Nghiên cứu định hướng quy hoạch mảng xanh đô thị tại thành phố Đồng Hới, tỉnh Quảng Bình đến năm 2015 và định hướng đến năm 2020

LÔØI NOÙI ÑAÀU N gaøy nay, quaù trình phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi moäât caùch nhanh choùng ñaõ keùo theo söï gia taêng oâ nhieãm moâi tröôøng vaø söï caïn kieät taøi nguyeân thieân nhieân. Baûo veä moâi tröôøng vaø phaùt trieån beàn vöõng trôû thaønh vaán ñeà vöøa mang tính toaøn caàu vöøa coù tính rieâng cuûa töøng quoác gia. Tuøy thuoäc vaøo ñieàu kieän ñòa lyù töï nhieân vaø kinh teá phaùt trieån, moãi khu vöïc coù höôùng ñi rieâng nhöng ñeàu nhaèm muïc ñích baûo veä “ngoâi nhaø chung”. Thaønh phoá Ñoàng Hôùi ñang treân ñaø phaùt trieån kinh teá - xaõ hoäi, coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa vôùi toác ñoä cao. Tuy ñaït ñöôïc moät soá thaønh quaû ñaùng keå nhöng thaønh phoá thöôøng xuyeân ñoái maët vôùi söï suy thoaùi veà taøi nguyeân thieân nhieân vaø giaûm chaát löôïng moâi tröôøng soáng. Vì theá, Chieán löôïc phaùt trieån kinh teá – xaõ hoäi giai ñoaïn 2001 – 2010 ñònh höôùng tôùi naêm 2020 ñöôïc xaây döïng döïa treân quan ñieåm cô baûn laø “phaùt trieån nhanh, hieäu quaû vaø beàn vöõng, taêng tröôûng kinh teá ñi ñoâi vôùi thöïc hieän tieán boä, coâng baèng xaõ hoäi vaø baûo veä moâi tröôøng”. Baûo veä moâi tröôøng vöøa laø muïc tieâu vöøa laø moät trong nhöõng noäi dung cô baûn cuûa phaùt trieån beàn vöõng phaûi ñöôïc theå hieän trong caùc chieán löôïc, quy hoaïch, keá hoaïch, döï aùn phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi cuûa töøng ngaønh vaø töøng ñòa phöông. Coù quy hoaïch moâi tröôøng môùi quaûn lyù toát moâi tröôøng, môùi thöïc hieän ñöôïc chieán löôïc phaùt trieån beàn vöõng. Nhö vaäy coù theå noùi quy hoaïch moâi tröôøng laø moät coâng cuï hoã trôï ñaéc löïc cho coâng taùc quaûn lyù, baûo veä moâi tröôøng vaø ngaên ngöøa oâ nhieãm. Quy hoaïch maûng xanh laø quy hoaïch moät thaønh phaàn cuûa moâi tröôøng, töøng thaønh phaàn cuûa moâi tröôøng ñöôïc quy hoaïch hôïp lyù seõ mang laïi moät baûn quy hoaïch moâi tröôøng thích hôïp. Quy hoaïch phaùt trieån maûng xanh, moät trong caùc noäi dung cuûa quy hoaïch vaø quaûn lyù moâi tröôøng ñoâ thò seõ goùp phaàn vaøo vieäc phoøng ngöøa oâ nhieãm, suy thoaùi moâi tröôøng, caûi thieän chaát löôïng moâi tröôøng soáng,höôùng ñeán muïc tieâu phaùt trieån beàn vöõng cuûa thaønh phoá trong töông lai. 1.Ñaët vaán ñeà: Ñoàng Hôùi laø trung taâm kinh teá, chính trò, vaên hoùa, giaùo duïc, du lòch cuûa tænh Quaûng Bình vaø ñang trôû thaønh moät ñieåm thu huùt ñoâng khaùch du lòch trong vaø ngoaøi nöôùc, ñaëc bieät laø töø khi vöôøn Quoác gia Phong Nha - Keû Baøng ñöôïc UNESCO coâng nhaän laø di saûn thieân nhieân theá giôùi. Löôïng du khaùch ñeán thaønh phoá Ñoàng Hôùi tham quan nghæ döôõng ngaøy caøng ñoâng. Trong thôøi kyø chieán tranh, Ñoàng Hôùi laø vuøng bò taøn phaù naëng neà, haàu nhö toaøn boä caùc coâng trình haï taàng cô sôû bò phaù huûy vaø hö hoûng hoaøn toaøn. Vieäc haøn gaén veát thöông sau chieán tranh gaëp raát nhieàu khoù khaên, do nhöõng khoù khaên veà kinh teá cuõng nhö nhu caàu xaây döïng gaáp ruùt ñeå phuïc hoài ñoâ thò neân haï taàng cô sôû cuûa Quaûng Bình noùi chung vaø Ñoàng Hôùi noùi rieâng coøn chaép vaù, chöa ñöôïc ñoàng boä. Maëc duø trong moät soá naêm gaàn ñaây, tænh ñaõ coù nhieàu coá gaéng ñaàu tö xaây döïng haï taàng nhö vieäc xaây döïng caùc khu ñoâ thò, laøm môùi caùc ñöôøng xaù, heä thoáng kyõ thuaät khaùc, nhöng vì nguoàn voán nhoû leû, laïi phaân chia veà caùc ngaønh ñaàu tö, neân vieäc xaây döïng, hoaøn thieän ñoâ thò laø raát khoù khaên. Ñoàng Hôùi ñaõ ñöôïc Boä xaây döïng coâng nhaän laø ñoâ thò loaïi 3 (2003), naêm 2004 ñöôïc chính phuû pheâ duyeät vaø quyeát ñònh thaønh laäp thaønh phoá Ñoàng Hôùi tröïc thuoäc tænh. Ñoàng Hôùi coù vò trí ñòa lyù raát thuaän lôïi, laø ñaàu moái giao thoâng quan troïng cuûa caû nöôùc, song laïi coù khí haäu heát söùc khaéc nghieät. Naèm trong vuøng haïn haùn vaø möa baõo lôùn xaûy ra thöôøng xuyeân. Löôïng möa phaân boå khoâng ñeàu, möa taäp trung nhieàu vaøo caùc thaùng 9,10,11. Löôïng möa trung bình töø 1300 – 4000mm, toång giôø naéng 1786 giôø/naêm, ñoä aåm trung bình trong naêm laø 84% vaø thuoäc cheá ñoä gioù muøa: gioù Ñoâng Nam, gioù Taây Nam vaø gioù Ñoâng Baéc. Maûng xanh ñoâ thò laø moät thaønh phaàn khoâng theå thieáu cuûa caùc ñoâ thò, coù taùc duïng baûo veä moâi tröôøng, taïo caûnh quan ñoâ thò, naâng cao chaát löôïng moâi tröôøng soáng, chaát löôïng boùng maùt, goùp phaàn khaéc phuïc vaø ngaên chaën suy thoaùi moâi tröôøng do con ngöôøi vaø thieân nhieân taïo ra. Caùc tieâu chí veà maûng xanh ñoâ thò nhö: dieän tích caây xanh/ngöôøi, dieän tích maët nöôùc/ngöôøi, ñaát caây xanh coâng coäng/ngöôøi, v.v… laø moät trong nhöõng tieâu chí quan troïng. Caøng ñaëc bieät quan troïng ñoái vôùi thaønh phoá Ñoàng Hôùi, ñoâ thò treû ñang phaán ñaáu ñaït tieâu chí cô baûn ñoâ thò loaïi 2 vaø trôû thaønh moät thaønh phoá du lòch. Trong nhöõng naêm vöøa qua coâng taùc phaùt trieån maûng xanh ñoâ thò ñaõ ñaït ñöôïc moät soá keát quaû tuy nhieân so vôùi yeâu caàu coøn raát thaáp. Dieän tích caây xanh/ngöôøi, dieän tích maët nöôùc/ngöôøi… chöa ñaït yeâu caàu cuûa moät ñoâ thò loaïi 3. Caùc ñoà aùn quy hoaïch xaây döïng chöa tuaân thuû ñaày ñuû caùc tieâu chuaån veà quyõ ñaát caây xanh ñoâ thò theo quy ñònh trong quy chuaån xaây döïng Vieät Nam vaø caùc tieâu chuaån thieát keá quy hoaïch xaây döïng hieän haønh. Quyõ ñaát daønh cho vöôøn öôm caây chöa ñaït yeâu caàu, boá trí chöa hôïp lí. Vieäc löïa choïn chuûng loaïi caây, hình daùng, maøu saéc, chieàu cao, ñöôøng kính taùn, hình thöùc taùn, daïng laù, maøu hoa, hoa, tuoåi thoï caây …, vieäc phoái keát caùc loaïi caây troàng chöa phuø hôïp vôùi ñieàu kieän töï nhieân cuûa thaønh phoá vaø chöa ñaït hieäu quaû. Quy hoaïch maûng xanh ñoâ thò cho thaønh phoá Ñoàng Hôùi laø vieäc heát söùc quan troïng vaø caàn thieát. Chính quyeàn ñòa phöông caùc caáp, caùc cô quan ban ngaønh, coäng ñoàng daân cö vaø cô quan chuyeân traùch veà maûng xanh ñoâ thò caàn phaûi quan taâm vaø tham gia moät caùch tích cöïc vaøo coâng taùc laäp quy hoaïch vaø hoaït ñoäng phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi luoân gaén vôùi quy hoaïch nhaèm laøm taêng ñoä che phuû cuûa caây xanh ñoâ thò, ñaûm baûo maät ñoä caây xanh ñöôøng phoá, …ñaùp öùng toát hôn nhu caàu cuûa xaõ hoäi, yeâu caàu cuûa söï phaùt trieån ñoâ thò Ñoàng Hôùi. 2.Muïc tieâu cuûa ñeà taøi nghieân cöùu. Nghieân cöùu ñònh höôùng cô sôû quy hoaïch ñeå boá trí hôïp lí heä thoáng maûng xanh ñoâ thò nhaèm khaéc phuïc toái ña söï thieáu huït vaø phaân boá khoâng ñoàng ñeàu, thieáu khoa hoïc dieän tích xanh, ñaûm baûo an toaøn sinh thaùi vaø nhu caàu phaùt trieån cuûa thaønh phoá Ñoàng Hôùi. 3.Noäi dung cuûa ñeà taøi nghieân cöùu. Tìm hieåu veà ñieàu kieän töï nhieân, kinh teá – xaõ hoäi, lòch söû hình thaønh vaø phaùt trieån cuûa thaønh phoá Ñoàng Hôùi, tænh Quaûng Bình. Ñöa ra nhaän xeùt. Tìm hieåu cô sôû khoa hoïc phuïc vuï cho coâng taùc quy hoaïch maûng xanh ñoâ thò. Tìm hieåu hieän traïng maûng xanh thaønh phoá Ñoàng Hôùi, tænh Quaûng Bình. Ruùt ra nhaän xeùt, ñaùnh giaù. Döï baùo nhu caàu maûng xanh cuûa thaønh phoá Ñoàng Hôùi ñeán naêm 2010, 2015, 2020. Ñeà xuaát caùc phöông aùn, löïa choïn phöông aùn phuø hôïp quy hoaïch maûng xanh thaønh phoá Ñoàng Hôùi, tænh Quaûng Bình. Ñeà xuaát caùc giaûi phaùp hoã trôï nhaèm thöïc hieän quy hoaïch maûng xanh thaønh phoá Ñoàng Hôùi. Xaây döïng baûn ñoà quy hoaïch maûng xanh ñoâ thò thaønh phoá Ñoàng Hôùi ñeán naêm 2015 vaø ñònh höôùng ñeán naêm 2020. Phaân coâng thöïc hieän quy hoaïch maûng xanh thaønh phoá Ñoàng Hôùi, tænh Quaûng Bình ñeán naêm 2015 vaø ñònh höôùng 2020. 4.Phaïm vi nghieân cöùu. Giôùi haïn veà maët khoâng gian: thaønh phoá Ñoàng Hôùi, tænh Quaûng Bình. Giôùi haïn veà maët thôøi gian: ñeán naêm 2015 vaø ñònh höôùng tôùi naêm 2020. Giôùi haïn veà maët noäi dung: ñoái töôïng nghieân cöùu laø maûng xanh ñoâ thò cuûa thaønh phoá Ñoàng Hôùi. 5.Phöông phaùp nghieân cöùu. 5.1.Phöông phaùp thu thaäp soá lieäu: Thu thaäp soá lieäu veà moïi maët lieân quan ñeán thaønh phoá Ñoàng Hôùi. Thu thaäp caùc keát quaû veà hieän traïng maûng xanh thaønh phoá Ñoàng Hôùi. Thu thaäp taøi lieäu veà chieán löôïc baûo veä moâi tröôøng cuûa quoác gia vaø cuûa thaønh phoá. Thu thaäp taøi lieäu veà quy hoaïch toång theå phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi cuûa thaønh phoá Ñoàng Hôùi ñeán naêm 2010. Thu thaäp nhöõng keát quaû nghieân cöùu khoa hoïc lieân quan ñeán noäi dung ñoà aùn. Tìm hieåu caùc vaên baûn phaùp luaät coù lieân quan ñeán coâng taùc quy hoaïch maûng xanh ñoâ thò. Choïn loïc taøi lieäu, soá lieäu chính xaùc, tieâu bieåu, khoa hoïc. 5.2.Phöông phaùp khaûo saùt thöïc ñòa: Nhaèm boå sung soá lieäu hoaëc kieåm tra laïi nhöõng soá lieäu maø trong quaù trình toång hôïp coøn thieáu hoaëc chöa hôïp lí. 5.3.Phöông phaùp phaân tích toång hôïp soá lieäu. Treân cô sôû soá lieäu thu thaäp ñöôïc, cuøng vôùi soá lieäu tham khaûo thöïc teá, tieán haønh phaân tích, ñaùnh giaù, töø ñoù choïn loïc vaø ñöa caùc soá lieäu coù yù nghóa vaøo ñoà aùn. 5.4.Phöông phaùp phaân tích heä thoáng: Phaân tích thaønh phaàn, caáu truùc cuûa maûng xanh ñoâ thò vaø caùc yeáu toá taùc ñoäng ñeán söï phaùt trieån vaø taùc duïng cuûa noù. 5.5.Phöông phaùp baûn ñoà, GIS: Ñoïc baûn ñoà, theå hieän phöông aùn keát quaû nghieân cöùu leân baûn ñoà. Duøng phaàn meàm map-info ñeå soá hoùa baûn ñoà, xaây döïng caùc lôùp baûn ñoà chuyeân ñeà veà maûng xanh thaønh phoá Ñoàng Hôùi. Goàm: Baûn ñoà hieän traïng maûng xanh thaønh phoá Ñoàng Hôùi. Baûn ñoà quy hoaïch maûng xanh thaønh phoá Ñoàng Hôùi naêm 2010, 2020. 