m¹nh vµo mèi quan hÖ gi÷a gi÷ g×n b¶n s¾c cña d©n téc vµ itÕp nhËn nÒn v¨n ho¸ bªn ngoµi ë c¸c mÆt quan träng nh­: ®æi míi t­ duy; th¸i ®é vµ ®¹o ®øc nghÒ nghiÖp; lèi sèng, tËp qu¸n; giao tiÕp øng xö; b×nh ®¼ng giíi vµ c¸c vÊn ®Ò x· héi. ChÊt l­îng cña t­ duy lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh sù ph¸t triÓn cña x· héi. §æi míi t­ duy tøc lµ ®æi míi c¸ch nghÜ, c¸ch lµm. FDI t¸c ®éng r©t tÝch cùc vµo qu¸ tr×nh nµy th«ng qua trùc tiÕp ®µo t¹o c¸c nhµ qu¶n lý b¶n ®Þa cã kiÕn thøc kinh doanh hiÖn ®¹i, nh÷ng lao ®éng lµm viÖc trong c¸c c«ng ty n­íc ngoµi, tiÕp xóc víi c«ng nghÖ hiÖn ®¹i vµ gi¸n tiÕp t¹o ra trong x· héi, nhÊt lµ thÕ hÖ trÎ, mét lèi nghÜ míi cã hiÖu qu¶ cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. Th¸i ®é vµ ®¹o ®øc nghÒ nghiÖp cã ¶nh h­ëng rÊt løon ®Ðn hµnh vi vµ chÊt l­îng lao ®éng cña mçi c¸ nh©n. Do ho¹t ®éng trong m«i tr­êng c¹nh tranh gay g¾t, nh÷ng ng­êi lµm viÖc trong cac dù ¸n §TNN ph¶i cã th¸i ®é nghjiªm tóc víi c«ng viÖc vµ ®¶m b¶o uy tÝn cao ®èi víi kh¸ch hµng. Nhê ®ã, gãp phÇn quan träng h×nh thµnh nªn phong c¸ch kinh doanh cã v¨n ho¸. §Çu t­ n­íc ngoµi ®· lµm thay ®æi ®¸ng kÓ lèi sèng, tËp qu¸n cña c¸c tÇng líp d©n c­ theo kiÓu hiÖn ®¹i, tiªu dïng c«ng nghiÖp. T¸c phong c«ng nghiÖp ®· buéc ng­êi lao ®éng ph¶i tiÕt kiÖm thêi gian cho gia ®×nh vµ sinh ho¹t c¸ nh©n §Çu t­ n­íc ngoµi t¸c ®éng tÝch cùc ®Õn v¨n ho¸ giao tiÕp, øng xö ë n­íc chñ nhµ. Nh÷ng ng­êi lµm viÖc trong khu vùc §TNN hoÆc cã quan hÖ víi c¸c c«ng ty n­íc ngµoi th­êng cã phong c¸ch giao tiÕp lÞch sù vµ th¸i ®é øng xö hoµ nh·, t«n träng ®ång nghiÖp vµ kh¸ch hµng. Phong c¸ch nµy dÇn ®Çn lan to¶ ra c¸c c¸ nh©n trong toµn x· héi. Chñ quyÒn an ninh quèc gia §TNN chñ yÕu ®­îc thùc hiÖn bëi TNCs cã tiÒm lùc m¹nh vÒ tµi chÝnh, khoa häc c«ng nghÖ vµ m¹ng l­íi ph©n phèi trªn ph¹m vi toµn cÇu. Do ®ã, khi tiÕp nhËn §TNN c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn rÊt lo ng¹i tr­íc søc m¹nh cña c¸c c«ng ty nµy cã thÎ can thiÖp vµo chñ quyÒn l·nh thæ, ®e do¹ ®Õn an ninh chÝnh trÞ vµ lµm lòng ®o¹n nÒn kinh tÕ cña m×nh. VÒ mÆt lý thuyÕt, §TNN cã ®e do¹ ®ªn an ninh kinh tÕ cña n­íc chñ nhµ th«ng qua thao tóng mét sè ngµnh s¶n xuÊt quan träng, nh÷ng hµng ho¸ thiÕt yÕu hoÆc ®Èy m¹nh ®Çu c¬, bu«n lËu, rót chuyÓn vèn ®i n¬i kh¸c… V× môc tiªu theo ®uæi lîi nhuËn cao, nªn kh«ng lo¹i trõ mét sè TNCs cã thÓ can thiÖp mét c¸ch gi¸n tiÕp vµo c¸c vÊn ®Ò chÝnh trÞ cña n­íc chñ nhµ. Do ®ã, ®¶m b¶o t«n träng chñ quyÒn l·nh thæ lµ nguyªn t¾c quan träng hµng ®Çu trong c¸c chÝnh s¸ch, luËt ph¸p thu hót §TNN cña n­íc chñ nhµ. H¬n n÷a, mÆc dï cã tiÒm lùc m¹nh nh­ng c¸c TNCs lµ nh÷ng nhµ kinh doanh vµ tµi s¶n lÞa bÞ ph©n t¸n ë nhiÒu n­íc, trong khi ®ã n­íc chñ nhµ l¹i cã qu©n ®éi vµ c¸c søc m¹nh cÇn thiÕt ®Ó ®¶m b¶o chñ quyÒn quèc gia. Tuy cã nh÷ng ®ãng gãp tÝch cùc kh«ng thÓ phñ nhËn ®èi víi nh÷ng n­íc ®ang ph¸t triÓn nh­ ®· kÓ trªn nh­ng §TNN vÉn cßn nh÷ng h¹n chÕ: chuyÓn giao c«ng nghÖ cò, c«ng nghÖ kh«ng phï hîp víi ®iÒu kiÖn cña c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn, gi¸ c¶ ®¾t h¬n thùc tÕ; s¶n xuÊt vµ qu¶ng c¸o s¶n phÈm ¶nh h­ëng tiªu cùc ®èi víi søc kháe con ng­êi nh­ ( r­îu, bia, n­íc gi¶i kh¸t cã ga, thuèc l¸, thùc phÈm sö dông nhiÒu ho¸ ch©t…); xóc ph¹m nh©n phÈm ng­êi lao ®éng, khai th¸c c¹n kiÖt søc lao ®éng cña ng­êi lµm thuª; lµm t¨ng kho¶ng c¸ch giÇu nghÌo gi÷a c¸c c¸c nh©n, gi÷a c¸c vïng. II.Qu¶n lý nhµ n­íc ®èi víi ho¹t ®éng ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi. Qu¶n lý nhµ n­íc ®èi víi ho¹t ®éng ®Çu t­ nãi chung Kh¸i niÖm. Qu¶n lÝ ®Çu t­ lµ sù t¸c ®éng liªn tôc, cã tæ chøc, ®Þnh h­íng môc tiªu vµo qu¸ tr×nh ®Çu t­ vµ c¸c yÕu tè ®Çu t­ b»ng mét hÖ thèng ®ång bé c¸c biÖn ph¸p kinh tÕ - x· héi , tæ chøc kÜ thuËt vµ c¸c biÖn ph¸p kh¸c nh»m ®¹t ®­îc kÕt qu¶, hiÖu qu¶ ®Çu t­, hiÖu qu¶ kinh tÕ – x· héi cao nhÊt trong ®iÒu kiÖn cô thÓ x¸c ®Þnh vµ trªn c¬ së vËn dông s¸ng t¹o nh÷ng quy luËt kh¸ch quan vf quy luËt ®Æc thï cña ®Çu t­. Sù cÇn thiÕt ph¶i cã sù qu¶n lÝ cña nhµ n­íc ®èi víi ho¹t ®éng ®Çu t­ nãi chung vµ c¸c dù ¸n nãi riªng. §èi víi c¸c dù ¸n d©n lËp : §Çu ra cña c¸c dù ¸n lµ s¶n phÈm, dÞch vô vµ chÊt th¶i c¸c lo¹i .Víi ®Çu ra lµ chÊt th¶i , rÊt cã h¹i cho søc khoÎ cña céng ®ång, nhµ n­íc kh«ng thÓ bá qua. Ngay c¶ nh÷ng s¶n phÈm hoÆc dÞch vô ®­îc t¹o ra tõ dù ¸n còng kh«ng ®­¬ng nhiªn lµ cã lîi cho céng ®ång mµ vÉn cã thÓ cã h¹i. V× vËy, nhµ n­íc ph¶i qu¶n lÝ dù ¸n d©n lËp ®Ó ng¨n ngõa c¸c ¶nh h­ëng tiªu cùc cña ®Çu ra do dù ¸n g©y nªn. §Çu vµo cña dù ¸n lµ c¸c yÕu tè mµ sù ho¹t ®éng dù ¸n sÏ sö dông : tµi nguyªn, lao ®éng, m¸y mãc, thiÕt bÞ. ViÖc sö dông c¸c ®Çu vµo ®ã cña dù ¸n sÏ ¶nh h­ëng ®Õn céng ®ång vÒ nhiÒu mÆt. V× vËy, nhµ n­íc cÇn ph¶i qu¶n lÝ c¸c dù ¸n d©n lËp ®Ó c©n ®èi c¸c nguån lùc trong nÒn kinh tÕ, tr¸nh rèi lo¹n, thõa thiÕu trong nÒn kinh tÕ. C¸c ®Æc tÝnh cña mçi c«ng tr×nh do dù ¸n t¹o ra, chØ tiªu kiÕn tróc, kÕt cÊu, ®Þa ®iÓm ph©n bè… cã ý nghÜa chÝnh trÞ, kinh tÕ, x· héi, quèc phßng, an ninh… rÊt s©u s¾c. V× vËy, nhµ n­íc cñng ph¶i qu¶n lÝ c¸c dù ¸n d©n lËp trªn c¸c mÆt quy ho¹ch , x©y dùng … Nhµ n­íc qu¶n lÝ dù ¸n d©n lËp ®Ó ng¨n ngõa c¸c hiÖn t­îng ¸p bøc, bãc lét, bÊt c«ng x¶y ra trong lßng dù ¸n t­ nh©n. §èi víi dù ¸n quèc gia Dù ¸n nhµ n­íc lµ nh÷ng dù ¸n sö dông vèn nhµ n­íc bá ra hoÆc coi nhu nhµ n­íc bá ra. ChÝnh v× thÕ, mäi dù ¸n quèc gia ®Òu cã mét ban qu¶n lý dù ¸n kÌm theo. C¸c ban nµy cã thÓ lµ l©m thêi tån t¹i cïng dù ¸n nÕu lµ dù ¸n lín, quan träng, kÐo dµi nhiÒu n¨m. Ban nµy còng cã thÓ th­êng nhiÖm tån t¹i ngay c¶ khi kh«ng cã dù ¸n nµo hoÆc cïng lóc qu¶n lý nhiÒu dù ¸n. Nh­ng sù qu¶n lý cña c¸c ban qu¶n lý dù ¸n ch­a ph¶i lµ tÊt c¶ sù qu¶n lý cña nhµ n­íc®èi víi dù ¸n quèc gia mµ c¸c ban qu¶n lý nµy vÉn ph¶i chÞu sù qu¶n lý cña nhµ n­íc bëi hai lý do sau: Ban qu¶n lý dù ¸n chØ chuyªn qu¶n víi t­ c¸ch lµ chñ ®Çu t­. Hä lµ ng­êi ®¹i diÖn cho nhµ n­íc vÒ mÆt vèn ®Çu t­, cã sø m¹ng lµm cho vèn ®ã sím biÕn thµnh môc tiªu ®Çu t­. Cho nªn c¸c ¶nh h­ëng kh¸c cña dù ¸n kh«ng ®­îc hä quan t©m hoÆc kh«ng cã tr¸ch nhiÖm vµ kh«ng ®ñ kh¶ n¨ng quan t©m. Do ®ã, nÕu kh«ng cã sù qu¶n lý cña nhµ n­íc víi c¸c ban qu¶n lý nµy th× c¸c dù ¸n quèc gia trong khi ®eo ®uæi c¸c môc ®Ých chuyªn ngµnh cã thÓ lµm tæn h¹i ®Ðn quèc gia ë c¸c mÆt hä kh«ng l­êng hÕt ®­îc hoÆc kh«ng quan t©m. B¶n th©n c¸c ban qu¶n lý dù ¸n còng kh«ng thùc hiÖn trän vÑn trong tr¸ch nhiÖm ®¹i diÖn së h÷u vèn. Tõ ®ã, sö dông vèn sai môc ®Ých, kÐm hiÖu qu¶, thËm chÝ chiÕm c«ng vi t­. Qu¶n lý nhµ n­íc ®èi víi ho¹t ®éng ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi Vai trß cña qu¶n lý nhµ n­íc víi FDI M«i tr­êng quèc tÕ lµ nh­ nhau víi mçi quèc gia. Nh­ vËy, c¬ héi vµ kh¶ n¨ng huy ®éng vèn n­íc ngoµi ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ lµ nhu nhau. Nh­ng thùc tÕ viÖc huy ®éng vèn phô thuéc cã tÝnh quyÕt ®Þnh vµo vai trß qu¶n lý cña nhµ n­íc ®èi víi nÒn kinh tÕ nãi chung, ®Æc biÖt víi ho¹t ®éng FDI. Vai trß ®ã tr­íc hÕt thÓ hiÖn ë kh¶ n¨ng t¹o dùng m«i tr­êng ®Çu t­ hÊp dÉn. Sù hÊp dÉn cña m«i tr­êng ®èi víi c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi chÝnh lµ sù æn ®Þnh chÝnh trÞ, æn ®Þnh kinh tÕ vÜ m«, m«i tr­êng ph¸p lý an toµn, c¸c thñ tôc hµnh chÝnh ®¬n gi¶n, c¬ së h¹ tÇng kinh tÕ – x· héi ph¸t triÓn vµ cã nh÷ng ®Þnh h­íng ®óng ®¾n khuyÕn khÝch c¸c nhµ ®Çu t­ kinh doanh cã hiÖu qu¶ vµ an toµn. Nhµ n­íc cã vai trß hÕt søc quan träng trong viÖc huy ®éng vµ sö dông cã hiÖu qu¶ nguån vèn FDI. ChØ cã nhµ n­íc víi quyÒn lùc vµ chøc n¨ng cña m×nh míi cã kh¶ n¨ng t¹o lËp ®­îc m«i tr­êng ®Çu t­ mang tÝnh c¹nh tranh cao so víi c¸c n­íc trong khu vùc vµ thÕ giíi ®Ó khuyÕn khÝch c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi. Vai trß qu¶n lý nhµ n­íc ®èi víi FDI ®­îc thÓ hiÖn th«ng qua vai trß cña nhµ n­íc trong viÖc h×nh thµnh ph¸t triÓn vµ hoµn thiÖn m«i tr­êng ®Çu t­ cho sù vËn ®éng cã hiÖu qu¶ FDI. æn ®Þnh chÝnh trÞ vµ m«i tr­êng kinh tÕ vÜ m« cho sù vËn ®éng vèn FDI: C¸c nhµ ®Çu t­ chØ cã thÓ s½n sµng bá vèn vµo kinh doanh t¹i mét quèc gia mµ ë ®ã cã sù æn ®Þnh chÝnh trÞ vµ æn ®Þnh kinh tÕ vÜ m«. æn ®Þnh chÝnh trÞ lµ ®iÒu kiÖn tr­íc tiªn ®¶m b¶o an toµn cho sù vËn ®éng cña c¸c hµnh vi kinh tÕ. V× vËy æn ®Þnh chÝnh trÞ lµ yªu cÇu ®Æt ra ®Çu tiªn ®èi víic¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi khi lùa chän mét n­íc lµ ®Þa bµn ®Çu t­. FDI lµ ho¹t ®éng ®Çu t­ t­ nh©n. Nh­ng ho¹t ®éng ®Çu t­ dï trong n­íc hay n­íc ngoµi ®Òu ®­îc nhµ n­íc hç trî d­íi nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau. Ho¹t ®éng nµy h¬n n÷a cßn t¹o ®ùoc sù ®¶m b¶o, hç trî, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cua c¸c tæ chøc kinh tÕ vµ tæ chøc quèc tÕ. Nhµ n­íc cã vai trß quyÕt ®Þnh trong viÖc lùa chän , thùc thi chÝnh s¸ch kinh tÕ vµ ch­¬ng tr×nh ®èi ngo¹i theo h­íng më réng c¸c quan hÖ song ph­¬ng vµ ®a ph­¬ng víi c¸c n­íc vµ c¸c tæ chøc quèc tÕ còng nh­ ®¶m b¶o uy tÝn cña c¸c quèc gia trong céng ®ång quèc tÕ. Quan hÖ ®èi ngo¹i cña nhµ n­íc nh­ chiÕc ch×a kho¸ më cöa cho nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi t×m kiÕm c¬ héi ®Ó ®Çu t­ còng nh­ ®Ó ®¶m b¶o an toµn vµ hç trî cho ho¹t ®éng ®Çu t­ cña hä. Mét quèc gia kÐm ph¸t triÓn ë giai ®o¹n ®Çu c¶u qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ th­êng ph¶i ®­¬ng ®Çu víi nh÷ng khã kh¨n vµ thö th¸ch lµ c¸n c©n th­¬ng m¹i vµ c¸n c©n thanh to¸n quèc tÕ lu«n trong t×nh tr¹ng th©m