Nghiên cứu quy hoạch môi trường thị xã Sa Đéc-Tỉnh Đồng Tháp đến năm 2010 và định hướng đén năm 2020
Tài liệu Nghiên cứu quy hoạch môi trường thị xã Sa Đéc-Tỉnh Đồng Tháp đến năm 2010 và định hướng đén năm 2020: ... Ebook Nghiên cứu quy hoạch môi trường thị xã Sa Đéc-Tỉnh Đồng Tháp đến năm 2010 và định hướng đén năm 2020
Tóm tắt tài liệu Nghiên cứu quy hoạch môi trường thị xã Sa Đéc-Tỉnh Đồng Tháp đến năm 2010 và định hướng đén năm 2020, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
LÔØI MÔÛ ÑAÀU
Nöôùc ta ñang trong thôøi kyø Coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa treân taát caû caùc lónh vöïc. Quaù trình naøy ñaõ mang laïi nhieàu lôïi ích veà maët kinh teá, goùp phaàn phaùt trieån xaõ hoäi, caûi thieän cuoäc soáng cuûa ngöôøi daân, giuùp nöôùc ta hoäi nhaäp vaøo neàn kinh teá theá giôùi; ñoàng thôøi cuõng laøm cho moâi tröôøng vaø taøi nguyeân chòu nhieàu taùc ñoäng tieâu cöïc. OÂ nhieãm moâi tröôøng, söï coá moâi tröôøng, suy giaûm taøi nguyeân, söï thay ñoåi khí haäu toaøn caàu,... laø nhöõng haäu quaû do aûnh höôûng tröïc tieáp cuûa vieäc söû duïng taøi nguyeân thieân nhieân khoâng hôïp lyù.
Vaán ñeà moâi tröôøng ngaøy caøng trôû neân noùng boûng hôn. Neáu chuùng ta khoâng coù nhöõng bieän phaùp thích hôïp, khoâng quan taâm vaø baûo veä moâi tröôøng töï nhieân thì trong töông lai chuùng ta seõ töï huûy dieät chính mình. Ñeå cuoäc soáng ngaøy moät toát ñeïp hôn, thò xaõ Sa Ñeùc, tænh Ñoàng Thaùp noùi rieâng vaø theá giôùi noùi chung phaûi goùp söùc vaøo vieäc baûo veä moâi tröôøng vaø taøi nguyeân theo höôùng phaùt trieån beàn vöõng. Trong ñoù, coâng taùc quaûn lyù moâi tröôøng laø raát quan troïng.
Vì vaäy, vieäc Nghieân cöùu Quy hoaïch Moâi tröôøng thò xaõ Sa Ñeùc, tænh Ñoàng Thaùp ñeán naêm 2010 vaø ñònh höôùng ñeán naêm 2020 laø raát caàn thieát, vì neáu thieáu söï hoaïch ñònh, thieáu tính keá hoaïch seõ daãn ñeán taùc haïi laø gaây laõng phí, chuû quan, duy yù chí vaø nhöõng haäu quaû tieáp theo sau ñoù maø ta phaûi traû giaù ñaét cho vieäc laøm neâu treân. Vieäc nghieân cöùu quy hoaïch moâi tröôøng laø böôùc chuyeån môùi trong tö duy chæ ñaïo, ñieàu haønh, nhaèm ñaûm baûo tính khoa hoïc, tính thöïc tieãn vaø coù tính khaû thi, hieäu quaû cao. Noù hoaøn toaøn phuø hôïp vôùi quy hoaïch moâi tröôøng cuûa tænh Ñoàng Thaùp vaø quy hoaïch toång theå phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi thôøi kyø ñeán naêm 2010 vaø ñònh höôùng ñeán naêm 2020 cuûa thò xaõ vaø cuûa tænh.
CHÖÔNG 1
MÔÛ ÑAÀU
1.1. ÑAËT VAÁN ÑEÀ
Ngaøy nay, moâi tröôøng ñang laø vaán ñeà mang tính toaøn caàu, ñöôïc nhieàu quoác gia, nhieàu toå chöùc vaø caù nhaân löu taâm.
Suy thoaùi moâi tröôøng, suy giaûm taàng oâzon, luõ luït baát thöôøng, bieán ñoäng thôøi tieát… ñaõ coù nhöõng taùc ñoäng maïnh meõ ñeán cuoäc soáng loaøi ngöôøi. Khoâng coøn nghi ngôø gì nöõa, nhöõng hoaït ñoäng thieáu khoân ngoan cuûa con ngöôøi ñaõ goùp phaàn khoâng nhoû vaøo nhöõng bieán ñoäng treân. Do ñoù phaûi ñieàu chænh haønh vi cuûa mình, con ngöôøi môùi coù theå coù cuoäc soáng toát hôn.
Nghieân cöùu caùc yeáu toá moâi tröôøng laø cô sôû ñeå ñieàu chænh haønh vi cuûa con ngöôøi. Ñaây laø quaù trình laâu daøi, toán nhieàu coâng söùc vaø tieàn cuûa, nhöng phaûi thöïc hieän moät caùch nghieâm tuùc, phaûi ñaët muïc tieâu phaùt trieån beàn vöõng chöù khoâng phaûi phaùt trieån vôùi baát cöù giaù naøo. Nhieàu quoác gia ñaõ xaây döïng chieán löôïc baûo veä moâi tröôøng ñoàng thôøi vôùi söï phaùt trieån kinh teá – xaõ hoäi. Nöôùc ta noùi chung, thò xaõ Sa Ñeùc, tænh Ñoàng Thaùp noùi rieâng cuõng khoâng naèm ngoaøi quyõ ñaïo ñoù.
Ñeå ñaûm baûo cho vieäc khai thaùc toái ña theá maïnh cuûa tænh, ñieàu kieän töï nhieân vaø kinh teá - xaõ hoäi, caàn thieát phaûi xaây döïng cô sôû ñònh höôùng quy hoaïch moâi tröôøng phuø hôïp vôùi chính saùch phaùt trieån cuûa thò xaõ, cuûa tænh.
Vì vaäy, ñeà taøi “Nghieân cöùu quy hoaïch moâi tröôøng thò xaõ Sa Ñeùc, tænh Ñoàng Thaùp ñeán naêm 2010 vaø ñònh höôùng ñeán naêm 2020” laø caàn thieát vaø caáp baùch.
Thôøi gian quy hoaïch moâi tröôøng laø ñeán naêm 2010 vaø ñònh höôùng ñeán naêm 2020. Tuy nhieân seõ coù söï kieåm tra vaø xem xeùt laïi taøi lieäu trong moãi khoaûng thôøi gian laø 05 naêm ñeå phaûn aùnh ñuùng nhöõng thay ñoåi nhanh choùng veà söï phaùt trieån cuûa caùc khu daân cö, caùc khu thöông maïi, dòch vuï trong thò xaõ, döï ñoaùn daân soá ngaøy caøng gia taêng, nhöõng qui ñònh phaùp luaät môùi ban haønh vaø nhöõng tieán boä coâng ngheä trong vieäc xöû lyù oâ nhieãm moâi tröôøng.
1.2. MUÏC TIEÂU CUÛA ÑEÀ TAØI
Nghieân cöùu caùc yeáu toá moâi tröôøng, xaùc ñònh laïi hieän traïng quaûn lyù moâi tröôøng ôû thò xaõ Sa Ñeùc.
Döï baùo möùc ñoä oâ nhieãm trong thôøi gian tôùi.
Ñöa ra caùc phöông höôùng muïc tieâu phaùt trieån vaø ñeà xuaát caùc chöông trình döï aùn, caùc giaûi phaùp toå chöùc thöïc hieän.
Töø ñoù phaán ñaáu nhaèm đạt mục tiêu ñöa thò xaõ Sa Ñeùc “naêm 2010 trở thành Thành Phố loại III và naêm 2020 trở thành Thành Phố loại II” vaø laø moät thaønh phoá phaùt trieån beàn vöõng.
1.3. NOÄI DUNG CUÛA ÑEÀ TAØI
Ñieàu tra, khaûo saùt thu thaäp caùc soá lieäu veà ñieàu kieän moâi tröôøng thò xaõ Sa Ñeùc.
Thu thaäp, phaân tích caùc soá lieäu veà hieän traïng qui hoaïch phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi vaø hieän traïng moâi tröôøng thò xaõ Sa Ñeùc.
Ñaùnh giaù döï baùo taùc ñoäng moâi tröôøng do hoaït ñoäng phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi trong quaù trình thöïc hieän quy hoaïch moâi tröôøng.
Xaùc ñònh caùc khía caïnh moâi tröôøng quan troïng hieän nay cuûa thò xaõ.
Xaây döïng quy hoaïch moâi tröôøng chuyeân ngaønh phuïc vuï KT - XH.
Ñeà xuaát caùc chöông trình döï aùn vaø caùc giaûi phaùp toång hôïp BVMT.
Phaân coâng nhieäm vuï vaø toå chöùc thöïc hieän.
1.4. PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN CÖÙU
1.4.1. Phöông phaùp luaän
Nghieân cöùu quy hoaïch moâi tröôøng thò xaõ Sa Ñeùc laø moät trong nhöõng nghieân cöùu giuùp ích raát nhieàu trong caùc vaán ñeà caûi thieän moâi tröôøng soáng cuûa ngöôøi daân Sa Ñeùc, ñeå hoaø nhaäp vôùi xu höôùng phaùt trieån beàn vöõng. Qui hoaïch thò xaõ Sa Ñeùc theo quan nieäm môùi veà cô cheá kinh teá xaõ hoäi, neàn kinh teá coù nhieàu thaønh phaàn. Tuy nhieân, ñeå nghieân cöùu vaø aùp duïng vaøo thöïc tieãn thaønh coâng caàn keát hôïp xem xeùt, ñieàu tra hieän traïng thöïc teá cuûa vuøng nghieân cöùu. Chính vieäc soaùt xeùt ban ñaàu seõ giuùp ñònh höôùng cho coâng taùc trieån khai döï aùn qui hoaïch vaøo coäng ñoàng. Qui hoaïch naøy ñi keøm vôùi caùc giaûi phaùp mang tính khaû thi veà maët moâi tröôøng vaø caûi thieän moâi tröôøng soáng cuûa coäng ñoàng daân cö, ñoùng moät vai troø quyeát ñònh trong chieán löôïc phaùt trieån beàn vöõng.
1.4.2. Phöông phaùp thöïc teá
Keá thöøa taát caû caùc keát quaû nghieân cöùu veà moâi tröôøng ñaõ coù treân ñòa baøn thò xaõ Sa Ñeùc.
Phöông phaùp ñieàu tra khaûo saùt thu thaäp soá lieäu phuïc vuï QHMT : Caùc döõ lieäu caàn thieát veà ñieàu kieän moâi tröôøng, vaø caùc baûn ñoà soá hoùa ñaõ ñöôïc xaùc laäp nhaèm, xaùc ñònh caùc khía caïnh moâi tröôøng quan troïng hieän nay cuûa thò xaõ Sa Ñeùc vaø phuïc vuï cho caùc nghieân cöùu tieáp theo.
Phöông phaùp döï baùo : Döï baùo xu höôùng phaùt trieån caùc nghaønh ngheà, döï baùo taûi löôïng caùc nguoàn oâ nhieãm (khí thaûi, nöôùc thaûi, chaát thaûi raén), döï baùo xu höôùng bieán ñoåi moâi tröôøng phuïc vuï cho vieäc laäp caùc quy hoïach moâi tröôøng chuyeân nghaønh.
Phöông phaùp ñaùnh giaù taùc ñoäng moâi tröôøng : Söû duïng caùc kyõ thuaät ñaùnh giaù taùc ñoäng moâi tröôøng nhö laäp baûng kieåm tra phoûng ñoaùn, choàng chaäp baûn ñoà ñeå ñaùnh giaù taùc ñoäng moâi tröôøng cho caùc hoaït ñoäng phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi trong quaù trình thöïc hieän quy hoaïch chung.
Phöông phaùp tham gia coäng ñoàng vaø yù kieán tham gia.
Phöông phaùp so saùnh.
Phöông phaùp quan traéc, thöïc ñòa, laáy maãu, phaân tích phoøng thí nghieäm.
Phöông phaùp ñaùnh giaù nhanh ñeå xaùc ñònh taûi löôïng chaát thaûi raén treân ñòa baøn döïa treân cô sôû heä soá oâ nhieãm vaø coâng suaát.
1.5. ÑOÁI TÖÔÏNG NGHIEÂN CÖÙU
Caùc yeáu toá moâi tröôøng, kinh teá - xaõ hoäi vaø heä thoáng quaûn lyù moâi tröôøng taïi thò xaõ Sa Ñeùc.
1.6. PHAÏM VI CUÛA ÑEÀ TAØI
Chæ nghieân cöùu ñònh höôùng quy hoaïch moâi tröôøng gaén lieàn vôùi quy hoaïch phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi ôû thò xaõ Sa Ñeùc, khoâng nghieân cöùu xaây döïng baûn ñoà quy hoaïch moâi tröôøng vaø aûnh höôûng cuûa caùc ñòa phöông khaùc trong vuøng tôùi moâi tröôøng thò xaõ Sa Ñeùc.
1.7. HÖÔÙNG PHAÙT TRIEÅN CUÛA ÑEÀ TAØI
Nghieân cöùu xaây döïng baûn ñoà quy hoaïch moâi tröôøng thò xaõ Sa Ñeùc.
Ñaùnh giaù aûnh höôûng cuûa caùc ñòa phöông khaùc trong vuøng tôùi moâi tröôøng thò xaõ Sa Ñeùc.
Nghieân cöùu quy hoaïch moâi tröôøng cho caùc huyeän/thò khaùc trong tænh Ñoàng Thaùp.
CHÖÔNG 2
ÑIEÀU KIEÄN TÖÏ NHIEÂN VAØ KINH TEÁ – XAÕ HOÄI THÒ XAÕ SAÑEÙC, TÆNH ÑOÀNG THAÙP
2.1. ÑIEÀU KIEÄN TÖÏ NHIEÂN VAØ TAØI NGUYEÂN THIEÂN NHIEÂN
2.1.1. Vò trí haønh chaùnh vaø ñòa lyù
Sa Ñeùc laø moät thò xaõ cuûa tænh Ñoàng thaùp, naèm beân bôø Nam soâng Tieàn thuoäc trung taâm Ñoàng Baèng Soâng Cöûu Long, doïc hai beân Quoác loä 80, caùch thò xaõ Vónh Long (tænh Vónh Long) khoaûng 30km veà phía Taây vaø caùch thò xaõ Cao Laõnh khoaûng 30km veà phía Baéc. Thò xaõ coù toaï ñoä ñòa lí nhö sau :
10o15’30” ñeán 10o23’30” Vó ñoä Baéc.
105o42’10” ñeán 105o47’15” Kinh ñoä Ñoâng.
Ranh giôùi haønh chính cuûa thò xaõ Sa Ñeùc nhö sau :
Phía Ñoâng Baéc giaùp thò xaõ Cao Laõnh.
Phía Baéc giaùp huyeän Cao Laõnh.
Phía Nam giaùp huyeän Chaâu Thaønh.
Phía Taây giaùp huyeän Lai Vung.
Phía Taây Baéc giaùp huyeän Laáp Voø.
2.1.2. Ñaëc ñieåm ñòa chaát, ñòa hình
Theo Quy hoaïch söû duïng ñaát thò xaõ Sa Ñeùc ñeán naêm 2010, ñaát ñai thò xaõ Sa Ñeùc hình thaønh treân 01 loaïi traàm tích non treû Holocene. Traàm tích soâng (aQ3IV) bao phuû khoaûng 100% dieän tích : do taäp trung theo caùc ñeâ soâng vaø caùc nhaùnh soâng lôùn neân coøn goïi laø traàm tích ñeâ töï nhieân, deã nhaän thaáy ôû doïc soâng Tieàn vaø soâng Sa Ñeùc. Vaät lieäu chính laø seùt coù maøu naâu raát ñaëc tröng vaø khoâng chöùa vaät lieäu sinh pheøn. Treân caùc maãu chaát naøy hình thaønh caùc loaïi ñaát phuø sa. Haøng naêm vaøo muøa luõ soâng Tieàn vaän chuyeån 138 taán phuø sa vaø söï laéng ñoïng phuø sa thoâng qua heä thoáng keânh noäi ñoàng. Nhöõng ñòa taàng thuoäc phuø sa boài laéng naøy thì meàm vaø töông ñoái oån ñònh ñoä cöùng khoâng thay ñoåi ñaùng keå theo ñoä saâu.
Ñaát axít sulfat ñöôïc ghi nhaän laø hieän dieän khaép Ñoàng baèng soâng Cöûu Long vaø nhieàu khaû naêng coù ôû moät soá nôi trong khu vöïc phaùt trieån döï kieán cuûa thò xaõ.
Ñòa hình thò xaõ thuoäc mieàn ñoàng baèng chaâu thoå baèng phaúng thaáp vaø thaáp daàn theo höôùng Baéc ñeán Nam (cao theo giaûi ñaát ven soâng Tieàn, soâng Sa Ñeùc vaø thaáp daàn sang phía Nam thò xaõ). Cao trình cao nhaát ôû phía Baéc soâng Tieàn töø 1,1 - 1,9m (xaõ Taân Khaùnh Ñoâng, phöôøng Taân Qui Ñoâng), thaáp nhaát ôû phía Nam khoaûng 0,8m (xaõ Taân Quy Taây); Cao trình phía Ñoâng Nam dao ñoäng tuø 0,9 – 1,2m (xaõ Taân Phuù Ñoâng); Cao trình phaàn lôùn vaøo khoaûng 0,8 - 1,3m. Ñaëc bieät vuøng ñaát trung taâm vaø khu daân cö do ñöôïc laäp líp neân ñòa hình vöôït cao hôn ñaát hieän höõu cao trình töø 1,2 - 1,7m.
