Những giải pháp cơ bản để thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế xã hội 5 năm (2001 - 2005) tỉnh Yên Bái

Lêi nãi ®Çu Qua 10 n¨m ph¸t triÓn, kinh tÕ Yªn B¸i ®· ph¸t triÓn vµ t¨ng tr­ëng víi nhÞp ®é kh¸ cao vµ æn ®Þnh so víi c¸c tØnh thuéc miÒn nói phÝa B¾c (tèc ®é t¨ng tr­ëng GDP/ng­êi tõ 1991-2000 ®¹t 7.81%) c¬ cÊu kinh tÕ cã s­ chuyÓn dÞch tÝch cùc, ®êi sèng nh©n d©n tiÕp tôc ®­îc c¶i thiÖn. Bªn c¹nh nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®­îc Yªn B¸i lµ tØnh miÒn nói cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n, ®iÓm xuÊt ph¸t nÒn kinh tÕ thÊp, vÉn lµ tØnh nghÌo, kinh tÕ hµng ho¸ chËm ph¸t triÓn. T×nh h×nh trªn do nhiÒu nguyªn nh©n, song nguyªn nh©n ®¸ng quan t©m lµ do chóng ta ch­a xem xÐt ®Çy ®ñ ®Õn mét chiÕn l­îc ph¸t triÓn toµn diÖn mµ trong ®ã kÕ ho¹ch 5 n¨m ®ãng vai trß cùc kú quan träng trong viÖc ®Þnh h­íng ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi. XuÊt ph¸t tõ luËn cø trªn cïng víi thêi gian thùc tËp ë Côc Thèng Kª Yªn B¸i, em ®· t×m hiÓu vÒ chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ cña tØnh tõ 2001-2010 còng nh­ kÕ ho¹ch 5 n¨m cña tØnh Yªn B¸i. Tõ ®ã em lùa chän ®Ò tµi cho chuyªn ®Ò tèt nghiÖp lµ: “ Nh÷ng gi¶i ph¸p c¬ b¶n ®Ó thùc hiÖn kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi 5 n¨m 2001-2005 tØnh Yªn B¸i ” Do kh¶ n¨ng cã h¹n nªn bµi viÕt cña em kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu xãt nhÊt ®Þnh. Em kÝnh mong c¸c thÇy c« vµ b¹n ®äc gãp ý, bæ sung ®Ó chuyªn ®Ò cña em ®­îc hoµn thiÖn h¬n. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n c¸c thÇy c« gi¸o trong Khoa KÕ Ho¹ch - Ph¸t TriÓn, ®Æc biÖt lµ c« gi¸o Vò ThÞ Ngäc Phïng ®· h­íng dÉn vµ gióp ®ì em hoµn thµnh chuyªn ®Ò nµy. Em còng xin ch©n thµnh c¶m ¬n tíi c¸c c« chó trong Côc Thèng Kª Yªn B¸i ®· nhiÖt t×nh gióp ®ì em hoµn thµnh chuyªn ®Ò. Ch­¬ng I. C¬ së lý luËn cña kÕ ho¹ch 5 n¨m ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi I. VÞ trÝ cña kÕ ho¹ch 5 n¨m ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi trong hÖ thèng KÕ Ho¹ch Ho¸. Kh¸i niÖm vµ ®Æc ®iÓm cña KÕ Ho¹ch Ho¸. ViÖt Nam hiÖn nay ®ang trong qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi tõ mét nÒn kinh tÕ tËp trung sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. Th­c chÊt cña qu¸ tr×nh nµy lµ gi¶m bít tÝnh tËp chung, tÝnh mÖnh lÖnh vµ ®ång thêi t¨ng c­êng h¬n tÝnh thÞ tr­êng cã sù qu¶n lý cña nhµ n­íc. C¬ chÕ vËn hµnh cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng cã sù qu¶n lý cña nhµ n­íc cã nghÜa lµ: - Tr­íc hÕt nÒn kinh tÕ ph¶i ®­îc vËn ®éng vµ ph¸t triÓn theo c¬ chÕ thÞ tr­êng . ThÞ tr­êng tham gia vµo viÖc gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò s¶n suÊt c¸i g× ? s¶n xuÊt nh­ thÕ nµo ? s¶n xuÊt cho ai? Nhê vËy c¸c nguån lùc khan hiÕm cña x· héi ®­îc ph©n bæ mét c¸ch cã hiÖu qu¶. - Bªn c¹nh nh÷ng ­u ®iÓm næi bËt th× thÞ tr­êng còng chøa ®ùng bªn trong nã nhiÒu khuýªt tËt ®Ó h¹n chÕ nh÷ng khuyÕt tËt cña thÞ tr­êng ®ßi hái nhµ n­íc ph¶i can thiÖp vµo nÒn kinh tÕ . §iÒu nµy còng cã nghÜa lµ Nhµ n­íc ph¶i tham gia vµo viÖc gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò kinh tÕ V× vËy Nhµ n­íc can thiÖp vµo nÒn kinh tÕ lµ mét tÊt yÕu kh¸ch quan. Nhµ n­íc th­êng sö dông c¸c c«ng cô sau ®Ó ®iÒu tiÕt thÞ tr­êng ®ã lµ : kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi, luËt ph¸p c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ c¸c ®ßn bÈy kinh tÕ , lùc l­îng kinh tÕ cña Nhµ n­íc. Trong hÖ thèng c¸c c«ng cô nãi trªn kÕ ho¹ch ph¸t triÓn Kinh TÕ -X· Héi cã nhiÖm vô x¸c ®Þnh môc tiªu ph­¬ng h­íng ph¸t triÓn toµn bé nÒn Kinh TÕ Quèc D©n vµ ®Ò ra c¸c gi¶i ph¸p ®Ó thùc hiÖn d­íc c¸c môc tiªu vµ ph­¬ng h­íng ®ã. Dùa vµo ®Þnh h­íng ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi nhµ n­íc sö dông ®ång bé c¸c c«ng cô kh¸c nhau nh»m thùc hiÖn ®Þnh h­íng ®· v¹ch ra víi hiÖu qña kinh tÕ cao. a .Kh¸i niÖm KÕ ho¹ch ho¸ lµ sù thÓ hiÖn ý ®å ph¸t triÓn cña chñ thÓ qu¶n lý ®èi víi 1 ®èi t­îng qu¶n lý vµ ph­¬ng thøc t¸c ®éng ®Ó ®¹t ®­îc c¸c môc tiªu ®Æt ra: lµm g×? lµm nh­ thÕ nµo? khi nµo? ai lµm ? KÕ ho¹ch ph¸t triÓn Kinh TÕ- X· Héi lµ mét ph­¬ng thøc qu¶n lý nhµ n­íc b»ng môc tiªu. Nã thÓ hiÖn ë viÖc chÝnh phñ x¸c ®Þnh vÒ c¸c môc tiªu kinh tÕ x· héi cÇn ph¶i h­íng ®Õn trong mét thêi kú nhÊt ®Þnh (trong mét n¨m, 5 n¨m) vµ c¸ch thøc ®Ó ®¹t ®­îc môc tiªu ®ã th«ng qua c¸c chÝnh s¸ch, c¸c biÖn ph¸p vµ ®Þnh h­íng cô thÓ . KÕ ho¹ch ph¸t triÓn Kinh TÕ X· Héi lµ mét trong nh÷ng c«ng cô chÝnh s¸ch quan träng nhÊt cña Nhµ n­íc nh»m t¸c ®éng ,h­íng dÉn , kiÓm so¸t (mét sè) ho¹t ®éng cña t­ nh©n ®Ó ®¶m b¶o sù thèng nhÊt cña khu vùc t­ nh©n víi c¸c môc tiªu ph¸t triÓn dµi h¹n. Nã thÓ hiÖn sù cè g¾ng cã ý thøc cña chÝnh phñ trong viÖc thiÕt lËp c¸c mèi quan hÖ gi÷a nhu cÇu cña X· Héi vµ c¸c giíi h¹n nguån lùc ®Ó chän mét ph­¬ng ¸n nh»m ®¸p øng tèi ®a ®­îc nhu cÇu cña X· Héi trong ®iÒu kiÖn sö dông cã hiÖu qu¶ hiÖu qu¶ nhÊt c¸c yÕu tè nguån lùc hiÖn cã. Nã bao gåm 2 vÊn ®Ò : - LËp kÕ ho¹ch: lµ qu¸ tr×nh lùa chän c¸c ph­¬ng ¸n cã thÓ cã ®Ó x¸c ®Þnh mét ph­¬ng ¸n tèi ­u cho qu¸ tr×nh ph¸t triÓn. §iÒu ®ã cã nghÜa lµ chóng ta ph¶i x©y dùng nhiÒu ph­¬ng ¸n råi tõ ®ã chän lùa ra mét ph­¬ng ¸n tèi ­u nhÊt . - Tæ chøc thùc hiÖn: + Cô thÓ h¬n b»ng c¸c chØ tiªu (môc tiªu, biÖn ph¸p) + HÖ thèng c¸c chÝnh s¸ch cña ChÝnh phñ (®­îc xem nh­ lµ cam kÕt cña Chinh phñ). + §­a ra c¸c ph­¬ng thøc thùc hiÖn c¸c môc tiªu ®Ò ra vµ c¸c chÝnh s¸ch ®­îc ¸p dông . b. §Æc ®iÓm Kh¸c víi kÕ ho¹ch ho¸ trong nÒn kinh tÕ tËp chung, quan liªu, bao cÊp, kÕ ho¹ch ho¸ ph¸t triÓn trong nÒn kinh tÕ thi tr­êng ë n­íc ta cã nh÷ng ®Æc ®iÓm sau: + ThÞ tr­êng võa lµ c¨n cø võa lµ ®èi t­îng cña kÕ ho¹ch : KÕ ho¹ch ®­îc h×nh thµnh tõ ®ßi hái kh¸ch quan cña thÞ tr­êng, xuÊt ph¸t tõ thÞ tr­êng, tho¸t ly thÞ tr­êng, kÕ ho¹ch chøa ®ùng c¸c yÕu tè kh«ng kh¶ thi .Mét sè kÕ ho¹ch ®óng ph¶i lµ kÕ ho¹ch ph¶n ¸nh ®­îc lîi Ých cña c¸c bªn tham gia quan hÖ thÞ tr­êng. MÆt kh¸c thÞ tr­êng chØ cã thÓ gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò cã tÝnh ng¾n h¹n, l©u dµi, bÒn v÷ng. V× vËy sö dông kÕ ho¹ch nh­ mét c«ng cô ®Ó Nhµ n­íc h­íng dÉn thÞ tr­êng vµ ®iÒu chØnh thi tr­êng nh»m kÕt hîp gi÷a lîi Ých ng¾n h¹n víi lîi Ých dµi h¹n, gi÷a sù ph¸t triÓn tr­íc m¾t víi sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng cña ®Êt n­íc. + KÕ ho¹ch mang tÝnh ®Þnh h­íng,kÕ ho¹ch chØ ®­a ra mét lo¹t c¸c ph­¬ng h­íng sÏ ph¶i ®¹t ®­îc trong t­¬ng lai víi c¸c chØ tiªu cô thÓ. §iÒu nµy cã nghÜa lµ kh«ng sö dông c¸c biÖn ph¸p mÖnh lÖnh hµnh chÝnh trùc tiÕp mµ chñ yÕu sö dông c¸c biÖn ph¸p gi¸n tiÕp ®Ó h­íng mäi nç lùc kinh tÕ quèc d©n vµo ®Þnh h­íng ®ã. + KÕ ho¹ch cã tÝnh linh ho¹t, mÒm dÎo : kÕ ho¹ch trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng kh«ng ph¶i lµ kÕ ho¹ch cøng nh¾c mµ lµ kÕ ho¹ch hÕt søc mªmf dÎo , linh ho¹t. §iÒu ®ã cã nghÜa lµ tuú theo t×nh h×nh biÕn ®æi cña thÞ tr­êng mµ ph¶i cã kÕ ho¹ch thÝch øng cho phï hîp víi yªu cÇu cña thÞ tr­êng mµ vÉn ®¶m b¶o ®­îc môc tiªu cña kÕ ho¹ch. V× vËy cÇn ®¶m b¶o yªu cÇu: - Trong x©y dùng kÕ ho¹ch th× coi viÖc x©y dùng kÕ ho¹ch lµ viÖc h×nh thµnh nªn c¸c kÞch b¶n, tõ ®ã x©y dùng nªn nhiÒu ph­¬ng ¸n øng víi ®iÒu kiÖn cô thÓ, môc ®Ých cô thÓ. Qua ®ã ta cã thÓ ®­a ra c¸c gi¶i ph¸p lùa chän ph­¬ng ¸n tèi ­u. MÆt kh¸c chØ tiªu kÕ ho¹ch ph¶i ®­îc x©y dùng trong mét kho¶ng vµ ph¶i t¹o ra ®­îc c¸c ph­¬ng ¸n thay thÕ kh¸c nhau . - Trong viÖc triÓn khai thùc hiÖn kÕ ho¹ch ¸p dông nguyªn t¾c thay ®æi theo kiÓu (hµng h¶i ) nghÜa lµ dùa vµo môc tiªu theo dâi môc tiªu vµ ®iÒu khiÓn theo sù biÕn ®éng cña bªn ngoµi. - Trong viÖc tæ chøc hÖ thèng qu¶n lý kÕ ho¹ch lùa chän c¸n bé kÕ ho¹ch giao quyÒn cho c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc .T¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho cÊp d­íi ph¸t huy hÕt kh¶ n¨ng cña m×nh. 2. VÞ trÝ cña kÕ ho¹ch 5 n¨m ph¸t triÓn Kinh TÕ X· Héi HÖ thèng Kinh TÕ Quèc D©n xÐt theo thêi gian gèm cã : - ChiÕn l­îc ph¸t triÓn - KÕ ho¹ch 5 n¨m - KÕ ho¹ch hµng n¨m Gi÷a chiÕn l­îc ph¸t triÓn kÕ ho¹ch 5 n¨m kÕ ho¹ch hµng n¨m ph¶i cã sù ¨n khíp vÒ ph­¬ng h­íng ph¸t triÓn. Mèi quan hÖ h­ò c¬ gi÷a chiÕn l­îc, kÕ ho¹ch 5 n¨m, kÕ ho¹ch hµng n¨m ®­îc ®¶m b¶o nhê cã môc tiªu chung vµ nh÷ng gi¶i ph¸p chñ yÕu gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò Kinh TÕ- X· Héi theo nh÷ng nguyªn t¾c vµ ph­¬ng ph¸p luËn thèng nhÊt cña KÕ ho¹ch ho¸ Kinh TÕ- Quèc D©n. Tuy mçi lo¹i kÕ ho¹ch cã mét ®Æc ®iÓm nhiÖm vô chøc n¨ng riªng. Nh­ng kÕ ho¹ch 5 n¨m lµ h×nh thøc kÕ ho¹ch chñ yÕu cña hÖ thèng KÕ Ho¹ch Ho¸ Quèc D©n, lµ lo¹i kÕ ho¹ch cã vÞ trÝ quan träng. §iÒu nµy ®­îc thÓ hiÖn ë nh÷ng ph©n tÝch sau: ChiÕn l­îc ph¸t triÓn lµ tæng hîp sù ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ vµ lùa chän vÒ c¨n cø, c¸c quan ®iÓm, c¸c môc tuªu ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña ®Êt n­íc trong mét kho¶ng thêi gian dµi trªn 10 n¨m vµ nh÷ng chÝnh s¸ch thÓ chÕ ®Ó thùc hiÖn c¸c néi dung ®Ò ra. Thêi gian x©y dùng chiÕn l­îc tõ 20 n¨m ®Õn 30 n¨m cßn gäi lµ tÇm nh×n. ChiÕn l­îc cô thÓ ho¸ tÇm nh×n lµ c¬ së ®Ó x©y dùng chiÕn l­îc mét c¸ch thuËn lîi. Ngay tõ ®Çu nh÷ng n¨m 1990, chóng ta ®· x©y dùng chiÕn l­îc ph¸t triÓn Kinh TÕ X· Héi ®Çu tiªn giai ®o¹n 2001-2020 víi môc tiªu æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn. HiÖn nay cã thÓ nãi chóng ta ®· æn ®Þnh ®­îc nÒn kinh tÕ vµ b­íc vµo thêi kú míi t¹o tiÒn ®Ò ®Èy m¹nh C«ng NghiÖp Ho¸ -HiÖn §¹i Ho¸ ®Êt n­íc. Nªn môc tiªu tæng qu¸t cña chiÕn l­îc ph¸t triÓn Kinh TÕ – X· Héi 10 n¨m tiÕp theo giai ®o¹n 2001-2020 cña n­íc ta lµ ®Èy m¹nh C«ng NghiÖp Ho¸ - HiÖn §¹i Ho¸. KÕ ho¹ch 5 n¨m lµ cô thÓ ho¸ chiÕn l­îc trong lé tr×nh ph¸t triÓn dµi h¹n cña ®Êt n­íc nh»m x¸c ®Þnh c¸c môc tiªu ®Þnh h­íng, c¸c nhiÖm vô vµ c¸c môc tiªu cô thÓ, c¸c ch­¬ng tr×nh, c¸c c©n ®èi vÜ m« chñ yÕu vµ c¸c gi¶i ph¸p chÝnh s¸ch cã gi¸ trÞ hiÖn hµnh trong thêi gian 5 n¨m lµ kÕ ho¹ch träng t©m lµ v× : + 5 n¨m lµ thêi gian g¾n gi÷a 2 nhiÖm kú §¹i Héi §¶ng toµn quèc (cïng víi mét nhiÖm kú chÝnh trÞ) . Mçi nhiÖm kú chÝnh trÞ bÇu ra ®­îc bé m¸y qu¶n lý ë TW. §ã lµ nh÷ng ng­êi ®aÞ diÖn cho nh©n d©n trong viÖc x©y dùng qu¶n lý b¶o vÖ ®Êt n­íc, ®Æc biÖt ®¹i diÖn cho ®Êt n­íc trong quan hÖ ngo¹i giao quèc tÕ. KÕ ho¹ch 5 n¨m ®­îc x¸c ®Þnh trong thêi h¹n ®ã ®Ó phï hîp víi ý chÝ Nhµ n­íc, h¹n chÕ sù biÕn ®éng lín trong c¸ch thøc tæ chøc qu¶n lý ®Êt n­íc . + Trong ®iÒu kiÖn tr×nh ®é ph¸t triÓn khoa häc hiÖn ®¹i th× 5 n¨m lµ thêi gian trung b×nh cÇn thiÕt ®Ó h×nh thµnh c¸c c«ng tr×nh ®Çu t­ x©y dùng c¬ b¶n trong c¸c ngµnh Kinh TÕ Quèc D©n, ®Ó ®­a vµo sö dông ph¸t huy hiÖu qu¶ vèn ®Çu t­. KÕ ho¹ch 5 n¨m lµ kho¶ng thêi gian kh«ng dµi ®Ó ®¶m b¶o cho c¸c chØ tiªu kÕ ho¹ch mang tÝnh hiÖn thùc. Tõ ®ã, chóng ta míi cã thÓ ®¸nh gi¸ ®­îc viÖc thùc hiÖn kÕ ho¹ch vµ x©y dùng ®Þnh h­íng míi cho kÕ hoach 5 n¨m tíi . + 5 n¨m lµ kho¶ng thêi gian ®¶m b¶o cho tÝnh chÝnh x¸c ®­îc hoµn thiÖn, ®¶m b¶o tÝnh ®Þnh h­íng, tÝnh t¸c nghiÖp. 5 n¨m lµ kho¶ng thêi gian ®ñ ®Ó mét ch­¬ng tr×nh vµ dù ¸n béc lé yÕu tè mang l¹i hiÖu qu¶ hay kh«ng. Chøc n¨ng cña kÕ ho¹ch 5 n¨m lµ cô thÓ ho¸ nh÷ng ph­¬ng h­íng chñ yÕu cña x· héi, x¸c ®Þnh c¸c môc tiªu cÇn tËp chung , ­u tiªn nh»m biÕn ®æi c¬ cÊu kinh tÕ vµ nh÷ng biÖn ph¸p nh»n n©ng cao hiÖu qu¶ cña nÒn s¶n xuÊt x· héi . KÕ ho¹ch t¹o ra nh÷ng thay ®æi lín trong c¬ cÊu ®ång thêi th­êng xuyªn duy tr× tÝnh c©n ®èi cña c¸c yÕu tè vµ c¸c lÜnh vùc kinh tÕ quan träng cña nÒn kinh tÕ quèc d©n. §Õn nay chóng ta ®ang thùc hiÖn kÕ ho¹ch 5 n¨m lÇn thø 7(2001-2005). Qua nh÷ng chÆng ®­êng 5 n¨m kinh tÕ l¹i cã sù chuyÓn dÞch ®¸ng kÓ . Tõ nh÷ng tr×nh bµy ë trªn cho thÊy kÕ ho¹ch 5 n¨m lµ yÕu tè kÕt dÝnh trong hÖ thèng kÕ ho¹ch ho¸ vµ lµ träng t©m lµ c«ng cô qu¶n lÝ vÜ m« qu¸ tr×nh ph¸t triÓn trong thêi h¹n 5n¨m. KÕ ho¹ch 5 n¨m ®­îc x©y d­ng trªn c¬ së chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi vµ quy ho¹ch ph¸t triÓn. Cho nªn cã thÓ nãi r»ng kÕ ho¹ch 5 n¨m lµ b­íc ®i c¬ b¶n ®Ó thùc hiÖn chiÕn lùoc ph¸t triÓn . Trong c«ng cuéc ®«Ø míi cña dÊt n­îc chóng ta ®· qua hai kú kÕ ho¹ch ®ã lµ kÕ ho¹ch 5 n¨m lÇn thø 5&6, ®©y ®­îc coi lµ b­íc ®i hÕt søc quan träng cña qu¸ tr×nh ®æi míi .Hai thêi kú kÕ ho¹ch ®ã mang l¹i cho chóng ta nhiÒu thµnh tùu to lín vµ bªn c¹nh ®ã lµ nh÷ng bµi häc kinh nghiÖm ®Ó chóng ta tiÕp tôc ®æi míi c«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸ ë nh÷ng chÆng ®­êng tiÕp theo. §¹i Héi §¶ng lÇn thø IX ®· ®Þnh h­íng ®Õn n¨m 2020 n­íc ta c¬ b¶n trë thµnh mét n­íc c«ng nghiÖp. Trong kho¶ng thêi gian ®ã chóng ta x©y dùng chiÕn l­îc 2001-2010 tõ ®ã x©y dùng kÕ ho¹ch lÇn thø 7(2001-2005) lÇn thø 8 (2006-2010) . KÕ ho¹ch 5n¨m 2001-2005 lµ hÕt søc quan träng vØ nã lµ b­íc ®i ®Çu tiªn x©y dùng nÒn mãng cho mét n­íc ViÖt nam c¬ b¶n trë thµnh n­íc c«ng nghiÖp. MÆt kh¸c nghÞ quyÕt ®¹i héi 8 ®· ®Æt ra yªu cÇu chuyÓn dÇn sang kÕ ho¹ch 5 n¨m lµ chÝnh, cã ph©n ra tõng n¨m. VËy nh»m n©ng cao chÊt l­îng c«ng t¸c KÕ Ho¹ch Ho¸ ë n­íc ta cÇn coi träng KÕ Ho¹ch 5 n¨m vµ lÊy KÕ Ho¹ch 5 n¨m lµ h×nh thøc chñ yÕu qu¶n lý nÒn Kinh TÕ Quèc D©n . KÕ ho¹ch hµng n¨m. KÕ ho¹ch hµng n¨m lµ c«ng cô triÓn khai cô thÓ ho¸ kÕ ho¹ch 5 n¨m lµ ph©n ®o¹n 5 n¨m. MÆt kh¸c kÕ ho¹ch hµng n¨m cßn lµ c«ng cô hoµn thiÖn kÕ ho¹ch 5 n¨m, cã tÝnh chÊt bæ xung dùa vµo nh÷ng vÊn ®Ò míi ch­a cã trong kÕ ho¹ch 5 n¨m. Còng cã thÓ nãi ®©y lµ kÕ ho¹ch ®iÒu hµnh , bao gåm c¶ viÖc thiÕt lËp c¸c c©n ®èi lín trªn c¬ së nghiªn cøu dù b¸o thÞ tr­êng vµ ®iÒu chØnh c¸c kÕ ho¹ch tiÕp theo. Trong khung kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi 5 n¨m vµ dùa trªn chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña ®Êt n­íc , c¸c nghµnh , c¸c ®Þa ph­¬ng sÏ x©y dùng kÕ ho¹ch ph¸t triÓn cña ngµnh, cña ®Þa ph­¬ng m×nh. II. Néi dung vµ ph­¬ng ph¸p KÕ Ho¹ch Ho¸ 1. Néi dung KÕ Ho¹ch Ho¸ 1.1. Dù b¸o ph¸t triÓn. C«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸ cã b¶n chÊt lµ h­íng tíi c¸c qu¸ tr×nh t­¬ng lai. V× vËy nã lu«n g¾n víi ho¹t ®éng dù b¸o. Víi t­ c¸ch lµ mét kh©u tiÒn ®Ò kÕ ho¹ch, dù b¸o cÇn ®i tr­íc ®Ó ®µo t¹o c¬ së cho viÖc ho¹ch ®Þnh chiÕn l­îc x©y dùng quy ho¹ch, x©y dùng kÕ ho¹ch , x©y dùng chÝnh s¸ch. V× vËy, néi dung cña c«ng t¸c dù b¸o lµ: - Ph©n tÝch xu thÕ ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña ®Êt n­íc vµ dù b¸o sù ph¸t triÓn cña mét sè lÜnh vùc quan träng nh­ d©n sè, l­¬ng thùc, møc sèng d©n c­... - X¸c ®Þnh nh÷ng nh©n tè t¸c ®éng ®Õn kinh tÕ, x· héi ®Êt n­íc, nh­ nguån nguyªn liÖu, nh÷ng thay ®æi vÒ thÞ tr­êng, gi¸ c¶, sù tiÕn bé cña khoa häc c«ng nghÖ, søc mua cña nh©n d©n, t©m lý ng­êi tiªu dïng. - Ph©n tÝch ¶nh h­ëng cña kinh tÕ vµ thÞ tr­êng kinh tÕ thÕ giíi ®Õn kinh tÕ trong n­íc. 1.2. X©y dùng chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi. ViÖc x¸c ®Þnh quan ®iÓm, môc tiªu ph¸t triÓn viÖc ®Þnh h­íng c¬ cÊu kinh tÕ - x· héi vµ c¸c chÝnh s¸ch chñ yÕu ®Ó huy ®éng mäi nguån lùc, mäi yÕu tè c¶ bªn trong vµ bªn ngoµi nh»m t¹o ra nh÷ng ®éng lùc ph¸t triÓn lµ néi dung cèt lâi cña chiÕn l­îc ph¸t triÓn. Khi ®· x¸c ®Þnh ®­îc mét chiÕn l­îc phï hîp, c«ng t¸c quy ho¹ch, kÕ ho¹ch vµ ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi sÏ cã c¬ së v÷ng ch¾c, t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó biÕn kh¶ n¨ng thµnh hiÖn thùc. ChiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cã néi dung c¬ b¶n sau: - X¸c ®Þnh c¸c ph­¬ng ¸n ph¸t triÓn kinh tÕ vÜ m« dµi h¹n vµ trung h¹n, trong ®ã cã c¸c chØ tiªu c¬ b¶n nh­ tèc ®é t¨ng tr­ëng GDP, ®Þnh h­íng kinh tÕ ®èi ngo¹i, ph¸t triÓn x· héi, ... - §Þnh h­íng chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, thµnh phÇn kinh tÕ, hîp t¸c ®Çu t­... ®èi víi toµn bé nÒn kinh tÕ còng nh­ c¸c ®Þa bµn träng ®iÓm vµ c¸c ngµnh quan träng. 