PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH TÀI CHÍNH TẠI CÔNG TY DỆT MAY 29-3

PHÁÖN I: LYÏ LUÁÛN CHUNG VÃÖ TAÌI CHÊNH DOANH NGHIÃÛP I. Khaïi niãûm vãö âàûc âiãøm cuía taìi chênh doanh nghiãûp 1. Khaïi niãûm vãö taìi chênh doanh nghiãûp 1.1 Doanh nghiãûp : Laì caïc âån vë chuí thãø kinh tãú âäüc láûp âæåüc thaình láûp theo qui âënh cuía phaïp luáût nhàòm muûc âêch chuí yãúu laì thæûc hiãûn caïc hoaût âäüng saín xuáút kinh doanh theo muûc tiãu sinh låìi 1.2 Taìi chênh doanh nghiãûp: Laì hoaût âäüng taìi chênh cuía caïc täø chæïc noïi trãn. Âoï laì mäüt hãû thäúng nhæîng quan hãû kinh tãú phaït sinh trong lénh væûc phán phäúi quyî tiãön tãû, quaï trçnh taûo láûp vaì chu chuyãøn nguäön väún , cuía mäüt doanh nghiãûp âãø âaût âæåüc muûc tiãu chung cuía doanh nghiãûp âoï. Näüi dung nhæîng quan hãû kinh tãú phaït sinh thuäüc phaûm vi taìi chênh doanh nghiãûp bao gäöm. Thæï nháút: Quan hãû giæîa doanh nghiãûp voïi Nhaì næåïc Táút caí moüi doanh nghiãûp thuäüc moüi thaình pháön kinh tãú phaíi thæûc hiãûn caïc nghéa vuû taìi chênh âäúi våïi Nhaì næåïc (näüp thuãú cho NSNN) NSNN cáúp väún cho doanh nghiãûp Nhaì næåïc vaì coï tãøh goïp väún våïi Cäng ty liãn doanh hoàûc Cäng ty cäø pháön (mua cäø phiãúu) hoàûc cho vay( mua traïi phiãúu) tuìy theo muûc âêch yãu cáöu quaín lyï âäúi våïi ngaình nghãö kinh tãú vaì quyãút âënh tyí lãû väún gäúp hoàûc mæïc cho vay. Thæï hai: Quan hãû giæîa doanh nghiãûp våïi thë træåìng taìi chênh Quan hãû naìy âæåüc thãø hiãûn thäng qua viãûc doanh nghiãûp tçm kiãúm caïc nguäön taìi tråü. Trãn thë træåìng taìi chênh, doanh nghiãûp coï thãø vay ngàõn haûn âãø âaïp æïng nhu cáöu väún ngàõn haûn coï thãø phaït haình cäø phieïu vaì traïi phiãúu âãø daïp æïng nhu cáöu väún daìi haûn. Ngæåüc laûi doanh nghiãûp phaíi traí laîi vay vaì väún vay, traí laîi cäø pháön cho caïc nhaì taìi tråü. Doanh nghiãûp cuîng coï thãø gåíi tiãön vaìo ngán haìng âáöu tæ chæïng khoaïng bàòng säú tiãön taûm thåìi sæí duûng. Thæï ba: Quan hãû giæîa doanh nghiãûp våïi caïc thë træåìng khaïc Trong nãön kinh tãú doanh nghiãûp coï quan hãû chàût cheî våïi caïc doanh nghiãûp trãn thë træåìng haìng hoïa, dëch vuû thë træåìng, sæïc lao âäüng giæîa doanh nghiãûp våïi caïc nhaì âáöu tæ cho vay, våïi baûn haìng vaì khaïch haìng thäng qua viãûc hçnh thaình vaì sæí duûng caïc quyî tiãön tãû trong hoaût âäüng saín xuáút kinh doanh giæîa caïc doanh nghiãûp bao gäöm quan hãû thanh toaïn tiãön mua váût tæ haìng hoïa, phê baío hiãøm, chi traí tiãön cäng cäø tæïc , tiãön laîi, traïi phiãúu giæîa doanh nghiãûp våïi ngán haìng caïc täø chæïc tên duûng phaït sinh trong quaï trçnh doanh nghiãûp vay vaìg hoaìn aính hæåíng väún traí laîi cho khaïch haìng, cho caïc täø chæïc tên duûng. Trãn cå såí âoï, doanh nghiãûp hoaûch âënh ngán saïch âáöu tæ, kãú hoaûch saín xuáút, tiãúp thë nhàòm thoía maîn nhu cáöu. Thæï tæ: Nhæîng quan hãû kinh tãú trong näüi bäü doanh nghiãûp Gäöm quan hãû kinh tãú giæîa doanh nghiãûp våïi caïc phoìng ban, phán xæåíng vaì täø âäüi saín xuáút, trong viãûc nháûn taûm æïng vaì thanh toaïn taìi saín. quan hãû giæîa cäø âäng vaì ngæåìi quaín lyï, giæîa cäø âäng vaì chuí nåü giæîa quyãön sæí duûng väún vaì quyãön såí hæîu. Caïc mäúi quan hãû naìy âæåüc thãø hiãûn thong qua hoaìn laût chênh saïch cuía doanh nghiãûp nhæ; chênh saïch cäø tæïc (phán phäúi thu nháûp) chênh saïch âáöu tæ , chênh saïch vãö cå cáúu, chi phê ... Nhæîng quan hãû kinh tãú trãn âæåüc biãøu hiãûn trong sæû váûn âäüng cuía tiãön tãû thäng qua hçnh thaình vaì sæí duûng caïc quyî tãöin tãû vç váûy, thæåìng âæåüc xem laì caïc quan hãû tiãön tãû. Nhæîng quan hãû naìy mäüt màût phaín aïnh roî doanh nghiãûp laì mäüt âån vë kinh tãú âäüc láûp chiãúm âëa vë chuí thãø trong quan hãû kinh tãú, âäöng thåìi phaín aïnh roî neït quan hãû giæîa taìi chênh doanh nghiãûp våïi caïc