Vì vaäy muøa luõ nöôùc ngaäp noâng vaø thoaùt luõ nhanh hôn caùc vuøng khaùc trong khu vöïc. Thoáng keâ theo ñoä saâu vaø thôøi gian ngaäp luõ cho thaáy coù khoaûng 19% dieän tích coù ñoä ngaäp >1m vaø thôøi gian ngaäp daøi töø 15 thaùng 9 ñeán 30 thaùng 12 (vôùi dieän tích khoaûng 1.093ha), coù 20,7% dieän tích coù ñoä ngaäp töø 0,6 - 1m vaø thôøi gian ngaäp töø 15 thaùng 9 ñeán 15 thaùng 11 (1197 ha), coù 42% dieän tích coù ñoä ngaäp < 0,5m vaø thôøi gian ngaäp töø 15 thaùng 9 ñeán 15 thaùng 10 (2424 ha).
2.1.3. Ñaëc ñieåm khí haäu
Sa Ñeùc naèm trong mieàn khí haäu nhieät ñôùi gioù muøa caän xích ñaïo, coù neàn nhieät ñoä cao ñeàu quanh naêm, aùnh saùng doài daøo, löôïng möa lôùn vaø phaân hoaù thaønh hai muøa traùi ngöôïc nhau (muøa khoâ vaø muøa möa). Quy luaät phaân boá naøy töông ñoái oån ñònh qua caùc naêm, ít coù thay ñoåi trong khoâng gian vaø ñaõ chi phoái maïnh meõ ñeán vaán ñeà söû duïng ñaát.
Muøa möa keùo daøi töø thaùng 05 ñeán thaùng 10 vaø muøa khoâ töø thaùng 11 ñeán thaùng 04 naêm sau.
2.1.3.1. Nhieät ñoä :
Nhieät ñoä cao vaø oån ñònh, bình quaân 26,6oC, nhieät ñoä toái cao trung bình 30oC vaøo thaùng 3 vaø 4, nhieät ñoä toái thaáp trung bình 24oC vaøo thaùng gieâng. Toång böùc xaï cao (156,7 Kcal/m2/thaùng) vaø phaân boá töông ñoái ñeàu theo muøa vuï cho pheùp saûn xuaát caây troàng quanh naêm. Ñaây laø ñieàu kieän thuaän lôïi cho vieäc phaùt trieån caùc caây troàng nhieät ñôùi.
2.1.3.2. Cöôøng ñoä naéng vaø böùc xaï :
Toång giôø naéng trung bình 2709 giôø vaø soá giôø naéng thaáp nhaát vaøo muøa möa (khoaûng 145 giôø, thaùng 9) vaø cao nhaát vaøo muøa naéng (khoaûng 300 giôø, thaùng 3). Böùc xaï maët trôøi khaù oån ñònh, trung bình 154,8 Kcal/cm2, cao nhaát vaøo thaùng 3 (16,34 Kcal/cm2) vaø thaáp nhaát vaøo thaùng 11 (12,1 Kcal/cm2).
2.1.3.3. Löôïng möa :
Löôïng möa lôùn phaân boá töông ñoái ñeàu theo khoâng gian vaø taäp trung khoaûng 90% vaøo muøa möa. Löôïng möa bình quaân töông ñoái lôùn 1400mm/naêm, phaân boá ñeàu theo muøa (muøa möa vaø muøa khoâ), ñaõ chi phoái maïnh meõ neàn saûn xuaát noâng laâm nghieäp.
Muøa möa töø thaùng 5 ñeán thaùng 11, löôïng möa chieám 85 – 90% löôïng möa caû naêm. Caùc thaùng 8, 9, 10 löôïng möa lôùn hôn 250mm laø do gioù muøa Taây Nam mang ñeán vaø truøng vôùi muøa luõ veà neân gaây ra hieän töôïng thöøa nöôùc nghieâm troïng.
Muøa khoâ töø thaùng 12 ñeán thaùng 4, löôïng möa chæ chieám khoaûng 10 – 15% löôïng möa caû naêm. Löôïng boác hôi cao (trung bình 3,1 – 4,6 mm/ngaøy) laïi truøng vôùi muøa nöôùc kieät. Nhö vaäy, muøa khoâ nöôùc treân keânh raïch vaø ñoàng ruoäng bò boác hôi maïnh, nguoàn nöôùc voán bò thieáu huït laïi caøng bò thieáu huït theâm, gaây aûnh höôûng ñeán quaù trình sinh tröôûng phaùt trieån cuûa caây troàng,vaät nuoâi.
2.1.3.4. Ñoä aåm :
Caùc thaùng muøa möa coù ñoä aåm raát cao chieám ñeán 90 – 97%, coäng vôùi möa lôùn ñaõ laøm toaøn boä vuøng gaàn nhö baõo hoaø veà nöôùc. Traùi laïi muøa khoâ khoâng coù möa, ñoä aåm thaáp, löôïng boác hôi lôùn. Ñoä aåm töông ñoái trung bình laø 78 – 82%. Ñoä aåm lôùn nhaát thaùng vaøo thaùng 10 laø 99%. Ñoä aåm nhoû nhaát vaøo thaùng 04 laø 41%.
2.1.3.5. Gioù :
Haøng naêm coù hai höôùng gioù thònh haønh chính : Muøa khoâ höôùng gioù thònh haønh laø gioù muøa Ñoâng Baéc thoåi töø thaùng 12 ñeán thaùng 3 naêm sau, taàn suaát gioù 60 – 70%. Muøa möa höôùng gioù thònh haønh laø gioù Taây Nam thoåi töø thaùng 4 ñeán thaùng 11, taàn suaát gioù laø 70%. Toác ñoä gioù trung bình khoaûng 3m/s. Haøng naêm töø thaùng 4 ñeán thaùng 11 thöôøng coù côn gioâng lôùn, trong côn gioâng toác ñoä gioù coù theå leân tôùi 30 – 40m/s hoaëc coù gioù giaät maïnh, gaây aûnh höôûng ñeán saûn xuaát noâng nghieäp vaø thi coâng caùc coâng trình xaây döïng, giao thoâng…
2.1.4. Taøi nguyeân ñaát
Khaùi nieäm taøi nguyeân ñaát ñai ôû ñaây coù nghóa roäng, khoâng chæ bao goàm laø ñaëc tính thoå nhöôõng (soil) maø coøn bao haøm moät soá ñieàu kieän töï nhieân coù aûnh höôûng ñeán vieäc söû duïng ñaát ñai nhö : cheá ñoä nöôùc, ñòa hình, neàn moùng ñòa chaát… vaø khi ñoù coù hình thaønh ñaát ñai.
Toaøn thò xaõ coù hai nhoùm ñaát chính : nhoùm ñaát phuø sa coù 4491 ha chieám 77,62% DTTN, nhoùm ñaát pheøn taàng saâu coù 200 ha chieám 3,46% DTTN, keânh raïch coù 1095 ha chieám 18,92% DTTN.
Ñaát vuøng ven soâng Tieàn vaø soâng Sa Ñeùc laø caùc daõy ñaát phuø sa ñöôïc boài ñaép haøng naêm thích hôïp vôùi nhieàu loaïi caây troàng. Song song vôùi hieän traïng ñaát ñai xoaùi lôû haøng naêm vaøo muøa luõ ôû xaõ Taân Qui Ñoâng, phöôøng 3, phöôøng 4, moät phaàn ôû xaõ Taân Khaùnh Ñoâng thì dieän tích coàn noåi phaùt trieån ôû coàn Caùi Beø vaø phía Ñoâng Nam cuûa aáp Ñoâng Giang (Taân Khaùnh Ñoâng).
Nhoùm ñaát caùt gioàng phaân boá treân ñòa hình thaáp thuoäc khu baõi boài soâng Tieàn. Ñaát bò ngaäp suoát muøa luõ vaø theo chu kyû trieàu cöôøng. Hieän nay ñöôïc khai thaùc caùt xaây döïng.
Haïn cheá noåi baät nhaát cuûa ñaát ñai thò xaõ Sa Ñeùc laø dieän tích ñaát ñeàu bò ngaäp trong muøa möa luõ. Vaán ñeà ñaët ra trong quaù trình khai thaùc söû duïng caàn phaûi ñöôïc caûi taïo trieät ñeå vaø laâu daøi. Boá trí caây troàng hôïp lyù ñeå beà maët ñaát luoân ñöôïc phuû moät lôùp thaûm thöïc vaät, cô caáu söû duïng ñaát noâng nghieäp vaø caây xanh ñoâ thò phaûi phuø hôïp ñeå ñaûm baûo ñoä che phuû ñaït 30 – 40%.
2.1.5. Taøi nguyeân nöôùc
Sa Ñeùc coù taøi nguyeân nöôùc raát phong phuù nhöng phaân boá khoâng ñeàu theo muøa caû veà soá löôïng vaø chaát löôïng.
2.1.5.1. Soâng ngoøi : Thò xaõ Sa Ñeùc coù caùc soâng ngoøi sau :
Soâng Tieàn laø ñòa phaän haï löu soâng Meâ Koâng chaïy qua caùc tænh Ñoàng Thaùp, Caàn Thô, Vónh Long, phaân phoái nöôùc vaøo caùc soâng nhö : soâng Haäu, soâng Vaøm Coû, soâng Sa Ñeùc vaø ñoå nöôùc tröïc tieáp ra bieån Ñoâng. Ñoaïn qua thò xaõ Sa Ñeùc soâng chaïy theo höôùng Baéc Nam, vôùi chieàu daøi 12,3km. Soâng roäng trung bình 1,2km, löôïng nöôùc treân soâng khaù doài daøo. Haøng naêm soâng Meâ Koâng chuyeån vaøo ÑBSCL khoaûng 150 trieäu taán phuø sa (trong ñoù soâng Tieàn 138 trieäu taán), taäp trung chính vaøo muøa luõ (khoaûng 350 g/m3). Haøng naêm, do soâng Tieàn ñang coù chieàu höôùng ñoåi doøng sang phía bôø höõu laøm cho ñaát bò saït lôû khu vöïc phöôøng 3 vaø phöôøng 4 cuûa thò xaõ, trung bình lôû saâu vaøo bôø 15 – 20m. Tình traïng saït lôû ngaøy caøng trôû neân nghieâm troïng. Beân caïnh tình hình saït lôû ôû khu vöïc phöôøng 3 vaø phöôøng 4 thì taïi khu vöïc xaõ Taân Khaùnh Ñoâng haøng naêm ñang ñöôïc boài ñaép khoái löôïng lôùn phuø sa (giöõa doøng soâng noåi leân coàn ñaát phuø sa maøu môõ).
Soâng Sa Ñeùc : laø nhaùnh soâng chính cuûa soâng Tieàn xuaát phaùt töø khu vöïc phöôøng 2 ñeán phöôøng 4 cuûa thò xaõ chaïy qua xaõ Taân Qui Taây, Taân Khaùnh Ñoâng vaø phöôøng Taân Qui Ñoâng sang Lai Vung vaø ñoå nöôùc sang soâng Haäu. Cheá ñoä nöôùc treân soâng hoaøn toaøn phuï thuoäc vaøo soâng Tieàn.
Do coù heä thoáng soâng raïch daøy ñaëc cuøng vôùi taäp quaùn soáng ven soâng, caùc keânh raïch cuûa ngöôøi daân coù lieân quan raát lôùn ñeán vieäc thaûi boû CTR treân soâng, keânh raïch khoâng theå thu gom vaø quaûn lyù laø moät thöïc teá ñang dieãn ra taïi Sa Ñeùc.
2.1.5.2. Thuûy vaên
(1). Cheá ñoä thuûy vaên taïi Sa Ñeùc noùi rieâng vaø Ñoàng Thaùp noùi chung phaân hoaù theo muøa.
Muøa caïn keùo daøi töø thaùng 11 ñeán thaùng 5 naêm sau, löôïng nöôùc xaáp xæ 20% löôïng nöôùc caû naêm. Muøa khoâ, löôïng nöôùc treân soâng Tieàn xuoáng thaáp do nguoàn nöôùc ñaàu nguoàn ñöa veà haïn cheá.
Muøa möa vaøo thaùng naêm ñeán thaùng 10 thöôøng xuaát hieän muøa luõ, nöôùc treân soâng Tieàn lôùn coù naêm gaây hieän töôïng ngaäp uùng ôû khu vöïc ñòa hình thaáp.
(2). Doøng chaûy vaø vaán ñeà boài laáp phuø sa :
Haøm löôïng phuø sa treân soâng Tieàn raát lôùn (toång löôïng phuø sa ñaït tôùi 138 taán, ñoä ñuïc trung bình khoaûng 850g/m3), chöùng toû söï xaâm thöïc cuûa doøng chaûy caùc soâng ñoå vaøo soâng Tieàn raát lôùn neân vaán ñeà laéng ñoïng phuø sa cao hôn vuøng xa soâng.
(3). Maïng löôùi thuûy vaên thò xaõ naèm ôû khu vöïc bôø Nam soâng Tieàn, rieâng dieän tích nöôùc maët soâng Tieàn thuoäc ñòa phaän thò xaõ khoaûng 547,5 ha, chieám 1,2% DTTN. Ñaây laø nhaùnh soâng lôùn cuûa soâng Meâ Koâng ôû phaàn haï löu. Ñoaïn soâng chaïy qua Sa Ñeùc roäng töø 900 – 1200m (bình quaân 1000m) vaø oâm troïn phaàn ranh giôùi phía Ñoâng thò xaõ daøi khoaûng 12,3km. Nguoàn nöôùc chuû yeáu laø nöôùc ngoït doài daøo.
Ngoaøi soâng Tieàn, Sa Ñeùc coøn coù soâng Sa Ñeùc, raïch Sa Nhieân vaø heä thoáng keânh raïch chaèng chòt noái lieàn vôùi soâng lôùn. Dieän tích keânh möông hieän taïi laø 168 ha chieám 2,9% DTTN. Heä thoáng keânh raïch naøy laøm nhieäm vuï daãn nöôùc ngoït, thaùo chua, röûa pheøn cho toaøn boä dieän tích töï nhieân cuûa thò xaõ.
Cheá ñoä thuûy vaên chòu aûnh höôûng doøng chaûy cuûa soâng Meâ Koâng vaø thuûy trieàu bieån Ñoâng thoâng qua soâng Tieàn cuøng cheá ñoä möa trong khu vöïc.
(4). Thuûy trieàu :
Ñoàng Thaùp noùi chung vaø Sa Ñeùc noùi rieâng töø thaùng 12 ñeán thaùng 08 naêm sau chòu aûnh höôûng cuûa thuûy trieàu bieån Ñoâng theo cheá ñoä baùn nhaät trieàu khoâng ñeàu. Moãi thaùng coù 02 kyø trieàu cöôøng (xaûy ra vaøo ngaøy 1 vaø 15 AÂm lòch hoaëc sau ñoù 1 – 2 ngaøy) vaø 02 kyø trieàu keùm (xaûy ra vaøo 7 vaø 23 AÂm lòch hoaëc sau ñoù 1 – 2 ngaøy). Thôøi gian moät ngaøy trieàu laø 24h50’. Thôøi gian moãi kyø trieàu leân xuoáng keùo daøi töø 05 ñeán 07 ngaøy. Ñænh trieàu cao nhaát vaøo caùc thaùng 10 vaø 11. Chaân trieàu thaáp nhaát laø thaùng 7 vaø thaùng 8. Caùc thaùng töø 5 – 8 laø nhöõng thaùng coù bieân ñoä trieàu lôùn nhaát. Moãi thaùng coù hai chu kyø trieàu, moät chu kyø trieàu töø 13 – 14 ngaøy. Muøa khoâ do nöôùc ñaàu nguoàn boå sung vaøo soâng Tieàn ít, trieàu xaâm nhaäp vôùi cöôøng ñoä maïnh vaø saâu trong noäi ñòa. Muøa möa nöôùc treân soâng lôùn coäng vôùi trieàu cöôøng ñaõ ñöa nöôùc ngoït töø soâng Tieàn vaø soâng Sa Ñeùc töôùi tieâu töï chaïy qua caùc tuyeán keânh raïch ñeán haàu heát DTTN cuûa thò xaõ.
Soâng Tieàn vaø soâng Sa Ñeùc giöõ vai troø cung caáp nöôùc ngoït cho sinh hoaït vaø cho noâng nghieäp, nhöõng naêm gaàn ñaây coâng taùc thuûy lôïi ñaõ ñöôïc ñaàu tö raát nhieàu, coâng taùc cung caáp nöôùc saïch cho nhaân daân cuõng ñöôïc thöïc hieän toát.
(5). Ngaäp luõ :
Muøa luõ ôû caùc tænh thuoäc Ñoàng Thaùp Möôøi thöôøng baét ñaàu vaøo trung tuaàn thaùng 8 vaø keát thuùc vaøo trung tuaàn thaùng 12. Rieâng Sa Ñeùc luõ thöôøng xuaát hieän sôùm hôn vaø keát thuùc sôùm hôn töø 15 – 20 ngaøy. Thôøi gian naøy möa taäp trung löôïng lôùn, nöôùc nôi khaùc ñoå veà treân soâng Tieàn gaây luõ luït, trong khoaûng thôøi gian töø 15/9 ñeán 30/12 laøm cho ñaát ñai khu vöïc phía taây thò xaõ bò ngaäp vôùi ñoä saâu töø 0,5m ñeán treân 1,5m. maáy naêm gaàn ñaây toác ñoä ñoâ thò hoùa taêng nhanh, heä thoáng giao thoâng ñöôøng boä phaùt trieån, khu daân cö ñoâ thò, caùc coâng trình vaên hoùa vaø thöông maïi dòch vuï ñöôïc môû roäng, heä thoáng bôø bao – bôø keø ñöôïc cuõng coá, vì vaäy maø ñaõ giaûm khaû naêng tích luõ treân ñoàng ruoäng. Nhöng do möa vaø luõ laø baïn ñoàng haønh neân ñaõ caûn trôû ñeán saûn xuaát noâng nghieäp vaø neáp soáng sinh hoaït cuûa nhaân daân raát lôùn.
2.1.5.3. Nöôùc ngaàm
Qua keát quaû khaûo saùt veà nöôùc ngaàm ôû Ñoàng Thaùp cuûa Lieân Ñoaøn Ñòa Chaát 8 (Ñoaøn 801) cho thaáy nöôùc ngaàm ñöôïc taøng tröõ trong caùc traàm tích Holoxene vaø Plioxen (N2), trong khu vöïc thò xaõ Sa Ñeùc coù khaû naêng laáy nöôùc ngaàm ôû ñoä saâu hôn 200m, chaát löôïng toát, loaïi hình hoaù hoïc chuû yeáu laø HCO3_Na. Toång ñoä khoaùng hoaù thaáp nhaát 1,5g/l, cao nhaát 5,59 – 28,97 g/l, khaû naêng söû duïng cho sinh hoaït khaù toát, löôïng khai thaùc toái ña < 25.000m3/ngñ (löu löôïng 20 – 30 m3/h/gieáng) pH = 7,5. Nhìn chung löu löôïng nöôùc ngaàm khaù lôùn, coù khaû naêng cung caáp ñuû cho daân sinh vaø moät phaàn cho saûn xuaát noâng nghieäp.
2.1.5.4. Nöôùc maët
Nguoàn nöôùc maët khaù phong phuù, do coù soâng Tieàn, soâng Sa Ñeùc vaø heä thoáng keânh raïch daøy ñaëc, nhöõng thaùng 09 ñeán thaùng 12 nguoàn nöôùc maët dö thöøa do bò ngaäp luït. Thò xaõ naèm ôû bôø Nam soâng Tieàn, coù nguoàn nöôùc maët doài daøo vaø khoâng bò nhieãm pheøn, pH thay ñoåi töø 4.5 – 5.5. Löu löôïng nöôùc treân soâng Tieàn bình quaân 11.500m3/s (nhoû nhaát laø 2000m3/s). Nhöõng naêm gaàn ñaây do heä thoáng ñeâ keø bao ngaên luõ vaø choáng saït lôû ñaát ñöôïc cuûng coá coäng vôùi toác ñoä ñoâ thò hoùa taêng nhanh neân möùc ñoä ngaäp ven soâng Tieàn ñaõ giaûm nhieàu, vuøng ngaäp noâng nhaát laø 0,3m trong thôøi gian khoaûng 10 – 15 ngaøy.
Do coù nguoàn nöôùc maët doài daøo nhö vaäy, ngay caû vaøo muøa kieät, löôïng nöôùc vaãn ñaùp öùng ñuû nhu caàu cuûa nhaân daân. Tuy nhieân, chaát löôïng nöôùc maët duøng ñeå caáp nöôùc cho daân hieän ñang laø vaán ñeà böùc xuùc vì trong nhöõng naêm qua, do thaâm canh, taêng vuï, noâng daân söû duïng phoå bieán nhieàu loaïi phaân boùn vaø thuoác baûo veä thöïc vaät trong noâng nghieäp cuøng vôùi chaát thaûi sinh hoaït, chaát thaûi saûn xuaát khoâng qua xöû lyù goùp phaàn gaây oâ nhieãm nguoàn nöôùc maø ña soá hoï ñeàu söû duïng nöôùc maët.
Theo soá lieäu phaân tích thì löôïng chaát lô löûng vaø vi sinh khaù cao ñieån hình cho söï oâ nhieãm nguoàn nöôùc maët. ÔÛ moät soá ñieåm nöôùc maët ôû vuøng saâu trong noäi ñoàng bò nhieãm Nitrat coù theå do phaân boùn trong noâng nghieäp.
2.1.6. Taøi nguyeân khoaùng saûn vaø vaät lieäu xaây döïng
Taøi nguyeân khoaùng saûn vaø vaät lieäu xaây döïng ôû thò xaõ Sa Ñeùc raát ngheøo naøn, chæ coù loaïi caùt mòn hieän dieän theo doïc loøng soâng Tieàn daïng traàm tích doøng chaûy. Vieäc thaêm doø ñaùnh giaù tröõ löôïng coøn ít ñöôïc thöïc hieän. Tuy vaäy hieän nay ñang ñöôïc khai thaùc phuïc vuï nhu caàu xaây döïng cô sôû haï taàng trong phaïm vi thò xaõ vaø caùc vuøng laân caän. Ngoaøi caùt laøm nhieân lieäu xaây döïng coøn coù seùt Kaolin vaø seùt gaïch ngoùi, phaân boá ven soâng Tieàn. Thaønh phaàn chuû yeáu goàm : Kaolin (45%), Hydromica (40%), Montmorillonite (10%) vaø caùc thaønh phaàn khaùc (5%). Hieän nay caùc loaïi seùt naøy ñang ñöôïc khai thaùc söû duïng trong saûn xuaát gaïch ngoùi vaø laøm nguyeân lieäu trong ngaønh coâng nghieäp saønh söù.
2.1.7. Taøi nguyeân veà thuûy saûn
Theo keát quaû ñieàu tra cuûa Vieän Thuûy Saûn khu vöïc II, vuøng Ñoàng Thaùp trong ñoù coù Sa Ñeùc coù treân 217 loaøi thuyû saûn, trong ñoù coù hôn 50 loaøi thuûy saûn coù giaù trò nhö caù Tra, caù Meø Vinh, caù Chaøi, caù Loùc, toâm caøng xanh, caù roâ, caù treâ, caù saëc… Sa Ñeùc naèm phía bôø Nam soâng Tieàn coù treân 1000 ha maët nöôùc laø moät lôïi theá trong phaùt trieån ngaønh thuûy saûn döï tính naêm 2010 saûn löôïng thuûy saûn ôû Sa Ñeùc taêng nhanh, döï tính 3263 taán caù vaø 200 taán toâm.
2.1.8. Caùc heä sinh thaùi
Nhöõng ñaëc tröng chính veà ñieàu kieän töï nhieân taùc ñoäng ñeán caûnh quan moâi tröôøng Sa Ñeùc goàm :
Ñaát phuø sa môùi chieám öu theá.
Coù nguoàn nöôùc cuûa soâng Tieàn vaø nöôùc möa laø nguoàn nöôùc ngoït chính phuïc vuï cho sinh hoaït vaø saûn xuaát.
Coù khí haäu maùt meû quanh naêm.
Ñieàu kieän moâi tröôøng ôû Sa Ñeùc raát thích hôïp cho phaùt trieån caây troàng noâng nghieäp vaø moâi tröôøng thuûy saûn.
Do ñaëc thuø cuûa thò xaõ Sa Ñeùc, hieän taïi vaø laâu daøi ñoâ thò ngaøy caøng ñöôïc phaùt trieån. Muïc tieâu phaùt trieån kinh teá – xaõ hoäi cuûa thò xaõ laø : thöông maïi vaø dòch vuï - coâng nghieäp vaø tieåu thuû coâng nghieäp - noâng nghieäp. Vì vaäy, caùc heä sinh thaùi ôû ñaây caàn ñöôïc ñaëc bieät quan taâm.
2.1.9. Moâi tröôøng ñoâ thò
Ñoâ thò ngaøy caøng phaùt trieån, daân cö taêng nhanh, heä thoáng giao thoâng vaø caùc coâng trình coâng coäng ñöôïc ñaàu tö xaây döïng, nhöng heä thoáng caùc coâng trình phuïc vuï veä sinh moâi tröôøng chöa ñöôïc ñaàu tö ñuùng möùc nhö heä thoáng quaûn lyù vaø xöû lyù chaát thaûi (nöôùc thaûi vaø raùc thaûi) ñaõ laøm naûy sinh nhieàu vaán ñeà veà moâi tröôøng gaây taùc ñoäng xaáu ñeán söùc khoûe coäng ñoàng daân cö.
Raùc thaûi : haøng ngaøy khu daân cö vaø khu vöïc chôï ñaõ ñöa ra moät khoái löôïng raát lôùn (> 9000 kg/ ngaøy) nhöng vieäc thu gom vaø xöû lyù chöa ñaùp öùng ñöôïc yeâu caàu.
Nöôùc thaûi : nöôùc thaûi khu daân cö, beänh vieän cuøng heä thoáng traïm xaù trong khu vöïc hieän nay ñang ñoå xuoáng keânh raïch vaø hai doøng soâng chính trong thò xaõ.
2.1.10. Moâi tröôøng noâng thoân
Khu vöïc noâng thoân, do ñaëc ñieåm cuûa daân cö vuøng soâng nöôùc laø laøm nhaø ven soâng vaø keânh raïch, raùc thaûi chuû yeáu laø raùc thaûi sinh hoaït vaø raùc töø caùc hoaït ñoäng saûn xuaát noâng nghieäp (troàng troït, chaên nuoâi) phaàn lôùn ñieàu ñoå ra soâng raïch, neân nöôùc soâng vaø keânh raïch bò oâ nhieãm, vieäc thu gom vaø xöû lyù raùc khoâng theå thöïc hieän. Moät khoái löôïng saûn phaåm phuï noâng nghieäp ñaõ vaø ñang ñöôïc söû duïng vaøo muïc ñích phuïc vuï laïi cho noâng nghieäp. Vaán ñeà quan taâm taïi khu vöïc noâng thoân laø:
Ñòa theá naèm saùt caùc KCN lôùn cuûa thò xaõ.
Caùc cô sôû saûn xuaát TTCN nhö : gaïch ngoùi, lau boùng gaïo, xay xaùt, gia coâng cô khí, khu laøm boät loïc … ñang xen vaøo khu daân cö.
Chaên nuoâi phaùt trieån.
YÙù thöùc noâng daân trong baûo veä moâi tröôøng chöa cao.
Chöa boá trí khu nghóa ñòa taäp trung.
2.1.11. Moâi tröôøng coâng nghieäp
Hieän taïi vaø nhöõng naêm keá tieáp ngaønh coâng nghieäp vaø TTCN ôû Sa Ñeùc ñang ñöôïc tænh quan taâm vaø phaùt trieån. Hieän taïi ñaõ coù hai doanh nghieäp ñaàu tö Khu Coâng nghieäp C (xaõ Taân Khaùnh Ñoâng) vaø treân 100 cô sôû xay xaùt, lau boùng gaïo, saûn xuaát gaïch ngoùi … coâng nghieäp vaø TTCN ngaøy caøng phaùt trieån thì möùc ñoä oâ nhieãm moâi tröôøng ngaøy caøng gia taêng.
Trong töông lai ñònh höôùng qui hoaïch cho caùc khu saûn xuaát coâng nghieäp nhö sau:
Cuïm coâng nghieäp cheá bieán thöïc phaåm taïi xaõ Taân Qui Taây laø 15 ha.
Cuïm saûn xuaát boät xaõ Taân Phuù Ñoâng vaø Taân Qui Taây (phaân boá trong khu daân cö).
Cuïm coâng nghieäp – TTCN xaõ Taân Phuù Ñoâng laø 15ha.
Cuïm coâng nghieäp gaïch ngoùi xaõ Taân Qui Taây vaø xaõ Taân Khaùnh Ñoâng, dieän tích laø 51,696 ha.
KCN Sa Ñeùc goàm : KCN C 100 ha, KCN A + B :300 ha (thuoäc phöôøng Taân Qui Ñoâng vaø Taân Khaùnh Ñoâng), taäp trung vaøo caùc ngaønh cheá bieán löông thöïc _ thöïc phaåm vaø coâng nghieäp haøng tieâu duøng, toång dieän tích boá trí cho 03 KCN vaø khu caûng laø 436 ha.
Caùc cô sôû TTCN cuûa thò xaõ goàm xöôûng cô khí, noâng cuï, gia coâng laép raùp, xöôûng cöa xeû goã, moäc xaây döïng, beâtoâng ñuùc saün, cô sôû saûn xuaát nöôùc ñaù, thöïc phaåm, cô sôû deät caùc loaïi bao bì … seõ döï kieán môû môùi vaø naâng caáp.
Trong giai ñoaïn 2005 – 2010 vaø xa hôn tieàm naêng veà ñoâ thò hoùa phaùt trieån, heä thoáng thöông maïi – dòch vuï taêng nhanh. Coâng nghieäp - TTCN môû roäng qui moâ nhö ñònh höôùng thì chaéc chaén seõ laø nhöõng nguoàn gaây oâ nhieãm chính cho moâi tröôøng sinh thaùi ñòa phöông.
2.2. ÑIEÀU KIEÄN KINH TEÁ
2.2.1. Cô caáu kinh teá
Neàn kinh teá tieáp tuïc taêng tröôûng ôû möùc khaù vaø ñaõ daàn daàn ñi vaøo oån ñònh : Toång giaù trò saûn phaåm naêm 2005 laø 614.854 trieäu ñoàng, toác ñoä taêng tröôûng bình quaân haøng naêm laø 15,02%. Bình quaân GDP/ngöôøi/naêm 6.116 trieäu ñoàng.
Trong nhieàu naêm qua, cô caáu kinh teá thò xaõ Sa Ñeùc coù nhöõng chuyeån bieán theo chieàu höôùng tích cöïc nhôø thò xaõ aùp duïng chính saùch ñoøn baåy veà phaùt trieån kinh teá nhö : ñaàu tö naâng caáp cô sôû haï taàng, hình thaønh caùc cuïm coâng nghieäp vaø TTCN, khuyeán khích caùc thaønh phaàn kinh teá ñaàu tö voán saûn xuaát, caûi tieán coâng ngheä, oån ñònh löu thoâng phaân phoái… nhìn chung kinh teá coù nhöõng böôùc phaùt trieån ñaùng keå, nhöng toác ñoä coøn chaäm. Nhöõng naêm gaàn ñaây thò xaõ ñöôïc söï quan taâm cuûa trung öông vaø ñaàu tö cuûa tænh, baèng caùc chính saùch cuï theå vaø kòp thôøi cuûa thò uûy vaø UBND thò xaõ vôùi noã löïc cuûa toaøn daân, ñôøi soáng cuûa nhaân daân ñöôïc caûi thieän roõ reät, dieän ._.maïo noâng thoân ngaøy caøng thay ñoåi. Coâng taùc xoùa ñoùi giaûm ngheøo ñöôïc trieån khai thöôøng xuyeân ñaõ goùp phaàn khoâng nhoû trong vieäc giaûm soá löôïng hoä ngheøo.
2.2.2. Ngaønh saûn xuaát noâng nghieäp
Ñoái vôùi noâng nghieäp, thò xaõ ñaëc bieät quan taâm ñeán coâng taùc khuyeán noâng, baûo veä thöïc vaät, chuyeån ñoåi cô caáu caây troàng vaät nuoâi, xaây döïng heä thoáng keânh möông thuûy lôïi taïo nguoàn vaø noäi ñoàng, xaây döïng heä thoáng bôø bao – bôø keø ngaên luõ vaø choáng saït lôû ñaát. Khuyeán khích phaùt trieån caùc loaïi caây coù giaù trò truyeàn thoáng nhö hoa kieång… Ngaønh saûn xuaát troàng troït phaùt trieån, nhöng maáy naêm gaàn ñaây toác ñoä ñoâ thò hoùa taêng nhanh ñaõ laøm cho dieän tích troàng troït giaûm ñaùng keå. Döïa vaøo lôïi theá ñaát ñai ñeå môû roäng dieän tích maø chöa chuù yù ñeán thaâm canh taêng naêng suaát. Tuy vaäy, ñaõ hình thaønh caùc vuøng chuyeân canh quy moâ lôùn bao goàm : luùa, caây aên traùi, rau maøu, caây hoa kieång…
Trong noâng nghieäp, dieän tích caây löông thöïc coù chieàu höôùng giaûm, cô caáu caây troàng chuyeån dòch ñuùng höôùng. Toång dieän tích gieo troàng luùa naêm 2004 laø 4.518ha, saûn löôïng ñaït 22.138 taán. Caây baép, naêm 2004 laø 73 ha, saûn löôïng ñaït 68 taán. Caùc loaïi caây rau, ñaäu coù giaûm nhöng khoâng nhieàu, naêm 2004 laø 483 ha; caây laâu naêm, ñaëc bieät laø nhaõn vaø xoaøi dieän tích taêng haøng naêm theo doïc baõi boài soâng Tieàn; naêm 2004 laø 470 ha. Rieâng caây hoa kieång ñaõ ñem laïi hieäu quaû kinh teá cao vaø xuaát khaåu sang caùc nöôùc trong khu vöïc, naêm 2004 laø 134 ha.
Chaên nuoâi chieám tyû troïng 28% toång giaù trò noâng nghieäp, giaù trò ngaønh chaên nuoâi naêm 2004 ñaït 44.452 trieäu ñoàng, taêng 9.010 trieäu so vôùi naêm 2002. Ñaëc bieät ñaøn heo vaø gia caàm phaùt trieån nhanh trong laøng ngheà laøm boät keát hôïp chaên nuoâi (naêm 2004 ñaøn heo 57.870 con, gia caàm 386 ngaøn con).
Thuûy saûn taäp trung chuû yeáu laø ñaùnh baét caù vaø nuoâi caù beø treân maët nöôùc soâng Tieàn. Keát hôïp vôùi ñaùnh baét, thò xaõ ñaõ taän duïng ñöôïc 34 ha maët nöôùc ao hoà nuoâi caù vaø nuoâi toâm trong ruoäng luùa ñaït keát quaû toát, saûn löôïng naêm 2004 ñaït 56 taán caù vaø toâm.
2.2.3. Ngaønh saûn xuaát coâng nghieäp - tieåu thuû coâng nghieäp
Hieän nay, ngaønh coâng nghieäp cuûa thò xaõ phaùt trieån maïnh ñang ñöùng vò trí haøng ñaàu cuûa tænh. Tuy nhieân, toác ñoä phaùt trieån vaãn coøn chaäm. Coâng nghieäp phaàn lôùn laø nhoû vaø leû, cô sôû vaät chaát kyõ thuaät keùm, thieát bò coâng ngheä laïc haäu, saûn phaåm coøn ôû daïng thoâ, chaát löôïng keùm thieáu söùc caïnh tranh. Soá cô sôû coâng nghieäp _ TTCN hieän nay chuû yeáu laø coâng nghieäp cheá bieán nhö xay xaùt luùa, lau boùng gaïo, laøm baùnh phoàng toâm, gia coâng boät… Caùc cô sôû naøy chæ ñaït 85% möùc saûn xuaát, chöa ñaùp öùng ñöôïc yeâu caàu cheá bieán nguyeân lieäu trong khu vöïc.
2.2.4. Ngaønh thöông maïi vaø dòch vuï
Ngaønh thöông maïi vaø dòch vuï khaù phaùt trieån, ñoùng goùp tyû troïng lôùn trong neàn kinh teá cuûa thò xaõ vaø tænh. Do coù vò trí thuaän lôïi trong löu thoâng haøng hoùa vaø chuû tröông ñuùng ñaõ taïo cho ngaønh thöông maïi vaø dòch vuï phaùt trieån. Naêm 2004 giaù trò toång saûn xuaát ngaønh thöông maïi – dòch vuï laø 318.591 trieäu ñoàng, vaø coù theâm 500 cô sôû ñaêng kyù kinh doanh trong lónh vöïc thöông maïi vôùi soá voán 29 tyû ñoàng.