5.6.Phöông phaùp chuyeân gia. Laéng nghe yù kieán vaø söï chæ daãn cuûa thaày höôùng daãn, tham khaûo caùc yù kieán cuûa caùc chuyeân gia veà moâi tröôøng, maûng xanh ñoâ thò. 2.1.KHAÙI QUAÙT VEÀ LÒCH SÖÛ HÌNH THAØNH VAØ PHAÙT TRIEÅN THAØNH PHOÁ ÑOÀNG HÔÙI. Theo doøng lòch söû, maûnh ñaát Quaûng Bình noùi chung vaø thaønh phoá Ñoàng Hôùi noùi rieâng coù moät quaù trình hình thaønh vaø phaùt trieån laâu ñôøi, laø söï keá thöøa vaø phaùt trieån lieân tuïc cuûa caùc yeáu toá kinh teá, vaên hoùa, xaõ hoäi. Töø thôøi tieàn söû, ôû ñòa baøn Ñoàng Hôùi ñaõ coù daân cö sinh soáng. Theo caùc nhaø nghieân cöùu thì nôi ñaây ñaõ toàn taïi vaø phaùt trieån moät neân vaên hoùa thuoäc haäu kyø ñoà ñaù môùi – vaên hoùa Baøu Troù. Vôùi nhöõng ñaëc tröng vaên hoùa tieâu bieåu, vaên hoùa Baøu Troù trôû thaønh teân goïi moät neàn vaên hoùa cuûa cö daân ñoàng baèng ven bieån mieàn Trung. Thôøi ñaïi caùc vua Huøng, Ñoàng Hôùi – Quaûng Bình thuoäc boä Vieät Thöôøng (moät trong 12 ñôn vò haønh chính cuûa nöôùc Vaên Lang). Ñeán thôøi kyø nhaø Haùn ñoâ hoä, thuoäc moät huyeän cuûa quaän Nhaät Nam. Thôøi Lyù thuoäc chaâu Laâm Bình; thôøi Traàn thuoäc dinh Taân Bình; thôøi kyø Nguyeãn Hoaøng (1640) thuoäc veà dinh Quaûng Bình; ñeán ñôøi Minh Maïng (1827) thuoäc tænh Quaûng Bình. Trong suoát thôøi kyø caùc trieàu ñaïi phong kieán Vieät Nam, Ñoàng Hôùi – Quaûng Bình laø moät vuøng ñaát quan troïng, laø ñòa baøn troïng yeáu, xuaát phaùt ñieåm cuûa cuoäc Nam tieán vaø vì vaäy trôû thaønh nôi giao tranh aùc lieät cuûa caùc theá löïc phong kieán caùt cöù, tieâu bieåu laø cuoäc chieán tranh Trònh – Nguyeãn. Döôùi trieàu nhaø Maïc, caùi teân nguyeân goác cuûa ñòa danh Ñoàng Hôùi ñaõ xuaát hieän trong OÂ chaâu caän luïc cuûa tieán só Döông Vaên An vieát naêm 1556 vôùi teân goïi Ñoäng Haûi vaø ngheà noåi tieáng laøm muoái. Naêm 1885 thöïc daân Phaùp chieám Quaûng Bình, Ñoäng Haûi trôû thaønh Ñoàng Hôùi qua vieäc vaên baûn hoùa caùc ñòa danh treân baûn ñoà vaø Ñoàng Hôùi ñöôïc xaùc laäp laø tænh lî tænh Quaûng Bình. Maëc duø vaäy, maõi ñeán naêm 1939, boä maùy quaûn lyù caáp thò xaõ môùi ñöôïc thieát laäp goàm 7 laøng: Ñoäng Haûi, Leä Myõ, Traán Ninh, Tieàn Thieäp, Höôùng Döông, Kieân Bính, Thaïch Luõy. Ñöôïc chia laøm 4 khu phoá: Ñoàng Haûi, Ñoàng Ñình, Ñoàng Phuù, Ñoàng Myõ. Song heä thoáng chính quyeàn nöûa phong kieán, nöõa thuoäc ñòa vôùi nhöõng chính saùch kinh teá kìm haõm ñaõ khoâng laøm cho thò xaõ phaùt trieån. Boä maët thò xaõ Ñoàng Hôùi vaãn bao goàm caùc laøng ngheà thuaàn noâng, thuaàn ngö, moät soá laøng ngheà tieåu thuû coâng truyeàn thoáng vaø heä thoáng dòch vuï, buoân baùn quy moâ nhoû. Naêm 1945, caùch maïng thaùng 8 thaønh coâng, thò xaõ Ñoàng Hôùi thuoäc söï quaûn lyù cuûa chính quyeàn nhaân daân; ñòa giôùi Ñoàng Hôùi khoâng môû roäng nhöng vaãn ñaûm nhaän vai troø laø trung taâm tænh lî tænh Quaûng Bình. Töø naêm 1945 – 1975, qua hai cuoäc khaùng chieán choáng Phaùp vaø choáng Myõ ngoaøi 4 phöôøng noäi thò, thò xaõ Ñoàng Hôùi nhieàu laàn ñöôïc nhaäp, taùch theâm caùc xaõ Baûo Ninh, Höng Ninh, Traán Ninh, Vónh Ninh, Löông Ninh vaø thaønh laäp theâm phöôøng Ñoàng Sôn ôû phía Taây thò xaõ. Naêm 1976, ñaát nöôùc thoáng nhaát, tænh Bình Trò Thieân ñöôïc thaønh laäp do saùp nhaäp töø 3 tænh: Quaûng Bình, Quaûng Trò, Thöøa Thieân Hueá. Ñoàng hôùi laø trung taâm khu vöïc phía Baéc cuûa tænh. Thaùng 7 naêm 1989, söï taùi laäp tænh ñaõ ñöa thò xaõ Ñoàng Hôùi trôû laïi vò trí trung taâm tænh lî. Töø ñoù ñeán nay, dieän maïo cuûa thò xaõ Ñoàng Hôùi khoâng ngöøng ñöôïc thay ñoåi. Thò xaõ Ñoàng Hôùi coù 14 ñôn vò haønh chính (8 phöôøng, 6 xaõ), vôùi vò trí vaø tieàm naêng cuûa mình thò xaõ Ñoàng Hôùi ñaõ khaúng ñònh vai troø laø trung taâm kinh teá – chính trò – vaên hoùa – xaõ hoäi cuûa tænh, theå hieän söùc vöôn cuûa thò xaõ treû, naêng ñoäng. Sau hôn 10 naêm taùi laäp tænh, nhaát laø nhöõng naêm gaàn ñaây, cuøng vôùi vieäc hình thaønh vaø xaây döïng khu coâng nghieäp vuøng Taây Baéc Ñoàng Hôùi, khu du lòch Myõ Caûnh – Baûo Ninh – Ñoàng Hôùi, khoâi phuïc saân bay Ñoàng Hôùi vaø caùc khu coâng nghieäp khaùc cuûa tænh. Caùc cô sôû haï taàng kyõ thuaät ñöôïc ñaàu tö xaây döïng. Thò xaõ Ñoàng Hôùi ñaõ coù cô hoäi vaø ñieàu kieän ñeå phaùt trieån kinh teá – xaõ hoäi, xaây döïng cô sôû haï taàng phuïc vuï quaù trình coâng nghieäp hoùa hieän ñaïi hoùa. Tröôùc yeâu caàu phaùt trieån ngaøy caøng maïnh cuûa caùc tænh mieàn Trung noùi chung, cuûa tænh Quaûng Bình noùi rieâng vaø caùc khu kinh teá troïng ñieåm cuûa tænh nhö: Cöûa khaåu quoác teá Chalo, khu caûng bieån Hoøn La, khu du lòch vöôøn quoác gia Phong Nha – Keû Baøng vaø ñöôøng Hoà Chí Minh ñaõ thuùc ñaåy thò xaõ nhanh choùng phaùt trieån vaø ñaït ñöôïc caùc tieâu chuaån cuûa ñoâ thò loaïi III. Naêm 2004 thò xaõ Ñoàng Hôùi chính thöùc ñöôïc coâng nhaän laø ñoâ thò loaïi III – laø moät thaønh phoá tröïc thuoäc tænh. 2.2. ÑIEÀU KIEÄN TÖÏ NHIEÂN: 2.2.1 Vò trí ñòa lyù: Thaønh phoá Ñoàng Hôùi naèm ôû toïa ñoä: 17022’ vó ñoä Baéc. 106029’ kinh ñoä Ñoâng. Treân Quoác loä 1A, caùch Haø Noäi 490 km veà phía Baéc, caùch Hueá 160 km veà phía Nam. Thaønh phoá coù vò trí trung ñoä tænh Quaûng Bình, caùch khu du lòch vöôøn quoác gia Phong Nha – Keû Baøng 50 km, caùch khu du lòch suoái Bang 50 km, caùch khu cuïm Caûng bieån Hoøn La 60 km vaø cöûa khaåu quoác teá Cha Lo 180 km. Ñoàng Hôùi naèm ngay treân bôø bieån, coù soâng Nhaät Leä chaûy giöõa loøng thaønh phoá, bôø bieån vôùi chieàu daøi 12km veà phía Ñoâng thaønh phoá vaø coù heä thoáng soâng, suoái, hoà, röøng nguyeân sinh ôû phía Taây thaønh phoá raát thích hôïp cho vieäc phaùt trieån du lòch, nghæ ngôi, giaûi trí. Ñoàng Hôùi laø moät thaønh phoá coù caûnh quan töï nhieân ña daïng, moâi tröôøng sinh thaùi raát toát. Phaïm vi haønh chính: Phía Baéc giaùp huyeän Boá Traïch. Phía Nam giaùp huyeän Quaûng Ninh. Phía Ñoâng giaùp vôùi bieån Ñoâng. Phía Taây giaùp vôùi huyeän Quaûng Ninh vaø Boá Traïch. 2.2.2 Ñòa hình ñòa maïo chung treân thaønh phoá Ñoàng Hôùi. Ñoàng Hôùi coù ñòa hình ña daïng, bao goàm vuøng ñoài, vuøng ñoàng baèng vaø vuøng caùt ven bieån. Phía Ñoâng soâng Nhaät leä laø vuøng caùt Baûo Ninh coù ñòa hình daïng coàn caùt ngang oån ñònh, cao ñoä trung bình laø 10 m, doác veà phía soâng Nhaät Leä vaø bieån Ñoâng vôùi ñoä doác töông ñoái lôùn, khoâng baèng phaúng. Phaàn phía Taây chia thaønh 5 khu vöïc chính: Khu vöïc 1 vaø khu vöïc 4: khu vöïc trung taâm thaønh phoá vaø khu vöïc Phuù Haûi, Ñöùc Ninh vaø Ñöùc Ninh Ñoâng, chuû yeáu naèm 2 beân ñöôøng Quoác loä 1A vaø ñöôøng Leâ Lôïi. Khu vöïc naøy coù ñòa hình töông ñoái thaáp vaø baèng phaúng, cao ñoä trung bình laø 2m, nôi cao nhaát laø khu Haøo thaønh vôùi coát 3,7m, nôi thaáp nhaát laø khu ruoäng noâng nghieäp coù coát 0,2 – 0,5 m, hôi doác veà Quoác loä 1A vôùi ñoä doác khoaûng 0,2%. Khu vöïc 2: Khu Baéc Lyù vaø Nam Lyù, naèm ôû phía Taây Thaønh phoá coù ñöôøng saét Quoác gia chaïy qua, laø vuøng goø ñoài doác veà 2 phía Ñoâng vaø Taây cuûa ñöôøng Phan Ñình Phuøng. Khu vöïc naøy coù cao ñoä trung bình laø 10m, nôi cao nhaát laø 18m vaø nôi thaáp nhaát laø 2,5m, ñoä doác trung bình töø 5 – 10%. Khu vöïc 3: Khu Ñoàng Sôn, Thuaän Ñöùc, Nghóa Ninh, Baéc Nghóa naèm veà 2 phía Ñoâng vaø Taây ñöôøng 15A, laø vuøng goø ñoài nhaáp nhoâ coù höôùng thaáp daàn töø Taây sang Ñoâng vaø töø Nam ra Baéc, ñoä doác trung bình töø 7 – 10%. Cao ñoä trung bình cuûa khu vöïc naøy laø 8m, choã cao nhaát laø 15,5m, thaáp nhaát 3,0m. Khu vöïc 5: Khu Loäc Ninh, Haûi Thaønh, laø khu vöïc ñoài caùt ven bieån, cao ñoä trung bình laø 10m, nôi cao nhaát laø 16m, thaáp nhaát 3,0m, höôùng doác daàn veà phía Nam vôùi ñoä doác trung bình töø 3 – 5%. 2.2.3. Khí haäu: Ñoàng Hôùi naèm trong vuøng khí haäu nhieät ñôùi gioù muøa vuøng trung Trung Boä, vôùi 2 muøa chuû yeáu laø muøa Ñoâng (töø thaùng 10 ñeán thaùng 3 naêm sau) vaø muøa Heø (töø thaùng 4 ñeán thaùng 10), muøa Ñoâng coù nhieàu möa hôn so vôùi khu mieàn Baéc, muøa Heø noùng vaø haïn, thöôøng coù gioù Taây Nam traøn sang töø Laøo gaây noùng nöïc vaø haïn haùn thònh haønh töø thaùng 4 ñeán thaùng 8. Laø moät trong nhöõng vuøng coù khí haäu khaéc nghieät nhaát Vieät Nam. Moät soá ñaëc tröng chính veà khí haäu Ñoàng Hôùi döôùi ñaây: Nhieät ñoä: Nhieät ñoä trung bình naêm: 24,40C. Nhieät ñoä cao nhaát tuyeät ñoái:40,10C. Nhieät ñoä thaáp nhaát tuyeät ñoái: 7,80C. Baõo thöôøng xaûy ra töø thaùng 8 ñeán thaùng 10 trong naêm. Toác ñoä gioù baõo trung bình: 79 km/h. Toác ñoä gioù baõo cao nhaát tuyeät ñoái:137 km/h (ngaøy 22/9/1964) Ñoä aåm: Ñoä aåm töông ñoái trung bình: 84%. Ñoä aåm nhoû nhaát tuyeät ñoái: 19%. Ñoä aåm cao nhaát tuyeät ñoái: 90%. Naéng: Soá giôø naéng trung bình: 1786 giôø/naêm. Thôøi gian naéng baét ñaàu töø thaùng 5 ñeán thaùng 8. Möa: Löôïng möa trung bình naêm: 2252 mm. Löôïng möa trung bình thaùng nhieàu nhaát: 573mm. Löôïng möa trung bình thaùng ít nhaát 44mm. Löôïng möa lôùn nhaát trong 24 giôø: 354mm. 2.2.4. Ñaëc ñieåm thuûy vaên, haûi vaên: Thaønh phoá Ñoàng Hôùi coù 4 con soâng chính, ñoù laø soâng Myõ Cöông, soâng Leä Kyø, soâng caàu Raøo, soâng Nhaät Leä. Soâng Nhaät Leä: goàm 2 nhaùnh: Soâng Kieán Giang – nhaùnh thöù nhaát cuûa soâng Nhaät Leä, baét nguoàn töø suoái Raøo Chaân huyeän Leä Thuûy chaûy theo höôùng töø Taây sang Ñoâng. Nhaùnh naøy ñoå ra soâng Nhaät Leä taïi Taân Ninh huyeän Quaûng Ninh. Phaàn haï löu cuûa soâng Kieán Giang vaø Ñaïi Giang laø soâng Nhaät Leä. Dieän tích löu vöïc töø soâng Ñaïi Giang ñeán Nhaät Leä laø 1.330km2 vôùi chieàu daøi cuûa soâng Nhaät Leä 150km, chieàu roäng soâng taïi thaønh phoá Ñoàng Hôùi laø 800m. Phaàn lôùn soâng mang tính mieàn nuùi quanh co, ñoä doâùc lôùn. Chæ coù ñoaïn soâng Nhaät Leä mang tính chaát ñoàng baèng coù aûnh höôûng trieàu bieån. Soâng Nhaät Leä bò nhieãm maën vaø chòu aûnh höôûng raát lôùn ñeán vieäc thoaùt nöôùc cuûa khu trung taâm cuûa thaønh phoá Ñoàng Hôùi. Theo soá lieäu quan traéc taïi traïm thuûy vaên Kieán Giang: soâng coù dieän tích löu vöïc 321km2. Moät soá ñaëc tröng doøng chaûy vaø möïc nöôùc soâng Kieán Giang nhö sau: Löu löôïng thaùng lôùn nhaát trong naêm: 65.6m3/s (thaùng 10) Löu löôïng thaùng nhoû nhaát trong naêm: 3.63m3/s (thaùng 8) Löu löôïng thaùng lôùn nhaát: 0.654m (thaùng 10) Löu löôïng thaùng nhoû nhaát: 0.555m (thaùng 7) Nhaùnh thöù hai laø soâng Ñaïi Giang baét nguoàn töø nuùi Pop Ru huyeän Leä Thuûy chaûy theo höôùng töø Taây sang Ñoâng ñoå ra soâng Nhaät leä. Soâng Nhaät Leä chaûy qua thaønh phoá Ñoàng Hôùi, traïm ño möïc nöôùc treân soâng naèm ôû khu vöïc chòu aûnh höôûng cuûa thuûy trieàu bieån Ñoâng laø traïm thuûy vaên Löông Yeán. Möïc nöôùc thaùng nhoû nhaát: -1.44m (thaùng 7) Möïc nöôùc thaùng lôùn nhaát: +1.34m (thaùng 10) Soâng Myõ Cöông: Baét nguoàn töø xaõ Phöôùc Myõ huyeän Quaûng Ninh vôùi chieàu daøi 16km, chieàu roäng 80m. Löu löïôïng lôùn nhaát Qluõ =3503/s, Qkieät =0.25m3/s, soâng heïp, quanh co, ñuïc baån, maën, haèng naêm leân quaù caàu Myõ Cöông. Soâng Leä Kyø: Chaûy ven thaønh phoá baét nguoàn töø nuùi cao huyeän Quaûng Ninh chaûy theo höôùng töø Taây sang Ñoâng vaø ñoå vaøo soâng Nhaät Leä. Chieàu daøi soâng 20km, chieàu roäng 20m. Dieän tích löu vöïc 90km2, Qluõ =630m3/s, Qkieät =3.1m3/s. Soâng Caàu Raøo (coøn goïi laø soâng Luõy): Soâng chaûy giöõa thaønh phoá, soâng baét nguoàn töø hoà Loäc Ninh chaûy theo höôùng Baéc Nam ñoå vaøo soâng Nhaät Leä. Veà haûi vaên, soá lieäu thu thaäp ñöôïc cho thaáy soâng Nhaät Leä chòu aûnh höôûng cuûa baùn nhaät trieàu töø bieån Ñoâng vôùi 2 chaân, 2 ñænh trieàu xen giöõa caùc ñôït trieàu. Bieân ñoâï thuûy trieàu quan traéc ñöïôïc naèm trong khoaûng 0.75 ñeán 1.5m, nöôùc daâng trong baõo coù theå xaûy ra vôùi bieân ñoä 2 - 3m. Cheá ñoä haûi löu bò chi phoái theo quy luaät bieån vònh Baéc Boä. Theàm bieån Quaûng Bình chòu aûnh höôûng cuûa quaù trình xoùi lôû - boài tuï xen keõ. Beân caïnh ñoù coøn xuaát hieän doøng chaûy töø bieån vaøo soâng khi trieàu leân vaø ngöôïc laïi khi trieàu xuoáng vaø vaøo muøa möa. 2.2.5. Toång quaùt chung veà ñaëc ñieåm ñòa chaát coâng trình vaø ñòa chaát thuûy vaên a.Ñòa chaát coâng trình: Ñòa chaát Ñoàng Hôùi mang tính chaát cuûa vuøng ñoàng baèng ven bieån ñòa hình thaáp, caáu truùc ñòa taàng ñöôïc hình thaønh bôûi 2 yeáu toá thaønh taïo cô baûn laø traàm tích bieån vaø boài tích theàm soâng. Ñaát ñaù chuû yeáu laø caùt, seùt laãn ít soûi. Töø keát quaû khaûo saùt thaêm doø ñòa chaát caáu truùc ñòa taàng qua 12 hoá khoan taïi 4 phöôøng Ñoàng Myõ, Ñoàng Phuù, Haûi Ñình, Baéc Lyù, Nam Lyù (vuøng nghieân cöùu giai ñoaïn I) nhö sau: Lôùp thöù nhaát: ñaát boài tích aù caùt naëng laãn soûi saïn + taïp chaát höõu cô, maøu xaùm vaøng xaãm. Keát caáu chaët vöøa, traïng thaùi deûo cöùng. Lôùp naøy phaân boá khoâng ñeàu ôû ñoä saâu töø 0.0 - 2.2m Lôùp thöù hai: lôùp ñaùt aù seùt daïng buøn laãn xaùc soø, ñieäp + taïp chaát höõu cô maøu xaùm ñen. Keát caáu xoáp – traïnh thaùi deûo – deûo meàm. Lôùp naøy phaân boá khoâng ñeàu, gaëp ôû ñoä saâu töø 2.0 – 4.9m Lôùp thöù ba: lôùp aù caùt nheï haït thoâ laãn soûi saïn nhoû, maøu xaùm vaøng. Keát caáu chaët – traïng thaùi nöûa cöùng. Lôùp naøy phaân boá ôû ñoä saâu töø 4.0 – 7.0m Lôùp thöù tö: lôùp ñaát aù seùt laãn ít soûi saïn nhoû, maøu xaùm vaøng. Keát caáu chaët – traïng thaùi nöûa cöùng. Lôùp naøy phaân boá khoâng ñeàu, ôû ñoä saâu töø 7.0 – 9.4m Lôùp thöù naêm: lôùp ñaát caùt laãn haïi buïi, maøu loang loã, xaùm traéng, hoàng nhaït. Keát caáu chaët traïng thaùi deûo cöùng – nöûa cöùng. Lôùp naøy phaân boá ôû ñoä saâu töø 4 – 9m b.