kháu khaïc trong hãû thäúng taìi chênh næåïc ta 2. Âàûc âiãøm cuía taìi chênh doanh nghiãûp Hoaût âäüng taìi chênh gàõn liãön våïi quaï trçnh hçnh thaình, sæí duûng nguäön väún vaì caïc quyî tiãön tãû coï tênh âàûc thuì: doanh nghiãûp phaíi tçm kiãúm caïc nguäön taìi tråü, vay ngàõn haûn âãø âaïp æïng nhu cáöu väún ngàõn haûn, phaït haình cäø phiãúu, mua sàõm thiãút bë måïi, váût tæ haìng hoïa, tçm kiãúm lao âäüng ... phán phäúi thu tháûp, thæûc hiãûn caïc nghéa vuû Nhaì næåïc traí læång CNV. Hoaût âäüng taìi chênh doanh nghiãûp thãø hiãûn sæû váûn âäüng cuía väún giæîa doanh nghiãûp våïi caïc chuí thãø khaïc näüi bäü doanh nghiãûp. 3. Cå cáúu taìi chênh doanh nghiãûp vaì caïc doìng tiãön. Mäüt doanh thu nuäún tiãún haình saín xuáút kinh doanh cáön phaíi coï mäüt læåüng taìi saín phaín aïnh bãn taìi saín cuía baín cán âäúi kãú toaïn. Nãúu nhæ toaìn bäü taìi saín do doanh nghiãûp nàòm giæî âæåüc âaïnh giaï taûi mäùi thåìi âiãøm nháút âënh thç sæû váûn âäüng cuía chuïng tæïc laì kãút quaí cuía quaï trçnh trao âäøi chè coï thãø xaïc âënh cho moîi thåìi kyì nháút âënh vaì âæåüc phaín aïnh trãn mäùi säú kãút quaí kinh doanh. Quaï trçnh hoaût âäüng cuía caïc doanh nghiãûp coï sæû khaïc biãût vãö quy trçnh cäng nghãû vaì tênh cháút hoaût âäüng sæû khaïc biãût naìy phanbf læïon do âàûc âiãøm kinh tãú, kyî thuáût cuía tæìng doanh nghiãûp quyãút âënh. Duì coï sæûh khaïc biãût naìy nhæng ngæåìi ta coï thãø khaïi quaït nhæîng neït chung nháút cuía doanh nghiãûp bàòng haìng hoïa, dëch vuû âáöu tæ vaìo vaì haìng hoïa dëch vuû âáöu tæ ra. Mäüt haìng hoïa, dëch vuû âáöu tæ hay mäüt yãúu täú saín xuáút laì mäüt haìng hoïa hay dëch vuû maì caïc doanh nghiãûp mua sàõm âãø sæí duûng trong æì saín xuáút kinh doanh cuía hoü. Caïc haìng hoïa , dëch vuû âáöu vaìo âæåüc kãút håüp våïi nhau âãø taûo ra caïc doìng haìng hoïa, dëch vuû âáöu ra. Âoï laì haìng loaût caïc haìng hoïa, dëch vuû coï êch âæåüc tiãu duìng hoàûc âæåüc sæí duûng cho quaï trçnh saín xuáút kinh doanh tiãúp theo. Nhæ váûy, trong mäüt thåìi kyì nháút âënh, caïc doanh nghiãûp âaî chuyãøn haïo caïc haìng hoïa, dëch vuû âáöu vaìo thaình caïc haìng hoïa dëch vuû âaìu ra âãø trao âäøi, (âãø baïn). Mäúi quan hãû giæîa taìi saín hiãûn coï vaì dëch vuû âáöu vaìo, haìng hoïa dëch vuû âáöu ra ( tæïc laì quan hãû giæîa baíng cán âäúi kãú toaïn vaì baïo caïo kãút quaí kinh doanh) coï thãø âæåüc miãu taí nhæ sau: Haìng hoïa vaì dëch vuû (mua vaìo) Saín xuáút - chuyãøn hoïa Haìng hoïa vaì dëch vuû (baïn ra) Mäüp trong caïc taìi khoaín maì doanh nghiãûp nàõm giæî laì taìi saín âàûc biãût, âoï laì tiãön. Chênh dæû træî tiãön cho pheïp caïc doanh nghiãûp mua caïc haìng hoïa dëch vuû cáön thiãút âãø taûo ra caïc haìng hoïa, dëch vuû phuûc vuû cho muûc âêch trao âäøi. Mäüi quaï trçnh trao âoíi âæåüc theí hiãûn thäng qua trung gian laì tiãön vaì khaïi niãûm doìng váût cháút vaì doìng tiãön phaït sinh tæì âoï, tæïc laì sæû dëch chuyãøn cuía haìng hoïa, dëch vuû vaì sæû dëch chuyãøn cuía tiãön giæîa caïc âån vë täø chæïc kinh tãú. Nhæ váûy, æïng våïi doìng váût cháút âi vaìo( haìng hoïa, dëch vuû âáöu vaìo) laì doìng tiãön âi ra; ngæåüc laûi, tæång æïng våïi doìng váût cháút âi ra (haìng hoïa, dëch vuû âáöu ra) laìd doìng tiãön âi vaìo. Quaï trçnh naìy âæåüc mä taí qua så âäö sau: Doìng váût cháút Doìng tiãön âi ra âi vaìo (xuáút quyî) Saín xuáút - chuyãøn hoïa Doìng váût cháút Doìng tiãön âi vaìo âi ra (nháûp quyî) Doanh nghiãûp thæûc hiãûn hoaût âäüng trao âäøi hoàûc våïi thë træåìng cáúp haìng hoïa dëch vuû âáöu vaìo hoàûc våïi thë træåìng phán phäúi, thë træåìng tiãu thuû haìng hoïa, dëch vuû âáöu ra vaìo tênh cháút kinh doanh cuía doanh nghiãûp. Caïc quan hãû taìi chênh cuía doanh nghiãûp âæåüc phaït sinh tæì chênh quaï trçnh trao âäøi âoï. quaï trçnh naìy quyãút âënh sæû váûn haình cuía saín xuáút vaì laìm