Phương pháp giải quyết các vấn đề thương mại của nền kinh tế thị trường. Phát triển thương mại nâng cao mức hưởng thụ của người tiêu dùng

Mục lục Lời mở đầu............................................................................................................................... Phần nội dung...................................................................................................................... Chương I : Tổng quan về những vấn đề lý luận của đề tài nghiên cứu 1. Khái quát về nền kinh tế thị trường.............................................................................. 2. Đặc trưng của nền kinh tế thị trường........................................................................... 3. Hệ thống thị trường............................................................................................................. 4.Thương mại và những đặc trưng của thương mại.................................................... a. Định nghĩa........................................................................................................................... b, Chức năng........................................................................................................................... c, Nội dung............................................................................................................................... d. Vai trò................................................................................................................................... Chương II : Phương pháp giải quyết các vấn đề thương mại của kinh tế thị trường................................................................................................................. Kinh doanh cái gì ?............................................................................................................... Kinh doanh bằng cách nào ?............................................................................................. Bán cho ai ?............................................................................................................................. Chương III : Thực trạng kinh tế thị trường ở Việt Nam & thế giới..... A, Kinh tế Việt Nam................................................................................................................... 1. Đặc trưng của thương mại trong nền kinh tế thị trường nước ta......................... 2, Tình hình thương mại dịch vụ trong nước những năm gần đây........................... 3, Hội nhập kinh tế quốc tế - Cơ hội & thách thức đối với thương mại dịch vụ Việt Nam........................................................................................................................................ B, Kinh tế thị trường thế giới............................................................................................... Chương IV : Giải pháp nhằm đẩy mạnh mức hưởng thụ của người tiêu dùng...................................................................................................................................... Kết luận...................................................................................................................................... Phụ lục ....................................................................................................................................... Tài liệu tham khảo............................................................................................................ Lời mở đầu Việt Nam vừa mới bước vào tổ chức kinh tế thế giới WTO trong hơn một năm nhưng đã bộ lộ bản chất của nền kinh tế trong môi trường hội nhập kinh tế quốc tế. Hoà vào công cuộc hội nhập của đất nước, với tư cách là người sinh viên thương mại em mong muốn mình được trang bị những kiến thức cơ bản về kinh tế thị trường và Thương mại trong nền kinh tế thị trường, kinh tế thị