Nâng cao năng lực cạnh tranh của VIETNAM AIRLINES trong xu thế hội nhập

MUÏC LUÏC MÔÛ ÑAÀU..................................................................................................... trang i CHÖÔNG 1: CÔ SÔÛ LYÙ LUAÄN VEÀ HOÄI NHAÄP KINH TEÁ QUOÁC TEÁ ........................ 9 VAØ NAÊNG LÖÏC CAÏNH TRANH .................................................................................... 9 1.1. Moät soá vaán ñeà veà hoäi nhaäp kinh teá quoác teá ..............................................................................9 1.1.1. Khaùi nieäm ........................................................................................................9 1.1.2. Baûn chaát hoäi nhaäp kinh teá quoác teá .................................................................10 1.1.3. Tính taát yeáu cuûa hoäi nhaäp kinh teá quoác teá .....................................................10 1.1.4 Nhöõng vaán ñeà ñaët ra trong ñieàu kieän hoäi nhaäp kinh teá quoác teá ....................12 1.2. Vaán ñeà caïnh tranh vaø naêng löïc caïnh tranh ..............................................................................13 1.2.1. Khaùi nieäm veà caïnh tranh ...............................................................................13 1.2.2. Naêng löïc caïnh tranh ngaønh/doanh nghieäp vaø söï phaùt trieån ...........................14 1.2.3. Caùc tieâu thöùc ñaùnh giaù naêng löïc caïnh tranh ngaønh haøng khoâng..................15 1.2.4. Moâi tröôøng caïnh tranh .................................................................................18 1.2.5 Caùc chieán löôïc caïnh tranh thò tröôøng .............................................................20 1.3. Vaán ñeà naâng cao naêng löïc caïnh tranh cuûa ngaønh vaän taûi haøng khoâng trong xu theá hoäi nhaäp ....................................................................................................................................23 CHÖÔNG 2: THÖÏC TRAÏNG HOAÏT ÑOÄNG VAØ NAÊNG LÖÏC CAÏNH TRANH CUÛA VIETNAM AIRLINES .............................................................................. 25 2.1. Lòch söû hình thaønh vaø phaùt trieån cuûa Vietnam Airlines..........................................................25 2.2. Thöïc traïng hoaït ñoäng vaø naêng löïc caïnh tranh cuûa Vietnam Airlines .....................................26 2.2.1. Thò tröôøng ......................................................................................................26 2.2.2. Saûn löôïng vaän chuyeån haønh khaùch töø naêm 1996-2004.................................28 2.2.3. Saûn löôïng vaän chuyeån haøng hoùa töø naêm 1996-2004......................................30 2.2.4. Doanh thu......................................................................................................31 2.3. Naêng löïc caïnh tranh cuûa VNA ................................................................................................32 2.3.1. Ñaùnh giaù naêng löïc caïnh tranh VNA thoâng qua tieàm naêng.............................32 2.3.2 Ñaùnh giaù naêng löïc caïnh tranh VNA thoâng qua phöông thöùc caïnh tranh ......36 2.3.3 Phaân tích moâi tröôøng caïnh tranh ...................................................................41 2.4. Nhöõng cô hoäi vaø thaùch thöùc ñoái vôùi VNA trong xu theá hoäi nhaäp ...........................................51 2.4.1 Cô hoäi..............................................................................................................51 2.4.2. Thaùch thöùc .....................................................................................................51 CHÖÔNG 3: MOÄT SOÁ GIAÛI PHAÙP NHAÈM NAÂNG CAO NAÊNG LÖÏC CAÏNH TRANH CUÛA VIETNAM AIRLINES TRONG XU THEÁ HOÄI NHAÄP 3.1 Xaây döïng muïc tieâu 2005-2010……………………………………………………………………………………………46 3.1.1 Saûn löôïng vaän chuyeån haønh khaùch ...............................................................54 3.1.2 Saûn löôïng vaän taûi haøng hoùa .........................................................................55 3.1.3. Chæ tieâu doanh thu giai ñoaïn 2005-2010 .......................................................55 3.1.4. Chæ tieâu chaát löôïng........................................................................................56 3.2 Ñònh höôùng chieán löôïc naâng cao naêng löïc caïnh tranh VNA giai ñoaïn 2006-2010........ 56 3.3. Giaûi phaùp thöïc hieään chieán löôïc ..............................................................................................58 3.3.1 Naâng cao caùc yeáu toá tieàm naêng cho caïnh tranh.............................................58 3.3.2 Taêng cöôøng aùp duïng phöông thöùc caïnh tranh ................................................62 3.3.3 Xaây döïng keá hoaïch hoäi nhaäp .........................................................................65 3.3.4 Giaûi phaùp khaùc...............................................................................................66 KEÁT LUAÄN VAØ KIEÁN NGHÒ….. …. 59 TAØI LIEÄU THAM KHAÛO PHUÏ LUÏC CHÖÕ VIEÁT TAÉT AAPA: Association of Asia Pacific Airlines: Hieäp hoäi caùc haõng haøng khoâng Chaâu AÙ Thaùi Bình Döông APEC: Asia Pacific Economic Cooperation: Dieãn ñaøn hôïp taùc kinh teá chaâu AÙ-Thaùi Bình Döông ASEAN: Association of Southeast Asian Nations: Hieäp hoäi caùc quoác gia Ñoâng nam AÙ CLMV: Tieåu vuøng goàm Campuchia , Laøo, Mieán ñieän , Vieät nam FFP: Frequent Flyer Priority: Chöông trình Khaùch haøng thöôøng xuyeân HKDDVN: Haøng khoâng daân duïng Vieät Nam IATA: International Air Transport Association: Hieäp hoäi caùc haõng vaän chuyeån theá giôùi ICAO: International Civil Aviation Organization, Toå chöùc haøng khoâng daân duïng theá giôùi IMF: International Monetary Fund: Quyõ tieàn teä Quoác teá TCTHKVN: Toång coâng ty Haøng khoâng Vieät Nam VNA: Vietnam Airlines: Haõng haøng khoâng quoác gia Vieät Nam WTO: World trade organization: Toå chöùc thöông maïi theá giôùi THOÁNG KE BAÛNG SOÁ LIEÄU, BIEÅU ÑOÀ VAØ PHUÏ LUÏC SÖÛ DUÏNG TRONG LUAÄN VAÊN Danh muïc caùc baûng soá lieäu Baûng 2.1: Saûn löôïng vaän chuyeån haønh khaùch VNA giai ñoaïn 1996-2004 Baûng 2.2: Saûn löôïng vaän chuyeån haønh khaùch quoác teá VNA 1996-2004 Baûng 2.3: Saûn löôïng vaän chuyeån haøng hoùa VNA 1996-2004 Baûng 2.4: Saûn löôïng vaän chuyeån haønh hoùa quoác teá VNA 1996-2004 Baûng 2.5: Doanh thu VNA giai ñoaïn 1996-2004 Baûng 2.6: Chæ soá veà cô caáu taøi chính VNA Baûng 2.7: Toác ñoä taêng tröôûng kinh teá Vieät Nam vaø VNA 1997-2004 Baûng 2.8: So saùnh moät soá chæ tieâu cuûa caùc haõng haøng khoâng trong khu vöïc chaâu AÙ Baûng 2.9: Ma traän hình aûnh caïnh tranh cuûa VNA vôùi moät soá haõng trong khu vöïc Baûng 2.10: Cô caáu haønh khaùch theo muïc ñích chuyeán ñi cuûa VNA Baûng 3.1: Döï baùo thò tröôøng vaän taûi haønh khaùch VNA giai ñoaïn 2005-2010 Baûng 3.2: Döï baùo thò tröôøng vaän taûi haøng hoùa VNA giai ñoaïn 2005-2010 Baûng 3.3: Keá hoaïch kinh doanh VNA giai ñoaïn 2005-2010 Baûng 3.4: Ma traän SWOT cuûa VNA Danh muïc caùc bieåu ñoà Hình 2.1: Thò phaàn vaän chuyeån haønh khaùch quoác teá Hình 2.2: Bieåu ñoà saûn löôïng vaän chuyeån haønh khaùch cuûa VNA 1996-2004 Hình 2.3: Bieåu ñoà saûn löôïng vaän chuyeån haøng hoùa cuûa VNA 1996-2004 Hình 2.4: Thò phaàn vaän chuyeån haøng hoùa quoác teá Hình 2.5: Toác ñoä phaùt trieån doanh thu qua caùc thôøi kyø Hình 2.6: Toác ñoä taêng tröôûng GDP vaø VNA giai ñoaïn 1997-2004 Hình 2.7: Cô caáu haønh khaùch VNA Danh muïc caùc phuï luïc Phuï luïc 2A: Cô caáu toå chöùc Toång coâng ty Haøng khoâng Vieät Nam Phuï luïc 2B: Tình hình hoaït ñoäng cuûa VNA giai ñoaïn 1996-2004 Phuï luïc 2C: Moät soá chæ tieâu chuû yeáu cuûa caùc haõng haøng khoâng trong khu vöïc Phuï luïc 2D: Cô caáu chi phí cuûa moät soá haõng haøng khoâng quoác teá Phuï luïc 3A: Döï baùo hoaït ñoäng kinh doanh VNA 2005-2010 Phuï luïc 3B: Baûng toång hôïp döï baùo haønh khaùch quoác teá Phuï luïc 4: Caùc cam keát thöông maïi dòch vuï cuûa Vieät Nam Phuï luïc 5: Danh saùch caùc haõng haøng khoâng quoác teá hoaït ñoäng taïi Vieät Nam MÔÛÛ ÑAÀÀU 1. LYÙ DO CHOÏN ÑEÀ TAØI Hoäi nhaäp kinh teá quoác teá laø moät xu theá khaùch quan troïng theá giôùi ngaøy nay. Khoâng moät quoác gia naøo coù theå phaùt trieån ñöôïc neáu khoâng tham gia vaøo quaù trình naøy. Ñoái vôùi caùc nöôùc ñang phaùt trieån vaø keùm phaùt trieån (trong ñoù coù Vieät Nam) thì hoäi nhaäp kinh teá quoác teá laø con ñöôøng toát nhaát ñeå ruùt ngaén söï tuït haäu so vôùi caùc nöôùc khaùc vaø coù ñieàu kieän phaùt huy hôn nhöõng lôïi theá so saùnh cuûa mình trong phaân coâng lao ñoäng vaø hôïp taùc quoác teá. Ñaûng vaø Nhaø Nöôùc ta ñaõ nhaán maïnh quan ñieåm ”Chuû ñoäng hoäi nhaäp kinh teá quoác teá vaø khu vöïc theo tinh thaàn phaùt huy toái ña noäi löïc, ñoàng thôøi tranh thuû nguoàn löïc beân ngoaøi ñeå phaùt trieån nhanh, coù hieäu quaû vaø beàn vöõng …“ ( )1 . Nhö vaäy, Ñaûng khaúng ñònh hoäi nhaäp kinh teá quoác teá laø moät boä phaän trong toång theå ñoåi môùi – hoäi nhaäp – phaùt trieån vaø taêng tröôûng beàn vöõng cuûa nöôùc ta. Ngaønh haøng khoâng ñöôïc xem laø moät ngaønh kinh teá - kyõ thuaät coù vai troø quan troïng trong phaùt trieån neàn kinh teá vaø baûo veä an ninh quoác phoøng cuûa moãi quoác gia. Trong xu höôùng hoäi nhaäp mang tính toaøn caàu ngaøy nay, söï phaùt trieån cuûa ngaønh khoâng nhöõng coù taùc ñoäng tích cöïc ñeán söï phaùt trieån cuûa neàn kinh teá maø coøn goùp phaàn quan troïng trong tieán trình hoäi nhaäp neàn kinh teá quoác gia vaøo neàn kinh teá theá giôùi. Töø nhöõng nhaän thöùc treân thì vieäc hoäi nhaäp quoác teá theo höôùng töï do hoùa vaän taûi haøng khoâng laø nhu caàu cuûa Haøng khoâng daân duïng Vieät Nam. Chæ coù hoäi nhaäp môùi ñaûm baûo cho ngaønh Haøng khoâng giöõ vöõng vò trí, vai troø cuûa mình trong neàn kinh teá quoác daân, thuùc ñaåy söï lôùn maïnh cuûa haõng Haøng khoâng quoác gia Vieät Nam. Chính hoäi nhaäp ñang ñöa laïi cho caùc quoác gia trong ñoù coù Vieät Nam ( )1 Nghò quyeát 07-NQ/W ngaøy 27/11/2001 – Boä Chính trò nhöõng cô hoäi vaø thaùch thöùc khoâng nhoû. Moät trong nhöõng thaùch thöùc lôùn nhaát ñoái vôùi Vieät Nam hieän nay laø söùc caïnh tranh cuûa caùc doanh nghieäp vaø haøng hoùa raát yeáu. Rieâng ñoái vôùi ngaønh vaän taûi haøng khoâng, do ñaëc thuø hoaït ñoäng treân phaïm vi quoác teá neân phaûi chòu söùc eùp caïnh tranh gay gaét vaø tröïc tieáp hôn nhöõng ngaønh kinh teá khaùc. Vôùi söï haïn cheá veà nguoàn löïc taøi chính, tính chuyeân nghieäp trong kinh doanh vaø chaát löôïng saûn phaåm dòch vuï, Haøng khoâng Vieät Nam khoâng deã daøng trong cuoäc caïnh tranh vôùi caùc haõng haøng khoâng quoác teá treân caùc thò tröôøng nöôùc ngoaøi. Vì vaäy, naêng löïc caïnh tranh cuûa ngaønh vaän taûi haøng khoâng chính laø yeáu toá quyeát ñònh söï thaønh coâng cuûa quaù trình hoäi nhaäp cuûa ngaønh. Xuaát phaùt töø nhöõng nhaän thöùc treân, ñeà taøi “Moät soá giaûi phaùp nhaèm naâng cao naêng löïc caïnh tranh cuûa Vietnam Airlines trong xu theá hoäi nhaäp” ñöôïc hình thaønh. 