Phòng và chống hoạt động rửa tiền ở Việt Nam hiện nay

Trang 1 LÔØI MÔÛ ÑAÀU 1. Tính caáp thieát cuûa vieäc nghieân cöùu ñeà taøi: Röûa tieàn laø moät loaïi toäi phaïm xuaát hieän töø raát laâu ñôøi. Röûa tieàn chính laø hoaït ñoäng bieán ñoàng tieàn phi phaùp thaønh hôïp phaùp do ñoù röûa tieàn luoân ñoàng haønh vôùi toäi aùc. Ngaøy nay, vôùi söï baønh tröôùng cuûa naïn tham nhuõng, buoân ma tuùy vaø buoân laäu vuõ khí treân toaøn theá giôùi vôùi doanh soá lôùn ñaõ laøm taêng nhu caàu röûa tieàn. Ñeå ñaùp öùng nhu caàu naøy, “dòch vuï röûa tieàn” ngaøy caøng phaùt trieån maïnh meõ vaø trôû neân tinh vi vôùi nhöõng kyõ thuaät cao caáp hôn. Vaø daàn daàn röûa tieàn ñaõ trôû thaønh moái ñe doïa nguy hieåm cho neàn kinh teá xaõ hoäi cuûa toaøn theá giôùi, ñoøi hoûi söï hôïp taùc ñeå ngaên chaën hieåm hoïa naøy. Vieät Nam laø moät quoác gia hoäi tuï raát nhieàu yeáu toá thuaän lôïi cho hoaït ñoäng röûa tieàn nhö neàn kinh teá tieàn maët, ñang caàn nhieàu voán ñaàu tö cho neàn kinh teá ñang phaùt trieån, heä thoáng phaùp luaät coøn nhieàu loã hoång vaø ñaëc bieät laø veà luaät choáng röûa tieàn. Hieän nay, ñaõ coù nhöõng daáu hieäu cho thaáy hoaït ñoäng röûa tieàn ñaõ xaâm nhaäp vaøo Vieät Nam, vaø theo thôøi gian röûa tieàn seõ daàn trôû thaønh vaán naïn nhöùc nhoái maø Vieät Nam caàn phaûi giaûi quyeát. Vì vaäy, nhaèm haïn cheá nhöõng thieät haïi coù theå do röûa tieàn gaây ra, Vieät Nam caàn ñaùnh giaù ñuùng veà thöïc traïng röûa tieàn hieän nay vaø trieån khai caùc bieän phaùp phoøng choáng röûa tieàn. Vaø ñoù cuõng chính laø lyù do khieán em choïn ñeà taøi:”Phoøng vaø choáng hoaït ñoäng röûa tieàn ôû Vieät Nam hieän nay” 2. Xaùc ñònh vaán ñeà nghieân cöùu: Hieän nay, röûa tieàn ñaõ coù daáu hieäu xuaát hieän taïi Vieät Nam vaø coù nguy cô seõ phaùt trieån maïnh meõ. Trong khi ñoù, coâng taùc phoøng vaø choáng röûa tieàn taïi Vieät Nam chæ môùi ôû nhöõng böôùc ñaàu tieân. Vaán ñeà ñaët ra cho ngöôøi vieát laø laøm sao xaùc ñònh thöïc traïng röûa tieàn taïi Vieät Nam nhö theá naøo, tìm ra nhöõng khoù khaên toàn Trang 2 ñoïng trong coâng taùc phoøng choáng röûa tieàn nhaèm ñeà xuaát nhöõng giaûi phaùp khaéc phuïc. Ñeà taøi nghieân cöùu naøy theå hieän hai tính chaát: - Tính môùi meõ : röûa tieàn laø khaùi nieäm coøn khaù môùi meõ taïi Vieät Nam, nhaän thöùc cuûa ngöôøi daân veà vaán ñeà naøy chöa cao. Maëc duø ñaõ coù Nghò ñònh phoøng choáng röûa tieàn nhöng tính thöïc teá vaø hieäu quaû thöïc söï chöa cao. - Tính höõu ích: trong giai ñoaïn ñaàu cuûa coâng taùc phoøng choáng röûa tieàn neân khoâng theå traùnh khoûi sô xuaát, do ñoù raát caàn nhöõng nghieân cöùu caùc baøi hoïc kinh nghieäm cuûa caùc quoác gia khaùc cuõng nhö nhöõng ñeà xuaát coù hieäu quaû cho coâng taùc phoøng choáng röûa tieàn. Maëc duø thôøi gian nghieân cöùu ngaén nhöng ngöôøi vieát cuõng coá gaéng ñöa ra ñöôïc nhöõng giaûi phaùp cô baûn giuùp cho giai ñoaïn ñaàu cuûa vieäc phoøng choáng röûa tieàn taïi Vieät Nam ñöôïc thöïc hieän hieäu quaû hôn. 3. Muïc tieâu nghieân cöùu: Nhieäm vuï quan troïng cuûa ñeà taøi nghieân cöùu naøy laø phaûi ñaït ñöôïc caùc muïc tieâu sau ñaây: - Heä thoáng laïi nhöõng lyù luaän cô baûn coù lieân quan ñeán röûa tieàn - Ñaùnh giaù thöïc traïng röûa tieàn taïi Vieät Nam ñoàng thôøi neâu leân nhöõng toàn ñoïng cuûa coâng taùc phoøng choáng röûa tieàn taïi Vieät Nam - Ñöa ra nhöõng kieán nghò nhaèm thaùo gôõ nhöõng khoù khaên ñoàng thôøi cuõng ñöa ra nhöõng giaûi phaùp nhaèm hoaøn thieän cho vieäc phoøng choáng röûa tieàn. 4. Phöông phaùp nghieân cöùu: Ñeà taøi nghieân cöùu ñaõ söû duïng nhieàu phöông phaùp nghieân cöùu khaùc nhau nhaèm taän duïng ñöôïc heát tính öu vieät cuûa töøng loaïi phöông phaùp nhö phöông phaùp phaân tích, toång hôïp döõ lieäu thöù caáp… Trang 3 5. Noäi dung nghieân cöùu: Ñeà taøi nghieân cöùu ñöôïc trình baøy thaønh 3 phaàn: - Phaàn 1 laø phaàn môû ñaàu, giôùi thieäu ñeà taøi vaø trình baøy nhöõng vaán ñeà lieân quan ñeán phöông phaùp luaän trong nghieân cöùu. - Phaàn 2 laø phaàn noäi dung cuûa ñeà taøi ñöôïc trình baøy thaønh 3 chöông: ƒ Chöông 1: Röûa tieàn vaø nhöõng aûnh höôûng xaáu cuûa noù ñeán neàn kinh teá ƒ Chöông 2: Thöïc traïng hoaït ñoäng röûa tieàn taïi Vieät Nam hieän nay vaø moät soá quoác gia treân theá giôùi. ƒ Chöông 3: Nhöõng giaûi phaùp phoøng vaø choáng röûa tieàn hieän nay taïi nöôùc ta - Phaàn 3 laø phaàn keát luaän, neâu moät caùch khaùi quaùt nhöõng noäi dung ñeà taøi nghieân cöùu vaø nhöõng vaán ñeà caàn phaûi ñöôïc tieáp tuïc nghieân cöùu. Vaán ñeà nghieân cöùu cuûa ñeà taøi khaù phöùc taïp vaø lieân quan ñeán nhieàu lónh vöïc neân ñeà taøi trình baøy chöa ñaày ñuû vaø mang tính chuû quan, raát mong nhaän ñöôïc nhöõng yù kieán ñoùng goùp quyù baùu ñeå luaän vaên ñöôïc hoaøn thieän vaø mang tính thöïc tieãn hôn. Xin chaân thaønh caûm ôn. Trang 4 CHÖÔNG 1: RÖÛA TIEÀN VAØ NHÖÕNG AÛNH HÖÔÛNG XAÁU CUÛA NOÙ ÑEÁN NEÀN KINH TEÁ 1.1. Röûa tieàn 1.1.1. Khaùi nieäm Röûa tieàn khoâng phaûi laø moät toäi danh môùi trong heä thoáng luaät phaùp cuûa theá giôùi vaø hieän nay ñang coù daáu hieäu xuaát hieän vaø phaùt trieån taïi Vieät Nam. Do ñoù ñoøi hoûi Vieät Nam phaûi coù cô cheá hoaøn thieän ñeå ngaên chaën vaø phoøng choáng röûa tieàn coù hieäu quaû. Muoán vaäy, chuùng ta phaûi traû lôøi ñöôïc caâu hoûi “röûa tieàn laø gì ?” 4000 naêm tröôùc coâng nguyeân ñaõ coù daáu hieäu röûa tieàn: caùc thöông nhaân Trung Quoác ñaõ che daáu taøi saûn thöïc coù cuûa mình ñeå traùnh bò phaùt hieän vaø sung coâng. Tuy nhieân, ñeán theá kyû 20 thì thuaät ngöõ “röûa tieàn” ñöôïc söû duïng roäng raõi – nhaèm chæ vieäc che daáu nguoàn goác cuûa soá tieàn khoång loà thu ñöôïc töø hoaït ñoäng buoân laäu röôïu, ñaùnh baøi vaø caùc hoaït ñoäng baát hôïp phaùp khaùc cuûa gangster Myõ. Ñònh nghóa phaùp lyù ñaàu tieân veà röûa tieàn ñöôïc xaùc ñònh trong Coâng öôùc Vienna veà choáng buoân baùn baát hôïp phaùp caùc chaát ma tuùy vaø chaát höôùng thaàn naêm 1988 cuûa Lieân hieäp quoác: yeâu caàu caùc nöôùc thaønh vieân nghieân cöùu ñöa vaøo Luaät cuûa nöôùc mình “Haønh vi chuyeån ñoåi hoaëc chuyeån giao taøi saûn khi bieát raèng taøi saûn ñoù ñaõ thu ñöôïc töø buoân baùn ma tuùy hoaëc töø vieäc tham gia vaøo hoaït ñoäng phaïm toäi vôùi muïc ñích che giaáu nguoàn taøi saûn hoaëc giuùp ngöôøi khaùc thöïc hieäc caùc haønh vi treân, troán traùnh traùch nhieäm phaùp lyù ñoái vôùi haønh vi cuûa mình”. Ñeán thaùng 12/2000 khi Coâng öôùc Parlemo veà choáng toäi phaïm coù toå chöùc xuyeân quoác gia cuûa Lieân hôïp quoác ñöôïc kyù keát vaán ñeà toäi phaïm coù toå chöùc vaø toäi phaïm röûa tieàn ñöôïc xaùc ñònh ñaày ñuû, cuï theå hôn. Trang 5 Nhìn chung ta coù theå hieåu röûa tieàn theo nghóa chung nhaát laø hoaït ñoäng cuûa caùc caù nhaân hay toå chöùc thoâng qua vieäc söû duïng caùc phöông tieän vaø caùc coâng cuï ñeå che giaáu nguoàn goác thaät söï cuûa caùc khoaûn thu nhaäp baát hôïp phaùp. Beân caïnh ñoù, ñeå nhaän bieát chi tieát hôn thuaät ngöõ röûa tieàn ta coù theå tham khaûo caùc ñònh nghóa sau: - Theo Lieân Hieäp quoác: röûa tieàn chính laø vieäc söû duïng (nghóa laø vôùi baát cöù hình thöùc naøo cuûa caû haønh ñoäng cho vaø nhaän) baát kyø taøi saûn naøo maø noù ñöôïc cho laø coù nguoàn goác töø hoaït ñoäng hoaøn toaøn hay moät phaàn cuûa phaïm toäi maø coù hoaëc töø hoaït ñoäng che ñaäy, traù hình nhaèm giuùp ñôõ ngöôøi phaïm toäi ñoù thoaùt khoûi luaät phaùp. - Taïi muïc 1 ñieàu 3 cuûa Nghò ñònh soá 74/2005/NÑ-CP ngaøy 07/06/2005 veà phoøng choáng röûa tieàn: röûa tieàn laø haønh vi cuûa caù nhaân, toå chöùc tìm caùc hôïp phaùp hoùa tieàn, taøi saûn do phaïm toäi maø coù thoâng qua caùc hoaït ñoäng cuï theå sau ñaây: ƒ Tham gia tröïc tieáp hoaëc giaùn tieáp vaøo moät giao dòch lieân quan ñeán tieàn, taøi saûn phaïm toäi maø coù; ƒ Thu nhaän, chieám giöõ, chuyeån dòch, chuyeån ñoåi, chuyeån nhöôïng, vaän chuyeån, söû duïng, vaän chuyeån qua bieân gôùi tieàn, taøi saûn do phaïm toäi maø coù; ƒ Ñaàu tö vaøo moät döï aùn, moät coâng trình, goùp voán vaøo moät doanh nghieäp hoaëc tìm caùch khaùc che ñaäy, nguïy trang hoaëc caûn trôû vieäc xaùc minh nguoàn goác, baûn chaát thaät söï hoaëc vò trí, quaù trình di chuyeån hay quyeàn sôû höõu ñoái vôùi tieàn, taøi saûn phaïm toäi maø coù. 1.1.2. Quy trình cô baûn cuûa hoaït ñoäng röûa tieàn Quy trình röûa tieàn veà cô baûn coù 03 giai ñoaïn: Trang 6 - Ñoåi choã: giai ñoaïn tröïc tieáp phaân boå löôïng tieàn maët thu ñöôïc töø caùc hoaït ñoäng phi phaùp. Löôïng tieàn phi phaùp naøy coù theå ñeå taïi caùc ngaân haøng vôùi ñieàu kieän chia nhoû ñeå traùnh bò nghi ngôø hay coù theå chuyeån sang caùc coâng cuï taøi chính coù theå deã daøng söû duïng. - Taïo voû boïc: taïo neân nhöõng voû boïc phöùc taïp thoâng qua nhöõng giao dòch taøi chính nhaèm che daáu nguoàn goác baát hôïp phaùp cuûa khoaûn tieàn naøy, caûn trôû vieäc kieåm tra daáu veát. Chaúng haïn, nhöõng keû röûa tieàn seõ thaønh laäp caùc coâng ty buoân baùn ôû nhöõng nöôùc maø quy ñònh ngaân haøng khoâng khaét khe, quy ñònh choáng röûa tieàn coøn loûng leûo, sau ñoù chuùng traø troän tieàn baát hôïp phaùp vôùi haøng tyû USD hôïp phaùp giao dòch moãi ngaøy. Ngoaøi ra boïn chuùng coøn coù theå mua nhöõng maët haøng coù giaù trò lôùn nhö chöùng khoaùn, oâ toâ, maùy bay… ñöôïc ñaêng kyù vôùi teân ngöôøi khaùc ñeå traùnh gaây chuù yù. Hay hoï coù theå söû duïng caùc soøng baïc ñeå röûa tieàn vì taïi ñaây saün saøng nhaän tieàn maët: chuyeån tieàn thaønh theû, chôi baøi sau khi chuyeån ngöôïc laïi soá tieàn naøy ñaõ trôû thaønh soá tieàn ñöôïc baïc. - Hôïp thöùc hoùa: ñöa tieàn ñaõ ñöôïc röûa vaøo löu thoâng trong neàn kinh teá theo caùch thöùc gioáng nhö caùc khoaûn naøy laø keát quaû cuûa caùc hoaït ñoäng kinh doanh hôïp phaùp: nhö ñaàu tö baát ñoäng saûn, goùp voán kinh doanh, mua baùn caùc haøng hoùa xa xæ. 1.1.3. Nhöõng bieåu hieän cuûa röûa tieàn Khoâng deã ñeå nhaän daïng ñöôïc hoaït ñoäng röûa tieàn vì noù ñöôïc che daáu bôûi caùc thuû ñoaïn raát tinh vi. Tuy nhieân, ta coù theå nhaän bieát röûa tieàn thoâng qua caùc hoaït ñoäng sau: - Caùc hoaït ñoäng ñaàu tö ñaùng nghi ngôø: ƒ Veà chuû ñaàu tö: Trang 7 8 Chuû ñaàu tö laø caù nhaân hay toå chöùc coù lieân quan ñeán caùc hoaït ñoäng toäi phaïm. 