Nghiên cứu - Thiết kế hệ thống xử lý nước ngầm DNTN giấy Tùng Phát- Long An

CHÖÔNG MÔÛ ÑAÀU ÑAËT VAÁN ÑEÀ SÖÏ CAÀN THIEÁT CUÛA ÑEÀ TAØI: Nöôùc laø moät nhu caàu thieát yeáu cho moïi sinh vaät treân traùi ñaát. Khoâng coù nöôùc, cuoäc soáng treân traùi ñaát khoâng theå toàn taïi. Nhu caàu söû duïng nöôùc cuûa con ngöôøi cho caùc hoaït ñoäng bình thöôøng cuõng laø khaù lôùn chöa keå ñeán caùc hoaït ñoäng saûn xuaát khaùc. Nöôùc caáp duøng cho nhu caàu aên uoáng, veä sinh, caùc hoaït ñoäng giaûi trí, ngoaøi ra nöôùc coøn söû duïng cho caùc hoaït ñoäng khaùc nhö: Cöùu hoaû, phun nöôùc, töôùi caây, röûa ñöôøng…Haàu heát moïi ngaønh coâng nghieäp ñeàu caàn ñeán nöôùc caáp nhö moät nguoàn nguyeân lieäu khoâng theå thay theá ñöôïc trong saûn xuaát. Ngaøy nay, phaùt trieån saûn xuaát ñaõ goùp phaàn caûi thieän cuoäc soáng. Nhöng beân caïnh ñoù cuõng taïo ra nhöõng nguoàn thaûi tröïc tieáp hay giaùn tieáp laøm oâ nhieãm nhöõng nguoàn nöôùc caáp cho chính con ngöôøi. Maët khaùc, nguoàn nöôùc töï nhieân khoâng ñaûm baûo hoaøn toaøn ñaït tieâu chuaån chaát löôïng nöôùc caáp vaø tính oån ñònh khoâng cao. Vaán ñeà ñöôïc ñaët ra laø laøm theá naøo cung caáp nöôùc saïch cho sinh hoaït vaø saûn xuaát moät caùch toát nhaát vaø hieäu quaû beân caïnh ñoù phaûi thích hôïp veà maët kinh teá ñoàng thôøi khoâng gaây ra nhöõng taùc ñoäng aûnh höôûng ñeán moâi tröôøng. Do ñoù, ñeà taøi :”Nghieân cöùu thieát keá heä thoáng xöû lyù nöôùc ngaàm cho Doanh Nghieäp Tö Nhaân (DNTN) giaáy Tuøng Phaùt – Long An” laø raát caàn thieát. Ñeà taøi thöïc söï caàn thieát ñeå ñaït ñöôïc nhöõng muïc tieâu veà veä sinh moâi tröôøng vôùi möùc yù nghóa veà kinh teá thích hôïp vôùi nhöõng Doanh nghieäp, Coâng ty, Cô quan, Cuïm daân cö vöøa vaø nhoû ôû Long An (noùi rieâng), Ñoàng Baèng Soâng Cöûu Long (ÑBSCL) (noùi chung). MUÏC TIEÂU CUÛA ÑEÀ TAØI: MUÏC TIEÂU TRÖÔÙC MAÉT Nghieân cöùu - phaân tích nöôùc ngaàm taïi caùc gieáng cuûa DNTN giaáy Tuøng Phaùt Khaûo saùt tình hình söû duïng nöôùc, töø ñoù tính toaùn möùc tieâu thuï taïi Doanh nghieäp. Tính toaùn löïa choïn vaø thieát keá moâ hình coâng ngheä coù tính kinh teá vaø hieäu quaû ñeå xöû lyù nguoàn nöôùc ngaàm, ñaùp öùng nhu caàu sinh hoaït vaø saûn xuaát giaáy taïi Doanh nghieäp. MUÏC TIEÂU LAÂU DAØI Ñaåy maïnh hai tieâu chí: Thích hôïp veà kinh teá vaø hieäu quaû veà chaát löôïng nhaèm trieån khai roäng raõi ñeå caùc doanh nghieäp, ñaëc bieät laø khu vöïc mieàn Taây Nam Boä coù theå aùp duïng vaø khai thaùc treân phöông dieän lôùn hôn. Giaûi quyeát vaán ñeà veä sinh moâi tröôøng, nöôùc saïch cho sinh hoaït vaø saûn xuaát. PHAÏM VI NGHIEÂN CÖÙU CUÛA ÑEÀ TAØI: Ñeà taøi chæ taäp trung nghieân cöùu, thieát keá vaø trieån khai vôùi quy moâ vöøa vaø nhoû. Thích hôïp vôùi caùc doanh nghieäp tö nhaân, ngoaøi tö nhaân hoaëc caáp nöôùc cho moät cuïm daân cö trong moät vuøng nhaát ñònh. NOÄI DUNG NGHIEÂN CÖÙU CUÛA ÑEÀ TAØI: Thu thaäp keá thöøa vaø phaùt trieån caùc soá lieäu, thoâng tin, cô sôû döõ lieäu veà ñieàu kieän - töï nhieân, kinh teá - xaõ hoäi lieân quan ñeán noäi dung ñeà taøi trong khu vöïc thöïc hieän. Nghieân cöùu tính toaùn löïa choïn vaø thieát keá trieån khai coâng ngheä xöû lyù coù tính kinh teá vaø phuø hôïp vôùi sinh hoaït vaø saûn xuaát cuûa Doanh nghieäp. So saùnh caùc giaûi phaùp coâng ngheä veà tính kinh teá, hieäu quaû xöû lyù töø ñoù ñöa ra phöông aùn mang tính khaû thi nhaát. PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN CÖÙU CUÛA ÑEÀ TAØI: 5.1 PHÖÔNG PHAÙP LUAÄN: Xuất phát từ nhu cầu cấp nöôùc saïch cho doanh nghieäp vaø moät phöông aùn cung caáp nöôùc saïch coù tính hieäu quaû veà kinh teá phuø hôïp vôùi caùc doanh nghieäp vöøa vaø nhoû. Xuaát phaùt töø moái quan heä giöõa caùc thaønh phaàn trong töï nhieân, heä sinh thaùi moâi tröôøng vaø con ngöôøi laø chuû theå, söï toàn taïi vaø phaùt trieån cuûa con ngöôøi (noùi rieâng) vaø xaõ hoäi (noùi chung) ñeàu coù söï taùc ñoäng cuûa caùc yeáu toá töï nhieân nhö: Ñaát, nöôùc, khoâng khí … Vì vaäy ñeà taøi nghieân cöùu phuïc vuï con ngöôøi laø nghieân cöùu caùc ñieàu kieän taùc ñoäng tôùi con ngöôøi. 5.2 PHÖÔNG PHAÙP THÖÏC HIEÄN: Phöông phaùp thu thaäp, phaân tích vaø keá thöøa taøi lieäu hieän coù (Ñieàu kieän -Töï nhieân, Kinh teá – Xaõ hoäi, vaø caùc moâ hình xöû lyù nöôùc). Toång quan veà tình hình caáp nöôùc vaø söû duïng nöôùc taïi ñòa phöông nôi thöïc hieän ñeà taøi. Thu thaäp, nghieân cöùu vaø phaân tích hieän traïng chaát löôïng nguoàn nöôùc taïi ñòa phöông. Ño ñaït ngoaøi hieän tröôøng: Söû duïng caùc thieát bò ño nhanh ñeå xaùc ñònh moät soá chæ tieâu: Ly,Ù Hoùa, Vi sinh taïi nguoàn. Keát quaû phaân tích vaø chay moâ hình thou nghieäm ñöôïc thöïc hieän taïi phoøng thí nghieäm khoa Moâi tröôøng vaø Coâng Ngheä Sinh Hoïc (MT&CNSH) cuûa tröôøng ÑHDL Kyõ Thuaät Coâng Ngheä TP.HCM. Phöông phaùp phaân tích, laáy maãu vaø so saùnh döïa vaøo TCVN 1329/BYT. Ñaùnh giaù chaát löôïng nguoàn nöôùc vaø nhöõng taùc haïi ñeán söùc khoûe coäng ñoàng. 6. YÙ NGHÓA CUÛA ÑEÀ TAØI: Vieäc thöïc hieän ñeà taøi laøm tieàn ñeà thuùc ñaåy caùc hoaït ñoäng saûn xuaát, naâng cao saûn löôïng saûn xuaát veà moïi maët. Goùp phaàn phaùt trieån kinh teá cuûa caû nöôùc. Giaûi quyeát vaán ñeà nöôùc saïch vaø söùc khoûe cuûa coäng ñoàng. Ñaûm baûo ñöôïc an toaøn veä sinh, giaûm ñöôïc caùc beänh lieân quan nhö: Tieâu chaûy, ñau maét hoät, soát reùt… Laøm tieàn ñeà cho caùc doanh nghieäp tö nhaân vaø ngoaøi tö nhaân vôùi voán ban ñaàu thaáp coù theå töï thieát keá vaø aùp duïng heä thoáng xöû lyù naøy naâng cao möùc soáng cuûa hoï. CHÖÔNG I TOÅNG QUAN VEÀ KHU VÖÏC CUÛA DOANH NGHIEÄP 1.1 ÑIEÀU KIEÄN KHÍ HAÄU Khu vöïc xaây döïng döï aùn thuoäc xaõ An Thaïnh, huyeän Beán Löùc, tænh Long An neân ñieàu kieän khí haäu ôû ñaây mang ñaëc tröng cuûa khí haäu nhieät ñôùi gioù muøa cuûa mieàn Nam Vieät Nam, khí haäu töông ñoái oân hoøa vaø oån ñònh vôùi 2 muøa möa, naéng roõ reät. Muøa naéng töø thaùng 11 ñeán thaùng 4 naêm sau, muøa möa keùo daøi töø thaùng 5 ñeán thaùng 10. NHIEÄT ÑOÄ Treân cô sôû thoáng keâ soá lieäu caùc traïm ño cho thaáy: Nhieät ñoä trung bình caùc naêm (1995 – 2003) taïi traïm Taân An: 26,30C. Nhieät ñoä trung bình caùc naêm (1995 – 2003) taïi traïm Moäc Hoùa : 27,50C Nhieät ñoä trung bình qua nhieàu naêm bieán ñoäng trong khoaûng : 25,9 – 27,80C Cheá ñoä nhieät ít bieán ñoäng qua caùc thaùng trong naêm, thöôøng chæ dao ñoäng töø 0,2 – 1,7 0C. Cheânh leäch nhieät ñoä giöõa thaùng cao nhaát vaø thaùng thaáp nhaát khoaûng 40C. Nhieät ñoä thaáp nhaát thöôøng laø thaùng 12 vaø thaùng 1. Nhieät ñoä cao nhaát thöôøng laø thaùng 4 vaø thaùng 5. Baûng 1.1 Nhieät ñoä trung bình caùc thaùng töø naêm 1995 – 2003 Traïm Nhieät ñoä trung bình thaùng (0C) I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII Taân An 24,6 24,8 26,5 27,9 27,6 27,0 26,6 26,4 26,6 26,4 25,9 25,0 Moäc Hoùa 26,2 26,2 27,6 28,6 28,3 27,8 27,1 27,8 27,6 27,6 27,9 25,7 (Nguoàn : Nieân giaùm thoáng keâ tænh Long An, 2003). Nhieät ñoä khoâng khí aûnh höôûng tröïc tieáp ñeán quaù trình phaùt taùn vaø chuyeån hoùa caùc chaát oâ nhieãm trong khí quyeån. Nhieät ñoä caøng cao thì toác ñoä caùc phaûn öùng hoùa hoïc dieãn ra trong khí quyeån caøng lôùn vaø thôøi gian löu caùc chaát oâ nhieãm trong khí quyeån caøng nhoû. Ngoaøi ra nhieät ñoä khoâng khí coøn laøm thay ñoåi quaù trình bay hôi cuûa dung moâi höõu cô, caùc chaát gaây muøi hoâi, laø yeáu toá quan troïng taùc ñoäng leân söùc khoûe coâng nhaân trong quaù trình lao ñoäng. Vì vaäy, trong quaù trình tính toaùn, döï baùo oâ nhieãm khoâng khí vaø thieát keá caùc heä thoáng khoáng cheá oâ nhieãm caàn phaân tích ñeán yeáu toá nhieät ñoä. 1.1.2 LÖÔÏNG MÖA Khu vöïc khai thaùc döï aùn coù khí haäu ñaëc tröng cuûa vuøng nhieät ñôùi vôùi hai muøa roõ reät: Muøa möa baét ñaàu töø thaùng 5 ñeán thaùng 11 vôùi löôïng möa trung bình (töø naêm 1995 – 2003) khoaûng 1.141 – 1.840mm, chieám 84 – 98% löôïng möa caû naêm. Muøa khoâ baét ñaàu töø thaùng 12 ñeán thaùng 4 vôùi löôïng möa khoaûng 41 – 211 chieám 2 – 16% löôïng möa caû naêm. Muøa khoâ giaûm ñi roõ reät, caùc doøng soâng, suoái thöôøng coù löu löôïng nhoû nhaát, möïc nöôùc ngaàm haï thaáp saâu hôn vaø möïc nöôùc bieån xaâm nhaäp vaøo ñaát lieàn theo caùc con soâng ñaït giaù trò lôùn nhaát. Baûng 1.2 Löôïng möa trung bình caùc thaùng töø naêm 1995 – 2003 Traïm Löôïng möa trung bình thaùng (mm) I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII Taân An 25,3 16,7 10,8 96,3 180,7 147,7 176,7 208,8 101,8 287,1 119 42,8 Moäc Hoùa 19,2 1,7 20 108 171,6 139,6 185,3 170,5 246,2 418,6 176 74 (Nguoàn : Nieân giaùm thoáng keâ tænh Long An 2003). Nhö vaäy chuùng ta thaáy raèng cheá ñoä möa seõ aûnh höôûng ñeán chaát löôïng khoâng khí. Möa seõ cuoán theo vaø röûa saïch caùc loaïi buïi vaø chaát oâ nhieãm trong khí quyeån, laøm giaûm noàng ñoä caùc chaát naøy. Ñoàng thôøi nöôùc seõ pha loaõng vaø mang theo caùc chaát treân maët ñaát (ñaëc bieät laø röûa pheøn), laøm giaûm möùc ñoä oâ nhieãm cho moâi tröôøng ñaát.Vì vaäy khi xem xeùt, ñaùnh giaù, döï baùo chaát löôïng moâi tröôøng vaø ñeà xuaát bieän phaùp giaûm thieåu oâ nhieãm moâi tröôøng thì vieäc phaân tích vaø tính toaùn löôïng möa töï nhieân laø caàn thieát. 1.1.3 ÑOÄ AÅM KHOÂNG KHÍ: Ñoä aåm khoâng khí phuï thuoäc vaøo löôïng möa, vaøo caùc muøa trong naêm. Ñoä aåm trung bình taïi caùc traïm quan traéc ôû Long An töø 80,5% ñeán 89,4%, cao nhaát vaøo muøa möa (80 – 94%) vaø thaáp nhaát vaøo caùc thaùng muøa khoâ (74 – 87%). Ñoä aåm trung bình caùc naêm (1995 – 2003) taïi traïm Taân An: 88% Ñoä aåm trung bình caùc naêm (1995 – 2003) taïi traïm Moäc Hoaù: 81,2% Baûng 1.3 Ñoä aåm trung bình caùc thaùng töø naêm 1995 – 2003 Traïm Ñoä aåm trung bình thaùng (%) I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII Taân An 88,5 88,2 85,0 83,5 86,5 89,0 90,5 90,8 89,5 90,3 87,7 86,2 Moäc Hoùa 88,3 78,7 78,7 79,1 82,8 84,5 85 84,1 83,7 81,8 80,2 77,5 (Nguoàn : Nieân giaùm thoáng keâ tænh Long An 2003) Ñoä aåm khoâng khí cuõng nhö nhieät ñoä laø moät trong nhöõng yeáu toá töï nhieân aûnh höôûng ñeán quaù trình pha loaõng vaø chuyeån hoaù caùc chaát oâ nhieãm, ñeán quaù trình trao ñoåi nhieät cuûa cô theå vaø söùc khoeû con ngöôøi. Vì vaäy, nhö caùc yeáu toá treân, ta caàn quan taâm ñeán ñoä aåm trong ñaùnh giaù, döï baùo taùc ñoäng moâi tröôøng. 1.1.4 CHEÁ ÑOÄ NAÉNG: Soá giôø naéng tænh Long An quan traéc qua caùc naêm ñaït trung bình töø 2.185 – 2.625 giôø/ngaøy. Naéng trong ngaøy trung bình töø 6,8 – 7,5 giôø/ ngaøy, lôùn nhaát töø 10 – 11 giôø/ngaøy. Neáu quy öôùc thaùng naéng laø thaùng coù treân 200 giôø naéng thì taïi Long An coù töø 8 – 9 thaùng naéng, caùc thaùng coù soá giôø naéng nhoû hôn 200 giôø töø thaùng 8 – 12. Baûng 1.4 Soá giôø naéng trung bình caùc thaùng töø naêm 1995 – 2003. Traïm Soá giôø naéng trung bình thaùng (giôø) I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII Taân An 226 230 254 262 205,8 183 194,1 169 169 171 174 192 Moäc Hoaù 243 232 249 229 200,8 182 204,6 167 189 196 201 216 (Nguoàn: Nieân giaùm thoáng keâ tænh Long An 2003.) 