2.2.5. Cô sôû haï taàng
Sa Ñeùc laø vuøng ñaát thaáp neân cô sôû haï taàng yeáu keùm. Vì söùc ñaàu tö coøn yeáu neân ñeán nay, caùc cô sôû haï taàng ôû Sa Ñeùc vaãn coøn thaáp veà soá löôïng vaø chaát löôïng.
2.2.5.1. Ñieän, nöôùc
Heä thoáng cung caáp ñieän nöôùc ñaõ ñöôïc môû roäng. Nhöng chæ taäp trung chuû yeáu ôû caùc phöôøng trung taâm thò xaõ vaø moät soá xaõ saùt noäi oâ. Tính ñeán nay ñaõ coù khoaûng 99% hoä daân coù ñieän thaáp saùng, coù treân 200 km löôùi ñieän trung theá, treân 120 km löôùi ñieän haï theá, coù 337 traïm bieán aùp, saûn löôïng thöông phaåm ñaït hôn 60.950 MWh, 45% hoä söû duïng nöôùc maùy, coù 24 trung taâm caáp nöôùc, coâng suaát 8.000 m3/ giôø; 282 gieáng khoan, 3.594 beå chöùa nöôùc. Vieäc ñaàu tö xaây döïng môùi ñang ñöôïc thò xaõ chuaån bò thöïc hieän qua döï aùn UÙùc ñaàu tö. Vieäc khai thaùc gieáng nöôùc phuïc vuï cho caùc trung taâm xaõ, ñoâng daân cö, caùc khu daân cö ñöôïc thò xaõ quan taâm.
2.2.5.2. Giao thoâng
Giao thoâng ôû Sa Ñeùc chuû yeáu laø giao thoâng boä vaø giao thoâng thuûy. Maïng löôùi giao thoâng boä, giao thoâng thuûy khaù phaùt trieån.
Giao thoâng ñöôøng boä : nhöõng naêm gaàn ñaây giao thoâng ñöôøng boä phaùt trieån nhanh, hieän taïi thò xaõ coù quoác loä 80 chaïy qua vôùi chieàu daøi 6km, maët ñöôøng beâtoâng nhöïa theo tieâu chuaån caáp III. Ñaây laø tuyeán ñöôøng huyeát maïch noái lieàn giao löu vôùi Thaønh phoá HCM, Caàn Thô vaø caùc tænh baïn. Ngoaøi quoác loä 80, coøn coù 3 tænh loä 848, tænh loä 845, tænh loä 853, vôùi chieàu daøi 19,2km, maët ñöôøng beâtoâng nhöïa vôùi chieàu daøi 15km, maët ñöôøng roäng bình quaân 5m vaø coù haønh lang loä giôùi.
Thuûy lôïi vaø giao thoâng thuûy : Sa Ñeùc coù heä thoáng keânh möông khaù daøy ñaëc, phuïc vuï cho coâng taùc caûi taïo ñaát, daân sinh kinh teá vaø ñi laïi cuûa nhaân daân trong vuøng soâng nöôùc. Maëc duø ñeán nay ña soá keânh möông ñaõ xuoáng caáp, nhöng hieäu quaû kinh teá vaãn coøn khaù cao. Ngoaøi heä thoáng thuûy lôïi, Sa Ñeùc coù soâng Tieàn vaø soâng Sa Ñeùc laø 02 con soâng lôùn thuaän lôïi cho giao thoâng ñöôøng thuûy, ñaùp öùng nhu caàu löu thoâng haøng hoaù tôùi caùc tænh baïn.
2.2.5.3. Böu chính, vieãn thoâng
Trong nhöõng naêm gaàn ñaây, böu chính vieãn thoâng ñöôïc quan taâm ñaàu tö theo höôùng hieän ñaïi hoùa gaén vôùi phaùt trieån ña daïng dòch vuï vaø ñaåy maïnh saûn xuaát kinh doanh, ñoåi môùi toå chöùc quaûn lyù, thích nghi vôùi maïng löôùi thoâng tin quoác teá, taïo ñöôïc söï phaùt trieån nhanh choùng cho ngaønh vôùi nhieàu thaønh töïu quan troïng goùp phaàn tích cöïc cho phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi, an ninh quoác phoøng.
Tính ñeán nay toång dung löôïng laép ñaët treân 10.000 soá, hieäu suaát söû duïng 90%, phaùt trieån thueâ bao treân 2000 maùy/naêm. Veà di ñoäng, ñaõ laép ñaët toång ñaøi BTS taïi trung taâm thò xaõ phuû soùng toaøn boä noäi oâ vaø moät soá vuøng laân caän. Toå chöùc phaùt thö baùo cuøng vôùi heä thoáng caùc ñaïi lyù phuïc vuï ngaøy caøng toát hôn cho nhaân daân. Trung taâm böu ñieän thò xaõ ñaõ vaø ñang tieán haønh xaây döïng môùi trung taâm.
2.3. ÑIEÀU KIEÄN XAÕ HOÄI
2.3.1. Daân soá
Theo thoáng keâ daân soá naêm 2005, daân soá trung bình cuûa thò xaõ laø 100.527 ngöôøi, trong ñoù daân soá soáng ôû noäi oâ thò xaõ laø 54.529 ngöôøi chieám 54,24%, vaø daân soáng ngoaïi thò laø 45.998 ngöôøi chieám 45,76%, tyû leä taêng daân soá hieän taïi laø 1,03% vaø tyû leä taêng cô hoïc laø 0,54%.
Baûng 2.1 : Daân soá phaân boá theo caùc phöôøng, xaõ taïi thò xaõ Sa Ñeùc.
Teân xaõ, phöôøng
Dieän tích
(ha)
Toång daân soá (ngöôøi)
Toång soá nam (ngöôøi)
Toång soá nöõ (ngöôøi)
Tyû leä taêng töï nhieân (%)
Maät ñoä daân soá (ng/m2)
Phöôøng I
Phöôøng II
Phöôøng III
Phöôøng IV
Phöôøng An Hoøa
Xaõ Taân Qui Ñoâng
Xaõ Taân Qui Taây
Xaõ Taân Phuù Ñoâng
Xaõ Taân Khaùnh Ñoâng
Toång
201,55
169,99
233,50
208,17
653,30
670,75
541,19
1.193,81
2.003,53
5.875,79
18.200
17.382
9.941
5.372
6.094
7.765
5.948
14.304
15.521
100.527
8.213
8.555
4.943
2.390
3.656
3.722
2.907
6.388
7.320
44.703
9.987
8.827
4.998
2.928
2.437
4.043
3.041
7.916
8.210
54.760
0,91
0,97
0,87
1,00
0,98
1,04
0,98
1,03
1,23
1,03
0,009
0,01
0,004
0,002
0,009
0,001
0,001
0,001
0,0007
0,004
2.3.2. Lao ñoäng
Naêm 2005 toång lao ñoäng toaøn thò xaõ laø 64.042 ngöôøi, trong ñoù lao ñoäng laøm vieäc trong neàn kinh teá, goàm Noâng nghieäp : 18747 ngöôøi (chieám 29,27%TLÑ), Dòch vuï : 19633 ngöôøi (chieám 30,66%TLÑ), Coâng nghieäp – Xaây döïng : 7112 ngöôøi (chieám 11,11 % TLÑ). Roõ raøng, Noâng nghieäp vaø Dòch vuï laø hai ngaønh saûn xuaát chuû yeáu cuûa thò xaõ.
Daân soá vaø lao ñoäng ñaõ cho thaáy moät löïc löôïng taïi choã khaù doài daøo, hoï ñaõ soáng vaø lao ñoäng treân maûnh ñaát Sa Ñeùc neân hoï raát am hieåu veà noâng nghieäp vaø caùc ngaønh ngheà truyeàn thoáng, nhaát laø ngheà troàng hoa kieång, ngheà laøm boät vaø ngheà laøm baùnh phoàng toâm.
Tuy Sa Ñeùc coù nguoàn lao ñoäng khaù doài daøo, coù tính caàn cuø, hieáu hoïc nhöng trình ñoä coøn haïn cheá, tình traïng thieáu vieäc laøm ñoái vôùi thanh nieân laø vaán ñeà caàn ñöôïc quan taâm giaûi quyeát. Trong quaù trình chuyeån ñoåi kinh teá, ngaønh thöông maïi – dòch vuï vaø coâng nghieäp phaùt trieån vieäc ñaøo taïo, naâng cao chaát löôïng trình ñoä vaø tay ngheà cuûa löïc löôïng lao ñoäng treû caàn phaûi ñöôïc ñaàu tö cao môùi coù theå ñaùp öùng cho söï nghieäp coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa.
2.3.3. Daân toäc, lòch söû
Lòch söû thò xaõ Sa Ñeùc gaén lieàn vôùi lòch söû ñoàng baèng soâng Cöûu Long. Naêm 1759, vuøng ñaát Sa Ñeùc (Psardek) mang teân ñaát “Taàm Phong Long” vaø chính thöùc coù teân treân baûn ñoà Vieät Nam. Daân cö ñeán cö nguï laäp nghieäp ven soâng Tieàn vôùi 3 daân toäc cuøng chung soáng (Kinh, Hoa, Khôme) trong ñoù ngöôøi kinh chieám ñaïi ña soá; coäng ñoàng caùc daân toäc chung soáng treân maûnh ñaát Sa Ñeùc ñaõ taïo neân moät neàn vaên hoùa Nam boä noùi chung vaø Sa Ñeùc noùi rieâng gaén vôùi caùc phong tuïc taäp quaùn, leã hoäi, caùc di tích lòch söû vaên hoùa.
Trong suoát chaën ñöôøng lòch söû, Sa Ñeùc ñaõ traûi qua bao cuoäc ñao binh khoùi löûa vaø laø nôi nghóa tuï cuûa caùc chieán só yeâu nöôùc, caùc anh huøng haøo kieät tìm ñöôøng cöùu nöôùc, caùc baäc anh taøi ñaõ anh duõng hy sinh vì neàn ñoäc laäp cuûa daân toäc nhö : Nguyeãn Vaên Beá, Hoaøng Phöôùc Böûu, Nguyeãn Thò Dung,… daáu aán lòch söû ñaõ ñöôïc caùc theá heä tieáp sau laäp neân ñeàn thôø ghi coâng lao to lôùn cuûa caùc vò anh huøng, ñieàu ñoù ñaõ phaûn aùnh neùt ñeïp vaên hoùa truyeàn thoáng vaø ñòa danh caùch maïng Sa Ñeùc.
Sa Ñeùc laø nôi hoäi tuï cuûa caùc daân cö ñeán khai phaù vuøng ñaát phöông Nam, ngay töø khi daân cö ñeán sinh soáng Sa Ñeùc ñaõ trôû neân saàm uaát, truø phuù vaø ngaøy caøng ñoâng ñuùc. Sa Ñeùc coù beà daøy lòch söû vaên hoùa vaø truyeàn thoáng, caùc theá heä con em Sa Ñeùc hieáu hoïc vaø hoïc gioûi. Coù nhieàu laøng ngheà truyeàn thoáng taïi thò xaõ nhö : ngheà laøm boät, ngheà laøm baùnh phoàng toâm, ngheà lau boùng gaïo, ngheà laøm gaïch ngoùi, ngheà deät chieáu, ngheà laøm phaùo boäng, ñoà maõ, laøm hình noåi treân luïa vaø ngheà troàng hoa kieång. Nhöõng neùt ñeïp ñoù ngaøy nay vaãn ñöôïc toân taïo vaø phaùt huy. Ñaûng boä vaø nhaân daân thò xaõ Sa Ñeùc ñang ra söùc phaán ñaáu xaây döïng thò xaõ trôû thaønh moät ngoâi sao ñoâ thò lôùn cuûa tænh Ñoàng Thaùp vaø cuûa vuøng ñoàng baèng soâng Cöûu Long.
Nhìn vaøo chaëng ñöôøng lòch söû phaùt trieån cuûa Sa Ñeùc cho thaáy : daân ñeán laäp nghieäp ôû ñaây bao goàm ngöôøi Kinh, ngöôøi Hoa vaø ngöôøi Khô Me … mang theo baûn chaát phong tuïc loái soáng vaên hoaù cuûa nhieàu nôi veà tuï hoïp treân maûnh ñaát coù beà daøy lòch söû ñaáu tranh caùch maïng choáng ngoaïi xaâm cuûa caû daân toäc Vieät Nam. Cho ñeán nay heä thoáng truyeàn thoâng daân soá vaø keá hoaïch hoùa gia ñình ñaõ ñöôïc phoå caäp ñeán taän thoân xoùm, töøng böôùc caûi thieän cuoäc soáng veà vaät chaát laãn tinh thaàn. Vieäc ñaàu tö khoâi phuïc, môû roäng phaùt trieån caùc ngaønh ngheà thoâng qua döï aùn giaûi quyeát vieäc laøm, döï aùn veà baûo veä moâi tröôøng vaø caùc coâng taùc xoùa ñoùi giaûm ngheøo ñöôïc taäp trung giaûi quyeát.
2.3.4. Giaùo duïc
Söï nghieäp giaùo duïc ôû thò xaõ nhieàu naêm qua coù böôùc phaùt trieån vöõng chaéc.
Tröôøng lôùp : thò xaõ khoâng coøn tröôøng taïm bôï, tre laù cuûa caùc caáp hoïc, ñöôïc caáp treân coâng nhaän coù 4 tröôøng ñaït tieâu chuaån caáp quoác gia, ñaõ xoùa ñöôïc tình traïng hoïc ca 3.
Chuaån hoùa ñoäi nguõ giaùo vieân nhaèm naâng cao chaát löôïng daïy hoïc.
Soá hoïc sinh caùc caáp hoïc ngaøy caøng taêng. Tæ leä hoïc sinh toát nghieäp caùc caáp cuõng taêng, ñaït 99%.
Chöông trình daïy vaø hoïc ngoaïi ngöõ, nhaïc hoïa, tin hoïc ñöôïc môû roäng. Beân caïnh ñoù, thò xaõ ñaõ hoaøn thaønh coâng taùc phoå caäp giaùo duïc tieåu hoïc vaø xoùa muø chöõ.
Song song ñoù do taùc ñoäng cuûa nhieàu maët, ñaëc bieät do khoù khaên veà kinh teá gia ñình, söï quan taâm cuûa caùc baäc phuï huynh ñoái vôùi vieäc quaûn lyù con em coøn thieáu soùt… soá hoïc sinh boû hoïc ôû caùc caáp haøng naêm chieám tæ leä töø 1-3% chuû yeáu ôû caùc vuøng ven ngoaïi oâ, tæ leä naøy thôøi gian gaàn ñaây coù giaûm xuoáng , caàn phaûi coù bieän phaùp khaéc phuïc trieät ñeå vaán ñeà naøy. Ñoàng thôøi, ñieàu kieän veä sinh trong hoïc ñöôøng vaãn coøn yeáu keùm, soá hoïc sinh vuøng saâu vaãn coøn gaëp nhieàu khoù khaên vaøo muøa luõ.
2.3.5. Y teá
Maïng löôùi y teá phaùt trieån roäng khaép ôû caùc xaõ phöôøng, trung taâm thò xaõ coù caùc beänh vieän, trung taâm y teá khaùm vaø chöõa beänh. Trung taâm y teá thò xaõ ñöôïc trang bò ñaày ñuû caùc phöông tieän nhö maùy X quang, sieâu aâm, ñieän tim, caùc thieát bò xeùt nghieäm caän laâm saøng khaùc phuïc vuï cho coâng taùc khaùm ñieàu trò. Soá löôïng caùn boä y teá ngaøy caøng ñöôïc chuaån hoùa. Toång soá caùn boä y teá thò xaõ laø 118 ngöôøi. Toaøn Sa Ñeùc coù 124 cô sôû haønh ngheà y döôïc tö nhaân.
Coâng taùc tuyeân truyeàn veà veä sinh moâi tröôøng, baûo veä vaø chaêm soùc söùc khoeû coäng ñoàng cuõng ñöôïc nhaân daân trong thò xaõ tích cöïc tham gia vaø thöïc hieän. Vôùi phöông chaâm döï phoøng tích cöïc, chuû ñoäng neân nhieàu naêm lieàn thò xaõ khoâng xaûy ra dòch beänh lôùn, phaùt hieän vaø coù phöông aùn kòp thôøi daäp dòch. Caùc chæ tieâu tieâm phoøng haøng naêm ñieàu ñaït chæ tieâu. Tæ leä caùc caëp vôï choàng aùp duïng caùc bieän phaùp traùnh thai hieän ñaïi taêng leân haøng naêm, treân 85%. Tuy nhieân ôû noâng thoân keå caû moät soá vuøng noäi thò tyû leä sinh con thöù 3 coøn nhieàu. Tình traïng naïo huùt thai, huùt ñieàu hoøa kinh nguyeät chieám tyû leä coøn cao, ñieàu ñoù coù lieân quan ñeán söùc khoûe baø meï vaø treû em.
Maëc duø coøn thieáu thoán veà phöông tieän, kinh phí, caùn boä chuyeân moân nhöng chöông trình y teá quoác gia vaãn ñöôïc thöïc hieän toát laø moät coá gaéng lôùn cuûa ngaønh y teá.
2.3.6. Vaên hoùa thoâng tin
Caùc phong traøo quaàn chuùng nhö thanh nieân, caâu laïc boä “Ñaøn vaø haùt daân ca”, hoäi noâng daân taäp theå, hoäi cöïu chieán binh, hoäi noâng daân saûn xuaát gioûi, phuïng döôõng Meï Vieät Nam anh huøng vaø phong traøo “Toaøn daân ñoaøn keát xaây döïng cuoäc soáng môùi” treân ñòa baøn daân cö, xaây döïng neáp soáng vaên minh, gia ñình vaên hoùa,… ñöôïc hoaït ñoäng khaù ñeàu ñaën khaép caùc phöôøng, xaõ trong thò xaõ.
