Quá trình thu hút vốn đầu tư nước ngoài vào các khu công nghiệp tại Tỉnh Đồng Nai (1986 - 2005)

suốt thời gian nghiên cứu và hoàn thành luận văn này. Tôi chân thành cảm ơn Ban Chủ nhiệm cùng các thầy cô khoa Lịch sử và Phòng Khoa học Công nghệ và Sau đại học, trường Đại học Sư phạm thành phố Hồ Chí Minh. Tôi chân thành cảm ơn Ban Giám hiệu và các giáo viên trường THPT Bàu Hàm, Trảng Bom, Đồng Nai, nơi tôi đang công tác. Tôi xin chân thành cảm ơn lãnh đạo và nhân viên các phòng, ban của Ủy ban Nhân dân tỉnh Đồng Nai, Sở Kế hoạch và Đầu tư Đồng Nai, Ban Quản lý khu công nghiệp Đồng Nai, Cục Thống kê Đồng Nai đã giúp tôi tiếp cận nguồn tài liệu phục vụ cho quá trình thực hiện luận văn. Cuối cùng, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đối với gia đình, bạn bè đã giúp đỡ, động viên và tạo mọi điều kiện thuận lợi để tôi hoàn thành luận văn này. Tác giả Nguyễn Thị Thu Hằng LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan, đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi, các tài liệu và số liệu trích dẫn trong luận văn là trung thực, có nguồn gốc và xuất xứ rõ ràng. Tác giả Nguyễn Thị Thu Hằng DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT TT Chữ viết Chữ viết tắt 01 Công ty phát triển khu công nghiệp Biên Hòa SONADEZI 02 Đầu tư trực tiếp nước ngoài FDI 03 Hiệp hội các nước Đông Nam Á ASEAN 04 Tổng sản phẩm quốc nội GDP 05 Châu Âu EU 06 Héc ta Ha 07 Kilôwat KW 08 Kilômét Km 09 Kilôwat/giờ Kwh 10 Số tấn đăng ký GRT 11 Trọng tải tĩnh DWT 12 Trang tr 13 Khu công nghiệp KCN 14 Doanh nghiệp DN 15 Trách nhiệm hữu hạn TNHH 16 Thành phố Hồ Chí Minh TP.HCM MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Tại các nước đang phát triển, vốn đầu tư là yếu tố vô cùng quan trọng tác động đến tốc độ tăng trưởng kinh tế. Vốn đầu tư được huy động từ hai nguồn chủ yếu là vốn trong nước và vốn nước ngoài. Trong đó, vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) chiếm một vị trí đặc biệt quan trọng đối với sự phát triển kinh tế. Đầu tư trực tiếp nước ngoài là một loại hình hoạt động kinh tế quốc tế, ra đời và phát triển có tính tất yếu, lâu dài cùng với xu thế toàn cầu hóa về kinh tế. FDI là nguồn vốn quan trọng cho đầu tư phát triển, cho việc khai thác và nâng cao hiệu quả sử dụng các nguồn lực trong nước góp phần giải quyết công ăn việc làm cho người lao động; đồng thời tạo nguồn thu cho ngân sách, góp phần cải thiện cán cân thanh toán quốc tế. Bên cạnh đó, FDI còn có vai trò trong chuyển giao công nghệ. Các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài tạo sức ép buộc các doanh nghiệp trong nước phải tự đổi mới công nghệ, nâng cao hiệu quả sản xuất. Các dự án FDI cũng có tác động tích cực tới việc nâng cao năng lực quản lý và trình độ của người lao động. FDI đã và đang đóng vai trò quan trọng đối với tăng trưởng kinh tế của các nước đang phát triển trên thế giới. Nhận thức rõ vai trò của FDI, cho nên trong quá trình hội nhập với nền kinh tế quốc tế, chính sách thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài là một bộ phận quan trọng trong đường lối đổi mới của Đảng và Nhà nước ta. Ở Việt Nam, trong gần hai thập kỷ qua, khu vực đầu tư trực tiếp nước ngoài đã góp phần quan trọng vào quá trình tăng trưởng kinh tế với tốc độ cao của đất nước. Là một đỉnh của tứ giác kinh tế động lực trong vùng phát triển kinh tế trọng điểm phía Nam (Thành phố Hồ Chí Minh, Bình Dương, Đồng Nai, Bà Rịa – Vũng Tàu), tỉnh Đồng Nai có nhiều tiềm năng, thế mạnh để phát triển một nền công nghiệp theo hướng hiện đại. Vị trí địa lý, điều kiện tự nhiên là một lợi thế lớn của tỉnh Đồng Nai trong xây dựng, phát triển khu công nghiệp và thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài. Thực hiện chính sách mở cửa, hội nhập kinh tế quốc tế của Đảng, Nhà nước; lại sớm đánh giá đúng và phát huy thế mạnh của địa phương, Đồng Nai đã đạt được những thành tựu nổi bật về thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài trong những năm qua. Đồng Nai trở thành một trong những địa phương luôn dẫn đầu cả nước về xây dựng phát triển các khu công nghiệp và thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài. Các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài với ưu thế về vốn, công nghệ, thị trường, kỹ năng quản lý…đã và đang có vai trò ngày càng lớn trong việc phát triển kinh tế - xã hội tại Đồng Nai. Do đó, việc nghiên cứu về quá trình thu hút vốn đầu tư nước ngoài trong 20 năm qua ở Đồng Nai để trên cơ sở đó tìm ra phương hướng, giải pháp khắc phục những hạn chế và tiếp tục đẩy mạnh hoạt động thu hút vốn đầu tư nước ngoài có hiệu quả trong thời gian tới là một vấn đề cấp bách, có ý nghĩa lý luận và thực tiễn. Nhìn lại chặng đường 20 năm đã qua với những thành tựu đã đạt được cũng như những hạn chế còn tồn tại trong việc thu hút đầu tư nước ngoài sẽ là căn cứ khoa học để các Sở, Ban, Ngành và lãnh đạo tỉnh Đồng Nai có những điều chỉnh hợp lí hơn cho sự phát triển của Đồng Nai trong tương lai. Việc hoàn thành đề tài cũng giúp tôi rèn luyện công tác nghiên cứu khoa học và vận dụng vào công tác giảng dạy lịch sử của địa phương sau này. Vì vậy, tôi chọn đề tài “Quá trình thu hút vốn đầu tư nước ngoài vào các khu công nghiệp tại tỉnh Đồng Nai (1986 – 2005)” làm luận văn thạc sĩ chuyên ngành Lịch sử Việt Nam. 2. Lịch sử vấn đề: Tỉnh Đồng Nai nằm trong vùng kinh tế trọng điểm phía Nam, có nhiều thuận lợi để phá t triển công nghiệp, trong đó mô hình khu công nghiệp là mô hình phát triển kinh tế trọng điểm của địa phương và là địa điểm quan trọng trong việc thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài. Thực tế đó đặt ra nhiều yêu cầu cần giải quyết để hoàn thiện công tác xây dựng, quản lý, nâng cao hiệu quả kinh tế - xã hội của các khu công nghiệp nhằm thu hút vốn đầu tư nước ngoài. Bởi vậy, vấn đề thu hút nguồn vốn đầu tư nước ngoài vào các khu công nghiệp đang được nhiều cơ quan, nhiều nhà khoa học quan tâm nghiên cứu. Liên quan đến đề tài có nhiều công trình nghiên cứu đề cập dưới các dạng khác nhau, có thể chia thành các nhóm sau: Nhóm 1: Những công trình nghiên cứu của các cơ quan quản lý nhà nước, các nhà quản lý các cấp * Cuốn Tiềm năng Việt Nam thế kỉ XXI của Phan Văn Khải, Vũ Khoan, Võ Hồng Phúc, Nhà xuất bản thế giới ấn hành năm 2001. Các tác giả đã khái quát những tiềm năng phát triển công nghiệp, khu công nghiệp của các địa phương, các vùng kinh tế trọng điểm của Việt Nam. Trên cơ sở đó, định hướng ưu tiên thu hút đầu tư của mỗi vùng. * Cuốn Tổng kết quá trình xây dựng, phát triển các khu công nghiệp và thu hút đầu tư trên địa bàn tỉnh Đồng Nai (1991 – 2004) của Tỉnh ủy, Ủy ban Nhân dân tỉnh Đồng Nai, Nhà xuất bản Tổng hợp Đồng Nai ấn hành năm 2005. Cuốn sách bao gồm báo cáo tổng kết quá trình xây dựng các khu công nghiệp, thu hút đầu tư trên địa bàn tỉnh và báo cáo chuyên đề của các Sở, Ban, Ngành, Ủy ban Nhân dân các địa phương trong tỉnh. Cuốn sách phác họa bức tranh tổng quát về các khu công nghiệp trong vùng phát triển kinh tế trọng điểm phía Nam, khẳng định những kết quả đạt được, chỉ ra những vấn đề cần quan tâm trong quá trình phát triển khu công nghiệp, đề xuất một số giải pháp nâng cao hiệu quả thu hút đầu tư nước ngoài, xây dựng khu công nghiệp. * Cuốn 10 năm hình thành và phát triển của Ban quản lý khu công nghiệp Đồng Nai (1995 – 2005). Tác phẩm khái quát những thành tựu nổi bật của Ban quản lý trong 10 năm xây dựng và phát triển; đánh giá thành công của Ban quản lý trong thực hiện chức năng quản lý Nhà nước đối với các khu công nghiệp ở địa phương; chỉ rõ phương hướng, mục tiêu xây dựng ban quản lý vững mạnh, có khả năng quản lý tốt nhất các khu công nghiệp trong tình hình mới. * Cuốn Đồng Nai – 30 năm xây dựng và phát triển của Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân tỉnh Đồng Nai, Nhà xuất bản Đồng Nai ấn hành năm 2005. Tác phẩm đã thống kê, tổng hợp một cách khái quát chặng đường xây dựng và phát triển trên tất cả các lĩnh vực của đời sống như: kinh tế - xã hội, an ninh – quốc phòng, giáo dục, y tế… mà Đảng bộ và nhân dân tỉnh Đồng Nai đã tiến hành trong 30 năm từ năm 1975 đến năm 2005. * Cuốn Địa lý kinh tế - xã hội Việt Nam của Nguyễn Văn Phú, Nguyễn Minh Tuệ, Nhà xuất bản Giáo dục ấn hành năm 2001. Cuốn sách đã trình bày tổng quan về đặc điểm tổ chức lãnh thổ công nghiệp của Việt Nam, các hình thức tổ chức kinh tế lãnh thổ của Việt Nam, khẳng định khu công nghiệp là hình thức tổ chức lãnh thổ công nghiệp đặc biệt cần được xây dựng, chỉ ra cơ sở khoa học của đổi mới tư duy về cơ cấu kinh tế vùng miền của Đảng ta. * Cuốn Những giải pháp chính trị kinh tế nhằm thu hút có hiệu quả đầu tư trực tiếp nước ngoài vào Việt Nam của Nguyễn Khắc Thân, Chu Văn Cấp, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia ấn hành năm 1996. * Cuốn Đầu tư nước ngoài vào Việt Nam – cơ sở pháp lý, hiện trạng, cơ hội, triển vọng của Nguyễn Anh Tuấn, Phan Hữu Thắng, Nhà xuất bản Thế giới ấn hành năm 1994. Nhóm 2: Các bài viết tiêu biểu về công tác xây dựng, quản lý các khu công nghiệp và hoạt động thu hút đầu tư nước ngoài, gồm có: * Võ Văn Một (2004), “Đồng Nai trên con đường công nghiệp hóa, hiện đại hóa”, Tạp chí Kinh tế và Dự báo, Số tháng 5 – 2004, tr.18 – 21. * Đặng Thị Kim Nguyên (2004), “Một số giải pháp phát triển khu công nghiệp tại Đồng Nai”, Tạp chí Kinh tế và Dự báo, số tháng 5 – 2004, tr.23 – 26. * Lê Hoàng Quân (2004), “Đồng Nai chuyển dịch cơ cấu kinh tế trong quá trình phát triển kinh tế - xã hội”, Tạp chí Cộng sản, số 16 (8 – 2004), tr.53 – 56. * Trần Ngọc Hưng (2006), “Đổi mới và tăng cường công tác xúc tiến đầu tư vào các khu công nghiệp”, Tạp chí Khu công nghiệp Việt Nam, Số 2 (2 – 2006), tr.25 – 27. Các tác giả đã nêu thực trạng công tác xúc tiến, vận động đầu tư thời gian qua, đưa ra những giải pháp nâng cao hiệu quả thu hút đầu tư vào khu công nghiệp trong năm 2006. …. Nhóm 3: Các văn kiện Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Đồng Nai lần thứ IV,V,VI,VII,VIII của Tỉnh ủy Đồng Nai; các báo cáo thường niên về công tác xây dựng, phát triển khu công nghiệp và tình hình thu hút vốn đầu tư nước ngoài của Ủy Ban Nhân dân tỉnh Đồng Nai, Ban quản lý khu công nghiệp và các Sở, Ban, Ngành khác của tỉnh Đồng Nai từ năm 1986 đến năm 2005 như: Sở Kế hoạch và Đầu tư, Sở Tài nguyên và môi trường, Cục Thống kê Đồng Nai, Sở Khoa học và công nghệ, Sở Công thương Đồng Nai… Nhìn chung, những công trình khoa học của các tác giả nghiên cứu về vấn đề xây dựng phát triển khu công nghiệp và thu hút nguồn vốn đầu tư nước ngoài nói chung cũng như các báo cáo về vấn đề này của các Sở, Ban, Ngành chức năng của tỉnh Đồng Nai nói riêng, ở nhiều góc độ khác nhau đã chỉ rõ thực trạng và khẳng định yêu cầu khách quan, cấp thiết phải xây dựng quy hoạch các khu công nghiệp, đẩy mạnh thu hút vốn đầu tư nước ngoài và đề xuất những giải pháp tăng cường thu hút đầu tư, nâng cao hiệu quả xây dựng, phát triển khu công nghiệp trong thời gian tới. Tuy nhiên, cho đến nay vẫn chưa có một công trình nào nghiên cứu một cách đầy đủ và có hệ thống về quá trình thu hút vốn đầu tư nước ngoài ở tỉnh Đồng Nai trong giai đoạn từ năm 1986 đến năm 2005. 