Nghiên cứu cải tạo hệ thống xử lý nước thải sản xuất giấy tại công ty cổ phần giấy Vĩnh Huê

CHÖÔNG I TOÅNG QUAN NGAØNH GIAÁY CHAÂU AÙ Caùc ñaëc tröng cuûa coâng nghieäp giaáy vaø boät giaáy Chaâu AÙ : Saûn xuaát giaáy vaø boät giaáy ôû Chaâu AÙ taêng nhanh, töông xöùng vôùi toaøn boä möùc taêng tröôûng kinh teá cao trong khu vöïc (Bieåu ñoà 1). Caùc nhaø maùy môùi “xanh” coù quy moâ theá giôùi ñaõ ñi vaøo hoaït ñoäng. Caùc nhaø maùy ñaõ khoâng ngöøng ñaàu tö ñeå naâng caáp nhaø maùy, caûi tieán trang thieát bò nhaèm ñaùp öùng ñöôïc nhu caàu taêng voït veà giaáy vaø caùc saûn phaåm giaáy. Nhu caàu veà caùc loaïi giaáy goùi ñaëc bieät taêng leân raát nhanh. Maëc duø hoaït ñoäng ñaõ ñöôïc phaùt trieãn gaàn ñaây trong khu vöïc nhöng möùc tieâu thuï giaáy vaø giaáy bìa treân ñaàu ngöôøi vaãn coøn thaáp ôû haàu heát caùc nöôùc ñang phaùt trieãn trong khu vöïc (Baûng 1). Bieåu ñoà 1. Hieäu suaát giaáy vaø bìa khu vöïc chaâu AÙ - Thaùi Bình Döông Baûng 1. Soá lieäu thoáng keâ vaø giaáy bìa cuûa moät soá nöôùc Chaâu AÙ Nöôùc Hieäu suaát vaø tieâu thuï giaáy vaø giaáy bìa naêm 1995 Hieäu suaát (1000 taán) Tieâu thuï (1000 taán) Tieâu thuï treân ñaàu ngöôøi (kg) Australia 2.126 2.988 164 Trung Quoác 24.000 26.449 22 AÁn Ñoä 3.117 3.389 3,6 Indonesia 3.246 2.642 14 Nhaät Baûn 29.663 30.214 239 Malaysia 681 2.001 100 New Zealand 871 689 197 Pakistan 216 406 3,1 Philippines 618 815 12 Haøn Quoác 6.878 7.363 164 Thaùi Lan 2.025 2.269 38 Vieät Nam 145 - - (Nguoàn : Asia Pacific Papermaker, Vol.6, No.7, July 1996 & Nieân giaùm thoáng keâ Vieät Nam, 1994) Trong soá 7 nöôùc tham gia chöông trình NIEM (Trung Quoác, AÁn Ñoä, Indonesia, Malaysia, Philippines, Thaùi Lan, Vieät Nam ), möùc hieäu suaát cuûa Trung Quoác lôùn hôn raát nhieàu so vôùi 6 nöôùc coøn laïi (Bieåu ñoå 2). Söï cheânh leäch naøy laø do Trung Quoác coù moät soá löôïng lôùn caùc nhaø maùy (maëc duø nhieàu nhaø maùy coù quy moâ coøn nhoû so vôùi tieâu chuaån theá giôùi). Indonesia ñaõ traûi qua quaù trình môû roäng nhanh ngaønh coâng nghieäp giaáy - boät giaáy vaø ñaõ vöôït qua AÁn Ñoä veà hieäu suaát giaáy vaø giaáy bìa. Malaysia vaø Thaùi Lan cuõng coù caùc keá hoaïch nhaèm môû roäng ngaønh coâng nghieäp giaáy vaø boät giaáy. Gaàn ñaây, 2 nöôùc naøy ñaõ hoaøn thaønh thi coâng hoaëc quy hoaïch moät soá nhaø maùy môùi. Theo döï baùo trong nhöõng naêm tôùi, Indonesia seõ laø nöôùc phaùt trieãn lôùn nhaát ngaønh coâng nghieäp naøy. Bieåu ñoà 2. Hieäu suaát giaáy vaø giaáy bìa ôû caùc nöôùc tham gia döï aùn NIEM Phaân loaïi nhaø maùy : Coâng nghieäp giaáy vaø boät giaáy ôû Chaâu AÙ ñöôïc ñaëc tröng bôûi 3 nhoùm loaïi nhaø maùy. Moät laø nhoùm töông ñoái ít nhaø maùy coù quy moâ theá giôùi, môùi ñöôïc xaây döïng trong vaøi naêm gaàn ñaây. Caùc nhaø maùy naøy coù tính caïnh tranh toaøn caàu vaø nhìn chung ñeàu söû duïng coâng ngheä toát nhaát hieän coù. Tieáp ñeán laø nhoùm caùc nhaø maùy coù quy moâ trung bình (coù töø 10 – 20 naêm tuoåi), ñöôïc xaây döïng theo tieâu chuaån kyõ thuaät cuûa nhöõng naêm cuoái thaäp nieân 70 vaø ñaàu thaäp nieân 80. Coâng suaát vaø chaát löôïng saûn phaån cuûa nhöõng nhaø maùy naøy coøn raát thaáp, khoù coù theå caïnh tranh ñaày ñuû treân phaïm vi toaøn caàu, nhöng laïi phuïc vuï ñöôïc cho thò tröôøng trong nöôùc vaø khu vöïc. Moät trong nhöõng lyù do chính khieán caùc nhaø maùy naøy khoâng theo kòp caùc tieán boä coâng ngheä laø cho tôùi gaàn ñaây caùc chính phuû vaãn aùp duïng caùc haøng raøo thueá quan nhaäp khaåu deå baûo hoä caùc nhaø maùy trong nöôùc tröôùc söï caïnh tranh quoác teá. Trong moät moâi tröôøng ñöôïc baûo hoä, caùc nhaø maùy naøy ñaõ khoâng caûi tieán ñeå duy trì söùc caïnh tranh. Cuoái cuøng laø nhoùm caùc nhaø maùy quy moâ nhoû ôû Trung Quoác, AÁn Ñoä vaø caùc nöôùc khaùc söû duïng caùc nguyeân lieäu ngoaøi goã. Baûng 2. Caùc ñaëc tröng toång quaùt veà caùc nhaø maùy giaáy vaø boät giaáy chaâu AÙ Caùc nhaø maùy lôùn vaø hieän ñaïi Caùc nhaø maùy trung bình, 10 – 20 naêm tuoåi Caùc nhaø maùy cuõ vaø nhoû Cung caáp sôïi töø caùc saûn phaåm röøng Coâng ngheä giaáy kraf nghieàn boät hoaù hoïc, coù thu hoài hieäu quaû hoaù chaát TMP trong nghieàn boät cô hoïc Xeo vaø nghieàn boät theo thieát keá ñöông ñaïi Coâng suaát vaøo khoaûng 1250 – 2500 taán/ngaøy vôùi muïc tieâu saûn xuaát cho thò tröôøng theá giôùi Möùc ñoä kieåm soaùt quy trình coâng ngheä cao Caùc bieän phaùp giaûm thieåu oâ nhieãm tieân tieán trong vaø ngoaøi daây chuyeàn Ñoäi nguõ saûn xuaát vaø quaûn lyù coù kyõ naêng Caïnh tranh treân caùc thò tröôøng theá giôùi Chuû yeáu cung caáp töø sôïi thaûi vaø/hoaëc töø röøng Chuû yeáu laø coâng ngheä giaáy kraf nghieàn boät hoaù hoïc, coù heä thoáng thu hoài hoaù chaát töông ñoái hieäu quaû. Sôïi taùi cheá cho caùc möùc yeâu caàu veà vaên hoaù vaø coâng nghieäp Caùc coâng ngheä vaø thieát bò töông ñoái hieän ñaïi Coâng suaát khoaûng 200 – 800 taán/ngaøy, coù nhieàu loaïi thaønh phaåm Möùc kieåm soaùt coâng ngheä vaø caùc trang thieát bò ño löôøng trung bình Chuû yeáu saûn xuaát cho thò tröôøng noäi ñòa Thöôøng coù heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi Thöôøng thieáu kyõ naêng saûn xuaát nhöng coù theå chaáp nhaän Caïnh tranh treân thò tröôøng khu vöïc Coù khaû naêng chuû yeáu vôùi tôùi nguoàn voán trong nöôùc Chuû yeáu cung caáp töø sôïi thaûi vaø/hoaëc töø sôïi ngoaøi goã Chuû yeáu laø coâng ngheä xuùt trong nghieàn boät hoaù hoïc Chuû yeáu laø caùc coâng ngheä/thieát bò loãi thôøi Coâng suaát döôùi 100 taán/ngaøy, cho thò tröôøng noäi ñòa ñöôïc baûo hoä Möùc trang thieát bò ño löôøng vaø kieåm soaùt coâng ngheä raát thaáp Khoâng coù heä thoáng thu hoài hoaù chaát vaø xöû lyù nöôùc thaûi Thieáu nguoàn nhaân löïc ñöôïc ñaøo taïo Thöôøng naèm ngoaøi thò tröôøng voán tieâu chuaån. I.2. Toång quan veà saûn xuaát giaáy vaø boät giaáy : Khaùi nieäm cô baûn trong saûn xuaát boät giaáy laø xöû lyù moät nguyeân lieäu theo caùch taïo ra ñöôïc caùc sôïi coù caùc ñaëc ñieåm caàn söû duïng trong xeo giaáy. Nguyeân lieäu sôïi coù theå laø goã cöùng hay goã meàm, caùc thöïc vaät ngoaøi goã vaø caùc phuï phaåm noâng nghieäp nhö tre nöùa, rôm, baõ mía, vaûi hoaëc caùc sôïi taùi sinh. Coù moät soá quy trình coâng ngheä laøm boät giaáy khaùc nhau. Moãi quy trình thích öùng vôùi caùc nguyeân lieäu sôïi khaùc nhau vaø caùc yeâu caàu xeo giaáy khaùc nhau. Trong caùc quy trình coâng ngheä nghieàn boät vaø xeo giaáy, nöôùc ñöôïc söû duïng chuû yeáu laøm moâi tröôøng vaän chuyeån sôïi vaø ñoâi khi taïo ra caùc moâi tröôøng thích hôïp cho caùc phaûn öùng hoaù hoïc dieãn ra. Trong haàu heát caùc quy trình coâng ngheä nghieàn boät, caùc hoaù chaát ñöôïc söû duïng ñeå taïo ra caùc sôïi töï do, ñeå taåy traéng caùc sôïi tôùi ñoä saùng mong muoán hoaëc ñeå phuïc vuï cho caùc muïc ñích cuï theå khaùc (kieåm soaùt möùc ñoä laéng ñoïng, taêng ñoä nhôùt, …). Trong taát caû caùc daïng quy trình coâng ngheä nghieàn boät, ñieän naêng ñöôïc duøng ñeå chaïy maùy bôm, thieát bò loïc, caùc baêng chuyeàn vaø caùc thieát bò khaùc, trong khi nhieät ñöôïc söû duïng ñeå taïo ra caùc möùc nhieät ñoä caàn thieát cho caùc phaûn öùng hoaù hoïc dieãn ra. Ñaàu ra chính cuûa quaù trình nghieàn boät laø boät giaáy nhöng cuõng keøm theo caùc pheá lieäu vaø naêng löôïng dö thöøa thaûi vaøo khoâng khí vaø nöôùc. Baûn thaân nöôùc cuõng bò phaùt taùn nhieàu vaøo khoâng khí, boác hôi töø caùc daïng loûng cuûa quy trình coâng ngheä, töø caùc thieát bò vaø noài hôi. Moät löôïng nhoû caùc hôïp chaát voâ cô daïng khí nhö Sulphur dioxide, Hydro Sulfide vaø buïi (Natri Sulphate, Natri carbonate) thoaùt ra töø caùc hoaù chaát trong quy trình coâng ngheä, töø caùc quaù trình nghieàn boät hoaù hoïc cuøng vôùi caùc chaát höõu cô bay hôi ôû möùc thaáp, töø nguyeân lieäu sôïi (nhö caùc chaát chieát xuaát), caùc saûn phaåm phaûn öùng (caùc sulfide höõu cô) cuûa caùc hoaù chaát vaø thaønh phaàn goã. Haàu heát nöôùc cuûa caùc daây chuyeàn coâng ngheä cuõng ñöôïc xaû ra thaønh doøng thaûi mang theo caùc hoaù chaát dö thöøa töø daây chuyeàn coâng ngheä vaø caùc sôïi hoaø tan. Trong quaù trình nghieàn boät giaáy baèng phöông phaùp hoaù hoïc, ôû nhaø maùy naøo coù heä thoáng thu hoài hieäu quaû thì coù theå thu hoài 100% hoaù chaát ñaõ duøng ñeå nghieàn boät. Löôïng coøn laïi vaø moät soá hoaù chaát töø khaâu taåy ñöôïc thaûi ra ngoaøi. Ñoái vôùi caùc quy trình coâng ngheä laøm boät giaáy cô hoïc vaø quy trình coâng ngheä sôïi taùi cheá thì moïi hoaù chaát ñaõ duøng ñeàu bò thaûi ra. Nhöõng pheá lieäu töø nguyeân lieäu sôïi, coù theå laø caùc chaát raén (caùc ñoaïn sôïi, maûnh voû caây) hoaëc ôû daïng dung dòch nhö trong tröôøng hôïp hoaø tan vôùi carbon hydrat vaø ion kim loaïi voâ cô. Nhieät dö thöøa ko ñöôïc taän duïng. Nhöõng ñaëc ñieåm cô baûn naøy cuûa quy trình coâng ngheä nghieàn boät cuõng coù cô sôû aùp duïng trong xeo giaáy maëc duø caùc möùc söû duïng nöôùc, hoaù chaát vaø naêng löôïng trong xeo giaáy ít hôn raát nhieàu so vôùi nghieàn boät. Do vaäy, taûi löôïng doøng thaûi cuûa quaù trình xeo giaáy thaáp hôn taûi löôïng doøng thaûi töø nghieàn boät. Trong caû quy trình nghieàn boät laãn xeo giaáy, caùc hoaù chaát dö thöøa töø quy trình coâng ngheä vaø saûn phaåm phaûn öùng töø caùc thaønh phaàn nguyeân lieäu sôïi vôùi caùc hoaù chaát trong quy trình coâng ngheä ñeàu ñöôïc thaûi ra khoâng khí hoaëc xaû vaøo nöôùc nhö laø caùc doøng chaát thaûi raén. Caùc sôïi vaø ñoaïn sôïi trong doøng thaûi nöôùc coù taùc ñoäng ñeán ñoä trong vaø caâu truùc ñaùy cuûa caùc thuyû vöïc do laøm thay ñoåi maøu saéc, giaûm ñoä xuyeân saâu cuûa aùnh saùng daãn ñeán laøm giaûm khaû naêng hoaït ñoäng cuûa ñôøi soáng thuyû sinh. Caùc thaønh phaàn hoaø tan khaùc gaây ra caùc thuoäc tính ñoäc haïi ñoái vôùi heä ñoäng vaät döôùi nöôùc. Caùc heä thoáng nghieàn boät vaø taåy giaáy Sôïi laáy töø goã, caùc thöïc vaät ngoaøi goã (tre nöùa, baõ mía, rôm raï), vaûi, hoaëc giaáy duøng roài (caùc sôïi taùi sinh) hình thaønh cô sôû cho taát caû caùc loaïi giaáy vaø giaáy bìa. Trong taát caû caùc nguyeân lieäu sôïi naøy, caùc sôïi ñöôïc gaén keát vôùi ñoä chaéc chaén nhieàu/ít khaùc nhau. Ñeå saûn xuaát giaáy, tröôùc heát caàn phaûi phaân loaïi caùc sôïi rieâng theo töøng loaïi. Sau ñoù xöû lyù sôïi ñeå coù ñöôïc caùc thuoäc tính mong muoán (nhö ñoä saùng) vaø phaûi ñöôïc laøm saïch ñeå loaïi boû caùc taïp chaát vaø caùc chaát dö thöøa. Sô ñoà1. Sô ñoà doøng ñôn giaûn veà caùc böôùc chuû yeáu trong quy trình nghieàn vaø taåy giaáy hoaù hoïc. Trong quaù trình phaân loaïi sôïi, lignin (thaønh phaàn gaén keát caùc sôïi vôùi nhau trong goã hoaëc thaûo moäc) ñöôïc hoaø tan baèng hoaù hoïc hay ñöôïc phaân huyû baèng cô hoïc. Möùc ñoä hoaø tan tuyø thuoäc vaøo nguyeân lieäu vaø cöôøng ñoä xöû lyù. Sau khi phaân loaïi sôïi, boät giaáy ñöôïc röûa saïch ñeå loaïi boû chaát hoaø tan tröôùc khi caùc taïp chaát raén ñöôïc loaïi boû trong quaù trình saøng loïc. Trong nghieàn boät hoaù hoïc, dung dòch nöôùc coù chaát hoaø tan caàn phaûi tieáp tuïc ñöôïc coâ sau khi röûa saïch vaø sau ñoù ñem ñoát trong loø ñoát hoaëc noài hôi ñeå thu hoài nhieät naêng vaø caùc hoaù chaát boät giaáy. Sau khi vaän haønh nghieàn boät, boät giaáy thöôøng coù maøu toái laø do maøu nguyeân lieäu hoaëc do boät giaáy