Ñòa chaát thuûy vaên Hieän taïi thaønh phoá Ñoàng Hôùi löôïng nöôùc ngaàm töông ñoái nhieàu nhöng nöôùc ngaàm haàu nhö bò nhieãm maën. 2.3. ÑIEÀU KIEÄN KINH TEÁ – XAÕ HOÄI: 2.3.1. Tình hình xaõ hoäi vaø daân soá: a. Daân soá: Naêm 2005, daân soá TP Ñoàng Hôùi coù 101.085 ngöôøi treân dieän tích 156km2 vôùi 16 xaõ/phöôøng, maät ñoä daân soá trung bình laø 648 ngöôøi/km2. Baûng 1: Baûng daân soá vaø maät ñoä daân soá naêm 2004. Daân soá trung bình Dieän tích (km2) Maät ñoä (Ngöôøi/km2) Toång soá Nöõ Toång soá 99797 49896 155,54 627 I. Khu vöïc noäi thò: 64307 32274 45,01 1295 1. Phöôøng Ñoàng Phuù 7396 3705 381 1941 2. Phöôøng Baéc Lyù 12828 6433 10,19 1270 3. Phöôøng Haûi Ñình 3572 1786 1,37 2747 4. Phöôøng Ñoàng Myõ 2510 1260 0,58 4372 5. Phöôøng Nam Lyù 10809 5422 3,90 2771 6. Phöôøng Baéc Nghóa 6470 3236 7,76 833 7. Phöôøng Ñöùc Ninh Ñoâng 4595 2356 3,43 11468 8. Phöôøng Ñoàng Sôn 8413 4213 19,65 429 9. Phöôøng Phuù Haûi 3296 1646 3,06 1098 10. Phöôøng Haûi Thaønh 4418 2209 2,45 1803 II. Khu vöïc ngoaïi thò: 34890 17622 99,69 349 1. Xaõ Nghóa Ninh 4401 2230 16,22 271 2. Xaõ Ñöùc Ninh 7381 3725 5,21 1416 3. Xaõ Baûo Ninh 8491 4290 16,30 520 4. Xaõ Loäc Ninh 7992 4036 13,40 596 5. Xaõ Quang Phuù 3016 1525 3,23 942 6. Xaõ Thuaän Ñöùc 3610 1856 45,28 80 Nguoàn: Nieân giaùm thoáng keâ 2004. Baûng 2: Baûng daân soá qua caùc naêm. Naêm Toång Theo giôùi tính Theo khu vöïc Nam Nöõ Thaønh thò Noâng thoân 1992 82427 40496 41931 47991 34436 1993 86352 42451 43901 50740 35612 1994 88190 43389 44801 51764 36426 1995 89053 43859 45194 52213 36840 1996 91411 45066 46345 54497 36914 1997 92952 45872 47080 55327 37625 1998 93716 46296 47420 52658 41148 1999 94014 46398 47616 52681 41333 2000 94828 47016 47812 52279 42549 2001 95419 47137 48282 52942 42477 2002 96018 47615 48403 53389 42669 2003 97569 48526 49043 58303 39266 2004 99197 49301 49896 64307 43890 Nguoàn: Nieân giaùm thoáng keâ 2004. b. Lao ñoäng: Ñeán nay, thaønh phoá Ñoàng Hôùi giaûi quyeát ñöôïc khoaûng 80% soá lao ñoäng trong ñoä tuoåi coù vieäc laøm oån ñònh. Chaát löôïng löïc löôïng lao ñoäng töông ñoái cao. Tính bình quaân coù 40% soá lao ñoäng ñaõ qua ñaøo taïo töø coâng nhaân kyõ thuaät trôû leân. Soá ngöôøi lao ñoäng trong caùc ngaønh kinh teá, thöông maïi, dòch vuï ñang coù xu höôùng taêng leân. Hieän taïi, soá lao ñoäng noäi thò ôû ñoä tuoåi lao ñoäng laø 48.272 ngöôøi chieám 50% vaø ñöôïc chia thaønh caùc thaønh phaàn sau: Soá ngöôøi laøm ngö nghieäp raát haïn cheá, saûn löôïng ñaùnh baét raát ít so vôùi tieàm naêng hieän coù cuûa Ñoàng Hôùi, ngoaøi ra coøn coù moät soá hoä gia ñình saûn xuaát muoái (3.290 ngöôøi – chieám 8%). Soá ngöôøi laøm coâng nghieäp, tieåu thuû coâng nghieäp: 24.992 ngöôøi chieám 60%. Soá ngöôøi laøm coâng taùc quaûn lyù caùc ngaønh khaùc: 12.914 ngöôøi chieám31.4%. Lao ñoäng noâng nghieäp coù xu theá giaûm daàn do dieãn bieán thôøi tieát xaáu ñaõ aûnh höôûng tôùi naêng suaát, hôn nöõa giaù thaønh cuûa noâng saûn laïi khoâng cao. Trong ngö nghieäp ñaõ böôùc ñaàu coù chuyeån bieán trong phong traøo ñaùnh baét thuûy saûn, caùc hoä ngö nghieäp ñaàu tö theâm thuyeàn, löôùi, moät soá hoä ñaõ coù phöông tieän ñaùnh baét xa bôø. Coâng taùc xoùa ñoùi giaûm ngheøo ñöôïc quan taâm, chuù troïng baèng vieäc thöïc hieän caùc döï aùn nhö 327, 773 vaø caùc chöông trình ñaøo taïo ñeå naâng cao daân trí, höôùng daãn vieäc laøm cho nhaân daân. Tyû leä ñoùi ngheøo ñaõ giaûm xuoáng ñaùng keå. 2.3.2. Tình hình phaùt trieån kinh teá: Möùc soáng cuûa ngöôøi daân Ñoàng Hôùi ñang ngaøy caøng ñöôïc caûi thieän vaø naâng cao. GDP bình quaân ñaàu ngöôøi naêm 2003 ñaït 400 USD/ngöôøi/naêm, toång thu ngaân saùch Nhaø nöôùc trong nhöõng naêm gaàn ñaây coù möùc taêng ñaùng keå. Ñoàng Hôùi ñaõ vaø ñang xaây döïng nhieàu cô sôû saûn xuaát dòch vuï nhö: Khu coâng nghieäp Taây Baéc Ñoàng Hôùi, Nhaø maùy cheá bieán xuaát khaåu noâng, thuûy saûn Ñoàng Hôùi, khu du lòch Baûo Ninh. Saân bay Ñoàng Hôùi cuõng ñaõ ñöôïc khôûi coâng xaây döïng vaøo thaùng 8/2004, döï kieán hoaøn thaønh vaøo quí IV naêm 2006 vôùi toång möùc ñaàu tö hôn 212,8 tæ ñoàng, môû ra trieån voïng lôùn cho thaønh phoá trong vieäc phaùt trieån thöông maïi. Beân caïnh ñoù, Ñoàng Hôùi cuõng ñang phaùt trieån maïnh vieäc xaây döïng khu ñoâ thò môùi vôùi yeâu caàu cao veà haï taàng ñoâ thò nhaèm ñaùp öùng nhu caàu ngaøy caøng cao cuûa ngöôøi daân. a.Saûn xuaát coâng nghieäp vaø tieåu thuû coâng nghieäp. Theo soá lieäu thoáng keâ naêm 2004 thì saûn xuaát coâng nghieäp, tieåu thuû coâng nghieäp chieám 30% trong toång soá thu nhaäp toaøn tænh. Rieâng coâng nghieäp - tieåu thuû coâng nghieäp do thaønh phoá quaûn lyù taêng 13,0% naêm 2003 ñaït 83.505 trieäu ñoàng. Hieän nay, treân ñòa baøn thaønh phoá coù hôn 1.250 cô sôû coâng nghieäp vaø tieåu thuû coâng nghieäp. Trong ñoù, caùc cô sôû saûn xuaát coù khaû naêng gaây oâ nhieãm laøm aûnh höôûng ñeán moâi tröôøng khu vöïc laø Nhaø maùy thanh Nhoâm ñònh hình Ñoàng Hôùi, nhaø maùy xi maêng soá 1. Xí nghieäp cheá bieán Suùc xuaát khaåu… caùc chaát thaûi cuûa caùc nhaø maùy treân ñaõ gaây oâ nhieãm khoâng khí, nöôùc vaø ñaát ôû khu vöïc daân cö xung quanh. Do ñoù laøm cho vaán ñeà sinh hoaït saûn xuaát cuûa daân cö xung quanh nhaø maùy bò aûnh höôûng, thaäm chí coøn coù theå gaây nguy haïi ñeán söùc khoûe con ngöôøi. b.Saûn xuaát noâng nghieäp: Hieän nay thaønh phoá Ñoàng Hôùi coù khoaûng 30% daân soá hoaït ñoäng saûn xuaát noâng nghieäp, chuû yeáu taäp trung ôû caùc xaõ ngoaïi thaønh. Ñaây cuõng laø moät nguyeân nhaân saâu xa laøm oâ nhieãm nguoàn nöôùc vì ngöôøi noâng daân thöôøng coù thoùi quen söû duïng phaân chuoàng ñeå boùn ruoäng, theâm vaøo ñoù nhöõng thoùi quen, taäp quaùn nhö: phoùng ueá böøa baõi, ñoå raùc, xaùc ñoäng vaät xuoáng ao hoà, soâng,… laøm cho nguoàn nöôùc bò aûnh höôûng. Vieäc söû duïng phaân boùn vaø caùc loaïi hoùa chaát trong noâng nghieäp khoâng nhöõng laøm aûnh höôûng ñeán nöôùc maët maø coøn laøm cho nguoàn nöôùc ngaàm ôû ñaây cuõng bò oâ nhieãm baån. Ñoù laø lyù do giaûi thích taïi sao ôû caùc xaõ saûn xuaát noâng nghieäp, phaàn lôùn caùc gieáng nöôùc aên ñeàu coù tyû leä toång coliform cao. c.Thöông maïi vaø dòch vuï Hoaït ñoäng thöông maïi vaø dòch vuï ñang coù xu höôùng phaùt trieån maïnh. Theo soá lieäu thoáng keâ cuûa thaønh phoá, hoaït ñoäng naøy treân ñòa baøn ñaït tæ troïng 28,9% naêm 2003, cô sôû thöông maïi dòch vuï taêng töø 2.604 naêm 2000 leân ñeán gaàn 3.000 cô sôû naêm 2003. Taïo döïng nhieàu cô sôû haï taàng phuïc vuï du lòch, thu huùt nhieàu du khaùch ñeán tham quan. Dòch vuï moãi naêm taêng doanh thu 11,2%. 2.3.3.Giaùo duïc- Y teá a.Giaùo duïc Giaùo duïc ñaøo taïo cuûa thaønh phoá Ñoàng Hôùi trong nhöõng naêm qua ñaõ taïo ñöôïc höôùng phaùt trieån ña daïng caùc loaïi hình toå chöùc tröôøng lôùp. Phaùt trieån maïng löôùi tröôøng hoïc, hoaøn chænh cô caáu giaùo duïc ôû töøng xaõ, phöôøng ñaûm baûo thu huùt haàu heát con em trong ñoä tuoåi vaøo hoïc. 13/14 xaõ , phöôøng ñaït tieâu chuaån phoå caäp giaùo duïc trung hoïc cô sôû, coù 10 tröôøng ñaït tieâu chuaån quoác gia. Soá hoïc sinh ñaït giaûi trong caùc kyø thi caáp tænh, caáp quoác gia ngaøy caøng taêng. Ñaõ thöïc hieän toát cuoäc vaän ñoäng xaõ hoäi hoùa giaùo duïc. Ngaønh giaùo duïc thaønh phoá Ñoàng Hôùi nhieàu naêm lieàn laø ñôn vò daãn ñaàu toaøn tænh. Giaùo duïc Ñaøo taïo ñaõ thöïc söï thöïc hieän phöông chaâm: naâng cao daân trí, ñaøo taïo nhaân löïc, boài döôøng nhaân taøi cho quaù trình coâng nghieäp hoù._.a, hieän ñaïi hoùa ñaát nöôùc. Nhö vaäy, trình ñoä daân trí cuûa thaønh phoá Ñoàng Hôùi ngaøy caøng ñöôïc naâng cao veà caû soá löôïng laãn chaát löôïng neân ngöôøi daân ngaøy caøng coù söï thay ñoåi tieán boä trong nhaän thöùc veà vaán ñeà moâi tröôøng vaø söï caàn thieát phaûi baûo veä noù, laøm cho chaát löôïng cuoäc soáng ngaøy caøng ñöôïc naâng cao. b.Y teá Coâng taùc chaêm soùc söùc khoûe coäng ñoàng ñaõ ñöôïc quan taâm ñaàu tö vaø phaùt trieån coù hieäu quaû. Ñeán nay, 14/14 xaõ phöôøng coù traïm y teá, trong ñoù coù 8 traïm y teá coù baùc syõ. Treân ñòa baøn thaønh phoá coù moät beänh vieän lôùn - Beänh vieän Höõu Nghò Vieät Nam – Cu Ba - Ñoàng Hôùi, vôùi hôn 400 giöôøng beänh. Phoøng khaùm cuûa thaønh phoá coù 40 giöôøng beänh vaø caùc traïm y teá xaõ, phöôøng coù 57 giöôøng beänh. Tyû leä treû em tieâm chuûng ñaït 100%. 2.3.4.Cô sôû haï taàng a.Ñoái vôùi giao thoâng vaän taûi Ñöôøng boä: Ñoàng Hôùi coù caùc tuyeán ñöôøng boä quoác gia chaïy qua nhö quoác loä 15 (ñöôøng Hoà Chí Minh), quoác loä 1A ñi qua thaønh phoá vôùi toång chieàu daøi 13km, rieâng ñoaïn ñi qua noäi thaønh daøi 7,75km, maët caét ñöôøng coù chieàu roäng toaøn boä laø 25m, keát caáu ñöôøng laø ñaù daêm treân raûi thaûm nhöïa loaïi 3,5kg/m2. Ñöôøng noäi thaønh ñang ñöôïc töøng böôùc ñöôïc nhöïa hoùa, vôùi toång chieàu daøi hieän coù laø 32,2km, trong ñoù ñöôøng ñaõ ñöôïc nhöïa hoùa laø 28,07km, ñöôøng caáp phoái 3,7km. Ñöôøng saét: taïi thaønh phoá coù ñöôøng saét Baét Nam chaïy qua vôùi chieàu daøi ñoaïn ñöôøng naèm trong phaïm vi thaønh phoá toång coäng laø 12km. Ga Ñoàng Hôùi laø moät trong nhöõng ga lôùn vaø quan troïng cuûa ñöôøng saét nöôùc ta. Ñöôøng thuûy: Ñoàng Hôùi coù soâng Nhaät Leä chaûy qua vaø cöûa soâng naèm ngay treân ñòa baøn cuûa thaønh phoá neân raát thuaän tieän cho vieäc giao löu baèng ñöôøng thuûy giöõa thaønh phoá vaø caùc ñòa baøn khaùc treân toaøn quoác baèng caùc phöông tieän ñöôøng thuûy pha soâng bieån. Ñöôøng haøng khoâng: hieän nay coù moät saân bay daân duïng phía Ñoâng Baéc cuûa thaønh phoá. Dieän tích cuûa khu saân bay gaàn 200 ha. Saân bay chöa coù thieát bò kyõ thuaät phuïc vuï cho vieäc chæ huy haï caùnh, caát caùnh vaø hieän chöa ñöôïc ñöa vaøo söû duïng. Do vieäc xaây döïng caùc khu daân cö cuûa thaønh phoá khoâng taäp trung neân tình hình hieän traïng maïng löôùi giao thoâng noäi thaønh cuõng phaûi phuï thuoäc vaøo ñoù. Maïng löôùi ñöôøng chính cuûa thaønh phoá hình thaønh moät heä thoáng giao thoâng cô baûn theo hai chieàu Baéc-Nam vaø Ñoâng-Taây, maät ñoä caùc ñöôøng chính chieám 0,55km/km2, maët caét ngang cuûa caùc tuyeán roäng trung bình töø 6m - 8m. b.