Nghiên cứu thống kê kết quả kinh doanh của Công ty Thương mại - Dịch vụ Cửa Nam (1998 - 2002)

Lêi më ®Çu Qua nhiÒu n¨m ®æi míi, d­íi sù qu¶n lý vµ ®iÒu tiÕt vÜ m« cña nhµ n­íc nÒn kinh tÕ cña n­íc ta cã sù chuyÓn biÕn râ rÖt. C¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh thuéc mäi lÜnh vùc thµnh phÇn kinh tÕ cïng c¹nh tranh b×nh ®¼ng tr­íc ph¸p luËt ®· t×m ®­îc vÞ trÝ xøng ®¸ng trªn thÞ tr­êng trong vµ ngoµi n­íc. Trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay xu h­íng toµn cÇu hãa, quan hÖ bu«n b¸n Th­¬ng m¹i gi÷a n­íc ta víi c¸c n­íc b¹n ngµy cµng ®­îc më réng vÒ nhiÒu mÆt. Do vËy vai trß cña ngµnh Th­¬ng m¹i ®· trë nªn rÊt quan träng kh«ng chØ lµ cÇu nèi gi÷a s¶n xuÊt kinh doanh trong n­íc mµ cßn më réng sang c¸c n­íc trªn thÕ giíi. §iÒu nµy ®· lµm cho s¶n xuÊt trong n­íc ph¸t triÓn c¶ vÒ chiÒu s©u, chiÒu réng ®ång thêi hµng hãa th× ngµy cµng phong phó vµ ®a d¹ng vÒ chñng lo¹i, mÉu m· víi mét chÊt l­îng ®¶m b¶o Mét nÒn kinh tÕ cµng ph¸t triÓn th× c¸c doanh nghiÖp ®Òu cã c¬ héi ph¸t triÓn nh­ nhau ng­îc l¹i mét doanh nghiÖp cã thÓ ph¸t triÓn tèt th× nÒn kinh tÕ ®ã míi cã thÓ nãi lµ ph¸t triÓn toµn diÖn v× mçi mét doanh nghiÖp ph¸t triÓn lµ mét tÕ bµo tèt cña x· héi. Trong mét doanh nghiÖp ®Ó ®o l­êng sù hoµn thiÖn h¬n vÒ mäi mÆt ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh vµ viÖc ph©n tÝch c¸c chØ tiªu kÕt ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh lµ viÖc lµm hÕt søc cÇn thiÕt. ViÖc ph©n tÝch nµy cho phÐp ®¸nh gi¸ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp qua thêi gian vµ cung cÊp th«ng tin quan träng ®Ó lËp kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp trong thêi gian tíi. XuÊt ph¸t tõ nh÷ng nhËn thøc trªn, qua thêi gian thùc tËp t¹i C«ng ty Th­¬ng m¹i- DÞch vô Cöa Nam em ®· lùa chän ®Ò tµi “Nghiªn cøu thèng kª kÕt qu¶ kinh doanh cña C«ng ty Th­¬ng m¹i- DÞch vô Cöa Nam thêi kú 1998-2002” Ngoµi phÇn më ®Çu vµ kÕt luËn luËn v¨n gåm ba phÇn chÝnh: Ch­¬ng I: Nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ doanh nghiÖp vµ ph©n tÝch kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp Ch­¬ng ii: Ph©n tÝch kÕt qu¶ kinh doanh cña c«ng ty th­¬ng m¹i dÞch vô cöa nam thêi kú 1998-2002 Ch­¬ng iii: Mét sè gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao kÕt qu¶ kinh doanh cña c«ng ty th­¬ng m¹i dÞch vô cöa nam Do h¹n chÕ vÒ mÆt kiÕn thøc, ®ång thêi do thêi gian thùc tËp ë C«ng ty Th­¬ng m¹i- DÞch vô Cöa Nam kh«ng nhiÒu nªn luËn v¨n cña em ch¾c ch¾n kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt. Em mong thÇy c« gi¸o cïng toµn thÓ b¹n ®äc gãp ý bæ sung ®Ó luËn v¨n tèt nghiÖp cña em ®­îc chÆt chÏ vµ cã kh¶ thi h¬n. Em xin c¶m ¬n c¸c thÇy c« gi¸o khoa thång kÒ vµ ®Æc biÖt lµ thÇy gi¸o PGS.TS Bïi Huy Th¶o ®· tËn t×nh h­ìng dÉn vµ gióp ®ì em hoµn thµnh luËn v¨n nµy. Qua ®©y em còng göi lêi c¶m ¬n c¸c c« chó, anh chÞ trong C«ng ty Th­¬ng m¹i- DÞch vô Cöa Nam ®· t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi gióp ®ì em vÒ mÆt thùc tiÔn vµ cung cÊp nh÷ng tµi liÖu quan trong gióp em cã c¬ së nghiªn cøu vµ hoµn thµnh luËn v¨n nµy. Hµ néi 2003 Ch­¬ng I Nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ doanh nghiÖp vµ ph©n tÝch kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp I. Tæng quan vÕ doanh nghiÖp vµ kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. 1. Kh¸i niÖm doanh nghiÖp. Doanh nghiÖp lµ ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh ®­îc thµnh lËp hîp ph¸p nh»m môc ®Ých thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh vµ lÊy ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh lµm nghÒ chÝnh. Chøc n¨ng doanh nghiÖp cã c¸c chøc n¨ng: s¶n xuÊt, l­u chuyÓn tiÕp tôc s¶n xuÊt trong kh©u l­u th«ng, tæ chøc s¶n xuÊt. Mét doanh nghiÖp ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ cÇn n¾m v÷ng: - Ph¶i cã kÕ ho¹ch s¶n xuÊt thÝch hîp. - Ph¶i cã chiÕn l­îc kinh doanh ®óng. - T×m hiÓu râ vµ thÝch nghi víi m«i tr­¬ng fkinh doanh . - Cã c¸ch øng xö phï hîp víi h×nh th¸i thÞ tr­êng: thÞ tr­êng c¹nh tranh hoµn h¶o, thÞ tr­êng ®éc quyÒn, thÞ tr­êng c¹nh tranh ®éc quyÒn ... 2. Ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. §Ó hiÓu râ kh¸i niÖm kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh cña doanh nghiÖp tr­íc hÕt ph¶i hiÓu kh¸i niÖm ho¹t ®éng s¶n xuÊt vµ ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp tõ ®ã cã thÓ kh¸i qu¸t lªn xem ho¹t déng s¶n xuÊt kinh doanh lµ g×? 2.1.Ho¹t ®éng s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp Lµ sö dông c¸c yÕu tè ®Çu vµo, nguån lùc s¶n xuÊt, sù kÕt hîp c¸c yÕu tè ®Ó t¹o ra s¶n phÈm. Nh­ vËy cã thÓ hiÓu ho¹t ®éng x¶n xuÊt lµ ho¹t ®éng cã môc ®Ých cña con ng­êi nh»m t¹o ra s¶n phÈm vËt chÊt vµ s¶n phÈm dÞch vô ®Ó tháa m·n nhu cÇu nµo ®ã cña c¸ nh©n hoÆc cña x· héi. KÕt qu¶ cña nã kh«ng chØ bao gåm hµng hãa c¸ nh©n mµ gåm c¶ hµng hãa c«ng céng. Qua kh¸i niÖm cho thÊy ho¹t ®äng s¶n xuÊt ®­îc x¸c ®Þnh bëi c¸c ®iÓm sau: Lµ ho¹t ®éng cã môc ®Ých vµ cã thÓ lµm thay ®­îc. Bao gåm c¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt s¶n phÈm vËt chÊt vµ ho¹t ®éng s¶n xuÊt s¶n phÈm dÞch vô. Nh»m tháa m·n kh«ng chØ nhu cÇu c¸ nh©n mµ c¶ nhu cÇu chung cña x· héi. Tuy nhiªn, kh«ng ph¶i mäi ho¹t ®éng s¶n xuÊt nãi trªn ®Òu ®­îc coi lµ ho¹t ®éng s¶n xuÊt mµ ph¶i cã lo¹i trõ. C¸c lo¹i ho¹t ®éng sau ®©y vÒ b¶n chÊt lµ ho¹t ®éng s¶n xuÊt nh­ng t¹m coi lµ kh«ng s¶n xuÊt. C¸c lo¹i s¶n xuÊt bÊt hîp ph¸p. C¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt s¶n phÈm x· héi cÊm . C¸c ho¹t ®éng dÞch vô tù s¶n tù tiªu. §Ó cã thÓ hiÓu ®óng ph¹m trï s¶n xuÊt lµ vÊn ®Ò hÕt søc quan träng v× nã cho phÐp: Ph©n ®Þnh ho¹t ®éng nµo lµ ho¹t ®éng s¶n xuÊt, ho¹t ®éng nµo lµ phi s¶n xuÊt. Chi phÝ nµo ®­îc tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt( tiªu dïng trung gian) vµ chi phÝ nµo ®­îc tÝnh vµo tiªu dïng cuèi cïng. KÕt qu¶ nµo ®­îc tÝnh vµo kÕt qu¶ s¶n xuÊt. 2.2. C¸c ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp: C¸c ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp nh»m tháa m·n nhu cÇu c¸c ®èi t­îng tiªu dïng kh«ng tù lµm ®­îc hoÆc kh«ng ®ñ ®iÒu kiÖn ®Ó lµm ®­îc s¶n phÈm vËt chÊt vµ s¶n phÈm dÞch vô mµ m×nh cã nhu cÇu. Nh÷ng ho¹t ®éng s¸ng t¹o ra s¶n phÈm vËt chÊt vµ s¶n phÈm dÞch vô ®Ó b¸n cho ng­êi tiªu dïng nh»m thu lîi nhuËn. Trong c¸c doanh nghiÖp th­¬ng m¹i ho¹t ®éng kinh doanh lµ ho¹t ®éng ®éng chñ yÕu cña doanh nghiÖp t¹o ra lîi nhuËn vµ sù t«ng t¹i cña doanh nghiÖp. Ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp cã c¸c ®Æc ®iÓm sau: Ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp kh¸c víi ho¹t ®éng tù tóc phi kinh doanh ë ®éng c¬ ho¹t ®éng. S¶n phÈm vËt chÊt hay dÞch vô trong kinh doanh kh«ng ph¶i ®Ó tiªu dïng mµ lµm cho ng­êi kh¸c tiªu dïng lµ chÝnh vµ môc ®Ých chÝnh lµ ®Ó thu lîi nhuËn. Cßn ho¹t ®éng tù tóc phi kinh doanh lµ nh»m tháa m·n nhu cÇu tiªu dïng cña chÝnh ng­êi kinh doanh vµ mét phÇn c«ng céng. Ho¹t ®éng kinh doanh ph¶i tÝnh ®­îc chi phÝ kinh doanh, gi¸ trÞ kÕt qu¶ kinh doanh vµ h¹ch to¸n ®­îc l·i, lç trong kinh doanh. Cßn ho¹t ®éng tù tóc phi kinh doanh tuy cã bá vèn vµ lao ®éng vµo ho¹t ®éng nh­ng kh«ng nghiªn cøu vÒ h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh, kh«ng tÝnh l·i, lç kinh doanh. Ho¹t ®éng ®ßi hái ph¶i lu«n l¾m ®­îc c¸c th«ng tin vÒ s¶n phÈm cña doanh nghiÖp trªn thÞ tr­êng, trong ®ã cã c¸c th«ng tin vÒ sè l­îng, chÊt l­îng, mÉu m· s¶n phÈm cña m×nh trªn thÞ tr­êng. §ång thêi ph¶i l¾m ®­îc th«ng tin vÒ nhu cÇu cña thÞ tr­êng vÒ lo¹i hµng hãa g×. Ho¹t ®éng kinh doanh lu«n thóc ®Èy më réng s¶n xuÊt vµ tiªu dïng x· héi, t¹o ®iÒu kiÖn cho tÝch lòy vèn ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh, ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi, ph¸t triÓn khoa häc kü thuËt. Ho¹t ®éng kinh doanh cßn t¹o ra sù ph©n c«ng lao ®éng x· héi vµ c¸c c©n b»ng c¬ cÊu kinh tÕ x· héi. Tãm l¹i ho¹t ®«ng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp cã thÓ hiÓu lµ sù kÕt hîp cña hai lo¹i ho¹t ®éng trªn ( ho¹t ®éng s¶n xuÊt vµ ho¹t ®éng kinh doanh ) hay cã thÓ hiÓu, xÐt ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh lµ xÐt s¶n xuÊt theo hai quan ®iÓm vËt chÊt vµ quan ®iÓm tµi chÝnh ( H-H vµ T-T’ ). Hai ho¹t ®éng nµy cã mèi quan hÖ chÆt chÏ víi nhau: Ho¹t ®éng s¶n xuÊt lµ ho¹t ®éng chñ yÕu chi phèi c¸c mÆ ho¹t ®éng kh¸c cña doanh nghiÖp. Mét doanh nghiÖp cã thÓ tån t¹i vµ ph¸t triÓn tèt cÇn ph¶i biÕt kÕt hîp tèt hai ho¹t ®éng trªn cho phï hîp víi thÞ tr­êng hiÖn nay. 3. Kh¸i niÖm vµ nguyªn t¾c tÝnh kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp 3.1. Kh¸i niÖm kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. KÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp lµ nh÷ng s¶n phÈm h÷u Ých do lao ®éng cña doanh nghiÖp lµm ra trong mét thêi kú nhÊt ®Þnh. Nã bao gåm bèn tiªu chÝ: Lµ nh÷ng s¶n phÈm do doanh nghiÖp t¹o ra vµ ®­îc giíi tiªu dïng chÊp nhËn. Lµ nh÷ng s¶n phÈm h÷u Ých do lao ho¹t ®éng trong lÜnh vùc s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp s¸ng t¹o ra trong mét thêi kú nhÊt dÞnh , th­êng lµ mét n¨m. S¶n phÈm cña doanh nghiÖp ph¶i cã ®ñ gi¸ trÞ sö dông vµ gi¸ trÞ h­ëng thô. §Õn l­ît m×nh gi¸ trÞ sö dông cña s¶n phÈm ph¶i l¹i phô thuéc vµo tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ, khoa häc, kü thuËt vµ v¨n minh x· héi. Nã cã thÓ lµ c¸c s¶n phÈm vËt chÊt hay s¶n phÈm dÞch vô cña doanh nghiÖp nh­ng ph¶i ®¶m b¶o ®­îc lîi Ých cña ng­êi tiªu dïng vµ c¶ doanh nghiÖp. Do vËy, chÊt l­îng s¶n phÈm cña doanh nghiÖp kh«ng v­ît qu¸ giíi h¹n lîi Ých kinh tÕ mµ doanh nghiÖp vµ ng­êi tiªu dïng chÊp nhËn ®­îc. Lîi Ých cña doanh nghiÖp thÓ hiÖn ë chi phÝ s¶n xuÊt s¶n phÈm kh«ng v­ît qu¶ giíi h¹n kinh doah cña s¶n phÈm trªn thÞ tr­êng. Cßn lîi Ých cña ng­êi tiªu dïng lµ thÓ hiÖn ë kh¶ n¨ng thanh to¸n vµ møc tiÕt kiÖm chi phÝ trong qu¸ tr×nh sö dông s¶n phÈm. Lµ kÕt qu¶ t¹o ra trong kh©u s¶n xuÊt, ph©n phèi, l­u th«ng… vµ lµ kÕt qu¶ kinh doanh cuèi cïng cña doanh nghiÖp, ®ång thêi gãp phÇn lµm t¨ng thªm cña c¶i vËt chÊt cho x· héi. 3.2.Nguyªn t¾c chung tÝnh kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Khi tÝnh kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp, ng­êi ta th­êng tu©n thñ c¸c nguyªn t¾c sau: 3.2.1. TÝnh theo thíi ®iÓm s¶n xuÊt. KÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh lµ chØ tiªu thêi kú vµ lµ kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp lµm ra trong kú. 3.2.2. KÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp chØ gåm kÕt qu¶ do lao ®éng trong doanh nghiÖp t¹o ra. Do vËy, doanh nghiÖp kh«ng tÝnh vµo kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh nh÷ng kÕt qu¶ thuª ngoµi lµm nh­: vËn t¶i, dän mÆt b»ng... nh÷ng kÕt qu¶ nµy do ng­êi lµm thuª tÝnh. Ng­îc l¹i, doanh nghiÖp ®­îc tÝnh vµo kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh c¸c ho¹t ®éng lµm thuª cho ngoµi. ChØ tÝnh c¸c kÕt qu¶ hoµn thµnh trong kú b¸o c¸o vµ chªnh lÖch s¶n phÈm ch­a hoµn thµnh (cuèi kú - ®Çu kú). 3.2.3. TÝnh toµn bé s¶n phÈm lµm ra trong kú b¸o c¸o. §­îc tÝnh vµo kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh toµn bé s¶n phÈm nh­: thµnh phÈm, nöa thµnh phÈm, s¶n phÈm dë dang, s¶n phÈm chÝnh vµ s¶n phÈm phô mµ doanh nghiÖp thu nhÆt ®­îc...s¶n phÈm kinh doanh tæng hîp cña tÊt c¶ c¸c c«ng ®o¹n kinh doanh tõ A ®Õn Z. 3.2.4. KÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh chØ tÝnh c¸c s¶n phÈm h÷u Ých, trùc tiÕp. chØ tÝnh nh÷ng s¶n phÈm ®ñ tiªu chuÈn n»m trong khung chÊt l­îng tiªu chuÈn ViÖt Nam, hoÆc tháa m·n hu cÇu cña kh¸ch hµng, tøc lµ chØ tÝnh nh÷ng s¶n phÈm s¶n xuÊt hoµn thµnh trong kú b¸o c¸o ®· qua kiÓm tra chÊt l­îng vµ ®¹t tiªu chuÈn chÊt l­îng quy ®Þnh hoÆc s¶n phÈm ®· ®­îc ng­êi tiªu dïng chÊp nhËn. Nh÷ng gi¸ trÞ thu håi ®­îc tõ phÕ liÖu, phÕ phÈm kh«ng ®­îc coi lµ s¶n phÈm cña doanh nghiÖp nh­ng l¹i ®­îc xem lµ mét néi dung thu nhËp cña doanh nghiÖp trong kú b¸o c¸o. Nh÷ng s¶n phÈm ®· b¸n cho kh¸ch hµng nh­ng bÞ tr¶ l¹i v× chÊt l­îng kÐm, chi phÝ ®Òn bï söa ch÷a nh÷ng s¶n phÈm háng trong thêi h¹n b¶o hµnh... nÕu ph¸t sinh trong kú b¸o c¸o ph¶i trõ vµo kÕt qu¶ cña kú b¸o c¸o v× ghi vµo thiÖn h¹i s¶n phÈm háng trong kú. 4. §¬n vÞ biÓu hiÖn kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. KÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp ®­îc biÓu hiÖn theo ®¬n vÞ hiÖn vËt hoÆc ®¬n vÞ gi¸ trÞ. 4.1. ChØ tiªu s¶n phÈm tÝnh theo ®¬n vÞ hiÖn vËt. ChØ tiªu s¶n phÈm tÝnh theo ®¬n vÞ hiÖn vËt biÓu hiÖn khèi l­îng s¶n phÈm s¶n xuÊt ra theo c¸c ®¬n vÞ ®o l­êng tù nhiªn nh­: tÊn, mÐt, c¸i....tïy theo ®Æc ®iÓm tõng lo¹i s¶n phÈm mµ chóng ta sö dông ®¬n vÞ ®o phï hîp. §¬n vÞ hiÖn vËt vhir dïng ®Ó tæng hîp cho tõng lo¹i s¶n phÈm kh«ng ®ïng ®Ó tæng hîp chung cho nhiÒu s¶n phÈm kh¸c nhau. Trong qu¶n lý kinh tÕ cßn dïng ®¬n vÞ hiÖn vËt quy ­íc ®Ó më réng ph¹m vi tÝnh cho nh÷ng s¶n phÈm cã c«ng dông giång nh­ng kh¸c vÒ quy c¸ch theo ®¬n vÞ tÝnh. 4.2. ChØ tiªu s¶n phÈm tÝnh theo ®¬n vÞ gi¸ trÞ (tiÒn). §¬n vÞ ®o l­êng cã kh¶ n¨ng tæng hîp ®­îc tÊt c¶ c¸c lo¹i s¶n phÈm s¶n xuÊt ra trong nÒn kinh tÕ quèc d©n trong mét thêi kú nhÊt ®Þnh lµ ®¬n vÞ tiÒn tÖ. §o l­êng s¶n phÈm theo chØ tiªu gi¸ trÞ kh«ng chØ tæng hîp ®­îc c¸c lo¹i s¶n phÈm kh¸c Nhau mµ cßn cho phÐp ph¶n ¸nh hÕt kÕt qu¶ s¶n xuÊt theo c¸c møc ®é hoµn thµnh, cho phÐp ph¶n ¸nh khån chØ sè l­îng mµ c¶ chÊt l­îng s¶n phÈm. Nã lµ c¨n cø ®Ó tÝnh c¸c chØ tiªu kinh tÕ liªn quan nh­ thu nhËp cña lao ®éng trong doanh nghiÖp hay kh¶ n¨ng huy ®éng vèn cña ng©n s¸ch .... VÊn ®Ò quan träng cña ®¬n vÞ gi¸ trÞ lµ ®¬n vÞ gi¸ c¶. C¸c chØ tiªu kinh tÕ tæng hîp cña hÖ thèng tµi kho¶n quèc gia (SNA) th­êng tÝnh theo gi¸ hiÖn hµnh vµ gi¸ so s¸nh. Gi¸ hiÖn hµnh: (gi¸ thùc tÕ n¨m b¸o c¸c) ph¶n ¸nh thµnh qu¶ s¶n xuÊt n¨m ®ã, ph¶n ¸nh mèi quan hÖ kinh tÕ thùc tÕ; lµ c¨n cø ®Ó ph©n phèi, sö dông vµ tÝnh c¸c chØ tiªu kinh tÕ kh¸c. Gi¸ thùc tÕ b¸o c¸o trong SNA lµ gi¸ thÞ tr­êng, tøc lµ gi¸ xuÊt hiÖn trªn thÞ tr­êng, gi¸ theo ®ã ng­êi b¸n b¸n s¶n phÈm vµ ng­êi mua mua s¶n phÈm trªn thÞ tr­êng, bao gåm gi¸ c¬ b¶n, gi¸ s¶n xuÊt vµ gi¸ sö dông cuèi cïng theo ph¹m vi tÝnh vµ néi dung kinh tÕ cña tõng lo¹i gi¸. Gi¸ nµy biÕn ®éng th­êng xuyªn trªn thÞ tr­êng ®Ó phï hîp víi sù thay ®æi liªn tôc cña thÞ tr­êng. Gi¸ so s¸nh: lµ gi¸ cña thêi kú ®­îc chän lµm gèc so s¸nh. Nã ®­îc dïng ®Ó nghiªn cøu biÕn ®éng vÒ mÆt khèi l­îng, ®­îc sö dông ®Ó so s¸nh tèc ®é ph¸t triÓn kinh tÕ qua c¸c n¨m, ®Ó ph©n tÝch nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn t¨ng tr­ëng s¶n xuÊt ... Gi¸ so s¸nh cßn dïng ®Ó so s¸nh quèc tÕ. Trong tr­êng hîp nµy ph¶i tÝnh ®æi ra ®ång ngo¹i tÖ m¹nh ( USD) theo ph­¬ng ph¸p quy ®æi thèng nhÊt. KÕt qña s¶n xuÊt kinh doanh cßn cã thÓ tÝnh theo gi¸ cè ®Þnh: ®©y lµ lo¹i gi¸ so s¸nh ®Æc biÖt, do Nhµ N­íc tÝnh to¸n, ban hµnh vµ th­êng ®­îc cè ®Þnh trong mét thêi kú nhÊt ®Þnh. II. ph©n tÝch thèng kª kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp . 1. Kh¸i niÖm vÒ ph©n tÝch thèng kª Ph©n tÝch thèng kª lµ qu¸ tr×nh xem xÐt ®¸nh gi¸ mét c¸ch s©u s¾c toµn diÖn c¸c biÓu hiÖn sè l­îng cña c¸c biÓu hiÖn kinh tÕ x· héi nh»m t×m ra b¶n chÊt vµ tÝnh quy luËt, còng nh­ sù ph¸t hiÖn c¸c mèi quan hÖ tiÒm Èn trong nh÷ng sè liÖu ®· thu thËp ®­îc. Ph©n tÝch thèng kª cã ý nghÜa quan träng trong nghiªn cøu thèng kª. §©y lµ kh©u cuèi trong nghiªn cøu thèng kª, nã biÓu hiÖn tËp trung kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh nghiªn cøu. Trªn thùc tÕ, ph©n tÝch vµ dù ®o¸n thèng kª kh«ng chØ cã ý nghÜa nhËn thøc hiÖn t­îng kinh tÕ x· héi mµ trong chõng mùc nhÊt ®Þnh cßn gãp phÇn c¶i t¹o kinh tÕ x· héi. §Ó thùc hiÖn ®­îc ®Çy ®ñ c¸c nhiÖm vô nãi trªn th× ph©n tÝch vµ dù ®o¸n ph¶i thùc hiÖn ®­îc c¸c vÊn ®Ò sau: - Ph¶i tiÕn hµnh trªn c¬ së ph©n tÝch vµ lý luËn kinh tÕ x· héi. Do c¸c hiÖn t­îng kinh tÕ x· héi cã tÝnh chÊt vµ xu h­íng ph¸t triÓn kh¸c nhau nªn th«ng qua ph©n tÝch vµ lý luËn ta hiÓu ®­îc tÝnh chÊt ph¸t triÓn cña hiÖn t­îng. Trªn c¬ së ®ã míi dïng sè liÖu vµ c¸c ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch kh¼ng ®Þnh b¶n chÊt cña nã. - Ph¶i c¨n cø vµo toµn bé sù kiÖn vµ ®Æt chóng trong mèi liªn hÖ rµng buéc víi nhau. - §èi víi nh÷ng hiÖn t­îng cã tÝnh chÊt vµ h×nh thøc ph¸t triÓn kh¸c nhau ph¶i ¸p dông c¸c ph­¬ng ph¸p kh¸c nhau. 2. Nh÷ng vÊn ®Ò chñ yÕu cña ph©n tÝch thèng kª. Ph©n tÝch thèng kª lµ sö dông c¸c ph­¬ng ph¸p thèng kª tÝnh to¸n hµng lo¹t c¸c chØ tiªu vµ rót ra kÕt luËn vÒ b¶n chÊt cña hiÖn t­îng. Khi ph©n tÝch thèng kª ph¶i xem xÐt c¸c vÊn ®Ò sau: X¸c ®Þnh nhiÖm vô cô thÓ cña ph©n tÝch thèng kª lµ xem xÐt ®ît ph©n tÝch ®ã nh»m gi¶i quyÕt nhiÖm vô g×. V× mét hiÖn t­îng cã nhiÒu khÝa c¹nh kh¸c nhau, do ®ã mçi lÇn ph©n tÝch ta chØ gi¶i quyÕt ®­îc mét sè vÊn ®Ò. Khi x¸c ®Þnh nhiÖm vô cô thÓ ph©n tÝch thèng kª ph¶i dùa vµo sù cÇn thiÕt, cÊp b¸ch cña tõng nhiÖm vô, tõng vÊn ®Ò. Lùa chän vµ ®¸nh gi¸ tµi liÖu: Khi ph©n tÝch vµ dù ®o¸n thèng kª cã nhiÒu sè liÖu, nhiÒu h×nh thøc thu thËp th«ng tin. §Ó ®¶m b¶o yªu cÇu cña ph©n tÝch ph¶i lùa chän tµi liÖu. Khi lùa chän tµi liÖu ph¶i tiÕn hµnh ®¸nh gi¸ xem xÐt tµi liÖu cã ®ñ ®é tin cËy hay kh«ng. Nguån sè liÖu cã ®ñ ®Ó ®¸p øng kÞp thêi yªu cÇu ph©n tÝch, sè liÖu cã hîp logÝc kh«ng. Lùa chän, ®¸nh gi¸ tµi liÖu lµ mét vÊn ®Ò quan träng ®Ó ph©n tÝch vµ dù ®o¸n. Mçi sè liÖu cho ta mét khÝa c¹nh cña hiÖn t­îng, mét tÝnh chÊt vµ quy luËt cña hiÖn t­îng. Lùa chän c¸c ph­¬ng ph¸p vµ chi tiªu dïng ®Ó ph©n tÝch: Sù lùa chän c¸c ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch lµ cÇn thiÕt v× thèng kª cã rÊt nhiÒu ph­¬ng ¸n vµ ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch kh¸c nhau nh­: ph©n tæ, d·y sè thêi gian, håi quy t­¬ng quan, chØ sè... C¸c ph­¬ng ph¸p nµy ®Òu cã ®Æc ®iÓm riªng. V× vËy chän ph­¬ng ph¸p thÝch hîp lµ ph¶i dùa trªn yªu cÇu, môc ®Ých vµ nguån sè liÖu thu thËp ®­îc, t¸c dông cña mçi ph­¬ng ph¸p. So s¸nh ®èi chiÕu c¸c chØ tiªu víi nhau: sau khi lùa chän c¸c ph­¬ng ph¸p vµ chØ tiªu ph©n tÝch thèng kª th× ta ph¶i ®èi chiÕu so s¸nh c¸c chØ tiªu víi nhau. Sau khi hoµn thµnh xong nhiÖm vô ph©n tÝch ta ph¶i dù ®o¸n c¸c møc ®é cã thÓ x¶y ra trong t­¬ng lai. Lµ dù ®o¸n kh¶ n¨ng vÒ sè l­îng, b¶n chÊt hoÆc c¸c vÊn ®Ò kh¸c cã thÓ x¶y ra trong t­¬ng lai. Muèn dù ®o¸n ®­îc ph¶i c¨n cø vµo sè liÖu ban ®Çu ®Ó dù ®o¸n kh¶ n¨ng. ViÖc ph©n tÝch vµ dù ®o¸n nh»m rót ra kÕt luËn vÒ b¶n chÊt, tÝnh quy luËt ®Æc ®iÓm, khã kh¨n, thuËn lîi cña c¸c hiÖn t­îng mµ ta nghiªn cøu sau ®ã ®Ò ra c¸c quyÕt ®Þnh, gi¶i ph¸p. 3. Sù cÇn thiÕt ph¶i ph©n tÝch kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp Ph©n tÝch kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh lµ viÖc nghiªn cøu sù vËn ®éng cña hiÖn t­îng kinh tÕ diÔn ra trong qu¸ tr×nh kinh doanh cña doanh nghiÖp. Th«ng qua kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh ta thÊy ®­îc tiÒm lùc, quy m« , hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp. Qua ®ã chóng ta thÊy ®­îc mÆt tÝch cùc vµ mÆt ch­a ®­îc trong qu¸ tr×nh vËn ®éng cña doanh nghiÖp, ®ång thêi t×m ra nh÷ng nguyªn nh©n ¶nh h­ëng tíi qu¸ tr×nh kinh doanh cña doanh nghiÖp. Tõ ®ã t×m ra nh÷ng biÖn ph¸p duy tr×, n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh, ®ång thêi ph¶i x©y dùng chiÕn l­îc tiªu thô s¶n phÈm, s¸ch l­îc ®èi phã víi ®èi thñ c¹nh tranh. TÇm quan träng cña viÖc ph©n tÝch kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh lµ kh«ng thÓ thiÕu ®­îc ®èi víi mçi doanh nghiÖp v× qua ®ã chóng ta sÏ kh¾c phôc ®­îc nh÷ng ®iÓm yÕu cña doanh nghiÖp m×nh vµ kh«ng ngõng lîi dông nh÷ng thÕ m¹nh tiÒm n¨ng cña doanh nghiÖp ®Ó ®Èy m¹nh ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh vµ ®ãng gãp mét phµn quan trong vµo GDP cña nÒn kinh tÐ quèc d©n. ®­a nÒn kinh tÕ cña n­íc ta lªn tÇm cao míi s¸nh vai cïng víi nÒn kinh tÕ thÕ giíi. IIi. hÖ thèng chØ tiªu ph©n tÝch kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp. §Ó ho¹ch ®Þnh mét chiÕn l­îc kinh doanh míi phï hîp víi t×nh h×nh ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp m×nh chóng ta cÇn ph¶i tæng hîp ®­îc kÕt qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp trong suèt thêi gian ho¹t ®éng kinh doanh. Khi mét doanh nghiÖp mµ kh«ng thÓ thèng kª ®­îc kÕt qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp m×nh th× doanh nghiÖp ®ã sÏ kh«ng thÓ ®¸nh gi¸ vµ ®­a ra ®­îc gi¶i ph¸p cho doanh nghiÖp trong thêi gian tíi.do vËy mçi doanh nghiÖp cÇn ph¶i x©y dùng cho m×nh mét hÖ thèng chØ tiªu b¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh phï hîp víi ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp m×nh. §Ó ®¸nh gia ®­îc mét c¸ch chi tiÕt hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp thi b¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh chua ®¸p øng ®­îc ®Çy ®ñ th«ng tin cã tÝnh bé phËn do vËy c¸c doanh nghiÖp cÇn ph¶i x©y dùng mét hÖ thèng chØ tiªu ®¶m b¶o ®Çy ®ñ th«ng tin tæng hîp, th«ng tin bé phËn vµ th«ng tin ¶nh h­ëng… 1.Yªu cÇu, nguyªn t¾c x©y dùng hÖ th«ng chØ tiªu ph©n tÝch kÕt qu¶ kinh doanh. 1.1. Yªu cÇu. - Cung cÊp th«ng tin mét c¸ch hÖ thèng. - §¶m b¶o tÝnh so s¸nh ®­îc cña th«ng tin. - §ång thêi ph¶i ®¶m vb¶o tÝnh hiÖn ®¹i, tÝnh hiÖu qu¶ vµ tÝnh kh¶ thi cña hÖ thèng chØ tiªu ®· ®­îc x©y dùng. 1.2. Nguyªn t¾c. X©y dùng hÖ thèng chØ tiªu ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh kh«ng chØ ®¬n gi¶n lµ nªu lªn nh÷ng chØ tiªu nµo ®ã trong hÖ thèng, mµ ph¶i ®¶m b¶o cã thÓ hu thËp nguån th«ng tin ®Ó ®¸nh gi¸ c¸c chØ tiªu mét c¸ch ®Çy ®ñ. V× vËy ®Ó x©y dùng hÖ thèng chØ tiªu mét c¸ch khoa häc vµ hîp lÝ, cÇn ph¶i ®¶m b¶o c¸c nguyªn t¾c sau: TÝnh h­íng ®Ých. TÝnh hÖ thèng. TÝnh kh¶ thi. 1.2.1. §¶m b¶o tÝnh h­íng ®Ých . Thø nhÊt: Ph¶n ¸nh tÝnh quy luËt, xu thÕ ph¸t triÓn vµ tr×nh ®é phæ biÕn cña hiÖn t­îng kinh tÕ diÔn ra trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c c«ng ty trong ®iÒu kiÖn thêi gian vµ ®Þa ®iÓm cô thÓ. VÒ kh«ng gian lµ toµn bé c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh diÏn ra cã liªn quan tíi c«ng ty. VÒ thêi gian th­êng lµ th¸ng, quý, n¨m hoÆc mét thêi k× nhÊt ®Þnh cã thÓ ph¶n ¸nh tÝnh quy luËt, tÝnh hÖ thèng cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong c«ng ty . Thø hai: §¸p øng ®­îc nhu cÇu th«ng tin phôc vô yªu cÇu qu¶n lÝ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c lo¹i h×nh c«ng ty nµy cµng ®æi míi vµ ph¸t triÓn kh«ng ngõng, c¶ vÒ sè l­îng vµ chÊt l­îng, yªu cÇu so s¸nh thèng kª vµ më réng hîp t¸c quèc tÕ, yªu cÇu l­u tr÷ sè liÖu thèng kª. Thø ba: Sè liÖu thu nhËp ®­îc qua hÖ thèng chØ tiªu cho phÐp vËn dông ®­îc c¸c ph­¬ng ph¸p thèng kª hiÖn ®¹i vµ ph­¬ng ph¸p to¸n häc ®Ó nghiªn cøu vµ ph©n tÝch toµn diÖn, s©u s¾c t×nh h×nh vµ qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, cho phÐp dù ®o¸n xu thÕ ph¸t triÓn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. Thø t­: §¶m b¶o hiÖn ®¹i ho¸ nhu cÇu th«ng tin trong viÖc qu¶n lÝ vµ xö lý th«ng tin ph¶n ¸nh kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Thø n¨m: §¸p øng yªu cÇu ®óng víi ®èi t­îng cÇn cung cÊp th«ng tin nh»m ®¶m b¶o t¸c dông thiÕt thùc trong c«ngt¸c qu¶n lý. Nh­ vËy, trong ho¹t ®éng kinh tÕ nãi chung còng nh­ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh nãi riªng c¸c doanh nghiÖp t×m mäi c¸ch ®Ó ®¹t ®­îc kÕt qu¶ tèi ®a mµ chi phÝ bá ra Ýt nhÊt. §iÒu ®ã cã nghÜa lµ hä muèn lµm cho doanh nghiÖp cña m×nh ®¹t ®­îc hiÖu qu¶ cao nhÊt hay nãi c¸ch kh¸c ®ã chÝnh lµ tÝnh h­íng ®Ých. 1.2.2- §¶m b¶o tÝnh hÖ thèng. §Ó ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c cã c¬ së khoa häc kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp cÇn ph¶i x©y dùng hÖ thèng chØ tiªu v× mçi mét chØ tiªu ph¶n ¸nh mét mÆt nµo ®ã trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp hay nãi c¸ch kh¸c ta ph¶i sö dông hÖ thèng c¸c chØ tiªu trong ®ã c¸c chØ tiªu cÇn ph¶i cã mèi quan hÖ víi nhau