Nghiên cứu thảm thực vật khô hạn ven biển huyện Ninh Hải - Tỉnh Ninh Thuận

BOÄ GIAÙO DUÏC & ÑAØO TAÏO TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC SÖ PHAÏM THAØNH PHOÁ HOÀ CHÍ MINH. -------------------- Thieàu Leâ Phong Lan NGHIEÂN CÖÙU THAÛM THÖÏC VAÄT KHO HAÏN VEN BIEÅN HUYEÄN NINH HAÛI – TÆNH NINH THUAÄN Chuyeân ngaønh: Sinh Thaùi Hoïc – Moâi Tröôøng Maõ soá: 60 42 60 LUAÄN VAÊN THAÏC SÓ SINH HOÏC Ngöôøi höôùng daãn khoa hoïc: PGS.TS. TRAÀN HÔÏP Thaønh phoá Hoà Chí Minh Thaùng 6/2006 Caùc chöõ vieát taét: BTTN: Baûo toàn thieân nhieân KHCNMT: Khoa hoïc coâng ngheä moâi tröôøng SHNÑ: Sinh hoïc nhieät ñôùi VQG: Vöôøn Quoác gia WWF: Quyû Quoác teá vaø baûo veä thieân nhieân 1 MÔÛ ÑAÀU Ñaët vaán ñeà Tænh Ninh Thuaän thuoäc mieàn duyeân haûi trung boä Vieät Nam. Ñaây laø moät trong nhöõng tænh coù ñieàu kieän khí haäu khaéc nghieät vaøo baäc nhaát trong caû nöôùc: naéng gioù quanh naêm, muøa khoâ haïn keùo daøi, noùng nhö “rang”, löôïng möa thaáp nhaát treân toaøn quoác. Huyeän Ninh Haûi ôû ven bieån phía Baéc tænh Ninh Thuaän, vôùi toång chieàu daøi 60km bôø bieån, nôi ñaây hoäi tuï ñaày ñuû vaø ñaëc saéc nhaát moïi ñieàu kieän khaéc nghieät cuûa Ninh Thuaän, bieåu hieän baèng vieäc hình thaønh thaûm thöïc vaät khoâ haïn ña daïng ven bieån ñaëc tröng. Thaûm thöïc vaät ven bieån nhieät ñôùi, trong ñoù röøng khoâ haïn laø moät sinh caûnh heát söùc ñoäc ñaùo, haáp daãn vôùi nhieàu nhaø khoa hoïc theá giôùi. Chuùng coù nhöõng ñaëc ñieåm sinh hoïc raát ñaëc bieät, vöøa thích öùng vôùi moâi tröôøng ñaëc bieät khoâ haïn vöøa ña daïng veà hình thaùi, daïng soáng vaø söï phaùt trieån. Chuùng coù vai troø quan troïng trong ñôøi soáng cuûa ngöôøi daân trong vuøng, laø nôi cö truù, sinh soáng cuûa nhieàu loaøi ñoäng vaät quí hieám. Ñaëc bieät röøng khoâ haïn ven bieån huyeän Ninh Haûi coù vai troø to lôùn trong vieäc taïo laäp moät sinh caûnh phong phuù, baûo veä beàn vöõng caùc vuøng caùt ven bieån, caûi thieän moâi tröôøng ñeå môû roäng dieän tích luïc ñòa, laøm bình phong choáng gioù baõo, ngaên caûn söï sa maïc hoùa laán vaøo ñaát lieàn. Ngoaøi taùc duïng to lôùn gìn giöõ söï caân baèng sinh thaùi töï nhieân vaø phaùt trieån beàn vöõng cuûa vuøng ven bieån. Röøng khoâ haïn ven bieån coøn chöùa ñöïng nhieàu loaøi caây quí hieám, caây baûn ñòa coù giaù trò nghieân cöùu khoa hoïc vaø laø nôi baûo toàn caùc nguoàn gen chòu haïn nhieät ñôùi ven bieån. Do ñaëc ñieåm ñaëc saéc naøy, chính phuû ñaõ ñoàng yù ñeå UBND tænh Ninh Thuaän thaønh laäp Vöôøn Quoác gia (VQG) Nuùi Chuùa, nhaèm taïo ñieàu kieän baûo toàn 2 nguoàn ña daïng sinh hoïc phong phuù vaø ñaëc saéc coù moät khoâng hai cuûa caû nöôùc ñeå nghieân cöùu, baûo veä vaø toân taïo loaïi röøng khoâ haïn naøy. Nhaän thaáy heä thöïc vaät vuøng ven bieån huyeän Ninh Haûi ñaëc tröng ñieån hình cho moät khu heä sinh hoïc khoâ haïn cuûa tænh vaø caû nöôùc, coù ñaày ñuû caùc giaù trò veà baûo toàn, ña daïng sinh vaät vaø heä sinh thaùi neân chuùng toâi thaáy coù theå nghieân cöùu saâu hôn veà caùc loaïi hình röøng trong boái caûnh thaûm thöïc vaät khoâ haïn, ñeå goùp phaàn baûo veä toát sinh caûnh khoâ haïn vaø baûo toàn caùc loaøi thöïc vaät ñaëc höõu cuõng nhö nguoàn gen chòu haïn quí hieám nôi ñaây. Ñeà taøi cuûa luaän vaên mang teân: “Nghieân cöùu thaûm thöïc vaät khoâ haïn ven bieån huyeän Ninh Haûi – tænh Ninh Thuaän”. Muïc ñích nghieân cöùu ñeà taøi Xuaát phaùt töø quan ñieåm Thaûm thöïc vaät laø taám göông phaûn aùnh trung thaønh nhaát cuûa ngoaïi caûnh trong ñoù cheá ñoä möa, ñoä aåm, ñaëc bieät laø chæ soá khoâ haïn laø nhaân toá quyeát ñònh caùc kieåu thaûm thöïc vaät, cuøng vôùi caùc khaûo cöùu böôùc ñaàu, muïc ñích nghieân cöùu cuûa ñeà taøi laø nghieân cöùu nhöõng ñaëc ñieåm veà hình thaùi cuûa caùc loaøi caây vuøng khoâ haïn ven bieån, söï phaân boá, söï aûnh höôûng cuûa ñieàu kieän ñaëc bieät khaéc nghieät naøy ñeán söï hình thaønh caùc kieåu röøng khoâ haïn ñaëc tröng. Treân cô sôû khaûo saùt caùc ñaëc ñieåm veà daïng soáng, veà cô quan dinh döôõng, ñeà taøi cuõng böôùc ñaàu tìm hieåu nhöõng ñaëc ñieåm thích nghi cuûa heä thöïc vaät vôùi caùc ñieàu kieän ñaëc bieät khaéc nghieät cuûa moâi tröôøng: naéng, noùng, khoâ haïn, caùt traéng baïc maøu, ñaát ñai khoâ caèn. Nhöõng ñoùng goùp cuûa luaän vaên: - Xaây döïng danh luïc thöïc vaät vuøng khoâ haïn ven bieån huyeän Ninh Haûi – tænh Ninh thuaän, saép xeáp theo hoï, boä trong heä thoáng sinh tieán hoaù. 3 - Moâ taû theo caùc phieáu ñieàu tra, ñònh danh theo caùc danh phaùp khoa hoïc, boå sung baèng caùc boä aûnh maøu, boä tieâu baûn cuûa caùc loaøi thöïc vaät ñaëc tröng cho vuøng khoâ haïn ven bieån huyeän Ninh Haûi – tænh Ninh Thuaän. - Khaûo saùt, xaùc ñònh caùc ñaëc ñieåm thích nghi, söï bieán ñoåi veà hình thaùi caùc loaøi caây trong hoaøn caûnh khoâ haïn. - Ñieàu tra thu thaäp taøi lieäu treân toaøn boä ñòa baøn röøng khoâ haïn, thu thaäp taøi lieäu treân oâ tieâu chuaån, ñònh hình cho caùc traïng thaùi röøng ñeå coù cô sôû nhaän ñònh veà caáu truùc vaø keát caáu cuûa caùc kieåu röøng thuoäc thaûm thöïc vaät röøng khoâ haïn. - Thoáng keâ caùc loaøi caây ñaëc höõu, quí hieám, coù giaù trò kinh teá ñeå goùp phaàn baûo toàn nguoàn gen thöïc vaät vuøng khoâ haïn, baûo toàn ña daïng sinh hoïc, cuûa heä sinh thaùi röøng khoâ haïn ven bieån cöïc Nam Trung Boä. - Taïo cô sôû cho vieäc tuyeân truyeàn giaùo duïc, baûo veä moâi tröôøng vaø taøi nguyeân thieân nhieân. Ñoàng thôøi gôïi yù moät soá sinh caûnh khoâ haïn, coù caûnh quan ñeïp, coù yù nghóa giaùo duïc, phuïc vuï tham quan, phaùt trieån du lòch sinh thaùi. Phaïm vi nghieân cöùu vaø ñoái töôïng nghieân cöùu cuûa ñeà taøi Ñeà taøi “Nghieân cöùu thaûm thöïc vaät khoâ haïn ven bieån huyeän Ninh Haûi – tænh Ninh Thuaän”. Chæ khaûo saùt nhöõng sinh caûnh thuoäc thaûm thöïc vaät khoâ haïn naèm ven theo chieàu daøi bôø bieån töø ñoä cao 300m trôû xuoáng, doïc theo tænh loä 702 veà höôùng Ñoâng Baéc (coù baûn ñoà khoanh vuøng nghieân cöùu). Tính caáp thieát vaø thieát thöïc cuûa ñeà taøi Trong nhöõng naêm qua, Sôû Noâng nghieäp vaø Phaùt trieån noâng thoân tænh Ninh Thuaän, VQG Nuùi Chuùa, phoái hôïp vôùi Phaân vieän Ñieàu tra Quy hoaïch röøng II, ñaõ tieán haønh ñieàu tra, khaûo saùt, laäp danh luïc ñoäng vaät, thöïc vaät, nhö moät taøi 4 lieäu khoa hoïc ban ñaàu phuïc vuï coâng taùc baûo toàn thieân nhieân (BTTN) vaø laøm cô sôû cho vieäc nghieân cöùu trong nhöõng naêm tieáp theo. Heä sinh thaùi röøng khoâ haïn ven bieån huyeän Ninh Haûi – tænh Ninh Thuaän, ít nhieàu ñaõ coù söï taùc ñoäng cuûa con ngöôøi ôû nhöõng möùc ñoä khaùc nhau, coù nhieàu loaøi ñang coù nguy cô bò tuyeät dieät, giaûm soá caù theå roõ reät. Hôn nöõa, heä sinh thaùi röøng khoâ haïn raát nhaïy caûm, deã bò huûy hoaïi vaø khaû naêng phuïc hoài laø raát khoù. Do ñoù vieäc nghieân cöùu thaûm thöïc vaät nhaèm höôùng tôùi vieäc giaùo duïc, baûo veä caùc nguoàn gen chòu haïn, phuïc hoài, taïo ñieàu kieän phaùt trieån nhöõng loaøi quí hieám, ñaëc höõu, tieâu bieåu cho röøng khoâ haïn tænh nhaø laø raát caàn thieát. 5 Baûn ñoà khoanh vuøng nghieân cöùu thaûm thöïc vaät khoâ haïn ven bieån huyeän Ninh Haûi – tænh Ninh Thuaän. 6 CHÖÔNG I: TOÅNG QUAN TAØI LIEÄU 1.1 Caùc nghieân cöùu tröôùc ñaây veà thaûm thöïc vaät khoâ haïn, trong vaø ngoaøi nöôùc. Vôùi caùc giaù trò ña daïng vaø ñoäc ñaùo, kieåu röøng khoâ vaø baùn khoâ haïn ñaõ thu huùt söï quan taâm nghieân cöùu cuûa nhieàu taäp theå khoa hoïc trong vaø ngoaøi nöôùc. Taïi Chaâu phi, Chaâu Myõ hay Chaâu UÙc vieäc nghieân cöùu caùc kieåu röøng khoâ haïn thöôøng ñöôïc quan taâm ñaùng keå. Töø naêm 1967, Cocheme vaø Franquin ñaõ coù nhöõng nghieân cöùu veà caáu truùc röøng khoâ haïn taïi Niger. Lamprecht (1989) ñaõ moâ taû kieåu röøng khoâ ruïng laù vôùi thaønh phaàn loaøi thaáp, chæ coù 1-2 taàng taùn röøng vôùi löôïng möa töø 700-1000mm/naêm. Mitloehner (1990, 1993, 1995, 1997) ñaõ lieân tuïc tieán haønh nghieân cöùu söï thích nghi cuûa thaûm thöïc vaät trong ñieàu kieän khoâ haïn taïi Chaco thuoäc Paraguay, Ñoâng Caprivi thuoäc Namibia. Schmid (1974) ñöa ra nhaän xeùt raèng trong vuøng khí haäu baùn khoâ haïn, nhö tröôøng hôïp cuûa Ninh Thuaän, thì chính do löôïng möa thaáp (< 700mm) vaø khoâng ñeàu, cuõng nhö taàng ñaát maët noâng vaø nhieàu caùt, ñaõ khoâng taïo ñieàu kieän cho vieäc hình thaønh moät kieåu thaûm thöïc vaät phong phuù nhö vuøng ven bieån töø Ninh Haûi ñeán khu vöïc Caø Naù .[54] Naêm 1964, P.E. Odum, khi nghieân cöùu aûnh höôûng cuûa nhaân toá khí haäu leân quaàn xaõ caây buïi vaø röøng ruïng laù ñaõ moâ taû: “ÔÛ ñaâu maø ñieàu kieän ñoä aåm chieám vò trí trung gian giöõa moät beân laø sa maïc – savan vaø röøng möa thì ôû ñaáy coù röøng caây buïi – caây gai nhieät ñôùi vaø röøng ruïng laù nhieät ñôùi. Nhaân toá khí haäu cô baûn ñoù laø löôïng möa . . .”[48] ÔÛ Vieät Nam, trong luaän vaên tieán só, M.Schimid, ñaõ moâ taû khaù kyõ moät soá kieåu thaûm thöïc vaät taïi vuøng Ninh Thuaän trong quyeån “Veùgeùtation Du Vieät Nam – Orstom Paris – 1974”.[54] 7 Trong quyeån “Caùc ñieàu kieän ñaát ñai taïi ñoàng baèng Ninh Thuaän” – Nha Khaûo Cöùu – Boä Canh Noâng xuaát baûn naêm 1965 cuûa taùc giaû Thaùi Coâng Tuïng, ñaõ moâ taû khaù chi tieát ñoàng baèng ven bieån thuoäc mieàn duyeân haûi Trung Vieät Ninh Thuaän, nhöõng ñoài caùt Ba Ngoøi Cam Ranh cuûa Khaùnh Hoøa, nhöõng ñoài caùt khoâ khan cuûa vuøng Caø Naù – Vónh Haûo. Cuøng vôùi vieäc moâ taû caùc ñieàu kieän ñaát ñai, Thaùi Coâng Tuïng ñaõ moâ taû moät soá caây gai ñaëc saéc cuûa vuøng khoâ haïn nhö caùc gioáng Capparis, Zizyphus, Randia; nhöõng caây laù möôùt nhö Tephrosria, Triumphetta . . ., ngoaøi ra coøn moâ taû thaûo moäc thieân nhieân ôû nhöõng vuøng caùt doïc duyeân haûi, treân caùc ñoài caùt di ñoäng, gaàn bôø,. . .[23] Naêm 1961, “Khaûo cöùu nieân san khoa hoïc ñaïi hoïc ñöôøng – Vieän Ñaïi hoïc Saøi Goøn” Leâ Coâng Kieät, Phaïm Hoaøng Hoä vaø Vuõ Vaên Cöông ñaõ coù nhöõng baøi vieát veà thaûm thöïc vaät ôû nhöõng quaàn ñaûo vònh Cam Ranh – Nha Trang “Les association veùgeùtales de la presquùile de Cam Ranh (Reùgion de Nha Trang)” [50, tr.101-128] vaø baøi “La veùgeùtation de plages vaso sablonneuses de la presquile de Cam Ranh” [51,tr.129-140]. Cuõng trong taïp chí naøy Leâ Coâng Kieät vaø Nguyeãn Vaên Thuûy ñaõ thaønh laäp baûn ñoà phaân boá thaûm thöïc vaät ven bieån ôû vònh Cam Ranh tyû leä 1/50.000.[52,tr.141-154] Naêm 1962 trong taïp chí “Khaûo cöùu nieân san khoa hoïc ñaïi hoïc ñöôøng – vieän Ñaïi hoïc Saøi Goøn” Leâ Coâng Kieät ñaõ coù baøi vieát veà thaûm thöïc vaät treân ñaát xaùm baïc maøu ôû vònh Cam Ranh [53, tr.367-434] “La veùgeùtation psammophile de la presquíle de Cam Ranh”. Cuõng trong taïp chí naøy, naêm 1966 – 1967, Phuøng Trung Ngaân vaø Leâ Coâng Kieät ñaõ khaûo saùt vaø laäp danh luïc thöïc vaät caûnh ôû caùc ñoài caùt cuûa baùn ñaûo Quy Nhôn thoâng qua baøi vieát “Goùp phaàn vaøo söï khaûo saùt thöïc vaät caûnh caùc ñoài caùt cuûa baùn ñaûo Qui Nhôn” [16, tr.345-358]. 