ñoåi maøu trong quaù trình nghieàn boät. Ñoái vôùi nhieàu öùng duïng trong saûn xuaát, caàn thieát phaûi khöû maøu baèng caùch taåy traéng. Tuyø theo loaïi boät giaáy, coù theå taåy traéng baèng caùch phaân huyû hoaëc hoaø tan chaát coù maøu (chuû yeáu laø caùc lignin toàn löu) hoaëc baèng caùch bieán caûi chaát lieäu. Caùch taåy thöù nhaát coù theå duøng Chlorine, Hypochlorine, Chlorine Dioxide vaø oxygen. Caùch taåy thöù hai chuû yeáu duøng cho boät giaáy cô hoïc hoaëc boät taùi cheá vaø coù theå duøng peroxides hoaëc giaûm bôùt caùc taùc nhaân taåy nhö dithionites. Baûng 3. Caùc hoaù chaát ñöôïc söû duïng ñeå taåy boät giaáy Caùc oxy hoaù Daïng Chöùc naêng Öu ñieåm Nhöôïc ñieåm Chlorine vaø chieát xuaát (C+E) Oxy hoaù vaø clo hoaù lignin Khöû lignin vaø caùc haït coù hieäu quaû kinh teá Neáu söû duïng khoâng hôïp lyù coù theå laøm maát ñoä dai cuûa boät. Taïo ra clo höõu cô Hypochlorite (H) Dung dòch NaOCl Oxy hoaù, laøm saùng maøu vaø hoaø tan lignin Deã laøm vaø deã söû duïng Neáu söû duïng khoâng hôïp lyù coù theå laøm maát ñoä dai cuûa boät. Taïo ra clorofom. Chlorine Dioxide (D) Hoaø tan trong nöôùc Oxy hoaù, laøm saùng maøu vaø hoaø tan lignin Moät löôïng nhoû coù Cl2 baûo veä boät giaáy khoâng bò phaân huyû Ñaït ñoä traéng cao Khoâng phaân huyû boät Khöû caùc buïi haït coù hieäu quaû Phaûi tieán haønh ôû hieän tröôøng Toán keùm Taïo ra moät soá clo höõu cô Oxygen (O) Khí söû duïng vôùi dung dòch NaOH Oxy hoaù vaø hoaø tan lignin Chi phí hoaù chaát thaáp. Taïo ra doøng thaûi khoâng coù clo ñeå thu hoài Söû duïng vôùi löôïng lôùn phaûi coù thieát bò chuyeân duïng. Coù theå laøm maát ñoä dai cuûa boät Hydrogen pepoxide (P) Dung dòch 2-5% Oxy hoaù vaø laøm saùng maøu lignin trong boät giaáy hoaù hoïc, naêng suaát cao Deã söû duïng Chi phí voán thaáp Taåy buïi haït toán keùm vaø khoâng hieäu quaû. (Nguoàn : Nghieân cöùu kinh teá & kyõ thuaät veà giaûm thieåu phaùt taùn coâng nghieäp trong ngaønh coâng nghieäp boät giaáy, EC contract, Haskoning, Holland 1993) Caùc doøng thaûi cuûa caùc coâng ñoaïn nghieàn boät vaø taåy traéng coù thaønh phaàn raát phöùc taïp (caùc hôïp chaát höõu cô, voâ cô hoaø tan cuõng nhö caùc chaát raén voâ cô vaø höõu cô). Caùc hôïp chaát höõu cô hoaø tan chuû yeáu laø caùc chaát goã phaân huyû cuøng vôùi caùc saûn phaåm phaûn öùng lieân quan vaø caùc hoaù chaát trong nghieàn boät giaáy hoaëc taåy traéng. Caùc chaát raén trong doøng thaûi chuû yeáu goàm coù sôïi, caùc maûnh voû caây vaø chaát voâ cô. Caùc doøng thaûi coøn chöùa nhieàu caùc chaát dinh döôõng döôùi daïng caùc muoái voâ cô goác nitrogen vaø phosphorite töø caùc nguyeân lieäu sôïi vaø caùc hoaù chaát trong quy trình coâng ngheä. Ngoaøi ra coøn coù caùc noàng ñoä ion kim loaïi thaáp (goác töø nguyeân lieäu sôïi, caùc hoaù chaát söû duïng vaø thieát bò) vaø caùc chaát toàn löu cuûa caùc chaát höõu cô ñöôïc söû duïng trong quy trình coâng ngheä (nhö caùc taùc nhaân choáng boït, Slimicides vaø caùc taùc nhaân kieåm soaùt haéc ín) Soá löôïng chaát thaûi raén lôùn nhaát do moät nhaø maùy boät giaáy taïo ra coù theå thöôøng laø voû caây vaø/hoaëc caùc pheá lieäu töø nguyeân lieäu. Sôïi, buøn hoaù chaát vaø sinh hoïc ôû khaâu xöû lyù doøng thaûi cuoái ñöôøng oáng cuõng goùp phaàn ñaùng keå vaøo taûi löôïng chaát thaûi raén cuõng nhö buøn chöùa sôïi vaø möïc cuûa caùc khaâu hoaït ñoäng sôïi taùi cheá. Haàu heát caùc chaát thaûi raén trong khaâu nghieàn boät giaáy thöôøng ñöôïc choân laáp ngay beân trong ñòa ñieåm nhaø maùy. Löôïng chaát thaûi nguy hieåm do ngaønh coâng nghieäp boät giaáy taïo ra thöôøng raát thaáp. Nghieàn boät giaáy hoaù hoïc vaø baùn hoaù hoïc : Trong nghieàn boät hoaù hoïc vaø baùn hoaù hoïc, nguyeân lieäu sôïi ñöôïc xöû lyù hoaù chaát ôû nhieät ñoä vaø aùp löïc cao (naáu) nhaèm hoaø tan hoaëc laøm meàm thaønh phaàn chính cuûa chaát lignin (chaát lieân keát caùc sôïi trong nguyeân lieäu vôùi nhau) vaø ñoàng thôøi gaây ra söï phaù huyû caøng ít caøng toât ñoái vôùi thaønh phaàn xenluloze (cho ñoä dai) cuûa sôïi. Vieäc xöû lyù naøy coù theå tieán haønh lieân tuïc hay theo töøng meû. Coù hai quy trình coâng ngheä nghieàn boät giaáy hoaù hoïc chính, caùc quy trình kieåm hoaù (quy trình sulphate hoaëc quy trình giaáy kraft vaø quy trình xuùt) vaø quy trình sulphite. Baûng 4. Sô löôïc moät vaøi ñaëc tính quan troïng cuûa quy trình nghieàn boät giaáy Sulphate – Xuùt – Sulphite Quy trình nghieàn boät giaáy Sulphate Quy trình nghieàn boät giaáy xuùt Quy trình nghieàn boät giaáy Sulphite Laø quaù trình toaøn dieän nhaát. Taïo ra loaïi boät giaáy dai nhaát. Ñoøi hoûi nhieàu naêng löôïng tinh cheá hoaëc naêng löôïng ñaäp naùt ñeå laøm taêng caùc thuoäc tính cuûa giaáy. Boät giaáy sulphate coù ñoä saùng khoâng taåy thaáp nhaát. Caàn nhieàu hoaù nhaát ñeå taåy maøu Hình thaønh caùc hôïp chaát sulphur höõu cô deã bay hôi coù ngöôõng muøi hoâi raát thaáp à ñoâi khi taïo ra muøi hoâi noàng naëc Thích hôïp vôùi caùc nguyeân lieäu chöùa lignin thaáp nhö caùc loaïi caây moät naêm, tre nöùa vaø goã cöùng. Taïo ra sôïi yeáu hôn so vôùi quy trình sulphate Ñoøi hoûi nhieàu naêng löôïng tinh cheá hoaëc naêng löôïng ñaäp naùt ñeå laøm taêng caùc thuoäc tính cuûa giaáy. Boät giaáy xuùt coù ñoä saùng khoâng taåy trung bình. Caàn nhieàu hoaù nhaát ñeå taåy maøu Raát nhaïy vôùi caùc nguyeân lieäu sôïi coù haøm löôïng moät soá loaïi chaát chieát xuaát cao. Taïo ra sôïi yeáu hôn so vôùi quy trình sulphate Ñoøi hoûi ít naêng löôïng tinh cheá hoaëc naêng löôïng ñaäp naùt ñeå laøm taêng caùc thuoäc tính cuûa giaáy. Boät giaáy sulphite coù ñoä saùng khoâng taåy cao nhaát. Caàn ít hoaù chaát ñeå taåy maøu Chuû yeáu hình thaønh khí Sulphur Dioxide. Nghieàn boät giaáy sulphat vaø xuùt : Dòch naáu ñaõ duøng töø noài naáu trong heä thoáng naøy chöùa moät löôïng raát lôùn chaát höõu cô hoaø tan cuûa taát caû caùc dòch trong quy trình coâng ngheä. Thaønh phaàn chi tieát vaø taùc ñoäng moâi tröôøng cuûa dòch naøy tuyø thuoäc vaøo nguyeân lieäu sôïi, hieäu suaát nghieàn boät vaø caùc ñieàu kieän quy trình coâng ngheä. Moät phaàn chaát hoaø tan coù theå bay hôi ñöôïc giaûi phoùng töø dòch vaø trôû thaønh chaát ngöng tuï khi aùp suaát noài naáu giaûm thaáp. Nghieàn boät giaáy sulphite Trong quy trình nghieàn boät giaáy sulphite nguyeân thuyû (söû duïng voâi laøm chaát bazô) chæ coù theå thu hoài ñöôïc nhieät vaø sulphur dioxide. Coù theå taän duïng dòch ñaõ söû duïng ñeå taïo ra caùc hoaù chaát vaø caùc saûn phaåm nhö ethanol, vanillin, men,… Söû duïng moät chaát goïi laø “bazô hoaø tan” nhö magne, natri, … coù theå thu hoài hieäu quaû khí sulphur dioxide vaø do ñoù laøm giaûm bôùt vieäc phaùt taùn khí naøy trong quy trinh coâng ngheä. Taåy boät giaáy hoaù hoïc : Muïc ñích taåy boät giaáy hoaù hoïc laø khöû vaø/hoaëc laøm saùng maøu lignin, maøu toàn dö trong boät giaáy sau naáu vaø ñeå taåy maø khoâng gaây toån hao quaù möùc ñoä dai hay hieäu suaát cuûa boät giaáy. Ñeå khöû lignin, ngöôøi ta duøng Chlorine, hypochlorite, chlorine dioxide, oxy hoaëc ozone. Söû duïng oxy vaø ñaëc bieät laø peroxide döôùi caùc ñieàu kieän vöøa phaûi seõ laøm traéng boät giaáy maø khoâng hoaø tan nhieàu lignin. Caùc doøng thaûi töø quy trình taåy coù chöùa caùc chaát Clo hoaù hoaø tan neáu söû duïng chlorine, hypochlorite, hoaëc chlorine dioxide laøm taùc nhaân taåy (quy trình taåy truyeàn thoáng). Caùc doøng thaûi töø coâng ñoaïn taåy cuõng laøm taêng löôïng BOD, COD, ñoäc tính vaø maøu vaøo toång doøng thaûi. Quy trình taåy truyeàn thoâng ñöôïc thöïc hieän qua moät soá böôùc trong ñoù coù söû duïng caùc hôïp chaát Clo ñeå phaân huyû löôïng lignin coøn laïi. Caùc giai ñoaïn chieát xuaát kieàm trung gian ñöôïc söû duïng song song ñeå hoaø tan lignin. Taûi löôïng moâi tröôøng caùc doøng thaûi cuûa coâng ñoaïn taåy seõ taêng neáu haøm löôïng lignin cuûa boät giaáy khoâng taåy taêng, löôïng chaát hoaø tan töø boät giaáy sau naáu ñöa vaøo phaân xöông taåy cuõng taêng do löôïng hoaù chaát taåy vaø nhieät ñoä taåy. I.3. Caùc heä thoáng cuûa nhaø maùy giaáy : Haàu heát caùc nhaø maùy giaáy ñeàu söû duïng moät heä thoáng cô baûn gioáng nhau döïa theo nguyeân taéc cô baûn laø taïo ra nhöõng taám giaáy töø nhöõng sôïi lô löûng trong nöôùc vaø khöû nöôùc theo caùc phöông phaùp cô hoïc vaø bay hôi. Caùc nguoàn cung caáp sôïi goàm coù boät giaáy hoaù hoïc, boät giaáy baùn hoaù hoïc, boät giaáy cô hoïc, sôïi taùi cheá, boät vuïn va boät nghieàn laïi. Caùc chaát phuï gia ñöôïc söû duïng nhö nhöïa thoâng (keo Newsize), maøu, … vaø raát nhieàu chaát khaùc. Khoái löôïng doøng thaûi cuûa nhaø maùy giaáy vaø haøm löôïng chaát raén lô löûng cuûa doøng thaûi naøy chuû yeáu lieân quan ñeán söï vaän haønh cuûa maùy xeo giaáy. Baûng 5 döôùi ñaây trình baøy : Caùc löu löôïng thöïc vaø ñieån hình cuûa löôïng nöôùc troäi töø quy trình xeo giaáy tính baèng m3/taán (khoâng keå nöôùc töø caùc nguoàn khaùc). Caùc soá lieäu veà chaát raén lô löûng SS, BOD, COD tính baèng kg/taán ñöôïc xaùc ñònh tröôùc baát kyø khaâu xöû lyù naøo (do ñoù caùc soá ño naøy seõ ñaïi dieän möùc doøng thaûi thöïc söï cuûa 1 nhaø maùy giaáy). Caùc möùc thaûi naøy coøn bao goàm caû caùc löôïng nöôùc thaûi khoâng lieân quan tröïc tieáp tôùi saûn xuaát giaáy nhö doøng traøn, rôi vaõi, roø ræ, xuùc röûa caùc khoang vaø caùc ñaàu cuoái cuûa daây chuyeàn öôùt, laøm saïch vaø röûa caùc maùy eùp kích côõ vaø caùc ñaàu boä eùp laùng. Trong baûng coù hai nhoùm maùy xeo ñöôïc so saùnh laø nhoùm coù tình traïng moâi tröôøng keùm vaø nhoùm coù tình traïng moâi tröôøng trung binh/ toát. Baûng 5. Toång phaùt taùn töø quaù trình xeo giaáy Thoâng soá thaûi Tình traïng moâi tröôøng thaáp Tình traïng moâi tröôøng trung bình/toát Doøng troäi (m3/taán) 50 – 200 5 – 50 SS (kg/taán) 30 – 70 10 – 30 BOD (kg/taán)* 4 – 10 2 – 10 COD (kg/taán)* 8 – 25 4 – 20 P (g/taán) 3 – 300 3 – 300 N (g/taán) 10 – 500 10 – 500 * : Löôïng BOD vaø COD phuï thuoäc raát nhieàu vaøo caùc tính chaát cuûa nguyeân lieäu sôïi vaø khoâng lieân quan tröïc tieáp tôùi tình traïng moâi tröôøng cuûa caùc loaïi maùy laøm giaáy. (Nguoàn : AF-IPK AB file data) Caùc khaâu cuûa quaù trình xeo giaáy : Khaâu cuoái öôùt : Ñeå hình thaønh moät taám giaáy ñoàng nhaát, vieäc caáp nguyeân lieäu ñöôïc thöïc hieän cho khaâu cuoái öôùt phaûi raát loaõng, thöôøng ñoä ñaäm ñaëc dao ñoäng trong khoaûng 0.2 – 1%. Nhieäm vuï chính cuûa boä phaän ñònh hình giaáy laø khöû nöôùc trong caùc taám giaáy vaø ñöôïc kieåm soaùt chaët cheõ ñeå ñònh hình vaø giöõ cho nguyeân lieäu caáp cho caùc taám giaáy caøng nhieàu caøng toát. Nöôùc thaùo töø boä phaän xeo coù chöùa caùc chaát mòn vaø BOD/COD. Sau ñoù bò pha loaõng do nöôùc phun treân caùc taám giaáy trong caùc maùy phun cuûa boä phaân xeo, maùy phun treân truïc cuoán vaø ôû truïc daãn khaùc. Khaâu eùp : Nöôùc thaûi ra cuûa caùc maùy eùp töø ba nguoàn chính : Caùc truïc eùp muùt, huùt nöôùc töø taám giaáy qua maùy eùp, chuyeån vaøo caùc maùy bôm chaân khoâng vaø caùc loã van. Caùc maùy eùp khía raõnh vaø maùy eùp coù khía raõnh daøi huùt nöôùc töø caùc taám giaáy, thaám vaøo caùc taám næ. Nöôùc trong caùc taám næ ñöôïc khöû baèng caùc buoàng chaân khoâng vaø taûi qua caùc bôm chaân khoâng chaïy vaøo caùc loã van. Caùc maùy phun laøm saïch næ thaám nöôùc cuûa maùy eùp, cuõng duøng caùc hoäp chaân khoâng ñeå khöû nöôùc Taám giaáy ñöôïc ñöa vaøo boä phaän eùp vôùi khoaûng 20% chaát raén vaø ra khoûi ñoù vôùi 50% chaát raén. Toång löôïng nöôùc thaûi ra töø boä phaän eùp coù theå leân ñeán 3 m3/taán giaáy taïo thaønh bao goàm nöôùc khöû töø taám giaáy xaáp xæ 1,9m3/taán giaáy ñöôïc saûn xuaát, nöôùc phun laøm saïch næ thaám vaø nöôùc bòt kín bôm chaân khoâng. Nöôùc töø boä phaän eùp thöôøng bò nhieãm baån caùc loâng næ thaám raát khoù loaïi boû. Khaâu saáy khoâ : Taám giaáy vôùi 50% hôi nöôùc ñöôïc saáy ñeán coøn khoaûng 7 – 8% löôïng hôi nöôùc baèng caùch cho caùc taám giaáy chaïy qua caùc troáng saáy baèng nhieät hôi nöôùc. Caùc löôùi saáy hoaëc saøn saáy giöõ taám giaáy tieáp xuùc khít vôùi caùc troáng ñeå taêng cöôøng truyeàn nhieät. Hôi nöôùc töø taám giaáy ñöôïc thoåi vaøo khoâng khí baèng caùc quaït lôùn. Khaâu laùng : Laùng giaáy ñöôïc aùp duïng cho nhieàu loaïi giaáy, bao goàm caùc chaát nhuoäm maøu khoaùng vaät thöôøng laø seùt, canxi cacbonat ñöôïc troän laøm lôùp hoà (muõ latex). Laùng giaáy thöôøng aùp duïng moät löôùi dao naïo theo khía hoaëc dao khía hoaëc keát hôïp caû 2 loaïi. Maùy laùng coù theå gaén trong maùy xeo hoaëc taùch rôøi. Laùng öôùt ñöôïc saáy khoâ baèng troáng saáy thöôøng coù moät maùy tieàn saáy baèng tia hoàng ngoaïi. I.4. Caùc haäu quaû moâi tröôøng cuûa saûn xuaát giaáy vaø boät giaáy Coâng nghieäp giaáy vaø boät giaáy laø ngaønh coâng nghieäp phöùc hôïp, taêng cöôøng tieâu thuï naêng löôïng vaø nöôùc cao. Caùc vaán ñeà moâi tröôøng chính cuûa ngaønh coâng nghieäp naøy laø caùc doøng thaûi nhieãm baån vaø caùc khí coù muøi hoâi. Trong khuoân khoå cuûa ñoà aùn toát nghieäp naøy chæ xin taäp noùi ñeán haäu quaû moâi tröôøng do nöôùc thaûi saûn xuaát giaáy. Caùc nhaø maùy giaáy vaø boät giaáy ñaëc bieät laø caùc nhaø maùy cuõ coù theå taïo ra moät löôïng nöôùc thaûi lôùn. Caùc chaát trong nöôùc thaûi nhaø maùy giaáy coù theå aûnh höôûng xaáu ñeán chaát löôïng nöôùc cuûa caùc thuyû vöïc tieáp nhaän neáu khoâng ñöôïc xöû lyù thoaû ñaùng nhö caùc chaát raén lô löûng coù theå taïo ra lôùp phuû ñaùy soâng vaø gieát haïi caùc heä ñoäng thöïc vaät töï nhieân. Nhu caàu oxy cuûa doøng thaûi (BOD, COD) cuõng coù theå laøm caïn kieät möùc oâxy hoaø tan trong nöôùc soâng, laøm cho ñôøi soáng caùc loaøi thuyû sinh bò toån thöông. Baûng 6. Caùc nguoàn nöôùc thaûi töø caùc coâng ñoaïn vaø thieát bò khaùc nhau cuûa moät nhaø maùy toång hôïp Coâng ñoaïn/thieát bò Nguoàn ñieån hình Chuaån bò nguyeân lieäu thoâ Baõ voû öôùt Boùc voû öôùt Nöôùc vaän chuyeån goã Laøm saïch rôm vaø coû öôùt Nöôùc röûa vuïn nguyeân lieäu Nghieàn boät Ngöng tuï doøng thaûi Ngöng tuï töø caùc bình nhöïa thoâng Roø ræ vaø rôi vaõi caùc dòch ñen Nöôùc laøm laïnh ñeäm töø caùc maùy tinh cheá Tuyeån boät khoâng taåy Caùc vaät thaûi chöùa noàng ñoä sôïi, saïn hay caùt cao Nöôùc loïc töø quaù trình laøm ñaëc boät Taåy Nöôùc taåy chöùa chloro lignin Chuaån bò nguyeân lieäu ñaàu vaøo vaø maùy xeo Roø ræ vaø rôi vaõi hoaù chaát vaø chaát phuï gia Saøn vaø nöôùc röûa saøn Rôi vaõi boät giaáy Caùc chaát thaûi chöùa sôïi, saïn hoaëc caùt Nöôùc thaûi chöùa sôïi Doøng traøn nöôùc traéng Caùc khaâu hoã trôï Xaû noài hôi Caùc möùc thaûi taùi taïo töø maùy laøm meàm sôïi Thu hoài hoaù chaát Nöôùc ngöng tuï Dòch loaõng töø caùc caën maùy tuyeån Dòch loaõng töø maùy tuyeån buøn Nöôùc laøm maùt ñeäm vaø hôi nöôùc ngöng tuï Nöôùc ngöng tuï coù chaát baån Trong caùc nhaø maùy boät giaáy taåy coù caùc heä thoáng thu hoài hoaù chaát, doøng thaûi cuûa phaân xöôûng taåy laøm taêng ñaùng keå taûi löôïng oâ nhieãm. Cuøng vôùi löôïng nöôùc troäi thaûi ra töø hoaït ñoäng boùc voû, caùc hoaït ñoäng taåy laø nhöõng nguoàn coù möùc ñoäc haïi ñaùng chuù yù nhaát trong nhaø maùy giaáy. Bieåu ñoà 3. Moái quan heä giöõa saûn löôïng vaø haøm löôïng BOD5 trong dòch ñen toång hôïp. Saûn xuaát giaáy cô baûn laø quaù trình vaät lyù (thuyû – cô) nhöng caùc chaát phuï gia trong quy trình laøm giaáy nhö laø caùc hôïp chaát ñònh côõ hay laéng phuû laøm taêng quaù trình taïo ra BOD. So vôùi quaù trình nghieàn boät, möùc xaû thaûi cuï theå vaøo doøng thaûi cuûa quaù trình xeo giaáy thöôøng cao hôn veà chaát raén lô löûng (SS) vaø thaáp hôn veà löôïng chaát höõu cô hoaø tan (BOD). Caùc chaát gaây oâ nhieãm daïng lô löûng haàu heát laø sôïi, hay thaønh phaàn sôïi (daïng mòn) , thaønh phaàn chaát ñoän vaø phuï gia, chaát baån vaø caùt. Caùc chaát gaây oâ nhieãm hoaø tan chöùa caùc chaát goã keo, thuoác nhuoäm, chaát ñònh côõ (hoà) vaø caùc chaát phuï gia khaùc Baûng 7. Caùc thoâng soá nöôùc thaûi tröôùc khi ñöôïc xöû lyù beân ngoaøi cuûa caùc nhaø maùy giaáy (toång löôïng nöôùc thaûi vaø taûi löôïng oâ nhieãm cuï theå) Thoâng soá Caùc nhaø maùy lôùn hieän ñaïi Caùc nhaø maùy boät giaáy DUØNG NGUYEÂN LIEÄU RÖØNG Caùc nhaø maùy quy moâ trung bình Caùc nhaø maùy nhoû vaø cuõ Löu löôïng – m3/Adt 40 – 70 80 –100 150 – 300 BOD5 – kg/ADt 10 – 20 30 – 60 90 – 330 COD – kg/ADt 30 – 50 80 – 200 - SS – kg/ADt 10 15 – 30 30 – 50 AOX1 – kg/ADt 0.5 – 1.5 2 – 4 4 – 6 Thoâng soá Thu hoài 85% Caùc nhaø maùy boät giaáy DUØNG PHEÁ LIEÄU NOÂNG NGHIEÄP Thu hoài 60% Khoâng thu hoài Löu löôïng – m3/Adt 40 – 70 80 – 100 150 – 300 BOD5 – kg/ADt 10 – 20 30 – 60 90 – 330 COD – kg/ADt 30 – 50 80 – 20 - SS – kg/ADt 100 – 3503 2502 – 5003 2502 – 5003 (1 : chuû yeáu laø goã cöùng ; 2 : khoâng thu hoài voâi ; 3 : khoâng thu hoài voâi vaø taùch baõ mía öôùt)  CHÖÔNG 2 TOÅNG QUAN VEÀ COÂNG TY COÅ PHAÀN GIAÁY VÓNH HUEÂ. II.1. Sô löôïc quaù trình hình thaønh vaø phaùt trieån : Ñòa chæ: 66/5 Quoác loä 1, Phöôøng Linh Xuaân, Quaän Thuû Ñöùc, TP.Hoà Chí Minh. Nhaø maùy Giaáy Vónh Hueâ ra ñôøi töø naêm 1965. Voán ñieàu leä : 8.000.000.000 (taùm tæ ñoàng chaün) Dieän tích khuoân vieân Coâng ty: 40.000m2. Vò trí: caùch trung taâm Tp.HCM 25km veà höôùng Ñoâng Baéc, naèm treân truïc loä giao thoâng chính (quoác loä 1A) töø Tp.Hoà Chí Minh ñi caùc tænh mieàn Ñoâng Nam Boä. Coâng suaát xeo giaáy tröôùc 1975 (vôùi.2 maùy xeo) laø 2000 taán/naêm. Töø naêm 1975 – 1988 nhaø maùy khoâng hoaït ñoäng heát coâng suaát, saûn löôïng haøng naêm chæ ñaït 50 – 70% coâng suaát thieát keá (1000 – 1400 taán/naêm). Cô sôû haï taàng khoâng coù ñieàu kieän phaùt trieån, saûn phaåm ñôn ñieäu vôùi.maët giaáy laøm thuøng, giaáy bao goùi vaø giaáy in caùc loaïi.cung caáp cho thò tröôøng trong nöôùc theo chæ tieâu keá hoaïch nhaø nöôùc giao. Cuøng vôùi chính saùch ñoåi.môùi.veà kinh teá, xoaù bao caáp, coâng ty Vónh Hueâ coù thôøi.cô töøng böôùc phaùt trieån quy moâ cô sôû haï taàng, quy moâ thieát bò saûn xuaát cuûa nhaø maùy, ña daïng haøng hoaù saûn phaåm cho phuø hôïp kinh teá thò tröôøng cuûa chính phuû. Naêm 1978 ñöôïc quoác höõu hoùa vaø ñoåi thaønh XN Quoác doanh giaáy Vónh Hueâ tröïc thuoäc Sôû Vaên hoùa Thoâng tin TP vaø ñeán naêm 1984 tröïc thuoäc Sôû Coâng Nghieäp TP. Hoà Chí Minh. Thaùng 04/2002, chuyeån thaønh Coâng ty Coå phaàn Giaáy Vónh Hueâ hoaït ñoäng theo luaät doanh nghieäp. Quaù trình phaùt trieãn cuûa coâng ty Vónh Hueâ : 1990 : caûi.tieán 2 maùy xeo laép ñaët tröôùc 1975 à thay ñoåi.töø moät ñôn vò saûn xuaát maët haøng bao bì chaát löôïng khoâng cao thaønh moät ñôn vò saûn xuaát giaáy coù doanh thu xuaát khaåu. 1991 – 1992 : töø lôïi.nhuaän tích luyõ cuûa maët haøng xuaát khaåu, coâng ty mua laïi.moät maùy xeo cuûa nhaø maùy giaáy tröïc thuoäc trung öông ñeå ñöa vaøo saûn xuaát giaáy laøm thuøng vaø giaáy veä sinh vôùi.saûn löôïng 1000 taán/naêm. 1993 – 1995 : coâng ty môû roäng saûn xuaát ñaàu tö 2 tunel saûn xuaát chuûng loaïi.giaáy xoáp xuaát khaåu coù ñònh löôïng cao à laøm ña daïng hoaù maët haøng vôùi.saûn löôïng 2000 taán/naêm. 1998 – 2001 : troïng taâm cuûa coâng ty laø phaùt trieån maët haøng noäi. ñòa coù thò tröôøng trieån voïng : Daây chuyeàn saûn xuaát giaáy veä sinh thaønh phaåm: 4 maùy Daây chuyeàn saûn xuaát noøng giaáy CN : 4 maùy Thieát bò saûn xuaát giaáy khaên thaønh phaåm : 2 maùy Saûn löôïng thöïc hieän cuûa coâng ty naêm 2004 : giaáy veä sinh caùc loaïi. 10.908, 403 taán – trong ñoù : Giaáy veä sinh : 9._.04, 493 taán. Giaáy khaên : 144, 701 taán Ngaønh ngheà kinh doanh hieän nay : Saûn xuaát vaø baùn caùc saûn phaåm giaáy, boät giaáy,  ñuõa tre, giaáy veä sinh caùc loaïi, giaáy taõ loùt, giaáy khaên, nguyeân lieäu saûn xuaát caùc loaïi, giaáy coâng nghieäp bao bì duplex, giaáy vuïn nhaäp ( vôùi ñieàu kieän khoâng gaây oâ nhieãm moâi tröôøng ), hoùa chaát ( tröø hoùa chaát coù tính ñoäc haïi maïnh ). Saûn xuaát vaø in caùc loaïi giaáy vaøng maõ - giaáy cöùng - giaáy bao bì coâng nghieäp, ñuõa tre, boät giaáy xuaát khaåu ( khoâng hoaït ñoäng taïi truï sôû ). Dòch vuï höôùng daãn kyõ thuaät coâng ngheä xöû lyù giaáy vuïn nhaäp baèng hoùa chaát ñeå saûn xuaát boät giaáy taùi sinh vaø caùc loaïi giaáy duøng cho ngaønh saûn xuaát giaáy coâng nghieäp. II.2. Sô ñoà toå chöùc cuûa coâng ty Sơ đồ 2. Sô ñoà toå chöùc coâng ty Bảng 8. Baûng ma trận trách nhiệm và quyền hạn : Phoøng banQuaù trình TCHC KTSX KH - TT VT -VN KT XT1 XT2 Tuyeån duïng X Caûi tieán lieân tuïc X X X X X X Thoâng tin noäi boä X X X X X X X Kieåm soaùt taøi lieäu X X X X X X Kieåm soaùt hoà sô X X X X X X Ñaøo taïo X X X Khaéc phuïc phoøng ngöøa X X X X X X Phaân tích döõ lieäu X X X X X X Ñaùnh giaù noäi boä X X X X X X Ño löôøng khaùch haøng X X Ño löôøng nhaø cung caápsaûn phaåm X Ño löôøng quaù trình X X X X X X Cung caáp vaät tö, nguyeân lieäu, nhieân lieäu, hoaù chaát X Giao haøng X X Thanh toaùn X Tieáp thò X Laäp keá hoaïch saûn xuaát X Saûn xuaát X X Baûo trì X X X Kieåm tra X X X II.3. Caùc vaán ñeà veà phoøng chaùy chöõa chaùy (PCCC) : II.3.1. Ñaëc ñieåm chung : Vò trí : phía ñoâng baéc ñoäi PCCC quaän 9. Caùc höôùng tieáp giaùp : Phía Ñoâng giaùp : suoái.Nhung. Beân kia suoái.laø ñaát troàng troït cuûa daân xaõ Ñoâng Hoaù - Huyeän Dó An – Bình Döông Phía Taây giaùp : khu nghóa ñòa vaø ñaát troàng troït cuûa ñòa phöông vaø coù 15 – 16 hoä daân cö. Phía Nam giaùp : ruoäng Linh Xuaân Phía Baéc giaùp : Quoác loä 1 - Phöôøng Linh Xuaân - Thuû Ñöùc Dieän tích : Toång dieän tích : 41.368 m2 Dieän tích xaây döïng : 13.490 m2 II.3.2. Ñaëc ñieåm xaây döïng : Xaây döïng beân trong coâng ty : Vaên phoøng laøm vieäc, hoäi tröôøng vaø caùc phaân xöôûng laøm vieäc, kho vaät tö, kho chöùa giaáy... Taát caû caùc nhaø xöôûng ñeàu ñöôïc xaây döïng baèng töôøng gaïch, coät beâtoâng, maùi tole… Xaây döïng beân ngoaøi cô sôû : 15 – 16 hoä daân cö, 3 cô sôû tö nhaân laø cô sôû Hieäp Thaønh, Ñoàng Löïc vaø Thaønh Phong. II.3.3. Ñaëc ñieåm nguoàn nöôùc chöõa chaùy : Nguoàn nöôùc chöõa chaùy trong coâng ty: Coâng ty coù 3 hoà nöôùc cung caáp cho saûn xuaát vaø chöõa chaùy. Khu vöïc A, caïnh xöôûng H coù 1 hoà chöùa nöôùc tröõ löôïng 180 m3 Khu vöïc B coù 2 hoà : moät hoà ôû cuoái.xöôûng B tröõ löôïng 50 m3, moät hoà ôû caïnh xöôûng T1 tröõ löôïng 170 m3 Caû 3 hoà ñeàu coù maùy bôm chöõa chaùy huùt vaø laáy nöôùc thuaän tieän. Nguoàn nöôùc beân ngoaøi coâng ty : Caùch coâng ty 500m veà phía Taây coù hoà chöùa nöôùc cuûa xí nghieäp thöïc phaåm coâng nghieäp Linh Xuaân tröõ löôïng 500m3 Caùch coâng ty 300m veà phía Baéc coù hoà chöùa nöôùc cuûa coâng ty giaáy Linh Xuaân