2. MUÏC TIEÂU NGHIEÂN CÖÙU Moät laø: Nghieân cöùu lyù luaän vaø thöïc tieãn veà vaán ñeà hoäi nhaäp kinh teá quốc tế vaø naêng löïc caïnh tranh. Hai laø: Ñaùnh giaù thöïc traïng hoaït ñoäng cuõng nhö naêng löïc caïnh tranh cuûa Vietnam Airlines so saùnh vôùi moät soá haõng trong khu vöïc ñeå töø ñoù ruùt ra maët maïnh maët yeáu cuûa doanh nghieäp, cuõng nhö nhaän ñònh cô hoäi vaø thaùch thöùc trong quùa trình hoäi nhaäp. Ba laø: Ñònh höôùng chieán löôïc phaùt trieån ngaønh haøng khoâng vaø ñeà ra moät soá giaûi phaùp ñeå naâng cao naêng löïc caïnh tranh cuûa Vietnam Airlines trong xu theá hoäi nhaäp kinh teá quoác teá. 3. GIÔÙI HAÏN NGHIEÂN CÖÙU Ñeà taøi taäp trung nghieân cöùu tình hình hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh cuûa Vietnam Airlines (vì hoaït ñoäng cuûa haõng chieám 86% qui moâ hoaït ñoäng cuûa toaøn ngaønh vaän taûi haøng khoâng) töø naêm 1996 ñeán nay vaø nhöõng ñònh höôùng, giaûi phaùp cho giai ñoaïn phaùt trieån 2006-2010. Caùc giaûi phaùp naâng cao naêng löïc caïnh tranh laø cho Vietnam Airlines chöù khoâng phaûi toaøn ngaønh vaän taûi haøng khoâng. 4. YÙ NGHÓA CUÛA ÑEÀ TAØI Veà maët thöïc tieãn: Ñeà taøi laø taøi lieäu tham khaûo cho caùc cô quan ñôn vò coù lieân quan trong vieäc ñöa ra caùc giaûi phaùp naâng cao naêng löïc caïnh tranh cuûa ngaønh vaän taûi haøng khoâng Vieät Nam trong xu höôùng töï do hoùa baàu trôøi. Veà maët lyù luaän: Goùp phaàn boå sung vaøo lyù thuyeát caïnh tranh thò tröôøng veà quaûn lyù chieán löôïc cuûa caùc doanh nghieäp lôùn trong quaù trình hoäi nhaäp kinh tế quoác teá töø nhöõng thöïc tieãn cuûa Vieät Nam noùi chung vaø ngaønh haøng khoâng noùi rieâng. 5. PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN CÖÙU Cô sôû lyù thuyeát cho vieäc nghieân cöùu laø caùc lyù thuyeát veà hoäi nhaäp kinh teá quốc tế, naêng löïc caïnh tranh, quaûn trò chieán löôïc vaø caùc moân khoa hoïc coù lieân quan. Vieäc thu thaäp soá lieäu ñöôïc tieán haønh thoâng qua caùc cô quan chuyeân ngaønh, caùc baøi baùo, caùc baùo caùo nghieân cöùu... Treân cô sôû caùc thoâng tin thu thaäp ñöôïc vaø vaän duïng lyù thuyeát ñaõ hoïc, taäp trung phaân tích moâi tröôøng, phaân tích noäi löïc cuûa ngaønh ñeå thaáy ñöôïc maët maïnh, maët yeáu, caùc cô hoäi vaø thaùch thöùc vaø ñaùnh giaù ñöôïc thöïc traïng khaû naêng caïnh tranh cuûa Vietnam Airlines. Töø ñoù ñònh höôùng chieán löôïc vaø ñeà ra caùc bieän phaùp ñeå naâng cao naêng löïc caïnh tranh cuûa Vietnam Airlines. Caùc phöông phaùp nghieân cöùu ñöôïc söû duïng trong ñeà taøi laø phöông phaùp moâ taû, phaân tích-toång hôïp, thoáng keââ, so saùnh, phöông phaùp chuyeân gia... 6. KEÁT CAÁU CUÛA ÑEÀ TAØI Ngoaøi phaàn môû ñaàu, muïc luïc, danh muïc taøi lieäu tham khaûo, phaàn phuï luïc, luaän vaên bao goàm: 3 chöông, 60 trang. Chöông 1: Cô sôû lyù luaän veà hoäi nhaäp kinh teá quốc tế vaø naêng löïc caïnh tranh. Chöông 2: Thöïc traïng hoaït ñoäng vaø naêng löïc caïnh tranh cuûa Vietnam Airlines. Chöông 3:Moät soá giaûi phaùp nhaèm naâng cao naêng löïc caïnh tranh cuûa Vietnam Airlines trong xu theá hoäi nhaäp. CHÖÔNG 1 CÔ SÔÛ LYÙ LUAÄN VEÀ HOÄI NHAÄP KINH TEÁ QUOÁC TEÁ VAØ NAÊNG LÖÏC CAÏNH TRANH 1.1. Moät soá vaán ñeà veà hoäi nhaäp kinh teá quoác teá 1.1.1. Khaùi nieäm Hoäi nhaäp kinh teá quoác teá laø moät thuaät ngöõ ñaõ xuaát hieän trong vaøi thaäp kyû gaàn ñaây vaø coù nhieàu caùch hieåu khaùc nhau veà hoäi nhaäp kinh teá quoác teá. Coù loaïi yù kieán cho raèng: Hoäi nhaäp kinh teá quoác teá laø söï phaûn aùnh quaù trình caùc theå cheá quoác gia tieán haønh xaây döïng, thöông löôïng, kyù keát vaø tuaân thuû caùc cam keát song phöông, toaøn caàu ngaøy caøng ña daïng hôn, cao hôn vaø ñoàng boä hôn trong caùc lónh vöïc ñôøi soáng kinh teá quoác gia vaø quoác teá. YÙ kieán khaùc cho raèng hoäi nhaäp kinh teá quoác teá laø quaù trình loaïi boû daàn caùc haøng raøo thöông maïi quoác teá, thanh toaùn quoác teá vaø di chuyeån caùc nhaân toá saûn xuaát giöõa caùc nöôùc. Caùc taùc giaû chuû bieân cuoán: “Vieät Nam hoäi nhaäp kinh teá trong xu theá toaøn caàu hoùa vaán ñeà vaø giaûi phaùp” (NXB chính trò QG, naêm 2002) ñaõ ñöa ra ñònh nghóa “Hoäi nhaäp kinh teá quoác teá laø quaù trình chuû ñoäng gaén keát neàn kinh teá thò tröôøng cuûa töøng nöôùc vôùi kinh teá khu vöïc vaø theá giôùi thoâng qua caùc noã löïc töï do hoaù vaø môû cöûa treân caùc caáp ñoä ñôn phöông, song phöông vaø ña phöông”. Nhö vaäy, hoäi nhaäp kinh teá quoác teá thöïc söï laø söï chuû ñoäng tham gia vaøo quaù trình toaøn caàu hoùa, khu vöïc hoùa. - Veà hình thöùc hoäi nhaäp coù caùc hình thöùc nhö: ñôn phöông, song phöông, ña phöông. - Veà phöông thöùc hoäi nhaäp coù caùc phöông thöùc: Khu vöïc maäu dòch töï do, Lieân minh thueá quan, Thò tröôøng chung, Lieân minh kinh teá, Lieân minh tieàn teä, Lieân minh toaøn dieän. Beân caïnh ñoù giöõa caùc quoác gia coøn coù caùc thoûa thuaän nhö : Thoûa thuaän thöông maïi öu ñaõi, Thoûa thuaän thöông maïi tö do töøng phaàn. Caùc bieän phaùp chuû yeáu ñeå thöïc hieän hoäi nhaäp kinh teá quoác teá: Ñaøm phaùn caét giaûm thueá quan; Giaûm, loaïi boû haøng raøo phi thueá quan; Giaûm bôùt caùc haïn cheá ñoái vôùi caùc dòch vuï; Giaûm bôùt trôû ngaïi ñoái vôùi ñaàu tö quoác teá; Ñieàu chænh caùc chính saùch thöông maïi khaùc; Trieån khai caùc hoaït ñoäng vaên hoùa, giaùo duïc, y teá… coù tính chaát toaøn caàu. 1.1.2. Baûn chaát hoäi nhaäp kinh teá quoác teá - Laø söï ñan xen, gaén boù vaø phuï thuoäc laãn nhau giöõa caùc neàn kinh teá quoác gia vaø neàn kinh teá theá giôùi. Noù laø quaù trình vöøa hôïp taùc ñeå phaùt trieån, vöøa ñaáu tranh ñaëc bieät laø ñaáu tranh cuûa caùc nöôùc ñang phaùt trieån ñeå baûo veä lôïi ích cuûa mình, choáng laïi aùp ñaët phi lyù cuûa caùc cöôøng quoác kinh teá vaø coâng ty xuyeân quoác gia. - Laøø quaù trình xoùa boû töøng böôùc vaø töøng phaàn caùc raøo caûn veà thöông maïi vaø ñaàu tö giöõa caùc quoác gia theo höôùng töï do hoùa kinh teá. - Taïo thuaän lôïi môùi cho caùc doanh nghieäp trong saûn xuaát kinh doanh, maët khaùc buoäc caùc doanh nghieäp phaûi coù nhöõng ñoåi môùi ñeå naâng cao söùc caïnh tranh treân thöông tröôøng. - Taïo thuaän lôïi cho vieäc thöïc hieän caùc coâng cuoäc caûi caùch ôû caùc quoác gia nhöng ñoàng thôøi cuõng laø yeâu caàu, söùc eùp ñoái vôùi caùc quoác gia trong vieäc ñoåi môùi vaø hoaøn thieän theå cheá kinh teá, ñaëc bieät laø chính saùch vaø phöông thöùc quaûn lyù vó moâ. - Laø taïo döïng caùc nhaân toá môùi vaø ñieàu kieän môùi cho söï phaùt trieån cuûa töøng quoác gia vaø coäng ñoàng quoác teá treân cô sôû trình ñoä phaùt trieån ngaøy caøng cao vaø hieän ñaïi cuûa löïc löôïng saûn xuaát. - Laø söï khôi thoâng caùc doøng chaûy nguoàn löïc trong vaø ngoaøi nöôùc taïo ñieàu kieän môû roäng thò tröôøng chuyeån giao coâng ngheä vaø kinh nghieäm quaûn lyù. 1.1.3. Tính taát yeáu cuûa hoäi nhaäp kinh teá quoác teá Tröôùc ñaây tính chaát xaõ hoäi hoùa cuûa quaù trình saûn xuaát môùi chæ lan toûa beân trong phaïm vi bieân giôùi cuûa töøng quoác gia. Noù gaén quaù trình saûn xuaát, kinh doanh rieâng leû laïi vôùi nhau hình thaønh caùc taäp ñoaøn kinh teá quoác gia. Qua đñoù, quan heä sôû höõu veà tö lieäu saûn xuaát ñaõ coù söï thay ñoåi ñaùng keå, daãn ñeán hình thaønh neân sôû höõu hoãn hôïp. Töø ñoù vieäc ñaùp öùng yeâu caàu veà qui moâ voán lôùn cho saûn xuaát kinh doanh ngaøy caøng thuaän lôïi hôn. Ngaøy nay, moät maët, do trình ñoä phaùt trieån cao cuûa löïc löôïng saûn xuaát laøm cho tính chaát xaõ hoäi hoùa cuûa chính noù caøng vöôït ra khoûi phaïm vi bieân giôùi quoác gia, lan toûa sang caùc quoác gia khu vöïc vaø theá giôùi. Maët khaùc, töï do hoùa thöông maïi cuõng ñang trôû thaønh xu höôùng taát yeáu vaø ñöôïc xem laø nhaân toá quan troïng thuùc ñaåy buoân baùn giao löu giöõa caùc nöôùc, thuùc ñaåy taêng tröôûng kinh teá vaø naâng cao möùc soáng cuûa moïi quoác gia. Chính vì vaäy, haàu heát caùc quoác gia treân theá giôùi theo ñònh höôùng phaùt trieån cuûa mình ñeàu ñieàu chænh caùc chính saùch theo höôùng môû cöûa, giaûm vaø tieán tôùi dôõ boû caùc raøo caûn thöông maïi, taïo ñieàu kieän cho vieäc löu chuyeån caùc nguoàn löïc vaø haøng hoùa tieâu duøng giöõa caùc quoác gia ngaøy caøng thuaän lôïi vaø thoâng thoaùng hôn. Trong ñieàu kieän hoäi nhaäp kinh teá quoác teá, caùc quoác gia duø phaùt trieån ñeán ñaâu cuõng khoâng theå ñaùp öùng taát caû nhu caàu cuûa chính mình. Trình ñoä phaùt trieån ngaøy caøng cao caøng phuï thuoäc nhieàu hôn vaøo thò tröôøng theá giôùi - ñaây laø vaán ñeà coù tính qui luaät. Quoác gia naøo chaäm treã hoäi nhaäp kinh teá quoác teá thöôøng phaûi traû giaù baèng chính söï tuït haäu cuûa mình vaø gaëp phaûi nhöõng khoù khaên lôùn trong quan heä giao dòch: - Söï phaân bieät ñoái xöû: caùc quoác gia khoâng laø thaønh vieân cuûa moät toå chöùc hoaëc moät khoái kinh teá seõ khoâng ñöôïc höôûng öu ñaõi veà thueá, ñieàu kieän khi vay voán, thuû tuïc khaùc….vaø ñieàu naøy seõ aûnh höôûng ñeán naêng löïc caïnh tranh cuûa quoác gia ñoù treân thò tröôøng. - Quan heä qua laïi coù lôïi cho caû hai beân: caùc thaønh vieân trong cuøng khoái, cuøng khu vöïc seõ ñöôïc höôûng caùc lôïi ích töông ñöông nhau khi quan heä giao dòch, khoâng coù tình traïng thoân tính, aùp ñaët laãn nhau. Xu theá khaùch quan naøy baét nguoàn töø qui luaät phaùt trieån cuûa löïc löôïng saûn xuaát vaø phaân coâng lao ñoäng quoác teá: toaøn caàu hoùa kinh teá laø moät giai ñoaïn môùi cuûa quoác teá hoùa saûn xuaát vaø trôû thaønh xu theá quan troïng nhaát trong phaùt trieån cuûa neàn kinh teá theá giôùi ñaàu theá kyû 21. 