Nhà nước & cách mạng xã hội

Lêi nãi ®Çu Chóng ta vÉn th­êng nh¾c ®Õn tõ “ nhµ n­íc ”trong ng«n ng÷ hµng ngµy hay khi ®Ò cËp ®Õn nh÷ng vÊn ®Ò vÒ kinh tÕ - chÝnh trÞ - x· héi,nh­ng hiÓu biÕt vÒ nhµ n­íc vµ sù tån t¹i cña nã trong lÞch sö ®èi víi chóng ta cßn rÊt khiªm tèn.V× vËy, ®Ó lµm râ nh÷ng vÊn ®Ò ®ã chóng ta h·y cïng nhau t×m hiÓu vÒ nhµ n­íc vµ c¸ch m¹ng x· héi. Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn tiÓu luËn nµy, do nh÷ng h¹n chÕ vÒ n¨ng lùc còng nh­ tµi liÖu, nªn kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt nhÊt ®Þnh. V× vËy, rÊt mong ®­îc sù gióp ®ì cña thay ®Ó bµi tiÓu luËn cña em hoµn thiÖn h¬n. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n! Nhµ n­íc vµ c¸ch m¹ng x· héi 1. Nhµ n­íc. 1.1.Nguån gèc vµ b¶n chÊt nhµ n­íc: 1.1.1.Quan diÓm vÒ nhµ n­íc cña nh÷ng häc thuyÕt tr­íc M¸c: VÊn ®Ò nguån gèc vµ b¶n chÊt cña nhµ n­íc lu«n lµ mét vÊn ®Ò hÕt søc phøc t¹p trong x· héi cã c¸c giai cÊp ®èi kh¸ng vµ ®©y còng chÝnh lµ vÊn ®Ò trung t©m cña cuéc ®Êu tranh. VËy nguån gèc ra ®êi nhµ n­íc lµ tõ ®©u? B¶n chÊt nhµ n­íc lµ g×? Trong lÞch sö triÕt häc cã nhiÒu lÝ gi¶i kh¸c nhau vÒ vÊn ®Ò nµy trªn c¬ së ®iÒu kiÖn lÞch sö lóc ®ã. Nh­ng hÇu hÕt nh÷ng häc thuyÕt tr­íc ®©y vÒ nguyªn nh©n ®Òu mang tÝnh duy t©m, thÇn bÝ, t«n gi¸o. Chñ nghÜa duy t©m ®· cho r»ng: nhµ n­íc lµ do lùc l­îng siªu nhiªn hoÆc do lý chÝ vµ ®¹o ®øc tèi th­îng sinh ra ®Ó duy tr× trËt tù ë trÇn gian.Tõ ®ã mµ x· héi n¶y sinh quan ®iÓm vua lµ “thiªn tö” nªn cã quyÒn lùc tèi cao víi x· héi. Hª-ghen l¹i cho r»ng nhµ n­íc chÝnh lµ sù tha hãa cña ý niÖm tuyÖt ®èi sinh ra.Do vËy còng nh­ ý niÖm tuyÖt ®èi, nhµ n­íc còng cã qu¸ tr×nh ph¸t triÓn,vËn ®éng vµ tån t¹i vÜnh viÔn mµ ®Ønh cao nhÊt lµ nhµ n­íc phæ. Mét quan ®iÓm n÷a còng mang tÝnh thÇn th¸nh lµ quan ®iÓm cña chñ nghÜa T«mat míi : nhµ n­íc cã nguån gèc thiªng liªng tõ chóa,do vËy nhµ n­íc cã thÇn tÝnh .Tõ c¸ch lÝ gi¶i ®ã hä cho r»ng nhµ n­íc b¶o vÖ quyÒn lîi cho mäi thµnh viªn trong x· héi,vµ v× thÕ nhµ n­íc còng cã tÝnh giai cÊp. Mét sè nhµ x· héi häc l¹i t×m c¸ch g¾n nhµ n­íc víi t©m lÝ con ng­êi.Theo hä nh÷ng nhãm ý chÝ m¹nh sÏ gi÷ vai trß thèng trÞ, n¾m quyÒn lùc, x©y dùng bé m¸y nhµ n­íc ®Ó cai trÞ c¸c nhãm ý chÝ yÕu. Tr­íc M¸c cã quan ®iÓm cho r»ng nhµ n­íc xuÊt hiÖn nh­ lµ mét kÕt qu¶ cña sù ph¸t triÓn gia ®×nh. QuyÒn lùc nhµ n­íc chÝnh lµ sù chuyÓn hãa quyÒn lùc cña ng­êi cha-gia tr­ëng.V× vËy nhµ n­íc kh«ng mang tÝnh giai cÊp. §Õn thêi cËn ®¹i xuÊt hiÖn nh÷ng quan ®iÓm míi, tiªu biÓu lµ H«p-x¬(1588-1671), Lèc-c¬(1632-1704), Rót-x«(1712-1778). Trong ®ã Hèp-x¬ cho r»ng nhµ n­íc nh­ lµ s¶n phÈm cña mét khÕ ­íc x· héi vµ khÕ ­íc ë ®©y lµ sù tháa thuËn cña mäi ng­êi trªn c¬ së ý chÝ chung nh»m môc ®Ých chèng l¹i sô thèng trÞ chuyªn chÕ. Tõ ®ã t¹o ra mét trËt tù x· héi míi mµ ë ®ã c¸c quyÒn tù nhiªn cña con ng­êi ®­îc coi träng. Quan ®iÓm nµy ®· ®­îc Rut- x« tiÕp tôc ph¸t triÓn. Trªn c¬ së ph©n chia c¸c giai ®o¹n cña qu¸ tr×nh ph¸t triÓn lÞch sö,«ng cho r»ng nhµ n­íc lµ kÕt qu¶ cña sù ph¸t triÓn x· héi tõ tr¹ng th¸i tù nhiªn sang tr¹ng th¸i c«ng d©n, g¾n liÒn víi chÕ ®é së h÷u t­ nh©n. ¤ng coi sù xuÊt hiÖn chÕ ®é t­ h÷u d· lµm biÕn d¹ng c¸c quan hÖ tù nhiªn cña con ng­êi, ®Èy x· héi vµo t×nh tr¹ng bÊt c«ng, ¸p bøc. Trong quan ®iÓm nµy nhµ n­íc trªn c¬ së khÕ ­íc x· héi do nh©n d©n lËp ra ®Ó b¶o vÖ quyÒn b×nh ®¼ng cña hä. Nh­ vËy theo Rut- x« nhµ n­íc lµ s¶n phÈm cña ý chÝ chung cña nh©n d©n, do hä kiÓm so¸t. Nhµ n­íc còng kh«ng ph¶i lµ mét bé m¸y quyÒn lùc t¸ch rêi nh©n d©n, ®µn ¸p nh©n d©n. Nhµ n­íc lµ ng­êi d­îc nh©n d©n ñy quyÒn ®iÒu hµnh x· héi. Mäi ho¹t ®éng cña nhµ n­íc ph¶i phï hîp víi nh©n d©n. §iÓm tiÕn bé trong quan ®iÓm cña c¸c lÝ thuyÕt gia t­ s¶n lµ ë chç nã h­íng ®Õn viÖc chèng l¹i nhµ n­íc phong kiÕn hµ kh¾c. Tuy nhiªn c¸c quan ®iÓm nµy vÉn bÞ h¹n chÕ, ch­a t×m ra ®­îc nguån gèc vµ b¶n chÊt cña nhµ n­íc. Do vËy vÊn ®Ò nhµ n­íc vÉn lµ ®iÒu bÝ Èn. 1.1.2.Quan ®iÓm cña chñ nghÜa M¸c-Lªnin vÒ nguån gèc vµ b¶n chÊt nhµ n­íc: a) Nguån gèc: VËy ®Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nµy mét c¸ch khoa häc chóng ta cÇn ph¶i nh×n vÒ mÆt lÞch sö, bëi bÊt k× hiÖn t­îng x· héi nµo ®Òu ph¶i g¾n bã víi lÞch sö ®Ó tõ ®ã ta cã thÓ xem hiÖn nay nã ph¸t triÓn nh­ thÕ nµo. LÞch sö x· héi ®· tr¶i qua 4 kiÓu nhµ n­íc: chñ n«, phong kiÕn, t­ b¶n chñ nghÜa vµ céng s¶n chñ nghÜa. Ba h×nh thøc nhµ n­íc ban ®Çu ®Òu cã ®iÓm chung dùa trªn quan hÖ së h÷a t­ nh©n. Nhµ n­íc chñ n«: giai cÊp chñ n« lµ ng­êi së h÷u ruéng ®Êt,cña c¶i d­ thõa. Cßn nh÷ng ng­êi n« lÖ th× kh«ng cã g× c¶, bÞ bãc lét thËm tÖ. Nhµ n­íc phong kiÕn: 3 giai cÊp c¬ b¶n lµ ®Þa chñ, chñ n« vµ n«ng n«. Sù kh¸c biÖt á ®©y lµ quan hÖ vÒ mÆt së h÷u, con ng­êi kh«ng cßn bÞ coi lµ vËt së h÷u. Nhµ n­íc t­ b¶n chñ nghÜa: c¸ch m¹ng khoa häc kÜ thu©t thÕ kØ 18-19 ®· khiÕn cho x· héi cã sù thay ®æi râ rÖt, ®Æc biÖt lµ sù ra ®êi cña 2 giai cÊp míi lµ t­ s¶n vµ v« s¶n. Nhµ n­íc céng s¶n chñ nghÜa: lµ nhµ n­íc tiÕn bé nhÊt trong lÞch sö , lµ n¬i mµ kh«ng cã chÕ ®é ng­êi bãc lét ng­êi, mäi cña cña c¶i lµ cña chung dùa trªn chÕ ®é c«ng h÷u. Trªn c¬ së phÐp biÖn chøng duy vËt lÞch sö, lÝ luËn khoa häc vÒ nhµ n­íc mµ chñ nghÜa M¸c-Lªnin ®­a ra ®· tr¶ lêi 2 c©u hái quan träng ë trªn vÒ nguån gèc vµ b¶n chÊt nhµ n­íc. Theo ®ã nhµ n­íc kh«ng ph¶i lµ kÕt qu¶ cña sù ph¸t triÓn gia ®×nh còng kh«ng ph¶i lµ mét thÕ lùc mang b¶n chÊt thÇn tÝnh ®­îc ¸p ®Æt tõ bªn ngoµi vµo x· héi. Nhµ n­íc kh«ng ®ång thêi xuÊt hiÖn cïng víi lÞch sö ra ®êi cña x· héi loµi ng­êi vµ kh«ng lµ mét hiÖn t­îng tån t¹i vÜnh viÔn. Nhµ n­íc lµ mét hiÖn t­îng lÞch sö, xuÊt hiÖn vµ tån t¹i trong nh÷ng ®iÒu kiÖn kinh tÕ-x· héi nhÊt ®Þnh. Khi nh÷ng ®iÒu kiÖn kinh tÕ-x· héi cho sù tån t¹i cña nhµ n­íc kh«ng cßn th× nã còng sÏ tù tiªu vong. §Õn ®©y, ta l¹i tù ®Æt ra mét c©u hái lµ t¹i sao kh«ng cã nhµ n­íc khi kh«ng cã giai cÊp vµ t¹i sao l¹i cã nhµ n­íc khi giai cÊp xuÊt hiÖn? Khi x· héi ch­a cã giai cÊp vµ tr­íc ¸p lùc cña tù nhiªn vµ tr×nh cßn qu¸ h¹n chÕ cña con ng­êi, do vËy mµ hä ph¶i lao ®éng trong nh÷ng ®iÒu kiÖn n¨ng suÊt lao ®éng thÊp, b×nh ®¼ng cao, khã kh¨n l¾ hä míi t×m ®­îc nh÷ng t­ liÖu s¶n xuÊt th« s¬ ®Ó phôc vô cho ®êi sèng hµng ngµy. Cã nghÜa lµ hä ch­a thÓ cã cña c¶i d­ thõa dÉn ®Õn kh«ng thÓ cã nh÷ng nhãm ng­êi thèng trÞ ®­îc. §iÒu nay cã nghÜa lµ chÕ ®é c«ng h÷u nguyªn thñy lµ mét tÊt yÕu, quan hÖ kinh tÕ b×nh ®¼ng, kh«ng tån t¹i giai cÊp. Do vËy mµ nhµ n­íc ch­a xuÊt hiÖn. Cho ®Õn cuèi thêi k× x· héi nguyªn thñy do cã sù ph¸t triÓn cña lùc l­îng s¶n xuÊt dÉn ®Õn viÖc h×nh thµnh chÕ ®é t­ h÷u vµ sù ph©n hãa x· héi thµnh nh÷ng nhãm ng­êi cã lîi Ých kh¸c nhau; trong ®ã cã mét nhãm ng­êi chuyªn viÖc s¶n xuÊt dÉn ®Õn viÖc t¹o ra ®­îc d­ thõa cña c¶i(giai cÊp n« lÖ) vµ bÞ nhãm ng­êi kh¸c chiÕm ®o¹t (giai cÊp chñ n«). Nguyªn nh©n nµy dÉn ®Õn c¸c cuéc ®Êu tranh, xung ®ét liªn tôc x¶y ra th× giai cÊp chñ n« ph¶i ®­îc cñng cè ®Ó b¶o vÖ lîi Ých vµ quyÒn thèng trÞ cña m×nh vÒ kinh tÕ, hä ®· lËp ra mét bé m¸y sö dông b¹o lùc ®Ó trÊn ¸p, tiªu diÖt giai cÊp ®èi lËp. Cïng víi thêi gian bé m¸y Êy ®­îc cñng cè, hoµn thiÖn vµ trë thµnh nhµ n­íc.ë ®©y nhµ n­íc nh­ lµ mét lùc l­îng ®øng trªn toµn x· héi vµ ngµy cµng trë nªn xa l¹ víi x· héi, cã thÓ lµm dÞu bít nh÷ng xung ®ét ®Ó kh«ng dÉn ®Õn kÕt qu¶ nh÷ng giai cÊp nuèt nhau, nuèt c¶ x· héi mµ ®Î mäi thø n»m trong trËt tù. Nh­ vËy, nguån gèc s©u xa dÉn ®Õn sù ra ®êi cña nhµ n­íc lµ tõ kinh tÕ, nguån gèc trùc tiÕp vÒ kinh tÕ x· héi lµ chÕ ®é t­ h÷u vµ m©u thuÉn giai cÊp kh«ng thÓ ®iÒu hßa ®­îc. Sù ra ®êi cña nhµ n­íc lµ hÖ qu¶ cña sù ph¸t triÓn lùc l­îng s¶n xuÊt ®¹t tíi tr×nh ®é cã chÕ ®é t­ h÷u nh­ng kh«ng ph¶i ®Ó ®iÒu hßa m©u thuÉn giai cÊp mµ lµ ®Ó lµm dÞu nã. Lªnin ®· chØ râ:”nÕu