Quá độ lên Chủ nghĩa xã hội bỏ qua chế độ Tư bản chủ nghĩa. Lý luận, Thực trạng & Giải pháp thực hiện

Lêi më ®Çu Chñ nghÜa x· héi ë ViÖt Nam, theo c¸ch nãi tãm t¾t vµ méc m¹c cña Chñ TÞch Hå ChÝ Minh lµ: tr­íc hÕt nh»m lµm cho nh©n d©n lao ®éng tho¸t n¹n bÇn cïng, lµm cho mäi ng­êi cã c«ng ¨n viÖc lµm, ®­îc Êm no vµ sèng mét ®êi h¹nh phóc. Con ®­êng tiÕn lªn CNXH, ®· ®ang vµ sÏ lµ sù lùa chän duy nhÊt cña chóng ta. Tuy nhiªn ®Ó tiÕn ®Õn ®­îc CNXH chóng ta cßn ph¶i tr¶i qua nhiÒu chÆng ®­êng ®Çy gian lao vµ thö th¸ch, ®ã lµ b­íc qu¸ ®é ®Ó Tæ quèc ViÖt Nam cã thÓ s¸nh vai víi c¸c c­êng quèc hïng m¹nh trªn thÕ giíi, ®Ó chóng ta tiÕn ®Õn chÕ ®é míi, chÕ ®é Céng s¶n chñ nghÜa. Nh­ng tõ giê ®Õn ®ã chóng ta cßn bao nhiªu c«ng viÖc ph¶i lµm, bao nhiÖm vô ph¶i hoµn tÊt. Con ®­êng mµ chóng ta ®ang ®i ®Çy ch«ng gai, ®ßi hái chóng ta ph¶i cã ®­îc ph­¬ng h­íng ®óng ®¾n. Ph¶i nªu ®­îc râ nhiÖm vô c¬ b¶n mµ chóng ta cÇn lµm. §Ó cã thÓ lµm ®­îc ®iÒu ®ã, chóng ta cÇn cã nhËn thøc ®óng ®¾n vÒ CNXH vµ con ®­êng qu¸ ®é ®Ó tiÕn lªn CNXH. Vµ ®Ó cã thÓ lµm ®­îc ®iÒu ®ã th× tÊt c¶ chóng ta cïng ph¶i ®ång lßng, chung søc vun ®¾p nã. ThÕ hÖ trÎ chóng em sÏ cè g¾ng, nç lùc hÕt m×nh ®Ó gãp phÇn vµo cïng ®Êt n­íc tiÕn lªn. §ã chÝnh lµ lý do khiÕn em chän ®Ò tµi: Qu¸ ®é lªn Chñ nghÜa x· héi bá qua chÕ ®é T­ b¶n chñ nghÜa: lý luËn, thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p thùc hiÖn. Qua ®Ò tµi nµy, em muèn göi lêi c¶m ¬n tíi c« gi¸o §µo Ph­¬ng Liªn, ng­êi ®· gióp em nhËn thøc râ h¬n con ®­êng mµ c¶ n­íc ta ®ang tiÕn ®Õn. Nh÷ng lêi gi¶ng cña c« gióp em hiÓu thªm nh÷ng khã kh¨n, thö th¸ch mµ c¶ n­íc ®ang ph¶i tr¶i qua trªn con ®­êng tiÕn lªn CNXH, vµ chóng ta sÏ ph¶i lµm g× ®Ó v÷ng b­íc ®i lªn. Néi dung I: Lý luËn chung vÒ qu¸ ®é ®i lªn Chñ NghÜa X· Héi 1. Thêi kú qu¸ ®é lªn CNXH: 1.1. Thêi kú qu¸ ®é lªn CNXH: Nh×n chung, lÞch sö x· héi toµn nh©n lo¹i ®· ph¸t riÓn qua nhiÒu giai ®o¹n kÕ tiÕp nhau, t­¬ng øng mçi giai ®o¹n lµ mét h×nh th¸i kinh tÕ - x· héi nhÊt ®Þnh. Cho ®Õn nay, lÞch sö nh©n lo¹i ®· tr¶i qua bèn h×nh th¸i kinh tÕ - x· héi: céng s¶n nguyªn thuû, chiÕm h÷u n« lÖ, phong kiÕn, TBCN vµ ®ang qu¸ ®é lªn CNXH. Qu¸ ®é lªn CNXH lµ giai ®o¹n ®µu cña h×nh th¸i kinh tÕ - x· héi céng s¶n chñ nghÜa- h×nh th¸i kinh tÕ cña lÞch sö x· héi. Thêi kú qu¸ ®é lªn Chñ nghÜa x· héi lµ thêi kú c¶i biÕn c¸ch m¹ng s©u s¾c, triÖt ®Ó vµ toµn diÖn tõ x· héi cò sang x· héi míi x· héi x· héi chñ nghÜa .Nã diÔn ra tõ khi c¸ch m¹ng v« s¶n th¾ng lîi, giai cÊp v« s¶n giµnh ®­îc chÝnh quyÒn, b¾t tay vµo viÖc x©y dùng x· héi míi vµ kÕt thóc khi x©y dùng thµnh c«ng c¸c c¬ së cña x· héi XHCN vÒ vËt chÊt - kü thuËt, kinh tÕ, v¨n ho¸ t­ t­ëng. Nãi