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của đề tài: * Đối tượng nghiên cứu: Đề tài tập trung nghiên cứu về quá trình thu hút vốn đầu tư nước ngoài vào các khu công nghiệp ở tỉnh Đồng Nai trong thời kỳ đổi mới (giai đoạn 1986 – 2005). * Phạm vi nghiên cứu: Về không gian, đề tài nghiên cứu quá trình thu hút vốn đầu tư nước ngoài vào các khu công nghiệp trên địa bàn tỉnh Đồng Nai. Về thời gian, luận văn nghiên cứu quá trình thu hút vốn đầu tư nước ngoài tại tỉnh Đồng Nai trong khoảng thời gian từ năm 1986 đến năm 2005. Luận văn lấy mốc thời gian năm 1986 vì đây là năm diễn ra Đại hội Đảng lần thứ VI (12 – 1986) – Đại hội của đổi mới - sự kiện đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong lịch sử phát triển kinh tế xã hội của đất nước. Và năm 2005 là năm tổng kết những thành tựu, hạn chế đã đạt được qua 20 năm tiến hành đổi mới ở địa phương. Về nội dung, mặc dù hoạt động thu hút đầu tư nước ngoài ở tỉnh Đồng Nai được tiến hành trên các lĩnh vực công nghiệp, nông nghiệp, dịch vụ…nhưng luận văn chỉ tập trung nghiên cứu trong lĩnh vực công nghiệp – lĩnh vực đầu tư quan trọng nhất - cụ thể là ở các khu công nghiệp trong toàn tỉnh. 4. Cơ sở lý luận, phương pháp nghiên cứu và nguồn tài liệu của đề tài * Cơ sở lý luận: Luận văn dựa trên cơ sở lý luận chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối quan điểm của Đảng về xây dựng, phát triển kinh tế, công nghiệp hóa, hiện đại hóa. * Phương pháp nghiên cứu: Luận văn sử dụng phương pháp lịch sử, phương pháp lôgíc và kết hợp giữa phương pháp lôgíc với lịch sử. Cụ thể, luận văn sử dụng các phương pháp chuyên ngành như: phân tích, tổng hợp, thống kê, so sánh, phỏng vấn, điền dã… * Nguồn tài liệu: Để hoàn thành đề tài, tôi sử dụng nguồn tài liệu thành văn và nguồn tài liệu trên các trang web điện tử của các Sở, Ban, Ngành của địa phương. - Nguồn tài liệu thành văn: Các Nghị quyết, Chỉ thị, tài liệu của Đảng, Nhà nước, Tỉnh ủy, Ủy ban Nhân dân tỉnh Đồng Nai, các Sở, Ban, Ngành của tỉnh Đồng Nai; các công trình nghiên cứu của tập thể, cá nhân đã công bố; các tư liệu trên báo chí, tạp chí... - Nguồn tài liệu qua các trang web: www.dongnai.gov.vn.com www.dongnai-industry.gov.vn(Sở Công thương) www.dpidongnai.gov.vn (Sở Kế hoạch và Đầu tư) www.dost–dongnai.gov.vn (Sở Khoa học và công nghệ) www.diza.vn (Ban quản lý các khu công nghiệp Đồng Nai) www.gdt.gov.vn (Cục thuế Đồng Nai) www.tnmtdongnai.gov.vn (Sở Tài nguyên và môi trường) 5. Mục đích nghiên cứu của đề tài Làm rõ quá trình thu hút vốn đầu tư nước ngoài vào các khu công nghiệp ở Đồng Nai trong 20 năm đầu đổi mới (1986 – 2005). Trên cơ sở đó, đánh giá những thành tựu đã đạt được cũng như những mặt còn tồn tại để từ đó đề ra những định hướng và giải pháp nhằm đẩy mạnh và nâng cao hiệu quả thu hút vốn đầu tư nước ngoài tại địa phương. 6. Những đóng góp của đề tài Trước hết, qua nghiên cứu, tìm hiểu về quá trình thu hút vốn đầu tư nước ngoài vào các khu công nghiệp ở tỉnh Đồng Nai giai đoạn 1986 – 2005 góp phần khẳng định chủ trương, sự lãnh đạo đúng đắn của Đảng bộ chính quyền địa phương trong công cuộc đổi mới. Kết quả nghiên cứu của luận văn góp phần tổng kết quá trình thu hút vốn đầu tư nước ngoài trên địa bàn tỉnh Đồng Nai trong giai đoạn từ 1986 đến 2005. Trên cơ sở đánh giá những thành tựu cũng như những mặt hạn chế của hoạt động thu hút vốn đầu tư nước ngoài ở Đồng Nai, luận văn đề xuất một số ý kiến nhằm góp phần nâng cao hiệu quả thu hút vốn đầu tư trong thời gian tới ở địa phương. Quá trình thu hút vốn đầu tư nước ngoài trong giai đoạn này gắn liền với quá trình xây dựng, quy hoạch và phát triển các khu công nghiệp ở Đồng Nai. Luận văn là nguồn tài liệu tham khảo thiết thực cho việc nghiên cứu về lịch sử phát triển kinh tế - xã hội ở Đồng Nai trong thời kỳ đổi mới. 7. Cấu trúc của đề tài Luận văn gồm phần Mở đầu, phần Nội dung gồm 3 chương và phần Kết luận. Trong đó, phần Nội dung được cấu trúc như sau: Chương 1 – Những tiềm năng của tỉnh Đồng Nai trong thu hút vốn đầu tư nước ngoài. Chương 2 – Quá trình thu hút vốn đầu tư nước ngoài vào các khu công nghiệp tỉnh Đồng Nai trong 10 năm đầu đổi mới (1986 – 1995) Chương 3 – Quá trình thu hút vốn đầu tư nước ngoài vào các khu công nghiệp tỉnh Đồng Nai trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước (1996 – 2005) Chương 1: NHỮNG TIỀM NĂNG CỦA TỈNH ĐỒNG NAI TRONG THU HÚT VỐN ĐẦU TƯ NƯỚC NGOÀI 2.1 Một số vấn đề chung về “đầu tư nước ngoài” và “khu công nghiệp” 1.1.1 Đầu tư nước ngoài 1.1.1.1 Khái niệm Tổ chức Thương mại thế giới đưa ra định nghĩa như sau về đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI): Đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI = Foreign Direct Investment) là hình thức đầu tư dài hạn của cá nhân hay công ty nước này vào nước khác bằng cách thiết lập cơ sở sản xuất, kinh doanh. Cá nhân hay công ty nước ngoài đó sẽ nắm quyền quản lý cơ sở sản xuất kinh doanh này. Như vậy, đầu tư trực tiếp nước ngoài xảy ra khi một nhà đầu tư từ một nước (nước chủ đầu tư) có được một tài sản ở một nước khác (nước thu hút đầu tư) cùng với quyền quản lý tài sản đó. Phương diện quản lý là thứ để phân biệt FDI với các công cụ tài chính khác. Trong phần lớn trường hợp, tài sản mà nhà đầu tư quản lý ở nước ngoài là các cơ sở kinh doanh. Trong những trường hợp đó, nhà đầu tư thường hay được gọi là "công ty mẹ" và các tài sản được gọi là "công ty con" hay "chi nhánh công ty". [40, tr. 467] 1.1.1.2 Các hình thức đầu tư trực tiếp nước ngoài tại Việt Nam Luật đầu tư nước ngoài tại Việt Nam ra đời tháng 12 – 1987, kể từ đó đến năm 2005 đã trải qua 5 lần sửa đổi và luật thừa nhận có 4 hình thức FDI cơ bản: a. Hợp đồng hợp tác kinh doanh (A business cooperation contract) Hợp đồng hợp tác kinh doanh là văn bản kí kết giữa hai bên hoặc nhiều bên quy định trách nhiệm và phân chia kết quả kinh doanh cho mỗi bên để tiến hành đầu tư kinh doanh ở Việt Nam mà không thành lập pháp nhân.[40, tr. 470] b. Doanh nghiệp liên doanh (A Joint Venture enterprise) Là doanh nghiệp mới được thành lập trên cơ sở góp vốn hai bên hoặc nhiều bên Việt Nam và nước ngoài. Doanh nghiệp được thành lập theo hình thức công ty trách nhiệm hữu hạn, mang tư cách pháp nhân Việt Nam. [40, tr.470] c. Doanh nghiệp 100% vốn đầu tư nước ngoài (Enterprise with one hundred percent Foreign owned capital) Đây là doanh nghiệp thuộc quyền sở hữu của nhà đầu tư nước ngoài lập tại Việt Nam, tự tổ chức quản lí và chịu trách nhiệm về kết quả hoạt động kinh doanh của mình.[40, tr.470] d. Hình thức doanh nghiệp cổ phần Doanh nghiệp cổ phần là doanh nghiệp có vốn điều lệ được chia làm nhiều phần bằng nhau gọi là cổ phần, trong đó các cổ đông sáng lập nước ngoài nắm giữ ít nhất 30% vốn điều lệ; được tổ chức hoạt động theo hình thức công ty cổ phần…được hưởng các đảm bảo của nhà nước Việt Nam và ưu đãi theo Luật đầu tư nước ngoài tại Việt Nam.[40, tr. 472] 1.1.1.3 Vai trò của đầu tư nước ngoài Trước hết, đầu tư nước ngoài là nguồn bổ sung vốn quan trọng cho công cuộc phát triển kinh tế. Các dự án đầu tư nước ngoài góp phần tăng thu ngân sách, cải thiện cán cân thương mại và cán cân thanh toán quốc tế của Việt Nam. Các dự án đầu tư nước ngoài cũng góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế Việt Nam theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Các dự án này cũng đóng góp quan trọng trong việc nâng cao trình độ kỹ thuật và công nghệ của Việt Nam, tăng khả năng cạnh tranh của công nghệ Việt Nam trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế. Bên cạnh đó, các dự án đầu tư nước ngoài còn góp phần giải quyết công ăn việc làm, đào tạo nguồn nhân lực và nâng cao mức sống cho người lao động; thúc đẩy sự phát triển kinh tế thị trường ở Việt Nam, đưa nền kinh tế Việt Nam hội nhập nhanh với nền kinh tế thế giới. So với những hình thức đầu tư nước ngoài khác, đầu tư trực tiếp nước ngoài có những ưu điểm cơ bản là: FDI không để lại gánh nợ cho chính phủ nước tiếp nhận đầu tư về chính trị, kinh tế như hỗ trợ phát triển chính thức (ODA) hoặc các hình thức đầu tư nước ngoài khác như vay thương mại, phát hành trái phiếu ra nước ngoài... Do vậy, FDI là hình thức thu hút và sử dụng vốn đầu tư nước ngoài tương đối ít rủi ro cho nước tiếp nhận đầu tư. Nhà đầu tư không dễ dàng rút vốn ra khỏi nước sở tại như đầu tư gián tiếp. Kinh nghiệm rút ra từ cuộc khủng hoảng tài chính - tiền tệ khu vực 1997 đã cho thấy, những nước chịu tác động nặng nề của khủng hoảng thường là những nước nhận nhiều vốn đầu tư gián tiếp nước ngoài. Nên FDI mang tính ổn định hơn so với những khoản đầu tư khác. 1.1.2 Khu công nghiệp: 1.1.2.1 Khái niệm Ở Việt Nam, Quy chế Khu công nghiệp, Khu chế xuất, Khu công nghệ cao ban hành kèm theo Nghị định số 36/CP (4 – 1997) của Chính phủ xác định khái niệm về khu công nghiệp như sau: Khu công nghiệp là khu tập trung các doanh nghiệp công nghiệp chuyên sản xuất hàng công nghiệp và thực hiện các dịch vụ cho sản xuất công nghiệp, có ranh giới địa lý xác định, không có dân cư sinh sống, do Chính phủ hoặc Thủ tướng Chính phủ quyết định thành lập. Tùy theo mục đích, tính chất có thể phân chia khu công nghiệp thành các loại hình cơ bản: khu chế xuất, khu công nghệ cao, khu công nghiệp thông thường, đặc khu kinh tế. 1.1.2.2 Đặc điểm, vai trò của khu công nghiệp * Đặc điểm cơ bản của khu công nghiệp Thứ nhất, khu công nghiệp có môi trường đầu tư thông thoáng hơn các vùng khác. Khu công nghiệp được nhà nước dành cho những ưu đãi trong chính sách thuế, tài chính, thủ tục hải quan, hành chính, giá thuê đất…Thông qua những ưu đãi đó nhằm thu hút càng nhiều càng tốt các nhà đầu tư nước ngoài vào làm ăn. Thứ hai, trong các khu công nghiệp chủ yếu là hoạt động kinh tế hướng ngoại, bao gồm sản xuất công nghiệp, chế biến phục vụ xuất khẩu, hoạt động xuất khẩu và kinh doanh các dịch vụ. Thứ ba, các khu công nghiệp thường nằm ở các vị trí thuận lợi về giao thông, có điều kiện phát triển sản xuất – thương mại, được ưu tiên xây dựng kết cấu hạ tầng. Thứ tư, khu công nghiệp là khu vực tập trung tương đối nhiều xí nghiệp trong một khu vực có ranh giới rõ ràng, có hàng rào ngăn cách với xung quanh. Các xí nghiệp trong khu công nghiệp có điều kiện thuận lợi để tiết kiệm tối đa chi phí sản xuất, hạ giá thành sản phẩm. Thứ năm, khu công nghiệp được nhà nước cho phép thành lập, nhằm đạt những mục tiêu nhất định. Thứ sáu, khu công nghiệp có ban quản lí chung, thống nhất, thực hiện chức năng quản lí nhà nước, tạo điều kiện thuận lợi cho các xí nghiệp công nghiệp hoạt động đạt hiệu xuất tối đa. Thứ bảy, khu công nghiệp thường có giới hạn địa lí hẹp, khoảng vài chục đến vài trăm hecta, hoạt động chính trong khu công nghiệp là sản xuất công nghiệp. Đến hết năm 2005, tỉnh Đồng Nai mới xây dựng loại hình của khu công nghiệp là khu công nghiệp thông thường. Bởi vậy, quá trình thu hút vốn đầu tư nước ngoài vào các khu công nghiệp ở Đồng Nai trong những năm 1986 – 2005 là tìm hiểu loại hình khu công nghiệp này. * Vai trò của khu công nghiệp Khu công nghiệp có vai trò to lớn đối với phát triển kinh tế - xã hội của các nước đang phát triển. Đối với các nước đang phát triển, sự gia tăng số lượng vốn và hiệu quả sử dụng vốn đầu tư là vấn đề có ý nghĩa quyết định đẩy nhanh nhịp độ phát triển kinh tế - xã hội. Các khu