Quan hệ hợp tác thương mại và đầu tư Việt Nam - Pháp

Lêi më ®Çu 1.Sù cÇn thiÕt cña ®Ò tµi : HiÖn nay xu h­íng khu vùc ho¸ vµ toµn cÇu hãa ®ang vµ sÏ ¶nh h­ëng m¹nh mÏ ®Õn sù ph¸t triÓn cña tÊt c¶ c¸c n­íc trªn ph¹m vi toµn thÕ giíi. NhËn thøc xu h­íng tÊt yÕu cña thêi ®¹i, nghÞ quyÕt §¹i héi VII §¶ng céng s¶n ViÖt Nam ®· nhÊn m¹nh "ViÖt Nam tiÕp tôc thùc hiÖn chÝnh s¸ch më cöa, chÝnh s¸ch ®a ph­¬ng ho¸ vµ ®a d¹ng ho¸ víi tinh thÇn muèn lµm b¹n víi tÊt c¶ c¸c n­íc trong céng ®ång thÕ giíi". Ngo¹i th­¬ng còng nh­ ®Çu t­ n­íc ngoµi ngµy cµng gi÷ vai trß quan träng trong sù nghiÖp ph¸t triÓn kinh tÕ cña ViÖt Nam. HiÖn nay, ViÖt Nam cã quan hÖ ngo¹i th­¬ng víi gÇn 120 quèc gia vµ l·nh thæ. Ho¹t ®éng ngo¹i th­¬ng ngµy nay ®ang cã ý nghÜa then chèt trong mét sè ngµnh nh­ dÇu khÝ, may mÆc, giÇy dÐp... Mäi ngµnh, mäi lÜnh vùc kinh tÕ cña n­íc ta hiÖn nay ®Òu ®· dÇn tham gia tÝch cùc vµo trao ®æi quèc tÕ. §Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi vµ viÖn trî ph¸t triÓn chÝnh thøc còng lµ mét ®éng lùc quan träng thóc ®Èy sù ph¸t triÓn kinh tÕ cña ViÖt Nam. N­íc céng hßa Ph¸p lµ mét n­íc t­ b¶n ph¸t triÓn cao, lµ c­êng quèc thø t­ vÒ kinh tÕ vµ lµ thµnh viªn quan träng cña liªn minh Ch©u ¢u. Ph¸p lu«n lu«n ®ãng vai trß quan träng trong c¸c tæ chøc th­¬ng m¹i vµ tµi chÝnh quèc tÕ. VÒ mÆt lÞch sö, ViÖt Nam vµ Ph¸p sím ®· cã nh÷ng mèi quan hÖ, ®Æc biÖt lµ quan hÖ trong kinh tÕ ®èi ngo¹i. ViÖc duy tr× vµ ph¸t triÓn c¸c mèi quan hÖ ®Æc biÖt lµ quan hÖ kinh tÕ th­¬ng m¹i víi Ph¸p lµ mét lîi thÕ cho ViÖt Nam trong qu¸ tr×nh héi nhËp vµo nÒn kinh tÕ thÕ giíi vµ tham gia vµo c¸c tæ chøc tµi chÝnh, th­¬ng m¹i thÕ giíi nh»m thùc hiÖn nhiÖm vô mµ §¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø VII ®· ®Ò ra : "NhiÖm vô ®èi ngo¹i trong giai ®o¹n tíi lµ cñng cè m«i tr­êng hoµ b×nh vµ t¹o ®iÒu kiÖn quèc tÕ thuËn lîi h¬n n÷a ®Ó ®Èy m¹nh ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi, c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc...". §ã chÝnh lµ lý do t¹i sao t«i chän ®Ò tµi "Quan hÖ hîp t¸c th­¬ng m¹i vµ ®Çu t­ ViÖt Nam - Ph¸p" lµm ®Ò tµi cho kho¸ luËn tèt nghiÖp. 2.Môc ®Ých nghiªn cøu : - Nghiªn cøu mét c¸ch hÖ thèng quan hÖ hîp t¸c th­¬ng m¹i vµ ®Çu t­ ViÖt Nam - Ph¸p trong thêi gian qua, tõ ®ã nªu lªn nh÷ng thuËn lîi, khã kh¨n còng nh­ nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®­îc vµ nh÷ng tån t¹i cÇn kh¾c phôc. - §Ò xuÊt nh÷ng gi¶i ph¸p vµ kiÕn nghÞ cô thÓ nh»m thóc ®Èy quan hÖ th­¬ng m¹i gi÷a hai n­íc, t¨ng c­êng thu hót ®Çu t­ trùc tiÕp cña Ph¸p vµo ViÖt Nam vµ tranh thñ viÖn trî ph¸t triÓn chÝnh thøc cña Ph¸p dµnh cho ViÖt Nam. 3. §èi t­îng vµ ph¹m vi nghiªn cøu: §èi t­îng nghiªn cøu cña kho¸ luËn lµ nh÷ng mèi quan hÖ th­¬ng m¹i vµ ®Çu t­ gi÷a hai n­íc ViÖt Nam vµ Ph¸p. Ph¹m vi nghiªn cøu cña kho¸ luËn giíi h¹n ë viÖc ph©n tÝch quan hÖ th­¬ng m¹i vµ ®Çu t­ ViÖt Nam - Ph¸p cô thÓ lµ quan hÖ vÒ xuÊt nhËp khÈu, ®Çu t­, viÖn trî ph¸t triÓn chÝnh thøc, kh«ng më réng sang c¸c quan hÖ chÝnh trÞ, v¨n ho¸, khoa häc kü thuËt ... giai ®o¹n 1994 - 2001. 4.Ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu : Kho¸ luËn sö dông c¸c ph­¬ng ph¸p sau: - Ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu duy vËt biÖn chøng. - Ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch logic vµ thèng kª xö lý c¸c sè liÖu. 5.Bè côc cña kho¸ luËn : Víi ®èi t­îng vµ môc ®Ých nªu trªn, kho¸ luËn ®­îc kÕt cÊu thµnh 3 ch­¬ng kh«ng kÓ phÇn më ®Çu vµ phÇn kÕt luËn. Ch­¬ng I : Kh¸i qu¸t vÒ n­íc céng hoµ Ph¸p vµ quan hÖ hîp t¸c ViÖt Nam -Ph¸p. Ch­¬ng II: Thùc tr¹ng quan hÖ hîp t¸c th­¬ng m¹i vµ ®Çu t­ ViÖt Nam -Ph¸p Ch­¬ng III: C¸c gi¶i ph¸p vÒ phÝa ViÖt Nam thóc ®Èy quan hÖ hîp t¸c th­¬ng m¹i vµ ®Çu t­ ViÖt Nam - Ph¸p Kho¸ luËn nµy ch¾c ch¾n cßn nhiÒu thiÕu sãt vÒ h×nh thøc còng nh­ néi dung. RÊt mong nhËn ®­îc sù phª b×nh vµ ®ãng gãp ý kiÕn cña c¸c thÇy c« gi¸o vµ c¸c b¹n. Ch­¬ng 1 Kh¸i qu¸t vÒ n­íc céng hoµ Ph¸p vµ quan hÖ hîp t¸c viÖt Nam - Ph¸p. 1.1 Kh¸i qu¸t vÒ n­íc céng hoµ Ph¸p vµ tiÒm lùc kinh tÕ cña n­íc Ph¸p. 1.1.1 Kh¸i qu¸t vÒ n­íc céng hoµ Ph¸p 1.1.1.1 VÞ trÝ ®Þa lý, d©n sè, chÕ ®é chÝnh trÞ. N­íc Ph¸p n»m ë phÝa T©y ch©u ¢u víi diÖn tÝch lµ 551.965 km. Thñ ®« lµ Paris. D©n sè n­íc Ph¸p lµ 60 triÖu ng­êi, trong ®ã cã 26 triÖu ng­êi ë ®é tuæi lao ®éng. MËt ®é d©n sè lµ 105 ng­êi/ km, møc thÊp nhÊt Liªn minh ch©u ¢u (EU). Nhµ n­íc Ph¸p theo chÕ ®é céng hoµ t­ s¶n kh«ng t«n gi¸o vµ thèng nhÊt. Mäi thÓ chÕ ®­îc thiÕt lËp theo nguyªn t¾c d©n chñ t­ s¶n vµ ®a nguyªn vÒ b¸o chÝ, gi¸o dôc, t«n gi¸o, c«ng ®oµn còng nh­ ®¶ng ph¸i chÝnh trÞ. ThÓ theo nguyªn t¾c tam quyÒn ph©n lËp, Tæng thèng vµ quèc héi Ph¸p ®­îc toµn d©n trùc tiÕp bÇu ra theo h×nh thøc phæ th«ng ®Çu phiÕu. NhiÖm kú Tæng thèng lµ 7 n¨m, nhiÖm kú Quèc héi lµ 5 n¨m, ChÝnh phñ do Tæng thèng lËp ra vµ chÞu tr¸ch nhiÖm tr­íc quèc héi. 1.1.1.2 V¨n ho¸ x· héi N­íc Ph¸p hiÖn lªn trong t©m thøc cña mäi ng­êi kh«ng chØ ®¬n thuÇn lµ mét ®Êt n­íc xinh ®Ñp h×nh lôc l¨ng víi ba mÆt gi¸p biÓn, khÝ hËu «n hoµ, mµ cßn hiÖn lªn trong hä nh÷ng nÐt ®Ñp v¨n ho¸, v¨n minh vµ nÐt ®Ñp cña chÝnh nh÷ng con ng­êi Ph¸p ®· lµm nªn x· héi v¨n minh Êy. Ph¸p lµ xø së cña lo¹i r­îu vang næi tiÕng, l¹i ®­îc c¶ thÕ giíi biÕt ®Õn bëi lÞch sö ph¸t triÓn l©u dµi víi h×nh ¶nh cña c¸c hoµng ®Õ Charlemagne. C¶ thÕ giíi tíi vÞ hoµng ®Õ NapolÐon Bonapart - ng­êi cã nh÷ng chiÕn c«ng, nh÷ng cuéc chinh ph¹t næi tiÕng kh¾p Ch©u ¢u. Ph¸p cßn lµ quª h­¬ng cña nh÷ng danh nh©n tµi ba nh­: Pasteur, Rousseau, Voltaire, Balzac,....nh÷ng ng­êi ®· mang l¹i vÎ ®Ñp riªng cho n­íc Ph¸p, gãp phÇn x©y dùng nÐt ®Ñp v¨n ho¸ cho n­íc Ph¸p . Ph¸p cßn ®­îc thÕ giíi biÕt ®Õn bëi c¸c c«ng tr×nh kiÕn tróc ®éc ®¸o: Th¸p Eiffel, Kh¶i hoµn m«n, nhµ thê, cung ®iÖn ..... Ngµy nay trong cuéc sèng hiÖn ®¹i, n­íc Ph¸p ®· ph¸t triÓn thµnh mét n­íc c«ng nghiÖp. Nh­ng kh«ng v× vËy mµ nÐt ®Ñp v¨n ho¸ x· héi mÊt ®i mµ ng­îc l¹i nÐt ®Ñp ®ã cµng ®­îc ph¸t huy, vun ®¾p. Ph¸p næi tiÕng víi c¸c ngµnh thêi trang, mü phÈm vµ ngµy cµng kh¼ng ®Þnh thÕ m¹nh cña m×nh trong c¸c ngµnh c«ng nghiÖp kh¸c nh­ s¶n xuÊt « t«, m¸y bay... 1.1.2 TiÒm lùc kinh tÕ cña Ph¸p 1.1.2.1 TiÒm lùc kinh tÕ cña Ph¸p NÒn kinh tÕ Ph¸p lµ mét nÒn kinh tÕ theo c¬ chÕ thÞ tr­êng tù do. Tuy nhiªn nhµ n­íc Ph¸p vÉn ®ãng vai trß quan träng trong ®êi sèng kinh tÕ th«ng qua viÖc ho¹ch ®Þnh c¸c chÝnh s¸ch vÒ ng©n s¸ch, thuÕ kho¸, chØ thÞ... §ång thêi, Nhµ n­íc cßn ®ãng vai trß lµ ng­êi s¶n xuÊt th«ng qua c¸c xÝ nghiÖp c«ng céng. Trªn thùc tÕ, Ph¸p lµ mét n­íc cã khu vùc nhµ n­íc lín nhÊt Liªn minh Ch©u ¢u. Nhµ n­íc n¾m quyÒn kiÓm so¸t c¸c ngµnh: n¨ng l­îng, ®ãng tµu, hµng kh«ng, vò khÝ vµ n¾m cæ phÇn cña nhiÒu tËp ®oµn lín trong ngµnh b¶o hiÓm vµ ng©n hµng. KÓ tõ n¨m 1994 ®Õn nay, kinh tÕ Ph¸p t¨ng tr­ëng liªn tôc. GDP n¨m 1999 ®¹t 1432,9 tû USD, GDP n¨m 2000 ®¹t 1475,9. GDP tÝnh theo ®Çu ng­êi n¨m 2000: 27.300 USD, t¨ng 6,4 lÇn so víi n¨m 1990. B¶ng1: GDP cña Ph¸p giai ®o¹n 1994-2001. §¬n vÞ: tû USD N¨m 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000* 2001* GDP 1330,6 1535,5 1537,4 1393,3 1433,7 1452,9 1475,9 1514,27 Nguån: Would Economic Out look, May 1998, p.33 * T¹p chÝ nghiªn cøu Ch©u ¢u [12] B¶ng 2: Tèc ®é t¨ng tr­ëng GDP cña Ph¸p N¨m 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 Tû lÖ % 2,8 2,1 1,5 2,4 2.9 3 3,5 2,6 Nguån: Bé ngo¹i giao [2] * T¹p chÝ nghiªn cøu Ch©u ¢u [12] C¬ cÊu kinh tÕ Ph¸p tiÕn triÓn theo h­íng t¨ng tû träng dÞch vô vµ gi¶m tû träng c«ng nghiÖp vµ n«ng nghiÖp. Ngµnh dÞch vô ë Ph¸p chiÕm 66,5% GDP trong khi ®ã c«ng nghiÖp chiÕm 30% vµ n«ng nghiÖp chØ chiÕm 3,5%. BiÓu 3: C¬ cÊu kinh tÕ Ph¸p. Nguån: Bé Ngo¹i Giao [2]. Ngµnh c«ng nghiÖp cña Ph¸p cã c«ng nghÖ tiªn tiÕn vµ ®ñ søc c¹nh tranh trªn tr­êng quèc tÕ. C¸c ngµnh c«ng nghiÖp chÝnh nh­ n¨ng l­îng, chÕ t¹o « t«, hµng kh«ng vò trô, ®iÖn tö viÔn th«ng....®Òu rÊt ph¸t triÓn. N¨ng l­îng nguyªn tö cung cÊp 70% l­îng ®iÖn s¶n xuÊt ë Ph¸p. §èi víi ngµnh chÕ t¹o « t«, c«ng nghiÖp « t« cña Ph¸p ®¹t doanh sè lµ 350 tû FRF, 55% khèi l­îng « t« s¶n xuÊt ra ®­îc xuÊt khÈu víi trÞ gi¸ trªn 30 tû FRF hµng n¨m. Riªng ®èi víi ngµnh hµng kh«ng vò trô, Ph¸p ®øng thø 3 trªn thÕ giíi sau Mü vµ Anh, doanh sè hµng n¨m trªn 200 tû FRF, 40% xuÊt khÈu. N«ng nghiÖp cña Ph¸p mÆc dï chØ chiÕm 3,5% GDP nh­ng l¹i m¹nh nhÊt trong c¸c n­íc EU, xuÊt khÈu ®øng hµng thø hai thÕ giíi vÒ tû träng. Tuy sè ng­êi lµm n«ng nghiÖp ë Ph¸p chØ chiÕm 5% d©n sè lao ®éng nh­ng tæng trÞ gi¸ xuÊt khÈu ®¹t gÇn 312 tû FRF. Ph¸p cã hÖ thèng dÞch vô n¨ng ®éng, hiÖn ®¹i. LÜnh vùc dÞch vô lµ mét trong nh÷ng thÕ m¹nh cña kinh tÕ Ph¸p gåm c¸c ngµnh: du lÞch, tµi chÝnh - ng©n hµng, ph©n phèi, b¶o hiÓm... Ph¸p lµ n­íc xuÊt khÈu dÞch vô ®øng hµng thø hai trªn thÕ giíi, chØ sau Mü. Tãm l¹i, vÒ tiÒm lùc kinh tÕ, Ph¸p lµ n­íc ®øng thø t­ trªn thÕ giíi sau Mü, NhËt, §øc. NÒn kinh tÕ Ph¸p, kÓ tõ n¨m 1997, liªn tôc ®¹t møc t¨ng tr­ëng cao h¬n møc b×nh qu©n cña c¸c n­íc thµnh viªn khu vùc Euro. Tuy nhiªn ®Õn n¨m 2001 kinh tÕ Ph¸p r¬i vµo t×nh tr¹ng ph¸t triÓn chËm l¹i. S¶n l­îng c«ng nghiÖp vµ kim ng¹ch xuÊt khÈu ®Òu gi¶m. Møc t¨ng tr­ëng GDP kh«ng ®¹t ®­îc møc nh­ dù b¸o (3,3%). 1.1.2.2 Vai trß cña Ph¸p ®èi víi nÒn kinh tÕ EU vµ thÕ giíi. - Ph¸p lµ thÞ tr­êng ®Çu t­ hÊp dÉn ®ång thêi lµ chñ ®Çu t­ ra n­íc ngoµi. Cã thÓ nãi Ph¸p lµ mét trong nh÷ng quèc gia thµnh c«ng trong viÖc thu hót vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi. Kh«ng chØ lµ mét nÒn kinh tÕ hïng m¹nh (Ph¸p ®øng thø t­ vÒ xuÊt khÈu vµ thø t­ vÒ nhËp khÈu trªn thÕ giíi), n­íc Ph¸p cßn ®­îc biÕt ®Õn lµ n­íc tiÕp nhËn ®Çu t­ lín thø ba trªn thÕ giíi, chØ ®øng sau Mü vµ Anh. Trung b×nh mçi n¨m (tõ 1995 ®Õn 2000) Ph¸p thu hót kho¶ng trªn 244 tû USD vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi. ChØ tÝnh riªng trong lÜnh vùc c«ng nghiÖp ®· cã h¬n 4000 c«ng ty n­íc ngoµi ®ang ho¹t ®éng trªn ®Êt Ph¸p, chiÕm 24% tæng sè nh©n c«ng, 30% tæng vèn ®Çu t­, 33% tæng l­îng xuÊt khÈu hµng ho¸ cña Ph¸p [6]. Cã ®­îc kÕt qu¶ nh­ vËy lµ do Ph¸p cã thÞ tr­êng ®Çu t­ hÊp dÉn. Ph¸p n»m trong liªn minh Ch©u ¢u (EU), lµ trung t©m cña khèi. H¬n n÷a Ph¸p lµ n­íc cã sù æn ®Þnh vÒ kinh tÕ vµ chÝnh trÞ, do vËy t¹o sù yªn t©m cho c¸c nhµ ®Çu t­. §Æc biÖt ë Ph¸p, ®iÒu kiÖn vÒ h¹ tÇng c¬ së, giao th«ng vËn t¶i, th«ng tin liªn l¹c rÊt thuËn lîi. C¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi th­êng ®­îc ­u tiªn trong viÖc sö dông c¸c dÞch vô truyÒn d÷ liÖu, ®iÖn tho¹i di ®éng, truyÒn tin ®a ph­¬ng tiÖn.... Ngoµi ra, gi¸ c­íc ®iÖn tho¹i ë Ph¸p liªn tôc gi¶m, gi¸ ®iÖn thÊp h¬n 15% so víi gi¸ cña §øc, thÊp h¬n 18% so víi gi¸ cña T©y Ban Nha. ThÞ tr­êng Ph¸p cµng hÊp dÉn h¬n víi nguån nh©n lùc ®¹t n¨ng suÊt cao vµ kh«ng ngõng t¨ng. Thªm vµo ®ã, chÝnh s¸ch thu hót ®Çu t­ cña Ph¸p hÕt søc th«ng tho¸ng, chÝnh phñ Ph¸p cßn trî gióp tµi chÝnh cho c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi trong viÖc nghiªn cøu, øng dông c«ng nghÖ... cã ­u ®·i vÒ thuÕ víi c¸c nhµ ®Çu t­. Ph¸p lµ n­íc cã tiÒm lùc kinh tÕ m¹nh. §Çu t­ ra n­íc ngoµi cña Ph¸p chiÕm tû träng lín trong tæng ®Çu t­ cña thÕ giíi. N¨m 2000 Ph¸p ®· ®Çu t­ 257,3 tû FRF, t¨ng gÇn 8% so víi n¨m 1999. N¨m 2001 con sè nµy t¨ng lªn 293,6 tû FRF [21]. Ph¸p hiÖn ®øng thø t­ thÕ giíi sau Mü, Anh, §øc vÒ ®Çu t­ trùc tiÕp ra n­íc ngoµi. - Ph¸p lµ trung t©m th­¬ng m¹i thÕ giíi. C¨n cø vµo sè liÖu (b¶ng 4) cho thÊy tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu cña Ph¸p lµ 420 tû USD, chiÕm gÇn 5% tæng kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu toµn thÕ giíi. Ph¸p lµ mét trong sè 10 n­íc xuÊt khÈu lín nhÊt trªn thÕ giíi. N»m trong tèp nh÷ng n­íc dÉn ®Çu vÒ kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu trªn thÕ giíi, hµng n¨m, Ph¸p ®¹t møc t¨ng