thay âäøi cå cáúu väún cuía doanh nghiãûp. Phán têch caïc quan hãû taìi chênh cuía doanh nghiãûp cáön âæa trãn 2 khaïi niãûm cå baín laì doìng vaì dæû træî. Doìng chè xuáút hiãûn trãn caïc cå såí têch luîy ban âáöu nhæîng haìng hoïa, dëch vuû hoàûc tiãön trong mäùi doanh nghiãûp vaì noï seî laìm thay âäøi khäúi læåüng taìi saín têch luîy cuía doanh nghiãûp. Mäüt khäúi læåüng taìi saín, haìng hoïa hoàûc tiãön âo taûi mäüt thåìi âiãøm laì 1 khoaín dæû træî. Trong khi mäüt khoaín dæû træî coï yï nghéa taûi mäüt thåìi âiãøm nháút âënh thç caïc doìng chè âæåüc âoï trong mäüt thåìi dkyì nháút âënh, quan hãû giæîa doìng vaì dæû træî laì cå såí laì nãön taíng cuía taìi chênh doanh nghiãûp. Tuìy thuäüc vaìo baín cháút khaïc nhau cuía caïc doìng vaì dæû træî, ngæåìi ta phán biãût doìng tiãön âäúi trong vaì doìng tiãön âäúi láûp. * Doìng tiãön âäúi trong - Doìng tiãön âäúi trong træûc tiãúp: laì doìng tiãön chè xuáút hiãûn âäúi trong vaì doìng haìng hoïa, dëch vuû. Âáy laì træåìng håüp âån giaín nháút trong doanh nghiãûp. - Thanh toaïn ngay: taûi thåìi âiãøm to mäùi doanh nghiãûp coï trong tay nhæîng taìi saín thæûc vãö tiãön. Giaí sæû hoaût âäüng trao âäøi diãùn ra giæîa 2 doanh nghiãûp A vaì B taûi thåìi âiãøm t1; taûi thåìi âiãøm naìy doanh nghiãûp A trao âäøi taìi saín thæûc cho doanh nghiãûp B (baïn haìng hoïa cho doanh nghiãûp B) âãø âäøi láúy tiãön mäüt doìng váût cháút âi tæì doanh nghiãûp A sang Doanh nghiãûp B) coìn doanh nghiãûp B chuyãøn tiãön cho doanh nghiãûp A ( mua haìng hoïa cuía doanh nghiãûp A) âãø láúy haìng (mäüt doìng tiãön tæì doanh nghiãûp B sang doanh nghiãûp A). - Doìng tiãön âäøi trong coï kyì haûn: âáy laì træåìng håüp phäø biãún nháút trong hoaût âäüng cuía doanh nghiãûp. Doanh nghiãûp A baïn haìng hoïa dëch vuû cho doanh nghiãûp B åí thåíi âiãøm t1 , doanh nghiãûp B traí tiãön cho doanh nghiãûp A åí thåìi âiãøm t2. doìng tiãön åí thåìi âiãøm t2 tæång æïng våïi doìng haìng hoïa dëch vuû åí thåìi âiãøm t1. trong thåìi kyì t1, t2 traûng thaïi cán bàòng dæû tæî cuía mäùi doanh nghiãûp bë phaï våî. Traûng thaïi cán bàòng nmaìy âæåüc làõp laûi thäng qua viãûc taûo ra mäüt taìi saín, taìi chênh tæïc laì quyãön sæí duûng håüp phaïp mäüt traïi quyãön (quyãön âoìi nåü) hoàûc mäüt khoaíng nå. Trong træåìng håüp naìy dæû træî taìi saín thæûc cuía âaî laìm phaït sinh mäüt khoaín nåü cho âãún khi doìng tiãön xuáút hiãûn åíp thåìi âiãøm t2, càûp traïi quyãön nåü âæåüc giaíi quyãút mäüt caïch troün veûn. - Doìng tiãön âäúi troüng täúi âa: âãø khàõc phuûc sæû máút cán âäúi ngán quyî âaím baío khaí nàng chi traí thäng qua viãûc thiãút láûp ngá quyî täúi æu, doanh nghiãûp coï thãø chiãút kháúu, nhæåüng baïn traïi quyãön cho mäüt täø chæïc taìi chênh trung gian hoàûc duìng traïi quyãön nhæ mäüt taìi saín thãú cháúp cho mäüt moïn vay tuìy theo nhæîng âiãöu kiãûn cuû thãø. Nhæ váûy taìi saín taìi chênh traïi quyãön coï thãø laìm âäúi tæåüng giao dëch. Âáy laì mäüt hiãûn tæåüng quan troüng trong nãön kinh tãú thë træåìng * Doìng tiãön âäúi láûp Âáy laì doìng tiãön phaït sinh tæì caïc nghiãûp vuû taìi chênh thuáön tuïy: kinh doanh tiãön, kinh doanh chæïng khoaïn, hay noïi caïch khaïc viãûc chuyãøn âoíi caïc traïi quyãön thaình tiãön âãø hoaût âäüng kinh doanh âæåüc liãn tuûc, haình vi naìy chuí yãúu thãø hiãûn åí chiãút kháúu thæång phiãúu cuía doanh nghiãûp åí caïc ngán haìng thæång maûi. Nhæ vaûy sæû ra âåìi, sæû váûn haình vaì phaït triãøn caïc doanh nghiãûp laìm phaït sinh mäüt hãû thäúng cuía doìng haìng hoïa, dëch vuû vaì caïc doìng tiãön, chuïng thæåìng xuyãn laìm thay âäøi khäúi læåüng, cå såí taìi saín thæûc vaì taìi saín taìi chênh (traïi quyãön vaì nåü) cuía doanh nghiãûp. II Chæïc nàng, vai troì vaì muûc âêch phán têch taìi chênh doanh nghiãûp 1. Chæïc nàng cuía taìi chênh doanh nghiãûp: 1.1 Chæïc nàng cuía doanh nghiãûp