trường giải quyết các vấn đề kinh doanh thương mại như thế nào để sau này có thể vững bước trên con đường làm nhà quản lý kinh tế, cũng như tránh được những sai lầm đáng tiếc. Bài đề án này bao gồm ba phần chính: Phần 1 nêu tổng quan về đề tài, những khái niệm cần tham khảo trong nội dung của đề tài. Phầm 2 nêu các phương pháp giải quyết các vấn đề kinh doanh thương mại của nền kinh tế thị trường, trọng tâm là các biện pháp nhằm giải quyết các vấn đề mà một doanh nghiệp kinh doanh thương mại quan tâm. Phần3 nêu tóm tắt thực trạng nền thương mại thế giới và Việt Nam trong những năm gần đây, tuy nhiên cũng chỉ xem xét trên khía cạnh thương mại quốc tế mà không trình bày những luận điểm về các lĩnh vực khác do giới hạn nội dung của đề tài. Phần 4 là phần quan trọng, đưa ra các kiến nghị, giải pháp cho việc phát triển thương mại nói chung và thúc đẩy việc tăng mức hưởng thụ của người tiêu dùng. Bài đề tài này được thực hiện trên phương pháp thu thập và xử lý thông tin có kèm theo phân tích, nhận xét, chú thích. Trong bài có sử dụng tư liệu từ nhiều nguồn khác nhau trên các ấn phẩm chuyên ngành thương mại cũng như các ấn phẩm kinh tế của nhìều tác giả, của nhiều nhà xuất bản khác nhau, qua đó cho thấy cái nhìn từ nhiều góc độ nhằm phục vụ cho đề tài nghiên cứu thêm phần phong phú. Do trình độ còn quá nhiều hạn chế, giới hạn của đề tài và thời gian nghiên cứu không cho phép nên không tránh khỏi những sai lầm, thiếu sót đáng tiếc. Em rất mong thầy giáo cho nhận xét để em tiếp tục nghiên cứu và hoàn thiện kiến thức. Chương I : Tổng quan về những vấn đề lý luận của đề tài nghiên cứu 1. Khái quát về nền kinh tế thị trường Các trào lưu Tân cổ điển và Tân tự do hiên đại đã tạo ra các nền kinh tế tựu trung theo 4 kiểu mẫu: - Nền kinh tế tư nhiên - Nền kinh tế kế hoạch tập trung - Nền kinh tế hàng hoá - Nền kinh tế thị trường - Cuối cùng ngày nay người ta đang chuyển sang nền kinh tế tri thức nhưng nền kinh tế này không có mô hình, không có học thuyết mà chỉ khái quát trên nền tảng công nghệ học tiên tiến - tri thức là tư liệu sản xuất. Kinh tế thị trường là một bước phát triển trong quá trình phát triển của nền kinh tế thế giới. Kinh tế thị trường là sự phát triển biến đổi về chất so với nền kinh tế tự nhiên trên cơ sở phân công lao động và xã hội đã phát triển. Nền kinh tế được coi như là một hệ thống các quan hệ kinh tế. Nền kinh tế thị trường là nền kinh tế có đặc điểm: các quan hệ kinh tế giữa các chủ thể đều được tiền tệ hoá và mọi hoạt động mua bán hàng hoá dịch vụ đều theo giá cả thị trường. Kinh tế thị trường là cách tổ chức nền kinh tế - xã hội, trong đó các quan hệ kinh tế của các cá nhân, doanh nghiệp đều biểu hiện qua mua bán hàng hoá dịch vụ trên thị trường và thái độ cư xử củ mọi thành viên, chủ thể kinh tế là hướng vào việc tìm kiếm lợi ích của chính mình theo sự dẫn dắt của giá cả thị trường. Kinh tế thị trường là hình thức phát triển cao của kinh tế hàng hoá, khi tất cả các quan hệ kinh tế trong quá trình tái sản xuất xã hội đều được tiền tệ hoá, các yếu tố của sản xuất như đất đai và tài nguyên, vốn tiền và vốn vật chất, sức lao động, công nghệ & quản lý, các sản phẩm dịch vụ tạo ra, chất xám đều là đối tượng mua bán, là hàng hoá. 2. Đặc trưng của nền kinh tế thị trường Kinh tế thị trường là một thành tựu đặc biệt của xã hội loài người, nó có những đặc tính tích cực, tiến bộ hơn hẳn các nền kinh tế trước nó, có những đặc trưng sau: * Tích cực - Có một khối lượng hàng hoá, dịch vụ dồi dào, phong phú mà nền kinh tế tự nhiên, chỉ huy chưa bao giờ đạt được. - Mọi hoạt động mua bán đều theo giá cả thị trường. - Tiền tệ hoá các mối quan hệ kinh tế. - Sản xuất và bán hàng hoá theo nhu cầu của thị trường. - Kinh tế thị trường là nền kinh tế mở. - Cạnh tranh là môi trường kinh tế thị trường, đây là cơ sở của đổi mới công nghệ sản xuất, trình đôj