Nghiên cứu khả năng áp dụng hệ thống quản lý môi trường ISO 14001 để kiểm soát môi trường và phát triển bền vững

BOÄ GIAÙO DUÏC VAØ ÑAØO TAÏO ÑAÏI HOÏC DAÂN LAÄP KYÕ THUAÄT COÂNG NGHEÄ THAØNH PHOÁ HOÀ CHÍ MINH ------------o0o----------- ÑOÀ AÙN TOÁT NGHIEÄP NGHIEÂN CÖÙU KHAÛ NAÊNG AÙP DUÏNG HTQLMT ISO 14001 ÑEÅ KIEÅM SOAÙT MOÂI TRÖÔØNG VAØ PHAÙT TRIEÅN BEÀN VÖÕNG Chuyeân ngaønh: MOÂI TRÖÔØNG Maõ soá ngaønh: 108 GVHD : Th.S NGO VAÊN NHÔN SVTH : MAI THÒ DIEÃM THUÙY TP. Hoà Chí Minh, thaùng 12 naêm 2006 1. Ñaàu ñeà Ñoà aùn toát nghieäp: “Nghieân cöùu khaû naêng aùp duïng HTQLMT ISO 14001 ñeå kieåm soaùt moâi tröôøng vaø phaùt trieån beàn vöõng” 2. Nhieäm vuï (yeâu caàu veà noäi dung vaø soá lieäu ban ñaàu): Ø Tìm hieåu veà tình hình thöïc hieän ISO 14001 cuûa caùc doanh nghieäp treân theá giôùi vaø taïi Vieät Nam. Ø Nghieân cöùu khaû naêng aùp duïng ISO 14001 ñeå ngaên ngöøa oâ nhieãm, kieåm soaùt vaø caûi thieän chaát löôïng moâi tröôøng ñoàng thôøi höôùng söï phaùt trieån cuûa toå chöùc ñeán söï phaùt trieån beàn vöõng. Ø Nghieân cöùu, ñaùnh giaù veà lôïi ích vaø chi phí cuûa chöùng nhaän ISO 14001 ñoái vôùi hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh vaø baûo veä moâi tröôøng cuûa caùc coâng ty. Ø Toång keát vaø ñaùnh giaù caùc thuaän lôïi vaø khoù khaên khi thöïc hieän ISO 14001 ôû nhöõng coâng ty naøy. Ø Tìm hieåu söï khaùc nhau veà taùc ñoäng cuûa ISO 14001 leân caùc doanh nghieäp coù cuøng hình tính chaát hoaït ñoäng gioáng nhau nhöng quy moâ khaùc nhau, giöõa caùc doanh nghieäp trong nöôùc vaø ngoaøi nöôùc Ø Ñeà xuaát nhöõng giaûi phaùp ñeå caùc coâng ty Vieät Nam thöïc hieän ISO 14001 hieäu quaû hôn. Ø Ñeà xuaát caùc giaûi phaùp hoã trôï quaûn lyù cho caùc doanh nghieäp ñaõ vaø ñang thöïc hieän ISO 14001. 3. Ngaøy giao Ñoà aùn toát nghieäp : 01.10.2006 4. Ngaøy hoaøn thaønh nhieäm vuï: 27.12.2006 5. Hoï teân ngöôøi höôùng daãn: Th.S Ngoâ Vaên Nhôn Phaàn höôùng daãn: Toaøn phaàn Noäi dung vaø yeâu caàu LVTN ñaõ ñöôïc thoâng qua Boä moân. Ngaøy thaùng naêm 20 CHUÛ NHIEÄM BOÄ MOÂN NGÖÔØI HÖÔÙNG DAÃN CHÍNH (Kyù vaø ghi roõ hoï teân) (Kyù vaø ghi roõ hoï teân) BOÄ GIAÙO DUÏC VAØ ÑAØO TAÏO ÑAÏI HOÏC DLKTCN TPHCM COÄNG HOAØ XAÕ HOÄI CHUÛ NGHÓA VIEÄT NAM ÑOÄC LAÄP - TÖÏ DO – HAÏNH PHUÙC ------------------------ KHOA: KHOA MOÂI TRÖÔØNG VAØ COÂNG NGHEÄ SINH HOÏC BOÄ MOÂN: MOÂI TRÖÔØNG NHIEÄM VUÏ ÑOÀ AÙN TOÁT NGHIEÄP HOÏ VAØ TEÂN: MAI THÒ DIEÃM THUÙY MSSV: 02DHMT274 NGAØNH: MOÂI TRÖÔØNG LÔÙP: 02MT01 PHAÀN DAØNH CHO KHOA, BOÄ MOÂN Ngöôøi duyeät (chaám sô boä): …………………………. Ñôn vò:……………………………………………….. Ngaøy baûo veä:………………………………………… Ñieåm toång keát:………………………………………. Nôi löu tröõ Ñoà aùn toát nghieäp: ………………………. NHAÄN XEÙT CUÛA GIAÙO VIEÂN HÖÔÙNG DAÃN Böôùc vaøo theá kyû 21 – thôøi ñaïi haäu coâng nghieäp cuûa kinh teá tri thöùc – khaùch haøng ñoøi hoûi ngaøy caøng cao ôû ngöôøi cung öùng. Thoâng thöôøng, moät DN muoán ñaùp öùng yeâu caàu cuûa khaùch haøng phaûi quan taâm ñeán: Chaát löôïng saûn phaåm toát nhö khaùch haøng mong ñôïi; Giaù caû phuø hôïp vôùi ngöôøi mua; Deã tìm kieám vaø giao haøng ñuùng thôøi haïn. Ngaøy nay, khaùch haøng coøn ñoøi hoûi moät khía caïnh nöõa laø haøng hoùa phaûi ñöôïc saûn xuaát töø MOÂI TRÖÔØNG SAÏCH. Coù theå noùi ñaây laø khaùi nieäm chaát löôïng saûn phaåm ôû theá kyû 21, khaùch haøng ñoøi hoûi moät toå chöùc phaûi minh chöùng söï phaùt trieån beàn vöõng cuûa mình, cuûa xaõ hoäi. Qua quaù trình höôùng daãn sinh vieân MAI THÒ DIEÃM THUÙY vieát ñoà aùn toát nghieäp chuyeân ngaønh taïi khoa Moâi tröôøng cuûa tröôøng Ñaïi Hoïc Daân Laäp Kyõ thuaät Coâng ngheä TP. Hoà Chí Minh, toâi nhaän xeùt em Thuùy ñaõ thu thaäp ñöôïc nhieàu kieán thöùc coù ích cho baûn thaân. Beân caïnh nhöõng lyù thuyeát ñaõ tích luõy taïi nhaø tröôøng, thôøi gian thöïc taäp taïi Coâng ty Deät Phong Phuù laø moät cô hoäi giuùp sinh vieân naâng cao kieán thöùc töø kinh nghieäm thöïc teá. Vôùi ñeà taøi "Nghieân cöùu khaû naêng aùp duïng HTQLMT ISO 14001 ñeå kieåm soaùt moâi tröôøng vaø phaùt trieån beàn vöõng", ñoà aùn toát nghieäp naøy ñaõ thoûa maõn tính khoa hoïc, tính logic, tính thöïc tieãn vaø tính trung thöïc ôû baäc Cöû nhaân ñaïi hoïc. Toâi cho pheùp sinh vieân Thuùy ñöôïc baûo veä ñoà aùn toát nghieäp. Ñieåm soá ba èng soá: 09 Ñieåm soá baèng chöõ: CHÍN TP.HCM, ngaøy 26 thaùng 12 naêm 2006 Giaùo vieân höôùng daãn ThS. Ngoâ Vaên Nhôn LÔØI CAÛM ÔN õõõ Em xin chaân thaønh caûm ôn caùc thaày coâ khoa Moâi tröôøng ñaõ taän taâm truyeàn ñaït kieán thöùc cho em trong suoát thôøi gian qua. Em xin chaân thaønh caûm ôn thaày Ngoâ Vaên Nhôn ñaõ hoã trôï vaø höôùng daãn taän tình cho em coâng trình nghieân cöùu khoa hoïc vôùi ñeà taøi “Nghieân cöùu khaû naêng aùp duïng HTQLMT ISO 14001 ñeå kieåm soaùt moâi tröôøng vaø phaùt trieån beàn vöõng” ñeå hoaøn taát ñoà aùn toát nghieäp cuûa em. Trong quaù trình tieán haønh coâng trình khoa hoïc naøy em ñaõ ñöôïc tieáp xuùc thöïc teá vaán ñeà vaø ruùt ra ñöôïc nhieàu kieán thöùc höõu ích cho baûn thaân. Trong quaù trình laøm ñoà aùn em ñaõ hoïc ñöôïc caùch thöùc thu thaäp, phaân tích, löïa choïn vaø toång hôïp soá lieäu, döõ lieäu moät caùch khoa hoïc, logic vaø trung thöïc. Coâng trình khoa hoïc naøy ñaõ giuùp em naâng cao kieán thöùc chuyeân ngaønh, khaû naêng phaân tích vaø tö duy cuûa baûn thaân raát nhieàu. Moät laàn nöõa em xin chaân thaønh caûm ôn thaày Nhôn vaø caùc thaày coâ khoa Moâi tröôøng – tröôøng Ñaïi hoïc Kyõ Thuaät Coâng Ngheä vôùi taám loøng bieát ôn saâu saéc nhaát. Em cuõng chaân thaønh caûm ôn chò Xuaân Ñaøo – Ñaïi dieän Laõnh ñaïo moâi tröôøng KS Rex Tp HCM vaø chò Döông Thò Chaâu – Thö kyù moâi tröôøng KS Boâng Sen Tp HCM ñaõ hoã trôï em ñöôïc tham quan vaø tham khaûo taøi lieäu HTQLMT ISO 14001 cuûa khaùch saïn trong thôøi gian em thöïc haønh ñoà aùn toát nghieäp. MUÏC LUÏC MÔÛ ÑAÀU.............................................................................................................. 1 1. Lôøi môû ñaàu .......................................................................................................1 2. Muïc tieâu nghieân cöùu cuûa ñeà taøi ......................................................................2 3. YÙ nghóa cuûa ñeà taøi ..........................................................................................2 4. Phaïm vi vaø giôùi haïn cuûa ñeà taøi ......................................................................3 5. Phöông phaùp nghieân cöùu .................................................................................3 6. Moâ hình hoùa quy trình nghieân cöùu ..................................................................4 CHÖÔNG 1: TOÅNG QUAN................................................................................ 6 1.1 Giôùi thieäu ISO ................................................................................................6 1.2 Quaù trình xaây döïng tieâu chuaån ISO ...............................................................6 1.3 Lòch söû phaùt trieån heä thoáng quaûn lyù moâi tröôøng .............................................8 1.3.1 Nguoàn goác cuûa tieâu chuaån ISO 14000.........................................................8 1.3.2 Thaønh phaàn vaø caáu truùc TC 207 ...............................................................12 1.3.3 Phaïm vi cuûa TC 207 ..................................................................................13 1.4 Theá naøo laø moät HTQLMT? .........................................................................14 1.5 Tình hình aùp duïng ISO 14001 .....................................................................17 1.5.1 Treân theá giôùi..............................................................................................17 1.5.1.1 Kinh doanh vì moät moâi tröôøng beàn vöõng................................................17 1.5.1.2 Coâng cuï cho nhöõng neàn kinh teá lôùn môùi.................................................18 1.5.1.3 Söï gia taêng cuûa caùc dòch vuï ....................................................................18 1.5.2 Taïi Vieät Nam.............................................................................................19 CHÖÔNG 2: VAI TROØ CUÛA ISO 14001 TRONG BVMT.............................. 21 2.1 So saùnh ISO 14001:1996 vaø ISO 14001:2004 ...........................................21 2.1.1 Caùc yeâu caàu veà moät hình thaùi EMS cô baûn ..............................................21 2.1.2 Phieân baûn môùi ISO 14001:2004 – nhöõng thay ñoåi chính.........................22 2.1.2.1 Muïc tieâu cuûa vieäc söûa ñoåi.......................................................................22 2.1.2.2 Phaân tích nhöõng thay ñoåi chính ..............................................................22 2.1.2.2.1 Caùc yeâu caàu roõ raøng hôn veà maët ngoân ngöõ..........................................22 2.1.2.2.2 Thöïc thi veà moâi tröôøng ba èng caùc keát quaû ño löôøng ñöôïc cuûa vieäc quaûn lyù caùc khía caïnh moâi tröôøng ......................................................................25 2.1.2.2.3 Caùc yeâu caàu veà luaät phaùp ñöôïc xem xeùt nghieâm khaéc hôn .................25 2.1.2.2.4 Caùc yeâu caàu veà ñaøo taïo vaø naêng löïc....................................................25 2.1.2.2.5 Söï ñôn giaûn hoùa ...................................................................................25 2.2 Söï khoù khaên vaø thuaän lôïi khi aùp duïng ISO 14001.....................................41 2.2.1 Khoù khaên ..................................................................................................41 2.2.1.1 Thieáu nguoàn löïc.....................................................................................41 2.2.1.2 Thieáu cô sôû haï taàng ................................................................................42 2.2.1.3 Caùc chi phí cho söï tuaân thuû caùc tieâu chuaån ............................................43 2.2.1.3.1 Caùc chi phí cho vieäc xaây döïng vaø duy trì moät heä HTQLMT...............45 2.2.1.3.2 Chi phí tö vaán ......................................................................................46 2.2.1.3.3 Caùc chi phí ñaêng kyù .............................................................................48 2.2.1.4 Khaû naêng phaùt sinh nhöõng hang raøo thöông maïi phi thueá quan .............48 2.2.2 Thuaän lôïi ...................................................................................................49 2.2.2.1 AÙp duïng ISO 14001 taïi caùc doanh nghieäp coù quy moâ khaùc nhau...........51 2.2.2.2 Taùc ñoäng cuûa ISO 14001 leân caùc DN coù quy moâ khaùc nhau ..................56 2.3 Lôïi ích khi aùp duïng ISO 14001.....................................................................56 2.3.1 Lôïi ích taøi chính.........................................................................................58 2.3.2 Lôïi ích trong thò tröôøng..............................................................................60 2.3.3 Lôïi ích veà maët luaät phaùp..........................................................................60 2.4 ISO 14001 trong vai troø BVMT................................................................60 2.4.1 Kieåm soaùt moâi tröôøng...............................................................................60 2.4.2 Phaùt trieån beàn vöõng ..................................................................................64 CHÖÔNG 3: CÔ SÔÛ THÖÏC NGHIEÄM............................................................ 