Nghiên cứu khả năng cạnh tranh của gốm mỹ nghệ Việt Nam nhằm đẩy mạnh xuất khẩu

1 MUÏC LUÏC LÔØI MÔÛ ÑAÀU………………………………………………………………………………………………………….…………….……. CHÖÔNG 1: CÔ SÔÛ KHOA HOÏC ÑEÅ ÑAÙNH GIAÙ KHAÛ NAÊNG CAÏNH TRANH VAØ KHAÚNG ÑÒNH SÖÏ CAÀN THIEÁT PHAÛI NAÂNG CAO KHAÛ NAÊNG CAÏNH TRANH CUÛA GOÁM MYÕ NGHEÄ VIEÄT NAM……………………… 1.1. Nhöõng vaán ñeà lyù luaän cô baûn veà caïnh tranh vaø khaû naêng caïnh tranh.……… 1.1.1. Ñònh nghóa veà caïnh tranh, lôïi theá caïnh tranh, khaû naêng caïnh tranh… 1.1.2. Caùc lyù thuyeát caïnh tranh…….….…………………………….…………………………………………… 1.1.3. Caùc chæ soá ñaùnh giaù khaû naêng caïnh tranh – Phöông phaùp ñaùnh giaù khaû naêng caïnh tranh………………………………………………………………………………………………………… 1.1.4. Caùc nhaân toá aûnh höôûng ñeán khaû naêng caïnh tranh………………………….……….. 1.2. Söï caàn thieát phaûi naâng cao khaû naêng caïnh tranh cho saûn phaåm goám myõ ngheä Vieät Nam ……………………………………………………………………………………………………………….……….…… 1.2.1. Goám myõ ngheä …….…………………….………………………………………………………………………..… 1.2.2. Vai troø cuûa goám myõ ngheä vaø xuaát khaåu goám myõ ngheä…………………………. 1.2.3. Söï caàn thieát phaûi naâng cao khaû naêng caïnh tranh cuûa goám myõ ngheä Vieät Nam……………………………………………………………………………………………………………………………… 1.3. Kinh nghieäm naâng cao khaû naêng caïnh tranh cuûa maët haøng goám myõ ngheä taïi moät soá quoác gia trong khu vöïc……………………………………………………………………………. 1.3.1. Kinh nghieäm cuûa TRUNG QUOÁC………………………..…………………………………….… 1.3.2. Kinh nghieäm cuûa MALAYSIA ……………….………………………………………………….…. 1.3.3. Kinh nghieäm cuûa THAILAND………………………………….……………………………………. 1.3.4. Nhöõng baøi hoïc kinh nghieäm ruùt ra cho Vieät Nam …………………………………… Keát luaän chöông 1……………….……………….………………………………………………….…………………………………. CHÖÔNG 2: ÑAÙNH GIAÙ KHAÛ NAÊNG CAÏNH TRANH VAØ NHÖÕNG NHAÂN TOÁ AÛNH HÖÔÛNG ÑEÁN KHAÛ NAÊNG CAÏNH TRANH CUÛA GOÁM MYÕ NGHEÄ VIEÄT NAM…………………………………………………………………………………………… 2.1. Phaân tích toång quan tình hình saûn xuaát – xuaát khaåu goám myõ ngheä Vieät Nam …………….……………….………………………………………………….………………………………………………………………… 2.1.1.Sô löôïc lòch söû phaùt trieån ngaønh goám myõ ngheä Vieät Nam……….…………… 2.1.2.Tình hình saûn xuaát goám myõ ngheä hieän nay ………………………….………..………… 2.1.3. Tình hình xuaát khaåu goám myõ ngheä Vieät Nam……………………………………….… 2.2. Ñaùnh giaù khaû naêng caïnh tranh cuûa goám myõ ngheä Vieät Nam ……….…………….… Trang 4 7 8 10 17 17 17 20 26 30 37 37 39 40 49 50 51 54 54 56 56 56 62 2 2.2.1. Ñaùnh giaù khaû naêng caïnh tranh qua so saùnh ñôn giaù baùn saûn phaåm…. 2.2.2. Ñònh vò khaû naêng caïnh tranh cuûa goám myõ ngheä Vieät Nam qua phaân tích ñaùnh giaù cuûa thò tröôøng nhaäp khaåu …………….………………………………………… 2.3. Caùc nhaân toá aûnh höôûng ñeán khaû naêng caïnh tranh cuûa goám myõ ngheä Vieät Nam………………………………………………………………………………………………………………………………….….….. 2.3.1. Caùc nhaân toá beân ngoaøi ……………………………………………………………………………………... 2.3.2. Caùc nhaân toá beân trong …………………………………………………………………………………….… 2.3.3. Haøm hoài quy bieåu thò khaû naêng caïnh tranh …………………….……………………..… Keát luaän chöông 2 …………………………………………………………………………………………………………………….… CHÖÔNG 3: GIAÛI PHAÙP NAÂNG CAO KHAÛ NAÊNG CAÏNH TRANH NHAÈM ÑAÅY MAÏNH XUAÁT KHAÅU GOÁM MYÕ NGHEÄ VIEÄT NAM.………. 3.1. Muïc tieâu, quan ñieåm vaø caên cöù ñeà xuaát caùc giaûi phaùp gia taêng khaû naêng caïnh tranh nhaèm môû roäng thò tröôøng xuaát khaåu cho ngaønh goám myõ ngheä Vieät Nam ……………………………………………………………………………………………………………………………………….… 3.1.1. Muïc tieâu ñeà xuaát giaûi phaùp………………….…………………………………………………………… 3.1.2. Quan ñieåm ñeà xuaát giaûi phaùp…………………………………………………………………………… 3.1.3. Caùc caên cöù ñeà xuaát giaûi phaùp……………………………………………………….……………….… 3.2. Nhöõng giaûi phaùp gia taêng khaû naêng caïnh tranh nhaèm ñaåy maïnh xuaát khaåu goám myõ ngheä Vieät Nam ………………………………………………………………………………………………… 3.2.1. Nhoùm giaûi phaùp veà ñaàu tö ñoåi môùi coâng ngheä ……………………………….……… 3.2.2. Nhoùm giaûi phaùp veà caûi tieán maãu maõ saûn phaåm, caûi tieán phöông thöùc ñoùng goùi…………………………………………………………………………….................................. 3.2.3. Nhoùm giaûi phaùp taêng cöôøng lieân keát …………………………………………………………… 3.2.4. Nhoùm giaûi phaùp naâng cao chaát löôïng nguoàn nhaân löïc …………………………. 3.2.5. Nhoùm giaûi phaùp veà ñaåy maïnh coâng taùc xuùc tieán thöông maïi vaø quaûng baù thöông hieäu goám Vieät .……….…..………………………………………………………………… 3.3. Caùc kieán nghò vôùi Chính phuû…….…………….……………………………….……….…………………………… 3.3.1. Quy hoaïch laïi ngaønh goám myõ ngheä ñeå phaùt trieån beàn vöõng…………….… 3.3.2. Chính saùch hoã trôï taøi chính ……………………………………………………………………………… 3.3.3. Ñaåy maïnh hôn nöõa vai troø xuùc tieán thöông maïi cuûa Nhaø nöôùc ………… 3.3.4. Hoaøn thieän hôn coâng taùc baûo hoä sôû höõu kieåu daùng coâng nghieäp………. 3.3.5. Xaây döïng chính saùch hoã trôï ñeå doanh nghieäp ñaàu tö ra nöôùc ngoaøi theo chieán löôïc lieân keát lieân doanh vôùi nhaø nhaäp khaåu……………………………………. Keát luaän chöông 3……………………………………………………………………….……………………………………………… 67 75 75 79 95 95 95 123 132 134 134 134 134 135 136 136 140 142 151 155 159 159 162 163 163 3 DANH MUÏC CAÙC BAÛNG Teân baûng Trang Baûng 1.1: Baûng phaân loaïi goám söù theo nguyeân lieäu vaø nhieät ñoä nung…………………….. Baûng 1.2: Kim ngaïch nhaäp khaåu caùc saûn phaåm goám gia duïng, goám myõ ngheä cuûa thò tröôøng Chaâu AÂu………………………………………………………………………………………………………………………. Baûng 1.3: Toång kim ngaïch nhaäp khaåu caùc loaïi haøng goám (HS 69)vaøo Nhaät Baûn… Baûng 2.1: Caùc maët haøng xuaát khaåu chuû löïc cuûa Vieät Nam töø 1998 ñeán 2004………. Baûng 2.2: Cô caáu kim ngaïch xuaát khaåu haøng thuû coâng myõ ngheä Vieät Nam ……….… Baûng 2.3: Kim ngaïch xuaát khaåu haøng goám myõ ngheä vaøo caùc nöôùc Lieân minh Chaâu AÂu giai ñoaïn 2000-2004 ……………………………………………………………………….……………………….. Baûng 2.4: Baûng so saùnh giaù baùn caùc saûn phaåm töông töï giöõa Vieät Nam- Trung Quoác………………………………………………………………………………………………………………………………………. Baûng 2.5: Baûng so saùnh giaù FOB cuûa Vieät Nam vaø Thaùi lan……………………………………... Baûng 2.6: Baûng so saùnh giaù baùn FOB nhöõng saûn phaåm töông töï cuûa Vieät Nam vaø Malaysia………………………………………………………………………………………………………………………………………. Baûng 2.7: Thò tröôøng nhaäp khaåu goám myõ ngheä ……………………………………………………………….. Baûng 2.8: Doanh soá nhaäp khaåu trung bình moät naêm cuûa coâng ty nhaäp khaåu……….… Baûng 2.9: Muïc ñích nhaäp khaåu goám myõ ngheä töø nöôùc ngoaøi………………………………………. Baûng 2.10: Nhöõng nhaân toá chuû yeáu taùc ñoäng ñeán quyeát ñònh mua haøng cuûa nhaø nhaäp khaåu goám myõ ngheä …………………………………………………………………………………………………………… Baûng 2.11: Caùc quoác gia xuaát khaåu haøng goám myõ ngheä vaø thò phaàn ………………………. Baûng 2.12: So saùnh vaø kieåm ñònh möùc ñoä haøi loøng cuûa nhaø nhaäp khaåu goám myõ ngheä veà chaát löôïng saûn phaåm ñoái vôùi Vieät Nam vaø caùc ñoái thuû caïnh tranh ………… Baûng 2.13: So saùnh vaø kieåm ñònh möùc ñoä haøi loøng cuûa nhaø nhaäp khaåu goám myõ ngheä veà giaù ñoái vôùi Vieät Nam vaø caùc ñoái thuû caïnh tranh ……………………………………………… Baûng 2.14: So saùnh vaø kieåm ñònh möùc ñoä haøi loøng cuûa nhaø nhaäp khaåu goám myõ 38 42 45 68 69 73 76 78 78 80 80 81 82 83 85 86 4 ngheä veà söï ña daïng maãu maõ ñoái vôùi Vieät Nam vaø caùc ñoái thuû caïnh tranh.……………. Baûng 2.15: So saùnh vaø kieåm ñònh möùc ñoä haøi loøng cuûa nhaø nhaäp khaåu goám myõ ngheä veà toác ñoä ñoåi môùi maãu maõ ñoái vôùi Vieät Nam vaø caùc ñoái thuû caïnh tranh ……. Baûng 2.16: So saùnh vaø kieåm ñònh möùc ñoä haøi loøng cuûa nhaø nhaäp khaåu goám myõ ngheä veà söï phuø hôïp kieåu daùng vôùi thò tröôøng nhaäp khaåu…………………………………………….… Baûng 2.17: So saùnh vaø kieåm ñònh möùc ñoä haøi loøng cuûa nhaø nhaäp khaåu goám myõ ngheä veà chaát löôïng bao bì ñoái vôùi Vieät Nam vaø caùc ñoái thuû caïnh tranh ………………… Baûng 2.18: So saùnh vaø kieåm ñònh möùc ñoä haøi loøng cuûa nhaø nhaäp khaåu goám myõ ngheä veà khaû naêng hoaøn thaønh moät ñôn haøng lôùn trong ñieàu kieän giôùi haïn veà thôøi gian cuûa goám myõ ngheä Vieät Nam vaø caùc ñoái thuû caïnh tranh ……………………………………… Baûng 2.19: So saùnh vaø kieåm ñònh söï khaùc bieät trong möùc ñoä haøi loøng cuûa nhaø nhaäp khaåu goám myõ ngheä veà cam keát giao haøng goám myõ ngheä Vieät Nam vaø caùc ñoái thuû caïnh tranh ……………………………………………………………………………………………………………………….… Baûng 2.20: Thôøi gian söû duïng maùy moùc thieát bò …………………………………………………………….… Baûng 2.21: Trình ñoä coâng ngheä………………………………………………………………………………………………… Baûng 2.22: Chi phí saûn xuaát cuûa ñôn vò saûn xuaát kinh doanh goám myõ ngheä……….…. Baûng 2.23: Baûng toång hôïp möùc bieán ñoäng cuûa caùc yeáu toá saûn xuaát chính……………… Baûng 2.24: Baûng toång hôïp söï bieán ñoäng giaù nhieân lieäu duøng ñeå nung goám myõ ngheä…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. Baûng 2.25: Tình hình söû duïng lao ñoäng trong ngaønh goám myõ ngheä ……………………….… Baûng 2.26: Tuoåi trung bình cuûa coâng nhaân trong töøng khaâu saûn xuaát…………………….… Baûng 2.27: Baûng toång hôïp söï bieán ñoäng cuûa ñôn giaù tieàn löông ……………………………….. Baûng 2.28: Baûng giaù cöôùc vaän chuyeån container trong nöôùc …………………………………….… Baûng 2.29: Baûng giaù cöôùc vaän taûi bieån loaïi container 40’ ñi Chaâu AÂu………………….… Baûng 2.30: Baûng toång hôïp chi phí giaù thaønh treân moãi ñôn vò saûn phaåm goám…….… Baûng 2.31: Baûng so saùnh giaù baùn FOB vaø CFR giöõa saûn phaåm Vieät Nam vaø Trung Quoác………………………………………………………………………………………………………………………………………. 87 88 89 90 91 92 99 99 101 102 107 108 109 110 111 111 112 113 5 Baûng 2.32: Baûng so saùnh giaù baùn FOB giöõa saûn phaåm Baùt Traøng vaø Thaùi Lan….. Baûng 2.33: Baûng so saùnh moät soá yeáu toá saûn xuaát chính giöõa Vieät Nam – Trung Quoác – Thaùilan – Malaysia ……………………………………………………………………………………………………… Baûng 2.34: Caùc phöông thöùc tieáp caän khaùch haøng cuûa doanh nghieäp saûn xuaát – kinh doanh goám myõ ngheä …………………………………………………………………………………………………………… Baûng 2.35: Moâ hình lyù thuyeát veà caùc yeáu toá aûnh höôûng ñeán khaû naêng caïnh tranh……………………………………………………………………………………………………………………………………………………… Baûng 2.36: Keát quaû hoài quy ñoái vôùi moâ hình lyù thuyeát baèng phöông phaùp Enter… Baûng 2.37: Chæ tieâu toång hôïp cuûa moâ hình hoài quy (b)…………………………………………………… Baûng 2.38: Baûng phaân tích keát quaû hoài quy ( a)……………………………………………………….………. Baûng 2.39: Giaù trò trung bình cuûa caùc bieán ñònh löôïng trong haøm hoài quy……………… Baûng 2.40: Cô caáu caùc doanh nghieäp coù hoaït ñoäng xuaát khaåu……………………….…………… Baûng 2.41: Coâng ngheä saûn xuaát ………………………………………………………………………………….