Phát triển kinh tế tư nhân trong thời kì quá độ ở nước ta
Tài liệu Phát triển kinh tế tư nhân trong thời kì quá độ ở nước ta: ... Ebook Phát triển kinh tế tư nhân trong thời kì quá độ ở nước ta
Tóm tắt tài liệu Phát triển kinh tế tư nhân trong thời kì quá độ ở nước ta, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
lêi më ®Çu
ViÖt Nam ®ang trong thêi k× qu¸ ®é lªn CNXH, §¶ng vµ Nhµ níc ta chñ tr¬ng ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng XHCN mµ thùc tÕ cho thÊy cha cã mét níc nµo thµnh c«ng trong ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ trêng l¹i thiÕu khu vùc kinh tÕ t nh©n, khu vùc kinh tÕ t nh©n nh mét ®éng lùc thóc ®Èy s¶n xuÊt hµng ho¸ ph¸t triÓn trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng. Khu vùc kinh tÕ t nh©n ®ang thùc sù trë thµnh mét ®éng lùc m¹nh mÏ cho sù ph¸t triÓn kinh tÕ- x· héi ë níc ta. Vai trß tÝch cùc cña kinh tÕ t nh©n ë níc ta ®· ®îc nhËn ®Þnh ë NghÞ QuyÕt T¦ 5 kho¸ IX:” Sù ph¸t triÓn cña kinh tÕ t nh©n ®· gãp phÇn gi¶i phãng lùc lîng s¶n xuÊt, thóc ®Èy ph©n c«ng lao ®éng x· héi, chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ theo híng c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸, ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa, t¨ng thªm lîng c«ng nh©n, lao ®éng vµ doanh nh©n ViÖt Nam, thùc hiÖn c¸c chñ tr¬ng x· héi ho¸ y tÕ, v¨n ho¸, gi¸o dôc…” §¶ng céng s¶n VÞªt Nam: V¨n kiÖn Héi nghÞ lÇn thø n¨m Ban chÊp hµnh Trung ¬ng kho¸ IX, Nxb. ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi, 2003, tr55-56.
Tríc vai trß to lín cña kinh tÕ t nh©n viÖc ®ßi hái cÇn ph¶i nhËn thøc mét c¸ch ®óng ®¾n khu vùc kinh tÕ t nh©n ®îc ®Æt ra ngµy cµng trë nªn bøc thiÕt h¬n. §ã chÝnh lµ ®éng lùc thóc ®Èy em lùa chän ®Ò tµi: "Ph¸t triÓn kinh tÕ t nh©n trong thêi k× qu¸ ®é ë níc ta"
Trong bµi viÕt nµy em tËp trung vµo viÖc lµm râ h¬n n÷a vÒ kh¸i niÖm kinh tÕ t nh©n, x¸c ®Þnh râ vÞ trÝ, vai trß cña khu vùc kinh tÕ nµy, ®ång thêi nªu lªn thùc tr¹ng ph¸t triÓn kinh tÕ t nh©n ë ViÖt Nam hiÖn nay ®Ó tõ ®ã ®a ra ®îc nh÷ng gi¶i ph¸p ph¸t triÓn phï hîp kinh tÕ t nh©n nh»m ph¸t huy mÆt tÝch cùc vµ h¹n chÕ nh÷ng mÆt tiªu cùc cña khu vùc kinh tÕ t nh©n.
Néi dung
I. C¬ së lÝ luËn vÒ kinh tÕ t nh©n
1. Kinh tÕ t nh©n vµ b¶n chÊt cña kinh tÕ t nh©n
Thµnh phÇn kinh tÕ lµ khu vùc kinh tÕ, kiÓu quan hÖ kinh tÕ dùa trªn mét h×nh thøc së h÷u nhÊt ®Þnh vÒ t liÖu s¶n xuÊt.
Kinh tÕ t nh©n lµ khu vùc kinh tÕ ®îc h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn dùa trªn nÒn t¶ng chñ yÕu lµ së h÷u t nh©n vÒ t liÖu s¶n xuÊt vµ lîi Ých c¸ nh©n. Do ®ã, kinh tÕ t nh©n lµ mét khu vùc kinh tÕ bao gåm hai thµnh phÇn kinh tÕ: thµnh phÇn kinh tÕ c¸ thÓ, tiÓu chñ vµ thµnh phÇn kinh tÕ t b¶n t nh©n.
B¶n chÊt cña kinh tÕ t nh©n thÓ hiÖn qua ba mèi quan hÖ c¬ b¶n: quan hÖ së h÷u vÒ t liÖu s¶n xuÊt, quan hÖ trong tæ chøc qu¶n lý s¶n xuÊt vµ quan hÖ ph©n phèi s¶n phÈm .
VÒ quan hÖ së h÷u
Së h÷u t nh©n vÒ t liÖu s¶n xuÊt lµ c¬ së tån t¹i cña kinh tÕ t nh©n. Së h÷u t nh©n ph¸t triÓn tõ thÊp lªn cao vµ bao gåm hai h×nh thøc c¬ b¶n:1, Së h÷u t nh©n nhá lµ së h÷u c¸ nh©n hay hé gia ®×nh s¶n xuÊt ra s¶n phÈm b»ng søc lao ®éng cña chÝnh c¸ nh©n hay hé gia ®×nh. Së h÷u t nh©n nhá lµ h×nh thøc së h÷u tån t¹i chñ yÕu trong nÒn s¶n xuÊt hµng ho¸ gi¶n ®¬n, gi¸ trÞ thÆng d kh«ng ®¸ng kÓ; 2, së h÷u t nh©n lín g¾n liÒn víi nÒn s¶n xuÊt lín, lµ ®¹i biÓu cña nÒn kinh tÕ hµng ho¸ ph¸t triÓn ®Õn tr×nh ®é cao, cña ph¬ng thøc s¶n xuÊt t b¶n c«ng nghiÖp.
VÒ quan hÖ trong tæ chøc qu¶n lý s¶n xuÊt
§èi víi h×nh thøc kinh tÕ c¸ thÓ, do dùa trªn quy m« nhá vµ hÇu nh kh«ng sö dông lao ®éng lµm thuª, nªn viÖc tæ chøc qu¶n lý s¶n xuÊt diÔn ra trong ph¹m vi mét gia ®×nh. C¸c c¸ nh©n tù m×nh tæ chøc s¶n xuÊt hoÆc chÞu sù ph©n c«ng cña ngêi chñ gia ®×nh trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt - kinh doanh.
Kinh tÕ tiÓu chñ lµ h×nh thøc tæ chøc s¶n xuÊt cã quy m« s¶n xuÊt – kinh doanh lín h¬n kinh tÕ c¸ thÓ, tù m×nh trùc tiÕp lao ®éng vµ cã thuª thªm mét vµi lao ®éng.