8 Naêm 1970, Thaùi Vaên Tröøng moâ taû veà kieåu traûng caây to, caây buïi vaø coû cao khoâ nhieät ñôùi ôû mieàn Nam nöôùc ta laø kieåu traûng nguyeân sinh thieân nhieân ñaõ toàn taïi ôû vuøng khoâ haïn giöõa Phan Rang vaø Phan Thieát . . . vôùi ñaëc ñieåm veà heä thöïc vaät ôû ñaây laø caùc caây goã thöa thôùt, nhoû beù, khaúng khiu, nhöõng caây buïi phaân taùn . . .[21], [22] Naêm 2004, Boä Noâng nghieäp vaø Phaùt trieån noâng thoân – Vieän Quy hoaïch vaø Thieát keá noâng nghieäp [36], ñaõ coù chöông trình ñieàu tra xaây döïng baûn ñoà ñaát tænh Ninh Thuaän tyû leä 1/50.000. Ñaây laø cô sôû khoa hoïc quan troïng ñeå nghieân cöùu caùc thaûm thöïc vaät khoâ haïn treân cô sôû caùc ñieàu kieän ñaát ñai, khí haäu. Ñaây cuõng laø taøi lieäu ñaát chi tieát ñaàu tieân cuûa Ninh Thuaän töø naêm 1975 ñeán nay. Theo keát quaû cuûa Vieän Ñieàu tra Quy hoaïch röøng II [39], ñaõ ghi nhaän Khu BTTN röøng khoâ haïn Nuùi Chuùa coù 1265 loaøi thöïc vaät baäc cao, coù maïch treân caïn, xeáp trong 85 boä, 147 hoï vaø 596 chi thuoäc 7 ngaønh thöïc vaät khaùc nhau: + Ngaønh Thaïch tuøng (Lycopodiophyta): coù 5 loaøi, thuoäc 2 boä, 2 hoï vaø 3 chi. + Ngaønh Loõa tuøng (Psicotophyta): coù 1 loaøi thuoäc 1 boä, 1 hoï vaø 1 chi. + Ngaønh Döông xæ (Polypodiophyta): coù 23 loaøi thuoäc 6 boä, 10 hoï vaø 16 chi. + Ngaønh Thoâng (Pinophyta): coù 7 loaøi thuoäc 1 boä, 2 hoï vaø 4 chi. + Ngaønh Tueá (Cyadophyta): coù 4 loaøi thuoäc 1 boä, 1 hoï vaø 1 chi. + Ngaønh Gaém (Gnetophyta): coù 2 loaøi thuoäc 1 boä, 1 hoï vaø 1 chi. + Ngaønh Ngoïc lan (Magnoliophyta): coù 1223 loaøi thuoäc 67 boä, 130 hoï vaø 570 chi. Song song vôùi vieäc ñieàu tra thöïc vaät, Phaân vieän ñaõ thieát laäp baûn ñoà phaân boá thöïc vaät röøng cuûa Khu BTTN röøng khoâ haïn Nuùi Chuùa– tænh Ninh Thuaän, ñaây cuõng laø cô sôû ban ñaàu cho vieäc ñieàu tra, phaân loaïi thöïc vaät vuøng khoâ haïn naøy. 9 Cuõng theo keát quaû ñieàu tra cuûa Phaân vieän Ñieàu tra Quy hoaïch röøng II, naêm 2001 – 2002 veà söï phaân boá cuûa ñoäng vaät hoang daõ cho thaáy coù 306 loaøi ñoäng vaät coù xöông soáng thuoäc 9 boä 29 hoï vaø 4 lôùp, trong ñoù: [39] + Lôùp thuù (Manmalia): coù 72 loaøi thuoäc 23 hoï vaø 8 boä. + Lôùp chim (Aves): coù 181 loaøi thuoäc 49 hoï vaø 17 boä. + Lôùp boø saùt (Reptilia): coù 36 loaøi thuoäc 13 hoï vaø 3 boä. + Lôùp löôõng theâ (Amphibia): coù 17 loaøi thuoäc 4 hoï vaø 1 boä. Naêm 2004, döï aùn “Baûo toàn thöïc vaät Vieät Nam”, do Vieän sinh thaùi vaø Taøi nguyeân sinh vaät toå chöùc theo quyõ Henry luce Hoa Kyø, toå chöùc khoaù ñaøo taïo thöù 3 “Veà ñieàu tra tieàm naêng vaø hieän traïng nguoàn caây thuoác ôû Vöôøn Quoác gia Nuùi Chuùa” do Nguyeãn Taäp (Vieän döôïc lieäu) höôùng daãn – Theo nhoùm ñieàu tra caây thuoác ñaõ thoáng keâ ñöôïc 718 loaøi, 481 chi, 139 hoï, thuoäc 7 ngaønh thöïc vaät ñöôïc söû duïng laøm thuoác ôû caùc möùc ñoä khaùc nhau.[19] Naêm 2002, baùo caùo keát quaû khaûo saùt khu heä ñoäng vaät Khu BTTN röøng khoâ haïn Nuùi Chuùa do Phaân vieän Ñieàu tra Quy hoaïch Röøng II, Vieän Sinh thaùi vaø Taøi nguyeân sinh vaät, cuøng vôùi Khu BTTN röøng khoâ haïn Nuùi Chuùa tænh Ninh Thuaän do Leâ Xuaân Caûnh phuï traùch – Theo keát quaû baùo caùo naøy ñaõ ghi nhaän ñöôïc 306 loaøi ñoäng vaät hoang daõ, thuoäc 89 hoï, 29 boä, 4 lôùp taïi Khu BTTN röøng khoâ haïn Nuùi Chuùa, bao goàm 72 loaøi thuù, 181 loaøi chim, 36 loaøi boø saùt vaø 17 loaøi eách nhaùi. Baùo caùo coù keøm theo danh luïc vaø hình aûnh.[39] Töø naêm 1998 ñeán nay, UBND tænh Ninh Thuaän cuøng vôùi Sôû Noâng nghieäp vaø Phaùt trieån noâng thoân, Sôû Khoa hoïc coâng ngheä moâi tröôøng (KHCNMT), phoái hôïp vôùi Vieän Sinh hoïc nhieät ñôùi (SHNÑ)TP.HCM, Phaân vieän Ñieàu tra Quy hoaïch Röøng II vaø VQG Nuùi Chuùa, ñaõ coù moät soá nghieân cöùu moâ taû sô boä caùc kieåu thaûm thöïc vaät, laäp danh luïc vaø tieâu baûn thöïc vaät röøng. 10 Tuy nhieân, chöa coù moät coâng trình naøo moâ taû kyõ phaân boá cuûa chuùng, cuõng nhö chöa coù nhöõng nghieân cöùu coù heä thoáng ñaëc tröng vaø khaû naêng thích nghi ñeå toàn taïi trong ñieàu kieän khí haäu laäp ñòa khoâ haïn cuûa ñòa baøn nghieân cöùu. Trong nhöõng naêm qua ñaõ coù moät soá nghieân cöùu ban ñaàu: - Phaùt trieån du lòch sinh thaùi taïi Khu BTTN Nuùi Chuùa do quó hoã trôï phaùt trieån cuûa Canada, WWF vaø Sôû KHCNMT Ninh Thuaän thöïc hieän nhaèm xaây döïng luaän cöù cho phaùt trieån du lòch sinh thaùi taïi Khu BTTN Nuùi Chuùa – huyeän Ninh Haûi. - Xaây döïng cô sôû döõ lieäu phuïc vuï cho vieäc baûo toàn ña daïng sinh hoïc taïi Khu BTTN Nuùi Chuùa Ninh Thuaän do Khu BTTN Nuùi Chuùa thöïc hieän (2002 - 2003). - Nghieân cöùu tính ña daïng sinh hoïc Khu BTTN Nuùi Chuùa do Vieän SHNÑ tieán haønh (1999-2000). Quyõ NAGAO Nhaät Baûn taøi trôï . - Xaây döïng boä tieâu baûn thöïc vaät Khu BTTN Nuùi Chuùa do Phaân vieän Ñieàu tra vaø Quy hoaïch röøng II thöïc hieän (2001-2002). - Döï aùn baûo toàn ruøa bieån giai ñoaïn I vaøII ( thaùng 9/2000 – 12/2002) do quyõ quoác teá veà Baûo veä thieân nhieân (WWF), Sôû KHCNMT, vaø Khu BTTN Nuùi Chuùa thöïc hieän. Nhaèm baûo toàn vaø naâng cao nhaän thöùc, naêng löïc vaø quy ñònh veà baûo toàn ña daïng sinh hoïc bieån vaø baûo toàn ruøa bieån. - Quy hoaïch, phaân vuøng baûo toàn bieån (2001 - 2002) do WWF phoái hôïp vôùi Vieän Haûi döông hoïc Nha Trang vaø Sôû KHCNMT Ninh Thuaän thöïc hieän nhaèm giuùp cho ñòa phöông (xaõ Vónh Haûi – huyeän Ninh Haûi) söû duïng vaø khai thaùc beàn vöõng caùc taøi nguyeân bieån treân cô sôû khoa hoïc. - Di truù, troàng troït moät soá loaøi döôïc lieäu treân vuøng ñeäm taïi Khu BTTN Nuùi Chuùa do toå chöùc phaùt trieån Vieät Nam – Haø Lan vaø Sôû KHCNMT Ninh 11 Thuaän thöïc hieän nhaèm xaây döïng moâ hình saûn xuaát caây döôïc lieäu treân khu vöïc nöông raãy. - Khaûo saùt boå sung vaø ñeà xuaát giaûi phaùp quaûn lyù, baûo veä nguoàn lôïi raïn san hoâ tænh Ninh Thuaän do Vieän Haûi döông hoïc Nha Trang thöïc hieän (2001 - 2002) nhaèm ñeà xuaát giaûi phaùp quaûn lyù, baûo veä nguoàn lôïi raïn san hoâ tænh Ninh Thuaän. - Xaây döïng moâ hình coäng ñoàng tham gia baûo veä san hoâ (2002 - 2003) do Chi cuïc baûo veä nguoàn lôïi thuûy saûn thöïc hieän nhaèm naâng cao nhaän thöùc veà taàm quan troïng cuûa san hoâ vaø laäp toå töï quaûn cho coäng ñoàng ngö daân ven bieån thuoäc xaõ Nhôn Haûi , Vónh Haûi – huyeän Ninh Haûi. 1.2 Khaùi quaùt caùc nhoùm nhaân toá sinh thaùi phaùt sinh quaàn theå cuûa thaûm thöïc vaät khoâ haïn. 1.2.1 Nhoùm nhaân toá töï nhieân 1.2.1.1 Vò trí ñòa lyù Huyeän Ninh Haûi naèm veà phía Baéc tænh Ninh Thuaän coù toïa ñoä ñòa lyù: + Kinh ñoä Ñoâng töø 106o 27’33” ñeán 109o 14’00”. + Vó ñoä Baéc töø 11o 37’05” ñeán 11o 61’10”. ¾ Vò trí vaø ranh giôùi: - Phía Ñoâng giaùp vôùi bieån Ñoâng. - Phía Taây giaùp huyeän Ninh Sôn - Phía Nam giaùp thò xaõ Phan Rang – Thaùp Chaøm. - Phía Baéc giaùp huyeän Cam Ranh tænh Khaùnh Hoøa. ¾ Toång chieàu daøi bôø bieån: 60km. - Ñöôïc giôùi haïn bôûi 2 vó tuyeán töø 11o 22’ ñeán 11o48’. - Phía Baéc giaùp vònh Cam Ranh. - Phía Nam giaùp vònh Phan Rang. 12 ¾ Toång dieän tích töï nhieân laø 57.118,2 ha, goàm: + Ñaát noâng nghieäp: 15.439,0 ha chieám 27% + Ñaát laâm nghieäp: 14.113,2 ha chieám 24,78% + Ñaát chuyeân duøng : 2.758,0 ha chieám 4,82% + Ñaát ôû : 834,0 ha chieám 1,46% + Ñaát chöa söû duïng : 23.974,0 ha chieám 41,97% [42] 1.2.1.2 Ñòa hình – ñòa maïo Khu vöïc nghieân cöùu ñeà taøi naèm trong ñòa phaän cuûa VQG Nuùi Chuùa – huyeän Ninh Haûi – tænh Ninh Thuaän. Ñòa hình cuûa VQG Nuùi Chuùa bao goàm moät hình theå nuùi hình thaønh gaàn nhö ñoäc laäp khoâng dính lieàn vôùi heä thoáng cuûa daõy Tröôøng sôn, coù teân goïi chung laø Nuùi Chuùa. Quaàn theå Nuùi Chuùa bao goàm nhieàu nuùi coù ñoä cao khaùc nhau: Nuùi chuùa coøn goïi laø nuùi Coâ Tuy laø nuùi cao nhaát cuûa vöôøn quoác gia coù ñoä cao tuyeät ñoái 1.039m (so vôùi maët nöôùc bieån) [39], naèm gaàn trung taâm cuûa vöôøn quoác gia. Töø nuùi Coâ Tuy ñòa hình chaïy thaáp daàn nhöng khoâng lieân tuïc veà caû 04 höôùng vôùi caùc ñænh nuùi cao ñaëc tröng nhö: [39] - Höôùng Baéc vaø Taây Baéc coù caùc nuùi: nuùi Söa 850m, nuùi Chuùa 858m, nuùi Nöôùc Nhæ 722m… vaø chaïy thaáp daàn goàm nhieàu ñoài nuùi thaáp ra vònh Cam Ranh vaø quoác loä 1A . - Höôùng Ñoâng vaø Ñoâng Baéc coù caùc nuùi: nuùi OÂng hay nuùi Chuùa Anh 950m, nuùi Chuùa Em 725m, nuùi Hoøn Tyù 580m … vaø chaïy thaáp daàn ra bieån Ñoâng. - Höôùng Taây vaø Taây Baéc coù caùc nuùi: E Laâm Haï 894m, nuùi Hoøn Baø 896m, nuùi Chuùa 2 cao 858m … vaø chaïy thaáp daàn ra ñöôøng quoác loä 1A - Höôùng Nam vaø Ñoâng Nam coù caùc nuùi : OÂng Thoû 778m, nuùi Chuùa 3550m, nuùi Hoøn Gioà 509m . 13 Huyeän Ninh Haûi bao goàm caû VQG Nuùi Chuùa coù 05 caáp ñòa hình nhö sau:[31], [39], [42] - Ñòa hình vuøng ñoài: coù ñoä cao nhoû hôn 300m so vôùi maët bieån, chuû yeáu taäp trung ôû vuøng bieån phía Ñoâng vaø Nam vaø vuøng chaân cuûa khu quaàn heä Nuùi Chuùa, thuoäc caùc xaõ Coâng Haûi, Lôïi Haûi, tuy coù moät soá ñænh nuùi cao töø 200 - 300m nhöng ñoä chia caét ít vaø coù ñoä doác döôùi 200. - Vuøng nuùi thaáp: chuû yeáu naèm ôû phía Baéc cuûa huyeän, coù ñoä cao töø 300 - 700m naèm ôû vuøng chaân vaø söôøn cuûa caùc nuùi cao > 800m, neân coù ñoä chia caét maïnh vaø ñoä doác lôùn töø 20 - 350. - Vuøng nuùi trung bình: coù ñoä cao töø 800 – 1.039m, bao goàm caùc nuùi nhö: Coâ Tuy 1.039m, nuùi Chuùa Anh 950m, nuùi Söa 950m, E Laâm Haï 900m, Hoøn Baø 830m …. , coù ñòa hình chia caét lôùn bôûi caùc khe suoái lôùn, coù ñoä doác töø 20 – 400, laø vuøng chòu aûnh höôûng caû hai cheá ñoä khí haäu nhieät ñôùi vaø aù nhieät ñôùi aåm. - Ñòa hình ñoài caùt ven bieån: phaàn lôùn naèm ôû phía Ñoâng vaø phía Nam cuûa huyeän, thuoäc caùc xaõ Vónh Haûi, Tri Haûi, Nhôn Haûi, Phöông Haûi; loaïi ñaát chuû yeáu laø ñaát caùt ñeán caùt pha, ñoä cao döôùi 100m, taïo thaønh moät daõy daøi vaø heïp chaïy doïc ven bieån. - Ñòa hình ñoàng baèng: phaàn lôùn ñaát dai coù ñoä cao töø 100m ñeán 300m, ñòa hình töông ñoái baèng phaúng, höôùng doác töø Taây Baéc xuoáng Ñoâng Nam vaø doác daàn ra bieån; laø moät vuøng roäng lôùn saûn xuaát löông thöïc chuû yeáu cuûa huyeän; goàm caùc xaõ Taân Haûi, Xuaân Haûi, Hoä Haûi. 1.2.1.3 Khí haäu Ñaëc tröng cuûa khí haäu Ninh Thuaän mang tính nhieät ñôùi gioù muøa, khoâ haïn, naéng noùng vaø gioù nhieàu. Do ñoâï aåm vaø löôïng möa thaáp ñaõ taïo neân sinh caûnh röøng khoâ haïn ñaëc tröng VQG Nuùi Chuùa. Theo soá lieäu thu thaäp töø traïm