tr­ëng rÊt cao vÒ kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu ( nh÷ng n¨m gÇn ®©y, møc t¨ng tr­ëng ®¹t tíi 6-7%, cao h¬n møc trung b×nh cña thÕ giíi). - Ph¸p lµ c­êng quèc kinh tÕ thÕ giíi. Lµ mét trong nh÷ng c­êng quèc kinh tÕ thÕ giíi, Ph¸p ®øng thø t­ sau Mü, NhËt B¶n, §øc, GDP hµng n¨m t¨ng gÇn 3%. NÒn kinh tÕ Ph¸p, kÓ tõ n¨m 1997, lu«n ®¹t møc t¨ng tr­ëng cao h¬n møc b×nh qu©n cña c¸c n­íc thµnh viªn khu vùc euro. GDP b×nh qu©n ®Çu ng­êi n¨m 2000 cña Ph¸p t¨ng 6,4 lÇn, cao h¬n møc t¨ng trung b×nh cña thÕ giíi (4,7 lÇn). GDP/ng­êi so víi chØ tiªu nµy cña Mü ®¹t 75,6% [13]. Ph¸p lµ thµnh viªn cña nhãm G7- nhãm nµy chiÕm 50% s¶n xuÊt cña thÕ giíi vµ 4/5 s¶n xuÊt cña c¸c n­íc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn. Trong sè 500 c«ng ty c«ng nghiÖp lín nhÊt trªn thÕ giíi n¨m 2001, Ph¸p cã tíi 37 c«ng ty, ®øng thø ba sau Mü vµ NhËt B¶n[13]. Trong ®ã, c«ng ty thuéc ngµnh vËt liÖu x©y dùng: Saint-Gobain ®øng thø 155 víi doanh thu 27,214 tû USD, lîi nhuËn hµng n¨m ®¹t 1,015 tû USD. N»m trong khu vùc EU, mét khu vùc kinh tÕ n¨ng ®éng ph¸t triÓn bËc nhÊt trªn thÕ giíi, Ph¸p ngµy cµng kh¼ng ®Þnh ®­îc vÞ thÕ cña m×nh lµ mét siªu c­êng kinh tÕ. B¶ng 4: Kim ng¹ch xuÊt khÈu cña nh÷ng n­íc lín trªn thÕ giíi. §¬n vÞ: Tû USD TT Tªn n­íc Tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu Tû träng trong tæng KNXK (%) Møc t¨ng tr­ëng so víi n¨m 1990 (lÇn) Toµn thÕ giíi 9040,0 100 35,45 1 Mü 1070,0 11,84 31,94 2 §øc 710,0 7,85 33,02 3 Trung Quèc 700,0 7,74 87,5 4 NhËt B¶n 550,0 6,08 130,95 5 Ph¸p 420,0 4,65 19,09 6 Anh 400,0 4,42 10,39 7 Canada 375,0 4,14 60,27 8 Italia 365,0 4,03 42,94 9 Hµn Quèc 300,0 3,3 202,0 10 In®«nªxia 300,0 3,3 153,8 Nguån: T¹p chÝ nghiªn cøu kinh tÕ sè 293, 10/2002, trang 77,78 1.2 Quan hÖ hîp t¸c ViÖt Nam - Ph¸p 1.2.1 Vµi nÐt vÒ quan hÖ hîp t¸c ViÖt Nam - Ph¸p. Ngay tõ n¨m 1885, Ph¸p ®· hoµn thµnh viÖc x©m l­îc vµ biÕn ViÖt Nam thµnh thuéc ®Þa. Trong thêi kú ®« hé ViÖt Nam, Ph¸p ®· tæ chøc chÕ ®é qu¶n lý vµ khai th¸c thuéc ®Þa : - ThiÕt lËp mét bé m¸y qu¶n lý hµnh chÝnh vµ ban hµnh c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt phôc vô yªu cÇu qu¶n lý ba miÒn ViÖt Nam. - Khai th¸c mét c¸ch cã hÖ thèng tµi nguyªn cña ViÖt Nam nh­: g¹o, cao su, cµ phª, than ®¸... - X©y dùng mét sè c¬ së h¹ tÇng: ®­êng x¸, thµnh phè, nhµ m¸y, xÝ nghiÖp. Cho ®Õn n¨m1954, sau thÊt b¹i ë §iÖn Biªn Phñ vµ víi viÖc ký kÕt hiÖp ®Þnh GenÌve, Ph¸p buéc ph¶i rót khái n­íc ta. Ngay khi rót khái ViÖt Nam, Ph¸p thiÕt lËp quan hÖ ngo¹i giao chÝnh thøc víi chÝnh quyÒn tay sai ë Sµi Gßn, tõ chèi b×nh th­êng ho¸ quan hÖ víi ViÖt Nam d©n chñ céng hoµ trªn c¬ së b×nh ®¼ng vµ hai bªn cïng cã lîi. Th¸ng 12/1954, chÝnh phñ ViÖt Nam D©n chñ céng hoµ ®· chÊp nhËn cho chÝnh phñ Ph¸p lËp c¬ quan tæng ®¹i diÖn t¹i Hµ Néi. Ngµy 14/10/1954 HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ®Çu tiªn gi÷a hai n­íc ®­îc ký kÕt më ®Çu quan hÖ chÝnh thøc ViÖt Nam - Ph¸p. Nh­ng cho ®Õn tËn th¸ng 3/1956, Ph¸p míi tho¶ thuËn lËp c¬ quan ®¹i diÖn th­¬ng m¹i cña ViÖt Nam t¹i Paris vµ th¸ng 8/1966 quan hÖ nµy ®­îc n©ng lªn cÊp Tæng ®¹i diÖn. Trong thêi kú Mü x©m l­îc ViÖt Nam, ®Æc biÖt tõ khi Ph¸p chñ tr­¬ng thùc hiÖn chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i ®éc lËp tù chñ ®èi víi Mü, chÝnh phñ Ph¸p ®· nhiÒu lÇn lªn tiÕng ph¶n ®èi chÝnh s¸ch can thiÖp cña Mü ë §«ng D­¬ng vµ cho r»ng sù can thiÖp cña Mü lµ nguån gèc g©y ra chiÕn tranh, ®ßi Mü chÊm døt chiÕn tranh trªn l·nh thæ ViÖt Nam. Sau khi Ph¸p n©ng cÊp quan hÖ víi n­íc ViÖt Nam d©n chñ céng hoµ, quan hÖ gi÷a ChÝnh quyÒn Sµi Gßn vµ Ph¸p xÊu ®i, thËm chÝ bÞ gi¸n ®o¹n cho ®Õn tËn n¨m 1973. Tr­íc viÖc leo thang chiÕn tranh cña Mü, Ph¸p ®ång ý cho MÆt trËn D©n téc gi¶i phãng MiÒn Nam ViÖt Nam lËp phßng th«ng tin t¹i Paris n¨m 1968. N¨m 1973, Ph¸p ®· t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho cuéc ®µm ph¸n gi÷a ViÖt Nam vµ Mü t¹i Paris vÒ viÖc chÊm døt chiÕn tranh vµ lËp l¹i hoµ b×nh ë ViÖt Nam. XÐt vÒ thùc chÊt, trong suèt giai ®o¹n 1955-1973, quan hÖ kinh tÕ hai n­íc hÇu nh­ chØ dõng l¹i ë mèi quan hÖ th­¬ng m¹i thuÇn tuý mµ ch­a cã quan hÖ kinh tÕ. Tuy trao ®æi hµng ho¸ kh«ng bÞ gi¸n ®o¹n ngay c¶ trong nh÷ng n¨m th¸ng mµ quan hÖ chÝnh trÞ vµ ngo¹i giao gi÷a hai n­íc c¨ng th¼ng. Kim ng¹ch bu«n b¸n rÊt nhá vµ t¨ng hÕt søc chËm ch¹p. Tæng kim ng¹ch trao ®æi hai chiÒu hµng n¨m ®¹t kho¶ng tõ 1 ®Õn 5 triÖu FRF. ViÖc ký kÕt hiÖp ®Þnh Paris n¨m 1973 ®· cã t¸c ®éng tÝch cùc tíi quan hÖ gi÷a hai n­íc. Hai n­íc ViÖt Nam vµ Ph¸p ®· n©ng quan hÖ ngo¹i giao lªn cÊp ®¹i sø vµ n¨m 1976, sau khi n­íc ta thèng nhÊt, Ph¸p ®· chÝnh thøc c«ng nhËn n­íc Céng hoµ X· héi Chñ nghÜa ViÖt Nam. N¨m 1977, chuyÕn th¨m chÝnh thøc Céng hoµ Ph¸p cña Chñ tÞch Héi ®ång Bé tr­ëng Ph¹m V¨n §ång ®· më ra mét trang míi trong quan hÖ gi÷a hai n­íc ViÖt Nam vµ Ph¸p. HiÖp ®Þnh hîp t¸c kinh tÕ vµ c«ng nghiÖp vµ HiÖp ®Þnh hîp t¸c khoa häc kü thuËt ®· ®­îc kÝ kÕt. Nhê vËy, hîp t¸c gi÷a hai n­íc trong c¸c lÜnh vùc v¨n ho¸, gi¸o dôc, ®µo t¹o, gi¶ng d¹y tiÕng Ph¸p b¾t ®Çu ®­îc thóc ®Èy. §ång thêi, quan hÖ kinh tÕ, th­¬ng m¹i song ph­¬ng còng cã nh÷ng b­íc chuyÓn biÕn. Ngay tõ lóc ®ã, chÝnh phñ Ph¸p ®· dµnh cho ViÖt Nam mét kho¶n viÖn trî ODA kh¸ lín tµi trî cho viÖc x©y dùng mét sè c«ng tr×nh vµ cung cÊp thiÕt bÞ toµn bé gióp ViÖt Nam kh«i phôc vµ ph¸t triÓn kinh tÕ sau chiÕn tranh. VÒ ®Çu t­, c¸c xÝ nghiÖp cò cña Ph¸p ë l¹i miÒn Nam sau gi¶i phãng ®· thµnh lËp c¸c liªn doanh n­íc ngoµi ®Çu tiªn t¹i ViÖt Nam nh­ Vinaspecia vµ Roussel - ViÖt Nam. Tuy nhiªn, trong nh÷ng n¨m 70 ®Çu thËp kû 80, nh÷ng chiÕn dÞch vu c¸o xung quanh viÖc ViÖt Nam gióp ®ì nh©n d©n Campuchia lËt ®æ chÕ ®é diÖt diÖt chñng vµ vÊn ®Ò thuyÒn nh©n tÞ n¹n ®· cã ¶nh h­ëng tiªu cùc ®Õn quan hÖ gi÷a hai n­íc. Ngo¹i trõ quan hÖ v¨n ho¸, gi¸o dôc vµ ®µo t¹o, c¸c quan hÖ kh¸c ®Òu bÞ ®ãng b¨ng. Hîp t¸c gi÷a hai n­íc ®­îc nèi l¹i vµo cuèi nh÷ng n¨m 80 vµ ngµy cµng ph¸t triÓn ®a d¹ng, ®Æc biÖt lµ tõ n¨m 1991, khi chÝnh s¸ch ®æi míi cña ViÖt Nam thu ®­îc nh÷ng thµnh tùu b­íc ®Çu quan träng vµ ViÖt Nam b¾t ®Çu t¸i héi nhËp vµo céng ®ång quèc tÕ. Th¸ng 7 n¨m 1993, ChÝnh phñ Ph¸p ®· viÖn trî kh«ng hoµn l¹i cho ViÖt Nam 50 triÖu USD ®Ó tr¶ nî cho IMF nh»m gi¶i to¶ mèi quan hÖ víi c¸c tæ chøc tµi chÝnh quèc tÕ. N¨m 1993, Tæng thèng Mitterrand th¨m ViÖt Nam vµ sau ®ã Thñ t­íngVâ V¨n KiÖt th¨m Ph¸p. Qua hai chuyÕn th¨m viÕng ë cÊp cao, Ph¸p ®· tá râ th¸i ®é ñng hé ViÖt Nam hoµ nhËp vµo céng ®ång tµi chÝnh quèc tÕ. §iÒu ®¸ng l­u ý lµ cuèi n¨m 1993, Ph¸p ®· gióp ViÖt Nam gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nî Nhµ n­íc t¹i c©u l¹c bé Paris b»ng c¸ch thuyÕt phôc c¸c n­íc chñ nî th«ng qua ph­¬ng ¸n tr¶ nî cã lîi cho ta. B¶n th©n Ph¸p ®· xo¸ nî cho ViÖt Nam 1,215 tû FRF trong sè 2.200 tû FRF vµ gi¶i to¶ 34 triÖu FRF thuéc tµi s¶n cña ViÖt Nam bÞ phong to¶ t¹i ng©n khè Ph¸p tõ n¨m 1954. Th¸ng 10/1994 t¹i Héi nghÞ ®Çu tiªn c¸c nhµ tµi trî quèc tÕ, Ph¸p ®· vËn ®éng c¸c nuíc cam kÕt tµi trî cho ViÖt Nam 2 tû USD. §Ó hç trî cho c¸c xÝ nghiÖp Ph¸p lµm ¨n ë ViÖt Nam, Ph¸p ®· nèi l¹i b¶o hiÓm tÝn dông xuÊt khÈu COFACE cho ViÖt Nam vµ ®­a ViÖt Nam tõ nhãm 4 (nhãm nhiÒu rñi ro nhÊt trong ®Çu t­) lªn nhãm 3. §Ó tá râ mèi quan t©m cu¶ m×nh muèn thóc ®Èy quan hÖ Ph¸p-ViÖt vµ coi ViÖt Nam lµ cÇu nèi gi÷a Ph¸p vµ c¸c n­íc kh¸c ë khu vùc nµy, th¸ng 11/1994, Bé tr­ëng ngo¹i giao Ph¸p lóc ®ã, Alain JuppÐ khi ®Õn th¨m ViÖt Nam ®· tuyªn bè "n­íc Ph¸p n»m ë gi÷a lôc ®Þa Ch©u ¢u, mét Ch©u ¢u ®ang ngµy cµng trë nªn thèng nhÊt vµ n­íc ViÖt Nam n»m gi÷a lôc ®Þa Ch©u ¸, mét Ch©u ¸ ®· ®ù¬c hoµ gi¶i vµ ®ang t¨ng tr­ëng kinh tÕ m¹nh mÏ. Hai n­íc chóng ta cã thÓ cïng nhau lµm nªn nhiÒu viÖc lín "(DiÔn v¨n Chñ tÞch n­íc TrÇn §øc L­¬ng ®äc t¹i buæi chiªu ®·i hoan nghªnh Tæng thèng Ph¸p J.Chirac, Phñ Chñ tÞch Hµ Néi -12/11/1997). Th¸ng 12 n¨m 1996, khi ®Õn th¨m Singapore, Tæng thèng Ph¸p Chirac ®· ph¸t biÓu "T«i ®Æc biÖt chµo mõng ViÖt Nam gia nhËp ASEAN. Víi viÖc t×m l¹i vÞ trÝ cña m×nh trong tæ chøc khu vùc nµy, ViÖt Nam sÏ cã thÓ sö dông tµi n¨ng tuyÖt vêi cña ng­êi d©n vµ sù n¨ng ®éng k× diÖu cña d©n téc m×nh vµo sù ph¸t triÓn ®Êt n­íc"."(DiÔn v¨n Chñ tÞch n­íc TrÇn §øc L­¬ng ®äc t¹i buæi chiªu ®·i hoan nghªnh Tæng thèng Ph¸p J.Chirac, Phñ Chñ tÞch Hµ Néi -12/11/1997). Th¸ng 12 n¨m 1999 Ph¸p gi¶m danh s¸ch c¸c ®èi t­îng ®­îc nhËn viÖn trî tõ 100 n­íc xuèng cßn 53 n­íc nh­ng vÉn gi÷ ViÖt Nam trong danh s¸ch nµy. Víi Ph¸p, cho ®Õn nay, ViÖt Nam ®· ký nhiÒu hiÖp ®Þnh hîp t¸c quan träng nh­ HiÖp ®Þnh hîp t¸c kinh tÕ, v¨n ho¸, khoa häc kü thuËt (1989); HiÖp ®Þnh khuyÕn khÝch vµ b¶o hé ®Çu t­ (1992); HiÖp ®Þnh vÒ hîp t¸c y tÕ (1992); HiÖp ®Þnh tr¸nh ®¸nh thuÕ lÇn hai (1993); HiÖp ®Þnh hîp t¸c vÒ d­îc (1994); HiÖp ®Þnh hîp t¸c vÒ du lÞch (1996); Tho¶ thuËn vÒ quan hÖ hai n­íc trong lÜnh vùc kinh tÕ quèc phßng (1997). §iÒu ®Æc biÖt lµ quan hÖ gi÷a hai n­íc ®· tiÕn nh÷ng b­íc dµi sau khi ViÖt Nam gia nhËp ASEAN th¸ng 7/1995, ViÖt Nam lµ thµnh viªn ®Çy ®ñ tham gia tÝch cùc vµo Héi nghÞ cao cÊp ¸- ¢u (ASEM). §ång thêi ViÖt Nam ®· kÝ kÕt hiÖp ®Þnh khung vÒ hîp t¸c víi EU mµ theo ®ã ViÖt Nam vµ EU cïng trao cho nhau quy chÕ ®·i ngé tèi huÖ quèc. N¨m 1996, ViÖt Nam vµ EU ®· kÝ kÕt v¨n b¶n "TiÕn tíi hîp t¸c trong mäi lÜnh vùc" giai ®o¹n 1996-2000 víi 6 môc tiªu trong ®ã cã 3 môc tiªu vÒ hîp t¸c kinh tÕ ®ã lµ : - T¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho chuyÓn giao vµ trao ®æi c«ng nghÖ trong nh÷ng nghµnh kinh tÕ chñ chèt, t¨ng c­êng trao ®æi th­¬ng m¹i vµ ®Çu t­. - §Èy nhanh qu¸ tr×nh c¶i c¸ch kinh tÕ vµ hµnh chÝnh ®ang ®­îc tiÕn hµnh ë ViÖt Nam. - Gióp ViÖt Nam héi nhËp khu vùc kinh tÕ vµ thÕ giíi. Cã thÓ nãi r»ng quan hÖ ViÖt Nam - Ph¸p ®­îc ®Èy m¹nh th«ng qua c¸c hiÖp ®Þnh ®a ph­¬ng ViÖt Nam-EU vµ song ph­¬ng ViÖt Nam - Ph¸p. Míi ®©y nhÊt, chuyÕn th¨m n­íc Céng hoµ Ph¸p cña chñ tÞch n­íc TrÇn §øc L­¬ng tõ ngµy 28 ®Õn 30 th¸ng 10/ 2002 ®· cñng cè vµ t¨ng c­êng h¬n n÷a mèi quan hÖ gi÷a hai quèc gia. Chñ tÞch n­íc TrÇn §øc L­¬ng ®· héi ®µm víi tæng thèng Ph¸p Jacques Chirac, gÆp chñ tÞch quèc héi Jean Louis DebrÐ, chñ tÞch th­îng viÖn Ph¸p Christian Poncelet, thñ t­íng Jean-Pierre Raffarin. Trong khu«n khæ chuyÕn th¨m nµy, hai bªn ®· ký c¸c v¨n kiÖn : - Hç trî ho¹t ®éng trung t©m båi d­ìng nghiÖp vô b¸o chÝ ViÖt Nam. - Sù héi nhËp cña ViÖt Nam trong giao l­u kinh tÕ thÕ giíi. - Trung t©m b¶o d­ìng c«ng nghiÖp thuéc tr­êng §¹i häc B¸ch Khoa Hµ Néi. - §µo t¹o c¸n bé thanh tra vµ qu¶n lý gi¸o dôc. - Tho¶ ­íc më tÝn dông gi÷a Bé tµi chÝnh ViÖt Nam vµ C¬ quan ph¸t triÓn Ph¸p (AFD) tµi trî cho dù ¸n cÊp n­íc vµ vÖ sinh c¸c thÞ x·, thÞ trÊn ViÖt Nam lÇn 3. - ý ®Þnh th­ vÒ hîp t¸c khoa häc x· héi. - ý ®Þnh th­ vÒ lËp tr­êng §¹i häc Ph¸p ë thµnh phè Hå ChÝ Minh. - B¶n ghi nhí vÒ hîp ®ång nghiªn cøu kh¶ thi kh«i phôc cÇu Long Biªn. - Tho¶ thuËn gi÷a hai chÝnh phñ vÒ giai ®o¹n II diÔn ®µn ®èi tho¹i vµ giao l­u ViÖt Nam - Ph¸p vÒ kinh tÕ vµ tµi chÝnh. - Hîp ®ång mua 5 m¸y bay Airbus A321 cña Ph¸p. Nh­ vËy, mèi quan hÖ hîp t¸c kinh tÕ th­¬ng m¹i ViÖt Nam - Ph¸p sÏ cã nh÷ng b­íc ph¸t triÓn tèt ®Ñp vÒ mäi mÆt trong thêi gian tíi. Ngoµi c¸c mèi quan hÖ hîp t¸c kinh tÕ, chÝnh trÞ, ngo¹i giao, gi÷a ViÖt Nam vµ Ph¸p cßn cã c¸c mèi quan hÖ v¨n ho¸, gi¸o dôc tõ rÊt l©u. Gi¸o dôc lµ mét trong nh÷ng lÜnh vùc m¹nh cña Ph¸p trong viÖc hîp t¸c víi ViÖt Nam. Tõ nhiÒu n¨m nay, Ph¸p lu«n chó träng ®Èy m¹nh quan hÖ gi¸o dôc víi ViÖt Nam vµ dµnh nhiÒu xuÊt häc bæng cho häc sinh, sinh viªn ViÖt Nam du häc t¹i Ph¸p. C¸c tæ chøc Ph¸p ng÷ cã rÊt nhiÒu ch­¬ng tr×nh hîp t¸c víi c¸c tr­êng ®¹i häc cña ViÖt Nam nh­: §¹i häc B¸ch Khoa, Trung t©m ®µo t¹o y khoa. Cïng víi phÝa ViÖt Nam, Ph¸p tµi trî tæ chøc c¸c trung t©m ®µo t¹o nh­: Trung t©m