69 3.1 Caùc khía caïnh moâi tröôøng chung cho lónh vöïc KS - NH...............................70 3.2 Hoaït ñoäng thöïc teá ñöôïc aùp duïng taïi caùc KS treân TG vaø VN ........................75 3.2.1 Tieát kieäm taøi nguyeân vaø naêng löôïng ........................................................75 Taïi Vieät Nam...........................................................................................75 Treân theá giôùi ............................................................................................78 3.2.2 Quaûn lyù toát raùc thaûi vaø nöôùc thaûi ..............................................................82 Taïi Vieät Nam...........................................................................................82 Treân theá giôùi ............................................................................................85 3.2.3 Chính saùch mua saém vaø söû duïng caùc saûn phaåm vaø vaät lieäu thaân thieän vôùi moâi tröôøng .................................................................................................................89 Taïi Vieät Nam...........................................................................................89 Treân theá giôùi ............................................................................................90 3.2.4 Thieát keá thaân thieän vôùi moâi tröôøng............................................................91 3.2.5 Caùc bieän phaùp hoã trôï .................................................................................93 3.3 Nhaän xeùt ......................................................................................................97 3.4 Kieán nghò caùc giaûi phaùp hoã trôï aùp duïng ISO 14001 (Lónh vöïc KS – NH)….99 3.4.1 Ñoái vôùi cô quan quaûn lyù ............................................................................99 3.4.2 Ñoái vôùi ñôn vò aùp duïng HTQLMT........................................................... 101 3.4.3 Ñoái vôùi coäng ñoàng .................................................................................. 103 KEÁT LUAÄN..............................................................................................................104 DANH MUÏC CHÖÕ VIEÁT TA ÉT HTQL : Heä thoáng quaûn lyù HTQLMT: Heä thoáng quaûn lyù moâi tröôøng ISO : International Organization for Standardization EMS : Environmental Managerment System AUDIT : Ñaùnh giaù CSMT : Chính saùch moâi tröôøng QL : Quaûn lyù DN : Doanh nghieäp KS : Khaùch saïn NH : Nhaø haøng KDL : Khu du lòch CN : Coâng nhaân CNV : Coâng nhaân vieân CBCNV : Caùn boä coâng nhaân vieân BVMT : Baûo veä moâi tröôøng TNTN : Taøi nguyeân thieân nhieân ÑTV : Ñoäng thöïc vaät TPHCM : Thaønh phoá Hoà Chí Minh VN : Vieät Nam TG : Theá giôùi DANH MUÏC CAÙC BAÛNG Baûng 7 : Caùc tieâu chuaån quoác teá veà quaûn lyù moâi tröôøng......................................15 Baûng 11 : Caùc ñieàu khoaûn töông öùng cuûa ISO 14001 phieân baûn 1996 vaø 2004.....26 Baûng 12 : Thí duï tính toaùn cho moät coâng ty nhoû ....................................................46 Baûng 13 : So saùnh aùp duïng ISO 14001 taïi caùc DN coù quy moâ khaùc nhau .............51 Baûng 16 : Danh saùch caùc khía caïnh moâi tröôøng.....................................................72 DANH MUÏC CAÙC HÌNH VEÕ - ÑOÀ THÒ Sô ñoà 1 : Quy trình nghieân cöùu..................................................................................5 Hình 2 : Caùc hoaït ñoäng cuûa con ngöôøi taùc ñoäng ñeán moäi tröôøng ...........................10 Hình 3 : Caùc vaán ñeà moâi tröôøng toaøn caàu ..............................................................11 Hình 4 : Haäu quaû cuûa caùc vaán ñeà moâi tröôøng.........................................................11 Hình 5 : Lòch söû phaùt trieån HTQLMT ....................................................................12 Sô ñoà 6 : Cô caáu toå chöùc ISO...................................................................................13 Bieåu ñoà 8: Soá Coâng ty ñaõ ñöôïc chöùng nhaän ISO 14001 treân toaøn theá giôùi..............19 Bieåu ñoà 9: Soá Coâng ty ñaõ ñöôïc chöùng nhaän ISO 14001 taïi Vieät Nam ...................20 Hình 10 : Caáu truùc cô baûn cuûa ISO 14001 ...............................................................21 Hình 14 : Chi phí vaø lôïi ích cuûa vieäc giaûm oâ nhieãm................................................62 Löu ñoà 15: Löu ñoà aùp duïng caùc chuaån cöù ñaùnh giaù caùc KCMT..............................71 Nghieân cöùu aùp duïng ISO 14001 ñeå kieåm soaùt moâi tröôøng vaø phaùt trieån beàn vöõng SVTH: Mai Thò Dieãm Thuùy Trang 1 MÔÛ ÑAÀU 1. Lôøi môû ñaàu Vieäc aùp duïng ISO 14001 ñöôïc xem laø böôùc phaùt trieån quan troïng trong quaûn lyù moâi tröôøng ôû Vieät Nam. Thôøi gian ñaàu, raát ít ngöôøi quan taâm ñeán boä tieâu chuaån naøy, keå caû ngöôøi laøm coâng taùc quaûn lyù moâi tröôøng laãn caùc doanh nhaân. Daàn daàn, taùc ñoäng cuûa quaù trình ñoåi môùi kinh teá, söùc eùp cuûa thò tröôøng ñang môû cöûa, söï naêng ñoäng cuûa caùc doanh nghieäp trong ñieàu kieän caïnh tranh vaø noã löïc cuûa caùc cô quan quaûn lyù ñaõ laø caùc yeáu toá tích cöïc thuùc ñaåy phong traøo xaây döïng vaø aùp duïng ISO 14001. Nhaän thöùc ñöôïc söï caàn thieát cuûa vieäc aùp duïng moät moâ hình quaûn lyù moâi tröôøng theo tieâu chuaån quoác teá, caùc coâng ty Vieät Nam cuõng nhanh choùng vaøo cuoäc. Tuy nhieân, vaãn coøn nhieàu ngoä nhaän veà ISO 14001 maø caùc doanh nghieäp caàn phaûi quan taâm. ISO 14001 khoâng phaûi laø “caây ñuõa thaàn” giuùp caùc doanh nghieäp giaûi quyeát moïi vaán ñeà cuûa mình trong saûn xuaát kinh doanh nhöng HTQLMT naøy giuùp caùc doanh nghieäp ngaên ngöøa ñöôïc oâ nhieãm, kieåm soaùt chaát thaûi vaø höôùng ñeán söï phaùt trieån beàn vöõng cho toå chöùc vaø vieäc aùp duïng thaønh coâng tieâu chuaån naøy chaéc chaén seõ coøn nhieàu khoù khaên khi caùc doanh nghieäp coøn chöa hieåu heát veà giaù trò cuûa ISO 14001 vaø vaãn coøn caùc ngoä nhaän. Ñaõ coù nhieàu nghieân cöùu treân theá giôùi ñöôïc thöïc hieän nhaèm tìm hieåu veà caùc lôïi ích vaø haïn cheá cuûa ISO 14001. Töø keát quaû cuûa caùc nghieân cöùu naøy coù theå nhaän thaáy moät ñieàu laø tuy ISO 14001 laø moät tieâu chuaån quoác teá, nhöng ôû moãi quoác gia khaùc nhau thì vieäc aùp duïng vaø hieäu quaû maø ISO 14001 mang laïi cho caùc doanh nghieäp laïi khaùc nhau. Coù nhieàu nghieân cöùu khaúng ñònh lôïi ích maø ISO 14001 mang laïi laø raát lôùn, nhöng cuõng coù nhieàu nghieân cöùu ôû caùc quoác gia khaùc cho bieát chöùng nhaän ISO 14001 khoâng mang laïi aûnh höôûng quan troïng naøo ñeán keát quaû kinh doanh cuûa coâng ty hay lôïi ích laø coù nhöng khoâng ñaùng keå. Nghieân cöùu aùp duïng ISO 14001 ñeå kieåm soaùt moâi tröôøng vaø phaùt trieån beàn vöõng SVTH: Mai Thò Dieãm Thuùy Trang 2 Do vaäy, nghieân cöùu naøy ñöôïc thöïc hieän nhaèm tìm hieåu saâu hôn vaø cuï theå hôn veà taùc ñoäng cuûa ISO 14001 ñoái vôùi toå chöùc aùp duïng, khaû naêng ngaên ngöøa oâ nhieãm, kieåm soaùt moâi tröôøng höôùng ñeán söï phaùt trieån beàn vöõng cho chính toå chöùc aùp duïng ISO 14001 vaø cho xaõ hoäi. Phöông phaùp tieán haønh nghieân cöùu seõ keát hôïp nhieàu hình thöùc nhö phöông phaùp chuyeân gia, phöông phaùp thoáng keâ moâ taû. Taát caû nhaèm ñaït ñöôïc moät keát quaû tin caäy veà vaán ñeà nghieân cöùu. 2. Muïc tieâu nghieân cöùu cuûa ñeà taøi 1. Tìm hieåu veà tình hình thöïc hieän ISO 14001 cuûa caùc doanh nghieäp treân theá giôùi vaø taïi Vieät Nam. 2. Nghieân cöùu khaû naêng aùp duïng ISO 14001 ñeå ngaên ngöøa oâ nhieãm, kieåm soaùt vaø caûi thieän chaát löôïng moâi tröôøng ñoàng thôøi höôùng söï phaùt trieån cuûa toå chöùc ñeán söï phaùt trieån beàn vöõng. 3. Nghieân cöùu, ñaùnh giaù veà lôïi ích vaø chi phí cuûa chöùng nhaän ISO 14001 ñoái vôùi hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh vaø baûo veä moâi tröôøng cuûa caùc coâng ty. 4. Toång keát vaø ñaùnh giaù caùc thuaän lôïi vaø khoù khaên khi thöïc hieän ISO 14001 ôû nhöõng coâng ty naøy. 5. Tìm hieåu söï khaùc nhau veà taùc ñoäng cuûa ISO 14001 leân caùc doanh nghieäp coù cuøng hình tính chaát hoaït ñoäng gioáng nhau nhöng quy moâ khaùc nhau, giöõa caùc doanh nghieäp trong nöôùc vaø ngoaøi nöôùc 6. Ñeà xuaát nhöõng giaûi phaùp ñeå caùc coâng ty Vieät Nam thöïc hieän ISO 14001 hieäu quaû hôn. 7. Ñeà xuaát caùc giaûi phaùp hoã trôï quaûn lyù cho caùc doanh nghieäp ñaõ vaø ñang thöïc hieän ISO 14001. 3. YÙ nghóa cuûa ñeà taøi · Nhìn ISO 14001 khaùch quan hôn. · Löôøng tröôùc ñöôïc caùc khoù khaên vaø thuận lợi khi thöïc hieän ISO 14001, choïn höôùng tieáp caän toát nhaát vôùi ISO 14001. Nghieân cöùu aùp duïng ISO 14001 ñeå kieåm soaùt moâi tröôøng vaø phaùt trieån beàn vöõng SVTH: Mai Thò Dieãm Thuùy Trang 3 · Neâu baät ñöôïc taàm quan troïng cuûa ISO 14001 trong coâng taùc baûo veä moâi tröôøng. Ñoái vôùi caùc cô quan quaûn lyù, hoã trôï: · Thaáy ñöôïc toaøn caûnh tình hình thöïc hieän ISO 14001 trong nhöõng naêm qua ôû Vieät Nam. · Hoã trôï coâng taùc baûo veä moâi tröôøng cho caùc doanh nghieäp hieäu quaû hôn. à Keát quaû laø naâng cao khaû naêng caûi thieän chaát löôïng moâi tröôøng vaø giuùp doanh nghieäp maïnh daïn hôn trong coâng taùc baûo veä moâi tröôøng gaén lieân vôùi söï phaùt trieån beàn vöõng cuûa ñôn vò aùp duïng. 