Những giải pháp nhằm hoàn thiện và nâng cao chất lượng khoán công trình ở Công ty cơ giới và xây lắp số 12

iệp là từmg bước hoàn thiện về mặt tổ chức quản lý sản xuất, cải tiến và không ngừng áp dụng các phương pháp tổ chức sản xuất tiên tiến, phù hợp với điều kiện và tình hình thực tế. Trong các doanh nghiệp xây dựng hiện nay, khoán sản phẩm công trình đang là hình thức tổ chức sản xuất phổ biến và có hiệu quả cao song còn rất nhiều vướng mắc và tồn tại cần phải khắc phục. Trên cơ sở lý luận về chế độ khoán áp dụng trong tổ chức sản xuất và những đánh giá thực trạng về tình hình áp dụng trong các doanh nghiệp xây dựng hiện nay. Qua thời gian thực tập và khảo sát ở Công ty cơ giới và xây lắp số 12 thuộc Tổng công ty xây dựng và phát triển hạ tầng, với sự hướng dẫn của thầy giáo và cán bộ công ty. tôi đã hoàn thành bản chuyên đề luận văn với đề tài: "Những giải pháp nhằm hoàn thiện và nâng cao chất lượng khoán công trình ở công ty cơ giới và xây lắp số 12 trong giai đoạn hiện nay." Ngoài phần lời nói đầu và phần kết luận, luận văn tốt nghiệp gồm 3 phần: Phần thứ nhất: Khoán công trình, hình thức tổ chức sản xuất phổ biến và có hiệu quả trong các doanh nghiệp xây dựng. Phần thứ hai: Tình hình thực hiện khoán công trình ở Công ty cơ giới và xây lắp số 12. Phần thứ ba: Những giải pháp nhằm hoàn thiện và nâng cao chất lượng khóan công trình ở Công ty cơ giới và xây lắp số 12. Phần thứ nhất Khoán công trình - Hình thức tổ chức sản xuất phổ biến và có hiệu quả trong các doanh nghiệp xây dựng I/. Những vấn đề chung về công tác khoán ở doanh nghiệp xây dựng 1. Các khái niệm về khoán trong các doanh nghiệp xây dựng. - Giao khoán có thể hiểu là một hình thức giao quyền, nhiệm vụ xác định mức độ chịu trách nhiệm, khuyến khích tính năng động sáng tạo của đơn vị sản xuất đối với một loại hình công việc nào đó, thông qua các chỉ tiêu thuộc về nhiệm vụ như khối lượng công việc, tiến độ hoàn thành và các chỉ tiêu khuyến khích bằng lợi ích vật chất. - Khoán là một biện pháp quản lý kinh tế trong hạch toán kinh doanh nên khi tiến hành giao khoán phải dựa vào các nguyên tắc, các chỉ tiêu kinh tế có căn cứ thực tế để thực hiện, các biện pháp kiểm soát để đảm bảo tiến hành sản xuất kinh doanh, gắn chặt quyền lợi và trách nhiệm giữa một bên là đơn vị giao khoán : thường là công ty với một bên là đơn vị nhận khoán : các tổ, đội, xưởng sản xuất của công ty. - Khoán trong xây dựng có thể khoán cho từng bước công việc đối với từng cá nhân, song cũng có thể khoán cho cả tập thể người lao động cho cả một công trình, hạng mục công trình. Chế độ khoán này thường được áp dụng cho các đội, tổ xây dựng hoặc cá nhân người xây dựng, không có tổ chức hạch toán kinh tế độc lập nhằm một mặt tạo ra tính chủ động, sáng tạo trong sản xuất thi công nâng cao chất lượng công trình, tiến độ thi công. Công tác khoán trong các doanh nghiệp xây dựng là một quá trình thực hiện hàng loạt các công việc, từ việc xác định đặc điểm tính chất, định mức đơn giá, lập dự toán thi công, giá giao khoán ... đến khâu tổ chức thực hiện và thanh quyết toán công trình. Thực chất của công tác khoán là quá trình xác định mức độ tự chịu trách nhiệm, tính chủ động trong sản xuất kinh doanh khuyến khích tính năng động sáng tạo của các tổ, đội sản xuất thông qua các chỉ tiêu khuyến khích bằng lợi ích vật chất, csác chỉ tiêu qui dịnh về nhiẹm vụ quyền hạn. Những năm gần đây khoán công việc, công trình, hạng mục công trình trong các doanh nghiệp xây dựng được thực hiện rộng rãi góp phần nâng cao chất lượng công trình và tiến độ thực hiện thi công đáp ứng được các đòi hỏi yêu cầu của thị trường. 2/. Tính tất yếu của việc áp dụng cơ chế khoán trong tổ chức sản xuất. Chúng ta tìm hiểu trên cả 2 giác độ, cơ sở lý luận và thực tiễn: * Cơ sở lý luận Do tính đặc thù của ngành xây dựng, tính chất của sản phẩm xây dựng khác hẳn so với các ngành khác; phải tập trung các điều kiện như máy móc,vật liệu, nhân lực... tại công trường để thực hiện thi công chứ không đặt tại công ty. Các sản phẩm không nằm tập trung tại một địa điểm cố định mà nằm rải rác trên các địa bàn khác nhau nên việc quản lý, cung ứng các điều kiện cho thi công xây dựng từ công ty tới các công trường gặp khó khăn. Vì vậy thực hiện khoán cho các đội đặt tại các công trường tự đảm nhận thực hiện thi công dưới sự giám sát quản lý của công ty là rất phù hợp. Trong các doanh nghiệp xây dựng thường tổ chức thành các đội, tổ, xưởng sản xuất ... mang tính chuyên môn hoá theo lĩnh vực công việc riêng hoặc tổng hợp nên các đội có thể đảm nhận khối công việc trong lĩnh vực của mình hoặc có thể phối hợp cùng các đội khác cùng tham gia thực hiện. Khoán là hình thức nhằm phát huy khả năng, tính độc lập, chủ động sáng tạo trong thực hiện sản xuất của tổ, đội. áp dụng chế độ khoán tạo điều kiện gắn tập thể người lao động lại với nhau, gắn sản phẩm tạo ra với thu nhập của họ, tiết kiệm tận dụng các nguồn lực phù hợp với điều kiện thực tế hiện nay. Các sản phẩm của ngành xây dựng là các công trình, hạng mục công trình rất khó tách bạch khi đánh giá sự đóng góp của mỗi cá nhân mà thực tế tách bạch như vậy cũng không có ý nghĩa gì trong việc phản ánh chất lượng công trình, chất lượng công trình sẽ được phản ánh ở sản phẩm hoàn thành. Như vậy, thực hiện khoán công trình cho tổ, đội và đánh giá kết quả cuối cùng qua đó thực hiện thanh quyết toán, trả lương cho người lao động có căn cứ hơn. Trong quá trình thực hiện việc cung cấp các điều kiện phục vụ thi công như máy, vật tư nhiên liệu, nhân công ... là rất quan trọng thực hện chế độ khoán góp phần cắt giảm các chi phí không cần thiết, tận dụng các lợi thế ở các địa bàn có công trường trong việc cung ứng các điều kiện phục vụ thi công mặt khác tạo ra tính chủ động hơn cho các đội, chủ công trình, tránh tình trạng phải chờ đợi từ Công ty. Thực hiện cơ chế khoán góp phần tinh giảm bộ máy quản lý cồng kềnh kém hiệu quả, chức năng nhiệm vụ từng người được quy định rõ ràng và qua đó nâng cao hiệu quả và chất lượng công tác. * Cơ sở thực tiễn: - Trong thời gian vừa qua hầu hết các doanh nghiệp xây dựng nói chung và các công ty cơ giới xây lắp nói riêng đã vận dụng cơ chế khoán áp dụng trong sản xuất thi công đáp ứng được những yêu cầu của sản phẩm, thị trường như chất lượng công trình, tiến độ thi công, thu nhập của người lao động nhờ đó cũng tăng lên. - Chuyển sang nền kinh tế thị trường, thực hiện chế độ khoán đã giúp cho các doanh nghiệp xây dựng tổ chức hoạt động sản xuất có hiệu quả hơn một mặt phát huy được khả năng, tính tự chủ trong sản xuất của các tổ, đội đồng thời Công ty vẫn quản lý giám sát chặt chẽ. Vì vậy trong thời gian qua không ít doanh nghiệp đã thực sự lớn mạnh và tự khẳng định được vị trí của mình trên thị trường đang có sự cạnh tranh quyết liệt. 3. Thực chất, vai trò và tác dụng của khoán trong các doanh nghiệp xây dựng . Thực chất của công tác khoán là quá trình xác định mức độ tự chịu trách nhiệm khuyến khích tính năng động sáng tạo của tổ, đội sản xuất của Công ty thông qua các chỉ tiêu thuộc về nhiệm vụ các chỉ tiêu khuyến khích bằng lợi ích vật chất. Thông qua cơ chế khoán một mặt tạo điều kiện cho các đơn vị nhận khoán tự chủ trong sản xuất, Công ty chỉ quản lý thông qua các chỉ tiêu giao khoán do đó có thời gian cho việc tiến hành phân tích kinh tế, tham gia đấu thầu tièm kiếm công việc. Vai trò và tác dụng của việc thực hiện khoán + Ưu thế của khoán là nâng cao trách nhiệm và gắn bó trách nhiệm giữa những người lao động, gắn thu nhập của họ vào kết quả thực hiện do đó khuyến khích họ tăng năng suất, giảm các chi phí đẩy nhanh tiến độ thi công cho việc hoàn thành công trình. +Thông qua hình thức khoán công việc mà công ty có thể tiến hành phân tích kinh tế, kiểm tra quá trình hoạt động sản xuất của đơn vị cơ sở ( Thông qua các chỉ tiêu kinh tế, kỹ thuật trong hợp đồng) kịp thời điều chỉnh, uốn nắn những mặt yếu trong công tác thực hiện. + Thông qua cơ chế khoán tạo điều kiện cho các đơn vị tự xây dựng tổ chức kế hoạch sản xuất của mình cho phù hợp với tình hình thực tế, phù hợp với tính hình thuê lao động, cung ứng vật tư nhiên liệu thuê máy móc. + Thực tiễn ở các doanh nghiệp xây dựng cũng cho thấy hiệu quả của hình thức khoán đối với việc bảo đảm tiến độ thi công, chất lượng công trình, giải quyết được các khó khăn phát sinh tạo điều kiện hoàn thành, đáp ứng được các yêu cầu của khách hàng, thị trường. 4. Các nhân tố ảnh hưởng tới công tác khoán trong doanh nghiệp xây dựng. 4.1. Đặc điểm của sản xuất, sản phẩm xây dựng ảnh hưởng đến tổ chức sản xuất. - Hoạt động xâp lắp và thi công cơ giới nói riêng và xây dựng cơ bản nói chung là những hoạt động nhằm tạo ra những tài sản cố định ( đó là những công trình sử dụng lâu dài trong toàn bộ nền kinh tế quốc dân) thông qua các hình thức: Xây dựng mới, cải tạo mở rộng, sửa chữa và khôi phục. Theo "điều lệ quản lý đầu tư xây dựng " ban hành kèm theo nghị định số 40/ CP ngày 16/7/1996 của Chính phủ trình tự đầu tư và xây dựng bao gồm 3 giai đoạn lớn: Chuẩn bị đầu tư Thực hiện đầu tư Kết thúc xây dựng đưa dự án vào khai thác sử dụng. - Sản phẩm xây dựng với tư cách là công trình đã hoàn thành và theo nghĩa rộng là tổng hợp và kết tinh sản phẩm của nhiều ngành sản xuất như : Chế tạo máy, năng lượng, hoá chất, luyện kim ngành xây dựng đóng vai trò tổ chức cấu tạo công trình ở khâu cuối cùng để đưa chúng vào hoạt động. Sản phẩm của ngành chỉ bao gồm phần kiến tạo các kết cấu xây dựng làm chức năng bao che, nâng đỡ và phần lắp đặt các thiết bị cần thiết vào công trình. Đặc điểm của sản phẩm xây dựng có ảnh hưởng rất lớn cho các công việc có nhiều mầu sắc khác với các ngành sản xuất khác. + Các sản phẩm là các công trình phân bổ ở nhiều nơi trên toàn lãnh thổ trên các địa bàn khác nhau do đó sản xuất xây dựng có tính lao động cao và thiếu ổn định. + Sản phẩm thường có kích cỡ lớn, thời gian xây dựng sử dụng lâu dài do đó những sai lầm về xây dựng có thể gây nên những lãng phí lớn tồn tại lâu dài và khó sửa chữa. + Sản phẩm của ngành phụ thuộc chặt chẽ vào từng địa phương có tính đa dạng và cá biệt cao về công dụng, cách cấu tạo và phương pháp chế tạo do đó tổ chức sản xuất phải đáp ứng yêu cầu này. * Đặc điểm của sản xuất xây dựng ảnh hưởng đến tổ chức sản xuất : + Trong tổ chức sản xuất vì các công trình đặt trên các địa bàn khác nhau do đó phải di chuyển máy móc, vật tư, nhiên liệu nhân công tới vị trí đó để thực hiện đặt điểm này làm khó khăn cho việc tổ chức sản xuất. Do vậy hình thức khoán công trình cho các tổ, đội thực hiện đang được áp dụng rộng rãi nhằm khắc phục tình tràng này. + Chu kỳ sản xuất dài do đó vốn sử dụng cần phải lớn và luôn trong tình trạng ứ đọng, dễ gặp phải rủi ro. Đặc điểm này yêu cầu trong tổ chức sản xuất cần lựa chon phương án hợp lý, có chế độ thanh toán, kiểm tra và chế độ dự trữ hợp lý. + Trong thi công cơ giới và xây lắp nói riêng quá trình thực hiện khá phức tạp cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các tổ, đội , các bộ phận trên công trường do đó tổ chức sản xuất phải linh hoạt việc di chuyển, điều động thiết bị xe cơ giới nhân lực phải tính toán để giảm các chi phí không cần thiết. + Sản xuất xây dựng chịu ảnh hưởng của lợi nhận chênh lệnh do điều kiện đặc điểm về địa bàn , thị trường đem lại. Hiện nay thị trường ngày càng mở rộng khả năng tự đáp ứng về các điều kiện phục vụ cho sản xuâts thi công như nguyên liệu, máy móc, nhân công. Do đó nếu tận dụng được các lợi thế ở địa bàn khu vực thị trường đó sẽ có lợi cho sản xuất đặc biệt là khi áp dụng cơ chế khoán. 