§èi víi h×nh thøc tæ chøc kinh doanh kiÓu t b¶n t nh©n, viÖc tæ chøc qu¶n lý s¶n xuÊt ®îc biÓu hiÖn ë m« h×nh doanh nghiÖp. Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng, doanh nghiÖp lµ mét m« h×nh tæ chøc kinh doanh mµ chñ thÓ doanh nghiÖp ®ång thêi lµ chñ thÓ t b¶n (vèn), cã thuª lao ®éng vµ cã môc tiªu t¹o ra gi¸ trÞ thÆng d. Ngay tõ khi míi ra ®êi m« h×nh doanh nghiÖp ®· thÓ hiÖn lµ mét m« h×nh tæ chøc s¶n xuÊt míi, kh¸c víi h×nh thøc kinh tÕ c¸ thÓ.
VÒ quan hÖ ph©n phèi:
Thùc chÊt, quan hÖ ph©n phèi lµ viÖc gi¶i quyÕt mèi quan hÖ vÒ lîi Ých kinh tÕ gi÷a c¸c c¸ nh©n tham gia vµo qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt – kinh doanh kh¸c nhau cã quan hÖ ph©n phèi kh¸c nhau. §èi víi kinh tÕ c¸ thÓ, do dùa vµo søc lao ®éng cña b¶n th©n nªn s¶n phÈm vµ kÕt qu¶ lao ®éng chñ yÕu thuéc vÒ gia ®×nh hay c¸ nh©n ®ã. §èi víi kinh tÕ t b¶n t nh©n, nh×n chung quan hÖ ph©n phèi ®îc dùa trªn nguyªn t¾c: chñ së h÷u chiÕm phÇn s¶n phÈm thÆng d cßn ngêi lao ®éng ®îc hëng phÇn s¶n phÈm tÊt yÕu.
2. §Æc ®iÓm cña kinh tÕ t nh©n ë níc ta hiÖn nay
Kinh tÕ t nh©n ë níc ta ®ang tån t¹i vµ ph¸t triÓn trong nh÷ng ®iÒu kiÖn chñ yÕu sau.
Mét lµ, kinh tÕ t nh©n míi ®îc phôc håi vµ ph¸t triÓn nhê c«ng cuéc ®æi míi do §¶ng ta khëi xíng vµ l·nh ®¹o.
Hai lµ, kinh tÕ t nh©n h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn trong ®iÒu kiÖn cã Nhµ níc x· héi chñ nghÜa díi sù l·nh ®¹o tuyÖt ®èi cña §¶ng Céng S¶n.
Ba lµ, kinh tÕ t nh©n ë níc ta ra ®êi vµ ph¸t triÓn trong ®iÒu kiÖn quan hÖ s¶n xuÊt thèng trÞ trong x· héi lµ quan hÖ s¶n xuÊt ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa.
Bèn lµ, kinh tÕ t nh©n níc ta ra ®êi vµ ph¸t triÓn ë mét níc qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi tõ mét nÒn kinh tÕ chËm ph¸t triÓn, trong bèi c¶nh thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸, gi¶i phãng søc s¶n xuÊt, chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ
Kinh tÕ t nh©n ë níc ta cã ®Æc ®iÓm kh¸c vÒ b¶n chÊt so víi kinh tÕ t nh©n ë c¸c níc t b¶n chñ nghÜa hiÖn nay, ®iÒu ®ã thÓ hiÖn ë chç:
Kinh tÕ t nh©n ë níc ta lµ kÕt qu¶ cña chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn, lµ bé phËn h÷u c¬ cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa. Nh vËy, kinh tÕ t nh©n ë níc ta ra ®êi vµ ph¸t triÓn v× chÝnh c«ng cuéc ®æi míi vµ phôc vô cho sù nghiÖp ®æi míi. V× vËy, nã mang b¶n chÊt kh¸c víi kinh tÕ t nh©n ë c¸c níc t b¶n chñ nghÜa tríc ®©y vµ hiÖn nay.
Kinh tÕ t nh©n ë níc ta bÞ chi phèi vµ ph¸t triÓn theo ®Þnh híng mµ §¶ng céng s¶n ViÖt Nam ®Ò ra th«ng qua hÖ thèng c¸c chÝnh s¸ch, ph¸p luËt cña Nhµ níc céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam. HÖ thèng chÝnh s¸ch vµ ph¸p luËt ®ã thÓ hiÖn ý chÝ cña nh©n d©n, v× lîi Ých cña qu¶ng ®¹i quÇn chóng nh©n d©n.
II. Vai trß cña kinh tÕ t nh©n
Kinh tÕ t nh©n g¾n liÒn víi lîi Ých c¸ nh©n – mét trong nh÷ng ®éng lùc thóc ®Èy x· héi ph¸t triÓn. Sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña x· héi loµi ngêi tõ xa ®Õn nay ®· cho thÊy lîi Ých cña mçi c¸ nh©n lµ ®éng lùc tríc hÕt vµ chñ yÕu thóc ®Èy x· héi ph¸t triÓn. §iÒu cèt yÕu lµ ph¶i t¹o ra vµ sö dông ®éng lùc ®ã phï hîp, phôc vô lîi Ých chung cña toµn x· héi. NÒn kinh tÕ thÞ trêng tån t¹i mÊy tr¨m n¨m vÉn chñ yÕu dùa trªn lîi Ých c¸ nh©n vµ t«n träng lîi Ých c¸ nh©n. VÊn ®Ò lµ nhµ níc, víi t c¸ch lµ tæ chøc qu¶n lÝ x· héi, ph¶i ®Þnh híng, dÉn d¾t lîi Ých c¸ nh©n hµi hoµ víi lîi Ých x· héi. Thùc tÕ còng cho thÊy, nÒn kinh tÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung ®· ®Ò cao qu¸ møc lîi Ých nhµ níc, tËp thÓ, coi nhÑ lîi Ých c¸ nh©n, do ®ã lµm thui chét ®éng lùc ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi. Trong thêi k× chuyÓn ®æi sang nÒn kinh tÕ thÞ trêng, víi viÖc t«n träng lîi Ých c¸ nh©n, ®· t¹o ra mét ®éng lùc m¹nh mÏ thóc ®Èy lùc lîng s¶n xuÊt ph¸t triÓn. Qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi cña nÒn kinh tÕ níc ta trong nh÷ng n¨m qua còng ®· chøng minh ®iÒu ®ã. Sù héi sinh vµ ph¸t triÓn cña kinh tÕ t nh©n trong nh÷ng n¨m ®æi míi chÝnh lµ sù kÕt hîp ®óng lîi Ých c¸ nh©n vµ lîi Ých x· héi trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, do ®ã ®· t¹o ra ®éng lùc quan träng thóc ®Èy t¨ng trëng kinh tÕ.