ch¼ng h¹n, kÕt qu¶ mµ c«ng ty cÇn ®¹t ®­îc quan träng nhÊt ®ã lµ lêi. §©y lµ chØ tiªu quan träng, lµ phÇn chªnh lÖch gi÷a tæng chi phÝ ®¹t ®­îc vµ tæng chi phÝ bá ra. L·i nhiÒu hay Ýt sÏ ¶nh h­ëng ®Õn kÕt qu¶ cña doanh nghÖp trong sù ph¸t triÓn, l·i lµ c¬ së ®Ó n©ng cao ®êi sèng c¸n bé c«ng nh©n viªn vµ ®Çu t­ më réng s¶n xuÊt kinh doanh, do vËy chØ tiªu ph¶n ¸nh kÕt qu¶ ®Çu tiªn mµ chóng ta lùa chän lµ l·i. Chóng ta lùa chän chØ tiªu ph¶n ¸nh kÕt qu¶ ®ã lµ gi¸ trÞ s¶n xuÊt vµ doanh thu. §©y lµ hai chØ tiªu quan träng ph¶n ¸nh quy m« kinh doanh cña doanh nghiÖp. Ngoµi ra c¸c chØ tiªu ph¶n ¸nh kÕt qu¶ mµ chóng ta ®· nªu trªn chóng ta cßn lùa chän chØ tiªu gi¸ trÞ gia t¨ng, gi¸ trÞ gia t¨ng thuÇn, tû xuÊt lîi nhuËn... vµ c¸c chØ tiªu kÕt qu¶ kh¸c n÷a. §Ó ®¸p øng nh÷ng yªu cÇu trªn khi x©y dùng hÖ thèng chØ tiªu thèng kª ®¸nh gÝa kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp cÇn qu¸n triÖt nh÷ng nguyªn t¾c chñ yÕu sau: Thø nhÊt: c¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh ph¶i ®­îc quy ®Þnh thèng nhÊt, cã h­íng dÉn cho c¸c doanh nghiÖp cña tÊt c¶ c¸c nghµnh kinh tÕ quèc d©n vÒ ph­¬ng ph¸p tÝnh to¸n ®¶m b¶o yªu cÇu: Néi dung tÝnh to¸n ph¶i thèng nhÊt tõ chi tiÕt ®Õn tæng hîp. Ph¹m vi tÝnh to¸n ph¶i ®­îc quy ®Þnh râ rµng bao gåm c¶ ph¹m vi kh«ng gian vµ thêi gian. §¬n vÞ tÝnh to¸n ph¶i thèng nhÊt. ViÖc thèng nhÊt ph­¬ng ph¸p tÝnh to¸n nh»m ®¶m b¶o viÖc so s¸nh ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp theo kh«ng gian vµ thêi gian. ViÖc tÝnh to¸n c¸c hÖ thèng ph¶i phï hîp víi tr×nh ®é cña c¸n bé, ®iÒu kiÖn h¹ch to¸n vµ thu nhËp sè liÖu cña c¸c doanh nghiÖp. Thø hai: ph¶i ®¶m b¶o tÝnh hÖ thèng ®iÒu ®ã cã nghÜa lµ: C¸c chØ tiªu trong hÖ thèng ph¶i cã mèi liªn hÖ h÷u c¬ víi nhau, ®­îc ph©n tæ vµ x¾p xÕp mét c¸ch khoa häc. §iÒu nµy liªn quan ®Õn viÖc chuÈn ho¸ th«ng tin. Ph¶i bao gåm c¸c chØ tiªu chñ yÕu vµ thø yÕu c¸c chØ tiªu tæng hîp vµ chØ tiªu bé phËn ph¶n ¸nh tõng mÆt ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp vµ tõng nh©n tè. 1.2.3- §¶m b¶o tÝnh kh¶ thi. HÖ thèng chØ tiªu ph¶n ¸nh kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp ph¶i ®¶m b¶o tÝnh kh¶ thi tøc lµ dùa trªn kh¶ n¨ng nh©n tµi, vËt lùc cã cho phÐp ®Ó tiÕn hµnh thu nhËp tæng hîp c¸c chØ tiªu víi chi phÝ Ýt nhÊt do ®ã ®ßi hái ph¶i c©n nh¾c kü l­ìng, x¸c ®Þnh nh÷ng chØ tiªu c¬ b¶n nhÊt ®¸p øng môc tiªu nghiªn cøu. Thø nhÊt: HÖ thèng chØ tiªu cÇn gän vµ tõng chØ tiªu cÇn cã néi dung râ rµng, dÔ thu nhËp th«ng tin, ®¶m b¶o tÝnh kh¶ thi, phï hîp víi nh©n lùc, tµi lùc vµ vËt lùc cña doanh nghiÖp. Thø hai: ph¶i cã tÝnh æn ®Þnh cao (®­îc sö dông trong thêi gian dµi) ®ång thêi ph¶i cã tÝnh linh ho¹t. MÆt kh¸c hÖ thèng chØ tiªu cÇn th­êng xuyªn ®­îc thùc hiÖn theo sù ph¸t triÓn cña yªu cÇu qu¶n lý ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp trong tõng thêi kú. Thø ba: ph¶i quy ®Þnh c¸c h×nh thøc thu nhËp th«ng tin (qua b¸o c¸o thèng kª ®Þnh kú hoÆc qua ®iÒu tra thèng kª, hoÆc kÕt hîp c¶ hai h×nh thøc) phï hîp víi yªu cÇu qu¶n lý, phï hîp víi ®iÒu kiÖn vµ tr×nh ®é c¸n bé lµm c«ng t¸c thèng kª c¸c doanh nghiÖp ®Ó cã thÓ tÝnh to¸n ®­îc c¸c chØ tiªu trong hÖ thèng víi ®é chÝnh x¸c cao phôc vô tèt cho yªu cÇu c«ng t¸c qu¶n lý c¸c doanh nghiÖp. 2. HÖ thèng chØ tiªu kÕt qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp th­¬ng m¹i: 2.1. Tæng doanh sè kinh doanh * Kh¸i niÖm: Tæng doanh sè kinh doanh cña doanh nghiÖp th­¬ng m¹i lµ chØ tiªu b»ng tiÒn biÓu hiÖn toµn bé kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp th­¬ng m¹i trong kú nghiªn cøu, bao gåm c¶ dÞch hoµn thµnh vµ dÞch vô ch­a hoµn thµnh ë c¸c møc ®é kh¸c nhau, tøc lµ gåm kÕt qu¶ ho¹t ®éng mua (qm) chuyÓn b¸n( qcb) vµ tiªu thô (qb). * C«ng thøc: åpq = åpqm + åpqb + åpqcb Trong ®ã: åpqm lµ tæng gi¸ trÞ hµng ho¸ mua vµo trong kú. åpqb lµ tæng gi¸ trÞ hµng ho¸ b¸n ra. åpqcb gi¸ trÞ hµng ho¸ chuyÓn b¸n ch­a thanh to¸n. Trong thùc tÕ chØ tiªu mua vµo Ýt ®­îc chó ý mÆc dï tù th©n nã cã ý nghÜa trong viÖc c©n ®èi mua b¸n vµ dù tr÷ còng nh­ trong viÖc x¸c ®Þnh kÕt qu¶ ho¹t ®éng cña c¸c bé phËn . * ý nghÜa: chØ tiªu nµy dïng ®Ó ®¸nh gi¸ quan hÖ hµi chÝnh, x¸c ®Þnh l·i , lç, hiÖu qu¶ kinh doanh. §ång thêi ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông vèn vµ biÕt ®­îc sè vèn ®· thu håi trong kú. * Nguån sè liÖu tõ b¸o c¸o thu thËp cña kÕt qu¶ kinh doanh cña c«ng ty. 2.2. Doanh thu . a. Doanh thu lµ sè tiÒn thu ®­îc nhê tiªu thô hµng ho¸ hoÆc cung cÊp c¸c dÞch vô. Nh­ng trong nghiªn cøu nµy th× doanh thu ®ång nhÊt víi doanh sè b¸n hµng, coi doanh sè mua vµo chØ lµ mét bé phËn cña chi phÝ kinh doanh nh­ c¸c chi phÝ kh¸c. * Nguån sè liÖu lÊy tõ b¶n tæng hîp kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp . b. Doanh thu thuÇn lµ chØ tiªu ph¶n ¸nh gi¸ trÞ cßn l¹i cña doanh thu sau khi ®· trõ ®i c¸c kho¶n gi¶m trõ. Hay: DTt=DT- å (c¸c kho¶n gi¶m trõ) C¸c kho¶n gi¶m trõ cã thÓ lµ: ChiÕt khÊu thanh to¸n Gi¶m gi¸ hµng b¸n. ThuÕ nép ng©n s¸ch nhµ n­íc. Ta cã b¶ng sè liÖu sau. §¬n vÞ: ngh×n ®ång N¨m 1998 1999 2000 2001 2002 Doanh thu 2559868 2576955 2867987 3987870 4420262 THUÕ 16000 16000 16835 19000 19000 DT THUÇN 2543868 2560955 2851152 3968870 4401262 2.3. Gi¸ trÞ s¶n xuÊt th­¬ng m¹i : * Kh¸i niÖm : Gi¸ trÞ s¶n xuÊt th­¬ng m¹i lµ phÇn gi¸ trÞ s¶n xuÊt vËt chÊt t¨ng thªm trong l­u th«ng nhê ho¹t ®éng th­¬ng m¹i, do lao ®éng th­¬ng m¹i t¹o ra trong mét thêi kú nhÊt ®Þnh, th­êng lµ mét n¨m. * Ph­¬ng ph¸p tÝnh: Còng nh­ c¸c ngµnh kh¸c gi¸ trÞ s¶n xuÊt th­¬ng m¹i ®­îc tÝnh theo gi¸ thÞ tr­êng theo mét trong hai lo¹i gi¸: gi¸ ch­a vµ gi¸ ®· tÝnh c¶ thuÕ s¶n xuÊt. Gi¸ trÞ s¶n xuÊt th­¬ng m¹i ®­îc tÝnh theo mét trong hai c¸ch: + C¸ch thø nhÊt: GOTM= doanh sè b¸n ra-gi¸ vèn hµng hãa b¸n ra- phÝ vËn t¶i thuª ngoµi + C¸ch thø hai: GOTM= chi phÝ l­u th«ng- phÝ vËn t¶i thuª ngoµi+l·i, lç kinh doanh+thuÕ s¶n xuÊt * ý nghÜa: lµ chØ tiªu quan träng trong ph©n tÝch t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp * Nguån sè liÖu tõ b¸o c¸o thu thËp cña c«ng ty: tõ b¶ng chi phi, vµ kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. 2.4.Gi¸ trÞ t¨ng thªm th­¬ng m¹i : * Kh¸i niÖm: Gi¸ trÞ t¨ng thªm th­¬ng m¹i lµ bé phËn gi¸ trÞ míi do lao ®éng trong th­¬ng m¹i t¹o ra trong mét thêi kú nhÊt ®Þnh, th­êng lµ mét n¨m. nãi c¸ch kh¸c, gi¸ trÞ t¨ng thªm th­¬ng m¹ilµ bé phËn gi¸ trÞ s¶n xuÊt th­¬ng m¹i cßn l¹i sau khi trõ ®i chi phÝ trung gian. * Ph­¬ng ph¸p tÝnh: Phï hîp víi chØ tiªu gi¸ trÞ s¶n xuÊt th­¬ng m¹i, gi¸ trÞ t¨ng thªm th­¬ng m¹i ®­îc tÝnh theo gi¸ thÞ tr­êng. Gi¸ trÞ t¨ng thªm th­¬ng m¹i ®­îc x¸c ®Þnh theo mét trong hai ph­¬ng ph¸p : ph­¬ng ph¸p s¶n xuÊt vµ ph­¬ng ph¸p ph©n phèi. + Theo ph­¬ng ph¸p s¶n xuÊt ta cã; VATM = GOTM-ICTM Trong ®ã, chi phÝ trung gian th­¬ng m¹i ( ICTM=PM =C2) lµ toµn bé chi phÝ s¶n phÈm vËt chÊt vµ dÞch vô cho nhu cÇu s¶n xuÊt th­êng xuyªn cña doanh nghiÖp, kh«ng kÓ chi phÝ khÊu hao. Chi phÝ s¶n phÈm dÞch vô ë ®©y bao gåm c¶ cho nhu cÇu trùc tiÕp, th­êng xuyªn cña s¶n xuÊt vµ cho nhu cÇu v¨n ho¸, tinh thÇn cña lao ®éng th­¬ng m¹i liªn quan ®Õn s¶n xuÊt, do s¶n xuÊt g©y ra. Chi phÝ nµy ®­îc x¸c ®Þnh theo nguyªn t¾c: chØ tÝnh vµo chi phÝ trung gian nh÷ng s¶n phÈm ®· ®­îc tÝnh vµo gi¸ trÞ s¶n xuÊt cña ngµnh ®ã. + Theo ph­¬ng ph¸p ph©n phèi ta cã : VATM(PP) = åTN1 Trong ®ã : TN1 Lµ thu nhËp lÇn ®Çu, lµ thu nhËp nhê s¶n xuÊt mµ cã, ph©n bÞªt víi thu nhËp do ph©n phèi l¹i lµ thu nhËp nhê chuyÓn nh­îng mµ cã. Thu nhËp lÇn ®Çu cña lao ®éng th­¬ng m¹i gåm: thï lao lao ®éng vµ c¸c kho¶n thu nhËp kh¸c cã tÝnh chÊt l­¬ng, b¶o hiÓm x· héi thay l­¬ng, tiÒn ¨n tr­a, ca ba, thu nhËp hçn hîp cña c¸c hé tiÓu th­¬ng… Thu nhËp lÇn ®Çu cña doanh nghiÖp th­¬ng m¹i lµ lîi nhuËn cßn l¹i ( gäi lµ sè d­ kinh doanh thuÇn) cã thÓ bao gåm toµn bé hay mét phÇn chi phÝ khÊu hao TSC§. Thu nhËp lÇn ®Çu cña nhµ n­íc( x· héi ) gåm thuÕ gi¸n thu. §ã lµ thuÕ s¶n xuÊt kinh doanh vµ c¸c lo¹i phÝ gi¸n thu. Nã còng cã thÓ gåm toµn bé