tröõ löôïng 200 m3. Xe chöõa chaùy coù theå laáy nöôùc thuaän tieän ôû 2 hoà chöùa naøy. II.3.4. Caùc bieän phaùp PCCC : Trang bò ñaày ñuû caùc phöông tieän chöõa chaùy theo yeâu caàu cuûa cô quan PCCC. Tuyeân truyeàn, giaùo duïc yù thöùc traùch nhieäm veà coâng taùc PCCC cho coâng nhaân vieân chöùc nhaø maùy. Thöôøng xuyeân kieåm tra ñoä an toaøn cuûa motor, heä thoáng ñieän, caàu dao ñieän tröôùc khi cho hoaït ñoäng, vaän haønh ñuùng kyõ thuaät caùc maùy moùc vaø thieát bò ñieän ñeå coù theå ngaên chaën vieäc phaùt sinh tia löûa ñieän. Taïo nhöõng khoaûng caùch an toaøn cho caùc khu vöïc nhaø xöôûng, kho taøng… ñoái.vôùi.nhöõng khu vöïc deã chaùy, baûo quaûn vaø saép xeáp nguyeân - nhieân lieäu cuõng nhö caùc thaønh phaåm goïn gaøng ñuùng nôi quy ñònh ñeå taïo söï thoâng thoaùng vaø traùnh hieän töôïng chaùy lan. II.4. Caùc ñieàu kieän töï nhieân vaø moâi tröôøng : II.4.1. Ñieàu kieän khí haäu Coâng ty Cổ phần Giấy Vĩnh Hueâ naèm trong vuøng chòu aûnh höôûng khí haäu chung cuûa Thaønh Phoá Hoà Chí Minh vaø cuûa khu vöïc Ñoàng Nai, Soâng Beù goàm hai muøa naéng möa roõ reät. Muøa naéng ( muøa khoâ ) keùo daøi töø thaùng 11 ñeán thaùng 4 naêm sau, muøa möa keùo daøi töø thaùng 5 ñeán thaùng 10. Nhieät ñoä khoâng khí laø moät trong nhöõng yeáu toá töï nhieân aûnh höôûng tröïc tieáp ñeán caùc quaù trình chuyeån hoùa vaø phaùt taùn caùc chaát oâ nhieãm trong khí quyeån. Nhieät ñoä khoâng khí caøng cao thì toác ñoä caùc phaûn öùng hoùa hoïc xaåy ra caøng nhanh vaø thôøi gian löu toàn caùc chaát oâ nhieãm caøng nhoû. Söï bieán thieân giaù trò nhieät ñoä seõ aûnh höôûng ñeán quaù trình bay hôi cuûa caùc dung moâi höõu cô, aûnh höôûng ñeán quaù trình trao ñoåi nhieät cuûa cô theå vaø söùc khoûe con ngöôøi. Keát quaû khaûo saùt vaø tham khaûo taïi ñòa phöông cho thaáy : Nhieät ñoä trung bình naêm : 27oC Nhieät ñoä cao nhaát (naêm 1912 ) : 40oC Nhieät ñoä thaáp nhaát (naêm 1937 ) :13,8oC Nhieät ñoä cuûa thaùng cao nhaát (vaøo thaùng 4 haèng naêm ) : 24 - 35oC Nhieät ñoä cuûa thaùng thaáp nhaát (vaøo thaùng 12 haèng naêm ) : 20 - 30oC Nhieät ñoä trung bình cuûa thaùng noùng nhaát : 28,8oC Nhieät ñoä trung bình cuûa thaùng laïnh nhaát : 25,7oC Bieân ñộ dao ñoäng nhieät ñoä giöõa caùc thaùng trong naêm khoâng lôùn (khoaûng 3oC) nhöng söï cheânh leäch nhieät ñoä giöõa ban ngaøy vaø ban ñeâm laïi töông ñoái lôùn (khoaûng 10 – 13oC vaøo muøa khoâ vaø 7 – 9oC vaøo muøa möa ). Böùc xaï maët trôøi goàm hai loaïi cô baûn : böùc xaï tröïc tieáp vaø böùc xaï taùn xaï. Cöôøng ñoä böùc xaï tröïc tieáp lôùn nhaát vaøo thaùng 2 – 3 vaø coù theå ñaït tôùi 0,72 – 0,79 cal/cm2.phuùt, töø thaùng 6 ñeán thaùng 12 coù theå ñaït tôùi 0,42 – 0,46 cal/cm2.phuùt vaøo nhöõng giôø tröa. Cöôøng ñoä böùc xaï tröïc tieáp ñi ñeán thaúng goùc vôùi tia maët trôøi coù theå ñaït 0,77 – 0,88 cal/cm2.phuùt vaøo nhöõng giôø tröa cuûa thaùng 2 – 3 vaø ñaït 0,42 – 0,56 cal/ cm2. phuùt trong nhöõng giôø tröa cuûa thaùng 6 ñeán thaùng 12. Böùc xaï taùn xaï coøn goïi laø böùc xaï khuyeách taùn laø naêng löôïng ñi töø baàu trôøi xuoáng traùi ñaát. Cöôøng ñoä böùc xaï taùn xaï lôùn nhaát vaøo caùc thaùng muøa möa vaø nhoû nhaát vaøo caùc thaùng muøa khoâ. II.4.2. Caùc taøi nguyeân sinh vaät vaø heä sinh thaùi Xung quanh vò trí cuûa cô sôû saûn xuaát hieän taïi laø ñöôøng giao thoâng vaø caùc cuïm daân cö. Heä thöïc vaät chuû yeáu laø caùc loaïi caây troàng, hoa maøu, coû daïi ; coøn caùc ñoäng vaät trong vuøng ña soá laø caùc ñoäng vaät nuoâi. Heä sinh thaùi nguoàn nöôùc bao goàm caù loaïi ñieån hình treân löu vöïc keânh raïch thaønh phoá , ñaët bieät laø caùc loaøi toâm , caù coù khaû naêng bò kích thích do nöôùc thaûi saûn xuaát giaáy vaø boät giaáy cuûa cô sôû . II.4.3. Chaát löôïng nguoàn nöôùc cuûa khu vöïc : Trong khu vöïc xung quanh coâng ty laø caùc con keânh raïch. töø nhieàu naêm qua, caùc con keânh raïch laø nguoàn tieáp nhaän nöôùc thaûi cuûa haøng loaït caùc cô sôû saûn xuaát dòch vuï, coâng ty vaø coäng ñoàng daân cö sinh soáng trong vuøng. Vieäc duy trì vaø phaùt trieån caùc hoaït ñoäng saûn xuaát cuûa coâng ty giaáy coù theå seõ phaàn naøo gaây aûnh höôûng xaáu ñeán moâi tröôøng, caûnh quan xung quanh . Thöïc teá cho thaáy caùc con keânh raïch ñang ôû trong tình traïng oâ nhieãm khaù naëng vaø haèng ngaøy, haèng giôø vaãn phaûi tieáp nhaän raát nhieàu loaïi nöôùc thaûi, raùc thaûi chöa ñöôïc xöû lyù hoaëc coøn xöû lyù raát haïn cheá. Vaán ñeà oâ nhieãm caùc con keânh raïch ñaõ ñöôïc bieåu hieän raát roõ baèng nhöõng caùch nhìn nhaän raát khaùch quan : nöôùc keânh raïch coù maøu naâu saãm xen laãn caùc maøu vaøng vaø raát nhieàu nhöõng caën lô löûng . Chuùng khoâng chæ döøng laïi ôû choã gaây aûnh höôûng xaáu ñeán söùc khoûe coäng ñoàng daân cö sinh soáng ôû khu vöïc maø coøn coù khaû naêng huûy dieät caùc loaøi thuûy sinh khu vöïc, laøm maát veû myõ quan ñoâ thò. II.5. Tình hình hoaït ñoäng cuûa Coâng ty Coå phaàn Giaáy Vónh Hueâ. II.5.1. Coâng ngheä saûn xuaát giaáy : Coâng ngheä saûn xuaát giaáy bao goàm 2 quaù trình cô baûn: saûn xuaát boät giaáy töø nguyeân lieäu thoâ vaø saûn xuaát giaáy töø boät giaáy (xeo giaáy). Nguyeân lieäu chuû yeáu ñeå saûn xuaát boät giaáy laø xô, sôïi thöïc vaät, chuû yeáu töø goã, caùc caây ngoaøi goã nhö ñay, gai, tre, nöùa, loà oâ vaø caùc phuï phaåm noâng nghieäp nhö rôm, baõ mía, hoaëc caùc loaïi sôïi taùi sinh. Tieâu chuaån kyõ thuaät vaø thaønh phaàn hoùa hoïc cuûa nguyeân lieäu ñeå saûn xuaát boät giaáy bao goàm : Haøm löôïng cellulose phaûi lôùn hôn 35% khoái löôïng trong nguyeân lieäu khoâ tuyeät ñoái ñeå ñaït ñöôïc hieäu thu hoài boät cao vaø haï giaù thaønh saûn phaåm. Haøm löôïng lignin, hemicellulose vaø caùc taïp chaát khaùc ñeå giaûm hoaù chaát naáu taåy, giaûm thôøi gian naáu vaø qua ñoù traùnh ñöôïc aûnh höôûng xaáu tôùi chaát löôïng cuûa cellulose. Ngoaøi nguyeân lieäu xô sôïi, coâng nghieäp giaáy coøn söû duïng moät löôïng lôùn caùc hoùa chaát ôû caùc coâng ñoaïn naáu, taåy, xeo giaáy nhö ñaù voâi, xuùt, cao lanh, nhöïa thoâng, caùc chaát keát dính töï nhieân vaø toång hôïp, caùc chaát oxi hoùa ñeå khöû lignin nhö clo, hypocloriv , peroxit, … Sô ñoà 3. Quy trình coâng ngheä saûn xuaát giaáy vaø boät giaáy ñöôïc aùp duïng taïi coâng ty Vónh Hueâ Nguyeân lieäu thoâ (tre, nöùa, loà oâ…) Gia coâng nguyeân lieäu thoâ Nöôùc röûa Nöôùc thaûi chöùa taïp chaát Ngaâm Röûa Nghieàn boät Xeo giaáy Saáy Saûn phaåm Hôi nöôùc Pheøn Daàu Nöôùc Nöôùc thaûi coù SS, BOD5, COD cao Chaát ñoän, phuï gia Nöôùc röûa coù SS, BOD5, COD cao Nöôùc Nöôùc thaûi röûa naáu Nöôùc NaOH Dòch ñen Gia coâng nguyeân lieäu thoâ bao goàm röûa saïch nguyeân lieäu, loaïi boû taïp chaát vaø caét maûnh theo kích côõ thích hôïp ñaùp öùng yeâu caàu cuûa phöông phaùp saûn xuaát boät giaáy. Röûa boät: muïc ñích taùch boät cellulose ra khoûi dòch ngaâm (coøn goïi laø dòch ñen). Dòch ñen bao goàm caùc hôïp chaát chöùa Na, chuû yeáu laø natri sunphat (Na2SO4) ngoaøi ra coøn chöùa NaOH, Na2S, Na2CO3 vaø lignin cuøng caùc saûn phaåm phaân huûy hydratcacbon acid höõu cô. Quaù trình röûa boät thöôøng söû duïng nöôùc saïch, löôïng nöôùc söû duïng caàn haïn cheá tôùi möùc toái thieåu nhöng vaãn ñaûm baûo sao cho taùch boät cellulose ñaït hieäu quaû cao vaø noàng ñoä kieàm trong dung dòch ñen laø cao nhaát, ñöôïc pha loaõng laø nhoû nhaát ñeå giaûm chi phí cho quaù trình xöû lyù taùi sinh thu hoài kieàm. Taåy traéng : vôùi yeâu caàu saûn xuaát caùc loaïi giaáy cao caáp , coù ñoä traéng cao, boät giaáy caàn phaûi ñöôïc taåy traéng. Muïc ñích cuûa taåy traéng laø taùch phaàn lignin coøn laïi vaø moät soá thaønh phaàn khaùc khoâng phaûi laø cellulose nhö hemicellulose. Caùc taùc nhaân taåy traéng thöôøng duøng ñeå taåy traéng boät giaáy laø clo, hypoclorit natri NaOCl, hypoclorit canxi Ca(Ocl)2, dioxitclo ClO2, hypropeoxit H2O2 vaø ozon O3. Nghieàn boät giaáy : muïc ñích laø laøm cho caùc xô sôïi ñöôïc hydrat hoùa, deûo, dai, taêng beà maët hoaït tính, giaûi phoùng goác hydroxyl laøm taêng dieän tích beà maët, taêng ñoä meàm maïi, hình thaønh ñoä beàn cuûa tôø giaáy. Sau coâng ñoaïn nghieàn boät, boät giaáy ñöôïc troän vôùi chaát ñoän vaø caùc chaát phuï gia ñeå ñöa ñeán boä phaän xeo giaáy. Xeo giaáy: laø quaù trình taïo hình saûn phaåm treân löôùi vaø thoaùt nöôùc ñeå giaûm ñoä aåm cuûa giaáy. Sau ñoù giaáy ñöôïc qua saáy ñeå coù saûn phaåm khoâ. Rieâng ñoái vôùi saûn xuaát giaáy haøng maõ coøn coù theå coù theâm coâng ñoaïn xoâng hôi löu huyønh ñeå choáng söï xaâm nhaäp cuûa moái, moït cuõng nhö khoâng caàn coâng ñoaïn taåy traéng. Tính chaát cuûa boät giaáy ngoaøi phuï thuoäc vaøo ñaëc tính nguyeân lieäu ban ñaàu coøn phuï thuoäc vaøo coâng ngheä naáu ngaâm vaø xöû lyù boät. Vôùi coâng ngheä khaùc nhau, tính chaát boät cuõng khaùc nhau. II.5.2. Nhu caàu nguyeân, phuï lieäu : Nguyeân lieäu chính söû duïng trong nhaø maùy laø loà oâ (ñöôïc thu mua ôû Laâm Ñoàng , Khaùnh Hoøa, Nha Trang , Taây Ninh) vaø xuùt duøng ñeå ngaâm . Baûng 9. Ñònh möùc tieâu hao nguyeân vaät lieäu , phuï lieäu tính treân 1 taán saûn phaåm Nguyeân vaät lieäu , nhieân lieäu Ñôn vò tính Möùc tieâu hao Loà oâ Taán 2.5 Suùt NaOH Kg 160 Baõ mía Kg 60 – 80 Ñieän KWh 1000 Nöôùc m3 12 Than Kg 400 CHÖÔNG 3 TOÅNG QUAN CAÙC COÂNG TRÌNH VAØ PHÖÔNG PHAÙP TRONG XÖÛ LYÙ NÖÔÙC THAÛI SAÛN XUAÁT GIAÁY Xöû lyù nöôùc thaûi saûn xuaát giaáy bao goàm taùch chaát raén lô löûng vaø caùc chaát höõu cô hoaø tan trong doøng thaûi baèng xöû lyù laéng/taïo boâng vaø xöû lyù sinh hoïc. III.1. Heä thoáng taùch chaát raén lô löûng : Thoâng thöôøng trình töï cuûa xöû lyù nöôùc thaûi baét ñaàu baèng tieàn xöû lyù (xöû lyù sô boä). Löôùi chaén laø giai ñoaïn xöû lyù ñaàu tieân thöôøng ñöôïc duøng ñeå taùch chaát raén thoâ. Caùc beå laéng thöôøng ñöôïc söû duïng ñeå taùch caùc chaát raén lô löûng trong nöôùc döïa treân cô sôû troïng löïc. Caùc beå laéng naøy coù theå ñaët tröôùc vaø/hoaëc sau coâng trình xöû lyù sinh hoïc tuyø theo yeâu caàu veà möùc ñoä caàn thieát xöû lyù nöôùc thaûi. Nhìn chung caùc yeáu toá aûnh höôûng ñeán quaù trình laéng bao goàm : löu löôïng nöôùc thaûi, thôøi gian laéng (hay thôøi gian löu nöôùc), khoái löôïng rieâng vaø taûi troïng tính theo chaát raén lô löûng, taûi troïng thuyû löïc, söï keo tuï caùc chaát raén, vaän toác doøng chaûy trong beå, söï neùn buøn ñaëc, nhieät ñoä nöôùc thaûi vaø kích thöôùc beå laéng. Tuyø theo coâng duïng cuûa beå laéng trong daây chuyeàn coâng ngheä maø ngöôøi ta phaân bieät beå laéng ñôït 1 (ñaët tröôùc coâng trình sinh hoïc), beå laéng ñôït 2 (ñaët sau coâng trình sinh hoïc) Caên cöù theo cheá ñoä laøm vieäc ñeå phaân bieät beå laéng hoaït ñoäng giaùn ñoaïn vaø beå laéng hoaït ñoäng lieân tuïc. Beå laéng hoaït ñoäng giaùn ñoaïn laø moät beå chöùa maø ta xaû nöôùc vaøo ñoù vaø ñeå laéng trong khoaûng thôøi gian nhaát ñònh. Nöôùc ñaõ laéng ñöôïc thaùo ra vaø cho nöôùc môùi vaøo. (aùp duïng cho tröôøng hôïp nöôùc thaûi ít vaø cheá ñoä thaûi khoâng ñoàng ñeàu) Beå laéng hoaït ñoäng lieân tuïc : nöôùc thaûi cho chaûy lieân tuïc qua beå. Caên cöù theo chieàu nöôùc chaûy trong beå, ngöôøi ta phaân bieät thaønh beå laéng ngang, beå laéng ñöùng, beå laéng radian. Beå laéng ngang : nöôùc chaûy trong beå theo phöông ngang töø ñaàu ñeán cuoái