công nghiệp ra đời góp phần quan trọng tạo ra môi trường đầu tư thuận lợi thu hút nguồn vốn đầu tư từ bên ngoài. Ở các khu công nghiệp, nhà nước sẽ có điều kiện cải tiến và hoàn thiện hệ thống chính sách, tạo nên hành lang pháp lý thuận lợi nhất, xây dựng hệ thống kết cấu hạ tầng đồng bộ, hiện đại đảm bảo tốt nhất cho hoạt động kinh doanh. Vai trò to lớn đó giúp khu công nghiệp trở thành những điểm trũng thu hút vốn đầu tư trong nước và ngoài nước. Khu công nghiệp là nơi tiếp cận, nắm bắt, đổi mới công nghệ, tăng năng suất lao động. Tốc độ phát triển công nghệ trên phạm vi toàn cầu ngành càng nhanh, trình độ xã hội hóa của lực lượng sản xuất ngày càng sâu rộng, khoa học công nghệ đóng vai trò ngày càng to lớn trong sự phát triển của mỗi quốc gia. Bởi vậy, quốc gia nào tiếp cận được những thành tựu khoa học công nghệ mới nhất thì quốc gia đó có điều kiện vượt lên. Nhờ áp dụng những thành tựu khoa học công nghệ, các doanh nghiệp giảm chi phí sản xuất, hạ giá thành sản phẩm, nâng cao năng lực cạnh tranh trên thị trường trong nước, khu vực và trên thế giới. Xây dựng các khu công nghiệp góp phần tạo nên nhiều việc làm mới, nâng cao chất lượng lao động. Giải quyết việc làm, giảm thất nghiệp có ý nghĩa kinh tế, chính trị - xã hội to lớn, góp phần giữ vững ổn định chính trị của đất nước. Làm việc trong các khu công nghiệp, khu chế xuất, người lao động được tiếp cận với tác phong làm việc khẩn trương, phương pháp quản lý khoa học, được tiếp cận những thành tựu khoa học kỹ thuật mới. Qua đó, người lao động được rèn luyện tác phong lao động công nghiệp, có kỷ luật, có kỹ thuật, từng bước nâng cao kỹ năng nghề nghiệp. Sự phát triển mạnh mẽ các khu công nghiệp sẽ góp phần quan trọng tạo sự cân bằng ngoại thương. Đây là một trong những nhân tố trọng yếu của kinh tế vĩ mô. Số lượng, chủng loại, chất lượng hàng hóa và kim ngạch xuất khẩu vừa phản ánh sức cạnh tranh vừa phản ánh năng lực hội nhập và khả năng cân bằng ngoại thương của nền kinh tế. Các khu công nghiệp, khu chế xuất góp phần thúc đẩy đổi mới cơ chế quản lý kinh tế. Để tạo môi trường đầu tư thông thoáng, Nhà nước thực hiện cơ chế “một cửa, tại chỗ”. Thực hiện cơ chế này sẽ tạo nên mũi đột phá trong cải thiện môi trường đầu tư. Cơ chế “một cửa, tại chỗ” không chỉ tạo nên sức hấp dẫn của các khu công nghiệp, khu chế xuất mà còn tạo nên sức lan tỏa, tác động làm thay đổi cơ chế quản lý của toàn bộ nền kinh tế. Khu công nghiệp đóng vai trò như là “mũi đột phá” là động lực thúc đẩy quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Mô hình khu công nghiệp ra đời đẩy nhanh quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế tăng tỷ trọng công nghiệp phục vụ xuất khẩu, góp phần điều chỉnh, sắp xếp lại sản xuất công nghiệp, bảo vệ môi trường sinh thái. Khu công nghiệp là nơi tốt nhất để tiếp thu, chuyển giao kỹ thuật, công nghệ hiện đại, kinh nghiệm tổ chức quản lý sản xuất. Các khu công nghiệp thúc đẩy công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp, phát triển kinh tế nông thôn, tạo sự phát triển đồng đều giữa các vùng. Với tư cách là hạt nhân hình thành những đô thị mới, khu công nghiệp góp phần to lớn cải tạo, xây dựng mới các đô thị, phát triển kết cấu hạ tầng kỹ thuật, mở rộng hệ thống dịch vụ công cộng. 1.2 Những tiềm năng và lợi thế của tỉnh Đồng Nai trong phát triển khu công nghiệp, thu hút vốn đầu tư nước ngoài 1.2.1 Vị trí địa lý và điều kiện tự nhiên Tỉnh Đồng Nai nằm trong vùng phát triển kinh tế trọng điểm phía Nam – trọng điểm đầu tư của Chính phủ (gồm thành phố Hồ Chí Minh và các tỉnh: Đồng Nai, Bà Rịa – Vũng Tàu, Bình Dương, Tây Ninh, Bình Phước, Long An). Tỉnh Đồng Nai là một trong bốn tỉnh thuộc tứ giác kinh tế động lực (thành phố Hồ Chí Minh, Bình Dương, Đồng Nai, Bà Rịa – Vũng Tàu). Tỉnh Đồng Nai giáp các tỉnh: Lâm Đồng, Bình Dương, Bình Phước, Bình Thuận, Bà Rịa – Vũng Tàu và thành phố Hồ Chí Minh. Hệ thống giao thông đường bộ, đường thủy và đường sắt của tỉnh Đồng Nai rất thuận tiện cho việc phát triển kinh tế. Tỉnh Đồng Nai có vị trí quan trọng trong vùng kinh tế trọng điểm phía Nam, gắn kết vùng Đông Nam Bộ với Tây Nguyên và miền Trung. Tỉnh Đồng Nai bao gồm 11 đơn vị hành chính: thành phố Biên Hòa, thị xã Long Khánh và 9 huyện: Nhơn Trạch, Long Thành, Vĩnh Cửu, Trảng Bom, Thống Nhất, Xuân Lộc, Cẩm Mỹ, Định Quán, Tân Phú. Tỉnh Đồng Nai là vùng tiếp chuyển đồng bằng sông Cửu Long và cao nguyên Bảo Lộc (Lâm Đồng). Địa hình đa dạng thấp dần từ Bắc xuống Nam, từ Tây sang Đông, chia làm 3 vùng: vùng có địa hình đồi núi thấp có độ cao thay đổi từ 200 m đến 700 m chiếm 8% diện tích; vùng có địa hình lượn sóng độ cao thay đổi từ 20 m đến 200 m chiếm 80% diện tích; vùng có địa hình đồng bằng độ cao nhỏ hơn 20 m chiếm 12% diện tích.[62] Đồng Nai thuộc vùng khí hậu cận xích đạo gồm hai mùa: mùa khô từ tháng 12 đến tháng 4 hàng năm, mùa mưa từ tháng 5 đến tháng 11 hàng năm. Số giờ nắng trong năm bình quân từ 2000 đến 2376 giờ. Nhiệt độ trung bình trong năm là 20o đến 27oC. Độ ẩm không khí trung bình trong năm từ 8 đến 85%. Đồng Nai có mật độ sông suối dày. Toàn tỉnh có khoảng 40 sông, suối lớn nhỏ. Đáng kể nhất là các sông: Đồng Nai, La Ngà, Thị Vải, Đồng Tranh, Buông… Ngoài ra, tỉnh Đồng Nai còn có các hồ chứa nước lớn, đáng kể như hồ Trị An có diện tích 323 km2 dung tích khoảng 2,8 tỷ m3. Hiện tại các công trình thủy lợi, thủy điện trong tỉnh đã giữ lại được 2,9 tỷ m3 nước để phục vụ cho sản xuất, còn lại 17,1 tỷ m3 nước đổ ra biển theo các sông. Nguồn nước mặt của tỉnh Đồng Nai chủ yếu được cung cấp bởi sông Sài Gòn, sông Đồng Nai, là những con sông có lưu lượng lớn. Sông Đồng Nai bắt nguồn từ cao nguyên Lang Biang và hợp lưu bởi nhiều con sông nhỏ khác, lưu lượng bình quân dao động từ 200 đến 500 m3/s, lưu lượng cao nhất mùa mưa lên đến 10.000 m3/s.[62] Nguồn nước ngầm của tỉnh Đồng Nai có lưu lượng lớn, phân bố trên 3 vùng: vùng phía Bắc tỉnh, nước ngầm ở độ sâu 5 - 20 m với lưu lượng 40 - 50 m3/h; vùng phía Tây tỉnh và dọc theo sông Đồng Nai ở độ sâu 20 m với lưu lượng 30 - 40 m3/h; vùng phía Đông – Đông Nam ở độ sâu 20 - 40 m với lưu lượng 3 - 6 m3/h. Chất lượng nước, phần lớn thuộc loại sạch, nhạt độ PH từ 4,5 đến 8,5. Nguồn nước ngầm có thể khai thác phục vụ sản xuất và sinh hoạt vào mùa khô, mỗi ngày có thể khai thác trên 20.000m3. Tổng trữ lượng tiềm năng hơn 3 triệu m3/ngày. Hiện nay, tại các đô thị và khu công nghiệp đang sử dụng trên 70.000 m3/ngày đêm từ các nhà máy khai thác nước mặt và nước ngầm của tỉnh.[62] Đồng Nai có quỹ đất rộng 5.866,4 km2 bao gồm 10 nhóm đất chính. Trong đó loại đất xám chiếm 40,05% diện tích tự nhiên, thuận lợi cho việc phát triển công nghiệp và xây dựng. Đất đỏ chiếm 19,27% diện tích tự nhiên, thích hợp cho trồng các loại cây công nghiệp dài ngày, cây ăn quả có giá trị kinh tế cao. Ngoài ra, tỉnh Đồng Nai có 246.000 km2 đất phù sa cổ (Fluvilols), đất Gley và đất cát (Aré mosolls) ở thành phố Biên Hòa và các huyện: Nhơn Trạch, Long Thành, Vĩnh Cửu, Thống Nhất. Đây là loại đất có độ chịu lực cao (trung bình 25 kg/1cm2) rất phù hợp cho phát triển các công trình xây dựng lớn, các khu công nghiệp.[68] Nguồn tài nguyên rừng, tài nguyên khoáng sản của tỉnh Đồng Nai rất phong phú. Rừng có trên 150.000 ha, hàng năm khai thác khoảng 30.000 m3 gỗ, 75.000 steres củi phục vụ sản xuất và tiêu dùng. Đến nay tỉnh Đồng Nai đã phát hiện 214 mỏ, điểm quặng, điểm khoáng có tiềm năng và triển vọng khác nhau thuộc 5 nhóm gồm: than bùn, kim loại, đá quý, nước khoáng. Trong đó, nguồn vật liệu xây dựng (đá, cát, sét, laterit, puzolan, kermzit) và nước ngầm là các loại khoáng sản có tiềm năng lớn và quan trọng nhất trong tỉnh. Thế mạnh lớn nhất của tỉnh Đồng Nai là vật liệu xây dựng và nguồn nước. Về đất, cát, đá xây dự._.ng và sản xuất vật liệu xây dựng, tỉnh Đồng Nai là một trung tâm sản xuất với sản lượng cung cấp cho 50% nhu cầu của thành phố Hồ Chí Minh và đồng bằng sông Cửu Long. Các mỏ đá của Đồng Nai có trữ lượng lớn gần nửa tỷ m3 phân bố đều khắp các huyện, đủ đáp ứng nhu cầu xây dựng kết cấu hạ tầng và phát triển công nghiệp. Sét gạch ngói phân bổ ở nhiều vùng trong tỉnh, có thể khai thác hàng triệu m3/năm. Cát xây dựng tập trung chủ yếu ở lòng sông Đồng Nai với trữ lượng khá lớn và hàng năm lại được bổ sung từ thượng nguồn. Theo kết quả thăm dò cát sông Đồng Nai năm 1996 và năm 1999, trữ lượng cát từ dưới đập Trị An về hạ nguồn có khoảng 40 triệu m3 và hàng năm được bổ sung từ thượng nguồn trên 300.000 m3.[68] 1.2.2 Về lịch sử, văn hóa – du lịch Đồng Nai với lịch sử hơn 300 năm hình thành và phát triển là một vùng đất mở. Nơi đây đã chứng kiến sự hội tụ của nhiều bộ phận cư dân. Vào cuối thế kỉ XVI, Đồng Nai lúc bấy giờ về cơ bản vẫn là vùng đất hoang dã, chưa được khai phá; chỉ có một số ít cư dân bản xứ gồm các dân tộc ít người như: S’tiêng, Châu Ro, Mạ, K’ho, M’nông và một vài buôn sóc của người Khơme sinh sống. Cuộc chiến tranh khốc liệt và dai dẳng giữa hai tập đoàn phong kiến Trịnh - Nguyễn ở miền Bắc và miền Trung Việt Nam làm cho dân chúng lầm than, điêu đứng, tạo nên một làn sóng di cư vào Đồng Nai tìm đất sinh sống. Với phương tiện di chuyển chủ yếu là thuyền, ghe, xuồng, những di dân đã theo thủy triều ngược dòng Đồng Nai hoặc đi dọc theo bờ sông tiến dần vào Đồng Nai. Theo chân những lưu dân người Việt, sự có mặt của người Hoa tại khu vực này làm phong phú thêm đời sống xã hội và thay đổi cuộc sống nơi đây. Với bảy bang Hoa kiều, tập quán sinh hoạt, những ngành nghề thủ công và tín ngưỡng của người Hoa được dung nạp một cách tự nhiên và dung hòa nhanh chóng như chính sự có mặt của họ ở vùng đất này. Từ thế kỉ XVII, vùng đất này đã thực sự gắn bó và trải qua những bước thăng trầm cùng lịch sử dân tộc. Lịch sử hình thành và phát triển hơn 300 năm đã để lại trên vùng đất này dấu ấn về nhiều mặt kinh tế - văn hóa – xã hội rất có giá trị. Là địa bàn tụ cư của nhiều thành phần tộc người nên Đồng Nai có truyền thống văn hóa dân gian khá phong phú, đặc biệt là văn hóa của đồng bào dân tộc ít người. Đây còn là quê hương của một số loại nhạc cụ dân gian độc đáo như: đàn đá Bình Đa, sáo trúc, chiêng đồng, thanh la... Lối hát Tam Pót của dân tộc Mạ, một loại hình hát kể có vần điệu được lưu truyền trong cộng đồng người Mạ ở huyện Định Quán. Đồng Nai còn nổi tiếng với nghề thủ công truyền thống như làng gốm Tân Vạn ven sông Đồng Nai của người Việt, nghề đục đá truyền thống tinh xảo của người Hoa sống gần hồ Long Ẩn… Đồng Nai là nơi sớm phát triển giai cấp công nhân và công nghiệp của Việt Nam. Ngay từ những năm đầu của thế kỉ XX, Đồng Nai là một trong những tỉnh sớm hình thành đội ngũ công nhân lao động trong cả nước. Những năm trước chiến tranh thế giới thứ nhất, số lượng công nhân thuộc các đồn điền cao su của tư bản Pháp ở Biên Hòa và Bà Rịa đã có gần 2000 người. Từ năm 1920, tư bản Pháp ồ ạt bỏ vốn vào việc lập các đồn điền cao su ở Đồng Nai. Năm 1930, số lượng công nhân cao su đã lên đến 15.000 người. Từ năm 1940 đến năm 1945, do tình hình chiến tranh nên số lượng công nhân cao su giảm xuống còn khoảng 8.000 người [46, tr.16], nhưng đã có sự biến đổi lớn trong đội ngũ công nhân. Bên cạnh việc trồng, việc sơ chế mủ tại chỗ, đã hình thành lực lượng công nhân cơ khí, hóa chất, vận tải…Có thể nói lực lượng công nhân ở Đồng Nai đã hình thành từ đầu thế kỉ 20, đây là nguồn lực của cách mạng và là vốn quý trong việc phát triển các khu công nghiệp sau này. “Đất lành chim đậu”, không chỉ trong quá khứ, hiện nay Đồng Nai vẫn tiếp tục là vùng đất mở. Nơi đây hầu như có mặt đông đảo các thành phần tộc người Việt Nam sinh sống và nhiều người nước ngoài đến từ khắp các châu lục. Tuy là vùng đất mới nhưng Đồng Nai có nhiều thế mạnh và điểm xuất phát khá thuận lợi. Ngoài sự thuận lợi về vị trí địa lý, ưu đãi về điều kiện tự nhiên, Đồng Nai còn là địa phương có nhiều di tích văn hóa – lịch sử và các điểm du lịch đầy tiềm năng. Dù không có biển đẹp như Vũng Tàu, Phan Thiết (Bình Thuận), Nha Trang (Khánh Hòa)…, không có phố cổ như Hội An (Quảng Nam)... nhưng bù lại, Đồng Nai có rừng đại ngàn (Mã Đà, Nam Cát Tiên), sông nước mênh mông, núi non hùng vĩ, di sản văn hóa phong phú. Du lịch Đồng Nai có nhiều ưu thế và tiềm năng để phát triển theo hướng du lịch sinh thái, du lịch văn hóa lịch sử, lễ hội truyền thống; xây dựng, phát triển một số loại hình du lịch mới: du lịch vườn, du lịch trên sông, du lịch văn hóa lễ hội..., thực hiện đa dạng hóa sản phẩm du lịch và các loại hình dịch vụ du lịch để thu hút, hấp dẫn khách du lịch trong và ngoài nước. Trong đó, du lịch sinh thái của Đồng Nai có thế mạnh riêng, vừa có nét giống với vùng sông nước miền Tây lại vừa có nét đặc trưng riêng của miền Đông Nam bộ. Toàn tỉnh có trên 60 điểm du lịch thì các điểm du lịch sinh thái chiếm hơn nửa. Không chỉ chiếm ưu thế về mặt số lượng, các điểm du lịch sinh thái của Đồng Nai cũng đa dạng, phong phú về mặt tự nhiên và sinh học. Du khách có thể thưởng thức vị ngọt đặc biệt của trái cây, câu cá, du thuyền ở các khu du lịch sinh thái vườn: cù lao Ba Xê, khu du lịch Vườn Xoài, Bò Cạp Vàng, làng bưởi Tân Triều, khu du lịch Suối Tre, khu du lịch Bửu Long, khu du lịch Bò Sữa Long Thành… hay du lịch mạo hiểm, khám phá thiên nhiên, vui chơi giải trí ở các điểm du lịch như: khu du lịch ven sông Đồng Nai, thác Giang Điền, Vườn Quốc gia Nam Cát Tiên, rừng Mã Đà, hồ Trị An, núi Chứa Chan, hồ Núi Le, thác Mai- hồ nước nóng Suối Mơ, đảo Ó… Bên cạnh thế mạnh du lịch sinh thái, Đồng Nai cũng có thế mạnh về du lịch văn hóa - lịch sử. Du khách có thể tham quan những ngôi đình, chùa cổ có lối kiến trúc nghệ thuật truyền thống đặc trưng của vùng; tham quan các di tích chiến tranh, di chỉ khảo cổ, tìm hiểu về những nét văn hóa độc đáo và lịch sử đấu tranh cách mạng của vùng đất Biên Hòa - Đồng Nai…qua các điểm du lịch như: chùa Đại Giác, chùa Ông, đình An Hòa, đền thờ Nguyễn Hữu Cảnh, miếu Tổ sư, Văn Miếu Trấn Biên, chiến khu Đ, địa đạo Nhơn Trạch, mộ cổ Hàng Gòn, đàn đá Bình Đa, Bảo tàng Đồng Nai; tham quan các làng nghề thủ công truyền thống đá Bửu Long, gốm Biên Hòa, thêu – đan – dệt của đồng bào các dân tộc Chơ Ro, Mạ, S’tiêng, Chăm… Với những lợi thế sẵn có, du lịch Đồng Nai chủ yếu hướng về tiềm năng văn hoá, lịch sử, sinh thái, dã ngoại. Nếu kết hợp được giữa truyền thống và hiện đại, thiên nhiên và văn hóa, quản lý và khai thác theo đúng quy luật phát triển của xã hội thì ngành công nghiệp không khói ở Đồng Nai sẽ phát triển mạnh trong tương lai, không chỉ trong phạm vi du lịch nội địa mà cả quốc tế. 1.2.3 Cơ sở hạ tầng kinh tế xã hội Tỉnh Đồng Nai có hệ thống đường giao thông tương đối phát triển. Hệ thống quốc lộ với tổng chiều dài 244,5 km đã được nâng cấp và mở rộng thành tiêu chuẩn cấp I, II đồng bằng (quốc lộ 51, quốc lộ 1A), cấp III đồng bằng (quốc lộ 20, quốc lộ 56). Riêng quốc lộ 1A trên địa bàn đã hoàn thành nâng cấp toàn bộ 102 km, mặt đường rộng từ 12,5 m - 24 m và đưa vào hoạt động có hiệu quả. Quốc lộ 51 đã hoàn thành toàn bộ 45 km trên địa bàn và cả đoạn tránh một chiều qua thị trấn Long Thành, đạt tiêu chuẩn cấp I đồng bằng. Đường bộ trong tỉnh có 3.339 km, trong đó gần 700 km đường nhựa. Hệ thống đường phường xã, đường các nông, lâm trường, khu công nhiệp tạo nên một mạng lưới liên hoàn đến cơ sở. 100% xã (phường) có đường ô tô đến trung tâm. Tỉnh Đồng Nai có tuyến đường sắt Bắc – Nam đi qua 87 km. Hệ thống cảng biển, cảng sông đã được quy hoạch và xây dựng gồm cảng Long Bình Tân trên sông Đồng Nai, công suất 460.000 tấn/năm; cảng Gò Dầu A, Gò Dầu B trên sông Thị Vải đang khai thác và sẽ nâng công suất lên 10 triệu tấn/năm. Sản lượng hàng hóa thông qua các cảng đạt 700.000 tấn, dự kiến sẽ nâng lên 25-30 triệu tấn/năm.[46] Tỉnh Đồng Nai có hệ thống cung cấp điện, nước tương đối hiện đại, đồng bộ. Hệ thống trạm biến áp nguồn và các cụm phát điện tại chỗ gồm: Các trạm nguồn (thủy điện Trị An, trạm Long Bình, Long Thành), các trạm trung gian (Biên Hòa, Long Bình, Đồng Nai, Hiếu Lâm, Xuân Lộc, Gò Dầu, Tuy Hạ, Vedan, Vicusa…) trạm 35 kv (Định Quán, Kiệm Tân, Xuân Lộc…) và các cụm diezen (Hòa An, Amata…). Hiện nay, lưới điện phân phối đã về đến tất cả các huyện trong tỉnh.[46] Nguồn nước sông Đồng Nai không chỉ cung cấp cho Đồng Nai mà còn cung cấp cho thành phố Hồ Chí Minh, tỉnh Bình Dương. Các nhà máy nước hiện cung cấp nước cho các cụm khu công nghiệp gồm: Nhà máy nước Biên Hòa 36.000 m3/ngày, Nhà máy nước Thiện Tân 100.000 m3/ngày, Nhà máy nước Nhơn Trạch 15.000 m3/ngày. Trong tương lai nhà máy nước Thiện Tân sẽ mở rộng công suất lên 1.000.000 m3/ngày, nhà máy nước Nhơn Trạch 200.000 m3/ngày, nhà máy nước Gia Ray 2.400 m3/ngày, trạm bơm Hóa An 6.000 m3/ngày, nhà máy nước Long Khánh 5.000 m3/ngày. Nước máy khai thác đã tăng từ 12,7 triệu m3 (1996) lên 19,1 triệu m3 (2000) và 41,5 triệu m3 (2003). [68] Ngành bưu chính viễn thông của tỉnh phát triển nhanh và đang được hiện đại hóa ngang trình độ các nước trong khu vực, đáp ứng tốt nhu cầu chất lượng cao. Toàn tỉnh có 79 bưu cục, 47 tổng đài điện tử, tập trung ở các trung tâm công nghiệp. Dịch vụ thông tin di động đã có: Thông tin di động hệ GSM với 17 trạm phủ sóng tại thành phố Biên Hòa, khu công nghiệp Amata, Biên Hòa 1, Biên Hòa 2, Hố Nai, Loteco, Sông Mây, Nhơn Trạch 1, Nhơn Trạch 2, Gò Dầu và tại trung tâm các huyện: Long Thành, Nhơn Trạch, Thống Nhất, thị xã Long Khánh, Định Quán, Xuân Lộc, Vĩnh Cửu, Trảng Bom, Cẩm Mỹ. Dịch vụ tin nhắn đã có: Nhắn tin Việt Nam (107, MCC, Phonelink, ABC, EPRO), Internet, VN.Mail, VNN, truyền dữ liệu tốc độ cao ISDN… với hệ thống truyền dẫn cáp sợi quang đảm bảo chất lượng, nhanh chóng, chính xác. Dịch vụ bưu chính đã có chuyển phát nhanh EMS, chuyển phát nhanh tận nơi: DHL Fedex, Airborne, PCN, UPS, Vinacrgo… Mật độ điện thoại tăng từ mức 1 máy/100 dân năm 1995 lên mức 5 máy/100 dân năm 2000 và 11,5 máy/100 dân năm 2003 đáp ứng được nhu cầu thông tin liên lạc nhất là tại đô thị và các khu công nghiệp. Hiện nay, 100% phường xã và thị trấn đã có điện thoại và thư báo về kịp trong ngày.[46] Nhiều xã có bưu điện văn hóa xã được nối mạng Internet. Hạ tầng kỹ thuật, thông tin phục vụ cho phát triển các khu công nghiệp được xây dựng khá hoàn thiện, đáp ứng nhu cầu của các nhà đầu tư trong và ngoài nước. 1.2.4 Tiềm năng về nguồn lực con người Đối với một quốc gia hay một địa phương, ngoài những yếu tố thuận lợi về vị trí địa lý, điều kiện tự nhiên thì nguồn lực con người cũng đóng vai trò vô cùng quan trọng, tác động đến sự phát triển kinh tế xã hội. Trong lịch sử hình thành và phát triển, Đồng Nai luôn là vùng đất mở - là nơi hội tụ của nhiều cộng đồng cư dân cùng nhau đoàn kết chung sống hòa bình, chia ngọt sẻ bùi trong nhiều hoàn cảnh lịch sử khác nhau để bảo vệ, xây dựng và phát triển vùng đất này. Chính vì thế, Đồng Nai là tỉnh có dân số đông so với các địa phương khác trong cả nước với kết cấu dân cư phức tạp. Cộng đồng dân cư gồm trên 40 tộc người đang sinh sống trên địa bàn tỉnh: Việt, Hoa, S’tiêng, Châu Ro, Mạ, M’nông, K’ho, Khơ me, Chăm…trong đó người Kinh chiếm 91,5%, người Hoa và các tộc người thiểu số khác chiếm 8,5%. Cho đến năm 2005, dân số toàn tỉnh Đồng Nai là 2.218.847 người, mật độ dân số là 376 người/km2, trong đó hơn 1 triệu người ở độ tuổi lao động chiếm gần 50% dân số [49, tr.88]. Nguồn lao động phụ thuộc vào mức tăng của dân số và ngược lại nguồn lao động tăng thì dân số tăng theo. Nguồn lao động ở Đồng Nai được hình thành từ hai nguồn chính: chuyển tuổi và nhập cư. Trong đó, nhân tố ảnh hưởng lớn đến tốc độ gia tăng dân số ở Đồng Nai, đó là sự di dân. Từ sau giải phóng, làn sóng di dân từ khắp các miền đất nước đến Đồng Nai liên tục diễn ra. Từ năm 1986 đến nay, tổng số nhân khẩu nhập cư chiếm 23,4% dân số toàn tỉnh. Trong giai đoạn 1986 – 1990, 60 tỉnh thành trong cả nước đều có dân di cư tự do đến Đồng Nai, đông hơn cả là các tỉnh Hà Nam, Ninh Bình, Nam Định, Hải Dương, Hưng Yên, Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh và các tỉnh duyên hải Nam Trung Bộ, tập trung chủ yếu ở các vùng nông thôn, nghề nghiệp chính là sản xuất nông – lâm nghiệp. Từ năm 1991 đến 2005, tình hình di dân có một số đặc điểm khác biệt so với các giai đoạn trước. Trong giai đoạn này, nền kinh tế thị trường đã hình thành và phát triển, cùng với sự phát triển ấy là thành phần kinh tế tư nhân trên đà hội nhập, thuận lợi cho lao động tìm kiếm ngành nghề thích hợp. Mặt khác, luật Đầu tư nước ngoài đã bắt đầu phát huy hiệu quả, các dự án đầu tư nước ngoài vào Đồng Nai, đặc biệt là ở các khu công nghiệp ngày càng nhiều, thu hút lao động đông đảo khắp mọi miền đất nước về đây tìm kiếm việc làm. Dân nhập cư tập trung chủ yếu ở các khu vực đô thị, thị trấn (thành phố Biên Hòa, Long Khánh , Long Thành, Trảng Bom, Nhơn Trạch) và những vùng ven các khu công nghiệp, đa số đều là lao động trẻ. Chính bộ phận lao động nhập cư này đã góp phần làm cho nguồn lao động ở Đồng Nai thêm dồi dào. Đặc điểm của nguồn nhân lực ở Đồng Nai là đội ngũ lao động trẻ chiếm tỉ lệ cao và trình độ ngày càng được cải thiện. Trình độ học vấn của dân số từ 15 tuổi trở lên tăng khá nhanh. Nếu tỷ lệ biết đọc, biết viết của độ tuổi này năm 1990 là 91,01% thì đến năm 2005 là 99%. [49, tr.91] Song hành với trình độ biết chữ khá cao thì trình độ học vấn đạt được ở bậc trung học phổ thông của những người từ 17 tuổi trở lên cũng cao dần. Đồng Nai đã thực hiện xong công tác xóa mù theo chuẩn quốc gia, phổ cập giáo dục đúng độ tuổi đạt cao, phổ cập trung học cơ sở đạt chuẩn 100% xã/ phường, số sinh viên cao đẳng, đại học tăng nhanh. Mỗi năm tỉnh Đồng Nai có khoảng 20.000 học sinh tốt nghiệp trung học phổ thông hệ chính quy và bổ túc. Đây là nguồn cơ bản để đào tạo nhân lực kỹ thuật hàng năm của tỉnh. Bên cạnh đó, từ năm 1999 trở lại đây, lao động nhập cư có trình độ từ cao đẳng trở lên tập trung về Đồng Nai mỗi năm mỗi đông, đã liên tục bổ sung làm cho nguồn nhân lực thêm dồi dào. Đến năm 2005, toàn tỉnh có 1 trường đại học dân lập đào tạo cử nhân và kỹ sư các ngành quản trị doanh nghiệp, kinh tế, xây dựng, điện tử, Đông phương học, tin học, ngoại ngữ…(trường Đại học Lạc Hồng); 3 trường cao đẳng; 8 trường trung học chuyên nghiệp đào tạo cán bộ kỹ thuật các ngành: kỹ thuật công nghiệp, bưu chính viễn thông., kinh tế, y tế, địa chính; 10 trường dạy nghề đào tạo công nhân kỹ thuật các nghề: cơ điện, giao thông vận tải, cơ giới, lắp ráp máy, điện tử, đúc, hàn, may mặc; 47 trung tâm và cơ sở dạy nghề. Hàng năm, tỉnh có