1.1.4 Nhöõng vaán ñeà ñaët ra trong ñieàu kieän hoäi nhaäp kinh teá quoác teá Thöù nhaát: Quaù trình quoác teá hoùa dieãn ra maïnh meõ treân toaøn theá giôùi, theå hieän: - Thò tröôøng caïnh tranh mang tính toaøn caàu. Gia taêng töông taùc kinh teá giöõa caùc quoác gia, ñem laïi cho neàn kinh teá theá giôùi moät caáu truùc môùi-caáu truùc maïng löôùi. Trong ñoù caùc neàn kinh teá quoác gia, caùc coâng ty ñan keát chaët cheõ vôùi nhau, phuï thuoäc vaøo söï phaùt trieån cuûa nhau vôùi möùc ñoä ngaøy caøng cao. - Chuû theå caïnh tranh ngaøy caøng ña daïng. Coâng ty xuyeân quoác gia phaùt trieån chöa töøng coù trong lòch söû vaø ñoùng vai troø heát söùc quan troïng thuùc ñaåy xu theá toaøn caàu hoùa vaø khu vöïc hoùa. Caùc cuoäc caïnh tranh vaø saùt nhaäp caùc taäp ñoaøn lôùn dieãn ra gay gaét vaø quyeát lieät vôùi qui moâ lôùn. - Töï do hoùa taøi chính ngaøy caøng cao: quaù trình toaøn caàu hoùa noåi leân xu höôùng lieân keát kinh teá daãn ñeán söï ra ñôøi cuûa caùc toå chöùc kinh teá , taøi chính vaø thöông maïi quoác teá nhö WTO, IMF, WB , EU, ASEAN… Thoâng qua caùc toå chöùc naøy, qui moâ löu thoâng voán quoác teá lôùn chöa töøng thaáy, toác ñoä taêng tröôûng maäu dòch theá giôùi vöôït xa toác ñoä taêng tröôûng kinh teá. Thöù hai: Cuoäc caùch maïng khoa hoïc – kyõ thuaät - coâng ngheä dieãn ra vôùi toác ñoä chöa töøng coù, coát loõi laø coâng ngheä thoâng tin. Döôùi taùc ñoäng cuûa tieán boä khoa hoïc coâng ngheä, söï thay ñoåi veà tính chaát vaø söï phaùt trieån veà trình ñoä cuûa löïc löôïng saûn xuaát, phöông thöùc saûn xuaát coù thay ñoåi cô baûn, chi phí giao dòch giaûm ñaùng keå, thôøi gian vaø khoaûng caùch giao dòch ngaøy caøng ñöôïc thu heïp. Nhieàu coâng ngheä môùi quan troïng nhö coâng ngheä vaät lieäu, coâng ngheä naêng löôïng, coâng ngheä haøng khoâng vuõ truï môû ra nhöõng tieàm naêng môùi cho phaùt trieån kinh teá. Thöù ba: Quaù trình toaøn caàu hoùa vaø söï phaùt trieån cuûa khoa hoïc – kyõ thuaät – coâng ngheä ñaõ daãn ñeán söï thay ñoåi nhanh choùng cuûa moâi tröôøng kinh doanh. Ñeå toàn taïi vaø phaùt trieån, caùc doanh nghieäp phaûi luoân thích öùng vôùi söï thay ñoåi cuûa moâi tröôøng. 1.2. Vaán ñeà caïnh tranh vaø naêng löïc caïnh tranh 1.2.1. Khaùi nieäm veà caïnh tranh Caïnh tranh laø moät trong nhöõng ñaëc tröng cô baûn vaø laø ñoäng löïc phaùt trieån cuûa neàn kinh teá thò tröôøng. Trong kinh teá thò tröôøng, ñeå toàn taïi vaø phaùt trieån, caùc doanh nghieäp phaûi noã löïc ñaùp öùng nhu caàu cuûa ngöôøi tieâu duøng thoâng qua caùc bieän phaùp nhö caûi tieán kyõ thuaät, naâng cao chaát löôïng, taïo ra giaù trò taêng theâm cho saûn phaåm, caûi tieán phöông thöùc baùn haøng...., ñoàng thôøi tieát kieäm chi phí nhaèm ñaït lôïi nhuaän cao. Caïnh tranh coù theå ñöa laïi lôïi ích cho ngöôøi naøy vaø thieät haïi cho ngöôøi khaùc. Nhöng xeùt döôùi goùc ñoä toaøn xaõ hoäi, caïnh tranh luoân coù taùc ñoäng tích cöïc nhö: taïo ra saûn phaåm toát hôn, giaù reû hôn, dòch vuï toát hôn...; quy luaät caïnh tranh seõ loaïi nhöõng thaønh vieân yeáu keùm khoûi thò tröôøng, duy trì vaø phaùt trieån nhöõng thaønh vieân toát nhaát. Caïnh tranh coøn giuùp thò tröôøng hoaït ñoäng coù hieäu quaû nhôø vieäc phaân boå hôïp lyù caùc nguoàn löïc coù haïn. Ñaây chính laø ñoäng löïc cho söï phaùt trieån neàn kinh teá. Caïnh tranh laø moät khaùi nieäm ñöôïc söû duïng trong nhieàu lónh vöïc/caáp ñoä khaùc nhau nhöng vaãn chöa coù moät ñònh nghóa roõ raøng vaø cuï theå. ÔÛ caáp doanh nghieäp/ngaønh, caïnh tranh coù theå ñöôïc hieåu laø söï tranh ñua giöõa caùc doanh nghieäp/ngaønh trong vieäc giaønh caùc yeáu toá saûn xuaát hay khaùch haøng ñeå toàn taïi vaø naâng cao vò theá cuûa mình treân thò tröôøng, thu lôïi nhuaän cao ( )2 . Trong boái caûnh kinh teá quoác teá hieän nay, theo quan ñieåm môùi thì: caïnh tranh trong thöông tröôøng khoâng phaûi laø dieät tröø ñoái thuû cuûa mình maø chính laø mang laïi cho khaùch haøng nhöõng giaù trò gia taêng cao hôn hoaëc môùi laï hôn ñeå khaùch haøng löïa choïn mình chöù khoâng löïa choïn ñoái thuû.( )3 Nhö vaäy, caïnh tranh khoâng phaûi chæ laø ñoäng thaùi cuûa tình huoáng maø laø caû moät tieán trình tieáp dieãn khoâng ngöøng: moïi doanh nghieäp ñeàu phaûi ñua nhau ñeå phuïc vuï toát nhaát khaùch haøng. Ñieàu ñoù coù nghóa laø khoâng coù giaù trò gia taêng naøo coù theå giöõ nguyeân traïng maø moãi ngaøy phaûi coù theâm moät ñieàu môùi laï. Noùi caùch khaùc, caïnh tranh laø cuoäc “tranh taøi” giöõa caùc doanh nghieäp ñeå phuïc vuï khaùch haøng moãi ngaøy moät toát hôn. Doanh nghieäp naøo haøi loøng vôùi vò theá ñang coù treân thöông tröôøng seõ rôi vaøo tình traïng tuït haäu vaø seõ bò ñaøo thaûi raát nhanh trong moät thò tröôøng theá giôùi caøng ngaøy caøng nhieàu bieán ñoäng. 1.2.2. Naêng löïc caïnh tranh ngaønh/doanh nghieäp vaø söï phaùt trieån Noùi caïnh tranh ôû ñaây laø noùi ñeán haønh vi cuûa moät chuû theå. Trong quaù trình caùc chuû theå caïnh tranh nhau ñeå giaønh lôïi theá veà phía mình, caùc chuû theå phaûi aùp duïng toång hôïp nhieàu bieän phaùp nhaèm duy trì vaø phaùt trieån vò theá cuûa mình treân thò tröôøng. Caùc bieän phaùp naøy theå hieän moät söùc maïnh, moät khaû naêng, moät naêng löïc naøo ñoù cuûa chuû theå ñöôïc goïi laø söùc caïnh tranh, naêng löïc caïnh tranh cuûa chuû theå. Theo lyù thuyeát thöông maïi truyeàn thoáng thì naêng löïc caïnh tranh cuûa ngaønh/doanh nghieäp ñöôïc xem xeùt qua lôïi theá so saùnh veà chi phí saûn xuaát vaø naêng suaát. Hieäu quaû cuûa caùc bieän phaùp naâng cao naêng löïc caïnh tranh ñöôïc ñaùnh giaù (2) Chính saùch caïnh tranh ôû Vieät Nam, Vieän nghieân cöùu quaûn lyù kinh teá TW. ( ) 3 Thò tröôøng, chieán löôïc, cô caáu: caïnh tranh veà giaù trò gia taêng, ñònh vò vaø phaùt trieån doanh nghieäp, Toân Thaát Nguyeãn Thieâm, 2004. döïa treân möùc chi phí thaáp. Chi phí saûn xuaát thaáp khoâng chæ laø ñieàu kieän cô baûn cuûa lôïi theá caïnh tranh maø coøn ñoùng goùp tích cöïc cho neàn kinh teá. Coøn theo quan ñieåm toång hôïp cuûa Van Duren, Martin vaø Westgren( ) 4 thì naêng löïc caïnh tranh laø khaû naêng taïo ra vaø duy trì lôïi nhuaän vaø thò phaàn treân caùc thò tröôøng trong vaø ngoaøi nöôùc. Caùc chæ soá ñaùnh giaù naêng löïc caïnh tranh laø: naêng suaát lao ñoäng, toång naêng suaát caùc yeáu toá saûn xuaát, coâng ngheä, chi phí cho nghieân cöùu vaø phaùt trieån, chaát löôïng vaø tính khaùc bieät cuûa saûn phaåm. Quan ñieåm quaûn trò chieán löôïc cuûa M. Porter thì khaû naêng, naêng löïc caïnh tranh cuûa doanh nghieäp ñöôïc theå hieän qua khaû naêng phaùt huy caùc naêng löïc ñoäc ñaùo cuûa mình tröôùc caùc löïc löôïng caïnh tranh: ñoái thuû tieàm naêng, ñoái thuû hieän taïi, saûn phaåm thay theá, nhaø cung caáp vaø khaùch haøng .( )5 Duø coøn nhieàu caùch nhìn nhaän khaùc nhau, nhìn chung caùc nhaø kinh teá treân theá giôùi ñeàu xem xeùt naêng löïc caïnh tranh cuûa doanh nghieäp thoâng qua khaû naêng taïo, duy trì lôïi nhuaän vaø thò phaàn treân thò tröôøng. Ñeå ñaït ñöôïc ñieàu ñoù, caùc doanh nghieäp caïnh tranh nhau thoâng qua vieäc tìm caùc yeáu toá ñaàu vaøo vôùi giaù reû (nhaân löïc, voán, coâng ngheä), baùn caùc yeáu toá ñaàu ra cho nhieàu ngöôøi vôùi giaù cao nhaát, chaát löôïng toát nhaát so vôùi caùc doanh nghieäp khaùc treân cuøng moät thò tröôøng. 1.2.3. Caùc tieâu thöùc ñaùnh giaù naêng löïc caïnh tranh ngaønh haøng khoâng 1.2.3.1 Ñaùnh giaù naêng löïc caïnh tranh qua phöông thöùc caïnh tranh - Chaát löôïng saûn phaåm/dòch vuï: Dòch vuï laø thöïc hieän nhöõng gì maø doanh nghieäp ñaõ höùa nhaèm thieát laäp, cuûng coá vaø môû roäng quan heä ñoái taùc laâu daøi vôùi khaùch haøng vaø thò tröôøng. Dòch vuï ñaït chaát löôïng khi khaùch haøng coù caûm nhaän doanh nghieäp mang ñeán cho hoï giaù trò gia taêng nhieàu hôn caùc doanh nghieäp ( ) 4 Assessing the Competitiveness of Canada’s Agrifood Industry, Canadian Journal of Agricultural Economics, Van Duren, Martin vaø Westgren -1991. ( )5 Chieán löôïc caïnh tranh - Michael E. Porter - NXB KHKT – Haø Noäi 1996 khaùc hoaït ñoäng trong cuøng lónh vöïc. Dòch vuï cung caáp trong ngaønh haøng khoâng chuû yeáu quyeát ñònh bôûi caùc yeáu toá: + Cô sôû vaät chaát: goàm haï taàng, thieát bò ñeå mang ñeán tieän nghi phuïc vuï cho haønh khaùch. + Thôøi gian chuyeán bay: theo thoâng leä, treân veù cuûa caùc haõng haøng khoâng ñeàu coù ghi roõ thôøi gian ngaøy giôø ñi vaø ñeán. Ñoù khoâng phaûi laø moät thoâng baùo bình thöôøng maø laø moät hôïp ñoàng vaø haõng phaûi coù traùch nhieäm thöïc hieän ñuùng giao heïn ñoù ñeå haønh khaùch mua veù vaø boá trí thôøi gian. + Thaùi ñoä phuïc vuï cuûa nhaân vieân: ñöôïc theå hieän luùc khaùch haøng tieáp xuùc vôùi nhaân vieân. Taùc phong, caùch öùng xöû, söï phaûn öùng linh hoaït vaø nhanh choùng cuûa nhaân vieân tröôùc nhöõng vaán ñeà cuûa khaùch haøng laø thöôùc ño thöïc teá veà chaát löôïng dòch vuï cuûa doanh nghieäp. + Qui trình phuïc vuï vaø giaûi quyeát khieáu naïi cuûa doanh nghieäp: möùc ñoä ñôn giaûn hay phöùc taïp cuûa qui trình . - Chaát löôïng giaù caû: khi mua veù maùy bay cuûa haõng haøng khoâng, khaùch haøng quan taâm ñeán möùc giaù. Caùc haõng coù cuøng chaát löôïng dòch vuï, haõng naøo coù möùc giaù thaáp seõ coù khaû naêng thu huùt khaùch haøng. Do vaäy, khi xem xeùt naêng löïc caïnh tranh thoâng qua giaù, ngöôøi ta coøn ñaùnh giaù khaû naêng ñaët giaù ôû möùc ñuû söùc caïnh tranh, thoâng qua khaû naêng tieát kieäm nguoàn löïc hay hieäu quaû nguoàn löïc so vôùi khaû naêng sinh lôøi. - Chaát löôïng thöông hieäu: ñoù laø taát caû danh tính, hình daïng, bieåu töôïng cuûa haõng phaân bieät chuùng vôùi haõng khaùc. Thöông hieäu cuûa haõng ñaït m._.