hôt nÆng nÒ, m©u thuÉn gi÷a kh¶ n¨ng thanh kho¶n thÊp vµ nhu cÇu ®Çu t­ lín , mÊt c©n ®èi gi÷a thu chi ng©n s¸ch. ë ®©y thÓ hiÖn vai trß cña nhµ n­íc trong viÖc gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò l¹m ph¸t, chÝnh s¸ch tµi kho¸, tiÒn tÖ, tØ gi¸ hèi ®o¸i vµ x©y dùng, cñng cè hÖ thèng tµi chÝnh v÷ng m¹nh, t¹o lËp c©n ®èi cung cÇu trong ba lÜnh vùc trªn ®Ó æn ®Þnh kinh tÕ vÜ m« t¹o thuËn lîi cho ho¹t ®éng kinh doanh cã hiÖu qu¶ cña nhµ ®Çu t­ trong vµ ngoµi n­íc, duy tr× tèc ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ vµ t¨ng tr­ëng xuÊt khÈu cao, æn ®Þnh trªn c¬ së ®ã ®¶m b¶o sù æn ®Þnh c¸c c©n ®èi vÜ m«. T¹o lËp m«i tr­êng ph¸p lý ®¶m b¶o vµ khuyÕ._.n khÝch FDI ®Þnh h­íng theo chñ tr­¬ng ®­êng lèi ph¸t triÓn kinh tÕ cña §¶ng trong ®iÒu kiÖn kinh tÕ - x· héi cña ViÖt Nam, phï hîp víi th«ng lÖ vµ luËt ph¸p quèc tÕ: C¬ chÕ qu¶n lý kinh tÕ hiÖn nay ë n­íc ta lµ c¬ chÕ thÞ tr­êng cã sù qu¶n lý cña nhµ n­íc b»ng ph¸p luËt, kÕ ho¹ch vµ c¸c c«ng cô qu¶n lý kh¸c. Nhµ n­íc ®ãng mét vai trß ®iÒu hµnh kinh tÕ vÜ m« ( ®Þnh h­íng, ®iÒu tiÕt, hç trî) nh»m ph¸t huy c¸c mÆt tÝch cùc ng¨n ngõa c¸c mÆt tiªu cùc cña ho¹t ®éng FDI. C¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi, c¸c c«ng ty n­íc ngoµi ho¹t ®éng ë ViÖt Nam mang t­ c¸ch ph¸p nh©n ViÖt Nam ph¶i tu©n thñ ph¸p luËt ViÖt Nam. Do vËy, c¸c ®Þnh h­íng kinh tÕ quan träng ®èi víi ho¹t ®éng FDI ®Ó phôc vô cho sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸, ph¸t triÓn kinh tÕ cña ®Êt n­íc cÇn ®­îc thÓ hiÖn th«ng qua c¸c quyÕt ®Þnh cña luËt ph¸p, chÝnh s¸ch cña nhµ n­íc. Khi luËt ph¸p, chÝnh s¸ch ®­îc x©y dùng ®óng ®¾n, phï hîp, c«ng t¸c chØ ®¹o ®iÒu hµnh thùc thi nghiªm tóc th× sÏ ®¹t ®­îc c¸c ®Þnh h­íng vµ môc tiªu qu¶n lý cña nhµ n­íc ®èi víi ho¹t ®éng FDI. Ng­îc l¹i, nÕu nh÷ng ®Þnh h­íng vµ môc tiªu qu¶n lý kh«ng ®­îc thùc hiÖn ®Çy ®ñ th× tr­íc hÕt lµ do sù ch­a hoµn chØnh trong chÕ ®Þnh ph¸p luËt, chÝnh s¸ch vµ trong c«ng t¸c ®iÒu hµnh thùc hiÖn c¸c chÕ ®Þnh ®­îc ban hµnh. HÖ thèng ph¸p luËt cµng hoµn chØnh, phï hîp víi c¸c th«ng lÖ cña khu vùc vµ quèc tÕ, kh«ng cã sù ph©n biÖt gi÷a c¸c doanh nghiÖp trong hay ngoµi n­íc, c«ng t¸c qu¶n lý cña nhµ n­íc ngµy cµng ®¬n gi¶n t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c nhµ ®Çu t­ th× m«i tr­êng ®Çu t­ cµng cã tÝnh c¹nh tranh cao vµ cµng cã kh¶ n¨ng hÊp dÉn c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi. X©y dùng vµ ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng kinh tÕ - x· héi vµ ®¶m b¶o an toµn cho sù vËn ®éng cña FDI: C¬ së h¹ tÇng kinh tÕ- x· héi lµ mét trong nh÷ng yÕu tè c¬ b¶n ¶nh h­ëng ®Õn hiÖu qu¶ kinh doanh cña nhµ ®Çu t­, lµ c¬ së h×nh thµnh c¸c chØ tiªu kinh tÕ- kü thuËt cña c¸c dù ¸n ®Çu t­. C¬ së h¹ tÇng kinh tÕ – x· héi ph¸t triÓn t¹o ®iÒu kiÖn cung cÊp c¸c dÞch vô th«ng tin ®Ó më réng quan hÖ th­¬ng m¹i, giao l­u hµng ho¸, gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt ®Çu vµo, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm, t¨ng lîi nhuËn cho nhµ ®Çu t­. V× vËy, ®©y lµ yÕu tè t¸c ®éng m¹nh mÏ vµo sù quyÕt ®Þnh cña nhµ ®Çu t­ khi lùa chän ®Þa ®iÓm ®Çu t­. §èi víi quèc gia ®ang ph¸t triÓn, tr×nh ®é c¬ së h¹ tÇng kinh tÕ – x· héi yªu kÐm. V× vËy vai trß cña nhµ n­íc lµ hÕt søc quan träng trong viÖc huy ®éng vµ ph©n bæ c¸c nguån vèn tËp trung ®Çu t­ ®Ó ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng kinh tÕ – x· héi. Ho¹t ®éng ®Çu t­ lµ ho¹t ®éng mang tÝnh rñi ro vµ ë chõng mùc nhÊt ®Þnh cã tÝnh m¹o hiÓm, cµng rñi ro vµ m¹o hiÓm h¬n, khi ®Çu t­ ë n­íc ngoµi. V× vËy, mét ®Êt n­íc cã sù ®¶m b¶o cao vÒ trËt tù an toµn x· héi sÏ lµm cho c¸c nhµ ®Çu t­ yªn t©m vÒ sù an toµn tÝnh m¹ng vµ tµi s¶n cña m×nh khi bá vèn kinh doanh ë mét quèc gia kh¸c. Nhµ n­íc víi vai trß quan träng trong viÖc x©y dùng mét triÕt lý kinh doanh hiÖn ®¹i, tiÕn tiÕn mang b¶n s¾c v¨n ho¸ ViÖt Nam, thÊm nhuÇn t­ t­ëng cña ®¶ng:” ViÖt Nam muèn lµ b¹n vµ lµ ®èi t¸c tin cËy cña c¸c n­íc trong céng ®ång quèc tÕ, phÊn ®Êu v× hoµ b×nh, ®éc lËp vµ ph¸t triÓn. Chøc n¨ng qu¶n lý nhµ n­íc víi FDI Dù b¸o Chøc n¨ng dù b¸o ®­îc thÓ hiÖn trªn c¬ së c¸c th«ng tin chÝnh x¸c vµ c¸c kÕt luËn khoa häc. Dù b¸o lµ ®iÒu kiÖn kh«ng thÓ thiÕu trong viÖc x©y dùng vµ thùc hiÖn c«ng t¸c qu¶n lý nhµ n­íc ®èi víi c¸c dù ¸n FDI vµ c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi. Cã thÓ nãi nÕu thiÕu chøc n¨ng dù b¸o, c«ng t¸c qu¶n lý nhµ n­íc ®èi víi ho¹t ®éng FDI sÏ kh«ng mang ®Çy ®ñ tÝnh chÊt cña mét ho¹t ®éng qu¶n lý khoa häc còng nhu kh«ng thÓ thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ c¸c môc tiªu qu¶n lý. Ho¹t ®éng dù b¸o bao gåm dù b¸o t×nh h×nh thÞ tr­êng hµng ho¸, dÞch vô, lao ®éng, thÞ tr­êng vèn trong vµ ngoµi n­íc, xu h­íng ph¸t triÓn, t×nh h×nh c¹nh tranh trong khu vùc vµ thÕ giíi, chÝnh s¸ch th­¬ng m¹i cña c¸c chÝnh phñ … §Ó tiÕn hµnh tèt chøc n¨ng dù b¸o cÇn sö dông c¸c c«ng cô dù b¸o kh¸c nhau vµ nªn tiÕn hµnh dù b¸o tõ nh÷ng nguån th«ng tin kh¸c nhau. §Þnh h­íng Kinh tÕ thÞ tr­êng kh«ng ®ång nghÜa víi viÖc lo¹i trõ vai trß cña kÕ ho¹ch ho¸ mµ tr¸i l¹i rÊt cÇn sù ®Þnh h­íng vµ ®iÒu tiÕt cña nhµ n­íc th«ng qua c¸c c«ng cô, chiÕn l­îc, môc tiªu, ch­¬ng tr×nh, kÕ ho¹ch, qui ho¹ch. Chøc n¨ng ®Þnh h­íng cña nhµ n­íc tr­íc hÕt thÓ hiÖn ë viÖc x¸c ®Þnh ®óng ®¾n chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ cña ®Êt n­íc, tõ ®ã x¸c ®Þnh ph­¬ng h­íng, nhiÖm vô kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi trong tõng thêi kú. Trªn c¬ së chiÕn l­îc ph¸t triÓn dµi h¹n vµ kÕ ho¹ch trong tõng thêi kú x©y dùng c¸c ph­¬ng ¸n, môc tiªu, ch­¬ng tr×nh hµnh ®éng quèc gia, qui ho¹ch vµ kÕ ho¹ch ph¸t triÓn tæng thÓ nÒn kinh tÕ. Tõ ®ã tiÕn hµnh qui ho¹ch thu hót c¸c nguån vèn cho viÖc thùc hiÖn c¸c ph­¬ng ¸n, môc tiªu, ch­¬ng tr×nh quèc gia. C«ng t¸c ®Þnh h­íng cña nhµ n­íc víi FDI ph¶i ®­îc cô thÓ ho¸ b»ng viÖc x©y dùng danh môc c¸c dù ¸n kªu gäi vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi, x¸c ®Þnh c¸c lÜnh vùc ­u tiªn, ®Þa ®iÓm ­u tiªn FDI. §Ó ®¹t ®­îc môc tiªu ®Þnh h­íng thu hót FDI vµo c¸c lÜnh vùc ­u tiªn, ®Þa bµn ­u tiªn thùc hiÖn môc tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ, nhµ n­íc cÇn vËn dông c¸c c«ng cô kinh tÕ ®Ó khuyÕn khÝch c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi. B¶o hé vµ hç trî Nhµ n­íc lµ chñ thÓ qu¶n lý cao nhÊt lµ ng­êi ®¹i diÖn cho quyÒn lîi cña c¶ céng ®ång quèc gia. V× vËy chØ cã nhµ n­íc míi cã ®ñ t­ c¸ch, søc m¹nh, tiÒm lùc ®Ó b¶o vÖ cho quyÒn lîi chÝnh ®¸ng cña c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi vµ cña c¸c nh©n ng­êi n­íc ngoµi. Chøc n¨ng b¶o hé cña nhµ n­íc ®­îc thùc hiÖn tr­íc hÕt ë viÖc b¶o hé quyÒn së h÷u tµi s¶n vµ lîi nhuËn hîp ph¸p cña nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi. Bëi v× së h÷u lµ nguån gèc lµ ®éng lùc m¹nh mÏ thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ, thóc ®Èy ho¹t ®éng ®Çu t­. Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng bªn c¹nh chøc n¨ng b¶o hé nhµ n­íc cßn cã chøc n¨ng hç trî cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi. MÆc dï c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi ®Òu lµ c¸c nhµ kinh doanh cã kinh nghiÖm nh­ng khi hä kinh doanh ë mét quèc gia kh¸c vÉn cÇn cã sù hç trî cña n­íc chñ nhµ. Khi tiÕn hµnh s¶n xuÊt kinh doanh, thùc hiÖn chuyÓn giao c«ng nghÖ nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi cÇn cã sù hç trî cña nhµ n­íc vÒ thÞ tr­êng tiªu thô s¶n phÈm, thÞ tr­êng vèn, thÞ tr­êng lao ®éng. Tæ chøc vµ ®iÒu hµnh §Ó thùc hiÖn tèt chøc n¨ng nµy ph¶i x©y dùng thèng nhÊt tæ chøc bé m¸y qu¶n lý thÝch hîp trªn c¬ së phèi hîp nhÞp nhµng, ¨n khíp vµ tèi ­u c¸c chøc n¨ng qu¶n lý cña c¸c bé phËn trong bé m¸y qu¶n lý ho¹t ®éng FDI. §ång thêi cÇn cã sù phèi hîp tèt nhÊt trong hÖ thèng c¸c c¬ quan qu¶n lý nhµ n­íc trong viÖc ban hµnh c¸c qui ph¹m ph¸p luËt ®iÒu chØnh c¸c ho¹t ®éng cña c¸c dù ¸n vµ c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi nh»m b¶o vÖ lîi Ých, b¶o hé s¶n xuÊt trong n­íc vµ khuyÕn khÝch ho¹t ®éng FDI. KiÓm tra vµ gi¸m s¸t C¨n cø vµo chÕ ®é, chÝnh s¸ch, kÕ ho¹ch vµ c¸c qui ®Þnh cña ph¸p luËt, c¸c c¬ quan qu¶n lý nhµ n­íc kiÓm tra ph¸t hiÖn nh÷ng sai sãt, lÖch l¹c trong qu¸ tr×nh ®µm ph¸n triÓn khai vµ thùc hiÖn dù ¸n ®Çu t­ ®Ó cã biÖn ph¸p ®­a c¸c ho¹t ®éng nµy vËn ®éng theo qui ®Þnh thèng nhÊt. Ho¹t ®éng kiÓm tra, gi¸m s¸t cßn lµ c«ng cô ph¶n håi th«ng tin quan träng ®Ó chÝnh phñ ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ vµ møc ®é hîp lý cña nh÷ng chÝnh s¸ch, qui ®Þnh ®· ®­îc ban hµnh. Ngoµi ra ho¹t ®éng kiÓm tra, thanh tra gi¸m s¸t cßn nh»m t¹o ®iÒu kiÖn gióp ®ì c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi th¸o gì nh÷ng khã kh¨n trong khi triÓn khai vµ ®­a dù ¸n vµo ho¹t ®éng. C¸c chøc n¨ng c¬ b¶n cña qu¶n lý nhµ n­íc vÒ ®Çu t­ n­íc ngoµi kh«ng tån t¹i ®éc lËp mµ t¸c ®éng qua l¹i lÉn nhau. ChØ cã thÓ qu¶n lý tèt c¸c ho¹t ®éng ®Çu t­ n­íc ngoµi khi c¸c chøc n¨ng qu¶n lý ®­îc thùc hiÖn mét c¸ch ®ång bé vµ thuÇn nhÊt. Néi dung cña qu¶n lý nhµ n­íc víi FDI §Ó ®¹t ®­îc môc tiªu, thùc hiÖn vai trß, chøc n¨ng qu¶n lý nhµ n­íc trong viÖc ®Þnh h­íng, t¹o dùng m«i tr­êng, ®iÒu tiÕt hç trî vµ kiÓm tra kiÓm so¸t c¸c ho¹t ®éng FDI, néi dung qu¶n lý nhµ n­íc ®èi víi FDI bao gåm nh÷ng ®iÓm chñ yÕu sau: X©y dùng vµ hoµn thiÖn hÖ thèng luËt vµ c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt liªn quan ®Õn FDI bao gåm söa ®æi, bæ sung luËt ®Çu t­ n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam c¸c v¨n b¶n h­íng dÉn thùc hiÖn còng nh­ c¸c v¨n b¶n ph¸p qui c¸c ®Ó ®iÒu chØnh b»ng ph¸p luËt c¸c quan hÖ ®Çu t­ n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam nh»m ®Þnh h­íng FDI theo môc tiªuu ®Ò ra. X©y dùng quy ho¹ch theo tõng ngµnh, tõng s¶n phÈm, tõng ®Þa ph­¬ng trong ®ã cã quy ho¹ch thu hót FDI ®­¬ng nhiªn ph¶i dù trªn qui ho¹ch tæng thÓ ph¸t triÓn kinh tÕ ®Êt n­íc. Tõ ®ã x¸c ®inh danh môc c¸c dù ¸n ­u tiªn kªu gäi vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi, ban hµnh c¸c ®Þnh møc kinh tÕ kÜ thuËt, chuÈn mùc ®Çu t­. VËn ®éng h­íng dÉn c¸c nhµ ®Çu t­ trong vµ ngoµi n­íc trong viÖc x©y dùng dù ¸n ®Çu t­, lËp hå s¬ dù ¸n, ®µm ph¸n, kÝ kÕt hîp ®ång, thÈm ®Þnh vµ cÊp giÊy phÐp. Qu¶n lÝ c¸c dù ¸n ®Çu t­ sau khi cÊp giÊy phÐp §iÒu chØnh, xö lý c¸c vÊn ®Ò cô thÓ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng, gi¶i quyÕt nh÷ng ¸ch t¾c cña c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi. KiÓm tra, kiÓm so¸t viÖc tu©n thñ theo ph¸p luËt cña c¸c cÊp c¸c, c¸c nghµnh cã liªn quan ®Õn ho¹t ®éng ®Çu t­, kiÓm tra kiÓm so¸t vµ xö lý nh÷ng vi ph¹m cña c¸c doanh nghiÖp trong viÖc thùc hiÖn theo qui ®Þnh cña nhµ n­íc vÒ giÊy phÐp ®Çu t­, c¸c cam kÕt cña c¸c nhµ ®Çu t­. §µo t¹o ®éi ngò lao ®éng ViÖt Nam ®¸p øng nhu cÇu cña qu¸ tr×nh hîp t¸c ®Çu t­ tõ ®éi ngò c¸n bé lµm c«ng t¸c qu¶n lý ®Çu t­ ë c¸c c¬ quan qu¶n lý nhµ n­íc vÒ ®Çu t­ ®Õn ®éi ngò c¸c nhµ qu¶n lý kinh tÕ tham gia trong c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi còng nh­ ®éi ngò lao ®éng kü thuËt ®¸p øng nhu cÇu s¶n xuÊt kinh doanh cña khu vùc nµy. C¸n bé qu¶n lý lµ kh©u träng t©m cña ho¹t ®éng qu¶ lý, cã vai trß cùc k× quan träng trong qu¶n lý vÒ ®Çu t­. Môc tiªu ®Æt ra ®èi víi FDI, chñ tr­¬ng, ®­êng lèi, chÝnh s¸ch cña ®¶ng vµ nhµ n­íc, c¸c quan hÖ ph¸p luËt cã liªn quan ®ªn khu vùc FDI cã ®­îc thùc hiÖn hay kh«ng phô thuéc vµo n¨ng lùc tæ chøc, ®iÒu hµnh, tr×nh ®é hiÓu biÕt vÒ luËt ph¸p, kh¶ n¨ng vËn dông s¸ng t¹o vµ t©m huyÕt cña ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý nhµ n­íc vÒ ®Çu t­. V× vËy, ®éi ngò c¸n bé nµy cÇn ®­îc tuyÓn chän phï hîp víi yªu cÇu vµ th­êng xuyªn ®­îc ®µo t¹o ®Ó n©ng cao tr×nh ®é, kiÕn thøc chuyªn m«n vµ phÈm chÊt ®¹o ®øc, tinh thÇn tù hµo, tù c­êng dan téc, d¸m hi sinh lîi Ých c¸ nh©n v× sù ph¸t triÓn cña ®Êt n­íc. HÖ thèng tæ chøc qu¶n lý ho¹t ®éng FDI Quèc héi: lµ c¬ quan quyÒn lùc cao nhÊt, cã tr¸ch nhiÖm phª chuÈn vµ ban hµnh hÖ thèng luËt ph¸p cã liªn quan ®Õn ®Çu t­, quyÕt ®Þnh ®­êng lèi, chiÕn l­îc vµ c¸c chñ tr­¬ng ®Çu t­. ChÝnh phñ: cã tr¸ch nhiÖm qu¶n lý toµn diÖn vµ thèng nhÊt lÜnh vùc ®Çu t­. C¸c bé: Bé kÕ ho¹ch ®Çu t­: + Tr×nh ChÝnh phñ c¸c dù luËt, ph¸p lÖnh, v¨n b¶n qui ph¹m cã liªn quan ®Õn ®Çu t­. + X¸c ®Þnh ph­¬ng h­íng vµ c¬ cÊu vèn ®Çu t­ ®Ó ®¶m b¶o sù c©n ®èi gi÷a ®Çu t­ trong n­íc vµ n­íc ngoµi. + CÊp giÊy phÐp ®Çu t­ vµ h­íng dÉn víi c¸c dù ¸n cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi. + Qu¶n lý nhµ n­íc vÒ viÖc lËp, kiÓm tra,xÐt duyÖt c¸c dù ¸n quy ho¹ch, ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi. Bé x©y dùng: + Thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n lý nhµ n­íc vÒ x©y dùng, nghiªn cøu c¸c c¬ chÕ, chÝnh s¸ch vÒ qu¶n lý x©y dùng, qui ho¹ch ®« thÞ vµ n«ng th«n. + Ban hµnh c¸c tiªu chuÈn qui ph¹m, qui chuÈn x©y dùng. + Theo dâi, kiÓm tra chÊt l­îng c¸c c«ng tr×nh Bé tµi chÝnh: + Nghiªn cøu c¬ chÕ, chÝnh s¸ch qu¶n lý nhµ n­íc vÒ tiÒn tÖ, tÝn dông ng©n hµng trong ®Çu t­ vµ x©y dùng. + Gi¸m s¸t c¸c tæ chøc tÝn dông vµ c¸c tæ chøc tµi chÝnh thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô, huy ®éng vèn, cho vay vèn, b¶o l·nh vay, b¶o l·nh thanh to¸n, b¶o l·nh thùc hiÖn hîp ®éng, b¶o l·nh dù thÇu. C¸c bé cã liªn quan: + C¸c bé qu¶n lý ngµnh vÒ ®Êt ®ai, tµi nguyªn, c«ng nghÖ, m«i tr­êng, th­¬ng m¹i, b¶o tån b¶o tµng di tÝch di s¶n v¨n ho¸, quèc phßng, an ninh, phßng ch¸y ch÷a ch¸y… Cã tr¸ch nhiÖm xem xÐt vµ cã ý kiÕn b»ng v¨n b¶n vÒ c¸c vÊn ®Ò cã liªn quan ®Õn dù ¸n. Kinh nghiÖm qu¶n lý nhµ n­íc víi FDI cña mét sè n­íc trªn thÕ giíi Th¸i Lan Th¸i Lan lµ mét trong nh÷ng n­íc cã nhiÒu ®iÓm t­¬ng ®ång víi ViÖt Nam vÒ ®iÒu kiÖn tù nhiªn (®Êt ®ai, khÝ hËu, tµi nguyªn…), vÒ x· héi (mét sè tËp qu¸n, nhan v¨n, d©n sè ®«ng vµ phÇn lín sèng ë n«ng th«n, dung l­îng thÞ tr­êng tiÒm n¨ng lín…) vµ vÒ tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ (cã ­u thÕ ph¸t triÓn mét nªn n«ng nghiÖp nhiÖt ®íi, c«ng nghiÖp cßn ë tr×nh ®é ph¸t triÓn thÊp…). Nh÷ng thËp niªn gÇn ®©y, nÒn kinh tÕ Th¸i Lan ®· ®¹t n®­îc sù ph¸t triÓn thuéc lo¹i nhanh trong khu vùc. Trong sù ph¸t triÓn ®ã cã sù ®ãng gãp ®¸ng kÓ cña ®Çu trùc tiÕp n­íc ngoµi ®èi víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ cña Th¸i Lan cã häc gi¶ ®· cho r»ng:” nÕu kh«ng cã nguån ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi trong 20 n¨m qua, Th¸i Lan kh«ng thÓ x©y dùng ®­îc mét nÒn t¶ng kinh tÕ v÷ng m¹nh nh­ hiÖn nay”[17,381]. Chóng ta còng thõa nhËn r»ng ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi lµ mét trong nh÷ng yÕu tè gãp phÇn thóc ®Èy nÒn kinh tÕ Th¸i Lan trë thµnh nh÷ng “ng«i sao” míi cña khu vùc §«ng ¸. ChÝnh phñ Th¸i Lan ®· rÊt khÐo lÐo trong viÖc kÕt hîp ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi víi chiÕn l­îc c«ng nghiÖp ho¸ cña tõng thêi k×. §Ó cã thÓ triÓn khai c¸c dù ¸n ®Çu t­ nhanh, thuËn lîi vµ cã hiÖu qu¶, ChÝnh phñ Th¸i Lan ®· cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch m¹nh c¸c nguån vèn tron n­íc cïng tham gia ®©u t­ víi c¸c dù ¸n cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi. Tû lÖ vèn trong n­íc trong c¸c dù ¸n nµy lªn tíi 71,7% (thêi k× 1960-1985) vµ 71,6% (thêi k× 1986-1995)[47,134]. VÒ chÝnh s¸ch tiÕp nhËn ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi cña Th¸i Lan ®­îc ®¸nh gi¸ lµ mét trong nh÷ng chÝnh s¸ch kh¸ th«ng tho¸ng vµ cã søc hÊp dÉn c¸c nhµ ®Çu t­. Trung Quèc Sau 20 n¨m (1979-1999) thùc hiÖn chÝnh s¸ch c¶i c¸ch më cöa, kinh tÕ Trung Quèc ®· d¹t ®ùoc nhiÒu thµnh tùu to lín, thu hót sù chó ý cña nhiÒu ngwofi trªn thÕ giíi. Thêi kú 1979-1994 tèc ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ b×nh qu©n 9,3%/n¨m; tæng kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu t¨ng b×nh qu©n 16,2%/n¨m; S¶n l­îng c¸c s¶n phÈm chñ yÕu còng ®Òu t¨ng víi tèc ®é nhanh. Cho dÕn nay, t­ong øng víi c¸c thêi kú, nÒn kinh tÕ Trung Quèc vÉn dÉn ®Çu thÕ giíi vÒ tèc ®é t¨ng tr­ëng. VÞ thÕ vµ ¶nh h­ëng cña Trung Quèc ®ang ngµy cµng n©ng lªn râ rÖt. NhiÒu nhµ kinh tÕ nhËn ®Þnh r»ng, tõ nay ®Õn hÕt thËp niªn ®Çu thÕ kû XXI vÉn lµ thêi kú ph¸t triÓn m¹nh mÏ cña kinh tÕ Trung Quèc. Mét trong nh÷ng yÕu tè chi phèi m¹nh mÏ sù ph¸t triÓn kinh tÕ Trung Quèc 20 n¨m qua lµ sù thµnh c«ng trong viÖc thu hót ®Çu t­ n­íc ngoµi. §èi víi Trung Quèc, ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi thùc sù trë thµnh ®éng lùc cña sù ph¸t triÓn vµ chÝnh nã ®· lµm ®Èy nhanh qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸. NÕu ®Õn n¨m 1991, Trung Quèc chØ ®øng thø 13 trªn thÕ giíi vµ thø 3 trong c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn vÒ thu hót ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi th× chØ 2 n¨m sau (1993) Trung Quèc ®· ®øng thø 2 trªn thÕ giíi ( sau Mü ) vµ ®øng ®Çu c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn vÒ lÜnh vùc nµy. N¨m 1993 vèn ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi ®¨ng kÝ vµo Trung Quèc lµ 111,436 tû USD, trong ®ã vèn thùc hiÖn lµ 33, 767 tû USD. §©y lµ mét kû lôc ch­a tõng cã trªn thÕ giíi. NÕu l­îng vèn ®Çu t­ trùc tiÕp thùc hiÖn ë Trung Quèc tÝnh ®Õn n¨m 1992 ®¹t møc 50,9 tû USD th× ®Õn n¨m 1998 ®· lªn tíi 259,858 tû USD. Nh­ v©y, trong thêi kú 20 n¨m (1979-1998) tÝnh b×nh qu©n ë Trung Quèc mçi n¨m cã tíi gÇn 13 tû USD vèn ®Çu t­ trùc tiÕp tõ n­íc ngoµi ®­îc thùc hiÖn ( b»ng 11,8 lÇn vèn ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi thùc hiÖn b×nh qu©n trong thêi k× 1988-1999 t¹i ViÖt Nam). Nãi ®Õn sù thµnh c«ng cña Trung Quèc trong nh÷ng thËp niªn gÇn ®©y còng cã nghÜa lµ nãi ®Õn sù thµnh c«ng trong viÖc qu¶n lý nhµ n­íc vÒ ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi vµ viÖc thùc hiÖn chÝnh s¸ch c¶i c¸ch më cöa cña hä. ViÖc më cöa víi bªn ngoµi ®­îc Trung Quèc x¸c ®Þnh “ lµ mét quèc s¸ch c¬ b¶n l©u dµi”, nªn hä chñ tr­¬ng “ ra søc n©ng cao møc ®é më cöa víi bªn ngoµi”, “ tÝch cùc lîi dông vèn ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi mét c¸ch hiÖu qu¶”… Thùc tÕ cho thÊy, nhê cã chÝnh s¸ch më cöa hîp lý nªn viÖc thu hót vµ sö dông ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi cña Trung Quèc r©t hiÖu qu¶. Mét sè chñ tr­¬ng, biÖn ph¸p lín mµ Trung Quèc ®ang sö dông ®èi víi ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi hiÖn nay theo h­íng sau: T¨ng c­êng c¶i c¸ch thÓ chÕ kinh tÕ trong n­íc phï hîp víi tèc ®é më cöa ®èi ngo¹i, t¹o ®iÒu kiÖn c¹nh tranh b×nh ®¼ng gi÷a c¸c doanh nghiÖp trong n­íc víi c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi. LËp qui ho¹ch ngµnh nghÒ vµ vïng l·nh thæ ®èi víi ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi. T¨ng c­êng qu¶n lý nhµ n­íc ®èi víi ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi. §a d¹ng ho¸ c¸c h×nh thøc ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi. Cã chÝnh s¸ch tho¶ ®¸ng ®Ó më réng viÖc thu hót c¸c nhµ ®Çu t­ ng­êi Hoa ë n­íc ngoµi chuyÓn vèn vÒ ®Çu t­ t¹i Trung Quèc. Më réng ®Þa bµn ho¹t ®éng, t¹o m«i tr­êng kinh doanh thuËn lîi, sö dông c¸c chÝnh s¸ch ­u ®·i phï hîp víi yªu cÇu ph¸t triÓn cña tõng thêi kú. Ch­¬ng II: Thùc tr¹ng vÒ qu¶n lý nhµ n­íc ®èi víi ho¹t ®éng ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi Thùc tr¹ng vÒ ho¹t ®éng FDI t¹i ViÖt Nam trong thêi gian qua. Thùc tr¹ng thu hót FDI §Õn hÕt n¨m 2003 ®· co 4986 dù ¸n ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi ®­îc cÊp gi©y phÐp ®Çu t­ vµo ViÖt Nam, víi tæng sè vèn ®¨ng ký lµ 44.533 triÖu USD. TÝnh b×nh qu©n mçi n¨m ViÖt Nam cÊp phÐp cho 311 dù ¸n víi møc binh qu©n 1 dù ¸n 2.783,3 triÖu USD vèn ®¨ng ký. §Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi vµo ViÖt Nam trong 16 n¨m qua biÓu hiÖn kh¸ râ nÐt cña mét ®éng th¸i thiÕu æn ®Þnh: Tõ khi b¾t ®Çu triÓn khai (1988) vËn ®«ng theo xu h­íng t¨ng nhanh ®Õn 1995, 1996 ( c¶ vÒ sè dù ¸n còng nh­ vèn ®¨ng ký). Nh­ng b¾t ®Çu tõ n¨m 1997, ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi vµo ViÖt Nam l¹i vËn ®éng theo xu h­íng gi¶m dÇn, cho ®Õn n¨m 1999 lµ n¨m cã l­îng vèn FDI ®¨ng ký ë møc thÊp nhÊt kÓ tõ n¨m 1992. §Õn n¨m 2000, n¨m 2001 t×nh h×nh FDI vµo ViÖt Nam tuy ®· cã sù chuyÓn biÕn theo chiÒu h­íng tèt h¬n, nh­ng sang n¨m 2002 th× chiÒu h­íng ®ã kh«ng nh÷ng kh«ng ®­îc duy tr× mµ l¹i diÔn biÕn xÊu ®i mét c¸ch kh¸ râ. N¨m 2002 tuy lµ n¨m ®¹t ®Ønh cao vÒ sè l­îng dù ¸n nh­ng l¹i lµ ®¹t ®iÓm “cùc tiÓu” vÒ l­îng vèn ®Çu t­. V× vËy ®©y còng lµ n¨m cã qui m« b×nh qu©n cña dù ¸n ë møc cùc tiÓu kÓ tõ tr­íc tíi nay. Vèn FDI ®¨ng ký ®Çu t­ vµo ViÖt Nam n¨m 2002 b»ng 49,55% møc b×nh qu©n cña c¶ thêi ký 16 n¨m (1998-2003) vµ chØ b»ng 16,2% cña n¨m cã møc vèn ®¨ng ký cao nhÊt ( 1996). NÕu theo sè l­îng vèn ®¨ng ký th× qui m« dù ¸n b×nh qu©n cña thêi kú 1998-2003 lµ h¬n 8,93 triÖu USD /1 dù ¸n. MÆc dï ®©y còng chØ thuéc lo¹i qui m« trung b×nh nh­ng l¹i cã vÊn ®Ò rÊt ®¸ng quan t©m lµ qui m« b×nh quan dù ¸n theo vèn ®¨ng ký cña nhiÒu n¨m vÉn ë møc thÊp h¬n, ®Æc biÖt qui m« b×nh qu©n cña c¸c dù ¸n ®­îc phª duyÖt n¨m 2002 l¹i nhá ®i mét c¸ch ®ét ngét (1,99 triÖu USD/ 1dù ¸n). VÒ qui m« cña c¸c dù ¸n FDI n¨m 2002, b»ng 22,35% qui m« b×nh qu©n cña thêi kú 1988-2003 vµ chØ b»ng 7,6% møc b×nh qu©n cña n¨m cao nhÊt (1996). N¨m 2003 t×nh h×nh ®· cã chuyÓn biÕn kh¶ quan h¬n n¨m 2002 (tuy sè dù ¸n cã gi¶m ®i, nh­ng sè vèn ®Çu t­ ®· t¨ng lªn), nh­ng còng ch­a ®¹t ®­îc møc nh­ n¨m 2001 (n¨m 2003 so víi n¨m 2001 tuy cã sè dù ¸n ®Çu t­ b»ng 123,51%; nh­ng do tæng sè vèn ®¨ng ký chØ b»ng 61,93% nªn quy m« b×nh qu©n cña mét dù ¸n còng chØ b»ng 50,14%). Quan s¸t bøc tranh tæng thÓ vÒ møc ®é hÊp dÉn cña c¸c ngµnh ®èi víi FDI cña c¶ thêi k× 1988-2003 ta thÊy: C«ng nghiÖp vÉn lµ lÜnh vùc thu hót FDI nhiÒu nhÊt (chiÕm 56,8% tæng l­îng vèn ®¨ng ký, 66,8% tæng sè dù ¸n), trong ®ã chñ yÕu lµ c«ng nghiÖp nÆng (chiÕm 22,2% vèn ®¨ng ký vµ 27,6% sè dù ¸n). TiÕp ®Õn lµ dÞch vô (chiÕm 36,2% tæng sè vèn ®¨ng ký vµ 19,4% sè dù ¸n) vµ thÊp nhÊt lµ n«ng-l©m nghiÖp, thuû s¶n (xem b¶ng 1) B¶ng 1: FDI t¹i ViÖt Nam 1988-2003 theo ngµnh kinh tÕ (C¸c dù ¸n cßn hiÖu lùc) Ngµnh Sè dù ¸n Vèn ®Çu t­ (USD) % tæng vèn % tæng dù ¸n Vèn thùc hiÖn (USD) % vèn thùc hiÖn 1.C«ng nghiÖp 2.849 22.983.233.183 56,8 66,8 16.212.762.451 68 DÇu khÝ 29 1.931.109.730 4,8 0,7 4.552.178.963 19 CN nhÑ 1.155 6.050.109.730 14,9 27,1 2.712.071.794 11 CN nÆng 1.177 8.981.951.724 22,2 27,6 5.462.140.476 23 CN thùc phÈm 209 2.540.121.426 6,3 4,9 1.547.295.061 6 X©y dùng 279 3.479.417.082 8,6 6,5 1.939.076.157 8 2. N«ng l©m nghiÖp 586 2.860.016.748 7,1 13,7 1.528.314.192 6 N«ng l©m nghiÖp 492 2.600.812.095 6,4 11,5 1.403.801.769 6 Thuû s¶n 94 259.204.653 0,6 2,2 124.512.423 1 3. DÞch vô 829 14.655.682.435 36,2 19,4 6.274.054.931 26 GTVT B­u chÝnh 115 2.585.280.396 6,4 2,7 1.036.128.951 4 Kh/s¹n-Du lÞch 143 3.283.535.635 8,1 3,4 2.007.161.210 8 Tµi chÝnh-ng©n hµng 47 606.050.000 1,5 1,1 599.934.640 2 VH- Y tÕ – Gi¸o dôc 145 626.366.412 1,5 3,4 227.525.006 1 XD khu ®« thÞ míi 3 2.466.674.000 6,1 0,1 6.294.598 0,03 XD v¨n phßng c¨n hé 99 3.460.501.161 8,5 2,3 1.598.424.136 7 XD h¹ tÇng KCN, KCX 19 895.625.046 2,2 0,4 521.225.700 2 DÞch vô kh¸c 258 731.649.785 1,8 6,1 277.360.690 1 Tæng sè 4.264 40.498.932.366 100 100 24.015.131.574 100 Nguån: Côc ®Çu t­ n­íc ngoµi – Bé KÕ ho¹ch vµ ®Çu t­. So s¸nh FDI vµo c¸c lÜnh vùc ta thÊy: VÒ qui m« b×nh qu©n cña dù ¸n th× c¸c dù ¸n ®Çu t­ vµo lÜnh vùc dÞch vô th­êng cã qui m« lín h¬n, tiÕp ®Õn lµ c¸c dù ¸n thuéc lÜnh vùc c«ng nghiÖp, cßn c¸c dù ¸n trong lÜnh vùc n«ng nghiÖp th­êng cã quy m« nhá h¬n c¶. VÒ tiÕn ®é thùc hiÖn dù ¸n cho thÊy: c¸c dù ¸n thuéc lÜnh vùc c«ng nghiÖp cã tiÕn ®é thùc hiÖn nhanh nhÊt, tiÕp ®Õn lµ c¸c dù ¸n thuéc lÜnh vùc dÞch vô vµ chËm nhÊt lµ c¸c dù ¸n thuéc lÜnh vùc n«ng nghiÖp . VÒ ®Þa bµn ®Çu t­: §Æc ®iÓm t­¬ng ®èi næi bËt vµ cã lÏ còng gièng mét sè n­íc ®ang ph¸t triÓn kh¸c lµ c¸c dù ¸n ®Çu t­ n­íc ngoµi vÉn gth­êng tËp trung chñ yÕu vµo mét sè ®Þa bµn cã ®iÒu kiÖn thuËn lîi vÒ kÕt cÊu h¹ tÇng vµm«i tr­ßng kinh tÕ – x· héi. Møc ®é chªnh lÖch gi÷a c¸c vïng vÒ thu hót vèn ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi lµ t­¬ng ®èi lín vµ ®ång thuËn víi møc thuËn lîi cña c¸c yÕu tè kinh tÕ- x· héi vµ c¬ së h¹ tÇng. NÕu tÝnh theo sè vèn ®Çu t­ cßn hiÖu lùc cña c¶ thêi k× 1988-2003, th× chØ s¸u ®Þa ph­¬ng cã ®iÒu kiÖn thuËn lîi h¬n ®· chiÕm tíi 70,95% tæng sè vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi vµo ViÖt Nam [TP. Hå ChÝ Minh víi sè vèn ®¨ng ký 10.734 triÖu USD (chiÕm 24,1% tæng sè vèn ®¨ng ký cña c¶ n­íc) sèliÖu t­¬ng øng cña c¸c ®Þa ph­¬ng tiÕp theo nh­ sau: Hµ Néi: 7.578,9 (17,02%); §ång Nai: 6.422,7 (14,42%); B×nh D­¬ng 3.357,4 (7,54%); Bµ RÞa – Vòng Tµu: 2.051,4 (4,61%); vµ H¶i Phßng: 1.453,8(3,26%) VÒ c¸c h×nh thøc ®Çu t­: Vµo thêi k× ®Çu ViÖt Nam thùc thi chÝnh s¸ch kªu gäi ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi, liªn doanh lµ h×nh thøc ®­îc c¸c nhµ ®Çu t­ sö dông phá biÕn nhÊt. H×nh thøc nµy th­êng chiÕm tíi kho¶ng 40% sè dù ¸n vµ 59% vèn ®¨ng ký. Së dÜ nh­ vËy lµ do thêi kú ®Çu, c¸c thñ tôc ®Ó triÓn khai thùc hiÖn dù ¸n cßn ®ßi hái nhiÒu giÊy tê, l¹i ph¶i th«ng qua nhiÒu kh©u, nhiÒu nÊc, vµ rÊt phøc t¹p, trong khi ®ã ng­êi n­íc ngoµi cßn Ýt hiÓu biÕt vÒ c¸c ®iÒu kiÖn kinh tÕ- x· häi vµ ph¸t luËt cña ViÖt Nam, hä th­êng gÆp khã kh¨n trong giao dÞch, quan hÖ cïng mét lóc víi kh¸ nhiÒu c¬ quan chøc n¨ng cña ViÖt Nam ®Ó cã ®­îc ®Çy ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn triÓn khai x©y dùng c¬ b¶n còng nh­ tæ chøc thùc hiÖn dù ¸n ®Çu t­. Tronghoµn c¶nh nh­ vËy, ®a sè c¸c nhµ ®Çu t­ thÝch lôa chän h×nh thøc liªn doanh ®Ó ®èi t¸c bªn ViÖt Nam ®øng ra lo c¸c thñ tôc ph¸p lý cho sù ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp hiÖu qu¶ h¬n. Sau mét thêi gian ho¹t ®éng trong m«i tr­êng ®©u t­ ë ViÖt Nam, c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi, ®Æc biÖt lµ c¸c nhµ ®Çu t­ ch©u ¸ cã ®iÒu kiÖn ®Ó hiÓu biÕt h¬n vÒ ph¸p luËt, chÝnh s¸ch, phong tôc tËp qu¸n vµ c¸ch thøc ho¹t ®éng kinh doanh ë ViÖt Nam. Sù am hiÓu cña c¸c nhµ ®Çu t­ ®­îc n©ng lªn trong ®iÒu kiÖn c¸c thñ tôc cÊp phÐp cña ViÖt Nam ®ang tõng b­íc ®­îc c¶i tiÕn theo h­íng ngµy cµng ®¬n gi¶n h¬n tr­íc, vµ cïng víi sù xuÊt hiÖn nh÷ng tæ chøc t­ vÊn gióp c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi thùc hiÖn cac thñ tôc triÓn khai, tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c dù ¸n t­¬ng ®èi cã hiÖu qu¶. V× vËy, nhu cÇu cã ®èi t¸c cã ®èi t¸c ViÖt Nam ®Ó tiÕn hµnh thñ tôc, ®èi víi nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi ®· gi¶m ®i mét c¸ch ®¸ng kÓ. Kh«ng nh÷ng thÕ, khi tham gia liªn doanh do kh¶ n¨ng cña phÝa ViÖt Nam th­êng yÕu c¶ vÒ vèn ®ãng gãp lÉn c¸n bé qu¶n lý, mÆt kh¸c nhiÒu nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi kh«ng muèn chia sÎ quyÒn ®iÒu hµnh doanh nghiÖp víi bªn VIÖt Nam nªn hä thÊy kh«ng cÇn thiÕt ph¶i cã ®èi t¸c ViÖt Nam trong ho¹t ®éng ®Çu t­. Do ®ã, sè dù ¸n ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi vµo ViÖt Nam theo h×nh thøc liªn daonh ®· gi¶m xuèng (chØ cßn 26,99% sè dù ¸n vµ 44,97% vèn ®Çu t­), ®ång thêi h×nh thøc doanh nghiÖp 100% vèn n­íc ngoµi ®ang ngµy cµng cã xu h­íng t¨ng lªn c¶ tuyÖt ®èi lÉn t­¬ng ®èi. NÕu thêi kú ®Çu chØ cã gÇn 10% sè dù ¸n vµ vèn ®¨ng ký ho¹t ®éng theo h×nh thøc doanh nghiÖp 100% vèn n­íc ngoµi th× ®Õn nay con sè ®ã ®· t¨ng lªn tíi 69,21% sè dù ¸n vµ 42,10% vèn ®¨ng ký. H×nh thøc hîp ®ång hîp t¸c kinh doanh ®Õn nay chØ chiÕm 3,66% sè dù ¸n vµ 9,54% sè vèn ®Çu t­, chñ yÕu trong c¸c lÜnh vùc th¨m dß, khai th¸c dÇu khÝ vµ dÞch vô viÔn th«ng, in Ên vµ ph¸t hµnh b¸o chÝ. Tõ n¨m 1993, ViÖt Nam b¾t ®Çu ¸p dông h×nh thøc “hîp ®ång x©y dùng- kinh doanh- chuyÓn giao (BOT), cho ®Õn nay h×nh thøc ®Çu t­ nµy còng chØ chiÕm 0,14% sè dù ¸n vµ 3,38 vèn ®Çu t­. VÒ c¸c ®èi t¸c n­íc ngoµi ®Çu t­ vµo ViÖt Nam thêi kú 1988 – 2003: NÕu tÝnh theo c¸c dù ¸n FDI cßn hiÖu lùc th× ®Õn nay hiÖn cßn 64 n­íc vµ vïng l·nh thæ cã c¸c dù ¸n ®Çu t­ ®ang ho¹t ®éng t¹i ViÖt Nam. Trong sè ®ã, cã b¶y n­íc cã tæng sè vèn ®Çu t­ ®¨ng ký vµ ®· ®­îc cÊp phÐp ®Çu t­ vµo ViÖt Nam trªn 2 tû USD lµ: Xinhgapo, §µi Loan, NhËt B¶n, Hµn Quèc, Hång K«ng, Ph¸p, British Virgin Islands. Tæng sè vèn ®Çu t­ cña b¶y ®èi t¸c nµy ®· chiÕm tíi 71,43% tæng l­îng vèn FDI ®¨ng ký ®Çu t­ vµo ViÖt Nam (trong ®ã Xinhgapo chiÕm 18,18%, §µi Loan chiÕm 14,54%, NhËt B¶n chiÕm 11,04%, Hµn