Phân tích và lập kế hoạch tài chính tại Công ty cổ phần Nam Tiến TP.HCM

PHAÀN I : CÔ SÔÛ LYÙ LUAÄN I.Khaùi nieäm, muïc ñích, phöông phaùp & taøi lieäu phaân tích taøi chính 1.Khaùi nieäm : Phaân tích taøi chính laø tieán trình xöû lyù, toång hôïp caùc thoâng tin ñöôïc theå hieän treân baùo caùo taøi chính vaø caùc baùo caùo thuyeát minh boå sung thaønh caùc thoâng tin höõu ích cho coâng taùc quaûn lyù taøi chính doanh nghieäp, thaønh caùc döõ lieäu laøm cô sôû cho nhaø quaûn lyù, nhaø ñaàu tö, ngöôøi cho vay, hieåu roõ tình hình taøi chính hieän taïi vaø döï ñoaùn tieàm naêng trong töông lai ñeå ñöa ra nhöõng quyeát ñònh taøi chính, quyeát ñònh taøi trôï vaø ñaàu tö thích hôïp, ñaùnh giaù doanh nghieäp moät caùch chính xaùc. 2.Muïc ñích : Thoâng qua phaân tích taøi chính, phaùt hieän nhöõng maët tích cöïc hoaëc tieâu cöïc cuûa hoaït ñoäng taøi chính, nguyeân nhaân cô baûn ñaõ aûnh höôûng tôùi caùc maët ñoù vaø ñeà xuaát bieän phaùp caàn thieát, kòp thôøi ñeå caûi tieán hoaït ñoäng taøi chính taïo laäp vaø söû duïng nguoàn taøi chính linh hoaït, phuïc vuï ñaéc löïc cho coâng taùc ñieàu chænh caùc hoaït ñoäng phuø hôïp vôùi dieãn bieán thöïc teá kinh doanh. Quùa trình phaân tích hoaït ñoäng taøi chính ôû doanh nghieäp phaûi höôùng ñeán caùc muïc tieâu cuï theå sau : + Hoaït ñoäng taøi chính phaûi giaûi quyeát toát caùc moái quan heä kinh teá, theå hieän qua vieäc ñaûm baûo moái quan heä thanh toaùn vôùi caùc ñôn vò coù lieân quan trong hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh vôùi doanh nghieäp nhö : Caùc toå chöùc tín duïng, ngaân haøng, caùc ñôn vò kinh teá vaø caùc toå chöùc kinh teá, caùn boä coâng nhaân vieân trong doanh nghieäp. Moái quan heä naøy seõ ñöôïc cuï theå hoaù thaønh caùc chæ tieâu ñaùnh giaù veà maët löôïng, chaát vaø thôøi gian. + Hoaït ñoäng taøi chính phaûi ñaûm baûo nguyeân taéc hieäu quaû. Nguyeân taéc naøy ñoøi hoûi toái thieåu hoaù vieäc söû duïng caùc nguoàn voán saûn xuaát kinh doanh nhöng quaù trình saûn xuaát kinh doanh cuûa doanh nghieäp vaãn tieán haønh bình thöôøng vaø mang laïi hieäu quaû cao. + Hoaït ñoäng taøi chính phaûi ñöôïc thöïc hieän treân cô sôû toân troïng phaùp luaät, chaáp haønh vaø tuaân thuû caùc cheá ñoä veà taøi chính, tín duïng, nghóa vuï ñoùng goùp ñoái vôùi nhaø nöôùc v.v… ñöa ra caùc döï baùo taøi chính. 3.Phöông phaùp phaân tích : Chuû yeáu söû duïng phöông phaùp so saùnh. So saùnh naêm naøy vôùi naêm khaùc veà caùc khoaûn muïc treân baùo caùo taøi chính, keát caáu caùc khoaûn muïc vaø caùc tyû suaát taøi chính ñeå thaáy roõ xu höôùng bieán ñoåi veà taøi chính. Töø ñoù, thaáy ñöôïc tình hình taøi chính ñöôïc caûi thieän hoaëc xaáu ñi nhö theá naøo nhaèm ñöa ra caùc bieän phaùp kòp thôøi. Khi tieán haønh so saùnh caàn phaûi giaûi quyeát vaán ñeà veà ñieàu kieän so saùnh vaø tieâu chuaån so saùnh. ØÑieàu kieän so saùnh : Caùc chæ tieâu kinh teá phaûi ñöôïc hình thaønh trong cuøng moät khoaûng thôøi gian nhö nhau. Chæ tieâu kinh teá phaûi ñöôïc thoáng nhaát veà noäi dung vaø phöông phaùp tính toaùn. Caùc chæ tieâu kinh teá phaûi cuøng ñôn vò ño löôøng. Ngoaøi ra khi so saùnh caùc chæ tieâu töông öùng phaûi quy ñoåi veà cuøng moät quy moâ hoaït ñoäng vôùi caùc ñieàu kieän kinh doanh töông öùng nhö nhau. ØTieâu chuaån so saùnh : Tieâu chuaån so saùnh laø caùc chæ tieâu ñöôïc choïn laøm caên cöù so saùnh (hay goïi laø kyø goác). Tuyø theo yeâu caàu phaân tích maø choïn kyø goác cho thích hôïp. Khi nghieân cöùu xu höôùng söï thay ñoåi, kyø goác ñöôïc choïn laø soá lieäu cuûa kyø tröôùc. Thoâng qua söï so saùnh giöõa kyø naøy vôùi kyø tröôùc seõ thaáy ñöôïc tình hình taøi chính ñöôïc caûi thieän, hoaëc xaáu ñi nhö theá naøo ñeå coù bieän phaùp khaéc phuïc trong kyø tôùi. Khi nghieân cöùu bieán ñoäng so vôùi tieâu chuaån ñaët ra, kyø goác