1.3. X©y dùng quy ho¹ch tæng thÓ, quy ho¹ch ngµnh, quy ho¹ch vïng Quy ho¹ch tæng thÓ ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi, quy ho¹ch ph¸t triÓn c¸c vïng vµ c¸c ngµnh kinh tÕ lµ x©y dùng khung vÜ m« vÒ x©y dùng vµ tæ chøc kh«ng gian, nh»m cung cÊp nh÷ng c¨n cø khoa häc cho c¸c cÊp ®Ó chØ ®¹o vÜ m« nÒn kinh tÕ th«ng qua c¸c kÕ ho¹ch, c¸c ch­¬ng tr×nh vµ dù ¸n ®Çu t­, ®¶m b¶o cho nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn nhanh, bÒn v÷ng vµ cã hiÖu qu¶. C¸c dù ¸n quy ho¹ch lµ nh÷ng ®Ò tµi khoa häc lín, phèi hîp sù céng t¸c nghiªn cøu cña c¸c ngµnh, c¸c bé vµ c¸c ®Þa ph­¬ng, nh»m ph©n tÝch ®óng thùc tr¹ng kinh tÕ - x· héi, c¸c lîi thÕ cña c¸c ngµnh, c¸c vïng: trªn c¬ së ®ã ®Ò ra ph­¬ng h­íng ph¸t triÓn c¸c ngµnh, c¸c vïng: trªn c¬ së ®ã ®Ò ra ph­¬ng h­íng ph¸t triÓn c¸c ngµnh vµ vïng cho tõng giai ®o¹n nhÊt ®Þnh vµ x¸c ®Þnh nh÷ng ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt (vèn, chÝnh s¸ch ...) ®Ó thùc hiÖn c¸c quy ho¹ch nµy. C¸c quy ho¹ch ph¸t triÓn ®­îc x©y dùng dùa trªn chiÕn l­îc h­íng tíi xuÊt khÈu, t×m ra vµ ph¸t huy lîi thÕ tõng vïng vµ liªn kÕt gi÷a c¸c vïng, nh»m n©ng cao hiÖu qña vµ søc c¹nh tranh cña nÒn kinh tÕ. C¸c gi¶i ph¸p thùc hiÖn quy ho¹ch kh«ng chØ quan t©m tíi nguån vµ h­íng ®Çu t­ x©y dùng c¬ së vËt chÊt mµ cßn chó träng ®Õn nh©n tè con ng­¬×, ®Õn sù ph¸t triÓn cña khoa häc c«ng nghÖ vµ ®æi míi qu¶n lý s¶n xuÊt. 1.4. X©y dùng kÕ ho¹ch 5 n¨m vµ hµng n¨m. X©y dùng kÕ ho¹ch 5 n¨m vµ hµng n¨m lµ mét nhiÖm vô quan träng cña c«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸ nh­ng víi ph¹m vi, ph­¬ng ph¸p vµ néi dung ë tÇm vÜ m«. * VÒ ph¹m vi kÕ ho¹ch ho¸: ph¹m vi kÕ ho¹ch ho¸ kh«ng chØ bao qu¸t c¸c doanh nghiÖp thuéc khu vùc Nhµ n­íc mµ phÇn nµo ®· bao qu¸t ®­îc c¸c doanh nghiÖp thuéc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c. KÕ ho¹ch ho¸ theo ®­êng lèi ®æi míi ®­îc kh¼ng ®Þnh tõ §¹i héi §¶ng lÇn thø VI, lÇn thø VII, khuyÕn khÝch ph¸t triÓn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn: quèc doanh, tËp thÓ, c¸ thÓ, t­ b¶n t­ nh©n, t­ b¶n Nhµ n­íc: ®Õn ®¹i héi IX x¸c ®Þnh thªm thµnh phÇn kinh tÕ lµ khu vùc kinh tÕ cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi. §©y lµ chiÕn l­îc quan träng t¹o tiÒn ®Ò kh¸ch quan cho c¬ chÕ thÞ tr­êng ho¹t ®éng. Theo ®ã, kÕ ho¹ch còng bao qu¸t toµn bé nÒn kinh tÕ. * VÒ néi dung kÕ ho¹ch : do nhËn thøc râ vai trß cña c¸c lÜnh vùc v¨n ho¸, x· héi ®èi víi sù nghiÖp ph¸t triÓn kinh tÕ, ®Æc biÖt trong ®iÒu kiÖn x· héi ViÖt Nam víi 80% d©n sè ë n«ng th«n nªn trong kÕ ho¹ch c¸c n¨m tõ 1991 - 1996 ®· chuyÓn h­íng tõ kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ sang kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi víi c¸c néi dung chñ yÕu: - HÖ thèng c¸c môc tiªu chiÕn l­îc: x¸c ®Þnh cÇn ®¹t ®­îc cuèi cïng trong kho¶ng thêi gian kÕ ho¹ch, hÖ thèng môc tiªu nµy gåm: + Môc tiªu kinh Tõ. + Môc tiªu x· héi. + Môc tiªu tæng hîp. §Ó thùc hiÖn ®­îc c¸c môc tiªu nµy, cÇn ph¶i cã sù phèi hîp, kÕt hîp thùc hiÖn bëi c¸c nhµ l·nh ®¹o th«ng qua hÖ thèng tham m­u cña m×nh vµ hÖ thèng kÕ ho¹ch ho¸ trong c¶ n­íc. - HÖ thèng chØ tiªu kÕ ho¹ch : + Gi¶m c¸c chØ tiªu mang tÝnh ph¸p lÖnh + T¨ng c¸c chØ tiªu kinh tÕ, chØ tiªu x· héi vµ chØ tiªu lång ghÐp cña hai chØ tiªu kinh tÕ vµ x· héi. - HÖ thèng c¸c chÝnh s¸ch vÜ m« ®iÒu tiÕt sù ph¸t triÓn: C¸c chÝnh s¸ch ph¶i lµ khu«n mÉu cho c¸c ®¬n vÞ cÊp d­íi sö dông vµ thùc hiÖn. CÇn ®¶m b¶o tÝnh ®Çy ®ñ, ®¬n gi¶n, cô thÓ. B¶o ®¶m sù thèng nhÊt gi÷a c¸c lo¹i chÝnh s¸ch víi nhau vµ tÝnh æn ®Þnh cña c¸c lo¹i chÝnh s¸ch. KÕ ho¹ch kinh tÕ hµng n¨m bao hµm c¸c chÝnh s¸ch linh ho¹t, phï hîp víi nh÷ng thay ®æi ë trong vµ ngoµi n­íc mµ kh«ng dù kiÕn hÕt trong khi x©y dùng kÕ ho¹ch 5 n¨m. KÕ ho¹ch bæ sung vµ thóc ®Èy cho kÕ ho¹ch 5 n¨m thùc hiÖn thµnh c«ng. 1.5. X©y dùng c¸c ch­¬ng tr×nh quèc gia vµ dù ¸n ph¸t triÓn. C¸c ch­¬ng tr×nh quèc gia ®­îc tiÕn hµnh ®ång thêi víi viÖc x©y dùng kÕ ho¹ch 5 n¨m vµ hµng n¨m. Ch­¬ng tr×nh quèc gia lµ tËp hîp c¸c môc tiªu, nhiÖm vô vµ gi¶i ph¸p ®ång bé vÒ kinh tÕ , x· héi, khoa häc vµ c«ng nghÖ, m«i tr­êng, c¬ chÕ, chÝnh s¸ch ®Ó tæ chøc thùc hiÖn mét hoÆc mét sè môc tiªu ®· ®­îc x¸c ®Þnh trong chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi chung cña ®Êt n­íc. Khi x©y dùng mét ch­¬ng tr×nh quèc gia ®ßi hái ph¶i x¸c ®Þnh râ c¸c môc tiªu cña ch­¬ng tr×nh ®èi víi sù ph¸t triÓn cña ®Êt n­íc; x¸c ®Þnh râ c¸c gi¶i ph¸p cÇn thiÕt ®¶m b¶o thùc thi ch­¬ng tr×nh nh­ gi¶i ph¸p vÒ vèn, ph­¬ng thøc vay vµ hoµn vèn, nguyªn liÖu, m¸y mãc,... ; hiÖu qu¶ cña ch­¬ng tr×nh th«ng qua c¸c chØ tiªu vÒ lîi Ých kinh tÕ - x· héi ®em l¹i, ®èi tuîng ®­îc h­ëng thô kÕt qu¶ cña toµn bé ch­¬ng tr×nh ... C¸c ch­¬ng tr×nh quèc gia ph¶i ®­îc ChÝnh phñ xem xÐt vµ ®­îc Quèc héi th«ng qua tr­íc khi vµo thùc hiÖn. Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh, nÕu cÇn thay ®æi môc tiªu x· héi vµ ®iÒu kiÖn c©n ®èi, c¸c c¬ quan chøc n¨ng sÏ xem xÐt vµ ®iÒu chØnh trong thêi gian x©y dùng kÕ ho¹ch 5 n¨m vµ hµng n¨m. NÕu c¸c vÊn ®Ò kinh tÕ - x· héi cô thÓ tõng khu vùc, tõng vïng th× cã thÓ chuyÓn sang cho c¸c Bé, Ngµnh ®Þa ph­¬ng ®Ó tËp trung lµm tèt c¸c ch­¬ng tr×nh ®· ®­îc x¸c ®Þnh, tr¸nh chång chÐo, b¶o ®¶m hiÖu qu¶ vµ tÝnh thiÕt thùc cña ch­¬ng tr×nh. §Ó thùc hiÖn ®­îc c¸c ch­¬ng tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi th× cÇn thiÕt ph¶i x©y dùng c¸c dù ¸n ph¸t triÓn. Mçi ch­¬ng tr×nh cÇn ®­îc cô thÓ ho¸ b»ng nhiÒu dù ¸n ph¸t triÓn. Mçi dù ¸n ph¸t triÓn h­íng tíi mét môc tiªu nµo ®ã cña ch­¬ng tr×nh. Tuy nhiªn mét sè dù ¸n cã thÓ x¸c ®Þnh tõ kÕ ho¹ch 5 n¨m vµ h­íng tíi môc tiªu cña kÕ ho¹ch 5 n¨m. V× vËy dù ¸n cã vai trß rÊt quan träng trong viÖc ho¹ch ®Þnh ph¸t triÓn, ®ã lµ: - Dù ¸n lµ c«ng cô ®Æc biÖt ®Ó triÓn khai thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô cña chiÕn l­îc, quy ho¹ch vµ kÕ ho¹ch 5 n¨m, ch­¬ng tr×nh ph¸t triÓn mét c¸ch cã hiÖu qu¶ nhÊt. - Dù ¸n lµ ph­¬ng tiÖn ®Ó g¾n kÕt kÕ ho¹ch vµ thÞ tr­êng, n©ng cao tÝnh kh¶ thi cña kÕ ho¹ch , ®ång thêi ®¶m b¶o kh¶ n¨ng ®iÒu tiÕt thÞ tr­êng theo ®Þnh h­íng x¸c ®Þnh cña kÕ ho¹ch . - Dù ¸n gãp phÇn gi¶i quyÕt quan hÖ cung cÇu vÒ vèn trong ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi vµ gi¶i quyÕt quan hÖ cung cÇu vÒ s¶n phÈm hµng ho¸, dÞch vô trªn thÞ tr­êng. - Dù ¸n gãp phÇn c¶i thiÖn ®êi sèng d©n c­ vµ c¶i tiÕn bé mÆt kinh tÕ - x· héi cña tõng vïng vµ cña c¶ n­íc. Do c¸c vai trß trªn, dù ¸n ph¸t triÓn rÊt ®­îc coi träng trong hÖ thèng kÕ ho¹ch ho¸ ë ViÖt Nam hiÖn nay. Nã lµ c«ng cô thùc hiÖn nhiÖm vô, môc tiªu cña kÕ ho¹ch víi hiÖu qu¶ kinh tÕ x· héi cao nhÊt. 2. Néi dung kÕ ho¹ch 5 n¨m ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi.. * Kh¸i niÖm: KÕ ho¹ch 5 n¨m lµ mét sù cô thÓ ho¸ c¸c môc tiªu vµ quy ho¹ch ph¸t triÓn trong lé tr×nh ph¸t triÓn dµi h¹n cña ®Êt n­íc. Nã thÓ hiÖn b»ng viÖc x¸c ®Þnh c¸c môc tiªu, chØ tiªu vÒ kinh tÕ - x· héi. X¸c ®Þnh c¸c chÝnh s¸ch chñ yÕu, c¸c gi¶i ph¸p c¬ b¶n, c¸c c©n ®èi vÜ m« quan träng ®Ó thùc hiÖn ph©n bæ nguån lùc mét c¸ch cã hiÖu qu¶ cho khu vùc nhµ n­íc vµ kÝch thÝch sù ph¸t triÓn cho khu vùc t­ nh©n trong kho¶ng thêi gian 5 n¨m. * KÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi 5 n¨m bao gåm nh÷ng néi dung cÇn tæ chøc triÓn khai nghiªn cøu nh­ sau: - §¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn c¸c môc tiªu vµ c¸c chØ tiªu cña kÕ ho¹ch 5 n¨m tr­íc, trong ®ã ph¶i nªu lªn nh÷ng viÖc lµm ®­îc vµ nh÷ng viÖc ch­a lµm ®­îc, rót ra nh÷ng nguyªn nh©n vµ nh÷ng bµi häc. Dù b¸o c¸c t×nh huèng ph¸t triÓn trong thêi kú kÕ ho¹ch, bao gåm ®¸nh gi¸ c¸c nguån lùc ph¸t triÓn (tµi nguyªn lao ®éng, ®Êt ®ai, vèn tµi chÝnh, vèn c«ng nghÖ, chÊt x¸m) cã thÓ khai th¸c ®­a vµo ph¸t triÓn trong kú kÕ ho¹ch: dù b¸o c¸c t×nh huèng kinh tÕ - x· héi trong vµ ngoµi n­íc, mèi t¸c ®éng cña c¸c yÕu tè liªn quan, nh÷ng thuËn lîi vµ khã kh¨n trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña thêi kú kÕ ho¹ch. - Lùa chän c¸c ph­¬ng ¸n ph¸t triÓn, ph©n tÝch tõng ph­¬ng ¸n dùa trªn viÖc dù b¸o c¸c t×nh huèng ph¸t triÓn. Cã ph­¬ng ¸n ph¸t triÓn dùa vµo kh¶ n¨ng v­ît nh÷ng khã kh¨n, tån t¹i vµ duy tr×, ph¸t triÓn nh÷ng yÕu tè thuËn lîi. §ång thêi còng x©y dùng nh÷ng ph­¬ng ¸n víi nh÷ng dù b¸o cã nhiÒu khã kh¨n, ®Ó chñ ®éng trong viÖc ®iÒu hµnh kÕ ho¹ch trong suèt thêi gian thùc hiÖn. - X©y dùng hÖ thèng c¸c quan ®iÓm ph¸t triÓn dùa vµo chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cu¶ ®Êt n­íc vµ sù ph©n kú c¸c giai ®o¹n ph¸t triÓn. Néi dung nµy bao gåm thiÕt lËp hÖ thèng c¸c t­ t­ëng chØ ®¹o x©y dùng kÕ ho¹ch xuyªn suèt trong thêi kú kÕ ho¹ch. Mét sè quan ®iÓm cÇn ph¶i ®­îc nghiªn cøu lµ. + Quan ®iÓm vÒ viÖc kÕt hîp t¨ng tr­ëng æn ®Þnh bÒn v÷ng vµ t¹o ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn cho giai ®o¹n sau : Quan ®iÓm vÒ kÕt hîp hµi hoµ kinh tÕ vµ x· héi . Quan ®iÓm vÒ ph¸t triÓn diÖn vµ ®iÓm . Quan ®iÓm vÒ kÕt hîp nguån néi lùc vµ khai th¸c nguån néi lùc bªn ngoµi . - X¸c ®Þnh môc tiªu vµ c¸c chØ tiªu ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ : ë cÊp tæng thÓ nÒn kinh tÕ, cÇn x¸c ®Þnh hÖ thèng môc tiªu kinh tÕ vÜ m«, bao gåm mét sè môc tiªu c¬ b¶n : + T¨ng tr­ëng kinh tÕ mµ môc tiªu tæng qu¸t lµ tèc ®é gia t¨ng GDP, theo ®ã lµ tèc ®é gia t¨ng ngµnh c«ng nghiÖp, n«ng, l©m, ng­ nghiÖp, dÞch vô. + æn ®Þnh tµi chÝnh trong tØnh, t¨ng kh¶ n¨ng vµ tiÒm lùc tµi chÝnh, xö lý hµi hoµ quan hÖ tÝch luü - tiªu dïng, t¨ng kh¶ n¨ng ®Çu t­ ph¸t triÓn. + T¨ng kh¶ n¨ng ®èi ngo¹i, xuÊt - nhËp khÈu vµ thu hót nguån vèn tõ bªn ngoµi. + B¶o ®¶m c«ng ¨n viÖc lµm, gi¶m thÊt nghiÖp, ph¸t triÓn d©n trÝ, c¶i thiÖn d©n sinh vµ c¸c mÆt x· héi. - X©y dùng hÖ thèng c¸c c©n ®èi vÜ m« chñ yÕu, bao gåm viÖc tÝnh to¸n vµ x¸c ®Þnh c¸c c©n ®èi vÒ tÝch luü tiªu dïng, c©n ®èi ng©n s¸ch, c©n ®èi vÒ ®Çu t­ ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi víi viÖc huy ®éng toµn bé nguån lùc ph¸t triÓn trong nÒn kinh tÕ, c©n ®èi vÒ xuÊt - nhËp khÈu, c©n ®èi vÒ c¸n c©n thanh to¸n, c©n ®èi vÒ n¨ng lùc s¶n xuÊt vµ nhu cÇu c¸c s¶n phÈm chñ yÕu. - X©y dùng c¸c ch­¬ng tr×nh ph¸t triÓn, nh»m b¶o ®¶m môc tiªu. Bao gåm nh÷ng néi dung sau ®©y: + Môc tiªu cña ch­¬ng tr×nh + Ph¹m vi t¸c ®éng cña ch­¬ng tr×nh ®Õn kh¶ n¨ng hoµn thµnh c¸c môc tiªu vÜ m« cña nÒn kinh tÕ, cña ®Þa ph­¬ng cña vïng. + C¸c ®iÒu kiÖn c©n ®èi ®Ó thùc hiÖn c¸c ch­¬ng tr×nh, bao gåm c¶ c¸c gi¶i ph¸p vµ c¸c c¬ chÕ chÝnh s¸ch nh»m huy ®éng mäi nguån lùc trong n­íc. + C¬ chÕ ®iÒu hµnh ch­¬ng tr×nh X©y dùng ch­¬ng tr×nh ®Çu t­ ph¸t triÓn toµn x· héi nh»m b¶o ®¶m thùc hiÖn c¸c môc tiªu kinh tÕ vÜ m«, trong ®ã ®Æc biÖt nhÊn m¹nh ch­¬ng tr×nh ®Çu t­ c«ng céng: bao gåm danh môc c¸c dù ¸n ®Çu t­ trong tõng ngµnh, tõng lÜnh vùc, tõng ®Þa bµn, tõng thêi gian khëi c«ng vµ hoµn thµnh, t­¬ng øng víi viÖc huy ®éng 5 nguån vèn kh¸c nhau ®Ó ®­a vµo thùc hiÖn: + Nguån vèn thuéc ng©n s¸ch Nhµ n­íc, bao gåm mét phÇn vèn ODA. + Nguån vèn thuéc tÝn dông Nhµ n­íc, bao gåm mét phÇn vèn ODA cho vay l¹i. + Nguån vèn thuéc Doanh nghiÖp Nhµ n­íc ®Çu t­ + Nguån vèn thuéc c¸c tÇng líp nh©n d©n ®Çu t­. + Nguån vèn ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi (FDI). - X©y dùng hÖ thèng c¸c gi¶i ph¸p , c¸c c¬ chÕ chÝnh s¸ch ®iÒu hµnh nÒn kinh tÕ, b¶o ®¶m thùc hiÖn môc tiªu. * C¸c gi¶i ph¸p lín : 1) C¸c c©n ®èi vÜ m« c¬ b¶n (c©n ®èi tÝch luü - tiªu dïng, c©n ®èi nguån vèn ®Çu t­ x· héi ...) 2) C¸c c¬ chÕ, thÓ chÕ thùc hiÖn chÝnh s¸ch 3) C¸c gi¶i ph¸p liªn quan ®Õn thùc hiÖn kÕ ho¹ch 5 n¨m. 3. C¸c Ph­¬ng ph¸p KÕ Ho¹ch Ho¸. 3.1 Ph­¬ng ph¸p theo m« h×nh T¨ng tr­ëng tæng qu¸t . a. Néi dung B¶n chÊt cña ph­¬ng ph¸p nµy lµ nghiªn cøu vµ m« t¶ nÒn kinh tÕ d­íi sù t¸c ®éng cña mét lo¹t c¸c biÕn sè kinh tÕ quan träng cã liªn quan ®Õn møc vµ tû lÖ t¨ng tr­ëng GDP nh­ S(tiÕt kiÖm)I (®Çu t­)X(xuÊt khÈu)M(nhËp khÈu)Trî gióp vµ ®Çu t­ n­íc ngoµi §©y lµ m« h×nh biÕn d¹ng kh¸c cña m« h×nh HARROD DORMAR c¶i c¸ch tr­êng ph¸i J.Keynes(1940) NÒn kinh tÕ lu«n lu«n c©n ®èi ë møc d­íi c©n b»ng ®ã lµ nguyªn nh©n lu«n luon tån t¹i yÕu tè du thõa nguån lùc. VËy muèn t¨ng GDP th× ph¶i huy ®éng ®­îc c¸c yÕu tè d­ thõa ®ã vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. §Ó cã thÓ huy ®éng ®­îc c¸c nguån lùc d­ thõa th× ph¶i cã c¸c biÖn ph¸p ®Ó kÝch cÇu(t¨ng quy m« cña ®Çu t­)®Çu t­ t­ nh©n vµ ®Çu t­ x· héi, tõ ®ã t¹o ®iÒu kiÖn t¨ng tiÕt kiÖm b.VËn dông ph­¬ng ph¸p * ) X©y dùng ®­îc c¸c chØ tiªu trong kÕ ho¹ch t¨ng tr­ëng kinh tÕ (gk ,Dyk ) - Dù b¸o mét hÖ sè ICOR cho thêi kú kÕ ho¹ch + C¨n cø vµo hÖ sè ICOR kú gèc + Kh¶ n¨ng dù tr÷ nguån lùc + Sù ph¸t triÓn trong thêi k× kÕ ho¹ch cña c¸c yÕu tè c«ng nghÖ vµ kü thuËt Tõ ®ã chóng ta ®­a ra dù b¸o nhiÒu ph­¬ng ¸n vÒ hÖ sè ICOR - Thèng kª tæng hîp c¸c sè liÖu vÒ møc ®Çu t­ kú gèc. T¨ng ®Çu t­ x· héi kú gèc ®Ó møc vèn ®Çu t­ chuyÓn thµnh møc vèn s¶n xuÊt - X©y dùng chØ tiªu t¨ng tr­ëng kinh tÕ kú kÕ ho¹ch Gk = s/k *) X©y dùng c¸c chØ tiªu trong kÕ ho¹ch ph¸t triÓn nguån lùc cña t¨ng tr­ëng kinh tÕ. ChØ tiªu vÒ nhu cÇu ®Çu t­ ®Ó ®¶m b¶o mét tèc ®é t¨ng tr­ëng theo kÕ ho¹ch Nhu cÇu ®Çu t­ kú gèc s0 =gk*k Thèng kª sè liÖu ®Çu t­ x· héi thôc tÕ kú gèc C©n ®èi nhu cÇu vµ kh¶ n¨ng ®Çu t­ xem cã mÊt c©n ®èi trong ®Çu t­ hay kh«ng + Sö dông K hiÖn cã + Thay ®æi c¬ cÊu nghµnh kinh tÕ + Sö dông nguån lùc bªn ngoµi ChØ tiªu nhu cÇu nguån lùc lao ®éng theo môc tiªu t¨ng tr­ëng kinh tÕ 3.2 Ph­¬ng ph¸p KÕ Ho¹ch Ho¸ theo m« h×nh C©n §èi Liªn Ngµnh. a. Néi dung b¶ng c©n ®èi liªn nghµnh. *) B¶n chÊt cña ph­¬ng ¸n lµ nghiªn cøu vµ ph©n tÝch qu¸ tr×nh giao l­u cña s¶n phÈm. Hay ®­íng ®i cña s¶n phÈm tõ khi ra ®êi ®Õn khi tiªu dïng cuèi cïng. Mét s¶n phÈm A(ngµnh A)phôc vô s¶n xuÊt. S¶n phÈm A sÏ ®i vµo mét qu¸ tr×nh tiªu dïng nµo ®ã. ->Tiªu dïng trung gian( ®Çu vµo cña mét qu¸ tr×nh s¶n xuÊt) ->Tiªu dïng cuèi cïng: + §Çu vµo tiªu dïng c¸ nh©n. + §Çu vµo tiªu dïng x· héi. + T¸i ®Çu t­ tÝch luü. + XuÊt khÈu. S¶n phÈm A phôc vô cho tiªu dïng. Sö dông c¸c yÕu tè ®Çu vµo lµ s¶n phÈm cña c¸c ngµnh kh¸c. b. Néi dung b¶n c©n ®èi liªn ngµnh Nguyªn t¾c: hµng ngang: S¶n xuÊt(§Çu ra). Hµng däc : Tiªu dïng(®Çu vµo) Gãc 1/4 bªn tr¸i phÝa trªn m« t¶ c¸c ho¹t ®éng trao ®æi vµ giao dÞch mang tÝnh chÊt trung gian. Céng theo hµng ngang, ngµnh A cung cÊp cho c¸c ngµnh kh¸c vµ lµ ®Çu vµo trung gian. Cét däc: c¬ cÊu ®Çu vµo cña mét ngµnh nµo ®ã(gi¸ trÞ thu mua cña mét ngµnh ®èi víi c¸c ngµnh kh¸c) Tæng gi¸ trÞ thu mua b»ng tæng gi¸ trÞ trung gian. Gãc 1/4 bªn ph¶i phÝa trªn lµ m« t¶ c¸c ho¹t ®éng trao ®æi vµ cung cÊp hµng ho¸ cuèi cïng. Céng theo hµng ngang cña gãc 1/4 bªn tr¸i céng 1/4 bªn ph¶i phÝa trªn ta ®­îc tæng ®Çu ra. Mét phÇn hai phÝa d­íi m« t¶ c¸c ho¹t ®éng thanh to¸n ban ®Çu vµ thanh to¸n cho tiªu dïng cuèi cïng. + Gãc 1/ 4 bªn tr¸i: thanh to¸n ban ®Çu. + Gãc 1/4 bªn ph¶i : thanh to¸n cuèi cïng. Céng gãc 1/4 bªn tr¸i phÝa trªn vµ d­íi theo cét ®­îc tæng gi¸ trÞ (GO ®Çu vµo) tiªu dïng. C©n ®èi GO s¶n xuÊt vµ tiªu dïng: GO = VA + IE C©n ®èi GO cña toµn nÒn kinh tÕ ë hai gãc ®é s¶n xuÊt vµ tiªu dïng. C©n ®«i VA = hµng ho¸ cuèi cïng – GDP. (VA gi¸ trÞ gia t¨ng ). c. Ph­¬ng ph¸p b¶ng c©n ®èi liªn ngµnh. *) X©y dùng kÕ ho¹ch chuyÓn dÞch c¬ cÊu ngµnh kinh tÕ TÝnh to¸n ®Ó h×nh thµnh ma trËn chi phÝ th­êng xuyªn trùc tiÕp thêi kú gèc. X¸c ®Þnh c¸c ®iÒu chØnh cÇn thiÕt cña b¶ng c©n ®èi liªn ngµnh phï hîp víi kú kÕ ho¹ch. Thay ®æi vÒ mèi quan hÖ trùc tiÕp c¸c ngµnh. X©y dùng tõ kÕ ho¹ch t¨ng tr­ëng kinh tÕ c¸c chi tiÕt s¶n xuÊt s¶n phÈm tiªu dïng cuèi cïng. X¸c ®Þnh c¸c chØ tiªu vÒ mèi quan hÖ liªn ngµnh gi÷a c¸c ngµnh víi nhau. Tæng hîp x¸c ®Þnh c¸c c©n ®èi vÜ m« chñ yÕu trong thêi kú kÕ ho¹ch. TÝnh to¸n c¸c chØ tiªu c¬ cÊu ngµnh. Gi¸ trÞ s¶n l­îng cña tõng ngµnh so víi s¶n l­îng cña toµn nÒn kinh tÕ hay GDP cña tõng ngµnh so víi GDP cña toµn nÒn kinh tÕ. *) X©y dùng c¸c c©n ®èi vÜ m« thêi kú kÕ ho¹ch tõ ®ã ®­a ra c¸c gi¶i ph¸p cô thÓ gi¶i quyÕt c¸c mÊt c©n ®èi - C©n ®èi vÒ vèn. C©n ®èi vÒ c¸n c©n th­¬ng m¹i. C©n ®èi vÒ Ng©n S¸ch. 3.3 Ph­¬ng ph¸p x©y dùng KÕ Ho¹ch 5 n¨m. Cã 2 ph­¬ng ph¸p x©y dùng kÕ ho¹ch 5 n¨m ®ã lµ: - KÕ ho¹ch 5 n¨m “ Thêi kú” - KÕ ho¹ch 5 n¨m “Cuèn chiÕu”. Ph­¬ng ph¸p 1: KÕ ho¹ch 5 n¨m “Thêi kú” X©y dùng kÕ ho¹ch nµy trong kho¶n thêi gian lµ 5 n¨m, víi mèc ph©n ®o¹n cè ®Þnh (vÝ dô: x©y dùng kÕ ho¹ch 1996 - 2000, kÕ ho¹ch 2001 - 2005...). C¸ch tÝnh to¸n chØ tiªu x©y dùng vµ tÝnh b×nh qu©n trªn mét n¨m cña c¶ thêi kú hoÆc tÝnh chØ tiªu cho c¸c n¨m cuèi. + ¦u ®iÓm: Ph­¬ng ph¸p nµy dÔ tÝnh to¸n v× muèn x©y dùng kÕ ho¹ch cho 5 n¨m tiÕp theo th× lÊy sè liÖu kÕ ho¹ch vµ thùc tÕ cña kú tr­íc råi nh©n víi hÖ sè ph¸t triÓn b×nh qu©n cña c¸c giai ®o¹n tr­íc. Bªn c¹nh ®ã, lµ còng dÔ qu¶n lý, dÔ theo dâi ®¸nh gi¸ h._.