Nghiên cứu một số biện pháp kỹ thuật nhằm nâng cao năng suất, chất lượng cây hoa trồng chậu phục vụ trang trí khu vực Lăng và Quảng trường Ba Đình
Tài liệu Nghiên cứu một số biện pháp kỹ thuật nhằm nâng cao năng suất, chất lượng cây hoa trồng chậu phục vụ trang trí khu vực Lăng và Quảng trường Ba Đình: ... Ebook Nghiên cứu một số biện pháp kỹ thuật nhằm nâng cao năng suất, chất lượng cây hoa trồng chậu phục vụ trang trí khu vực Lăng và Quảng trường Ba Đình
Tóm tắt tài liệu Nghiên cứu một số biện pháp kỹ thuật nhằm nâng cao năng suất, chất lượng cây hoa trồng chậu phục vụ trang trí khu vực Lăng và Quảng trường Ba Đình, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Bé gi¸o dôc vµ ®µo t¹o
Trêng ®¹i häc n«ng nghiÖp hµ néi
eéf
®ç ThÞ Thu Lai
Nghiªn cøu mét sè biÖn ph¸p kü thuËt Nh»m n©ng cao n¨ng suÊt, chÊt lîng hoa cóc vµng mai vµ s« ®á trång chËu phôc vô trang trÝ Khu vùc l¨ng vµ qu¶ng trêng ba ®×nh
LuËn v¨n th¹c sÜ n«ng nghiÖp
Chuyªn ngµnh: Trång trät
M· sè: 60.62.01
Ngêi híng dÉn khoa häc: GS.TS. NguyÔn Xu©n LinH
Hµ Néi - 2008
Lêi cam ®oan
- T«i xin cam ®oan sè liÖu vµ kÕt qu¶ nghiªn cøu trong luËn v¨n lµ trung thùc vµ ch a tõng ® îc sö dông ®Ó b¶o vÖ mét häc vÞ nµo.
- T«i xin cam ®oan mäi sù gióp ®ì cho viÖc thùc hiÖn luËn v¨n nµy ®· ®îc c¸m ¬n vµ c¸c th«ng tin trÝch dÉn trong luËn v¨n nµy ®· ® îc chØ râ nguån gèc.
T¸c gi¶ luËn v¨n
§ç ThÞ Thu Lai
Lêi c¶m ¬n
Tr íc hÕt, t«i xin bµy tá lßng biÕt ¬n s©u s¾c ®Õn ThÇy gi¸o, GS.TS. NguyÔn Xu©n Linh - Nguyªn Phã ViÖn trëng viÖn Di truyÒn N«ng nghiÖp ®· nhiÖt t×nh híng dÉn vµ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó t«i hoµn thµnh ®Ò tµi vµ b¶n luËn v¨n th¹c sü khoa häc N«ng nghiÖp nµy.
T«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n sù gióp ®ì cña c¸c ®ång chÝ trong Ban l·nh ®¹o c¬ quan cïng c¸c phßng chøc n¨ng, ®Æc biÖt lµ c¸n bé CNV tËp thÓ §éi ¦¬m c©y Phó Thîng - Ban Qu¶n lý Qu¶ng trêng Ba §×nh ®· t¹o ®iÒu kiÖn vÒ thêi gian vµ vËt chÊt ®Ó t«i thùc hiÖn vµ hoµn thµnh ®Ò tµi nµy.
T«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n tËp thÓ c¸c ThÇy c« gi¸o khoa Sau ®¹i häc, Bé m«n Hoa c©y c¶nh - Khoa N«ng häc ®· quan t©m gióp ®ì t«i trong qu¸ tr×nh häc tËp vµ hoµn chØnh luËn v¨n.
Hoµn thµnh b¶n luËn v¨n nµy cßn cã sù ®éng viªn, gióp ®ì cña gia ®×nh, b¹n bÌ vµ c¸c b¹n ®ång nghiÖp.
T«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n !
T¸c gi¶ luËn v¨n
§ç ThÞ Thu Lai
Môc lôc
Lêi cam ®oan ..i
Lêi c¶m ¬n .ii
Môc lôc iii
Danh môc c¸c tõ viÕt t¾t .vi
Danh môc c¸c b¶ng ..vii
Danh môc c¸c h×nh .ix
Danh môc c¸c tõ viÕt t¾t
STT
Ch÷ viÕt t¾t
DiÔn gi¶i
1
§HNN I
§¹i häc N«ng nghiÖp I
2
QTB§
Qu¶ng trêng Ba §×nh
3
VNHTN
ViÖn n«ng ho¸ thæ nhìng
4
CC1
Cµnh cÊp 1
DANH MỤC CÁC BẢNG
B¶ng 2.1. DiÖn tÝch trång hoa vµ c©y c¶nh ë c¸c níc (ha) 8
B¶ng 2.2. Tèc ®é ph¸t triÓn cña nghµnh hoa, c©y c¶nh giai ®o¹n 1994-2006 10
B¶ng 4.1. ¶nh hëng cña gi¸ thÓ trång ®Õn tû lÖ sèng vµ thêi gian håi xanh cña c©y hoa cóc Vµng Mai vµ hoa S« §á 34
B¶ng 4.2. ¶nh hëng cña gi¸ thÓ trång ®Õn sù sinh trëng ph¸t triÓn th©n l¸ cña c©y hoa cóc Vµng Mai 37
B¶ng 4.3 ¶nh hëng cña gi¸ thÓ trång ®Õn sinh trëng hoa s« ®á trång chËu 38
B¶ng 4.4. ¶nh hëng cña gi¸ thÓ trång ®Õn chÊt lîng cña c©y hoa cóc Vµng Mai 41
B¶ng 4.5. ¶nh hëng cña gi¸ thÓ trång ®Õn chÊt lîng c©y hoa S« §á 42
B¶ng 4.6. ¶nh hëng cña gi¸ thÓ ®Õn thêi gian sinh trëng c©y hoa 44
B¶ng 4.7. ¶nh hëng cña ph©n bãn tæng hîp kh¸c nhau ®Õn sinh trëng cña c©y hoa cóc Vµng Mai 47
B¶ng 4.8. ¶nh hëng cña ph©n bãn tæng hîp ®Õn chÊt lîng cña c©y hoa cóc Vµng Mai 48
B¶ng 4.9. ¶nh hëng cña ph©n bãn tæng hîp ®Õn sinh trëng dinh dìng c©y hoa S« §á trång chËu (Sau trång 4 tuÇn) 50
B¶ng 4.10. ¶nh hëng cña ph©n bãn tæng hîp kh¸c nhau ®Õn n¨ng suÊt, chÊt lîng th¶m hoa S« §á. 52
B¶ng 4.11. ¶nh hëng cña ph©n bãn l¸ kh¸c nhau tíi ®éng th¸i t¨ng trëng chiÒu cao c©y vµ sè l¸ cña c©y hoa cóc vµng mai 57
B¶ng 4.12. ¶nh hëng cña ph©n bãn l¸ kh¸c nhau tíi chÊt lîng cña c©y hoa cóc 59
B¶ng 4.13. ¶nh hëng cña ph©n bãn l¸ kh¸c nhau ®Õn ®éng th¸i t¨ng trëng chiÒu cao vµ ®éng th¸i ra l¸ hoa S« §á 60
B¶ng 4.14. ¶nh hëng cña ph©n bãn l¸ kh¸c nhau ®Õn ®éng th¸i t¨ng trëng ®êng kÝnh th©n (phun khi c©y bÐn rÔ håi xanh) 63
B¶ng 4.15. ¶nh hëng cña biÖn ph¸p bÊm ngän ®Õn mét sè chØ tiªu sinh trëng cña c©y hoa cóc vµng Mai 65
B¶ng 4.16. ¶nh hëng cña biÖn ph¸p bÊm ngän ®Õn thêi gian sinh trëng cña c©y hoa cóc 66
B¶ng 4.17. ¶nh hëng cña biÖn ph¸p bÊm ngän ®Õn chÊt lîng c©y hoa cóc vµng Mai. 68
B¶ng 4.18. Thµnh phÇn s©u bÖnh h¹i c©y hoa trång chËu 70
B¶ng 4.19. HiÖu qu¶ kinh tÕ cña viªc sö dông c¸c lo¹i gi¸ thÓ kh¸c nhau (120 chËu/3lÇn nh¾c) 71
B¶ng 4.20. HiÖu qu¶ kinh tÕ cña viªc sö dông c¸c lo¹i ph©n bãn tæng hîp kh¸c nhau (120 chËu/3lÇn nh¾c) 72
B¶ng 4.21. HiÖu qu¶ kinh tÕ cña viªc sö dông c¸c chÕ phÈm dinh dìng kh¸c nhau (120 chËu/3lÇn nh¾c) 73
DANH MỤC CÁC ĐỒ THỊ
BiÓu ®å 4.1. ¶nh hëng cña c«ng thøc ph©n bãn tæng hîp kh¸c nhau ®Õn chiÒu cao c©y vµ ®êng kÝnh t¸n hoa S« ®á (4 tuÇn sau khi trång c©y) 51
§å thÞ 4.2. ¶nh hëng cña ph©n bãn l¸ kh¸c nhau tíi ®éng th¸i t¨ng trëng chiÒu cao cña c©y hoa cóc Vµng mai 58
§å thÞ 4.3. ¶nh hëng cña ph©n bãn l¸ kh¸c nhau ®Õn ®éng th¸i t¨ng trëng chiÒu cao hoa S« §á trång chËu 61
§å thÞ 4.4. ¶nh hëng cña ph©n bãn l¸ kh¸c nhau ®Õn ®éng th¸i ra l¸ cña hoa S« §á trång chËu 62
I. Më ®Çu
I.1. §Æt vÊn ®Ò
Hoa lµ s¶n phÈm ®Æc biÖt võa mang gi¸ trÞ tinh thÇn võa mang gi¸ trÞ kinh tÕ. §· tõ l©u hoa ®ãng vai trß quan träng trong cuéc sèng con ng êi. Ngµy nay, hÇu hÕt ng êi d©n trªn thÕ giíi ®Òu biÕt ®Õn hoa vµ sö dông vµo môc ®Ých thÈm mü; x· héi ph¸t triÓn dÇn vµ nhu cÇu vÒ hoa ngµy cµng t¨ng.
HiÖn t¹i cã n¨m quèc gia ®øng ®Çu vÒ diÖn tÝch trång hoa: Trung Quèc, Ên §é, NhËt B¶n, Hoa Kú vµ Hµ Lan. Tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu hoa t¬i trªn thÕ giíi hµng n¨m ®¹t 25 tû USD vµ dù kiÕn ®Çu thÕ kû 21 lµ 40 tû USD, tæng tiªu thô hoa mçi n¨m t¨ng trªn 10% (Trung t©m Ph¸t triÓn xuÊt khÈu cña Liªn hîp quèc).
ViÖt Nam cã truyÒn thèng ch¬i hoa tõ l©u ®êi. Víi khÝ hËu ®a d¹ng, ®Êt ®ai mµu mì, phÇn ®«ng d©n sèng b»ng nghÒ s¶n xuÊt n«ng nghiÖp nªn rÊt thuËn lîi cho nghÒ trång hoa ph¸t triÓn, thùc tÕ nh÷ng n¨m gÇn ®©y diÖn tÝch vµ s¶n l îng hoa ë ViÖt Nam ®· t¨ng lªn nhanh chãng, c¸c s¶n phÈm hoa trång th¶m trång chËu còng gia t¨ng, ®ãng mét vai trß quan träng ®èi víi m«i tr êng c¶nh quan vµ lµ mét phÇn kh«ng thÓ thiÕu ® îc trong trang trÝ v ên c¶nh c«ng viªn, c¸c trôc ® êng giao th«ng, c¸c c«ng tr×nh kiÕn tróc hiÖn ®¹i. §Æc biÖt lµ c¸c ®iÓm thu hót nhiÒu kh¸ch du lÞch n íc ngoµi trong ®ã cã khu vùc L¨ng Chñ tÞch Hå ChÝ Minh vµ Qu¶ng tr êng Ba §×nh, nhÊt lµ vµo c¸c ngµy lÔ lín cña d©n téc vµ nhiÒu sù kiÖn quan träng diÔn ra trong khu vùc.
HiÖn nay trªn c¶ n íc chØ tÝnh riªng Thµnh phè Hµ Néi cã kho¶ng trªn 100 ha c«ng viªn t¹i néi thµnh trong ®ã kho¶ng 6,5 ha lµ diÖn tÝch c¸c bån hoa vµ hµng ngh×n Kil«met ® êng phè cÇn trang trÝ hoa quanh n¨m do vËy khèi lîng hoa trång th¶m, trång chËu ch a ®¸p øng ®ñ nhu cÇu trang trÝ. VÒ chñng lo¹i ®¬n gi¶n, sè l îng Ýt, cßn thiÕu søc hÊp dÉn ®èi víi du kh¸ch trong n íc vµ du kh¸ch n íc ngoµi khi ®Õn tham quan. Nguyªn nh©n cña t×nh tr¹ng nµy lµ do chóng ta ch a quan t©m ®Çu t nhiÒu ®Õn viÖc ph¸t triÓn c¸c gièng hoa th¶m trång chËu. Tuy trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y ViÖt Nam ®· nhËp néi vµ tuyÓn chän ® îc mét sè gièng hoa trång th¶m, trång chËu míi cã triÓn väng, thay thÕ dÇn nh÷ng gièng hoa kÐm chÊt l îng tr íc ®©y. Nh ng c¸c nghiªn cøu vÒ kü thuËt th©m canh t¨ng n¨ng suÊt, c¸c nghiªn cøu vÒ ¶nh h ëng cña yÕu tè ngo¹i c¶nh ®Õn thêi gian sinh tr ëng, n¨ng suÊt, chÊt l îng c©y hoa vÉn cßn nhiÒu h¹n chÕ, c«ng t¸c nghiªn cøu gièng vµ kü thuËt canh t¸c míi chØ dõng l¹i ë b íc chän läc vµ trång theo kinh nghiÖm th«ng th êng, ch a hoµn thiÖn ® îc quy tr×nh th©m canh tiªn tiÕn vµ nghiªn cøu ® a c©y hoa vµo trång chËu ®Ó phôc vô nhu cÇu trang trÝ.
L¨ng Chñ tÞch Hå ChÝ Minh vµ Qu¶ng tr êng Ba §×nh - Lµ mét trong nh÷ng khu trung t©m v¨n ho¸ chÝnh trÞ cña c¶ n íc trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y yªu cÇu vÒ thÈm mü trang trÝ c©y hoa, c©y c¶nh vµ c©y thÕ trong khu vùc cã nh÷ng yªu cÇu míi, ngµy cµng cao. Lùa chän vµ trang trÝ c©y hoa c©y c¶nh ®Ñp, g©y Ên t îng nh ng ph¶i phï hîp víi c«ng tr×nh kiÕn tróc cña khu vùc ®ã lµ viÖc lµm cÇn thiÕt nªn ®ßi hái ph¶i cã nh÷ng nghiªn cøu cô thÓ. ViÖc nghiªn cøu trång c©y hoa, c©y l¸ mµu trong chËu cã øng dông rÊt lín ®èi phôc vô cho c«ng t¸c trang trÝ. ViÖc trång c©y trong chËu rÊt thuËn tiÖn cho c«ng t¸c bµi trÝ, thÓ hiÖn ® îc nhiÒu h×nh khèi kh¸c nhau, hay xÕp ch÷…cã thÓ xÕp trong v ên hay nÒn s©n bª t«ng, g¹ch l¸t; ®é bÒn hoa kÐo dµi, ®¶m b¶o chÊt lîng hoa trang trÝ ngay khi gÆp ®iÒu kiÖn thêi tiÕt khã kh¨n ( n¾ng nãng, ma kÐo dµi…).
Bëi vËy, ®Ó kh¾c phôc nh÷ng h¹n chÕ trªn vµ ®Ó ph¸t triÓn nghÒ trång hoa chËu gãp phÇn c¶i t¹o m«i trêng sèng, lµm t¨ng vÎ ®Ñp hiÖn ®¹i cña khu di tÝch lÞch sö l¨ng chñ tÞch Hå ChÝ minh vµ qu¶ng trêng Ba §×nh, chóng t«i tiÕn hµnh nghiªn cøu ®Ò tµi: “Nghiªn cøu mét sè biÖn ph¸p kü thuËt nh»m n©ng cao n¨ng suÊt, chÊt l îng c©y hoa trång chËu phôc vô trang trÝ khu vùc L¨ng vµ Qu¶ng tr êng Ba §×nh”.
I.2. Môc ®Ých yªu cÇu cña ®Ò tµi.
* Môc ®Ých
Nh»m c¶i thiÖn n¨ng suÊt, chÊt lù îng, ®é bÒn hoa vµ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt cña c¸c gièng hoa trång chËu cã triÓn väng ph¸t triÓn t¹i khu vùc l¨ng vµ qu¶ng trêng Ba §×nh. T¹o ra khèi l îng s¶n phÈm hµng ho¸ lín, ®¹t chÊt lîng kü thuËt, mü thuËt cao, ®ång ®Òu phôc vô trang trÝ ë khu vùc L¨ng Chñ tÞch Hå ChÝ Minh vµ Qu¶ng tr êng Ba §×nh.
* Yªu cÇu
- X¸c ®Þnh ¶nh h ëng c¸c biÖn ph¸p kü thuËt: Nh gi¸ thÓ trång c©y, ph©n bãn, sö dông chÊt kÝch thÝch sinh tr ëng, phßng trõ s©u bÖnh ®Õn ph¸t triÓn c¸c gièng hoa trång chËu.
- §Ò xuÊt c¸c biÖn ph¸p kü thuËt nh»m n©ng cao hiÖu qña s¶n xuÊt c¸c gièng hoa trång chËu, ®¶m b¶o tÝnh kh¶ thi, kh¶ n¨ng øng dông réng r·i, hiÖu qu¶ thiÕt thùc.
I.3. ý nghÜa khoa häc vµ ý nghÜa thùc tiÔn cña ®Ò tµi.
* ý nghÜa khoa häc:
- KÕt qu¶ nghiªn cøu cña ®Ò tµi sÏ cung cÊp c¸c dÉn liÖu vÒ khoa häc c©y hoa trång chËu
- KÕt qu¶ nghiªn cøu lµm tµi liÖu tham kh¶o trong gi¶ng d¹y, nghiªn cøu vÒ c©y hoa c©y c¶nh trång chËu.
* ý nghÜa thùc tiÔn:
- Sau khi ®Ò xuÊt ® îc quy tr×nh c©y hoa trång chËu sÏ ® îc ® a ra s¶n xuÊt ®¹i trµ t¹i v ên ¬m c©y gièng cña ®¬n vÞ ®Õ phôc vô nhu cÇu trang trÝ khu vùc L¨ng Chñ tÞch Hå ChÝ Minh vµ Qu¶ng tr êng Ba §×nh.
- C¸c kÕt qu¶ nghiªn cøu sÏ gióp c¸n bé kü thuËt vµ ng êi s¶n xuÊt lùa chän ®îc biÖn ph¸p canh t¸c phï hîp víi nhu cÇu sö dông cña m×nh khi trång c©y vµ híng t¨ng n¨ng suÊt, sè l îng vµ chÊt l îng, tËn dông ® îc nh÷ng nguyªn vËt liÖu hiÖn cã, lµm gi¸ thÓ, gãp phÇn t¹o c«ng viÖc vµ t¨ng thu nhËp cho ng êi lao ®éng.
iI. Tæng quan tµi liÖu
II.1. Nguån gèc, vÞ trÝ, ph©n lo¹i, ®Æc ®iÓm thùc vËt häc, gi¸ trÞ kinh tÕ vµ gi¸ trÞ sö dông cña hai loµi hoa trång chËu phæ biÕn nhÊt khu vùc l¨ng - hoa cóc (Chrysanthemum sp.) vµ hoa S« §á (Salvia splendis)
II.1.1. C©y hoa cóc (Chrysanthemum sp.)
* Nguån gèc, vÞ trÝ, ph©n lo¹i:
C©y hoa cóc (Chrysanthemum sp.) cã nguån gèc tõ Trung Quèc, NhËt B¶n vµ mét sè n uíc ch©u ¢u. Chen (1985) ®· chøng minh r»ng cóc ®· ® îc trång ë Trung Quèc c¸ch ®©y 500 n¨m tr íc c«ng nguyªn [40].
Ngµy nay cóc ®· ®îc trång hÇu kh¾p c¸c n íc trªn thÕ giíi , nhÊt lµ Hµ Lan, Italia, §øc, Ph¸p, NhËt B¶n. ë ViÖt Nam hoa cóc ® îc trång tõ l©u ®êi, ngêi ViÖt Nam coi hoa cóc lµ biÓu t îng cña sù thanh cao, lµ mét trong bèn loµi th¶o méc ® îc xÕp vµo hµng tø quý “Tïng-Cóc-Tróc-Mai” hoÆc “Mai-Lan-Cóc-Tróc”.
