Những nhiệm vụ kinh tế cơ bản trong thời kỳ quá độ đi lên CNXH. Thực trạng và giải pháp

Lêi më ®Çu X©y dung nÒn kinh tÕ trong thêi kú qu¸ ®é lªn CNXHlµ nhiÖm vô träng yÕu quyÕt ®Þnh tíi sù thµnh c«ng hay thÊt b¹i cña c«ng cuéc x©y dung CNXH .Sau nh÷ng sai lÇm ®¸ng tiÕc khi ®¸nh gi¸ sai vai trß cña nh÷ng quy luËt kinh tÕ,®Õn n¨m 1986 nhµ n­íc ta thùc hiÖn ®æi míi tõ m« h×nh kinh tÕ tËp trung quan liªu bao cÊp sang m« h×nh kinh tÕ hµng hãa nhiÒu thµnh phÇn vËn ®éng theo c¬ chÕ thÞ tr­êng cã sù qu¶n lý cña nhµ n­íc.Trong nh÷ng n¨m 20 thùc hiÖn viÖc ®æi míi nÒn kinh tÕ n­íc ta ®· cã nh÷ng b­íc ®æi míi ®¸ng tù hµo.Song so víi nh÷ng yªu cÇu th¾ng lîi ®ã míi chØ lµ b­íc ®Çu vµ hiÖn ®ang cßn nh÷ng bÊt cËp cÇn tiÕp tôc ®­îc nghiªn cøu lµm s¸ng tá h¬n n÷a trªn c¶ hai mÆt lý luËn vµ thùc tiÔn ë n­íc ta. VÊn ®Ò ®Æt ra lµ:Thùc chÊt nÒn kinh tÕ trong thêi kú qu¸ ®é ®I lªn CNXH cÇn ph¶I thùc hiÖn nh÷ng g× ? Trªn tinh thÇn ®ã,®Ó cã nhËn thøc vµ hµnh ®éng ®óng vÒ x©y dung nÒn kinh tÕ ®Þnh h­íng XHCN,em chän ®Ò tµi:”nh÷ng nhiÖm vô kinh tÕ c¬ b¶n trong thêi kú qu¸ ®é ®I lªn CNXH.Thùc tr¹ng vµ gi¶I ph¸p.” ®Ó nghiªn cøu lµm ®Ò ¸n m«n häc kinh tÕ chÝnh trÞ. Néi dung I.C¬ së lý luËn vÒ thêi kú qu¸ ®é lªn CNXH vµ nh÷ng nhiÖm vô kinh tÕ c¬ b¶n: I.1.thêi kú qu¸ ®é lªn CNXH vµ tÝnh tÊt yÕu ph¶I tån t¹i thêi kú nµy . Thêi kú qu¸ ®é lªn CNXH lµ thêi kú c¶I biÕn c¸ch m¹ng s©u s¾c triÖt ®Ó,toµn diÖn vµ l©u dµi trªn c¸c lÜnh cùc cña dêi sèng kinh tÕ x· héi,t¹o ra nh÷ng tiÒn ®Ò vËt chÊt,tinh thÇn cÇn thiÕt cho x· héi míi trong ®ã nh÷ng nguyªn t¾c c¨n b¶n cña x· héi XHCN ®­îc thùc hiÖn. TÝnh tÊt yÕu cña thêi kú qu¸ ®é lªn CNXH:Theo V.I.Lªnin:”Sù cÇn thiÕt kh¸ch quan ph¶I cã thêi kú qu¸ ®é lªn CNXH lµ do ®Æc ®iÓm ra ®êi,ph¸t triÓn cña ph­¬ng thøc s¶n xuÊt CSCN vµ c¸ch m¹ng v« s¶n quy ®Þnh.” Qóa ®é lªn CNXH lµ mét tÊt yÕu lÞch sö víi tÊt c¶ c¸c n­íc ®I lªn CNXH v× CNXH kh«ng thÓ tù ph¸t ra ®êi trong lßng CNTB mµ CNTB chØ t¹o tiÒn ®Ò vËt chÊt cho CNXH.§iÒu ®ã lµ do quan hÖ SX TBCN dùa trªn chÕ ®é t­ h÷u vÒ TLSX, cßn QHSX XHCN Dùa trªn chÕ ®é c«ng h÷u vÒ TLSX.CNXH còng kh«ng n¶y sinh ngay lËp tøc sau khi giai cÊp c«ng nh©n giµnh chÝnh quyÒn mµ lµ kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh ®Êu tranh,c¶I t¹o vµ x©y dung l©u dµi cña nh©n d©n lao ®éng d­íi sù l·nh ®¹o cña giai cÊp c«ng nh©n. Sù ph¸t triÓn cña ph­¬ng thøc SX CSCN lµ mét thêi kú l©u dµi.CNXH (giai ®o¹n thÊp cña CSCN)ph¸t triÓn tõ CNTB hoÆc tiÒn TB .Do ®ã nhiÒu tµn d­ cña XH cò cßn tån t¹i l©u dµi trong x· héi míi.H¬n n÷a c«ng cuéc x©y dung CNXH lµ mét c«ng viÖc khã kh¨n,míi mÎ,phøc t¹p ch­a tung cã trong lÞch sö,cho nªn cÇn ph¶I cã thêi gian tiÕn hµnh c¶I t¹o nh÷ng tµn d­ cña XH cò vµ t¹o ra nh÷ng tiÒn ®Ò vËt chÊt tinh thÇn cho CNXH. C¸c nhµ s¸ng lËp CNXH khoa häc ®· nªu ra hai kiÓu qu¸ ®é lªn CNXH : Mét lµ qu¸ ®é trùc tiÕp tõ CNTB (qu¸ ®é tuÇn tù ). Hai lµ qu¸ ®é gi¸n tiÕp tõ nh÷ng XH tiÒn t­ b¶n(qu¸ ®é nh¶y vät) Nh­ng dï trùc tiÕp hay gi¸n tiÕp ®Òu ph¶I tr¶I qua thêi kú qu¸ ®é .Do ®iÒu kiÖn lÞch sö,kinh tÕ,x· héi ë mçi n­íc kh¸c nhau mµ ®é dµi ,ng¾n cña thêi kú qu¸ ®é kh¸c nhau. I.2.Nh÷ng nhiÖm vô kinh tÕ c¬ b¶n trong thêi kú qu¸ ®é lªn CNXH ë ViÖt Nam. §Ó thùc hiÖn môc tiªu d©n giµu n­íc m¹nhtheo con ®­êng XHCN,®iÒu quan träng nhÊt lµ ph¶I c¶I biÕn t×nh tr¹ng kinh tÕ x· héi,ph¶I x©y dùng mét nÒn kinh tÕ XHCN víi c«ng nghiÖp vµ n«ng nghiÖp hiÖn ®¹i ,khoa häc vµ kü thuËt tiªn tiÕn.Muèn vËy,trong thêi kú qu¸ ®é chóng ta ph¶i thùc hiÖn nh÷ng nhiÖm vô kinh tÕ c¬ b¶n sau: Mét lµ ph¸t triÓn LLSX,CNH-H§H ®Êt n­íc.§©y lµ nhiÖm vô trung t©m cña c¶ thêi kú qu¸ ®é nh¨m x©y dùng c¬ së vËt chÊt-kü thuËt cña CNH,ph¸t triÓn LLSX.CNH-H§H lµ qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi c¨n b¶n toµn diÖn c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ-x· héi tõ sö dông søc lao ®éng thñ c«ng lµ chÝnh sang viÖc sö dông phæ biÕn søc lao ®éng víi khoa häc vµ c«ng nghÖ hiªn ®¹i.tiªn tiÕn,t¹o ra n¨ng suÊt lao ®éng cao.