Nghiên cứu định hướng quy hoạch môi trường TP. Quảng Ngãi đến năm 2010 và định hướng đến năm 2020

CHÖÔNG I MÔÛ ÑAÀU I.1. ÑAËT VAÁN ÑEÀ - Phaàn lôùn chính phuû caùc nöôùc ñeàu cam keát phaùt trieån beàn vöõng, theá nhöng vieäc phaùt trieån kinh teá vaãn ñaõ vaø ñang tieáp tuïc laøm suy kieät nguoàn taøi nguyeân thieân nhieân vaø laøm oâ nhieãm nhieàu thaønh phaàn moâi tröôøng. Nguyeân nhaân chính laø thieáu söï loàng gheùp moät caùch hieäu quaû caùc vaán ñeà moâi tröôøng vaøo trong caùc quy hoaïch phaùt trieån. - Vieät Nam trong coâng cuoäc coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa ñaõ ñem laïi nhieàu thaønh quaû veà kinh teá vaø caûi thieän ñôøi soáng nhaân daân, nhöng moät thöïc teá laø caùc nguoàn taøi nguyeân voán bò taøn phaù do chieán tranh vaø haäu quaû khai thaùc khoâng hôïp lyù trong thôøi gian daøi tröôùc ñaây neân ñaõ bò suy giaûm nghieâm troïng. Chuùng ta ñang ñoái maët vôùi nhöõng thaùch thöùc veà suy thoaùi taøi nguyeân vaø moâi tröôøng. - Vì vaäy hoøa nhaäp vaán ñeà moâi tröôøng vaøo quy hoaïch phaùt trieån laø moät vieäc laøm caàn thieát nhaèm goùp phaàn giaûi quyeát nhöõng maâu thuaãn giöõa nhu caàu phaùt trieån kinh teá vaø baûo veä moâi tröôøng. - Quy hoaïch moâi tröôøng ñöôïc chuù troïng taïi nhieàu nöôùc treân theá giôùi cuõng nhö ôû Vieät Nam vì ñaùp öùng ñöôïc yeâu caàu ñoù. Baûn chaát cuûa quy hoaïch moâi tröôøng nhaèm loàng gheùp nhöõng vaán ñeà moâi tröôøng vaøo quy hoaïch phaùt trieån, goùp phaàn ñieàu chænh, giaûm nheï xung ñoät giöõa moâi tröôøng vaø phaùt trieån. -Vì muïc tieâu phaùt trieån beàn vöõng, ngaøy nay baát kyø moät quoác gia, Tænh, vuøng laõnh thoã naøo cuõng caàn phaûi coù moät chieán löôïc quy hoaïch moâi tröôøng hôïp lyù phuø hôïp vôùi ñieàu kieän phaùt trieån kinh teá ôû ñoù. I.2. TÌNH HÌNH NGHIEÂN CÖÙU TRONG VAØ NGOAØI NÖÔÙC I.2.1 Tình hình nghieân cöùu ngoaøi nöôùc. - Ngay töø nhöõng naêm ñaàu cuûa theá kyû 19 ñaõ coù quan nieäm quy hoaïch moâi tröôøng roäng raõi trong coâng chuùng. Thí duï, vieäc phaùt trieån lyù thuyeát lieân tuïc töø nhaø xaõ hoäi hoïc ngöôøi Phaùp, Le Play, ñeán nhaø quy hoaïch Scotlen Sir Patrick Geddes vaø sau ñoù laø ngöôøi hoïc troø cuûa oâng, Lewis Mumford ngöôøi Myõ vaø sau naøy laø Ian McHarg taùc giaû cuûa “Thieát keá cuøng töï nhieân” (Design with Nature). Qui hoaïch moâi tröôøng ñöôïc thöïc söï chuù yù töø khi xuaát hieän “laøn soùng moâi tröôøng” ôû Myõ vaøo nhöõng naêm 60, khi maø caùc quoác gia phaùt trieån treân theá giôùi quan taâm moät caùch nghieâm tuùc tôùi caùc thoâng soá moâi tröôøng trong quaù trình xaây döïng chieán löôïc phaùt trieån. Tuy nhieân, phaûi ñeán nhöõng naêm 90 coâng taùc quy hoaïch moâi tröôøng môùi ñöôïc phoå bieán vaø trieån khai roäng raõi. - Taïi chaâu AÙ, quy hoaïch moâi tröôøng vuøng phaùt trieån maïnh ôû Nhaät Baûn. Quy hoaïch vuøng taïi chaâu AÙ taäp trung vaøo caû noâng thoân laãn thaønh thò. Moät soá chöông trình, ñeà taøi quy hoaïch vuøng noâng thoân vôùi caùc hoaït ñoäng chuû yeáu veà ñònh cö cuûa caùc nöôùc chaâu AÙ coù theå keå ra nhö sau: + UÛy ban phaùt trieån Gal Oya vôùi chöông trình phaùt trieån taøi nguyeân nöôùc (1949) + Quy hoaïch phaùt trieån thoáng nhaát taøi nguyeân nöôùc löu vöïc soâng Mekong (1957) taïi Campuchia, Laøo, Thaùi Lan vaø Vieät Nam. - Hieän taïi, quy hoaïch moâi tröôøng ñöôïc quan taâm raát nhieàu taïi caùc nöôùc treân theá giôùi. Moät soá toå chöùc quoác teá ñaõ phaùt haønh caùc taøi lieäu höôùng daãn vaø giôùi thieäu kinh nghieäm veà quy hoaïch moâi tröôøng ôû nhieàu nöôùc treân theá giôùi. Nhöõng kinh nghieäm vaø taøi lieäu höôùng daãn ñoù chaéc chaén seõ giuùp ích raát nhieàu trong cho caùc nhaø laäp quy hoaïch moâi tröôøng taïi caùc quoác gia khaùc nhau treân theá giôùi. I.2.2. Tình hình nghieân cöùu trong nöôùc. - Nhaän thöùc saâu saéc veà vai troø vaø taàm quan troïng coâng taùc baûo veä moâi tröôøng, trong nhöõng naêm gaàn ñaây, Nhaø nöôùc Vieät Nam ñaõ ñaëc bieät quan taâm vaø ban haønh moät soá vaên baûn phaùp quy veà baûo veä moâi tröôøng: Chieán löôïc baûo toàn Quoác gia (1986), keá hoaïch Quoác gia veà moâi tröôøng vaø phaùt trieån beàn vöõng 1991-2000 (1991), Luaät Baûo veä Moâi tröôøng (1994), Keá hoaïch haønh ñoäng quoác gia veà moâi tröôøng giai ñoaïn 1996-2000 (1995), Keá hoaïch haønh ñoäng ña daïng sinh hoïc (1995), Luaät Taøi nguyeân nöôùc (1998).... - Quy hoaïch moâi tröôøng laø moät trong nhöõng phöông phaùp toát trong vieäc baûo veä moâi tröôøng, vì theá noù cuõng raát ñöôïc chính phuû Vieät Nam quan taâm. Ñeán nay, ñaõ coù nhieàu ñeà taøi, döï aùn khaùc nhau ñöôïc thöïc hieän lieân quan ñeán vaán ñeà quy hoaïch moâi tröôøng. Moät soá döï aùn/ ñeà taøi tieâu bieåu coù theå keå ñeán laø: - Nhieäm vuï “Nghieân cöùu veà phöông phaùp luaän quy hoaïch moâi tröôøng” do TS. Trònh Thò Thanh, khoa moâi tröôøng, tröôøng Ñaïi hoïc khoa hoïc töï nhieân – Ñaïi hoïc Quoác gia Haø Noäi chuû trì thöïc hieän naêm 1998. - Nhieäm vuï “Nghieân cöùu xaây döïng höôùng daãn quy hoaïch moâi tröôøng vaø xaây döïng quy hoaïch moâi tröôøng sô boä vuøng Ñoàng baèng soâng Hoàng” do TS. Trònh Thò Thanh, khoa moâi tröôøng, tröôøng Ñaïi hoïc khoa hoïc töï nhieân – Ñaïi hoïc Quoác gia Haø Noäi chuû trì thöïc hieän naêm 1999. - Nhieäm vuï “Nghieân cöùu xaây döïng quy hoaïch baûo veä moâi tröôøng vuøng Ñoàng baèng soâng Cöûu Long” do TS. Phuøng Chí Syõ, vieän Kyõ thuaät nhieät ñôùi vaø Baûo veä moâi tröôøng chuû trì thöïc hieän naêm 1999. - Ñeà aùn “ Nghieân cöùu xaây döïng quy hoaïch moâi tröôøng phuïc vuï phaùt trieån beàn vöõng vuøng Ñoâng Nam Boä” do Vieän Moâi tröôøng vaø taøi nguyeân ñang chuû trì thöïc hieän trong naêm 2002-2003. - Caùc kinh nghieäm vaø taøi lieäu thu ñöôïc töø caùc döï aùn, ñeà taøi coù lieân quan ñaõ ñöôïc ñeà caäp ôû phaàn treân seõ hoã trôï raát nhieàu cho ñeà taøi quy hoaïch moâi tröôøng cho Thaønh phoá Quaûng Ngaõi. - Ñeà taøi caáp nhaø nöôùc : Nghieân cöùu xaây döïng QHMT phuïc vuï phaùt trieån KTXH Vuøng ÑBSH (KC.08.02) do coá GS.TS Leâ Quùy An laøm chuû nhieäm ñeà taøi. - Ñeà taøi caáp nhaø nöôùc: Nghieân cöùu xaây döïng QHMT vuøng KTTÑMT (KC.08.03) do PGS.TS. Phuøng Chí Syõ laøm chuû nhieäm ñeà taøi. - Nhieäm vuï troïng ñieåm: Nghieân cöùu xaây döïng QHMT phuïc vuï PTBV vuøng Ñoâng Nam Boä (KC.08.04) do GS.TS Laâm Minh Trieát laøm chuû nhieäm ñeà taøi. I.3. SÖÏ CAÀN THIEÁT NGHIEÂN CÖÙU ÑEÀ TAØI - Phaùt trieån kinh teá maø khoâng gaây oâ nhieãm moâi tröôøng laø höôùng phaùt trieån ñuùng ñaén vaø laø muïc tieâu maø taát caûc caùc nöôùc treân theá giôùi ñeàu muoán ñaït ñöôïc. Ñaây laø höôùng phaùt trieån beàn vöõng maø quoác teá quan taâm vaø khuyeán caùo. - Ñeå ñaït ñöôïc ñieàu ñoù thì xu höôùng quy hoaïch moâi tröôøng(QHMT) gaén vôùi quy hoaïch phaùt trieån (QHPT) kinh teá laø taát yeáu. - Thaønh phoá Quaûng Ngaõi ñöôïc choïn ñeå nghieân cöùu xaây döïng QHMT xuaát phaùt töø nhöõng quan ñieåm sau : - Ngaøy 8/10, taïi thaønh phoá quaûng Ngaõi, Tænh uyû, HÑND, UBND, UBMTTQ Tænh Quaûng Ngaõi ñaõ toå chöùc long troïng leã coâng boá Nghò ñònh soá 112/2005/NÑ – CP cuûa Chính phuû veà vieäc thaønh laäp Thaønh phoá Quaûng Ngaõi thuoäc Tænh Quaûng Ngaõi. - Thaønh phoá ñang ñaõ xaùc ñònh roõ chuû tröông phaùt trieån cuûa thaønh phoá : tranh thuû moïi thôøi cô, khai thaùc toát moïi tieàm naêng vaø lôïi theá, huy ñoäng vaø söû duïng hieäu quaû caùc nguoàn löïc vaø phaùt trieån nhanh cô sôû haï taàng, môû roäng quy moâ Thaønh phoá, chuyeån dòch nhanh cô caáu kinh teá moät caùch hôïp lyù vaø vöõng chaéc … nhaèm thöïc hieän muïc tieâu taêng tröôûng kinh teá nhanh. Do vaäy neáu quaûn lyù chung Thaønh phoá theo kieåu quaûn lyù ñôn ngaønh seõ naûy sinh raát nhieàu maâu thuaãn giöõa caùc ngaønh trong vieäc söû duïng taøi nguyeân vaø moâi tröôøng cho phaùt trieån. - QHMT laø moät coâng cuï quan troïng vaø coù quan heä khaéng khít vôùi caùc coâng cuï khaùc trong heä thoáng quaûn lyù nhaø nöôùc veà baûo veä moâi tröôøng. - Caùc vaán ñeà moâi tröôøng caàn phaûi ñöôïc loàng gheùp vaø ñöa vaøo ngay töø ñaàu trong quy hoaïch phaùt trieån vuøng ñeå coù nhöõng caân nhaéc caàn thieát tôùi nhu caàu quaûn lyù taøi nguyeân vaø moâi tröôøng trong keá hoaïch phaùt trieån kinh teá nhaèm taêng tröôûng kinh teá nhanh vaø beàn vöõng. I.4. MUÏC TIEÂU VAØ NOÄI DUNG NGHIEÂN CÖÙU I.4.1 Muïc tieâu nghieân cöùu - Muïc tieâu chính luaän vaên toát nghieäp laø cung caáp cô sôû khoa hoïc phuïc vuï xaây döïng quy hoaïch moâi tröôøng noùi chung vaø quy hoaïch moâi tröôøng Thaønh phoá Quaûng Ngaõi. - Ngoaøi ra, luaän vaên coøn goùp phaàn : + Naâng cao hieäu quaû coâng taùc quaûn lyù moâi tröôøng nhaèm baûo veä, caûi thieän chaát löôïng moâi tröôøng vaø söùc khoûe cuûa nhaân daân, ñaûm baûo söû duïng beàn vöõng taøi nguyeân vaø thuùc ñaåy söï phaùt trieån cuûa Thaønh phoá Quaûng Ngaõi theo Quy hoaïch chung ñaõ ñöôïc pheâ duyeät. + Taïo cô sôû cho vieäc phoái hôïp quaûn lyù vaø giaûi quyeát ñoàng boä caùc vaán ñeà moâi tröôøng cuûa Thaønh phoá vaø chung cuûa Tænh Quaûng Ngaõi vaø caùc khu vöïc laân caän I.4.2. Noäi dung nghieân cöùu. - Ñieàu tra khaûo saùt thu thaäp caùc soá lieäu veà ñieàu kieän töï nhieân, kinh teá xaõ hoäi, taøi nguyeân thieân nhieân vaø chaát löôïng moâi tröôøng Thaønh phoá Quaûng Ngaõi. - Toång quan quy hoaïch phaùt trieån chung cuûa Thaønh phoá Quaûng Ngaõi ñeán naêm 2020. - Döï baùo dieãn bieán moâi tröôøng döôùi taùc ñoäng cuûa quy hoaïch phaùt trieån chung ñeán naêm 2020. - Xaùc ñònh caùc vaán ñeà moâi tröôøng öu tieân. - Xaùc ñònh caùc muïc tieâu baûo veä moâi tröôøng thaønh phoá - Ñeà xuaát moät soá döï aùn nhaèm thöïc hieän QHMT. I.5. PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN CÖÙU. I.5.1. Phöông phaùp luaän. - Quy hoaïch moâi tröôøng lieân quan ñeán nhieàu lónh vöïc. QHMT phaûi loàng gheùp vaøo quy hoaïch phaùt trieån KTXH. QHMT phaûi döïa treân caùc cô sôû khaùc nhau : ñieàu kieän töï nhieân, kinh teá xaõ hoäi, chính saùch, theå cheá vaø caùc phöông aùn phaùt trieån kinh teá. - QHMT coá gaéng laøm haøi hoøa, caân baèng giöõa phaùt trieån kinh teá vaø baûo veä moâi tröôøng, ñaùp öùng nhu caàu cuoäc soáng cuûa con ngöôøi ngaøy caøng cao, chaát löôïng cuoäc soáng ñöôïc naâng leân. - QHMT laø moân khoa hoïc lieân ngaønh, ñoái töôïng nghieân cöùu raát ña daïng bao goàm caùc hôïp phaàn töï nhieân, caùc thaønh phaàn moâi tröôøng, caùc hoaït ñoäng kinh teá xaõ hoäi, caùc phaïm truø ñaïo ñöùc.. vaø trong QHMT cuõng söû duïng nhieàu phöông phaùp khaùc nhau, phuï thuoäc töøng loaïi QH löïa choïn phöông phaùp thích hôïp. I.5.2. Phöông phaùp cuï theå. Ñeà taøi naøy söû duïng caùc phöông phaùp sau : - Keá thöøa caùc keát quaû nghieân cöùu cuûa caùc chöông trình vaø ñeà taøi khoa hoïc coù lieân quan ñeán QHMT. - Phöông phaùp ñieàu tra, khaûo saùt, thu thaäp thoâng tin coù lieân quan ñeán phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi, moâi tröôøng Thaønh phoá Quaûng Ngaõi. - Phöông phaùp phaân tích toång hôïp: duøng ñeå phaân tích toång hôïp vaán ñeà. Phöông phaùp naøy thöïc hieän xuyeân suoát ñeà taøi. - Phöông phaùp ñaùnh giaù taùc ñoäng moâi tröôøng .Phöông phaùp naøy ñöôïc aùp duïng ñeå ñaùnh giaù nhöõng taùc ñoäng cuûa quaù trình phaùt trieån aûnh höôûng ñeán muïc tröôøng - Phöông phaùp döï baùo(ñaùnh giaù nhanh). Phöông phaùp döï baùo ñöôïc söû duïng ñeå döï baùo xu höôùng phaùt trieån caùc ngaønh ngheà, döï baùo taûi löôïng caùc nguoàn oâ nhieãm (khí thaûi, nöôùc