Quèc chiÕm 9,97%, H«ng K«ng chiÕm 7,43%, Ph¸p chiÕm 5,22%, British Virgin Islands chiÕm 5,05%). NÕu theo tæng møc ®Çu t­ trªn 1tû USD th× cã thªm n¨m n­íc: Hµ Lan, Th¸i Lan, V­¬ng quèc Anh, Hoa Kú, Malaixia (trong ®ã Hµ Lan chiÕm 4,35%, Th¸i Lan chiÕm 3,47%, V­¬ng quèc Anh chiÕm 2,91%, Hoa Kú chiÕm 2,81%, vµ Malaixia chiÕm 2,73%). Nh­ vËy nÕu chØ tÝnh riªng 12 n­íc cã vèn ®Çu t­ trªn 1 tû USD trªn ®©y ®· chiÕm tíi 87,7% tæng sè vèn ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam. Sè liÖu trªn cho thÊy ®· cã nhiÒu nhµ ®Çu t­ xuÊt ph¸t tõ c¸c n­íc t­¬ng ®èi ph¸t triÓn cã dù ¸n ®Çu t­ t¹i ViÖt Nam. Tuy nhiªn, trong c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi ë ViÖt Nam hiÖn nay th× sù cã mÆt cña c¸c nhµ ®Çu t­ thuéc c¸c tËp ®oµn kinh tÕ lín ch­a nhiÒu. §©y chÝnh lµ mét trong nh÷ng chØ b¸o quan träng khi chóng ta thùc thi c¸c chÝnh s¸ch cã liªn quan ®Õn viÖc c¶i thiÖn m«i tr­êng ®Çu t­ cña ViÖt Nam. 2. T×nh h×nh thùc hiÖn cña c¸c dù ¸n ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam §Õn hÕt n¨m 2003, cã 1.200 dù ¸n sau mét thêi gian triÓn khai s¶n xuÊt kinh doanh cã hiÖu qu¶ ®· ®Ò nghÞ ChÝnh phñ ViÖt Nam cÊp phÐp t¨ng vèn, më réng s¶n xuÊt. Tæng sè vèn ®· ®­îc phª duyÖt t¨ng thªm lµ 8,825 triÖu USD (b»ng 19,82% tæng sè vèn ®¨ng ký vµ b»ng 24,07% sè dù ¸n ®­îc cÊp giÊy phÐp) Tæng sè vèn cña c¸c dù ¸n hÕt thêi h¹n thùc hiÖn hîp ®ång 628 triÖu USD (b»ng 1,46% tæng sè vèn ®¨ng ký); sè vèn thuéc c¸c dù ¸n ®· gi¶i thÓ lµ 9.974 triÖu USD (b»ng 23,2% tæng sè vèn ®¨ng ký). §Õn hÕt n¨m 2003 tæng sè vèn ®· thùc hiÖn b»ng 53,58% cña tæng sè vèn ®¨ng ký. Trong ®iÒu kiÖn cña mét nÒn kinh tÕ kÐm ph¸t triÓn, kÕt cÊu h¹ tÇng l¹c hËu, cc¸c nguån lùc còng nh­ chÝnh s¸ch ®èi víi ®Çu t­ n­íc ngoµi cßn nhiÒu biÕn ®éng, thÞ tr­êng ph¸t triÓn ch­a ®Çy ®ñ……. th× tû lÖ vèn ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi thùc hiÖn ®­îc ë møc nh­ vËy lµ kh«ng thÊp. VÒ t×nh h×nh ho¹t ®éng, c¸c dù ¸n trong lÜnh vùc th¨m dß, khai th¸c dÇu khÝ theo h×nh thøc hîp ®ång ph©n chia s¶n phÈm vµ dÞch vô viÔn th«ng theo h×nh thøc hîp ®ång hîp t¸c kinh doanh lµ nh÷ng dù ¸n ho¹t ®éng ®¹t kÕt qu¶ tèt nhÊt. Së dÜ nh­ vËy lµ nhê c¸c dù ¸n lo¹i nµy, c¸c nhµ ®Çu t­ kh«ng ph¶i mÊt nhiÒu thêi gian gi¶i quyÕt c¸c thñ tôc ®Êt ®ai, x©y dùng,… cßn vÒ n¨ng lùc th× hÇu hÕt c¸c dù ¸n lo¹i nµy ®Òu do c¸c nhµ ®Çu t­ lµ c¸c c«ng ty xuyªn quèc gia cã thÕ m¹nh vÒ tµi chÝnh vµ c«ng nghÖ. VÒ lo¹i h×nh doanh nghiÖp, c¸c dù ¸n Hîp ®ång hîp t¸c kinh doanh cã tiÕn ®é thùc hiÖn nhanh h¬n c¶, tiÕp ®Õn lµ c¸c doanh nghiÖp liªn doanh, cßn c¸c doanh nghiÖp thuéc c¸c h×nh thøc BOT vµ c¸c doanh nghiÖp 100% vèn n­íc ngoµi cã tiÕn ®é thùc hiÖn chËm nhÊt . II. Thùc tr¹ng vÒ viÖc thùc hiÖn vai trß qu¶n lý nhµ n­íc víi FDI Nhµ n­íc t¹o lËp m«i tr­êng ®Çu t­ T¹o lËp m«i tr­êng chÝnh trÞ æn ®Þnh. §øng tr­íc khã kh¨n, th¸ch thøc, nh÷ng biÕn ®éng phøc t¹p cña t×nh h×nh thÕ giíi vµ khu vùc, §¶ng vµ nhµ n­íc ta ®· lu«n kiªn ®Þnh môc tiªu c¸ch m¹ng vµ vËn dông s¸ng t¹o chñ nghÜa Mac-Lªnin , t­ t­ëng Hå ChÝ Minh, trªn c¬ së ®ã x©y dùng c¸c chñ tr­¬ng, chÝnh s¸ch ®æi míi. §¶ng vµ Nhµ n­íc ®· kh«ng ngõng cñng cè quèc phßng gi÷ v÷ng an ninh quèc gia trªn c¬ së ph¸t huy søc m¹nh tæng hîp cña khèi §¹i ®oµn kÕt toµn d©n, cña c¶ hÖ thèng chÝnh trÞ d­íi sù l·nh ®¹o cña §¶ng. ChÝnh v× v©y, theo ®¸nh gi¸ cña c¸c chuyªn gia trong vµ ngoµi n­íc, ViÖt Nam cã ®­êng lèi chÝnh trÞ, chÝnh s¸ch kinh tÕ nhÊt qu¸n, néi bé l·nh ®¹o , §¶ng vµ nhµ n­íc ®oµn kÕt nhÊt trÝ ( kh¸c víi mét sè n­íc trong khu vùc cã nh÷ng thêi ®Øªm kh¸c nhau trong tiÕn tr×nh ph¸t triÓn, c¸c phe ph¸i l·nh ®¹o tiÕn hµnh lËt ®æ b¾t bí g©y mÊt æn ®Þnh cho sù ph¸t triÓn chung). §©y lµ yÕu tè cã tÝnh chÊt quyÕt ®Þnh cho sù thµnh c«ng cña qu¸ tr×nh c¶i c¸ch nÒn kinh tÕ, c¶i tiÕn c¬ chÕ qu¶n lý, c¶i tæ bé m¸y hµnh chÝnh, thùc hiÖn nhÊt qu¸n c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ vÜ m« nh»m t¹o ra m«i tr­êng ®Çu t­ hÊp dÉn ®èi víi c¸c nhµ ®Çu t­ trong n­íc vµ n­íc ngoµi. M«i tr­êng ph¸p luËt Qóa tr×nh h×nh thµnh hÖ thèng v¨n b¶n ph¸p luËt vÒ FDI. V¨n b¶n ®Çu tiªn cña chÝnh phñ n­íc céng hoµ x· héi chñ nghi· ViÖt Nam quy ®Þnh c¸c nguyªn t¾c c¬ b¶n ®iÒu chØnh b»ng ph¸p luËt c¸c quan hÖ FDI t¹i ViÖt Nam lµ ®iÒu lÖ ®Çu t­ cña n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam ( ban hµnh kÌm nghÞ dÞnh 115-CP ngµy 18/4/1977). B­íc sang giai ®o¹n c¶i c¸ch nÒn kinh tÕ theo c¬ chÕ thÞ tr­êng më quèc héi kho¸ 8 ®· th«ng qua luËt ®Çu t­ n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam vµo ngµy 29/12/1987. Thêi kú ®Èy m¹nh CNH-H§H ®Êt n­íc, viÖc thu hót FDI vµo ViÖt Nam cµng cã ý nghÜa quan träng. Ho¹t ®éng hîp t¸c ®Çu t­ víi n­íc ngoµi ®øng tr­íc nh÷ng c¬ héi vµ th¸ch thøc míi. LuËt ®Çu t­ n­íc ngoµi tiÕp tôc ®­îc hoµn thiÖn vµ ®­îc quèc héi khãa ._. kinh nghiÖm thu hót, qu¶n lý ®èi víi ho¹t ®éng nµy ch­a nhiÒu. §ång thêi chiÕn tranh kÐo dµi ®· ®Ó l¹i nh÷ng hËu qu¶ nÆng nÒn cho nÒn kinh tÕ. Bªn c¹nh ®ã, c¬ chÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung ®· g©y ra nh÷ng t¸c h¹i nhiÒu mÆt trong ho¹t ®éng qu¶n lý ®Æc biÖt viÖc ®Ó l¹i nÕp t­ duy qu¶n lý l¹c hËu, duy ý chÝ, tr× trÖ, quan liªu, mang nÆng tÝnh chÊt hµnh chÝnh, kh«ng chó ý vËn dông c¸c qui luËt kh¸ch quan ®ang ¶nh h­ëng nÆng nÒ ®Õn ho¹t ®éng qu¶n lý nhµ n­íc. Nhµ n­íc lóng tóng, vÊp v¸p trong qu¸ tr×nh ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch, x©y dùng ph¸p luËt vµ tæ chøc bé m¸y thùc hiÖn ho¹t ®éng qu¶n lý nhµ n­íc ®èi víi FDI trong ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn mét nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng XHCN ®­îc xem lµ hiÖu qu¶ ®­¬ng nhiªn cña c¸c qu¸ tr×nh tr­íc ®ã. C«ng t¸c c¶i c¸ch thÓ chÕ hµnh chÝnh tiÕn hµnh chËm trong khi qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi tõ nÒn kinh tÕ kÕ ho¹ch ho¸ sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®· h¬n 10 n¨m ®ßi hái th­îng tÇng kiÕn tróc ph¶i thÝch hîp víi h¹ tÇng kiÕn tróc. Khi nhiÖm vô cña c¸c c¬ quan quyÒn lùc thay ®æi nhÊt thiÕt ph¶i cã sù thay ®æi vÒ chøc n¨ng vµ ph­¬ng ph¸p ®iÒu hµnh cña bé m¸y qu¶n lý nh»m thùc hiÖn, thÝch øng vµ ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi tõ thÓ chÕ kÕ ho¹ch ho¸ sang thÓ chÕ kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng XHCN. §Ó ®¶m ®­¬ng c¸c chøc n¨ng vµ hoµn thµnh nhiÖm vô qu¶n lý nhµ n­íc ®èi víi nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®ßi hái ph¶i cã mét chÝnh quyÒn tµi n¨ng vµ hiÖu qu¶, cã n¨ng lùc vµ thÝch øng víi c¸c ph­¬ng ph¸p ®iÒu hµnh cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. Trong khi ®ã qu¸ tr×nh c¶i c¸ch hµnh chÝnh kh«ng theo kÞp víi sù nghiÖp ®æi míi cña nÒn kinh tÕ. Bé m¸y qu¶n lý nhµ n­íc vÒ kinh tÕ vÉn cßn ë t×nh tr¹ng cång kÒnh, chång chÐo, chøc n¨ng kh«ng râ rµng, nhiÒu ng­êi kh«ng xøng víi chøc danh, kh«ng chÞu tr¸ch nhiÖm, thiÕu kiÕn thøc. §©y chÝnh lµ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n lµm cho ho¹t ®éng cña c¸c c¬ quan qu¶n lý nhµ n­íc kÐm hiÖu qu¶, dÉn ®Õn nh÷ng thñ tôc phøc t¹p, ruêm rµ, g©y s¸ch nhiÔu ®èi víi doanh nghiÖp trong n­íc còng nh­ doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi. - Sù kh¸c biÖt vÒ ®iÒu kiÖn kinh tÕ - chÝnh trÞ - x· héi so víi c¸c n­íc trong khu vùc nh­ chÕ ®é së h÷u, chÕ ®é ho¹t ®éng cña c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp trong hîp t¸c ®Çu t­ n­íc ngoµi. ë ViÖt Nam tham gia liªn doanh víi n­íc ngoµi chñ yÕu lµ doanh nghiÖp nhµ n­íc. Sù kh¸c biÖt nµy ®ßi hái sù s¸ng t¹o trong c«ng t¸c qu¶n lý nh­ng n¨ng lùc vµ tr×nh ®é c¸n bé qu¶n lý cßn h¹n chÕ. Kh¸ch quan T¸c ®éng cña qu¸ tr×nh c¹nh tranh quèc tÕ trong thu hót FDI cña c¸c n­íc trong khu vùc diÔn ra gay g¾t, ®Æc biÖt lµ Trung Quèc vµ c¸c n­íc ASIAN ®· g©y ra nh÷ng t¸c ®éng lín trong lÜnh vùc ®iÒu chØnh chÝnh s¸ch thu hót ®Çu t­ cña ViÖt Nam theo h­íng t­¬ng thÝch víi c¸c n­íc trong khu vùc. §iÒu nµy g©y ra t×nh tr¹ng c¸c chÝnh s¸ch võa míi ban hµnh ë ViÖt Nam ®· l¹c hËu vµ ®ßi hái ph¶i cã ®iÒu chØnh kÞp thêi.Khi ViÖt Nam ®iÒu chØnh luËt ®Çu t­ n­íc ngoµi t¨ng thêi gian liªn doanh lªn 70 n¨m th× Th¸i Lan ®· chuyÓn sang c¬ chÕ cho c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi thuª ®Êt vÜnh viÔn. Trung Quèc cßn cã quyÕt ®Þnh cho phÐp nhµ ®Çu t­ ®Çu t­ n­íc ngoµi liªn doanh trong trêi gian 99 n¨m. Cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh - tiÒn tÖ khu vùc tõ th¸ng 7/1997 g©y ®¶o lén ®ét ngét vµ bÊt ngê c¸c quan hÖ tµi chÝnh - tiÒn tÖ gi÷a c¸c n­íc trong khu vùc. ViÖc ph¸ gi¸ ®ång lo¹t c¸c ®ång tiÒn cña c¸c n­íc trong khu vùc §«ng Nam ¸, nh÷ng n­íc cã tØ lÖ ®Çu t­ cao nhÊt vµo ViÖt Nam vµ t×nh tr¹ng tµi chÝnh khã kh¨n cña c¸c nhµ ®Çu t­ trong khu vùc nµy ®· lµm h¹n chÕ lín ®Õn l­îng vèn ®Çu t­ v¸o ViÖt Nam .C¸c gi¶i ph¸p ®Ó h¹n chÕ khñng ho¶ng mµ ViÖt Nam ¸p dông nh­ th¾t chÆt qu¶n lÝ ngo¹i tÖ ®èi víi c¶ doanh nghiÖp trong n­íc vµ doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi g©y t×nh tr¹ng lóng tóng ®èi víi c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi trong lÜnh vùc c©n ®èi ngo¹i tÖ . Ch­¬ng III: Mét sè gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao vai trß vµ hiÖu qu¶ qu¶n lý nhµ n­íc ®èi víi ho¹t ®éng ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi trong thêi gian tíi . Quan ®iÓm vµ ph­¬ng h­íng n©ng cao vai trß vµ hiÖu qu¶ qu¶n lý nhµ n­íc ®èi víi FDI Quan ®iÓm. §Ó t¹o søc hÊp dÉn cña m«i tr­êng ®Çu t­ ë ViÖt Nam cÇn ®¸p