öùc giaù trò voâ hình cao nhaát laø khi khaùch haøng haõnh dieän vôùi quan heä maø khaùch haøng coù vôùi thöông hieäu ñoù. Vì vaäy, teân tuoåi, uy tín cuûa haõng laø moät chaát löôïng mang laïi lôïi theá caïnh tranh ñaëc thuø cho doanh nghieäp. 1.2.3.2 Ñaùnh giaù naêng löïc caïnh tranh thoâng qua caùc yeáu toá tieàm naêng - Tieàm löïc taøi chính: coù vai troø quan troïng, laø tieàn ñeà ñeå phaùt trieån thò tröôøng, ñeå quyeát ñònh coù naâng cao chaát löôïng dòch vuï hay khoâng, ñeå taêng ñaàu tö vaøo taøi saûn coá ñònh, phaùt trieån chi nhaùnh hay hieän ñaïi hoùa coâng ngheä nhaèm naâng cao naêng löïc caïnh tranh. - Chaát löôïng nguoàn nhaân löïc: nhaân löïc coù vai troø quan troïng quyeát ñònh söï phaùt trieån cuûa baát kyø doanh nghieäp naøo. Moät haõng haøng khoâng coù ñoäi nguõ nhaân vieân gioûi, seõ coù khaû naêng saùng taïo, coù khaû naêng hoaïch ñònh chieán löôïc, coù kyõ naêng thao taùc nghieäp vuï chuyeân nghieäp trong quaù trình phuïc vuï haønh khaùch. Nguoàn nhaân löïc coù chaát löôïng cao bieåu hieän doanh nghieäp coù khaû naêng caïnh tranh cao. Ñeå ñaùnh giaù chaát löôïng nguoàn nhaân löïc ngöôøi ta thöôøng döïa vaøo tieâu thöùc: tuoåi ñôøi, trình ñoä nhaân vieân, naêng löïc quaûn lyù ñieàu haønh , trình ñoä kieán thöùc boå trôï (trình ñoä tin hoïc, ngoaïi ngöõ), caùc yeáu toá veà vaên hoùa thaåm myõ: voùc daùng, kyõ naêng giao tieáp…. - Trình ñoä coâng ngheä: ñeå naâng cao chaát löôïng dòch vuï cho khaùch haøng töø ñoù naâng cao khaû naêng thu huùt khaùch haøng, caùc doanh nghieäp buoäc phaûi hieän ñaïi hoùa coâng ngheä. Trình ñoä coâng ngheä hieän ñaïi cho pheùp doanh nghieäp phaùt trieån theâm dòch vuï môùi, ñôn giaûn thuû tuïc khaùch haøng. Do vaäy, coù theå noùi trình ñoä coâng ngheä cuõng coù tính quyeát ñònh ñeán naêng löïc caïnh tranh cuûa doanh nghieäp. Vieäc ñaùnh giaù trình ñoä coâng ngheä cuûa moät haõng haøng khoâng coù theå ñöôïc xem xeùt döôùi 2 goùc ñoä: möùc ñoä hieän ñaïi hoùa ñoäi taøu bay, qui trình xöû lyù caùc thao taùc nghieäp vuï laø ñôn giaûn hay phöùc taïp. - Chieán löôïc kinh doanh: moät haõng haøng khoâng seõ môû roäng hay bò thu heïp thò tröôøng bôûi chieán löôïc kinh doanh coù ñuùng ñaén hay khoâng. Chieán löôïc kinh doanh theå hieän muïc tieâu kinh doanh coù troïng ñieåm roõ raøng, löïa choïn khaùch haøng phuïc vuï thieát thöïc. Nhö vaäy, chieán löôïc caïnh tranh coù taùc ñoäng vaø laø cô sôû ñeå ñaùnh giaù naêng löïc caïnh tranh cuûa haõng haøng khoâng. 1.2.4. Moâi tröôøng caïnh tranh Moâi tröôøng caïnh tranh seõ aûnh höôûng raát nhieàu ñeán naêng löïc caïnh tranh cuûa moät doanh nghieäp. Caùc yeáu toá cuûa moâi tröôøng caïnh tranh laø nguyeân nhaân chính taïo ra cô hoäi, ruûi ro cho doanh nghieäp. Vieäc nghieân cöùu kyõ caùc moâi yeáu toá moâi tröôøng seõ giuùp doanh nghieäp taän duïng cô hoäi khaéc phuïc nguy cô ñe doïa töø beân ngoaøi nhaèm taêng cöôøng naêng löïc caïnh tranh. 1.2.4.1. Caùc cô hoäi vaø nguy cô töø thò tröôøng Cô hoäi thò tröôøng coù theå laø söï xuaát hieän hay gia taêng cuûa moät nhu caàu naøo ñoù do moâi tröôøng thay ñoåi, hay cuõng coù theå laø söï ruùt lui cuûa moät soá ñoái thuû caïnh tranh. Ngöôïc laïi, nhu caàu suït giaûm hay soá ñoái thuû tham gia thò tröôøng caøng nhieàu thì caøng laøm taêng caïnh tranh, daãn ñeán nguy cô giaûm lôïi nhuaän. ° Caùc aùp löïc cuûa 5 löïc löôïng caïnh tranh: 1. Caùc ñoái thuû caïnh tranh trong ngaønh: cuoäc caïnh tranh giöõa caùc ñoái thuû ñang toàn taïi söû duïng caùc chieán thuaät caïnh tranh veà giaù, quaûng caùo, saûn phaåm, taêng cöôøng phuïc vuï khaùch haøng... 2. Caùc ñoái thuû tieàm naêng: caùc ñoái thuû môùi gia nhaäp ngaønh mang ñeán naêng löïc saûn xuaát môùi, söï mong muoán chieám lónh thò phaàn naøo ñoù vaø coù theå caû nhöõng nguoàn löïc to lôùn. Caùc raøo caûn gia nhaäp caøng thaáp vaø möùc ñoä haáp daãn cuûa thò tröôøng caøng cao thì soá löôïng caùc doanh nghieäp gia nhaäp ngaønh caøng nhieàu, caïnh tranh caøng quyeát lieät. 3. Saûn phaåm thay theá: laø nhöõng saûn phaåm coù cuøng coâng naêng vôùi saûn phaåm cuûa ngaønh. Khaùch haøng seõ chuyeån sang söû duïng saûn phaåm thay theá khi giaù caû cuûa saûn phaåm taêng leân quaù cao. Ñoái phoù vôùi caùc saûn phaåm thay theá laø vaán ñeà chung cuûa toaøn ngaønh, ñoøi hoûi phaûn öùng taäp theå cuûa caùc doanh nghieäp trong ngaønh bao goàm vieäc naâng cao chaát löôïng saûn phaåm, gia taêng caùc hoaït ñoäng marketing, phaùt trieån maïng löôùi phaân phoái... 4. Ngöôøi cung caáp: Trong moät soá tröôøng hôïp ngöôøi cung öùng coù quyeàn löïc (lôïi theá trong thöông löôïng) ñaùng keå laøm aûnh höôûng ñeán naêng löïc caïnh tranh cuûa doanh nghieäp baèng caùch ñe doïa taêng giaù hay giaûm chaát löôïng vaät tö haøng hoùa, töø ñoù laøm giaûm lôïi nhuaän cuûa doanh nghieäp. Quyeàn löïc cuûa ngöôøi cung öùng ñöôïc theå hieän trong caùc ñieàu kieän: chæ coù moät soá ít nhaø cung caáp; ngaønh ñang xeùt khoâng phaûi laø khaùch haøng quan troïng; saûn phaåm cuûa haõng cung öùng laø loaïi vaät tö ñaàu vaøo quan troïng ñoái vôùi hoaït ñoäng cuûa khaùch haøng; caùc saûn phaåm cuûa nhaø cung caáp coù tính khaùc bieät. 5. Ngöôøi mua: coù quyeàn löïc (theá maïnh) ñöôïc theå hieän thoâng qua vieäc muoán mua saûn phaåm vôùi giaù thaáp hôn, ñoøi hoûi chaát löôïng toát hôn, ñöôïc phuïc vuï nhieàu hôn vaø vì theá laøm cho caùc ñoái thuû caïnh tranh caïnh tranh caøng gay gaét. Nhoùm khaùch haøng coù quyeàn löïc maïnh neáu coù moät soá ñieàu kieän nhö: nhoùm khaùch haøng mua vôùi khoái löôïng lôùn so vôùi khoái löôïng baùn cuûa ngöôøi baùn; nhöõng saûn phaåm cuûa doanh nghieäp baùn ra theo ñuùng tieâu chuaån phoå bieán vaø khoâng coù gì ñaëc bieät; ngöôøi mua coù ñaày ñuû thoâng tin seõ coù theá maïnh trong cuoäc maëc caû; ngöôøi mua ñe doïa lieân keát ; saûn phaåm cuûa doanh nghieäp khoâng quan troïng ñoái vôùi chaát löôïng saûn phaåm hoaëc dòch vuï cuûa ngöôøi mua. Vieäc löïa choïn caùc nhoùm khaùch haøng cuûa doanh nghieäp phaûi ñöôïc xem nhö quyeát ñònh chieán löôïc quan troïng. Moät doanh nghieäp coù theå caûi thieän vò theá chieán löôïc cuûa mình vaø laøm naâng cao naêng löïc caïnh tranh baèng caùch tìm kieám khaùch haøng coù ít quyeàn löïc ñoái vôùi hoï nhaát. 1.2.4.2 Khoa hoïc kyõ thuaät vaø coâng ngheä Söï phaùt trieån cuûa khoa hoïc coâng ngheä nhanh choùng laøm xuaát hieän caùc vaät lieäu môùi, caùc loaïi maùy moùc môùi, phöông phaùp quaûn lyù vaø kinh doanh môùi ñaõ aûnh höôûng ñeán chieán löôïc caïnh tranh cuûa doanh nghieäp. 1.2.4.3 Caùc chính saùch ñònh höôùng cuûa Nhaø nöôùc Nhaø nöôùc coù theå taùc ñoäng ñeán chieán löôïc caïnh tranh cuûa caùc doanh nghieäp/ngaønh thoâng qua caùc chính saùch phaùt trieån, haïn cheá hay caám ñoaùn vieäc gia nhaäp ngaønh vaø caùc coâng cuï nhö giaáy pheùp, tieâu chuaån chaát löôïng... 1.2.5 Caùc chieán löôïc caïnh tranh thò tröôøng Muoán naâng cao naêng löïc caïnh tranh thì caùc doanh nghieäp/ngaønh phaûi xaùc ñònh lôïi theá caïnh tranh cuûa doanh nghieäp/ngaønh naèm ôû choã naøo vaø caùc bieän phaùp chieán löôïc naøo ñeå naâng cao ñöôïc lôïi theá caïnh tranh. Theo M. Porter, baát kyø chieán löôïc caïnh tranh ñaëc thuø naøo cuõng phaûi döïa treân moät trong ba chieán löôïc toång quaùt: Chi phí thaáp; Khaùc bieät hoùa; Taäp trung vaøo troïng ñieåm. 1.2.5.1. Chieán löôïc chi phí thaáp - Baûn chaát: muïc tieâu doanh nghieäp theo ñuoåi chieán löôïc chi phí thaáp laø vöôït troäi ñoái thuû caïnh tranh baèng caùch taïo ra nhöõng saûn phaåm ñöôïc tieâu chuaån hoùa vôùi chi phí ñöôïc kieåm soaùt chaët cheõ duø raèng chaát löôïng, dòch vuï... laø nhöõng yeáu toá khoâng theå boû qua. - Öu ñieåm: + Do chi phí thaáp doanh nghieäp coù theå baùn saûn phaåm vôùi giaù thaáp hôn ñoái thuû caïnh tranh maø vaãn giöõ nguyeân lôïi nhuaän; + Khi ngaønh kinh doanh ñi vaøo giai ñoaïn tröôûng thaønh, neáu xaûy ra cuoäc caïnh tranh veà giaù, doanh nghieäp naøo coù chi phí thaáp seõ chòu ñöïng vôùi caïnh tranh toát hôn; + Doanh nghieäp cuõng coù theå naêng ñoäng trong vieäc ñoái phoù bieán ñoäng cuûa chi phí ñaàu vaøo; - Nhöôïc ñieåm: + Doanh nghieäp phaûi ñaàu tö ban ñaàu lôùn, coù chính saùch giaù naêng ñoäng, chòu loã thôøi gian ñaàu ñeå taêng thò phaàn; + Do vôùi muïc tieâu chi phí thaáp, doanh nghieäp khoâng ñaùp öùng ñöôïc söï thay ñoåi thò hieáu khaùch haøng; + Chæ ñaùp öùng ñöôïc nhu caàu cuûa moät nhoùm khaùch haøng trung bình. - Aùp duïng vôùi caùc doanh nghieäp : + Coù thò phaàn cao treân thò tröôøng hoaëc coù lôïi theá khaùc ví duï khaû naêng thuaän lôïi veà nguyeân vaät lieäu; + Thieát keá saûn phaåm phaûi thuaän lôïi cho vieäc saûn xuaát, duy trì nhieàu loaïi saûn phaåm coù lieân quan ñeå traûi ñeàu chi phí. Heä thoáng phaân phoái chi phí thaáp; 1.2.4.2. Chieán löôïc khaùc bieät hoùa - Baûn chaát: muïc tieâu cuûa chieán löôïc naøy laø ñaït ñöôïc lôïi theá caïnh tranh thoâng qua vieäc taïo ra saûn phaåm ñöôïc xem laø duy nhaát, ñoäc ñaùo ñoái vôùi khaùch haøng baèng caùch thöùc maø ñoái thuû caïnh tranh khoâng theå . - Öu ñieåm: Cho pheùp doanh nghieäp ñònh giaù “vöôït troäi” cho saûøn phaåm, taêng doanh thu vaø ñaït ñöôïc tæ suaát lôïi nhuaän treân trung bình. Giaù vöôït troäi thöôøng cao hôn nhieàu so vôùi giaù saûn phaåm cuûa coâng ty theo chieán löôïc chi phí thaáp vaø ñöôïc khaùch haøng chaáp nhaän vì