khoảng 8000 sinh viên đại học và 1000 - 1200 sinh viên tốt nghiệp đại học. Hệ đào tạo cao đẳng có khoảng 7000 sinh viên, hàng năm tốt nghiệp 1200 sinh viên. Hệ đào tạo trung học chuyên nghiệp có 15000 học sinh, hàng năm tốt nghiệp 6000- 8000 học sinh. Các trường đào tạo nghề của tỉnh đã đào tạo trên 40 nghề khác nhau. Tại những địa bàn có tốc độ phát triển kinh tế nhanh, thu hút FDI mạnh mẽ như Đồng Nai thì việc đào tạo, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực sẽ là một tiền đề quan trọng để đẩy mạnh và nâng cao hiệu quả thu hút vốn đầu tư nước ngoài. Tiểu kết chương 1 Đồng Nai nằm trong vùng kinh tế trọng điểm phía Nam, là một tỉnh có lợi thế về vị trí địa lí, điều kiện tự nhiên và xã hội. Phía Bắc giáp tỉnh Lâm Đồng, phía Nam giáp tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu và thành phố Hồ Chí Minh, phía Đông giáp tỉnh Bình Thuận, phía Tây giáp Bình Dương và Bình Phước. Nguồn tài nguyên thiên nhiên là một tiềm năng lớn của Đồng Nai. Đồng Nai có nguồn tài nguyên đất, nguồn nước, khoáng sản phong phú đáp ứng tốt nhu cầu phát triển công nghiệp trên địa bàn. Điều kiện địa hình, địa chất Đồng Nai có nền đất ổn định, rất phù hợp cho việc xây dựng các cơ sở sản xuất công nghiệp. Thành phố Biên Hòa là nơi tập trung nhiều khu công nghiệp vào loại lớn nhất nước. Vị trí Đồng Nai gần các cảng biển, sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất, gần thị trường tiêu thụ lớn là thành phố Hồ Chí Minh (một trung tâm kinh tế - khoa học - văn hóa giáo dục, dân cư có thu nhập cao nhất nước), là cầu nối giao thông giữa các tỉnh đồng bằng sông Cửu Long, các tỉnh miền Đông Nam Bộ, Nam Trung Bộ và Nam Tây Nguyên. Vị trí địa lý của Đồng Nai đã tạo ra những thuận lợi rất cơ bản để phát triển kinh tế, đặc biệt là phát triển công nghiệp và là vị trí lý tưởng để các nhà đầu tư lựa chọn địa điểm đầu tư. Hệ thống kết cấu hạ tầng kinh tế xã hội trên địa bàn tương đối phát triển. Đồng Nai là đầu mối của nhiều tuyến giao thông quốc gia. Hệ thống giao thông thủy, bộ, đường sắt thuận tiện cho việc đi lại, chuyên chở hàng hóa trong cả nước. Đồng Nai có sân bay quân sự Biên Hòa, có hệ thống cảng sông, cảng biển phát triển với năng lực hoạt động khá lớn. Trong tương lai gần, tỉnh Đồng Nai có đường sắt (Biên Hòa đi Bà Rịa – Vũng Tàu), sân bay quốc tế Long Thành, cầu Thủ Thiêm đi qua Long Thành, hệ thống cảng Thị Vải, Bến Đình Sao Mai… lần lượt được đầu tư xây dựng và đi vào hoạt động. Hệ thống kết cấu hạ tầng hoàn thiện sẽ giúp Đồng Nai gắn kết với bên ngoài hơn. Đồng Nai có tiềm năng khá lớn để phát triển du lịch, đặc biệt là du lịch sinh thái với nhiều cảnh quan thiên nhiên, môi trường hấp dẫn như: du lịch miệt vườn, du lịch trên sông, du lịch leo núi…Đồng Nai là vùng đất có nền văn minh cổ xưa với nhiều di tích, văn hóa, lịch sử có giá trị đã góp phần làm cho hoạt động du lịch ở Đồng Nai càng thêm phong phú. Bên cạnh đó, Đồng Nai có nguồn nhân lực khá dồi dào, phần lớn là lực lượng lao động trẻ với trình độ khá cao từ mọi miền của đất nước hội tụ về đây lập nghiệp, đáp ứng nguồn nhân lực cho yêu cầu của quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Công nghiệp tỉnh Đồng Nai phát triển vào loại hàng đầu cả nước với những ngành nghề đa dạng, phong phú và đội ngũ công nhân, cán bộ quản lý đã trưởng thành cả về số lượng và chất lượng, có trình độ và kinh nghiệm. Với vị trí địa lý, điều kiện tự nhiên thuận lợi; hệ thống kết cấu hạ tầng kinh tế xã hội tương đối phát triển; tiềm năng du lịch dồi dào và đội ngũ nhân lực đông đảo đã góp phần làm cho Đồng Nai hội tụ đủ các điều kiện “thiên thời – địa lợi – nhân hòa”. Những lợi thế, tiềm năng này đã và đang được tận dụng, phát huy cao độ trong thu hút vốn đầu tư nước ngoài vào các khu công nghiệp nói riêng và trong công cuộc xây dựng, phát triển kinh tế xã hội, thực hiện quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa của tỉnh Đồng Nai nói chung. Chương 2: QUÁ TRÌNH THU HÚT VỐN ĐẦU TƯ NƯỚC NGOÀI VÀO CÁC KHU CÔNG NGHIỆP TỈNH ĐỒNG NAI TRONG 10 NĂM ĐẦU ĐỔI MỚI (1986 – 1995) 2.1 Đường lối, chính sách của Đảng, Nhà nước và chủ trương của tỉnh Đồng Nai về phát triển kinh tế, thu hút vốn đầu tư nước ngoài (1986 -1995) 2.1.1 Đường lối và chính sách của Đảng, Nhà nước Sau khi đất nước ta hoàn toàn thống nhất (1975), cả nước bắt tay vào công cuộc khôi phục và xây dựng nền kinh tế. Việc thu hút vốn đầu tư nước ngoài nhằm tranh thủ các yếu tố ngoại lực để thúc đẩy công cuộc khôi phục và phát triển kinh tế đã được Đảng, Nhà nước ta quan tâm chú ý, biểu hiện qua việc ban hành “Điều lệ đầu tư nước ngoài ở nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam”(1977). Tuy nhiên vào thời điểm này đất nước ta có những khó khăn đặc biệt về đối ngoại nên hoạt động đầu tư nước ngoài chưa thể thực hiện được. Trong những năm 1980, nước ta lâm vào tình trạng khủng hoảng kinh tế trầm trọng, sự vận hành của cơ chế tập trung, quan liêu, bao cấp đã cản trở sự phát triển của nền kinh tế Việt Nam, mức lạm phát lên tới trên 700% năm 1986. Nhiều xí nghiệp quốc doanh, hợp tác xã tiểu thủ công nghiệp sản xuất cầm chừng, thậm chí đóng cửa hoặc giải thể, hàng chục vạn công nhân rời bỏ dây chuyền sản xuất, đổ vỡ tín dụng liên tiếp xảy ra ở nhiều nơi gây ảnh hưởng rất xấu tới tình hình kinh tế - xã hội. Trong khi đó, hàng loạt các ngành có ưu thế như : công nghiệp chế biến, công nghiệp tiêu dùng, gia công lắp ráp... lại không được Nhà nước quan tâm đúng mức, cơ sở kỹ thuật lạc hậu và tất cả đều ở trong tình trạng thiếu vốn trầm trọng. Đứng trước bối cảnh đất nước như vậy, Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VI (tháng 12 - 1986) đã đề ra đường lối đổi mới toàn diện đất nước, đánh dấu bước chuyển biến quan trọng, đưa đất nước ta thoát khỏi khủng hoảng kinh tế - xã hội, đặc biệt là trên lĩnh vực kinh tế. Đại hội Đảng lần thứ VI đã xác định “nhiệm vụ bao trùm, mục tiêu tổng quát của những năm còn lại của chặng đường đầu tiên là ổn định mọi mặt tình hình kinh tế - xã hội, tiếp tục xây dựng những tiền đề cần thiết cho việc đẩy mạnh công nghiệp hóa xã hội chủ nghĩa trong chặng đường tiếp theo’’ [16, tr.42], “giải phóng mọi năng lực sản xuất hiện có, khai thác mọi khả năng tiềm tàng của đất nước và sử dụng có hiệu quả sự giúp đỡ quốc tế để phát triển mạnh mẽ lực lượng sản xuất’’ [16, tr.47]. Đảng ta chủ trương chuẩn bị những điều kiện cần thiết cho việc hình thành các khu công nghiệp, huy động nguồn vốn, đẩy mạnh hợp tác kinh tế quốc tế, phát triển các ngành, các vùng kinh tế trọng điểm. “Công bố chính sách khuyến khích nước ngoài đầu tư vào nước ta dưới nhiều hình thức, nhất là đối với các ngành và cơ sở đòi hỏi kỹ thuật cao, làm hàng xuất khẩu. Đi đôi với việc công bố luật đầu tư, cần có chính sách và biện pháp tạo điều kiện thuận lợi cho người Việt Nam ở nước ngoài, các nhà đầu tư nước ngoài, các tổ chức kinh tế nước ngoài vào nước ta đầu tư, kinh doanh.” [16, tr.85] Tại kỳ họp thứ 2 Quốc hội khoá 8 ngày 31- 12 - 1987 Luật Đầu tư nước ngoài tại Việt Nam đã được thông qua. Luật Đầu tư nước ngoài năm 1987 được soạn thảo dựa trên nội dung cơ bản của Điều lệ đầu tư năm 1977, xuất phát từ thực tiễn Việt Nam và tham khảo kinh nghiệm của các nước khác trên thế giới. Dựa trên những lĩnh vực kêu gọi đầu tư đã được quy định trong Điều lệ đầu tư năm 1977, Luật Đầu tư nước ngoài năm 1987 đã bổ sung và chi tiết hoá các lĩnh vực cần khuyến khích kêu gọi đầu tư cho phù hợp với hoàn cảnh mới. Luật Đầu tư nước ngoài năm 1987 đã quy định những nguyên tắc và biện pháp bảo đảm đầu tư nhằm làm cho nhà đầu tư nước ngoài yên tâm đầu tư vào Việt Nam, thể hiện ở ngay Điều 1(đoạn 2): “Nhà nước Việt Nam bảo đảm quyền sở hữu đối với vốn đầu tư và các quyền lợi khác của các tổ chức, cá nhân nước ngoài, tạo những điều kiện thuận lợi và các thủ tục dễ dàng cho các tổ chức, cá nhân có đầu tư tại Việt Nam”. Đồng thời Điều 21 cũng khẳng định : “Trong quá trình đầu tư vào Việt Nam, vốn và tài sản của các tổ chức, cá nhân nước ngoài không bị trưng dụng hoặc tịch thu bằng biện pháp hành chính, xí nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài không bị quốc hữu hóa”. Như vậy, những nguyên tắc cơ bản nhất đã được Luật Đầu tư nước ngoài năm 1987 ghi nhận và khẳng định. Điều này vô cùng quan trọng đối với nhà đầu tư, nó đã tạo ra được tâm lý vững vàng cho nhà đầu tư khi đầu tư vào Việt Nam. Ngoài ra, Luật Đầu tư nước ngoài năm 1987 quy định bảo đảm đối đãi công bằng và thoả đáng với nhà đầu tư (Điều 20); cho phép nhà đầu tư nước ngoài chuyển về nước vốn, lợi nhuận và mọi khoản tiền khác thuộc quyền sở hữu hợp pháp của họ (Điều 22); cho phép nhân viên người nước ngoài làm việc trong xí nghiệp liên doanh, xí nghiệp có vốn 100% của nước ngoài hoặc để thực hiện các hợp đồng hợp tác kinh doanh được chuyển về nước thu nhập hợp pháp của mình, sau khi đã nộp đủ thuế thu nhập (Điều 23). Nếu ta ghi nhận Điều lệ đầu tư nước ngoài năm 1977 là những chế định pháp lý đầu tiên về đầu tư nước ngoài, thì với Luật Đầu tư nước ngoài năm 1987, chúng ta ghi nhận là đạo Luật đầu tiên về đầu tư nước ngoài trên đất nước Việt Nam. Hơn thế nữa, Luật Đầu tư nước ngoài năm 1987 đã mở đường cho sự thu hút vốn đầu tư nước ngoài, tạo đà cho sự phát triển kinh tế trong những giai đoạn khó khăn. Sau hai năm chỉ đạo đổi mới, bên cạnh những kết quả tích cực và đáng khích lệ bước đầu, còn có mặt hạn chế do những nguyên nhân khách quan về tình hình chính trị quốc tế và khu vực; đồng thời cũng do những thiếu sót của ta trong việc thi hành Luật, có một số vấn đề trong bản thân nội dung của Luật chưa thật phù hợp với sự phát triển của nước ta và cũng chưa phù hợp với đòi hỏi của tình hình thực tế. Đảng ta nhận thấy cần phát triển mạnh hơn nữa kinh tế đối ngoại, tận dụng nguồn vốn đầu tư nước ngoài. Vì vậy, tại kỳ họp thứ 7 Quốc hội khoá 8 ngày 30/6/1990 đã thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đầu tư nước ngoài năm 1987 và tập trung vào 3 vấn đề lớn sau đây: tư nhân tham gia hợp tác với nước ngoài; liên doanh nhiều bên; hàng thay thế nhập khẩu. Sau những sửa đổi, bổ sung của Luật Đầu tư nước ngoài năm 1990, nhịp độ tăng trưởng của tình hình thu hút đầu tư nước ngoài tăng rõ rệt. Điều này chứng tỏ sự sửa đổi, bổ sung Luật Đầu tư nước ngoài đã phần nào tác động đến tâm lý nhà đầu tư, làm cho nhà đầu tư yên tâm hơn khi đầu tư vào Việt Nam. Việc nhiều nhà đầu tư quan tâm đến thị trường Việt Nam làm nảy sinh nhiều nhu cầu và đòi hỏi cần phải có một hành lang pháp lý hoàn chỉnh hơn. Luật Đầu tư nước ngoài sửa đổi năm 1990 chỉ sửa đổi, bổ sung được 3 vấn đề lớn trong hàng loạt vấn đề còn nổi cộm và trong quá trình thực hiện Luật sau khi triển khai, nhiều vấn đề pháp lý đã phát sinh, phần nào làm cản trở hoạt động thu hút vốn đầu tư nước ngoài. Giai đoạn 1991 – 1995, đất nước ta thực hiện kế hoạch 5 năm trong bối cảnh quốc tế có những thay đổi quan trọng: chủ nghĩa xã hội đã sụp đổ ở Liên Xô và Đông Âu – đồng nghĩa với việc chỗ dựa về nguồn vốn nước ngoài chủ yếu trước đây đã không còn. Sự sụp đổ của hệ thống xã hội chủ nghĩa đã tác động đến đất nước ta cả về mặt chính trị và kinh tế, đặt chúng ta đứng trước không ít khó khăn, thách thức. Văn kiện Đại hội lần thứ VII chỉ rõ: trong những