Phát triển du lịch Lâm Đồng đến năm 2020

BOÄ GIAÙO DUÏC VAØ ÑAØO TAÏO TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC KINH TEÁ THAØNH PHOÁ HOÀ CHÍ MINH ------------------- NGUYEÃN THANH VÓNH PHAÙT TRIEÅN DU LÒCH LAÂM ÑOÀNG ÑEÁN NAÊM 2020 Chuyeân ngaønh: Quaûn trò kinh doanh Maõ soá : 60.34.05 LUAÄN VAÊN THAÏC SÓ KINH TEÁ NGÖÔØI HÖÔÙNG DAÃN KHOA HOÏC TS. HOÀ TIEÁN DUÕNG Thaønh Phoá Hoà Chí Minh – Naêm 2007 LÔØI CAM ÑOAN Toâi teân Nguyeãn Thanh Vónh, lôùp cao hoïc K14 Tröôøng Ñaïi hoïc Kinh teá TP. Hoà Chí Minh. Toâi xin cam ñoan luaän vaên naøy laø cuûa toâi, soá lieäu söû duïng coù nguoàn goác roõ raøng, caùc taøi lieäu söû duïng ñöôïc coâng boá coâng khai. Toâi xin chòu hoaøn toaøn traùch nhieäm veà baûn luaän vaên naøy. Taùc giaû luaän vaên Nguyeãn Thanh Vónh LÔØI CAÛM ÔN Toâi xin baøy toû loøng bieát ôn saâu saéc ñeán Tieán só Hoà Tieán Duõng, ngöôøi ñaõ taän tình höôùng daãn, ñöa ra nhöõng goùp yù quyù baùu ñeå toâi hoaøn chænh luaän vaên toát nghieäp. Toâi xin chaân thaønh caûm ôn Quyù Thaày, Coâ khoa Sau ñaïi hoïc tröôøng Ñaïi hoïc Kinh teá Thaønh Phoá Hoà Chí Minh trong quaõng thôøi gian hoïc taäp ñaõ taän tình truyeàn ñaït, giuùp toâi coù kieán thöùc vieát luaän vaên naøy. Toâi xin chaân thaønh caûm ôn Ban Giaùm ñoác Sôû Du lòch vaø Thöông maïi Laâm Ñoàng, baïn beø ñaõ cung caáp taøi lieäu vaø trao ñoåi, goùp yù nhieàu noäi dung boå ích ñeå toâi hoaøn chænh luaän vaên naøy. Do thôøi gian coù haïn, kieán thöùc coøn haïn cheá, luaän vaên khoâng traùnh khoûi nhöõng thieáu soùt, toâi raát mong nhaän ñöôïc nhöõng yù kieán goùp yù cuûa Quyù Thaày, Coâ, baïn beø vaø ñoàng nghieäp ñeå toâi coù theå hoaøn thieän hôn coâng trình nghieân cöùu cuûa mình, mang laïi hieäu quaû cao trong thöïc tieãn coâng vieäc. TP. HOÀ CHÍ MINH, 2007 Taùc giaû luaän vaên NGUYEÃN THANH VÓNH MUÏC LUÏC Trang Lôøi môû ñaàu .................................................................................................... 1 Chöông 1. LYÙ LUAÄN CHUNG VEÀ DU LÒCH 1.1. Giôùi thieäu veà du lòch .................................................................................. 4 1.1.1. Khaùi nieäm veà du lòch ................................................................................. 4 1.1.2. Ñaëc ñieåm vaø ñònh höôùng phaùt trieån saûn phaåm du lòch ............................ 5 1.1.3. Vò trí cuûa du lòch trong neàn kinh teá quoác daân ......................................... 7 1.2. Khaùi quaùt veà du lòch Vieät Nam ................................................................. 9 1.2.1. Sô löôïc quaù trình hình thaønh vaø phaùt trieån cuûa ngaønh du lòch Vieät Nam .................................................................................................... 9 1.2.2. Vai troø, vò trí cuûa du lòch Vieät Nam trong neàn kinh teá quoác daân ......... 10 1.2.2.1. Khaùch du lòch ................................................................................ 11 1.2.2.2. Thu nhaäp xaõ hoäi töø du lòch ............................................................ 12 1.2.2.3. Hieäu quaû kinh teá ........................................................................... 12 1.2.2.4. Du lòch phaùt trieån thuùc ñaåy caùc ngaønh kinh teá phaùt trieån ............. 13 1.2.3. Quan ñieåm cuûa du lòch Vieät Nam veà phaùt trieån du lòch trong thôøi kyø ñoåi môùi ............................................................................... 13 1.2.4. Nhöõng thuaän lôïi vaø khoù khaên trong hoaït ñoäng kinh doanh du lòch ôû Vieät Nam .................................................................................... 14 1.2.4.1.Nhöõng thuaän lôïi ............................................................................. 14 1.2.4.2.Nhöõng khoù khaên ............................................................................ 15 Chöông 2. THÖÏC TRAÏNG HOAÏT ÑOÄNG DU LÒCH TÆNH LAÂM ÑOÀNG GIAI ÑOAÏN 1996 – 2006 2.1.Tieàm naêng veà töï nhieân, vaên hoaù – xaõ hoäi phaùt trieån du lòch Laâm Ñoàng 19 2.1.1.Taøi nguyeân thieân nhieân .............................................................................. 19 2.1.2. Taøi nguyeân nhaân vaên ................................................................................ 19 2.1.3. Taøi nguyeân veà daân soá vaø vaên hoùa............................................................. 20 2.2. Vai troø, vò trí du lòch Laâm Ñoàng .................................................................. 23 2.3. Thöïc traïng keát caáu cô sôû haï taàng du lòch Laâm Ñoàng ............................... 24 2.3.1. Cô sôû löu truù .............................................................................................. 24 2.3.2. Khu vui chôi giaûi trí ................................................................................... 24 2.3.3. Heä thoáng caáp thoaùt nöôùc .......................................................................... 25 2.3.4. Heä thoáng caáp ñieän ..................................................................................... 25 2.3.5. Heä thoáng dòch vuï vieãn thoâng .................................................................... 25 Trang 2.3.6. Heä thoáng giao thoâng .................................................................................. 25 2.4. Hoaït ñoäng kinh doanh du lòch Laâm Ñoàng .................................................. 26 2.4.1. Khaùch du lòch ............................................................................................. 26 2.4.1.1. Khaùch du lòch quoác teá ................................................................... 26 2.4.1.2. Khaùch du lòch noäi ñòa .................................................................... 27 2.4.1.3. Thôøi gian löu truù ............................................................................ 27 2.4.1.4. Möùc chi tieâu trung bình cuûa khaùch ................................................ 28 2.4.2Khai thaùc taøi nguyeân du lòch vaø phaùt trieån loaïi hình saûn phaåm du lòch .. 29 2.4.2.1. Khai thaùc taøi nguyeân du lòch ......................................................... 29 2.4.2.2. Phaùt trieån loaïi hình vaø saûn phaåm du lòch ...................................... 30 2.4.3. Xuùc tieán quaûng baù du lòch ......................................................................... 30 2.4.4. Lao ñoäng vaø ñaøo taïo nguoàn nhaân löïc du lòch ......................................... 31 2.4.4.1. Lao ñoäng ngaønh du lòch ................................................................. 31 2.4.4.2. Ñaøo taïo nguoàn nhaân löïc ................................................................ 32 2.4.5. Ñaàu tö vaø phaùt trieån du lòch ..................................................................... 32 2.4.5.1. Ñaàu tö trong lónh vöïc haï taàng du lòch ............................................ 32 2.4.5.2. Ñaàu tö phaùt trieån cô sôû vaät chaát kyõ thuaät ...................................... 32 2.4.6. Toå chöùc khoâng gian laõnh thoå vaø kinh doanh du lòch ............................... 33 2.4.6.1. Toå chöùc khoâng gian laõnh thoå du lòch ............................................. 33 2.4.5.2. Toå chöùc kinh doanh du lòch ........................................................... 34 2.4.7. Quaûn lyù nhaø nöôùc veà du lòch ..................................................................... 35 2.5. Khaûo saùt ñaùnh giaù cuûa du khaùch veà du lòch Laâm Ñoàng ............................ 35 2.5.1. Khaûo saùt ñaùnh giaù cuûa du khaùch veà saûn phaåm du lòch tænh Laâm Ñoàng 35 2.5.1.1. Thieát keá baûng caâu hoûi ................................................................... 35 2.5.1.2. Phöông phaùp thu thaäp thoâng tin .................................................... 36 2.5.1.3. Phaân tích döõ lieäu sau khi thu thaäp ................................................. 37 2.5.1.4. Keát quaû thu thaäp ñöôïc töø nhöõng thoâng tin caù nhaân ....................... 38 2.5.1.5. Ñaùnh giaù cuûa du khaùch veà möùc ñoä quan troïng cuûa caùc yeáu toá saûn phaåm du lòch ........................................................................... 40 2.5.1.6. Ñaùnh giaù cuûa du khaùch veà möùc ñoä quan troïng cuûa saûn phaåm du lòch ...................................................................................... 41 2.5.1.7. Ñaùnh giaù cuûa du khaùch veà thöïc traïng cuûa caùc yeáu toá saûn phaåm du lòch Laâm Ñoàng.......................................................................... 42 2.5.1.8. Ñaùnh giaù cuûa du khaùch veà thöïc traïng cuûa caùc saûn phaåm du lòch Laâm Ñoàng ..................................................................................... 43 2.5.1.9. So saùnh cheânh leäc giöõa giaù trò trung bình möùc ñoä quan troïng vaø thöïc traïng caùc yeáu toá saûn phaåm du lòch ........................................ 44 Trang 2.5.1.10. So saùnh cheânh leäch giöõa giaù trò trung bình möùc ñoä troïng vaø thöïc traïng caùc saûn phaåm du lòch Laâm Ñoàng ......................................... 45 2.5.1.11. Ñaùnh giaù ñoä tin caäy caùc thang ño ................................................ 46 2.6. Ñaùnh giaù chung veà du lòch Laâm Ñoàng ........................................................ 47 2.6.1. Nhöõng thaønh töïu ñaït ñöôïc ........................................................................ 47 2.6.2. Nhöõng haïn cheá vaø nguyeân nhaân............................................................... 48 2.6.2.1. Haïn cheá ......................................................................................... 48 2.6.2.2. Nguyeân nhaân ................................................................................. 48 Chöông 3. CAÙC GIAÛI PHAÙP PHAÙT TRIEÅN DU LÒCH LAÂM ÑOÀNG ÑEÁN NAÊM 2020 3.1. Ñònh höôùng phaùt trieån du lòch Laâm Ñoàng ñeán naêm 2020 ...................... 52 3.1.1. Quan ñieåm phaùt trieån .............................................................................. 52 3.1.2. Moät soá muïc tieâu cuï theå ........................................................................... 52 3.1.2.1. Löôïng khaùch du lòch ...................................................................... 52 3.1.2.2. Thu nhaäp töø du lòch ....................................................................... 53 3.1.2.3. Cô sôû vaät chaát kyõ thuaät du lòch...................................................... 53 3.1.2.4. Lao ñoäng vaø vieäc laøm ................................................................... 53 3.1.3. Caùc chæ tieâu phaùt trieån du lòch chuû yeáu ................................................. 54 3.1.3.1. Khaùch du lòch ................................................................................ 54 3.1.3.2. Thu nhaäp töø du lòch ....................................................................... 55 3.1.3.3. Toång saûn phaåm GDP du lòch vaø nhu caàu ñaàu tö ........................... 55 3.1.3.4. Nhu caàu veà khaùch saïn ................................................................... 56 3.1.3.5. Nhu caàu veà lao ñoäng du lòch ......................................................... 56 3.1.4. Phaùt trieån thò tröôøng vaø saûn phaåm du lòch ............................................ 56 3.1.4.1. Vò trí du lòch .................................................................................. 