Ñoái vôùi caùc vaán ñeà caáp ñieän Thaønh phoá Ñoàng Hôùi naèm treân tuyeán ñöôøng daây taûi ñieän quoác gia, ôû ñaây coù traïm truyeàn taûi 200 KV vaø 500 KV neân caùc ñieàu kieän söû duïng ñieän heát söùc thuaän tieän. Tính ñeán nay ñaõ coù hôn 99% hoä daân thaønh phoá ñaõ söû duïng ñieän. Rieâng ñieän chieáu saùng coâng coäng thaønh phoá ñaõ laép ñaët ñöôïc vôùi chieàu daøi hôn 44.900m. 2.4.NHAÄN XEÙT: Ñoàng Hôùi laø moät thaønh phoá treû ñang treân ñaø xaây döïng vaø phaùt trieån. Song toác ñoä phaùt trieån kinh teá chöa cao thu thaäp bình quaân tính treân ñaàu ngöôøi coøn thaáp so vôùi nhieàu thaønh phoá khaùc trong nöôùc. Nguyeân nhaân coù theå laø: Xuaát phaùt ñieåm cuûa thaønh phoá laø moät thaønh phoá ngheøo, keùm phaùt trieån, saûn xuaát noâng nghieäp laø chuû yeáu, ñoàng thôøi laïi bò chieán tranh taøn phaù naëng neà. Sau chieán tranh Ñoàng Hôùi haàu nhö phaûi baét tay xaây döïng laïi töø ñaàu. Ñieàu kieän töï nhieân khoâng thuaän lôïi cho vieäc phaùt trieån kinh teá. Khí haäu raát khaéc nghieät. Muøa naéng noùng, töø thaùng 4 ñeán thaùng 8, nhieät ñoä trung bình haøng ngaøy 270C, coù khi nhieät ñoä cao nhaát leân ñeán >400C, laïi chòu aûnh höôûng cuûa gioù muøa Taây Nam khoâ noùng gaây haïn haùn nghieâm troïng. Muøa möa baõo, töø thaùng 9 ñeán thaùng 3 naêm sau, nhieät ñoä trung bình haøng ngaøy laø 17 – 200C, coù luùc xuoáng ñeán <100C keøm theo gioù muøa Ñoâng Baéc. Löôïng möa taäp trung vaøo khoaûng thôøi gian naøy keøm theo yeáu toá ñòa hình khoâng thuaän lôïi vôùi beà ngang nhoû heïp, caùc con soâng ôû ñaây thöôøng ngaén vaø doác neân thöôøng xuyeân bò luõ luït taøn phaù. Naèm trong vuøng haïn haùn vaø möa baõo xaûy ra thöôøng xuyeân. Löôïng möa phaân boå khoâng ñeàu, möa taäp trung nhieàu vaøo caùc thaùng 9,10,11. Löôïng möa trung bình töø 1300 – 4000mm, toång giôø naéng 1786 giôø/naêm, ñoä aåm trung bình trong naêm laø 84% vaø thuoäc cheá ñoä gioù muøa: gioù Ñoâng Nam, gioù Taây Nam vaø gioù Ñoâng Baéc. Chöa taän duïng, phaùt huy heát tieàm naêng voán coù ñeå phaùt trieån kinh teá – xaõ hoäi. Chöa coù quy hoaïch chung ñeå phaùt trieån kinh teá – xaõ hoäi, quy hoaïch cuûa caùc ngaønh, vuøng, laõnh thoå. Hoaëc neáu coù thì chæ mang tính chaát vaên baûn, thöôøng ôû daïng “quy hoaïch” treo. “quy hoaïch” khoâng gaén vôùi thöïc teá cuûa ñòa phöông neân khoù aùp duïng. Vieäc ñaàu tö phaùt trieån haï taàng khoâng theo quy hoaïch, phaùt trieån cô sôû haï taàng khoâng ñoàng boä, coøn mang tính “chaép vaù”. 3.1. Toång quan veà quy hoaïch. 3.1.1 Khaùi nieäm Quy hoaïch. Quy hoaïch laø söï tích hôïp giöõa caùc kieán thöùc khoa hoïc vaø kyõ thuaät, taïo neân nhöõng söï löïa choïn ñeå coù theå thöïc hieän caùc quyeát ñònh veà caùc phöông aùn cho töông lai. Quy hoaïch laø coâng vieäc chuaån bò coù toå chöùc cho caùc hoaït ñoäng coù yù nghóa, bao goàm vieäc phaân tích tình theá, ñaët ra caùc yeâu caàu, khai thaùc vaø ñaùnh giaù caùc löïa choïn vaø phaân chia moät quaù trình haønh ñoäng. Quy hoaïch laø quaù trình soaïn thaûo moät taäp hôïp caùc chöông trình lieân quan, ñöôïc thieát keá ñeå ñaït caùc muïc tieâu nhaát ñònh. Noù bao goàm vieäc ñònh ra moät/ nhieàu vaán ñeà caàn ñöôïc giaûi quyeát, thieát laäp caùc muïc tieâu quy hoaïch, xaùc ñònh caùc giaû thieát maø quy hoaïch caàn döïa vaøo, tìm kieám vaø ñaùnh giaù caùc bieän phaùp haønh ñoäng coù theå thay theá vaø löïa choïn haønh ñoäng cuï theå ñeå thöïc hieän. (Compton,1993). Vaäy baûn chaát cuûa quy hoaïch laø moät coâng cuï coù tính chieán löôïc trong phaùt trieån, ñöôïc coi laø phöông phaùp thích hôïp ñeå tieán tôùi töông lai theo moät phöông höôùng, muïc tieâu do ta vaïch ra. Quy hoaïch cuõng coù theå laø taát caû caùc coâng vieäc hoaëc khaû naêng kieåm soaùt töông lai baèng caùc hoaït ñoäng hieän taïi nhôø vaøo söï öùng duïng luaät nhaân quaû. Noù laø moät baûn baùo caùo vieát keøm theo döï baùo thoáng keâ, trình baøy toaùn hoïc, ñaùnh giaù ñònh löôïng vaø sô ñoà (baûn ñoà) moâ taû nhöõng moái quan heä giöõa caùc phaàn töû khaùc nhau cuûa baûn quy hoaïch. Caùc kieåu Quy hoaïch. Quy hoaïch chieán löôïc vaø quy hoaïch haønh ñoäng. Quy hoaïch chieán löôïc quan taâm ñeán muïc tieâu chieán löôïc, thöôøng laø meàm deûo, khoâng bò raøng buoäc bôûi quy trình phaùp luaät (do ñoù sau naøy coù theå deã daøng chænh lyù). Quy hoaïch haønh ñoäng thöôøng laáy ngaân saùch ñòa phöông, quan taâm chuû yeáu ñeán bieän phaùp vaø caùc höôùng daãn cho nhöõng hoaït ñoäng ñaëc tröng ñoù. Caû hai daïng quy hoaïch naøy ñeàu lieân quan chaët cheõ vôùi caùc chöùc naêng kieåm soaùt trong coâng taùc quaûn lyù vaø coù quan heä chaët cheõ vôùi nhau. Quy hoaïch toång theå vaø quy hoaïch chuyeân ngaønh. Quy hoaïch toång theå hay quy hoaïch chuyeân ngaønh thöôøng chöa ñöa ñeán caùc hoaït ñoäng aûnh höôûng tröïc tieáp ñeán moâi tröôøng maø noù chæ laø cô sôû cho caùc quy hoaïch chi tieát sau ñoù. Quy hoaïch chung vaø quy hoaïch chöùc naêng: quy hoaïch chung thöôøng ñònh höôùng vaøo vieäc quy hoaïch söû duïng ñaát vaø phaùt trieån caáu truùc vaät lyù, cung caáp chæ daãn cho caùc quy hoaïch chöùc naêng ñeå coù theå höôùng tôùi caùc muïc tieâu chung cuõng nhö chia seõ nguoàn döõ lieäu ñaûm baûo cho vieäc choïn löïa caùc vò trí thích hôïp vaø phoái hôïp thôøi gian trong phaùt trieån. Treân thöïc teá moái quan heä quy hoaïch chung – quy hoaïch chöùc naêng khoâng hoaøn toaøn chaéc chaén. Quy hoaïch giao thoâng, caáp nöôùc, ñoå thaûi chaát thaûi laø then choát cho ñoâ thò hoùa moät vuøng laïi laø coâng vieäc cuûa nhöõng nhaø quy hoaïch chöùc naêng chöù khoâng phaûi cuûa quy hoaïch chung. Quy trình Quy hoaïch. Sô ñoà toång quaùt cuûa quy trình quy hoaïch: Muïc tieâu Quaûn lyù Ñaùnh giaù Quy hoaïch Phöông aùn Phaân tích. Quy trình quy hoaïch naøy goàm caùc böôùc: Thieát laäp muïc tieâu. Phaân tích. Phaùt trieån caùc phöông aùn löïa choïn. Ñaùnh giaù caùc phöông aùn theo möùc ñoä ñaït tôùi muïc tieâu. Choïn löïa phöông aùn hieäu quaû nhaát, neáu khoâng toàn taïi thì quay laïi böôùc 2. Thöïc hieän. Giaùm saùt. Khi aùp duïng vaøo thöïc teá, tuøy theo tröôøng hôïp cuï theå, quy trình quy hoaïch trong moãi lænh vöïc ñaëc thuø seõ theå hieän tính hôïp lyù veà kinh teá, chính trò, luaät phaùp, xaõ hoäi hay sinh thaùi khaùc nhau. Tuy nhieân, noùi chung noù vaãn töông töï nhö moâ hình quy hoaïch nhö treân. 3.2 Toång quan veà quaûn lyù moâi tröôøng, quy hoaïch moâi tröôøng. 3.2.1 Quaûn lyù moâi tröôøng: Quaûn lyù moâi tröôøng nhö GS. Leâ Quyù An ñònh nghóa: “laø baèng moïi bieän phaùp thích hôïp, taùc ñoäng vaø ñieàu chænh caùc hoaït ñoäng cuûa con ngöôøi nhaèm laøm haøi hoøa caùc noái quan heä giöõa phaùt trieån vaø moâi tröôøng sao cho vöøa thoûa maõn nhu caàu cuûa con ngöôøi, vöøa baûo ñaûm ñöôïc chaát löôïng cuûa moâi tröôøng vaø khoâng vöôït quaù khaû naêng chòu ñöïng cuûa haønh tinh chuùng ta.” (Saùch: Chính saùch vaø coâng taùc quaûn lyù moâi tröôøng ôû Vieät Nam, 1997). Theo TS Tröông Maïnh Tieán ñònh nghóa:“Quaûn lyù moâi tröôøng laø toång hôïp caùc bieän phaùp, luaät phaùp, chính saùch kinh teá, kyû thuaät, xaõ hoäi nhaèm baûo veä chaát löôïng moâi tröôøng soáng vaø phaùt trieån beàn vöõng kinh teá xaõ hoäi quoác gia.” Caùc muïc tieâu chuû yeáu cuûa coâng taùc quaûn lyù Nhaø nöôùc veà moâi tröôøng bao goàm: Khaéc phuïc vaø phoøng choáng suy thoaùi, oâ nhieãm moâi tröôøng phaùt sinh trong hoaït ñoäng soáng cuûa con ngöôøi. Phaùt trieån beàn vöõng kinh teá vaø xaõ hoäi quoác gia theo 9 nguyeân taéc cuûa moät xaõ hoäi beàn vöõng do Hoäi nghò Rio -92 ñeà xuaát. Caùc khía caïnh cuûa phaùt trieån beàn vöõng bao goàm: phaùt trieån beàn vöõng kinh teá, baûo veä caùc nguoàn taøi nguyeân thieân nhieân, khoâng taïo ra oâ nhieãm vaø suy thoaùi chaát löôïng moâi tröôøng soáng, naâng cao vaên minh vaø coâng baèng xaõ hoäi. Xaây döïng caùc coâng cuï coù hieäu löïc quaûn lyù moâi tröôøng quoác gia vaø caùc vuøng laõnh thoå. Caùc coâng cuï treân phaûi thích hôïp cho töøng ngaønh, töøng ñòa phöông vaø coäng ñoàng daân cö. (Saùch: Quan traéc moâi tröôøng, 2005) 3.2.2 Quy hoaïch moâi tröôøng: QHMT “laø quaù trình söû duïng moät caùch heä thoáng caùc kieán thöùc ñeå thoâng baùo cho quaù trình ra quyeát ñònh veà töông lai cuûa moâi tröôøng” (Greg Lindsey, 1997) QHMT “laø toång hôïp cuûa caùc bieän phaùp moâi tröôøng coâng coäng maø caáp coù thaåm quyeàn veà moâi tröôøng coù theå söû duïng” (Faludi, 1987) Theo Toner, QHMT laø “söï öùng duïng caùc kieán thöùc veà khoa hoïc töï nhieân vaø söùc khoûe trong caùc quyeát ñònh veà söû duïng ñaát.” (Greg Lindsey, 1997) QHMT laø “söï coá gaéng laøm caân baèng haøi hoøa caùc hoaït ñoäng phaùt trieån maø con ngöôøi vì quyeàn lôïi cuûa mình aùp ñaët moät caùch quaù möùc leân moâi tröôøng töï nhieân” (John E, 1979) QHMT laø söï xaùc ñònh caùc muïc tieâu mong muoán ñoái vôùi moâi tröôøng töï nhieân vaø ñeà ra caùc chöông trình, quy trình quaûn lyù ñeå ñaït ñöôïc muïc tieâu ñoù.” (Alan Gilpin, 1996) Theo Vuõ Quyeát Thaéng: “QHMT laø vieäc xaùc laäp caùc muïc tieâu moâi tröôøng mong muoán, ñeà xuaát vaø löïa choïn phöông aùn, giaûi phaùp ñeå baûo veä, caûi thieän vaø phaùt trieån moät/nhöõng moâi tröôøng thaønh phaàn hay taøi nguyeân cuûa moâi tröôøng nhaèm taêng cöôøng moät caùch toát nhaát naêng löïc, chaát löôïng cuûa chuùng theo muïc tieâu ñaõ ñeà ra.” Theo PGS TS. Phuøng Chí Syõ “ QHMT laø quaù trình söû duïng caùc kieán thöùc khoa hoïc kyõ thuaät nhaèm ñeà xuaát caùc bieän phaùp baûo veä moâi tröôøng vaø söû duïng hôïp lí taøi nguyeân thieân nhieân trong moät khoâng gian xaùc ñònh phuïc vuï phaùt trieån kinh teá – xaõ hoäi noùi chung hoaëc moät ngaønh noùi rieâng.” Theo PGS TS. Nguyeãn Theá Thoân: “ QHMT ñöôïc hieåu laø söï vaïch ñònh, quy ñònh saép xeáp, boá trí caùc ñoái töôïng moâi tröôøng theo khoâng gian laûnh thoå hoaëc theo khoâng gian vaät theå moâi tröôøng nhaèm baûo ñaûm moâi tröôøng soáng toát ñeïp cho con ngöôøi vaø baûo veä moâi tröôøng soáng cho caùc heä sinh vaät cuûa moâi tröôøng beàn vöõng trong söï thoáng nhaát vôùi söï phaùt trieån laâu beàn cuûa kinh teá xaõ hoäi theo caùc ñònh höôùng, caùc muïc tieâu vaø thôøi gian cuûa keá hoaïch, phuø hôïp vôùi trình ñoä phaùt trieån nhaát ñònh.” Khaùi quaùt veà lòch söû Quy hoaïch moâi tröôøng. Khaùi nieäm QHMT baét ñaàu xuaát hieän töø ñaàu theá kyû XX. Vaøo ñaàu theá kyû XX, Geddes (1915) - nhaø sinh vaät hoïc ngöôøi Scotland, ñaõ nhaän thaáy söï hình thaønh song song cuûa heä sinh thaùi - chöùc naêng - sinh vaät. Naêm 1938, Mumford ñaõ môû roäng söï phaân tích sinh thaùi hoïc nhaân vaên noâng thoân aùp duïng cho ñoâ thò. Sau ñoù Ian Harg, nhaø quy hoaïch caûnh quan vaø laø taùc giaû cuoán thieát keá thieân nhieân (1939,1969) ñaõ aùp duïng caùc nguyeân taéc cuûa hoï vaøo moät vaøi öùng duïng cuï theå. Giai ñoaïn 1961-1972 coù yù nghóa lôùn ñoái vôùi söï phaùt trieån veà lyù thuyeát cuõng nhö phöông phaùp luaän cuûa quy hoaïch moâi tröôøng. Sau khi boä luaät baûo veä moâi tröôøng cuûa Myõ ra ñôøi (NEPA -1969), nhieàu luaät khaùc cuõng laàn löôït ñöôïc thoâng qua trog giai ñoaïn ñaàu 1970, nhö luaät veà nöôùc saïch, luaät veà khoâng khí saïch, luaät veà quaûn lyù vuøng ven bieån v..v...vaøo thôøi ñieåm naøy, vaán ñeà baûo veä moâi tröôøng ñaõ ñöôïc moïi ngöôøi heát söùc quan taâm. Caùc thoâng tin veà aûnh höôûng cuûa oâ nhieãm khoâng khí, oâ nhieãm nöôùc ..v..v... ñaõ ngaøy moät nhieàu. Söï ra ñôøi ñaïo luaät veà moâi tröôøng cuûa nöôùc Myõ (NEPA) cuøng vôùi caùc coâng cuï quaûn lyù cuûa noù, nhö ñaùnh giaù taùc ñoäng moâi tröôøng, thöïc chaát ñaõ thoåi moät luoàng gioù môùi vaøo quy hoaïch söû duïng ñaát ñai. Ngoaøi nhöõng muïc tieâu thoâng thöôøng voán coù, noù ñoàng thôøi cuõng phaûi xöû lyù nhöõng vaán ñeà khaùc nhö choáng oâ nhieãm moâi tröôøng, khai thaùc vaø baûo veä hôïp lyù nguoàn taøi nguyeân thieân nhieân ..v..v... Vaøo nhöõng naêm 1960 McHarg ñaõ keâu goïi ñöa caùc nguyeân lyù sinh thaùi hoïc vaøo quy hoaïch caûnh quan ñoâ thò. QHMT ngaøy nay laø söï keá thöøa vaø phaùt trieån treân caùc nguyeân lyù cô baûn veà khoa hoïc söùc khoûe vaø khoa hoïc moâi tröôøng. Noù ñöôïc taïo ra do söï tham gia ñoùng goùp cuûa nhieàu nguyeân lyù khoa hoïc nhö sinh thaùi hoïc, sinh hoïc, kyõ thuaät, ñòa lyù, ñòa chaát, kieán truùc caûnh quan, dòch teã hoïc moâi tröôøng vaø nhieàu ngaønh khaùc. 