Hoaït ñoäng thö vieän coù söùc thaåm thaáu vaø hieäu quaû raát to lôùn trong coâng taùc xaây döïng ñôøi soáng vaên hoùa, hoã trôï caùn boä, nhaân daân coù ñieàu kieän nghieân cöùu, hoïc taäp, naâng cao kieán thöùc, ñaáu tranh ñaåy luøi aûnh höôûng töø saùch baùo, tranh aûnh khoâng laønh maïnh.
Nhieàu caâu laïc boä vaø caùc lôùp naêng khieáu ñöôïc thaønh laäp, hoaït ñoäng thöôøng xuyeân vaø ñònh kyø, thu huùt nhieàu taàng lôùp daân cö tham gia, nhaát laø thanh thieáu nieân.
Ñaøi truyeàn thanh thò xaõ vaø caùc xaõ cuõng ñöôïc ñaàu tö vaø caûi tieán, phuïc vuï toát hôn coâng taùc tuyeân truyeàn chuû tröông phaùp luaät, chính saùch, ñöa tin ñieån hình vaø nhaân ñieån hình ñeán taän vuøng saâu.
Do hoaøn caûnh xaõ hoäi vaø cô sôû vaät chaát thieáu, neân trong lónh vöïc vaên hoùa _ xaõ hoäi coøn nhieàu toàn taïi :
Chaát löôïng cuoäc soáng cuûa nhaân daân lao ñoäng chöa cao.
Teä naïn xaõ hoäi vaãn coøn.
Veä sinh moâi tröôøng giaûi quyeát chöa toát.
Cô sôû vaät chaát phuïc vuï daïy vaø hoïc chöa ñaït yeâu caàu, neân vieäc naâng cao trình ñoä vaên hoaù cho ngöôøi daân lao ñoäng coøn gaëp nhieàu khoù khaên. Haàu heát ngöôøi laøm noâng nghieäp môùi phoå caäp heát baäc tieåu hoïc vaø trung hoïc cô sôû.
- Coâng taùc baûo toàn baûo taøng, thö vieän, saân boùng ñaù vaø ñieåm taäp theå duïc … chöa ñaàu tö ñuùng möùc.
2.3.7. An ninh quoác phoøng
Coâng taùc giaùo duïc quoác phoøng luoân ñöôïc quan taâm ñaåy maïnh, nhaän thöùc veà nhieäm vuï quoác phoøng trong caùc caáp, caùc ngaønh vaø nhaân daân töøng böôùc ñöôïc naâng leân. Tuyeån quaân haøng naêm ñaït chæ tieâu treân giao. Xaây döïng löïc löôïng daân quaân töï veä ñaït chæ tieâu daân soá. Ñeán nay, veà an ninh chính trò luoân ñaûm baûo oån ñònh caùc maët hoaït ñoäng xaâm haïi an ninh quoác gia khoâng xaûy ra. Veà traät töï an toaøn xaõ hoäi : phaïm phaùp hình söï kinh teá, ma tuùy vaø teä naïn xaõ hoäi töøng nôi töøng luùc coù nhöõng dieãn bieán phöùc taïp.
Tai naïn coù chieàu höôùng gia taêng bình quaân 54,6 vuï/naêm, ñaëc bieät laø tai naïn giao thoâng chieám 66,66%, coøn laïi laø tai naïn lao ñoäng, ñieän giaät, töï töû, cheát ñuoái chieám tyû leä thaáp.
CHÖÔNG 3
HIEÄN TRAÏNG MOÂI TRÖÔØNG THÒ XAÕ SAÑEÙC, TÆNH ÑOÀNG THAÙP
3.1. HIEÄN TRAÏNG MOÂI TRÖÔØNG KHÍ
Caên cöù keát quaû quan traéc thì moâi tröôøng khoâng khí ôû ñoâ thò vaø caùc cô sôû saûn xuaát vaãn tieáp tuïc bò oâ nhieãm, chöa coù daáu hieäu caûi thieän so vôùi caùc naêm tröôùc, noåi baät nhaát laø chæ tieâu buïi vaø oàn. Chæ tieâu buïi ôû haàu heát caùc ñoâ thò ñeàu vöôït tieâu chuaån cho pheùp nhieàu laàn (TCVN 5937 – 1995: < 0,3 mg/m3). ÔÛ caùc laøng ngheà truyeàn thoáng (saûn xuaát boät loïc vaø chaên nuoâi) coøn coù oâ nhieãm muøi, oâ nhieãm khoùi (loø gaïch).
Ngoaïi tröø caùc khu coâng nghieäp hieän ñang ñöôïc xaây döïng vaø phaïm vi caùc cô sôû TTCN, moâi tröôøng khoâng khí ôû noâng thoân noùi chung vaãn coøn trong laønh. Keát quaû quan traéc moâi tröôøng khoâng khí ñöôïc trình baøy trong baûng döôùi ñaây:
Baûng 3.1 : Keát quaû phaân tích chaát löôïng khí thò xaõ Sa Ñeùc
Chæ tieâu
Vò trí
Ñoä oàn (dBA)
Buïi (mg/m3)
SO2 (mg/m3)
NO2 (mg/m3)
CO (mg/m3)
Böu ñieän Thò xaõ Sa Ñeùc
Muøa khoâ 2004
Muøa khoâ 2005
70 – 80
70 – 75
1,5
1,8
0,1
2,5
0,00
0,02
0,5
1,7
KCN
Taân Quy Taây
Muøa khoâ 2004
Muøa khoâ 2005
60 – 75
60 – 65
0,7
1,4
0,6
3,15
0,00
0,003
0,2
0,6
KCN Sa Ñeùc
Muøa khoâ 2004
Muøa khoâ 2005
50 – 55
55 – 60
0,05
0,3
0,00
1
0,00
0
0,00
0,03
(Nguoàn: keát quaû quan traéc moâi tröôøng haèng naêm cuûa tænh)
3.2. HIEÄN TRAÏNG MOÂI TRÖÔØNG NÖÔÙC
3.2.1. Nöôùc thaûi
Haàu heát caùc xí nghieäp cheá bieán thöïc phaåm, ñoâng laïnh, beänh vieän ñaõ coù heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi. Tuy nhieân, moät soá doanh nghieäp haøng ngaøy vaãn ñang thaûi ra moâi tröôøng moät löôïng nöôùc thaûi lôùn khoâng ñaït tieâu chuaån quy ñònh.
Caùc ñoâ thò, thò traán chæ coù duy nhaát moät heä thoáng thaûi nöôùc chung giöõa nöôùc möa vaø nöôùc thaûi sinh hoaït, ñoå thaúng ra nguoàn khoâng qua heä thoáng xöû lyù. Ñaëc bieät laø ôû caùc laøng ngheà saûn xuaát boät loïc keát hôïp vôùi chaên nuoâi ôû Sa Ñeùc, chaên thaû vòt ñaøn ngoaøi vieäc gaây oâ nhieãm khoâng khí coøn xaû tröïc tieáp nöôùc thaûi ra soâng. Ñieàu naøy goùp phaàn gaây oâ nhieãm nguoàn nöôùc.
Baûng 3.2 : Keát quaû phaân tích nöôùc thaûi taïi thò xaõ Sa Ñeùc
Thoâng soá
NT1
NT2
NT3
TCVN 5945 – 1995
coät B
pH
7,5
7,5
7,2
5,5-9,0
BOD, mgO2/l
520
17
126
50
COD, mgO2/l
320
38
240
100
SS, mg/l
108
17
32
100
NO2-, mg/l
0,09
0,60
0,45
NO3-, mg/l
1,70
12,70
6,16
Toång N, mg/l
21,6
50,6
19,7
Toång P, mg/l
6,00
2,55
2,20
Coliform, MPN/100ml
46.000
11.000
24.000
<10.000
(Nguoàn : Trung taâm ÖDKHCN – Sôû TN & MT tænh Ñoàng Thaùp thaùng 3/2005).
Ghi chuù : Ñòa ñieåm laáy maãu
NT1 - Nhaø maùy boät Bích Chi Sa Ñeùc
NT2 - Nhaø maùy Ñoâng laïnh Vónh Hoaøn
NT3 - Nöôùc thaûi ñoâ thò Thò xaõ Sa Ñeùc
3.2.2. Nöôùc maët
Phaàn lôùn nhaân daân ñoâ thò ñöôïc caáp nöôùc maùy hôïp veä sinh; soá coøn laïi soáng ôû ngoaïi oâ vaø thoân ñeàu duøng nöôùc maët loùng pheøn. Ña phaàn ñoâ thò ñöôïc xaây döïng doïc theo bôø soâng, trao ñoåi nöôùc vôùi soâng Tieàn thuaän lôïi cho neân coù nöôùc ngoït quanh naêm.
Tuy nhieân, trong nhöõng naêm qua do thaâm canh taêng vuï, noâng daân söû duïng nhieàu loaïi phaân boùn vaø hoùa chaát baûo veä thöïc vaät trong noâng nghieäp cho neân vaán ñeà oâ nhieãm nguoàn nöôùc maët do phaân boùn vaø thuoác tröø saâu vaøo muøa khoâ laø khoâng theå xem nheï.
Baûng 3.3 : Keát quaû phaân tích chaát löôïng nöôùc maët thò xaõ Sa Ñeùc
Ñòa ñieåm
Noàng ñoä
pH
-
COD
mg/l
BOD5
mg/l
SS
mg/l
DO
mg/l
NO2-
mg/l
NO3-
mg/l
Toång P
mg/l
Coliform
MPN/100ml
NM1
6.8
7.74
18.5
21
28
28
52
29
4.16
5.8
0.056
0.04
0.44
6.6
0.06
0.18
2400
1100
NM2
6.95
7.04
20.8
21
38
32
118
232
3.46
4.5
0.376
0.42
4.4
6.6
0.07
0.18
>24000
11000
TCVN 5943 - 1995
6-8.5
<10
<4
20
>=6
0.01
<10
5000
(Nguoàn : Trung taâm ÖDKHCN – Sôû TN & MT tænh Ñoàng Thaùp thaùng 3/2005)
Ghi chuù :
NM1 - Soâng Tieàn, TX Sa Ñeùc
NM2 - Xaõ Taân Phuù Ñoâng
Nhaän xeùt :
Löôïng chaát SS, vi sinh khaù cao ñieån hình cho söï oâ nhieãm nguoàn nöôùc maët.
Moät soá ñieåm nöôùc maët ôû vuøng saâu trong noäi ñoàng bò oâ nhieãm nitraùt coù theå do phaân boùn trong noâng nghieäp.
3.2.3. Nöôùc ngaàm
Nguoàn nöôùc ngaàm ôû taàng saâu coù chaát löôïng toát, ñöôïc caùc cô quan chuyeân ngaønh kieåm tra, quan traéc thöôøng xuyeân, nhieàu nôi ñaõ ñöôïc khai thaùc caáp nöôùc phuïc vuï cho sinh hoaït, saûn xuaát. Tuy nhieân, chaát löôïng nöôùc ngaàm taàng noâng chöa ñöôïc nghieân cöùu ñaày ñuû. Hieän nay, raát nhieàu hoä daân ñaõ töï khoan vaø söû duïng nhieàu gieáng nöôùc ngaàm taàng noâng maø khoâng qua phaân tích ñaàu ñuû chaát löôïng nöôùc. Do ñoù, caùc ngaønh lieân quan caàn khuyeán caùo nhaân daân thaän troïng khi söû duïng taàng nöôùc noâng naøy.
Baûng 3. 4 : Keát quaû phaân tích chaát löôïng nöôùc ngaàm thò xaõ Sa Ñeùc
Ñòa ñieåm
Ñoä saâu
(m)
pH
As
ppb
Ñoä cöùng
mg/l
SO42-
mg/l
Fe
toång, mg/l
Caën toång coäng
mg/l
Mn2+
mg/l
Cl-mg/l
Coliform
MPN/
100ml
NN-1
70
6,91
0,28
700
130
0,13
3.206
12
1.15
110
NN-2
75
7,03
0,44
700
50
0,03
2.280
3,9
950
110
NN-3
70
6,87
0,28
980
0
0,31
8.654
4,8
4.700
70
(Nguoàn: Keát quaû quan traéc haèng naêm cuûa tænh)
Ghi chuù : Tieâu chuaån As cho pheùp duøng trong aên uoáng: VN<50 ppb, WHO<10ppb
NN-1 : Xaõ Taân Khaùnh Ñoâng
NN-2 : Xaõ Taân Quy Taây
NN-3 : Xaõ Taân Quy Taây
3.3. HIEÄN TRAÏNG MOÂI TRÖÔØNG ÑAÁT
Hieän nay ñaát ñai trong Thò xaõ ñang gaëp vaán ñeà lôùn :
Thoaùi hoaù ñaát : do taêng vuï theo kieåu ñoäc canh neân ñaát ñai khoâng ñöôïc caøy xôùi thöôøng xuyeân, cuøng vôùi söû duïng phaân hoaù hoïc ñaõ laøm cho ñaát ñai ngaøy caøng chai cöùng, bí chaët, quaù trình gley hoaù dieãn ra maïnh meõ, nhaát laø vuøng canh taùc 3 vuï luùa/naêm trong moät thôøi gian daøi. Keát quaû laø döôõng chaát trong ñaát maát caân ñoái, naêng suaát caây troàng thaáp.
Maát ñaát canh taùc noâng nghieäp : phoå bieán ôû nöôùc ta hieän nay. Thöôøng laø maát caùc loaïi ñaát toát, ñieàu kieän canh taùc raát thuaän lôïi. Chæ rieâng trong 3 naêm gaàn ñaây ñaõ maát hôn 1200 ha ñaát noâng nghieäp ñeå chuyeån cho caùc hoaït ñoäng khaùc bao goàm :
330 ha ñaát cho khu coâng nghieäp Sa Ñeùc.
62 khu daân cö môùi vôùi dieän tích khoaûng 500 ha (keå caû ñaát ñaøo ñaép) vaø tôùi ñaây moãi huyeän thò seõ quy hoaïch moät khu TTCN khoaûng 50 ha.
Do bieán ñoäng veà ñaát ñai daãn ñeán bieán ñoäng daân cö ñaõ laøm phaùt sinh nhöõng vaán ñeà moâi tröôøng böùc xuùc nhö kinh teá, xaõ hoäi…
3.4. HIEÄN TRAÏNG CHAÁT THAÛI RAÉN
3.4.1. Nguoàn chaát thaûi raén
Hieän nay löôïng raùc ôû ñoâ thò haèng ngaøy goàm caùc nguoàn sau :
Raùc thaûi sinh hoaït : hình thaønh do sinh hoaït haèng ngaøy cuûa caùc hoä gia ñình, cuûa caùc cô quan, tröôøng hoïc vaø ôû caùc chôï.
Raùc thaûi coâng nghieäp : hình thaønh do caùc xí nghieäp coâng nghieäp, tieåu thuû coâng nghieäp thaûi ra.
Raùc ôû caùc coâng vieân, ñöôøng phoá.
Raùc thaûi y teá: bao goàm caùc loaïi raùc thaûi ôû caùc beänh vieän, traïm xaù vaø caùc phoøng khaùm vaø ñieàu trò beänh tö nhaân : beänh phaåm, boâng baêng, kim tieâm, chai loï thuoác, daây truyeàn dòch …
Raùc thaûi xaây döïng: phaùt sinh chuû yeáu do söûa chöõa caùc coâng trình xaây döïng ñoâ thò.
Buøn coáng raõnh, phaân huùt haàm caàu.
Theo keát quaû ñieàu tra cuûa Sôû TN&MT naêm 2004, raùc thaûi coù thaønh phaàn tyû leä nhö sau :
Löôïng raùc höõu cô deã phaân huyû: khoaûng 70%.
Thuyû tinh, saønh söù, ñaát, caùt, gaïch vuïn, xaø baàn…khoaûng 20%.
Caùc saûn phaåm nhöïa khoaûng 10%.
3.4.2. Coâng taùc thu gom , vaän chuyeån
Hieän nay, löôïng raùc thaûi ôû ñoâ thò ñöôïc thu gom haèng ngaøy chuû yeáu laø raùc thaûi sinh hoaït vaø raùc thaûi y teá. Coøn caùc loaïi raùc khaùc, vieäc quaûn lyù, thu gom raát haïn cheá. Raùc thaûi y teá laø loaïi raùc thaûi nguy haïi, nguoàn laây beänh taät, nhöng hieän nay raùc y teá ôû caùc phoøng khaùm tö nhaân, caùc traïm y teá vaãn ñöôïc thu gom chung vôùi raùc sinh hoaït.
Khoái löôïng raùc ñoâ thò thu gom haèng ngaøy trong toaøn thò xaõ khoaûng 25 taán, ñaït khoaûng 52% löôïng raùc thaûi ra, chuû yeáu laø thu gom ôû caùc phöôøng trung taâm cuûa thò xaõ vaø caùc thò traán. Raùc thu gom theo caùc tuyeán ñöôøng chính. Taàn soá thu gom ôû caùc thò xaõ, thò traán laø 1laàn/ngaøy vaøo luùc 4-5 giôø saùng vaø ñöôïc ñöa veà ñoå ôû caùc baõi raùc.
3.4.3. Coâng taùc xöû lyù raùc
Raùc thaûi y teá ôû beänh vieän tænh vaø trung taâm Y teá huyeän Thanh Bình ñöôïc xöû lyù baèng loø ñoát ñôn giaûn hoaëc choân laáp vôùi raùc thaûi sinh hoaït.
Raùc khi ñoå ôû caùc baõi raùc ñöôïc nhöõng ngöôøi mua baùn ve chai, loâng vòt, ñoàng raét choïn löïa pheá lieäu ñeå ñem baùn, soá coøn laïi ñeå phaân huyû töï nhieân, muøa khoâ ñöôïc ñoát moät phaàn, chöa coù bieän phaùp xöû lyù veä sinh.
ÔÛ moät soá chôï xaõ, raùc thaûi ñöôïc ñoå tröïc tieáp xuoáng soâng hoaëc ven ñöôøng giao thoâng.
Sô ñoà toùm taét heä thoáng quaûn lyù raùc thaûi hieän höõu ôû Sa Ñeùc ñöôïc ñöa ra trong Hình 3.1.