1.1.5 CHEÁ ÑOÄ GIOÙ: Muøa möa, höôùng gioù chuû ñaïo laø höôùng Taây Nam, vôùi taàn suaát xuaát hieän laø 70%, töø thaùng 5 ñeán thaùng 11. Gioù theo höôùng töø bieån vaøo mang theo nhieàu hôi nöôùc vaø gaây möa vaøo caùc thaùng muøa möa. Muøa khoâ, höôùng gioù chuû ñaïo laø höôùng Ñoâng Nam vôùi taàn suaát xuaát hieän 60 – 70%, töø thaùng 11 ñeán thaùng 3. Vaøo caùc thaùng muøa möa, toác ñoä gioù trung bình lôùn hôn muøa khoâ nhöng cheânh leäch caùc thaùng trong naêm khoâng nhieàu. Toác ñoä gioù trung bình caùc thaùng trong naêm töø 1,5 – 2,5 m/s, toác ñoä gioù maïnh nhaát quan traéc ñöôïc coù theå ñaït ñöôïc vaøo khoaûng 30 – 40m/s vaø xaûy ra caùc côn gioâng, phaàn lôùn laø vaøo muøa möa vôùi höôùng gioù Taây Nam. Gioù laø nhaân toá quan troïng ñoái vôùi quaù trình phaùt taùn vaø lan truyeàn chaát oâ nhieãm trong khoâng khí. Khi vaän toác gioù caøng lôùn thì möùc ñoä phaùt taùn vaø lan truyeàn chaát oâ nhieãm taêng cao, coù nghóa laø chaát phaùt taùn lan truyeàn caøng xa vaø pha loaõng caøng nhanh. Do ñoù, toác ñoä gioù laø moät thoâng soá caàn thieát cho vieäc tính toaùn vaø ñaùnh giaù hieäu quaû xöû lyù cuûa caùc heä thoáng xöû lyù khí thaûi. 1.1.6 BOÁC HÔI: Boác hôi nöôùc laøm taêng ñoä aåm vaø mang theo moät soá dung moâi höõu cô, caùc chaát coù muøi hoâi vaøo khoâng khí gaây aûnh höôûng ñeán söùc khoeû vaø gaây oâ nhieãm moâi tröôøng. Löôïng boác hôi cuõng phaân boá theo muøa khaù roõ reät, ít bieán ñoäng theo khoâng gian. Löôïng boác hôi trung bình trong tænh töø 65 – 70% löôïng möa haøng naêm. Löôïng boác hôi vaøo muøa khoâ khaù lôùn, ngöôïc laïi vaøo muøa möa löôïng boác hôi khaù nhoû, trung bình khoaûng 4 – 5 mm/ngaøy. 1.2 CHEÁ ÑOÄ THUYÛ VAÊN: Soâng Vaøm Coû Ñoâng baét nguoàn töø Campuchia chaûy qua ñòa phaän tænh Taây Ninh vaø Long An, noái vôùi soâng Vaøm Coû Taây thaønh soâng Vaøm Coû lôùn vaø ñoå ra bieån qua cöûa Soaøi Raïp. Khu vöïc döï aùn caùch soâng Vaøm Coû Ñoâng khoaûng 350m, vaøo muøa khoâ do gaàn cöûa bieån neân chòu aûnh höôûng cuûa thuyû trieàu theo cheá ñoä baùn nhaät trieàu, möùc ñænh trieàu cao nhaát laø 141cm, möùc chaân trieàu thaáp laø – 172cm, bieân ñoä trieàu cao nhaát leân ñeán 300cm. Ñoä maën trung bình cuûa thaùng 4 (cuoái muøa khoâ) ñaït khoaûng 0.15 – 0.16‰. Haøng naêm vaøo muøa khoâ, maën thöôøng xaâm nhaäp vaøo noäi ñoàng theo soâng Vaøm Coû Ñoâng. Ñoä maën thay ñoåi phuï thuoäc vaøo thôøi tieát, nhöõng naêm gaàn ñaây maën treân soâng Vaøm Coû Ñoâng coøn phuï thuoäc moät phaàn vaøo coâng trình Hoà Daàu Tieáng, tuyø theo löu löôïng vaø thôøi gian xaû nöôùc töø hoà maø coù taùc duïng giaûm maën treân soâng. Nguoàn nöôùc ngaàm trong vuøng ñöôïc ñaùnh giaù laø khoâng doài daøo vaø chaát löôïng töông ñoái keùm, chæ coù trieån voïng nhaát ôû hai taàng Pliocene – Miocene ôû ñoä saâu 50 – 400m. Qua keát quaû toång keát caùc gieáng khoang thaêm doø vaø khai thaùc treân ñòa baøn Tænh cho thaáy nöôùc ngaàm coù maët ôû 3 taàng chöùa khaùc nhau tuyø theo vuøng ñòa lyù: - Taàng 1 ôû ñoä saâu 27 – 47m. - Taàng 2 coù ñoä saâu 120 – 180m - Taàng 3 coù ñoä saâu hôn 240m. Tuy nhieân haàu heát caùc taàng coù ñoä saâu treân 240 thöôøng bò nhieãm pheøn vaø maën. 1.3 TAØI NGUYEÂN SINH VAÄT VAØ HEÄ SINH THAÙI: Khu vöïc döï aùn hieän taïi chuû yeáu laø ñaát söû duïng saûn xuaát noâng nghieäp. Taøi nguyeân sinh vaät ôû ñaây khoâng ñöôïc phong phuù. - Thöïc vaät: Goàm: Luùa, caây aên traùi, caây chòu maën (döøa nöôùc) … - Ñoäng vaät: Ñoäng vaät caïn chuû yeáu laø caùc loaïi gia suùc vaø gia caàm nuoâi trong nhaø nhö : Traâu, boø, gaø, vòt…; ñoäng vaät nöôùc laø caùc loaïi caù, toâm. Ngoaøi ra caùc loaïi coân truøng, sinh vaät nhoû nhö: caùc loaïi Caøo Caøo, Chaâu Chaáu, Chuoàn Chuoàn… vaø caùc loaïi boø saùt khaùc vaãn phaùt trieån bình thöôøng nhö caùc vuøng noâng thoân khaùc. Naèm ôû haï löu soâng Vaøm Coû Ñoâng chòu aûnh höôûng tröïc tieáp cuûa caùc doøng nöôùc thaûi sinh hoaït töø thöôïng nguoàn (töø Taây Ninh, nhaø maùy ñöôøng Hieäp Hoaø, nhaø maùy ñöôøng Aán Ñoä, khu coâng nghieäp Ñöùc Hoaø I töø Thaønh phoá Hoà Chí Minh qua keânh An Haï, keânh Xaùng). 1.4 ÑIEÀU KIEÄN KINH TEÁ – XAÕ HOÄI TAÏI KHU VÖÏC 1.4.1 DAÂN CÖ: Theo nieân giaùm thoáng keâ naêm 2003: toång daân soá huyeän Beán Löùc, tænh Long An laø 128.849 ngöôøi, maät ñoä phaân boá 445 ngöôøi/km2. Rieâng ñoái vôùi xaõ An Thaïnh coù daân soá 11.090 ngöôøi, vôùi 2.424 hoä daân, soáng chuû yeáu baèng ngheà laøm ruoäng, troàng mía. 1.4.2 HIEÄN TRAÏNG KYÕ THUAÄT HAÏ TAÀNG: + Giao thoâng: Phía Ñoâng cuûa döï aùn giaùp vôùi tænh loä 830 neân raát thuaän lôïi cho vieäc giao thoâng vaän chuyeån cung caáp nguyeân lieäu vaø phaân phoái saûn phaåm ñeán nôi tieâu thuï. Ñaây laø tuyeán giao thoâng chính cuûa khu vöïc, noái lieàn quoác loä 1A ñi Thaønh phoá Hoà Chí Minh vaø caùc tænh mieàn Taây. + Hieän traïng caáp ñieän: Nguoàn cung caáp ñieän cho döï aùn laø maïng löôùi ñieän quoác gia thoâng qua ñöôøng daây trung theá keùo theo tænh loä 830. + Hieän traïng caáp nöôùc: Khu vöïc hieän taïi chöa coù maïng löôùi caáp nöôùc saïch, ngöôøi daân chuû yeáu söû duïng nguoàn nöôùc töø gieáng khoan ôû ñoä saâu khoaûng 220m laøm nguoàn nöôùc caáp cho sinh hoaït. + Hieän traïng thoaùt nöôùc: Trong khu vöïc chöa coù heä thoáng thoaùt nöôùc. Nöôùc möa vaø nöôùc baån cuûa döï aùn sau khi xöû lyù ñaït tieâu chuaån seõ ñöôïc thoaùt ra keânh noäi ñoàng vaø cuoái cuøng ra soâng Vaøm Coû Ñoâng. Keânh noäi ñoàng taïi khu vöïc xaây döïng döï aùn hieän taïi laø nôi tieâu thoaùt nöôùc cho sinh hoaït cuûa daân cö taïi khu vöïc vaø khoâng tieáp nhaän nöôùc thaûi cuûa cô sôû coâng nghieäp naøo khaùc. Khu vöïc döï aùn caùch soâng Vaøm Coû Ñoâng khoaûng 350m. + Veä sinh moâi tröôøng: Taïi khu vöïc döï aùn hieän coù Coâng ty coâng trình Ñoâ thò huyeän Beán Löùc thöïc hieän vieäc thu gom vaø vaän chuyeån raùc haøng ngaøy ñeán baõi raùc ôû xaõ Löông Hoaø - huyeän Beán Löùc. 1.4.3 KINH TEÁ: + Coâng nghieäp : Khu vöïc xaây döïng döï aùn thuoäc huyeän Beán Löùc, tænh Long An laø huyeän coù söï phaùt trieån coâng nghieäp töông ñoái cao. Khu vöïc hieän coù caùc cô sôû ñang hoaït ñoäng nhö : DNTN saûn xuaát bao bì Kim Thaønh, tole Chí Hieáu, Thöùc aên Gia suùc Noâng Laâm ViNa … + Noâng nghieäp: Saûn xuaát noâng nghieäp chuû yeáu cuûa xaõ An Thaïnh laø troàng luùa vôùi toång dieän tích 1.268m2, naêng suaát bình quaân 4 taán/ha. 1.4.4 Y teá – Giaùo duïc: + Veà y teá: Tính ñeán thaùng 12/2003 toaøn huyeän Beán Löùc coù 17 cô sôû khaùm chöûa beänh vôùi toång soá giöôøng beänh laø 128 (Nguoàn:Nieân giaùm thoáng keâ 2003), taïi xaõ An Thaïnh coù 1 traïm xaù. + Veà giaùo duïc: Toaøn huyeän coù 15 tröôøng maãu giaùo vaø 76 tröôøng caáp 1,2,3 (Nguoàn: Nieân giaùm thoáng keâ 2003), rieâng xaõ An Thaïnh coù 4 tröôøng caáp 1 vaø 1 tröôøng caáp 2. CHÖÔNG II TOÅNG QUAN VEÀ DNTN GIAÁY TUØNG PHAÙT 2.1 QUAÙ TRÌNH HÌNH THAØNH & PHAÙT TRIEÅN Ñòa ñieåm: Aáp 3, xaõ An Thaïnh, Huyeän Beán Löùc, Tænh Long An Giaùm Ñoác: Tieàn Thaùo. Teân doanh nghieäp: Doanh Nghieäp Tö Nhaân giaáy Tuøng Phaùt. Ñöôïc hình thaønh caùch ñaây gaàn 2 naêm. Ban ñaàu Doanh nghieäp hoaït ñoäng coøn raát thoâ sô treân moät maûnh ñaát heïp ôû moät xaõ laân caän. Sau moät thôøi gian hoaït ñoäng gaàn 3 thaùng khoâng hieäu quaû, baát lôïi veà nhieàu maët nhö: Maët baèng chaät heïp, giao thoâng khoù khaên, nguyeân vaät lieäu ñaét ñoû…, cuoái cuøng Ban Giaùm Ñoác (BGÑ) cuûa Doanh nghieäp quyeát ñònh dôøi veà ñòa ñieåm môùi nhaèm thuaän tieän nhieàu maët. Ñoù cuõng laø ñòa ñieåm maø Doanh nghieäp ñang hoaït ñoäng hieän nay. 2.1.1 VÒ TRÍ ÑÒA LYÙ CUÛA DOANH NGHIEÄP: Xaây döïng döï aùn treân caùc thöûa 647, 648, 592, 593, 594. Thuoäc aáp 3 – Xaõ An Thaïnh – Huyeän Beán Löùc – Tænh Long An. Tieáp giaùp vôùi caùc maët sau: Phía Ñoâng giaùp: Tænh loä 830 Phía Taây giaùp: Moät phaàn thöûa 452. Phía Nam giaùp: Ñöôøng ñi chung ( Vaøo Coâng ty daàu caùm Aán Ñoä) Phía Baéc giaùp: Thöûa 454. 2.1.2 DIEÄN TÍCH MAËT BAÈNG: Toång dieän tích maët baèng laø 1.800 m2. Bao goàm: Nhaø xöôûng, vaên phoøng, kho, nhaø baûo veä, nhaø ñeå xe, khu xöû lyù nöôùc thaûi, khu xöû lyù nöôùc ngaàm vaø caùc coâng trình phuï trôï khaùc. Do ñieàu kieän dieän tích chöa thaät söï ñaùp öùng nhö mong muoán neân theo keá hoaïch trong töông lai döï aùn seõ ñöôïc môû roäng theâm maët baèng. 2.1.3 VOÁN ÑAÀU TÖ: Toång voán ñaàu tö ban ñaàu: 3.400.000.000 ñoàng Trong ñoù: - Voán coá ñònh: 3.140.000.000 ñoàng - Voán löu ñoäng : 260.000.000 ñoàng Hình thöùc ñaàu tö: Baèng nguoàn voán töï coù cuûa doanh nghieäp. 2.2 TÌNH HÌNH HOAÏT ÑOÄNG SAÛN XUAÁT 2.2.1 QUY TRÌNH SAÛN XUAÁT: Nöôùc Nöôùc Giaáy Pheá Lieäu Loaïi boû taïp chaát Hoà quaäy Hoà laéng caùt Saøn taïp chaát Hoà boät giaáy Xeo Giaáy Caét ñaàu giaáy CTR Oàn, rung CTR, Muøi CTR, Muøi CTR Maùy nghieàn Giaáy Thaønh Phaåm Nöôùc thaûi, nhieät, hôi nöôùc, oàn CTR, buïi Saûn phaåm cuûa döï aùn laø saûn xuaát giaáy phuïc vuï cho ngaønh saûn xuaát giaáy thuøng carton vôùi saûn löôïng öôùc tính khoaûng 15.000 taán/naêm. Do saûn phaåm cuûa döï aùn laø caùc loaïi giaáy thuøng carton do ñoù trong quaù trình saûn xuaát khoâng söû duïng caùc hoaù chaát taåy traéng. Quy trình saûn xuaát giaáy ñöôïc toùm taét theo sô ñoà sau: Sô ñoà 2.1: Quy trình saûn xuaát giaáy cuûa DNTN giaáy Tuøng Phaùt Quy trình coâng ngheä saûn xuaát bao goàm ba coâng ñoaïn chính nhö sau: + Loaïi boû sô boä taïp chaát. + Nghieàn giaáy. + Xeo giaáy. Nguyeân lieäu ñeå saûn xuaát laø giaáy pheá lieäu caùc loaïi, tröôùc khi ñöa vaøo saûn xuaát ñöôïc loaïi boû caùc taïp chaát nhö: Baêng keo, nhöïa … baèng thuû coâng. Giaáy sau khi ñöôïc loaïi boû taïp chaát seõ ñöôïc ñöa vaøo maùy nghieàn ñeå phaân raõ hoaøn toaøn boät giaáy. Sau ñoù boät giaáy tieáp tuïc ñöôïc ñöa vaøo maùy troän ñeå troän ñeàu boät giaáy vaø nöôùc, tieáp theo boät giaáy ñöôïc bôm leân hoà laéng caùt ñeå giöõ laïi caën caùt… laãn trong giaáy pheá lieäu. Boät giaáy tröôùc khi ñöa vaøo maùy xeo phaûi qua coâng ñoaïn saøng ñeå giöõ laïi caùc taïp chaát coù kích thöôùc lôùn, ñoàng thôøi kích côõ boät giaáy sau khi qua saøn ñeàu nhau ñeå ñaûm baûo chaát löôïng giaáy thaønh phaåm ñaït yeâu caàu. Boät giaáy ñöôïc ñöa vaøo caùc loâ löôùi cuûa maùy xeo giaáy, nhieät ñöôïc cung caáp töø loø hôi ñeå saáy khoâ boät giaáy taïo ra giaáy cuoän, sau ñoù caét giaáy thöøa ôû hai ñaàu loâ löôùi vaø taïo thaønh saûn phaåm. 2.2.2 NHU CAÀU NGUYEÂN, NHIEÂN, VAÄT LIEÄU VAØ LAO ÑOÄNG: 2.2.2.1 Nhaân löïc cuûa döï aùn: Toång lao ñoäng taïi döï aùn laø: 15 ngöôøi Lao ñoäng giaùn tieáp: 02 ngöôøi. Lao ñoäng tröïc tieáp : 13 ngöôøi 2.2.2.2 Nhu caàu veà nguyeân, nhieân lieäu: Nhu caàu veà nguyeân lieäu: Nguyeân lieäu duøng trong saûn xuaát laø giaáy vuïn, giaáy pheá lieäu vôùi nhu caàu 15.000 taán/ naêm, Löôïng nguyeân lieäu naøy seõ ñöôïc Doanh nghieäp thu mua töø caùc vöïa pheá lieäu trong vuøng. Nguyeân lieäu ngoaøi vaän chuyeån tröïc tieáp, Doanh nghieäp coøn löu tröõ taïi Doanh nghieäp. Do ñoù vieäc saûn xuaát luoân luoân khoâng bò ñình treä. Nhu caàu söû duïng nöôùc: Nguoàn nöôùc caáp phuïc vuï cho nhu caàu saûn xuaát vaø sinh hoaït cuûa döï aùn laø nguoàn nöôùc gieáng khoan ôû ñoä saâu khoaûng 220m. Nhu caàu söû duïng nöôùc ban ñaàu öôùc tính khoaûng hôn 200m3/ngaøy ñeâm cho nhu caàu sinh hoaït, töôùi caây, töôùi ñöôøng. Trong ñoù: + Nhu caàu nöôùc cho saûn xuaát: 150 m3/ ngaøy.