3.2.4 Thöïc traïng Quy hoaïch Moâi tröôøng ôû Vieät Nam. a.Heä thoáng vaên baûn phaùp lyù: Thaäp kyû 90 baét ñaàu vôùi moät loaït caùc hoaït ñoäng maïnh meõ, lieân tuïc veà moâi tröôøng ôû Vieät Nam, phuø hôïp vôùi xu theá chung vaø taát yeáu cuûa theá giôùi. Chính phuû Vieät Nam ñaõ kieân ñònh thöïc hieän ñöôøng loái phaùt trieån ñaát nöôùc moät caùch toaøn dieän vaø beàn vöõng. Nhôø nhöõng noã löïc to lôùn ñoù, cho ñeán nay moät haønh lang phaùp lyù thoáng nhaát ôû caáp vó moâ nhaèm phaùt trieån beàn vöõng ñaõ ñöôïc taïo laäp vaø ngaøy caøng trôû neân hoaøn thieän ôû Vieät Nam. Naêm 1991 – Chính phuû Vieät Nam thoâng qua keá hoaïch haønh ñoäng quoác gia veà moâi tröôøng vaø phaùt trieån laâu beàn. Naêm 1993 – Quoác hoäi thoâng qua luaät Baûo veä moâi tröôøng. Naêm 1998 - Boä Chính trò, Ban Chaáp haønh trung öông Ñaûng Coäng saûn Vieät Nam ra Chæ thò 36-CT/TW veà Taêng cöôøng coâng taùc baûo veä moâi tröôøng trong thôøi kyø coâng nghieäp hoaù, hieän ñaïi hoaù ñaát nöôùc. Naêm 2000 - Chieán löôïc baûo veä moâi tröôøng quoác gia giai ñoaïn 2001 - 2010, Keá hoaïch haønh ñoäng moâi tröôøng Vieät Nam giai ñoaïn 2001 - 2005 ñöôïc Cuïc Moâi tröôøng chuû trì soaïn thaûo moät caùch khoa hoïc vaø coâng phu, trình Chính phuû ban haønh. Phaùt trieån trong khuoân khoå haønh lang phaùp lyù vó moâ thoáng nhaát ñoù, ñeán nay boä maùy quaûn lyù nhaø nöôùc veà moâi tröôøng töø trung öông ñeán ñòa phöông ñaõ ñöôïc xaây döïng, cuûng coá, ngaøy caøng phaùt huy taùc duïng tích cöïc. Töø naêm 1994 ñeán nay, 27 nghò ñònh, chæ thò, thoâng tö caáp boä vaø lieân boä, quyeát ñònh coù lieân quan ñaõ ñöôïc ban haønh, taïo thaønh moät heä thoáng vaên baûn phaùp quy phuïc vuï vieäc thöïc hieän Luaät Baûo veä moâi tröôøng. Seõ laø khoâng ñaày ñuû vaø thieån caän neáu khoâng nhaán maïnh raèng, caùc vaên baûn ñaõ neâu ôû treân ñoùng vai troø ñieàu tieát tröïc tieáp coâng taùc baûo veä moâi tröôøng ôû Vieät Nam. Ngoaøi ra, coøn coù nhieàu vaên baûn coù taùc ñoäng giaùn tieáp ñeán coâng taùc naøy, tröôùc heát phaûi keå ñeán: - Luaät Ñaát ñai, - Luaät Khoaùng saûn, - Luaät Taøi nguyeân nöôùc, - Luaät Baûo veä röøng, - Phaùp leänh Baûo veä caùc nguoàn lôïi thuyû saûn, - Luaät Khoa hoïc, Coâng ngheä. Caùc luaät naøy ñaõ ñöôïc ban haønh sôùm, söûa ñoåi ñieàu chænh kòp thôøi, hôïp lyù, coù taùc duïng tích cöïc trong vieäc phaùt trieån toaøn dieän ñaát nöôùc vaø duy trì tính beàn vöõng cuûa quaù trình phaùt trieån. b. Caùc chöông trình, ñeà taøi nghieân cöùu vaø caùc ñeà aùn coù lieân quan ñeán quy hoaïch moâi tröôøng vuøng. Ngay töø nhöõng naêm 70, Nhaø nöôùc ñaõ chuù troïng vaø quan taâm ñaàu tö nghieân cöùu, ñieàu tra ñaùnh giaù caùc ñieàu kieän töï nhieân, taøi nguyeân thieân nhieân vaø moâi tröôøng ñaát nöôùc theo caùc vuøng sinh thaùi. Ngoaøi nhöõng ñeà taøi, ñeà aùn ñoäc laäp ñaõ hình thaønh moät loaït caùc chöông trình nghieân cöùu nhaèm töøng böôùc xaây döïng boä tö lieäu veà ñieàu kieän töï nhieân, taøi nguyeân thieân nhieân vaø moâi tröôøng caùc vuøng laõnh thoå phuïc vuï phaùt trieån kinh teá, giaûm nheï thieân tai vaø baûo veä moâi tröôøng. Coù theå ñieåm qua moät soá chöông trình trieån khai theo caùc giai ñoaïn nhö sau: - Giai ñoaïn 1976 - 1980: Coù 4 chöông trình ñieàu tra toång hôïp caùc vuøng ñoàng baèng soâng Cöûu Long, Taây Baéc, Taây Nguyeân vaø ven bieån mieàn Trung. - Giai ñoaïn 1981 - 1985: Trieån khai 19 chöông trình khoa hoïc caáp nhaø nöôùc coù lieân quan ñeán taøi nguyeân vaø moâi tröôøng. Ñaùng chuù yù laø chöông trình 52.02 vôùi 26 ñeà taøi ñaõ ñieàu tra ñaùnh giaù tieàm naêng, hieän traïng taøi nguyeân sinh hoïc, caùc heä sinh thaùi vaø tình hình suy thoaùi cuûa chuùng. Chöông trình cuõng ñaõ ñeà xuaát ñöôïc nhöõng chính saùch chung veà chieán löôïc quoác gia veà baûo toàn vaø goùp phaàn xaây döïng nhaän thöùc veà moâi tröôøng. - Giai ñoaïn 1986 - 1990: Coù 13 chöông trình khoa hoïc lieân quan ñeán taøi nguyeân moâi tröôøng, trong ñoù coù Chöông trình 52-Ñ rieâng veà moâi tröôøng. Chöông trình ñaõ ñeà caäp ñeán nhöõng vaán ñeà taøi nguyeân sinh hoïc vaø baét ñaàu ñi vaøo vaán ñeà oâ nhieãm moâi tröôøng. Chöông trình ñaõ goùp phaàn xaây döïng "Keá hoaïch quoác gia veà moâi tröôøng vaø phaùt trieån laâu beàn". - Giai ñoaïn 1991 - 1995: Trieån khai 4 chöông trình lieân quan ñeán taøi nguyeân vaø moâi tröôøng, trong ñoù coù Chöông trình KT-02 rieâng veà moâi tröôøng. Chöông trình naøy cuõng ñaõ goùp phaàn xaây döïng döï thaûo "Luaät Baûo veä moâi tröôøng" vaø nghieân cöùu caùc giaûi phaùp ñaùnh giaù taùc ñoäng moâi tröôøng, tieâu chuaån moâi tröôøng, quan traéc vaø phaân tích moâi tröôøng. Nhìn chung, caùc chöông trình, ñeà taøi nghieân cöùu keå treân ñaõ thu ñöôïc nhieàu keát quaû coù giaù trò veà khoa hoïc vaø thöïc tieãn, goùp phaàn giaûi quyeát moät soá vaán ñeà noåi coäm veà taøi nguyeân vaø moâi tröôøng trong moãi giai ñoaïn. Tröôùc tình hình phaùt trieån kinh teá - xaõ hoäi vôùi möùc taêng tröôûng cao, dieãn bieán veà taøi nguyeân vaø moâi tröôøng ngaøy caøng phöùc taïp, trong keá hoaïch 1996 - 2000, Nhaø nöôùc ñaëc bieät quan taâm ñeán vaán ñeà söû duïng hôïp lyù nguoàn taøi nguyeân vaø baûo veä moâi tröôøng. Nhöõng phöông höôùng vaø nhieäm vuï chính cuûa khoa hoïc vaø coâng ngheä trong giai ñoaïn naøy laø: "Nghieân cöùu vaø ñeà xuaát caùc giaûi phaùp khoa hoïc coâng ngheä nhaèm khai thaùc coù hieäu quaû tieàm naêng thieân nhieân, ñieàu kieän töï nhieân vaø baûo veä moâi tröôøng". Ñeå ñaùp öùng nhöõng ñoøi hoûi cuûa thöïc tieãn trong thôøi kyø ñoåi môùi, thöïc hieän quyeát ñònh cuûa Thuû töôùng Chính phuû, Boä KHCN&MT ñaõ chæ ñaïo xaây döïng vaø thöïc hieän chöông trình KHCN-07 vôùi 12 ñeà taøi. Trong nhieàu tröôøng hôïp, do caùc ñaëc ñieåm cuï theå veà chöùc naêng ôû ñòa phöông maø quy hoaïch ngay trong tænh coøn chia ra caùc ñôn vò nhoû hôn: Quy ñònh tieåu vuøng, ví duï: Song song vôùi quy hoaïch phaùt trieån kinh teá - xaõ hoäi thaønh phoá Haï Long, Sôû KHCN&MT Quaûng Ninh ñaõ xaây döïng Döï aùn quy hoaïch quaûn lyù moâi tröôøng vònh Haï Long. Tham gia xaây döïng döï aùn quy hoaïch naøy, beân caïnh caùc chuyeân gia moâi tröôøng Vieät Nam coøn coù caùc chuyeân gia moâi tröôøng Nhaät Baûn (nhoùm nghieân cöùu JICA). Giai ñoaïn ñaàu cuûa döï aùn laø thieát laäp heä thoáng thoâng tin döõ lieäu khu vöïc vònh Haï Long. Moät soá hoaït ñoäng trong giai ñoaïn naøy ñaõ thöïc hieän nhö vieäc phaân tích ñieàu kieän moâi tröôøng cuûa khu vöïc vònh Haï Long baèng aûnh veä tinh, baùo caùo veà caân baèng phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi vaø baûo veä moâi tröôøng ôû vònh Haï Long. Toùm laïi, haàu heát caùc quy hoaïch phaùt trieån kinh teá sau giai ñoaïn 1990 ñeàu coù xem xeùt ñeán caùc yeáu toá moâi tröôøng (ñieån hình laø quy hoaïch toång theå Ñoàng baèng soâng Cöûu Long vaø quy hoaïch toång theå Ñoàng baèng soâng Hoàng (1994), quy hoaïch thaønh phoá Haø Noäi ñeán naêm 2020, quy hoaïch cuïm ñoâ thò Mieáu Moân, Hoaø Laïc, Xuaân Mai, quy hoaïch phaùt trieån kinh teá thaønh phoá Haï Long...). Song trong thöïc teá cho thaáy vaán ñeà quy hoaïch moâi tröôøng chöa ñöôïc xem xeùt vaø ñeà caäp ñuùng möùc ñoä, vai troø cuûa noù. c. Quy hoaïch ngaønh. Quy hoaïch ngaønh laø quy hoaïch caùc ngaønh kinh teá, coù muïc tieâu cuï theå, treân phaïm vi phaân boá cuï theå, coù caùc döï aùn phaùt trieån keøm theo ñoù laø caùc giaûi phaùp chuû yeáu ñeå baûo veä moâi tröôøng. Quy hoaïch ngaønh coù quy hoaïch noâng nghieäp, coâng nghieäp, laâm ngö nghieäp, thuyû lôïi, giao thoâng vaän taûi... Loaïi quy hoaïch moâi tröôøng ngaønh ñoøi hoûi thoâng tin soá lieäu raát cuï theå, chi tieát. Moïi yù ñoà cuûa ngöôøi quy hoaïch moâi tröôøng ngaønh ñöôïc baøn baïc vôùi chính quyeàn ñòa phöông, vôùi caùc cô quan, cô sôû saûn xuaát ñoùng treân ñòa phöông ñoù, phaûi xem xeùt nghieâm tuùc yù kieán coäng ñoàng. Ñaùnh giaù aûnh höôûng moâi tröôøng khoâng theå boû qua quy hoaïch moâi tröôøng chuyeân ngaønh. Söï chính xaùc veà ranh giôùi trong quy hoaïch moâi tröôøng ngaønh ñoøi hoûi raát cao ñeå traùnh nhöõng va chaïm veà quyeàn lôïi vaø nhöõng chi phí khoâng thaät caàn thieát, töùc laø phaûi toái öu hoaù trong lónh vöïc kinh teá - moâi tröôøng. Trong thaäp nieân 90, quy hoaïch phaùt trieån kinh teá - xaõ hoäi, quy hoaïch caùc ngaønh ñaõ ñöôïc thöïc hieän. Tuy nhieân caùc yeáu toá moâi tröôøng trong caùc quy hoaïch ñoù chöa ñöôïc quan taâm ñuùng möùc. Hoaëc môùi chæ chuù troïng ñeán caùc yeáu toá phaùt trieån kinh teá, chöa quan taâm ñeán baûo veä moâi tröôøng. Caùc hoaït ñoäng khai thaùc khoaùng saûn, khai thaùc röøng, phaùt trieån coâng nghieäp... haàu heát chöa chuù yù ñeán vieäc ñoå thaûi cuûa chaát thaûi raén, loûng, khí,... laïi caøng khoâng chuù yù ñeán caùc taûi löôïng cho pheùp cuûa caùc yeáu toá moâi tröôøng, ñieàu naøy seõ gaây ra nhöõng haäu quaû cho caùc theá heä mai sau. d. Quy hoaïch ñoâ thò Quy hoaïch khu daân cö, ñoâ thò ôû Vieät Nam bao goàm caùc thaønh phoá thuoäc trung öông, caùc thaønh phoá thò xaõ tröïc thuoäc tænh, caùc thò xaõ, thò traán, ñöôïc phaân chia thaønh hai heä thoáng song song nhöng taùch bieät nhau: - Theo ñôn vò haønh chính. - Theo phaân loaïi ñoâ thò (trong Quyeát ñònh 132/HÑBT ngaøy 5/5/1990 caùc ñoâ thò cuûa Vieät Nam ñöôïc chia thaønh 5 loaïi, döïa treân daân soá, löïc löôïng lao ñoäng phi noâng nghieäp, maät ñoä daân cö, möùc ñoä trang bò cô sôû haï taàng...) Noùi chung trong "Baùo caùo ñaùnh giaù taùc ñoäng moâi tröôøng" trong caùc döï aùn quy hoaïch ñoâ thò caùc chuû ñeà moâi tröôøng sau ñöôïc khuyeán nghò ñeà caäp: 1. Heä thoáng thoaùt nöôùc. 2. Heä thoáng giao thoâng. 3. Phuû xanh thaønh phoá. 4. Moâi tröôøng xaây döïng vaên hoaù. 5. Caûi thieän nhaø oå chuoät. 6. Söùc khoeû moâi tröôøng. 7. Kieåm soaùt oâ nhieãm nöôùc. 8. Kieåm soaùt oâ nhieãm khoâng khí. 9. Quy hoaïch söû duïng ñaát. 10. Quaûn lyù chaát thaûi raén. 11. Quaûn lyù chaát thaûi ñaëc bieät... Beân caïnh loaïi quy hoaïch ngaønh vaø quy hoaïch ñoâ thò nhö neâu treân, coøn coù quy hoaïch chuyeân ngaønh. Döï aùn loaïi naøy höôùng veà moâi tröôøng nhöng chæ giaûi quyeát moät hay hai yeáu toá moâi tröôøng coù tính öu tieân, noåi coäm theo xaùc ñònh cuûa ñòa phöông. Ví duï ôû Vieät Nam ñaõ thöïc hieän caùc loaïi quy hoaïch mang tính chuyeân ngaønh nhö: - Quy hoaïch caùc baõi choân laáp chaát thaûi raén. - Quy hoaïch heä thoáng thoaùt nöôùc möa, nöôùc thaûi vaø heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi. - Quy hoaïch caùc röøng phoøng hoä (choáng caùt laán ôû vuøng duyeân haûi, choáng luõ luït, xoùi moøn,...) - Quy hoaïch coâng vieân, hoà nöôùc phuïc vuï nghæ ngôi. Tuy nhieân, nhìn chung caùc hoaït ñoäng moâi tröôøng neâu treân môùi chæ mang tính loàng gheùp coù noäi dung mang tính quy hoaïch moâi tröôøng, chöa coù moät baûn quy hoaïch moâi tröôøng thaät söï naøo ñöôïc thöïc hieän. e. Thöïc hieän caùc ñeà taøi nghieân cöùu do Cuïc Moâi tröôøng toå chöùc. Do tính caáp baùch cuûa vaán ñeà, naêm 1998 Cuïc Moâi tröôøng ñaõ ñaàu tö ñeà taøi nghieân cöùu veà phoái hôïp vôùi Khoa Moâi tröôøng - Tröôøng Ñaïi hoïc Töï nhieân, Ñaïi hoïc Quoác gia Haø Noäi thöïc hieän ñeà taøi nghieân cöùu veà phöông phaùp luaän quy hoaïch moâi tröôøng. Naêm 1999, ñeà taøi ñöôïc tieáp tuïc vôùi muïc tieâu bieân soaïn höôùng daãn quy hoaïch moâi tröôøng vaø xaây döïng quy hoaïch moâi tröôøng sô boä ñoàng baèng soâng Hoàng. Naêm 2000, Cuïc Moâi tröôøng phoái hôïp vôùi Vieän Moâi tröôøng vaø Taøi nguyeân Ñaïi hoïc Quoác gia thaønh phoá Hoà Chí Minh, moät soá Trung taâm moâi tröôøng phía Nam vaø 9 tænh vuøng Ñoâng Nam Boä trieån khai thí ñieåm Quy hoaïch moâi tröôøng vuøng Ñoâng Nam boä. Ñeà taøi naøy seõ tieáp tuïc trong naêm 2001 vaø keát thuùc naêm 2002. Vieäc trieån khai thí ñieåm ñeà taøi Quy hoaïch moâi tröôøng vuøng Ñoâng Nam boä vôùi muïc tieâu ñöa ra caùc höôùng ñeå toång hôïp caùc bieän phaùp baûo veä moâi tröôøng nhaèm giaûi quyeát haøi hoaø giöõa phaùt trieån vaø moâi tröôøng, tieán tôùi phaùt trieån beàn vöõng vuøng Ñoâng Nam boä. Ñoàng thôøi thoâng qua ñoù hoaøn thieän theâm veà phöông phaùp luaän ñeå tieán tôùi ban haønh Baûn höôùng daãn Quy hoaïch moâi tröôøng vaø ñöa ra moät moâ hình thí ñieåm veà quaûn lyù moâi tröôøng, treân cô sôû ñoù trieån khai cho caùc vuøng khaùc. 