8 Nhöõng thoâng tin khaû naêng taøi chính cuûa chuû ñaàu tö naøy khoâng roõ raøng minh baïch, khoâng nhaát quaùn. Chaúng haïn nhö nhaø ñaàu tö caù nhaân ñaàu tö vaøo döï aùn haøng traêm ngaøn tyû nhöng thoâng tin veà khaû naêng taøi chính cuûa ngöôøi naøy khoâng coù thì seõ gaây nghi ngôø cho ñoái taùc. Caùc baùo caùo taøi chính cuûa coâng ty ñaàu tö khoâng minh baïch hay khoâng coù cô sôû ñeå ñaùnh giaù ñoä tin caäy (nhö khoâng coù kieåm toaùn hay thueá kieåm tra) 8 Chuû ñaàu tö khoâng quan taâm nhieàu lôïi nhuaän thu ñöôïc töø hoaït ñoäng ñaàu tö cuûa mình. ƒ Veà phía doanh nghieäp ñöôïc ñaàu tö : 8 Toå chöùc ñöôïc ñaàu tö hoaït ñoäng khoâng hieäu quaû nhöng vaãn ñöôïc ñaàu tö vôùi nguoàn voán lôùn. 8 Vieäc ñaàu tö khoâng töông xöùng vôùi quy moâ vaø lónh vöïc hoaït ñoäng tröôùc nay cuûa doanh nghieäp. ƒ Veà ñòa ñieåm ñaàu tö: ñòa ñieåm ñaàu tö khoù khaên veà nguoàn löïc vaø nguoàn nguyeân lieäu coù saün… - Caùc giao dòch mua baùn ñaùng ngôø: mua baùn khoáng, mua baùn haøng hoùa khoâng lieân quan ñeán hoaït ñoäng kinh doanh cuûa toå chöùc, mua baùn haøng hoùa vôùi giaù trò cao hôn raát nhieàu so vôùi thò tröôøng… - Caùc giao dòch taøi chính ñaùng ngôø: tieàn ñöôïc chuyeån qua nhieàu taøi khoaûn maø khoâng quan taâm ñeán phí giao dòch, coù söï thay ñoåi ñoät bieán so vôùi doanh soá giao dòch bình thöôøng, giaù trò giao dòch khoâng caân xöùng vôùi khaû naêng taøi chính cuûa khaùch haøng, … Trang 8 - Caùc hoaït ñoäng khaùc: lôïi duïng soå tieát kieäm cuûa nhöõng caù nhaân, caù cöôïc, mua xoå soá, ñaùnh baïc… Theo ñieàu 10 cuûa nghò ñònh 74/2005/NÑ-CP ngaøy 07/06/2005 veà phoøng choáng röûa tieàn: caùc giao dòch bò coi laø ñaùng ngôø khi coù moät trong caùc daáu hieäu sau - Caùc beân lieân quan tôùi giao dòch cung caáp thoâng tin nhaän bieát khaùch haøng khoâng chính xaùc, khoâng ñaày ñuû, khoâng nhaát quaùn hoaëc thuyeát phuïc caù nhaân, toå chöùc cung öùng dòch vuï khoâng baùo caùo giao dòch ñeán cô quan nhaø nöôùc coù thaåm quyeàn theo quy ñònh cuûa phaùp luaät; - Caùc giao dòch ñöôïc thöïc hieän theo leänh hay uûy quyeàn cuûa caùc caù nhaân, toå chöùc coù lieân quan ñeán hoaït ñoäng toäi phaïm naèm trong danh saùch thoáng keâ vaø caûnh baùo do Boä Coâng an laäp ra nhaèm phoøng ngöøa, ñaáu tranh choáng röûa tieàn vaø choáng söû duïng tieàn hay taøi saûn ñeå taïo ñieàu kieän hay taøi trôï cho hoaït ñoäng phaïm toäi trong hay ngoaøi laõnh thoå Vieät Nam; - Caùc giao dòch maø thoâng tin nhaän daïng hoaëc qua xem xeùt veà cô sôû kinh teá vaø phaùp lyù cuûa caùc beân tham gia giao dòch coù theå xaùc ñònh ñöôïc moái lieân heä giöõa caùc beân tham gia giao dòch vôùi caùc hoaït ñoäng phaïm toäi hoaëc coù lieân quan tôùi caù nhaân, toå chöùc neâu taïi ñieåm 2 treân; - Caùc caù nhaân, toå chöùc tham gia giao dòch vôùi soá tieàn coù giaù trò lôùn khoâng töông xöùng hoaëc khoâng lieân quan tôùi hoaït ñoäng thöôøng ngaøy hay baát cöù hoaït ñoäng hôïp phaùp naøo; - Coù söï thay ñoåi ñoät bieán trong doanh soá giao dòch treân taøi khoaûn, tieàn göûi vaøo vaø ruùt nhanh ra khoûi taøi khoaûn, doanh soá giao dòch lôùn trong ngaøy, nhöng soá dö taøi khoaûn raát nhoû hoaëc baèng khoâng; - Caùc giao dòch chuyeån tieàn coù giaù trò nhoû töø nhieàu khoaûn khaùc nhau veà moät khoaûn tieàn lôùn hay chuyeån qua nhieàu taøi khoaûn khaùc nhau veà taøi khoaûn Trang 9 trong moät thôøi gian ngaén hoaëc ngöôïc laïi, tieàn ñöôïc chuyeån loøng voøng qua nhieàu taøi khoaûn, caùc beân lieân quan khoâng quan taâm tôùi phí giao dòch; - Söû duïng tín duïng thö vaø caùc phöông thöùc taøi trôï thöông maïi khaùc coù giaù trò lôùn, chieát khaáu vôùi giaù trò cao nhaèm chuyeån tieàn giöõa caùc quoác gia khi giao dòch naøy khoâng lieân quan ñeán hoaït ñoäng thöôøng xuyeân cuûa khaùch haøng; - Phaùp nhaân khoâng thöïc hieän giao dòch trong moät thôøi gian daøi treân taøi khoaûn cuûa mình keå töø khi môû, doanh nghieäp trong nöôùc môû vaø söû duïng taøi khoaûn ôû nöôùc ngoaøi döôùi teân phaùp nhaân hoaëc theå nhaân nöôùc ngoaøi; - Chuyeån löôïng tieàn lôùn töø taøi khoaûn ngoaïi hoái cuûa doanh nghieäp ra nöôùc ngoaøi sau khi nhaän ñöôïc nhieàu khoaûn tieàn nhoû ñöôïc chuyeån vaøo baèng chuyeån tieàn ñieän töû, seùc, hoái phieáu; - Doanh nghieäp nöôùc ngoaøi chuyeån tieàn ra nöôùc ngoaøi ngay sau khi nhaän ñöôïc voán ñaàu tö hoaëc chi traû tieàn ra nöôùc ngoaøi khoâng phuø hôïp vôùi tính chaát vaø nhu caàu cuûa hoaït ñoäng kinh doanh; - Caùc coâng ty baûo hieåm thöôøng xuyeân ñeàn buø hoaëc chi traû baûo hieåm vôùi soá tieàn lôùn cho cuøng moät khaùch haøng; - Caùc toå chöùc chöùng khoaùn chuyeån tieàn khoâng phuø hôïp vôùi caùc hoaït ñoäng kinh doanh chöùng khoaùn; - Baát cöù giao dòch naøo khaùc maø caùc ñònh cheá taøi chính thaáy coù bieåu hieän baát thöôøng hoaëc cô sôû phaùp lyù khoâng ñaùng tin caäy 1.1.4. Nhöõng aûnh höôûng xaáu cuûa röûa tieàn ñeán hoaït ñoäng cuûa neàn kinh teá xaõ hoäi 1.1.4.1. Söï sai leäch vaø maát oån ñònh veà kinh teá Nhöõng keû röûa tieàn khoâng quan taâm ñeán hieäu quaû kinh teá töø nhöõng khoaûn lôïi nhuaän baèng vieäc baûo veä nhöõng khoaûn tieàn cuûa hoï. Vaäy neân, hoï cuõng khoâng quan Trang 10 taâm ñeán lôïi ích caùc quoác gia maø hoï ñaàu tö vaøo, cuõng nhö khoâng quan taâm ñeán haäu quaû do vieäc ñaàu tö gaây ra, cuï theå nhö: - Hoaït ñoäng röûa tieàn daãn ñeán sai leäch trong phaân boå caùc nguoàn löïc ñoái vôùi caùc khu vöïc töø ñoù daãn ñeán hieäu quaû kinh teá keùm taïi nhöõng khu vöïc troïng yeáu. - Do coù söï caáu keát maø daãn ñeán vieäc khuyeán khích sai leäch danh muïc ñaàu tö laøm giaûm nguoàn voán vaø hieäu quaû cuûa caùc nhaø ñaàu tö chính thöùc. Veà laâu daøi noù seõ laøm giaûm vieäc tieáp thu ñöôïc coâng ngheä, kyõ naêng, kieán thöùc lao ñoäng … töø caùc nhaø ñaàu tö naøy. Hôn nöõa, keát quaû cuûa söï caáu keát coøn laø söï phaùt trieån caùc ngaønh ngheà khoâng caân xöùng vôùi quy moâ, ñieàu kieän cuõng nhö nhu caàu cuûa neàn kinh teá. - Hoaït ñoäng röûa tieàn lieân tuïc coù theå taïo ra moät theá caân baèng giaû taïo cho thò tröôøng. Sau khi hoaøn taát caùc coâng ñoaïn röûa tieàn caùc nhaø “ñaàu tö” ruùt veà ñeå laïi cho caùc quoác gia nhöõng haäu quaû to lôùn nhö khuûng hoaûng tieàn teä, khuûng hoaûng ngaân haøng, thaâm thuït caùn caân ngoaïi thöông … Nhö vaäy, tính oån ñònh cuûa neàn kinh teá quoác gia ñaõ bò lung lay khi hieän töôïng röûa tieàn xaûy ra caøng nhieàu veà soá löôïng laãn quy moâ, hay noùi caùch khaùc tính oån ñònh cuûa neàn kinh teá tyû leä nghòch vôí söï phaùt trieån cuûa hoaït ñoäng röûa tieàn. 1.1.4.2. Aûnh höôûng ñeán vieäc ñeà ra, thöïc hieän vaø kieåm soaùt chính saùch kinh teá Nhö chuùng ta ñaõ bieát, heä thoáng taøi chính coù vai troø voâ cuøng quan troïng ñoái vôùi neàn kinh teá cuûa caùc quoác gia. Heä thoáng taøi chính hoaït ñoäng coù hieäu quaû thì seõ laøm gia taêng löôïng voán ñaàu tö vaø laøm taêng hieäu quaû ñaàu tö. Keát quaû taát yeáu laø laøm taêng tröôûng neàn kinh teá. Ngöôïc laïi, söï yeáu keùm cuûa heä thoáng taøi chính daãn ñeán vieäc khoâng kieåm soaùt ñöôïc hoaït ñoäng ñaàu tö vaø hieäu quaû thöïc söï cuûa neàn kinh teá. Do ñoù, neáu chính Trang 11 phuû khoâng coù giaûi phaùp kòp thôøi cho söï phaùt trieån cuûa neàn kinh teá thì quoác gia ñoù seõ phaûi gaùnh chòu nhöõng haäu quaû khoù löôøng. Beân caïnh ñoù, ngaân saùch yeáu laøm giaûm tính khaû thi cuûa caùc chính saùch kinh teá, Trong ñieàu kieän löôïng tieàn baát hôïp phaùp lôùn ñöôïc söû duïng ñeå gaây nhuõng nhieãu cho neàn kinh teá daãn ñeán vieäc chính phuû maát quyeàn kieåm soaùt chính saùch kinh teá cuûa mình. Trong moät soá tröôøng hôïp, löôïng taøi saûn khoång loà naøy ñöôïc söû duïng laøm luõng ñoaïn thò tröôøng trong khu vöïc vaø nhöõng neàn kinh teá nhoû. Khoâng kieåm soaùt ñöôïc naïn röûa tieàn daãn ñeán vieäc chính phuû maát quyeàn kieåm soaùt caùc chính saùch kinh teá. Ñaây laø moät trong nhöõng yeáu toá gaây khoù khaên cho chính phuû trong vieäc xaây döïng moät neàn kinh teá laønh maïnh. 1.1.4.3. Gaây toån haïi ñeán ngaân saùch quoác gia Veà baûn chaát, röûa tieàn laø che daáu nguoàn goác baát hôïp phaùp cuûa moät khoaûn tieàn vaø hieån nhieân ñi keøm theo noù laø haønh vi troán thueá. Theâm moät khoaûn tieàn baát hôïp phaùp ñöôïc röûa saïch laø chính phuû maát moät khoaûn thueá treân thu nhaäp ñoù. Ñoàng thôøi chính phuû laïi phaûi boû ngaân saùch ra ñeå giaûi quyeát haäu quaû cuûa naïn röûa tieàn nhö laø buoân baùn ma tuyù, vuõ khí… : Chính phuû phaûi taêng ngaân saùch ñeå thöïc hieän yeâu caàu veà vieäc thöïc thi phaùp luaät vaø taêng nhöõng chi phí cho vieäc chaêm soùc söùc khoûe coäng ñoàng (ñieàu trò cho ngöôøi nghieän ma tuùy)… 1.1.4.4. Laøm suy yeáu toaøn boä thò tröôøng taøi chính - Hoaït ñoäng röûa tieàn khoâng oån ñònh: coù khi caùc toå chöùc taøi chính thu ñöôïc khoaûn tieàn lôùn nhöng cuõng coù luùc phaûi ñoái maët vôùi söï “maát tích ñoät ngoät” cuûa caùc khoaûn tieàn naøy. Nhö vaäy, tính thanh khoaûn noùi rieâng vaø hoaït ñoäng cuûa caùc toå chöùc naøy noùi chung ít nhieàu cuõng gaëp khoù khaên. - Röûa tieàn moät khi ñöôïc phaùt hieän taïi caùc toå chöùc taøi chính seõ laøm giaûm uy tín cuûa toå chöùc naøy ñoái vôùi coâng chuùng. Hoaït ñoäng cuûa caùc ñònh cheá taøi chính laø kinh doanh döïa treân uy tín neân baát cöù daáu hieäu naøo khieán khaùch Trang 12 haøng cho raèng caùc toå chöùc naøy gian laän hay tieáp tay cho caùc hoaït ñoäng phaïm phaùp seõ aûnh höôûng nghieâm troïng ñeán hoaït ñoäng cuûa toå chöùc naøy: caùc caù nhaân, toå chöùc kinh teá khoâng daùm göûi tieàn hay vay tieàn hay söû duïng caùc hoaït ñoäng dòch vuï cuûa caùc toå chöùc naøy vì neáu moät khi bò chính quyeàn phaùt hieän seõ aûnh höôûng nghieâm troïng ñeán hoaït ñoäng cuûa chính baûn thaân hoï. - Neáu ñöôïc ñaøo taïo kyõ caøng vaø söû duïng caùc coâng cuï hoã trôï trong vieäc kieåm tra vaø phaùt hieän vieäc röûa tieàn thì chaéc chaén caùc toå chöùc taøi chính seõ nhaän bieát ñöôïc caùc giao dòch ñaùng ngôø. Tuy nhieân, hoaït ñoäng röûa tieàn vaãn xaûy ra coù nghóa laø vaãn toàn taïi haønh vi tham nhuõng vaø tìm kieám caùc quyeàn lôïi cuûa toå chöùc naøy. Hay noùi caùch khaùc, röûa tieàn coù theå daãn ñeán söï tha hoùa cuûa caùc caùn boä trong toå chöùc naøy. Vôùi nguoàn nhaân löïc bò loâi keùo vaøo hoaït ñoäng phaïm phaùp aûnh höôûng khoâng nhoû ñeán hieäu quaû hoaït ñoäng kinh doanh cuûa caùc toå chöùc naøy. Ö Moät khi caùc toå chöùc taøi chính naøy suy yeáu thì khaû naêng ñöùng vöõng cuûa thò tröôøng taøi chính laø khoâng coù cô sôû. Nhieàu toå chöùc taøi chính suy yeáu aûnh höôûng xaáu ñeán hoaït ñoäng cuûa thò tröôøng taøi chính. Do vaäy, coù theå noùi röûa tieàn laøm suy yeáu toaøn boä thò tröôøng taøi chính. 1.1.4.5. Laøm suy yeáu khu vöïc kinh teá tö nhaân hôïp phaùp Nhöõng ngöôøi röûa tieàn ñaõ troän laãn tieàn baát chính vaøo caùc khoaûn tieàn hôïp phaùp cuûa moät soá coâng ty nguïy trang. Nhöõng coâng ty naøy do coù nguoàn tieàn baát chính ñeå hoã trôï neân giaù thaønh saûn phaåm vaø dòch vuï thaáp hôn thò tröôøng raát nhieàu. Do ñoù, caùc coâng ty naøy coù lôïi theá caïnh tranh hôn caùc coâng ty hôïp phaùp khaùc. Ñieàu naøy gaây khoù khaên khoâng nhoû cho caùc coâng ty hôïp phaùp. Veà laâu daøi, khaû naêng taøi chính cuûa caùc coâng ty hôïp phaùp khoâng choáng cöï ñöôïc daãn ñeán phaù saûn, caùc doanh nghieäp khaùc muoán ñaàu tö vaøo lónh vöïc naøy Trang 13 nhöng khoâng daùm maïo hieåm. Vaø keát quaû laø khu vöïc kinh teá tö nhaân hôïp phaùp daàn suy yeáu. 1.1.4.6. Nguy cô toån haïi danh tieáng Hieän nay, khoâng moät quoác gia naøo chaáp nhaän uy tín bò suùt giaûm do caùc coâng ty taøi chính coù lieân quan ñeán hoaït ñoäng röûa tieàn. Ñi lieàn vôùi toäi röûa tieàn laø haøng loaït caùc toäi danh khaùc nhö gian laän taøi chính, mua baùn thoâng tin maät, tham oâ hoái loä…Tieáng xaáu naøy khoâng nhöõng laøm giaûm cô hoäi phaùt trieån hôïp phaùp vaø vöõng maïnh cuûa quoác gia naøy maø coøn thu huùt caùc toå chöùc toäi phaïm quoác teá xaâm nhaäp vaøo vôùi muïc tieâu thu lôïi nhuaän trong ngaén haïn. Hôn nöõa, vieäc gaày döïng laïi danh tieáng ñaõ maát laø vieäc laøm cöïc kyø khoù khaên vaø ñoøi hoûi chính phuû phaûi coù moät tieàm löïc taøi chính maïnh trong khi ñoù chính phuû ñaõ coù theå ngaên ngöøa baèng söï kieåm soaùt, choáng laïi naïn röûa tieàn. 1.1.4.7. Nhöõng taùc ñoäng khaùc Naïn röûa tieàn coù theå phaù huûy neàn kinh teá, an ninh vaø gaây neân nhöõng haäu quaû xaáu cho xaõ hoäi. Noù khuyeán khích caùc hoaït ñoäng phaïm phaùp taêng cao nhö buoân baùn ma tuyù, khuûng boá, buoân baùn vuõ khí traùi pheùp, quan chöùc nhaø nöôùc tham nhuõng vaø haøng loaït caùc toäi phaïm khaùc. Söï tieán boä nhanh choùng cuûa coâng ngheä vaø toaøn caàu hoùa cuûa dòch vuï taøi chính ñaõ laøm gia taêng toäi phaïm treân phaïm vi quoác teá vaø hình thöùc phaïm toäi ngaøy caøng tinh vi vaø phöùc taïp hôn raát nhieàu. Vôùi söï deã daõi cuûa heä thoáng taøi chính ñaõ khieán cho löôïng tieàn ñöôïc röûa coù cô hoäi thaâm nhaäp vaøo heä thoáng taøi chính toaøn caàu, thao tuùng toaøn boä heä thoáng taøi chính naøy, laøm suy yeáu neàn kinh teá cuûa moät quoác gia. Neàn kinh teá khoâng phaùt trieån daãn ñeán ñôøi soáng vaät chaát cuûa ngöôøi daân bò giaûm suùt. Trang 14 Naïn röûa tieàn coøn gaây ra tham nhuõng taïi moïi boä phaän cuûa xaõ hoäi, ñaïo ñöùc cuûa con ngöôøi suy giaûm. Vaø nguy haïi cho xaõ hoäi hôn nöõa neáu boä phaän tham nhuõng naøy naém giöõ nhöõng vò trí quan troïng trong chính phuû. 1.2. Söï caàn thieát phaûi thöïc hieän bieän phaùp phoøng choáng röûa tieàn 1.2.1. Söï caàn thieát Röûa tieàn khoâng chæ aûnh höôûng xaáu ñeán uy tín cuûa caùc quoác gia treân theá giôùi maø coøn taùc ñoäng ñeán cô caáu chính trò, taùc ñoäng ñeán tính hieäu quaû cuûa thò tröôøng taøi chính, taùc ñoäng tôùi moâi tröôøng ñaàu tö…Vì vaäy, kieåm soaùt ñöôïc naïn röûa tieàn laø moät trong nhöõng caùch thöùc baûo veä höõu hieäu nhaát cho neàn kinh teá xaõ hoäi chính trò cuûa moãi moät quoác gia. Trong xu höôùng toaøn caàu hoùa, hoäi nhaäp kinh teá quoác teá, khoái löôïng chu chuyeån taøi chính toaøn caàu ñaõ ñaït ñeán möùc khoång loà (khoaûng 1.700 tyû USD moãi ngaøy) thì vaán ñeà choáng röûa tieàn trôû thaønh moái quan taâm khoâng chæ cuûa chính phuû cuûa moãi quoác gia maø coøn cuûa caû coäng ñoàng quoác teá. Moät quoác gia neáu coù naïn röûa tieàn thì caùc quoác gia khaùc khi quan heä vôùi noù cuõng phaûi gaëp nhieàu khoù khaên: laøm sao kieåm soaùt ñöôïc toäi phaïm trong nöôùc röûa tieàn taïi nöôùc ngoaøi, neàn taøi chính cuûa quoác gia ñoù coù ñaùng tin caäy ñeå giao dòch khoâng, söï phaùt trieån cuûa quoác gia naøy coù phaûi laø hieän töôïng “aûo” khoâng… Nhö vaäy, coù theå noùi moät quoác gia coù naïn röûa tieàn ñieàu ñoù ñoàng nghóa vôùi vieäc caùnh coång hoäi nhaäp ñoái vôùi quoác gia naøy chöa ñöôïc roäng môû, coøn caùc quoác gia coøn laïi maát ñi moät thò tröôøng tieàm naêng. 1.2.2. Nhöõng nguyeân taéc cô baûn thöïc hieän vieäc phoøng choáng röûa tieàn - Nguyeân taéc xaùc ñònh haønh vi toäi phaïm: moãi quoác gia phaûi xaùc ñònh roõ caùc haønh vi phaïm phaùp coù lieân quan ñeán hoaït ñoäng röûa tieàn, quy ñònh cuï theå thaønh luaät laøm cô sôû cho vieäc phaùt hieän vaø phoøng choáng röûa tieàn. Trang 15 - Nguyeân taéc giaùm saùt chaët cheõ: toå chöùc taøi chính phaûi ghi cheùp caån thaän veà khaùch haøng vaø giao dòch khaùch haøng ñeå thoáng keâ vaø theo doõi nguoàn tieàn, khi phaùt hieän giao dòch ñaùng ngôø thì thöïc hieän theo ñuùng quy trình xöû lyù hieän haønh - Nguyeân taéc giöõ bí maät: caùc toå chöùc taøi chính phaûi ñaûm baûo giöõ bí maät thoâng tin khaùch haøng traùnh aûnh höôûng ñeán hoaït ñoäng cuûa khaùch haøng. - Nguyeân taéc löu giöõ thoâng tin: thoâng tin phaûi ñöôïc caùc toå chöùc taøi chính löu giöõ caån thaän vaø ôû traïng thaùi saún saøng cung caáp cho cô quan coù thaåm quyeàn laøm baèng chöùng phaïm toäi - Nguyeân taéc hôïp taùc: phaûi coù söï phoái hôïp chaët cheõ giöõa caùc cô quan chöùc naêng coù lieân quan cuõng nhö hôïp taùc trao ñoåi vôùi caùc quoác gia khaùc, caùc toå chöùc quoác teá ñeå hoã trôï vieäc thöïc hieän toát coâng taùc choáng röûa tieàn Taïi Vieät Nam vieäc phoøng choáng röûa tieàn phaûi ñaûm baûo 02 nguyeân taéc sau: - Vieäc phoøng ngöøa, phaùt hieän, ngaên chaën, xöû lyù röûa tieàn phaûi thöïc hieän theo ñuùng quy ñònh cuûa phaùp luaät treân cô sôû baûo ñaûm chuû quyeàn, an ninh quoâc gia; baûo ñaûm hoaït ñoäng bình thöôøng veà kinh teá, ñaàu tö; baûo veä quyeàn vaø lôïi ích hôïp phaùp cuûa caù nhaân, cô quan, toå chöùc; choáng laïm quyeàn; lôïi duïng vieäc phoøng, choáng röûa tieàn ñeå xaâm phaïm quyeàn vaø lôïi ích hôïp phaùp cuûa caù nhaân, cô quan, toå chöùc coù lieân quan. - Hôïp taùc quoác teá trong lónh vöïc phoøng, choáng röûa tieàn phaûi treân nguyeân taéc toân troïng ñoäc laäp, chuû quyeàn quoác gia, caùc beân cuøng coù lôïi vaø ñöôïc thöïc hieän theo quy ñònh cuûa phaùp luaät Vieät Nam, tröø tröôøng hôïp caùc Ñieàu öôùc quoác teá maø nöôùc Coäng hoøa xaõ hoäi chuû nghóa Vieät Nam kyù keát hoaëc gia nhaäp coù quy ñònh khaùc. Trang 16 1.2.3. Moái quan heä giöõa caùc ngaønh ngheà vaø cô quan chöùc naêng trong coâng taùc choáng röûa tieàn Hoaït ñoäng röûa tieàn coù quan heä ñeán raát nhieàu hoaït ñoäng toäi phaïm khaùc vaø cuõng nhö lieân quan ñeán taát caû caùc lónh vöïc trong ñôøi soáng xaõ hoäi. Do ñoù, vieäc phoøng choáng röûa tieàn khoâng theå chæ do moät cô quan chöùc naêng thöïc hieän maø caàn coù söï hôïp taùc giöõa caùc cô quan chöùc naêng. Moät cô quan khoâng theå tìm hieåu taát caû hoaït ñoäng cuûa moïi lónh vöïc maø caàn coù söï hoã trôï, phoái hôïp vôùi caùc cô quan khaùc trong hoaït ñoäng phoøng choáng röûa tieàn. Caùch thöùc laøm vieäc naøy laøm giaûm thieåu chi phí vaø thôøi gian cho cô quan phuï traùch coâng taùc choáng röûa tieàn, ñoàng thôøi cuõng mang laïi hieäu quaû cao cho hoaït ñoäng naøy: nhöõng thoâng tin caàn thieát ñöôïc caùc cô quan chöùc naêng, ban ngaønh löu tröõ vaø khi coù yeâu caàu seõ cung caáp cho cô quan choáng röûa tieàn, cô quan naøy chæ taäp trung vaøo coâng taùc tìm hieåu, ñieàu tra veà hoaït ñoäng nghi ngôø laø röûa tieàn cuøng vôùi söï trôï giuùp cuûa Boä Coâng an, Boä tö phaùp… Taïi Vieät Nam, moái quan heä giöõa caùc cô quan chöùc naêng ñöôïc quy ñònh trong Nghò ñònh 74/NÑ-CP ngaøy 07/06/2005 taïi ñieàu khoaûn quy ñònh traùch nhieäm cuûa caùc cô quan nhaø nöôùc trong phoøng, choáng röûa tieàn: - Traùch nhieäm cuûa Ngaân haøng Nhaø nöôùc Vieät Nam ƒ Chuû trì vaø phoái hôïp vôùi Boä Coâng an vaø caùc cô quan höõu quan xaây döïng vaø thöïc hieän chieán löôïc, chuû tröông, chính saùch, keá hoaïch coâng taùc phoøng ngöøa, ñaáu tranh choáng röûa tieàn treân laõnh thoå Vieät Nam; nghieân cöùu vaø coù giaûi phaùp ñeå haïn cheá thanh toaùn baèng tieàn maët treân laõnh thoå Vieät Nam ƒ Ñònh kyø haøng naêm hoaëc khi Chính phuû yeâu caàu, trao ñoåi keát quaû coâng taùc phoøng, choáng röûa tieàn vôùi caùc cô quan höõu quan vaø laøm ñaàu moái toång hôïp baùo caùo trình Chính phuû. Trang 17 ƒ Phoái hôïp vôùi caùc cô quan, toå chöùc, caù nhaân höõu quan trong vieäc thöïc hieän caùc bieän phaùp phoøng, choáng röûa tieàn theo quy ñònh cuûa phaùp luaät vaø Nghò ñònh naøy. ƒ Toå chöùc tieáp nhaän, toång hôïp, phaân tích, xöû lyù, löu giöõ, cung caáp thoâng tin, taøi lieäu, hoà sô theo quy ñònh taïi caùc Ñieàu 12,13 Nghò ñònh naøy; chuyeån cho caùc cô quan nhaø nöôùc coù thaåm quyeàn taøi lieäu, hoà sô vuï vieäc coù theå lieân quan tôùi röûa tieàn ñeå thanh tra, ñieàu tra, xöû lyù theo quy ñònh cuûa phaùp luaät ƒ Toå chöùc nghieân cöùu, öùng duïng tieán boä khoa hoïc kyõ thuaät vaø coâng ngheä xöû lyù thoâng tin veà phoøng, choáng röûa tieàn; ƒ Ñaøo taïo caùn boä chuyeân traùch cho caùc ñôn vò coù lieân quan cuûa Ngaân haøng Nhaø nöôùc Vieät Nam vaø caùc ñònh cheá taøi chính veà phaân tích, xöû lyù thoâng tin vaø phaùt hieän röûa tieàn - Traùch nhieäm cuûa Boä Coâng an: ƒ Chuû t._.rì vaø phoái hôïp vôùi caùc cô quan, toå chöùc, caù nhaân höõu quan trong ñaáu tranh phoøng, choáng toäi phaïm coù lieân quan ñeán röûa tieàn; toå chöùc tieáp nhaän vaø xöû lyù thoâng tin veà toäi phaïm coù lieân quan ñeán röûa tieàn. ƒ Chuû trì vaø phoái hôïp vôùi cô quan, toå chöùc, caù nhaân höõu quan tuyeân truyeàn, giaùo duïc veà phoøng, choáng röûa tieàn. ƒ Toå chöùc löïc löôïng ñieàu tra toäi phaïm coù lieân quan ñeán röûa tieàn; höôùng daãn caùc cô quan khaùc tieán haønh ñieàu tra ban ñaàu caùc toäi phaïm coù lieân quan ñeán röûa tieàn theo quy ñònh cuûa phaùp luaät toá tuïng hình söï vaø Nghò ñònh naøy; thoâng baùo keát quaû ñieàu tra caùc vuï vieäc coù lieân quan tôùi röûa tieàn cho Ngaân haøng Nhaø nöôùc Vieät Nam bieát. ƒ Trao ñoåi thoâng tin, taøi lieäu caàn thieát veà phöông thöùc, thuû ñoaïn hoaït ñoäng môùi cuûa boïn toäi phaïm trong lónh vöïc röûa tieàn ôû trong nöôùc vaø Trang 18 nöôùc ngoaøi vôùi Ngaân haøng Nhaø nöôùc Vieät Nan qua Trung taâm thoâng tin phoøng, choáng röûa tieàn. ƒ Ñaøo taïo, boài döôûng caùn boä laøm coâng taùc ñieàu tra ñaáu tranh phoøng, choáng toäi phaïm coù lieân quan ñeán röûa tieàn. - Traùch nhieäm cuûa caùc Boä, cô quan ngang Boä, cô quan thuoäc chính phuû ƒ Höôùng daãn, kieåm tra caùc ñôn vò thuoäc quyeàn quaûn lyù cuûa mình thöïc hieän caùc quy ñiïnh taïi Nghò ñònh naøy. ƒ Trong phaïm vi quyeàn haïn ñöôïc phaùp luaät quy ñònh, kòp thôøi phoái hôïp vôùi caùc cô quan nhaø nöôùc coù thaåm quyeàn vaø caùc caù nhaân, cô quan, toå chöùc khaùc trong phoøng, choáng röûa tieàn. ƒ Phoái hôïp hoã trôï caùc cô quan thuoäc Boä Coâng an, Vieän Kieåm saùt nhaân daân toái cao, Toøa aùn nhaân daân toái cao trong vieäc ñieàu tra, truy toá vaø xeùt xöû toäi phaïm röûa tieàn ƒ Tröôùc ngaøy 31 thaùng 12 haøng naêm, toång hôïp coâng taùc phoøng, choáng röûa tieàn thuoäc lónh vöïc quaûn lyù cuûa mình; göûi baùo caùo keát quaû veà Ngaân haøng Nhaø nöôùc Vieät Nam ñeå toång hôïp trình Chính phuû. - Traùch nhieäm cuûa caùc toå chöùc Thanh tra Boä: ƒ Thoâng baùo veà Trung taâm phoøng, choáng röûa tieàn hoaëc cô quan nhaø nöôùc coù thaåm quyeàn nhöõng thoâng tin, baùo caùo nhaän ñöôïc hoaëc phaùt hieän ñöôïc veà caùc giao dòch neâu taïi ñieàu 9,10 Nghò ñònh naøy vaø löu giöõ thoâng tin, hoà sô lieân quan ít nhaát 05 naêm. ƒ Cung caáp thoâng tin ñaày ñuû, kòp thôøi theo ñeà nghò cuûa Trung taâm thoâng tin phoøng, choáng röûa tieàn vaø caùc cô quan nhaø nöôùc coù thaåm quyeàn ñieàu tra, truy toá, xeùt xöû. ƒ Toå chöùc thanh tra, kieåm tra ñoái vôùi caùc ñôn vò thuoäc ñoái töôïng quaûn lyù cuûa Boä, ngaønh mình khi coù nhöõng giao dòch lieân quan tôùi röûa tieàn theo Trang 19 ñeà nghò cuûa Trung taâm thoâng tin phoøng, choáng röûa tieàn hoaëc cô quan nhaø nöôùc coù thaåm quyeàn ƒ Xöû lyù theo thaåm quyeàn ñoái vôùi haønh vi vi phaïm haønh chính theo quy ñònh taïi Phaùp leänh xöû lyù vi phaïm haønh chính vaø Nghò ñònh naøy - Traùch nhieäm cuûa Uûy ban nhaân daân caùc caáp ƒ Höôùng daãn caùc ñôn vò, boä phaän tröïc thuoäc nghieân cöùu, thöïc hieän caùc quy ñònh taïi Nghò ñònh naøy trong phaïm vi chöùc naêng, nhieäm vuï cuûa mình. ƒ Phoái hôïp chaët cheõ vôùi caùc cô quan nhaø nöôùc coù thaåm quyeàn trieån khai vaø ñoân ñoác thöïc hieän caùc chính saùch, ñöôøng loái, chieán löôïc, keá hoaïch phoøng, choáng röûa tieàn. Trang 20 CHÖÔNG 2: THÖÏC TRAÏNG HOAÏT ÑOÄNG RÖÛA TIEÀN TAÏI VIEÄT NAM HIEÄN NAY VAØ MOÄT SOÁ QUOÁC GIA TREÂN THEÁ GIÔÙI. 