năm 1991 – 1995, quyết tâm của toàn Đảng, toàn dân ta là đưa đất nước “vượt qua khó khăn thử thách, ổn định phát triển kinh tế - xã hội, tăng cường ổn định chính trị, đẩy lùi tiêu cực và bất công xã hội, đưa đất nước ta ra khỏi tình trạng khủng hoảng hiện nay” [17, tr.60]. Tuy nhiên, trong giai đoạn này chúng ta cũng có những thuận lợi mới trong quan hệ đối ngoại, nhất là sau khi Mỹ bình thường hóa quan hệ với đất nước ta và việc Việt Nam gia nhập tổ chức Asean (1995). Cùng với việc mở rộng quan hệ đối ngoại, quan hệ hợp tác đầu tư quốc tế cũng ngày một phát triển. Để tranh thủ các mối quan hệ này, trong nhiệm vụ phát triển kinh tế những năm 1991 – 1995, Đảng ta chỉ rõ:“Tiếp tục xây dựng và thực hiện chiến lược phát triển kinh tế vùng phù hợp với chiến lược chung của cả nước. Phát huy thế mạnh của từng vùng, từng địa phương, khai thác các nguồn lực tại chỗ, đồng thời mở rộng quan hệ phân công, hợp tác, liên kết với các vùng khác trong nước và với nước ngoài” [17, tr.65 – 66]. Để thu hút vốn đầu tư nước ngoài xây dựng các khu công nghiệp, Đảng ta chủ trương:“Có chính sách thu hút tư bản nước ngoài đầu tư vào nước ta, trước hết vào lĩnh vực sản xuất, dưới nhiều hình thức” [17, tr.64]; tạo một môi trường và điều kiện thuận lợi cho người nước ngoài đầu tư, hợp tác kinh doanh:“Xây dựng thể chế đồng bộ, ổn định, thuận tiện và tổ chức thực hiện nghiêm chỉnh. Thống nhất đầu mối giải quyết các thủ tục và yêu cầu về đầu tư của người nước ngoài. Bảo đảm những điều kiện thiết yếu về cơ sở hạ tầng, phương tiện làm việc và sinh hoạt cho người nước ngoài, trước hết là ở các khu chế xuất và những địa bàn đầu mối trong quan hệ kinh tế đối ngoại. Tổ chức tốt thông tin kinh tế và chuẩn bị các dự án gọi vốn đầu tư nước ngoài. Đào tạo đội ngũ cán bộ đáp ứng yêu cầu hoạt động kinh tế đối ngoại theo cơ chế mới, với các đối tượng mới”. [15, tr.32] Trong điều kiện có sự cạnh tranh giữa các nước trong khu vực và trên thế giới về thu hút vốn đầu tư nước ngoài, chúng ta cần có cơ chế chính sách để thu hút nhiều hơn và sử dụng tốt hơn, có hiệu quả hơn nguồn vốn đầu tư nước ngoài, đi đôi với tranh thủ công nghệ tiên tiến, thiết bị hiện đại. Cụ thể hóa đường lối của Đảng đã nêu ra tại Đại hội VII và xuất phát từ tình hình thực tế, năm 1992 Luật đầu tư nước ngoài ở Việt Nam tiếp tục được sửa đổi, bổ sung lần thứ hai với những nội dung quy định vừa rộng rãi vừa chặt chẽ, bảo đảm cho nhà đầu tư nước ngoài an toàn về đầu tư và quyền tự chủ kinh doanh, đồng thời bảo đảm nguyên tắc tôn trọng chủ quyền, tuân thủ pháp luật của Việt Nam và bình đẳng, cùng có lợi. Chẳng hạn như: - Dự án FDI được nhận giấy phép đầu tư trong vòng 45 ngày; khuyến khích các dự án FDI liên doanh với doanh nghiệp trong nước. - Phía Việt Nam chịu trách nhiệm đền bù giải phóng mặt bằng cho các dự án có vốn đầu tư nước ngoài. - Áp dụng thuế ưu đãi cho các dự án đầu tư vào các lĩnh vực đặc biệt ưu tiên với mức thuế thu nhập 10% trong vòng 15 năm kể từ khi hoạt động; Mức thuế thu nhập của DN 100% vốn nước ngoài không bao gồm phần bù trừ lợi nhuận của năm sau để bù cho lỗ của các năm trước; Thuế nhập khẩu được áp với mức giá thấp trong khung giá do Bộ Tài chính qui định… Những quan điểm chủ trương của Đảng nhằm phát triển mạnh mẽ kinh tế đối ngoại, thu hút vốn đầu tư nước ngoài là tiền đề quan trọng thúc đẩy việc hình thành các khu công nghiệp ở Việt Nam. Bên cạnh đó, cùng với sự hỗ trợ của Luật Đầu tư nước ngoài được sửa đổi, bổ sung năm 1992 – tạo lập hành lang pháp lý ngày càng hoàn chỉnh nhằm tăng tính hấp dẫn và cải thiện môi trường đầu tư tại Việt nam - đã đưa đến những kết quả tăng trưởng rõ rệt về vốn đầu tư nước ngoài trong giai đoạn 1991 – 1995. 2.1.2 Chủ trương của Đảng bộ tỉnh Đồng Nai Sau Đại hội Đảng lần thứ VI (12 – 1986), Đảng bộ tỉnh Đồng Nai quán triệt và cụ thể hóa đường lối đổi mới của Đảng cho phù hợp với hoàn cảnh thực tiễn địa phương. Đảng bộ chủ trương “phát triển mạnh nền kinh tế tỉnh Đồng Nai theo cơ cấu công – nông nghiệp hợp lý”, “phát huy mạnh các mũi nhọn ._.. Số dự án gây ô nhiễm môi trường còn nhiều, nguy cơ ảnh hưởng trực tiếp đến môi trường sống và sức khỏe của con người. Nguyên nhân của những hạn chế trên là do: Thứ nhất, tỉnh Đồng Nai là địa phương đi đầu cả nước về xây dựng khu công nghiệp, thu hút vốn đầu tư FDI. Tốc độ phát triển các khu công nghiệp của tỉnh Đồng Nai diễn ra tương đối nhanh. Trong khi đó, Tỉnh ủy, Ủy ban Nhân dân tỉnh Đồng Nai chưa có nhiều kinh nghiệm trong việc tổ chức quản lý mô hình kinh tế khá mới mẻ này. Do đó, việc tổ chức chỉ đạo quản lý và thực hiện nhiều khi chưa theo kịp sự phát triển của thực tiễn. Thứ hai, hệ thống luật pháp kinh tế của nước ta chưa đồng bộ, chậm hoàn thiện, còn nhiều khác biệt so với thông lệ quốc tế, ảnh hưởng đến việc thu hút đầu tư nước ngoài vào các khu công nghiệp. Thứ ba, chất lượng nguồn nhân lực của tỉnh Đồng Nai để phục vụ phát triển khu công nghiệp và thu hút vốn đầu tư nước ngoài còn nhiều hạn chế. 3. Những đề xuất, giải pháp nhằm tăng cường thu hút và nâng cao hiệu quả vốn đầu tư nước ngoài trong thời gian tới Nhìn lại chặng đường 20 năm sau đổi mới (1986 – 2005) có thể khẳng định những thành tựu mà Đảng bộ và nhân dân Đồng Nai đã đạt được là rất to lớn và đáng tự hào. Từ một tỉnh thuần nông, thực hiện chính sách đổi mới mở cửa, thu hút vốn đầu tư nước ngoài theo chủ trương của Đảng và Nhà nước, nền kinh tế Đồng Nai đã có những bước phát triển mạnh mẽ, vững chắc theo hướng công nghiệp - dịch vụ - nông nghiệp và trong 20 năm qua (1986 – 2005) Đồng Nai luôn nằm trong tốp các địa phương dẫn đầu cả nước về thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài. Bộ mặt kinh tế xã hội của tỉnh không ngừng được nâng cao. Để đạt được những thành công này, không chỉ vì Đồng Nai có những ưu thế về vị trí địa lý, nguồn tài nguyên mà đó còn vì lãnh đạo Đồng Nai đã biết vận dụng một cách linh hoạt, sáng tạo đường lối, chủ trương của Đảng và Nhà nước, có sự nhạy cảm dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm. Thực tiễn của quá trình thu hút vốn đầu tư nước ngoài trong 20 năm qua đã chứng minh điều đó. Tỉnh Đồng Nai đã và đang hết sức nỗ lực, tạo mọi điều kiện thuận lợi để thu hút vốn đầu tư nước ngoài vào các khu công nghiệp. Tuy nhiên, đây là yếu tố cần nhưng chưa đủ, để đảm bảo việc thu hút vốn đầu tư nước ngoài vào các khu công nghiệp phát triển theo hướng nâng cao chất lượng và bền vững, Đồng Nai phải tiếp tục thực hiện những chủ trương, giải pháp vừa mang tính cấp bách, vừa mang tính thường xuyên cho suốt chặng đường công nghiệp hóa, hiện đại hóa sắp tới. Trên tổng thể những giải pháp đã được các cấp lãnh đạo địa phương xác định, theo chúng tôi cần tập trung vào các vấn đề sau: Thứ nhất, qui hoạch bổ sung quĩ đất khu công nghiệp để thu hút đầu tư ; đồng thời tổ chức tốt hơn nữa công tác đền bù giải tỏa Quy hoạch kinh tế xã hội thường xuyên được cập nhật điều chỉnh, bổ sung cho phù hợp với tình hình thực tế. Do vậy, quy hoạch các khu công nghiệp cần phải điều chỉnh bổ sung cho phù hợp với các yêu cầu của quá trình phát triển kinh tế. Trên địa bàn Đồng Nai trong thời gian tới sẽ xuất hiện nhiều nhân tố mới về quy hoạch như: dự án cầu đường từ quận 9 (TP..HCM) qua huyện Nhơn Trạch, dự án đường cao tốc từ thành phố Hồ Chí Minh qua Dầu Giây đến Lâm Đồng, dự án sân bay quốc tế Long Thành…Sự xuất hiện các dự án trọng điểm này đang mở ra cơ hội quy hoạch phát triển các vùng trước đây chưa đưa vào quy hoạch. Đồng Nai cần đa dạng hóa mô hình các khu công nghiệp hướng tới nhu cầu của các nhà đầu tư. Do đó cần nghiên cứu áp dụng một số mô hình khu công nghiệp sau: mô hình khu công nghiệp tập trung đầu ngành, khu liên hợp công nghiệp - dân cư - thương mại - dịch vụ, khu công nghiệp sinh thái, khu công nghệ cao trên địa bàn tỉnh. Trong qui hoạch các khu công nghiệp, sẽ ưu tiên hình thành các khu công nghiệp chuyên ngành như khu công nghệ cao tại địa bàn Huyện Nhơn Trạch, khu công nghiệp cơ khí - điện tử tại Giang Điền, các khu công nghiệp chuyên ngành khác dọc theo các trục đường cao tốc đang dự kiến xây dựng. Ngoài việc tăng nhanh qui hoạch quĩ đất công nghiệp, việc phát triển các khu công nghiệp theo định hướng nâng cao chất lượng, xây dựng và phát triển khu công nghiệp theo các tiêu chí mô hình khu công nghiệp bền vững, đầu tư phát triển khu công nghiệp phải gắn liền với việc qui hoạch phát triển đồng bộ khu dân cư, các công trình dịch vụ… Để công tác xây dựng khu công nghiệp, triển khai thực hiện các dự án đầu tư nước ngoài diễn ra nhanh chóng cần tổ chức thực hiện tốt hơn nữa công tác đền bù giải tỏa bằng các biện pháp: xây dựng chính sách bồi thường tái định cư phù hợp, hài hòa giữa lợi ích của Nhà nước, của doanh nghiệp và của người có đất bị thu hồi ; nên ưu tiên giải quyết nguyện vọng đầu tư kinh doanh các hoạt động dịch vụ tại các khu công nghiệp đã quy hoạch cho các hộ gia đình có đất bị Nhà nước thu hồi nếu họ có nhu cầu; quy định trách nhiệm của các nhà đầu tư có dự án vào khu công nghiệp trong việc đào tạo nghề và thu nhận lao động đối với các đối tượng có đất bị thu hồi có nguyện vọng làm việc tại doanh nghiệp; tăng cường hơn trách nhiệm và quyền hạn của Hội đồng đền bù cấp huyện, thị xã, thành phố vì đây là bộ phận quan trong nhất trong thực hiện đền bù, giải tỏa; cần thành lập tổ vận động để làm tốt công tác vận động nhân dân chấp hành nhận tiền đền bù và giải tỏa, công khai và dân chủ trong công tác đền bù, cố gắng giảm đến mức tối đa việc cưỡng chế giải tỏa… Thứ hai, có sự chọn lọc trong thu hút vốn đầu tư FDI theo hướng nâng cao chất lượng dự án đầu tư Với số lượng, qui mô dự án đã đạt được trong những năm qua, cùng với quĩ đất bố trí dự án đầu tư ngày càng khó khăn, việc nâng cao chất lượng dự án đầu tư ở Đồng Nai là hết sức cần thiết. Thực hiện điều này thông qua các giải pháp : - Có lộ trình hợp lý tổ chức thực hiện dự án đầu tư khu công nghệ cao và các khu công nghiệp chuyên ngành với các chính sách ưu đãi thích hợp. - Lập danh mục các dự án ưu tiên gọi vốn đầu tư, trong đó chú trọng các dự án đầu tư hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội và các dự án có ý nghĩa lớn đối với địa phương để qua đó tổ chức vận động xúc tiến đầu tư và từng bước chủ động trong gọi vốn đầu tư các công trình trọng điểm. - Tiếp tục xây dựng danh mục ngành nghề khuyến khích đầu tư, theo hướng giảm dần các loại dự án có công nghệ gây nhiều ô nhiễm, các dự án nhỏ, lẻ, công nghệ lạc hậu, các dự án gia công sử dụng nhiều lao động tại các trung tâm đô thị...và có lộ trình tổ chức thực hiện. Công ty hạ tầng KCN phải chọn lọc và thu hút các dự án có vốn lớn, công nghệ cao, nguy cơ gây ô nhiễm môi trường thấp. - Tiến hành chọn lọc, điều chỉnh mục tiêu thu hút đầu tư, giảm thu hút những dự án có vốn đầu tư thấp nhưng diện tích thuê đất quá cao, dành quỹ đất cho thuê đối với các dự án có vốn đầu tư lớn nhưng diện tích cho thuê đất vừa phải. Chuyển dần các dự án đầu tư nước ngoài về địa bàn nông thôn kinh tế xã hội còn nhiều khó khăn. - Đẩy mạnh vận động xúc tiến thương mại và đầu tư, nhằm hướng vào các thị trường trọng điểm như Nhật Bản, EU, Hoa Kỳ, Đài Loan, Hàn Quốc…, các đối tác có tiềm lực về công nghệ, tài chính. Thứ ba, cần đa dạng