Âaím baío nguäön väún cho quaï trçnh saín xuáút kinh doanh âãø coï âuí väún cho hoaût âäüng saín xuáút kinh doanh, taìi chênh doanh nghiãûp phaíi tênh toaïn nhu cáöu väún, læûa choün nguäön väún, täø chæïc huy âäüng vaì sæí duûng väún âuïng âàõn nhàòm duy trç vaì thuïc âáøy sæû phaït triãøn coï hiãûu quaí quaï trçnh saín xuáút kinh doanh cuía doanh nghiãûp. Vãö phêa Nhaì næåïc phaíi häù tråü doanh nghiãûp laì taûo mäi træåìng hoaût âäüng phong phuï, âa daûng âãø taûo väún vaì phaït triãøn caïc loaûi hçnh tên duûng thu huït ttäúi âa caïc nguoìn väún nhaìn räøi cuía caïc täø chæïc kinh tãú xaî häüi vaì dán cæ, taûo nguäön väún cho vay däöi daìo âäúi våïi moüi loaûi hçnh doanh nghiãûp. 1.2 Phán phäúi thu nháûp bàòng tiãön doanh nghiãûp Thu nháûp bàòng tiãön cuía doanh nghiãûp âæåüc taìi chênh doanh nghiãûp phán phäúi . Phán phäúi taìi chênh åí doanh nghiãûp coï thãø âæåüc diãùn ra giæîa 2 chuí thãø khaïc nhau, chuyãøn mäüt boü giaï trë tæì hçnh thæïc såí hæîu naìy sang hçnh thæïc såí hæîu khaïc. Thu nháûp bàòng tiãön maì doanh nghiãûp âaût âæåüc do thu nháûp baïn haìng træåïc tiãn phaíi buì âàõp cho chi phê boí ra trong quaï trçnh saín xuáút: buì âàõp hao moìn maïy moïc thiãút bë traí læång cho ngæåìi lao âäüng vaì mua baïn nguyãn liãûu, nguyãn váût liãûu âãø tiãúp tuûc cho chu kyì saín xuáút måïi, thæûc hiãûn nghéa vuûi âäúi våïi Nhaì næåïc. Pháön coìn laûi doanh nghiãûp sæí duûng hçnh thaình caïc quyî cuía doanh nghiãûp, thæûc hiãûn baío toaìn väún âaî læoüi tæïc cäø pháön nãúu coï. Chæïc nàng phán phäúi taìi chênh cuía doanh nghiãûp laì quaï trçnh phán phäúi thu nháûp bàòng tiãön cuía doanh nghiãûp vaì quaï trçnh phán phäúi âoï luän gàõn liãön våïi nhæîng âàûc âiãøm väún coï cuía hoaût âäüng saín xuáút kinh doanh vaì hçnh thæïc såí hæîu doanh nghiãûp 1.3 Chæïc nàng Giaïm âäúc (hoàûc kiãøm tra ) bàòng tiãön âäúi våïi hoaût âäüng saín xuáút kinh doanh cuía doanh nghiãûp Taìi chênh doanh nghiãûp thæåìng càn cæï vaìo tçnh hçnh thu chi tiãön tãû vaì caïc chè tiãu phaín aïnh bàòng tiãön âãø kiãøm soïat tçnh hçnh âaím baío väún saín xuáút kinh doanh, tçnh hçnh saín xuáút kinh doanh vaì hiãûu quaí saín xuáút kinh doanh. Cuû thãø qua tyí troüng, cå cáúu nguoìn huy âäüng, viãûc sæí duûng nguäön väún huy âäüng, viãûc tênh toaïn caïc yãúu täú chi phê vaìo giaï thaình vaì chi phê læu thäng, viãûc thanh toaïn caïc khoaín cäng nåü våïi ngæåìi baïn, våïi tên duûng, våïi CNV vaì kiãøm tra viãûc cháúp haình kyí luáût taìi chênh, kyí luáût thanh toaïn, kyí luáût tên duûng cuía doanh nghiãûp. Trãn cå såí âoï giuïp cho caïc chuí thãø quaín lyï phaït hiãûn nhæîng kháu máút cán âäúi, nhæîng så håí trong cäng taïc âiãöu haình, quaín lyï kinh doanh âãø coï quyãút âënh ngàn chàûn këp thåìi khaí nàng täøn tháút coï thãø xaíy ra nhàòm duy trç náng cao quaï trçnh saín xuáút kinh doanh cuía doanh nghiãûp. Vç váûy chæïc nàng naìy trong phaûm vi doanh nghiãûp nåi maì hoaût âäüng hàòng ngaìy, hàòng giåì thæûc hiãûn viãûc tiãu duìng saín xuáút váût tæ vaì lao âäüng thç noï coï yï nghéa hãút sæïc quan troüng . Ba chæïc nàng trãn coï mäúi quan hãû hæîu cå chàût cheî våïi nhau. Chæïc nàng taûo väún vaì phán phäúi âæåüc tiãún haình âäöng thåìi qua trçnh thæûc hiãûn chæïc nàng Giaïm âäúc. Chæïc nàng Giaïm âäúc thæûc hiãûn täút laì cå såí quan troüng cho nhæîng âënh hæåïng phán phäúi taìi chênh âuïng âàõn, âaím baío caïc tyí lãû phuì håüp våïi quy mä saín xuáút, phæång hæåïng saín xuáút, taûo âiãöu kiãûn cho saín xuáút âæåüc tiãún haình liãn tuûc. Viãûc taûo väún vaì phán phäúi täút seî kai thäng caïc luäöng taìi chênh, thu huït moüi nguäön väún khaïc nhau âãø âaïp æïng nhu cáöu väún cho caïc doanh nghiãûp vaì sæí duûng hiãûu quaí âäöng väún , taûo ra nguäön taìi chênh däöi daìo laì âiãöu thuáûn låüi cho viãûc thæûc hiãûn chæïc nàng Giaïm âäúc taìi chênh cuía doanh nghiãûp. 