Kinh tÕ t nh©n lµ bé phËn quan träng cña kinh tÕ thÞ trêng. BÊt kú mét nÒn kinh tÕ nµo ho¹t ®éng theo c¬ chÕ thÞ trêng ®Òu ph¶i thõa nhËn vµ khuyÕn khÝch tæ chøc m« h×nh doanh nghiÖp. Ngîc l¹i, m« h×nh tæ chøc doanh nghiÖp tù nã øng xö theo c¬ chÕ thÞ trêng vµ cã søc sèng m·nh liÖt trong m«i trêng cña c¬ chÕ thÞ trêng. ë ViÖt Nam muèn ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa th× ph¶i ph¸t triÓn kinh tÕ t nh©n nãi chung vµ m« h×nh tæ chøc doanh nghiÖp nãi riªng. Tãm l¹i, sù tù do tham gia kinh doanh cña kinh tÕ t nh©n, chñ yÕu lµ c¸c doanh nghiÖp, vµo bÊt kú lÜnh vùc s¶n xuÊt – kinh doanh vµ dÞch vô nµo (trõ c¸c lÜnh vùc mµ ph¸p luËt kh«ng cho phÐp) còng lµ c¬ së cña c¬ chÕ thÞ trêng – ë ®ã cã sù c¹nh tranh.
Kinh tÕ t nh©n ë níc ta hiÖn nay bao gåm: Kinh tÕ c¸ thÓ, tiÓu chñ vµ c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp thuéc khu vùc kinh tÕ t nh©n.
Vai trß, vÞ trÝ cña hé kinh doanh c¸ thÓ.
+ Hé kinh doanh c¸ thÓ ®îc thõa nhËn lµ mét ®¬n vÞ kinh tÕ tù chñ. Hé lµ mét ®¬n vÞ c¬ b¶n tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ cung øng nh÷ng s¶n phÈm tho¶ m·n nhu cÇu tiªu dïng cho x· héi vµ xuÊt khÈu.
+ Gãp phÇn tÝch cùc vµo viÖc t¨ng trëng kinh tÕ cña ®Êt níc.
+ Cïng víi sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ ®Êt níc, hé kinh doanh c¸ thÓ ph¸t triÓn díi nhiÒu h×nh thøc (hé gia ®×nh, trang tr¹i gia ®×nh…) phong phó, ®a d¹ng vÒ ngµnh nghÒ ®· t¹o ra nhiÒu c¬ héi ®Ó c¸c hé vµ c¸ nh©n tham gia vµo qu¸ tr×nh ph©n c«ng lao ®éng x· héi.
+ Thu hót nhiÒu lao ®éng ë n«ng th«n còng nh thµnh thÞ, ®Æc biÖt lµ lao ®éng n«ng nhµn ë ngay t¹i c¸c ®Þa ph¬ng tham gia vµo s¶n xuÊt – kinh doanh, n©ng cao ®êi sèng vµ æn ®Þnh chÝnh trÞ – x· héi.
Vai trß cña c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp thuéc khu vùc kinh tÕ t nh©n
+ C¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp thuéc khu vùc kinh tÕ t nh©n lµ m« h×nh tæ chøc kinh doanh cña nÒn s¶n xuÊt hµng ho¸.
+ Víi h×nh thøc tæ chøc s¶n xuÊt doanh nghiÖp, n¨ng suÊt lao ®éng vµ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt t¨ng lªn nhiÒu, tr×nh ®é x· héi ho¸ còng ®îc ph¸t triÓn nhanh chãng.
+ Trong lÞch sö ph¸t triÓn cña x· héi loµi ngêi cho ®Õn nay, ®ã lµ m« h×nh tæ chøc kinh doanh cã hiÖu qu¶ nhÊt, cã vai trß thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt. LÞch sö ph¸t triÓn kinh tÕ cho thÊy, m« h×nh tæ chøc doanh nghiÖp ®·, ®ang vµ cßn tiÕp tôc lµ mét m« h×nh tæ chøc kinh tÕ cã hiÖu qu¶, phï hîp víi c¬ chÕ thÞ trêng hiÖn ®¹i.
III.Thùc tr¹ng ph¸t triÓn kinh tÕ t nh©n ë ViÖt Nam.
1. §ãng gãp cña khu vùc kinh tÕ t nh©n
Khu vùc kinh tÕ t nh©n ®ang thùc sù trë thµnh mét ®éng lùc m¹nh mÏ cho sù ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi ë níc ta. KÓ tõ khi thùc hiÖn chÝnh s¸ch ®æi míi kinh tÕ, kinh tÕ t nh©n ë níc ta ®· thùc sù ®îc håi sinh vµ ph¸t triÓn m¹nh mÏ c¶ vÒ quy m«, ph¹m vi vµ lÜnh vùc ho¹t ®éng.
1.1. Sù ph¸t triÓn vÒ sè lîng cña khu vùc kinh tÕ t nh©n.
* VÒ hé kinh doanh c¸ thÓ, tiÓu chñ
Hé kinh doanh c¸ thÓ cã sè lîng lín vµ t¨ng nhanh. TÝnh ®Õn cuèi n¨m 2003, c¶ níc cã 2,7 triÖu hé kinh doanh c¸ thÓ c«ng th¬ng nghiÖp, 130.000 trang tr¹i vµ trªn 10 triÖu hé n«ng d©n s¶n xuÊt hµng ho¸. NÕu tÝnh ë thêi ®iÓm n¨m 2000, th× sè hé kinh doanh th¬ng m¹i, dÞch vô chiÕm 51,89%, sè hé s¶n xuÊt c«ng nghiÖp chiÕm 30,21%, giao th«ng vËn t¶i chiÕm 11,63%, x©y dùng chiÕm 0,81%, c¸c ho¹t ®éng kh¸c chiÕm 5,64%.
VÒ doanh nghiÖp thuéc khu vùc kinh tÕ t nh©n.
N¨m 1991 c¶ níc chØ cã 414 doanh nghiÖp th× ®Õn n¨m 1992 cã 5189 doanh nghiÖp, n¨m 1995 cã 15276 doanh nghiÖp, n¨m 1999 cã 28700 doanh nghiÖp. Trong giai ®o¹n 1991 – 1999, b×nh qu©n mçi n¨m t¨ng thªm 5000 doanh nghiÖp.
LuËt doanh nghiÖp cã hiÖu lùc tõ ngµy 1/1/2000 lµ mét kh©u ®ét ph¸ thóc ®Èy sù ph¸t triÓn vît bËc cña doanh nghiÖp thuéc khu vùc kinh tÕ t nh©n. Sau gÇn 4 n¨m thùc thi LuËt doanh nghiÖp, ®Õn cuèi n¨m 2003 ®· cã gÇn 73 ngh×n doanh nghiÖp míi ®¨ng ký, ®a tæng sè doanh nghiÖp ®¨ng ký lªn gÇn 120.000 doanh nghiÖp.
1.2. VÒ quy m« vèn vµ lÜnh vùc, ®Þa bµn kinh doanh
Cho ®Õn nay, khu vùc kinh tÕ t nh©n ®· thu hót mét lîng lín vèn ®Çu t x·
héi. Vèn ®Çu t c¸c doanh nghiÖp d©n doanh vµ hé kinh doanh c¸ thÓ ®ang trë thµnh nguån vèn ®Çu t chñ yÕu ®èi víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ ë nhiÒu ®Þa ph¬ng. Tû träng ®Çu t cña c¸c hé kinh doanh c¸ thÓ vµ c¸c doanh nghiÖp d©n doanh trong tæng sè vèn ®Çu t toµn x· héi ®· t¨ng tõ 20% n¨m 2000 lªn 23% n¨m 2001 vµ 28,8% n¨m 2002 2.