2.1. Tình hình röûa tieàn ôû caùc quoác gia treân theá giôùiù vaø trong khu vöïc Baûn baùo caùo ñieàu tra veà toäi phaïm kinh teá quoác teá naêm 2003 cuûa Pricewaterhouse Cooper (PWC) döïa treân 3.600 cuoäc phoûng vaán tieán haønh taïi 50 quoác gia treân theá giôùi cho thaáy toäi phaïm kinh teá ñang taêng maïnh. Cöù ba doanh nghieäp ñöôïc hoûi coù moät doanh nghieäp laø naïn nhaân cuûa toäi phaïm kinh teá. Baùo caùo cho thaáy coâng ty caøng lôùn, khaû naêng bò toäi phaïm kinh teá “thaêm vieáng caøng cao”, khoâng coù lónh vöïc naøo an toaøn tröôùc caùc loaïi toäi phaïm kinh teá. Nhöng ruûi ro cao nhaát laïi taäp trung vaøo lónh vöïc taøi chính nhö ngaønh ngaân haøng vaø baûo hieåm. Soá lieäu thoáng keâ naêm 2001, cöù saùu ngaân haøng ñang hoaït ñoäng laø coù moät ngaân haøng khoâng theå kieåm soaùt naïn röûa tieàn. Loaïi hình toäi phaïm kinh teá phoå bieán nhaát laø chieám duïng voán, roài ñeán toäi phaïm röûa tieàn, toäi phaïm treân maïng vaø thoâng tin taøi chính khoâng trung thöïc. Löïc löôïng ñaëc nhieäm taøi chính choáng röûa tieàn (FATF) vaø Lieân hieäp quoác döï ñoaùn hieän coù khoaûng 1.5 nghìn tyû USD bò röûa moãi naêm treân theá giôùi. Soá tieàn treân chieám töø 2% ñeán 5% GDP cuûa toaøn theá giôùi, trong ñoù ½ soá tieàn treân ñöôïc röûa taïi thò tröôøng Myõ. Moät nguoàn tin cuûa Haõng tin Reuters chæ ra raèng haøng naêm treân theá giôùi coù gaàn 150.000 coâng ty ma ñöôïc thaønh laäp treân khaép theá giôùi. Tieàn baån ñöôïc chuyeån qua caùc coâng ty naøy vaø ñeán hôn 60 “thieân ñöôøng taøi chính” leân ñeán haøng tyû USD. Trong nhöõng naêm 70, ngöôøi ta chæ thaáy coù 25 quoác gia ñöôïc xem laø thieân ñöôøng taøi chính thì hieän nay con soá naøy ñaõ voït leân 63 vaø khoaûng phaân nöõa Trang 21 trong soá ñoù laø nhöõng quoác gia hay laõnh thoå naèm döôùi quyeàn baûo hoä cuûa Anh hay laø caùc quoác gia thuoäc ñòa cuõ. Ö Theá giôùi hieän nay khoù kieåm soaùt ñöôïc löôïng tieàn baån. 2.1.1 Nhöõng phi vuï röûa tieàn ôû caùc quoác gia treân theá giôùi ñöôïc phaùt hieän 2.1.1.1 Taïi Myõ ¾ Chieán dòch Mule train Ngaøy 01 thaùng 07 naêm 1998, tröôûng phoøng taøi chính, chuû tòch vaø phoù chuû tòch cuûa coâng ty Supermail.Inc., moät coâng ty seùc chuyeån khoaûn ñaõ bò baét vì tham gia vaøo moät vuï röûa tieàn trong moät cuoäc ñieàu tra keùo daøi hai naêm do Vaên phoøng ôû Los Angeles cuûa Cuïc ñieàu tra Lieân bang vaø Phoøng caûnh saùt Los Angeles tieán haønh. Theo hoà sô, coâng ty naøy laø moät trong nhöõng coâng ty seùc chuyeån khosaûn lôùn nhaát hoaït ñoäng ôû Taây Hoa Kyø vaø laø moät trong nhöõng ñaïi lyù chuyeån tieàn haøng ñaàu ôû Hoa Kyø cung caáp dòch vuï cho Mexico vaø Chaâu Myõ La tinh. Ba thaønh vieân ban quaûn trò cuøng vôùi saùu nhaân vieân vaø caùc coäng söï ñaõ bò baét sau khi Boài thaåm ñoaøn ñöa ra baûn caùo traïng vôùi 67 ñieåm keát toäi 11 bò caùo bao goàm caû coâng ty Supermail coù aâm möu röûa tieàn, neù traùnh yeâu caàu baùo caùo veà löu haønh tieàn teä vaø chieám ñoaït taøi saûn moät caùch baát hôïp phaùp. Muïc tieâu ñaàu tieân cuûa cuoäc ñieàu tra laø quyõ cuûa coâng ty ôû Reseda, California. Nhöõng ngöôøi ñieàu tra döôùi voû boïc bí maät ñaõ tieáp caän vôùi ngöôøi quaûn lyù, ngöôøi ñaõ ñoàng yù röûa nhöõng khoaûn tieàn “ma tuùy” vôùi khoaûn phí tieàn maët. Ñaëc bieät ngöôøi quaûn lyù ñaõ chuyeån moät soá löôïng lôùn tieàn maët thaønh giaáy leänh chuyeån tieàn cuûa coâng ty. Khi coù moät löôïng tieàn lôùn caàn ñöôïc röûa ngöôøi quaûn lyù seõ yeâu caàu caùc coäng söï laøm vieäc ôû nhöõng khu vöïc khaùc giuùp ñôõ. Khi ngöôøi quaûn lyù môùi ñieàu haønh nhöõng hoaït ñoäng ôû chi nhaùnh Reseda vaøo thaùng 4 naêm 1997 thì anh ta ñaõ ñöa tôùi coâng ty moät soá nhaân vieân. Nhöõng nhaân vieân naøy ñöôïc pheùp phaùt haønh Trang 22 nhöõng phieáu göûi tieàn vaø chuyeån moät löôïng lôùn tieàn baát chính tôùi moät taøi khoaûn bí maät ôû Miami, trong khi ñoù soá tieàn ñeå duy trì hoaït ñoäng vaãn naèm trong quyõ cuûa coâng ty. Toång coäng caùc bò caùo ñaõ röûa hôn ba trieäu USD tieàn”ma tuùy”. Ngöôøi ta cho raèng ñaây laø moät trong nhöõng vuï ñieàu tra choáng laïi naïn röûa tieàn nhaèm vaøo giôùi kinh doanh seùc chuyeån khoaûn lôùn nhaát trong lòch söû nöôùc Myõ. ¾ Chieán dòch Risky business Chieán dòch Risky business do Cuïc Haûi quan Lieân quan vaø FBI tieán haønh vaøo naêm 1994 sau khi moät boïn löøa ñaûo ñaêng quaûng caùo treân moät soá tôø baùo vaø aán phaåm lôùn cuûa Myõ. Nhöõng tin quaûng caùo naøy ñöa ra nhöõng ñeà nghò cho vay voán ñoái vôùi caùc chuû haõng kinh doanh vôùi “khoaûn phí traû tröôùc”. Caùc naïn nhaân treân toaøn theá giôùi baét ñaàu traû khoaûn tieàn laõi traû tröôùc töø 50.000 ñeán 2.2 trieäu USD ñeå coù theå vay ñöôïc voán. Sau khi traû khoaûn tieàn naøy, caùc naïn nhaân ñöôïc yeâu caàu kyù moät baûn hôïp ñoàng yeâu caàu hoï ngay laäp töùc cung caáp thö tín duïng töø 2 ñeán 20 trieäu USD laøm tieàn theá chaáp cho khoaûn vay. Neáu caùc naïn nhaân khoâng theå môû thö tín duïng vôùi moät khoaûn tieàn lôùn nhö vaäy ngay laäp töùc, boïn löøa ñaûo baûo raèng hoï ñaõ vi phaïm ñieàu khoaûn hôïp ñoàng vaø giöõ tieàn laõi traû tröôùc cuûa hoï. Treân thöïc teá nhöõng keû chuû möu cuûa keá hoaïch naøy bieát raèng caùc naïn nhaân seõ khoâng theå ñaùp öùng ñöôïc caùc ñieàu khoaûn cuûa hôïp ñoàng vaø baèng caùch ñoù chuùng ñaõ chieám cuûa caùc naïn nhaân nhöõng khoaûn tieàn laõi traû tröôùc. Ñeå che ñaäy soá tieàn chuùng ñaõ aên caép, nhöõng keû löøa ñaûo naøy ñaõ môû Ngaân haøng Caribean American Bank ôû Antigua vaø Barbuda vaøo naêm 1994. Cuïc Haûi quan Lieân bang vaø FBI ñaõ phaùt hieän ra raèng ngaân haøng naøy chæ hoaït ñoäng beà ngoaøi, laø moät trong 18 ngaân haøng hoaït ñoäng döôùi söï kieåm soaùt cuûa Ngaân haøng quoác teá Chaâu Myõ (A.I.B,Ltd) ôû Antigua. Caû hai ngaân haøng naøy ñaõ bò ñoùng cöûa do toäi löøa Trang 23 ñaûo. Duøng nhöõng ngaân haøng naøy vaø voâ soá bình phong khaùc boïn löøa ñaûo naøy coù theå mua maùy bay, thuyeàn ñua, xe coä, baát ñoäng saûn, vaø nhöõng taøi saûn khaùc baèng khoaûn tieàn löøa ñaûo. Moät soá bò caùo phaùt haønh nhöõng theû tín duïng lôùn – döôùi teân cuûa nhöng coâng ty bình phong – qua heä thoáng ngaân haøng ôû Antigua, vì vaäy chuùng coù theå tieâu thuï nhöõng khoaûn tieàn aên caép baèng theû tín duïng ôû khaép nôi treân theá giôùi. Ít nhaát laø 400 ngöôøi treân theá giôùi bò maát tieàn vaøo vuï löøa ñaûo naøy. Toång soá tieàn löøa ñaûo khoâng ñöôïc tieát loä nhöng ngöôøi ta öôùc tính khoaûng 60 trieäu USD. Toång coäng 19 ngöôøi bò keát aùn trong chieán dòch naøy. ¾ Chieán dòch Skymaster Moät trong nhöõng chieán dòch thaønh coâng nhaát laø chieán dòch Skymaster do Cuïc Haûi quan Lieân bang tieán haønh: taán coâng vaøo heä thoáng thò tröôøng chôï ñen chuyeån ñoåi ñoàng peso. Töø thaùng 3 naêm 1997 ñeán thaùng 5 naêm 1999, caùc nhaân vieân tham gia chieán dòch Skymaster ñaõ chieám ñöôïc loøng tin cuûa boïn moâi giôùi buoân baùn ñoàng peso Colombia laøm vieäc cho caùc truøm buoân ma tuùy ôû Colombia, chuùng trao cho caùc nhaân vieân maät nhöõng khoaûn tieàn maët khoång loà thu ñöôïc töø vieäc buoân ma tuùy. Nhöõng nhaân vieân naøy ñöa caùc khoaûn tieàn maët ñoù vaøo caùc taøi khoaûn do Chính phuû kieåm soaùt. Sau moãi moãi phi vuï, nhöõng keû ñoåi tieàn peso laïi chæ thò cho caùc nhaân vieân maät chuyeån tieàn vaøo caùc taøi khoaûn ngaân haøng ñaõ ñöôïc chæ ñònh. Thoâng qua heä thoáng thò tröôøng chôï ñen chuyeån ñoåi ñoàng peso Colombia, boïn moâi giôùi ñaõ laáy ñoàng peso thu ñöôïc töø vieäc nhaäp khaåu haøng hoùa Myõ ñeå ñoåi thaønh ñoàng USD ôû caùc taøi khoaûn bí maät. Boïn naøy seõ göûi vaøo caùc taøi khoaûn ngaân haøng cuûa caùc nhaø xuaát khaåu Myõ khoaûn tieàn US nhö moät khoaûn thanh toaùn cho haøng hoùa maø nhaø nhaäp khaåu Colombia ñaõ nhaän ñöôïc cuõng nhö cho caùc beân thöù ba lieân quan ñeán heä Trang 24 thoáng chuyeån ñoåi naøy. Keát thuùc chu kyø röûa tieàn ñoù, caùc nhaø nhaäp khaåu Colombia nhaän ñöôïc lôøi xaùc nhaän laø vieäc chuyeån tieàn USD ñaõ hoaøn taát vaø traû cho boïn moâi giôùi buoân baùn ñoàng peso khoaûn tieàn töông ñöông baèng ñoàng peso. Sau ñoù, boïn naøy seõ noäp peso cho caùc truøm buoân ma tuùy Colombia. Chieán dòch Skymaster ñaït ñöôïc keát quaû vôùi 14 baûn caùo traïng vaø 29 bò caùo, trong ñoù 12 teân bò keát aùn veà toäi röûa tieàn hoaëc tham gia mua baùn ma tuùy ñaõ bò toáng giam. Ngoaøi ra, coøn khôûi toá vieäc caùc taøi khoaûn ngaân haøng nhaän nhöõng khoaûn thu töø buoân baùn ma tuùy ôû Myõ cuõng nhö ôû caùc nöôùc khaùc. ¾ Chieán dòch Juno Chieán dòch Juno laø söï phoái hôïp giöõa Cuïc phoøng choáng ma tuùy, Phoøng ñieàu tra hình söï haûi quan noäi ñòa vaø Vaên phoøng chöôûng lyù Lieân bang ôû Atlanta : caùc boä phaàn naøy ñaõ hình thaønh moät löïc löôïng ñaëc nhieäm choáng röûa tieàn. Vaøo thaùng 12 naêm 1999, boài thaåm ñoaøn lieân bang ñaët taïi Atlanta keát aùn naêm bò caùo töø Colombia dính líu ñeán heä thoáng röûa tieàn vaø buoân baùn ma tuùy vôùi voøng quay haøng trieäu USD. Theo söï chæ ñaïo cuûa caùc bò caùo, caùc nhaân vieân bí maät tham gia chieán dòch Juno ñaõ töøng giöõ nhöõng khoaûn lôïi nhuaän thu ñöôïc töø ma tuùy töø 100.000 ñeán 500.000 USD. Caùc khoaûn thu ñöôïc töø ma tuùy cuõng ñöôïc raûi ôû nhöõng thaønh phoá khaùc cuûa Myõ nhö Dallas, Huston, New York, Newark, Providence, Chicago, cuõng nhö ôû Madrid vaø Rome. Nhöõng ngöôøi tham gia chieán dòch Juno sau ñoù ñaõ chuuyeån tieàn töø caùc thaønh phoá noùi treân ñeán taøi khoaûn bí maät ôû Atlanta. Theo chæ thò cuûa nhöõng keû hieän nay ñaõ bò keát aùn, tieàn ñöôïc chuyeån tieáp ñeán haøng loaït caùc taøi khoaûn ôû Myõ vaø treân toaøn theá giôùi. Töông töï nhö trong chieán dòch Skymaster, lôïi nhuaän thu ñöôïc töø ma tuùy ñöôïc hôïp phaùp hoùa thoâng qua heä thoáng chuyeån ñoåi ñoàng peso chôï ñen, khi boïn moâi Trang 25 giôùi ñoåi tieàn peso ñaõ laáy ñoàng peso thu ñöôïc töø vieäc nhaäp khaåu haøng hoùa Myõ ñeå ñoåi thaønh ñoàng USD ôû caùc taøi khoaûn bí maät. Vaø moät laàn nöõa, caùc vuï kieän laïi ñöôïc khôûi xöôùng ñeå thu hoài caùc khoaûn tieàn ñaõ chuyeån vaøo taøi khoaûn noäi ñòa vaø nöôùc ngoaøi. 