56 3.1.4.2. Khaû naêng caïnh tranh cuûa du lòch Laâm Ñoàng treân thò tröôøng ........ 57 3.1.4.3. Heä thoáng cô sôû haï taàng ................................................................. 57 3.1.4.4. Taøi nguyeân du lòch ........................................................................ 57 3.1.5. Phaùt trieån thò tröôøng khaùch du lòch cuûa Laâm Ñoàng ............................. 58 3.1.5.1. Thò tröôøng troïng ñieåm ................................................................... 58 3.1.5.2. Thò tröôøng tieàm naêng .................................................................... 59 3.1.6. Phaùt trieån loaïi hình vaø saûn phaåm du lòch ............................................... 59 3.1.6.1. Phaùt trieån loaïi hình vaø saûn phaåm du lòch theo laõnh thoå ................ 59 3.1.6.2. Phaùt trieån loaïi hình vaø saûn phaåm du lòch theo thò tröôøng .............. 60 3.1.6.3. Ña daïng hoaù vaø naâng cao chaát löôïng caùc saûn phaåm du lòch ......... 61 3.1.6.4. Chieán löôïc veà saûn phaåm vaø thò tröôøng .......................................... 61 Trang 3.2. Caùc giaûi phaùp phaùt trieån du lòch Laâm Ñoàng ñeán naêm 2020 .................. 63 3.2.1. Giaûi phaùp baûo veä taøi nguyeân moâi tröôøng du lòch ................................... 63 3.2.2. Giaûi phaùp ña daïng hoùa vaø naâng cao chaát löôïng saûn phaåm du lòch ....... 64 3.2.3. Giaûi phaùp veà coâng taùc xuùc tieán quaûng baù du lòch .................................. 65 3.2.4. Giaûi phaùp nguoàn nhaân löïc du lòch ........................................................... 66 3.2.5. Giaûi phaùp ñaàu tö vaø thu huùt voán ñaàu tö ................................................. 67 3.2.6. Giaûi phaùp toå chöùc quaûn lyù nhaø nöôùc veà du lòch ...................................... 70 3.3. Moät soá kieán nghò ....................................................................................... 72 3.3.1. Ñoái vôùi Chính phuû vaø cô quan Trung öông ............................................ 72 3.3.2. Ñoái vôùi chính quyeàn ñòa phöông .............................................................. 73 KEÁT LUAÄN ......................................................................................................... 74 1 Lời mở đầu Cuoäc caùch maïng khoa hoïc vaø coâng ngheä phaùt trieån nhö vuõ baõo vaøo nöûa cuoái theá kyû XX, söï buøng noå cuûa söï phaùt trieån kinh teá, xu höôùng quoác teá hoaù vaø hoäi nhaäp, ñaõ ñöa theá giôùi vaøo moät giai ñoaïn phaùt trieån môùi vôùi nhieàu cô hoäi vaø thaùch thöùc môùi. Ñeå toàn taïi vaø phaùt trieån, caùc nöôùc ñang phaùt trieån trong ñoù coù Vieät Nam caàn phaûi löïa choïn cho mình con ñöôøng ñi thích hôïp, vöøa khai thaùc ñöôïc caùc cô hoäi ñoàng thôøi haïn cheá ñöôïc caùc nguy cô ñe doïa töø moâi tröôøng beân ngoaøi. Trong tieán trình ñoåi môùi ôû Vieät Nam, cuøng vôùi quaù trình chuyeån dòch cô caáu kinh teá, du lòch ñöôïc xaùc ñònh laø moät trong nhöõng ngaønh kinh teá muõi nhoïn, goùp phaàn quan troïng cho taêng tröôûng vaø phaùt trieån kinh teá, trong quaù trình coâng nghieäp hoaù vaø hieän ñaïi hoaù neàn kinh teá ñaát nöôùc. Trong xu theá toaøn caàu hoaù vaø hoäi nhaäp vaøo neàn kinh teá khu vöïc vaø theá giôùi, du lòch Vieät Nam coù moät vò trí ñaëc bieät quan troïng. Noù goùp phaàn vaøo vieäc thuùc ñaåy söï taêng tröôûng kinh teá, môû roäng moái giao löu hôïp taùc quoác teá, laøm taêng söï hieåu bieát, thaân thieän vaø quaûng baù neàn vaên hoaù giöõa caùc quoác gia. Naèm ôû phía nam Taây Nguyeân, Ñaø Laït – Laâm Ñoàng keà caän vôùi tam giaùc taêng tröôûng kinh teá Tp Hoà Chí Minh – Ñoàng Nai – Vuõng Taøu. Laø moät vuøng ñaát truø phuù, maøu môõ coù nhieàu lôïi theá cho phaùt trieån kinh teá, song cho ñeán nay Laâm Ñoàng vaãn laø moät trong caùc tænh ngheøo. Laâm Ñoàng ñang ñöùng tröôùc nguy cô tuït haäu veà kinh teá, khoaûng caùch cheânh leäch khaù xa so vôùi caùc trung taâm kinh teá cuûa caû nöôùc. Toång saûn phaåm taêng chaäm, tích luyõ töø noäi boä neàn kinh teá coøn thaáp, tyû leä thaát nghieäp cao, ñaàu tö cho phaùt trieån kinh teá coøn haïn cheá. Giöõa khaû naêng phaùt trieån vaø thöïc teá coøn moät khoaûng caùch khaù xa, treân cô sôû nghieân cöùu lôïi theá cuûa Ñaø Laït – Laâm Ñoàng, chuùng toâi cho raèng ñeå thoaùt ra khoûi nguy cô tuït haäu, Ñaø Laït – Laâm Ñoàng caàn phaûi ñi leân töø theá maïnh laø kinh teá du lòch; phaûi khai thaùc coù hieäu quaû tieàm naêng veà du lòch; giaûi phoùng söùc saûn xuaát, taïo neân ñoäng löïc maïnh meõ cho vieäc ñieàu chænh laïi cô caáu kinh teá, taïo ñieàu kieän töøng böôùc hieän ñaïi hoaù neàn kinh teá. 2 Trong chieán löôïc ñaåy nhanh quaù trình taêng tröôûng, vieäc nghieân cöùu ñeå tìm ra caùc giaûi phaùp phaùt trieån du lòch cho Laâm Ñoàng laø moät yeâu caàu böùc thieát, nhaèm huy ñoäng, khai thaùc moïi nguoàn löïc vaø phaùt huy tieàm naêng cuûa Laâm Ñoàng vaøo hoaït ñoäng du lòch coù hieäu quaû, goùp phaàn chuyeån dòch cô caáu kinh teá, sôùm ñöa du lòch Laâm Ñoàng, ñaëc bieät laø Ñaø Laït ñuùng vò trí töông xöùng vôùi tieàm naêng vaø taàm voùc cuûa moät Trung taâm du lòch lôùn cuûa Vieät Nam. Ñaõ coù moät soá ñeà taøi nghieân cöùu töø nhieàu goùc ñoä khaùc nhau nhaèm ñöa ra caùc giaûi phaùp ñeå phaùt trieån du lòch Laâm Ñoàng. Tuy nhieân cho ñeán nay vaãn chöa coù moät coâng trình nghieân cöùu chuyeân saâu naøo ñeà caäp ñeán vaán ñeà xaây döïng chieán löôïc phaùt trieån du lòch cuûa tænh Laâm Ñoàng laøm cô sôû ñeå xaây döïng caùc keá hoaïch daøi haïn cuûa tænh. Theo quan ñieåm chuùng toâi, phaùt trieån du lòch ôû Laâm Ñoàng khoâng chæ laø nhieäm vuï cuûa ngaønh du lòch, cuûa caùc nhaø quaûn lyù maø phaûi laø nhieäm vuï chung cuûa caùc ngaønh vaø phaûi ñöôïc xaõ hoäi hoaù ôû möùc ñoä cao. Chính vì lyù do treân, qua tìm hieåu thöïc traïng du lòch tænh Laâm Ñoàng, chuùng toâi ñaõ choïn ñeà taøi: “ Phaùt trieån du lòch Laâm Ñoàng ñeán Naêm 2020” laøm luaän vaên cao hoïc khoa hoïc kinh teá cuûa mình. Luaän vaên naøy chuùng toâi muoán goùp theâm moät caùch nhìn, moät phöông phaùp tieáp caän veà vieäc xaây döïng chieán löôïc phaùt trieån du lòch taïi moät ñòa phöông giaøu tieàm naêng veà du lòch, xaây döïng ñònh höôùng chieán löôïc vaø caùc giaûi phaùp phaùt trieån du lòch töø nay ñeán naêm 2020. Luaän vaên ñöôïc hoaøn thaønh treân cô sôû phöông phaùp luaän cuûa chuû nghóa duy vaät bieän chöùng vaø duy vaät lòch söû keát hôïp giöõa lyù thuyeát vaø thöïc tieãn; vaän duïng coù choïn loïc caùc lyù thuyeát veà taêng tröôûng vaø phaùt trieån kinh teá; thoâng qua vieäc phaân tích caùc soá lieäu kinh teá vaø nghieân cöùu tình hình kinh doanh du lòch cuûa Laâm Ñoàng trong giai ñoaïn 1997 - 2006. Luaän vaên söû duïng hai nguoàn döõ lieäu cô baûn laø thöù caáp vaø sô caáp. Nguoàn thöù caáp bao goàm: Keá hoaïch phaùt trieån ngaønh du lòch vaø thöông maïi Laâm Ñoàng 5 3 naêm (2006 – 2010), noäi dung thoâng baùo 43/KT-NS ngaøy 29/5/2006 cuûa Ban Kinh teá – Ngaân saùch HÑND cuûa tænh Laâm Ñoàng. Caùc soá lieäu ñöôïc thu thaäp töø caùc nguoàn nhö: Toång cuïc Du lòch, Toång cuïc Thoáng keâ, Vieân Nghieân cöùu phaùt trieån du lòch Vieät Nam, Cuïc Thoáng keâ Laâm Ñoàng, caùc baùo caùo, toång keát hoaït ñoäng du lòch haøng naêm cuûa sôû Du lòch vaø Thöông maïi Laâm Ñoàng, caùc taïp chí, ñaëc san du lòch…Nguoàn sô caáp goàm: ñieàu tra phoûng vaán baèng baûng caâu hoûi vaø yù kieán ñoùng goùp cuûa caùc chuyeân gia. Keát caáu luaän vaên goàm 3 phaàn chính: Chương I: Lý luận chung về ngành du lịch. Chương II: Tình hình hoaït động du lịch Lâm Đồng trong giai ñoaïn 1996 - 2006. Chương III: Caùc giaûi phaùp phaùt trieån du lòch Laâm Ñoàng ñeán naêm 2020 Maëc duø ñöôïc söï giuùp ñôõ taän tình cuûa giaùo vieân höôùng daãn, söï trao ñoåi chaân tình vaø cung caáp thoâng tin, döõ lieäu cuûa Sôû Du lòch vaø Thöông maïi Laâm Ñoàng, nhöng vì thôøi gian haïn heïp, khaû naêng nghieân cöùu cuûa baûn thaân coøn haïn cheá, trong luaän vaên chöa ñeà caäp heát ñöôïc caùc khía caïnh cuûa vaán ñeà trong xu theá phaùt trieån vaø hoäi nhaäp cuûa ngaønh du lòch caû nöôùc noùi chung vaø du lòch Laâm Ñoàng noùi rieâng vaø chaéc chaén seõ coøn nhieàu thieáu soùt. Kính mong Quí Thaày, Coâ vaø ñoàng nghieäp ñoùng goùp yù kieán cho luaän vaên ñöôïc hoaøn thieän hôn. 4 Chöông 1 LYÙ LUAÄN CHUNG VEÀ DU LÒCH 1.1. Giôùi thieäu veà du lòch 1.1.1. Khaùi nieäm du lòch Noùi tôùi du lòch ngöôøi ta thöôøng nghó tôùi vieäc vui chôi giaûi trí, tham quan thaéng caûnh, caùc kyø quan, caùc di tích vaên hoaù, di tích lòch söû…, khi ñieàu kieän kinh teá cho pheùp. Caùc hoïc giaû Trung Quoác treân cô sôû phaân tích baûn chaát vaø thuoäc tính cuûa vieäc du lòch ñaõ ñöa ra ñònh nghóa nhö sau: “ Du lòch laø moät hieän töôïng kinh teá xaõ hoäi naûy sinh trong ñieàu kieän kinh teá xaõ hoäi nhaát ñònh, laø söï toång hoøa taát caû caùc quan heä vaø hieän töôïng do vieäc löõ haønh ñeå thoûa maõn muïc ñích chuû yeáu laø nghæ ngôi, tieâu khieån, giaûi trí vaø vaên hoùa nhöng löu ñoäng chöù khoâng ñònh cö maø taïm thôøi cö truù cuûa moïi ngöôøi daãn tôùi”. Thöïc ra, khaùi nieäm veà du lòch coøn roäng hôn nhieàu, ngaøy nay du lòch noù khoâng coøn laø moät thuù tieâu khieån ñôn thuaàn nöõa maø ñaõ trôû thaønh moät hoaït ñoäng vaên hoaù xaõ hoäi vaø kinh teá phaùt trieån, laø ngaønh thu huùt ngoaïi teä maïnh khoâng qua xuaát khaåu. Khi thöïc hieän du lòch ngoaøi vieäc tham quan thaéng caûnh, caùc di tích lòch söû… noù khoâng chæ ñôn thuaàn mang yù nghóa giaûi trí thöôûng ngoaïn maø baûn thaân noù coøn mang noäi dung hoïc taäp, nghieân cöùu, trao ñoåi quan heä hôïp taùc…Nhö vaäy du lòch nhö moät hoaït ñoäng vaên hoaù cao caáp, coù moái quan heä nhieàu maët vôùi neàn kinh teá, vaên hoaù – xaõ hoäi nhaát ñònh vaø noù caøng phong phuù hôn trong quaù trình quoác teá hoaù du lòch vaø phaân coâng hôïp taùc lao ñoäng quoác teá maïnh meõ trong giai ñoaïn toaøn caàu hoaù nhö hieän nay. Du lòch hieän ñaïi ñaõ hình thaønh vaøo theá kyû 19 cuøng vôùi söï phaùt trieån cuûa neàn vaên minh coâng nghieäp. Moät thôøi gian daøi, noù laø ñaëc quyeàn cuûa giôùi thöôïng löu, nhöng söï ra ñôøi cuûa moät soá luaät phaùp xaõ hoäi vaø söï gia taêng thu nhaäp ñaõ laøm naûy sinh moät hieän töôïng coù tính ñaïi chuùng; bước ngoặt naøy ñöôïc ghi nhận vaøo năm 1936, khi một Coâng öôùc quoác teá veà quyeàn nghæ pheùp coù löông ñöôïc kyù keát. 5 Ñoái vôùi Vieät Nam, khaùi nieäm du lòch ñöôïc neâu trong Phaùp leänh Du lòch Vieät Nam coâng boá ngaøy 20 thaùng 02 naêm 1999 nhö sau: “Du lòch laø hoaït ñoäng cuûa con ngöôøi ngoaøi nôi löu truù thöôøng xuyeân cuûa mình nhaèm thoaû maõn nhu caàu tham quan, giaûi trí, nghæ döôõng trong moät khoaûng thôøi gian nhaát ñònh”. Thöïc teá, du lòch ngoaøi nhu caàu tham quan, giaûi trí, nghæ döôõng thì du khaùch ngaøy nay coøn coù nhu caàu raát lôùn veà tìm hieåu, khaùm phaù, hoïc hoûi, trao ñoåi khi ñeán nhöõng vuøng ñaát môùi. Do ñoù, khaùi nieäm du lòch cuõng coøn coù theå hieåu nhö sau: Du lòch laø hoaït ñoäng cuûa con ngöôøi ngoaøi nôi löu truù thöôøng xuyeân cuûa mình nhaèm thoaû maõn nhu caàu tham quan, giaûi trí, nghæ döôõng, hoïc taäp vaø tìm hieåu nhöõng vuøng ñaát maø hoï ñaët chaân ñeán trong moät thôøi gian nhaát ñònh. Töø khaùi nieäm du lòch treân chuùng ta xaùc ñònh ñöôïc nhu caàu cuûa du khaùch ñeå töø ñoù chuùng ta coù nhöõng giaûi phaùp thích hôïp nhaèm taïo ra nhöõng thò tröôøng môùi, nhöõng vuøng ñaát môùi, nhöõng saûn phaåm môùi, nhöõng khaùm phaù môùi, taïo söï thu huùt maïnh meõ ñoái vôùi du khaùch. 