3.2.5 Caùc caáp ñoä vaø hình thöùc Quy hoaïch Moâi tröôøng. QHMT coù theå phaân chia thaønh: Quy hoaïch baûo veä moät thaønh phaàn moâi tröôøng (nhö ñaát, nöôùc, nöôùc ngaàm, taøi nguyeân sinh vaät vv.v... Quy hoaïch moâi tröôøng toång theå vuøng, khu vöïc (löu vöïc, vuøng ven bieån, heä thoáng ñoâ thò, caùc vuøng sinh thaùi - hay vuøng ñòa sinh vaät). QHMT vuøng thöôøng phaûi chuù yù ñeán ñaày ñuû caùc yeáu toá taøi nguyeân, chaát löôïng caùc thaønh phaàn moâi tröôøng (ñaát, nöôùc, khoâng khí), caùc heä sinh thaùi nhaïy caûm, sinh vaät quyù hieám, ña daïng sinh hoïc cuõng nhö caùc hoaït ñoäng phaùt trieån trong khu vöïc. Baûng 3: Caùc caùch tieáp caän ñöa vaán ñeà moâi tröôøng vaøo quy hoaïch phaùt trieån (ADB-1991) Caáp quy hoaïch Nhaát theå hoùa chính saùch, thuû tuïc moâi tröôøng Kyõ thuaät quy hoaïch moâi tröôøng ñöôïc ADB söû duïng. Quy hoaïch caáp quoác gia Chính saùch moâi tröôøng ñöôïc ñöa vaøo quy hoaïch moâi tröôøng caáp quoác gia Khaùi quaùt moâi tröôøng, chieán löôïc moâi tröôøng, chöông trình haønh ñoäng quoác gia veà moâi tröôøng. Quy hoaïch caáp khu vöïc. Quy hoaïch phaùt trieån khu vöïc vaø quy hoaïch ña ngaønh. Quy hoaïch toång hôïp phaùt trieån moâi tröôøng khu vöïc, quy hoaïch söû duïng ñaát, quy hoaïch ña döï aùn. Quy hoaïch caáp ngaønh Nghieân cöùu ngaønh, caùc moái lieân keát vôùi ngaønh khaùc. Höôùng daãn moâi tröôøng, chieán löôïc moâi tröôøng ngaønh. Quy hoaïch caáp döï aùn Kieåm ñieåm veà moâi tröôøng cuûa caùc hoaït ñoäng döï aùn. Thuû tuïc kieåm toaùn moâi tröôøng caáp döï aùn: ñaùnh giaù taùc ñoäng moâi tröôøng vaø höôùng daãn moâi tröôøng. Veà tính chaát, quy hoaïch moâi tröôøng coù theå ñöôïc tieán haønh theo moät quy trình rieâng bieät vaø töông ñoái ñoäc laäp - ñoù laø caùc daïng quy hoaïch chuyeân ngaønh hay quy hoaïch toång theå moâi tröôøng. Trong caùc daïng thöùc quy hoaïch phaùt trieån khaùc nhö quy hoaïch söû duïng ñaát, quy hoaïch xaây döïng ñoâ thò vaø quy hoaïch vuøng ..v..v…vieäc loàng gheùp chuùng vôùi caùc muïc tieâu, chính saùch moâi tröôøng laø phöông thöùc hieäu quaû nhaát ñeå coù theå ñaït tôùi söï phaùt trieån beàn vöõng. Vôùi quy hoaïch toång theå phaùt trieån kinh teá - moâi tröôøng, nhöõng vaán ñeà moâi tröôøng ñöôïc ñeà cao, coù vò trí ngang baèng vôùi caùc thaønh phaàn quan troïng khaùc do ñoù taïo ra söï haøi hoøa vaø gaén keát caàn thieát cho phaùt trieån beàn vöõng. Cô sôû phaùp lyù trong Quy hoaïch moâi tröôøng ôû Vieät Nam. Caên cöù phaùp lyù trong QHMT lieân quan ñeán haàu heát caùc vaên baûn phaùp luaät hieän haønh. Caùc vaên baûn phaùp luaät quan troïng haøng ñaàu laø: Luaät baûo veä moâi tröôøng ñöôïc Quoác hoäi nöôùc Coäng hoøa Xaõ hoäi Chuû nghóa Vieät Nam thoâng qua ngaøy 27/11/1993 vaø ñöôïc chuû tòch nöôùc kyù saéc leänh ban haønh ngaøy 10/1/1994. Luaät baûo veä moâi tröôøng ñöôïc Quoác hoäi nöôùc Coäng hoøa Xaõ hoäi Chuû nghóa Vieät Nam khoùa XI, kyø hoïp thöù 8 thoâng qua ngaøy 29/11/2005 vaø coù hieäu löïc töø ngaøy 01/07/2006. Nghò ñònh 175/CP cuûa Chính phuû ra ngaøy 18/10/1994 veà höôùng daã thi haønh luaät baûo veä moâi tröôøng. Chieán löôïc baûo veä moâ._.treân caùc tuyeán ñöôøng vaø trong caùc ñôn vò, coâng ty, xí nghieäp, truï sôû … Troàng röøng daëc duïng, röøng phoøng hoä, röøng saûn xuaát. 25 Doïc caùc ñoài caùc ven bieån vaø treân caùc vuøng ñaát troáng, ñoài nuùi troïc, caùc laâm, noâng tröôøng … Bảng 9: Ñeà nghò moät soá loaïi caây xanh ñöôïc boá trí taïi caùc khu chöùc naêng: Stt Coâng trình Khu chöùc naêng Boá trí caây xanh 1 Coâng vieân Khu vaên hoùa Cau, baùch taùn, caùc loaïi hoa laâu naêm nhö: phöôïng, muoàng, hoa anh ñaøo, vaøng anh, lieåu ruõ; caùc loaïi caây caét xeùn nhö:truùc ñaøo, tai töôïng, coâ toøng, ñinh laêng, baùnh hoûi, huyeát duï, töôøng vi, ngaâu, döùa caûnh … ngoaøi ra coøn coù caùc loaïi daây leo nhö ñang tieâu, tigoân, hoa giaáy … Keøm theo caùc nhöõng caây to khoûe, cao thaúng, thaân nhoû vaø maøu saéc ñeïp vaø cuõng coù theå boá trí moät soá loaïi caây aên traùi. 2 Vöôøn hoa Neân troàng nhieàu loaïi caây khaùc nhau ñaûm baûo boán muøa ñeàu coù hoa; khu taïo boùng maùt boá trí caùc loaïi caây: cau buïi, cau töôïng, döùa thaúng, chaø laø caûnh, coâ toøng, tai töôïng, ñinh laêng vieàn traéng, moùng boø hoa traéng, truùc ñaøo hoa vaøng, muoàng hoa ñaøo, töû vi taøu … 3 Vöôøn daïo Boá trí caây xanh gioáng vöôøn hoa nhöng chuû yeáu laø thaûm coû 4 Ñöôøng phoá vaø quaûng tröôøng Ñöôøng phoá Sao ñen, seáu, nhoâi, troâm, long naõo, cau buïi, hoa söõa, baèng laêng, phöôïng vaøng, me, phi lao … Quaûng tröôøng Tuøng, baùch, cau caûnh, boâng giaáy, thaûm coû …  7.1. Caùc chöông trình nhaèm thöïc hieän quy hoaïch caây xanh, maûng xanh thaønh phoá Ñoàng Hôùi. CT1 : Quy hoaïch caây xanh cho caùc phöôøng, xaõ vaø caùc khu vöïc troïng ñieåm. CT2: Loàng gheùp quy hoaïch caây xanh vôùi quy hoaïch phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi cuûa thaønh phoá. CT 3: Loàng gheùp quy hoaïch caây xanh vôùi quy hoaïch xaây döïng, quy hoaïch phaùt trieån heä thoáng giao thoâng cuûa ñoâ thò. CT 4: Loàng gheùp quy hoaïch caây xanh vôùi quy hoaïch phaùt trieån khu coâng nghieäp. CT 5: Loàng gheùp giaùo duïc naâng cao yù thöùc baûo veä caây xanh, hieåu roû taàm quan troïng cuûa caây xanh, taùc duïng cuûa caây xanh ñoái vôùi ñôøi soáng con ngöôøi, vôùi moâi tröôøng, khí haäu cuûa thaønh phoá … vaøo trong tröôøng hoïc. CT 6: Loàng gheùp giaùo duïc naâng cao yù thöùc baûo veä caây xanh, hieåu roû taàm quan troïng cuûa caây xanh, taùc duïng cuûa caây xanh ñoái vôùi ñôøi soáng con ngöôøi, vôùi moâi tröôøng, khí haäu cuûa thaønh phoá … vaøo caùc toå chöùc, caùc ñôn vò, cô quan, xí nghieäp, tröôøng hoïc, beänh vieän … trong ñòa baøn thaønh phoá. CT 7: Xanh hoùa tröôøng hoïc. CT 8: Xanh hoùa caùc beänh vieän, caùc cô sôû y teá, caùc cô sôû khaùm chöõa beänh vaø ñieàu trò. CT 9: Xanh hoùa caùc coâng sôû, caùc coâng ty, xí nghieäp… trong ñòa baøn thaønh phoá. CT 10: Baûo veä vaø caûi taïo nguoàn nöôùc caùc soâng, hoà. CT 11: Troàng röøng vaø baûo veä röøng phoøng hoä, röøng ñaàu nguoàn. CT12: Ñaåy maïnh phong traøo xanh, saïch, ñeïp. Baûng ma traän saép xeáp thöù töï öu tieân thöïc hieän caùc chöông trình. Tieâu chí saép xeáp thöù töï öu tieân: TC1: Möùc ñoä thieáu huït caây xanh, maët nöôùc vaø chaát löôïng moâi tröôøng bò suy thoaùi nghieâm troïng. TC2: Voán ñaàu tö khoâng lôùn. TC3:Taïo coâng aên vieäc laøm cho ngöôøi daân. TC4: Deã daøng nhaân roäng keát quaû Baûng10: Thanh ñieåm ñeå ñaùnh giaù xeáp loaïi möùc ñoä öu tieân STT Tieâu chí Möùc ñoä öu tieân Ñieåm ñaùnh giaù 01 Tieâu chí 1 Raát caáp baùch 3 Töông ñoái caáp baùch 2 Ít caáp baùch 1 02 Tieâu chí 2 Nhaân roäng ñöôïc nhieàu 3 Nhaân roäng ñöôïc ít 2 Khoâng nhaân roäng ñöôïc 1 03 Tieâu chí 3 < 50 trieäu VND 3 50 trieäu – <= 3 Tyû VND 2 > 3 Tyû VND 1 04 Tieâu chí 4 Hieäu quaû cao 3 Hieäu quaû trung bình 2 Hieäu quaû thaáp 1 Toång soá ñieåm : Max : 12 Min : 4 Öu tieân : Öu tieân 1 :10 – 12 ñieåm -> tieán haønh thöïc hieän töø naêm 2006 – 2010 Öu tieân 2 : 9 ñieåm -> tieán haønh thöïc hieän töø naêm 2011 – 2015 Öu tieân 3 : tieán haønh thöïc hieän töø naêm 2016 – 2020 Baûng 11: Baûng saép xeáp thöù töï öu tieân caùc chöông trình. STT Chöông trình Tieâu chí 1 Tieâu chí 2 Tieâu chí 3 Tieâu chí 4 Ñieåm Saép xeáp öu tieân 01 CT1 2 3 1 2 8 3 02 CT2 2 3 1 2 8 3 03 CT3 2 3 1 2 8 3 04 CT4 2 3 1 3 9 2 05 CT5 2 3 1 3 9 2 06 CT6 3 3 1 3 10 1 07 CT7 2 3 1 3 9 2 08 CT8 2 3 1 2 8 3 09 CT9 2 3 1 3 9 2 10 CT10 3 1 2 2 8 3 11 CT11 3 2 3 2 10 1 12 CT12 2 3 1 2 8 3 Töø keát quaû cuûa baûng treân ta thaáy thöù töï öu tieân cuûa caùc döï aùn nhö sau : Thöïc hieän ngay ( töø 2006 – 2010 ) goàm : 06, 11 Thöïc hieän töø naêm 2011 – 2015 goàm : 04, 05, 07, 09. Thöïc hieän töø naêm 2016 – 2020 goàm : 01, 02, 03, 08, 10, 12. 7.2. Caùc döï aùn nhaèm thöïc hieän quy hoaïch caây xanh, maûng xanh thaønh phoá Ñoàng Hôùi. DA 1: Xaây döïng coâng vieân caàu Raøo. DA2: Xaây döïng caùc hoà nöôùc nhaân taïo, caùc ñaøi phun nöôùc. DA3: Troàng caây xanh treân caùc ñaûo giao thoâng, daûi phaân caùch. DA4: Xaây döïng caùc vöôøn hoa, coâng vieân, saân chôi cho treû em trong caùc khu daân cö. DA5: ÖÙng duïng GIS ñeå quaûn lyù caây xanh ñoâ thò. DA6:Laäp cô sôû döõ lieäu cho vieäc öùng duïng GIS quaûn lyù caây xanh ñoâ thò. DA7: Phaùt trieån vaønh ñai caây xanh caùch ly khu coâng nghieäp vôùi khu daân cö. DA8: Phaùt trieån caây xanh ñöôøng phoá. DA9: Thay theá nhöõng caây xanh hieän höõu hai beân ñöôøng phoá khoâng phuø hôïp. DA10: Naâng caáp, caûi taïo vöôøn öôm hieän coù. DA11: Xaây döïng vöôøn öôm môùi. DA12: Döï aùn ñaàu tö caûi taïo khu du lòch Khe Ñaù, Nghóa Ninh DA13: Ñaàu tö, naïo veùt vaø caûi taïo Hoà Khe Ñaù. DA14: Ñaàu tö caûi taïo caùc con suoái. DA15: Döï aùn ñaàu tö, phaùt trieån, caûi taïo khu du lòch nghæ döôõng Sun Spa Resort. DA16: Döï aùn choáng sa maïc hoùa. DA17: Döï aùn toå chöùc, naâng cao naêng löïc quaûn lyù baûo veä caây xanh cho caùc caáp. DA18: Döï aùn khuyeán khích söï tham gia vaø ñaàu tö cuûa coäng ñoàng veà troàng vaø baûo veä caây xanh trong thaønh phoá. DA19: Döï aùn caûi taïo, xaây döïng coâng vieân khu hoà vaø saân vaän ñoäng Ñoàng Sôn. DA20: Döï aùn xaây döïng khu coâng vieân caây xanh keát hôïp theå thao maët nöôùc Nam caàu Daøi. DA21: Döï aùn xaây döïng khu coâng vieân thanh thieáu nieân Quang Phuù. DA22: Döï aùn troàng caùc daûi caây xanh ven caùc soâng. DA23: Döï aùn troàng caây xanh quanh hoà Phuù Vinh keát hôïp du lòch sinh thaùi. DA24: Döï aùn troàng caây xanh quanh baøu Baøng keát hôïp du lòch sinh thaùi. Tieâu chí saép xeáp thöù töï öu tieân: TC1: Möùc ñoä thieáu huït caây xanh, maët nöôùc vaø chaát löôïng moâi tröôøng bò suy thoaùi nghieâm troïng. TC2: Voán ñaàu tö khoâng lôùn. TC3:Taïo coâng aên vieäc laøm cho ngöôøi daân. TC4: Deã daøng nhaân roäng keát quaû Baûng12: Thanh ñieåm ñeå ñaùnh giaù xeáp loaïi möùc ñoä öu tieân STT Tieâu chí Möùc ñoä öu tieân Ñieåm ñaùnh giaù 01 Tieâu chí 1 Raát caáp baùch 3 Töông ñoái caáp baùch 2 Ít caáp baùch 1 02 Tieâu chí 2 Nhaân roäng ñöôïc nhieàu 3 Nhaân roäng ñöôïc ít 2 Khoâng nhaân roäng ñöôïc 1 03 Tieâu chí 3 < 50 trieäu VND 3 50 trieäu – <= 3 Tyû VND 2 > 3 Tyû VND 1 04 Tieâu chí 4 Hieäu quaû cao 3 Hieäu quaû trung bình 2 Hieäu quaû thaáp 1 Toång soá ñieåm : Max : 12 Min : 4 Öu tieân : Öu tieân 1 : 9 –12 ñieåm -> tieán haønh thöïc hieän töø naêm 2006 – 2010 Öu tieân 2 : 8 ñieåm -> tieán haønh thöïc hieän töø naêm 2011 – 2015 Öu tieân 3 : tieán haønh thöïc hieän töø naêm 2016 – 2020 Baûng 13: Baûng saép xeáp thöù töï öu tieân caùc dự án. STT Döï aùn Tieâu chí 1 Tieâu chí 2 Tieâu chí 3 Tieâu chí 4 Ñieåm Saép xeáp öu tieân 01 DA1 2 1 2 1 6 2 02 DA2 2 2 1 2 7 2 03 DA3 2 2 1 2 7 2 04 DA4 2 2 1 2 7 2 05 DA5 1 2 1 2 6 2 06 DA6 1 2 1 2 6 2 07 DA7 2 2 2 2 8 2 08 DA8 3 2 2 3 10 1 09 DA9 2 3 2 3 10 1 10 DA10 3 3 2 2 10 1 11 DA11 3 2 2 2 9 1 12 DA12 2 2 2 2 8 2 13 DA13 1 3 1 2 7 3 14 DA14 2 1 2 2 7 3 15 DA15 2 2 2 2 8 2 16 DA16 3 1 3 2 9 1 17 DA17 1 3 1 3 8 2 18 DA18 3 3 2 3 11 1 19 DA19 2 2 1 2 7 3 20 DA20 2 2 2 2 8 2 21 DA21 3 1 2 2 8 2 22 DA22 3 1 2 2 8 2 23 DA23 3 1 2 2 8 2 24 DA24 3 1 2 2 8 2 Töø keát quaû cuûa baûng treân ta thaáy thöù töï öu tieân cuûa caùc döï aùn nhö sau : Thöïc hieän ngay ( töø 2006 – 2010 ) goàm : 08, 09, 10, 11, 16, 18. Thöïc hieän töø naêm 2011 – 2015 goàm : 01, 02, 03, 04, 05, 06, 07, 12, 15, 17, 20, 21, 22, 23, 24. Thöïc hieän töø naêm 2016 – 2020 goàm : 13, 14, 19.  