4. Phaïm vi vaø giôùi haïn cuûa ñeà taøi ISO 14001 laø lónh vöïc quaûn lyù moâi tröôøng coøn môùi ôû Vieät Nam (maëc daàu ISO 14001 ñaõ ñöôïc bieát ñeán töø nhöõng naêm 1999) vaø quaù trình tieáp caän cuûa tieâu chuaån naøy ôû Vieät Nam coøn nhieàu ñieàu baát caäp chöa lan toûa roäng raõi neân nhöõng nghieân cöùu chuyeân moân tröôùc ñaây coøn haïn heïp hôn ISO 9001; Vì lyù do naøy neân phaàn cô sôû lyù thuyeát cuûa nghieân cöùu naøy coøn chöa ñöôïc thaät hoaøn haûo maø coá gaéng phaân tích töø caùi nhìn toång quaùt ñeán baûn chaát cuûa tieâu chuaån ISO 14001 trong coâng taùc baûo veä moâi tröôøng, khaû naêng ñaùp öùng vôùi lôïi ích thò tröôøng cho caùc ñôn vò aùp duïng nhaèm höôùng ñeán söï phaùt trieån beàn vöõng cuûa toå chöùc. Phaàn cô sôû thöïc nghieäm cuûa nghieân cöùu ñöa ra nhöõng coâng taùc baûo veä moâi tröôøng thöïc teá ñöôïc aùp duïng cho cuøng loaïi hình dòch vuï khaùch saïn -nhaø haøng trong vaø ngoaøi nöôùc. Muïc ñích cuûa phaàn naøy nhaèm so saùnh coâng taùc baûo veä moâi tröôøng ñöôïc thöïc hieän gioáng vaø khaùc nhau nhö theá naøo vaø hieäu quaû aùp duïng giöõa caùc ñôn vò naøy. 5. Phöông phaùp nghieân cöùu Keát hôïp phöông phaùp chuyeân gia vaø phöông phaùp thoáng keâ moâ taû. Caùc thoâng tin caàn laáy: Nghieân cöùu aùp duïng ISO 14001 ñeå kieåm soaùt moâi tröôøng vaø phaùt trieån beàn vöõng SVTH: Mai Thò Dieãm Thuùy Trang 4 v Nhu caàu thoâng tin vaø nguoàn thoâng tin · Thoâng tin thöù caáp: F Caùc nghieân cöùu ôû nöôùc ngoaøi: chuû yeáu laáy töø nguoàn Internet. F Caùc nghieân cöùu ôû Vieät Nam: caùc saùch baùo taïp chí, nghieân cöùu do Trung taâm Thoâng tin khoa hoïc coâng ngheä thuoäc Sôû KHCN&MT giôùi thieäu. F Thoâng tin töø trang Web F Danh muïc caùc coâng ty ñaõ nhaän chöùng nhaän ISO 14001 ôû Vieät Nam do Hoäi Chaát löôïng thaønh phoá Hoà Chí Minh cung caáp. · Thoâng tin sô caáp: F YÙ kieán cuûa caùc chuyeân gia trong lónh vöïc moâi tröôøng: phoûng vaán tröïc tieáp caùc chuyeân gia, caùc nhaø tö vaán, chöùng nhaän. F YÙ kieán cuûa caùc doanh nghieäp ñaõ nhaän chöùng nhaän ISO 14001. v Phöông phaùp ño vaø thu thaäp thoâng tin Coâng cuï chính ñeå thu thaäp thoâng tin sô caáp ñöôïc söû duïng trong nghieân cöùu naøy laø phoûng vaán tröïc tieáp caùc doanh nghieäp, chuyeân gia tö vaán. Phöông phaùp phoûng vaán tröïc tieáp tuy maát nhieàu thôøi gian nhöng cho ñoä chính xaùc cao hôn so vôùi hình thöùc gôûi baûng caâu hoûi qua thö. 6. Moâ hình hoùa quy trình nghieân cöùu Nghieân cöùu aùp duïng ISO 14001 ñeå kieåm soaùt moâi tröôøng vaø phaùt trieån beàn vöõng SVTH: Mai Thò Dieãm Thuùy Trang 5 Sô ñoà 1: Quy trình nghieân cöùu Tìm hieåu cô sôû lyù thuyeát – Caùc vaán ñeà xoay quanh vieäc aùp duïng ISO 14001 Xaùc ñònh nhu caàu thoâng tin. Caân nhaéc nguoàn löïc. PHÖÔNG PHAÙP THÖÏC HIEÄN PHAÂN TÍCH, SO SAÙNH KEÁT QUAÛ ÑEÀ TAØI MUÏC TIEÂU THU THAÄP, XÖÛ LYÙ THOÂNG TIN THÖÙ CAÁP THU THAÄP, XÖÛ LYÙ THOÂNG TIN SÔ CAÁP. Phoûng vaán nhaø tö vaán, chöùng nhaän Maõ hoùa, xöû lyù, kieåm ñònh Nghieân cöùu aùp duïng ISO 14001 ñeå kieåm soaùt moâi tröôøng vaø phaùt trieån beàn vöõng SVTH: Mai Thò Dieãm Thuùy Trang 6 CHÖÔNG 1: TOÅNG QUAN 1.1 Giôùi thieäu ISO ISO (International Organization for Standardization) laø moät toå chöùc quoác teá chuyeân ngaønh coù caùc thaønh vieân laø caùc cô quan toå chöùc quoác gia cuûa 157 nöôùc. ISO ñöôïc thaønh laäp vaøo naêm 1946 taïi Gerneve ( Thuïy Só) nhaèm muïc ñích xaây döïng caùc tieâu chuaån veà saûn xuaát, thöông maïi vaø thoâng tin. Tuøy theo töøng nöôùc, möùc ñoä tham gia xaây döïng caùc tieâu chuaån ISO coù khaùc nhau. Muïc ñích cuûa tieâu chuaån ISO laø taïo ñieàu kieän cho caùc hoaït ñoäng trao ñoåi haøng hoùa vaø dòch vuï ñöôïc hieäu quaû. Taát caû caùc tieâu chuaån do ISO ñaët ra ñeàu coù tính chaát töï nguyeän. Tuy nhieân nhieàu nöôùc chaáp nhaän tieâu chuaån ISO vaø coi nhö ñaây laø tính chaát baét buoäc. 1.2 Quaù trình xaây döïng tieâu chuaån ISO ISO coù khoaûng 180 uûy ban kyõ thuaät chuyeân döï thaûo caùc tieâu chuaån trong töøng laõnh vöïc. ISO laäp ra caùc tieâu chuaån trong moïi ngaønh tröø coâng nghieäp cheá taïo ñieän vaø ñieän töû. Caùc nöôùc thaønh vieân cuûa ISO laäp ra caùc nhoùm tö vaán veà kyõ thuaät nhaèm cung caáp tö lieäu ñaàu vaøo cho caùc uûy ban kyõ thuaät vaø ñoù laø moät phaàn cuûa quaù trình xaây döïng tieâu chuaån. ISO tieáp nhaän tö lieäu ñaàu vaøo töø caùc chính phuû cuûa caùc ngaønh vaø caùc beân coù lieân quan tröôùc khi ban haønh moät tieâu chuaån. Sau khi tieâu chuaån döï thaûo ñöôïc caùc nöôùc thaønh vieân cuûa ISO chaáp nhaän noù ñöôïc coâng boá laø tieâu chuaån quoác teá. Sau ñoù moãi moät nöôùc laïi coù theå chaáp nhaän moät phieân baûn cuûa tieâu chuaån ñoù laøm tieâu chuaån cuûa quoác gia mình. Trong quaù trình xaây döïng tieâu chuaån, ISO tuaân theo moät soá nguyeân taéc cô baûn sau: v Söï nhaát trí: ISO quan taâm ñeán quan ñieåm cuûa caùc phía coù quan taâm nhö caùc nhaø saûn xuaát, ngöôøi baùn haøng, ngöôøi söû duïng, caùc nhoùm tieâu thuï, caùc phoøng kieåm nghieäm, caùc chính phuû, caùc ngheà nghieäp kyõ thuaät vaø caùc cô quan nghieân cöùu. Nghieân cöùu aùp duïng ISO 14001 ñeå kieåm soaùt moâi tröôøng vaø phaùt trieån beàn vöõng SVTH: Mai Thò Dieãm Thuùy Trang 7 v Quy moâ: Döï thaûo caùc tieâu chuaån phuø hôïp vôùi yeâu caàu cuûa caùc ngaønh vaø khaùch haøng treân toaøn theá giôùi. v Töï nguyeän: Vieäc tieâu chuaån hoùa quoác teá chòu taùc ñoäng cuûa thò tröôøng vaø do ñoù noù döïa treân cô sôû töï nguyeän thöïc hieän cuûa taát caû caùc beân coù quan taâm. Xaây döïng tieâu chuaån: Caùc tieâu chuaån quoác teá do caùc Uûy ban kyõ thuaät cuûa ISO xaây döïng vaø ñöôïc thöïc hieän qua moät quaù trình goàm 5 böôùc: 1. Ñeà nghò: Ñeà nghò laø moät vaán ñeà môùi ñöôïc ñöa ra ñeå caùc thaønh vieân cuûa uûy ban hay tieåu ban kyõ thuaät coù lieân quan thaûo luaän vaø löïc choïn. Ñeà nghò ñöôïc chaáp nhaän neáu ña soá caùc thaønh vieân cuûa uûy ban hay tieåu ban kyõ thuaät ñoàng yù vaø coù ít nhaát 5 thaønh vieân cam keát tham gia tích cöïc vaøo ñeà aùn. 2. Chuaån bò: Caùc chuyeân gia trong nhoùm coâng taùc xaây döïng moät baûn döï thaûo tieâu chuaån ñöôïc ñeà nghò. Khi nhoùm coâng taùc cho raèng baûn thaân döï thaûo ñaõ töông ñoái hoaøn thieän thì seõ ñöôïc ñöa ra thaûo luaän trong caùc tieåu ban vaø caùc uûy ban. Döï thaûo ñöôïc ñaêng kí bôûi ban thö kí trung taâm cuûa ISO vaø ñöôïc coâng boá cho caùc thaønh vieân tham gia caùc uûy ban hay tieåu ban chuyeân moân ñeå laáy yù kieán. 3. Thaûo luaän trong caùc uûy ban: Caùc döï thaûo tuaàn töï ñöôïc xem xeùt cho ñeán khi ñaït ñöôïc söï nhaát trí veà noäi dung. Sau ñoù laø giai ñoaïn döï thaûo tieâu chuaån quoác teá. Trong böôùc chaáp thuaän, baûn tieâu chuaån quoác teá döï thaûo ñöôïc chuyeån tôùi taát caû caùc cô quan thaønh vieän cuûa ISO ñeå thu thaäp yù kieán trong voøng saùu thaùng. 4. Pheâ chuaån: Baûn döï thaûo ñöôïc pheâ chuaån vaø ñöôïc coi laø tieâu chuaån quoác teá neáu ¾ caùc thaønh vieân cuûa uûy ban/tieåu ban kyõ thuaät ñoàng yù vaø chæ coù döôùi ¼ phieáu choáng. Neáu cuoäc bieåu quyeát khoâng thaønh, baûn tieâu chuaån quoác teá döï thaûo ñöôïc ñöa trôû laïi uûy ban kyõ thuaät ñeå xem xeùt laïi. Nghieân cöùu aùp duïng ISO 14001 ñeå kieåm soaùt moâi tröôøng vaø phaùt trieån beàn vöõng SVTH: Mai Thò Dieãm Thuùy Trang 8 5. Coâng boá: Neáu tieâu chuaån ñöôïc pheâ chuaån, ngöôøi ta chuaån bò vaên baûn chính thöùc keát hôïp vôùi caùc yù kieán ñoùng goùp khi bieåu quyeát. Vaên baûn chính thöùc ñöôïc göûi tôùi ban thö kyù trung taâm cuûa ISO, cô quan naøy seõ coâng boá heä thoáng tieâu chuaån quoác teá ISO. 1.3 Lòch söû phaùt trieån heä thoáng quaûn lyù moâi tröôøng 1.3.1 Nguoàn goác cuûa tieâu chuaån ISO 14000 Moät trong nhöõng nhaø hoaït ñoäng xaõù hoäi ñeà caäp ñeán vieäc baûo veà moâi tröôøng laø Rachel Carson (1907 –1964), moät nhaø sinh vaät bieån người Mỹ. Cuoán saùch "Muøa xuaân yeân tónh" naêm 1962 cuûa baø ñoù raát noåi tieáng trong vieäc khuyeán khích moïi ngöôøi treân toaøn theá giôùi quan taâm ñeán sinh thaùi. Trong nhöõng naêm 60 vaø ñaàu nhöõng naêm 70, ngöôøi ta nhaän thaáy raèng theá giôùi seõ gaëp phaûi caùc vaán ñeà nghieâm troïng neáu heä sinh thaùi cuûa haønh tinh khoâng ñöôïc quan taâm ñuùng möùc. Chaát löôïng khoâng khí ôû nhöõng khu vöïc ñoâng daân treân toaøn caàu ñoù bò phaù huyû ñeán möùc baùo ñoäng. Raát nhieàu doøng soâng theá giôùi ñoù bò oâ nhieãm gaây aûnh höôûng ñeán ñôøi soáng ôû bieån. Do ñoù nguoàn nöôùc trôû neân khoâng an toaøn ñeå con ngöôøi coù theå söû duïng vôùi caùc muïc ñích khaùc nhau nöõa. Thaäm chí nöôùc möa, nguoàn nöôùc thöôøng ñöôïc coi laø trong saïch nhaát ñoù trôû thaønh nguoàn gaây ñoäc cho caùc loaïi thöïc vaät, oâ nhieãm caùc doøng soâng vaø phaù huyû caùc thieát bò oâ toâ do nöôùc möa coù tính axít. Moät böùc tranh toaøn caûnh truyeàn töø veä tinh cho thaáy raèng oâ nhieãm moâi tröôøng ñang dieãn ra ôû khaép moïi nôi treân traùi ñaát. Söï oâ nhieãm haønh tinh do hoaït ñoäng cuûa con ngöôøi ñoù trôû thaønh moät vaán ñeà nghieâm troïng ñoái vôùi moïi ngöôøi. O nhieãm moâi tröôøng khoâng phaûi laø moät vaán ñeà môùi. O nhieãm moâi tröôøng do hoaït ñoäng cuûa con ngöôøi ñaõ toàn taïi töø khi con ngöôøi môùi xuaát hieän treân traùi ñaát. Tuy nhieân, coù theå thaáy söï lieân heä giöõa vieäc oâ nhieãm roäng raõi treân._. toaøn theá giôùi vaø cuoäc caùch maïng veà coâng nghieäp. Trong theá kyû 19 vaø 2/3 cuûa theá kyû 20, caùc nhaø maùy moïc leân treân khaép caùc thaønh phoá. Vieäc söû duïng ñieän cuûa caùc khu dòch vuï, caùc cöûa haøng vaø caùc caên hoä haøng ngaøy ñaõ thaûi ra haøng loaït caùc chaát Nghieân cöùu aùp duïng ISO 14001 ñeå kieåm soaùt moâi tröôøng vaø phaùt trieån beàn vöõng SVTH: Mai Thò Dieãm Thuùy Trang 9 thaûi vaøo khoâng khí, vaøo caùc doøng soâng, doøng suoái vaø ñaát. Daân soá theá giôùi ñaõ taêng töø 2,5 tæ naêm 1950 leân gaàn 6 tæ vaøo thôøi ñieåm hieän nay. Vieäc taêng daân soá coù nghóa laø daãn ñeán oâ nhieãm moâi tröôøng vaø ñoàng thôøi vôùi vieäc khai thaùc taøi nguyeân nhieàu hôn. O nhieãm moâi tröôøng vaø taêng söï chòu ñöïng cuûa thieân nhieân dieãn ra cuøng moät luùc. Chuùng ta chæ coù theå coù nhöõng noã löïc theo moät caùch naøo ñoù ñeå kieåm soaùt daân soá nhöng chuùng ta khoâng theå giaûm vieäc taêng daân soá theo yù ñònh cuûa chuùng ta. Chæ moät thoâng soá chuùng ta coù theå giaûm ñöôïc trong voøng kieåm soaùt cuûa chuùng ta - ñoù laø vaán ñeà oâ nhieãm. Vaán ñeà moâi tröôøng ñang ngaøy caøng ñöôïc caùc quoác gia quan taâm. Luaät baûo veä moâi tröôøng cuûa Myõ ñaõ ñöôïc Quoác hoäi thoâng qua vaøo naêm 1969, cô quan baûo veä moâi tröôøng Hoa kyø ñaõ ñöôïc thieát laäp. Myõ ñaõ trieäu taäp hoäi nghò veà moâi tröôøng taïi Stockhom (Thụy Điển) naêm 1971. Hai keát quaû quan troïng coù ñöôïc töø hoäi nghò naøy: Thöù nhaát, chöông trình moâi tröôøng (UNEP) cuûa Myõ ñaõ ñöôïc thieát laäp. UNEP seõ phuï traùch vaán ñeà thuùc ñaåy traùch nhieäm vaø nhaän thöùc moâi tröôøng treân toaøn theá giôùi. Nhieäm vuï cuûa UNEP laø thoâng tin ñeán toaøn theá giôùi veà vaán ñeà moâi tröôøng. Thöù hai, hoäi ñoàng theá giôùi veà moâi tröôøng vaø phaùt trieån (WCED) ñaõ ñöôïc thieát laäp. Naêm 1987, WCED ñaõ xuaát baûn moät baùo caùo keâu goïi caùc ngaønh coâng nghieäp xaây döïng heä thoáng quaûn lyù moâi tröôøng hieäu quaû. Cuõng vaøo naêm 1987, moät cuoäc hoïp toaøn theá giôùi ñaõ ñöôïc toå chöùc taïi Montreal (Canada) ñeå xaây döïng thoaû thuaän caàn thieát cho vieäc caám saûn xuaát caùc hoaù chaát phaù huyû taàng ozoân. Keát quaû cuûa baùo caùo cuûa WCED laø hoäi nghò veà moâi tröôøng vaø phaùt trieån cuûa Myõ naêm 1992 (coøn goïi laø Hoäi nghò thöôïng ñænh veà traùi ñaát) ôû Rio de Janeiro (Brazil). Ñeå chuaån bò cho hoäi nghò naøy vaø ñeå ghi nhaän söï thaønh coâng cuûa vieäc phaùt trieån tieâu chuaån ISO 9000 - heä thoáng quaûn lyù chaát löôïng, Toå chöùc tieâu chuaån hoaù quoác teá (ISO) ñöôïc ñeà nghò tham döï. Trong suoát naêm 1991, ISO cuøng vôùi hoäi ñoàng quoác teá veà kyõ thuaät maï thieát laäp neân nhoùm tö vaán chieán löôïc Nghieân cöùu aùp duïng ISO 14001 ñeå kieåm soaùt moâi tröôøng vaø phaùt trieån beàn vöõng SVTH: Mai Thò Dieãm Thuùy Trang 10 veà moâi tröôøng (SAGE) vôùi söï tham döï cuûa 25 nöôùc. SAGE cho raèng vieäc nhoùm ISO xaây döïng tieâu chuaån quaûn lyù moâi tröôøng quoác teá vaø caùc coâng cuï thöïc hieän vaø ñaùnh giaù laø raát thích hôïp. ISO ñaõ cam keát thieát laäp tieâu chuaån quaûn lyù moâi tröôøng quoác teá taïi hoäi nghò thöôïng