Møc vèn ®¨ng ký trung b×nh/doanh nghiÖp còng cã xu híng t¨ng lªn. Theo b¸o c¸o tæng kÕt 4 n¨m thi hµnh LuËt doanh nghiÖp, thêi kú 1991 – 1999 vèn ®¨ng ký b×nh qu©n/doanh nghiÖp lµ gÇn 0,57 tû ®ång, n¨m 2000 lµ 0,96 tû ®ång, n¨m 2002 lµ 2,8 tû ®ång, 3 th¸ng ®Çu n¨m 2003 lµ 2,6 tû ®ång. TÝnh chung møc vèn ®¨ng ký trung b×nh cña doanh nghiÖp lµ kho¶ng 1,25 tû ®ång.
2. Tû träng vèn ®Çu t cña doanh nghiÖp nhµ níc n¨m 2003 lµ 17.8%.
B¶ng 1: Lîng vèn ®Çu t ph¸t triÓn vµ tèc ®é gia t¨ng
STT
N¨m
Toµn nÒn kinh tÕ
Khu vùc Nhµ níc
Khu vùc ngoµi quèc doanh
Khu vùc cã vèn ®Çu t níc ngoµi
Tû ®ång
% t¨ng
Tû ®ång
% t¨ng
Tû ®ång
% t¨ng
Tû ®ång
% t¨ng
1
1995
72447
-
30447
-
20000
-
22000
-
2
1996
87394
20,63
42894
40,88
21800
9
22700
3,18
3
1997
108370
24
53570
24,89
24500
12,39
30300
33,48
4
1998
117134
8,09
65034
21,4
27800
13,47
24300
- 19,8
5
1999
131170
11,98
76958,1
18,34
31542
13,46
22670,8
- 6,7
6
2000
145333
10,8
83567,5
8,59
34593,7
9,68
27171,8
19,85
7
2001
163500
12,2
95000
13,4
38500
11,00
30000
10,1
8
2002
183800
10,1
103300
6,5
46500
18,3
34000
11
9
2003
217600
18,4
123000
19,1
58100
25
36500
7,2
Nguån: thêi b¸o kinh tÕ ViÖt Nam, kinh tÕ 2002-2003, ViÖt Nam vµ thÕ giíi, trang 53.
Tæng côc thèng kª: Kinh tÕ – x· héi ViÖt Nam 3 n¨m 2001-2003, NXB Thèng kª, 2003, trang 12-13.
B¶ng 1 cho thÊy, trong khi khu vùc kinh tÕ Nhµ níc vµ khu vùc cã vèn ®Çu t níc ngoµi cã tèc ®é t¨ng trëng ®Çu t kh«ng æn ®Þnh, th× thêi gian tõ sau n¨m 2000 ®Õn nay (tøc lµ tõ sau khi thi hµnh LuËt doanh nghiÖp), khu vùc ngoµi quèc doanh liªn tôc t¨ng trëng vÒ ®Çu t. §©y chÝnh lµ kÕt qu¶ cña chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ®Çu t vµ huy ®éng néi lùc cña §¶ng vµ Nhµ níc vµ ®iÒu nµy còng cho thÊy tiÒm lùc cña khu vùc ngoµi quèc doanh cßn kh¸ lín.
Khu vùc kinh tÕ t nh©n, chñ yÕu lµ c¸c doanh nghiÖp ®· më réng c¸c ho¹t ®éng kinh doanh trong hÇu hÕt c¸c ngµnh vµ lÜnh vùc mµ ph¸p luËt kh«ng cÊm. Kinh tÕ t nh©n kh«ng cßn chØ ho¹t ®éng trong lÜnh vùc n«ng nghiÖp, th¬ng m¹i, mµ ®· më réng ho¹t ®éng trong c¸c ngµnh c«ng nghiÖp, dÞch vô cao cÊp nh c«ng nghiÖp s¶n xuÊt t liÖu s¶n xuÊt, chÕ biÕn, c«ng nghÖ th«ng tin, ng©n hµng, tµi chÝnh, b¶o hiÓm, t vÊn…
1.3. Sù lín m¹nh vÒ quy m« lao ®äng vµ ®ãng gãp trong viÖc gi¶i quyÕt viÖc lµm
Sè lao ®éng lµm viÖc trong khu vùc kinh tÕ t nh©n ngµy cµng t¨ng vµ chiÕm tû lÖ lín trong tæng sè lao ®éng, ®Æc biÖt trong c¸c c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh. N¨m 2002, sè lao ®éng thuéc khu vùc kinh tÕ t nh©n lµ 9,616733 triÖu ngêi, chiÕm h¬n 79,89% tæng sè lao ®éng. Theo sè liÖu thèng kª, n¨m 2003 khu vùc nhµ níc cã 3,858 triÖu lao ®éng chiÕm gÇn 10% lùc lîng lao ®éng x· héi, vµ theo chñ tr¬ng tinh gi¶n biªn chÕ, c¶i c¸ch hµnh chÝnh th× tû lÖ nµy sÏ cã xu híng gi¶m. Nh vËy h¬n 90% lùc lîng lao ®éng ®ang lµm viÖc trong khu vùc t nh©n, do c¬ cÊu d©n sè trÎ hµng n¨m bæ xung trªn 1,5 triÖu lao ®éng míi, gÇn 6% tû lÖ thÊt nghiÖp ë thµnh thÞ vµ thêi gian n«ng nhµn trªn 26% sÏ t¹o søc Ðp lín ®èi víi vÊn ®Ò t¹o viÖc lµm nãi chung trong ®ã cã khu vùc kinh tÕ t nh©n.
B¶ng 2: Sè lîng vµ quy m« vÒ lao ®éng cña c¸c khu vùc kinh tÕ ( tÝnh ®Õn ngµy 1-7-2002).
Lo¹i h×nh c¬ së kinh doanh
Sè c¬ së (c¬ së)
Sè lao ®éng
(ngêi)
B×nh qu©n lao ®éng/1 c¬ së (ngêi)
1. Doanh nghiÖp
56.737
3.840.142
67,7
1.1.Doanh nghiÖp cã vèn trong níc
54.723
3.244.126
59,3
-Doanh nghiÖp nhµ níc
5.231
1.846.209
352,9
-Doanh nghiÖp tËp thÓ
3.853
140.770
36,5
-Doanh nghiÖp t nh©n
24.903
304.785
12,2
-C«ng ty hîp danh
14
397
28,4
-C«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n
18.733
722.187
38,6
-C«ng ty cæ phÇn
1.989
229.778
115,5
1.2. Doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t níc ngoµi
2.014
596.575
295,9
2. C¬ së s¶n xuÊt – kinh doanh
2.625.744
7.379.152
1,7
Nguån: Tæng ®iÒu tra c¬ së kinh tÕ 2002,Thêi b¸o Kinh tÕ ViÖt Nam, Kinh tÕ ViÖt Nam & thÕ giíi 2002 – 2003.