hóa các hình thức đầu tư nước ngoài Theo quy định của pháp luật, nhà đầu tư nước ngoài được phép đầu tư vào Việt Nam theo 3 hình thức: hợp đồng hợp tác kinh doanh, doanh nghiệp liên doanh và doanh nghiệp 100% vốn nước ngoài. Đến năm 2004, bổ sung thêm hình thức công ty cổ phần. Cho đến nay, tại các khu công nghiệp Đồng Nai, vốn FDI chủ yếu diễn ra dưới hình thức doanh nghiệp 100% vốn nước ngoài; doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài chỉ mới được phép tổ chức dưới hình thức công ty trách nhiệm hữu hạn. Quy định hình thức đầu tư chủ yếu đề cập đến thành lập mới, chưa đề cập nhiều đến hình thức đầu tư mua lại doanh nghiệp đang hoạt động. Để khuyến khích nhiều thành phần kinh tế và đối tượng đầu tư vào các khu công nghiệp, Đồng Nai cần chủ động thực hiện đa dạng hóa các loại hình đầu tư để công tác thu hút vốn FDI hiệu quả hơn. Thứ tư, tiếp tục thực hiện cải cách thủ tục hành chính, nâng cao hơn nữa vai trò quản lý nhà nước; đồng thời đẩy mạnh công tác, vận động xúc tiến thương mại và đầu tư Một trong những nguyên nhân thành công về thu hút đầu tư FDI của Đồng Nai trong thời gian qua chính là cải tiến thủ tục hành chính theo hướng phục vụ, đồng hành cùng doanh nghiệp. Do vậy, cần tiếp tục quan tâm thực hiện nội dung này bằng các giải pháp : - Tăng cường cải tiến thủ tục hành chính một cách đồng bộ từ khâu giới thiệu địa điểm, cấp phép, chế độ thanh kiểm tra và các hoạt động quản lý sau giấy phép theo phương châm "Chính quyền đồng hành cùng Doanh nghiệp". Cần nghiên cứu xác định đúng vị trí của Ban Quản lý các khu công nghiệp cấp tỉnh trong hệ thống quản lý hành chính Nhà nước, chấm dứt tình trạng lơ lửng giữa Trung ương và địa phương. Từ đó, đưa ra một mô hình tổ chức bộ máy phù hợp có thể vận hành thành công cơ chế một cửa, tại chỗ. - Tổ chức thực hiện tốt cơ chế quản lý một cửa với thủ tục rõ ràng, công khai, minh bạch để loại bỏ những rào cản, những phiền hà cho nhà đầu tư, tạo môi trường đầu tư thông thoáng, bình đẳng giữa các thành phần kinh tế; tạo môi trường pháp lý ổn định để các nhà đầu tư yên tâm sản xuất, kinh doanh. Phải xử lý thật nghiêm minh các vi phạm trong quá trình hoạt động nhằm góp phần làm trong sạch môi trường đầu tư, hạn chế tiêu cực. - Tăng cường thực hiện tin học hóa trong quản lý, nghiên cứu đầu tư xây dựng phần mềm thông tin doanh nghiệp, cung cấp thông tin kịp thời, chuẩn xác đồng bộ, và đối thoại qua mạng tin học với các nhà đầu tư. Để đẩy mạnh hoạt động xúc tiến thương mại, đầu tư: - Đối với các doanh nghiệp đang hoạt động, lãnh đạo tỉnh cần chú trọng việc hỗ trợ tháo gỡ khó khăn vướng mắc của doanh nghiệp, xem đây là biện pháp tiếp thị đầu tư trực tiếp, tiết kiệm và hiệu quả nhất, vì qua thực tế, tiếng nói các nhà đầu tư đang hoạt động có ý nghĩa rất lớn đối với các nhà đầu tư mới. Ngoài việc tổ chức đối thoại trực tiếp, sẽ duy trì hội nghị giao ban định kỳ hàng quí giữa các doanh nghiệp theo từng cụm địa bàn; tham gia những cuộc họp của các Hiệp Hội doanh nghiệp các nước có đầu tư tại Đồng Nai để hỗ trợ kịp thời các khó khăn mới phát sinh của các doanh nghiệp. - Trước đây, các hoạt động xúc tiến đầu tư đều được tiến hành thông qua sự tài trợ của các doanh nghiệp. Để hoạt động này có hiệu quả hơn trong tương lai, tỉnh Đồng Nai cần hình thành quỹ xúc tiến thương mại - đầu tư của tỉnh trên cơ sở vốn ngân sách và huy động vốn đóng góp của các doanh nghiệp, nhất là các doanh nghiệp đầu tư kinh doanh hạ tầng khu công nghiệp. - Củng cố, tăng cường hoạt động của cơ quan xúc tiến thương mại và đầu tư của tỉnh theo hướng chuyên môn hóa cao. Đặc biệt cần tăng cường bồi dưỡng, nâng cao năng lực chuyên môn và ngoại ngữ của các cán bộ chuyên trách về lĩnh vực đầu tư nước ngoài. Thứ năm, tiếp tục dầu tư phát triển đồng bộ hệ thống cơ sở hạ tầng kỹ thuật và dịch vụ khu công nghiệp Trước hết, phải xây dựng các công trình hạ tầng trong KCN đầy đủ, phù hợp với quy mô, diện tích và định hướng thu hút các dự án đầu tư. Các công trình hạ tầng này phải gắn kết với các công trình hỗ trợ ngoài hàng rào khu công nghiệp. Đẩy mạnh công tác đầu tư xây dựng các hạng mục hạ tầng ngoài hàng rào khu công nghiệp (giao thông, cấp điện, nước, bưu chính viễn thông...) đặc biệt tại những KCN ở các huyện xa trung tâm để tạo điều kiện phát triển công nghiệp theo hướng cân đối trên địa bàn toàn tỉnh Đồng Nai. Hệ thống cơ sở hạ tầng kỹ thuật được xây dựng tốt sẽ là một tiêu chí quan trọng để hấp dẫn các nhà đầu tư. Dịch vụ và công nghiệp là hai mảng tương trợ, gắn kết cùng phát triển. Nhưng thời gian qua, lĩnh vực được tập trung phát triển vẫn là sản xuất công nghiệp gắn liền với các KCN, còn lĩnh vực dịch vụ chưa phát triển tương xứng với công nghiệp. Cần phải xem xét, cân đối các lĩnh vực dịch vụ còn yếu ở Đồng Nai. Đó là các dịch vụ tài chính, công nghệ, viễn thông, ngân hàng, bảo hiểm, trung tâm thương mại, vận tải, kho bãi, nhà ở, bệnh viện, trường đào tạo nghề, khu vui chơi giải trí, nghỉ dưỡng...Trong đó, cần giải quyết vấn đề cơ bản là nhà ở cho công nhân, xây dựng đời sống văn hóa cho người lao động tại các khu công nghiệp để đảm bảo an ninh trật tự xã hội và nâng cao chất lượng cuộc sống cho người lao động. Thứ sáu, chú trọng công tác đào tạo nguồn nhân lực Qua thực tiễn hoạt động của nguồn vốn FDI tại Đồng Nai, nhìn chung các nhà đầu tư đều cho rằng lợi thế so sánh lớn nhất của Việt Nam nói chung và Đồng Nai nói riêng là nền chính trị ổn định, nguồn nhân lực dồi dào, cần cù và một thị trường tiềm năng của một đất nước hơn 80 triệu dân và một tỉnh hơn 2,3 triệu dân. Tuy nhiên, về nguồn nhân lực, lợi thế lao động giá rẻ đang giảm dần, các nhà đầu tư đang trong xu hướng chú trọng đến chất lượng lao động, trong khi đây là vấn đề yếu kém của nguồn nhân lực nước ta. Do tính chất lao động trong thời kỳ công nghiệp hóa hiện đại hóa là lao động đa ngành, đa lĩnh vực, việc đào tạo ngành chuyên sâu là cần thiết nhưng khó đáp ứng hoặc tương thích trước sự tiến bộ của khoa học kỹ thuật và nhu cầu đa dạng của người lao động, đặc biệt người sử dụng lao động là nhà đầu tư nước ngoài. Vì vậy, việc phát triển nguồn nhân lực là sự tổng hợp của nhiều giải pháp khác nhau, trong đó chú trọng các giải pháp: - Nâng cao trình độ dân trí và thể chất của người lao động, thông qua phát triển giáo dục phổ thông, cùng với sự chăm sóc y tế, văn hóa, thể dục thể thao. - Phát triển mạng lưới đào tạo nghề ngắn hạn, nâng cao trình độ tay nghề cho lực lượng lao động tại chỗ, trong đó chú ý sự liên kết giữa người sử dụng lao động, các trường dạy nghề, các trung tâm dịch vụ việc làm với nhà nước nhằm nâng cao chất lượng dạy nghề, tạo ra đội ngũ lao động có tay nghề đáp ứng được nhu cầu mà các doanh nghiệp đang cần. - Đào tạo nguồn nhân lực chuyên môn cao, khuyến khích các cán bộ công chức và người lao động nâng cao trình độ chuyên môn thông qua giáo dục trên đại học (đào tạo thạc sỹ, tiến sĩ), đại học, cao đẳng và trung học chuyên nghiệp với sự đa dạng của các loại hình đào tạo. Dành kinh phí hợp lý để tuyển dụng một số sinh viên, cán bộ, công chức giỏi đưa đi đào tạo ở nước ngoài thuộc các chuyên ngành chất lượng cao, cần thiết cho tỉnh. - Bên cạnh đó phải có chính sách thu hút, trọng dụng người tài giỏi, có chủ trương thích hợp trong việc thu hút lao động có trình độ, có tay nghề cao về làm việc tại Đồng Nai, khuyến khích sự sáng tạo, tạo môi trường cạnh tranh lành mạnh, công bằng. Trong 20 năm đổi mới (1986 – 2005) tuy còn những hạn chế và khó khăn nhất định nhưng đánh giá một cách toàn diện cả những thành tựu, hạn chế và đặt trong hoàn cảnh tổng thể của Việt Nam thì những thành tựu mà Đồng Nai đã đạt được trong việc thu hút và thực hiện vốn đầu tư nước ngoài vào các khu công nghiệp là to lớn và cơ bản. Nguồn vốn FDI đang gặp phải sự cạnh tranh ngày càng gay gắt; nhất là khi đất nước ta đang chủ động hội nhập ngày càng sâu rộng hơn với nền kinh tế khu vực và trên thế giới. Với tiềm năng đa dạng, lợi thế so sánh và nội lực của tỉnh, kết hợp cùng các chủ trương, giải pháp linh hoạt với phương châm đi tắt, đón đầu; Đồng Nai sẽ hướng tới sự phát triển ổn định, bền vững, góp phần cùng cả nước khắc phục tình trạng tụt hậu về kinh tế so với nhiều nước ở khu vực và trên thế giới. TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Ban quản lý các khu công nghiệp Đồng Nai (1996), Báo cáo tình hình các khu công nghiệp ở Đồng Nai (Tính đến ngày 31 tháng 10 năm 1996 và ước tính thực hiện 2 tháng cuối năm). 2. Ban quản lý các khu công nghiệp Đồng Nai (1997), Báo cáo tổng kết hoạt động đầu tư nước ngoài vào các khu công nghiệp Đồng Nai (từ 1990 đến 1997). 3. Ban quản lý các khu công nghiệp Đồng Nai (1997), Báo cáo tình hình xây dựng và phát triển các khu công nghiệp tỉnh Đồng Nai năm 1997. 4. Ban quản lý các khu công nghiệp Đồng Nai (1998), Báo cáo tổng kết công tác xây dựng và phát triển các khu công nghiệp tỉnh Đồng Nai năm 1998. 5. Ban quản lý các khu công nghiệp Đồng Nai (1999), Báo cáo tổng kết công tác xây dựng và phát triển các khu công nghiệp tỉnh Đồng Nai năm 1999 phương hướng nhiệm vụ năm 2000. 6. Ban quản lý các khu công nghiệp Đồng Nai (2000), Báo cáo tổng kết công tác xây dựng và phát triển các khu công nghiệp tỉnh Đồng Nai năm 2000 phương hướng nhiệm vụ năm 2001. 7. Ban quản lý các khu công nghiệp Đồng Nai (2001), Báo cáo tình hình thực hiện công tác năm 2001 và kế hoạch năm 2002 của ban quản lý các khu công nghiệp tỉnh Đồng Nai. 8. Ban quản lý các khu công nghiệp Đồng Nai (2002), Báo cáo của Hội đồng quản lý – Ban quản lý các khu công nghiệp Đồng Nai – năm 2002 (cuộc họp lần thứ 7 ngày 20 – 12 – 2002). 9. Ban quản lý các khu công nghiệp Đồng Nai (2003), Báo cáo tình hình năm 2003 và xây dựng các mục tiêu nhiệm vụ năm 2004. 10. Ban quản lý các khu công nghiệp Đồng Nai (2004), Báo cáo của Hội đồng quản lý – Ban quản lý các khu công nghiệp Đồng Nai năm 2004 (Cuộc họp lần thứ 13 ngày 28 – 12 – 2004) 11. Ban quản lý các khu công nghiệp Đồng Nai (2005), Báo cáo của Hội đồng quản lý – Ban quản lý các khu công nghiệp Đồng Nai năm 2005 (Cuộc họp lần thứ 14 ngày 2 – 12 – 2005) 12. Bộ Kế hoạch và đầu tư (2000), Thông tư số 12/2000/TT-BKHĐT hướng dẫn hoạt động đầu tư nước ngoài tại Việt Nam, Hà Nội. 13. Cục thống kê (1998), Công nghiệp Đồng Nai qua 3 năm phát triển (1996 – 1998) 14. Đảng Cộng sản Việt Nam (1991), Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam, Nhà xuất bản Sự thật, Hà Nội. 15. Đảng Cộng sản Việt Nam (1991), Chiến lược ổn định và phát triển kinh tế - xã hội đến năm 2000, Nhà xuất bản Sự thật, Hà Nội. 16. Đảng Cộng sản Việt Nam (1987), Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VI, Nhà xuất bản Sự thật, Hà Nội. 17. Đảng Cộng sản Việt Nam (1991), Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VII, Nhà xuất bản Sự thật, Hà Nội. 18. Đảng Cộng sản Việt Nam (1995), Văn kiện Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương lần thứ 7, Nhà xuất bản chính trị quốc gia, Hà Nội. 19. Đảng Cộng sản Việt Nam (1996), Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VIII, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia, Hà Nội. 20. Đảng Cộng sản Việt Nam (2001), Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IXI, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia, Hà Nội. 21. Nguyễn Đức Định (2004), “Công nghiệp Đồng Nai: thành tựu và vấn đề đặt ra”, Tạp chí Cộng sản, Số 32 (11 -2004), tr. 35 – 38. 