ñænh taïi Rio de Janeiro naêm 1992. Tuy nhieân, moät soá vaán ñeà naûy sinh trong giai ñoaïn ñaàu. Moät soá quoác gia thaønh vieân ñaõ ngaïc nhieân khi thaáy SAGE ñaõ vöôït qua thaåm quyeàn cuûa mình ñeå ñöa ra quy ñònh veà söï caàn thieát cuûa caùc tieâu chuaån veà moâi tröôøng vaø söï caàn thieát xaây döïng caùc tieâu chuaån naøy. Moät loaït caùc coâng vieäc lieân quan ñeán caùc tieâu chuaån moâi tröôøng ñaõ ñöôïc baét ñaàu vaøo naêm 1993 khi ISO thaønh laäp Uyû ban kyõ thuaät 207 (TC 207) laø cô quan seõ chòu traùch nhieäm xaây döïng heä thoáng quaûn lyù moâi tröôøng quoác teá vaø caùc coâng cuï caàn thieát ñeå thöïc hieän heä thoáng naøy. ThuÇn phôc hoang thó Khai th¸c tµi nguyªn thiªn nhiªn Giao th«ng v©n t¶i Trång trät Kh¸m ph¸ kho¶ng kh«ng V©t liÖu míi Th«ng tin liªn l¹c X©y dùng Hình 2: Caùc hoaït ñoäng cuûa con ngöôøi taùc ñoäng ñeán moäi tröôøng Nghieân cöùu aùp duïng ISO 14001 ñeå kieåm soaùt moâi tröôøng vaø phaùt trieån beàn vöõng SVTH: Mai Thò Dieãm Thuùy Trang 11 Hình 3: Caùc vaán ñeà moâi tröôøng toaøn caàu ¤ nhiÔm MT xuyªn biªn giíi KhÝ hËu toµn cÇu biÕn ®éng vµ thay ®æi Suy tho¸i tÇng ozone Suy tho¸i tµi nguyªn ¤ nhiÔm n­íc Suy tho¸i tÇng ozone M­a Axit ¤ nhiÔm biÓn Ph¸ rõng ¤ nhiÔm n­íc ¤ nhiÔm kh«ng khÝ Ung th­ da, bÖnh vÒ m¾t NhiÔm bÈn n­íc MÊt c¸c loµi ®éng - TV MÊt c¸c loµi ®éng - TV NhiÔm bÈn n­íc C¸c bÖnh vÒ h« hÊp Hình 4: Haäu quaû cuûa caùc vaán ñeà moâi tröôøng Nghieân cöùu aùp duïng ISO 14001 ñeå kieåm soaùt moâi tröôøng vaø phaùt trieån beàn vöõng SVTH: Mai Thò Dieãm Thuùy Trang 12 1.3.2 Thaønh phaàn vaø caáu truùc TC 207 Thaùng Gieâng naêm 1993, ISO ñaõ laäp ra Uyû ban Kyõ thuaät (TC) 207 ñeå xaây döïng caùc tieâu chuaån quoác teá veà quaûn lyù moâi tröôøng. Muïc ñích cuûa vieäc khôûi x- öôùng môùi naøy laø: Cung caáp cô sôû cho vieäc hoaø nhaäp caùc tieâu chuaån hieän coù cuõng nhö caùc noã löïc trong tông lai trong lónh vöïc naøy, nhaèm taïo ñieàu kieän cho thöông maïi quoác teá. Hoã trôï vieäc "baûo veä moâi tröôøng caân ñoái vôùi nhöõng nhu caàu kinh teá xaõ hoäi" baèng caùch ñaûm baûo cho caùc toå chöùc coù ñöôïc coâng cuï ñeå ñaït ñöôïc vaø caûi thieän veà bieän phaùp trong hoaït ñoäng moâi tröôøng. Hình 5: Lòch söû phaùt trieån HTQLMT Chính phuû Céng ®ång nh©n d©n C¸c céng ®ång th­¬ng m¹i B¶o vÖ m«i tr­êng Nghieân cöùu aùp duïng ISO 14001 ñeå kieåm soaùt moâi tröôøng vaø phaùt trieån beàn vöõng SVTH: Mai Thò Dieãm Thuùy Trang 13 Soá caùc nöôùc tham gia vaøo Uûy ban kyõ thuaät 207 ngaøy caøng taêng, coù ñeán 64 nöôùc tham döï cuoäc hoïp laàn ñaàu tieân toå chöùc vaøo thaùng 6 naêm 1995 (gaàn 60% toång soá caùc thaønh vieân cuûa ISO). TC 207 ñöôïc chia thaønh 6 tieåu ban quoác teá vaø moät nhoùm coâng taùc. Caùc thaønh vieân cuûa tieåu ban bao goàm ñaïi dieän caùc ngaønh coâng nghieäp, caùc toå chöùc tieâu chuaån, chính phuû, phi chính phuû, caùc toå chöùc moâi tröôøng vaø caùc nhoùm khaùc coù quan taâm. Moãi Tieåu ban (TB) chòu traùch nhieäm veà moät lónh vöïc quaûn lyù moâi tröôøng cuï theå: TB1: Caùc heä thoáng quaûn lyù moâi tröôøng. TB2: Ñaùnh giaù moâi tröôøng (EA- Environmental Auditing) TB3: Caáp nhaõn moâi tröôøng (EL- Environmental Label) TB4: Ñaùnh giaù keát quaû veà hoaït ñoäng moâi tröôøng ( EPE – Environmental Performance Evaluation) TB5: Phaân tích chu trình soáng (LCA – Life Cycle Analysis) TB6: Khía caïnh moâi tröôøng trong caùc tieâu chuaån saûn phaåm (EAPS – Environmental Aspects of Product Standards). Sô ñoà 6: Cô caáu toå chöùc ISO 1.3.3 Phaïm vi cuûa TC 207 ISO GENEVE R TC 176 CANADA ISO 9000 TC 207 CANADA ISO 14000 SC1 EMS Anh SC2 EA Haø Lan SC3 EL UÙc SC4 EPE Myõ SC5 LCA Phaùp SC6 EPAS Na Uy Nghieân cöùu aùp duïng ISO 14001 ñeå kieåm soaùt moâi tröôøng vaø phaùt trieån beàn vöõng SVTH: Mai Thò Dieãm Thuùy Trang 14 Phaïm vi hoaït ñoäng cuûa TC 207 laø “tieâu chuaån hoaù trong lónh vöïc caùc heä thoáng vaø coâng cuï quaûn lyù moâi tröôøng”. ISO 14000 nghieân cöùu vaø xaây döïng caùc phöông phaùp vaø heä thoáng quaûn lyù chöù khoâng phaûi laø caùc tieâu chuaån veà saûn phaåm hay tieâu chuaån veà kyõ thuaät. Muïc ñích cuoái cuøng cuûa TC 207 seõ laø moät heä thoáng ñaày ñuû caùc tieâu chuaån cho moïi khía caïnh quaûn lyù moâi tröôøng. Caùc tieâu chuaån ISO 14000 laø tieâu chuaån cho caû quaù trình chöù khoâng phaûi laø tieâu chuaån ñeå thöïc hieän coâng vieäc. Caùc tieâu chuaån ñoù taäp trung vaøo vieäc xaây döïng moät heä thoáng ñeå hoaøn thaønh caùc saùch löôïc, caùc ñoái töôïng vaø muïc tieâu do coâng ty ñeà ra. Caùc tieâu chuaån khoâng chæ ra caùch thöùc ñeå moät toå chöùc ñaït ñöôïc muïc ñích treân hoaëc mieâu taû nhöõng ñieàu lieân quan. Toùm laïi, ISO 14000 taäp trung vaøo caùc quaù trình caàn thieát ñeå ñaït ñöôïc keát quaû chöù khoâng phaûi baûn thaân caùc keát quaû ñoù. Muïc ñích nhaèm taêng söï tin caäy cuûa khaùch haøng raèng moät toå chöùc coù heä thoáng thích hôïp thì seõ daãn ñeán vieäc thöïc hieän caùc coâng taùc baûo veä moâi tröôøng toát hôn. 1.4 Theá naøo laø moät heä thoáng quaûn lyù moâi tröôøng? Caùc tieâu chuaån ISO 14000 mieâu taû nhöõng yeáu toá cô baûn cuûa moät heä thoáng quaûn lyù moâi tröôøng (EMS – Environmental Managerment System) höõu hieäu. Nhöõng yeáu toá naøy bao goàm vieäc xaây döïng moät chính saùch veà moâi tröôøng, xaùc ñònh caùc muïc ñích vaø muïc tieâu, thöïc hieän moät chöông trình ñeå ñaït ñöôïc caùc muïc tieâu ñoù, giaùm saùt vaø ñaùnh giaù tính hieäu quaû cuûa noù. Ñieàu chænh caùc vaán ñeà vaø kieåm tra heä thoáng ñeå caûi thieän noù vaø caûi thieän taùc ñoäng chung ñoái vôùi moâi tröôøng. Moät heä thoáng quaûn lyù moâi tröôøng (HTQLMT) hieäu quaû coù theå hoã trôï caùc coâng ty trong vieäc ñieàu khieån, ño löôøng vaø caûi thieän nhöõng phöông dieän lieân quan tôùi moâi tröôøng trong caùc hoaït ñoäng cuûa coâng ty. Noù coù theå laøm cho nhöõng yeâu caàu baét buoäc vaø töï nguyeän veà moâi tröôøng ñöôïc ñaùp öùng toát hôn. Noù coù theå Nghieân cöùu aùp duïng ISO 14001 ñeå kieåm soaùt moâi tröôøng vaø phaùt trieån beàn vöõng SVTH: Mai Thò Dieãm Thuùy Trang 15 hoã trôï quaù trình ñoåi môùi cuûa coâng ty moät khi nhöõng thoùi quen quaûn lyù moâi tröôøng ñaõ gaén lieàn vôùi nhöõng hoaït ñoäng taùc nghieäp chung cuûa coâng ty. Caùc tieâu chuaån ISO 14000 ñöôïc xaây döïng treân moät nguyeân taéc ñôn giaûn: vieäc quaûn lyù moâi tröôøng caøng ñöôïc caûi thieän thì caùc taùc ñoäng ñoái vôùi moâi tröôøng caøng giaûm xuoáng, hieäu quaû saûn xuaát caøng cao vaø thu hoài voán ñaàu tö nhanh. Baûng 7: Caùc tieâu chuaån quoác teá veà quaûn lyù moâi tröôøng SC/WG ISO Tö lieäu Giai ñoaïn SC1 14001 Cuï theå hoùa Heä thoáng quaûn lyù moâi tröôøng DIS 14004 Höôùng daãn chung - Heä thoáng quaûn lyù moâi tröôøng DIS 14002 Höôùng daãn Heä thoáng quaûn lyù moâi tröôøng cho XN vöøa vaø nhoû NP SC2 14010 Höôùng daãn Ñaùnh giaù moâi tröôøng - Nhöõng nguyeân taéc chung DIS 14011.1 Höôùng daãn Ñaùnh giaù moâi tröôøng - Thuû tuïc KT, Phaàn I: Ñaùnh giaù Xí nghieäp vöøa vaø nhoû DIS 14011.2 Phaàn II: Ñaùnh giaù söï tuaân thuû NP 14011.3 Phaàn III: Ñaùnh giaù baùo caùo moâi tröôøng NP 14012 Höôùng daãn Ñaùnh giaù moâi tröôøng - Chæ tieâu trình ñoä ñoái vôùi Ñaùnh giaù vieân DIS 14013 Quaûn lyù caùc chöông trình Ñaùnh giaù heä thoáng moâi tröôøng NP Nghieân cöùu aùp duïng ISO 14001 ñeå kieåm soaùt moâi tröôøng vaø phaùt trieån beàn vöõng SVTH: Mai Thò Dieãm Thuùy Trang 16 14014 Höôùng daãn toång quan moâi tröôøng ban ñaàu WD 14015 Höôùng daãn Ñaùnh giaù ñòa ñieåm moâi tröôøng NP SC3 14020 Caùc nguyeân taéc cô baûn ñoái vôùi caáp nhaõn hieäu moâi tröôøng WD 14021 Caáp nhaõn hieäu moâi tröôøng - Khieáu naïi moâi tröôøng töï tuyeân boá - Thuaät ngöõ, ñònh nghóa CD 14022 Caùc kyù hieäu caáp nhaõn hieäu moâi tröôøng (Kieåu II) WD 14023 Caáp nhaõn hieäu moâi tröôøng - kieåm ñònh vaø caùc phöông phaùp uyû quyeàn NP 14024 Caáp nhaõn hieäu moâi tröôøng - nguyeân taéc chæ ñaïo, thöïc teá, chæ tieâu cho caùc chöông trình caáp chöùng chæ - höôùng daãn thuû tuïc CD SC4 14031 Ñaùnh giaù hoaït ñoäng moâi tröôøng WD 14032 Caùc chæ thò hoaït ñoäng moâi tröôøng coâng nghieäp cuï theå NP SC5 14040 Ñaùnh giaù chu trình soáng - Nguyeân taéc chung vaø thöïc teá CD 14041 Ñaùnh giaù chu trình soáng - Phaân tích thoáng keâ chu trình soáng WD 14042 Ñaùnh giaù chu trình soáng - Ñaùnh giaù taùc ñoäng chu trình soáng WD Nghieân cöùu aùp duïng ISO 14001 ñeå kieåm soaùt moâi tröôøng vaø phaùt trieån beàn vöõng SVTH: Mai Thò Dieãm Thuùy Trang 17 14043 Ñaùnh giaù chu trình soáng - Ñaùnh giaù caûi thieän chu trình soáng NP SC6 14050 Quaûn lyù moâi tröôøng - thuaät ngöõ vaø ñònh nghóa WD WG(*) 14060 Höôùng daãn ñoái vôùi vieäc ñöa caùc khía caïnh moâi tröôøng vaøo tieâu chuaån saûn phaåm DIS (*) Döï kieán cho nhöõng ngöôøi vieát tieâu chuaån (NP - Döï aùn môùi; WD - Döï thaûo Coâng taùc; CD - Döï thaûo cuûa toaøn Ban; DIS - Döï thaûo tieâu chuaån quoác teá) (Nguoàn: ISO/CASCO (1995): Tuyeån taäp Baùo caùo; Heny J. (1995): Tieâu chuaån quoác teá veà Quaûn lyù moâi tröôøng, khoâng coâng boá). 1.5 Tình hình aùp duïng ISO 14001 1.5.1 Treân theá giôùi Toå chöùc Tieâu chuaån hoùa quoác teá ISO vöøa thoâng baùo keát quaû cuoäc ñieàu tra thöôøng nieân laàn thöù 15 veà tình hình chöùng nhaän heä thoáng quaûn lyù moâi tröôøng theo ISO 14001 treân theá giôùi. Cuoäc ñieàu tra ñaõ cho thaáy moät caùi nhìn môùi veà vai troø cuûa caùc tieâu chuaån ISO heä thoáng quaûn lyù chaát moâi tröôøng trong quaù trình toaøn caàu hoùa. Sau ñaây laø moät soá keát quaû chính. 1.5.1.1 Kinh doanh vì moät moâi tröôøng beàn vöõng Cuõng gioáng nhö ISO 9001, ISO 14001 tieáp tuïc khaúng ñònh vai troø toaøn caàu ñoái vôùi caùc doanh nghieäp vaø toå chöùc mong muoán hoaït ñoäng vôùi vieäc ñaûm baûo söï beàn vöõng cuûa moâi tröôøng. Ñeán cuoái naêm 2005, ñaõ coù 111 162 chöùng chæ ISO 14001 (cho caû phieân baûn 1996 vaø 2004) ñöôïc caáp taïi 138 quoác gia vaø vuøng laõnh thoå, taêng khoaûng 24% so vôùi naêm 2004 (vôùi 89.937 chöùng chæ caáp taïi 127 quoác gia vaø vuøng laõnh thoå). Nghieân cöùu aùp duïng ISO 14001 ñeå kieåm soaùt moâi tröôøng vaø phaùt trieån beàn vöõng SVTH: Mai Thò Dieãm Thuùy Trang 18 1.5.1.2 Coâng cuï cho nhöõng neàn kinh teá lôùn môùi Vieäc Trung quoác moät laàn nöõa laïi ñöôïc xeáp trong nhoùm möôøi quoác gia daãn ñaàu veà caû chöùng chæ ISO 9001 vaø ISO 14001, roài AÁn Ñoä moät laàn nöõa trong toáp möôøi veà ISO 9001, chuaån bò böôùc vaøo toáp möôøi cuûa ISO 14001 roõ raøng cho thaáy ñieàu naøy coù moái lieân heä vôùi söï tham gia ngaøy caøng nhieàu cuûa caùc quoác gia naøy vaøo chuoãi cung caáp toaøn caàu, thöông maïi xuaát khaåu vaø gia coâng caùc quaù trình trong kinh doanh (BPO). 