ñeâm, löôïng nöôùc naøy ñöôïc söû duïng vaøo thôøi ñieåm baét ñaàu saûn xuaát. Tuy nhieân, thöïc teá hieän nay thì vôùi möùc nöôùc nhö vaäy thì khoâng ñuû, vì Doanh nghieäp naâng coâng suaát cuûa nhaø maùy ñoàng thôøi löôïng nöôùc söû duïng cuõng taêng leân ñaùng keå. + Nhu caàu nöôùc sinh hoaït: Vôùi soá löôïng coâng nhaân vaø nhaân vieân cuûa coâng ty laø 15 ngöôøi thì löôïng nöôùc sinh hoaït laø khoâng ñaùng keå chæ khoaûng 10 – 20m3 ngaøy ñeâm cho caùc nhu caàu: Taém röûa, giaët giuõ, aên uoáng vaø veä sinh… + Nhu caàu nöôùc cho töôùi caây, töôùi ñöôøng vaø phaùt sinh theâm: 5 m3/ngaøy.ñeâm Nhu caàu veà nhieân lieäu: Nguoàn cung caáp ñieän cho döï aùn laø maïng löôùi ñieän quoác gia thoâng qua ñöôøng daây trung theá keùo theo tænh loä 830. Ñieän phuïc vuï cho caùc nhu caàu saûn xuaát vaø thaép saùng, vôùi nhu caàu söû duïng 5.000.000 Kwh/naêm. Döï aùn söû duïng than ñaù laøm nhieân lieäu ñoát cho laø hôi vôùi coâng suaát 1000kg hôi/ giôø. Löôïng than ñaù söû duïng cho loø hôi öôùc tính 600 taán /naêm. 2.3 TÌNH HÌNH SÖÛ DUÏNG NÖÔÙC CUÛA DOANH NGHIEÄP: Tình hình söû duïng nöôùc vaø quan ñieåm veà caùch phaân loaïi nöôùc cuûa Doanh nghieäp (noùi rieâng), cuûa cö daân vuøng ÑBSCL (noùi chung) gaàn nhö gioáng nhau, theo hoï: Nöôùc möa, chæ coù vaøo caùc thaùng cuûa muøa möa maø khoâng coù ñeàu quanh naêm. Chæ coù nhöõng gia ñình khaù giaû môùi coù tieàn xaây hoà hoaëc mua lu, kieäu, vaïi… chöùa nöôùc ñeå duøng trong muøa naéng. ÔÛ mieàn Nam hay ñuùng hôn laø ôû mieàn Taây Nam Boä coù nhieàu cö daân thích uoáng nöôùc beà maët hôn nöôùc möa nhöng thöïc teá thì soá löôïng öa thích uoáng nöôùc möa laïi ñoâng hôn haún so vôùi soá ngöôøi uoáng nöôùc beà maët. Vaøo muøa möa, duøng nöôùc möa coù moät öu ñieåm laø khoâng phaûi ñi laáy nöôùc xa. Nöôùc möa laïi ñöôïc xem laø loaïi nöôùc saïch neân thöôøng ñöôïc uoáng soáng. Nhöõng gia ñình coù tröû nöôùc möa duøng trong muøa naéng thöôøng chöùa trong caùc hoà, lu, vaïi… coù naép ñaäy kín. Ñeå dieät laêng quaêng hoï duøng caù caûnh cho vaøo ñoù, hoaëc duøng khoaûng 4 lít nöôùc ñun soâi cho vaøo ñoù. Nöôùc beà maët laø loaïi nöôùc phoå bieán nhaát ôû ÑBSCL. Nöôùc beà maët luoân luoân coù trong naêm ôû nhöõng gia ñình gaàn nhöõng soâng raïch lôùn, nöôùc coù theå coù ôû moïi thôøi ñieåm trong ngaøy. Tuy vaäy, ñoái vôùi nhöõng gia ñình ôû xa hoaëc chæ gaàn nhöõng con raïch nhoû, caïn, vaøo nhöõng ngaøy nöôùc roøng phaûi ñôïi ñeán tröa hoaëc phaûi ñi gaùnh raát xa ñeå coù nöôùc söû duïng. Moät ñaëc ñieåm ñaùng chuù yù maø khoâng chæ ngöôøi daân ôû Long An maø caû mieàn Taây Nam Boä ñeàu thöïc hieän ñoù laø laéng nöôùc, tuy nhieân hoï chæ laéng trong khoaûng vaøi möôi phuùt nhaèm heát caën hoaëc ít buøn, pheøn roài ñem vaøo söû duïng. Ngöôøi daân cho raèng pheøn nhoâm duøng ñeå laéng coù theå aûnh höôûng xaáu ñeán chaát löôïng nöôùc. Uoáng nöôùc laéng nhieàu pheøn coù theå bò tieâu chaûy. Thoâng thöôøng ngöôøi daân ít ñun nöôùc soâi khi uoáng vì nhö vaäy nöôùc seõ khoâng coøn ngoït vaø maùt nöõa. Tuy nhieân ôû moät soá gia ñình khaù giaû hoï mua hoaëc xaây döïng caùc hoà chöùa, chính ñieàu ñoù ñaõ laøm cho chaát löôïng nöôùc toát hôn vì: nöôùc coù theå laéng laâu hôn ñoàng thôøi coù theå tieâu dieät ñöôïc moät soá vi sinh vaät gaây beänh. Nöôùc gieáng khoang chöa hieän dieän ôû töøng hoä gia ñình maø thöôøng laép ñaët trong khuoân khoå cuõ chöông trình caáp nöôùc UNICEF. Nöôùc gieáng ñoùng coù öu ñieåm raát lôùn ñoù laø: Cung caáp nöôùc trong suoát quanh naêm, muøa möa laãn muøa naéng. Tuy veà maët khoa hoïc, nöôùc gieáng ñoùng ít bò oâ nhieãm höõu cô vaø vi sinh vaät gaây beänh, veà maët caûm quan nöôùc gieáng ñoùng thöôøng trong hôn nöôùc beà maët nhöng ngöôøi daân thöôøng khoâng thích nöôùc gieáng ñoùng cho laém vì caùc lyù do sau: + Nöôùc gieáng ñoùng thöôøng bò oâ nhieãm kim loaïi naëng nhö : Saét, mangan… (ngöôøi daân quen goïi laø nhieãm pheøn hay nöôùc cöùng…) neân khoâng ñöôïc öa chuoäng veà maët caûm quan nhö : Vò tanh, muøi, maøu, khoù duøng ñeå giaët quaàn aùo vì noù seõ laøm ñoåi maøu nhöõng loaïi aùo coù maøu saùng. + Nöôùc gieáng ñoùng ôû moät soá nôi do bò oâ nhieãm chaát höõu cô vaø bò phaân huyû yeám khí neân coù muøi buøn, thoái… + Laáy nöôùc gieáng ñoùng thöôøng phaûi ñi raát xa, nhieàu luùc phaûi ñôïi chôø maát nhieàu thôøi gian. Chæ coù nhöõng gia ñình khaù giaû töï xaây döïng gieáng saâu cho gia ñình môùi duøng gieáng nöôùc ñoùng phoå bieán. Ñoàng thôøi toán keùm veà nhieàu maët nhö: ñieän, maùy bôm… Nhö vaäy, nöôùc ñöôïc duøng phoå bieán nhaát trong vuøng ÑBSCL laø nöôùc beà maët, nöôùc möa. Ngöôøi daân chæ xöû lyù ñôn giaûn baèng caùch laéng moät vaøi phuùt roài ñöa vaøo söû duïng. Taïi Doanh nghieäp, tröôùc ñaây cuõng söû duïng nhöõng nguoàn nöôùc chính töø treân. Tuy nhieân sau moät thôøi gian ngaén, do nhu caàu saûn xuaát baét buoäc Doanh nghieäp phaûi tính ñeán phöông aùn khaùc ñoù laø xaây döïng haún moät traïm xöû lyù nöôùc. Nguoàn nöôùc söû duïng chính trong phöông aùn ñoù laø nöôùc ngaàm. Coù leõ cuõng do nhieàu öu ñieåm maø nguoàn nöôùc ngaàm mang laïi maø Doanh nghieäp coù moät löïa choïn nhö vaäy. Vôùi coâng suaát xaây döïng ban ñaàu maø Doanh nghieäp yeâu caàu laø 200m3/ngaøy.ñeâm, thì löôïng nöôùc xöû lyù ñuû cho caùc nhu caàu saûn xuaát, sinh hoaït cuûa Doanh nghieäp hieän taïi. 2.4. PHÂN TÍCH – ĐÁNH GIÁ CHAÁT LÖÔÏNG MOÂI TRÖÔØNG TAÏI DOANH NGHIEÄP 2.4.1 NGUOÀN OÂ NHIEÃM MOÂI TRÖÔØNG KHOÂNG KHÍ: Bụi nguyên liệu: Bụi phát sinh từ các công đoạn bốc dỡ nguyên liệu. Đây là nguồn bụi phân tán, không thường xuyên nên không thể xác định chính xác lượng không khí. Lượng bụi phát sinh không lớn và không tập trung nên phạm vi ảnh hưởng rất nhỏ, chủ yếu tác động tới công nhân bốc dỡ. Ngoài ra bụi nguyên liệu còn phát sinh tại khâu cắt giấy thành phẩm, khi đổ nguyên liệu bắt đầu công đoạn sản xuất… ảnh hưởng chủ yếu đối với công nhân sản xuất trực tiếp trong khu vực. Bụi và khí thải từ các phương tiện vận chuyển: Trong quá trình hoạt động sản xuất, nguyên vật liệu được vận chuyển tới bãi tập kết nguyên vật liệu bằng phương tiện vận tải, các phương tiện này đều sử dụng nhiên liệu chủ yếu là xăng và dầu diesel. Như vậy, môi trường sẽ phải tiếp nhận thêm một lượng khí thải với các thành phần là các chất ô nhiễm như: CO, SOx, NOx, Hydrocacbon, Aldehyde, bụi. Tuy nhiên lượng khí thải này phân bố rãi rác, không liên tục và tải lượng nhỏ. Bảng 2.1 Thành phần khí độc hại trong khói thải của động cơ Thành phần khí độc hại (%) Chế độ làm việc của động cơ Chạy chậm Tăng tốc độ ổn định Giảm tốc Xăng Diezen Xăng Diezen Xăng Diezen Xăng Diezen Khí CO 7,0 Vết 2,5 0,1 1,8 Vết 2,0 Vết Hydrocacbon 0,5 0,04 0,2 0,02 0,1 0,01 1,0 0,03 NOx (ppm) 30 60 1050 850 650 250 20 30 Aldehyde 30 10 20 20 100 10 300 30 (Nguồn: Đinh Xuân Thắng, Ô nhiễm không khí, NXB Đại học Quốc gia TpHCM, 2003) Tiếng ồn và rung động: Tiếng ồn và rung động của dự án phát sinh chủ yếu từ các công đoạn nghiền, xeo giấy … Tuy nhiên, tiếng ồn và độ rung phụ thuộc nhiều vào điều kiện lắp đặt máy, trong trường hợp các thiết bị lắp đặt được cân chỉnh tốt thì tiếng ồn và độ rung sẽ đạt tiêu chuẩn cho phép. Ngoài ra, hoạt động của các phương tiện vận chuyển trong khuôn viên dự án cũng gây ra tiếng ồn nhưng nguồn ồn phát ra không lớn và có tính gián đoạn nên ảnh hưởng không đáng kể đến môi trường xung quanh. Khí thải lò hơi: Nguồn ô nhiễm không khí từ lò hơi là các loại khí thải khi đốt nhiên liệu than đá, chủ yếu là: CO, SOx, NOx và bụi tro. Các chất này đều có khả năng gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng đến sức khỏe con người và các loại động thực vật. Tuy nhiên, mức độ ảnh hưởng của chúng đến môi trường lại phụ thuộc nhiều vào nồng độ và tải lượng thải vào khí quyển cũng như các yếu tố vi khí hậu tại khu vực (tốc độ gió, chế độ mưa …) Theo phương pháp đánh giá nhanh của Tổ Chức Y Tế Thế Giới (WHO) thì hệ số ô nhiễm của khí thải lò hơi sử dụng nhiên liệu bằng than đá như sau: Bảng 2.2 Hệ số ô nhiễm của khí thải khi đốt than đá Các chất ô nhiễm Hệ số ô nhiễm (kg/tấn nguyên liệu) Bụi 5A SO2 19,5S NOx 1,5 CO 45 (Nguồn Assessment of Sources of Air, Water and Land Pollution, WHO 1993) Trong đó: A: hàm lượng phần trăm độ tro trong than, A= 12,19% S: hàm lượng ph._.ần trăm lưu huỳnh trong than, S= 0,5% Bảng 2.3 Tải lượng các chất ô nhiễm trong khí thải đốt than Các chất ô nhiễm Hệ số ô nhiễm (kg/tấn nguyên liệu) Bụi 55,40 SO2 8,86 NOx 1,36 CO 40,91 Bảng 2.4 Nồng độ các chất ô nhiễm trong khí thải đốt than: Các chất ô nhiễm Nồng độ ô nhiễm (mg/m3) TCVN 5939 – 1995 (cột B) (mg/m3) Bụi 2.854,6 400 SO2 456,5 500 NOx 70,1 1.000 CO 2.108,0 500 So sánh kết quả tính toán trên với tiêu chuẩn TCVN 5939 – 1995 cho thấy nồng độ bụi và CO rất cao, vượt tiêu chuẩn cho phép. Vì vậy dự án sẽ có biện pháp để khống chế triệt để nguồn ô nhiễm này. 2.4.2 NGUOÀN OÂ NHIEÃM NÖÔÙC THAÛI: Nước mưa chảy tràn: Bản thân nước mưa không làm ô nhiễm môi trường. Khi chưa xây dựng nhà máy, mưa xuống sẽ tiêu thoát tự nhiên chảy ra soâng rạch hoặc phần lớn thấm trực tiếp xuống đất. Khi nhà máy được xây dựng hoàn tất, mái nhà và sân bãi được đổ bê tông làm mất khả năng thấm nước. Ngoài ra, nước mưa chảy tràn trên mặt đất tại khu vực dự án sẽ cuốn theo cặn bã và đất cát xuống đường thoát nước, nếu không có biện pháp tiêu thoát tốt, sẽ gây nên tình trạng ứ đọng nước mưa, gây ảnh hưởng xấu tới môi trường. Nước thải sinh hoạt: Đặc trưng của nước thải này là có nhiều tạp chất lơ lửng, dầu mỡ, nồng độ chất hữu cơ cao (từ nhà vệ sinh) nếu không tập trung xử lý thì gây ảnh hưởng xấu đến nguồn nước mặt và nước ngầm khu vực. Ngoài ra khi tích tụ lâu ngày, các chất hữu cơ này sẽ phân hủy gây mùi hôi thối. Bảng 2.5 Tính chất đặc trưng của nước thải sinh hoạt STT Chất ô nhiễm Nồng độ trung bình 1 pH 6,8 2 Chất rắn lơ lửng (SS) 220 3 Tổng chất rắn (TS) 720 4 COD 500 5 BOD 250 6 Tổng Nitô 40 7 Tổng Phot pho 80 (Nguồn: Giáo trình công nghệ xử lý nước thải – Trần Văn Nhân và Ngô Thị Nga, NXB Khoa học kỹ thuật, 1999) Nước thải công nghệ: Nước thảicông nghệ phát sinh chủ yếu tại các công đoạn: Nghiền, xeo giấy và từ quá trình rửa máy móc thiết bị. Tổng lượng nước thải sản xuất từ các nguồn khoảng 48 m3/ngày. Nước thải trong quá trình sản xuất (ước tính khoảng 45 m3/ngày) chứa các chất hữu cơ, đất cát, dầu mỡ… sẽ được tái sử dụng và định kỳ (khoảng 30 ngày) khi nồng độ cặn và chất hữu cơ lớn sẽ được thải bỏ. Nước rửa máy móc thiết bò (xúc rửa hồ quậy, hồ lắng cát, rửa lưới máy xeo…) với lưu lượng khoảng 2 m3/ngày. Nước thải từ hệ thống xử lý khí thải lò hơi khoảng 1 m3/ngày 2.4.3 NGUOÀN GAÂY OÂ NHIEÃM CHAÁT THAÛI RAÉN Chất thải rắn sản xuất: Chất thải rắn sản xuất chủ yếu là: Nylon, Nhựa, Kim loại, Sạn, Cát … tách ra từ các khâu tách lựa, lắng cát…, Giấy phế phẩm là đầu thừa sau khi cắt xén, bùn boät giấy tách ra từ quá trình xử lý nước thải sản xuất. Chất thải rắn sinh hoạt: Lượng chất thải sinh hoạt của dự án được tính trên số cán bộ, công nhân viên với mức thải trung bình 0,5 kg/người/ngày thì tổng chất thải rắn sinh hoạt của dự án phát sinh khoảng 7,5 kg/ngày. Bùn cặn sinh ra do quá trình xử lý nước thải sinh hoạt và khí thải. 2.4.4 NGUOÀN GAÂY OÂ NHIEÃM DO SÖÏ COÁ: Sự cố hỏa hoạn: Do đặc điểm công nghệ, trong nhà xưởng luôn dự trữ nguyên liệu là giấy phế liệu, và sản phẩm giấy các loại, đây là các loại vật liệu dễ cháy… Ngoài ra, trong quá trình