¬n khi dùa vµo c¸c chØ sè b×nh qu©n khi thùc hiÖn kÕ ho¹ch. + Nh­îc ®iÓm: KÕ ho¹ch ®­îc x©y dùng theo ph­¬ng ph¸p nµy ®­îc cho lµ duy ý trÝ, cøng nh¾c, mÊt ®i tÝnh linh ho¹t vµ mÒm dÎo cña kÕ ho¹ch. V× lµ chØ tiªu b×nh qu©n vµ ®­îc x¸c ®Þnh trong kho¶ng thêi gian dµi (5 n¨m) nªn cã nhiÒu t¸c ®éng bªn ngoµi vµo thùc hiÖn kÕ ho¹ch (nh­ khñng ho¶ng, l¹m ph¸t, sù thay ®æi cña chÝnh s¸ch ...) mµ ta khã cã thÓ dù ®o¸n tr­íc ®­îc nªn c¸c chØ tiªu ®­a ra bÞ gß bã, khã ®iÒu chØnh thay thÕ cho phï hîp víi thay ®æi ngo¹i c¶nh. Ph­¬ng ph¸p 2 : KÕ ho¹ch 5 n¨m “Cuèn chiÕu”. Kho¶ng thêi gian cè ®Þnh lµ 5 n¨m nh­ng thêi gian cô thÓ th× thay ®æi (lu©n chuyÓn sau mçi mét n¨m cña thêi kú 5 n¨m). C¸ch tÝnh to¸n chØ tiªu - X©y dùng cô thÓ c¸c chØ tiªu kÕ ho¹ch cho mét n¨m ®Çu. Dù tÝnh, tÝnh to¸n mét sè chØ tiªu n¨m sau vµ dù b¸o mét sè chØ tiªu cho nh÷ng n¨m cßn l¹i. - KÕ ho¹ch 5 n¨m ®iÒu chØnh khi hoµn thµnh kÕ ho¹ch mét n¨m ®Çu, sau ®ã, chuyÓn mèc thêi gian míi b»ng c¸ch thªm mét n¨m. VÝ dô: X©y dùng kÕ ho¹ch 2001 - 2005, khi thùc hiÖn xong kÕ ho¹ch n¨m 2001 th× x©y dùng tiÕp kÕ ho¹ch 2002 - 2006. Sau khi ®· ®iÒu chØnh (nÕu cã) mét sè thay ®æi bªn ngoµi ë n¨m 2001. + ¦u ®iÓm : KÕ ho¹ch ®­îc x©y dùng theo ph­¬ng ph¸p nµy kh¾c phôc ®­îc h¹n chÕ cña kÕ ho¹ch 5 n¨m “Thêi kú” ®ã lµ nã ®· lµ kÕ ho¹ch mang tÝnh linh ho¹t, mÒm dÎo. C¸c th«ng tin mang tÝnh cËp nhËp, øng biÕn xö lý kÞp thêi c¸c t¸c ®éng ch­a l­êng tr­íc ®­îc vµo kÕ ho¹ch, võa b¶o ®¶m tÝnh ®Þnh h­íng cña kÕ ho¹ch, võa b¶o ®¶m kÕ ho¹ch t¸c nghiÖp. + Nh­îc ®iÓm: Khã trong x©y dùng, qu¶n lý v× ph¶i thay sè liÖu míi liªn tôc, dÉn ®Õn lu«n ph¶i ®iÒu chØnh kÕ ho¹ch. §iÒu ®ã g©y sù tèn kÐm trong x©y dùng vµ khã thùc hiÖn c¸c kÕ ho¹ch v× bÞ thay ®æi nhiÒu lÇn nÕu kÕ ho¹ch ®iÒu chØnh kh«ng chuÈn Ch­¬ngII. §¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch 5 n¨m 1996 - 2000. I. tãm t¾t t×nh h×nh ®Æc ®iÓm vµ môc tiªu tæng qu¸t cña KÕ Ho¹ch 5 n¨m 1996-2000 tØnh Yªn B¸i. 1>. Tãm t¾t t×nh h×nh ®Æc ®iÓm tØnh Yªn B¸i. Tæng diÖn tÝch tù nhiªn lµ : 6.882,92km2, chiÕm 2,08% diÖn tÝch c¶ n­íc xÕp thø 15 so víi 61 tØnh thµnh vµ sè d©n lµ:691.000 ng­êi. Yªn B¸i gåm 9 ®¬n vÞ hµnh chÝnh (2 thÞ x· vµ 7 huyÖn ) víi tæng sè 180 x·, ph­êng, thÞ trÊn. Trong ®è ®· ®­îc nhµ n­íc c«ng nhËn 70 x· vïng cao b»ng 38% tæng sè x· vµ chiÕm 67% diÖn tÝch tù nhiªn. Trong ®ã cã 61 x· (30%) ®Æc biÖt khã kh¨n. Lµ tØnh cã thuËn lîi vÒ giao th«ng vËn t¶i, lµ giao th«ng ®­êng bé 368km. Quèc lé 379:93km, quèc lé 32:175km, quèc lé 32:75,5km) vµ 288km ®­êng tØnh lé. TuyÕn ®­êng s¾t ch¹y suèt tØnh dµi 84km nèi h¶i phßng - Hµ néi - Lµo Cai, - C«n Ninh (Trung Quèc ). HÖ thèng ®­êng thuû thuËn lîi (H¶i Phßng - Hµ néi - Lµo Cai ). S©n bay Yªn B¸i ®­îc x©y dùng vµo n¨m 1995, trong t­¬ng lai cã thÓ x©y dùng tuyÕn ®­êng bay ®i c¸c tØnh vµ quèc tÕ. Do ®iÒu kiÖn giao th«ng vËn t¶i Yªn B¸i cã lîi thÕ trong viÖc giao l­u víi c¸c tØnh b¹n, c¸c thÞ tr­êng lín trong n­íc vµ quèc tÕ. Yªn B¸i lµ tØnh cã vÞ trÝ quèc phßng quan träng, cã hËu cø chiÕn l­îc nèi liÒn ViÖt B¾c vµ T©y B¾c. Yªn b¸i thuéc vïng khÝ hËu nhiÖt ®íi gi¸o nïa cã nhiÖt ®é trung b×nh hµng n¨m 22-230c. L­îng m­a lín trung b×nh 1500-2000mm/n¨m, ®é Èm trung b×nh 83-87% rÊt thuËn lîi cho ph¸t triÓn n«ng nghiÖp. Yªn B¸i cã 3 hÖ thèng s«ng suèi lín: S«ng Hång, s«ng ch¶y vµ suèi NËm kim (1nh¸nh cña s«ng §µ ) víi tæng chiÒu dµi 320km. HÖ thèng chi l­u cña nã ®­îc ph©n bè ®Òu trªn toµn l·nh thæ ngoµi hÖ thèng s«ng suèi Yªn B¸i cßn cã 20.100ha diÖn tÝch mÆt n­íc hå ao ( trong ®ã hÒ Th¸c Bµ cã diÖn tÝch mÆt n­íc lµ 19.000ha) lîi thÕ nµy ®­îc khai th¸c nhµ m¸y thuû ®iÖn th¸c bµ ®­îc x©y dùngtõ n¨m 1960- 1995 víi s¶n l­îng ®iÖn ph¸t ra 0,5 tû kw lµ c¬ së ®Ó x©y dùng hÖ thèng n­íc s¹ch, x©y dùng thuû lîi phôc vô ph¸t triÓn n«ng nghiÖp, x©y dùng c¬ së du lÞch tr­íc m¾t vµ l©u dµi. VÒ tµi nguyªn kho¸ng s¶n phong phó ®a d¹ng ( than, ®¸ v«i, c¸t, sái ®¸ quý, s¸t, vµng, n­íc kho¸ng kh«ng lµ c¬ së ®Ó ph¸t triÓn c¸c ngµnh c«ng nghiÖp . vÒ tµi nguyªn ®Êt vµ rõng lµ tØnh cã diÖn tÝch ®Êt tù nhiªn 6.882,92 km2, trong ®ã ®Êt n«ng nghiÖp 66,92km2 chiÕm 9,69%, ®Êt cã rõng 2,587km2 chiÕm 37,6%, diÖn tÝch ®Êt ch­a sö dông 3,307km2 chiÕn 485. §Æc biÖt ®Êt cã thÕ m¹nh trong s¶n xuÊt hµng ho¸ vµ xuÊt khÈu, lµ c¬ së ®Ó x©y dùng trang tr¹i t­ nh©n trong thËp kû tíi. Tãm l¹i víi vÞ trÝ ®Þa lý thuËn lîi, víi t¹i nguyªn phong phó vµ do c¬ chÕ më cöa víi sù quan t©m cña trung ­¬ng, cña c¸c tæ chøc quèc tÕ. Yªn B¸i cã thÓ x©y dùng mét tØnh cã c¬ cÊu kinh tÕ hîp ký (c«ng n«ng nghiÖp, dÞch vô ) ®¶m b¶o møc t¨ng tr­ëng kinh tÕ víi nhÞp ®é nhanh, tr¸nh ®­îc nguy c¬ tôt hËu kÝnh tÕ. Tuy nhiªn muèn ®¹t ®­îc c¸c môc tiªu chiÕn l­îc cã tÝnh kh¶ thi. 2>. Môc tiªu ( tæng qu¸t ) cña kh 5 n¨m 1996-2000. Quan ®iÓm. Khai th¸c mäi tiÒn n¨ng thÕ m¹nh vµ sö dông cã hiÖu qu¶ c¸c nguån lùc bªn trong, tranh thñ khai th¸c nguån lùc tõ bªn ngoµi ®Ó phÊt triÓn ®¹t tèc ®é cao, kÕt hîp hµi hoµ gi÷a môc tiªu t¨ng tr­ëng kinh tÕ víi c¸c môc tiªu vÒ tiÕn bé x· héi, b¶o vÖ sù bÒn v÷ng cña m«i tr­êng sinh th¸i, gi÷ v÷ng æn ®Þnh chÝnh trÞ quèc phßng an ninh x©y dùng §¶ng chÝnh quyÒn vµ hÖ thèng chÝnh trÞ v÷ng m¹nh. T¨ng tÝch luü tõ néi bé nÒn kinh tÕ ®Ó ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸. PhÊn ®Êu n¨m 2000 ®­a tØnh Yªn B¸i ra khái tØnh nghÌo, trë thµnh tØnh ph¸t triÓn cña khu vùc miÒn nói. C¸c chØ tiªu. Tèc ®é t¨ng tr­ëng GDP b×nh qu©n 11% so víi n¨m 1990 t¨ng 2,5 lÇn kho¶ng 300 USD trë lªn. C¬ cÊu kÝnh tÕ trong GDP ®Õn n¨m 2000: Tû träng N«ng L©m NghiÖp 45%, C«ng nghiÖp - X©y dùng 25%: Th­¬ng m¹i -DÞch vô 30% . C¨n cø. - VÒ kinh tÕ. Dùa vµo nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®­îc vµ ch­a ®¹t ®­îc cña kÕ ho¹ch 5 n¨m 1991-1996 ®Ó tõ ®ã ®­a ra nh÷ng môc tiªu cho KH 5 n¨m 1996-2000. + Thêi kú 1991-1995 . Tèc ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ ®¹t 7,5%/ n¨m. Trong ®ã sinh tr­ëng kinh tÕ quèc doanh ®¹t 9,7%/n¨m, kinh tÕ ngoµi quèc doanh d¹t 5,9%. Ngµnh N«ng l©m nghiÖp : 5,25%. Ngµnh C«ng nghiÖp- X©y dùng: 8,67%. Ngµnh Th­¬ng m¹i- DÞch vô:9,35% + C¬ cÊu kinh tÕ cã chuyÓn dÞch theo h­íng t¨ng tû träng nghµnh C«ng nghiÖp -X©y dùng, Th­¬ng m¹i -DÞch vô, gi¶m c¬ cÊu N«ng l©m nghiÖp. Tæng sè vèn ®Çu t­ x©y dùng thêi kú 1991-1995 ®¹t tèc ®é t¨ng lµ:34,8% + §Çu t­ ph¸t triÓn.tæng vèn ®Çu t­ x©y dùng c¬ b¶n giai ®o¹n 1991-1995 lµ 750 tû, HiÖu qu¶ ®Çu t­ vµo lÜnh v­c x©y dùng h¹ tÇng c¬ së, s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, c«ng nghiÖp x©y dùng giao th«ng, phóc lîi c«ng céng nh»m môc ®Ých thóc ®Èy nªn s¶n xuÊt ph¸t triÓn, chuyÓn dÞch c¬ cÊu ®óng h­íng ®Ó n©ng cao ®êi sèng vËt chÊt tinh th©n cho nh©n d©n. - VÒ x· héi. Víi sè d©n h¬n 60 v¹n ng­êi, Yªn B¸i cã 29,2 v¹n ng­êi trong ®é tuæi lao ®éng, trong ®ã sè lao ®éng ®­îc gi¶i quyÕt viÖc lµm chØ cã 1,3 v¹n ng­êi. Sè lao ®éng cã tr×nh ®é §¹i häc vµ Cao ®¼ng chiÕn 8,9%. Trung häc chuyªn nghiÖp 8,9%, c«ng nh©n kü thuËt 7,21%. C«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh ®­îc thùc hiÖn tèt, ch¨m sãc YtÕ còng ®­îc ph¸t triÓn. §­a GDP b×nh qu©n ®Çu ng­êi vµo n¨m 2000 t¨ng 2,5 lÇn so víi n¨m 1990 kho¶ng 300USD trë lªn, ®¹t nhÞp ®é t¨ng tr­ëng b×nh qu©n hµng n¨m 11%, cã c¬ cÊu n«ng nghiÖp 4,5%, c«ng nghiÖp - X©y dùng - Th­¬ng m¹i - DÞch vô 55% ( c«ng nghiÖp 25% dÞch vô th­¬ng m¹i 30%) xo¸ ®ãi gi¸p h¹t rót ng¾n kho¶ng c¸ch giµu vµ nghÌo, t¨ng sè hé kh¸ giµu lªn 30%, gi¶m sè hé nghÌo xuèng 50% so víi hiÖn nay” II. thùc tr¹ng 1>. §¸nh gi¸ tæng qu¸t t×nh h×nh ph¸t triÓn Kinh TÕ - X· Héi tØnh Yªn B¸i thêi kú 1996- 2000. Thùc hiÖn kÕ ho¹ch ph¸t triÓn Kinh TÕ- X· Héi 5 n¨m 1996 - 2000 trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ n­íc ta ®ang trªn ®µ tõng b­íc ph¸t triÓn, trªn c¬ së thóc ®Èy chuyÓn dÞch c¬ cÊu theo h­íng c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ vµ chuyÓn m¹nh sang s¶n xuÊt hµng ho¸. Trong nh÷ng n¨m qua tØnh chØ ®¹o tËp trung ®Çu t­ vµo c¸c ngµnh s¶n xuÊt, dÞch vô, ®¹t tæng gi¸ trÞ t¨ng thªm tõ 895116 triÖu ®ång n¨m 1995 lªn 1323.965 triÖu ®ång/ n¨m 2000, ®­a tèc ®é t¨ng tr­ëng b×nh qu©n thêi kú 1996 - 2000 lªn 8,14%/n¨m, v­ít so víi thêi kú 1991 - 1995: 0,64%, nh÷ng thÊp h¬n môc tiªu 2,86%. §èi víi c¸c nghµnh kinh tÕ chñ yÕu thêi kú 1996 - 2000 vÉn gi÷ ®­îc tèc ®é t¨ng tr­ëng kh¸ : Nghµnh N«ng l©m nghiÖp t¨ng b×nh qu©n 5,34%, cao h¬n thêi kú 1991 - 1995 :0,09%, thÊp h¬n môc tiªu 1,96%. Nghµnh C«ng nghiÖp - X©y dùng tèc ®é t¨ng b×nh qu©n 8,4%, gÇn t­¬ng ®­¬ng víi thêi kú 1991 - 1995 (8,67%) thÊp h¬n môc tiªu 12,05%, Nghµnh Th­¬ng m¹i -DÞch vô tèc ®é t¨ng b×nh qu©n 13,56%, cao h¬n thêi kú 1991 - 1995:4,21% cao h¬n môc tiªu ®Ò ra 2,06%. Nguyªn nh©n c¸c môc tiªu ch­a ®¹t cã nhiÒu nguyªn nh©n trong ®ã nguyªn nh©n do cuéc khñng ho¶ng kinh tÕ khu vùc ®· ¶nh h­ëng ®Õn dù ph¸t triÓn kinh tÕ c¶ n­íc còng nh­ c¸c ®Þa ph­¬ng. V× vËy tèc ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ cã xu h­íng gi¶m dÇn n¨m1996 t¨ng:10,73%so n¨m 1995, n¨m 1997 t¨ng 10,2% so víi n¨n 1996, ®Õn n¨m1998 nÒn kinh tÕ gi¶m xuèng chØ cßn t¨ng 6,37% so víi n¨m 1997, n¨m 1999 xu thÕ kÝnh tÕ khu vùc cã phÇn ®­îc c¶i thiÖn nªn tèc ®é t¨ng tr­ëng nhÝch 6,5% /n¨m so víi n¨m 1998 vµ n¨m 2000 ®¹t 7% so víi n¨m 1999. VÒ thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng­êi ( theo gi¸ thùc tÕ) n¨m 1996 ®¹t 1,678 triÒu ®ång t¨ng lªn 2,181 triÖu ®ång n¨m 1999 vµ dù kiÕn 2,398 triÖu ®ång n¨m 2000. So víi môc tiªu kÕ ho¹ch 300USD (t­¬ng ®­¬ng 4 triÖu ®ång )theo mÆt b»ng gi¸ 1995 gi¶m 27,3%. VÒ chuyÓn dich c¬ cÊu kinh tÕ: Do ®­îc ®Çu t­ ®óng h­íng nªn c¬ cÊu c¸c ngµnh kÝnh tÕ cã sù chuyÓn dÞch theo h­íng tÝch cùc: N«ng l©m nghiÖp tõ 55,14% n¨m 1996 ®· gi¶m xuèng 48,1% n¨m 2000 ( môc tiªu n¨m 2000 lµ 45% C«ng nghiÖp - X©y dùng 15,97% n¨m 1996 t¨ng 20,2% n¨m 2000. Th­¬ng m¹i-DÞch vô tõ 28,89% n¨m 1996 t¨ng lªn 34,4% n¨m 2000( môc tiªu 30%, vùot 4,4%). §èi víi c¸c thµnh phÇn kinh tÕ quèc doanh chuyÓn dÞch tõ 32,58% n¨m 1996 t¨ng lªn 38% n¨m 2000 vµ kinh tÕ ngoµi quèc doanh gi¶m tõ 67,4% n¨m 1996 xuèng cßn 61,8% n¨m 2000. Rµ so¸t c¸c môc tiÒu chñ yÕu ®¹t ®­îc tõ n¨m 1996 - 2000 so víi môc tiªu nh­ sau: ChØ tiªu ®¬n vÞ N¨m 2000 KÕ ho¹ch thùc hiÖn Thùc hiÖn kÕ ho¹ch 1- D©n sè trung b×nh Ng­êi 760.000 691.890 91.04% Tû lÖ t¨ng d©n sè tù nhiªn % 2019 15 0,69% 2- Tæng gi¸ trÞ t¨ng thªm Tr ®ång 2.087.950 1.323.965 63,12 N«ng l©m nghiªp Tr ®ång 949.700 600.713 63,25 C«ng nghiÖp x©y dùng Tr ®ång 522.930 353.029 67,5% DÞch vô Tr ®ång 615.320 370.223 61,49% 3- Tèc tr­ëng t¨ng tr­ëng kinh tÕ % 11 8,14 ThÊp h¬n 2,86% N«ng l©m nghiÖp % 7,3 5,34 1,96% C«ng nghiÖp x©y dùng % 20,45 8,4 12,05% DÞch vô % 14,5 13,56 Cao h¬n2,06% 4- c¬ cÊu kÝnh tÕ (gi¸TT) % 100 100 N«ng l©m nghiÖp % 45,4 48,4 3% C«ng nghiÖp x©y dùng % 25,1 20,2 4,9% DÞch vô % 29,5 31,4 1,9% 5- thu nhËp b×nh qu©n/®Çu ng­êi Tr. ®ång 3.300 2,398 73% 6- tæng gi¸ trÞ suÊt khÈu TriÖu USD 15-18 20 V­ît môc tiªu Tæng gi¸ trÞ xuÊt khÈu / ng­êi USD 19-24 28,9 ®¹t môc tiªu 7- tû lÖ che phñ cña rõng % 40 40 ®¹t môc tiªu 8-Tæng s¶n l­îng l­¬ng thùc quy thãc TÊn 195.000 195.000 ®¹t môc tiªu L­¬ng thùc quy thãc/ ng­êi Kg 282 9-Tû lÖ hé kh¸ giµu. % 10 15 Cao h¬n 5% 10- tæng sè x· cã diÖn l­íi X· 74 96 22x· 11- tæng sè x· cã ®­êng « t« X· 91 159 68x· 12- tû lÖ ph¸t soÝng ph¸t thanh % 85 92 7x· Tû lÖ phñ sãng truyÒn h×nh % 65 80 15x· 13- sè ng­êi ®i häc 1 v¹n d©n Ng­êi 25000 2476 ThÊp h¬n 24 ng­êi Sè x· phæ cËp gi¸o dôc tiÓu häc X· 172 172 ®¹t môc tiªu QH Sè x· phæ cËp THCS X· 33 14- Tæng sè b¸c sü/1 v¹n d©n B¸c sü 6.15 5,81 ThÊp h¬n 0,34 B¸c sÜ Tû lÖ trÎ em ®­îc tiªn v¸c xin % 30 21 Cao h¬n 5% Tû lÖ biÕu cæ / d©n sè % V­ît 9% Tû lÖ lao ®éng qua ®µo t¹o Tû ®ång 40 16 TÊp h¬n 24% 15- Tæng vèn §T giai ®o¹n 1996 -2000. 3.152 2.014 B»ng 63,89% 2. §¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn KÕ Ho¹ch ph¸t triÓn Kinh TÕ 2.1. §¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn s¶n xuÊt N«ng l©m nghiÖp. Thùc tr¹ng cña viÖc thùc hiÖn kÕ ho¹ch. N«ng l©m nghiÖp ®­îc x¸c ®Þnh lµ mÆt hµng ®Çu t­ cho nªn tØnh ®· chØ ®¹o tËp trung ®Çu t­ ph¸t triÓn toµn diÖn ®Ó chuyÓn dÞch c¬ cÊu theo h­íng s¶n xuÊt hµng ho¸ h­íng tíi mét nÒn s¶n xuÊt n«ng l©m nghiÖp sinh th¸i bªn v÷ng. KÕt qu¶ tèc ®é t¨ng tr­ëng b×nh qu©n toµn ngµnh ®¹t 5,345, trong ®ã n«ng nghiÖp t¨ng b×nh qu©n 5,65%, L©m nghiÖp t¨ng b×nh qu©n 4,42%. VÒ chuyÓn dÞch c¬ theo h­íng gi¶m tõ 55,14% n¨m 1996 xuèng 48,4% n¨m 2000. Trong nghµnh n«ng nghiÖp tû träng trång trät cã h­íng gi¶m tõ xuèng, ch¨n nu«i cã xu h­íng t¨ng lªn. Cô thÓ nh­ sau: ChØ tiªu §¬n vÞ tÝnh N¨m 1995 N¨m 2000 BQ 96 - 2000 (%) I. Tæng GTTT n«ng LN TriÖu ®ång 463.159 600.713 5,34 1. N«ng nghiÖp // 337.725 444.932 5,65 Trong ®ã: - Trång trät // 256.885 334.750 5,45 - Ch¨n nu«i // 74.288 102.862 6,72 - DÞch vô // 6.552 7.320 2,25 -2. L©m nghiÖp TriÖu ®ång 125.434 155.781 4,42 Trong ®ã: - L©m sinh // 24.397 32.115 5,65 - Khai th¸c // 86.857 107.833 4,42 - DÞch vô TriÖu ®ång 14.180 15.833 2,25 II. C¬ cÊu kinh tÕ theo gi¸ TT (%) % 1. -GDP n«ng LN/GDP toµn tØnh // 55,42 47,4 2. GDP n«ng nghiÖp/ GDP n«ng LN % 78,6 80,93 - Trång trät/ n«ng nghiÖp // 82,26 80,5 - Ch¨n nu«i / n«ng nghiÖp // 16,75 18,2 - DÞch vô/ n«ng nghiÖp // 0,99 1,3 3. GDP l©m nghiÖp/GDP n«ng LN % 21,4 19,07 - Trång trät/ n«ng nghiÖp // 14,71 20,67 - Ch¨n nu«i / n«ng nghiÖp // 71,33 69,17 - DÞch vô/ n«ng nghiÖp % 13,96 10,16 Mét sè s¶n phÈm chñ yÕu n«ng l©m nghiÖp ChØ tiªu §¬n vÞ tÝnh N¨m 1995 N¨m 2000 I- Tæng GTTT n«ng LN ( Gi¸ C§ 94) Tr.®ång 171.195 195.000 Trong ®ã: - Thãc TÊn 127.253 148.000 - MÇu quy thãc TÊn 13.747 47.000 - S¶n l­îng chÌ bóp t­¬i TÊn 15.988,4 40.000 S¶n l­îng c©y ¨n qu¶ TÊn 18.016,6 19.791 Tæng ®µn ch©u Con 75.747 84.190 Tæng ®µn bß Con 26.142 29.790 Tæng ®µn lîn Con 226.578 281.830 Tæng ®µn gia sóc Con 1.934.283 2.400.000 Tæng ®µn gia cÇm Con 195.918 274.410 DiÖn tÝch rõng hiÖn cã ha 134.944 184.410 Trong ®ã - Rõng tù nhiªn ha 63.924 90.000 - Rõng trång ha 9.538 20.000 - Riªng quÕ ha 28,8 40 Tû lÖ che phñ % 55.685 Khai th¸c l©m s¶n m2 + Khai th¸c gç TÊn 630 100.000 + QuÕ vá 800 + Cñi 1.293 1.300 b. Nguyªn nh©n cña viÖc thùc hiÖn kÕ ho¹ch ®Ò ra. N«ng, l©m , ng­ nghiÖp ph¸t triÓn toµn diÖn. S¶n xuÊt l­¬ng thùc t¨ng c¶ vÒ diÖn tÝch, n¨ng xuÊt, s¶n l­îng 5 n¨m qua ®· ®­a thªm 1800ha ruéng 2 vô lªn 3 vô, t¨ng 2,4% so víi môc tiªu. §· tËp trung ®Çu t­ th©m canh, sö dông gièng míi vµ øng dông kü thuËt tiªn tiÕn vµo s¶n xuÊt, ®­a n¨ng xuÊt lóa 2 vô ®¹t 86 ta/ha ruéng 1 vô lªn s¶n xuÊt 2 vô t¨ng 32,7% vµ ®­a thªm 2.900 ha ruéng 2 vô lªn 3 vô, t¨ng 2,4% so víi môc tiªu. §· tËp trung ®Çu t­ th©m canh, sö dông gièng míi vµ øng dông kü thuËt tiªn tiÕn vµo s¶n xuÊt ®­a n¨ng xuÊt lóa 2 vô ®¹t 86 t¹/ha, t¨ng 7,5% so víi môc tiªu. Chó träng më réng diÖn tÝch vµ th©m canh vµ th©m canh c¸c lo¹i c©y hoa mµu. §­a tæng s¶n l­îng l­¬ng thùc quy thãc n¨m 2000 ®¹t 197.000 tÊn t¨ng 2.000 tÊn so