khí 14 töôïng thuûy vaên taïi Phan Rang vaø Nha Hoá, döôùi ñaây laø moät soá chæ tieâu chính veà khí haäu:[42] - Nhieät ñoä trung bình naêm khoaûng 270C; nhieät ñoä thaáp nhaát tuyeät ñoái 14,4cC; nhieät ñoä cao nhaát tuyeät ñoái: 41,70C; bieân ñoä nhieät ngaøy töø 7,6 – 9,60C, caû naêm laø 80C . - Ñoä aåm: ñoä aåm töông ñoái trung bình laø 71% (laø möùc thaáp nhaát trong tænh vaø caû nöôùc); muøa khoâ hanh (thaùng 1-2): ñoä aåm trung bình < 65%; muøa möa (thaùng 9-10-11): ñoä aåm trung bình khoaûng 80%. - Löôïng möa: do ñòa hình ñoài nuùi daøy ñaëc, caùc thung luõng bò che chaén kín laøm haïn cheá aûnh höôûng cuûa gioù muøa Taây Nam laø nguyeân nhaân daãn tôùi löôïng möa thaáp. Löôïng möa trung bình naêm raát thaáp (691,9mm), phaân boá khoâng ñoàng ñeàu. Löôïng möa thaáp nhaát 272,2mm, cao nhaát laø 1.231,2mm. - Gioù: muøa ñoâng, gioù chuû yeáu töø höôùng Ñoâng vaø Ñoâng Baéc vaø gioù Taây; muøa heø gioù töø Taây vaø Taây Nam. 15 TRAÏM PHAN RANG: Hình 1.1: Giaûn ñoà vuõ nhieät Gaussen – Walter Thaùng 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Toång Löôïng möa(mm) 6 1 3 19 61 45 40 49 126 185 192 51 695 Soá ngaøy möa 1 1 1 1 3 6 3 11 6 8 10 1 52 Nhieät ñoä (00C) 20 25.6 27.2 28.6 29.0 29.0 29.4 29.1 28.2 26.7 26.1 25.3 27.5 Ñoä aåm (%) 76.1 76.1 76.1 78.3 81.8 81.2 79.5 80.0 84.5 85.9 83.0 79.6 80.3 Baûng 1.1: Baûng caùc yeáu toá khí haäu Phan Rang (Nguoàn: Traïm khí töôïng thuûy vaên Nha Hoá 2001– Ninh Thuaän) 1.2.1.4 Thuûy vaên 16 Toàn taïi heä thoáng nöôùc ngaàm vaø soâng suoái trong khu vöïc goàm caùc suoái: suoái Nöôùc Ngoït, suoái Kieàn Kieàn, Ñoâng Nha, Loà OÀ. Ao hoà treân nuùi ñaù vaùch coù nöôùc quanh naêm. - Haûi vaên: thuûy trieàu mang tính baùn nhaät khoâng ñeàu. Ñoä lôùn thuûy trieàu trong kyø nöôùc cöôøng töø 2,0 – 3,5m. Soùng bieån töø thaùng 1 – 4: höôùng Ñoâng Baéc – Ñoâng, ñoä cao trung bình 9 -1m, cöïc ñaïi 2,5m; töø thaùng 5 - 9: höôùng Taây - Taây Nam, ñoä cao trung bình 1-1,1m, cöïc ñaïi 2-2,5m; töø thaùng 10 -12: höôùng Ñoâng Baéc; ñoä cao trung bình 1,2m, cöïc ñaïi 2,5m. Nhieät ñoä trung bình nöôùc bieån trong caùc thaùng khoaûng 250C, ñoä maën trung bình naêm khoaûng 31 – 33%. 1.2.1.5 Ñòa chaát vaø thoå nhöôõng VQG Nuùi Chuùa naèm trong mieàn Tröôøng Sôn Nam. Coù tuoåi ñòa chaát caùch ñaây haøng trieäu naêm, ñöôïc caáu taïo treân neàn ñòa chaát vöõng chaéc cuûa khoái Macma xaâm nhaäp vaø phuùn xuaát xen keõ nhau vôùi 03 loaïi ñaù meï chính ñaëc tröng laø:[35], [37], [39], [40], [42] - Andelit thuoäc nhoùm Macma trung tính coù haøm löôïng Silic giao ñoäng töø 50-60%. - Ñaù Liparit (Riolit) coøn goïi laø ñaù löu vaân coù maøu xaùm traéng hoaëc hôi ñen. - Ñaù Granit hay coøn goïi laø ñaù hoa cöông thuoäc nhoùm macma acit, laø loaïi ñaù chuû yeáu, vaø laø saûn phaåm vaät chaát hình thaønh nhieàu loaïi ñaát chính trong khu vöïc. Treân cô sôû 3 loaïi ñaù meï chính treân, qua quaù trình phong hoùa röûa troâi… ñaõ hình thaønh 4 loaïi ñaát chính ñaëc tröng thöôøng thaáy: + Ñaát baïc maøu treân Macma acit vaø caùt (Xa): Coù haàu heát ôû caùc vuøng ñoài, nuùi thaáp thöôøng ôû ñoä cao töø 200 -700m so vôùi maët bieån. Loaïi ñaát naøy ñöôïc hình thaønh treân saûn phaåm cuûa ñaù meï Macma 17 acit vaø caùt neân ñaát coù thaønh phaàn cô giôùi nheï, taàng ñaát moûng, coù nhieàu keát von vaø ñaù ong trong ñaát cuõng nhö treân maët, coù ñoä chua cao, deã thoaùt nöôùc vaø ngheøo chaát dinh döôõng. + Ñaát xaùm naâu vuøng baùn khoâ haïn (Xk): Phaân boá ôû vuøng baùn sôn ñòa, cuõng ñöôïc hình thaønh treân ñaù meï Macma acit vaø phuø sa coå thuoäc vuøng khí haäu khoâ haïn. Ñaát coù maøu xaùm ñen ñeán maøu naâu xaùm, coù thaønh phaàn cô giôùi nheï, taàng ñaát maët coù nhieàu soûi, saïn vaø ñaù loä ñaàu (tyû leä ñaù loä ñaàu coù nôi tôùi 50-60%), haøm löôïng dinh döôõng thaáp, chua, khoâ.[37] + Ñaát vaøng ñoû treân ñaù meï Mac ma acit (Fa): Coù dieän tích khaù lôùn, phaân boá ôû nhieàu ñoä cao khaùc nhau, nhöng thöôøng taäp trung nhieàu ôû vuøng nuùi cao >700m coù ñoä chia caét vaø ñoä doác lôùn, taàng ñaát khaù daøy, coù thaønh phaàn cô giôùi nheï, chua, ngheøo muøn vaø chaát dinh döôõng, khaû naêng giöõ nöôùc keùm.[42] + Ñaát xoùi moøn trô soûi ñaù (E): Thöôøng ôû caùc vuøng söôøn, doác, ñænh vuøng ñoài, nuùi coù ñoä doác lôùn, ñaát bò baøo moøn röûa troâi maïnh, taàng ñaát moûng < 50cm, tyû leä ñaù laãn vaø loä ñaàu khaù cao ( 50% - 70%), ngheøo chaát dinh döôõng, chua vaø khoâ, thaûm thöïc vaät ngheøo naøn (chuû yeáu laø coû vaø caây buïi).[35] 1.2.2 Nhaân toá con ngöôøi 1.2.2.1 Tình hình daân sinh kinh teá khu vöïc ven bieån huyeän Ninh Haûi – tænh Ninh Thuaän. + Daân cö : taäp trung ôû caùc xaõ ven ñoàng baèng laø chuû yeáu, caùc xaõ mieàn nuùi daân cö thöa thôùt, soáng chuû yeáu baèng saûn xuaát noâng nghieäp. + Daân toäc : chuû yeáu coù 3 daân toäc chính ñoù laø daân toäc Kinh, Chaêm, Raéc-laây. 18 + Toân giaùo : coù moät boä phaän theo Phaät giaùo, Thieân Chuùa giaùo, Tin Laønh, ñaïo Hoài,... coøn laïi chuû yeáu khoâng theo ñaïo.[42] + Daân soá : Tính ñeán thaùng 4/2004 coù 22.498 hoä, 126.011 khaåu. Trong ñoù daân toäc Kinh chieám 74,76%, Raéc Laây chieám 17,49%, Chaêm chieám tæ leä 7,75%.[42] + Tình hình kinh teá - Xaõ hoäi : laø moät huyeän coù neàn kinh teá thuaàn noâng, chuû yeáu saûn xuaát noâng nghieäp, nuoâi troàng vaø ñaùnh baét thuyû saûn. Coâng nghieäp, dòch vuï-du lòch chöa phaùt trieån ngang taàm vôùi ñieàu kieän saün coù.[42] 1.2.2.2 Tình hình giao thoâng Hieän nay, vieäc ñaàu tö caùc coâng trình giao thoâng ñeán caùc trung taâm xaõ ñaõ ñöôïc caûi thieän, moät soá ñöôøng lieân xaõ nhö tænh loä 702, 704, QL1, ñaõ hoaøn thaønh, nhöng ñaàu tö chöa ñuùng möùc, ñaõ bò xuoáng caáp hö hoûng, khaû naêng mang laïi hieäu quaû chöa cao. Giao thoâng noâng thoân möùc ñoùng goùp cuûa nhaân daân coøn nhieàu haïn cheá, chöa ñaùp öùng nhu caàu phaùt trieån, vieäc ñi laïi cuûa nhaân daân coøn nhieàu khoù khaên. Khoaûng caùch töø xaõ ñeán trung taâm huyeän lî coøn quaù xa, xaõ coù cöï ly xa nhaát ñeán trung taâm huyeän laø 40 km, chuû yeáu laø caùc xaõ phía baéc cuûa huyeän. 1.2.2.3 Saûn xuaát noâng nghieäp Laø ngheà chính cuûa cö daân soáng trong vuøng nghieân cöùu. Do ñaát ñai khoâ caèn khoâng chuû ñoäng ñöôïc nguoàn nöôùc töôùi tieâu neân haøng naêm löông thöïc saûn xuaát ra khoâng ñuû töï cung caáp. Do ñoù ngöôøi daân thöôøng döïa vaøo röøng ñeå sinh soáng nhö: Saên baét chim thuù, ñoát than, phaùt röøng laøm raãy. Troàng hoa maøu, caây aên quaû, ñoåi laáy caùc nhu yeáu phaåm caàn thieát. Bình quaân thu nhaäp 170kg thoùc/ naêm, neáu tính caû giaù trò caây coâng nghieäp coù theå ñaït 200kg thoùc/naêm [42]. Theo ñaùnh giaù thì moät ngöôøi ôû noâng thoân coù thu nhaäp nhö treân ñöôïc xeáp vaøo möùc 19 ngheøo (döôùi 13kg gaïo/thaùng). Tyû leä caùc hoä ñoùi ngheøo chieám 20% toång soá hoä, con soá naøy rôi vaøo hoä thuaàn noâng vaø ñoàng baøo daân toäc Raglay. Hai xaõ Lôïi Haûi vaø Coâng Haûi tyû leä hoä ñoùi ngheøo chieám 30% [42]. Nguyeân nhaân chính laø do dieän tích canh taùc ñaát noâng nghieäp ít, chöa coù trình ñoä thaâm canh, phong tuïc canh taùc coøn laïc haäu. Do ñoù ñaây cuõng laø ñieàu maø caùc caáp caàn quan taâm giuùp ñôõ, taïo ñieàu kieän cho ngöôøi daân trong vuøng sinh soáng vaø phaùt trieån kinh teá töø röøng theo ñònh höôùng cuûa ngaønh laâm nghieäp. 1.2.2.4 Laâm nghieäp Hieän nay, huyeän ñang tieáp tuïc thöïc hieän coâng taùc troàng röøng ñeå naâng ñoä che phuû, thöïc hieän giao röøng cho nhaân daân vaø caùc toå chöùc quaûn lyù. Ñaëc bieät, röøng khoâ haïn nuùi Chuùa ñaõ ñöôïc nhaø nöôùc coâng nhaän laø VQG Nuùi Chuùa nhaèm ñeå löu giöõ nguoàn gen, ñoäng thöïc vaät quyù hieám cho tænh vaø cho caû nöôùc. Trong nhöõng naêm qua, vieäc giao röøng cho nhaân daân treân ñòa baøn huyeän taäp trung chuû yeáu ôû caùc xaõ phía Baéc cuûa huyeän vaø moät phaàn cuûa xaõ Vónh Haûi. Vieäc giao röøng, khoanh nuoâi taùi taïo röøng, chaêm soùc, troàng röøng, chaên nuoâi döôùi taùn röøng trôû thaønh moät ngheà cuûa huyeän. 1.2.2.5 Thuûy saûn Vuøng troïng ñieåm nuoâi troàng cuûa huyeän laø Ñaàm Naïi, vuøng saûn xuaát toâm gioáng töø Tri Haûi ñeán Nhôn Haûi. Ngoaøi ra, ñòa baøn cuûa huyeän Ninh Haûi coù vuøng ñaùnh baét haûi saûn töông ñoái thuaän lôïi. Tuy nhieân, coâng taùc ñaàu tö cô sôû haï taàng phuïc vuï cho nuoâi troàng cuõng nhö khai thaùc trong nhöõng naêm qua chöa nhieàu, chöa mang laïi hieäu quaû thieát thöïc.[42] 1.2.2.6 Coâng nghieäp – Thuû coâng nghieäp Phaùt trieån chaäm chöa ngang taàm vôùi tieàm naêng hieän coù, chuû yeáu saûn xuaát muoái tinh, khai thaùc ñaù cheû, chöa coù ngaønh coâng nghieäp cheá bieán. Maïng 20 löôùi ñieän môùi ñöôïc ñaàu tö neân vieäc ñ._.öa ñieän vaøo saûn xuaát vaø tieâu duøng cuûa nhaân daân coøn haïn cheá. Vieäc ñaàu tö phaùt trieån laøng ngheà trong nhöõng naêm qua chöa ñöôïc quan taâm, chöa taïo ñoäng löïc phaùt trieån. 1.2.2.7 Dòch vuï – Du lòch Dòch vuï mang tính nhoû leû, chuû yeáu laø caùc hoä tö nhaân vaø taäp trung ôû thò traán vaø caùc xaõ ñoàng baèng. Nhieàu xaõ chöa coù ñieàu kieän giao thoâng thuaän lôïi, xa trung taâm huyeän lî. Hieän nay ñang phaùt trieån khu du lòch Ninh Chöõ, Vónh Hy - Bình Tieân; tuy nhieân, vieäc phaùt trieån naøy cuõng chöa khai thaùc heát tieàm naêng, chöa ñaùp öùng ñöôïc nhu caàu cuûa nhaân daân. 1.2.2.8 Veà vaên hoùa – xaõ hoäi - Y Teá : coâng taùc khaùm chöõa beänh, chaêm soùc söùc khoûe ban ñaàu cho nhaân daân coøn nhieàu khoù khaên. Toaøn huyeän chæ coù 1 trung taâm y teá ñaët taïi huyeän vaø 12 /12 xaõ ñaõ coù traïm y teá. Trong ñoù coù 2 traïm y teá coù phaân traïm (xoùm Baèng - Phöông Haûi, Vónh Hy - Vónh Haûi) nhöng ñaõ xuoáng caáp, trang thieát bò thieáu thoán.[42] Toång soá caùn boä y teá cuûa huyeän laø 130, trong ñoù tuyeán huyeän laø 73 coøn laïi 57 laø tuyeán xaõ. Hieän nay ñaõ coù 12/12 xaõ coù baùc só. Tuy nhieân, do trung taâm y teá huyeän quaù xa caùc xaõ, neân haàu heát caùc xaõ mieàn nuùi khaùm chöõa beänh ñeàu phaûi sang thò xaõ Cam Ranh (do ñi laïi gaàn hôn).