øng ®éng lùc cña FDI lµ tØ suÊt lîi nhuËn cña vèn ®Çu t­ cao. Bëi vËy, qu¶n lý nhµ n­íc cÇn t¹o ra m«i tr­êng thuËn lîi nh»m gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt cho ho¹t ®éng kinh doanh cña nhµ ®Çu t­ ®Ó t¨ng n¨ng lùc c¹nh tranh tõ viÖc khai th¸c c¸c yÕu tè lîi thÕ so s¸nh cña ViÖt Nam. §éng lùc quan träng nhÊt cña FDI lµ sö dông mét c¸ch cã hiÖu qu¶ nhÊt nguån vèn cña m×nh. HiÖu qña ®ã ®­îc thÓ hiÖn ë tû suÊt lîi nhuËn cña vèn ®Çu t­. V× vËy, muèn gäi vèn ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi, n­íc chñ nhµ cÇn t¹o ra m«i tr­êng thuËn lîi ®Ó kinh doanh cã hiÖu qña, thu ®­îc tØ suÊt lîi nhuËn cao h¬n hoÆc Ýt nhÊt ph¶i b»ng c¸c n­íc trong khu vùc. Trong xu thÕ tù do ho¸ th­¬ng m¹i, mÆt b»ng gi¸ c¶ thÕ giíi nh­ nhau, muèn cã l·i nhµ ®Çu t­ ph¶i gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt, gi¶m chi phÝ ®Çu vµo. Søc c¹nh tranh cña m«i tr­êng ®Çu t­ n­íc chñ nhµ chÝnh lµ søc c¹nh tranh cña c¸c yÕu tè ®Çu vµo lµ gi¸ c¶ lao ®éng rÎ víi tr×nh ®é cao, c¸c dÞch vô hµnh chÝnh víi gi¸ rÎ, nÕu nguyªn liÖu nhËp khÈu th× thñ tôc nhËp khÈu thuËn lîi, thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng thÊp. §Ó khuyÕn khÝch h¬n n÷a, nhµ n­íc cã thÓ b¶o hé thÞ tr­êng, sö dông thuÕ thu nhËp ®Ó ®iÒu tiÕt lîi Ých…Khi lùa chän gi¶i ph¸p b¶o hé thÞ tr­êng ph¶i tÝnh to¸n kü ®Õn lîi Ých cña nhµ ®Çu t­, lîi Ých cña c¸c tÇng líp d©n c­ trong x· héi. Qu¶n lÝ nhµ n­íc ph¶i t¹o ra ®­îc c¬ chÕ võa ph¸t huy søc m¹nh cña FDI võa chuyÓn ho¸ c¸c lîi thÕ nµy thµnh søc m¹nh néi sinh cña c¸c doanh nghiÖp vµ cña nÒn kinh tÕ ViÖt Nam. Trªn con ®­êng t×m kiÕm lîi nhuËn, nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi sÏ chØ thùc hiÖn chuyÓn giao c¸c c«ng nghÖ dÔ chuÈn ho¸, phæ th«ng, l¹c hËu. §Ó chuyÓn ®æi c«ng nghÖ tiªn tiÕn h¬n, theo lý thuyÕt vÒ khe hë c«ng nghÖ vµ chu kú sèng s¶n phÈm, ®Ó cã thÓ ®éc quyÒn vÒ s¶n xuÊt, vÒ thÞ tr­êng ë c¶ 3 giai ®o¹n chu k× sèng cña s¶n phÈm, vÊn ®Ò ®Æt ra ®èi víi c«ng t¸c qu¶n lý nhµ n­íc vµ qu¶n lý doanh nghiÖp cña ViÖt Nam lµ sù lùa chän lo¹i c«ng nghÖ nµo? ®èi víi ngµnh s¶n xuÊt nµo? tõ ®èi t­îng ®Çu t­ nµo? gi¸ c¶ bao nhiªu trong ®iÒu kiÖn bÊt lîi lµ thiÒu vèn ph¶i phô thuéc vµo nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi? ®Ó thiÖt h¹i vÒ gi¸ c¶ lµ Ýt nhÊt, ®Ó dÉn tíi lµm chñ c«ng nghÖ. Qu¶n lÝ nhµ n­íc cÇn thiÕt kÕ ®­îc c¸c thÓ chÕ kiÓm so¸t vµ gi¶m kh¶ n¨ng ®éc quyÒn cña nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi. Víi søc m¹nh ®éc quyÒn vÒ c«ng nghÖ vÒ thÞ tr­êng nguyªn liÖu, thÞ tr­êng tiªu thô s¶n phÈm vµ kh¶ n¨ng thay thÕ c¸c giao dÞch thÞ tr­êng b»ng giao dÞch néi bé cho c¶ c¸c s¶n phÈm ®Çu vµo vµ ®Çu ra cña qu¸ tr×nh s¶n xu©t. ThÕ m¹nh nµy ®em l¹i lîi Ých rÊt lín cho nhµ ®Çu t­, gióp ViÖt Nam tiÕp cËn víi thÞ tr­êng thÕ giíi. Nh­ng chÝnh lîi thÕ nµy còng g©y thiÖt h¹i cho bªn ViÖt Nam. Víi ®éc quyÒn vÒ c«ng nghÖ, khi gãp vèn d­íi h×nh thøc chuyÓn giao c«ng nghÖ, nhµ ®Çu t­ cã thÓ tÝnh gi¸ cao so víi gi¸t thÞ tr­êng c¸c thiÕt bÞ m¸y mãc, vËt t­, phÝ b¶n quyÒn, phÝ t­ vÊn thiÕt kÕ dÉn ®Õn sù thiÖt h¹i cho bªn ViÖt Nam vÒ tØ lÖ gãp vèn cïng víi tØ lÖ ph©n chia lîi nhuËn trong suèt qu¸ tr×nh kinh doanh vµ quyÒn tham gia qu¶n lý. Víi thÕ m¹nh thÞ tr­êng, nhµ ®Çu t­ cña c«ng ty ®a quèc gia cã thÓ thùc hiÖn chiÕn l­îc tµi chÝnh ¸p dông cho c¸c c«ng ty con ë c¸c quèc gia nh­ nghÖ thuËt chuyÓn gi¸ lµ gi¸ chuyÓn nh­îng hay gi¸ thanh to¸n hµng ho¸ dÞch vô gi÷a hai doanh nghiÖp cã mèi quan hÖ mËt thiÕt víi nhau nh»m thùc hiÖn nh÷ng môc tiªu kh¸c nhau. V× vËy, viÖc ®Þnh gi¸ chuyÒn giao cã thÓ nãi lµ mét nghÖ thuËt qu¶n trÞ kinh doanh nh»m x¸c ®Þnh mét møc gi¸ “chuyÓn nh­îng néi bé” cã thÓ cao hoÆc thÊp h¬n so víi gi¸ thÞ tr­êng trong quan hÖ mua b¸n “sßng ph¼ng” tuú theo môc ®Ých kh¸c nhau. §Ó ph¸t huy søc m¹nh cña FDI vµ h¹n chÕ t¸c ®éng tiªu cùc cña nã cÇn n©ng cao n¨ng lùc khu vùc kinh tÕ trong n­íc. N©ng cao n¨ng lùc khu vùc kinh tÕ trong n­íc xÐt d­íi gãc ®é qu¶n lý nhµ n­íc tr­íc hÕt cÇn qu¸n triÖt quan ®iÓm c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam chØ cã ®­îc søc c¹nh tranh khi nã ®­îc ph¸t triÓn trong mét m«i tr­êng c¹nh tranh b×nh ®¼ng víi c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi b­íc ®Çu trªn thÞ tr­êng néi ®Þa vµ tiÕn tíi trªn thÞ tr­êng quèc tÕ theo lÞch tr×nh mµ ViÖt Nam ®· cam kÕt tham gia trong khu«n khæ AFTA, trong hiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i Viªt-Mü vµ lÞch tr×nh cho viÖc chuÈn bÞ gia nhËp WTO. ChÝnh qu¸ tr×nh c¹nh tranh míi t¹o ra ®éng lùc cho khu vùc kinh tÕ trong n­íc n©ng cao kh¶ n¨ng hîp t¸c ®Çu t­, khai th¸c thÕ m¹nh cña FDI vÒ c«ng nghÖ, vÒ qu¶n lý vµ thÞ tr­êng. Trªn c¬ së ®ã cïng víi sù n©ng ®ì cã träng ®iÓm cña nhµ n­íc ®Ó dÇn tõng b­íc chuyÓn ho¸ thÕ m¹nh cña FDI thµnh thÕ m¹nh cña c¸c doanh nghiÖp trong n­íc. Ph­¬ng h­íng. N©ng cao vai trß qu¶n lý nhµ n­íc víi FDI mét c¸ch toµn diÖn c¶ vÜ m« vµ vi m«. ë tÇm vÜ m«, qu¶n lý nhµ n­íc ®­îc n©ng cao th«ng qua kh¶ n¨ng vËn dông c¸c c«ng cô ®iÒu hµnh kinh tÕ vÜ m« t¹o m«i tr­êng ®Çu t­ cã hiÖu qu¶ cho ho¹t ®éng FDI. §ã lµ c¸c c«ng cô nhu tú gi¸ hèi ®o¸i, l·i suÊt, ph¸t triÓn hÖ thèng ng©n hµng, t¹o sù lµnh m¹nh cho thÞ tr­êng lao ®éng, thÞ tr­êng vèn, thÞ tr­êng tiÒn tª vµ thÞ tr­êng hµng ho¸. §©y lµ nh÷ng yÕu tè liªn quan mËt thiÕt ®Õn ho¹t ®éng cã hiÖu qña cña c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi. ë tÇm vi m«, tÝnh toµn diÖn vµ ®ßng bé cña ho¹t ®éng qu¶n lý nhµ n­íc ®­îc thÓ hiÖn ë kh¶ n¨ng hoµn thiÖn c¬ chÕ qu¶n lý vµ c¸c thñ tôc ®Ó ®iÒu hµnh c«ng t¸c qu¶n lý tõ kh©u vËn ®éng ®Çu t­ h×nh thµnh dù ¸n, thÈm ®Þnh cÊp giÊy phÐp, triÓn khai dù ¸n vµ qu¶n lý khi dù ¸n ®i vµo ho¹t ®éng trªn tinh thÇn t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi nhÊt cho ho¹t ®éng ®Çu t­ vµo kinh doanh cña c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi nh»m ph¸t huy tÝnh chñ ®éng, s¸ng t¹o, thÕ m¹nh cña FDI vµ h¹n chÕ tíi møc thÊp nhÊt c¸c tiªu cùc cña nã. Th­êng xuyªn qu¸n triÖt nguyªn t¾c hai bªn cïng cã lîi, xö lý tho¶ ®¸ng mèi quan hÖ vÒ lîi Ých gi÷a bªn nuíc ngoµi vµ bªn ViÖt Nam . Qu¶n lý nhµ n­íc víi ho¹t ®éng FDI võa ®¶m b¶o thùc hiÖn ®­îc môc tiªu kinh tÕ-x· héi ®Æt ra, võa ®¶m b¶o lîi Ých cña nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi trªn c¬ së t«n träng ®éc lËp chñ quyÒn d©n téc vµ ph¸p luËt ViÖt Nam. Lîi Ých cña nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi ®­îc ®¶m b¶o trªn c¬ së ho¹t ®éng kinh doanh cã l·i, cßn lîi Ých cña ViÖt Nam ®­îc thÓ hiÖn th«ng qu¶ hiÖu qu¶ kinh tÕ-x· héi khi sö dông vèn n­íc ngoµi. hiÖu qña sö dông vèn n­íc ngoµi ®èi víi mét quèc gia tiÕp nh©n vèn ®Çu t­ kh«ng chØ ®­îc ®¸nh gi¸ ë tèc ®é t¨ng tr­ëng cña nÒn kinh tÕ mµ cßn ph¶i ®­îc ®¸nh gi¸ ë chØ tiªu t¨ng hiÖu qu¶ cña gi¸ trÞ thu nhËp quèc d©n ( GNP) vµ GNP/ng­êi. N©ng cao vai trß qu¶n lÝ nhµ n­íc ®­îc thÓ hiÖn th«ng qua ®æi míi ph­¬ng ph¸p ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch, x©y dùng ph¸p luËt theo nguyªn t¾c ®¶m b¶o tÝnh thèng nhÊt, æn ®Þnh, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi h¬n, ®Þnh h­íng l©u dµi vµ ngµy cµng phï hîp víi luËt ph¸p vµ th«ng lÖ quèc tÕ. ViÖc ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch ph¸p luËt ¸p dông ®èi víi FDI lµ kh©u quan träng trong ho¹t ®éng qu¶n lý nhµ n­íc ®èi víi khu vùc nµy. C¸c chÝnh s¸ch vµ quy ®Þnh cña ph¸p luËt lµ c¬ së h×nh thµnh nÒ nÕp lµm ¨n vµ ph­¬ng thøc kinh doanh cña nhµ ®Çu t­ b¶n th©n ho¹t ®éng kinh doanh lµ ho¹t ®éng cã tÝnh dµi h¹n. §©y lµ nguyªn t¾c ®¶m b¶o tÝnh hiÖu qu¶ cña ho¹t ®éng ®Çu t­. ChÝnh v× vËy, chÝnh s¸ch vµ ph¸p luËt ®iÒu chØnh ho¹t ®éng kinh doanh còng ph¶i ®¶m b¶o tÝnh thèng nhÊt, æn ®Þnh vµ ®¶m b¶o tÝnh l©u dµi, nÕu kh«ng sÏ ph¸ vì toµn bé kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh cña nhµ ®Çu t­. MÆt kh¸c, ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch ph¸p luËt ®èi víi FDI cÇn tu©n theo nh÷ng th«ng lÖ vµ tiªu chuÈn cña luËt ph¸p quèc tÕ, nhÊt lµ nh÷ng yªu cÇu vÒ héi nhËp khu vùc vµ toµn cÇu lµm ®Þnh h­íng l©u dµi cho c«ng t¸c ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch ph¸p luËt. TiÕp tôc c¶i c¸ch thñ tôc hµnh chÝnh. ViÖc c¶i c¸ch thñ tôc hµnh chÝnh theo h­íng ®¬n gi¶n ho¸ lµ ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt cho viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ qu¶n lÝ nhµ n­íc ®èi víi ho¹t ®éng FDI. ChÝnh c¸c thñ tôc hµnh chÝnh phiÒn hµ phøc t¹p, r¾c rèi trong thêi gian qua võa g©y nhiÒu ¸ch t¾c vµ c¶n trë ®èi víi ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi. Ph­¬ng h­íng c¶i c¸ch thñ tôc hµnh chÝnh thÓ hiÖn ë viÖc ®¬n gi¶n ho¸ c¸c bé phËn trong bé m¸y qu¶n lÝ theo h­íng tinh gän, thùc hiÖn chÕ ®é hµnh chÝnh theo nguyªn t¾c “mét nöa”, bít c¸c ®Çu mèi trung gian. §¶m b¶o phèi hîp thèng nhÊt gi÷a c¸c c¬ quan qu¶n lÝ nhµ n­íc tõ trung ­¬ng ®Õn ®Þa ph­¬ng vµ c¸c c¬ quan qu¶n lÝ ngµnh, qu¶n lÝ c¸c ho¹t ®éng kinh doanh trong vµ ngoµi n­íc cña c¸c doanh nghiÖp. N©ng cao tr¸ch nhiÖm cña ®éi ngò c¸n bé qu¶n lÝ, tr¸nh t×nh tr¹ng g©y s¸ch nhiÔu ®èi víi c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi khi gi¶i quyÕt c¸c thñ tôc hµnh chÝnh. Quan ®iÓm nµy thÓ hiÖn b»ng tr¸ch nhiÖm vµ quyÒn lîi cña c¬ quan qu¶n lÝ nhµ n­íc,®­îc quy ®Þnh râ rµng, ®­qîc thùc hiÖn c«ng khai, d©n chñ. §æi míi c«ng t¸c kiÓm tra thanh tra gi¸m s¸t. C«ng t¸c kiÓm tra, thanh tra, gi¸m s¸t ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi ®ãng mét vai trß quan träng trong viÖc n©ng cao hiÖu lùc qu¶n lý cña nhµ n­íc. Ho¹t ®éng kiÓm tra, gi¸m s¸t ph¶i g¾n víi môc®Ých hç trî vµ t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ theo qui ®Þnh cña ph¸p luËt. Do ®ã, ho¹t ®éng kiÓm tra, thanh tra vµ gi¸m s¸t ph¶i ®­îc ®æi míi ph­¬ng thøc ho¹t ®éng theo h­íng g¾n víi viÖc hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt, chuyÓn tõ h×nh thøc kiÓm tra trùc tiÕp sang h×nh thøc gi¸m s¸t th«ng qua thiÕt lËp hÖ thèng th«ng tin vµ t¨ng c­êng phèi hîp gi÷a c¸c c¬ quan qu¶n lý nhµ n­íc, n©ng cao n¨ng lùc cña bé m¸y qu¶n lý. Ho¹t ®éng kiÓm tra, thanh tra tr¸nh t×nh tr¹ng tuú tiÖn lµm gi¶m uy tÝn vµ hiÖu lùc cña ho¹t ®éng kinh tÕ, cña bé m¸y nhµ n­íc vµ g©y t©m lý e ng¹i tõ phÝa c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi. T¹o m«i tr­êng quèc tÕ thuËn lîi cho ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi. Ho¹t ®éng qu¶n lý nhµ n­íc ®èi víi doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi g¾n liÒn víi viÖc më réng ph¹m vi ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp kh«ng chØ trong n­íc mµ cßn c¶ n­íc ngoµi. Do ®ã, viÖc chÝnh phñ më réng quan hÖ quèc tÕ trªn c¬ së t«n träng viÖc phª chuÈn c¸c hiÖp ®Þnh quèc tÕ vÒ ®Çu t­, th­¬ng m¹i vµ dÞch vô b¶o hé quyÒn së h÷u trÝ tuÖ, b¶o hé ®Çu t­ trong khu vùc vµ toµn cÇu, kÝ kÕt c¸c hiÖp ®Þnh song ph­¬ng, ph¸t triÓn c¸c ho¹t ®éng xóc tiÕn ®Çu t­ vµ th­¬ng m¹i cã ý nghÜa cùc kú quan träng trong viÖc khai th¸c cã hiÖu qu¶ c¸c nguån lùc bªn ngoµi phôc vô cho sù ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp. §©y lµ mét trong nh÷ng ®iÒu kiÖn quan träng phôc vô cho viÖc më réng ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp, t¹o ph¹m vi ho¹t ®éng réng h¬n cho doanh nghiÖp vµ ph¸t huy hiÖu qu¶ h¬n t¸c ®éng cña c¸c c«ng cô qu¶n lý nhµ n­íc ®èi víi doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi. Gi¶i ph¸p n©ng cao vai trß vµ hiÖu qu¶ qu¶n lý nhµ n­íc ®èi víi FDI §Ò ra c¸c biÖn ph¸p thu hót ®Çu t­ n­íc ngoµi hîp lý. §Ó t¹o ®­îc m«i tr­êng thùc sù hÊp dÉn c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi, n­íc chñ nhµ kh«ng chØ cã chÝnh s¸ch ®Çu t­ hîp lý víi nhiÒu ­u ®·i mµ cßn ph¶i biÐt qu¶ng c¸o c¬ héi ®Çu t­ cña m×nh vµ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c ho¹t ®éng ®µu t­ cña c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi. Nh÷ng môc tiªu nµy ®¹t ®­îc nhê vµo c¸c biÖn ph¸p c¬ b¶n thu hót ®Çu t­ n­íc ngoµi cña n­íc chñ nhµ nh­: xóc tiÕn ®Çu t­, ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng; x©y dùng khu c«ng nghiÖp, khu chÕ xuÊt, khu c«ng nghÖ cao. C¶i thiÖn m«i tr­êng ®Çu t­ CÇn ph¶i tiÕp tôc c¶i thiÖn m¹nh mÏ m«i tr­êng ®Çu t­ vµ kinh doanh. HiÖn nay ®é hÊp dÉn cña m«i tr­êng kinh doanh vµ ®Çu t­ cña ViÖt Nam nh­ ph©n tÝch cho thÊy kh«ng ph¶i lµ h¬n, hoÆc ®óng h¬n lµ ch­a b»ng c¸c n­íc trong khu vùc, do ®ã nÕu khong cã nh÷ng chÝnh s¸ch c¶i c¸ch vµ cëi më, t¹o ra kh«ng gian tù do h¬n cho c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi ho¹t ®éng, ViÖt Nam sÏ gÆp khã kh¨n trong c¹nh tranh víi c¸c n­íc trong khu vùc vÒ thu hót ®Çu t­ n­íc ngoµi. M«i tr­êng ®Çu t­ thuËn lîi theo nghÜa réng lµ tÊt c¶ nh÷ng yÕu tè d¶m bo¶ ho ho¹t ®éng kinh doanh sinh lêi víi nh÷ng phÝ tæn phi kinh tÕ ë møc tèi thiÓu. M«i tr­êng nµy kh«ng chØ bao gåm nh÷ng yÕu tè ng¾n h¹n nh­ nh÷ng khuyÕn khÝch do ChÝnh phñ ®­a ra mµ cßn gåm nh÷ng yÕu tè dµi h¹n nh­ triÓn väng ph¸t triÓn kinh tÕ, sù ph¸t triÓn cña thÞ tr­êng c¸c yÕ tè s¶n xuÊt kinh doanh, tÝnh æn ®Þnh vµ minh b¹ch cña c¸c chÝnh cs¸ch vµ hÖ th«ng ph¸p lý, hiÖu lùc vÒ hiÖu qña cña bé m¸y hµnh chÝnh còng nh­ sù æn ®Þnh vÒ chÝnh trÞ vµ an toµn x· héi. Mét m«i tr­êng nh­ vËy kh«ng thÓ h×nh thµnh trong chèc l¸t hoÆc chØ b»ng nh÷ng gi¶i ph¸p chÝnh s¸ch nhÊt thêi, côc bé mµ lµ kÕt qu¶ cña mét sù nç lùc liªn tôc, thÓ hiÖn trong ®­êng lèi c¶i c¸ch nhÊt qu¸n vµ kiªn quyÕt. Xóc tiÕn ®Çu t­ §Ó giíi thiÖu, qu¶ng c¸o c¬ héi ®Çu t­ víi bªn ngoµi, n­íc chñ nhµ th­êng tæ chøc c¸c ®oµn tham quan, kh¶o s¸t ë n­íc ngoµi; tham gia, tæ chøc c¸c héi ht¶o khoa häc, diÔn ®µn ®Çu t­, kinh tÕ ë khu vùc vµ quèc tÕ. §ång thêi, hä tÝch cùc sö dông c¸c ph­¬ng tiÖn truyÒn th«ng, x©y dùng m¹ng l­íi c¸c v¨n phßng ®¹i diÖn ë n­íc ngoµi ®Ó cung caas c¸c th«ng tin nhanh chãng vµ gióp ®ì kÞp thêi c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi t×m hiÓu c¬ héi ®Çu t­ ë n­íc m×nh. ë ViÖt Nam, c¸c ho¹t ®éng xóc tiÕn ®Çu t­ cßn ®¬n ®iÖu vµ Ýt chñ ®éng. X©y dùng c¬ së h¹ tÇng §iÒu kiÖn ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng cã ¶nh h­ëng quan träng ®Õn chi phÝ vµ rñi ro cña c¸c ho¹t ®éng ®Çu t­. V× vËy, nhiÒu n­íc ®· chó träng x©y dùng hÖ thèng giao thong vµ c¸c dÞch vô c¬ së h¹ tÇng ®ñ tèt ®Ó ®¸p øng yªu cÇu cña c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi. ë ViÖt Nam, c«ng viÖc nµy thùc hiÖn cßn chËm vµ chñt yÕu dùa vµo nguån vèn ODA. X©y dùng c¸c khu chÕ xuÊt, khu c«ng nghiÖp, khu c«ng nghÖ cao. Nh»m khuyÕn khÝch c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi ®Èy m¹nh xuÊt khÈu, tõ nh÷ng n¨m 60, nhiÒu n­íc ®· x©y dùng nh÷ng khu chÕ xuÊt víi c¬ së h¹ tÇng, c¸c dÞch vô thuËn lîi vµ nhiÒu ­u ®·i hÊp dÉn ®Æc biÖt. Sau ®ã, do h¹n chÕ cña ch÷ng biÖn ph¸p nµy vµ sù chuyÓn h­íng ph¸t triÓn sang nÒn kinh tÕ më ë nhiÒu n­íc, c¸c khu c«ng nghiÖp vµ c«ng nghÖ cao ph¸t triÓn nhanh chãng vµ tá ra rÊt hiÖu qu¶ trong thu hót ®Çu t­ n­íc ngoµi. §Çu t­ trong c¸c khu vùc nµy, c¸c nhµ ®Çu t­ kh«ngn h÷ng ®­îc ®¸p øng c¬ së h¹ tÇng kü thuËt chuyªn dông, dÞch vô thuËn lîi,… mµ s¶n phÈm cña hä cßn ®­îc tiªu thô ë thÞ tr­êng néi ®Þa. ë ViÖt Nam, mÆc dï ho¹t ®«ng cßn kÐm hiÖu qu¶ nh÷ng c¸c khu c«ng nghiÖp, khu chÕ xuÊt ®· ®ãng vai trß quan träng trong thu hót ®Çu t­ n­íc ngoµ C¶i c¸ch hµnh chÝnh vµ hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt vÒ ®Çu t­ n­íc ngoµi. §¬n gi¶n ho¸ c¸c thñ tôc hµnh chÝnh. Qu¶n lý nhµ n­íc ®èi víi ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi cã mét vai trß vµ ý nghÜa ®Æc biÖt quan träng ®èi víi viÖc thu hót vµ sö dông hiÖu qu¶ nguån FDI. XÐt trªn nhiÒu khÝa c¹nh, qu¶n lý Nhµ n­íc vÒ kinh tÕ nãi chung vµ vÒ ho¹t ®éng ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi nãi riªng thuéc vÒ m«i tr­êng ®Çu t­ theo nghÜa réng. Tuy nhiªn, lÜnh vùc nµy còng cã vai trß riªng cña nã, v× vËy chóng t«i muèn t¸ch ra thµnh mét ®Ò môc riªng. Khi nãi ®Õn m«i tr­êng ®Çu t­ nãi chung, chóng ta hµm ý nh÷ng yÕu tè kh¸ch quan, cßn khi nhÊn m¹nh ®Õn qu¶n lý Nhµ n­íc lµ muèn nhÊn m¹nh ®Õn yÕu tè chñ quan. T¸c ®éng cña qu¶n lý nhµ n­íc ®èi víi ho¹t ®éng FDI ®­îc quy ®Þnh bëi møc ®é can thiÖp cña Nhµ n­íc vµo c¸c ho¹t ®éng nµy. Mçi quèc gia cã ®­êng lèi vµ chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ riªng, do ®ã cã nh÷ng quy chÕ qu¶n lý riªng ®èi víi ho¹t ®éng ®Çu t­ trùc n­íc ngoµi. Song, trong ®iÒu kiÖn khu vùc ho¸ vµ toµn cÇu ho¸, c¸c quy chÕ nµy ph¶i tiÕn ®Õn nh÷ng chuÈn mùc chung, vµ h¬n n÷a mang tÝnh c¹nh tranh so víi c¸c n­íc kh¸c. Nh­ vËy, quan ®iÓm chØ ®¹o trong viÖc ®æi míi qu¶n lý nhµ nøoc vÒ ho¹t ®éng ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi lµ ®¬n gi¶n ho¸, thuËn lîi ho¸ vµ tù do ho¸. KÕt qu¶ ®iÒu tra còng nh­ c¸c tµi liÖu hiÖn cã vµ nh÷ng quan s¸t thùc tÕ cho thÊy chóng ta cßn rÊt nhiÒu viÖc cÇn ph¶i lµm trong lÜnh vùc nµy. Tr­íc hÕt, cÇn tiÕp tôc ®¬n gi¶n ho¸ thñ tôc ®¨ng ký ®Çu t­, ë nh÷ng lÜnh vùc mµ luËt ph¸p kh«ng cÊm. NghÜa lµ nhµ n­íc chñ yÕu x¸c ®Þnh nh÷ng lÜnh vùc kh«ng cÇn hoÆc h¹n chÕ ®Çu t­ n­íc ngoµi, cßn l¹i th× c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi vµ ®Çu t­ trong n­íc ®­îc h­ëng nh÷ng qui ®Þnh nh­ nhau. Ph©n ®Þnh râ vµ xo¸ bá nh÷ng chång chÐo vÒ qu¶n lý nhµ n­íc ®èi víi ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi, chñ yÕu lµ gi÷a bé kÕ ho¹ch - ®Çu t­, chÝnh quyÒn cÊp tØnh, thµnh phè thuéc trung ­¬ng vµ ban qu¶n lÝ c¸c KCX – KCN. Hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt X©y dùng hÖ thèng luËt ph¸p vµ c¸c chÝnh s¸ch cãliªn quan ®Ðn ho¹t ®éng cña ®¶u t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam mét c¸c ®ång bé, ®¶m b¶o tÝnh râ rµng, nhÊt qu¸n, dÔ hiÓu, dÔ thùc hiÖn ®èi víi tÊt c¶ c¸c nhµ ®Çu t­. HiÖn nay chóng ta ®· cã “LuËt ®Çu t­ n­íc ngoµi”, “ LuËt KhuyÕn khÝch ®Çu t­ trong n­íc” nh­ng chóng ta ch­a cã LuËt c¹nh tranh, LuËt chèng b¸n ph¸ gia… nªn møc ®é ®iÒu chØnh cña ph¸p luËt cßn cã sù kh¸c nhau gi÷a c¸c lo¹i h×nh donahh nghiÖp, nhiÒu khi cßn cã sù ph©n biÖt vµ thiÕu nhÊt qu¸n trong c¸c qui ®Þnh vÒ quyÒn lîi vµ nghÜa vô gi÷a c¸c doanh nghiÖp trong n­íc víi c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi. Kh«ng nh÷ng thÕ, tÝnh æn ®Þnh cña luËt ph¸p, chÝnh s¸ch cña ta ch­a cao. Trong nhiÒu tr­êng hîp, sù thay ®æi ®ét ngét cña luËt ph¸p vµ chÝnh s¸ch ®· lµm ®á lén ph­ong ¸n kinh doanh cña c¸c nhµ ®Çu t­. HoÆc cã n¬i, cã lùc viÖc vËn dông luËt ph¸p, chÝnh s¸ch thiÒu thèng nhÊt, tuú tiÖn, cã khi l¹i tuú vµo ý chÝ cña ng­êi thi hµnh c«ng vô… TiÕn hµnh c¶i c¸ch, söa ch÷a nh÷ng thiÕu sãt nµy,tøc lµ chóng ta ®· gãp phÇn ®¸ng kÓ vµo viÖc lµm thay ®æi, chuûen biªnt heo chuyÓn h­íng tÝch cùc cña m«i tr­êng ®Çu t­. Vµ, tèc ®é kh¾c phôc nh÷ng tån t¹i , thiÕu sãt vµ x©y dùng ®ång bé hÖ thèng luËt ph¸p khoa häc, hï hî víi ®Æc ®iÓm, t×nh h×nh thùc tiÔn lµ mét trong nh÷ng yÕu tè quyÕt ®Þnh tèc ®é rót ng¾n kho¶ng c¸ch vÒ ®é h¸p dÉn cña m«i tr­êng ®Çu t­ gi÷a ViÖt Nam víi c¸c n­íc trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi. Tr­íc m¾t, khÈn tr­¬ng ban hµnh c¸c v¨n b¶n h­íng dÉn thi hµnh NghÞ ®Þnh 24/CP ®Ó LuËt §Çu t­ n­íc ngoµi míi bæ sung, söa ®æi ®­îc ¸p dông thèng nhÊt, c¸c quy ®Þnh míi cña luËt cã ®iÒu kiÖn ®i vµo vµ ph¸t huy hiÖu qu¶ trong cuéc sèng, thÓ hiÖn sù cëi më, th«ng tho¸ng thùc sù vÒ m«i tr­êng ®Çu t­ cña ViÖt Nam. TiÕp tôc nghiªn cøu vµ sím cho söa ®æi mét sè chÝnh ¸ch nh»m t¹o thªm ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho ho¹t ®éng cña c¸c donah nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi. Ch¼ng h¹n, söa dæi bè sung mét sè chÝnh s¸ch cã liªn quan ®Ðn quyÒn sö dông ®Êt, vÒ gi¶i phãng mÆt b»ng, cÇn ngõng viÖc c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam dïng quyÒn sö dông ®Êt ®Ó gãp vèn trong liªn doanh, tõng b­íc thùc hiÖn chÕ ®é Nhµ n­íc cho c¸c doanh nghiÖp thuª ®Êt (kÓ c¶ doanh nghiÖp Nhµ n­íc). Ph¸t triÓn m¹nh vµ ®ång bé hÖ thèng thÞ tr­êng vèn nh»m t¹o ra c¸c ®iÒu kiÖn ®Ó haafu hÕt c¸c doanh nghiÖp cã thÓ huy ®éng vèn cho ®Çu t­ mét c¸c thuËn lîi, còng nh­ cã thÎ tham gia ®µu vao mäi lÜnh vùc mµ Nhµ n­íc kh«ng cÊm. N©ng cao n¨ng lùc cña c¸c c¸n bé qu¶n lý. T¨ng c­êng c«ng t¸c ®µo t¹o vµ ®µo t¹o l¹i ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý doanh nghiÖp, c«ng chøc nhµ n­íc, vµ c«ng nh©n kü thuËt cã tr×nh ®ä chuyªn m«n nghiÖp vô, ph­¬ng ph¸p ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i, tr×nh ®é ngo¹i ng÷ vµ tay nghÒ kÜ thuËt cao, ®ñ kh¶ n¨ng ®Ó ®¸p øng tèt yªu cÇu thu hót vµ qu¶n lý ho¹t ®éng cña ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi. BÊt cø lÜnh vùc nµo còng vËy, yÕu tè con ng­êi bao giê còng quyÕt ®Þnh ®Õn møc ®é thµnh c«ng cña ho¹t ®éng. C¸c dù ¸n ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi cã mÆt t¹i ViÖt Nam ®· h¬n 13 n¨m nay. Kho¶ng rhêi gian nh­ vËy kh«ng ph¶i lµ ng¾n. Vµ mÆc dï chóng ta vÉn lu«n ý thøc ®­îc r»ng nh÷ng ng­êi trùc tiÕp tham gia c¸c ho¹t ®éng cã liªn quan ®Õn ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam ®Òu bao gåm c¶ nh÷ng ng­êi ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch, nh÷ng ng­êi vËn dông ph¸p luËt, nh÷ng ng­êi lao ®éng cña ViÖt Nam, ®øng ra b¶o vÖ quyÒn lîi cña ViÖt Nam… nh­ng v× tån t¹i trong mèi quan hÖ vña nhiÌu c«ng viÖc cïng ph¶i triÓn khai ®ång thêi ë thêi kú cña b­íc chuyÓn biÕn ®Æc biÖt vÒ nhiÒu mÆt nªn chóng ta ch­a cã ®iÒu kiÖn, ch­a dµnh sù chó ý cho viÖc tuyÓn chän, ®µo t¹o, båi d­ìng c¸n bé, c«ng nh©n… mét c¸ch c¬ b¶n vµ chuyªn s©u cho ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi. §Ó ho¹t ®éng ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi cã hiÖu qu¶, ®¹t ®­îc môc tiªu ®Ò ra, vÊn ®Ò quan träng lµ chóng ta kh«ng thÓ kh«ng cã kÕ ho¹ch, quy ho¹ch ®µo t¹o cµn bé, c«ng nh©n kü thuËt ®Ó võa ®¸p øng kÞp thêi cho nhu cÇu tr­íc m¾t, võa chuÈn bÞ mét c¸ch c¬ b¶n vµ l©u dµi cho lo¹i ho¹t ®éng nµy. tr­íc m¾t, Nhµ n­íc cÇn sím cã nh÷ng quy ®Þnh vÒ nh÷ng ®iÒu kiÖn ph¶i cã ®èi víi c¸n bé ViÖt Nam tham gia héi ®ång qu¶n trÞ vµ qu¶n lý c¸c doanh nghiÖp liªn doanh, quy ®Þnh cô thÓ tiªu chuÈn chuyªn m«n, nghiÖp vô vµ chÝnh trÞ. Tr¸ch nhiÖm nghÜa vô vµ quyÒn lîi cña nh÷ng ng­êi lµm viÖc trong c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®µu t­ n­íc ngoµi. ThÓ chÕ ho¸ c¸c lîi Ých tinh thÇn cña ng­êi lao ®éng ViÖt Nam, còng nh­ ph­¬ng thøc ho¹t ®éng cña c¸c tæ chøc §¶ng, §oµn thÓ trong c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi theo h­íng t¨ng c­êng hiÖu lùc cña c¸c tæ chøc, thóc ®Èy s¶n xuÊt kinh doanh ph¸t triÓn, t¹o quan hÖ lµnh m¹nh gi÷a c¸c bªn ®èi t¸c, vµ b¶o vÖ lîi Ých chÝnh ®¸ng cña c¸c bªn. Mét sè kiÕn nghÞ víi nhµ n­íc nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ qu¶n lý FDI. NhiÖm vô cÊp b¸ch hiÖn nay lµ ph¶i lu«n gi÷ v÷ng kû c­¬ng ph¸p luËt, thùc hiÖn nhÊt qu¸n c¸c chÝnh s¸ch ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c nhµ ®Çu t­ trong n­íc vµ n­íc ngoµi. Tr­íc m¾t, ChÝnh phñ cÇn rµ so¸t vµ söa ®æi c¸c quy ®Þnh vµ tr×nh tù h×nh thµnh, thÈm ®Þnh, phª duyÖt dù ¸n (kÓ c¶ néi dung, quy tr×nh, thµnh phÇn héi ®ång thÈm ®Þnh), trong ®ã ®Æc biÖt l­u ý vµ xem xÐt l¹i thñ tôc cÊp ®Êt, x©y dùng, thuÕ… theo h­íng ®¬n gi¶n ho¸ vÒ hµnh chÝnh, chÆt chÏ vÒ luËt ph¸p, rót ng¾n thñ tôc thêi gian g¾n víi viÖc t¨ng hiÖu qu¶ vÒ kinh tÕ-x· héi. ChØ cã quyÕt t©m c¶i c¸ch theo h­íng nµy, chóng ta míi cã thÓ giµnh l¹i c¸c ­u thÕ vµ c¹nh tranh ®­îc víi c¸c n­íc trong khu vôc dÓ thu hót vèn n­íc ngoµi phôc vô cho môc tiªu ph¸t triÓn nhanh, bÒn v÷ng cña ®Êt n­íc. §Ó thùc sù phôc vô cho môc tiªu chuyªn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, h­íng m¹nh vÒ xuÊt khÈu. CÇn cã nh÷ng chÝnh s¸ch ­u tiªn, ­u ®·i ®èi víi c¸c dù ¸n ®Çu t­ vµo c¸c lÜnh vùc vµ ®Þa bµn cã ®iÒu kiÖn ­u tiªn ph¸t triÓn, phï hîp víi quy ho¹ch vµ nhu cÇu cña n­íc ta. MÆt kh¸c, cÇn døt kho¸t thèng nhÊt vÒ c¸c chñ tr­¬ng ®Çu t­ n­íc ngoµi, ®Ó phï hîp víi c¸c môc tiªu chung cña c¶ n­íc, x©y dùng chiÕn l­îc quy ho¹ch c¬ cÊu ph¶i do ChÝnh phñ trung ­¬ng l·nh ®¹o ®iÒu hµnh, dï thùc hiÖn viÖc ph©n cÊp, ph©n quyÒn, nh­ng vÉn ph¶i ®¶m b¶o môc ®Þch ®¹i côc cña chiÕn lùoc ph¸t triÓn quèc gia, chÊm døt h¼n t×nh tr¹ng c¸t cø, ph©n t¸n, ®Þa ph­¬ng, cã lóc tuú tiÖn chÊp nhËn hay kh«ng chÊp nhËn viÖc x©y dùng c¸c xÝ nghiÖp ®­îc ®Çu t­ trªn ®Þa bµn m×nh. §Ó c¶i thiÖn m«i truêng ®µu t­ h¬n n÷a, cÇn ph¶i thùc hiÖn “th«ng tho¸ng” c¸c quy ®Þnh vÒ xuÊt nhËp c¶nh, c­ tró, ®i l¹i cña ng­êi n­íc ngoµi ë ViÖt Nam theo ®óng c«ng ph¸p quèc tÕ mµ vÉn b¶o ®¶m c¸c quy ®Þnh vÒ an ninh- trËt tù an toµn cña x· héi ViÖt Nam: c¶i thiÖn sím c¸c ®iÒu kiÖn ¨n ë, vui ch¬i, gi¶i trÝ, häc hµnh cho hä vµ con em hä, n©ng cao vµ hoµ ®ång c¸c ®iÒu kiÖn x· héi ViÖt Nam víi c¸c n­íc kh¸c. VÊn ®Ò næi cém, chËm chuyÓn biÕn nhÊt vÉn lµ viÖc tinh gi¶n bé m¸y qu¶n lý, ®¬n gi¶n ho¸ hÖ thèng thùc hiÖn c¸c thñ tôc hµnh chÝnh. §iÒu nµy kh«ng chØ lµ nh÷ng thñ tôc liªn quan ®Õn viÖc cÊp phÐp ®Çu t­ nhu c¸c lo¹i giÊy tê vµ thêi gian xÐt duyÖt mµ bªn c¹nh ®ã lµ c¶ mét hÖ thèng cac thñ tôc liªn quan ®Õn thuª ®Êt, thñ tôc xuÊt nhËp khÈu, thñ tôc vÒ thuÕ, h¶i quan… lµ nh÷ng vÊn ®Ò mµ nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi sÏ ph¶i gÆp khu truÓn khai thùc hiÖn dù ¸n ®· ®­îc cÊp phÐp. ViÖc thanh tra, kiÓm tra cña c¸c c¬ quan Nhµ n­íc ®èi víi doanh nghiÖp ph¶i theo dóng chøc n¨ng, ®óng thÈm quyÒn, ®óng tr×nh tù vµ ®óng ph¸p luËt. Theo h­íng “xo¸ dÇn chøc n¨ng chñ qu¶n cña bé, ngµnh vµ ®Þa ph­¬ng ®èi víi c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh”, qu¸n triÖt c¬ chÕ “ mét cöa, mét dÊu”, thùc hiÖn nghiªm tóc tinh thÇn qu¶n lý v¨n minh hiÖn ®¹i ®èi víi c¸c xÝ nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi, sö dông mét quy chÕ thèng nhÊt ®Ó ph¸t huy vai trß qu¶n lý Nhµ n­íc cña c¸c c¬ quan chøc n¨ng, kh¾c phôc mét sè biÓu hiÖn cña tÖ chång chÐo, ph©n t¸n vµ kÐm hiÖu lùc cßn tån t¹i hiÖn nay. CÇn ph¶i kiªn quyªt lo¹i bá nh÷ng rµng buéc bëi quan niÖm cò, sù quan liªu cña bé m¸y ®iÒu hµnh vi m«. Sù nöa vêi, ch¾p v¸ sÏ lµm mÊt c¬ héi ph¸t triÓn, vµ sau n÷a lµ khiÕn ChÝnh phñ thô ®éng ch¹y theo gi¶i quyÕt nh÷ng ®ßi hái côc bé tõ phÝa c¸c doanh nghiÖp. C. KÕt luËn Qua nghiªn cøu vÒ lÝ luËn vµ thùc tiÔn ë trªn chóng ta mét lÇn n÷a cã thÓ kh¼ng ®Þnh ®­îc vai trß quan träng cña qu¶n lÝ nhµ n­íc ®èi víi nÒn kinh tÕ nãi chung ®èi víi ho¹t ®éng ®Çu t­ còng nh­ ho¹t ®éng ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi nãi riªng. Nh÷ng thµnh c«ng trong viÖc thu hót vèn FDI ®¹t ®­îc trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y ngoµi sù nç lùc rÊt lín cña c¸c doanh nghiÖp , mét sù ®ãng gãp kh«ng thÓ phñ nhËn ®ã lµ vai trß cña qu¶n lÝ nhµ n­íc. C¸c c¬ quan qu¶n lÝ nhµ n­íc ®· nhËn thøc râ tÇm quan träng cu¶ m×nh. V× thÕ hä ®· cè g¾ng ph¸t huy vµ n©ng cao h¬n n÷a vai trß qu¶n lÝ, ®­a ho¹t ®éng ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh c«ng ®¸ng kÓ. Tuy nhiªn , do nh÷ng nguyªn nh©n chñ quan còng nh­ kh¸ch quan , ho¹t ®éng qu¶n lÝ nhµ n­íc vÉn cßn nhiÒu tån t¹i cÇn kh¾c phôc . Trong thêi gian gÇn ®©y , khi quan hÖ më cöa kinh tÕ quèc tÕ cña ViÖt Nam ngµy cµng më réng , ®Æc biÖt sau héi nghÞ th­îng ®Ønh ¸- ¢u (ASEM 50 , khi ViÖt Nam gia nhËp c¸c tæ chøc quèc tÕ nh­ ASEAN, APEC, héi nhËp AFTA vµ s¾p tíi lµ WTO , chóng ta hi väng vèn ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi vµo ngµy cµng t¨ng lªn . §Ó ph¸t huy hiÖu qu¶ nguån vèn ®ã , viÖc n©ng cao h¬n n÷a vai trß qu¶n lÝ nhµ n­íc lµ rÊt quan träng . Trong ®Ò ¸n nµy , em xin nªu ra mét vµi kiÕn nghÞ nh»m n©ng cao h¬n n÷a vai trß qu¶n lÝ nhµ n­íc ®èi víi ho¹t ®éng FDI . Em hi väng víi sù qu¶n lÝ cña m×nh , nhµ n­íc sÏ lµm cho nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn nhanh vµ m¹nh h¬n n÷a. Tµi liÖu tham kh¶o Gi¸o tr×nh: 1. Kinh tÕ ®Çu t­ - NXB Thèng kª - 2000 2. LËp vµ qu¶n lý dù ¸n ®Çu t­ - NXB Thèng kª - 2000 S¸ch: 1. Kinh tÕ ®èi ngo¹i trong bèi c¶nh toµn cÇu ho¸- Lª Thanh B×nh - NXB ChÝnh trÞ Quèc gia. 2. Ho¹t ®éng ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi ë Hµ Néi vµ thµnh phè Hå ChÝ Minh - Lª Bé LÜnh - NXB Khoa häc x· héi. 3. Niªn gi¸m thèng kª - B¸o c¸o t×nh h×nh ho¹t ®éng cña khu vùc ®Çu t­ n­íc ngoµi - 2003. T¹p chÝ: 1. Nh÷ng vÊn ®Ò kinh tÕ thÕ giíi sè 5 - 2004 (trang 58) 2. Kinh tÕ vµ dù b¸o sè 10-2003 3. Thêi b¸o kinh tÕ ViÖt Nam sè 48 - 2004. §Ò ¸n m«n häc. §Ò tµi: Qu¶n lý nhµ n­íc ®èi víi ho¹t ®éng ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi ë ViÖt Nam ._.