tiÕng Ph¸p chuyªn ngµnh CFC (Centre francaise de spÐcialitÐ), trung t©m Ph¸p-ViÖt ®µo t¹o vÒ qu¶n lý CFVG (Centre Franco-Vietnamienne a la gestion), trung t©m ng«n ng÷ vµ v¨n minh Ph¸p Aliance Francaise, më c¸c tr­êng tiÓu häc, trung häc... Tr¶ lêi pháng vÊn cña phãng viªn thêi b¸o kinh tÕ ViÖt Nam, «ng Jean Noel Poirier, Tæng l·nh sù qu¸n Ph¸p t¹i thµnh phè Hå ChÝ Minh ®· nãi: " N¨m nay sÏ cã kho¶ng 600 häc sinh tèt nghiÖp trung häc song ng÷ ViÖt - Ph¸p. Nhu cÇu häc tiÕp lªn ®¹i häc lµ hiÓn nhiªn. §Ó tiÕp tôc duy tr× ch­¬ng tr×nh nµy, cÇn ®a d¹ng ho¸ sù lùa chän cña häc sinh, kh«ng chØ cã b¸ch khoa, luËt, y khoa mµ c¶ kiÕn tróc, th­¬ng m¹i... Do ng©n s¸ch cã h¹n nªn Ph¸p ®ang nghiªn cøu ®Ó t×m kiÕm ®èi t¸c phï hîp víi c¸c tr­êng ®¹i häc ViÖt Nam. V× vËy bªn c¹nh viÖc t¨ng c­êng hîp t¸c víi c¸c tr­êng ®¹i häc ViÖt Nam, rÊt cã kh¶ n¨ng chóng t«i sÏ tÝnh ®Õn viÖc xin phÐp thµnh lËp mét tr­êng cao ®¼ng th­¬ng m¹i Ph¸p. §©y lµ mét phÇn trong dù ¸n s¾p tíi cña chóng t«i "[19]. Nh­ vËy, cã thÓ nãi r»ng quan hÖ hîp t¸c ViÖt Nam - Ph¸p trong lÜnh vùc gi¸o dôc ngµy cµng ®­îc t¨ng c­êng më réng, ®a d¹ng vÒ mäi mÆt. V¨n ho¸ còng lµ mét lÜnh vùc quan träng trong quan hÖ hîp t¸c ViÖt Nam - Ph¸p víi nh÷ng cuéc triÓn l·m vµ nh÷ng ho¹t ®éng nghÖ thuËt qua l¹i gi÷a hai bªn còng nh­ qu¸ tr×nh chuyÓn giao kÜ n¨ng mµ minh chøng râ nÐt nhÊt lµ " Festival HuÕ 2002". Trung t©m ng«n ng÷ vµ v¨n minh Ph¸p ®­îc thµnh lËp tõ l©u, lµ n¬i diÔn ra c¸c cuéc triÓn l·m, giíi thiÖu s¸ch b¸o, phim ¶nh, nghÖ thuËt Ph¸p, lµ n¬i giao l­u vÒ v¨n ho¸ ViÖt Nam - Ph¸p trong suèt nh÷ng n¨m qua. Tãm l¹i, mÆc dï nh÷ng th¨ng trÇm cña lÞch sö, sù cã mÆt cña Ph¸p ë ViÖt Nam vÉn cßn ®Ó l¹i c¸c dÊu Ên trong nhiÒu lÜnh vùc: gi¸o dôc ,hµnh chÝnh vµ thiÕt kÕ h¹ tÇng c¬ së mµ 30 n¨m chiÕn tranh kh«ng lµm mÊt ®i hoµn toµn. Ng­êi ViÖt Nam lu«n cã tÝn nhiÖm víi nh÷ng thµnh tùu cña Ph¸p vµ ng­îc l¹i, ng­êi Ph¸p t×m thÊy ë ng­êi ViÖt Nam nh÷ng ®øc tÝnh quý b¸u: cÇn kiÖm, th«ng minh, dòng c¶m... Mèi quan hÖ l©u ®êi gi÷a hai n­íc, mÆc dï tr¶i qua chiÕn tranh ®· t¹o nªn nh÷ng giao l­u kinh tÕ, v¨n ho¸ vµ khoa häc kü thuËt. Nh©n d©n hai n­íc cã nh÷ng biÓu hiÖn s©u s¾c vÒ v¨n ho¸, ng«n ng÷, thãi quen vµ phong tôc tËp qu¸n cña nhau. Ph¸t triÓn c¸c mèi quan hÖ song ph­¬ng vÒ mäi mÆt gi÷a hai n­íc nãi chung vµ quan hÖ kinh tÕ nãi riªng mang l¹i lîi Ých lín lao cho c¶ hai phÝa. 1.2.2 Sù cÇn thiÕt ph¸t triÓn quan hÖ th­¬ng m¹i vµ ®Çu t­ ViÖt Nam - Ph¸p. 1.2.2.1 VÒ phÝa Ph¸p Sau mét thêi gian "l·ng quªn" Ch©u ¸, ®Õn nay Ph¸p hÕt søc coi träng thÞ tr­êng Ch©u ¸ vµ coi thÞ tr­êng Ch©u ¸ lµ thÞ tr­êng tiªu ®iÓm trong chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ dµi h¹n cña Ph¸p. §Ó thùc hiÖn môc tiªu nµy, trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y Ph¸p ®ang dÇn dÇn g©y l¹i h×nh ¶nh cña m×nh ë thÞ tr­êng Ch©u ¸ trong ®ã cã ViÖt Nam. KÓ tõ ®Çu thËp kû 90, Ph¸p thùc hiÖn mét chÝnh s¸ch nhÊt qu¸n ®èi víi ViÖt Nam, coi ViÖt Nam lµ mét ­u tiªn trong chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i cña m×nh ë khu vùc. Víi chÝnh s¸ch ®ã, Ph¸p mong duy tr× vµ ®Èy m¹nh ¶nh h­ëng truyÒn thèng cña hä ë ba n­íc thuéc ®Þa cò ë §«ng D­¬ng vµ hy väng ViÖt Nam ®ãng vai trß cÇu nèi cho sù hîp t¸c gi÷a Ph¸p víi c¸c n­íc kh¸c trong khu vùc. Ph¸p thÊy ë ViÖt Nam : - Mét x· héi æn ®Þnh l©u dµi vÒ chÝnh trÞ. Søc lao ®éng, trÝ tuÖ, ®Êt ®ai dåi dµo lµ nh÷ng lîi thÕ cña ViÖt Nam mµ Ph¸p cã thÓ khai th¸c, c¸c doanh nghiÖp Ph¸p cã thÓ yªn t©m lµm ¨n l©u dµi. Víi d©n sè ®«ng (trªn 80 triÖu ng­êi ) trong ®ã sè ng­êi ë ®é tuæi lao ®éng chiÕm gÇn 1/2 chÝnh lµ lîi thÕ cña n­íc ta trong quan hÖ th­¬ng m¹i vµ ®Çu t­ víi Ph¸p. Tr×nh ®é cña ng­êi lao ®éng cao, tû lÖ xãa mï ch÷ ®¹t trªn 90%, sè ng­êi ®¹t tr×nh ®é ®¹i häc, cao ®¼ng kho¶ng trªn 700.000 ng­êi còng chÝnh lµ ­u ®iÓm cña n­íc ta. Lao ®éng ViÖt Nam cÇn cï, ch¨m chØ, khÐo lÐo, ViÖt nam l¹i n»m trong sè nh÷ng n­íc cã gi¸ nh©n c«ng rÎ nhÊt thÕ giíi [phô lôc 3] H¬n n÷a, tµi nguyªn thiªn nhiªn n­íc ta t­¬ng ®èi phong phó vµ ®a d¹ng. DiÖn tÝch n­íc ta lµ 330.363 km2 trong ®ã 50% diÖn tÝch cho n«ng nghiÖp vµ ng­ nghiÖp. Vïng cao nguyªn ®Êt ®á bazan ë T©y Nguyªn rÊt phï hîp cho c¸c lo¹i c©y c«ng nghiÖp nh­ cµ phª, cao su, hå tiªu....Hai ®ång b»ng s«ng Hång vµ s«ng Cöu Long lµ hai vùa lóa khæng lå cña ®Êt n­íc, hµng n¨m ®ãng gãp trªn 70% s¶n l­îng lóa cña c¶ n­íc [8]. - HÖ thèng ph¸p luËt kinh tÕ, c¸c c¬ chÕ chÝnh s¸ch ®ang ®­îc tõng b­íc ®ång bé ho¸ nh»m t¹o thuËn lîi cho ®Çu t­, kinh doanh ®· thùc sù cã søc hÊp dÉn c¸c nhµ ®Çu t­ Ph¸p. Cïng víi viÖc söa ®æi luËt ®Çu t­ n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam 1996, chÝnh phñ ViÖt Nam ®ang dÇn tõng b­íc c¶i thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt, t¹o thuËn lîi cho ®Çu t­. H×nh thøc thu hót ®Çu t­ ®ang dÇn dÇn ®­îc më réng, viÖc mua l¹i vµ s¸p nhËp cho phÐp vµo n¨m 2002 ®· t¹o nhiÒu thuËn lîi cho ®Çu t­ vµo ViÖt Nam vµ thu hót ®Çu t­ cña Ph¸p. HÖ thèng ph¸p luËt, chÝnh s¸ch ®ang dÇn ®­îc hoµn thiÖn ®ång bé vµ æn ®Þnh. T×nh tr¹ng m©u thuÉn nhau gi÷a c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt ®ang ®­îc kh¾c phôc, t¹o m«i tr­êng ®Çu t­ th«ng tho¸ng h¬n. - Quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i ®­îc t¨ng c­êng nh»m më réng thÞ tr­êng ngoµi n­íc, thu hót nguån lùc bªn ngoµi theo ph­¬ng ch©m: ViÖt Nam s½n sµng lµ b¹n cña tÊt c¶ c¸c n­íc, phÊn ®Êu v× hoµ b×nh, ®éc lËp vµ ph¸t triÓn. Trªn thùc tÕ, c¸c n­íc bÌ b¹n quèc tÕ lu«n coi ViÖt Nam lµ mét nh©n tè cña hoµ b×nh, æn ®Þnh, lµ mét ®èi t¸c giµu tiÒm n¨ng vµ ®¸ng tin cËy. ViÖt Nam cã nh÷ng b­íc ®i v÷ng ch¾c nh»m hoµ nhËp vµo "s©n ch¬i chung" cña quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ ®­¬ng ®¹i. T¹i c¸c héi nghÞ cÊp cao ¸ - ¢u, ViÖt Nam sÏ lµ mét tiÕng nãi cã träng l­îng ñng hé nh÷ng quan ®iÓm cña Ph¸p. Nh÷ng kÕt qu¶ ®¸ng khÝch lÖ thu ®­îc trong nh÷ng n¨m ®æi míi: kinh tÕ t¨ng tr­ëng cao liªn tôc trong nhiÒu n¨m, l¹m ph¸t ®­îc kiÒm chÕ, ®êi sèng cña nh©n d©n ®­îc c¶i thiÖn ®· gióp chóng ta giµnh ®­îc niÒm tin vµ sù ñng hé cña céng ®ång quèc tÕ nãi chung vµ cña Ph¸p nãi riªng. Thªm vµo ®ã lµ ViÖt Nam ®­îc coi lµ mét thÞ tr­êng tiÒm n¨ng víi h¬n 80 triÖu d©n víi søc mua ngµy cµng ®­îc n©ng cao sÏ lµ ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó Ph¸p t¨ng c­êng xuÊt khÈu hµng ho¸ cña m×nh. 1.2.2.2 VÒ phÝa ViÖt Nam §Èy nhanh qu¸ tr×nh héi nhËp quèc tÕ: ViÖt Nam ®· gia nhËp ASEAN vµ AFTA vµ c¸c Héi nghÞ cÊp cao EU-ASEAN (ASEM). Th¸ng 11 n¨m 1998, ViÖt Nam chÝnh thøc lµ thµnh viªn cña DiÔn ®µn hîp t¸c kinh tÕ Ch©u ¸ - Th¸i B×nh D­¬ng (APEC) ®· më ra mét kh«ng gian míi cho sù hîp t¸c vÒ kinh tÕ vµ th­¬ng m¹i. Nh­ vËy, ViÖt Nam kh«ng cßn bÞ ph©n biÖt ®èi xö c¶ trªn b×nh diÖn ®a ph­¬ng lÉn song ph­¬ng. HiÖn nay, ViÖt Nam ®ang trong qu¸ tr×nh phÊn ®Êu trë thµnh thµnh viªn WTO. Ph¸p sÏ ñng hé tÝch cùc ®¬n xin gia nhËp WTO cña ViÖt Nam. §èi víi ViÖt Nam, héi nhËp vµo nÒn kinh tÕ quèc tÕ vµ khu vùc võa lµ xu thÕ tÊt yÕu võa lµ mét yªu cÇu kh¸ch quan. §©y lµ mét qu¸ tr×nh ®Çy khã kh¨n vµ thö th¸ch nh­ng mang l¹i lîi Ých to lín. - ViÖt Nam coi Ph¸p lµ mét ®èi t¸c quan träng trong c¸c n­íc ph­¬ng T©y. §Èy m¹nh quan hÖ víi Ph¸p vÒ mäi mÆt, ViÖt Nam cã thÓ hoµ nhËp m¹nh vµo thÞ tr­êng EU vµ t¹o ra mét sù hµi hoµ c©n b»ng trong quan hÖ víi c¸c n­íc t­ b¶n lín kh¸c nh­ Anh, Mü, §øc. Ph¸p sÏ lµ cÇu nèi ViÖt Nam víi EU ®Ó më réng quan hÖ kinh tÕ, th­¬ng m¹i víi c¸c n­íc EU kh¸c. Ph¸p lµ thµnh viªn cña liªn minh Ch©u ¢u EU, lµ mét trong nh÷ng n­íc m¹nh nhÊt EU vµ cã tiÕng nãi quan träng trong néi bé khèi. ViÖc më réng quan hÖ th­¬ng m¹i vµ ®Çu t­ víi Ph¸p phï hîp víi xu h­íng toµn cÇu ho¸ vµ héi nhËp kinh tÕ ngµy nay, ®ång thêi phï hîp víi ph­¬ng ch©m ®a d¹ng ho¸, ®a ph­¬ng ho¸ c¸c mèi quan hÖ kinh tÕ cña §¶ng vµ Nhµ n­íc ta. H¬n thÕ n÷a, Ph¸p chÝnh lµ cöa ngâ quan träng ®Ó ViÖt Nam cã thÓ më réng quan hÖ víi c¸c n­íc kh¸c trong EU. Th«ng qua quan hÖ víi Ph¸p, ViÖt nam cã thÓ giíi thiÖu h×nh ¶nh cña m×nh víi c¸c n­íc kh¸c, gióp ViÖt Nam qu¶ng c¸o s¶n phÈm cña m×nh mét c¸ch cã hiÖu qu¶ nhÊt. §¸p øng ®­îc nhu cÇu rÊt kh¾t khe cña ng­êi tiªu dïng Ph¸p chÝnh lµ c¬ héi, lµ ®iÒu kiÖn ®Ó hµng ho¸ ViÖt Nam cã thÓ chinh phôc, th©m nhËp vµo c¸c thÞ tr­êng trong khu vùc EU(mét thÞ tr­êng khã tÝnh nhÊt thÕ giíi). C._.¸c n­íc kh¸c biÕt ®Õn ViÖt Nam trong quan hÖ víi Ph¸p chÝnh lµ thuËn lîi lín cho ViÖt Nam trong viÖc ph¸t triÓn quan hÖ hîp t¸c kinh tÕ quèc tÕ - Quan hÖ kinh tÕ, th­¬ng m¹i víi Ph¸p cµng quan träng h¬n khi c¸c thÞ tr­êng truyÒn thèng cña ViÖt Nam ë §«ng ¢u bÞ thu hÑp. Quan hÖ víi Ph¸p ®­îc t¨ng c­êng th× ViÖt Nam còng cã thªm c¬ héi vµ lîi thÕ ®Èy m¹nh quan hÖ víi Trung Quèc, c¸c n­íc thµnh viªn ASEAN còng nh­ c¸c n­íc Ch©u ¸ kh¸c. Trong nh÷ng n¨m qua, ®Æc biÖt lµ giai ®o¹n 1994-2001, quan hÖ th­¬ng m¹i vµ ®Çu t­ ViÖt Nam - Ph¸p ®· cã b­íc ph¸t triÓn hÕt søc tèt ®Ñp. Ph¸p lµ n­íc ®Çu t­ lín nhÊt vµo ViÖt Nam trong Liªn Minh Ch©u ¢u EU, lµ mét trong nh÷ng n­íc ®Çu t­ h¬n 1 tû USD vµo ViÖt Nam, ®ång thêi cïng víi §øc lµ hai n­íc cã quan hÖ th­¬ng m¹i nhiÒu nhÊt víi ViÖt Nam [ phô lôc 1,2 ]. C¸c nhµ ®Çu t­ Ph¸p Ýt nhiÒu còng cã nh÷ng ¶nh h­ëng tÝch cùc tíi viÖc thóc ®Èy quan hÖ th­¬ng m¹i cña ViÖt Nam víi c¸c n­íc kh¸c trong khu vùc. Më réng quan hÖ víi Ph¸p chÝnh lµ c¬ héi ®Ó hµng ho¸ ViÖt Nam tiÕp tôc th©m nhËp ®­îc vµo thÞ tr­êng Ch©u ¢u, thay thÕ c¸c thÞ tr­êng truyÒn thèng tr­íc ®©y. - Ph¸p lµ mét tiÕng nãi cã träng l­îng trong ®µm ph¸n cña ViÖt Nam víi EU. ViÖt Nam cã thÓ tranh thñ sù ñng hé cña Ph¸p ®Ó më réng kh¶ n¨ng xuÊt khÈu hµng dÖt may b»ng c¸ch thuyÕt phôc EU t¨ng thªm h¹n ng¹ch. ViÖt Nam cã thÓ t¨ng kim ng¹ch xuÊt khÈu thuû s¶n vµo EU b»ng viÖc EU ®­a thªm vµo danh s¸ch 1 nh÷ng xÝ nghiÖp ®­îc phÐp xu¸t khÈu thuû s¶n vµo EU. Riªng mÆt hµng da giÇy kh«ng bÞ EU ¸p dông h¹n ng¹ch lµ mét thuËn lîi lín ®èi víi ViÖt Nam. - Ph¸p lµ mét thÞ tr­êng víi h¬n 60 triÖu ng­êi tiªu dïng, mét thÞ tr­êng cã kh¶ n¨ng thanh to¸n cao, nhu cÇu lín vµ æn ®Þnh ®èi víi nhiÒu mÆt hµng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam. Ch­¬ng 2 Thùc tr¹ng quan hÖ th­¬ng m¹i vµ ®Çu t­ ViÖt Nam - Ph¸p 2.1 Quan hÖ th­¬ng m¹i 2.1.1 Kim ng¹ch B¶ng 5: Kim ng¹ch trao ®æi ViÖt Nam - Ph¸p giai ®o¹n 1994-2001 §¬n vÞ: triÖu FRF N¨m Tæng kim ng¹ch % t¨ng gi¶m tæng kim ng¹ch 1994 2847 1 1995 3147 10,5 1996 5728 82 1997 5393 -9,4 1998 5127 -9,5 1999 5302 3,4 2000 6309 18,9 2001 7507 19 Nguån: Th­¬ng vô ViÖt Nam t¹i Ph¸p [1] * Thêi b¸o Tµi chÝnh ViÖt Nam sè 130, 30/10/2002 [5] ViÖt Nam vµ Ph¸p ®· cã nh÷ng quan hÖ th­¬ng m¹i ngay tõ n¨m 1955. Trong thêi gian chiÕn tranh chèng Mü, trao ®æi th­¬ng m¹i gi÷a hai n­íc kh«ng t¨ng. Cho ®Õn n¨m 1986, kim ng¹ch hai chiÒu míi ®¹t kho¶ng 10 triÖu FRF/n¨m. KÓ tõ khi ViÖt Nam thèng nhÊt ®Êt n­íc, quan hÖ chÝnh trÞ gi÷a hai n­íc ®­îc c¶i thiÖn, thóc ®Èy quan hÖ hîp t¸c nãi chung vµ quan hÖ bu«n b¸n nãi riªng. Tuy nhiªn, trao ®æi hµng ho¸ chØ dõng ë møc thÊp vµ kh«ng æn ®Þnh do søc Ðp cu¶ c¸c thÕ lùc thï ®Þch chèng ®èi ViÖt Nam vÒ vÊn ®Ò Campuchia vµ do chÝnh s¸ch cÊm vËn cña Mü. H¬n thÕ n÷a, trong nh÷ng n¨m 70 vµ 80, Ph¸p vµ ViÖt Nam n»m trong hai hÖ thèng ®èi ®Çu trªn thÕ giíi: hÖ thèng t­ b¶n chñ nghÜa trong ®ã cã Ph¸p, hÖ thèng x· héi chñ nghÜa trong ®ã cã ViÖt Nam. Do vËy, thÞ tr­êng chÝnh cña ViÖt Nam lóc nµy vÉn cßn lµ c¸c n­íc §«ng ¢u vµ Liªn X« cò, ViÖt Nam ¸p dông chÝnh s¸ch ®éc quyÒn ngo¹i th­¬ng víi c¬ chÕ qu¶n lý tËp trung bao cÊp g©y nhiÒu phiÒn hµ trong c¸c thñ tôc xuÊt nhËp khÈu. Thªm vµo ®ã, chÊt l­îng cña nh÷ng mÆt hµng xuÊt khÈu ch­a b¶o ®¶m yªu cÇu cña thÞ tr­êng Ph¸p. Trong suèt nh÷ng n¨m tõ 1975-1985, ViÖt Nam lu«n nhËp siªu víi Ph¸p. N¨m 1979, kim ng¹ch ngo¹i th­¬ng cña ViÖt Nam víi Ph¸p ®¹t møc cao