c¸ch kh¸c, kÕt thóc thêi kú qu¸ ®é khi ®· x©y dùng xong c¶ vÒ lùc l­îng s¶n xuÊt lÉn quan hÖ s¶n xuÊt, c¶ c¬ së kinh tÕ lÉn kiÕn tróc th­îng tÇng x· héi XHCN. 1.2. §Æc ®iÓm vµ thùc chÊt cña thêi kú qu¸ ®é lªn CNXH: §Æc ®iÓm næi bËt cña thêi kú qu¸ ®é lªn CNXH lµ nh÷ng nh©n tè cña xa héi míi vµ tµn d­ cña x© héi cò tån t¹i ®an xen lÉn nhau, ®Êu tranh víi nhau trªn mäi lÜnh vùc cña ®êi sèng chÝnh trÞ, kinh tÕ, v¨n ho¸, x· héi, t­ t­ëng, tËp qu¸n trong x· héi. VÒ kinh tÕ, ®©y lµ thêi kú bao gåm nh÷ng m¶ng, nh÷ng phÇn, nh÷ng bé phËn cña CNTB vµ CNXH xen kÏ nhau, t¸c ®éng víi nhau, lång vµo nhau, nghÜa lµ thêi kú tån t¹i nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ, c¶ thµnh phÇn kinh tÕ XHCN lÉn thµnh phÇn kinh tÕ TBCN, thµnh phÇn kinh tÕ s¶n xuÊt hµng ho¸ nhá cïng tån t¹i ph¸t triÓn, võa hîp t¸c thèng nhÊt võa m©u thuÉn, c¹nh tranh víi nhau gay g¾t. Thêi kú nµy b¾t ®Çu tõ khi giai cÊp v« s¶n giµnh ®­îc chÝnh quyÒn vµ kÕt thóc khi x©y dùng xong c¬ së vËt chÊt kü thuËt cña CNXH. 2. TÝnh tÊt yÕu cña thêi kú qu¸ ®é lªn CNXH : VËn dông lý luËn cña C.M¸c vµ Ph.¡ngnghen vµo c«ng cuéc x©y dùng CNXH ë n­íc Nga tr­íc ®©y, V.I.Lªnin ®· ph¸t triÓn lý luËn vÒ thêi kú qu¸ ®é lªn CNXH. Thêi kú qu¸ ®é lªn CNXH lµ tÊt yÕu kh¸ch quan ®èi víi mäi n­íc x©y dùng CNXH. Tuy nhiªn, ®èi víi nh÷ng n­íc cã lùc l­îng s¶n xuÊt ph¸t triÓn cao th× thêi kú qu¸ ®é lªn CNXH cã nhiÒu thuËn lîi h¬n, cã thÓ ng¾n h¬n so víi nh÷ng n­íc ®i lªn CNXH bá qua chÕ ®é TBCN tõ nÒn kinh tÕ kÐm ph¸t triÓn. Theo V.I.Lªnin, sù cÇn thiÕt kh¸ch quan ph¶i cã thêi kú qu¸ ®é lªn CNXH lµ do ®Æc ®iÓm ra ®êi, ph¸t triÓn cña ph­¬ng thøc s¶n xuÊt céng s¶n chñ nghÜa vµ c¸ch m¹ng v« s¶n quy ®Þnh. Quan hÖ s¶n xuÊt phong kiÕn vµ quan hÖ s¶n xuÊt t­ b¶n chñ nghÜa ®Òu dùa trªn c¬ së chÕ ®é t­ h÷u vÒ t­ liÖu s¶n xuÊt. C¸c cuéc c¸ch m¹ng x· héi tr­íc ®©y chØ lµ sù thay thÕ chÕ ®é t­ h÷u nµy b»ng mét chÕ ®é t­ h÷u kh¸c. C¸ch m¹ng XHCN nh»m vµo môc tiªu xo¸ bá chÕ ®é t­ h÷u ®Ó x¸c lËp chÕ ®é c«ng h÷u, mµ chÕ ®é c«ng h÷u vµ t­ h÷u lµ ®èi lËp nhau, cho nªn quan hÖ s¶n xuÊt XHCN lÊy c«ng h÷u lµm nÒn t¶ng kh«ng thÓ h×nh thµnh trong lßng ph­¬ng thøc s¶n xuÊt cò dùa trªn chÕ ®é t­ h÷u ®­îc. Sù thËt lÞch sö ®· chøng tá, cã nh÷ng n­íc do ®iÒu kiÖn kh¸ch quan vµ chñ quan, bªn trong vµ bªn ngoµi chi phèi ®· bá qua mét h×nh th¸i kinh tÕ - x· héi nµo ®ã trong tiÕn tr×nh ph¸t triÓn cña m×nh. §èi víi n­íc ta, con ®­êng ph¸t triÓn bá qua chÕ ®é TBCN lµ tÊt yÕu vµ cã kh¶ n¨ng thùc hiÖn. §iÒu kiÖn quan träng ®Ó thùc hiÖn sù ph¸t triÓn “rót ng¾n” mµ c¸c nhµ kinh ®iÓn cña chñ nghÜa M¸c- Lªnin ®· chØ ra ®èi víi c¸c n­íc tiÒn TBCN ®i lªn CNXH lµ: - Ph¶i cã ®­îc tÊm g­¬ng cña mét cuéc