Nghiên cứu cơ sở khoa học phục vụ quy hoạch bảo vệ môi trường TP.Tam Kỳ-Tỉnh Quảng Nam

PHAÀN MÔÛ ÑAÀU CHÖÔNG MÔÛ ÑAÀU ÑAËT VAÁN ÑEÀ Trong nhöõng naêm gaàn ñaây, döôùi söùc eùp veà daân soá vaø caùc hoaït ñoäng phaùt trieån kinh teá – xaõ hoäi ñaõ laøm cho löôïng chaát thaûi ngaøy caøng nhieàu, laøm cho moâi tröôøng ngaøy moät suy thoaùi daàn. Cuõng nhö caùc tænh, thaønh trong caû nöôùc, tænh Quaûng Nam maø tieâu bieåu laø Thaønh phoá Tam Kyø coù: Heä thoáng haï taàng ñoâ thò taïi Thaønh phoá chöa ñaùp öùng ñöôïc nhu caàu ngaøy caøng taêng veà caùc dòch vuï ñoâ thò Taïi caùc phöôøng cuûa Thaønh phoá Tam Kyø, 38% daân soá ñöôïc söû duïng nöôùc maùy, chæ coù 37% ñöôøng giao thoâng coù heä thoáng thoaùt nöôùc, tyû leä beå töï hoaïi ñaït 52% vaø khoaûng 60% hoä gia ñình ñöôïc thu gom chaát thaûi raén Tình traïng ngaäp luït haøng naêm xaûy taïi hôn 40% soá phöôøng noäi thò do thieáu ñeâ phoøng hoä vaø heä thoáng thoaùt nöôùc chung coù quy moâ haïn cheá, bò quaù taûi vaø ñaõ xuoáng caáp. Coâng taùc quaûn lyù chaát thaûi raén hieän nay chöa ñaït yeâu caàu do heä thoáng thu gom vaø vaän chuyeån coøn haïn cheá daãn ñeán vieäc xöû lyù chaát thaûi khoâng ñuùng quy ñònh taïi nhöõng khu ñaát troáng hoaëc thaûi ra coáng hoaëc keânh raïch daãn nöôùc. Vôùi mong muoán ñaùp öùng ñoøi hoûi vaø nhaän thöùc veà duy trì chaát löôïng moâi tröôøng, khai thaùc söû duïng moät caùch höõu hieäu vaø tieát kieäm taøi nguyeân thieân nhieân, baûo veä ña daïng sinh hoïc vaø tính toaøn veïn heä sinh thaùi ngaøy caøng cao, neân luaän vaên toát nghieäp naøy toâi choïn ñeà taøi: “Nghieân cöùu cô sôû khoa hoï phuïc vuï quy hoaïch baûo veä moâi tröôøng cho Thaønh phoá Tam Kyø tænh Quaûng Nam “ MUÏC TIEÂU NGHIEÂN CÖÙU Taêng cöôøng hieäu quaû trong coâng taùc quaûn lyù moâi tröôøng, goùp phaàn baûo veä, caûi thieän chaát löôïng moâi tröôøng vaø söùc khoûe cuûa nhaân daân, ñaûm baûo söû duïng beàn vöõng taøi nguyeân vaø thuùc ñaåy söï phaùt trieån cuûa Thaønh phoá Tam Kyø Tænh Quaûng Nam Taïo cô sôû cho vieäc phoái hôïp quaûn lyù vaø giaûi quyeát ñoàng boä caùc vaán ñeà moâi tröôøng chung cuûa Thaønh phoá Tam Kyø vaø caùc khu vöïc laân caän trong Tænh NOÄI DUNG NGHIEÂN CÖÙU Phaân tích caùc noäi dung nghieân cöùu xaây döïng quy hoaïch moâi tröôøng Phaân tích hieän traïng vaø ñaùnh giaù, döï baùo taùc ñoäng moâi tröôøng Xaùc ñònh caùc noäi dung baûo veä moâi tröôøng cuûa Thaønh phoá Tam Kyø tænh Quaûng Nam Xaây döïng chöông trình vaø giaûi phaùp Xaây döïng baûn ñoà quy hoaïch moâi tröôøng PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN CÖÙU Caùch tieáp caän Quy hoaïch moâi tröôøng phaûi ñöôïc xaùc ñònh treân cô sôû xem xeùt hieän traïng vaø quy hoaïch phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi. Ñoàng thôøi quy hoaïch moâi tröôøng goùp phaàn ñieàu chænh quy hoaïch phaùt trieån kinh teá – xaõ hoäi vuøng theo höôùng phaùt trieån beàn vöõng Quy hoaïch moâi tröôøng phaûi döïa treân cô sôû caùc ranh giôùi khoâng gian xaùc ñònh Trong quaù trình xaây döïng quy hoaïch moâi tröôøng phaûi coù söï tham gia cuûa ñaïi dieän coâng ñoàng ñòa phöông Muïc tieâu cô baûn cuûa quy hoaïch moâi tröôøng taïi Thaønh phoá Tam Kyø khoâng theå taùch rôøi caùc muïc tieâu cô baûn cuûa tænh Quaûng Nam Quy hoaïch moâi tröôøng laø coâng cuï ñeå quaûn lyù moâi tröôøng vuøng Phöông phaùp nghieân cöùu Thu thaäp vaø toång hôïp thoâng tin lieân quan ñeán moâi tröôøng Phöông phaùp khaûo saùt, thu thaäp thoâng tin coù lieân quan ñeán phaùt trieån KT – XH vaø moâi tröôøng vuøng Phöông phaùp ñaùnh giaù taùc ñoäng moâi tröôøng chieán löôïc ( ma traän, phöông phaùp ñaùnh giaù nhanh, …) Kieán thöùc chuyeân gia Phöông phaùp vieãn thaùm vaø heä thoáng thoâng tin ñòa lyù (GIS) PHAÏM VI NGHIEÂN CÖÙU Giôùi haïn phaïm vi nghieân cöùu veà maët thôøi gian laø ñeán naêm 2010 ñònh höôùng 2025 Giôùi haïn phaïm vi nghieân cöùu veà maët khoâng gian laø Thaønh phoá Tam Kyø Tænh Quaûng Nam Ñoái töôïng nghieân cöùu laø quy hoaïch moâi tröôøng phuïc vuï phaùt trieån kinh teá - xaõ hoäi Giôùi haïn veà maët thôøi gian thöïc hieän ñeà taøi laø 3 thaùng YÙ NGHÓA KHOA HOÏC VAØ THÖÏC TIEÃN Laøm saùng toû moät soá lyù luaän, phöông phaùp vaø caùc kyõ thuaät öùng duïng trong vieäc laäp quy hoaïch moâi tröôøng cho moät vuøng cuï theå Giuùp cho caùc cô quan quaûn lyù moâi tröôøng ñònh höôùng, vaø naém baét, ñeà ra caùc giaûi phaùp cuï theå, thieát thöïc giaûi quyeát maâu thuaãn trong phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi vaø baûo veä moâi tröôøng ôû hieän taïi vaø caû trong töông lai PHAÀN NOÄI DUNG CHÖÔNG 1 TOÅNG QUAN VEÀ QUY HOAÏCH MOÂI TRÖÔØNG TÌNH HÌNH NGHIEÂN CÖÙU QUY HOAÏCH MOÂI TRÖÔØNG TREÂN THEÁ GIÔÙI VAØ TAÏI VIEÄT NAM Tình hình nghieân cöùu QHMT treân theá giôùi Töø nhöõng naêm cuoái thaäp nieân 50, 60 cuûa theá kyû XX. QHMT ñaõ laø moái quan taâm cuûa quoác teá bôûi vì moâi tröôøng ngaøy caøng suy thoaùi. Vaø phaùt trieån raát sôùm ôû moät soá nöôùc nhö Phaùp, Myõ, Nga,…, sau ñoù laø caùc nöôùc chaâu AÙ nhö Nhaät Baûn, Haøn Quoác vaø Trung Quoác. Ngoaøi ra, lónh vöïc QHMT cuõng ñöôïc caùc toå chöùc taøi chính lôùn nhö WB vaø ODA quan taâm hoã trôï. Tình hình nghieân cöùu QHMT taïi Vieät Nam QHMT taïi Vieät Nam noùi chung coøn töông ñoái môùi maëc duø vaán ñeà naøy ñaõ ñöôïc quan taâm töø laâu. Quy ñònh cuûa Luaät baûo veä moâi tröôøng (BVMT) yeâu caàu phaûi coù ÑTM trong caùc döï aùn phaùt trieån hay chieán löôïc quoác gia veà BVMT ñeán naêm 2010 laø kim chæ nam cho QHMT taïi Vieät Nam Naêm 1998, 1999 Cuïc Moâi tröôøng ñaõ toå chöùc xaây döïng nhöõng vaên baûn, nghieân cöùu döï thaûo ñaàu tieân mang tính chaát chuyeân saâu veà quy hoaïch moâi tröôøng Phöông phaùp luaän cho QHMT Hai höôùng daãn veà QHMT vaø QHMT vuøng Quy hoaïch sô boä moâi tröôøng Ñoàng baèng soâng Hoàng Taát caû caùc baùo caùo naøy do trung taâm tö vaán coâng ngheä moâi tröôøng thöïc hieän keát hôïp vôùi caùc chuyeân gia cuûa Ñaïi hoïc Quoác gia Haø Noäi. Tieáp theo caùc nghieân cöùu naøy laø caùc ñeà taøi/ döï aùn veà: Quy hoaïch BVMT Quaûng Ninh Do JICA vaø caùc chuyeân gia Vieät Nam thöïc hieän Quy hoaïch BVMT TP. Hueá (1998) vaø TP. Thaùi Nguyeân (1999) do trung taâm quy hoaïch Ñoâ thò vaø phaùt trieån Noâng thoân – Do Boä Xaây döïng thöïc hieän Nghieân cöùu xaây döïng quy hoaïch BVMT Ñoàng baèng Soâng Cöûu Long – Do Vieän Kyõ thuaät Nhieät ñôùi vaø BVMT thöïc hieän naêm 1999 QHMT vuøng Ñoâng Nam Boä do Cuïc Moâi Tröôøng phoái hôïp vôùi Vieän TN & MT, Trung taâm coâng ngheä moâi tröôøng ENTEC, Trung taâm Coâng ngheä vaø Quaûn lyù moâi tröôøng (naêm 2000, 2001) Nghieân cöùu QHMT phuïc vuï cho phaùt trieån KT-XH beàn vöõng tænh Quaûng Ngaõi giai ñoaïn 2001-2010 do Trung taâm coâng ngheä moâi tröôøng ENTEC thöïc hieän naêm 2001 Ñaëc bieät môùi ñaây coù 02 ñeà taøi vaø 01 nhieäm vuï troïng ñieåm caáp nhaø nöôùc thuoäc chöông trình KC 08 Ñeà taøi 1: Nghieân cöùu xaây döïng QHMT phuïc vuï phaùt trieån KTXH Vuøng Ñoàng baèng Soâng Hoàng do GS.TS Leâ Quyù An laøm chuû nghieäm ñeà taøi Ñeà taøi 2: Nghieân cöùu xaây döïng QHMT Vuøng Kinh teá troïng ñieåm Mieàn Trung do PGS.TS Phuøng Chí Syõ laøm chuû nghieäm ñeà taøi Nhieäm vuï troïng ñieåm: Nghieân cöùu xaây döïng QHMT phuïc vuï PTBV vuøng Ñoâng Nam Boä do GS. TS Laâm Minh Trieát laøm chuû nghieäm ñeà taøi KHAÙI NIEÄM VEÀ QUY HOAÏCH MOÂI TRÖÔØNG Quy hoaïch moâi tröôøng laø vieäc xaùc laäp caùc muïc tieâu mong muoán; ñeà xuaát vaø löïa choïn phöông aùn, giaûi phaùp ñeå baûo veä, caûi thieän vaø phaùt trieån moät/ nhöõng moâi tröôøng thaønh phaàn hay taøi nguyeân cuûa moâi tröôøng nhaèm taêng cöôøng moät caùch toát nhaát naêng löïc, chaát löôïng cuûa chuùng theo muïc tieâu ñaõ ñeà ra (Vuõ Quyeát Thaéng, 2005). Quy hoaïch moâi tröôøng laø moät lónh vöïc ñöôïc taïo ra do söï ñoùng goùp cuûa nhieàu lónh vöïc khoa hoïc nhö sinh thaùi hoïc, sinh hoïc, kó thuaät, ñòa lyù, kieán truùc caûnh quan, dòch teã hoïc moâi tröôøng… Caùc nhaø quy hoaïch moâi tröôøng thöôøng laøm vieäc ôû moät trong ba lónh vöïc: kieåm soaùt oâ nhieãm, ñaùnh giaù taùc ñoäng moâi tröôøng vaø quy hoaïch söû duïng ñaát (Leonard Ortolano,1984) MUÏC TIEÂU CUÛA QUY HOAÏCH MOÂI TRÖÔØNG Laø nhöõng quan ñieåm veà phaùt trieån beàn vöõng bao goàm söû duïng hôïp lyù taøi nguyeân thieân nhieân, naâng cao chaát löôïng soáng, phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi trong khaû naêng giôùi haïn cuûa heä sinh thaùi. Vì vaäy, muïc tieâu cuûa Quy hoaïch moâi tröôøng bao goàm: Ñieàu chænh caùc hoaït ñoäng khai thaùc taøi nguyeân moät caùch hôïp lyù Duy trì, ñaûm baûo vaø naâng cao chaát löôïng moâi tröôøng phuø hôïp vôùi töøng chöùc naêng moâi tröôøng vaø vuøng khoâng gian NGUYEÂN TAÉC QUY HOAÏCH MOÂI TRÖÔØNG Theo R.S.Dorney (1978) ñaõ ñöa ra caùc nguyeân taéc ñeå xaùc ñònh chieán löôïc trong quy hoaïch vaø quaûn lyù moâi tröôøng Xaùc ñònh muïc tieâu laâu daøi vaø tröôùc maét cuûa ñòa phöông lieân quan ñeán chính saùch cuûa chính phuû ôû caùc caáp khaùc nhau ñeå höôùng daãn quy hoaïch, trôï giuùp cho vieäc ñaùnh giaù. Thieát laäp vôùi möùc ruûi ro thaáp. Taïo tính meàm deûo vaø khaû naêng thay ñoåi coù tính thuaän nghòch trong caùc quyeát ñònh veà söû suïng ñaát, cô sôû haï taàng vaø söû duïng taøi nguyeân Nhaän daïng caùc vaán ñeà veà caáu truùc vaø naêng löïc cuûa caùc theå cheá, söûa ñoåi cho thích hôïp hay ñöa vaøo aùp duïng ôû nhöõng nôi thích hôïp Hieåu roõ söï töông thích vaø khoâng töông thích trong söû duïng ñaát ñai caän keà Xaây döïng quy hoaïch baûo veä moâi tröôøng bao goàm caû vieäc ñaùnh giaù vaø loaïi tröø ruûi ro, keá hoaïch öùng cöùu vaø giaùm saùt moâi tröôøng. Ñöa caùc chính saùch moâi tröôøng vaø bieän phaùp baûo veä moâi tröôøng vaøo caùc quy hoaïch chính thöùc Quy hoaïch cho vieäc baûo toàn vaø taïo naêng suaát beàn vöõng ñoái vôùi caùc daïng taøi nguyeân. Thieát keá heä thoáng giaùm saùt caùc heä sinh thaùi Xaùc ñònh, taïo ra vaø naâng cao tính thaåm myõ ñoái vôùi caùc daïng taøi nguyeân caûnh quan. Ñaùnh giaù taùc ñoäng moâi tröôøng ñoái vôùi caùc döï aùn môùi, caùc chöông trình, chính saùch, chieán löôïc kinh teá ñòa phöông vaø vuøng; ñaùnh giaù coâng ngheä, quan ñieåm taøi nguyeân, vaên hoùa vaø kinh teá. Phaân tích tieàm naêng vaø tính tích hôïp cuûa ñaát ñai, laâïp baûn ñoà naêng suaát sinh hoïc; xaùc ñònh moái lieân quan giöõa dieän tích caùc khoaûng ñaát ñai vaø taøi nguyeân sinh vaät. Ñieàu tra moät caùch heä thoáng caùc nguoàn taøi nguyeân hieän coù, nhaän daïng caùc quaù trình hay chöùc naêng töï nhieân ñoái vôùi caùc ñôn vò ñaát ñai Nhaän daïng caùc vuøng haïn cheá hay coù nguy cô; caùc vuøng nhaïy caûm; caùc caûnh quan vaø vuøng ñòa chaát ñoäc ñaùo; caùc khu vöïc caàn caûi taïo; khu vöïc coù theå söû duïng cho muïc ñích khaùc nhau. Tìm hieåu ñaëc ñieåm cuûa caùc heä sinh thaùi; xaùc ñònh giôùi haïn NHÖÕNG NOÄI DUNG CHÍNH TRONG QUY HOAÏCH MOÂI TRÖÔØNG Thoâng thöôøng coù 2 daïng QHMT laø daïng quy hoaïch toång theå moâi tröôøng vaø daïng quy hoaïch chuyeân ngaønh moâi tröôøng. Daïng quy hoaïch toång theå moâi tröôøng laø daïng quy hoaïch trong ñoù chuù yù ñeán moïi ñoái töôïng, moïi kòch baûn phaùt trieån. Daïng quy hoaïch chuyeân ngaønh moâi tröôøng laø quy hoaïch moät hoaëc moät soá chöùc naêng moâi tröôøng hoaëc quy hoaïch theo ñaëc tröng cuûa vuøng. Tuøy thuoäc vaøo töøng daïng quy hoaïch maø coù caùc noäi dung ñeà xuaát