Qua ®ã ta thÊy ®îc ®ãng gãp lín vµ quan träng cña khu vùc kinh tÕ t nh©n trong viÖc t¹o c«ng ¨n viÖc lµm ®Æc biÖt lµ trong ®iÒu kiÖn ë níc ta hiÖn nay vÊn ®Ò lao ®éng vµ viÖc lµm ®ang lµ vÊn ®Ò kinh tÕ – x· héi cÊp b¸ch. So s¸nh vÒ søc ®Çu t cho mét chç lµm ë doanh nghiÖp t nh©n lµ 35 triÖu VND; ë c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n lµ 45 triÖu VND vµ ë doanh nghiÖp nhµ níc lµ 87,5 triÖu VND chøng tá u thÕ t¬ng ®èi trong t¹o viÖc lµm ë khu vùc kinh tÕ t nh©n. C¸c doanh nghiÖp vµ hé kinh doanh c¸ thÓ ( phi n«ng nghiÖp ) ®· sö dông kho¶ng 16% lùc lîng lao ®éng x· héi víi kho¶ng h¬n 6 triÖu ngêi. HÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp còng gãp phÇn chñ yÕu ®µo t¹o vµ n©ng cao tay nghÒ cho ngêi lao ®éng vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc. Mét bé phËn lín lao ®éng n«ng nghiÖp ®· ®îc thu hót vµo c¸c doanh nghiÖp vµ thÝch øng víi ph¬ng thøc s¶n xuÊt c«ng nghiÖp. Sù ph¸t triÓn cu¶ kinh tÕ t nh©n kh«ng chØ gãp phÇn t¹o viÖc lµm, mµ cßn cã t¸c dông thóc ®Èy nhanh sù chuyÓn dÞch c¬ cÊu lao ®éng, vèn ®ang rÊt mÊt c©n ®èi ë níc ta hiÖn nay.
1.4. Khu vùc kinh tÕ t nh©n ®· ®ãng gãp quan träng vµo GDP vµ thóc ®Èy t¨ng trëng kinh tÕ.
Khu vùc kinh tÕ
1996
1998
2000
2002
Chung:
Nhµ níc
T nh©n
100
39,9
60,1
100
40,0
60,0
100
38,5
61,5
100
38,3
61,7
1.N«ng nghiÖp:
1.1. Nhµ níc
1.2. T nh©n
27,8
1,3
26,5
25,8
1,1
24,7
24,5
1,0
23,6
23,0
0,9
22,1
2.C«ng nghiÖp vµ x©y dùng c¬ b¶n
2.1. Nhµ níc
2.2. T nh©n
29,7
14,4
15,3
32,5
15,4
17,1
36,7
16,4
20,3
38,5
17,1
21,4
3.DÞch vô
3.1. Nhµ níc
3.2. T nh©n
42,5
24,3
18,3
41,7
23,5
18,2
38,7
21,2
16,7
38,5
20,3
18,2
BiÓu: ®ãng gãp cña kinh tÕ t nh©n trong GDP ë ViÖt Nam
Nguån: IMF: country report No 03/327. December 2003.
C¸c sè liÖu ë biÓu trªn ®· ph¶n ¸nh tû träng ®ãng gãp trong GDP cña kinh tÕ t nh©n vµ sù biÕn ®éng trong thêi k× 1998-2002, vµ cã thÓ so s¸nh t¬ng ®èi víi khu vùc nhµ níc. Tû lÖ ®ãng gãp cña khu vùc kinh tÕ t nh©n ë møc 60% GDP, trong ®ã khu vùc n«ng nghiÖp cã tû lÖ ®ãng gãp cao nhÊt, trªn 90% sau ®ã ®Õn khu vùc c«ng nghiÖp vµ x©y dùng c¬ b¶n (trªn 55%) vµ cuèi cïng lµ dÞch vô (kho¶ng 48%).
Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, khu vùc kinh tÕ t nh©n cã tèc ®é t¨ng trëng rÊt nhanh, gãp phÇn ®¸ng kÓ vµo sù t¨ng trëng kinh tÕ cña ®Êt níc. Trong 4 n¨m (2000- 2003), tèc ®é t¨ng trëng kinh tÕ cña khu vùc kinh tÕ t nh©n trong c«ng nghiÖp ®¹t møc 20 %/ n¨m3. Trong n«ng nghiÖp, khu vùc kinh tÕ t nh©n ®· cã ®ãng gãp ®¸ng kÓ trong trång trät, ch¨n nu«i vµ ®Æc biÖt lµ trong c¸c ngµnh chÕ biÕn, xuÊt khÈu. Nhê sù ph¸t triÓn cña khu vùc kinh tÕ t nh©n, c¬ cÊu kinh tÕ n«ng nghiÖp ®· cã sù chuyÓn dÞch quan träng theo híng s¶n xuÊt hµng ho¸, ®Èy nhanh qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp, n«ng th«n.
1.5. §ãng gãp vÒ xuÊt khÈu
Theo sè liÖu thèng kª cña Bé Th¬ng m¹i, ®Õn n¨m 2002, khu vùc kinh tÕ t nh©n trong níc ®ãng gãp kho¶ng 48% tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu cña ViÖt Nam. Kinh tÕ t nh©n lµ nguån lùc chñ yÕu ph¸t triÓn c¸c mÆt hµng míi, më réng thÞ trêng xuÊt khÈu. Mét sè doanh nghiÖp ®· v¬n lªn chiÕm lÜnh thÞ trêng xuÊt khÈu vÒ mét sè mÆt hµng quan träng. ë mét sè ®Þa ph¬ng, kinh tÕ t nh©n lµ khu vùc ®ãng gãp chñ yÕu vÒ xuÊt khÈu (Hµ Giang: 60%, B×nh ThuËn: 45%, Qu¶ng Ng·i: 34%).
1.6. §ãng gãp vµo ng©n s¸ch nhµ níc
§ãng gãp cña c¸c doanh nghiÖp d©n doanh vµo ng©n s¸ch nhµ níc ®ang cã xu híng t¨ng nhanh, tõ kho¶ng 6,4% n¨m 2001 lªn h¬n 7% n¨m 20024. Thu tõ thuÕ c«ng th¬ng nghiÖp vµ dÞch vô ngoµi quèc doanh n¨m 2002 ®¹t 103,6% kÕ ho¹ch vµ t¨ng 13% so víi n¨m 2001. Ngoµi ra, khu vùc kinh tÕ t nh©n cßn gãp phÇn t¨ng nguån thu ng©n s¸ch tõ thuÕ m«n bµi, VAT trong nhËp khÈu vµ c¸c kho¶n phÝ kh¸c.