1.1.2. Ñaëc ñieåm vaø ñònh höôùng phaùt trieån saûn phaåm du lòch Quan ñieåm kinh teá hieän ñaïi khoâng cho raèng saûn phaåm cuûa du lòch, dòch vuï laø phi vaät chaát maø bao goàm saûn phaåm phi hình theå vaø saûn phaåm hình theå, hoaêïc caû hai vì ñaây laø nhöõng saûn phaåm, nhöõng dòch vuï ( goïi taét laø saûn phaåm ) phuïc vuï cho nhu caàu cuûa con ngöôøi khoâng phaûi taïi nhaø, taïi nôi mình sinh soáng laâu daøi, maø taïi moät nôi khaùc, ñaát nöôùc khaùc, trong moät thôøi gian nhaát ñònh, cho neân saûn phaåm du lòch voâ cuøng phong phuù ña daïng, luoân luoân phaùt trieån ñoåi môùi theo nhòp ñoä phaùt trieån kinh teá – xaõ hoäi cuûa moãi ñòa phöông, moãi quoác gia vaø chòu söï aûnh höôûng cuûa quoác teá. Vieäc hieåu roõ khaùi nieäm saûn phaåm du lòch laø khôûi ñieåm cuûa vieäc nghieân cöùu vaán ñeà kinh teá du lòch. Noù bao goàm : xuaát phaùt töø ñích tôùi du lòch, saûn phaåm du lòch laø chæ toaøn boä dòch vuï cuûa ngöôøi kinh doanh du lòch döïa vaøo vaät thu huùt du lòch vaø khôûi söï du lòch, nhaèm cung caáp cho khaùch ñeå thoûa maõn nhu caàu hoïat ñoäng du lòch. Hieåu töø goùc ñoä ngöôøi du lòch 6 laø chæ quaù trình du lòch moät laàn do du khaùch boû thôøi gian, chi phí vaø söùc löïc nhaát ñònh ñeå ñoåi ñöôïc. Saûn phaåm du lòch laø moät khaùi nieäm toång theå, trong thöïc teá kinh doanh, moät saûn phaåm du lòch thöôøng laø do caùc doanh nghieäp vaø boä phaän du lòch tröïc thuoäc moät soá ngaønh ngheà ñoäc laäp vôùi nhau cung caáp, caùc doanh nghieäp vaø boä phaän naøy caên cöù vaøo tính chaát ngaønh ngheà cuûa mình töï toå chöùc dòch vuï ñaõ ñònh xoay quanh thò tröôøng muïc tieâu rieâng. Maët khaùc, nhu caàu cuûa khaùch laø toaøn cuïc, nôi du lòch chæ thoûa maõn moät soá nhu caàu cuûa hoï nhö: aên, ôû, ñi laïi, du ngoïan, vui chôi giaûi trí, mua saém…Noùi caùch khaùc, ñoái vôùi quaàn theå du khaùch, nôi ñích tôùi du lòch chæ coù keát hôïp moät caùch höõu cô caùc saûn phaåm du lòch ñôn leû môùi coù theå taïo ra saûn phaåm du lòch phuø hôïp vôùi nhu caàu du khaùch. Nghieân cöùu, xaùc ñònh roõ saûn phaåm du lòch cuûa moãi vuøng, laõnh thoå, ñeå öu tieân, kieân trì ñaàu tö cho nhöõng saûn phaåm aáy laø moät coâng vieäc heát söùc quan troïng vaø caáp baùch, coù yù nghóa quyeát ñònh cho söï thaønh coâng cuûa ngaønh kinh teá du lòch. Vaäy saûn phaåm du lòch ñöôïc hieåu : - Saûn phaåm du lòch laø loaïi haøng hoùa ñaëc bieät, saûn phaåm du lòch coù thuoäc tính chung cuûa haøng hoùa, töùc coù hai taàng thuoäc tính laø giaù trò vaø giaù trò söû dung. Saûn phaåm du lòch laø loïai saûn phaåm coù tính toång hôïp, ngoøai saûn phaåm vaät chaát höõu hình veà maët dòch vuï aên uoáng ra, tuyeät ñaïi boä phaän laø saûn phaåm voâ hình vaø thoûa maõn nhu caàu tinh thaàn cuûa du khaùch, do ñoù so vôùi haøng hoùa chung, giaù trò söû dung vaø giaù trò cuûa saûn phaåm du lòch coù moät soá ñaëc ñieåm rieâng. Nhö vaäy, saûn phaåm du lòch bao goàm nhöõng yeáu toá höõu hình ( haøng hoùa ) vaø yeáu toá voâ hình (dòch vu) nhaèm cung caáp ñeå thoûa maõn cho khaùch haøng. - Saûn phaåm du lòch laø loaïi saûn phaåm khoâng theå döï tröõ nhö saûn phaåm vaät chaát noùi chung. Vì saûn phaåm du lòch khoâng toàn taïi quaù trình “saûn xuaát” ñoäc laäp, keát quaû “ saûn xuaát” laïi khoâng bieåu hieän baèng hieän vaät cuï theå, giaù trò cuûa noù ñöôïc chuyeån dòch töøng böôùc trong quaù trình moãi laàn tieâu thuï saûn phaåm. Sau khi du khaùch mua saûn phaåm du lòch, ngöôøi 7 kinh doanh du lòch lieàn trao quyeàn söû duïng saûn phaåm lieân quan trong thôøi gian nhaát ñònh. Neáu saûn phaåm du lòch chöa theå baùn ra kòp thôøi thì khoâng theå thöïc hieän giaù trò cuûa noù, toån thaát gaây neân seõ khoâng buø ñaép ñöôïc. - Saûn phaåm du lòch coù tính ñoàng thôøi cuûa vieäc saûn xuaát vaø tieâu thuï: Khaùc vôùi saûn phaåm noùi chung, vieäc saûn xuaát saûn phaåm du lòch laø laáy du khaùch tôùi ñích du lòch laøm tieàn ñeà. Chæ khi du khaùch tôùi nôi saûn xuaát thì vieäc xaây döïng saûn phaåm môùi xaûy ra, cuõng chæ khi du khaùch tieáp nhaän dòch vuï du lòch thì chi phí du lòch môùi baét ñaàu, hoïat ñoäng dòch vuï du lòch yeâu caàu caû hai beân ngöôøi saûn xuaát vaø ngöôøi tieâu thuï cuøng tham gia ñeå hoaøn thaønh. Nhö vaäy vieäc saûn xuaát vaø tieâu thuï saûn phaåm du lòch laø xaûy ra cuøng luùc vaø cuøng choã. - Saûn phaåm du lòch thöôøng bò maát caân ñoái do tính thôøi vuï vaø chòu aûnh höôûng cuûa raát nhieàu yeáu toá khaùc nhau veà chính trò, kinh teá, xaõ hoäi vaø thieân nhieân. - Nhu caàu cuûa khaùch haøng ñoái vôùi saûn phaåm du lòch deã bò thay ñoåi do raát nhieàu yeáu toá, do ñoù phaûi baùn ngay khi coù cô hoäi. - Saûn phaåm du lòch deã giao ñoäng: Trong quaù trình saûn xuaát vaø tieâu thuï saûn phaåm du lòch chòu aûnh höôûng vaø haïn cheá cuûa nhieàu yeáu toá, trong ñoù duø chæ thieáu moät ñieàu kieän cuõng seõ aûnh höôûng tôùi toaøn boä quaù trình trao ñoåi saûn phaåm du lòch, aûnh höôûng tôùi vieäc thöïc hieän giaù trò saûn phaåm du lòch, töø ñoù khieán vieäc saûn xuaát vaø tieâu thuï saûn phaåm du lòch theå hieän ñaëc ñieåm laø deã giao ñoäng. Töø nhöõng ñaëc ñieåm cô baûn cuûa saûn phaåm du lòch ñaõ daãn ñeán nhöõng ñaëc ñieåm cuûa ngaønh du lòch. Theo ñoù, du lòch laø ngaønh kinh teá ñoùng vai troø khaù quan troïng trong neàn kinh teá ôû nhieàu quoác gia, trong ñònh höôùng phaùt trieån du lòch caàn ñònh danh taát caû caùc saûn phaåm aáy vaø phaân loaïi noù ñeå tìm ra caùc giaûi phaùp, phaân coâng quaûn lyù vaø phaùt trieån moät caùch hôïp lyù, coù hieäu quaû. 1.1.3.Vò trí cuûa du lòch trong neàn kinh teá quoác daân Naêm 1995, theo cô quan Haïch toaùn Kinh teá Quoác daân cuûa Lieân hieäp Quoác thì toång thu nhaäp cuûa ngaønh du lòch quoác teá vaø du lòch noäi ñòa cuûa caùc quoác gia treân toaøn theá 8 giôùi thì doanh thu cuûa “ngaønh coâng nghieäp khoâng khoùi” naøy ñaõ ñaït töông döông 4.000 tyû USD, chieám xaáp xæ 11% toång saûn phaåm quoác daân toaøn caàu. Ñaëc bieät, vôùi moät soá quoác gia coù ngaønh du lòch maïnh nhö Taây Ban Nha thì tyû leä treân laø 18,9%; thaäm chí caùc nöôùc vuøng Caribeâ laø 31,5%. Du lòch khoâng chæ laø ngaønh mang ñeán lôïi nhuaän cao cho moät soá nöôùc treân theá giôùi maø noù coøn laø ngaønh kinh teá thu huùt nhieàu lao ñoäng vaø taïo ra ñöôïc nhieàu vieäc laøm. Hieän nay, coù hôn 220 trieäu ngöôøi lao ñoäng trong “ngaønh coâng nghieäp khoâng khoùi” naøy. Do ñoù, theo toå chöùc du lòch theá giôùi thì, “Du lòch ñaõ cuøng vôùi daàu moû vaø coâng nghieäp xe hôi trôû thaønh ba truï coät lôùn cuûa neàn maäu dòch quoác teá”. Theo döï baùo thì trong 10 naêm tôùi, ngaønh du lòch theá giôùi seõ coù 338 trieäu lao ñoäng laøm vieäc ñeå taïo ra khoaûng 7.200 tyû USD. Cuøng vôùi söï phaùt trieån cuûa cuoäc caùch maïng kyõ thuaät, nhaát laø söï phaùt trieån nhanh choùng cuûa lónh vöïc coâng ngheä thoâng tin, taùc ñoäng maïnh meõ ñeán cô caáu kinh teá quoác teá. Theo ñaø ñoù, du lòch khoâng coøn mang yù nghóa ñòa phöông, quoác gia maø trôû thaønh hieän töôïng quoác teá. Soá lieäu sau ñaây cuûa Toå chöùc du lòch theá giôùi WTO (The World Tourism Organization) cho thaáy söï gia taêng haøng naêm cuûa khaùch du lòch vaø doanh thu töø du lòch lieân tuïc phaùt trieån ( Xem phuï luïc 1) Veà du lòch, neáu nhö vaøo naêm 1995, Vieät Nam thu huùt ñöôïc 1 trieäu du khaùch quoác teá vaø phuïc vuï cho hôn 3,2 trieäu du khaùch noäi ñòa thì ñeán naêm 2000 ñaõ thu huùt ñöôïc 2,14 trieäu löôït khaùch quoác teá vaø hôn 1._.1 trieäu du khaùch noäi ñòa. Naêm 2004 coù 2,93 trieäu löôït khaùch quoác teá vaø hôn 14,5 trieäu khaùch noäi ñòa. Vôùi soá löôït khaùch nhö treân, du lòch ñaõ ñem laïi moät nguoàn thu nhaäp laø 1,2 tyû USD. Neáu laáy giaù bình quaân 150 USD/taán gaïo xuaát khaåu thì vôùi doanh thu treân, ngaønh du lòch ñaõ coù doanh thu lôùn gaáp ñoâi doanh soá cuûa 4 trieäu taán gaïo xuaát khaåu vaø neáu so vôùi khoaûng 10 tyû USD xuaát khaåu cuûa Vieät Nam trong naêm 2006 thì rieâng doanh thu du lòch ñaõ chieám 12%. 9 Vôùi söï phaùt trieån du lòch laø ñieàu kieän toát cho con ngöôøi ôû nhöõng xöù sôû, nhöõng quoác gia khaùc nhau, nhöõng daân toäc khaùc nhau treân haønh tinh naøy caøng trôû neân gaàn guõi, ngaøy caøng xích laïi gaàn nhau hôn vaø cuøng giuùp nhau laøm giaøu theâm kieán thöùc cho moãi con ngöôøi. Cuõng chính du lòch ñaõ giuùp cho con ngöôøi hieåu bieát laãn nhau hôn vaø cuøng kieán taïo vun ñaép cho cuoäc soáng hoaø bình, ấm no và hạnh phúc. Toùm laïi, du lòch laø moät nhu caàu khoâng theå thieáu ñöôïc cuûa con ngöôøi, cuûa caùc daân toäc trong tìm hieåu, khaùm phaù ñeå höôûng thuï vaø saùng taïo, söï ñoùng goùp cuûa du lòch ñaõ trôû neân thaät söï raát quan troïng cho quaù trình taêng tröôûng kinh teá, taïo ñoøn baåy cho caùc ngaønh kinh teá khaùc phaùt trieån. Nhu caàu du lòch luoân gaén lieàn vôùi nhu caàu hieåu bieát khaùm phaù, höôûng thuï saùng taïo theo ñaëc tröng cuûa töøng neàn vaên hoaù, treân cô sôû bieát ñaùnh thöùc caùc giaù trò vaên hoaù vaät chaát vaø tinh thaàn cuûa daân toäc. Nhaän thöùc ñuùng ñaén veà noäi dung cuûa phaïm truø du lòch laø ñieàu cô baûn ñeå ñònh höôùng phaùt trieån du lòch. 1.2. Khaùi quaùt veà du lòch Vieät Nam 1.2.1. Sơ lược quá trình hình thành và phát triển của ngành du lịch Việt Nam Du lòch Vieät Nam coù töø laâu ñôøi, nhöng ngaønh Du lòch Vieät Nam chính thöùc ñöôïc thaønh laäp vaøo ngaøy 09 thaùng 7 naêm 1960 theo quyeát ñònh soá 26/CP cuûa Thuû töôùng Chính phuû. Trong suốt 46 năm (1960-2006) hình thành và phát triển, ngành du lịch luôn được Đảng và Nhà Nước quan tâm, ở mỗi thời kỳ đều xác định vị trí của du lịch trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của đất nước phù hợp với yêu cầu cách mạng. Trong giai đoạn đất nước còn tạm thời bị chia cắt, chiến tranh, (1960-1975), du lịch Vieät Nam ra đời nhằm đáp ứng yêu cầu phục vụ các đoàn khách của Đảng và Nhà nước, khách du lịch vào nước ta theo các Nghị định thư laø chính. Ngành du lịch Việt Nam đã hoàn thành tốt nhiệm vụ chính trị, phục vụ an toàn, có chất lượng; một lượng lớn khách của Đảng và Nhà nước, các đoàn chuyên gia các nước Xã hội chủ nghĩa vào giúp Việt Nam thực hiện 2 nhiệm vụ là xây dựng chủ nghĩa Xã hội ở Miền Bắc và giải phóng Miền Nam thống nhất đất nước; đồng thời đón tiếp phục vụ, đáp ứng nhu cầu du lịch, tham quan nghỉ mát của cán bộ, bộ đội và nhân dân. 10 Sau ngày miền Nam hoàn toàn giải phóng, đất nước thống nhất, hoạt động du lịch dần daàn ñöôïc khoâi phuïc vaø phaùt trieån. Ngành du lịch bước vào xây dựng bộ máy tổ chức và đội ngũ lao động, phát triển cơ sở vật chất kỹ thuật, chuẩn bị điều kiện chuyển dần sang cơ chế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Du lòch ñöôïc mở rộng, xây dựng thêm nhiều cơ sở mới từ Huế, Đà Nẵng, Bình Định đến Nha Trang, Lâm Đông, thành phố Hồ Chí Minh, Vũng Tàu, Cần Thơ… , từng bước thành lập các doanh nghiệp du lịch nhà nước trực thuộc Tổng cục Du lịch và Uỷ ban Nhân dân tỉnh, thành phố và đặc khu. Tháng 6 năm 1978, Tổng cục Du lịch Việt Nam được thành lập trực thuộc Hội đồng Chính phủ, đánh dấu một bước phát triển mới của ngành du lịch Vieät Nam. Giai đoạn từ 1990 đến nay, cùng với sự nghiệp đổi mới đất nước ngành du lịch đã khởi sắc, vươn lên đoåi mới quản lý và phát triển, đạt được những thành quả ban đầu quan trọng, ngày càng tăng cả quy mô và chất luợng, dần khẳng định vai trò, vị trí của mình. Chỉ thị 46/CT-TƯ của Ban Bí thư Trung ương Đảng khoá VII tháng 10 năm 1994 đã khẳng định “Phát triển du lịch là một hướng chiến lược quan trọng trong đường lối phát triển kinh tế - xã hội nhằm góp phần thực hiện công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nuớc”. Cơ chế chính sách phát triển du lịch từng bước được hình thành, thể chế hoá bằng văn bản quy phạm pháp luật, tạo môi trường cho du lịch phát triển, nâng cao hiệu lực quản lý. Tháng 11 năm 1992 Tổng cục du lịch được thành lập lại, là cơ quan thuộc Chính phủ. Trong quá trình cải cách hành chính, đến nay bộ máy quản lý nhà nước về du lịch ở Trung ương có Tổng cục Du lịch, ở địa phương có 15 sở Du lịch , 2 sở Du lịch vaø Thương mại, 46 sôû Thương mại - Du lịch và 01 sở Ngoại vụ - Du lịch. Qua 46 năm hình thành và phát triển, được Đảng và Nhà nước quan tâm, các ngành, các cấp phối hợp, giúp đỡ, nhân dân hưởng ứng, bạn bè quốc tế ủng hộ, cùng với sự cố gắng nỗ lực của cán bộ, công nhân viên toàn ngành, du lịch Việt Nam xöùng ñaùng với vai trò ngành kinh tế mũi nhọn, góp phần vào sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. 