4.2. Các nhân tố ảnh hưởng đến công tác khoán. Cơ chế khoán đã được áp dụng khá rộng rãi trong các doanh nghiệp xây dựng nói chung và các Công ty cơ giới và xây lắp nói riêng chúng ta sẽ xem xét một số nhân tố ảnh hưởng. + Các quy định, văn bản hướng dẫn của Nhà nước về quy chế giao khoán trong các doanh nghiệp xây dựng. Các quy định, hướng dẫn này là khung pháp lý, quy định hướng dẫn, làm cơ sở cho các doanh nghiệp dựa vào đó để xác định cho mình một cơ chế khoán hợp lý, xác lập các hình thức giao khoán phù hợp. Hiện nay bên cạnh việc đưa ra các quy định, văn bản hướng dẫn các loại định mức trong xây dựng cơ bản, đơn giá cũng được ban hành nhằm tạo điều kiện cho doanh nghiệp triển khai thực hiện. + Đặc điểm và tính chất công việc thực hiện khoán. Để thực hiện khoán một công việc (công trình, hạng mục công trình) có hiệu quả thì việc xác định chính xác đặc điểm, tính chất công việc để lựa chọn áp dụng hình thức khoán hợp lý là rất quan trọng. Bởi vì mỗi một hình thực khoán sẽ có tác dụng riêng, phù hợp với một loại hình công việc là chủ yếu. Khi khoán một công trình thì các hình thức khoán gọn, khoán một số chi phí chủ yếu lại được sử dụng rộng rãi. + Năng lực tổ chức quản lý thực hiện thi công của đội , tổ cũng là nhân tố ảnh hưởng tới việc thực hiện khoán. Hiện nay trong mỗi công ty xây dựng đều tổ chức theo các tổ, đội chuyên môn hoá trong lĩnh vực cụ thể nào đó hoặc mang tính tổng hợp. Việc giao khoán mỗi loại hình công việc cần phải căn cứ vào khả năng tổ chức tổ chức quản lý sản xuất, trình độ tay nghề, lĩnh vực chuyên môn đội đảm nhiệm ... để giao công việc. Có như vậy mới phát huy được khả năng của đội và có khả năng hoàn thành công việc được giao. Trong thời gian qua nhiều trường hợp do những lý do khác nhau việc khoán công trình cho các đội không đủ khả năng dẫn tới việc chất lượng công trình thấp, không đảm bảo tiến độ thi công. Do đó đây là một nhân tố khá quan trọng cần phải quan tâm khi thực hiện giao khoán. + Công tác cung ứng các điều kiện phục vụ thi công. Trong quá trình thi công việc đảm bảo cung ứng các điều kiện như : Vật tư nhiên liệu, máy móc phục vụ, nhân công ... là rất quan trọng ảnh hưởng tới công tác tổ chức thực hiện, tiến độ thi công và chất lượng công trình. Hiện nay thị trường các yếu tổ phục vụ sản xuất thi công ngày càng mở rộng và có sự khác biệt về giá cả giữa các khu do đó nếu tận dụng được các điều kiện cung ứng tại địa bàn có công trường có thể rất có lợi cho việc giảm các chi phí về vận chuyển, giao dịch , bảo quản ... Trong thực hiện khoán cần lưu ý tại chỗ phục vụ thi công mặt khác tận dụng được lợi thế ở khu vực đó. +Công tác tổ chức, quản lý, điều hành sản xuất cụ thể là : . Công tác lập hợp đồng, tổ chức chỉ đạo, giám sát trong quá trình thực hiện công tác khoán công việc cho các đội, tổ. Hiện nay ở hầu hết các doanh nghiệp công tác này là một trong những nguyên nhân gây ra các ách tắc do cơ chế chỉ đạo còn chồng chéo , chưa rõ ràng về chức năng, nhiệm vụ, các phòng ban chưa hướng vào phục vụ công tác khoán. Do vậy để thực hiện một cở chế khoán có hiệu quả thì việc đổi mới bộ máy quản lý, phân chia rõ ràng chức năng nhiệm vụ của từng phòng ban hướng vào mục đích chung là yêu cầu cấp thiết đặt ra. . Công tác tổ chức thực hiện thi công tại công trường của các tổ, đội. Xét cho cùng thì đây chính là nhân tố quyết định đối với công việc khoán có được thực hiện hay không. Công tác này đóng vai trò trong việc đảm bảo tiến độ thực hiện hợp đồng khoán giữa công ty với các tổ, đội, thực hiện các quy định, hướng dẫn của công tác khoán áp dụng. + Một số nhân tố như: Định mức, đơn giá, cấp bậc công việc ảnh hưởng trực tiếp tới công tác khoán ở công ty. Trong thực hiện khoán thì định mức là rất quan trọng, nó có thể kìm hãm hoặc thúc đẩy sản xuất phát triển. Hiện nay hệ thống định mức trong các công ty còn rất thiếu mà chủ yếu khi thực hiện dựa vào hệ thống định mức xây dựng cơ bản của Nhà nước nên chưa phù hợp với tình hình thực tế ở công ty nên còn nhiều trở ngại trong sản xuất. Việc hoàn thiện hệ thống định mức quyết định tới chất lượng cũng như hiệu quả thực hiện khoán hiện nay. Bên cạnh định mức kinh tế kỹ thuật, đơn giá cũng đóng một vai trò quan trọng , cần phải xác định đúng để thực hiện thanh quyết toán nhanh gọn, hợp lý. Cấp bậc công việc hiện nay phản ánh thu nhập của cán bộ công nhân viên song trong thực hiện khoán nhân tố này cần lưu ý để thực hiện việc trả lương và chia lương hợp lý. 5/. ý nghĩa của việc hoàn thiện và nâng cao chất lượng khoán công trình Khoán công trình đã dược áp dụng khá lâu và hiện nay đang là hình thức tổ chức sản xuất phổ biến trong hầu hết các doanh nghiệp xây dựng, đáp ứng được các yêu cầu đòi hỏi của quá trình tổ chức sản xuất, sản phẩm thị trường. Từ khi có những qui định và hướng dẫn của Nhả nước về thực hiện áp dụng chế độ khoán công trình trong tổ chức sản xuất. Các doanh nghiệp xây dựng nước ta đã không ngừng tìm hiểu nghiên cứu áp dụng các hình thức khoán, cách thức tổ chức sản xuất cho phù hợp với tình hình và điều kiện thực tế của đon vị. Chính nhờ việc từng bước hoàn thiện về cơ chế khoán, nâng cao hiệu quả công tác thực hiện đã giúp các đơn vị giải quyết kịp thời các vướng mắc thực hiện tổ chức sản xuất có h iệu quả, nâng cao chất lượng công trình, đảm bảo tiến độ thi công. Trong giai đoạn hiện nay nhìn chung cơ chế và mô hình khoán ở các doanh nghiệp chưa hoàn thiện mà còn áp dụng ở các mức độ khác nhau, tuỳ vào từng điều kiện cụ thể của doanh nghiệp. Một số đơn vị hiện còn đang áp dụng những hình thức, mô hình khoán giản đơn nhất, chưa tạo điều kiện áp dụng các mô hình tiên tiến, có hiệu quả hơn., thêm vào đó là công tác tổ chức quản lý thực hiện còn kém hiệu quả, chưa kịp thời giải quyết được các vấn đề, các yêu cầu của công việc trong tình hình mới. Hiện nay đứng trước những khó khăn đang đặt ra : thị trường xây dựng có sự cạnh tranh quyết liệt, các đơn vị trong tình trạng thiếu vốn, nợ ứ đọng kéo dài, sản xuất gặp nhiều khó khăn việc từng bước hoàn thiện về cơ chế mô hình khoán, nâng cao hiệu quả công tác quản lý, tổ chức thực hiện có tác dụng và ý nghĩa lớn trong việc xác lập một cơ cấu tổ chức sản xuất hợp lý, thực hiện công việc một cách có hiệu quả, giải quyết được các vướng mắc đặt ra hiện nay, thực hiên quá trình đó cũng là tận dụng và phát huy ưư thế của khoán trong giai đoạn mới. II/. Nội dung của công tác khoán trong các doanh nghiệp xây dựng Công tác giao khoán là một quá trình thực hiện hàng loạt các công việc nhằm thực hiện khoán một loại hình công việc nào đó cho các tổ, đội là đơnvị nhận khoán. Chúng ta sẽ tìm hiểu một số vấn đề sau: 1/. Những điều kiện để thực hiện khoán công việc (công trình, hạng mục công trình, công việc) trong các doanh nghiệp xây dựng Như chúng ta biết doanh nghiệp là đơn vị kinh tế cơ sở, mỗi doanh nghiệp khi điều hành tổ chức sản xuất thường phân chia thành các bộ phận, các phòng ban, các phân xưởng, tổ, đội. Trong các doanh nghiệp xây dựng nói chung và với công ty cơ giới và xây lắp nói riêng đã thực hiện như vậy. Do đó để thực hiện khoán cần có một số điều kiện sau: * ở giác độ công ty - Xây dựng được hệ thống định mức: có thể sử dụng định mức của nhà nước vận dụng vào điều kiện của công ty hoặc hệ thống định mức kinh tế kỹ thuật nội bộ - Xác định được hệ thống giá cả - Công tác thống kê, kế toán đánh giá kết quả sản xuất kinh doanh của các đơn vị. - Qui chế thưởng phạt nội bộ - ổn định về mặt tổ chức, các phòng ban chuyên môn hướng vào phục vụ công tác khoán * Các tổ, đội nhận khoán - Tương đối ổn định về mặt tổ chức, có khả năng tự tổ chức thực hiện thi công - Xác định rõ trách nhiệm, nhiệm vụ, mối quan hệ giữa các đội sản xuất và doanh nghiệp - Có năng lực thực hiện thi công công trình 2/. Hệ thống định mức khoán trong thực hiện khoán công trình Để thực hiện việc giao khoán các loại hình công việc có căn cứ khoa học và có hiệu quả thì việc xây dựng định mức cho từng bước công việc, định mức cho các loại chi phí như định mức sử dụng máy, định mức vật tư nhiên liệu, định mức lao động ... là hết sức quan trọng và cần thiết. Nó có thể kìm hãm hay thức đẩy sản xuất thi công. Trong xây dựng nói chung và trong lĩnh vực thi công cơ giới và xây lắp nói riêng do đặc điểm và tính chất công việc yêu cầu, nên định mức được xây dựng một cách cụ thể, chi tiết cho mỗi loại công việc, mỗi loại chi phí. Định mức trong xây dựng là mức tiêu dùng lớn nhất cho phép để sản xuất ra một đơn vị sản phẩm hoặc để hoàn thành một công việc nào đó trong những điều kiện tổ chức và kỹ thuật nhất định của thời kỳ nhất định. * Một số phương pháp xác định định mức + Phương pháp phân tích - dự toán thuần tuý Phương pháp này chỉ thuần tuý dựa vào các tài liệu gốc, có sẵn để nghiên cứu, phân tích rồi tính ra định mức. + Lập định mức chi tiết bằng phương pháp quan sát tại hiện trường + Phương pháp chuyên gia Phương pháp này dùng để lập các định mức tạm thời dựa vào kinh nghiệm nghề nghiệp và tích luỹ số liệu của các chuyên gia có kinh nghiệm, công nhân kỹ thuật + Phương pháp hỗn hợp Sử dụng phối hợp các phương pháp cụ thể được chia thành các loại + Định mức chi tiết Loại định mức này được lập chi tiết cho mỗi loại công việc, bước công việc nên nó được dùng trong giao khoán việc, trả công, cấp vật liệu, chi phí máy ... + Định mức dự toán Loại định mức này lập một cách chung, tổng hợp dùng để tính toán , xác định giá dự toán, ước lượng giá công việc ... được nhà nước lập và công bố. + Định mức mở rộng Loại định mức này nhằm phục vụ cho việc xây dựng kế hoạch, cân đối các yếu tố sản xuất trong hoạt động xây dựng cơ bản * Các loại định mức sử dụng trong khoán các loại hình công việc + Định mức vật tư nhiên liệu trong xây dựng . Định mức tiêu dùng nguyên vật liệu là mức tiêu dùng lớn nhất cho phép để sản xuất một đơn vị sản phẩm hoặc để hoàn thành một công việc nào đó trong điều kiện tổ chức, kỹ thuật. Thời gian nhất định . Phương pháp lập định mức: theo các phương pháp chung đã nêu. Hiện nay trong các doanh nghiệp xây dựng nói chung và ở công ty cơ giới và xây lắp số 12 nói riêng sử dụng định mức vật tư, nhiên liệu theo hệ thống định mức vật tư do Nhà nước ban hành. + Định mức lao động: Định mức lao động là lượng lao động hao phí lớn nhất không được phép vượt quá để hoàn thành một đơn vị sản phẩm hoặc một công việc theo qui định trong điều kiện tổ chức, kỹ thuật, tâm sinh lý, kinh tế xã hội nhất định. . Tác dụng của định mức lao động + Là cơ sở để xác định rõ trách nhiệm và đánh giá kết quả lao động cuả mỗi ngưòi + Là cơ sở để phân công, bố trí lao động và tổ chức sản xuất Đồng thời là căn cứ để trả lương cho người lao động Để phát huy các tác dụng trên trong quá trình xây dựng và thực hiện định mức phải đảm bảo các yêu cầu + Định mức phải đảm bảo tính tiên tiến và hiện thực + Xây dựng xong phải nhanh chóng đưa vào sản xuất + Tổ chức theo dõi tình hình thực hiện định mức và thường xuyên cũng cố hoàn thiện. . Phương pháp xây dựng: Dựa vào các phương pháp chung đã nêu trên. + Định mức sử dụng máy Trong xây dựng nói chung và trong thi công cơ giới và xây lắp nói riêng chủ yếu sử dụng thiết bị xe cơ giới để thực hiện. Do vậy việc xác định được định mức sử dụng máy hết sức quan trọng. Nhằm dự toán phần máy móc sử dụng trong thi công, lập kế hoạch để bảo dưỡng, sửa chữa. Phương pháp lập định mức: Dựa vào các phương pháp chung để lập định mức . 