c¸ch m¹ng t­ s¶n ®· th¾ng lîi. - Cã ®­îc sù gióp ®ì, sù ñng hé tÝch cùc cö c¸ c n­íc tiªn tiÕn vµ giai cÊp v« s¶n c¸c n­íc ®ã. - Cã mét chÝnh ®¶ng ®¶m nhËn sø mÖnh l·nh ®¹o ®Êt n­íc tiÕn lªn CNXH. Víi nh÷ng ®iÒu kiÖn mµ c¸c nhµ kinh ®iÓn ®· chØ ra nh­ trªn, xÐt trong t×nh h×nh cña khung c¶nh quèc tÕ hiÖn thêi, n­íc ta hoµn toµn cã ®ñ ®iÒu kiÖn vµ n¨ng thùc hiÖn mét sù ph¸t triÓn “rót ng¾n” ®Ó ®i tíi CNXH t­¬ng lai. 3. C¸c h×nh thøc qu¸ ®é lªn CNXH: Theo chñ nghÜa M¸c – Lªnin th× thêi k× qu¸ ®é lµ mét tÊt yÕu ®èi víi mäi n­íc ®I lªn CNXH. Tuy nhiªn do ®Æc ®iÓm cña tõng n­íc lµ kh¸c nhau, cã n­íc nÒn kinh tÕ cßn l¹c hËu kÐm ph¸t triÓn, cã n­íc nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn theo CNTB, v× vËy thêi k× qu¸ ®é lªn CNXH còng kh¸c nhau. chñ nghÜa M¸c – Lªnin cho r»ng cã hai lo¹i h×nh qu¸ ®é, ®ã lµ: 3.1.Qóa ®é tõ CNTB lªn CNXH: Lo¹i h×nh nµy quy luËt ph¸t triÓn tuÇn tù cña x· héi loµi ng­êi. §ã lµ lo¹i h×nh qu¸ ®é ®èi víi c¸c n­íc ®· tr¶I qua giai ®o¹n ph¸t triÓn TBCN, nªn ®· s½n cã tiÒn ®Ò vÒ c¬ së vËt chÊt kÜ thuËt. V× thÕ c«ng cuéc qu¸ ®é chØ cßn lµ biÕn nh÷ng tiÒn ®Ò Êy thµnh c¬ së vËt chÊt cña CNXH, thiÕt lËp mét quan hÖ s¶n xuÊt míi, mét nhµ n­íc míi, mét x· héi míi- x· héi XHCN. 3.2. .Qóa ®é tõ c¸c h×nh th¸i kinh tÕ- x· héi tr­íc CNTB lªn CNXH: Lo¹i h×nh nµy quy luËt ph¸t triÓn nh¶y vät cña x· héi loµi ng­êi. Víi c¸c n­íc cã nÒn kinh tÕ l¹c hËu, kÐm ph¸t triÓn còng cã kh¶ n¨ng qu¸ ®é lªn CNXH bá qua giai ®o¹n TBCN. Tuy nhiªn ®Ó cã thÓ tiÕn lªn CNXH th× c¸c n­íc nµy cÇn ph¶i tõng b­íc qu¸ ®é vµ ph¶i cã nh÷ng ®iÒu kiÖn phï hîp. §Ó cã thÓ qu¸ ®é lªn CNXH , c¸c n­íc nµy cÇn ph¶I cã sù gióp ®ì cña giai cÊp v« s¶n ë c¸c n­íc tiªn tiÕn ®ang x©y dùng CNXH. §ång thêi c¸c n­íc nµy còng ph¶i h×nh thµnh ®­îc cac tæ chøc ®¶ng c¸ch m¹ng vµ céng s¶n, ph¶i dµnh ®­îc chÝnh quyÒn vÒ tay m×nh, x©y dùng ®­îc c¸c tæ chøcnhµ n­íc mµ b¶n chÊt lµ x« viÕt n«ng d©n vµ x« viÕt nh÷ng ng­êi lao ®äng. Lªnin kh¼ng ®Þnh r»ng ë mét n­íc kÐm ph¸t triÓn th× cÇn ph¶i t¹o ra nh÷ng ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt ®Ó thùc hiÖn CNXH b»ng mét cuéc c¸ch m¹ng thiÕt lËp chÝnh quyÒn liªn minh c«ng n«ng vµ ph¶I tiÕn lªn CNXH qua c¸c b­íc qu¸ ®é, kh«ng ®­îc nh¶y vät còng nh­ nãng véi. 4.Thêi k× qu¸ ®é lªn CNXH bá qua TBCN ë ViÖt Nam: Thêi k× qu¸ ®é lµ thêi k× lÞch sö mµ bÊt cø mét quèc gia nµo ®I lªn CNXH còng ®Òu ph¶i tr¶i qua. §èi víi n­íc ta, mét n­íc n«ng nghiÖp l¹c hËu ®i lªn CNXH bá qua chÕ ®é TBCN th× l¹i cµng ph¶i tr¶i qua mét thêi k× qu¸ ®é l©u dµi. 4.1. TÝnh tÊt yÕu kh¸ch quancña thêi k× qu¸ ®é lªn CNXH ë n­íc ta: Thùc tiÔn ®· kh¼ng ®Þnh CNTB lµ chÕ ®é x· héi ®· lçi thêi vÒ mÆt lÞch sö, sím