1.2.2. Vai troø, vò trí cuûa du lòch Vieät Nam trong nền kinh tế quốc dân ÔÛ Vieät Nam, du lòch ñaõ trôû thaønh moät nhu caàu khoâng theå thieáu ñöôïc, bôûi vì ngoaøi vieäc thoaû maõn caùc nhu caàu veà giao löu tình caûm vaø trao ñoåi hoïc taäp thì du lòch coøn laø moät 11 hình thöùc nghæ döoõng tích cöïc, nhaèm taùi saûn xuaát söùc lao ñoäng cuûa nhaân daân. Maët khaùc, phaùt trieån du lòch quoác teá seõ laøm taêng nhanh nguoàn thu nhaäp ngoaïi teä cho ñòa phöông vaø cho ñaát nöôùc. Phaùt trieån du lòch seõ goùp phaàn naâng cao daân trí, caûi thieän ñôøi soáng vaät chaát, tinh thaàn cho nhaân daân, taêng cöôøng söï hieåu bieát veà ñaát nöôùc vaø con ngöôøi, goùp phaàn giaùo duïc truyeàn thoáng cuûa caùc theá heä nhaân daân ñaáùt nöôùc. Du lòch phaùt trieån, noù seõ laø ñoäng löïc thuùc ñaåy quaù trình kinh doanh cuûa raát nhieàu ngaønh ngheà khaùc nhau trong neàn kinh teá quoác daân, goùp phaàn vaøo vieäc thu huùt moät soá löôïng lôùn lao ñoäng giải quyeát coâng aên vieäc laøm cho xaõ hoäi. Do vaäy du lòch coù vai troø – vò trí heát söùc lôùn lao vaø ñaõ trôû thaønh moät ngaønh kinh teá quan troïng trong neàn kinh teá quoác daân cuûa raát nhieàu nöôùc treân theá giôùi trong ñoù coù Vieät Nam. 1.2.2.1. Khaùch du lòch Neáu nhö vaøo naêm 1995, Vieät Nam thu huùt ñöôïc 1,35 trieäu du khaùch quoác teá vaø phuïc vuï cho hôn 6,9 trieäu du khaùch noäi ñòa thì ñeán naêm 2000 ñaát nöôùc chuùng ta ñaõ thu huùt 2,14 trieäu löôït khaùch quoác teá vaø hôn 11,2 trieäu du khaùch noäi ñòa. Töø naêm 1990 ñeán nay löôïng khaùch du lòch luoân duy trì ñöôïc möùc taêng tröôûng cao 2 con soá ( trung bình naêm treân 20%). Khaùch du lòch quoác teá taêng 11 laàn töø 250.000 löôït (naêm 1990) leân xaáp xæ 3 trieäu löôït (naêm 2004). Khaùch du lòch noäi ñòa taêng 14,5 laàn, töø 1 trieäu löôït (naêm 1990) leân 14,5 trieäu löôït (naêm 2004), naêm 2006 laø 3,58 trieäu löôït khaùch quoác teá vaø 14,5 trieäu khaùch noäi ñòa. Baûng 1.2.3 : Soá löôïng khaùch du lòch naêm 2000 - 2006 Chæ tieâu 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 Khaùch quoác teá ( trieäu löôït ) 2,14 2,33 2,62 2,43 2,93 3,47 3,58 Khaùch noäi ñòa ( trieäu löôït ) 11,2 11,7 13,0 13,5 14,5 15,3 16,1 Nguoàn: Toång cuïc Thoáng keâ 12 1.2.2.2. Thu nhaäp xaõ hoäi töø du lòch Du lòch mang laïi thu nhaäp ngaøy moät lôùn cho xaõ hoäi. Hoaït ñoäng du lòch thu huùt söï tham gia cuûa caùc thaønh phaàn kinh teá vaø moïi taàng lôùp nhaân daân mang laïi thu nhaäp khoâng chæ cho nhöõng ñoái töôïng tröïc tieáp kinh doanh du lòch maø giaùn tieáp ñoái vôùi caùc ngaønh lieân quan, xuaát khaåu taïi choã vaø taïo thu nhaäp cho caùc coäng ñoàng daân cö ñòa phöông. Toác ñoä taêng tröôûng nhanh veà thu nhaäp, naêm 1990 thu nhaäp xaõ hoäi töø du lòch môùi ñaït 1.350 tyû ñoàng thì ñeán naêm 2004, con soá ñoù ñaõ laø 26.000 tyû ñoàng, gaáp 20 laàn. Naêm 2005, ngaønh du lòch ñoùn ñöôïc khoaûng 3,47 trieäu löôït khaùch quoác teá, vöôït chæ tieâu ñeà ra 7% vaø taêng 17% so vôùi naêm 2004. Naêm 2006 khaùch du lòch noäi ñòa ñaït treân 16 trieäu löôït ngöôøi, vöôït chæ tieâu 7% vaø taêng 11% so vôùi keá hoaïch naêm 2004. Thu nhaäp du lòch ñaït 30 ngaøn tyû ñoàng. 1.2.2.3. Hieäu quaû kinh teá Xaõ hoäi cuûa hoaït ñoäng du lòch ngaøy caøng roõ neùt, goùp phaàn xoùa ñoùi giaûm ngheøo vaø laøm giaøu cho ñaát nöôùc. Du lòch phaùt trieån ñaõ goùp phaàn taêng tyû troïng GDP cuûa ngaønh du lòch trong khoái ngaønh dòch vuï vaø trong toång thu nhaäp quoác daân. ÔÛ ñaâu du lòch phaùt trieån, ôû ñoù dieän maïo ñoâ thò, noâng thoân ñöôïc chænh trang, saïch ñeïp hôn, ñôøi soáng nhaân daân ñöôïc caûi thieän roõ reät nhö Sa Pa (Laøo Cai) Haï Long (Quaûng Ninh), Caùt Baø (Haûi Phoøng), Saàm Sôn (Thanh Hoùa), Hoäi An (Quaûng Nam), Nha Trang (Khaùnh Hoøa), Muõi Neù (Phan Thieát), Cöûa Loø (Ngheä An), Bình Chaâu ( Xuyeân Moäc- Baø Ròa Vuõng Taøu), vaø moät soá ñòa phöông ñoàng baèng soâng Cöûu Long…; taïo ra khaû naêng tieâu thuï taïi choã cho haøng hoùa vaø dòch vuï, thuùc ñaåy caùc ngaønh khaùc phaùt trieån, khoâi phuïc nhieàu leã hoäi vaø ngheà thuû coâng truyeàn thoáng; goùp phaàn thuùc ñaåy chuyeån dòch cô caáu kinh teá caû nöôùc vaø töøng ñòa phöông, töøng khu vöïc, taêng thu nhaäp, xoùa ñoùi giaûm ngheøo vaø taïo tieàn ñeà vöôn leân laøm giaøu, môû roäng giao löu giöõa caùc vuøng, mieàn, khu vöïc trong nöôùc vaø nöôùc ngoaøi. Hieän nay, hoaït ñoäng du lòch ñaõ taïo ra vieäc laøm cho treân 234.000 lao ñoäng tröïc tieáp vaø khoaûng 510.000 lao ñoäng giaùn tieáp cho nhieàu taàng lôùp daân cö, ñaëc bieät laø thanh nieân môùi laäp nghieäp vaø phuï nöõ. 13 1.2.2.4. Du lòch phaùt trieån thuùc ñaåy caùc ngaønh kinh teá khaùc phaùt trieån Du lòch ñaõ thuùc ñaåy caùc ngaønh kinh teá khaùc phaùt trieån, môû roäng giao löu vaên hoùa vaø naâng cao daân trí, phaùt trieån nhaân toá con ngöôøi, ñaûm baûo an ninh quoác phoøng vaø traät töï an toaøn xaõ hoäi. Hoaït ñoäng du lòch ñaõ taïo theâm nguoàn thu ñeå toân taïo, truøng tu caùc di tích, di saûn vaø naâng cao yù thöùc, traùch nhieäm giöõ gìn, phaùt trieån di saûn vaên hoùa vaät theå vaø phi vaät theå; khoâi phuïc leã hoäi, laøng ngheà truyeàn thoáng, truyeàn taûi giaù trò vaên hoùa ñeán caùc taàng lôùp nhaân daân vaø baïn beø quoác teá ñoàng thôøi taïo theâm söùc haáp daãn thu huùt khaùch du lòch. Thoâng qua hoaït ñoäng du lòch caùc ngaønh kinh teá xaõ hoäi khaùc phaùt trieån; môû theâm thò tröôøng tieâu thu haøng hoùa, dòch vuï cho caùc ngaønh khaùc, thuùc ñaåy hoaït ñoäng thöông maïi vaø mang laïi hieäu quaû cao vôùi hình thöùc xuaát khaåu taïi choã thoâng qua du lòch. Caùc ngaønh noâng nghieäp, thuûy saûn, giao thoâng, xaây döïng, vieãn thoâng, vaên hoùa… nhôø phaùt trieån du lòch maø nhöõng naêm qua ñaõ coù theâm ñoäng löïc phaùt trieån, dieän maïo cuûa neàn kinh teá – xaõ hoäi ñöôïc caûi thieän vaø naâng leân trình ñoä cao hôn. Ñieåm maáu choát laø thoâng qua du lòch ñaõ kích caàu coù hieäu quaû cho caùc ngaønh kinh teá khaùc phaùt trieån. Hoaït ñoäng du lòch phaùt trieån ñaõ keùo theo söï môû roäng giao löu kinh teá vaên hoùa giöõa caùc vuøng, mieàn vaø vôùi quoác teá, goùp phaàn giaùo duïc truyeàn thoáng, ñaøo taïo kieán thöùc vaø reøn luyeän, boài döôõng theå chaát, tinh thaàn cho moïi taàng lôùp daân cö. Trong nhöõng naêm gaàn ñaây, ngaønh du lòch Vieät Nam ñaõ taäp trung khai thaùc caùc theá maïnh cuûa mình nhö : ñieàu kieän töï nhieân öu ñaõi, truyeàn thoáng vaên hoaù laâu ñôøi vaø nhaát laø phaùt trieån maïnh du lòch xanh, nhôø vaäy chuùng ta khoâng chæ thu huùt ñöôïc moät soá löôïng khaùch ñaùng keå maø còn taïo ra ñöôïc uy tín vôùi du khaùch quoác teá nhaát laø nguoàn du khaùch coù yeâu caàu cao nhö du khaùch caùc nöôùc Nhaät, Phaùp, Myõ, Ñöùc, UÙc,v.v… 1.2.3. Quan ñeåm cuûa Vieät Nam veà phaùt trieån du lòch trong thôøi kyø ñoåi môùi Trong nhöõng naêm gaàn ñaây ngaønh du lòch Vieät Nam ñöôïc Ñaûng vaø Nhaø nöôùc xaùc ñònh laø “Moät ngaønh kinh teá quan troïng trong chieán löôïc phaùt trieån kinh teá – xaõ hoäi cuûa ñaát nöôùc ” vôùi muïc tieâu: “ Phaùt trieån maïnh du lòch, töøng böôùc ñöa nöôùc ta trôû thaønh 14 trung taâm du lòch coù taàm côõ trong khu vöïc” Quan ñieåm ñoù ñöôïc kieåm nghieäm trong thöïc tieãn phaùt trieån du lòch Vieät Nam trong suoát nhieäm kyø Ñaïi hoäi Ñaûng toøan quoác laàn thöù IX vaø ñöôïc naâng leân: “ phaùt trieån nhanh du lòch thaät söï trôû thanh moät ngaønh kinh teá muõi nhoïn”. Döï thaûo trong vaên kieän Ñaïi hoäi Ñaûng toøan quoác laàn thöù X (döï thaûo Keá hoïach phaùt trieån kinh teá – xaõ hoäi 5 naêm 2006 – 2010) xaùc ñònh: “phaùt trieån du lòch, moät ngaønh kinh teá muõi nhoïn”; phaán ñaáu sau naêm 2010, Vieät Nam ñöôïc xeáp vaøo nhoùm quoác gia coù ngaønh du lòch phaùt trieån trong khu vöïc. Phaùt trieån nhanh dòch vuï du lòch chaát löôïng…ñeå goùp phaàn taïo böôùc phaùt trieån vöôït baäc cuûa khu vöïc dòch vuï. Trong nhieàu naêm qua nhieàu tænh, thaønh phoá ñaõ coù keá hoïach vaø nghò quyeát veà phaùt trieån du lòch, xaùc ñònh vai troø, vò trí cuûa ngaønh du lòch trong cô caáu kinh teá, ñeà ra giaûi phaùp vaø chæ ñaïo thöïc hieän keá hoïach phaùt trieån du lòch trong cô caáu kinh teá cuûa ñòa phöông mình. Vieäc naâng cao nhaän thöùc veà du lòch vaø phaùt trieån du lòch ñaõ chuyeån hoùa thaønh haønh ñoäng cuï theå, ñeå huy ñoäng ngaøy caøng taêng caùc nguoàn löïc vaø khai thaùc tieàm naêng vaø lôïi theá du lòch cuûa ñaát nöôùc cho söï nghieäp phaùt trieån du lòch nöôùc nhaø theo höôùng beàn vöõng. 1.2.4. Nhöõng thuaän lôïi vaø khoù khaên trong hoaït ñoäng kinh doanh du lòch ôû Vieät Nam 1.2.4.1. Nhöõng thuaän lôïi Vieät Nam coù tieàm naêng to lôùn veà nhieàu maët ñeå phaùt trieån du lòch, ñoù laø: coù ñieàu kieän thieân nhieân phong phuù, coù nhieàâu danh lam thaéng caûnh noåi tieáng, coù truyeàn thoáng vaên hoaù laâu ñôøi vôùi nhieàu leã hoäi, phong tuïc taäp quaùn toát ñeïp vaø ñoäc ñaùo, nhieàu di tích lòch söû, kieán truùc ngheä thuaät ñaëc saéc giaøu baûn saéc daân toäc, nguoàn lao ñoäng doài daøo, caàn cuø vaø thoâng minh. Vieät Nam coøn coù nhieàu loaïi hình saûn phaåm du lòch phong phuù, phuø hôïp vôùi yeâu caàu cuûa töøng ñoái töôïng du khaùch, coù khaû naêng ña daïng hoaù vaø naâng cao chaát löôïng saûn phaåm du lòch. Töø ñoù taêng cöôøng ñöôïc söùc haáp daãn vaø thu huùt khaùch ñeán, löu chaân khaùch ôû daøi ngaøy, caïnh tranh ñöôïc vôùi caùc nöôùc trong khu vöïc. Moät soá loaïi hình du lòch ñoù laø: 15 - Du lòch bieån: Vieät Nam coù öu theá lôùn veà bieån vaø baõi bieån Vònh Haï Long, baõi bieån Non nöôùc, Vuõng Taøu… bieån ôû caùc tænh phía Nam vaø mieàn Trung coù theå thu huùt khaùch töø caùc nöôùc Taây AÂu vaø mieàn Baéc cöïc tôùi nghæ ñoâng, taém bieån vaø tham gia caùc hoaït ñoäng theå thao, nhö: nhaûy duø, löôùt vaùn, ñua thuyeàn… vôùi loaïi hình du lòch naøy keát hôïp tham quan theo tuyeán ngaén (quanh vuøng) thì coù theå löu giöõ khaùch nghæ töø 7-10 ngaøy trong moät chuyeán du lòch. - Du lòch thöông maïi: Toå chöùc cho thöông nhaân töø caùc nöôùc ñeán tìm hieåu cô hoäi ñaàu tö, buoân baùn ôû Vieät Nam keát hôïp tham quan du lòch, nhaát laø sau khi Vieät Nam chính thöùc gia nhaäp WTO. Loaïi hình naøy coù theå giöõ khaùch töø 5-7 ngaøy trong moät chöông trình. - Du lòch theo tuyeán, tham quan theo tuyeán: Laø ñöa du khaùch thöôûng ngoaïn nhöõng danh lam thaéng caûnh, di tích lòch söû, khaùm phaù neùt ñeïp cuûa vaên hoaù truyeàn thoáng baûn saéc daân toäc Vieät Nam. Ñaây laø moät lôïi theá veà saûn phaåm du lòch cuûa Vieät Nam coù khaû naêng thu huùt moät löôïng khaùch raát lôùn. - Du lòch khaùm phaù, tìm hieåu: Caùc chöông trình du lòch khaùm phaù nhöõng neùt rieâng môùi laï cuûa Vieät Nam nhö: hang ñoäng ñaûo xa, nuùi cao, baõi chim thuù, ñoäng thöïc vaät quyù hieám, keânh raïch soâng suoái, röøng nguyeân sinh, caùc di tích lòch söû trong chieân tranh. 