víi môc tiªu b×nh qu©n l­¬ng thùc ®Çu ng­êi ®¹t 292kg/n¨m, t¨ng 22kg so víi môc tiªu. X©y dùng ®­îc mét sè vïng lóa cao s¶n víi diÖn tÝch gÇn 1000ha. C©y c«ng nghiÖp vµ c©y ¨n qu¶ ph¸t triÓn m¹nh. DiÖn tÝch chÌ hiÖn cã 10.128ha( cã 7.700 ha chÌ kinh doanh) t¨ng 30% so víi n¨m 1995 vµ t¨ng 12% so víi môctiªu. N¨ng xuÊt b×nh qu©n ®¹t 52t¹ / ha t¨ng 15% so víi môc tiªu.Gièng chÌ míi cã chÊt l­îng, n¨ng xuÊt cao tõng b­íc ®­îc ®­a vµo s¶n xuÊt. Thùc hiÖn chuyÓn ®æi c¬ cÊu c©y trång, nh÷ng n¨m qua tØnh ta ®· ph¸t triÓn ®­îc1.770ha cµ phª catimor:Mét sè diÖn tÝch ®· cho thu ho¹ch, cã n¨ng suÊt cao, chÊt l­îng s¶n phÈm tèt. DiÖn tÝch c©y ¨n qu¶ hiÖn cã 5.47ha, s¶n l­îng qu¶ t­¬i 20300tÊn. Mét sè vïng c©y ¨n qu¶ ph¸t triÓn m¹nh nh­ cam, quýt ë Yªn B×nh, hång lôc Yªn... Ch¨n nu«i vµ thuû s¶n ph¸t t¹o ra khèi l­îng thùc phÈm ®¸p øng c¬ b¶n nhu cÇu tiÒu dïng trong tØnh: Cung cÊp ph©n bãn, søc kÐo vµ vËn t¶i phô vô s¶n xuÊt ë n«ng th«n. §µn ch©u t¨ng b×nh qu©n 1,8%, ®µn bß t¨ng 2,8% ®µn lîn t¨ng 4,3% vµ ®µn gia cÇm t¨ng 4,2%. S¶n xuÊt l©m nghiÖp ®­îc tÈp trung l·nh ®¹o, chØ ®¹o mäi cÊp, mäi ngµnh, mäi ng­êi cïng tham gia x©y dùng vèn rõng. §· ®Èy m¹nh c«ng t¸c giao ®Êt, kho¸n rõng b¶o vÖ, cho anh nu«i t¸i sinh rõng vµ tÝch cùc trång míi. 5 n¨m qua, diÖn tÝch rõng tù nhiªn t¨ng 62.000 ha, trång míi 52.000ha, t¨ng 4% so víi môc tiªu; ®­a tæng diÖn tÝch rõng toµn tØnh lªn 275.317ha. Tæng diÖn tÝch quÕ 20.000ha, b»ng 66% môc tiªu. §é che phñ cña rõng lµ 40% t¨ng 10% so víi n¨m 1995. 2.2. §¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn s¶n xuÊt C«ng nghiÖp - X©y dùng. Thùc tr¹ng cña viÖc thùc hiÖn kÕ ho¹ch. §Ó ®i nhanh vµo c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ tØnh Yªn B¸i ®· x©y dùng theo h­íng tiªn tiÕn hiÖn ®¹i mét sè c¬ së s¶n xuÊt vËt liÖu x©y dùng c¸c c¬ së chÕ biÕn víi quý m« võa vµ nhá lµ chñ yÕu nh»m khai th¸c cã hiÖu qu¶ nguån nguyªn liÖu t¹i chç kÕt qu¶ tèc ®é t¨ng tr­ëng b×nh qu©n thêi kú 1996 - 2000:8,4%/n¼m trong ®ã c«ng nghiÖp t¨ng 6,85%,X©y dùng t¨ng 13,42% vÒ cÊu c«ng nghiÖp x©y dùng ®· chuyÓn dÞch theo xu thÕ t¨ng tõ 16,64%/ n¨m 1995lªn 20,25 n¨m 2000 trong ®ã c«ng nghiÖp gi¶m tõ 62,5% xuèng cßn 56,3% x©y dùng t¨ng tõ 37,5% lªn 43,7%. t×nh h×nh thùc hiÖn ph¸t triÓn c«ng nghiÖp - X©y dùng . §èi víi c«ng nghiÖp - tiªu thñ c«ng nghiÖp : MÆc dï ®· ®­îc ®Çu t­ theo chiÒu s©u b»ng nh÷ng c«ng nghÖ tiÕn tiÕn hiÖn ®¹i nh­: ®©y truyÒn s¶n xuÊt sø, s¶n xuÊt vËt liÖu x©y dùng chÕ biÕn l©m s¶n...song tèc ®é c«ng nghiÖp vÉn cßn chËm do thÞ tr­êng tiªu thô s¶n phÈm c«ng nghiÖp bÞ thu hÑp, s¶n phÈm c«ng nghiÖp ch­a thÊt ®ñ m¹nh ®Ó c¹nh tranh trªn ®Þa bµn nh­ ph©n phèi ®iÖn bÞ gi¶m xót. Trong nghµnh c«ng nghiÖp tèc ®é t¨ng tr­ëng thêi kú 1996 -2000 ®¹t b×nh qu©n 6,85%/ n¨m, trong ®ã nghµnh c«ng nghiÖp khai th¸c má t¨ng b×nh qu©n 62,97%, c«ng nghiÖp chÕ biÕn t¨ng b×nh qu©n 18,77% vµ c«ng nghiÖp s¶n xuÊt ph©n phèi ®iÖn n­íc t¨ng b×nh qu©n 1,42%. VÒ c¬ së s¶n xu¸t c«ng nghÖ, ®· ®­îc tØnh ­u tiªn x©y dùng mètè c¬ së chÕ biÕn chÌ, giÇy ®Ó xuÊt khÈu,khai th¸c vµ chÕ biÕn kho¸ng s¶n. Cô thÓ ®· x©y dùng ®­îc c¸c c¬ së chÕ biÕn chÌ c«ng suÊt 3-5 tÊn /ngµy g¾n víi c¸c vïng nguyªn liÖu ph©n bè trªn toµn tØnh, x©y dùng c¸c d©y truyÒn s¶n xuÊt giÊy ®Ó xuÊt khÈu c«ng suÊt mét d©y truyÒn 1200tÊn/n¨m, ®· liªn doanh víi c«ng ty n­íc ngoµi x©y dùng mét sè c¬ së nghiÒn ®¸ xuÊt khÈu. Víi c¸c nguån t¹o viÖc lµm, tÝn dông hç trî ...c¸c nghÒ truyÒn thèng: méc xÎ miÕn dao, m©y tre ®an...®· b¾t ®Çu ®­îc kh¬i dËy, gãp phµn chuyÓn dÞch c¬ cÊu lao ®éng trong n«ng th«n. Tuy nhiªn, møc t¨ng tr­ëng cña c«ng nghiÖp ph¸t triÓn ®Þa bµn ch­a ®¹t môc tiªu; tiÓu thñ c«ng nghiÖp ph¸t triÓn chËm, nhÊt lµ khu vùc n«ng th«n: ThiÕt bÞ c«ng nghÖ nhiÒu c¬ së cßn l¹c hËu, s¶n phÈm Ýt c¶ n­íc vÒ sè l­îng vµ chñng lo¹i, søc c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng thÊp, ch­a t¹o ra ®­îc nh÷ng kh©u ®ét ph¸ ®Ó n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm. Mét sè s¶n phÈm chñ yÕu. S¶n phÈm §¬n vÞ N¨m 1995 N¨m 2000 Xi m¨ng TÊn 19.730 52.800 G¹ch nung 1000 v 36.525 52.500 Cao lanh tinh TÊn 2.428 6.500 Sø ®iÖn TÊn 467 1.250 ChÌ chÕ biÕn TÊn 2551 9.100 N­íc m¸y 1000 m3 480 860 Tr¸ng in T. Trang 180 198 Gratit tinh läc TÊn 293 550 QuÇn ¸o may s½n 1000 c¸i 168 650 Gç d¸n M3 652 40 §òa gç xuÊt khÈu Tr. ®«i 86,3 160 Th¶m h¹t xuÊt khÈu M3 9.030 2.100 §¸ th¹ch anh TÊn 3.319 1.700 §iÖn ph¸t ra 1000 kw 452554 364.545 Thuèc viªn 1000 Viªn 216.594 190.000 2.3. §¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch trong lÜnh vùc kinh tÕ DÞch vô - Th­¬ng m¹i. +Kinh tÕ dÞch vô ph¸t triÓn ®· khai th¸c ®­îc c¸c tiÒm n¨ng trong vïng vµ thóc ®Èy sù h×nh thµnh kinh tÕ thÞ tr­êng trªn ®Þa bµn. Trong chØ ®¹o ®· tËp trung vµo c¸c lÜnh vùc th­¬ng m¹i, dÞch vô vËn t¶i, b­u ®iÖn, tÝn dông, ng©n hµng 5 n¨m qua kinh tÕ dÞch vô t¨ng tr­ëng b×nh qu©n 12,93%/n¨m xÊp xØ ®¹t môc tiªu ®¹i héi. Nhãm th­¬ng m¹i, dÞch vô t¨ng 11,37%/n¨m, th­¬ng nghiÖp nhµ n­íc chiÕm 60 - 70% tû träng b¸n bu«n, 30 - 40% tû träng b¸n lÎ. DÞch vô nhµ n­íc vÉn ®¶m b¶o nh÷ng mÆt hµng thiÕt yÕu phôc vô s¶n xuÊt vµ ®êi sèng, nhÊt lµ vïng cao, vïng s©u, vïng xa xuÊt khÈu ®· h­íng vµo c¸c mÆt tØnh cã lîi thÕ nh­ chÌ, quÕ, kho¸ng s¶n ...gi¸ trÞ hµng ho¸ xuÊt khÈu ®Õn n¨m 2000 ®¹t 20 triÖu USD, t¨ng b×nh qu©n 22,35%. Nhãm dÞch vô t¨ng b×nh qu©n 14,1%/n¨m, trong ®ã vËn t¶i hµng ho¸ t¨ng 16,5%, vËn t¶i hµnh kh¸ch t¨ng 17%; dÞch vô th«ng tin liªn l¹c t¨ng 30% so víi môc tiªu. +Khã kh¨n tån t¹i. Ho¹t ®éng cña th«ng tin th­¬ng m¹i quèc doanh vÉn gÆp nh÷ng khã kh¨n trong viÖc më réng thÞ tr­êng kinh doanh t¹i vïng cao, vïng s©u, vïng xa. C¸c chÝnh s¸ch ­u ®·i quy ®Þnh t¹i nghÞ ®Þnh 20/N§CP cña ChÝnh phñ ch­ ®­îc thùc hiÖn lµ nh÷ng khã kh¨n cho c¸c doanh nghiÖp kinh do¹nh th­¬ng m¹i cã cöa hµng kinh doanh ë vïng cao. CÇn tiÕp tôc chuyÓn c¸c cöa hµng vïng cao sang ho¹t ®éng theo chÕ ®é doanh nghiÖp c«ng Ých vµ ®­îc h­ëng c¸c chÝnh s¸ch ­u ®¹i nhµ n­íc ®· quy ®Þnh 2.4. §¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch vÒ §Çu t­- X©y dùng c¬ së h¹ tÇng Kinh tÕ - x· héi. Qu¸n triÖt c¸c quan ®iÓm, ®Þnh h­íng chung mµ §¹i héi VIII cu¶ §¶ng vµ NghÞ quyÕt §¹i héi 14 tØnh ®¶ng bé ®· ®Ò ra, trong ®ã ®Çu t­ ph¸t triÓn võa lµ nhiÖm vô, võa lµ gi¶i ph¸p chñ yÕu ®Ó thóc ®Èy nÒn kinh tÕ cã tèc ®é t¨ng tr­ëng bÒn v÷ng vµ chuyÓn dÞch c¬ cÊu ®óng h­íng. Trong nh÷ng n¨m qua tÝch luü ®Çu t­ tõ GDP cßn thÊp nh­ng ®· cã xu h­íng t¨ng dÇn tõ 23,4% n¨m 1996 t¨ng lªn 29,6%n¨m 2000. Kh¶ n¨ng huy ®éng vèn cho ®Çu t­ x©y dùng c¬ b¶n tõ ng©n s¸ch tØnh chØ chiÕm 10 -12%tæng thu ng©n s¸ch trªn ®Þa bµn. Chi ng©n s¸ch n¨m 2000lµ 315.458 triÖu ®ång Tæng vèn ®Çu t­ ph¸t triÓn thêi kú 1996 -2000 trªn ®Þa bµn ­íc thùc hiÖn 2.014.300 triÖu ®ång, t¨ng gÊp 3,46 lÇn so víi 5 n¨m tr­íc, ®¹y tèc ®é b×nh qu©n 22,9%/n¨m; trong ®ã: - Vèn ng©n s¸ch nhµ n­íc 773.474,5 triÖu ®ång chiÕm 38,42% tæng vèn : - Vèn tÝn dông 140.740 triÖu ®ång, chiÕm 6,99% tæng vèn. - Vèn Bé nghµnh Trung ¦¬ng 392.474,5 triÖu ®ång, chiÕm 19,3% tæng vèn - Vèn ODA vµ NGO 255.894,8 triÖu ®ång, chiÕm 5,3% tæng vèn.2.4.1. C¬ cÊu ®Çu t­. TËp trung ®Çu t­ theo chiÒu s©u vµo nh÷ng lÜnh vùc s¶n xuÊt n«ng l©m nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n, c¸c c¬ së h¹ tÇng kinh tÕ -x· héi nh»m môc ®Ých thóc ®Èy kinh tÕ -x· héi nh»m môc ®Ých thóc ®Èy kinh tÕ ph¸t triÓn, chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ ®óng h­íng, n©ng cao ®êi sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn cho nh©n d©n theo môc tiªu §¶ng bé tØnh lÇn thø XIV ®Ò ra. Tû lÖ ®Çu t­ vµo mét sæ lÜnh vùc chñ yÕu nh­ sau : Giao th«ng: 432.114triÖu ®ång chiÕm 21,45% tæng vèn. C«ng nghiÖp:297.609 triÖu ®ång chiÕm 14,77% tæng vèn . N«ng l©m nghiÖp: 213.947 triÖu ®ång chiÕm 10,6% tæng nguån vèn. YtÕ- x· héi:183.332 triÖu ®ång chiÕm 9,1% tæng nguån vèn Gi¸o dôc- ®µo t¹o. 111.424 triÖu ®ång chiÕm 5,53% tæng vèn . CÊp n­íc. 91.008 triÖu ®ång chiÕm 4,4% tæng nguån vèn . Quèc phßng an ninh .69.693 triÖu ®ång chiÕm 3,5% nguån vèn ChuÈn bÞ ®Çu t­ 7.654,2 triÖu ®ång chiÕm 0,4% ThiÕt kÕ quy ho¹ch. 