3. Mô hình khoán trong doanh nghiệp xây dựng. a. Các đối tượng công việc cần thực hiện khoán. Trong doanh nghiệp xây dựng nói chung và trong các công ty cơ giới và xây lắp nói riêng các đối tượng công việc thực hiện là các công trình, hạng mục công trình, các công việc như đại tu, sửa chữa xe máy, thiết bị phục vụ quá trình thi công. Hiện nay các đối tượng công việc này đều được các công ty thực hiện khoán nhằm đáp ứng yêu cầu, đòi hỏi về tính chất đặc điểm của sản phẩm, thị trường. Song đối với mỗi loại công việc lại áp dụng các hình thức khoán khác nhau phù hợp với mỗi loại hình công việc. b. Hệ thống tổ chức khoán. Do tính chất, đặc điểm của ngành, sản phẩm xây dựng mà ở các doanh nghiệp đã hình thành các đội, tổ đảm nhận các lĩnh vực công việc khác nhau mang tính chuyên môn hoá hoặc tổng hợp . Trong cơ cấu tổ chức quản lý ở một công ty xây dựng nói chung và ở các đơn vị thi công cơ giới và xây lắp nói riêng hiện nay nếu công ty là đơn vị trung tâm sẽ có các dạng cơ cấu tổ chức sau: Công ty - xí nghiệp đội - tổ Công ty - đội - tổ Công ty - xí nghiệp - công trình - đội - tổ. Tuy cơ cấu tổ chức có khác nhau nhưng trong bất cứ cơ cấu nào cũng cho thấy mắt sích cuối cùng là đội - tổ xây dựng. Nó là đơn vị tổ chức cơ bản chủ yếu trong doanh nghiệp, ở đó thực hiện sự kết hợp giữa sức lao động của người lao động với tư liệu sản xuất để hoàn thành công trình. Vì vậy trong thực hiện khoán các loại hình công việc thì đối tượng nhận khoán là các đội, tổ, người lao động trong công ty. Thực hiện khoán đều phải thông qua hợp đồng giữa một bên là công ty : Bên giao khoán và một bên là đội, tổ : Bên nhận khoán. Hệ thống tổ chức khoán của công ty được tóm tắt như sau  c. Quyền hạn và nhiệm vụ của các bên giao nhận khoán. * Những công việc chuẩn bị cho việc giao nhận khoán. * Trách nhiệm của bên giao khoán: Đại diện là Phòng Kinh tế kỹ thuật. + Nắm vững hồ sơ thiết kế công trình, các yêu cầu kỹ thuật, mỹ thuật và điều kiện cụ thể thi công xây dựng công trình. + Chuẩn bị và giao cho bên nhận khoán. . Các hồ sơ kỹ thuật kèm theo bản tiên lượng và các chỉ dẫn kỹ thuật. . Thời hạn hoàn thành công việc. . Điều kiện chung và điều kiện cụ thể cho việc thực hiện hợp đồng. . Gía giao khoán hoặc các chi phí sản xuất. * Trách nhiệm bên nhận khoán : Các tổ, đội + Triển khai công việc chuẩn bị, nộp đúng thời hạn cho bên giao các hồ sơ. . Biện pháp thi công. . Kế hoạch sử dụng lao động, xe máy, vật tư nhiên liệu. . Gía nhận khoán, thời hạn hoàn thành công việc. . Danh sách cán bộ công ty nhân viên tham gia thực hiện công việc. + Trường hợp bên nhận khoán chủ động tuyển nhân công thì bên khoán có trách nhiệm kiểm tra tư cách, năng lực và hoàn thành các thủ tục. . Tổng hợp báo cáo danh sách và hồ sơ những công việc làm hợp đồng. . Tổ chức kiểm tra sức khỏe - kiểm tra tay nghề. * Những công việc trong quá trình thực hiện hợp đồng giao nhận khoán . * Trách nhiệm bên giao khoán. + Phân công cán bộ quản lý giám sát, có đủ năng lực, thẩm quyền, đại diện cho bên giao khoán giải quyết các vấn đề kinh tế kỹ thuật. + Tạm ứng cho bên nhận khoán, khi chưa có khối lượng công việc thực hiện thì vốn đó coi là 1 khoản vay với lãi suất thoả thuận. + Xác nhận khối lượng phát sinh, tổng hợp các kiến nghị, đề xuất của bên nhận khoán để xử lý, giải quyết . + Kiểm tra đôn đốc bên nhận khoán thực hiện. + Quản lý, giám sát để xử lý kịp thời các vướng mắc. * Trách nhiệm của bên nhận khoán. + Chỉ đạo, tổ chức thực hiện thi công. . Tự tổ chức sản xuất. . Tổ chức mặt bằng thi công, tổ chức bảo vệ vật tư, xe máy ... . Khai thác nguồn vật tư, tạm ứng vốn để sản xuất, thanh quyết toán các chi phí này. . Kiểm tra công việc ở hiện trường, giải quyết kịp thời các vướng mắc đảm bảo tiến độ thi công và chất lượng công trình. . Chuẩn bị, thực hiện chế độ báo cáo định kỳ . Thực hiện thanh quyết toán với bên A, trả lương cho người lao động . Chuẩn bị hồ sơ cho việc nghiệm thu, thanh toán công trình * Thanh lý hợp đồng giao nhận khoán + Khi khối lượng công việc giao khoán hoàn thành được nghiệm thu bên giao khoán có trách nhiệm tổng hợp, lập phiếu giá thanh toán với chủ đầu tư (bên A) + trích lập tỷ lệ giữ lại theo qui chế ban hành công trình + Thanh quyết toán với bên nhận khoán d/. Các hình thức khoán trong sản xuất thi công xây dựng Để thực hiện khoán một loại hình công việc nào đó việc lựa chọn một hình thức khoán hợp lý, phù hợp với tính chất, đặc điểm cũng như các điều kiện khác liên quan tới công việc là hết sức quan trọng Một số hình thức khoán chủ yếu hiện nay đang sử dụng trong sản xuất * Hình thức khoán công việc Hình thức này áp dụng cho các công việc chưa có đơn giá địnhmức cụ thể,các công việc mang tính thủ công, khối lượng ít và có tính chất nhất thời chẳng hạn như công việc bốc xếp, dọn kho, dọn đường, sữa chữa đại tu xe máy và thiết bị cơ giới thi công. Hình thức khoán này chiếm tỷ lệ rất nhỏ trong công tác khoán hiện nay. Mục đích chủ yếu là giải quyết các công việc đột xuất các ách tắc phát sinh trong sản xuất nên mang tính chủ quan, thiếu độ chính xác hợp lý trong thực hiện khoán. Ví dụ: Dùng hình thức khoán công việc để áp dụng cho công tác sửa chữa xe máy, thiết bị phục vụ thi công Với hình thức này tùy thuộc vào nhu cầu sữa chữa của từng xe sau khi có sự kiểm tra cụ thể công ty hoặc đội trưởng sẽ định mức cho mỗi loại việc một số công định mức nhất định và trên cơ sở đó sẽ khoán cho tổ, xưởng sửa chữa, cá nhân Hiện nay có rất nhiều đơn vị chưa có hệ thống định mức mà chủ yếu dựa vào kinh nghiệm hoặc các loại định mức xây dựng cơ bản do Nhà nước ban hành nên khi thực hiện khoán các công việc chỉ mang tính tương đối, chưa khoa học. * Hình thức khoán theo sản phẩm Khoán theo sản phẩm là hình thức khoán công trình chủ yếu hiện nay đang được thực hiện rộng rãi. Công trình sẽ được nghiệm thu và thanh quyết toán khi nó hoàn thành, đảm bảo các yêu cầu mà các bên đã thỏa thuận. Hiện có 2 hình thức khoán theo sản phẩm * Khoán sản phẩm cho cá nhân trực tiếp Hình thức khoán này thường được các công ty áp dụng cho các bộ phận có liên quan trực tiếp đến quá trình làm việc của máy, thiết bị thi công như lái xe, vận chuyển bằng thiết bị vận tải Ví dụ: Công ty khoán cho đội xe vận tải vận chuyển máy móc thiết bị vật tư nhiên liệu phục vụ thi công công trình Công ty giao khoán theo các chỉ tiêu + Khối lượng + Tiền lương + Nhiên liệu định mức phục vụ cho máy + Số ca làm việc Cuối tháng sẽ thực hiện quyết toán: công nhân lái xe sẽ được hưởng thu nhập theo khối lượng thực hiện và đơn giá khoán đã giao Ví dụ: Vận chuyển cát, đá làm đường Đơn giá 1 chuyến 6000đ/chuyến Nếu lái xe thực hiện 50 chuyến Số tiền lái xe được hưởng là 6000đ/c x 50 c = 300.000đồng * Khoán theo sản phẩm tập thể Thực tế một sản phẩm hoàn thành là kết quả của cả một tập thể tham gia thực hiện việc hoàn thành tốt công việc của một cá nhân trong tập thể nhiều khi không có ý nghĩa gì mà đòi hỏi phải có sự phối hợp của cả tập thể mới hoàn thành được. Do vậy khoán theo từng bước công việc, hay cho trực tiếp từng cá nhân sẽ gây khó khăn cho việc hoàn thành các công đoạn theo đúng tiến độ và sự nối tiếp của các công đoạn không được đảm bảo vì vậy hiện nay đối với các công trình, hạng mục công trình người ta khoán theo sản p._.hẩm và nghiệm thu đánh giá khi sản phẩm công trình đã hoàn thành Có 2 hình thức khoán theo sản phẩm tập thể + Khoán các chi phí sản xuất chủ yếu + Khoán gọn công trình (khoán toàn bộ các chi phí sản xuất) Chúng ta tìm hiểu từng hình thức a. Khoán các chi phí sản xuất chủ yếu Hiện nay thực hiện khoán theo các chi phí sản xuất + Khoán về tiền lương, tiền thưởng Chế độ khoán lương áp dụng cho những công việc nếu giao từng chi tiết bộ phận sẽ không có lợi mà phải giao toàn bộ khối lượng cho công nhân hoàn thành trong một thời gian nhất định. Chế độ này có đặc điểm là cho biết trước về thu nhập, thời hạn hoàn thành, yêu cầu chất lượng công trình Công cụ để xác định chi phí tiền lương là định mức lao động và đơn giá nhân công tương ứng. Định mức để tính toán tiền lương khoán gọi là định mức thi công, có mối quan hệ với định mức dự toán là định mức xác định chi phí (nhân công, vật liệu, máy) của đầu vào, được vận dụng vào điều kiện cụ thể ở công ty Định mức và đơn giá nhân công khoán được xác định hợp lý trên cơ sở định mức xây dựng cơ bản và chế độ tiền lương hiện hành. Ngoài ra bên nhận khoán có thể thỏa thuận với bên giao để đi đến nhất trí về giá giao khoán Nếu đối tượng nhận khoán là tập thể tổ nhóm thì quĩ lương nhận được sẽ phân phối cho công nhân trong tổ giống như chế độ tiền công tính theo sản phẩm tập thể Tuy nhiên chế độ trả công này, khi tính toán đơn giá phải hết sức chặt chẽ, tỷ mỉ để xây dựng đơn giá trả công chính xác cho công nhân làm khoán Để thực hiện khoán quĩ lương phải thông qua một hợp đồng trong đó xác định một tập hợp công việc với khối lượng và tiền lương tương ứng. Việc chi trả lương được thực hiện bằng tạm ứng 60-70% khi hoàn thành công việc bảo đảm đúng chất lượng theo yêu cầu thì thanh toán số còn lại, có thêm tiền thưởng hoặc phát sinh. Chế độ trả lương khoán có ưu điểm là xác định ngay được khi người đại diện đứng ra nhận khoán. Chính vì vậy nếu đơn vị nhận khoán giảm bớt được số người hoặc rút ngắn được thời gian hoàn thành khối lượng thì tiền lương của mỗi người trong đơn vị sẽ tăng lên. Do đó lương khoán khích thích công nhân nâng cao năng suất lao động phấn đấu giảm thời gian hoàn thành và rút bớt số người lao động không cần thiết Hiện nay hình thức khoán này đang được áp dụng rộng rãi + Khoán phần chi phí máy thi công Trong thi công cơ giới và xây lắp do tính chất và đặc điểm của công trình nên máy móc được sử dụng trong quá trình thi công phải nhiều. Do vậy khi thực hiện khoán công trình công ty thường giao khoán phần chi phí sử dụng máy cho đội Chi phí máy thi công là chi phí sử dụng các loại máy móc thiết bị bằng động cơ điện, động cơ điêzen, hơi nước ... trực tiếp tham gia vào thi công để hoàn thành công trình bao gồm: chi phí khấu hao cơ bản, chi phí khấu hao sửa chữa lớn, chi p phí nhiên liệu động lực, tiền lương của công nhân điều khiển, phục vụ máy và chi phí quản lý máy. Để thực hiện khoán phần chi phí này công ty dựa vào định mức sử dụng máy móc cho một đơn vị công việc và đơn giá sử dụng máy được thống nhất trong hợp đồng khoán để khoán cho đội. + Khoán vật tư và nhiên liệu chủ yếu Do điều kiện thi công, địa điểm thi công ngày càng xa, trên các địa bàn khác nhau do đó việc vận chuyển cung ứng vật tư, nhiên liệu từ công ty tới các công trường gặp khó khăn, chi phí lớn và không đảm bảo cho tiến độ thi công Mặt khác do thị trường vật tư nhiên liệu ngày một mở rộng, việc cung ứng tại chỗ có thể sẽ thuận lợi hơn so với việc công ty bao cấp. Việc cung ứng tại chỗ có thể giảm bớt các chi phí về vận chuyển, giao dịch, bảo quản, cấp phát, giá cả ... do đó có thể làm hạ giá thành công trình có lợi cho tổ, đội, công ty. Bên cạnh đó còn giúp cho đội, tổ chủ động hơn trong sản xuất Do vậy hiện nay phần vật tư, nhiên