…………… Baûng 3.1: Nhöõng ñieàu nhaø nhaäp khaåu kyø voïng töø ñoù khuyeán khích nhaø nhaäp khaåu tieáp tuïc nhaäp khaåu goám myõ ngheä Vieät Nam trong töông lai……………………………… Baûng 3.2: Nhöõng nguoàn thoâng tin quaûng baù giuùp khaùch haøng bieát ñeán vaø quyeát ñònh mua goám myõ ngheä cuûa Vieät Nam ………………………………………………………………………………… 114 115 120 124 125 126 126 130 130 131 136 155 6 LÔØI MÔÛ ÑAÀU 1 – Lyù do choïn ñeà taøi nghieân cöùu Goám myõ ngheä Vieät Nam laø moät maët haøng ñaëc bieät phaûn aùnh vaên hoùa truyeàn thoáng laâu ñôøi cuûa daân toäc Vieät Nam. Goám myõ ngheä Vieät Nam ñaõ ñöôïc thò tröôøng nöôùc ngoaøi öa chuoäng, ñieàu ñoù phaûn aùnh qua kim ngaïch xuaát khaåu ngaøy caøng taêng cao töø 22,4 trieäu USD kim ngaïch xuaát khaåu naêm 1995 ñaõ taêng lieân tuïc vaø ñaït möùc 147,5 trieäu USD vaøo naêm 2004. Thò tröôøng xuaát khaåu cuûa ngaønh goám myõ ngheä cuõng khoâng ngöøng ñöôïc môû roäng töø choã chæ xuaát khaåu theo Nghò ñònh thö vaøo caùc thò tröôøng Xaõ hoäi Chuû nghóa trong thôøi kyø bao caáp, ngaøy nay goám myõ ngheä Vieät Nam ñaõ xuaát hieän taïi haàu heát caùc thò tröôøng lôùn coù yeâu caàu cao, nhö: Hoa Kyø, Chaâu AÂu, Nhaät Baûn, caùc nöôùc Trung Ñoâng vaø Baéc Myõ..vv. Nhôø söï phaùt trieån tích cöïc naøy ñaõ thu huùt ñaàu tö môû roäng saûn xuaát moät caùch maïnh meõ taïi caùc vuøng saûn xuaát lôùn nhö taïi Baùt Traøng, Bình Döông, Ñoàng Nai, Vónh Long..vv, vaø ñaõ taïo ra nhieàu coâng aên vieäc laøm cho ngöôøi lao ñoäng. Ñaåy maïnh xuaát khaåu goám myõ ngheä coøn coù yù nghóa quan troïng laø quaûng baù vaên hoaù truyeàn thoáng cuûa Vieät Nam treân tröôøng quoác teá vaø laø caàu noái giao löu vaên hoaù vôùi caùc daân toäc khaùc treân theá giôùi, giuùp Vieät Nam nhanh choùng hoäi nhaäp vôùi caùc neàn kinh teá trong khu vöïc vaø theá giôùi. Tuy nhieân, ngaønh goám Vieät Nam hieän ñang phaûi caïnh tranh vôùi caùc saûn phaåm cuøng loaïi ñöôïc saûn xuaát bôûi caùc ñoái thuû caïnh tranh lôùn, nhö: Trung Quoác, laø nöôùc coù kyõ thuaät saûn xuaát cao vaø thöông hieäu ñaõ ñöôïc khaúng ñònh, Thaùi lan, Malaysia, Indonesia …vv , laø nhöõng quoác gia cuõng coù ngaønh saûn xuaát goám phaùt trieån, ñaõ thaâm nhaäp vaø thieát laäp ñöôïc moái quan heä thöông maïi roäng taïi caùc thò tröôøng lôùn nhö Chaâu AÂu, Hoa Kyø tröôùc chuùng ta khaù laâu. Vì vaäy, söï phaùt trieån cuûa ngaønh goám myõ ngheä Vieät Nam tuy phaùt trieån maïnh nhöng vaãn chöa töông xöùng vôùi tieàm naêng cuûa ñaát nöôùc vaø söï phaùt trieån hieän nay cuõng chöa beàn vöõng do nhöõng yeáu toá baát caäp trong noäi boä ngaønh, hôn nöõa chuùng ta cuõng chöa taïo ra ñöôïc moät doøng goám mang ñaäm neùt vaên hoaù Vieät Nam ñeå coù theå khaúng ñònh moät theá ñöùng vöõng chaéc treân thò tröôøng. Laø 7 moät ngöôøi coù thôøi gian laâu daøi gaén boù vôùi lónh vöïc saûn xuaát, kinh doanh xuaát khaåu goám myõ ngheä, taùc giaû nhaän thaáy nguyeân nhaân chuû yeáu cuûa tình traïng treân laø do khaû naêng caïnh tranh cuûa goám myõ ngheä Vieät Nam thaáp hôn caùc ñoái thuû caïnh tranh treân thò tröôøng xuaát khaåu. Do ñoù, vôùi hoaøi baõo öùng duïng nhöõng kieán thöùc ñaõ tieáp thu töø nhaø tröôøng vaø nhöõng kinh nghieäm, hieåu bieát quyù giaù ñuùc keát töø thöïc tieãn coâng taùc lieân tuïc hôn 20 naêm ñieàu haønh saûn xuaát, kinh doanh xuaát khaåu goám myõ ngheä, ñeå xaây döïng vaø ñeà xuaát nhöõng giaûi phaùp caáp thieát goùp phaàn laøm gia taêng khaû naêng caïnh tranh cho ngaønh goám myõ ngheä Vieät Nam, taùc giaû ñaõ choïn ñeà taøi: “Nghieân cöùu khaû naêng caïnh tranh cuûa goám myõ ngheä Vieät Nam nhaèm ñaåy maïnh xuaát khaåu” laøm ñeà taøi nghieân cöùu cho luaän aùn tieán só cuûa mình. 2 – Ñoái töôïng vaø phaïm vi nghieân cöùu cuûa luaän aùn Ñoái töôïng nghieân cöùu : Treân thöïc teá caên cöù theo coâng naêng vaø nhöõng ñaëc tính lyù hoaù, coù nhieàu loaïi saûn phaåm goám vaø söù khaùc nhau, nhöng nhaän thaáy goám myõ ngheä laø ngaønh haøng coù tieàm naêng, lôïi ích xuaát khaåu cao cuûa Vieät Nam neân luaän aùn chæ nghieân cöùu veà goám myõ ngheä. Treân 3 caáp ñoä caïnh tranh laø khaû naêng caïnh tranh quoác gia, khaû naêng caïnh tranh cuûa doanh nghieäp, khaû naêng caïnh tranh cuûa saûn phaåm. Luaän aùn nghieân cöùu ôû caáp ñoä khaû naêng caïnh tranh cuûa saûn phaåm goám myõ ngheäVieät Nam. Phaïm vi nghieân cöùu : - Veà khoâng gian: Luaän aùn khoâng nghieân cöùu taûn maïn taïi nhöõng ñòa phöông, nhöõng laøng ngheà saûn xuaát goám nhoû leû raûi raùc nhieàu nôi, maø chæ taäp trung nghieân cöùu thöïc ñòa taïi nhöõng vuøng saûn xuaát chuû löïc cuûa Vieät Nam, nhö: Baùt Traøng, Bình Döông, Ñoàng Nai, Vónh Long, vì ngaønh saûn xuaát goám myõ ngheä taïi nhöõng ñòa phöông naøy ñaõ ñoùng goùp tôùi hôn 95% kim ngaïch xuaát khaåu goám cuûa caû nöôùc. Song song vôùi vieäc nghieân cöùu saûn xuaát kinh doanh goám myõ ngheä trong nöôùc, ñeå coù theå ñònh vò ñöôïc khaû naêng caïnh tranh cuûa ngaønh goám myõ ngheä Vieät Nam, luaän aùn coøn nghieân cöùu vaø so saùnh vôùi caùc ñoái thuû caïnh tranh chuû yeáu taïi nöôùc ngoaøi, 8 nhö: Trung Quoác, Thaùi Lan, Malaysia, chöù khoâng so saùnh vôùi taát caû caùc quoác gia khaùc treân theá giôùi cuõng coù ngaønh saûn xuaát goám myõ ngheä phaùt trieån. - Veà thôøi gian: Luaän aùn taäp trung nghieân cöùu hoaït ñoäng saûn xuaát – kinh doanh xuaát khaåu goám myõ ngheä Vieät Nam trong voøng 5 naêm gaàn ñaây, keå töø naêm 1999 ñeán heát naêm 2004. 3 – Muïc ñích nghieân cöùu Xuaát phaùt töø ñoái töôïng vaø phaïm vi ñeà taøi, muïc ñích nghieân cöùu cuûa luaän aùn bao goàm : * Heä thoáng laïi nhöõng hoïc thuyeát veà caïnh tranh nhaèm xaùc ñònh söï caàn thieát phaûi naâng cao khaû naêng caïnh tranh cho goám myõ ngheä Vieät Nam. * Nghieân cöùu toång keát kinh nghieäm naâng cao khaû naêng caïnh tranh cuûa goám myõ ngheä cuûa moät soá quoác gia, nhö : Trung Quoác, Thaùi Lan, Malaysia nhaèm ruùt ra nhöõng baøi hoïc kinh nghieäm coù theå aùp duïng cho ngaønh goám myõ ngheä Vieät Nam. * Ñaùnh giaù thöïc traïng saûn xuaát kinh doanh goám myõ ngheä Vieät Nam ñeå khaúng ñònh söï caáp thieát phaûi naâng cao khaû naêng caïnh tranh cuûa goám myõ ngheä. * Phaân tích, ñaùnh giaù khaû naêng caïnh tranh vaø taùc ñoäng cuûa caùc nhaân toá aûnh höôûng ñeán khaû naêng caïnh tranh cuûa goám myõ ngheä. * Ñeà xuaát caùc giaûi phaùp phuø hôïp vôùi ñieàu kieän hieän taïi nhaèm naâng cao khaû naêng caïnh tranh cho goám myõ ngheä Vieät Nam. 4 – Phöông phaùp nghieân cöùu cuûa luaän aùn Treân cô sôû nghieân cöùu caùc soá lieäu thöù caáp töø caùc taøi lieäu, nhö: nieân giaùm thoáng keâ, soá lieäu thoáng keâ töø Boä Thöông maïi, töø caùc ñòa phöông, thoâng tin treân internet, vaø caùc soá lieäu thoâng tin sô caáp…vv. Taùc giaû ñaõ vaän duïng heä thoáng caùc phöông phaùp phaân tích ñònh tính keát hôïp vôùi ñònh löôïng vaø caùc phöông phaùp duy vaät bieän chöùng, logic hình thöùc, phöông phaùp phaân tích, so saùnh, toång hôïp; phöông phaùp khaûo saùt ñieàu tra thöïc ñòa, phöông phaùp chuyeân gia ñeå thu thaäp thoâng tin vaø phaân tích caùc yeáu toá aûnh höôûng tröïc tieáp ñeán khaû naêng caïnh tranh cuûa goám myõ ngheä Vieät Nam. 9 Vì soá lieäu thöù caáp lieân quan ñeán ngaønh goám myõ ngheä raát haïn cheá, do ñoù ñeå thu thaäp theâm thoâng tin thöïc hieän nghieân cöùu cuûa mình, ñích thaân taùc giaû ñaõ thöïc hieän 3 cuoäc khaûo saùt thöïc ñòa moät caùch coâng phu ôû trong vaø ngoaøi nöôùc nhö sau: 1- Khaûo saùt taïi Trung Quoác, Thaùi Lan, Malaysia: Nhaèm muïc ñích so saùnh khaû naêng caïnh tranh cuûa goám myõ ngheä Vieät Nam vôùi caùc ñoái thuû chuû yeáu vaø nghieân cöùu caùc kinh nghieäm cuûa hoï, taùc giaû ñaõ thöïc hieän ñieàu tra khaûo saùt taïi caùc coâng ty, xí nghieäp saûn xuaát kinh doanh goám myõ ngheä ôû 3 quoác gia (phuï luïc soá 2), trong ñoù khaûo saùt 12 ñôn vò caùc tænh Quaûng Chaâu, Phaät Sôn, Trieàu Chaâu, Thaåm Quyeán cuûa Trung Quoác; khaûo saùt 6 ñôn vò taïi caùc tænh Chonbury, Chan Lopburi, Lampang, Bangkok cuûa Thaùi Lan vaø 4 ñôn vò taïi tænh Ipoh – mieàn Baéc Malaysia. 2- Khaûo saùt taïi caùc cô sôû saûn xuaát, kinh doanh goám myõ ngheä trong nöôùc: Nhaèm thu thaäp nhöõng soá lieäu, thoâng tin ñeå coù theå ñaùnh giaù khaû naêng caïnh tranh cuûa ngaønh goám myõ ngheä Vieät Nam hieän nay, taùc giaû ñaõ tieán haønh ñieàu tra xaõ hoäi hoïc baèng baûng caâu hoûi ñoái vôùi 115 cô sôû saûn xuaát goám myõ ngheä trong nöôùc (phuï luïc soá 3 vaø 4) taïi caùc vuøng saûn xuaát chuû löïc laø Baùt Traøng, Bình Döông, Ñoàng Nai, Vónh Long. 3- Khaûo saùt taïi caùc thò tröôøng xuaát khaåu: Ñeå ñònh vò khaû naêng caïnh tranh cuûa goám myõ ngheä Vieät Nam so vôùi caùc ñoái thuû ngay taïi thò tröôøng xuaát khaåu, taùc giaû ñaõ tieán haønh tröïc tieáp thu thaäp ñaùnh giaù cuûa hôn 112 nhaø nhaäp khaåu trong caùc ñôït tham gia Hoäi chôï Thöông maïi taïi Chicago, Frankfurt, Cologn, HongKong, Melbourn, Birmingham, Tokyo, Osaka… vaø trong caùc cuoäc ñaøm ñaøm phaùn tröïc tieáp vôùi khaùch haøng taïi trong vaø ngoaøi nöôùc. (phuï luïc soá 5 vaø 6) 5 – Nhöõng ñoùng goùp khoa hoïc môùi cuûa luaän aùn Cho ñeán nay, taïi Vieät Nam ñaõ coù nhöõng coâng trình nghieân cöùu lieân quan ñeán vaán ñeà phaùt trieån xuaát khaåu goám myõ ngheä nhö sau : 1 - Coâng trình nghieân cöùu khoa hoïc caáp boä : “Nhöõng giaûi phaùp ñaåy maïnh xuaát khaåu goám söù myõ ngheä Vieät Nam” do PGS. TS. Ñoøan Thò Hoàng Vaân laøm chuû 10 nhieäm. Trong ñoù, troïng taâm nghieân cöùu phaân tích thöïc traïng saûn xuaát - xuaát khaåu goám myõ ngheä Vieät Nam vaø xaùc ñònh nhöõng nguyeân nhaân cô baûn kìm haõm tieàm naêng xuaát khaåu cuûa ngaønh goám myõ ngheä Vieät Nam töø ñoù ñeà ra nhöõng giaûi phaùp nhaèm ñaåy maïnh xuaát khaåu trong thôøi gian saép tôùi. 2 – Ñeà taøi nghieân cöùu khoa hoïc caáp tænh : “Nghieân cöùu xaây döïng chieán löôïc, ñeà xuaát giaûi phaùp thöïc hieän chöông trình hoäi nhaäp kinh teá quoác teá cuûa tænh Vónh Long ñeán naêm 2010 vaø taàm nhìn ñeán naêm 2020” do GS. TS. Voõ Thanh Thu laøm chuû nhieäm ñeà taøi, trong ñoù ñaõ nghieân cöùu vaø xaây döïng caùc chieán löôïc naâng cao khaû naêng caïnh tranh cho saûn phaåm goám myõ ngheä cuûa tænh Vónh Long trong moät loaït chieán löôïc toång theå naâng cao khaû naêng caïnh tranh caùc löïc löôïng kinh teá cuûa tænh Vónh Long ñaùp öùng yeâu caàu hoäi nhaäp quoác teá. 3 – Ñeà aùn Phaùt trieån ngaønh goám myõ ngheä xuaát khaåu Vónh Long töø naêm 2004 ñeán naêm 2010 do Sôû Coâng nghieäp tænh Vónh Long nghieân cöùu. Noäi dung chuû yeáu nghieân cöùu nhöõng ñaëc ñieåm cuï theå veà ngaønh goám myõ ngheä Vónh Long, phaân tích caùc ñieåm yeáu, ñieåm maïnh, thaùch thöùc ñeå ñeà xuaát nhöõng bieän phaùp phaùt trieån ngaønh goám myõ ngheä cuûa rieâng Tænh Vónh Long. 4 - Baùo caùo Quy hoaïch phaùt trieån ngaønh goám myõ ngheä tænh Ñoàng nai giai ñoaïn 2001 – 2010 do Sôû Coâng nghieäp tænh Ñoàng Nai soaïn thaûo. Baùo caùo taäp trung phaân tích saâu veà nhöõng khoù khaên vaø söï caïnh tranh ngaønh seõ gaëp phaûi trong töông lai töø moâi tröôøng kinh doanh trong nöôùc. Töø ñoù, xaây döïng ñònh höôùng quy hoaïch phaùt trieån chung cho ngaønh goám ñòa phöông trong giai ñoaïn töø 2001-2010. 