hoï trung thaønh vôùi nhaõn hieäu maø hoï öa chuoäng. - Nhöôïc ñieåm: + Doanh nghieäp vôùi chieán löôïc khaùc bieät hoùa ñoøi hoûi chi phí lôùn: ví duï nhö hoaït ñoäng nghieân cöùu phaùt trieån, thieát keá saûn phaåm, söû duïng nguyeân vaät lieäu chaát löôïng cao hoaëc caùc hoaït ñoäng ñaét ñoû ñeå xaây döïng vaø phaùt trieån naêng löïc ñaëc bieät nhaèm taïo ra lôïi theá khaùc bieät hoùa; + Khaû naêng baét chöôùc cuûa ñoái thuû caïnh tranh; + Trong ñieàu kieän chaát löôïng saûn phaåm khoâng ngöøng ñöôïc caûi thieän vaø khaùch haøng coù ñaày ñuû thoâng tin veà saûn phaåm caïnh tranh thì söï trung thaønh vôùi nhaõn hieäu deã bò ñaùnh maát. - Aùp duïng: + Doanh nghieäp phaûi coù tay ngheà chuyeân moân cao ñeå taïo söï khaùc bieät hoùa; + Coù khaû naêng taøi chính cao; + Khaû naêng maïnh veà Marketing, nghieân cöùu, saùng taïo. 1.2.4.3. Chieán löôïc taäp trung vaøo troïng ñieåm - Baûn chaát: muïc tieâu cuûa chieán löôïc taäp trung vaøo moät nhoùm ngöôøi mua cuï theå, moät boä phaän trong caùc loaïi haøng hoùa hoaëc moät vuøng thò tröôøng. Doanh nghieäp coù theå phuïc vuï thò tröôøng chieán löôïc heïp cuûa mình moät caùch coù hieäu quaû hôn caùc ñoái thuû caïnh tranh. Vôùi thò tröôøng chieán löôïc cuûa mình, coâng ty coù theå coù lôïi theá veà chi phí, hoaëc coù khaû naêng khaùc bieät hoùa saûn phaåm hoaëc coù ñöôïc caû hai. - Öu ñieåm: Cho pheùp doanh nghieäp ñaùp öùng nhu caàu cuï theå cuûa khaùch haøng vaø coù theå ñaït ñöôïc tæ leä lôïi nhuaän cao hôn möùc bình quaân cuûa ngaønh. - Nhöôïc ñieåm: + Chi phí cuûa doanh nghieäp thöïc hieän troïng taâm hoùa bò lôùn daàn leân laøm maát ñi lôïi theá do vieäc phuïc vuï moät thò tröôøng heïp, hoaëc laøm maát söï khaùc bieät hoùa coù ñöôïc do troïng taâm hoùa; + Caùc ñoái thuû caïnh tranh tìm ra nhöõng thò tröôøng heïp trong thò tröôøng chieán löôïc cuûa haõng vaø laøm voâ hieäu hoùa söï taäp trung cuûa haõng. - Aùp duïng: ñoái vôùi doanh nghieäp coù qui moâ nhoû, linh hoaït. 1.3. Vaán ñeà naâng cao naêng löïc caïnh tranh cuûa ngaønh vaän taûi haøng khoâng trong xu theá hoäi nhaäp Toaøn caàu hoùa ñaët ra yeâu caàu cô caáu laïi neàn kinh teá vaø toå chöùc laïi thò tröôøng treân phaïm vi toaøn caàu vaø trong töøng quoác gia. Ñeå hoäi nhaäp kinh teá quoác teá thaønh coâng, caùc quoác gia ñeàu phaûi chuù troïng naâng cao khaû naêng caïnh tranh quoác gia cuûa mình döôùi 3 goùc ñoä neàn kinh teá, ngaønh/doanh nghieäp vaø haøng hoùa. Ñaây laø moät trong nhöõng noäi dung quan troïng nhaát ñeå hoäi nhaäp kinh teá quoác teá hieäu quaû. Xeùt veà toång theå, hôn 90% doanh nghieäp ôû Vieät Nam laø nhöõng doanh nghieäp vöøa vaø nhoû. Trong moïi ngaønh, ngheà vaø lónh vöïc hoaït ñoäng, chöa doanh nghieäp naøo cuûa Vieät Nam ñöôïc xeáp haïng theo danh muïc thoâng leä quoác teá (danh muïc 500 doanh nghieäp coù ñaàu tö lôùn nhaát, 20 doanh nghieäp saûn xuaát oâ toâ haøng ñaàu…). So saùnh doanh nghieäp Vieät Nam vôùi nhau, thì 17 Toång coâng ty 91 laø nhöõng doanh nghieäp lôùn nhaát, trong ñoù coù Toång coâng ty Haøng khoâng Vieät Nam maø ngaønh vaän taûi haøng khoâng ñoùng vai troø noøng coát. Ngaønh haøng khoâng daân duïng Vieät Nam ñaõ theå hieän vai troø quan troïng cuûa mình trong neàn kinh teá nhö sau: Thöù nhaát Tröôùc heát, laø moät ngaønh kinh teá kyõ thuaät mang tính ñaëc thuø phaùt trieån döïa treân caùc hoaït ñoäng coù haøm löôïng trí tueä cao, coù vai troø quan troïng ñoái vôùi söï nghieäp phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi; Thöù hai Laø moät trong nhöõng truï coät chính cuûa neàn kinh teá, moät phaàn cuûa chöông trình coâng nghieäp hoùa – hieän ñaïi hoùa ñaát nöôùc; Thöù ba Laø moät boä phaän heát söùc quan troïng cuûa keát caáu côû sôû haï taàng kinh teá xaõ hoäi. Ngaønh haøng khoâng ñaëc bieät laø vaän taûi haøng khoâng phuïc vuï vaø taïo tieàn ñeà phaùt trieån cho nhieàu ngaønh kinh teá xaõ hoäi khaùc, ñaëc bieät trong vieäc kích thích ñaàu tö trong nöôùc, thu huùt ñaàu tö nöôùc ngoaøi goùp phaàn phaùt trieån du lòch vaø an ninh quoác phoøng; Thöù tö Naâng cao vai troø Vieät Nam laø cöûa ngoõ thoâng thöông quoác teá cuûa caû vuøng, thoâng qua vieäc thöïc hieän muïc tieâu ñaït toác ñoä taêng tröôûng bình quaân 15%/ 1 naêm trong giai ñoaïn töø naêm 2000 ñeán 2020, cao nhaát trong ngaønh haøng khoâng daân duïng treân theá giôùi. Ñoàng thôøi naâng cao vai troø, vò theá cuûa Vieät Nam trong caùc toå chöùc quoác teá nhö: APEC, ASEAN, WTO, ñaëc bieät laø trong vieäc thuùc ñaåy phaùt trieån caùc thò tröôøng khu vöïc vaø thöïc hieän töï do hoùa thöông maïi. Ngay töø khi môùi ra ñôøi, vaän taûi haøng khoâng ñaõ mang tính quoác teá vaø caøng ngaøy möùc ñoä quoác teá hoùa caøng cao. Vôùi moät chuyeán bay noäi ñòa ñôn giaûn, ngaén nhaát cuõng phaûi traûi qua hai ñoái töôïng xöû lyù; ñoù laø caûng haøng khoâng nôi xuaát phaùt vaø caûng haøng khoâng ñeán. Coøn ñoái vôùi nhöõng chuyeán bay quoác teá thì phaûi traûi qua nhieàu chaëng bay, do nhieàu haõng haøng khoâng ñaûm nhieäm, daãn ñeán tình traïng phuï thuoäc laãn nhau cuûa caùc haõng haøng khoâng quoác teá. Quaù trình töï do hoùa thöông maïi vaø dòch vuï ñoøi hoûi söï phaùt trieån vaän taûi haøng khoâng theo höôùng töï do hoùa vôùi tö caùch laø moät ngaønh dòch vuï. Vôùi xu theá naøy, ñeå coù theå hoøa nhaäp vaøo neàn kinh teá theá giôùi, khoâng caùch naøo khaùc ngaønh haøng khoâng noùi chung vaø ngaønh vaän taûi haøng khoâng noùi rieâng phaûi tham gia phaân coâng lao ñoäng quoác teá. Keát luaän Chöông 1: Hoäi nhaäp kinh teá quoác teá laø xu höôùng khoâng theå ñaûo ngöôïc. Quaù trình hoäi nhaäp kinh teá quoác teá ñaët caùc quoác gia, caùc ngaønh kinh teá vaø caùc doanh nghieäp tröôùc nhöõng cô hoäi vaø thaùch thöùc. Ñeå coù theå toàn taïi vaø phaùt trieån trong moâi tröôøng toaøn caàu hoùa moãi quoác gia, moãi ngaønh vaø moãi doanh nghieäp phaûi naâng cao naêng löïc caïnh tranh. Naêng löïc caïnh tranh cuûa ngaønh/doanh nghieäp chæ coù theå ñöôïc naâng cao neáu thöïc hieän ñöôïc nhöõng chieán löôïc caïnh tranh phuø hôïp vôùi moâi tröôøng beân trong, beân ngoaøi cuûa doanh nghieäp, vaø ngaønh haøng khoâng Vieät Nam, Vietnam Airlines cuõng naèm trong qui luaät chung ñoù. CHÖÔNG 2 THÖÏC TRAÏNG HOAÏT ÑOÄNG VAØ NAÊNG LÖÏC CAÏNH TRANH CUÛA VIETNAM AIRLINES 2.1. Lòch söû hình thaønh vaø phaùt trieån cuûa Vietnam Airlines Toång cuïc Haøng khoâng daân duïng Vieät Nam (vieát taét laø Toång Cuïc HKDDVN), ñöôïc hình thaønh naêm 1976 nhaèm thöïc hieän caùc chöùc naêng quaûn lyù nhaø nöôùc vaø chöùc naêng kinh doanh vaän taûi haøng khoâng. Trong giai ñoaïn 1976- 1989, Toång Cuïc HKDD hoaït ñoäng trong ñieàu kieän neàn kinh teá bao caáp vôùi moät thò tröôøng haïn cheá, chuyeân chôû theo keá hoaïch trung bình 250.000 löôït haønh khaùch moãi naêm, maïng ñöôøng bay ñaõ môû theâm moät soá tuyeán noäi ñòa ñeán thaønh phoá Hoà Chí Minh, Ñaø Naüng, Phuù Quoác.... vaø moät soá tuyeán bay quoác teá sang caùc nöôùc laân caän nhö Trung Quoác, Laøo, Campuchia, Thaùi Lan... Naêm 1989, Toång coâng ty Haøng khoâng Vieät Nam ñöôïc thaønh laäp (laàn thöù nhaát) theo quyeát ñònh soá 225/CT ngaøy 22/8/1989 cuûa Chuû tòch Hoäi ñoàng boä tröôûng, laø moät ñôn vò kinh teá quoác doanh toå chöùc theo ñieàu leä lieân hieäp xí nghieäp, tröïc thuoäc Toång cuïc HKDDVN. Ñaây laø moät böôùc phaùt trieån quan troïng cuûa ngaønh Haøng khoâng Vieät Nam trong vieäc taùch rôøi chöùc naêng quaûn lyù nhaø nöôùc vaø kinh doanh cuûa doanh nghieäp. Ngaøy 20/04/1993, Høaõng Haøng khoâng quoác gia Vieät Nam ñöôïc thaønh laäp, tröïc thuoäc Cuïc HKDDVN. Song, ñeå taïo ñieàu kieän thuaän lôïi trong vieäc quaûn lyù vaø kinh doanh vaän taûi, ngaøy 27/05/1995 Toång coâng ty Haøng khoâng Vieät Nam (teân tieáng Anh laø Vietnam Airlines Corporation) ñöôïc ra ñôøi (laàn thöù hai) theo QÑ soá 328/TTG cuûa Thuû töôùng Chính phuû. Ñieàu ñoù ñaõ goùp phaàn cuûng coá veà maët toå chöùc hoaït ñoäng cuûa Toång coâng ty Haøng khoâng Vieät Nam, taùc ñoäng tích cöïc tôùi quaù trình phaùt trieån maïnh meõ cuûa Toång coâng ty HKVN trong moâi tröôøng kinh teá thò tröôøng vaø caïnh tranh ôû trong nöôùc vaø quoác teá trong thôøi gian qua. Toå chöùc cuûa Toång coâng ty HKVN bao goàm caùc khoái (theo Phuï luïc 2A: Cô caáu toå chöùc cuûa Toång coâng ty HKVN) - 06 ñôn vò haïch toùan taäp trung; - 13 ñôn vò thaønh vieân haïch toùan ñoäc laäp; - 06 coâng ty lieân doanh. Haõng haøng khoâng quoác gia Vieät Nam (Vietnam Airlines), thuoäc khoái haïch toaùn taäp trung cuûa Toång coâng ty Haøng khoâng Vieät Nam, laø löïc löôïng chuû löïc vaän taûi cuûa haøng khoâng Vieät Nam trong khai thaùc thöông maïi thöôøng leä caùc thò tröôøng trong nöôùc vaø quoác teá, laø noøng coát cuûa Toång coâng ty Haøng khoâng Vieät Nam. Hieän nay, maïng ñöôøng bay quoác teá Vietnam Airlines goàm 37 ñöôøng bay quoác teá tröïc tieáp töø Haø Noäi vaø thaønh phoá Hoà Chí Minh ñeán 25 ñieåm nöôùc ngoaøi; maïng ñöôøng bay noäi ñòa ñöôïc toå chöùc theo moâ hình truïc-nan theo suoát chieàu daøi ñaát nöôùc goàm 16 ñieåm vôùi caùc truïc chính noái 3 thaønh phoá Haø Noäi, thaønh phoá Hoà Chí Minh vaø Ñaø Naüng. Laø moät trong nhöõng thaønh vieân tröïc thuoäc Toång coâng ty, Vietnam Airlines laø ñôn vò chuû löïc, ñaõ daàn daàn lôùn maïnh vaø goùp phaàn chuû yeáu ñöa ngaønh haøng khoâng trôû thaønh ngaønh muõi nhoïn trong chieán löôïc phaùt trieån kinh teá cuûa nöôùc ta. Vietnam Airlines (VNA) coù chöùc naêng chính laø hoaït ñoäng kinh doanh vaän taûi haøng khoâng : vaän taûi haønh khaùch, haønh lyù, haøng hoaù vaø böu kieän. 