quy hoaïch khaùc nhau. Trong khuoân khoå ñeà taøi luaän vaên naøy, toâi chuù yù ñeán vieäc xaây döïng QHMT gaén lieàn vôùi phaùt trieån KT - XH. Noäi dung chính cuûa Quy hoaïch moâi tröôøng: Phaân tích caùc coâng cuï, caên cöù ñeå nghieân cöùu xaây döïng Phaân tích caùc noäi dung nghieân cöùu xaây döïng QHMT Phaân tích hieän traïng vaø ñaùnh giaù, döï baùo taùc ñoäng moâi tröôøng Xaùc ñònh caùc noäi dung baûo veä moâi tröôøng vuøng nghieân cöùu Xaây döïng chöông trình vaø giaûi phaùp Xaây döïng baûn ñoà quy hoaïch moâi tröôøng CAÙC BÖÔÙC THÖÏC HIEÄN TRONG QUY HOAÏCH MOÂI TRÖÔØNG Böôùc 1: Söï chuaån bò Xaùc ñònh thôøi gian vaø khoâng gian quy hoaïch Xaùc ñònh nhöõng yeâu caàu thoâng tin vaø khaû naêng ñaùp öùng hieän taïi Xaùc ñònh chuû theå tham gia vaø vai troø cuûa chuû theå trong quy hoaïch Xaùc ñònh caáp thaåm quyeàn pheâ duyeät Böôùc 2: Ñaùnh giaù hieän traïng vaø döï baùo Phaân tích hieän traïng vaø taùc ñoäng moâi tröôøng do thöïc teá phaùt trieån Xaùc ñònh caùc vaán ñeà moâi tröôøng caáp baùch vaø nhöõng khu vöïc suy thoaùi do thöïc teá phaùt trieån Döï baùo dieãn bieán vaø caùc taùc ñoäng moâi tröôøng khi thöïc hieän caùc keá hoaïch phaùt trieån Döï baùo caùc vaán ñeà moâi tröôøng caáp baùch vaø nhöõng khu vöïc suy thoaùi khi thöïc hieän keá hoaïch phaùt trieån Böôùc 3: Ñònh roõ caùc muïc tieâu vaø chæ tieâu cuûa quy hoaïch moâi tröôøng Xaùc ñònh caùc quan ñieåm veà quy hoaïch moâi tröôøng Xaùc ñònh caùc muïc tieâu veà quy hoaïch Xaùc ñònh caùc vaán ñeà moâi tröôøng öu tieân vaø khu vöïc öu tieân veà baûo veä moâi tröôøng Böôùc 4: Ñeà xuaát noäi dung cuûa quy hoaïch moâi tröôøng Ñeà xuaát caùc noäi dung quy hoaïch moâi tröôøng nhaèm ñaït ñöôïc caùc muïc tieâu cuûa quy hoaïch Ñeà xuaát caùc giaûi phaùp nhaèm thöïc hieän caùc noäi dung cuûa quy hoaïch Laäp caùc baûn ñoà quy hoaïch moâi tröôøng Chæ ra caùc khuyeán caùo ñoái vôùi quy hoaïch phaùt trieån treân quan ñieåm baûo veä moâi tröôøng vaø phaùt trieån beàn vöõng. Böôùc 5: Söï pheâ chuaån quy hoaïch moâi tröôøng Ñeå trình hoà sô quy hoaïch moâi tröôøng leân caáp coù thaåm quyeàn thaåm ñònh vaø pheâ duyeät Böôùc 6: Thöïc hieän vaø quaûn lyù quy hoaïch moâi tröôøng Trieån khai thöïc hieän caùc noäi dung quy hoaïch moâi tröôøng Xaùc ñònh caùc moái lieân keát giöõa caùc caáp thaåm quyeàn trong thöïc hieän vaø quaûn lyù quy hoaïch Giaùm saùt tieán haønh vaø ñònh kyø ñaùnh giaù ñeå coù nhöõng ñieàu chænh neáu coù. PHAÂN VUØNG TRONG QUY HOAÏCH MOÂI TRÖÔØNG Coù moät soá kieåu phaân vuøng thöôøng gaëp Phaân vuøng theo chöùc naêng phaùt trieån: Döïa treân caùch söû duïng ñaát cuûa moãi tieåu vuøng trong hieän taïi vaø trong töông lai Phaân vuøng theo ñôn vò haønh chính Phaân vuøng theo sinh thaùi caûnh quan: Phaân theo heä ñoäng thöïc vaät vaø ña daïng sinh hoïc, kieåu heä sinh thaùi, caùc nhaân toá moâi tröôøng voâ sinh, tính nhaïy caûm veà moâi tröôøng Phaân vuøng theo yeáu toá ñòa hình: Phaân theo ñòa hình khaùc nhau trong mieàn nghieân cöùu (vuøng nuùi, ñoàng baèng, ven bieån,…) CHÖÔNG 2 MOÂ TAÛ ÑIEÀU KIEÄN MOÂI TRÖÔØNG VAØ QUY HOAÏCH PHAÙT TRIEÅN CUÛA THAØNH PHOÁ TAM KYØ TÆNH QUAÛNG NAM ÑEÁN NAÊM 2010, ÑÒNH HÖÔÙNG NAÊM 2025 ÑIEÀU KIEÄN TÖÏ NHIEÂN ÑAËC TRÖNG Vò trí ñòa lyù Thaønh phoá Tam Kyø laø trung taâm haønh chính, chính trò, xaõ hoäi – kinh teá cuûa tænh Quaûng Nam Thaønh phoá naèm doïc theo quoác loä 1A, caùch Ñaø Naüng 70km veà phía Baéc, caùch khu kinh teá Dung Quoác (Quaûng Ngaõi) khoaûng 25 ÷ 40 km veà phía Nam. Thaønh phoá naèm ôû khu vöïc ñoàng baèng duyeân haûi mieàn Trung coù vò trí giao thoâng raát thuaän lôïi ñeå phaùt trieån ra caùc vuøng kinh teá phía Baéc, phía Nam, vuøng Taây Nguyeân, caùc cöûa khaåu Vieät - Laøo thoâng qua con ñöôøng Hoà Chí Minh ôû phía Taây. Vò trí ñöôïc xaùc ñònh theo toïa ñoä ñòa lyù: 108036’00’’ ÷ 108036’07’’ kinh ñoä Ñoâng 15030’20’’ ÷ 15036’10’’ vó ñoä Baéc Ranh giôùi Thaønh phoá Tam Kyø ñöôïc xaùc ñònh nhö sau: Phía Baéc giaùp vôùi huyeän Thaêng Bình Phía Ñoâng giaùp bieån Ñoâng Phía Nam giaùp huyeän Nuùi Thaønh Phiaù Taây giaùp huyeän Tieân Phöôùc vaø huyeän Phuù Ninh Hình1: Baûn ñoà haønh chính Thaønh phoá Tam Kyø Ñòa hình Thaønh phoá Tam Kyø naèm treân vuøng ñoàng baèng coù ñoä doác nhoû, giöõa khu vöïc phía Baéc cuûa soâng Baøn Thaïch vaø khu vöïc phía Nam cuûa soâng Tam Kyø, vaø naèm caùch khu vöïc bôø bieån khoaûng 5km. Thaønh phoá coù ñòa hình nhìn chung hôi nghieâng theo höôùng Taây Nam vaø Ñoâng Baéc. Khu vöïc ñoâ thò cuûa Thaønh phoá coù ñòa hình töông ñoái baèng phaúng ôû phía Baéc, phía Ñoâng vaø phía Nam vaø coù nhieàu ñoài nuùi ôû phía Taây. Ñoä doác trung bình cuûa khu vöïc noäi thò töø 2% ñeán 4%. Cao ñoä trung bình cuûa caùc khu vöïc ven soâng vaø khu vöïc trung taâm thay ñoåi trong khoaûng 2m ñeán 4m. Ñòa hình khu vöïc phía Taây cuûa Thaønh phoá coù cao ñoä treân 6m vôùi nhöõng quaû ñoài naèm taùch bieät coù ñænh ôû ñoä cao leân tôùi 40m. Ñaëc ñieåm khí töôïng- thuyû vaên Thaønh phoá Tam Kyø coù khí haäu nhieät ñôùi gioù muøa, ñieån hình cho khu vöïc mieàn Trung, vôùi hai muøa trong naêm. Muøa khoâ keùo daøi töø thaùng 2 ñeán thaùng 8 vaø muøa möa keùo daøi töø thaùng 9 ñeán thaùng 12. Thaùng 1 laø thôøi kyø thay ñoåi giöõa hai muøa trong naêm. Ñaëc ñieåm khí haäu cuûa Tam Kyø ñöôïc moâ taû taïi Baûng 1 Baûng 1: Soá lieäu veà khí haäu Thaønh phoá Tam Kyø, tænh Quaûng Nam Ñaëc tröng Nhieät ñoä (oC) Löôïng möa (mm) Ñoä aåm töông ñoái (%) Trung bình naêm 25 2490 82 Trung bình haøng thaùng cao nhaát 29 1000 88 Trung bình haøng thaùng thaáp nhaát 22 100 78 Löôïng möa Löôïng möa cao nhaát cuûa Thaønh phoá laø vaøo thaùng 10 vaø thaùng 11, chieám 70% toång löôïng möa trung bình haøng naêm. Soá giôø naéng Thaønh phoá Tam Kyø coù thôøi gian naéng chieáu khaù daøi vôùi soá giôø naéng vaøo khoaûng 2.200 giôø/naêm, thay ñoåi theo muøa trung bình töø 4 giôø ñeán 9 giôø/ngaøy. Ñoä boác hôi trung bình haøng naêm laø khoaûng 1.300mm Cheá ñoä gioù: Thaønh phoá Tam Kyø coù nhöõng höôùng gioù nhö: Höôùng gioù Ñoâng Baéc thoåi töø thaùng 10 ñeán thaùng 4 vôùi vaän toác gioù trung bình laø 3.5m/giaây Töø thaùng 5 ñeán thaùng 9 gioù chuû ñaïo laø Taây Nam vôùi vaän toác gioù trung bình laø 4m/giaây ñeán 6m/giaây Thôøi tieát ñaëc bieät Baõo: Thöôøng xuaát hieän töø thaùng 5 – thaùng 7. Trung bình haøng naêm 0,5 côn baõo ñoå boä tröïc tieáp vaø 2-3 côn baõo hoaëc aùp thaáp nhieät ñôùi aûnh höôûng ñeán khu vöïc Gioù Taây khoâ noùng: Gioù Taây Nam khoâ noùng xuaát hieän vaøo khoaûng thaùng 5 ñeán thaùng 8, moãi thaùng coù töø 10 – 15 ngaøy khoâ noùng. Ñaëc ñieåm ñòa chaát vaø thoå nhöôõng Thaønh phoá Tam Kyø ñöôïc hình thaønh chuû yeáu bôûi ñaát boài thuoäc kyû Pleitoxen, goàm moät lôùp caùt saâu xen laãn soûi vaø seùt. Caùc khu vöïc giaùp soâng ñöôïc hình thaønh bôûi ñaát phuø sa caän kyû Haloxen, vôùi thaønh phaàn chuû yeáu laø caùt, daøy töø 15 ÷ 20m. Phía Tâaây Nam cuûa Thaønh phoá Tam Kyø ñòa hình leân cao hôn phaûn aùnh söï hieän dieän cuûa ñaù macma bò phong hoùa thuoäc kyû phaán traéng. Lôùp ñaát beân trong bao goàm moät lôùp ñaát seùt maøu naâu ñoû coù nguoàn goác töø ñaù goác bò phong hoùa daøy töø 2 ÷ 4m. Theo khaûo saùt kyõ thuaät ñòa chaát doïc theo bôø Nam con soâng cho thaáy ñaát goàm töø 0.5 ñeán 2m caùt buøn xoáp, döôùi lôùp ñaát naøy laø lôùp buøn seùt vaø döôùi nöõa laø lôùp ñaát seùt deûo ñeán ñoä saâu 5m, ñoä saâu tieán haønh khaûo saùt. Taát caû caùc lôùp ñaát ñeàu coù khaû naêng chòu aùp löïc raát yeáu vaø lôùp ñaát seùt döï kieán coù theå chòu theâm ñöôïc taûi troïng maø vaãn giöõ ñöôïc söï oån ñònh. HIEÄN TRAÏNG VEÀ TAØI NGUYEÂN Taøi nguyeân ñaát vaø hieän traïng söû duïng ñaát Toång dieän tích töï nhieân toaøn Thaønh phoá Tam Kyø ñeán naêm 2005 laø 9.263,6ha. Trong ñoù: Ñaát khu vöïc noäi thò : 4.116,5 ha Ñaát khu vöïc ngoaïi thò: 5.147,1 ha Toång dieän tích töï nhieân toaøn Thaønh phoá Tam Kyø ñeán naêm 2005 laø 9.263,6ha. Bình quaân 955m2/ ngöôøi Trong ñoù phaân ra: Noäi thò: 4.116ha chieám 44,4%. Bình quaân 593m2/ ngöôøi Ngoaïi thò: 5.147,1 ha, chieám 45,6%. Bình quaân 1.868m2/ ngöôøi Ñaát daân duïng: 1.416,4 ha. Bình quaân 203,9 m2/ ngöôøi Ñaát ngoaøi daân duïng: 241,ha. Bình quaân 34,8m2/ ngöôøi Baûng2 : Hieän traïng söû duïng ñaát STT Danh muïc söû duïng ñaát Hieän traïng 2004 Dieän tích ñaát (ha) Bình quaân m2/ngöôøi I Toång coäng ñaát toaøn thò xaõ 9.263,6 955 A Ñaát noäi thò 4.116,5 593 B Ñaát ngoaïi thò 5.147,1 1.868 II Ñaát noäi thò 4.116,5 593 A Ñaát xaây döïng ñoâ thò 1658,0 238,7 A1 Ñaát daân duïng 1416,4 203,9 A11 Ñaát phuïc vuï trong phaïm vi ñoâ thò 1 Ñaát caùc ñôn vò ôû 1157,7 166,7 Trong ñoù: Ñaát vöôøn taïp 461,1 2 Ñaát coâng trình coâng coäng 43,2 6,2 3 Ñaát caây xanh – coâng vieân –TDTT 15,29 2,2 4 Ñaát giao thoâng 101,3 14,6 A12 Ñaát phuïc vuï ngoaøi phaïm vi ñoâ thò 5 Ñaát cô quan- tröôøng chuyeân nghieäp 84,7 12,2 6 Ñaát toân giaùo, di tích lòch söû, vaên hoùa 14,1 A2 Ñaát ngoaøi daân duïng 241,6 34,8 1 Ñaát coâng nghieäp- TTCN 71,5 2 Ñaát an ninh - Quoác phoøng 32,1 3 Ñaát caùc coâng trình ñaàu moái kyõ thuaät ( keânh möông thoaùt nöôùc, baõi choân laáp ….) 6,7 4 Ñaát thuûy lôïi 57,1 5 Ñaát giao thoâng ñoái ngoaïi 21,7 6 Ñaát nghóa ñòa 52,5 B Ñaát khaùc 2458,5 354 1 Ñaát noâng nghieäp 1390,4 2 Ñaát laâm nghieäp 131,4 3 Ñaát nuoâi troàng thuûy saûn 10,1 4 Ñaát chöa söû duïng khaùc (ñoài nuùi, soâng suoái,…) 926,6 Taøi nguyeân nöôùc, hieän traïng khai thaùc vaø baûo veä Nöôùc maët Soâng Tam Kyø: Laø hôïp löu cuûa 10 con suoái nhoû, baét nguoàn töø caùc daõy nuùi phía Taây, chaûy theo höôùng Taây sang Ñoâng xuoáng doøng chính taïi Xuaân Bình- Phuù Thoï, xaõ Tam Traø huyeän Nuùi Thaønh, roài theo höôùng Taây Baéc – Ñoâng Nam chaûy ra cöûu An Hoøa (Nuùi Thaønh). Dieän tích löu vöïc khoaûng 800 km2, do trong naêm vuøng nhieàu möa, röøng ñaàu nguoàn ít bò taøn phaù neân doøng chaûy töông ñoái ñieàu hoaø theo muøa. Löu löôïng lôùn nhaát cuûa soâng Tam Kyø laø 20,7m3/s Soâng Baøn Thaïch: Laø soâng lôùn nhaát chaûy qua Thaønh phoá Tam Kyø, chaûy töø phía Taây sang phía Ñoâng vaø hình thaønh neân vaønh ñai phía Baéc daøi 5,5km ñi qua khu vöïc ñoâ thò cuûa Thaønh phoá. Soâng Baøn Thaïch hôïp löu vôùi soâng Tam Kyø taïi khu vöïc phía Ñoâng Thaønh phoá taïo thaønh soâng Tröôøng Giang daøi 12 km tröôùc khi ñoå ra bieån. Löu löôïng lôùn nhaát cuûa soâng Baøn Thaïch laø 96,6 m3/s Heä thoáng soâng naøy chòu aûnh höôûng cuûa thuûy trieàu, hieän töôïng boài laéng ôû cöûa soâng, xoùi lôû bôø, nhieãm maën vaø phaân doøng khaù maïnh. Soâng suoái coù ñaëc ñieåm chung laø chieàu daøi soâng ngaén, ñoä doác loøng soâng lôùn (>2%). Nhöõng naêm luõ lôùn nhö luõ naêm 1964, 1999 taïi Thaønh phoá bò ngaäp luõ töø 0,5-2,5m; Thôøi gian ngaäp töø 2-3 ngaøy, nhöõng khu vöïc coù cao ñoä neàn 1-2m thöôøng bò ngaäp nhieàu nhaát Soâng Tröôøng Giang laø soâng nöôùc maën chaïy saùt bieån noái cöûa An Hoøa vôùi cöûa Ñaïi Hoäi An, khi luõ lôùn chæ aûnh höôûng traøn bôø vuøng saùt ven soâng coù cao ñoä neàn < 2,5m Hoà chöùa nöôùc Phuù Ninh naèm caùch Thaønh phoá Tam Kyø khoaûng 7km ñieàu hoøa doøng chaûy taïi soâng Tam Kyø. Hoà naøy laø nguoàn caáp nöôùc cho löu vöïc ñoâ thò Tam Kyø vaø cho caùc hoaït ñoäng thuûy lôïi. Dung tích hoà W=362x106m3. Nöôùc ngaàm (Theo lieân ñoaøn ñòa chaát Trung Boä) Thaønh phoá Tam Kyø naèm treân khu vöïc ñaát phuø sa môùi boài ñaép goàm