5.804,8 triÖu ®ång chiÕm 0,3% tæng nguån vèn. 2.4.2 HiÖu qu¶ ®Çu t­ ph¸t triÓn kinh tÕ- x· héi Qua ®Çu t­, nhiÒu n¨ng lùc s¶n xuÊt míi ®­îc t¨ng thªm, phôc vô cã hiÖu qu¶ cho kinh tÕ- x· héi ph¸t triÓn. Trong giao th«ng ®· ®Çu t­ míi 1.146km ®­êng ( gåm 44km ®­êng tØnh, 1.102 km ®­êng n«ng th«n ) 53 cÇu «t« vµ cÇu treo. HÖ thèng giao th«ng b¶o ®¶m nèi liÒn c¸c vïng trong tØnh. Víi tæng chiÒu dµi ®­êng bé trªn ®Þa bµn 3. 981,46km, trong ®ã quèc lé 3695km ®i qua 46 x· vµ 6 huyÖn thÞ, víi hÖ thèng cÇu hoµn chØnh gåm 5 c©y cÇu lín .84km ®­êng s¾t khæ 1m ch¹y qua 10 ga. 115 km ®­êng thuû trªn s«ng hång vµ 80km ®­êng thuû trªn hå Th¸c Bµ §Çu t­ 130 tû ®ång x©y dùng 151 c«ng tr×nh thuû lîi, trong ®ã cã mét sè c«ng tr×nh t­íi tõ 500 ®Õn 1000 ha.( Nh­ c«ng tr×nh N«ng phai, Tõ HiÕu, Cöu Nh× ) gãp phÇn t¨ng s¶n l­îng l­¬ng thùc. §Èy m¹nh ph¸t triÓn c¶ l­íi ®iÖn quèc gia vµ thuû ®iÖn nhá; ®­a ®iÖn l­íi quèc gia tíi 100% huyÖn, thÞ vµ trªn 605 sè x·. HÖ thèng b­u chÝnh viÔn th«ng ph¸t triÓn nhanh, hiÖn ®¹i ®¸p øng nhu cÇu th«ng tin trong n­íc vµ quèc tÕ, 100% huyÖn thÞ cã tuyÕn vi ba, cã tæng ®µi ®iÖn tho¹i tù ®éng, b×nh qu©n 1,44 m¸y ®iÖn tho¹i /100 d©n. C¸c c«ng tr×nh phóc lîi ®­îc n©ng cÊp vµ x©y dùng míi nh­. BÖnh viÖn tØnh, huyÖn thÞ vµ phßng kh¸m ®a khoa khu vùc, c¸c c¬ së dÞch vô, trô së c¬ quan, x·, ph­êng vµ trªn 50% sè phßng häc ®­îc x©y dùng kiªn cè. 2.4.3. Nh÷ng khã kh¨n tån t¹i trong §Çu t­ - X©y dùng kÕt cÊu h¹ tÇng Kinh tÕ - X· héi - C«ng t¸c thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t­ cßn chËm, nhiÒu dù ¸n chÊt l­îng ch­a cao. Sù kÕt hîp gi÷a c¸c c¬ së chuyªn nghµnh trong viÖc thÈm ®Þnh viÖc sö dông c«ng nghÖ t¸c ®éng ®Õn m«i tr­êng, sö dông vïng nguyªn liÖu cña mét dù ¸n ch­a nhÞp nhµng. - C«ng t¸c qu¶n lý kü thuËt trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn dù ¸n ch­a ®­îc chÆt chÏ dÉn ®Õn nhiÒu dù ¸n kÐm chÊt l­îng - C«ng t¸c ®Êu thÇu XDCB ch­a trë thµnh phæ biÕn ®· h¹n chÕ tÝnh c¹nh tranh gi÷a c¸c doanh nghiÖp, gi¶m hiÖu qu¶ vÒ mÆt kinh tÕ kü thuËt cña dù ¸n. - C«ng t¸c vay vµ cho vay vèn ®Çu t­ cho c¸c c«ng tr×nh x©y dùng c¬ b¶n, nhÊt lµ vèn tÝn dông dµi h¹n cßn rÊt chËm do ch­a cã khèi l­îng hoµn thµnh nªn kh«ng ®ñ ®iÒu kiÖn cho vay thanh to¸n 2.5. §¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch vÒ tµi chÝnh -tÝn dông -Ng©n hµng Nhê ph¸t triÓn kinh tÕ, c¸c nguån thu ®­îc nu«i d­ìng ph¸t triÓn, ®ång thêi t¨ng c­êng l·nh ®¹o vµ ®æi míi c«ng t¸c thu ng©n s¸ch nªn mçi n¨m thu trªn ®Þa bµn t¨ng b×nh qu©n 6,15%/ n¨m v­ît kÕ ho¹ch trung ­¬ng giao. Thu chi ng©n s¸ch ®· ®­îc ®¶m b¶o, kh«ng cã tån ®äng nî nÇn Ho¹t ®éng tÝn dông, ng©n hµng ®· b¸m s¸t nhiÖm vô ph¸t triÓn kinh tÕ vµ më réng ®èi t­îng phôc vô. T¨ng c­êng khai th¸c nguån vèn t¹i ®Þa ph­¬ng vµ TW 5 n¨m qua tæng ng©n vèn thu hót cho vay ph¸t triÓn kÝnh tÕ ®­îc 2.715 tû ®ång riªng t¹i ng©n hµng thu hót trªn 2.552 tû ®ång, trong ®ã vèng t¹i ®Þ ph­¬ng chiÕn 7,2%. §· cho 86% sè hé n«ng d©n vay, trong ®ã vèn trung h¹n, dµi h¹n, quü tÝn dông nh©n d©n ®· t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c thµnh phÇn kÝnh tÕ ph¸t triÓn s¶n xuÊt, n©ng cao ®êi sèng nh©n d©n. Tuy nhiªn nguån thu tõ do¹nh nghiÖp nhµ n­íc , tiÓu thñ c«ng nghiÖp, th­¬ng nghiÖp vµ dÞch vô ngoµi quèc doanh ®¹t thÊp. L­îng vèn c¸c thµnh phÇn kinh tÕ vay cßn rÊt h¹n chÕ, l·i suÊt vay ch­a hîp lý, nhÊt lµ vay trång rõng, trång c©y c«ng nghiÖp. T×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch ph¸t triÓn Khoa häc - C«ng nghÖ vµ M«i tr­êng. Ho¹t ®éng Khoa häc - C«ng nghÖ nh÷ng n¨m qua ®· h­íng vµo lÜnh vùc n«ng l©m nghiÖp ®­a gièng míi vµ kü thuËt canh t¸c vµo s¶n xuÊt, n©ng cao n¨ng suÊt, chÊt l­îng c©y trång, vËt nu«i ( lóc, chÌ, cµ phª, gia sóc, gia cÇm). §èi víi c«ng nghiÖp - TiÓu thñ c«ng nghiÖp: §· nghiªm cøc thµnh c«ng ®Ò tµi sö dông cao lanh lµm bét ®én trong c«ng nghiÖp s¶n xuÊt vµ s¶n xuÊt phÌn, s¶n xuÊt c¸c lo¹i sø c¸ch ®iÖn 10 - 35 kv. +Trong c«ng nghiÖp s¶n xuÊt vËt liÖu x©y dùng ®· ®­îc ®Çu t­ n©ng cÊp trang thiÕt bÞ s¶n xuÊt sö dông c«ng nghÖ cña ®øc, lß tuynen s¶n xuÊt g¹ch... +Trong n«ng nghiÖp n¨ng l­îng ®· n©ng cÊp nhµ m¸y thuû ®iÖn Th¸c Bµ c«ng suÊt tõ 108mw lªn 120MW. +Trong y häc ®· mua s¾m sØ dông mét sè thiÕt bÞ hiÖn ®¹i phôc vô c«ng t¸c ®iÒu trÞ cho nh©n d©n tèt h¬n. Tuy nhiªn, nhiªn ®Ò tµi nghiªn cøu míi dõng ë lÜnh vùc thùc nghiÖm, thÝ ®iÓm, ch­a triÓn khai øng dông réng ®Ó ®¹t hiÖu qu¶ cao. Qu¶n lý nhµ n­íc vÒ khoa häc, c«ng nghÖ, m«i tr­êng cßn nhiÒu bÊt cÊp. §¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch ph¸t triÓn V¨n ho¸- X· héi. 3.1. §¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn vÒ Lao ®éng, ViÖc lµm, Xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo vµ thùc hiÖn chÝnh s¸ch x· héi. Lao ®éng, viÖc lµm ®­îc tËp trung chØ ®¹o vµ ®· huy ®éng c¸c cÊp, c¸c nghµnh, c¸c thµnh phÇn kinh tÕ vµ mäi ng­êi cïng quan t©m gi¶i quyÕt. Th«ng qua c¸c ch­¬ng tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ cña tØnh, cña TW trªn ®Þa bµn, mçi n¨m gi¶i quyÕt ®­îc 1,2 v¹n chç lµm viÖc míi cho ng­êi lao ®éng gi¶m tû lÖ thÊt nghiÖp xuèng cßn 5,7% vµ tû lÖ thiÕu viÖclµm gi¶m 7%. Thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh quèc gia xo¸ ®ãi, gi¶m nghÌo, ®· huy ®éng tõ c¸c nguån kinh phÝ cña TW, cña tØnh vµ t¹i trî quèc tÕ hµng tr¨m tû ®ång vµo phôc vô c«ng t¸c xo¸ ®ãi, gi¶m nghÌo, gi¶m sè l­îng hé ®ãi tõ 18% n¨m 1995 xuèng cßn 13,5% n¨m 2000. C¸c chÝnh s¸ch x· héi ®èi víi ng­êi cã c«ng víi n­íc, ng­êi h­ëng chÕ ®é b¶o hiÓm x· héi, ng­êi khã kh¨n kh«ng n¬i n­¬ng tùa ®­îc thùc hiÖn tèt. Tuy nhiªn trong c¸c lÜnh vùc s¶n xuÊt, lao ®éng ch­a qua ®µo t¹o cßn chiÕm tû lÖ cao, chÊt l­îng lao ®éng thÊp, lao ®éng trong ®é ho¹t ®éng kinh tÕ ch­a tÝch cùc, chñ ®éng t×m kiÕm viÖc lµm. 3.2. §¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch vÒ Gi¸o dôc vµ §µo t¹o. Sù nghiÖp gi¸o dôc vµ ®µo t¹o ®­îc qu©n t©m vµ tËp trung ®Çu t­ ph¸t triÓn. C¬ së vËt chÊt kh«ng ngõng ®­îc t¨ng c­êng ,ng©n s¸ch nhµ n­íc chi cho giao duc n·m 2000 t·ng 45%ao víi n·m 1995 Toan tØnh hiªn cã 424 tr­êng,xãa ®­¬c t×nh tr¹ng häc ba ca, cÊp häc ë c¸c vïng ®­îc ph¸t triÓn. ChÊt l­îng d©yh vµ häc ngµy cµng ®­îc n©ng lªn. tû lÖ häc sinh tèt nghiÖp c¸c cÊp häc, sè häc sinh giái quèc gia, hãcinh ®ç vµo c¸c tr­êng ®¹i häc ë trung ­¬ng vµ sè l­îng häc sinh trung häc chuyªn nghiÖp, cao ®¼ng, §¹i häc t¹i chøc ë tØnh hµng n¨m ®Òu t¨ng. TØnh ®­îc chung ­¬ng c«ng nhËn ®¹t chuÈn quèc gia vÒ xo¸ mï ch÷ vµ phæ cËp gi¸o dôc Dôc tiÓu häc tr­íc 2 n¨m so víi kÕ ho¹ch Tuy nhiªn, sù nghiÖp gi¸o dôc - ®µo t¹o ph¸t triÓn ch­a ®ång ®Òu gi÷a c¸c vïng, nhÊt lµ vïng cao, vïng s©u,vïng xa. Mét bé phËn c¸n bé qu¶n lý, gi¸o viªn yÕu vÒ n¨ng lùc vµ chuyªn m«n. Mét sè häc sinh ý thøc häc tËp vµ rÌn luyÖn ch­a tèt. Trong thi cö, xÐt tuyÓn, d¹y thªm, häc thªm vµ sö dông c¸c nguån thu trong nhµ tr­êng qu¶n lý ch­a thËt chÆt chÏ. 3.3. §¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch vÒ y tÕ- d©n sè- KHHG§ vµ b¶o vÖ ch¨m sãc trÎ em. Nh÷ng n¨m qua §¶ng bé vµ chÝnh quyÒn c¸c cÊp ®· quan t©m chØ ®¹o c«ng t¸c ch¨m sãc søc khoÎ nh©n d©n, ®Èy m¹nh ho¹t ®éng y häc dù phßng, kh«ng ®Ó bÖnh dÞch x¶y ra. ViÖc kh¸m, ch÷a bÖnh cã nhiÒu tiÕn bé. §Õn nay toµn tØnh cã 248 c¬ së ytÕ, 100% sè x· cã tr¹m x¸. C¸c bÖnh viÖn tØnh, huyÖn, thÞ vµ phßng kh¸m ®a khoa khu vùc ®­îc n©ng cÊp, x©y dùng míi vµ t¨ng c­êng c¸c trang thiÕt bÞ kh¸m ch÷a bÖnh hiÖn ®¹i. B×nh qu©n mét v¹n d©n cã 32,25 gi­êng bÖnh vµ 5,3 b¸c sü. Sè c¸n bé y tÕ c«ng t¸c t¹i x·, huyÖn, th«n, b¶n t¨ng 40% so víi n¨m 1995. B¶o hiÓm y tÕ cã nhiÒu tiÕn bé, ®· kh¸m vµ ch÷a bÖnh miÔn phÝ cho trªn mét v¹n hé nghÌo, lµm thÎ b¶o hiÓm y tÕ ._.