[42] - Giaùo duïc: hieän nay treân ñòa baøn huyeän ñaõ coù 2 tröôøng THPT, ñaõ coù 11/12 xaõ coù tröôøng trung hoïc cô sôû, rieâng tröôøng tieåu hoïc haàu heát caùc thoân ñaõ coù, vôùi soá löôïng laø 28 tröôøng. Hieän coù 1.279 caùn boä quaûn lyù vaø giaùo vieân, trong ñoù heä maàm non 140 giaùo vieân, tieåu hoïc 695 giaùo vieân, trung hoïc cô sôû 444 giaùo vieân. Ñeán nay, coâng taùc phoå caäp giaùo duïc tieåu hoïc, choáng muø chöõ trong toaøn huyeän ñaõ coù 12/12 xaõ. [42] 21 - Chính saùch xaõ hoäi : coâng taùc chaêm soùc söùc khoûe cho ngöôøi coù coâng caùch maïng, caùc gia ñình coù hoaøn caûnh ñaëc bieät khoù khaên, tuy ñaõ ñöôïc quan taâm nhöng vaãn coøn nhieàu haïn cheá, chöa thaät söï ñaùp öùng kòp thôøi. Ñôøi soáng ña soá ñoàng baøo daân toäc mieàn nuùi khoù khaên. Tyû leä hoä ngheøo coøn nhieàu. Ñaëc bieät laø caùc xaõ phía Baéc laø vuøng khoâ haïn, taäp trung chuû yeáu laø daân toäc thieåu soá, ñôøi soáng khoù khaên, trình ñoä hoïc vaán, trình ñoä daân trí thaáp, tyû leä hoä ngheøo coøn nhieàu, coâng taùc chaêm soùc söùc khoûe ban ñaàu chöa ñöôïc ñaàu tö ñuùng möùc. 22 CHÖÔNG II: PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN CÖÙU 2.1 Thu thaäp soá lieäu ôû thöïc ñòa Coù nhieàu phöông phaùp ñeå ñieàu tra thaûm thöïc vaät vaø thöïc vaät, trong phaïm vi nghieân cöùu cuûa luaän vaên naøy toâi ñaõ aùp duïng phöông phaùp ñieàu tra theo heä thoáng tuyeán vaø oâ tieâu chuaån ñieån hình, phoûng theo phöông phaùp nghieân cöùu thaûm thöïc vaät röøng cuûa Caiw S vaø Castro (1960) ñöôïc GS. Thaùi Vaên Tröøng caûi tieán (1999) trong “Nhöõng heä sinh thaùi röøng nhieät ñôùi ôû Vieät Nam”.[21], [22], ñoàng thôøi coù boå sung theâm moät soá phöông phaùp môùi trong caùc taøi lieäu [3], [40], [47]. 2.1.1 Phöông phaùp ñieàu tra theo tuyeán Vieäc thu thaäp maãu ñeå xaùc ñònh teân taxon vaø xaây döïng baûng danh luïc thöïc vaät ñöôïc tieán haønh qua nhieàu ñôït khaûo saùt thöïc ñòa, vaøo caùc muøa khaùc nhau trong naêm (ñaàu muøa möa, giöõa muøa möa, cuoái muøa möa, ñaàu muøa khoâ, giöõa muøa khoâ) vaø tuøy thuoäc thôøi gian ra hoa cuûa moät soá thöïc vaät vaøo caùc thôøi ñieåm khaùc nhau trong naêm. Döïa vaøo ñaëc ñieåm ñòa hình vaø thöøa keá nhöõng thoâng tin cuûa caùc ñôït ñieàu tra nghieân cöùu tröôùc cuûa caùc chuyeân gia thöïc vaät. Thaûm thöïc vaät khoâ haïn ven bieån huyeän Ninh Haûi (thuoäc VQG Nuùi Chuùa) ñöôïc chia thaønh 5 khu vöïc khaûo saùt cô baûn: baõi Thòt, baõi Hoõm, baõi Thuøng, Ñoàng Troøn, khu vöïc ven bieån Bình Tieân. Taïi moãi khu vöïc töø 300m trôû xuoáng, caùc tuyeán ñieàu tra thu thaäp ñöôïc thieát laäp theo caùc ñöôøng moøn coù saün (ñöôïc xem nhö laø tuyeán chính), caùc tuyeán phuï theo kieåu xöông caù ñöôïc môû veà hai phía vaø ñi qua caùc quaàn xaõ khaùc nhau. 23 Treân moãi tuyeán tieán haønh ñieàu tra taát caû caùc loaøi thöïc vaät naèm ôû phaïm vi 10m – 20m moãi beân. Moãi loaøi laáy töø 5 – 6 tieâu baûn. Ñieàu tra taát caû caùc loaøi thöïc vaät baäc cao coù maïch. Treân tuyeán, tieán haønh ghi cheùp ñaëc ñieåm caùc kieåu thaûm thöïc vaät, caùc sinh caûnh khaùc nhau, thoáng keâ caùc loaøi thöïc vaät ñaõ gaëp vaø caùc taùc ñoäng töï nhieân hay do con ngöôøi leân thaûm thöïc vaät. 2.1.2 Phöông phaùp oâ maãu tieâu chuaån. Heä thoáng caùc oâ tieâu chuaån seõ ñaïi dieän cho tính chaát cuûa thaûm thöïc vaät, cuûa khu vöïc nghieân cöùu, do ñoù oâ maãu tieâu chuaån phaûi ñöôïc choïn moät caùch ngaãu nhieân vaø ñaûm baûo ñaïi dieän cho haàu heát caùc khu vöïc khaùc nhau (caùc sinh caûnh khaùc nhau) trong phaïm vi nghieân cöùu. Ñeå ñaït ñöôïc nhöõng phaân tích chính xaùc veà thaønh phaàn loaøi vaø xaùc ñònh ñöôïc caùc loaøi öu theá trong caáu truùc thaûm thöïc vaät thì taát caû caùc loaøi ñöôïc ño ñaïc trong oâ phaûi ñöôïc thu maãu ñeå xaùc ñònh chính xaùc teân khoa hoïc cuûa loaøi. Caùc maãu thu öu tieân coù ñaày ñuû hoa, quaû, tuy nhieân trong nghieân cöùu caáu truùc thaûm thì coù raát nhieàu loaøi caàn thu maãu ñeå xaùc ñònh nhöng laïi khoâng coù ñöôïc caùc tieâu chuaån naøy, do ñoù chaáp nhaän vieäc thu maãu chæ coù caønh vaø laù. Trong tröôøng hôïp naøy, caùc maãu thu nhieàu tieâu baûn ñeå tieän cho vieäc phaân tích vaø xaùc ñònh teân khoa hoïc, ñieàu ñoù seõ ñaûm baûo tính chính xaùc cao hôn. Caùc maãu thu ñöôïc ghi keøm caùc thoâng tin lieân quan ñeán ñòa ñieåm vaø nhöõng ñaëc tính cuûa thöïc vaät caàn thieát cho vieäc xaùc ñònh, ñoàng thôøi cuõng ghi nhöõng nhaän ñònh taïm thôøi cho nhöõng loaøi coù theå. Kích thöôùc oâ tieâu chuaån: Kích thöôùc oâ phuï thuoäc vaøo caùc kieåu thaûm thöïc vaät, caùc sinh caûnh. Trong phaïm vi nghieân cöùu cuûa ñeà taøi, toâi ñaõ choïn caùc kích thöôùc 40m x 40m, ôû 24 khu vöïc coù ñòa hình doác, gaây khoù khaên cho vieäc ñieàu tra thì choïn oâ nhoû 10m x 10m. Tieán haønh ño ñöôøng kính caùch maët ñaát 1,3m (D1.3), chieàu cao döôùi caønh (Hc), chieàu cao vuùt ngoïn (Hn), ñöôøng kính taùn caây (D taùn) cuûa taát caû caùc caây goã coù D1.3 >= 10cm. Trong oâ tieán haønh ño, ñeám, veõ phaãu ñoà doïc vaø phaãu ñoà ngang. Caùch ño ñeám ghi cheùp thaûm thöïc vaät trong oâ: Duøng phieáu ñieàu tra ñeå ghi cheùp thaûm thöïc vaät trong oâ + Phaàn ñaàu phieáu ghi caùc thoâng tin cô baûn cuûa oâ ñieàu tra nhö soá oâ, toïa ñoä, ñoä cao, kieåu thaûm thöïc vaät, ngaøy ñieàu tra, ngöôøi ñieàu tra . . . + Ño ñeám vaø ñònh loaïi caây goã, caây buïi. Caàn ghi teân cuûa taát caû caùc caây goã vaø caây buïi trong oâ, caây naøo chöa bieát teân phaûi laáy tieâu baûn vaø ñaùnh soá vaøo phieáu ñeå ñònh loaïi. + Ñoái vôùi nhöõng caây bò phaân caønh saùt goác thì coi nhö laø 2 caây rieâng bieät. Veõ phaãu ñoà traéc dieän quaàn theå: Theo phöông phaùp bieåu ñoà traéc dieän quaàn theå thöïc vaät cuûa P.W. Richards vaø T.A.W. Davin (1933).[47] Phaãu ñoà röøng laø maët caét ngang vaø maët caét doïc cuûa röøng. Phaãu ñoà röøng cho ta thaáy keát caáu taàng röøng (phaãu ñoà ngang), hình daïng taùn cuûa töøng loaøi vaø ñoä taøn che cuûa röøng (phaãu ñoà ñöùng). + Phaãu ñoà röøng ñöôïc veõ treân giaáy keû ly, coâng vieäc ñöôïc tieán haønh cuøng vôùi ño, ñeám caây, theo nguyeân taéc veõ töøng caây moät. + Phaãu ñoà ñöùng (maët caét doïc): Choïn moät laùt caét coù chieàu daøi (thöôøng laø caïnh cuûa oâ tieâu chuaån), vaø chieàu saâu 10m (40x10m). Caây gaàn veõ tröôùc, caây xa veõ sau, neân khi theå hieän treân giaáy keû ly, nhöõng caây ñöùng phía tröôùc coù neùt lieàn, nhöõng caây ñöùng phía sau coù neùt ñöùt. 25 + Phaãu ñoà ngang (maët caét ngang): ñöôïc chieáu töø taùn caây xuoáng, veõ treân toaøn boä dieän tích oâ tieâu chuaån. Do ñoù caây cao nhaát seõ laø neùt lieàn vaø nhöõng caây döôùi taùn seõ coù neùt rôøi. Veõ phaãu ñoà ñöùng cho moät caù theå ñöôïc tieán haønh nhö sau: + Xaùc ñònh vò trí ngoïn caây. + Ño taùn caây veà 2 höôùng Nam Baéc vaø Ñoâng Taây ñeå xaùc ñònh vò trí cuûa taùn caây treân maët phaúng. + Quan saùt kyõ hình daïng thaân caây, caønh caây vaø taùn caây ñeå veõ chuùng treân giaáy sao cho hình veõ gioáng vôùi thöïc teá.[47] Veõ phaãu ñoà ngang cho moät caù theå: + Xaùc ñònh goác caây baèng caùch duøng la baøn: Choïn moät caây laøm chuaån vaø xaùc ñònh caùc höôùng (Ñoâng, Taây, Nam, Baéc), choïn moät höôùng laøm chuaån (seõ xaùc ñònh goác theo höôùng ñoù), töø goác caây laøm chuaån ñoù muoán veõ caây naøo chæ caàn quay la baøn veà höôùng caây ñoù vaø xem la baøn leäch moät goùc bao nhieâu ñoä so vôùi höôùng ñaõ choïn laøm chuaån vaø ño töø caây laøm chuaån ñeán ñoù laø bao nhieâu met. + Quan saùt hình daïng vaø kích thöôùc cuûa taùn caây theo maët phaúng ngang roài veõ leân giaáy keû ly. Caàn ghi teân loaøi caây ñoù leân hình veõ cuûa noù (neáu teân caây ñöôïc vieát taét thì phaûi coù chuù thích) hoaëc soá thöù töï cuûa caây ñoù trong baûng. 2.2 Xaùc ñònh vaø kieåm tra teân khoa hoïc Vieäc xaùc ñònh teân khoa hoïc coù theå tieán haønh ngoaøi thöïc ñòa hay trong phoøng tieâu baûn. - Xaùc ñònh teân caây ngoaøi thöïc ñòa: 26 Vieäc xaùc ñònh ngoaøi thöïc ñòa coù lôïi theá laø söû duïng tieâu baûn coøn töôi, caùc boä phaän cuûa caây chöa thay ñoåi veà hình daïng, maøu saéc. Hôn nöõa khi xaùc ñònh neáu thaáy thieáu caùc thoâng tin vaø soá lieäu cuûa loaøi ñang nghieân cöùu coù theå laáy tieâu baûn boå sung ngay. Tuy nhieân, khoù khaên khi xaùc ñònh ngoaøi thöïc ñòa laø thieáu taøi lieäu ñeå tra cöùu. - Xaùc ñònh teân caây trong phoøng tieâu baûn: Xaùc ñònh moät soá tieâu baûn cuûa caùc loaøi nghi laø loaøi môùi ngay taïi thöïc ñòa. Neáu chöa xaùc ñònh chính xaùc teân khoa hoïc cuûa loaøi thì caàn ghi cheùp, moâ taû thaät chi tieát caùc ñaëc ñieåm cuûa loaøi nhaát laø moâ taû ñaëc ñieåm cuûa hoa, quaû ñeå vieäc giaùm ñònh taïi phoøng tieâu baûn thuaän lôïi hôn. Giaùm ñònh teân khoa hoïc treân cô sôû laù, hoa vaø aûnh chuïp, keát hôïp vôùi taøi lieäu moâ taû, ñoái chieáu vôùi taøi lieäu boä “Caây coû Vieät Nam” cuûa Phaïm Hoaøng Hoä laø taøi lieäu chính. Tröôøng hôïp khoù giaùm ñònh ñöôïc teân khoa hoïc, mang maãu veà phoøng tieâu baûn ñeå ñoái chieáu vôùi boä maãu löu tröõ taïi phoøng tieâu baûn: + Phoøng tieâu baûn thöïc vaät – VQG Nuùi Chuùa, huyeän Ninh Haûi – tænh Ninh Thuaän. + Phoøng tieâu baûn thöïc vaät – Vieän Sinh hoïc nhieät ñôùi, 85 Traàn Quoác Toaûn, Q3, TP.HCM. 2.3 Laäp danh luïc thöïc vaät Danh luïc thöïc vaät laø moät baûng thoáng keâ toaøn boä caùc loaøi thöïc vaät ñaõ gaëp hoaëc thu ñöôïc tieâu baûn trong khu vöïc ñieàu tra nghieân cöùu. Danh luïc thöïc vaät laø moät trong caùc muïc tieâu quan troïng cuûa coâng taùc ñieàu tra thöïc vaät trong nghieân cöùu. 27 Danh luïc thöïc vaät ñöôïc saép xeáp theo caùc ngaønh thöïc vaät töø thaáp ñeán cao. Trong caùc ngaønh, xeáp caùc hoï theo vaàn abc, trong caùc hoï xeáp caùc chi vaø loaøi theo vaàn abc (theo teân khoa hoïc). Ñoái vôùi teân Vieät Nam, coù theå coù nhieàu teân, choïn teân thöôøng goïi nhaát ñeå ñaàu tieân, sau ñoù ñeán caùc teân sau, teân daân toäc. 2.4 Thu maãu vaø baûo quaûn tieâu baûn thöïc vaät 2.4.1 Coâng vieäc thu maãu Maãu thu ñaït tieâu chuaån laø maãu theå hieän ñöôïc toái ña caùc ñaëc ñieåm khaùc nhau cuûa caây: laù to nhaát laãn laù nhoû nhaát, laù giaø, laù non, laù keøm, hoa, quaû . . . Trong tröôøng hôïp laù hoaëc cuïm hoa, quaû to thì thu caùc boä phaän khaùc nhau rieâng reõ. Giöõ maãu ñeå ñem veà eùp: Maãu ñöôïc thu eùp trong caëp maãu hoaëc cho vaøo tuùi ni loâng. Toát nhaát laø sau khi thu maãu, söûa maãu caån thaän roài xeáp ngay ngaén vaøo caëp maãu. [3] 2.4.2 EÙp vaø laøm khoâ maãu vaät Maãu thu haùi veà caàn vuoát thaúng, giöõ ñuùng hình daùng töï nhieân, ñaët vaøo giöõa hai tôø baùo (khoå lôùn gaáp ñoâi). Tröôøng hôïp maãu daøi hoaëc roäng hôn khoå baùo, ta coù theå beû gaáp khuùc laïi moät hai ñieåm, nhöng caùc laù, caønh khoâng ñöôïc choàng cheùo leân nhau. Xeáp maãu vaøo tôø baùo sao cho thaáy ñöôïc caû hai maët laù, cuoáng laù vaø choùp laù, sau ñoù xeáp leân maãu 4 – 5 tôø baùo khaùc ñeå taïo ñoä caùch giöõa caùc maãu vaø coù khaû naêng huùt aåm, ñoàng thôøi traùnh caùc caønh cuûa maãu vaät naøy khoâng in veát leân maãu vaät kia. Xeáp tieâu baûn leân treân caëp goã vôùi soá löôïng vöøa ñuû (daøy khoaûng 15 – 20cm), duøng daây coät chaët caëp goã laïi. Sau khi eùp xong mang maãu ra phôi naéng (neáu muøa heø) vaø thöôøng xuyeân thay giaáy huùt aåm ñeå maãu mau khoâ vaø khoâng bò ruïng laù. Trong tröôøng hôïp 28 khoâng coù naéng cho vaøo tuû saáy hoaëc beáp löûa, loø saáy. ÔÛ ñaây toâi chuû yeáu laø phôi naéng maãu vaø thay giaáy thöôøng xuyeân (1 ngaøy 2 – 3 laàn). [43] Moät soá chuù yù tröôùc khi ñem maãu saáy khoâ: Ñeå giöõ ñöôïc maøu khi saáy khoâ, tröôùc khi eùp ñem nhuùng nhanh vaøo nöôùc soâi. Ñoái vôùi caùc loaøi caây coù nhöïa muû, cuõng nhuùng maãu vaøo nöôùc soâi tröôùc khi ñem eùp ñeå saáy, traùnh ñöôïc hieän töôïng maãu bò ruïng laù. Moät soá tröôøng hôïp duøng hoaù chaát ñeå giöõ maøu, baèng caùch ngaâm maãu vaøo dung dòch (CuSO4) 5% trong moät ngaøy ñeâm, hoaëc ngaâm maãu 6 – 12 giôø trong dung dòch (200ml nöôùc noùng hoøa tan 30 gr pheøn, 5 gr tieâu dieâm) sau ñoù vôùt ra ñeå raùo nöôùc roài eùp vaø saáy khoâ.