Hoa cóc lµ thùc vËt thuéc líp hai l¸ mÇm (Dicotyledonae), ph©n líp Asterydae, bé Asterales, hä Asteraceae, téc Asteroidae, chi (Chrysanthemum). Trªn thÕ giíi cã kho¶ng 10.000 loµi vµ 20.000 gièng. KÕt qu¶ ®iÒu tra ph©n lo¹i c©y cá ë ViÖt Nam cho thÊy hä cóc rÊt lín, tån t¹i tíi 75 loµi vµ xÊp xØ 200 gièng kh¸c nhau [ 3].
* Tãm t¾t mét sè ®Æc ®iÓm thùc vËt häc chÝnh cña c©y hoa cóc
+ RÔ
Theo Dowrick vµ Bayoumi (1966) rÔ c©y hoa cóc thuéc lo¹i rÔ chïm, rÔ Ýt ¨n s©u vµ ph¸t triÓn theo chiÒu ngang. Khèi l îng bé rÔ lín do sinh nhiÒu rÔ phô vµ l«ng hót nªn kh¶ n¨ng hót n íc vµ dinh d ìng m¹nh, nh ng rÔ nµy kh«ng ph¸t sinh tõ rÔ mÇm cña h¹t mµ tõ rÔ mäc ë mÊu cña th©n c©y hay cßn gäi lµ m¾t ë phÇn s¸t trªn mÆt ®Êt. Do nh÷ng ®Æc ®iÓm nµy mµ trong s¶n xuÊt th êng Ýt vun cao ®Ó kh«ng lµm ¶nh h ëng ®Õn chÊt l îng cµnh mang hoa [45].
Theo NguyÔn Xu©n Linh (1998) [18] rÔ c©y hoa cóc thuéc lo¹i rÔ chïm, chØ khi c©y thùc sinh cßn nhá míi cã rÔ chÝnh thøc râ rµng. §Çu chãp rÔ cã søc ph©n nh¸nh m¹nh, trong ®iÒu kiÖn ®Êt thÝch hîp th× ph¸t triÓn rÊt nhanh h×nh thµnh bé rÔ cã nhiÒu nh¸nh, ®iÒu ®ã cã lîi cho sù hót n íc vµ dinh d ìng. RÔ cña c¸c c©y nh©n tõ ph ¬ng ph¸p v« tÝnh ®Òu ph¸t sinh tõ th©n vµ ®Òu lµ rÔ bÊt ®Þnh. Th©n cóc bÊt kÓ ë ®èt hay gi÷a lãng ®Òu rÊt dÔ h×nh thµnh rÔ bÊt ®Þnh, v× vËy c©y hoa cóc lµ mét lo¹i c©y rÊt dÔ nh©n gièng v« tÝnh.
+ Th©n
C©y hoa cóc thuéc lo¹i th©n th¶o cã nhiÒu ®èt gißn, dÔ g·y, kh¶ n¨ng ph©n cµnh m¹nh. Th êng lµ nh÷ng gièng cóc ®¬n th©n mËp th¼ng, gièng cóc chïm th©n nhá vµ cong. Vanderkamp (2000)[ 61] cho r»ng th©n ®øng hay bß, cao hay thÊp, ®èt dµi hay ng¾n, sù ph©n cµnh m¹nh hay yÕu cßn tuú thuéc vµo tõng gièng. C©y cã thÓ cao tõ 30 - 80 cm, thËm chÝ cã khi ®Õn 1,5 - 2m.
+ L¸
Theo Cockshull (1985) [42] m« t¶: l¸ cóc xÎ thuú cã r¨ng c a, l¸ ®¬n mäc so le nhau, mÆt d íi bao phñ mét líp l«ng t¬, mÆt trªn nh½n, g©n h×nh m¹ng l íi. Tõ mçi n¸ch l¸ th êng ph¸t sinh ra mét mÇm nh¸nh. PhiÕn l¸ to nhá, dµy máng, xanh ®Ëm nh¹t hay xanh vµng cßn tuú theo gièng. Bëi vËy, trong s¶n xuÊt ®Ó ®¹t hiÖu qu¶ kinh tÕ cao th êng tØa bá c¸c cµnh nh¸nh phô ®èi víi gièng cóc ®¬n vµ ®Ó c©y sinh tr ëng ph¸t triÓn tù nhiªn ®èi víi c¸c gièng cóc chïm. Tõ nh÷ng ®Æc ®iÓm vÒ th©n l¸ cho thÊy, nh÷ng gièng cóc cã n¨ng suÊt cao th êng cã bé l¸ gän, th©n cøng mËp vµ th¼ng, kh¶ n¨ng chèng ®æ tèt.
+ Hoa, qu¶, h¹t
Hoa: Theo Cornish, Stevenson (1990) [43] miªu t¶ hoa cóc lµ hoa l ìng tÝnh hoÆc ®¬n tÝnh víi nhiÒu mµu s¾c kh¸c nhau, ® êng kÝnh hoa tõ 1,5 -12 cm, cã thÓ lµ hoa ®¬n hay kÐp vµ th êng mäc nhiÒu hoa trªn 1 cµnh, ph¸t sinh tõ c¸c n¸ch l¸. Hoa cóc chÝnh lµ gåm nhiÒu hoa nhá hîp l¹i trªn mét cuèng hoa, h×nh thµnh hoa tù ®Çu tr¹ng mµ mçi c¸nh thùc chÊt lµ mét b«ng hoa. Trµng hoa dÝnh vµo bÇu nh h×nh c¸i èng, trªn èng ®ã ph¸t sinh c¸nh hoa. Nh÷ng c¸nh n»m phÝa ngoµi th êng cã mµu s¾c ®Ëm h¬n vµ xÕp thµnh nhiÒu tÇng, viÖc xÕp chÆt hay láng cßn tuú gièng. C¸nh cã nhiÒu h×nh d¹ng kh¸c nhau, cong hoÆc th¼ng, cã lo¹i c¸nh ng¾n ®Òu, cã lo¹i dµi, xoÌ ra ngoµi hay cuèn vµo trong.
Còng theo Cockshull (1976) [41] hoa cóc cã tõ 4 - 5 nhÞ ®ùc dÝnh vµo nhau, bao xung quanh vßi nhuþ. Vßi nhuþ m¶nh, h×nh chÎ ®«i. Khi phÊn chÝn, bao phÊn në tung phÊn ra ngoµi, nh ng lóc nµy vßi nhuþ cßn non vµ ch a cã kh¶ n¨ng tiÕp nhËn h¹t phÊn. Bëi vËy, hoa cóc tuy l ìng tÝnh nh ng th êng biÖt giao, nghÜa lµ kh«ng thÓ thô phÊn trªn cïng hoa, nÕu muèn lÊy h¹t phÊn ph¶i thô phÊn nh©n t¹o. Nªn trong s¶n xuÊt, viÖc cung cÊp c©y con chñ yÕu thùc hiÖn b»ng ph ¬ng ph¸p nh©n gièng v« tÝnh.
+ Qu¶: Theo Anderson (1988) [37] vµ Ishiwara (1984) [48] qu¶ cóc thuéc lo¹i qu¶ bÕ kh«, h×nh trô h¬i dÑt, trong qu¶ chøa rÊt nhiÒu h¹t. H¹t cã ph«i th¼ng vµ kh«ng cã néi nhò.
* Gi¸ trÞ kinh tÕ vµ gi¸ trÞ sö dông cña c©y hoa cóc
Ngoµi viÖc phôc vô cho c¸c nhu cÇu gi¶i trÝ th ëng thøc c¸i ®Ñp cña con ng êi, hoa còng lµ nguån lîi kinh tÕ quan träng. Thùc tÕ cho thÊy viÖc s¶n xuÊt kinh doanh hoa cóc cho phÐp ng êi trång hoa thu ® îc nhiÒu lîi nhuËn trªn mçi ®ång vèn ®Çu t . Trªn 1 sµo ®Êt trång hoa cóc víi mËt ®é trung b×nh 40 - 45 c©y/m2 cã thÓ thu nhËp 4,0 - 5,0 triÖu ®ång (møc gi¸ trung b×nh trªn th× tr êng tõ 500 - 700 ®ång/b«ng), trong ®ã chi phÝ cho lµm ®Êt, ch¨m sãc, vËt t ban ®Çu chØ mÊt tõ 2,0 - 3,0 triÖu ®ång tiÒn vèn. Víi lîi Ých kinh tÕ nh vËy nªn hiÖn nay cïng víi mét sè lo¹i hoa kh¸c nh hoa hång, ®ång tiÒn, lilly vµ hoa cóc hîp thµnh c¸c loµi hoa c¾t chñ lùc ® îc trång réng kh¾p n íc ta.
II.1.2. C©y hoa S« §á (Salvia splendis)
* Nguån gèc, vÞ trÝ, ph©n lo¹i:
C©y hoa S« §á (Salvia splendis) cã nguån gèc tõ Braxin Nam MÜ (Lª Quang Long (2006) [22] trong thùc tÕ ta th êng gÆp hoa S« §á víi nhiÒu tªn gäi kh¸c nhau nh S« §á, hoa X¸c Ph¸o, hoa DiÔn, hoa Chuçi §á (Scarlet Sage [64]. Tªn th ¬ng m¹i Red sunshine. Hoa thÝch hîp trång vµo vô §«ng ® îc dïng lµm hoa trång th¶m trång chËu víi nhiÒu mµu s¾c kh¸c nhau tr¾ng, c¸ vµng, xanh nhÊt lµ mµu ®á. Bëi vËy hoa S« §á ® îc a chuéng vµ ®îc sö dông réng r·i trong c¸c c«ng viªn trô së lµm viÖc lµm c¶nh trong trÝ khu«n viªn khu trung t©m v¨n hoa, vui ch¬i gi¶i trÝ.
Hoa S« §á ® îc xÕp vµo líp 2 l¸ mÇm (Dicotyleonae), ph©n líp cóc (Asteridea), thuéc Bé hoa m«i (Lamiales), hä hoa m«i (lamiaceae) (Ph¹m Hoµng Hé (2000 ) [12]
* Tãm t¾t mét sè ®Æc ®iÓm thùc vËt häc chÝnh cña c©y hoa S« §á
+ Th©n:
C©y th©n bôi ®a niªn, c©y mäc thµnh bôi ho¸ gç ë gèc. C©y cao tõ 20 cm ®Õn 1 m, d¹ng c©y khÝt ngän, ph©n t¸n ®Ñp cã tiÕt diÖn vu«ng.
+ L¸:
L¸ phiÕn to, l¸ mäc ®èi d¹ng bÇu dôc thu«n nhän ë ®Ønh, gèc l¸ h×nh tim mµu xanh ®Ëm, l¸ cã g©n phô 4 cÆp, cuèng dµi 1-1,5 cm. L¸ b¾c h×nh bÇu dôc thu«n dµi mµu ®á.
+ Hoa:
Hoa thuéc côm h×nh sim 2 ng¶. Côm hoa ë ®Ønh mang hoa dµy ®Æc chung ë mét cuèng kh«ng ph©n nh¸nh, trôc hoa to vµ xÝt chÆt nhau dµi kho¶ng 18 cm ®Õn 20 cm. Hoa mµu ®á t i cã trµng hoa ®á chãi. §µi ®á, c¸nh trµng hîp thµnh èng dµi th¼ng hay h¬i cong rò xuèng vµ chia hai m«i kh«ng ®Òu dµi kho¶ng 5 - 6 cm, nhÞ thß ra ngoµi. Hoa në dÞp ®Çu ®«ng cuèi xu©n rÊt ®Ñp.
+ Qu¶:
Qu¶ bÕ dµi kho¶ng 4 mm ( Ph¹m Hoµng Hé ( 2000) [12]
II.2. T×nh h×nh s¶n xuÊt vµ ph¸t triÓn c©y hoa trªn thÕ giíi vµ ViÖt Nam
II.2.1. T×nh h×nh s¶n xuÊt vµ ph¸t triÓn c©y hoa trªn thÕ giíi.
Ngµy nay s¶n xuÊt hoa c©y c¶nh trªn thÕ giíi ®ang ph¸t triÓn mét c¸ch m¹nh mÏ vµ trë thµnh mét ngµnh th¬ng m¹i cao. DiÖn tÝch hoa c©y c¶nh trªn thÕ giíi ®ang ngµy cµng më réng, tËp trung t¹i Ch©u ¸, ®øng ®Çu lµ Trung Quèc víi diÖn tÝch trång hoa 59.527ha, lín nhÊt trªn thÕ giíi theo. N¨m 1995 s¶n lîng hoa c©y c¶nh trªn thÕ giíi ®¹t kho¶ng 31 tû ®« la, trong ®ã hoa hång chiÕm tíi 21 tû ®« la. Ba níc s¶n xuÊt hoa c©y c¶nh lín ®· cã s¶n lîng kho¶ng 50% s¶n lîng hoa cña thÕ giíi ®ã lµ NhËt, Hµ Lan, Mü. C¸c níc nµy ¸p dông khoa häc c«ng nghÖ cao trong s¶n xuÊt.
Gi¸ trÞ nhËp khÈu hoa c©y c¶nh cña thÕ giíi t¨ng hµng n¨m. Trong ®ã thÞ trêng hoa c©y c¶nh cña Hµ Lan chiÕm gÇn 50%. Sau ®ã ®Õn c¸c níc Colombia, ý, §an M¹ch, Mü, BØ, Israel, óc, §øc, Canada, Ph¸p, T©y Ban Nha, Kªnya, Ecuado. XuÊt khÈu t¹i c¸c níc trªn trung b×nh ®¹t 100 triÖu ®«la, tû lÖ nµy t¨ng hµng n¨m lµ 10% (NguyÔn Xu©n Linh, NguyÔn ThÞ Kim Lý, 2005).
B¶ng 2.1. DiÖn tÝch trång hoa vµ c©y c¶nh ë c¸c níc (ha)
DiÖn tÝch (ha)
N¨m
DiÖn TÝch (ha)
N¨m
Ch©u ¢u
Hµ Lan
ý
§øc
Anh
T©y Ban Nha
Ph¸p
BØ
Hungary
Hy L¹p
Ch©u ¸
Israel
Trung Quèc
Ên §é
NhËt B¶n
Th¸i Lan
8.004
7.654
7.066
6.804
4.325
3.795
1.642
1.050
990
1.910
59.527
34.000
8.050
7000
1996
1994
1996
1993
1994
1990
1993
1993
1995
1996
1994
1994
1994
1995
Ch©u Mü La Tinh
Zimbabuª
Cujte d,lvoire
Morocco
Ch©u Mü
Mü
Mªxico
C«l«mbia
Costa Rica
£cuador
Céng hoµ Dominican
Pªru
Ch©u Phi
Kªnya
940
690
427
15.522
5.000
4.200
3.600
500
400
200
1.280
1995
1995
1992
1995
1994
1995
1994
1994
1995
1994
1995
(NguyÔn Xu©n Linh, NguyÔn ThÞ Kim Lý, 2005)
§Æc biÖt s¶n xuÊt hoa c©y c¶nh trªn thÕ giíi sÏ tiÕp tôc ph¸t triÓn vµ m¹nh mÏ nhÊt ë c¸c níc Ch©u ¸, Ch©u Phi vµ Ch©u Mü La Tinh. N¨m 1996 gi¸ trÞ xuÊt khÈu ®¹t 7,5 tû ®« la, trong sè ®ã hoa c¾t cµnh lµ 3,46 tû ®« la chiÕm 46,8%, hoa chËu vµ hoa th¶m lµ 3,09 tû ®« la chiÕm 41,7%, c¸c lo¹i l¸ ®Ó trang trÝ lµ 593 triÖu ®« la chiÕm 3,5%. C¸c lo¹i hoa phôc vô nhu cÇu thÞ trêng rÊt ®a d¹ng vµ phong phó, c¸c níc s¶n xuÊt hoa chÝnh nh: Hµ Lan víi hoa c¾t, hoa chËu, hoa trang trÝ, l¸ m¨ng. Mü lµ c¸c lo¹i cá, hoa chËu, hoa th¶m vµ c¸c lo¹i hoa lµm c¶nh, NhËt B¶n lµ hoa c¾t, hoa chËu vµ l¸ m¨ng. Colombia hoa c¾t, hoa th¶m vµ c¸c lo¹i l¸ lµm c¶nh. Israel lµ hoa c¾t cµnh, l¸ m¨ng. §µi Loan lµ hoa c¾t vµ chuyªn s¶n xuÊt c¸c lo¹i h¹t ®Ó trång chËu vµ th¶m. C¸c níc nh ý, T©y Ban Nha, Kenya vµ §an M¹ch chñ yÕu lµ hoa c¾t vµ hoa trång th¶m. Th¸i Lan nh÷ng n¨m gÇn ®©y nghÒ trång hoa rÊt ph¸t triÓn, s¶n xuÊt hoa chËu, hoa th¶m vµ hoa trang trÝ vên c¶nh, c«ng viªn, c¸c trôc ®êng quèc lé rÊt ®îc coi träng, khu Chang Mai lµ vên thùc vËt lín nhÊt Th¸i Lan tËp trung c¸c gièng hoa th¶m trªn thÕ giíi.
Cïng víi tiÕn bé trong s¶n xuÊt hoa c©y c¶nh nãi chung, s¶n xuÊt hoa trång chËu vµ trång th¶m ngµy nay cã rÊt nhiÒu tiÕn bé nh c¶i tiÕn chÕ ®é dinh dìng, sö dông quang chu kú, phßng chèng s©u bÖnh tæng hîp vµ c«ng nghÖ sau thu ho¹ch ®Ó n©ng cao chÊt lîng hoa. Sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ ®« thÞ cña tÊt c¶ c¸c quèc gia trªn thÕ giíi ngµy nay kh«ng mét quèc gia nµo l¹i kh«ng chó ý ®Õn viÖc thiÕt kÕ vên c¶nh, c«ng viªn trong kiÕn tróc ®« thÞ, c¸c trôc ®êng giao th«ng vµ ngo¹i vi thµnh phè, trong c¸c c«ng tr×nh kiÕn tróc c«ng céng, nhµ thê, ®×nh chïa…Vên phong c¶nh ®îc x©y dùng, ph¸t triÓn vµ thay ®æi néi dung, tÝnh chÊt qua mçi thêi kú ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ vµ tèc ®é ®« thÞ ho¸. V× vËy viÖc ph¸t triÓn s¶n xuÊt vµ nghiªn cøu c¸c gièng hoa, c©y c¶nh nãi chung vµ ®Æc biÖt lµ hoa trång th¶m ®ãng vai trß quan träng mang l¹i lîi nhuËn cho nÒn kinh tÕ ®Êt níc [32].
Hoa cóc ngµy nay lµ mét trong nh÷ng lo¹i hoa thêi vô phæ biÕn nhÊt trªn thÕ giíi vµ ®îc a chuéng bëi sù ®a d¹ng, phong phó vÒ mµu s¾c, kÝch cì, h×nh d¸ng hoa vµ h¬n thÕ ng êi ta cã thÓ chñ ®éng ®iÒu khiÓn sù ra hoa cña c©y ®Ó t¹o nguån s¶n phÈm hµng ho¸ liªn tôc vµ æn ®Þnh quanh n¨m.
Theo Narumon (1988) [54] Th¸i Lan còng lµ n íc s¶n xuÊt hoa cóc t ng ®èi m¹nh. HiÖn nay ë Th¸i Lan, cóc ® îc trång quanh n¨m víi s¶n l îng lµ 50.841.500 cµnh c¾t/n¨m, ®¹t n¨ng suÊt 101.700 cµnh/Rai (theo tØ gi¸ 25 bath = 1USD vµ 1bath = 6,25Rai).
ë Trung Quèc, theo hiÖp héi s¶n xuÊt hoa (1991) [39] cóc lµ mét trong 10 lo¹i hoa c¾t quan träng chØ sau hång vµ cÈm ch ng, chiÕm kho¶ng 20% tæng sè hoa c¾t trªn thÞ tr êng b¸n bu«n ë B¾c Kinh vµ C«n Minh. Vïng s¶n xuÊt chÝnh lµ Qu¶ng §«ng, Th îng H¶i vµ B¾c Kinh.
ë Malaixia, cóc chiÕm 23% trong tæng sè hoa c¾t, c¸c gièng míi chñ yÕu nhËp tõ Hµ Lan nh Reagan yellow, Reagan dark. ViÖc s¶n xuÊt hoa cóc cã nhiÒu tiÕn bé trong viÖc c¶i tiÕn chÕ ®é dinh d ìng, sö dông quang chu kú, phßng trõ s©u bÖnh h¹i vµ c«ng nghÖ sau thu ho¹ch ®Ó n©ng cao phÈm chÊt hoa (Limhengjong Mohd (1997) [ 52 ]).