beå. Beå laéng ñöùng : nöôùc chaûy töø döôùi leân theo phöông thaúng ñöùng. Beå laéng radian : nöôùc chaûy töø trung taâm ra quanh thaønh beå (beå laéng li taâm) hoaëc coù theå ngöôïc laïi (beå laéng höôùng taâm). Beå laéng ngang Beå laéng ngang coù maët baèng hình chöõ nhaät, tæ leä giöõa chieàu roäng vaø chieàu daøi khoâng nhoû hôn ¼, chieàu saâu ñeán 4m. Nöôùc thaûi daãn vaøo beå theo möông vaø maùng phaân phoái. Ñoái dieän cuoái beå cuõng xaây döïng maùng töông töï ñeå thu nöôùc vaø ñaët taám chaén nöûa chìm nöûa noåi cao hôn möïc nöôùc 0,15 – 0,2m vaø khoâng saâu quaù möïc nöôùc 0,25m. Taám naøy coù taùc duïng ngaên chaát noåi, thöôøng ñaët caùch thaønh traøn 0,25 – 0,5m. Ñeå thu vaø xaû chaát noåi ngöôøi ta ñaët moät maùng ñaëc bieät ngay saùt keå taám chaén. Taám chaén ôû ñaàu beå ñaët caùch thaønh traøn (cöûa vaøo) khoaûng 0,5 – 1m vaø khoâng noâng hôn 0,2m vôùi muïc ñích phaân phoái ñeàu nöôùc treân toaøn boä chieàu roäng cuûa beå. Chieàu cao xaây döïng beå ñöôïc xaùc ñònh nhö sau : H = h1 + h2 + h3 + h4 Trong ñoù : h1 : chieàu saâu laøm vieäc, m h2 : chieàu cao lôùp chöùa caën, m h3 : chieàu cao lôùp nöôùc trung hoaø (≈ 0,4 m) h4 : chieàu cao thaønh beå cao hôn möïc nöôùc (thöôøng laáy 0,25 – 0,4m) Ñaùy beå laøm doác I = 0,01 ñeå thuaän tieän khi caøo gom caën. Ñoä doác cuûa hoá thu caën khoâng nhoû hôn 45o. Xaû caën ra khoûi beå thöôøng baèng aùp löïc thuyû tónh vôùi coät nöôùc ≥ 1,5m ñoái vôùi beå laéng ñôït 1 vaø 0,9m (sau beå Aerotan) hoaëc 1,2m (sau beå Biophin) ñoái vôùi beå laéng ñôït 2. Beå laéng ngang coù theå laøm moät hoá thu caën ôû ñaàu vaø cuõng coù theå laøm caùc hoá thu caën doïc theo chieàu daøi cuûa beå. Song caùc beå coù nhieàu hoá thu caën thöôøng khoâng kinh teá vì laøm taêng theâm khoái tích khoâng caàn thieát vaø taïo ra nhöõng vuøng xoaùy laøm giaûm khaû naêng laéng. Beå laéng ñöùng Beå laéng ñöùng laø beå coù daïng troøn hoaëc vuoâng vaø ñaùy coù daïng noùn hay hình choùp cuït. Beå laéng ñöùng coù keát caáu ñôn giaûn, ñöôøng kính khoâng quaù 3 laàn chieàu saâu coâng taùc vaø coù theå ñeán 10m. Nöôùc thaûi theo maùng chaûy vaøo oáng trung taâm (beå phaûn öùng xoaùy hình truï laøm baèng theùp cuoán haøn ñieän hoaëc beâ toâng coát theùp). Sau khi ra khoûi oáng trung taâm, nöôùc thaûi va vaøo taám chaén vaø thay ñoåi höôùng töø ñöùng sang ngang roài daâng leân theo thaân beå. Nöôùc ñaõ laéng trong traøn qua maùng thu ñaët xung quanh thaønh beå vaø ñi ra ngoaøi. Khi nöôùc thaûi daâng leân theo thaân beå thì caën laéng thöïc hieän quaù trình ngöôïc laïi. Vaäy giaû söû toác ñoä nöôùc daâng laø Vd vaø toác ñoä laéng laø Uo thì caën chæ laéng ñöôïc khi Uo > Vd. Ñeå caën töï chaûy ñeán hoá thu thì goùc taïo bôûi töôøng ñaùy beå vaø maët naèm ngang khoâng nhoû hôn 45o. Trong thöïc teá, nöôùc thaûi chuyeån ñoäng trong beå laéng ñöùng khaù phöùc taïp vaø coù theå taïo neân nhöõng vuøng nöôùc xoaùy laøm caûn trôû quaù trình laéng caën. Öu ñieåm cuûa beå laéng ñöùng laø thuaän tieän trong coâng taùc xaû caën, chieám ít dieän tích xaây döïng. Song noù cuõng coù nhöôïc ñieåm laø chieàu saâu xaây döïng lôùn laøm taêng giaù thaønh xaây döïng (ñaëc bieät nhöõng nôi ñaát ñai khoâng thuaän lôïi), soá löôïng beå nhieàu vaø hieäu suaát laéng thaáp. Baûng 10. Moät soá kích thöôùc cuûa beå laéng ñöùng baèng beâtoâng coát theùp Ñöôøng kính cuûa beå, mm Löu löôïng tính toaùn, l/s Chieàu cao, m Toång coäng Hình truï, Ht Hình noùn, Hn 4 12 5.4 3.6 1.8 6 19.8 7.2 4.2 3 9 44 9 4.2 4.8 Caùc chæ tieâu ñeå tính toaùn thieát keá : Ñaëc tính caën laéng Cheá ñoä doøng chaûy trong vuøng laéng do thieát bò phaân phoái nöôùc vaøo vaø ruùt nöôùc ra quyeát ñònh AÛnh höôûng cuûa gioù vaø nhieät ñoä Chuyeån ñoäng ñoái löu do nhieät vaø cheânh leäch noàng ñoä xaûy ra trong beå. Baûng 11. Caùc thoâng soá tính toaùn beå laéng ñôït 1 Nöôùc thaûi ñi thaúng vaøo beå laéng ñôït moät Teân thoâng soá Ñôn vò ño Giaù trò caùc thoâng soá Khoaûng dao ñoäng Giaù trò tieâu bieåu Thôøi gian löu nöôùc Giôø (h) 1.5 – 2.5 2 Taûi troïng beà maët Giôø trung bình Giôø cao ñieåm M3/m2.ngaøy M3/m2.ngaøy 31 – 50 81 – 122 40 89 Taûi troïng maùng thu M3/m daøi. Ngaøy 124 – 490 248 III.2. Caùc coâng trình xöû lyù nöôùc thaûi giaáy baèng phöông phaùp sinh hoïc : Xöû lyù nöôùc thaûi nhaø maùy giaáy baèng phöông phaùp sinh hoïc ñöôïc aùp duïng phoå bieán ñeå giaûm haøm löôïng caùc hôïp chaát höõu cô hoaø tan. Baûn chaát cuûa quaù trình xöû lyù sinh hoïc laø quaù trình vi sinh vaät söû duïng caùc hôïp chaát höõu cô vaø moät soá khoaùng trong nöôùc thaûi laøm nguoàn dinh döôõng vaø taïo ra naêng löôïng. Quaù trình dinh döôõng laøm cho chuùng sinh saûn, phaùt trieãn vaø taêng soá löôïng teá baøo (taêng sinh khoái), ñoàng thôøi laøm saïch (coù theå laø gaàn hoaøn toaøn) caùc chaát höõu cô hoaø tan hoaëc caùc haït keo phaân taùn nhoû. Saûn phaåm cuûa quaù trình vi sinh vaät phaân huyû caùc hôïp chaát höõu cô hoaø tan trong nöôùc thaûi laø khí CO2, nöôùc, khí N2 , ion sulfate… Ñeå coù theå phaùt trieãn löôïng vi sinh vaät toái öu caàn coù ñuû dinh döôõng cung caáp cho chuùng. Dinh döôõng coù theå theâm vaøo döôùi daïng phaân boùn baùn treân thò tröôøng hay axit cuûa nitô vaø phoâtpho. Moät soá chaát söû duïng trong nhaø maùy giaáy coù theå gaây haïi cho quaù trình sinh hoïc nhö nhöïa, sulphite, hydropeoxit,… III.2.1. Caùc coâng trình xöû lyù hieáu khí : Caùc heä thoáng xöû lyù hieáu khí phuï thuoäc vaøo söï cung caáp ñuû oxy. Tieâu thuï oxy töï nhieân dieãn ra trong caùc ao coù taûi löôïng thaáp, coøn caùc quaù trình khaùc phaûi söû duïng heä thoáng suïc khí cô hoïc. Coù nhieàu thieát bò suïc khí cô hoïc vaø ñöôïc chia thaønh caùc loaïi nhö suïc khí beà maët vaø suïc khí chìm trong nöôùc. Hoà oxy hoaù vaø hoà hoãn hôïp Hoà oxy hoaù ñöôïc phaùt trieãn töø khaùi nieäm laøm saïch töï nhieân. Baèng caùch chöùa nöôùc thaûi trong hoà ñeå xaûy ra quaù trình laøm saïch tröôùc khi thaûi ra soâng. Khi xöû lyù doøng thaûi cho nhaø maùy boät giaáy vaø giaáy, caùc hoà naøy thöôøng laøm vieäc nhö laø hoà hoãn hôïp vôùi lôùp treân laø hoà oxy hoaù vaø lôùp döôùi hoaït ñoäng nhö hoà kò khí. Chuùng thöôøng ñöôïc goïi laø hoà oån ñònh. Caùc hoà oxy hoaù coù theå gaây ra caùc vaán ñeà muøi vaø thöôøng nhaïy caûm vôùi nhöõng thay ñoåi nhieät ñoä lôùn. Hoà suïc khí Trong hoà suïc khí, thieát bò suïc khí tuoácbin beà maët thöôøng chòu traùch nhieäm taïo söï thoaùng khí vaø khuaáy troän caàn thieát. Moät heä thoáng laøm trong (clarifier) hay moät vuøng laéng neân ñöôïc boá trí ôû cuoái hoà ñeå taùch caùc ñaùm boâng sinh hoïc sinh ra trong quaù trình xöû lyù. Caùc thieát bò suïc khí phaûi cung caáp ñuû oxy caàn thieát vaø khuaáy troän hieäu quaû. Naêng löôïng toái thieåu cho khuaáy troän khoaûng 2W/m3. Öu ñieåm cuûa hoà suïc khí laø ít nhaïy caûm vôùi caùc chaát ñoäc, söï thay ñoåi pH vaø taûi cuõng nhö nhu caàu dinh döôõng thaáp vaø sinh ra ít buøn. Nhöôïc ñieåm cuûa hoà laø caàn moät dieän tích roäng vaø nhaïy caûm vôùi nhieät ñoä thaáp (thôøi tieát laïnh) cuõng nhö tieâu thuï nhieàu naêng löôïng. Hoaït hoaù buøn Buøn hoaït tính laø loaïi buøn xoáp chöùa nhieàu vi sinh coù khaû naêng oxy hoaù vaø khoaùng hoaù caùc chaát höõu cô trong nöôùc thaûi Trong xöû lyù baèng buøn hoaït hoaù, nöôùc thaûi vaø caùc vi sinh vaät ñöôïc suïc khí trong moät beå tröôùc khi ñöa tôùi thieát bò laøm trong (clarifier) nôi maø sinh khoái ñöôïc taùch khoûi dòch loûng. Phaàn chính cuûa sinh khoái ñöôïc tuaàn hoaøn laïi beå suïc khí, coøn phaàn buøn dö ñöôïc ruùt ra tæ leä vôùi söï saûn sinh teá baøo môùi. Söï suïc khí phuïc vuï hai muïc ñích laø cung caáp oxy caàn thieát cho quaù trình phaân huyû vaø khuaáy troän trong beå. Quaù trình hoaït hoaù buøn sinh ra nhieàu buøn hôn caùc hoà suïc khí vaø khi xöû lyù doøng thaûi nhaø maùy boät giaáy vaø giaáy baèng phöông phaùp naøy caàn theâm dinh döôõng caàn thieát ñaûm baûo tæ leä thoâng thöôøng laø BOD5:N:P =100:5: 1 Nhu caàu dinh döôõng trong phöông phaùp naøy cao hôn so vôùi caùc phöông phaùp xöû lyù sinh hoïc khaùc nhöng noù laïi ít nhaïy caûm vôùi caùc hieäu öùng nhieät ñoä hôn. Vuøng nhieät ñoä toái öu laø 30 – 35oC Oxy tinh khieát coù theå söû duïng ñeå thay cho khoâng khí trong quaù trình hoaït hoaù buøn. Nhöõng heä thoáng nhö vaäy ñöôïc aùp duïng cho taûi lôùn vaø ít nhaïy caûm vôùi caùc thay ñoåi lôùn cuûa caùc chaát höõu cô. Baûng 12. Caùc thoâng soá thieát keá thoâng thöôøng cho caùc coâng trình xöû lyù hieáu khí Thoâng soá Ñôn vò Hoà oxy hoaù vaø hoà hoãn hôïp Hoà suïc khí Hoaït hoaù buøn Ñoä saâu m 1 – 2.5 3 – 10 4 – 11 Thôøi gian löu ngaøy 7 – 50 3 – 10 0.1 – 0.4 Taûi BOD5 g/m3, ngaøy 2 – 10 40 – 200 1000 – 4000 BOD5 giaûm % 50 – 80 50 – 90 75 – 95 COD giaûm % 30 – 50 30 – 60 40 – 70 Giaûm ñoäc % Chöa bieát >70 >70 Giaûm Phospho % Xaáp xæ 0 Xaáp xæ 0 Taêng Giaûm Nitô % Chöa bieát Taêng Taêng Buøn sinh ra kgSS/kgBOD5 - 0.3 0.6 – 0.8 Noàng ñoä buøn g/m3 - - 4 – 6 Taûi beà maët cuûa laéng thöù caáp m/h - 0.3 0.8 – 1 Coâng trình hieáu khí nhaân taïo öùng duïng buøn hoaït hoaù ñeå xöû lyù nöôùc thaûi thöôøng gaëp laø Aerotank – beå phaûn öùng sinh hoïc hieáu khí. Ñaëc ñieåm vaø nguyeân lyù laøm vieäc cuûa Aerotank : Beå phaûn öùng sinh hoïc hieáu khí laø coâng trình beâ toâng coát theùp hình khoái chöõ nhaät hoaëc hình troøn ñöôïc suïc khí ñeå taêng cöôøng oxy hoaø tan vaø taêng cöôøng quaù trình oxy hoaù caùc chaát höõu cô coù trong nöôùc. Nöôùc thaûi (sau khi qua xöû lyù sô boä) coøn chöùa phaàn lôùn caùc chaát höõu cô hoaø tan vaø caùc chaát lô löûng ñi vaøo Aerotank. Quaù trình oxy hoaù caùc chaát höõu cô xaûy ra qua ba giai ñoaïn : Giai ñoaïn 1 : toác ñoä oxy hoaù baèng toác ñoä tieâu thuï oxy. ÔÛ giai ñoaïn naøy, buøn hoaït tính hình thaønh vaø phaùt trieån. Haøm löôïng oxy caàn cho vi sinh vaät sinh tröôûng trong thôøi gian naøy raát ít do vi sinh vaät caàn thôøi gian thích nghi vôùi moâi tröôøng. Sau khi ñaõ thích nghi vôùi moâi tröôøng nöôùc thaûi, chuùng sinh tröôûng vaø phaùt trieån maïnh theo caáp soá nhaân vaø taát nhieân löôïng oxy bò tieâu thuï taêng maïnh Giai ñoaïn 2 : vi sinh vaät phaùt trieãn oån ñònh vaø toác ñoä tieâu thuï oxy cuõng ôû möùc gaàn nhö ít thay ñoåi. Giai ñoaïn naøy, caùc chaát höõu cô bò phaân huyû nhieàu nhaát. Hoaït löïc enzyme cuûa buøn hoaït tính ôû giai ñoaïn naøy cuõng ñaït tôùi möùc cöïc ñaïi vaø keùo daøi trong moät thôøi gian tieáp theo. Ñieåm cöïc ñaïi cuûa enzyme oxy hoaù ôû buøn hoaït tính thöôøng ñaït ôû thôøi ñieåm sau khi löôïng buøn hoaït tính (sinh khoái cuûa vi sinh vaät) ôû möùc oån ñònh. Giai ñoaïn 3 : sau moät thôøi gian khaù daøi, toác ñoä oxy hoaù haàu nhö khoâng thay ñoåi vaø coù chieàu höôùng giaûm, toác ñoä tieâu thuï oxy laïi taêng cao leân. Ñaây laø giai ñoaïn nitrat hoaù caùc muoái amon. Sau cuøng nhu caàu oxy laïi giaûm vaø caàn keát thuùc quaù trình laøm vieäc cuûa Aerotank (laøm vieäc theo meû). Löu yù : sau khi oxy hoaù ñöôïc 80 – 95% BOD trong nöôùc thaûi, neáu khoâng khuaáy ñaûo hoaëc thoåi khí, buøn hoaït tính seõ laéng xuoáng ñaùy, caàn phaûi laáy buøn caën ra neáu khoâng seõ gaây oâ nhieãm thöù caáp do hieän töôïng töï phaân cuûa vi sinh vaät trong buøn (chieám 70% khoái löôïng caën buøn) Caùc yeáu toá laøm aûnh höôûng ñeán khaû naêng laøm saïch nöôùc thaûi