1.5.1.3 Söï gia taêng cuûa caùc dòch vuï Taàm quan troïng ngaøy caøng taêng cuûa ngaønh dòch vuï trong neàn kinh teá theá giôùi ñöôïc phaûn aùnh roõ neùt trong cuoäc ñieàu tra naøy: trong naêm 2005, gaàn 33% soá chöùng chæ ISO 9001:2000 vaø 31% soá chöùng chæ ISO 14001 ñöôïc caáp cho caùc toå chöùc vaø doanh nghieäp hoaït ñoäng trong caùc lónh vöïc dòch vuï khaùc nhau. Tyû leä 31% soá chöùng chæ ISO 14001 cuõng cho thaáy vieäc quaûn lyù moâi tröôøng toát khoâng chæ lieân quan ñeán caùc ngaønh coâng nghieäp gaây oâ nhieãm, töùc laø caùc nhaø cung caáp dòch vuï chaáp nhaän traùch nhieäm xaõ hoäi cuûa hoï trong lónh vöïc naøy. Sau ñaây laø toáp möôøi quoác gia ñöùng ñaàu veà löôïng chöùng chæ ISO 14001: Nhaät baûn (23.466); Trung quoác (12.683); Taây Ban Nha (8.620); Italia (7.080); Vöông quoác Anh (6.055); Myõ (5.061); Haøn quoác (4.955); Ñöùc (4.440); Thuïy Ñieån (3.682); Phaùp (3.289). (Nguoàn: theo ISO Survey of Certification 2005) Nghieân cöùu aùp duïng ISO 14001 ñeå kieåm soaùt moâi tröôøng vaø phaùt trieån beàn vöõng SVTH: Mai Thò Dieãm Thuùy Trang 19 (Nguoàn: Hoäi Chaát löôïng TP.Hoà Chí Minh, 2006) 1.5.2 Taïi Vieät Nam HTQLMT theo tieâu chuaån ISO 14001 tuy khoâng coøn môùi meû ñoái vôùi phaàn lôùn caùc doanh nghieäp trong nöôùc nhöng lôïi ích cuûa noù thì khoâng phaûi toå chöùc naøo cuõng nhaän thöùc ñöôïc ñaày ñuû. Trong giai ñoaïn tieáp caän HTQLMT, nhaän thöùc veà taàm quan troïng trong hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh cuûa coâng taùc baûo veä moâi tröôøng (BVMT) coù tính heä thoáng coøn haïn cheá so vôùi caùc nöôùc trong khu vöïc. Hieän nay trong giai ñoaïn hoäi nhaäp WTO, nhieàu doanh nghieäp Vieät nam ñaõ coù nhu caàu aùp duïng EMS – ISO 14001 nhö moät ñaàu tö laâu daøi mang tính chieán löôïc cho hoaït ñoäng kinh teá. Ñaây laø moät xu theá taát yeáu cung caáp cho caùc saûn phaåm haøng hoùa vaø dòch vuï Vieät Nam moät tieáng noùi chung vôùi neàn kinh teá cuûa caùc nöôùc baïn, cho pheùp haøng hoùa Vieät nam ñuû söùc caïnh tranh treân thò tröôøng quoác teá. Maët khaùc, beân caïnh caùc doanh nghieäp saûn xuaát kinh doanh coù quy moâ vöøa vaø nhoû, khaû naêng aùp duïng EMS – ISO 14001 cho caùc KCN, KCX laø khaû quan. EMS - ISO 14001 ñaëc bieät thích hôïp cho coâng taùc quaûn lyù moâi tröôøng taïi caùc vuøng kinh teá troïng ñieåm, KCN, KCX – nôi coù hoaït ñoäng coâng nghieäp cao Bieåu ñoà 8: Soá Coâng ty ñaõ ñöôïc chöùng nhaän ISO 14001 treân toaøn theá giôùi ñeán thaùng 12/2005 257 1491 4433 7887 14106 22897 36765 49462 89937 111612 0 20000 40000 60000 80000 100000 120000 Dec 1995 Dec 1996 Dec 1997 Dec 1998 Dec 1999 Dec 2000 Dec 2001 Dec 2002 Dec 2004 Dec 2005 Nghieân cöùu aùp duïng ISO 14001 ñeå kieåm soaùt moâi tröôøng vaø phaùt trieån beàn vöõng SVTH: Mai Thò Dieãm Thuùy Trang 20 ñoä neân tieàm naêng gaây oâ nhieãm moâi tröôøng raát cao. Moät soá thuaän lôïi cho vieäc aùp duïng EMS - ISO 14001 vaøo caùc KCN laø haàu heát caùc KCN ñeàu coù quy hoaïch theo töøng phaàn tröôùc khi xaây döïng, coù heä thoáng ñieàu haønh chung, coù ban quaûn lyù vaø xöû lyù moâi tröôøng… töùc laø coù cô sôû mang tính heä thoáng cho vieäc aùp duïng EMS – ISO 14001. Taïi Vieät Nam, theo ISO Survey of Certification 2005 coù treân 127 toå chöùc kinh teá ñaõ ñaït chöùng nhaän tieâu chuaån ISO 14001 (Caû phieân baûn 1996 vaø 2004) vaø phaàn lôùn laø caùc toå chöùc lieân doanh hoaëc coâng ty 100% voán nöôùc ngoaøi. Haàu heát caùc toå chöùc naøy ñeàu ñaõ coù chöùng nhaän ISO 9001:2000 tröôùc khi aùp duïng EMS - ISO 14001. Tuy nhieân, ñieàu ñaùng lo nhaát laø thöïc traïng ña soá doanh nghieäp Vieät Nam vôùi caùc vaán ñeà veà moâi tröôøng laø saûn xuaát nhoû, chæ lo lôïi nhuaän tröôùc maét, khoâng quan taâm nhieàu ñeán moâi tröôøng, ñeán lôïi nhuaän laâu daøi; Saép xeáp saûn xuaát manh muùn, khoâng khoa hoïc gaây laõng phí lôùn; Khoâng tuaân thuû ñaày ñuû caùc qui ñònh veà phaùp luaät moâi tröôøng, aûnh höôûng ñeán xaõ hoäi vaø coäng ñoàng. (Nguoàn: Hoäi Chaát löôïng TP.Hoà Chí Minh, 2006) Bieåu ñoà 9: Soá Coâng ty ñaõ ñöôïc chöùng nhaän ISO 14001 taïi Vieät Nam 5 10 31 43 89 119 127 0 20 40 60 80 100 120 140 Dec 19 99 Dec 2000 Dec 2001 Dec 2002 Dec 2003 Dec 2004 Dec 2005 Nghieân cöùu aùp duïng ISO 14001 ñeå kieåm soaùt moâi tröôøng vaø phaùt trieån beàn vöõng SVTH: Mai Thò Dieãm Thuùy Trang 21 CHÖÔNG 2: VAI TROØ CUÛA ISO 14001 TRONG BVMT 2.1 So saùnh ISO 14001:1996 vaø ISO 14001:2004 2.1.1 Caùc yeâu caàu veà moät hình thaùi EMS cô baûn Ø Cam keát vaø chính saùch: ôû giai ñoaïn naøy, toå chöùc ñöa ra chính saùch moâi tröôøng vaø baûo ñaûm cam keát thöïc hieän noù; Ø Laäp keá hoaïch: ñeà ra keá hoaïch ñeå thöïc hieän caùc chính saùch; Ø Thöïc hieän: thöïc hieän keá hoaïch vôùi haønh ñoäng thöïc teá baèng caùch ñaûm baûo cung caáp caùc nguoàn vaø hoã trôï cô cheá; Ø Thaåm ñònh vaø ñaùnh giaù: thaåm ñònh, theo doõi vaø ñaùnh giaù keát quaû veà moâi tröôøng so vôùi caùc chuû ñích vaø muïc tieâu; Ø Xem xeùt laïi vaø caûi tieán: xem xeùt laïi vaø caûi tieán EMS moät caùch lieân tuïc ñeå ñaït döôïc nhöõng caûi thieän trong coâng taùc moâi tröôøng. Chính saùùch moââi tröôøøng (4.2) Hoaïïch ñònh (4.3) Caùùc khía caïïnh moââi tröôøøng (4.3.1) Yeââu caààu veàà luaäät phaùùp vaøø caùùc yeââu caààu khaùùc (4.3.2) Muïïc tieââu, chæ tieââu vaøø chöông trình (4.3.3) Kieååm tra (4.5) Giaùùm saùùt & ño löôøøng (4.5.1) Ñaùùnh giaùù möùùc ñoää tuaâân thuûû (4.5.2) Haøønh ñoääng phoøøng ngöøøa vaøø khaééc phuïïc nhöõõng ñieååm khoââng phuøø hôïïp (4.5.3) Kieååm soaùùt hoàà sô (4.5.4) Ñaùùnh giaùù noääi boää (4.5.5) Xem xeùùt cuûûa Ban laõõnh ñaïïo (4.6)ùù Hoaïït ñoääng & thöïïc hieään (4.4) Nguoààn löïïc, vai troøø,traùùch nhieääm vaøø quyeààn haïïn (4.4.1) Ñaøøo taïïo, nhaään thöùùc vaøø naêêng löïïc (4.4.2) Thoââng tin lieâân laïïc (4.4.3) Heää thoááng taøøi lieääu (4.4.4) Kieååm soaùùt taøøi lieääu (4.4.5) Kieååm soaùùt ñieààu haøønh (4.4.6) Söïï chuaåån bò saúún saøøng vaøø ñaùùp öùùng tình traïïng khaåån caááp (4.4.7) Caùùc yeââu caààu chung (4.1) Hình 10: Caáu truùc cô baûn cuûa ISO 14001 Nghieân cöùu aùp duïng ISO 14001 ñeå kieåm soaùt moâi tröôøng vaø phaùt trieån beàn vöõng SVTH: Mai Thò Dieãm Thuùy Trang 22 2.1.2 Phieân baûn môùi ISO 14001:2004 – nhöõng thay ñoåi chính Phieân baûn ñaàu tieân cuûa tieâu chuaån ISO 14001:1996 trong boä tieâu chuaån ISO 14000 ñaõ ñöôïc Toå chöùc tieâu chuaån hoaù quoác teá (ISO) ban haønh naêm 1996, tôùi nay ñaõ ñöôïc 10 naêm vaø ñaõ ñöôïc chaáp nhaän roäng raõi vôùi treân 60.000 doanh nghieäp treân toaøn theá giôùi aùp duïng. Sau 10 naêm aùp duïng, tieâu chuaån ISO 14001 ñaõ boäc loä ñöôïc nhöõng ñieåm maïnh, ñieåm yeáu cuûa mình vaø ñöôïc xem laïi, söûa ñoåi cho phuø hôïp vôùi vieäc aùp duïng trong thöïc teá. ISO 14001:1996 ñaõ ñöôïc thay theá bôûi ISO 14001:2004 ñöôïc ban haønh vaøo ngaøy 15 thaùng 11 naêm 2004 Thôøi haïn chuyeån ñoåi laø 18 thaùng ñöôïc quy ñònh bôûi IAF (International Accreditation Forum) 2.1.2.1 Muïc tieâu cuûa vieäc söûa ñoåi 8 Gia taêng tính töông thích vôùi tieâu chuaån 9001:2000 o Phaïm vi cuûa HTQLMT ñöôïc xaùc ñònh vaø ñöôïc laäp thaønh vaên baûn. o Quy trình töông töï cho Caùc haønh ñoäng khaéc phuïc vaø phoøng ngöøa (8.5.2, 8.5.3 – ISO 9001:2000). o Heä thoáng taøi lieäu, kieåm soaùt hoà sô, ñaùnh giaù noäi boä vaø xem xeùt cuûa laõnh ñaïo giöõa hai heä thoáng ñeàu nhö nhau (4.2.1, 4.2.4, 8.2.2, 5.6 – ISO 9001:2000) 8 Khoâng thay ñoåi lôùn veà noäi dung, laøm roõ theâm caùc yeáu toá 8 Phieân baûn môùi roõ raøng hôn, toát hôn vaø gia taêng tín nhieäm vôùi ISO 14001. 8 Phieân baûn môùi cuõng giuùp ích cho nhöõng toå chöùc ñaõ aùp duïng ISO 9001:2000, cuï theå laø ñoái vôùi caùc doanh nghieäp vöøa vaø nhoû (SMEs) 2.1.2.2 Phaân tích nhöõng thay ñoåi chính 2.1.2.2.1 Caùc yeâu caàu roõ raøng hôn veà ma ët ngoân ngöõ Veà cô baûn, tieâu chuaån môùi vaãn ñöôïc thieát keá theo chu trình PDCA (Voøng troøn Deming) quen thuoäc 8 4.3 - Laäp keá hoaïch Nghieân cöùu aùp duïng ISO 14001 ñeå kieåm soaùt moâi tröôøng vaø phaùt trieån beàn vöõng SVTH: Mai Thò Dieãm Thuùy Trang 23 8 4.4 - Thöïc hieän 8 4.5 - Kieåm tra 8 4.6 - Xem xeùt laïi cuûa laõnh ñaïo. 4.3 - Laäp keá hoaïch (Plan) Veà maët noäi dung, ñieàu khoaûn naøy khoâng coù gì thay ñoåi lôùn vôùi vieäc chæ ra ñaàu vaøo cuûa coâng taùc laäp keá hoaïch, bao goàm vieäc xaùc ñònh caùc khía caïnh moâi tröôøng coù yù nghóa töø caùc hoaït ñoäng, saûn phaåm vaø dòch vuï cuûa toå chöùc vaø xaùc ñònh caùc yeâu caàu veà moâi tröôøng maø toå chöùc caàn tuaân thuû. Döïa vaøo ñoù, toå chöùc phaûi ñònh ra muïc tieâu, chæ tieâu veà moâi tröôøng vaø xaây döïng caùc chöông trình quaûn lyù moâi tröôøng ñeå ñaït ñöôïc caùc muïc tieâu, chæ tieâu ñoù. Veà maët hình thöùc, phaàn laäp keá hoaïch trong tieâu chuaån môùi ñöôïc ruùt goïn laïi töø 4 xuoáng coøn 3 ñieàu khoaûn (ñieàu khoaûn 4.3.4 - Chöông trình QLMT trong tieâu chuaån cuõ ñöôïc loàng gheùp vaøo ñieàu khoaûn 4.3.3 - Muïc tieâu, chæ tieâu moâi tröôøng trong tieâu chuaån môùi) 4.4. Thöïc hieän (Do) Phaàn naøy veà cô baûn vaãn ñöôïc giöõ nguyeân vôùi 7 ñieàu khoaûn gioáng tieâu chuaån cuõ. Tuy nhieân moät soá ñieàu khoaûn trong phaàn naøy ñöôïc vieát roõ raøng vaø cuï theå hôn. Moät soá ñieåm caàn löu yù lieân quan tôùi töøng ñieàu khoaûn trong phaàn naøy nhö sau: 8 Ñieàu khoaûn 4.4.2 - Ñaøo taïo: Ñieàu khoaûn naøy môû roäng phaïm vi veà ñoái töôïng caàn ñöôïc ñaøo taïo vaø ñaûm baûo naêng löïc lieân quan tôùi moâi tröôøng. Phaïm vi ñaøo taïo vaø ñaûm baûo naêng löïc ñaõ ñöôïc môû roäng cho caùc ñoái töôïng khoâng thuoäc quyeàn quaûn lyù cuûa toå chöùc nhöng laøm vieäc trong phaïm vi toå chöùc (nhaø thaàu, nhaø cung caáp dòch vuï... hoaït ñoäng trong khuoân vieân cuûa toå chöùc). Noùi caùch khaùc, toå chöùc phaûi ñaùnh giaù naêng löïc, xaùc ñònh nhu caàu ñaøo taïo vaø ñaøo taïo cho caû caùc nhaø thaàu vaø moïi nhaân vieân cuûa mình nhaèm ñaûm baûo hoï quaûn lyù vaø laøm chuû ñöôïc caùc vaán ñeà veà moâi tröôøng lieân quan tôùi caùc hoaït ñoäng cuûa mình. Nghieân cöùu aùp duïng ISO 14001 ñeå kieåm soaùt moâi tröôøng vaø phaùt trieån beàn vöõng SVTH: Mai Thò Dieãm Thuùy Trang 24 8 Ñieàu khoaûn 4.4.4 lieân quan vôùi vieäc xaây döïng heä thoáng taøi lieäu quaûn lyù moâi tröôøng cuõng ñöôïc tieâu chuaån môùi moâ taû roõ neùt hôn vôùi vieäc ñöa ra quy ñònh caùc loaïi taøi lieäu baét buoäc phaûi coù. Ngoaøi vieäc yeâu caàu toå chöùc phaûi "mieâu taû caùc yeáu toá chính cuûa Heä thoáng QLMT vaø moái quan heä cuûa chuùng, vieän daãn tôùi caùc taøi lieäu lieân quan" voán hôi tröøu töôïng, caùc loaïi taøi lieäu khaùc buoäc phaûi coù ñaõ ñöôïc neâu cuï theå hôn, bao goàm: Chính saùch moâi tröôøng, muïc tieâu vaø chæ tieâu moâi tröôøng, caùc taøi lieäu vaø hoà sô theo yeâu caàu cuûa tieâu chuaån, caùc taøi lieäu vaø hoà sô maø toå chöùc thaáy raèng caàn thieát. Phaàn 4.5 - Kieåm tra (Check) Phaàn naøy goàm 5 ñieàu khoaûn, taêng so vôùi phieân baûn cuõ 1 ñieàu khoaûn. Tuy nhieân ñieàu khoaûn môùi thöïc chaát laø ñöôïc taùch töø moät phaàn cuûa ñieàu khoaûn 4.5.1 trong tieâu chuaån cuõ (ñieàu khoaûn veà Giaùm saùt ño ñaïc caùc thoâng soá moâi tröôøng ñaëc tröng töø caùc hoaït ñoäng cuûa toå chöùc), trong ñoù chæ ra toå chöùc phaûi ñaùnh giaù söï tuaân thuû phaùp luaät veà moâi tröôøng cuûa mình nhaèm ñaûm baûo thöïc hieän 1 trong 3 cam keát baét buoäc phaûi ñeà ra trong chính saùch moâi tröôøng cuûa toå chöùc - Cam keát tuaân thuû caùc yeâu caàu veà moâi tröôøng. Ngoaøi ra moät thay ñoåi caàn löu yù nöõa lieân quan tôùi ñieàu khoaûn 4.5.2 trong tieâu chuaån cuõ veà xaùc ñònh söï khoâng phuø hôïp vaø ñöa ra haønh ñoäng khaéc phuïc, phoøng ngöøa (tieâu chuaån môùi laø 4.5.3). Trong ñoù chæ roõ ngoaøi vieäc ñöa ra haønh ñoäng khaéc phuïc söï khoâng phuø hôïp vaø nguyeân nhaân söï khoâng phuø hôïp neáu khoâng may xaûy ra (theo nhö yeâu caàu cuûa tieâu chuaån cuõ) toå chöùc coøn phaûi xaùc ñònh söï khoâng phuø hôïp tieàm aån vaø ñöa ra haønh ñoäng khaéc phuïc nhaèm ngaên chaën khoâng cho söï khoâng phuø hôïp tieàm aån xaûy ra. Phaàn 4.6 - Xem xeùt cuûa laõnh ñaïo (Management Review) Nghieân cöùu aùp duïng ISO 14001 ñeå kieåm soaùt moâi tröôøng vaø phaùt trieån beàn vöõng SVTH: Mai Thò Dieãm Thuùy Trang 25 Ñieàu khoaûn cuoái cuøng naøy cuûa tieâu chuaån ñaõ neâu cuï theå hôn vaø chæ ra caùc ñaàu vaøo caàn thieát cho quaù trình xem xeùt (keát quaû ñaùnh giaù noäi boä, nhöõng thay ñoåi, caùc haønh ñoäng ñöa ra sau laàn xem xeùt tröôùc...) vaø ñaàu ra cuûa quaù trình xem xeùt (caùc quyeát ñònh vaø haønh ñoäng töông öùng vôùi cam keát caûi tieán lieân tuïc). 