II.2.2. T×nh h×nh s¶n xuÊt vµ ph¸t triÓn c©y hoa ë ViÖt Nam
NghÒ s¶n xuÊt hoa, c©y c¶nh ë ViÖt Nam cã tõ l©u ®êi, nh ng chØ ® îc coi lµ mét ngµnh kinh tÕ cã gi¸ trÞ hµng ho¸ tõ nh÷ng n¨m 1980. Sù ph¸t triÓn cña ngµnh nµy còng ®· gãp phÇn vµo sù ph¸t triÓn kinh tÕ chung cña c¶ n íc. Tèc ®é ph¸t triÓn cña ngµnh hoa c©y c¶nh ® îc thÓ hiÖn b¶ng sau:
B¶ng 2.2. Tèc ®é ph¸t triÓn cña nghµnh hoa, c©y c¶nh giai ®o¹n
1994-2006
ChØ tiªu
N¨m 1994
N¨m 1997
N¨m 2000
N¨m 2003
N¨m 2006
Tæng diÖn tÝch (ha)
3.500
4.800
7.600
10.300
13.400
Gi¸ trÞ s¶n l îng(tr.®)
175.000
268.800
463.600
964.800
1.045.200
Gi¸ trÞ thu nhËp TB (tr.®/ha/n¨m)
51
56
61
72
78
Møc t¨ng diÖn tÝch so víi 1994 (lÇn)
1,0
1,38
2,17
2,94
3,83
(Nguån: Sè liÖu thèng kª vµ ®iÒu tra tæng hîp cña ViÖn Nghiªn cøu Rau qu¶ n¨m 2006)
ViÖt Nam lµ níc n«ng nghiÖp, diÖn tÝch trång trät trªn 7 triÖu ha, 80% d©n sè lµm n«ng nghiÖp, nh©n d©n ta cÇn cï chÞu khã, cã kinh nghiÖm s¶n xuÊt hoa l©u ®êi. Níc ta cã nhiÒu vïng thuËn lîi cho nghÒ trång hoa ph¸t triÓn nh H¶i Phßng, Sa Pa, §µ L¹t, Hµ Néi (víi nh÷ng lµng hoa truyÒn thèng nh Ngäc Hµ, Nghi Tµm, Qu¶ng B¸, NhËt T©n) [5].
Sù ph¸t triÓn cña nÒn n«ng nghiÖp bÒn v÷ng gãp phÇn thóc ®Èy chuyÓn ®æi c¬ cÊu c©y trång, ®a mét phÇn diÖn tÝch trång lóa, rau sang trång hoa n©ng cao thu nhËp cho cuéc sèng ngêi d©n nh viÖc chuyÓn ®æi c¬ cÊu c©y trång sang s¶n xuÊt c©y c¶nh l©u n¨m: chi phÝ cho 1ha lµ 28.000.000®, lîi nhuËn thu ®îc lµ 90.000.000®/ha/n¨m so víi ®Êt trång 2 lóa 1 mµu chi phÝ lµ 11.4 triÖu/ha/n¨m, lîi nhuËn ®¹t 7,6 triÖu/ha [19]. Trong thêi gian 3 - 3,5 th¸ng, chi phÝ ®Çu t trªn mét sµo b¾c bé trång hoa Lily theo ph¬ng thøc nhµ líi ®¬n gi¶n chi phÝ 88.700.000® cho thu nhËp 133.770.000® tõ hoa vµ phÇn cñ cã thÓ lµ vËt liÖu gièng nÕu b¶o qu¶n vµ ®îc xö lý l¹nh. Mét sµo hoa V¹n Thä vèn ban ®Çu 3 triÖu vµ h¬n mét th¸ng ch¨m sãc, chi phÝ cho xÞt thuèc, tíi níc cho thu nhËp 12 triÖu ®ång t¹i T©n Phó.
NghÒ trång hoa kh«ng chØ ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao, cßn ®ãng gãp nhiÒu lîi Ých to lín kh¸c nh: nh÷ng vïng kh« c»n khi diÖn tÝch trång c¸c c©y hoa mµu kh¸c gÆp khã kh¨n th× trång hoa c©y c¶nh l¹i tá ra u thÕ h¬n v× hoa c©y c¶nh thêng lµ nh÷ng c©y cã søc sèng m·nh liÖt, lµm ®Ñp c¶nh quan m«i trêng, kh«ng gian chËt hÑp, nhiÒu lo¹i hoa c©y c¶nh lµ vÞ thuèc ch÷a bÖnh [5]. Trång hoa níc ta lµ nghÒ míi ph¸t triÓn. DiÖn tÝch trång hoa cßn nhá, chØ b»ng 0,04% diÖn tÝch trång trät. DiÖn tÝch tËp trung chñ yÕu ë Hµ Néi víi 1000ha vµ TP. Hå ChÝ Minh víi 800 ha, §µ L¹t 200 ha, vµ s¶n xuÊt ph©n bè t¹i c¸c tØnh nh b¶ng 2.2. DiÖn tÝch trång hoa t¹i khu vùc thµnh phè vµ ®« thÞ cã xu híng gi¶m nhng s¶n lîng t¨ng thÓ hiÖn sù ®ãng gãp cña khoa häc c«ng nghÖ ¸p dông trong s¶n xuÊt hoa c©y c¶nh (nh kü thuËt nh©n gièng v« tÝnh). Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y cïng víi nhu cÇu hoa c¾t ngµy cµng cao, hoa trång chËu vµ trång th¶m ®ang dÇn ®ãng gãp vai trß quan träng.
Hoa trång chËu cã u ®iÓm lµ hoa bÒn, sö dông ®îc thêi gian dµi chñ ®éng ®îc ®iÒu kiÖn ch¨m sãc h¬n hoa c¾t, sö dông trang trÝ néi thÊt khu ®« thÞ lín, ®¸p øng nhu cÇu trång hoa c©y c¶nh theo môc ®Ých vµ thêi gian sö dông thay ®æi. Hoa thêi vô lµ hoa trång kinh doanh vµo dÞp tÕt Nguyªn §¸n, vµ c¸c ngµy lÔ lín nh ngµy 8 /3; 30/4 vµ 1/5; 19/5; 2/9; 20/ 11; 22/12 tÕt d¬ng lÞch vµ tÕt nguyªn ®¸n… Hoa trång quanh n¨m cung cÊp cho nhu cÇu hµng ngµy vµ c¸c héi nghÞ hay vµo c¸c ngµy mång 1 vµ ngµy r»m c¸c th¸ng ©m lÞch. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y s¶n xuÊt hoa níc ta t¨ng nhanh nhng chñ yÕu vÉn lµ trång ngoµi tù nhiªn, ngêi n«ng d©n trång hoa, c©y c¶nh ph¶i ®èi ®Çu víi rñi ro thÊt thu do ¶nh hëng cña thêi tiÕt nh t¹i lµng hoa HiÖp B×nh Ch¸nh – TP. Hå ChÝ Minh hµng ngh×n c©y mai bÞ h h¹i v× ngËp lò [ 63 ].S¶n xuÊt hoa, c©y c¶nh níc ta cßn nhá lÎ, cha tËp trung. §Ó kh¾c phôc nh÷ng khã kh¨n vµ tËn dông tiÒm n¨ng lîi thÕ vÒ ®iÒu kiÖn khÝ hËu, quy ho¹ch s¶n xuÊt, vµ ¸p dông khoa häc c«ng nghÖ trong s¶n xuÊt lµ viÖc lµm hiÖu qu¶ vµ ®ang ®îc quan t©m. Nh n¨m 2004 c«ng ty Hasfarm (100% vèn ®Çu t níc ngoµi, víi ph¬ng tiÖn kü thuËt tiªn tiÕn cña Hµ Lan t¹i §µ L¹t - L©m §ång ), øng dông c«ng nghÖ míi vµo s¶n xuÊt hoa hång, cóc, ®ång tiÒn, lyli, gièng nhËp néi tõ Hµ Lan víi 28 ha nhµ líi, kÕt qu¶ cho n¨ng suÊt vµ thu hiÖu qu¶ kinh tÕ cao gÊp 20 - 30 lÇn so víi trång hoa th«ng thêng. Kü thuËt trång hoa ngµy cµng tiªn tiÕn, cã nh÷ng kü thuËt vÒ trång trät, t¹o h×nh c©y c¶nh, bÝ quyÕt l©u n¨m ®îc duy tr× vµ ph¸t triÓn. Nh÷ng c«ng nghÖ kü thuËt míi tiªn tiÕn ®îc chuyÓn giao vÒ cho ngêi n«ng d©n vµ ngêi trång hoa: c«ng nghÖ nu«i cÊy m«, c¸ch ®iÒu tiÕt cho hoa ®Ñp, hoa tr¸i vô. N¨m 2006 Festival hoa ë §µ L¹t nãi lªn ý nghÜa vµ gi¸ trÞ nghÒ trång hoa ë níc ta [ 26 ], qua ®ã thóc ®Èy viÖc s¶n xuÊt hoa vµ ®Çu tõ níc ngoµi vµo s¶n xuÊt hoa trong níc, thu hót kh¸ch th¨m quan níc ngoµi, giíi thiÖu ViÖt Nam cïng b¹n bÌ thÕ giíi.
Qua ®ã cã thÓ kÕt luËn r»ng: ViÖc s¶n xuÊt vµ ph¸t triÓn c©y hoa n íc ta cã nhiÒu thuËn lîi nh ng bªn c¹nh ®ã còng gÆp kh«ng Ýt khã kh¨n nhÊt lµ vèn ®Çu t . MÆc dï s¶n l îng cao, lîi nhuËn nhiÒu, nh ng chi phÝ cho viÖc trång c©y hoa lµ t ¬ng ®èi lín, tuú theo møc ®é th©m canh mµ cã thÓ tõ 2 - 3,5 triÖu ®ång/sµo B¾c Bé, ®©y lµ mét h¹n chÕ cho nh÷ng hé nghÌo muèn chuyÓn dÞch c¬ cÊu c©y trång. §iÒu nµy cÇn ph¶i cã sù gióp ®ì cña c¸c cÊp chÝnh quyÒn ®Þa ph ¬ng trong viÖc cho vay vèn, hç trî mét phÇn kinh phÝ vµ gièng hoÆc vËt t kh¸c. H¬n n÷a s¶n phÈm hoa t ¬i cao cÊp, hoa trång chËu yªu cÇu chÊt l îng cao, ®Ó tr¸nh rñi ro vÒ gièng, s©u bÖnh vµ c¸c yÕu tè kh¸ch quan kh¸c, nhÊt thiÕt ph¶i cã ch ¬ng tr×nh tËp huÊn, chuyÓn giao tiÕn bé kü thuËt xuèng c¸c vïng s¶n xuÊt, n©ng cao tr×nh ®é kü thuËt cho ng êi d©n vÒ gièng, ph©n bãn, b¶o vÖ thùc vËt vµ c¸c biÖn ph¸p kü thuËt, nh»m t¨ng n¨ng suÊt chÊt l îng hoa tr¸i vô vµ x©y dùng nh÷ng m« h×nh trång hoa cã hiÖu qu¶ cao.
II.3. T×nh h×nh nghiªn cøu c©y hoa trªn thÕ giíi vµ ë ViÖt Nam liªn quan ®Õn néi dung nghiªn cøu
II.3.1. LÞch sö ph¸t triÓn kü thuËt lµm bÇu cho c©y con.
Theo Kaplina (1976) [62] vµo nh÷ng n¨m 60 cña thÕ kû 20 Bé m«n Rau Qu¶ Tr êng §¹i häc N«ng nghiÖp Leningrat ®· tiÕn hµnh nghiªn cøu vµ øng dông kü thuËt trång c©y gièng trong tói nilon trong nhµ l íi cã m¸i che ®· ®¹t ® îc kÕt qu¶ tèt vµ sau ®ã ph ¬ng ph¸p chuÈn bÞ c©y gièng trång trong tói nilon ® îc øng dông réng r·i trong s¶n xuÊt n«ng nghiÖp.
Sau n¨m 1970 diÖn tÝch nhµ kÝnh, nhµ l íi cã m¸i che ngµy cµng t¨ng. Vµo nh÷ng n¨m 1967-1970 ë phÝa nam Kadacstan ®· chuÈn bÞ ® îc 200 triÖu c©y con gièng hµng n¨m trång trong bÇu ®Ó trång ra ®ång ruéng. KÕt qu¶ cho thÊy: c¸c c©y nµy sinh tr ëng, ph¸t triÓn nhanh h¬n so víi c¸c c©y trång tõ h¹t trùc tiÕp ngoµi ®ång (do h×nh thµnh c¬ quan sinh s¶n sím vµ cho n¨ng suÊt cao) [62].
ë ViÖt Nam, khi lµm bÇu ®Êt cho d a (d a chuét, d a lª, d a hÊu) TrÇn Kh¾c Thi (1980) [27] cho biÕt:
- Lµm bÇu ®Êt cho c©y con sÏ tranh thñ ® îc thêi vô khi ®Êt trång ch a ®îc gi¶i phãng hoÆc ch a kÞp lµm do m a kÐo dµi.
- Gãp phÇn c¶i t¹o ®Êt do ®· ® a mét l îng ®Êt bïn, ph©n b¾c môc vµ trÊu ®¸ng kÓ xuèng ruéng.
- Gi¶m ® îc c«ng ch¨m sãc c©y con nhÊt lµ kh©u t íi n íc.
- B¶o ®¶m mËt ®é c©y (do tû lÖ c©y sèng rÊt cao), chÊt l îng c©y con tèt h¬n.
Tuy nhiªn do kü thuËt lµm bÇu cßn phøc t¹p tèn nhiÒu c«ng vµ vËt liÖu nªn hiÖu qu¶ kinh tÕ ch a cao vµ kh¶ n¨ng phæ biÕn cßn h¹n chÕ.
II.3.2. T×nh h×nh nghiªn cøu c¸c gi¸ thÓ
Tõ nh÷ng n¨m 60 cña thÕ kû 20, ë Liªn X« cò ®· tiÕn hµnh nghiªn cøu vµ øng dông kü thuËt trång c©y con trong tói nilon trong nhµ l íi cã m¸i che ®· ®¹t kÕt qu¶ cao. Sau ®ã, ph ¬ng ph¸p nµy ®· ® îc phæ biÕn trong s¶n xuÊt n«ng nghiÖp.
Ngµy nay, ¬m c©y gièng ®Ó trång rau sím ngoµi trêi trong c¸c nhµ kÝnh cã ®iÒu khiÓn nhiÖt ®é, ¸nh s¸ng,v.v.. ® îc øng dông réng r·i ë c¸c n íc Liªn X« cò vµ hÇu kh¾p c¸c n íc trªn thÕ giíi.
Vai trß quan träng nhÊt cña c¸c nhµ l íi cã m¸i che vµ nhµ kÝnh lµ chuÈn bÞ c©y gièng cã chÊt l îng cao ®Ó trång ngoµi ®ång ruéng, chÝnh v× ®ã mµ diÖn tÝch nhµ l íi, nhµ kÝnh ngµy cµng t¨ng (Kaplina, 1976 [62].
Qua ®ã Trung t©m nghiªn cøu ph¸t triÓn Rau ch©u ¸ khuyÕn c¸o viÖc sö dông rªu than bïn hoÆc chÊt kho¸ng ® îc coi nh m«i tr êng tèt cho c©y con. VÝ dô: ®èi víi ít sö dông 3 phÇn than bïn + 1phÇn chÊt kho¸ng. Hçn hîp ®Æc biÖt bao gåm ®Êt + rªu than bïn + ph©n chuång. TrÊu hun vµ trÊu ®èt còng ® îc sö dông nh thµnh._. phÇn cña hçn hîp.
Trong “Kü thuËt qu¶n lý v ên ¬m” khi nghiªn cøu vÒ kü thuËt lµm bÇu c©y con cho hÇu hÕt c¸c lo¹i rau, Trung t©m nghiªn cøu ph¸t triÓn Rau ch©u ¸ (AVRDC) (1992) [38] ®· giíi thiÖu c¸ch pha trén gi¸ thÓ gåm ®Êt + ph©n + c¸t + trÊu hun theo tû lÖ 5:3:1:1. BÇu cã thÓ sö dông l¸ chuèi hoÆc bÇu nilon cã ® êng kÝnh 5 - 7 cm cao 10 cm. C©y trång trong bÇu cã thÓ ®¹t 100% tû lÖ sèng ngoµi ®ång, bé rÔ ph¸t triÓn, l¸ nhiÒu, h¹n chÕ sù chét cña c©y sau khi cÊy chuyÓn ra ngoµi ruéng. C©y trång trong bÇu cã thÓ vËn chuyÓn ®i xa.
ë c¸c n íc ®ang ph¸t triÓn, hçn hîp ®Æc biÖt gåm ®¸ tr©n ch©u, than bïn cã s½n ë d¹ng sö dông ® îc, cung cÊp ngay cho môc ®Ých thay thÕ cho ®Êt. C¸c trang tr¹i th©m canh chñ yÕu ë c¸c n íc ®ang ph¸t triÓn thiªn vÒ nhËp khÈu nh÷ng hçn hîp kh«ng ph¶i lµ ®Êt nµy, kh«ng cã kh¶ n¨ng khai th¸c viÖc sö dông vËt liÖu s½n cã ë ®Þa ph ¬ng. Thùc tÕ, m«i tr êng nhiÖt ®íi cã rÊt nhiÒu vËt liÖu cã thÓ sö dông pha chÕ hçn hîp bÇu trong v ên ¬m. Hçn hîp bÇu trong v ên ¬m cÇn ®¶m b¶o kh¶ n¨ng gi÷ n íc vµ lµm tho¸ng khÝ, kh¶ n¨ng cung cÊp dinh d ìng cho c©y trång, s¹ch bÖnh. Hçn hîp bÇu v ên ¬m ® îc sö dông cã rÊt nhiÒu c«ng thøc phèi trén, dùa vµo kh¶ n¨ng cã s½n cña nguyªn vËt liÖu cã tû lÖ 1:1:1 lµ c¸t r©y + ®Êt v ên + ph©n h÷u c¬; ®Êt v ên + bét x¬ dõa + ph©n h÷u c¬ hay ®Êt v ên + ph©n chuång + bét x¬ dõa. Nh÷ng vïng s¶n xuÊt chuyªn canh, s¶n xuÊt c©y con trong khay ®· gãp phÇn c¶i tiÕn kü thuËt v ên ¬m, nã ®· trë thµnh mét nghÒ kinh doanh, mét sè n«ng d©n s¶n xuÊt c©y con víi sè l îng lín ®Ó b¸n cho n«ng d©n kh¸c (Theo TrÇn V¨n Lµi vµ cs., 2002 [ 16 ].
§Êt kh«ng ph¶i lµ m«i tr êng tèt cho c©y con. Cho thªm c¸t hoÆc c¸t + than bïn sÏ t¹o ra mét hçn hîp rÊt tèt. NhiÒu n¬i ®· vµ ®ang ph¸t triÓn nh÷ng hçn hîp ®Æc biÖt mµ cã thÓ ® îc sö dông. Nh÷ng hçn hîp nµy kh«ng sö dông ®Êt ruéng khi ®Êt ruéng bÞ « nhiÔm do s©u bä vµ do hãa chÊt. Sù kh¸c nhau cña m«i tr êng nh©n t¹o ® îc thÓ hiÖn nh sau:
Theo Lawtence; Newell (1950) [49] cho biÕt ë Anh sö dông hçn hîp ®Êt mïn + than bïn + c¸t th« (tÝnh theo thÓ tÝch) cã tû lÖ 2:1:1 ®Ó gieo h¹t, ®Ó trång c©y lµ 7:3:2.
Masstalerz (1977) [ 51 ] cho biÕt ë Mü ® a ra c«ng thøc phèi trén (tÝnh theo thÓ tÝch) thµnh phÇn hçn hîp bÇu bao gåm mïn sÐt vµ mïn c¸t sÐt vµ mïn c¸t cã tû lÖ 1:2:2; 1:1:1 hay 1:2:0 ®Òu cho hiÖu qu¶. Cho thªm 5,5 - 7,7g bét ®¸ v«i vµ 7,7 - 9,6g supe photphat cho 1 ®¬n vÞ thÓ tÝch.
Bunt (1965) [ 36] sö dông hçn hîp cho gieo h¹t (tÝnh theo thÓ tÝch) 1 than bïn rªu n íc + 1 c¸t + 2,4kg/m3 ®¸ v«i nghiÒn vµ hçn hîp trång c©y) 3 than bïn rªu n íc + 1 c¸t + 1,8kg ®¸ v«i nghiÒn ®Òu cho thÊy c©y con mËp, khoÎ.