cuûa Aerotank Löôïng oxy hoaø tan trong nöôùc : ñieàu kieän ñaàu tieân ñeå ñaûm baûo cho aerotank coù khaû naêng oxy hoaù caùc chaát baån höõu cô vôùi hieäu suaát cao laø phaûi ñaûm baûo cung caáp ñuû oxy hoaø tan trong moâi tröôøng loûng cho caùc vi sinh vaät hieáu khí trong buøn hoaït tính. Löôïng oxy coù theå coi laø ñuû khi nöôùc thaûi ra khoûi beå laéng 2 coù noàng ñoä oxy hoaø tan laø 2mg/l. Thaønh phaàn dinh döôõng ñoái vôùi sinh vaät : Trong nöôùc thaûi coù chöùa caùc thaønh phaàn dinh döôõng bao goàm chuû yeáu laø nguoàn cacbon (cô chaát hay chaát neàn ñöôïc theå hieän baèng BOD) – chaát höõu cô deã bò phaân huyû bôûi vi sinh vaät, nitô ( ôû daïng NH4+) vaø phospho (ôû daïng muoái phosphate) vaø moät soá caùc chaát khaùc nhö Mg, K, Ca, Mn, Fe, Co, … Thoâng thöôøng caùc nguyeân toá naøy ôû daïng ion ñeàu coù maët trong nöôùc thaûi vaø ñoâi khi vöôït quaù nhu caàu sinh lyù cuûa vi sinh vaät. Thieáu dinh döôõng trong nöôùc thaûi seõ laøm giaûm möùc ñoä sinh tröôûng, phaùt trieån cuûa vi sinh vaät maø bieåu hieän cuûa noù laø söï suy giaûm löôïng buøn hoaït tính taïo thaønh, kìm haõm vaø öùc cheá quaù trình oxy hoaù caùc chaát höõu cô. Neáu thieáu Nitô moät caùch keùo daøi thì ngoaøi vieäc laøm caûn trôû quaù trình sinh hoaù, coøn laøm cho buøn hoaït tính khoù laéng, caùc haït boâng bò phoàng leân troâi noåi theo doøng nöôùc ra laøm cho nöôùc khoù trong vaø chöùa moät löôïng lôùn vi sinh vaät, laøm giaûm toác ñoä sinh tröôûng cuõng nhö cöôøng ñoä oxy hoaù cuûa vi sinh vaät. Neáu thieáu phospho thì vi sinh vaät daïng sôïi phaùt trieãn laøm cho buøn hoaït tính laéng chaäm vaø giaûm hieäu quaû xöû lyù. Tæ leä caùc chaát dinh döôõng cho xöû lyù nöôùc thaûi baèng phöông phaùp hieáu khí ñöôïc ñeà xuaát nhö sau : BOD : N : P = 100 : 5 : 1. Song, tæ soá naøy thöôøng chæ ñuùng cho 3 ngaøy ñaàu (laø luùc vi sinh vaät phaùt trieãn maïnh vaø buøn hoaït tính ñöôïc tao thaønh nhieàu nhaát). Neáu quaù trình xöû lyù keùo daøi thì tæ leä treân caàn ñoåi thaønh 200 : 5 : 1 (thôøi gian xöû lyù coù theå ñeán 20 ngaøy). Ñeå caân ñoái dinh döôõng N vaø P coù theå duøng ure hoaëc supephosphat ñeå boå sung vaøo nöôùc thaûi. Noàng ñoä cho pheùp cuûa chaát baån höõu cô coù trong nöôùc thaûi ñeå ñaûm baûo cho Aerotank hoaït ñoäng coù hieäu quaû : Noàng ñoä cô chaát trong moâi tröôøng aûnh höôûng nhieàu tôùi ñôøi soáng vi sinh vaät vì chuùng ñeàu coù noàng ñoä cô chaát tôùi haïn hoaëc cho pheùp. Neáu vöôït quaù thì vi sinh vaät seõ bò öùc cheá caùc quaù trình sinh lyù, sinh hoùa trong teá baøo vaø aûnh höôûng xaáu ñeán quaù trình trao ñoåi chaát, quaù trình hình thaønh enzyme vaø coù theå gaây cheát. Caùc chaát coù ñoäc tính ôû trong nöôùc thaûi öùc cheá ñeán ñôøi soáng cuûa vi sinh vaät : Ñeå ñaûm baûo cho buøn hoaït tính ñöôïc hình thaønh vaø hoaït ñoäng bình thöôøng trong nöôùc thaûi thì caàn xaùc ñònh ñoäc tính ñoái vôùi vi sinh vaät. Vieäc naøy chæ cho ta thaáy loaïi nöôùc thaûi naøo coù theå xöû lyù baèng kyõ thuaät buøn hoaït tính trong Aerotank chöù khoâng cho ta bieát ñöôïc tính ñoäc cuûa caùc yeáu toá (trong ñoù coù kim loaïi naëng vaø caùc chaát ñoäc khaùc) ñoái vôùi vi sinh vaät. pH cuûa nöôùc thaûi coù aûnh höôûng nhieàu ñeán caùc quaù trình hoaù sinh cuûa vi sinh vaät, quaù trình taïo buøn vaø laéng. Nhìn chung, pH thích hôïp ñeå cho xöû lyù ôû Aerotank laø 6,5 – 8,5. Nhieät ñoä : aûnh höôûng lôùn ñeán hoaït ñoäng soáng cuûa vi sinh vaät, ñeán quaù trình hoaø tan oxy vaøo nöôùc vaø khaû naêng keát laéng cuûa caùc boâng caën buøn hoaït tính. Nhieät ñoä nöôùc thaûi toát nhaát ôû vaøo khoaûng 15 – 35oC. Noàng ñoä caùc chaát lô löûng ôû daïng huyeàn phuø (SS) : Beå Aerotank thoâng thöôøng coù theå xöû lyù hieäu quaû cao vôùi noàng ñoä SS ôû vaøo khoaûng 150 mg/l. Do ñoù, tröôùc khi ñöa nöôùc thaûi vaøo xöû lyù ôû Aerotank caàn phaûi tieán haønh xöû lyù sô boä ñeå loaïi boû caùc vaån caën lôùn vaø moät phaàn caùc chaát raén lô löûng. Loïc sinh hoïc : Phöông phaùp loïc sinh hoïc döïa treân hoaït ñoäng cuûa vi sinh vaät ôû lôùp maøng sinh hoïc, oxy hoaù caùc chaát baån höõu cô coù trong nöôùc thaûi. Caùc maøng sinh hoïc laø taäp theå caùc vi sinh vaät (chuû yeáu laø vi khuaån) hieáu khí, kò khí vaø tuyø nghi. Caùc vi khuaån hieáu khí taäp trung ôû phaàn lôùp ngoaø._.3 m (khoâng tính beà daøy phaàn vaät lieäu bao ngoaøi) Taûi troïng thu nöôùc treân 1 m daøi cuûa maùng : (m3/m.ngaøy) Theå tích phaàn laéng : è Dieän tích vuøng laéng : SL = 12,06 (m2) Thôøi gian löu nöôùc : Vaän toác giôùi haïn trong vuøng laéng Trong ñoù : k : haèng soá phuï thuoäc vaøo tính chaát caën. Theo Tính toaùn caùc coâng trình xöû lyù nöôùc thaûi – TS. Trònh Xuaân Lai, ta choïn k = 0,06 : tæ troïng haït choïn baèng 1,25 g : gia toác troïng tröôøng, g = 9,81 m/s2 d : ñöôøng kính töông ñöông cuûa haït, d = 10-4 m f : heä soá ma saùt, heä soá naøy phuï thuoäc vaøo ñaëc tính beà maët cuûa haït vaø heä soá Reynold cuûa haït khi laéng. Choïn f = 0,025. Vaän toác nöôùc chaûy trong vuøng laéng öùng vôùi Qhmax < 0,0686 (m/s) Taûi troïng beà maët : Vaän toác ñi leân cuûa doøng nöôùc V = = 2,59 (m/h) = 0,0007 (m/s) Xaùc ñònh löôïng buøn sinh ra. Hieäu quaû khöû BOD5 vaø SS Trong ñoù : t : thôøi gian löu nöôùc (= 1,38 giôø) a,b : haèng soá thöïc nghieäm ( choïn theo Baûng 4 – 5, trang 48 – Tính toaùn thieát keá caùc coâng trình xöû lyù nöôùc thaûi – TS. Trònh Xuaân Lai) Hieäu quaû khöû BOD5 : RBOD = 30% (vôùi a = 0,018 vaø b = 0,02) Hieäu quaû khöû SS : RSS = 51% (vôùi a = 0,0075 vaø b = 0,014) Löôïng buøn khoâ sinh ra moãi ngaøy : G = 51% x 794 mg/l x 10-6 kg/mg x 750 m3/ngaøy x 1000 l/m3 = 303,7 kg/ngaøy Theå tích buøn sinh ra moãi ngaøy : Vbuøn = = 6,1 (kg/ngaøy) Vôùi C : haøm löôïng chaát raén trong buøn (40 – 120 kg/m3). Choïn C = 50 kg/m3. V.2.3. Beå Unitank Taûi troïng ñöôïc choïn thieát keá laø 1,5 kg COD / m3.ngaøyñeâm Nöôùc thaûi vaøo Unitank coù haøm löôïng COD : 630 mg/l Taûi löôïng oâ nhieãm caàn xöû lyù : x 750 = 473 kgCOD/ngaøyñeâm è Theå tích beå Unitank : V = = 315 (m3) Thôøi gian löu nöôùc trong beå q = = = 0,42 (ngaøy) = 10,1 (giôø). Chieàu cao höõu ích beå : H1 = 4 (m) Chieàu cao döï tröõ : H2 = 0,3 (m) Þ Chieàu cao thöïc cuûa beå : HU = H1 + H2 = 4 + 0,3 = 4,3 (m) Chieàu roäng beå : B = 3.14 (m) Chieàu daøi : L = 24 (m) Beå ñöôïc chia laøm 3 ngaên, kích thöôùc moãi ngaên : L x B x H = 8 x 3,14 x 4,3 (m) Löôïng khoâng khí caáp vaøo beå : Xaùc ñònh noàng ñoä BOD5 cuûa nöôùc thaûi ñaàu vaøo vaø ñaàu ra : BOD5 (vaøo) = 505 (mg/l) BOD5 (ra) = Lt x 0,68 = 37 x 0,68 = 25,2 (mg/l) Vôùi Lt laø haøm löôïng BOD20 trong nöôùc thaûi caàn ñaït sau xöû lyù. So vôùi tieâu chuaån nöôùc thaûi TCVN 6984 : 2001 thì yeâu caàu BOD5 laø < 30 mg/l, neân choïn Lt = 37. Noàng ñoä BOD5 hoaø tan trong nöôùc ôû ñaàu ra : BOD5hoaø tan(ra) = BOD5 (ra) – BOD5SS (ra) Trong ñoù : BOD5SS (ra) = 0,68 x (BOD hoaøn toaøn cuûa chaát raén coù khaû naêng phaân huyû sinh hoïc ôû ñaàu ra) = 0,68 x (1,42 mg O2 tieâu thuï/mg teá baøo bò oxy hoaù) x (Phaàn coù khaû naêng phaân huyû sinh hoïc cuûa chaát raén ôû ñaàu ra) = 0,68 x 1,42 x (0,6 x 40) = 23,17 (mg/l) (Vôùi giaù trò 40 ñöôïc choïn laø giaù trò haøm löôïng chaát lô löûng trong nöôùc thaûi caàn ñaït ñöôïc sau xöû lyù) è BOD5hoaø tan (ra) = 25,2 – 23,17 = 2,03 mg/l Heä soá saûn löôïng quan saùt : Trong ñoù : Y : heä soá saûn löôïng buøn (0,4 – 0,8 mg VSS/mg BOD5). Choïn Y = 0,6 Kd : heä soá phaân huyû noäi baøo. Choïn Kd = 0,06 ngaøy-1 : thôøi gian löu buøn (5 – 15 ngaøy). Choïn = 10 ngaøy Löôïng sinh khoái gia taêng theo MLVSS : (kg/ngaøy) Vôùi La laø haøm löôïng BOD20 ñaàu vaøo vaø ñöôïc tính döïa vaøo coâng thöùc BOD5 (vaøo) = 0,68 x BOD20 (vaøo) = 0,68 x La è La = 743 Khoái löôïng BOD20 caàn xöû lyù moãi ngaøy : G = (743 - ) x 750 x 10-3 = 555 (kg/ngaøy) Löôïng oxy yeâu caàu : M = G – (1,42 x Px) = 555 – (1,42 x 199) = 272 (kg/ngaøy) Theå tích khoâng khí theo yeâu caàu : Choïn hieäu quaû vaän chuyeån oxy cuûa thieát bò thoåi khí laø 8%, heä soá an toaøn treân thieát keá thöïc teá laø 2. Löôïng khoâng khí yeâu caàu theo lyù thuyeát (xem khoâng khí chöùa 23,2% O2 theo troïng löôïng vaø troïng löôïng rieâng cuûa khoâng khí ôû 20oC laø 0,0118 kN/m3 = 1,18 kg/m3) : (m3/ngaøy) Löôïng khoâng khí yeâu caàu vôùi hieäu quaû vaän chuyeån 8%: (m3/ngaøy) = 8,6 (m3/phuùt) Löôïng khoâng khí thieát keá ñeå choïn maùy neùn khí : q =8,6 x 2 = 17,2 (m3/phuùt) = 0,287 (m3/s) AÙp löïc vaø coâng suaát cuûa heä thoáng neùn khí Khí ñöôïc phaân phoái vaøo beå baèng caùc ñóa xoáp khueách taùn. AÙp löïc caàn thieát cho heä thoáng khí neùn : Hct = hd + hc + hf + H1 Trong ñoù : hd : toån thaát aùp löïc do ma saùt doïc theo chieàu daøi oáng daãn (m) hc : toån thaát cuïc boä (m) hf : toån thaát qua thieát bò phaân phoái (m) H1 : chieàu cao höõu ích cuûa beå (= 4m) Toång toån thaát hd vaø hc  khoâng vöôït quaù 0,4 m vaø toån thaát hf khoâng vöôït quaù 0,5m. è Hct = 0,4 + 0,5 + 4 = 4,9 (m) AÙp löïc khoâng khí : Coâng suaát maùy neùn khí : vôùi q : löu löôïng khoâng khí (0,293 m3/s) η : hieäu suaát maùy neùn khí (0,7 – 0,9). Choïn η = 0,7. Soá löôïng ñóa khueách taùn caàn thieát (choïn ñóa xoáp phaân phoái khí cöôøng ñoä 200 l/phuùt = 0,2m3/phuùt) : (ñóa) V.2.4. Beå troän ñöùng. Dieän tích tieát dieän ngang cuûa beå Trong ñoù : Q : löu löôïng nöôùc xöû lyù. Q = 750m3/ngaøy = 0,0086m3/s Vd : vaän toác nöôùc daâng (25 – 28 mm/s ). Choïn Vd = 25 mm/s =0,025 m/s Choïn beå troän hình troøn à Ñöôøng kính dbt = 0,66 (m). Choïn dbt = 0,7 (m) Choïn ñöôøng kính oáng daãn nöôùc thaûi vaøo beå Dl = 90 mm. Vaän toác ôû mieäng oáng nöôùc vaøo döôùi ñaùy beå trong khoaûng 1 – 1,5 m/s (baûng 11-8 trang 487 – Xöû lyù nöôùc thaûi ñoâ thò vaø coâng nghieäp. Tính toaùn thieát keá coâng trình – Laâm Minh Trieát (chuû bieân), Nguyeãn Thanh Huøng, Nguyeãn Phöôùc Daân). Kieåm tra laïi vaän toác doøng nöôùc ñöa vaøo ñaùy beå: Vñaùy = < 1,5 m/s Dieän tích ñaùy beå choã noái oáng : = 0,0095(m2) Trong ñoù dd : ñöôøng kính ñaùy ñöôïc choïn laø 0,11 m Chieàu cao phaàn hình choùp ñaùy beå, vôùi goùc noùn laø = 40o : = 0,25(m) Theå tích phaàn hình choùp cuûa beå troän : = 0,05 (m3) Trong ñoù : ft : tieát dieän ngang phaàn treân cuûa beå : ft = 0,7 x 0,7 = 0,49 (m2) fd : tieát dieän ngang phaàn ñaùy beå : fd = 0,0095 (m2) Choïn thôøi gian löu nöôùc trong beå laø 1 phuùt = 60 s Theå tích toaøn phaàn cuûa beå laø : W = Q x t = 0,0086 x 60 = 0,516 (m3) Theå tích phaàn treân (phaàn hình truï) cuûa beå : Wt = W – Wd = 0,516 – 0,05 = 0,466 (m3) Chieàu cao phaàn treân cuûa beå : (m) Chieàu cao toaøn phaàn cuûa beå : H = ht + hd + 0,2 = 0,95 + 0,25 + 0,2 = 1,4 (m) Trong ñoù : 0,2 laø chieàu cao döï tröõ tính baèng m. Nöôùc ñöôïc thu baèng maùng voøng bao quanh ngoaøi thaønh beå, choïn vaän toác nöôùc chaûy trong maùng laø 0,6m/s, chieàu roäng maùng laø 0,16m. V.2.5. Beå phaûn öùng xoaùy hình truï keát hôïp beå laéng ñöùng : V.2.5.1. Beå phaûn öùng : beå phaûn öùng ñaët sau beå troän coù nhieäm vuï hoaøn thaønh noát quaù trình keo tuï, taïo ñieàu kieän thuaän lôïi cho quaù trình tieáp xuùc vaø keát dính giöõa caùc haït keo vôùi caën baån. Chieàu cao tính toaùn cuûa vuøng laéng : Hl = Vl x t = 0,7 x 10-3 x 7200 = 5 (m) Vôùi t : thôøi gian laéng (choïn 2 giôø = 7200s) Vl : vaän toác