§ã lµ nhiÖm vô cã tÝnh quy luËt cña sù qu¸ ®é lªn CNXH ë nh÷ng n­íc kinh tÕ l¹c hËuCNTB ch­a ph¸t triÓn.Tuy nhiªn,chiÕn l­îc,néi dung,h×nh thøc,b­íc ®I,tèc ®é,biÖn ph¸p CNH-H§H ë mçi n­íc qu¸ ®é lªn CNXH ph¶I ®­î xuÊt ph¸t tõ ®iÒu kiÖn lÞch sö cô thÓ cña mçi n­íc vµ tõ bèi c¶nh quèc tÕ trong mçi thêi kú.ChØ cã hoµn thµnh nhiÖm vô CNH-H§H ®Êt n­íc míi cã thÓ x©y dùng ®­îc c¬ së vËt chÊt –kü thuËt cho x· héi míi,n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng ®Õn møc ch­a tõng cã ®Ó lµm cho t×nh tr¹ng dåi dµo s¶n phÈm trë thµnh phæ biÕn,nhê ®ã míi thùc hiÖn ®­îc môc tiªu cña CNXH. Hai lµ x©y dùng QHSX míi theo ®Þnh h­íng XHCN.XuÊt ph¸t tõ quy luËt kh¸ch quan vÒ mèi quan hÖ gi÷a LLSX vµ QHSX:bÊt cø mét sù c¶I biÕn nµo vÒ mÆt quan hÖ së h÷u còng ®Òu ph¶I lµ kÕt qu¶ tÊt yÕu cña viÖc t¹o nªn nh÷ng LLSX míi.V× vËy,viÖc x©y dùng quan hÖ SX míi ë n­íc ta ph¶I ®­îc ph¸t triÓn tõng b­íc theo ®inh h­íng XHCN ®Ó phï hîp víi tÝnh chÊt vµ trinh ®é cña LLSX míi. MÆt kh¸c do quan hÖ së h÷u ®a d¹ng nªn ph¶I cã nhiÒu h×nh thøc ph©n phèi vµ nhiÒu h×nh thøc tæ chøc qu¶n lý,còng nh­ viÖc x¸c lËp ®Þa vÞ lµm chñ cña ng­êi lao ®éng trong toµn bé nªn kinh tÕ quèc d©n ph¶I diÔn ra tõng b­íc,d­íi nhiÒu h×nh thøc vµ ®I tõ thÊp ®Õn cao. - Ba lµ më réng vµ n©ng cao hiªu qu¶ kinh tÕ ®èi ngo¹i.§©y lµ mét tÊt yÕu kh¸ch quan tr­íc xu thÕ toµn cÇu hãa kinh tÕ vµ sù t¸c ®éng cña cuéc c¸ch m¹ng khoa häc kü thuËt vµ c«ng nghÖ,nÒn kinh tÕ n­íc ta kh«ng thÓ trë thµnh mét nÒn kinh tÕ khÐp kÝn mµ ph¶I tÝch cùc më réng kinh tÕ ®èi ngo¹i.”Më cöa “ nÒn kinh tÕ, ®a d¹ng,®a ph­¬ng hãa quanhÖ kinh tÕ quèc tÕ,nh»m thu hót c¸c nguån lùc ph¸t triÓn tõ bªn ngoµi vµ ph¸t huy lîi thÕ kinh tÕ trong n­íc lµm thay ®æi m¹nh mÏ vÒ c«ng nghÖ,c¬ cÊu nghµnh vµ s¶n phÈm…më réng ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ,t¨ng c­êng liªn doanh,liªn kÕt hîp t¸c,lµ c¬ së ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn vµ kÝch thÝch s¶n xuÊt trong n­íc ph¸t triÓn,v­¬n lªn b¾t kÞp tr×nh ®é thÕ giíi.Më réng quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ ph¶I trªn nguyªn t¾c b×nh ®¼ng,cïng cã lîi,t«n träng ®éc lËp ,chñ quyÒn cña nhau vµ kh«ng can thiÖp vµo c«ng viÖc néi bé cña nhau. I.2.1.Néi dung cña CNH-H§H ë ViÖt Nam. Trong thêi kú qu¸ ®é lªn CNXH ë n­íc ta,CNH-H§H cã hai néi dung c¬ b¶n: Mét lµ ph¸t triÓn LLSX,x©y dùng c¬ së vËt chÊt kü thuËt cho CNXH,trªn c¬ së thùc hiÖn c¬ khÝ hãa nÒn s¶n xu©t x· héi vµ ¸p dông nh÷ng thµnh tùu khoa häc,c«ng nghÖ hiÖn ®¹i.Qu¸ tr×nh CNH-H§H tr­íc hÕt lµ qu¸ tr×nh c¶I biÕn lao ®éng thñ c«ng,l¹c hËu thµnh lao ®éng sö dông m¸y mãc,tøc lµ ph¶I c¬ khÝ hãa nÒn kinh tÕ quèc d©n.§ã lµ b­íc chuyÓn ®æi c¨n b¶n tõ nÒn kinh tÕ n«ng nghiªp sang nÒn kinh tÕ c«ng nghiÖp. §i lien víi c¬ khÝ hãa lµ ®iÖn khÝ hãa vµ tù ®éng hãa s¶n xuÊt tõng b­íc vµ trong toµn bé nÒn kinh tÕ quèc d©n.Sù nghiÖp CNH-H§H ®ßi hái ph¶I x©y dùng vµ ph¸t triÓn m¹nh mÏ c¸c nghµnh c«ng nghiÖp,trong ®ã then chèt lµ nghµnh chÕ t¹o TLSX,bëi lÏ t¸I SX më rong cña khu vùc SX TLSX ,®Æc biÖt lµ cña nghµnh SX TLSX ®Ó SX TLSX,quyÕt ®Þnh quy m« t¸I SX më réng (hay tèc ®é t¨ng tr­ëng) cña toµn bé nÒn kinh tÕ.§ång thêi,môc tiªu cña CNH-H§H cßn lµ sö dông kü thuËt,c«ng nghÖ vµ ngµy cµng tiªn tiÕn hiÖn ®¹i nh»m ®¹t n¨ng suÊt lao ®éng x· héi cao.TÊt c¶ nh÷ng ®iÒu ®ã chØ cã thÓ®­îc thùc hiÖn trªn c¬ së mét nÒn khoa häc,c«ng nghÖ ph¸t triÓn ®Õn mét tr×nh ®é nhÊt ®Þnh. Khi mµ nÒn khoa häc cña thÕ giíi ®ang cã mét sù ph¸t triÓn nh­ vò b·o,khoa häc ®ang trë thµnh LLSX trùc tiÕp,khi mµ c«ng nghÑ ®ang trë thµnh mét nh©n tè quyÕt ®Þnh chÊt l­îng s¶n phÈm,chi phÝ SX…Tøc lµ nãi ®Õn kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña hµng hãa,hiÖu qu¶ cña sx,kinh doanh th× khoa häc,c«ng nghÖ ph¶I lµ ®éng lùc cña CNH-H§H. Bëi vËy, ph¸t triÓn khoa häc, c«ng nghÖ cã ý nghÜa ®Æc biÖt quang träng trong sù nghiÖp CNH-H§H. Hai lµ x©y dùng c¬ cÊu kinh tÕ hiÖn ®¹i hîp lý.Qu¸ tr×nh CNH-H§H còng lµ qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi c¬ cÊu kinh tÕ.C¬ cÊu cña nÒn kinh tÕ quèc d©n lµ cÊu t¹o hay cÊu tróc cña nÒn kinh tÕbao gåm c¸c nghµnh kinh tÕ,c¸c vïng