thaûi, chaát thaûi raén), döï baùo xu höôùng bieán ñoåi moâi tröôøng phuïc vuï cho vieäc laäp caùc quy hoaïch moâi tröôøng - Phöông phaùp chuyeân gia. Ñöôïc söï tham gia ñoùng goùp cuûa thaày höôùng daãn ñeà taøi vaø caùc cô quan, ban ngaønh coù lieân quan taïi Tænh Quaûng Ngaõi. I.6. ÑOÁI TÖÔÏNG NGHIEÂN CÖÙU Ñoái töôïng nghieân cöùu laø QHMT phuïc vuï phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi thaønh phoá Quaûng Ngaõi töø nay ñeán naêm 2010 vaø ñònh höôùng ñeán naêm 2020. I.7. PHAÏM VI NGHIEÂN CÖÙU - Giôùi haïn phaïm vi nghieân cöùu veà maët thôøi gian laø töø nay ñeán naêm 2020. - Phaïm vi nghieân cöùu veà maët khoâng gian laø toaøn Thaønh phoá Quaûng Ngaõi trong boái caûnh phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi. I.8. YÙ NGHÓA CUÛA LUAÄN VAÊN. I.8.1. Tính môùi cuûa luaän vaên. - QHMT laø moät lónh vöïc töông ñoái môùi ñoái vôùi Vieät Nam. Luaän vaên goùp phaàn laøm saùng toû moät soá lyù luaän, cô sôû khoa hoïc phuïc vuï coâng taùc quy hoaïch moâi tröôøng, nhaát laø ñoái vôùi moät Thaønh phoá chöa phaùt trieån maïnh. - Thaønh phoá Quaûng Ngaõi laø thaønh phoá môùi taùch ra töø Tænh Quaûng Ngaõi vaøo naêm 2005. Vì vaäy loàng gheùp vaán ñeà moâi tröôøng ngay töø ñaàu vaøo keá hoaïch phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi chung cuûa Thaønh phoá laø moät vieäc laøm raát coù yù nghóa. - Luaän vaên nghieân cöùu vôùi nhöõng thoâng soá hieän traïng vaø keá hoaïch phaùt trieån kinh teá môùi nhaát (naêm 2005). I.8.2. YÙ nghóa khoa hoïc - Luaän vaên goùp phaàn laøm saùng toû moät soá lyù luaän, naâng cao cô sôû khoa hoïc phuïc vuï xaây döïng QHMT gaén vôùi quy hoaïch phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi. - QHMT Thaønh phoá Quaûng Ngaõi gaén vôùi quy hoaïch phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi laø moät coâng cuï giuùp caùc cô quan quaûn lyù veà moâi tröôøng cuûa thaønh phoá coù nhöõng ñònh höôùng vaø naém baét ñöôïc nhöõng chöông trình quaûn lyù moâi tröôøng trong quaù trình phaùt trieån töø nay ñeán naêm 2020. I.8.3. YÙ nghóa thöïc tieãn - Ñeà taøi coù yù nghóa thöïc tieãn cao trong vieäc ñeà ra caùc giaûi phaùp cuï theå vaø thieát thöïc giaûi quyeát maâu thuaãn trong phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi vaø baûo veä moâi tröôøng. Ñaây laø vieäc giaûi quyeát caùc vaán ñeà moâi tröôøng caáp baùch lieân quan tôùi khai thaùc taøi nguyeân hôïp lyù naâng cao chaát löôïng cuoäc soáng. CHÖÔNG II GIÔÙI THIEÄU SÔ LÖÔÏC ÑIEÀU KIEÄN TÖÏ NHIEÂN VAØ KINH TEÁ XAÕ HOÄI THAØNH PHOÁ QUAÛNG NGAÕI II.1. ÑIEÀU KIEÄN TÖÏ NHIEÂN II.1.1.Vò trí ñòa lyù Thaønh phoá Quaûng Ngaõi naèm ôû vuøng duyeân haûi Mieàn Trung, töïa vaøo daõy Tröôøng Sôn höôùng ra bieån Ñoâng. - Phía Baéc giaùp vôùi huyeän Sôn Tònh vaø Tænh Quaûng Nam, - Phía Nam giaùp vôùi caùc huyeän Tö Nghóa, Moä Ñöùc, Ñöùc Phoå vaø Tænh Bình Ñònh, - Phía Taây giaùp caùc huyeän Sôn Haø, Traø Boàng, Ba Tô vaø tænh Kom Tum. - Phía Ñoâng giaùp vôùi Bieån ñoâng Thaønh phoá Quaûng Ngaõi coù quoác loä 1A chaïy qua Thaønh phoá , caùch Haø Noäi 883 km veà phía Baéc, caùch Thaønh Phoá Hoà Chí Minh 838 km veà phía Nam; quoác loä 1A noái Thaønh phoá Quaûng Ngaõi vôùi Taây Nguyeân, Laøo vaø vuøng Ñoâng Baéc Thaùi Lan. Thaønh phoá Quaûng Ngaõi naèm ôû toaï ñoä: - Töø 140 32’40 ‘’ ñeán 150 25 ‘ñoä vó Baéc - Töø 1080 06’ ñeán 1090 04’35’’ ñoä kinh Ñoâng II.1.2. Ñòa hình Thaønh phoá Quaûng Ngaõi naèm ôû mieàn Trung Trung boä, coù ñòa hình töông ñoái baèng phaúng, coù nhöõng caùch ñoàng luùa, mía vaø coù con soâng Traø Khuùc chaûy qua Thaønh phoá Mieàn ñoàng baèng: ñaát ñai phaàn lôùn laø phuø sa do caùc soâng boài leân thaønh phaàn caùt khaù cao cuûa ñaát vôùi söï xoùi moøn huyû phaù do thôøi tieát möa naéng ñaëc bieät ôû TP. Quaûng Ngaõi, ngöôøi ta thaáy raèng chaát ñaát ôû ñaây töông ñoái ngheøo, söï thoaùt thuyû laïi khaù nhanh, theâm vaøo ñoù laø söï khoâ haïn keùo daøi chöùng toû moät söï thieáu nöôùc trong nhieàu thaùng cuûa naêm, moät maãu saéc nhaït ôû beà maët ñaát cho bieát söï thieáu chaát buøn. Tuy nhieân TP. Quaûng Ngaõi coøn coù nhieàu vuøng ruoäng roäng, thích hôïp cho vieäc caøy caáy, nhôø theá nöôùc cuûa caùc soâng lôùn phaùt nguoàn töø daõy Tröôøng Sôn chaûy xuyeân qua ñoàng baèng roài ra bieån. Löu löôïng cuûa caùc doøng soâng bieán ñoåi theo muøa. Veà muøa naéng, loøng soâng khoâ caïn, traùi laïi muøa möa, nhöõng côn möa daàm naëng haït treân daõy Tröôøng Sôn laøm cho nöôùc ñoå xuoáng caùc doøng soâng khieán möïc nöôùc daâng cao, ñoät ngoät lan vaøo caùc vuøng ñaát xung quanh. II.1.3. Khí haäu Thaønh phoá Quaûng ngaõi coù khí haäu nhieät ñôùi vaø gioù muøa. Nhieät ñoä trung bình 250 ñeán 26,90, thöôïng tuaàn thaùnh 7 vaø thaùng 8 khoâng quaù 340C, thöôïng tuaàn thaùnh gieâng laïnh nhaát khoâng döôùi 180C (Xem baûng 1 vaø hình 1). Thôøi tieát TP. Quaûng Ngaõi chia laøm hai muøa roõ reät: muøa naéng vaø maøu möa. - Muøa naéng: Töø haï tuaàn thaùng gieâng aâm lòch ñeán thöôïng tuaàn thaùng 8 aâm lòch. - Muøa möa: Töø haï tuaàn thaùng gieâng aâm lòch ñeán thöôïng tuaàn thaùng gieâng aâm lòch. - Gioù muøa: Töø haï tuaàn thaùng gieâng aâm lòch ñeán thaùng 8 aâm lòch, gioù thoåi töø Ñoâng Nam qua Taây Baéc, heát söùc maùt meõ vaø deã chòu goïi laø gioù Noàm. Khí haäu TP. Quaûng Ngaõi coù nhieàu gioù Ñoâng Nam ít gioù Ñoâng Baéc vì ñòa hình ñòa theá phía nam, hôn nöõa do theá nuùi ñòa phöông taïo ra. TP. Quaûng Ngaõi coù möa ñaëc bieät. Vuõ löôïng möa trung bình haøng naêm 2.198mm nhöng chæ quy tuï vaøo 4 thaùnh cuoái naêm coøn caùc thaùng khaùc thì khoâ haïn. Trung bình haøng naêm möa 129 ngaøy, nhieàu nhaát vaøo caùc thaùng 9, 10, 11, 12. söï phaân boá vuõ löôïng khoâng ñeàu cuõng nhö söï keùo daøi muøa khoâ haïn raát haïi cho caây coâi, ñaát ñai vaø gaây khoù khaên cho vieäc daãn thoaùt thuyû. Ñaëc bieät ôû TP. Quaûng Ngaõi caùc traän baõo chæ theå xaûy ra trong khoaûng thôøi gian töø thaùng 9 ñeán thaùng 12 döông lòch nhaát laø hai thaùng 10 vaø 11. Baûng 1: Nhieät ñoä trung bình caùc thaùng vaø caû naêm Thaùng 2002(0C) 2003(0C) 2004(0C) Thaùng 1 22,3 21,7 22,2 Thaùng 2 22,9 24,2 22,1 Thaùng 3 25,1 25,0 24,7 Thaùng 4 27,4 27,7 27,3 Thaùng 5 29,3 29,0 29,0 Thaùng 6 29,8 29,6 28,3 Thaùng 7 30,3 29,0 28,3 Thaùng 8 28,0 28,9 28,6 Thaùng 9 27,0 27,3 27,5 Thaùng 10 26,2 25,8 25,1 Thaùnh 11 24,8 24,9 24,54 Thaùng 12 23,8 21,9 21,8 Caû naêm 26.4 26,3 25,8 (Nguoàn: Nieân giaùm thoáng keâ tænh Quaûng Ngaõi 2004) Hình 1:Nhieät ñoä trung bình caùc thaùng trong naêm 2004. Trong ba naêm qua (2002, 2003, 2004) theo soá lieäu thoáng keâ töø Trung taâm döï baùo khí töôïng thuyû vaên TP. Quaûng Ngaõi dieãn bieán thôøi tieát, khí haäu khoâng coù gì thay ñoåi lôùn. Nhieät ñoä trong ba naêm khoâng coù söï taêng giaûm ñoät bieán rieâng naêm 2004 nhieät ñoä trung bình naêm giaûm so vôùi nhöõng naêm tröôùc. Giôø naéng trong caû naêm 2004 cuõng giaûm so vôùi hai naêm tröôùc ñoù. Löôïng möa trong naêm 2003 laø cao nhaát so vôùi ba naêm ñöôïc ñaùnh giaù, toång löôïng möa trong caùc thaùng coù söï cheânh leäch ñaùng keåå. Trong naêm 2003, thaùng 10 coù toång löôïng möa cao nhaát 1.133mm ñaây cuõng laø thaùng coù löôïng möa cao nhaát tính trong nhieàu naêm( töø 2000 ñeán 2004). Moät ñieàu ñaùng quan taâm nhöõng naêm qua hieän töôïng thôøi tieát nguy hieåm taêng nhanh qua töøng naêm cuï theå nhö sau: - Trong naêm 2002, thaùng 9 dieãn ra hai aùp thaáp nhieät ñôùi, sau phaùt trieån thaønh baûo soá 4 vaø soá 5 hoaït ñoäng treân bieån ñoâng. Trong ñoù aùp thaáp nhieät ñôùi sau phaùt trieån thaønh côn baõo soá 5, trong quaù trình ñi leân phía Baéc ñaõ gaây möa lôùn dieän roäng ôû TP. Quaûng Ngaõi. Thaùng X, coù hai ñôït möa lôùn dieän roäng gaây luõ baùo ñoäng 1 vaø baùo ñoäng 3 taïi soâng Traø khuùc. - Naêm 2003, thaùng IX xaûy ra traän möa lôùn taäp trung, laøm xuaát hieän luõ ôû möùc baùo ñoäng 1 treân caùc soâng ôû TP. Quaûng Ngaõi: thaùng 10 traän möa ngaøy 3, 6 ñaõ gaây luõ baùo ñoäng 1 vaø 2, ñeán ngaøy 15-8 ñaõ gaây luõ lôùn vaø ñaëc bieät lôùn ôû taát caû caùc soâng trong thaønh phoá, thaùng XI, do chuû aûnh chuû yeáu cuûa rìa Taây nam aùp cao caän nhieät ñôùi ñaõ coù möa lôùn gaây luõ treân möùc baùo ñoäng 3 ôû soâng Traø Khuùc. - Naêm 2004, coù hieän töôïng thôøi tieát nguy hieåm xaûy ra vaøo caùc thaùng IV, VI, IX, XI. Thaùng VI, côn baõo soá 2 gaây ra gioù maïnh vaø möa to ôû TP. Quaûng Ngaõi vaøo ngaøy 12 thaùng VI laøm thieät haïi ñaùng keå veà ngöôøi vaø taøi saûn. Nhö vaäy, nhöõng soá lieäu cuï theå treân ñaõ cho thaáy moät ñieàu raèng caùc hieän töôïng thôøi tieát ñaëc bieät ngaøy caøng dieãn bieán phöùc taïp hôn vôùi soá löôïng cuõng nhieàu hôn qua moãi naêm. Ñaây laø vaán ñeà caàn quan taâm nhaèm naâng cao hôn nöõa coâng taùc döï baùo vaø phoøng choáng thieân tai trong thaønh phoá. I.1.4. Ñòa chaát. Ñaát ñai TP. Quaûng Ngaõi ñöôïc hình thaønh treân hai töôùng traàm tích: traàm tích Pleieixtoxen vaø traàm tích Holoxen. (1). Traàm tích Pleieixtoxen (traàm tích phuø sa coå): thöôøng laø ñòa hình ñoài goø hoaëc löôïn soùng, cao töø 20-25m vaø xuoáng tôùi 3-4m, maët nghieâng töø höôùng Ñoâng Nam. Döôùi taùc ñoäng toång hôïp cuûa nhieàu yeáu toá töï nhieân nhö sinh vaät, khí haäu, thôøi gian vaø hoaït ñoäng cuûa con ngöôøi, qua quaù trình xoùi moøn vaø röûa troâi… traàm tích phuø sa coå ñaõ phaùt trieån thaønh nhoùm ñaát mang nhöõng ñaëc tröng rieâng. Ngoaøi ra coøn coù nhoùm ñaát xaùm - Ñaát xaùm cao, coù nôi bò baïc maøu. - Ñaát xaùm coù taàng loang loå ñoû vaøng. - Ñaát xaùm gley. (2). Traàm tích Holoxen (traàm tích phuø sa treû) ñöôïc hình thaønh nhieàu loaïi ñaát khaùc nhau: - Nhoùm ñaát phuø sa: nhoùm phuø sa khoâng hoaëc bò nhieãm pheøn. - Nhoùm ñaát pheøn: ñaát pheøn nhieàu vaø ñaát pheøn trung bình. II.2. HIEÄN TRAÏNG PHAÙT TRIEÅN KIEÄN KINH TEÁ XAÕ HOÄI. II.2.1. Kinh teá. (1). Coâng nghieäp ,tieåu thuû coâng nghieäp. Duy trì ñöôïc söï taêng tröôûng, gía trò saûn xuaát caùc ngaønh kinh teá ñeàu taêng so vôùi 2003. Toång giaù trò saûn xuaát coâng nghieäp öôùc ñaït 1.540.449 trieäu ñoàng taêng 16,7% so vôùi naêm 2003 vaø ñaït 100,5% keá hoaïch; trong ñoù khu vöïc kinh teá nhaø nöôùc taêng 13,7%, khu vöïc kinh teá quoác doanh taêng 24%, nhôø söï saép xeáp, ñaàu tö môû roäng saûn xuaát, khai thaùc thò tröôøng tieâu thuï saûn phaåm, ñoåi môùi trang thieát bò coâng ngheä…, goùp phaàn giaûi quyeát vieäc laøm cho ngöôøi lao ñoäng, thuùc ñaûy saûn xuaát coâng nghieäp phaùt trieån. Moät soá saûn phaåm saûn xuaát taêng nhanh so vôùi naêm 2003 nhö: bia, baùnh keïo, tinh boät mì, daêm boät giaáy, nöôùc khoaùng… ñaõ goùp phaàn laøm taêng giaù trò saûn xuaát coâng nghieäp trong naêm 2004 (Xem baûng 2). Baûng 2 : Giaù trò saûn xuaát cuûa ngaønh coâng nghieäp theo giaù trò hieän haønh. Giaù trò saûn xuaá cuûa ngaønh coâng nghieäp 2001(trieäu ñoàng) 2002(trieäu ñoàng) 2003(trieäu ñoàng) 2004(trieäu ñoàng) Khu vöïc kinh teá trong nöôùc Nhaø nöôùc 641.055 869.946 1.072.825 1.230.722 Trung öông 563.391 768.109 936.043 1.050.034 Ñòa phöông quaûn lyù 77.664 101.837 136.782 180.688 Ngoaøi quoác doanh 208.807 237.368 264.116 304.130 Ñaàu tö cuûa nöôùc ngoaøi 4.0732 5.597 (Nguoàn :Nieân giaùm thoáng keâ Tænh Quaûng Ngaõi naêm 2004) Caùc khu coâng nghieäp cuûa thaønh phoá:ñaõ coù moät khu coâng nghieäp ñi vaøo hoaït ñoäng ñoù laø khu coâng nghieäp Quaûng Phuù, ngoaøi ra ñaõ caáp giaáy pheùp ñaàu tö cho caùc döï aùn nhöng chöa coù döï aùn naøo