1.7. §ãng gãp trong viÖc t¹o m«i trêng kinh doanh
Khu vùc kinh tÕ t nh©n gãp phÇn quan träng t¹o m«i trêng kinh doanh, thóc ®Èy ph¸t triÓn c¬ chÕ kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa, ®Èy nhanh tiÕn tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ, xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo.
2. Mét sè h¹n chÕ cña khu vùc kinh tÕ t nh©n
Mét lµ,hÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp thuéc khu vùc kinh tÕ t nh©n ë níc ta míi ®îc thµnh lËp, h¬n 90% lµ doanh nghiÖp quy m« võa vµ nhá, kinh nghiÖm vµ n¨ng lùc c¹nh tranh thÊp nªn dÔ bÞ tæn th¬ng.
3.Thêi b¸o Kinh tÕ ViÖt Nam, ngµy 29 – 9 – 2003
4. ChØ tÝnh ®ãng gãp trùc tiÕp th«ng qua thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp. N¨m 2002, khu vùc cã vèn ®Çu t níc ngoµi ®ãng gãp 6%; doanh nghiÖp nhµ níc: 23.4% trong tæng thu ng©n s¸ch.
Hai lµ,khu vùc kinh tÕ t nh©n ë níc ta nh×n chung n¨ng lùc c¹nh tranh thÊp, tr×nh ®é c«ng nghÖ vµ n¨ng lùc qu¶n lý kÐm.
Ba lµ, c¸c doanh nghiÖp t nh©n míi chñ yÕu tËp trung kinh doanh trong c¸c ngµnh th¬ng m¹i vµ dÞch vô s¬ cÊp. Sè lîng doanh nghiÖp trong c¸c ngµnh c«ng nghiÖp chÕ biÕn vµ dÞch vô cao cÊp cßn rÊt Ýt.
Bèn lµ,kinh tÕ t nh©n, nhÊt lµ c¸c doanh nghiÖp míi tËp trung ph¸t triÓn ë mét sè thµnh phè lín. Trong khi ®ã, ë nhiÒu vïng n«ng th«n, miÒn nói… hÇu nh cã rÊt Ýt c¸c doanh nghiÖp thuéc khu vùc kinh tÕ t nh©n.
N¨m lµ, nhiÒu ®¬n vÞ kinh tÕ t nh©n cha thùc hiÖn tèt nh÷ng quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ lao ®éng, hîp ®ång lao ®éng, chÕ ®é b¶o hiÓm, tiÒn l¬ng, tiÒn c«ng, b¶o hé lao ®éng, giê lµm viÖc… ®èi víi ngêi lao ®éng
S¸u lµ, mét sè doanh nghiÖp, hé kinh doanh c¸ thÓ vi ph¹m ph¸p luËt, trèn lËu thuÕ, kinh doanh tr¸i phÐp, cha thùc hiÖn ®óng LuËt doanh nghiÖp vµ c¸c quy ®Þnh vÒ ®¨ng kÝ kinh doanh.
B¶y lµ, qu¶n trÞ néi bé cña nhiÒu doanh nghiÖp cßn yÕu kÐm, bÊt cËp nh: thiÕu chiÕn lîc vµ kÕ ho¹ch kinh doanh, cha thùc hiÖn ®Çy ®ñ chÕ ®é b¸o c¸o tµi chÝnh theo quy ®Þnh.
3. Nh÷ng rµo c¶n ®èi víi sù ph¸t triÓn cña kinh tÕ t nh©n
Khu vùc kinh tÕ t nh©n cã nh÷ng c¬ héi ph¸t triÓn kh¸ tèt trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay, tríc hÕt do nh÷ng chÝnh s¸ch ®æi míi cña §¶ng vµ nhµ níc ®· cã hiÖu lùc vµ ®îc thÓ chÕ ho¸, trong ®ã cã viÖc th«ng qua LuËt doanh nghiÖp n¨m 1999 vµ thay ®æi mét lo¹t quy ®Þnh cã liªn quan nh»m t¹o m«i trêng th«ng tho¸ng h¬n cho doanh nghiÖp khu vùc t nh©n. Tuy nhiªn, mét sè yÕu tè vÉn cßn lµ trë ng¹i trong sù ph¸t triÓn cña khu vùc nµy. C¸c yÕu tè ®ã cã thÓ chia lµm hai nhãm: c¸c yÕu tè bªn ngoµi vµ c¸c yÕu tè xuÊt ph¸t tõ b¶n th©n khu vùc kinh tÕ t nh©n.
3.1 C¸c yÕu tè bªn ngoµi.
- Mét bé phËn c¸n bé, c«ng chøc vµ d luËn x· héi cha thùc sù cã c¸ch nh×n ®ång thuËn vÒ vai trß, vÞ trÝ cña kinh tÕ t nh©n còng nh c¸c doanh nh©n trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa ë níc ta.
- Mét sè tæ chøc kinh tÕ vÉn ph©n biÖt ®èi xö ®èi víi khu vùc kinh tÕ t nh©n. NhiÒu doanh nghiÖp thuéc khu vùc nµy rÊt khã tiÕp cËn nguån tÝn dông ng©n hµng hay sö dông h×nh thøc thuª tµi chÝnh ®Ó huy ®éng vèn do nhiÒu ng©n hµng cho r»ng c¸c doanh nghiÖp ®ã “ kh«ng ®ñ ®é tin cËy” trªn c¬ së nh÷ng tiªu chuÈn “lê mê”, chñ yÕu lµ dùa vµo c¶m tÝnh c¸ nh©n.
- HÖ thèng hµnh chÝnh cßn t¹o nhiÒu rµo c¶n ®èi víi doanh nghiÖp khu vùc t nh©n.“ Doanh nghiÖp d©n doanh cßn than phiÒn vÒ c¸ch nh×n ph©n biÖt ®èi xö víi kinh tÕ t nh©n vÉn cßn dai d¼ng, mét sè thÓ chÕ tiÒn hËu bÊt nhÊt, lµm cho doanh nghiÖp d©n doanh kh«ng tÝnh ®îc kÕ ho¹ch lµm ¨n l©u dµi, cha thùc sù yªn t©m khi ®Çu t lín, nhÊt lµ nh÷ng thñ tôc hµnh chÝnh phiÒn hµ mµ c¬ quan chøc n¨ng bÇy vÏ thªm g©y tèn kÐm vÒ thêi gian vµ tiÒn b¹c, lì thêi c¬ kinh doanh”5.