5 – Raát nhieàu baøi baùo, tham luaän ñöôïc ñaêng taûi treân caùc taïp chí chuyeân ngaønh hoaëc treân caùc tôø baùo cuûa Trung öông laãn ñòa phöông lieân quan phaûn aùnh tình hình saûn xuaát – xuaát khaåu cuûa ngaønh goám cuûa caùc ñòa phöông treân caû nöôùc cuõng nhö moät soá khuynh höôùng tieâu duøng môùi, coâng ngheä môùi ..vv .. Caùc coâng trình nghieân cöùu neâu treân ñaõ nghieân cöùu moät soá vaán ñeà ñaåy maïnh xuaát khaåu goám myõ ngheä Vieät Nam thoâng qua nhöõng giaûi phaùp toång theå phuø hôïp vôùi 11 trình ñoä thöïc tieãn cuûa ngaønh goám Vieät Nam, noùi chung vaø töøng vuøng saûn xuaát noùi rieâng veà coâng ngheä, nhaân löïc, voán....vv . Tuy nhieân, ngaønh goám myõ ngheä Vieät Nam vaãn chöa ñöôïc quan taâm nghieân cöùu moät caùch chuyeân saâu hôn veà nhöõng thaùch thöùc do caïnh tranh quoác teá gay gaét maø ngaønh goám myõ ngheä Vieät Nam ñang ñoái phoù cuõng nhö chöa ñöôïc nghieân cöùu phaân tích kyõ löôõng nhöõng ñieåm yeáu cuï theå trong saûn xuaát, trong marketing xuaát khaåu…vv ñaõ laøm cho khaû naêng caïnh tranh cuûa goám myõ ngheä Vieät Nam keùm hôn caùc ñoái thuû caïnh tranh. Treân cô sôû nghieân cöùu nhieàu taøi lieäu, caùc coâng trình nghieân cöùu khoa hoïc vaø thöïc tieãn ñeå thöïc hieän caùc noäi dung cuûa ñeà taøi ñaõ xaùc ñònh, coù theå toùm taét moät soá ñoùng goùp khoa hoïc môùi luaän aùn seõ laøm phong phuù hôn veà lyù luaän vaø thöïc tieãn môû roäng thò tröôøng xuaát khaåu qua vieäc naâng cao khaû naêng caïnh tranh cuûa ngaønh goám myõ ngheä nhö sau: 1 . Heä thoáng caùc lyù thuyeát veà caïnh tranh, lôïi theá caïnh tranh, khaû naêng caïnh tranh, caùc nhaân toá aûnh höôûng… ñeå laøm roõ hôn nhöõng luaän cöù khoa hoïc veà söï caàn thieát phaûi naâng cao khaû naêng caïnh tranh cuûa goám myõ ngheä nhaèm giöõ vöõng vaø môû roäng thò tröôøng xuaát khaåu. 2 . Ñaùnh giaù ñöôïc khaû naêng caïnh tranh vaø xaùc ñònh ñöôïc caùc nhaân toá aûnh höôûng ñeán khaû naêng caïnh tranh cuûa ngaønh goám myõ ngheä Vieät Nam. 3 . Neâu nhöõng baøi hoïc kinh nghieäm naâng cao khaû naêng caïnh tranh cuûa caùc quoác gia, nhö : Trung Quoác, Thailand, Malaysia, ñeå ngaønh goám myõ ngheä Vieät Nam coù theå hoïc taäp nhaèm naâng cao khaû naêng caïnh tranh cuûa mình. 4 . Xaây döïng nhöõng ñònh höôùng phaùt trieån vaø nhöõng giaûi phaùp cuï theå coù tính khaû thi cao ñeå coù theå nhanh choùng naâng cao khaû naêng caïnh tranh, taän duïng nhöõng cô hoäi môùi cuûa hoäi nhaäp, ñuû khaû naêng ñoái phoù vôùi caïnh tranh quoác teá nhaèm cuûng coá thò tröôøng truyeàn thoáng vaø khoâng ngöøng môû roäng thò tröôøng xuaát khaåu cho ngaønh goám myõ ngheä Vieät Nam. 12 CHÖÔNG 1 CÔ SÔÛ KHOA HOÏC ÑEÅ ÑAÙNH GIAÙ KHAÛ NAÊNG CAÏNH TRANH VAØ KHAÚNG ÑÒNH SÖÏ CAÀN THIEÁT PHAÛI NAÂNG CAO KHAÛ NAÊNG CAÏNH TRANH CUÛA GOÁM MYÕ NGHEÄ VIEÄT NAM _______________ Ñeå phaân tích moái quan heä giöõa khaû naêng caïnh tranh vaø taùc ñoäng cuûa noù ñoái vieäc môû roäng thò tröôøng xuaát khaåu cho ngaønh goám myõ ngheä, tröôùc heát caàn tìm hieåu nhöõng khaùi nieäm, nhöõng ñònh nghóa veà caïnh tranh, lôïi theá caïnh tranh, khaû naêng caïnh tranh, nhöõng yeáu toá taïo neân caïnh tranh cuõng nhö caùc aùp löïc taùc ñoäng ñeán khaû naêng caïnh tranh. Beân caïnh ñoù caàn nghieân cöùu caùc baøi hoïc kinh nghieäm töø chính caùc ñoái thuû caïnh tranh laø nhöõng nöôùc trong khu vöïc vaø phaân tích söï thieát yeáu cuûa vieäc naâng cao khaû naêng caïnh tranh cho saûn phaåm goám myõ ngheä Vieät Nam. Töø nhöõng cô sôû nghieân cöùu treân ñeà xuaát nhöõng giaûi phaùp naâng cao khaû naêng caïnh tranh nhaèm giöõ vöõng môû roäng thò tröôøng xuaát khaåu. 1.1. NHÖÕNG VAÁN ÑEÀ LYÙ LUAÄN CÔ BAÛN VEÀ CAÏNH TRANH VAØ KHAÛ NAÊNG CAÏNH TRANH. 1.1.1. ÑÒNH NGHÓA VEÀ CAÏNH TRANH, LÔÏI THEÁ CAÏNH TRANH, KHAÛ NAÊNG CAÏNH TRANH 1.1.1 .1. Ñònh nghóa veà caïnh tranh Theo ñònh nghóa trong Ñaïi Töø ñieån tieáng Vieät, caïnh tranh ñöôïc ñònh nghóa laø “tranh ñua giöõa nhöõng caù nhaân, taäp theå coù chöùc naêng nhö nhau, nhaèm giaønh phaàn hôn, phaàn thaéng veà mình” [45] Theo Töø ñieån thuaät ngöõ Kinh teá hoïc “caïnh tranh –söï ñaáu tranh ñoái laäp giöõa caùc caù nhaân, taäp ñoaøn hay quoác gia. Caïnh tranh naûy sinh khi hai beân hay nhieàu beân coá gaéng giaønh laáy thöù maø khoâng phaûi ai cuõng coù theå giaønh ñöôïc” [59] 13 Trong Ñaïi Töø ñieån Kinh teá thò tröôøng cuõng ñöa ra ñònh nghóa: “caïnh tranh höõu hieäu laø moät phöông thöùc thích öùng vôùi thò tröôøng cuûa xí nghieäp, maø muïc ñích laø giaønh ñöôïc hieäu quaû hoaït ñoäng thò tröôøng laøm cho ngöôøi ta töông ñoái thoûa maõn nhaèm ñaït ñöôïc lôïi nhuaän bình quaân vöøa ñuû ñeå coù lôïi cho vieäc kinh doanh bình thöôøng vaø thuø lao cho nhöõng ruûi ro trong vieäc ñaàu tö, ñoàng thôøi hoaït ñoäng cuûa ñôn vò saûn xuaát cuõng ñaït ñöôïc hieäu suaát cao, khoâng coù hieän töôïng quaù dö thöøa veà khaû naêng saûn xuaát trong moät thôøi gian daøi, tính chaát saûn phaåm ñaït trình ñoä hôïp lyù…” [63] Paul Samuelson trong cuoán saùch Kinh teá hoïc veà caïnh tranh cuõng ñònh nghóa: “caïnh tranh ñoù laø söï kình ñòch giöõa caùc doanh nghieäp vôùi nhau ñeå giaønh khaùch haøng hoaëc thò tröôøng” [46] Nhö vaäy, töø nhöõng khaùi nieäm “ñaáu tranh ñoái laäp” hay “kình ñòch” ñeå dieãn taû maâu thuaãn ñoái khaùng veà lôïi ích cuûa caùc chuû theå khaùc nhau dieãn ra trong nhieàu hoaøn caûnh, nhieàu thôøi kyø khaùc nhau… vaø trong ngay xu höôùng toaøn caàu hoùa hieän nay, vôùi chuû tröông bieán “chieán tröôøng thaønh thò tröôøng” cuûa caùc quoác gia treân theá giôùi, theo taùc giaû: khaùi nieäm caïnh tranh duøng ñeå dieãn taû moïi moái quan heä töông taùc maø caùc chuû theå tham gia söû duïng nhaèm coá gaéng tìm kieám lôïi theá cho rieâng mình. 1.1.1.2 . Lôïi theá caïnh tranh Theo quan ñieåm cuûa caùc nhaø kinh teá coå ñieån: caùc yeáu toá saûn xuaát nhö ñaát ñai, voán, lao ñoäng, nhöõng yeáu toá taøi saûn höõu hình laø moät nguoàn löïc quan troïng ñeå taïo neân lôïi theá caïnh tranh. Adam Smith thì cho raèng: lôïi theá caïnh tranh döïa treân cô sôû lôïi theá tuyeät ñoái veà naêng suaát lao ñoäng, naêng suaát lao ñoäng cao nghóa laø chi phí saûn xuaát giaûm, muoán taêng naêng suaát lao ñoäng thì phaûi phaân coâng lao ñoäng vaø chuyeân moân hoaù saûn xuaát. [50] David Ricardo cho raèng: lôïi theá caïnh tranh khoâng chæ phuï thuoäc vaøo lôïi theá tuyeät ñoái, maø coøn phuï thuoäc vaøo caû lôïi theá töông ñoái töùc laø lôïi theá so saùnh vaø nhaân toá quyeát ñònh taïo neân lôïi theá caïnh tranh vaãn laø chi phí saûn xuaát nhöng mang tính töông ñoái. Ñoái vôùi quan ñieåm cuûa Heckscher-Ohlin-Samuel thì lôïi theá caïnh tranh laø do lôïi theá töông ñoái veà möùc ñoä doài daøo cuûa caùc yeáu toá saûn xuaát: voán, lao ñoäng. Nhaân 14 toá quyeát ñònh hình thaønh lôïi theá caïnh tranh laø chi phí veà voán vaø chi phí veà lao ñoäng.[18] Theo Michael. E. Porter, lôïi theá caïnh tranh tröôùc heát döïa vaøo khaû naêng duy trì moät chi phí saûn xuaát thaáp vaø sau ñoù laø döïa vaøo söï khaùc bieät hoùa saûn phaåm so vôùi ñoái thuû caïnh tranh nhö: chaát löôïng saûn phaåm dòch vuï, maïng löôùi phaân phoái, cô sôû vaät chaát, trang bò kyõ thuaät.[75] Theo taùc giaû : lôïi theá caïnh tranh laø caùi laøm cho doanh nghieäp khaùc bieät hôn so vôùi ñoái thuû caïnh tranh (laøm toát hôn) hoaëc laøm nhöõng caùi mình coù maø ñoái thuû khoâng coù (laø nhöõng caùi maø doanh nghieäp duøng ñeå xaây döïng chieán löôïc caïnh tranh), nhôø ñoù doanh nghieäp ñaït ñöôïc muïc tieâu nhaát ñònh cuûa mình. 1.1.1.3. Khaû naêng caïnh tranh Theo ñònh nghóa trong Ñaïi Töø ñieån Tieáng Vieät, khaû naêng caïnh tranh ñöôïc ñònh nghóa laø “khaû naêng giaønh thaéng lôïi trong cuoäc caïnh tranh cuûa nhöõng haøng hoùa cuøng loaïi treân cuøng moät thò tröôøng tieâu thuï” [45] Theo quan ñieåm taân coå ñieån döïa treân lyù thuyeát thöông maïi truyeàn thoáng thì naêng löïc caïnh tranh cuûa ngaønh, doanh nghieäp ñöôïc xem xeùt qua lôïi theá so saùnh veà chi phí saûn xuaát vaø naêng suaát. Quan ñieåm cuûa lyù thuyeát toå chöùc coâng nghieäp thì xem xeùt khaû naêng caïnh tranh döïa vaøo khaû naêng saûn xuaát ra saûn phaåm ôû möùc chi phí ngang baèng hay thaáp hôn möùc chi phí bình quaân cuûa xaõ hoäi, ñaûm baûo ñöùng vöõng tröôùc caùc ñoái thuû hay saûn phaåm thay theá. Theo Michael.E. Porter thì cho raèng khaû naêng caïnh tranh laø khaû naêng taïo nhöõng saûn phaåm coù quy trình coâng ngheä ñoäc ñaùo taïo ra giaù trò gia taêng cao ph._.uø hôïp vôùi nhu caàu khaùch haøng, chi phí thaáp, naêng suaát cao nhaèm naâng cao lôïi nhuaän. [74] Toùm laïi, khaû naêng caïnh tranh laø khaû naêng khai thaùc, huy ñoäng, quaûn lyù vaø söû duïng caùc nguoàn löïc coù giôùi haïn nhö nhaân löïc, vaät löïc, taøi löïc..vv vaø caùc ñieàu kieän khaùch quan khaùc moät caùch coù hieäu quaû vaø saûn xuaát ra nhöõng saûn phaåm coù giaù trò ñaëc 15 saéc cao hôn ñoái thuû nhaèm taïo ra lôïi theá caïnh tranh tröôùc caùc ñoái thuû, töø ñoù ñaûm baûo cho doanh nghieäp ñöùng vöõng, toàn taïi vaø phaùt trieån trong moâi tröôøng caïnh tranh. 1.1.2. CAÙC LYÙ THUYEÁT VEÀ CAÏNH TRANH 1.1.2.1 . Lyù thuyeát caïnh tranh cuûa C.Maùc Theo C. Maùc, söï ra ñôøi vaø toàn taïi cuûa caïnh tranh döïa vaøo hai ñieàu kieän cô baûn ñoù laø: -Phaân coâng lao ñoäng : laø saûn phaåm taát yeáu cuûa söï phaùt trieån xaõ hoäi loaøi ngöôøi, ñeán moät giai ñoaïn nhaát ñònh, coù phaân coâng xaõ hoäi thì coù trao ñoåi, coù thò tröôøng vaø cuõng coù caïnh tranh. Theo Maùc: “Söï phaân coâng lao ñoäng trong xaõ hoäi ñaët nhöõng ngöôøi saûn xuaát haøng hoùa ñoäc laäp ñoái dieän vôùi nhau, nhöõng ngöôøi naøy khoâng thöøa nhaän moät uy löïc naøo khaùc ngoaøi uy löïc caïnh tranh” [7] -Chuû theå lôïi ích khaùc nhau : söï toàn taïi khaùch quan cuûa caùc lôïi ích ñoái khaùng khaùc nhau quyeát ñònh moãi chuû theå coù lôïi ích kinh teá vaø söï theo ñuoåi lôïi ích rieâng ñoù ñaõ taïo ra ñoäng löïc caïnh tranh. Caïnh tranh dieãn ra treân ba bình dieän: • Caïnh tranh giaù thaønh thoâng qua naâng cao naêng suaát lao ñoäng giöõa caùc nhaø tö baûn nhaèm thu huùt ñöôïc giaù trò thaëng dö sieâu ngaïch. • Caïnh tranh chaát löôïng thoâng qua naâng cao giaù trò söû duïng haøng hoùa. • Caïnh tranh giöõa caùc ngaønh thoâng qua khaû naêng luaân chuyeån tö baûn ñeå töø ñoù caùc nhaø tö baûn chia nhau giaù trò thaëng dö. Lyù luaän caïnh tranh cuûa Maùc theå hieän ôû 4 noäi dung cô baûn nhö sau : 1 / Quy luaät caïnh tranh laø quy luaät taùc ñoäng bôûi quy luaät giaù trò thaëng dö. Caïnh tranh trong neàn kinh teá haøng hoùa laáy quy luaät giaù trò laøm tieàn ñeà, taùc duïng tích cöïc ôû choã noù coù vai troø ñieàu tieát, phaân phoái caùc yeáu toá saûn xuaát, kích thích löïc löôïng saûn xuaát phaùt trieån, ñaøo thaûi caùi laïc haäu, döïa treân tieàn ñeà coâng baèng ngang giaù trong trao ñoåi haøng hoùa. 2 / Caïnh tranh laø söùc maïnh thuùc ñaåy gia taêng giaù trò thaëng dö töông ñoái. Thöïc hieän baèng caùch ruùt ngaén thôøi gian lao ñoäng xaõ hoäi taát yeáu, treân tieàn ñeà naâng 16 cao naêng suaát xaõ hoäi. Trong hieän thöïc tö baûn chuû nghóa, vieäc naâng cao naêng suaát lao ñoäng xaõ hoäi ñöôïc thöïc hieän nhôø caùc coâng ty theo ñuoåi giaù trò thaêng dö sieâu ngaïch, do ñoù caïnh tranh dieãn ra töï do hôn, trieät ñeå hôn. Lôïi ích thu ñöôïc töø giaù trò thaëng dö töông ñoái thoâi thuùc caùc coâng ty phaùt trieån coâng ngheä, cuoäc caùch maïng veà khoa hoïc kyõ thuaät moät laàn nöõa trôû thaønh ñoäng löïc cô baûn ñeå cho caùc nhaø tö baûn chieám höõu vaø phaân chia giaù trò thaëng dö töông ñoái. 3 / Caïnh tranh thuùc ñaåy quùa trình löu thoâng caùc yeáu toá cuûa saûn xuaát. Theo Maùc thì tích luyõ tö baûn vaø taùi saûn xuaát môû roäng laø xu theá phaùt trieån cuûa chuû nghóa tö baûn. Bôûi vì, tröôùc heát caïnh tranh gaây söùc eùp töø beân ngoaøi, buoäc caùc nhaø tö baûn phaûi tích luyõ tö baûn, taêng cöôøng thöïc