hoạt động, sự cố cháy nổ có thể xảy ra do chập điện, hay cháy nổ từ quá trình sử dụng nhiên liệu (xăng, dầu) cung cấp cho các phương tiện vận chuyển và việc bảo trì máy móc. Việc cháy nổ nếu xảy ra sẽ gây thiệt hại to lớn không chỉ đối với dự án mà còn ảnh hưởng đến khu vực lân cận. Do vậy, dự án rất chú trọng công tác phòng cháy chữa cháy (PCCC), an toàn lao động trong quá trình hoạt động. Tai nạn lao động: Nguyên nhân dẫn đến tai nạn lao động cho công nhân chủ yếu là do công nhân không tuân thủ nghiêm ngặt các nội qui về an toàn lao động, ví dụ: Quần áo, tóc tai không gọn gàng khi thao tác máy nghiền, máy xeo giấy, hệ thống băng tải … Bất cẩn trong sử dụng điện Bốc xếp và vận chuyển haøng hóa Thao tác vận hành máy móc thiết bị… 2.5. NHÖÕNG AÛNH HÖÔÛNG ÑEÁN SÖÙC KHOEÛ KHI DUØNG NÖÔÙC OÂ NHIEÃM 2.5.1 NHÖÕNG TAÙC NHAÂN SINH VAÄT HOÏC: Những tác nhân sinh vật học chính truyền qua nước có thể xếp thành 4 loại: vi khuẩn gây bệnh đường ruột, virus, ký sinh trùng và các loại vi sinh vật khác. 2.5.1.1 Vi khuẩn gây bệnh đường ruột: Các loại vi khuẩn gây bệnh xâm nhập vào cơ thể con người trực tiếp qua nước hoặc gián tiếp qua nước dùng để chế biến thực phẩm. Trong các loại vi khuẩn gây bệnh, có những loại gây ra các bệnh hiểm nghèo như tả, thương hàn hoặc các bệnh dễ lan truyền nhanh như: ỉa chảy ở trẻ em, lỵ và các bệnh đường ruột khác. Những vi khuẩn gây bệnh, đặc biệt là nhóm Samonella có thể truyền qua sò, hến hoặc chúng tồn tại trong vùng nước bị ô nhiễm mà không thực hiện các biện pháp tiệt trùng. Sau đây là các loại bệnh và thời gian tồn tại của các vi khuẩn trong nước. Baûng 2.6: Moät soá loaïi beänh vaø thôøi gian toàn taïi cuûa caùc vi khuaån trong nöôùc Bệnh Vi sinh vật gây bệnh Thời gian sống Nước máy Nước sông Nước giếng Tả Phẩy khuẩn tả: Eltor 4 – 28 0,5 – 92 1 – 92 Lỵ trực khuẩn Shigella 15 – 26 19 – 92 - Thương hàn Salmonella typhi 2 – 93 4 – 92 1,5 – 107 Phó thương hàn Các chứng khác của Salmonella, Shigella, Proteus 2 – 262 21 – 183 - Ỉa chảy trẻ em Chứng Escherichia coli gây bệnh - 150 7 – 75 Bệnh do Leptospira Leptospira 8 – 65 - 4 - 122 Bệnh Tulare (hieám gaëp) Pasteurella (brucella hoaëc Francisella tularensis) 92 7 - 31 12 - 60 Hieän nay treân theá giôùi vaãn coøn moät soá nöôùc, moät soá vuøng coù beänh dòch taû. Ôû nöôùc ta, trong nhöõng naêm gaàn ñaây leû teû xuaát hieän beänh nhaân bò dòch taû ôû caùc vuøng ven bieån. Ngoaøi dòch taû, nöôùc coøn laø moâi tröôøng laøm laây lan nhieàu beänh khaùc, neáu khoâng ñöôïc giaûi quyeát toát deã daøng bieán thaønh dòch. Ñöôøng lan truyeàn cuûa caùc beänh dòch taû: Ngöôøi beänh – nöôùc baån – nöôùc soâng – cung caáp nöôùc saïch vaø con ngöôøi. Ñeå phoøng choáng caùc loaïi beänh do caùc vi khuaån gaây beänh chuùng ta phaûi caên cöù vaøo ñöôøng truyeàn beänh cuûa caùc loaïi beänh naøy. Phaân cuûa ngöôøi bò nhieãm truøng Nöôùc Thöïc phaåm Ngöôøi bò nhieãm truøng Sô ñoà 2.2: Sô ñoà truyeàn beänh cuûa vi khuaån Caùch khoáng cheá - Caûi thieän vieäc cung caáp nöôùc caû veà soá löôïng vaø chaát löôïng - Xöû lyù veä sinh phaân toát - Giöõ gìn thöïc phaåm, caù nhaân vaø gia ñình - Ñieàu trò sôùm vaø trieät ñeå Vi rus Moät soá virus phaùt trieån trong boä maùy tieâu hoaù cuûa ngöôøi vaø chuùng seõ bò thaûi ra moät soá löôïng lôùn trong phaân vaø coù theå coù trong nöôùc thaûi sinh hoaït vaø nöôùc bò oâ nhieãm Thöôøng trong nöôùc thaûi vaø nöôùc bò oâ nhieãm coù virus ñöôøng ruoät (virus baïi lieät coxgackic, Echo), Adenovirus vaø virus vieâm gan. Beänh vieâm gan virus coøn coù theå truyeàn qua soø, oác, heán soáng ôû nöôùc bò nhieãm baån do nöôùc thaûi sinh hoaït nhieãm phaân. Giun saùn Loaïi nhieãm giun khoâng coù vaät chuû trung gian caùc beänh giun. Ñöôøng laây truyeàn Phaân ngöôøi Rau – thöïc phaåm Ñaát Ngöôøi caûm nhieãm Sô ñoà 2.3: Caùc con ñöôøng laây truyeàn cuûa giun saùn Loaïi nhieãm saøn do vaät chuû trung gian soáng trong nöôùc. Beänh saùn laù gan (clonorchiasis), saùn laù ruoät (Fsssei – slipsiasis), saùn maùng (Schistosomiasis) (khoâng coù ôû Vieät Nam) vaø beänh saùn laù phoåi (Paragonimiasis) Ñöôøng laây truyeàn Phaân ngöôøi Nöôùc Oác Caù – Soø – Heán Ngöôøi caûm nhieãm Sô ñoà 2.4: Ñöôøng laây truyeàn cuûa beänh saùn laù gan Beänh saùn laù gan: Aáu truøng töø phaân ngöôøi rôi vaøo trong nöôùc soáng kyù sinh trong oác, oác naøy laïi bò caù aên, khi ngöôøi aên caù naøy maø khoâng naáu chín seõ maéc beänh saùn laù gan. Beänh saùn laù ruoät: Aáu truøng trong phaân ngöôøi nöôùc oác, baùm dính vaøo caùc rau nuoâi troàng trong nöôùc (rau caàn, rau muoáng...) ngöôøi aên rau naøy maø khoâng naáu chín hoaëc röûa khoâng saïch seõ maéc beänh saùn. Beänh saùn laù phoåi: Trong nhöõng naêm gaàn ñaây caùc nhaø y hoïc Vieät Nam ñaõ phaùt hieän moät soá beänh nhaân ôû tænh Lai Chaâu maéc beänh, trong ñoù coù moät soá hoïc sinh aên soáng caùc con Cua ñaù baét ñöôïc ôû ven caùc doøng suoái nöôùc. 2.5.1.4 Caùc beänh : Maét, ngoaøi da, chaáy, raän. Caùch laây truyeàn: Tröïc tieáp töø ngöôøi beänh sang ngöôøi laønh maø nguyeân nhaân chính laø do thieáu nöôùc ñeå söû duïng trong veä sinh caù nhaân, trong ñôøi soáng haøng ngaøy, hoaëc phaûi duøng nöôùc khoâng saïch. Caùc beänh thöôøng gaëp laø: Beänh ñau maét hoät, vieâm maøng tieáp hôïp, caùc beänh ngoaøi da nhö: gheû, lôû, haéc laøo, chaøm, naám ngoaøi da vaø chaáy, raän. Nhöõng nguy cô do hoaù chaát vaø chaát ñoäc. Caùc vi yeáu toá hoaù hoïc hoaëc caùc chaát ñoäc khaùc coù trong nöôùc gaây beänh cho ngöôøi do thöøa hoaëc thieáu chuùng trong nöôùc. Beänh böôùu coå ñòa phöông Nhu caàu cô theå moãi ngaøy caàn 200 gama () ioát. Neáu thieáu, tuyeán giaùp traïng phaûi laøm vieäc nhieàu maø sinh ra böôùu coå. Löôïng ioát coù trong nöôùc ôû moãi vuøng nuùi cao raát ít, cho neân ñoàng baøo mieàn nuùi coù nhieàu ngöôøi bò beänh böôùu coå. Beänh coøn phuï thuoäc vaøo caùc yeáu toá khaùc nhö: Giôùi tính, hoaøn caûnh ñòa lyù vaø hoaøn caûnh kinh teá - xaõ hoäi. Hieän nay ôû vuøng ñoàng baèng coù moät soá vuøng coù tyû leä böôùu coå khaù cao: Ngöôøi ta nghó ñeán nöôùc uoáng vôùi ñoä cöùng cao cuõng laø nguyeân nhaân phaùt sinh ra beänh naøy. Beänh veà raêng do Fluor. Fluor laø moät chaát caàn thieát cho cô theå con ngöôøi trong vieäc caáu taïo men raêng vaø toå chöùc raêng. Tieâu chuaån Fluor coù trong nöôùc uoáng laø 0,7 – 1,5mg/l. Neáu Fluor döôùi 0,5mg/l seõ sinh beänh saâu raêng vaø treân 1,5mg/l laøm hoen oá raêng vaø gaây ra caùc beänh xöông khôùp. Beänh do Nitrit vaø Nitrat. Nitrit vaø Nitrat laø saûn phaåm cuûa quaù trình oxy hoaù caùc Nitô höõu cô coù trong ñaát vaø nöôùc. Ngoaøi ra coøn coù trong thieân nhieân, trong thöïc phaåm. Haøm löôïng Nitrit khoâng cho pheùp coù maët trong nöôùc vaø Haøm löôïng Nitrit khoâng ñöôïc quaù 5mg/l. Trong cô theå, Nitrat raát deã chuyeån thaønh Nitrit döôùi caùc taùc ñoäng cuûa men vaø Vi khuaån. Nitrit laø chaát khoâng coù lôïi cho ngöôøi. Nitrit coù theå oxy hoaù Hemoglobin thaønh Metheglobin laø loaïi huyeát saéc toá khoâng coù khaû naêng vaän chuyeån oxy. Bình thöôøng 1 – 2% hemoglobin cuûa cô theå coù daïng methemoglobin, ôû möùc ñoä cao hôn 10% thì xuaát hieän caùc daáu hieäu laâm saøng vaø neáu 30 - 40% thì daãn ñeán thieáu oxy huyeát. Bình thöôøng xaûy ra vôùi treû sô sinh, coøn ngöôøi lôùn coù khaû naêng chòu ñöïng cao hôn. Nitrit coù theå taùc duïng vôùi caùc axit amin ñeå taïo thaønh Nitrosamin. Nitrosamin laø chaát coù khaû naêng gaây ra ung thö, ñieàu naøy ñaõ thaáy roõ qua caùc thöïc nghieäm treân ñoäng vaät Beänh do nhieãm ñoäc bôûi caùc chaát hoaù hoïc gaây ra. Nöôùc coù theå bò nhieãm ñoäc bôûi caùc chaát hoaù hoïc nhö kim loaïi naëng, caùc chaát phoùng xaï vaø caùc chaát gaây ung thö. Nguyeân nhaân do nöôùc bò nhieãm baån nöôùc thaûi coâng nghieäp hoaëc caùc chaát hoaù hoïc duøng trong ñôøi soáng vaø sinh hoaït. Chì (Pb) Nöôùc coù caùc khí COvaø O döôùi daïng hoaït tính coù theå hoaø tan chì ôû oáng daãn nöôùc, duïng cuï ñöïng... Löôïng chì coù trong nöôùc vöôït quaù 0,1 mg/l gaây nguy haïi cho söùc khoeû. Ñoàng (Cu) Nöôùc thaûi coâng nghieäp laø nguyeân nhaân cuûa vieäc nöôùc coù kim loaïi ñoàng. Löôïng Cu vöôït quaù 1mg/l gaây ngoä ñoäc cho ngöôøi. Thaïch tín (As) Nöôùc thaûi coâng nghieäp thuoäc da, xöôûng nhuoäm... maøng As vaøo nöôùc soâng. 2.5.2 NHU CAÀU VEÀ NÖÔÙC SAÏCH TAÏI KHU VÖÏC: Nöôùc saïch vaø veä sinh moâi tröôøng noâng thoân laø vaán ñeà böùc xuùc vaø mong ñôïi chính ñaùng cuûa ñoàng baøo vuøng noâng thoân nhaát laø taïi khu vöïc döï aùn. Chæ thò 200/Ttg cuûa Thuû Töôùng Chính Phuû coù söùc ñoäng vieân to lôùn vaø ñoàng thôøi cuõng thoâi thuùc chuùng ta caàn phaûi laøm gì ñeå ñoùng goùp phaàn mình (cho duø nhoû) vaøo chöông trình nöôùc saïch moät caùch thieát thöïc vaø chuùng ta ñaõ vaø ñang tham gia vôùi nhöõng tình caûm saâu saéc nhaát, taâm huyeát nhaát,... CHÖÔNG III TOÅNG QUAN VEÀ NÖÔÙC CAÁP VAØ CAÙC BIEÄN PHAÙP XÖÛ LYÙ NÖÔÙC HIEÄN NAY 3.1 TAÀM QUAN TROÏNG CUÛA NÖÔÙC CAÁP VAØ XÖÛ LYÙ NÖÔÙC CAÁP: Nöôùc laø moät nhu caàu thieát yeáu cho moïi sinh hoaït treân traùi ñaát. Khoâng coù nöôùc, cuoäc soáng treân traùi ñaát khoâng theå toàn taïi. Nöôùc caáp duøng cho nhu caàu aên uoáng, veä sinh, caùc hoaït ñoäng giaûi trí, caùc hoaït ñoäng nhö cöùu hoaû, phun nöôùc, töôùi caây, röûa ñöôøng,… Vaø moïi ngaønh coâng nghieäp haàu nhö söû duïng nöôùc caáp nhö laø moät nguoàn nguyeân lieäu khoâng theå thay theá ñöôïc trong saûn xuaát. Hieän nay, toå chöùc Lieân Hôïp Quoác ñaõ thoáng keâ coù moät phaàn ba caùc ñieåm daân cö treân theá giôùi thieáu nöôùc saïch sinh hoaït. Do ñoù, ngöôøi daân phaûi duøng caùc nguoàn nöôùc khoâng saïch. Ñieàu naøy daãn tôùi haøng naêm coù tôùi 500 trieäu ngöôøi maéc beänh vaø 10 trieäu ngöôøi (chuû yeáu laø treû em) bò cheát, 80% caùc tröôøng hôïp maéc beänh taïi caùc nöôùc ñang phaùt trieån coù nguyeân nhaân töø vieäc duøng caùc nguoàn nöôùc bò oâ nhieãm. Vaán ñeà xöû lyù nöôùc vaø cung caáp nöôùc saïch, choáng oâ nhieãm nguoàn nöôùc do taùc ñoäng cuûa nöôùc thaûi coâng nghieäp vaø saûn xuaát ñang laø vaán ñeà ñang quan taâm ñaët bieät. Moãi quoác gia ñeàu coù tieâu chuaån rieâng veà chaát löôïng nöôùc caáp. Trong ñoù caùc chæ tieâu cao thaáp khaùc nhau. Nhöng nhìn chung, caùc chæ tieâu naøy phaûo ñaûm baûo an toaøn veä sinh veà soá vi truøng coù trong nöôùc, khoâng coù chaát ñoäc haïi laøm aûnh höôûng ñeán söùc khoeû cuûa con ngöôøi, caùc chæ tieâu veà ñoä pH, noàng ñoä oxy hoaø tan, ñoä ñuïc, maøu saéc, haøm löôïng kim loaïi hoaø tan, ñoä cöùng, muøi, vò,…Tieâu chuaån chung nhaát laø cuûa Toå chöùc Söùc khoeû Theá giôùi (WHO) hay cuûa coäng ñoàng Chaâu AÂu. Ngoaøi ra nöôùc caáp coâng nghieäp beân caïnh caùc chæ tieâu chung veà chaát löôïng nöôùc caáp, coøn tuyø thuoäc vaøo töøng muïc ñích söû duïng maø ñaët ra nhöõng yeâu caàu rieâng. Caùc nguoàn nöôùc trong töï nhieân ít khi ñaûm baûo caùc tieâu chuaån ñoù. Do tính chaát coù saún cuûa nguoàn nöôùc hay bò oâ nhieãm. Neân tuyø thuoäc vaøo chaát löôïng nguoàn nöôùc vaø yeâu caàu veà chaát löôïng nöôùc caáp maø caàn thieát phaûi coù quaù trình xöû lyù nöôùc thích hôïp ñaûm baûo cung caáp nöôùc coù chaát löôïng toát vaø oån ñònh chaát löôïng nöôùc caáp cho caùc nhu caàu. 3.2 NGUOÀN NÖÔÙC CAÁP Ñeå cung caáp nöôùc saïch, coù theå khai thaùc caùc nguoàn nöôùc trong töï nhieân (hay