kinh tÕ,c¸c thµnh phÇn kinh tÕ…vµ mèi quan hÖ h÷u c¬ gi÷a chóng.Trong c¬ cÊu cña nÒn kinh tÕ,c¬ cÊu c¸c nghµnh kinh tÕ lµ quan träng nhÊt,quyÕt ®Þnh c¸c h×nh thøc kinh tÕ kh¸c.C¬ cÊu kinh tÕ hîp lý lµ ®iÒu kiÖn ®Ó nÒn kinh tÕ t¨ng tr­ëng,ph¸t triÓn.V× vËy CNH-H§H ®ßi hái ph¶I x©y dùng c¬ cÊu kinh tÕ hiÖn ®¹i,hîp lý. C¬ cÊu kinh tÕ kh«ng ngõng vËn ®éng,biÕn ®æi (hay cßn gäi lµ chuyÓn dÞch) do sù vËn ®éng,biÕn ®æi cña LLSX vµ QHSX.Xu h­íng chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ ®­îc coi lµ hîp lý,tiÕn bé lµ tû träng khu vùc c«ng nghiÖp vµ x©y dùng,®Æc biÖt lµ tû träng khu vùc dÞch vô ngµy cµng t¨ng,tû träng khu vùc n«ng,l©m,ng­ nghiÖpvµ khai kho¸ng ngµy cµng gi¶m trong tæng gi¸ trÞ s¶n phÈm x· héi. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn c¸c nghµnh kinh tÕ,nhÊt lµ nghµnh cã hµm l­îng khoa häc cao;xuÊt hiÖn c¸c vïng s¶n phÈm chuyªn canh tËp trung…kh«ng chØ lµ biÓu hiÖn cña sù ph¸t triªn LLSX,ph¸t triÓn c¬ së vËt chÊt ,kü thuËt trong tiÕn tr×nh CNH-H§H mµ cßn lµm cho c¬ cÊu kinh tÕ thay ®æi tiÕn bé.ë n­íc ta,mét c¬ cÊu kinh tÕ ®­îc gäi lµ hîp lý khi nã ®¸p øng ®­îc c¸c yªu cÇu:n«ng nghiÖp ph¶I gi¶m dÇn vÒ tû träng,c«ng nghiªp,x©y dùng vµ dÞch vô ph¶I t¨ng vÒ tû träng;tr×nh ®é kü thuËt cña nÒn kinh tÕ kh«ng ngõng tiÕn bé,phï hîp víi xu h­íng cña sù tiÕn bé khoa häc vµ c«ng nghÖ ®· vµ ®ang diÔn ra nh­ vò b·o trªn thÕ giíi;cho ph¸p khai th¸c tèi ®a tiÒm n¨ng cña ®Êt n­íc,cña c¸c nghµnh,cña c¸c ®Þa ph­¬ng,c¸c thµnh phÇn kinh tÕ;thùc hiÖn sù ph©n c«ng lao ®éng vµ hîp t¸c quèc tÕ theo xu h­íng toµn cÇu hãa kinh tÕ,do vËy c¬ cÊu kinh tÕ ®­îc t¹o dùng ph¶I lµ “c¬ cÊu më”. S¸u néi dung cô thÓ cña CNH-H§H ë n­íc ta trong nh÷ng n¨m tr­íc m¾t: §Æc biÖt coi träng CNH-H§H n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n:ph¸t triÓn toµn diÖn n«ng,l©m,ng­ nghiÖp g¾n víi c«ng nghiÖp chÕ biÕn n«ng l©m,thñy s¶n nh»m khai th¸c cã hiÖu qu¶ tiÒm n¨ng ®a d¹ng cña n«ng,l©m,ng­ nghiÖp,®¶m b¶o v÷ng ch¾c yªu cÇu an toµn l­¬ng thùc cho x· héi,t¹o nguån nguyªn liÖu cã khèi l­îng lín,chÊt l­îng cao,gi¸ thµnh h¹ chØ tiªu ®¸p øng yªu cÇu cña c«ng nghiÖp chÕ biÕn,t¨ng gi¸ trÞ vµ khèi l­îng cña hµng xuÊt khÈu,t¨ng thªm viÖc lµm vµ thu nhËp cho ng­êi lao ®éng,ph©n c«ng l¹i lao ®éng cho x· héi h×nh thµnh c¸c ®iÓm c«ng nghiÖp g¾n liÒn víi ®« thÞ hãa t¹i chç,më mang thÞ tr­êng s¶n phÈm vµ dÞch vô cho c«ng nghiÖp. - Ph¸t triÓn c«ng nghiÖp,x©y dùng:H­íng ­u tiªn ph¸t triÓn c«ng nghiÖp ë n­íc ta lµ:khuyÕn khÝch ph¸t triÓn c«ng nghiÖp c«ng nghÖ cao,c«ng nghÖ chÕ t¸c,c«ng nghÖ phÇn mÒm vµ c«ng nghÖ bæ trî cã lîi cho c¹nh tranh,tao nhiÒu s¶n phÈm xuÊt khÈu vµ thu hót lao ®éng,ph¸t triÓn mét sè khu kinh tÕ më vµ ®Æc khu kinh tÕ,khuyÕn khÝch ph¸t triÓn c¸c nghµnh c«ng nghÖ sx hµng tiªu dung vµ hµng xuÊt khÈu,sx TLSX quan träng theo h­íng hiÖn ®¹i,khÈn tr­¬ng thu hót vèn trong vµ ngoµi n­íc ®Ó thùc hiÖn mét sè dù an quan trängvÒ khai th¸c dÇu khÝ,läc dÇu,hãa dÇu,luyÖn kim,c¬ khÝ chÕ t¹o… C¶I t¹o më réng,n©ng cÊp vµ x©y dùng míi cã träng ®iÓm kÕt cÊu h¹ tÇng cã vai trß hÕt søc quan träng ®èi víi sù ph¸t triÓn sx,kinh doanh vµ ®êi sèng cña d©n c­.Tõ mét nÒn kinh tÕ ngheo nµn vµ l¹c hËu ®I lªn XHCN,kÕt cÊu h¹ tÇng cña nÒn kinh tÕ n­íc ta hÕt cøc thÊp kÐm,kh«ng ®¸p øng ®­îc yªu cÇu cña sx,kinh doanh vµ cña ®êi sèng d©n c­.Do vËy,trong nh÷ng n¨m tr­íc m¾t,viÖc x©y dùng kÕt cÊu h¹ tÇng cña nÒn kinh tÕ ®­îc coi lµ néi dung cña CNH-H§H. -Ph¸t triÓn nhanh du lÞch,c¸c nghµnh dÞch vô:Trong nh÷ng n¨m tr­íc m¾t,cÇn t¹o b­îc ph¸t triÓn v­ît bËc cña c¸c nghµnh dÞch vô,nhÊt lµ nh÷ng nghµnh cã chÊt l­îng cao,tiÒm n¨ng lín vµ cã søc c¹nh tranh cao nh­ hµng kh«ng,hµng h¶I,b­u chÝnh,viÔn th«ng,tµi chÝnh,ng©n hµng,kiÓm to¸n,b¶o hiÓm…®­a tèc ®é t¨ng tr­ëng cña c¸c nghµnh cao h¬n tèc ®é t¨ng tr­ëng GDP.Ph¸t triÓn m¹nh vµ n©ng cao mét sè nghµnh:vËn t¶I,th­¬ng m¹i,dÞch vô… Ph¸t triÓn hîp lý c¸c vïng l·nh thæ:chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ vïng,l·nh thæ trªn c¬ së khai th¶ctiÖt ®Ó c¸c lîi thÕ,tiÒm n¨ng cña tõng vïng cïng nhau ph¸t triÓn.Trong