caùc lôùp caùt vaø soûi, treân cuøng laø lôùp ñaát seùt neân möïc nöôùc ngaàm xuaát hieän ôû ñoä saâu 4-7m. Tröôùc khi hoà chöùa nöôùc Phuù Ninh ñöôïc xaây döïng vaø soâng Tam Kyø ñöôïc khai thaùc laøm nguoàn caáp nöôùc, Thaønh phoá hoaøn toaøn döïa vaøo nguoàn khai thaùc töø caùc gieáng nöôùc ngaàm maïch noâng. Theo keát quaû phaân tích trong phoøng thí nghieäm ñöôïc cung caáp cho caùc maãu nöôùc gieáng thöïc hieän naêm 1997-1998 thì noàng ñoä saét töø 0,4 -0,5 mg/lít. Noàng ñoä naøy lôùn hôn tieâu chuaån cho pheùp veà chaát löôïng nöôùc uoáng cuûa Toå chöùc y teá Theá giôùi (WHO) nhöng thaáp hôn tieâu chuaån chaát löôïng nöôùc ngaàm cuûa Vieät Nam ôû möùc ñoä töø 1-5mg/lít. Veà noàng ñoä coliform (leân ñeán 2.400/100ml) laø khaù lôùn trong raát nhieàu maãu. Tieâu chuaån chaát löôïng nöôùc uoáng cuûa WHO laø töø 0-10/100ml Moät boä phaän daân cö ôû khu vöïc thaønh thò vaãn söû duïng nöôùc ngaàm töø caùc gieáng noâng ñeå phuïc vuï cho muïc ñích sinh hoaït, thaäm chí ngay caû khi nöôùc coù veû bò oâ nhieãm Taøi nguyeân khoaùng saûn Hình 2: Phaân boá taøi nguyeân khoaùng saûn vaø du lòch thuoäc moät soá huyeän ñoàng baèng tænh Quaûng Nam trong ñoù coù Thaønh phoá Tam Kyø Treân ñòa baøn Thaønh phoá Tam Kyø coù moät soá khoaùng saûn nhöng khoâng nhieàu bao goàm caùt thuûy tinh, Kaolin, vaøng Caùc khu baûo toàn vaø tieàm naêng du lòch Baûo toàn caùc chuøa coå nhö: Chuøa Ñaïo Nguyeân, khu nhaø thôø, khu di tích kieán truùc coå daân toäc Chaêm Xaây döïng khu du lòch baõi bieån Tam Thanh, du lòch sinh thaùi Hoà Phuù Ninh ñeå ñöa vaøo phuïc vuï du lòch Baõi bieån Tam Thanh Hình 3: Bieån Tam Thanh Naèm caùch Thaønh phoá Tam Kyø khoaûng 7 km veà phía ñoâng, coù baõi bieån traûi daøi 8km, naèm trong vuøng quy hoaïch vaø phaùt trieån cuûa khu kinh teá môû Chu Lai, bôø bieån saïch ñeïp vaø baèng phaúng. Phong caûnh höõu tình cuøng vôùi söï öu ñaõi veà caùc ñaëc saûn bieån töôi soáng, khí haäu nhieät ñôùi gioù muøa raát thuaän tieän vôùi caùc loaïi hình du lòch bieån phaùt trieån Khu du lòch hoà Phuù Ninh Hình 4: Khu du lòch Hoà Phuù Ninh Khu du lòch hoà Phuù Ninh, naèm caùch Thaønh phoá Tam Kyø 7 km veà phía Taây. Thieân nhieân huøng vó, phong caûnh kyø thuù, ñoäc ñaùo, khoâng khí trong laønh, cuøng nguoàn nöôùc khoaùng loä thieân, … chính laø neùt haáp daãn ñeå thu huùt du khaùch ñeán vôùi nôi naøy. Khu du lòch hoà Phuù Ninh laø vuøng sinh thaùi ña daïng coù toång dieän tích treân 23 ngaøn ha, trong ñoù dieän tích maët hoà laø 3.433 ha cuøng vôùi 30 ñaûo nhoû vaø baùn ñaûo xinh ñeïp, söùc chöùa hôn 344 trieäu m3 nöôùc, cung caáp nöôùc sinh hoaït cho Thaønh phoá Tam Kyø vaø töôùi cho 23.000 ha ñaát canh taùc cuûa tænh Quaûng Nam. Phuù Ninh coøn ñöôïc coi laø Haï Long thu nhoû ôû mieàn Trung. Bao quanh loøng hoà laø nhöõng nuùi non, hoà, suoái thô moäng, nhöõng röøng phi lao, baïch ñaøn, thoâng ca-ri-beâ töôi toát vôùi maøu xanh baát taän. Nôi ñaây coù heä ñoäng vaät voâ cuøng phong phuù goàm nhieàu loaøi chim, 34 loaøi thuù, 26 loaøi boø saùt vaø 14 ñoäng thöïc vaät ñöôïc ghi vaøo saùch ñoû. Caûnh quan thieân nhieân ñaëc saéc, khoâng khí tinh khieát, non nöôùc höõu tình giuùp du khaùch queân ñi bao caêng thaúng vaø phieàn muoän ñôøi thöôøng. Khí haäu ôû ñaây raát trong laønh, ngay trong muøa noùng böùc nhaát, nôi ñaây thu huùt nhöõng ñaøn chim töø moïi mieàn bay veà truù nguï cuøng vôùi thaûm thöïc vaät phong phuù, töôi toát. Thaáp thoaùng nhöõng hoøn ñaûo rôïp boùng caây laø nhöõng nhaø nghæ ñeïp haøi hoøa caûnh trí thieân nhieân, vôùi soùng gôïn hoà xanh meânh moâng, vôùi non xa, nöôùc gaàn laøm cho nôi ñaây theâm phaàn thuù vò. Nhöõng chuyeán du thuyeàn nheï löôùt treân maët hoà yeân laëng ñöa du khaùch ñi thaêm caùc hoà, caùc ñaûo, ñieåm nöôùc khoaùng… ÑAËC ÑIEÅM KINH TEÁ – XAÕ HOÄI Tình hình phaùt trieån kinh teá Trong nhöõng naêm gaàn ñaây, kinh teá Thaønh phoá Tam Kyø (TPTK) phaùt trieån töông ñoái maïnh. Möùc taêng tröôûng bình quaân nhöõng naêm trôû laïi ñaây (2002-2004) khoaûng 14,8%/ naêm, cao hôn bình quaân chung toaøn tænh treân 3,5% (bình quaân chung toaøn tænh laø 10,3%/ naêm). Ñieàu naøy khaúng ñònh vai troø Thaønh phoá Tam Kyø laø trung taâm kinh teá lôùn cuûa tænh Quaûng Nam Muïc tieâu kinh teá cuûa Thaønh phoá ñaët ra töø naêm 2005 ñeán 2015: bình quaân thu nhaäp ñaàu ngöôøi cao hôn möùc ñoä bình quaân cuûa tænh töø 25-30%, giöõ vöõng toác ñoä taêng tröôûng bình quaân GDP thôøi kyø 2005-2010 töø 15,5-16%, GDP bình quaân ñaàu ngöôøi naêm 2010 taêng gaáp 2 laàn hieän nay. Phaán ñaáu giaù trò caùc ngaønh noâng laâm thuûy saûn ñeán naêm 2010 ñaït 138 tyû ñoàng Ñaëc ñieåm daân cö vaø lao ñoängTheo soá lieäu thoáng keâ cuûa Thaønh phoá Tam Kyø, ñeán cuoái naêm 2005, daân soá trung bình toaøn Thaønh phoá Tam Kyø laø 98.623 ngöôøi, ñöôïc chia thaønh 9 phöôøng vaø 4 xaõ Trong ñoù: Daân soá noäi thò : 70.961 ngöôøi, chieám 71,95% Daân soá ngoaïi thò : 27.662 ngöôøi, chieám 29,05% Baûng 3: Daân soá ñoâ thò Tam Kyø naêm 2005 S töï nhieân (km2) Daân soá trung bình (ngöôøi) Maät ñoä daân soá (ngöôøi/km2) Thoân, khoái phoá Soá hoä (hoä) Toång coäng 92,64 98.623 1.065 103 22.574 Phöôøng Hoøa Thuaän 6,55 6.516 996 7 1.562 Phöôøng Taân Thaïnh 5,20 7.065 1.359 8 1.727 Phöôøng An Myõ 1,89 10.023 5.300 11 2.133 Phöôøng Tröôøng Xuaân 4,73 5.968 1.261 7 1.592 Phöôøng An Xuaân 1,09 10.114 9.322 11 1.167 Phöôøng Phöôùc Hoøa 0,64 5.876 9.157 6 1.167 Phöôøng An Sôn 2,48 8.586 3.463 8 1.902 Phöôøng Hoøa Höng 3,97 8.822 2.223 8 1.882 Phöôøng An Phuù 14,62 7.991 547 7 1.864 Xaõ Tam Thaêng 20,48 6.899 337 8 1.758 Xaõ Tam Thanh 6,30 6.635 1.053 7 1.399 Xaõ Tam Phuù 26,63 8.209 494 8 2.036 Xaõ Tam Ngoïc 8,06 5.919 734 7 1.432 ( Nguoàn soá lieäu: Phoøng thoáng keâ UBND Thaønh phoá Tam Kyø) Baûng 4: Phaân boá lao ñoäng trong caùc ngaønh ôû Thaønh phoá Tam Kyø ST Lónh vöïc Soá lao ñoäng (ngöôøi) Tyû leä % 1 Noâng, laâm, ngö nghieäp 43.689 52,9 2 CN, tieåu thuû CN, xaây döïng cô baûn 2.783 3,4 3 Dòch vuï, thöông maïi, haønh chính söï nghieäp 22.028 26,7 4 Thaát nghieäp 1.650 2 5 Noäi trôï, maát söùc, hoïc sinh tuoåi lao ñoäng 12.380 15 Vaên hoaù, giaùo duïc vaø y teá Vaên hoùa Vaên hoùa theå thao Thaønh phoá coù 1 khu Theå duïc theå thao taïi Hoøa Höông ñang ñöôïc caûi taïo naâng caáp bao goàm saân vaän ñoäng, nhaø thi ñaáu vaø beå bôi. Toaøn Thaønh phoá coù 1 trung taâm Vaên hoùa Tænh vaø 1 Trung taâm Vaên hoùa Thaønh phoá, 1 Thö vieän Tænh vaø thö vieän Thaønh phoá, coù Trung taâm Thanh Thieáu nieân Mieàn trung. Taïi caùc xaõ, phöôøng vaø khoái phoá ñeàu coù nhaø sinh hoaït vaên hoùa rieâng. Coâng trình dòch vuï thöông maïi Toaøn Thaønh phoá coù 14 khaùch saïn, nhaø haøng vôùi toång soá 246 phoøng, 575 giöôøng. Taàng cao töø 2-4 taàng. Ñöôïc xaây döïng kieân coá, tieän nghi hieän ñaïi Thaønh phoá coù moät sieâu thò vöøa ñöôïc xaây môùi 3 taàng. Coøn laïi laø caùc cô sôû aên uoáng, giaûi khaùt, baùch hoùa chuû yeáu ñöôïc taän duïng töø nhaø ôû, caûi taïo laïi. Moät soá ñöôïc xaây môùi nhöng vôùi quy moâ nhoû. Heä thoáng chôï coøn ngheøo naøn, laïc haäu khoâng ñaûm baûo ñöôïc ñoä thoâng thoaùng vaø phoøng choáng chaùy noå Giaùo duïc Toaøn Thaønh phoá Tam Kyø coù: 17 tröôøng maãu giaùo Maàm non, vôùi khoaûng 2.500 chaùu. Coù 24 tröôøng Caáp 1 vaø caáp 2 vôùi toång soá khoaûng 16.700 hoc. Coù 05 tröôøng trung hoïc phoå thoâng toång soá khoaûng 7.306 hoïc sinh Treân ñòa baøn Thaønh phoá Tam Kyø taäp trung nhieàu tröôøng ñaøo taïo goàm: Tröôøng Cao ñaúng Sö phaïm Quaûng Nam, tröôøng Cao ñaúng kinh teá kyõ thuaät tænh, tröôøng daïy ngheà tænh, tröôøng trung hoïc kinh teá kyõ thuaät Phöông Ñoâng, tröôøng coâng kyõ ngheä Ñoâng AÙ, tröôøng Quaân Chính, Trung taâm vaên hoùa – thoâng tin vaø trung taâm giaùo duïc thöôøng xuyeân, naâng caáp tröôøng TH Y teá leân thaønh Cao ñaúng Y teá Quaûng Nam. Thaønh phoá ñaõ hoaøn thaønh coâng taùc phoå caäp tieåu hoïc, trung hoïc cô sôû tröôùc keá hoaïch 2 naêm. Y teá Maïng löôùi y teá treân ñòa baøn Thaønh ._.phoá Tam Kyø ñaùp öùng ñuû nhu caàu khaùm chöõa beänh cho nhaân daân. Thaønh phoá coù nhieàu cô sôû ñieàu trò: moät beänh vieän ña khoa tænh Quaûng Nam qui moâ 500 giöôøng beänh, moät beänh vieän y hoïc daân toäc qui moâ 100 giöôøng beänh, moät beänh vieän nhi 100 giöôøng, moät beänh vieän lao phoåi, moät beänh vieän taâm thaàn. Ngoaøi ra coøn coù caùc trung taâm y teá chuyeân saâu thuoäc Sôû Y teá Quaûng Nam vaø caùc phöôøng/ xaõ ñeàu coù caùc traïm y teá treân 70% ñaït chuaån Quoác gia Hieän traïng haï taàng kyõ thuaät a.Hieän traïng giao thoâng Giao thoâng ñoái ngoaïi Ñöôøng boä Quoác loä 1A ñoaïn Thaønh phoá coù toång chieàu daøi 12km, maët ñöôøng beâ toâng nhöïa roäng 12m, heø moãi beân 5-6m. Ñöôøng Nguyeãn Hoaøng laø ñöôøng traùnh QL1A veà phía Taây Thaønh phoá ñaõ thi coâng xong, ñoïan qua Thaønh phoá daøi 6,8km, maët ñöôøng roäng 25,5m Ñöôøng tænh 615 töø Tænh Thuûy (xaõ Tam Thaêng Thaønh phoá Tam Kyø) ñeán ñöôøng tænh 614 maët ñöôøng nhöïa roäng 5,5-6m. Ñöôøng tænh 616 ñi Taây Nguyeân, maët ñöôøng nhöïa roäng 5,5-6m Beán xe lieân tænh ôû phía Ñoâng Baéc Thaønh phoá, gaàn caàu OÂ Trang môùi ñöôïc xaây döïng xong vôùi toång dieän tích 3,6ha Ñöôøng saét Tuyeán ñöôøng saét Baéc Nam ñoaïn qua Thaønh phoá Tam Kyø daøi 10km phuïc vuï chuyeân chôû haønh khaùch, haøng hoùa coù khoå ñöôøng 1m Ga Tam Kyø coù dieän tích 160.000m2, chieàu daøi 800m, roäng 200m, coù 3 ñöôøng ñöa ñoùn, soá ñoâi taøu 12 ñoâi taøu/ ngaøy ñeâm. Ñöôøng thuûy Tam Kyø coù soâng Baøn Thaïch vaø soâng Tam Kyø chaûy qua nhöng do haïn cheá veà chieàu saâu loøng laïch neân chæ thuyeàn nhoû qua laïi ñeå vaän chuyeån haøng hoùa vaø haønh khaùch trong phaïm vi ñòa phöông Hieän coù 1 caûng caù taïi khu vöïc ngaõ ba soâng Tam Kyø vaø soâng Baøn Thaïch. Ngoaøi ra coù 1 beán thuyeàn taïi vò trí chôï Tam Kyø phuïc vuïc nhaân daân Thaønh phoá Ñöôøng haøng khoâng Thaønh phoá khoâng coù saân bay nhöng caùch Thaønh phoá 70km veà phía Baéc coù saân bay Quoác teá Ñaø Naüng, caùch 30km veà phía Nam coù saân bay Chu Lai vöøa ñöôïc ñöa vaøo khai thaùc, söû duïng. Giao thoâng noäi thò Maïng löôùi ñöôøng noäi thò ñöôïc xaây döïng phaùt trieån theo maïng oâ côø, tuaân thuû theo quy hoaïch chung ñöôïc pheâ duyeät naêm 1997 do Vieän Quy hoaïch Ñoâ thò – Noâng thoân, Boä Xaây Döïng thieát keá Ñöôøng Huøng Vöông laø ñöôøng truïc chính trung taâm Thaønh phoá vôùi toång chieàu daøi 5,8km, laø truïc ñöôøng ñoái vôùi daûi phaân caùch giöõa roäng 13m, maët ñöôøng 7,5mx2, heø 6mx2, toång coâng chæ giôùi ñöôøng 40m. Caùc ñöôøng truïc chính khu vöïc nhö ñöôøng Traàn Quyù Caùp, Traàn Phuù, Traàn Höng Ñaïo, Tröng Nöõ Vöông, Nguyeãn Du, Nguyeãn Chí Thanh … coù chæ giôùi ñöôøng ñoû roäng 27m so vôùi maët ñöôøng roäng 15m, heø moãi beân 6m, chaát löôïng toát Thaønh phoá Tam Kyø hieän coù moät soá tuyeán giao thoâng coâng coäng Tam Kyø- Ñaø Naüng, Tam Kyø- Quaûng Ngaõi nhöng chöa coù beán rieâng cho giao thoâng coâng coäng. Tyû leä ñaát giao thoâng : 7,5% Maät ñoä maïng löôùi ñöôøng: 2,42km/km2 b. Thoaùt nöôùc maët Thaønh phoá Tam Kyø ñaõ coù heä thoáng thoaùt nöôùc chung, taäp trung chuû yeáu caùc phöôøng noäi thò. Heä thoáng thoaùt nöôùc ñöôïc xaây döïng töø 1993, hieän taïi chæ coù khoaûng 20% caùc tuyeán ñöôøng giao thoâng coù heä thoáng thoaùt nöôùc. Khoaûng 70% nöôùc maët cuûa caùc phöôøng thoaùt ra soâng Thaïch Baøn, löu vöïc coøn