ñöôïc choïn laøm soá lieäu keá hoaïch döï toaùn. Thoâng qua söï so saùnh naøy thaáy ñöôïc möùc ñoä phaán ñaáùu cuûa doanh nghieäp nhö theá naøo. Khi nghieân cöùu möùc ñoä tieân tieán hay laïc haäu, kyø goác ñöôïc choïn laø möùc ñoä trung bình cuûa ngaønh. Thoâng qua söï so saùnh naøy ñaùnh giaù tình hình taøi chính cuûa doanh nghieäp so vôùi caùc ñôn vò trong ngaønh. Khi nghieân cöùu moät söï kieän naøo ñoù trong toång theå, chæ tieâu kinh teá naøo ñoù goïi laø phaân tích theo chieàu doïc. Thoâng qua söï so saùnh naøy thaáy ñöôïc tyû troïng cuûa nhöõng söï kieän kinh teá trong caùc chæ tieâu toång theå. Khi nghieân cöùu möùc ñoä bieán thieân cuûa moät chæ tieâu naøo ñoù qua caùc kyø khaùc nhau goïi laø phaân tích theo chieàu ngang. Thoâng qua söï so saùnh naøy thaáy ñöôïc söï bieán ñoåi caû veà soá tuyeät ñoái vaø soá töông ñoái cuûa moät chæ tieâu naøo ñoù qua kyø lieân tieáp. 4. Taøi lieäu phaân tích. Taøi lieäu ñöôïc söû duïng trong phaân tích laø caùc baùo caùo taøi chính vaø caùc keá hoaïch taøi chính cuûa doanh nghieäp. Trong ñoù coù hai baùo caùo ñöôïc söõ duïng nhieàu nhaát laø : Baûng can ñoái keá toaùn vaø baûng keát quaû hoaït ñoäng kinh doanh. Baûng caân ñoái keá toaùn Baûng caân ñoái keá toaùn laø moät baùo caùo taøi chính toång hôïp phaûn aûnh tình hình taøi saûn vaø nguoàn voán cuûa doanh nghieäp taïi moät thôøi ñieåm nhaát ñònh. Baûng keát quaû hoaït ñoäng kinh doanh Baûng keát quaû hoaït ñoäng kinh doanh laø moät baùo caùo taøi chính toång hôïp phaûn aùnh keát quaû hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh trong kyø cuûa doing nghieäp. II.Noäi dung phaân tích tình hình taøi chính cuûa doanh nghieäp 1.Phaân tích tình hình taøi chính qua baûng CÑKT Baûng CÑKT laø moät baùo caùo taøi chính phaûn aùnh toång quaùt tình hình taøi saûn cuûa doanh nghieäp taïi moät thôøi ñieåm nhaát ñònh döôùi hình thaùi tieàn teä theo giaù trò taøi saûn vaø nguoàn hình thaønh taøi saûn. Baûng CÑKT laø taøi lieäu quan troïng ñeå nghieân cöùu, ñaùnh giaù moät caùch toång quaùt tình hình vaø keát quaû kinh doanh, trình ñoä söû duïng voán vaø trieån voïng kinh teá, taøi chính cuûa doanh nghieäp. Keát caáu cuûa baûng goàm 2 phaàn : Phaàn phaûn aùnh giaù trò taøi saûn goïi laø “taøi saûn” Phaàn phaûn aùnh nguoàn hình thaønh taøi saûn goïi laø “nguoàn voán” hay voán chuû sôû höõu vaø coâng nôï. 1.1 Phaân tích bieán ñoäng cô caáu taøi saûn. Phaûn aùnh giaù trò toaøn boä taøi saûn vaøo thôøi ñieåm laäp baùo caùo thuoäc quyeàn quaûn lyù vaø söû duïng cuûa doanh nghieäp. Noù ñöôïc chia thaønh 2 loaïi : +TSLÑ vaø ñaàu tö ngaén haïn : laø nhöõng taøi saûn thuoäc quyeàn sôû höõu cuûa doanh nghieäp maø thôøi gian söû duïng, thu hoài luaân chuyeån trong 1 naêm hay 1 chu kyø kinh doanh, bao goàm : - Voán baèng tieàn : laø toaøn boä soá tieàn hieän coù cuûa doanh nghieäp taïi moät thôøi ñieåm naøo ñoù ñang xeùt ñeán. Chæ tieâu naøy bao goàm : tieàn maët, tieàn göûi ngaân haøng, tieàn ñang chuyeån. Ñaây laø loaïi chæ tieâu quan troïng chæ roõ soá tieàn hieän coù cuûa doanh nghieäp ñeå thanh toaùn nhanh, ñeå traû caùc khoaûn chi phí thöôøng xuyeân cuûa DN. Neáu qua so saùnh coù soá cheânh leäch taêng coù theå döï ñoaùn trong kyø coù theå ñaõ taêng thu ñöôïc caùc khoaûn nôï, taêng thu tieàn baùn haøng. Nhöng neáu soá cheânh leäch taêng naøy chuû yeáu laø cheânh leäch taêng tieàn ñang chuyeån thì chöa haún ñaõ phaûn aùnh ñöôïc khaû naêng chi traû ngay caùc khoaûn nôï caàn thanh toaùn. Neáu gaëp tröôøng hôïp naøy caàn kieåm tra chaët cheõ khoaûn tieàn phaùt sinh töø khi naøo, hieän coù ôû ñaâu … ñeå kòp thôøi thu veà, traùnh bò chieám duïng voán. Neáu cheânh leäch giaûm döôùi möùc cho pheùp thì tình hình taøi chính cuûa doanh nghieäp coù khoù khaên, aûnh höôûng ñeán tình hình saûn xuaát kinh doanh. - Caùc khoaûn