2. Vai troì cuía taìi chênh doanh nghiãûp : vai troì cuía taìi chênh doanh nghiãûp thãø hiãûn åí sæû váûn duûng caïc chæïc nàng cuía taìi chênh doanh nghiãûp âãø giaíi quyãút caïc yãu cáöu nhiãûm vuû cuû thãø. Do âoï coï xem xeït vai troì chênh doanh nghiãûp trãn nhiãöu goïc âäü khaïc nhau. - Âäúi våïi hãû thäng taìi chênh quäúc gia : kháu taìi chênh doanh nghiãûp âoïng vai troì laì kháu cåí såí, kháu thåìi âiãøm ,noï âaím baío sæû täön taûi vaì væîng chàõc cho caí hãû thäúng vç âoï laì kháu taûo ra nguäön thu ban âáöu vaì chuí yãúu nháút vaì cho háöu hãút caïc kháu khaïc trong hãû thäúng . âiãöu naìy thãø hiãûn cuû thãø qua caïc âiãøm sau: Thæï nháút : ngán saïch nhaì næåïc thu chuí yãúu tæì caïc doanh nghiãûp thäng qua thuãú . Thæï hai : caïc ngán haìng thæång maûi täöm taûi vaì phaït triãøn thäng qua caïc quan hã våïi caïc doanh nghiãûp vaì caï nhán ...chuí yãúu låïn nháút laì caïc doanh nghiãûp. Thæï ba : taìi chênh cuía caïc gia âçnh, viãn chæï àn læång tæì Nhaì næåïc, cäng nhán tæì doanh nghiãûp, näng dán tæû trang traíi. Mäüt pháön häü gia âçnh âæåüc hiãøu laì chia låüi tæïc tæì Cäng ty cäø pháön. Váûy doanh nghiãûp phaíi traí mäüt pháön læång bäøng cho bäü pháûn dán cæ - Âäúi våïi hoaût âäüng saín xuáút kdc doanh nghiãûp: taìi chênh doanh nghiãûp coï mäüt vai troì quan troüng laì taûo tiãön âãö cho saín xuáút kinh doanh vaì noï coï quyãút âënh âãún hiãûu quaí cuía hoaût âäüng saín xuáút kinh doanh thãø hiãûn nhæ sau: Vai troì taûo nguäön väún : âaím baío nhu cáöu väún cho hoaût âäüng saín xuáút kinh doanh âæåüc lãn tuûc vaì thuáûn låüi Vai troì täø chæïc sæí duûng väún håüp lyï vaì hiãûu quaí. Vaïi troì phán phäúi kãút quaí kinh doanh qua âoï taûo âäüng læûc thuïc âáøy hoaût âäüng kinh doanh khäng ngæìng phaït triãøn Vai troì kiãøm tra, kiãøm soaït moüi hoaût âäüng cuía doanh nghiãûp âaím baío cho doanh nghiãûp thæûc hiãûn âæåüc nhæîng muûc tiãu maì chiãún læåüc kinh doanh âaî vaûch ra - Âäúi våïi ngæåìi lao âäüng: taìi chênh doanh nghiãûp goïp pháön náng cao mæïc säúng cuía ngæåìi lao âäüng trong doanh nghiãûp, thãø hiãûn qua viãûc tàng nhanh thu nháûp danh nghéa cho tàng caïc khoaín læång thæåíng - Âäúi våïi mäi træåìng bãn ngoaìi: nãúu doanh nghiãûp hoaût âäüng coï hiãûu quaí noï seî taûo ra mäi træåìng kinh doanh laình maûnh, an toaìn. Vç hoaût âäüng saín xuáút kinh doanh, caïc doanh nghiãûp coï thãø chiãúm duûng väún láùn nhau trong thanh toaïn, nãúu taìi chênh doanh nghiãûp laình maûnh, an toaìn. Vç trong hoaût âäüng saín xuáút kinh doanh caïc doanh nghiãûp coï thãø chiãúm duûng väún láùn nhau trong thanh toaïn, nãúu taìi chênh doanh nghiãûp laình maûnh thç coï khaí nàng chi traí, thanh toaïn caïc khoaín nåü, traïnh tçnh traûng våî nåü, âiãöu naìy giuïp cho doanh nghiãûp khaïc coï sæû an toaìn hån trong kinh doanh. 3. Muûc âêch phán têch taìi chênh doanh nghiãûp. Chbuïng ta biãút ràòng cáön phaíi coï caïc doanh nghiãûp cáön phaíi coï mäüt låüng väún nháút âënh goìm väún cäú âënh, väún læu âäüng vaì caïc loaûi väún chuyãn duìng khaïc âãø tiãún haình saín xuáút kinh doanh. Nhiãûm vuû cuía doanh nghiãûp laì phaíi täø chæïc huy âäüng vaì sæí duûng väún sao cho coï hiãûu quaí nháút trãn cå såí tän troüng caïc nguyãn tàõc taìi chênh, tên duûng vaì cháúp haình luáût phaïp. Viãûc phán têch tçnh hçnh taìi chênh seî giuïp cho caïc doanh nghiãûp tháúy roî thæûc trûng taìi chênh. Tæì âoï âãö ra nhæîng biãûn phaïp hæîu hiãûu âãø náng cao hiãûu quaí hoaût âäüng kinh doanh. - Âäúi våïi doanh nghiãûp, muûc âêch cuía phán têch laì nhàòm âaïnh giaï kãút quaí hoaût âäüng kinh doanh vaì kãút quaí thæûc hiãûn caïc biãûn phaïp taìi chênh âaî âàût ra, xaïc âënh tiãöm nàng phaït triãøn cuía doanh nghiãûp cáön khai thaïc, xaïc âënh nhæîng âiãøm haûn chãú, cáön khàõc phuûc cáön hoaìn thiãûn, tæì âoï giuïp caïc nhaì quaín trë âiãöu haình hoaût âäüng saín xuáút kinh doanh, láûp kãú hoaûch cho nhæîng nàm tåïi cuîng nhæ täø chæïc huy âäüng väún , læûa choün phæång aïn âáöu tæ, coï chiãún læåüc âæa saín pháøm ra thë træåìng mäüt caïch hiãûu quaí nháút - Âäúi våïi nhaì âáöu tæ , cáön phán têch tçnh hçnh taìi chênh cuía doanh nghiãûp. Mçnh dæû âënh âáöu tæ âãø tênh toaïn mæïc låüi nhuáûn hay nhæîng ruíi ro coï thãø phaït sinh trong quaï trçnh âáöu tæ âãø âæa ra quyãút âënh âuïng âàõn nháút III. Vë trê cuía taìi chênh doanh nghiãûp vaì xcaïc chè tiãu âaïnh giaï tçnh hçnh taìi chênh cuía doanh nghiãûp. 