löïc ñeå chieán thaéng trong caïnh tranh, hoï phaûi ñaàu tö ngaøy caøng nhieàu tö baûn ñeå môû roäng saûn xuaát, aùp duïng coâng ngheä môùi, giaûm chi phí saûn xuaát vaø naâng cao naêng suaát lao ñoäng. Naêng suaát lao ñoäng laïi bò chi phoái bôûi kyõ thuaät saûn xuaát, quy moâ saûn xuaát vaø hoaït ñoäng kinh doanh. Vieäc naâng cao trình ñoä kyõ thuaät saûn xuaát, môû roäng quy moâ saûn xuaát, kinh doanh dieãn ra trong caïnh tranh gay gaét. Keát quaû laø caïnh tranh laøm cho tö baûn, söùc saûn xuaát khoâng ngöøng chuyeån dòch töø ngaønh coù lôïi nhuaän thaáp sang ngaønh coù lôïi nhuaän cao vaø caïnh tranh cuõng phaùt trieån trong noäi boä cuûa moät ngaønh, caïnh tranh caøng gay gaét thì taøi nguyeân veà kinh teá xaõ hoäi, töï nhieân caøng ñöïôc phaân phoái laïi moät caùch hôïp lyù hôn. Daãn ñeán keát quaû ñieàu chænh keát caáu ngaønh, cô caáu lao ñoäng ñöôïc thöïc hieän mau choùng, toái öu ñeå taêng tích luõy cô baûn. Nhö vaäy, caïnh tranh laø ñoøn baåy maïnh meõ nhaát thuùc ñaåy quaù trình luaân chuyeån voán, luaân chuyeån caùc yeáu toá saûn xuaát, phaân phoái laïi taøi nguyeân, taäp trung saûn xuaát, tích luyõ tö baûn. 4 / Caïnh tranh laø cô cheá ñieàu tieát vieäc phaân phoái lôïi nhuaän. Yeâu caàu taát nhieân cuûa nhaø tö baûn trong vieäc theo ñuoåi lôïi nhuaän laø phaân chia vaø chieám giöõ giaù trò thaëng dö. Söï phaân chia giaù trò thaëng dö giöõa caùc nhaø tö baûn chòu söï chi phoái cuûa cô cheá caïnh tranh, coøn taùc duïng cuûa cô cheá caïnh tranh laïi chòu söï aûnh höôûng bôûi quy luaät bình quaân hoùa lôïi nhuaän. Theo ñaø phaùt trieån cuûa neàn kinh teá tö baûn chuû nghóa, caïnh tranh trong noäi boä moät ngaønh ngaøy caøng taêng leân ñeå thu ñöôïc lôïi nhuaän bình 17 quaân, töø ñoù giaù trò ñöôïc chuyeån hoùa thaønh giaù caû saûn xuaát. Caùc nhaø tö baûn luoân ñoøi hoûi baát kyø moät ñôn vò tö baûn naøo boû ra cuõng phaûi thu veà lôïi nhuaän nhö nhau. Yeâu caàu khaùch quan ñoù seõ ñöôïc thöïc hieän thoâng qua söï bình quaân hoùa lôïi nhuaän do caïnh tranh giöõa caùc ngaønh taïo ra. Nhö theá, quaù trình bình quaân hoùa lôïi nhuaän cuõng chính laø quaù trình caïnh tranh trong noäi boä cuûa moät ngaønh vaø caïnh tranh giöõa caùc nhaø tö baûn chia nhau, chieám giöõ giaù trò thaëng dö. [50] Vaän duïng lyù thuyeát caïnh tranh cuûa C.Maùc cho thaáy, caïnh tranh coù taùc ñoäng tích cöïc ñoái vôùi söï phaùt trieån ngaønh goám myõ ngheä Vieät Nam vì caïnh tranh seõ thuùc ñaåy caùc doanh nghieäp saûn xuaát – kinh doanh goám myõ ngheä phaûi khoâng ngöøng caûi tieán coâng ngheä, naâng cao tay ngheà, caûi tieán trình ñoä quaûn lyù nhaèm khaéc phuïc nhöõng nhöôïc ñieåm voán coù cuûa moät ngaønh ngheà thuû coâng truyeàn thoáng ñoù laø naêng suaát thaáp, chaát löôïng khoâng ñoàng ñeàu, phuï thuoäc nhieàu vaøo thôøi tieát…vv töø ñoù coù theå naâng cao naêng suaát, giaûm bôùt hao phí saûn xuaát do hö hoûng, haï giaù thaønh saûn phaåm laøm cho saûn phaåm coù khaû naêng caïnh tranh toát hôn. Ngoaøi ra, caïnh tranh coøn thuùc ñaåy quaù trình chuyeân moân hoùa giöõa caùc doanh nghieäp theo höôùng taäp trung phaùt trieån caùc maët maïnh cuûa töøng thaønh vieân vaø söï hôïp taùc chaët cheõ hôn trong vieäc söû duïng caùc nguoàn löïc, chia xeû kinh nghieäm saûn xuaát, quaûn lyù… cuoái cuøng khaû naêng caïnh tranh cuûa ngaønh cuõng ñöôïc taêng leân. 1.1.2.2. Thuyeát caïnh tranh cuûa Adam Smith Adam Smith chuû tröông töï do caïnh tranh, oâng cho raèng caïnh tranh coù theå phoái hôïp caùc hoaït ñoäng kinh teá moät caùch nhòp nhaøng vaø coù lôïi cho xaõ hoäi, vì caïnh tranh trong quaù trình cuûa caûi cuûa quoác gia taêng leân, chuû yeáu dieãn ra thoâng qua thò tröôøng vaø giaù caû, do ñoù caïnh tranh coù quan heä chaët cheõ vôùi thò tröôøng, töï do thuùc ñaåy con ngöôøi thöïc hieän caùc coâng vieäc moät caùch toát hôn vaø naêng suaát hôn. Do ñoù, caïnh tranh coù theå khôi daäy noã löïc cuûa con ngöôøi vaø laøm cho cuûa caûi quoác gia taêng leân. Smith coøn cho raèng, caïnh tranh coù theå ñieàu tieát söï phuø hôïp trong quan heä giöõa saûn xuaát vaø nhu caàu xaõ hoäi, trong ñieàu kieän caïnh tranh, do coù nhieàu ngöôøi cuøng tham gia neân hoï phaûi thöôøng xuyeân theo doõi söï bieán ñoäng cuûa thò tröôøng, hoï coøn phaûi chuù 18 yù tôùi söï bieán ñoäng cung caàu vaø aùp löïc caïnh tranh ñeå ñieàu chænh saûn löôïng cho thích öùng vôùi tình hình thay ñoåi cung caàu vaø aùp löïc caïnh tranh, nhö vaäy caïnh tranh coù theå laøm caân baèng cung caàu xaõ hoäi. Caïnh tranh coøn coù taùc duïng naâng cao naêng löïc cuûa lao ñoäng, ñieàu tieát, phaân phoái caùc yeáu toá tö baûn moät caùch hôïp lyù, caïnh tranh kích thích ngöôøi lao ñoäng reøn luyeän vaø naâng cao kyõ naêng lao ñoäng. Vieäc tuyeån choïn lao ñoäng laøm cho caùc chuû theå caïnh tranh vôùi nhau laøm cho tieàn löông coù theå taêng leân hoaëc giaûm xuoáng, söùc lao ñoäng vaø tö baûn coù theå töï do di chuyeån giöõa caùc ngaønh vaø coâng ty. [50] Thuyeát caïnh tranh cuûa Adam Smith giuùp laøm roõ lôïi ích cuûa caïnh tranh trong chieán löôïc phaùt trieån ngaønh goám myõ ngheä Vieät Nam, theo ñoù caùc doanh nghieäp caàn phaûi gaén keát chaët cheõ saûn xuaát vôùi thò tröôøng, ñaëc bieät laø thò tröôøng xuaát khaåu ñeå caûi tieán ñoåi môùi coâng ngheä, caûi tieán maãu maõ, caûi tieán chaát löôïng saûn phaåm nhaèm ñaùp öùng vôùi yeâu caàu ngaøy caøng cao cuûa thò tröôøng vaø khaùch haøng. Quaù trình caûi tieán ñeå ñaùp öùng cho thò tröôøng cuõng giuùp cho ngaønh goám myõ ngheä naâng cao khaû naêng caïnh tranh cuûa mình khi tham gia vaøo thò tröôøng xuaát khaåu… 1.1.2.3. Lyù thuyeát lôïi theá caïnh tranh quoác gia cuûa Michael .E.Porter Theo M.Porter, cuûa caûi nhieàu hay ít laø do naêng suaát quyeát ñònh phuï thuoäc vaøo moâi tröôøng caïnh tranh cuûa moãi nöôùc, moâi tröôøng naøy ñöôïc sinh ra trong khung caûnh naøo ñoù gioáng nhö hình kim cöông 4 caïnh. Theo lyù luaän naøy thoâng tin, nhaân toá kích thích, söùc eùp caïnh tranh, doanh nghieäp chuû löïc, theå cheá, coâng trình haï taàng, naêng löïc quan saùt vaø kyõ naêng cuûa con ngöôøi ñeàu coù taùc duïng trong vieäc naâng cao naêng suaát saûn xuaát cuûa moät quoác gia vaø moät lónh vöïc naøo ñoù. Vieäc naâng cao naêng suaát moät caùch beàn vöõng ñoøi hoûi baûn thaân neàn kinh teá cuûa moãi quoác gia phaûi naâng caáp khoâng ngöøng. Ñieàu ñoù ñoàng nghóa vôùi caùc coâng ty cuûa moãi nöôùc phaûi kieân trì naâng cao naêng suaát ngaønh baèng caùch naâng cao chaát löôïng saûn phaåm, caûi tieán coâng ngheä vaø naâng cao hieäu quaû saûn xuaát. Chæ coù ñi theo con ñöôøng ñoù, coâng ty môùi coù theå tham gia vaøo caïnh tranh quoác teá. Ngöôïc laïi neáu khoâng coù caïnh tranh quoác teá thì naêng suaát 19 nöôùc naøy khoâng heà gaây aûnh höôûng ñoái vôùi naêng suaát cuûa nöôùc khaùc. Nhöng neàn thöông maïi vaø ñaàu tö quoác teá ñaõ taïo ra cô hoäi naâng cao naêng suaát cuûa taát caû caùc nöôùc, ñoàng thôøi cuõng taïo söùc eùp cho caùc coâng ty lôùn duy trì naêng suaát cao. Do vaäy, moãi nöôùc coù theå chuyeân kinh doanh nhöõng ngaønh maø doanh nghieäp nöôùc mình coù naêng suaát cao hôn, vaø nhaäp khaåu nhöõng dòch vuï, haøng hoùa do ñoái thuû caïnh tranh ôû nöôùc ngoaøi saûn xuaát maø trong nöôùc chæ coù theå saûn xuaát vôùi naêng suaát thaáp, töø ñoù coù theå naâng cao naêng suaát bình quaân trong nöôùc. Maët khaùc, khi moät nöôùc tröïc tieáp tham gia caïnh tranh quoác teá thì tieâu chuaån veà naêng suaát ñoái vôùi moãi ngaønh trong nöôùc aáy khoâng coøn laø tieâu chuaån trong nöôùc maø laø tieâu chuaån quoác teá. Ñieàu ñoù thuùc eùp caùc coâng ty trong nöôùc vöøa phaûi caïnh tranh vôùi nhau, vöøa phaûi caïnh tranh vôùi caùc coâng ty nöôùc ngoaøi. [74] Theo M. Porter, naêng löïc caïnh tranh cuûa doanh nghieäp phuï thuoäc vaøo khaû naêng khai thaùc caùc naêng löïc cuûa mình ñeå taïo ra saûn phaåm coù chi phí thaáp vaø söï khaùc bieät cuûa saûn phaåm, ñieåm coát yeáu cuûa vieäc xaây döïng chieán löôïc caïnh tranh laø moái lieân heä giöõa doanh nghieäp vaø moâi tröôøng kinh doanh [70]. Hieän traïng cuûa cuoäc caïnh tranh trong ngaønh phuï thuoäc vaøo 5 löïc löôïng caïnh tranh cô baûn theo moâ hình sau: Nguy cô ñe doïa cuûa nhöõng ngöôøi môùi vaøo cuoäc Quyeàn traû Quyeàn giaù cuûa thöông Ngöôøi baùn löôïng cuûa Ngöôøi mua Ñe doïa töø saûn phaåm thay theá Caùc ñoái thuû caïnh tranh trong ngaønh Maät ñoä cuûa caùc nhaø caïnh tranh Ngöôøi cung caáp Nhöõng saûn phaåm thay theá Ngöôøi mua Caùc ñoái thuû tieàm naêng 20 (Nguoàn : Michael .E. Porter. “ Competitive advantage” New York Press , 1985)[75] Sô ñoà 1.1 : Sô ñoà naêm löïc löôïng caïnh tranh theo quan ñieåm Michael Porter Vôùi naêm löïc löôïng treân theo quan ñieåm chieán löôïc, löïc löôïng maïnh nhaát seõ thoáng trò vaø trôû thaønh troïng yeáu. Khi xaùc ñònh ñöôïc aûnh höôûng cuûa caùc löïc löôïng caïnh tranh, nhieäm vuï cuûa doanh nghieäp laø xaùc ñònh nhöõng ñieåm maïnh, yeáu cuûa mình vaø phaûi ñöôïc xem xeùt trong moái töông quan vôùi ngaønh. Nghóa laø veà phöông dòeân chieán löôïc xaùc ñònh theá ñöùng cuûa doanh nghieäp tröôùc caùc löïc löôïng caïnh tranh trong ngaønh. Muïc ñích cuûa chieán löôïc caïnh tranh laø xaùc laäp vò trí trong ngaønh, töø vò trí ñoù doanh nghieäp coù theå choáng laïi ñöôïc caùc löïc löôïng caïnh tranh moät caùch toát nhaát, hoaëc coù theå laøm aûnh höôûng ñeán chuùng theo höôùng coù lôïi nhaát . [74] Lyù thuyeát caïnh tranh cuûa Michael Porter coù taùc duïng ñònh höôùng raát lôùn cho ngaønh goám myõ ngheä Vieät Nam, vaän duïng lyù thuyeát naøy caùc doanh nghieäp trong ngaønh phaûi tham gia vaøo caïnh tranh quoác teá laø quaù trình taát yeáu trong xu theá hoäi nhaäp cuûa ñaát nöôùc. Vì theá, ñeå taêng cöôøng khaû naêng caïnh tranh cuûa ngaønh caàn phaûi caûi tieán coâng ngheä nhaèm saûn xuaát ra nhöõng saûn phaåm coù chaát löôïng cao hôn hieän nay vaø ñoàng ñeàu hôn, ngaønh goám myõ ngheä Vieät Nam caàn taän duïng nhöõng lôïi theá rieâng coù cuûa moät ngaønh ngheà truyeàn thoáng ñeå taïo ra nhöõng saûn phaåm coù nhöõng neùt ñaëc saéc vaên hoaù truyeàn thoáng Vieät Nam vôùi chi phí thaáp nhaát… töø ñoù saûn phaåm goám myõ ngheä cuûa chuùng ta môùi coù söùc caïnh tranh cao treân thò tröôøng. Maët khaùc, ngaønh goám cuõng caàn naâng cao khaû naêng caïnh tranh cuûa mình thoâng qua chieán löôïc hôïp taùc, lieân keát chaët cheõ giöõa caùc doanh nghieäp trong ngaønh vôùi nhau, vaø hôïp taùc roäng hôn vôùi caùc ngaønh saûn xuaát hoã trôï khaùc ñeå coù theå huy ñoäng, phaân boá vaø söû duïng moät caùch hieäu quaû nhaát caùc nguoàn taøi nguyeân, voán, nhaân löïc… ñoàng thôøi cuøng nhau thöïc hieän caùc chieán löôïc môû roäng thò tröôøng moät caùch hieäu quaû . 