ñaàu tö taøi chính ngaén haïn :phaûn aùnh chuû yeáu caùc khoaûn ñaàu tö chöùng khoaùn ngaén haïn vaø ñaàu tö ngaén haïn khaùc (döôùi 1 naêm). Neáu qua so saùnh coù soá cheânh leäch taêng chöùng toû trong kyø coù söï ñaàu tö ngaén haïn môùi vaø ngöôïc laïi. - Caùc khoaûn phaûi thu : phaûn aùnh toaøn boä coâng nôï phaûi thu hay laø voán cuûa doanh nghieäp bò chieám duïng. Neáu cheânh leäch taêng, chöùng toû soá nôï cuõ chöa thu ñöôïc laïi phaùt sinh soá nôï môùi, vaø neáu thaáy taêng daàn theo thôøi gian, voán cuûa doanh nghieäp seõ bò chieám duïng ngaøy caøng nhieàu vaø ñeán moät thôøi ñieåm naøo ñoù seõ trôû thaønh soá nôï khoù ñoøi, gaây haäu quaû nghieâm troïng cho doanh nghieäp. Tröôøng hôïp naøy caàn tìm hieåu chi tieát coâng nôï phaûi thu ñeå xaùc ñònh cuï theå ai nôï, nôï töø khi naøo, nôï veà khoaûn gì vaø vì sao hoï khoâng thanh toaùn … Töø ñoù, coù bieän phaùp cuï theå giaûi quyeát caùc khoaûn nôï, thu hoài voán cho doanh nghieäp. - Haøng toàn kho:laø toaøn boä nguyeân vaät lieäu, haøng hoaù, thaønh phaåm, … coøn trong kho döï tröõ hoaëc do chöa tieâu thuï. Trong tröôøng hôïp khi so saùnh thaáy cheânh leäch haøng toàn kho giaûm, chuùng ta chöa theå keát luaän hieän töôïng naøy laø hôïp lyù hay khoâng hôïp lyù vì chöa bieát soá giaûm ñoù thuoäc chi tieát naøo cuûa haøng toàn kho. Neáu toång haøng toàn kho giaûm nhöng so saùnh theo chi tieát cho thaáy soá giaûm naøy thuoäc nguyeân vaät lieäu, nhieân lieäu maø trong khi ñoù thaønh phaåm, baùn thaønh phaåm ngoaøi laïi taêng, toång soá giaûm lôùn hôn toång soá taêng. Do ñoù, neáu toång hôïp laïi thì chæ tieâu haøng toàn kho giaûm. Hieän töôïng naøy chöùng toû do doanh nghieäp khoâng tieâu thuï ñöôïc thaønh phaåm ñaõ laøm taêng thaønh phaåm toàn kho neân doanh nghieäp khoâng ñuû tieàn mua nguyeân vaät lieäu döï tröõ theo nhu caàu ñaõ xaùc ñònh. Töø ñoù, laøm giaûm löôïng nguyeân vaät lieäu toàn kho. Neáu khoâng kòp thôøi khaéc phuïc, chaán chænh seõ laøm giaùn ñoaïn hoaëc ngöøng saûn xuaát kyø sau, aûnh höôûng tieâu cöïc ñeán hoaït ñoäng saûn xuaát cuûa doanh nghieäp. +TSCÑ vaø ñaàu tö daøi haïn :goàm nhöõng taøi saûn toàn taïi trong doanh nghieäp trong moät thôøi gian daøi, bao goàm : - TSCÑ höõu hình : laø nhöõng taøi saûn bieåu hieän döôùi hình thöùc vaät chaát nhö maùy moùc thieát bò, nhaø xöôûng, phöông tieän vaän taûi … - TSCÑ voâ hình : laø nhöõng taøi saûn khoâng mang hình thaùi vaät chaát, chæ bieåu hieän döôùi hình thöùc giaù trò nhö : baèng phaùt minh saùng cheá, chi phí thaønh laäp doanh nghieäp. - Caùc khoaûn ñaàu tö taøi chính daøi haïn :laø giaù trò nhöõng khoaûn ñaàu tö daøi haïn nhö giaù trò chöùng khoaùn daøi haïn, giaù trò goùp voán lieân doanh daøi haïn. Ñoái vôùi caùc chæ tieâu TSCÑ, qua so saùnh neáu soá cheânh leäch taêng chöùng toû trong naêm coù söï mua saém, xaây döïng môùi TSCÑ. Ngöôïc laïi, neáu soá cheânh leäch giaûm chöùng toû trong kyø coù söï nhöôïng baùn hoaëc thanh lyù TSCÑ. - Chi phí xaây döïng cô baûn dôû dang : bieåu hieän chi phí do doanh nghieäp ñaàu tö, xaây döïng theâm vaø tieán haønh söõa chöõa lôùn TSCÑ, taêng cöôøng naêng löïc hoaït ñoäng cuûa TSCÑ. Neáu qua so saùnh coù cheânh leäch taêng coù theå döï ñoaùn ñöôïc trong kyø ñôn vò ñang coù coâng trình xaây döïng cô baûn töï laøm nhöng chöa xong. Khi ñoù coøn phaûi ñoái chieáu vôùi thieát keá cuûa coâng trình ñeå coù keát luaän thôøi haïn xaây döïng coâng trình coù bò keùo daøi khoâng, nguyeân nhaân naøo daãn ñeán vieäc keùo daøi … ñeå coù bieän phaùp khaéc phuïc, ñaåy nhanh tieán ñoä xaây laép, sôùm ñöa coâng trình vaøo söû duïng. - Caùc khoaûn kyù quyõ, kyù cöôïc daøi haïn : laø giaù trò caùc khoaûn kyù quyõ, kyù cöôïc phaùt sinh nhaèm ñaûm baûo caùc dòch vuï lieân quan ñeán saûn xuaát kinh doanh ñöôïc thöïc hieän ñuùng hôïp ñoàng. 