hoaøn chænh, ñi vaøo saûn xuaát. UBNDTP ñaõ pheâ duyeät quy hoaïch chi tieát moät soá cuïm coâng nghieäp - tieåu thuû coâng nghieäp vaø tích cöïc chæ ñaïo vieäc trieån khai thöïc hieän. Tuy nhieân moät soá phöôøng xaõ vaãn chöa chuû ñoäng thöïc hieän quy hoïach, huy ñoäng caùc nguoàn löïc ôû ñiaï phöông ñeå ñaàu tö phaùt trieån saûn xuaát CN-TTCN maø coøn troâng chôû söï hoã trôï cuûa TP, saûn xuaát coâng nghieäp tuy coù taêng tröôûng song chöa thaät söï vöõng chaéc, coâng nghieäp cheá bieán quy moâ nhoû, haïn cheá trong vieäc ñaàu tö ñoåi môùi trang thieát bò, coâng ngheä, söùc caïnh tranh thò tröôøng yeáu. Vieäc saép xeáp ñoåi môùi hoaït ñoäng saûn suaát kinh doanh, coå phaàn hoùa Doanh nghieäp nhaø nöôùc böôùc ñaàu ñaõ taïo söï chuyeån bieán tích cöïc vaø coù hieäu quaû hôn. So vôùi keá hoaïch tieán ñoä naêm 2005 ( ñaõ goäp luoân keá hoaïch naêm 2005), coâng taùc saép xeáp, ñoåi môùi coøn chaäm xöû lyù nôï toàn ñoïng ôû caùc ñôn vò raát phöùc taïp vaø toán keùm thôøi gian. (2). Veà noâng nghieäp. Giaù trò saûn xuaát taêng bình quaân giai ñoaïn 200 – 2003 ñaït 4,9%, tyû troïng troàng troït 70,2% naêm 2000 giaûm coøn 66,2% naêm 2003, chaên nuoâi töø 24,5% naêm 2000 leân 29,2% naêm 2003. Dieän tích troàng luùa coù xu höôùng ngaøy caøng giaûm daàn (Baûng 3). Töø naêm 2000 – 2003, naêng suaát caùc loaïi caây troàng taêng; Luùa töø 36taï/ha leân 45taï/ha, döï kieán ñeán naêm 2004 naêng suaát khoaûng 48,4 taï/ha (Xem Hình 2), ñaït ñöôïc keát quaû treân laø do khuyeán khích cuûa TP chuyeån dieän tích töø 3 vuï sang 2 vuï aên chaéc, rieâng ñoái vôùi caây mía giaûm qua caùc naêm do tình hình giaù caû thò tröôøng giaûm neân noâng daân chuyeån sang canh taùc caùc loaïi caây khaùc. Saûn löôïng löông thöïc naêm 2004 ñaït 11.880 taán taêng bình quaân 3,3%/naêm. Ñeán naêm 2004 ñaøn traâu 210 con, ñaøn boø 6.830 con, ñaøn löôïn 26.158 con. Baûng 3:Dieän tích luùa caû naêm (ha). 2000 2001) 2002 2003 2004 1.932 1.509 1.492 1.550 1.429 (Nguoàn : Nieân giaùm thoáng keâ Tænh Quaûng Ngaõi naêm 2004) Hình 2:Naêng suaát luùa (taán/ha) (3). Hoaït ñoäng du lòch. Hoaït ñoäng du lòch coù söï chuyeån bieán. Doanh thu du lòch caû naêm cuûa thaønh phoá öôùc ñaït 33 tyû ñoàng, ñaït 100% KH naêm, taêng 55% so vôùi naêm 2003. vieäc ñaàu tö cô sôû haï taàng cho caùc khu du lòch nhö nuùi Buùt vaø moät soá tuyeán ñöôøng coù phong caûnh ñeïp nhö ñöôøng Phaïm Vaên Ñoàng nôi naøy coù Quaûng tröôøng vaø coù phong caûnh raát ñeïp veà ban ñeâm vaø moät soá ñöôøng ôû ngoaøi caàu Traø Khuùc ñang ñöôïc ñaåy maïnh tieán ñoä thöïc hieän. (4). Thöông maïi – dòch vuï. -Thöông maïi phaùt trieån khaù, ñaûm baûo nhu caàu cung öùng haøng hoaù trong TP. Hoaït ñoäng giao thoâng vaân taûi, thoâng tin lieân laïc, ngaân haøng ñaõ cô baûn ñaùp öùng nhu caàu phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi cuûa TP. Toång möùc baùn leû haøng hoaù vaø dòch vuï giai ñoaïn 2000 – 2003 taêng 16,4%, naêm 2004 taêng 16% (Xem baûng 4 vaø hình 3). - Khoái löôïng vaän chuyeån haøng hoaù naêm 2000-2003 taêng 4,5%, naêm 2004 taêng 5,1%, khoái löôïng luaân chuyeån haønh khaùch giai ñoaïn 2000-2003 giaûm 8,2% nguyeân nhaân giaûm laø do nhu caàu ñi laïi baèng phöông tieän khaùc taêng, ñoàng thôøi moät soá xe ngöøng hoaït ñoäng do quaù haïn söû duïng. Soá ñieän thoaïi bình quaân/100 daân töø 2,5 maùy naêm 2000 leân 6,4 maùy naêm 2004. - Kim ngaïch xuaát khaåu naêm 2000 laø 3,5 trieäu USD, ñeán naêm 2004 taêng 7,5 trieäu USD. - Kim ngaïch nhaäp khaåu naêm 2004 laø 7 trieäu USD. - Hoaït ñoäng xuaát khaåu tuy coù maët haïn cheá, nhöng coù söï chuyeån bieán khaù tích cöïc trong giai ñoaïn naøy, tuy vaäy giaù trò baùn leû vaãn coøn nhoû beù, caùc doanh nghieäp saûn xuaát haøng xuaát khaåu nhìn chung qui moâ, thieát bò coâng nghieäp laïc haäu, chöa ñuû löïc ñeå ñaàu tö caùc coâng ngheä hieän ñaïi, chöa maïnh daïn tìm kieám thò tröôøng. Beân caïnh ñoù, söï hoã trôï cuûa cô quan nhaø nöôùc cho caùc doanh nghieäp coøn quaù ít trong coâng taùc xuaát nhaäp khaåu, tìm kieám thò tröôøng… Baûng 4 :Toång möùc baùn leû haøng hoaù vaø doanh thu dòch vuï(trieäu ñoàng). 2000 2001 2002 2003( 2004 681.371 797.208 947.638 1.034.824 1.324.563 (Nguoàn :Nieân giaùm thoáng keâ Tænh Quaûng Ngaõi naêm 2004) Hình 3: Toång möùc baùn leû haøng hoaù vaø doanh thu dòch duï. Soá ngöôøi kinh doanh, du lòch vaø nhaø haøng, khaùch saïn ñöôïc ñöa ra trong baûng. Baûng 5: Soá ngöôøi kinh doanh, du lòch vaø nhaø haøng, khaùch saïn 2000 2001 2002 2003 2004 9.416 10.013 11.581 11.492 11.971 (Nguoàn : Nieân giaùm thoáng keâ Tænh Quaûng Ngaõi naêm 2004) II.2.2. Xaõ hoäi (1). Daân soá ,lao ñoäng, thöông binh vaø xaõ hoäi Daân soá quaûng ngaõi naêm 2004 laø 122.833 ngöôøi maät ñoä daân soá laø 3.245 ngöôøi/ km2, vôùi dieän tích laø 37,12ha. Daân soá töøng phöôøng/xaõ naêm 2005 ñöôïc ñöa ra trong baûng 6. TP caàn taêng cöôøng coâng taùc truyeàn thoâng, trieån khai moâ hình khu daân cö khoâng sinh con thöù ba trôû leân ôû caùc phöôøng , xaõ trong TP. Tyû leä taêng daân soâ töï nhieân coøn 1,13% ( KH 1,18%), goùp phaàn oån ñònh ñôøi soáng nhaân daân, Coâng taùc daân soá gia ñình vaø treû em ñaït ñöôïc nhöõng keát quaû toát. Coâng taùc baûo veä vaø chaêm soùc treû em ñaõ höôùng vaøo caùc hoaït ñoäng cuï theå, thieát thöïc phuïc vuï cho treû em coù hoaøn caûnh ñaëc bieät khoù khaên, quan taâm ñuùng möùc treû em khuyeát taät, treû em lang thang kieám soáng. - Taäp trung giaûi quyeát, xöû lyù toàn ñoïng coâng taùc xaùc nhaän ngöôøi coù coâng vôùi caùch maïng 3 thôøi kyø vaø ñaûm baûo thöïc hieän caùc chính saùch, cheá ñoä trôï caáp öu ñaõi vôùi ngöôøi coù coâng. Ñaåy maïnh cuoäc vaän ñoäng uûng hoä xaây döïng quyõ “ ñeàn ôn ñaùp nghóa”, phaân boå cho caùc cô quan, ñôn vò trong thaønh phoá xaây döïng, söõa chöõa nhaø cho gia ñình coù coâng caùch maïng, Coâng taùc cöùu trôï thöôøng xuyeân vaø ñoät xuaát do thieân tai, caùc chính saùch mieãn giaûm hoïc phí chgo ngöôøi ngheøo ñöôïc caùc huyeän, thò xaõ trieån khai thöïc hieän. Ñôøi soáng vaät chaát vaø tinh thaàn cuûa nhaân daân töøng böôùc ñöôïc naâng leân. - Chöông trình giaûi quyeát vieäc laøm chöa ñoàng boä, hieäu quaû söû duïng voán vay giaûi quyeát vieäc laøm chöa cao, chöa coù bieän phaùp khaéc phuïc ñeå giaûm thieåu soá ngöôøi thieáu vieäc laøm, ñôøi soáng cuûa moät boä phaän nhaân daân, nhaát laø caùc thöông binh ñaõ maát söùc lao ñoäng. Baûng 6: Daân soá Thaønh phoá Quaûng Ngaõi naêm 2005 Teân phöôøng, xaõ Daân soá naêm 2005(ngöôøi) Phöôøng Nghóa Chaùnh 11.755 Phöôøng Chaùnh Loä 15.052 Phöôøng Leâ Hoàng Phong 13.401 Phöôøng Traàn Phuù 16.725 Phöôøng Nguyeãn Nghieâm 12.54 Traàn Höng Ñaïo 14.267 Phöôøng Nghóa Loä 12.541 Phöôøng Quaûng Phuù 11.045 Xaõ Nghóa Doõng 12.542 Xaõ Nghóa Duõng 14.251 (Nguoàn : Nieân giaùm thoáng keâ Tænh Quaûng Ngaõi naêm 2004) (2). Y teá Y teá, daân soá gia ñình vaø treû em: Coâng taùc chaêm soùc, baûo veä söùc khoeû cuûa nhaân nhaân ngaøy caøng ñöôïc taêng cöôøng, soá göôøng beänh, soá baùc só/vaïn daân ñaït keá hoaïch. Coâng taùc y teá döï phoøng, phoøng choáng dòch beänh ñöôïc duy trì thöôøng xuyeân, haïn cheá khoâng ñeå xaûy ra dòch beänh. Maïng löôùi y teá cuûa thaønh phoá ñeán cô sôû töøng böôùc ñöôïc cuõng coá, naâng caáp ñeå ñaùp öùng nhu caàu khaùm chöõa beänh cho nhaân daân; tuy nhieân trang thieát bò y teá ôû cô sôû coøn laïc haäu, chöa ñuû ñeå phuïc vuï cho coâng taùc khaùm chöõa beänh. Ñeán nay toaøn TP ñaõ coù100% xaõ coù traïm y teá, tyû leä traïm y teá coù baùc só 51,7%, chöa ñaït chæ tieâu keá hoaïch, caùc chöông trình y teá quoác gia trieån khai treân ñòa baøn ñaït hieäu quaû, nhaát laø chöông trình tieâm chuûng môû roäng. Tích cöïc phoøng choáng khoáng cheá caùc beänh xaõ hoäi nhö phong, lao, soát reùt, taâm thaàn, böôùc coå…. Chöông trình phoøng choáng muø loaø trieån khai ñaït ñöôïc nhöõng keát quaû toát. Tyû leä treû em suy dinh döôõng laø 5%. Beänh vieän ña khoa môùi ñang ñöôïc taäp trung xaây döïng nhöng chaäm so vôùi keá hoaïch tieán ñoä.TP ñaõ taäp trung chæ ñaïo cuõng coá, oån ñònh boä maùy toå chöùc nhaân söï cuûa ngaønh y teá ñeå khaéc phuïc nhöõng toàn taïi trong coâng taùc quaûn lyù, khaùm chöõa beänh, naâng cao tinh th._.aàn traùch nhieäm, thaùi ñoä vaø yù thöùc phuïc vuï nhaân daân cuûa caùn boä quaûn lyù, y baùc só trong ngaønh. Moät soá coâng trình döï aùn ñaàu tö cuûa ngaønh y teá TP trieån khai raát chaäm, aûnh höôûng ñeán vieäc ñöa vaøo phuïc vuï nhaân daân. Soá cô sôû y teá taïi TP. Quaûng Ngaõi ñöôïc ñöa ra trong baûng 7. Baûng 7: soá cô sôû y teá Cô sôû y teá Beänh vieän Phoøng khaùm Traïm y teá Toång soá 1 1 10 12 (Nguoàn : Nieân giaùm thoáng keâ Tænh Quaûng Ngaõi naêm 2004) Soá giöôøng beänh taïi TP. Quaûng Ngaõi ñöôïc ñöa ra trong baûng 8. Baûng 8: soá göôøng beänh Soá göôøng beänh Beänh vieän Phoøng khaùm Traïm y teá Toång soá 600 10 47 657 (Nguoàn : Nieân giaùm thoáng keâ Tænh Quaûng Ngaõi naêm 2004) (3). Giaùo duïc vaø ñaøo taïo. Giaùo duïc vaø ñaøo taïo: Naêm 2004 toaøn thaønh phoá ñaõ xaây döïng môùi 20 phoøng hoïc , söûa chöõa 36 phoøng, xoaù boû tình traïng hoïc 03 ca. Tyû leä hoïc sinh ñi hoïc ñuùng ñoä tuoåi ngaøy caøng taêng (caáp tieåu hoïc: 99,4%; caáp trung hoïc cô sôû 95,3%; caáp trung hoïc phoå thoâng:90,1%) coù 100% xaõ, phöôøng, ñaït tieâu chuaån phoå caäp giaùo duïc tieåu hoïc ñuùng ñoä tuoåi, 80% xaõ, phöôøng, ñaït tieâu chuaån phoå caäp giaùo duïc tieåu hoïc cô sôû. Tyû leä tröôøng ñaït tieâu chuaån quoác gia ôû baäc tieåu hoïc laø 70%, THCS vaø THPT laø 45%. Keát quaû thi toát nghieäp caùc caáp hoïc ñaït khaù. Ñaõ chaán chænh moät böôùc tình traïng hoïc theâm, daïy theâm. Chöông trình kieân coá hoaù tröôøng, lôùp hoïc tieán ñoä thöïc hieän chaäm so vôùi keá hoaïch, caùc ñôn vò ñang coá gaéng tieáp tuïc ñaåy nhanh tieán ñoä giaûi ngaân ñeå hoaøn thaønh keá hoaïch ñeà ra. Soá tröôøng hoïc taïi TP. Quaûng Ngaõi ñöôïc ñöa ra trong baûng 9. Baûng 9: Soá tröôøng hoïc taïi TP. Quaûng Ngaõi Soá tröôøng hoïc Tieåu hoïc Trung hoïc cô sôû Phoå thoâng Toång soá Nhaø nöôùc 11 10 3 27 Baùn coâng 0 0 1 1 Daân laäp 0 0 1 1 (Nguoàn : Nieân giaùm thoáng keâ Tænh Quaûng Ngaõi naêm 2004) Soá phoøng hoïc taïi TP. Quaûng Ngaõi ñöôïc ñöa ra trong baûng 10. Baûng 10: Soá phoøng hoïc cuûa TP. Quaûng Ngaõi. Tieåu hoïc Trung hoïc cô sôû Phoå thoâng Toång soá Nhaø nöôùc 189 150 71 410 Baùn coâng 0 0 43 43 Daân laäp 0 0 6 6 (Nguoàn : Nieân giaùm thoáng keâ Tænh Quaûng Ngaõi naêm 2004) (4). Vaên hoùa thoâng tin theå duïc theå thao Hoaït ñoäng vaên hoaù thoâng tin töø thaønh phoá ñeán cô sôû ñöôïc trieån khai ñoàng boä, ñaõ toå chöùc nhieàu hoaït ñoäng vaên hoaù, vaên ngheä, thoâng tin tuyeân truyeàn chaøo möøng caùc ngaøy leã kyû nieäm, phuïc vuï caùc nhieäm vuï chính trò, phaùt trieån KTXH ôû ñòa phöông, ñaùp öùng nhu caàu höôûng thuï vaø saùng taïo vaên hoaù cuûa quaàn chuùng nhaân daân, baûo toàn caùc giaù trò vaên hoaù truyeàn thoáng caùc daân toäc trong thaønh phoá nhö chöông trình vaên ngheä ñoùn xuaân haøng naêm, chöông trình ñua thuyeàn ñaàu naêm ôû soâng Traø khuùc, caùc hoaït ñoäng vaên ngheä chaøo möøng caùc ngaøy leã lôùn trong naêm... Phong traøo toaøn daân ñoaøn keát xaây döïng ñôøi soáng vaên hoaù ôû khu daân cö trieån khai ñaït keát quaû khaù. Tuy nhieân coâng taùc quaûn lyù nhaø nöôùc veà hoaït ñoäng dòch vuï vaên hoaù, karaoke, Internet, kinh doanh vaên hoaù phaåm chöa chaët cheõ. Moät soá di tích lòch söû, danh lam thaéng