hay muén còng ®­îc thay b»ng h×nh th¸i kinh tÕ x· héi céng s¶n chñ nghÜa mµ giai ®o¹n ®Çu lµ giai ®o¹n x· héi XHCN. Cho dï hiÖn nay, víinh÷ng cè g¾ng ®Ó thÝch nghi víi t×nh h×nh míi, CNTB thÕ giíi vÉn ®ang cã nh÷ng thµnh tùu ph¸t triÓn nh­qng vÉn kh«ng v­îct quakhái nh÷ng m©u thuÉn c¬ b¶n cña nã. Nh÷ng m©u thuÉn nµy kh«ng dÞu ®i mµ ngµy cµng ph¸t triÓn gay g¾t vµ s©u s¾c. CNTB kh«ng ph¶i lµ t­¬ng lai cña loµi ng­êi. ®Æc ®iÓm cña thêi ®Ëi ngµy nayy lµ thêi k× qóa ®é tõ CNTB lªn CNXH trªn ph¹m vi toµn thÕ giíi. Qu¸ tr×nh c¶i biÕn x· héi ncò, x©y dùng x· héi míi- x· héi XHCN kh«ng ph¶i lµ qu¸ tr×nh c¶i l­¬ng duy ý chÝ, mµ lµ qu¸ tr×nh c¸ch m¹ng s«i ®éng tr¶i qua nhiÒu giai ®o¹n ph¸t triÓn kh¸ch quan, hîp víi quy luËt cña lÞch sö. CNXH khoa häc, tù do, d©n chñ vµ nh©n ®¹o mµ loµi ng­êi ®ang v­¬n tíi ®aÞi diÖn cho nh÷ng gi¸ trÞ tiÕn bé cña nh©n lo¹i, ®¹i diÖn cho lîi Ých cña ng­êi lao ®éng. Qu¸ tr×nh c¸ch m¹ng ®ã v× sù nghiÖp cao c¶ lµ gi¶i phãng con ng­êi, v× sù ph¸t triÓn tù do vµ toµn diÖn cña con g­êi, v× sù tiÕn bé chung cña loµi ng­êi. H¬n thÕ n÷a, c¸ch m¹ng ViÖt Nam ph¸t triÓn theo con ®­êng ®éc lËp d©n téc g¾n liÒn víi CNXH. tÝnh tÊt yÕu lÞch sö Êy xuÊt hiÖn tõ nh÷ng n¨m 20 cña thÕ kû XX. Nhê ®I theo con ®­êng Êy, nh©n d©n ta ®· lµm c¸ch m¹ng th¸ng T¸m thµnh c«ng, hoµn thµnh sù nghiÖp gi¶i phãng d©n téc. Ngµy nay, chØ cã ®i lªn CNXH míi gi÷ v÷ng ®­îc ®éc lËp tù do cho d©n téc, thùc hiÖn môc tiªu lµm cho mäi ng­êi d©n ®­îc Êm no, tù do vµ h¹nh phóc. V× vËy sù qu¸ ®é lªn CNXH bá qua chÕ ®é TBCN ë n­íc ta lµ mét tÊt yÕu lÞch sö. 4.2. Kh¶ n¨ng vÒ qu¸ ®é lªn CNXH bá qua TBCN ë ViÖt Nam: Chóng ta cã kh¶ n¨ng qu¸ ®é lªn CNXH bá qua giai ®o¹n ph¸t triÓn TBCN bëi chóng ta cã ®Çy ®ñ ®iÒ kiÖn thuËn lîi c¶ vÒ kh¸ch quan lÉn chñ quan. VÒ kh¸ch quan: chóng ta ®i lªn CNXH trong ®iÒu kiÖn cuéc c¸ch m¹ng khoa häc c«ng nghÖ hiÖn ®¹i trªn thÕ giíi ph¸t triÓn m¹nh mÏ, lµm cho lùc l­îng s¶n xuÊt mang tÝnh quèc tÕ ho¸ cao, sù phô thuéc vµo nhau gi÷a c¸c quèc gia rong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn ngµy cµng lín. V× vËy, muèn ph¸t triÓn, c¸c quèc gia ®Òu ph¶i më réng quan hÖ kinh tÕ víi bªn ngoµi. ®ã lµ xu thÕ ph¸t triÓn cña thêi ®¹i. Chóng ta muèn ph¸t triÓn còng kh«ng thÓ n»m ngoµi xu thÕ ®ã. Trong qu¸ tr×nh ®ã, cho phÐp chóng ta tranh thñ ®­îc vèn, c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, kinh nghiÖm qu¶n lý, më réng thÞ tr­êng, ph¸t triÓn nhanh nÒn kinh tÕ trong n­íc. 4.3. NhËn thøc vÒ qu¸ ®é lªn CNXH bá qua TBCN ë ViÖt Nam: Qu¸ ®é lªn CNXH bá qua TBCN ë ViÖt Nam, ®©y chÝnh lµ con ®­êng ph¸t triÓn rót ng¾n ®I lªn CNXH ë n­íc ta, thùc chÊt lµ qu¸ tr×nh ®­a n­íc ta tiÕn nhanh tõ s¶n