2.1.1.2 Taïi Argentina Trong cuoán saùch ñöôïc xuaát baûn baèng 2 thöù tieáng Ñöùc vaø Taây Ban Nha mang teân “The German Connection: The Laundering of Nazi Money in Argentina”, nhaø baùo ngöôøi Argentina goác Ñöùc Gaby Weber ñaõ khaúng ñònh raèng nhaø ñoäc taøi Peroùn ñaõ taøi trôï cho moät chieán dòch bí maät nhaèm chuyeån nhöõng taøi saûn cuûa Ñöùc quoác xaõ töø Ñöùc sang Argentina vaø sau ñoù chuyeån traû laïi Ñöùc. Trong cuoán saùch naøy, Weber ñaõ ñöa ra nhöõng baèng chöùng chöùng minh nhaø ñoäc taøi Peroùn vaø vôï oâng ta, Evita, cuøng moät soá keû thaân caän ñaõ höôûng moät phaàn lôïi nhuaän töø chieán dòch röûa tieàn naøy. Cô sôû ñeå Weber thöïc hieän cuoán saùch naøy: baèng vieäc nghieân cöùu caùc tö lieäu cuûa haõng Mercedes Benz, tieán haønh phoûng vaán caùc quan chöùc Argentina vaø Ñöùc tham gia vaøo chieán dòch naøy, nghieân cöùu caùc taøi lieäu löu tröõ cuûa Chính phuû Ñöùc, Myõ, vaø ñaëc bieät laø cuûa Chính phuû Argentina vôùi caùc bieân baûn hoûi cung nhöõng ngöôøi ñaõ tham gia vaøo chieán dòch naøy sau khi Peroùn bò laät ñoå vaøo thaùng 9/1955 cuøng nhieàu taøi lieäu khaùc ñöôïc giaûi maät trong thôøi gian gaàn ñaây. Theo nghieân cöùu cuûa Weber thì chieán dòch ñöôïc thöïc hieän baèng vieäc traû tieàn quaù cao cho nhöõng haøng hoùa ñöôïc xuaát töø Ñöùc sang Argentina vaø vieäc thanh toaùn cho nhöõng hôïp ñoàng laøm aên khoáng. Ngaân haøng Trung öông Argentina cuõng ñaõ hôïp taùc röûa tieàn baèng caùch cho pheùp thöïc hieän nhöõng hôïp ñoàng kinh teá vôùi tyû giaù hoái ñoaùi coù lôïi cho phía Ñöùc. Nhöõng hôïp ñoàng kinh teá naøy thöôøng ñöôïc kyù keát giöõa moät beân laø ñoái taùc Argentina vaø moät beân laø caùc coâng ty cuûa Ñöùc chaúng haïn nhö caùc haõng saûn xuaát xe hôi, caùc coâng ty cung caáp thieát bò ñieän, ñöôøng saét, Trang 26 caùc haõng saûn xuaát caùc maët haøng nhö tivi, maùy keùo… Soá tieàn Ñöùc ñaõ taåy röûa taïi Argentina chöa theå tính chính xaùc ñöôïc nhöng con soá naøy theo Weber nhaän ñònh chaéc chaén seõ laø nhieàu tyû USD. Cuoán saùch naøy cuûa Weber ñöôïc xuaát baûn sau boä phim taøi lieäu ñöôïc coâng chieáu naêm 2004 mang teân “Vaøng cuûa Ñöùc quoác xaõ taïi Argentina”. Maëc daàu coøn nhieàu tranh caõi nhöng boä phim ñaõ heù loä nhöõng hoaït ñoäng cuûa nhieàu nhaân vaät ñöôïc coi laø môø aùm, trong ñoù coù Hermann Durge, moät ngöôøi Ñöùc laøm vieäc taïi Ngaân haøng Trung öông Argentina trong nhöõng naêm 40 vaø ñaõ töï töû khi huûy boû nhöõng baèng chöùng veà vieäc röûa tieàn cuûa Ñöùc quoác xaõ taïi Argentina Sau chieán tranh theá giôùi thöù 2, Myõ cuõng thu giöõ ñöôïc nhieàu taøi lieäu lieân quan ñeán hoaït ñoäng röûa tieàn cuûa Ñöùc quoác xaõ taïi Argentina. Tuy nhieân, taøi lieäu taïi Ngaân haøng trung öông Argentina bò huûy hay bò maát sau chieán tranh. Vì vaäy ñeå coù theå keát luaän chính xaùc hôn veà vaán ñeà naøy, chính phuû Argentina caàn môû moät chieán dòch ñieàu tra toaøn dieän hôn. 2.1.1.3 Taïi Israel Giöõa thaùng 3 naêm 2005, Cô quan caûnh saùt ñieàu tra Tel-Aviv ñaõ thöïc hieän leänh baét khaån caáp 24 caùn boä chuû choát vaø nhaân vieân quan troïng cuûa Ngaân haøng Farmer taïi thuû ñoâ Tel-Aviv vì nhöõng toäi danh lieân quan ñeán ñöôøng daây röûa tieàn xuyeân quoác gia coù quy moâ lôùn chöa töøng coù trong lòch söû nöôùc naøy. Ngaân haøng Farmer laø ngaân haøng thöông maïi lôùn nhaát cuûa Israel, chieám 31% toång taøi saûn heä thoáng ngaân haøng cuûa quoác gia naøy. Hoaït ñoäng giao dòch cuûa ngaân haøng Farmer chieám 1/3 caùc hoaït ñoäng giao dòch cuûa toaøn boä heä thoáng ngaân haøng taïi Israel. Sau khi phaùt hieän caùc hoaït ñoäng môø aùm, caûnh saùt ñaõ chính thöùc tieán haønh ñieàu tra toaøn boä hoaït ñoäng vaø laäp töùc phong toûa 180 taøi khoaûn trò giaù hôn 278 trieäu USD cuûa 18 khaùch haøng göûi trong chi nhaùnh naøy. Ngoaøi ra, hôn 200 khaùch Trang 27 haøng khaùc coù soá tieàn göûi treân 250.000 USD coù nguoàn goác khoâng roõ raøng cuõng bò trieäu taäp ñeán cô quan ñieàu tra ñeå thaåm vaán. Caûnh saùt Israel coøn phoái hôïp caûnh saùt Phaùp vaø Luxemburg ñeå ñieàu tra caùc taøi khoaûn chuyeån tieàn töø nöôùc ngoaøi. Caùc khaùch haøng coù maùu maët lieân quan ñeán vuï aùn naøy ña soá laø caùc nhaø kinh doanh noåi tieáng ngöôøi Israel vaø ngöôøi nöôùc ngoaøi, trong ñoù coù caû Gusinsky, truøm truyeàn thoâng ngöôøi Nga goác Do Thaùi, ngöôøi bò chính phuû Nga truy naõ gaét gao ñang löu vong ôû Anh. Chieàu ngaøy 06/03/2005, Cô quan ñieàu tra Israel ñaõ tieán haønh khaùm xeùt vaên phoøng ñaïi ñieän cuûa Gunsinsky taïi Tel-Aviv vaø tòch thu toaøn boä giaáy tôø taøi lieäu trong vaên phoøng oâng ta. Trong soá ngöôøi coù lieân quan ñeán vuï aùn röûa tieàn coøn coù Ñaïi söù Israel taïi Anh. Theo tieát loä cuûa caûnh saùt Israel, caùc caùch thöùc röûa tieàn cuûa ñöôøng naøy nhö sau: - Nhöõng oâng truøm seõ chuyeån moät löôïng lôùn tieàn phaïm phaùp vaøo caùc taøi khoaûn caù nhaân duøng ñeå giao dòch vaø chuyeån vaøo haøng chuïc coâng ty ma do hoï laäp ra treân khaép toaøn caàu vaø sau nhöõng voøng quanh co cuoái cuøng soá tieàn ñoù ñöôïc röûa saïch vaø naèm trong voû boïc caùc taøi khoaûn leû vaø noù quay veà tuùi chuû nhaân cuûa chuùng. - Hay moät caùch khaùc cuõng thöôøng ñöôïc caùc oâng truøm röûa tieàn vaän duïng ñoù laø chia nhoû soá tieàn baát hôïp phaùp thaønh nhöõng khoaûn khoâng vöôït quaù 250.000 USD ñeå chuyeån vaøo nhieàu taøi khoaûn khaùc nhau taïi ngaân haøng (theo quy ñònh cuûa Chính phuû Israel nhöõng ngöôøi coù taøi khoaûn vöôït quaù 250.000 USD seõ buoäc phaûi baùo caùo veà nguoàn goác tieàn cuûa soá tieàn ñoù). - Hay chuyeån moät löôïng lôùn tieàn caàn röûa vaøo taøi khoaûn taïi moät ngaân haøng naøo ñoù vaø vay laïi chính ngaân haøng ñoù baèng soá tieàn ñaõ göûi roài mang ñi nöôùc ngoaøi hôïp phaùp. Trang 28 Chæ tính trong naêm 2004, soá tieàn phi phaùp ñöôïc röûa taïi Chi nhaùnh ngaân haøng Farmer leân tôùi haøng traêm trieäu USD. 2.1.1.4 Taïi Thaùi Lan Toøa aùn toái cao Thaùi Lan nghi ngôø cöïu boä tröôûng Y teá Rakkiat Sukthana laïm duïng chöùc quyeàn ñeå coù ñöôïc 233,88 trieäu baht (töông ñöông 5,8 trieäu USD) vaø ra leänh tòch bieân toaøn boä keå caû taøi saûn cuûa oâng döôùi teân nhöõng ngöôøi khaùc. Nguyeân nhaân: cöïu boä tröôûng Y teá khoâng theå chöùng minh ñöôïc lôøi khai soá tieàn ñaët trong 13 taøi khoaûn ngaân haøng coù nguoàn goác töø ñaùnh baïc, trôï caáp chính trò vaø vay möôïn. Trong soá taøi saûn bò tòch bieân cuûa oâng Rakkiat coù 179,48 trieäu baht ñöôïc ñeå trong taøi khoaûn ngaân haøng cuûa Jirayu Charasathein, cöïu trôï lyù thaân caän nhaát cuûa oâng, vaø taøi khoaûn cuûa Pitsanukorn Udornsathit, em vôï cuûa cöïu boä tröôûng. Oâng Rakkiat cho bieát soá tieàn naøy coù ñöôïc töø ñaùnh baïc ôû Australia nhöng khoâng coâng boá vì lo ngaïi chuyeän ñoù seõ phaù hoaïi uy tín vaø ñòa vò boä tröôûng. Theo thoâng tin töø toøa aùn, Jirayu ñang chòu aùn 6 naêm tuø vì toäi tham nhuõng vaø Pitsanukorn khoâng theå khaúng ñònh soá tieàn ñoù coù töø ñaùnh baïc. Ngay caû neáu cöïu boä tröôûng ñaõ thaéng baïc thì oâng phaûi cho soá tieàn vaøo taøi khoaûn cuûa chính mình. Beân caïnh ñoù, neáu ñuùng laø tieàn thaéng baïc thì oâng Rakkiat phaûi giöõ chöùng töø soå saùch cuûa soøng baïc ñeå chöùng minh. Tuy nhieân, oâng khoâng coù baèng chöùng naøy. Bieân baûn cuûa toøa aùn coù ñoaïn “Neáu coù baèng chöùng tieàn ñöôïc chuyeån töø soøng baïc cho oâng Rakkiat, thì laäp luaän tieàn coù ñöôïc do ñaùnh baïc laø coù theå ñaùng tin caäy. Tuy nhieân, ñöa tieàn vaøo taøi khoaûn cuûa Jirayu vaø Pitsanukorn coù nghóa laø röûa tieàn”. Cô quan tö phaùp coøn phaùt hieän 15,4 trieäu baht trong taøi khoaûn ôû Ngaân haøng Krung Thai cuûa baø Surakanya, vôï oâng Rakkiat, cuõng khoù coù khaû naêng xuaát phaùt töø tieàn ñaùnh baïc. Baø Surakanyacho bieát luoân cuøng choàng tôùi caùc soøng baïc nöôùc ngoaøi, moãi laàn thaéng cuoäc, oâng laïi ñöa tieàn cho baø roài baø ñöa tieàn vaøo taøi khoaûn tieát kieäm cuûa mình. Soá tieàn naøy coù ñöôïc töø boán laàn ñaùnh baïc taïi Australia, Trang 29 Malaysia vaø Macao. Tuy nhieân, toøa aùn phaùt hieän oâng Rakkiat ñaõ thua naëng hai laàn taïi Macao: moät laàn 24,3 trieäu baht vaø moät laàn 17 trieäu baht. Nhö vaäy caøng coù cô sôû chöùng minh oâng khoâng theå ñöa cho baø soá tieàn laø 15,4 trieäu baht. Beân caïnh ñoù, cöïu laõnh ñaïo Seritham Pinit Charusombat ñaõ giuùp oâng gaây quyõ 21 trieäu baht. Ñoåi laïi, oâng gia nhaäp ñaûng Haønh ñoäng xaõ hoäi vì Udon Thani. Tuy nhieân, tieàn naøy ñöôïc nhanh choùng chuyeån vaøo taøi khoaûn cuûa Jirayu vaø chöa bao giôø ñöôïc söû duïng vaøo muïc ñích chính trò. Nhöõng döõ lieäu treân chöùng minh vò cöïu boä tröôûng cuûa Thaùi Lan ñaõ tham nhuõng, giaáu gieám taøi saûn vaø giaû ñaùnh baïc ñeå thöïc hieän haønh vi röûa tieàn. 2.1.1.5 Taïi caùc quoác gia khaùc Thaùng 3 naêm 2005, caûnh saùt Taây Ban Nha tuyeân boá ñaõ phaù baêng nhoùm röûa tieàn quoác teá coù truï sôû ôû Marbella – thaønh phoá nghæ maùt mieàn nam. 41 ngöôøi coù quoác tòch Taây Ban Nha, Phaùp, Phaàn Lan, Nga vaø Ukraina bò baét. Moät con taøu, hai chieác maùy bay vaø hôn 40 xe oâ toâ haïng sang cuõng bò thu giöõ trong ñôït truy queùt. Cuoäc ñieàu tra ñaõ keùo daøi 10 thaùng. Interpol vaø Europol cuõng tham gia vaøo chieán dòch mang maät danh Caù voi traéng do Taây Ban Nha vaø Nga hôïp taùc tieán haønh. Maïng löôùi noùi treân bò nghi ñaõ röûa hôn 300 trieäu USD cho caùc baêng nhoùm chuyeân gieát ngöôøi, kinh doanh ma tuùy, vuõ khí vaø maïi daâm. Ñoàng thôøi caùc quan chöùc Taây Ban Nha cho bieát hoï nghi moät soá nhaân vaät trong nhoùm ñaõ röûa tieàn tuoàn ra töø coâng ty Yukos. Moät nguoàn tin thaân caän vôùi hoaït ñoäng ñieàu tra tieát loä theâm: “Coù moät soá caù nhaân beân trong Yukos döôøng nhö ñaõ ruùt ra moät soá tieàn maø coâng ty hay caùc quan chöùc thueá khoâng bieát. Hoï boøn ruùt tieàn cuûa Yukos roài ñaàu tö vaøo moät coâng ty Haø Lan, qua ñoù chuyeån tieàn ñeán Taây Ban Nha.” Trang 30 Coâng ty ñiaï oác SPAG ôû St Petersburg bò caùc coâng toá vieân Ñöùc buoäc toäi laøm saïch “haøng chuïc trieäu euro” cho “moät trong nhöõng taäp ñoaøn toäi phaïm lôùn vaø maïnh nhaát cuûa Nga” Chi nhaùnh cuûa SPAG ôû Hensen, Ñöùc ñaõ bò caûnh saùt nöôùc naøy luïc soaùt cuøng 27 haõng khaùc hoài tuaàn tröôùc. Giôùi chöùc Ñöùc ra thoâng baùo cho bieát taäp ñoaøn toäi phaïm röûa tieàn neâu treân ñöôïc cho laø ñoùng ñoâ ôû St Peterburg, ñaõ dính líu tôùi “buoân laäu xe hôi, röôïu, buoân ngöôøi” Theo caùc coâng toá vieân thuû ñoaïn röûa tieàn cuûa boïn toäi phaïm laø söû duïng moät trang web cuûa caùc coâng ty ña quoác gia, keâu goïi ñaàu tö voán vaøo SPAG , roài sau ñoù chuyeån tieàn trôû laïi Nga ñeå ñaàu tö nhaø ñaát. SPAG töøng bò cô quan tình baùo Ñöùc ñieàu tra vì nghi ngôø röûa tieàn cho caùc baêng nhoùm toäi phaïm Nga vaø truøm ma tuùy Colombia. Thoâng tin naøy coâng boá treân caùc tôø Newsweek vaø Le Monde hoài naêm 2000 vaø 2001. Theo tôø Le Monde, caên cöù taøi lieäu tình baùo cuûa Ñöùc cho bieát, theo keát quaû ñieàu tra gangster Nga chuyeån tieàn qua moät thaønh vieân hoäi ñoàng tö vaán SPAG teân laø Rudolf Ritter tôùi caùc taøi khoaûn ôû Romania, sau ñoù duøng tieàn naøy ñeå mua nhaø ñaát thoâng qua chi nhaùnh SPAG taïi ST Petersburg. Hai anh em sinh ñoâi ngöôøi Nga Igor vaø Oleg Berezovsky ñöùng ñaàu moät ñöôøng daây röûa tieàn phöùc taïp. Tieàn thu ñöôïc töø caùc hoaït ñoäng buoân ngöôøi, buoân laäu ma tuùy, vuõ khí… töø Nga ñöôïc coâng ty hoï chuyeån vaøo ngaân haøng Myõ, sang chaâu Aâu roài “saïch seõ” trôû veà Nga. Caùc nhaø ñieàu tra öôùc tính coù ñeán 9 tyû USD ñöôïc röûa ôû coâng ty naøy trong 6 naêm qua. Coâng ty Kama Trade cuûa Igor coù truï sôû taïi Paris. Caûnh saùt baét ñaàu nghi ngôø khi bieát raèng coù 10 doanh nghieäp khaùc nhau ñöôïc ñaêng kyù cuøng moät truï sôû, vaø taát caû ñeàu lieân quan ñeán nhöõng hoaït ñoäng phi phaùp. Ôû khu nghó beân bôø bieån Rimini, Italy, coâng ty Prima SRL cuûa Oleg thöïc hieän hôïp ñoàng vôùi caùc doanh nghieäp treân Trang 31 khaép chaâu Aâu. Nhaân vieân ñieàu tra ñaõ taäp trung vaøo hoaït ñoäng cuûa nhöõng haõng naøy. Vuï baét giöõ Igor (Oleg troán thoaùt) laø keát quaû cuûa chieán dòch Maïng nheän