Nghiªn cøu vÒ thµnh phÇn gi¸ thÓ cho c©y con cµ chua ë Philippin, Duna (1997) [52 ] cho biÕt: víi mét khay cã kÝch th íc 35 x 21 x 10 cm cã 72 lç (kÝch th íc lç lµ 6 x 6 cm) th× thµnh phÇn bÇu cã tû lÖ ®Êt, ph©n chuång, trÊu hun lµ 1:1:1 (theo thÓ tÝch) vµ 10g N-P-K (15 - 15 - 15).
§èi víi c©y ít nhiÖt ®é thÝch hîp cho sù n¶y mÇm cña h¹t lµ 20 - 30oC. Sè ngµy trung b×nh sau khi gieo h¹t cho tíi khi c©y mäc ë nhiÖt ®é ®Êt kh¸c nhau lµ kh¸c nhau. Sù n¶y mÇm cña h¹t cã thÓ thay ®æi phô thuéc vµo gièng, chÊt l îng h¹t gièng vµ hçn hîp ®Êt gieo c©y. Berke (1997) [ 60 ] cho biÕt: ë Trung t©m nghiªn cøu ph¸t triÓn Rau ch©u ¸ sö dông khay cã 70 lç ®Ó gieo c©y con. M«i tr êng trong c¸c khay lµ rªu than bïn, ®Êt ®· chuÈn bÞ, hoÆc hçn hîp trong chËu ® îc chuÈn bÞ tõ: ®Êt + ph©n chuång + trÊu hun + chÊt kho¸ng vµ c¸t. Sö dông hçn hîp 70% rªu than bïn vµ 30% chÊt kho¸ng th«. NÕu tù chuÈn bÞ hçn hîp trong chËu sö dông c¸c thµnh phÇn kh«ng th« nÕu cã thÓ nªn khö trïng b»ng nåi hÊp hoÆc lß nãng ë nhiÖt ®é 120 oC trong 2 giê. Ngoµi ra cho thªm mét l îng phô P2O5 vµ K2O vµo gióp cho sù ph¸t triÓn cña c©y con.
Theo Kaplina (1976) [62], ®èi víi cïng mét lo¹i c©y nh ng víi thµnh phÇn gi¸ thÓ kh¸c nhau cho n¨ng suÊt kh¸c nhau: §Ó gieo h¹t c¶i b¾p, c¶i xanh nÕu thµnh phÇn gi¸ thÓ gåm 3 phÇn mïn + 1 phÇn ®Êt ®åi + 0,3 phÇn ph©n bß vµ trong 1kg hçn hîp trªn cho thªm 1gN, 4gP2O5, 1gK2O th× n¨ng suÊt sím ®¹t 181,7 t¹/ha. NÕu thµnh phÇn gi¸ thÓ gåm than bïn 3 phÇn + mïn 1 phÇn + ph©n bß 1 phÇn vµ l îng chÊt kho¸ng nh trªn th× n¨ng suÊt sím ®¹t 170 t¹/ha. Kh«ng chØ ®èi víi c¶i b¾p, c¶i xanh mµ ®èi víi d a chuét còng thÕ. NÕu thµnh phÇn gi¸ thÓ c©y con gåm 4 phÇn mïn + 1 phÇn ®Êt ®åi vµ trong 1kg hçn hîp trªn cho thªm 1g N, 4g P2O5 vµ 1g K2O th× n¨ng suÊt sím ®¹t 238 t¹/ha. NÕu thµnh phÇn gi¸ thÓ gåm 4 phÇn mïn + 1 phÇn ®Êt trång th× n¨ng suÊt sím ®¹t lµ 189 t¹/ha.
ChÊt th¶i h÷u c¬ lµ tiÒn ®Ò lµm t¨ng gi¸ trÞ th ¬ng m¹i cña c¸c lo¹i gi¸ thÓ. Nhê vµo kü thuËt, c«ng nghÖ mµ lµm t¨ng chÊt l îng c©y vµ gi¶m thêi gian s¶n xuÊt. Cho thÊy lîi nhuËn cña viÖc sö dông gi¸ thÓ trªn vïng ®Êt nghÌo dinh dìng ( Hoitink vµ cs., 1991 [ 47 ] Hoitink vµ cs., 1993 [ 46 ]). Stoffella vµ Graetz (1996) [ 58]). Vµ lµm t¨ng thªm l îng ®¹m trong ®Êt (Sims, 1995 [ 57 ]).
Cã rÊt nhiÒu c«ng tr×nh nghiªn cøu vÒ thµnh phÇn cña gi¸ thÓ ¶nh h ëng ®Õn chÊt l îng c©y trång. Tïy tõng lo¹i c©y kh¸c nhau mµ gi¸ thÓ cã thµnh phÇn kh¸c nhau.
Theo kÕt qu¶ ®iÒu tra cña ViÖn Thæ nh ìng N«ng hãa (2003) [ 34 ]: ViÖc nghiªn cøu vµ sö dông gi¸ thÓ cho c©y con giai ®o¹n v ên ¬m ë ViÖt Nam trªn nhiÒu ®èi t îng c©y trång nh : c©y l©m nghiÖp, c©y c«ng nghiÖp, c©y ¨n qu¶, rau gièng vµ rau an toµn, hoa c©y c¶nh.v.v.. KÕt qu¶ cho thÊy:
- Nhãm c©y l©m nghiÖp: tû lÖ ®Êt lµ 100%, do vËy ®é pH kh¸ thÊp vµ gi¸ thÓ rÊt nÆng, kh¶ n¨ng gi÷ Èm vµ søc chøa Èm tèi ®a kh«ng cao, dung träng lín nh ng ®é tr ¬ng l¹i nhá, cac bon tæng sè (OC) thÊp vµ N-P-K Ýt.
- Nhãm c©y c«ng nghiÖp: gi¸ thÓ cho chÌ ë Phó Thä vµ ®iÒu ë Quy Nh¬n cã nh÷ng nh îc ®iÓm t ¬ng tù nh nhãm c©y l©m nghiÖp. Riªng víi c©y ®iÒu Nam Bé cña ViÖn Khoa häc Kü thuËt N«ng nghiÖp MiÒn Nam, th× thµnh phÇn chÊt ®én h÷u c¬, ®é Èm vµ søc chøa Èm tèi ®a kh¸ cao, cac bon tæng sè vµ NPK lín còng nh hÇu hÕt c¸c nguyªn tè kh¸c.
- Nhãm c©y ¨n qu¶: gi¸ thÓ cho c©y ¨n qu¶ cña ViÖn nghiªn cøu c©y ¨n qu¶ MiÒn Nam cã tû lÖ vµ thµnh phÇn dinh d ìng t ¬ng ®èi hîp lý. Cña BÕn Tre tû lÖ ®Êt cßn cao, gi¸ thÓ cña H¶i D ¬ng ®Êt 100%, do vËy cac bon tæng sè, ®é Èm kh¸ thÊp vµ søc chøa Èm h¹n chÕ.
- Nhãm rau gièng vµ rau an toµn: gi¸ thÓ v ên ¬m gièng rau cña Thµnh phè Hå ChÝ Minh cã tû lÖ ®Êt, h÷u c¬ vµ dinh d ìng hîp lý, æn ®Þnh, gi¸ thÓ cña §µ L¹t thµnh phÇn ®Êt than bïn kh¸ cao nh ng c¸c thµnh phÇn kh¸c phï hîp.
- Nhãm hoa, c©y c¶nh: gi¸ thÓ cho hoa vµ c©y c¶nh cña c«ng ty §Êt S¹ch Thµnh phè Hå ChÝ Minh còng cã nh÷ng tÝnh chÊt lý, hãa häc t ¬ng ®èi thÝch hîp ®èi víi c©y trång, nguyªn liÖu h÷u c¬ (x¬ dõa) ® îc xö lý tèt ®Ó phèi trén gi¸ thÓ.
- Nhãm gi¸ thÓ cña n íc ngoµi: gi¸ thÓ trång hoa hång cña Th¸i Lan thu thËp ® îc cã nhiÒu h¹n chÕ vÒ dinh d ìng, c¶ hai lo¹i cóc vµ hång tû lÖ h÷u c¬ cßn Ýt do vËy kh¶ n¨ng gi÷ Èm kh«ng cao.
T¸c gi¶ Ph¹m ThÞ Kim Thu vµ §Æng ThÞ V©n cho biÕt (1997) [ 28 ]: nÒn ®Êt + ph©n h÷u c¬ + c¸t ®en tû lÖ lµ 1:1:1 cã phñ mét líp c¸t ®en 2cm lªn trªn lµ tèt nhÊt khi ®a chuèi nu«i cÊy m« ra v ên ¬m. §èi víi c©y con ® îc gieo tõ h¹t kh¶ n¨ng thÝch øng víi m«i tr êng lµ cao h¬n so víi c©y in vitro nh ng thêi kú c©y con ¶nh h ëng lín ®Õn sinh tr ëng, ph¸t triÓn, n¨ng suÊt cña c©y sau nµy. V× vËy, viÖc x¸c ®Þnh gi¸ thÓ vµ hµm l îng chÊt kho¸ng cho c©y con trong bÇu còng rÊt quan träng.
Theo Vò C«ng HËu (1999) [ 9 ], ®Ó ¬m c©y ¨n qu¶ trong tói PE lý t ëng nhÊt lµ dïng mét phÇn mïn hoai + mét phÇn c¸t vµ mét phÇn ®Êt thÞt trén ®Òu, c©y cßn nhá cÇn tho¸ng th× t¨ng mïn lªn 1 chót. Cã ng êi dïng tro + x¬ dõa + vôn trÊu + mïn c ¸ thay cho mïn nh ng kh«ng tèt b»ng vµ chØ nªn dïng khi c©y míi mäc, cÇn tho¸ng h¬n lµ cÇn ¨n. Khi ¬m c©y gièng b»ng hom th× ®Êt c¾m hom ph¶i thËt tho¸t n íc. Lóc ®Çu dïng mét phÇn mïn vµ mét phÇn c¸t, sau khi hom ra rÔ, b¾t ®Çu n¶y mÇm cã thÓ chuyÓn sang ë gi¸ thÓ cã thªm mét phÇn ®Êt thÞt (li-m«ng) ®Ó t¨ng dinh d ìng.. ë bÓ, ë tói polyetylen (PE) d íi ®¸y nªn bá thªm mét líp ®¸ r¨m, c¸t th« v.v.. cho tho¸t n íc.
Víi c©y ¨n qu¶ khi gieo h¹t trong tói bÇu cho c©y gèc ghÐp vµ c©y trång tõ h¹t. Th× hçn hîp bÇu ® îc sö dông lµ ®Êt + ph©n chuång hoai môc víi tû lÖ lµ 1m3 ®Êt mÆt + 200 – 300 kg ph©n chuång + 10 - 15kg supe l©n. Khi nh©n gièng c©y cã mói trong hçn hîp tói bÇu mµu ®en cì 16 – 35 cm th× ®Êt mµu lµ 1/3 + 1/3 c¸t vµng + 1/3 mïn h÷u c¬ + 100 g/bÇu ph©n N-P-K (ViÖn Nghiªn cøu rau qu¶, 2002 [33]).
Theo D ¬ng Thiªn T íc (1997) [ 32 ] ®Ó nh©n gièng c©y trong v ên dïng chËu, bån ®Ó gi©m. D íi ®¸y bån chËu nªn lãt b»ng than cñi ®Ó dÔ tho¸t n íc, bªn trªn dïng 4/5 bïn ao ph¬i kh«, ®Ëp nhá vµ 1/5 c¸t vµng (hoÆc c¸t ®en) trén phñ mét líp tro bÕp mÞn.
T¸c gi¶ Lª Quang Th¸i (2003) [ 24 ] cho biÕt gi¸ thÓ 3 ®Êt + 1 x¬ dõa (hoÆc cá kh«) + 0,1 ph©n chuång + 0,02 - 0,04 supe l©n vµ t íi n íc võa ®ñ ®Ó s¶n xuÊt c©y l©m nghiÖp cho kÕt qu¶ tèt, bÇu kh«ng bÞ vì khi va ®Ëp m¹nh, c©y sinh trëng ph¸t triÓn tèt, tiÕt kiÖm ® îc h¹t gièng vµ diÖn tÝch v êm ¬m. Tuy nhiªn, gi¸ thµnh s¶n xuÊt c©y gièng cßn cao.
ë c©y hoa hång, c¸c t¸c gi¶ §Æng V¨n §«ng vµ cs., (2002) [6 ] cho biÕt: khi gieo h¹t lµm gèc ghÐp cho thÊy v ên ¬m tèt nhÊt lµ trong nhµ che nilon hoÆc gi¸ thÓ gieo trªn khay. C©y gieo trªn khay mäc ®Òu h¬n, nhanh h¬n vµ rót ng¾n ® îc thêi gian ¬m c©y. Khi gieo trªn nÒn ®Êt ngoµi trêi th× ph¶i ® a ra trång sím h¬n v× sau trång ph¶i mÊt kho¶ng 1 th¸ng c©y míi phôc håi sinh tr ëng. Víi gi¸ thÓ gi©m cµnh, nã ¶nh h ëng rÊt lín tíi kh¶ n¨ng ra rÔ vµ tû lÖ sèng cña c©y, c¸c t¸c gi¶ ®· ® a ra 2 c«ng thøc tèt nhÊt lµ: 30% ®Êt ®åi + 30% ®Êt phï sa + 40% trÊu hun vµ 20% xØ than + 40% ®Êt phï sa + 40% trÊu hun.
Theo Ng« Sü Hoµi vµ cs., (1995) [ 11 ]: ®Êt dïng cho v ên ¬m ph¶i mµu mì, t¬i xèp vµ dÔ thÊm n íc. BÇu ph¶i ®æ ®Çy víi hçn hîp nh÷ng phÇn b»ng nhau (1:1:1) gåm cã ®Êt, ph©n h÷u c¬ vµ c¸t (trén ®Òu tr íc khi cho vµo b×nh). CÇn ®æ hçn hîp ®Êt ®Çy tói bÇu ®Ó phÇn trªn cña tói kh«ng qu¨n xuèng ngän c©y con lµm chÕt c©y.
Theo Ng« ThÞ H¹nh (1997) [ 8 ] cho biÕt: c¶i bao gieo trong khay cã tû lÖ ®Êt + c¸t + ph©n chuång + trÊu hun lµ 3:1:1:1 th× l îng N-P-K bæ sung vµo hçn hîp nµy 500g sunfat am«n, 500g supe phosphat vµ 170g clorua kali trong 1 tÊn ®Êt.
T¸c gi¶ TrÇn Kh¾c Thi (1980) [27 ] cho biÕt ®Ó trång c©y dùa trªn diÖn tÝch dµnh cho c©y vô thu ®«ng, dïng bÇu ®Êt ®Ó gieo c©y con víi thµnh phÇn vËt liÖu gåm: 60% mïn trÊu hoÆc r¬m ®· môc + 20% bïn + 15% ph©n b¾c môc vµ 5% c¸t (tû lÖ 3:1:0,75:0,25). Cã thÓ trén thªm ph©n hãa häc víi sè l îng: 1m3 hçn hîp r¾c 0,5kg ®¹m sun ph¸t vµ kali 1,5kg l©n. KÕt qu¶ cho thÊy: Gieo bÇu ®¶m b¶o mËt ®é c©y (do tû lÖ c©y sèng rÊt cao); chÊt l îng c©y con tèt h¬n, tranh thñ ® îc thêi gian gieo sím h¬n tõ 10 - 20 ngµy; mçi ha tiÕt kiÖm ® îc 120 - 150 c«ng gi¶m nhÑ c«ng gieo vµ t íi n íc.
Së N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n Hµ Néi (2003) [ 20 ] b»ng nghiªn cøu b íc ®Çu, ®· ® a ra kÕt qu¶ 5 c«ng thøc phèi trén gi¸ thÓ cho 5 lo¹i c©y trång nh sau: c©y hång §µ L¹t: than bïn 76,5% + bÌo d©u 13,5% + ®Êt 10%; c©y c¶nh: than bïn 76,5% + 6,75% trÊu + 6,75% bÌo d©u + 10% ®Êt. ; hoa gièng: than bïn 45% + 22,5% trÊu + 22,5% bÌo d©u + 10% ®Êt; ít: than bïn 67,5% + 22,5% trÊu hun + 10% ®Êt vµ cµ chua: 67,5% than bïn + 22,5% bÌo d©u + 10% ®Êt.
II.3.3. Nghiªn cøu vÒ ph©n bãn
Hoµng Minh TÊn vµ cs., (2000) [ 22 ] cho biÕt: §¹m (N) lµ thµnh phÇn cña nguyªn sinh chÊt tÕ bµo, axit amin, c¸c enzim vµ diÖp lôc. §¹m lµm t¨ng sinh trëng vµ ph¸t triÓn cña m« sèng, quyÕt ®Þnh phÈm chÊt n«ng s¶n.
L©n (P) lµ thµnh phÇn cña axit nucleic, photphatit, protein, lipit, coenzim... L©n cÇn thiÕt cho sù ph©n chia tÕ bµo, m« ph©n sinh, kÝch thÝch sù ph¸t triÓn cña rÔ, ra hoa, sù ph¸t triÓn cña qu¶ vµ h¹t [22].
Kali (K) ho¹t hãa c¸c enzim cã liªn quan ®Õn qu¸ tr×nh quang hîp, chuyÓn hãa hydratcacbon vµ protein còng nh gióp di chuyÓn vµ duy tr× sù æn ®Þnh cña chóng. Kali ®iÒu khiÓn qu¸ tr×nh sö dông n íc b»ng ®ãng më khÝ khæng, thóc ®Èy qu¸ tr×nh sö dông ®¹m d¹ng NH4+ vµ t¨ng kh¶ n¨ng chèng chÞu bÖnh [22].
Môc ®Ých cña gieo ¬m c©y con lµ thu ® îc mét quÇn thÓ c©y gièng ®ång nhÊt, sinh tr ëng tèt, kh«ng bÞ s©u bÖnh h¹i, ®¸p øng ® îc nhu cÇu cña s¶n xuÊt. §Êt v ên ¬m ph¶i lµ lo¹i ®Êt tèt giµu dinh d ìng, t íi tiªu tèt. Theo Hå H÷u An vµ T¹ Thu Cóc vµ cs., (2000) [ 1 ] th× nªn bãn 3 t¹ ph©n chuång, 5 - 10kg ph©n l©n, 2 - 3kg ph©n kali cho 1 sµo v ên ¬m (360m2).
Thêi kú n¶y mÇm cña h¹t còng nh thêi kú c©y con th× yÕu tè ¶nh h ëng lín nhÊt lµ nhiÖt ®é, n íc vµ oxy trong ®Êt. Nång ®é muèi tan trong ®Êt cã ¶nh h ëng ®Õn sù n¶y mÇm cña h¹t v× nÕu ¸p suÊt thÈm thÊu cña ®Êt cao, h¹t kh«ng hót ® îc n íc vµ kh«ng thÓ n¶y mÇm ® îc. V× vËy, viÖc bãn ph©n lóc gieo h¹t cÇn hÕt søc chó ý vµ tïy tõng lo¹i rau mµ cã chÕ ®é bãn phï hîp (Theo T¹ Thu Cóc vµ cs., 2000 [ 8 ]; TrÇn V¨n Lµi vµ cs., 2002 [ 16 ].
TrÇn ThÕ Tôc vµ cs., (1996) [ 31 ] nh©n gièng døa b»ng h¹t. Khi c©y con cao 4 - 5cm cã 11 - 12 l¸ thËt (4 - 6 th¸ng sau khi gieo h¹t) ®em trång ra luèng ë v ên ¬m, sau kho¶ng 2 th¸ng th× bãn ph©n thóc.. Dïng 2% n íc ph©n b¾c ñ môc + 0,4 supe l©n ®Ó bãn thóc. Sau 100 ngµy th× bãn thóc víi nång ®é t¨ng lªn 4% n íc ph©n b¾c ñ môc + 1% hçn hîp K, Ca. Sau ®ã cø 1 th¸ng bãn thóc 1 lÇn ph©n.. Khi c©y cao 30 - 45cm (sau kho¶ng thêi gian 1 n¨m) th× cã thÓ lÊy c©y con ®em trång.
Lawtence vµ Neverell (1950) [ 49 ] cho biÕt: ë Anh bæ sung 1,5kg ®¸ v«i nghiÒn vµ 3kg supe photphat 20% P2O5 vµo 1m3 hçn hîp gi¸ thÓ lµ hîp lý. Nh ng khi sö dông cho hçn hîp trång c©y lµ 1,5kg ®¸ v«i nghiÒn + 8,5kg ph©n baz¬ hoÆc 12kg ph©n N-P-K d¹ng 5 - 10 - 10 cho 1m3 hçn hîp bÇu.