8.1.Giaûi phaùp veà cô cheá quaûn lyù vaø chính saùch. 8.1.1. Veà toå chöùc quaûn lyù ñoái vôùi röøng vaø caây xanh: Hieän nay vieäc quaûn lyù maûng xanh ñoâ thò thaønh phoá Ñoàng Hôùi do: Coâng ty coâng trình ñoâ thò: quaûn lyù maûng xanh coâng vieân, caùc vöôøn hoa nhoû, tieåu ñaûo, voøng xoay, caùc khu vaên hoùa tröïc thuoäc vaø ñöôøng phoá, haønh lang giao thoâng chuû yeáu ôû caùc phöôøng noäi thaønh. Phoøng noâng nghieäp thaønh phoá Ñoàng Hôùi: quaûn lyù Nhaø nöôùc veà röøng ñaëc duïng, caây troàng phaân taùn, caây xanh trong caùc tröôøng hoïc, beänh vieän, doanh traïi quaân ñoäi, keânh möông thuûy lôïi vaø röøng saûn cuaát ôû ngoaïi thaønh. Moät soá maûng xanh coøn do Sôû Noâng nghieäp vaø phaùt trieån noâng thoân, Sôû Thuûy lôïi, Sôû du lòch, Sôû theå duïc theå thao … quaûn lyù. Qua ñoù chuùng ta thaáy raèng vieäc quaûn lyù Nhaø nöôùc veà röøng vaø caây xanh coøn do nhieàu ñôn vò, toå chöùc caù nhaân khaùc nhau quaûn lyù. Chính vì vaäy khoù coù theå taïo ra söï thoáng nhaát trong vieäc phaùt trieån vaø quaûn lyù maûng xanh ñoâ thò thaønh phoá Ñoàng Hôùi. Chöa coù moät vaên baûn phaùp lyù cuï theå naøo phaân coâng roû raøng quyeàn haïn vaø traùch nhieäm cuõng nhö yeâu caàu phoái hôïp trong vieäc quaûn lyù maûng xanh ñoâ thò. Vaán ñeà naøy caàn sôùm ñöôïc khaéc phuïc. Caàn phaûi giao cho moät cô quan chuyeân traùch ñaûm nhaän troïng traùch coâng taùc quaûn lyù vaø phaùt trieån maûng xanh cho thaønh phoá trong nhöõng naêm tôùi. 8.1.2 Veà cô cheá quaûn lyù vaø chính saùch ñeå phaùt trieån maûng xanh ñoâ thò. a. Veà cô cheá quaûn lyù: 1) Caàn nhanh choùng phoå bieán vaø ñöa thoâng tö cuûa boä xaây döïng soá 20/1005/TT-BXD ngaøy 20 thaùng 12 naêm 2005 höôùng daãn quaûn lyù caây xanh ñoâ thò vaøo thöïc tieãn. 2) Coâng boá quy hoaïch maûng xanh ñoâ thò. Trieån khai thöïc hieän theo quy hoaïch, thöôøng xuyeân giaùm saùt, theo doõi vaø coù söï ñieàu chænh quy hoaïch cho phuø hôïp vôùi tình hình môùi. 3) Song song vôùi vieäc tuyeân truyeàn baûo veä röøng, caây xanh ñoâ thò, thaønh phoá caàn quy ñònh möùc phaït nghieâm khaéc ñoái vôùi nhöõng haønh vi chaët phaù, huûy hoaïi, saên baén hoaëc gaây aûnh höôûng ñeán söï sinh tröôûng, phaùt trieån cuûa heä ñoäng, thöïc vaät. Ngöôøi vi phaïm hoaëc (chuû cuûa con vaät vi phaïm) seõ bò phaït haønh chính vaø neáu vi phaïm nghieâm troïng seõ bò truy toá tröôùc phaùp luaät. b. Veà chính saùch: Voán vaø tín duïng: Trích ngaân saùch cuûa thaønh phoá cho vieäc troàng xaây döïng caùc vöôøn thöïc vaät, troàng caây phaân taùn treân caùc tuyeán ñöôøng vaø nhöõng nôi coâng coäng. Ngaân saùch ñöôïc chi ra döôùi daïng cho vay khoâng laõi vaø ñeà ra chæ tieâu troàng caây xanh. Neáu sau moät thôøi gian nhaát ñònh nghieäm thu ñaït chæ tieâu thì xoùa nôï ñoái vôùi ñôn vò thöïc hieän. Ñoái vôùi coâng taùc troàng röøng thì taän duïng nguoàn voán töø caùc döï aùn cuûa chính phuû vaø caùc toå chöùc phi chính phuû hoaëc ngaân haøng cho vay daøi haïn hoaëc trung haïn vôùi laõi suaát öu ñaõi. Trôï giaù hoaëc hoã trôï cung caáp gioáng vaø phaân boùn. Thueá: ñoái vôùi caùc doanh nghieäp daønh ñaát ñeå phaùt trieån maûng xanh thì mieãn thueá 100% ñoái vôùi dieän tích ñaát ñoù. Khi ngöôøi daân chuyeån muïc ñích söû duïng ñaát töø troàng caây noâng nghieäp ngaén ngaøy khoâng mang laïi hieäu quaû kinh teá sang troàng röøng phoøng hoä thì mieãn thueá cho phaàn ñaát naøy. Daønh ñaát ñeå phaùt trieån maûng xanh: Ñeà nghò chính quyeàn thaønh phoá xaây döïng caùc tuyeán ñöôøng doïc 2 beân bôø soâng vaø phaùt trieån caùc daûi caây xanh doïc theo 2 beân bôø soâng vôùi chieàu roäng toái thieåu 10m moãi beân. Ñoái vôùi nhöõng ñoaïn soâng lôùn thì khoaûng caùch laø töø 20m trôû leân. Yeâu caàu caùc ñôn vò khi xaây döïng môùi phaûi tuaân theo tieâu chuaån cuûa boä xaây döïng, daønh % dieän tích ñaát ñeå phaùt trieån maûng xanh. Khi xaây döïng môùi caùc tuyeán ñöôøng giao thoâng nhaát thieát phaûi quan taâm ñeán phaàn ñaát daønh cho phaùt trieån maûng xanh. Hoã trôï phaùt trieån khoa hoïc kyõ thuaät lieân quan ñeán vieäc nghieân cöùu, daãn nhaäp gioáng caây troàng, hoa caûnh töø röøng trong vaø ngoaøi tænh nhaèm ña daïng hoùa caùc chuûng loaøi caây troàng, ña daïng sinh hoïc. Öu tieân nghieân cöùu choïn loïc caùc gioáng caây coù saün taïi ñòa phöông coù saün lôïi theá thích nghi cao vôùi ñieàu kieän khí haäu khaéc nghieät cuûa thaønh phoá. 8.2.Giaûi phaùp khoa hoïc kyõ thuaät. 8.2.1 Ñoái vôùi caây xanh ñöôøng phoá. Caây xanh ñöôøng phoá ngoaøi taùc duïng caûi thieän khí haäu, laøm haønh lang thoâng gioù noù coøn coù taùc duïng taïo caûnh quan, naâng cao giaù trò thaåm myõ cuûa moät ñoâ thò. Chính vì vaäy ngoaøi vieäc löïa choïn caây troàng phuø hôïp, caùc giaûi phaùp kyõ thuaät lieân quan ñeán vieäc thieát keá, quaûn lyù caây troàng cuõng raát caàn thieát. Caùc giaûi phaùp khoa hoïc kyõ thuaät ñeà nghò: a. Khi thieát keá caây ñöôøng phoá tuaân thuû theo caùc nguyeân taéc cuï theå sau: Ñôn giaûn: Treân moät ñoaïn ñöôøng neân troàng thuaàn moät loaïi caây. Ñieàu naøy taïo neân neùt ñaëc tröng ñeå khi nhaéc ñeán moät con ñöôøng ngöôøi ta nghó ngay ñeán moät loaøi caây ñaëc tröng. Vieäc troàng thuaàn moät loaïi caây coøn taïo neân neùt tao nhaõ, traùnh söï hoãn taïp cuûa vieäc troàng nhieàu loaïi caây khaùc nhau treân cuøng moät tuyeán ñöôøng noù taïo ra caûnh quan khoâng ñoàng nhaát. Thay ñoåi: Treân caùc tuyeán ñöôøng khaùc nhau coù theå troàng caùc loaïi caây khaùc nhau nhaèm taïo ra neùt rieâng bieät cho töøng tuyeán ñöôøng. Vieäc troàng caùc loaïi caây khaùc nhau treân caùc tuyeán ñöôøng khaùc nhau cuõng laøm taêng ña daïng sinh vaät trong heä thoáng maûng xanh ñoâ thò. Tuy nhieân söï thay ñoåi cuõng caàn phaûi ñöôïc xem xeùt moät caùch thaän troïng. Söï thay ñoåi caàn phaûi haøi hoøa vôùi caûnh quan chung, traùnh söï thay ñoåi ñoät ngoät, khoâng haøi hoøa. Nhaán maïnh: Treân caùc tuyeán ñöôøng vieäc phaùt trieån heä thoáng caây xanh 2 beân væa heø cuõng nhö ôû giöõa daûi phaân caùch laø vieäc laøm caàn thieát nhaèm taïo neàn, laøm yeáu toá hoã trôï cho maûng xanh cuûa ñöôøng phoá. Coøn yeáu toá taïo neân neùt ñaëc tröng cho maûng xanh ñoâ thò, laøm ñieåm nhaán, taïo söï chuù yù cuûa maûng xanh ñöôøng phoá laïi laø maûng xanh taïi caùc giao loä vaø taïi caùc coâng trình kieán truùc naèm doïc 2 beân ñöôøng phoá hoaëc taïi ñaàu moãi tuyeán ñöôøng. Vieäc duøng caây xanh ñeå taïo hình, taïo bieåu töôïng treân caùc tuyeán ñöôøng ñoù cuõng laø moät caùch taïo ñieåm nhaán, taïo aán töôïng ñoái vôùi ngöôøi nhìn. Caân baèng: Yeáu toá naøy ñöôïc söû duïg khi muoán theå hieän caûnh quan cho moät coâng trình kieán truùc ñaëc bieät. Nhö caùc tuyeán ñöôøng trong caùc tuyeán ñöôøng trong caùc khu ñoâ thò môùi. Ñeå nhaán maïnh söï ñoàng boä veà kieán truùc cuõng nhö caûnh quan. Caây troàng treân tuyeán ñöôøng naøy ñöôïc troàng ñoái xöùng nhau sao cho haønh daïng cuûa moät phía taïo ra hình aûnh soi göông phía ñoái dieän. Lieân tuïc: Caûnh quan cuûa thaønh phoá caàn phaûi ñöôïc lieân tuïc, gaén keát vôùi nhau. Yeáu toá gaén keát caùc tuyeán phoá, caùc khu vöïc vôùi nhau chính laø daûi caây xanh treân caùc tuyeán ñöôøng. Chính vì vaäy caây xanh ñöôøng phoá caàn ñöôïc troàng lieân tuïc vaø ñeàu nhau. Caân ñoái haøi hoøa: Khi löïa choïn caây troàng cho moät tuyeán ñöôøng chuùng ta caàn chuù yù ñeán hình daïng cuûa caùc coâng trình kieán truùc 2 beân tuyeán phoá ñeå löïa choïn loaïi caây troàng phuø hôïp. Neáu 2 beân tuyeán phoá laø caùc coâng trình cao taàng thì caàn löïa choïn caùc caây thaân goã cao, to, coù taùn laù roäng. Coøn ñoái vôùi caùc tuyeán phoá coù caùc coâng trình kieán truùc 2 beân laø caùc daõy nhaø ôû thaáp taàng thì chuùng ta neân choïn caùc loaïi caây thaân goã nhoû nhaèm taïo söï haøi hoøa, caân ñoái. Khi boá trí caây xanh ñöôøng phoá caàn chuù yù ñeán: ñoä roäng, heïp cuûa leà ñöôøng; coù daûi phaân caùch hay khoâng vaø neáu coù thì coù bao nhieâu daûi phaân caùch; daûi caây xanh 2 beân ñöôøng coù phaûi laø daûi caây xanh caùch ly vôùi khu daân cö hay khoâng nhaèm muïc ñích boá trí caây troàng cho phuø hôïp. b. Quaûn lyù caây xanh ñöôøng phoá. Döïa treân thoâng tö cuûa boä xaây döïng soá 20/1005/TT-BXD ngaøy 20 thaùng 12 naêm 2005 höôùng daãn quaûn lyù caây xanh ñoâ thò ñeå quaûn lyù caây xanh ñoâ thò. Ngoaøi ra, chuùng ta cuõng caàn aùp duïng moät soá giaûi phaùp khoa hoïc kyõ thuaät ñeå naâng cao hieäu quaû quaûn lyù caây xanh ñoâ thò. Cuï theå: Moãi caây xanh thaân goã troàng trong ñoâ thò caàn phaûi ñöôïc kieåm keâ, ñaùnh soá thöù töï vaø coù hoà sô löu vôùi caùc bieän phaùp kyû thuaät ñi keøm, trong ñoù ghi roõ ngaøy troàng, vò trí, chuûng loaïi, caùc bieän phaùp chaêm soùc cho töøng thôøi kyø nhö tæa caønh, taïo taùn, döï kieán phaân kyø khai thaùc phuø hôïp vôùi daëc ñieåm sinh hoïc cuûa töøng loaïi caây. Trong thôøi gian tôùi caàn aùp duïng GIS vaøo trong coâng taùc quaûn lyù caây xanh ñoâ thò. 8.2.2 Maûng xanh coâng vieân: Choïn troàng caùc loaïi caây cho boùng maùt. Chuù troïng khía caïnh thaåm myõ vaø boá cuïc caûnh quan trong vieäc xaây döïng caùc coâng trình kieán truùc ôû caùc coâng vieân. Taïo caùc tieåu caûnh vaø phoái keát caùc loaïi caây troàng sao cho phuø hôïp. Khi phoái keát caàn chuù yù: Caây ñoäc laäp phaûi caùch xa caây khaùc toái thieåu 3 laàn chieàu cao. Tuoåi thoï cuûa caây trong nhoùm phaûi phuø hôïp nhau. Caây coù hoa ñöôïc boá trí tyû leä phuø hôïp vôùi caùc yeáu toá xung quanh. Thaän troïng, ñaûm baûo söï haøi hoøa cuûa toång theå. Chuù yù ñeán caáu taïo beân ngoaøi vaø maøu saéc, caùch saép xeáp. Caùc thaønh phaàn maûng xanh khaùc. Tuyeân truyeàn, phoå bieán caùc bieän phaùp khoa hoïc kyû thuaät öùng duïng trong troàng, baûo veä vaø chaêm soùc caây xanh. Giôùi thieäu nhöõng moâ hình ñieån hình phöø hôïp vôùi ñieàu kieän khí haäu vaø kinh teá xaõ hoäi cuûa tænh. Ñaàu tö xaây döïng caùc vöôøn öôm caây xanh nhaèm nghieân cöùu, cung caáp caây xanh phuïc vuï nhu caàu phaùt trieån caây xanh cuûa thaønh phoá. Môû roäng dieän tích vöôøn öôm hieän coù, ñaàu tö trang thieát bò kyû thuaät cuõng nhö nhaân löïc nhaèm naâng cao hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa vöôøn öôm trong vieäc nghieân cöùu, choïn loïc, gieo troàng