hay mét phÇn chi phÝ khÊu hao TSC§ Gi¸ trÞ t¨ng thªm th­¬ng m¹i ®­îc tÝnh theo hai ph­¬ng ph¸p trªn vÒ mÆt lý thuyÕt ph¶i cho kÕt qu¶ nh­ nhau nh­ng cã ý nghÜa kh¸c nhau. Gi¸ trÞ t¨ng thªm theo ph­¬ng ph¸p s¶n xuÊt cho phÐp x¸c ®Þnh vai trß cña th­¬ng m¹i vµ c¸c bé phËn cña nã trong viÖc t¹o ra gi¸ trÞ t¨ng thªm vµ GDP, cho phÐp x¸c ®Þnh hiÖu qu¶ chi phÝ trung gian. Gi¸ trÞ t¨ng thªm theo ph­¬ng ph¸p ph©n phèi cho phÐp nghiªn cøu quan hÖ trong ph©n phèi thu nhËp, sù kÕt hîp gi· ba lo¹i lîi Ých nh»m t¹o ®éng lùc m¹nh mÏ cho sù ph¸t triÓn. * ý nghÜa: lµ chØ tiªu ph¶n ¸nh kÕt qua ®¹t ®­îc cña doanh nghiÖp trong qu¸ tr×nh kinh doanh. §©y cßn lµ chØ tiªu quan träng trong ph©n tÝch kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. * Nguån sè liÖu lÊy tõ b¸o c¸o chi phÝ, b¶n tæng hîp kÕt qña s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp 2.5.Tæng møc lîi nhuËn kinh doanh th­¬ng m¹i. * Kh¸i niÖm : Lîi nhuËn ._.th­¬ng m¹i lµ bé phËn gi¸ trÞ thÆng d­ do lao ®éng th­¬ng m¹i t¹o ra trong mét thêi kú nhÊt ®Þnh. §ã lµ phÇn t¨ng thªm cña kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh th­¬ng m¹i so víi chi phÝ l­u th«ng. ChØ tiªu nµy còng ph¶n ¸nh kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh th­¬ng m¹i trong mét thêi kú nhÊt ®Þnh th­êng lµ mét n¨m. CÇn ph©n biÖt c¸c chØ tiªu: lîi nhuËn cña doanh nghiÖp th­¬ng m¹i vµ lîi nhuËn th­¬ng m¹i: l·i gép, l·i thuÇn vµ thùc l·i thuÇn kinh doanh th­¬ng m¹i.lîi nhuËn nãi chung bao gåm c¶ lîi nhuËn ngoµi kinh doanh th­¬ng m¹i. Lîi nhuËn thuÇn lµ lîi nhuËn ®· trõ hÕt thuÕ s¶n xuÊt. Thùc lîi nhuËn thuÇn ®· trõ thuÕ lîi tøc. * Ph­¬ng ph¸p tÝnh; Tæng møc lîi nhuËn kinh doanh th­¬ng m¹i ®­îc tÝnh theo c«ng thøc: åLN = Doanh thu (C) – chi phÝ l­u th«ng hoµn toµn hay më réng (F) = Doanh thu – ( Chi phÝ l­u th«ng + ThuÕ ) = å(Pb – pm – n ) qb * ý nghÜa: X¸c ®inh ®­îc møc ®é lç l·i cña doanh nghiÖp vµ ®©y lµ chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp . * Nguån sè liÖu lÊy tõ b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n vµ b¸o c¸o kÕt qu¶ s¶n xuÊt kih doanh cña doanh nghiÖp . 2.6 Tû suÊt lîi nhuËn. * Kh¸i niÖm: Tû suÊt lîi nhuËn lµ møc lîi nhuËn thu ®­îc trªn mét ®¬n vÞ hµng ho¸ l­u chuyÓn, mét ®¬n vÞ chi phÝ l­u th«ng hay mét ®¬n vÞ vèn. Phï hîp víi kh¸i niÖm ®ã th× tû xuÊt lîi nhuËn cã thÓ ®­îc x¸c ®Þnh theo mét trong c¸c c«ng thøc sau: (1) (2) (3) (4) (5) Do ®ã tû suÊt lîi nhuËn b×nh qu©n ®­îc tÝnh nh­ sau: (1) (2) (3) (4) (5) 3. Mét sè ph­¬ng ph¸p thèng kª vËn dông ph©n tÝch kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp th­¬ng m¹i dÞch vô. 3.1.Ph­¬ng ph¸p d·y sè thêi gian. 3.1.1. C¸c d·y sè. - D·y sè chØ tiªu tuyÖt ®èi: + D·y sè gi¸ trÞ s¶n xuÊt (GO) + D·y sè gi¸ trÞ t¨ng thªm (VA) + D·y sè doanh thu (DT) + D·y sè lîi nhuËn (LN) + D·y sè l­îng t¨ng (gi¶m) liªn hoµn cña (GO,VA,DT,LN) + D·y sè l­îng t¨ng (gi¶m) ®Þnh gèc cña (GO,VA,DT,LN) - D·y sè chØ tiªu t­¬ng ®èi: + D·y sè kÕt cÊu (GO,VA,DT,LN) + D·y sè tèc ®é ph¸t triÓn liªn hoµn (GO,VA,DT,LN) + D·y sè tèc ®é ph¸t triÓn ®Þnh gèc (GO,VA,DT,LN) - D·y sè chØ tiªu b×nh qu©n: + Doanh thu b×nh qu©n + Lîi nhuËn b×nh qu©n + Tû suÊt doanh lîi b×nh qu©n 3.1.2. §Æc ®iÎm vËn dông trong ph©n tÝch kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh KÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh ®­îc thu thËp ®Çy ®ñ vµ th­êng xuyªn sÏ lËp thµnh c¸c d·y sè biÓu hiÖn kÕt qu¶ theo thêi gian. Mçi mét d·y sè thêi gian ®Òu ®­îc cÊu t¹o bëi hai thµnh phÇn lµ thêi gian vµ chØ tiªu hiÖn t­îng mµ doanh nghiÖp nghiªn cøu cã thÓ lµ d·y sè: DT,VA,GO hay lîi nhuËn... Mçi mét hiÖn t­îng kinh tÕ x· héi ®Òu cã sù vËn ®éng vµ biÕn ®æi theo thêi gian. KÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp còng kh«ng l»m ngoµi sù vËn ®éng ®ã. Do vËy chóng ta cã thÓ ¸p dông ph­¬ng ph¸p d·y sè thêi gian ®Ó ph©n tÝch kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh. Th«ng qua ph­¬ng ph¸p nµy chóng ta cã thÓ thÊy ®­îc: Møc ®é b×nh qu©n theo thêi gian, biÕn ®éng t­¬ng ®èi, tuyÖt ®èi vµ b×nh qu©n l­îng kh¸ch. BiÓu hiÖn xu h­íng c¬ b¶n cña hiÖn t­îng trong kú nghiªn cøu. ChØ râ ®Æc ®iÓm cña biÕn ®éng thêi vô. §ång thêi chóng ta cã thÓ dù b¸o thèng kª ng¾n h¹n møc ®é cña hiÖn t­îng nghiªn cøu. 3.2.Ph­¬ng ph¸p håi quy t­¬ng quan. 3.2.1. C¸c m« h×nh ph©n tÝch. KÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp biÕn ®éng do rÊt nhiÒu nguyªn nh©n nh­: vèn kinh doanh, lao ®éng, n¨ng suÊt lao ®éng....sö dông ph­¬ng ph¸p håi quy chóng ta cã thÓ thÊy ®­îc mèi quan hÖ ®ã. Ta cã thÓ cã m« hinh : M« h×nh ph©n tÝch DT do ¶nh h­ëng cña gi¸ vµ l­îng hay mét sè nh©n tè nh­ lao ®éng, vèn, tr×nh ®é cña nh©n viªn ... M« h×nh ph©n tÝch GO do ¶nh h­ëng cña vèn, lao ®éng, n¨ng suÊt lao ®éng, møc trang bÞ TSC§ b×nh qu©n, gi¸ c¶ nguyªn vËt liÖu ®Çu vµo... M« h×nh ph©n tÝch VA do ¶nh h­ëng cña vèn, n¨ng suÊt lao ®éng, hiÖu suÊt sö dông vèn l­u ®éng... M« h×nh ph©n tÝch LN ¶nh h­ëng cña nh©n tè vèn kinh doanh, hiÖu suÊt sö dông vèn, chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh... 3.2.2. §Æc ®iÓm vËn dông ph©n tÝch kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. Theo quan ®iÓm duy vËt biÖn chøng th× c¸c hiÖn t­îng tån t¹i trong mèi liªn hÖ phæ biÕn vµ nhiÒu vÎ, gi÷a chóng cã mèi mËt thiÕt víi Nhau, t¸c ®éng qua l¹i lÉn nhau. Kh«ng cã mét hiÖn t­îng nµo l¹i ph¸t sinh ph¸t triÓn mét c¸ch c« lËp t¸ch rêi c¸c hiÖn t­îng kh¸c. ViÖc nghiªn cøu mèi quan hÖ ®ã lµ nhiÖm vô quan träng cña thèng kª vµ trong nghiªn cøu kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp viÖc vËn dông ph­¬ng ph¸p nµy lµ rÊt cÇn thiÕt ®Ó t×m ra mèi liªn hÖ cña c¸c hiÖn t­îng. Khi nghiªn cøu theo ph­¬ng ph¸p nµy chóng ta th­êng sö dông c¸c hµm håi quy phï hîp tõng hiÖn t­îng. Do sù biÕn ®éng cña c¸c hiÖn t­îng lµ v« cïng ®a d¹ng nªn c¸c hµm xu thÕ cã c¸c d¹ng sao cho gÇn ®óng nhÊt víi sù biÕn ®éng thùc tÕ cña hiÖn t­îng. Chóng ta cã thÓ gÆp c¸c hµm xu thÕ nh­ hµm xu thÕ tuyÕn tÝnh, hµm xu thÕ parabol,hµm xu thÕ mò... Qua ph©n tÝch hiÖn t­îng nghiªn cøu theo ph­¬ng ph¸p håi quy chóng ta cã thÓ biÕt: - TÝnh quy luËt vÒ sù liªn hÖ phô thuéc gi÷a c¸c hiÖn t­îng nghiªn cøu. - X¸c ®Þnh møc ®é ¶nh h­ëng cña c¸c nh©n tè. + ¶nh h­ëng tuyÖt ®èi biÓu hiÖn qua hÖ sè håi quy b1 & b2... + ¶nh h­ëng t­¬ng ®èi biÓu hiÖn qua hÖ sè co d·n. - X¸c ®Þnh c¸c v¹i trß cña nh©n tè qua hÖ sè t­¬ng quan, tû sè t­¬ng quan. - Dù b¸o ng¾n h¹n hiÖn t­îng. 3.3.Ph­¬ng ph¸p chØ sè. ChØ sè lµ sè t­¬ng ®èi ( nã th­êng biÓu hiÖn b»ng sè lÇn hoÆc %) tÝnh ®­îc b¨ng c¸ch so s¸nh hai møc ®é cña hiÖn t­îng x· héi. §èi t­îng nghiªn cøu chñ yÕu cña chØ sè lµ hiÖn t­îng phøc t¹p, gåm nhiÒu phÇn tö, ®¬n vÞ c¸ biÖt cã kh¸c nhau vÒ ®Æc ®iÓm tÝnh chÊt. Th«ng qua ph­¬ng ph¸p nµy ta cã thÓ x¸c ®Þnh BiÓu hiÖn biÕn ®éng cña hiÖn t­îng kinh tÕ x· héi qua thêi gian. Ph©n tÝch nhiÖm vô kÕ ho¹ch vµ thùc hiÖn kÕ ho¹ch. Ph©n tÝch vai trß ¶nh h­ëng biÕn ®éng cña tõng nh©n tè ®Õn sù biÕn ®éng cña toµn hiÖn t­îng phøc t¹p. C¸c lo¹i m« h×nh nghiªn cøu: 3.3.1. M« h×nh ph©n tÝch DT M« h×nh 1: BiÕn ®éng cña doanh thu do ¶nh h­ëng cña hai nh©n tè: hiÖu suÊt sö dông vèn vµ tæng nguån vèn kinh doanh. Trong ®ã: - HiÖu suÊt sö dông vèn : HV=DT/åV - Tæng nguån vèn kinh doanh: åV - Doanh thu : DT M« h×nh 2: BiÕn ®éng cña doanh thu do ¶nh h­ëng cña hai nh©n tè, do tæng GO vµ tû suÊt DT/GO. Trong ®ã: Tæng gi¸ trÞ s¶n xuÊt: GO Doanh thu: DT Tû suÊt doanh thu trªn gi¸ trÞ s¶n xuÊt: d =DT/GO 3.3.2. M« h×nh ph©n tÝch GO M« h×nh 1: BiÕn ®éng cña gi¸ trÞ s¶n xuÊt do ¶nh h­ëng cña hai nh©n tè, do n¨ng xuÊt lao ®éng b×nh qu©n (theo GOTM) vµ tæng lao ®éng cña c«ng ty. Trong ®ã: Gi¸ trÞ s¶n xuÊt th­¬ng m¹i: GO N¨ng xuÊt lao ®éng b×nh qu©n:= GOTM/åT Tæng lao ®éng : åT M« h×nh 2: BiÕn ®éng cña gi¸ trÞ s¶n xuÊt do ¶nh h­ëng cña hai nh©n tè, hiÖu suÊt sö dông TSC§ vµ tæng gi¸ trÞ TSC§. Trong ®ã: Gi¸ trÞ s¶n xuÊt th­¬ng m¹i: GO HiÖu suÊt sö dông TSC§: H= GOTM/åG Tæng gi¸ trÞ TSC§ : åG M« h×nh 3: . BiÕn ®éng cña gi¸ trÞ s¶n xuÊt do ¶nh h­ëng cña ba nh©n tè, hiÖu suÊt sö dông TSC§, møc trang bÞ TSC§ trªn mét lao ®éng vµ tæng lao ®éng trong c«ng ty. Trong ®ã: Gi¸ trÞ s¶n xuÊt th­¬ng m¹i: GOTM HiÖu suÊt sö dông TSC§: H= GOTM/åG Tæng gi¸ trÞ TSC§: åG Møc trang bÞ TSC§: M= åG/åT Tæng lao ®éng: åT 3.3.3. M« h×nh ph©n tÝch VA M« hinh 1: BiÕn ®éng cña VA do ¶nh h­ëng cña hai nh©n tè: N¨ng xuÊt lao ®éng b×nh qu©n (theo VATM) vµ tæng lao ®éng cña c«ng ty. Trong ®ã: Gi¸ trÞ t¨ng thªm th­¬ng m¹i: VA N¨ng xuÊt lao ®éng b×nh qu©n:= VATM/åT Tæng lao ®éng : åT M« hinh 2: BiÕn ®éng VA do ¶nh h­ëng cña ba nh©n tè, hiÖu suÊt sö dông vèn l­u ®éng(theo VATM),møc trang bÞ vèn l­u ®éng b×nh qu©n ng­êi vµ tæng lao ®éng. Trong ®ã: Gi¸ trÞ t¨ng thªm th­¬ng m¹i: VATM HiÖu suÊt sö dông VL§: HL§= VATM/ VL§ Vèn l­u ®éng : VL§ Møc trang bÞ VL§ : ML§= åG/åT Tæng lao ®éng : åT 3.3.4. M« h×nh ph©n tÝch LN M« hinh 1: BiÕn ®éng cña lîi nhuËn th­¬ng m¹i do ¶nh h­ëng cña bèn nh©n tè, tû suÊt lîi nhuËn trªn doanh thu,tû suÊt doanh thu trªn vèn l­u ®éng, møc trang bÞ vèn l­u ®éng trªn mét lao ®éng, do tæng lao ®éng cña c«ng ty. Trong ®ã: + Tû suÊt lîi nhuËn trªn doanh thu. + Tû suÊt doanh thu trªn vèn l­u ®éng. + Møc trang bÞ vèn l­u ®éng trªn mét lao ®éng. + Do tæng lao ®éng cña c«ng ty. M« hinh 2:. BiÕn ®éng cña lîi nhuËn th­¬ng m¹i do ¶nh h­ëng cña hai nh©n tè, møc danh lîi vèn l­u ®éng vµ tæng vèn l­u ®éng cña c«ng ty. Trong ®ã: - Møc danh lîi cña vèn l­u ®éng: r =LN/VL§ Tæng vèn l­u ®éng: VL§. Ch­¬ng ii ph©n tÝch kÕt qu¶ kinh doanh cña c«ng ty th­¬ng m¹i dÞch vô cöa nam thêi kú 1998-2002 I. §Æc ®iÓm cña c«ng ty th­¬ng m¹i dÞch vô Cöa Nam. 1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña c«ng ty TM-DV Cöa Nam. C«ng ty Th­¬ng m¹i - dÞch vô Cöa Nam lµ mét doanh nghiÖp Nhµ n­íc. C«ng ty lµ ®¬n vÞ trùc thuéc C«ng ty Th­¬ng m¹i - dÞch vô Trµng Thi vµ Së Th­¬ng m¹i Hµ Néi. HiÖn nay, trô së chÝnh cña C«ng ty ®Æt t¹i sè 2-4 §iÖn Biªn Phñ. C«ng ty TM-DV Cöa Nam lµ mét trong sè 12 ®¬n vÞ kinh doanh trùc thuéc c«ng ty TM-DV Trµng Thi. C«ng ty TM-DV Cöa Nam cã tiÒn th©n ban ®Çu lµ xÝ nghiÖp söa ch÷a xe ®¹p trùc thuéc c«ng ty kim khÝ ®iÖn m¸y Hµ Néi. Cïng víi quyÕt ®Þnh ®æi tªn cña c«ng ty lµ viÖc thay ®æi tªn gäi cña tÊt c¶ c¸c ®¬n vÞ trùc thu«cj c«ng ty cho phï hîp víi thùc tÕ kinh doanh cña m×nh. Còng nh­ 12 ®¬n vÞ tùc thuéc kh¸c, th× cöa hµng kim khÝ ®iÖn m¸y Cöa Nam ra ®êi thay thÕ cho xÝ nghiÖp söa ch÷a tr­íc ®©y vµ trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y cöa hµng kim khÝ ®iÖn m¸y Cöa Nam ®æi tªn thµnh cöa hµng TM-DV Cöa Nam, n¨m 2002 cña hµng TM-DV Cöa Nam ®· ®ùoc quyÕt ®Þnh ®æi tªn thµnh c«ng ty TM-DV Cöa Nam lÊy trô së t¹i sè 2-4 ®­êng §iÖn Biªn Phñ Hµ Néi. C«ng ty chÞu sù qu¶n lý, l·nh ®¹o trùc tiÕp cña c«ng ty TM-DV Trµng Thi vÒ c«ng t¸c qu¶ lý vµ c«ng t¸c tµi chÝnh.song c«ng ty TM-DV Cöa Nam vÉn ph¶i tù chñ trong kinh doanh, ®¶m b¶o lÊy thu bï chi vµ cã l·i, ®ång thêi ho¹ch to¸n ®éc lËp kÕt qu¶ kinh doanh. C«ng ty TM-DV Cöa Nam ®· chÊp hµnh mäi chÕ ®é tµi chÝnh kÕ to¸n theo quy ®Þnh cña Nhµ N­íc ban hµnh, thùc hiÖn ®Çy ®ñ nghÜa vô víi ng©n s¸ch Nhµ N­íc. 2. §Æc ®iÓm c«ng t¸c tæ chøc bé m¸y qu¶n lý cña c«ng ty TM-DV Cöa Nam. Tõ khi thµnh lËp tíi nay c«ng ty TM-DV Cöa Nam ®· kh«ng ngõng thay ®æi bé m¸y qu¶n lý nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ qu¶n lý cïng víi n©ng cao chÊt l­îng phôc vô kh¸ch hµng ngµy cµng më réng quy m« kinh doanh Tæng sè c¸n bé nh©n viªn cña c«ng ty TM-DV Cöa Nam n¨m 2002 gåm 27 ng­êi, l·nh ®¹o lµ gi¸m ®èc, trî gióp cho gi¸m ®èc lµ phã gi¸m ®èc vµ c¸c phßng ban kh¸c. Gi¸m ®èc c«ng ty C¸c phã gi¸m ®èc c«ng ty 3 ®¬n vÞ trùc tiÕp kinh doanh Phßng b¶o vÖ Phßng kÕ to¸n Phßng kho §¬n vÞ sè 2 §iÖn Biªn Phñ §¬n vÞ sè 4 §iÖn Biªn Phñ §¬n vÞ sè 174 Hµng B«ng Gi¸m ®èc c«ng ty: Do héi ®ång c«ng ty TM-DV Trµng Thi bæ nhiÖm lµ ®¹i diÖn ph¸p nh©n cña c«ng ty, cã quyÒn hµnh cao nhÊt trong C«ng ty, tæ chøc chØ ®¹o mäi ho¹t ®éng cña C«ng ty theo ®óng ®­êng lèi, chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ n­íc, chÞu tr¸ch nhiÖm toµn diÖn tr­íc héi ®ång c«ng ty TM-DV Trµng Thi vµ c¸n bé c«ng nh©n viªn trong c«ng ty. Phã gi¸m ®èc c«ng ty: Do héi ®ång c«ng ty TM-DV Trµng Thi quyÕt ®Þnh bæ nhiÖm theo ®Ò nghÞ cña gi¸m ®èc c«ng ty. Phã gi¸m ®èc lµ ng­êi gióp viÖc cho gi¸m ®èc vµ chÞu tr¸ch nhiÖm thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc ®­îc ph©n c«ng hoÆc uû quyÒn vµ b¸o c¸o kÕt qu¶ c¸c c«ng viÖc ®­îc giao. C¸c phßng chøc n¨ng gåm cã: 2.1. Phßng kÕ to¸n: * Chøc n¨ng, nhiÖm vô: Tæ chøc c¸c ho¹t ®éng vÒ kÕ ho¹ch tµi chÝnh vµ c«ng t¸c kÕ to¸n theo ph¸p luËt cña nhµ n­íc quy ®Þnh. Cô thÓ lµ: LËp kÕ ho¹ch tµi chÝnh, dù tr÷ ng©n s¸ch hµng n¨m cho tõng dù ¸n. Tæ chøc theo dâi vµ kiÓm so¸t c¸c c«ng viÖc chi tiªu vµ t×nh h×nh thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch tµi chÝnh cña c«ng ty vµ nhµ n­íc. §ång thêi, lµm vhiÖm vô ghi chÐp ®Çy ®ñ c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh trong kú ho¹ch to¸n.t¹i phßng kÕ to¸n cã sù ph©n c«ng râ rµng, mçi nh©n viªn phô tr¸ch mét m¶ng c«ng viÖc cô thÓ vµ tÊt c¸c thµnh viªn liªn kÕt víi nhau t¹o thµnh mét chuçi m¾t xÝch qu¶n lý vèn, tiÒn hµng,tµi s¶n cña c«ng ty, cung cÊp c¸c th«ng tin cÇn thiÕt phôc vô nhu cÇu ph©n tÝch nhµm ®­a ra nh÷ng gi¶i ph¸p tÝch cùc cho giai ®o¹n tíi. KÕ to¸n tr­ëng cã nhiÖm vô: + §iÒu hµnh mäi ho¹t ®éng kÕ to¸n, tµi vô vµ qu¶n lý c¸n bé c«ng nh©n viªn d­íi quyÒn. ChÞu tr¸ch nhiÖm tr­íc gi¸m ®èc C«ng ty vÒ c«ng viÖc cña phßng. + Gióp gi¸m ®èc C«ng ty chØ ®¹o, tæ chøc thùc hiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n thèng kª, ph©n tÝch ho¹t ®éng kinh doanh, qu¶n lý vµ sö dông vèn do C«ng ty qu¶n lý cã hiÖu qu¶. 2.2.Phßng kinh doanh: * Chøc n¨ng, nhiÖm vô: Tham m­u cho gi¸m ®èc vÒ c¸c nghiÖp vô ho¹t ®éng kinh doanh vµ qu¶n lý chÊt l­îng hµng hãa cña doanh nghiÖp, thùc hiÖn nhiÖm vô b¸n bu«n mµ c«ng ty giao cho (bao gåm c¶ khai th¸c t×m nguån hµng, tæ chøc tiªu thô) vµ tæ chøc xuÊt nhËp khÈu. Tr­ëng phßng kinh doanh cã nhiÖm vô: Tæ chøc,®iÒu hµnh mäi ho¹t ®éng cña phßng vµ qu¶n lÝ c¸n bé c«ng nh©n viªn d­íi quyÒn. ChÞu tr¸ch nhiÖm tr­íc gi¸m ®èc C«ng ty vÒ mäi ho¹t ®éng cña phßng theo chøc n¨ng vµ nhiÖm vô ®­îc giao. Phßng kinh doanh gåm 18 ng­êi chia thµnh 3 ®¬n vÞ kinh doanh ®ÒuchÞu sù l·n ®¹o cña ban l·nh ®¹o vµ tr­ëng phßng kinh doanh . Mçi ®¬n vÞ kinh doanh ®Òu cã tæ tr­ëng, phô tr¸ch mäi c«ng viÖc cña ®¬n vÞ m×nh nh­u s¾p xÕp nh©n lùc, ®Èy m¹nh doanh thu b¸n ra…®ång thêi mçi ®¬n vÞ kinh doanh ®Òu ph¶i qu¶n lý c¸c mÆt hµng vÒ sè l­îng nhËp xuÊt tån th«ng qua kiÓm kª th­êng xuyªn. 2.3. Phßng kho: Gåm hai ng­êi mäi viÖc cña kho ®Òu ®­îc tiÕn hµnh theo kÕ ho¹ch ®Ò ra vµ sù chØ ®¹o cña cÊp trªn nh­ lµ tiÕn hµnh nghiÖp vô dù tr÷, b¶o qu¶n hµng ho¸ tr¸nh thÊt tho¸t hµng vµ chÞu tr¸ch trong tõng lÇn nhËp xuÊt hµng, tiÕn hµnh ph©n lo¹i hµng ho¸ theo ®óng chñng laäi, kÝch cì, s¾p xÕp hµng ho¸ hîp lý, gän gµng ®Ó t¹o thuËn lîi cho viÖc lÊy hµng nhanh chãng, tËn dông triÖt ®Ó diÖn tÝch kho. 2.4. Phßng b¶o vÖ Gåm hai nh©n viªn lµm nhiÖm vô gi÷ g×n trËt tù an ninh vµ b¶o vÖ tµi s¶n, hµng ho¸ cña c«ng ty. 3.Chøc n¨ng nhiÖm vô cña c«ng ty. 3.1.Chøc n¨ng. Lµ mét doanh nghiÖp Nhµ n­íc ho¹t ®éng trong lÜnh vùc th­¬ng m¹i vµ dÞch vô, chøc n¨ng cña C«ng ty Th­¬ng m¹i-DÞch vô Cöa Nam lµ: - Kinh doanh b¸n bu«n, b¸n lÎ c¸c mÆt hµng ho¸ tiªu dïng, t­ liÖu s¶n xuÊt: vËt t­, ho¸ chÊt, thiÕt bÞ, ph­¬ng tiÖn vµ mäi nhu cÇu kh¸c cña thÞ tr­êng. NhiÖm vô chñ yÕu lµ b¸n trùc tiÕp cho ng­êi tiªu dïng cã nhu cÇu. - Ngoµi ra C«ng ty cßn cã nhiÖm vô lµ tæ chøc qu¸ tr×nh nghiªn cøu thÞ tr­êng khai th¸c nguån hµng, tæ chøc b¶o qu¶n dù tr÷ hµng hãa, ®¶m b¶o chÊt l­îng. - Tæ chøc s¶n xuÊt, gia c«ng, dÞch vô söa ch÷a c¸c ®å dïng ®iÖn tö, ®iÖn l¹nh, ph­¬ng tiÖn ®i l¹i, ®å ®iÖn d©n dông. - Lµm ®¹i lý cho c¸c thµnh phÇn kinh tÕ trong vµ ngoµi n­íc. - Liªn doanh, liªn kÕt, víi c¸c tæ chøc