Cßn theo Bunt (1965) [ 36 ] hçn hîp bÇu gieo h¹t bæ sung 2,4kg ®¸ v«i nghiªn + 0,6kg supe photphat 20% + 285g KNOP3. Nh ng ë hçn hîp bÇu trång c©y th× bæ sung 1,8kg ®¸ v«i nghiÒn + 1,8kg ®¸ v«i + 1,5kg supe phosphat 20% + 740g KNOP3 + 1,2kg NH4NO3.
Së N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n Hµ Néi (2003) [20] nghiªn cøu b íc ®Çu ® a ra kÕt qu¶ bæ sung dinh d ìng kho¸ng vµo gi¸ thÓ cho 5 lo¹i c©y: C©y hång §µ L¹t, c©y c¶nh, hoa gièng, ít vµ cµ chua lµ: 0,36 N + 1,04 P2O5 + 0,17 K2O.
II.3.4. Nghiªn cøu vÒ ph©n bãn l¸
C¸c chÊt ®iÒu tiÕt sinh tr ëng cña thùc vËt lµ nh÷ng chÊt cã b¶n chÊt ho¸ häc kh¸c nhau nh ng ®Òu cã vai trß rÊt quan träng trong qu¸ tr×nh ®iÒu khiÓn sinh tr ëng. Tuú thuéc vµo c¸c chÊt kh¸c nhau mµ chóng cã thÓ tham gia vµo c¸c qu¸ tr×nh c¬ b¶n nh : ®iÒu khiÓn qu¸ tr×nh ph¸t chåi, t¨ng tr ëng chiÒu cao, ® êng kÝnh th©n, ®iÒu khiÓn qu¸ tr×nh ra l¸, ra hoa, ra rÔ (®èi víi cµnh gi©m, cµnh chiÕt..)
N¨m 1995, Danai vµ Tongmai [ 44 ] khi ®¸nh gi¸ vÒ ¶nh h ëng cña ph©n bãn l¸, mËt ®é kho¶ng c¸ch vµ c¸c giai ®o¹n thu ho¹ch hoa ®· cho thÊy chiÒu cao c©y gi¶m víi kho¶ng c¸ch c©y, nh ng l¹i lµm t¨ng chiÒu réng vµ chiÒu dµi l¸. ViÖc bãn ph©n qua l¸ ®· lµm t¨ng sè l îng l¸/c©y, møc bãn ph©n lµ 150 ppm N-K (®¹m-kali) ®· lµm t¨ng ®é bÒn hoa. ViÖc thu ho¹ch hoa ë kho¶ng c¸ch 15x15 cm vµ 20x20 cm cho tuæi thä trung b×nh hoa lµ 9,3 ngµy cßn ë 25x25 cm lµ 8,7 ngµy vµ thu muén 75% sè hoa në lµ 8,7 ngµy.
Theo NguyÔn M¹nh Kh¶i, NguyÔn Quang Th¹ch (1999) [ 14] vµ Th«ng tin KHKT rau hoa qu¶ (1997), viÖc sö dông c¸c lo¹i chÕ phÈm vµ chÊt kÝch thÝch sinh tr ëng nh Spray N-grow (SNG) 1%, Atonik 0,5%, GA 3 50 ppm ®Òu cã t¸c dông râ rÖt tíi sù sinh tr ëng ph¸t triÓn cña cóc Vµng §µi Loan. Trong ®ã GA3 t¸c ®éng m¹nh ë giai ®o¹n sinh tr ëng dinh d ìng, lµm t¨ng chiÒu cao c©y vµ rót ng¾n thêi gian sinh tr ëng, n©ng cao tû lÖ hoa vµ kÐo dµi ®é bÒn hoa c¾t. Hai lo¹i thuèc SNG 1% vµ GA3 100 ppm còng cã ¶nh h ëng tèt ®Õn sinh tr ëng ph¸t triÓn cña cóc CN93 trong vô §«ng, lµm t¨ng tû lÖ në hoa, ®Æc biÕt lµ chiÒu cao c©y, mang l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao.
N¨m 1999, khi nghiªn cøu hiÖu øng t¨ng tr ëng thùc vËt cña chÕ phÈm Oligoalgiat chÕ t¹o b»ng kü thuËt bøc x¹, trªn c©y hoa cóc §ång tiÒn NhËt B¶n (Yellow Nobita), t¸c gi¶ Lª Quang LuËn vµ c¸c céng sù ë ViÖn Nghiªn cøu h¹t nh©n §µ L¹t ®· kÕt luËn, xö lý Oligoalginat víi nång ®é tèi u 80 ppm ®· lµm t¨ng chiÒu cao c©y (11,2 - 25,9%), sè l¸ (6,13 - 13,7%), ® êng kÝnh hoa (3,2 - 10,4%) vµ khèi l îng cµnh mang hoa (12,5 - 48,4%). Ngoµi ra B¸o c¸o khoa häc cña tr êng §HNN I (1997) [ 2 ] còng ®· kÕt luËn, SNG 1% ®· lµm t¨ng ® êng kÝnh b«ng ë lo¹i nô 3 cm, nh ng kh«ng cã hiÖu qu¶ ë lo¹i nô 1,5 cm, lµm cho hoa në sím h¬n so víi ®èi chøng. §íi víi cóc HÌ vµng khi phun thuèc nµy còng cho sù h×nh thµnh sím, lµm t¨ng c êng ® êng kÝnh b«ng vµ tû lÖ në hoa cao h¬n s¬ víi ®èi chøng.
Trung t©m Hoa c©y c¶nh ViÖn Di truyÒn N«ng nghiÖp còng ®· sö dông kÝch thÝch tè cña c«ng ty Thiªn N«ng víi liÒu l îng 1g thuèc pha trong n íc s¹ch råi nhóng phÇn gèc cña cµnh vµo kho¶ng 30 phót, sau ®ã ®em phÇn dung dÞch thuèc cßn l¹i pha thªm 5g ph©n bãn l¸ vµ phun l¹i lªn cµnh gi©m, cø 3 - 5 ngµy phun dung dÞch nµy 1 lÇn, cã thÓ ®¶m b¶o tõ 80 - 90% sè c©y ra rÔ víi thêi gian rót ng¾n h¬n so víi ®èi chøng tõ 2 - 4 ngµy, ph ¬ng ph¸p nµy th êng ® îc ¸p dông cho viÖc nh©n gièng cóc vµo mïa hÌ ®Ó ®¹t hiÖu qu¶ cao. Sù ra hoa cña c©y phô thuéc vµo rÊt nhiÒu yÕu tè, ®Æc biÖt lµ yÕu tè ngo¹i c¶nh trong ®ã c¸c Phytohormon ®ãng vai trß quan träng. Hoµng Minh TÊn vµ NguyÔn Quang Th¹ch (1993) [21], ®· nghiªn cøu ®Ó c©y cóc hÌ cã thÓ ra hoa vµo mïa ®«ng b»ng xö lý GA3 nång ®é 20 - 25 ppm phun vµo ®Ønh sinh tr ëng vµ GA3 ë nång ®é 10 - 50 ppm cã thÓ lµm t¨ng chiÒu cao c©y hoa cóc hoÆc sö dông CCC (Chlor Cholin Chlirid) 0,25% - 1% cã t¸c dông øc chÕ chiÒu cao cña cóc trång trong chËu. Ngoµi ra ®Ó lo¹i bá t¸c ®éng xÊu cña Etylen t¸c nh©n g©y giµ ho¸ ë hoa cã thÓ dïng AgNO3, muèi Clo cña c¸c kim lo¹i nÆng nh Titan, Nicken vµ mét sè chÊt cã t¸c dông ®èi kh¸ng víi Etylen nh Auxin, GA3 vµ Xytokinin cã thÓ ng¨n c¶n qu¸ giµ ho¸. Sö dông dung dÞch cã Sacaroza vµ c¸c chÊt kÓ trªn ®Ó c¾m hoa cã t¸c dông ng¨n c¶n qu¸ tr×nh nµy. Sö dông dung dÞch cã Sacaroza vµ c¸c chÊt kÓ trªn ®Ó c¾m hoa trong thêi gian 6 - 8 giê tr íc khi b¶o qu¶n l¹nh cã t¸c dông gi÷ mÇu xanh cña l¸ vµ cµnh rÊt tèt, sau khi thu ho¹ch cã thÓ b¶o qu¶n kho l¹nh víi nhiÖt ®é lµ 10C, thêi gian gi÷ tèi ®a tõ 16 - 24 tuÇn. Dung dÞch gi÷ cho hoa cóc t ¬i l©u cã thÓ sö dông 50 g/l Sucrose + 600 mg/l AgNO3 hoÆc 50 g/l Sucrose + 200 mg/l HQS (8-Hydroxyquinoline sulphate) vµ 50 g/l Sacrose + 4 mg/l Physan ®Òu cã t¸c dông kÐo dµi ®é bÒn hoa c¾t.
II.3.5. Nh÷ng kÕt qu¶ nghiªn cøu vÒ s©u bÖnh h¹i c©y hoa
S©u bÖnh h¹i hoa còng lµ nguyªn nh©n chñ yÕu g©y ¶nh h ëng lín ®Õn n¨ng suÊt vµ chÊt l îng cña hoa
Theo ®iÒu tra kh¸c cña TrÇn ThÞ Xuyªn (1998) [35] cã tíi 13 lo¹i s©u bÖnh g©y h¹i ®èi víi cóc, trong ®ã cã 5 lo¹i bÖnh, 8 lo¹i s©u vµ th êng g©y h¹i nÆng lµ s©u xanh, s©u cuèn l¸. Trong 5 lo¹i bÖnh ®· x¸c ®Þnh cã 4 lo¹i do nÊm g©y g©y ra vµ 1 lo¹i do vi khuÈn. BÖnh phæ biÕn vµ g©y h¹i lµ bÖnh ®èm l¸ tiÕp ®Õn lµ bÖnh phÊn tr¾ng vµ gØ s¾t.
Khi ®iÒu tra vÒ thµnh phÇn s©u bÖnh h¹i hoa cóc NguyÔn Xu©n Linh vµ c¸c céng sù (1998) [18] ®· ®Ò xuÊt nh÷ng biÖn ph¸p phßng trõ vµ x¸c ®Þnh cã 9 lo¹i bÖnh h¹i, bao gåm 7 lo¹i bÖnh do nÊm, 1 bÖnh do vi khuÈn vµ 1 bÖnh vµng l¸ do sinh lý.
Theo NguyÔn ThÞ Hoa (2000) [ 10 ] th× rÖp th êng ph¸t sinh vµ g©y h¹i trªn c©y hoa cóc tõ th¸ng 1 ®Õn th¸ng 12, nh ng nÆng tõ th¸ng 10 ®Õn th¸ng 5 n¨m sau, s©u Xanh tõ th¸ng 5 ®Õn th¸ng 8, s©u khoang tõ th¸ng 4 ®Õn th¸ng 8 vµ ®Ó phßng trõ cã hiÖu qu¶ cao nªn chän c¸c lo¹i thuèc ®Æc hiÖu cho tõng lo¹i s©u bÖnh vµ gi¶m l îng thuèc b¶o vÖ thùc vËt tíi møc thÊp nhÊt.
II.4. §iÒu kiÖn tù nhiªn vµ ®Æc ®iÓm khÝ hËu vïng trång hoa Hµ Néi
Hµ Néi n»m ë vïng §ång b»ng B¾c bé, ®é cao trung b×nh cña ®Þa h×nh kh«ng qu¸ 5 m so víi mùc n íc biÓn. PhÇn lín ®Þa h×nh Hµ Néi b»ng ph¼ng ®é dèc nhá, kh«ng cã ®åi nói (ngo¹i trõ mét phÇn diÖn tÝch Sãc S¬n) ®Êt ®ai chñ yÕu lµ phï sa cæ cã diÖn tÝch tù nhiªn toµn thµnh phè lµ 920,97 km2. D©n sè lµ 3.145.300 ng êi, trong ®ã sè d©n ë n«ng th«n chiÕm 34,7% vµ sè d©n thµnh thÞ chiÕm 65,3% (sè liÖu Côc Thèng kª Hµ Néi 2005). Víi ®iÒu kiÖn tù nhiªn nh vËy Hµ Néi ®· trë thµnh thÞ tr êng lín tiªu thô c¸c s¶n phÈm n«ng nghiÖp trong ®ã cã s¶n phÈm hoa t ¬i.. KhÝ hËu cña vïng trång hoa Hµ Néi cã nh÷ng ®Æc tr ng c¬ b¶n sau:
- NhiÖt ®é: § îc chia thµnh hai mïa râ rÖt mïa nãng b¾t ®Çu tõ th¸ng 4 - th¸ng 9 cßn mïa l¹nh tõ th¸ng 10 - th¸ng 3 n¨m sau. Tõ th¸ng 5 - th¸ng 9 nhiÖt ®é trung b×nh v ît qu¸ 28 0C, cho nªn mïa nµy kh«ng thÝch hîp cho c¸c lo¹i hoa «n ®íi vµ cËn nhiÖt ®íi nh cóc, hång, cÈm ch íng... hoa c¾t th êng cã chÊt l îng thÊp. Tuy nhiªn nh÷ng th¸ng tiÕp theo sau cã nh÷ng ngµy nhiÖt ®é lªn tíi 35 - 36 0C. §Æc biÖt lµ vµo th¸ng 8 th êng cã b·o vµ ¸p thÊp nhiÖt ®íi, nªn ¶nh h ëng rÊt lín ®Õn n¨ng suÊt vµ chÊt l îng hoa, do vËy muèn trång hoa trong giai ®o¹n nµy cÇn thiÕt cã biÖn ph¸p b¶o vÖ (nhµ l íi, giµn tre...). Tõ th¸ng 12 ®Õn th¸ng 3 n¨m sau, nhiÖt ®é trung b×nh tõ 16 – 23 0C, ®©y lµ thêi kú cã biªn ®é ngµy ®ªm cao nhÊt trong n¨m, rÊt thÝch hîp cho sù sinh tr ëng vµ ph¸t triÓn cña c¸c lo¹i hoa cã nguån gèc «n ®íi, ®Æc biÖt lµ c©y hoa cóc vµ c©y hoa S« §á. §©y còng lµ thêi vô chñ yÕu cña c¸c vïng trång hoa Hµ Néi, ® îc trång víi diÖn tÝch lín ®Ó phôc vô nhu cÇu ch¬i hoa vµo c¸c dÞp lÔ tÕt. Tuy nhiªn trong giai ®o¹n nµy còng cã ngµy nhiÖt ®é xuèng d íi 100C, lµm ¶nh h ëng lín ®Õn n¨ng suÊt vµ chÊt l îng hoa, cÇn cã c¸c biÖn ph¸p kh¾c phôc nh sö dông thuèc kÝch thÝch sinh trëng vµ mét sè biÖn ph¸p kü thuËt kh¸c.
- §é Èm kh«ng khÝ: Nh×n chung vïng Hµ Néi cã ®é Èm t ¬ng ®èi cao tõ 75 - 80% mÆc dï thuËn lîi cho sinh tr ëng cña c©y nh ng l¹i bÊt lîi cho viÖc trång hoa . Thêi kú Èm ít nhÊt lµ tõ th¸ng 2 ®Õn th¸ng 4. ®Æc biÖt lµ trong th¸ng 3 mÆc dï nhiÖt ®é kh«ng khÝ kh«ng cao nh ng chÊt l îng hoa vÉn thÊp do s©u bÖnh ph¸t triÓn, hoa bÞ thèi, dÔ ®æ non, nªn ph¶i cã c¸c biÖn ph¸p kü thuËt nh sö dông thuèc b¶o vÖ thùc vËt, bao kÝn hoa, lµm cäc ®ì cho c©y... Thêi kú hanh kh« nhÊt lµ nh÷ng th¸ng ®Çu mïa ®«ng, trong ®ã th¸ng 11 lµ kh« nhÊt, l¹i cã nhiÖt ®é thÝch hîp, nªn c©y hoa ®¹t chÊt l îng cao nhÊt trong n¨m.
- L îng m a, giê n¾ng: L îng m a trong n¨m kh¸ lín nh ng ph©n bè kh«ng ®Òu, mïa m a th êng g¾n víi mïa hÌ vµ mïa kh« g¾n víi mïa ®«ng, mïa m a chiÕm tíi 85% tæng l îng m a c¶ n¨m, mÆc dï mïa ®«ng Ýt m a nh ng cuèi ®«ng l¹i lµ thêi kú m a phïn Èm ít, trêi ©m u dÉn ®Õn ®é Èm kh¸ cao lµm cho s©u bÖnh ph¸t triÓn, chÊt l îng hoa thÊp. Trong c¸c th¸ng mïa hÌ ®Æc biÖt lµ th¸ng 7, th¸ng 8, l îng m a lín ngµy lªn tíi 200 - 300 mm, kÌm theo cã giã b·o ®· g©y ngËp óng lµm ®æ c©y...nªn viÖc nh©n gièng c©y con, ®Ó trång vµ thu ho¹ch hoa vµo dÞp lÔ, tÕt gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n. Bëi vËy c¸c vïng trång hoa cÇn bè trÝ nh÷ng ch©n ®Êt cao, cã hÖ thèng tiªu n íc thuËn lîi, c©y con ph¶i ® îc che ch¾n ®Ó tr¸nh m a r¬i trùc tiÕp vµ h¹n chÕ ¸nh s¸ng trùc x¹.
Tõ nh÷ng ph©n tÝch trªn cho thÊy Hµ Néi cã nh÷ng thuËn lîi cho sinh trëng, ph¸t triÓn cña c¸c lo¹i hoa «n ®íi, NhiÖt ®íi vµ ¸ nhiÖt ®íi nh ng gÆp nhiÒu khã kh¨n trong viÖc trång hoa chËu víi chÊt l îng cao phôc vô cho nhu cÇu sö dông vµ xuÊt khÈu. §Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng trªn cÇn cã c¸c biÖn ph¸p kü thuËt phï hîp lùa chän gi¸ thÓ, thêi vô, ph©n bãn, ®iÒu kiÖn t íi tiªu, ®Æc biÖt lµ c«ng t¸c b¶o vÖ thùc vËt nh»m t¨ng n¨ng suÊt vµ chÊt l îng hoa hoa trång chËu.
III. §èi t îng, néi dung
vµ ph ¬ng ph¸p nghiªn cøu
III.1. §èi t îng nghiªn cøu
III.1.1. §èi t îng nghiªn cøu: Hai lo¹i hoa trång chËu phæ biÕn nhÊt khu vùc l¨ng Hå ChÝ Minh - C©y hoa cóc Vµng Mai vµ hoa S« §á
- C©y hoa cóc (Chrysanthemum sp.) cã nguån gèc tõ Trung Quèc, NhËt B¶n vµ mét sè n uíc ch©u ¢u. Hoa cóc lµ thùc vËt thuéc líp hai l¸ mÇm (Dicotyledonae), ph©n líp Asterydae, bé Asterales, hä Asteraceae, téc Asteroidae, chi (Chrysanthemum). Trªn thÕ giíi cã kho¶ng 10.000 loµi vµ 20.000 gièng. KÕt qu¶ ®iÒu tra ph©n lo¹i c©y cá ë ViÖt Nam cho thÊy hä cóc rÊt lín, tån t¹i tíi 75 loµi vµ xÊp xØ 200 gièng kh¸c nhau.
- C©y hoa S« §á (Salvia splendis) cã nguån gèc tõ Braxin Nam MÜ. Hoa thÝch hîp trång vµo vô §«ng ® îc dïng lµm hoa trång th¶m trång chËu víi nhiÒu mµu s¾c kh¸c nhau tr¾ng, c¸ vµng, xanh nhÊt lµ mµu ®á. Bëi vËy hoa S« §á ® îc a chuéng vµ ®îc sö dông réng r·i trong c¸c c«ng viªn trô së lµm viÖc lµm c¶nh trong trÝ khu«n viªn khu trung t©m v¨n hoa, vui ch¬i gi¶i trÝ. Hoa S« §á ® îc xÕp vµo líp 2 l¸ mÇm (Dicotyleonae), ph©n líp cóc (Asteridea), thuéc Bé hoa m«i (Lamiales), hä hoa m«i (lamiaceae).
III.1.2. Lo¹i gi¸ thÓ sö dông: Gåm ph©n chuång hoai, trÊu hun, ®Êt, gi¸ thÓ trång c©y TN1 cña ViÖn N«ng ho¸ Thæ nh ìng
- §Êt phï sa 100% ( §C)
- §Êt phï sa ( 50%): TrÊu hun ( 30%): Ph©n chuång hoai ( 20%)
- §Êt phï sa ( 40%): TrÊu hun ( 40%): Ph©n chuång hoai ( 20%)
- §Êt phï sa ( 30%): TrÊu hun ( 50%): Ph©n chuång hoai ( 20%)
- Gi¸ thÓ TN1 (h÷u c¬ chÊt lîng cao, chÊt gi÷ Èm, ®a trung vi lîng)
III.1.3. Ph©n hãa häc sö dông: C¸c lo¹i ph©n bãn N,P,K tæng hîp cña c¸c c«ng ty: B×nh §iÒn, ViÖt NhËt, L©n Thao, Nung ch¶y.