liệu chính đã được giao cho đội tự lo liệu trên cơ sở định mức và đơn giá thống nhất Để thực hiện khoán chi phí này một số công ty khi chưa có hệ thống định mức kinh tế kỹ thuật nội bộ thường dựa vào hệ thống định mức vật tư của nhà nước ban hành và đơn giá vật tư trên thị trường. Công ty chỉ chịu trách nhiệm thanh toán các chi phí vật tư nhiên liệu trong định mức và đơn giá đã thỏa thuận trong hợp đồng khoán. Nếu trường hợp đội giải trình được các lý do hợp lý công ty sẽ thanh toán phần nằm ngoài định mức Hình thức khoán này hiện nay đang được sử dụng rộng rải song còn rất nhiều vướng mắc cần khắc phục + Khoán các chi phí khác Bên cạnh việc thực hiện khoán theo các chỉ tiêu về quĩ lương,vật tư nhiên liệu chủ yếu, trong sản xuất thực tế còn thực hiện khoán một số loại chi phí chủ yếu phục vụ cho quá trình thi công như chi phí sửa chữa nhỏ, chi phí bảo quản máy và các loại chi phí khác Thực hiện khoán các chi phí này chủ yếu ở các đơn vị sử dụng thiết bị thi công cơ giới như công ty cơ giới và xây lắp số 12 Khoán chi phí này có tác dụng hạn chế việc người công nhân chỉ quan tâm đến khai thác khả năng làm việc của máy để tăng năng suất, ít quan tâm đến công tác bảo quản, bảo dưỡng tiết kiệm được các chi phí của máy Ví dụ: Khi công ty khoán cho đội cơ giới thi công làm đường Đội sử dụng máy móc thiết bị của công ty, công ty sẽ giao khoán chi phí sửa chữa để đội tự sửa chữa, bảo quản hoặc công ty sẽ đưa thợ sửa chữa xuống các đội, các đội trả lương cho thợ sửa chữa và lái xe trong thời gian sưả chữa b. Khoán gọn công trình (khoán toàn bộ chi phí sản xuất) Theo hình thức khoán này công ty sẽ khoán toàn bộ công trình cho đội tự đảm nhận lo liệu toàn bộ các loại chi phí phục vụ thi công như nguyên nhiên liệu, máy móc, nhân công ... Công ty chỉ trích lại theo tỷ lệ % giá trị quyết toán công trình được duyệt để đảm bảo cho bộ máy công ty hoạt động Với mô hình này đội nhận khoán phải tự cung ứng trang trải các chi phí của mình, tự tổ chức thực hiện sản xuất thi công, công ty chỉ thực hiện chức năng kiểm tra và giám sát. Đội sẽ thực hiện và chịu trách nhiệm toàn bộ trước công ty về thi công, nghiệm thu, thanh quyết toán, trích nộp ... do đó đòi hỏi chủ công trình phải nhanh nhạy trong việc chỉ đạo thi công, nghiệm thu và thanh toán Trong hình thức khoán này cần lưu ý tỷ lệ trích nộp: việc ấn định "tỷ lệ nộp khoán" trong khoán gọn công trình cần có sự phân biệt giữa 2 công trình "đội tự tìm kiếm và công trình công ty giao cho đội. Các "tỷ lệ nộp khoán" đang được áp dụng là trên dưới 14% giá trị quyết toán công trình mà công ty giao cho đội Mô hình khoán này có ưu điểm là phát huy tính chủ động sáng tạo cho các chủ công trình, đội trong toàn bộ công việc từ thi công, nghiệm thu, thanh quyết toán. Nhưng nếu việc kiểm tra giám sát không thường xuyên sẽ dẫn đến tới việc làm giảm chất lượng sản phẩm, ăn bớt các công đoạn thi công, vi phạm an toàn lao động, không đản bảo hiệu quả kinh tế trong sản xuất và gỉam uy tín của công ty. Hơn nữa nếu đội nhận khoán hoặc chủ công trình làm việc thiếu nghiêm chỉnh sẽ dẫn tới tình trạng "khoán trắng" gây thất thiệt kinh tế cho công ty và ảnh hưởng tới quyền lợi của công nhân. Trên đây là một số hình thức khoán riêng lẻ. Song đối với một loại hình công việc cụ thể công ty có thể áp dụng kết hợp một số hình thức trên, có thể theo một số mô hình sau: + Khoán về nhân công và tiền lương + khoán về nhân công và vật liệu chính + Khoán về nhân công và vật liệu phụ + Khoán các loại chi phí sản xuất chính + Khoán gọn công trình Để nghiên cứu cụ thể chúng ta tìm hiểu các hình thức khoán này được áp dụng trong mỗi loại hình công việc của công ty ở phần sau: 4/. Một số chỉ tiêu chủ yếu đánh giá hiệu quả tình hình thực hiện khoán trong các doanh nghiệp xây dựng Trong việc thực hiện khoán các loại hình công việc, việc đưa ra các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả của công tác thực hiện là rất quan trọng vì qua các chỉ tiêu này phản ánh thực trạng tình hình thực hiện công việc, trên cơ sở đó phân tích được điểm mạnh, yếu cần khắc phục để nâng cao chất lượng công việc và hiệu quả công việc góp phần đảm bảo chất lượng công trình và tiến độ thi công * Đối với công tác chuẩn bị, lập và ký hợp đồng giao khóan cần quan tâm 1 số chỉ tiêu + Thời gian từ lúc chuẩn bị cho đến khi hợp đồng được ký kết Thời gian càng ngắn chứng tỏ cả 2 bên: công ty và tổ đội nhận khoán đều xúc tiến, thực hiện các công việc chuẩn bị cho ký kết hợp đồng + Chất lượng công việc thực hiện Việc xây dựng các loại hình định mức, xác định đơn giá, thiết lập chỉ tiêu khoán của cả 2 bên: bên nhận khoán và bên giao khoán. Các chỉ tiêu này càng chính xác, thiết thực, phù hợp với công việc, thực tế đặt ra phản ánh chất lượng của công tác chuẩn bị * Đối với công tác thực hiện và thanh lý hợp đồng Đây là khâu quan trọng nhất trong công tác khoán, do đó việc đề cập một số chỉ tiêu phản ánh hiệu quả của công tác là cần thiết Các chỉ tiêu có thể là: + Chỉ tiêu phản ánh tiến độ thực hiện công việc So sánh thời gian thực hiện thi công với thời gian thực tế dự toán. Thời gian thực hiện càng ngắn hơn so với dự toán phản ánh tiến độ hoàn thành công việc + Chỉ tiêu phản ánh công tác cung ứng cũng như khả năng tự cung cấp các điều kiện phục vụ thi công + Chỉ tiêu phản ánh thu nhập, các chế độ kèm theo Xem xét chỉ tiêu này sẽ đánh giá được tình hình thực hiện công việc, khả năng thực hiện cũng như khả năng tìm kiếm công trình tạo công ăn việc làm cho cán bộ công nhân viên + Chỉ tiêu phản ánh công tác quản lý, giám sát, chỉ đạo trong thi công công trình Xem xét chỉ tiêu này cho biết được tình hình quản lý, giám sát thực thi công trình đảm bảo các yêu cầu trong hợp đồng + Chỉ tiêu phản ánh kết quả đạt được so với số công trình, công việc đã thực hiện khoán Xem xét chỉ tiêu này nhằm phản ánh tình hình thực tế thực hiện của các đội, tổ so với kế hoạch giao + Chỉ tiêu phản ánh mức độ hoàn thành hợp đồng Xem xét mức độ các chỉ tiêu trong hợp đồng được thực hiện 5/. Trình tự các bước công việc thực hiện khoán Các bước công việc thực hiện chia làm 3 giai đoạn * Chuẩn bị hợp đồng khoán + Phòng kinh tế, kỹ thuật công ty . Lập dự toán công trình . Xây dựng kế hoạch thực hiện thi công . Chuẩn bị và giao cho bên nhận trước khi ký hợp đồng ít nhất là 1 tuần các hồ sơ tài liệu và các chỉ tiêu cần thiết + Đội nhận khoán . Triển khai công việc chuẩn bị, nộp đúng thời hạn cho bên giao khoán các hồ sơ: biện pháp thi công, kế hoạch tổ chức thi công, lập kế hoạch về thời gian,sử dụng lao động + Thực hiện ký hợp đồng khoán giữa công ty, đại diện là giám đốc hoặc người được giám đốc ủy quyền và đội nhận khoán: Đội trưởng * Quá trình thực hiện hợp đồng khoán . Thực hiện công tác quản lý, giám sát quá trình thực hiện thi công của đội, thực hiện việc cấp phát các điều kiện phục vụ thi công (công việc cụ thể đã đề cập rõ trong phần nhiệm vụ của bên giao khoán) . Đội nhận khoán tổ chức thực hiện thi công (Công việc cụ thể đã đề cập rõ trong phần nhiệm vụ của bên nhận khoán) * Thanh lý hợp đồng khoán . Công ty và đội phối hợp để nghiệm thu về khối lượng cụ thể kiểm tra, đánh giá công trình. . Công ty thực hiện thanh toán với bên chủ đầu tư và thực hiện thanh quyết toán với đội (Các công việc cụ thể đã được đề cập rõ trong phần nhiệm vụ của bên giao - nhận khoán). Phần thứ hai Tình hình thực hiện khoán công trình ở công ty cơ giới và xây lặp số 12 I/. Quá trình phát triển và đặc điểm sản xuất kinh doanh ở công ty cơ giới và xây lắp số 12-LICOGI 12 1. Quá trình hình thành và phát triển của công ty Công ty cơ giới và xây lắp số 12 (LICOGI 12) trực thuộc tổng công ty xây dựng và phát triển hạ tầng được hình thành và phát triển khá lâu. Trước năm 1981 công ty được tổ chức theo hình thức công trường xây dựng trực thuộc liên hiệp các xí nghiệp thi công cơ giới và nay là Tổng công ty xây dựng và phát triển hạ tầng - LICOGI. Thời gian này, các tổ, đội của công trường đảm nhiệm chủ yếu là thi công cơ giới như san lấp, đóng cọc, xử lý nền móng, vận chuyển Năm 1981 đơn vị chính thức được chuyển thành xí nghiệp cơ giới và xây lắp số 12 theo quyết định số 53A-BXD/TCLĐ của Bộ Xây dựng trực thuộc liên hiệp các xí nghiệp thi công cơ giới, với nhiệm vụ chủ yếu là thi công cơ giới và xây lắp Thời kỳ này xí nghiệp chủ yếu tập trung tại Hòa bình, tham gia đắp đập, san lấp và vận chuyển đất đá công trình thủy điện Hòa bình. Ngoài ra công ty còn tìm kiếm và thực hiện nhiều công trình khác. Sau khi hoàn thành nhiệm vụ thi công tại thủy điện Hòa bình xí nghiệp chuyển về khu vực Hà nội thực hiện thi công nhiều công trình tại Hà nội và các tỉnh lân cận Từ năm 1991 trở lại đây xí nghiệp đã thực hiện thi công nhiều công trình có giá trị lớn: nhà cho UNDP tại Hà nội (năm 1992), khách sạn 2540 Thụy khuê (năm 1993), Bưu điện Nam thành phố Hà nội (1993). Trụ sở công ty thép tại Hà nội (năm 1994); Làng Liên Hồ Tây (1994), trụ sở ngân hàng Nông nghiệp Việt nam (1994) ... Nhiệm vụ chủ yếu của công ty là thực hiện san lấp, đóng cọc, ép cọc, gia cố nền móng,vận chuyển đất đá. Thời kỳ này xí nghiệp đã phát huy thế mạnh của mình trong lĩnh vực thi công cơ giới và xây lắp nên đã từng bước khẳng định được vị trí của mình trên thị trường xây dựng Năm 1995 theo quyết định của Bộ Xây dựng xí nghiệp cơ giới và xây lắp số 12 chuyển thành công ty cơ giới và xây lắp số 12-LICOGI 12 trực thuộc tổng công ty xây dựng và phát triển hạ tầng (Tổng công ty xây dựng và phát triển hạ tầng được thành lập theo quyết định 998/BXD của Bộ xây dựng trên cơ sở hợp nhất các xí nghiệp thi công cơ giới và một số công ty xây dựng của Bộ) Sau khi chuyển thành công ty, công ty LICOGI 12 tiếp tục phát huy thế mạnh truyền thống của mình: là đơn vị chuyên về lĩnh vực đào và lấp đất, san nền, đúc và đóng cọc móng cho các công trình xây dựng công nghiệp, giao thông vận tải, xây lắp và hoàn thiện các công trình công nghiệp và dân dụng khác. Cùng với thời gian công ty đã từng bước lớn mạnh và trưởng thành đặc biệt là trong những thời kỳ khó khăn nhất. Công ty đã thực hiện nhiều công trình có ý nghĩa: các dự án lớn của nhà nước, các dự án có vốn đầu tư nước ngoài đòi hỏi yêu cầu về trình độ thi công, công nghệ hiện đại, vốn lớn Một số công trình mà công ty đã thực hiện như: Khu công nghiệp điện tử Hanel-Hà nội (1995), nhà máy xi măng Tiên sơn (năm 1995), nhà máy lắp ráp tivi-tủ lạnh DAEW00 - Hà nội (1996) san lắp khu công nghiệp NOMURA-Hải phòng (1995), san lấp khu chế xuất Sóc sơn-Hà nội (1996), đóng cọc ga T1-Sân bay Nội bài (1997), cải tạo và nâng cấp đường quốc lộ số 5 (1996-1998), xây dựng trung tâm tiếng Pháp của Đại học Bách khoa Hà nội (1997), xây dựng trụ sở công ty bảo hiểm y tế Hưng yên (1997-1998), thực hiện khoan cọc nhồi nhiều công trình. Qua quá trình thực hiện thi công nhiều dự án lớn, công trình quan trọng, cán bộ công nhân viên công ty đã từng bước tiếp thu và tích lũy được nhiều kinh nghiệm quí báu, nắm bắt và sử dụng các công nghệ, kỹ thuật hiện đại, thi công và hoàn thành trong những điều kiện phức tạp. Vì vậy, hiện nay công ty có khả năng đảm nhận nhiêu công trình dự án lớn Tới nay tỷ trọng các công việc mà công ty đang thực hiện như sau: + Làm đường giao thông chiếm 80% + Đúc cọc, đóng cọc chiếm 24% + Xây dựng công trình chiếm 16% + Khoan cọc nhồi chiếm 10% + San nền và