nöôùc trong vuøng laéng (choïn V1 = 0,7 mm/s = 0,7 x 10-3 m/s) Dieän tích ngaên phaûn öùng xoaùy ôû trung taâm beå laéng : Trong ñoù : Hf : chieàu cao tính toaùn cuûa beå phaûn öùng. Choïn baèng 90% chieàu cao vuøng laéng cuûa beå laéng è Hf = 0,9 x 5 = 4,5 (m) t : thôøi gian löu nöôùc trong beå (choïn t = 15 phuùt) è Ñöôøng kính beå phaûn öùng : DPU = 1,5 (m) Choïn ñöôøng kính oáng daãn nöôùc vaøo beå Dl = 110 mm. Kieåm tra toác ñoä nöôùc chaûy trong oáng : 0,91 (m/s) < 1 (m/s) (baûng 11-9 trang 489 – Xöû lyù nöôùc thaûi ñoâ thò vaø coâng nghieäp. Tính toaùn thieát keá coâng trình – Laâm Minh Trieát (chuû bieân), Nguyeãn Thanh Huøng, Nguyeãn Phöôùc Daân) Ñöôøng kính mieäng phun = 70 (mm) Trong ñoù : : heä soá löu löôïng. Choïn = 0,908 (ñoái vôùi mieäng phun hình noùn, coù goùc noùn = 25o) vf : vaän toác nöôùc qua voøi phun, vf = 2,5 m/s Toån thaát aùp löïc ôû mieäng phun : H = 0,06 x v2fkteá = 0,06 x 0,22 = 0,0024 (m) Trong ñoù : vfkteá : vaän toác phun kinh teá vfkteá = V.2.5.2. Beå laéng ñöùng: Chieàu cao tính toaùn vuøng laéng : Hl = 5m Ñöôøng kính oáng trung taâm baèng ñöôøng kính ngaên phaûn öùng : DPU = 1,5m Ñöôøng kính taám chaén hình noùn : dchaén = 1,3 x DPU = 1,3 x 1,5 = 1,95 Goùc nghieâng giöõa ñöôøng sinh noùn vôùi phöông ngang = 17o è Chieàu cao noùn : hchaén = . Choïn hchaén = 0,3 m. Khoaûng caùch töø oáng trung taâm ñeán taám chaén choïn laø 0,3 m Dieän tích tieát dieän öôùt cuûa vuøng laéng : Dieän tích toång coäng cuûa beå laéng : Fb = F + fb = 12,4 + 1,74 = 14,14 (m2) è Ñöôøng kính beå laéng : Db = 4,24 (m) . Choïn D = 4,5 (m) Choïn : Khoaûng caùch töø ñaùy mieäng loe oáng ñeán ñænh taám chaén (hL) = chieàu cao lôùp nöôùc trung hoaø (hTH ) = chieàu cao lôùp baûo veä (hbv ) = 0,3 m Chieàu cao toång coäng cuûa beå laéng : Hb = Hf + hL + hTH + hchaén + hbv = 4,5 + 0,3 + 0,3 + 0,3 + 0,3 = 5,7 (m) Choïn chieàu cao loä thieân cuûa beå laø 3 m vaø chieàu saâu choân döôùi maët ñaát laø 2,7m. Kieåm tra taûi troïng beà maët : Uo = < 48 (m3/m2.ngaøy) (baûng 11-3 trang 482 – Xöû lyù nöôùc thaûi ñoâ thò vaø coâng nghieäp. Tính toaùn thieát keá coâng trình – Laâm Minh Trieát (chuû bieân), Nguyeãn Thanh Huøng, Nguyeãn Phöôùc Daân) Theå tích vuøng laéng : Wl = Fb x Hl = 15,89 x 5 = 79,45 (m3) Thôøi gian löu nöôùc : tl = Xaùc ñònh löôïng buøn sinh ra : Hieäu quaû khöû BOD5 vaø SS Trong ñoù : t : thôøi gian löu nöôùc (= 2,54 giôø) a,b : haèng soá thöïc nghieäm ( choïn theo Baûng 4 – 5, trang 48 – Tính toaùn thieát keá caùc coâng trình xöû lyù nöôùc thaûi – TS. Trònh Xuaân Lai) Hieäu quaû khöû BOD5 : RBOD = 37% (vôùi a = 0,018 vaø b = 0,02) Hieäu quaû khöû SS : RSS = 59% (vôùi a = 0,0075 vaø b = 0,014) Löôïng buøn sinh ra : kg/ngaøy V.2.6. Boàn loïc aùp löïc Tính boàn loïc : Beà daøy lôùp vaät lieäu loïc : Than hoaït tính (naèm ôû treân) : 500 mm, ñöôøng kính hieäu quaû laø de = 1,2 mm Caùt thaïch anh (naèm ôû döôùi): 700 mm, ñöôøng kính hieäu quaû laø de = 0,5 mm Chieàu cao toaøn phaàn beå loïc : H = Hd + Hv + Hn + Hp = 0,4 + 1,2 + 0,85 + 0,3 = 2,75 (m) Hd : chieàu cao lôùp soûi ñôõ, choïn baèng 0,4 m Hv : chieàu daøy lôùp vaät lieäu loïc. Goàm lôùp than hoaït tính ()vaø lôùp caùt thaïch anh (ñöôøng kính töông ñöông 0,7 – 0,75 mm). Hv = 700 + 500 = 1200 (mm) = 1,2 (m) Hn : chieàu cao lôùp nöôùc treân lôùp vaät lieäu loïc. Hn = Hv x e + 0,25 = 1,2 x 0,5 + 0,25 = 0,85 e : ñoä giaõn nôû lôùp vaät lieäu khi röûa ngöôïc, chon e = 0,5 Hp : chieàu cao phuï. Choïn baèng 0,3m Dieän tích boàn loïc = m2 Trong ñoù: Q : löu löôïng nöôùc (m3/h), Q = 31,25 m3/h; v : toác ñoä loïc (m/h). Choïn v = 11 m/h. Ñöôøng kính boàn loïc : D = m F = Choïn F = 2,8 m2 ( m/h) Heä thoáng thu nöôùc vaø phaân phoái nöôùc röûa loïc : Löu löôïng caàn thieát ñeå röûa boàn loïc ñöôïc tính theo coâng thöùc : = 0,045 (m3/s) Vôùi: F: laø dieän tích boàn loïc, F = 2,8 m2. W: cöôøng ñoä nöôùc röûa loïc. Choïn cöôøng ñoä nöôùc röûa loïc W = 16 l/sm2. Choïn ñöôøng kính oáng chính Dc =100 mm Dieän tích oáng chính : (m2) Suy ra vaän toác trong oáng chính laø: vc = (m/s) Choïn daøn thu nöôùc theo kieåu xöông caù vôùi ñöôøng kính oáng chính 100 mm vaø oáng nhaùnh laø oáng xeû raõnh coù ñöôøng kính D = 45 mm. Chieàu roäng moãi khe 0,25 mm ; böôùc caét laø 1,5 mm. Vaäy seõ coù 572 raõnh treân 1m daøi oáng. Dieän tích treân moät khe ñöôïc tính theo coâng thöùc nhö sau : f = (m2) Vôùi: D: ñöôøng kính oáng nhaùnh, D = 45 mm; h: chieàu roäng khe, h = 0,25 mm. Toång dieän tích khe laáy baèng 1% dieän tích coâng taùc beå : (m) Toång soá khe ñöôïc tính laø : (khe) Do trong quaù trình vaän haønh coù theå nhöõng khe naøy bò ngheït neân choïn theâm soá khe gaáp 3 laàn soá khe tính ñöôïc. Vaäy toång soá khe ñöôïc tính seõ laø: 3 x 800 = 2400 (khe). Toång chieàu daøi oáng nhaùnh seõ laø: m . Laáy khoaûng caùch giöõa caùc oáng nhaùnh laø 300 mm. Soá oáng nhaùnh ñöôïc tính theo coâng thöùc : = 10 (oáng) Trong ñoù: b : chieàu daøi oáng chính, choïn b = 1,5 m. è Chieàu daøi moãi oáng nhaùnh laø: = 300 (mm) Toån thaát aùp löïc khi röûa loïc : AÙp löïc bôm : Trong ñoù: : cheânh leäch cao ñoä giöõa meùp maùng thu nöôùc röûa trong beå loïc ñeán meùp nöôùc thaáp nhaát trong beå chöùa thöôøng laø trong khoaûng 3,5 – 4 m. Choïn h1 = 4 m. : toån thaát qua heä thoáng phaân phoái nöôùc röûa loïc. Do duøng heä thoáng oáng phaân phoái, daøn oáng boá trí theo hình xöông caù neân : Trong ñoù: KW : tyû soá giöõa toång dieän tích caùc loã treân heä thoáng oáng phaân phoái vaø dieän tích maët caét ngang cuûa oáng chính V1, V2 : vaän toác cuûa nöôùc taïi maët caét ñaàu cuûa oáng chính vaø oáng nhaùnh. V1 = 1,7 m/s V2 = (m/s) g: gia toác troïng tröôøng, g = 9,81 m/s2. m. Toån thaát qua lôùp vaät lieäu loïc vaø soûi ñôõ : h3 = hs + hc + hthan Trong ñoù : Toån thaát qua lôùp soûi ñôõ : (m) Vôùi HS : chieàu daøy lôùp soûi ñôõ, HS = 0,4m W : cöôøng ñoä röûa loïc (m3/m2.h), W = 16(l/m2.s) = 57,6 m3/m2.h Toån thaát qua lôùp vaät lieäu loïc : Trong ñoù : C : heä soá neùn eùp, C = 600 – 1200 tuyø thuoäc vaøo tính ñoàng nhaát vaø saïch. Choïn C = 1000. to : nhieät ñoä nöôùc. Laáy t = 25oC dhq : ñöôøng kính hieäu quaû, mm Vh : vaän toác loïc, Vh = 11 m/h = 11 x 24 (m/ngaøy) L : chieàu daøy lôùp vaät lieäu loïc Ñoái vôùi lôùp caùt : Ñoái vôùi lôùp than hoaït tính : Vaäy toån thaát qua lôùp vaät lieäu loïc vaø soûi ñôõ laø: h3 = hs + hcaùt + hthan = 1,41 + 0,25 + 0,076 = 1,91 (m) Toån thaát treân ñöôøng oáng daãn töø bôm ñeán beå loïc : = 2m Vôùi : toån thaát treân ñöôøng oáng daãn töø bôm röûa ñeán beå loïc. Choïn : toån thaát ôû ñaàu oáng huùt vaø ñaàu oáng ñaåy cuûa maùy bôm röûa taïi caùc choã gaây ra toån thaát cuïc boä. Choïn : aùp löïc ñeå phaù vôõ keát caáu ban ñaàu cuûa lôùp caùt loïc. Choïn è Toång aùp löïc caàn thieát cuûa bôm röûa: H = 4 + 0,17 + 1,91 + 2 + 2 =10,08 (m) Tính pheåu thu nöôùc röûa loïc vaø daãn nöôùc vaøo beå loïc : Thieát keá pheåu thu nöôùc baèng theùp coù daïng hình noùn. Ñaàu noùn coù gaén manchon nhöïa coù ren ñeå gaén vaøo ñaàu oáng daãn nöôùc. Choïn vaän toác chaûy trong pheåu: V = 0,2 m/s, Ta coù : S = (m2) Maët khaùc: S = h(R+r) Vôùi : r : baùn kính ñaùy nhoû cuûa pheåu (laáy baèng baùn kính oáng vaøo) F = (m2) Vôùi V laø vaän toác nöôùc chaûy trong ñöôøng oáng vaøo choïn V =1 m/s D = 0,105(m) Choïn ñöôøng kính oáng vaøo = 105 mm. r = 0,5 x D = 0,05 (m) h : chieàu cao cuûa pheåu, h = 150 mm. R : baùn kính ñaùy lôùn cuûa pheåu 0,192(m) Vaäy choïn : R = 0,19 m = 190 mm. r = 0,05 m = 50 mm. Tính cô khí : Xaùc ñònh chieàu daøy thaân boàn aùp löïc: Boàn loïc aùp löïc laøm vieäc vôùi aùp suaát trong laø : 5 at = 5 x 9,81 x 104 N/m2 = 49,05 x 104 N/m2 = 0,4905 N/mm2. Choïn vaät lieäu laøm boàn laø theùp CT3. Caùc thoâng soá cuûa theùp: ÖÙng suaát chòu keùo: σk = 380 x 106 (N/m2) ÖÙng suaát chaûy: σc = 240 x 106 (N/m2) Heä soá hieäu chænh: Toác ñoä gæ: 0,06 mm/naêm ÖÙng suaát cho pheùp cuûa theùp Trong ñoù: nk, nc: laø heä soá an toaøn nk = 2,6 nc = 1,5 = 1 Vaäy choïn öùng suaát cho pheùp [] = 146.106 N/m2 AÙp löïc cuûa boàn loïc : P1 = 5 at = 0,4905 N/mm2. AÙp suaát thuûy tónh : P2 = ρgH Trong ñoù: ρ : khoái löôïng cuûa nöôùc, ρ = 1000kg/m3; g : gia toác troïng tröôøng, g = 9,81 m/s2; Tính cho coät nöôùc trong thaùp. Choïn H = 2,3 m. Vaäy P2 = 1000 x 9,81 x 2,3 = 22563 N/m2 = 0,022563 N/mm2. AÙp suaát tính toaùn trong boàn loïc seõ laø : P = P1 + P2 = 0,4905 + 0,022563 = 0,513 N/mm2 Ta coù : Do ñoù chieàu daøy tính toaùn thaân thieát bò boàn loïc ñöôïc tính theo coâng thöùc nhö sau: S’= 3,5(mm) Trong ñoù: Dt: ñöôøng kính trong cuûa thieát bò, Dt = 1,9 m = 1900 mm; P: aùp suaát trong boàn loïc, P = 0,513 N/mm2; []: öùng suaát cho pheùp, [] = 146.106 N/m2 = 146 N/mm2; : heä soá moái haøn, = 0,95. Chieàu daøy thöïc thaân thieát bò : S = S’ + C Vôùi: C : heä soá choïn theâm, C = Ca + Cb + Cc + C0 Ca : heä soá theâm do aên moøn Ca = 10 naêm x 0,06 mm/naêm = 0,6 mm (nieân haïn söû duïng 10 naêm). Cb: heä soá theâm do baøo moøn cô hoïc, Cb = 0. Cc: heä soá theâm do cô khí, Cc = 0. C0: heä soá theâm do sai soá qui troøn, C0 = 0,8 mm. è S = 3,5 + 0,6 + 0,8 = 4,9 mm. Choïn S = 5mm ñeå ñaûm baûo an toaøn Kieåm tra ñieàu kieän beàn : (thoaû ñieàu kieän cho pheùp) Kieåm tra ñieàu kieän aùp suaát : > 0,513 Tính chieàu daøy ñaùy vaø naép boàn loïc aùp löïc : Choïn ñaùy vaø naép cho boàn loïc laø ñaùy naép ellipse tieâu chuaån ñöôïc haøn lieàn vôùi thaân Ta coù : Do ñoù chieàu daøy tính toaùn ñaùy vaø naép thieát bò boàn loïc ñöôïc tính theo coâng thöùc nhö sau: Trong ñoù: Dt : ñöôøng kính trong cuûa thieát bò, Dt = 1,7 m = 1700 mm. P : aùp suaát trong boàn loïc, P = 0,513 N/mm2. [] : öùng suaát cho pheùp, [] = 146.106 N/m2 = 146 N/mm2. : heä soá moái haøn, = 0,95. tra baûng XIII.10 Soå tay Quaù Trình vaø Thieát Bò Coâng Ngheä Hoùa Chaát taäp 2, ht = 350 mm =0,35 m Chieàu cao gôø, h = 25 mm. Dieän tích beà maët trong F = 2,24 m2 : heä soá khoâng thöù nguyeân. Do ñaùy vaø naép coù loã nhöng ñöôïc taêng cöùng neân k = 1. Chieàu daøy thöïc ñaùy naép thieát bò : S = S’ + C Vôùi: C: heä soá choïn theâm, C = Ca + Cb + Cc + C0 ; Ca : heä soá theâm do aên moøn Ca = 10 naêm x 0,06 mm/naêm = 0,6 mm (nieân haïn söû duïng 10 naêm) Cb : heä soá theâm do baøo moøn cô hoïc, Cb = 0 Cc : heä soá theâm do cô khí, Cc = 0 C0: heä soá theâm do sai soá qui troøn, C0 = 0,7 mm è S = 5 + 0,6 + 0,7 = 6,3 mm. Choïn S = 6 mm Kieåm tra ñieàu kieän beàn : Kieåm tra ñieàu kieän aùp suaát : Tính bích : Naép thaùm beân : (1 caùi) Ñöôøng kính ngoaøi : Dn = 411 mm Ñöôøng kính ngoaøi cuûa bích : D = 515 mm Ñöôøng kính töø taâm ñeán taâm buloâng : = 475 mm Ñöôøng kính töø taâm ñeán meùp vaùt : Dl = 450 mm Ñöôøng kính buloâng : dl = M16 Soá buloâng: Z = 20 caùi Chieàu cao bích: h = 20 mm Naép thaùm treân :(1 caùi) Ñöôøng kính ngoaøi: Dn = 411 mm Ñöôøng kính ngoaøi cuûa bích: D = 515 mm Ñöôøng kính töø taâm ñeán taâm buloâng: = 475 mm Ñöôøng kính töø taâm ñeán meùp vaùt: Dl = 450 mm Ñöôøng kính buloâng: dl = M16 Soá buloâng: Z = 20 caùi Chieàu cao bích: h = 20 mm Tính toaùn bích vaø buloâng cuûa boä phaän oáng daãn nöôùc vaø khí vaøo boàn loïc : Choïn bích baèng kim loaïi ñen ñeå noái caùc boä phaän cuûa thieát bò vaø oáng daãn. Tra baûng XIII-26 Soå tay Quaù trình thieát bò coâng ngheä hoùa chaát taäp 2. OÁng