laïi thoaùt vaøo soâng Tam Kyø Taïi nhöõng khu vöïc haàu nhö chöa coù heä thoáng thoaùt nöôùc, nöôùc möa vaø nöôùc thaûi chuû yeáu töï tieâu thoaùt theo ñoä doác ñòa hình töï nhieân vaøo caùc soâng suoái thuoäc heä thoáng soâng Tam Kyø vaø soâng Tröôøng Giang thoaùt ra bieån qua Cöûa An Hoøa c. Hieän traïng caáp ñieän Nguoàn ñieän cung caáp cho TP töø traïm 110/35/15KV, goàm 2 traïm: Traïm thuûy ñieän Phuù Ninh coâng suaát laép ñaët 1.600KW, nguoàn Diezel taïi choã coâng suaát laép ñaët laø 3.600KW d. Hieän traïng veà caáp nöôùc Hieän nay Thaønh phoá Tam Kyø ñang caáp nöôùc bôûi maùy bôûi nhaø maùy nöôùc Tam Kyø, coâng suaát: 15.000m3/ngñ nguoàn nöôùc töø hoà Phuù Ninh. Thöïc teá nhaø maùy nöôùc môùi hoaït ñoäng vôùi coâng suaát: 5.000m3/ngñ. Nhaø maùy nöôùc ñöôïc xaây döïng trong khuoân vieân 5,4ha taïi phöôøng An Xuaân e. Hieän traïng thoaùt nöôùc nöôùc baån vaø VSMT Thoaùt nöôùc baån Söû duïng maïng löôùi coáng, raõnh thoaùt nöôùc möa ñeå thoaùt caû nöôùc baån sinh hoaït sau khi ñaõ ñöôïc xöû lyù sô boä baèng beå töï hoaïi trong caùc hoä daân cö, cô quan vaø coâng trình coâng coäng (chieám khoaûng 30% soá hoä) Toång chieàu daøi maïng löôùi thoaùt nöôùc chung cuûa Thaønh phoá Tam Kyø laø 45km chuû yeáu laø möông xaây naép ñan vaø coáng troøn, chieám khoaûng 15% yeâu caàu thoaùt nöôùc noäi thò Tam Kyø Nöôùc thaûi sinh hoaït chöa ñöôïc xöû lyù trieät ñeå xaû vaøo soâng, hoà neân nguoàn nöôùc naøy baét ñaàu bò oâ nhieãm nheï. Veä sinh moâi tröôøng Vieäc thu gom, vaän chuyeån chaát thaûi raén cuûa Thaønh phoá do Xí nghieäp moâi tröôøng Ñoâ thò Tam Kyø ñaûm nhieäm. Khoái löôïng chaát thaûi raén thu gom trong ngaøy ñöôïc vaän chuyeån tôùi baõi choân laáp hôïp veä sinh taïi baõi raùc Tam Ñaøn Nghóa trang: Coù nhieàu nghóa trang naèm raûi raùc trong Thaønh phoá, toång coäng dieän tích ñaát laø 323,9ha trong ñoù coù 52,5ha laø ñaát nghóa trang trong khu vöïc noäi thò Hieän traïng phaùt trieån coâng nghieäp vaø ñoâ thò Hieän taïi Thaønh phoá Tam Kyø coù 3 khu coâng nghieäp taäp trung Khu coâng nghieäp Thuaän Yeán: ôû phía Taây Nam Thaønh phoá, laø khu coâng nghieäp hieän coù vaø cuõng ñang môû roäng vôùi giai ñoaïn ñaàu laø 100ha, hieän môùi söû duïng vôùi quy moâ 30ha, goàm caùc nhaø maùy sau: Nhaø maùy hoa quaû hoäp; Xí nghieäp giaøy da; Xí nghieäp beâ toâng ly taâm Döï kieán ñeán naêm 2025 tænh coù keá hoaïch ñöa quy moâ naøy leân 210ha Khu coâng nghieäp taäp trung An Phuù ôû phía Ñoâng Baéc Thaønh phoá gaàn khu vöïc Hoà Soâng Ñaàm hieän chæ laø khu döï aùn ñang thi coâng coù quy moâ 50ha (döï kieán chuyeån sang ñaát daân duïng) Cuïm coâng nghieäp Tröôøng Xuaân naèm ôû phía Taây Nam Thaønh phoá laø döï aùn ñang thi coâng quy moâ 10ha goàm caùc xí nghieäp sau: Xí nghieäp ñoà chôi treû em; Xí nghieäp ñoà ñieän, ñoà gia duïng; xí nghieäp vaên hoùa phaåm; Kho vaät tö ñöôøng saét Ngoaøi ra Thaønh phoá coøn coù moät soá cô sôû tieåu thuû coâng nghieäp phaân boá raûi raùc trong caùc khu daân cö nhö: Coâng ty may maëc Thaêng Long, Xí nghieäp in baùo, xí nghieäp moäc,…. QUY HOAÏCH PHAÙT TRIEÅN CUÛA THAØNH PHOÁ TAM KYØ ÑEÁN NAÊM 2010, ÑÒNH HÖÔÙNG ÑEÁN NAÊM 2025 Quy moâ daân cö Vôùi tyû leä taêng tröôûng Naêm 2004 Naêm 2010 Naêm 2025 Tyû leä taêng daân soá TB toaøn Thaønh phoá 2.36% 3.06% 3.74% Baûng 5 : Phaân boá daân soá theo phöôøng/xaõ cuûa thaønh phoá (TP) Tam Kyø Daân cö Daân soá naêm 2005 Quy moâ daân soá Naêm 2010 Naêm 2025 Quy moâ (ngöôøi) Tyû leä taêng tröôûng Quy moâ (ngöôøi) Tyû leä taêng tröôûng Quy moâ daân soá toaøn TP 98623 129642 315705 Phöôøng Hoøa Thuaän 6516 9198 4.83% 24112 4.52% Phöôøng Taân Thaïnh 7065 9081 23821 Phöôøng An Myõ 10023 14147 34619 Phöôøng Tröôøng Xuaân 5968 8424 22084 Phöôøng An Xuaân 10114 14218 37274 Phöôøng Phöôùc Hoøa 5876 8294 21564 Phöôøng An Sôn 8586 12119 31771 Phöôøng Hoøa Höng 8822 12452 32644 Phöôøng An Phuù 7991 11279 29570 Xaõ Tam Thaêng 6.899 7589 1.29% 14430 2.96% Xaõ Tam Thanh 6635 7299 13878 Xaõ Tam Phuù 8209 9030 17169 Xaõ Tam Ngoïc 5919 6512 12769 Daân soá khaùc (khaùch vaõng lai, löïc löôïng vuõ trang,… 21083 25000 45000 Toång daân soá toaøn TP 154642 360705 2.4.2 Quy hoaïch söû duïng ñaátBaûng 6: Quy hoaïch söû duïng ñaát (Xem ôû phaàn phuï luïc) Höôùng phaùt trieån ñoâ thò Ñònh höôùng phaùt trieån chính cuûa Thaønh phoá taäp trung veà höôùng Ñoâng soâng Baøn Thaïch, phaùt trieån caùc Khu ñoâ thò sinh thaùi ven hoà Soâng Ñaàm, ñöôøng thanh nieân ven bieån, khu ñoâ thò môùi Tam Phuù taïi phöôøng An Phuù vaø xaõ Tam Phuù. Khu vöïc Thaønh phoá cuõ choïn ñaát xaây döïng laáy phaàn lôùn phöôøng Taân Thaïnh töø caàu OÂng Traïng II, toaøn boä caùc phöôøng An Myõ, An Xuaân, An Sôn, Hoøa Thuaän vaø phöôøng Hoøa Höng. Phía Taây ñöôøng saét laø phöôøng Tröôøng Xuaân chæ phaùt trieån caùc khu coâng nghieäp, nhaø ga vaø ñoâ thò hoùa caùc laøng xoùm treân ñöôøng ñi hoà Phuù Ninh ñeå ñöa vaøo phuïc vuï du lòch sinh thaùi hoà Phuù Ninh. Quy hoaïch caùc phaân khu chöùc naêng Coâng nghieäp vaø kho taøng Heä thoáng coâng nghieäp ñöôïc phaân thaønh caùc khu vaø cuïm coâng nghieäp, phaân boá ôû vò trí thuaän lôïi veà ñaát xaây döïng vaøø cô sôû haï taàng kyõ thuaät. Khu coâng nghieäp Thuaän Yeán ôû phía Taây Thaønh phoá (210 ha naêm 2025) Khu coâng nghieäp Tam Thaêng (300ha naêm 2025 naêm 2025) Cuïm coâng nghieäp Tröôøng Xuaân naèm ôû phía Taây nhaø ga xe löûa (153 ha naêm 2025) Khu Coâng nghieäp An Phuù (130 ha naêm 2025) Cô quan, tröôøng Ñaïi hoïc chuyeân nghieäp Cô quan haønh chính söï nghieäp: Tænh UÛy, UBND tænh vaø caùc cô quan ban ngaønh ñoaøn theå tænh Quaûng Nam, caùc cô quan laõnh ñaïo Thaønh phoá Tam Kyø hieän taäp trung treân khu ñaát gaàn 100ha thuoäc 2 phöôøng Taân Thaïnh vaø An Myõ Caùc cô quan quaûn lyù khu Kinh teá môû, caùc vaên phoøng ñaïi dieän, caùc trung taâm thöông maïi, taøi chính dòch vuï hoã trôï cho khu Kinh teá môû döï kieán ñaàu tö taïi Khu ñoâ thò Tam Phuù ven truïc ñöôøng An Haø- Quaûng Phuù, vôùi quy moâ 100 -200ha Döï kieán phaùt trieån trung taâm ñaøo taïo nghieân cöùu quy moâ 300 - 400ha taïi phía Baéc ñöôøng An Haø – Quaûng Phuù ñeán truïc chính phía Ñoâng Caùc tröôøng hieän coù trong khu trung taâm seõ caûi taïo vaø naâng caáp Nhaø ôû Khu daân cö hieän traïng caûi taïo Duy trì, toân taïo caùc khu phoá cuõ, naâng caáp haï taàng kyõ thuaät. Taïo caùc khoâng gian môû ñeå boá trí vöôøn hoa, caây xanh, khu vui chôi giaûi trí, luyeän taäp theå thao. Caûi taïo ñieàu kieän ôû vaø moâi tröôøng caûnh quan töøng khu phoá. Taàng cao xaây döïng 1-2 taàng. Chieám tyû troïng 40% ñaát xaây döïng nhaø ôû ñoâ thò Khu daân cö xaây döïng môùi Phaân boá taïi nhieàu khu vöïc ñöôïc toå chöùc theo caùc toå hôïp hieän ñaïi vaø ñoàng boä, cô sôû haï taàng xaõ hoäi vaø kyõ thuaät. Maät ñoä daân soá 30-35%. Taàng cao 2-3 taàng chieám tyû troïng khoaûng 30% ñaát xaây döïng nhaø ôû ñoâ thò Ñaëc bieät döï kieán phaùt trieån ñoâ thò Tam Phuù quy moâ 4.000 - 5.000ha mang tính hieän ñaïi vôùi caùc khu nhaø ôû cao taàng coù moâi tröôøng ña daïng phong phuù naèm treân truïc ñöôøng chính Nhaø ôû bieät thöï – nhaø vöôøn Phaân boá taïi caùc khu vöïc coù neàn ñaát xaây döïng yeáu, gaàn caùc khu caây xanh sinh thaùi ñeå môû roäng khoâng gian xanh, khoâng che chaén khoâng khí thoaùng maùt töø soâng vaøo trung taâm thaønh phoá. Tieâu chuaån dieän tích 250-300m2/loâ. Maät ñoä xaây döïng 15-20%. Taàng cao 2 taàng chieám tyû troïng 20% ñaát xaây döïng nhaø ôû ñoâ thò Laøng xoùm trong ñoâ thò Caûi taïo naâng caáp haï taàng cô sôû xaõ hoäi vaø kyõ thuaät, caûi taïo moâi tröôøng caûnh quan. Höôùng daãn quaûn lyù xaây döïng, phaùt trieån kinh teá ñeå chuyeån daàn caùc laøng thaønh ñieåm du lòch trong thaønh phoá töông lai Caûi taïo moät soá laøng hieän coù treân ñöôøng ñi du lòch Hoà Phuù Ninh thuoäc phöôøng Tröôøng Xuaân vaø xaõ Tam Ngoïc thaønh khu laøng du lòch sinh thaùi ven soâng Tam Kyø Dòch vuï coâng coäng Khu trung taâm vuøng ñöôïc xaùc ñònh trong khu Kinh teá môû Chu Lai vôùi quy moâ 200-300 ha Trung taâm ñoâ thò: ñöôïc phaân boá taïi khu vöïc ñoâ thò cuõ Trung taâm khu vöïc: ñöôïc xaùc ñònh taïi caùc ñôn vò haønh chính caáp phöôøng, caùc dòch vuï naøy mang tính thöôøng xuyeân goàm: UBND phöôøng, trung taâm y teá, tröôøng hoïc, nhaø treû, maãu giaùo, chôï khu vöïc, nhaø vaên hoùa, trung taâm theå thao. Khu trieån laõm hoäi chôï ñöôïc boá trí taïi khu döï kieán Beänh vieän Lao hieän nay vôùi quy moâ 15-20ha Caùc trung taâm chuyeân ngaønh Trung taâm y teá caáp Tænh: treân truïc ñöôøng Nguyeãn Du Trung taâm y teá caáp vuøng döï kieán boá trí ôû phía Nam ñöôøng An Haø – Quaûng Phuù gaàn khu vöïc nuùi Caám quy moâ 15-20ha Trung taâm theå thao Quoác gia vaø caáp Tænh: Ñöôïc boá trí cuoái ñöôøng Nguyeãn Vaên Troãi gaàn khu hoà soâng Ñaàm, goàm caùc coâng trình theå thao quy moâ lôùn: Nhaø thi ñaáu, beå bôi, saân vaän ñoäng, caùc saân thi ñaáu vaø luyeän taäp ngoaøi trôøi caáp Tænh vaø Thaønh phoá Trung taâm ñaøo taïo chuyeân ngaønh: phía Ñoâng ñi bieån Tam Thanh Coâng vieân caây xanh, khu TDTT Coâng vieân vui chôi giaûi trí An Thoå, An Myõ Ñoâng, Coâng vieân Hoøa Höông, coâng vieân An Phuù Khu coâng vieân sinh thaùi, caûnh quan: khu vöïc Nuùi Ñaøn, Nuùi Caám, vuøng Coàn Thò vaø 2 vuøng ven soâng Kyø Phuù vaø soâng Tam Kyø Heä thoáng vöôøn hoa caây xanh doïc theo caùc ñöôøng phoá, trong khu daân cö ñoâ thò, caây xanh moâi tröôøng, caây xanh caùch ly, vuøng caây xanh noâng nghieäp gaén keát vôùi caùc khu caây xanh coâng vieân lôùn, taïo thaønh heä thoáng caây xanh caûi taïo moâi tröôøng vaø caûnh quan cho ñoâ thò Quy hoaïch phaùt trieån haï taàng kyõ thuaät Giao thoâng Giao thoâng ñoái ngoaïi: Ñöôøng saét: Tuyeán ñöôøng saét Thoáng nhaát chaïy qua Thaønh phoá Tam Kyø, khoå ñöôøng 1 m, trong töông lai seõ caûi taïo thaønh tuyeán ñöôøng chaïy nhanh, khoå ñöôøng 1,2 m Ga Tam Kyø: laø ga keát hôïp vaän chuyeån haøng hoùa vaø haønh khaùch. Trong töông lai seõ naâng caáp vôùi chieàu daøi leân ñeán 1000 m Ñöôøng boä Tuyeán quoác loä 1A: Ñöôøng Nguyeãn Hoaøng laø ñöôøng traùnh quoác loä 1A hieän nay theo tieâu chuaån ñöôøng caáp I Ñöôøng cao toác Ñaø Naüng – Dung Quoác döï kieán ñi veà phía Taây ñöôøng Nguyeãn Hoaøng vaø caùch ñöôøng saét 1.500-2.000m. Ñöôøng thuûy Soâng Tam Kyø laø thöôïng nguoàn laø hoà Phuù Ninh chaûy qua Thaønh phoá Tam Kyø vaø thoaùt nöôùc ra bieån taïi cöûa Kyø Haø. Soâng Baøn Thaïch thoâng vôùi soâng Tam Kyø cuõng thoaùt ra cöûa Kyø Haø, 2 con soâng naøy caàn ñöôïc naïo veùt khôi thoâng luoàng laïch thaäm chí coù ñoaïn caàn phaûi môû roäng chieàu ngang soâng ñeå phuïc vuï vieäc thoaùt luõ cuõng nhö giao thoâng thuûy. Caàn ñaàu tö xaây döïng moät caûng soâng taïi khu vöïc chôï Tam Kyø ñeå phuïc vuï vieäc vaän chuyeån haøng hoùa vaø haønh khaùch ñi caùc nôi ñöôïc thuaän lôïi. Khai thaùc caùc heä thoáng beán taøu du lòch ñeå vaän chuyeån haønh khaùch Caûng bieån Ñaø Naüng vaø Chu Lai caùch Tam Kyø vôùi khoaûng caùch khoâng xa seõ laø 2 caûng phuïc vuï tröïc tieáp goùp phaàn cho vieäc phaùt trieån neàn kinh teá cuûa Thò xaõ Tam Kyø theâm phaùt trieån. Ñöôøng haøng khoâng Saân bay Chu Lai trôû laïi phuïc vuï muïc ñích daân sinh Saân bay Ñaø Naüng Beán xe lieân tænh: Vò trí taïi Baéc Thaønh phoá gaàn caàu OÂ Traïng dieän tích 30ha Maïng löôùi ñöôøng Heä thoáng ñöôøng quy hoaïch daïng oâ côø keát hôïp vaønh ñai vaø höôùng taâm. Ñöôïc gaén boù vôùi