nhÊt, xuÊt khÈu 24,3 triÖu FRF vµ nhËp khÈu 432 triÖu FRF. ViÖt Nam xuÊt sang Ph¸p hµng n«ng l©m s¶n, thñ c«ng mü nghÖ vµ nhËp tõ Ph¸p m¸y mãc, thiÕt bÞ, dông cô y tÕ, s¶n phÈm y d­îc, bét mú, ho¸ chÊt, cao su thµnh phÈm. Cuèi nh÷ng n¨m 80, nh÷ng n¨m ®Çu tiªn cña c«ng cuéc ®æi míi, hµng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam sang Ph¸p chØ chiÕm 3-5% tæng gi¸ trÞ hµng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam v× ViÖt Nam trong viÖc chuyÓn ®æi c¬ cÊu kinh tÕ ®ång thêi vÉn bÞ g©y søc Ðp chÝnh trÞ vÒ vÊn ®Ò Campuchia. Sau n¨m 1991, khi vÊn ®Ò Campuchia ®­îc gi¶i quyÕt, trao ®æi th­¬ng m¹i gi÷a hai n­íc ®· ®­îc t¨ng c­êng. N¨m 1992, ViÖt Nam xuÊt sang Ph¸p 477 triÖu FRF t¨ng 74% so víi n¨m 1991 ®ång thêi hµng ho¸ nhËp kh¶u tõ Ph¸p còng t¨ng gÊp ®«i tõ 610 triÖu FRF n¨m 1991 lªn 1.162 triÖu FRF n¨m 1992. Tõ n¨m 1993, kim ng¹ch xuÊt khÈu cña ViÖt Nam sang Ph¸p lu«n ®¹t con sè trªn 1 tû FRF nhê vµo chÝnh s¸ch h­íng vµo xuÊt khÈu nãi chung vµ nh÷ng nç lùc c¶i tiÕn chÊt l­îng hµng ho¸ nãi riªng. Ngoµi nh÷ng mÆt hµng truyÒn thèng nh­ l©m s¶n, kho¸ng s¶n vµ thñ c«ng mü nghÖ, ViÖt Nam cßn xuÊt khÈu sang Ph¸p nh÷ng s¶n phÈm may mÆc, g¹o, da giÇy. Kim ng¹ch nhËp khÈu tõ Ph¸p còng t¨ng vät, n¨m 1996 ®¹t 3.829 triÖu FRF. Tuy n¨m 1999 kim ng¹ch nhËp khÈu cã gi¶m chØ gÇn b»ng møc n¨m 1994 nh­ng hai n¨m sau ®ã (2000-2001) con sè nµy l¹i t¨ng lªn 1.827 vµ 2033 triÖu FRF. Nh×n chung l¹i, tõ n¨m 1994 ®Õn n¨m 2001 tæng kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu gi÷a hai n­íc t¨ng lªn nhanh chãng. Trong mÊy n¨m nµy, chØ cã n¨m 1996 lµ ViÖt Nam nhËp siªu trÇm träng cßn c¸c n¨m gÇn ®©y ViÖt Nam ®Òu xuÊt siªu sang Ph¸p.  2.1.2 C¸n c©n th­¬ng m¹i. §Ó hiÓu râ c¸n c©n th­¬ng m¹i ViÖt Nam - Ph¸p, chóng ta ph©n tÝch b¶ng chØ sè sau: B¶ng 6 : C¸n c©n th­¬ng m¹i ViÖt Nam - Ph¸p tõ n¨m 1994-2001. §¬n vÞ: triÖu FRF N¨m ViÖt Nam xuÊt khÈu sang Ph¸p ViÖt nam nhËp khÈu tõ Ph¸p Chªnh lÖch xuÊt khÈu-nhËp khÈu 1994 1273 1574 -301 1995 1543 1604 -61 1996 1899 3829 -1930 1997 2846 2547 299 1998 3303 1824 1479 1999 3767 1534 2233 2000 4482 1827 2655 2001 5474 2033 3441 Nguån: Th­¬ng vô ViÖt Nam t¹i Ph¸p [1] * Thêi b¸o Tµi chÝnh ViÖt Nam sè 130, 30/10/2002 [5] Xem xÐt b¶ng trªn ta thÊy, kÓ tõ n¨m 1994 kim ng¹ch trao ®æi gi÷a hai n­íc ViÖt Nam - Ph¸p lu«n t¨ng. Giai ®o¹n 1994-2001, tæng kim ng¹ch trao ®æi t¨ng vät, tõ 2847 triÖu FRF n¨m 1994 lªn tíi 7507 triÖu FRF n¨m 2001. Tuy nhiªn trong nh÷ng n¨m tõ 1994 ®Õn 1996 ViÖt Nam lu«n nhËp siªu trong trao ®æi th­¬ng m¹i víi Ph¸p, mÆc dï ViÖt Nam ®· cã nh÷ng cè g¾ng v­ît bËc ®Ó t¨ng gi¸ trÞ hµng xuÊt khÈu cña m×nh. N¨m1996, gi¸ trÞ nhËp khÈu cña ViÖt Nam t¨ng ®ét biÕn (tõ 1604 triÖu FRF n¨m 1995 lªn 3829 triÖu FRF n¨m 1996) lµ do ViÖt Nam nhËp thuª 8 m¸y bay Airbus 320 cña Ph¸p trÞ gi¸ 1800 triÖu FRF. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, ViÖt Nam ®Òu xuÊt siªu sang Ph¸p. N¨m 2001 ®¹t 5474 triÖu FRF. §©y lµ ®iÒu ®¸ng mõng trong quan hÖ th­¬ng m¹i víi Ph¸p cña ViÖt Nam . 2.1.3 XuÊt khÈu tõ ViÖt Nam sang Ph¸p. a/ C¬ cÊu mÆt hµng VÒ c¬ cÊu c¸c mÆt hµng, cã thÓ nãi n¨m ®¸nh dÊu mèc cho sù biÕn ®æi vÒ mÆt c¬ cÊu xuÊt khÈu cña ViÖt Nam víi Ph¸p lµ n¨m 1990. Trong kho¶ng thêi gian dµi tõ n¨m 1956 ®Õn 1989, ViÖt Nam xuÊt khÈu sang Ph¸p chñ yÕu lµ c¸c mÆt hµng ë d¹ng nguyªn liÖu ch­a qua chÕ biÕn nh­ than ®¸, h¹t tiªu, cµ phª, cao su thiªn nhiªn, da vµ mét phÇn nhá c¸c s¶n phÈm thñ c«ng mü nghÖ, s¶n phÈm thuéc da. Tõ n¨m 1990 trë l¹i ®©y, c¬ cÊu mÆt hµng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam sang Ph¸p cã nhiÒu thay ®æi. B¶ng 7: So s¸nh c¬ cÊu mÆt hµng xuÊt khÈu ViÖt Nam - Ph¸p n¨m 1990 vµ 1998 §¬n vÞ % STT MÆt hµng N¨m 1990 N¨m 1998 1 Hµng ®· qua chÕ biÕn 29,31 77,43 2 Hµng ch­a qua chÕ biÕn 70,69 22.57 Nguån : Th­¬ng vô ViÖt Nam t¹i Ph¸p [1] C¬ cÊu xuÊt khÈu tõ n¨m 1990 vÒ c¬ b¶n còng ph¶n ¸nh c¬ cÊu bu«n b¸n cña ba thËp kû tr­íc ®ã, cho ta thÊy gi¸ trÞ xuÊt khÈu cña hµng hãa ch­a qua chÕ biÕn chiÕm 2/3 tæng gi¸ trÞ, trong khi ®ã gi¸ trÞ mÆt hµng chÕ biÕn chØ chiÕm ch­a ®Çy1/3. C¬ chÕ nµy ph¶n ¶nh mét nÒn c«ng nghiÖp ch­a h­íng vÒ xuÊt khÈu vµ ®Çu t­ FDI vµo ViÖt Nam ch­a ®Õn møc å ¹t. §ã lµ lý do t¹i sao ViÖt Nam vÉn xuÊt khÈu nguyªn liÖu vµ nhËp khÈu thµnh phÈm. N¨m 1998, t×nh h×nh hoµn toµn ®¶o ng­îc so víi n¨m 1990. Gi¸ trÞ hµng ®· qua chÕ biÕn chiÕm h¬n 3/4 (77,43%) gi¸ trÞ xuÊt khÈu trong khi ®ã hµng xuÊt khÈu ch­a qua chÕ biÕn chØ chiÕm 1/4. b, MÆt hµng xuÊt khÈu chñ yÕu cña ViÖt Nam sang Ph¸p. §èi víi hµng xuÊt cña ViÖt Nam sang EU th× liªn tôc tõ n¨m 1993, Ph¸p chØ ®øng hµng thø hai sau §øc vÒ thÞ tr­êng tiªu thô.(B¶ng 8) B¶ng 8 cho thÊy xuÊt khÈu cña ViÖt Nam sang Ph¸p ®· ®¹t ®­îc nh÷ng tiÕn bé v­ît bËc, kim ng¹ch kh«ng ngõng t¨ng. Cô thÓ tõng mÆt hµng nh­ sau: * Nhãm hµng da giÇy N¨m 1990, nhãm hµng da giÇy chØ chiÕm mét gi¸ trÞ kh«ng ®¸ng kÓ trong kim ng¹ch hµng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam sang Ph¸p, nh­ng tõ n¨m 1993 ®· trë thµnh mÆt hµng chÝnh vµ liªn tôc t¨ng. Da giÇy lµ mÆt hµng cã gi¸ trÞ cao vµ nhu cÇu tiªu thô ë Ph¸p rÊt lín, cho ®Õn nay vÉn ch­a cã dÊu hiÖu gi¶m. §Õn n¨m 1997, Uû ban Ch©u ¢u ®ang xem xÐt kh¶ n¨ng h¹n chÕ nhËp khÈu (b»ng ®Þnh ng¹ch hoÆc ®¸nh thuÕ chèng ph¸ gi¸ mÆt hµng theo kiÕn nghÞ cña nhiÒu nhµ s¶n xuÊt giÇy dÐp cña EU). Së dÜ nh­ vËy v× EU nghi nghê trong sè hµng ta xuÊt khÈu sang hä cã mét sè l­îng kh¸ lín xuÊt xø tõ c¸c n­íc kh¸c vµ ®ßi chøng nhËn xuÊt xø ph¶i ®­îc kiÓm so¸t chÆt chÏ h¬n. Tuy vËy, xuÊt khÈu giÇy dÐp cña ViÖt Nam sang Ph¸p hiÖn nay vÉn ®¹t 139,6 triÖu USD, chiÕm 36,7% tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu cña ViÖt Nam sang Ph¸p vµ chiÕm 8,9% tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu giÇy dÐp, ®øng thø t­ trong c¸c n­íc vµ vïng l·nh thæ nhËp khÈu giÇy dÐp cña ViÖt Nam sau Anh, §øc, BØ. * Nhãm hµng dÖt may Hµng xuÊt khÈu dÖt may lµ mÆt hµng xuÊt khÈu chñ lùc thø hai cña ViÖt Nam sau dÇu th«, kÕt qu¶ xuÊt khÈu mÆt hµng nµy ¶nh h­ëng to lín ®Õn kim ng¹ch xuÊt khÈu cña ®Êt n­íc. DÖt may còng lµ mÆt hµng hiÖn nay ®ang ®øng thø hai trong c¸c s¶n phÈm xuÊt sang Ph¸p sau nhãm hµng da giÇy. §©y lµ nhãm hµng cã kim ng¹ch t¨ng ®Òu trong nh÷ng n¨m qua. N¨m1997 ®¹t gÇn 5 ngµn tÊn, trÞ gi¸ 610 triÖu FRF, n¨m1998 ®¹t 5,1 ngµn tÊn, trÞ gi¸ 684 triÖu FRF. ViÖt Nam ®¹t ®­îc kÕt qu¶ trªn lµ do hiÖp ®Þnh bu«n b¸n dÖt may gi÷a ViÖt Nam vµ EU chÝnh thøc ®­îc ký kÕt ngµy 24 th¸ng 7 n¨m 1996 t¹i Brussel. Tõ ®ã hµng dÖt may xuÊt khÈu cña ViÖt Nam sang EU t¨ng 30% so víi n¨m tr­íc. Mét lý do n÷a lµ cã sù ph©n c«ng l¹i lùc l­îng lao ®éng trªn thÕ giíi. B¶ng 8: XuÊt khÈu cña ViÖt Nam sang Ph¸p §¬n vÞ: Tû FRF vµ % Stt Tªn hµng 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000* 2001* TG TT TG TT TG TT TG TT TG TT TG TT TG TT TG TT 1 Da giÇy 534,2 38,9 668,3 43,3 827,5 43,6 1359 47,7 1495,4 45,3 1888,9 50,1 2151,7 52,4 2453 55 2 DÖt may 256,9 18,7 301,6 19,5 440,9 23,2 661 23,2 684,3 20,7 647,5 17,2 658,3 16,0 672,4 15 3 Cµ phª_ChÌ 113 8,24 166,7 10,8 145,9 7,7 255,7 9,0 320,2 9,7 400,8 10,6 395,4 9,6 397,2 8,9 4 Than ®¸ 58,6 4,27 23,31 1,51 35,5 1,9 40,3 1,4 26,3 0,8 17,7 0,5 13,2 0,3 14,1 0,3 5 H¶i s¶n ®«ng l¹nh 10,8 0,79 18,7 1,211 30,8 1,6 39,5 1,4 64,7 2,0 33,6 0,9 53,2 1,3 57,8 1,3 6 C¸c s¶n phÈm CN kh¸c 120,8 8,8 191,3 12,4 201,5 10,6 32,2 11,5 473,8 14,3 519,1 13,8 558,4 13,6 573,6 12,9 7 N«ng l©m s¶n thùc phÈm kh¸c 60 4,4 45,8 3,0 65,8 3,5 76,6 2,7 91,8 2,8 100,2 2,7 112,1 2,7 123,2 2,8 8 C¸c s¶n phÈm kh¸c 118,9 8,7 127,9 8,3 145,7 7,7 138 4,8 146,6 4,4 159,7 4,2 163,9 4,0 167,5 3,8 Tæng xuÊt 1372 100 1543,8 100 1899 100 2846,3 100 3303 100 3768 100 4106,2 100 4459 100 Nguån: Th­¬ng vô ViÖt Nam t¹i Ph¸p [1],* Thêi b¸o tµi chÝnh ViÖt Nam sè 130, 30/10/2002 [5], T¹p chÝ kinh tÕ vµ dù b¸o sè th¸ng 8/2001 [7], T¹p chÝ nghiªn cøu Ch©u ¢u sè 1/2002 [10], Thêi b¸o Kinh tÕ ViÖt Nam 5/9/2001 [19]. Chó thÝch: TG (TrÞ gi¸) : TT (Tû träng) Ngµnh may mÆc cã xu h­íng chuyÓn sang c¸c n­íc thÕ giíi thø 3 cã nh©n c«ng rÎ vµ mét nguyªn nh©n quan träng h¬n lµ ViÖt Nam ®­îc EU cÊp h¹n ng¹ch cho s¶n phÈm quÇn ¸o may s½n hµng n¨m trÞ gi¸ kho¶ng 100 triÖu USD, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho hµn may mÆc cña ViÖt Nam vµo Ph¸p. ViÖc ViÖt Nam vµ EU ký kÕt tiÕp hiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i dÖt may cho giai ®o¹n 1998-2000 ngµy 7/11/1997 ®· t¹o thuËn lîi h¬n n÷a cho hµng may mÆc ViÖt Nam sang thÞ tr­êng EU vµ thÞ tr­êng Ph¸p. HiÖp ®Þnh nµy cã nh÷ng b­íc tiÕn quan träng ®· gi¶m bít c¸c mÆt hµng h¹n chÕ h¹n ng¹ch tõ 54 xuèng cßn 29 lo¹i hµng , trong ®ã cã 13 lo¹i hµng t¨ng tõ 36% ®Õn 116%. Khèi l­îng cña 29 lo¹i hµng nµy vÉn t­¬ng ®­¬ng víi 54 lo¹i hµng cña hiÖp ®Þnh tr­íc. §èi víi mçi lo¹i hµng cã h¹n ng¹ch møc xuÊt khÈu t¨ng tõ 3% ®Õn 5%. Ngµy 11/10/2000 ViÖt Nam ®· ký víi EU hiÖp ®Þnh song ph­¬ng vÒ hµng dÖt vµ hµng giÇy dÐp theo ®ã EU sÏ t¨ng h¹n ng¹ch hµng dÖt may cña ViÖt Nam xuÊt khÈu vµo thÞ tr­êng nµy kho¶ng 20%. §©y lµ ®iÒu kiÖn thuËn lîi lín trong viÖc t¨ng kim ng¹ch xuÊt khÈu cña hai mÆt hµng nµy sang thÞ tr­êng Ph¸p. HiÖn nay kim ng¹ch xuÊt khÈu mÆt hµng nµy ®¹t 81,9 triÖu USD. * MÆt hµng cµ phª Ph¸p lµ b¹n hµng thø hai vÒ cµ phª cña ViÖt Nam sau Singapore. Cµ phª lµ mét mÆt hµng xuÊt khÈu truyÒn thèng cña ViÖt Nam ë thÞ tr­êng Ph¸p vµ cã kim ng¹ch t¨ng ®Òu qua c¸c n¨m. §Æc biÖt ba n¨m gÇn ®©y xuÊt khÈu mÆt hµng nµy t¨ng m¹nh, cã nhiÒu thuËn lîi h¬n trong xuÊt khÈu. N¨m 1998 ViÖt Nam ®· xuÊt sang Ph¸p 30 ngµn tÊn trÞ gi¸ 320 triÖu FRF. N¨m 2001 tuy xuÊt khÈu cµ phª cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n vÒ gi¸, nh­ng nhu cÇu nhËp khÈu cµ phª ViÖt Nam cña c¸c thÞ tr­êng vÉn lín, ®Æc biÖt lµ khu vùc ¢u - Mü chiÕm tíi 82,5%. S¸u th¸ng ®Çu n¨m 2002 ViÖt Nam ®· xuÊt khÈu sang Ph¸p 13.396 tÊn, ®¹t trÞ gi¸ 5.070.176 USD. * Nhãm hµng s¶n phÈm c«ng nghiÖp kh¸c §èi víi c¸c s¶n phÈm c«ng nghiÖp kh¸c, nÕu nh­ c¸c n¨m 1991 vµ 1992 ta chØ xuÊt khÈu ®­îc 11,6 triÖu FRF vµ 11,8 triÖu FRF, b»ng 8% trÞ gi¸ xuÊt khÈu sang Ph¸p trong n¨m, th× n¨m 1998 nhãm mÆt hµng nµy ®· v­ît lªn chiÕm 13,7%, bao gåm c¸c linh kiÖn ®iÖn tö, c¸c s¶n phÈm b»ng gç, ®å ch¬i thÓ thao, gi¶i trÝ, ®å gèm, ®¸ quý. * Nhãm hµng n«ng l©m s¶n, thùc phÈm §©y lµ nhãm hµng cã xu h­íng gi¶m trong trÞ gi¸ xuÊt khÈu hµng ho¸ cña ta sang thÞ tr­êng Ph¸p. N¨m 1993, nhãm hµng nµy cßn chiÕm 20% trÞ gi¸ xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng Ph¸p, nh­ng ®Õn n¨m 1999 con sè nµy ®· gi¶m xuèng cßn 2,6%(100,2 triÖuFRF). C¸c mÆt hµng xuÊt khÈu chñ yÕu trong nhãm hµng nµy lµ h¹t tiªu, cao su vµ s¶n phÈm b»ng cao su, bµn ghÕ song m©y (5,2 triÖu USD), g¹o, mËt ong, tinh dÇu, hoa håi, h¹t ®iÒu... * H¶i s¶n ®«ng l¹nh H¶i s¶n ®«ng l¹nh lµ mét mÆt hµng cã tiÒm n¨ng vµ xuÊt khÈu t¨ng m¹nh trªn c¸c thÞ tr­êng kh¸c, nh­ng t¹i thÞ tr­êng EU xuÊt khÈu mÆt hµng nµy thêi gian qua vÉn cßn ®ang ë nh÷ng b­íc ®i ®Çu tiªn rÊt khiªm tèn. Riªng ë thÞ tr­êng Ph¸p, con sè 2,1 ngµn tÊn, trÞ gi¸ 64,7 triÖu FRF. N¨m 1998 lµ n¨m ®¹t møc xuÊt khÈu cao nhÊt sang Ph¸p còng cßn xa víi kh¶ n¨ng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam. §iÒu xÊu h¬n n÷a lµ n¨m 1999 xuÊt khÈu h¶i s¶n ®«ng l¹nh cña ta sang Ph¸p chØ b»ng 1/2 n¨m 1998 v× gÆp ph¶i sù c¹nh tranh cña c¸c ®èi thñ Ch©u ¸ nh­ §µi Loan, Trung Quèc. Ngù¬c l¹i, mét thuËn lîi lín cho ViÖt Nam lµ th¸ng 10/1999, EU ®· xÕp ViÖt Nam vµo danh s¸ch nhãm mét xuÊt khÈu thuû s¶n vµo EU. §iÒu nµy gi¶i thÝch cho sù t¨ng lªn vÒ kim ng¹ch xuÊt khÈu mÆt hµng nµy vµo thÞ tr­êng Ph¸p kÓ tõ n¨m 2000. * Than ®¸ Than ®¸ còng lµ mét mÆt hµng truyÒn thèng cña ta ®èi víi thÞ tr­êng Ph¸p v× Ph¸p vèn lµ n­íc khan hiÕm nguån n¨ng l­îng tù nhiªn, nh­ng Ph¸p chØ lµ b¹n hµng khiªm tèn vÒ than ®¸ cña