nh÷ng n¨m tr­íc m¾t ph¶I cã c¬ chÕ,chÝnh s¸ch phï hîp ®Ó c¸c vïng trong c¶ n­íc cïng ph¸t triÓn,®ång thêi t¹o sù liªn kÕt gi÷a c¸c vïng vµ néi vïng. Thóc ®Èy ph¸t triÓn c¸c vïng kinh tÕ träng ®iÓm,t¹o ®éng lùc,t¸c ®éng lan táa sang c¸c vïng kh¸c,®ång thêi t¹o ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn nhanh h¬n c¸c vïng kinh tÕ ®ang cßn cã nhiÒu khã kh¨n,®Æc biÖt lµ c¸c vïng biªn giíi h¶I ®¶o,T©y nguyªn,T©y nam,T©y b¾c… Më réng vµ n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ ®èi ngo¹i :Trong nÒn kinh tÕ toµn cÇu hãa,më cöa nÒn kinh tÕ lµ cÇn thiÕt víi tÊt c¶ c¸c n­íc.Do ®ã,CNH-H§H kh«ng thÓ thµnh c«ng nÕu kh«ng më cöa nÒn kinh tÕ.Sau thoi kú dµi ®ãng cöa.HiÖn nay,më cöa nÒn kinh tÕ lµ nhu cÇu cÊp b¸ch ®èi víi n­íc ta,lµ mét néi dung cña CNH-H§H ë n­íc ta trong nh÷ng n¨m tr­íc m¾t.Tuy nhiªn,më cöa héi nhËp nh­ thÕ nµo còng cÇn ®­îc c©n nh¾c kü cang nh»m tranh thñ nh÷ng t¸c ®éng tich cùc,h¹n h¹n chÕ nh­ng t¸c ®éng tiªu cùccña qu¸ tr×nh nµy víi t¨ng tr­ëng ,ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ.Trong viÖc më cöa,héi nhËp,ph¶I ®Èy m¹nh xuÊt khÈu,coi xuÊt khÈu lµ h­íng ­u tiªn va träng ®iÓm.ChuyÓn h­íng chiÕn l­îc,x©y dùng nÒn kinh tÕ më ®ßi hái ph¶I ®iÒu chØnh c¬ cÊu kinh tÕ ®Ó võa héi nhËp khu vùc,võa héi nhËp toµn cÇu. I.2.2.X©y dùng QHSX ®Þnh h­íng XHCN Mçi PTSX cã mét lo¹i h×nh së h÷u TLSX ®Æc tr­ng nh­ng ®iÒu ®ã kh«ng cã nghÜa lµ mçi PTSX chØ cã mét h×nh thøc së h÷u TLSX mµ nã cã thÓ cã nhiÒu lo¹i h×nh së h÷u TLSX kh¸c nhau cïng tån t¹i.Sù xuÊt hiÖn cña c¸c h×nh thøc së h÷u TLSX do tÝnh chÊt vµ tr×nh ®é ph¸t triÓn cña LLSX quy ®Þnh.LLSX kh«ng ngõng vËn ®éng biÕn ®æi lµm cho c¸c h×nh thøc së h÷u TLSX còng kh«ng ngõng vËn ®éng biÕn ®æi. Trong thêi kú qu¸ ®é ®I lªn CNXH ë n­íc ta,LLSX ph¸t triÓn ch­a cao vµ cã nhiÒu tr×nh ®é kh¸c nhau.Do ®o trong nÒn kinh tÕ tån t¹i 3 h×nh thøc së h÷u TLSX c¬ b¶n: Së h÷u toµn d©n. Së h÷u tËp thÓ. Së h÷u t­ nh©n. Do vËy mµ h×nh thµnh nªn 5 thµnh phÇn kinh tÕ: Kinh tÕ nhµ n­íc. Kinh tÕ tËp thÓ. Kinh tÕ t­ nh©n ( c¸ thÓ,tiÓu chñ ). Kinh tÕ t­ b¶n t­ nh©n. Kinh tÕ cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi. C¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh«ng tån t¹i biÖt lËp mµ cã liªn hÖ chÆt chÏ víi nhau,t¸c ®éng lÉn nhau t¹o thµnh c¬ cÊu kinh tÕ thèng nhÊt bao gåm nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ. Quy luËt QHSX phai phï hîp víi tÝnh chÊt vµ tr×nh ®é ph¸t triÓn cña LLSX lµ quy luËt chung cho mäi PTSX.Trong nÒn kinh tÕ ch­a thËt sù ph¸t triÓn cao,LLSX lu«n tån t¹i ë nhiÒu tr×nh ®é kh¸c nhau;t­¬ng øng víi mçi tr×nh ®é cña LLSX sÏ cã mét kiÓu QHSX.Do ®ã,c¬ cÊu cña nÒn kinh tÕ xÐt vÒ ph­¬ng diÖn kinh tÕ,x· héi ph¶I lµ c¬ cÊu kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn. NÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn ë n­íc ta võa vËn ®éng theo c¬ chÕ thÞ tr­êng,võa theo ®Þnh h­íng XHCN.§Ó ®¶m b¶o ®Þnh h­íng XHCN trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn cÇn: Ph¶I coi c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ®Òu lµ “ Bé phËn hîp thµnh quan träng cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng XHCN,b×nh ®¼ng tr­íc ph¸p luËt,cïng ph¸t triÓn l©u dµi,hîp t¸c vµ c¹nh tranh lµnh m¹nh” LÊy viÖc gi¶I phãng LLSX,®éng viªn tèi ®a mäi nguån lùc bªn trong vµ bªn ngoµi cho CNH-H§H;n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ vµ x· héi,c¶I thiÖn ®êi sèng nh©n d©n,lµm môc tiªu hµng ®Çu cho viÖc khuyÕn khÝch ph¸t triÓn c¸c thµnh phÇn kinh tÕ vµ h×nh thøc tæ chøc sx kinh doanh. Chñ ®éng ®æi míi,n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ nhµ n­íc,kinh tÕ tËp thÓ.B¶o ®¶m vai trß chñ ®¹o cña kinh tÕ nhµ n­íc.Kinh tÕ nhµ n­íc cïng víi kinh tÕ tËp thÓ ngay cµng trë thµnh nÒn t¶ng v÷ng ch¾c cña nÒn kinh tÕ quèc d©n.T¹o ®iÒu kiÖn ®Ó c¸c nhµ kinh doanh t­ nh©n yªn t©m ®Çu t­ kinh doanh l©u dµi,¸p dông linh ho¹t s¸ng t¹o c¸c h×nh thøc kinh tÕ t­ b¶n nhµ n­íc. Thùc hiÖn tiÕn bé vµ c«ng b»ng ngay trong tõng b­íc vµ trong t­ng chÝnh s¸ch ph¸t triÓn. Thùc hiÖn chÕ ®é ph©n phèi chñ yÕu theo kÕt qu¶ lao ®éng vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ,®ång thêi theo møc ®ãng gãp vèn cung c¸c nguån lùc kh¸c vµo kÕt qu¶ sx ,kinh doanh vµ ph©n phèi th«ng qua phóc lîi x· héi. X©y dùng nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ ®I ®«I víi hîp t¸c quèc tÕ,t¨ng c­êng héi nhËp víi khu vùc vµ quèc tÕ.