caûnh do khoù khaên veà nguoàn kinh phí neân chaäm ñöôïc ñaàu tö toân taïo vaø khai thaùc ñeå goùp phaàn giaùo duïc tryueàn thoáng vaø phuïc vuï khaùch tham quan du lòch. Moät soá coâng trình, döï aùn ñaàu tö cuûa ngaønh vaên hoaù thoâng tin trieån khai chaäm neân chöa theå ñöa vaøo khai thaùc, söû duïng vaø phaùt huy hieäu quaû. Ñaøi PTTHTP ñaõ coù nhöõng noã löïc trong vieäc duy trì vaø naâng cao chaát löôïng caùc chöông trình thôøi söï, chuyeân muïc, chuyeân ñeà, phuïc vuï vieäc trieån khai caùc chuû tröông, chính saùch cuûa Ñaûng, phaùt luaät cuûa Nhaø nöôùc, caùc Nghò quyeát, chöông trình phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi cuûa ñòa phöông, tuyeân truyeàn kyû nieäm caùc ngaøy leã lôùn; phaûn aùnh noäi dung sinh ñoäng, phong phuù nhöõng thaønh töïu, keát quaû cuûa Thaønh phoá ñaõ ñaït ñöôïc treân caùc lónh löïc PTKT, vaên hoaù, xaõ hoäi, an ninh quoác phoøng. Phong traøo TDTT quaàn chuùng coù böôùc phaùt trieån khaù, hoaït ñoäng theå thao chuyeân nghieäp ñaït ñöôïc nhöõng thaønh tích ñaùng keå, goùp phaàn naâng cao ñôøi soáng tinh thaàn, reøn luyeän söùc khoeû trong ñôøi soáng coäng ñoàng nhaân daân. II.2.3. Khoa hoïc coâng ngheä Coâng taùc quaûn lyù cuûa nhaø nöôùc veà caùc lónh vöïc khoa hoïc vaø coâng ngheä, tieâu chuaån ño löôøng chaát löôïng, chuyeån giao coâng ngheä… ñöôïc trieån khai theo keá hoaïch, hoaït ñoäng nghieân cöùu öùng duïng khoa hoïc vaø coâng ngheä ñöôïc chæ ñaïo trieån khai höôùng vaøo phuïc vuï muïc tieâu phaùt trieån kinh teá- xaõ hoäi cuûa thaønh phoá, thöïc hieän caùc Nghò quyeát BCH Trung öông, ñaëc bieät taäp trung vaøo caùc khaâu ñoät phaù cuûa TP, höôùng vaøo caùc lónh vöïc: kinh teá coâng nghieäp, dòch vuï, thöông maïi öùng duïng tieán boä khoa hoïc kyõ thuaät vaøo saûn xuaát; phaùt trieån thuyû saûn höôùng vaøo xuaát khaåu, giaûi quyeát vuøng nguyeân lieäu taäp trung xaây döïng caùc HTX thaâm canh, chuyeân canh vuøng nguyeân lieäu… Ñaây laø naêm ñaàu tieân UBND TP giao keá hoïach nghieân cöùu öùng duïng caùc ñeà taøi khoa hoïc döôùi hình thöùc “ñôn ñaëc haøng” nhaèm naâng cao chaát löôïng, tính khaû khi vaø hieäu quaû öùng duïng cuûa caùc ñeà taøi nghieân cöùu khoa hoïc vaøo saûn xuaát ñôøi soáng, hoaït ñoäng khoa hoïc coâng ngheä ôû caùc phöông, xaõ ñang töøng böôùc ñöôïc cuõng coá. Vieäc öùng duïng KHCN vaøo saûn xuaát, tieáp nhaän khoa hoïc coâng ngheä, coâng ngheä thoâng tin ñeå naâng cao chaát löôïng saûn phaåm, chaát löôïng quaûn lyù caùc doanh nghieäp coøn nhieàu haïn cheá. Moät soá ñeà taøi nghieân cöùu chöa thaät saùt vôùi nhu caàu, keát quaû chöa ñöôïc öùng duïng thöïc teá. II.2.4. Cô sôû haï taàng (1). Giao thoâng vaän taûi - Veà giao thoâng vaän taûi: ñöôïc ñaàu tö xaây döïng, naâng caáp, söûa chöõa, nhieàu coâng trình ñang tieáp tuïc ñöôïc trieån khai thöïc hieän ñaàu tö, naâng caáp moät soá coâng trình nhö caàu Traø Khuùc 2, caàu Coäng Hoaø, môû roäng ñöông Leâ Lôïi, Nguyeãn Traõi… ñaõ hoaøn thaønh vaø ñöa vaøo söû duïng, ñaùp öùng nhu caàu ñi laïi cuûa nhaân daân vaø taïo ñieàu kieän phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi cuûa TP. Ñaëc bieät laø chöông trình beâ toâng hoaù giao thoâng ôû tuyeán ñöôøng nhoû naèm trong khu vöïc TP, thöïc hieän phöông chaâm nhaø nöôùc vaø nhaân daân cuøng laøm, taïo ñöôïc phong traøo nhaân daân ñoùng goùp voán xaây döïng giao thoâng noâng thoân, ñaõ mang laïi hieäu quaû tích cöïc cho vieäc phaùt trieån giao thoâng ôû moät soá phöôøng, xaõ trong thaønh phoá, goùp phaàn phaùt trieån kinh teá cuûa TP. Quaûng Ngaõi. (2). Thuyû lôïi: - Taäp trung xaây döïng, söûa chöõa, naâng caáp, tu boå heä thoáng keânh möông noäi ñoàng cuûa coâng trình thuyû lôïi Thaïch Nham ñeå naâng cao hieäu quaû söû duïng, xaây döïng hoà chöùa nöôùc, caùc coâng trình nhoû ñeå phuïc vuï vieäc töôùi tieâu cho caùc phöôøng Nghóa Chaùnh, xaõ Nghóa Doõng, Nghóa Duõng (3). Thuyû ñieän: - Taäp trung tu boå heä maïng löôùi ñieän cuûa thaønh phoá, xaây döïng moät soá traïm bieán aùp ñeå phuïc vuï phaùt trieån kinh teá cuûa caùc KCN vaø CCN nhö KCN Quaûng Phuù. (4). Heä thoáng caáp nöôùc. - Nhaø maùy nöôùc vôùi coâng suaát 15.000m3/ngaøy ñeâm cung caáp cho TP. Quaûng Ngaõi seõ ñöôïc naâng leân tôùi 20.000m3/ngaøy ñeâm vaø 30.000m3/ngaøy ñeâm vaøo naêm 2015. (5). Böu chính vieãn thoâng - Ngaønh böu chính vieãn thoâng cuûa thaønh phoá ñöôïc ñaùnh giaù laø ngaønh coù cô sôû vaät chaát kyõ thuaät töông ñoái toát hôn moät soá ngaønh khaùc. Vieäc chuyeân moân hoaù cô baûn ñöôïc thieát laäp. Caùc dòch vuï daàn ñöôïc môû roäng ñaùp öùng ñöôïc nhu caàu cuûa khaùch haøng. Heä thoáng böu chính vieãn thoâng cuûa TP cô baûn ñöôïc hoaøn thaønh, töøng böôùc ñöôïc naâng cao, ñoäi nguõ caùn boä nhaân vieân daàn thích öùng trong neàn kinh teá hoäi nhaäp, naâng daàn naêng löïc caïnh tranh treân thò tröôøng, goùp phaàn quan troïng trong söï nghieäp phaùt trieån kinh teá – xaõ hoäi. (6). Xaây döïng. Hoïat ñoäng xaây döïng TP. Quaûng Ngaõi trong nhöõng naêm qua ñaõ coù söï gia taêng do aûnh höôûng cuûa quaù trình ñoâ thò hoaù vaø coâng nghieäp hoaù. Ñaëc ñieåm cuûa ngaønh xaây döïng laø khoâng coù söï ñaàu tö nöôùc ngoaøi. Tuy nhieân söï tham gia cuûa caùc ñôn vò tö nhaân trong lónh vöïc ngaøy gia taêng, tính töø naêm 2002 ñaõ taêng gaáp 3 laàn vaø töø naêm 2003 ñeán naêm 2004 taêng gaáp ñoâi (Xem baûng 11). Baûng 11. Giaù trò saûn xuaát cuûa ngaønh xaây döïng theo giaù hieän haønh (trieäu ñoàng). Giaù trò saûn xuaát cuûa ngaønh xaây döïng 2002 2003 2004 1. Nhaø nöôùc 125.472 172.615 275.974 - Trung öông 125.241 172.325 275.562 - Ñòa phöông 231 290 412 2. taäp theå 300 560 3. caù theå, tieåu chuû 124.230 321.156 451.368 4. Tö nhaân 124 321 608 (Nguoàn : Nieân giaùm Thoáng keâ Tænh Quaûng Ngaõi 2004) II.3. QUY HOAÏCH PHAÙT TRIEÃN KINH TEÁ XAÕ HOÄI THAØNH PHOÁ QUAÛNG NGAÕI ÑEÁN NAÊM 2010 VAØ ÑÒNH HÖÔÙNG 2020. II.3.1. Kinh teá - Khai thaùc toái ña vaø coù hieäu quaû nguoàn noäi löïc, thu huùt caùc nguoàn noäi löïc beân ngoaøi ñeå phaùt trieån kinh teá vôùi toác ñoä nhanh vaø beàn vöõng, thöïc hieän hoäi nhaäp vaø caïnh tranh coù hieäu quaû. Ñeán naêm 2020, TP. Quaûng Ngaõi trôû thaønh thaønh phoá phaùt trieån beàn vöõng, giöõ vöõng kinh teá, chính trò, cuõng coá an ninh quoác phoøng. - Chuyeån dòch maïnh cô caáu kinh teá theo höôùng taêng tyû troïng ngaønh coâng nghieäp, thöông maïi vaø dòch vu. Taäp trung phaùt trieån coâng nghieäp thöông maïi vaø dòch vuï theo höôùng saûn xuaát phuïc vuï cho xuaát khaåu, ñaåy maïnh phaùt trieån ngaønh du lòch, coâng nghieäp söû duïng nguyeân lieäu cuûa ñòa phöông vaø caùc huyeän laân caän. - Ñaàu tö coù troïng ñieåm moät soá ñòa baøn ñoäng löïc nhö phöôøng Traàn Höng Ñaïo, Nguyeãn Nghieâm, Traàn Phuù laø nhöõng phöôøng coù theå taäp trung phaùt trieån ña ngaønh, taäp trung nghieân cöùu khoa hoïc, ñaøo taïo nhaân löïc phuïc vuï phaùt trieån kinh teá cuûa Thaønh phoá. - Naâng cao chaát löôïng nguoàn nhaân löïc, thu huùt nguoàn nhaân löïc chaát löôïng cao töø beân ngoaøi, chuù yù coâng taùc ñaøo taïo nhaát laø ñaøo taïo ñoäi nguõ coâng chöùc, coâng nhaân vaø lao ñoäng kyõ thuaät, ñoäi nguõ chuyeân gia gioûi veà coâng ngheä vaø quaûn lyù, ñoäi nguõ caùc doanh nhaân. - Gaén taêng tröôûng kinh teá vôùi coâng baèng xaõ hoäi, giaûm cheânh leäch giöõa möùc soáng taàng lôùp daân cö, giöõa thaønh thò vaø noâng thoân. Taäp trung phaùt trieån caùc vuøng coù tieàm naêng veà maët kinh teá, vuøng chöa phaùt trieån, giaûi quyeát cô sôû haï taàng nhaèm taïo thuaän lôïi cho vieäc vaän chuyeån haøng hoaù cuõng nhö giaûm gaàn giöõa thaønh thò vaø noâng thoân. - Gaén phaùt trieån kinh teá vôùi baûo veä moâi tröôøng, keát hôïp chaët cheõ giöõa phaùt trieån kinh teá vôùi cuûng coá quoác phoøng, an ninh chính trò treân töøng ñòa baøn, xaây döïng khoái ñaïi ñoaøn keát caùc daân toäc. (1). Caùc muïc tieâu chieán löôïc neâu treân ñöôïc theå hieän qua caùc chæ tieâu lôùn sau ñaây : - Ñaït toác ñoä taêng tröôûng GDP töø14% ñeán 15%/ naêm trong giai ñoaïn 2006 – 2010; töø 17% - 18%/naêm trong giai ñoaïn 2011 – 2015 vaø töø 19% ñeán 21%/naêm trong giai ñoaïn 2016 – 2020. - GDP bình quaân ñaàu ngöôøi ñaït 406 USD naêm 2005, taêng leân khoaûng 950 USD vaøo naêm 2010, vöôït qua möùc thu nhaäp thaáp vaøo khoaûng naêm 2011, ñaït khoaûng 1400USD vaøo naêm 2015 vaø khoaûng 2100USD vaøo naêm 2020. - Maät ñoä ñöôøng oâ toâ ñaït 2 – 2,5km/km2; maät ñoä ñieän thoaïi ñaït 15maùy/100daân; tyû leä ñieän khí hoùa ñaït 100%; tyû leä daân caùc phöôøng ñöôïc cung caáp nöôùc taäp trung laø 100%, daân caùc xaõ laø 100% vaøo naêm 2020. - Phoå caäp trung hoïc cô sôû treân toaøn thaønh vaøo naêm 2010 tieán ñeán phoå caäp trung hoïc phoå thoâng tröôùc naêm 2015. Töø naêm 2010 TP coù 100% giaùo vieân ñaït tieâu chuaån, treân 75% toång soá lao ñoäng ñöôïc ñaøo taïo, phaán ñaáu 100% caùn boä caùc caáp toát nghieäp cao ñaúng vaø ñaïi hoïc. Naêm 2005 coù 100 tröôøng ñaït chuaån quoác gia. Xaây döïng môùi heä thoáng ñaøo taïo töø tröôøng coâng nhaân kyõ thuaät, tröôøng Trung hoïc chuyeân nghieäp, tröôøng Cao ñaúng, tieán tôùi thaønh laäp thaønh laäp tröôøng ñaïi hoïc Phaïm Vaên Ñoàng. - Môû roäng vaø naâng caáp beänh vieän trung taâm TP, xaây döïng môùi caùc beänh vieän chuyeân khoa, beänh vieän phuï saûn, beänh vieän nhi, beänh vieän ña khoa, beänh vieän y hoïc daân toäc, trung taâm chaån ñoaùn vaø ñieàu trò kyõ thuaät cao, chænh trang naâng caáp vaø môû roäng heä thoáng cô sôû y teá caáp huyeän thò vaø phöôøng xaõ, taêng cöôøng caùn boä y teá. - Xaây döïng môùi vaø taêng cöôøng heä thoáng cô sôû trung taâm vaên hoùa – nhaø truyeàn thoáng – thö vieän – phaùt thanh truyeàn hình – theå duïc theå thao, phaán ñaáu ñeán naêm 2020 ñaït treân 97% gia ñình vaên hoùa vaø treân 90% phöôøng xaõ ñaït danh hieäu vaø tieâu chuaån vaên hoùa. Hoä ngheøo ñeán naêm 2020 theo tieâu chuaån môùi chæ coøn döôùi 3%. (2). Coâng nghieäp –Tieåu thuû coâng nghieäp. - Veà ñònh höôùng chung, coâng nghieäp – tieåu thuû coâng nghieäp seõ laø ñaàu taøu phaùt trieån vaø coâng nghieäp hoaù – hieän ñaïi hoaù cuûa TP, traùch nhieäm phuïc vuï saûn xuaát noâng nghieäp vaø cheá bieán phaàn lôùn noâng ngö suùc saûn thu hoaïch cuûa TP vaø moät soá huyeän Tö Nghóa, Sôn Tònh, Bình Sôn, Moä Ñöùc, Ñöùc Phoå, goùp phaàn cho xuaát khaåu, phuïc vuï cho nhu caàu tieâu duøng trong TP, ñoàng thôøi traùch nhieäm taïo coâng aên vieäc laøm vöõng chaéc cho lao ñoäng. Veà ñònh höôùng cuï theå. + Töø naêm 2006 ñeán naêm 2010. - Saép xeáp, cuûng coá caùc cô sôû saûn xuaát kinh doanh hieän coù. - Thaønh laäp toå khuyeán coâng ñeå höôùng daãn, phoå bieán caùc thieát bò vaø coâng ngheä môùi, töøng böôùc ñoåi môùi trang thieát bò vaø coâng ngheä cho caùc cô sôû saûn xuaát. - Thieát laäp caùc döï aùn ñaàu tö troïng ñieåm, taêng cöôøng coå ñoäng ñaàu tö. - Xaây döïng vaø quaûng baù caùc thöông hieäu maïnh. - Vaän duïng thaønh laäp caùc toå hôïp taùc hoaëc hôïp taùc xaõ caùc ngheà thuû coâng truyeàn thoáng. - Quan troïng nhaát laø xaây döïng cô cheá chính saùch vaø caûi thieän moâi tröôøng ñaàu tö nhaèm thu huùt ñaàu tö trong nöôùc vaø ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi vaøo caùc döï aùn lôùn, coù tính chaát ñoøn baåy phaùt trieån coâng nghieäp cuûa haønh phoá. + Töø 2011 ñeán 2020 - Taäp trung xaây döïng hoaøn chænh caùc khu, cuïm coâng nghieäp, trung taâm coâng nghieäp – tieåu thuû coâng nghieäp. - Tieán haønh ñaàu tö nhanh hoaøn chænh caùc khu cuïm trung taâm coâng nghieäp – tieåu thuû coâng nghieäp. - Ñaët troïng taâm ñaàu tö vaøo caùc coâng nghieäp cheá bieán noâng ngö suùc saûn kyõ thuaät cao, coù giaù trò xuaát khaåu vaø ñoàng thôøi phaùt trieån caùc coâng nghieäp söû duïng nhieàu lao ñoäng ñeå tieáp nhaän lao ñoäng töø noâng nghieäp sang. (3). Du lòch Ngaønh du lòch cuûa TP ñaët troïng taâm vaøo caùc haïng muïc : - Toân taïo, tu boå vaø baûo toàn caùc ñieåm di tích lòch söû, caùc ñieåm du lòch hieän coù, tieán haønh xaây döïng hoaøn chænh caùc khu du lòch sinh thaùi, khu vui chôi giaûi trí toång hôïp. - Khuyeán khích tö nhaân ñaàu tö vaøo laõnh vöïc khaùch saïn, nhaø haøng, caùc shop mua saém, caùc phöông tieän vaän chuyeån. - Löôïng khaùch du lòch döï kieán taêng töø khoaûng 20000 ngöôøi hieän nay leân 30.300ngöôøi naêm 2010, 35.000ngöôøi naêm 2015 vaø 50.000 ngöôøi naêm 2020, Ña daïng hoaù caùc saûn phaåm du lòch nhö sinh thaùi, nghó döôõng, hoäi nghò, hoäi thaûo, tham quan, theå thao, nghieân cöùu, vaên hoaù… gaén lieàn vôùi toân taïo caùc khu baûo toàn, caùc khu danh lam thaéng caûnh, di tích lòch söû. (4).  