công tác khác 10% Một số chỉ tiêu chủ yếu của công ty qua các năm được phản ánh qua biều 1. Qua biều ta thấy các chỉ tiêu giá trị tổng sản lượng là chỉ tiêu khá tổng hợp đánh giá tình hình sản xuất của công ty. Giá trị này tăng lên qua các năm và công ty đều hoàn thành > 100% kế hoạch đặt ra. Chỉ tiêu doanh thu tuy có tăng so với các năm và hoàn thành kế hoạch song tốc độ tăng chậm, nếu xét kèm theo với chỉ tiêu lợi nhuận ta thấy trong 2 năm 1996-1997 đều không đạt kế hoạch cụ thể: Lợi nhuận thực hiện năm 1996 đạt 80%, năm 1997 đạt 71,53% nguyên nhân của sự sút giảm này là : năm 1996 thị trường xây dựng luôn biến động, các tổ chức xây dựng của nhiều thành phần kinh tế ra sức cạnh tranh, giành giật công việc làm cho công tác đấu thầu, tìm kiếm công việc gặp khó khăn buộc công ty phải giảm giá dự thầu nên ảnh hưởng tới lợi nhuận. Năm 1997 các công tác truyền thống của công ty như công tác san nền, đóng cọc, thi công cơ giới đặc biệt gặp khó khăn do giá cả rất thấp thị trường cạnh tranh quyết liệt, việc triển khai thi công gặp nhiều khó khăn trong khâu giải phóng mặt bằng, đền bù, môi trường. Thời kỳ này công ty đã chuyển hướng sang công nghệ làm đường giao thông, khoan cọc nhồi, xây dựng các công trình, đồng thời phát huy thế mạnh trong công tác đóng cọc, củng cố công tác đúc cọc và san nền để đáp ứng các yêu cầu đòi hỏi của thị trường. Do đó bước vào kế hoạch năm 1998 đã mở ra cho công ty một hướng mới. Quá trình áp dụng và thực hiện khoán công việc (công trình, hạng mục công trình ở công ty) Do đặc điểm của ngành, quá trình sản xuất và sản phẩm xây dựng có sự khác biệt so với các ngành khác, mang đặc trưng riêng khoán công việc công trình là hình thức có thể đáp ứng được các yêu cầu và đòi hỏi về chất lượng sản phẩm, tiến độ thi công thực hiện quá trình sản xuất thi công, đảm bảo tính chủ động sáng tạo trong sản xuất đặc biệt là trong giai đoạn hiện nay. Theo các văn bản hướng dẫn của Bộ Xây dựng và công văn số 110 LHGG/KHCN của Liên hiệp các xí nghiệp thi công cơ giới về thực hiện khoán trong sản xuất thi công nhằm mở rộng sản xuất, nâng cao năng suất và hiệu quả của công việc. Công ty cơ giới và xây lắp số 12 đã từng bước nghiên cứu, áp dụng cơ chế khoán vào quá trình sản xuất thi công trong tình hình thực tế của đơn vị. Theo cơ chế khoán mà công ty thực hiện từ năm 1992 trở lại đây, hầu hết các công trình hạng mục công trình, công việc thực hiện khoán xuống các đội, tổ đã mang lại kết quả tốt đẹp, một mặt tạo lập được quá trình tổ chức sản xuất có hiệu quả hơn, mặt khác giải quyết được các vấn đề khó khăn phát sinh. So với giai đoạn trước đó là công tác cung ứng các điều kiện phục vụ sản xuất thi công, tạo ra tính chủ động trong sản xuất, nâng cao thu nhập cho cán bộ công nhân viên Để thực hiện khoán công ty đã thành lập các đội, tổ mang tính chuyên môn hóa trong từng lĩnh vực công việc. . Đội xây dựng và sản xuất cấu kiện bê tồng . Đội đóng cọc và khoan nhồi . Đội cơ giới và làm đường . Đội thi công cơ giới . Xưởng sửa chữa Theo hình thức này công ty thực hiện khoán các công trình, hạng mục công trình, công việc công ty tìm kiếm cho các đội theo các chỉ tiêu được thỏa thuận trong hợp đồng giao khoán giữa công ty và đội Các đội nhận khoán tổ chức thực hiện thi công để hoàn thành công việc, công ty giám sát và quản lý thông qua các chỉ tiêu báo cáo, các định mức, thực hiện điều chỉnh, giải quyết kịp thời các vướng mắc bảo đảm cho tổ, đội thực hiện Tuy vậy trong thời gian qua công tác khoán đã bộc lộ nhiều thiếu sót cần được khắc phục cả về hình thức và cơ chế nhằm đảm bảo hiệu quả kinh tế trong sản xuất và nâng cao một bước về chất lượng công việc thực hiện đáp ứng các yêu cầu đòi hỏi của thị trường hiện nay 2. Những đặc điểm kinh tế kỹ thuật chủ yếu ảnh hưởng đến công tác khoán ở công ty 2.1. Nhiệm vụ sản xuất và đặc điểm sản phẩm của công ty * Nhiệm vụ sản xuất kinh doanh của công ty chủ yếu chuyên về lĩnh vực đào và lấp đất, san nền, đúc và đóng cọc móng cho các công trình xậy dưng công nghiệp, giao thông vận tải, thủy lợi, xây lắp và hoàn thiện các công trình công nghiệp, dân dụng và công cộng khác Một số loại hình công việc chủ yếu của công ty . San nền thi công đường giao thông bằng thiết bị cơ giới . Đóng cọc bê tông cốt thép, khoan cọc nhồi, xử lý móng bằng thiết bị cơ giới . Đúc cọc bê tông cốt thép . Xây dựng các công trình công nghiệp và dân dụng . Sửa chữa và đại tu xe máy * Do nhiệm vụ của công ty thực hiện khá nhiều loại hình công việc nên sản phẩm tạo ra trong thời gian qua khá đa dạng Các sản phẩm của công ty cơ giới và xây lắp số 12 hoàn thành trong những năm gần đây một mặt nâng cấp, tu sửa, xây dựng mới cơ sở hạ tầng như cải tạo và nâng cấp đường quốc lộ số 5 đi Hải phòng (thực hiện năm 1996-1998), đường liên tỉnh và huyện ở một số tỉnh miền Bắc (thực hiện năm 1996) Bên cạnh đó còn nâng cấp,xây dựng mới các công trình công nghiệp và dân dụng như đóng cọc, san nền dự án nhà máy ôtô FORD Hải Dương, nhà máy kính Đáp cầu Hà bắc, nhà máy cấp nước Gia lâm Thực hiện thi công xây dựng một số công trình như trụ sở công ty Bảo hiểm y tế Hưng yên, nâng cấp trung tâm tiếng Pháp trường Đại học Bách khoa Hà nội, tham gia thi công khách sạn HOZIRON tại 40 Cát linh - Hà nội, khách sạn Hoàng viên-Quảng bá .. .góp phần thayđổi bộ mặt cảnh quan, cơ sở hạ tầng của đất nước, tạo tiền đề cho các ngành nghề kinh tế phát triển. Các sản phẩm này đòi hỏi một thời gian thực hiện thi công dài gồm nhiều khâu từ khảo sát, thiết kế, lập dự án thi công để cuối cùng tạo ra sản phẩm. bên cạnh đó nó còn đòi hỏi vốn lớn, trình độ kinh nghiệm tay nghề cao, công nghệ thi công hiện đại mới có thể đảm bảo được chất lượng và tiến độ Nhận thức được vấn đề này các năm qua công ty đã áp dụng nhiều phương pháp quản lý mới, cải tiến và bổ sung nhiều công nghệ tiên tiến, nâng cao trình độ tay nghề, trình độ quản lý của cán bộ công nhân viên nên các sản phẩm hoàn thiện đảm bảo các yêu cầu Trong các khâu thực hiện thi công thì khâu thi công quyết định đến chất lượng và tiến độ công trình để một mặt tạo ra tính chủ động sáng tạo trong thi công mặt khác công ty có điều kiện thời gian tìm kiếm đấu thầu các công việc, công ty đã đưa hình thức khoán áp dụng trong sản xuất. Bằng cơ chế khoán có chọn lọc các hình thức phù hợp đã giúp công ty quản lý tốt về các mặt như chất lượng, tiến độ công trình, quản lý máy móc, nhân lực ... phù hợp với tình hình mới. 2.2. Đặc điểm về kỹ thuật và công nghệ Trong xây dựng nói chung và trong thi công cơ giới xây lắp nói riêng công nghệ, máy móc thiết bị là một trong những yếu tố phản ánh năng lực sản xuất của công ty, là nhân tố ảnh hưởng tới chất lượng công trình và tiến độ thi công Để thực hiện công việc của mình một mặt tận dụng các thiết bị còn lại từ nhiều năm trước mặt khác từng bước trang bị, mua sắm mới các máy móc và thiết bị cơ giới hiện đại như máy đóng cọc, búa ép cọc thủy lực, cần trục, máy xúc ... góp phần vào việc hoàn thành nhiều công trình đòi hỏi sử dụng thiết bị thi công cơ giới là chủ yếu Trong thời gian qua, yếu tố về công nghệ, thiết bị cơ giới phục vụ thi công đã tác động lớn đến việc thực hiện khoán ở công ty trên một số mặt sau đây: + Thực tế cho thấy do đặc điểm của sản phẩm nên việc đáp ứng kịp thời máy móc là yêu cầu luôn đặt ra với công ty. Mặc dù đã trang bị, mua mới nhiều máy móc thiết bị phục vụ cho quá trình thi công song do các công trường phân tán trên nhiều địa bàn nên việc điều động, di chuyển gặp nhiều khó khăn, gây chi phí lớn, tình trạng phải thuê máy ngoài để kịp thời phục vụ cho thi công luôn xẩy ra do đó đã ảnh hưởng tới giá giao khoán và thanh quyết toán hợp đồng Bên cạnh đó công ty vẫn còn sử dụng một số lọai máy móc của thập niên 80 do vậy hao phí lao động còn nhiều, máy móc luôn phải đại tu, sửa chữa, tạo ra chi phí lớn, giá thành sản phẩm công trình cao gây khó khăn trong thực hiện khoán + Hạn chế của máy móc thiết bị phục vụ thi công có ảnh hưởng tới công tác trả lương khoán chẳng hạn chất lượng máy móc không đều giữa các loại máy và việc phục vụ thi công giữa các công trình không được đầy đủ, kịp thời như nhau + Một điểm nữa là việc công ty chưa quản lý tốt được toàn bộ chi phí sử dụng máy trong một số công trình mà mới chỉ quản lý được một phần thông qua hợp đồng sử dụng xe ký giữa đội thi công và công ty,số còn lại công ty không bố trí được thì đội trực tiếp đi thuê ngoài, giá cả đi thuê có thể cao, thấp hơn giá cả qui định của nhà nước, do đó ảnh hưởng tới việc thực hiện khoán phần chi phí máy cho các đội Trên đây là những khó khăn cần được giải quyết, có như vậy mới nâng cao được chất lượng công tác khoán, đảm bảo tiến độ thi công và chất lượng công trình. Năng lực thiết bị thi công của công ty được phản ánh qua biểu 2 Theo biểu trên tài sản cố định chủ yếu của công ty là máy móc thiết bị thi công. Hiện nay các loại máy này được các tổ, đội quản lý, công ty không thực hiện giao khoán máy móc, thiết bị thi công cơ giới mà giao khoán phần chi phí máy móc, trong đó có phần chi phí sửa chữa nhỏ để các đội tự sửa chữa hoặc công ty sẽ đưa thợ xuống sửa chữa đội sẽ trả lương cho thợ và lái xe trong thời gian sửa chữa Trong thời gian tới cần thiết quan tâm việc giao khoán chi phí máy móc cho các đội cần kèm theo các khoản chi phí sửa chữa nhỏ (nếu đội có sử dụng máy của công ty) nhằm hạn chế việc công nhân chỉ chú ý khai thác để nâng cao năng suất, không chú ý đến việc sửa chữa bảo dưỡng máy 2.3. Đặc điểm về lao động và tổ chức lao động ở công ty Khác với các ngành sản xuất khác, lao động trong xây dựng không ổn định, thay đồi theo thời vụ, phải làm việc ngoài trời và thường xuyên phải thay đổi chỗ làm việc,vốn là lĩnh vực công việc nặng nhọc, phức tạp do đó lực lượng lao động trực tiếp chiếm tỷ trọng lớn, đa số công nhân trong công ty là nam giới, công việc phức tạp nên đòi hỏi đội ngũ công nhân có tay nghề kỹ thuật cao. Trong thời gian qua hầu hết các công việc (công trình, hạng mục công trình được công ty khoán cho các đội, tổ. Các đội, tổ tự tổ chức thi công do đó yếu tố lao động có ảnh hưởng rất lớn tới việc thực hiện thi công, khả năng hoàn thành, ảnh hưởng tới chất lượng công trình và tiến độ thực hiện công trình. Qua biều ta có một số nhận xét Công tác khoán được công ty áp dụng từ năm 1992 trở lại đây do vậy lao động được phân bổ để phù hợp với cơ chế khoán Nếu so sánh qua các năm 1994, 1995, 1996, 1997 thì mặc dù số cán bộ công nhân viên có xu hướng tăng qua các năm song tỷ trọng bộ phận gián tiếp có xu hướng giảm và bộ phận công nhân sản xuất có xu hướng tăng lên Năm 1994: Tỷ lệ cán bộ công nhân ở bộ phận gián tiếp : 29% Tỷ lệ bộ phận công nhân sản xuất trực tiếp : 71% Năm 1995: Bộ phận gián tiếp giảm còn 28%, còn bộ phận trực tiếp tăng lên đến 72% Năm 1996: Bộ phận gián tiếp tiếp tục giảm còn: 27,3% Bộ phận công nhân trực tiếp chiếm: 72,7% Năm 1997: Bộ phận gián tiếp chiếm 26,9% Bộ phận công nhân trực tiếp chiếm: 73,1% Khi áp dụng cơ chế khoán việc tinh giảm bộ phận gián tiếp là cần thiết để tăng cường năng lực cho đội. Xu hướng trên của công ty là phù hợp song cần tinh giảm và sắp xếp lại để từng bước nâng cao chất lượng và hiệu quả của công tác khoán Theo biều số 4 và số 5 ta có một số nhận xét sau: Qua biều 4: Số lượng cán bộ quản lý có trình độ đại học khá cao cụ thể cán bộ lao động là 11 người, cán