- Ph©n bãn TH B×nh ®iÒn ( NPK: 20-20-15+TE)
- Ph©n bãn TH ViÖt nhËt ( NPK: 15-15-15)
- Ph©n bãn TH L©n nung ch¶y ( NPK: 16-5-17)
- Ph©n TH L©m thao ( NPK: 10-5-5 )
III.1.4. C¸c lo¹i ph©n bãn l¸: Ph©n bãn l¸ ®Çu tr©u 702, ATonix, Komix.
- Ph©n bãn l¸ ®Çu tr©u 702: ( NPK: 12-30-17; caxi, magiª, kÏm, ®ång...)
- ATonix 1.8DD
- Komix (N: 2.6%; K2O: 2.2%; P2O5: 7.5%; Zn, B, Mg, Mn, Cu)
III.1.5. Lo¹i chËu sö dông: ChËu nhùa cã lç tho¸t níc.
II.2. Néi dung nghiªn cøu.
III.2.1. Nghiªn cøu ¶nh h ëng cña c¸c lo¹i gi¸ thÓ trång kh¸c nhau tíi sinh trëng vµ ph¸t triÓn cña c©y hoa trång chËu trong thÝ nghiÖm.
III.2.2. Nghiªn cøu ¶nh h ëng cña viÖc sö dông ph©n bãn tæng hîp tíi sinh trëng vµ ph¸t triÓn cña c©y hoa trång chËu trong thÝ nghiÖm.
III.2.3. Nghiªn cøu ¶nh h ëng cña c¸c lo¹i ph©n bãn l¸ tíi sinh tr ëng vµ ph¸t triÓn cña c©y hoa trång chËu trong thÝ nghiÖm.
III.2.4. Nghiªn cøu ¶nh h ëng cña biÖn ph¸p bÊm ngän ®Õn sinh tr ëng vµ ph¸t triÓn cña c©y hoa trång chËu trong thÝ nghiÖm.
III. 2.5. Bíc ®Çu tÝnh hiÖu qu¶ kinh tÕ khi sö dông c¸c biÖn ph¸p kü thuËt ®èi víi hoa trång chËu.
III.3. Ph ¬ng ph¸p nghiªn cøu
III.3.1. Bè trÝ thÝ nghiÖm
ThÝ nghiÖm ® îc bè trÝ theo khèi ngÉu nhiªn (RCB: Randomized Complete Block) víi 3 lÇn nh¾c l¹i, mçi lÇn nh¾c l¹i t ¬ng øng 40 chËu nhùa,
C©y gièng khoÎ ®ång ®Òu vÒ kÝch cì vµ ®é tuæi kh«ng bÞ nhiÔm s©u bÖnh, ®¶m b¶o c¸c ®Æc tr ng h×nh th¸i gièng.
Thêi gian thÝ nghiÖm: C©y hoa S« §á, C©y hoa cóc Vµng Mai thÝ nghiÖm vô Xu©n- HÌ n¨m 2008.
ThÝ nghiÖm 1: Nghiªn cøu ¶nh h ëng cña c¸c lo¹i gi¸ thÓ trång tíi sinh trëng, ph¸t triÓn vµ chÊt l îng hoa cña 2 gièng hoa trång chËu trong thÝ nghiÖm.
- C«ng thøc 1: §Êt ngoµi ®ång 100% (®èi chøng - §/C).
- C«ng thøc 2: §Êt 50% trÊu hun 30% Ph©n chuång hoai 20%
- C«ng thøc 3: §Êt 40% trÊu hun 40% Ph©n chuång hoai 20%
- C«ng thøc 4: §Êt 30% trÊu hun 50% Ph©n chuång hoai 20%
- C«ng thøc 5: Gi¸ thÓ TN1 cña viÖn N«ng ho¸ thæ nh ìng
TÊt c¶ c¸c c«ng thøc trªn ® îc bãn trªn cïng mét nÒn ph©n hçn hîp ViÖt NhËt N - P - K : 20 - 20 - 15 + TE víi l îng bãn 50kg/1000m2 (0.02kg/m2) (30 chËu)=> 0,7/chËu)
C¸ch bãn : dïng bãn thóc 3 lÇn
LÇn 1 : Sau trång 15-20 ngµy
LÇn 2 : Bãn khi ra hoa ®ît ®Çu
LÇn 3 : Thóc d ìng hoa.
ThÝ nghiÖm 2: Nghiªn cøu ¶nh h ëng viÖc sö dông c¸c lo¹i ph©n tæng hîp ®Õn sinh tr ëng vµ ph¸t triÓn cña 2 gièng hoa trång chËu trong thÝ nghiÖm.
Gåm 5 c«ng thøc :
- C«ng thøc 1: Kh«ng bãn ph©n (§/C).
- C«ng thøc 2: Ph©n bãn tæng hîp B×nh ®iÒn( NPK: 20-20-15+TE)
- C«ng thøc 3: Ph©n bãn Tæng hîp ViÖt NhËt ( NPK: 15-15-15)
- C«ng thøc 4: Ph©n bãn tæng hîp Nung ch¶y ( NPK : 16-5-17)
- C«ng thøc 5: Ph©n bãn tæng hîp L©m Thao ( NPK : 10-5-5)
C¸ch bãn : Dïng bãn thóc 3 lÇn
LÇn 1 : Sau trång 15-20 ngµy bãn l îng 0,7g/ chËu
LÇn 2 : Ph©n cµnh m¹nh l îng 0,7g/ chËu
LÇn 3 : Tr íc khi ra hoa ®ît ®Çu l îng 7g/ chËu
ThÝ nghiÖm 3: - Nghiªn cøu ¶nh h ëng cña mét sè ph©n bãn l¸ tíi sinh trëng vµ ph¸t triÓn cña hai gièng hoa trång chËu.
ThÝ nghiÖm ® îc tiÕn hµnh víi 4 c«ng thøc trªn 2 gièng hoa S« §á, cóc Vµng Mai.
- C«ng thøc 1: Xö lý n íc s¹ch ( §/C)
- C«ng thøc 2: Xö lý Antonik 1,8DD, liÒu lîng 10ml/ b×nh 8 lÝt.
- C«ng thøc 3: Xö lý Komix, liÒu lîng 30ml/ b×nh 8 lÝt.
- C«ng thøc 4: Xö lý §Çu tr©u 702,liÒu lîng 10g/ b×nh 8 lÝt.
Ph ¬ng ph¸p phun:
Phun ít ®Ém l¸, sau ®ã cè ®Þnh liÒu lîng cho c¸c lÇn phun tiÕp theo, C¸c c«ng thøc ®îc phun ®Þnh kú 7 ngµy/ lÇn, b¾t ®Çu phun 15 - 20 ngµy sau trång cho tíi khi c©y ra hoa c¸nh hoa b¾t ®Çu më.
ThÝ nghiÖm 4: Nghiªn cøu ¶nh h ëng cña biÖn ph¸p tØa ngän ®èi víi gièng hoa cóc vµng mai trång chËu. Gåm 4 c«ng thøc thÝ nghiÖm:
- C«ng thøc 1: Kh«ng bÊm ngän (§/C)
- C«ng thøc 2: BÊm ngän khi c©y cao 15cm
- C«ng thøc 3: BÊm ngän khi c©y cao 20 cm
- C«ng thøc 4: BÊm ngän khi c©y cao 25 cm
§iÒu tra mét sè lo¹i s©u bÖnh h¹i chñ yÕu trªn c©y hoa:
Gåm c¸c bÖnh: §èm l¸ ®èm vßng, ®èm n©u, rØ s¾t, phÊn tr¾ng vµng l¸, hÐo ngän...
C¸c lo¹i s©u gåm: RÖp, nhÖn, s©u xanh, vÏ bïa...
III.3.2. Ph ¬ng ph¸p thu thËp sè liÖu:
§¸nh dÊu ngÉu nhiªn 20 chËu / « thÝ nghiÖm/ 1 lÇn nh¾c l¹i theo dâi ®Þnh kú 5 ngµy 1 lÇn vµ lÊy kÕt qu¶ trung b×nh. §èi víi s©u bÖnh h¹i ®iÒu tra theo 5 ®iÓm chÐo gãc, mçi ®iÓm ®iÒu tra 5 c©y theo tµi liÖu ph ¬ng ph¸p nghiªn cøu b¶o vÖ thùc vËt cña viÖn BVTV (1997).
III.3.3. C¸c chØ tiªu theo dâi
1. Kh¶ n¨ng sinh tr ëng vµ ph¸t triÓn cña c©y:
- Tû lÖ sèng sau trång (%).
- C¸c thêi kú sinh tr ëng vµ ph¸t triÓn: § îc tÝnh tõ khi c©y trång ®Õn khi c©y håi xanh, ph©n cµnh, ra nô, ra hoa:
+ Thêi gian håi xanh (ngµy)
+ Sè l¸ trung b×nh (l¸/c©y): ® îc ®Õm toµn bé tõ gèc ®Õn ngän.
+ Sè nh¸nh ®Î/c©y (nh¸nh)
+ ChiÒu cao trung b×nh (cm): ® îc ®o b»ng th íc mÐt ®Æt s¸t gèc lªn ®Ønh ngän.
+ §êng kÝnh th©n (cm): ® îc ®o b»ng ._. trëng ®êng kÝnh th©n (phun khi c©y bÐn rÔ håi xanh)
(§Þa ®iÓm: vên ¬m c©y Phó thîng – Vô Xu©n hÌ, n¨m2008)
ChØ tiªu
CT
ngµy 7/3
ngµy 14/3
Ngµy
21/3
ngµy 28/3
ngµy 5/4
ngµy 12/4
ngµy 19/4
CT1
0,23
0,27
0,31
0,35
0,40
0,45
0,50a
CT2
0,23
0,28
0,33
0,37
0,42
0,47
0,51a
CT3
0,23
0,27
0,33
0,38
0,43
0,48
0,53a
CT4
0,24
0,28
0,33
0,37
0,43
0,47
0,52a
CV
1,7
LSD5%
0,17
Trong tuÇn ®Çu ®êng kÝnh th©n cña c¸c c«ng thøc thÝ nghiÖm t¨ng kh«ng ®¸ng kÓ, tuÇn ®Çu (ngµy14/3) khi míi ra ng«i c©y ®ang phôc håi. §Õn tuÇn tiÕp theo th× cã sù kh¸c t¬ng ®èi, tuÇn thø 6 (ngµy19/4) kÕt qu¶ b¶ng 4.14 cho ta thÊy c«ng thøc 3 ®¹t ®êng kÝnh th©n 0.53cm/c©y lµ cao nhÊt, c«ng thøc 1 ®êng kÝnh th©n ®¹t nhá nhÊt lµ 0.5cm/c©y. Sù chªnh lÖch gi÷a hai c«ng thøc nµy ®¹t 0.03cm/c©y. §êng kÝnh th©n gi¶m dÇn tõ c«ng thøc 4 lµ 0,52cm/c©y ®Õn c«ng thøc 2 lµ 0,51cm/c©y. Sù sai kh¸c vÒ chØ tiªu ®êng kÝnh th©n kh«ng cã ý nghÜa gi÷a c¸c c«ng thøc ®é tin cËy 95%. ChØ tiªu ®êng kÝnh th©n thay ®æi chËm
Trong thÝ nghiÖm nhËn thÊy c¸c c«ng thøc thÝ nghiÖm sö dông chÕ phÈm dinh dìng kh¸c nhau ®Òu cho kÕt qu¶ sinh trëng ph¸t triÓn tèt h¬n c«ng thøc ®èi chøng kh«ng phun dinh dìng. §iÒu nµy chøng tá khi sö dông phan bãn l¸ c©y sö dông hiÖu qu¶ nhÊt lîng ®¹m, c¸c c«ng thøc sö dông ph©n bãn l¸ kh¸c nhau ®Òu cung cÊp bæ sung cho c©y lîng ph©n ®a lîng vµ ph©n vi lîng nhÊt ®Þnh. Trong c¸c c«ng thøc thÝ nghiÖm th× c«ng thøc 3 (sö dông Komix) kÕt qu¶ t¸c ®éng ®Õn sinh trëng cña c©y lµ tèt nhÊt, ®iÒu nµy cho thÊy thµnh phÇn cña komix gióp c©y hÊp thô lîng ®¹m nhÊt.
Trong s¶n xuÊt ®Ó ®¹t kÕt qu¶ cao nhÊt th× cã thÓ kÕt hîp gi÷a bãn ph©n tæng hîp vµ chÕ phÈm dinh dìng l¸.
ViÖc nghiªn cøu c¸c biÖn ph¸p kü thuËt t¸c ®éng gióp c©y trång sinh trëng ph¸t triÓn vµ ®¹t chÊt lîng tèt gãp phÇn ®em l¹i hiÖu qu¶ trong s¶n xuÊt n«ng nghiÖp nãi chung vµ s¶n xuÊt hoa trång th¶m nãi riªng. BiÖn ph¸p kü thuËt ®îc nghiªn cøu sÏ lµ bíc ®Çu x©y dùng m« h×nh ¸p dông. §Ó ®îc ®a vµo thùc tÕ, më réng ra s¶n xuÊt kh«ng nh÷ng yªu cÇu ph¶i thµnh c«ng trong nghiªn cøu mµ cßn cÇn tÝnh kh¶ thi thùc thùc hiÖn ®Ò tµi nh÷ng vËt liÖu s½n cã, gi¶m gi¸ thµnh vËt liÖu. Trong ®ã quan träng nhÊt lµ hiÖu qu¶ kinh tÕ thu ®îc tõ viÖc ¸p dông c¸c biÖn ph¸p.
IV.4. Nghiªn cøu ¶nh hëng cña biÖn ph¸p bÊm ngän ®Õn sinh trëng ph¸t triÓn, chÊt lîng c©y hoa cóc
C©y hoa cóc còng nh c¸c lo¹i thùc vËt nãi chung ®Òu cã u thÕ ngän tøc lµ ngän bao giê ngän còng ph¸t triÓn m¹nh h¬n c¸c cµnh nh¸nh. NÕu ®Ó c©y tù nhiªn cµnh ngän sÏ ph¸t triÓn m¹nh h¬n cßn cµnh nh¸nh mäc chËm vµ yÕu. Tuú theo ®Æc tÝnh cña gièng, môc ®Ých sö dông vµ ý thÝch cña ngêi ch¬i hoa mµ tiÕn hµnh bÊm ngän hay kh«ng bÊm ngän. §èi víi cóc chïm trång chËu cÇn cã t¸n ®Ñp nªn trong thÝ nghiÖm nµy chóng t«i tiÕn hµnh bÊm ngän vµ theo dâi nh sau:
IV.4.1. ¶nh hëng cña biÖn ph¸p bÊm ngän ®Õn mét sè chØ tiªu sinh trëng cña c©y hoa cóc
C©y hoa cóc sau khi bÊm ngän th× trung t©m sinh trëng bÞ øc chÕ dÉn ®Õn c¸c chÊt dinh dìng c©y hÊp thô ®îc vËn chuyÓn vµo c¸c n¸ch l¸, kÝch thÝch chèi n¸ch ph¸t triÓn. Do ®ã sau khi bÊm ngän chóng t«i tiÕn hµnh theo dâi mét sè chØ tiªu nh chiÒu cao c©y, sè cµnh cÊp 1, chiÒu dµi cµnh cÊp 1 vµ thu ®îc kÕt qu¶ tr×nh bµy trong b¶ng 4.15
B¶ng 4.15. ¶nh hëng cña biÖn ph¸p bÊm ngän ®Õn mét sè chØ tiªu sinh trëng cña c©y hoa cóc vµng Mai
(§Þa ®iÓm: vên ¬m c©y Phó thîng – Vô Xu©n hÌ, n¨m2008)
ChØ tiªu
C«ng thøc
ChiÒu cao c©y (cm)
Sè cµnh cÊp1
(cµnh)
ChiÒu dµi cµnh cÊp1 (cm)
CT1 (§C)
41,24b
4,17a
15,5a
CT2
38,92a
5,07b
23,99d
CT3
38,85a
5,40c
20,31b
CT4
43,32c
5,46bc
22,17c
CV %
1,60
3,2
3,2
LSD 5%
1,29
0,21
1,26
KÕt qu¶ ë b¶ng 4.15 cho thÊy:
ChiÒu cao c©y: Trong qu¸ tr×nh sinh trëng chiÒu cao c©y lóc nµy ®îc tÝnh tõ gèc lªn ®Ønh sinh trëng cña c¸c cµnh cÊp 1 trªn th©n. ë CT1, CT4 sai kh¸c vÒ chiÒu cao c©y ë møc cã ý nghÜa. ë hai c«ng thøc CT2 vµ CT3 kh«ng cã sù sai kh¸c vÒ chiÒu cao c©y ë møc cã ý nghÜa.
Sè cµnh cÊp 1: ë CT1 cho sè cµnh cÊp 1 Ýt nhÊt, ë CT4 cho sè cµnh cÊp 1 nhiÒu nhÊt. Sù chªnh lÖch vÒ sè cµnh cÊp 1 trªn th©n gi÷a 2 CT1 vµ CT4 lµ 1,310 cµnh. TiÕp ®Õn sè cµnh cÊp 1 trªn th©n gi¶m dÇn tõ CT4 ®Õn CT3,2. Sù sai kh¸c vÒ sè cµnh ë møc cã ý nghÜa. §iÒu nµy lµ do trªn th©n chÝnh t¬ng øng víi mçi ®èt sÏ cã mét cµnh xuÊt hiÖn mµ c¸c CT ®îc bÊm ngän ë c¸c thêi ®iÓm chiÒu cao kh¸c nhau nªn sè cµnh chªch lÖch nh vËy lµ hîp lý.
ChiÒu dµi cµnh cÊp 1: chiÒu dµi cµnh cÊp 1 gi¶m tõ CT2 ®Õn CT4 vµ cuèi cïng lµ CT1. Tøc lµ ë CT2 cho chiÒu dµi cµnh lín nhÊt lµ 23,99 cm, ë CT1 cho chiÒu dµi cµnh thÊp nhÊt lµ 15,5 cm. Sù chªnh lÖch vÒ chiÒu dµi cµnh gi÷a chóng lµ 8,49 cm. Nguyªn nh©n lµ do ë CT1 kh«ng bÊm ngän nªn trªn th©n chÝnh cao h¬n nªn c¸c chÊt dinh dìng c©y cóc hÊp thô ®îc ®Ó c©y sinh trëng bÞ ph©n t¸n vµ chiÒu dµi cµnh tõ gèc lªn ®Ønh sinh trëng th©n chÝnh ng¾n dÇn nªn trung b×nh cµnh cÊp 1 cña CT1 lµ thÊp nhÊt. Cßn c¸c CT cßn l¹i chiÒu dµi cµnh l¹i gi¶m dÇn theo tuæi cña c©y hay theo chiÒu cao c©y nªn nÕu bÊm ngän sím th× c©y cóc ®ang trong giai ®o¹n sinh trëng m¹nh nªn kh¶ n¨ng hÊp thô chÊt dinh dìng lín dÉn ®Õn tèc ®é t¨ng trëng cña cµnh cÊp 1 lín vµ cuèi cïng c©y cã chiÒu dµi cµnh cÊp 1 lín nhÊt.
Nh vËy biÖn ph¸p bÊm ngän kh¸c nhau ¶nh hëng ®Õn c¸c chØ tiªu sinh trëng còng kh¸c nhau. §ång thêi h×nh thøc bÊm ngän chóng t«i quan t©m ®Õn sè cµnh vµ chiÒu dµi cµnh lµ chÝnh nªn chóng t«i kÕt luËn cho tõng chØ tiªu khi theo dâi nh trªn.
IV.4.2. ¶nh hëng cña biÖn ph¸p bÊm ngän ®Õn thêi gian sinh trëng cña c©y hoa cóc Vµng Mai
C©y hoa cóc sau khi trång 15 - 20 ngµy, tiÕn hµnh bÊm ngän. Trong thÝ nghiÖm cña chóng t«i khi bÊm ngän chiÒu cao c©y ®¹t kho¶ng 20 - 25 cm. Sau khi bÊm, chåi ngän bÞ øc chÕ sinh trëng cßn chåi n¸ch l¹i ph¸t triÓn. V× vËy chóng t«i theo dâi thêi gian sinh trëng cña c©y hoa vµ kÕt qu¶ thÓ hiÖn ë b¶ng 4.16.