1.2 Phaân tích bieán ñoäng cô caáu nguoàn voán. +Nôï phaûi traû :laø chæ tieâu phaûn aùnh soá coâng nôï phaûi traû cuûa doanh nghieäp, trong ñoù chuû yeáu laø nôï ngaén haïn vaø nôï daøi haïn. Neáu qua so saùnh thaáy coâng nôï phaûi traû cheânh leäch taêng chöùng toû soá nôï cuõ cuûa ñôn vò chöa traû xong laïi phaûi traû theâm coâng nôï môùi vaø neáu coâng nôï phaûi traû taêng daàn seõ laøm cho ruûi ro veà taøi chính, aûnh höôûng khoâng toát ñeán khaû naêng thanh toaùn noùi rieâng, ñeán tình hình taøi chính cuûa doanh nghieäp noùi chung. +Nguoàn voán chuû sôû höõu :loaïi voán naøy thuoäc sôû höõu cuûa chuû doanh nghieäp hay nhöõng beân goùp voán, bao goàm : - Voán kinh doanh : do caùc thaønh vieân cuûa doanh nghieäp goùp voán. Ñoù laø nhaø nöôùc ñoái vôùi caùc doanh nghieäp nhaø nöôùc, caùc beân lieân doanh ñoái vôùi caùc doanh nghieäp lieân doanh, caùc coå ñoâng vôùi coâng ty coå phaàn. - Quyõ vaø döï tröõ : ñöôïc hình thaønh töø lôïi töùc hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh vaø doanh nghieäp duøng vaøo vieäc môû roäng phaùt trieån saûn xuaát kinh doanh hay döï tröõ ñeå döï phoøng nhöõng ruûi ro baát ngôø hay laø ñeå khen thöôûng, trôï caáp maát vieäc laøm, laøm nhöõng coâng vieäc phuùc lôïi phuïc vuï ngöôøi lao ñoäng. - Lôïi töùc chöa phaân phoái : Ñaây laø soá lôïi töùc do hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh chöa ñöôïc phaân phoái hoaëc chöa ñöôïc söû duïng. Chæ tieâu “nguoàn voán chuû sôû höõu” phaûn aùnh khaû naêng taøi trôï cuûa doanh nghieäp. Qua so saùnh neáu thaáy coù cheânh leäch taêng veà cuoái kyø thì seõ laøm taêng khaû naêng töï taøi trôï vaø ngöôïc laïi. 2.Phaân tích tình hình taøi chính qua baûng BCKQKD Khaùi nieäm : BCKQKD laø baùo caùo taøi chính toång hôïp, phaûn aùnh moät caùch toång quaùt caùc khoaûn doanh thu, chi phí vaø keát quaû kinh doanh cuûa doanh nghieäp trong moät thôøi kyø nhaát ñònh theo töøng loaïi hoaït ñoäng cuûa doanh nghieäp. 2.1 Phaân tích tình hình doanh thu : Doanh thu coøn goïi laø thu nhaäp cuûa doanh nghieäp, ñoù chính laø toaøn boä soá tieàn seõ thu ñöôïc do tieâu thuï saûn phaåm hay cung caáp dòch vuï … cuûa doanh nghieäp. Ñaùnh giaù tình hình doanh thu qua BCKQKD laø ñaùnh giaù caùc kónh vöïc hoaït ñoäng, nguyeân nhaân vaø möùc ñoä aûnh höôûng cuûa caùc nhaân toá cô baûn ñeán hoaït ñoäng chung cuûa doang nghieäp. Trong quaù trình ñaùnh giaù ta coù theå laäp baûng phaân tích, so saùnh naêm nay vôùi naêm tröôùc ñeå töø ñoù coù theå thaáy ñöôïc söï thay ñoåi veà doanh thu. 2.2 Phaân tích tình hình lôïi nhuaän : Lôïi nhuaän laø keát quaû hoaït ñoäng cuoái cuøng cuûa hoaït ñoäng SXKD vaø caùc hoaït ñoäng taøi chính khaùc. Laø muïc tieâu cuoái cuøng cuûa doanh nghieäp. Vì vaäy lôïi nhuaän cuûa doanh nghieäp cho thaáy chaát löôïng hoaït ñoäng cuûa doanh nghieäp. Do ñoù, ñaùnh giaù tình hình lôïi nhuaän laø xem tình hình lôïi nhuaän cuûa doanh nghieäp naêm nay so vôùi naêm tröôùc taêng hay giaûm, coù hieäu quaû khoâng so vôùi möùc ñaàu tö cuûa doanh nghieäp. 2.3 Phaân tích taùc ñoäng cuûa ñoøn baåy leân ruûi ro vaø tyû suaát sinh lôïi: uÑoä nghieâng ñoøn baåy kinh doanh (DOL) : ñaùnh giaù tyû leä % thay ñoåi lôïi nhuaän do keát quaû töø söï thay ñoåi 1% doanh soá. DOL = Tyû leä % thay ñoåi EBIT Tyû leä % thay ñoåi doanh soá +Ñeå ñaùnh giaù ruûi ro trong kinh doanh, ngöôøi ta söû duïng chæ tieâu ñoä nghieâng ñoøn baåy kinh doanh (DOL). Ñoä nghieâng ñoøn baåy kinh doanh (DOL) caøng lôùn thì ñoä ruûi ro trong kinh doanh caøng cao. +Moät soá coâng thöùc khaùc ñeå tính DOL - Söï thay ñoåi cuûa EBIT : ( Giaû söû P, v, F laø coá ñònh ) EBIT1 = Q1 * (P - v) – F EBIT0 = Q0 * (P - v) – F rEBIT = (Q1 – Q0) * (P – v) % thay ñoåi EBIT = (Q1 – Q0) * (P –v) Q0 * (P - v) – F - Söï thay ñoåi cuûa doanh soá (S) : S1 = P * Q1 S0 = P * Q0 rS = P * (Q1 – Q0) % thay