1.2.4.2. Nhöõng khoù khaên Trong nhöõng naêm qua ngaønh du lòch Vieät Nam ñaõ coù nhöõng chuyeån bieán maïnh meõ, ñaõ coù nhöõng ñoåi môùi vaø ñang ngaøy moät phaùt trieån. Hieäu quûa kinh teá – xaõ hoäi maø du lòch mang laïi raât lôùn. Tuy nhieân so vôùi tieàm naêng vaø khaû naêng cuûa ngaønh, so vôùi du lòch caùc nöôùc trong khu vöïc vaø treân theá giôùi thì keát quaû ñoù coøn raát khieâm toán. Nhìn chung, theá maïnh cuûa thò tröôøng du lòch Vieät Nam vaãn coøn ôû daïng tieàm naêng. Do nhaän thöùc chöa ñaày ñuû veà vò trí tính chaát vaø taùc duïng nhieàu maët veà kinh teá chính trò, xaõ hoäi cuûa hoaït ñoäng du lòch, neân coâng taùc quaûn lyù nhaø nöôùc nhieàu nôi coøn bò buoâng loûng. Laø ngaønh kinh teá toång hôïp, mang tính lieân ngaønh, lieân vuøng, vaø xaõ hoäi hoaù cao. Vì theá ñeå phaùt trieån, ngaønh du lòch caàn coù söï 16 phoái hôïp chaët cheõ vôùi caùc ban ngaønh lieân quan. Song thöïc teá cho thaáy thôøi gian qua tuy söï phoái hôïp lieân ngaønh ñaõ coù nhieàu tieán boä, nhöng vaãn chöa ñoàng boä vaø coøn thieáu chaët cheõ. Beân caïnh ñoù, hình thöùc kinh doanh dòch vuï cuûa ngaønh chöa thöïc söï phong phuù, chaát löôïng saûn phaåm chöa cao, loaïi hình saûn phaåm coøn ñôn ñieäu ngheøo naøn, thieáu tính ña daïng, chöa thaät ñaëc saéc vaø haáp daãn. Töø ñoù daãn ñeán khaû naêng caïnh tranh keùm treân thò tröôøng du lòch khu vöïc vaø theá giôùi. Ngoaøi ra cô sôû haï taàng du lòch coøn yeáu keùm, cô sôû vaät chaát chuyeân ngaønh coøn thieáu thoán, laïc haäu; nhieàu danh lam thaéng caûnh, di tích lòch söû coù giaù trò chöa ñöôïc ñaàu tö, tu boå toân taïo vaø khai thaùc. Ñoäi nguõ lao ñoäng cuûa ngaønh thoâng thaïo nghieäp vuï vaø ngoaïi ngöõ chöa nhieàu; coù theå noùi trình ñoä naêng löïc quaûn ly ùvaø chuyeân moân nghieäp vuï cuûa caùn boä, nhaân vieân du lòch chöa ñöôïc ñaùp öùng ñöôïc yeâu caàu nhieäm vuï phaùt trieån cuûa ngaønh. Moâi tröôøng du lòch chöa ñöôïc chuù yù giöõ gìn ñuùng möùc; töøng luùc , töøng nôi ñaõ coù taùc ñoäng xaáu veà traät töï vaø an toaøn xaõ hoäi, nhieàu tieâu cöïc xaõ hoäi quaáy nhieãu caám ñoaùn haïch saùch… gaây phieàn haø cho khaùch. Töø ñoù ñaõ laøm giaûm söùc haáp daãn vaø khoâng coù khaû naêng löu chaân khaùch, soá khaùch du lòch quay trôû laïi Vieät nam laàn thöù 2, thöù 3 raát ít, thôøi gian löu truù cuûa khaùch chæ 3 -5 ngaøy. Khu vui chôi giaû trí ít vaø ngheøo naøn, caùc dòch vuï phuïc vuï ñôn ñieäu, thieáu haáp daãn, chaát löôïng saûn phaåm chöa cao neân khoâng khuyeán khích söï tieâu tieàn cuûa du khaùch, laøm haïn cheá möùc toång thu ngoaïi teä töø du lòch cho xaõ hoäi. Ngoaøi ra, chaát löôïng vaø soá löôïng, chuûng loaïi caùc aán phaåm quaûng caùo saûn phaåm du lòch coøn yeáu vaø thieáu, chöa coù saûn phaåm quaûng caùo chung cho ngaønh. Maët khaùc, do chöa coù vaên phoøng ñaïi dieän cuûa ngaønh cuõng nhö ñaïi dieän, chi nhaùnh caùc doanh nghieäp ôû nöôùc ngoaøi… daãn ñeán treân theá giôùi hieåu veà thò tröôøng du lòch cuûa Vieät Nam vaø Vieät Nam hieåu về thò tröôøng du lòch theá giôùi coøn raát haïn cheá. “ Thaùch thöùc nhieàu hôn cô hoäi”, ñoù laø lo laéng chung cuûa nhieàu doanh nghieäp löõ haønh quoác teá Vieät Nam trong thôøi ñieåm hieän nay, sau khi nöôùc ta chính thöùc gia nhaäp WTO. Nhöõng haøng raøo baûo hoä doanh nghieäp trong nöôùc seõ daàn daàn thu heïp laïi, söï caïnh tranh trôû neân gaêy gaét vôùi söï tham gia cuûa caùc doanh nghieäp nöôùc ngoaøi huøng maïnh. Ñieàu ñaùng lo ngaïi nhaát laø khaû naêng caïnh tranh cuûa doanh nghieäp löõu haønh nöôùc ta coøn nhieàu 17 haïn cheá. Thöïc teá, nhieàu doanh nghieäp löõ haønh trong nöôùc chöa coù söï chuaån bò kyõ löôõng cho hoäi nhaäp khi caïnh tranh dieãn ra quyeát lieät treân nhieàu phöông dieän, nhaát laø caïnh tranh veà saûn phaåm du lòch. Trong tình hình thò tröôøng du lòch nöôùc ta phaùt trieån vôùi tyû leä taêng tröôûng nhö nhöõng naêm gaàn ñaây, heä thoáng cô sôû löu truù, khaùch saïn chöa ñaùp öùng ñöôïc nhu caàu vaø ñieàu naøy cuõng ñem ñeán thaùch thöùc lôùn cho caùc doanh nghieäp kinh doanh löõ haønh. Gia nhaäp WTO laø taïo ñieàu kieän ñeå caùc doanh nghieäp löõ haønh Vieät Nam phaùt huy lôïi theá so saùnh ôû caùc thò tröôøng beân ngoaøi, ñoàng thôøi cuõng laøm maát ñi lôïi theá so saùnh ñöôïc taïo ra bôûi nhöõng haøng raøo baûo hoä ngay treân nöôùc mình. Ñay laø moät thaùch thöùc raát lôùn vôùi du lòch Vieät Nam. Treân ñaây laø nhöõng vaán ñeà maø ngaønh du lòch Vieät Nam caàn phaûi khaån tröông khaéc phuïc vaø kòp thôøi giaûi quyeát. Coù nhö vaäy môùi khoâng caûn trôû việc phaùt trieån du lịch cuûa Vieät Nam trong nhöõng naêm sau naøy. Toùm taét chöông 1: Söï phaùt trieån maïnh meõ cuûa cuoäc caùch maïng kyõ thuaät, nhaát laø lónh vöïc coâng ngheä thoâng tin taùc ñoäng saâu saéc ñeán cô caáu kinh teá quoác teá. Du lòch trôû thaønh hieän töôïng quoác teá trong hoaøn caûnh hoäi nhaäp kinh teá quoác teá, mang laïi cho theá giôùi dieän maïo môùi cuûa thôøi kyø toaøn caàu hoùa. Nhöõng aûnh höôûng tích cöïc cuûa du lòch treân caùc maët kinh teá, vaên hoùa, xaõ hoäi vaø chính trò ñaõ laøm cho söï lieân keát kinh teá cuûa caùc quoác gia ngaøy caøng chaët cheõ, thò tröôøng du lòch ngaøy caøng phaùt trieån. Söï buøng noå caùc thò tröôøng khaùch du lòch, nhaát laø Chaâu AÙ- Thaùi Bình Döông trong ñoù coù Vieät Nam, baùo hieäu moät thò tröôøng tieàm naêng ñang ñöôïc khai thaùc coù hieäu quaû. Tuy nhieân thò tröôøng du lòch Chaâu AÙ – Thaùi Bình Döông, nôi aûnh höôûng tröïc tieáp ñeán du lòch Vieät Nam vaãn coøn nhöõng nguy cô ñe doïa cuûa söï quaù taûi, söï xuoáng caáp caùc taøi nguyeân thieân nhieân, caùc ñieåm du lòch vaø caùc baát oån veà maët xaõ hoäi. Du lòch Chaâu AÙ thieáu söï lieän keát beàn vöõng vaø moät chieán löôïc daøi haïn ñeå phaùt trieån. 18 Ñònh höôùng phaùt trieån du lòch Vieät nam, tröôùc heát taêng cöôøng hieäu löïc quaûn lyù nhaø nöôùc veà du lòch, hoaøn chænh boä maùy quaûn lyù töø Trung öông ñeán ñòa phöông. Ñaåy maïnh phaùt trieån cô sôû vaät chaát, kyõ thuaät phuïc vuï cho coâng taùc du lòch, quy hoaïch toång theå caû nöôùc, taïo ra nhöõng saûn phaåm, dòch vuï môùi coù chaát löôïng ñoàng thôøi taïo ra thò tröôøng môùi vaø ña daïng; ñaåy maïnh coâng taùc tieáp thò, quaûng baù, taêng cöôøng hôïp taùc quoác teá, ñaøo taïo ñoäi nguõ, coi troïng söï phoái hôïp ñoàng boä giöõa caùc ngaønh, taïo ra caùc tieàn ñeà ñeå phaùt huy tieàm naêng du lòch cuûa caùc thaønh phaàn kinh teá, hoaø nhaäp du lòch Vieät Nam vaøo thò tröôøng du lòch theá giôùi. 19 Chöông 2 THÖÏC TRAÏNG HOAÏT ÑOÄNG DU LÒCH TÆNH LAÂM ÑOÀNG GIAI ÑOAÏN 1997 - 2006 2.1. Tieàm naêng veà töï nhieân, vaên hoaù - xaõ hoäi phaùt trieån du lòch Laâm Ñoàng 2.1.1. Taøi nguyeân thiên nhieân Tænh Laâm Ñoàng coù dieän tích röøng töï nhieân laø 575.000 ha, chieám 57,7% dieän tích töï nhieân cuûa tænh. Röøng laù roäng laø 243.000 ha, röøng laù kim 123.700 ha, röøng hoãn giao 97.132 ha, röøng tre nöùa thuaàn chuûng 94.760 ha. Noùi ñeán Laâm Ñoàng – Ñaø Laït, ta noùi ñeán thoâng, Vieät Nam coù 11 loaøi thoâng thì ôû ñaây coù 10 loaøi. Ñaëc bieät caây loõa tuøng (Bilotum midum) moät loaøi hoï tuøng cuûa noù ñöôïc bieát ñeán trong caùc maãu hoùa thaïch. Rieâng röøng thoâng ñaõ chieám 5.818 ha ñaát töï nhieân. Röøng Laâm Ñoàng coù khoaûng 40 – 50 loaøi thuù, 100 loaøi chim, nhieàu loaøi coân truøng, boø saùt, löôõng theâ. Heä ñoäng vaät ôû Laâm Ñoàng mang tính nhieät ñôùi vaø caän nhieät ñôùi roõ reät. Thaûm thöïc vaät ôû Laâm Ñoàng raát phong phuù vaø ña daïng. Vôùi hôn 3.000 loaøi thöïc vaät, Laâm Ñoàng coøn noåi tieáng vôùi ngheà troàng hoa trôû thaønh nôi cung caáp hoa cho thò tröôøng trong nöôùc vaø quoác teá. Hoa khoâng chæ coù giaù trò kinh teá maø coøn laø neùt ñeïp rieâng coù cuûa Ñaø Laït, laø nieàm töï haøo cuûa ngöôøi daân thaønh phoá. Thaùng 12/2004 thaønh phoá Ñaø Laït laàn ñaàu tieân trong caû nöôùc toå chöùc Festival Hoa, taïo neân aán töôïng khoù phai trong loøng du khaùch, khi maø trong ñieàu kieän kinh teá thò tröôøng caùc quan heä thöông maïi laán aùt caùc nhu caàu tinh thaàn. 2.1.2. Taøi nguyeân nhaân vaên Ñaëc tröng cuûa ñòa hình Ñaø Laït laø nhöõng hình khoái chuû yeáu, oån ñònh, chuùng chia caét khoâng gian moät caùch maïnh meõ thaønh nhöõng khu vöïc rieâng bieät, roõ neùt taïo neân nhöõng chuoãi phong caûnh phong phuù, ña daïng. Trong vieäc xaây döïng thaønh phoá tröôùc ñaây ngöôøi ta ñaõ toân troïng nguyeân taéc baûo veä ñòa hình töï nhieân. Vôùi dieän tích roäng lôùn bao truøm haún moät ngoïn ñoài, caùc coâng trình dinh thöï laø moät quaàn theå kieán truùc vôùi toøa nhaø chính ñoà soä, kieâu 20 haõnh naèm treân ñieåm cao nhaát, bao boïc xung quanh coù heä saân ñöôøng ngoaïn caûnh, vöôøn hoa, boàn nöôùc… daãn daét coâng trình hoøa nhaäp vaøo khung caûnh thieân nhieân. Caùc dinh thöï naøy maøu töôi saùng, aån hieän trong caùc raëng thoâng daøy vôùi maøu laù xanh töôi laø nhöõng ñieåm nhaán, ñieåm chaám phaù trong böùc tranh toång theå phong caûnh thaønh phoá. Caùc coâng trình noåi tieáng veà kieán truùc nhö bieät ñieän soá 1 laø moät quaàn theå ñöôïc xaây döïng hôn 60 ha ôû ñoä cao so vôùi maët nöôùc bieån laø 1.550m, laø coâng trình mang daùng daáp kieán truùc chaâu AÂu cuoái theá kyû 19. bieät ñieän soá 2 ñöôïc xaây döïng ôû ñoä cao 1.539m troâng xuoáng Hoà Xuaân Höông chòu aûnh höôûng cuûa traøo löu caùch taân kieán truùc ôû chaâu AÂu (1920 – 1930) do Le Corbusier vaø Gropius ñeà xöôùng. Bieät ñieän soá 3 ôû ñoä cao 1.539m laø dinh cuûa Hoaøng ñeá Baûo Ñaïi tröôùc ñaây, laø coâng trình ñoà soä, hình khoái chi tieát, khoâng gian trong vaø ngoaøi hoøa laãn vaøo nhau, taïo theâm uy nghi, beà theá. Ñaø Laït coù treân 2.000 bieät thöï mang nhieàu daùng veû khaùc nhau, mang phong caùch kieán truùc ña daïng: - Kieán truùc vuøng Normandie phía Taây Baéc nöôùc Phaùp - Kieán truùc vuøng Bretagne phía Taây nöôùc Phaùp - Kieán truùc vuøng Pays Basque phía Taây Nam nöôùc Phaùp - Kieán truùc vuøng Savoie phía Ñoâng Nam nöôùc Phaùp Söï quy tuï vaên hoùa kieán truùc laøm Ñaø Laït trôû neân thaønh phoá mang treân mình neùt ñeïp vaên hoùa ñoäc ñaùo vaø sang troïng, tieàn ñeà heát söùc quan troïng cuûa loaïi hình du lòch cao caáp. Naêm 2002 Ñaø Laït coù 2 coâng trình ñöôïc coâng nhaän laø di saûn kieán truùc quoác gia laø Tröôøng CÑSP Ñaø Laït vaø nhaø Ga xe löûa Ñaø Laït. 2.1.3. Taøi nguyeân veà dân số vaø vaên hoaù Naêm 1893, A.Yersin khaùm phaù ra Ñaø Laït, theo ñeà nghò cuûa oâng toaøn quyeàn Paul Doumer choïn cao nguyeân Langbian laø nôi nghæ döôõng, vôùi moät soá ít coâng chöùc vaø 100 ngöôøi Vieät. Qua quaù trình phaùt trieån