§©y lµ ®iÒu kiÖn quan träng cho cña mçi thµnh phÇn kinh tÕ còng nh­ cña toµn bé nÒn kinh tÕ. I.2.3.Kinh tª ®èi ngo¹i Thêi ®¹i ngµy nay toµn cÇu hãa nÒn kinh tÕ diÔn ra m¹nh mÏ,lµ xu thÕ kh¸ch quan vµ kh«ng mét quèc gia nµo cã thÓ ®øng ngoµi dßng xo¸y cña nã.Toµn cÇu hãa nÒn kinh tÕ võa t¹o ra c¬ héi võa t¹o ra th¸ch thøc cho mçi quèc gia.V× vËy,më réng vµ n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ ®èi ngo¹i trë thµnh t©t yÕu kh¸ch quan vµ lµ mét trong c¸c nhiÖm vô kinh tÕ c¬ bantrong thêi kú qu¸ ®é ë n­íc ta. Kinh tÕ ®èi ngo¹i gåm rÊt nhiÒu h×nh thøc,trong ®ã;ngoai th­¬ng,®Çu t­ quèc tÕ vµ dÞch vô thu ngoai tÖ lµ nh÷ng h×nh thøc chñ yÕu vµ cã kÕt qu¶ nhÊt cÇn ®­îc coi träng. Cô thÓ,trong thêi kú qu¸ ®é lªn CNXH,nhiÖm vô ®Æt ra : VÒ ngo¹i th­¬ng:chó träng xuÊt khÈu vµ nhËp khÈu hµng hãa,thuª n­íc ngoµi ra c«ng t¸I xuÊt khÈu,trong ®ã xuÊt khÈu lµ h­íng ­u tiªn vµ lµ träng ®iÓm cña ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i VÒ hîp t¸c sx :T¨ng c­êng nhËn gia c«ng gi¶i quyÕt t×nh tr¹ng thiÕu viÖc lµm cho nh÷ng c«ng nh©n cã kh¶ n¨ng lao ®éng,x©y dùng nh÷ng xÝ nghiÖp chung víi sù hïn vèn ®Çu t­ vµ c«ng nghÖ tõ n­íc ngoµi (­u tiªn x©y dùng ë nh÷ng nghµnh kinh tÕ quèc d©n h­íng vµo xuÊt khÈu hay thay thÕ hµng nhËp khÈu,trë thµnh nguån thu ngoai tÖ chuyÓn ®æi,t¹o ®iÒu kiÖn cho nhµ n­íc tiÕt kiÖm ngo¹i tÖ ),hîp t¸c quèc tÕ trªn c¬ së chuyªn m«n hãa. Hîp t¸c khoa häc kü thuËt §Çu t­ quèc tÕ:t¹o ®iÒu kiÖn thóc ®Èy ph¸t triÓn c¶ ®Çu t­ trùc tiÕp vµ ®Çu t­ gi¸n tiÕp b»ng c¸c chÝnh s¸ch më cöa phï hîp vµ viÖc giao l­u quèc tÕ. Ph¸t triÓn c¸c h×nh thøc dÞch vô thu ngo¹i tÖ,du kÞch quèc tÕ, n©ng cÊp c¸c kh¸ch s¹n hiÖn cã ®Ó ®¶m b¶o phôc vô du kh¸ch tèt h¬n,më thªm c¸c tous du lÞch hÊp dÉn,cã chÝnh s¸ch cho ®Çu t­ du lÞch thÝch ®¸ng,c¶I c¸ch hµnh chÝnh,t¹o ®iÒu kiªn cho du lÞch quèc tÕ ph¸t triÓn ®Èy m¹nh vËn t¶I quèc tÕ,xuÊt khÈu lao ®éng ra n­íc ngoµi vµ t¹i chç. ph¸t triÓn c¸c dÞch vô thu ngo¹i tÖ kh¸c nh­ :dÞch vô thu b¶o hiÓm,th«ng tin b­u ®iÖn,dÞch vô kiÒu hèi…mang l¹i nguån ngo¹i tÖ lín cho ®Êt n­íc ta. II.Thùc tr¹ng II.1.Thµnh tùu II.1.1.Kh¸I qu¸t chung vÒ t×nh h×nh kinh tÕ n­íc ta Tr­íc ®æi míi (tr­íc n¨m 1986)còng nh­ nhiÒu n­íc kh¸c,chóng ta ®· ¸p dông m« h×nh CNXH kiÓu X« ViÕt,víi nh÷ng ®Æc tr­ng chñ yÕu lµ:x©y dùng nÒn kinh tÕ khÐp kÝn vÒ LLSX,kh«ng thõa nhËn sù tån t¹i nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn trong thêi kú qu¸ ®é,thùc hiÖn c¬ chÕ kÕ ho¹ch hãa tËp trung vµ bao cÊp ,coi kÕ ho¹ch lµ ®Æc tr­ng quan träng nhÊt cña nÒn kinh tÕ XHCN.M« h×nh nµy ®· thu ®­îc kÕt qu¶ quan träng,nhÊt lµ ®¸p øng yªu cÇu cña ®Êt n­íc trong thêi kú cã chiÕn trang(l­¬ng thùc,s¾t thÐp…). Nh­ng sau ®ã ®· béc lé râ nh÷ng khuyÕt ®iÓm : + Kh«ng t¹o nªn ®éng lùc thóc ®Èy kinh tÕ ph¸t triÓn + K×m h·m sù ph¸t triÓn do kh«ng phï hîp víi LLSX… T×nh h×nh kinh tÕ x· héi ®Êt n­íc ngµy cµng khã kh¨n,®Êt n­íc r¬I vµo khñng ho¶ng tr©m träng ,l¹m ph¸t rÊt lín,c¸n c©n kinh tÕ nhËp siªu,xuÊt siªu kh«ng ®¸ng kÓ,c«ng nghiÖp – n«ng nghiÖp chem. Ph¸t triÓn vµ ngµy cµng cã dÊu hiÖu sa sót nghiªm träng,®êi sèng nh©n d©n gÆp nhiÒu kho kh¨n. Tõ khi ®æi míi ®Õn nay :Tæng s¶n phÈm trong n­íc n¨m 2000 t¨ng gÊp ®«I so víi n¨m 1990.KÕt cÊu h¹ tÇng kinh tÕ,x· héi vµ n¨ng lùc sx t¨ng nhiÒu .NÒn kinh tÕ tõ t×nh tr¹ng hµng hãa khan hiÕm nghiªm träng nay ®· ®¸p øng ®­îc c¸c nhu cÇu thiÕt yÕu cña nh©n d©n vµ cña nÒn kinh tÕ ;tõ c¬ chÕ qu¶n lý tËp trung quan liªu,bao cÊp nay ®· chuyÓn sang c¬ chÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng XHCN ;tõ chç chØ cã 2 thµnh phÇn kinh tÕ lµ chÝnh nay ®· chuyÓn sang nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn,trong ®ã kinh tÕ nhµ n­íc gi÷ vai trß chñ ®¹o.