ñoåi S = P * (Q1 – Q0) = Q1 – Q0 P * Q0 Q0 Do ñoù : DOL = % thay ñoåi EBIT = (Q1 – Q0) * (P –v) * Q0 % thay ñoåi S Q0 * (P - v) – F Q1 – Q0 = Q0 * (P - v) Q0 * (P - v) – F = S - V = EBIT + F S –V - F EBIT Chuù thích : S:Doanh soá baùn Q:Saûn löôïng F:Ñònh phí v:Bieán phí 1 ñôn vò saûn phaåm V:Toång bieán phí uÑoä nghieâng ñoøn baåy taøi chính (DFL) : ñöôïc ñònh nghóa nhö laø tyû leä % thay ñoåi EPS do keát quaû töø söï thay ñoåi 1% EBIT. DFL = Tyû leä % thay ñoåi EPS Tyû leä % thay ñoåi EBIT +Ñeå ñaùnh giaù ruûi ro taøi chính cuûa doanh nghieäp ngöôøi ta söû duïng chæ tieâu ñoä nghieâng ñoøn baåy taøi chính. Ñoä nghieâng ñoøn baåy taøi chính caøng lôùn thì ruûi ro veà taøi chính caøng cao. +Moät soá coâng thöùc khaùc ñeå tính DFL : sTröôøng hôïp khoâng coù coå phaàn öu ñaõi DFL = Q * (P –v) - F Q * (P –v) – F – R = S - F - V = EBIT S – F – V - R EBIT - R  sTröôøng hôïp coù coå phaàn öu ñaõi DFL = Q * (P –v) - F Q * (P –v) – F – R – DIV / (1 - T) = S - F – V S - F - V - R – DIV / (1 - T) = EBIT EBIT - R – DIV / (1 – T) Chuù thích : R:Chi phí traû laõi vay T:Thueá suaát TTNDN DIV:Lôïi töùc coå phaàn öu ñaõi uÑoä nghieâng ñoøn baåy toång hôïp (DTL) : ñaùnh giaù ñoä nhaïy caûm cuûa EPS ñoái vôùi söï thay ñoåi cuûa doanh soá. DTL = Tyû leä % thay ñoåi EPS Tyû leä % thay ñoåi S +Ñoøn baåy toång hôïp xaûy ra khi 1 doanh nghieäp söû duïng caû hai ñoøn baåy kinh doanh vaø ñoøn baåy taøi chính trong noå löïc gia taêng thu nhaäp cho coå ñoâng. Noù tieâu bieåu cho ñoä phoùng ñaïi cuûa gia taêng (hay suït giaûm) doanh thu thaønh gia taêng (hay suït giaûm) töông ñoái lôùn hôn trong thu nhaäp moãi coå phaàn, do vieäc doanh nghieäp söû duïng caû 2 loaïi ñoøn baåy. Taùc ñoäng soá nhaân toång hôïp ñöôïc goïi laø ñoä nghieâng ñoøn baåy toång hôïp. +Moät soá coâng thöùc ñeå tính DTL : sÑoái vôùi nhöõng doanh nghieäp SXKD 1 loaïi saûn phaåm : CTV ñöôïc taøi trôï baèng coå phaàn thöôøng vaø nôï : DTL = Q * (P –V) Q * (P –V) – F - R  CTV ñöôïc taøi trôï baèng coå phaàn thöôøng, nôï vaø coå phaàn öu ñaõi DTL = Q * (P –V) Q * (P –V) – F – R – DIV /(1 – T) s Ñoái vôùi nhöõng doanh nghieäp SXKD nhieàu loaïi saûn phaåm : CTV goàm coå phaàn thöôøng vaø nôï : DTL = Doanh thu – V EBIT - R CTV goàm coå phaàn thöôøng, nôï vaø coå phaàn öu ñaõi : DTL = Doanh thu - V EBIT - R – DIV / (1 – T) 3.Phaân tích tình hình taøi chính qua caùc tyû soá taøi chính 3.1.Tyû soá khaû naêng thanh toaùn : Giuùp doanh nghieäp ñaùnh giaù, ño löôøng khaû naêng thanh toaùn cuûa doanh nghieäp ñoái vôùi caùc khoaûn nôï ngaén haïn & nôï daøi haïn ñeán haïn traû ôû thôøi ñieåm phaân tích. Loaïi tyû soá naøy coù 3 tyû soá : a.Tyû soá khaû naêng thanh toaùn hieän haønh Tyû soá khaû naêng = TSLÑ thanh toaùn hieän haønh Nôï ngaén haïn - Tyû soá naøy cho thaáy cöù 1 ñoàng nôï ngaén haïn vaø nôï ñeán haïn thì ñöôïc ñaûm baûo baèng bao nhieâu ñoàng TSLÑ. - Tyû soá naøy caøng lôùn hôn 1 caøng toát. b.Tyû soá khaû naêng thanh toaùn nhanh Tyû soá khaû naêng = TSLÑ – Haøng toàn kho thanh toaùn nhanh Nôï ngaén haïn Phaûi tröø haøng toàn kho ra khoûi TSLÑ vì haøng toàn kho khoù chuyeån hoaù ngay thaønh tieàn & khi chuyeån hoaù coù theå bò suït giaûm giaù trò, maát giaù trò. c.Khaû naêng thanh toaùn laõi vay Laõi vay haøng naêm laø chi phí taøi chính coá ñònh vaø chuùng ta muoán bieát coâng ty saün saøng traû laõi ñeán möùc naøo. Cuï theå hôn chuùng ta muoán bieát raèng lieäusoá voán ñi vay coù theå söõ duïng toát ñeán möùc naøo, coù theå ñem laïi khoaûn lôïi nhuaän bao nhieâu vaø ñuû buø ñaùp laõi vay hay khoâng. Tyû soá naøy duøng ñeå ño möùc ñoä maø lôïi nhuaän phaùt sinh do söõ duïng voán ñeå ñaûm baûo traû laõi vay haøng naêm nhö theá naøo. Neáu coâng ty quaù yeáu veà maët naøy , caùc chuû nôï coù theå ñi ñeán kieän tuïng vaø tuyeân boá phaù saûn. Khaû naêng thanh toaùn laõi vay = Trong coâng thöùc treân, phaàn töû soá phaûn aùnh soá tieàn maø coâng ty coù theå ñöôïc söõ duïng ñeå traû laõi vay trong naêm. Ôû nay phaûi laáy toång soá lôïi nhuaän tröôùc thueá vaø laõi vay vì laõi vay ñöôïc tính vaøo chi phí tröôùc khi tính thueá thu nhaäp. Phaàn maåu soá laø laõi vay, bao goàm tieàn laõi traû cho caùc khoaûn vay ngaén vaø daøi haïn keå caû laõi do phaùt haønh traùi phieáu. 