2.1.2.2.2 Thöïc thi veà moâi tröôøng baèng caùc keát quaû ño löôøng ñöôïc cuûa vieäc quaûn lyù caùc khía caïnh moâi tröôøng § Nhaán maïnh ñeán ‘nhöõng vieäc thaät’! § Phaûi chöùng minh ñöôïc söï caûi tieán lieân tuïc cuûa caùc thöïc thi veà moâi tröôøng (ví duï nhö Kieåm soaùt chaát thaûi) 2.1.2.2.3 Caùc yeâu caàu veà luaät phaùp ñöôïc xem xeùt nghieâm khaéc hôn § Ñöôïc keát noái vôùi caùc khía caïnh moâi tröôøng § Khoâng goùi goïn trong phaïm vi caùc yeâu caàu phaùp luaät ‘veà moâi tröôøng’, chaúng haïn yeâu caàu veà An Toaøn vaø Söùc Khoûe hoaëc nhöõng quy ñònh veà xaây döïng neáu chuùng aùp duïng vôùi caùc khía caïnh moâi tröôøng. § Ñieàu khoaûn môùi veà ñaùnh giaù möùc ñoä tuaân thuû, nhaán maïnh taàm quan troïng cuûa ñieàu khoaûn naøy. 2.1.2.2.4 Caùc yeâu caàu veà ñaøo taïo vaø naêng löïc ñöôïc aùp duïng khoâng chæ cho caùc nhaân vieân maø laø cho ‘nhöõng ngöôøi laøm vieäc cho toå chöùc hoaëc ñaïi dieän cho toå chöùc’ 2.1.2.2.5 Söï ñôn giaûn hoùa: Chæ duy nhaát moät choã thuû tuïc daïng vaên baûn ñöôïc ñeà caäp (ñieàu khoaûn 4.4.4) Treân ñaây laø nhöõng thay ñoåi cô baûn cuûa ISO 14001:2004, tuy nhieân nhöõng thay ñoåi naøy laø khoâng ñaùng keå vaø nhöõng toå chöùc ñaõ ñöôïc chöùng nhaän ISO 14001 seõ khoâng phaûi quaù vaát vaû trong vieäc caäp nhaät vaø naâng caáp heä thoáng quaûn lyù moâi tröôøng cuûa mình theo yeâu caàu cuûa tieâu chuaån môùi. Nghieân cöùu aùp duïng ISO 14001 ñeå kieåm soaùt moâi tröôøng vaø phaùt trieån beàn vöõng SVTH: Mai Thò Dieãm Thuùy Trang 26 Ñieàu khoaûn ISO 14001:1996 Ñieàu khoaûn ISO 14001: 2004 3.3 Khía caïnh moâi tröôøng: Caùc yeáu toá lieân quan ñeán moïi hoaït ñoäng, saûn phaåm vaø dòch vuï cuûa moät toå chöùc coù theå taùc ñoäng qua laïi ñeán moâi tröôøng CHUÙ THÍCH: Khía caïnh moâi tröôøng coù yù nghóa laø moät khía caïnh coù/coù theå gaây taùc ñoäng ñaùng keå ñeán moâi tröôøng. 3.6 Khía caïnh moâi tröôøng: Caùc yeáu toá lieân quan ñeán moïi hoaït ñoäng, hoaëc saûn phaåm hoaëc dòch vuï cuûa moät toå chöùc coù theå taùc ñoäng qua laïi ñeán moâi tröôøng. CHUÙ THÍCH: Khía caïnh moâi tröôøng coù yù nghóa laø moät khía caïnh coù/coù theå gaây taùc ñoäng ñaùng keå ñeán moâi tröôøng. 3.4 Taùc ñoäng moâi tröôøng: Baát kyø moät söï thay ñoåi naøo gaây ra cho moâi tröôøng, duø laø coù haïi hoaëc coù lôïi, toaøn boä hoaëc töøng phaàn do caùc hoaït ñoäng, saûn phaåm vaø dòch vuï cuûa moät toå chöùc gaây ra. 3.7 Taùc ñoäng moâi tröôøng: Baát kyø moät söï thay ñoåi naøo gaây ra cho moâi tröôøng, duø laø coù haïi hoaëc coù lôïi, toaøn boä hoaëc töøng phaàn do caùc khía caïnh moâi tröôøng cuûa moät toå chöùc gaây ra. 3.5 Heä thoáng quaûn lyù moâi tröôøng (EMS) Moät phaàn cuûa heä thoáng quaûn lyù chung bao goàm cô caáu toå chöùc, caùc hoaït ñoäng laäp keá hoaïch, traùch nhieäm, quy taéc, thuû tuïc, quaù trình vaø nguoàn löïc ñeå xaây döïng vaø thöïc 3.8 Heä thoáng quaûn lyù moâi tröôøng (EMS) Moät phaàn heä thoáng ._.hieåu phaùt thaûi loø hôi: è Loø hôi ñöôïc vaän haønh vaø baûo trì ñeå baûo ñaûm haøm löôïng O2 döôùi 3.5% vaø CO2 treân 13% v Ñieàu hoaø khoâng khí: Budapest Hilton, Hungary Nghieân cöùu aùp duïng ISO 14001 ñeå kieåm soaùt moâi tröôøng vaø phaùt trieån beàn vöõng SVTH: Mai Thò Dieãm Thuùy Trang 89 è Thieát bò ñieàu hoøa khoâng khí duøng LiBr laøm gas laïnh, moät chaát toát hôn cho moâi tröôøng thay theá CFC 3.2.3 Chính saùch mua saém vaø söû duïng caùc saûn phaåm vaø vaät lieäu thaân thieän vôùi moâi tröôøng Khaùch saïn Vancouver taïi British Columbia (Canada) thay theá Clo baèng Natri Cacbonat vaø dung dòch muoái söû duïng trong caùc hoà bôi giuùp giaûm thieåu caùc hoùa chaát ñoäc haïi vaø tieát kieäm ñöôïc gaàn 1.500 USD/naêm. Khaùch saïn Inter Continental, Sydney ñaõ aùp duïng chính saùch “mua saém xanh” ñeå caûi thieän coâng taùc BVMT. Caùc nhaø cung caáp haøng hoùa ñöôïc khaùch saïn yeâu caàu giaûm bôùt caùc bao bì khoâng caàn thieát, söû duïng caùc vaät lieäu saûn xuaát deã phaân huûy sinh hoïc vaø cung caáp caùc saûn phaåm coù theå taùi cheá, taùi söû duïng vaø ít gaây oâ nhieãm moâi tröôøng. Taïi Vieät Nam J Chöông trình quaûn lyù hoaù chaát söû duïng taïi khaùch saïn Boâng Sen - TPHCM è Tìm kieám thoâng tin töø caùc khaùch saïn khaùc, nhaø cung öùng ñeå coù nhöõng hoùa chaát thaân thieän vôùi moâi tröôøng. è Ñònh kyø kieåm tra vieäc thöïc hieän cuûa nhaân vieân theo quy ñònh. è Thoâng tin ñeán cho nhaân vieân bieát quy trình san chieát, khaéc phuïc, xöû lyù söï traøn ñoå hoùa chaát. è Ghi nhaän soá lieäu vaø phaân tích vieäc söû duïng haøng thaùng. è Nhaän daïng vaø thay theá nhöõng hoùa chaát coù thaønh phaàn nguy haïi ñoái vôùi con ngöôøi vaø moâi tröôøng. è Ñaûm baûo caùc bình chöùa ñeàu daùn nhaõn, coù kho löu tröõ vaø duïng cuï san chieát an toaøn. è Ñaûm baûo caùc loaïi hoùa chaát choïn mua ñeàu thaân thieän moâi tröôøng. Nghieân cöùu aùp duïng ISO 14001 ñeå kieåm soaùt moâi tröôøng vaø phaùt trieån beàn vöõng SVTH: Mai Thò Dieãm Thuùy Trang 90 è Khu vöïc phoøng nguû: giaûm löôïng hoùa chaát ña naêng – Multipine khi veä sinh phoøng è Söû duïng caùc hoùa chaát coøn laïi taïi caùc boä phaän hôïp lyù. Treân theá giôùi J Caùc phoøng taùi sinh ñöôïc hoa ëc caùc phoøng töï phaân huûy sinh hoïc – Scandic Hotel è Taát caû caùc phoøng môùi ñöôïc xaây ôû Scandic ñeàu taùi sinh ñöôïc. Hoï ñang chuyeån ñoåi taát caû caùc phoøng cuûa khaùch saïn thaønh caùc phoøng coù tính moâi tröôøng. è Khoaûng 2000 phoøng ñang ñöôïc caûi taïo moãi naêm. Hoï ñaõ phaùt trieån caùc phoøng coù tính moâi tröôøng, trong ñoù 97% laø taùi sinh ñöôïc, baèng caùch hôïp taùc vôùi caùc nhaø cung caáp cuûa hoï. v “Phoøng taùi sinh” cuûa Scandic: è Taát caû ñoà goã töø caùc loaïi caây cuûa Baéc AÂu ñeàu ñöôïc ñoùng daáu ñoán haï theo caùch beàn vöõng. è Caùc loaïi sôn ñeàu coù chaát neàn laø nöôùc, sôn UV hoaëc sôn boat. è Saøn nhaø baèng goã hoaëc baèng lôùp thaûm len khít lieàn nhau. è Maøn vaø khaên traûi giöôøng laøm baèng 100% boâng vaûi khoâng chaùy. è Caùc maët baøn ñeàu coù moät lôùp daùt raát cöùng. Nghieân cöùu aùp duïng ISO 14001 ñeå kieåm soaùt moâi tröôøng vaø phaùt trieån beàn vöõng SVTH: Mai Thò Dieãm Thuùy Trang 91 v “Phoøng taùi sinh ñöôïc” cuûa Scandic : è Gioû ñöïng giaáy loaïi ñöôïc laøm baèng theùp taám ñeå baûo ñaûm an toaøn phoøng hoûa. è Boät nguõ coác hoà caùc lôùp aùo goái ñang ñöôïc thöû nghieäm. è Caùc tuû buùp pheâ vaø oâ cöûa ñöôïc laøm baèng taám goã vôùi moät lôùp sôn maøu goã toáng quaùn suøi Baéc AÂu. è Caùc gheá xa loâng vaø gheá xoâ-pha coù khung baèng goã vôùi loø xo theùp, vaø ñöôïc nhoài boâng vaûi hoaëc len vaø gia cöôøng baèng da thuoäc. è AÙnh saùng ñöôïc cung caáp bôûi caùc boùng ñeøn tieát kieäm. Phaàn ñeå laép ñeøn baèng kim loaïi ñöôïc thay baèng goã. Chuïp ñeøn ñöôïc laøm baèng vaät lieäu coù gia cöôøng, sôn maøu nhoâm hoaëc baèng nhöïa taùi sinh ñöôïc. è Caùc phoøng ñeàu coù boä ñieàu khieån nhieät ñoä söôûi töï ñoäng rieâng leû. è Taát caû caùc phoøng coù tính moâi tröôøng ñeàu laø caùc phoøng khoâng huùt thuoác. è Phuï kieän ñöôïc laøm baèng goã goàm coù caùc giaù ñeå haønh lyù, khung vaø moùc giöôøng vaø caùc böùc tranh vaø giaù treo. v Lôïi ích veà moâi tröôøng vaø kinh teá: è Chi phí ñeå chuyeån ñoåi thaønh caùc phoøng coù tính moâi tröôøng cao hôn 10% so vôùi moät phoøng quy öôùc è Scandic khoâng xem xeùt chi phí boå sung cho moãi phaàn cuûa buoàng coù theå taùi söû duïng laïi è Cöù moãi 1000 phoøng ñöôïc xaây döïng hoaëc caûi taïo, möùc tieâu thuï veà caùc nguoàn khoâng taùi sinh ñöôïc giaûm 10 taán kim loaïi vaø 60 taán nhöïa 3.2.4 Thieát keá thaân thieän vôùi moâi tröôøng J Hotel Guestline Days, Tirupati HOTEL GUESTLINE DAYS, TIRUPATI Nghieân cöùu aùp duïng ISO 14001 ñeå kieåm soaùt moâi tröôøng vaø phaùt trieån beàn vöõng SVTH: Mai Thò Dieãm Thuùy Trang 92 è Khaùch saïn ñöôïc thieát keá theo daïng chöõ Y ñeå toái öu hoùa chieáu saùng töï nhieân è Traàn nhaø cuûa taàng cao nhaát ñöôïc boïc lôùp baûo oân ñeå giaûm taûi veà ñieàu hoøa khoâng khí è Voøi sen ñöôïc laép ñaët thay vì boàn taém è Goã cao su ñaõ ñöôïc xöû lyù ñöôïc duøng laøm ñoà goã noäi thaát trong buoàng khaùch thay vì goã cöùng truyeàn thoáng J Nhaø nghæ ngoaøi coâng vieân quoác gia v Choïn löïa vaät lieäu cho toøa nhaø: è Caùc coâng trình ñöôïc xaây döïng treân ñaát coù giaù trò noâng nghieäp thaáp è Khoâng ñoán haï caây ñeå xaây döïng è Caùc caây ñaø, raàm, khung, cöûa, cöûa soå baèng goã, töø caùc ngoâi nhaø cuõ ñöôïc taùi söû duïng cho caùc nhaø tranh moät taàng è Ngoùi laøm baèng ñaát seùt ñòa phöông, ñöôïc duøng ñeå lôïp è Caùc daøn ñun nöôùc baèng maët trôøi ñöôïc duøng ñeå cung caáp nöôùc noùng J Thöïc hieän caùc noã löïc ñeå giaûm thieåu taùc ñoäng ñeán moâi tröôøng vaø ñaït toái ña söï hoøa nhaäp vôùi moâi tröôøng – Kingfisher Bay- Australia NARAYANI SAFARI LODGE, ROYAL CHITWAN Nghieân cöùu aùp duïng ISO 14001 ñeå kieåm soaùt moâi tröôøng vaø phaùt trieån beàn vöõng SVTH: Mai Thò Dieãm Thuùy Trang 93 Öôùc löôïng tieát kieäm ñöôïc 500.000 kWh naêng löôïng moãi naêm è Caùc con ñöôøng vaø toøa nhaø ñöôïc quy hoaïch xung quanh caùc caây to. è Taát caû caùc toøa nhaø ñeàu ñöôïc thieát keá sao cho haøi hoøa vôùi moâi tröôøng. è Caùc toøa nhaø ñöôïc laøm vôùi caùc haønh laøng môû vaø caùc maùi nhaø vieàn thieác ñeå phaûn xaï caùc ñuïn caùt. è Ñoái löu töï nhieân ñöôïc taïo ra bôûi caùc cöûa soå vaø caùc loã thoâng gioù ôû trung taâm cuûa khu phöùc hôïp khaùch saïn. è Taát caû caùc phoøng vaø khu vöïc coâng coäng coù ñuû aùnh saùng töï nhieân vaøo luùc ban ngaøy. è Taát caû caùc phoøng ñeàu coù baûo oân. è Taát caû caùc khu vöïc coâng coäng ñeàu khoâng ñöôïc huùt thuoác. è Caùc taám loùt loái ñi baøng goã hoaëc daêm goã ñöôïc cung caáp ñeå giaûm taùc ñoäng ñeán caùc ñuïn caùt vaø ñaàm laày. è Nhaø maùy xöû lyù nöôùc thaûi taïi choã. 3.2.5 Caùc bieän phaùp hoã trôï J Phoå bieán kieán thöùc kieán thöùc moâi tröôøng ñeán vôùi coäng ñoàng – Le Royal Meridien v Phaùt haønh baûng caâu hoûi caùc haønh ñoäng veà moâi tröôøng cho taát caû caùc khaùch saïn ôû Phuket, goàm 65 haønh ñoäng. Phuket/Hieäp hoäi khaùch saïn Thaùi Lan (THA) ñaõ Nghieân cöùu aùp duïng ISO 14001 ñeå kieåm soaùt moâi