keùo daøi suoát 02 naêm cuûa caûnh saùt choán mafia Italia, vôùi söï hoã trôï cuûa moät soá nöôùc chaâu Aâu. Caûnh saùt cho bieát ñöôøng daây röûa tieàn naøy hoaït ñoäng vaøo khoaûng naêm 1996. Ñaàu tieân, tieàn ñöôïc chuyeån töø hai ngaân haøng ôû Nga tôùi caùc taøi khoaûn trong Ngaân haøng New York thuoäc ñaêng kyù cuûa Coâng ty Benex Worldwide. Soá tieàn tieáp tuïc ñöôïc ñöa ñeán caùc taøi khoaûn vaø doanh nghieäp chaâu Aâu tröôùc khi saïch seõ trôû veà Nga. Qua ñieàu tra, caûnh saùt Italy nhaän thaáy haøng chuïc coâng ty treân khaép chaâu Aâu ñaõ chuyeån caùc khoaûn tieàn nhoû cho nhau ñeå traû cho nhöõng coâng vieäc khoâng bao giôø coù. Nhöõng giao dòch naøy dieãn ra haøng ngaøy vôùi toång giaù trò leân ñeán haøng tyû euro. Cuoái cuøng tieàn laïi ñöôïc göûi veà moät soá coâng ty ôû Nga coù quan heä ñeán caùc gia ñình toäi phaïm Ismolskaya vaø Soltsnevo. Ngaøy 19/10/2004, toøa aùn Brazil ra thoâng baùo phong toûa caùc taøi khoaûn cuûa oâng Paulo Maluf, cöïu thò tröôûng thaønh phoá Sao Paulo. Caùc taøi khoaûn cuûa gia ñình vaø cuûa toaøn boä coâng ty gia ñình cöïu thò tröôûng cuõng bò phong toûa. Öôùc tính trò giaù toång coäng 1.8 tyû USD. Oâng Paulo Maluf bò buoäc toäi bieån thuû vaø röûa tieàn. Vieän coâng toá Brazil cho bieát coù nhieàu chöùng cöù cho thaáy oâng cöïu thò tröôûng ñaõ röûa tieàn vaø bieån thuû 600 trieäu USD tieàn coâng quyõ trong thôøi gian ñöông nhieäm chöùc thò tröôûng thaønh phoá Sao Paulo (1993-1997). Thuïy Só thoâng baùo chaáp nhaän ñeà nghò phong toûa taøi saûn theo yeâu caàu cuûa toøa aùn Brazil ñoàng thôøi seõ chuyeån toaøn boä hoà sô taøi chính ngaân haøng cuûa oâng Paulo Mluf cho phía Brazil ñeå hoã trôï ñieàu tra vuï aùn. Töø ngaøy 13/01/2004 ñeán ngaøy 18/01/2004 ñaõ dieãn ra phieân toøa sô thaåm xeùt xöû ñöôøng daây röûa tieàn qua moät ngaân haøng Hoàng Koâng. Ñöôøng daây chuyeån tieàn Trang 32 baát hôïp phaùp ñaõ hoaït ñoäng trong suoát naêm naêm qua vôùi soá tieàn leân tôùi haøng traêm tyû USD. Theo keát quaû thoáng keâ: chæ trong voøng 35 ngaøy, ba taäp ñoaøn kinh doanh taïi Trung Quoác ñaõ chuyeån traùi pheùp qua moät ngaân haøng taïi Hoàng Koâng toång coäng 3.2 tyû USD töùc laø hôn 92 trieäu USD moãi ngaøy. Hai maét xích cô baûn trong ñöôøng daây chuyeån tieàn baát hôïp phaùp naøy laø Coâng ty ñoåi tieàn Guardecade vaø Chi nhaùnh Tsim Sha Tsui cuûa Ngaân haøng Po Sang Bank ôû Hoàng Koâng. Coù saùu bò can trong ñöôøng daây ñaõ bò truy toá: Lam Yiu-chung – cöïu quan chöùc quaûn lyù cao caáp cuûa Po Sang Bank, Chan Chung-ming vaø Judas Yip Heuong-wing – giaùm ñoác ñieàu haønh vaø laø caùc coå ñoâng chính cuûa Guardecade, hai coå ñoâng khaùc laø Wong Sung-tak vaø Wong Sung-kai cuøng Chiu kam-lung ngöôøi vaän chuyeån tieàn. Ñöôïc vaän chuyeån tôùi Hoàng Koâng töø Trung Quoác qua söï giuùp söùc cuûa Guardecade vaø PoSang Bank, soá tieàn laäu khoång loà seõ ñöôïc chia nhoû thaønh nhieàu taøi khoaûn hôïp phaùp taïi caùc ngaân haøng. Tieàn baån bao goàm nhieàu loaïi tieàn khaùc nhau: USD, Lire, Mark, Nhaân daân teä… ñöôïc thu gom töø “Kan syndicate”, “Ma syndicate” vaø moät taäp ñoaøn kinh doanh khaùc taïi Trung Quoác sau ñoù chuyeån sang Hoàng Koâng (coù theå baèng caùch buoäc vaøo cô theå ngöôøi vaän chuyeån). Taïi coâng ty Guardecade, toaøn boä soá tieàn naøy ñöôïc ñoåi sang ñoâ la Hoàng Koâng roài gôûi vaøo Chi nhaùnh Tsim Sha Tsui cuûa Po Sang Bank. Vôùi söï giuùp söùc cuûa Chi nhaùnh ngaân haøng naøy, khoaûn tieàn baát hôïp phaùp ñöôïc chia thaønh haøng ngaøn taøi khoaûn nhoû naèm goïn trong caùc ngaân haøng ôû Hoàng Koâng vaø moät soá ngaân haøng ôû caùc nöôùc khaùc. Toaøn boä quy trình röûa tieàn treân ñöôïc chæ ñaïo tröïc tieáp töø caùc taäp ñoaøn kinh doanh taïi Trung Quoác. Trang 33 2.1.2 Nhöõng baøi hoïc kinh nghieäm ñöôïc ruùt ra töø hoaït ñoäng röûa tieàn ôû caùc quoác gia treân theá giôùi 2.1.2.1 Veà khung phaùp lyù ch._. nhaèm oån ñònh kinh teá vó moâ, kieåm soaùt laïm phaùt, thuùc ñaåy saûn xuaát, tieâu duøng, kích thích ñaàu tö phaùt trieån, baûo ñaûm neàn kinh teá taêng tröôûng cao vaø beàn vöõng. Ñoù laø ñònh höôùng cuûa chính saùch tieàn teä töø nay ñeán naêm 2015. Muoán ñaït ñöôïc muïc tieâu theo ñònh höôùng cuûa chính saùch tieàn teä chuùng ta phaûi tieáp tuïc hoaøn thieän vaø thöïc hieän moät soá bieän phaùp sau ñaây: 3.1.1 Veà phaùt trieån thò tröôøng tieàn teä, thò tröôøng voán Ñoåi môùi chính saùch tieàn teä theo höôùng vaän duïng caùc coâng cuï chính saùch giaùn tieáp. Töøng böôùc hoaøn thieän chính saùch tyû giaù, laõi suaát, nghieäp vuï thò tröôøng môû..., nhaèm naâng cao hieäu quaû thöïc thi chính saùch tieàn teä. Phaùt trieån thò tröôøng tieàn teä thöù caáp, ñaëc bieät laø thò tröôøng lieân ngaân haøng veà noäi teä vaø ngoaïi teä. Phaùt trieån caùc coâng cuï taøi chính cuûa thò tröôøng naøy ñaëc bieät laø caùc coâng cuï, caùc giao dòch phoøng traùnh ruûi ro veà tyû giaù hoái ñoaùi. Phaùt trieån thò tröôøng voán vaø tieàn teä vôùi caùc hình thöùc ña daïng thích hôïp, bao goàm heä thoáng ngaân haøng vaø caùc theå cheá taøi chính phi ngaân haøng, coâng ty baûo hieåm, caùc quyõ ñaàu tö vaø baûo laõnh ñaàu tö... nhaèm thu huùt caùc nguoàn voán ñaàu tö trong xaõ hoäi, môû roäng nguoàn voán daøi haïn vaø trung haïn. Giaûm maïnh caùc hình thöùc bao caáp veà voán, tín duïng. Hoaøn thieän hôn nöõa nghieäp vuï thò tröôøng môû. Coù bieän phaùp phaùt trieån thò tröôøng coâng traùi baèng vieäc giôùi thieäu theâm haøng hoùa cho thò tröôøng môû, taïo ñieàu Trang 55 kieän thu huùt thaønh vieân tham gia thò tröôøng nhaèm töøng böôùc hoaøn thieän coâng cuï thò tröôøng môû theo höôùng trôû thaønh coâng cuï ñieàu tieát tieàn teä chuû yeáu cuûa Ngaân haøng Nhaø nöôùc. Coù söï phoái hôïp nhòp nhaøng hôn nöõa giöõa chính saùch tieàn teä vaø quaûn lyù nôï cuûa Chính phuû (phaùt haønh traùi phieáu Chính phuû). Hoaøn thieän cô cheá ñieàu haønh tyû giaù hoái ñoaùi theo höôùng vöøa linh hoaït trong ngaén haïn, vöøa oån ñònh trong daøi haïn, khuyeán khích xuaát khaåu, goùp phaàn oån ñònh thò tröôøng tieàn teä, ñaëc bieät laø thò tröôøng voán. Hoaøn thieän chính saùch vaø cô cheá quaûn lyù ngoaïi hoái theo höôùng töï do hoùa caùc giao dòch vaõng lai vaø giao dòch voán, ñoàng thôøi xaây döïng heä thoáng caùc bieän phaùp kieåm tra chu chuyeån voán quoác teá, ñaëc bieät laø voán ngaén haïn, kieåm soaùt nôï nöôùc ngoaøi, kieåm soaùt vaø haïn cheá toái ña vieäc söû duïng ngoaïi teä treân laõnh thoå Vieät Nam treân cô sôû naâng cao vò theá cuûa ñoàng Vieät Nam. 3.1.2 Veà caûi caùch heä thoáng ngaân haøng thöông maïi Vieät Nam ñang thöïc hieän moät chieán löôïc caûi caùch heä thoáng ngaân haøng thöông maïi nhaèm khoâi phuïc laïi söï laønh maïnh cuûa caû heä thoáng ngaân haøng nhaèm caûi thieän tính an toaøn, hieäu quaû cuûa chöùc naêng trung gian taøi chính cho neàn kinh teá. Chính phuû ñaõ thoâng qua moät chöông trình caûi caùch heä thoáng ngaân haøng vôùi muïc tieâu duy trì söï phaùt trieån vaø oån ñònh heä thoáng phuø hôïp vôùi khuoân khoå kinh teá vó moâ cuûa Vieät Nam. Troïng taâm cuûa chöông trình caûi caùch laø caùc noã löïc maïnh meõ nhaèm ngaên ngöøa söï phaùt sinh caùc khoaûn nôï khoù ñoøi vaø thöïc hieän hoaït ñoäng ngaân haøng treân cô sôû thöông maïi moät caùch an toaøn, hieäu quaû. Ñeå giaûm nhöõng ruûi ro mang tính heä thoáng trong ngaønh taøi chính, khuyeán khích phaùt trieån lónh vöïc taøi chính phi ngaân haøng, cuûng coá, ña daïng hoùa caùc keânh huy ñoäng tieát kieäm vaø caùc phöông thöùc cung caáp taøi chính cho ñaàu tö trung vaø daøi haïn. Chöông trình caûi caùch naøy seõ ñöôïc thöïc hieän keát hôïp vôùi chöông trình caûi caùch doanh nghieäp nhaø nöôùc. Vieäc thöïc hieän caûi caùch caùc ngaân haøng thöông maïi Trang 56 nhaø nöôùc seõ laøm taêng traùch nhieäm quaûn lyù, naâng cao tính ñoäc laäp, khaû naêng sinh lôøi vaø thöông maïi hoùa hoaït ñoäng cuûa caùc ngaân haøng naøy. Trong chöông trình caûi caùch, caùc Coâng ty quaûn lyù nôï vaø khai thaùc taøi saûn (AMC) seõ ñöôïc thaønh laäp ñeå xöû lyù caùc khoaûn nôï xaáu. Quaù trình xöû lyù nôï seõ bao goàm giaûm cho vay, xoùa nôï cho caùc doanh nghieäp nhaø nöôùc ñöôïc giaûi theå, baùn khoaùn cho thueâ vaø coå phaàn hoùa theo chöông trình caûi caùch doanh nghieäp nhaø nöôùc. Cuõng theo chöông trình caûi caùch naøy vieäc caáp voán boå sung daàn cho moãi ngaân haøng thöông maïi nhaø nöôùc theo lòch trình 3 naêm seõ ñöôïc thöïc hieän tuøy theo tieán ñoä ñaùp öùng ñöôïc caùc ñieàu kieän quy ñònh cuûa moãi ngaân haøng thöông maïi nhaø nöôùc veà keát quaû cô caáu laïi toaøn dieän toå chöùc boä maùy hoaït ñoäng vaø keát quaû thu hoài caùc khoaûn nôï kheâ ñoïng haøng naêm. Ngaân haøng Nhaø nöôùc seõ tieáp tuïc caùc noã löïc taêng cöôøng khuoân khoå quy cheá vaø thanh tra giaùm saùt taát caû caùc ngaân haøng vaø seõ taêng cöôøng khuoân khoå quy cheá ñoái vôùi quyeàn cuûa beân cho vay, ñaëc bieät laø vieäc tòch bieân taøi saûn theá chaáp, phaùt maõi taøi saûn treân cô sôû thò tröôøng vaø vieäc chuyeån ñoåi quyeàn söû duïng ñaát. Ngaân haøng Nhaø nöôùc seõ soaïn thaûo chính saùch vaø thuû tuïc thöïc hieän caàn thieát ñeå aùp duïng thanh tra, giaùm saùt ngaân haøng treân cô sôû ruûi ro. Vieät Nam cuõng seõ tieáp tuïc cô caáu laïi vaø taêng cöôøng khu vöïc ngaân haøng thöông maïi coå phaàn. Ngaân haøng Nhaø nöôùc ñaõ hoaøn taát vieäc ñaùnh giaù taøi chính ngaân haøng thöông maïi coå phaàn vaø ñaõ pheâ duyeät keá hoaïch cô caáu laïi toaøn boä khu vöïc naøy. Caùc ngaân haøng thöông maïi coå phaàn hoaït ñoäng yeáu keùm seõ bò ruùt giaáy pheùp vaø (hoaëc) saùt nhaäp vôùi caùc ngaân haøng khaùc. Ngaân haøng Nhaø nöôùc seõ ngaøy caøng hoaøn thieän caùc khuoân khoå phaùp lyù nhaèm taïo ñieàu kieän thuaän lôïi cho caùc ngaân haøng thöông maïi coå phaàn môû roäng vaø phaùt trieån hoaït ñoäng kinh doanh cuûa mình treân cô sôû caïnh tranh bình ñaúng vaø ñuùng phaùp luaät, hoaøn taát ñöôïc vieäc chaán Trang 57 chænh, cuûng coá theo ñeà aùn ñaõ ñöôïc pheâ duyeät, ñoàng thôøi cuõng kieân quyeát xöû lyù ñoái vôùi nhöõng ngaân haøng yeáu keùm vaø vi phaïm phaùp luaät. Chuyeån daàn cô cheá cho vay döïa treân theá chaáp taøi saûn sang cho vay theo döï aùn kinh doanh, hôïp ñoàng kinh teá vaø treân cô côû quan heä cung - caàu cuûa thò tröôøng tieàn teä. Naâng cao quyeàn töï chuû vaø töï chòu traùch nhieäm cuûa caùc ngaân haøng thöông maïi trong kinh doanh tieàn teä, chaáp nhaän caïnh tranh, chuû ñoäng tìm kieám khaùch haøng vaø döï aùn ñaàu tö ñeå cho vay. Taïo döïng moâi tröôøng thuaän lôïi, oån ñònh cho hoaït ñoäng tín duïng vaø tieát kieäm ñeå heä thoáng taøi chính noâng thoân hoaït ñoäng linh hoaït vaø ñaùp öùng nhu caàu cuûa ngöôøi ngheøo. Caûi caùch vaø ñoåi môùi heä thoáng taøi chính vaø tín duïng noâng thoân, ña daïng hoùa caùc hình thöùc tín duïng, taïo ñieàu kieän ñaàu tö voán thuaän lôïi, thu huùt ñaàu tö tö nhaân vaøo saûn xuaát vaø cheá bieán noâng saûn. 3.1.3 Caùc bieän phaùp khaùc Xaây döïng heä thoáng caûnh baùo sôùm, phaân tích caùc thoâng tin ñeå ñöa ra nhöõng khuyeán nghò hôïp lyù cho caùc toå chöùc tín duïng nhaèm giuùp cho caùc toå chöùc tín duïng phoøng choáng ñöôïc nhöõng ruûi ro (laõi suaát, tyû giaù, nôï, khaû naêng thanh toaùn...), ñaûm baûo an toaøn cho heä thoáng ngaân haøng vaø oån ñònh kinh teá vó moâ. Naâng cao vai troø cuûa Ngaân haøng Nhaø nöôùc trong lónh vöïc ñieàu haønh, quaûn lyù tieàn teä, giaùm saùt caùc hoaït ñoäng tín duïng, taêng cöôøng naêng löïc cuûa Ngaân haøng Nhaø nöôùc veà toå chöùc, theå cheá vaø caùn boä. Thöïc hieän heä thoáng keá toaùn Vieät Nam aùp duïng caùc chuaån möïc quoác teá trong caùc ngaân haøng thöông maïi, trong coâng taùc ñieàu haønh vaø giaùm saùt ngaân haøng. 