Raùc ôû chôï
Raùc queùt ñöôøng
Raùc ñoâ thò ôû nhöõng khu daân cö coù ñöôøng xaù khoâng cho pheùp xe hoaït ñoäng
Raùc ñoâ thò ôû nhöõng khu daân cö coù ñöôøng xaù cho pheùp xe hoaït ñoäng
Raùc thaûi y teá cuûa Beänh Vieän Sa Ñeùc vaø caùc cô sôû y teá khaùc
Thuøng raùc cô ñoäng 240L
Duøng xe ñaåy thu gom töøng nhaø
Traïm chung chuyeån nhoû goàm nhöõng thuøng saét 3m3
Xe taûi caåu
Duøng xe eùp raùc thu gom töøng nhaø
Baõi raùc
Loø ñoát raùc hai ngaên nhieät ñoä cao
Hình 3.1 : Sô ñoà toùm taét heä thoáng quaûn lyù raùc thaûi hieän höõu ôû Sa Ñeùc
3.5. MOÂI TRÖÔØNG ÔÛ CAÙC KHU SAÛN XUAÁT VAØ KHU DAÂN CÖ TAÄP TRUNG TREÂN ÑÒA BAØN THÒ XAÕ SA ÑEÙC
3.5.1. Hieän traïng moâi tröôøng ôû khu saûn xuaát coâng nghieäp - TTCN
Theo thoáng keâ chöa ñaày ñuû, tính ñeán cuoái naêm 2007 treân ñòa baøn thò xaõ hieän coù 14 ngaønh coâng nghieäp. Caùc ngaønh ngheà chieám tyû troïng cao laø coâng nghieäp cheá bieán löông thöïc chieám 39,5%; coâng nghieäp cheá bieán thöïc phaåm 29,04%; coâng nghieäp hoùa chaát 10,28%; coâng nghieäp saûn xuaát vaät lieäu xaây döïng 8,65%. Soá löôïng caùc cô sôû saûn xuaát TTCN treân ñòa baøn thò xaõ hôn 2000 cô sôû.
Veà noâng nghieäp : tuyeät ñaïi ña soá caùc doanh nghieäp saûn xuaát coâng nghieäp cuûa thò xaõ coù quy moâ vöøa vaø nhoû vôùi soá löôïng töø vaøi chuïc ñeán vaøi traêm coâng nhaân.
Phaàn lôùn caùc doanh nghieäp söû duïng coâng ngheä thieát bò cuõ kyõ, laïc haäu, chaäm ñoåi môùi, saûn xuaát chöa gaén vôùi nghieân cöùu – chuyeån giao coâng ngheä vaø ñaøo taïo ñoäi nguõ kyõ thuaät coù tay ngheà cao. Caùc ngaønh ñöôïc coi laø chuû löïc, muõi nhoïn cuûa thò xaõ nhö : cheá bieán löông thöïc, thöïc phaåm, cô khí, saûn xuaát vaät lieäu xaây döïng, saûn xuaát thuoác laù cuõng chöa thoaùt khoûi tình traïng treân. Ngaønh cheá bieán thöïc phaåm ngoaøi cheá bieán baùnh traùng, baùnh phôû Bích Chi, phaàn coøn laïi laø caùc thieát bò cuõ coù töø tröôùc giaûi phoùng. Caùc thieát bò cheá bieán thuûy saûn ñoâng laïnh ñöôïc coi laø ñaàu tö môùi nhöng cuõng ñaõ laïc haäu 3 - 4 theá heä.
Moät soá ngaønh coù trình ñoä coâng ngheä khaù cao, thieát bò coù tính ñoàng boä cao, daây chuyeàn caét may cuûa coâng ty Sao Mai ñöôïc trang bò môùi 100%. Ngoaøi ra, caùc ngaønh coâng nghieäp khaùc treân ñòa baøn thò xaõ nhö ngaønh in aán, khai thaùc caùt, cheá bieán goã, thuû coâng myõ ngheä, saûn xuaát haøng tieâu duøng, …coù nhöõng thieát bò töông ñoái hieän ñaïi nhöng coøn chieám tyû leä nhoû naèm trong khu coâng nghieäp, saûn phaåm chuû yeáu tieâu thuï taïi ñòa phöông.
Do tình traïng thieát bò cuõ kyõ, laïc haäu nhö treân, coâng vôùi chöa ñaàu tö xöû lyù oâ nhieãm neân hoaït ñoäng cuûa chuùng ñaõ gaây taùc ñoäng xaáu ñeán moâi tröôøng, ñieån hình laø caùc ngaønh nhö cheá bieán löông thöïc, thöïc phaåm, cheá bieán thuûy saûn xuaát khaåu, gia coâng cô khí, saûn xuaát vaät lieäu xaây döïng; loø ñöôøng.
Veà tieåu thuû coâng nghieäp : caùc cô sôû saûn xuaát TTCN naèm xen laãn trong caùc khu daân cö vôùi ngaønh ngheà phong phuù, ña daïng vaø coù hôn khoaûng 90% cô sôû saûn xuaát daïng naøy chöa coù ñaàu tö heä thoáng xöû lyù khí thaûi, nöôùc thaûi laø nguyeân nhaân chuû yeáu gaây neân caùc vuï thöa kieän veà oâ nhieãm moâi tröôøng do caùc cô sôû saûn xuaát naøy gaây oâ nhieãm veà buïi, tieáng oàn, nöôùc thaûi, muøi hoâi, … hieän caùc cô sôû ñang gaây oâ nhieãm moâi tröôøng caàn phaûi giaûi quyeát töø nay ñeán naêm 2010. OÂ nhieãm moâi tröôøng ôû caùc cô sôû TTCN taäp trung chuû yeáu ôû 3 loaïi hình sau :
Loø gaïch : Nguoàn oâ nhieãm chính cuûa loø gaïch laø khoùi cuûa HF vaø buïi.
Nhaø maùy cheá bieán löông thöïc, chuû yeáu laø xay xaùt : nguoàn gaây oâ nhieãm chính cuûa loaïi hình naøy laø buïi vaø tieáng oàn. Noàng ñoä buïi coù nôi vöôït quaù tieâu chuaån cho pheùp 7 - 8 laàn. Ñaëc bieät laø nhöõng cô sôû xay xaùt nhoû leû hoaït ñoäng theo thôøi vuï, khoâng theo giôø giaác neân aûnh höôûng ñeán cuoäc soáng, sinh hoaït cuûa daân cö xung quanh.
Gia coâng cô khí : Nguoàn oâ nhieãm chuû yeáu laø ñoä oàn, töø 70 - 75 dBA, caù bieät coù luùc leân ñeán 85 dBA, vöôït tieâu chuaån cho pheùp 15 - 20 dBA.
3.5.2. Hieän traïng moâi tröôøng ôû caùc laøng ngheà truy._.õ ñöôïc nghieân cöùu vaøo nhöõng lónh vöïc thích hôïp.
- Đưa ra caùc ñeà taøi tốt nghiệp cho caùc sinh vieân trong chuyeân ngaønh thực hiện để coù cơ hội tiếp cận với moâi trường, với thực tế nhằm phục vụ tốt coâng việc của họ sau naøy.
- Toå chöùc caùc khoùa ñaøo taïo naâng cao nhaän thöùc moâi tröôøng cho caùc nhaø quaûn lyù doanh nghieäp trong thò xaõ.
- Coâng taùc giaùo duïc ñaøo taïo phaûi chuù troïng ñeán caân ño tyû leä caùn boä chuyeân moân moâi tröôøng, caùn boä quaûn lyù moâi tröôøng, caùn boä kieâm nhieäm coâng taùc baûo veä moâi tröôøng ôû taát caû caùc ngaønh caùc caáp.
- Ñoái vôùi caùc khu coâng nghieäp vaø caùc khu saûn xuaát TTCN taäp trung caàn coù moät löïc löôïng noàng coát ñöôïc ñaøo taïo veà quaûn lyù moâi tröôøng do UBND chuû quaûn boå nhieäm.
- Giaùo duïc coäng ñoàng vaø ñaøo taïo ñoäi nguõ caùn boä coâng nhaân vaän haønh cuûa ñòa phöông ñeå ñaûm baûo hoaït ñoäng coù hieäu quaû, oån ñònh, laâu daøi.
7.3. GIAÛI PHAÙP PHOØNG NGÖØA, GIAÛM THIEÅU VAØ NGAÊN CHAËN OÂ NHIEÃM
Phoøng ngöøa, giaûm thieåu vaø ngaên chaën oâ nhieãm laø moät trong nhöõng giaûi phaùp quan troïng trong coâng taùc xöû lyù oâ nhieãm moâi tröôøng hieän nay. Neáu thöïc hieän toát caùc giaûi phaùp naøy seõ giaûm bôùt moät phaàn kinh phí ñaùng keå vaø traùnh ñöôïc caùc ruûi ro cho moâi tröôøng vaø söùc khoûe cho nhaân daân ñoàng thôøi traùnh ñöôïc nhöõng thieät haïi to lôùn veà ñaàu tö vaø kinh teá. Vì vaäy moät soá giaûi phaùp phoøng ngöøa ngaên chaën vaø giaûm thieåu oâ nhieãm ñöôïc ñeà xuaát ñeå thöïc hieän caùc ñeà aùn sau :
Vieäc ñoåi môùi maùy moùc, thieát bò laø muïc tieâu haøng ñaàu trong chieán löôïc ngaên ngöøa oâ nhieãm trong caùc cô sôû coâng nghieäp - TTCN. Thay theá caùc coâng ngheä ñang aùp duïng (coâng ngheä oâ nhieãm baêng coâng ngheä ít chaát thaûi hôn) baèng caùc coâng ngheä thích hôïp ñeå giaûm thieåu, taùi söû duïng vaø quay voøng chaát thaûi.
Phoøng ngöøa oâ nhieãm cho caùc cô sôû coâng nghieäp TTCN môùi hình thaønh baèng caùch yeâu caàu baét buoäc caùc döï aùn, caùc cô sôû naøy phaûi thöïc hieän nghieâm chænh quy ñònh laäp baùo caùo ÑTM, noäp baûn keâ khai cho cô quaûn quaûn lyù Nhaø nöôùc veà BVMT ñeå xem xeùt aûnh höôûng moâi tröôøng cuûa caùc döï aùn quy hoaïch, cô sôû saûn xuaát tröôùc khi caáp giaáy pheùp ñaàu tö vaø giaáy pheùp hoïat ñoäng
Caùc khu coâng nghieäp môùi hình thaønh tröôùc khi ñi vaøo thöïc hieän nghieâm tuùc caùc phöông aùn xöû lyù chaát thaûi. Caùc nhaø maùy trong khu coâng nghieäp phaûi xöû lyù cuïc boä nöôùc thaûi ñaït tieâu chuaån quy ñònh tröôùc khi thaûi vaøo heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi taäp trung.
Ñoái vôùi caùc cô sôû xí nghieäp naèm rieâng leû ngoaøi KCN khi hoaït ñoäng baét buoäc phaûi coù heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi hoaøn chænh ñaït tieâu chuaån xaû thaûi vaøo nguoàn tieáp nhaän töông öùng
Nghieâm caám nhaäp khaåu caùc coâng ngheä laïc haäu vaø nhanh choùng giaûm daàn qui moâ vaän haønh caùc thieát bò ñaõ cuõ gaây oâ nhieãm moâi tröôøng nghieâm troïng.
Khi xaây döïng, hình thaønh vaø phaùt trieån caùc cuïm, tuyeán daân cö phaûi ñaûm baûo tính oån ñònh vaø beàn vöõng. Phaùt trieån cô sôû haï taàng coù tính toaùn ñeán heä thoáng thoaùt nöôùc vaø xöû lyù nguoàn oâ nhieãm nöôùc thaûi, raùc thaûi vaø vieäc gia taêng daân soá.
Haøng naêm ñaùnh giaù taïi caùc cô sôû, caùc laøng ngheà, cuïm tuyeán daân cö gaây oâ nhieãm nghieâm troïng nhaát trong thò xaõ ñeå baét buoäc caùc cô sôû, caùc laøng ngheà phaûi laép ñaët caùc thieát bò, xaây döïng heä thoáng kieåm soaùt, xöû lyù oâ nhieãm hoaëc seõ bò di dôøi ra khoûi khu daân cö.
Haïn cheá vieäc nuoâi vòt thaû döôùi soâng raïch trong muøa nöôùc kieät vaø nhöõng nôi gaàn nguoàn caáp nöôùc sinh hoaït cho nhaân daân.
Thöôøng xuyeân khai thoâng doøng chaûy ôû nhöõng keânh raïch, khu thò traán, thò töù bò öù ñoïng nöôùc ñeå haïn cheá oâ nhieãm moâi tröôøng.
Ñaåy maïnh hôn nöõa vieäc thöïc hieän bieän phaùp quaûn lyù dòch haïi toång hôïp IPM, khuyeán caùo nhaân daân haïn cheá vieäc söû duïng thuoác BVTV trong noâng nghieäp.
Toå chöùc thu gom caùc chai loï, bao bì, thuoác baûo veä thöïc vaät treân ñoàng ruoäng; xaây döïng nhieàu moâ hình ñieåm xöû lyù phaân gia suùc baèng haàm, tuùi biogas, sau ñoù nhaân ra dieän roäng.
Ñaåy maïnh coâng taùc nghieân cöùu öùng duïng coâng ngheä xöû lyù oâ nhieãm phuø hôïp vôùi ñòa phöông cho caùc loaïi hình saûn xuaát coâng nghieäp – TTCN laøng ngheà, chaát thaûi ôû caùc chôï, thöïc hieän thí ñieåm sau ñoù nhaân roäng ra thò xaõ.
Taêng cöôøng phoái hôïp giöõa caùc cô sôû saûn xuaát, caùc doanh nghieäp caùc nhaø noâng daân vôùi caùc nhaø nghhieân cöùu trong ngaønh coâng nghieäp, noâng nghieäp nhaèm toái ña hoùa lôïi ích cuûa vieäc cuûa vieäc saûn xuaát saïch, öùng duïng vaø phoå bieán caùc coâng ngheä naøy trong thöïc teá saûn xuaát raùc thaûi.
Caùc cô quan, chính quyeàn caùc caáp phoái hôïp ñoàng boä vaø chaët cheõ, thöïc hieän nhöõng bieän phaùp höõu hieäu buoäc caùc doanh nghieäp, chuû caùc cô sôû xöû lyù vaø giaûm thieåu oâ nhieãm, laáy muïc tieâu ”phaùt trieån beàn vöõng” laøm kim chæ nam cho hoaït ñoäng kinh teá.
Xaây döïng caùc chöông trình toång hôïp nhaèm boài döôõng, “treû hoùa ñaát noâng nghieäp”.
Khuyeán khích söû duïng nguyeân lieäu vaø coâng ngheä saïch taïi caùc cô sôû saûn xuaát.
Khuyeán khích aùp duïng caùc coâng ngheä taùi cheá chaát thaûi ñeå laøm phaân boùn vi sinh, taïo chaát muøn phuïc vuï saûn xuaát vaø giaûm dieän tích choân laáp chaát thaûi.
Thieát laäp caùc cô cheá keát hôïp chaêm soùc söùc khoûe vôùi baûo veä moâi tröôøng.
Quaûn lyù, giaùm saùt moâi tröôøng lao ñoäng, phoøng choáng beänh ngheà nghieäp vaø caùc beänh coù lieân quan ñeán ngheà nghieäp do aûnh höôûng cuûa caùc yeáu toá ñoäc haïi, oâ nhieãm trong moâi tröôøng lao ñoäng.
7.4. GIAÛI PHAÙP VEÀ HAØNH CHÍNH
Taêng cöôøng coâng taùc quaûn lyù Nhaø nöôùc veà baûo veä moâi tröôøng, yeâu caàu caùc chuû döï aùn, chuû cô sôû phaûi thöïc hieän nghieâm tuùc caùc thuû tuïc veà moâi tröôøng theo caùc vaên baûn phaùp luaät veà BVMT quy ñònh cuï theå laø:
- Thöïc hieän nghieâm tuùc Nghò ñònh soá 80/CP ngaøy 09/08/2006 cuûa Chính phuû, Thoâng tö soá 08/TT – BKHCNMT ngaøy 08/09/2006 cuûa Boä Taøi nguyeân vaø Moâi tröôøng veà vieäc höôùng daãn laäp vaø thaåm ñònh baùo caùo ñaùnh giaù moâi tröôøng chieán löôïc, baùo caùo ñaùnh giaù taùc ñoäng moâi tröôøng, baùo caùo cam keát moâi tröôøng ñoái vôùi caùc döï aùn ñaàu tö.
- Thöïc hieän Nghò ñònh soá 81/CP ngaøy 09/08/2006 cuûa Chính phuû quy ñònh veà xöû lyù vi phaïm haønh chính trong lónh vöïc baûo veä moâi tröôøng.
- Luaät BVMT naêm 2005 ñaõ ñöôïc Quoác hoäi nöôùc Coäng hoøa xaõ hoäi chuû nghóa Vieät Nam khoaù XI, kyø hoïp thöù 8 thoâng qua ngaøy 29/11/2005 vaø coù hieäu löïc thi haønh töø ngaøy 01/07/2006, luaät naøy thay theá cho luaät BVMT naêm 1993. Luaät BVMT naêm 2005 quy ñònh chi tieát vaø cuï theå hôn veà hoaït ñoäng BVMT; chính saùch, bieän phaùp vaø nguoàn löïc ñeå BVMT; quyeàn vaø nghóa vuï cuûa toå chöùc, hoä gia ñình, caù nhaân trong BVMT…
Taêng cöôøng coâng taùc thanh tra, kieåm tra, thöïc hieän nhöõng bieän phaùp cheá taøi vaø xöû phaït nghieâm ñoái vôùi nhöõng cô sôû, caù nhaân gaây oâ nhieãm moâi tröôøng, buoäc caùc cô sôû gaây oâ nhieãm phaûi thöïc hieän caùc bieän phaùp xöû lyù oâ nhieãm.
Phaân caáp traùch nhieäm vaø coù cô cheá phoái hôïp chaët cheõ, ñoàng boä giöõa caùc ngaønh, caùc caáp trong vieäc taêng cöôøng caùc hoïat ñoäng quaûn lyù Nhaø nöôùc veà baûo veä moâi tröôøng trong giai ñoaïn môùi.