2.2. Thöïc traïng hoaït ñoäng vaø naêng löïc caïnh tranh cuûa Vietnam Airlines 2.2.1. Thò tröôøng HKVN chuù troïng phaùt trieån maïng ñöôøng bay quoác teáâ vaø noäi ñòa, khoâi phuïc laïi vaø khai thaùc vôùi taàn suaát bay cao hôn caùc ñöôøng bay taïm ngöøng khai thaùc thôøi kyø khuûng hoaûng; môû laïi hoaëc môû theâm nhieàu ñöôøng bay môùi ñeán Nhaät Baûn, Haøn Quoác, Malaysia, Singapore, Chaâu AÂu, Trung Quoác, Campuchia. Hieän nay, maïng ñöôøng bay quoác teá cuûa Vietnam Airlines goàm 37 ñöôøng bay quoác teá tröïc tieáp töø Haø Noäi vaø thaønh phoá Hoà Chí Minh ñeán 25 ñieåm nöôùc ngoaøi, trong ñoù coù 22 ñieåm bay tröïc tieáp (11 ñieåm ôû Ñoâng Baéc AÙ: Hongkong, Ñaøi Baéc, Cao Huøng, Osaka, Tokyo, Soeul, Busan, Quaûng Chaâu, Baéc Kinh, Coân Minh; 07 ñieåm ôû Ñoâng Nam AÙ: Bangkok, Singapore, Kuala Lumpur, Manila, Vienchan, Phnom penh, vaø Simreap; 02 ñieåm ôû UÙc : Sydney, Melbourne; 03 ñieåm Chaâu AÂu: Paris, Moscow, Frankfurt; 02 ñieåm ñi Baéc Myõ: Los Angeles, San Francisco). Maëc duø phaûi caïnh tranh gay gaét vôùi caùc haõng HK khaùc trong khu vöïc, trong naêm qua, vaän chuyeån haønh khaùch cuûa VNA vaãn chieám thò phaàn töø 30-40%. Nguyeân nhaân chuû yeáu haønh khaùch löïa choïn VNA laø do coù thôøi gian ñi vaø ñeán thích hôïp, thò phaàn vaän taûi haøng hoùa quoác teá ñaït töø 27,1% ñeán 31,6%. Tuy nhieân, thò phaàn treân caùc ñöôøng bay quoác teá chuû yeáu laø nhôø cô cheá ñieàu tieát song phöông, chöù chöa thöïc söï döïa vaøo naêng löïc baûn thaân. Vieäc thaâm nhaäp vaøo caùc thò tröôøng cuûa VNA luoân chaäm hôn caùc ñoái thuû. Cuï theå, chæ hôn moät naêm sau khi hieäp ñònh haøng khoâng song phöông Vieät- Myõ ñöôïc kyù keát, trong khi HKVN coøn ñang chuaån bò caùc yeáu toá caàn thieát ñeå coù theå môû ñöôøng bay sang Myõ thì haõng haøng khoâng United Airlines ñaõ coù nhöõng chuyeán bay ñaàu tieân laáy khaùch töø thaønh phoá Hoà Chí Minh ñi Myõ, taïo neân aùp löïc caïnh tranh thöïc söï ñoái vôùi VNA. Vôùi taàn xuaát 14 chuyeán bay/tuaàn vaø 10 chuyeán/tuaàn do Thai Airways vaø Malaysia Airlines khai thaùc töông öùng taïi Vieät Nam, VNA coù nguy cô bò maát thò phaàn ngay treân saân nhaø. Maïng ñöôøng bay noäi ñòa ñöôïc toå chöùc theo moâ hình truïc-nan theo suoát chieàu daøi ñaát nöôùc goàm 16 ñieåm vôùi caùc truïc chính noái 3 thaønh phoá Haø Noäi, thaønh phoá Hoà Chí Minh vaø Ñaø Naüng goùp phaàn ñaùng keå trong vieäc phaùt trieån kinh teá vaø du lòch cuûa Ñaát nöôùc. 2.2.2. Saûn löôïng vaän chuyeån haønh khaùch töø naêm 1996-2004 Cuøng vôùi söï phaùt trieån cuûa neàn kinh teá ñaát nöôùc, trong nhöõng naêm qua ngaønh Haøng Khoâng laø moät trong nhöõng ngaønh coù toác ñoä taêng tröôûng cao vaø ñöôïc coi laø ngaønh kinh teá muõi nhoïn. Saûn löôïng vaän taûi haønh khaùch, haøng hoaù khoâng ngöøng taêng leân. Giai ñoaïn 1996-2002, vaän taûi haønh khaùch cuûa Haõng Haøng khoâng quoác gia Vieät Nam ñaït möùc taêng tröôûng bình quaân 9,5%/naêm veà khoái löôïng haønh khaùch chuyeân chôû, ñaït möùc 4,5 trieäu löôït haønh khaùch vaøo naêm 2002, taêng 1,7 laàn so vôùi naêm 1996. Cuoäc khuûng hoaûng kinh teá – taøi chính khu vöïc giai ñoaïn 1997-1998 coù aûnh höôûng lôùn ñeán vaän taûi haønh khaùch vaø laøm saûn löôïng vaän chuyeån cuûa VNA naêm 1997 giaûm gaàn 1% so vôùi 1996. Tuy nhieân, töø naêm 2000, vaän taûi haønh khaùch cuûa VNA ñaõ taêng tröôûng maïnh trôû laïi, ñaëc bieät laø vaän chuyeån haønh khaùch quoác teá haøng naêm ñeàu ñaït möùc taêng treân 15%. Naêm 2003, do aûnh höôûng cuûa dòch beänh SARS, löôïng haønh khaùch khoâng taêng nhöng haøng hoaù taêng 16,4% so vôùi naêm 2002. Naêm 2004, maëc duø phaûi ñoái maët vôùi khoâng ít khoù khaên, thaùch thöùc cuûa nhöõng ñieàu kieän khaùch quan nhö: dòch cuùm gia caàm vaøo giai ñoaïn ñaàu naêm, giaù daàu thoâ theá giôùi taêng cao tôùi möùc kyû luïc (55- 60USD/thuøng) .... toång saûn löôïng vaän chuyeån haønh khaùch cuûa VNA vaãn taêng 27,4% so vôùi naêm 2003. Baûng 2. 1 : Saûn löôïng vaän chuyeån haønh khaùch cuûa VNA giai ñoaïn 1996-2004 Ñôn vò : khaùch Naêm Saûn löôïng quoác teá % taêng tröôûng Saûn löôïng noäi ñòa % taêng tröôûng Toång saûn löôïng % taêng tröôûng 1996 1.063.208 10 1.606.127 10 2.669.335 10 1997 1.002.650 -5,70 1.640.605 2,15 2.643.255 -0,98 1998 944.680 -5,78 1.630.183 -0,64 2.574.863 -2,59 1999 1.062.993 12,52 1.667.804 2,31 2.730.797 6,06 2000 1.307.172 22,97 1.849.033 10,87 3.156.205 15,58 2001 1.672.848 27,97 2.225.603 20,37 3.898.451 23,52 2002 1.938.587 15,89 2.651.304 19,13 4.589.891 17,74 2003 1.861.886 -3,96 2.560.055 -3,44 4.421.941 -3,66 2004 2.294.229 23,22 3.339.264 30,44 5.633.493 27,40 (Nguồn: Tổng hợp baùo caùo của VNA) Veà thò tröôøng vaän taûi haønh khaùch quoác teá, VNA cuõng coù toác ñoä phaùt trieån nhanh, bình quaân ñaït 11%/naêm. Taêng tröôûng cuûa thò tröôøng quoác teá qua caùc naêm giao ñoäng töông ñoái lôùn, theå hieän tính nhaïy caûm ñoái vôùi caùc yeáu toá khaùch quan, ñaëc bieät laø nguoàn khaùch du lòch nöôùc ngoaøi. Trong nhöõng naêm töø 1996-2004, Vieät Nam xuaát hieän nhö moät ñieåm du lòch môùi, löôïng khaùch du lòch nöôùc ngoaøi ñeán tham quan taêng raát nhanh, ñaëc bieät trong naêm 2004 taêng treân 20%. Moät ñaëc ñieåm noåi baät laø soá löôïng ngöôøi Vieät soáng ôû nöôùc ngoaøi khaù ñoâng (khoaûng 2 trieäu ngöôøi), vieäc ra/vaøo Vieät Nam cuûa ñoái töôïng naøy aûnh höôûng tôùi cô caáu thò tröôøng vaän chuyeån haønh khaùch ra/vaøo Vieät Nam, chieám khoaûng 18% toång thò tröôøng. Caùc quoác gia coù soá löôïng Vieät Kieàu sinh soáng ñoâng nhaát laø Myõ, Nga, Ñöùc, Uùc, Malaysia…. Vôùi toác ñoä taêng tröôûng vaän chuyeån cao hôn taêng tröôûng cuûa toång thò tröôøng, VNA ñaõ caûi thieän ñöôïc thò phaàn quoác teá. Vaøo thôøi ñieåm naêm 1990, thò phaàn cuûa VNA chæ ñaït 28%, naêm 1991 taêng leân 36%, naêm 1992 ñaït 39,8%. Trong naêm 1993, caùc haõng nöôùc ngoaøi ñaëc bieät laø Chaâu Aâu oà aït môû ñöôøng bay môùi, thò phaàn cuûa VNA giaûm xuoáng coøn 36,9%. VNA ñaõ nhanh choùng hoài phuïc laïi möùc thò phaàn 40,7% trong naêm 1994 vaø oån ñònh ôû möùc 42-44% trong giai ñoaïn 1996-2004. Ñaây laø möùc cao so vôùi thò phaàn cuûa caùc haõng haøng khoâng quoác gia cuûa caùc nöôùc khaùc (khoaûng 25-30% thò phaàn vaän chuyeån quoác teá). Baûng 2.2 – Phuï luïc 2B Hình 2.1: Thò phaàn haønh khaùch quoác teá Hãng QT khác 58% VNA 42% 2.2.3. Saûn löôïng vaän chuyeån haøng hoùa töø naêm 1996-2004 Maëc duø chöa khai thaùc caùc ñöôøng bay chuyeân chôû haøng thöôøng leä, VNA ñaõ coù nhieàu coá gaéng trong vieäc taêng cöôøng naêng löïc vaän chuyeån haøng hoùa keát hôïp treân caùc chuyeán bay chôû khaùch thoâng qua vieäc thueâ chuyeán, mua taûi, hôïp taùc vôùi caùc haõng haøng khoâng nöôùc ngoaøi. Thu nhaäp töø haøng hoùa ngaøy caøng chieám tæ troïng quan troïng trong keát quaû taøi chính cuûa caùc chuyeán bay. Keát quaû vaän chuyeån haøng hoùa cuûa VNA trong 5 naêm qua ñöôïc theå hieän Baûng 2.3 : Saûn löôïng vaän chuyeån haøng hoùa cuûa VNA giai ñoaïn 1996-2004 Ñôn vò : taán Naêm Saûn löôïng quoác teá % taêng tröôûng Saûn löôïng noäi ñòa % taêng tröôûng Toång saûn löôïng % taêng tröôûng 1996 20.595 33 27.220 47 47.815 42 1997 22.288 8,22 27.868 2,38 50.156 4,90 1998 17.502 -21,47 25.916 -7,00 43.418 -13,43 1999 18.350 4,85 23.438 -9,56 41.788 -3,75 2000 23.475 27,93 23.221 -0,93 46.696 11,74 2001 28.850 22,90 25.272 8,83 54.122 15,90 2002 34.658 20,13 31.947 26,41 66.605 23,06 2003 37.881 9,30 39.646 24,10 77.527 16,40 2004 43.550 14,97 44.696 12,74 88.246 13,83 (Nguồn: Tổng hợp baùo caùo của VNA) Vaän chuyeån haøng hoùa quoác teá töø 1996-2004 cuûa VNA taêng tröôûng bình quaân 13,31%/naêm. Vieäc môû caùc ñöôøng bay ñi Phaùp, Nga, Ñöùc, UÙùc töø naêm 1993, caùc ñöôøng bay baèng maùy bay thaân roäng ñi Hoàng Koâng, Haøn Quoác, Nhaät Baûn, Myõ cho pheùp VNA tham gia ñaùng keå vaøo thò tröôøng vaän taûi haøng hoùa quoác teá. Naêm 1991 VNA chæ chieám 16% thò phaàn saûn löôïng haøng hoùa quoác teá, nhöng ñeán naêm 1993 taêng leân 20%, 1995 – 25%, 1996 – 27% vaø ñaõ ñaït ñöôïc 31,1% vaøo naêm 2004. Toùm laïi, ñeán nay VNA ñaõ chieám khoaûng 1/3 toång vaän chuyeån haøng hoùa quoác teá taïi Vieät Nam, moät keát quaû khoâng nhoû ñoái vôùi lónh vöïc hoaït ñoäng chöa chuyeân nghieäp nhö vaäy Baûng 2.4-Phuï luïc 2B Hình 2.4 : Thò phaàn vaän chuyeån haøng hoùa quoác teá (%) Hãng QT khác 72% VNA 28% Nhö vaây, thò tröôøng haøng hoùa quoác teá cuûa Vieät Nam coøn coù qui moâ raát nhoû so vôùi thò tröôøng cuûa caùc nöôùc laân caän, nhöng toác ñoä taêng tröôûng cuûa noù ñaõ taïo ra söï quan taâm lôùn cuûa caùc haõng haøng khoâng nöôùc ngoaøi theå hieän ôû vieäc ngaøy caøng coù theâm caùc haõng khai thaùc caùc chuyeán bay chuyeân chôû coù söùc chöùa lôùn nhö B747F hoaëc khai thaùc keát hôïp chôû khaùch vaø haøng baèng B 747-Combi. 