ViÖt Nam. N¨m ®¹t møc xuÊt khÈu than ®¸ sang Ph¸p cao nhÊt lµ n¨m 1997, ®¹t 136 triÖu tÊn c¸c n¨m tiÕp theo, khèi l­îng xuÊt khÈu than ®¸ gi¶m dÇn do chÝnh s¸ch ®Èy m¹nh khai th¸c nguån n¨ng l­îng trong n­ãc cña Ph¸p. 2.1.4 NhËp khÈu tõ Ph¸p vµo ViÖt Nam a/ C¬ cÊu mÆt hµng Còng nh­ c¬ cÊu mÆt hµng xuÊt khÈu tõ ViÖt Nam sang Ph¸p, c¸c mÆt hµng nhËp khÈu tõ Ph¸p vµo ViÖt Nam còng cã sù biÕn ®æi ®¸ng kÓ vÒ c¬ cÊu: B¶ng 9 : So s¸nh c¬ cÊu mÆt hµng nhËp khÈu ViÖt Nam - Ph¸p n¨m 1990 vµ 1998. §¬n vÞ :% STT MÆt hµng N¨m 1990 N¨m 1998 1 Hµng tiªu dïng 61.40 34.55 2 Hµng phôc vô s¶n xuÊt 38.60 65.45 Nguån: Th­¬ng vô ViÖt Nam t¹i Ph¸p [1] Tû träng hµng tiªu dïng nhËp khÈu cã sù ®¶o ng­îc n¨m 1998 so víi n¨m 1990. N¨m 1990 ta nhËp ®Õn 61,40% tænh gi¸ trÞ nhËp khÈu hµng tiªu dïng, ng­îc l¹i n¨m 1998 ViÖt Nam nhËp ®Õn 65,45% tæng gi¸ trÞ hµng phôc vô cho s¶n xuÊt. §©y lµ mét c¬ cÊu nhËp khÈu ®· b¾t ®Çu t­¬ng ®èi hîp lý h¬n. b/ MÆt hµng nhËp khÈu tõ Ph¸p vµo ViÖt Nam. B¶ng 10: NhËp khÈu tõ Ph¸p vµo ViÖt Nam §¬n vÞ: Tû FRF vµ % Stt Tªn hµng 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000* 2001* TG TT TG TT TG TT TG TT TG TT TG TT TG TT TG TT 1 N«ng s¶n thùc phÈm 112 7,1 128 8,0 174 4,5 153 6,0 138 7,6 128 8,3 141 7,7 168 8,26 2 Hãa chÊt 39 2,5 58 3,6 46 1,2 33 1,3 34 1,9 28 1,8 37 2,0 41 2,02 3 D­îc phÈm 356 2,6 424 26,4 505 1,.2 613 24,1 481 26,4 404 26,3 513 28,1 587 28,9 4 S¶n phÈm c«ng nghiÖp 139 8,8 170 10,6 170 4,4 154 6,0 157 8,6 129 8,4 171 9,4 190 9,35 5 M¸y mãc thiÕt bÞ 777 49,4 685 42,7 2765 72,2 1338 52,5 816 44,7 685 44,7 735 40,2 736 36,2 6 S¶n phÈm kh¸c 151 9,6 139 8,7 169 4,4 256 10,1 198 10,9 160 10,4 230 12,6 311 15,3 Tæng nhËp 1574 100 1604 100 3829 100 2547 100 1824 100 1534 100 1827 100 2033 100 Nguån: Th­¬ng vô ViÖt Nam t¹i Ph¸p [1],* Thêi b¸o tµi chÝnh ViÖt Nam sè 130, 30/10/2002 [5], T¹p chÝ kinh tÕ vµ dù b¸o sè th¸ng 8/2001 [7], T¹p chÝ nghiªn cøu Ch©u ¢u sè 1/2002 [10], Thêi b¸o Kinh tÕ ViÖt Nam 5/9/2001 [19]. Chó thÝch: TG (TrÞ gi¸) : TT (Tû träng) Nh×n vµo b¶ng 10 ta thÊy n¨m 1990, hµng ViÖt Nam nhËp tõ Ph¸p liªn tôc t¨ng, n¨m 1996 ®¹t con sè kû lôc 3825 triÖu FRF. Tuy hai n¨m 1997, 1998 cã gi¶m h¬n so víi n¨m 1996 nh­ng vÉn gÊp 3 lÇn n¨m 1990. * Hµng n«ng s¶n thùc phÈm Hµng n«ng s¶n thùc phÈm chñ yÕu Ph¸p xuÊt sang ViÖt Nam, gåm c¸c mÆt hµng: s÷a vµ c¸c s¶n phÈm s÷a (®¹t kim ng¹ch 9 triÖu USD), men bia, s¶n phÈm tõ ngò cèc, ®å uèng, r­îu...N¨m 1998 gi¸ trÞ nhËp khÈu cña nhãm hµng nµy chØ t¨ng gÇn 19% so víi n¨m 1990. Mét møc ®é gia t¨ng kh«ng nhiÒu so víi sù gia t¨ng cña tæng gi¸ trÞ hµng ViÖt Nam nhËp khÈu tõ Ph¸p. * Hµng ho¸ d­îc Chñ yÕu lµ d­îc phÈm vµ nguyªn liÖu cho ngµnh d­îc. D­îc lµ mét ngµnh mµ Ph¸p rÊt cã ­u thÕ. ViÖt Nam nhËp khÈu ®Òu ®Æn mÆt hµng nµy tõ nhiÒu n¨m nay. Víi kho¶ng 85% khèi l­îng d­îc phÈm vµ nguyªn liÖu d­îc ®­îc nhËp vµo ViÖt Nam, Ph¸p lµ nhµ cung cÊp d­îc phÈm lín nhÊt cho ViÖt Nam. HiÖn nay mçi n¨m ViÖt Nam nhËp tõ Ph¸p 74,2 triÖu USD khèi l­îng hµng t©n d­îc. * M¸y mãc thiÕt bÞ Bao gåm c¸c lo¹i thiÕt bÞ c¬ khÝ, thiÕt bÞ ®iÖn, thiÕt bÞ hµng kh«ng, thiÕt bÞ kiÓm tra, xe h¬i, m¸y kÐo, biÓn ®Ìn hiÖu...Nhãm hµng nµy chiÕm kho¶ng 70% gi¸ trÞ nhËp khÈu tõ Ph¸p. Tuy r»ng, trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y (tõ n¨m 1998 trë l¹i ®©y) con sè nµy gi¶m xuèng chØ cßn kho¶ng 45% nh­ng ®©y vÉn lµ nhãm mÆt hµng nhËp khÈu quan träng nhÊt trong bu«n b¸n víi Ph¸p nh»m ®¸p øng yªu cÇu cña viÖc x©y dùng c¬ së h¹ tÇng cña n­íc ta. §¸ng kÓ nhÊt lµ c«ng tr×nh ®­êng d©y 500kv B¾c-Nam (tËp ®oµn Merlin Guerin cung cÊp vËt liÖu), c¸c nhµ m¸y thuû ®iÖn ( c«ng ty EGF cung cÊp tourbin khÝ) , nhµ m¸y xi m¨ng Bót S¬n, thiÕt bÞ viÔn th«ng do Thomson CSF cung cÊp. * C¸c s¶n phÈm c«ng nghiÖp kh¸c C¸c s¶n phÈm kh¸c bao gåm n­íc hoa, tinh dÇu, c¸c s¶n phÈm chÊt dÎo, nhùa, gang, nh«m, s¾t, giÊy, b×a carton... Nh÷ng n¨m gÇn ®©y, viÖc nhËp khÈu nhãm mÆt hµng nµy kh«ng cã sù gia t¨ng. 2.1.5 Nh÷ng thuËn lîi trong ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu hµng ho¸ cña ViÖt Nam víi Ph¸p. 2.1.5.1 VÒ phÝa ViÖt Nam - ThuËn lîi tr­íc tiªn ph¶i kÓ ®Õn trong xuÊt khÈu hµng ho¸ cña ViÖt Nam sang thÞ tr­êng Ph¸p ®ã lµ nh÷ng ­u ®·i cña Ph¸p trong chÝnh s¸ch nhËp khÈu hµng ho¸. Còng nh­ tÊt c¶ c¸c n­íc thµnh viªn EU kh¸c, ngoµi c¸c biÖn ph¸p thuÕ quan vµ phi thuÕ quan trong viÖc thùc hiÖn chÝnh s¸ch th­¬ng m¹i cña m×nh, Ph¸p cßn thùc hiÖn qui chÕ nhËp khÈu do EU ban hµnh. ThuÕ nhËp khÈu: Møc thuÕ nhËp khÈu kh«ng qu¸ cao. Møc trung b×nh thÊp h¬n 4% ®èi víi c¸c s¶n phÈm chÕ t¹o. Ch­¬ng tr×nh ­u ®·i thuÕ quan phæ cËp GSP ®­îc thùc hiÖn tõ ngµy 1/7/1999 ®· cã ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn vÊn ®Ò xuÊt khÈu cña c¸c nhµ xuÊt khÈu ViÖt Nam. Sau khi ViÖt Nam vµ EU kÝ hiÖp ®Þnh khung, hµng cã xuÊt xø tõ ViÖt Nam ®­îc h­ëng qui chÕ GSP khi vµo thÞ tr­êng EU nãi chung vµ thÞ tr­êng Ph¸p nãi riªng. Chèng b¸n ph¸ gi¸: Lµ lo¹i thuÕ ®¸nh vµo s¶n phÈm nhËp khÈu ®­îc b¸n trªn thÞ tr­êng Ph¸p víi møc gi¸ thÊp h¬n so víi møc gi¸ b¸n trong n­íc. H¹n ng¹ch: Phæ biÕn nhÊt lµ h¹n ng¹ch vÒ sè l­îng. ViÖc ViÖt Nam ®­îc quyÒn khai th¸c c¸c phÇn h¹n ng¹ch cña ASEAN kh«ng sö dông ®Ó xuÊt khÈu vµo thÞ tr­êng EU, trong ®ã cã Ph¸p, lµ mét thuËn lîi lín ®Ó t¨ng khèi l­îng hµng xuÊt. ChÝnh s¸ch vµ quy chÕ nhËp khÈu nµy cña Ph¸p ®· t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi lín, cho phÐp c¸c nhµ xuÊt khÈu ViÖt Nam tËn dông c¬ héi, lîi thÕ cña m×nh trong quan hÖ bu«n b¸n víi thÞ tr­êng Ph¸p. - ThuËn lîi thø hai ®ã lµ thuËn lîi vÒ ®Þa lý. ViÖt Nam n»m trªn mét b¸n ®¶o gÇn trung t©m §«ng Nam ¸ víi ®­êng bê biÓn dµi 3260km, nhiÒu kªnh ngßi ®Çm r¹ch, l¹i n»m trong khu vùc khÝ hËu nhiÖt ®íi giã mïa... §ã lµ ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho mét nÒn n«ng nghiÖp ®a canh quanh n¨m, cã nhiÒu n«ng s¶n phong phó vµ mét ngµnh thuû s¶n ph¸t triÓn m¹nh mÏ. H¬n n÷a, vÒ tµi nguyªn, tuy kh«ng cã nh÷ng má kho¸ng s¶n lín hµng ®Çu thÕ giíi nh­ng ViÖt Nam còng cã nhiÒu lîi thÕ vÒ nhiªn liÖu, n¨ng l­îng vµ nh÷ng kho¸ng s¶n c¬ b¶n cÇn thiÕt cho c¸c ngµnh c«ng nghiÖp, ®iÓn h×nh lµ dÇu khÝ, than. HiÖn nay, c¸c mÆt hµng n«ng s¶n nh­ g¹o, cµ phª, cao su, h¹t ®iÒu, thuû s¶n vµ c¸c kho¸ng s¶n nh­ dÇu th« , than lµ nh÷ng mÆt hµng chñ lùc, ®ãng gãp phÇn lín vµo tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu cña ViÖt Nam. - ThuËn lîi thø ba, ViÖt Nam lµ n­íc duy nhÊt ë §«ng Nam ¸ mµ Ph¸p hiÓu râ nhÊt. Ng­êi Ph¸p còng hiÓu ng­êi ViÖt Nam h¬n c¸c n­íc trong vïng. H¬n n÷a, ViÖt Nam ®­îc h­ëng qui chÕ tèi huÖ quèc (MFN) vµ qui chÕ ­u ®·i thuÕ quan phæ cËp (GSP). §©y lµ ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó ViÖt Nam më réng bu«n b¸n sang thÞ tr­êng Ph¸p. - Thø t­, ®ã lµ thuËn lîi vÒ nguån lao ®éng dåi dµo vµ gi¸ nh©n c«ng rÎ. HiÖn nay, d©n sè n­íc ta kho¶ng 80 triÖu ng­êi, lao ®éng cã tiÕng lµ cÇn cï, th«ng minh, khÐo lÐo vµ nh¹y bÐn trong viÖc n¾m b¾t c¸i míi. C¸c ngµnh sö dông nhiÒu lao ®éng nh­ may mÆc, giÇy dÐp, l¾p r¸p ®iÖn tö, thñ c«ng mü nghÖ... ®· tËn dông nguån lao ®éng võa rÎ võa dåi dµo nµy ®Ó t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng thÕ giíi. ChÝnh lîi thÕ nµy ®· ®ãng gãp kh«ng Ýt cho tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu cña n­íc ta. So víi c¸c n­íc trong khu vùc, gi¸ nh©n c«ng n­íc ta vµo lo¹i thÊp nhÊt: 42 - 47 USD /th¸ng, trong khi ®ã gi¸ nh©n c«ng ë Malaysia lµ 150 USD, ë Th¸i Lan: 135 USD, ë Philippin: 130 USD, Hång K«ng: 750 USD, §µi Loan: 870 USD, Trung Quèc: 80 USD. [8] - Míi ®©y nhÊt, viÖc ViÖt Nam ®­îc EU c«ng nhËn ¸p dông c¬ chÕ thÞ tr­êng [4] lµ ®iÒu kiÖn thuËn lîi lín trong ho¹t ®éng bu«n b¸n cña ViÖt Nam víi EU nãi chung vµ víi Ph¸p nãi riªng. §iÒu nµy lµm gi¶m ®i nh÷ng bÊt lîi cña hµng ho¸ ViÖt Nam so víi hµng hãa cña c¸c n­íc kinh tÕ thÞ tr­êng EU. Theo «ng Christian Saillard, tham t¸n th­¬ng m¹i Ph¸p t¹i ViÖt Nam, quan hÖ th­¬ng m¹i ViÖt Nam - Ph¸p ®ang trªn ®µ ph¸t triÓn tèt ®Ñp. Kim ng¹ch xuÊt khÈu hai chiÒu t¨ng ®Òu trong vµi n¨m gÇn ®©y. N¨m 2000 kim ng¹ch xuÊt khÈu cña hµng ViÖt Nam vµo Ph¸p ®¹t 700 triÖu USD, vµ Ph¸p xuÊt sang ViÖt Nam l­îng hµng ho¸ vµ dÞch vô trÞ gi¸ 280 triÖu USD. ¤ng Christian Saillard cho biÕt chÝnh chÊt l­îng cao vµ gi¸ hîp lý lµ hai nguyªn nh©n khiÕn hµng ViÖt Nam ngµy cµng ®­îc nhËp khÈu nhiÒu vµo thÞ tr­êng Ph¸p, víi møc t¨ng trung b×nh lµ 15-20%/n¨m. - H¬n thÕ n÷a, trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay, ®Ó thùc hiÖn thµnh c«ng sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc, ViÖt Nam cÇn nhËp khÈu c«ng nghÖ, thiÕt bÞ nguån. Mµ nh÷ng mÆt hµng nµy l¹i lµ thÕ m¹nh ®Æc biÖt cña Ph¸p. Ph¸p hoµn toµn cã kh¶ n¨ng ®¸p øng cho ViÖt Nam nh÷ng thiÕt bÞ, c«ng nghÖ, kü thuËt hiÖn ®¹i. §iÒu nµy cho phÐp Ph¸p t¨ng c­êng xuÊt khÈu vµo ViÖt Nam. 2.1.5.2 VÒ phÝa Ph¸p ThuËn lîi trong xuÊt nhËp khÈu ViÖt Nam - Ph¸p ®­îc thÓ hiÖn ë ®Æc ®iÓm thÞ tr­êng Ph¸p. Ph¸p lµ thÞ tr­êng xuÊt khÈu tiÒm n¨ng cña ViÖt Nam, lµ mét trong m­êi thÞ tr­êng xuÊt khÈu lín nhÊt cña ViÖt Nam. §iÒu nµy thÓ hiÖn ë chç Ph¸p lµ thµnh viªn cña EU - mét thÞ tr­êng tiªu thô lín trªn thÕ giíi, cã nhu cÇu ®a d¹ng, phong phó vÒ hµng ho¸, nhu cÇu nhËp khÈu cña Ph¸p ®èi víi mÆt hµng chñ lùc cña ViÖt Nam rÊt lín vµ chÝnh s¸ch th­¬ng m¹i cña EU nãi chung vµ cña Ph¸p nãi riªng ®èi víi ViÖt Nam ®ang dÇn ®­îc hoµn thiÖn. H¬n n÷a, Ph¸p vÉn trong khu vùc ph¸t triÓn kinh tÕ kh¸ æn ®Þnh trªn thÕ giíi vµ vÞ thÕ cña khu vùc nµy ngµy cµng ®­îc n©ng cao trªn tr­êng quèc tÕ cïng víi sù ra ®êi cña ®ång Euro. T¹i thêi ®iÓm nµy, ViÖt Nam ®ang thùc hiÖn chiÕn l­îc c«ng nghiÖp ho¸ h­íng vµo xuÊt khÈu. Do vËy thÞ tr­êng Ph¸p vµ EU lµ n¬i ®Ó c¸c nhµ xuÊt khÈu ViÖt Nam thÓ hiÖn søc m¹nh cña m×nh. §Ó x©m nhËp vµ chiÕm lÜnh thÞ tr­êng Ph¸p, c¸c nhµ xuÊt khÈu ViÖt Nam cÇn ph¶i n¾m ®­îc c¸c ®Æc ®iÓm cña thÞ tr­êng nµy: - Ph¸p lµ thµnh viªn cña Liªn minh Ch©u ¢u ( EU) nªn thÞ tr­êng Ph¸p còng mang mét sè ®Æc ®iÓm cña thÞ tr­êng EU nãi chung. §ã lµ c¸c doanh nghiÖp lµm ¨n ë Ph¸p ®Òu ph¶i tu©n theo c¸c quy t¾c, h­íng dÉn vµ chÞu sù gi¸m s¸t cña uû ban Ch©u ¢U( EC). EC ®· ban hµnh vµ cñng cè c¸c quy t¾c c¹nh tranh, cÊu tróc tæ chøc liªn quan ®Õn nh÷ng ho¹t ®éng nh­ s¸p nhËp, chèng ®éc quyÒn vµ ®¸nh thuÕ, thËm chÝ cßn quyÕt ®Þnh c¶ ®Þnh gi¸, qu¶ng c¸o vµ c¸c ho¹t ®éng hµng ngµy kh¸c. - ThÞ tr­êng Ph¸p qu¶n lý nhËp khÈu b»ng h¹n ng¹ch kh«ng nhiÒu nh­ng l¹i sö dông kh¸ nhiÒu biÖn ph¸p phi thuÕ quan. MÆc dï thuÕ cña thÞ tr­êng nµy thÊp h¬n so víi c¸c c­êng quèc kinh tÕ lín vµ cã xu h­íng gi¶m, nh­ng Ph¸p vÉn lµ thÞ tr­êng b¶o hé rÊt chÆt v× hµng rµo phi thuÕ quan chÆt chÏ. Do vËy hµng xuÊt khÈu cña ta muèn vµo thÞ tr­êng nµy ph¶i v­ît qua rµo c¶n kü thuËt. §ã chÝnh lµ quy chÕ nhËp khÈu vµ c¸c biÖn ph¸p b¶o vÖ quyÒn lîi ng­êi tiªu dïng, ®­îc cô thÓ ho¸ ë 5 tiªu chuÈn cña s¶n phÈm: tiªu chuÈn chÊt l­îng vÖ sinh thùc phÈm, an toµn cho ng­êi sö dông, b¶o vÖ m«i tr­êng vµ lao ®éng. - ViÖc tù do ho¸ vÒ th­¬ng m¹i vµ ®Çu t­ trªn thÕ giíi còng nh­ nh÷ng c¶i c¸ch vÒ chÝnh s¸ch vµ c¬ chÕ qu¶n lý nhËp khÈu cña Ph¸p ®ang cã xu h­íng ngµy cµng ®­îc níi láng, c¸c nhµ xuÊt khÈu ViÖt Nam trong nh÷ng n¨m tíi sÏ ph¶i ®­¬ng ®Çu víi nh÷ng th¸ch thøc vµ c¹nh tranh quyÕt liÖt trªn thÞ tr­êng nµy. Trung quèc ®· trë thµnh thµnh viªn cña WTO, hµng xuÊt khÈu cña hä ®­îc h­ëng nhiÒu ­u ®·i khi th©m nhËp vµo thÞ tr­êng EU, trong ®ã cã Ph¸p, ®ã lµ mét nh©n tè c¹nh tranh rÊt tiÒm tµng ®èi víi hµng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam. Do ®ã c¹nh tranh thÞ tr­êng nµy sÏ ngµy cµng gay g¾t. V× vËy b¾t buéc c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ph¶i t¹o ra lîi thÕ c¹nh tranh h¬n so víi c¸c ®èi thñ kh¸c. Cã nghÜa lµ chÊt l­îng s¶n phÈm ph¶i liªn tôc ®­îc c¶i thiÖn, mÉu m· vµ kiÓu d¸ng ph¶i ®­îc ®æi míi nhanh. Chu tr×nh cña s¶n phÈm sÏ ng¾n h¬n, gi¸ s¶n phÈm rÎ h¬n vµ ph­¬ng thøc dÞch vô tèt h¬n. C¸c nhµ xuÊt khÈu cña ViÖt Nam cÇn dùa vµo chi phÝ lao ®éng thÊp ®Ó c¹nh tranh. - Ph¸p lµ n­íc cã ngµnh ph©n phèi ph¸t triÓn m¹nh, c¸c kªnh ph©n phèi trªn thÞ tr­êng nµy ho¹t ®éng rÊt cã hiÖu qu¶. C¸c h·ng ph©n phèi lín cña Ph¸p th­êng xuyªn gi¶m gi¸ b¸n ®Ó c¹nh tranh thu hót kh¸ch hµng. V× vËy, hµng ho¸ cña ViÖt Nam muèn xuÊt khÈu thuËn lîi sang thÞ tr­êng nµy cÇn tiÕp cËn trùc tiÕp víi c¸c kªnh ph©n phèi. Muèn tiÕp cËn c¸c kªnh ph©n phèi cña Ph¸p, c¸c doanh nghiÖp ph¶i n¾m ®­îc ®Æc ®iÓm cña kªnh ph©n phèi ®ã vµ cã nh÷ng biÖn ph¸p ®Ó th©m nhËp vµo. NhiÒu khi hµng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam vµo thÞ tr­êng Ph¸p chØ theo mét kªnh ph©n phèi. ViÖc nµy h¹n chÕ kh¶ n¨ng ®Èy m¹nh xuÊt khÈu, ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm vµ n©ng cao gi¸ b¸n cña c¸c doanh nghiÖp. - ChÝnh s¸ch th­¬ng m¹i cña Ph¸p bÊy l©u nay chñ yÕu nh»m vµo thÞ tr­êng truyÒn thèng cã tÝnh chiÕn l­îc lµ Ch©u ¢u vµ Ch©u Mü (Ph¸p thùc hiÖn 80% ngo¹i th­¬ng víi c¸c n­íc OECD trong ®ã nhËp khÈu tõ c¸c n­íc EU chiÕm 63% vµ xuÊt khÈu lµ 60%). Ph¸p liªn tôc ®Æt ra c¸c quy chuÈn vÖ sinh, tiªu chuÈn c«ng nghiÖp nªn ®· ¶nh h­ëng ®Õn tèc ®é t¨ng tr­ëng kim ng¹ch xuÊt khÈu gç vµ thuû s¶n cña n­íc ta vµo thÞ tr­êng nµy. Quy chÕ nhËp khÈu vµ c¸c biÖn ph¸p b¶o vÖ quyÒn lîi ng­êi tiªu dïng cña Ph¸p rÊt chÆt chÏ. V× thÕ, mét sè n«ng s¶n vµ thùc phÈm ViÖt Nam kh«ng ®¸p øng ®­îc c¸c yªu cÇu chÆt chÏ ®ã vÒ xuÊt khÈu vµo Ph¸p. §iÓn h×nh lµ gi¸m s¸t cña Ph¸p vÒ l­îng ®éc tè trong nhãm hµng ®éng vËt vµ thùc phÈm. Do ch­a ®¸p øng ®­îc yªu cÇu nµy, tõ tr­íc ®Õn nay, s¶n phÈm thÞt cña ta ch­a xuÊt khÈu ®­îc vµo Ph¸p. Nh×n chung, víi nh÷ng thuËn lîi trªn, cho phÐp quan hÖ th­¬ng m¹i ViÖt Nam - Ph¸p lu«n lu«n ®­îc cñng cè vµ ph¸t triÓn tèt ®Ñp. 2.1.6 Khã kh¨n th¸ch thøc trong ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu ViÖt Nam - Ph¸p. - Khã kh¨n ®Çu tiªn ph¶i kÓ ®Õn lµ viÖc hµng ViÖt Nam bÞ h¹n chÕ bëi h¹n ng¹ch, ®iÒu nµy Ýt nhiÒu ¶nh h­ëng tíi sù t¨ng tr­ëng trong kim ng¹ch xuÊt khÈu cña ta sang Ph¸p. H¬n n÷a mét sè mÆt hµng n«ng s¶n ViÖt Nam cã nhu cÇu xuÊt khÈu lín l¹i vÊp ph¶i hµng rµo thuÕ quan cao (vÝ dô g¹o: møc thuÕ trªn 100%, ®­êng gÇn 200%) vµ mÆt hµng thùc phÈm ViÖt Nam ch­a ¸p dông yªu cÇu mang tÝnh kü thuËt, hµng kÐm lîi thÕ h¬n vµ kh¶ n¨ng c¹nh tranh còng kÐm ®i. - Thªm vµo ®ã n¨ng lùc c¹nh tranh cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam cßn yÕu. PhÇn lín c¸c mÆt hµng xuÊt khÈu cña ta lµ c¸c s¶n phÈm th« hoÆc s¬ chÕ, cã gi¸ trÞ gia t¨ng thÊp, dùa trªn c¸c lîi thÕ so s¸nh tuyÖt ®èi vÒ c¸c ®iÒu kiÖn tù nhiªn, ®Þa lý vµ c¸c lîi thÕ vÒ nh©n c«ng rÎ, chø ch­a ph¶i lµ hµng chÕ biÕn chøng tá søc m¹nh c¹nh tranh cña hµng xuÊt khÈu ViÖt Nam cßn yÕu . - Hµng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam thiÕu vµ yÕu vÒ chñng lo¹i vµ chÊt l­îng ch­a ®¹t ®­îc sù ®ång ®Òu. MÉu m·, c¸ch ®ãng gãi vµ ghi nh·n hiÖu ®¬n ®iÖu lµm cho hµng xuÊt khÈu ViÖt Nam gÆp nhiÒu khã kh¨n khi th©m nhËp vµo c¸c thÞ tr­êng cao cÊp do ®ã gi¸ b¸n bu«n thÊp . - C¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam hiÖn nay cßn thiÕu kinh nghiÖm th­¬ng tr­êng, kiÕn thøc hiÓu biÕt vÒ luËt lÖ v¨n ho¸ kinh doanh cña thÞ tr­êng Ph¸p cßn h¹n hÑp, viÖc n¾m b¾t th«ng tin vÒ thÞ tr­êng Ph¸p cßn thiÕu vµ h¹n chÕ. Nh×n chung c¸c doanh nghiÖp cña ta cßn ch­a m¹nh d¹n khai th¸c thÕ m¹nh ®Ó t×m thÕ chñ ®éng, thÓ hiÖn tÝnh tiÕn c«ng trong chinh phôc vµ chiÕm lÜnh thÞ tr­êng Ph¸p. MÆt kh¸c, Nhµ n­íc còng ch­a cã chÝnh s¸ch hç trî mét c¸ch tÝch cùc, hiÖu qu¶ trong viÖc gióp doanh nghiÖp vÒ th«ng tin kinh tÕ, xóc tiÕn th­¬ng m¹i, t×m kiÕm thÞ tr­êng, tiÕn hµnh c¶i c¸ch hµnh chÝnh cÇn thiÕt ®Ó gi¶m chi phÝ kinh doanh cho c¸c doanh nghiÖp h¹ gi¸ thµnh s¶n xuÊt, ®ång thêi víi hç trî xuÊt khÈu lµ chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch xuÊt._.Çy dÐp xuÊt khÈu l¹i phô thuéc vµo thêi vô cho nªn ®èi víi doanh nghiÖp ViÖt Nam ®iÒu cèt yÕu lµ ph¶i ®¶m b¶o s¶n xuÊt vµ giao hµng ®óng h¹n. - DÖt may: C¸c nhµ t¹o mÉu Ph¸p x­a nay lu«n lµ nh÷ng ng­êi ®i ®Çu trong viÖc t¹o mèt míi lµm thay ®æi thÞ hiÕu cña ng­êi tiªu dïng vµ thay ®æi s¶n phÈm theo thêi vô. VËy muèn cho s¶n phÈm cña m×nh gi÷ ®­îc chç ®øng l©u dµi ë thÞ tr­êng Ph¸p, chóng ta ph¶i ®iÒu chØnh c¬ cÊu mÆt hµng. HiÖn nay ®ang cã sù chuyÓn ®æi tõ hµng dÖt thoi sang hµng dÖt kim trªn thÞ tr­êng Ph¸p. Tr­íc ®©y, ng­êi d©n Ph¸p th­êng dïng hµng dÖt kim ®Ó mÆc lãt. HiÖn nay, víi nh÷ng ­u ®iÓm míi cña m×nh, s¶n phÈm dÖt kim ®· ®­îc dïng ®Ó mÆc ngoµi trong nhiÒu ho¹t ®éng. - Cµ phª: Cµ phª cña ViÖt Nam th¬m ngon do ®­îc trång tõ gièng tèt vµ trªn nh÷ng vïng thæ nh­ìng rÊt thÝch hîp víi c©y cµ phª. ThÕ nh­ng cµ phª xuÊt kh©ñ l¹i kh«ng ®¹t chÊt l­îng t­¬ng xøng nªn c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam th­êng bÞ thua thiÖt vÒ gi¸ c¶ so víi c¸c n­íc kh¸c. §iÒu cèt lâi lµ ph¶i ®Çu t­, phat triÓn c«ng nghÖ chÕ biÕn ngay tõ kh©u chÕ biÕn s¬ cÊp. ChÕ biÕn cµ phª bét hay cµ phª hoµ tan sÏ n©ng cao gi¸ trÞ cña cµ phª xuÊt khÈu, gi¶m viÖc xuÊt khÈu cµ phª h¹t. - ChÌ: ChÌ xanh cña ViÖt Nam cã ­u ®iÓm lµ h­¬ng vÞ th¬m ngon ®Æc s¾c, phï hîp víi thÞ hiÕu hiÖn nay cña ng­êi tiªu dïng Ph¸p nhÊt lµ nam giíi vµ thanh niªn do ng­êi Ph¸p cã xu h­íng quay trë l¹i nh÷ng së thÝch truyÒn thèng vµ bÞ thu phôc bëi Ch©u ¸ vµ nÒn v¨n minh ph­¬ng §«ng. Chóng ta cÇn lµm tèt h¬n n÷a c«ng t¸c tiÕp thÞ ë Ph¸p, t×m mèi kh¸ch hµng tiªu thô ®Ó cã thÓ xuÊt khÈu víi khèi l­îng lín h¬n gÊp 2- 3 lÇn hiÖn nay c¶ vÒ chÌ bét gãi nhá lÉn chÌ l¹ng. - Thuû, h¶i s¶n: §Ó cã thÓ thiÕt lËp lßng tin cña ng­êi tiªu dïng Ph¸p chóng ta cÇn ph¶i n©ng cao chÊt l­îng an toµn vÖ sinh ®Ó ®¸p øng nhu cÇu kh¾t khe cña thÞ tr­êng EU trong ®ã Ph¸p lµ mét thÞ tr­êng quan träng. §¶m b¶o an toµn vÖ sinh thùc phÈm tõ kh©u nu«i trång, chÕ biÕn, b¶o qu¶n, vËn chuyÓn ®Õn kh©u s¶n xuÊt lµ vÊn ®Ò sèng cßn cña c¸c doanh nghiÖp muèn ®Èy m¹nh xuÊt khÈu sang Ph¸p. C¸c doanh nghiÖp chÕ biÕn hµng thuû s¶n ph¶i n©ng cÊp nhµ x­ëng, thiÕt bÞ theo tiªu chuÈn EU. T×m hiÓu thÞ tr­êng Ph¸p. - Da giÇy: Lµ ngµnh cã n¨ng lùc s¶n xuÊt kh¸ lín cña ViÖt Nam víi kho¶ng 360 triÖu ®«i c¸c lo¹i/n¨m. Ngµnh giµy dÐp ViÖt Nam v­¬n lªn ®øng thø t­ trong m­êi n­íc vµ l·nh thæ xuÊt khÈu hµng ®Çu thÕ giíi. N¨m 2001, xuÊt khÈu da giµy n­íc ta ®¹t 1,55 tû USD trong ®ã thÞ tr­êng Ph¸p kho¶ng trªn 300 triÖu USD. Dù kiÕn n¨m 2002, kim ng¹ch xuÊt khÈu giµy dÐp ®¹t 1,8 tû USD trong ®ã phÇn xuÊt sang thÞ tr­êng Ph¸p ph¶i ®­îc duy tr× vµ t¨ng trªn 300 triÖu USD. Víi mét n¨ng lùc nh­ vËy, ngµnh da giÇy cÇn ph¶i ®i vµo ®Çu t­ theo chiÒu s©u, hoµn chØnh c«ng nghÖ vµ lu«n cã ph­¬ng ¸n ®iÒu chØnh ®Ó cã thÓ ®¸p øng nhu cÇu th­êng xuyªn biÕn ®æi cña ng­êi tiªu dïng Ph¸p. H¬n n÷a, chñng lo¹i giÇy dÐp xuÊt khÈu l¹i phô thuéc vµo thêi vô cho nªn ®èi víi doanh nghiÖp ViÖt Nam ®iÒu cèt yÕu lµ ph¶i ®¶m b¶o s¶n xuÊt vµ giao hµng ®óng h¹n. C¸c nhµ s¶n xuÊt giÇy dÐp vµ ®å dïng b»ng da - mét mÆt hµng mang tÝnh thêi trang cao - cÇn quan t©m ®Õn sù biÕn ®æi cña nhu cÇu tiªu dïng, thÞ hiÕu ®èi víi tõng chñng lo¹i vµ chÊt l­îng s¶n phÈm. §Æc biÖt lµ chóng ta cÇn t¨ng c­êng ®Çu t­ cho c«ng nghiÖp thuéc da ®Ó t¨ng chÊt l­îng nguyªn liÖu b»ng da, h¹n chÕ viÖc ph¶i nhËp da gi¸ ®¾t. MÉu m· hÊp dÉn th­êng lµ kÕt qu¶ cña sù s¸ng t¹o, cña sù dÇy c«ng nghiªn cøu vµ nh÷ng dù ®o¸n chÝnh x¸c xu h­íng tiªu dïng cña c¸c s¶n phÈm da vµ giÇy dÐp cña ng­êi tiªu dïng Ph¸p. - DÖt may: HiÖn nay, EU trong ®ã cã Ph¸p vÉn lµ thÞ tr­êng quan träng nhÊt ®èi víi hµng dÖt may xuÊt khÈu cña ViÖt Nam víi h¬n 40%. Trªn thÕ giíi, Ph¸p lµ n­íc nhËp khÈu hµng dÖt may ®øng thø 5 sau Mü, Trung Quèc, §øc, Anh víi trÞ gi¸ trªn 8 tû USD n¨m 2001 chiÕm 4,8% thÞ phÇn thÕ giíi. N¨m 2001, Ph¸p nhËp khÈu kho¶ng 120 triÖu USD hµng dÖt may ViÖt Nam. Trªn thÞ tr­êng Ph¸p, hµng dÖt may ViÖt Nam ph¶i chÞu sù h¹n chÕ vÒ h¹n ng¹ch dÖt may vµo EU vµ mét cuéc c¹nh tranh quyÕt liÖt gi÷a c¸c nhµ xuÊt khÈu hµng dÖt may vµ h¬n n÷a, Hµ Lan vµ Thæ NhÜ Kú hiÖn lµ nh÷ng n­íc cã møc t¨ng tr­ëng vÒ xuÊt khÈu hµng dÖt may m¹nh. S¾p tíi, Thæ NhÜ Kú cã kh¶ n¨ng trë thµnh thµnh viªn chÝnh thøc cña EU vµ ®­îc h­ëng quy chÕ h¶i quan thèng nhÊt th× hµng dÖt may cña n­íc nµy cµng cã ®iÒu kiÖn vµo thÞ tr­êng EU vµ vµo Ph¸p dÔ dµng h¬n. VËy ViÖt Nam ph¶i tranh thñ hÕt søc h¹n ng¹ch cña mÆt hµng nµy vµo EU. H¹n ng¹ch c¸c n¨m sau cÇn ph¶i ®­îc mau chãng ph©n bæ sao cho c¸c doanh nghiÖp cã ®¬n ®Æt hµng ngay tõ ®Çu n¨m ®Ó cã kÕ ho¹ch triÓn khai s¶n xuÊt. Nhµ n­íc cÇn khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu th¼ng cho kh¸ch hµng Ph¸p kh«ng qua trung gian. - Cµ phª, chÌ: Cµ phª ®­îc coi lµ ngµnh xuÊt khÈu mòi nhän cña ViÖt Nam. Ph¸p lu«n ®øng hµng thø ba víi 7,11% thÞ phÇn cµ phª xuÊt khÈu cña ViÖt Nam trong c¸c n¨m 1996, 1997. Tõ n¨m 1998 trë ®i, l­îng cµ phª tiªu thô ë Ph¸p kh«ng t¨ng, tuy nhiªn chÝnh phñ Ph¸p rÊt quan t©m ®Õn viÖc trång cµ phª ë ViÖt Nam nªn ®· tham gia dù ¸n trång cµ phª víi diÖn tÝch 40.000 ha trong 5 n¨m tõ 1997 ®Õn 2001. Cïnh víi cµ phª, chÌ xanh ViÖt Nam còng ®­îc xuÊt khÈu sang Ph¸p tuy gi¸ trÞ kh«ng lín, kho¶ng 600 ngµn USD. Nhu cÇu vÒ chÌ xanh ë Ph¸p ®· t¨ng m¹nh kÓ tõ n¨m 1998 vµ dù ®o¸n sÏ tiÕp tôc t¨ng trong n¨m 2002 víi møc tiªu thô kho¶ng 1 tû FRF/n¨m. - Thuû, h¶i s¶n: ViÖt Nam sau hµng chôc n¨m ë danh s¸ch 2 c¸c n­íc xuÊt khÈu thuû s¶n vµo EU, th¸ng 11 n¨m 1999, ®· ®­îc EU cho vµo danh s¸ch 1 vµ c¸c n­íc ë danh s¸ch 2 kh«ng ®­îc phÐp xuÊt khÈu thuû s¶n sang EU kÓ tõ 1/1/2000. §©y lµ mét thuËn lîi lín, lµ nguyªn nh©n khiÕn xuÊt khÈu thuû s¶n vµo thÞ tr­êng Ph¸p t¨ng m¹nh trong n¨m 2000 vµ 2001. - Hµng thñ c«ng mü nghÖ truyÒn thèng: Hµng thñ c«ng mü nghÖ truyÒn thèng nh­ gèm, sø, s¬n mµi, bµn ghÕ song m©y, c¸c s¶n phÈm b»ng gç dïng ®Ó trang trÝ lµ nh÷ng mÆt hµng cßn kÐm søc c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng Ph¸p. ë trong n­íc, ®Çu t­ vµo c¸c ngµnh nghÒ thñ c«ng cßn mang tÝnh tù ph¸t, s¶n xuÊt cßn nhá vµ manh món, l¹i th­êng sö dông lao ®éng n«ng nhµn nªn chÊt l­îng ch­a®¹t ®­îc ®é ®ång ®Òu, kh©u thiÕt kÕ mÉu m· cßn yÕu, céng thªm gi¸ chuyªn chë sang Ch©u ¢u cßn cao. §Ó t¨ng nhanh kim ng¹ch hµng thñ c«ng mü nghÖ xuÊt khÈu sang Ph¸p, c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu ViÖt Nam ph¶i dµnh cho kh¸ch hµng Ph¸p nh÷ng ­u ®·i trong c¸c ®iÒu kiÖn hîp ®ång, nhÊt lµ ®èi víi nh÷ng b¹n hµng l©u dµi vµ æn ®Þnh. Nhµ n­íc cÇn cã chÝnh s¸ch ®·i ngé nghÖ nh©n, ®µo t¹o lao ®éng ngµnh nghÒ, ®ång thêi khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ®Çu t­ vµo m¸y mãc ®Ó t¨ng c­êng quy m« s¶n xuÊt còng nh­ n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm. Lùa chän b¹n hµng ®Ó ®Èy m¹nh xuÊt khÈu Ngµnh ph©n phèi cña Ph¸p ph¸t triÓn m¹nh vÒ sè l­îng c¸c siªu thÞ lín, nhá. D­íi ¸p lùc c¹nh tranh, c¸c h·ng ph©n phèi lín th­êng xuyªn ph¶i gi¶m gi¸ ®Ó thu hót kh¸ch hµng. §Ó thùc hiÖn ®­îc chiÕn l­îc nµy c¸c h·ng ph©n phèi th­êng ký hîp ®ång víi ng­êi s¶n xuÊt ë n­íc ngoµi. Tuy gi¸ kh«ng cao nh­ng bï l¹i lµ viÖc tiªu thô ®­îc æn ®Þnh. Nªn ch¨ng, c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam t×m c¸ch ký kÕt nh÷ng hîp ®ång tiªu thô víi nh÷ng h·ng ph©n phèi lín cña Ph¸p. S¶n phÈm cña ViÖt Nam hoµn toµn phï hîp víi nhu cÇu cña nh÷ng kh¸ch hµng cã thu nhËp võa hoÆc thÊp ë Ph¸p. Hä lµ nh÷ng ng­êi muèn mua hµng rÎ nªn th­êng chän siªu thÞ cña c¸c h·ng lín ®Ó mua s¾m mäi thø trong gia ®×nh tõ ®å ®iÖn tö, quÇn ¸o cho ®Õn ®å ¨n thøc uèng hµng ngµy. Ngoµi ra chóng ta nªn dµnh ­u tiªn cho c¸c doanh nghiÖp ViÖt kiÒu. Hä lµ nh÷ng ng­êi qu¶ng c¸o tÝch cùc cho hµng ho¸ cña ViÖt Nam trong c¸c céng ®ång ng­êi Ch©u ¸ sèng ë Ph¸p. Ph¶i cã sù tin