daân soá Ñaø Laït ñaàu theá kyû 20 môùi coù 1.500 ngöôøi ñeán 21 naêm 1975 ñaõ laø 86.000 ngöôøi, ñeán naêm 2004 daân soá xaáp xæ 200.000 ngöôøi, naêm 2006 laø 230.000 ngöôøi. Cuøng vôùi cuoäc di daân, yeáu toá vaên hoùa baûn ñòa ñöôïc hình thaønh vaø phaùt trieån. Thaønh phoá Ñaø Laït laø nôi hoäi tuï nhieàu nguoàn daân cö. Nôi ñaây tröôùc heát laø queâ höông laâu ñôøi cuûa ngöôøi Laïch. Ngöôøi Kinh ñeán Ñaø Laït ñònh cö ñoàng thôøi vôùi ngöôøi Phaùp. Ñaø Laït laø thaønh phoá khoâng nhöõng treû trong tuoåi ñôøi maø coøn treû trong caù tính. Caùc luoàng daân nhaäp cö vaø con chaùu cuûa hoï môùi coù moät thôøi gian chöa daøi trong quaù trình hoäi nhaäp, giao thoa giöõa caùc caù tính vaø baûn saéc ñòa phöông. Tröôùc heát neùt vaên hoùa theå hieän trong y phuïc kín ñaùo laøm cho ngöôøi Ñaø Laït coù moät neùt traàm tö thanh lòch. Khoâng nhöõng trong y phuïc maø caû trong aên ôû cuûa ngöôøi Ñaø Laït cuõng mang daùng veû kín ñaùo. Vaên hoùa laøng queâ Vieät Nam töø nhieàu mieàn ñaát nöôùc ñaõ len loûi vaøo Ñaø Laït taïi nhöõng xoùm laøng khoâng xa khu trung taâm; neáu toân taïo seõ trôû thaønh ñieåm du lòch nhö aáp Haø Ñoâng, aáp Ngheä Tónh, aáp Thaùi Phieân, Traïi Haàm, Traïi Maùt… Moâi tröôøng xaõ hoäi mang tính vaên hoùa; khoâng coù caûnh oàn aøo, taát baät cuûa thaønh phoá coâng nghieäp, baàu khoâng khí bình yeân, nhaøn nhaõ raát thích hôïp cho nghæ döôõng vaø nghieân cöùu khoa hoïc. Ven caùc söôøn ñoài, ñænh ñoài chuøa chieàn, tu vieän vaø nhaø thôø ôû Ñaø Laït taïo cho khung caûnh trang nghieâm, thoaùt tuïc. Du khaùch lui tôùi vaõng caûnh, tìm phuùt giaây thanh thaûn, tan laéng trong taâm hoàn. Cö daân ñeán Ñaø Laït goàm nhieàu mieàn ñem ñeán nhieàu luoàng vaên hoaù khaùc nhau, giao thoa, choïn loïc thaønh baûn saéc, nhieàu ñoäc ñaùo. Ngöôøi mieàn Baéc ôû Ñaø Laït phaàn lôùn laø ngöôøi Haø Noäi vaø caùc tænh xung quanh. ÔÛ ñoù hoï coù truyeàn thoáng vaên hieán laâu ñôøi vôùi ñaày ñuû leã nghi, taäp tuïc, phong caùch, loái soáng. Ngoân ngöõ vaø phong thaùi cuûa nhoùm daân naøy mang veû chính thoáng ôû moät chöøng möïc nhaát ñònh neân coù aûnh höôûng khaù lôùn trong taäp theå daân cö thaønh phoá. 22 Naêm 1938 ñaõ hình thaønh aáp Haø Ñoâng, ñeán naêm 1954 Ñaø Laït laïi tieáp nhaän soá lôùn ngöôøi mieàn Baéc di cö laø tö saûn, trí thöùc, tö thöông. Naêm 1975 moät soá caùn boä, chieán syõ vaøo coâng taùc vaø laäp nghieäp laâu daøi taïi ñaây, taïo neân nhoùm cö daân mieàn Baéc coù soá löôïng töông ñoái lôùn. Ngöôøi Trò Thieân vaøo Ñaø Laït mang theo phong tuïc taäp quaùn chòu aûnh höôûng leã nghi cung ñình Trieàu Nguyeàn. Töø caùch aên maëc, boá trí nhaø ôû ñeán ma chay, cöôùi hoûi, hoäi heø… ngöôøi Trò Thieân giöõ nhieàu taäp tuïc hôn caùc nhoùm daân khaùc. Nhoùm ngöôøi naøy coù tinh thaàn gia toäc vaø queâ höông maõnh lieät. Hoï gaén chaët trong sinh hoaït teá töï caùc laøng ñoàng höông, gioã chaïp caùc hoï laø moät hình thöùc sinh hoaït cuûa hoäi höông teá. AÛnh höôûng cuûa vaên hoaù Trò Thieân khaù maïnh trong nhieàu maët sinh hoaït cuûa thaønh phoá. Ngöôøi Nam – Ngaõi – Bình vaøo Ñaø Laït raát sôùm chuû yeáu laøm coâng khai thaùc taøi nguyeân vaø xaây döïng cô sôû haï taàng thaønh phoá. Vôùi truyeàn thoáng caàn cuø, chòu khoù vaø thöïc teá hoï ñaõ töï löïc caùnh sinh xaây döïng cuoäc soáng môùi. Nhoùm daân cö Ngheä Tónh tuy chieám soá löôïng khoâng lôùn, song baûn s._.aø ñaøo taïo nguoàn nhaân löïc. Caùc bieän phaùp laø nhöõng kieán nghò cuï theå nhaèm hieän thöïc hoùa caùc giaûi phaùp phaùt trieån du lòch Laâm Ñoàng ñeán naêm 2020. 3.3. Moät soá kieán nghò 3.3.1. Ñoái vôi Chính phuû vaø caùc cô quan Trung öông Kieán nghò Chính phuû vaø Boä keá hoaïch vaø Ñaàu tö tieáp tuïc caáp voán quy hoaïch caùc khu du lòch quoác gia treân ñòa baøn tænh nhö khu du lòch Ñan Kia- Suoái vaøng, khu du lòch Hoà Tuyeàn Laâm vaø moät soá khu du lòch ñòa phöông quan troïng khaùc… Kieán nghò Chính phuû Boä vaên hoaù – Thoâng tin tieáp tuïc öu tieân voán ñaàu tö ñeå baûo veä naâng caáp caùc di tích lòch söû vaên hoaù, caùc danh lam thaéng caûnh ñaõ ñöôïc xeáp haïng treân ñòa baøn tænh. Kieán nghò Chính phuû Boä xaây döïng giuùp ñôõ UBND tænh Laâm Ñoàng laäp quy hoaïch thaønh phoá Ñaø Laït theo höôùng ñoâ thò du lòch nghæ maùt lôùn cuûa Vieät Nam, moät trong nhöõng trung taâm hoäi nghò hoäi thaûo, vui chôi, giaûi trí cuûa khu vöïc vaø caû nöôùc. Kieán nghò Chính phuû, Boä giao thoâng vaän taûi tieáp tuïc ñaàu tö naâng caáp saân bay Lieân Khöông ñaït tieâu chuaån saân bay quoác teá, nhanh choùng hoaøn thieän tuyeán ñöôøng cao toác Daàu Giaây – Ñaø Laït ñeå taïo ñieàu kieän thuaän lôïi cho vieäc ñoùn khaùch du lòch. Kieán nghò Chính phuû, Toång Cuïc du lòch coù keá hoaïch ñaàu tö voán taäp trung cho caùc khu du lòch Ñan Kia- Suoái vaøng, khu du lòch Hoà Tuyeàn Laâm theo cô cheá quaûn lyù ñaàu tö khu du lòch quoác gia, hoã trôï töø nguoàn voán ngaân saùch ñaàu tö xaây döïng haï taàng caùc khu du 73 lòch khaùc treân ñòa baøn tænh, giuùp ñôõ ngaønh du lòch tænh caùc coâng taùc ñaøo taïo nguoàn nhaân löïc, tuyeân truyeàn quaûng caùo, xuùc tieán phaùt trieån du lòch tænh… Toång Cuïc du lòch sôùm caáp pheùp vieäc thaønh laäp tröôøng ñaøo taïo du lòch taïi Laâm Ñoàng, ñeå töøng böôùc taïo nguoàn nhaân löïc du lòch cho ñòa phöông. Kieán nghò caùc Boä, Ngaønh ôû Trung Öông loàng gheùp caùc chöông trình caùc döï aùn coù lieân quan phaùt trieån du lòch treân ñòa baøn tænh ñeå thaùo gôõ khoù khaên veà voán ñaàu tö phaùt trieån du lòch cho ñòa phöông. 3.3.2. Ñoái vôùi chính quyeàn ñòa phöông Caàn taùch Sôû Du lòch vaø Thöông maïi ra thaønh hai sôû ñeå phuø hôïp vôùi heä thoáng quaûn lyù hieän nay cuõng nhö thuaän tieän trong cô cheá quaûn lyù vaø trieån khai thöïc hieän cuûa ngaønh. Neân saép xeáp laïi caùc doanh nghieäp nhaø nöôùc kinh doanh du lòch, theo höôùng chæ ñeå laïi caùc doanh nghieäp chuû löïc, taïo söùc caïnh tranh lôùn, coù hieäu quaû trong kinh doanh. Tieán haønh coå phaàn hoùa caùc doanh nghieäp nhaø nöôùc; baùn, cho thueâ hoaëc cho phaù saûn nhöõng doanh nghieäp kinh doanh khoâng hieäu quaû. 74 KEÁT LUAÄN Qua vieäc tìm hieåu thöïc traïng du lòch Laâm Ñoàng, chuùng toâi nhaän thaáy: Trong thôøi gian qua, quaù trình phaùt trieån cuûa du lòch tænh Laâm Ñoàng khoâng oån ñònh vaø chaäm chaïm. Ngoaøi nhöõng yeáu toá khaùch quan, du lòch Laâm Ñoàng coøn thieáu nhöõng chính saùch khai thaùc, huy ñoäng vaø söû duïng vaät löïc, taøi löïc, nhaân löïc cho hoaït ñoäng du lòch. Muoán phaùt trieån nhanh choùng ngaønh du lòch Ñaø Laït - Laâm Ñoàng, phaûi ñaùnh giaù ñaày ñuû, toaøn dieän tieàm naêng, lôïi theá, bieát löïa choïn nhöõng saûn phaåm du lòch quan troïng nhaát trong theá maïnh, ñeå taäp trung nhöõng noã löïc khai thaùc coù hieäu quaû, khoâng ngöøng môû roäng theo höôùng phaùt trieån toaøn dieän. Moät chieán löôïc phaùt trieån, duø laø moät ngaønh cuõng phaûi hoäi tuï ñaày ñuû caùc yeáu toá caáu thaønh, trong ñoù heä thoáng quan ñieåm laø moät boä phaän coù tính nguyeân taéc, ñònh höôùng cho haønh ñoäng phaùt trieån trong thôøi gian daøi, phuø hôïp vôùi xu höôùng chung cuûa quoác gia vaø quoác teá, phuø hôïp vôùi ñieàu kieän kinh teá – xaõ hoäi cuûa ñòa phöông. Giaûi phaùp thöïc hieän caùc quan ñieåm vaø caùc muïc tieâu trong ñònh höôùng laø boä phaän coù yù nghóa quan troïng. Giaûi phaùp mang tính toaøn dieän, song coù troïng taâm vaø ñöôïc trieån khai ñoàng boä höôùng tôùi söï phaùt trieån. Bieän phaùp laø söï trieån khai coù cuï theå cho töøng quan ñieåm vaø giaûi phaùp, coù caû bieän phaùp trong ngaén haïn vaø caùc bieän phaùp laâu daøi, ñoái vôùi Laâm Ñoàng caû hai ñeàu coù yù nghóa chieán löôïc. Caàn phaûi coù nhöõng böôùc ñi thích hôïp cho töøng giai ñoaïn. Ñònh höôùng phaùt trieån du lòch Laâm Ñoàng thôøi kyø 2007 - 2020 ñöôïc thöïc hieän trong ñieàu kieän khaù thuaän lôïi vaø giöõ vai troø quan troïng trong vieäc quaûn lyù phaùt trieån du lòch ñòa phöông, taïo ñieàu kieän thuaän lôïi ñeå du lòch Laâm Ñoàng phaùt trieån mang laïi hieäu quaû kinh teá vaø xaõ hoäi nhaát ñònh. Du lòch Laâm Ñoàng ngaøy caøng khaúng ñònh vò trí laø moät trong nhöõng trung taâm du lòch lôùn cuûa du lòch mieàn Trung Taây Nguyeân noùi rieâng vaø du lòch Vieät Nam noùi chung. 75 Tình hình theá giôùi vaø trong nöôùc nhöõng naêm ñaàu theá kyû XXI coù nhieàu thay ñoåi vôùi nhöõng cô hoäi thuaän lôïi vaø khoù khaên thaùch thöùc môùi ñoøi hoûi coù nhöõng quan ñieåm vaø muïc tieâu phaùt trieån môùi ñoái vôùi du lòch caû nöôùc. Tröôùc tình hình ñoù du lòch tænh Laâm Ñoàøng caàn phaûi coù nhöõng giaûi phaùp trong phaùt trieån du lòch ñeå phuø hôïp vôùi ñònh höôùng phaùt trieån kinh teá – xaõ hoäi cuûa ñòa phöông vaø cuûa caû nöôùc. Thöïc hieän caùc giaûi phaùp phaùt trieån du lòch tænh Laâm Ñoàng ñeán naêm 2020 laø böôùc cuï theå hoaù chieán löôïc vaø ñieàu chænh quy hoaïch toång theå phaùt trieån du lòch Vieät Nam ñeán naêm 2010 vaø phöông höôùng phaùt trieån du lòch mieàn Trung Taây nguyeân; phuø hôïp vôùi chuû tröông ñöôøng loái phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi cuûa tænh laø phaán ñaáu ñöa du lòch Laâm Ñoàng thöïc söï trôû thaønh ngaønh kinh teá muõi nhoïn, laøm ñoäng löïc thuùc ñaåy söï phaùt trieån caùc thaønh phaàn kinh teá khaùc, xöùng ñaùng laø moät trong nhöõng ñòa baøn troïng ñieåm du lòch cuûa caû nöôùc. PHUÏ LUÏC PHUÏ LUÏC 1. Baûng toång hôïp soá löôït du khaùch vaø doanh thu töø ngaønh du lòch theá giôùi Naêm Soá löôït khaùch (Trieäu ngöôøi) Doanh thu töø Du lòch mang laïi (tyû USD) 1950 25 2,1 1960 71 6,8 1970 169 17,9 1980 300 102,3 1990 500 255 1995 565,4 405,5 1996 569,4 435,7 1997 610,7 436,6 1998 625,2 444,9 1999 657 457,5 2000 673 480 2001 719 534 2002 769 597 2003 820 667 2004 854 760 2005 896 866 2006 939 986 Nguoàn: WTO PHUÏ LUÏC 2: Möôøi quoác gia ñöùng ñaàu löôïng khaùch ñeán du lòch. Soá thöù töï Nöôùc Soá khaùch (ngöôøi) 1 Phaùp 51.462.000 2 Myõ 39.722.000 3 Taây Ban Nha 34.300.000 4 YÙ 26.679.000 5 Hungary 20.510.000 6 Aùo 19.011.000 7 Anh 18.021.000 8 Ñöùc 17.045.000 9 Canada 15.258.000 10 Thuî Ñieån 13.200.000 Nguoàn: WTO PHUÏ LUÏC 3 : So saùnh thöïc teá vaø döï baùo khaùch du lòch ñeán Laâm Ñoàng 1995 - 2006 Haïng muïc 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2004 2005 2006 Döï baùo QHTT 1996 Toång soá khaùch QT (ngaøn) 75.0 90,0 106 124 145 170 260 290 312 Taêng tröôûng TB naêm (%) 69.6 16.0-19.0 9.4-11.6 Toång soá khaùch NÑ (ngaøn) 560 670 790 920 1.050 1200 1500 1600 1830 Taêng tröôûng trung bình naêm(%) 42.8 Thöïc teá phaùt trieån Toång soá khaùch Quoác teá (ngaøn) 65.0 66,0 70.9 65.0 70.0 69.6 86 101 97.0 Taêng tröôûng TB naêm (%) 26.7 1.33 5.4 Toång soá khaùch noäi ñòa (ngaøn) 485 539 529 535 533 640 1264 1460 1751 Taêng tröôûng trung bình naêm (%) 27.0 4.4 18.5 Tyû leä cheânh leäch so vôùi döï baùo (%) Khaùch Quoác teá -13,3 -26,7 -33,1 -47,6 -51,7 -59,1 -66,9 -65,3 - 68,9 Khaùch noäi ñòa -13,4 -19,5 -33 -41,8 -49,2 -46,6 -15,7 -8,73 - 4,31 Nguoàn: Sôû Du Lòch vaø Thöông Maïi Laâm Ñoàng PHUÏ LUÏC 4: Döï baùo nhu caàu veà khaùch saïn cuûa tænh Laâm Ñoàng Ñôn vò tính: phoøng Khu vöïc Nhu caàu cho ñoái töôïng khaùch du lòch 2010 2015 2020 Ñaø Laït vaø phuï caän Nhu caàu cho khaùch quoác teá 820 1.200 1.650 Nhu caàu cho khaùch noäi ñòa 12.880 19.100 26.500 Toång coäng 13.700 20.300 28.150 Baûo Loäc Nhu caàu cho khaùch quoác teá 65 145 220 Nhu caàu