trong vµ ngoµi n­íc ®Ó më réng c¸c ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt nhËp khÈu - s¶n xuÊt - dÞch vô cña C«ng ty. 3.2. NhiÖm vô: Víi vai trß lµ mét doanh nghiÖp nhµ n­íc trùc thuéc Së Th­¬ng m¹i Hµ Néi C«ng ty Th­¬ng m¹i - DÞch vô Cöa Nam cã c¸c nhiÖm vô chñ yÕu sau: Ho¹ch ®Þnh, tæ chøc thùc hiÖn, chØ huy vµ kiÓm so¸t c¸c ho¹t ®éng mµ trong ®ã chñ yÕu lµ ho¹t ®éng kinh doanh, söa ch÷a, dÞch vô, nh»m môc tiªu lîi nhuËn lµ chñ yÕu. Qua ®ã ®Ó: + Hoµn thµnh kÕ ho¹ch mµ c«ng ty Th­¬ng m¹i-DÞch vô Trµng Thi, Së Th­¬ng m¹i vµ Thµnh phè ®· giao cho. + C«ng ty ph¶i tù chñ trong kinh doanh vµ chÞu tr¸ch nhiÖp vÒ ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh ®ång thêi ph¶i tù bï ®¾p chi phÝ trong kinh doanh vµ cã l·i. + Hoµn thµnh nghÜa vô víi nhµ n­íc theo luËt ®Þnh. Tæ chøc c«ng t¸c h¹ch to¸n tµi chÝnh kÕ to¸n theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. Ch¨m lo tèt ®Õn ®êi sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn cña c¸n bé c«ng nh©n viªn trong C«ng ty. Båi d­ìng vµ n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n, nghiÖp vô cho ®éi ngò c¸n bé c«ng nh©n viªn ®Ó ®¸p øng yªu cÇu ®ßi hái cña t×nh h×nh ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña ®Êt n­íc, cña nghµnh vµ cña C«ng ty. Ho¹ch ®Þnh chiÕn l­îc l©u dµi tõ nay ®Õn n¨m 2010 cña C«ng ty ®Ó cïng víi nh÷ng C«ng ty thµnh viªn, Ngµnh Th­¬ng m¹i vµ Thñ ®« thùc hiÖn môc tiªu hiÖn ®¹i ho¸ c¬ së vËt chÊt cña Ngµnh, ®¶m b¶o tèc ®é t¨ng tr­ëng hµng n¨m 10% - 15%. 4. §Æc ®iÓm ho¹t ®éng kinh doanh cña c«ng ty TM-DV Cöa Nam. 4.1.C¸c ®èi thñ c¹nh tranh. C«ng ty Th­¬ng m¹i - DÞch vô Cöa Nam lµ mét doanh nghiÖp thuéc thµnh phÇn kinh tÕ quèc doanh. Tr­íc ®©y khi nÒn kinh tÕ cßn ë chÕ ®é h¹ch to¸n tËp trung quan liªu bao cÊp, C«ng ty cßn ®­îc sù ­u ¸i phÇn nµo tõ phÝa nhµ n­íc. Nh­ng nh÷ng n¨m trë l¹i ®©y, cïng víi sù chuyÓn ®æi nÒn kinh tÕ, sù tån t¹ kh¸ch quan cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ vµ c¸c quy luËt cña thÞ tr­êng ®· g©y cho c«ng ty kh«ng Ýt khã kh¨n trong viÖc n¾m b¾t vµ øng dông chóng mét c¸ch cã hiÖu qu¶. C«ng ty kh«ng cßn kinh doanh ë thÕ ®a quyÒn nh­ tr­íc n÷a mµ ph¶i chÊp nhËn ho¹t ®éng b×nh ®¼ng nh­ c¸c doanh nghiÖp kh¸c trong nÒn kinh tÕ. §èi thñ c¹nh tranh cña doanh nghiÖp chñ yÕu lµ c¸c doanh nghiÖp t­ nh©n, c¸c c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n cïng ngµnh nghÒ vµ mét sè doanh ngiÖp nhµ n­íc tr­íc ®©y kh«ng kinh doanh nh÷ng mÆt hµng cña doanh nghiÖp nh­ kim khÝ, ®iÖn m¸y, ®iÖn tö... nay l¹i chuyÓn sang kinh doanh nh÷ng mÆt hµng nµy. NhËn xÐt mét c¸ch kh¸ch quan nhÊt th× ®èi thñ c¹nh tranh cßn h¬n h¼n doanh nghiÖp vÒ mét sè mÆt nh­: C¬ chÕ gän nhÑ, thuÕ kho¸n, kh«ng chÞu sù ¶nh h­ëng cña c¸c chØ tiªu kÕ ho¹ch... Tuy nhiªn, ®Ó kh¼ng ®Þnh m×nh lµ l¸ cê ®Çu trong c«ng ty th­¬ng m¹i dÞch vô Trµng Thi vµ ngµnh Th­¬ng m¹i, C«ng ty ®· ¸p dông tèt c¸c quy luËt cña thÞ tr­êng, trong ®ã quy luËt cung - cÇu lµ c¬ b¶n. B¸n c¸i thÞ tr­êng cÇn víi chÊt l­îng cao, gi¸ c¶ hîp lý, dÞch vô mua b¸n thuËn tiÖn, v¨n minh, bï ®¾p ®­îc chi phÝ vµ cã l·i. Bªn c¹nh ®ã, chÝnh s¸ch ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm, ph­¬ng thøc phôc vô linh ho¹t ®¸p øng mäi nhu cÇu cña kh¸ch hµng nh­ vËn chuyÓn, l¾p ®Æt t¹i nhµ, b¸n hµng qua ®iÖn tho¹i, c¸c chÕ ®é b¶o hµnh, b¶o d­ìng s¶n phÈm... Nhê nh÷ng ph­¬ng thøc ho¹t ®éng trªn ®· gióp cho C«ng ty kh«ng ngøng lín m¹nh vµ gãp phÇn vµo viÖc thùc hiÖn chñ tr­¬ng cña §¶ng vµ Nhµ n­íc "Kinh tÕ quèc doanh lu«n gi÷ vai trß chñ ®¹o trong nÒn kinh tÕ n­íc ta hiÖn nay". 4.2.C¸c b¹n hµng cung øng cña c«ng ty. C«ng ty Th­¬ng m¹i - DÞch vô Cöa Nam lµ mét doanh nghiÖp ho¹t ®éng trong lÜnh vùc th­¬ng m¹i - dÞch vô v× vËy b¹n hµng cung øng cña C«ng ty lµ tÊt c¶ c¸c tæ chøc kinh tÕ thuéc mäi thµnh phÇn. Cã thÓ kÓ ra nh÷ng b¹n hµng cung øng quen thuéc cña C«ng ty nh­: C«ng ty nhùa R¹ng §«ng, C«ng ty kho¸ ViÖt TiÖp, §iÖn c¬ Thèng NhÊt, Cao su Sao Vµng, Xu©n Hoµ, Kim khÝ Th¨ng Long, Povina, Z83, Liªn doanh Honda, KÐt Thµnh Léc, XÝch lÝp §«ng Anh... 4.3.Kh¸ch hµng cña c«ng ty. Kh¸ch hµng cña C«ng ty lµ ng­êi tiªu dïng, c¸c ®¬n vÞ hµnh chÝnh sù nghiÖp, c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh cã nhu cÇu vÒ hµng tiªu dïng, t­ liÖu s¶n xuÊt, dÞch vô söa ch÷a. Ngoµi thÞ tr­êng träng ®iÓm lµ Thµnh phè Hµ Néi môc tiªu cña C«ng ty lµ c¶i t¹o vµ më réng m¹ng l­íi kinh doanh nh»m thu hót thªm kh¸ch hµng t¹i c¸c tØnh vµ thµnh phè kh¸c trªn c¶ n­íc mµ tr­íc m¾t lµ c¸c tØnh phÝa B¾c nh­: Nam §Þnh, Ninh B×nh, Thanh Ho¸, Th¸i B×nh, Qu¶ng Ninh, L¹ng S¬n... 4.4.MÆt hµng kinh doanh cña c«ng ty Trong suèt nh÷ng n¨m ho¹t ®éng cña m×nh C«ng ty ®· t¹o nªn phong c¸ch phôc vô riªng, mÆt hµng riªng, ®iÒu nµy ®· t¹o ra sù kh¸c biÖt so víi ®èi thñ c¹nh tranh, chñng lo¹i mÆt hµng phong phó, hÊp dÉn thÞ hiÕu ng­êi tiªu dïng. Cã thÓ chØ ra mét sè mÆt hµng truyÒn thèng nh­: kim khÝ ®iÖn m¸y, xe ®¹p, xe m¸y, ®å ®iÖn tö, dông cô gia ®×nh, mµng máng PVC, tÊm lîp c¸c lo¹i, ®å thñ c«ng mü nghÖ ... §Æc ®iÓm cña nh÷ng lo¹i mÆt hµng nµy lµ: - Cã tÝnh ®a d¹ng vµ phong phó vÒ chñng lo¹i. §iÒu nµy lµm cho viÖc qu¶n lý hµng dù tr÷, t×nh h×nh cung øng hµng ho¸ cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n. - Mét sè mÆt hµng cã gi¸ trÞ cao. ChÝnh ®iÒu nµy ®· dÉn ®Õn ®Æc ®iÓm cña kh¸ch hµng khi mua hµng th× ®Ó ®i ®Õn quyÕt ®Þnh mua hµng th× kh¸ch hµng cÇn ph¶i ®¾n ®o c©n nh¾c trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh. MÆt kh¸c, kÕ ho¹ch cung øng, qu¶n lý hµng tån kho cua doanh nghiÖp ph¶i hÕt søc nh¹y c¶m víi sù thay ®æi cña thÞ tr­êng nÕu kh«ng sÏ g©y ¶nh h­ëng ®Õn hiÖu qu¶ kinh doanh chung cña toµn doanh nghiÖp. Nh÷ng mÆt hµng kÓ trªn chñ yÕu phôc vô nhu cÇu tiªu dïng cho sinh ho¹t ®êi sèng. Víi bÒ dµy kinh nghiÖm , cïng víi m¹ng l­íi kinh doanh lín trªn ®Þa bµn Hµ Néi vµ ®éi ngò c¸n bé c«ng nh©n viªn n¨ng ®éng, thµnh th¹o nghiÖp vô. Doanh nghiÖp ®· chñ ®éng n¾m b¾t thÞ hiÕu ng­êi tiªu dïng, ®¸p øng ®óng thêi gian vµ ®Þa ®iÓm, kh«ng ngõng n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. Thªm n÷a C«ng ty míi më thªm hai trung t©m söa ch÷a - ®iÖn l¹nh. §©y lµ hai trung t©m cã rÊt nhiÒu triÓn väng nÕu nh­ doanh nghiÖp biÕt tËn dông khai th¸c. 5. §Æc ®iÓm m¹ng l­íi kinh doanh vµ ph­¬ng thøc kinh doanh cña c«ng ty. M¹ng l­íi kinh doanh cña c«ng ty bao gåm 3 ®¬n vÞ kinh doanh trùc thuéc: §¬n vÞ kinh doanh sè 2 §iÖn Biªn Phñ. §¬n vÞ kinh doanh sè 4 §iÖn Biªn Phñ. §¬n vÞ kinh doanh sè 174 Hµng B«ng. +T¹i ®iÓm kinh doanh sè 2 §iÖn Biªn Phñ bao gåm 6 quÇy hµng : QuÇy ®iÖn m¸y QuÇy ®ång hå. QuÇy ®iÖn tho¹i QuÇy phô tïng xe m¸y. QuÇy phô tïng xe ®¹p, xe ®¹p. QuÇy m¸y b¬m vµ mét sè ®å gia dông. +T¹i ®iÓm kinh doanh sè 4 §iÖn Biªn Phñ gåm nh÷ng quÇy hµng nh­ trªn: QuÇy ®iÖn m¸y QuÇy ®ång hå. QuÇy ®iÖn tho¹i QuÇy phô tïng xe m¸y. QuÇy phô tïng xe ®¹p, xe ®¹p. QuÇy m¸y b¬m vµ mét sè ®å gia dông. +T¹i ®iÓm kinh doanh sè 174 Hµng B«ng cã 3 quÇy hµng: QuÇy ®iÖn m¸y, m¸y v¨n phßng. QuÇy ®è ®iÖn, m¸y b¬m… QuÇy ®iÖn tho¹i, m¸y fax… T¹i c¸c ®iÓm kinh doanh trªn th× chñ yÕu lµ phôc vô nhu cÇu tتu dïng trùc tiÕp cña kh¸ch hµng vµ thu tiÒn trùc tiÕp cña kh¸ch hµng. ViÖc tiÕp xóc trùc tiÕp víi kh¸ch hµng ®ßi hái c«ng ty ph¶i cã kÕ ho¹ch h­íng dÉn nh©n viªn kinh doanh cã biÓu hiÖn tèt víi kh¸ch hµng. HiÖn nay mÆt hµng kinh doanh cña c «ng ty rÊt phong phó vµ ®a d¹ng ®¸p øng mäi nhu cÇu cÊp thiÕt cña ng­êi tiªu dïng, §iÒu nµy ®· cho thÊy c«ng ty ®· thÝch øng tèt víi ®iÒu kiÖn kinh tÕ thÞ tr­¬ng tÑ do c¹nh tranh. H×nh thøc mua hµng: c«ng ty th­êng mua hµng víi c¸c h×nh thøc: mua trùc tiÕp tõ ®¬n vÞ s¶n xuÊt hoÆc mua qua c¸c c«ng ty th­¬ng m¹i kh¸c hay c¸c c«ng ty TNHH , c¸c ®¹i lý, c¸c cöa, hµng t­ nh©n… h×nh thøc mua hµng nµy t¹o cho c«ng ty cã thÕ ®÷ng v÷ng vµng b»ng viÖc m­a tËn gèc b¸n tËn tay ng­êi tiªu dïng… II. ph©n tÝch kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña c«ng ty th­¬ng m¹i dÞch vô cöa nam. 1. Kh¸i qu¸t vÒ c¸c chØ tiªu kÕt qu¶ kinh doanh cña c«ng ty C«ng ty TM-DV Cöa Nam lµ mét doanh nghiÖp nhµ n­íc trùc thuéc c«ng ty TM-DV Trµng Thi. Tõ khi míi thµnh lËp c«ng ty ®· ®Ò ra nh÷ng kÕ ho¹ch kinh doanh ®Þnh h­íng cho giai ®o¹n tíi vµ c«ng ty lÊy ®ã lµm ph­¬ng thøc ho¹t ®éng, môc tiªu phÊn ®Êu ®Ó ®¹t kÕt qu¶ tèt vµ hoµn thµnh kÕ ho¹ch ®Ò ra. §Ó ®¸p øng ®­îc nh÷ng yªu cÇu kÕ ho¹ch ®Ò ra c«ng ty ph¶i chñ ®éng x©y dùng chiÕn l­îc kinh doanh, chiÕn l­îc Marketing, t×m hiÓu thÞ tr­êng vµ tù t¹o nguån hµng ®Çu vµ còng nh­ chiÕn l­îc ph©n phèi nguån hµng ®Çu ra. §Ó cã thÓ ®¸p øng ®­îc nh÷ng yªu cÇu, kÒ hoach mµ ban l·nh ®¹o ®Ò ra ®ßi hái c«ng ty ph¶i cã kÕ ho¹ch ph©n tÝch nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®­îc trong giai ®o¹n tr­íc vµ vËn dông nã trong giai ®o¹n s¾p tíi.  