1. Vë trê cuía taìi chênh doanh nghiãûp trong doanh nghiãûp vaì trong hãû thäúng taìi chênh næåïc ta Taìi chênh doanh nghiãûp laì mäüt bäü pháûn cáúu thaình cuía hãû thäúng taìi chênh quäúc gia. Taìi chênh doanh nghiãûp bao gäöm taìi chênh cuía caïc âån vë caïc täø chæïc saín xuáút kinh doanh haìng hoïa vaì cung æïng dëch vuû thuûäc moüi thaình pháön kinh tãú Xeït trong phaûm vi cuía mäüt âån vë saín xuáút kinh doanh thç taìi chênh doanh nghiãûp âæåüc xem laì mäüt trong nhæîng cäng cuû quan troüng âãø quaín lyï saín xuáút kinh doanh cuía âån vë. båíi moüi muûc tiãu phæång hæåïng saín xuáút kinh doanh chè coï thãø thæûc hiãûn âæåüc trãn cå såí phaït huy täút caïc chæïc nàng cuía taìi chênh doanh nghiãûp, tæì viãûc xaïc âënh nhu cáöu väún cho saín xuáút kinh doanh, taûo nguäön taìi chênh âãø âaïp æïng nhu cáöu âaî xaïc âënh. Khi coï âuí väún phaíi täø chæïc sæí duûng håüp lyï, tiãút kiãûm vaì coï hiãûu quaí âäöng väún âãún viãûc phaíi theo doîi, kiãøm tra quaín lyï chàût cheî caïc chi phê saín xuáút kinh doanh, theo doîi tçnh hçnh tiãu thuû saín pháøm, tênh toaïn buì âàõp chi phê sæí duûng âoìn báùy taìi chênh kêch thêch náng cao hiãûu quaí kinh doanh thäng qua viãûc phán phäúi låüi nhuáûn cuía doanh nghiãûp cho ngæåìi lao âäüng trong doanh nghiãûp. Nãúu xeït trãn goïc âäü cuía hãû thäúng taìi chênh næåïc ta thç taìi chênh doanh nghiãûp âæåüc coi laì mäüt bäü pháûn cuía hãû thäúng taìi chênh, laì kháu cå såí cuía hãû thäúng taìi chênh. Hãû thäúng taìi chênh cuía næåïc ta bao gäöm caïc khoaín sau âáy: * Ngán saïch Nhaì næåïc (NSNN) Laì kãú hoaûch taìi chênh cå baín cuía quäúc gia, NSNN bao gäöm NSNN trung æång vaì NSNN âëa phæång, phæång thæïc huy âäüng cuía ngán saïch nhaì næåïc thãø hiãûn caïc khoaín thu pháön låïn laì mang tênh cháút cáúp phaït khäng hoaìn laûi træûc tiãúp. Moüi hoaût âäüng cuía NSNN âãöu laì hoaût âäüng phán phäúi caïc nguäön taìi chênh nhàòm khäng ngæìng taïi saín xuáút måí räüng, thæåìng xuyãn náng cao âåìi säúng váût cháút tinh tháön cuía nhán dán vaì âaím baío an ninh, quäúc phoìng * Caïc âënh chãú taìi chênh trung gian Caïc täø chæïc tên duûng, caïc Cäng ty taìi chênh, caïc quyî âáöu tæ... caïc täø chæïc naìy âæïng ra huy âäüng caïc nguäön taìi chênh nhaìn räùi theo nguyãn tàõc hoaìn traí coï thåìi haûn vaì coï låüi tæïc. Hoaût âäüng cuía caïc âënh chãú taìi chênh trung gian goïp pháön taûo ra caïc nguäön taìi chênh âaïp æïng yeu cáöu saín xuáút kinh doanh cuía caïc doanh nghiãûp khaïc, giæîa doanh nghiãûp våïi NSNN, våïi caïc táöng låïp dán cæ vaì täø chæïc xaî häüi taûo nãn thë træåìng taìi chênh âa daûng trong nãön kinh tãú. * Taìi chênh cuía caïc täø chæïc xaî häüi dán cæ Bao gäöm taìi chênh cuía caïc täø chæïc chênh trë, xaî häüi caïc âoaìn thãø xaî häüi âæåüc NSNN Nhaì næåïc âaím baío, coìn kinh phê cuía caïc täø chæïc khaïc, caïc häüi nghãö nghiãûp seî hoaût âäüng bàòng nguäön âoïng goïp häüi phê, quyãn goïp uíng häü cuía dán cæ, caïc täø chæïc xaî häüi vaì caïc täø chæïc trong häü gia âçnh, caïc quyî tiãön tãû hçnh thaình tæì thu nháûp tiãön læång cuía caïc thaình viãn trong gia âçnh do lao âäüng saín xuáút kinh doanh hoàûc do thæìa kãú taìi saín. Âàûc træng cuía kháu taìi chênh naìy kaì caïc quyî tiãön tãû chuí yãúu chi cho tiãu duìng. Khi nhaìn