quản lý sản xuất kinh doanh, giảm chi phi, nâng cao chất lượng hàng hoá, dịch vụ. - Quyền tự chủ, tự do của các doanh nghiệp cao. * Tiêu cực Kinh tế thị trường là một hệ thống tự điều chỉnh nền kinh tế, đảm bảo có năng suất chất lượng và hiệu quả cao, dư thừa và phong phú hàng hoá, dịch vụ được mở rộng và coi như hàng hoá thị trường; năng động, luôn đổi mới mặt hàng, công nghệ và thị trường. Song kinh tế thị trường cũng không tránh khỏi việc có những khuyết điểm, hạn chế. - Do tính tự phát vốn có, kinh tế thị trường có thể dẫn đến không chỉ tiến bộ mà cả suy thoái, khủng hoảng, xung đột xã hội. - Do các doanh nghiệp, các tổ chức kinh tế và cả Chính phủ các quốc gia quá quan tâm tới tốc độ tăng trưởng kinh tế, tăng trưởng bằng mọi cách nên đã gây ra sự khai thác cạn kiệt tài nguyên thiên nhiên, sản xuất gây ô nhiễm môi trường,..gây ảnh hưởng tới chính sức khoẻ của con người và sự cân bằng sinh thái. - Do các doanh nghiệp được trao quyền tự chủ cùng với áp lực tăng trưởng và chịy theo lợi nhuận, các doanh nghiệp dễ đi vào con đường phạm pháp: trốn thuế, buôn lậu, làm hàng giả, hàng kém chất lượng,... - Các quốc gia, các giai cấp thành phầm được hưởng lợi trực tiếp từ nền kinh tế thị trường hoặc nắm bắt được cơ hội vươn lên làm giảu, trong khi đó một bộ phận còn lại lại không nắm được cơ hội thì trỏ nên bần cùng; điều này gây bất bình đẳng là nguyên nhân của bất ổn chính trị, xung đột xã hội,.. 3. Hệ thống thị trường Hệ thống thị trường là một tập hợp các nội dung, thành phần, các yếu tố cấu thành, ảnh hưởng, chi phối hoạt động của thị trường. Theo quan niệm hiện đại, hệ thống thị trường bao gồm: - Các quy luật vận động của thị trường, các quy luật chung như quy luật quan hệ sản xuất phù hợp với trình độ phát triển của lực lượng sản xuất, quy luật giá trị,..., các quy luật riêng của nền kinh tế như: quy luật cung cầu, .... - Hệ thống chính sách quản lý của Nhà nước về kinh tế, quản lý thị trường. - Môi trường sản xuất kinh doanh........ - Hệ thống cấu thành nền kinh tế các loại hình kinh tế, các quan hệ sở hữu tư liệu sản xuất, - Các thành phần kinh tế: các chủ thể kinh tế, doanh nghiệp, cơ sở sản xuất, hợp tác xã, đại lý, cửa hàng phân phối,... - Hệ thống sản xuất: bao gồm các doanh nghiệp, đơn vị hoạt động trong lĩnh vực sản xuất hàng hoá vật chất cho xã hội, cung cấp nguyên nhiên vật liệu, bán thành phẩm, thành phẩm, hàng hoá. - Hệ thống phân phối: bao gồm hệ thống các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực phân phối sản phẩm từ nhà sản xuất tới các tổ chức và người tiêu dùng. Hệ thống này cấu thành từ các đại lý, cửa hàng uỷ nhiệm, nhà phân phối, nhà bán buôn, nhà bán lẻ, các cửa hàng bán lẻ, cửa hàng bách hoá, siêu thị, chợ...cùng các tổ chức đơn vị có liên quan và các công cụ hỗ trợ cho việc lưu thông hàng hoá. - Cuối cùng không thể không nhắc tới người tiêu dùng, chủ thể quan trọng bậc nhất trong nền kinh tế thị trường, là chủ thể quyết định quy mô, kế hoạch sản xuất kinh doanh, quy định sản phẩm, lĩnh vực kinh doanh, trực tiếp vận hành quá trình sản xuất xã hội, là người nuôi sống các doanh nghiệp hoạt động trong các lĩnh vực trong nền kinh tế. Người tiêu dùng có thể là cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp, Chính phủ; người sản xuất cũng đồng thời là người tiêu thụ, bởi lẽ nguyên liệu sản xuất của họ là sản phẩm của một công đoạn, một quá trình sản xuất khác. * Đường giới hạn khả năng sản xuất A B t t C D b b’ E Đường giới hạn khả năng sản xuất AB - TH1: Khi không có thương mại: đường AB biến thành đường tiêu dùng có hình như đường kẻ chấm - TH2: Có thương mại: thành đường tt Điểm C nằm bên trong giới hạn khả năng sản xuất, lúc này nền kinh tế có thừa khả năng sản xuất theo yêu cầu tại điểm C. Nền kinh tế không phát huy hết khả năng tiềm ẩn của nó gây lãng phí nguồn lực. Điểm D nằm trên đường giới hạn khả