cã thÓ ®iÒu hßa ®­îc giai cÊp th× nhµ n­íc kh«ng thÓ xuÊt hiÖn vµ kh«ng thÓ ®øng v÷ng ®­îc”. Trªn c¬ së ph©n tÝch nh÷ng t­ t­ëng cña ¡ngghen vÒ vai trß lÞch sö vµ ý nghÜa cña nhµ n­íc, Lªnin ®· ®­a ra kÕt luËn vÒ nguån gèc x· héi trùc tiÕp dÉn ®Õn sù ra ®êi vµ tån t¹i cña nhµ n­íc: nhµ n­íclµ s¶n phÈm vµ biÓu hiÖn cña nh÷ng m©u thuÉn giai cÊp kh«ng thÓ ®iÒu hßa ®­îc. BÊt cø ë ®©u, hÔ lóc nµo vµ chõng nµo mµ vÒ mÆt kh¸ch quan, nh÷ng m©u thuÉn giai cÊp kh«ng thÓ ®iÒu hßa ®­îc, th× nhµ n­íc xuÊt hiÖn vµ ng­îc l¹i sù tån t¹i cña nhµ n­íc chøng tá r»ng nh÷ng m©u thuÉn giai cÊp lµ kh«ng thÓ ®iÒu hßa ®­îc. b) B¶n chÊt: Phª ph¸n, b¸c bá nh÷ng quan ®iÓm xuyªn t¹c häc thuyÕt M¸c vÒ nguån gèc vµ b¶n chÊt nhµ n­íc cña nh÷ng phÇn tö trong Quèc tÕ 2 mµ ®¹i biÓu lµ E.Bectanh, C.Cauxki khi hä cè t×nh cho r»ng vai trß cña nhµ n­íc chØ lµ mét c¬ quan “®iÒu hßa giai cÊp” vµ trong cuéc ®Êu tranh chèng l¹i nh÷ng luËn ®iÖu cña c¸c häc gi¶ t­ s¶n vÒ nhµ n­íc “trong ®ã hä tù biÖn hé sù thèng trÞ cña c¸c giai cÊp bãc lé, xãa nhßa tÝnh chÊt giai cÊp cña nhµ n­íc t­ s¶n” t¸n d­¬ng nhµ n­íc ®Õ quèc hiÖn ®¹i, miªu t¶ nã nh­ mét nhµ n­íc siªu giai cÊp, phñ nhËn vai trß ph¶n ®éng cña nã trong ®êi sèng x· héi .Còng ë t¸c phÈm “ nhµ n­íc c¸ch m¹ng”, Lªnin kh¼ng ®Þnh b¶n chÊt giai cÊp cña nhµ n­íc víi tinh thÇn cña M¸c nh­ sau “Theo M¸c nhµ n­íclµ mét c¬ quan thèng trÞ giai cÊp, lµ mét c¬ quan ¸p bøc cña giai cÊp nµy ®èi víi mét giai cÊp kh¸c; ®ã lµ sù kiÕn lËp ra mét trËt tù”,trËt tù nµy hîp ph¸p hãa vµ cñng cè sù ¸p bøc kia b»ng b»ng c¸ch lµm dÞu xung ®ét giai cÊp. Theo Lªnin, trong c¸c x· héi cã ®èi kh¸ng giai cÊp, bÊt k× nhµ n­íc còng lµ mét tæ chøc chÝnh trÞ mang tÝnh chÊt giai cÊp, lµ mét bé m¸y ®Æc biÖt phôc vô cho giai cÊp nµy ®µn ¸p giai cÊp kh¸c. Nh­ng cÇn hiÓu r»ng, nhµ n­íc lµ c«ng cô quyÒn lùc cña mét giai cÊp vµ chØ mét giai cÊp mµ th«i, kh«ng cã c¸i gäi lµ nhµ n­íc cña nhiÒu giai cÊp. Còng kh«ng ph¶i bÊt cø giai cÊp nµo còng n¾m ®­îc quyÒn lùc nhµ n­íc. Trong x· héi, giai cÊp nµo gi÷ ®Þa vÞ thèng trÞ vÒ kinh tÕ lµ giai cÊp cã thÕ lùc nhÊt vµ nã còng chÝnh lµ giai cÊp thiÕt lËp vµ sö dông bé m¸y nhµ n­íc. §iÒu nµy thÓ hiÖn mèi quan hÖ biÖn chøng gi÷a c¬ së h¹ tÇng vµ kiÕn tróc th­îng tÇng, trong ®ã c¬ së h¹ tÇng lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh, mµ c¬ së h¹ tÇng vÇ kiÕn tróc th­îng tÇng ®­îc biÓu hiÖn th«ng qua 2 mÆt cña ®êi sèng x· héi lµ kinh tÕ vµ chÝnh trÞ. C¬ së h¹ tÇng v× vËy giai cÊp cã thÕ m¹nh vÒ kinh tÕ sÏ trë thµnh giai cÊp thèng trÞ vÒ chÝnh trÞ lµ tÊt yÕu. Nhê cã nhµ n­íc mµ giai cÊp nµy cã thªm ph­¬ng tiÖn míi ®Ó ®µn ¸p vµ bãc lét giai cÊp bÞ ¸p bøc.VÒ vÊn ®Ò nµy ¨ngghen cho r»ng “V× c¬ së h¹ tÇng xuÊt hiÖn sù cÇn thiÕt ph¶i kiÒm chÕ sù ®èi lËp gi÷a c¸c giai cÊp, v× nhµ n­íc ®ång thêi còng xuÊt hiÖn chÝnh b»ng nh÷ng cuéc xung ®ét gi÷a c¸c giai cÊp Êy, cho nªn theo quy luËt chung, nã lµ nhµ n­íc cña giai cÊp m¹nh nhÊt gi÷ ®Þa vÞ thèng trÞ vÒ kinh tÕ, do ®ã còng thèng trÞ c¶ vÒ mÆt chÝnh trÞ. Nh­ vËy b¶n chÊt cña nhµ n­íc lµ ë chç nã lµ c«ng cô ®Ó giai cÊp thèng trÞ b¶o vÖ së h÷u vµ ®Þa vÞ thèng trÞ cña m×nh trong x· héi, ®ång thêi ®Ó trÊn ¸p giai cÊp bÞ trÞ. Trong x· héi cã ®èi kh¸ng giai cÊp, giai cÊp nµo n¾m ®­îc quyÒn lùc nhµ n­íc th× nhµ n­íc mang b¶n chÊt cña giai cÊp ®ã. B¶n chÊt cña nhµ n­íc chñ n« lµ nhµ n­íc mang tªn giai cÊp chñ n«, cña nhµ n­íc phong kiÕn lµ ®Þa chñ phong kiÕn, cßn b¶n chÊt cña nhµ n­íc t­ b¶n chñ nghÜa lµ nhµ n­íc cña giai cÊp t­ s¶n. Tuy nhiªn trong lÞch sö ph¸t triÓn cña nhµ n­íc còng xuÊt hiÖn nh÷ng hiÖn t­îng ph¸ c¸ch kh«ng tu©n theo ®óng quy luËt. §ã lµ hiÖn t­îng nhµ n­íc cña 2 giai cÊp, nã gi÷ ®­îc mét møc ®é ®éc lËp nµo ®ã gi÷a 2 giai cÊp ®èi ®Þch khi cuéc ®Êu tranh cña chóng ®¹t ®Õn mét møc ®é c©n b»ng nhÊt ®Þnh. ¡ngghen gäi ®©y lµ “…tr­êng hîp ngo¹i lÖ tøc lµ nh÷ng thêi k× mµ giai cÊp ®ang ®Êu tranh ®· ®¹t ®Õn mét sù c©n b»ng lùc l­îng khiÕn cho chÝnh quyÒn nhµ n­íc t¹m thêi cã ®­îc mét sù ®éc lËp nµo ®ã ®èi víi c¶ 2 giai cÊp, tùa hå nh­ mét bªn trung gian ®øng gi÷a c¸c giai cÊp...ChÕ ®é qu©n chñ chuyªn chÕ vµo thÕ kØ 17-18,chÕ ®é B«napacto cña §Õ chÕ thø nhÊt vµ thø hai ë Ph¸p, chÕ ®é Bixmac ë §øc, lµ nh­ thÕ “ Trong x· héi cã giai cÊp, nhµ n­íc kh«ng chØ lµ ng­êi ®¹i diÖn cho giai cÊp thèng trÞ b¶o vÖ lîi Ých cho m×nh mµ ë møc ®é nhÊt ®Þnh cßn ®¹i diÖn cho lîi Ých chung cña toµn x· héi. Nãi c¸ch kh¸c,bªn c¹nh tÝnh giai cÊp thÓ hiÖn mÆt b¶n chÊt cña nhµ n­íc th× tÝnh x· héi còng lµ mét mÆt thÓ hiÖn b¶n chÊt cña nhµ n­íc. §©y lµ hai mÆt cña mét vÊn ®Ò, chóng vËn ®éng ng­îc chiÒu nhau, nÕu mét mÆt thÓ hiÖn râ th× mÆt kia l¹i mê nh¹t nh­ng chóng l¹i g¾n bã mËt thiÕt víi nhau bëi nÕu nhµ n­íc chØ lµ nhµ n­íc cña giai cÊp thèng trÞ th× x· héi sÏ kh«ng thÓ tån t¹i ®­îc, bëi bÊt k× x· héi nµo còng cã lîi Ých chung cÇn duy tr×. TÝnh x· héi cña nhµ n­íc ®­îc biÓu hiÖn ë nh÷ng nhiÖm vô sau ®©y: duy tr× trËt tù c«ng céng, xÐt xö tranh chÊp gi÷a c¸c thµnh viªn trong x· héi, qu¶n lÝ kinh tÕ, v¨n hãa... sao cho phï hîp víi lîi Ých cña giai cÊp thèng trÞ. Giai cÊp n¾m quyÒn lùc nhµ n­íc nh©n danh x· héi ®iÒu chØnh vµ qu¶n lÝ x· héi trong viÖc quyÕt ®Þnh c«ng viÖc chung, ®iÒu tiÕt c¸c lÜnh vùc ®êi sèng x· héi, thùc hiÖn lîi Ých x· héi. Trªn c¬ së ®ã giai cÊp thèng trÞ míi duy tr× ®­îc ®Þa vÞ cña m×nh ®èi víi c¸c giai cÊp kh¸c trong x· héi. 1.1.3.Mét sè quan ®iÓm vÒ nhµ n­íc trong thêi ®¹i ngµy nay: Nhµ n­íc t­ b¶n nh©n d©n: do hiÖn nay c«ng d©n vµ ng­êi d©n cã cæ phÇn trong c¸c c«ng ty, tËp ®oµn tøc lµ cã gi¸ trÞ thÆng d­, t¹o ®iÒu kiÖn cho toµn d©n lµ nhµ t­ b¶n. Do vËy mµ nã kh«ng mang b¶n chÊt giai cÊp. Cßn mét quan ®iÓm kh¸c: nhµ n­íc lµ nhµ n­íc kû thÞ chung xuÊt ph¸t tõ quan ®iÓm thêi ®¹i ngµy nay lµ thêi ®¹i cña nh÷ng tri thøc vµ tri thøc trë thµnh lùc l­îng lao ®éng trùc tiÕp. Hai quan ®iÓm trªn ®Òu kh«ng ®óng.Bëi sù chªnh lÖch cæ phÇn,cæ phiÕu gi÷a c¸c nhµ t­ b¶n vµ c«ng nh©n lµ rÊt lín.Do vËy quyÒn quyÕt ®Þnh c«ng viÖc cña c«ng ty,tËp ®oµn vÉn lÇ cña giai cÊp t­ s¶n.VËy lµ kho¶ng c¸ch giµu nghÌo kh«ng mÊt ®i mµ ngµy cµng cao. Cßn ë quan ®iÓm thø hai:quyÒn quyÕt ®Þnh ¸p dông khoa häc-c«ng nghÖ vµo s¶n xuÊt vÉn thuéc vÒ giai cÊp t­ s¶n tøc lµ ®Þa vÞ cña giai cÊp t­ s¶n trong hÖ thãng s¶n xuÊt vÉn kh«ng thay ®æi hay giai cÊp t­ s¶n vÉn lµ giai cÊp thèng trÞ. Nh­ vËy nh÷ng quan ®iÓm trªn ®Òu kh«ng ®óng v× phÇn lín t­ liÖu s¶n xuÊt trong x· héi ®Òu thuéc quyÒn n¾m gi÷ cña giai cÊp t­ s¶n nªn vÒ c¬ b¶n b¶n chÊt nhµ n­íc t­ b¶n vÉn kh«ng thay ®æi mµ nã chØ thay ®æi mét chót vÒ tÝnh x· héi. 1.1.4.Mét sè nÐt vÒ vÊn ®Ò nguån gèc vµ b¶n chÊt nhµ n­íc ë ViÖt Nam: Tr¶i qua 3 giai ®o¹n phïng nguyªn(thuéc s¬ kú ®ång thau c¸ch ®©y 4000 n¨m),®ång ®Ëu(thuéc trung kú ®ång thau c¸ch ®©y 3500 n¨m) vµ G«mun(thuéc hËu kú ®ång thau c¸h ®©y 3000 n¨m) c«ng cô s¶n xuÊt b»ng ®ång ®· thay thÕ cho c«ng cô b»ng ®¸ vµ chÝnh ®iÒu nµy ®· lµm cho lùc l­îng s¶n xuÊt ngµy cµng ph¸t triÓn, n¨ng suÊt lao ®éng t¹o ra s¶n phÈm d­ thõa nhiÒu. Mét sè ng­êi thu vÐn, tõ ®ã t¹o ra sù ph©n hãa giµu nghÌo trong x· héi dÉn ®Õn m©u thuÉn n¶y sinh cïng víi sù xuÊt hiÖn b¹o lùc cña x· héi. §ã lµ nh÷ng tiÒn ®Ò cã tÝnh quy luËt cho sù ra ®êi cña nhµ n­íc V¨n Lang-tæ chøc nhµ n­íc ®Çu tiªn trong lÞch sö ViÖt Nam. §Çu tiªn trong lÞch sö ViÖt Nam cã kinh ®« ®Æt t¹i Phong Ch©u nay thuéc tØnh Phó Thä vµ cã l·nh thæ bao gåm miÒn B¾c vµ ba tØnh : Thanh Ho¸, NghÖ An, Hµ TÜnh b©y giê. Cïng víi sù ph©n ho¸ x· héi do t¸c ®éng trùc tiÕp cña nhu cÇu ph¶i ®oµn kÕt ®Ó trÞ thuû lµm thuû lîi vµ chèng x©m lÊn mµ mét nhµ n­íc ®Çu tiªn ë n­íc ta cã phµn sím h¬n quy luËt. §ã lµ bá qua h×nh th¸i nhµ n­íc chñ n« tiÕn lªn nhµ n­íc phong kiÕn lu«n. §Õn thÕ kû 2 TCN, c¸c d©n téc nµy bÞ c¸c tËp ®oµn ph­¬ng B¾c cai