1.1.3. CAÙC CHÆ SOÁ ÑAÙNH GIAÙ KHAÛ NAÊNG CAÏNH TRANH – PHÖÔNG PHAÙP ÑAÙNH GIAÙ KHAÛ NAÊNG CAÏNH TRANH 1.1.3.1. Caùc khaùi nieäm veà caáp ñoä khaû naêng caïnh tranh 21 - Khaû naêng caïnh tranh quoác gia: laø moät khaùi nieäm phöùc hôïp, bao goàm caùc yeáu toá ôû taàm vó moâ, ñoàng thôøi cuõng bao goàm naêng löïc caïnh tranh cuûa caùc doanh nghieäp trong caû nöôùc. Naêng löïc caïnh tranh quoác gia laø naêng löïc cuûa moät neàn kinh teá ñaït ñöôïc taêng tröôûng beàn vöõng, thu huùt ñöïôc ñaàu tö, baûo ñaûm oån ñònh kinh teá xaõ hoäi, naâng cao ñôøi soáng cuûa ngöôøi daân. - Khaû naêng caïnh tranh cuûa doanh nghieäp: laø khaû naêng duy trì vaø môû roäng thò phaàn, khaû naêng toå chöùc, quaûn trò kinh doanh, aùp duïng coâng ngheä tieân tieán, haï thaáp chi phí saûn xuaát nhaèm thu lôïi nhuaän cao hôn cuûa doanh nghieäp trong moâi tröôøng caïnh tranh trong nöôùc vaø ngoaøi nöôùc. Moät doanh nghieäp coù theå kinh doanh moät hay nhieàu saûn phaåm vaø dòch vuï, do ñoù coù theå phaân bieät khaû naêng caïnh tranh cuûa doanh nghieäp vôùi khaû naêng caïnh tranh cuûa saûn phaåm dòch vuï. - Khaû naêng caïnh tranh cuûa saûn phaåm, dòch vuï: laø khaû naêng troäi hôn cuûa moät loaïi haøng hoaù, dòch vuï so vôùi saûn phaåm, dòch vuï cuøng loaïi treân thò tröôøng taïi moät thôøi ñieåm; saûn phaåm, dòch vuï coù khaû naêng caïnh tranh cao hôn coù theå ñaùnh baïi saûn phaåm dòch vuï cuøng loaïi ñeå chieám laáy thò phaàn lôùn hôn. Do ñoù khaû naêng caïnh tranh cuûa saûn phaåm, dòch vuï ñöôïc ño baèng thò phaàn cuûa saûn phaåm hay dòch vuï cuï theå treân thò tröôøng. Ba caáp ñoä khaû naêng caïnh tranh coù moái quan heä qua laïi maät thieát vôùi nhau, taïo ñieàu kieän cho nhau, cheá ñònh vaø phuï thuoäc laãn nhau. Moät neàn kinh teá coù khaû naêng caïnh tranh quoác gia cao phaûi coù nhieàu doanh nghieäp coù khaû naêng caïnh tranh, ngöôïc laïi ñeå taïo ñieàu kieän cho doanh nghieäp coù khaû naêng caïnh tranh, moâi tröôøng kinh doanh cuûa neàn kinh teá phaûi thuaän lôïi, caùc chính saùch kinh teá vó moâ phaûi roõ raøng, coù theå döï baùo ñöôïc, neàn kinh teá phaûi oån ñònh; boä maùy nhaø nöôùc phaûi trong saïch, hoaït ñoäng coù hieäu quaû, coù tính chuyeân nghieäp. Maët khaùc, khaû naêng caïnh tranh cuûa doanh nghieäp taïo cô sôû cho khaû naêng caïnh tranh cuûa quoác gia, ñoàng thôøi khaû naêng caïnh tranh cuûa doanh nghieäp cuõng theå hieän qua khaû naêng caïnh tranh cuûa caùc saûn phaåm vaø dòch vuï maø doanh nghieäp saûn xuaát hay kinh doanh. 22 Nhö ñaõ trình baøy trong phaàn môû ñaàu, luaän aùn taäp trung nghieân cöùu khaû naêng caïnh tranh cuûa saûn phaåm goám myõ ngheä Vieät Nam trong töông quan so saùnh vôùi caùc ñoái thuû caïnh tranh treân theá giôùi vaø thoâng qua caùc giaûi phaùp naâng cao khaû naêng caïnh tranh cuûa saûn phaåm goám myõ ngheä seõ naâng cao khaû naêng caïnh tranh cuûa doanh nghieäp noùi rieâng vaø ngaønh goám noùi chung. Ñaùnh giaù khaû naêng caïnh tranh cuûa töøng caáp ñoä coù nhöõng phöông phaùp vaø chæ soá sau ñaây: 1.1.3.2. Phöông phaùp vaø chæ soá ñaùnh giaù khaû naêng caïnh tranh Phöông phaùp ñaùnh giaù khaû naêng caïnh tranh quoác gia ñöïôc Dieãn ñaøn Kinh teá Theá giôùi (WEF) söû duïng trong baùo caùo Naêng löïc caïnh tranh toaøn caàu haøng naêm. Phöông phaùp luaän cuûa baùo caùo naøy do caùc giaùo sö tröôøng Ñaïi hoïc Toång hôïp Harvard, goàm coù giaùo sö Michael. E. Porter, Jeffrey D. Sachs, Andrew M. Warner vaø caùc chuyeân gia cuûa dieãn ñaøn Kinh teá theá giôùi goàm Peter K. Cornelius, Mache Levinson vaø Klauss Schwab xaây döïng. Theo WEF (1999), khaû naêng caïnh tranh quoác gia caáu thaønh bôûi 8 nhoùm nhaân toá vôùi caùc troïng soá khaùc nhau nhö sau: 1. Möùc ñoä môû cöûa neàn kinh teá, bao goàm môû cöûa thöông maïi vaø ñaàu tö (16%) 2. Vai troø cuûa Chính phuû (17%) 3. Taøi chính (17%) 4. Keát caáu haï taàng (11%) 5. Coâng ngheä (11%) 6. Quaûn lyù cuûa doanh nghieäp (6%) 7. Lao ñoäng (16%) 8. Theå cheá (6%) Caùc nhaân toá ñaùnh giaù khaû naêng caïnh tranh quoác gia coøn coù theå chia thaønh 2 chæ soá : * Chæ soá caïnh tranh taêng tröôûng (Growth Competitiveness Index - GCI ) : Ñöôïc söû duïng ñeå ño löôøng caùc nhaân toá ñoùng goùp vaøo toác ñoä taêng tröôûng GDP ñaàu ngöôøi, goàm ba nhoùm chæ soá nhoû coù taùc ñoäng lôùn ñeán naêng löïc caïnh tranh veà möùc taêng tröôûng: saùng taïo kinh teá (trình ñoä coâng ngheä), moâi tröôøng vó moâ veà taøi chính tieàn teä (ño löôøng tính hieäu quaû cuûa heä thoáng taøi chính thoâng qua tyû leä tieát kieäm vaø 23 ñaàu tö) vaø hoäi nhaäp quoác teá (ño möùc ñoä môû cöûa thöông maïi –ñaàu tö hoäi nhaäp kinh teá cuûa quoác gia). ** Chæ soá caïnh tranh hieän taïi (Current Competitiveness Index - CCI): Nhaèm xaùc ñònh caùc nhaân toá neàn moùng taïo ra naêng suaát hieän taïi cao vaø cuûng coá keát quaû kinh teá hieän taïi, ñöôïc ño löôøng baèng möùc GDP treân ñaàu ngöôøi. Chæ soá caïnh tranh hieän taïi laø phöông phaùp toång hôïp naêng löïc caïnh tranh vi moâ vôùi hai nhoùm chæ soá nhoû: Nhoùm thöù nhaát : Chæ soá ñaùnh giaù chieán löôïc vaø hoaït ñoäng cuûa coâng ty: Khaû naêng caïnh tranh cuûa moãi quoác gia ñeàu xuaát phaùt töø khaû naêng caïnh tranh cuûa moãi doanh nghieäp. ÔÛ caáp doanh nghieäp, lôïi theá caïnh tranh theå hieän ôû chi phí thaáp hoaëc ôû tính chaát ñoäc ñaùo, phaân bieät vôùi saûn phaåm khaùc (baèng chaát löôïng, tính naêng saûn phaåm, caùc dòch vuï sau khi baùn haøng). Lôïi theá caïnh tranh cuûa doanh nghieäp phuï thuoäc vaøo vieäc löïa choïn chieán löôïc caïnh tranh vaø vaøo caùc hoaït ñoäng taïo ra, tìm kieám, vaän duïng vaø duy trì lôïi theá caïnh tranh. Vieäc löïa choïn chieán löôïc caïnh tranh cuûa doanh nghieäp coøn phuï thuoäc vaøo caáu truùc ngaønh coâng nghieäp maø doanh nghieäp döï ñònh tham gia vieäc xaùc laäp vò trí cuûa doanh nghieäp trong ngaønh coâng nghieäp ñöôïc löïa choïn. Nhöõng lôïi theá caïnh tranh treân coù theå xuaát hieän ôû baát kyø khaâu naøo trong toaøn boä quy trình saûn xuaát, kinh doanh bao goàm caùc hoaït ñoäng cô baûn (hoaït ñoäng cung öùng ñaàu vaøo cuûa saûn xuaát, hoaït ñoäng saûn xuaát, hoaït ñoäng cung öùng ñaàu ra, tieáp thò, dòch vuï sau baùn haøng) vaø caùc hoaït ñoäng phuï trôï (cô sôû haï taàng cuûa doanh nghieäp, quaûn lyù nguoàn nhaân löïc, phaùt trieån coâng ngheä, mua haøng). Doanh nghieäp phoái hôïp caùc hoaït ñoäng treân ñeå taïo ra lôïi theá veà chi phí hoaëc tính chaát ñoäc ñaùo cuûa saûn phaåm. Ñeå laøm ñöôïc ñieàu ñoù, doanh nghieäp phaûi thöôøng xuyeân töï ñoåi môùi, tìm kieám vaø aùp duïng thöôøng xuyeân nhöõng ñoåi môùi. Hôn nöõa, doanh nghieäp cuõng phaûi luoân duy trì nhöõng lôïi theá caïnh tranh. Ñieàu naøy phuï thuoäc vaøo baûn chaát cuûa lôïi theá caïnh tranh, soá löôïng caùc nguoàn taïo ra lôïi theá caïnh tranh hieän coù vaø lieân tuïc caûi tieán, naâng caáp lôïi theá caïnh tranh. 24 Ñoái vôùi caáp ñoä ngaønh vaø coâng ty, treân giaùc ñoä hieäu öùng cuûa caùc chính saùch vaø bieän phaùp ñöôïc xem xeùt treân cô sôû taïo ra vaø duy trì khaû naêng sinh lôøi, baûo toàn thò phaàn vaø môû roäng thò phaàn…vv, ñaùnh giaù khaû naêng caïnh tranh coøn ñöôïc theå hieän qua caùc chæ soá nhö sau: • Chæ soá veà naêng suaát: naêng suaát lao ñoäng toång hôïp vaø naêng suaát cuûa töøng yeáu toá tham gia vaøo quaù trình taïo ra giaù trò saûn phaåm. • Chæ soá veà coâng ngheä: nhö chæ soá veà chi phí cho nghieân cöùu phaùt trieån, möùc ñoä hieän ñaïi hoùa trang thieát bò vaø coâng ngheä. • Chæ soá ñaùnh giaù keát quaû saûn xuaát–kinh doanh vaø caùc chính saùch marketing cuûa coâng ty : chaát löôïng vaø möùc ñoä khaùc bieät cuûa saûn phaåm, ñoä linh hoaït veà giaù, heä thoáng phaân phoái - tieâu thuï saûn phaåm vaø caùc dòch vuï hoã trôï, xuùc tieán thöông maïi. [67] Nhoùm thöù hai: Chæ soá ñaùnh giaù moâi tröôøng kinh doanh. Moâi tröôøng kinh doanh coù theå thuùc ñaåy hay caûn trôû vieäc taïo ra lôïi theá caïnh tranh cuûa doanh nghieäp. Moâi tröôøng kinh doanh thuùc ñaåy lôïi theá caïnh tranh cuûa doanh nghieäp khi noù hoã trôï doanh nghieäp xaây döïng chieán löôïc caïnh tranh phuø hôïp, caûi tieán ñoái vôùi saûn phaåm hoaëc toå chöùc hoaït ñoäng nhaän thöùc vaø aùp duïng kòp thôøi caùc chieán löôïc môùi ñeå caïnh tranh toát hôn treân thò tröôøng quoác teá. Moâi tröôøng kinh doanh cung öùng caùc kyõ naêng vaø nguoàn löïc caàn thieát giuùp doanh nghieäp ñieàu chænh chieán löôïc vaø duy trì lôïi theá caïnh tranh, taïo aùp löïc buoäc doanh nghieäp vöôït qua söùc yø vaø lieân tuïc caûi tieán ñoåi môùi, buoäc doanh nghieäp phaûi tham gia caïnh tranh quoác teá. Ñoái vôùi ngaønh goám myõ ngheä, ngöôøi ta thöôøng duøng caùc chæ soá rieâng phuø hôïp vôùi tính chaát cuûa saûn phaåm thuû coâng myõ ngheä ñeå ñaùnh giaù khaû naêng caïnh tranh cuûa saûn phaåm vaø cuûa ngaønh nhö sau: * Chæ soá veà giaù baùn ñôn vò saûn phaåm. * Chæ soá veà chaát löôïng saûn phaåm vaø chaát löôïng bao bì ñoùng goùi. * Chæ soá ño löôøng toác ñoä ñoåi môùi, möùc ñoä ña daïng vaø möùc ñoä phuø hôïp cuûa kieåu daùng, maãu maõ ñoái vôùi thò tröôøng. 25 * Chæ soá veà khaû naêng hoaøn thaønh ñôn ñaët haøng lôùn trong thôøi gian haïn cheá vaø ñoä tin caäy ñoái vôùi cam keát veà ngaøy giao haøng. 1.1.4. CAÙC NHAÂN TOÁ AÛNH HÖÔÛNG ÑEÁN KHAÛ NAÊNG CAÏNH TRANH Theo nhöõng phaân tích treân cho thaáy khaû naêng caïnh tranh ñöôïc hình thaønh bôûi nhieàu nhaân toá, do ñoù nhaän dieän vaø ñaùnh giaù ñuùng vai troø cuûa nhöõng nhaân toá taïo neân vò theá khaû naêng caïnh tranh laø moät vieäc laøm coù yù nghóa heát söùc to lôùn. Coù nhieàu quan ñieåm nhaän ñònh vaø ñaùnh giaù caùc nhaân toá aûnh höôûng ñeán khaû naêng caïnh tranh, tuy nhieân coù theå taäp trung vaøo hai nhoùm nhö sau : 1.1.4.1. Caùc nhaân toá aûnh höôûng ñeán khaû naêng caïnh tranh theo quan ñieåm cuûa Michael.E.Porter Theo quan ñieåm cuûa Michael. E. Porter: phaùt trieån chieán löôïc kinh doanh laø phaùt trieån vò theá caïnh tranh thoâng qua vieäc phaùt trieån caùc lôïi theá caïnh tranh [73]. Nhö vaäy, baûn chaát cuûa quaûn trò chieán löôïc chính laø phaùt hieän ra vaø taêng cöôøng caùc lôïi theá caïnh tranh, thoâng qua vieäc phaân tích moâi tröôøng beân trong nhaèm phaùt hieän nhöõng ñieåm maïnh, ñieåm yeáu cuûa doanh nghieäp, töø ñoù xaùc ñònh ñöôïc khaû naêng vaø lôïi theá caïnh tranh cuûa doanh nghieäp. Ñoàng thôøi qua phaân tích moâi tröôøng beân ngoaøi nhaèm nhaän daïng nhöõng cô hoäi hay nhöõng thaùch thöùc, ñe doïa aûnh höôûng ñeán khaû naêng caïnh tranh cuûa doanh nghieäp. Töø quan ñieåm treân coù theå nhaän ñònh caùc nhaân toá aûnh höôûng ñeán khaû naêng caïnh tranh qua phaân tích moâi tröôøng beân ngoaøi vaø moâi tröôøng beân trong nhö sau: 1.4.4.1.1. Nhoùm nhaân toá aûnh höôûng bôûi moâi tröôøng beân ngoaøi * Moâi tröôøng vó moâ: taùc ñoäng tröïc tieáp ñeán hoaït ñoäng cuûa doanh nghieäp vaø ñem ñeán nhöõng cô hoäi, ñe doïa khaùc nhau cho moãi ngaønh, moãi doanh nghieäp, caùc nhaân toá aûnh höôûng ñeán töø moâi tröôøng naøy goàm coù: xu höôùng toång saûn phaåm quoác noäi vaø thu nhaäp bình quaân ñaàu ngöôøi; xu höôùng laõi suaát; xu höôùng taêng giaûm thu nhaäp thöïc teá; laïm phaùt; heä thoáng thueá vaø möùc thueá...vv 26 * Moâi tröôøng chính trò vaø phaùp luaät: bao goàm heä thoáng ñöôøng loái chính saùch cuûa Nhaø nöôùc, heä thoáng luaät phaùp, chính trò, ngoaïi giao, nhöõng thay ñoåi trong heä thoáng chính trò trong nöôùc vaø khu vöïc..vv. Vai troø ñieàu haønh cuûa Chính phuû trong ñieàu tieát neàn kinh teá vó moâ vaø caùc chính saùch taøi chính, kinh teá, tieàn teä...vv * Moâi tröôøng vaên hoaù – xaõ hoäi: bao goàm loái soáng, ñaïo ñöùc, thaåm myõ, phong tuïc taäp quaùn, trình ñoä daân trí..vv * Moâi tröôøng daân soá: laø tieàn ñeà cho