7.5. GIAÛI PHAÙP VEÀ CÔ CHEÁ CHÍNH SAÙCH
Theå cheá hoùa vieäc ñöa yeáu toá moâi tröôøng vaøo quy hoaïch, keá hoaïch phaùt trieån kinh teá – xaõ hoäi ôû moïi caáp, moïi ngaønh. Yeâu caàu taát caû caùc doanh nghieäp quy moâ lôùn vaø vöøa phaûi thieát laäp caùc heä thoáng töï giaùm saùt veà moâi tröôøng ñeå cung caáp thoâng tin veà taûi troïng oâ nhieãm do caùc hoaït ñoäng cuûa hoï ñònh kyø baùo caùo cho cô quan quaûn lyù moâi tröôøng bieát.
Nghieân cöùu thaønh laäp quyõ moâi tröôøng hoaëc vaän ñoäng caùc ngaân haøng hoã trôï voán, giôùi thieäu caùc keânh tín duïng daøi haïn khoâng laõi cho caùc cô sôû coù nguyeän voïng aùp duïng, ñaàu tö trieån khai coâng ngheä saûn xuaát ít chaát thaûi vôùi laõi suaát öu ñaõi.
Laäp quyõ khuyeán khích caûi thieän vaán ñeà caáp nöôùc vaø veä sinh trong caùc tröôøng tieåu hoïc vaø nhaø treû.
Xeùt öu ñaõi, mieãn, giaûm thueá cho caùc toå chöùc, caùc caù nhaân hoaït ñoäng trong lónh vöïc xöû lyù oâ nhieãm moâi tröôøng.
Quy hoaïch vaø söû duïng taøi nguyeân ñaát ñoái vôùi taát caû caùc ñoái töôïng söû duïng ñaát. Öu tieân giao ñaát coâng coäng xaây döïng coâng trình phuïc vuï, giaûm thieåu vaø xöû lyù oâ nhieãm.
Daønh kinh phí thoaû ñaùng ñoàng thôøi coù chính saùch phuø hôïp nhaèm ñoäng vieân moïi nguoàn löïc ñaàu tö cho laõnh vöïc caáp nöôùc saïch, xöû lyù oâ nhieãm vaø baûo veä moâi tröôøng.
Xaây döïng caùc höôùng daãn veà xöû lyù oâ nhieãm ñoái vôùi caùc ngaønh ngheà gaây oâ nhieãm moâi tröôøng nghieâm troïng.
Cung caáp voán vay cho caùc hoä gia ñình xaây nhaø veä sinh vaø hoá xí töï hoaïi vaø caùc haàm biogas ôû caùc cô sôû chaên nuoâi heo vaø laøm boät.
7.6. GIAÛI PHAÙP VEÀ KINH PHÍ
Haøng naêm, töøng doanh nghieäp, cô sôû caên cöù vaøo thöïc traïng vaán ñeà oâ nhieãm cuûa ñôn vò, cô sôû, cuûa ñòa phöông mình ñeå xaây döïng keá hoaïch, phöông aùn cuï theå xöû lyù nguoàn oâ nhieãm.
UBND phöôøng xaõ, caùc chuû cô sôû saûn xuaát chuû ñoäng töï saép xeáp nguoàn voán ñaõ ñöôïc caân ñoái trong keá hoaïch ngaân saùch cuûa ñòa phöông haøng naêm, voán cuûa cô sôû vaø huy ñoäng caùc nguoàn voán khaùc do ñòa phöông quaûn lyù ñeå xöû lyù oâ nhieãm. Beân caïnh ñoù, caàn huy ñoäng voán töø caùc nguoàn khaùc nhö : voán taøi trôï cuûa caùc toå chöùc trong vaø ngoaøi nöôùc, voán cho vay vôùi laõi suaát öu ñaõi, …
Höôùng huy ñoäng voán caàn thöïc hieän laø :
Ñoái vôùi caùc coâng trình xöû lyù oâ nhieãm taäp trung ôû caùc cuïm tuyeán daân cö, caùc laøng ngheà, caùc coâng trình quan troïng, caùc caáp coù nhu caàu lôùn veà nguoàn voán, vöôït qua khaû naêng caân ñoái ngaân saùch cuûa ñòa phöông thì Nhaø nöôùc seõ xem xeùt hoã trôï moät phaàn kinh phí, coøn laïi huy ñoäng voán töø caùc toå chöùc quoác teá, doanh nghieäp, tö nhaân vaø nhaân daân thoâng qua vieäc thu phí veä sinh hôïp lyù.
Ñoái vôùi vieäc xöû lyù nguoàn oâ nhieãm ôû caùc doanh nghieäp, cô sôû saûn xuaát coâng nghieäp – TTCN, Nhaø nöôùc hoã trôï baèng caùch cho vay laõi suaát öu ñaõi, giôùi thieäu moâ hình, tö vaán vaø höôùng daãn veà kyõ thuaät ñeå caùc cô sôû töï ñaàu tö kinh phí xöû lyù nguoàn oâ nhieãm.
Chuù troïng goïi voán hoã trôï phaùt trieån chính thöùc (ODA) cho caùc döï aùn baûo veä moâi tröôøng, xoùa ñoùi giaûm ngheøo, taïo vieäc laøm, xaây döïng cô sôû haï taàng.
7.7. TAÊNG CÖÔØNG HÔÏP TAÙC QUOÁC TEÁ
ÖÙng duïng nhöõng thaønh quaû lao ñoäng khoa hoïc, ñaõi ngoä nhöõng caù nhaân coù ñoùng goùp cho coâng taùc BVMT khoâng phaân bieät chuûng toäc, quoác gia.
Môøi caùc chuyeân gia nöôùc ngoaøi cuøng tham gia coâng taùc moâi tröôøng trong lónh vöïc môùi, höôùng daãn vaø chia seû kinh nghieäm xaây döïng vaø quaûn lí moâi tröôøng taïi ñaát nöôùc hoï.
Môû roäng quan heä ngoaïi giao vôùi nöôùc ngoaøi ñeå giao löu vaø hoïc hoûi kinh nghieäm.
Tìm toøi, hoïc hoûi nhöõng daây chuyeàn coâng ngheä vaø phöông phaùp xöû lyù tieân tieán hieän ñaïi ñeå töø ñoù aùp duïng cho quoác gia, daân toäc mình.
Tìm kieám söï hoã trôï quoác teá cho coâng taùc nghieân cöùu, thu thaäp vaø xöû lyù döõ lieäu moâi tröôøng, trieån khai caùc döï aùn phoøng choáng thieân tai vaø baûo veä taøi nguyeân thieân nhieân, moâi tröôøng.
Thöôøng xuyeân toå chöùc, tham döï caùc buoåi hoäi thaûo trong vaø ngoaøi nöôùc ñeå töø ñoù ñöa ra nhöõng baøi hoïc kinh nghieäm veà vieäc phoøng vaø traùnh caùc vaán ñeà oâ nhieãm trong töông lai.
Vì vaäy, taêng cöôøng hôïp taùc quoác teá laø raát caàn thieát trong quy hoaïch moâi tröôøng, cuøng nhau baûo veä moâi tröôøng soáng chung cuûa chính mình vaø cuûa toaøn nhaân loaïi.
CHÖÔNG 8
PHAÂN COÂNG TRAÙCH NHIEÄM VAØ TOÅ CHÖÙC THÖÏC HIEÄN QUY HOAÏCH MOÂI TRÖÔØNG
8.1. TRAÙCH NHIEÄM CUÛA CAÙC CHUÛ DOANH NGHIEÄP, CÔ SÔÛ SAÛN XUAÁT, HOÄ GIA ÑÌNH … COÙ CAÙC HOAÏT ÑOÄNG GAÂY OÂ NHIEÃM MOÂI TRÖÔØNG
Chaáp haønh nghieâm chænh caùc vaên baûn phaùp luaät, caùc quy ñònh coù lieân quan ñeán baûo veä moâi tröôøng trong lónh vöïc hoaït ñoäng saûn xuaát, ñaáu tranh vôùi nhöõng haønh ñoäng vi phaïm.
Töøng böôùc ñaàu tö ñoåi môùi coâng ngheä, aùp duïng coâng ngheä saûn xuaát ít gaây oâ nhieãm, coâng ngheä thaân thieän vôùi moâi tröôøng.
Chuû cô sôû chòu traùch nhieäm chính trong vieäc xaây döïng döï aùn, ñaàu tö voán vaø toå chöùc thöïc hieän caùc bieän phaùp giaûm thieåu oâ nhieãm trong hoaït ñoäng saûn xuaát, vaø xöû lyù nguoàn oâ nhieãm do cô sôû gaây ra ñaït tieâu chuaån moâi tröôøng theo quy ñònh cuûa phaùp luaät.
Chuû doanh nghieäp phaûi chaáp haønh nghieâm chænh caùc qui ñònh veà hôïp ñoàng lao ñoäng, baûo ñaûm söùc khoûe cho ngöôøi lao ñoäng vaø cho coäng ñoàng doanh nghieäp, giaûm tai naïn lao ñoäng, traùnh caùc beänh ngheà nghieäp vaø caùc söï coá moâi tröôøng lao ñoäng.
Tuyeân truyeàn, giaùo duïc ñeå naâng cao nhaän thöùc cuûa coâng nhaân veà phaùt trieån beàn vöõng.
8.2. TRAÙCH NHIEÄM CUÛA CHÍNH QUYEÀN CAÙC CAÁP, PHOØNG BAN, NGAØNH, CAÙC ÑOAØN THEÅ
8.2.1. Traùch nhieäm cuûa UBND thò xaõ
Chòu traùch nhieäm tröôùc UBND tænh veà coâng taùc quaûn lyù vaø xöû lyù oâ nhieãm moâi tröôøng treân ñòa baøn.
Quy hoaïch caùc cuïm, tuyeán daân cö, khu saûn xuaát Coâng nghieäp – TTCN cuûa ñòa phöông phuø hôïp vôùi quan ñieåm veà BVMT vaø phaùt trieån beàn vöõng.
Xaây döïng, trieån khai keá hoaïch vaø toå chöùc thöïc hieän toát caùc döï aùn giaûm thieåu oâ nhieãm ôû caùc khu daân cö taäp trung, caùc laøng ngheà truyeàn thoáng, caùc cô sôû saûn xuaát… phoái hôïp chaët cheõ vôùi caùc cô quan chöùc naêng vaø caùc ñòa phöông khaùc ñeå giaûi quyeát toát vaán ñeà oâ nhieãm moâi tröôøng cuûa ñòa phöông mình vaø caùc ñòa phöông coù lieân quan.
Chòu traùch nhieäm ñoân ñoác, kieåm tra, thanh tra, giaùm saùt caùc ñoái töôïng gaây oâ nhieãm, kieân quyeát thi haønh caùc bieän phaùp caàn thieát buoäc caùc cô sôû phaûi xöû lyù oâ nhieãm ñaït tieâu chuaån moâi tröôøng.
Vieäc toå chöùc thöïc hieän phaûi coù phaân coâng cuï theå, coù thôøi haïn hoaøn thaønh vaø baùo caùo keát quaû veà UBND tænh vaø Sôû TN & MT.
Ñaåy maïnh coâng taùc nghieân cöùu khoa hoïc vaø coâng ngheä moâi tröôøng.
8.2.2. Traùch nhieäm cuûa caùc phoøng ban, ngaønh coù lieân quan
8.2.2.1. Phoøng TN & MT
Laø cô quan tham möu, giuùp vieäc cho UBND thò xaõ, coù nhieäm vuï toå chöùc trieån khai ñeà aùn, höôùng daãn cho caùc ngaønh, ñòa phöông tham gia thöïc hieän toát ñeà aùn. Tham möu cho UBND thò xaõ trong vieäc hoaïch ñònh caùc chính saùch, chieán löôïc veà vaán ñeà xöû lyù oâ nhieãm moâi tröôøng, quy hoaïch moâi tröôøng treân ñòa baøn thò xaõ.
Phoái hôïp chaët cheõ vôùi Phoøng Keá hoaïch vaø ñaàu tö, caùc ngaønh coù lieân quan vaø caùc ñòa phöông yeâu caàu caùc döï aùn ñaàu tö, döï aùn quy hoaïch cuïm, tuyeán daân cö, döï aùn quy hoaïch phaùt trieån KT – XH phaûi laäp baùo caùo ñaùnh giaù taùc ñoäng moâi tröôøng.
Phoái hôïp vôùi caùc vieän, tröôøng, caùc trung taâm toå chöùc nghieân cöùu, öùng duïng, xaây döïng caùc höôùng daãn cuï theå veà quy trình vaø caùc coâng ngheä xöû lyù oâ nhieãm cho caùc loaïi hình saûn xuaát, caùc laøng ngheà trong thò xaõ phuø hôïp vôùi ñieàu kieän kinh teá vaø ñòa lyù cuûa ñòa phöông.
Höôùng daãn, tö vaán vaø giôùi thieäu caùc coâng ngheä xöû lyù oâ nhieãm cho caùc cô sôû saûn xuaát.
Tuyeân truyeàn, phoå bieán, giaùo duïc phaùp luaät vaø thoâng tin veà taøi nguyeân vaø moâi tröôøng.
Taäp huaán naâng cao trình ñoä, naêng löïc vaø chuyeân moân veà quaûn lyù moâi tröôøng cho caùc caùn boä ñòa phöông trong caùc buoåi hoïc vaø khoùa hoïc thöôøng xuyeân veà moâi tröôøng.
Laäp keá hoaïch quan traéc moâi tröôøng theo ñònh kyø haøng naêm. Phoái hôïp vôùi caùc xaõ, phöôøng, caùc beân coù lieân quan tieán haønh thanh tra, kieåm soaùt oâ nhieãm ôû caùc cô sôû saûn xuaát, caùc cuïm, tuyeán daân cö, caùc laøng ngheà, phaùt hieän vaø xöû lyù kòp thôøi caùc tröôøng hôïp vi phaïm.
Toång keát, ñaùnh giaù tình hình, tieán ñoä thöïc hieän caùc ñeà aùn, ñònh kyø baùo caùo cho UBND thò xaõ.
Quaûn lyù veà toå chöùc boä maùy vaø bieân cheá, thöïc hieän cheá ñoä chính saùch ñoái vôùi caùn boä, coâng nhaân vieân chöùc vaø ngöôøi lao ñoäng.
Toå chöùc nghieân cöùu khoa hoïc vaø öùng duïng caùc tieán boä khoa hoïc, coâng ngheä veà quaûn lyù taøi nguyeân vaø moâi tröôøng theo qui ñònh cuûa phaùp luaät.
8.2.2.2. Coâng ty moâi tröôøng ñoâ thò
- Xöû lyù chaát thaûi raén sinh hoaït, y teá vaø coâng nghieäp;
- Quaûn lyù nghóa trang vaø thöïc hieän coâng taùc mai taùng theo phaân caáp;
- Thöïc hieän caùc dòch vuï khaùc veà veä sinh ñoâ thò.
8.2.2.3. Phoøng giao thoâng coâng chaùnh
Quaûn lyù chaët cheõ caùc coâng trình xaây döïng giao thoâng (toå chöùc thi coâng nhanh, khoâng thi coâng keùo daøi; coù bieän phaùp giaûm thieåu oâ nhieãm trong quaù trình thi coâng). Keát hôïp vôùi caùc ngaønh vaø caùc ñòa phöông ñaàu tö heä thoáng thoaùt nöôùc ñoâ thò, caûi taïo ñöôøng.
8.2.2.3. Phoøng coâng nghieäp
Keát hôïp vôùi phoøng xaây döïng, phoøng TN & MT, UBND caùc xaõ, phöôøng vaø caùc ban ngaønh coù lieân quan tieán haønh quy hoaïch caùc khu SXCN, TTCN theo höôùng phaùt trieån beàn vöõng, töøng böôùc haïn cheá oâ nhieãm caùc laøng ngheà.
8.2.2.4. Phoøng xaây döïng
Phoái hôïp vôùi phoøng coâng nghieäp vaø caùc xaõ, phöôøng tieán haønh saép xeáp, qui hoaïch chi tieát vaø coù ñònh höôùng ñeå saép xeáp laïi caùc cô sôû saûn xuaát gaïch ngoùi veà khu taäp trung, hình thaønh cuïm coâng nghieäp saûn xuaát vaø vaät lieäu xaây döïng. Keát hôïp vôùi phoøng Keá hoaïch vaø ñaàu tö, phoøng giao thoâng coâng chaùnh thieát keá, xeùt duyeät, xaây döïng cô sôû haï taàng cuûa caùc cuïm, tuyeán daân cö, caùc coâng trình giao thoâng. Triển khai nội dung quy hoạch caùc coâng trình cấp nước khu đoâ thị, khu daân cư, các khu công nghiệp và xử lý nước thải. giaùm saùt caùc hoaït ñoäng vaø quyeát toaùn kinh phí xöû lyù CTR.
8.2.2.5. Phoøng noâng nghieäp vaø phaùt trieån noâng thoân
Taêng cöôøng coâng taùc quaûn lyù thuoác BVTV, ñaåy maïnh coâng taùc khuyeán noâng, aùp duïng IPM trong canh taùc noâng nghieäp, aùp duïng moâ hình VAC - VACR trong noâng nghieäp. Coù keá hoaïch öôm gioáng caây vaø troàng caây ôû caùc cuïm, tuyeán daân cö vaø khu vöïc ñaàu nguoàn.
Xaây döïng caùc vaên baûn kyõ thuaät : tieâu chuaån vaø qui trình kyõ thuaät veà caây troàng, gioáng, vaät nuoâi, phaân boùn, hoùa chaát BVTV, thöùc aên chaên nuoâi, thuoác thuù y laøm cô sôû cho coâng taùc quaûn lyù vaø höôùng daãn ngöôøi saûn xuaát nhaèm ñaït hieäu quaû kinh teá cao vaø baûo veä moâi tröôøng.
8.2.2.6. Phoøng y teá
Phoái hôïp vôùi caùc xaõ, phöôøng toå chöùc, ñoân ñoác caùc ñôn vò tröïc thuoäc thu gom vaø xaây döïng heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi, raùc thaûi y teá cuûa beänh vieän, caùc trung taâm y teá hôïp veä sinh. Kieåm soaùt nguy cô töø moâi tröôøng lieân quan ñeán caùc beänh truyeàn nhieãm.