caùc loaïi caây phuïc vuï cho nhieäm vuï phaùt trieån caây xanh.  10.1.Caùc böôùc trieån khai thöïc hieän : Ñaåy maïnh vieäc tuyeân truyeàn, giaùo duïc naâng cao nhaän thöùc, lôïi ích traùch nhieäm veà coâng taùc troàng vaø baûo veâä caây xanh, maët nöôùc. Taêng cöôøng vai troø coäng ñoàng, doanh nghieäp vaø tö nhaân trong hoaït ñoäng troàng vaø baûo veâä caây xanh, maët nöôùc. Taêng cöôøng ña daïng hoaù ñaàu tö cho troàng vaø baûo veä caây xanh, maët nöôùc. Naâng cao naêng löïc quaûn lyù Nhaø nöôùc veà maûng xanh ñoâ thò. Môû roäng hôïp taùc quoác teá vaø thu huùt söï ñaàu tö cuûa nöôùc ngoaøi Gaén keát chöông trình baûo veâä moâi tröôøng vaø chieán löôïc phaùt trieån kinh teá – xaõ hoäi vôí caùc chöông trình troïng ñieåm cuûa tænh Löïa choïn haønh ñoäng öu tieân Giaùm saùt vaø ñaùnh giaù vieäc thöïc hieän chöông trình haønh ñoäng 10.2. Phaân coâng traùch nhieäm thöïc hieän : Caên cöù Chöông trình haønh ñoäng cuûa UBND tænh, Sôû Taøi nguyeân vaø Moâi tröôøng vaø caùc Sôû, Ban, Ngaønh coù lieân quan, UBND caùc huyeän, thaønh phoá, phöôøng/xaõ xaây döïng vaø toå chöùc thöïc hieän chöông trình haønh ñoäng cuûa ngaønh mình, ñiaï phöông mình. Trong ñoù, caàn xaùc ñònh roõ quan ñieåm, muïc tieâu, nhieäm vuï vaø caùc böôùc trieån khai thöïc hieän coù hieäu quaû coâng taùc phaùt trieån, baûo veâä maûng xanh ñoâ thò. Toå chöùc quaùn trieät Nghò quyeát soá 15/NQ -TU ngaøy 21/7/2005 cuûa tænh uyû Quaûng Bình. Toå chöùc trieån khai ñoàng boä caùc nhieäm vuï, chöông trình, ñeà aùn, döï aùn ñaõ ñöôïc UBND tænh pheâ duyeät. UBND caùc huyeän, thaønh phoá trình HÑND cuøng caáp phaân boå, boá trí chi ngaân saùch Nhaø nöôùc cho hoaït ñoäng baûo veâä moâi tröôøng ñaûm baûo phuø hôïp yeâu caàu thöïc teá taïi ñiaï phöông, phuø hôïp vôùi ñònh höôùng muïc tieâu chung ñaõ ñöôïc xaùc ñònh taïi Nghò quyeát. Sôû Keá hoaïch vaø Ñaàu tö chuû trì, phoái hôïp vôùi Sôû Taøi nguyeân vaø Moâi tröôøng trình UBND tænh “Quy ñònh vieäc baûo veâä moâi tröôøng trong caùc khaâu laäp, thaåm ñònh, pheâ duyeät vaø toå chöùc thöïc hieän caùc chieán löôïc, quy hoaïch, keá hoaïch, chöông trình döï aùn phaùt trieån” Sôû Taøi chính chuû trì, phoái hôïp vôùi Sôû Taøi nguyeân vaø Moâi tröôøng, Sôû Keá hoaïch vaø Ñaàu tö nghieân cöùu, ñeà xuaát giaûi phaùp ñeå baûo ñaûm ñeán naêm 2006 boá trí khoâng döôí 1% toång chi ngaân saùch Nhaø nöôùc cuûa tænh cho Muïc chi caùc hoaït ñoäng baûo veä moâi tröôøng vaø taêng daàn haøng naêm theo toác ñoä taêng tröôûng kinh teá. Trình UBND tænh pheâ duyeät Ñeà aùn “ Ña daïng hoaù caùc nguoàn thu taøi chính ñaàu tö cho baûo veâä moâi tröôøng”. Töø ñoù trích ngaân saùch cho coâng taùc phaùt trieån vaø baûo veä maûng xanh cho thaønh phoá. Sôû Taøi nguyeân vaø Moâi tröôøng coù traùch nhieäm : Phoái hôïp vôùi Ban Tuyeân giaùo Tænh uyû, Uyû ban Maët traän Toå quoác tænh, caùc ñoaøn theå, caùc Sôû, Ban ngaønh, ñòa phöông, Ñaøi phaùt thanh - truyeàn hình vaø Baùo Quaûng Bình toå chöùc phoå bieán roäng raõi noäi dung Nghò quyeát soá 15/NQ-TU ngaøy 21/7/2005 cuûa tænh uyû vaø chöông trình haønh ñoäng cuûa UBND tænh. Theo doõi, ñoân ñoác, kieåm tra vieäc thöïc hieän Chöông trình naøy vaø ñònh kyø baùo caùo UBND tænh. 11.1. KEÁT LUAÄN: Quy hoaïch maûng xanh ñoâ thò taïi thaønh phoá Ñoàng Hôùi, tænh Quaûng Bình laø moät vieäc laøm caàn thieát coù yù nghóa thieát thöïc veà maët caûnh quan cuõng nhö caûi thieän khí haäu khaéc nghieät vaø moâi tröôøng ñang coù nguy cô bò suy thoaùi trong töông lai. Quy hoaïch maûng xanh ñoâ thò taïi thaønh phoá Ñoàng Hôùi goùp phaàn ñònh höôùng cho vieäc phaùt trieån maûng xanh ñoâ thò cho thaønh phoá trong töông lai, saép xeáp boá trí maûng xanh trong thaønh phoá moät caùch hôïp lyù khoa hoïc, taïo caûnh quan … nhaèm ñaûm baûo cho thaønh phoá phaùt trieån beàn vöõng (laø phaùt trieån nhöng khoâng aûnh höôûng ñeán moâi tröôøng, ñaûm baûo nhu caàu hieän taïi maø khoâng aûnh höôûng ñeán lôïi ích cuûa theá heä töông lai). Moâi tröôøng cuûa thaønh phoá ngaøy caøng trôû neân oâ nhieãm, ñaëc bieät laø ôû trung taâm thaønh phoá vaø caùc cuïm khu coâng nghieäp. Haøng naêm 4 nguoàn thaûi chính trong saûn xuaát, giao thoâng, sinh hoaït seõ thaûi vaøo baàu khí quyeån ñoâ thò haøng chuïc taán buïi vaø buïi chì, haøng chuïc taán CO2 vaø khí thaûi khaùc, tieáng oàn vaøo giôø cao ñieåm leân ñeán 90 – 91 dB. Ñeå ñaûm baûo caân baèng sinh thaùi, ñieàu hoøa khí haäu, caûi thieän moâi tröôøng, veà soá löôïng caùc thaønh phoá caàn taêng theâm dieän tích caây xanh nhaát laø ôû caùc vuøng noäi thaønh, vaø caàn phaûi taêng cöôøng caû veà chaát löôïng caây, caàn phaûi löïa choïn caùc loaøi caây troàng phuø hôïp vaø coù söï phoái keát … vò trí caây xanh vôùi nguoàn gaây oâ nhieãm. Hieän nay tæ leä che phuû caây xanh ôû thaønh phoá Ñoàng Hôùi laø 38% tuy khoâng thaáp nhöng caây xanh trong thaønh phoá phaân boá khoâng ñoàng ñeàu. Caây xanh taäp trung chuû yeáu ôû vuøng sinh thaùi röøng vaø sinh thaùi noâng nghieäp coøn ôû vuøng noäi thaønh tyû leä che phuû caây xanh coøn raát thaáp chöa ñaùp öùng nhu caàu sinh thaùi ñoâ thò vaø phaân boá khoâng ñoàng ñeàu, khoâng hôïp lyù. Ñeå taêng ñoä che phuû cuûa thaønh phoá caàn döïa vaøo tieàm naêng quyû ñaát cuûa thaønh phoá, daønh ñeå troàng caây vaø xaây döïng, boå sung ñeå coù moät heä thoáng caùc giaûi phaùp ñoàng boä veà quy hoaïch khoa hoïc kyõ thuaät, cô cheá quaûn lyù vaø chính saùch. Vaán ñeà quy hoaïch maûng xanh ôû Vieät Nam ñaõ ñöôïc Nhaø nöôùc quan taâm töø laâu, (qua caùc chöông trình nghieân cöùu khoa hoïc, caùc ñeà aùn caûi thieän moâi tröôøng). Nhöng treân thöïc teá môùi döøng laïi ôû caùc cô quan nghieân cöùu, caùc nhaø khoa hoïc vaø quaûn lyù moâi tröôøng. Quy hoaïch maûng xanh chöa thaät söï laø yù töôûng cuûa nhaø hoaïch ñònh chính saùch, caùc nhaø quy hoaïch. Ñaëc bieät caùc cô quan thieát laäp caùc ñeà aùn quy hoaïch phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi. Taïi thaønh phoá Ñoàng Hôùi coâng taùc quy hoaïch phaùt trieån maûng xanh chöa ñöôïc quan taâm ñuùng möùc tuy tieàm naêng quyõ ñaát daønh ñeå phaùt trieån maûng xanh coøn raát lôùn. Vaán ñeà laø caùc nhaø quy hoaïch, caùc nhaø hoaïch ñònh chính saùch chöa nhaän thöùc ñuùng taàm quan troïng cuûa vieäc phaùt trieån maûng xanh cuûa moät ñoâ thò. Caùc coâng sôû môùi xaây, nhöõng tuyeán ñöôøng môùi môû … vaãn vaéng boùng caây xanh. Vieäc phaùt trieån maûng xanh thaønh phoá coøn thieáu quy hoaïch, chính vì vaäy coøn thieáu ñoàng boä, thieáu khoa hoïc neân chöa ñaùp öùng ñöôïc nhu caàu cuûa cö daân soáng trong thaønh phoá cuõng nhö chöa phaùt huy heát nhöõng lôïi ích maø maûng xanh thaønh phoá mang laïi. Döïa treân caùc yeáu toá töï nhieân, moâi tröôøng vaø caùc taùc ñoäng cuûa con ngöôøi, thaønh phoá Ñoàng Hôùi ñöôïc phaân chia thaønh 3 vuøng sinh thaùi: ñoâ thò, ñeäm ven ñoâ vaø noâng nghieäp, röøng laø hôïp lyù. Ñaây laø ñieàu kieän caàn ñeå nghieân cöùu môû roäng caân ñoái söï thieáu huït khoaûng khoâng gian xanh ôû noäi thaønh baèng löôïng dieän tích xanh boå sung töø vuøng ngoaïi thaønh, goùp phaàn giaûi quyeát haàu nhö toaøn dieän hai maët cuûa vaán ñeà sinh thaùi ñoâ thò laø: ñieàu hoøa khí haäu vaø caûi thieän moâi tröôøng. * Nhöõng toàn taïi chính trong coâng taùc laäp quy hoaïch maûng xanh ñoâ thò thaønh phoá Ñoàng Hôùi. 1. Quy hoaïch maûng xanh laø moät lónh vöïc môùi, phöùc taïp vaø khoù thöïc thi. 2. Quy hoaïch maûng xanh chöa thaønh moät chuû tröông baét buoäc gaén vôùi caùc quy hoaïch phaùt trieån. 3. Chöa coù cô cheá veà taøi chính ñeå thöïc thi caùc quy hoaïch maûng xanh. 4. Thieáu cô quan vaø ñoäi nguõ chuyeân gia ñeå thöïc thi Quy hoaïch maûng xanh. 11.2. KIEÁN NGHÒ: Caàn tieán haønh laäp quy hoaïch maûng xanh ñoâ thò cho töøng phöôøng/xaõ trong thaønh phoá. Tieáp tuïc nghieân cöùu hoaøn thieän quy hoaïch maûng xanh ñoâ thò cho toaøn thaønh phoá Ñoàng Hôùi. Sau ñoù taïo moïi ñieàu kieän thuaän lôïi ñeå thöïc thi quy hoaïch. Trong quaù trình thöïc hieän quy hoaïch maûng xanh ñoâ thò caàn coù söï giaùm saùt cuûa caùc cô quan chuyeân traùch vaø caùc sôû ban ngaønh lieân quan. Cuõng nhö laéng nghe, tieáp thu yù kieán ñoùng goùp cuûa nhaân daân, vaø sau moät khoaûng thôøi gian nhaát ñònh caàn xem xeùt laïi quy hoaïch vaø thay ñoåi quy hoaïch neáu caàn thieát nhaèm taïo ra moät maûng xanh ñoâ thò phuø hôïp nhaát cho caûnh quan, moâi tröôøng khí haäu, ñieàu kieän kinh teá xaõ hoäi cuûa thaønh phoá. Tröôùc heát, caàn nhanh choùng phoå bieán vaø ñöa thoâng tö cuûa boä xaây döïng soá 20/1005/TT-BXD ngaøy 20 thaùng 12 naêm 2005 höôùng daãn quaûn lyù caây xanh ñoâ thò vaøo thöïc tieãn. Ñeå caùc noäi dung nghieân cöùu cuûa caùc quy hoaïch sôùm ñi vaøo thöùc tieãn, caàn xaùc ñònh, trieån khai caùc noäi dung quy hoaïch ñeán töøng phöôøng/xaõ, ñeán caùc ban ngaønh. Ñoàng thôøi, phaûi ban haønh caùc quy ñònh coù tính chaát phaùp lyù ñeå thöïc hieän, ñaåy maïnh vieäc boá trí laïi daân cö giöõa caùc vuøng ñoâ thò vaø öu tieân duøng ñaát cho quy hoaïch xaây döïng vaø phaùt trieån maûng xanh, coù nghóa laø caàn coù söï ñoàng boä, phoái hôïp gaén keát quy hoaïch phaùt trieån maûng xanh vôùi quy hoaïch phaùt trieån toång maët baèng ñoâ thò thaønh phoá cuûa caùc ngaønh lieân quan nhö Sôû Quy hoaïch, Phoøng Taøi nguyeân vaø Moâi tröôøng, phoøng Noâng nghieäp vaø phaùt trieån noâng thoân, ngaønh coâng vieân caây xanh, phoøng du lòch … Beân caïnh ñoù, heä thoáng caùc chính saùch veà voán, tín duïng, thueá, hoã trôï khoa hoïc kyõ thuaät, quy ñònh % ñaát (baét buoäc) ñeå troàng caây, phaùt trieån maûng xanh ôû caùc khu coâng nghieäp, khu cheá xuaát, khu daân cö, coâng sôû, tröôøng hoïc, beänh vieän … caàn ñöôïc nghieân cöùu vaø ban haønh sôùm, nhaèm khuyeán khích moïi ngöôøi, moïi ñôn vò tham gia troàng caây, chaêm soùc vaø baûo veä caây troàng. Ngoaøi ra coøn ñaåy maïnh hôn nöõa vieäc laäp caùc döï aùn xaây döïng caùc coâng trình caây xanh nhö : Vöôøn öôm thöïc vaät, Xaây döïng môùi caùc coâng vieân, … ñeå hình thaønh heä thoáng röøng, caây xanh ñoâ thò hoaøn chænh. Cuï theå: 1. Caàn taïo ra cô cheá baét buoäc thöïc hieän song song quy hoaïch maûng xanh ñoâ thò vôùi caùc quy hoaïch phaùt trieån. 2. Taêng cöôøng ñaøo taïo ñoäi nguõ caùn boä coù chuyeân moân ñeå ñaûm ñöông xaây döïng quy hoaïch maûng xanh ñoâ thò. 3. Taêng cöôøng tieàm löïc cô sôû vaät chaát phuïc vuï cho quy hoaïch maûng xanh ñoâ thò nhö: xaây döïng vöôøn öôm thöïc vaät, öùng duïng coâng ngheä thoâng tin vaøo quaûn lyù maûng xanh ñoâ thò, öùng duïng khoa hoïc kyõ thuaät vaøo trong coâng taùc troàng, chaêm soùc, baûo veä caây xanh. 4. Taïo cô cheá hoã trôï taøi chính cho vieäc thöïc thi quy hoaïch maûng xanh ñoâ thò. 5. Taêng cöôøng tuyeân truyeàn giaùo duïc naâng cao nhaän thöùc veà quy hoaïch maûng xanh ñoâ thò. Ngoaøi ra caàn tieáp tuïc nghieân cöùu giaûi quyeát caùc vaán ñeà: Quaûn lyù: öùng duïng coâng ngheä GIS vaøo coâng taùc ñieàu tra, xöû lyù soá lieäu, veõ baûn ñoà, quaûn lyù heä thoáng maûng xanh coâng coäng. Caây troàng: thay theá nhöõng gioáng caây troàng khoâng phuø hôïp vôùi ñieàu kieän cuûa ñoâ thò, nghieân cöùu tìm ra nhöõng gioáng môùi thích nghi vôùi ñieàu kieän cuûa ñoâ thò, chaêm soùc baûo veä caây troàng, quaûn lyù caây xanh traùnh söï phaù hoaïi cuûa ngöôøi daân. Vöôøn öôm: caàn öùng duïng caùc tieán boä khoa hoïc kyõ thuaät vaøo trong coâng taùc lai, taïo gioáng. Khuyeán khích ñaàu tö nghieân cöùu caùc gioáng môùi. ._.