vieäc thieát laäp caùc chieán löôïc kinh doanh * Moâi tröôøng töï nhieân: bao goàm vò trí ñòa lyù, taøi nguyeân, ñaát ñai, ..vv laø nhaân toá heát söùc quan troïng taïo neân lôïi theá caïnh tranh cho saûn phaåm vaø khaû naêng caïnh tranh cho doanh nghieäp. * Moâi tröôøng caïnh tranh: laø aùp löïc caïnh tranh töø 5 nguoàn löïc theo quan ñieåm cuûa Michael. E. Porter : (1) aùp löïc cuûa nguy cô ñoái thuû môùi xaâm nhaäp; (2) khaû naêng maëc caû giaù cuûa ngöôøi mua; (3) khaû naêng ñònh giaù cuûa ngöôøi baùn; (4) aùp löïc töø caùc saûn phaåm thay theá; (5) aùp löïc caïnh tranh trong noäi boä ngaønh. * Moâi tröôøng kinh doanh quoác teá: nhaân toá naøy laøm thay ñoåi caùc ñieàu kieän cuûa moâi tröôøng vó moâ vaø caïnh tranh trong nöôùc. Ñieàu naøy ñaêïc bieät coù yù nghóa trong xu theá hoäi nhaäp vaøo caùc ñònh cheá kinh teá theá giôùi vaø khu vöïc, söï phuï thuoäc qua laïi giöõa quoác gia vaø theá giôùi ngaøy caøng chaët cheõ. 1.1.4.1.2. Nhoùm nhaân toá aûnh höôûng töø moâi tröôøng beân trong Nhö ñaõ trình baøy phaàn treân: muïc ñích cuûa phaân tích moâi tröôøng beân trong nhaèm nhaän ñònh nhöõng ñieåm maïnh vaø ñieåm yeáu cuûa coâng ty trong moái quan heä so saùnh vôùi caùc ñoái thuû caïnh tranh laøm tieàn ñeà cho vieäc phaân tích vaø choïn löïa chieán löôïc nhaèm naâng cao khaû naêng caïnh tranh cuûa doanh nghieäp. Michael. E. Porter cuõng ñaõ ñeà xuaát moâ hình chuoãi giaù trò toång hôïp caùc nhaân toá aûnh höôûng ñeán khaû naêng caïnh tranh, phaân tích caùc nhaân toá trong daây chuyeàn giaù trò naøy cuõng chính laø vieäc phaân tích ñieåm maïnh vaø yeáu cuûa doanh nghieäp, thöïc hieän moät caùch hieäu quaû caùc nhaân toá trong chuoãi giaù trò seõ taïo ra nhöõng lôïi theá caïnh tranh cho doanh nghieäp. 27 (Nguoàn : Michael Porter . “ Competitive advantage” New York Press , 1985)[75] Hình 1.1 : Chuoãi giaù trò cuûa Michael.E.Porter 1.1.4.2. Caùc nhaân toá aûnh höôûng ñeán khaû naêng caïnh tranh theo phöông phaùp ñaùnh giaù cuûa Dieãn ñaøn Kinh teá Theá giôùi Theo quan ñieåm cuûa Dieãn ñaøn Kinh teá Theá giôùi, khaû naêng caïnh tranh cuûa doanh nghieäp phuï thuoäc vaøo nhöõng nhaân toá thuoäc moâi tröøông kinh doanh nhö sau: 1.1.4.2.1. Caùc nhaân toá ñaàu vaøo cho saûn xuaát Caùc doanh nghieäp coù theå coù ñöôïc lôïi theá caïnh tranh neáu hoï söû duïng caùc nhaân toá ñaàu vaøo coù chi phí thaáp, chaát löôïng cao vaø coù vai troø quan troïng trong caïnh tranh Tuy nhieân, coù nhöõng tröôøng hôïp söï doài daøo veà nhaân toá saûn xuaát laïi laøm giaûm lôïi theá caïnh tranh neáu chuùng khoâng ñöôïc phaân boå hôïp lyù vaø söû duïng coù hieäu quaû. Ñaàu vaøo cô baûn bao goàm nguoàn taøi nguyeân thieân nhieân, khí haäu, vò trí ñòa lyù, lao ñoäng giaûn ñôn vaø nguoàn voán taøi chính. Ñaàu vaøo cao caáp bao goàm heä thoáng haï taàng vieãn thoâng hieän ñaïi, lao ñoäng coù tay ngheà vaø trình ñoä cao. Vieäc duy trì lôïi theá caïnh tranh ñaàu vaøo phuï thuoäc nhieàu vaøo vieäc ñaàu vaøo ñoù laø ñaàu vaøo cô baûn hay ñaàu vaøo cao caáp; ñöôïc söû duïng phoå bieán Caùc hoaït ñoäng hoã trôï Caáu truùc haï taàng cuûa coâng ty (quaûn trò toång quaùt, keá toaùn, taøi chính, hoaïch ñònh chieán löôïc) Quaûn trò nguoàn nhaân löïc (tuyeån choïn, huaán luyeän, phaùt trieån) Phaùt trieån coâng ngheä (R&D, caûi tieán saûn phaåm vaø quy trình) Mua saém (mua nguyeân vaät lieäu thoâ, maùy moùc thieát bò, cung caáp) Caùc hoaït ñoäng ñaàu vaøo (söû duïng nguyeân vaät lieäu thoâ vaø toàn tröõ) Vaän haønh (maùy moùc, laép raùp, kieåm tra) Caùc hoaït ñoäng ñaàu ra (toàn tröõ thaønh phaåm vaø phaân loaïi saûn phaåm) Marketing vaø baùn haøng (ñònh giaù, phaân phoái, quaûng caùo, khuyeán maõi) Dòch vuï (laép ñaët, söûa chöõa, baûo haønh) Caùc hoaït ñoäng chuû yeáu Lôïi nhuaän bieân teá 28 hay chuyeân ngaønh. Taàm quan troïng cuûa ñaàu vaøo cô baûn trong vieäc taïo ra lôïi theá ._.aùc haïi raát lôùn cho moâi tröôøng sau naøy. Phaùt trieån caùc ngaønh coâng nghieäp phuï trôï laø moät giaûi phaùp quan troïng ñeå naâng cao khaû naêng cuûa ngaønh, tuy nhieân giaûi phaùp naøy khoù coù theå trieån khai treân hieän traïng thieáu taäp trung vaø quy hoaïch hieän nay cuûa ngaønh goám noùi chung vaø taïi töøng ñòa phöông noùi rieâng. Do ñoù, chuùng toâi ñeà xuaát giaûi phaùp quy hoaïch caùc cô sôû saûn xuaát goám myõ ngheä theo hai höôùng: * Xaây döïng caùc cuïm coâng nghieäp laøng ngheà ñeå phuïc vuï xuaát khaåu moät caùch hieäu quaû taïi caùc vuøng saûn xuaát goám lôùn, caùc cuïm coâng nghieäp naøy ñöôïc quy hoaïch 153 gaàn moû ñaát nguyeân lieäu coù tröõ löôïng lôùn, xa khu daân cö vaø coù dieän tích lôùn cho pheùp taäp trung di dôøi caùc cô sôû saûn xuaát hieän nay coøn ñang chen laãn raûi raùc trong khu daân cö maø khoâng phaûi toán keùm nhieàu cho chi phí ñeàn buø giaûi toaû. Cuï theå taïi Bình Döông coù theå xaây döïng taïi xaõ Taân Thaønh, huyeän Taân Uyeân (caùch thò traán Taân Phöôùc Khaùnh 16km, Thò xaõ Thuû Daàu Moät 23km vaø caùch Thò traán Laùi Thieâu 30km). Khu vöïc naøy coù dieän tích khoaûng 200 ha thuoäc ñaát coâng naèm hai beân tænh loä 746 raát thuaän tieän cho vieäc di dôøi caùc cô sôû saûn xuaát goám veà ñaây vôùi chi phí thaáp nhaát vì khoâng phaûi ñeàn buø vaø san laáp maët baèng, ñaëc bieät khu vöïc naøy raát gaàn vôùi caùc moû cao lanh coù tröõ löôïng lôùn ñaûm baûo cho caùc doanh nghieäp phaùt trieån oån ñònh laâu daøi. Taïi Ñoàng Nai , caùc cô sôû saûn xuaát hieän ñang taäp trung taïi caùc phöôøng xaõ: Hoaù An, Taân Vaïn, Chôï Ñoàn thuoäc thaønh phoá Bieân Hoaø coù theå taäp trung di dôøi vaøo cuïm coâng nghieäp laøng ngheà taïi khu Caàu 4 truï, xaõ Taân Haïnh giaùp ranh Bình Döông raát thuaän tieän cho vieäc chuyeân chôû ñaát nguyeân lieäu töø Bình Döông veà. Khu vöïc naøy ñaõ coù heä thoáng ñieän 15kV vaø coøn khoaûng 30 ha ñaát töông ñoái baèng phaúng hieän ñang canh taùc hoa maøu thuaän tieän cho coâng taùc ñeàn buø giaûi toaû vaø xaây döïng cô sôû haï taàng. Taïi caùc cuïm coâng nghieäp laøng ngheà keå treân, chính quyeàn ñòa phöông caàn maïnh daïn hoã trôï ñeå hình thaønh caùc lieân keát chuoãi, trong ñoù caùc cô sôû saûn xuaát veä tinh taäp trung quanh moät coâng ty chuyeân xuaát khaåu goám coù khaû naêng quaûn lyù thöïc söï veà taøi chính vaø coâng taùc marketing xuaát khaåu. Caùc coâng ty ñaàu taøu naøy seõ laø ngöôøi daãn daét, chæ huy, ñieàu phoái caùc cô sôû veä tinh cuøng thöïc hieän caùc chieán löôïc marketing –mix cuõng nhö ñaùp öùng caùc nhu caàu ngaøy caøng cao cuûa khaùch haøng ñoái vôùi caùc hôïp ñoàng xuaát khaåu moät caùch hieäu quaû vaø an toaøn, caùc cô sôû veä tinh chæ chuyeân traùch vaøo saûn xuaát nhôø ñoù hieäu quaû saûn xuaát seõ cao hôn. Beân caïnh nhöõng lôïi ích vöøa neâu, vieäc xaây döïng lieân keát chuoãi trong cuïm coâng nghieäp laøng ngheà coøn cho pheùp trieån khai caùc phöông phaùp quaûn lyù tieân tieán nhö aùp duïng logistic, thöïc hieän quaûn lyù chaát löôïng toaøn dieän theo tieâu chuaån ISO 9000, ISO14000, SA8000 …vv ñaùp öùng yeâu caàu cuûa caùc thò tröôøng lôùn. 154 Ñeå taïo söùc thu huùt caùc doanh nghieäp vaøo caùc cuïm coâng nghieäp laøng ngheà, Nhaø nöôùc cuõng caàn coù nhöõng bieän phaùp hoã trôï veà thuû tuïc öu ñaõi ñaàu tö, mieãn giaûm tieàn thueâ ñaát, mieãn giaûm thueá thu nhaäp doanh nghieäp, thueá nhaäp khaåu thieát bò phuïc vuï ñoåi môùi coâng ngheä vaø caùc chính saùch hoã trôï voán baèng caùc hình thöùc baûo laõnh tín duïng hoaëc giaûm laõi vay, hoã trôï chi phí ñaøo taïo..vv giuùp doanh nghieäp yeân taâm vaø phaán khôûi thöïc hieän chieán löôïc quy hoaïch cuûa ñòa phöông. * Xaây döïng caùc laøng ngheà truyeàn thoáng: Nhaèm muïc ñích chính laø ñaåy maïnh giao löu vaên hoaù, giôùi thieäu truyeàn thoáng daân toäc Vieät Nam vôùi caùc daân toäc khaùc vaø nhaèm giöõ laïi tinh hoa ngheà nghieäp cho caùc theá heä sau. Do ñoù, ngoaøi vieäc xaây döïng caùc cuïm coâng nghieäp laøng ngheà taäp trung keå treân, caàn xaây döïng caùc laøng ngheà truyeàn thoáng taïi caùc ñòa phöông coù ngheà goám laâu ñôøi nhö Baùt Traøng, Chu Ñaäu, Thanh Haø, Baøu Truùc, Laùi Thieâu, Bieân Hoaø…vv. Taïi caùc laøng ngheà truyeàn thoáng naøy sau khi di dôøi caùc cô sôû saûn xuaát gaây oâ nhieãm vaøo caùc cuïm coâng nghieäp laøng ngheà taäp trung, seõ ñöôïc quy hoaïch vaø xaây döïng laïi thaønh nhöõng ñieåm tham quan du lòch trong ñoù töøng laøng ngheà truyeàn thoáng vaãn giöõ ñöôïc nhöõng neùt vaên hoaù truyeàn thoáng ñaëc tröng cuûa ñòa phöông vaø xaây döïng caùc nhaø baûo taøng ñeå löu giöõ caùc di tích, hieän vaät..vv taùi hieän laïi lòch söû hình thaønh vaø phaùt trieån cuõng nhö nhöõng thaønh töïu cuûa ngaønh goám ñòa phöông. Ñeå thu huùt khaùch du lòch, laøng ngheà truyeàn thoáng neân toå chöùc caùc hoaït ñoäng nhö bieåu dieãn caùc coâng ñoaïn saûn xuaát goám baèng phöông phaùp thuû coâng giuùp khaùch tham quan hieåu bieát theâm nhöõng giaù trò ñaëc saéc cuûa saûn phaåm goám myõ ngheä, ñoàng thôøi toå chöùc caùc chôï phieân vaø caùc cöûa haøng löu nieäm ñeå khaùch haøng mua saém vaø giôùi thieäu caùc saûn phaåm cuûa laøng ngheà ñeán nhieàu nôi treân theá giôùi. 3.3.2. CHÍNH SAÙCH HOÃ TRÔÏ TAØI CHÍNH Phaàn lôùn caùc doanh nghieäp saûn xuaát kinh doanh goám myõ ngheä ñeàu raát khoù khaên trong vieäc tieáp caän caùc nguoàn voán vay vì taøi saûn theá chaáp khoâng ñuû lôùn vaø thuû tuïc phöùc taïp… do ñoù khoâng ñuû voán ñeå thöïc hieän caùc chöông trình phaùt trieån saûn xuaát. Chính phuû caàn coù söï quan taâm hôn nöõa cho caùc doanh nghieäp vay voán thöïc hieän caùc 155 döï aùn ñaàu tö môû roäng saûn xuaát theo höôùng naâng cao trình ñoä ñoåi môùi coâng ngheä, mua saém thieát bò vaø xaây döïng cô sôû haï taàng hoaøn chænh, töøng böôùc xoaù daàn tình traïng saûn xuaát nhoû, manh muùn, laïc haäu cuûa caùc doanh nghieäp. Chính phuû cuõng caàn coù cheá ñoä öu ñaõi taøi chính ñoái vôùi caùc hoaït ñoäng ñaàu tö naâng cao trình ñoä quaûn lyù cuûa chuû doanh nghieäp cuõng nhö nhöõng hoaït ñoäng naâng cao tay ngheà cho coâng nhaân hoaëc ñaàu tö vaøo caùc hoaït ñoäng nghieân cöùu – phaùt trieån saûn phaåm môùi, coâng ngheä môùi …vv.. giuùp ñoäng vieân khuyeán khích doanh nghieäp maïnh daïn ñaàu tö voán vaøo caùc hoaït ñoäng naøy. Ñoái vôùi caùc khoaûn chi phí cho vieäc quaûng baù saûn phaåm nhö tham gia hoäi chôï thöông maïi, chieát khaáu cho ngöôøi moâi giôùi, in aán taøi lieäu...vv caàn phaûi ñöôïc cho pheùp doanh nghieäp haïch toùan ñaày ñuû vaøo chi phí saûn xuaát thay vì khoâng cheá ôû möùc 10% treân chi phí nhö hieän nay seõ troùi buoäc caùc doanh nghieäp khoâng thöïc hieän ñöôïc caùc chieán löôïc tieáp thò môû roäng thò tröôøng ñöôïc. Ñeå hoã trôï voán moät caùch tích cöïc nhaát cho caùc doanh nghieäp ñang thöïc hieän caùc hôïp ñoàng xuaát khaåu, Chính phuû caàn coù cô cheá chieát khaáu hoaëc vay voán töø Quyõ hoã trôï xuaát khaåu moät caùch deã daøng ngay khi doanh nghieäp nhaän ñöïôc baûo ñaûm thanh toaùn cho hôïp ñoàng xuaát khaåu nhö L/C traû ngay hoaëc coù xaùc nhaän cuûa Ngaân haøng veà khoûan tieàn öùng tröôùc… nhôø ñoù doanh nghieäp coù ñuû voán ñeå trieån khai saûn xuaát ngay cuõng nhö nhaän ñöôïc tieàn ngay sau khi xuaát haøng. 