3.2. Caùc giaûi phaùp chuû yeáu 3.2.1 Nhoùm giaûi phaùp ôû caáp ñoä vó moâ 3.2.1.1 Ñoái vôùi chính phuû Trang 58 ¾ Hoaøn thieän vaø xaùc ñònh roõ caùc noäi dung coù lieân quan ñeán hoaït ñoäng röûa tieàn, naâng nghò ñònh choáng röûa tieàn thaønh luaät choáng röûa tieàn. Phoøng choáng röûa tieàn khoâng ñôn thuaàn laø phoøng choáng toäi röûa tieàn cuûa caùc toå chöùc maø phoøng choáng caû nhöõng hoaït ñoäng phaïm phaùp ñaõ taïo ra nguoàn tieàn ñoù. Do ñoù, trong phaùp luaät veà hoaït ñoäng choáng röûa tieàn caàn phaûi coù yeáu toá quan troïng sau: lieät keâ roõ raøng chi tieát nhöõng toäi danh coù lieân quan ñeán hoaït ñoäng röûa tieàn, Vieät Nam coù theå tham khaûo 20 toäi danh maø Löïc löôïng ñaëc nhieäm choáng röûa tieàn (FATF) ñeà xuaát cho caùc quoác gia thaønh vieân. Ngoaøi nhöõng toäi danh bình thöôøng nhö tham nhuõng, buoân laäu, troán thueá thì Vieät Nam caàn ñöa nhöõng toäi danh sau ñaây vaøo danh saùch: - Nhöõng haønh vi laïm duïng thaân theá chính trò ñeå laøm giaøu traùi quy ñònh. - Caùc toäi phaïm moâi tröôøng hieän ñang hoaït ñoäng maïnh meõ ôû möùc ñoä baùo ñoäng: caùc caù nhaân hay doanh nghieäp khai thaùc taøi nguyeân moâi tröôøng traùi pheùp… - Caùc giao dòch noäi giaùn: coá tình ñònh giaù thaáp doanh nghieäp nhaø nöôùc coå phaàn hoùa ñeå chieám höõu… Chính phuû vaø quoác hoäi daùm ñöa nhöõng toäi danh naøy boå sung trong nghò ñònh hay luaät choáng röûa tieàn coù nghóa laø chính phuû ñaõ chöùng minh söï quyeát taâm choáng röûa tieàn: khoâng toàn taïi baát cöù vuøng caám naoø trong hoaït ñoäng choáng röûa tieàn keå caû lieân quan ñeán laïm duïng chính trò hay lieân quan ñeán caùc yeáu nhaân. Ñoàng thôøi danh saùch naøy coøn laøm cô sôû cho hoaït ñoäng choáng röûa tieàn cuûa caùc ñònh cheá taøi chính: xaây döïng vaø thieát laäp heä thoáng theo doõi kieåm soaùt caùc giao dòch taøi chính maø khoâng bò caûn trôû bôûi baát cöù theá löïc naøo. Tham nhuõng chính laø nguoàn goác vaø ruûi ro lôùn nhaát daãn ñeán toäi phaïm röûa tieàn. Hieän nay taïi Vieät Nam chöa coù phaùp luaät roõ raøng veà vieäc phoøng choáng tham Trang 59 nhuõng. Ñaõ coù döï thaûo choáng tham nhuõng nhöng vaãn coøn nhieàu ñieàu phaûi xem xeùt laïi khi ban haønh quyeát ñònh naøy: - Keâ khai taøi saûn cuûa ngöôøi thaân cuûa ngöôøi coù chöùc vuï, quyeàn haïn: coù nhieàu yù kieán traùi ngöôïc nhau veà vaán ñeà naøy. Yù kieán ñoàng tình cho raèng ñaõ laø ngöôøi coù chöùc vuï, quyeàn haïn phaûi chaáp nhaän raøng buoäc khaùc vôùi coâng daân bình thöôøng. Moät soá yù kieán khoâng ñoàng tình cho laø vieäc yeâu caàu keâ khai khoâng phuø hôïp vôùi quyeàn ñoái vôùi taøi saûn quy ñònh trong Boä luaät daân söï. Vaán ñeà coát loõi laø yeâu caàu keâ khai nhöng khoâng quaûn lyù vaø kieàm soaùt ñöôïc taøi saûn thì cuõng khoâng mang laïi hieäu quaû thöïc söï. - Phaûi xem xeùt laïi vieäc thaønh laäp ban chæ ñaïo choáng tham nhuõng: chuùng ta ñaõ coù khaù nhieàu ban chæ ñaïo nhöng hoaït ñoäng khoâng hieäu quaû, phaàn chöùc naêng nhieäm vuï cuõng nhö quyeàn haïn cuûa ban chöa ñöôïc quy ñònh roõ raøng cuï theå. - Caàn coù söï tham gia cuûa nhaân daân: do hoaït ñoäng tham nhuõng xuaát hieän ôû raát nhieàu taàng lôùp caùn boä vì vaäy neáu choáng tham nhuõng chæ ñöôïc ñaûm nhieäm bôûi nhöõng ngöôøi caùn boä naøy thì tính khaùch quan khoâng cao. - Quy ñònh chi tieát traùch nhieäm cuûa caùc vò laõnh ñaïo ñöùng ñaàu caùc cô quan boä phaän coù xaûy ra tình traïng tham nhuõng vaø hình phaït töông öùng. - Xem xeùt ñeán cheá ñoä ñoái vôùi ngöôøi toá caùo: baûo ñaûm an toaøn, coù caàn thieát phaûi neâu roõ hoï teân toá caùo (ñieàu 68) – ñaây laø moät ñieàu hay do haïn cheá ñöôïc vieäc vu caùo boâi nhoï ngöôøi khaùc nhöng neáu khoâng ñaûm baûo an toaøn vaø bí maät teân tuoåi ngöôøi toá caùo thì haäu quaû seõ nhö theá naøo, vaø chaéc chaén ngöôøi daân khoâng daùm toá caùo caùc haønh vi tieâu cöïc. Khi ban haønh luaät chính phuû caàn quan taâm ñeán ñeà xuaát cuûa FATF lieân quan ñeán vieäc ghi cheùp, giaùm saùt vaø theo doõi nhöõng hoaït ñoäng cuûa caùc yeáu nhaân (Politically Exposed Person). Ñaây laø nhöõng nhaân vaät ñaõ töøng ñöôïc giao caùc Trang 60 nhieäm vuï quan troïng bao goàm nhöõng ngöôøi ñöùng ñaàu chính phuû, caùc quan chöùc caáp cao cuûa chính phuû, caùc chính trò gia cao caáp, caùc vieân chöùc quaân ñoäi, caùc quan chöùc tö phaùp vaø caùc giaùm ñoác caáp cao ôû caùc doanh nghieäp nhaø nöôùc. FATF yeâu caàu caùc ñònh cheá taøi chính phaûi thieát laäp moät heä thoáng kieåm soaùt ruûi ro ñeå xaùc ñònh khaùch haøng coù phaûi laø yeáu nhaân hay khoâng, thöïc hieän caùc bieän phaùp ñeå xaùc ñònh nguoàn goác nhöõng taøi saûn cuûa hoï, tieán haønh phaân tích caùc hoaït ñoäng kinh doanh cuûa caùc nhaân vaät naøy. ¾ Coâng taùc ñaøo taïo Chính phuû caàn ñaøo taïo ñeå caùc cô quan chöùc naêng vaø caùc nhaø hoaïch ñònh chính saùch phaûi coù söï hieåu bieát vaø phaân bieät nhöõng khaùc bieät giöõa röûa tieàn thoâng qua heä thoáng ngaân haøng vaø heä thoáng phi ngaân haøng. Töø ñoù, nhöõng cô quan naøy ñöa ra nhöõng giaûi phaùp höõu hieäu ñeå phoøng choáng röûa tieàn ñoái vôùi caùc giao dòch qua heä thoáng ngaân haøng vaø ñoái vôùi caùc giao dòch khoâng qua heä thoáng ngaân haøng. Chính phuû caàn phaûi quan taâm ñeán coâng taùc ñaøo taïo, hoã trôï kyõ thuaät, coù nhöõng ñaùnh giaù veà caùc tröôøng hôïp röûa tieàn cuï theå hay ñöa ra nhöõng thieáu soùt ñeå coù theå ñaït ñöôïc caùc muïc tieâu thöïc hieän cuï theå, xaây döïng theå cheá phuø hôïp. Vieät Nam coù theå tham khaûo moät soá chöông trình ñaøo taïo cuûa Myõ nhaèm hoã trôï cho hoaït ñoäng phoøng choáng röûa tieàn trong nöôùc cuõng nhö hoã trôï caùc quoác gia khaùc nhö sau: - Maïng löôùi cheá taøi ñoái vôùi toäi phaïm taøi chính (FINCEN): toå chöùc caùc khoùa ñaøo taïo veà caùc loaïi hình röûa tieàn, toå chöùc vaø vaän haønh cô quan tình baùo taøi chính, thaønh laäp heä thoáng toaøn dieän veà phoøng choáng naïn röûa tieàn, hoaït ñoäng vaø caáu truùc maïng vi tính, caùc heä thoáng phoøng choáng naïn röûa tieàn cuûa töøng nöôùc vaø caùc quy ñònh - Cô quan quaûn lyù doanh thu noäi boä (IRS): ñaøo taïo caùc kyõ naêng ñieàu tra lieân quan ñeán toäi phaïm taøi chính vaø röûa tieàn. Muïc ñích cuûa nhöõng khoùa ñaøo Trang 61 taïo naøy giuùp Chính phuû caùc nöôùc thieát laäp vaø hoaøn thieän caùc luaät leä choáng röûa tieàn, caùc hình thöùc toäi phaïm, thueá vaø tòch thu taøi saûn. - Cuïc haûi quan Lieân bang (USCS): phoå bieán caùc kinh nghieäm ñieàu tra caùc vuï röûa tieàn theo caùc truyeàn thoáng vaø röûa tieàn leùn luùt cho caùc caùc nhaân vieân ngaân haøng, quan chöùc hoaïch ñònh vaø thöïc thi phaùp luaät. - Hoäi ñoàng quaûn trò heä thoáng döï tröõ lieân bang: ñaøo taïo vaø cung caáp thoâng tin veà caùc thuû tuïc vaø maùnh khoùe röûa tieàn cho caùc nhaân vieân thöïc thi phaùp luaät vaø caùc chuyeân gia tö vaán cho ngaân haøng trung öông cuûa caùc nöôùc. ¾ Thaønh laäp ñôn vò tình baùo taøi chính Thaønh laäp ñôn vò tình baùo taøi chính: Chính phuû neân tham khaûo moâ hình caùc ñôn vò tình baùo taøi chính cuûa caùc quoác gia thaønh vieân cuûa FATF vaø nhaát thieát phaûi tröïc thuoäc Chính phuû ñeå boä maùy naøy thöïc söï coù quyeàn haïn to lôùn trong hoaït ñoäng choáng röûa tieàn. Vaø ñieàu quan troïng laø chính phuû caàn quy ñònh roõ chöùc naêng vaø nhieäm vuï cuûa ñôn vò naøy: - Chòu traùch nhieäm tieáp nhaän vaø xöû lyù nhöõng thoâng tin do caùc ngaân haøng vaø caùc ñònh cheá taøi chính göûi ñeán nghi ngôø coù lieân quan ñeán naïn röûa tieàn. - Taäp hôïp, thoáng keâ vaø phoå bieán nhöõng tröôøng hôïp röûa tieàn ñaõ phaùt hieän cho caùc ngaân haøng vaø caùc ñònh cheá taøi chính. - Hoaïch ñònh chieán löôïc vaø chòu traùch nhieäm toå chöùc thöïc hieän caùc chöông trình choáng röûa tieàn. - Ñieàu tra caùc vuï vieäc coù nghi ngôø lieân quan ñeán röûa tieàn - Toå chöùc caùc khoùa ñaøo taïo kyõ naêng nhaän bieát khaùch haøng vaø nhaän dieän caùc giao dòch nghi ngôø cho caùc nhaân vieân cuûa ngaân haøng vaø caùc ñònh cheá taøi chính. - Laø ñaàu moái trong quan heä hôïp taùc quoác teá veà hoaït ñoäng choáng röûa tieàn Trang 62 - Chòu traùch nhieäm tìm kieám vaø ñoùn nhaän nhöõng hoã trôï phaùp lyù khaùc. ¾ Bieän phaùp khaùc Vieäc choáng röûa tieàn caàn coù söï phoái hôïp ñoàng boä giöõa taát caû caùc cô quan, toå chöùc trong chính phuû vaø toaøn coäng ñoàng xaõ hoäi. Do ñoù, chính phuû caàn phaûi coù nhöõng quy ñònh cuï theå buoäc caùc cô quan chöùc naêng phaûi hoã trôï cho hoaït ñoäng choáng röûa tieàn maø ñöùng ñaàu chính laø ñôn vò tình baùo choáng röûa tieàn. Chính phuû phaûi thöïc hieän ñöôïc vieäc quaûn lyù caùc caù nhaân vaø caùc doanh nghieäp: Ñoái vôùi caùc caù nhaân quaûn lyù theo soá chöùng minh nhaân daân, ñoái vôùi doanh nghieäp thì quaûn lyù theo soá giaáy chöùng nhaän ñaêng kyù kinh doanh. Thoâng tin cuûa caùc caù nhaân vaø toå chöùc naøy ñöôïc caùc ban ngaønh coù lieân quan caäp nhaät vaøo heä thoáng maïng. Caùc ngaân haøng coù theå tra cöùu khi muoán xaùc minh nhöõng thoâng tin veà khaùch haøng cuûa mình. Hieän nay, Ngaân haøng nhaø nöôùc Vieät Nam ñaõ coù Trung taâm thoâng tin tín duïng (CIC)- moät hình thöùc cuûa ngaân haøng döõ lieäu – tuy nhieân döõ lieäu cuûa trung taâm naøy chöa ñaày ñuû hay chöa ñöôïc caäp nhaät neân lôïi ích töø vieäc bieát caùc thoâng tin naøy chöa nhieàu. Vì vaäy, chính phuû coù theå xem xeùt ñeán vieäc thaønh laäp moät ngaân haøng döõ lieäu – moät hình thöùc hoaøn haûo cuûa trung taâm thoâng tin ñeå cung caáp ñeán möùc toái ña nguoàn thoâng tin nhaèm giuùp caùc ngaân haøng vaø ñònh cheá taøi chính trong vieäc nhaän bieát khaùch haøng. Ngaân haøng naøy hoaït ñoäng vôi nguoàn kinh phí laø tieàn phí cuûa caùc toå chöùc phaûi traû khi muoán laáy caùc döõ lieäu. Nhaèm hoã trôï cho hoaït ñoäng cuûa ngaân haøng döõ lieäu naøy, chính phuû caàn quy ñònh cuï theå yeâu caàu caùc ban ngaønh phaûi caäp nhaät nhöõng thoâng tin caàn thieát coù lieân quan ñeán caùc caù nhaân vaø toå chöùc. Tuy nhieân, ñeå vieäc thu thaäp thoâng tin coù hieäu quaû hôn nöõa thì ngaân haøng döõ lieäu naøy cuõng caàn traû phí cho caùc cô quan chöùc naêng ñaõ caäp nhaät caùc thoâng tin. Ñaây laø moät hình thöùc khuyeán khích caùc cô quan naøy tích cöïc hôn nöõa trong coâng taùc caäp nhaät theâm döõ lieäu cho ngaân haøng. Trang 63 Vôùi muïc tieâu choáng röûa tieàn maø caùc bieän phaùp chæ taäp trung vaøo kieåm soaùt caùc giao dòch qua heä thoáng ngaân haøng chæ ngaên chaën ñöôïc phaàn ngoïn maø chöa giaûi quyeát ñeán phaàn goác. Vaán ñeà quan troïng laø caàn phaûi phaân bieät ñöôïc tieàn saïch, tieàn baån taïi nhöõng giao dòch phi ngaân haøng vaø kieåm soaùt ñöôïc chuùng. Vì vaäy, chính phuû caàn xaây döïng cho coäng ñoàng xaõ hoäi taäp