Quoác loä 1A, ñöôøng saét, ñöôøng cao toác phía Taây, phaùt trieån ñeàu khaép treân caùc khu saûn xuaát coâng nghieäp, khu daân cö, khu haønh chính, khu trung taâm kinh teá, vaên hoùa raát thuaän lôïi. Döï kieán hình thaønh treân cô sôû hieän traïng vaø coù phaùt trieån Xaùc ñònh caùc truïc noái ñoâ thò cuõ vôùi ñoâ thò môùi bao goàm: Ñöôøng Nguyeãn Vaên Troåi keùo daøi coù quy moâ 48m Ñöôøng Ñieän Bieân keùo daøi coù quy moâ 48m Ñöôøng 616 cuõ qua caàu Kyø Phuù môû roäng quy moâ 27m Ñöôøng noái töø cao toác ñeán ñöôøng Thanh nieân ven bieån coù quy moâ 48m Xaùc ñònh caùc truïc ñöôøng ngang noái caùc chöùc naêng bao goàm: Ñöôøng Huøng Vöông cuõ quy moâ 40m Ñöôøng An Haø- Quaûng Phuù töø ñöôøng ñoái ngoaïi phía Baéc Tam Kyø ñeán ñöôøng noái caùc khu trong khu kinh teá môû quy moâ 60m Ñöôøng caûnh quan caây xanh noái caùc khu ôû, khu coâng vieân caây xanh, khu giaùo duïc, quy moâ 200m Ñöôøng Thanh nieân ven bieån gaén keát caùc khu dòch vuï du lòch, caùc khu ôû sinh thaùi, quy moâ 27m Heä thoáng coâng coäng phuïc vuï giao thoâng Beán ñoã xe: Tieâu chuaån tính xe con: 15-20xe/nghìn daân, tính toaùn Thaønh phoá seõ coù 2.200-3.000 xe, caàn baõi ñoã xe dieän tích khoaûng 6ha Khoaûng caùch ñeán baõi ñoã xe Rmax = 250m Garage oâ toâ söû duïng loaïi Gara thaáp taàng, caàn 6ha laøm Garage oâ toâ, khoaûng caùch ñeán baõi ñoã xe Rmax = 800m Quy trình caáp nöôùc Tieâu chuaån vaø nhu caàu duøng nöôùc Teân nguoàn nöôùc Tieâu chuaån ñôït ñaàu Tieâu chuaån ñôït sau Nöôùc sinh hoaït 150 (l/ng.nñ) 170 (l/ng.nñ) Nöôùc coâng nghieäp 45 m3/ha Nöôùc coâng coäng 10%Qsh 12% Qsh Nöôùc töôùi caây, röûa ñöôøng 8% Qsh 10% Qsh Nöôùc roø ræ 25%Q 20%Q Nöôùc duøng cho baûn thaân nhaø maùy 5%∑Q Nhu caàu duøng nöôùc: Toång nhu caàu duøng nöôùc daøi haïn:54.000m3/nñ Nguoàn nöôùc Nöôùc ngaàm: Theo ñaùnh giaù nguoàn nöôùc maïch saâu taïi Thaønh phoá Tam Kyø vaø vuøng phuï caän coù tröõ löôïng khoâng ñaùng keå, khoan, khai thaùc khoâng thuaän lôïi neân khoâng duøng caáp nöôùc thoâ cho Thaønh phoá. Tuy nhieân coù theå caáp nöôùc thoâ cho caùc traïm caáp nöôùc cuïc boä, coâng suaát nhoû Nöôùc maët: Taïi Thaønh phoá Tam Kyø vaø vuøng phuï caän coù 3 nguoàn nöôùc maët lôùn laø soâng Tröôøng Giang, soâng Tam Kyø, hoà Phuù Ninh. Soâng Tröôøng Giang: Ñoä doác doøng chaûy lôùn, löu löôïng lôùn veà muøa möa, nhoû veà muøa khoâ, bò maën nhieãm xaâm nhaäp vaø bò nhieãm baån höõu cô neân khoâng theå duøng caáp nöôùc cho Thaønh phoá Soâng Tam Kyø: Muøa khoâ löu löôïng doøng chaûy giaûm nhieàu, bò maën nhieãm xaâm nhaäp vaø bò nhieãm baån höõu cô neân khoâng theå duøng caáp nöôùc cho Thaønh phoá Hoà Phuù Ninh: Coù dung tích lôùn, chaát löôïng nöôùc toát choïn laøm nguoàn caáp nöôùc thoâ chính cho Thaønh phoá hieän taïi vaø laâu daøi Phöông phaùp caáp nöôùc Môû roäng, caûi taïo Nhaø maùy nöôùc Tam Kyø leân 54.000m3/nñ, nguoàn nöôùc töø hoà Phuù Ninh vaø ñaët theâm moät tuyeán oáng nöôùc thoâ. Thieát keá maïng löôùi ñöôøng oáng caáp nöôùc theo maïng voøng treân cô sôû taän duïng ñöôøng oáng hieän traïng, boå sung theâm caùc tuyeán oáng coøn thieáu ñaûm baûo caáp nöôùc cho Thaønh phoá an toaøn vaø hieäu quaû. Quy hoaïch caáp ñieän Chæ tieâu caáp ñieän Sinh hoaït: Noäi thò: Giai ñoaïn ñaàu: 500 KWh/ngöôøi/naêm Giai ñoaïn sau: 700 KWh/ngöôøi/naêm Dòch vuï coâng coäng + du lòch thöông maïi Giai ñoaïn ñaàu: 0.04 KW/ngöôøi/naêm Giai ñoaïn sau: 0.05 KW/ngöôøi/naêm Coâng nghieäp Coâng nghieäp taäp trung ñöôïc tính töø 0.3 – 0.45MW/ha Phöông höôùng caáp ñieän Caûi taïo traïm bieán aùp nguoàn 110KV Tam Kyø – thang maùy 16MVH – 110/35/10KV leân ñoàng boä vôùi maùy bieán aùp T2 laø 2x25MVA 110/35/22KV ñeå ñaûm baûo vieäc cung caáp ñieän lieân tuïc cho khu vöïc Thaønh phoá Tam Kyø khi döï aùn ADB hoaøn thaønh ñoàng thôøi, ngoaøi naêm 2010 kieán nghò naâng caáp traïm bieán aùp 110KV Tam Kyø leân 2x40MVA Caûi taïo laïi toaøn boä löôùi trung aùp cuûa Thaønh phoá Quy hoaïch thoaùt nöôùc Thoaùt nöôùc baån Tieâu chuaån thieát keá Löu löôïng nöôùc thaûi sinh hoaït: 170 lít/ ngöôøi/ngaøy Nöôùc thaûi saûn xuaát coâng nghieäp: 30-40m3/ha/ngñ Khoái löôïng nöôùc thaûi sinh hoaït noäi thò: 21.000 m3/ngaøy Khoái löôïng nöôùc thaûi saûn xuaát: Khu Taân An laø: 4.000m3/ngaøy vaø khu Taân Thuaän laø 6.000m3/ ngaøy Quy hoaïch ñònh höôùng thoaùt nöôùc baån Choïn heä thoáng coáng rieâng moät nöûa ñeå thoaùt nöôùc baån sinh hoaït Traïm bôm: 9 traïm Traïm xöû lyù: 3 traïm coâng suaát 5000 – 10000 m3/ ngaøy Nöôùc thaûi 2 khu coâng nghieäp taäp trung: Moãi khu xaây döïng traïm xöû lyù rieâng sau ñoù môùi ñöôïc xaû vaøo soâng Kyø Phuù. Chaát löôïng nöôùc sau khi xöû lyù xaû vaøo soâng phaûi ñaït giaù trò B tieâu chuaån Vieät Nam Nghóa ñòa Thaønh phoá hieän ñang söû duïng nghóa ñòa taäp trung taïi xaõ Tam Ngoïc dieän tích 6ha, töông lai môû roäng leân 19ha nöõa ñeå phuïc vuï cho caùc phöôøng noäi thaønh Thaønh phoá CHÖÔNG 3 HIEÄN TRAÏNG MOÂI TRÖÔØNG THAØNH PHOÁ TAM KYØ TÆNH QUAÛNG NAM HIEÄN TRAÏNG CHAÁT LÖÔÏNG MOÂI TRÖÔØNG THAØNH PHOÁ TAM KYØ TÆNH QUAÛNG NAM Hieän traïng chaát thaûi raén Nguoàn goác, khoái löôïng, thaønh phaàn chaát thaûi raén Nguoàn goác phaùt sinh Chaát thaûi raén (CTR) coâng nghieäp: Laø löôïng chaát thaûi ñöôïc phaùt sinh töø caùc cô sôû coâng nghieäp vaø tieåu thuû coâng nghieäp naèm trong caùc khu coâng nghieäp taäp trung vaø moät soá cô sôû naèm raûi raùc trong khu daân cö, ñoù laø KCN An Phuù, KCN Thuaän Yeán vaø cuïm CN Tröôøng Xuaân vôùi caùc ngaønh CN chuû yeáu: sô cheá haït ñieàu xuaát khaåu, may maëc, giaøy da, cheá bieán hoa quaû, noâng saûn,… CTR sinh hoaït: Laø chaát thaûi phaùt sinh töø caùc hoä gia ñình, caùc khu daân cö treân ñòa baøn Thaønh phoá, töø 09 phöôøng, 04 xaõ vaø caùc tröôøng hoïc treân ñòa baøn Thaønh phoá CTR y teá: Laø löôïng chaát thaûi phaùt sinh töø caùc beänh vieän vaø cô sôû y teá bao goàm Thaønh phoá coù 3 beänh vieän tuyeán tænh vaø 13 cô sôû y teá vaø nhieàu phoøng khaùm khaùc CTR xaây döïng: Phaùt sinh töø caùc hoaït ñoäng xaây döïng, dôû boû, tu söûa, naâng caáp coâng trình. Khoái löôïng vaø thaønh phaàn chaát thaûi raén Theo soá lieäu thoáng keâ cuûa Coâng ty moâi tröôøng ñoâ thò Quaûng Nam thì haèng ngaøy Thaønh phoá Tam Kyø thaûi ra 81 taán/ ngaøy (thu gom 70%). Thaønh phaàn chuû yeáu laø raùc thaûi höõu cô: Raùc thaûi CN Löôïng chaát thaûi phaùt sinh chöa thoáng keâ ñöôïc nhöng löôïng thu gom chieám 13% löôïng chaát phaùt sinh. Haèng ngaøy, thaûi ra khoaûng 14 taán/ ngaøy CTR CN vaø tieåu thuû CN, ñaëc bieät laø chaát thaûi ôû KCN Thuaän Yeán taêng nhanh. Do tính chaát cuûa loaïi hình saûn xuaát, raùc thaûi treân ñòa baøn Thaønh phoá coù tyû troïng nhoû vaø thaønh phaàn nguy haïi khoâng ñaùng keå. Thaønh phaàn chuû yeáu laø tro, buïi, pheá phuï phaåm coâng nghieäp, caùc pheá thaûi saûn xuaát coâng nghieäp: tro, xæ trong caùc nhaø maùy, pheá lieäu töø nhieân lieäu phuïc vuï, bao bì ñoùng goùi saûn phaåm. Raùc thaûi y teá: Toång löôïng chaát thaûi raén beänh vieän do coâng ty ñoâ thò Quaûng Nam öôùc tính khoaûng 10 – 14 taán/ ngaøy. Trong ñoù thaønh phaàn ñoäc haïi chieám khoaûng 190 -210kg/ngaøy. Chaát thaûi raén sinh hoaït cuûa beänh vieän chieám 6-10 taán/ ngaøy Thaønh phaàn raùc y teá: chaát thaûi sinh hoaït cuûa beänh vieän, beänh phaåm, kim tieâm, hoùa chaát, caùc boä phaän rôøi cuûa cô theå, chai loï… CTR sinh hoaït: Thaønh phaàn bao goàm: chaát höõu cô, goã, giaáy, kim loaïi, laù caáy, nhöïa, cao su, chaát thaûi thöïc phaåm, …Qua khaûo saùt thöïc teá cho ta thaáy thaønh phaàn raùc thaûi sinh hoaït cuûa Thaønh phoá Tam Kyø ñöôïc theå hieän nhö sau: Baûng 7: Thaønh phaàn chaát thaûi raén taïi Thaønh phoá Tam Kyø Thaønh phaàn chaát thaûi % khoái löôïng 1 Chaát höõu cô coù theå phaân huûy 76,9 1.1 Caùc haït coù ñöôøng kính nhoû hôn 1cm 10,8 1.2 Laù rau, cuû quaû 62,5 1.3 Xaùc ñoäng vaät 0,4 1.4 Phaân ñoäng vaät 3,2 2 Caùc chaát höõu cô beàn vöõng 4,5 2.1 Nylon 3,8 2.2 Nhöïa caùc loaïi 0,2 2.3 Giaû da 0,5 3 Caùc chaát coù theå chaùy ñöôïc 7.9 3.1 Vaûi vuïn 2,3 3.2 Cao su vuïn 1,6 3.3 Toùc vaø loâng ñoäng vaät 0,2 3.4 Giaáy vuïn 3,1 3.5 Caønh caây 0,7 4 Caùc chaát trô 3,6 4.1 Thuûy tinh vuïn 0,9 4.2 Saønh söù caùc loaïi 0,8 4.3 Kim loaïi khaùc 1,9 5 Caùc taïp chaát 7,1 Ngoaøi ra Toång coäng: 100% Ñoä aåm (%) 80 Tyû troïng (taán/m3) 0.45 c. Thu gom, phaân loaïi, vaän chuyeån vaø quaûn lyù chaát thaûi raén ôû taïi Thaønh phoá Tam Kyø Theo soá lieäu thoáng keâ tyû leä raùc ñöôïc thu gom khoaûng 70%, phaàn chöa ñöôïc thu gom ñoå böøa baõi xuoáng caùc coáng raõnh, ao hoà vaø soâng bieån… laøm maát myõ quan ñoâ thò, gaây oâ nhieãm nguoàn nöôùc soâng ngoøi, aùch taéc heä thoáng thoaùt nöôùc laøm oâ nhieãm nöôùc maët vaø nöôùc ngaàm. Ñaëc bieät vaøo muøa möa, tình traïng ñoù gaây oâ nhieãm treân dieän roäng. Ñaëc tröng cuûa vieäc thu gom raùc thaûi ôû Thaønh phoá Tam Kyø laø khoâng coù söï phaân loaïi töø raùc nguoàn, taïi nhöõng baõi ñoå raùc coù söï phaân loaïi töï nhieân cuûa nhöõng ngöôøi thu nhaët raùc. Raùc y teá phaân loaïi baèng caùch cho vaøo caùc tuùi niloâng coù maøu roài boû vaøo caùc thuøng nhöïa coù naép ñaäy ñaët ôû caùc khoa, phoøng ôû beänh vieän. Tuy nhieân, caùch naøy chæ töông ñoái vì sau khi ñoát ñi, tro ñoát ñöôïc thu gom cuøng vôùi raùc thaûi sinh hoaït choân ôû baõi choân laáp. Raùc CN thì coâng ty ñoâ thò chæ thu gom cuûa 5 ngaønh CN chính: cô khí, cheá bieán thöïc phaåm, may maëc, haøng tieâu duøng vaø giaøy da. Moät phaàn raùc ñöôïc ñem taùi cheá, ñöôïc xöû lyù vaø ñöôïc thaûi ra moâi tröôøng töï nhieân Vieäc thu gom chuû yeáu laø raùc sinh hoaït. Vaø ñöôïc thu gom haèng ngaøy baèng xe ñaåy tay, taäp trung taïi caùc traïm trung chuyeån roài ñöa ñeán baõi choân laáp nhôø caùc xe cuoán eùp raùc. Raùc thaûi ñöôïc xöû lyù baèng phöông phaùp choân laáp taïi baõi raùc Tam Ñaøn Hình 5: Sô ñoà xöû lyù raùc thaûi sinh hoaït taïi baõi raùc Tam Ñaøn Raùc thaûi San baèng Raõi voâi Phun thuoác dieät ruoài Phuû ñaát Troàng caây 1 2 3 4 Vôùi: 1: Ñöôïc thöïc hieän haøng ngaøy 2: Thöïc hieän 1 laàn/ tuaàn 3: Thöïc hieän 1 laàn/ thaùng 4: Thöïc hieän sau khi hoaøn thaønh Do söû duïng hoùa chaát dieät ruoài, raõi voâi boät vaø ñaàm neùn, phuû ñaát neân cuõng haïn cheá muøi hoâi do phaân huõy chaát höõu cô. Rieâng chaát thaûi nguy haïi phaùt sinh töø beänh vieän ñöôïc xöû lyù taïi loø ñoát cuûa beänh vieän, loø ñoát HOVAN HOM 22 vôùi coâng suaát 200 kg/ ngaøy, ñöôïc söû duïng naêm 2002. Vò trí loø ñoát naèm trong khuoân vieân beänh vieän, caùch khu daân cö 150m. Khoùi cuûa loø ñoát ñaõ phaân tích ñaït tieâu chuaån moâi tröôøng Vieät Nam, loø ñoát ñöôïc vaän haønh 3 laàn/ tuaàn Nhaän xeùt veà baõi raùc Tam Ñaøn Baõi raùc naèm veà phía Taây cuûa Thaønh phoá thuoäc xaõ Tam An Huyeän Phuù Ninh (tröôùc thuoäc Thaønh phoá). Baõi raùc naèm saùt nuùi, nôi ñaây laø ñaàu nguoàn nöôùc neân vieäc laøm baây giôø ñoái vôùi baõi raùc Tam Ñaøn laø xaây döïng giaûi phaùp ñeå xöû lyù nöôùc ræ raùc vaø troàng caây chæ thò xöû lyù muøi hoâi vaø nöôùc ræ raùc ñeå haïn cheá nöôùc ræ raùc ngaám vaøo taàng nöôùc ngaàm cuõng nhö chaûy ra doïc caùc con soâng, suoái nôi thöôïng nguoàn nöôùc Hình 6: Baõi choân laáp Tam Ñaøn cuûa Thaønh phoá Tam Kyø tænh Quaûng Nam Hieän traïng chaát löôïng moâi tröôøng nöôùc a. Nöôùc ngaàm Theo Trung taâm Y teá döï phoøng tænh Quaûng Nam quyù III/2003, Thò xaõ Tam Kyø coù: Gieáng xaây: 19.423 