3.3.3. ÑAÅY MAÏNH HÔN NÖÕA VAI TROØ XUÙC TIEÁN THÖÔNG MAÏI CUÛA NHAØ NÖÔÙC Keát quaû ñieàu tra cho thaáy chæ coù raát ít khaùch haøng bieát ñeán goám myõ ngheä Vieät Nam thoâng qua söï giôùi thieäu töø caùc cô quan chuyeân traùch cuûa Chính phuû. Do vaäy, Chính phuû caàn coù söï ñaàu tö nhieàu hôn veà taøi chính cho caùc cô quan xuùc tieán thöông maïi cuûa Vieät Nam taïi nöôùc ngoaøi ñeå giuùp hoï coù ñuû kinh phí vaø nhaân löïc ñeå thöïc hieän nhieäm vuï laø ñaàu moái giôùi thieäu haøng hoùa Vieät Nam ra nöôùc ngoaøi thoâng qua caùc hoaït ñoäng nhö toå chöùc xaây döïng caùc nhaø tröng baøy saûn phaåm, quaûng baù nhieàu hôn nöõa treân caùc taïp chí, caùc aán phaåm, thöïc hieän caùc chuyeán ñi tìm hieåu tieàm naêng cuûa khaùch haøng, thò hieáu cuûa thò tröôøng, caùc chieán löôïc caïnh tranh cuûa caùc ñoái 156 thuû..vv sau ñoù chuyeån veà cho caùc doanh nghieäp ñeå xaây döïng chieán löôïc saûn phaåm, chieán löôïc thò tröôøng thích hôïp. 3.3.4. HOAØN THIEÄN COÂNG TAÙC BAÛO HOÄ SÔÛ HÖÕU KIEÅU DAÙNG COÂNG NGHIEÄP Vaán ñeà baûo veä sôû höõu ñoäc quyeàn veà maãu maõ trong ngaønh goám myõ ngheä hieän nay haàu nhö khoâng ñuôïc quan taâm, maãu maõ saûn phaåm môùi bò sao cheùp raát deã daøng giöõa caùc doanh nghieäp vôùi nhau hoaëc do khaùch haøng ñem töø nôi naøy sang nôi khaùc ñeå ñaët haøng …vv maø khoâng vaáp phaûi moät khieáu kieän cuûa ngöôøi chuû taùc quyeàn hay xöû phaït cuûa cô quan phaùp luaät. Nguyeân nhaân ôû choã haàu nhö khoâng coù doanh nghieäp naøo thöïc hieän vieäc ñaêng kyù sôû höõu kieåu daùng saûn phaåm môùi vôùi cô quan chöùc naêng do thuû tuïc quaù phöùc taïp vaø phaûi chôø ñôïi ít nhaát laø 3 thaùng, trong khi maãu maõ môùi caàn nhanh choùng tung ra thò tröôøng… beân caïnh ñoù vieäc xöû phaït nhöõng ngöôøi vi phaïm cuõng chöa nghieâm minh laøm cho loøng tin cuûa ngöôøi khieáu kieän bò suùt giaûm. Thöïc traïng naøy gaây nhieàu thieät haïi cho doanh nghieäp laøm aên chaân chính ñaõ ñaàu tö tieàn cuûa vaø trí tueä vaøo coâng taùc saùng taùc maãu môùi, cuoái cuøng hoï phaûi döøng laïi coâng vieäc naøy vaø cuõng tham gia vaøo vieäc sao cheùp maãu laãn nhau. Ñeå khaéc phuïc tình traïng treân vaø hoã trôï cho giaûi phaùp khoâng ngöøng ñoåi môùi saûn phaåm ñoàng thôøi ñaùp öùng vôùi ñoøi hoûi cuûa quaù trình hoäi nhaäp quoác teá, Chính phuû caàn hoaøn thieän hôn nöõa coâng taùc naøy theo höôùng môû roäng phaïm vi baûo hoä quyeàn sôû höõu trí tueä phuø hôïp vôùi luaät leä quoác teá, ñôn giaûn hoaù caùc thuû tuïc ñaêng kyù quyeàn sôû höõu trí tueä vaø xöû phaït nghieâm minh nhöõng vi phaïm ngay khi coù khieáu kieän cuûa ngöôøi chuû taùc quyeàn, thoâng baùo roäng raõi nhöõng ñôn vò, caù nhaân vi phaïm baûn quyeàn ñeå giaùo duïc vaø ngaên ngöøa nhöõng vuï vieäc khaùc. 3.3.5. XAÂY DÖÏNG CHÍNH SAÙCH HOÃ TRÔÏ ÑEÅ DOANH NGHIEÄP ÑAÀU TÖ RA NÖÔÙC NGOAØI THEO CHIEÁN LÖÔÏC LIEÂN KEÁT, LIEÂN DOANH VÔÙI NHAØ NHAÄP KHAÅU. 157 Chính phuû caàn ban haønh chính saùch khuyeán khích, höôùng daãn vaø trôï giuùp veà voán ñoái vôùi nhöõng doanh nghieäp xuaát khaåu goám myõ ngheä coù thöïc löïc vaø giaøu kinh nghieäm tham gia vaøo nhieàu hình thöùc lieân keát lieân doanh vôùi nhaø nhaäp khaåu nöôùc ngoaøi nhö lieân doanh goùp voán, hôïp ñoàng nhöôïng quyeàn ..vv ñeå nhöõng doanh nghieäp naøy laøm ñaàu taøu trong chieán löôïc xaâm nhaäp, quaûng baù vaø môû roäng thò tröôøng cho ngaønh goám myõ ngheä Vieät Nam. KEÁT LUAÄN CHÖÔNG 3 : Treân cô sôû phaân tích phaân tích keát quaû ñieàu tra vaø mong muoán ñoùng goùp vaøo vieäc phaùt trieån saûn xuaát, môû roäng thò tröôøng thoâng qua naâng cao khaû naêng caïnh tranh cuûa ngaønh goám myõ ngheä goùp phaàn vaøo vieäc hoaøn thaønh keá hoaïch xuaát khaåu 1,5 tyû USD cuûa ngaønh thuû coâng myõ ngheä vaøo naêm 2010. Luaän aùn ñaõ ñeà ñaït nhöõng giaûi phaùp nhö sau: - Naâng cao chaát löôïng saûn phaåm vaø khaû naêng saûn xuaát thoâng qua giaûi phaùp hoaøn thieän vaø ñoåi môùi coâng ngheä saûn xuaát. - Chuù troïng ñaàu tö vaøo coâng taùc ñoåi môùi maãu maõ vaø baûo hoä sôû höõu kieåu daùng saûn phaåm. - Naâng cao trình ñoä chaát löôïng nguoàn nhaân löïc. - Taêng cöôøng moái lieân keát giöõa caùc doanh nghieäp trong cuøng ñòa phöông vaø moái lieân keát vôùi khaùch haøng trong vieäc môû roäng thò tröôøng xuaát khaåu. - Ñaåy maïnh coâng taùc marketing ñeå quaûng baù hình aûnh saûn phaåm goám myõ ngheä Vieät Nam ñeán gaàn thò tröôøng, gaàn khaùch haøng hôn vaø ñoàng thôøi thu huùt, loâi keùo khaùch haøng ñeán vôùi Vieät Nam nhieàu hôn. 158 KEÁT LUAÄN CHUNG Goám myõ ngheä ñaõ töø raát laâu vaø vaãn ñang chöùng toû vai troø raát ñaëc bieät trong söï nghieäp phaùt trieån kinh teá vaø xaõ hoäi cuûa Vieät Nam, saûn phaåm goám ñöôïc xuaát khaåu ñi nhieàu nöôùc treân theá giôùi cuõng ñaõ mang laïi lôïi ích kinh teá ñaùng keå ñoàng thôøi goùp phaàn vaøo vieäc quaûng baù vaên hoaù truyeàn thoáng vaø thöông hieäu Vieät Nam treân tröôøng quoác teá, hôn theá nöõa môû roäng thò tröôøng xuaát khaåu goám myõ ngheä cuõng ñoàng nghóa vôùi vieäc baûo toàn, phaùt huy moät ngaønh ngheà truyeàn thoáng cuûa daân toäc vaø taïo ra raát nhieàu coâng aên vieäc laøm cho ngöôøi lao ñoäng. Ñeå môû roäng thò tröôøng xuaát khaåu cho ngaønh goám myõ ngheä trong boái caûnh baûn thaân cuûa ngaønh vaãn ñang toàn taïi nhöõng nhöôïc ñieåm, yeáu keùm phaûi ñoái phoù vôùi söï caïnh tranh gay gaét cuûa caùc ñoái thuû lôùn maïnh trong khu vöïc… ñoøi hoûi caàn phaûi tìm nhöõng giaûi phaùp caáp baùch coù tính khaû thi cao ñeå naâng cao khaû naêng caïnh tranh cho ngaønh. Luaän aùn “NGHIEÂN CÖÙU KHAÛ NAÊNG CAÏNH TRANH CUÛA GOÁM MYÕ NGHEÄ VIEÄT NAM NHAÈM ÑAÅY MAÏNH XUAÁT KHAÅU” laø moät coâng trình nghieân cöùu kyõ löôõng hôn veà khaû naêng caïnh tranh vaø nhöõng nhaân toá aûnh höôûng cuûa ngaønh goám myõ ngheä Vieät Nam, luaän aùn ñaõ söû duïng toång hôïp caùc phöông phaùp nghieân cöùu, ñieàu tra thöïc ñòa trong vaø ngoaøi nöôùc, ñoàng thôøi phaân tích tính toaùn caùc soá lieäu, taøi lieäu qua caùc taïp chí, caùc ñeà taøi nghieân cöùu… Luaän aùn ñaõ thöïc hieän moät soá keát quaû cô baûn ñöôïc toùm taét nhö sau: 1 – Nghieân cöùu kyõ löôõng heä thoáng lyù luaän veà caïnh tranh, lôïi theá caïnh tranh, caùc hoïc thuyeát caïnh tranh cuøng vôùi caùc chieán löôïc caïnh tranh ñöôïc nhieàu nhaø khoa hoïc nghieân cöùu vaø ñeà xuaát nhaèm phuïc vuï cho caûi thieän khaû naêng caïnh tranh cho quoác gia, cho ngaønh vaø töøng doanh nghieäp. Lieân heä vôùi thöïc tieãn cuûa chính caùc nöôùc trong khu vöïc laø ñoái thuû tröïc tieáp cuûa ngaønh goám myõ ngheä Vieät Nam ñeå hoïc hoûi, ruùt tæa kinh nghieäm cuûa chính hoï nhaèm hoaøn thieän cho chính mình. 159 2 – Phaân tích saâu roäng vaø ñaùnh giaù thöïc tieãn tình hình saûn xuaát – xuaát khaåu cuûa ngaønh goám myõ ngheä treân nhöõng vuøng saûn xuaát lôùn cuûa Vieät Nam: Baùt Traøng, Bình Döông, Ñoàng Nai, Vónh Long ñeå xaùc ñònh roõ nhöõng nhöôïc ñieåm toàn taïi trong saûn xuaát ñoàng thôøi ñieàu tra ngay töø chính nhöõng nhaø nhaäp khaåu haøng goám myõ ngheä Vieät Nam ñeå ñaùnh giaù ñaày ñuû hôn nöõa nhöõng nhaân toá taùc ñoäng tröïc tieáp ñeán khaû naêng caïnh tranh cuûa ngaønh. Töø ñoù xaây döïng ñöôïc sô ñoà ñònh vò khaû naêng caïnh tranh cuûa ngaønh so vôùi caùc ñoái thuû vaø xaây döïng ñöôïc haøm hoài quy khaû naêng caïnh tranh cuûa ngaønh nhaèm kieåm chöùng moät caùch khoa hoïc nhöõng keát quaû nghieân cöùu töø thöïc tieãn vaø laøm cô sôû khoa hoïc cho ñeà xuaát nhöõng giaûi phaùp ñoàng boä giuùp cho ngaønh goám myõ ngheä Vieät Nam khaéc phuïc nhöõng nhöôïc ñieåm vaø taêng cöôøng theâm khaû naêng caïnh tranh. 3 – Ñeà xuaát nhöõng giaûi phaùp caáp baùch vaø coù tính khaû thi cao coù keát hôïp vôùi vieäc hoïc taäp nhöõng kinh nghieäm toát, nhöõng bí quyeát cuûa cuûa nhöõng ñoái thuû cuûa ngaønh vaø nhöõng yù kieán ñoùng goùp cuûa chính khaùch haøng giuùp cho ngaønh goám myõ ngheä Vieät Nam môû roäng thò tröôøng xuaát khaåu thoâng qua chieán löïôc naâng cao khaû naêng caïnh tranh. Nhöõng giaûi phaùp ñeà xuaát nhö sau : - Hoaøn thieän vaø caûi tieán coâng ngheä saûn xuaát, ñaàu tö ñoåi môùi trang thieát bò cô sôû haï taàng… ñeå nhanh choùng naâng cao chaát löôïng saûn phaåm, gia taêng khaû naêng saûn xuaát ñeå ñaùp öùng ñuùng haïn nhöõng ñôn haøng lôùn vaø ñaëc bieät giaûm thieåu ñeán möùc thaáp nhaát nhöõng laõng phí do thaát thoaùt vaät tö, thôøi gian lao ñoäng vaø pheá phaåm. - Taêng cöôøng coâng taùc saùng taùc ñoåi môùi maãu maõ saûn phaåm theo höôùng taêng theâm giaù trò gia taêng cuûa saûn phaåm thoâng qua gia taêng haøm löôïng myõ thuaät, haøm löôïng tri thöùc vaø keát hôïp theâm nhöõng loaïi vaät lieäu cuûa ngaønh ngheà thuû coâng khaùc. - Phaùt trieån nguoàn nhaân löïc coù kyõ naêng baèng vieäc boài döôõng naâng cao trình ñoä quaûn lyù, trình ñoä thöông maïi cho ñoäi nguõ quaûn lyù, naâng cao trình ñoä vaên hoaù vaø tay ngheà cho coâng nhaân, ñaøo taïo vaø xaây döïng ñoäi nguõ chuyeân vieân thieát keá maãu maõ saûn phaåm. 160 - Taêng cöôøng moái lieân keát ngang giöõa caùc doanh nghieäp baèng moâ hình lieân keát chuoãi, ñoàng thôøi naâng cao naêng löïc ñieàu haønh, naêng löïc ñònh höôùng vaø hoã trôï kyõ thuaät cuûa Hieäp hoäi goám myõ ngheä giuùp cho hoaït ñoäng saûn xuaát – kinh doanh cuûa caùc doanh nghieäp trong ngaønh ngaøy caøng hieäu quaû vaø phaùt trieån beàn vöõng ngang taàm vôùi caùc ñoái thuû trong khu vöïc, luaän aùn ñaëc bieät nhaán maïnh ñeán giaûi phaùp toå chöùc Hieäp hoäi goám myõ ngheä nhö moät coâng ty coå phaàn vôùi coå ñoâng lôùn laø Nhaø nöôùc cuøng vôùi caùc coå ñoâng khaùc laø chính caùc doanh nghieäp saûn xuaát –kinh doanh goám myõ ngheä taïi caùc ñòa phöông, ñoàng thôøi ñeà xuaát moâ hình toå chöùc Trung Taâm nghieân cöùu phaùt trieån goám cuõng ñöôïc ñeà xuaát nhö moät giaûi phaùp ñoät phaù laøm tieàn ñeà cho chieán löôïc phaùt trieån naêng löïc saûn xuaát vaø xuaát khaåu cuûa ngaønh moät caùch beàn vöõng. Ngoaøi ra, luaän aùn coøn ñeà xuaát höôùng phaùt trieån caùc moái lieân keát vôùi chính khaùch haøng taïi nöôùc nhaäp khaåu ñeå giuùp cho saûn phaåm goám myõ ngheä ngaøy caøng baùm reã saâu roäng treân thò tröôøng nöôùc ngoaøi nhaèm ñöùng vöõng tröôùc söï caïnh tranh cuûa ñoái thuû . - Ñaåy maïnh hôn vaø roäng raõi hôn nöõa coâng taùc quaûng baù hình aûnh saûn phaåm vaø ñaát nöôùc Vieät Nam ra thò tröôøng nöôùc ngoaøi thoâng qua vieäc xuaát hieän moät caùch aán töôïng cuûa caùc doanh nghieäp taïi nhieàu Hoäi chôï Thöông maïi chuyeân ngaønh, ñoàng thôøi taêng cöôøng ñaàu tö nhieàu hôn cho coâng taùc xuùc tieán thöông maïi trong vaø ngoaøi nöùôc, giuùp caùc cô quan Tham taùn Thöông maïi coù ñieàu kieän nhieàu hôn ñeå thöïc hieän chöùc naêng ñaàu moái giôùi thieäu, môøi goïi khaùch haøng quan taâm ñeán nhöõng saûn phaåm cuûa Vieät Nam noùi chung vaø goám myõ ngheä noùi rieâng. - Thu huùt vaø môøi goïi khaùch haøng ñeán Vieät Nam baèng caùc Hoäi chôï chuyeân ngaønh thuû coâng myõ ngheä, ñaëc bieät laø haøng goám myõ ngheä… keát hôïp vôùi nhöõng tour du lòch khaùm phaù phong caûnh, tìm hieåu phong tuïc taäp quaùn vaø ñôøi soáng vaên hoaù Vieät Nam vaø tham quan caùc laøng ngheà saûn xuaát. 