8.2.2.7. Phoøng Keáù hoaïch vaø ñaàu tö, Phoøng Taøi chính – Vaät giaù
Haøng naêm xem xeùt, caân ñoái vaø boá trí ngaân saùch phuø hôïp ñeå hoã trôï cho caùc ngaønh, caùc xaõ, phöôøng ñaûm baûo thöïc hieän caùc ñeà aùn theo ñuùng keá hoaïch vaø tieán ñoä thôøi gian ñöôïc UBND thò xaõ pheâ duyeät. Trang bò theâm duïng cuï laøm vieäc trong lónh vöïc moâi tröôøng cho phoøng taøi nguyeân moâi tröôøng.
8.2.2.8. Phoøng Vaên hoùa thoâng tin, baùo Ñoàng Thaùp, Ñaøi phaùt thanh – truyeàn hình Ñoàng Thaùp, UÛy ban maët traän toå quoác vaø caùc ñoaøn theå chính trò, xaõ hoäi ñaåy maïnh tuyeân truyeàn ñeå naâng cao yù thöùc traùch nhieäm baûo veä moâi tröôøng cuûa caùc chuû cô sôû saûn xuaát, vaän ñoäng nhaân daân chuû ñoäng vaø tích cöïc tham gia giöõ gìn veä sinh moâi tröôøng, phoøng ngöøa, ngaên chaën caùc hoaït ñoäng gaây oâ nhieãm moâi tröôøng aûnh höôûng ñeán moâi tröôøng vaø söùc khoûe. Ñöa tin baøi, göông toát ñieån hình trong phong traøo baûo veä moâi tröôøng taïi ñòa phöông.
8.2.2.9. Phoøng giaùo duïc
Bieân soaïn caùc chöông trình, tö lieäu phuïc vuï naâng cao nhaän thöùc phuø hôïp vôùi töøng ñoái töôïng cuï theå. Ñöa noäi duïng BVMT vaøo chöông trình giaùo duïc quoác daân.
Giaùo duïc yù thöùc giöõ gìn veä sinh moâi tröôøng cho caùc em hoïc sinh tham gia caùc hoaït ñoäng xaõ hoäi veà baûo veä moâi tröôøng do ñòa phöông toå chöùc, toå chöùc hoäi thi tìm hieåu moâi tröôøng cho caùc em hoïc sinh ñaëc bieät laø khoái trung hoïc. Phaùt ñoäng phong traøo “tröôøng em xanh - saïch - ñeïp”.
8.2.2.10. Caùc phoøng ban, caùc ngaønh coøn laïi tuøy theo chöùc naêng, nhieäm vuï cuûa mình coù keá hoaïch cuï theå.
CHÖÔNG 9
KEÁT LUAÄN – KIEÁN NGHÒ
9.1. KEÁT LUAÄN
Quy hoaïch moâi tröôøng laø boä phaän caáu thaønh khoâng theå taùch rôøi cuûa Quy hoaïch phaùt trieån kinh teá - xaõ hoäi, laø cô sôû quan troïng baûo ñaûm phaùt trieån beàn vöõng ñaát nöôùc cuõng nhö thò xaõ. Phaùt trieån kinh teá phaûi keát hôïp chaët cheõ, haøi hoaø vôùi phaùt trieån xaõ hoäi vaø baûo veä moâi tröôøng. Ñaàu tö baûo veä moâi tröôøng laø ñaàu tö cho phaùt trieån beàn vöõng.
Baûo veä moâi tröôøng laø vieäc laøm thöôøng xuyeân, laâu daøi. Coi phoøng ngöøa laø chính, keát hôïp vôùi xöû lyù vaø kieåm soaùt oâ nhieãm, khaéc phuïc suy thoaùi, caûi thieän chaát löôïng moâi tröôøng; tieán haønh coù troïng taâm, troïng ñieåm; coi khoa hoïc vaø coâng ngheä laø coâng cuï höõu hieäu trong baûo veä moâi tröôøng. Keát hôïp chaët cheõ giöõa caûi taïo vaø xaây döïng môùi, trieät ñeå taän duïng nhöõng cô sôû saün coù töøng böôùc caûi taïo theo höôùng quy hoaïch töông lai.
Qui hoaïch moâi tröôøng thò xaõ Sa Ñeùc ñöôïc nghieân cöùu döïa treân tình hình thöïc teá cuûa ñòa phöông, phuø hôïp vôùi xu höôùng chung cuûa quoác gia vaø treân theá giôùi trong coâng taùc BVMT höôùng ñeán phaùt trieån beàn vöõng nhö hieän nay.
Neáu qui hoaïch moâi tröôøng thò xaõ Sa Ñeùc ñöôïc thöïc hieän seõ giaûi quyeát ñöôïc caùc vaán ñeà oâ nhieãm moâi tröôøng ñang xaûy ra, taïo neùt myõ quan ñoâ thò, baûo veä söùc khoûe cuûa coäng ñoàng daân cö, phaùt trieån coäng ñoàng vaø giaùo duïc, taêng cöôøng theå cheá. Vì vaäy, moïi ngöôøi ñeàu coù yù thöùc giöõ gìn veä sinh moâi tröôøng saïch ñeïp thì chaéc chaén vieäc qui hoaïch moâi tröôøng thò xaõ Sa Ñeùc seõ raát khaû thi.
Khoù khaên hieän nay ôû thò xaõ Sa Ñeùc laø QLMT ôû caùc phöôøng, xaõ thöôøng ñöôïc giao cho 1 caùn boä kieâm nhieäm vaø trong raát nhieàu tröôøng hôïp, caùn boä naøy chöa ñöôïc ñaøo taïo veà maët moâi tröôøng cuõng nhö chöa coù ñaày ñuû hieåu bieát vaø kieán thöùc caàn thieát trong lónh vöïc QLMT. Maëc khaùc caùn boä naøy khoâng oån ñònh coâng taùc oû moät vò trí. Do vaäy, hieäu quaû quaûn lyù caáp phöôøng, xaõ raát haïn cheá. Chöa coù söï phoái hôïp toát giöõa caáp thò xaõ vaø caáp phöôøng, xaõ trong lónh vöïc QLMT. Ngöôøi daân coøn thieáu yù thöùc vaø thieáu kieán thöùc trong vieäc giöõ gìn veä sinh moâi tröôøng. Khoâng nhöõng theá, trong khi löïc löôïng quaûn lyù coøn raát moûng thì vaãn chöa huy ñoäng ñöôïc caùc nguoàn löïc khaùc cuøng tham gia quaûn lyù vaø BVMT, daãn ñeán chaát löôïng moâi tröôøng ngaøy caøng giaûm suùt, aûnh höôûng ñeán phaùt trieån beàn vöõng.
9.2. KIEÁN NGHÒ
Vieãn caûnh ñeán naêm 2010, xaây döïng thò xaõ Sa Ñeùc trôû thaønh ñoâ thò loaïi III, laø trung taâm kinh teá phaùt trieån, haït nhaân vuøng troïng ñieåm phía Nam cuûa Tænh, phaùt trieån thöông maïi dòch vuï vôùi chöùc naêng laø ñoäng löïc thuùc ñaåy caùc ngaønh coâng nghieäp, noâng nghieäp phaùt trieån, chuyeån dòch maïnh cô caáu kinh teá theo höôùng coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa noâng nghieäp noâng thoân. Taàm nhìn 2020, ñöa thò xaõ Sa Ñeùc trôû thaønh moät thò xaõ coâng nghieäp phaùt trieån.
Vì vaäy, xöû lyù oâ nhieãm moâi tröôøng laø nhieäm vuï caàn thieát trong giai ñoaïn hieän nay cuûa thò xaõ, ñaûm baûo muïc tieâu phaùt trieån beàn vöõng, haøi hoaø giöõa phaùt trieån kinh teá vaø BVMT trong thôøi kì coâng nghieäp hoaù, hieän ñaïi hoaù ñaát nöôùc.
Kieán nghò vôùi caùc Sôû, Ban, Ngaønh tænh coù lieân quan:
Sôû TN&MT neân laäp caùc caùc keá hoaïch, chieán löôïc cuï theå, tính toaùn chi tieát nguoàn voán ñaàu tö ñeå trình UBND tænh vaø trieån khai ñeà aùn, höôùng daãn cho caùc ban ngaønh thöïc hieän toát traùch nhieäm cuûa mình theo ñuùng quy ñònh cuûa Chính phuû ban haønh. Toång hôïp vaø toång keát, ñaùnh giaù giaùm saùt tình hình, tieán ñoä thöïc hieän, ñònh kyø baùo caùo cho UBND tænh.
UBDN tænh caàn ban haønh nhöõng qui cheá, bieän phaùp haønh chaùnh ñeå phuïc vuï cho vieäc thöïc hieän qui hoaïch.
Sôû KH&ÑT, Sôû TC – VG neân xem xeùt, caân ñoái vaø boá trí voán ngaân saùch phuø hôïp ñeå hoã trôï cho thò xaõ Sa Ñeùc ñaûm baûo thöïc hieän qui hoaïch theo ñuùng keá hoaïch vaø thôøi gian qui ñònh.
Neân naém baét nhöõng thôøi cô trong vieäc hôïp taùc quoác teá, söû duïng caùc nguoàn voán hoã trôï töø ngaân saùch cho pheùp vaø töø quyõ ñaàu tö hoã trôï hôïp taùc giöõa UÙc – Vieät Nam trong döï aùn CTN&VSMT cho 03 thò xaõ ÑBSCL maø trong ñoù coù thò xaõ Sa Ñeùc.
Kieán nghò vôùi caùc ban ngaønh thò xaõ:
Ñôn vò chòu traùch nhieäm quaûn lyù caàn toång keát, tính toaùn caùc nguoàn chi phí, giaùm saùt ñaùnh giaù tieán trình thöïc hieän, baùo caùo ñònh kyø cho Sôû KHCN&MT cuøng caùc Ban Ngaønh coù lieân quan.
Thò xaõ caàn thöïc hieän ñaùnh giaù taùc ñoäng moâi tröôøng cho caùc tieåu döï aùn trong qui hoaïch.
Thaønh laäp Toå TN&MT caáp phöôøng, xaõ goàm 2 caùn boä chuyeân traùch : caùn boä quaûn lyù taøi nguyeân vaø caùn boä QLMT.
Caàn huy ñoäng caùc nguoàn kinh phí töø xaõ hoäi ñoùng goùp cho vieäc thöïc thi QLMT theo chuû tröông “Ngöôøi gaây oâ nhieãm phaûi traû tieàn”.
Cung caáp moät khoaûn kinh phí MT thoûa ñaùng ñeå ñaûm baûo tieàm löïc taøi chính cho coâng taùc BVMT .
Thöïc hieän toát theo ñuùng tieán trình, thôøi gian trong qui hoaïch. Phoái hôïp vôùi caùc ban ngaønh coù lieân quan xöû lyù caùc vaán ñeà khoù khaên naûy sinh ñeå ñaûm baûo keá qui hoaïch ñöôïc thöïc hieän toát.
Caàn giaùm saùt caùc yeáu toá coù theå gaây aûnh höôûng ñeán moâi tröôøng ñeå kòp thôøi xöû lyù vaø baùo caùo cho caùc caáp laõnh ñaïo ñeå qui hoaïch toång theå thaät söï ñaït ñöôïc muïc ñích vaø muïc tieâu ñeà ra.
Taêng cöôøng coâng taùc thanh tra, kieåm tra ñoái vôùi caùc ñôn vò gaây oâ nhieãm MT vaø coù xöû phaït nghieâm minh.
Trieån khai xaõ hoäi hoùa coâng taùc thu gom raùc nhaèm chia seû aùp löïc cho caùc caùn boä QLMT.
Caàn coù chuû tröông thoáng nhaát töø TW ñeán cô sôû trong vieäc phaù vôõ raøo caûn bieân cheá ñeå boå sung nguoàn nhaân löïc coù chuyeân moân cho coâng taùc BVMT caáp phöôøng, xaõ.
Caàn coù cô cheá oån ñònh vò trí cho caùn boä caáp phöôøng, xaõ, haïn cheá luaân chuyeån coâng taùc, gaây aûnh höôûng leân hieäu quaû QLMT.
Phaûi naâng cao trình ñoä chuyeân moân nghieäp vuï cuûa caùc caùn boä thöïc thi ñeå ñaûm baûo hoaøn thaønh toát caùc nhieäm vuï chuyeân moân.
Haï thaáp tyû leä taêng daân soá töï nhieân laø ñieàu kieän cô baûn ñeå giaûi quyeát caùc vaán ñeà kinh teá, xaõ hoäi, moâi tröôøng mhaèm baûo ñaûm cuoäc soáng cuûa ngöôøi daân.
Xaây döïng ñònh höôùng quoác gia veà söùc khoûe moâi tröôøng.
TAØI LIEÄU THAM KHAÛO
Döï aùn cung caáp nöôùc saïch vaø veä sinh moâi tröôøng 3 thò xaõ ÑBSCL - Baùo caùo ÑTM Döï aùn xaây döïng baõi choân laáp, xöû lyù chaát thaûi raén thò xaõ Sa Ñeùc, tænh Ñoàng Thaùp - 03/2005.
Döï aùn cung caáp nöôùc saïch vaø veä sinh moâi tröôøng 3 thò xaõ ÑBSCL - Keá hoaïch quaûn lyù moâi tröôøng cho Sa Ñeùc - 01/2001.
Döï aùn cung caáp nöôùc saïch vaø veä sinh moâi tröôøng 3 thò xaõ ÑBSCL - Quy hoaïch toång theå Chaát thaûi raén thò xaõ Sa Ñeùc, tænh Ñoàng Thaùp - 05/2002.
Döï aùn cung caáp nöôùc saïch vaø veä sinh moâi tröôøng 3 thò xaõ ÑBSCL - Baùo caùo Kyõ thuaät TN -19 Phaân Tích soá lieäu chaát löôïng nöôùc thoâ Keá hoaïch theo doõi chaát löôïng nöôùc Sa Ñeùc - 05/2006.
Phoøng thoáng keâ- Nieân giaùm thoáng keâ thò xaõ Sa Ñeùc, tænh Ñoàng Thaùp - 2005.
Cuïc thoáng keâ - Nieân giaùm thoáng keâ tænh Ñoàng Thaùp - 2004.
Boä Xaây döïng - Thuyeát minh toång hôïp Quy hoaïch toång theå caûi taïo vaø xaây döïng thò xaõ Sa Ñeùc, tænh Ñoàng Thaùp - 1992.
Sôû KHCN&MT tænh Ñoàng Thaùp - Baùo caùo Hieän traïng moâi tröôøng tænh Ñoàng Thaùp naêm 2003 - 07/2003.
UBND thò xaõ Sa Ñeùc, tænh Ñoàng Thaùp - Baùo caùo Qui hoaïch söû duïng ñaát ñai thò xaõ Sa Ñeùc, tænh Ñoàng Thaùp ñeán naêm 2010 - 2005.
UBND thò xaõ Sa Ñeùc, tænh Ñoàng Thaùp - Baûn ñaêng kyù ñaït tieâu chuaån moâi tröôøng Döï aùn Quy hoaïch cuïm loø gaïch xaõ Taân Quy Taây vaø xaõ Taân Phuù Ñoâng thò xaõ Sa Ñeùc, tænh Ñoàng Thaùp - 10/2004.
UBND thò xaõ Sa Ñeùc, tænh Ñoàng Thaùp - Baùo caùo toùm taét Quy hoaïch noâng nghieäp - PTNT giai ñoaïn 2001-2005-2010 -2002.
UBND thò xaõ Sa Ñeùc, tænh Ñoàng Thaùp - Quy hoaïch toång theå phaùt trieån kinh teá – xaõ hoäi thò xaõ Sa Ñeùc, tænh Ñoàng Thaùp ñeán naêm 2010 - 2004.
UBND tænh Ñoàng Thaùp - Ñeà aùn Xöû lyù oâ nhieãm moâi tröôøng khu saûn xuaát vaø khu daân cö taäp trung treân ñòa baøn tænh Ñoàng Thaùp giai ñoaïn 2003 - 2010 - 9/2003.
UBND tænh Ñoàng Thaùp - Ñeà aùn Phaùt trieån maïng löôùi ñoâ thò tænh Ñoàng Thaùp giai ñoaïn 2002-2010-2020 - 6/2002.
UBND tænh Ñoàng Thaùp - Xaõ hoäi hoùa coâng taùc thu gom vaø xöû lyù chaát thaûi raén ñoâ thò tænh Ñoàng Thaùp giai ñoaïn 2002-2010 - 10/2002.
Ñònh höôùng chieán löôïc phaùt trieån beàn vöõng ôû Vieät Nam (Chöông trình nghò söï 21 cuûa Vieät Nam - 8/2004.
Vuõ Quyeát Thaéng - Quy hoaïch moâi tröôøng - Nhaø xuaát baûn Ñaïi Hoïc Quoác Gia Haø Noäi - 2005.
Leâ Huy Baù (chuû bieân), Vuõ Chí Hieáu, Voõ Ñình Long - Taøi nguyeân moâi tröôøng vaø phaùt trieån beàn vöõng - Nhaø xuaát baûn Khoa hoïc vaø Kyõ thuaät - 2002.
PGS.TS. Nguyeãn Ñöùc Khieån - Moâi tröôøng vaø phaùt trieån - Nhaø xuaát baûn Khoa hoïc - Kyõ thuaät - 2001.
Nguyeãn Theá Thoân - Quy hoaïch Moâi tröôøng Phaùt trieån Beàn vöõng - Nhaø xuaát baûn Khoa hoïc - Kyõ thuaät - 2004.
Nguyeãn Vaên Hieån - Luaän vaên cao hoïc nghieân cöùu qui hoaïch quaûn lyù vaø xöû lyù chaát taûi raén tænh Taây Ninh.
Website:
1. www.monre.gov.vn
2. www.nea.gov.vn
3. www.dongthap.gov.vn
4. www.vnexpress.com
5. www.google.com.vn
._.
Các file đính kèm theo tài liệu này:
8-bai hoan chinh.doc- 1-BIA.doc
- 2-NHIEM VU DO AN.doc
- 3-NHAN XET GVHD.doc
- 4-LOI CAM ON.doc
- 5-LOI MO DAU.doc
- 6-MUC LUC.doc
- 7-DANH MUC.doc
- 9-TAI LIEU THAM KHAO.doc
- 10-PHU LUC.doc
- TO HONG.doc