caùi; Gieáng khoan: 38 caùi; Gieáng ñaøo: 3.177 caùi; Nöôùc maùy:3.830 hoä Caùc gieáng khoan, gieáng ñaøo naøy chuû yeáu do nhaân daân töï xaây döïng khoâng tuaân theo quy ñònh, khoâng naém ñöôïc ñaëc ñieåm ñòa chaát thuûy vaên, khoâng ñaûm baûo veà caùc yeâu caàu cuûa veä sinh, … neân chaát löôïng gieáng naøy khoâng ñaûm baûo ñöôïc tieâu chuaån nöôùc sinh hoaït noâng thoân. Moät vaán ñeà böùc xuùc hieän nay laø tình traïng khai thaùc nöôùc ngaàm böøa baõi, khoâng ñöôïc cô quan thaåm quyeàn caáp pheùp. Beân caïnh ñoù tình hình quaûn lyù khai thaùc nguoàn nöôùc ngaàm treân ñòa baøn Thaønh phoá chöa ñeà caäp, chöa coù quy hoaïch khai thaùc söû duïng nöôùc. Gaây nguy cô caïn kieät vaø oâ nhieãm caùc taàng nöôùc ngaàm Baûng 8 : Keát quaû phaân tích nöôùc gieáng taïi nhaø haøng Luïc Quoác – Tam Kyø TT Chæ tieâu ÑVT Naêm 2002 Naêm 2003 Naêm 2004 Naêm 2005 Naêm 2006 01 Ph 4,63 5,30 02 Saét toång mg/l 0,02 0,007 0,001 0.003 0.01 03 Ñoä cöùng (theo CaCO3) mg/l 18,00 110 61 60 24 04 Chaét raén toång soá mg/l 359,00 241 170 180 200 05 Nitrat mg/l 18,48 25,6 32 20 27 06 Sulphat mg/l 116,00 96 13 85 31 07 Maøu Ñoä (Pt-Co) KPH 7 7 7 7 08 Toång Coliform MNP/100ml KPH KPH 23 KPH KPH (Nguoàn: Sôû Taøi Nguyeân vaø Moâi Tröôøng tænh Quaûng Nam) Baûng 9 : Keát quaû phaân tích nöôùc gieáng nhaø oâng Nguyeãn Höõu Cöông, Tam Kyø TT Chæ tieâu ÑVT Naêm 2002 Naêm 2003 Naêm 2004 Naêm 2005 Naêm 2006 01 pH 5,22 6,0 6,0 02 Saét toång mg/l 0,02 0,001 KPH 0,001 0.001 03 Ñoä cöùng (theoCaCO3) mg/l 3,00 50 50 33 29 04 Chaét raén toång soá mg/l 142,60 250 135 167 157 05 Nitrat mg/l 16,28 2,1 6,1 19,5 18 06 Sulphat mg/l 30,00 38 31 32 30 07 Maøu Ñoä (Pt-Co) 10,00 19 11 14 12 08 Toång Coliform MNP/100ml 110 KPH 17 KPH KPH (Nguoàn: Sôû Taøi Nguyeân vaø Moâi Tröôøng tænh Quaûng Nam, 2006) Vôùi tình hình khai thaùc nhö treân thì seõ aûnh höôûng ñeán tröõ löôïng vaø chaát löôïng cuûa nöôùc ngaàm, tieàm aån nguy cô oâ nhieãm nguoàn nöôùc, laøm suy thoaùi nguoàn taøi nguyeân nöôùc ngaàm, gaây suït luùn, lôû ñaát… b. Nöôùc maët Nöôùc soâng: Löôïng thaûi caùc chaát chính gaây oâ nhieãm moâi tröôøng nöôùc maët ñoái vôùi nguoàn tieáp nhaän nhö Soâng Tröôøng Giang. Ñaây laø nôi maø caùc soâng cuûa Thaønh phoá Tam Kyø chaûy vaøo, ñöôïc theå hieän nhö: Ñieåm laáy maãu: Soâng Tröôøng Giang Toïa ñoä thu maãu: N 15027’09’’ E 108037’41’’ Thôøi ñieåm laáy maãu: ngaøy 16/05/2005 Baûng 10 : Keát quaû phaân tích nöôùc taïi soâng Tröôøng Giang TT Thoâng soá Ñôn vò ño Soâng Tröôøng Giang TCVN 5942-1995 (loaïi B) 01 pH 8,1 5,5-9 02 DO mg/l 7 >2 03 Ñoä ñuïc mg/l 16 - 04 SS (chaát raén lô löûng) mg/l 131 80 05 BOD5 mg/l 48 <25 06 COD mg/l 130 <35 07 Nitrat mg/l 6,4 15 08 Toång Coliform MNP/100ml 4600 10.000 09 Thuûy ngaân mg/l KPH 0,002 10 Xianua mg/l KPH 0,1 11 Chaát taåy röûa mg/l KPH 0,05 12 Diazinon mg/l KPH 0,5 13 Fenitrodion mg/l KPH - 14 Izorpothiolane mg/l KPH - 15 Cybermethrin mg/l KPH - 16 Butachlor mg/l KPH - (Nguoàn: Sôû Taøi Nguyeân vaø Moâi Tröôøng tænh Quaûng Nam) Nguoàn nöôùc maët cuûa Thaønh phoá saïch veà maët höõu cô vaø vi sinh, taát caû caùc soâng, hoà, chaát löôïng nöôùc cuõng coù söï bieán ñoåi theo muøa. Muøa nöôùc lôùn (muøa möa vaø ñaàu muøa khoâ) khi hoà, soâng coøn ñaày thì chaát löôïng nöôùc khaù toát, nhöng trong muøa khoâ khi löôïng nöôùc soâng, hoà giaûm ñi, tuy chöa ñeán möùc caûnh baùo. Chæ oâ nhieãm nheï mang tính cuïc boä Nöôùc hoà: Dieãn bieán chaát löôïng nöôùc hoà ñöôïc theå hieän nhö sau: Chaát löôïng nöôùc Hoà Phuù Ninh (ñaàu hoà) vaøo muøa khoâ: Toïa ñoä laáy maãu: E: 1080 28’2’’ N: 15029’59” Baûng 11: Keát quaû phaân tích nöôùc taïi nöôùc Hoà Phuù Ninh TT Thoâng soá Ñôn vò ño Keát quaû ño TCVN 5942-1995 (loaïi._.u kieän veä sinh vaø ngaên chaën tình traïng xaû raùc böøa baõi. Trieån khai ñoàng boä vieäc thu gom raùc trieät ñeå, xaây döïng cô sôû haï taàng hoaøn thieän ñaëc bieät laø heä thoáng caáp – thoaùt nöôùc taïi caùc cuïm daân cö môùi treân ñòa baøn toaøn Thaønh phoá ÑEÀ XUAÁT CAÙC CHÖÔNG TRÌNH/ DÖÏ AÙN BIEÅU DIEÃN Caùc döï aùn veà moâi tröôøng ñoâ thò – noâng thoân Döï aùn 1: Döï aùn” Xaây döïng caùc chöông trình giaùm saùt veà khoâng khí vaø nöôùc” taïi Thaønh phoá Tam Kyø Döï aùn 2: “Naâng caáp, môû roäng nhaø maùy caáp nöôùc Tam Kyø “cuûa Tp. Tam Kyø Döï aùn 3: “Ñöa nöôùc saïch veà vuøng noâng thoân ñaëc bieät laø xaõ Tam Phuù vaø Tam Thanh” cuûa thaønh phoá Tam Kyø Döï aùn 4: Döï aùn “Caûi taïo vaø xaây döïng môùi heä thoáng thoaùt nöôùc möa vaø maïng löôùi thoaùt nöôùc sinh hoaït “ cho Thaønh phoá Tam Kyø Döï aùn 5: Döï aùn” Xaây döïng caùc moâ hình nuoâi troàng thuûy saûn aùp duïng tieán boä khoa hoïc kyõ thuaät môùi khoâng gaây oâ nhieãm moâi tröôøng” Döï aùn 6: Döï aùn” Xaây döïng coâng trình choáng saït lôû bôø soâng/ bieån taïi xaõ Tam Thanh vaø caùc phöôøng gaàn soâng cuûa Thaønh phoá” Döï aùn 7: Döï aùn “Xaây döïng coâng trình tieáp nhaän vaø xöû lyù chaát thaûi töø caùc taøu thuyeàn” Döï aùn 8: Döï aùn” Xaây döïng thí ñieåm nhaø veä sinh coù beå töï hoaïi hôïp veä sinh ôû moät soá phöôøng ñaëc tröng” roài nhaân roäng ra caû Thaønh phoá Döï aùn 9: Döï aùn “Phaân loaïi raùc sinh hoaït taïi nguoàn cho Phöôøng An Myõ – Thaønh phoá Tam Kyø” Döï aùn 10: Döï aùn” Xaây döïng traïm xöû lyù nöôùc thaûi ñoâ thò taäp trung cho Thaønh phoá Tam Kyø” Döï aùn 11: Döï aùn” Xaây döïng baõi choân raùc hôïp veä sinh taïi Tam Xuaân II cho Thaønh phoá Tam Kyø” Döï aùn 12: Döï aùn “ Xaây döïng loø ñoát raùc thaûi y teá vaø chaát thaûi nguy haïi cho Thaønh phoá Tam Kyø” Döï aùn 13: Döï aùn “Nghieân cöùu xaây döïng heä thoáng thu gom, xöû lyù chaát thaûi noâng nghieäp ñoäc haïi taïi xaõ Tam Thaêng” Döï aùn 14: Döï aùn” Baûo toàn caùc loaøi ñoäng vaät quyù hieám taïi khu Du lòch Sinh thaùi Hoà Phuù Ninh” Döï aùn 15: Döïa aùn “ Thöïc hieän thí ñieåm moâ hình troàng caùc loaïi daây leo taïi moät soá con ñöôøng cuûa Trung taâm Thaønh phoá Tam Kyø” Döï aùn 16: Döï aùn “ Xaây döïng coâng vieân An Thoå, An Myõ Ñoâng, nuùi Ñaøn trong Thaønh phoá Tam Kyø” Döï aùn 17: Xaây döïng chöông trình “ Giaùo duïc moâi tröôøng cho hoïc sinh tieåu hoïc taïi taát caû caùc tröôøng cuûa Thaønh phoá Tam Kyø” Döï aùn 18: Döï aùn “ Tuyeân truyeàn naâng cao nhaän thöùc baûo veä moâi tröôøng cho caùc cô quan quaûn lyù caùc ngaønh” Döï aùn 19: Döï aùn” Ñaøo taïo, boài döôõng caùn boä coâng nhaân vieân veà moâi tröôøng, khoa hoïc vaø coâng ngheä” cuûa Thaønh phoá Tam Kyø Döï aùn 20: Döïa aùn” Xaây döïng ñoäi nguõ chuyeân gia, caùn boä khoa hoïc gioûi veà chuyeân ngaønh moâi tröôøng” cuûa Thaønh phoá Tam Kyø Döï aùn 21: Döï aùn “Taêng cöôøng naêng löïc cho heä thoáng thu gom, vaän chuyeån raùc” Thaønh phoá Tam Kyø Caùc döï aùn cho moâi tröôøng coâng nghieäp Döï aùn 22: Döï aùn” Xaây döïng traïm xöû lyù nöôùc thaûi coâng nghieäp taäp trung” cho taát caû caùc khu coâng nghieäp Döï aùn 23: Döï aùn” Xöû lyù caùc chaát thaûi ñoäc haïi vaø nguy haïi” cho caùc khu coâng nghieäp cuûa Thaønh phoá Tam Kyø Döï aùn 24: Döï aùn” Di dôøi caùc cô sôû saûn xuaát gaàn nhaø daân taäp trung thaønh moät cuïm coâng nghieäp” ôû Thaønh phoá Tam Kyø SAÉP XEÁP ÖU TIEÂU CAÙC DÖÏ AÙN Tieâu chí löïa choïn caùc döï aùn öu tieân Giaûi quyeát caùc vaán ñeà moâi tröôøng mang tính caáp baùch tröôùc maét vaø mang tính cô baûn laâu daøi Giaûi quyeát caùc vaán ñeà moâi tröôøng mang tính vuøng Khaû naêng huy ñoäng voán Döïa vaøo caùc döï aùn öu tieân trong quy hoaïch chung phaùt trieån kinh teá - xaõ hoäi Thaønh phoá Tam Kyø tænh Quaûng Nam trong giai ñoaïn 2005 - 2025 Döïa vaøo 36 chöông trình, döï aùn öu tieân cuûa chieán löôïc baûo veä moâi tröôøng quoác gia ñeán naêm 2010 vaø ñònh höôùng ñeán naêm 2025 Caùc chöông trình, döï aùn öu tieân Döïa vaøo caùc tieâu chí treân, ta choïn ñöôïc caùc döï aùn öu tieân sau Caùc döï aùn caàn thöïc hieän töø nay ñeán naêm 2010 Döï aùn Teân caùc döï aùn öu tieân thöïc hieän trong giai ñoaïn 2006 -2010 Döï aùn 2 Döï aùn “Naâng caáp, môû roäng nhaø maùy caáp nöôùc Tam Kyø” cuûa Tp. Tam Kyø Döï aùn 3 Döï aùn “Ñöa nöôùc saïch veà vuøng noâng thoân ñaëc bieät laø xaõ Tam Phuù vaø Tam Thanh” cuûa thaønh phoá Tam Kyø Döï aùn 4 Döï aùn “Caûi taïo vaø xaây döïng môùi heä thoáng thoaùt nöôùc möa vaø maïng löôùi thoaùt nöôùc sinh hoaït “ cho Thaønh phoá Tam Kyø Döï aùn 8 Döï aùn” Xaây döïng thí ñieåm nhaø veä sinh coù beå töï hoaïi hôïp veä sinh ôû moät soá phöôøng ñaëc tröng” roài nhaân roäng ra caû Thaønh phoá Döï aùn 11 Döï aùn” Xaây döïng baõi choân raùc hôïp veä sinh taïi Tam Xuaân II cho Thaønh phoá Tam Kyø Döï aùn 14 Döï aùn” Baûo toàn caùc loaøi ñoäng vaät quyù hieám taïi khu Du lòch Sinh thaùi Hoà Phuù Ninh” Döï aùn 16 Döï aùn “ Xaây döïng coâng vieân An Thoå, An Myõ Ñoâng, nuùi Ñaøn trong Thaønh phoá Tam Kyø” Caùc döï aùn thöïc hieän töø nay ñeán 2025 Döï aùn Teân caùc döï aùn öu tieân thöïc hieän trong giai ñoaïn 2006 -2025 Döï aùn 1 Döï aùn” Xaây döïng caùc chöông trình giaùm saùt veà khoâng khí vaø nöôùc” taïi Thaønh phoá Tam Kyø Döï aùn 5 Döï aùn” Xaây döïng caùc moâ hình nuoâi troàng thuûy saûn aùp duïng tieán boä khoa hoïc kyõ thuaät môùi khoâng gaây oâ nhieãm moâi tröôøng” Döï aùn 6 Döï aùn” Xaây döïng coâng trình choáng saït lôû bôø soâng/ bieån taïi xaõ Tam Thanh vaø caùc phöôøng gaàn soâng cuûa Thaønh phoá” Döï aùn 9 Döï aùn “Phaân loaïi raùc sinh hoaït taïi nguoàn cho Phöôøng An Myõ – Thaønh phoá Tam Kyø” Döï aùn 10 Döï aùn” Xaây döïng traïm xöû lyù nöôùc thaûi ñoâ thò taäp trung cho Thaønh phoá Tam Kyø” Döï aùn 13 Döï aùn “Nghieân cöùu xaây döïng heä thoáng thu gom, xöû lyù chaát thaûi noâng nghieäp ñoäc haïi taïi xaõ Tam Thaêng” Döï aùn 15 Döïa aùn “ Thöïc hieän thí ñieåm moâ hình troàng caùc loaïi daây leo taïi moät soá con ñöôøng cuûa Trung taâm Thaønh phoá Tam Kyø” Döï aùn 17 Xaây döïng chöông trình “ Giaùo duïc moâi tröôøng cho hoïc sinh tieåu hoïc taïi taát caû caùc tröôøng cuûa Thaønh phoá Tam Kyø” Döï aùn 18 Döï aùn “ Tuyeân truyeàn naâng cao nhaän thöùc baûo veä moâi tröôøng cho caùc cô quan quaûn lyù caùc ngaønh” Döï aùn 19 Döï aùn” Ñaøo taïo, boài döôõng caùn boä coâng nhaân vieân veà moâi tröôøng, khoa hoïc vaø coâng ngheä” cuûa Thaønh phoá Tam Kyø Döï aùn 20 Döïa aùn” Xaây döïng ñoäi nguõ chuyeân gia, caùn boä khoa hoïc gioûi veà chuyeân ngaønh moâi tröôøng” cuûa Thaønh phoá Tam Kyø Döï aùn 21 Döï aùn “Taêng cöôøng naêng löïc cho heä thoáng thu gom, vaän chuyeån raùc” Thaønh phoá Tam Kyø Caùc döï aùn thöïc hieän töø naêm 2011 ñeán naêm 2025 Döï aùn Teân caùc döï aùn öu tieân thöïc hieän trong giai ñoaïn 2011 -2025 Döï aùn 7 Döï aùn “Xaây döïng coâng trình tieáp nhaän vaø xöû lyù chaát thaûi töø caùc taøu thuyeàn” Döï aùn 12 Döï aùn “ Xaây döïng loø ñoát raùc thaûi y teá vaø chaát thaûi nguy haïi taïi baõi raùc Tam Xuaân II cho Thaønh phoá Tam Kyø” Döï aùn 22 Döï aùn” Xaây döïng traïm xöû lyù nöôùc thaûi coâng nghieäp taäp trung” cho taát caû caùc khu coâng nghieäp Döï aùn 23 Döï aùn” Xöû lyù caùc chaát thaûi ñoäc haïi vaø nguy haïi” cho caùc khu coâng nghieäp cuûa Thaønh phoá Tam Kyø Döï aùn 24 Döï aùn” Di dôøi caùc cô sôû saûn xuaát gaàn nhaø daân taäp trung thaønh moät cuïm coâng nghieäp” ôû Thaønh phoá Tam Kyø Töø caùc tieâu chí treân ta xaùc ñònh ñöôïc caùc döï aùn öu tieân, vuøng öu tieân trong töøng giai ñoaïn thöïc hieän quy hoaïch moâi tröôøng. Tuy nhieân, thöù töï öu tieân coù theå thay ñoåi