cËy lÉn nhau gi÷a c¸c nhµ xuÊt khÈu ViÖt Nam víi ViÖt kiÒu tiªu thô hµng ë Ph¸p th× s¶n phÈm ViÖt Nam míi cã thÓ c¹nh tranh ®­îc víi nh÷ng s¶n phÈm cña Trung Quèc, §µi Loan, Th¸i Lan. 3.3.2.1.7 N©ng cao hiÖu qu¶ nhËp khÈu hµng tõ Ph¸p. Nh­ ®· giíi thiÖu ë phÇn tr­íc, Ph¸p cã nh÷ng thÕ m¹nh mµ ViÖt Nam cã thÓ khai th¸c nh­ nh÷ng mÆt hµng c«ng nghÖ cao ( m¸y bay, « t«, ho¸ d­îc...). - M¸y mãc thiÕt bÞ phôc vô s¶n xuÊt vµ x©y dùng c¬ së h¹ tÇng. C«ng nghÖ cña Ph¸p cã thÓ coi lµ c«ng nghÖ nguån, ta cã thÓ nhËp tõ Ph¸p c¸c lo¹i thiÕt bÞ cho c«ng nghiÖp nÆng nh­ khai th¸c dÇu, läc dÇu, thiÕt bÞ y tÕ, m¸y mãc c«ng cô phôc vô s¶n xuÊt n«ng - l©m - ng­ nghiÖp, thiÕt bÞ viÔn th«ng, truyÒn h×nh, thiÕt bÞ hµng kh«ng. Chóng ta cÇn tËn dông, khai th¸c thÕ m¹nh nµy cña Ph¸p v× Ph¸p hÇu nh­ kh«ng cßn c«ng nghÖ trung gian còng nh­ c«ng nghÖ ®· qua sö dông. - Nguyªn vËt liÖu cho s¶n xuÊt. Ngµnh may mÆc cña ViÖt Nam rÊt cÇn nh÷ng phô liÖu cña Ph¸p ®Ó ®¶m b¶o chÊt l­îng xuÊt khÈu. Da thuéc cña Ph¸p cã chÊt l­îng cao do kü thuËt thuéc da rÊt ph¸t triÓn cïng víi ngµnh ch¨n nu«i. Nguyªn liÖu cho ngµnh thùc phÈm nh­ bét mú, men lµm bia, s÷a bét còng ®­îc nhiÒu liªn doanh Ph¸p - ViÖt nhËp vÒ. Ho¸ chÊt c¸c lo¹i nh­ thuèc trõ s©u, thuèc kÝch thÝch t¨ng tr­ëng... còng nªn nhËp cña Ph¸p v× chÊt l­îng c¸c s¶n phÈm nµy ®­îc b¶o ®¶m kh«ng cã h¹i tíi søc khoÎ cña ng­êi tiªu dïng. Chóng ta cã thÓ gi¶m dÇn viÖc nhËp khÈu nguyªn liÖu cho c«ng nghiÖp nhÑ b»ng c¸ch t¨ng c­êng nghiªn cøu ph¸t triÓn s¶n xuÊt b»ng c«ng nghÖ trong n­íc. - T©n d­îc vµ mü phÈm C¸c lo¹i s¶n phÈm nµy cña Ph¸p v× rÊt næi tiÕng nªn gi¸ th­êng ®¾t h¬n c¸c n­íc kh¸c. Chóng ta nªn h¹n chÕ nhËp khÈu v× trong n­íc c¸c liªn doanh còng ®· s¶n xuÊt ®­îc víi chÊt l­îng kh«ng thua kÐm, võa lµ nh»m kÝch thÝch s¶n xuÊt trong n­íc võa gi¶m ®­îc mét phÇn ®¸ng kÓ ngo¹i tÖ dïng vµo viÖc nhËp khÈu nh÷ng mÆt hµng nµy. - Hµng tiªu dïng cao cÊp: Nhµ n­íc nªn qu¶n lý b»ng viÖc chØ cÊp h¹n ng¹ch võa ®ñ cho mét sè c«ng ty chuyªn nhËp khÈu cung cÊp cho c¸c kh¸ch s¹n, nhµ hµng. ViÖc tuyªn truyÒn dïng c¸c s¶n phÈm néi ®Þa mµ c¸c liªn doanh Ph¸p - ViÖt ®· s¶n xuÊt ®­îc víi chÊt l­îng kh¸ cao lµ hÕt søc quan träng. 3.3.2.2 §èi víi ho¹t ®éng ®Çu t­ 3.3.2.2.1 C¶i thiÖn m«i tr­êng ®Çu t­ ®Ó thu hót h¬n n÷a vµ n©ng cao hiÖu qu¶ FDI N¨m 1987, khi sù nghiÖp ®æi míi ®­îc triÓn khai m¹nh mÏ vµ réng kh¾p, ViÖt Nam th«ng qua luËt ®Çu t­ n­íc ngoµi më ra thêi kú kªu gäi vèn ®Çu t­ trùc tiÕp (FDI) vµo n­íc ta. TÝnh ®Õn n¨m 2001 ViÖt Nam ®· cÊp giÊy phÐp cho 3628 dù ¸n ®Çu t­ víi tæng sè vèn ®Çu t­ 46,5 tû USD. NhiÒu chuyªn gia kinh tÕ cho r»ng FDI cña Ch©u ¢u nãi chung vµ cña Ph¸p nãi riªng t¹i ViÖt Nam qu¸ nhá bÐ so víi søc m¹nh kinh tÕ cña hä. Ph¸p lµ n­íc ph­¬ng T©y ®Çu t­ lín nhÊt ë ViÖt Nam còng chØ cã sè vèn 1,7 tû USD. Toµn bé ®Çu t­ n­íc ngoµi cña c¸c n­íc thµnh viªn Liªn minh Ch©u ¢u ë ViÖt Nam chØ chiÕm tõ 12 ®Õn 15% sè vèn FDI ë ViÖt Nam. §­¬ng nhiªn, kh«ng ai, kÓ c¶ chÝnh phñ n­íc hä cã thÓ b¾t buéc c¸c nhµ ®Çu t­ ®Çu t­ vµo n­íc nµy hay n­íc kia. VÊn ®Ò lµ t×m ra nguyªn nh©n cña xu thÕ kh«ng lÊy g× lµm phÊn khëi nµy vµ kiÕn nghÞ nh÷ng gi¶i ph¸p thÝch hîp nh»m thu hót m¹nh mÏ h¬n n÷a vµ sö dông cã hiÖu qu¶ nguån vèn FDI nãi chung vµ nguån vèn FDI cña Ph¸p nãi riªng, phôc vô c«ng cuéc ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi. C¸c ®èi t¸c Ch©u ¢u trong ®ã cã Ph¸p nh×n chung thÝch lµm ¨n cã "bµi b¶n", luËt lÖ râ rµng vµ minh b¹ch trong c¸c mèi quan hÖ. NÕu ViÖt Nam muèn t¹o ra mét sù c©n b»ng míi nµo ®ã trong quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i th× cÇn ph¶i ®Èy m¹nh h¬n n÷a quan hÖ víi Liªn minh Ch©u ¢u nãi chung vµ Ph¸p nãi riªng. Muèn vËy chÝnh s¸ch ph¶i ®i ®«i víi quyÕt t©m chÝnh trÞ. Nãi c¸ch kh¸c, ®­êng lèi chÝnh trÞ cña §¶ng cÇn ®­îc cô thÓ ho¸ b»ng c¸c chÝnh s¸ch vµ biÖn ph¸p thu hót ®Çu t­ tõ Ch©u ¢u vµ ®Èy m¹nh quan hÖ th­¬ng m¹i. Trong nh÷ng n¨m qua, chóng ta ®· cã nhiÒu cè g¾ng nh»m t¹o ra "s©n ch¬i" hÊp dÉn ®èi víi c¸c nhµ doanh nghiÖp ¢u- Mü. Song, vÉn cßn nhiÒu vÊn ®Ò mµ c¸c ®èi t¸c n­íc ngoµi phµn nµn vµ b¶n th©n chóng ta còng thõa nhËn. Tr­íc hÕt ph¶i nãi ®Õn tÝnh bÊt cËp trong hÖ thèng ng©n hµng, tµi chÝnh cña ta. Thø ®Õn, c¶i c¸ch hµnh chÝnh qu¸ chËm ch¹p, ch­a kh¾c phôc ®­îc tÖ quan liªu, giÊy tê trong quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i. Mét tin mõng lµ n¨m 1999 Thñ t­íng ChÝnh phñ ®· ra quyÕt ®Þnh huû bá 84 c¸c lo¹i giÊy phÐp kh¸c nhau vµ n¨m 2000 luËt söa ®æi bæ sung LuËt ®Çu t­ n­íc ngoµi cña ViÖt Nam ®· ®­îc ban hµnh lµ mét b­íc tiÕn ®¸ng kÓ trong viÖc c¶i c¸ch thñ tôc hµnh chÝnh vµ t¹o m«i tr­êng thuËn lîi hÊp dÉn c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi. Thø ®Õn, ViÖt Nam cÇn xóc tiÕn thóc ®Èy vËn ®éng ®Çu t­ n­íc ngoµi m¹nh h¬n n÷a. §©y lµ biÖn ph¸p h÷u hiÖu nh»m t¹o ra cho ViÖt Nam mét h×nh ¶nh hÊp dÉn ®èi víi c¸c nhµ ®Çu t­. Muèn vËy, ta cÇn t¨ng c­êng tiÕp xóc ë mäi cÊp vÒ mäi mÆt víi chÝnh phñ c¸c n­íc liªn quan vµ trùc tiÕp víi c¸c nhµ ®Çu t­. Bªn c¹nh ®ã ta ph¶i thùc hiÖn chÕ ®é th«ng tin. CÇn cung cÊp cho c¸c nhµ ®Çu t­ mäi quy ®Þnh, thñ tôc liªn quan ®Õn FDI ë ViÖt Nam, tõ c¸c v¨n b¶n ph¸p lý hµnh chÝnh, chiÕn l­îc, quy ho¹ch l©u dµi vµ tæng thÓ vÒ FDI ®Õn nh÷ng th«ng tin chi tiÕt cho tõng dù ¸n, thËm chÝ c¶ nh÷ng ®Æc®iÓm cña ®Þa ph­¬ng ®ãn nhËn FDI. Th«ng tin cÇn ®­îc chuyÓn t¶i qua nhiÒu kªnh kh¸c nhau: héi nghÞ, héi th¶o, Ên phÈm, internet... §Ó t¨ng c­êng gi¶i ng©n cho c¸c dù ¸n FDI, cÇn cã nh÷ng biÖn ph¸p h÷u hiÖu ®Ó gi¶i phãng mÆt b»ng tr­íc khi gäi vèn, rót ng¾n thêi gian thÈm ®Þnh vµ ®¬n gi¶n ho¸ mäi kh©u thñ tôc hµnh chÝnh kh¸c. §Çu t­ n­íc ngoµi cßn liªn quan ®Õn nhiÒu lÜnh vùc kh¸c nh­ ng©n hµng, b¶o hiÓm, luËt s­. C¸c nhµ ®Çu t­ Ph¸p næi tiÕng lµ thËn träng, ®«i khi hä kh«ng tin vµo hÖ thèng ng©n hµng, b¶o hiÓm, luËt s­ cña n­íc nhËn ®Çu t­. Do vËy, nh÷ng quy ®Þnh ph¸p lý cho viÖc më chi nh¸nh, v¨n phßng cho ng©n hµng, b¶o hiÓm vµ luËt s­ cÇn ph¶i ®­îc ban hµnh vµ hoµn thiÖn. HiÖn nay, c¸c c«ng ty cña Ph¸p ®· më trªn 100 v¨n phßng ®¹i diÖn, 5 ng©n hµng, 7 v¨n phßng luËt s­ ë ViÖt Nam d­íi h×nh thøc c¸c chi nh¸nh. §iÒu hä mong muèn lµ chÕ ®é ho¹t ®éng cña c¸c chi nh¸nh nµy ®­îc tù do ho¸ h¬n n÷a vµ lý t­ëng nhÊt lµ kh«ng cã bÊt kú sù h¹n chÕ nµo trong kinh doanh. VÒ quy m« cña c¸c dù ¸n vµ ph©n bè theo ®Þa lý, FDI cña Ph¸p nhá h¬n so víi quy m« trung b×nh cña FDI nãi chung vµ tËp trung chñ yÕu ë miÒn Nam. Nªn ch¨ng, ta cÇn cã nh÷ng biÖn ph¸p khuyÕn khÝch c¸c nhµ ®Çu t­ ®Çu t­ vµo c¸c vïng ­u tiªn cao cña ta nh­ c¸c vïng s©u vµ xa v× Ph¸p th«ng th¹o ®Þa lý ViÖt Nam, t©m lý cña ng­êi ViÖt Nam. Ch¼ng h¹n nh­ ta lo gi¶i phãng mÆt b»ng tr­íc, cÊp kh«ng quyÒn sö dông ®Êt, miÔn thuÕ trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh, s¶n phÈm lµm ra ®­îc tiªu thô t¹i chç, kh«ng b¾t buéc ph¶i xuÊt khÈu mét phÇn. Ph¸t huy néi lùc lµ nh©n tè quyÕt ®Þnh ®èi víi sù nghiÖp ph¸t triÓn cña ®Êt n­íc nh­ng ®a ph­¬ng ho¸, ®a d¹ng ho¸ quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i trong ®ã cã vÊn ®Ò FDI nãi chung vµ FDI cña Ph¸p nãi riªng cã vai trß cña nã trong ph¸t triÓn kinh tÕ. §¶ng vµ nhµ n­íc ta ®· vµ sÏ cã nh÷ng chñ tr­¬ng, chÝnh s¸ch ®óng ®¾n, h÷u hiÖu vµ kÞp thêi ®Ó thu hót nguån vèn nµy. 3.3.2.2.2 Hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸t luËt vÒ ®Çu t­ n­íc ngoµi. - TiÕp tôc nghiªn cøu x©y dùng vµ hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt liªn quan ®Õn ®Çu t­ n­íc ngoµi nh»m t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi h¬n n÷a cho ho¹t ®éng ®Çu t­ n­íc ngoµi nãi chung vµ ho¹t ®éng ®Çu t­ cña Ph¸p nãi riªng ph¸t triÓn theo ®óng ®Þnh h­íng cña chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi vµ phï hîp víi yªu cÇu chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. HÖ thèng ph¸p luËt ph¶i ®­îc c¶i thiÖn theo h­íng æn ®Þnh, l©u dµi, thèng nhÊt, râ rµng, ®Çy ®ñ, ®ång bé, th«ng tho¸ng, hÊp dÉn, mang tÝnh c¹nh tranh cao vµ cã so s¸nh ®èi chiÕu víi c¸c n­íc trong khu vùc. - ThiÕt lËp mét mÆt b»ng ph¸p lý chung cho ho¹t ®éng ®Çu t­ trong n­íc vµ ®Çu t­ n­íc ngoµi nh»m t¹o lËp mét m«i tr­êng kinh doanh thËt sù b×nh ®¼ng, æn ®Þnh, phï hîp víi xu thÕ héi nhËp nÒn kinh tÕ quèc tÕ. §ång thêi ¸p dông mét sè quy ®Þnh vÒ ®iÒu kiÖn ®Çu t­ vµ ­u ®·i phï hîp tõng ®èi t­îng. - §a d¹ng ho¸ c¸c h×nh thøc ®Çu t­ n­íc ngoµi ®Ó khai th¸c thªm c¸c kªnh thu hót míi nh­ cho phÐp thµnh lËp c«ng ty d­íi h×nh thøc c«ng ty hîp doanh, c«ng ty cæ phÇn; cho phÐp c¸c tËp ®oµn cã nhiÒu dù ¸n ë ViÖt Nam thµnh lËp c«ng ty qu¶n lý vèn ( Holding company); cho phÐp thµnh lËp c«ng ty ®a môc ®Ých, ®a ph­¬ng ¸n; nghiªn cøu m« h×nh kinh tÕ më. 3.3.2.2.3 N©ng cao hiÖu qu¶ qu¶n lý nhµ n­íc - C¸c c¬ quan cÊp giÊy phÐp ®Çu t­ ph¶i th­êng xuyªn rµ so¸t, ph©n lo¹i c¸c dù ¸n FDI ®· ®­îc cÊp phÐp ®Çu t­ ®Ó cã nh÷ng biÖn ph¸p thÝch hîp, kÞp thêi th¸o gì khã kh¨n cho c¸c doanh nghiÖp FDI; ®ång thêi cã nh÷ng biÖn ph¸p ®éng viªn khen th­ëng c¸c doanh nghiÖp lµm ¨n tèt, rót giÊy phÐp ®èi víi nh÷ng dù ¸n hoµn toµn kh«ng cã kh¶ n¨ng triÓn khai. Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t­ sÏ tiÕn hµnh rµ so¸t, ph©n lo¹i c¸c doanh nghiÖp thuéc ph¹m vi qu¶n lý cña m×nh vµ sau ®ã sÏ phèi hîp chÆt chÏ víi Uû ban nh©n d©n ®Þa ph­¬ng vµ ban qu¶n lý c¸c khu c«ng nghiÖp. - TiÕp tôc thùc hiÖn chñ tr­¬ng ph©n cÊp qu¶n lý nhµ n­íc vÒ ®Çu t­ n­íc ngoµi trªn c¬ së ®¶m b¶o nguyªn t¾c tËp trung, thèng nhÊt qu¶n lý vÒ quy ho¹ch, c¬ cÊu, chÝnh s¸ch, c¬ chÕ; chó träng ph©n cÊp qu¶n lý giai ®o¹n sau khi cÊp giÊy phÐp; t¨ng c­êng sù h­íng dÉn, kiÓm tra cña c¸c bé, nghµnh. 3.3.2.2.4 C¶i tiÕn m¹nh c¸c thñ tôc hµnh chÝnh - T¨ng c­êng phèi hîp chÆt chÏ gi÷a c¸c c¬ quan qu¶n lý nhµ n­íc, ph©n ®Þnh râ chøc n¨ng quyÒn h¹n cña tõng c¬ quan trong viÖc gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò ph¸t sinh, tr¸nh chång chÐo vµ bu«ng láng trong qu¶n lý. Duy tr× viÖc tiÕp xóc th­êng xuyªn gi÷a c¸c c¬ quan qu¶n lý nhµ n­íc víi nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi - C¶i tiÕn m¹nh thñ tôc hµnh chÝnh liªn quan ®Õn ®Çu t­ n­íc ngoµi theo h­íng ®¬n gi¶n ho¸ viÖc cÊp giÊy phÐp ®Çu t­, më réng diÖn ®¨ng kÝ cÊp phÐp ®Çu t­; rµ so¸t vµ b·i bá c¸c giÊy phÐp ®ang c¶n trë ho¹t ®éng ®Çu t­ n­íc ngoµi; hoµn chØnh quy tr×nh ban hµnh v¨n b¶n ph¸p quy ®Ó ng¨n chÆn viÖc ban hµnh c¸c v¨n b¶n tr¸i quy ®Þnh chung hoÆc thùc hiÖn kh«ng nghiªm quyÕt ®Þnh cña chÝnh phñ vÒ ®Çu t­ n­íc ngoµi. - Quy ®Þnh râ rµng, c«ng khai c¸c thñ tôc hµnh chÝnh; x©y dùng c¬ chÕ tæ chøc qu¶n lý theo h­íng mét cöa ®èi víi ®Çu t­ n­íc ngoµi ë c¶ trung ­¬ng vµ ®Þa ph­¬ng trong toµn bé c¸c kh©u tõ xin phÐp ®Çu t­ ®Õn triÓn khai ho¹t ®éng dù ¸n. 3.3.2.2.5 X©y dùng mét hÖ thèng chÝnh s¸ch ®Ó c¶i thiÖn m«i tr­êng kinh doanh. - TiÕp tôc lé tr×nh gi¶m chi phÝ ®Çu t­, tiÕn tíi chÕ ®é mét gi¸ ¸p dông cho ®Çu t­ trong n­íc vµ ®Çu t­ n­íc ngoµi. Theo c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi gi¸ thuª ®Êt trong c¸c khu c«ng nghiÖp ë ViÖt Nam t­¬ng ®­¬ng víi c¸c n­íc trong khu vùc nh­ng phÝ sö dông c¬ së h¹ tÇng l¹i cao h¬n rÊt nhiÒu vµ chÊt l­îng c¸c dÞch vô ®­îc h­ëng l¹i kh«ng t­¬ng øng víi c¸c chi phÝ bá ra. Gi¸ qu¶ng c¸o, c­íc phÝ vËn chuyÓn, gi¸ ®iÖn, n­íc vµ gi¸ ®iÖn tho¹i quèc tÕ cßn cao. Ban vËt gi¸ chÝnh phñ cÇn nhanh chãng hoµn thµnh ®Ò ¸n chÝnh s¸ch mét gi¸ ®èi ®Çu t­ n­íc ngoµi vµ ng­êi n­íc ngoµi . - §æi míi vµ hoµn thiÖn chÝnh s¸ch tiÒn tÖ liªn quan ®Õn ho¹t ®éng ®Çu t­ n­íc ngoµi theo h­íng tiÕp tôc gi¶m dÇn vµ tiÕn tíi xo¸ bá viÖc b¾t buéc kÕt hèi ngo¹i tÖ khi cã ®ñ ®iÒu kiÖn. Sö dông linh ho¹t, cã hiÖu qu¶ c¸c c«ng cô chÝnh s¸ch tiÒn tÖ nh­ tû gi¸, l·i suÊt theo c¸c nguyªn t¾c cña thÞ tr­êng cã sù qu¶n lý vÜ m« cña nhµ n­íc 3.3.2.3 §èi víi ho¹t ®éng viÖn trî. Cã chÝnh