bộ quản lý, KHKT là 32 người thuộc trình độ cao đẳng-trung cấp thì chiếm số đông ở các bộ phận phục vụ tạp vụ (7 người) Những con số này phản ánh tính phức tạp của công việc đang đặt ra, công ty đang từng bước cử người đi học các lớp bồi dưỡng để nâng cao trình độ quản lý. Đó là điều hợp lý để có thể đảm nhận được công tác quản lý trong điều kiện hiện nay Tuy nhiên do tính phức tạp của công việc, tổ chức sản xuất đang đặt ra rất nhều khó khăn, công ty phải có biện pháp bố trí hợp lý cán bộ để một mặt tạo điều kiện nâng cao trình độ quản lý mặt khác vừa giải quyết được các công việc đặt ra hàng ngày Theo biểu số 5 Lượng ngành nghề khá nhiều nhưng cơ bản nhất vẫn là lực lượng công nhân ủi, đầm, đóng cọc, đào súc, công nhân lái xe. Đây là lực lượng chính để đảm nhiệm các công việc của công ty Xét về tay nghề thì có thể kết luận: Số công nhân kỹ thuật tay nghề từ bậc 3 trở lên khá nhiều: Số công nhân bậc 3 chiếm 21,69% trong tổng số công nhân, số công nhân bậc 4: 21,16%; số công nhân bậc 5 chiếm 13,22%; công nhân bậc 6 chiếm 8,4% Do công việc trong thi công cơ giới và xây lắp càng trở nên phức tạp, phải giải quyết nhiều yêu cầu trong tình hình mới do đó việc nâng cao trình độ tay nghề, cử cán bộ công nhân viên đi học tiếp nghề thứ 2 là cần thiết Lực lượng cán bộ công nhân viên của công ty chủ yếu có độ tuổi từ 35 - 45 là độ tuổi đang có những đóng góp lớn, việc quản lý chặt chẽ, nâng cao trình độ cho đội ngũ này sẽ giúp cho công ty giải quyết được các vướng mắc trong tình hình mới. Đặc biệt là công tác khoán hiện nay còn nhiều vướng mắc, tồn tại đòi hỏi công ty phải có một tập thể cán bộ công nhân viên có đủ năng lực mới có thể nâng cao được chất lượng và hiệu qủa của công tác. Một số khó khăn hiện nay là: + Sự mất cân đối giữa bộ phận gián tiếp và bộ phận trực tiếp do đó cần thiết phải tinh giảm bộ máy gián tiếp sao cho hoạt động có hiệu quả, bổ sung lực lượng cho bộ phận trực tiếp sản xuất. + Những năm gần đây công ty chuyển sang một số lĩnh vực mới như khoan cọc nhồi, xậydưng, làm đường đang đòi hỏi công ty phải sắp xếp lại lao động cho hợp lý để thực hiện cơ chế khoán được tốt hơn, có hiệu quả hơn. 2.4. Cơ cấu tổ chức sản xuất và tổ chức quản lý ở công ty LICOGI 12 * Cơ cấu tổ chức sản xuất Lực lượng sản xuất của công ty được tổ chức thành các bộ phận trực thuộc + Lực lượng sản xuất chính là các tổ, đội nhận khoán theo từng loại hình công việc cụ thể. Số lượng các tổ, đội được thành lập căn cứ vào nhiệm vụ, lĩnh vực công việc mà công ty đảm nhận Hiện nay công ty đã thành lập 4 đội chuyên môn hóa theo mỗi loại hình công việc cụ thể . Đội xây dựng và sản xuất cấu kiện bê tông . Đội đóng cọc và khoan nhồi . Đội thi công cơ giới . Đội cơ giới làm đường + Lực lượng sản xuất phụ trợ gồm . Xưởng sửa chữa và đại tu xe, thiết bị thi công . Đội cơ giới vận tải Sơ đồ 1: Cơ cấu tổ chức sản xuất của công ty LICOGI 12  Loại hình sản xuất của công ty cơ giới và xây lắp số 12 là loại hình sản xuất đơn chiếc-Theo từng công trình. Mỗi sản phẩm là một công trình, có kết cấu phức tạp gồm nhiều khâu, nhiều bước công việc tạo thành chu kỳ sản xuất kéo dài. Điều này ảnh hưởng tới nguyên tắc tổ chức các bộ phận sản xuất của công ty theo tính chất chuyên môn hóa trong từng lĩnh vực sản xuất song nó cũng đản bảo sự cân đối giữa các bộ phận sản xuất xây lắp chính và các đơn vị phụ trợ, vì vậy trong thời gian qua công tác tổ chức sản xuất đã đảm bảo cho việc áp dụng cơ chế khoán một cách khá hiệu quả. * Tổ chức bộ máy quản lý của công ty Do áp dụng cơ chế khoán trong sản xuất thi công nênvề cơ cấu tổ chức bộ máy quản lý của công ty cũng được sắp xếp hợp lý, qui định cụ thể về chức năng nhiệm vụ hướng vào phục vụ cho công tác khoán Cơ cấu tổ chức bộ máy quản lý của công ty có ả._.u khoán cho đội thi công cơ giới làm đường đảm nhận thực hiện Ví dụ 1: Công trình làm đường tỉnh Hưng yên Công ty thực hiện khoán cho đội thi công cơ giới và làm đường đảm nhiệm thi công. Hình thức khoán áp dụng là khoán một số chi phí sản xuất chủ yếu + Phần chi phí vật tư nhiên liệu . Phần nhiên liệu phục vụ máy thi công được cấp theo định mức tại kho của công ty . Phần vật liệu như đá các loại, cát vàng, cát đen, nhựa đường, xi măng ... khoán cho đội tự đảm nhận cung ứng trên cơ sở định mức giao và đơn giá theo giá thị trường. Công ty cấp tiền tạm ứng ( 70% giá trị công trình theo tiến độ thi công để tạo kinh phí cho đội + Phần chi phí máy thi công . Công ty cho thuê máy móc, phần chi phí sẽ được trừ vào giá thành công trình khi thực hiện thanh toán với đội . Khoán phần chi phí sửa chữa nhỏ cho đội + Chi phí nhân công Khoán toàn bộ quĩ lương cho đội và được thực hiện thanh toán theo khối lượng thực hiện Qua biểu 15, 16, ta có nhận xét sau: Việc áp dụng mô hình khoán các chi phí sản xuất trên đã giúp công ty quản lý chặt chẽ các khâu trong quá trình thực hiện cả đội và công ty cùng tập trung vào quản lý, giám sát, thực hiện thi công Do một mặt là lĩnh vực mới vả lại qui mô công trình tương đối lớn việc dự toán của công ty còn có sự chênh lệch nhiều so với giá trị thực hiện song để hạn chế nhược điểm đó công ty đã tăng cường công tác giám sát, quản lý chỉ thực hiện thanh quyết toán cho đội các chứng từ hợp lệ, có có sở: Theo bảng 16 công ty dựa vào đơn giá thực tế của khu vực để thực hiên thanh toán cho đội chứ không dựa hoàn toàn vào giá dự toán Hiện nay các công trình ngày càng xa khu vực Hà nội, thị trường các yếu tố phục vụ sản xuất như vật tư, nhiên liệu máy móc thi công được mở rộng và có sự chênh lệch về giá cả giữa các địa phương. Để phát huy hơn nữa tính chủ động sáng tạo của các đội trong việc khai thác các nguồn có lợi nhất. Công ty từng bước xác định giá giao khoán cho các đội cụ thể là giá bao gồm tổng các chi phí về nhân công, vật tư, sử dụng máy, một phần chi phí quản lý của các khối lượng công việc tương ứng, được xác định trên cơ sở định mức hao phí, đơn giá và mức độ tham góp để hoàn thành sản phẩm của bên nhận khoán Có như vậy mới đáp ứng được các đòi hỏi trong tình hình mới, điều kiện cụ thể hiện nay, phù hợp với cơ chế thị trường + Đây là lĩnh vực mới đối với công ty song mô hình khoán áp dụng cho công trình xây dựng khá thành công trong thời giam qua, nhờ có sự quyết tâm, mạnh dạn của tập thể cán bộ công nhân viên đã đạt được. Kết quả đáng khích lệ đặc biệt là năm 1997 đã nâng tỷ trọng của công tác làm đường lên c hiếm tới 80% trong các công việc của công ty. Để phát huy hơn nữa lĩnh vực này trong thời gian tới công ty cần lập ra các đội chuyên sâu về làm đường có định biên ổn định nhằm nâng cao hiệu quả công tác quản lý, phục vụ tốt công tác khoán III/. Đánh giá tình hình thực hiện khoán công trình ở công ty LICOGI12 1. Những kết qủa mà công ty đã đạt được trong công tác khoán Nhận thức được vai trò và ý nghĩa thực tiễn của việc áp dụng mô hình khoán vào sản xuất thi công. Từ nhiều năm nay công ty cơ giới và xây lắp số 12 đã vận dụng cơ chế khoán trong việc thực hiện khoán các công trình, hạng mục công trình cho các tổ, đội nhờ đó mà đã đạt được nhiều kết quả đáng khích lệ + Hoàn thành tốt các công trình trong thời gian qua bảo đảm đúng tiến độ và chất lượng công trình đặc biệt là các công trình của nhà nước và công trình có vốn đầu tư nước ngoài: như công trình nhà máy kính Đáp cầu, nhà máy xi măng Tiên sơn, Bút sơn, thực hiện thi công khu công nghiệp điện tử Hanel - Hà nội, khu chế xuất Sóc sơn Hà nội, công trình đường quốc lộ số 5 đi Hải phòng ... Tùy từng công trình cụ thể mà công ty áp dụng các hình thức khoán khác nhau, phù hợp với tính chất đặc điểm của công trình, với điều kiện thực tế và khả năng của đội nhận khoán. Song có thể đánh giá cao hình thức khoán các chi phí sản xuất chủ yếu mà công ty áp dụng. Hình thức khoán này một mặt đã tạo ra tính chủ động trong sản xuất thi công của đội, phát huy khả năng của đội tận dụng các điều kiện có lợi nhất phục vụ cho thi công, mặt khác qua đó công ty cũng đóng vai trò quản lý giám sát qua những chỉ tiêu, báo cáo cụ thể, giải quyết kịp thời các vướng mắc tạo điều kiện cho đội hoàn thành nhiệm vụ Có thể khẳng định việc lựa chọn hình thức khoán, mô hình khoán hợp lý tạo điều kiện thuận lợi cho công ty hoàn thành nhiệm vụ sản xuất thi công, nâng cao hiệu quả sản xuất, khắc phục được những khó khăn thực tế đang đặt ra cho đội + Thông qua công tác khoán đã góp phần nâng cao năng suất lao động, hiệu quả công tác, nâng cao tinh thần trách nhiệm của mỗi cán bộ công nhân viên với kết quả chung của đội, của công ty, khai thác, tận dụng mọi tiềm năng, lợi thế về các mặt phục vụ tốt cho quá trình sản xuất thi công, góp phần nâng cao chất lượng công trình, đảm bảo tiến độ thi công, đáp ứng các đòi hỏi trong tình hình mới hiện nay + Thông qua công tác khoán góp phần tinh giảm, sắp xếp lại hệ thống tổ chức bộ máy một cách có h iệu quả hơn từ công ty cho đến các đội: thực tế trong thời gian qua đã có sự sắp xếp, cơ cấu lại bộ phận quản lý gián tiếp đã giảm, tăng cường nhân lực cho bộ phận sản xuất trực tiếp, đã có sự phân chia chức năng nhiệm vụ cho các phòng ban phục vụ công tác khoán của công ty, góp phần giảm chi phí, tăng thu nhập cung cho đội và công ty Cũng nhờ áp dụng cơ chế khoán công trình đã mở ra cho công ty nhiều lĩnh vực công việc mới mà thực tế khi áp dụng các hình thức khoán trong các lĩnh vực mới này đã đem lại cho công ty nhiều thành công Trên đây là một số kết quả chung mà công ty đã đạt được trong sản xuất. Có thể nói hình thức khoán công trình là hình thức tổ chức sản xuất phổ biến và có hiệu quả, đóng góp phần lớn vào việc hoàn thành các hạng mục công trình, công trình công ty thực hiện Tuy nhiên cần khắc phục một số tồn tại sau: 2. Một số tồn tại cần khắc phục trong công tác khoán ở công ty LICOGI 12 hiện nay * Mặc du công ty áp dụng cơ chế khoán vào quá trình sản xuất thi công đã khá lâu từ năm 1992 song việc hoàn thiện cơ chế khoán trong giai đoạn hiện nay là cần thiết bởi các lý do + Việc xác định mô hình khoán chưa ổn định. Hiện nay tùy thuộc vào tính chất, đặc điểm loại hình công việc mà công ty áp dụng mô hình khoán nhiều loại chi phí sản xuất hay khoán gọn do đó ảnh hưởng tới công tác tổ chức lực lượng cán bộ công nhân viên, ảnh hưởng tới các công tác phục vụ cho sản xuất thi công như công tác lập kế hoạch, cung ứng vật tư, công tác quản lý cơ giới, công tác thực hiện thi công ... + Việc áp dụng các hình thức khoán còn mang tính hình thức, chưa phát huy được hiệu quả của hình thức chẳng hạn khi áp dụng hình thức khoán công việc hay khoán một số chi phí sản xuất chủ yếu song chưa có hệ thống định mức kinh tế nội bộ do đó chưa phát huy được các ưu điểm của mỗi hình thức + Công tác lập định mức nội bộ chưa hoàn thiện, rất nhiều loại công việc chưa có định mức cụ thể mà còn dựa chủ yếu vào hệ thống định mức của nhà nwóc đã khá cũ không phù hợp trong giai đoạn hiện nay. Do đó việc lập giá dự toán gặp khó khăn + Hoạt động của bộ máy quản lý chưa thực sự hiệu quả để thực hiện cơ chế khoán toàn diện nhất là hiện nay công ty chưa thực sự áp dụng hình thức khoán gọn là một trong những hình thức tiên tiến và có nhiều ưu điểm nổi bật song bản thân nó yêu cầu một bộ máy quản lý có hiệu quả Lý do chủ yếu của tồn tại trên là + Thời gian qua do có sự thay đổi trong đội ngũ cán bộ lãnh đạo nên ảnh hưởng tới tư tưởng của cán bộ công nhân