trÞ h¬n 1000 n¨m, ®· nhiÒu cuéc khëi nghÜa x¶y ra nh­ng còng chØ giµnh vµ gi÷ ®­îc ®Êt n­íc trong kho¶ng thêi gian ng¾n. M·i ®Õn n¨m 938 sau trËn th¾ng ë s«ng B¹ch §»ng d©n téc ta míi x©y dùng nhµ n­íc ®éc lËp trªn c¬ së häc tËp m« h×nh thÓ chÕ chÝnh trÞ, x· héi, ch÷ viÕt vµ v¨n ho¸ cña ng­êi Trung Quèc. TiÕp sau nhµ n­íc phong kiÕn, n­íc ta l¹i b­íc qua nhµ n­íc t­ b¶n tiÕn lªn nhµ n­íc ViÖt Nam céng hoµ vµo ngµy 2-9-1945 sau khi chñ tÞch Hå ChÝ Minh ®äc tuyªn ng«n ®éc lËp. B©y giê lµ n­íc Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam, ®øng ®Çu lµ chñ tÞch n­íc NguyÔn Minh TriÕt. Nhµ n­íc ta lµ nhµ n­íc mang b¶n chÊt cña giai cÊp c«ng nh©n trong ®ã lîi Ých cña giai cÊp c«ng nh©n g¾n lion víi lîi Ých cña x· héi, cña mäi giai cÊp. Nhµ n­íc ta lµ nhµ n­íc ph¸p quyÒn cña d©n, do d©n vµ v× d©n. Víi vai trß lµ thÓ chÕ trung t©m trong hÖ thèng chÝnh trÞ biÓu hiÖn tËp trung quyÒn lùc cña nh©n d©n vµ lµ c«ng h÷u hiÖu ®Ó nh©n d©n thùc hiÖn quyÒn lùc chÝnh trÞ cña m×nh, nhµ n­íc ta cã nh÷ng ®iÒu kiÖn sau: Lµ ng­êi ®¹i diÖn chÝnh thøc cña mäi giai cÊp, mäi tÇng líp x· héi. Sö dông c«ng cô ph¸p luËt, hÖ thèng lùc l­îng vò trang vµ bé m¸y c­ìng chÕ ®Ó qu¶n lý vµ duy tr× trËt tù x· héi mµ kh«ng tæ chøc nµo cã ®­îc. §Æc biÖt nhµ n­íc lµ chñ së h÷u lín nhÊt c¸c t­ liÖu s¶n xuÊt chñ yÕu quan träng cña ®Êt n­íc. Víi t­ c¸ch nµy nhµ n­íc cã søc m¹nh vËt chÊt ®Ó ®iÒu tiÕt vÜ m« nÒn kinh tÕ, t¹o ®iÒu kiÖn cho sù vËn hµnh cña bé m¸y nhµ n­íc vµ b¶o ®¶m cho c¸c tæ choc x· héi ho¹t ®éng. Do ®ã ë n­íc ta, muèn b¶o vÖ lîi Ých cña nh©n d©n lao ®éng chóng ta cÇn ph¶i b¶o vÖ nhµ n­íc v« s¶n, b¶o vÖ sù l·nh ®¹o cña §¶ng céng s¶n- ng­êi ®¹i diÖn ch©n chÝnh cho lîi Ých cña nh©n d©n ViÖt Nam. 1.2.§Æc tr­ng c¬ b¶n cña nhµ n­íc. Về đặc trưng cơ bản của nhà nước được Ph. Ăngghen nhận định, bất kỳ nhà nước nào cũng có ba đặc trưng cơ bản sau đây: Nhà nước quản lý dân cư trên một vùng lãnh thổ nhất định. Có một hệ thống các cơ quan quyền lực chuyên nghiệp mang tính cưỡng chế đối với mọi thành viên trong xã hội. Hình thành hệ thống thuế khoá để nuôi bộ máy nhà nước. Khi phân biệt sự khác nhau và đặc trưng của nhà nước đối với các tổ chức quản lý xã hội trong chế độ thị tộc, V.I.Lênin đã nêu một số đoạn trích của Ph. Ăngghen như sau: “…So với tổ chức huyết tộc trước kia (thị tộc hay bộ tộc) thì đặc trưng thứ nhất của nhà nước là ở chỗ nó phân chia thần dân trong quốc gia theo sự phân chia lãnh thổ”. “…Đặc trưng thứ hai là sự thiết lập một quyền lực xã hội, quyền lực này không còn trực tiếp là dân cư tự tổ chức thành lực lượng vũ trang nữa. Quyền lực xã hội đó là cần thiết vì từ khi có sự phân chia xã hội thành giai cấp thì không thể có tổ chức vũ trang tự động của dân cư được nữa…Quyền lực xã hội đó tồn tại ở mọi quốc gia. Nó không phải chỉ gồm những người được vũ trang mà còn gồm cả những vật phụ them nữa, như nhà tù và đủ loại cơ quan cưỡng bức mà cơ cấu của xã hội thị tộc (bộ tộc) chưa hề biết đến…” Nói về đặc trưng thứ ba là thu thuế, một chế độ thuế má cưỡng bức thu từ dân để nuôi bộ máy cai trị. Ph. Ăngghen viết: “ Nắm được quyền lực công cộng và quyền thu thuế, bọn quan lại với tư cách là những cơ quan của xã hội, được đặt lên trên xã hội…” Nói cách khác về cơ bản mọi nhà nước đều sống nhờ sự chu cấp của nhân dân bằng chủ động, cưỡng bức hay tự nguyện hoặc phối hợp cả hai. 1.3.Chức năng của Nhà Nước. Chức năng của Nhà Nước là phương tiện hoạt động chủ yếu của Nhà Nước nhằm thực hiện những nhiệm vụ đặt ra cho Nhà Nước. Chức năng cơ bản của Nhà Nước có thể phân chia dựa trên 2 góc độ: Dựa vào quyền lực chính trị của Nhà Nước: Chức năng thống trị chính trị : do Nhà Nước được ra đời mang bản chất của giai cấp thống trị nên nó cũng chính là công cụ chuyên chính của một giai cấp để bảo vệ sự thống trị của giai cấp đó đối với toàn xã hội. Đây là chức năng cơ bản nhất và được ưu