cho khaùch noäi ñòa 1.035 2.245 3.980 Toång coäng 1.100 2.390 4.200 Caùt Tieân Nhu caàu cho khaùch quoác teá 25 55 130 Nhu caàu cho khaùch noäi ñòa 375 955 2.220 Toång coäng 400 1.010 2.350 Toaøn tænh Nhu caàu cho khaùch quoác teá 910 1.400 2.000 Nhu caàu cho khaùch noäi ñòa 14.290 22.300 32.700 Toång coäng 15.200 23.700 34.700 Nguoàn: Döï baùo cuûa Vieän NCPT Du Lòch PHUÏ LUÏC 5: Döï baùo nhu caàu lao ñoäng du lòch cuûa tænh Laâm Ñoàng Ñôn vò tính: Ngaøn ngöôøi Khu vöïc Loaïi lao ñoäng 2010 2015 2020 Ñaø Laït vaø phuï caän Lao doäng tröïc tieáp trong du lòch 17.810 32.480 50.670 Lao ñoäng giaùn tieáp ngoaøi xaõ hoäi 35.620 64.960 101.340 Toång coäng 53.430 97.440 152.010 Baûo Loäc Lao doäng tröïc tieáp trong du lòch 1.430 3.824 7.560 Lao ñoäng giaùn tieáp ngoaøi xaõ hoäi 2.860 7.648 15.120 Toång coäng 4.290 11.472 22.680 Caùt Tieân Lao doäng tröïc tieáp trong du lòch 0.520 1.616 4.230 Lao ñoäng giaùn tieáp ngoaøi xaõ hoäi 1.040 3.232 8.460 Toång coäng 1.506 4.848 2.690 Toaøn tænh Lao doäng tröïc tieáp trong du lòch 19.760 37.920 62.460 Lao ñoäng giaùn tieáp ngoaøi xaõ hoäi 39.520 75.840 124.920 Toång coäng 59.280 113.760 187.380 Lao ñoäng trung bình /1 phoøng KS 1.3 1.6 1.8 Nguoàn: Döï baùo cuûa Vieän NCPT Du Lòch PHUÏ LUÏC 6A: Phieáu khaûo saùt veà saûn phaåm du lòch tænh Laâm Ñoàng Kính thöa OÂng (Baø) Tröôùc heát xin kính chuùc OÂng (Baø) coù moät chuyeán ñi du lòch taïi Ñaø Laït – Laâm Ñoàng ñaày yù nghóa. Vôùi muïc ñích nhaèm naâng cao chaát löôïng phuïc vuï ngaøy caøng toát hôn cho Quí khaùch, chuùng toâi xin göûi tôùi OÂng (Baø) phieáu khaûo saùt caùc thoâng tin coù lieân quan ñeán saûn phaåm du lòch tænh Laâm Ñoàng hieän nay, mong OÂng (Baø) cho chuùng toâi bieát caùc yù kieán cuï theå vaø khaùch quan. Nhöõng ñaùnh giaù cuûa OÂng (Baø) raát coù yù nghóa vôùi söï cuûng coá vaø phaùt trieån du lòch cuûa Ñaø Laït – Laâm Ñoàng.Chuùng toâi xin cam keát khoâng tieát loä caùc thoâng tin veà caù nhaân cuûa OÂng (Baø). Xin chaân thaønh caûm ôn! 1. Thoâng tin caù nhaân: Xin OÂng (Baø) ñaùnh daáu (X) vaøo oâ löïa choïn 1.Ñoä tuoåi 2.Giôùi tính 3.Ngheà nghieäp Nam Nöõ Thöông gia Döôùi 18 tuoåi Nhaân vieân vaên phoøng 18 – 25 tuoåi Coâng nhaân xí nghieäp 36 – 45 tuoåi Thaønh phaàn khaùc Treân 46 tuoåi 4.Nôi cö nguï 5.Möùc chi tieâu bình quaân 1 ngaøy (USD) Tp. Hoà Chí Minh Chi phí phoøng ôû Ñoàng baèng Nam boä Chi phí aên uoáng Khaùnh Hoaø Chi phí mua saém Mieàn trung Chi phí khaùc Bình Thuaän Nôi khaùc 6.Soá laàn OÂng (Baø) ñi du lòch ôû Ñaø Laït 7.Neáu ñieàu kieäân coù theå OÂng (Baø) seõ quay trôû laïi Ñaø Laït? 1 laàn Coù 2 laàn Khoâng 3 laàn Hôn 4 laàn 8.OÂng (Baø) bieát Ñaø Laït thoâng qua keânh thoâng tin naøo? Truyeàn hình Baùo, taïp chí Saùch quaûng caùo, giôùi thieäu Maïng internet Ñaïi lyù du lòch Qua ngöôøi thaân Caùc hình thöùc khaùc 2. Baûng caâu hoûi: Xin OÂng (Baø) ñaùnh daáu (X) vaøo oâ löïa choïn OÂng (baø) vui loøng cho bieát möùc ñoä quan troïng theo quan ñieåm cuûa mình veà caùc tieâu chí ñoái vôùi saûn phaåm du lòch cuûa ñòa phöông, vôùi caùc möùc ñoä nhö sau: 1. Khoâng quan troïng 2. Ít quan troïng 3. Bình thöôøng 4. Quan troïng 5. Raát quan troïng OÂng (baø) vui loøng cho bieát ñaùnh giaù cuûa mình theo caùc tieâu chí ñoái vôùi saûn phaåm du lòch hieän taïi cuûa Laâm Ñoàng, vôùi caùc möùc ñoä nhö sau: 1. Raát keùm 2. Keùm 3. Bình thöôøng 4. Toát 5. Raát toát Möùc ñoä quan troïng Tieâu chí Ñaùnh giaù thöïc traïng 1. Taøi nguyeân thieân nhieân 1 2 3 4 5 Khí haäu 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 Caùc danh lam thaéng caûnh 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 Taøi nguyeân röøng 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 Vò trí ñòa lyù so vôùi caùc trung taâm kinh teá vaên hoaù– xaõ hoäi lôùn cuûa ñaát nöôùc 1 2 3 4 5 2. Taøi nguyeân nhaân vaên 1 2 3 4 5 Caùc coâng trình kieán truùc 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 Caùc di saûn vaên hoaù 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 Caùc leã hoäi truyeàn thoáng 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 Phong tuïc taäp quaùn ñòa phöông 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 Söï thaân thieän cuûa cö daân 1 2 3 4 5 3.Moät soá saûn phaåm du lòch 1 2 3 4 5 Caùc ñaëc saûn ñaëc tröng cöûa ñòa phöông 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 Haøng thuû coâng myõ ngheä 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 Caùc tuor du lòch theo chuû ñeà 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 Du lòch tham quan 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 Du lòch sinh thaùi 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 Du lòch nghæ döôõng 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 Du lòch hoäi nghò – hoäi thaûo 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 Du lòch maïo hieåm 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 Du lòch tìm hieåu vaên hoaù – lòch söû 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 Du lòch mua saém 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 Du lòch mieät vöôøn 1 2 3 4 5 4.Cô sôû vaät chaát kyõ thuaät vaø haï taàng cô sôû cuûa ñòa phöông 1 2 3 4 5 Cô sôû löu truù 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 Dòch vuï vui chôi giaûi trí 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 Phöông tieän giao thoâng 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 Giao thoâng, thoâng tin lieân laïc, dòch vuï ngaân haøng, ñieän, nöôùc 1 2 3 4 5 5. Moâi tröôøng xaõ hoäi vaø moâi tröôøng kinh teá cuûa ñòa phöông 1 2 3 4 5 YÙ thöùc baûo veä taøi nguyeân moâi tröôøng cuûa ngöôøi daân ñòa phöông 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 Thaùi ñoä phuïc vuï cuûa nhaân vieân du lòch 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 Ngheä thuaät aåm thöïc 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 Trình ñoä nghieäp vuï cuûa nhaân vieân du lòch 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 Möùc ñoä giaù caû 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 Möùc ñoä an toaøn khi ñi du lòch taïi ñòa phöông 1 2 3 4 5 - Hieän nay theo OÂng (Baø) Laâm Ñoàng caàn taïo theâm nhöõng saûn phaåm du lòch naøo ngoaøi nhöõng saûn phaåm neâu treân: 1,………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 2,………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 3,………………………………………………………………………………………………………………………………………………… - Xin OÂng (Baø) vui loøng cho nhaän xeùt veà saûn phaåm du lòch cuûa Laâm Ñoàng trong chuyeán ñi naøy: ……………………………………………………………………..…………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… - Xin chaân thaønh caûm ôn OÂng (Baø) ñaõ cung caáp nhöõng thoâng tin treân cho chuùng toâi. Moät laàn nöõa kính chuùc OÂng (Baø) söùc khoûe vaø tieáp tuïc cuoäc haønh trình ñaày yù nghóa! PHUÏ LUÏC 6B: QUESTIONNAIRE Dear Mister/Miss, First, we wish you a wonderful travel in Dalat, Lamdong. In order to improve service qualities for tourists, we send you a Questionnaire to collect informations related to tourism products in Dalat city, Lamdong province. Would you mind spend your time to give your opinions in this questionnaire? You evaluation is very important for the development of tourism in Dalat/Lamdong in the future. Many thanks for your kind cooperation. 1. Personnal informations. Please mark (x) for the chosen crossword. 1. Age 2. Gender 3. Professional Male Female Under 18 Businessmen 18 – 25 Officers 36 – 45 Worker Over 46 Others 4. Where are you from? 5. Your averaged spending (USD/day) Taiwan Accomodation Japan Meals France Shopping Autralia Tourism services USA Others Others 6. How often do you come to Dalat? 7. Would you like to come back to Dalat in the future? First time Yes 2 times No 3 times More 4 times 8. How do you know about Dalat? By television By newspaper, magazine By travel books By Internet By travel agencies By recommendation from your friends Others 2. Questionnaire. Please give your opinion about rating the important of local tourism products by the following grades: 1 = Not important 2 = Less important 3 = So-so 4 = Important 5 = Very important Please give your opinion about rating the present quality of local tourism products by the following grades: 1 = Very bad 2 = Bad 3 = So-so 4 = Good 5 = Very good Level of importance Items Present Quality 1. Natural resources 1 2 3 4 5 Climate 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 Famous landscapes 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 Resources (forest, lake …) 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 Geographical position 1 2 3 4 5 2. Humanical Resources 1 2 3 4 5 Architechical works 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 Cultural hesitates 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 Traditional festivals 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 Local manners & customs 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 Hospitality of local people 1 2 3 4 5 3. Tourism products 1 2 3 4 5 Local specialities 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 Local handicrafts 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 Tours by subject 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 Sightseeing tourism 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 Ecotourism 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 Healthy tourism 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 Conference tourism 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 Venture tourism 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 Cultural & Historical tourism 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 Shopping tourism 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 Garden tourism 1 2 3 4 5 4. Local logistics 1 2 3 4 5 Hotels 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 Entertainment services 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 Means of transport 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 Transport, telecommunication, power system, water supply system 1 2 3 4 5 5. Econo-social environment 1 2 3 4 5 Environmental protection of local people 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 Service attitude of tourism staff 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 Art of cuisine 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 Professionalism of tourism staff 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 Price relating to tourism activities 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 Safety when travelling in Dalat 1 2 3 4 5 - What tourism products do you think that need to be created more in Dalat? 1,………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 2,………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 3,………………………………………………………………………………………………………………………………………………… - Please give your general comments on Dalat tourism products: ………………………………. ……………………………………………………………………………………..………………………………………………………………………… …….………..