3.2 C¸c yÕu tè vÒ phÝa doanh nghiÖp.
B¶n th©n khu vùc kinh tÕ t nh©n còng t¹o ra nh÷ng c¶n trë cho chÝnh sù ph¸t triÓn cña m×nh. Nh÷ng yÕu tè chÝnh ®ã lµ:
- Cha t¹o lËp ®îc danh tiÕng cho doanh nghiÖp vµ s¶n phÈm cña m×nh. Thùc ra, nh÷ng ®Þnh kiÕn cña mét bé phËn céng ®ång l¹i do chÝnh mét sè doanh nghiÖp t nh©n g©y nªn v× ®· tung ra thÞ trêng s¶n phÈm kÐm chÊt lîng hoÆc chÊt lîng kh«ng æn ®Þnh, lµm ¨n kiÓu chôp giùt,“®¸nh qu¶”, v× vËy ®· t¹o ra t©m lý kh«ng l©u bÒn ®èi víi kh¸ch hµng vµ b¹n hµng trong kinh doanh. Bªn c¹nh nh÷ng doanh nh©n lµm ¨n theo quan ®iÓm l©u dµi, gi÷ ch÷ tÝn, mét sè ngêi vÉn suy nghÜ theo kiÓu s¶n xuÊt nhá, hi sinh nh÷ng quan hÖ l©u dµi ®Ó ch¹y theo lîi Ých tríc m¾t. RÊt Ýt doanh nghiÖp x©y dùng chiÕn lîc th¬ng hiÖu hoÆc x©y dùng chÝnh s¸ch t¹o lËp vµ ph¸t triÓn th¬ng hiÖu.
- Tr×nh ®é qu¶n lÝ, kinh doanh cßn h¹n chÕ do kh«ng ®îc ®µo t¹o c¬ b¶n, chñ yÕu võa lµm võa häc. Trong ®iÒu kiÖn nh vËy nhiÒu doanh nghiÖp thuéc khu vùc kinh tÕ t nh©n chØ cã thÓ kinh doanh nhá, kh«ng thÓ më réng ph¹m vi ho¹t ®éng hoÆc khã thiÕt lËp quan hÖ víi c¸c ®èi t¸c lµm ¨n bµi b¶n.
- Cha cã quan hÖ liªn kÕt chÆt chÏ gi÷a c¸c doanh nghiÖp khu vùc t nh©n víi nhau vµ víi c¸c doanh nghiÖp kh¸c, do ®ã h¹n chÕ søc m¹nh cña khu vùc nµy.
5.Vò Quèc TuÊn: “Kinh tÕ d©n doanh: VËn héi míi”, Thêi b¸o Kinh tÕ ViÖt Nam, ,ngµy 17-1-2004, tr.15
IV. .Mét sè gi¶i ph¸p c¬ b¶n nh»m thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña kinh tÕ t nh©n
Tríc hÕt, cÇn t¹o lËp m«i trêng kinh doanh thuËn lîi cho kinh tÕ t nh©n ph¸t triÓn. Tuyªn truyÒn, phæ biÕn réng r·i quan ®iÓm, ®êng lèi, chñ tr¬ng, chÝnh s¸ch cña §¶ng, Nhµ níc vÒ ph¸t triÓn kinh tÕ t nh©n. Trong chiÕn lîc, quy ho¹ch ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ quèc d©n, còng nh tõng ngµnh, tõng ®Þa ph¬ng cÇn x¸c ®Þnh râ híng ph¸t triÓn cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ, trong ®ã chó träng tíi kinh tÕ t nh©n. G¾n liÒn víi chiÕn lîc, quy ho¹ch Êy cÇn cã chÝnh s¸ch, c¬ chÕ kÌm theo ®Ó t¹o ®éng lùc hoÆc cã biÖn ph¸p hç trî, khuyÕn khÝch theo híng ph¸t triÓn ®· ®Þnh. Ngoµi ra, còng cÇn x©y dùng vµ hoµn thiÖn ®ång bé LuËt ph¸p, chÝnh s¸ch b¶o ®¶m tÝnh nhÊt qu¸n vµ æn ®Þnh.
Thø hai, ph¶i t¹o lËp sù b×nh ®¼ng thùc sù gi÷a kinh tÕ t nh©n víi c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c ®Ó c¸c doanh nghiÖp thuéc mäi thµnh phÇn kinh tÕ cã m«i trêng c¹nh tranh lµnh m¹nh.
Thø ba, thóc ®Èy nhanh viÖc h×nh thµnh c¸c lo¹i thÞ trêng, nhÊt lµ thÞ trêng bÊt ®éng s¶n, thÞ trêng vèn, thÞ trêng lao ®éng, thÞ trêng khoa häc – c«ng nghÖ. §i liÒn víi c¸c lo¹i thÞ trêng lµ c¬ chÕ, chÝnh s¸ch ®Ó c¸c thÞ trêng ho¹t ®éng ®ång bé. X©y dùng vµ thùc hiÖn chÝnh s¸ch tµi chÝnh, tÝn dông b×nh ®¼ng gi÷a c¸c doanh nghiÖp thuéc mäi thµnh phÇn kinh tÕ, b¶o ®¶m ®Ó kinh tÕ t nh©n dÔ dµng tiÕp cËn vµ ®îc hëng c¸c u ®·i cña Nhµ níc dµnh cho khu vùc nµy.
Thø t, cÇn cã chÝnh s¸ch hç trî vÒ cung cÊp c¸c th«ng tin thÞ trêng, xóc tiÕn th¬ng m¹i, ®¨ng kÝ th¬ng hiÖu hµng ho¸, ®µo t¹o, båi dìng cho chñ doanh nghiÖp t nh©n ®Ó ®éi ngò doanh nh©n cña ®Êt níc cµng lín m¹nh c¶ vÒ kiÕn thøc ph¸p luËt lÉn kÜ n¨ng qu¶n lý ®Ó ®¸p øng ®îc c¸c yªu cÇu cña héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ vµ khu vùc.
Thø n¨m, cÇn thay ®æi c¸ch nghÜ, c¸ch nh×n, xo¸ bá mÆc c¶m cña x· héi ®èi víi khu vùc kinh tÕ t nh©n, tríc hÕt lµ trong nhËn thøc cña chÝnh ®éi ngò c«ng chøc nhµ níc.
Thø s¸u, cÇn t¨ng cêng n¨ng lùc néi t¹i cña khu vùc kinh tÕ t nh©n.
- Trong lÜnh vùc tµi chÝnh kÕ to¸n: nh»m t¨ng tiÒm lùc tµi chÝnh, ngoµi nguån vèn truyÒn thèng cÇn chó träng ®Õn c¸c quü ®Çu t m¹o hiÓm, ®Õn c«ng ty cho thuª tµi chÝnh, thÞ trêng chøng kho¸n ®Ó cã thÓ huy ®éng sö dông tèi ®a mäi nguån vèn. Bªn c¹nh ®ã cã thÓ phÊn ®Êu ®ñ ®iÒu kiÖn ph¸t hµnh tr¸i phiÕu, cæ phiÕu, liªn kÕt víi hé kinh doanh c¸ thÓ díi hai h×nh thøc liªn kÕt theo thêi gian hîp ®ång vµ liªn doanh (qua gãp vèn ) hoÆc ®a hé kinh doanh c¸ thÓ trë thµnh thµnh viªn chÝnh thøc cña doanh nghiÖp trong lu th«ng. C¸c gi¸m ®èc doanh nghiÖp t nh©n vµ chñ hé kinh doanh c¸ thÓ cÇn n¾m trùc tiÕp vÒ tµi chÝnh, thùc hiÖn chøc n¨ng gi¸m ®èc b»ng ®ång tiÒn ®èi víi ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp.