2.2.4. Doanh thu Toång doanh thu giai ñoaïn 1993-1998 laø 27.800 tyû ñoàng, möùc taêng bình quaân giai ñoaïn 1993-1995 khoaûng 30%/naêm; giai ñoaïn 1996-2000 bình quaân taêng 20%/naêm. Naêm 1998, möùc taêng tröôûng chöïng laïi do aûnh höôûng cuûa cuoäc khuûng hoaûng taøi chính khu vöïc. Naêm 2000, 2001, thò tröôøng haøng khoâng khu vöïc vaø trong nöôùc ñöôïc phuïc hoài, toác ñoä phaùt trieån ñaït hôn 19%/naêm; naêm 2003 bò aûnh höôûng dòch SARS doanh thu bò suït giaûm nhöng ñeán naêm 2004 ñaït 17.390 tyû ñoàng (1 tæ dollar Myõ) taêng 40% so vôùi naêm 2003– Baûng 2.5- Phuï luïc 2B Hình 2.5: Toác ñoä phaùt trieån doanh thu qua caùc thôøi kyø(%) 0 10 20 30 93-95 96-00 2001-2004 (Nguoàn: Baùo caùo Toång coâng ty Haøng khoâng Vieät Nam) 2.3. Naêng löïc caïnh tranh cuûa VNA 2.3.1. Ñaùnh giaù naêng löïc caïnh tranh VNA thoâng qua tieàm naêng 2.3.1.1. Naêng löïc taøi chính Toång soá voán cuûa VNA taïi thôøi ñieåm 31/12/2004 laø 15.298 tæ. Cô caáu voán cuûa VNA goàm voán chuû sôû höõu chieám 30% (262 trieäu USD), voán vay chieám khoaûng 70% trong toång soá voán (caùc haõng haøng khoâng trong khu vöïc 200- 300%). Toång giaù trò taøi saûn coá ñònh 12.544 tæ (784 trieäu USD- chieám 80% giaù trò taøi saûn) trong ñoù giaù trò ñoäi taøu bay chieám 90% giaù trò taøi saûn coá ñònh. Nhö vaäy voán vay chuû yeáu duøng ñeå mua maùy bay. Ñeå aùp duïng ñöôïc hình thöùc thueâ mua, vay mua moät ñoäi taøu bay trò giaù gaàn 1 tæ USD caàn coù toái thieåu 150 USD tieàn maët (15%) vôùi giaû thieát coù theå vay 850 trieäu USD (85% theo thoâng leä). Caùc khoaûn tín duïng xuaát khaåu thu xeáp trong thôøi gian qua laø raát nhoû beù, vì vaäy muoán vay taøi trôï vôùi qui moâ lôùn phaûi coù söï baûo laõnh cuûa Chính phuû Vieät Nam. Tieàm löïc taøi chính yeáu ñaõ haïn cheá söï phaùt trieån cuûa Haõng, ñaëc bieät laø ñaààu tö phaùt trieån ñoäi maùy bay, ñaàu tö trang thieát bò. Khaû naêng thanh toaùn VNA khoâng cao vaø chöùa._.n daùng, dòu daøng”; giôùi haïn nhöõng vieäc nhaân vieân khoâng ñöôïc laøm, nhöõng vieäc caàn laøm ñeå giöõ uy tín cho haõng. - Xaây döïng moät hoïc vieän haøng khoâng nhö caùc nöôùc trong khu vöïc ñeå ñaùp öùng nhu caàu ñaøo taïo nghieân cöùu trong lónh vöïc haøng khoâng, môû roäng hôïp taùc vôùi caùc nöôùc trong khu vöïc ñaùp öùng tieâu chuaån cuûa ICAO. - Taêng cöôøng ngaân saùch cho hoaït ñoäng ñaàu tö veà cô sôû vaät chaát vaø ñoäi nguõ giaùo vieân ñaït tieâu chuaån IATA , chuù troïng coâng taùc chuyeån giao coâng ngheä thoâng qua nguoàn vieän trôï vaø hôïp taùc quoác teá. 3.3.1.2 Naâng cao tieàm löïc taøi chính Voán coù vai troø quan troïng trong vieäc naâng cao tieàm löïc taøi chính cuûa VNA; Voán laø cô sôû ñeå VNA gia taêng qui moâ hoaït ñoäng, môû roäng phaùt trieån ñöôøng bay, phaùt trieån ñoäi taøu bay sôû höõu, taêng khaû naêng hôïp taùc vôùi caùc haõng haøng khoâng trong khu vöïc, naâng cao chaát löôïng phuïc vuï haønh khaùch vaø naâng cao khaû naêng caïnh tranh. Vôùi nhu caàu phaùt trieån ñoäi taøu bay ñeán naêm 2010, VNA caàn 19.000 tæ ñoàng trong voøng 6 naêm. Ñaây laø moät möùc quaù lôùn so vôùi khaû naêng töï boå sung cuûa VNA hay naêng löïc taøi chính cuûa ngaân saùch Nhaø nöôùc. Vì vaäy VNA caàn thöïc hieän giaûi phaùp: - Quaûn lyù vaø söû duïng coù hieäu quaû nguoàn voán hieän coù, taêng khaû naêng tích luõy baèng caùc bieän phaùp : + Söû duïng hieäu quaû caùc nguoàn löïc ñaëc bieät laø ñoäi maùy bay, hoaït ñoäng cuûa boä maùy toå chöùc, giaûm boä phaän coàng keành, xaây döïng ñònh möùc chi phí ôû caùc khaâu cuûa quaù trình quaûn lyù, thieát laäp maïng löôùi chi nhaùnh coù hieäu quaû; + Laäp qui trình quaûn lyù chaët cheõ caùc döï aùn ñaàu tö nhaèm tieát kieäm voán ñaàu tö. - Thöïc hieän coå phaàn hoùa vôùi hình thöùc giöõ nguyeân voán Nhaø nöôùc, phaùt haønh theâm coå phaàn, trong ñoù voán Nhaø nöôùc chieám tæ leä coå phaàn 70% trong naêm ñaàu, hai ñeán ba naêm sau laø 51%. Ñoái vôùi caùc ñôn vò beân ngoaøi, caàn choïn ñoái taùc laø caùc toå chöùc taøi chính, haõng haøng khoâng nöôùc ngoaøi coù taàm côõ trong khu vöïc. Tuy nhieân, caàn phaûi xaây döïng loä trình taêng daàn caùc ñoái taùc nöôùc ngoaøi. - Laäp danh muïc caùc döï aùn ñaàu tö cuûa VNA caàn môøi goïi ñaàu tö nöôùc ngoaøi. - Taän duïng toái ña söï hoã trôï cuûa Nhaø nöôùc trong vieäc vay caùc khoaûn tín duïng daøi haïn, vieän trôï, voán ODA. - Thöïc hieän hình thöùc lieân doanh, lieân keát ñeà ñaàu tö moät soá haïng muïc coù khaû naêng thu huùt voán. - Hình thaønh boä phaän chöùc naêng quaûn lyù vaø phoøng ngöøa ruûi ro trong hoaït ñoäng kinh doanh cuûa VNA vì qui moâ hoaït ñoäng ngaøy caøng lôùn, dö nôï vay taêng nhanh, yeáu toá ñaàu vaøo khoâng oån ñònh, phuï thuoäc vaøo nhaø cung caáp nöôùc ngoaøi. - Ñeà ra caùc giaûi phaùp taêng thu: caûi thieän cô caáu haønh khaùch, taêng heä soá söû duïng gheá; thu ñuùng, thu ñuû, thu kòp thôøi caùc khoaûn phaûi thu. 3.3.1.3 Ñaàu tö phaùt trieån ñoäi taøu bay, thieát bò hieän ñaïi Muïc tieâu: ñeán naêm 2010 sôû höõu 100% ñoäi taøu bay taàm ngaén, 70% taàm trung vaø xa töông ñöông 73% naêng löïc vaän chuyeån nhaèm taêng tính an toaøn vaø oån ñònh (ñaëc bieät giaûm tình traïng chaäm, huûy chuyeán) trong kinh doanh, ñaûm baûo uy tín cuûa haõng; ñaùp öùng nhu caàu phaùt trieån maïng ñöôøng bay; phaùt trieån saûn phaåm ñoái vôùi töøng khu vöïc vaø naâng cao chaát löôïng phuïc vuï haønh khaùch treân maùy bay. Caùc giaûi phaùp caàn thöïc hieän: - Laäp keá hoaïch phaùt trieån ñoäi taøu bay cho töøng giai ñoaïn phaùt trieån cuûa VNA ñaëc bieät laø heä thoáng ñoäi taøu bay phuïc vuï cho vaän taûi haøng hoùa (5-10 maùy bay); - Laäp döï aùn ñaàu tö ñeå khai thaùc maùy bay noäi ñòa vôùi giaù cöôùc thaáp; Hieän nay, thò tröôøng haøng khoâng giaù reû trong nöôùc ñang coøn boû ngoû. Neáu VNA khoâng leân keá hoaïch khai thaùc thò tröôøng naøy, thì ñeán naêm 2008 thöïc hieän “môû cöûa baàu trôøi” trong ASEAN, VNA seõ laïi chaäm hôn so vôùi caùc haõng haøng khoâng giaù reû khaùc trong khu vöïc nhö Tiger Airways, Lion Air. - Löïa choïn maùy bay phuø hôïp ñeå ñoäi maùy bay ñaït yeâu caàu ñôn giaûn veà caáu truùc, soá löôïng chuûng loaïi, coâng ngheä môùi theo phöông chaâm “ñi taét, ñoùn ñaàu”; - Xaây döïng caùc döï aùn chuyeån tieáp vaø khai thaùc thieát bò, coâng ngheä hieän ñaïi phuïc vuï coâng vieäc vaän haønh thieát bò sau khi thueâ hoaëc mua; - ÖÙng duïng coâng ngheä thoâng tin vaøo caùc hoaït ñoäng VNA nhö thieát laäp heä thoáng phaàn meàm thanh toaùn tröïc tuyeán vôùi khaùch haøng coù taøi khoaûn ñeå khaùch haøng coù theå thanh toaùn qua ATM, Internet, ñieän thoaïi di ñoäng; phaàn meàm keát noái ñeå hôïp taùc, trao ñoåi thoâng tin töø haõng haøng khoâng khaùc, ñeå chia seû thoâng tin vôùi caùc haõng haøng khoâng, giuùp cho vieäc ñaùnh giaù khaùch haøng vaø tình hình thò tröôøng moät caùch chính xaùc. 3.3.2 Taêng cöôøng aùp duïng phöông thöùc caïnh tranh 3.3.2.1 Naâng cao chaát löôïng dòch vuï ™ Dòch vuï phuïc vuï haønh khaùch Muïc tieâu: Naâng cao chaát löôïng dòch vuï phuïc vuï haønh khaùch ñeå ñaït tieâu chuaån 4 sao, ngang taàm vôùi caùc haõng HK trong khu vöïc vaø theá giôùi. Chaát löôïng dòch vuï ñaït möùc khaù (ñieåm 4 trôû leân) vaø ñoàng ñeàu trong moïi lónh vöïc. Dòch vuï theå hieän baûn saéc vaên hoùa cuûa daân toäc Vieät Nam. Caùc giaûi phaùp caàn thöïc hieän: - Toå chöùc nghieân cöùu chính xaùc nhu caàu cuûa haønh khaùch moät caùch thöôøng xuyeân ñeå kòp thôøi ñieàu chænh; - Phoái hôïp caùc ñôn vò trong ngaønh naâng caáp toaøn dieän chaát löôïng dòch vuï taïi caùc saân bay cöûa ngoõ trong nöôùc nhö: Noäi Baøi, Ñaø Naüng, Taân Sôn Nhaát: + Hoaøn thieän heä thoáng laøm thuû tuïc töï ñoäng cho haønh khaùch (DCS) taïi caùc caûng haøng khoâng quoác teá cuûa Vieät Nam vaø caùc caûng haøng khoâng nöôùc ngoaøi maø VNA coù chuyeán bay ñeán; + Ñôn giaûn hoùa qui trình, thuû tuïc laøm vieäc, thôøi gian xöû lyù coâng vieäc nhaèm tieát kieäm “chi phí cô hoäi” cho khaùch haøng; + Naâng caáp phoøng chôø cho khaùch haïng nhaát, haïng thöông gia, khaùch haøng thöôøng xuyeân, khaùch quan troïng (VIP). - Toå chöùc phoøng chôø haïng nhaát rieâng bieät cuûa VNA taïi moät soá saân bay nöôùc ngoaøi; - Naâng caáp chaát löôïng dòch vuï giaûi trí cho haønh khaùch treân maùy bay (video, audio, baùo chí, quaø löu nieäm) vaø chaát löôïng phuïc vuï khaùch thöông gia; - Xem xeùt chi phí dòch vuï cho hôïp lyù, coù öu tieân troïng ñieåm ñeå ñaûm baûo tính caïnh tranh. ™ Dòch vuï haøng hoùa - Phaùt trieån hình thöùc Cargo Express nhaèm vaøo thò tröôøng haøng khoái löôïng nhoû, yeâu caàu chôû nhanh, taän duïng keát hôïp vôùi caùc chuyeán bay chôû khaùch coù taàn suaát cao. - Toå chöùc caùc chuyeán bay rieâng chuyeân chôû haøng hoùa baèng maùy bay coù troïng taûi nhoû, taàm ngaén vaø trung bình bay trong vuøng ñeå giaûi quyeát caùc nhu caàu chôû haøng hoùa thoâng thöôøng vôùi giaù thaáp, khoái löôïng lôùn trong khu vöïc Ñoâng Nam AÙ. - Taäp trung öu tieân khai thaùc toái ña caùc luoàng vaän chuyeån haøng hoùa lôùn (töø Vieät Nam ñi Ñoâng Baéc AÙ, chaâu AÂu vaø Baéc Myõ) thoâng qua vieäc taän duïng taûi haøng treân caùc chuyeán bay chôû khaùch baèng caùc maùy bay thaân roäng, keát hôïp vôùi vieäc môû roäng khai thaùc baèng caùc chuyeán bay chuyeân chôû haøng . 3.3.2.2 Thieát laäp chieán löôïc caïnh tranh veà giaù Xaây döïng chính saùch giaù baùn haøng hoùa vaø toái öu hoùa doanh thu luoân laø vaán ñeà ñoái vôùi doanh nghieäp. Vôùi loaïi haøng hoùa khoâng ñeå daønh, khoâng löu kho nhö saûn phaåm vaän taûi haøng khoâng, vaán ñeà naøy caøng trôû leân quan troïng. Ñaëc ñieåm cuûa dòch vuï haøng khoâng mang tính voâ hình, vieäc xaùc ñònh giaù cuõng caàn döïa treân cô sôû giaù trò caûm nhaän cuûa haønh khaùch. Do vaäy, VNA caàn nghieân cöùu thieát laäp chieán löôïc giaù theo höôùng: - Nghieân cöùu caùc yeáu toá chính ñeå taêng khaû naêng thu huùt khaùch (chaát löôïng hay giaù caû, uy tín thöông hieäu, ñoä an toaøn) tuøy theo dòch vuï hay ñieàu kieän cuï theå maø xem xeùt naâng cao chaát löôïng thay vì haï thaáp giaù ñeå thu huùt khaùch; - Khi ñònh giaù caàn tính tôùi giaù trò tieàm aån ñem laïi cho khaùch nhö tieát kieäm thôøi gian , ñoä an toaøn, ñòa ñieåm ñeán; - Tieáp tuïc thöïc hieän ña daïng giaù veù theo ñoái töôïng khaùch, muøa vuï trong naêm, thôøi ñieåm trong ngaøy ñeå taän duïng taûi dö thöøa; - Xaùc laäp möùc giaù caïnh tranh khi ñöa ra taïi moät thò tröôøng, cho moät ñoái töôïng, moät thôøi ñieåm cuï theå; - Naâng cao thuû thuaät caïnh tranh veà giaù trong phaïm vi phaùp luaät cho pheùp. 