tröôøng vaø phaùt trieån beàn vöõng SVTH: Mai Thò Dieãm Thuùy Trang 94 chaáp nhaän caùc tieâu chuaån naøy vaø yeâu caàu taát caû caùc thaønh vieân cuûa hoï tuaân theo chuùng v Lôùp ñaøo taïo: Toå chöùc lôùp ñaøo taïo veà quaûn lyù moâi tröôøng cho taát caû caùc thaønh vieân cuûa THA ôû Phuket v Nhaân vieân : “Chaøo ñoùn moâi tröôøng” ñöôïc keát hôïp bôûi moät nhoùm moâi tröôøng, bao goàm caùc ñaïi dieän töø caùc phoøng ban. Toå chöùc keá hoaïch giaûi thöôûng moâi tröôøng haøng quí ñeå thöôûng cho caùc phoøng ban theå hieän cam keát maïnh. Taát caû caùc baûng moâ taû coâng vieäc bao goàm moät phaàn veà coâng taùc tham gia trong Chöông trình “chaøo ñoùn moâi tröôøng” v Hoäi thaûo veà moâi tröôøng cho caûnh saùt ôû Phuket: è Toå chöùc hoäi thaûo veà moâi tröôøng cho caùc caûnh saùt ñeå baøn veà caùc vaán ñeà moâi tröôøng cuûa Phuket vaø tö vaán veà caùc caùch vaø bieän phaùp ñeå giaûi quyeát chuùng v Chöông trình hoïc veà moâi tröôøng cho caùc tröôøng tieåu hoïc: è Soaïn ra chöông trình hoïc veà moâi tröôøng cho caùc tröôøng tieåu hoïc, keát hôïp vôùi Boä Giaùo duïc cuûa Thaùi Lan. Haøng tuaàn toå chöùc caùc lôùp giaùo duïc veà moâi tröôøng cho caùc treû em ôû ñòa phöông v Caùc hoaït ñoäng laøm saïch baõi bieån: è Ñaùp öùng laïi caùc phaøn naøn cuûa khaùch, coâng taùc laøm veä sinh baõi bieån ñaõ ñöôïc baét ñaàu ñeå ñöa ra caùc ví duï cho caùc khaùch saïn khaùc vaø gôûi caùc thoâng ñieäp veà moâi tröôøng cho caû nhaân vieân vaø coäng ñoàng ôû ñòa phöông v Chieán dòch troàng caây: è Ñeå baûo ñaûm söï soáng soùt cuûa caùc khu röøng traøm, ñang bò ñe doaï bôûi caùc coâng trình xaây döïng, ñaõ baét ñaàu chieán dòch troàng vaø chaêm soùc caây ñöôùc vôùi söï hoã trôï töø Sôû laâm nghieäp tænh vaø caùc coäng ñoàng ñòa phöông J Thoâng tin vôùi khaùch tham quan – heä thoáng khaùch saïn, resorts Welcomgroup Nghieân cöùu aùp duïng ISO 14001 ñeå kieåm soaùt moâi tröôøng vaø phaùt trieån beàn vöõng SVTH: Mai Thò Dieãm Thuùy Trang 95 Duy trì trieån laõm lieân tuïc veà moâi tröôøng ôû khu saûnh, tröng baøy caùc thoâng tin veà söû duïng beàn vöõng caùc nguoàn taøi nguyeân vaø chöông trình “Chaøo ñoùn moâi tröôøng”. è Ñöa keânh thoâng tin veà moâi tröôøng vaøo caùc chöông trình tivi noäi boä è Soå tay “Chaøo ñoùn moâi tröôøng - chuùng ta coù theå thöïc hieän” ñöôïc soaïn ñeå khuyeán khích khaùch ñoùng goùp phaàn nhoû cuûa hoï vaø lieät keâ caùc bí quyeát veà sinh thaùi cho caùc khaùch ñòa phöông J Thoâng tin vôùi khaùch tham quan – Caùc khaùch saïn ôû thuoäc Saigontourist Nhôø phaùt ñoäng "Chính saùch moâi tröôøng vaø chieác laù xanh" ñaët taïi phoøng nguû vaø caùc khu vöïc tieáp xuùc tröïc tieáp vôùi khaùch haøng, khaùch saïn Boâng Sen ñaõ tieát kieäm haøng chuïc trieäu ñoàng nhôø giaûm taàn suaát thay khaên traûi giöôøng, khaên taém, bao goái raát nhieàu giuùp tieát kieäm taøi nguyeân vaø giaûm phaùt thaûi hoaù chaát, nöôùc thaûi ra moâi tröôøng vaø giaûm chi phí giaët uûi.... Moâ hình treân cuõng ñöôïc aùp duïng roäng raõi cho taát caû caùc khaùch saïn, khu du lòch tröïc thuoäc Saigontourist ñaõ giuùp tieát kieäm haøng taán hoaù chaát, nöôùc, ñieän naêng trong moät naêm vaø giaûm taûi löôïng oâ nhieãm cho moâi tröôøng moät khoái löôïng ñaùng keå. J Giaùm saùt chæ soá moâi tröôøng cuûa Scandic: è Taát caû caùc khaùch saïn cuûa Scandic ñöôïc yeâu caàu baùo caùo veà caùc hoaït ñoäng moâi tröôøng cuûa hoï moãi quí. Nghieân cöùu aùp duïng ISO 14001 ñeå kieåm soaùt moâi tröôøng vaø phaùt trieån beàn vöõng SVTH: Mai Thò Dieãm Thuùy Trang 96 è Chæ daãn coù 14 ñieàu ñöôïc soaïn thaûo ñeå giuùp ñôõ quaù trình kieåm soaùt vaø thöïc hieän tieâu chuaån trong moãi khaùch saïn vaø trong toaøn taäp ñoaøn. è Quan taâm ñaëc bieät ñeán löôïng naêng löôïng tieâu thuï, chuùng phuï thuoäc vaøo qui moâ cuûa doanh nghieäp, nhieät ñoä beân ngoaøi vaø chu kyø cuûa gioù è Laäp tieâu chuaån hoaït ñoäng moâi tröôøng: è Ñaây laø moät trong 20 tieâu chuaån cuûa keá hoaïch laäp tieâu chuaån taøi chính keát hôïp cuûa Scandic. Taát caû caùc khaùch saïn cuûa Scandic goäp chi phí vaø lôïi ích veà moâi tröôøng trong baûng baùo caùo J Baûng kieåm tra cuûa Hotel – Continental Miami, USA è Söû duïng baûng kieåm tra duøng cho coâng taùc kieåm soaùt ñeå xaùc ñònh moãi maët haøng khaùch saïn söû duïng coù theå söû duïng laïi hay taùi sinh laïi hay khoâng. Moãi boä phaän duy trì baûng baùo caùo veà löôïng chaát thaûi taïo ra ôû khu vöïc cuûa hoï è Tröôùc ñaây nhaø giaët ñöôïc ñaët keà vôùi maùy neùn khí cuûa heä thoáng löu thoâng gioù cuûa khaùch saïn, vaø phoøng kyõ thuaät gaàn vôùi thieát bò maùy laïnh. Do ñoä oàn quaù lôùn, caû hai khu vöïc laøm vieäc nay ñöôïc dôøi ñi nôi khaùc v Phaân tích chi phí lôïi ích: è Thöïc hieän kieåm toaùn quaûn lyù chaát thaûi thöôøng xuyeân vôùi söï hoã trôï cuûa nhaø tö vaán moâi tröôøng. Tieáp theo laø thöïc hieän caùc baûn phaân tích chi phí lôïi ích haøng naêm cuûa taát caû caùc bieän phaùp trong “Inter-Cycle” Hotel Inter-Continental Miami, USA Nghieân cöùu aùp duïng ISO 14001 ñeå kieåm soaùt moâi tröôøng vaø phaùt trieån beàn vöõng SVTH: Mai Thò Dieãm Thuùy Trang 97 è Chi phí ñeå thöïc hieän chöông trình “Inter-Cycle” vaø chi phí thöïc teá cho xöû lyù chaát thaûi ñöôïc tính vaø buø tröø laïi baèng: (1) tieàn tieát kieäm töø thueá xöû lyù raùc; (2) tieàn töø baùn caùc chaát thaûi coù theå taùi sinh; (3) öôùc löôïng lôïi ích voâ hình nhö laø ñöôïc nhieàu ngöôøi bieát vaø tö töôûng cuûa nhaân vieân ñöôïc caûi thieän 3.3 Nhaän xeùt Quaù trình xaây döïng EMS, ñoàng thôøi thuùc ñaåy caùc KS taêng cöôøng hieäu quaû toaøn dieän moïi khaâu quaûn lyù KS, quan taâm nhieàu hôn trong caûi tieán coâng cuï, thieát bò hieän ñaïi, aùp duïng trieät ñeå coâng ngheä thoâng tin trong neáp soáng, laøm vieäc cuûa CN, CNV KS... Taát caû nhöõng caûi tieán treân, goùp phaàn raát lôùn baûo veä moâi tröôøng, tieát kieäm taøi nguyeân, ñieän naêng, baûo ñaûm an toaøn veä sinh, söùc khoûe cho du khaùch cuõng nhö chính con ngöôøi quaûn lyù KS. Thöïc hieän HTQLMT hieäu quaû giuùp caûi thieän moâi tröôøng , ngaên ngöøa oâ nhieãm vaø kieåm soaùt toát moâi tröôøng ñôn vò, taïo ra nhöõng lôïi nhuaän vaät chaát vaø phi vaät chaát giuùp KS hoaït ñoäng kinh teá hieäu quaû maø ñaûm baûo phaùt trieån beàn vöõng cho moâi tröôøng vaø coäng ñoàng. Baûng 17: So saùnh vieäc aùp duïng ISO 14001 cuûa caùc KS taïi VN vaø treân TG Khaùch saïn taïi Vieät Nam Khaùch saïn treân theá giôùi Thuaän lôïi: F Kinh teá Vieät Nam ñang trong giai ñoaïn hoäi nhaäp quoác teá neân nhaø nöôùc coù nhieàu hoã trôï cho ñôn vò thöïc hieän coâng taùc BVMT höôùng ñeán phaùt trieån vöõng maïnh kinh teá vaø beàn vöõng moâi tröôøng. F Caùc khaùch saïn tröïc thuoäc toång coâng ty Saigontourist neân ñöôïc hoã trôï gioáng F YÙ thöùc BVMT cuûa coäng ñoàng raát cao. F Thieát keá thaân thieän moâi tröôøng ñöôïc aùp duïng roäng raõi vaø ñöôïc quan taâm töø giai ñoaïn ban ñaàu cuûa döï aùn xaây döïng. F Coâng taùc giaùo duïc nhaän thöùc toát Nghieân cöùu aùp duïng ISO 14001 ñeå kieåm soaùt moâi tröôøng vaø phaùt trieån beàn vöõng SVTH: Mai Thò Dieãm Thuùy Trang 98 nhau vaø coù söï chia seû thoâng tin, coâng ngheä giöõa caùc khaùch saïn. F Caùc khaùch saïn luoân tìm kieám vaø hoïc hoûi kinh nghieäm töø nhöõng moâ hình khaùch saïn treân theá giôùi vaø aùp duïng nhöõng moâ hình phuø hôïp cho ñôn vò mình. F Tieàm löïc kinh teá cuûa caùc khaùch saïn maïnh. F Ban laõnh ñaïo chuù troïng ñeán coâng taùc BVMT vaø maïnh daïn ñaàu tö cho coâng taùc naøy. F Ñoäi nguõ CBCNV ñöôïc ñaøo taïo chuyeân nghieäp veà nghieäp vuï vaø khoâng ngöøng ñöôïc ñaøo taïo ñeå naâng cao nhaän thöùc. F Caùc khaùch saïn thöïc hieän nghieâm tuùc cam keát lieân tuïc caûi tieán HTQLMT ISO 14001. F Coâng taùc giaùm saùt, kieåm tra, ño löôøng thöïc hieän nghieâm tuùc. Chöa thuaän lôïi: F Caùc khaùch saïn chöa coù nhöõng chöông trình truyeàn thoâng moâi tröôøng hieäu quaû. F Thoâng tin veà moâi tröôøng cuûa khaùch saïn chæ coâng boá moät phaàn haïn heïp. BVMT ñöôïc thöïc hieän roäng raõi vôùi nhieàu chöông trình phuø hôïp cho töøng ñoái töôïng. F Chöông trình truyeàn thoâng moâi tröôøng ñöôïc quan taâm vaø thöïc hieän vôùi nhieàu hình thöùc khaùc nhau, ñem laïi hieäu quaû raát cao. F Khuyeán khích söû duïng caùc saûm phaåm dòch vuï thaân moâi tröôøng. F Tieàm löïc kinh teá raát maïnh. F Chia seû thoâng tin moâi tröôøng roäng raõi. F Coâng taùc kieåm tra, ño löôøng thöïc hieän nghieâm tuùc. F Luoân chuù troïng coâng taùc ñaøo taïo nhaân vieân thöïc hieän toát coâng taùc BVMT. F Luoân caân nhaéc phaân tích chi phí vaø lôïi ích khi thöïc hieän moät chöông trình BVMT. Ñieàu naøy giuùp KS löïa choïn vaø ñöa ra nhöõng chöông trình hieäu quaû maø chi phí laø thaáp nhaát. F Coâng taùc giaùm saùt, kieåm tra, ño löôøng thöïc hieän nghieâm tuùc. Nghieân cöùu aùp duïng ISO 14001 ñeå kieåm soaùt moâi tröôøng vaø phaùt trieån beàn vöõng SVTH: Mai Thò Dieãm Thuùy Trang 99 F Chöa coù nhieàu chöông trình ñaëc saéc, hieäu quaû thu huùt söï quan taâm vaø ñoùng goùp cho coâng taùc BVMT töø khaùch, coäng ñoàng. F HTQLMT cuûa caùc KS chöa ñoàng boä. F Haàu heát caùc khaùch saïn ñaõ ñöôïc thieát keá vaø xaây döïng töø nhieàu naêm tröôùc neân khoâng taän duïng ñöôïc thieát keá taän duïng khoâng gian vaø ñieàu kieän töï nhieân cuûa moâi tröôøng xung quanh. 3.4 Kieán nghò caùc giaûi phaùp hoã trôï aùp duïng ISO 14001 (Lónh vöïc Khaùch saïn – Nhaø haøng) 3.4.1 Ñoái vôùi cô quan quaûn lyù Nhaát thieát phaûi coù söï phoái hôïp chaët cheõ giöõa cô quan quaûn lyù moâi tröôøng vaø chính quyeàn ñòa phöông ñeå coù ñöôïc söï hoã trôï veà maët phaùp lyù cho vieäc khuyeán khích caùc ñôn vò tham gia xaây döïng, aùp duïng vaø duy trì HTQLMT ISO 14001 Maïnh daïn thöïc hieän vaø hoaøn thieän caùc chöông trình thu phí moâi tröôøng. Ñieàu naøy giuùp caùc ñôn vò coù söï e deø hôn trong vieäc saûn sinh caùc chaát thaûi trong quaù trình saûn xuaát – kinh doanh, khuyeán khích aùp duïng caùc bieän phaùp thích hôïp tuøy ñôn vò ñeå xaây döïng chöông trình ngaên ngöøa oâ nhieãm, giaûm thaûi vaø kieåm soaùt moâi tröôøng toát hôn. Caùc loaïi phí coù theå aùp duïng nhö sau v Giaù taøi nguyeân vaø giaù trò huyû hoaïi moâi tröôøng: Coi taøi nguyeân thieân nhieân laø thöù "khoâng maát tieàn" laø moät trong nhöõng nguyeân nhaân chuû yeáu gaây söû duïng laõng phí taøi nguyeân, daãn ñeán caïn kieät caùc nguoàn taøi nguyeân. Do vaäy maø caùc Nghieân cöùu aùp duïng ISO 14001 ñeå kieåm soaùt moâi tröôøng vaø phaùt trieån beàn vöõng SVTH: Mai Thò Dieãm Thuùy Trang 100 yeáu toá taøi nguyeân, giaù trò huyû hoaïi moâi tröôøng caàn phaûi ñöôïc ñònh giaù trong caùc phaân tích kinh teá. Maët khaùc, cuõng neân tính chi phí thoaùt nöôùc vaøo giaù nöôùc saïch nhö moät soá nôi ñaõ baét ñaàu thöïc hieän (Haø Noäi, Haûi Phoøng, Tp. HCM,…), bôûi caáp nöôùc vaø thoaùt nöôùc coù moái quan heä caân baèng. v Thueá taøi nguyeân: Caùc doanh nghieäp hoaït ñoäng coù söû duïng tröïc tieáp hay giaùn tieáp caùc nguoàn taøi nguyeân ñeàu phaûi coù nghóa vuï ñoùng goùp thueá taøi nguyeân. Möùc thueá hieän nay ñoái vôùi nhieàu loaïi taøi nguyeân ñang ñöôïc khai thaùc laø thaáp, thaäm chí coù