viên và công việc kế tiếp của công ty + Các phòng ban chức năng, các bộ phận chưa có sự phối hợp đồng bộ, có hiệu quả, chưa kịp thời giải quyết các vướng mắc nhằm phục vụ tốt cho thực hiện cơ chế khoán + Bộ phận gián tiếp còn nhiều trong khi đó bộ phận sản xuất trực tiếp các cán bộ công nhân kỹ thuật của đội còn rất thiếu, cần có sự tinh giảm để tăng cường cho bộ phận sản xuất trực tiếp + Thu nhập giữa bộ phận trực tiếp và bộ phận gián tiếp còn cần có sự điều chỉnh. Một mặt khuyến khích bộ phận sản cuất trực tiếp, mặt khác gắn trách nhiệm của bộ phận gián tiếp vào kết quả thực hiện bở vì trong quá trình quản lý sản xuất thi công bộ phận quản lý gián tiếp đóng vai trò ảnh hưởng tới kết quả sản xuất. Vì vậy không lý do gì bộ phận gián tiếp lại hưởng lương không phụ thuộc vào kết quả sản xuất tốt hay xấu còn bộ pận trực tiếp thì thu nhập lại phụ thuộc vào kết quả sản xuất. Đây là một bất hợp lý * Những năm gần đây nhất là năm 1996, 1997 do tình hình thực tế đặt ra, công ty đã chuyển hướng sang một số lĩnh vực sản xuất mới như khoan cọc nhồi, thi công đường giao thông, xây dựng các công trình dân dụng và công nghiệp. Vấn đề khó khăn nẩy sinh hiện nay là đội ngũ cán bộ công nhân viên chưa được sắp xếp hợp lý, chưa thành lập các đội chuyên sâu, chưa định biên ổn định do đó ảnh hưởng trực tiếp tới chất lượng và hiệu quả công việc Lý do chủ yếu của tồn tại trên là + Vì là lĩnh vực mới nên việc điều chỉnh, sắp xếp lại cần có thời giànva có sự nghiên cứu cụ thể + Số lượng cán bộ kỹ thuật chuyên sâu vào từng lĩnh vực mới của công ty chưa nhiều do đó thời gian qua một mặt tiếp tục thực hiện sản xuất thi công mặt khác công ty cử các cán bộ công nhân đi bồi dưỡng nâng cao trình độ tay nghệ, học nghề thứ 2 để tăng cường cho lĩnh vực mới này * Mặt tồn tại nữa đó là các công tác phục vụ cho thực hiện khoán chưa được làm tốt như công tác lập kế hoạch, lập dự toán, công tác quản lý vật tư, thiết bị xe cơ giới, nhân công ... do đó nó ảnh hưởng trực tiếp tới chất lượng và hiệu quả công tác khoán ở công ty * Do năng lực thực tế, tay nghề, trình độ quản lý trong thực hiện thi công của đội còn hạn chế về nhiều mặt do đó đã ảnh hưởng trực tiếp tới kết quả sản xuất thi công. Việc nâng cao hiệu quả và chất lượng khoán công trình cần lưu ý quan tâm tới vấn đề nay.  Phần thứ ba Những giải pháp nhằm hoàn thiện và nâng cao chất lượng khoán công trình ở công ty cơ giới và xây lắp số 12 Từ việc phân tích các tồn tại và nguyên nhân dẫn đến các tồn tại đó trong thực hiện khoán công trình ở công ty trong thời gian qua. Tôi xin đưa ra một số kiến nghị, giải pháp nhằm từng bước hoàn thiện và nâng cao chất lượng công tác khoán công trình ở công ty trong giai đoạn hiện nay. Thứ nhất: Xây dựng và hoàn thiện hệ thống định mức kinh tế kỹ thuật nội bộ ở công ty. Như chúng ta đã biết hệ thống định mức lkinh tế kỹ thuật nội bộ có vai trò quan trọng trong công tác quản lý chỉ đạo thực hiện các hoạt động sản xuất kinh doanh, là cơ sở để tiến hành công tác khoán trong giai đoạn hiện nay. Mặc dù công ty thực hiện cơ chế khoán từ năm 1992 song cho đến nay hệ thống định mức kinh tế kỹ thuật chưa hoàn thiện, trong quá trình thực hiện công ty chủ yếu dựa vào hệ thống định mức kinh tế kỹ thuật, đơn giá của Nhà nước ban hành do đó chưa hạn chế được các tồn tại, các mặt thiếu sót của hệ thống định mức và đơn giá này. Việc xây dựng hệ thống định mức kinh tế kỹ thuật nội bộ là cần thiết. Hệ thống định mức này cần dựa trên hệ thống định mức cơ bản của Nhà nước song cần xử lý một cách linh hoạt cho phù hợp với thực tế của công ty. Trong giai đoạn hiện nay, để phục vụ tốt cho công tác khoán công trình công ty cần xây dựng hệ thống định mức cho các công việc * Đối với xưởng sửa chữa và đại tu xe máy: cần xây dựng định mức chi tiết cho các công tác như trên, sửa chữa, bảo dưỡng xe máy... làm cơ sở cho giao khoán công việc * Xây dựng định mức các chi phí sản xuất trong khoán công trình: Bao gồm: Định mức lao động, định mức sử dụng máy, định mức vật tư nhiên liệu. Khi xây dựng hệ thống định mức này, một mặt dựa trên các định mức cơ bản của Nhà nước mặt khác dựa vào điều kiện thực tiễn ở công ty, hệ thống định mức đã sử dụng trong thời gian qua làm căn cứ để xây dụng được hệ thống định mức phù hợp với tình hình thực tế ở công ty. * Hoàn thiện hệ thống định mức đang sử dụng trong một số loại hình công việc, đặc biệt là những công việc mang tính truyền thống của công ty, tạo điều kiện nâng cao hiệu quả công tác tổ chức thực hiện trong tình hình hiện nay. Để thực hiện được các biện pháp trên cần thực hiện một số điều kiện sau: + Theo dõi sát sao quá trình xây dựng hệ thống định mức kinh tế kỹ thuật nội bộ và thực tế thực hiện để hoàn thiện nó + Tiến hành phân tích đặc điểm, tính chất công việc, các nội dung công việc, làm căn cứ cho việc xây dựng định mức. + Nắm được các thông tin về giá cả thị trường nhanh chóng và chính xác, nắm bắt được các thông tin của các doanh nghiệp khác trong cùng ngành có liên quan tới công tác xác lập và xây dựng hệ thống định mức và đơn giá phù hợp (có thể thông qua đội thực hiện người trực tiếp cung ứng các đầu vào...) + Thay đổi và hoàn thiện cơ chế quản lý trong nội bộ của công ty, khuyến khích tối đa tính chủ động sáng tạo của các đội, nhưng đồng thời không khoán trắng cho đội, công ty phải nắm được những vấn đề như đầu váo, tình hình thực hiện đầu ra để thực hiện chức năng điều phối chung cho toàn công ty. Thứ hai: Hoàn thiện cơ chế khoán cho phù hợp với tình hình sản xuất. Thực tế hiện nay, từng bước áp dụng mô hình khoán gọn vào quá trình tổ chức sản xuất ở công ty. Trong hoạt động sản xuất việc bổ sung lựa chọn một hình thức, một mô hình khoán luôn được đặt ra nhằm đáp ứng và giải quyết được các yêu cầu của công việc, nâng cao hiệu quả và chất lượng công việc và cách làm đó cũng nhằm từng bước phù hợp với điều kiện thực tế của thị trường. Hiện nay có rất nhiều mô hình khoán có thể áp dụng trong tổ chức sản xuất: mô hình khoán lương, mô hình khoán chi phí nhân công và nguyên liệu chính, phụ, mô hình khoán nhiều loại chi phí, mô hình khoán gọn. Việc hoàn thiện cơ chế khoán hiện nay chính là việc xác định một mô hình khoán phù hợp với đặc điểm tính chất công việc, điều kiện thực tế ở công ty và nâng cao hiệu quả công tác thực hiện Như phần trước đã đề cập, hiện tại công ty đang áp dụng mô hình khoán nhiều loại chi phí. Đây là một mô hình khá tiên tiến trong giai đoạn hiện nay. Tuy nhiên việc áp dụng mô hình ở công ty còn một số tồn tại cần khắc phục như đã đề cập. Nội dung cụ thể là: Trong thời gian trước mắt, công ty tiếp tục áp dụng mô hình khoán nhiều loại chi phí, coi đây là môt hình chủ yếu áp dụng cho các loại hình công việc cụ thể song cần nâng cao hiệu quả công tác tổ chức, thực hiện. * Đối với công tác đúc cọc, xây dựng Công ty áp dụng hình thức khoán nhiều loại chi phí sản xuất như quỹ tiền lương, khoán chi phí vật tư nhiên liệu, chi phí sử dụng máy... dựa trên cơ sở thiết kế và điều kiện thi công thực tế khoán cho đội. * Đối với các lĩnh vực như đóng cọc, san nền, khoan nhồi Đây là lĩnh vực truyền thống của công ty, công ty tiếp tục khoán theo hình thức nhiều loại chi phí song trong thời gian thi công nếu đội sử dụng thiết bị, máy thi công của công ty thì cần khoán thêm khoản mục chi phí sửa chữa nhỏ, chi phí bảo dưỡng máy nhằm hạn chế việc khai thác không có ý thức trách nhiệm bảo quản máy của công nhân, nhằm sử dụng, quản lý thiết bị xe máy một cách tốt hơn. * Đối với công tác làm đường, xây dựng Đây là các lĩnh vực mới mà công ty mới tham gia, khi thực hiện khoán cần căn cứ vào các yêu cầu kỹ thuật và công nghệ thi công, điều kiện thi công thực tế, các nguồn giá cả vật tư để xác định giá giao khoán cho đội trên cơ sở đó đội tự lo liệu các điều kiện để phục vụ thi công, công ty chỉ quản lý, giám sát qua hệ thống chỉ tiêu cơ bản, các yêu cầu thoả thuận trong hợp đồng khoán để kịp thời giải quyết các vướng mắc trong tổ chức thực hiện thi công. + Đối với bộ phận sản xuất trực tiếp công ty nên thành lập các đội chuyên sâu cho từng lĩnh vực có định biên ổn định nhằm nâng cao hiệu quả của công tác khoán và quản lý. Dựa vào các kết quả phân tích, đánh giá trên trong thời gian tới công ty nên thành lập: . 02 đội xây dựng . 02 đội san nền và làm đường . 01 đội đúc cọc . Các máy đóng cọc và khoan nhồi nên định biên cụ thể cho từng tổ máy để nâng cao tính chuyên sâu và trách nhiệm của cán bộ công nhân viên đối với vật tư thiết bị. * Đối với xưởng sửa chữa, đại tu xe máy Công ty cần tiếp tục áp dụng hình thức khoán công việc song cần tiếp tục xây dựng và hoàn thiện định mức chi tiết cho các công việc thành lập bộ phận kiểm tra chất lượng công tác sửa chữa tại xưởng Bên cạnh công ty chủ yếu áp dụng hình thức khoán theo các chi phí chủ yếu, từng bước triển khai việc áp dụng mô hình khoán gọn những công trình có qui mô nhỏ, địa bàn thi công ở xa cho các đội có khả năng độc lập tổ chức thi công như đội xây dựng nhằm một mặt giảm bớt khối lượng công việc của các phòng ban, tập trung các công trình, hạng mục công trình lớn đồng thời với hình thức đó tạo được tính chủ động sản xuất kinh doanh cho đội, tạo nguồn thu nhập cho đội. Để thực hiện giải pháp này cần: + Tạo ra sự phối hợp giữa các bộ phận, phòng ban chức năng và đội cùng thực hiện bằng cách phân chia chức năng, nhiệm vụ cụ thể của từng bộ phận, phòng ban cùng hướng vào phục vụ công tác khoán chung của công ty. + Hoàn thiện và xây dựng hệ thống định mức, đơn giá nội bộ làm cơ sở cho việc thực hiện khoán công trình một cách khoa học và có hiệu quả + Giáo dục tư tưởng cho toàn thể cán bộ công nhân viên quán triệt + Cử các cán bộ có tay nghề, kinh nghiệm, có khả năng kiểm tra, quản lý để giám sát tình hình thực hiện ở đội kịp thời báo cáo với công ty. Riêng đối với việc triển khai mô hình khoán gọn cần + Phân chia rõ nhiệm vụ, quyền hạn của công ty và đội trong việc quản lý, giám sát và tổ chức thực hiện + Cần xác lập tỷ lệ nộp khoán hợp lý trên cơ sở có xem xét đến công trình đó là do đối tự tìm kiếm hay công ty để tính toán tỷ lệ nộp khoán ( hay mức thu nộp) + Cần thiết phải đánh giá xem xét khả năng của đội trong việc đảm nhận thực hiện thi công công trình. Thứ ba: Hoàn thiện cơ chế quản lý trong công ty, hướng các bộ phận, phòng ban chức năng phục vụ công tác khoán tạo điều kiện nâng cao hiệu quả và chất lượng công tác. Việc hoàn thiện cơ chế quản lý hơn là một công việc đặt ra đối với hầu hết các đơn vị hiện nay. Trong thực tế cơ chế quản lý của công ty cơ giới và xây lắp số 12 đã có nhiều đổi mới cho phù hợp với tình hình thực tế; phục vụ cho việc áp dụng chế độ khoán trong tổ chức sản xuất thi công. Song đứng trước những khó khăn, tồn tại như chúng ta đã đề cập cần hoàn thiện theo những mặt sau: + Hoàn thiện cơ chế quản lý trong giai đoạn hiện nay thì yếu tố quan trọng nhất là cần qui định rõ chức năng, nhiệm vụ của từng bộ phận phòng ban, tránh tình trạng chồng chéo, làm thay nhau, cần chuyên môn hoá công việc đối với mỗi cán bộ trong từng phòng ban + Hưóng các bộ phận phòng ban chức năng cùng tập trung vào phục vụ công tác khoán theo chức năng của mình có như vậy mới tạo điều kiện nâng cao chất lượng và hiệu quả công tác Để làm được như vậy cần qui định cụ thể như sau: * Trách nhiệm quyền hạn của phòng kinh tế kế hoạch + Lập các loại