năng sản xuất, lúc này nền kinh tế phát huy vừa đủ điều kiện theo yêu cầu sản xuất tại điểm D. Nền kinh tế tận dụng được hết những nguồn lực vốn có của nó. Điểm E nằm ngoài vùng giới hạn khả năng sản xuất của nền kinh tế, lúc này nếu nền kinh tế huy động hết các nguồn lực của nó để chỉ sản xuất thì không đạt được yêu cầu. Theo đó, phải tìm ra biện pháp cung cấp từ bên ngoài, hay hoạt động thương mại có thể bù đắp cho sự thiếu hụt đó. Tại điểm C, có nhiều hàng hoá được lưu thông, nền kinh tế thu được kết quả sản xuất kinh doanh vượt trội hơn tiềm lực vốn có của nó, hay có nhiều hàng hoá được lưu thông. Phát triển thương mại đồng nghĩa với có nhiều hàng hoá hơn lưu thông trên thị trường, nhờ đó sức tiêu dùng được thoả mãn, như vậy việc phát triển thương mại là nâng cao mức hưởng thụ của ngưởi tiêu dùng. * Sự vận động của thị trường Nền kinh tế thị trường cũng là một hình thái kinh tế tồn tại trong lịch sử xã hội loài người, nên nó cũng có một số đặc trưng của một nền kinh tế, đó là nó cũng tồn tại và hoạt động dựa trên những tiền đề và nguyên lý, quy luật nhất định, bên cạnh đó cũng có những quy luật riêng có của nó. Con người có rất nhiều nhu cầu, song mỗi người chỉ có thể sản xuất cung ứng cho mình một hoặc một số nhu cầu nào đó, gây ra hiện tượng không được thoả mãn, nhưng con người luôn có mong muốn được thoả mãn nhu cầu một cách tối đa, dẫn đến hoạt động trao đổi hàng hoá giữa những người sản xuất để thoả mãn nhu cầu cá nhân. Lại xuất hiện một vấn đề là trao đổi những hàng hoá khác nhau, nên không có tiêu chuẩn để so sánh một thứ này lấy một thứ khác là có công bằng hay không, phương tiện giá trị đã được dùng để đo lường hàng hoá dịch vụ. Kinh tế hàng hoá phát triển từ nền kinh tế tự cung tự cấp. Khi tiền tệ_ một phương tiện trao đổi xuất hiện và đã chứng tỏ được ưu thế thì nó đã được phổ biến trong hoạt động trao đôi. Khi các quan hệ kinh tế được tiền tệ hoá, tức là mọi hoạt động mua bán, trao đổi đều thông qua thị trường và được quyết định bởi giá cả thị trường, thì nền kinh tế thị trường hình thành. Sự vận động của thị trường cũng tuân theo các quy luật của thị trường; quy luật giá cả thị trường, quy luật giá trị, quy luật cung cầu... Các nhà sản xuất cung ứng ra thị trường giá trị sử dụng và thu về giá thị, từ đó hình thành quá trình sản xuất xã hội và hình thành dòng lưu chuyển hàng hoá, dịch vụ và dòng lưu chuyển tiền tệ trong nội bộ nền kinh tế. Những nền kinh tế thị trường là nền kinh tế mở nên dòng lưu chuyển này không ngừng xâm nhập vào các lĩnh vực của nền kinh tế, thậm chí xâm nhập vào nền kinh tế khác của các quốc gia khác, gắn kết các thị trường lại thành một thị trường toàn cầu. Thị trường vận động qua quá trình sản xuất, phân phối và tiêu dùng sản phẩm dịch vụ, thị trương gắn kết các hoạt động, các quá trình sản xuất và tiêu dùng lại với nhau tạo thành một chuỗi hoạt động khớp với nhau, đảm bảo nền kinh tế vận hành hiệu quả, liên tục và không bị gián đoạn. 4.Thương mại và những đặc trưng của thương mại a. Định nghĩa Thương mại theo Tiếng Anh là “Trade” có nghĩa là kinh doanh, vừa có nghĩa là trao đổi hàng hoá dịch vụ, hoặc là “busimess”, “commerce” nghĩa là sự buôn bán, mậu dịch hàng hoá. Tiếng Latinh, thương mại là “Commercium” vừa có nghĩa là mua bán hàng hoá vừa có nghĩa là hoạt động kinh doanh. Như vậy thương mại cần được hiểu theo cả nghĩa rộng và nghĩa hẹp: Theo nghĩa rộng: Thương mại là toàn bộ các hoạt động kinh doanh trên thị trường. Thương mại đồng nghĩa với kinh doanh được hiểu như là các hoạt động kinh tế nhằm mục tiêu sinh lợi của các chủ thể kinh doanh trên thị trường. Theo pháp lệnh Trọng tài thương mại ngày 25/05/2003 thì hoạt động thương mại là việc thực hiện một hay nhiều hành vi thương mại của cá nhân, tổ chức kinh doanh bao gồm mua bán hàng hoá, cung ứng dịch vụ; phân phối, đại diện, đại lý thương mại; ký