coøn goïi laø nöôùc thoâ) nhö nöôùc maët, nöôùc ngaàm vaø nöôùc möa. Theo ñòa hình vaø caùc ñieàu kieän moâi tröôøng xung quanh maø coù caùc nguoàn nöôùc töï nhieân vaø coù caùc chaát löôïng nöôùc khaùc nhau. Nhö nhöõng vuøng nuùi ñaù voâi, ñieàu kieän phong hoaù maïnh, nguoàn nöôùc chöùa nhieàu ion Ca,MnNöôùc coù ñoä cöùng cao, haøm löôïng chaát hoaø tan lôùn. Nöôùc ôû ao hoà ít coù ñieàu kieän löu thoâng vaø tích luyõ laâu daøi caùc nguoàn phaân boùn gaây ra cho nguoàn nöôùc thöøa chaát dinh döôõng nhö:photpho, nitô, haøm löôïng oxy hoaø tan trong nöôùc raát thaáp vaø thöôøng hay xaûy ra quaù trình phuù döôõng daãn tôùi söï phaùt trieån cuûa caùc loaøi rong, taûo. Coøn nhöõng nguoàn nöôùc tieáp nhaän caùc doøng thaûi nöôùc sinh hoaït bò oâ nhieãm bôûi caùc chaát höõu cô vaø vi khuaån gaây beänh. Nguoàn nöôùc tieáp nhaän caùc doøng thaûi coâng nghieäp thöôøng bò oâ nhieãm bôûi caùc chaát ñoäc haïi nhö kim loaïi naëng, caùc chaát phoùng xaï, caùc chaát höõu cô. 3.2.1. NGUOÀN NÖÔÙC MAËT Nguoàn nöôùc maët coù thaønh phaàn vaø chaát löôïng cuõng chòu aûnh höôûng cuûa caùc yeáu toá töï nhieân, nguoàn goác xuaát xöù vaø caû taùc ñoäng cuûa con ngöôøi trong quaù trình khai thaùc vaø söû duïng. Trong nöôùc maët coù caùc thaønh phaàn sau: - Caùc chaát raén lô löûng trong ñoù coù caû höõu cô vaø voâ cô - Caùc chaát hoaø tan döôùi daïng ion vaø phaân töû, coù nguoàn goác höõu cô vaø voâ cô. Thaønh phaàn caùc chaát gaây nhieãm baån nöôùc beà maët ñöôïc ñöa ra trong baûng: Baûng 3.1 : Thaønh phaàn caùc chaát gaây nhieãm baån nöôùc Chaát raén lô löûng d>10 mm Caùc chaát keo d=10- 10mm Caùc chaát hoaø tan d <10mm Ñaát seùt Caùt Keo Fe(OH) Chaát thaûi höõu cô, vi sinh vaät Taûo Ñaát seùt Protein Silicat SiO Chaát thaûi sinh hoaït höõu cô Cao phaân töû höõu cô Vi khuaån Caùc ion K, Na, Mg, Cl,So,Po4. CH, HS,... Caùc chaát höõu cô Caùc chaát muøn Nöôùc maët laø nguoàn nöôùc töï nhieân maø con ngöôøi thöôøng söû duïng nhaát nhöng cuõng laø nguoàn nöôùc deã bò oâ nhieãm nhaát. Do ñoù, nguoàn nöôùc maët töï nhieân khoù ñaït ñöôïc yeâu caàu ñöa tröïc tieáp söû duïng trong sinh hoaït hay phuïc vuï saûn xuaát coâng nghieäp maø khoâng qua xöû lyù. Haøm löôïng caùc chaát coù haïi cao vaø nhieàu vi sinh vaät gaây beänh cho con ngöôøi trong nguoàn nöôùc maët neân nhaát thieát phaûi coù söï quaûn lyù nguoàn nöôùc, giaùm ñònh chaát löôïng, kieåm tra caùc thaønh phaàn hoaù hoïc, lyù hoaù, möùc ñoä nhieãm phoùng xaï nguoàn nöôùc. Toå chöùc Y teá Theá giôùi ñöa ra moät soá nguoàn oâ nhieãm chính trong caùc nguoàn nöôùc maët sau: - Nöôùc nhieãm baån do vi truøng, viruùt vaø caùc chaát höõu cô gaây beänh. Nguoàn nhieãm baån naøy coù trong caùc chaát thaûi cuûa ngöôøi vaø ñoäng vaät, tröïc tieáp hay giaùn tieáp ñöa vaøo nguoàn. Haäu quaû laø caùc beänh truyeàn nhieãm nhö: Taû, Thöông haøn, Lî,.. seõ laây qua moâi tröôøng nöôùc, aûnh höôûng ñeán söùc khoeû coäng ñoàng. - Nguoàn oâ nhieãm laø caùc chaát höõu cô phaân huyû töø ñoäng vaät vaø caùc chaát thaûi trong noâng nghieäp. Caùc chaát naøy khoâng tröïc tieáp gaây beänh nhöng laø moâi tröôøng toát cho caùc vi sinh vaät gaây beänh hoaït ñoäng. Ñoù laø lyù do beänh taät deã laây lan thoâng qua moâi tröôøng nöôùc… - Nguoàn nöôùc bò nhieãm baån do caùc chaát thaûi coâng nghieäp chaát thaûi raén coù chöùa caùc chaát ñoäc haïi cuûa cô sôû coâng nghieäp nhö: Phenol, Xyanua, Crom, Cadimi, Chì,… Caùc chaát naøy tích tuï daàn trong nguoàn nöôùc vaø gaây ra nhöõng taùc haïi laâu daøi. Nguoàn oâ nhieãm daàu môû vaø caùc saûn phaåm töø daàu moû trong quaù trình khai thaùc, saûn xuaát vaø vaän chuyeån laøm oâ nhieãm naëng nguoàn nöôùc vaø gaây trôû ngaïi lôùn trong coâng ngheä xöû lyù nöôùc. - Nguoàn oâ nhieãm do caùc chaát taåy röûa toång hôïp ñöôïc söû duïng vaø thaûi ra trong sinh hoaït vaø coâng nghieäp taïo ra löôïng lôùn caùc chaát höõu cô khoâng coù khaû naêng phaân huyûsinh hoïc cuõng gaây aûnh höôûng oâ nhieãm ñeán nguoàn nöôùc maët. Caùc chaát phoùng xaï töø caùc cô sôû saûn xuaát phoùng xaï, caùc beänh vieän, caùc cô sôû nghieân cöùu ñaõ voâ tình hay coá yù gaây oâ nhieãm cho caùc nguoàn nöôùc laân caän. Caùc hoaù chaát baûo veä thöïc vaät cuøng vôùi öu ñieåm laø duøng ñeå phoøng choáng saâu beänh giuùp ích cho noâng nghieäp. Noù coøn mang laïi taùc haïi cho nguoàn nöôùc khi chuùng khoâng ñöôïc söû duïng ñuùng caùch. Caùc hoaù chaát höõu cô toång hôïp, ñöôïc söû duïng roäng raõi trong coâng nghieäp nhö: Chaát deûo, döôïc phaåm, vaûi sôïi… laø moät trong nhöõng nguoàn gaây oâ nhieãm ñaùng keå cho moâi tröôøng nöôùc. Caùc hoaù chaát voâ cô, nhaát laø caùc chaát duøng laøm phaân boùn cho noâng nghieäp nhö: Caùc hôïp chaát Photphat, Nitrat… laø nguoàn dinh döôõng cho quaù trình phuù döôõng laøm oâ nhieãm nguoàn nöôùc. Moät nguoàn nöôùc thaûi ñaùng keà töø caùc nhaø maùy nhieät ñieän tuy khoâng gaây oâ nhieãm traàm troïng nhöng cuõng laøm giaûm chaát löôïng nöôùc maët vôùi nhieät ñoä quaù cao cuûa noù. Toùm laïi, caùc yeáu toá ñòa hình, thôøi tieát laø nhöõng yeáu toá khaùch quan gaây aûnh höôûng ñeán chaát löôïng nöôùc maët: Coøn xeùt ñeán moät yeáu toá khaùc chuû quan hôn ñoù laø taùc ñoäng cuûa con ngöôøi tröïc tieáp hay giaùn tieáp vaøo quaù trình gaây oâ nhieãm moâi tröôøng nöôùc maët. 3.2.2. CAÙC NGUOÀN NÖÔÙC NGAÀM Nöôùc ngaàm ít chòu taùc ñoäng cuûa con ngöôøi hôn so vôùi nöôùc maët. Nöôùc ngaàm thöôøng coù chaát löôïng toát hôn. Trong nöôùc ngaàm haàu nhö khoâng coù caùc haït keo hay caùc haït caën lô löûng, caùc chæ tieâu vi sinh cuõng toát hôn caùc chæ tieâu vi sinh cuûa nöôùc maët, ngoaøi ra nöôùc ngaàm khoâng chöùa rong, taûo laø nhöõng thöù deã gaây oâ nhieãm nguoàn nöôùc. Thaønh phaàn ñaùng quan taâm trong nöôùc ngaàm laø söï coù maët cuûa caùc chaát hoaø tan do aûnh höôûng höôûng cuûa ñieàu kieän ñòa taàng, caùc quaù trình phong hoaù vaø sinh hoaù trong khu vöïc. Nhöõng vuøng coù ñieàu kieän phong hoaù toát, coù nhieàu chaát thaûi baån vaø löôïng möa lôùn thì nöôùc ngaàm deã bò oâ nhieãm bôûi caùc khoaùng chaát hoaø tan, caùc chaát höõu cô Baûn chaát ñòa chaát coù aûnh höôûng lôùn ñeán thaønh phaàn hoaù hoïc cuûa nöôùc ngaàm. Nöôùc luoân tieáp xuùc vôùi ñaát trong traïng thaùi bò giöõ laïi hay löu thoâng trong ñaát. Noù taïo neân söï caân baèng giöõa thaønh phaàn cuûa ñaát vaø cuûa nöôùc. Nöôùc chaûy döôùi lôùp ñaát caùt hay Granit laø: Axit vaø Muoái khoaùng. Nöôùc chaûy trong ñaát chöùa Canxi laø: Hydrocacbonat Canxi. Taïi nhöõng khu vöïc ñöôïc baûo veä toát, ít coù nguoàn thaûi gaây nhieãm baån, nöôùc ngaàm noùi chung ñöôïc ñaûm baûo veà maët veä sinh vaø coù chaát löôïng khaù oån ñònh. Ngöôøi ta chia nöôùc ngaàm laøm hai loaïi khaùc nhau: Nöôùc ngaàm hieáu khí (coù oxy): Thoâng thöôøng nöôùc ngaàm coù oxy coù chaát löôïng toát, coù tröôøng hôïp khoâng caàn xöû lyù maø coù theå caáp tröïc tieäp cho ngöôøi tieâu thuï. Trong nöôùc coù oxy seõ khoâng coù caùc chaát khöû nhö: HS, CH, NH,… Nöôùc ngaàm yeám khí (khoâng coù oxy): Trong quaù trình nöôùc thaám qua caùc taàng ñaù, oxy bò tieâu thuï. Khi löôïng oxy hoaø tan tieâu thuï heát, caùc chaát hoaø tan nhö : Fe, Mn seõ ñöôïc taïo thaønh. Maët khaùc caùc quaù trình khöû NO3 chuyeån thaønh NH; SO chuyeån thaønh HS; CO chuyeån thaønh CH cuõng xaûy ra. Nöôùc ngaàm coù theå chöùa Ca vôùi noàng ñoä cao, ion Mg, söï coù maët cuûa chuùng taïo neân ñoä cöùng cuûa nöôùc. Ngoaøi ra coøn chöùa caùc ion nhö Na, Fe, Mn, NH, HCO, SO, Cl. Ñaëc tính chung veà thaønh phaàn, tính chaát cuûa nöôùc ngaàm laø nöôùc coù ñoä ñuïc thaáp, nhieät ñoä vaø caùc thaønh phaàn hoaù hoïc ít thay ñoåi, nöôùc khoâng coù oxy hoaù trong moâi tröôøng kheùp kín laø chuû yeáu, thaønh phaàn nöôùc coù theå thay ñoåi ñoät ngoät vôùi söï thay ñoåi ñoä ñuïc vaø oâ nhieãm khaùc nhau. Nhöõng thay ñoåi naøy lieân quan ñeán söï thay ñoåi löu löôïng cuûa lôùp nöôùc sinh ra do nöôùc möa. Ngoaøi ra moät tính chaát cuûa nöôùc ngaàm thöôøng coù söï thuaàn khieát vi khuaån lôùn. Baûng sau trình baøy moät soá thaønh phaàn coù trong nöôùc maët, nöôùc ngaàm vaø nhöõng ñieåm khaùc nhau giöõa hai nguoàn nöôùc naøy. Baûng 3.2 : Söï khaùc nhau chuû yeáu giöõa nöôùc maët vaø nöôùc ngaàm Ñaëc tính Nöôùc maët Nöôùc ngaàm Nhieät ñoä Ñoä ñuïc Chaát khoaùng hoaø tan Fe vaø Mn hoaù trò II (ôû traïng thaùi hoaø tan) Khí CO hoaø tan NH SiO Nitrat Caùc vi sinh vaät Thay ñoåi theo muøa Thöôøng cao vaø thay ñoåi theo muøa Thay ñoåi theo chaát löôïng ñaát, löôïng möa. Raát thaáp, tröø döôùi ñaùy hoà Thöôøng raát thaáp hay gaàn baèng khoâng Thöôøng gaàn baõo hoaø Xuaát hieän coù caùc nguoàn nöôùc nhieãm baån Thöôøng coù noàng ñoä trung bình thaáp Vi truøng (nhieàu loaïi gaây beänh) virut caùc loaïi taûo Töông ñoái oån ñònh Thaáp hay haàu nhö khoâng coù Ít thay ñoåi, cao hôn nöôùc maët ôû cuøng moät vuøng Thöôøng xuyeân coù Thöôøng xuaát hieän ôû noàng ñoä cao Thöôøng coù ôû noàng ñoä cao do phaân hoaù hoïc Caùc vi khuaån do saét gaây ra thöôøng xuaát hieän. 3.3 NHÖÕNG CHÆ TIEÂU VEÀ NÖÔÙC CAÁP 3.3.1. CAÙC CHÆ TIEÂU VAÄT LYÙ 3.3.1.1 Nhieät ñoä nöôùc(C, K) Nhieät ñoä cuûa nguoàn nöôùc laø moät ñaïi löôïng phuï thuoäc vaøo ñieàu kieän moâi tröôøng vaø khí haäu. Ñaây laø yeáu toá khoâng nhoû aûnh höôûng ñeán quaù trình xöû lyù nöôùc. Nöôùc soâng hoà, nöôùc ngaàm maïch saâu coù nhieät ñoä oån ñònh gaàn nhö khoâng thay ñoåi theo muøa. 3.3.1.2 Ñoä maøu (Pt- Co) Ñoä maøu cuûa nöôùc thieân nhieân theå hieän söï toàn taïi caùc hôïp chaát humic (muøn) vaø caùc chaát baån ôû trong nöôùc taïo neân. Caùc hôïp chaát saét khoâng hoaø tan laøm cho nöôùc coù maøu ñoû. Caùc chaát muøn gaây ra maøu vaøng. Caùc loaïi thuyû sinh taïo cho nöôùc coù maøu xanh laù caây. Nöôùc thaûi sinh hoaït vaø coâng nghieäp thöôøng taïo ra maøu xaùm hay ñen cho nguoàn nöôùc. Ñoä maøu cuûa nöôùc ñöôïc xaùc ñònh baèng caùch so maøu baèng maét thöôøng hay maùy so maøu quang hoïc vôùi thang maøu tieâu chuaån. Ñôn vò ño ñoä maøu laø ñoä Pt. 3.3.1.3 Ñoä ñuïc (NTU) Ñoä ñuïc cuûa nöôùc ñaëc tröng cho caùc taïp chaát phaân taùn daïng höõu cô hay voâ cô khoâng hoaø tan hay keo coù nguoàn goác khaùc nhau. Nguyeân nhaân gaây ra maët nöôùc bò ñuïc laø söï toàn taïi caùc loaïi buøn, axit silic, hydroxit saét, hidroxit nhoâm, caùc loaïi keo höõu cô vi sinh vaät vaø phuø du thöïc vaät ôû trong ñoù. Trong nöôùc ngaàm, ñoä ñuïc ñaëc tröng cho söï toàn taïi caùc khoaùng chaát khoâng hoaø tan hay caùc hôïp chaát höõu cô töø nöôùc thaûi xaâm nhaäp vaøo ñaát. Ñoä ñuïc ñöôïc ño baèng maùy ño quang hoïc treân cô sôû thay ñoåi cöôøng ñoä aùnh saùng khi qua lôùp nöôùc maãu. Ñôn vò cuûa ñoä ñuïc xaùc ñònh theo phöông phaùp naøy laø NTU (Nepheometric Turbidity Unit). 1UNT töông öùng vôùi 0,58mg Foocmazin trong moät lít nöôùc. 3.3.1.4 Muøi vò Moät soá chaát khí vaø moät soá chaát hoaø tan laøm cho nöôùc coù muøi. Nöôùc thieân nhieân thöôøng coù theå coù muøi ñaát, muøi tanh ñaëc tröng hoaù hoïc nhö muøi Amoniac, muøi Clophenol. Nöôùc coù theå coù vò maën, chaùt tuyø theo haøm löôïng caùc chaát muoái khoaùng hoaø tan 3.3.1.5 Ñoä nhôùt Ñoä nhôùt bieåu thò ñoä khoaùng trôû beân trong hay löïc ma saùt sinh ra trong quaù trình dòch chuyeån. 