[3], [43] Trong moät soá tröôøng hôïp maãu chöa coù ñieàu kieän eùp, saáy khoâ ngay (do ñieàu kieän thôøi tieát, . . .), toâi ñaõ baûo quaûn maãu baèng caùch: öôùp maãu trong dung dòch coàn 60 – 70% ñaët trong tuùi ni loâng kín. 2.4.3 Xöû lyù maãu ñaõ saáy khoâ Sau khi ñaõ ñöôïc saáy khoâ, ñeå ngaên chaën coân truøng vaø naám phaù haïi, maãu phaûi ñöôïc ngaâm taåm caùc chaát ñoäc. Dung dòch thöôøng ñöôïc söû duïng ngaâm taåm maãu thöïc vaät laø Clorua thuûy ngaân (HgCl2). Pha cheá nhö sau: 1 lít coàn coâng nghieäp (900) pha vôùi 1/2 lít nöôùc vaø 30g HgCl2, khuaáy ñeàu. Maãu ñöôïc ngaâm trong dung dòch naøy 4 – 5 phuùt roài vôùt ra, ñaët giöõa hai tôø baùo cho raùo, sau ñoù eùp vaø saáy laïi. Maãu ñöôïc xöû lyù baèng Clorua thuûy ngaân seõ bò maát maøu xanh do dieäp luïc bò phaù huûy, nhöng raát beàn.[47] 2.4.4 Khaâu keát maãu Sau khi maãu ñaõ ñöôïc xöû lyù hoaù chaát vaø saáy khoâ laïi, coù theå ñem khaâu keát ñeå coá ñònh maãu. Giaáy duøng khaâu keát maãu laø loaïi bìa roki cöùng, beàn, maøu traéng. Khoå giaáy qui ñònh khaâu tieâu baûn laø (28 x 42)cm hoaëc (30 x 42)cm. 29 Beân goùc traùi cuûa tieâu baûn, daùn eââtyket coù kích thöôùc (7x10)cm, ghi caùc noäi dung: teân phoøng tieâu baûn (teân cô quan, tröôøng, . . .), soá hieäu, teân Vieät Nam, teân khoa hoïc, hoï, moâi tröôøng soáng, ngöôøi thu maãu, ngaøy thu maãu, ngöôøi giaùm ñònh. 2.5 Caùc phöông phaùp ñaõ söû duïng ñeå phaân tích maãu ñaát. Maãu ñaát ñöôïc phaân tích taïi Phaân vieän Ñieàu tra Quy hoaïch vaø Thieát keá noâng nghieäp (soá 20 Voõ Thò Saùu, QI, Thaønh phoá Hoà Chí Minh), döôùi söï höôùng daãn cuûa TS. Phaïm Quang Khaùnh, CN. Trònh Thò Nga. Baûng 2.1: Baûng thoáng keâ caùc phöông phaùp söû duïng phaân tích ñaát [36] TT Chæ tieâu phaân tích Phöông phaùp phaân tích 1 pH KCl Chieát ruùt baèng dung dòch KCl 1M pH = 5.8-6.0. Tyû leä ñaát: dòch laø 1: 5, ño treân maùy C535 2 N toång soá Phöông phaùp Kjendahal 3 P2O5 toång soá Coâng phaù baèng hoån hôïp axit H2SO4 vaø HClO4 so maøu treân maùy SFECTRONIC 21D 4 Ca2+, Mg2+ Chieát ruùt baèng dung dòch NH4Ac 1M pH = 7 5 CEC (Cation Exchange Capacity) Chieát ruùt baèng dung dòch NH4Ac 1M pH = 7 6 Thaønh phaàn cô giôùi 3 caáp Phöông phaùp tyû troïng keá 7 HCO3- Chieát ruùt ñaát: dòch tyû leä 1: 5 baèng nöôùc caát, chuaån ñoä baèng dung dòch HCl 0,02N vôùi chæ thò metyl da cam (dung dòch chaån ñoä ñaõ loaïi CO32-) 30 CHÖÔNG III: KEÁT QUAÛ VAØ THAÛO LUAÄN 3.1 Nhaân toá baûn ñòa 3.1.1 Danh luïc caùc loaøi thöïc vaät khoâ haïn ven bieån huyeän Ninh Haûi – tænh Ninh Thuaän Qua nhieàu ñôït khaûo saùt thöïc ñòa, ñaõ thoáng keâ, thu haùi maãu vaät vaø laäp danh luïc thöïc vaät ñöôïc 233 loaøi, 151 chi, xeáp trong 57 hoï thuoäc 41 boä coù ôû 03 ngaønh thöïc vaät coù maïch thuoäc vuøng khoâ haïn (Phuï luïc 1). Trong toång soá caùc loaøi khaûo saùt, ñaõ thöïc hieän ñöôïc 97 tieâu baûn thöïc vaät ñöôïc eùp trong bìa cöùng vaø hôn 100 aûnh tieâu baûn (Phuï luïc 4). 1. Ngaønh Thaïch Tuøng Lycopodiophyta: coù 01 hoï, 01 chi vaø 01 loaøi. 2. Ngaønh Tueá Cycadophyta: coù 01 hoï, 01 chi vaø 04 loaøi. 3. Ngaønh Ngoïc Lan Magnoliophyta: coù 54 hoï, 150 chi vaø 229 loaøi. Vôùi 97 loaøi thöïc vaät laøm tieâu baûn, chieám 41,63% soá loaøi hieän coù trong danh luïc thöïc vaät, thuoäc 72 chi (47,37%), 31 hoï (54,39%)ï, 01 ngaønh thöïc vaät. Vôùi 31 hoï laáy tieâu baûn, thì coù 06 hoï coù töø 05 loaøi trôû leân, goàm caùc hoï: + Hoï Ba maûnh voû Euphorbiaceae: coù 10 loaøi, chieám 38,46% soá loaøi trong danh luïc. + Hoï Ñaäu (3 hoï phuï) Fabaceae: coù 09 loaøi, chieám 36% soá loaøi trong danh luïc. + Hoï Caø pheâ Rubiaceae: coù 08 loaøi, chieám 72,73% soá loaøi trong danh luïc. + Hoï Coû roi ngöïa Verbenaceae: coù 06 loaøi, chieám 54,55% soá loaøi trong danh luïc. + Hoï Na Annonaceae: coù 05 loaøi, chieám 45,45% soá loaøi trong danh luïc. + Hoï Ñay Tiliaceae: coù 05 loaøi, chieám 71,43% soá loaøi trong danh luïc. 31 Trong 97 loaøi thöïc vaät ñaõ laáy tieâu baûn, thì coù 09 tieâu baûn thuoäc loaøi caây ñaëc höõu, chieám 56,25% soá loaøi caây ñaëc höõu hieän coù cuûa thaûm thöïc vaät khoâ haïn. Caùc tieâu baûn naøy ñeàu coù hoa, quaû. 3.1.2 Danh luïc thöïc vaät ñaëc höõu röøng khoâ haïn ven bieån huyeän Ninh Haûi – tænh Ninh Thuaän Trong soá 234 loaøi thöïc vaät khoâ haïn thuoäc 41 boä, 57 hoï cuûa 03 ngaønh thöïc vaät thì coù 16 loaøi, thuoäc 08 hoï (Baûng 4.1) laø nhöõng loaøi thöïc vaät ñaëc höõu cuûa röøng khoâ haïn ven bieån nôi ñaây. Baûng 3.1: Danh luïc thöïc vaät caùc loaøi ñaëc höõu röøng khoâ haïn ven bieån huyeän Ninh Haûi – tænh Ninh Thuaän TT Teân Vieät Nam Teân khoa hoïc DS CD 1 1. Hoï Quyeån baù Quyeån baù tröôøng sanh Selagine llaceae Selaginella tamariscina (Beauv.)Spring C T 2 3 2. Hoï Na Quaàn ñaàu nhieàu boâng Quaàn ñaàu laù nhoû Annonaceae Polyalthia floribunda Ast Polyalthia minima Ast G T 4 5 6 3. Hoï Thò Thò Ba ngoøi Thò Baø rau Mun (Maëc cöa) Ebenaceae Disospyros bangoiensis Lec. Disospyros barauensis Lec. Disospyros mollis Griff. g g g 7 8 9 4.Hoï Ba maûnh voû Haùo duyeân trò laõi Choøi moøi maûnh Cuø chinh Euphorbiaceae Actephila anthelmintica Gagn. Actephila gracile Hemsl. Antidesma phanrangensis Gagn. T T T T 32 10 11 Cuø ñeøn 12 nuoám Trao traùo Polilane Corton dodecamerus Gagn. Excoecaria poilanci Gagn. T T 12 5. Hoï Chön baàu Chön baàu ruïng laù Combretaceae Combretum deciduum Coll.& Hemsley D 13 6. Hoï töû vi Baèng laêng Lecomte Lythraceae Lagerstroemia lecomtei Gagn. T C 14 7. Hoï Xoaøi Nguõ lieät trung boä Anacardiaceae Pentapadon annamensis (Evr.& Tard.) Phamhoang. G 15 16 8. Hoï Nho Hoà ñaèng trung boä Hoà ñaèng Evrard Vitaceae Cissus annamica Gagn. Cissus evrardii Gagn. D D C Chuù thích: DS: daïng soáng; G: caây goã lôùn, g: caây goã nhoû, T: caây buïi, D: daây leo CD: coâng duïng; T: laøm thuoác, C: laøm caûnh 3.1.3 Danh luïc thöïc vaät quí hieám röøng khoâ haïn ven bieån huyeän Ninh Haûi – tænh Ninh Thuaän. Theo saùch ñoû Vieät Nam naêm 2000, trong soá 234 loaøi thöïc vaät khoâ haïn ñöôïc thoáng keâ treân ñaây thì coù 06 loaøi thuoäc 03 hoï [34] (Baûng 4.2) laø nhöõng loaøi thöïc vaät quí hieám caàn ñöôïc baûo veä nghieâm ngaët. 33 Baûng 3.2: Danh luïc thöïc vaät quí hieám röøng khoâ haïn ven bieån huyeän Ninh Haûi – tænh Ninh Thuaän. TT Teân Vieät Nam Teân khoa hoïc SÑVN 1 2 3 4 1. Hoï Thieân tueá Thieân tueá troøn Thieân tueá cheû Thieân tueá löôïc Thieân tueá xieâm Cycadaceae Cycas circinalis L. Cycas micholitzii Dyer Cycas pectinata Griff. Cycas siamensis Miq. E E E E 5 2. Hoï Thò Mun (maëc cöa) Ebenaceae Diospyros molllis Griff. V 6 3. Hoï Ñaäu Muoàng xieâm Fabaceae Cassia siamea Lamk. V Chuù thích: SÑVN: Saùch ñoû Vieät Nam E: ñang nguy caáp; V: seõ nguy caáp 3.2 Nhaân toá di cö Theo ñieàu tra cuûa Phaân vieän Ñieàu Tra Quy Hoaïch Röøng II, naêm 2001 – 2002 thì Khu BTTN röøng khoâ haïn Nuùi Chuùa naèm ôû gaàn cuoái daõy Tröôøng Sôn vaø vuøng Ñoâng Nam Boä neân heä ñoäng vaø thöïc vaät cuûa Khu BTTN Nuùi Chuùa noùi chung coù quan heä chaët cheõ vôùi heä ñoäng, thöïc vaät cuûa daõy Tröôøng Sôn nam cuûa mieàn Ñoâng Nam Boä, cuõng nhö cuûa Vieät Nam [39]. Rieâng veà quaàn heä thöïc vaät cuûa Khu BTTN röøng khoâ haïn Nuùi Chuùa cuõng coù söï aûnh höôûng cuûa 4 nhaân toá di cö cuûa khu heä thöïc vaät Chaâu AÙ nhö: + Töø phía Nam leân laø luoàng thöïc vaät thaân thuoäc vôùi khu heä thöïc vaät Malaixia – Indonexia vôùi ñaëc tröng caây hoï Daàu (Dipterocarpaceae). 34 + Töø phía Taây vaø Taây Nam sang laø luoàng thöïc vaät thaân thuoäc vôùi khu heä thöïc vaät AÁn Ñoä – Mieán Ñieän vôùi caùc hoï ñaëc tröng: hoï Töû vi (Lythraceae), hoï Coû roi ngöïa (Verbenaceae), hoï Baøng (Combretaceae), hoï Tung (Datiscaceae), hoï Goøn (Bombaceae), vv. . .Nhöõng hoï naøy coù haàu heát caùc loaøi caây ruïng laù trong muøa khoâ, hình thaønh caùc kieåu röøng kín nöûa ruïng laù vaø ruïng laù ôû Vieät Nam. + Töø phía Taây Baéc xuoáng laø luoàng thöïc vaät aù nhieät ñôùi vaø oân ñôùi cuûa khu heä thöïc vaät Himalaya – Vaân Nam – Quyù Chaâu Trung Quoác, vôùi caùc hoï ñaëc tröng nhö: hoï Re (Lauraceae), hoï Deû (Fagaceae), hoï Kim giao (Podocarpaceae), hoï Gaám (Gnetaceae), hoï Cheø (Theraceae), hoï Tích tuï (Aceraceae), hoï Ñoã quyeân (Ericaceae) . . . Haàu heát caùc loaøi caây trong caùc hoï naøy laø caây laù roäng thöôøng xanh, coù nguoàn goác cuûa heä thöïc vaät aù nhieät ñôùi vaø oân ñôùi. + Töø heä thöïc vaät baéc Vieät Nam – Nam Trung Hoa xuoáng, vôùi caùc hoï ñaëc tröng: hoï Ñaäu (Fabaceae), hoï Ba maûnh voû (Euphorbiaceae), hoï Thò (Ebenaceae), hoï Boà hoøn (Sapindaceae), hoï Xoan (Meliaceae), hoï Caø pheâ (Rubiaceae), hoï Xoaøi (Anacardiaceae), . . . 