tiên số một bởi chỉ bằng sự thống trị của mình Nhà Nước mới có thể duy trì được địa vị và bảo vệ được quyền lợi cho mình. Chức năng xã hội: Nhà Nước thực hiện việc quản lý, chăm lo cho sự tồn tại, sự vận động và phát triển của toàn xã hội. Bởi xã hội có ổn định, phồn thịnh và công bằng thì nền chính trị mới được đảm bảo và sự thống trị chính trị mới được giữ vững, kéo dài. Dựa vào phạm vi hoạt động : Chức năng đối nội: là những mặt hoạt động chủ yếu trong nội bộ đất nước như đảm bảo trật tự an toàn xã hội, trấn áp những phần tử chống đối, bảo vệ chế độ chính trị-xã hội, xây dựng và phát triển đất nước… Chức năng này thường được pháp luật hoá và mang tính chất bắt buộc thực hiện dưới sự giám sát quản lý của Nhà Nước. Đồng thời công cụ để thực hiện chức năng đối nội còn bao gồm cả bộ máy thông tin, tuyên truyền, các cơ quan văn hoá, giáo dục… Chức năng đối ngoại: thể hiện những mặt hoạt động của Nhà Nước trong quan hệ với các Nhà Nước trên thế giới và các dân tộc khác như phòng thủ đất nước, chống sự xâm lược từ bên ngoài, thiết lập mối bang giao với các quốc gia khác vì lợi ích của giai cấp thống trị cũng như lợi ích của quốc gia. Chức năng đối ngoại có tầm quan trọng đặc biệt nhằm liên kết những quốc gia có cùng chế độ, cùng mục đích và hướng tới lợi ích chung, trao đổi kinh nghiệm, tài chính để có thể cùng giữ vững địa vị thống trị tại chính quốc. 1.4.Các kiểu và hình thức của Nhà Nước Các học giả tư sản thường phân chia Nhà Nước thành 2 loại: “Nhà nước tự do” và “Nhà nước độc tài”. Cách phân chia như vậy nhằm che đậy bản chất giai cấp của Nhà nước. Chủ nghĩa Mac-Lênin phân chia Nhà nước thành các kiểu và hình thức Nhà nước khác nhau căn cứ vào nhiệm vụ lịch sử, cách tổ chức và phương thức hoạt động của nó. 1.4.1.Kiểu Nhà nước. a)Khái niệm: kiểu Nhà nước được dùng để chỉ bộ máy thống trị đó thuộc về giai cấp nào, tồn tại trên cơ sở chế độ kinh tế nào, tương ứng với hình thái kinh tế-xã hội nào. b)Các kiểu Nhà nước: dựa vào hình thái kinh tế-xã hội mà chia ra thành 3 kiểu Nhà nước khác nhau: Tương ứng với hình thái kinh tế-xã hội chiếm hữu nô lệ là Nhà nước chiếm hữu nô lệ. Tương ứng với hình thái kinh tế-xã hội phong kiến là Nhà nước phong kiến. Tương ứng với hình thái kinh tế-xã hội tư bản chủ nghĩa là Nhà nước tư sản. Ngoài ra còn có Nhà nước vô sản. Đây là một kiểu Nhà nước đặc biệt, Nhà nước không nguyên nghĩa, Nhà nước tồn tại trong thời kỳ quá độ từ chủ nghĩa tư bản lên chủ nghĩa cộng sản. Một kiểu Nhà nước có thể tồn tại dưới những hình thức khác nhau. Trong một giai đoạn cụ thể Nhà nước tồn tại dưới hình thức này hay hình thức khác tuỳ thuộc vào những điều kiện kinh tế và chính trị trong và ngoài nước, tuỳ thuộc vào sự so sánh lực lượng giữa các giai cấp trong xã hội. Ngoài ra, những truyền thống và đặc điểm của mỗi dân tộc cũng có ảnh hưởng đến hình thức của Nhà nước. 1.4.2.Hình thức Nhà nước. a)Khái niệm: hình thức nhà nước dùng để nói đến hình thức tổ chức và phương thức thực hiện quyền lực của nhà nước. Nói chung đó là hình thức cầm quyền của giai cấp thống trị. Hình thức nhà nước bị quy định bởi bản chất giai cấp của nhà nước, bởi cơ cấu giai cấp- xã hội, bởi đặc điểm truyền thống chính trị của đất nước… b)Phân biệt các hình thức nhà nước: Các hình thức cầm quyền khác nhau ở chỗ: quyền lực tối cao do nhà vua nắm giữ hay chính thức thuộc về 1 cơ quan do nhân dân bầu cử.Về mặt này người ta phân biệt nhà nước tồn tại dưới hình thức quân chủ hay cộng hoà. Nhà nước quân chủ là nhà nước do vua đứng đầu và ngôi vua được kế truyền. Nhà nước cộng hoà là hình thức cầm quyền do các cơ quan bầu cử thực hiện. Hiện nay, việc phân biệt hình thức nhà nước dưới góc độ hình thức cầm quyền chỉ còn mang tính chất thuần tuý hình thức. Trên thực tế, xem xét hình thức nhà nước là xác định rõ thiết chế chính trị để thực hiện quyền lực nhà nước. Theo khía