3.3.1.6 Ñoä daãn ñieän Nöôùc laø moät chaát daãn ñieän yeáu. Ñoä daãn ñieän cuûa nöôùc tinh khieát coù theå ñaït tôùi 4,2 Micro Simen treân 1 meùt ôû 20C. Ñoä daãn ñieän taêng khi trong nöôùc coù caùc muoái hoaø tan vaø thay ñoåi phuï thuoäc vaøo nhieät ñoä. 3.3.1.7 Tính phoùng xaï Tính phoùng xaï cuûa nöôùc laø do söï phaân huyû caùc chaát phoùng xaï coù trong nöôùc taïo neân. Nöôùc ngaàm thöôøng nhieãm caùc chaát phoùng xaï töï nhieân, caùc chaát naøy coù thôøi gian baùn phaân huyû raát nhoû neân nöôùc thöôøng voâ haïi. Trong moät soá tröôøng hôïp coøn ñöôïc söû duïng ñeå chöõa beänh. Ngöôïc laïi, tính phoùng xaï cuûa nöôùc do söï nhieãm baån chaát phoùng xaï töø chaát thaûi coâng nghieäp khi vöôït quaù giôùi haïn cho pheùp laïi nguy hieåm. Phoùng xaï gaây nguy haïi cho cuoäc soáng neân ñoä phoùng xaï trong nöôùc thöôøng ñöôïc xem laø moät chæ tieâu quan troïng ñeå ñaùnh giaù chaát löôïng nöôùc. 3.3.1.8 Haøm löôïng chaát raén trong nöôùc. Haøm löôïng chaát raén trong nöôùc goàm coù chaát raén voâ cô (Caùc muoái hoaø tan, chaát raén khoâng tan nhö: huyeàn phuø, ñaát caùt..), chaát raén höõu cô (goàm caùc vi sinh vaät, vi khuaån, ñoäng vaät nguyeân sinh, chaát thaûi sinh hoaït, coâng nghieäp). Trong xöû lyù nöôùc haøm löôïng chaát raén coù khaùi nieäm sau: - Toång haøm löôïng caën lô löûng TSS (Total Suspended Solid) laø troïng löôïng khoâ tính baèng miligam cuûa phaàn coøn laïi sau khi cho bay hôi 1 lít nöôùc maãu treân noài caùch thuyû roài saáy khoâ ôû 150C tôùi khi coù troïng löôïng khoâng ñoåi,(ñôn vò laø mg/g). - Caën lô löûng SS (Suspended Solid), phaàn troïng löôïng khoâ tính baèng miligam cuûa phaàn coøn laïi treân giaáy loïc khi loïc 1 lít maãu nöôùc qua pheãu, saáy khoâ ôû 150C tôùi khi coù troïng löôïng khoâng ñoåi, (ñôn vò laø mg/g). - Chaát raén DS (Dissolved Solid) baèng hieäu giöõa toång löôïng caën TDS vaø caën lô löûng SS: DS=TSS-SS - Chaát raén hoaù hôi VS (Volatile Solid) laø phaàn maát ñi khi nung ôû 550C trong moät thôøi gian nhaát ñònh. Phaàn maát ñi laø chaát raén hoaù hôi, phaàn coøn laïi laø chaát raén khoâng hoaù hôi. 3.3.2 CAÙC CHÆ TIEÂU HOAÙ HOÏC 3.3.2.1 Ñoä pH pH laø chæ soá ñaëc tröng cho noàng ñoä ion H coù trong dung dòch. Thöôøng bieåu thò cho tính acid hay tính kieàm cuûa nöôùc. Trong moâi tröôøng rieâng cuûa mình, moät phaàn caùc phaân töû nöôùc phaân ly theo phöông trình: HO H + OH Söï töông quan noàng ñoä caùc ion H vaø OH bieåu thò baèng bieåu thöùc: K = [H]. [OH] Trong ñoù: K: Tích soá ion cuûa nöôùc, coù giaù trò phuï thuoäc vaøo nhieät ñoä cuûa nöôùc. Nöôùc tinh khieát ôû t=25C coù noàng ñoä ion Hbaèng noàng ñoä OH [H]=[OH]=10 iongam/l Thöïc teá, tính acid cuõng nhö tính kieàm cuûa nöôùc ít khi bieåu dieãn baèng noàng ñoä ion H vaø OHmaø baèng ñaïi löôïng pH: pH= lg[H]= Tính chaát cuûa nöôùc ñöôïc xaùc ñònh theo caùc giaù trò khaùc nhau cuûa pH Khi : pH = 7 nöôùc coù tính trung bình pH < 7 nöôùc coù tính axít pH > 7 nöôùc coù tính kieàm Vaø ñoä pH cuûa nöôùc coù lieân quan ñeán söï hieän dieän cuûa moät soá kim loaïi vaø khí hoaø tan trong nöôùc. Ôû ñoä pH < 5, tuyø thuoäc vaøo ñieàu kieän ñòa chaát, trong moät soá nguoàn nöôùc coù theå chöùa Saét, Mangan nhoâm ôû daïng hoaø tan. Vaø moät soá loaïi khí nhö CO, HS toàn taïi ôû daïng töï do trong nöôùc. Tính chaát naøy ñöôïc duøng ñeå khöû caùc hôïp chaát Sunfua vaø Cacbonat coù trong nöôùc baèng bieän phaùp laøm thoaùng. Ngoaøi ra khi taêng pH vaø coù theâm taùc nhaân oxi hoaù, caùc kim loaïi hoaø tan trong nöôùc chuyeån thaønh daïng keát tuûa vaø deã daøng taùch ra khoûi nöôùc baèng bieän phaùp laéng, loïc. Ñoä pH trong nöôùc coù yù nghóa quan troïng trong caùc quaù trình lyù, hoaù khi xöû lyù baèng hoaù chaát. Quaù trình chæ coù hieäu quaû toái öu khi ôû moät khoaûng pH aán ñònh trong nhöõng ñieàu kieän nhaát ñònh. 3.3.2.2 Ñoä kieàm cuûa nöôùc Ñoä kieàm toaøn phaàn laø toång haøm löôïng caùc ion Hydrocacbonat, Cacbonat, Hydroxyt vaø Anion cuûa caùc muoái cuûa caùc axit yeáu. Do haøm löôïng caùc muoái cuûa caùc axit yeáu coù trong nöôùc raát nhoû neân ñoä kieàm toaøn phaàn ñöôïc ñaëc tröng baèng toång haøm löôïng caùc ion sau: K = [OH] + [ CO] + [HCO] 3.3.2.3 Ñoä cöùng cuûa nöôùc Ñoä cöùng cuûa nöôùc laø ñaïi löôïng bieåu thò haøm löôïng caùc ion Canxi vaø Magieâ coù trong nöôùc. Trong kyõ thuaät xöû lyù nöôùc söû duïng 3 loaïi ñoä cöùng: Ñoä cöùng taïm thôøi ñöôïc bieåu thò toång haøm löôïng caùc muoái Cacbonat vaø Hydrocac._.aù nöôùc ( khoâng söû duïng ) mg /l : (Theo baûng 3-3 trang 78 XLNC – TS Nguyeãn Ngoïc Dung)=24000 g/ m3 Neân: Cmax = 320 + 0,55* 50 + 0,25 *20 = 350 mg/l. Suy ra: T = (h) P = Vôùi Kp: Heä soá pha loaõng caën choïn Kp = 1,15 Suy ra *100% =1,6% Ñeå thu nöôùc ñaõ laéng, duøng heä thoáng maùng voøng chaûy traøn xung quanh thaønh Dieän tích maët caét ngang cuûa maùng voøng tính nhö sau: Fv= = = 0,0023 (m2) (choïn v = 0,6m /s) Caùc thoâng soá cuûa maùng raêng cöa thu nöôùc choïn : H = 300mm; P = 200mm 4. Beå chöùa sau laéng Ñeå ñaûm baûo thu nöôùc töø beå laéng vaø phaân phoái cho coâng ñoaïn xöû lyù tieáp theo: Choïn beå coù theå tích baèng ½ löu löôïng tính toaùn. Choïn beå chöùa coù kích thöôùc : L* B * H = 2,5 * 1 * 2 = 5m3 5. Boàn loïc aùp löïc: Ñeå thuaän tieän trong vieäc vaän chuyeån, thieát keá 2 boàn loïc aùp löïc coù coâng suaát nhö nhau laø 5m3/h. Löïa choïn beå loïc 1 lôùp. Choïn toác ñoä loïc : v = 10 m/ h ( luùc bình thöôøng ) Dieän tích beà maët loïc: F = = = 0,5m2. Ñöôøng kính beå: Db = = 0,8 m Caùc thoâng soá ñöôïc choïn nhö sau: Ñöôøng kính haït nhoû nhaát dmin = 0,5 mm Ñöôøng kính haït lôùn nhaát dmax = 1.2 mm Ñöôøng kính haït töông ñöông dtñ = 0.7 – 0.9mm Heä soá khoâng ñoàng nhaát : k = 2,0 – 2,2 Chieàu daøy lôùp vaät lieäu loïc: 800 – 900mm Vaän toác cho pheùp ôû cheá ñoä laøm vieäc taêng cöôøng vtc = 15 m/h Chieàu cao lôùp nöôùc treân beà maët vaät lieäu loïc: hn = 200mm Chieàu cao döï tröõ töø lôùp thaønh ñeán beà maët nöôùc: hdt = 0,2 m Chieàu cao lôùp soûi ñôõ hñ = 0,2m. Chieàu cao töø saøn ñôõ ñeán ñaùy beå: hs = 0,4 m Chieàu cao chaân ñôõ, hcñ = 400mm. Chu kyø loïc: Choïn t = 6h. Vaäy chieàu cao toång coäng: H = L + hn + hdt + dñ+ hs + hcñ = 0,8 + 0,2 + 0,2 + 0,2 + 0,4 + 0,4 = 2,2(m) Choïn beå coù hình truï baèng theùp (daøy 4mm) Heä thoáng phaân phoái nöôùc loïc vaø thu nöôùc röûa loïc. + Ñöôøng kính oáng nöôùc vaøo beå: D0 = m, Choïn D0 = 42mm. (Choïn vaän toác trong oáng v= 1m/s, quy phaïm 0,8 – 1,2 m/s) Choïn pheåu phaân phoái nöôùc coù ñaëc ñieåm sau: D = 180mm, d = 42mm, h = 150mm *) Heä thoáng phaân phoái nöôùc röûa loïc. - Röûa baèng nöôùc - Thôøi gian röûa loïc choïn t = 5 phuùt (quy phaïm 5 7 phuùt) - Cöôøng ñoä nöôùc röûa loïc W = 16 l/s.m2 (quy phaïm 1416 l/s.m2) - Ñoä giaûn nôû töông ñoái 45% Löu löôïng nöôùc röûa Qr =m3/s. Ñöôøng kính oáng nöôùc daãn nöôùc röûa loïc : D = = = 0,1 m ( vaän toác chaûy trong oáng phaân phoái chính, laáy v = 1 m/s. quy phaïm 1 1,2 m/s) Choïn ñöôøng kính oáng chính D = 100mm - Tieát dieän ngang cuûa oáng chính : fc = r2 * 3,14 = 0,052 * 3,14 = 0,008 m2 Choïn heä thoáng röûa kieåu xöông caù, khoaûng caùch giöõa caùc oáng nhaùnh choïn laø 85 mm, vaäy soá oáng nhaùnh: n = 8 Löu löôïng trong oáng nhaùnh : qn == 0,001 m3/s Ñöôøng kính oáng nhaùnh: dn = =0,025m ( Vaän toác cho pheùp trong oáng nhaùnh choïn v = 2m/ s, quy phaïm 1,8 2 m/s) Choïn ñöôøng kính oáng nhaùnh dn = 25 mm Choïn toång dieän tích loã phaân phoái = 35 %fc (quy phaïm 35 40%) Vaäy toång dieän tích loã phaân phoái : = 0,0028 m2 Choïn ñöôøng phaân phoái dpp = 5mm Tieát dieän loã phaân phoái : fL == 140 loã. Soá loã treân moãi nhaùnh: = 17,5 choïn soá loã treân moãi nhaùnh laø 18 loã. Treân moãi nhaùnh saép xeáp caùc loã theo hai haøng so le nhau, vaø nghieâng moät goùc 450 so vôùi truïc thaúng ñöùng cuûa oáng. Khoaûng caùch giöõa caùc loã laáy baèng 85mm. Daøn oáng phaân phoái nöôùc röûa loïc ñaët caùch nay beå röûa loïc 300mm. Toån thaát aùp löïc cuûa heä thoáng phaân phoái röûa laáy baèng 4 m ( quy phaïm: 3 5m). Theå tích nöôùc röûa loïc trong 5 phuùt (1 beå loïc): VL = Q* t = 0,008 * 5 * 60 = 2,4m3. Toån thaát aùp löïc khi röûa: Toån thaát aùp löïc trong heä thoáng baèng giaøn oáng khoan loã: h1 = = 19*= 4,84 m + 1 = + 1 = 19 Trong ñoù: Kw: Tyû soá giöõa toång dieän tích caùc loã treân oáng vaø dieän tích tieát dieän ngang cuûa oáng chính, Kw = 35% = 35. : Heä soá söùc caêng. Vo: Toác ñoä nöôùc chaûy ôû ñaàu oáng chính (m/s) = 1m/s Vn: Toác ñoä nöôùc chaûy ôû ñaàu oáng nhaùnh (m/s) = 2m/s g: Gia toác troïng tröôøng baèng 9,81 m/s2 Toån thaát aùp löïc qua lôùp vaät lieäu loïc: h2 = (a + bw).L.e = (0,76 + 0,017.16).0,8.0,45 = 0,37 m Trong ñoù: a,b: Thoâng soá phuï thuoäc kích thöôùc haït d = 0,8 ; a = 0,45; b = 0,017 L: Chieàu daøy lôùp vaät lieäu L = 0,8m e:Ñoä giaûn nôû töông ñoái 45%. w: Cöôøng ñoä röûa loïc 16 l/s.m2 Toån thaát aùp löïc qua lôùp soûi ñôõ. h3 = 0,22.Ls.w = 0,22 . 0,2 . 16 = 0,7m. AÙp löïc ñeå phaù vôõ keát caáu ban ñaàu cuûa lôùp caùt loïc. Choïn h4 = 2m. Vaäy toån thaát aùp löïc noäi boä cuûa beå loïc: hb = h1 + h2 + h3 + h4 = 4,84 + 0,37 + 0,7 + 2 = 7, 91m Choïn maùy bôm röûa loïc: Hr = hñc + h0 + hb + hcb. hñc : Ñoä cao töø coät möïc nöôùc thaáp nhaát trong beå chöùa, choïn hñc = 2m. ho : Toån thaát aùp löïc treân ñöôøng oáng Theo coâng thöùc Manning: ho = i.l i: Toån thaát aùp löïc treân moät ñôn vò chieàu daøi oáng. i= 6,35 (n.v)2.d-4/3 i= 6,35 (0,01.1,5)2 . 0,1-4/3 = 0,03. Vôùi: d: Ñöôøng kính oáng röûa loïc, d = 100m. v: Vaän toác trung bình chaûy trong oáng, v = 1,5m/s g: Gia toác troïng tröôøng, g = 9,81 m/s n: Heä soá nhaùm, OÁng PVC choïn n = 0,01 (Quy phaïm: 0,0090,013) l: Chieàu daøi ñöôøng oáng, choïn l= 3m. h0= 0,03.3 = 0,09m. hcb: Toån thaát cuïc boä ôû caùc boä phaän noái oáng vaø van (giaû söû ñöôøng oáng nöôùc röûa loïc cho moät beå loïc coù caùc thieát bò phuï nhö: 2 co 90o, 1 van khoaù, 1 noái, 1 chaïc ba phaân nhaùnh, 2 oáng ngaén). co 90 = 1,1 ; khoaù = 2,06; oáng ngaén = 1; noái = 0,45; chaïc ba = 2,3. hcb = = (2. 