§êi sèng c¸c tÇng líp nh©n d©n ®­îc c¶I thiÖn.§Êt n­íc ®· ra khái khñng ho¶ng kinh tÕ,x· héi v­ît qua ®­îc c¬n chÊn ®éng chÝnh trÞvµ sù hÉng hôt vÒ thÞ tr­êng do nh÷ng biÓn ®éng ë §«ng ¢u vµ Liªn X« g©y ra,ph¸ ®­îc thÕ bÞ bao v©y cÊm vËn,më réng ®­îc quan hÖ ®èi ngo¹i vµ chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ,kh«ng ®Ó bÞ cuèn s©u vµo cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh,kinh tÕ ë mét sè n­íc ch©u ¸ mÆc hËu qu¶ cña nã ®èi víi n­íc ta rÊt nÆng nÒ,t×nh h×nh chÝnh trÞ ,x· héi c¬ b¶n æn ®Þnh,quèc phßng an ninh t¨ng c­êng.Søc m¹nh vÒ mäi mÆt ë n­¬c ta ®· h¬n nhiÒu so víi nhiÒu n¨m tr­íc. II.1.2.Nh÷ng ®¸nh gi¸ vÒ thùc tr¹ng kinh tÕ n­íc ta tõ n¨m 1986 ®Õn nay II.1.2.A.Thêi kú 1986 – 2000 Ngay sau khi tiÕn hµnh ®æi míi , kinh tÕ n­íc ta ®· cã nh÷ng ®æi míi ,phat triÓn ®Çy ngo¹n môc . Trong n¨m 1986 -1990 kinh tÕ t¨ng 3.9% l¹m ph¸t gi¶m tõ 774.7% ( n¨m 1986) xuèng 67.1% (n¨m 1990) Tuy vËy kinh tÕ nhµ n­íc bÞ suy gi¶m nghiªm träng . N¨m 1989 gi¶m 1.8 % n¨m 1999 gi¶m 3.5% , sane xuÊt c«ng nghiÖp t¨ng chËm , them chÝ cã gi¶m 2.6% . Ngµnh c«ng nghiÖp vµ x©y dùng gi¶m tû träng kinh tÕ tõ 28.9% GDP (1986) xuèng cond 22.7% GDP (1990) N«ng nghiÖp vÉn lµ ngµnh chñ chèt chiÕm 42% GDP n¨m 1989 N¨m 1990, GDP n­íc ta lµ 98 USD / n¨m thÊp so víi khu vùc (Lµo : 270 USD / n¨m ,Campuchia:166 USD/n¨m…),quü tÝch luü chiÕm 8,84% GDP,quü tÝch luü thuÇn 1,33% ,®øng thø 7 trong 10 n­íc ASEAN .Cã tíi 74% lao ®éng trong ngµnh n«ng nghiÖp nh­ng chñ yÕu tËp trung vµo s¶n xuÊt lóa.S¶n xuÊt lóa chiÕm 2/3 gi¸ trÞ s¶n xuÊt ph©n ngµnh trång trät , Tuy ®· cã nh÷ng ph¸t triÓn ®¸ng kÓ nh­ng nÒn kinh tÕ vÉn tån t¹i nhiÒu khã kh¨n.Th©m hôt ng©n s¸ch lªn ®Õn 6,71%GDP ,thu thuÕ vµ phÝ chØ chiÕm 12,75% GDP,toµn bé thu ng©n s¸ch trong n­íc chØ 15,19% GDP trong khi chi ng©n s¸ch lµ 21,89% GDP.C¸n c©n xuÊt nhËp khÈu nghiªng vÒ nhËp siªu. XuÊt khÈu chiÕm 26,4% GDP , nhËp khÈu chiÕm 35,7 % GDP .ThÞ tr­êng xuÊt khÈu h¹n hÑp , chØ gåm Liªn X« vµ c¸c n­¬c XHCN. N¨m thµnh tùu c¬ b¶n trong thêi k× 1991 – 2000: §Èy m¹nh t¨ng tr­ëng kinh tÕ ,t¹o ®iÒu kiÖn kh«ng ngõng c¶i thiÖn ®êi sèng cña nh©n d©n , thùc hiÖn xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo . TÝnh chung 10 n¨m liªn tôc trong thËp kØ 90 , kinh tÕ ®· t¨ng tr­ëng b×nh qu©n h¬n 7,5% /n¨m ,®­a ViÖt Nam ra khái t×nh tr¹ng n­íc nghÌo víi thu nh©p d­íi 1 USD /ngµy .Theo chØ sè ph¸t triÓn con ng­êi ( HDI ) th× ViÖt Nam ®· ®¹t møc cña n­íc ph¸t triÓn trung b×nh vÒ nguån lùc con ng­êi .Vµo thêi k× khñng ho¶ng kinh tÕ khu vùc : tèc ®é t¨ng tr­ëng b×nh qu©n thêi k× 1996 – 2000 lµ gÇn 7%/n¨m .§ã lµ møc t¨ng tr­ëng cao thø nh× trong khu vùc ,chØ sau Trung Quèc .Trªn c¬ së t¨ng tr­ëng kinh tÕ , ®· gi¶m m¹nh sè hé trong t×nh tr¹ng ®ãi nghÌo , t¨ng kh¶ n¨ng tÝch luü tõ néi bé nÒn kinh tÕ , x©y dùng c¸c c«ng tr×nh quan träng , chuÈn bÞ c¸c ®iÒu kiÖn tiÒn ®Ò cho b­íc ph¸t triÓn m¹nh h¬n sau n¨m 2000 .Víi môc tiªu ph¸t ph¸t triÓn cao nhÊt lµ kh«ng ngõng c¶i thiÖn ®êi sèng vËt chÊt ,tinh thÇn cña nh©n d©n , ®êi sèng cña tÊt c¶ c¸c tÇng líp d©n c­ ®· ®­îc c¶i thiÖn ®¸ng kÓ b¶o ®¶m c«ng b»ng x· héi. VÊn ®Ò thu hót lao ®éng x· héi .Trong khi sè lao ®éng lµm viÖc trong khu vùc nhµ n­íc tõ 3,4 triÖu ng­êi n¨m 1990 chØ t¨ng lªn 3,5 triÖu ng­êi n¨m 2000 hay chØ t¨ng 100000 ng­êi sau 10 n¨m th× t¹i c¸c khu vùc kinh tÕ ngoµi nhµ n­íc sè lao ®éng lµm viÖc t¨ng lªn 7 triÖu ng­êi ,gi¶m thÊp tØ lÖ thiÕu viÖc lµm ë n«ng th«n . TØ lÖ thÊt nghiÖp ë thµnh thÞ chØ cßn kho¶ng 6-7% . TØ lÖ thiÕu viÖc lµm ë n«ng th«n cßn d­íi 30% vµ ngµy cµng gi¶m ®i .