xuÊt nhá lªn s¶n xuÊt lín. Bá qua chÕ ®é TBCN kh«ng ph¶I lµ bá qua së h÷u t­ nh©n, kh«ng ph¶I lµ bá qua sù ph¸t triÓn kinh tÕ t­ b¶n t­ nh©n mµ kh«ng ph¶I lµ bá qua quan hÖ s¶n xuÊt TBCN, sù thèng trÞ cña kiÕn tróc th­îng tÇng TBCN. Tøc lµ bá qua sù thèng trÞ cña giai cÊp t­ s¶n trong nÒn kinh tÕ. Bá qua chÕ ®é TBCN kh«ng ph¶i lµ bá qua sù ph¸t triÓn kinh tÕ hµng ho¸, kinh tÕ thÞ tr­êng mµ lµ t¹o ra nh÷ng ®iÒu kiÖn ®Ó ph¸t triÓn nhanh kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng XHCN. Chóng ta kh«ng phñ nhËn tÊt c¶ nh÷ng thµnh tùu cña nh©n lo¹i d­íi TBCN mµ ph¶I biÕt tiÕp thu tranh thñ tËn dông nh÷ng thµnh tùu ®· ®¹t ®­îc d­íi t­ b¶n ®Ó ph¸t triÓn nhanh nÒn kinh tÕ n­íc ta. Sù rót ng¾n con ®­êng ®i lªn CNXH bá qua TBCN ®Ó thùc hiÖn th«ng qua nh÷ng h×nh thøc kinh tÕ qu¸ ®é trung gian, th«ng qua viÖc sö dông kÕt hîp víi thÞ tr­êng cã sù qu¶n lý cña Nhµ n­íc theo ®Þnh h­íng XHCN. II.thùc tr¹ng thùc hiÖn th¾ng lîi qu¸ ®é lªn cnxh bá qua cntb ë viÖt nam: 1.Thùc tr¹ng nÒn kinh tÕ qu¸ ®é ë n­íc ta: 1.1. Thµnh tùu: C«ng cuéc ®æi míi cña §¶ng khëi x­íng tõ n¨m 1986, sau 20 n¨m ®· ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh tùu rÊt quan träng, qua tõng chÆng ®­êng. TÝnh chung cho c¶ thêi kú chiÕn l­îc 10 n¨m (1921- 2001) th× kÕt qu¶ ®¹t ®­îc lµ rÊt kh¶ quan: tèc ®é t¨ng tr­ëng GDP b×nh qu©n ®¹t 7,5%, trong ®ã n«ng- l©m- ng­ nghiÖp t¨ng 4,2%. Tæng s¶n phÈm trong n­íc (GDP) trong 10 n¨m t¨ng 2,07 lÇn. §¹i héi IX ®· th«ng qua chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ- x· héi 10 n¨m (2001- 2010) víi môc tiªu tæng qu¸t lµ: “§Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸, tËp trung x©y dùng cã chän läc mét sè c¬ së c«ng nghiÖp nÆng quan träng víi c«ng nghÖ cao, s¶n xuÊt t­ liÖu s¶n xuÊt cÇn thiÕt ®Ó trang bÞ vµ trang bÞ l¹i kÜ thuËt, c«ng nghÖ tiªn tiÕn cho c¸c ngµnh n«ng nghiÖp, c«ng nghiÖp dÞch vô vµ ®¸p øng nhu cÇu quèc phßng, ®­a ®Êt n­íc ta ra khái t×nh tr¹ng kÐm ph¸t triÓn vµ x©y dùng nÒn t¶ng ®Ó ®Ðn n¨m 2020 n­íc ta c¬ b¶n trë thµnh mét n­íc c«ng nghiÖp. ChÊt l­îng ®êi sèng vËt chÊt, v¨n ho¸ vµ tinh thÇn cña nh©n d©n ®­îc n©ng lªn. ThÓ chÐ kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa ®Þnh h×nh vÒ c¬ b¶n. Nguång lùc con ng­êi, n¨ng lùc khoa häc vµ c«ng nghÖ, kÕt cÊu h¹ tÇng, tiÒm lùc kinh tÕ, quèc phßng an ninh ®­îc t¨ng c­êng. VÞ thÕ n­íc ta trong quan hÖ quãc tÕ ®­îc cñng cè vµ n©ng cao. Trong 5 n¨m ®Çu thùc hiÖn chiÕn l­îc 10 n¨m (2001 – 2010), nÌn kinh tÕ v·n duy tr× ®­îc kh¶ n¨ng t¨ng tr­ëng kh¸, c¬ cÊu kinh tÕ cã sù chuyÓn dÞch ®¸ng kÓ, nguån lùc ph¸t triÓn trong c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ®­îc huy ®éng kh¸ h¬n, nhiÒu lîi thÕ so s¸nh trong tõng ngµnh, tõng vïng ®· ®­îc ph¸t huy. N¨m 2001 tèc ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ lµ 0,9%, cao h¬n 0,2% so víi n¨m 2000, n¨m 2220 lµ 7,04%, n¨m 2203 t¨ng 7,24%, n­m 2004 t¨ng 7,7%, tèc ®é t¨ng tr­ëng b×nh qu©n 5 n¨m(2001 – 2005) ko¶ng 7,5% Nh÷ng kÕt qu¶ næi bËt trong thêi k× ®æi míi. *T¹o lËp sù æn ®Þnh trog kinh tÕ vÜ m« Trong suet qu¸ tr×nh ®æi míi, chóng ta gi÷ v÷ng ®­îc æn®Þnh chÝnh trÞ vµ ®êi sèng x· hé. Tµi chÝnh quèc gia cã nhiÒu c¶I thiÖn. Tû lÖ huy®éng vµo ng©n s¸ch Nhµ n­íc so víi GDP t¨ng tõ 20%n¨m 1995 lªn 23,5% n¨m 2205. Huy ®éng vèn ®Çu t­ t¨ng qua c¸c n¨m. N¨m 2000 vèn ®µu t­ chiÕm 28%, nam 2005 møc huy ®éng lªn ®Õn 36,5%. *C¬ cÊu kinh tÕ ®· chuyÓn dÞch theo h­íng ph¸t huy tiÒm n¨ng cña tõng ngµnh, tõng vïng, tõng thµnh phÇn kinh tÕ Tû träng n«ng – l©m – ng­ nghiÖp trong GDP ®· gi¶m tõ 25% n¨m 2000 xuãng cßn 20,5% n¨m 2005, c«ng nghiÖp vµ x©y dùng tõ 36,7% n¨m 2000 lªn kho¶ng 41% n¨m 2005. *Kinh tÕ ®èi ngo¹i ph¸t triÓn kh¸, vÞ thÕ cña n­íc ta trªn tr­êng quèc tÕ ®­îc n©ng cao. Tõ chç bÞ bao v©y cÊm vËn, n­íc ta ®· chñ ®éng tranh thñ thêi c¬ tõng b­íc héi nhËp cã hiÖu qu¶ víi kinh tÕ thÕ giíi. Tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu t¨ng tr­ëng ngo¹n môc, n¨m 2005 ®¹t 32,233 triªu USD. B×nh qu©n ®Çu ng­êi ®¹t gÇn 388 USD. Tû lÖ kim ng¹ch xuÊt khÈu so víi GDP ®¹t trªn 60%. ViÖc thu hót nguån vèn ®µu t­ trùc tiÕp tõ n­íc ngoµi ®¹t ®­îc nhiÒu kÕt qu¶. ViÖc thu hót nguån tµi trî ph¸t triÓn chÝnh thøc (ODA) ®· cã n÷ng b­íc tiÕn bé. *Gi¸o dôc ®µo t¹o vµ khoa häc c«ng nghÖ cã b­íc ph¸t triÓn. LÜnh vùc gi¸o dôc vµ ®µo t¹o ®· cè nh÷ng chuyÓn biÕn tÝch cùc trong c¸c bËc häc, ngµnh häc. C«ng t¸c phæ cËp gi¸o dôc trung häc c¬ së ®­îc triÓn khai tÝch cùc. §Õn hÕt n¨m 2003 sè tØnh ®¹t chØ tiªu phæ cËp trung häc c¬ së ®¹t 19 tØnh. Ch­¬ng tr×nh néi dung gi¶ng d¹y ®· cã ®æi míi b­íc ®Çu ®­îc c¶i thiÖn. *Nh÷ng thµnh tùu ®¸ng kÓ trong viÖc gi¶I quyÕt trong c¸c vÊn ®Ò x· héi vµ xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo. §Õn n¨m 2005 ®· cã 56% sè x· ®­îc ®Çu t­ 8 c«ng tr×nh h¹ tµng theo quy ®Þnh 70% sè x· ®· x©y dùng®­îc n¨m c«ng tr×nh h¹ tÇng chñ yÕu, 30/49 tØnh cã 100% sè x· cã ®­êng «t« ®Õn trung t©m x·. Tû lÖ hé nghÌo gi¶m nhanh. N¨m 2001 tû lÖ hé nghÌo c¶ n­íc lµ 17,5%, ®Õn n¨m 2005 gi¶m cßn d­íi 7%, trung b×nh mçi n¨m gi¶m 2 – 2,5%. 