B¶ng 4.16. ¶nh hëng cña biÖn ph¸p bÊm ngän ®Õn thêi gian sinh trëng cña c©y hoa cóc
(§Þa ®iÓm: vên ¬m c©y Phó thîng – Vô Xu©n hÌ, n¨m2008)
Thêi gian
C«ng thøc
Tõ trång - ph©n cµnh (ngµy)
Tõ trång ®Õn ra nô 90% (ngµy)
Tõ trång ®Õn ra hoa 90% (ngµy)
CT1 (§C)
34,3
44,7
65,3
CT2
27,3
41,3
63,3
CT3
30,3
42,3
63,7
CT4
33,3
42,7
64,3
KÕt qu¶ ë b¶ng 4.16 chóng t«i nhËn thÊy:
Thêi gian tõ trång ®Õn ph©n cµnh: ë CT2 cho thêi gian ph©n cµnh ng¾n nhÊt, ë CT1 thêi gian ph©n cµnh dµi nhÊt. Cßn ë 2 CT cßn l¹i dao ®éng tõ 30,3 - 33,3 ngµy. Cã sù chªnh lÖch vÒ thêi gian ph©n cµnh gi÷a c¸c CT lµ do bÊm ngän ë chiÒu cao c©y cã kh¸c th× thêi gian ph©n cµnh sÏ kh¸c nhau. Riªng c«ng thøc ®èi chøng (CT1 kh«ng bÊm ngän) th× thêi gian ph©n cµnh dµi h¬n v× c©y sinh trëng tù nhiªn nªn c¸c chÊt dinh dìng tËp trung nu«i th©n chÝnh ®Ó c©y ph¸t triÓn khoÎ sau ®ã c¸c cµnh nh¸nh ph¸t triÓn sau.
Thêi gian tõ trång ®Õn ra nô 90%: Gi÷a c¸c CT dao ®éng tõ 41,3 - 44,37 ngµy. ë CT1 cã thêi gian dµi nhÊt vµ ë CT2 cã thêi gian ng¾n nhÊt. Cã sù kh¸c biÖt nµy lµ do ë CT1 do kh«ng bÊm ngän nªn trong qu¸ tr×nh sinh trëng c¸c cµnh nh¸nh ph¸t sinh tõ díi lªn nªn nô ra kh«ng cïng mét lóc vµ thêi gian ra nô l¹i kÐo dµi h¬n.
Thêi gian tõ trång ®Õn ra hoa 90% (tæng thêi gian sinh trëng): Gi÷a c¸c CT l¹i kh«ng cã sù sai kh¸c vµ thêi gian tõ ra nô 90 % ®Õn ra hoa 90% còng kh«ng cã sù chªnh lÖch ®¸ng kÓ, dao ®éng rÊt nhá tõ 20,6 ®Õn 22 ngµy. §iÒu nµy cã thÓ gi¶i thÝch lµ do tèc ®é ph¸t dôc cña nô.
Nh vËy biÖn ph¸p bÊm ngän ¶nh hëng ®Õn thêi gian ph©n cµnh vµ thêi gian ra nô cña c©y hoa cóc.
IV.4.3. ¶nh hëng cña biÖn ph¸p bÊm ngän ®Õn chÊt lîng c©y hoa cóc vµng Mai
BÊm ngän kÝch thÝch c¸c cµnh nh¸nh ph¸t triÓn nhng sau ®ã chóng t«i ®Ó tù nhiªn cho c©y kh«ng vÆt bá c¸c mÇm n¸ch vµ nô con kh«ng cÇn thiÕt. Theo dâi vµ thu ®îc kÕt qu¶ ë b¶ng 4.17.
B¶ng 4.17. ¶nh hëng cña biÖn ph¸p bÊm ngän ®Õn chÊt lîng c©y hoa cóc vµng Mai.
(§Þa ®iÓm: vên ¬m c©y Phó thîng – Vô Xu©n hÌ, n¨m2008)
ChØ tiªu
C«ng thøc
Sè nô/ c©y (nô)
§êng kÝnh nô (cm)
§êng kÝnh hoa (cm)
§é bÒn tù nhiªn (ngµy)
CT1 (§/C)
25,33a
0,79a
3,57a
21,0
CT2
31,40ab
0,88bc
4,56b
26,3
CT3
28,70b
0,90c
4,66b
26,3
CT4
35,47c
0,86b
4,51b
25,7
CV%
5,9
1,6
3,2
LSD 5%
3,12
0,03
0,27
Sè nô trªn c©y: ë CT1 cho sè nô trªn c©y lín nhÊt lµ 45,33 nô, ë CT3 cho sè nô trªn c©y Ýt nhÊt lµ 28,70 nô . Sù chªnh lÖch vÒ sè nô gi÷a 2 CT nµy lµ 16,63 nô. TiÕp ®Õn sè nô gi¶m tõ CT4 ®Õn CT2. Sè nô trªn c©y kh¸c nhau ë møc cã ý nghÜa. Riªng CT2 vµ CT4 kh«ng cã sù sai kh¸c vÒ sè nô trªn c©y ë møc cã ý nghÜa.
§êng kÝnh nô: §êng kÝnh nô ë c¸c CT bÊm ngän sai kh¸c cã ý nghÜa so víi CT1. CT3 cho ®êng kÝnh nô lín nhÊt lµ 0,9 cm, cßn ë CT1 cho ®êng kÝnh nô bÐ nhÊt lµ 0,79 cm. Cßn gi÷a 3 CT bÊm ngän víi nhau kh«ng cã sù sai kh¸c vÒ ®êng kÝnh nô ë møc cã ý nghÜa LSD 5%.
§êng kÝnh hoa: ë c¸c CT dïng biÖn ph¸p bÊm ngän ®Òu cã sai kh¸c cã ý nghÜa vÒ ®êng kÝnh hoa so víi CT1. ë CT3 cho ®êng kÝnh hoa lín nhÊt nhng l¹i kh«ng cã sai kh¸c ý nghÜa so víi CT4.
§é bÒn tù nhiªn: ë CT1 cã ®é bÒn tù nhiªn ng¾n nhÊt lµ 21,0 ngµy, cßn ë CT3 ®é bÒn tù nhiªn dµi nhÊt lµ 27,3 ngµy. ë CT2 vµ CT3 cã ®é bÒn tù nhiªn lµ 26,3 ngµy. Nguyªn nh©n v× thêi gian nµy tÝnh tõ thêi ®iÓm hoa në 90% ®Õn khi hoa tµn 75 % gÆp ma nhiÒu nªn dÔ bÞ thèi hoa nªn ®é bÒn tù nhiªn chØ dao ®éng ®îc tõ 21,0 - 26,3 ngµy.
Nh vËy biÖn ph¸p bÊm ngän kh¸c nhau ¶nh hëng ®Õn chÊt lîng hoa, ë CT3 cho chÊt lîng hoa cao nhÊt, cßn ë CT1 cho chÊt lîng thÊp nhÊt.
IV.5. §¸nh gi¸ chung vÒ thµnh phÇn s©u bÖnh h¹i c©y hoa trång chËu trong thÝ nghiÖm
Còng nh c¸c lo¹i s©u bÖnh h¹i c©y trång n«ng nghiÖp, s©u bÖnh h¹i hoa nãi chung vµ hoa trång chËu nãi riªng lu«n lµ mèi quan t©m lo l¾ng ®èi víi c¸c nhµ s¶n xuÊt. §Æc biÖt trang trÝ ngoµi c«ng viªn, th× yªu cÇu vÒ s¹ch c¸c vÕt bÖnh trªn hoa th¶m rÊt cao. Nh÷ng vÕt g©y h¹i ®Ó l¹i trªn l¸, th©n, cµnh ®Òu lµm gi¶m gi¸ trÞ sö dông cña gièng, bëi vËy ®iÒu tra thµnh phÇn s©u bÖnh h¹i cã ý nghÜa thùc tiÔn trong viÖc dù b¸o vµ cã biÖn ph¸p phßng trõ cÇn thiÕt ®Ó lµm gi¶m thÊp nhÊt kh¶ n¨ng ph¸ h¹i cña c¸c s©u bÖnh g©y ra. §Ó x¸c ®Þnh thµnh phÇn s©u bÖnh h¹i, chóng t«i ®· tiÕn hµnh ®iÒu tra toµn bé l« thÝ nghiÖm theo dâi mét sè lo¹i s©u bÖnh h¹i chÝnh trªn c¸c gièng thÝ nghiÖm. §iÒu kiÖn thêi tiÕt vô Xu©n - HÌ rÊt thuËn lîi cho nhiÒu lo¹i s©u bÖnh ph¸t triÓn víi møc ®é h¹i kh¸c nhau, nhÊt lµ trong giai ®o¹n v ên ¬m, bëi thêi gian ®Çu nhiÖt ®é cßn thÊp vµ thêi tiÕt Èm ít, nªn giai ®o¹n c©y con thêng dÔ bÞ nhiÔm mét sè bÖnh nÊm nh ®èm l¸ vµ s©u xanh. Nh ng sang giai ®o¹n v ên s¶n xuÊt, thêi kú nµy nhiÖt ®é vµ Èm ®é rÊt thuËn lîi cho sinh tr ëng vµ ph¸t triÓn cña c©y, nªn hÇu hÕt c¸c gièng trong thÝ nghiÖm nhiÔm s©u bÖnh Ýt. Nh×n chung c¸c thÝ nghiÖm kh«ng bãn ph©n bæ sung tû lÖ nhiÔm bÖnh vµ thµnh phÇn s©u h¹i Ýt h¬n so víi thÝ nghiÖm cã sö dông ph©n bãn bæ sung.
Trong khi tiến hành thí nghiệm với điều kiện nhà lưới đơn giản, cây hoa trång chËu bị một số s©u bệnh h¹i như: s©u xanh, s©u khoang, bệnh phấn trắng. Sau khi theo dâi và quan s¸t chóng t«i đ¸nh gi¸ s©u bÖnh hại hoa, kÕt qu¶ ®iÒu tra ® îc tr×nh bµy ë b¶ng 4.18 Tõ b¶ng nµy cho thÊy:
§Ó x¸c ®Þnh thµnh phÇn s©u bÖnh h¹i trªn cóc ë c¸c c«ng thøc trång, chóng t«i tiÕn hµnh ®iÒu tra trªn toµn l« thÝ nghiÖm, theo dâi mét sè loµi s©u bÖnh h¹i chÝnh trªn c¸c gièng kh¸c nhau ë vô Thu- §«ng.
B¶ng 4.18. Thµnh phÇn s©u bÖnh h¹i c©y hoa trång chËu
(§Þa ®iÓm: vên ¬m c©y Phó thîng – Vô Xu©n hÌ, n¨m2008)
Tªn s©u bÖnh
Tªn khoa häc
Bé phËn
bÞ h¹i
Møc ®é h¹i
Lë cæ rÔ
Rhizoctonia solani
Gèc, rÔ
-
Vµng l¸
Sinh lý
Toµn c©y
-
§èm l¸
Cercospora chrysanthemi
L¸
+
PhÊn tr¾ng
Oidium chrysanthemi
Toµn c©y
-
RÖp xanh ®en
Pleotrichophoruschrysanthemi
L¸, ngän, nô, hoa
+
S©u xanh
Helicoverpa armigera Hubn
L¸, nô, hoa
+
S©u Khoang
Prodenia litura
L¸, nô, hoa
++
Ghi chó: Møc ®é h¹i: - Kh«ng phæ biÕn, + Ýt phæ biÕn, + + T¬ng ®èi phæ biÕn, +++ G©y h¹i nÆng.
Qua b¶ng 4.18 chóng t«i nhËn thÊy:
Trång trong chËu vµ trong ®iÒu kiÖn nhµ líi: bÖnh ®èm l¸, s©u xanh xuÊt hiÖn rÊt Ýt. Riªng s©u khoang l¹i t¬ng ®èi phæ biÕn lµ do vô Xu©n - HÌ nµy giai ®o¹n ra hoa nhiÖt ®é cao, ma nhiÒu nªn t¹o ®iÒu kiÖn cho s©u khoang ph¸t triÓn. §Ó h¹n chÕ viÖc s©u bÖnh lµm ¶nh hëng ®Õn chÊt lîng hoa trong qu¸ tr×nh tiÕn hµnh thÝ nghiÖm chóng t«i dïng biÖn ph¸p ng¾t bá c¸c bé phËn bÞ bÖnh, b¾t s©u thêng xuyªn kÕt hîp víi viÖc sö dông thuèc b¶o vÖ thùc vËt nh Corfidor 20 CC vµ phun Ridormil ®Ó h¹n chÕ s©u bÖnh h¹i.
IV.6. Hiệu quả kinh tế của c¸c biện ph¸p kỹ thuật được ¸p dụng đối với hoa trồng chËu
Môc ®Ých cuèi cïng cña viÖc trång hoa lµ tÝnh ®Õn hiÖu qu¶ kinh tÕ. Trong ngµnh s¶n xuÊt hoa vµ c©y c¶nh nãi chung vµ hoa th¶m nãi riªng ®Òu cÇn ph¶i t×m ra biÖn ph¸p kü thuËt tèt nhÊt, nh÷ng vËt liÖu phï hîp ®Ó ®em l¹i chÊt lîng tèt cho c©y hoa nh»m ®¸p øng nhu cÇu ngµy cµng cao cña thÞ trêng vµ ®a ngµnh s¶n xuÊt hoa thùc sù trë thµnh ngµnh kinh doanh cã hiÖu qu¶. Qua qu¸ tr×nh chuÈn bÞ vµ thùc hiÖn nghiªn cøu ®Ò tµi chóng t«i ®· tÝnh ®îc hiÖu qu¶ kinh tÕ cña viÖc s¶n xuÊt c©y hoa trång chËu c¨n cø vµo sè liÖu ®¬n gi¸ vËt t trªn thÞ trêng t¹i thêi ®iÓm thÝ nghiÖm, nh©n c«ng ¸p theo ®¬n gi¸ M«i trêng ®« thÞ n¨m 2002/ BXD theo tr×nh bµy díi b¶ng sau:
IV.6.1. HiÖu qu¶ cña viÖc sö dông gi¸ thÓ kh¸c nhau ®èi víi hoa trång chËu.
HiÖu qu¶ kinh tÕ viÖc sö dông gi¸ thÓ ®èi víi hoa trång chËu ®îc thÓ hiÖn ë b¶ng 4.19
B¶ng 4.19. HiÖu qu¶ kinh tÕ cña viªc sö dông c¸c lo¹i gi¸ thÓ kh¸c nhau (120 chËu/3lÇn nh¾c)
(§Þa ®iÓm: vên ¬m c©y Phó thîng – Vô Xu©n hÌ, n¨m2008)
§¬n vÞ: §ång
C«ng thøc
Gi¸ nguyªn vËt liÖu
Sè chËu hoa thu ®îc
Gi¸ b¸n hoa/chËu
Tæng thu
Tæng chi
L·i /chËu
C©y gièng
Gi¸ thÓ/ chËu
chËu nhùa/1 chiÕc
C«ng lao ®éng/chËu
CT1
250
200
350
696.8
90
2500
225000
179616
504.3
CT2
250
444
350
696.8
95
3000
285000
208896
801.1
CT3
250
679,2
350
696.8
104
3000
312000
237120
720.0
CT4
250
561,6
350
696.8
109
3000
327000
223008
954.1
CT5
250
500
350
696.8
117
3000
351000
215616
1157.1
Ghi chó: 1m3 = 60.000®
Ph©n chuång 1 tÊn = 600.000®
TrÊu hun 1 tÊn = 2 triÖu
Gi¸ thÓ TN1 viÖn N«ng ho¸ 1 tÊn = 1,2 triÖu
PhÇn chi thªm cho thÝ nghiÖm:
Chi phÝ thuèc Cofidor cho mét c«ng thøc thÝ nghiÖm (120 c©y): 6.500 ®
Chi phÝ thuèc Ridormil 68WP mét c«ng thøc (120 c©y): 9.700 ®
Víi mçi chËu chi phÝ thuèc Cofidor vµ Ridormil 68WP = 72® + 108® = 288®
VËy l·i thuÇn thùc tÕ trªn mçi chËu = l·i /chËu - 288 ®.
S¶n lîng hoa trång chËu trªn c¸c lo¹i gi¸ thÓ kh¸c nhau nh×n chung cao trõ c«ng thøc ®èi chøng. Cô thÓ s¶n lîng hoa ë c«ng thøc 5 ®¹t cao nhÊt ( 117 c©y/ 120 c©y), L·i thuÇn tõ viÖc trång c©y trªn c¸c nÒn gi¸ thÓ kh¸c nhau t¬ng ®èi cao ®¹t 20-22 triÖu ®ång/1000m2 ( 25chËu/m2)/ vô.. Qua b¶ng trªn cho thÊy c¸c c«ng thøc cho hiÖu qu¶ kh¸c nhau, nh×n chung c«ng thøc gióp cho c©y trång sinh trëng ph¸t triÓn tèt, c©n ®èi vµ tû lÖ sèng cao h¬n, gi¸ b¸n cao h¬n.
IV.6.2. HiÖu qu¶ kinh tÕ cña viÖc sö dông ph©n bãn tæng hîp kh¸c nhau ®èi víi c©y hoa cóc vµng mai trång chËu.
HiÖu qu¶ kinh tÕ cña viÖc sö dông c¸c lo¹i ph©n tæng hîp kh¸c nhau ®îc tr×nh bµy ë b¶ng 4.20
B¶ng 4.20. HiÖu qu¶ kinh tÕ cña viªc sö dông c¸c lo¹i ph©n bãn tæng hîp kh¸c nhau (120 chËu/3lÇn nh¾c)
(§Þa ®iÓm: vên ¬m c©y Phó thîng – Vô Xu©n hÌ, n¨m2008)
§¬n vÞ: §ång
C«ng thøc
Gi¸ nguyªn vËt liÖu
Sè chËu hoa thu ®îc
Gi¸ b¸n hoa/ chËu
Tæng thu
Tæng chi
L·i /chËu
C©y gièng
(Ph©n bãn)x(lÇn bãn)
chËu nhùa/1 chiÕc
C«ng lao ®éng/chËu
CT1
250
0
350
696.8
89
2500
222500
155616
751.5
CT2
250
138
350
696.8
105
3000
315000
172176
1360.2
CT3
250
142.5
350
696.8
109
3000
327000
172761
1415.4
CT4
250
120
350
696.8
112
3000
336000
170016
1482.0
CT5
250
90.5
350
696.8
118
3000
354000
166956
1585.1
Ghi chó:
- Ph©n B×nh §iÒn: 9200®/kg; - Ph©nViÖt nhËt: 9500®/kg
- Ph©n L©m thao: 8000®/kg; - Ph©n L©n nung ch¶y: 6300®/kg
LiÒu lîng chung: 50kg/1000m2 ( 0.02kg/ m2(25 chËu)=> 0,65g/chËu)
PhÇn chi thªm cho thÝ nghiÖm
Chi phÝ thuèc Cofidor cho mét c«ng thøc thÝ nghiÖm (120 c©y): 6.500 ®
Chi phÝ thuèc Ridormil 68WP mét c«ng thøc (120 c©y): 9.700 ®
Víi mçi chËu chi phÝ thuèc Cofidor vµ Ridormil 68WP = 72® + 108® = 288®
VËy l·i thuÇn thùc tÕ trªn mçi chËu = l·i /chËu - 288 ®.
C¸c c«ng thøc bãn ph©n kh¸c nhau qua b¶ng hiÖu qu¶ kinh tÕ ta nhËn thÊy c¸c c«ng thøc cã hiÖu qu¶ kinh tÕ h¬n h¼n víi ®èi chøng. Trong ®ã c«ng thøc 1 kh«ng bãn ph©n cho hiÖu qu¶ thÊp nhÊt, do kh«ng ®îc bãn ph©n nªn tû lÖ hoa ®¹t tiªu chuÈn thu ®îc Ýt, c¸c c«ng thøc cã bæ sung ph©n bãn c©y sinh trëng ph¸t triÓn tèt tØ lÖ hoa thu ®îc nhiÒu hiÖu qu¶ cao. HiÖu qu¶ kinh tÕ cao nhÊt khi sö dông ph©n bãn NPK L©m thao.Trong thùc tÕ s¶n xuÊt hoa trång chËu phôc vô trang trÝ ®ßi hái tiªu chuÈn sinh trëng v× vËy viÖc bæ sung dinh dìng lµ cÇn thiÕt.