§ã lµ mét ®iÒu kiÖn quan träng ®Ó n©ng cao thu nhËp , thùc hiÖn xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo . Theo ®¸nh gi¸ cña c¸c cuéc ®iÒu tra møc sèng ,tØ lÖ hé nghÌo theo mäi tiªu thøc gi÷a 2 k× ®iÒu tra ®· gi¶m h¬n mét nöa. TØ lÖ hé nghÌo theo tiªu chuÈn quèc tÕ n¨m 1992- 1993 lµ 57% , ®Õn n¨m 2000 chØ cßn 29% .N¨m 2000 c¶ n­íc chØ cßn 2,8 triÖu hé nghÌo ( theo chuÈn quèc gia) chiÕm 17.2% sè hé c¶ n­íc , trong ®ã 9.5 % ë thµnh thÞ ,28% ë vïng nói vµ 62.5% ë vïng n«ng th«n . §Õn n¨m 2003 tû lÖ hé nghÌo cßn kho¶ng 12% , thu nhËp t¨ng , ng­êi giÇu cã nhiÒu kh¶ n¨ng t¨ng thu nhËp h¬n ng­êi nghÌo kho¶ng c¸ch 20% d©n c­ giÇu nhÊt vµ 20% d©n c­ nghÌo nhÊt t¨ng lªn tõ møc 6-7 lÇn nh÷ng n¨m ®Çu thËp kû 90 lªn 8-9 lÇn n¨m 2000 . Tuy nhiªn chØ tiªu GINI ph¶n ¸nh ®é bÊt b×nh ®¼ng trong ph©n phèi thu nhËp tuy cã c¸c diÔn biÕn phøc t¹p nh­ng hiÖn nay vÉn cßn ë møc 36% tèt h¬n nhiÒu trong khu vùc §­a ®Êt n­íc ta ra khái cuéc khñng ho¶ng vµ tõng b­íc ®I vµo giai ®o¹n ph¸t triÓn míi, ®Èy m¹nh sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ g¾n víi chÝnh s¸ch héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ ,tõ t×nh tr¹ng khñng ho¶ng ,sau khi thùc hiÖn kÕ ho¹ch 5 n¨m 1991-1995 ViÖt Nam ®· ra khái cuéc khñng ho¶ng thÓ hiÖn trªn c¸c mÆt Khèng chÕ l¹m ph¸t trong vßng kiÓm so¸t : ChØ sè l¹m ph¸t ®o b»ng chØ sè gi¸ CPI ®­îc khèng chÕ tõ møc 67% n¨m 1990 gi¶m liªn tôc xuèng cßn 12.7% n¨m 1995 ,®ång tiÒn æn ®Þnh vµ trªn thùc tÕ cã thÓ chuyÓn ®æi ®­îc theo tû gi¸ n«ng nghiÖp gÇn ngang b»ng víi tû gi¸ thÞ tr­êng . Thµnh qu¶ nµy hÕt søc quan träng gãp phÇn t¹o ra c¸c ®iÒu kiÖn kinh tÕ vÜ m« æn ®Þnh . Nh÷ng n¨m gÇn ®©y n­íc ta ®· kiÓm so¸t l¹m ph¸t ë d­íi møc 4-5%/ n¨m T¨ng tr­ëng kinh tÕ nhanh , t¨ng m¹nh kh¶ n¨ng tÝch luü : ph¸t triÓn m¹nh mÏ tÊt c¶c c¸c ngµnh : N«ng nghiÖp, C«ng nghiÖp , DÞch vô kÕt qu¶ lµ kinh tÕ t¨ng tr­ëng m¹nh víi tæng s¶n phÈm trong n­íc (GDP) hiÖn hµnh tõ møc t­ng ®­¬ng 6 tû USD n¨m 1990 ®· t¨ng lªn 9.5% n¨m 1995 . Thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng­êi n¨m 1995 ®¹t 289 USD . Trong kÕ ho¹ch 5 n¨m 1991-1995 GDP t¨ng b×nh qu©n 8.2% ,tõ chç tÝch luü gép (kÓ c¶ khÊu hao) lµ 8.5% GDP n¨m 1990 ®Õn n¨m 1995 tÝch luü gép lªn tíi 22.8% GDP do ®ã ®Çu t­ ®· t¨ng tõ møc 14.4% n¨m 1990 lªn 27.1% n¨m 1995 .Tõ ®ã ®Õn nay kh¶ n¨ng tÝch luü cña nÒn kinh tÕ liªn tôc ®­îc t¨ng c­êng , n¨m 2003 ®· v­ît 35% GDP ,t¹o ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn kinh tÕ nhanh trªn 7%/ N¨m trong thêi gian dµi B¶o ®¶m c©n ®èi ng©n s¸ch trong ph¹m vi ch¾p nhËn ®­îc : Thu ng©n s¸ch t¨ng nhanh n¨m 1995 ®¹t 23.3% GDP .Møc thu ng©n s¸ch t¨ng 28.8% so víi n¨m tr­íc gèp phÇn lµm cho thu chi ng©n s¸ch ®· gÇn c©n ®èi , th©m hôt ng©n s¸ch n¨m 1995 chØ cã 4% GDP Nhê ®ã thu ng©n s¸ch v÷ng ch¾c cñng cè nguån thu nªn chÝnh phñ ®· cã ng©n s¸ch ®ñ chi th­êng xuyªn vµ cßn d­ ®Ó ®Çu t­ ph¸t triÓn , nhÊt lµ vÒ kÕt cÊu h¹ tÇng kinh tÕ - x· héi . Ngµy nay víi viÖc thùc hiÖn lé tr×nh héi nhËp , gi¶m thuÕ nhËp khÈu nh­ng møc thu ng©n s¸ch vÉn ®¹t trªn d­íi 20-21% GDP §Èy m¹nh xuÊt khÈu vµ më cöa nÒn kinh tÕ th­¬ng m¹i ®· ®­îc ®Èy m¹nh më cöa th­¬ng m¹i víi 170 n­íc trªn thÕ giíi , xuÊt khÈu n¨m 1995 t¨ng lªn ®Ët 33% GDP ( n¨m 1996 ®¹t 41% GDP) . NhËp khÈu n¨m 1995 ®¹t 42% GDP ( sau ®ã t¨ng lªn 51% GDP mét phÇn do nhËp khÈu cho c¸c dù ¸n cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi ) Cïng víi viÖc ®Èy m¹nh thu hót vèn ODA lÇn ®Çu tiªn tæ chøc n¨m 1993 t¹i Pari , mçi n¨m ViÖt Nam nhËn ®­îc cam kÕt h¬n 2 tû USD . C¸c dù ¸n ®Çu t­ trùc tiÕp n­¬c ngoµi FDI ®­îc ®Èy m¹nh , lµm cho nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn thªm n¨ng ®éng , chÝnh s¸ch më cöa nÒn kinh tÕ còng ®­îc ®¸nh dÊu b»ng viÖc nèi l¹i quan hÖ song ph­¬ng víi NhËt B¶n n¨m 1992 . N¨m 1995 ViÖt Nam trë thµnh thµnh viªn chÝnh thøc cña hiÖp héi c¸c n­íc §«ng Nam ¸ ASEAN . Cïng víi viÖc tho¶ thuËn tù do ho¸ th­¬ng m¹i AFTA , ViÖt Nam còng tham gia khu vùc ®Çu t­ ASEAN vµ c¸c tho¶ thuËn song ph­¬ng ( nh­ BTA víi Hoa Kú )vµ c¸c tho¶ thuËn ®a ph­¬ng kh¸c nh­ APEC , ASEM…. -T¹o søc n¨ng ®éng trong c¸c ngµnh, c¸c vïng vµ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ. kinh tÕ ViÖt Nam cã sù t¨ng tr­ëng m¹nh trong ®iÒu kiÖn ®æi míi trªn tÊt c¶ c¸c ngµnh, c¸c vïng vµ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ. Nhµ n­íc vÉn lµ lùc l­îng duy tr× tèc ®é t¨ng tr­ëng cao liªn tôc, nhÊt lµ s¶n xuÊt l­¬ng thùc, t¨ng tr­ëng æn ®Þnh 1,2 triÖu tÊn/n¨m, ®¶m b¶o an toµn l­¬ng thùc, æn ®Þnh xuÊt khÈu g¹o mçi n¨m 3 - 4 triÖu tÊn, c©y c«ng nghiÖp còng ®­îc ®Èy m¹nh, nhÊt lµ c¸c c©y c«ng nghiÖp dµi ngµy nh­: cµ phª, chÌ, cao su, tiªu, ®iÒu…vµ c©y c«ng nghiÖp ng¾n ngµy nh­: ®Ëu t­¬ng, mÝa, ®­êng, b«ng, ®ay, cãi…Ngµnh thuû s¶n còng t¨ng tr­ëng m¹nh, c¶ ®¸nh b¾t vµ nu«I trång, gãp phÇn ®Èy m¹nh xuÊt khÈu c¸c s¶n phÈm ®· qua chÕ biÕn. S­ t¨ng tr­ëng nhanh cña ngµnh thuû s¶n ®· lµm cho ph©n nghµnh nµy chiÕm 22% gi¸ trÞ s¶n l­îng n«ng -l©m - ng­ nghiÖp . Nghµnh l©m nghiÖp ®I vµo ®Èy m¹nh trång vµ ch¨m sãc rõng n©ng cao ®é che phñ . N«ng l©m ng­ nghiªp ph¸t triÓn bÒn v÷ng lµ nh÷ng c¬ së quan träng ®Ó gi÷ v÷ng æn ®Þnh x· héi trong khi c¸c n­íc trong khu vùc tr¶I qua cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh kinh tÕ m¹nh mÏ n¨m 1997 còng nh­ giai ®o¹n hiÖn nay. C«ng nghiÖp v­ît qua t¨ng tr­ëng chËm do thiÕu c¬ chÕ n¨ng ®éng,thiÕu vËt t­,®¹t møc t¨ng h¬n 14%/n¨m víi sù tham gia cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ trong vµ ngoµi n­íc.KÕt qu¶ lµ tû träng trong nghµnh c«ng nghiÖp vµ x©y dùng trong nÒn kinh tÕ ®­îc n©ng lªn v÷ng ch¾c.N¨m 1990 chiÕm 22.7% GDP ,n¨m 1995 ®· t¨ng lªn 28,8% GDP vµ n¨m 2000 lµ 36,7% GDP.Trong khi c¸c doanh nghiÖp n«ng nghiÖp tiÕp tôc duy tr× vÞ trÝ then chèt trong c¸c nghµnh quan träng nh­ dÇu khÝ,®iÖn,than,thÐp, hãa chÊt…®ång thêi tiÕn hµnh c«ng cuéc c¶I c¸ch,cæ phÇn hãa trong c¸c lÜnh vùc kh¸c nhau.C¸c doanh nghiÖp d©n doanh ngµy cµng ®ãng vÞ trÝ quan träng nhÊt lµ tõ khi thi hµnh luËt doanh nghiÖp tõ 01/ 01/ 2000 cã tèc ®é t¨ng tr­ëng kho¶ng 19-20% / n¨m.C¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi còng ph¸t huy t¸c dông,®ãng gãp 35% gi¸ trÞ s¶n l­îng vµ gÇn 80%gi¸ trÞ xuÊt khÈu (kÓ c¶ dÇu khÝ ).Nh÷ng ph©n nghµnh c«ng nghiÖp nãi chung ®Òu ®· ph¸t triÓn bao goßm: c¸c nghµnh nh­ c«ng nghiÖp khai th¸c (dÇu khÝ,than ®¸,vµ c¸c quÆng kh¸c…)c«ng nghiÖp ®iÖn,khÝ ,gaz,vµ c¸c nghµnh c«ng nghiÖp chÕ t¸c(chÕ biÕn),b¶o ®Èm ®¸p øng cho c¸c nhu cÇu quan träng cña nÒn kinh tÕ vµ ®Èy m¹nh xuÊt khÈu víi chÊt l­îng ngµy cµng kh¸. C¸c nghµnh dÞch vô ®· t¨ng tr­ëng kh¸ ,chiÕm trªn d­íi 40% GDP.C¸c ph©n nghµnh nh­:th­¬ng m¹i,vËn t¶I,b­u chÝnh viÔn th«ng,du lÞch,kh¸ch s¹n,¨n uèng,…còng nh­ c¸c nghµnh dÞch vô phi vËt thÓ kh¸c nh­ :gi¸o dôc,y tÕ,thÓ dôc thÓ thao…còng ph¸t triÓn kh¸ ®¸p øng nhu cÇu phôc vô viÖc n©ng cao chÊt l­îng cuéc sèng vµ hiÖu qu¶ sx kinh doanh. Trong ®iÒu kiÖn ®æi míi,nÒn kinh tÕ tõ ®¬n së h÷u chuyÓn sang nÒn kinh tÕ ®a së h÷u. Khi kinh tÕ nhµ n­íc bao g«m c¶ c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc,c¸c chñ thÓ kinh tÕ nh­ ng©n hµng,tµi chÝnh tÝn dông nhµ n­íc,c¸c c¬ quan qu¶n lý nhµ n­íc n¾m gi÷ c¸c quyÒn lùc chi phèi cña c¶I quèc gia.§ã lµ khu vùc kinh tÕ réng lín n¾m gi÷ lùc l­îng vËt chÊt quan träng ®Ó nhµ n­íc ®ãng gãp vµ ®iÒu tiÕt kinh tÕ vÜ m«.V× vËy kinh tÕ nhµ n­îc ®ãng vai trß chñ ®¹o trong nÒn kinh tÕ,trong ®ã c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc gi÷ vai trß then chèt cña nÒn kinh tÕ.C¸c doanh nghiÖp tõ chç lµm ¨n thua lç kÐo dµi,®· cã trªn 80%lµm ¨n cã l·i. Khu vùc d©n doanh(gåm c¶ n«ng nghiÖp vµ khu vùc c¸c doanh nghiÖp ngoµi nhµ n­íc)®­îc ph¸t triªn m¹nh mÏ.Theo kÕt qu¶ tæng kiÓm kª,tÝnh ®Õn cuèi n¨m 2000 khu vùc nµy bao gåm kho¶ng 8000 doanh nghiÖp c«ng nghiÖp,18000 doanh nghiÖp dich vô ,hµng triÖu hé c¸ thÓ trong n«ng nghiÖp,c«ng nghiÖp vÇ dÞch vô ®ang gãp søc ngµy cµng nhiÒu trong sù nghiÖp phÊt triÓn ®Êt n­íc (n¨m 2000 ®ãng gãp 48% GDP) vøi viÖc thi hµnh luËt doanh nghiÖp 2000, khu vùc doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh cña t­ nh©n trong n­íc ph¸t triÓn víi tèc ®é 20%/n¨m, ®ãng gãp kho¶ng 23,5% trong gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nhiÖp n¨m 2000. Tuy chØ chiÕm 13,6% vèn s¶n xuÊt vµ 12,1% gi¸ trÞ tµi s¶n cè ®Þnh ngµnh c«ng nghiÖp cïng n¨m, nh­ng khu vùc kinh tÕ nµy cã vÞ trÝ quan träng trong t¹o viÖc lµm vµ ®¸p øng nhu cÇu ®a d¹ng cña c­ d©n c¸c ®Þa ph­¬ng. Thªm vµo ®ã c¸c lÜnh vùc th­¬ng m¹i nhµ hµng kh¸ch s¹n vµ du lÞch ngoµi quèc doanh còng ®ãng gãp ._.