gửi; thuê, cho thuê, thuê mua; xây dựng; tư vấn; kỹ thuật;li-xăng; đầu tư; tài chính, ngân hàng; bảo hiểm; thăm dò khai thác; vận chuyển hàng hoá, hành khách bằng đường hàng không, đường biển, đường sắt, đường bộ và các hành vi thương mại khác theo quy định của pháp luật. Theo nghĩa hẹp, thương mại là quá trình mua bán hàng hoá dịch vụ trên thị trường, là lĩnh vực phân phối và lưu thông hàng hoá. Theo luật thương mại 1998 thì các hành vi thương mại bao gồm ; mua bán hàng hoá; đại diện cho thương nhân; môi giới thương mại; uỷ thác mua bán hàng hoá; đại lý mua bán hàng hoá; gia công thương mại; đấu giá hàng hoá; đấu thầu hàng hoá; dịch vụ giám định hàng hoá; khuyến mại; quảng cáo thương mại; trưng bày giới thiệu hàng hoá và hội chợ triển lãm thương mại. b. Chức năng Chức năng của thương mại là một phạm trù khách quan được hình thành trên cơ sở phát triển lực lượng sản xuất và trình độ phân công lao động xã hội. Ở nước ta, thương mại có những chức năng cơ bản sau: Thứ nhất: Tổ chức quá trình lưu thông hàng hoá, dịch vụ trong nước và với nước ngoài. Đây là chức năng xã hội của thương mại. Với chức năng này, thương mại phải nghiên cứu và nắm vững nhu cầu thị trường hàng hoá, dịch vụ ; huy động và sử dụng hợp lý các nguồn hàng nhằm thoả mãn tốt mọi nhu cầu của xã hội, thiết lập hợp lý các mối quan hệ kinh tế trong nền kinh tế quốc dân và thực hiện hiệu quả các hoạt động dịch vụ trong quá trình kinh doanh. Để thực hiện chức năng này, ngành thương mại có đội ngũ lao động chuyên nghiệp, có một hệ thống quản lý kinh doanh và có tài sản cố định và tài sản lưu động riêng. Thứ hai: Thông qua quá trình lưu thông hàng hoá, thương mại thực hiện chức năng tiếp tục quá trình sản xuất trong khâu lưu thông. Thực hiện chức năng này, thương mại phải tổ chức công tác vận chuyển hàng hoá, tiếp nhận, phân loại, và ghép đồng bộ hàng hoá,v.v… Thứ ba: Thông qua hoạt động trao đổi, mua bán hàng hoá trong và ngoài nước cũng như thực hiện các dịch vụ, thương mại làm chức năng gắn sản xuất với thị trường và gắn nền kinh tế nước ta với nền kinh tế thế giới, thực hiện chính sách mở cửa nền kinh tế. Thứ tư: Chức năng thực hiện giá trị hàng hoá, dịch vụ, qua đó thương mại đáp ứng tốt mọi nhu cầu của sản xuất và đời sống, nâng cao mức hưởng thụ của người tiêu dùng. Chuyển hoá hình thái giá trị của hàng hoá là chức năng quan trọng của thương mại, thực hiện chức năng này, thương mại tích cực phục vụ và thúc đẩy sản xuất phát triển, đảm bảo lưu thông thông suốt, là thực hiện mục tiêu của quá trình kinh doanh thương mại, dịc vụ. c. Nội dung Thương mại là một quá trình kinh tế phức tạp nhưng thường có những nội dung chủ yếu sau đây: Thứ nhất: Là quá trình điều tra, nghiên cứu và xác định nhu cầu thị trường về các loại hàng hoá, dịch vụ. Đây là khâu công việc đầu tiên trong quá trình hoạt động kinh doanh thương mại, dịch vụ trả lời câu hỏi: Cần kinh doanh hàng hoá, dịch vụ gì? chất lượng ra sao? số lượng bao nhiêu? Mua bán lúc nào? Bán ở đâu? Thứ hai: Là quá trình huy động và sử dụng hợp lý các nguồn tài nguyên để thoả mãn các nhu cầu của xã hội. Trong điều kiện cạnh tranh và hàng hoá kinh tế, việc tạo nguồn để đáp ứng các nhu cầu và nâng cao được năng lực cạnh tranh là khâu công việc hết sức quan trọng. Thứ ba: Là quá trình tổ chức các mối quan hệ kinh tế thương mại, ở khâu công tác này, giải quyết các vấn đề về kinh tế, tổ chức và luật pháp phát sinh giữa các doanh nghiệp trong quá trình mua bán hàng hoá. Thứ tư: Là quá trình tổ chức hợp lý các kênh phân phối và tổ chức chuyển giao hàng hoá dịch vụ. Đây là quá trình liên quan tới việc điều hành và vận chuyển hàng hoá, dịch vụ từ nơi sản xuất tới người sử dụng với những điều kiện hiệu quả tối đa. Quá trình này giải quyết các vấn đề : thay đổi quyền sở hữu tài sản, di chuyển hàng hoá qua các khâu vận chuyển, dự trữ, bảo quản, đóng gói, bốc