3.3 Caùc quaàn heä (Kieåu röøng) 3.3.1 Kieåu röøng thöa treân ñaát ñaù loä ñaàu vuøng khoâ haïn ven bieån Naèm phía höôùng bieån Ñoâng trong vuøng ñoài, ôû ñoä cao döôùi 300m so vôùi maët bieån, coù nhieàu ñaù loä ñaàu, vôùi caùc caây goã daïng nhoû vaø caây buïi thöôøng coù gai, phaân caønh nhieàu töø saùt goác hay xoaén laïi nhau ñeå choáng vôùi gioù bieån vaø maát nöôùc. ÔÛ kieåu röøng naøy chuùng toâi tieán haønh khaûo saùt 2 oâ tieâu chuaån: 35 ™ O tieâu chuaån soá 1 – Ñöôøng xuoáng baõi Hoõm – thoân Thaùi An – xaõ Vónh Haûi ¾ Ñieàu kieän ñòa hình, ñaát ñai: O tieâu chuaån coù kích thöôùc (40 x 40)m, ñaët ôû ñoä cao 87m. Toaï ñoä ñòa lyù: UTM: X = 0302357, Y = 1292765. Ñoä doác 150, höôùng phôi Ñoâng Baéc. Taàng ñaát maët coù nhieàu soûi saïn, ñaù loä ñaàu chieám tyû leä 40% (töông ñoái thaáp), ñòa hình töông ñoái baèng phaúng, ñoä doác nhoû (150). Theo keát quaû phaân tích cuûa Phaân vieän Quy hoaïch vaø Thieát keá noâng nghieäp thì ñaát ôû ñaây thuoäc loaïi ñaát xaùm naâu vuøng baùn khoâ haïn, vôùi teân theo FAO/UNESCO töông öùng laø “Arenic lixisolis”. Coù thaønh phaàn cô giôùi trung bình (caùt pha seùt), ñaát chua, ngheøo caùc döôõng chaát. Moät phaãu dieän ñaát ñöôïc ñaøo trong oâ tieâu chuaån, ôû ñoä saâu 80m. Theo keát quaû phaân tích cuûa Phaân vieän Quy hoaïch vaø Thieát keá noâng nghieäp ñöôïc keát quaû nhö sau (Phuï luïc 2): Tyû leä caáp haït caùt chieám tyû troïng töø 50-52%, töông öùng caáp haït seùt töø 33-35%, thòt töø 15-17%. Muøn ñaït möùc trung bình thaáp ôû taàng ñaát maët M = 1,4%, caùc taàng döôùi chæ ñaït < 1%; laân toång soá ngheøo P2O5 = 0,036-0,049%. Dung tích haáp thu thaáp CEC = 6,09 – 6,69 me/100g ñaát; Cation kieàm trao ñoåi khaù ñaëc bieät laø Mg2+ töông ñoái cao, Ca2+ = 1,14 – 1,89 me/100g, Mg2+ =3,03 – 3,41 me/100g, Na+= 0,11 – 0,22me/100g ñaát. ¾ Thaønh phaàn loaøi Treân oâ tieâu chuaån soá 1, chuùng toâi xaùc ñònh ñöôïc 25 loaøi thuoäc 17 hoï (Baûng 3.3). Trong ñoù coù 231 caây goã, thì coù 141 caây goã coù ñöôøng kính D1.3>=10cm, thuoäc 13 loaøi, 10 hoï, 129 caây buïi, thuoäc 10 loaøi, 8 hoï. Ngoaøi ra 36 coøn coù 2 loaøi daây leo chieám öu theá laø Zizyphus oenoplia (L.) Mill. (Taùo röøng) thuoäc hoï Rhamnaceae (hoï Taùo) vaø Capparis beneolens Gagn. (Caùp chaân reát), hoï Capparaceae (hoï Caùp). . . ÔÛ kieåu röøng naøy, loaøi Buchanania reticulata Hance (Moâ ca), thuoäc hoï Anacardiaceae (hoï Xoaøi) coù maät ñoä töông ñoái lôùn 243,75 caây/ha, coù ñoä che phuû 477,8m2, chieám 29,86% dieän tích che phuû, keá ñeán laø loaøi Combretum quadrangulare Kurz (Chön baàu), thuoäc hoï Combretaceae (hoï Baøng), coù maät ñoä 231,25 caây/ha, coù ñoä che phuû 231,3m2, chieám 14,45% dieän tích che phuû, loaøi Randia dasycarpa (Kurz) Bakh.f. (Gaêng nhung), thuoäc hoï Rubiaceae (hoï Caø pheâ), coù maät ñoä 200 caây/ha, coù ñoä che phuû 288m2, chieám 18% dieän tích che phuû – ñoù laø 3 loaøi quan troïng nhaát, chieám öu theá cuûa kieåu röøng naøy. Ngoaøi ra ôû taàng caây buïi coøn coù caùc loaøi Polyalthia suberosa (Roxb.) Thw. (Quaàn ñaàu voû xoáp), thuoäc hoï Annonaceae (hoï Na), coù maät ñoä 162,5 buïi/ha, ñoä che phuû 6,5%, loaøi Mitrephora pallens Ast (Mao ñaøi taùi), coù maät ñoä 143,74 buïi/ha, ñoä che phuû 5,75%, loaøi Randia spinosa Bl. (Gaêng gai), hoï Rubiaceae (hoï Caø pheâ), coù maät ñoä 118,75 buïi/ha, ñoä che phuû 10,68%, loaøi Streblus illicifolia (Kurz) Corn. (OÂroâ ruoái), thuoäc hoï Moraceae (hoï Daâu taèm), coù maät ñoä 93,75 buïi/ha, ñoä che phuû 3,75% . . .laø nhöõng loaøi chieám öu theá. 37 Baûng 3.3: Baûng toång hôïp soá lieäu caùc loaøi treân kieåu röøng ôû ñöôøng xuoáng baõi Hoõm – thoân Thaùi An – xaõ Vónh Haûi. Ngöôøi khaûo saùt: Thieàu Leâ Phong Lan Ngaøy khaûo saùt: 27/10/2005 D1.3>=10cm TT Teân Vieät Nam Teân khoa hoïc DS SL (Caây) H(m) TB/Max H.DC(m) TB/Max SL TB/max Scp m2 MÑ /ha SS 1 2 1. Hoï Na Mao ñaøi taùi Quaàn ñaàu voû xoáp Annonaceae Mitrephora pallens Ast Polyalthia suberosa (Roxb.) Thw. T T 23 26 2-3.5 2-3.5 2x2 2x2 143.75 162.5 +++ ++ 3 2. Hoï Thò Mun (Maëc nöa) Ebenaceae Diospyros mollis Griff. G 21 8-10 4-8 16 13-15 2x2 131.25 ++ 4 3. Hoï Seán Gaêng neùo Sapotaceae Manilkara hexandra (Roxb.) Dub G 11 6-7 5-6,5 6 13-17 3x3 68,8 + 5 6 4. Hoï Caùp Caùp chaân reát Buùn ba laù Capparaceae Capparis beneolens Gagn.. Crataeva adansonii DC. subsp trifoliata (Roxb.)Jac. D G 1 12 7 1 27 6x6 6,25 ++ - 38 7 5. Hoï Day Coø ke sp Tiliaceae Grewia sp. T 4 2,5-3,5 1,5x1,5 25 - 8 9 6. Hoï Daâu taèm Duoái nhaùm O roâ ruoái Moraceae Streblus asper Lour. Streblus illicifolia (Kurz) Corn. g T 16 15 3-4 2-3 1-2,5 6 10-14 2x2 2x2 100 93,75 ++ ++ 10 11 7. Hoï Ba maûnh voû Haùo duyeân Boà ngoùt Euphorbiaceae Actephila sp. Sauropus sp. T T 11 7 1,5-2 1-1,5 1,5x1,5 1,5x1,5 68,8 43,7 + ++ 12 13 8. Hoï Baøng Chön baàu Chieâu lieâu ngheä Combretaceae Combretum quadrangulare Kurz. Terminalia chebula Retz. g G 37 20 8-9 8-10 5-8 5-7 21 14 12-17 12-14 2,5x2,5 2,5x2,5 231,25 125 +++ ++ 14 15 9. Hoï Ñaäu Soáng raén Thaøn maùt Fabaceae Albizia sp. Milletia ichthyotona Drake. G g 7 9 12-14 7-9 10-12 5-7 7 7 20-25 12-15 6x6 2,5x2,5 43,75 56,25 ++ ++ 16 10. Hoï Boà hoøn Chaønh raøng Sapindaceae Dodonea viscosa Jacq. T 6 1,5-2,5 2x2 37x5 ++ 39 17 18 11. Hoï Xoaøi Moâ ca Coùc chuoät Anacardiaceae Buchanania reticulata Hance Lannea coromandelica (Hoult.) Merr. g G 39 8 6-10 10-12 3-8 6-8 18 8 14-27 20-25 3,5x3,5 5x5 243,75 50 +++ ++ 19 12. Hoï Taùo Taùo röøng Rhamnaceae Zizyphus oenoplia (L.) Mill. D ++ 20 13. Hoï Maõ tieàn Maõ tieàn Loganiaceae Strychnos nux – vomica L. g 11 8-9 6-7 7 11-12 2x2 68,75 + 21 22 14. Hoï Caø pheâ Gaêng nhung Gaêng gai Rubiaceae Randia dasycarpa (Kurz) Bakh.f. Randia spinosa Bl. g T 32 19 2,5-3,5 1,7-2,2 2-3 21 11-12 3x3 3x3 200 118,75 ++ ++ 23 15. Hoï Muoâi Saàm Melastomataceae Memecylon sp. T 7 2-2,5 2x2 43,75 ++ 24 16. Hoï Voøi voi Cuïm ruïm Boraginaceae Carmone microphylla (Lam.) Don. T 11 1,5-2 1,5x1,5 68,75 ++ 40 25 17. Hoï Coû roi ngöïa Bình linh vaøng chanh Verbenaceae Vitex limonifolia Wall. g 19 2,5-4 1-3 9 11-12 2x2 118.75 ++ Chuù thích: DS: daïng soáng; G: goã lôùn, g: goã nhoû, T: caây buïi, D: daây leo SL: soá löôïng H(m) TB/Max: chieàu cao caû ngoïn trung bình vaø lôùn nhaát. H.DC(m) TB/Max: chieàu cao döôùi caønh, trung bình vaø lôùn nhaát. D1.3>=10cm TB/Max: ñöôøng kính ngang ngöïc lôùn hôn hoaëc baèng 10cm, trung bình vaø lôùn nhaát. Scp m2: dieän tích che phuû tính theo töøng loaøi. MÑ/ha: maät ñoä caây/1ha. SS: söùc soáng; +++ (raát toát); ++ (khaù); + (trung bình); - (yeáu). 41 ¾ Caáu truùc taàng Döïa treân traéc dieän ngang (40 x40)m vaø traéc dieän doïc (cuûa moät baêng daøi coù kích thöôùc (40x10)m, chuùng toâi coù theå moâ taû vaø ñaùnh giaù phaàn naøo hieän ._.aâm saûn, goã cuûi, phaù röøng laøm raãy, ñoát than, saên baét ñoäng vaät röøng, chaên thaû roâng gia suùc … cuûa ngöôøi daân trong vuøng nhaát laø ñoàng baøo daân toäc Raglay ñaõ phaù vôõ caáu truùc röøng, caùc moái caân baèng sinh thaùi töï nhieân, laøm cho khí haäu khoâ noùng caøng trôû neân khaéc nghieät, moâi tröôøng töï nhieän baát oån ñònh ñaõ laøm thay ñoåi daàn thaûm thöïc vaät röøng ôû ñaây. Nhieàu ñoài nuùi trô soûi ñaù, caùc thaûm coû, truoâng lau saäy xuaát hieän, quùa trình sa maïc hoùa coù theå xaûy ra trong thôøi gian tôùi. Röøng khoâ haïn ven bieån coù dieän tích khoâng lôùn laém, nhöng noù coù vai troø khaù quan troïng trong moái quan heä caân baèng haøi hoaø cuûa caùc caûnh quan moâi tröôøng töï nhieân trong khu vöïc. Trong töông lai ñaây laø nôi löu giöõ, baûo toàn vaø phaùt trieån nguoàn gen cuûa nhieàu loaøi ñoäng thöïc vaät quí hieám ñaëc tröng cho vuøng khoâ haïn. Do vaäy, caàn taêng cöôøng coâng taùc tuyeân truyeàn yù thöùc baûo veä röøng, baûo veä caûnh quan moâi tröôøng cho ngöôøi daân soáng quanh khu baûo toàn - nhaát laø ñoàng baøo daân toäc Raglay döôùi caùc hình thöùc phaùt thanh, truyeàn hình, saùch baùo; keâu goïi tinh thaàn hôïp taùc töï giaùc cuûa ngöôøi daân trong coâng taùc baûo veä röøng. Caàn di dôøi heát caùc baûn laøng cuûa ngöôøi Raglay ôû hai thoân Caàu Gaãy vaø Ñaù Hang ra khoûi vuøng phuïc hoài sinh thaùi. Nghieâm minh xöû lyù caùc hoaït ñoäng saên baét, ñoát phaù röøng traùi pheùp, taêng cöôøng coâng taùc tuaàn tra baûo veä röøng. Xaây döïng coâng trình thuûy lôïi (ñaäp, hoà chöùa nöôùc) ñeå chuû ñoäng nguoàn nöôùc töôùi tieâu vaøo muøa khoâ. Beân caïnh ñoù caàn hoå trôï veà voán, kyõ thuaät ñeå ngöôøi 108 daân phaùt trieån caây coâng nghieäp nho, haønh toûi, thuoác laù, boâng… coù cuoäc soáng oån ñònh khoâng döïa vaøo röøng . Ñaåy maïnh coâng taùc xaõ hoäi hoùa laâm nghieäp baèng caùch tieáp tuïc giao khoaùn röøng ñeán töøng hoä soáng trong khu vöïc. Thöôøng xuyeân kieåm tra coâng taùc troàng röøng vaø baûo veä röøng, taêng cöôøng coâng taùc giaùm saùt moät soá khu vöïc coù nguy cô bò chaùy cao – nhaát laø caùc khu vöïc coù nhieàu thaûm coû. Khai thaùc tieàm naêng du lòch sinh thaùi, keát hôïp vôùi vieäc tìm hieåu ñôøi soáng vaên hoùa tinh thaàn cuûa ñoàng baøo daân toäc - nhaát laø ngöôøi Chaêm. Thaønh laäp vuøng du lòch sinh thaùi lieân vuøng Nuùi Chuùa – Ninh Chöõ - Caø Naù, nhöng vaãn ñaûm baûo ñöôïc caùc vaán ñeà moâi tröôøng sinh thaùi khoâng bò taøn phaù vaø oâ nhieãm cuõng nhö caùc vaán ñeà xaõ hoäi khaùc do du lòch mang ñeán. Caàn ñaàu tö khai thaùc caùc tieàm naêng voán coù cuûa moät vuøng ven bieån nhö ngheà caù, nuoâi toâm vaø laøm muoái ôû laøng chaøi Vónh Hy cuõng nhö caùc vuøng laân caän. Hoã trôï voán vaø kyõ thuaät ñeå ngöôøi daân ñaàu tö khai thaùc xa bôø, goùp phaàn naâng cao ñôøi soáng kinh teá cuûa baø con trong vuøng. Ñaây cuõng laø phöông phaùp giaùn tieáp ñeå baûo veä röøng. Trong quaù trình coâng taùc chuùng toâi gaëp moät soá khoù khaên nhö thieáu taøi lieäu tham khaûo, thôøi gian haïn heïp, thieáu söï keát hôïp giöõa caùc ngaønh thoå nhöôõng, ñòa chaát …Tuy nhieân qua luaän vaên naøy chuùng toâi mong muoán goùp phaàn tìm hieåu heä thöïc vaät khoâ haïn ôû Nuùi Chuùa. Chuùng toâi mong muoán coù nhieàu coâng trình nghieân cöùu saâu hôn veà heä thöïc vaät, caùc thaûm coû cuõng nhö caùc quaù trình dieãn theá cuûa caùc kieåu röøng trong khu vöïc ôû nhöõng cao ñoä ñòa hình khaùc nhau ôû Nuùi Chuùa. Nghieân cöùu vaø ñaùnh giaù taùc ñoäng cuûa con ngöôøi leân thaûm thöïc vaät ôû ñaây vaø caùc bieän phaùp giaûm thieåu vieäc phaù röøng. 109 Phuï luïc 1: Danh luïc caùc loaøi caây röøng khoâ haïn ven bieån huyeän Ninh Haûi – tænh Ninh Thuaän. Ngaønh vaø Hoï TT Teân Vieät Nam Teân Khoa Hoïc DS CD 1 A. Ngaønh Thaïch tuøng 1. Boä Quyeãn baù 1. Hoï Quyeãn baù Quyeãn baù tröôøng sanh Lycopodiophyta Selaginellales Selaginellaceae Selaginella tamariscina (Beauv.)Spring K T 2 3 4 5 B. Ngaønh Tueá 2. Boä Tueá 2. Hoï Thieân tueá Thieân tueá troøn Thieân tueá cheû Thieân tueá löôïc Thieân tueá xieâm Cycadophyta Cycadales Cycadaceae Cycas circinalis L. Cycas micholitzii Dyer Cycas pectinata Griff. Cycas siamensis Miq. T T T T C T-C C C 6 7 8 9 10 11 C. Ngaønh Ngoïc lan 3. Boä Na 3. Hoï Na Maûng caàu ta (Na) Mao quaû Robinson Mao ñaøi taùi Quaàn ñaàu traùi troøn Quaàn ñaàu duyeân haûi Quaàn ñaàu Hance Magnoliophyta Annonales Annonaceae Annona squamosa L. Dasymaschalon robinsonii Ast Mitrephora pallens Ast Polyalthia cerasoides (Roxb.) Benth.& Hook. Polyalthia littoralis(Bl.) Boerl.ssp. tristis (Merr.) Polyalthia hancei (Pierre) Fin.&Gagn. T T T T g g Q-T T 110 12 13 14 15 16 17 Quaàn ñaàu voû xoáp Quaàn ñaàu Jenkins Quaàn ñaàu laù nhoû Quaàn ñaàu Law Quaàn ñaàu soâng Lu Boà quaû boâng nhoû Polyalthia suberosa (Roxb) Thw. Polyalthia jenkinsii Benth.&Hook.f. Polyalthia minima Ast Polyalthia lawii Fin.&Gagn. Polyalthia luensis (Pierre) Fin.et Gagn. Uvaria lurida Hook.f & Thoms T T g T g g 18 4. Boä Hoaøng lieân 4. Hoï Daây moái Daây hoà ñaèng Ranunculales Menispermaceae Cissampelos pareira L. D C 19 5. Boä Caåm chöôùng 5. Hoï Long coát Vôït gai Caryophyllales Cactaceae Opuntia dillenii (Ker-Gawl.) Haw. T 20 21 22 6. Hoï Rau deàn Coû xöôùt Deàn gai Nôû ngaøy ñaát Amaranthaceae Achyranthes aspera L. Amaranthus spinosus L. Gomphrena celosioides Mart. C C C T 23 6. Boä Phi lao 7. Hoï Phi lao Döông (Phi lao) Casuarinales Casuarinaceae Casuarina equisetifolia J.R.