- Trong lÜnh vùc s¶n xuÊt. Trong lÜnh vùc nµy cÇn cè g¾ng tèi ®a n¾m b¾t c¸c quy luËt cung cÇu b»ng kinh nghiÖm ®· cã vµ cã thÓ häc ®îc, tÝnh ®îc nh»m ®a ra mét kÕ ho¹ch s¶n xuÊt hîp lý nhÊt. §Æc biÖt, ph¶i chó ý tÝn hiÖu gi¸ c¶ - nÐt ®Æc trng c¬ b¶n cña c¬ chÕ thÞ trêng - ®Ó th«ng qua ®ã n¾m b¾t thÞ trêng. Doanh nghiÖp cÇn t¨ng søc m¹nh c¹nh tranh theo híng h¹ gi¸ thµnh chi phÝ s¶n xuÊt c¸ biÖt. Theo ®ã, viÖc c¶i tiÕn, n©ng cao thiÕt bÞ m¸y mãc lµ ®iÒu hÕt søc quan träng.
- Bªn c¹nh ®ã trong lÜnh vùc marketing cÇn cã nh÷ng gi¶i ph¸p ®ång bé:
+ CÇn ®Æc biÖt chó träng x©y dùng th¬ng hiÖu, nh·n m¸c hµng ho¸.
+ Ph¸t huy h×nh thøc qu¶ng c¸o mét c¸ch hiÖu qu¶
+ N©ng cao vai trß cña c«ng cô tin häc trong t×m kiÕm thÞ trêng, tõng bíc tiÕp cËn th¬ng m¹i ®iÖn tö.
+ C¸c doanh nghiÖp t nh©n nªn cã chÝnh s¸ch vÒ thÞ trêng, ph¶i chó ý c¶ thÞ trêng trong níc vµ ngoµi níc.
+ §Ó lµm tèt th¬ng m¹i quèc tÕ, bªn c¹nh viÖc t×m tßi ë trung t©m t vÊn, c«ng ty m«i giíi th¬ng m¹i, c¸c doanh nghiÖp t nh©n cÇn ph¶i tiÕp xóc trùc tiÕp víi c¸c c¬ quan t vÊn kinh doanh cña chÝnh phñ vÒ ph¸t triÓn thÞ trêng ngoµi níc.
+ Ph¶i ph¸t triÓn vµ hoµn thiÖn dÞch vô hç trî tiªu thô s¶n phÈm th«ng qua bé phËn t vÊn kh¸ch hµng hoÆc bé phËn ch¨m sãc kh¸ch hµng hay dÞch vô sau b¸n hµng mét c¸ch tèt h¬n.
-VÒ qu¶n trÞ nh©n sù: ph¶i ®îc coi lµ nhiÖm vô trung t©m, thêng xuyªn. §Ó ®¹t hiÖu qu¶, cÇn ph¶i cã kÕ ho¹ch hîp lý tõ kh©u ph©n tÝch ®Õn tuyÓn dông, båi dìng vµ sö dông. Bªn c¹nh ®ã cÇn n©ng cao kh¶ n¨ng sö dông c«ng cô tin häc trong qu¶n trÞ nh©n sù.
KÕt luËn
Sau 20 n¨m, b»ng sù ph¸t triÓn ngµy cµng nhanh m¹nh vµ bÒn v÷ng cña nÒn kinh tÕ ®· chøng tá ®êng lèi ®æi míi kinh tÕ cña §¶ng vµ Nhµ níc ta lµ hoµn toµn ®óng ®¾n vµ s¸ng suèt. Cïng víi khu vùc kinh tÕ nhµ níc kinh tÕ t nh©n ®· tù kh¼ng ®Þnh ®îc vai trß vµ vÞ trÝ cña m×nh trong nhiÒu lÜnh vùc ®êi sèng kinh tÕ- x· héi cña ®Êt níc. Nh÷ng thµnh tùu ®¹t ®îc ngµy cµng lín tuy nhiªn vÉn cßn tån t¹i nhiÒu h¹n chÕ, ®Æc biÖt lµ trong ®iÒu kiÖn héi nhËp kinh tÕ khu vùc vµ quèc tÕ sù ph¸t triÓn kinh tÕ t nh©n ë níc ta còng ®ang ®Æt ra mét sè vÊn ®Ò c©n nh¾c ®Ó cã nh÷ng quyÕt s¸ch mang tÝnh toµn diÖn vµ kh¶ thi. C¸c vÊn ®Ò ®ã lµ: Sù c«ng b»ng x· héi, m«i trêng, c¹nh tr¹nh kh«ng lµnh m¹nh, tu©n thñ luËt ph¸p cha nghiªm, cßn h¹n chÕ vÒ nguån lùc…Tuy nhiªn chóng ta vÉn ph¶i mét lÇn n÷a kh¼ng ®Þnh l¹i vai trß vµ tÇm quan träng cña khu vùc kinh tÕ t nh©n trong viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ vµ sù tån t¹i, ph¸t triÓn cña khu vùc kinh tÕ t nh©n lµ tÊt yÕu, kh¸ch quan vµ hoµn toµn phï hîp víi xu thÕ cña thêi ®¹i.
B¶n th©n em qua b¹i viÕt nµy em tin tëng r»ng trong t¬ng lai kh«ng xa khu vùc kinh tÕ t nh©n ë níc ta cßn ph¸t triÓn h¬n n÷a díi sù l·nh ®¹o tµi t×nh s¸ng suèt cña §¶ng, sù quan t©m vµ t¹o mäi ®iÒu kiÖn thuËn lîi cña Nhµ níc khuyÕn khÝch, thóc ®Èy khu vùc kinh tÕ nµy ph¸t triÓn mét c¸ch nhanh chãng vµ bÒn v÷ng trªn c¬ së kÕt hîp hµi hoµ gi÷a kinh tÕ- x· héi – m«i trêng. §Æc biÖt lµ sù kiÖn ViÖt Nam s¾p ra nhËp WTO vµo n¨m nay sÏ më ra mét c¬ héi lín thóc ®Èykhu vùc kinh tÕ t nh©n ë ViÖt Nam ph¸t triÓn m¹nh mÏ gãp phÇn ®a ViÖt Nam thµnh mét níc cã nÒn kinh tÕ hïng m¹nh cã thÓ s¸nh vai víi c¸c cêng quèc trªn thÕ giíi nh B¸c Hå h»ng mong ®îi.
Danh môc tµi liÖu tham kh¶o
1.§¶ng Céng s¶n ViÖt Nam: “C¬ng lÜnh x©y dùng ®Êt níc trong thêi k× qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi”, NXB Sù thËt, Hµ Néi, 1991.
2.§¶ng Céng s¶n ViÖt Nam: “ ChiÕn lîc æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi ®Õn n¨m 2000”, NXB Sù thËt, Hµ Néi, 1991.
3. §¶ng céng ._.
Các file đính kèm theo tài liệu này:
12650.doc