22. Trần Ngọc Hưng (2006), “Đổi mới và tăng cường công tác xúc tiến đầu tư vào các khu công nghiệp”, Tạp chí Khu công nghiệp Việt Nam, Số 2 (2 – 2006), tr.25 – 27. 23. Phan Trung Kiên (2004), “Lãnh đạo phát triển kinh tế đối ngoại và hợp tác kinh tế quốc tế ở Đồng Nai, thành tựu và kinh nghiệm”, Tạp chí Lịch sử Đảng, Số tháng 6 – 2004, tr.46 – 49. 24. Phan Văn Khải, Vũ Khoan, Võ Hồng Phúc (2001), Tiềm năng Việt Nam thế kỉ XXI, Nhà xuất bản Thế giới. 25. Ngô Xuân Lộc (1996), Quyết định số 513 BXD/KTQH ngày 30 tháng 9 năm 1996 của Bộ trưởng Bộ xây dựng về việc phê duyệt quy hoạch chi tiết Khu công nghiệp Long Bình (LOTECO) thành phố Biên Hòa, tỉnh Đồng Nai. 26. Ngô Xuân Lộc (1997), Quyết định số 392 BXD/KTQH ngày 30 tháng 8 năm 1997 của Bộ trưởng Bộ xây dựng về việc phê duyệt quy hoạch chi tiết Khu công nghiệp Sông Mây, tỉnh Đồng Nai. 27. Ngô Xuân Lộc (1997), Quyết định số 427 BXD/KTQH ngày 18 tháng 9 năm 1997 của Bộ trưởng Bộ xây dựng về việc phê duyệt quy hoạch chi tiết Khu công nghiệp Nhơn Trạch 1, tỉnh Đồng Nai. 28. Võ Văn Một (2004), “Đồng Nai trên con đường công nghiệp hóa, hiện đại hóa”, Tạp chí Kinh tế và Dự báo, Số tháng 5 – 2004, tr.18 – 21. 29. Đặng Thị Kim Nguyên (2004), “Một số giải pháp phát triển khu công nghiệp tại Đồng Nai”, Tạp chí Kinh tế và Dự báo, số tháng 5 – 2004, tr.23 – 26. 30. Phẩm An Ninh (2003), “Bàn về môi trường các khu công nghiệp ở Đồng Nai”, Thông tin tư liệu – Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy Đồng Nai, số 2 – 2003, tr.27 – 29. 31. Nguyễn Văn Phú, Nguyễn Minh Tuệ (2001), Địa lý kinh tế - xã hội Việt Nam, Nhà xuất bản Giáo dục, Hà Nội. 32. Lê Hoàng Quân (2004), “Đồng Nai chuyển dịch cơ cấu kinh tế trong quá trình phát triển kinh tế - xã hội”, Tạp chí Cộng sản, số 16 (8 – 2004), tr.53 – 56. 33. Sở Công nghiệp Đồng Nai (1985), Báo cáo 10 năm phát triển và trưởng thành. 34. Sở Công nghiệp Đồng Nai (1999), Báo cáo quy hoạch phát triển 10 năm (2001 – 2010). 35. Sở Công nghiệp Đồng Nai (2001), Báo cáo tình hình phát triển công nghiệp giai đoạn 1996 – 2000 và phương hướng phát triển giai đoạn 2001 – 2005 của ngành công nghiệp Đồng Nai. 36. Sở Công nghiệp Đồng Nai (2001), Quy hoạch phát triển công nghiệp trên địa bàn tỉnh Đồng Nai đến năm 2010 có tính đến năm 2015. 37. Sở Kế hoạch và Đầu tư Đồng Nai (2005), Báo cáo tình hình đầu tư nước ngoài tại Đồng Nai đến hết năm 2005. 38. Sở Kế hoạch và Đầu tư Đồng Nai (2005), Số liệu về tình hình đầu tư nước ngoài tại Đồng Nai đến hết năm 2005(số liệu Excel). 39. Nguyễn Khắc Thân, Chu Văn Cấp (1996), Những giải pháp chính trị kinh tế nhằm thu hút có hiệu quả đầu tư trực tiếp nước ngoài vào Việt Nam, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia, Hà Nội. 40. Võ Thanh Thu (2003), Quan hệ kinh tế quốc tế, Nhà xuất bản Thống kê, TP.HCM. 41. Tỉnh ủy Đồng Nai (1987), Văn kiện Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Đồng Nai lần thứ IV, Nhà xuất bản Đồng Nai. 42. Tỉnh ủy Đồng Nai (1991), Văn kiện Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Đồng Nai lần thứ V, Nhà xuất bản Đồng Nai. 43. Tỉnh ủy Đồng Nai (1992), Nghị quyết số 12 – NQ/TU “Về chính sách đối ngoại và kinh tế đối ngoại từ nay đến cuối năm 2003, Phòng lưu trữ Tỉnh ủy Đồng Nai. 44. Tỉnh ủy Đồng Nai (1996), Văn kiện Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Đồng Nai lần thứ VI, Nhà xuất bản Đồng Nai. 45. Tỉnh ủy Đồng Nai (2001), Văn kiện Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Đồng Nai lần thứ VII, Nhà xuất bản Đồng Nai. 46. Tỉnh ủy, Ủy ban Nhân dân tỉnh Đồng Nai (2005), Tổng kết quá trình xây dựng phát triển các khu công nghiệp và thu hút đầu tư trên địa bàn tỉnh Đồng Nai (1991 – 2004), Nhà xuất bản Tổng hợp Đồng Nai. 47. Tỉnh ủy Đồng Nai (2006), Văn kiện Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Đồng Nai lần thứ VIII, Nhà xuất bản Đồng Nai. 48. Nguyễn Anh Tuấn, Phan Hữu Thắng (1994), Đầu tư nước ngoài vào Việt Nam – cơ sở pháp lý, hiện trạng, cơ hội, triển vọng, Nhà xuất bản Thế giới. 49. Ủy ban Nhân dân tỉnh Đồng Nai (2005), ĐồngNai – 30 năm xây dựng và phát triển, NXB Đồng Nai. 50. Ủy ban Nhân dân tỉnh Đồng Nai (1994), Báo cáo tình hình hợp tác đầu tư nước ngoài trên địa bàn tỉnh Đồng Nai (1989 – 1993), Phòng Lưu trữ Tỉnh ủy Đồng Nai. 51. Ủy ban Nhân dân tỉnh Đồng Nai (1996), Quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội tỉnh Đồng Nai thời kỳ 1996 – 2010, Phòng Lưu trữ tỉnh ủy Đồng Nai. 52. Ủy ban Nhân dân tỉnh Đồng Nai (1997), Báo cáo tình hình xây dựng các khu công nghiệp, Phòng Lưu trữ Tỉnh ủy Đồng Nai. 53. Ủy ban Nhân dân tỉnh Đồng Nai (1999), Báo cáo tình hình đầu tư nước ngoài năm 1998, Phòng Lưu trữ Tỉnh ủy Đồng Nai. 54. Ủy ban Nhân dân tỉnh Đồng Nai (1999), Về việc báo cáo tình hình thu hút đầu tư trong và ngoài nước trên địa bàn tỉnh Đồng Nai năm 1999, Phòng Lưu trữ Tỉnh ủy Đồng Nai. 55. Ủy ban Nhân dân tỉnh Đồng Nai (2000), Báo cáo tình hình đầu tư nước ngoài trên địa bàn tỉnh Đồng Nai đến tháng 6 năm 2000, Phòng Lưu trữ Tỉnh ủy Đồng Nai. 56. Ủy ban Nhân dân tỉnh Đồng Nai (2005), Báo cáo tổng kết 12 năm xây dựng và phát triển các khu công nghiệp tại tỉnh Đồng Nai, Phòng Lưu trữ Tỉnh ủy Đồng Nai. 57. Văn phòng Chính phủ (1996), Quyết định số 880/1996/QĐ-TTg về việc phê duyệt quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội tỉnh Đồng Nai trong thời kỳ 1996 – 2010, Hà Nội. 58. Văn phòng Chính phủ (2003), Quyết định số 33/2003/QĐ-TTg về việc phê duyệt quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội tỉnh Đồng Nai thời kỳ 2001- 2010 (điều chỉnh), Hà Nội. 59. Văn phòng Chính phủ (1998), Nghị định số 10/1998/NĐ-CP về một số biện pháp khuyến khích và bảo đảm hoạt động đầu tư trực tiếp nước ngoài tại Việt Nam, Hà Nội. 60. Viện Nghiên cứu chiến lược, chính sách công nghiệp – Viện Kinh tế thành phố Hồ Chí Minh (1998), Tiềm năng phát triển kinh tế - xã hội vùng Đông Nam Bộ và thành phố Hồ Chí Minh, Nhà xuất bản Thống kê, Hà Nội. 61. www.diza.vn (Ban quản lý các khu công nghiệp Đồng Nai) 62. www.dongnai.gov.vn.com 63. www.dongnai-industry.gov.vn(Sở Công thương) 64. www.dost–dongnai.gov.vn (Sở Khoa học và công nghệ) 65. www.dpidongnai.gov.vn (Sở Kế hoạch và Đầu tư) 66. www.gdt.gov.vn (Cục thuế Đồng Nai) 67. www.tapchicongsan.org.vn 68. www.tnmtdongnai.gov.vn (Sở Tài nguyên và môi trường) PHỤ LỤC PHỤ LỤC 1 BẢN ĐỒ HÀNH CHÍNH TỈNH ĐỒNG NAI PHỤ LỤC 2 17 15 2 1 3 4 14 7 6 9 16 10 8 12 5 11 13 BẢN ĐỒ CÁC KHU CÔNG NGHIỆP TỈNH ĐỒNG NAI (CHO ĐẾN NĂM 2005) Chú thích: Bản đồ các khu công nghiệp Đồng Nai (cho đến năm 2005) 1: Khu công nghiệp Biên Hòa 1 2: Khu công nghiệp Biên Hòa 2 3: Khu công nghiệp Amata 4: Khu công nghiệp Loteco 5: Khu công nghiệp Gò Dầu 6: Khu công nghiệp An Phước 7: Khu công nghiệp Tam Phước 8: Khu công nghiệp Nhơn Trạch 1 9: Khu công nghiệp Nhơn Trạch 2 10:Khu công nghiệp Nhơn Trạch 3 11:Khu công nghiệp Nhơn Trạch 5 12:Khu công nghiệp Dệt may Nhơn Trạch 13:Khu công nghiệp Nhơn Trạch 6 14:Khu công nghiệp Hố Nai 15:Khu công nghiệp Sông Mây 16:Khu công nghiệp Long Thành 17:Khu công nghiệp Định Quán PHỤ LỤC 3 QUY HOẠCH PHÁT TRIỂN CÁC KHU CÔNG NGHIỆP ĐẾN NĂM 2010 STT KHU CÔNG NGHIỆP Quy hoạch ban đầu (ha) Thực tế quy hoạch chi tiết (ha) Đang xin mở rộng (ha) KCN Chính phủ đã duyệt 8.119 5.124 846 1 KCN Biên Hòa 1 335 335 2 KCN Biên Hòa 2 365 365 3 KCN Amata 760 361 4 KCN Loteco 100 100 5 KCN Gò Dầu 184 184 6 KCN Nhơn Trạch 1 430 7 KCN Nhơn Trạch 2 350 253 8 KCN Nhơn Trạch 3 720 9 KCN dệt may Nhơn Trạch 184 10 KCN Nhơn Trạch 5 2.700 302 11 KCN Sông Mây 471 227 250 12 KCN Hố Nai 523 230 273 13 KCN Tam Phước 380 323 14 KCN Long Thành 400 510 15 KCN An Phước 400 130 70 16 KCN Định Quán 50 54 17 KCN Nhơn Trạch 6 319 KCN đang xin thành lập 1.734 18 KCN Bàu Xéo 215 504 19 KCN Ông Kèo 800 794 20 KCN Thạnh Phú 186 177 21 KCN Long Khánh (1) 100 110 22 KCN Xuân Lộc 100 95 23 KCN Tân Phú 50 54 Các KCN bổ sung đến 2010 3.070 24 KCN cao Giang Điền 300 25 KCN Lộc An – Bình Sơn 500 26 KCN Phước Bình 340 27 KCN Long Đức 450 28 KCN Dầu Giây 300 29 KCN Xã lộ 25 250 30 KCN Gia Kiệm 330 31 KCN Long Khánh (2) 300 32 KCN Cẩm Mỹ 300 Tổng cộng 11.189 6.858 846 Nguồn: Ủy ban Nhân dân tỉnh Đồng Nai (2004) PHỤ LỤC 4 Cơ cấu vốn đầu tư phát triển 0 % 17% 37% 39% 1986- 1990 1991 - 1995 61% 46% 9% 7% 40% 25% 1996- 2000 2001- 2005 66 % 53% Địa phương Đầu tư nước ngoài Trung ương PHỤ LỤC 5 TRÌNH ĐỘ KỸ THUẬT CÔNG NGHỆ CỦA NGÀNH CÔNG NGHIỆP ĐỒNG NAI (Số liệu điều tra doanh nghiệp năm 2002) Đơn vị tính: % Chia theo trình độ kỹ thuật công nghệ Thành phần kinh tế Tổng số Tiên tiến Trung bình Lạc hậu Toàn ngành Công nghiệp I. Khu vực trong nước + Quốc doanh Trung ương + Quốc doanh Địa phương + Ngoài quốc doanh II. Khu vực có vốn ĐTNN + Doanh nghiệp 100% vốn NN + Doanh nghiệp liên doanh với NN + Doanh nghiệp hợp đồng hợp tác kinh doanh 100 100 100 100 100 100 100 100 0 19,38 16,11 29,41 13,04 4,61 42,37 42,93 39,47 0 71,2 69,47 64,71 73,91 80,48 56,78 56,06 60,53 0 9,46 14,42 5,88 13,05 14,91 0,85 1,01 0 0 Nguồn: Cục thống kê Đồng Nai (2002) PHỤ LỤC 6 Cơ cấu vốn đầu tư vào các khu công nghiệp tỉnh Đồng Nai đến năm 2004 (Theo quốc gia và vùng lãnh thổ) (Theo thành phần kinh tế) Châu Á (còn lại) 22% Hàn Quốc 16% Việt Nam 6% Liên doanh 11% Nhật Bản 14% Châu Mỹ 5% Châu Âu 8% FDI 83% Việt Nam 6% Đài Loan 29% (Theo ngành nghề) (Theo địa bàn) Cơ khí lắp ráp 17.00% Xây dựng 6.30% Dệt da, may mặc 38.50% Trảng Bom 8% Long Thành 15% Định Quán 1% Biên Hoà 40% Nhựa, sơn, hoá chất 18.00 % Khác 5.70% CB nông lâm sản 18.00% Nhơn Trạch 36% PHỤ LỤC 7 HIỆN TRẠNG CÁC KHU CÔNG NGHIỆP TRÊN ĐỊA BÀN ĐỒNG NAI STT TÊN KHU CÔNG NGHIỆP Tổng diện tích (ha) Giai đoạn 1 (ha) Diện tích dùng cho thuê (ha) Diện tích đã cho thuê (ha) 1 KCN Biên Hòa 1 335 335 231 231 2 KCN Biên Hòa 2 365 365 261 261 3 KCN Amata 760 361 250 121 4 KCN Loteco 100 100 72 55 5 KCN Gò Dầu 184 184 136,7 126,5 6 KCN Dệt may Nhơn Trạch 184 184 121 40,5 7 KCN Nhơn Trạch 1 430 430 323 251,7 8 KCN Nhơn Trạch 2 350 350 279 155,1 9 KCN Nhơn Trạch 3 720 720 484,7 256,3 10 KCN Nhơn Trạch 5 302 302 205 7,2 11 KCN An Phước 400 130 91 0,3 12 KCN Tam Phước 380 323 214,7 214,7 13 KCN Sông Mây 471 227 158 103,5 14 KCN Hố Nai 523 230 145,94 98,96 15 KCN Định Quán 50 54 0 0 16 KCN Long Thành 510 352 352 64,93 17 KCN Nhơn Trạch 6 319 - - - Tổng số 6.383 4.647 3.325 1.987 Nguồn: Cục Thống kê Đồng Nai (2005) PHỤ LỤC 8 Các khu công nghiệp trên địa bàn tỉnh Đồng Nai đến năm 2005 Khu công nghiệp Biên Hòa 1 Khu công nghiệp Biên Hòa 2 PHỤ LỤC 9 Khu công nghiệp Long Thành Khu công nghiệp Gò Dầu PHỤ LỤC 10 Khu công nghiệp Amata Hệ thống xử lý nước thải khu công nghiệp Loteco PHỤ LỤC 11 Khu công nghiệp Nhơn Trạch 1 Khu công nghiệp Nhơn Trạch 2 PHỤ LỤC 12 Nhà máy EBM tại khu Công nghiệp Nhơn Trạch 3, Đồng Nai PHỤ LỤC 13 Khu công nghiệp Nhơn Trạch 5 Mô hình khu công nghiệp Nhơn Trạch 6 PHỤ LỤC 14 Nhà xưởng sản xuất công ty óc vít Lâm Viến – Khu công nghiệp Hố Nai PHỤ LỤC 15 Khu công nghiệp Tam Phước Khu công nghiệp Sông Mây PHỤ LỤC 16 Khu công nghiệp Định Quán Ban Quản lí các Khu công nghiệp Đồng Nai ._.