1,1 + 2,06 + 2.1 + 0,45 + 2,3). = 7m. Toån thaát toång coäng: Hr = 2 + 0,09 + 7,91 + 7 = 17m. Choïn maùy bôm coù aùp löïc 17m. Coâng thöùc tieâu thuï ñieän cuûa maùy bôm: N = = = 1,4 kw. Trong ñoù:Q: Löu löôïng nöôùc röûa, Q = 0,008 m3/s Hr: Toån thaát toång coäng, Hr = 14m. : Troïng löôïng theå tích cuûa nöôùc, = 1000 Kg/m3 g: Gia toác troïng tröôøng, g = 9,81 m/s : Hieäu suaát, choïn = 80% Choïn ñöôøng kính oáng daãn nöôùc xaû loïc ñaàu dxaû = 100 mm. Treân ñaàu beå ñaët moät van xaû khí coù d = 20 mm vaø coù naép ñoùng môû. 5. Beå chöùa nöôùc saïch: Löôïng nöôùc saûn xuaát ra trong giôø ñöôïc bôm cung caáp ñeàu trong ngaøy, choïn theå tích beå chöùa baèng 5% toång löôïng nöôùc trong ngaøy saûn xuaát cao nhaát (quy phaïm 510%) Vc = 5% Q Vaø theå tích beå chöùa phaûi thoaû ñieàu kieän röûa loïc, dung tích caàn röûa loïc: WL = 2,4 *2 = 4,8 m3 Vaäy theå tích beå chöùa: VC = = 12 m3 ( thoaû ñieàu kieän WL) Kích thöôùc beå : B * L * H = 2 * 4 * 2 (m) 5.3 Phöông aùn 2: Quaït gioù NaOH 3% Pheøn nhoâm 5% Gieáng Giaøn möa Beå keát hôïp (Ngaên phaûn öùng & Ngaên laéng vaùch nghieâng) Beå chöùa sau laéng Beå loïc aùp löïc (1) Beå loïc aùp löïc (2) Beå chöùa Thuyeát minh sô ñoà coâng ngheä: Nöôùc nguoàn ñöôïc bôm töø gieáng cuûa Doanh nghieäp qua giaøn möa, taïi ñaây giaøn möa ñöôïc söï hoå trôï cuûa quaït gioù seõ khöû CO2, laøm giaøu oxi cho nöôùc ñoàng thôøi taïo ñieàu kieän ñeå Fe2+ oxy hoaù thaønh Fe3+. Treân giaøn möa coù heä thoáng oáng chính vaø oáng nhaùnh. Nöôùc töø oáng chính seõ phun ra ngoaøi qua caùc loã treân oáng nhaùnh vaø rôi xuoáng qua saøn tung nöôùc. Nöôùc töø saøn tung di chuyeån daàn xuoáng döôùi do troïng löïc baûn thaân vaø taäp trung taïi saøn thu nöôùc. Taïi ñaây nöôùc seõ chaûy sang oáng thu ñeå sang coâng trình tieáp theo laø beå keát hôïp Taïi beå keát hôïp, ñöôïc chia thaønh hai ngaên laø: Ngaên phaûn öùng vaø ngaên laéng vaùch nghieâng. Töø ngaên phaûn öùng nöôùc seõ khuaáy troän nhôø caùc caùnh khuaáy vaø quaù trình hình thaønh boâng caën seõ dieãn ra. Nöôùc töø ngaên phaûn öùng seõ qua ngaên laéng vaùch nghieâng ñöa nöôùc töø döôùi leân, ôû ñaây caën laéng xuoáng ñeán beà maët vaùch nghieâng thì tröôït xuoáng, caën seõ ñöôïc thu vaø xaû baèng van xaû ôû döôùi ñaùy. Tieáp theo nöôùc seõ qua beå chöùa sau laéng nhaèm oån ñònh löu löôïng vaø sau ñoù ñöôïc bôm leân hai beå loïc aùp löïc ñaët song song nhau. Trong beå loïc aùp löïc ta söû duïng vaät lieäu loïc laø ODM nhaèm muïc ñích khöû trieät ñeå haøm löôïng caën coù kích thöôùc töông ñoái nhoû, haøm löôïng Saét vaø haøm löôïng Mangan maø khoâng xöû lyù ñöôïc ôû caùc coâng trình tröôùc. Nöôùc sau khi ra khoûi hai beå loïc aùp löôïc naøy seõ ñaït chaát löôïng theo TCVN veà sinh hoaït vaø saûn xuaát vaø ñöôïc ñöa ñeán beå chöùa ñeå söû duïng. Tính toaùn phöông aùn 2: 1. Giaøn möa Ta coù: Q = 200 m / ngaøy ñeâm = 10 m3/ h = 0.0028 m3/s (ngaøy hoaït ñoäng 20h) Dieän tích giaøn möa ñöôïc tính theo coâng thöùc: F = (m) Trong ñoù : Q = 10m /h qm = 4 m/ m- h Suy ra: F = = 2,5 (m) Do löu löôïng thieát keá nhoû, daãn ñeán dieän tích giaøn möa cuõng nhoû neân ta choïn loaïi giaøn coù 1 ngaên. Choïn kích thöôùc:Lx B = 1,8 x 1.4 (Vôùi: L – Chieàu daøi giaøn möa; B – Chieàu roäng) Ñeå hieäu quaû xöû lyù cuûa giaøn möa ñaït hieäu quaû cao ñoàng thôøi tieát kieäm maët baèng neân ta thieát keá giaøn möa ñaët phía treân beå tieáp xuùc. Ñoàng thôøi taïo aùp löïc maïnh hôn cho beå tieáp xuùc. Chieàu cao thaùp: H = H+ HÑ =2 +1 = 3(m). Ñöôøng kính oáng chính ñöôïc tính baèng coâng thöùc: Q = V x F Trong ñoù: Q= 10m/h = 0,0028 m/s V = Vaän toác böôùc choïn :1,2 m/s F == (F: Tieát dieän ngang oáng chính). Maø F = (= 3,14) d = 0,054 d 54, choïn d = 60. Vaäy oáng chính coù ñöôøng kính = 60. Choïn vaät lieäu thieát keá laø Inox. Choïn khoaûng caùch giöõa caùc oáng nhaùnh = 200 mm = 0,2 m Soá oáng nhaùnh laø: m = = 8 (oáng). Löu löôïng nöôùc chaûy trong 1 oáng nhaùnh laø: q = 0,00035 m/s Ñöôøng kính oáng nhaùnh: q = v . f f = Trong ñoù: v : Vaän toác nöôùc trong oáng nhaùnh choïn = 1,0 m/s f == 0,00035 maø f = = d = 0,0020 dnhaùnh =20. Vaäy oáng nhaùnh coù ñöôøng kính =20. Toång dieän tích loã baèng 35% - 40% dieän tích tieát dieän ngang cuûa oáng chính. Ta coù: = 0,4 x 0,0023 = 0,00092 (m) (Choïn baèng 40% = 0,4) = 0,000005(m) Toång soá loã treân daøn möa: loã = (loå). Soá loã treân moãi oáng nhaùnh: n = =(loå) Choïn soá loå treân oáng nhaùnh baèng: 23 (loå) Vaän toác nöôùc qua loå (oáng nhaùnh): V = = 3,04 m/s Do haøm löôïng Fe vaø COcuûa nguoàn nöôùc khaûo saùt töông ñoái lôùn neân trong heä thoáng xöû lyù khi qua khoûi giaøn möa ta coøn boá trí heä thoáng quaït gioù nhö sau: Löôïng gioù caàn thieát ñöa vaøo öùng vôùi tieâu chuaån 10mkhoâng khí /1 mnöôùc (phaàn 4/180 saùch Xöû Lyù Nöôùc Caáp –TS Nguyeãn Ngoïc Dung) Qgioù = 10 x10 =100m/h = 0,028 m/s. Aùp löïc gioù : Hgioù = saøn +maùng. Trong ñoù: cb : Toån thaát cuïc boä, laáy baèng 15 mm saøn :Toån thaát qua saøn phaân phoái laáy = 10 mm maùng : Toån thaát qua oáng phaân phoái gioù laáy =10 mm. : Toån thaát qua lôùp vaät lieäu tieáp xuùc = 30 . 2 = 60 mm Hgioù = 60 + 15 + 10 + 5 Hgioù = 95mm Choïn maùy quaït gioù döïa vaøo 2 thoâng soá: Qgioù = 100m/h = 0,03m/s Hgioù = 95mm *) Hieäu suaát xöû lyù cuûa giaøn möa: + Khöû saét: HFe(%) = = 18.5% Trong ñoù: - Keát quaû phaân tích ñaàu vaøo: 24.78 mg/l - Keát quaû phaân tích sau khi ra khoûi giaøn möa (moâ hình PTN): 20,2 mg/l Löôïng Fe maø giaøn möa xöû lyù ñöôïc: CFe = (24.78* 18,5%) = 4,58 (mg/l) + Khöû Mangan: HMn(%) = = 11% Trong ñoù : - Keát quaû phaân tích nöôùc nguoàn: 4.5mg/l - Keát quaû phaân tích sau khi ra khoûi giaøn möa (moâ hình PTN): 4.01mg/l Löôïng Mn maø giaøn möa xöû lyù ñöôïc: CMn = (4.01 * 11%) = 0,44 (mg/l) *) Toång hôïp soá lieäu cuûa giaøn möa: - Giaøn möa laøm baèng vaät lieäu inox , 2,5 mm. - Caùc thoâng soá: L x B x H =1,8 x1,4 x 3 - Ñöôøng kính oáng chính: = 60 - Soá oáng nhaùnh: 8 oáng - Ñöôøng kính oáng nhaùnh = 20 - Toång soá loã treân giaøn oáng phaân phoái 184 loã - Soá loã treân moãi oáng = 23 loã - Vaän toác nöôùc qua loã = 3,04 m/s - Qgioù = 100 m/h =0,028 m/s - Hgioù =95mm. 2. Beå keát hôïp: Bao goàm ngaên phaûn öùng & Ngaên laéng vaùch nghieâng 2.1 Ngaên phaûn öùng Tieát dieän oáng daãn nöôùc vaøo: S = = 0,0027 m2 ( Vaän toác nöôùc chaûy trong oáng v =1m /s). Ñöôøng kính oáng nöôùc vaøo: D = = = 0,058 m Choïn D = 60 mm Choïn thôøi gian löu nöôùc t = 10 phuùt ( quy phaïm 1030 phuùt) Dung tích beå : Wb = Q * t == 1,6 m3 Choïn chieàu cao ngaên phaûn öùng baèng chieàu cao ngaên laéng baèng 2,2m hb = 2,2 m Choïn chieàu roäng ngaên phaûn öùng baèng chieàu roäng ngaên laéng. B = 0,85 m Maët caét ngaên: F = = 0,72 m2 Chieàu daøi ngaên phaûn öùng: Lb = = 0,85 m2 Caáu taïo guoàng khuaáy goàm truïc vaø 2 caùnh khuaáy chaân vòt. Choïn toång tieát dieän baûn khuaáy = 15%F (quy phaïm 1520 %) Tieát dieän moät baûn khuaáy: fb = = 0,054 m2 Choïn ñöôøng kính caùnh khuaáy nhoû hôn chieàu roäng 0,3 m (quy phaïm 0,30,4 m) Ñöôøng kính khuaáy : DC = 0,85 – 0,3 = 0,55 m Choïn ñöôøng kính khuaáy: DC = 0,6 m Baùn kính caùnh khuaáy : RC = 0,3 m Chieàu saâu caùnh khuaáy caùnh ñaùy ngaên 0,3 m :hc = 2,2 – 0,3 = 1,9m Chieàu roäng caùnh khuaáy : BC = = 0,09 m Choïn toác ñoä quay cuûa caùnh khuaáy : n=10 voøng / phuùt ( thöïc ngieäm) Toác ñoä chuyeån ñoäng cuûa caùnh khuaáy so vôùi nöôùc: VK = = 0,314 m/s. Toác ñoä chuyeån ñoäng töông ñoái cuûa caùnh khuaáy so vôùi nöôùc : V = 0,75 vk = 0,75 * 0,314 = 0,24m /s Naêng löôïng caàn thieát ñeå quay caùnh khuaáy. N = 51 * C * F * v3 Trong ñoù: C : Heä soá trôû löïc cuûa nöôùc, phuï thuoäc vaøo tyû leä chieàu daøi vaø chieàu roäng baûn caùnh quaït, l/b = 6,6. Choïn C = 1,2 F : toång tieát dieän baûn caùnh quaït = 0,054 *2 = 0,108 m2 Vaäy : N = 51 * 1,2 * 0,108 * (0,24)3 = 0,108 m2. Naêng löôïng tieâu hao cho vieäc khuaáy troän 1 m3 nöôùc. Z = = 0,03 w / m3 Giaù trò giañien vaän toác cuûa beå :G = 10=10 = 10s Trong ñoù: : ñoä nhôùt ñoäng hoïc cuûa nöôùc ôû 200C, = 0,0092 kGm/s P = G * t = 18 * 600 = 10800 ( thoaû ñieàu kieän P < 200000) ( t : thôøi gian löu nöôùc 10 phuùt = 600 giaây) 2.2 Ngaên laéng vaùch nghieâng *) Vuøng laéng: Choïn khoaûng caùch giöõa hai vaùch ngaên nghieâng h = 0,1 m (quy phaïm 0,050,1 m) Vaùch ñaët nghieâng = 600 Chieàu cao vuøng laéng choïn Ho = 1,3 m moâi tröôøng (quy phaïm 11,5 m) Thôøi gian löu nöôùc t = 45 phuùt Vaäy dieän tích vuøng laéng: F = = = 5.8 ( m2) Chieàu daøi vuøng laéng: L = K* Vtb*h / uocos Vaän toác trung bình cuûa nöôùc ñi leân theo vaùch nghieâng. Vtb = = = 9.08 m/h (Theo 6-8 saùch XLNC) Toác ñoä laéng trong khoaûng giöõa 2 taám vaùch nghieâng Choïn uo = 0,5 mm/s = 1,8m/h (quy phaïm 0,450,5mm/s ) K : heä soá chaûy roái, choïn K = 1,5 (quy phaïm 1,31,5 m) Vaäy chieàu daøi vuøng laéng: L = = 1,5m Chieàu roäng ngaên :B == 0,85 m Chieàu daøi vaùch nghieâng : Lvn = Ho/sin = = 1,5 m Toång soá vaùch nghieâng : nvn = 7 ( baèng plastic daøy 3 mm) Kích thöôùc baûn cuûa moät vaùch nghieâng : L*B = 0,85 * 1,5 m =1,275 m2 *) Heä thoáng phaân phoái. Choïn oáng phaân phoái khoang loã naèm theo chieàu daøi ngaên laéng, naèm phía döôùi vaùch nghieâng. Toác ñoä nöôùc qua loã phaân phoái choïn: vL = 0,3 m/s (quy phaïm 0,20,3m/s) Toång tieát dieän loã phaân phoái vaøo : SL = = = 0,0093 m2 Khoan loã coù ñöôøng kính: DL = 10mm , S = 78,5mm2 Toång soá loã : nL = SL /S = = 118,4 choïn n = 120 (loã) Tieát dieän oáng phaân phoái, choïn tieát dieän oáng phaân phoái lôùn hôn löu löôïng tính toaùn 20% (quy phaïm 2030%) Vaäy löu löôïng thöïc teá ñeå choïn oáng: Qtt = + Q = 12 m3 Tieát dieän oáng phaân phoái: SPP = = 0,011 m2 Ñöôøng kính oáng phaân phoái vaøo ngaên Do = 0,118 m , choïn Do= 120 mm Chieàu daøi oáng baèng chieàu daøi ngaên, Lo = 1,5m 3. Beå chöùa sau laéng Ñeå ñaûm baûo thu nöôùc töø beå laéng vaø phaân phoái cho coâng ñoaïn xöû lyù tieáp theo: Choïn beå coù theå tích baèng ½ löu löôïng tính toaùn. Choïn beå chöùa coù kích thöôùc : L* B * H = 2,5 * 1 * 2 = 5m3 4. Boàn loïc aùp löïc: Ñeå thuaän tieän trong vieäc vaän chuyeån, thieát keá 2 boàn loïc aùp löïc coù coâng suaát nhö nhau laø 5m3/h. Löïa choïn beå loïc 1 lôùp. Choïn toác ñoä loïc : v = 10 m/ h ( luùc bình thöôøng ) Dieän tích beà maët loïc: F = = = 0,5m2. Ñöôøng kính beå: Db = = 0,8 m Caùc thoâng soá ñöôïc choïn nhö sau: Ñöôøng kính haït nhoû nhaát dmin = 0,5 mm Ñöôøng kính haït lôùn nhaát dmax = 1.2 mm Ñöôøng kính haït töông ñöông dtñ = 0.7 – 0.9mm Heä soá khoâng ñoàng nhaát : k = 2,0 – 2,2 Chieàu daøy lôùp vaät lieäu loïc: 800 – 900mm Vaän toác cho pheùp ôû cheá ñoä laøm vieäc taêng cöôøng vtc = 15 m/h Chieàu cao lôùp nöôùc treân beà maët vaät lieäu loïc: hn = 200mm Chieàu cao döï tröõ töø lôùp thaønh ñeán beà maët nöôùc: hdt = 0,2 m Chieàu cao lôùp soûi ñôõ hñ = 0,2m. Chieàu cao töø saøn ñôõ ñeán ñaùy beå: hs = 0,4 m Chieàu cao chaân ñôõ, hcñ = 400mm. Chu kyø loïc: Choïn t = 6h. Vaäy chieàu cao toång coäng: H = L + hn + hdt + dñ+ hs + hcñ = 0,8 + 0,2 + 0,2 + 0,2 + 0,4 + 0,4 = 2,2(m) Choïn beå coù hình truï baèng theùp (daøy 4mm) Heä thoáng phaân phoái nöôùc loïc vaø thu nöôùc röûa loïc. + Ñöôøng kính oáng nöôùc vaøo beå: D0 = m, Choïn D0 = 42mm. (Choïn vaän toác trong oáng v= 1m/s, quy phaïm 0,8 – 1,2 m/s) Choïn pheåu phaân phoái nöôùc coù ñaëc ñieåm sau: D = 180mm, d = 42mm, h = 150mm *) Heä thoáng phaân phoái nöôùc röûa loïc. - Röûa baèng nöôùc - Thôøi gian röûa loïc choïn t = 5 phuùt (quy phaïm 5 7 phuùt) - Cöôøng ñoä nöôùc röûa loïc W = 16 l/s.m2 (quy phaïm 1416 l/sm2) - Ñoä giaûn nôû töông ñoái 45% Löu löôïng nöôùc röûa Qr =m3/s. Ñöôøng kính oáng nöôùc daãn nöôùc röûa loïc : D = = = 0,1 m ( vaän toác chaûy trong oáng phaân phoái chính, laáy v = 1 m/s. quy phaïm 1 1,2 m/s) Choïn ñöôøng kính oáng chính D = 100mm - Tieát dieän ngang cuûa oáng chính : fc = r2 * 3,14 = 0,052 * 3,14 = 0,008 m2 Choïn heä thoáng röûa kieåu xöông caù, khoaûng caùch giöõa caùc oáng nhaùnh choïn laø 85 mm, vaäy soá oáng nhaùnh: n = 8 Löu löôïng trong oáng nhaùnh : qn == 0,001 m3/s Ñöôøng kính oáng nhaùnh: dn = =0,025m ( vaän toác cho pheùp trong oáng nhaùnh choïn v = 2m/ s, quy phaïm 1,8 2 m/s) Choïn ñöôøng kính oáng nhaùnh dn = 25 mm Choïn toång dieän tích loã phaân phoái = 35 %fc (quy phaïm 35 40%) Vaäy toång dieän tích loã phaân phoái : = 0,0028 m2 Choïn ñöôøng phaân phoái dpp = 5mm Tieát dieän loã phaân phoái : fL == 140 loã. Soá loã treân moãi nhaùnh: = 17,5 choïn soá loã treân moãi nhaùnh laø 18 loã. Treân moãi nhaùnh saép xeáp caùc loã theo hai haøng so le nhau, vaø nghieâng moät goùc 450 so vôùi truïc thaúng ñöùng cuûa oáng. Khoaûng caùch giöõa caùc loã laáy baèng 85mm. Daøn oáng phaân phoái nöôùc röûa loïc ñaët caùch nay beå röûa loïc 300mm. Toån thaát aùp löïc cuûa heä thoáng phaân phoái röûa laáy baèng 4 m ( quy phaïm: 3 5m). Theå tích nöôùc röûa loïc trong 5 phuùt(1 beå loïc): VL = Q* t = 0,008 * 5 * 60 = 2,4m3. *) Toån thaát aùp löïc khi röûa: Toån thaát aùp löïc trong heä thoáng baèng giaøn oáng khoan loã: h1 = = 19*= 4,84 m + 1 = + 1 = 19 Trong ñoù: Kw: Tyû soá giöõa toång dieän tích caùc loã treân oáng vaø dieän tích tieát dieän ngang cuûa oáng chính, Kw = 35% = 35. : Heä soá söùc caêng. Vo: Toác ñoä nöôùc chaûy ôû ñaàu oáng chính (m/s) = 1m/s Vn: Toác ñoä nöôùc chaûy ôû ñaàu oáng nhaùnh (m/s) = 2m/s g: Gia toác troïng tröôøng baèng 9,81 m/s2 *) Toån thaát aùp löïc qua lôùp vaät lieäu loïc: h2 = (a + bw).L.e = (0,76 + 0,017.16) . 