định mức, xác định khối lượng dự toán, giá dự toán làm cơ sở cho việc lập hợp đồng. + Lập hợp đồng khoán cho các đội, chủ công trình, hướng dẫn theo dõi việc thanh quyết toán hợp đồng + Lập kế hoạch sản xuất tháng, quý, năm, đôn đốc các tổ, đội, chủ công trình thực hiện nhiệm vụ theo kế hoạch. + Kiểm tra, thống kê khối lượng, xác định đơn giá, thực hiện thanh toán các khoản chi phí, hợp đồng + Hướng dẫn kiểm tra giải quyết các vướng mắc trong thực hiện thi công * Phòng cơ giới vật tư + Quản lý thiết bị, máy móc, vật liệu phục vụ đáp ứng kịp thời cho thực hiện thi công + Phối hợp cùng với phòng kế hoạch, phòng thi công lập định mức về vật liệu, máy móc... tham gia thanh quyết toán hợp đồng khoán * Phòng thi công + Lập dự toán thi công, biện pháp thi công những công tác chủ yếu cho từng công trình, trích duyệt làm cơ sở giao khoán cho chủ công trình đội, tổ và thực hiện quản lý trong quá trình thi công. + Thực hiện bóc tách bản vẽ phối hợp với các phòng ban để lập định mức, giá dự toán, khối lượng thực hiện một cách chính xác * Phòng tổ chức hành chính: + Quản lý, tổ chức bộ máy của công ty, điều đồng lực lượng công nhân của công ty cho các đội, tổ, chủ công trình đảm bảo quá trình thực hiện thi công. + Hướng dẫn quản lý việc sử dụng công nhân và hợp đồng thuê lao động + Hướng dẫn kiểm tra, quản lý việc chấm công, chia lương, trả lương hợp lý theo đúng chế độ * Trách nhiệm quyền hạn phòng tài vụ + Quản lý vốn, cho vay, tạm ứng tiền cho các tổ, đội nhận khoán theo đúng tiến độ thi công + Thực hiện thanh quyết toán cho các tổ đội trên cơ sở các chứng từ hợp lệ. Để thực hiện biện pháp trên cần tạo ra các điều kiện: + Tiêu chuẩn hoá lại cán bộ, phân chia nhiệm vụ của từng cán bộ đảm nhiệm từng lĩnh vực công việc trong các phòng ban + Tình giảm bộ phận quản lý gián tiếp tăng cường lực lượng cho bộ phận sản xuất trực tiếp. + Giáo dục chính trị tư tưởng để mọi người hiểu rõ mục tiêu của công việc và tự giác góp phần tham gia + Thực hiện khuyến khích rõ ràng trong từng khâu. Thứ tư: Thực hiện đổi mới, nâng cao hiệu quả chất lượng công tác phục vụ cho công tác khoán. Như công tác chuẩn bị lập hợp đồng khoán, công tác quản lý cơ giới vật tư, công tác tổ chức thực hiện thi công, công tác thanh quyết toán. Như đã đề cập ở phần trước, hầu hết các công tác này còn nhiều vướng mắc, tồn tại, do đó mà chất lượng và hiệu quả thực hiện chưa cao, ảnh hưởng tới công tác khoán ở công ty, khắc phục được các tồn tại này mới có thể giải quyết được các khó khăn trong giai đoạn hiện nay nhất là trong một số lĩnh vực mới. + Với công tác chuẩn bị lập hợp đồng: Đây là khâu đầu tiên của quá trình thực hiện khoán song nó lại có ý nghĩa quyết định, là tiền đề cho cả 2 bên nắm được nhiệm vụ quyền hạn của mình: bên nhận khoán tổ chức thực hiện, bên giao khoán theo dõi, giám sát, kiểm tra. Do vây . Các phòng ban cần phối hợp lẫn nhau, làm tốt chức năng của mình trong việc lập biện pháp thi công, bóc tách bản vẽ, lập các định mức đơn giá phù hợp nhanh chóng kịp thời làm cơ sở cho việc lập hợp đồng. . Hiện tại công ty chỉ mới qui định tạm thời chức năng nhiệm vụ của trưởng phòng ban, cần phê chuẩn để giao trách nhiệm cho từng bộ phận đảm nhận một khâu nào đó phục vụ tốt cho công tác khoán. + Với công tác quản lý cơ giới vật tư . Về quản lý vật tư, cần tăng cường biện pháp quản lý, giám sát chặt chẽ việc xuát, nhập vật tư nhất là các vật tư giao khoán gọn cho đội cần kiểm tra cả về số lượng, chất lượng, giá cả để quản lý và đề xuất biện pháp quản lý . Về quản lý máy móc thiết bị cơ giới: - Cần quan tâm tới công tác sửa chữa bảo dưỡng thiết bị xe cơ giới, bằng các biện pháp như lập các bộ phận kiểm tra giám sát công tác sửa chữa tại xưởng. - Lập lịch trình cho việc bảo đảm thiết bị phục vụ cho thi công, cho việc quản lý chặt chẽ thiết bị cơ giới. - Như trên đã nêu cần tăng cường đưa thêm phần chi phí sửa chữa nhỏ, chi phí bảo dưỡng vào hợp đồng khoán + Với công tác tổ chức thi công: bên nhận khoán Phải xây dựng cụ thể kế hoạch, tổ chức, lập các phương án và biện pháp thi công công trình công ty để thống nhất kế hoạch đảm bảo cho việc cung ứng cács điều kiện phục vụ thi công , giải quyết kịp thời các vướng mắc. Thực hiện thi công theo từng giai đoạn, đảm bảo đúng tiến độ. Trong quá trình thi công đội nhận khoán cần báo cáo kịp thời các chỉ tiêu như khối lượng thực hiện, tình hình các điều kiện đảm bảo thi công cho công ty, công ty cần tăng cường kiểm tra, giám sát tránh tình trạng khoán trắng cho đội để đảm bảo chất lượng và tiến độ công trình + Với công tác thanh quyết toán Công tác này là khâu cuối cùng song nó lại là khâu khá quan trọng phản ánh lại kết quả các khâu trước, để thực hiện tốt công tác cần: . Công ty cần phối hợp với đội đánh giá lại tình hình thực tế không nên cứng nhắc căn cứ vào các chỉ tiêu khoán ban đầu. . Chỉ thực hiện thanh toán các chi phí có chứng từ hoá đơn hợp lệ còn các khoản không được giải trình hợp lý công ty cần xem xét lại để qui trách nhiệm cho đội hoặc cá nhân nào đó. . Khi thực hiện thanh toán cần có sự phối hợp với cả bên chủ đầu tư (bên A) để thực hiện tốt công tác Thực hiện giải pháp này cần thực hiện . Để nâng cao hiệu quả chất lượng các công tác trên rât cần việc qui định cụ thể chức năng nhiệm vụ của từng bộ phận, phòng ban . Tăng cường giáo dục tư tưởng tới toàn thể cán bộ công nhân viên để tập trung vào giải quyết công việc . Có chế độ hợp lý đối với những bộ phận phòng ban thực hiện tốt công việc. Thứ năm: Hoàn thiện phương pháp phân phối thu nhập Hiện nay ở công ty do thực hiện chế độ khoán do đó đối với bộ phận sản xuất trực tiếp hưởng thu nhập theo kết quả khối lượng hoàn thành thực tế: Tiền lương công nhân = Đơn giá tiền công x Q khối lượng hoàn thành thực tế Còn đối với bộ phận gián tiếp công ty vẫn tiến hành trả lương theo thời gian do đó nó có nhược điểm là chưa gắn thu nhập của mỗi người với kết quả lao động mà họ đã đạt được trong thời gian làm việc. Để hạn chế nhược điểm này đội nên trả lương theo phương pháp hạng thành tích cụ thể theo công thức: Lương theo hạng thành tích = Lương theo thời gian x hệ số hạng thành tích Tuy nhiên để tính được theo phương pháp này cần căn cứ vào bảng phân hạng dưới đây: Hạng A B C Hệ số 1.2 1 0.7 Tiêu chuẩn xếp hạng được căn cứ vào các yếu tố như: ngày công làm việc trong tháng, tinh thần lao động, ý thức trách nhiệm công tác... cụ thể: * Hạng A: hệ số 1.2 - Ngày công làm việc thực tế >= 27 công/tháng - Hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao - Bảo đảm kỹ thuật, an toàn lao động - Có ý thức bảo quản vật tư thiết bị, không để hư hỏng mất mát - Không bị hình thức kỷ luật nào từ khiển trách trở lên * Hạng B: hệ số 1 - Hoàn thành nhiệm vụ được giao - Ngày công làm việc thực tế =< 26 công/tháng - Các tiêu chuẩn khác như hạng A * Hạng C: hệ số 0.7 - Chưa hoàn thành nhiệm vụ được giao, còn thiếu sót trong khi thực hiện nhiệm vụ - Ngày công làm việc thực tế =< 23 công/tháng - Không có ý thức bảo quản vật tư, thiết bị, an toàn lao động Phương pháp này là kết hợp giữa phương pháp trả lương theo thời gian kết hợp với hình thức bình xét, phân loại nó có ưu điểm là kết hợp hài hoà giữa thưởng và phạt tạo động lực cho người lao động, khuyến khích công nhân làm việc tích cực, tăng năng suất lao động. Rút ngắn tiến độ thi công công trình đồng thời còn có thể tiết kiệm được quỹ lương cho tổ hoặc đội. Ví dụ: Biểu số 15 trả lương theo phương pháp hạng thành tích. Nhìn vào biểu ta thấy khi áp dụng phương pháp này tổ tiết kiệm được sô tiền là: 2047388 - 2053352= - 5964 đồng. Để thực hiện được biện pháp cần: + ở tổ, đội cần có sự theo dõi, giám sát để có nhận xét và đánh giá chính xác khách quan. + Giáo dục trả lương cho toàn thể cán bộ công nhân viên góp phần thực hiện tốt công tác. + Công ty cần phối hợp với tổ, đội để thực hiện quản lý giám sát Còn riêng đối với bộ phận phòng ban công ty cần sắp xếp lại các phòng ban sao cho gọn nhẹ và trả quỹ lương theo công việc của từng phòng ban theo biên chế, tiến tới xây dựng một cơ chế khoán gián tiếp để bảo đảm thu nhập cho bộ phận gián tiếp. Trên đây là một số biện pháp chủ yếu nhằm từng bước hoàn thiện mô hình, cơ chế khoán và nâng cao hiệu quả chất lượng công tác khoán công trình ở công ty cơ giới và xây lắp số 12. Tôi tin rằng nếu các biện pháp trên được thực hiện sẽ có tác dụng khắc phục những vướng mắc, khó khăn đang đặt ra cho công ty. Phần kết luận Công ty cơ giới và xây lắp số 12 là một trong những công ty làm ăn có hiệu quả trông hệ thống các doanh nghiệp Việt nam hiện nay. Từ khi thành lập đến nay công ty đã góp phần cải tạo, nâng cấp xây dựng mới cơ sở hạ tầng nhằm làm thay đổi bộ mặt đất nước đồng thời cũng tạo ra nhiều công ăn việc làm cho người lao động, góp phần giải quyết vấn đề thất nghiệp trên thị trường lao động nước ta. Để làm được điều đó là nhờ việc tổ chức quản lý sản xuất thi công có hiệu quả, chất lượng. Một trong những nhân tố cơ bản góp phần vào sự thành công trong thời gian qua là công ty đã mạnh dạn áp dụng cơ chế khoán công trình trong tổ chức sản xuất, thực hiện việc hoàn thiện các phương pháp quản lý, nâng cao hiệu quả và chất lượng công tác tổ chức thực hiện do đó đã giải quyết, tháo gỡ được nhiều vấn đề khó khăn nẩy sinh trong giai đoạn mới. Trong điều kiện kinh tế thị trường hiện nay, đứng trước những khó khăn cần phải giải quyết việc hoàn thiện và nâng cao chất lượng công tác khoán công trình là yêu cầu đặt ra, góp phần vào việc tổ chức quản lý sản xuất có hiệu quả hơn, đáp ứng được các yêu cầu của thị trường, khách hàng, tạo lập uy tín của mình trên thị trường xây dựng. Do thời gian có hạn và phạm vi hạn hẹp của luận văn tôi chỉ đưa ra một số giải pháp cơ bản: - Xây dựng và hoàn thiện hệ thống định mức kinh tế kỹ thuật nội bộ ở công ty - Hoàn thiện cơ chế khoán cho phù hợp với tình hình sản xuất thực tế hiện nay, từng bước áp dụng mô hình khoán gọn vào quá trình tổ chức sản xuất ở công ty. - Hoàn thiện cơ chế quản lý trong công ty, hướng các bộ phận phòng ban chức năng, phục vụ công tác khoán tạo điều kiện nâng cáo hiệu quả và chất lượng công tác. - Thực hiện đổi mới, nâng cao hiệu quả chất lượng công tác phục vụ cho công tác khoán như công tác chuẩn bị lập hợp đồng khoán, công tác quản lý vật tư, cơ giới, công tác tổ chức thi công, công tác thanh quyết toán công trình. Với những biện pháp trên tôi hy vọng sẽ góp phần hoàn thiện và nâng cao hiệu quả, chất lượng khoán công trình ở công ty cơ giới và xây lắp số 12 trong giai đoạn hiện nay. Tôi xin chân thành cảm ơn tập thể cán bộ công nhân viên ở công ty cơ giới và xây lắp số 12 và các thầy cô giáo trong khoa QTKD tổng hợp đặc biệt là PGS. PTS Đồng Xuân Ninh đã tận tình hướng dẫn tôi hoàn thành luận văn này. Tài liệu tham khảo Giáo trình kinh tế xây dựng - Trường ĐHXD Hà nội - 1996 Kinh tế quản lý kinh doanh xây dựng - Nhà xuất bản KHKT - 1996 Kinh tế và tổ chức sản xuất trong doanh nghiệp công nghiệp - ĐHKTQD Hà nội - 1995 Giáo trình quản trị nhân lực - Đại học KTQD Hà nội - 1996 Giáo trình kinh tế lao động - Đại học KTQD Hà nội - 1997 Giáo trìnhquản trị kinh doanh tổng hợp - 1997 Đơn giá XDCB thành phố Hà nội - 1994 Định mức dự toán XDCB của nhà nước - 1994 Hội thảo công tác khoán - Tổng công ty xây dựng và phát triển hạ tầng - 1995 Các tài liệu ở công ty cơ giới và xây lắp số 12. ._.