vì trong quaù trình phaùt trieån, vieäc thöïc hieän caùc döï aùn coøn phuø thuoäc vaøo nhieàu yeáu toá chuû quan, khaùch quan khaùc nhau nhö nguoàn voán ñaàu tö, nhaân löïc, söï oån ñònh cuûa quy hoaïch phaùt trieån kinh teá – xaõ hoäi, … CHÖÔNG 6 ÑEÀ XUAÁT CAÙC GIAÛI PHAÙP THIEÁP LAÄP CÔ QUAN QUAÛN LYÙ, ÑIEÀU PHOÁI HOAÏT ÑOÄNG BAÛO VEÄ MOÂI TRÖÔØNG CAÁP THAØNH PHOÁ/ HUYEÄN/ VAØ CAÁP PHÖÔØNG Ñeà xuaát cô cheá quaûn lyù, ñieàu phoái hoaït ñoäng baûo veä moâi tröôøng Vôùi hoaøn caûnh thöïc teá chöa coù hoaëc raát ít coù moät cô quan quaûn lyù moâi tröôøng caáp Phöôøng rieâng bieät, caùn boä moâi tröôøng chuyeân traùch taïi caùc cô sôû khoâng coù neân phaûi coù moät cô cheá quaûn lyù linh hoaït, khoâng chæ döïa vaøo hay chôø caùc cô quan quaûn lyù moâi tröôøng treân giaûi quyeát. Ñeå duy trì toát caùc hoaït ñoäng baûo veä moâi tröôøng caàn phaûi thöïc haønh moät cô cheá quaûn lyù linh hoaït coù söï phoái hôïp vaø thu huùt ñöôïc söï quan taâm cuûa nhieàu thaønh phaàn xaõ hoäi vaø kinh teá. Yeâu caàu cuûa cô cheá naøy laø: Ñaûm baûo vöøa giaûi quyeát caùc vaán ñeà moâi tröôøng rieâng reõ, ñoàng thôøi hoaø hôïp ñöôïc caùc hoaït ñoäng moâi tröôøng khaùc nhau treân moät khu vöïc chung. Ñaûm baûo söï ñieàu phoái thoáng nhaát cuûa caùc döï aùn caûi thieän moâi tröôøng khaùc nhau treân ñòa baøn Thaønh phoá, Huyeän laân caän cuûa tænh traùnh söï choàng cheùo truøng laëp giöõa caùc hoaït ñoäng cuûa döï aùn. Cô cheá phoái hôïp khoâng phöùc taïp, vöøa coù söï phaân ñònh traùch nhieäm roõ raøng cuûa caùc cô quan quaûn lyù, caùc beân tham gia veà moâi tröôøng. Khuyeán khích ñöôïc nhieàu taàng lôùp xaõ hoäi tham gia, ñaëc bieät laø löïc löôïng thanh nieân hoïc sinh tham gia vaøo coâng taùc baûo veä moâi tröôøng, nhö theá seõ coù yù thöùc vaø nhaän thöùc veà moâi tröôøng trong nhaân daân. Taêng cöôøng hieäu quaû cuûa vieäc phoái hôïp giaûi quyeát ñoàng boä caùc vaán ñeà moâi tröôøng chung cuûa Thaønh phoá Tam Kỳ và các Huyện laân caän Xaùc laäp cô cheá phoái hôïp giaûi quyeát caùc vaán ñeà moâi tröôøng coù tính lieân vuøng. Thaønh laäp toå thoâng tin moâi tröôøng lieân vuøng nhaèm trao ñoåi thoâng tin veà caùc hoaït ñoäng dieãn ra trong vuøng ñeå coù bieän phaùp xöû lyù hoaëc ñieàu chænh kòp thôøi coâng taùc quaûn lyù MT. Moät trong nhöõng caùn boä cuûa toå thoâng tin moâi tröôøng lieân vuøng seõ laø Tröôûng hoaëc Phoù ban Quaûn lyù Moâi tröôøng Huyeän. Giaùm saùt chaët cheõ vieäc tuaân thuû caùc qui ñònh MT Giaùm saùt thöôøng xuyeân chaát löôïng MT Giaûi quyeát kòp thôøi caùc söï coá veà moâi tröôøng Xaây döïng heä thoáng thoâng tin moâi tröôøng Keá hoaïch phoái hôïp caùc chöông trình giaùm saùt moâi tröôøng treân ñòa baøn Thaønh phoá vaø caû caùc Huyeän laân caän cuûa tænh Thieát laäp boä phaän quaûn lyù caùc soá lieäu giaùm saùt moâi tröôøng, thoâng tin veà moâi tröôøng Toå chöùc caùc heä thoáng thoâng tin moâi tröôøng hai chieàu Caùc giaûi phaùp boå trôï khaùc Phaân ñònh traùch nhieäm baûo veä moâi tröôøng theo laõnh thoå Cuï theå hoaù caùc quy ñònh veà baûo veä moâi tröôøng Thieát laäp cheá ñoä baùo caùo vaø thuû tuïc giaûi quyeát caùc vaán ñeà moâi tröôøng Trieån khai caùc keá hoaïch haønh ñoäng Keá hoaïch veà taêng cöôøng naêng löïc quaûn lyù moâi tröôøng Xaây döïng chöông trình giaùm saùt moâi tröôøng GIAÛI PHAÙP NAÂNG CAO NHAÄN THÖÙC MOÂI TRÖÔØNG VAØ TAÊNG CÖÔØNG SÖÏ THAM GIA CUÛA COÄNG ÑOÀNG Xeùt treân cô caáu kinh teá, treân maät ñoä daân soá, Thaønh phoá duø coù moät soá phaùt trieån veà cô sôû haï taàng, hoaït ñoäng coâng nghieäp vaø tieåu thuû coâng nghieäp nhaát ñònh, nhöng vaãn laø nơi phaùt trieån noâng nghieäp. Moät soá nôi coù chuyeån ñoäng ñoâ thò hoùa laø caùc phöôøng cuûa Thaønh phoá Ñoái vôùi daân cö coù ñaëc ñieåm nhö cuûa Thaønh phoá Tam Kyø, giaûi phaùp naâng cao naêng löïc coäng ñoàng seõ ñöôïc thöïc hieän baèng caùc phöông caùch sau: Phaân chia daân cö thaønh caùc nhoùm nhoû, coù tính chaát töông ñoàng veà maët xaõ hoäi vaø nhaän thöùc. Trong caùc nhoùm naøy xaùc ñònh caùc caù nhaân laø noøng coát ñeå coù moät löïc löôïng truyeàn thoâng moâi tröôøng thaønh thaïo vaø coù tính naêng ñoäng naâng cao moïi hoaït ñoäng ñeán töøng khu phoá, aáp, toå nhaân daân… Döïa treân caùc vaán ñeà moâi tröôøng caàn öu tieân giaûi quyeát, xaây döïng caùc chöông trình taäp huaán naâng cao nhaän thöùc BVMT vaø trieån khai vieäc boài döôõng cho caùc caùn boä noøng coát. Thöïc hieän caùc bieän phaùp trôï giuùp caàn thieát ñeå caùc caùn boä noøng coát vaän ñoäng, tuyeân truyeàn baèng nhöõng hình thöùc vaø noäi dung phuø hôïp vôùi caùc ñoái töôïng laø taàng lôùp noâng daân, ngöôøi lao ñoäng giaûn ñôn ñaõ quen vôùi taäp quaùn treân ñoàng döôùi ruoäng yù thöùc BVMT. Ngoaøi ra, coù theå xaây döïng naâng cao nhaän thöùc coäng ñoàng thaønh chæ tieâu thi ñua haøng naêm ñeå chaám ñieåm cho caáp toå, thoân, xaõ, phöôøng Vaø ñôn vò phoái hôïp khoâng keùm phaàn quan troïng laø caùc phöông tieän thoâng tin ñaïi chuùng: ñaøi phaùt thanh Thaønh phoá, ñaøi phaùt thanh phöôøng/ xaõ seõ taùc ñoäng hieäu quaû hôn qua caùc baøi tuyeân truyeàn coå ñoäng ñeå moïi ngöôøi cuøng höôûng öùng, xem ñaây laø vieäc laøm nhaèm muïc tieâu giöõ gìn söùc khoeû cho coäng ñoàng daân cö. Neân laäp moät baûn tin moâi tröôøng rieâng cuûa huyeän vaø phaùt khoâng ñeán caùc toå daân phoá nhaèm cung caáp thoâng tin lieân quan hoaëc ñaêng caùc thaønh töïu cuûa ñòa phöông trong coâng taùc BVMT Toå chöùc caùc chieán dòch moâi tröôøng coù söï tham gia cuûa hoïc sinh, sinh vieân caùc toå chöùc ñoaøn theå treân toaøn Thaønh phoá Loàng gheùp caùc vaán ñeà moâi tröôøng vaøo caùc chöông trình xaõ hoäi (chöông trình xoaù ñoùi giaûm ngheøo, chöông trình giaùo duïc coäng ñoàng…) Coù chính saùch hoã trôï caùc thaønh phaàn lao ñoäng coù thu nhaäp thaáp caûi thieän ñieàu kieän sinh hoaït : caáp nöôùc, nhaø veä sinh, chi phí thu tieàn raùc Thoâng tin thöôøng xuyeân vaø kòp thôøi caùc vaán ñeà moâi tröôøng cuûa Thaønh phoá vaø ñöa caùc vaán ñeà ñoù vaøo thaûo luaän ôû toå daân phoá, toå, thoân… Chuù troïng caûi thieän cô sôû haï taàng taïi caùc khu daân cö , xaây döïng caùc nhaø veä sinh coâng coäng Thöïc thi caùc bieän phaùp cöôõng cheá caùc haønh vi xaû raùc phoùng ueá böøa baõi taïi khu daân cö vaø nôi coâng coäng THÖÏC HIEÄN QUY HOAÏCH MOÂI TRÖÔØNG CHUYEÂN NGAØNH Ñònh höôùng chieán löôïc, quy hoaïch söû duïng taøi nguyeân nöôùc Trong ñònh höôùng naøy, toâi chæ ñeà caäp ñaán caùc bieän phaùp ñeå quy hoaïch hieäu quaû hôn trong vieäc söû duïng nöôùc Quaûn lyù röøng toát, baûo veä röøng hieän coù, troàng röøng phuû xanh ñaát troàng nuùi troïc, nghieâm caám ñoát phaù, khai thaùc röøng böøa baõi, phaán ñaáu ñöa tyû leä röøng che phuû leân khoaûng 50% trong voøng 10 – 15 naêm tôùi Trong saûn xuaát noâng nghieäp, haïn cheá vieäc söû duïng phaân boùn vaø thuoác tröø saâu coù nguoàn goác hoùa hoïc. AÙp duïng bieän phaùp nuoâi toâm tieân tieán ñeå haïn cheá tình traïng oâ nhieãm nguoàn nöôùc do nuoâi toâm traøn lan treân soâng ngoøi, keânh raïch Nghieâm caám khai thaùc khoaùng saûn ( vaøng, caùt, soûi,…) böøa baõi. Nöôùc thaûi töø caùc baõi khai thaùc vaøng phaûi ñöôïc taäp trung xöû lyù ñaït tieâu chuaån môùi ñöôïc thaûi ra moâi tröôøng Tuyeân truyeàn coäng ñoàng veà taøi nguyeân, Luaät Baûo veä Moâi tröôøng nhaèm laøm cho moïi ngöôøi daân töï giaùc tham gia vaøo coâng taùc baûo veä moâi tröôøng Ñaåy maïnh vieäc thöïc hieän Luaät Baûo veä Moâi tröôøng, taêng cöôøng coâng taùc thanh kieåm tra, xöû phaït caùc cô sôû saûn xuaát gaây oâ nhieãm moâi tröôøng Nghieân cöùu, xaây döïng maïng löôùi quan traéc chaát löôïng nöôùc treân caùc doøng soâng Ñeå ñaûm baûo ñaùp öùng nhu caàu caáp nöôùc saïch cho sinh hoaït, cho phaùt trieån coâng nghieäp, dòch vuï caàn naâng caáp nhaø maùy nöôùc Tam Kyø leân 54.000 m3/ngaøy ñeâm vôùi nguoàn nöôùc chuû yeáu laø hoà chöùa nöôùc Phuù Ninh. Ñieàu chænh caân baèng nguoàn nöôùc treân caùc soâng. Taän duïng caùc nguoàn nöôùc soâng khaùc ñeå töôùi tieâu cho noâng nghieäp Ñònh höôùng quy hoaïch thoaùt nöôùc cho Thaønh phoá Tam Kyø Quy hoaïch kieåm soaùt chaát löôïng moâi tröôøng khoâng khí Quy hoaïch moâi tröôøng trong caùc khu coâng nghieäp Ñoái vôùi KCN hieän coù: Phaûi tieán haønh ñaùnh giaù taùc ñoäng moâi tröôøng, kieåm tra vaø xöû lyù kòp thôøi, nghieâm ngaët caùc tröôøng hôïp vi phaïm gaây oâ nhieãm moâi tröôøng, aùp duïng bieän phaùp kinh teá theo nguyeân taéc ngöôøi gaây oâ nhieãm phaûi traû tieàn. Ñoái vôùi khu coâng nghieäp môùi hình thaønh: Thöïc hieän kieåm soaùt vieäc gaây aûnh höôûng moâi tröôøng töø khaâu xaây döïng döï aùn ñaàu tö ñeán khi ñi vaøo saûn xuaát, kinh doanh, baûo ñaûm phöông aùn xöû lyù moâi tröôøng cuûa töøng nhaø maùy gaén vôùi toaøn khu. Keát hôïp quy hoaïch troàng caây xanh ôû caùc khu coâng nghieäp taäp trung. Quy hoaïch phaùt trieån giao thoâng, cô sôû haï taàng Ñònh höôùng quy hoaïch thu gom, xöû lyù raùc thaûi Phaûi giaûi quyeát caùc vaán ñeà sau Trong giai ñoaïn 2006 - 2010 Taäp trung chaát thaûi y teá nguy haïi cuûa caùc beänh vieän vaø caùc cô sôû y teá treân ñòa baøn Thaønh phoá ñoát taïi loø ñoát chaát thaûi y teá cuûa Beänh vieän Ña khoa Quaûng Nam Môû roäng vaø taêng heä thoáng thu gom vaø vaän chuyeån chaát thaûi raén ñoâ thò hieän coù Xaây döïng nhieàu ñieåm trung chuyeån (ÑTC) môùi, hôïp veä sinh sao cho töø ÑTC ñeán nhaø daân ít nhaát laø 50m, vò trí ÑTC traùnh ñöôïc söï ngaäp uùng vaøo muøa möa, vaø ñaët ôû nhöõng nôi kín ñaùo ñeå ñaûm baûo myõ quan ñoâ thò cuûa khu vöïc. Vieäc boá trí caùc ÑTC phaûi hôïp lyù vaø giaønh moät dieän tích nhaát ñònh ñeå moät soá xe coù theå vaøo ôû nhöõng giôø cao ñieåm Taêng cöôøng trang thieát bò thu gom vaø vaän chuyeån raùc ñoâ thò Thu gom, vaän chuyeån vaø xöû lyù 80 – 90% toång löôïng chaát thaûi raén phaùt sinh trong khu vöïc noäi thò vaø 60% ñoái vôùi ngoaïi thò Tieáp tuïc duy trì baõi ñoå raùc Tam Ñaøn ñeán khi xaây döïng xong baõi choân laáp chaát thaûi raén hôïp veä sinh taïi xaõ Tam Xuaân II Giai ñoaïn 2011 – 2025 Luùc naøy, Thaønh phoá Tam Kyø trôû thaønh ñoâ thò loaïi 3, neàn kinh teá ñaõ phaùt trieån, nhaø maùy xöû lyù raùc môùi taïi Tam Xuaân II ñaõ ñi vaøo hoaït ñoäng oån ñònh. Caùc khu coâng nghieäp ñaõ môû roäng vaø ñi vaøo hoaït ñoäng, caùc cô sôû coâng nhieäp seõ ñöôïc quaûn lyù chaët cheõ hôn. Ñeå quaûn lyù toång theå raùc thaûi, moâ hình thu gom, vaän chuyeån, xöû lyù phaûi hôïp lyù vaø phoái hôïp vôùi nhau theo: Phaân loaïi chaát thaûi raén taïi nguoàn (nhaø daân) thí ñieåm taïi moät soá phöôøng; ban ñaàu phaân thaønh 2 loaïi ñoù laø raùc khoâng taùi cheá ( bao goàm thöïc phaåm thöøa, caùc chaát höõu cô deã phaân huûy,caønh caây,… ) vaø raùc coù theå taùi cheá (bao goàm giaáy, nhöïa, thuûy tinh, cao su, da, goã, vaûi vaø caùc chaát thaûi nguy haïi nhö pin, maïch ñieän töû, caùc lon hoäp ñöïng hoùa chaát, chaát taåy röûa,…). Rieâng ôû caùc vuøng ngoaïi thò vieäc thu gom chöa ñaày ñuû neân khuyeán khích ngöôøi daân töï xöû lyù baèng caùch uû ñeå laøm phaân boùn cho caây troàng, hoa maøu vaø luùa Thu gom, vaän chuyeån vaø xöû lyù 95% - 100% toång löôïng chaát thaûi raén sinh hoaït phaùt sinh trong khu vöïc noäi thò vaø 70% – 80 % chaát thaûi sinh hoaït ôû khu vöïc ngoaïi thò. Thu gom, vaän chuyeån vaø xöû lyù 100% chaát thaûi raén nguy haïi Raùc y teá vaån söû duïng loø ñoát chuyeân duøng ôû Beänh vieän ña khoa Tænh. Tieáp tuïc