cạnh này người ta phân biệt chế độ dân chủ là hình thức nhà nước đối lập với chế độ độc tài chuyên chế. Chế độ dân chủ hay chế độ độc tài là 2 thiết chế chính trị đặc trưng để phân biệt những hình thức của Nhà nước hiện đại. Nhà nước chủ nô: a) Xuất hiện và tồn tại:trong thời kỳ cổ đại. b) Hình thức: Có nhiều hình thức khác nhau: + Chính thể quân chủ: quyền lực thuộc về nhà vua. + Chính thể cộng hoà + Chính thể quý tộc + Chính thể dân chủ: bầu cử ra hội đồng c) Bản chất: Nhà nước của giai cấp chủ nô, quyền đều thuộc về giai cấp chủ nô, pháp luật nhà nước không coi nô lệ là con người. Nhà nước phong kiến a)Xuất hiện và tồn tại: Đây là nhà nước của giai cấp địa chủ phong kiến. Trong thời kỳ trung cổ, sự thống trị của giai cấp phong kiến đối với nông dân thay thế cho sự thống trị của giai cấp chủ nô đối với nô lệ; kiểu nhà nước phong kiến thay thế cho kiểu nhà nước chiếm hữu nô lệ. Nhà nước này được xây dựng dựa trên chế độ chiếm hữu ruộng đất của giai cấp địa chủ quý tộc. Trong nhà nước phong kiến các chúa phong kiến mới có đủ mọi quyền lực, còn nông nô hầu như không có quyền. Do vậy, địa vị của nông nô khác rất ít so với nô lệ. b)Các hình thức: Tồn tại dưới nhiều hình thức khác nhau: Ở phương Tây, hình thức quân chủ phân quyền là hình thức nhà nước phổ biến quyền lực nhà nước được chia thành quyền lực độc lập, địa phương phân tán. Mỗi chúa phong kiến là một ông vua trên lãnh thổ của mình.Mối liên hệ thực sự giữa các chúa phong kiến Châu Âu chủ yếu được thiết lập bằng các hình thức liên minh của các Nhà nước cát cứ, trong đó Thiên chúa giáo trở thành mối quan hệ tinh thần thiêng liêng giữa các tiểu vương quốc phong kiến. à Kết luận: Trong chế độ phong kiến phân quyền, quyền lực nhà nước bị chia cắt thành những quyền lực độc lập địa phương phân tán. Ở phương Đông, hình thức quân chủ tập quyền là hình thức nhà nước phổ biến dựa trên chế độ sở hữu nhà nước về ruộng đất. Trong nhà nước này, quyền lực của nhà vua được tăng cường rất mạnh, hoàng đế có uy quyền tuyệt đối, ý chí của vua là pháp luật. à Kết luận: Quyền lực nhà vua rất mạnh nhưng nói chung vẫn chưa thủ tiêu hoàn toàn các quyền lực địa phương độc lập. c)Bản chất: Nhà nước phong kiến chỉ là chính quyền của giai cấp địa chủ , quý tộc. Đó là cơ quan bảo để bảo vệ những đặc quyền phong kiến. Nhà nước tư sản a)Sự ra đời: Bắt đầu từ cuộc cách mạng Hà Lan (8/1566) đến cuộc cách mạng tư sản Anh (8/1642) Nhà nước tư sản đã ra đời và hình thành hệ thống. b)Các hình thức Nhà nước tư sản: Chế độ Cộng hoà đại nghị . Nghị viện là 1 thiết chế quyền lực trung tâm, có vị trí và vai trò rất lớn trong cơ chế thực thi quyền lực Nhà nước. . Tổng thống do nghị viện bầu ra, chịu trách nhiệm trước nghị viện. Chính phủ do các đảng chiếm đa số trong nghị viện thành lập. Tổng thống hầu như không trực tiếp tham gia giải quyết các công việc của đất nước. . Hiện nay có : CHLB Đức, CH Áo, CH Italia… có nhà nước tổ chức theo hình thức này. Hình thức chế độ tổng thống . Tổng thống có vai trò rất quan trọng do dân trực tiếp (hay gián tiếp thông qua đại cử tri) bầu ra. . Chính phủ do tổng thống bổ nhiệm ,chịu trách nhiệm trước tổng thống. . Tổng thống có toàn quyền trong hành pháp,nghị viện có quyền lập pháp. Nghị viện không có quyền lật đổ tổng thống và tổng thống không được giải tán nghị viện trước thời hạn. Ví dụ về hình thức này là Mỹ và một số các nước Mỹ-Latinh. Hình thức quân chủ lập hiến: . Vua là nguyên thủ quốc gia chỉ mang tính chất tượng trưng, không có quyền lực thực tế. Ví dụ: Anh, Nhật, Thuỵ Điển. b)Bản chất của Nhà nước tư sản: + Là nền chuyên chính của giai cấp tư sản đối với các giai cấp và tầng lớp khác nhau trong xã hội. + Nhà nước tư sản tuyên bố quyền bình đẳng trước pháp luật của mọi công dân nhưng trong thực tế đó chỉ là quyền bình đẳng tư sản, bảo vệ lợi ích của giai cấp tư sản. + Nền dân chủ tư sản là