4 – Ñeå hoã trôï nhieàu hôn cho ngaønh goám myõ ngheä Vieät Nam nhanh choùng gia taêng khaû naêng caïnh tranh trong tieán trình hoäi nhaäp thöông maïi theá giôùi, luaän aùn ñaõ ñeà ñaït nhöõng kieán nghò vôùi Chính phuû moät soá chính saùch trôï giuùp veà taøi chính, trôï giuùp xuaát khaåu, nhöõng chính saùch hoã trôï coâng taùc nghieân cöùu phaùt trieån maãu vaø baûo 161 veä quyeàn lôïi chính ñaùng cuûa taùc quyeàn vaø nhöõng chính saùch môùi cho pheùp doanh nghieäp ñöôïc deã daøng, thuaän tieän thöïc hieän caùc chieán löôïc lieân keát nhaèm cuûng coá vaø môû roäng thò tröôøng xuaát khaåu. Caùc giaûi phaùp vaø kieán nghò noùi treân neáu ñöôïc quan taâm thöïc hieän ñoàng boä seõ giuùp cho ngaønh goám myõ ngheä Vieät Nam naâng cao khaû naêng caïnh tranh cuûa mình ngang taàm vôùi caùc nöôùc trong khu vöïc, ñoàng thôøi taän duïng nhöõng lôïi theá hieän coù ñeå ñaùp öùng tích cöïc hôn ñoái vôùi yeâu caàu ngaøy caøng cao cuûa thò tröôøng, cuûa khaùch haøng… nhôø ñoù vò theá cuûa saûn phaåm goám myõ ngheä Vieät Nam ngaøy caøng ñöôïc cuûng coá treân thò tröôøng xuaát khaåu, taïo tieàn ñeà cô baûn ñeå cuûng coá chaéc chaén thò tröôøng hieän coù vaø khoâng ngöøng môû roäng thò tröôøng môùi ñaëc bieät laø Chaâu AÂu vaø Hoa Kyø trong thôøi gian saép tôùi. Nhôø söï môû roäng thò tröôøng xuaát khaåu, saûn xuaát trong nöôùc seõ ñöôïc phaùt trieån khoâng ngöøng goùp phaàn xaây döïng söï nghieäp phaùt trieån beàn vöõng cuûa Vieät Nam vaø naâng cao ñôøi soáng cho ngöôøi lao ñoäng. DANH MUÏC CAÙC COÂNG TRÌNH NGHIEÂN CÖÙU CUÛA TAÙC GIAÛ ÑAÕ COÂNG BOÁ LIEÂN QUAN ÑEÁN LUAÄN AÙN - Vuõ Minh Taâm. Naâng cao hieäu quaû saûn xuaát theo höôùng chuyeân moân hoaù khaâu taïo hình cuûa ngaønh Goám Ñoàng Nai – Bình Döông, Taïp chí Kinh teá Phaùt trieån soá 129, trang 24 02 - Vuõ Minh Taâm. Môû roäng thò tröôøng Myõ cho saûn phaåm thuû coâng myõ ngheä Vieät Nam, Taïp chí Kinh teá Phaùt trieån soá 140, trang 29 03 -Vuõ Minh Taâm. Competitiveness of Vietnamese Ceramics, Economic development Review No 131, page 14 162 TAØI LIEÄU THAM KHAÛO Tieáng Vieät 1 . Nguyeãn Ñình Anh (2003), Söï phaùt trieån ngaønh Goám söù Soâng Beù, Haøng thuû coâng myõ ngheä xuaát khaåu Vieät Nam, Nhaø xuaát baûn Treû , trang 135 2 . Kim Anh (2003), Goám Söù Baùt Traøng – töøng böôùc xaây duïng thöông hieäu, Khoa hoïc Kyõ thuaät Kinh teá soá 21 , trang 12 3 . Khaùnh An (2005), Chu Ñaäu, doøng soâng Goám chaûy maõi, Ngöôøi Haø Noäi soá 21 4 . Boä Chính trò Ban Chaáp haønh Trung öông Ñaûng Coâng saûn Vieät Nam, Nghò quyeát 07-NQ/TW ngaøy 27/11/2001 veà hoäi nhaäp kinh teá 5 . Boä Thöông maïi, Chieán löôïc phaùt trieån xuaát nhaäp khaåuVieät Nam thôøi kyø 2001-2010 6 . Hoaø Bình (2004), Vaøo thò tröôøng Myõ : Kinh nghieäm vaø trieån voïng, VietNamNet 7. Nxb Chính trò quoác gia Haø noäi (1993), C.Maùc – F.Anghen toaøn taäp ,. Taäp 23 8 . PGS-TS Nguyeãn thò Caønh (2004), Phöông phaùp vaø phöông phaùp luaän nghieân cöùu khoa hoïc kinh teá , Nxb Ñaïi hoïc Quoác gia TP.Hoà chí Minh. 9 . Cuïc Thoáng keâ Tænh Vónh Long (8/2005), Toång hôïp caùc cô sôû goám myõ ngheä treân ñòa baøn Tænh Vónh Long giai ñoaïn 2000 – 2004 10 . Cuïc Thoáng keâ Tænh Ñoàng Nai (10/2005), Toång hôïp caùc cô sôû goám myõ ngheä treân ñòa baøn Tænh Ñoàng Nai giai ñoaïn 2000 – 2004 11 . Cuïc Thoáng keâ Tænh Bình Döông (10/2005), Toång hôïp moät soá chæ tieâu thoáng keâ tình hình saûn xuaát-kinh doanh goám myõ ngheä treân ñòa baøn Tænh Bình Döông1999 – 2004 12 . Traàn Khaùnh Chöông (2001), Goám Vieät Nam töø ñaát nung ñeán söù, Nhaø xuaát baûn Myõ thuaät 13 . Traàn Khaùnh Chöông (2002), Goám Vieät Nam, Nhaø xuaát baûn Myõ thuaät ,2002. 14 . Leâ Cöôøng (2004), Caïnh tranh cuûa doanh nghieäp vöøa vaø nhoû bò kìm haõm gay gaét - VietNamNet 163 15 . TS.Leâ Ñaêng Doanh (2005), Naêng löïc caïnh tranh cuûa Vieät Nam bò tuït haïng , taïi sao?- VietNamNet 16 . Nguyeãn Ñieàn (1997), Goám Söù vaø nhöõng öùng duïng , Khoa hoïc Kyõ thuaät Kinh teá soá 28, trang 2 17 . PGS-TS Buøi Leâ Haø, PGS-TS Nguyeãn Ñoâng Phong (1997) Marketing Quoác teá – Taøi lieäu phuïc vuï giaûng daïy Cao hoïc Ngoaïi thöông . 18. TS.Phaïm Thuyù Hoàng (2004), Chieán löôïc caïnh tranh cho caùc doanh nghieäp vöøa vaø nhoû ôû Vieät Nam hieän nay , Nxb Chính trò Quoác gia , Haø Noäi. 19 . Nguyeân Haèng (2004), Vieät Nam chöa bieát caùch tieáp caän caùc nhaø buoân lôùn – VietNamNet 20 . Leâ Hieàn (2001), Goám myõ ngheä Ñoàng Nai – Nhöõng ñieàu kieän ñeå oån ñònh vaø phaùt trieån , Vieät Nam – Theá giôùi, trang 6 21 . Troïng Haø (2004), Hoa Kyø hoã trôï phaùt trieån thöông maïi cho doanh nghieäp Vieät Nam -VietNamNet 22 . Troïng Haø (2004), Thò tröôøng xuaát khaåu haøng thuû coâng myõ ngheä Vieät Nam phaùt trieån maïnh - VietNamNet 23 . Thu Haø-Phöông Nhi (2003), Goám söù Vieät Nam tìm höôùng xuaát ngoaïi – Taïp chí Tieâu chuaån Ño löôøng chaát löôïng – soá 4(45) 24 . Vuõ Khaùnh (2005), Nhìn caùch ngöôøi Trung Quoác laøm xuùc tieán - VietNamNet 25 . Gia Linh (2005), Thieáu bieåu tröng, haøng Vieät Nam khoù ñi xa-VietNamNet 26 . Gia Linh (2005), Chi phí kinh doanh ôû Vieät Nam cao nhaát khu vöïc - VietNamNet 27 . Phi Long (2004), Haøng thuû coâng myõ ngheä : Ñaét haøng, nhöng lo! - VietNamNet 28 . PGS-TS.Vuõ chí Loäc (2004), Giaûi phaùp ñaåy maïnh xuaát khaåu haøng hoaù cuûa Vieät Nam sang thò tröôøng Chaâu Aâu – Nxb Lyù luaän Chính trò 29 . CN Nguyeãn Minh Nghieäp (6/2003), Ñeà taøi Xaây döïng chieán löôïc saûn phaåm moät soá maët haøng chuû löïc coù tieàm naêng xuaát khaåu cuûa Tænh Vónh Long 30 . Nguyeãn thò Nguyeät, Goám myõ ngheä Bieân hoaø-Thaønh töïu vaên hoaù Ñoàng Nai, Baûo Taøng vaø Di tích Ñoàng Nai , trang 42-44 164 31 . Yeân Nhaân (2002), Goám Söù xuaát ngoaïi – chaëng ñöôøng xa, Saøi Goøn Giaûi phoùng, trang 2 32 . Vuõ Ngoïc, Laøng Goám Baùt Traøng , Phuï baûn Baùo Coâng an Thaønh phoá Hoà Chí Minh , trang 36-37 33 . TS.Toân Thaát Nguyeãn Nghieâm (2004), Thò tröôøng, Chieán löôïc, Cô caáu : Caïnh tranh veà giaù trò gia taêng, ñònh vò vaø phaùt trieån doanh nghieäp , Nxb Thaønh phoá Hoà chí Minh . 34 . Vuõ Nhaâm (1998), Goám Chu Ñaäu – moät phong caùch goám thuaàn chaát Vieät Nam , Saøi Goøn Giaûi phoùng, trang 3 35 . Ngöôøi Lao ñoäng (2003), Thuû coâng myõ ngheä Vieät Nam “ngheøo” maãu maõ caïnh tranh 36 . Khaùnh Ngoïc (2004), Tìm cöûa roäng ra thò tröôøng lôùn, VietNamNet 37 . Lyù Ngoïc Minh, Goám vaø Söù khaùc nhau theá naøo ? , Taïp chí Khoa hoïc Phoå thoâng soá 784 trang 4 38 . Mai Phöông-Thanh Xuaân (2005), Cöôùc phí “ñeø”ø doanh nghieäp , VietNamNet 39 . Phöông (2004), Thuû coâng myõ ngheä Vieät Nam sôï ñôn haøng lôùn-VietNamNet 40 . Nguyeân Phong (2005), Cöôùc vaän taûi, giaù thueâ vaên phoøng Vieät Nam cao hôn khu vöïc, VietNamNet 41 . Phoøng Thoáng keâ huyeän Gia Laâm (10/2005), Toång hôïp moät soá chæ tieâu thoáng keâ tình hình saûn xuaát-kinh doanh goám myõ ngheä treân ñòa baøn Baùt Traøng 1999 – 2004 42 . Hoaøng Quyeát (2004), Ñìu hiu laøng Goám Baùt Traøng , VietNamNet 43 . Quyeát ñònh soá 37/2002/QÑ-TTg ngaøy 14/3/2002 veà Chöông trình haønh ñoäng cuûa Chính phuû thöïc hieän Nghò quyeát 07-NQ/TW cuûa Boä Chính trò veà chöông trình hoäi nhaäp kinh teá quoác teá . 44 . Minh Quang (2004), Xuaát khaåu nhieàu nhöng canh caùnh noãi lo – VietNamNet 45 .Nguyeãn Nhö YÙ (chuû bieân), Ñaïi Töø ñieån tieáng Vieät, Nxb Vaên hoaù Thoâng tin 46 .Samuelson. P.A.W.D Nordhause (1989), Kinh teá hoïc, Vieän Quan heä Quoác teá 165 47 . Sôû Coâng Nghieäp tænh Ñoàng Nai (11/2000), Baùo caùo quy hoaïch phaùt trieån ngaønh Goám myõ ngheä Tænh Ñoàng Nai giai ñoaïn 2001-2010 48 . Sôû Coâng Nghieäp tænh Vónh Long (8/2004), Ñeà aùn Phaùt trieån ngaønh Goám myõ ngheä xuaát khaåu Vónh Long töø naêm 2004 ñeán naêm 2010 49 . GS-TS Voõ Thanh Thu (8/2004), Nghieân cöùu xaây döïng chieán löôïc ñeà xuaát giaûi phaùp thöïc hieän chöông trình hoäi nhaäp Kinh teá quoác teá cuûa Tænh Vónh Long ñeán naêm 2010 vaø taàm nhìn ñeán naêm 2020 – Ñeà taøi nghieân cöùu Khoa hoïc caáp Tænh 50 . PGS-TS Traàn vaên Tuøng (2004), Caïnh tranh Kinh teá – Lôïi theá caïnh tranh quoác gia –Chieán löôïc caïnh tranh cuûa coâng ty , Nxb Theá giôùi . Haø Noäi 51 . Minh Tröôøng (1998), Ngheà Goám saønh Thuaän An, Saøi Goøn Giaûi phoùng, trang 5 52 . Tröông ñieän Thaéng, Coù moät con ñöôøng Goám söù thöông maïi theá giôùi , Thanh nieân baùn nguyeät san , trang 9 53 . GSTS.Nguyeãn Chung Tuù, Ñoà Goám Vieät Nam coù uy tín ôû Taây Aâu , Taïp chí Khoa hoïc Phoå thoâng soá 782 trang 7 54 . Phöông Thanh (2004), Nhieàu trieån voïng xuaát khaåu thuû coâng myõ ngheä – VietNamNet 55 . Phaïm gia Tuùc (2004), Haøng Vieät Nam xuaát khaåu sang Myõ : Trieån voïng ngaøy caøng lôùn -VietNamNet 56 . Toång cuïc Thoáng keâ, Nieân giaùm Thoáng keâ 2002 57 . Toång cuïc Thoáng keâ, Nieân giaùm Thoáng keâ 2003 58 . Toång cuïc Thoáng keâ, Nieân giaùm Thoáng keâ 2004 59. NXB Töø ñieån Baùch khoa Haø Noäi (2001) Töø ñieån Thuaät ngöõ Kinh teá hoïc 60 . Nguyeãn Haûi Thaûo (2002), Nôi khôûi döïng Goám Baùt Traøng, Saøi Goøn Giaûi phoùng, trang 6 61 . Phöông Thanh (2004),Goám Baùt Traøng khoâng sôï ñôn haøng lôùn nhôø bieát lieân keát – VietNamNet 62 . Hoaøi Trang-Khaùnh Ngoïc, Goám Vieät “noái maïng” toaøn caàu, Tuoåi Treû , trang 20- 21,42 166 63 . Vieän Nghieân cöùu vaø phoå bieán tri thöùc baùch khoa, Haø Noäi (1988), Ñaïi Töø ñieån Kinh teá thò tröôøng 64 . Vuõ Minh Taâm (2001), Naâng cao hieäu quûa saûn xuaát theo höôùng chuyeân moân hoaù khaâu taïo hình cuûa ngaønh Goám Ñoàng Nai – Bình Döông, Taïp chí Kinh teá Phaùt trieån soá 140 , trang 29 65 . Vuõ Minh Taâm (2002), Môû roäng thò tröôøng Myõ cho saûn phaåm thuû coâng myõ ngheä Vieät Nam , Taïp chí Kinh teá Phaùt trieån soá 140 , trang 29 66 . PGS-TS Ñoaøn thò Hoàng Vaân (2004), Moät soá giaûi phaùp ñaåy maïnh xuaát khaåu Goám söù myõ ngheä Vieät Nam – Ñeà taøi nghieân cöùu khoa hoïc caáp Boä B2002-22-32 67 . Vieän Nghieân cöùu Quaûn lyù Kinh teá Trung öông – Chöông trình phaùt trieån Lieän hôïp quoác Naâng cao naêng löïc caïnh tranh quoác gia – Döï aùn VIE 01/025 - Nxb Giao thoâng vaän taûi 68 . Ñaëng Vyõ – Nguyeãn Sa (2004), Thueá , Haûi quan laøm yeáu söùc caïnh tranh cuûa Doanh nghieäp – VietNamNet 69 . Höng Vaên (1997), Töù giaùc Goám söù , Saøi Goøn Giaûi phoùng , trang 2 70 . Th.s. Buøi vaên Vöôïng (1996), Goám hoa lam , Coâng nghieäp, trang 42-44 71 . Kim ÖÛng (2000), Goám ñoû Vónh Long – Cô hoäi naøo ñeå phaùt trieån ? Saøi Goøn Giaûi phoùng , trang 6 Tieáng Anh 72. David A.Aaker (1998), Developing Business Strategies . Pulished by John Wiley & Sons,Inc 73. Michael E. Porter (1998), Competitive Strategy – Techniques for Analyzing Industries and Competitors , The Free Press 74 . Michael E.Porter (1984) , On Competition, A Harward Business Review Book 75. Michael E Porter (1985),Competitive advantage, Newyork Press , 76.Technology Forecasts 1996, World Advanced ceramic demand to expand 7% annually through the year 2000 167 77. MEcon .Vu Minh Tam (2005), Competitiveness of Vietnamese Ceramics ,Economic development Review No 131, page 14 Trang Web 78 . www.customs.gov.vn. 79 . www.ducbo-battrang.com 80 . www.hcmtrade.gov.vn 81 . www.saigonet.gov.vn 82 . www.eurochamvn.org 83 . 84 . 85 . 86 . 87 . 88 . www.mot.gov.vn 89 : www.vinemart.com ._.