ñaàu tö moät loø ñoát chaát thaûi y teá vaø nguy haïi cuûa Tam Kyø vaø caùc huyeän laân caän cho gia ñoaïn sau 2015, taïi baõi raùc Tam Xuaân II, huyeän Nuùi Thaønh Xöû lyù chaát thaûi raén coâng nghieäp nguy haïi baèng coâng nghieäp choân laáp ñaëc bieät ngay taïi baõi choân laáp hôïp veä sinh Tam Xuaân II ôû moät soá oâ daønh rieâng Thu gom toaøn boä chaát thaûi xaây döïng vaø chaát thaûi coâng nghieäp coù theå choân laáp ôû caùc oâ daønh rieâng cuûa baõi raùc Xaây döïng nhaø maùy xöû lyù raùc thaûi sinh hoaït, laáy raùc deã phaân huûy laøm phaân Compost, bao niloâng laøm nhöïa,… Ñònh höôùng quy hoaïch quaûn lyù caùc cô sôû saûn xuaát ngoaøi khu/ cuïm coâng nghieäp Quy hoaïch maïng löôùi quan traéc caùc thaønh phaàn moâi tröôøng Ñònh höôùng quy hoaïch phaùt trieån caây xanh ñoái vôùi ñöôøng phoá, daân cö, khu coâng nghieäp vaø caû khu ñoâ thò sinh thaùi soâng Ñaàm, ven caùc soâng Caây xanh coâng vieân ñöôøng phoá Giöõ ñuùng qui hoaïch veà dieän tích coâng vieân trung taâm Caùc coâng sôû phaûi ñaûm baûo caây xanh trong khuoân vieân ñaït töø 10% – 15% toång dieän tích. Taêng cöôøng dieän tích troàng caây xanh treân væa heø. Ñeå ñaûm baûo toái thieåu coù 50% dieän tích coâng vieân tieän nghi (khoâng bò aûnh höôûng do oàn, buïi…) Caây xanh caùch ly ñoái vôùi khu coâng nghieäp Quy hoaïch vaønh ñai caây xanh caùch ly KCN vôùi xung quanh chieám tyû leä töø 15% - 20% so vôùi toång dieän tích toaøn khu. Tyû leä caây xanh trong caùc nhaø maùy xí nghieäp phaûi ñaït töø 12% – 15% dieän tích . Caây xanh doïc soâng ngoøi Duy trì vaø kieán taïo theâm heä thaûm thöïc vaät ven soâng ôû caùc soâng Tam Kyø, Baøn Thaïch, Caây xanh saân vöôøn Gia taêng dieän tích caây xanh saân vöôøn taïi caùc cuïm ñoâ thò môùi vaø khu vöïc trung taâm Thaønh phoá Ñònh höôùng xaây döïng hoà Soâng Ñaàm thaønh ñoâ thò sinh thaùi soâng Ñaàm Nôi ñaây laø vuøng ñaát truõng, chöùa nöôùc vaø gaàn bieån vieäc xaây döïng thaønh ñoâ thò sinh thaùi theo kieåu nhaø cöûa san saùt, chen chuùc, phoá xaù ñoâng ñuùc, nhoän nhòp, khu nhaø taàng, nhaø hoäp lieàn keà nhau thì quaû laø khoâng deã. Do vaäy ñaây laø moät soá vaán ñeà caàn xem xeùt tröôùc khi xaây döïng khu ñoâ thò sinh thaùi : Ñaây laø vuøng ñaát truõng, gaàn bieån neân vieäc san neàn caàn moät löôïng lôùn ñaát, vaät chaát khaùc seõ laøm cho ñoäng vaät, thöïc vaät nôi ñaây bò giaûm daàn Maët khaùc ñaây laø nôi chöùa nöôùc, neáu xaây döïng thaønh ñoâ thò thì taát caû bieán thaønh ñöôøng raûi nhöïa vaø beâ toâng heát luùc naøy deã laøm ñaát trôû neân trô do beâ toâng hoùa, nöôùc deã bò ngaäp (neân phaûi xem xeùt kyõ vaán ñeà naøy) Ñaây laø ñaát chöùa nhieàu nöôùc neân phaûi xem xeùt ñeán vaán ñeà ñòa chaát, thoå nhöôõng tröôùc khi xaây döïng cô sôû haï taàng vöõng chaéc ñaëc bieät chuù yù ñeán neàn moùng Khi xaây döïng ñoâ thò sinh phaûi ñaûm baûo: Xaâm phaïm ít nhaát ñeán moâi tröôøng Ña daïng hoùa nhieàu nhaát laø vieäc söû duïng ñaát vaø caùc hoaït ñoäng cuûa con ngöôøi Giöõ cho daân soá vaø taøi nguyeân ñöôïc caân baèng Tuy nhieân vôùi böôùc ñaàu khoù khaên nhö vaäy nhöng theo toâi nôi ñaây coù ñuû ñieàu kieän ñeå phaùt trieån thaønh ñoâ thò sinh thaùi soâng Ñaàm Nhöng ñeå taùc ñoäng ñeán moâi tröôøng ít nhaát thì theo toâi nôi ñaây ta seõ xaây döïng ñoâ thò sinh thaùi theo höôùng ñoâ thò laøng queâ, coù caùc phoá laøng vaø nhaø vöôøn. Vieäc xaây döïng nôi ñaây khoâng chuû tröông laø taêng daân soá (taêng cô hoïc) maø chuû yeáu phuïc vuï taùi ñònh cö nhaân daân taïi choã, moät phaàn khaùc bao goàm caùc nhaø nghæ cuoái tuaàn, khaùch saïn phuïc vuï cho khaùch du lòch (chaúng haïn khaùch du lòch bieån Tam Thanh) Ñoâ thò naøy seõ coù caây xanh raát nhieàu treân ñöôøng phoá, trong cô quan, trong nhaø vöôøn. Haïn cheá toái ña caùc saân beâtoâng vaø thay vaøo ñoù laø nhöõng thaûm coû. Caây xanh neân löïa choïn loaïi xanh vaø hình daùng ñeïp, moät soá loaøi toûa höông thoaûng nheï. Hoa va xaây xanh troàng phaûi phuø hôïp khoâng laïm duïng quaù. Caùc doøng soâng, hoà phaûi ñöôïc giöõ gìn vaø môû roäng, ñaøo theâm hoà nöôùc vaø taïo theâm caùc doøng suoái. Heä soá söû duïng cho ñaát coâng trình thaáp, haïn cheá caùc ñöôøng beâ toâng vaø thay vaøo ñoù laø nhöõng con ñöôøng laùt gaïch, ñaù, khoâng xaây döïng nhöõng haøng raøo kín maø söû duïng caùc haøng raøo thoaùng, xanh. Khoâng boá trí nhaø cao phía caïnh bieån vaø haïn cheá ôû caïnh soâng, hoà. Vôùi kieán truùc nhö theá ñeå caïnh tranh vôùi caùc khaùch saïn khaùc thì vieäc duy trì caùc laøng ngheà, toå chöùc giao löu vaên hoùa ñòa phöông thöôøng xuyeân, tieáp thu coù choïn loïc tinh hoa caùc neàn vaên hoùa khaùc bieán thaønh cuûa mình ( khoâng phaûi sao cheùp) phaûi laøm cho khaùch du lòch thaáy nôi ñaây thaân thieän, gaàn guõi, tin caäy vaø lòch söï, nheï nhaøng. Neáu ñöôïc nhö theá thì nhaân toá quan troïng goùp phaàn thaønh coâng laø yù thöùc cuûa ngöôøi daân, trình ñoä cuûa nhaân daân nôi ñaây?. THÖÛ NGHIEÄM THÖÏC TEÁ CAÙC CHÖÔNG TRÌNH, DÖÏ AÙN ÖU TIEÂN CAÙC GIAÛI PHAÙP KIEÅM SOAÙT OÂ NHIEÃM MOÂI TRÖÔØNG ÑOÂ THÒ Xaùc ñònh caùc traùch nhieäm baûo veä moâi tröôøng cho caùc ñoái töôïng gaây oâ nhieãm Hoã trôï, thuùc ñaåy caùc döï aùn moâi tröôøng cuûa caùc Thaønh phoá Trieån khai aùp duïng caùc kinh nghieäm tieán boä khoa hoïc coâng ngheä trong hoaït ñoäng baûo veä moâi tröôøng. Nghóa ñòa Di dôøi caùc nghóa ñòa rôøi raïc cuûa Thaønh phoá taäp trung ra nghóa ñòa chung ôû xaõ Tam Ngoïc Xaây döïng loø ñoát xaùc ôû ngay taïi baõi raùc xaõ Tam Xuaân II CAÙC GIAÛI PHAÙP KIEÅM SOAÙT OÂ NHIEÃM COÂNG NGHIEÄP Xaùc ñònh traùch nhieäm baûo veä moâi tröôøng cho caùc cô sôû saûn xuaát. Thöïc hieän chöông trình phoái hôïp quaûn lyù vôùi caùc KCN Thöïc hieän chöông trình quaûn lyù caùc doanh nghieäp naèm ngoaøi KCN Thöïc hieän caùc noäi dung veà kieåm soaùt taøi nguyeân nöôùc, baûo veä moâi tröôøng khoâng khí, quy hoaïch phaùt trieån caây xanh trong KCN vaø quy hoaïch thu gom chaát thaûi CN, CTNH CAÙC GIAÛI PHAÙP KIEÅM SOAÙT OÂ NHIEÃM MOÂI TRÖÔØNG NOÂNG THOÂN Tuyeân truyeàn naâng cao hieåu bieát cuûa noâng daân veà taùc haïi cuûa caùc loaïi chaát thaûi noâng nghieäp ñoái vôùi moâi tröôøng vaø söùc khoûe. Toå chöùc caùc hoäi thi phoå bieán moâ hình canh taùc noâng nghieäp hieäu quaû keát hôïp vôùi vieäc baûo veä moâi tröôøng toát. Nghieân cöùu caùc moâ hình hoaëc phöông thöùc thu gom, xöû lyù chaát thaûi noâng nghieäp ñôn giaûn, reû tieàn phuø hôïp vôùi ñieàu kieän cuûa Thaønh phoá Coù caùc chính saùch hoã trôï ngöôøi noâng daân chuyeån ñoåi töø moâ hình canh taùc truyeàn thoáng sang moâ hình canh taùc thaân thieän vôùi moâi tröôøng. Coù caùc chính saùch khuyeán khích vaø cheá taøi ngöôøi noâng thu gom hoaëc xöû lyù chaát thaûi noâng nghieäp do chính mình taïo ra. KEÁT LUAÄN Phaùt trieån ñoâ thò beàn vöõng laø muïc tieâu laâu daøi cuûa moãi quoác gia. Ñeå ñaït ñöôïc muïc tieâu ñoù, thì phaùt trieån ñoâ thò phaûi ñoàng thôøi tieáp caän caùc muïc tieâu phaùt trieån kinh teá-xaõ hoäi- moâi tröôøng. Vieäc söû duïng quaù nhieàu taøi nguyeân laø toån haïi ñeán moâi tröôøng khoâng khí, ñaát, nöôùc vaø heä ñoäng thöïc vaät cuûa khu vöïc vaø caùc vuøng laân caän. Tuy nhieân vaán ñeà ñoâ thò hoaù khoâng nhaát thieát seõ gaây taùc ñoäng xaáu, laøm suy giaûm taøi nguyeân thieân nhieân neáu ñöôïc quy hoaïch hôïp lyù vaø thöïc hieän ñuùng quy hoaïch Baèng caùch quy hoaïch moâi tröôøng gaén lieàn vôùi quy hoaïch phaùt trieån ñoâ thò vaø phaân chia treân cô sôû naêng löïc cuûa heä thoáng töï nhieân ñeå coù theå duy trì phaùt trieån beàn vöõng, ñieàu naøy raát phuø hôïp vôùi tình hình phaùt trieån ôû caùc vuøng, tænh ôû Vieät Nam, chính quy hoaïch moâi tröôøng seõ giöõ gìn giaù trò moâi tröôøng vaø caûnh quan, quaûn lyù toát söï phaùt trieån veà moïi maët cuûa ñôøi soáng. Ñoái vôùi vieäc quy hoaïch moâi tröôøng, hai vaán ñeà caàn quan taâm nhaát laø: phaûi ngaên chaën hay giaûm taùc ñoäng cuûa söï phaùt trieån ñoâ thò ñeán caùc chöùc naêng cuûa moâi tröôøng (cung caáp vaät chaát, naêng löôïng, taøi nguyeân) ñeán möùc coù theå chaáp nhaän ñöôïc; phaûi duy trì hay naâng cao chaát löôïng cuûa chính moâi tröôøng Khi quy hoaïch moâi tröôøng vieäc löïa choïn moät nôi naøo ñoù ñeå xaây döïng cô sôû haï taàng, xöû lyù moâi tröôøng (heä thoáng thoaùt nöôùc, baõi choân laáp, heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi …) thì neân choïn vò trí vaø thieát keá caån thaän, phaân chia thôøi gian hôïp lyù thöïc hieän vaø thöïc tieãn xaây döïng ñeå laøm sao giaûm taùc ñoäng moâi tröôøng ít nhaát, giaûm chi chí xaây döïng. Baûo veä vaø söû duïng voán ñaát ñai hôïp lyù Vì vaäy, quy hoaïch moâi tröôøng raát quan troïng trong vieäc phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi, giaûi quyeát maâu thuaãn trong phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi vaø baûo veä moâi tröôøng. Ñaây chính laø vieäc giaûi quyeát caùc vaán ñeà caáp baùch lieân quan tôùi khai thaùc hôïp lyù nguoàn taøi nguyeân, phuïc vuï vieäc naâng cao chaát löôïng cuoäc soáng cuûa coäng ñoàng. Thaønh phoá Tam Kyø coù vò trí ñòa lyù laø trung taâm giöõa thaønh phoá Hoà Chí Minh vaø Haø Noäi, cöûa ngoõ cuûa Taây nguyeân vaø ñöôøng xuyeân AÙ ra bieån Ñoâng cuûa caùc nöôùc tieåu vuøng soâng Meâkoâng, gaàn ñöôøng haøng haûi quoác teá, laø trung ñieåm ñi ñeán vuøng Ñoâng Nam AÙ vaø Ñoâng Baéc AÙ, thuaän lôïi cho giao löu quoác teá vaø trong nöôùc cuøng vôùi cöûa khaåu Ñaéc OÁc, Bôø Y taïo ra cöûa ngoõ cho vuøng Taây nguyeân, Nam Laøo, Ñoâng Baéc Thaùi Lan vaø tieåu vuøng soâng Meâkoâng thoâng ra theá giôùi beân ngoaøi Thaønh phoá Tam Kyø naèm vuøng kinh teá troïng ñieåm Mieàn Trung, laø trung taâm dòch vuï hoã trôï cho Khu kinh teá Môû Chu Lai, coù nhieàu tieàm naêng phaùt trieån kinh teá Laø trung taâm chính trò, kinh teá, vaên hoùa, khoa hoïc – kyõ thuaät, dòch vuï cuûa tænh, laø trung taâm giaùo duïc, khaùm chöõa beänh, taøi chính tín duïng, ngaân haøng cuûa tænh Quaûng Nam, coù taøi nguyeân ñaát, nöôùc doài daøo, khu vöïc coù truyeàn thoáng vaên hoùa vaø moät chính saùch phaùt trieån côûi môû laø theá maïnh, ñoäng löïc toát cho vieäc phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi. Beân caïnh vieäc phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi coøn moät nhaân toá khoâng nhoû nöõa taùc ñoäng ñeán GDP cuûa Thaønh phoá ñoù laø vaán ñeà moâi tröôøng. Do ñoù vieäc quy hoaïch Thaønh phoá Tam Kyø ñeå coù giaûi phaùp hôïp lyù hôn veà phaùt trieån toát nhaát Sau khi hoaøn thaønh xong baøi quy hoaïch moâi tröôøng gaén lieàn phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi coù keát luaän sau: Cho ta cô sôû lyù luaän veà quy hoaïch moâi tröôøng Thaønh phoá Tam Kyø Töø caùc muïc tieâu, nhieäm vuï ta xaùc ñònh ñöôïc caùc döï aùn öu tieân ñeå trieån khai Töø hieän traïng moâi tröôøng, phaân tích ñaùnh giaù vaø töø ñoù döï baùo ñöôïc dieãn bieán moâi tröôøng trong nhöõng naêm saép tôùi ñeå töø ñoù coù caùc bieän phaùp, chöông trình thöïc hieän. Quy hoaïch moâi tröôøng naøy ñöôïc xaây döïng treân cô sôû caùc ñònh höôùng phaùt trieån KTXH cuûa Thaønh phoá cho giai ñoaïn 2010 – 2025 ñaõ ñöôïc UBND Thaønh phoá pheâ chuaån vaø tính ñeán caùc yeáu toá khaùch quan cuûa Thaønh phoá, chaát löôïng moâi tröôøng vaø caùc nguoàn taøi nguyeân. Trong töông lai nhöõng ñieàu chænh lôùn trong Quy hoaïch phaùt trieån cuõng seõ daãn ñeán vieäc ñieàu chænh quy hoaïch naøy. ._.