Thöông maïi – dòch vuï - xuaát nhaäp khaåu. Phaùt trieån ñeán naêm 2010 giaù trò haøng hoùa taêng gaáp 2 laàn. Toác ñoä taêng tröôûng haøng naêm ñaït 20 – 22%, thôøi kyø 2010 – 2020, toác ñoä taêng tröôûng oån ñònh khoaûng 18 – 20%. - Toång möùc baùn leû haøng hoaù vaø dòch vuï 2005-2010 taêng 18% vaø 2010-2020 taêng 22%. - Khoái löôïng vaän chuyeån haøng hoaù naêm 2005-2010 taêng 6%, giai ñoaïn 2010-2020 taêng 10%. - Soá ñieän thoaïi bình quaân/100 daân töø naêm 2005-2010 laø 10maùy/100daân vaø giai ñoaïn 2010-2020 taêng leân 15 maùy/100 daân. - Kim ngaïch xuaát khaåu naêm 2005- 2010 laø 10 trieäu USD/naêm, ñeán naêm 2010-2020 taêng 25 trieäu USD/naêm. -Kim ngaïch nhaäp khaåu giai ñoaïn 2005-2010 taïng leân 9 trieäu USD/naêm vaû giai ñoaïn 2010 – 2020 laø 22 trieäu USD/naêm. - Ña daïng hoaù caùc loaïi hình thöông maïi, xuaát nhaäp khaåu. Khuyeán khích thaønh phaàn thöông maïi tö nhaân phaùt trieån caû ba caáp ( tuï ñieåm thöông maïi, cuïm thöông maïi, trung taâm thöông maïi) ñaàu tö naâng caáp heä thoáng chôï, caùc sieâu thò, caùc kho, baõi chöùa nhaèm phuïc vuï cho vieäc xu nhaäp khaåu. II.3.2. Xaõ hoäi Naâng cao chaát löôïng nguoàn lao ñoäng, giaûi quyeát vieäc laøm, giaûm tyû leä thaát nghieäp. Hoaøn thaønh coâng taùc xoaù ñoùi giaûm ngheøo, oån ñònh xaõ hoäi ñeå phaùt trieån kinh teá. - Ñaåy maïnh hoaït ñoäng caùc chöông trình quoác gia veà vaên hoaù, naâng cao chaát löôïng giaùo duïc. Xaõ hoäi hoaù giaùo duïc, taêng cöôøng ñaàu tö tröôøng lôùp, ña daïng hoaù caùc loaïi hình ñaøo taïo. - Chuù troïng coâng taùc khaùm chöõa beänh cho nhaân daân vaø tieâm phoøng vecxin theo ñònh kyø. - Phaán ñaáu tyû leä lao ñoäng qua ñaøo taïo khoaûng 30 – 35%, giaûm tyû leä thaát nghieäp thaønh thò xuoáng coøn döôùi 5%, taêng tyû leä söû duïng thôøi gian lao ñoäng ôû noâng thoân leân 80 – 85%. (1). Daân soâ vaø lao ñoäng - Giaûm tyû leä taêng daân soá, tyû leä taêng töï nhieân coøn 1,13%, haïn cheá taêng cô hoïc. Gaén vôùi quaù trình ñoâ thò hoaù vôùi chuyeån dòch cô caáu lao ñoäng noâng thoân, chuù troïng naâng cao chaát löôïng daân soá, nguoàn nhaân löïc, môû roäng ñaøo taïo ngheà nhaèm naâng cao tyû leä lao ñoäng qua ñaøo taïo laø 30 -35% naêm 2010. - Tieáp tuïc thöïc hieän xoaù giaûm ngheøo vaø caùc chính saùch veà xaõ hoäi, ñeán naêm 2010 khoâng coøn hoä ñoùi vaø tyû leä ngheøo xuoáng döôùi 5%. Naâng daàn möùc soâùng cuûa caùc hoä ñaõ thoaùt ngheøo, traùnh tình traïng taùi ngheøo. (2). Giaùo duïc - Taêng cöôøng cô sôû vaät chaát cho giaùo duïc, naâng cao chaát löôïng daäy vaø hoïc. Ñaûm baûo ñaùp öùng ñuû soá löôïng caø chaát löôïng giaùo vieân, cuõng coá naâng cao chaát löôïng giaùo duïc ôû caùc vuøng noâng thoân. - Ñeán naêm 2010 phaûi coù 100% soá phöôøng, xaõ coù tröôøng maàn non vaø ít nhaát moät tröôøng trung hoïc cô sôû hoaøn chænh, phaùt trieån daàn caùc tröôøng trung hoïc phoå thoâng ôû caùc phöôøng xaõ. - Xaõ hoäi hoaù giaùo duïc, khuyeán kích phaùt trieån caùc tröôøng ngoaøi coâng laäp. Ñeán naêm 2010, ñaït 50% soá tröôøng ngoaøi coâng laäp taïi caùc ñòa baøn thuaän lôïi. - Phaùt trieån caùc tröôøng daäy ngheà, môû roäng trung taâm ngoaïi ngöõ vaø tin hoïc. Naâng cao soá trung taâm giaùo duïc thöôøng xuyeân, coá gaén hoaøn thaønh tröôøng ñaïi hoïc Phaïm Vaên Ñoàng, môû roäng trung taâm höôùng nghieäp vaø daäy ngheà. (3).Y teá - Xaõ hoâïi hoaù söï nghieäp y teá vaø chaêm soùc söùc khoeû nhaân daân. Naâng cao soá baùc só, y taù taïi caùc trung taâm y teá phöôøng, xaõ, ñöa vaøo hoaït ñoäng beänh vieän ña khoa cuûa thaønh phoá vaøo naêm 2008, trang bò cô sôû vaät chaát vaø trang thieát bò phuø hôïp vôùi nhu caàu khaùm chöõa beänh, caùc trung taâm y teá hoaøn thaønh cô baûn hoaøn thieän cô sôû vaät chaát, ñaït tieâu chuaån cuûa Boä Y teá. - Khoâng ngöøng naâng cao theå löïc vaø giaûm tyû leä maét beänh cho nhaân daân. Môû roäng vaø naâng cao chaát löôïng chaêm soùc baø meï, treû em, thöïc hieän chöông trình tieâm chuûng môû roäng, phoøng choáng suy dinh döôõng, keá hoaïch hoaù gia ñình. (4). Baûo veä moâi tröôøng. Baûo toàn, söû duïng hôïp lyù caùc nguoàn taøi nguyeân thieân nhieân. Baûo veä ña daïng sinh hoïc. Phoøng ngöøa coù hieäu quaû oâ nhieãm moâi tröôøng do caùc hoaït ñoäng phaùt trieån kinh teá – xaõ hoäi gaây ra. Caûi thieän moâi chaát löôïng moâi tröôøng, ñaûm baûo nguoàn nöôùc hôïp veä sinh, thu gom 97% raùc thaûi sinh hoïct xöû lyù 100% chaát thaûi raén nguy haïi vaø chaát thaûi y teá Hoaøn thieän heä thoáng cô cheá, chính saùch quaûn lyù yeáu toá moâi tröôøng. Kieåm soaùt oâ nhieãm trong saûn xuaát cuõng nhö trong vieäc söû duïng taøi nguyeân thieân nhieân. II.3.3. Cô sôû haï taàng. (1). Maïng löôùi giao thoâng. - Heä thoáng ñöôøng ñoâ thò seõ ñöôïc môû roäng, naâng caáp, xaây döïng môùi tuyø theo söï phaùt trieån cuûa thaønh phoá. - Heä thoáng ñöôøng caùc phöôøng, xaõ caàn naâng caáp hoaëc môû môùi ñeå ñöa giao thoâng boä vaøo caùc tuyeán, khu daân cö. - Caàn trieån khai nhanh heä thoáng giao thoâng xe buyùt trong khaép caùc tuyeán trong thaønh phoá vaø môû roäng caùc tuyeán noái lieàn vôùi caùc huyeän, nhaèm thuaän cho vieäc ñi laïi vaø vaän chuyeån haøng hoaù thuùc ñaåy söï phaùt trieån kinh teá. - Ñaåy maïnh phaùt trieån heä thoáng giao thoâng noâng thoân, ñeán 2010 taát caû caùc ñöôøng noâng thoân ñaït 30% maët ñöôøng thaûm beâ toâng hoaëc laùng nhöïa, taát caû caàu coáng ñöôïc kieân coá hoaù. (2). Caáp ñieän - Phoái hôïp vôùi caùc boä ngaønh vaø Toång coâng ty Ñieän löïc cuûa TP xaây döïng ñöôøng daây 5000KV Pleiku – Dung Quaát - Ñaø Naüng vôùi caùc haïng möïc chính laø: xaây döïng ñöôøng xaây 500KV Pleiku – Dung Quaát daøi 285km. - Ñeán naêm 2010 coù 100% soá hoä duøng ñieän. Ñieän naêng tieâu thuï bình quaân ñaàu ngöôøi naêm 2010 ñaït 250 Kwh. (3). Caáp thoaùt nöôùc - Xaây döïng heä thoáng caáp nöôùc cho TP. Quaûng Ngaõi giai ñoaïn 2 töø 10.000m3/ngaøy leân .20.000m3/ ngaøy vaø 30.000m3/ngaøy. Cung caáp nöôùc saïch cho caùc huyeän mieàn nuùi, caùc thò traán laân caän. - Phaán ñaáu ñeán naêm 2010 ñaït 100% soá hoä gia ñình ñöôïc söû nöôùc saïch hôïp veä sinh. - Caûi taïo, xaây döng heä thoáng caùc ñöôøng oáng vaø keânh möông caùc ñöôøng oáng. Xaây döïng heä thoáng thoaùt nöôùc thaûi sinh hoaït vaø nöôùc möa rieâng. Xaây döïng caùc traïm bôm tieâu nöôùc, xaây döïng caùc traïm xöû lyù nöôùc thaûi coâng nghieäp, beänh vieän, ñaûm baûo 90% caùc phöôøng xaõ coù heä thoáng thoaùt nöôùc. Chöông III HIEÄN TRAÏNG MOÂI TRÖÔØNG CUÛA THAØNH PHOÁ QUAÛNG NGAÕI III.1. HIEÄN TRAÏNG MOÂI TRÖÔØNG KHOÂNG KHÍ CUÛA THAØNH PHOÁ QUAÛNG NGAÕI. III.1.1. Hieän traïng moâi tröôøng khí thaûi sinh hoaït ñoâ thò Chaát löôïng khoâng khí ñoâ thò TP. Quaûng Ngaõi coù daáu hieäu oâ nhieãm nheï, trong ñoù chæ tieâu buïi vöôït chæ tieâu laø buïi lô löûng, ñoä oàn vöôït chæ tieâu khoâng ñaùng keå, haàu nhö caùc thoâng soá ñeàu naèm trong tieâu chuaån cho pheùp. nguyeân nhaân laøm taêng noàng ñoä buïi trong khoâng khí ñoâ thò laø do khí thaûi sinh ra töø caùc hoaït ñoäng xaây döïng, buïi phaùt sinh töø ñöôøng giao… Keát quaû phaân tích moâi tröôøng khí thaûi sinh hoaït ñoâ thò moät soá ñieåm (xem baûng 12) nhö sau: + Giao ñöôøng Traùnh Ñoâng - Leâ Thaùnh Toân. Theo keát quaû quan traéc chæ tieâu buïi vöôït tieâu chuaån cho pheùp 3 ñôït trong toång soá 5 ñôït quan traéc töø 1,4 ñeán 4,7 laàn. Caùc giaù trò coøn laïi ñeàu khoâng vöôït tieâu chuaån cho pheùp. + Ngaõ tö Quang Trung – Leâ lôïi – Leâ Thaùnh Toân. Theo keát quaû quan traéc chæ tieâu buïi vöôït tieâu chuaån cho pheùp 1 ñôït trong toång soá 5 ñôït quan traéc, caùc giaù trò coøn laïi ñeàu khoâng vöôït tieâu chuaån cho pheùp. Giaù trò SO2 vaø Chì coù xu höôùng giaûm daàn qua caùc ñôït quan traéc. + Ngaõ tö Quang Trung – hai Baø Tröng – Baø trieäu. Theo keát quaû quan traéc cho thaáy chæ tieâu buïi vöôït tieâu chuaån vaøo muøa khoâ naêm 2002 vaø naêm 2003, chæ tieâu chì vaø SO2 coù xu höôùng giaûm qua caùc naêm quan traéc. Caùc giaù trò khaùc ñeàu ñaït tieâu chuaån cho pheùp. + Giao ñöôøng Traùnh Ñoâng – Baø Trieäu. Theo keát quaû quan traéc cho thaáy, chæ tieâu buïi vöôït tieâu chuaån vaøo muøa khoâ naêm 2002 vaø naêm 2003 , chæ tieâu chì vaø SO2 coù xu höôùng giaûm qua caùc naêm quan traéc. Caùc giaù trò khaùc ñeàu ñaït tieâu chuaån cho pheùp. Baûng 12: Keát quaû quan traéc taïi ñòa ñieåm quan traéc: Ngaõ tö Quang trung - Hai Baø Tröng - Baø Trieäu; toaï ñoä kinh ñoä: 108048’107 vó ñoä : 15007’969 STT Thoâng soá Ñôn vò ño Keát quaû ño TCVN 5937 – 1996 2002 2003 2004 1 Nhieät ñoä 0C 41 23,2 34 31,8 30,4 - 2 Ñoä aåm % 39,6 77 78 66,7 65,8 - 3 Buïi toång mg/m3 1,55 0,12 2,5 0,17 0,12 0,3 4 CO mg/m3 3,26 1,25 2 3,46 0,37 40 5 SO2 mg/m3 0,065 0,015 0,003 0,027 0,008 0,5 6 Pb mg/m3 1,9.10-3 1,8.10-3 KPH 1,3.10-3 1,2.10-3 0,005 7 NO2 mg/m3 0,041 0,075 0,02 0,4 (Nguoàn : Baùo caùo hieän traïng moâi tröôøng Tænh Quaûng Ngaõi naêm 2005) III.1.2. Hieän traïng moâi tröôøng khí thaûi giao thoâng. Nhìn chung trong naêm qua giao thoâng vaän taûi coù nhieàu chuyeån bieán, ñaõ ñöôïc quan taâm ñaàu tö caûi taïo ñaùp öùng nhu caàu phuïc vuï saûn xuaát vaø ñi laïi cuûa nhaân daân, trong tæ leä ñöôøng nhöïa vaø ñöôøng beâ toâng vaãn coøn thaáp, coù nhieàu nôi bò hö hoûng xuoáng caáp, giao thoâng thuûy chöa ñöôïc chuù troïng. Tình traïng xe gaén maùy taêng nhanh gaây aùp löïc lôùn trong giao thoâng, laøm cho coâng taùc an toaøn giao thoâng gaëp phaûi khoù khaên. Hoaït ñoäng giao thoâng vaän taûi gia taêng cuõng gaây aùp löïc khoâng nhoû ñoái vôùi moâi tröôøng. ÔÛ trung taâm ñoâ thò vaán ñeà oâ nhieãm buïi laø chuû yeáu, möùc oâ nhieãm buïi caøng gia taêng khi phong traøo laøm ñöôøng giao thoâng vaø chænh trang ñoâ thò ñang dieãn ra treân ñòa baøn thaønh phoá (Xem baûng 13). Vuøng oâ nhieãm buïi traàm troïng nhaát laø ôû caùc ñoaïn ñöôøng ñang thi coâng, caùc beán xe, ôû caùc truïc giao thoâng troïng ñieåm, nhaát laø vaøo muøa khoâ. Beân caïnh ñoù coøn coù nguoàn oâ nhieãm do khoùi thaûi cuûa caùc xe löu thoâng treân ñöôøng, maät ñoä xe löu thoâng cao, taûi löôïng oâ nhieãm caùc chaát thaûi caøng cao. Keát quaû ño ñaïc chaát löôïng khoâng khí taïi caùc nuùt giao thoâng ño ñöôïc nhö sau. Baûng 13: Keát quaû phaân tích maãu khí taïi khu vöïc beán xe môùi: toïa ñoä kinh ñoä :108048’ 87 Vó ñoä : 150 06’ 976. STT Thoâng soá Ñôn vò ño Keát quaû ño TCVN 