3.2 Cô caáu voán a. Tyû soá nôï treân taøi saûn Tyû soá naøy cho thaáy bao nhieâu phaàn traêm taøi saûn cuûa coâng ty ñöôïc taøi trôï baèng voán vay. Tyû soá nôï = Toång nôï bao goàm toaøn boä khoaûn nôï ngaén haïn vaø daøi haïn taïi thôøi ñieåm laäp baùo caùo taøi chính goàm : Caùc khoaûn phaûi traû, vay ngaén haïn, nôï daøi haïn cho ñi vay hay laø phaùt haønh traùi phieáu daøi haïn. Toång taøi saûn : toaøn boä taøi saûn cuûa coâng ty taïi thôøi ñieåm laäp baùo caùo. b. Tyû soá nôï treân voán chuû sôû höõu Tyû soá nôï treân voán coå phaàn = Ñeå thaáy ñöôïc möùc ñoä taøi trôï baéng voán vay moät caùch thöôøng xuyeân( qua ñoù ngöôøi ta thaáy ñöôïc ruûi ro veà maët taøi chính maø coâng ty phaûi chòu), ngöôøi ta duøng tyû soá nôï daøi haïn treân voán coå phaàn Tyû soá nôï daøi haïn treân voán coå phaàn = 3.3.Caùc tyû soá hoaït ñoäng : Giuùp cho doanh nghieäp ño löôøng möùc ñoä hoaït ñoäng lieân quan ñeán taøi saûn cuûa doanh nghieäp nhö theá naøo. Noùi caùch khaùc, tyû soá naøy giuùp cho doanh nghieäp ñaùnh giaù hieäu quaû söû duïng taøi saûn cuûa DN nhö theá naøo. a.Soá voøng quay haøng toàn kho Soá voøng quay = Doanh thu haøng toàn kho Haøng toàn kho Khi phaân tích tyû soá naøy caàn löu yù soá voøng quay haøng toàn kho caøng lôùn caøng toát. Tuy nhieân, soá voøng quay haøng toàn kho cao hay thaáp coøn tuyø thuoäc vaøo ñaëc ñieåm ngaønh kinh doanh (Nhöõng doanh nghieäp thuoäc ngaønh thöông maïi, dòch vuï thì soá voøng quay haøng toàn kho raát cao nhöng neáu laø doanh nghieäp thuoäc lónh vöïc saûn xuaát thì tyû soá naøy thöôøng khoâng cao baèng so vôùi caùc doanh nghieäp thuoäc lónh vöïc kinh doanh). b.Soá voøng quay caùc khoaûn phaûi thu : Caùc khoaûn phaûi thu laø nhöõng hoaù ñôn baùn haøng chöa thu tieàn veà do coâng ty thöïc hieän chính saùch baùn chòu vaø caùc khoaûn taïm öùng chöa thanh toaùn, khoaûn traû tröôùc cho ngöôøi baùn … Soá voøng quay caùc khoaûn phaûi thu ñöôïc söû duïng ñeå xem xeùt caån thaän vieäc thanh toaùn caùc khoaûn phaûi thu v.v… Khi khaùch haøng thanh toaùn taát caû caùc hoaù ñôn cuûa hoï, luùc ñoù caùc khoaûn phaûi thu quay ñöôïc moät voøng. Soá voøng quay = Doanh thu caùc khoaûn phaûi thu Caùc khoaûn phaûi thu Soá voøng quay caùc khoaûn phaûi thu cao hay thaáp phuï thuoäc vaøo chính saùch baùn chòu cuûa coâng ty. Neáu soá voøng quay thaáp thì hieäu quaû söû duïng voán keùm do voán bò chieám duïng nhieàu. Nhöng neáu soá voøng quay caùc khoaûn phaûi thu quaù cao thì seõ giaûm söùc caïnh tranh daãn ñeán giaûm doanh thu. c.Hieäu suaát söû duïng TSCÑ Hieäu suaát = Doanh thu söû duïng TSCÑ TSCÑ Hieäu suaát söû duïng TSCÑ noùi leân 1 ñoàng söû duïng TSCÑ taïo ra ñöôïc bao nhieâu ñoàng doanh thu. Do vaäy tyû soá naøy caøng lôùn caøng toát. d. Hieäu suaát söû duïng toaøn boä taøi saûn Hieäu suaát söû duïng = Doanh thu toaøn boä taøi saûn Toång taøi saûn Tyû soá naøy coù yù nghóa laø 1 ñoàng taøi saûn tham gia vaøo quaù trình SXKD seõ taïo ra ñöôïc bao nhieâu ñoàng doanh thu. Do vaäy tyû soá naøy caøng lôùn caøng toát. e.Hieäu suaát söû duïng voán coå phaàn Hieäu suaát söû duïng = Doanh thu voán coå phaàn Voán coå phaàn 3.4.Tyû soá sinh lôïi : Giuùp doanh nghieäp ñaùnh giaù, ño löôøng khaû naêng sinh lôïicuûa taøi saûn vaø voán chuû sôû höõu cuûa doanh nghieäp nhö theá naøo. a.Tyû soá lôïi nhuaän treân doanh thu Tyû soá lôïi nhuaän = lôïi nhuaän treân doanh thu Doanh thu