………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. Again, many thanks for your opinions. We wish you a nice travel in Dalat. PHỤ LỤC 7:ĐÁNH GIÁ CỦA DU KHÁCH VỀ THỰC TRẠNG SẢN PHẨM DU LỊCH TỈNH LÂM ĐỒNG. 1. Hệ số Cronbach’s alpha của thực trạng tài nguyên thiên nhiên. Item-total Statistics Scale Scale Corrected Mean Variance Item- Alpha if Item if Item Total if Item Deleted Deleted Correlation Deleted TN1 8.8615 16.1715 .9390 .9824 TN2 9.5641 15.0925 .9665 .9733 TN3 9.4103 14.8927 .9665 .9732 TN4 9.2564 13.8927 .9635 .9765 Reliability Coefficients N of Cases = 195.0 N of Items = 4 Alpha = .9823 2. Hệ số Cronbach’s alpha của thực trạng tài nguyên nhân văn. Item-total Statistics Scale Scale Corrected Mean Variance Item- Alpha if Item if Item Total if Item Deleted Deleted Correlation Deleted NV1 14.5077 10.4162 .9399 .9387 NV2 14.1385 12.3776 .9566 .9163 NV3 13.1795 16.8903 .8287 .9568 NV4 13.5744 14.6169 .9273 .9293 NV5 14.1385 13.7178 .8936 .9290 Reliability Coefficients N of Cases = 195.0 N of Items = 5 Alpha = .9474 3. Hệ số Cronbach’s alpha của thực trạng cơ sở vật chất ngành du lịch và cơ sở hạ tầng. Item-total Statistics Scale Scale Corrected Mean Variance Item- Alpha if Item if Item Total if Item Deleted Deleted Correlation Deleted CS1 7.4051 8.9123 .9118 .9619 CS2 8.6513 8.9602 .9139 .9615 CS3 7.9744 8.0663 .9370 .9554 CS4 8.0000 8.3814 .9329 .9555 Reliability Coefficients N of Cases = 195.0 N of Items = 4 Alpha = .9687 4. Hệ số Cronbach’s alpha của thực trạng môi trường kinh tế và xã hội. Item-total Statistics Scale Scale Corrected Mean Variance Item- Alpha if Item if Item Total if Item Deleted Deleted Correlation Deleted MT1 13.3436 23.8762 .9492 .9781 MT2 12.6205 23.5666 .9304 .9799 MT3 12.9846 22.8812 .9489 .9785 MT4 13.3795 24.5975 .9456 .9790 MT5 13.1385 23.3261 .9485 .9782 MT6 12.0205 24.2367 .9314 .9798 Reliability Coefficients N of Cases = 195.0 N of Items = 6 Alpha = .9824 5. Hệ số Cronbach’s alpha của thực trạng các sản phẩm du lịch. Item-total Statistics Scale Scale Corrected Mean Variance Item- Alpha if Item if Item Total if Item Deleted Deleted Correlation Deleted SP1 26.8513 99.8592 .9470 .9883 SP2 26.4513 101.2592 .9600 .9878 SP3 26.2718 100.1680 .9526 .9881 SP4 26.1077 101.9523 .9396 .9883 SP5 25.6667 106.1100 .9188 .9892 SP6 26.6615 99.6890 .9693 .9877 SP7 26.5333 102.7141 .9546 .9880 SP8 26.7077 100.9399 .9516 .9881 SP9 27.3385 107.5859 .9226 .9895 SP10 26.6872 101.9274 .9585 .9879 SP11 26.5692 97.8856 .9500 .9885 Reliability Coefficients N of Cases = 195.0 N of Items = 11 Alpha = .9894 Factor Analysis PHUÏ LUÏC 8 : Keát quaû phaân tích ruùt goïn bieán cuûa 5 thang ño khaûo saùt KMO and Bartlett's Test Kaiser-Meyer-Olkin Measure of Sampling Adequacy. .963 Bartlett's Test of Sphericity Approx. Chi-Square 15922.741 df 435 Sig. .000 Communalities Initial Extraction TN1 1.000 .879 TN2 1.000 .952 TN3 1.000 .957 TN4 1.000 .935 NV1 1.000 .929 NV2 1.000 .921 NV3 1.000 .716 NV4 1.000 .880 NV5 1.000 .857 CS1 1.000 .889 CS2 1.000 .887 CS3 1.000 .897 CS4 1.000 .923 MT1 1.000 .910 MT2 1.000 .914 MT3 1.000 .922 MT4 1.000 .894 MT5 1.000 .920 MT6 1.000 .915 SP1 1.000 .919 SP2 1.000 .924 SP3 1.000 .934 SP4 1.000 .919 SP5 1.000 .856 SP6 1.000 .929 SP7 1.000 .896 SP8 1.000 .923 SP9 1.000 .879 SP10 1.000 .929 SP11 1.000 .897 Extraction Method: Principal Component Analysis. PHUÏ LUÏC 9 : So saùnh toång hôïp döï baùo caùc chæ tieâu phaùt trieån du lòch Caùc chæ tieâu chuû yeáu Ñôn vò tính 2005(*) 2010 2015 2020 Döï baùo QH1996 Thöïc hieän Döï baùo QH1996 Ñieàu chænh Döï baùo môùi Döï baùo môùi Khaùch QT Ngaøn löôït 290 100,6 450 125 175 235 Ngaøy L/truù Ngaøy 3,5 2,3 4,0 3,0 3,5 4,0 Khaùch NÑ Ngaøn löôït 1.600 1.405 2.400 2.100 3.000 4.200 Ngaøy L/truù ngaøy 3,3 2,3 3,8 2,8 3,3 3,7 Doanh thu Trieäu USD 235,6 90,064 534,0 185,70 361,485 656,700 Giaù trò GDP Trieäu USD 185,0 62,144 423,2 126,276 234,965 420,288 Ñaàu tö Trieäu USD 324,0 22,436 714,6 188,352 304,329 463,308 Khaùch saïn phoøng 7.900 8.000 12.400 15.200 23.700 34.700 Lao ñoäng ngöôøi 10.700 5.000 16.800 19.760 37.920 62.460 Nguoàn : -Döï baùo cuûa Vieän Nghieân cöùu phaùt trieån du lòch. PHUÏ LUÏC 10A: Döï baùo khaùch du lòch quoác teá ñeán Laâm Ñoàng theo caùc cum du lòch Khu vöïc Caùc haïng muïc 2010 2015 2020 Ñaø Laït vaø phuï caän Soá löôït khaùch (ngaøn) 106.0 140.0 176.0 Ngaøy löu truù (ngaøy) 3.2 3.8 4.4 Toång soá ngaøy khaùch (ngaøn) 339.2 532.0 775.0 Baûo Loäc Soá löôït khaùch (ngaøn) 12.5 23.0 35.0 Ngaøy löu truù (ngaøy) 2.0 2.5 3.0 Toång soá ngaøy khaùch (ngaøn) 25.0 57.5 105.0 Caùt Tieân Soá löôït khaùch (ngaøn) 6.5 12.0 24.0 Ngaøy löu truù (ngaøy) 1.5 2.0 2.5 Toång soá ngaøy khaùch (ngaøn) 9.8 24.0 60.0 Toaøn tænh Soá löôït khaùch (ngaøn) 125.0 175.0 235.0 Ngaøy löu truù (ngaøy) 3.0 3.5 4.0 Toång soá ngaøy khaùch (ngaøn) 374.0 613.5 940.0 (Nguoàn: Döï baùo cuûa Vieän NCPT Du Lòch) PHUÏ LUÏC 10 B: Döï baùo khaùch du lòch noäi ñòa ñeán Laâm Ñoàng theo caùc cum du lòch Khu vöïc Caùc haïng muïc 2010 2015 2020 Ñaø Laït vaø phuï caän Soá löôït khaùch (ngaøn) 1.78 5 2.400 3.150 Ngaøy löu truù (ngaøy) 3.0 3.5 4.000 Toång soá ngaøy khaùch (ngaøn) 5.35 5 8.400 12.600 Baûo Loäc Soá löôït khaùch (ngaøn) 210 390 630.00 0 Ngaøy löu truù (ngaøy) 2.0 2.5 3.000 Toång soá ngaøy khaùch (ngaøn) 420 980 189.00 0 Caùt Tieân Soá löôït khaùch (ngaøn) 105 210 420.00 0 Ngaøy löu truù (ngaøy) 1.5 2.0 2.500 Toång soá ngaøy khaùch (ngaøn) 157 420 1.050 Toaøn tænh Soá löôït khaùch (ngaøn) 2.10 0 3.000 4.200 Ngaøy löu truù (ngaøy) 2.8 3.3 3.7 Toång soá ngaøy khaùch (ngaøn) 5.93 2 9.800 15.540 (Nguoàn: Döï baùo cuûa Vieän NCPT Du Lòch) PHUÏ LUÏC 11: Döï baùo thu nhaäp du lòch tænh Laâm Ñoàng Ñôn vò tính: trieäu USD Khu vöïc Loaïi thu nhaäp 2010 2015 2020 Ñaø Laït vaø phuï caän Thu nhaäp khaùch quoác teá 33.920 58.520 93.000 Thu nhaäp khaùch noäi ñòa 133.875 252.000 441.000 Toång coäng 167.795 310.520 534.000 Baûo Loäc Thu nhaäp khaùch quoác teá 2.500 6.325 12.600 Thu nhaäp khaùch noäi ñòa 10.500 29.400 66.150 Toång coäng 13.000 35.725 78.750 Caùt Tieân Thu nhaäp khaùch quoác teá 0.980 2.640 7.200 Thu nhaäp khaùch noäi ñòa 3.925 12.600 36.750 Toång coäng 4.905 15.204 43.950 Toaøn tænh Thu nhaäp khaùch quoác teá 37.400 67.485 112.800 Thu nhaäp khaùch noäi ñòa 148.300 294.000 543.950 Toång coäng 185.700 316.485 656.700 Nguoàn: Döï baùo cuûa Vieän NCPT Du Lòch PHUÏ LUÏC 12: Döï baùo toång saûn phaåm GDP vaø nhu caàu voán ñaàu tö cho du lòch Laâm Ñoàng Caùc chæ tieâu Ñôn vò tính 2010 2015 2020 Toång doanh thu du lòch cuûa tænh Trieäu USD 185.700 361.486 656.700 Toång giaù trò GDP du lòch Trieäu USD 126.276 234.965 420.228 Toác ñoä taêng tröôûng GDP du lòch % 14.7 13.2 12.3 Heä soá ICOR (**) % 3.0 2.8 2.5 Toång nhu caàu voán Trieäu USD 188.352 304.392 463.308 Nguoàn: Döï baùo cuûa Vieän NCPT Du Lòch) (** )chæ tính ñaàu tö cô sôû VCKT du lòch, keå caû haï taàng kyõ thuaät trong caùc khu du lòch. PHUÏ LUÏC 13: Döï baùo nhu caàu veà khaùch saïn cuûa tænh Laâm Ñoàng Ñôn vò tính: phoøng Khu vöïc Nhu caàu cho ñoái töôïng khaùch du lòch 2010 2015 2020 Ñaø Laït vaø phuï caän Nhu caàu cho khaùch quoác teá 820 1.200 1.650 Nhu caàu cho khaùch noäi ñòa 12.880 19.100 26.500 Toång coäng 13.700 20.300 28.150 Baûo Loäc Nhu caàu cho khaùch quoác teá 65 145 220 Nhu caàu cho khaùch noäi ñòa 1.035 2.245 3.980 Toång coäng 1.100 2.390 4.200 Caùt Tieân Nhu caàu cho khaùch quoác teá 25 55 130 Nhu caàu cho khaùch noäi ñòa 375 955 2.220 Toång coäng 400 1.010 2.350 Toaøn tænh Nhu caàu cho khaùch quoác teá 910 1.400 2.000 Nhu caàu cho khaùch noäi ñòa 14.290 22.300 32.700 Toång coäng 15.200 23.700 34.700 Nguoàn: Döï baùo cuûa Vieän NCPT Du Lòch PHUÏ LUÏC 14: Döï baùo nhu caàu lao ñoäng du lòch cuûa tænh Laâm Ñoàng Ñôn vò tính: Ngaøn ngöôøi Khu vöïc Loaïi lao ñoäng 2010 2015 2020 Ñaø Laït vaø phuï caän Lao doäng tröïc tieáp trong du lòch 17.810 32.480 50.670 Lao ñoäng giaùn tieáp ngoaøi xaõ hoäi 35.620 64.960 101.340 Toång coäng 53.430 97.440 152.010 Baûo Loäc Lao doäng tröïc tieáp trong du lòch 1.430 3.824 7.560 Lao ñoäng giaùn tieáp ngoaøi xaõ hoäi 2.860 7.648 15.120 Toång coäng 4.290 11.472 22.680 Caùt Tieân Lao doäng tröïc tieáp trong du lòch 0.520 1.616 4.230 Lao ñoäng giaùn tieáp ngoaøi xaõ hoäi 1.040 3.232 8.460 Toång coäng 1.506 4.848 2.690 Toaøn tænh Lao doäng tröïc tieáp trong du lòch 19.760 37.920 62.460 Lao ñoäng giaùn tieáp ngoaøi xaõ hoäi 39.520 75.840 124.920 Toång coäng 59.280 113.760 187.380 Lao ñoäng trung bình /1 phoøng KS 1.3 1.6 1.8 Nguoàn: Döï baùo cuûa Vieän NCPT Du Lòch TAØI LIEÄU THAM KHAÛO 1. Cuïc Thoáng keâ Laâm Ñoàng (1994), Laâm Ñoàng Vuøng ñaàu tö nhieàu höùa heïn; 2. Cuïc Thoáng keâ Laâm Ñoàng (2004), Nieân giaùm thoáng keâ Laâm Ñoàng; 3. Ñaûng Coäng Saûn Vieät Nam (2001), Vaên kieän ñaïi hoäi laàn thöù IX, NXB Chính trò quoác gia Haø Noäi; 4. Nguyeãn Vaên Hoaù (1996) Söû duïng caùc coâng cuï phaân tích hoaït ñoäng kinh teá vaøo vieäc nghieân cöùu hoaït ñoäng kinh doanh du lòch Vieät Nam, Luaän aùn Phoù Tieán syõ KHKT; 5. Nguyeãn Ñình Hoeø – Vuõ Vaên Hieáu (2001), Du lòch beàn vöõng, NXB Ñaïi hoïc Quoác gia Haø Noäi; 6. Ñoång Ngoïc Minh – Vöông Loâi Ñình (2001), Kinh teá du lòch vaø du lòch hoïc, NXB Treû; 7. Toång cuïc Du lòch Vieät Nam (1994), Quy hoaïch phaùt trieån du lòch Vieät Nam ñeán naêm 2010; 8. Toång cuïc Du lòch Vieät Nam (2005), Baùo caùo toùm taét thaønh tích 45 naêm xaây döïng vaø tröôûng thaønh cuûa Ngaønh du lòch Vieät Nam; 9. Toång Cuïc Thoáng keâ (2005), Keát quaû ñieàu tra chi tieâu cuûa khaùch saïn du lòch naêm 2005-NXB. Thoáng keâ – 2005; 10. Tænh UÛy Laâm Ñoàng (2000), Vaên kieän ñaïi hoäi tænh Ñaûng boä Laâm Ñoàng khoùa IX; 11. Tænh UÛy Laâm Ñoàng (2002), Nghò quyeát hoäi nghò tænh uûy laàn thöù 7 veà moät soá chính saùch cô cheá thu huùt voán ñaàu tö taïi Laâm Ñoàng; 12. Thuû töôùng Chính phuû (1996), Quyeát ñònh 656/TTg ngaøy 13/9/1996, veà phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi vuøng Taây Nguyeân thôøi kyø 1996 – 2000 vaø 2010; 13. Thuû töôùng Chính phuû (1997), Quy hoaïch toång theå phaùt trieån kinh teá - xaõ hoäi töø nay ñeán naêm 2010, Quyeát ñònh soá 910/1997/QÑ-TTg; 14. Thuû töôùng Chính phuû (2005), Quyeát ñònh 194/2005/QÑ-TTg ngaøy 04/8/2005, Pheâ duyeät Ñeà aùn phöông höôùng vaø giaûi phaùp ñaåy maïnh phaùt trieån du lòch khu vöïc mieàn Trung – Taây Nguyeân; 15. Sôû Du lòch vaø Thöông maïi Laâm Ñoàng (2006), Keá hoaïch phaùt trieån du lòch vaø thöông maïi Laâm Ñoàng 5 naêm ( 2006 – 2010); 16. Traàn Vaên Thoâng (2003), Toång quan du lòch, Nhaø xuaát baûn treû; 17. Toång cuïc Du lòch Vieät Nam (2004), Thoáng keâ du lòch Vieät Nam; tourism.com 18. Sôû Du lòch vaø Thöông maïi Laâm Ñoàng (2004), Baùo caùo keát quaû phaùt trieån caùc ngaønh du lòch Laâm Ñoàng thôøi kyø 1996-2000 vaø ñònh höôùng, giaûi phaùp phaùt trieån du lòch 2000 – 2005, Taøi lieäu Sôû Thöông maïi vaø Du lòch Laâm Ñoàng 19. Sôû Du lòch vaø Thöông maïi Laâm Ñoàng (2006), Baùo caùo keát quaû phaùt trieån caùc ngaønh du lòch Laâm Ñoàng thôøi kyø 1996-2000 vaø ñònh höôùng, giaûi phaùp phaùt trieån du lòch 2000 – 2005, Taøi lieäu Sôû Du lòch - Thöông maïi Laâm Ñoàng 20. Sôû Du lòch vaø Thöông maïi Laâm Ñoàng (2007), Baùo caùo toång keát tình hình thöïc hieän nhieäm vuï naêm 2006 vaø phöông höôùng nhieäm vuï naêm 2007 cuûa ngaønh du lòch vaø thöông maïi Laâm Ñoàng 21. UBND tænh Laâm Ñoàng (1995), Quy hoaïch toång theå phaùt trieån du lòch tænh Laâm Ñoàng (1996-2010) 22. Hoà Tieán Duõng (2006), Naâng cao kyõ naêng ñieàu haønh saûn xuaát, Nhaø xuaát baûn Ñaïi hoïc Quoác gia Thaønh phoá Hoà Chí Minh; ._.