nền dân chủ của thiểu số bọn bóc lột. Bản chất chủ yếu của nó là “sự chuyên chính không hạn chế” đối với người lao động. + Ngày nay, mặc dù trong luật bầu cử của hầu hết các nước tư bản phát triển đều thừa nhận quyền của người lao động được ứng cử vào các cơ quan quản lý Nhà nước nhưng: . Luật đưa ra những điều kiện mà người lao động khó vượt qua. . Giai cấp tư sản nắm trong tay bộ máy tuyên truyền đồ sộ, chi những khoản tiền khổng lồ để cổ động cho người của mình. Trước dân chủ vô sản: Dân chủ tư sản là đỉnh cao trong sự tiến hoá của dân chủ, kết tinh những giá trị dân chủ được sáng tạo trong thời kỳ trước. Nhưng phần lớn những chuẩn mực dân chủ đạt được trong thời kỳ CNTB là thành quả đấu tranh của giai cấp công nhân, của nhân dân lao động. à Nền dân chủ tư sản đã đạt được những thành tựu to lớn. Do đó, nền dân chủ vô sản với tư cách là nền dân chủ cao nhất phải biết kế thừa và phát huy những thành tựu đó. 2.C¸ch m¹ng x· héi 2.1 Lý luËn vÒ c¸ch m¹ng x· héi. 2.1.1 Kh¸i niÖm vÒ c¸ch m¹ng x· héi. Theo nghÜa réng, c¸ch m¹ng x· héi lµ sù biÕn ®æi cã tÝnh chÊt b­íc ngo¹t vµ c¨n b¶n vÒ chÊt l­îng trong mäi lÜnh vùc ®êi sèng x· héi, lµ ph­¬ng thøc thay thÕ h×nh th¸i kinh tÕ x· héi lçi thêi b»ng h×nh th¸i kinh tÕ x· héi cao h¬n. Theo nghÜa hÑp, c¸ch m¹ng x· héi lµ viÖc lËt ®æ mét chÕ ®é chÝnh trÞ ®· lçi thêi , thiÕt lËp mét chÕ ®é chÝnh trÞ tiÕn bé h¬n. Dï theo nhÜa réng hay nghÜa hÑp, giµnh chÝnh quyÒn vÉn lµ vÊn ®Ò c¬ b¶n cña mäi cuéc c¸ch m¹ng x· héi. Bëi v× chØ khi nµo giµnh ®­îc chÝnh quyÒn, giai cÊp c¸ch m¹ng míi x¸c lËp ®­îc nÒn chuyªn chÝnh cña m×nh, tiÕn tíi b¶o ®¶m ®­îc quyÒn lùc cña m×nh trªn mäi lÜnh vùc cña ®êi sèng x· héi. Chóng ta cÇn ph©n biÖt gi÷a c¸ch m¹ng x· héi vµ tiÕn ho¸ x· héi, c¶i c¸ch x· héi, ®¶o chÝnh. 2.1.2 Nguyªn nh©n cña c¸ch m¹ng x· héi. Nguyªn nh©n s©u xa cña c¸ch m¹ng x· héi lµ m©u thuÉn gi÷a lùc l­îng s¶n xuÊt vµ quan hÖ s¶n xuÊt. Lùc l­îng s¶n xuÊt ph¸t triÓn ®Õn mét møc ®é nhÊt ®Þnh th× quan hÖ s¶n xuÊt cò trá nªn lçi thêi k×m h·m sù ph¸t triÓn cña c¸c lùc l­îng s¶n xuÊt:”Tõ chç lµ nh÷ng h×nh thøc ph¸t triÓn cña lùc l­îng s¶n xuÊt, nh÷ng quan hÖ Êy trë thµnh nh÷ng xiÒng xÝch cña c¸c lùc l­îng s¶n xuÊt. Khi ®ã b¾t ®Çu thêi ®¹i mét cuéc c¸ch m¹ng x· héi.” Trong x· héi cã giai cÊp, m©u thuÉn gi÷a lùc l­îng s¶n xuÊt vµ quan hÖ s¶n xuÊt biÓu hiÖn vÒ mÆt x· héi thµnh m©u thuÉn gi÷a giai cÊp c¸ch m¹ng , ®¹i biÓu cho lùc l­îng s¶n xuÊt míi víi giai cÊp thèng trÞ dïng mäi thñ ®o¹n, ®Æc biÖt lµ sö dông c«ng cô nhµ n­íc cã trong tay b¶o vÖ , duy tr× quan hÖ s¶n xuÊt lçi thêi. §Ó thay thÕ quan hÖ s¶n xuÊt cò b»ng quan hÖ s¶n xuÊt míi cao h¬n vµ lµm cho nã trë thµnh quan hÖ s¶n xuÊt thèng trÞ nh»m gi¶i phãng m×nh, giai cÊp c¸ch m¹ng ph¶i tiÕn hµnh ®Êu tranh chèng l¹i giai cÊp thèng trÞ, ph¶i giµnh lÊy chÝnh quyÒn nhµ n­íc. Do vËy c¸ch m¹ng x· héi lµ ®Ønh cao cña ®Êu tranh giai cÊp vµ lµ b­íc nh¶y vät tÊt yÕu trong sù ph¸t triÓn cña x· héi cã giai cÊp, vÊn ®Ò chÝnh quyÒn lµ vÊn ®Ò c¬ b¶n cña mäi cuéc c¸ch m¹ng x· héi. 2.1.3. Vai trß cña c¸ch m¹ng x· héi. C¸c cuéc c¸ch m¹ng x· héi cã vai trß to lín trong ®êi sèng. ChØ cã c¸ch m¹ng x· héi míi thay thÕ ®­îc quan hÖ s¶n xuÊt cò b»ng quan hÖ s¶n xuÊt míi, tiÕn bé, thóc ®Èy lùc l­îng s¶n xuÊt ph¸t triÓn, míi thay thÕ ®­îc h×nh th¸i kinh tÕ x· héi cò b»ng h×nh th¸i kinh tÕ x· héi míi cao h¬n. C¸ch m¹ng x· héi lµ b­íc chuyÓn vÜ ®¹i trong ®êi sèng x· héi vÒ h×nh th¸i kinh tÕ chÝnh trÞ v¨n ho¸ t­ t­ëng. Trong c¸c thêi kú c¸ch m¹ng x· héi, n¨ng lùc s¸ng t¹o cña quÇn chóng nh©n d©n ®­îc ph¸t huy mét c¸ch cao ®é, nh­ C.M¸c ®· nãi: “C¸ch m¹ng x· héi lµ ®Çu tµu cña lÞch sö.” 2.2. Tõ vai trß, nguyªn nh©n cña c¸ch m¹ng x· héi luËn chøng tÝnh tÊt yÕu cña c¸ch m¹ng x· héi trong ®iÒu kiÖn thÕ giíi ngµy nay. LÞch sö nh©n lo¹i ®· diÔn ra bèn cuéc c¸ch m¹ng x· héi, ®­a nh©n lo¹i tr¶i qua 5 h×nh th¸i k._.