s¸ch thu hót m¹nh mÏ h¬n vµ n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông nguån vèn ODA. ViÖt Nam nhËn viÖn trî ph¸t triÓn chÝnh thøc ODA tõ tr­íc khi cã héi nghÞ c¸c nhµ tµi trî n¨m 1993. Trong thêi gian Mü bao v©y cÊm vËn chèng ViÖt Nam, c¸c n­íc B¾c ¢u vÉn dµnh cho ta mét kho¶n viÖn trî kh«ng hoµn l¹i. N¨m 1989, Ph¸p nèi l¹i nghÞ ®Þnh th­ tµi chÝnh dµnh cho ViÖt Nam. Song, chØ tõ khi quan hÖ gi÷a ViÖt Nam vµ c¸c tæ chøc tµi chÝnh tiÒn tÖ quèc tÕ ®­îc b×nh th­êng ho¸ vµ vÊn ®Ò nî cña ta ®­îc gi¶i quyÕt, ODA míi "å ¹t" ®­îc ®­a vµo ViÖt Nam. Vèn ODA ®­îc chÝnh phñ ViÖt Nam nh×n nhËn lµ mét nguån vèn n­íc ngoµi cã ý nghÜa quan träng ®Ó hç trî ®Çu t­ ph¸t triÓn c¸c lÜnh vùc ­u tiªn thuéc c¬ së h¹ tÇng kinh tÕ vµ x· héi. Trong qu¸ tr×nh ®æi míi, ViÖt Nam hiÓu râ r»ng ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ vµ thùc hiÖn c¸c ch­¬ng tr×nh c¶i c¸ch ... th× ph¶i cã nguån lùc, do vËy cïng víi viÖc huy ®éng tèi ®a nguån néi lùc, chÝnh phñ vµ nh©n d©n ViÖt Nam lu«n coi träng c¸c nguån lùc hç trî tõ bªn ngoµi, ®Æc biÖt lµ nguån ODA cña c¸c n­íc vµ c¸c tæ chøc tµi chÝnh tiÒn tÖ quèc tÕ. Do vËy, vËn ®éng, thuyÕt phôc c¸c n­íc, c¸c tæ chøc tµi chÝnh - tiÒn tÖ cam kÕt nhiÒu ODA lµ rÊt cÇn thiÕt. Nh­ng ®iÒu quan träng h¬n lµ thùc hiÖn ho¸ c¸c cam kÕt ODA, th«ng qua viÖc thùc hiÖn c¸c ch­¬ng tr×nh, dù ¸n mét c¸ch cã hiÖu qu¶ cao. Gi¶i ng©n ODA chËm dÉn ®Õn viÖc kh«ng ®­a ®­îc c¸c c«ng tr×nh ®Çu t­ b»ng nguån vèn nµy vµo sö dông ®óng tiÕn ®é, ¶nh h­ëng xÊu ®Õn t¨ng tr­ëng kinh tÕ vµ hiÖu qu¶ ®Çu t­, ®iÒu kiÖn ­u ®·i cña c¸c kho¶n ODA kÐm ®i, thêi gian ©n h¹n bÞ rót ng¾n vµ uy tÝn cña n­íc ta vÒ n¨ng lùc tiÕp thu viÖn trî bÞ gi¶m sót. HiÖn nay cã hai vÊn ®Ò ®Æt ra ®èi víi nguån vèn ODA. Thø nhÊt lµ tû lÖ vèn ODA kh«ng hoµn l¹i chØ chiÕm ch­a ®Çy 15%, cßn l¹i lµ vèn cho vay. Riªng ®èi víi Ph¸p, trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y ODA kh«ng hoµn l¹i chØ chiÕm 4,4% trong tæng vèn ODA dµnh cho ViÖt Nam vµ hoµn toµn chÊm døt b¾t ®Çu tõ n¨m 1999. NÕu sö dông ODA kh«ng cã hiÖu qu¶ th× ®©y sÏ lµ mét g¸nh nÆng tµi chÝnh cho nh÷ng thËp kû tíi. Thø hai lµ vèn ODA kh«ng hoµn l¹i cµn tËp trung cho ®µo t¹o nh©n lùc, hç trî kü thuËt cho c¸c dù ¸n ë vïng s©u, vïng xa thuéc ®Þa bµn ­u tiªn nh»m kh¾c phôc t×nh tr¹ng hiÖn nay lµ chØ tËp trung vèn ODA ë c¸c thµnh phè lín vµ thµnh phè cÊp trung ­¬ng. Muèn gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò næi cém hiÖn nay vÒ ODA cÇn n©ng cao hiÖu qu¶ cña nguån vèn nµy. Kh¸c víi nguån vèn FDI, ODA ®ßi hái rÊt cao tr¸ch nhiÖm cña n­íc tiÕp nhËn viÖn trî ngay tõ kh©u ®Ò xuÊt nhu cÇu viÖn trî ®Õn ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ thu ®­îc. Muèn ViÖt Nam cÇn ph¶i tiÕn hµnh nh÷ng biÖn ph¸p sau ®©y: - Ta cÇn x©y dùng bøc tranh toµn c¶nh vÒ nhu cÇu nguån vèn ODA sao cho nguån vèn nµy ®­îc ph©n bæ tèt vÒ mÆt ®Þa lý theo ­u tiªn ®Çu t­ trong sù nghiÖp ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña n­íc ta, tr¸nh ®­îc sù trïng lÆp vÒ ®Çu t­ vµ tËp trung qu¸ cao vµo mét ngµnh, mét vïng nµo ®ã. - Mét mÆt ta cã tÝnh ®Õn ý kiÕn cña c¸c nhµ tµi trî, mÆt kh¸c ta ph¶i hoµn toµn chñ ®éng trong qu¸ tr×nh ®Ò xuÊt nhu cÇu, x©y dùng dù ¸n, ®iÒu hµnh, qu¶n lý vµ ®¸nh gi¸ dù ¸n... - §Ó võa ph¸t huy tÝnh chñ ®éng cña n­íc tiÕp nhËn viÖn trî vµ t«n träng ý kiÕn cña c¸c nhµ tµi trî, ta cÇn minh b¹ch trong mäi kh©u, hµi hoµ c¸c chÝnh s¸ch, chia sÎ th«ng tin vÒ mäi mÆt víi c¸c nhµ tµi trî vµ gi÷a c¸c nhµ tµi trî víi nhau. - §Ó thùc hiÖn tèt c¸c biÖn ph¸p trªn, ®iÒu cèt lâi lµ t¨ng c­êng n¨ng lùc c¸n bé tham gia vµo qu¸ tr×nh qu¶n lý ODA ë mäi cÊp, ®Æc biÖt lµ cÊp thùc hiÖn dù ¸n ë ®Þa ph­¬ng. §èi víi ODA cña Ph¸p, ngoµi nh÷ng biÖn ph¸p trªn, cÇn chó träng mét sè ®iÓm sau : - CÇn chó träng ®Õn nguån tµi chÝnh cña c¬ quan ph¸t triÓn Ph¸p v× phÇn vèn ODA kh«ng hoµn chØ n»m trong c¸c dù ¸n ®­îc c¬ quan nµy tµi trî. - Tõ n¨m 1999, Ph¸p ®· chÊm døt ph­¬ng thøc c«ng bè sè tiÒn tµi trî cho tõng n­íc vµ ë tõng n¨m. Tµi trî cña Ph¸p ®­îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së c¸c dù ¸n ®­îc hai bªn cïng x©y dùng vµ hoµn thiÖn. Trong bèi c¶nh míi nµy, ta nªn chñ ®éng thiÕt lËp c¸c dù ¸n theo c¸c lÜnh vùc, ngµnh, ®Þa ph­¬ng ­u tiªn ®Ó chñ ®éng trong ®µm ph¸n th«ng qua d­ ¸n víi b¹n. - C¸c dù ¸n ODA cña Ph¸p th­êng nhá, manh món. C¸ch tiÕp cËn tæng hîp theo ngµnh hoÆc theo ch­¬ng tr×nh ®èi víi nhu cÇu vÒ ODA sÏ kh¾c phôc mét phÇn sù tr¶i "mµnh mµnh" nµy. - Ta ph¶i sö dông cã hiÖu qu¶ h¬n kinh phÝ hîp t¸c, kho¶n viÖn trî kh«ng hoµn l¹i do ngo¹i giao Ph¸p qu¶n lý. §©y chÝnh lµ nguån tµi chÝnh gióp ta mét c¸ch cã hiÖu qu¶ trong viÖc ®µo t¹o nh©n lùc vµ trî gióp kü thuËt nÕu ta tËn dông tèt. Nguån vèn ODA cña Ph¸p kh¸ ®a d¹ng, phong phó vµ tæng sè vèn kh«ng nhá. VÊn ®Ò c¬ b¶n lµ lµm sao ta ph¶i sö dông mét c¸ch cã hiÖu qu¶ vèn ODA nãi chung vµ vèn ODA cña Ph¸p nãi riªng phôc vô sù nghiÖp ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi, ®ång thêi t¹o ra kh¶ n¨ng tr¶ nî sau nµy. Coi träng FDI vµ ODA trong tæng nguån vèn ®Çu t­ ph¸t triÓn, phôc vô sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc, chÝnh phñ ta lu«n thùc hiÖn chÝnh s¸ch nhÊt qu¸n thu hót vµ sö dông nguån lùc nµy. Ph­¬ng ch©m chØ ®¹o trong viÖc qu¶n lý vµ chØ ®¹o vµ thùc hiÖn hai nguån vèn nµy lµ hiÖu qu¶ ®Çu t­. §­¬ng nhiªn, mäi chÝnh s¸ch, biÖn ph¸p cÇn ph¶i th­êng xuyªn ®­îc bæ sung, söa ®æi xuÊt ph¸t tõ thùc tÕ vµ nhu cÇu ph¸t triÓn cña ®Êt n­íc còng nh­ tõ mèi quan t©m vÒ quyÒn lîi hîp t¸c cña c¸c nhµ ®Çu t­, tµi trî n­íc ngoµi. Nguån vèn FDI vµ ODA cña Ph¸p ®ãng vai trß kh«ng nhá trong tæng gi¸ trÞ FDI vµ ODA nãi chung. §Ó tËn dông tèi ®a hai nguån vèn nµy, ngoµi nh÷ng chÝnh s¸ch vµ biÖn ph¸p chung, ta cÇn cã nh÷ng chÝnh s¸ch phï hîp víi tõng ®èi t¸c. KÕt luËn Víi GDP ®øng hµng thø t­ trªn thÕ giíi, Ph¸p còng lµ c­êng quèc xuÊt nhËp khÈu, chiÕm 5,3% thÞ tr­êng xuÊt khÈu thÕ giíi. Giai ®o¹n hiÖn nay, mÆc dï th­êng xuyªn cã nh÷ng n­íc míi næi lªn, Ph¸p vÉn gi÷ ®­îc thÞ phÇn xuÊt khÈu cña m×nh trong khi mµ thÞ phÇn cña c¸c n­íc lín kh¸c nh­ Mü, §øc, Anh gi¶m ®¸ng kÓ. Cïng víi søc m¹nh kinh tÕ, Ph¸p cßn cã nh÷ng lîi thÕ kh¸c ë ViÖt Nam mµ c¸c n­íc kh¸c kh«ng cã. §ã lµ sù gÇn nhau vÒ v¨n hãa vµ t­ duy, quan hÖ lÞch sö gi÷a hai d©n téc còng nh­ mét sè c¬ së kinh tÕ, nÕp qu¶n lý hµnh chÝnh mµ Ph¸p cßn ®Ó l¹i ViÖt Nam. TÊt c¶ nh÷ng c¸i ®ã ®· vµ sÏ lµ tiÒn ®Ò ®Ó Ph¸p më réng vµ t¨ng c­êng sù cã mÆt cña m×nh c¶ vÒ chÝnh trÞ, kinh tÕ, v¨n ho¸ ë ViÖt Nam vµ t¹o ra ®Çu cÇu ®Ó ®i vµo c¸c thÞ tr­ßng kh¸c ë §«ng Nam ¸. VÒ phÝa ViÖt Nam, víi sù quyÕt t©m tiÕp tôc ®Èy m¹nh c«ng cuéc ®æi míi toµn diÖn mµ c¸c kú häp quèc héi ®· kh¼ng ®Þnh vµ víi nh÷ng thµnh qu¶ ®¹t ®­îc vÒ mäi mÆt trong ®ã cã ngµnh kinh tÕ ®èi ngo¹i, ViÖt Nam sÏ t¨ng c­êng h¬n n÷a quan hÖ kinh tÕ víi Ph¸p, mét ®èi t¸c hµng ®Çu trong quan hÖ cña ViÖt Nam víi c¸c n­íc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn. Lîi thÕ cña ViÖt Nam trong quan hÖ víi Ph¸p lµ quan hÖ chÝnh trÞ gi÷a hai n­íc ®­îc duy tr× ®Òu ®Æn, t¹o ra c¬ së cho quan hÖ kinh tÕ, th­¬ng m¹i,®Çu t­. H¬n n÷a, Ph¸p lu«n ®i ®Çu trong quan hÖ víi ViÖt Nam, nh­ vËy sÏ l«i kÐo c¸c n­íc kh¸c thiÕt lËp hoÆc më réng quan hÖ víi ViÖt Nam. Quan hÖ kinh tÕ th­¬ng m¹i ViÖt Nam - Ph¸p trong thËp kû 90, ®Æc biÖt lµ trong vµi n¨m gÇn ®©y ®· cã nh÷ng b­íc tiÕn râ rÖt vÒ kim ng¹ch trao ®æi (trªn 5 tû FRF mçi n¨m), quan hÖ ®Çu t­ còng ®­îc t¨ng c­êng (Ph¸p lu«n gi÷ vÞ trÝ nhÊt nh× trong sè nh÷ng n­íc ®Çu t­ vµo ViÖt Nam). Song, quan hÖ ®ã tuy ph¸t triÓn nh­ng vÉn ch­a xøng víi tiÒm n¨ng cña c¶ hai n­íc. Ng­êi ta mong ®îi h¬n n÷a tõ quan hÖ gi÷a hai n­íc. T¹i sao c¶ hai n­íc ®Òu cã nhiÒu lîi thÕ víi nhau so víi c¸c ®èi t¸c kh¸c mµ vÉn ®Ó cho quan hÖ kinh tÕ c¶ th­¬ng m¹i lÉn ®Çu t­ ë møc khiªm tèn? Sù "dÌ dÆt" vµ "chÆt chÏ cña ng­êi Ph¸p, bÖnh quan liªu vµ sù thiÕu ®ång bé trong chÝnh s¸ch còng nh­ m«i tr­êng tµi chÝnh ë ViÖt Nam lµ nh÷ng nguyªn nh©n c¬ b¶n cña t×nh tr¹ng kÐm s¸ng sña nµy. C¶ hai n­íc cÇn nhËn thøc ®óng nguyªn nh©n vµ ®­a ra gi¶i ph¸p ®Ó quan hÖ gi÷a hai n­íc ph¸t triÓn ®óng tiÒm n¨ng. Môc lôc Lêi më ®Çu 1 Ch­¬ng1: Kh¸i qu¸t vÒ n­íc céng hoµ Ph¸p vµ quan hÖ hîp t¸c ViÖt Nam - Ph¸p 3 1.1.Kh¸i qu¸t vÒ n­íc céng hoµ Ph¸p vµ tiÒm lùc kinh tÕ cña n­íc Ph¸p 3 1.1.1 Kh¸i qu¸t vÒ n­íc céng hoµ Ph¸p 3 1.1.1.1 VÞ trÝ ®Þa lý, d©n sè, chÕ ®é chÝnh trÞ 3 1.1.1.2 V¨n ho¸ x· héi 3 1.1.2 TiÒm lùc kinh tÕ cña Ph¸p 4 1.1.2.1 TiÒm lùc kinh tÕ cña Ph¸p 4 1.1.2.2 Vai trß cña Ph¸p ®èi víi nÒn kinh tÕ EU vµ thÕ giíi 6 1.2 Quan hÖ hîp t¸c ViÖt Nam - Ph¸p 8 1.2.1 Vµi nÐt vÒ quan hÖ hîp t¸c ViÖt Nam - Ph¸p 8 1.2.2 Sù cÇn thiÕt ph¸t triÓn quan hÖ th­¬ng m¹i vµ ®Çu t­ ViÖt Nam - Ph¸p 14 1.2.2.1 VÒ phÝa Ph¸p 14 1.2.2.2 VÒ phÝa ViÖt Nam 16 Ch­¬ng2: Thùc tr¹ng quan hÖ th­¬ng m¹i vµ ®Çu t­ ViÖt Nam - Ph¸p 19 2.1. Quan hÖ th­¬ng m¹i 19 2.1.1 Kim ng¹ch 19 2.1.2 C¸n c©n th­¬ng m¹i 21 2.1.3. XuÊt khÈu tõ ViÖt Nam sang Ph¸p 22 2.1.4. NhËp khÈu tõ Ph¸p vµo ViÖt Nam 27 2.1.5. Nh÷ng thuËn lîi trong ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu hµng ho¸ cña ViÖt Nam víi Ph¸p 30 2.1.5.1 VÒ phÝa ViÖt Nam 30 2.1.5.2 VÒ phÝa Ph¸p 32 2.1.6 Khã kh¨n th¸ch thøc trong ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu ViÖt Nam - Ph¸p 34 2.2 Quan hÖ ®Çu t­ 38 2.2.1 §©ï t­ cña ViÖt Nam sang Ph¸p 38 2.2.2 §Çu t­ cña Ph¸p vµo ViÖt Nam 38 2.2.2.1 §Çu t­ theo h×nh thøc 39 2.2.2.2 §Çu t­ theo lÜnh vùc 40 2.2.2.3Vèn b×nh qu©n mét dù ¸n 43 2.2.2.4 §Çu t­ theo ®Þa bµn 43 2.2.2.5 §¸nh gi¸ hiÖu qu¶ FDI cña Ph¸p ë ViÖt Nam 45 2.2.2.5.1 T¸c ®éng tÝch cùc 45 2.2.2.5.2 Tån t¹i 48 2.3 ViÖn trî ph¸t triÓn chÝnh thøc cña Ph¸p cho ViÖt Nam 51 2.3.1 Nh÷ng môc tiªu viÖn trî ODA cña Ph¸p 52 2.3.2 C¸c h×nh thøc viÖn trî ODA chÝnh cña Ph¸p 53 2.3.3 Nh÷ng bé phËn vµ tæ chøc tham gia qu¶n lý viÖn trî ODA cña Ph¸p 53 2.3.4 T×nh h×nh viÖn trî ODA cña Ph¸p cho ViÖt Nam 53 2.3.4.1 Giai ®o¹n 1955 - 1989 53 2.3.4.2 Giai ®o¹n 1990 - 1995 54 2.3.5 NhËn xÐt vÒ viÖn trî ODA cña Ph¸p 55 Ch­¬ng 3: C¸c gi¶i ph¸p vÒ phÝa ViÖt Nam ®Ó thóc ®Èy quan hÖ hîp t¸c th­¬ng m¹i vµ ®Çu t­ ViÖt Nam - Ph¸p 57 3.1. Bèi c¶nh t×nh h×nh cho viÖc ph¸t triÓn quan hÖ hîp t¸c th­¬ng m¹i vµ ®Çu t­ ViÖt Nam - Ph¸p 57 3.2. TriÓn väng ph¸t triÓn quan hÖ hîp t¸c th­¬ng m¹i vµ ®Çu t­ ViÖt Nam - Ph¸p 59 3.3. C¸c gi¶i ph¸p vÒ phÝa ViÖt Nam nh»m thóc ®Èy quan hÖ hîp t¸c th­¬ng m¹i vµ ®Çu t­ ViÖt Nam - Ph¸p 60 3.3.1 Nh÷ng gi¶i ph¸p chung 60 3.3.1.1 Thóc ®Èy quan hÖ chÝnh trÞ 60 3.3.1.2 N©ng cao hiÖu qu¶ qu¶n lý Nhµ n­íc 62 3.3.1.3 C¶i c¸ch thñ tôc hµnh chÝnh 62 3.3.1.4 §µo t¹o vµ båi d­ìng c¸n bé 62 3.3.2 Nh÷ng gi¶i ph¸p cô thÓ 64 3.3.2.1 §èi víi ho¹t ®éng th­¬ng m¹i 64 3.3.2.1.1 ¦u tiªn ®Çu t­ ph¸t triÓn s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu c¶ chiÒu réng vµ chiÒu s©u 64 3.3.2.1.2 Cã chÝnh s¸ch hç trî hµng ViÖt Nam xuÊt khÈu sang Ph¸p 65 3.3.2.1.3 X©y dùng chiÕn l­îc b¹n hµng hîp lý vµ ®Èy m¹nh c«ng t¸c th«ng tin, xóc tiÕn th­¬ng m¹i 67 3.3.2.1.4 N©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña hµng ho¸ 68 3.3.2.1.5 Chñ ®éng thùc hiÖn tèt c«ng t¸c thÞ tr­êng, th«ng tin, tiÕp thÞ 69 3.3.2.1.6 C¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam nªn ®Èy m¹nh xóc tiÕn b¸n hµng sang thÞ tr­êng Ph¸p 69 3.3.2.1.7 N©ng cao hiÖu qu¶ nhËp khÈu hµng tõ ph¸p 73 3.3.2.2 §èi víi ho¹t ®éng ®Çu t­ 74 3.3.2.2.1 C¶i thiÖn m«i tr­êng ®Çu t­ ®Ó thu hót h¬n n÷a vµ n©ng cao hiÖu qu¶ FDI 74 3.3.2.2.2 Hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt vÒ ®Çu t­ n­íc ngoµi 77 3.3.2.2.3 N©ng cao hiÖu qu¶ qu¶n lý Nhµ n­íc 77 3.3.2.2.4 C¶i tiÕn m¹nh c¸c thñ tôc hµnh chÝnh 78 3.3.2.2.5 X©y dùng mét hÖ thèng chÝnh s¸ch ®Ó c¶i thiÖn m«i tr­êng kinh doanh 78 3.3.2.3 §èi víi ho¹t ®éng viÖn trî 79 KÕt LuËn 83 ._.