B¶ng1: Sè liÖu tæng hîp cña c«ng ty §¬n vÞ: ngh×n ®ång n¨m chØ tiªu 1998 1999 2000 2001 2002 1.vèn kinh doanh 798.999 822.513 832.761 789.972 808.784 + vèn cè ®Þnh 258.632 269.324 279.450 254.887 200.111 + vèn l­u ®éng 540.367 553.189 553.311 535.085 608.673 2. doanh thu 2.559.868 2.576.955 2.867.987 3.987.870 4.420.262 3. gi¸ vèn 2.050.913 2.066.700 2.348.886 340.513 3.756.515 4. l·i gép 508.955 510.255 519.100 581.357 663.747 5. chi phÝ l­u th«ng 45.940 459.930 465.465 538.717 622.747 6. lîi nhuËn tr­íc thuÕ 5.005 50.325 53.636 42.867 41.000 7. thuÕ thu nhËp 16.000 16.000 16.835 19.000 19.000 8. lîi nhuËn sau thuÕ 34.015 34.325 36.800 23.867 22.000 9. Tæng lao ®éng (ng­êi) 25 27 29 29 28 10. thu nhËp b×nh qu©n (N.®ång /th¸ng) 740 759 768 894 954 (nguån sè liÖu tõ b¸o c¸o tµi chÝnh cña c«ng ty) 2. Ph©n tÝch sù biÕn ®éng tæng doanh thu cña c«ng ty TM-DVcöa Nam giai ®o¹n 1998-2002. Doanh thu lµ kÕt qu¶ kh«ng thÓ thiÕu ®­îc ®èi víi mçi doanh nghiÖp kinh doanh. Do vËy viÖc ph©n tÝch t×nh h×nh biÕn ®éng cña doanh thu trong c«ng ty theo c¸c ph­¬ng ph¸p kh¸c nhau lµ kh«ng thÓ thiÕu ®­îc. Th«ng qua viÖc ph©n tÝch c¸c c¸n bé kÕ ho¹ch sÏ ®Ò ra ®­îc nh÷ng gi¶i ph¸p thÝch hîp ®èi víi mçi c«ng ty trong thêi gian tíi. 2.1.Ph©n tÝch sù biÕn ®éngcña doanh thu theo thêi gian. B¶ng 2 :BiÕn ®éng cña doanh thu theo thêi gian thêi kú 1998-2002. N¡M DOANH THU (N.®) L­îng t¨ng (ngh×n ®ång) Tèc ®é ph¸t triÓn (lÇn) Tèc ®é t¨ng (lÇn) Gi¸ trÞ 1 % t¨ng (n.®) liªn hoµn ®Þnh gèc liªn hoµn ®Þnh gèc liªn hoµn ®Þnh gèc 1998 2559868 - - - - - - - 1999 2576955 17087 17087 1.0067 1.0067 0.0067 0.0067 25599 2000 2867987 291032 308119 1.1129 1.1204 0.1129 0.1204 25770 2001 3987870 1119883 1428002 1.3905 1.5578 0.3905 0.5578 28680 2002 4420262 432392 1860394 1.1084 1.7268 0.1084 0.7268 39879 Mét sè tÝnh to¸n vÒ møc ®é trung b×nh a.Møc ®é trung b×nh theo thêi gian thêi kú 1998-2002 : Trong nghiªn cøu nµy d·y sè doanh thu lµ d·y sè thêi kú: =3282588,4(ngh×n ®ång) b.L­îng t¨ng tuyÖt ®èi b×nh qu©n tæng doanh thu cña c«ng ty trong thêi kú 1998-2002. == 465098,5 (ngh×n ®ång ) c.Tèc ®é ph¸t triÓn b×nh qu©n toµn c«ng ty thêi kú 1998-2002: =1.15 lÇn hay 115 %. d.Tèc ®é t¨ng trung b×nh hµng n¨m trng thêi kú 1998-2002 : =0.15 lÇn hay15% . Qua b¶ng ph©n tÝch doanh thu theo thêi gian ta thÇy doanh thu cña c«ng ty t¨ng dÇn theo thêi gian tøc lµ t¨ng trung b×nh 3282588,4 ngh×n ®ång mçi n¨m hay ®¹t tèc ®é ph¸t triÓn 115 % mçi n¨m vµ ®¹t tèc ®é t¨ng gi¶m 15% mçi n¨m. §iÒu ®ã thÓ hiÖn qua sù ph©n tÝch râ biÕn ®éng cña doanh thu theo tõng n¨m mét: N¨m 1999 doanh thu cña c«ng ty t¨ng thªm so víi n¨m 1998 mét l­îng tuyÖt ®èi lµ 17087 ngh×n ®ång hay lµ t¨ng 0.6 7%. T­¬ng øng víi 1 % t¨ng lµ 25599 ngh×n ®ång. Do c«ng ty ®· cã rÊt nhiÒu hîp ®ång b¸n bu«n hµng hãa nhÊt lµ lo¹i xe lixexHa Mini, ®ång thêi c«ng ty còng b¸n ®­îc rÊt nhiÒu hµng hãa b¸n lÎ... N¨m 2000 doanh thu cña c«ng ty t¨ng thªm so víi n¨m 1999 mét l­îng tuyÖt ®èi lµ 291032 ngh×n ®ång hay lµ t¨ng 0.11.3%. T­¬ng øng víi 1 % t¨ng lµ 25770 ngh×n ®ång. Do c«ng ty Trµng Thi ®· chuyÓn nh­îng thªm mét sè kh¸ch hµng mêi cho c«ng ty. N¨m 2001 doanh thu cña c«ng ty t¨ng thªm so víi n¨m 2000 mét l­îng tuyÖt ®èi lµ 1119883 ngh×n ®ång hay lµ t¨ng 39.05%. T­¬ng øng víi 1 % t¨ng lµ 28680 ngh×n ®ång. Do c«ng ty ®· më réng thªm ngµnh hµng kinh doanh ®ã lµ kinh doanh thªm mÆt hang thñ c«ng mü nghÖ. MÆt hµng nµy ®­a ra thÞ tr­êng ®­îc rÊt nhiÒu kh¸ch hµng ®Ó ý vµ cã quan hÖ bu«n b¸n víi c«ng ty. Do vËy mµ doanh thu kinh doanh cña c«ng ty cã sù t¨ng vät so víi n¨m tr­íc, kÐo theo lîi nhuËn kinh doanh còng t¨ng lªn ®¸ng kÓ. N¨m 2002 doanh thu cña c«ng ty t¨ng thªm so víi n¨m 2001 mét l­îng tuyÖt ®èi lµ 432392 ngh×n ®ång hay lµ t¨ng 10.08%. T­¬ng øng víi 1 % t¨ng lµ 39879 ngh×n ®ång. Nhê vµo lîi thÕ kinh doanh ngµnh hµng míi c«ng ty ®· tiÕp tôc ph¸t huy thÕ m¹nh ®ã vµ ®¹t doanh sè kinh doanh vÉn ë møc t¨ng lªn so víi n¨m tr­íc. Ngoµi nh÷ng nguyªn nh©n chñ quan trªn cßn cã nh÷ng nguyªn nh©n kh¸ch quan ®ã lµ c«ng ty ®· tÝch cùc ®Çu t­ cho c«ng t¸c nghiªn cøu thÞ tr­êng n¾m b¾t th«ng tin vÒ thÞ tr­êng mét c¸ch ®Çy ®ñ vµ c«ng ty ®· ch¨m lo cho viÖc ®µo t¹o thªm nghiÖp vô kinh doanh cho ®éi ngò nh©n viªn cña m×nh. §©y lµ mét c¸i nh×n ®óng ®¾n cña c«ng ty vµ lµ b­íc nh¶y v÷ng ch¾c ®­a c«ng ngµy mét ph¸t triÓn lín m¹nh. Trong 5 n¨m qua, c«ng ty ®· ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh tÝch ®¸ng kÓ ®iÒu ®ã thÓ hiÖn sù cè g»ng cña c«ng ty trong qu¸ tr×nh kinh doanh. Mäi lç lùc cña c«ng ty ®· ®­îc ®Òn ®¸p ®óng møc ®ã lµ trong suèt thêi kú 5 n¨m kinh doanh c«ng ty ®· kh«ng ngõng t¨ng thªm doanh thu cho m×nh vµ ®· ®ãng gãp mét phÇn toa lín vµo GDP quèc gia. 2.2. Ph©n tÝch xu h­íng biÕn ®éng cña doanh thu c«ng ty giai ®o¹n 1998-2002. ViÖc x¸c ®Þnh chÝnh x¸c m« h×nh håi quy theo thêi gian cho phÐp nhËn thøc mét c¸ch ®óng ®¾n tÝnh quy luËt ph¸t triÓn cña hiÖn t­îng , ph©n tÝch t×nh h×nh biÕn ®éng cña hiÖn t­îng ë thêi gian ®· qua vµ dù ®o¸n sù ph¸t triÓn trong thêi gian tíi . HiÖn nay cã mét sè ph­¬ng ph¸p ®¬n gi¶n ®­îc ®Ò cËp ®Ó lùa chon m« h×nh håi quy theo thêi gian nh­ dùa vµo ®å thÞ , dùa vµo l­îng t¨ng gi¶m tuyÖt ®èi liªn hoµn ( sai ph©n b©c 1 ) , dùa vµo sai ph©n bËc hai ( sai ph©n cña sai ph©n bËc 1 ), dùa vµo tèc ®é ph¸t triÓn liªn hoµn ... Nh÷ng ph­¬ng ph¸p ®ã t­¬ng ®èi ®¬n gi¶n vµ chØ thÝch hîp khi sù biÕn ®éng cña hiÖn t­îng theo thêi gian c¸ tÝnh chÊt t­¬ng ®èi æn ®Þnh, theo mét xu h­íng t­¬ng ®èi râ rµng . Nh­ng trong thùc tÕ, sù biÕn ®éng cña hiÖn t­îng qua thêi gian rÊt phøc t¹p, chÞu sù t¸c ®éng cña nhiÒu yÕu tè lµm cho tÝnh quy luËt cña sù ph¸t triÓn khã cã thÓ nhËn biÕt ®­îc mét c¸ch trùc gi¸c, ®Ó tõ ®ã lùa chän m« h×nh håi quy phï hîp . Do ®ã, nÕu dùa vµo c¸c ph­¬ng ph¸p nh­ trªn ®Ó x¸c ®Þnh m« h×nh håi quy th× trong nhiÒu tr­êng hîp sÏ kh«ng chÝnh x¸c . Chóng ta ph©n tÝch t×nh h×nh biÕn ®éng cña d·y sè liÖu sau: B¶ng 3: Doanh thu c«ng ty thêi kú 1998-2002 §¬n vÞ: ngh×n ®ång N¨m 1998 1999 2000 2001 2002 Doanh thu 2559868 2576955 2867987 3987870 4420262 Qua sè liÖu trªn cho thÊy: Doanh thu cña c«ng ty TM-DV Cöa Nam cã xu h­íng t¨ng trong suèt thêi kú 2001-2002. NÕu nh­ dùa vµo ®å thÞ , dùa vµo sai ph©n bËc mét , sai ph©n bËc hai hoÆc tèc ®é ph¸t triÓn liªn hoµn ta cã: B¶ng 4: B¶ng tÝnh sai ph©n DT N¨m Doanh thu Sai ph©n cÊp 1 Sai ph©n cÊp 2 Tèc ®é ph¸t triÓn 1998 2559868 - - - 1999 2576955 17087 - 1.0066 2000 2867987 291032 273945 1.1129 2001 3987870 1119883 828851 1.3904 2002 4420262 432392 -687491 1.1084 NÕu c¸c sai ph©n bËc nhÊt xÊp xØ nhau th× cã thÓ sö dông m« h×nh håi quy tuyÕn: NÕu c¸c sai ph©n bËc 2 xÊp xØ nhau th× cã thÓ söông m« h×nh håi quy parabol : NÕu c¸c tèc ®é ph¸t triÓn liªn hoµn xÊp xØ nhau th× cã thÓ sö dông m« h×nh hµm mò : Nh­ng ta thÊy ë b¶ng trªn :C¸c sai ph©n bËc 1, bËc 2 vµ c¸c tèc ®é ph¸t triÓn liªn hoµn cã sù kh¸c biÖt nhau rÊt lín . Do ®ã, chóng ta kh«ng biÕt lùa chän m« h×nh nµo lµ phï hîp . Víi tµi liÖu vÒ doanh thu ë trªn sÏ ®­îc biÓu diÔn trªn ®å thÞ nh­ sau : Sö dông ph­¬ng ph¸p b×nh ph­¬ng nhá nhÊt , ta sÏ cã 3 m« h×nh sau : :Víi R2 = 0.883 : Víi R2 = 0.948 : Víi R2 = 0.894 Trong ba m« h×nh._.