dỡ, cung cấp thông tin thị trường cho nhà sản xuất. Thứ năm: Là quá trình quản lý hàng hoá ở các doanh nghiệp và xúc tiến mua bán hàng hoá. Đối với các doanh nghiệp thương mại, đây là nội dung công tác quan trọng kết thúc quá trình kinh doanh hàng hoá. d. Vai trò Thương mại là một ngành kinh tế quan trọng trong nền kinh tế quốc dân của mọi nền kinh tế trên thế giới nói chung cũng như nước ta nói riêng. Xác định rõ vai trò của thương mại cho phép tác động đúng hướng và tạo được nhữn điều kiện thuận lợi cho thương mại phát triển. Vai trò của thương mại một mặt được thể hiện trong quá trình thực hiện các chức năng và nhiệm vụ của nó, mặt khác nó còn được thể hiện ở các khía cạnh sau: Thứ nhất: Thương mại là điều kiện để thúc đẩy sản xuất hàng hoá phát triển. Thông qua hoạt động thương mại trên thị trường, các chủ thể kinh doanh mua bán được các hàng hoá, dịch vụ; điều đó đảm bảo cho quá trình tái sản xuất được tiến hành bình thường, lưu thông hàng hoá, dịch vụ thông suốt. Do đó, không có hoạt động thương mại phát triển thì sản xuất hàng hoá không phát triển được. Thứ hai: Thông qua việc mua bán hàng hoá dịch vụ trên thị trường, thương mại có vai trò quan trọng trong việc mở rộng khả năng tiêu dùng, nâng cao mức hưởng thụ của các cá nhân và doanh nghiệp, góp phần thúc đầy sản xuất và mở rộng phân công lao động xã hội, thực hiện cách mạng khoa học công nghệ trong các ngành của nền kinh tế quốc dân. Thứ ba: Trong xu thế quốc tế hoá đời sống kinh tế diễn ra mạnh mẽ, thị trường trong nước có mối liên hệ chặt chẽ với thị trường ngoài nước thông qua hoạt động ngoại thương. Sự phát triển mạnh mẽ của ngoại thương sẽ đảm bảo mở rộng thị trường các yếu tố đầu vào, đầu ra của thị trường trong nước và đảm bảo sự cân bằng giữa hai thị trường đó. Vì vậy, thương mại có vai trò là cầu nối gắn kết kinh tế trong nước với nền kinh tế thế giới, thực hiện chính sách mở cửa. Thứ tư: Khi nói đến thương mại là nói đến sự cạnh tranh giữa các chủ thể kinh doanh trên thị trường trong mau bán hàng hoá, dịch vụ. Quan hệ giữa các chủ thể kinh doanh là quan hệ bình đẳng, thuận mua vừa bán, nói cách khác là các quan hệ đó được tiền tệ hoá. Vì vậy, trong hoạt động thương mại đòi hỏi các doanh nghiệp tính năng động sáng tạo trong sản xuất kinh doanh, thúc đẩy cải tiến, phát huy sáng kiến để nâng cao khả năng cạnh tranh của hàng hoá dịch vụ trên thị trường. Điều đó góp phần thúc đẩy lực lượng sản xuất phát triển nhanh chóng, giúp các doanh nghiệp tồn tại và phát triển trong môi trường cạnh tranh gay gắt hiện nay. Với ý nghĩa quan trọng như vậy của thương mại, để phát triển thương mại nước ta cần chú trọng và đẩy mạnh phát triển cả ngoại thương và nội thương, đảm bảo hàng hoá lưu thông thông suót, nâng cao năng lực và chất lượng hoạt động thương mại để mở rộng thị trường trong nước và hội nhập có hiệu quả. Chương II : Phương pháp giải quyết các vấn đề thương mại của kinh tế thị trường Kinh tế thị trường giải quyết câu hỏi : 1. Kinh doanh cái gì ? Đây là câu hỏi khó khăn với nhiều nhà kinh doanh, nhất là đối với những người mới bước vào sự nghiệp kinh doanh. Theo quan điểm Marketing hiện đại thì mục đích cuối cùng của các doanh nghiệp là tìm kiếm lợi nhuận, mà muốn có lợi nhuận thì mình phải cung cấp một thứ hàng hoá gì đó cho thị trường, được thị trường chấp nhận, người tiêu dùng sẽ thanh toán cho chúng ta, chúng ta có thu nhập và lợi nhuận. Trong thời kinh tế thị trường ngày nay thì thị trường là trọng tâm của quá trình sản xuất kinh doanh, cho nên khi lựa chọn lĩnh vực kinh doanh, chúng ta không thể nhắm mắt làm liều hoặc cung cấp những bất cứ thứ gì mà ta có sẵn cho thị trường mà phải nghiên cứu thị trường và tìm xem thị trường cần gì và ta đáp ứng nhu cầu đó. Đây là nguyên tắc quan trọng hiện nay của các nhà kinh doanh trong nền kinh tế thị trường là phải thấu hiểu thị trường, bám