0,8 . 0,45 = 0,37 m Trong ñoù: a,b: Thoâng soá phuï thuoäc kích thöôùc haït d = 0,8 ; a = 0,45; b = 0,017 L: Chieàu daøy lôùp vaät lieäu L = 0,8m e:Ñoä giaûn nôû töông ñoái 45%. w: Cöôøng ñoä röûa loïc 16 l/s.m2 *) Toån thaát aùp löïc qua lôùp soûi ñôõ. h3 = 0,22.Ls.w = 0,22 . 0,2 . 16 = 0,7m. AÙp löïc ñeå phaù vôõ keát caáu ban ñaàu cuûa lôùp caùt loïc. Choïn h4 = 2m. Vaäy toån thaát aùp löïc noäi boä cuûa beå loïc: hb = h1 + h2 + h3 + h4 = 4,84 + 0,37 + 0,7 + 2 = 7, 91m Choïn maùy bôm röûa loïc: Hr = hñc + h0 + hb + hcb. hñc : Ñoä cao töø coät möïc nöôùc thaáp nhaát trong beå chöùa, choïn hñc = 2m. ho : Toån thaát aùp löïc treân ñöôøng oáng Theo coâng thöùc Manning: ho = i.l i: Toån thaát aùp löïc treân moät ñôn vò chieàu daøi oáng. i= 6,35 (n.v)2.d-4/3 i= 6,35 (0,01.1,5)2 . 0,1-4/3 = 0,03. Vôùi: d: Ñöôøng kính oáng röûa loïc, d = 100m. v: Vaän toác trung bình chaûy trong oáng, v = 1,5m/s g: Gia toác troïng tröôøng, g = 9,81 m/s n: Heä soá nhaùm, OÁng PVC choïn n = 0,01 (Quy phaïm: 0,0090,013) l: Chieàu daøi ñöôøng oáng, choïn l= 3m. h0= 0,03.3 = 0,09m. hcb: Toån thaát cuïc boä ôû caùc boä phaän noái oáng vaø van (giaû söû ñöôøng oáng nöôùc röûa loïc cho moät beå loïc coù caùc thieát bò phuï nhö: 2 co 90o, 1 van khoaù, 1 noái, 1 chaïc ba phaân nhaùnh, 2 oáng ngaén). co 90 = 1,1 ; khoaù = 2,06; oáng ngaén = 1; noái = 0,45; chaïc ba = 2,3. hcb = = (2. 1,1 + 2,06 + 2.1 + 0,45 + 2,3). = 7m. Toån thaát toång coäng: Hr = 2 + 0,09 + 7,91 + 7 = 17m. Choïn maùy bôm coù aùp löïc 17m. *) Coâng suất tieâu thuï ñieän cuûa maùy bôm: N = = = 1,4 kw. Trong ñoù:Q: Löu löôïng nöôùc röûa, Q = 0,008 m3/s Hr: Toån thaát toång coäng, Hr = 14m. : Troïng löôïng theå tích cuûa nöôùc, = 1000 Kg/m3 g: Gia toác troïng tröôøng, g = 9,81 m/s : Hieäu suaát, choïn = 80% Choïn ñöôøng kính oáng daãn nöôùc xaû loïc ñaàu dxaû = 100 mm. Treân ñaàu beå ñaët moät van xaû khí coù d = 20 mm vaø coù naép ñoùng môû. 5. Beå chöùa nöôùc saïch: Löôïng nöôùc saûn xuaát ra trong giôø ñöôïc bôm cung caáp ñeàu trong ngaøy, choïn theå tích beå chöùa baèng 5% toång löôïng nöôùc trong ngaøy saûn xuaát cao nhaát (quy phaïm 510%) Vc = 5% Q Vaø theå tích beå chöùa phaûi thoaû ñieàu kieän röûa loïc, dung tích caàn röûa loïc: WL = 2,4 *2 = 4,8 m3 Vaäy theå tích beå chöùa: VC = = 12 m3 ( thoaû ñieàu kieän WL) Kích thöôùc beå : B * L * H = 2 * 4 * 2 (m) CHÖÔNG VI TÍNH KINH TEÁ SO SAÙNH VAØ LÖÏA CHOÏN PHÖÔNG AÙN THIEÁT KEÁ 6.1 PHÖÔNG AÙN 1: 6.1.1 THIEÁT BÒ: STT TEÂN THIEÁT BÒ SOÁ LÖÔÏNG ÑÔN GIAÙ THAØNH TIEÀN 1 Maùy bôm nöôùc nguoàn leân giaøn möa 1 15.000.000ñ 15.000.000 2 Inox 2mm laøm giaøn möa 1 1.000.000 1.000.000 3 Thuøng quaït gioù 1 2.000.000 2.000.000 4 Heä thoáng khuaáy beå phaûn öùng 1 2.500.000 2.500.000 5 Bôm ñònh löôïng (pheøn & NaOH) 2 1.800.000 3.600.000 6 Maùy bôm loïc (5m3/h) 2 4.000.000 8.000.000 7 Maùy bôm röûa loïc 1 4.000.000 4.000.000 8 Heä thoáng van, ñöôøng oáng vaø caùc loaïi phuï kieän 5.000.000 5.000.000 9 Vaän chuyeån, laép ñaët vaø vaän haønh 15.000.000 15.000.000 TOÅNG COÄNG: 56.100.000ñ 6.1.2 XAÂY DÖÏNG: STT HAÏNG MUÏC – QUY CAÙCH SOÁ LÖÔÏNG ÑÔN GIAÙ THAØNH TIEÀN 1 Giaøn möa 1 1.000.000 1.000.000 2 Beå tieáp xuùc 1 4.000.000 4.000.000 3 Beå laéng ñöùng 1 7.000.000 7.000.000 4 Beå chöùa sau laéng 1 5.000.000 5.000.000 5 Beå loïc aùp löïc (5m3/h) 2 15.000.000 30.000.000 6 Beå chöùa nöôùc saïch (12m3) 1 12.000.000 12.000.000 TOÅNG COÄNG 59.000.000ñ Vaäy toång voán ñaàu tö xaây döïng cô baûn: Scb = 56.100.000ñ + 59.000.000ñ = 115.100.000ñ 6.1.3. CHI PHÍ QUAÛN LYÙ & VAÄN HAØNH: Chi phí nhaân coâng: Nhaân vieân vaän haønh: 2ngöôøi * 1.500.000ñ/thaùng * 12 thaùng = 36.000.000ñ Chi phí ñieän naêng : Ñieän naêng tieâu thuï tính theo coâng thöùc: E = Trong ñoù: Q: laø löu löôïng nöôùc bôm trong 1 naêm baèng: Q = 10*20*30*12 = 72.000 m3 /naêm H: Chieàu cao ñöa nöôùc trung bình cuûa bôm, choïn H = 40m Heä soá höõu ích cuûa bôm, choïn = 0,85 E = = 7691 Kwh Toång giaù trò ñieän naêng keå caû giaù trò ñieän naêng khaùc, laáy baèng 120%E Vaäy : = 120* = 9229 Kwh. Chi phí ñieän naêng tieâu thuï : 600 * 9229 = 5.537.520 (ñoàng) Chi phí hoaù chaát: Ta coù: Qn = 72000 m3/naêm Khoái löôïng pheøn nhoâm trung bình söû duïng cho 1 naêm: 10.800 (kg) Khoái löôïng NaOH trung bình söû duïng cho 1 naêm: 2160 (kg) STT Hoaù chaát Haøm löôïng (mg/l) Ñoä tinh khieát (%) Khoái löôïng (kg/naêm) Ñôn giaù (ñoàng/kg) Thaønh tieàn 1 Pheøn nhoâm 150 99 10.800 2.500 27.000.000 2 NaOH 30 99 2.160 5000 10.800.000 Toång coäng 37.800.000 Toång chi phí quaûn lyù vaän haønh haøng naêm: Sql = 36.000.000 + 5.537.520 + 37.800.000 = 79.337.520 (ñoàng) Giaù trò khaáu hao haøng naêm: (Choïn thôøi gian khaáu hao laø :20 naêm) Skh = = 5.755.000 (ñoàng) 6.1.4 GIAÙ THAØNH XÖÛ LYÙ 1 M3 NÖÔÙC: Voán ñaàu tö xaây döïng ñöôïc vay töø ngaân haøng vôùi laõi suaát 0.93%/thaùng*12 = 11.16%/naêm trong 20 naêm. Vaäy laõi suaát haøng naêm laø: Sngaânhaøng = 115.100.000ñ * 11,16% =12.845.160 (ñoàng) Giaù saûn xuaát 1m3 nöôùc saïch: Ssx = = = 1.342 (ñoàng/m3) Nöôùc sau khi xöû lyù coù giaù thaønh laø 1.342 (ñoàng/m3) 6.2 PHÖÔNG AÙN 2: 6.2.1 THIEÁT BÒ: STT TEÂN THIEÁT BÒ SOÁ LÖÔÏNG ÑÔN GIAÙ THAØNH TIEÀN 1 Maùy bôm nöôùc nguoàn leân giaøn möa 1 15.000.000ñ 15.000.000 2 Inox 2mm laøm giaøn möa 1 1.000.000 1.000.000 3 Thuøng quaït gioù 1 2.000.000 2.000.000 4 Heä thoáng khuaáy ngaên phaûn öùng 1 2.500.000 2.500.000 5 Bôm ñònh löôïng (pheøn & NaOH) 2 1.800.000 3.600.000 6 Maùy bôm loïc (5m3/h) 2 4.000.000 8.000.000 7 Maùy bôm röûa loïc 1 4.000.000 4.000.000 8 Heä thoáng van, ñöôøng oáng vaø caùc loaïi phuï kieän 5.000.000 5.000.000 9 Vaän chuyeån, laép ñaët vaø vaän haønh 15.000.000 15.000.000 TOÅNG COÄNG: 56.100.000ñ 6.2.2 XAÂY DÖÏNG: STT HAÏNG MUÏC – QUY CAÙCH SOÁ LÖÔÏNG ÑÔN GIAÙ THAØNH TIEÀN 1 Giaøn möa 1 1.000.000 1.000.000 2 Beå tieáp xuùc 1 4.000.000 4.000.000 3 Beå laéng keát hôïp 1 4.400.000 4.400.000 4 Beå chöùa sau laéng 1 3.000.000 5.000.000 5 Beå loïc aùp löïc (5m3/h) 2 15.000.000 30.000.000 6 Beå chöùa nöôùc saïch (12m3) 1 10.000.000 12.000.000 TOÅNG COÄNG 54.600.000ñ Vaäy toång voán ñaàu tö xaây döïng cô baûn: Scb = 56.100.000ñ + 54.600.000ñ = 110.700.000ñ 6.2.3. Chi phí quaûn lyù & vaän haønh: Chi phí nhaân coâng: Nhaân vieân vaän haønh: 2ngöôøi * 1.500.000ñ/thaùng * 12 thaùng = 36.000.000ñ Chi phí ñieän naêng : Ñieän naêng tieâu thuï tính theo coâng thöùc: E = Trong ñoù: Q: laø löu löôïng nöôùc bôm trong 1 naêm baèng: Q = 10*20*30*12 = 72.000 m3 /naêm H: Chieàu cao ñöa nöôùc trung bình cuûa bôm, choïn H = 40m Heä soá höõu ích cuûa bôm, choïn = 0,85 E = = 7691 Kwh Toång giaù trò ñieän naêng keå caû giaù trò ñieän naêng khaùc, laáy baèng 120%E Vaäy : = 120* = 9229 Kwh. Chi phí ñieän naêng tieâu thuï : 600 * 9229 = 5.537.520 (ñoàng) Chi phí hoaù chaát: Ta coù: Qn = 72000 m3/naêm Khoái löôïng pheøn nhoâm trung bình söû duïng cho 1 naêm: 10.800 (kg) Khoái löôïng NaOH trung bình söû duïng cho 1 naêm: 2160 (kg) STT Hoaù chaát Haøm löôïng (mg/l) Ñoä tinh khieát (%) Khoái löôïng (kg/naêm) Ñôn giaù (ñoàng/kg) Thaønh tieàn 1 Pheøn nhoâm 150 99 10.800 2.500 27.000.000 2 NaOH 30 99 2.160 5000 10.800.000 TOÅNG COÄNG 37.800.000 Toång chi phí quaûn lyù vaän haønh haøng naêm: Sql = 36.000.000 + 5.537.520 + 37.800.000 = 79.337.520 (ñoàng) Giaù trò khaáu hao haøng naêm: (Choïn thôøi gian khaáu hao laø :20 naêm) Skh = = 5.535.000 (ñoàng) 6.2.4 GIAÙ THAØNH XÖÛ LYÙ 1 M3 NÖÔÙC Voán ñaàu tö xaây döïng ñöôïc vay töø ngaân haøng vôùi laõi suaát 0.93%/thaùng*12 = 11.16%/naêm trong 20 naêm. Vaäy laõi suaát haøng naêm laø: Sngaânhaøng = 110.700.000ñ * 11,16% = 12.354120 (ñoàng) Giaù saûn xuaát 1m3 nöôùc saïch: Ssx = = = 1.332 (ñoàng/m3) Nöôùc sau khi xöû lyù coù giaù thaønh laø 1.332 (ñoàng/m3) 6.3 SO SAÙNH VAØ LÖÏA CHOÏN PHÖÔNG AÙN: Cheânh leäch giaù thaønh giöõa hai phöông aùn: = 1342 – 1332 = 10 ñoàng/m3 Nhö vaäy phöông aùn ñöôïc choïn laø phöông aùn 2, vôùi caùc öu ñieåm hôn so vôùi phöông aùn 1: Voán ñaàu tö thaáp. Quaù trình laép ñaët, quaûn lyù vaø vaän haønh töông ñoái ñôn giaûn. Giaù thaønh thaáp Tieát kieäm ñöôïc dieän tích xaây döïng. CHÖÔNG VII KEÁT LUAÄN VAØ KIEÁN NGHÒ 7.1 KEÁT LUAÄN: Trong nhöõng naêm gaàn ñaây, ngöôøi daân chuû yeáu söû duïng nguoàn nöôùc ngaàm phuïc vuï cho muïc ñích sinh hoaït vaø haàu heát hoï ñeàu haøi loøng vôùi chaát löôïng nöôùc ñang söû duïng. Vôùi coâng ngheä xöû lyù vaø quy moâ naøy thì seõ raát thích hôïp cho caùc Doanh nghieäp, cô sôû tö nhaân vaø ngoaøi tö nhaân vöøa vaø nhoû coù theå aùp duïng maø khoâng sôï toán keùm. Ngoaøi ra heä thoáng coøn coù theå aùp duïng cho caùc khu daân cö hoaëc cuïm daân cö ôû khu vöïc mieàn Taây Nam Boä (noùi chung) vaø tænh Long An (noùi rieâng). Nguoàn nöôùc ngaàm theo khaûo saùt taïi ñòa phöông vaø caùc vuøng laân caän, coù moät tröû löôïng raát phong phuù, ñaëc bieät tình hình söû duïng gieáng khoan ñang ngaøy caøng ñöôïc nhaân roäng bôûi caùc chæ tieâu veà chaát löôïng ôû ñaây nhö: pH, Nitrit, Nitrat laø raát toát. Tuy nhieân haøm löôïng Mangan vaø Fe ôû ñaây coøn khaù cao nhöng vieäc xöû lyù chuùng cuõng khaù deã daøng neáu nhö chuùng ta aùp duïng ñuùng coâng ngheä vaø kyõ thuaät, tieâu bieåu laø phöông aùn coâng ngheä maø ñoà aùn naøy ñaõ neâu ôû phaàn tröôùc. Heä thoáng xöû lyù naøy khi ñöa vaøo hoaït ñoäng coù theå giuùp cho ngöôøi daân vaø doanh nghieäp coù ñöôïc nguoàn nöôùc saïch ñaûm baûo veä sinh vôùi giaù thaønh töông ñoái thaáp chæ hôn 1300 ñ/m3. Heä thoáng xöû lyù ñöôïc aùp duïng cho töøng gieáng rieâng leû vaø coù theå aùp duïng ôû nhieàu nôi mieãn sao nguoàn ñoù laø nguoàn coù nhieãm Fe vaø Mangan. 7.2 KIEÁN NGHÒ: Qua quaù trình tìm hieåu vaø nghieân cöùu veà khu vöïc cuõng nhö caùc vuøng laân caän, em xin pheùp ñöôïc ñöa ra nhöõng kieán nghò cuûa rieâng mình: Nhaø nöôùc vaø caùc ngaân haøng caàn quan taâm hôn ñeán tình traïng thieáu nöôùc vaø vaán ñeà khai thaùc nöôùc ñoái vôùi caùc Doanh nghieäp, cuïm daân cö … Hoaëc ít nhaát laø nhöõng hoã trôï veà maët kyõ thuaät ñeå hoï coù theå töï ñöùng ra laøm laáy maø söû duïng. Caàn ñaàu tö nghieân cöùu ñeå coù caùc phöông aùn cung caáp nöôùc cuï theå cho töøng ñòa phöông. Chính quyeàn, ñòa phöông caàn phaûi chuû ñoäng trong vieäc tìm caùc nguoàn hoã trôï ñaàu tö cho caùc coâng trình xöû lyù nöôùc ngaàm nhieàu hôn ñoái vôùi daân cö ñaëc bieät laø khu vöïc mieàn Taây Nam Boä. Tuyeân truyeàn giaùo duïc ngöôøi daân trong vieäc baûo veä taøi nguyeân moâi tröôøng nhaát laø taøi nguyeân nöôùc. ._.