5937–1996 2002 2003 2004 1 Nhieät ñoä 0C 39,5 23,9 35 30,2 31 - 2 Ñoä aåm % 50,2 76,5 75 72,5 66 - 3 Buïi toång mg/m3 0,42 0,02 1,4 0,27 0,51 0,3 4 CO mg/m3 5,46 1,15 1 3,25 2,19 40 5 SO2 mg/m3 0,035 0,014 0,001 0,023 0,019 0,5 6 Pb mg/m3 2,5.10-3 1,5.10-3 KPH 1,0.10-3 1,0.10-3 0,005 7 NO2 mg/m3 0,030 KPH 0,01 0,4 (Nguoàn: Baùo caùo hieän traïng moâi tröôøng Tænh Quaûng Ngaõi naêm 2005) III.1.3. Hieän traïng moâi tröôøng khí thaûi coâng nghieäp. Trong nhöng naêm trôû laïi ñaây caùc hoaït ñoäng coâng nghieäp , tieâu thuû coâng nghieäp, ôû TP. Quaûng Ngaõi phaùt trieån maïnh meõ caû veà soá löôïng laãn quy moâ. do vaäy möùc ñoä oâ nhieãm khoâng khí taïi caùc khu vöïc naøy ñang coù chieàu höôùng gia taêng, tuy nhieân vieäc giaùm saùt moâi tröôøng taïi caùc khu coâng nghieäp ñöôïc quan taâm ñuùng möùc neân möùc ñoä oâ nhieãm khoâng khí trong moâi tröôøng lao ñoäng khoâng ñaùng keå. Tuy nhieân moät soá xí nghieäp, cô sôû saûn xuaát naèm giöõa khu vöïc daân cö cho neân noàng ñoä moät soá chaát oâ nhieãm nhö buïi, NO2, SO2,.. Cao hôn möùc ñoä cho pheùp. veà noàng ñoä oâ nhieãm khoâng khí thaûi ôû caùc KCN, CCN cuõng ñöôïc xaùc ñònh theo caùc thoâng soá vaø heä soá oâ nhieãm thöïc nghieäm nhö sau. Baûng caùc thoâng soá vaø heä soá oâ nhieãm thöïc nghieäm veà heä soá oâ nhieãm khí thaûi ôû caùc KCN, CCN cuûa TP. Quaûng Ngaõi nhö baûng 14. Baûng 14 : Heä soá oâ nhieãm khí thaûi taïi caùc KCN. CCN (kg/ha/ngaøy) Buïi SO2 NO2 CO THC 8,18 78,27 5,11 2,42 0,66 (Nguoàn : Theo caùc nhaø qui hoaïch) Qua baûng 14 coù theå xaùc ñònh taûi löôïng oâ nhieãm khí thaûi ôû caùc KCN cuûa TP. Quaûng Ngaõi nhö baûng 15 döôùi ñaây. Baûng15. Hieän traïng taûi löôïng oâ nhieãm khí thaûi caùc KCN, CCN TP. Quaûng Ngaõi. Teân KCN, CNN Dieän tích(ha) Heä soá laáp ñaày (%) Taûi löôïng oâ nhieãm( kg/ngaøy) Buïi SO2 NO2 CO THC Quaûng Phuù 100 90 810 7380 513 288 72 Nghóa Loâ 30 30 81 738 51.3 28.8 7,2 Ñoàng Baøu Coû 14 20 25,2 229,6 15,96 8,96 2,24 Toång 144 916,2 8347,6 580,26 325,76 81,44 Keát quaû quan traéc nhaø maùy cô khí vaø xaây laép An Ngaõi cho thaáy chæ tieâu buïi vöôït tieâu chuaån vaøo naêm 2003, caùc chæ tieâu coøn laïi ñeàu naèm trong khoaûng giaù trò cho pheùp cuûa tieâu chuaån. Giaù trò SO2 vaø chì coù xu höôùng giaûm qua caùc naêm quan traéc (Baûng 16). Baûng 16: Keát quaû phaân tích moâi tröôøng khoâng khí tröôùc coång coâng ty ñöôøng Quaûng Ngaõi.Toaï ñoä kinh ñoä: 108046’ Vó ñoä 15007’562. STT Thoâng soá Ñôn vò ño Keát quaû ño TCVN 5937 – 1996 2002 2003 2004 1 Nhieät ñoä 0C 33,6 29,2 34,5 32,6 32,6 - 2 Ñoä aåm % 50 66,7 76 59,8 64,7 - 3 Buïi toång mg/m3 0,13 0,02 0,1 0,15 0,08 0,3 4 CO mg/m3 2,23 2,8 1 1,34 0,73 40 5 SO2 mg/m3 0,035 KPH 0,001 0,022 0,008 0,5 6 Pb mg/m3 0,5.10-3 KPH 0,0001 KPH KPH 0,005 7 NO2 mg/m3 0,010 KPH 0,01 0,4 (Nguoàn : Baùo caùo hieän traïng moâi tröôøng Tænh QN naêm 2005) III.1.4.Ñaùnh giaù chaát löôïngmoâi tröôøng khoâng khí. Moâi tröôøng khoâng khí TP. Quaûng Ngaõi nhìn chung maáy naêm qua dieãn bieán toát, coù daáu hieäu cuûa söï oâ nhieãm ôû möùc ñoä nheï. Tuy nhieân, trong taát caû nhöõng chæ tieâu quan traéc buïi laø moät chæ tieâu thöôøng vöôït tieâu chuaån. Ñaây laø vaán ñeà caàn quan taâm nhaèm caûi thieän chaát löôïng moâi tröôøng trong nhöõng naêm saép tôùi. Nguyeân nhaân cuûa söï oâ nhieãm naøy coù theå laø do söï taêng nhanh trong xaây döïng trong nhöõng naêm qua, beân caïnh ñoù laø toát ñoä ñoâ thò hoaù laøm taêng nhanh löôïng xe coä löu thoâng treân ñöôøng. Trong nhöõng ñieåm vöôït tieâu chuaån cho pheùp veà buïi ña soá laø nhöõng ñieåm naèm taïi caùc giao loä cuûa nhöõng tuyeán ñöôøng lôùn trong TP Quaûng Ngaõi. Ñeå caûi thieän tình hình trong nhöõng naêm saép tôùi coù theå aùp duïng caùc bieän phaùp nhö taêng löôïng caây xanh trong TP, phun nöôùc treân maët ñöôøng vaøo nhöõng giôø cao ñieåm nhaèm giaûm löôïng buïi treân ñöôøng, naâng cao yù thöùc cuûa nhöõng ngöôøi daân vaø coù nhöõng quy ñònh cuï theå._.äp caàn phaûi ñaët cuoái höôùng gioù, xung quanh khu coâng nghieäp coù vaønh ñai caây xanh gaén vôùi khu daân cö vaø khu ñoâ thò khaùc. - Caùc nhaø maùy caàn phaûi xaây döïng heä thoáng oâ nhieãm khoâng khí vaø ñaët oáng khoùi phaûi ñaït tieâu chuaån so vôùi qui ñònh. - Taêng cöôøng coâng taùc thanh tra vaø coù nhöõng bieän phaùp xöû phaït kòp thôøi ñeå baûo veä moâi tröôøng ôû caùc khu coâng nghieäp ñöôïc toát hôn. - Xaây döïng traïm quan traéc moâi tröôøng khoâng khí cho caùc khu coâng nghieäp. - Xaây döïng haønh lan phaùp lyù quaûn lyù khí thaûi khu coâng nghieäp, aùp duïng caùc bieän phaùp nhö ngöôøi gaây oâ nhieãm phaûi traû tieàn vaø tieán haønh thu leä phí khí thaûi. V.2.5.Caùc chöông trình xöû lyù vaø giaûm thieåu oâ nhieãm chaát thaûi raén ñoâ thò - Ñeán naêm 2020 seõ ñaït tæ leä thu gom raùc ñoâ thò laø 97%. - Ñaàu tö theâm 6 xe taûi töø 3,6 taán ñeán 7 taán. - Xe chuyeân duïng 9 chieác, trong ñoù coù 5 chieác coù cng6 suaát 2,5 taán. 2 chieác coù taûi troïng 2,5 taán vaø 2 coù taûi troïng 7 taán. - Duïng cuï thoâ sô 180 xe keùo tay. - Soá caùn boä coâng nhaân vieân thuoäc Coâng ty Moâi tröôøng ñoâ thò laø 320 ngöôøi, trong ñoù soá lao ñoäng tröïc tieáp thu gom laø 280 ngöôøi. - Naâng caáp, caûi thieän ñieàu kieän moâi tröôøng caùc baõi raùc hieän coù cuûa huyeän Nghóa haønh vaø taêng dieän tích leân 20ha vaø naêm 2015 vaø 30ha vaøo naêm 2020. - Ñaàu tö xaây döïng baõi choân laáp chaát thaûi raén rieâng cho Thaønh phoá. - Caùc baõi choân laáp phaûi thöôøng xuyeân phun thuoác khöû muøi, vaø heä thoáng xöû lyù nöôùc roø ró. -Ñaàu tö xaây döïng nhaø maùy xöû lyù raùc thaûi vaø raùc y teá cho beänh vieän, caùc traïm y teá (ñaëc bieät laø traïm y teá Nghóa Chaùnh) - Aùp duïng tieán boä coâng ngheä trong xöû lyù, taùi cheá raùc, ñaëc bieät laø vieäc phaân loaïi raùc taïi nguoàn phaán ñaáu ñeán naêm 2012 Thaønh phoá phaûi thöïc hieän ñöôïc phaân loaïi raùc taïi nguoàn - Vaïch tuyeán maïng löôùi thu gom vaøo trong caùc heûm nhoû ôû caùc phöôøng, xaõ, thöôøng xuyeân höôûng öùng phong traøo veä sinh ñöôøng phoá vaø coù caùc bieän phaùp thu gom raùc thaûi treân möông Thaïch Nham vaø treân soâng Traø Khuùc. V.2.6.Caùc chöông trình xöû lyù vaø giaûm thieåu oâ nhieãm chaát thaûi raén coâng nghieäp. - Caàn phaûi ñaùnh giaù chính xaùc hieän traïng chaát thaûi raén coâng nghieäp hieän nay cuûa thaønh phoá , cuõng nhö trong 10 – 15 naêm tôùi vaø TP caàn phaûi laøm roõ caùc vaán ñeà sau. - Xaùc ñònh thaønh phaàn, tính chaát ñeå coù nhöõng bieän phaùp xöû lyù thích hôïp. - Caùc nguoàn phaùt sinh chaát thaûi raén tröôùc maét vaø laâu daøi ôû caùc khu coâng nghieäp. - Löôïng thaûi laø bao nhieâu, tröôùc maét vaø laâu daøi. - Xaùc ñònh thaønh phaàn vaø tính chaát cuûa raùc thaûi coâng nghieäp - Töø ñoù thaønh phoá caàn phaûi coù nhöõng giaûi phaùp quy hoaïch chieán löôïc vaø laäp keá hoaïch quaûn lyù chaát thaûi raén cho moâi tröôøng coâng nghieäp nhö: - Toå chöùc thu gom vaø phaân loaïi chaát thaûi raén taïi nguoàn. - Löïa choïn coâng ngheä xöû lyù ñoå thaûi chaát thaûi raén hôïp lyù + Choân laáp chaát thaûi raén. + Cheá bieán chaát thaûi raén höõu cô thaønh phaân compost. + Tieâu huyû chaát thaûi raén. Caùc khu coâng nghieäp khoâng coù ñieàu kieän thu gom xöû lyù chaát thaûi raên phaûi phoái hôïp vôùi coâng ty moâi tröôøng ño thò cuûa TP. Quaûng Ngaõi ñeå coù nhöõng phöông höôùng thu gom phuø hôïp. - Aùp duïng caùc bieän phaùp taùi cheá, taùi sinh trong saûn xuaát, taän duïng phaùi thaûi nhaèm giaûm kinh phí cho vieäc xöû lyù cuõng nhö trong saûn xuaát coâng nghieäp. V.2.7.Ñoái vôùi chaát thaûi nguy haïi. Ñoái vôùi chaát thaûi raén nguy haïi phaûi xöû lyù “töø noâi ñeán moà” nguyeân taéc naøy ñoøi hoûi phaûi coù moät boä tieâu chuaån, quy ñònh , yeâu caàu toaøn dieän, aùp duïng chovieäc quaûn lyù chaát thaûi nguy haïi töø ñieåm chaát thaûi nguy haïi phaùt sinh cho ñeán ñòa ñieåm huyû boû cuoái cuøng. Vì vaäy ñeå quaûn lyù toát chaát thaûi nguy haïi coâng nghieäp caàn coù caùc bieän phaùp sau ñaây: - Quaûn lyù nguoàn phaùt sinh. - Thu gom vaän chuyeån chaát thaûi nguy haïi rieâng vôùi chaát thaûi raén khaùc. - Xöû lyù vaø thaûi boû chaát thaûi nguy haïi. V.3.CHÖÔNG TRÌNH GIAÙO DUÏC VAØ NAÂNG CAO NHAÄN THÖÙC VEÀ MOÂI TRÖÔØNG. - Ñöa chöông trình baûo veä moâi tröôøng vaøo 100% caùc tröôøng hoïc. - ÖÙng duïng keát Quaû ñeà taøi” xaây döïng vaø trieån khai caùc giaûi phaùp giaùo duïc moâi tröôøng khaû khi vaøo chöông trình giaùo duïc phoå thoâng treân ñòa baøn TP. Quaûng Ngaõi” - Moãi tuaàn coù moät chöông trình phoùng söï treân tivi. - Caùc chi Ñoaøn, Hoäi treân Thaønh phoá ñaåy maïnh coâng taùc vaän ñoäng tuyeân truyeàn cho hoïc sinh vaø sinh vieân veà vaán ñeà baûo veä moâi tröôøng - Toå chöùc hoäi thaûo veà truyeàn thoâng moâi tröôøng (cho doanh nghieäp, caùn boä quaûn lyù caùc caáp. - Phaùt ñoäng caùc cuoäc thi tìm hieåu veà baûo veä moâi tröôøng treân caùc phöông tieän thoâng tin ñaïi chuùng (1 quyù/ laàn) -Xaây döïng maïng phoå bieán, naâng cao, ñoåi môùi nhaän thöùcù moâi tröôøng vôùi söï tham gia cuûa caùc ñoaøn theå, caùc sôû ban ngaønh, caùc doanh nghieäp, tuyeân truyeàn vaø cung caáp thoâng tin veà moâi tröôøng cho coäng ñoàng, thöïc hieän xaõ hoäi hoaù coâng taùc baûo veä moâi tröôøng, nhö quaàn chuùng tham gia caùc phong traøo Xanh – Saïch Ñeïp, VAC, VACR, cuøng caáp nöôùc saïch, veä sinh moâi tröôøng cho khaép phöôøng xaõ, gia ñình vaên hoaù môùi… - Taêng cöôøng naêng löïc nghieân cöùu khoa hoïc vaø phaùt trieån coâng ngheä veà baûo veä moâi tröôøng. - Giaûi quyeát haøi hoaø moái quan heä giöõa phaùt trieån kinh teá vôùi thöïc hieän tieán boä vaø coâng baèng xaõ hoäi vaø baûo veä moâi tröôøng V.4. MUÏC TIEÂU, NHIEÄM VUÏ VAØ CAÙC CHÖÔNG TRÌNH TAÊNG CÖÔØNG NAÊNG LÖÏC CÔ QUAN QUAÛN LYÙ (1). Muïc tieâu Giai ñoaïn 2006 -2010 Xaây döïng traïm quan traéc moâi tröôøng taïi caùc phöôøng, xaõ vaø trang bò ñuû ñeå giaùm saùt vaø thanh tra moâi tröôøng. Naâng tyû leä ñaàu tö baûo veä moâi tröôøng ñaït 1% GDP vaøo 2010 vaø 2% vaøo 2020 Moãi phöôøng, xaõ phaûi coù phoøng moâi tröôøng vôi soá löôïng caùn boä töø 2 – 3 ngöôøi. Giai ñoaïn 2010 -2015 Naâng tyû leä ñaàu tö baûo veä moâi tröôøng ñaït 1.5% GDP vaøo naêm 2015 Moãi phöôøng, xaõ phaûi coù phoøng moâi tröôøng vôi soá löôïng caùn boä töø 3 – 4ngöôøi. Toå chöùc cho nhaân söï thuoäc toå moâi tröôøng ôû caùc phöôøng tham gia caùc khoaù hoïc naâng cao kieán thöùc Giai ñoaïn 2015 -2020 Naâng tyû leä ñaàu tö baûo veä moâi tröôøng ñaït 2% GDP vaøo 2020 Moãi phöôøng, xaõ phaûi coù phoøng moâi tröôøng vôi soá löôïng caùn boä töø 4 – 5 ngöôøi. (2).Nhieäm vuï - Khaån tröông thöïc hieän vieäc phaân coâng, phaân caáp vaø giao nhieäm vuï cho caùc phöôøng quaûn lyù, toå chöùc löïc löôïng queùt doïn, thu gom raùc treân ñòa baøn cuûa phöôøng va khu phoá vaän chuyeån raùc ñeán ñòa ñieåm xöû lyù raùc cuûa TP, thöïc hieän töøng böôùc vieäc xaõ hoäi hoaù coâng taùc ñaàu tö vaø dòch vuï coâng coäng trong lónh vöïc veä sinh, moâi tröôøng quaän, caùc ñôn vò veä sinh moâi tröôøng quaän laøm nhieäm vuï xöû lyù raùc vaø quaûn lyù veà veä sinh moâi tröôøng treân ñòa baøn quaän. - Hieän ñaïi hoaù, cô giôùi hoaù vôùi trang bò ñaày ñuû xe maùy, thieát bò, öùng duïng coâng ngheä môùi, phuø hôïp trong vieäc xöû lyù raùc vaø thu gom, vaän chuyeån raùc, ñaûm baûo tieâu chuaån myõ quan vaø veä sinh. - Taêng cöôøng naêng löïc quaûn lyù naøh nöôùc veà moâi tröôøng phuø hôïp vôùi chöùc naêng, nhieäm vuï cuûa heä