&G.Forst. g 24 7. Boä Cheø 8. Hoï Traø Goø ñoàng naùch Theales Theaceae Gordonia axillaris (Roxb.) Dierr. g 25 26 9. Hoï Böùa Thaønh ngaïnh Thaønh ngaïnh nam Clusiaceae Cratoxylum maingayi Dyer in Hook.f. Cratoxylum cochinchinensis (Lour.) Bl. T T 111 27 8. Boä Mai vaøng 10. Hoï Mai Mai (Mai vaøng) Ochnales Ochnaceae Ochna integerrima (Lour.) Merr. T C 28 9. Boä Loäc vöøng 11. Hoï Chieác Loäc vöøng Lecythydales Lecythydaceae Baringtonia coccinea (Lour.) Kost. G 29 30 31 10. Boä Thò 12. Hoï Thò Thò Baø raâu Thò sp Mun (Maëc nöa) Ebenales Ebenaceae Diospyros barauensis Lec. Diospyros sp. Diospyros mollis Griff. g g g 32 33 34 35 36 11. Boä Seán 13. Hoï Seán Gaêng neùo Seán nam boä Seán caùt (Vieát) Choi (Moäc) Ma döông (Gaêng gai) Sapotales Sapotaceae Manilkara hexandra (Roxb.) Dub. Madhuca cochinchinensis (Dub.)H.J.Lam. Mimusops elengi var.poilaei H.Lec. Planchonella obovata (R.Br.)Pierre Xantolis maritima (Pierre) van Royen g T T g g T-Q 37 38 12.Boä Traân chaâu 14. Hoï Côm nguoäi Côm nguoäi nhö toùc Xay nam boä Primulales Myrsinaceae Ardisia capillipes Pit. Rapanea cochinchinensis Mez. T T 39 13. Boä Hoa tím 15. Hoï Hoàng quaân Hoàng quaân nuùi Violales Flacourtiaceae Flacourtia montana Graih. g 112 40 41 42 43 44 Hoàng quaân aán Chaø ran caåm nhung Chaø ran hoa nhaùm Boùm cuïm ruïm Boùm luøn Flacourtia indica (Burm.f.) Merr. Homalium caryophyllaceum Benth. Homalium dasyanthum (Turez.) Warb. Scolopia buxifolia Gagn. Scolopia nana Gagn. g g g T T 45 46 47 48 49 50 51 52 53 14. Boä Maøn maøn 16. Hoï Caùp Caùp coù muõi Caùp trung boä Caùp chaân reát Caùp vaøng Caùp nhieàu hoa Caùp to Caùp haøng raøo Buùn ba laù Chan chan Capparales Capparaceae Capparis acuminata Willd. Capparis annamensis (Bak.f.) Jac. Capparis beneolens Gagn. Capparis flavicans Kurz Capparis floribunda Wight. Capparis grandis L.f. Capparis separia L. Crataeva adansonii DC. subsp trifolia (Roxb.)Jac. Niebuhria siamensis Kurz D D D T D T T G g 54 55 56 57 58 59 15. Boä Boâng 17. Hoï Ñay Coø ke trung boä Coø ke AÙ chaâu Coø ke caùnh sao Coø ke laù seáu Coø ke loâng Coø ke Malvales Tiliaceae Grewia annamica Gagn. Grewia asiatica L. Grewia astropetala Pierre Grewia celtidifolia Juss. Grewia hirsuta Vahl. Grewia tomentosa Roxb.ex DC. T T D T T g T T 113 60 Coø ke laù keù Grewia urenaefolia (Pierre) Gagn. T T 61 18. Hoï Troâm Troâm cuoáng maûnh Sterculiaceae Sterculia gracilipes Pierre g 62 63 19. Hoï Boâng Coái xay Baùi choåi (Choåi ñöïc) Malvaceae Abutilon indicum (L.) Sweet Sida acuta Burm.f C C 64 65 66 67 68 69 70 16. Boä Gai 20. Hoï Seáu (Du) Ma traù Ki gaân 21. Hoï Daâu taèm Soäp Duoái nhaùm Oâroâ nuùi Duoái gai Quít nuùi Urticales Ulmaceae Celtis philippense Blco.var philippense Gironniera nervosa Pl. Moraceae Ficus superba var.japonica Miq. Streblus asper Lour. Streblus ilicifolia (Kurz) Corn. Streblus taxoides (Heyne) Kurz Streblus laxiflorus (Hutch.) Corn. g g T T T T T 71 72 73 74 75 76 17. Boä Thaàu daàu 22. Hoï Ba maûnh voû Tai töôïng xieâm Haùo duyeân Haùo duyeân trò laõi Choøi moøi nhoïn Choøi moøi Choøi moøi maûnh Euphorbiales Euphorbiaceae Acalypha siamensis Oliv.ex Gagn. Actephila excelsa (Dalz.) Muell.-Arg. var.acuminata Airy- Shaw Actephila anthelmintica Gagn. Antidesma bunius Spreng Antidesma ghaesembilla Gaertn. Antidesma gracile Hemsl. T T T T T T T 114 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 Tai ngheù sp Cuø ñeà Deù dai Boà cu veõ Ñoûm long Bi ñieàn xoan Cuø ñeøn cuø bi Cuø ñeøn Ñoàng nai Cuø ñeøn thorel Xöông roàng Trao traùo sp Rì rì Ruoái loïng Pheøn ñen Dieäp haï chaâu ñaûo Sôn lieãu Thaàu daàu Boà ngoùt nhai Boà ngoùt dò nhaùnh Kim moäc Spire Aporusa sp. Breynia vitis-idaea (Burm.f.)C.E.C. Fischer Breynia coriacea Beille Breynia fruticosa (L.)Hook.f. Bridelia monoica (Lour.)Merr. Bridelia ovata Don Croton cubiensis Gagn. Croton dongnaiensis Pierre ex Gagn. Croton thoreli Gagn. Euphorbia antiquorum L. Exoecaria sp. Homonia riparia Lour. Mallotus sp. Phyllanthus reticulata Poir. Phyllanthus insularis Beille. Phyllanthus welwitschianus Muell-Arg. Ricinus communis L. Sauropus assimilis Thw. Sauropus heteroblastus Airy-Shaw. Securinga spirei (Beille) Phamhoang. T T T T g T T T T T T T T T T T T T T T T 97 98 18. Boä Ñöôùc 23. Hoï Ñöôùc veït Xaêng maû cheû Xaêng maû traâm Rhizophorales Rhizophoraceae Carallia brachiata (Lour.) Merr. Carallia eugenioidea King G g 19. Boä Sim Myrtales 115 99 100 101 24. Hoï Sim Traâm moác Traâm suoái Traâm kieàn kieàn Myrtaceae Syzygium cumini (L.) Druce Syzygium ripicola Craib. Syzygium syzygioides (Miq.) Amsh g G g 102 103 104 105 106 25. Hoï Baøng Chön baàu Chön baàu ruïng laù Chieâu lieâu nöôùc Chieâu lieâu ngheä Chieâu lieâu oåi Combrataceae Combretum quadrangulare Kurz. Combretum deciduum Coll.& Hemsley Combretum calmansanai (Bl.) Roffe Terminalia chebula Retz. Terminalia corticosa Pierre ex Lan. g D G G G T T T T 107 108 109 110 26. Hoï Muoâi Saàm laùng Saàm lam Saàm raâm Saàm Chevalier Melastomataceae Memecylon umbellatum Burm.f. Memecylon edule Roxb. Memecylon ligustrinum Champ.ex B.&H. Memecylon chevalieri Guill. T T T T 111 112 113 114 115 27. Hoï Töû vi Baèng laêng oåi Baèng laêng nam boä Baèng laêng nhieàu hoa Baèng laêng laù xoan Baèng laêng ñaù Lythraceae Lagerstroemia calyculata Kurz. Lagerstroemia cochinchinensis Pierre Lagerstroemia floribunda Jack. Lagerstroemia ovalifolia Teijsm.& Binn. Lagerstroemia lecomtei Gagn. G G g g g T C 20. Boä Ñaäu 28. Hoï Ñaäu 28a. Hoï phuï Trinh nöõ Fabales Fabaceae Mimosoideae 116 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 Keo daïi tai töôïng Keo boâng vaøng Soáng raén söøng nhoû Soáng raén nhieàu laù Soáng raén ñen Baøm baøm Trinh nöû nhoïn Trinh nöû (Maéc côû) Me keo Me keo vieät 28b. Hoï phuï Vang Moùng boø Maét meøo xanh Muoàng traâu Muoàng nhieàu hoa Muoàng bieån Goõ bieån 28c.Hoï phuï Caùnh böôùm Cöôøm thaûo ñoû Ñaäu bieån Coùc keøn 7 laù Traøng quaû moät laù phuï Döï ma Thaøn maùt Acacia magium Willd. Acacia auriculaeformis A.Cunn.ex Benth. Albizia corniculata (Lour.) Druce Albizia julibrissin Duraz. Albizia nigricans Gagn. Entada pursaetha A.P.DC. Mimosa pigra L. Mimosa pudica L. Pithecellobium dulce (Roxb.) Benth. Pithecellobium vietnamensis I.Niels. Caesapinoideae Bauhinia sp. Caealpinia digyna Rottl.ex Will. Cassia alata L. Cassia floribunda Cav. Cassia surattensis Burm.f. Sindora siamensis Teysm.ex Miq. var.maritima (Pierre)K.et S.S Lars. Papilionoideae (Faboideae) Abrus precatorius L. Canavalia maritima (Aubl.)Piper Derris heptaphylla (L.)Merr. Desmodium unifoliatum (Merr.)Steen. Dumasia villosa A.P.de Cand. Milletia ichthyotona Drake g G T D T D T C G g D D T T T g D D D D T D T T T T T-Q T T-C C T T 117 138 139 140 Daây thaøn maùt Mang quaû Ñoaûn kieám son Milletia sericea Gagn. Ormocarpum cochinchinensis (Lour.)Merr. Tephrosia semicastrata Hance g D C T R 141 21. Boä Daây kheá 29. Hoï Loáp boáp Loáp boáp Connarales Connaraceae Connarus cochinchinensis Pierre T 142 143 144 145 146 22. Boä Boà hoøn 30. Hoï Boà hoøn Nhaõn Nhaõn Chaønh raøng Nhaõn deâ Nhaõn röøng sp Sapindales Sapindaceae Dimocarpus jumatus (Bl.)Leenh.subsp.indochinensis Leenh. Dimocarpus longgan Lour. Dodonea viscosa Jacq. Lepisanthes rubiginosa (Roxb.)Bl. Nephelium sp. g g T T g T Q T 147 148 149 150 23. Boä Cam 31. Hoï Cam Chanh röøng Côm röôïu Cam ñöôøng Maét traâu (laù meùo) Rutales Rutaceae Atalantia citrioides Pierre ex Guill. Glycosmis pentaphylla (Retz.)Corr. Limnocitrus littorale (Miq.)Sw. Micromelum hirsutum Oliv. T T T g T T T 151 152 32. Hoï Thanh thaát Caøng hom Ña ña (Haûi sôn) Simarubaceae Ailanthus triphysa (Dennst.)Alst. Harrisonia perforata (Bl..) Merr. G D T T 33. Hoï Ñaùt Ixonathaceae 118 153 Caày Irvingia malayana Oliv. ex Benn. G T 154 155 156 34. Hoï Xoan Saàu ñau Xoan Giaáy Meliaceae Azadiracta indica Juss.f. Melia azedarach L. Walsura bonii Pell. g g g T T 157 158 159 160 161 162 163 35. Hoï Xoaøi Ñaøo loän hoät Xoaøi muû Chaây xieâm (Moâ ca) Moâ ca Coùc chuoät Nguõ lieät trung boä Coùc röøng Anacardiaceae Anacardium occidentale L. Bouea poilanei Evr . Buchanania siamensis Miq. Buchanania reticulata Hance Lannea coromandelica (Houtt.)Merr. Pentapadon annamensis (Evr.&Tard.) Phamhoang Spondias pinnata (Koenig & L.f..)Kurz. g G g g G G G T-Q T-Q 165 24. Boä Lanh 36. Hoï Lin Hieäp nöõ Linales Linaceae Hugonia poilanei Tard. D 165 25. Boä Daây goái 37. Hoï Chaân danh Loûa chaâu bieån Celastrales Celastraceae Maytenus diversifolia (Max.) Ding Hou T 166 167 168 26. Boä Ñaøn höông 38. Hoï Chuøm göûi Chuøm göûi Pierre Moäc veä baïc Moäc veä troøn Santalales Loranthaceae Helixanthera pierrei Dans. Scurrula argentica Dans. Scurrula notothixoides (Hance)Dans. Ks Ks Ks T 119 169 Ghi coù ñoát Viscum indochinensis Dans. Ks 170 171 172 27. Boä taùo ta 39. Hoï Taùo Nuùc aùo Taùo laâu Taùo röøng Rhamnales Rhamnaceae Colubrina asiatica (L.) Brogn. Zizyphus laui Merr. Zizyphus oenoplia (L.) Mill. D D D T Q-T T 173 174 175 28. Boä Nho 40.Hoï Nho Hoà ñaèng Assan Hoà ñaèng trung boä Hoà ñaèng Evrard Vitales Vitaceae Cissus assamica (Laws.)Craib. Cissus annamica Gagn. Cissus evrardii Gagn. D D D C C C 176 29. Boä Long ñôûm 41. Hoï Maõ tieàn Maõ tieàn Gentianales Loganiaceae Strychnos nux-vomica L. g T 177 178 179 180 181 182 183 184 185 42. Hoï Caø pheâ Xöông caù Caêng taùn Caêng côm Daønh daønh Aêng Co Boï neït traéng Nhaøu nhuoäm Böôùm baïc nhaün Gaêng gai cong Doït daønh nha trang Rubiaceae Canthium dicoccum Gaertn.var.rostratum Thw.ex Pit. Canthium umbellatum Wight. Canthium parvifolium Roxb. Gardenia angkorensis Pit. Ixora pierrei Merr. Morinda tomentosa Heyn. Mussaenda glabra Vahl. Oxyceros horridus Lour. Pavetta trachyphylla Brem. T T T g T g T D T Q T T T 120 186 187 188 189 Gaêng nhung Gaêng gai (Gaêng traâu) Gaêng tröông Gaêng laù leäch Randia dasycarpa (Kurz)Bakh.f. Randia spinosa Bl. Randia turgida Roxb. Meyna parvifolia Robyns. g T T T 190 191 43. Hoï Truùc ñaøo Möôùp xaùc höông Loøng möùc long Apocynaceae Cerbera manghas L.ex Gaertn. Wrightia pubescens R.Br. subsp.lanati Bl. g g C 192 193 194 195 44. Hoï Thieân lyù Tieát caên Haø thuû oâ traéng Tieàn quaû Spire Tieàn quaû Wight Aslepiadaceae Sarcostigma acidum (Roxb.)Voight. Streptocaulon griffithii Hook.f. Toxocarpus spirei Cost. Toxocarpus wightianus Hook.