chắc thị trường, nhạy cảm với những thay đổi của thị trường, như thế mới tồn tại được trong môi trường cạnh tranh khốc liệt hiện nay. Ngoài ra, sau khi xác định được những ngành nghề mà doanh nghiệp có thể kinh doanh, thì xem xét tới những chỉ tiêu khác nữa đó là thu nhập, chi phí, lỗ, lãi....chúng ta chỉ làm khi thật sự tìm thấy lợi ích trong hoạt động đó theo quy luật :lợi ích chi phối hành động; không thể làm không công, phải tính tới lợi ích kinh tế. Kinh tế thị trường chỉ ra cho các doanh nghiệp phải đánh giá các phương án hành động, các phương án kinh doanh và đưa ra quyết định mà từ đó tối đa doanh thu, tối thiểu hoá chi phí nhờ đó thu được lợi nhuận tối đa. 2. Kinh doanh bằng cách nào * Nguồn hàng Nhiệm vụ cơ bản, chủ yếu nhất của doanh nghiệp thương mại là bảo đảm cung ứng cho sản xuất và tiêu dùng những hàng hoá cần thiết đủ về số lượng, tốt nhất về chất lượng, kịp thời gian yêu cầu, thuận lợi cho khách hàng và thường xuyên liên tục, ổn định ở các nơi cung ứng. Để thực hiện được nhiệm vụ này doanh nghiệp phải tổ chức tốt công tác tạo nguồn hàng của doanh nghiệp thương mại. Nguồn hàng của doanh nghiệp thương mại là toàn bộ khối lượng và cơ cấu hàng hoá thích hợp với nhu cầu của khách hàng đã và có khả năng mua được trong kỳ kế hoạch. Nguồn hàng quyết định khối lượng hàng bán ra và tốc độ hàng bán ra, cũng như tính ổn định và kịp thời của việc cung ứng hàng hoá dịch vụ. Nguồn hàng của doanh nghiệp thương mại đòi hỏi phải nhanh, nhạy, phải có tầm nhìn xa, quan sát rộng và thấy được xu hướng phát triển nhu cầu của khách hàng. Điểm bắt đầu của của công tác tạo nguồn hàng là việc nghiên cứu và xác đinh nhu cầu của khách hàng về khối lượng, cơ cấu mặt hàng, quy cách, cỡ loại, màu sắc, thời gian, địa điểm mà khách hàng có nhu cầu, phải nắm bắt được khách hàng cần hàng để làm gì và đồng thời phải chủ động nghiên cứu và tìm hiểu khả năng của các đơn vị sản xuất trong nước, thị trường nước ngoài để tìm nguồn hàng, để đặt hàng, để ký kết hợp đồng mua hàng; doanh nghiệp thương mại cũng cần phải có các biện pháp cần thiết để tạo điều kiện và tổ chức tốt việc đặt hàng, mua hàng, vận chuyển, giao nhận, phân phối hàng về các điểm cung ứng phì hợp với nhu cầu thực tế của khách hàng. Phân theo khối lượng hàng hoá mua được thì nguồn hàng phần thành; nguồn hàng chính, nguồn hàng phụ, mới và nguồn hàng trôi nổi.hoặc cũng có thể phân thành nguồn hàng trong nước, nguồn hàng nhập khẩu và nguồn hàng tồn kho. Nên tìm nhiều nguồn hàng khác nhau để phân tán rủi ro, việc quyết định nguồn hàng nào là chủ yếu thì phụ thuộc mục đích cũng như đặc thù của từng doanh nghiệp mà xem xét cho phù hợp. Nguồn hàng có những tác dụng to lớn: Thứ nhất: nguồn hàng là một điều kiện quan trọng của hoạt động kinh doanh, nếu không có nguồn hàng thì doanh nghiệp thương mại không thể tiến hành kinh doanh được. Thứ hai: tạo nguồn và mua hàng phù hợp với nhu cầu của khách hàng giúp cho hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp thương mại tiến hành thuận lợi, kịp thời, đẩy mạnh được tốc độ lưu chuyển hàng hoá rút ngắn thời gian lưu thông. Thứ ba: Tạo nguồn và mua hàng tốt còn có tác dụng lớn giúp cho hoạt động tài chính của doanh nghiệp thương mại thuận lợi. Thu hồi vốn nhanh, có tiền bù đắp các khoản chi phí kinh doanh, có lợi nhuận để mở rộng và phát triển kinh doanh, tăng them thu nhập cho người lao động và đóng góp vào ngân sách Nhà nước. Những biện pháp thực tế để xác định nguồn hàng: - Nghiên cứu nhu cầu mặt hàng của khách hàng - Nghiên cứu thị trường nguồn hàng - Lựa chọn bạn hàng, thiết lập mối quan hệ truyền thống, trực tiếp, lâu dài với các bạn hàng tin cậy. - Thiết lập mối quan hệ kinh tế thương mại bằng hợp đồng kinh tế mua bán hàng hoá - Kiểm tra hàng hoá và thực hiện hợp đồng mua bán hàng hoá. * Công nghệ kinh doanh Nền kinh tế thị trường là trình độ phát triển