thoáng toå chöùc nhö taêng cöôøng nguoàn löïc veà nhaân löïc veà ñaàu tö cho caùc hoaït ñoäng quaûn lyù moâi tröôøng; chuù troïng kieåm soaùt oâ nhieãm vaø chaát thaûi, thanh tra heä thoáng quan traéc vaø phaân tích moâi tröôøng. - Naâng cao trình ñoä quaûn lyù cho caùn boä ñòa phöông. - Trieån khai caùc vaên baûn phaùp lyù vaø quaûn lyù moâi tröôøng taïi ñòa phöông. - TP caàn cöû nhieàu ñoaøn caùn boä tham gia caùc lôùp ñaøo taïo ngaén haïn, tham gia khaûo saùt chuyeân ñeà quaûn lyù vaø kyõ thuaät baûo veä moâi tröôøng ôû nöôùc ngoaøi theo thö môøi cuûa Boä khoa hoïc coâng ngheä vaø moâi tröôøng, boä keá hoaïch – ñaàu tö, cuûa caùc doang nghieäp coù voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi treân ñòa baøn TP, goùp phaàn naâng cao nhaän thöùc vaø naêng löïc chuyeân moân cho ñoäi nguû laøm coâng taùc cho Thaønh phoá. V.5.MUÏC TIEÂU VAØ NHIEÄM VUÏ CUÛA HÔÏP TAÙC QUOÁC TEÁ Moâi tröôøng ñoâ thò lieân quan chaët cheõ vôùi moâi tröôøng vuøng vaø toaøn caàu. Do ñoù, nguyeân nhaân cuûa söï BVMT trong caùc ñoâ thò ñöôïc gaén keát vôùi nguyeân nhaân BVMT trong vuøng vaø treân toaøn theá giôùi thoâng qua söï thöïc hieän caùc hoäi nghò quoác teá veà moâi tröôøng, caùc chöông trình song phöông vaø ña phöông veà BVMT. V.6.MUÏC TIEÂU, NHIEÄM VUÏ CUÛA KHOA HOÏC COÂNG NGHEÄ - Hoaït ñoäng BVMT seõ khoâng ñaït hieäu quaû neáu khoâng theo kòp toác ñoä phaùt trieån kinh teá – xaõ hoäi. Taêng cöôøng nghieân cöùu khoa hoïc vaø coâng ngheä moâi tröôøng. Söï nghieân cöùu khoa hoïc vaø kyõ thuaät cuõng taäp trung vaøo vieäc hình thaønh cô sôû ñeå ñaùnh giaù chính xaùc caùc tình traïng moâi tröôøng, cuõng nhö öùng duïng caùc coâng ngheä moâi tröôøng tieân tieán trong vieäc giaûi quyeát söï coá oâ nhieãm moâi tröôøng, caùc ruûi ro vaø suy thoaùi moâi tröôøng. V.7.CAÙC CHÖÔNG TRÌNH DÖÏ AÙN BAÛO VEÄ MOÂI TRÖÔØNG THAØNH PHOÁ QUAÛNG NGAÕI Nhieäm vuï chung baûo veä moâi tröôøng ôû TP. Quaûng Ngaõi ñeán naêm 2010 vaø taàm nhìn 2020. Ñöa coâng taùc baûo veä moâi tröôøng vaø phaùt trieån beàn vöõng thaønh moät noäi dung hoaït ñoäng quan troïng cuûa caùc ñoaøn theå, toå chöùc chính trò, toå chöùc xaõ hoäi ngheà nghieäp. Xaây döïng yù thöùc baûo veä moâi tröôøng vaø phaùt trieån beàn vöõng thaønh chuaån möïc ñaïo ñöùc cuûa coäng ñoàng trong thôøi kyø coâng nghieäp hoaù, hieän ñaïi hoaù ñaát nöôùc, cuõng coá vaø phaùt trieån maïnh meõ caùc phong traøo quaàn chuùng veà baûo veä moâi tröôøng vaø phaùt trieån beàn vöõng, tham gia tích cöïc chuû tröông chính saùch, keá hoaïch vaø bieän phaùp baûo veä moâi tröôøng. V.7.1 Taêng cöôøng coâng taùc ñaùnh giaù taùc ñoäng moâi tröôøng ñoái vôùi caùc döï aùn coâng nghieäp. - Ñoái vôùi khu coâng nghieäp hieän coù; caàn phaûi tieán haønh ñaùnh giaù taùc ñoäng moâi tröôøng, kieåm tra vaø xöû lyù kòp thôøi, nghieâm ngaët caùc tröôøng hôïp vi phaïm gaây oâ nhieãm moâi tröôøng. - Ñoái vôùi khu coâng nghieäp môùi hình thaønh: thöïc hieän kieåm soaùt vieäc gaây aûnh höôûng moâi tröôøng töø khaâu xaây döïng döï aùn ñaàu tö ñeán khi saûn xuaát, kinh doanh, ñaûm baûo phöông aùn xöû lyù moâi tröôøng cuûa töøng nhaø maùy gaén lieàn vôùi toaøn khu. - Keát hôïp quy hoaïch troàng caây xanh ôû caùc khu coâng nghieäp taäp trung. - TP. Quaûng Ngaõi caàn tieán haønh ñieàu tra ñaùnh giaù hieän traïng moâi tröôøng ñeå coù phöông aùn xöû lyù phuø hôïp töøng nôi, tích cöïc huy ñoäng nhieàu nguoàn voán ñeå thöïc hieän döï aùn xöû lyù chaát thaûi, öu tieân ñoái vôùi khu vöïc troïng ñieåm. V.7.2 Ñaåy maïnh aùp duïng caùc giaûi phaùp SXSH trong coâng nghieäp. Chöông trình saûn xuaát saïch hôn(SXSH) phuïc vuï yeâu caàu giaûm thieåu oâ nhieãm coâng nghieäp - tieåu thuû coâng nghieäp treân ñòa baøn Thaønh phoá. Hieän nay, chöa ñeán 1% trong soá haøng ngaøn doanh nghieäp taïi TP. Quaûng Ngaõi thöïc hieän SXSH ñeå giaûm thieåu oâ nhieãm moâi tröôøng. Trong khi ñoù, soá ñôn thö khieáu naïi cuûa ngöôøi daân veà moâi tröôøng laø raát nhieàu lieân quan ñeán vieäc oâ nhieãm ño saûn xuaát coâng nghieäp gaây ra. cho neân caàn phaûi tieán haønh caùc döï aùn veà SXSH nhaèm mang laïi hieäu quaû veà maët oâ nhieãm moâi tröôøng vaø coøn coù ñöôïc saûn phaåm coù chaát löôïng cao, giaûm thaát thoaùt nguyeân lieäu, tieát kieäm nhieân lieäu, haï giaù thaønh saûn phaåm. V.7.3 Ñaåy maïnh coâng taùc giaùm saùt moâi tröôøng taïi caùc doanh nghieäp. Taêng cöôøng caùn boä thanh tra moâi tröôøng ñeå trieån khai thöïc hieän nghò ñònh 611/998/NÑ-Cp cuûa Chính phuû veà coâng taùc thanh tra, kieåm tra treân lónh vöïc baûo veä moâi tröôøng. Tieán haønh thanh tra ñònh kyø, thanh tra ñoät xuaát caùc doanh nghieäp vaø coù bieän phaùp xöû phaït thoaû ñaùng ñoái vôùi doanh nghieäp gaây oâ nhieãm. “Xöû lyù trieät ñeå caùc cô sôû gaây oâ nhieãm moâi tröôøng nghieâm troïng”, thöïc hieän quyeát ñònh soá 64/2003/QÑ.TTg ngaøy 22/4/2003 cuûa Thuû töôùng Chính phuû. V.7.4. Hoå trôï doanh nghieäp thöïc hieän ISO 14001 vaø aùp duïng coâng ngheâ thaân thieän vôùi moâi tröôøng. -15% caùc cô sôû aùp duïng coâng ngheä ISO 14001. - 10% caùc doanh nghieäp phaûi aùp duïng coâng ngheä saïch, coâng ngheä thaân thieän vôùi moâi tröôøng. V.7.5. Xaây ñöïng heä thoáng quan traéc moâi tröôøng töï ñoäng vaø coá ñònh. Hoaøn thieän maïng löôùi quan traéc moâi tröôøng: treân sô sôû maïng löôùi quan traéc hieän coù treân ñòa baøn thaønh phoá, xaây döïng boå xung moät soá traïm quan traéc chaát löôïng khoâng khí, ñaát nöôùc. Tieáp tuïc trieån khai 2 chöông trình quan traéc Quoác gia vaø ñòa phöông. Taêng taàn suaát quan traéc tröôùc maét leân 6 laàn vaøo naêm 2005 (hieän 3 laàn/naêm), töø naêm 2010 taêng leân 12 laàn/naêm. CHÖÔNG VI ÑEÀ XUAÁT CAÙC GIAÛI PHAÙP HOÅ TRÔÏ VI.1. TAÊNG CÖÔØNG NGHIEÂN CÖÙU KHOA HOÏC VEÀ BVMT - Keát hôïp vôùi caùc vieän nghieân cöùu, caùc tröôøng ñaïi hoïc nhaèm ñaët haøng caùc ñeà taøi nghieân cöùu khoa hoïc caùc vaán ñeà moâi tröôøng cuûa TP. - Phaùt ñoäng phong traøo nghieân cöùu khoa hoïc trong caùn boä coâng nhaân vieân cuûa Thaønh phoá. - Khuyeán khích hoïc sinh, sinh vieân tham gia nghieân cöùu khoa hoïc. - Taêng kinh phí ñaàu tö vaøo caùc vaán ñeà nghieân cöùu khoa hoïc. - Laäp ra quyõ nghieân cöùu khoa hoïc cuûa Thaønh phoá nhaèm ñoäng vieän thuùc ñaåy vieäc nghieân cöùu. - Thaønh laäp caùc hoäi, toå chöùc, trung taâm nghieân cöùu khoa hoïc vaø öùng duïng coâng ngheä môùi treân toaøn thaønh phoá. - Môøi caùc giaùo sö, chuyeân gia coá vaán gioûi vaø giaøu kinh nghieäm tham gia tröïc tieáp vaøo coâng taùc quaûn lyù, quy hoaïch vaø nghieân cöùu baûo veä moâi tröôøng. - Ñoäng vieân khuyeán khích, hoå trôï kinh phí cho ngöôøim daân trong thaønh phoá nghieân cöù khoa hoïc coù yù töôûng ñeà xuaát hay coù giaù trò aùp duïng vaøo thöïc tieãn cao(nhaát laø trong lónh vöïc moâi tröôøng). - Coá gaéng aùp duïng caùc ñeà taøi nghieân cöùu khoa hoïc vaø thöïc teá. VI.2. TAÊNG CÖÔØNG HÔÏP TAÙC QUOÁC TEÁ. - Thieát laäp caùc moái quan heä chaët cheõ vôùi caùc tröôøng ñaïi hoïc treân theá giôùi veà vieäc nghieân cöùu baûo veä moâi tröôøng. - Vaän ñoäng caùc nöôùc khaùc cho vay voán ODA ñeå ñaàu tö vaøo vieäc baûo veä moâi tröôøng. - Tích cöïc tham gia vaø thöïc nhieän coâng öôùc quoác teá veà baûo veä moâi tröôøng. - Tieáp caän, mua vaø tieáp thu caùc chuyeån giao coâng ngheä môùi cuõng nhö taøi lieäu nghieân cöùu cuûa nöôùc ngoaøi vaøo vieäc baûo veä moâi töôøng. - Phoái hôïp vôùi caùc toå chöùc quoác teá nhaèm xaây döïng vaø hoaøn thieän heä thoáng quaûn lyù moâi tröôøng rieâng cho Vieät Nam döïa treân tieâu chuaån quoác teá. - Môû roäng quan heä hôïp taùc vôùi caùc nöôùc treân theá giôùi treân nhieàu lónh vöïc nhöng chuû yeáu laø lónh vöïc moâi tröôøng. - Xaây döïng caùc chöông trình chuyeán löôïc hôïp taùc quoác teá veà laâu daøi trong töông lai vaø caùc nöôùc treân theá giôùi. VI.3. XAÕ HOÄI HOAÙ COÂNG TAÙC BVMT. - Cho pheùp coâng ty tö nhaân tham gia trong vieâc thu gom – vaän chuyeån – xöû lyù chaát thaûi raén. - Khoâng phaân bieät ñoái xöû vôùi caùc Coâng ty tö nhaân trong vieäc ñaáu thaàu caùc döï aùn caûi taïo moâi tröôøng baèng ngaân saùch cuûa nhaø nöôùc. - Khuyeán khích caùc nhaø ñaàu tö tö nhaân (trong vaø ngoaøi nöôùc) coù kinh nghieäm ñaàu tö vaøo caùc lónh vöïc quaûn lyù moâi tröôøng. - Taïo ñieàu kieän cho ngöôøi daân naâng cao yù thöùc moâi tröôøng. VI.4. PHAÙT ÑOÄNG PHONG TRAØO VEÄ SINH MOÂI TRÖÔØNG. Thoâng qua caùc hoaït ñoäng cuï theå dieãn ra haèng naêm nhö sau. - Tuaàn leã “ Nöôùc saïch vaø veä sinh moâi tröôøng 29/4”. - Tuaàn leã “ Ngaøy moâi tröôøng theá giôùi 5/6” - Tuaàn leã”Haõy laøm cho theá giôùi saïch hôn 22/9” - Thoâng tin tuyeân truyeàn ñaøi qua baùo, ñaøi, pano aùp phích, tranh coå ñoäng; toå chöùc caùc lôùp taäp huaán, hoäi thaûo veà quaûn lyù vaø baûo veä moâi tröôøng; - Dieãn ñaøn “Doanh nghieäp vì söï phaùt trieån beàn vöõng”; - Toå chöùc hoäi thi “ Thanh nieân vôùi moâi tröôøng vaø an toaøn veä sinh lao ñoäng”; - Toå chöùc caùc buoåi míttinh, caùc buoåi noùi chuyeän chuyeân ñeà, troàng caây, tu söõa caùc coâng trình thoaùt nöôùc… VI.5. HOAØN THIEÄN VAÊN BAÛN PHAÙP LYÙ. - Quyeát ñònh soá 62/2002/QÑ-BKKHCNMT ngaøy 09/8/2002 cuûa Boä Khoa hoïc, Coâng ngheä vaø Moâi tröôøng veà ban haønh quy ñònh baûo veä moâi tröôøng caùc khu coâng nghieäp. - Quyeát ñònh 35/2002/QÑ-BKKHCNMT veà ban haønh tieâu chuaån Vieät Nam veà moâi tröôøng ñoái vôùi caùc ngaønh ñaëc thuø nhö: cheá bieán muõ cao su, saûn xuaát giaáy vaø tieâu chuaån thaûi ñoái vôùi nöôùc ró raùc,….keå caû caùc tieâu chuaån caàn thieát cho vieäc ñaùnh giaù keát quaû quan traéc, nhö laø tieâu chuaån ñaùnh giaù keát quaû quan traéc thuyû sinh. - Thoâng tö lieân tòch soá 126/1999/TTLT-BTC-BCN-BKHCNMT ngaøy 20/10/1999 veà vieäc höôùng daãn kyù quyõ phuïc hoài moâi tröôøng trong khai thaùc khoaùng saûn: boå sung nhöõng noäi dung coøn thieáu trong caùc höôùng daãn nhö noäi dung tính toaùn kyù quyõ phuïc hoài moâi tröôøng trong hoaït ñoäng khai thaùc caùt loøng soâng. - Quyeát ñònh 155/1999/QÑ-TTg nagyø 16/7/1999 cuûa thuû töôùng Chính phuû veà quy cheá quaûn lyù chaát thaûi nguy haïi xem xeùt vaø ra soaùt Quy cheá quaûn lyù chaát thaûi nguy haïi; xaây döïng vaø ban haønh caùc tieâu chuaån lieân quan ñeán chaát thaûi nguy haïi; xaây döïng caùc höôùng daãn kyõ thuaät quaûn lyù, xaây döïng phí xöû lyù trong hoaït ñoäng thu gom, vaän chuyeån, löu tröõ, xöû lyù vaø tieâu huyû chaát thaûi nguy haïi. - Quyeát ñònh soá 60/2002/QÑ-BKHCMT ngaøy 07/8/2002 cuûa boä tröôûng Boä khoa hoïc Coâng ngheä va Moâi tröôøng veà höôùng daãn kyõ thuaät choân laáp chaát thaûi nguy haïi; xaây döïng caùc höôùng daãn kyõ thuaät veà choân laáp chaát thaûi nguy haïi, xem xeùt, thoáng nhaát ban haønh quy trình kyõ thuaät choân laáp chaát thaûi nguy haïi phuø hôïp - Quyeát ñònh soá 03/2004/QÑ-BTNMT nagyø 02/4/2004 cuûa Boä taøi nguyeân vaø Moâi tröôøng veà Quy ñònh baûo veä moâi tröôøng ñoái vôùi vieäc nhaäp khaåu pheá lieäu laøm nguyeân lieäu laøm nguyeân lieäu saûn xuaát: höôùng aãn cuï theå veà coâng taùc kieåm tra ñieàu kieän nhaäp pheá lieäu vaø phöôùng phaùp giaùm ñònh thaønh phaàn pheá lieäu nhaäp khaåu theo Ñieàu 5 vaø Ñieàu 6 cuûa quy ñònh veà haøm löôïng cuûa taïp chaát; höôùng daãn chi tieát veà traùch nhieäm, thaåm quyeàn vaø nguyeân taéc phoái hôïp giöõa caùc cô quan Haûi quan vaø Sôû Taøi nguyeân vaø Moâi tröôøng; xem xeùt cuï theå vaø trình töï, thuû tuïc theo thôøi gian giöõa vieäc kieåm tra, ñaùnh giaù thaønh phaàn pheá lieäu nhaäp