2. H¹n chÕ, tån t¹i, khã kh¨n: Nh×n chung, n¨ng suÊt lao ®éng n­íc tacßn thÊp, chÊt l­îng s¶n phÈm ch­ua tèt, gi¸ thµnh ch­a cao. NhiÒu s¶n phÈm n«ng nghiÖp vµ c«ng nghiÖp kh«ng tiªu thô ®­îc c¶ trong n­íc vµ n­íc ngoµi. V× v©y, n­íc ta chñ yÕu vÉn lµ mét n­íc nh©p siªu. VÒ yÕu tè lao ®éng, tr×nh ®é ng­êi lao ®éng ch­a cao. Tû lÖ thÊt nghiÖp hµng n¨m vÉn cßn nhiÒu. N¨m 2000 tû lÖ thÊt nghiÖp lµ 6,4%, n¨m 2005 lµ 5,3%. Gi¸o dôc vµ ®µo t¹o ®· cã nhiÒu tiÕn bé, song chÊt l­îng gi¸o dôc, ®µo t¹o cßn thÊp, c¬ cÊu cßn bÊt hîp lý, ch­a ®¸p øng nhu cÇu ®µo t¹o nh©n lùc, nh©n tµi. Tû lÖ lao ®éng ®· qua ®µo t¹o míi ®¹t 25%. VÒ chªnh lÖch giµu nghÌo, hÖ sè chªnh lÖch gi÷a nhãm giµu vµ nhãm nghÌo cßn lín. ViÖc b¶o vÖ vµ c¶i thiÖn m«i tr­êng ®· cã nhiÒu tiÕn bé, tuy nhiªn m«I tr­êng ®ang xuèng cÊp trÇm träng, ®Æc biÖt lµ « nhiÔm nguån n­íc, « nhiÔm do c¸c khu c«ng nghiÖp. N¹n khai th¸c rõng x¶y ra kh¾p n¬i. HÖ thèng giao th«ng thiÕu ®ång bé. Giao th«ng qua c¸c thµnh phè, thÞ x·, c¸c vïng kinh tÕ träng ®iÓm ch­a hoµn chØnh. Tai n¹n giao th«ng x¶y ra rÊt nhiÒu. C¸c ho¹t ®éng khoa häc c«ng nghÖ ch­a ®¸p øng tèt yªu cÇu cña sù CNH- H§H ®Êt n­íc, n¨ng lùc t¹o ra c«ng nghÖ míi cßn cã h¹n. H¹ tÇng b­u chÝnh viÔn th«ng cßn thiÕu ®ång bé, chÊt l­îng dÞch vô cßn thÊp, gi¸ dÞch vô cßn cao. §« thÞ ph¸t triÓn chËm, chÊt l­îng quy ho¹ch thÊp… C¸c tÖ n¹n x· héi lan réng, nhÊt lµ ma tuý vµ n¹n m¹i d©m. TrËt tù an toµn x· héi ch­a ®­îc ®¶m b¶o. iii. gi¶I ph¸p cho con ®­êng qu¸ ®é lªn cnxh ë viÖt nam: 1.Ph¸t triÓn lùc l­îng s¶n xuÊt, c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. Con ®­êng CNH- H§H cña n­íc ta cÇn vµ cã thÓ rót ng¾n thêi gian, võa cã nh÷ng b­íc tuÇn tù, võa cã nh÷ng b­íc nh¶y vät. Ph¸t huy nh÷ng lîi thÕ cña ®Êt n­íc, tËn dông mäi kh¶ n¨ng ®Ó ®¹t tr×nh ®é c«ng nghÖ tiªn tiÕn, ®Æc biÖt lµ c«ng nghÖ th«ng tin vµ c«ng nghÖ sinh häc, tranh thñ øng dông ngµy cµng nhiÒu h¬n, ë møc cao h¬n vµ phæ biÕn h¬n nh÷ng thµnh tùu míi vÒ khoa häc vµ c«ng nghÖ, tõng b­íc ph¸t triÓn kinh tÕ tri thøc. Ph¸t huy nguån lùc trÝ tuÖ vµ søc \m¹nh tinh thÇn cña ng­êi ViÖt Nam, coi ph¸t triÓn gi¸o dôc vµ ®µo t¹o, khoa häc vµ c«ng nghÖ lµ nÒn t¶ng vµ ®éng lùc cña sù nghiÖp CNH- H§H. CNH- H§H ph¶i ®¶m bÈo x©y dùng nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ. 2. X©y dùng quan hÖ s¶n xuÊt míi theo ®Þnh h­íng XHCN. Con ®­êng ®i lªn CNXH ë ViÖt Nam ph¶I lµ con ®­êng ra ®êi cña ph­¬ng thøc s¶n xuÊt XHCN. Cïng víi qu¸ tr×nh CNH- H§H, ph¸t triÓn lùc l­îng s¶n xuÊt hiÖn ®¹i, tÊt yÕu ph¶I cã qu¸ tr×nh ph¸t triÓn t­¬ng øng c¸c quan hÖ s¶n xuÊt míi. VÒ mÆt kinh tÕ, n­íc ta xuÊt ph¸t tõ mét tr×nh ®é kinh tÕ l¹c hËu, ®Ó ph¸t triÓn nhanh chãng lùc l­îng s¶n xuÊt míi theo ®Þnh h­íng XHCN lµ mét nhiÖm vô v« cïng khã kh¨n, ®ßi hái §¶ng vµ Nhµ n­íc ph¶i ®Ò ra chñ tr­¬ng ®óng ®¾n. 3.Më réng vµ n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ ®èi ngo¹i Thùc hiÖn nhÊt qu¸n ®­êng lèi ®èi ngo¹i ®éc lËp tù chñ ,réng më ®a ph­¬ng ho¸ ,®a d¹ng ho¸ c¸c quan hÖ quèc tÕ . ViÖt Nam s½n sµng lµ b¹n ,lµ ®èi t¸c tin cËy cña c¸c n­íc trong céng ®ång quèc tÕ ,phÊn ®Êu v× hoµ b×nh ,®éc lËp vµ ph¸t triÓn . TiÕp tôc gi÷ v÷ng m«i tr­êng hoµ b×nh vµ t¹o c¸c ®iÒu kiÖn quèc tÕ thuËn lîi ®Ó ®Èy m¹nh ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi Chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ vµ khu vùc theo tinh thÇn ph¸t huy tèi ®a néi lùc, n©ng cao hiÖu qu¶ hîp t¸c quèc tÕ, b¶o ®¶m ®éc lËp tù chñ vµ ®Þnh h­íng XHCN, b¶o vÖ lîi Ých d©n téc, b¶o vÖ m«i tr­êng. Sù ph¸t triÓn cña kinh tÕ ViÖt Nam trong héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ ph¶i dÉn ®Õn CNXH mµ kh«ng ®i chÖch h­íng. Ph¶i x©y dùng ®­îc mét nÒn kinh tÕ mµ c¬ cÊu ph¶i chuyÓn dÞch dÇn theo h­íng tiÕn bé ,hiÖn ®¹i, cã sù c©n ®èi hîp lý gi÷a c«ng nghiÖp, n«ng nghiÖp, dÞch vô, kÕt cÊu h¹ tÇng kinh tÕ .Sau cïng ®ã ph¶i lµ mét nÒn kinh tÕ gi÷ v÷ng ®­îc æn ®Þnh kinh tÕ vÜ m« ,b¶o ®¶m cho nÒn kinh tÕ ®ñ søc ®øng v÷ng vµ øng phã ®­îc víi tÊt c¶ c¸c t×nh huèng phøc t¹p . . Lêi KÕt Sau khi nghiªn cøu vµ t×m hiÓu con ®­êng qu¸ ®é lªn CNXH bá qua giai ®o¹n ph¸t triÓn TBCN ë ViÖt Nam, ta thÊy r»ng ®ã lµ mét tÊt yÕu kh¸ch quan. MÆc dï ®ã lµ mét con ®­êng ®Çy thö th¸ch, nh­ng l¹i høa hÑn mét t­¬ng lai t­¬i s¸ng vµ tèt ®Ñp. Muèn vËy toµn §¶ng, toµn d©n, toµn qu©n ta ph¶i cïng ®ång lßng ,chung søc vµ cïng cè g¾ng, th× míi cã thÓ thµnh c«ng. ViÖt Nam b­íc ®­îc tíi ®Ønh vinh quang hay kh«ng, cã b­íc ®­îc ®Õn CNXH-CNCS hay kh«ng, ®iÒu ®ã cßn ph¶i tuú thuéc vµo cè g¾ng, nç lùc cña tÊt c¶ mäi ng­êi. TÊt c¶ chóng ta sÏ cïng cè g¾ng ®Ó cã thÓ thùc hiÖn ®­îc ­íc m¬ vµ nguyÖn väng cña ®«ng ®¶o quÇn chóng nh©n d©n, bëi qu¸ ®é ®­îc ®Õn CNXH, chóng ta sÏ t×m ®­îc thÊy h¹nh phóc, Êm no vµ c«ng b»ng, chóng ta sÏ thÊy ®­îc ¸nh s¸ng cña v¨n minh nh©n lo¹i , c¸i mµ bÊy l©u nay chóng ta t×m kiÕm. Cuèi cïng, mét lÇn n÷a em xin tr©n träng c¶m ¬n c« gi¸o §µo Ph­¬ng Liªn ®· h­íng dÉn gióp em hoµn thµnh ®Ò tµi nµy. Tµi LiÖu Tham Kh¶o 1. Gi¸o tr×nh Kinh TÕ ChÝnh TrÞ - tËp II Nhµ xuÊt b¶n ChÝnh trÞ quèc gia . 2. “NhËn thøc vÒ con ®­êng qu¸ ®é lªn CNXH ë ViÖt Nam” T¸c gi¶ :GS.NguyÔn §øc B×nh . Nhµ xuÊt b¶n ChÝnh trÞ quèc gia . 3. T¹p chÝ Dù b¸o vµ kinh tÕ sè 8/2005- Bµi “Thùc tr¹ng kinh tÕ ViÖt Nam sau 20 n¨m ®æi míi” 4.T¹p chÝ Lý luËn vµ chÝnh trÞ - sè 8-2003 Bµi " T×m hiÓu quan ®iÓm cña §¶ng vÒ c«ng nghiÖp ho¸ vµ hiÖn ®¹i ho¸ ." 5. “VÒ CNXH vµ con ®­êng ®i lªn CNXH ë ViÖt Nam” T¸c gi¶ :GS.NguyÔn §øc B×nh . Nhµ xuÊt b¶n ChÝnh trÞ quèc gia . 6.V¨n kiÖn §¹i héi IX cña §¶ng. Nhµ xuÊt b¶n ChÝnh trÞ quèc gia 7.V¨n kiÖn §¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø IX Nhµ xuÊt b¶n ChÝnh trÞ quèc gia. ._.