daãn nöôùc vaøo (1 caùi) : Löu löôïng nöôùc vaøo laø : 25 m3/h, vaän toác nöôùc chaûy trong oáng cho pheùp 0,9 –1,5 m./s. Choïn ñöôøng kính oáng daãn 100 mm. Ñöôøng kính trong: Dt = 100 mm Ñöôøng kính ngoaøi: Dn = 114 mm Ñöôøng kính ngoaøi cuûa bích: D = 185 mm Ñöôøng kính töø taâm ñeán taâm buloâng: = 150 mm Ñöôøng kính töø taâm ñeán meùp vaùt: Dl = 128 mm Ñöôøng kính buloâng: dl = M16 Soá buloâng: Z = 4 caùi Chieàu cao bích: h = 20 mm OÁng daãn nöôùc röûa (1 caùi) : Ñöôøng kính trong: Dt = 100 mm Ñöôøng kính ngoaøi: Dn = 114 mm Ñöôøng kính ngoaøi cuûa bích: D = 235 mm Ñöôøng kính töø taâm ñeán taâm buloâng: Db = 200 mm Ñöôøng kính töø taâm ñeán meùp vaùt: Dl = 178 mm Ñöôøng kính buloâng: dl = M16 Soá buloâng: Z = 8 caùi Chieàu cao bích: h = 20 mm OÁng thoaùt khí (1 caùi) : Ñöôøng kính ngoaøi: Dn = 27 mm Ñöôøng kính ngoaøi cuûa bích: D = 100 mm Ñöôøng kính töø taâm ñeán taâm buloâng: = 75 mm Ñöôøng kính töø taâm ñeán meùp vaùt: Dl = 60 mm Ñöôøng kính buloâng: dl = M10 Soá buloâng: Z = 4 caùi Chieàu cao bích: h = 12 mm Tính chaân ñôõ vaø tai treo: Khoái löôïng ñaùy vaø naép boàn loïc : Mñ + Mn = 83,8 + 83,8 =167,6 kg (Baûng XIII.11 Soå tay Quaù Trình vaø Thieát Bò Coâng Ngheä Hoùa Chaát taäp 2) Khoái löôïng thaân boàn loïc : (kg) Khoái löôïng lôùp nöôùc trong boàn loïc : Mnöôùc = Vnöôùc xnöôùc = x Dt2 x hnöôùc xnöôùc = (kg) Khoái löôïng lôùp caùt : Mcaùt = Vcaùt xcaùt = x Dt2 x hcaùt x caùt = 0,785 x 1,92 x 0,7 x 1000 =1984 (kg) Khoái löôïng lôùp soûi ñôõ : Msoûi = Vsoûi xsoûi = x Dt2 x hsoûi xsoûi = 0,785 x 1,92 x 0,4 x1500 = 1700 (kg) Khoái löôïng lôùp than hoaït tính : Msoûi = Vthan xthan = x Dt2 x hthan xthan = 0,785 x 1,72 x 0,5 x 1500 = 2125 (kg) Toång khoái löôïng cuûa boàn loïc : M = Mñ + Mn + MT + Mnöôùc + Mcaùt + Msoûi + Mthan = 83,8 + 83,8 + 543 + 2409 + 1984 + 1700 + 2125 = 8928,6(kg) Heä soá an toaøn cho khoái löôïng boàn loïc vôùi heä soá an toaøn baèng 1,5 Vaäy toång khoái löôïng boàn loïc : M = 1,5 x 8928,6 = 13392 (kg) Troïng löôïng toaøn boàn loïc : P = M x g = 13392 x 9,81 = 131376 (N) Tính chaân ñôõ : Choïn boàn loïc coù 4 chaân ñôõ Taûi troïng leân 1 chaân ñôõ : G = (N) Tra baûng XIII.35 – Soå tay Quaù trình thieát bò vaø coâng ngheä hoaù chaát taäp 2 : L = 250 mm B = 180 mm B1 = 215 mm B2 = 290 mm H = 350 mm h = 185 mm s = 16 mm l = 90 mm d = 27 mm Tính tai treo : Choïn boàn loïc coù 4 tai treo Taûi troïng leân 1 tai treo : G = (N) Tra baûng XIII.36 – Soå tay taäp 2 Quaù trình thieát bò coâng ngheä hoaù chaát L = 150 mm B = 120 mm B1 = 130 mm H =215 mm S = 8 mm l = 60 mm a = 20 mm d = 30 mm Tính bôm: Tính bôm beå loïc : Löu löôïng bôm : Trong ñoù: F: dieän tích beå loïc (m2), F = 2,8 m2; W: cöôøng ñoä röûa loïc (m3/m2.h) W=16 l/s.m2 = 57,6 m3/m2.h. Coâng suaát bôm ñöôïc tính theo coâng thöùc : Trong ñoù: Q : löu löôïng bôm; Q = 161,28 m3/h = 0,045 (m3/s) : khoái löôïng cuûa nöôùc; hieäu suaát maùy bôm choïn = 0,75 H : toån thaát khi bôm leân boàn loïc choïn H = 17 m 10 kW. V.2.7. Tính thieát bò phuï Bôm nöôùc thaûi Vôùi löu löôïng laø 31,25 m3/ giôø, ta choïn bôm coù löu löôïng : Q = 35 m3/giôø = 0,0097 m3/s Coät aùp bôm H = 10 m H2O Hieäu suaát h = 80% Coâng suaát bôm N = Vôùi r laø khoái löôïng rieâng cuûa nöôùc » 1000 kg/m3 N = = 1,2 KW Ñöôøng oáng daãn nöôùc ( noái bôm ) Choïn ñöôøng kính oáng laø 34 mm è Vaän toác nöôùc trong oáng : v = = = 10,68 m/s OÁng chaûy traøn coù ñöôøng kính laø 60mm Ñöôøng oáng daãn khí Qkk = 17,2 m3/phuùt = 0,287 m3/s Choïn ñöôøng kính oáng laø 60 mm è Vaän toác khí trong oáng vkhí = = 102 m/s CHÖÔNG 6 KHAÙI TOAÙN GIAÙ THAØNH VI.1. Phaàn caûi taïo naâng caáp heä thoáng xöû lyù VI.1.1. Caùc coâng trình ñöôïc caûi taïo: Toång chi phí laø 37.200.000 VND. Trong ñoù : Beå chöùa : goàm 4 ngaên vôùi toång dieän tích (4 x L x B = 4 x 10 x 4 = 160 m2). Nöôùc thaûi chaûy theo thöù töï caùc ngaên laø 1 à 2 à 3 à 4 Caûi taïo 2 ngaên 1 vaø 2 thaønh moät beå laéng sô boä coù daïng beå laéng ngang. Theå tích beå : 4 x 18 x 3,7 = 296 (m3) Do ñaõ coù saün caùc beå neân ôû coâng trình naøy caàn xaây theâm : Maùng phaân phoái nöôùc ñaàu beå : 4 x 0,3 x 0,3 = 0,36 (m3) Taám chaén phaân phoái ñeàu nöôùc : 4 x 1,3 x 0,1 = 0,52 (m3) Maùng thu nöôùc cuoái beå : 4 x 0,3 x 0,3 = 0,36 (m3) Taám chaén ngaên vaät noåi ôû tröôùc maùng thu : 3.000.000 VND Xöû lyù choáng thaám ôû ñaùy baèng lôùp beâtoâng ñaù mi daøy 100 mm : 7,68 (m3) Ñaøo hoá thu caën ôû ñaàu beå vôùi ñoä saâu 1,3m : 2,197 (m3) Heä thoáng gaït caën goàm voøng xích vôùi thanh gaït buøn chaïy baèng boä phaän truyeàn ñoäng : 12.000.000 VND Saøn coâng taùc baèng beâ toâng : 2 x 2 x 0,2 = 0,8 (m3) à Toång giaù thaønh : 850.000 VND/m3 x 12 m3 + 15.000.000 = 25.200.000 VND Beå laéng ñôït 1 vaø 2 Taám chaén ngaên vaät noåi ôû tröôùc maùng thu : 750.000 x 16 = 12.000.000 VND VI.1.2. Caùc coâng trình theâm môùi : Toång chi phí laø 394.900.000 VND. Trong ñoù : Phoøng thí nghieäm 24 m2 vaø duïng cuï hoaù chaát : 250.000.000 VND Beå UASB : Theå tích beå : 96 m3 Taám chaén doøng baèng theùp khoâng gæ daøy 3mm (8 taám) : 1.500.000 x 8 = 12.000.000 VND Moâ chaén tam giaùc baèng theùp khoâng gæ ( 2 caùi ) : 500.000 x 2 = 1.000.000 Caàu thang saét (1 caùi) : 300.000 VND à Toång giaù thaønh : 850.000 x 96 + 12.000.000 + 1.000.000 + 300.000 = 94.900.000 VND Boàn loïc aùp löïc (1 boä) : 50.000.000 VND VI.1.3. Chi phí thieát bò, söû duïng naêng löôïng, nhaân coâng vaø quaûn lyù, vaän haønh : Chi phí thieát bò : 40.000.000 VND Heä ñöôøng oáng kyõ thuaät cho caùc coâng trình ñöôïc theâm môùi vaø caûi taïo trong traïm xöû lyù : 15.000.000 VND Bôm boàn loïc aùp löïc (Q =132,48 m3/h, H = 17m) : 20.000.000 VND Bôm nöôùc thaûi töø beå UASB sang beå vi sinh hieáu khí : 5.000.000 VND Chi phí ñieän naêng: 15.000.000 VND/naêm Chi phí thieát keá, vaän haønh vaø chuyeån giao coâng ngheä : 39.000.000 VND Chi phí thieát keá : 10.000.000 VND Chi phí vaän haønh vaø chuyeån giao coâng ngheä : 8.000.000 VND Chi phí xeùt nghieäm vaø nghieäm thu : 6.000.000 VND Chi phí söûa chöõa vaø baûo trì : 15.000.000 VND/naêm Chi phí nhaân coâng : 39.000.000 VND Nhaân coâng laép raùp vaø vaän chuyeån : 9.000.000 VND Chi phí thueâ nhaân vieân quaûn lyù heä thoáng (1 kyõ sö moâi tröôøng) 2.500.000 VND/ngöôøi.thaùng x 12 thaùng = 30.000.000 VNÑ/naêm. VI.1.4. Toång chi phí cho phaàn caûi taïo naâng caáp : M = 37.200.000 + 394.900.000 + 40.000.000 + 15.000.000 + 39.000.000 + 39.000.000 M = 565.100.000 VND VI.2. Phaàn sô boä thieát keá môùi heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi saûn xuaát giaáy (baûng 26) STT Teân thieát bò , haïng muïc ÑVT SL Ñôn giaù Thaønh tieàn 1 Maùy thổi khí (ANLET-BE 100E, Nhật), motor(Simens) 1.5Hp Boä 02 96.000.000 192.000.000 2 Bơm buøn nhuùng chìm (Pentax YÙ), Q=8m3/h, h=5m Boä 04 9.000.000 36.000.000 3 Bơm nước thải nhuùng chìm (EBARA – YÙ) Q=31,25m3/h, h=5m Boä 02 18.000.000 36.000.000 4 Bơm ñịnh lượng hoùa chất (BLUE WHITE - Mỹ) Caùi 02 8.000.000 16.000.000 5 Ống trung taâm của bể lắng bằng theùp daøy 3 mm Caùi 01 4.000.000 4.000.000 6 Bể phản ứng hình truï bằng theùp daøy 3 mm Caùi 01 16.000.000 16.000.000 7 Thuøng nhựa ñựng hoùa chất 1000L (PVC) Caùi 02 1.500.000 3.000.000 8 Motor giảm tốc (MCN - Ñaøi Loan) 0.5Hp, caùnh khuấy (inox) khuấy trộn hoùa chất Boä 01 8.000.000 8.000.000 9 Motor giảm tốc (MCN - Ñaøi Loan) 1Hp, caùnh khuấy (inox) khuấy trộn hoùa chất Boä 01 10.000.000 10.000.000 10 Hệ đñường ống kỹ thuật trong trạm xử lyù Boä 01 36.000.000 36.000.000 11 Buøn vi sinh Taán 04 4.000.000 16.000.000 12 Heä thoáng ñieän ñieàu khieån (linh kieän LG) vaø daây daãn trong traïm xöû lyù Boä 01 24.000.000 24.000.000 13 Beå ñieàu hoaø m3/beå 125 850.000 106.250.000 14 Beå laéng 1 m3/beå 68 850.000 57.800.000 15 Beå Unitank m3/beå 315 850.000 267.750.000 16 Beå troän ñöùng m3/beå 0,52 850.000 442000 17 Beå laéng ñöùng keát hôïp beå phaûn öùng xoaùy hình truï m3/beå 91 850.000 77.350.000 18 Boàn loïc aùp löïc Boä 01 50.000.000 19 Phoøng thí nghieäm S = 24 m2 01 250.000.000 20 Nhaø chöùa thieát bò S=12 m2 01 10.000.000 10.000.000 21 Chi phí thieát keá 18.000.000 18.000.000 22 Chi phí vaän haønh vaø chuyeån giao coâng ngheä 16.000.000 16.000.000 23 Chi phí xeùt nghieäm vaø nghieäm thu 12.000.000 12.000.000 24 Nhaân coâng laép raùp vaø vaän chuyeån 24.000.000 24.000.000 Toång chi phí 1.286.592.000 Thueá VAT (%) 128.660.000 Toång 1.415.252.000 Chi phí khaáu hao Phaàn ñaàu tö xaây döïng tính khaáu hao trong 20 naêm 40.980.000 (VND/naêm). Phaàn thieát bò maùy moùc tính khaáu hao trong 15 naêm 25.400.000 (VND/naêm). Toång chi phí khaáu hao Mkh = 40.980.000 + 25.400.000 = 66.380.000 (VND/naêm). Chi phí ñieän naêng : 85.000.000 VND Bôm nöôùc thaûi : 30.000.000 Bôm buøn : 5.000.000 Maùy thoåi khí : 50.000.000 Toång chi phí döï toaùn trong naêm : M = 18.000.000 + 16.000.000 + 12.000.000 + 24.000.000 + 16.000.000 + 66.380.000 + 85.000.000 = 237.380.000 (VND/naêm) Laõi suaát ngaân haøng : i = 0,5% Toång voán ñaàu tö : M0 = (1 + i) x M = 1,005 x 237.380.000 = 238.567.000 vnd Giaù thaønh xöû lyù cho 1 m3 nöôùc thaûi : m = 1200 (VND/m3 nöôùc thaûi) KEÁT LUAÄN – KIEÁN NGHÒ T öø nhöõng keát quaû thu ñöôïc sau thôøi gian tìm hieåu heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi taïi Coâng ty Coå phaàn Giaáy Vónh Hueâ, ta coù theå thaáy raèng heä thoáng naøy chöa theå ñaùp öùng ñöôïc yeâu caàu xöû lyù nöôùc thaûi ñeå ñaït tieâu chuaån TCVN 6894 – 2001 (Tieâu chuaån nöôùc thaûi coâng nghieäp thaûi vaøo vöïc nöôùc soâng duøng cho muïc ñích baûo veä thuyû sinh). Nhöõng thieáu soùt töø baûn thaân heä thoáng vaø töø quaù trình vaän haønh cuûa nhaân vieân taïi ñaây (ñaõ ñöôïc ñeà caäp ôû Chöông 4) chính laø nguyeân nhaân gaây aûnh höôûng ñeán hieäu quaû xöû lyù cuûa heä thoáng. Nhöõng quy ñònh baét buoäc cuûa luaät moâi tröôøng môùi ban haønh vaø caùc yeâu caàu veà moät moâi tröôøng soáng trong laønh cho ngöôøi daân khu vöïc laân caän laøm cho vaán ñeà naâng caáp hieäu quaû xöû lyù cuûa heä thoáng naøy trôû neân caáp thieát hôn nhieàu. Chöông 4 vaø 5 ôû treân coù ñeà caäp ñeán 2 vaán ñeà laø hoaøn thieän thoâng soá vaän haønh, caûi taïo – naâng caáp heä thoáng döïa treân neàn taûng heä thoáng cuõ vaø thieát keá môùi heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi saûn xuaát giaáy. Ñoù cuõng chính laø caùc giaûi phaùp ñeå giuùp cho hieäu quaû xöû lyù cuûa heä thoáng naøy coù theå ñaït ñöôïc nhöõng tieâu chuaån phuø hôïp vôùi tieâu chuaån TCVN 6984 – 2001. Song giaûi phaùp hoaøn thieän thoâng soá vaän haønh, caûi taïo – naâng caáp heä thoáng döïa treân neàn taûng heä thoáng cuõ laø khaû thi hôn do chi phí ít hôn cho vieäc xaây döïng môùi. Giaûi phaùp naøy döïa vaøo vieäc so saùnh nhöõng keát quaû phaân tích caùc chæ tieâu nöôùc thaûi saûn xuaát cuûa coâng ty nhö COD, BOD, pH, SS, VSS,… vôùi nhöõng tieâu chuaån xaû thaûi ra nguoàn tieáp nhaän, söï caân nhaéc giöõa caùc vaán ñeà kinh teá vaø dieän tích maët baèng cuûa coâng ty ñeå ñöa ra nhöõng höôùng giaûi quyeát cho töøng chæ tieâu moät. Do vaäy, heä thoáng xöû lyù nöôùc thaûi cuûa Coâng ty coå phaàn giaáy Vónh Hueâ sau khi ñöôïc caûi taïo naâng caáp seõ ñaùp öùng ñöôïc yeâu caàu chaát löôïng nöôùc thaûi ñaàu ra cuûa caùc cô quan nhaø nöôùc veà baûo veä moâi tröôøng. ._.