Tyû soá naøy noùi leân 1 ñoàng doanh thu taïo ra ñöôïc bao nhieâu ñoàng lôïi nhuaän. b. Tyû soá lôïi nhuaän treân toång taøi saûn (ROA) Tyû soá lôïi nhuaän = lôïi nhuaän treân toång taøi saûn Toång taøi saûn Tyû soá naøy ño löôøng khaû naêng sinh lôøi treân 1 ñoàng voán ñaàu tö vaøo coâng ty. c. Tyû soá lôïi nhuaän treân voán coå phaàn (ROE) Tyû soá lôïi nhuaän = lôïi nhuaän treân voán coå phaàn Voán coå phaàn Ñaây laø chæ tieâu maø nhaø ñaàu tö raát quan taâm vì noù cho thaáy khaû naêng taïo laõi cuûa 1 ñoàng voán maø hoï boû ra ñeå ñaàu tö vaøo coâng ty. 3.5.Tyû soá giaù trò thò tröôøng : Giuùp cho doanh nghieäp thaáy ñöôïc doanh nghieäp ñöôïc caùc nhaø ñaàu tö ñaùnh giaù nhö theá naøo. a.Thu nhaäp moãi coå phaàn (EPS) : Laø yeáu toá quan troïng nhaát, quyeát ñònh giaù trò cuûa coå phaàn bôûi vì noù ño löôøng söùc thu nhaäp chöùa ñöïng trong moät coå phaàn hay noùi caùch khaùc noù theå hieän thu nhaäp nhaø ñaàu tö coù ñöôïc do mua coå phaàn EPS = Thu nhaäp roøng cuûa coå ñoâng thöôøng Soá löôïng coå phaàn thöôøng Thu nhaäp roøng cuûa coå ñoâng thöôøng ñöôïc tính baèng caùch laáy laõi roøng tröø ñi tieàn laõi cuûa CPÖÑ. b.Tyû leä chi traû coå töùc Tyû leä chi traû coå töùc = Coå töùc moãi coå phaàn Thu nhaäp moãi coå phaàn Thu nhaäp moãi coå phaàn = Toång coå töùc Soá löôïng coå phaàn thöôøng Chæ tieâu tyû leä chi traû coå töùc noùi leân coâng ty chi traû phaàn lôùn thu nhaäp cho coå ñoâng hay giöõ laïi ñeå taùi ñaàu tö. Ñaây laø moät nhaân toá quyeát ñònh ñeán giaù trò thò tröôøng cuûa coå phaàn. c.Tyû soá giaù thò tröôøng treân thu nhaäp (P/E) P/E = Gía thò tröôøng moãi coå phaàn Thu nhaäp moãi coå phaàn Ñaây cuõng laø chæ tieâu maø nhaø ñaàu tö raát quan taâm vì noù theå hieän giaù coå phaàn ñaét hay reû so vôùi thu nhaäp. d.Tyû suaát coå töùc Tyû suaát coå töùc = Coå töùc moãi coå phaàn Gía thò tröôøng moãi coå phaàn 3.6 Phaân tích Dupont Tyû suaát sinh lôïi treân voán chuû sôû höõu Doanh thu Toång taøi saûn chia Doanh thu Laõi soøng chia Tyû suaát sinh lôïi treân toång taøi saûn Toång nôï 1 - Toång taøi saûn chia Voøng quay taøi saûn nhaân Tyû suaát sinh laõi teân doanh thu Doanh thu Laõi vay Thueá thu nhaâp doanh nghieäp Chi phí hoaït ñoäng Taøi saûn löu ñoäng Taøi saûn coá ñònh Khoaûn phaûi thu Haøng toàn kho Tieàn maët Taøi saûn löu ñoäng khaùc 4. Laäp keá hoaïch taøi chính 4.1 Khaùi nieäm keá hoaïch taøi chính: Khi ñöa moät quyeát ñònh ñaàu tö hay quyeát ñònh taøi trôï cho moät döï aùn thì caùc giaùm ñoác taøi chính luoân quan taâm ñeán hieäu öùng toång theå. Tieán trình naøy ñöôïc goïi laø laäp keá hoaïch taøi chính vaø keát quaû cuoái cuøng laø baûn keá hoaïch taøi chính. Keá hoaïch taøi chính laø quaù trình goàm : Phaân tích caùc giaû phaùo ñaàu tö, taøi trôï vaø coå töùc maø doanh nghieäp coù theå löïa choïn. Döï kieán caùc keát quaû töông lai cuûa caùc quyeát ñònh hieän taïi ñeå traùnh caùc baát ngôø, hieåu ñöôïc moái lieân heä giöõa caùc quyeát ñònh hieän taïi vaø töông lai. Quyeát ñònh neân löïa choïn giaûi phaùp naøo. Nhöõng quyeát ñònh ñöôïc thöïc hieän trong keá taøi chính cuoái cuøng. Ño löôøng thaønh quaû ñaït ñöôïc sau naøy so caùc muïc tieâu ñeà ra trong keá hoaïch taøi chính. 4.2 Moâ hình keá hoaïch taøi chính Caùc nhaø hoaïch ñònh taøi chính thöôøng duøng keá hoaïch taøi chính ñeå ñaùnh giaù caùc keát quaû cuûa nhöõng chieán löôïc taøi chính khaùc nhau, nhöõng moâ hình naøy bao goàm nhöõng moâ hình coù muïc ñích chung khoâng phöùc taïp ñeán nhöõng moâ hình chuùa haøng traêm phöông trình vaø nhöõng bieán soá taùc ñoäng laãn nhau. Haàu heát caùc doanh nghieäp lôùn coù moät moâ hình taøi chính hay coù theå tieáp can moät moâ hình taøi chính rieâng cho mình hay coù theå tieáp caän moâ hình taøi chính khaùc. Ñoâi khi caùc doanh nghieäp naøy duøng nhieàu hôn moät moâ hình – coù