quaùn thanh toaùn khoâng duøng tieàn maët, taïo neàn moùng vöõng chaéc cho hoaït ñoäng phoøng choáng röûa tieàn. Ta coù theå tham khaûo moät soá bieän phaùp sau ñeå höôùng ngöôøi daân giaûm vieäc söû duïng tieàn maët: - Chính phuû khuyeán khích baèng caùch giaûm thueá neáu thanh toaùn qua theû hay coù nhöõng chính saùch öu ñaõi nhö veà cho thueâ maët baèng hoã trôï doanh nghieäp trong caùc hoaït ñoäng. - Chính phuû phaûi kieåm soaùt ñöôïc hoaït ñoäng cuûa nhöõng ngöôøi mua baùn tieàn maët. - Daàn daàn chuyeån sang thanh toaùn khoâng baèng tieàn maët: ñaàu tieân quy ñònh vieäc mua baùn caùc taøi saûn coù giaù trò lôùn nhö mua ñaát, mua xe, mua nhaø… muoán coâng nhaän laø hôïp phaùp phaûi ñöôïc thanh toaùn qua heä thoáng ngaân haøng. Sau ñoù, chuyeån taát caû caùc giao dòch khaùc sang thanh toaùn qua heä thoáng ngaân haøng chæ söû duïng tieàn maët khi giaù trò nhoû. 3.2.1.2 Ñoái vôùi Ngaân haøng Nhaø nöôùc Vieät Nam. ¾ Toå chöùc thöïc hieän Nghò ñònh cuûa Chính phuû veà choáng röûa tieàn Höôùng daãn caùc ñònh cheá taøi chính cuï theå vieäc aùp duïng caùc bieän phaùp theo doõi, giaùm saùt khaùch haøng ngay töø khi thieát laäp quan heä laàn ñaàu tieân, sau ñoù môùi loïc ra nhöõng giao dòch ñaùng ngôø göûi cho Trung taâm thoâng tin ñeå xöû lyù thoâng tin treân nguyeân taéc baûo maät tuyeät ñoái thoâng tin cho khaùch haøng. Toå chöùc vieäc thöïc hieän trang bò coâng ngheä thoâng tin phuïc vuï cho coâng taùc choáng röûa tieàn. Trang 64 ¾ Quaûn lyù hoaït ñoäng choáng röûa tieàn trong heä thoáng ngaân haøng Ngaân haøng Nhaø nöôùc caàn phaûi xaây döïng ñöôïc moät heä thoáng caùc yeâu caàu veà hoaït ñoäng kieåm tra, kieåm toaùn haøng naêm taïi caùc ngaân haøng vaø ñònh cheá taøi chính laøm khung phaùp lyù cô baûn cho caùc toå chöùc naøy ñeå hoaøn thieän chöông trình choáng röûa tieàn cuûa rieâng mình. Ñònh kyø Ngaân haøng nhaø nöôùc phaûi tieán haønh kieåm tra vieäc thöïc hieän caùc bieän phaùp phoøng choáng röûa tieàn taïi caùc ngaân haøng thöông maïi, toå chöùc tín duïng vaø caùc ñònh cheá taøi chính. Xaây döïng chöông trình maãu bao goàm nhöõng yeâu caàu cô baûn nhaát cuûa hoaït ñoäng choáng röûa tieàn laøm cô sôû cho caùc ngaân haøng söû duïng vaø phaùt trieån. ¾ Caùc bieän phaùp khaùc Phoái hôïp chaët cheõ vôùi ñôn vò tình baùo choáng röûa tieàn, boä coâng an trong coâng taùc ñieàu tra, cung caáp thoâng tin khi coù yeâu caàu. Coâng taùc tö töôûng ñoái vôùi ngöôøi daân: Giaûi thích tuyeân truyeàn cho ngöôøi daân hieåu laø vieäc choáng röûa tieàn laø nhaèm vaøo caùc taäp ñoaøn toäi phaïm khoâng phaûi nhaèm vaøo nhöõng ngöôøi daân, vieäc baûo maät thoâng tin cuûa khaùch haøng ñöôïc thöïc hieän nghieâm chænh, tröôøng hôïp vi phaïm thì seõ xöû lyù nghieâm minh. Ngaân haøng nhaø nöôùc caàn coù moät phaùt ngoân rieâng cho mình ñeå lo chuyeän chuaån bò taâm lyù, chuaån bò dö luaän, thoâng tin quaûng baù veà chính saùch veà nhöõng quy ñònh nhaïy caûm nhö Nghò ñònh choáng röûa tieàn vöøa ban haønh. 3.2.1.3 Ñoái vôùi caùc cô quan, boä ngaønh khaùc coù lieân quan Khi ñôn vò tình baùo choáng röûa tieàn coù yeâu caàu thì taát caû caùc cô quan, boä ngaønh coù lieân quan ñeàu phaûi hoã trôï tích cöïc. Thoâng qua ñôn vò tính baùo choáng röûa tieàn laøm ñaàu moái caùc cô quan naøy phaûi tích cöïc trong coâng taùc hôïp taùc quoác teá. Nguyeân nhaân: cuoäc chieán choáng röûa tieàn coù tính chaát toaøn caàu neân khoâng moät ñaïi cöôøng quoác coù theå thu nhieàu keát quaû Trang 65 neáu hoaït ñoäng ñôn phöông. Myõ laø moät ví duï, ñaây laø moät cöôøng quoác veà kinh teá, chính trò quaân söï nhöng theo thoáng keâ thì ½ khoái löôïng tieàn baån haøng naêm ñöôïc röûa taïi Myõ. Caùc löïc löôïng choáng toäi phaïm thì nguoàn nhaân löïc vaø taøi chính coøn haïn heïp neân keát quaû ñaáu tranh khoâng khaû quan: Interpol – moät toå chöùc lieân quoác coù traùch nhieäm baøi tröø toäi aùc quoác teá chæ coù 384 nhaân vieân vaø moät ngaân saùch haèng naêm 28 trieäu USD; toå chöùc Europol, töùc Interpol cuûa chaâu Aâu, coù 240 nhaân vieân vaø ngaân saùch 51 trieäu USD. Lyù do thieáu phöông tieän cuûa Interpol laø caùc nöôùc khoâng tin töôûng laãn nhau. Vieät Nam caàn tích cöïc tham gia vaøo caùc dieãn ñaøn quoác teá vaø khu vöïc ñeå khoâng ngöøng naâng cao hieåu bieát cuûa mình vaø cuûng coá hôïp taùc vôùi caùc ñoái taùc khaùc ñeå choáng röûa tieàn. Ñoàng thôøi thoâng qua caùc thoûa thuaän hôïp taùc, Vieät Nam coù theå ñöôïc chia seõ nhöõng thoâng tin quan troïng lieân quan ñeán naïn röûa tieàn caùc toäi phaïm taøi chính ñeå traùnh trôû thaønh ñoàng minh cuûa boïn röûa tieàn. Vì vaäy, nhieäm vuï cuûa taát caû caùc cô quan ban ngaønh coù lieân quan laø phaûi phoái hôïp chaët cheõ vaø taïo ñieàu kieän toát nhaát cho vieäc hôïp taùc quoác teá choáng röûa tieàn. 3.2.2 Nhoùm giaûi phaùp ôû caáp ñoä vi moâ Hoaït ñoäng röûa tieàn chuû yeáu coù lieân quan ñeán caùc giao dòch taøi chính. Do ñoù, neáu caùc ngaân haøng vaø caùc ñònh cheá taøi chính coù ñöôïc nhöõng haøng raøo phoøng choáng höõu hieäu thì seõ giaûm ñeán möùc toái thieåu caùc hoaït ñoäng röûa tieàn. Caùc ngaân haøng thöông maïi, caùc toå chöùc tín duïng vaø caùc ñònh cheá taøi chính caàn thöïc hieän caùc bieän phaùp sau nhaèm phoøng choáng röûa tieàn coù hieäu quaû: - Nhöõng thuû tuïc nhaän dieän: ngaân haøng caàn phaùt trieån vaø boå sung toaøn dieän caùc thuû tuïc môû taøi khoaûn ñeå coù theå naém ñöôïc chính xaùc caùc chi tieát coù lieân quan ñeán khaùch haøng: Vieäc nhaän dieän phaûi ñöôïc kieåm tra ñeå ngaên chaën vieäc taïo neân caùc taøi khoaûn cho chuû sôû höõu voâ hình baèng vieäc phoái hôïp thoâng tin vôùi caùc ban ngaønh chöùc naêng khaùc. Ngaân haøng phaûi bieát roõ coâng Trang 66 vieäc laøm aên cuûa khaùch haøng vaø nhöõng hoaït ñoäng ngheà nghieäp cuûa hoï, nguoàn thu nhaäp cuûa hoï, taøi saûn hay nguoàn goác ñaëc bieät cuûa khoaûn tieàn giao dòch taïi ngaân haøng. Khi môû taøi khoaûn thì nhaân vieân ngaân haøng phaûi bieát lieäu khaùch haøng coù thuoäc nhoùm khaùch haøng coù ruûi ro cao caàn phaûi theo doõi saùt sao hay khoâng - Nhöõng thuû tuïc kieåm tra: nhöõng hoaït ñoäng nghi vaán bao goàm nhöõng giao dòch maø trong ñoù coù nhöõng hoaït ñoäng baát hôïp phaùp. Noù cuõng coù theå bao goàm nhöõng giao dòch maø vöôït khoûi nhöõng giôùi haïn thoâng thöôøng cuûa ngaân haøng. Ñieàu quan troïng laø heä thoáng kieåm tra ngaân haøng phaûi chuù yù ñeán nhöõng giao dòch coù vaán ñeà naøo giöõa haøng nghìn caùc giao dòch haøng ngaøy cuûa ngaân haøng. Do ñoù, caùc ngaân haøng caàn xaùc ñònh cho mình heä thoáng ruûi ro coù lieân quan ñeán töøng daïng taøi khoaûn, töøng khu vöïc hoaït ñoäng vaø töøng loaïi hoaït ñoäng giao dòch cuï theå. Beân caïnh ñoù, ngaân haøng caàn thieát laäp caùc ngöôõng giôùi haïn vaø thay ñoåi chuùng thöôøng xuyeân ñeå kieåm tra chuùng coù coøn thích hôïp hay khoâng. Moãi khi heä thoáng ngaân haøng phaùt hieän thaáy coù theå coù nhöõng ñieåm ñaùng ngôø, caùc nhaân vieân nghieäp vuï cuûa ngaân haøng phaûi ñieàu tra lieäu nhöõng giao dòch coù hôïp phaùp hay khoâng, neáu khoâng thì phaûi baùo caùo cho cô quan coù thaåm quyeàn ñeå xöû lyù. - Coâng taùc huaán luyeän: caùc ngaân haøng caàn tieán haønh caùc chöông trình ñaøo taïo nhaân vieân ñeå phaùt hieän nhöõng kyõ xaûo röûa tieàn, nghieäp vuï choáng röûa tieàn, nhöõng thay ñoåi trong caùc luaät veà ngaân haøng vaø caùc quy ñònh khaùc, vaø caùch giaûi quyeát. - Kieåm toaùn vaø giaûi trình: haøng naêm ngaân haøng phaûi thöïc hieän vieäc kieåm toaùn taïi caùc boä phaän theo ñuùng quy trình vaø thuû tuïc. Phaûi ñaûm baûo caùc nhaân vieân ñaõ ñöôïc phoå bieán veà caùc quy ñònh choáng röûa tieàn. Söï ñaùnh giaù Trang 67 veà nhaân vieân phaûi bao goàm möùc ñoä tuaân thuû cuûa hoï vôùi chính saùch choáng röûa tieàn cuûa ngaân haøng. - Thaønh laäp ñôn vò choáng röûa tieàn: ngaân haøng caàn choïn löïa nhöõng nhaân vieân thích hôïp vaø ñaøo taïo thaønh moät ñôn vò chòu traùch nhieäm phaùt trieån vaø thöïc thi nhöõng chính saùch, quy ñònh choáng röûa tieàn cuûa ngaân haøng. Ñieàu quan troïng laø ñôn vò naøy phaûi hoaït ñoäng ñoäc laäp vôùi nhöõng boä phaän kinh doanh. Ngoaøi vieäc phaùt trieån vaø thöïc thi chính saùch cuûa ngaân haøng, ñôn vò naøy coøn coù chöùc naêng ñieàu tra nghieân cöùu nhöõng giao dòch coù nghi vaán ñöôïc chuyeån ñeán hoï. - Hoaøn thieän heä thoáng coâng ngheä thoâng tin: taïo ñieàu kieän thuaän lôïi ñeå caäp nhaät thoâng tin vaø xöû lyù thoâng tin kòp thôøi. - Hoaøn thieän theû cuûa toå chöùc mình, taïi caùc trung taâm mua saém vaø cung caáp dòch vuï khaùc ñeàu coù maùy caø theû, coù chöông trình khuyeán maõi giaûm giaù neáu thanh toaùn qua theû hay cung caáp theâm dòch vuï giao haøng taän nhaø. Trang 68 KEÁT LUAÄN Chuùng ta coù theå thaáy raèng “röûa tieàn” ñang ngaøy caøng phaùt trieån vaø baønh tröôùng roäng khaép treân toaøn theá giôùi, keùo theo noù laø nhöõng toån haïi to lôùn cho neàn kinh teá xaõ hoäi cuûa moät quoác gia noùi rieâng vaø cuûa toaøn theá giôùi noùi chung. Caû theá giôùi khoâng chæ chieán ñaáu vôùi ñoùi ngheøo, dòch beänh, khuûng boá maø coøn phaûi chieán ñaáu vôùi naïn röûa tieàn – luoân ñoàng haønh cuøng caùc hoaït ñoäng toäi aùc. Trong khi ñoù, taïi Vieät Nam hieän nay caùc coâng cuï phoøng choáng röûa tieàn coøn raát yeáu keùm, nhaän thöùc cuûa ngöôøi daân veà hoaït ñoäng naøy raát hôøi hôït. Trong töông lai khoâng caûi thieän thì coâng taùc phoøng choáng röûa tieàn seõ gaëp nhieàu khoù khaên. Taùc giaû ñöa ra nhöõng giaûi phaùp cô baûn nhaát laøm neàn taûng cho vieäc choáng röûa tieàn, thoâng quan thöïc tieãn chuùng ta môùi coù theå hoaøn thieän ñeå naâng cao hieäu quaû hoaït ñoäng choáng röûa tieàn. Tuy nhieân, do thôøi gian nghieân cöùu ngaén neân baøi luaän vaên khoâng traùnh ñöôïc nhöõng sai soùt, raát mong ñöôïc söï höôùng daãn vaø chæ baûo cuûa quyù thaày coâ. Trang 69 TAØI LIEÄU THAM KHAÛO 1. Nghò ñònh soá 75/2005/NÑ-CP ngaøy 07/06/2005 cuûa Chính phuû Vieät Nam ban haønh veà phoøng, choáng röûa tieàn. 2. TS. Nguyeãn Troïng Hoaøi & Nguyeãn Hoaøi Baûo (2005), Röûa tieàn trôû ngaïi cho phaùt trieån kinh teá, Taïp chí kinh teá phaùt trieån. 3. PGS.TS. Traàn Ngoïc Thô (2005), Choáng röûa tieàn nhöng choáng ai?, Taïp chí kinh teá phaùt trieån. 4. Baùo caùo cuûa Ban chaáp haønh Trung Öông Ñaûng khoùa VIII taïi ñaïi hoäi toaøn quoác laàn thöù IX cuûa Ñaûng. 5. John McDowell vaø Gary Novis (2001), Nhöõng haäu quaû cuûa naïn röûa tieàn vaø toäi phaïm taøi chính, Taïp chí ñieän töû cuûa Boä ngoaïi giao Myõ. 6. Lester M.Joseph (2001), Tieán haønh röûa tieàn: theo daáu ñoàng tieàn, Taïp chí ñieän töû cuûa Boä ngoaïi giao Myõ. 7. Steven L.Peterson (2001), Thöïc hieän caùc bieän phaùp ñeå giaûi quyeát naïn röûa tieàn, Taïp chí ñieän töû cuûa Boä ngoaïi giao Myõ. 8. Paul Bauer (2001), Tìm hieåu veà chu trình röûa tieàn, Taïp chí ñieän töû cuûa Boä ngoaïi giao Myõ. 9. Hoàng Phuùc (2005), Vieät Nam thuùc ñaåy maïnh hoaït ñoäng choáng röûa tieàn, VietNamnet. 10. Luaät sö Leâ Thanh Sôn (2005), Vieät Nam coù Luaät choáng röûa tieàn?, taïp chí ñieän töû cuûa Ñoaøn luaät sö TP.Haø Noäi. 11. Huyønh Böûu Sôn (2005), Choáng röûa tieàn trong neàn kinh teá tieàn maët. Doanh nhaân Saøi Goøn cuoái tuaàn. ._.