cao của nền kinh tế hàng hoá. Ngoài quan hệ sản xuất mới tiên tiến hơn, còn có kỹ thuật công nghệ sản xuất kinh doanh mới, tiên tiến hơn. Công nghệ kinh doanh là tổng hợp việc áp dụng những yếu tố công nghệ, trình độ, kinh nghiệm quản lý, tiến bộ khoa học kỹ thuật vào hoạt động kinh doanh nhằm tăng năng suất chất lượng, hiệu quả kinh doanh. Công nghệ trong nền kinh tế thị trường chính là một yếu tố cạnh tranh trực tiếp, công nghệ quyết định năng suất, chất lượng sản phẩm dịch vụ, tăng tính cạnh tranh so với hàng hoá của các đối thủ cạnh tranh. Đổi mới công nghệ sản xuất là một yêu cầu cấp bách trong nền kinh tế thị trường, nhất là trong thời đại khoa học công nghệ phát triển nhanh như vũ bão, tài sản máy móc kỹ thuật có thời gian khấu hao rất ngắn, hao mòn hữu hình diễn ra quá nhanh. Kinh tế thị trường yêu cầu đưa các ứng dụng khoa học phục vụ hoạt động thương mại, từ lưu chuyển hàng hoá tới hoạt động thông tin liên lạc, thậm chí cả tiến bộ trong lĩnh vực khoa học quản lý vào quản lý hoạt động kinh doanh. 3. Bán cho ai? Trong nền kinh tế toàn cầu quá rộng lớn, lượng người tiêu thụ rất lớn, rất nhiều người muốn tiêu dùng hàng hoá dịch vụ của doanh nghiệp nhưng không phải thế mà có thể bán cho tất cả những người đó. Đa số họ là những người có nhu cầu nhưng không có khả năng thanh toán hoặc không muốn thanh toán. Phải nghiên cứu thị trường và tìm ra những nhóm khách hàng có khả năng thanh toán, có tiền và chấp nhận thanh toán. Chương III : Thực trạng kinh tế thị trường & thương mại ở Việt Nam & thế giới A, Kinh tế Việt Nam 1. Đặc trưng của thương mại trong nền kinh tế thị trường nước ta Nền kinh tế nước ta có đặc trưng là nền kinh tế hỗn hợp vừa có cơ chế tự điều chỉnh của thị trường và vừa có cơ chế quản lý, điều tiết của Nhà nước. Trong điều kiện như vậy, thương mại nước ta có những đặc trưng sau: - Thương mại hàng hoá dịch vụ phát triển dựa trên cơ sở nền kinh tế nhiều thành phần ( thương mại nhiều thành phần). Cơ sở khách quan của sự tồn tại nhiều thành phần đó là do còn nhiều hình thức sở hữu khác nhau về tư liệu sản xuất. Đại hội Đảng IX đã khẳng định tiếp tục thực hiện nhất quán chính sách kinh tế nhiều thành phần theo định hướng xã hội chủ nghiax, tạo mọi điều kiện thuận lợi để doanh nghiệp và công dân đầu tư phát triển sản xuất kinh doanh, tập trung sửa đổi, bổ xung cơ chế, chính sách, pháp luật, đổi mới công tác chỉ đạo thực hiện để đảm bảo các thành phẩn kinh tế đều được khuyến khích phát triển lâu dài, hợp tác cạnh tranh lành mạnh.. đó là kinh tế nhà nước, kinh tế tập thể, kinh tế cá thể và tiểu chủ, kinh tế tư bản tư nhân, kinh tế tư bản nhà nước, kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài. Nền kinh tế nhiều thành phần trong sự vận động của cơ chế thị trường ở nước ta là nguồn lực tổng hợp to lớn để phát triển nền kinh tế đưa thương mại phát triển. - Thương mại phát triển theo định hướng xã hội chủ nghĩa dưới sự quản lý của Nhà nước. Sự vận động của nền kinh tế, thương mại theo cơ chế thị trường không thể nào giải quyết hết được những vấn đề do chính cơ chế đó và bản thân hoạt động thương mại dịch vụ đặt ra. Đó là các vấn đề về quan hệ lợi ích, thương mại với môi trường, nhu cầu kinh doanh với các nhu cầu xã hội, buôn lậu, gian lận thương mại...Những vấn đề đó trực tiếp hay gián tiếp đều có tác động ngược trở lại và có ảnh hưởng đến sự phát triển thương mại dịch vụ. Vì vậy sự tác động của Nhà nước vào các hoạt động thương mại trong nước và với nước ngoài là một tất yếu của sự phát triển. Sự quản lý của Nhà nước đối với thương mại ở nước ta được thưc hiện bằng luật pháp và các chính sách, chiến lược, quy hoạch và kế hoạch phát triển thương mại. Nhà nước sử dụng những công cụ đó để quản lý các hoạt động thương mại làm cho thương mại phát triển trong trật tự kỷ cương, kinh doanh theo quy tắc của thị trường. - Thương mại._.