& Arn T D D D T T 196 30. Boä Nhaøi 45. Hoï Nhaøi Nhaøi ñuùng Oleales Oleaceae Jasminum undulatum Ker-Gawl. D 197 46. Hoï Caø Caø ñoäc döôïc Solanaceae Datura metel L. C T 198 199 200 201 202 31. Boä Khoai lang 47. Hoï Bìm bìm Bìm thuyø Bìm noùn Bìm chaân deâ (Rau muoáng bieån) Bìm choåi Bìm traéng Convolvulales Convolvulaceae Hewittia scandens (Milne.)Mabberly Ipomoea involucrata Beauv. Ipomoea pes-caprae (L.) Sw. subsp.brasiliense Ipomoea stolonifera (Cyr.) Gmel. Jacquemontia paniculata (Burm.f.) Hall.f. D D D D D 121 203 204 205 32. Boä Voøi voi 48. Hoï Voøi voi Phong ba (Baïc bieån) Cuøm ruïm Taâm moäc Boraginales Boraginaceae Argusia argentea (L.f.) Heine Carmone microphylla (Lam.) Don. Cordia sp. G T g T T 206 207 33. Boä Hoa moõm choù 49. Hoï Quao Quao vaøng Nuùc naùc Scrophulariales Bignoniaceae Stereospermum cylindricum Pierre ex Dop. Oroxylum indicum (L.) Vent. G g T 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 34. Boä Hoa moâi 50. Hoï Coû roi ngöïa Töû chaâu choùi traéng Tröùng eách loâng Ngoïc nöõ bieån Tu huù Thôm oåi (Cöùc lôïn) Bình linh vaøng chanh Bình linh ñaù Bình linh caùnh Töø bi bieån Bình linh voøi daøi Caùch laù roäng Lamiales Verbenaceae Callicarpa candicans (Burmf.) Hochr.. Callicarpa arborea Roxb. Clerodendrum inerme (L.)Gaertn. Gmelina asiatica L. Lantana camara L. Vitex limonifolia Wall. Vitex pierrena P.Dop Vitex pinnata L. var.ptilota (Dop) Phamhoang. Vitex rotundifolia L. Vitex sumatrana var.urceolata King & Gamble Premna latifolia Roxb. var. cuneata C.B.Cl T g T T T g g g C T C T T T T 219 35. Boä Cuùc 51. Hoï Cuùc Coû di maøo Asterales Asteraceae Anisopappus chinensis (L.) Hook.&Arn C T 122 220 Hoaøng thaát-Rau taøu bay Erechtites valerianifolia (Wall.) DC. C T 221 36. Boä Haønh 52. Hoï Baïch hueä Ngoùt ngoeûo Liliales Liliaceae Gloriosa superba L. C 222 37. Boä Loa keøn ñoû 53. Hoï A gao Huyeát giaùc Amaryllidales Avagaceae Dracaena cochinchinensis (Lour.)Merr. T 223 38. Boä Döùa 54. Hoï Khoùm Thôm Bromeliales Bromeliaceae Ananas comosus (L.) Merr. C T-Q 224 225 226 227 228 229 230 39. Boä Coû 55. Hoï Coû Coû ba chia cuming Coû may Coû chæ Coû loàng vöïc Coû choâng Coû maàn traàu Coû tranh Poales Poaceae Aristida cuming iana Trin& Rupr. Chrysopogon aciculatus (Retz.)Trin Cynodon dactylon (L.) Pers .var. dactylon. Echinochloa crus-galli (L.)P.Beauvoir. Spinifex littoreus (Burm.f.)Merr. Eleusine indica (L.) Gaertn. Imperata cylindrica (L.) P.Beauv.var.major (Nees) Hubb. C C C C C C C 231 232 40. Boä Cau 56. Hoï Cau döøa Ñuûng ñænh moät boàng Chaø laø bieån Arecales Arecaceae Caryota monostachya Becc. Phoenix paludosa Roxb. T T T 41. Boä Döùa daïi Pandanales 123 233 57. Hoï Döùa gai Döùa gai Pandanaceae Pandanus odoratissimus L.f.var.vietnamensis (St-John)Stones T T Chuù giaûi: DS: Daïng soáng K: Khuyeát thöïc vaät; G: Goã lôùn g: goã nhoû T: Tieåu moäc D: Daây leo C: Coû Ks: kí sinh CD: Coâng duïng T: Caây thuoác C: Caây caûnh R: Caây laøm rau Q: Caây laáy quaû 124 Phuï luïc 2: Keát quaû phaân tích ñaát Ngöôøi thu maãu: Thieàu Leâ Phong Lan Soá maãu: 03 maãu Loaïi maãu: Maãu ñaát Nôi thu maãu: Baõi Hoõm – Thoân Thaùi An – xaõ Vónh Haûi – huyeän Ninh Haûi Ngaøy göûi maãu: 22.07.2005 Ngaøy traû keát quaû: 09.08.05 Toång soá (%) STT Kyù hieäu maãu Ñoä saâu (cm) pH (KCL) Muøn (%) N P2O5 CEC me/100g 1 IA 0 – 20 4,92 1,400 0,140 0,049 6,690 2 IB 20 – 50 5,04 0,542 0,126 0,041 6,090 3 IC 50 – 80 5,10 0,542 0,112 0,036 6,760 Cation trao ñoåi (me/100g) TP cô giôùi (%) Na+ Ca+ Mg+ HCO3- me/100g Seùt Thòt Caùt Soûi (%) 0,110 1,140 3,410 0,154 33,00 15,00 52,00 0,170 1,720 3,030 0,176 33,00 17,00 50,00 9,10 0,220 1,890 3,280 0,132 35,00 15,00 50,00 28,00 125 Phuï luïc 3: Keát quaû phaân tích ñaát Ngöôøi thu maãu: Thieàu Leâ Phong Lan Soá maãu: 03 maãu Loaïi maãu: Maãu ñaát Nôi thu maãu: Ñoàng Troøn – Thoân Vónh Hy – xaõ Vónh Haûi – huyeän Ninh Haûi Ngaøy göûi maãu: 22.07.2005 Ngaøy traû keát quaû: 09.08.05 Toång soá (%) STT Kyù hieäu maãu Ñoä saâu (cm) pH (KCL) Muøn (%) N P2O5 CEC me/100g 1 IA 0 – 20 4,32 1,510 0,150 0,061 7,509 2 IB 20 – 50 4,51 0,642 0,136 0,052 7,082 3 IC 50 – 80 4,67 0,539 0,121 0,043 6,950 Cation trao ñoåi (me/100g) TP cô giôùi (%) Na+ Ca+ Mg+ HCO3- me/100g Seùt Thòt Caùt Soûi (%) 0,089 0,877 2,410 0,171 35,00 11,00 54,00 0,152 1,420 2,030 0,192 35,00 14,00 51,00 11,10 0,251 1,570 2,280 0,143 37,00 16,00 47,00 31,00 126 Phuï luïc 4: Hình tieâu baûn thöïc vaät röøng khoâ haïn ven bieån huyeän Ninh Haûi – tænh Ninh Thuaän. Euphorbiaceae Kim moäc Spire - Securiga spirei (Beille) Phamhoang. Melastomataceae Saàm Chevalier – Memecylon chevalieri Guill. 127 Fabaceae (hoï phuï Mimosoideae) Soáng raéng ñen – Albizia nigricans Gagn. Capparaceae Chan chan – Niebuhria siamensis Kurz Rhamnaceae Taùo röøng – Zizyphus oenoplia (L.) Mill. Rubiaceae Gaêng gai – Randia spinosa Bl. 128 Capparaceae Caùp trung boä – Capparis annamensis (Bak.f.) Jac. Capparaceae Buùn ba laù – Crateva adansonii DC. subsp trifolia (Roxb.) Jac. 129 Rhizophoraceae Xaêng maû cheû – Carallia brachiata (Lour.) Merr. Verbenaceae Bình linh voøi daøi – Vitex sumatrana var. urceolata King & Gamble Rutaceae Maét traâu laù meùo – Micromelum hirsutum Oliv. Rubiaceae Daønh daønh Aêng co – Gradenia angkorensis Pit. 130 Celastraceae Loaû chaâu bieån – Maytenus diversifolia (Max.) Ding Hou Aslepiadaceae Tieát caên – Sarcostigma acidum (Roxb.) Voight. Boraginaceae Cuøm ruïm – Carmone microphylla Sapotaceae Seán caùt – Mimusops elengi 131 (Lam.) Don. var.poilanei H.Lec. Flacourtiaceae Boùm luøn – Scolopia nana Gagn. Ebenaceae Mun – Diospyros mollis Griff. Rhamnaceae Nuùc aùo – Colubrina asiatica (L.) Fabaceae (hoï phuï Papilionoideae) Mang quaû – Ormocarpum 132 Brogn. cochinchinensis (Lour.) Merr. Verbenaceae Bình linh caùnh – Vitex limonifolia wall. Sapindaceae Chaønh raøng – Dodonea viscosa Jacq. Moraceae Apocynaceae 133 Quít nuùi – Streblus laxiflorus (Hutch.) Corn. Möôùp xaùc höông – Cerbera manghas L. ex Gaertn. Moraceae Soäp – Ficus superba Miq. var.japonica Miq. Lecythidaceae Loäc vöøng – Baringtonia coccinea (Lour.) Kost. 134 Sapindaceae Nhaõn deâ – Lepisanthes rubiginosa (Roxb.) Bl. Fabaceae (hoï phuï Papilionoideae) Traøng quaû moät laù phuï – Desmodium unifoliatum (Merr.) Steen. Verbenaceae Tu huù – Gmelina asiatica L. Clusiaceae Thaønh ngaïnh nam – Cratoxylum cochinchinensis (Lour.) Bl. 135 Simaroubaceae Haûi sôn Harrisonia perforata (Bl.) Merr. Annonaceae Quaàn ñaàu Jenkins – Polyalthia jenkinsii Benth.& Gagn. Oleaceae Nhaøi duùm – Jasminum undulatum Ker.-Gawl. Rutaceae Côm röôïu – Glycosmis pentaphylla (Retz.) Corr. 136 Euphorbiaceae Choøi moøi – Antidesma ghaesembilla Gaertn. Flacourtiaceae Chaø ran caåm nhung – Homalium caryophyllaceum Benth. Euphorbiaceae Fabaceae (hoï phuï Papilionoideae) Döï ma – Dumasia villosa A.P. de 137 Cuø ñeøn Ñoàng nai – Corton dongnaiensis Pierre ex Gagn. Cand. Tiliaceae Coø ke laù keù – Grewia urenaefolia (Pierre) Gagn. Fabaceae (hoï phuï Mimosoideae) Me keo vieät – Pithecellobium vietnamensis I.Niels. Meliaceae Giaáy – Walsura bonii Pell. Solanaceae Caø ñoäc döôïc – Datura metel L. 138 Ulmaceae Ki gaân – Gironniera nervosa Pl. Bignoniaceae Nuùc naùc – Oroxylum indicum (L.) Vent. Rubiaceae Xöông caù – Canthium dicoccum Euphorbiaceae Boà cu veõ – Breynia fruticosa (L.) 139 (Geertn.)Tinn. et Binn. Hook.f. Myrsinaceae Xay nam boä – Rapanea cochinchinensis Mez. Moraceae Duoái gai – Streblus taxoides (Heyne) Kurz 140 Fabaceae (hoï phuï Mimosoideae) Baøm baøm – Entada pursaetha A.P.DC. Rutaceae Cam ñöôøng – Limnocitrus littorale (Miq.) Sw. Liliaceae Ngoùt ngoeûo – Gloriosa superba L. Anacardiaceae Coùc chuoät – Lannea coromandelica (Houtt.) Merr. 141 Euphorbiaceae Haùo duyeân – Actephila excelsa (Dalz.)Muell.-Arg var.acuminta Airy- Shaw Lythraceae Baèng laêng nam boä – Lagerstroemia cochinchinensis Pierre Annonaceae Mao ñaøi taùi – Mitrephora pallens Ast Menispermaceae Daây hoà ñaèng – Cissampelos pareira L. 142 Verbenaceae Töû chaâu choùi traéng – Callicarpa candicans (Burmf.) Hochr. Verbenaceae Töø bi bieån – Vitex rotundifolia L. Tiliaceae Coø ke loâng – Grewia hirsuta Vahl. Fabaceae (hoï phuï Mimosoideae) Soáng raén nhieàu laù – Albizia julibrissin Duraz. 143 Arecaceae Ñuûng ñænh moät buoàng – Caryota monostachya Becc. Simarubaceae Caøng hom – Ailanthus triphysa (Dennst.) Alst. Anacardiaceae Gaêng neùo – Manilkara hexandra Ochnaceae Mai vaøng – Ochna integerrima (Lour.) 144 (Roxb.) Dub. Merr. Myrtaceae Traâm suoái – Syzygium ripicola Craib. Loganiaceae Maõ tieàn – Strychnos nux-vomica L. Lythraceae Baèng laêng ñaù – Lagerstroemia lecomtei Gagn. Rubiaceae Nhaøu nhuoäm – Morinda tomentosa Heyn. 145 Rubiaceae Gaêng laù leäch – Meyna parvifolia Robyns. Rubiaceae Doït daønh nha trang – Pavetta trachyphylla Brem. Flacourtiaceae Hoàng quaân aán – Flacourtia indica (Burm.f.) Merr. Myrsinaceae Côm nguoäi nhö toùc – Ardisia capillipes Pit. 146 Rubiaceae Caêng taùn – Canthium umbellatum Wight Verbenaceae Ngoïc nöõ bieån – Clerodendrum inerme (L.) Gaertn. Euphorbiaceae Dieäp haï chaâu ñaûo – Phyllanthus welwitschianus Muell-Arg. Rubiaceae Boï neït traéng – Ixora pierrei Merr. 147 Apocynaceae Loøng möùc loâng – Wrightia pubescens R.Br subsp. lanati (Bl.)Ngan Aslepiadaceae Tieàn quaû Spire – Toxocarpus spierei Cost. Ulmaceae Ma traù – Celtis philippense Blco. var philippense Annonaceae Quaàn ñaàu duyeân haûi - Polyalthia littoralis(Bl.) Boerl.ssp. tristis (Merr.) 148 Annonaceae Mao quaû Robinson - Dasymaschalon robinsonii Ast Annonaceae Quaàn ñaàu traùi troøn – Polyalthia cerasoides (Roxb.) Benth.& Hook. Linaceae Hieäp nöõ – Hugonia poilanei Tard. Fabaceae (hoï phuï Papilionoideae) Thaøn maùt – Milletia ichthyotona Drake 149 Rubiaceae Gaêng nhung – Randia dasycarpa (Kurz) Bakh.f. Fabaceae (hoï phuï Caesapinoideae) Goõ bieån – Sindora siamensis Teysm.ex Miq. var. maritima (Pierre) K. et SS. Lars Euphorbiaceae Ruoái loïng – Mallotus sp. Euphorbiaceae Cuø ñeøn Thorel – Corton thoreli Gagn. 150 Boraginaceae Phong ba (Baïc bieån)– Argusia argentea (L.f.) Heine Combretaceae Chön baàu – Combretum quadrangulare Kurz. Euphorbiaceae Rì rì – Homonia riparia Lour. Fabaceae (hoï phuï Papilionoideae) Ñoaûn kieám son – Tephrosia 151 semicastrata Hance. Fabaceae (hoï phuï Papilionoideae ) Coùc keøn 7 laù – Derris heptaphylla (L.) Merr. Combretaceae Chön baàu ruïng laù – Combretum deciduum Coll.& Hemsley Connaraceae Loáp boáp – Connarus cochinchinensis Pierre Aslepiadaceae Tieàn quaû Wight – Toxocarpus wightianus Hook.& Arn. 152 Verbenaceae Thôm oåi (Cöùt lôïn) – Lantana camara L. Fabaceae (hoï phuï Mimosoideae) Me keo – Pithecellobium dulce (Roxb.) Benth. Fabaceae (hoï phuï Caesapinoideae) Muoàng bieån – Cassia surattensis Burm.f. Selaginellaceae Quyeån baù tröôøng sanh – Selaginella tamariscina (Beauv.)Spring 153 Moraceae Oâroâ duoái – Streblus ilicifolia (Kurz.) Corn. Anacardiaceae Moâ ca – Buchanania reticulata Hance. Avagaceae Huyeát giaùc – Dracaena cochinchinensis (Lour.)Merr. Fabaceae Cöôøm thaûo ñoû – Abrus precatorius L. ._.