khaåu vaø vieäc thoâng baùo doanh nghieäp ñuû ñieàu kieän xöû lyù taïp chaát tröôùc khi ñöa pheá lieäu nhaäp khaåu laøm nguyeân lieäu saûn xuaát. CHÖÔNG VII XAÙC ÑÒNH NHÖÕNG VAÁN ÑEÀ MOÂI TRÖÔØNG ÖU TIEÂN CUÛA THAØNH PHOÁ QUAÛNG NGAÕI TÖØ NAY ÑEÁN NAÊM 2020. VII.1 QUAÙ TRÌNH ÑO THÒ HOAÙ Quaù trình ñoâ thò hoaù seõ gaây ra nhöõng vaán ñeà veà moâi tröôøng nhö sau : - Heä thoáng cô sôû haï taàng khoâng phaùt trieån theo kòp toác ñoä ñoâ thò hoaù. - Cung caáp veà ñieän, caáp nöôùc, tröôøng hoïc, beänh vieän… khoâng ñaùp öùng ñöôïc yeâu caàu cuûa ngöôøi daân. - Chaát thaûi raén sinh hoaït, chaát thaûi vaät lieäu xaây döng.. caùc khu ñoâ thò chöa coù bieän phaùp xöû lyù höõu hieäu - Nöôùc thaûi coâng nghieäp vaø nöôùc thaûi ñoâ thò haàu heát chöa ñöôïc xöû lyù tröôùc khi thaûi boû ra moâi tröôøng töï nhieân. - Vaán ñeà quaù taûi caùc heä thoáng tieâu thoaùt nöôùc. - Vieäc gia taêng daân soá, vieäc di daân töï do haàu nhö khoâng kieåm soaùt ñöôïc daãn ñeán khoâng ñaûm baûo veà ñôøi soáng cuõng nhö veà veä sinh moâi tröôøng. Daân soá taêng nhanh keùo theo nhu caàu veà nhaø ôû, vieäc laøm, caùc tieän ích khaùc, gia taêng caùc teä naïn xaõ hoäi. VII.2. CAÙC VAÁN ÑEÀ MOÂI TRÖÔØNG THEO THÖÙ TÖÏ ÖU TIEÂN TRONG QUAÙ TRÌNH ÑO THÒ HOAÙ THAØNH PHOÁ QUAÛNG NGAÕI - Vaán ñeà caáp nöôùc, thoaùt nöôùc vaø phoøng choáng ngaäp uùng ñoâ thò. - Thu gom vaø xöû lyù nöôùc thaûi sinh hoaït ñoâ thò. - Giaûm oâ nhieãm do khí thaûi giao thoâng ñoâ thò. -Quaûn lyù raùc ñoâ thò. - Naâng cao nhaän thöùc veà moâi tröôøng cuûa coäng ñoàng. - Taêng cöôøng naêng löïc quaûn lyù cuûa ñòa phöông veà moâi tröôøng. VII.3. QUAÙ TRÌNH COÂNG NGHIEÄP HOAÙ Quaù trình coâng nghieäp hoaù taïo neân nhöõng vaán ñeà moâi tröôøng nhö: - Nhu caàu söû duïng nöôùc saïch cho saûn xuaát taêng cao, gaây thieáu thoán nguoàn nöôùc, khai thaùc böøa baõi taøi nguyeân nöôùc ngaàm. - Löïc löôïng coâng nhaân gia taêng keùo theo nhu caàu veà nhaø ôû, tieän ích coâng coäng, löôïng chaát thaûi sinh hoaït gia taêng. - Nöôùc thaûi coâng nghieäp cuûa moät soá ngaønh coâng nghieäp naëng ñang laø nguoàn oâ nhieãm ñeán chaát löôïng moâi tröôøng cuûa khu vöïc laân caän cuûa nhaø maùy, gaây nguy cô oâ nhieãm moâi tröôøng cao. - Raùc thaûi coâng nghieäp, nhaát laø raùc thaûi nguy haïi töø tröôùc ñeán nay vaãn chöa ñöôïc thu gom vaø xöû lyù toát, chöa coù khu xöû lyù taäp trung, haàu heát ñoå töï do ôû caùc baõi raùc khoâng hôïp veä sinh. - O nhieãm moâi tröôøng do caùc cô sôû saûn xuaát nhoû naèm xen laãn trong caùc khu daân cö, vôùi quy moâ nhoû, coâng ngheä cuõ, laïc haäu nhöng laïi ít voán, khoâng ñuû kinh phí cho vieäc ñoåi môùi coâng ngheä vaø xöû lyù moâi tröôøng. - Gia taêng vieäc khai thaùc caùc nguoàn taøi nguyeân phuïc vuï cho phaùt trieån coâng nghieäp. VII.4. NHÖÕNG VAÁN ÑEÀ MOÂI TRÖÔØNG ÖU TIEÂN TRONG QUAÙ TRÌNH CNH TP QUAÛNG NGAÕI 1. Thu gom vaø xöû lyù nöôùc thaûi coâng nghieäp. 2. Quaûn lyù chaát thaûi raén coâng nghieäp vaø chaát thaûi nguy haïi. 3. Giaûm oâ nhieãm do khí thaûi coâng nghieäp. 4. Taêng cöôøng coâng taùc quaûn lyù chaát thaûi nguy haïi töø caùc hoaït ñoäng saûn xuaát coâng nghieäp. VII.5. QUAÙ TRÌNH PHAÙT TRIEÅN NOÂNG NGHIEÄP, THUYÛ SAÛN. Quaù trình phaùt trieån noâng nghieäp, thuûy saûn gaây aûnh höôûng moâi tröôøng: - Ñaát bò suy thoaùi do xoùi moøn daãn ñeán naêng suaát caây troàng giaûm. - Söû duïng phaân boùn hoaù hoïc vaø thuoác baûo veä thöïc vaät khieán cho taøi nguyeân ñaát bò thoaùi hoaù, nguoàn nöôùc ao hoà, keânh raïch bò oâ nhieãm. - Phaùt trieån chaên nuoâi gaây löôïng chaát thaûi lôùn, moâi tröôøng chaên nuoâi khoâng ñaûm baûo laøm cho gia taêng caùc loaïi beänh nguy hieåm aûnh höôûng tröïc tieáp ñeán vaät nuoâi, aûnh höôûng giaùn tieáp ñeán ngöôøi tieâu duøng. - Caùc loaïi thuyû saûn coù khuynh höôùng giaûm suùt do khai thaùc böøa baõi, laïm thaùc aûnh höôûng ñeán nguoàn lôïi thuyû saûn töï nhieân. Vaán ñeà moâi tröôøng öu tieân trong quaù trình phaùt trieån noâng nghieäp, thuûy saûn TP Quaûng Ngaõi : - Kieåm soaùt oâ nhieãm do caùc chaát thaûi cuûa caùc noâng trang, noâng traïi, hoä chaên nuoâi. - Xaây döïng vaø quy hoaïch chaên nuoâi taäp trung taïo ñieàu kieän cho chaên nuoâi phaùt trieån, baûo veä moâi tröôøng caùc khu daân cö. - Höôùng daãn noâng daân toå chöùc saûn xuaát noâng nghieäp theo höôùng noâng nghieäp beàn vöõng - Taêng cöôøng coâng taùc quan traéc chaát löôïng nöôùc ven bôø. VII.6. QUAÙ TRÌNH PHAÙT TRIEÅN DÒCH VUÏ VAØ DU LÒCH. Quaù trình naøy cuõng gaây aûnh höôûng moâi tröôøng nhö : - Caùc caûnh quan töï nhieân bò taùc ñoäng do yeáu toá nhaân sinh. - Nguy cô oâ nhieãm moâi tröôøng sinh thaùi. - Nguy cô phaùt sinh dòch beänh töø caùc khaùch du lòch taêng cao. - Hoaït ñoäng phaùt trieån du lòch gaây quaù taûi veà giao thoâng, löôïng raùc thaûi phaùt sinh laø khaù lôùn, nhieàu ngöôøi khoâng coù yù thöùc vöùt raùc böøa baõi khieán cho vieäc thu gom khoù khaên. - Löôïng khaùch du lòch ngaøy moät lôùn, nhu caàu ngaøy moät cao khieán cho vieäc khai thaùc caùc nguoàn taøi nguyeân quaù khaû naêng phuïc hoài, daãn ñeán bò kieät queä. Vaán ñeà moâi tröôøng öu tieân trong quaù trình phaùt trieån dòch vuï du lòch TP. Quaûng Ngaõi : - Toân taïo, tu boå vaø baûo toàn caùc ñieåm di tích lòch söû, caùc ñieåm du lòch hieän coù. - Coù chính saùch quaûn lyù, baûo toàn ña daïng sinh hoïc. - Taêng cöôøng naêng löïc quaûn lyù nhaø nöôùc. CHÖÔNG VIII PHAÂN COÂNG THÖÏC HIEÄN. - Döôùi söï chæ ñaïo cuûa UBND TP Quaûng Ngaõi – cô quan quaûn lyù naøh nöôùc veà baûo veä moâi tröôøng treân ñòa baøn TP – ñaõ phaân coâng vaø phaân caáp cuï theå nhieäm vuï vaø quyeàn haïn cuûa caùc cô quan Nhaø Nöôùc trong baûo veä moâi tröôøng treân ñòa baøn thaønh phoá. Nhôø vaäy, hoaït ñoäng phoái hôïp vaûp veä moâi tröôøng ngaøy caøng ñöôïc gaén boù vaø chaët cheõ giöõa caùc sôû Khoa hoïc Coâng ngheä vaø Moâi tröôøng vaø Sôû taøi nguyeân vaø moâi tröôøng caùc ngaønh, caùc caáp trong TP, trong ñoù: + Sôû Khoa hoïc, Coäng ngheä vaø Moâi tröôøng TP Chòu traùch nhieäm tröôùc UBNDTP thöïc hieän coâng taùc quaûn lyù Nhaø nöôùc veà vieäc baûo veä moâi tröôøng treân ñòa baøn TP. + Sôû xaây döïng chòu traùch nhieäm veà vieäc quy hoaïch phaùt trieån ñoâ thò, coâng nghieäp gaén lieàn vôùi baûo veä moâi tröôøng. + Sôû coâng nghieäp chòu traùch nhieäm quy hoaïch vaø xaây döïng caùc bieän phaùp baûo veä moâi tröôøng trong lónh vöïc thaêm doø vaø khai thaùc taøi nguyeân khoaùng saûn. + Sôû y teá chòu traùch nhieäm y teá veà veä sinh phoøng dòch vaø veä sinh moâi tröôøng treân ñòa baøn TP. + Sôû noâng nghieäp vaø phaùt trieån noâng thoân chòu traùch nhieäm quaûn lyù vaø baûo veä moâi tröôøng ñoái vôùi taøi nguyeân nöôùc vaø nguoàn lôïi thuyû saûn. + Sôû lao ñoäng vaø thöông binh xaõ hoäi chòu traùch nhieäm veà an toaøn lao ñoäng trong saûn xuaát – kinh doanh – dòch vuï. + Sôû giao thoâng vaän taûi chòu traùch nhieäm quaûn lyù vaø baûo veä moâi tröôøng caùc phöông tieän giao thoâng. + Sôû giaùo duïc vaø ñaøo taïo chòu traùch nhieäm veà coâng taùc giaùo duïc moâi tröôøng trong caùc tröôøng hoïc. + Sôû keá hoaïch vaø ñaàu tö chòu traùch nhieäm xem xeùt caùc döï aùn, laäp keá hoaïch baûo veä moâi tröôøng. + Sôû taøi chính – vaät giaù chòu traùch nhieäm ñaûm baûo ngaân saùch cho coâng taùc baûo veä moâi tröôøng. + Sôû coâng an chòu traùch nhieäm thanh kieåm tra, xöû lyù moâi tröôøng trong lónh vöïc giao thoâng vaø söï coá chaùy noå… + Caùc cô quan thoâng tin ñaøi chuùng chòu traùch nhieäm thioâng tin tuyeân truyeàn veà baûo veä moâi tröôøng. + UBND caùc phöôøng, xaõ TP. Quaûng Ngaõi chòu traùch nhieäm quaûn lyù nhaø nöôùc veà baûo veä moâi tröôøng treân ñòa baøn cuûa mình theo chöùc naêng, nhieäm vuï vaø quyeàn haïn ñaõ ñöôïc quy ñònh + Uyû ban maët traän toå quoác vaø caùc toå chöùc thaønh vieân Thaønh ñoaøn, hoäi lieân hieäp phuï nöõ… ñoäng vieân quaàn chuùng vaø tham gia giaùm saùt vieäc thi haønh Luaät baûo veä moâi tröôøng ôû TP. KEÁT LUAÄN –KIEÁN NGHÒ. 1. KEÁT LUAÄN. - Vò trí thuaän lôïi, taøi nguyeân ñaát doài daøo, nguoàn nöôùc ngaàm phong phuù, haï taàng giao thoâng toát, khu vöïc coù truyeàn thoáng vaên hoùa vaø moät chính saùch phaùt trieån côûi môû, laø theá maïnh, ñoäng löïc toát cho vieäc phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi ôû TP. Quaûng Ngaõi. Beân caïnh caùc thuaän lôïi ñeå phaùt trieån, ôû TP coøn coù tieàm aån nhöõng aûnh höôûng laâu daøi ñeán chaát löôïng moâi tröôøng vaø taøi nguyeân. - Cuøng vôùi toác ñoä phaùt trieån hieän taïi vaø quy hoaïch phaùt trieån ñeán naêm 2020 ñaõ vaø seõ aûnh höôûng ñeán chaát löôïng moâi tröôøng. - Nghieân cöùu QHMT nhaèm giaûi quyeát maâu thuaãn trong phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi vaø baûo veä moâi tröôøng. Ñaây chính laø vieäc giaûi quyeát caùc vaán ñeà caáp baùch lieân quan ñeán khai thaùc hôïp lyù nguoàn taøi nguyeân, phuïc vuï vieäc naâng cao chaát löôïng cuoäc soáng cuûa coäng ñoàng. - Luaän vaên “Nghieân cöùu ñònh höôùng quy hoaïch moâi tröôøng thaønh phoá quaûng ngaõi ñeán naêm 2010 vaø ñònh höôùng ñeán naêm 2020.” ñaõ goùp phaàn minh giaûi, ñaùnh giaù, phaân tích vaø ñeà xuaát ñöôïc caùc noäi dung sau: - Luaän vaên ñaõ trình baøy roõ phöông phaùp luaän vaø caùc cô sôû khoa hoïc phuïc vuï quy hoaïch moâi tröôøng. - Luaän vaên cuõng phaân tích caùc cô sôû khoa hoïc phuïc vuï QHMT TP. Quaûng Ngaõi. - Phaân tích nhöõng aùp löïc ñoái vôùi moâi tröôøng vaø döï baùo dieãn bieán moâi tröôøng gaây ra bôûi quy hoaïch phaùt trieån KTXH TP. Quaûng Ngaõi ñeán naêm 2020. - Xaây döïng caùc quan ñieåm vaø muïc tieâu QHMT TP. Quaûng Ngaõi ñeán 2020. - Ñeà xuaát caùc giaûi phaùp QHMT TP. Quaûng Ngaõi ñeán naêm 2020. - Ñeà xuaát caùc giaûi phaùp thöïc hieän QHMT. - Ñeà xuaát moät soá döï aùn thöïc hieän QHMT. - Quy hoaïch moâi tröôøng naøy ñöôïc xaây döïng treân cô sôû caùc ñònh höôùng phaùt trieån KTXH cuûa TP. Quaûng NGaõi trong giai ñoaïn 2005 – 2020 ñaõ ñöôïc UBND TP. Quaûng Ngaõi pheâ chuaån. - Ngoaøi ra, luaän vaên laø neàn taûng, cung caáp nhöõng cô sôû khoa hoïc cho nghieân cöùu QHMT hoaøn chænh cuaû TP. Quaûng Ngaõi. 2. KIEÁN NGHÒ. - Do thôøi gian nghieân cöùu vaø kinh phí coù haïn neân luaän vaên chöa coù theå ñieàu tra, laáy maãu phaân tích veà hieän traïng cuûa vuøng nghieân cöùu, chæ döïa treân baùo caùo hieän traïng moâi tröôøng cuûa tænh. - Ngoaøi ra, qua phaân tích vaø nhöõng ñònh höôùng xaây döïng QHMT TP. Quaûng Ngaõi, em coù nhöõng kieán nghò veà vuøng nghieân cöùu : + QHMT ñaït keát quaû toát thì caàn phaûi coù moät chính saùch phaùt trieån kinh teá vaø baûo veä moâi tröôøng hôp lyù. Vì vaäy, coâng taùc baûo veä moâi tröôøng cuûa Thaønh phoá caàn ñöôïc quan taâm vaø phaûi ñöôïc ñaët song song vôùi phaùt trieån kinh teá. + UBND vaø sôû TN & MT TP Quaûng Ngaõi neân tieán haønh nghieân cöùu xaây döïng boä tieâu chuaån chaát löôïng khoâng khí, nöôc maët, xaû thaûi… phuø hôïp vôùi ñieàu kieän cuûa TP treân cô sôû TCVN. + Caùc Khu CN –CCN ñang trong giai ñoaïn quy hoaïch, keâu goïi ñaàu tö. Vì theá, neân coù chính saùch löïa choïn caùc ngaønh coâng nghieäp vaøo töøng KCN – CCN ñaûm baûo quaù trình trao ñoåi chaát thaûi, phuø hôïp vôùi ñòa ñieåm cuûa KCN ñoù thì vieäc quaûn lyù moâi tröôøng seõ ñaït keát quaû toát hôn. + Baûo veä moâi tröôøng vaø phaùt trieån kinh teá TP Quaûng Ngaõi ñaït keát quaû cao caàn phaûi coù söï tham gia cuûa toaøn boä caùc ban ngaønh lieân quan vaø coäng ñoàng daân cö cuûa thaønh phoá. ._.