theå laø moät moâ hình chi tieát keá hoaïch ngaân saùch voán vaø laäp keá hoaïch caùc hoaït ñoäng khaùc coäng vôùi moät moâ hình ñôn giaûn hôn taäp trung vaøo caùc taùc ñoänh cuûa chieán löôïc taøi chính vaø moät moâ hình ñaëc bieät cho vieäc ñaùnh giaù caùc cuoäc hôïp nhaát saùp nhaäp neáu coù. Lí do cuûa tính thoâng duïng cuûa caùc moâ hình naøy laø chuùng ñôn giaûn vaø thöïc tieãn. Chuùng hoã quaù trình laäp keá hoaïch taøi chính baèng caùch laøm cho quaù trình naøy deã hôn vaø reõ hôn caùch laäp baùo caùo taøi chính döï kieán . Caùc moâ hình seõ töï ñoäng hoaù moät phaàn quan troïng cuûa vieäc laäp keá hoaïch vaø voán dó thöôøng raát nhaøm chaùn, chieám nhieàu thôøi gian vaø coâng söùc lao ñoäng. Vieäc thaûo chöông trình cho nhöõng moâ hình keá hoaïch taøi chính thöôøng chieám moät löôïng thôùi gian söû duïng maùy tính nhieàu vaø lao ñoäng trí tueä. Ngaøy nay caùc chöông trình baûn taøi chính phaân coät moät tieâu chuaån thuoàng ñöôïc söû duïng ñeå giaûi quyeát caùc baøi toaùn laäp keá hoaïch taøi chính khaù phöùc taïp. MOÂ HÌNH KEÁ HOAÏCH TAØI CHÍNH Caùc phöông trình baùo caùo thu nhaäp 1. REV = döï baùo cuûa ngöôøi söû duïng moâ hình 2. CGS = a1 x REV 3. INT = a2 x D ( a2 : laõi suaát ) 4. TAX = a3 x ( REV – CGS – INT ) ( a3 : thueá suaát ) 5. NET = REV – CGS – INT – TAX( ñoàng nhaát thöùc keá toaùn ) Caùc phöông trình baùo caùo nguoàn vaø söû duïng nguoàn: 6. DEP = a4 x FA 7. D = NWC + INV + DIV – NET – DEP – SI (ñoàng nhaát thöùc keá toaùn ) 8 .SI = giaù trò do ngöôøi söû duïng moâ hình aán ñònh 9 .NWC = NWC – NWC ( -1 ) ( ñoàng nhaát thöùc keá toaùn ) 10. INV = DEP + FA – FA ( -1) ( ñoàng nhaát thöùc keá toaùn ) 11. DIV = a5 x NET ( a5 : tyû leâ chia coå töùc ) Caùc phöông trình baûn caân ñoái keá toaùn 12. NWC = a6 x REV 13. FA = a7 x REV 14. D = D + D (-1) ( ñoàng nhaát thöùc keá toaùn ) 15. E = E(-1) + NET – DIV + SI ( ñoàng nhaát thöùc keá toaùn ) CHUÙ THÍCH: REV : DOANH THU CGS : GIAÙ VOÁN HAØNG BAÙN INT : LAÕI VAY TAX : THUEÁ THU NHAÄP DOANH NGHIEÄP NET : LAÕI ROØNG. DEP : KHAÁU HAO TAØI SAÛN COÁ ÑÒNH D : VAY THEÂM SI : PHAÙT HAØNH COÃ PHAÀN NWC : TAÊNG VOÁN LUAÂN CHUYEÅN NIV: ÑAÀU TÖ DIV : COÅ TÖÙC NWC : VOÁN LUAÂN CHUYEÅN FA : TAØI SAÛN COÁ ÑÒNH D : NÔÏ VAY E : VOÁN COÃ PHAÀN. III.Caùc nguyeân taéc vaø yù nghóa cuûa vieäc laäp KHTC 1.Caùc nguyeân taéc laäp KHTC Ñeå KHTC laäp ra ñaûm baûo tính khoa hoïc, linh hoaït vaø hieän thöïc, TCDN neân tuaân thuû moät soá nguyeân taéc cô baûn sau : 1.Söu taàm vaø chænh lyù laïi caùc baùo caùo taøi chính naêm tröôùc. Söu taàm caùc baùo caùo taøi chính trong nhöõng naêm ñaõ qua nhaèm giuùp cho TCDN coù cô sôû tieán haønh phaân tích vaø laäp KHTC. Tuy nhieân ñieàu caàn löu yù ôû giai ñoaïn naøy laø caùc baùo caùo taøi chính caàn phaûi döôïc chænh lyù laïi cho phuø hôïp nhaèm loaïi boû nhöõng nhaân toá khoâng hôïp lyù. 2.Keát hôïp vôùi caùc boä phaän keá hoaïch khaùc hoaëc caùc phoøng ban khaùc ñeå laäp KHTC. Coù moät soá nhöõng chæ tieâu taøi chính phuï thuoäc raát lôùn vaøo ñoä tin caäy do caùc boä phaän khaùc xaùc ñònh. Chaúng haïn löu löôïng tieàn teä thu vaøo qua caùc naêm ñeå ñaùnh giaù döï aùn ñaàu tö phuï thuoäc raát lôùn vaøo nguoàn soá lieäu vaø ñoä tin caäy cuûa caùc chæ tieâu doanh thu, chi phí docaùc boä phaän baùn haøng vaø SXKD laäp. 3.Phaûi döïa treân caùc chæ tieâu ñònh möùc kinh teá kyõ thuaät trung bình, tieân tieán ñeå laäp. Maëc duø nhaø nöôùc chuû tröông môû roäng quyeàn töï chuû taøi chính cuûa doanh nghieäp, tuy nhieân ñeå cho caùc chæ tieâu taøi chính phaûn aùnh hôïp lyù caùc keát quaû döï kieán thì vieäc tuaân thuû caùc chæ tieâu ñònh möùc kinh teá kyõ thuaät do caùc cô quanquaûn lyù ban haønh laø ñieàu heát söùc quan troïng. 4.Phaûi döïa treân thò tröôøng ñeå ñònh caùc tieâu chuaån, giaù trò thích hôïp. Ñaëc bieät laø c._.