räùi coï thãø tham gia thë træåìng taìi chênh qua caïc âënh chãú taìi chênh trung gian hoàûc coï thãø goïp cäø pháön, mua cäø phiãúu, traïi phiãúu * Taìi chênh caïc doanh nghiãûp Bao gäöm: taìi chênh caïc âån vë, caïc täø chæïc saín xuáút kinh doanh haìng hoïa, dëch vuû thuäüc moüi thaình pháön kinh tãú Trong hãû thäúng taìi chênh næåïc ta, ngán saïch giæî vai troì chuí âaûo. Caïc âënh chãú taìi chênh trung gian coï vai troì häù tråü. Taìi chênh âäi våïi caïc täø chæïc xaî häüi vaì häü dán cæ bäø sung nhàòm tàng nguäön læûc taìi chênh cho nãön kinh tãú, coìn taìi chênh doanh nghiãûp laì kháu cå såí cuía caí hãû thäúng. Sæû hoaût âäüng coï hiãûu quaí cuía taìi chênh doanh nghiãûp coï taïc duûng cuíng cäú hãû thäúng taìi chênh quäúc gia. 2. Caïc chè tiãu âàûc træng âaïnh giaï tçnh hçnh taìi chênh doanh nghiãûp Âãø âaïnh giaï tçnh hçnh taìi chênh cuía mäüt doanh nghiãûp laì täút hay xáúu laì âang phaït triãøn hay trãn âaì giaím ruït ngoaìi viãûc âaïnh giaï, thäng qua baíng cán âäúi kãú toaïn vaì baïo caïo thu nháûp ngæåìi ta coìn sæí duûng caïc hãû säú taìi chênh. Caïc hãû säú naìy gäöm 4 nhoïm chênh sau 2.1 Caïc hãû säú khaí nàng thanh toaïn: Âáy laì nhæîng chè tiãu âæåüc nhiãöu ngæåìi chuï yï âãún nhæ caïc nhaì âáöu tæ , ngæåìi cho vay, nhaì cung cáúp haìng hoïa, NVl... hoü luän âàût ra cáu hoíi âãø doanh nghiãûp coï âuí khaí nàng traí caïc moïn nåü tåïi hay khäng? 2.1.1 Coï hãû säú khaí nàng thanh toaïn täøng quaït Hãû säú khaí nàng thanh toaïn täøng quaït laì mäúi qh giæîa täøng taìi saín maì hiãûn nay doanh nghiãûp âang quaín lyï sæí duûng täøng säú nåü phaíi traí. Hãû säú thanh toaïn täøng quaït = Täøng taìi saín Nåü phaíi traí Nãúu hãû säú naìy dáùn tåïi laì baïo hiãûu sæû phaï saín cuía doanh nghiãûp, nguäön väún chuí såí hæîu bë máút háöu nhæ hoaìn toaìn, täøng säú taìi saín hiãûn coï (TSLÂ, TSCÂ) khäng coï âuí traí næûo maì doanh nghiãûp phaíi thanh toaïn. 2.1.2 Hãû säú khaí nàng thanh toaïn nåü ngàõn haûn Hãû säú âaïnh giaï khaí nàng thanh toaïn nåü ngàõn haûn laì mäúi quan hãû giæîa taìi saín ngàõn haûn vaì caïc khoaín nåü ngàõn haûn hãû säú thanh toaïn nåü ngàõn haûn thãø hiãûn åí mæïc âäü âaím baío cuía TSLÂ âäúi våïi ngàõn haûn. nåü ngàõn haûn laì caïc khoían nåü phaíi thanh toaïn trong kyì, do âoï doanh nghiãûp phaíi duìng taìi saín thæûc cuía mçnh âãø thanh toaïn bàòng chuyãøn âäøi mäüt bäü pháûn taìi saín thaình tiãön. Trong täøng säú taìi saín maì hiãûn doanh nghiãûp âang quaín lyï, sæí duûng vaì såí hæîu chè coï TSLÂ laì trong kyì coï khaí nàng chuyãøn âäøi thaình tiãön. Do âoï hãû säú thanh toaïn thaình tiãön âæåüc tênh theo cäng thæïc Khaí nàng thanh toaïn NNH = TSLD & ÂTNH Täøng nåü ngàõn haûn 2.1.3 Hãû säú khaí nàng thanh toaïn: TSLÂ træåïc khi mang âi thanh toaïn cho chuí nåü âãöu phaíi chuyãøn âäöi thaình tiãön trong TSLÂ hiãûn coï thç váût tæ, haìng hoïa chæa chuyãøn âäøi thaình tiãön, do âoï noï coï khaí nàng thanh toaïn keïm nháút. Vç váûy hãû säú khaí nàng thanh toaïn nhanh laì thæåïc âo vãö khaí nàng traí nåü ngay, khäng dæûa vaìo viãûc phaíi baïn caïc loaûi váût tæ haìng hoïa vaì âæåüc xaïc âënh theo cäng thæïc Khaí nàng thanh toaïn nhanh = TSLÂ & ÂTNH - haìng täön kho Täøng nåü ngàõn haûn Cuîng cáìn tháúy ràòng säú taìi khoían duìng âãø thanh toaïn nhanh coìn âæåüc xaïc âënh laì tiãön cäng våïi caïc khoían tptæång âæång tiãön laì caïc khoaín coï thãø chuyãøn âäøi thaình mäüt læåüng tiãön biãút træåïc (caïc loaûi chæïng khoaïng ngàõn haûn) thæång phiãúu, nåü phaíi thu). Trong thæûc tãúm, nåü phaíi thu ngàõn haûn âæåüc chia thaình nåü trong haûn, nåü tåïi haûn vaì nåü quaï haûn. Vç váûy hãû säú âaïnh giaï khaí nàng thanh toaïn âæåüc xaïc âënh nhæ sau: Khaí nàng thanh toaïn nhanh = Tiãön + tæång âæång tiãön Nåü tåïi haûn + Nåü quaï haûn Thäng thæåìng hãû säú naìy bàòng 1 laì lyï tæåíng nháút 2.1.4 Hãû säú