loaïi coøn thaáp xa so vôùi vieäc buø ñaép giaù trò thöïc veà toån thaát moâi tröôøng do hoaït ñoäng khai thaùc gaây ra. Chaúng haïn, ñoái vôùi caùc hoaït ñoäng khai thaùc goã, than, nöôùc ngaàm,… laø nhöõng tröôøng hôïp ñieån hình. Veà ñoái töôïng chòu thueá, hieän nay vieäc thu thueá khoâng chæ coøn boû soùt nhieàu ñoái töôïng chòu thueá, maø coøn khoâng thu ñöôïc heát thueá cuûa caùc ñoái töôïng noäp thueá. Do vaäy, thueá taøi nguyeân ôû nöôùc ta phaûi ñöôïc hoaøn thieän theo hai höôùng: naâng möùc thueá vaø môû roäng dieän thu thueá. Ñieàu naøy coù yù nghóa khuyeán khích ñöôïc caùc doanh nghieäp söû duïng tieát kieäm taøi nguyeân, naêng löôïng baèng aùp duïng coâng ngheä thaân moâi tröôøng, thöïc hieän saûn xuaát saïch hôn. v Phí oâ nhieãm moâi tröôøng: Phí oâ nhieãm ñöôïc xaùc ñònh cho caùc ngaønh coâng nghieäp vôùi nhöõng loaïi oâ nhieãm khaùc nhau döïa treân cô sôû veà soá löôïng vaø baûn chaát Nhaát thieát phaûi coù söï phoái hôïp chaët cheõ giöõa cô quan quaûn lyù moâi tröôøng vaø chính quyeàn ñòa phöông ñeå coù ñöôïc söï hoã trôï veà maët phaùp lyù cho vieäc trieån khai thöïc thi chöông trình phoå bieán thoâng tin vaø thu huùt ñöôïc söï tham gia cuûa caùc doanh nghieäp. Vieäc aùp duïng moät soá loaïi phí/leä phí vöøa coù taùc duïng taêng cöôøng huy ñoäng taøi chính cho caùc muïc tieâu baûo veä moâi tröôøng, vöøa kích thích caùc doanh nghieäp coù caùc bieän phaùp thöïc hieän ñoåi môùi coâng ngheä theo höôùng thaân moâi tröôøng. Ñeå vieäc aùp duïng coù tính khaû thi, tröôùc heát caàn quaùn trieät nguyeân taéc "ngöôøi gaây oâ nhieãm phaûi traû" nhaèm giaùc ngoä ñoái vôùi caùc doanh nghieäp, ñaëc bieät veà traùch nhieäm ñoái vôùi moâi tröôøng. Vieäc aùp duïng loaïi phí naøy Nghieân cöùu aùp duïng ISO 14001 ñeå kieåm soaùt moâi tröôøng vaø phaùt trieån beàn vöõng SVTH: Mai Thò Dieãm Thuùy Trang 101 khoâng ñoøi hoûi phaûi giaùm saùt tröïc tieáp löôïng oâ nhieãm moâi tröôøng cuûa doanh nghieäp thaûi ra maø chæ caàn bieát löôïng nguyeân lieäu ñaàu vaøo cuûa doanh nghieäp laø ñuû. Phí cuõng coù theå ñaùnh vaøo saûn phaåm laø nhöõng khoaûn phí ñöôïc ñöa vaøo giaù baùn caùc saûn phaåm coù khaû naêng gaây oâ nhieãm trong quaù trình söû duïng. v Phieáu cho pheùp oâ nhieãm: Phieáu cho pheùp oâ nhieãm laø caên cöù cho pheùp caùc doanh nghieäp ñöôïc pheùp phaùt thaûi oâ nhieãm ôû moät möùc ñoä nhaát ñònh. Moãi moät phieáu cho pheùp oâ nhieãm theå hieän moät löôïng oâ nhieãm cuï theå maø doanh nghieäp ñöôïc pheùp phaùt thaûi ra moâi tröôøng. Caùc doanh nghieäp phaûi boû tieàn ra mua "phieáu" vôùi giaù trò töông xöùng. Vieäc aùp duïng caùc phieáu oâ nhieãm vaø ñaùp öùng ñöôïc muïc tieâu chaát löôïng moâi tröôøng, vöøa khuyeán khích ñöôïc caùc doanh nghieäp ñoåi môùi coâng ngheä theo höôùng thaân moâi tröôøng. v Caùc quyõ hoã trôï: Caàn hình thaønh heä thoáng quyõ cho vay öu ñaõi ñoái vôùi caùc döï aùn ñoåi môùi coâng ngheä thaân moâi tröôøng. Hoaït ñoäng cuûa quyõ naøy neân thoâng qua heä thoáng ngaân haøng ñeå vöøa tieän lôïi cho giao dòch, vöøa taêng cöôøng ñöôïc nhöõng cam keát cuûa caùc ñôn vò veà hoaït ñoäng ñoåi môùi coâng ngheä theo höôùng thaân moâi tröôøng. Caùc heä thoáng tieâu chuaån ISO (ISO14000, ISO 9000) vaø thöïc hieän ñaùnh giaù taùc ñoäng moâi tröôøng phaûi laø moät tieâu chí ñeå caùc doanh nghieäp ñaït ñöôïc trong caùc ñieàu kieän cho vay voán. Hình thaønh heä thoáng caùc quyõ hoã trôï cho caùc doanh nghieäp nhö Quyõ hoã trôï saûn xuaát, Quyõ phaùt trieån doanh nghieäp, Quyõ khen thöôûng ñoái vôùi caùc ñôn vò thöïc hieän ñoåi môùi coâng ngheä thaân moâi tröôøng/saûn xuaát saïch hôn. Caùc doanh nghieäp caàn phaûi naêng ñoäng trong vieäc tìm hieåu, tieáp caän caùc nguoàn quyõ quoác teá vaø quoác gia coù öu tieân cho caùc hoaït ñoäng baûo veä moâi tröôøng. 3.4.2 Ñoái vôùi ñôn vò aùp duïng HTQLMT v Trieån khai coâng taùc huy ñoäng coäng ñoàng tham gia baûo veä moâi tröôøng vaø phoå bieán thoâng tin moâi tröôøng cho coäng ñoàng Nghieân cöùu aùp duïng ISO 14001 ñeå kieåm soaùt moâi tröôøng vaø phaùt trieån beàn vöõng SVTH: Mai Thò Dieãm Thuùy Trang 102 Theo thoáng keâ coøn chöa ñaày ñuû töø keát quaû ñieàu tra ñöôïc thöïc hieän trong naêm 2005 cuûa Trung taâm Tö vaán, Ñaøo taïo Moâi tröôøng/Cuïc Baûo veä moâi tröôøng, hieän chæ coù khoaûng chöøng 1200 - 1300 caùn boä chuyeân traùch veà quaûn lyù baûo veä moâi tröôøng trong heä thoáng cô quan quaûn lyù taøi nguyeân vaø moâi tröôøng caû nöôùc (thuoäc Boä TNMT vaø caùc phoøng quaûn lyù moâi tröôøng cuûa caùc sôû TNMT). Neáu so vôùi daân soá gaàn 80 trieäu ngöôøi cuûa nöôùc ta thì quaû thaät con soá naøy laø voâ cuøng nhoû beù. Do vaäy, vieäc taïo döïng ñöôïc moái quan heä hôïp taùc vaø huy ñoäng ñöôïc ngöôøi daân tham gia nhieät tình vaø hieäu quaû trong caùc hoaït ñoäng kieåm soaùt oâ nhieãm vaø baûo veä moâi tröôøng thöïc söï laø moät nhu caàu raát caáp thieát vaø ñoøi hoûi phaûi ñöôïc thuùc ñaåy maïnh ôû nöôùc ta. Caùc hình thöùc tuyeân truyeàn chính ñöôïc khuyeán caùo söû duïng laø: è Phoå bieán treân caùc phöông tieän truyeàn thoâng ñaïi chuùng: ñöa tin/baøi treân baùo chí, xaây döïng caùc chöông trình truyeàn hình vaø phaùt treân chöông trình moâi tröôøng cuûa trung öông vaø ñòa phöông VTV, HTV, ñöa tin treân ñaøi, toå chöùc… è Toå chöùc caùc buoåi toïa ñaøm: giöõa doanh nghieäp vôùi nhaø quaûn lyù, coäng ñoàng, giôùi baùo chí, caùc nhaø khoa hoïc vaø caùc beân lieân quan. è Toå chöùc caùc hoäi thaûo, seminar cho caùc ñoái töôïng laõnh ñaïo. è In aán vaø phaùt haønh caùc loaïi tôø rôi, tôø giôùi thieäu vaø caùc taøi lieäu lieân quan cho caùc nhoùm ñoái töôïng khaùc nhau v Lieân keát vôùi caùc ñôn vò coù cuøng loaïi hình kinh doanh cuûa caùc quoác gia khaùc treân theá giôùi. Moãi doanh nghieäp ñeàu coù nhöõng öu theá rieâng, neáu chuùng ta bieát taïo lieân keát seõ coù cô hoäi toát ñeå khai thaùc kinh nghieäm quaûn lyù, taøi nguyeân, voán, trình ñoä khoa hoïc coâng ngheä. Hoaït ñoäng theo kieåu “beá quan toaû caûng” seõ laø 1 haïn cheá cho söï phaùt trieån cuûa doanh nghieäp, khi maø xu theá lieân keát vaø saùp nhaäp ñang trôû neân ngaøy caøng maïnh meõ. v Khoâng ngöøng caûi tieán HTQLMT Nghieân cöùu aùp duïng ISO 14001 ñeå kieåm soaùt moâi tröôøng vaø phaùt trieån beàn vöõng SVTH: Mai Thò Dieãm Thuùy Trang 103 è Ñôn vò caàn cam keát vaø thöïc hieän nghieâm tuùc lieân tuïc caûi tieán chöông trình quaûn lyù moâi tröôøng, quaù trình kieåm soaùt chaát thaûi, khaéc phuïc söï khoâng phuø hôïp coøn toàn taïi nhaèm naâng cao chaát löôïng phuïc vuï phuø hôïp vôùi yeâu caàu ngaøy caøng cao cuûa khaùch haøng. è Taïo ñieàu kieän hoïc taäp, naâng cao ñaøo taïo cho ban quaûn lyù, nhaân vieân cuûa ñôn vò veà yù thöùc vaø chuyeân moân. è Xaây döïng chöông trình cuûa ñôn vò veà vieäc khuyeán khích caùc nhaân vieân ñoùng goùp yù kieán naâng cao HTQLMT baèng caùch ñònh kyø toå chöùc baùo caùo chuyeân ñeà do caùc nhaân vieân cuûa ñôn vò ñöôïc phaân coâng vaø ñaûm nhaän vaø luoân coù nhöõng phaàn thöôûng khuyeán khích cho nhöõng ñoùng goùp taïo ñöôïc hieäu quaû kinh teá vaø moâi tröôøng cho ñôn vò. 3.4.3 Ñoái vôùi coäng ñoàng è Tích cöïc tham gia caùc hoaït ñoäng tìm hieåu veà moâi tröôøng. è Chæ söû duïng nhöõng saûn phaåm, dòch vuï naøo coù chöông trình thaân thieát vôùi moâi tröôøng. è Öu tieân söû duïng nhöõng saûn phaåm vaø dòch vuï coù chöùng nhaän ISO 14001. è Theå hieän söï yeâu caàu quyeàn lôïi moâi tröôøng ñoái vôùi caùc saûn phaåm vaø dòch vuï maø coäng ñoäng ñang söû duïng. è Naâng cao yù thöùc baûo veä moâi tröôøng. Nghieân cöùu aùp duïng ISO 14001 ñeå kieåm soaùt moâi tröôøng vaø phaùt trieån beàn vöõng SVTH: Mai Thò Dieãm Thuùy Trang 104 KEÁT LUAÄN Toaøn caàu hoaù coù nhieàu cô hoäi nhöõng cuõng tieàm aån nhieàu nguy cô vaø thaùch thöùc ñoái vôùi caùc doanh nghieäp cuõng nhö neàn kinh teá Vieät Nam. Vieäc ñi sau khieán cho nguy cô tuït haäu caøng trôû neân roõ raøng. Chieán löôïc ñi taét ñoùn ñaàu cuûa Vieät Nam troâng ñôïi vaøo söï nhaûy voït veà khaû naêng caïnh tranh, vöôït qua raøo caûn thöông maïi vaø söï hoäi nhaäp cuûa doanh nghieäp Vieät Nam vaøo neàn kinh teá theá giôùi. Söï phaùt trieån kinh teá nhaûy voït caàn ñi ñoâi vôùi söï phaùt trieån beàn vöõng moâi tröôøng vaø xaõ hoäi. Heä thoáng quaûn lyù moâi tröôøng ISO 14001 ñöôïc xem laø moät coâng cuï ñaéc löïc hoã trôï cho phaùt trieån beàn vöõng maø caùc ñôn vò doanh nghieäp coù theå tin caån vaø maïnh daïn aùp duïng ñeå mang laïi hieäu quaû cao. Keát quaû thu thaäp ñöôïc töø coâng trình khoa hoïc naøy hi voïng ñaõ mang laïi taàm nhìn (Vision) töø khaùi quaùt ñeán chi tieát, töø lyù thuyeát ñeán cô sôû thöïc tieãn nhaèm minh chöùng ñöôïc raèng caùc ñôn vò “aùp duïng HTQLMT ISO 14001 ñeå kieåm soaùt moâi tröôøng vaø phaùt trieån beàn vöõng” hoaøn toaøn coù theå mang laïi lôïi ích caû veà kinh teá vaø xaõ hoäi./. DANH MUÏC TAØI LIEÄU THAM KHAÛO [1] Tim Talor & Ira Feldman - 1997 - “ISO 14000 - Nhöõng ñieàu caùc nhaø quaûn lyù caàn bieát” - NXB Khoa Hoïc Kyõ Thuaät. [2] PGS.TS Nguyeãn Ñöùc Khieån - 2002 - “Quaûn Lyù Moâi Tröôøng” - NXB Lao Ñoäng Xaõ Hoäi. [3] ThS. Thaùi Vaên Nam - “Quaûn lyù chaát löôïng moâi tröôøng theo tieâu chuaån ISO 14000” - Baøi giaûng - Tröôøng ÑH Kyõ Thuaät Coâng Ngheä. [4] Tröông Coâng Baûo - “Nghieân cöùu khaû naêng aùp duïng HTQLMT theo tieâu chuaån ISO 14001 cho caùc doanh nghieäp saûn xuaát ôû Vieät Nam” - Luaän vaên toát nghieäp. [5] Phaïm Minh Chi - “Nghieân cöùu vaø öùng duïng ISO 14001 vaøo ñieàu kieän Thaønh phoá Hoà Chí Minh” - Luaän vaên toát nghieäp. [6] Saigontourist - “Tröôøng hôïp ñieån hình töø giaûi thöôûng cuûa hieäp hoäi khaùch saïn & nhaø haøng quoác teá” [7] ThS. Trònh Tuaán Duõng - “AÙp duïng tieâu chuaån ISO 14001:2004 ñeå kieåm soaùt moâi tröôøng vaø phaùt trieån beàn vöõng”- Baùo caùo - BVQI Vieät Nam. [8] Moät soá thoâng tin treân maïng www.nea.gov.vn www.iso.ch www.iso.gov.com www.tcvn.gov.vn www.vngp.net.vn www.tcvninfo.org.vn vietnamtourism.gov.vn PHUÏ LUÏC 1. Chính saùch moâi tröôøng KS Boâng Sen ................................................................. 1 2. Thuû tuïc KSÑH veà QL Naêng löôïng KS Boâng Sen............................................... 2 3. Thuû tuïc KSÑH veà QL Nöôùc KS Boâng Sen ......................................................... 8 4. Thuû tuïc quaûn lyù vaø phaân loaïi Raùc thaûi KS Boâng Sen ....................................... 11 5. Thuû tuïc KSÑH veà QL Hoaù chaát KS Boâng Sen ................................................. 15 6. Thuû tuïc quaûn lyù nhaø cung öùng KS Boâng Sen .................................................... 21 7. Thuû tuïc caùc hoaït ñoäng theo doõi vaø ño löôøng KS Boâng Sen .............................. 25 8. CSMT vaø muïc tieâu, chæ tieâu 2006 cuûa KS Rex................................................. 29 9. Caùc form khuyeán khích BVMT trong khaùch saïn .............................................. 30 10. Giaûi phaùp TK naêng löôïng ñieän ....................................................................... 32 11. International Standard (2004)......................................................................... 34 ._.