IV.6.3. HiÖu qu¶ kinh tÕ cña viÖc sö dông chÕ phÈm dinh dìng kh¸c nhau ®èi víi hoa trång chËu
HiÖu qu¶ kinh tÕ cña viÖc sö dông chÕ phÈm dinh dìng kh¸c nhau ®èi víi hoa trång chËu ®îc thÓ hiÖn ë b¶ng 4.21
B¶ng 4.21. HiÖu qu¶ kinh tÕ cña viªc sö dông c¸c chÕ phÈm dinh dìng kh¸c nhau (120 chËu/3lÇn nh¾c)
(§Þa ®iÓm: vên ¬m c©y Phó thîng – Vô Xu©n hÌ, n¨m2008)
§¬n vÞ: §ång
C«ng thøc
Gi¸ nguyªn vËt liÖu
Sè chËu hoa thu ®îc
Gi¸ b¸n hoa/ chËu
Tæng thu
Tæng chi
L·i /chËu
C©y gièng
(Ph©n bãn)x(lÇn bãn)
chËu nhùa/1 chiÕc
C«ng lao ®éng/chËu
CT1
250
0
350
696.8
92
2500
230000
155616
808.5
CT2
250
50
350
696.8
97
3000
291000
161616
1333.9
CT3
250
80
350
696.8
115
3000
345000
165216
1563.3
CT4
250
120
350
696.8
113
3000
339000
170016
1495.4
Ghi chó: Gi¸ Atonik: 6300®; Komix (0.5 lÝt): 50000®; §Çu tr©u 502 (gãi): 6500®
* PhÇn chi thªm cho thÝ nghiÖm
Chi phÝ thuèc Cofidor cho mét c«ng thøc thÝ nghiÖm (120 c©y): 6.500 ®
Chi phÝ thuèc Ridormil 68WP mét c«ng thøc (120 c©y): 9.700 ®
Víi mçi chËu chi phÝ thuèc Cofidor vµ Ridormil 68WP = 72® + 108® = 288®
VËy l·i thuÇn thùc tÕ trªn mçi chËu = l·i /chËu - 288 ®.
Tõ kÕt qu¶ b¶ng 4.21 ta nhËn thÊy hiÖu qu¶ kinh tÕ khi sö dông c¸c chÕ phÈm dinh dìng thu ®îc hiÖu qu¶ cao cao h¬n h¼n so víi ®èi chøng. Qua kÕt qu¶ thÝ nghiÖm khi sö dông chÕ phÈm dinh dìng c©y ®¹t tèt ®é sinh trëng ph¸t triÓn tèt h¬n trong giai ®o¹n ®Çu, ®Æc biÖt lµ Komix. §Ó ®¶m b¶o tiªu chuÈn c©y trong qu¸ tr×nh trång nªn bæ sung thªm ph©n bãn qua l¸.
Tãm l¹i trong nghiªn cøu nµy nÕu ¸p dông ®ång bé c¸c biÖn ph¸p kü thuËt nh trªn th× n¨ng suÊt chÊt lîng, gi¸ thµnh c©y hoa trång chËu hiÖu qu¶ h¬n rÊt nhiÒu. Cã thÓ s¶n xuÊt ®ång lo¹t mang l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cho ngêi lao ®éng vµ ®em l¹i n¨ng xuÊt chÊt lîng tèt nhÊt ( hoa ®Ñp, bÒn…) phôc vô c«ng t¸c trang trÝ hiÖn nay nhÊt lµ khu vùc L¨ng B¸c vµ Qu¶ng trêng Ba §×nh.
V. KÕT LUËN Vµ §Ò NGHÞ
V.1. KÕt luËn.
Dùa trªn nh÷ng kÕt qu¶ nghiªn cøu s¬ bé rót ra mét sè kÕt luËn sau:
1. Sö dông gi¸ thÓ TN1 cña viÖn thæ nhìng n«ng ho¸ ®èi víi c©y hoa cóc, hoa S« §á trång chËu ®¹t kÕt qu¶ cao nhÊt. C©y sinh trëng ph¸t triÓn tèt nhÊt, chÊt lîng hoa ®¹t cao nhÊt.
(C©y hoa cóc: chiÒu cao c©y ®¹t 48,64 cm, ®êng kÝnh th©n 0,5 cm, ®êng kÝnh hoa ®¹t 7,32 cm, ®é bÒn trång th¶m 13,3 ngµy. Hoa S« §á cã tû lÖ sèng 98,33%, chiÒu cao trung b×nh ®¹t 23,24 cm/c©y, sè l¸ trung b×nh ®¹t 17,3l¸/c©y)
2. Bãn bæ sung ph©n bãn NPK L©m Thao cho c©y hoa cóc ®¹t kÕt qu¶ cao nhÊt. C©y sinh trëng ph¸t triÓn tèt, chÊt lîng hoa ®¹t cao nhÊt.(chiÒu cao c©y ®¹t 49,74 cm, ®êng kÝnh th©n ®¹t 0,56 rót ng¾n thêi gian sinh trëng xuèng cßn 56,7 ngµy, ®é bÒn hoa th¶m 15,0 ngµy).
- Bãn bæ sung ph©n bãn tæng hîp ViÖt NhËt cã t¸c dông tèt nhÊt ®èi víi qu¸ tr×nh sinh trëng dinh dìng cña hoa S«n §á trång chËu
3. Phun chÕ phÈm dinh dìng qua l¸ Atonik ®èi víi c©y hoa cóc vµng mai lµm t¨ng chiÒu cao c©y, sè l¸/c©y (chiÒu cao c©y ®¹t 48,41 cm, sè l¸/c©y ®¹t 34,27 l¸), phun §Çu tr©u 702 l¹i gióp c©y ra hoa sím, chÊt lîng hoa ®¹t cao nhÊt (thêi gian sinh trëng 13,7,0 ngµy, ®êng kÝnh nô ®¹t 1,11 cm, ®êng kÝnh hoa ®¹t 7,18 cm, ®é bÒn trång th¶m 15,3 ngµy).
§èi víi c©y s« ®á xö lý Komix thÝch hîp cho c©y sinh trëng ph¸t triÓn chiÒu cao c©y ë tuÇn thø 5 ®¹t 13.8cm sè l¸: 18.9 l¸ lµ cao nhÊt.
4. BÊm ngän khi c©y ®¹t chiÒu cao 20 cm c©y hoa cóc cã chÊt lîng tèt nhÊt. (®êng kÝnh nô ®¹t 0,9 cm, ®êng kÝnh hoa 4,66 cm, ®é bÒn tù nhiªn 26,3 ngµy)
5. Sö dông c¸c biÖn ph¸p kü thuËt ®èi víi hoa trång chËu cóc Vµng Mai vµ hoa S« §á nh :gi¸ thÓ trång c©y, bãn ph©n tæng hîp bæ sung, sö dông chÊt kÝch thÝch sinh trëng lµm t¨ng chÊt lîng hoa, t¨ng hiÖu qu¶ kinh tÕ.
V.2. §Ò nghÞ.
Qua kÕt qu¶ nghiªn cøu trªn, chóng t«i xin ®a ra mét sè ®Ò nghÞ:
1. §Ò nghÞ cho ¸p dông c¸c kÕt qu¶ nghiªn cøu cña ®Ò tµi vµo s¶n xuÊt hoa trång chËu ë khu vùc qu¶ng trêng Ba ®×nh vµ c¸c vên hoa, c«ng viªn kh¸c
2. §Ò nghÞ cho tiÕp tôc nghiªn cøu thªm vÒ c¸c biÖn ph¸p kü thuËt t¸c ®éng lªn c©y hoa trång chËu ®Ó øng dông vµo trang trÝ khu vùc qu¶ng trêng Ba §×nh vµ c¸c vên hoa, c«ng viªn kh¸c.
Tµi liÖu tham kh¶o
Tµi liÖu tiÕng ViÖt
Hå H÷u An, T¹ Thu Cóc, Nghiªm ThÞ BÝch Hµ (2000), Gi¸o tr×nh c©y rau. NXB N«ng nghiÖp, Hµ Néi.
B¸o c¸o khoa häc (1997), KÕt qu¶ kh¶o nghiÖm chÊt Spray-N-Gr¬, Bills fertilizez trªn mét sè c©y hoa, tr êng §¹i häc N«ng nghiÖp I, tr.30-33.
Vâ Ph ¬ng Chi, D ¬ng §øc TiÕn(1988), “Ph©n lo¹i häc thùc vËt”, Nxb §¹i häc vµ trung häc chuyªn nghiÖp, tr. 424-436.
Ph¹m TiÕn Dòng (2002), Xö lý kÕt qu¶ trªn m¸y tÝnh b»ng IRRISTAT 4.0. NXB N«ng NghiÖp, T70 - 81.
Ph¹m V¨n DuÖ (2005), Gi¸o tr×nh kü thuËt trång hoa vµ c©y c¶nh. NXB Hµ Néi, tr 3-12.
§Æng V¨n §«ng, §inh ThÕ Léc, NguyÔn Quang Th¹ch, (2002), C©y hoa hång vµ kÜ thuËt trång, Nxb Lao §éng X· Héi, Tr. 5-10.
NguyÔn ThÞ H¶i (2006), Nghiªn cøu ¶nh hëng cña gi¸ thÓ trång vµ ph©n bãn l¸ kh¸c nhau ®Õn sinh trëng, ph¸t triÓn vµ chÊt lîng cña mét sè lo¹i c©y hoa trång chËu t¹i Gia L©m - Hµ Néi. LuËn v¨n Th¹c sü N«ng nghÞªp Hµ Néi, Tr 1-15.
Ng« ThÞ H¹nh (1997), “Kü thuËt gieo c¶i bao”, T¹p chÝ khoa häc kü thuËt rau qu¶ sè 5/1997 - Tin tøc ra hµng th¸ng, ViÖn Nghiªn cøu rau qu¶, Hµ Néi.
Vò C«ng HËu (1999), Nh©n gièng c©y ¨n tr¸i, NXB N«ng nghiÖp, thµnh phè Hå ChÝ Minh, trang 3 - 23.
NguyÔn ThÞ Hoa (2000), “X¸c ®Þnh s©u bÖnh h¹i chÝnh trªn hoa cã gi¸ trÞ kinh tÕ cao, ®Ò xuÊt c¸c biÖn ph¸p phßng trõ tæng hîp” B¸o c¸o ®Ò tµi khoa häc - Chi côc b¶o vÖ thùc vËt, tr.38-42.
Ng« Sü Hoµi, §«n ThÕ Phong, §µo Xu©n Trêng vµ An V¨n B¶y (1995), Kü thuËt trång rau, NXB N«ng nghiÖp, Hµ Néi.
Ph¹m Hoµng Hé (2000), C©y cá ViÖt Nam - quyÓn 2. NXB trÎ, tr 866 - 868
JiangQingHai, TrÇn V¨n M·o dÞch (2004), Hái ®¸p vÒ kü thuËt trång hoa c©y c¶nh- T©p 1, NXB N«ng nghiÖp.
NguyÔn M¹nh Kh¶i, NguyÔn Quang Th¹ch (1999), “¶nh h ëng cña GA3 ®Õn sù ra hoa vµ chÊt l îng hoa cóc tr¾ng CN93 trong vô thu ®«ng ë §ång b»ng B¾c bé”, T¹p chÝ n«ng nghiÖp vµ CNTP, (448), tr.458-460.
§ç ThÞ Thu Lai (2006), Nghiªn cøu tuyÓn chän mét sè gièng hoa míi phôc vô trang trÝ ë khu vùc L¨ng Chñ TÞch Hå ChÝ Minh vµ Qu¶ng Trêng Ba §×nh, B¸o c¸o khoa häc, Tr.1 - 24.
TrÇn V¨n Lµi, Lª ThÞ Hµ (2002), CÈm nang trång rau, NXB Mòi Cµ Mau.
NguyÔn Xu©n Linh vµ c¸c céng sù (1998), Hoa vµ kü thuËt trång hoa, Nxb N«ng nghiÖp, Hµ Néi, tr. 1 - 218.
NguyÔn Xu©n Linh, NguyÔn ThÞ Kim Lý (2005), øng dông c«ng nghÖ trong s¶n xuÊt hoa, NXB Lao ®éng, Tr 1- 30
§inh ThÕ Léc, §Æng V¨n §«ng (2004), C«ng NghÖ trång hoa cho thu nhËp cao - Lily. NXB Lao §éng, Tr 3- 7.
Së N«ng nghiÖp vµ PTNT Hµ Néi (2003), B¸o c¸o tæng quan hiÖn tr¹ng vÒ t×nh h×nh s¶n xuÊt rau an toµn t¹i ®Þa bµn Hµ Néi.
Hoµng Minh TÊn, NguyÔn Quang Th¹ch (1993), ChÊt ®iÒu hoµ sinh trëng ®èi víi c©y trång, Nxb N«ng nghiÖp Hµ Néi, tr.63-66.
Hoµng Minh TÊn, NguyÔn Quang Th¹ch, TrÇn V¨n PhÈm (2000), Gi¸o tr×nh sinh lý thùc vËt. Nxb N«ng nghÞªp. Tr181 -190. 24
Lª Hoµi Thanh (2007), Nghiªn cøu ®Æc tÝnh n«ng sinh häc vµ c¸c biÖn ph¸p kü thuËt n©ng cao n¨ng suÊt, phÈm chÊt mét sè gièng cóc ë vïng trång Thanh Ho¸. LuËn v¨n Th¹c sü N«ng nghiÖp Hµ Néi, Tr.1- 30
Lª Quang Th¸i (2003), “Nghiªn cøu ¸p dông bÇu kh«ng vá s¶n xuÊt c©y gièng l©m nghiÖp”, T¹p chÝ N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n sè 5/2003.
Ph¹m ChÝ Thµnh (1998), Gi¸o tr×nh ph¬ng ph¸p thÝ nghiÖm ®ång ruéng, Trêng §¹i häc N«ng nghiÖp I, NXB N«ng nghiÖp, Hµ Néi.
NguyÔn ThÞ Ph¬ng Th¶o (1998), Nghiªn cøu x©y dùng quy tr×nh nh©n nhanh mét sè gièng hoa loa kÌn nhËp néi (Oriental Hybrid lily) b»ng ph¬ng ph¸p invitro, LuËn v¨n th¹c sü khoa häc N«ng NghiÖp, §¹i Häc N«ng NghiÖp I, Hµ N«i. Tr.5 - 30.
TrÇn Kh¾c Thi (1980), “Lµm bÇu ®Êt cho da”, B¸o Khoa häc vµ ®êi sèng sè 88 ra ngµy 16/8/1980.
Ph¹m ThÞ Kim Thu, §Æng ThÞ V©n (1997), “Nghiªn cøu hoµn thiÖn quy tr×nh s¶n xuÊt c©y gièng chuèi b»ng invitro”, B¸o c¸o kÕt qu¶ nghiªn cøu khoa häc, ViÖn nghiªn cøu Rau qu¶, Hµ Néi, trang 13 - 15.
Hoµng Ngäc ThuËn, 2000, Kü thuËt trång hoa vµ c©y c¶nh - Bµi gi¶ng cho c¸c líp cao häc, Tr.1 - 12.
NguyÔn Huy TrÝ, §oµn V¨n L (1994), Trång hoa c©y c¶nh trong gia ®×nh. NXB Thanh Ho¸, tr3 – 15
TrÇn ThÕ Tôc, Vò M¹nh H¶i (1996), Kü thuËt trång døa, NXB N«ng nghiÖp, Hµ Néi, trang 58 - 60.
D¬ng Thiªn Tíc (1997), NghÒ lµm vên, NXB Gi¸o dôc, Hµ Néi.
ViÖn Nghiªn cøu rau qu¶ (2002), Quy ho¹ch vïng trång vµ nh©n gièng mét sè c©y ¨n qu¶. Tµi liÖu tËp huÊn kü thuËt thuéc dù ¸n s¶n xuÊt gièng chÊt lîng cao mét sè c©y ¨n qu¶ ë miÒn B¾c ViÖt Nam TËp I, Hµ Néi.
ViÖn Thæ nhìng N«ng ho¸ (2003), B¸o b¸o bíc ®Çu thùc hiÖn ®Ò tµi n¨m 2002: Nghiªn cøu s¶n xuÊt gi¸ thÓ dinh dìng cho vên ¬m c©y trong n«ng l©m nghiÖp (tõ n¨m 2002 - 2004), Hµ Néi.
TrÇn ThÞ Xuyªn (1998), Nghiªn cøu s©u bÖnh h¹i chÝnh trªn mét sè c©y hoa, c©y c¶nh phæ biÕn vµ biÖn ph¸p phßng trõ chóng ë Hµ Néi vµ phô cËn, LuËn v¨n th¹c sÜ khoa häc N«ng nghiÖp, Hµ néi, tr.37-62.
II. Tµi liÖu tiÕng Anh
A. C. Bunt (1965), Laomless composts glasshouse crops Research Institute Annual Report 1965.
Anderson, N.O (1988), “Evaluating Slelp - incompatibility in Chrysanthemum”, The influence of ovule numbe, pp. 173 – 181.
Asian Vegetable Research and Development Center (1992), Vegetable Nursery Management Techniques, Training Office, International Cooperation Program 1992.
Blabjerg.J. (1997), “A new development system for production of cut Chrysanthemum”, Act Horticultural Demark, (147), pp.169 - 171.
Chen. J (1985), “Studies on the origin of Chinese florist Chrysanthemum”, Acta-Horticulture, pp. 349-361.
Cockshull, KE (1976), “Flowers and flowering in Chrysanthemum - the inside story”, National Chrysanthemum society, London, tr.97 - 102.
Cockshull, KE (1985), Chrysanthemum morifolium, Volume II CRC Press, Boca Ration, pp.238 - 257.
Cornish. E and T. Stevenson (1990), “Designer flowers: a blossoming industry – Todays life”, Sci. 2 (1), pp. 46 - 47.
Danai. B and Tongmai. P (1995), “The effect of fertilizer, density and harvesting duration on the growth, development and storage life of the Chrysanthemum”, Journal of Agriculture, Bangkok, Thailand, 9(3), pp.196-203.
Dowrick, G.J and A. El Bayoumi (1966), “The origin of new forms of the garden Chrysanthemum”, Euphytica, pp. 32-38.
Hoitink, H. A. J., M. J. Boehm, and Y. Hadar (1993), Mechanisms of suppression of soilborne plant pathogens in compost-amended substrates, In: Science and Engineering of Composting: Design, Environmental, Microbiological, and Utilization Aspects, H.A.J. Hoitink and M. Keener (Eds) Renaissance Publications, Worthington, Ohio, USA.
Hoitink, H. A. J., Y. Inbar, and M. J. Boehm (1991), Status of compost-amended potting mixes naturally suppressive to soilborne disease of floricultural crops, Plant Disease 75, Renaissance Publications, Worthington, Ohio, USA.
Ishiwara K (1984), Garland Chrysanthemum simple variety seed production, Japan, pp. 175 -184.55
J. C. Lawtence and J. Neverell (1950), Seed and potting compostsed, Allen and unwin, London, England.
J. W. Masstalerz (1977), The greenhouse environment, Wiley, New York.
Limhengjong Mohd (1997), “Cut Flower production in Malaysia”, Malaysia agricultural research and development istitute, pp.1 – 16.
Lorena V. Duna (1997), Cherry tomato varietal trial, the 15th Regional Training Course in Vegetable Production and Research, Thailand Training Report, Asian Vegetable Research and Development Center (AVRDC)
Nakamura. T and Kageyama. Y(1993), “Effect of growth regulators and amon nitrate on growth, flowering and yield of Chrysanthemum”. Japanese horticulture, 36:3, pp. 136-140.
Nongkran.K. (1989), “Effect of IBA on rooting ability of Chrysanthemum terminal cutting”, Deparment of Horticulture, Kasetsart Univ, Bangkok, Thailand, Review 8, pp.18 - 19.
Obreza, T. A. and R. K. Reeder (1994) Municipal solid waste compost use in tomato watermelon successional cropping, Soi Crop Science Society Florida Proceedings 53: 13-19
Sanjaya.L. (1992), “Effect of plant growth regualator on rooting of bud cutting of Chrysanthemum”, Bulletin/Horticulture, Indonesia, pp.77 – 82.
Sims, J. T. (1995), Organic wastes as alternative nitrogen sources, In: Nitrogen Fertilization in the Environment, P.E. Bancon (Ed.), Marcel Dekker, Inc, New York, NY.
Stoffella, P. J. and D. A. Graetz (1996), Sugarcane filtercake compost influence on tomato emergence, seedling growth, and yields, In: The Science of Composting, Part 2, M. DeBertoldi, P. Sequi, B. Lemmes, and T. Papi (Eds.), Blackie Academic and Professional, New York, USA.
Strelitus and Zhuravie Y.P.,(1986), “Economic greenhouse temperatures”, Acta Horticulture(115), pp. 439-452.69
T. G. Berke (1997), Suggested cultural practices chilli and sweet pepper (Capsicum ssp), Asian Vegetable Research and Development Center.70
Vanderkamp, B.V (2000), “Chrysanthemum catalogue”, Hoogeweg 12 – 2231, MS rijnsburg – The Netherlands, tr.2-31.
III. Tµi liÖu tiÕng Nga
ΚΑΠΛИНΑ. Γ.T. (1976), PΑСΑДΗΒΙΕ OBЩНΒE KУΛУPΒI, ИЭДΑΤΕΛΒCTBO “KAŬHAP”.
._.
Các file đính kèm theo tài liệu này:
Luận văn up.doc