thanh toaïn nåü daìu haûn Nåü daìi haûn laì nhæîng khoían nåü coï thåìi gian âaïo haûn trãn 1 nàm, doanh nghiãûp âi vay daìi haûn âãø âáöu tæ hçnh thaình TSCÂ. Säú dæ nåü daìi haûn thãø hiãûn säú dæ nåü daìi haûn maì doanh nghiãûp coìn phaíi traí cho chuí nåü. Nguäön âãø traí nåü nåü daìi haûn chênh laì giaï trë TSCÂ âæåüc hçnh thaình bàòng väún vay chæa âæåüc thu häöi. Vç váûy ngæåìi ta thæåìng so saïnh giæîa giaï trë coìn laûi cuía TSCÂ âæåüc hçnh thaình bàòng väún vay våïi säú dæ nåü daìi haûn âãø xaïc âënh khaí nàng thanh toaïn nåü daìi haûn. Khaí nàng thanh toaïn nåü daìi haûn = Giaï trë coìn laûi cuía TSCÂ âæåüc hçnh thaình tæì nguäön väún vay NDH Nåü daìi haûn 2.1.5 Hãû säú nåü phaíi thu vaì nåü phaíi traí. Báút kyì mäüt doanh nghiãûp naìo cuîng coï khoaín väún âãø khaïch haìng tên duûng vaì laûi âi chiãúm duûng cuía doanh nghiãûp khaïc. So våïi pháön âi chiãúm duûng vaì pháön bë chiãúm duûng seî cho biãút thãm vãö tçnh hçnh cäng nåü cuía doanh nghiãûp. Hãû säú nåü phaíi traí nåü thu häöi = Pháön väún âi chiãúm duûng Pháön väún bë chiãúm duûng * Pháön väún âi chiãúm duûng bao gäöm : phaíi traí ngæåìi baïn ; thuãú Hãû säú thanh toaïnlaîi caïc khoaín phaíi näüp cho nhaì næåïc ; phaíi traí caïn bäü cäng nhán viãn; coìn caïc khoaín phaíi thu trong baín cán âäúi kãú toaïn. 2.1.6 Hãû säú thanh toaïn laîi vay : Laîi vay phaíi traí laì mäüt khoaín chi phê cäú âënh, nguäön âãø traí laîi vay laì låüi nhuáûn gäúp cuía cuíaî ba hoaût âäüng (hoaût âäüng kinh doanh thäng thæåìng, hoaût âäüng taìi chênh báút thæåìng) sau khi âaî træì âi chi phê baïn haìng vaì chi phê quaín lyï kinh doanh. So saïnh giæía nguäön âãø traí laîi vay phaíi traí seí cho chuïng ta biãút doanh nghiãûp daî sàíng saìng traí tiãön laîi vay tåïi mæïc âäü naìo. Hãû säú thanh toaïn = Låüi nhuáûn træåïc thuãú vaì laîi vay Laîi vay phaíi traí Hãû säú naìy duìng âãø âo læåìng mæïc âäü låüi nhuáûn coï âæåüc cho sæí duûng väún âãø âaím baío traí laîi cho chuí nåü. Noïi caïch khaïc hãû säú thanh toaïn laîi vay cho chuïng ta biãút âæåüc säú väún âi vay âaî sæí duûng täút tåïi mæïc âäü naïo vaì âãm laûi mäüt khoaín låüi nhuáûn laì bao nhiãu, coï buì âàõp laîi vay phaíi traí khäng. 2.2 Caïc hãû säú phaín aính cå cáúu nguäön väún vaì cå cáúu taìi saín : 2.2.1 cå cáúu nguäún väún : Cå cáúu nguäön väún phaín aính bçnh quán trong mäüt âäöng väún kinh doanh hiãûn nay cuía doanh nghiãûp âang sæí duûng coï maïy âäöng vay nåü, coï maïy âäöng väún chuí såí hæíu. Hãû säú nåü vaì hãû säú väún chuí såí hæíu laì hai tyí säú quan troüng nháút, phaín aính cå cáúu nguäön väún. Hãû säú nåü = Nåü phaíi traí 1 - hãû säú väún CSH Täøng nguäön väún Hãû säú nguäön = Nguäön chuí såí hæîu 1 - hãû säú nåü Täøng nguäön väún Hãû säú nåü cho biãút trong mäüt âäöng väún kinh doanh coï máúy âäöng hçnh thaình tæì vay nåü bãn ngoaìi, coìn hãû säú väún chuí såí hæîu laûi âo læåìng sæû goïp väún cuía chuí såí hæîu trong täøng nguäön väún hiãûn nay cuía doanh nghiãûp. Vç váûy hãû säú nguäön väún chuí såí hæîu coìn goüi laì hãû säú tæû taìi tråü. Qua phán têch hai chè tiãu taìi chênh naìy ta tháúy âæåüc mæïc âäü âäüc láûp hay phuû thuäüc cuía doanh nghiãûp âäúi våïi caïc chuí nåü, mæïc âäü tæû taìi tråü cuía doanh nghiãûp âäúi nguäön väún kinh doanh cuía mçnh. Tyí xuáút tæû taìi tråü caìng låïn chæïng toí doanh nghiãûp caìng coï nhiãöu väún tæû coï tênh âäüc láûp cao våïi caïc chuí nåü do âoï khäng bë raìng buäüc hoàûc bë sæïc eïp cuía caïc khoaín nåü vay. Nhæng khi hãû säú nåü cao thç doanh nghiãûp laûi coï låüi,, vç âæåüc sæí duûng mäüt læåüng taìi saín låïn maì chè âáöu tæ mäüt læåüng väún nhoí, vaì caïc nhaì taìi chênh sæí duûng noï nhæ mäüt chênh saïch taìi chênh âãø qua tàng låüi nhuáûn. 2.2.2/ Cå cáúu taìi saín : Tyí säú naìy phaín aïnh khi doanh nghiãûp sæí duûng bçnh quán mäüt âäöng väún kinh doanh thç ._.