3.3.2.3 Phaùt trieån caùc cô hoäi tieáp caän vaø khaû naêng thu huùt khaùch haøng - Caûi tieán hoaït ñoäng maïng löôùi chi nhaùnh, vaên phoøng ñaïi dieän trong nöôùc cuõng nhö ôû nöôùc ngoaøi nhaèm thieát laäp heä thoáng chi nhaùnh hoaït ñoäng thöïc söï coù hieäu quaû. Naâng cao chaát löôïng ñoäi nguõ nhaân vieân taïi caùc vaên phoøng, chi nhaùnh trong hoaït ñoäng nghieân cöùu, phaân tích thò tröôøng, xaây döïng vaø toå chöùc thöïc hieän keá hoaïch tieáp thò. Ñaây laø chìa khoùa thaønh coâng trong vieäc tieáp thò, xaâm nhaäp thò tröôøng, tieáp caän khaùch haøng. - Beân caïnh maïng löôùi phaân phoái truyeàn thoáng nhö vaên phoøng caùc khu vöïc, ñaïi lyù, VNA caàn nhanh choùng aùp duïng phaân phoái qua maïng Internet nhaèm kòp thôøi thoâng tin cho khaùch haøng. - Thöïc hieän ña daïng hoùa dòch vuï, lieân keát vaän taûi-du lòch ñeå taêng khaû naêng caïnh tranh cho caû vaän taûi haøng khoâng laãn du lòch. - Tieáp tuïc ñaåy maïnh chöông trình khaùch haøng thöôøng xuyeân (FFP). Ñaøm phaùn kyù keát caùc thoûa thuaän lieân keát veà FFP vôùi caùc haõng HK khaùc (ñaëc bieät laø ñoái taùc lieân minh), caùc taäp ñoaøn, khaùch saïn, coâng ty theû tín duïng, cho thueâ oâ toâ...taïi caùc thò tröôøng lôùn; ñoàng thôøi, tham gia vaøo caùc chöông trình FFP cuûa caùc haõng HK khaùc. - Tieáp tuïc quaûng caùo baèng nhieàu hình thöùc nhö phoái hôïp vôùi caùc coâng ty du lòch thöïc hieän caùc leã hoäi, thöïc hieän taøi trôï cho caùc söï kieän vaên hoùa , theå thao lôùn trong vaø ngoaøi nöôùc ñeå khuyeách tröông hình aûnh cuûa VNA, taêng söï hieän dieän treân thò tröôøng quoác teá. - Xaây döïng chöông trình quaûng caùo ñeán coäng ñoàng ngöôøi Vieät ñònh cö taïi nöôùc ngoaøi, ñaëc bieät ôû Myõ, nhaèm taêng tæ leä löïa choïn VNA cuûa ñoái töôïng naøy (hieän nay tæ leä choïn VNA cho vaän chuyeån haøng khoâng cuûa ñoái töôïng naøy laø 35%). - Caäp nhaäp thoâng tin ñaày ñuû vaøo Website cuûa VNA. Hieän nay, thoâng tin taïi trang Web raát ngheøo naøn, khoâng coù thoâng tin caàn thieát ñeå haønh khaùch tìm hieåu, thoâng tin caäp nhaät khoâng kòp thôøi, thieát keá Website khoâng taïo ñöôïc aán töôïng vôùi haønh khaùch. 3.3.3 Xaây döïng keá hoaïch hoäi nhaäp Hoäi nhaäp quoác teá ñaûm baûo cho VNA nhanh choùng ruùt ngaén khoaûng caùch vaø phaùt trieån kòp trình ñoä tieân tieán cuûa ngaønh vaän taûi haøng khoâng theá giôùi trong boái caûnh toaøn caàu hoùa kinh teá theá giôùi vaø xu höôùng töï do hoùa ngaønh vaän taûi haøng khoâng quoác teá. Caùc coâng vieäc caàn thöïc hieän: - Kyù hieäp ñònh song phöông vôùi caùc haõng haøng khoâng lôùn ôû moät soá khu vöïc vaø thò tröôøng khaùc nhau töø ñôn giaûn ñeán phöùc taïp; - Löïa choïn moät lieân minh haøng khoâng toaøn caàu phuø hôïp, ñaûm baûo cho khaû naêng phaùt trieån cuûa VNA; - Tieáp tuïc tham gia caùc lieân minh tieáp thò vaø maïng ñöôøng bay nhaèm boå sung söï thieáu huït veà qui moâ, chaát löôïng, uy tín cuûa VNA treân thò tröôøng theá giôùi. Noäi dung cuûa caùc lieân minh laø keát hôïp maïng ñöôøng bay, keá hoaïch vaø lòch bay khai thaùc, trao ñoåi choã, taûi vaø lieân doanh treân moät soá ñöôøng bay löïa choïn, keát hôïp chính saùch giaù vaø heä thoáng phaân phoái. 3.3.4 Giaûi phaùp khaùc 3.3.4.1 Hoaøn thieän moät soá ñieåm veà coâng taùc toå chöùc ñieàu haønh trong Toång coâng ty Haøng khoâng Vieäc toå chöùc, ñieàu haønh coù vai troø quan troïng trong vieäc phaùt huy naêng löïc cuûa töøng thaønh vieân cuõng nhö hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa toaøn boä TCT. Hieän nay cô caáu toå chöùc cuûa TCT coøn moät soá baát caäp nhö: cô caáu toå chöùc phöùc taïp, haõng haøng khoâng quoác gia Vieät Nam khoâng coù tö caùch phaùp nhaân ñaày ñuû, quan heä giöõa caùc thaønh vieân trong TCT khoâng theo hôïp ñoàng kinh teá, khoâng xaùc ñònh ñöôïc hieäu quaû hoaït ñoäng kinh doanh cuûa töøng ñôn vò kinh doanh tröïc thuoäc moät caùch roõ raøng. Vì vaäy, caàn aùp duïng moät soá giaûi phaùp: - Toång coâng ty caàn tieán haønh cô caáu saép xeáp laïi caùc ñôn vò thaønh vieân theo moâ hình coâng ty meï-coâng ty con. TCT tieán haønh kinh doanh ña daïng, laáy vieäc phuïc vuï cho ngaønh vaän taûi haøng khoâng laøm trung taâm, thay cô cheá quaûn lyù haønh chính baèng cô cheá quaûn lyù theo hình thöùc sôû höõu voán. Moïi quan heä mua- baùn , thueâ- cho thueâ, vay-cho vay, ñieàu chuyeån taøi saûn giöõa coâng ty meï vôùi coâng ty con phaûi thöïc hieän thoâng qua hôïp ñoàng kinh teá vaø phaûi thanh toaùn nhö caùc phaùp nhaân khaùc. - Ñeå taïo tieàn ñeà cho vieäc phaùt trieån TCT haøng khoâng trôû thaønh taäp ñoaøn kinh teá caàn toå chöùc, caáu truùc laïi ñeå VNA seõ trôû thaønh coâng ty meï, caùc ñôn vò thaønh vieân khaùc laø coâng ty con. - Ñaåy nhanh tieán ñoä coå phaàn hoùa caùc coâng ty thaønh vieân khaùc ñeå chuyeån sang daïng coâng ty con hoaëc coâng ty lieân keát vôùi VNA. Ñoàng thôøi, saép xeáp laïi nhoùm caùc coâng ty con coù chöùc naêng kinh doanh theo töøng loaïi hình dòch vuï, caùc ñôn vò hoaït ñoäng coâng ích giao laïi cho Nhaø nöôùc quaûn lyù. - Taêng cöôøng quaûn lyù, baûo toaøn vaø phaùt trieån voán thoâng qua caùc cô cheá, chính saùch taøi chính ñoàng thôøi cho pheùp VNA tham gia roäng vaø saâu hôn vaøo thò tröôøng voán quoác teá. 3.3.4.2 Caùc giaûi phaùp khaùc - Caàn ñaåy nhanh tieán ñoä tham gia vaøo caùc lieân minh haøng khoâng toaøn caàu. - Trieån khai aùp duïng caùc chuaån möïc quoác teá trong caùc hoaït ñoäng, giao dòch cuûa VNA, ñeå ñaûm baûo an toaøn vaø hieäu quaû trong kinh doanh. - Chuaån bò ñieàu kieän thaønh laäp Vietnam Airlines Cargo tröôùc naêm 2010. Keát luaän Chöông 3: Vôùi caùc muïc tieâu cuï theå cho phaùt trieån giai ñoaïn 2005-2010, chieán löôïc chuû yeáu maø VNA caàn thöïc hieän nhaèm naâng cao naêng löïc caïnh tranh bao goàm : chieán löôïc lieân doanh lieân keát, chieán löôïc chi phí thaáp, chieán löôïc taïo söï khaùc bieät hoùa, chieán löôïc phaùt trieån nguoàn nhaân löïc vaø chuyeån giao coâng ngheä. Ñeå caùc chieán löôïc treân coù theå thöïc thi, VNA caàn chuû ñoäng trieån khai ñoàng boä 4 nhoùm giaûi phaùp chính, cuï theå: nhoùm 1: Naâng cao caùc yeáu toá cho tieàm naêng cho caïnh tranh; nhoùm 2: Taêng cöôøng phöông thöùc caïnh tranh; nhoùm 3: Xaây döïng keá hoaïch hoäi nhaäp; nhoùm 4: Hoaøn thieän cô caáu toå chöùc cuûa Toång coâng ty HK Vieät Nam. Ñaây laø moät giaûi phaùp chuû yeáu giuùp VNA naâng cao naêng löïc caïnh tranh, nhanh choùng hoäi nhaäp trong xu theá môû cöûa baàu trôøi. KEÁÁT LUAÄÄN VAØØ KIEÁÁN NGHÒ Ngaønh haøng khoâng daân duïng Vieät Nam laø moät ngaønh kinh teá – kyõ thuaät quan troïng ñoùng goùp ñaùng keå cho söï phaùt trieån cuûa neàn kinh teá ñaát nöôùc, cuõng nhö thuùc ñaåy nhanh tieán trình hoäi nhaäp cuûa kinh teá Vieät Nam vaøo kinh teá theá giôùi. Qua phaân tích thöïc traïng, cuõng nhö caùc yeáu toá aûnh höôûng ñeán naêng löïc caïnh tranh cuûa VNA, chuùng ta deã daøng nhaän thaáy söï phaùt trieån maïnh meõ cuûa ngaønh haøng khoâng cuõng nhö söï caïnh traïnh gay gaét giöõa caùc haõng haøng khoâng treân theá giôùi ñang laø moät thaùch thöùc, song cuõng ñem laïi khoâng ít cô hoäi ñeå VNA khoâng ngöøng vöôn leân töï khaúng ñònh mình laø moät haõng haøng khoâng coù vò theá trong khu vöïc, coù khaû naêng caïnh tranh vaø hoäi nhaäp vôùi caùc haõng haøng khoâng treân theá giôùi. Treân cô sôû caùc muïc tieâu phaùt trieån töø nay ñeán naêm 2010, coù theå nhaän thaáy nhöõng chieán löôïc caïnh tranh cô baûn phuø hôïp vôùi VNA nhö chieán löôïc chi phí thaáp, chieán löôïc taïo söï khaùc bieät hoùa, chieán löôïc lieân doanh lieân keát, chieán löôïc phaùt trieån nguoàn nhaân löïc vaø chuyeån giao coâng ngheä. Treân cô sôû caùc chieán löôïc ñaõ löïa choïn, boán nhoùm giaûi phaùp chuû yeáu ñöôïc ñöa ra nhaèm phaùt huy trieät ñeå tieàm naêng noäi taïi vaø khaéc phuïc nhöõng toàn taïi laøm giaûm khaû naêng caïnh tranh cuûa haõng goàm: naâng cao caùc yeáu toá cho tieàm naêng cho caïnh tranh; taêng cöôøng phöông thöùc caïnh tranh; xaây döïng keá hoaïch hoäi nhaäp; hoaøn thieän cô caáu toå chöùc cuûa Toång coâng ty HK Vieät Nam. Tuy nhieân, ñeå caùc giaûi phaùp cuûa VNA ñöôïc thöïc thi, Chính phuû caàn phaûi coù hoã trôï baèng caùch: - Thieát laäp moâi tröôøng caïnh tranh bình ñaúng, ñaây laø moät trong nhöõng yeâu caàu hoäi nhaäp ñaûm baûo cam keát cuûa Vieät Nam vôùi caùc nöôùc. Cuï theå, thò tröôøng haøng khoâng noäi ñòa seõ töøng böôùc phi ñieàu tieát vaø tieán ñeán xoùa boû hoaøn toaøn caùc haïn cheá vaøo naêm 2010; thöïc thi töøng böôùc chính saùch phi ñieàu tieát khu vöïc trong phaïm vi CLMV, ASEAN hoaëc APEC. Theo ñoù caùc haõng HK ñöôïc höôûng söï môû cöûa roäng hôn taïi thò tröôøng vaän taûi cuûa nhau, ñoàng thôøi tieáp tuïc chính saùch baûo hoä thò tröôøng coù löïa choïn, coù thôøi haïn treân cô sôû caùc hieäp ñònh ñieàu tieát song phöông. - Tham gia ñaày ñuû caùc coâng öôùc, hieäp öôùc quoác teá veà haøng khoâng: Coâng öôùc Geneva 1948, caùc boå sung söûa ñoåi Coâng öôùc Chicago v.v…, ñeå taïo moâi tröôøng phaùp lyù thuaän lôïi cho caùc hoaït ñoäng haøng khoâng daân duïng, taïo söï tin töôûng, yeân taâm cho caùc toå chöùc tín duïng, ngaân haøng, chuû ñaàu tö tham gia vaøo caùc döï aùn maùy bay cuûa VNA. - Caûi tieán moâi tröôøng ñaàu tö nöôùc ngoaøi taïi Vieät Nam ñeå caïnh tranh, thu huùt nguoàn voán vôùi caùc nöôùc khaùc trong khu vöïc, ñôn giaûn hoùa caùc thuû tuïc xuaát nhaäp caûnh cho ngöôøi Vieät Nam vaø ngöôøi nöôùc ngoaøi, sôùm aùp duïng quy cheá nhaäp caûnh khoâng visa 72 giôø cho ngöôøi nöùôc ngoaøi ñeå thu huùt caùc nguoàn khaùch döøng chaân (stop over). - Hoã trôï, chæ ñaïo ngaønh du lòch trong vieäc phaùt trieån du lòch quoác teá vaøo Vieät Nam vaø ngöôøi Vieät Nam ñi tham quan, du lòch nöôùc ngoaøi. Caáp pheùp cho TCT thöïc hieän kinh doanh du lòch khai phaù caùc thò tröôøng maø caùc coâng ty du lòch Vieät Nam chöa khai thaùc. Hoaït ñoäng naøy seõ goùp phaàn taêng soá khaùch ñi maùy bay cuûa VNA, taêng khaû naêng caïnh tranh vôùi caùc haõng nöùôc ngoaøi ñoàng thôøi tröïc tieáp thuùc ñaåy söï phaùt trieån cuûa ngaønh du lòch Vieät Nam noùi chung. - Qui hoaïch maïng saân bay toaøn quoác vaø xaây döïng Taân Sôn Nhaát, Noäi Baøi, Ñaø Naüng thaønh caùc trung taâm trung chuyeån cuûa khu vöïc vì vieäc boá trí maïng saân bay vaø xaây döïng caùc trung taâm trung chuyeån khu vöïc coù aûnh höôûng lôùn ñeán qui hoaïch vaø keá hoaïch phaùt trieån chieán löôïc caïnh tranh cuûa VNA, keá hoaïch phaùt trieån ñoäi taøu bay. TAØI LIEÄU THAM KHAÛO 1. Ñeà taøi NCKH caáp boä, maõ soá B99-40-20 (1999), Hoäi nhaäp kinh teá, thöông maïi cuûa Vieät Nam vaøo kinh teá khu vöïc vaø theá giôùi, Haø Noäi. 2. Fred. R. David (1995), Khaùi luaän veà quaûn trò chieán löôïc,NXB Thoáng keâ, Haø Noäi. 3. John D. Daniels - Lee H.Radebaugh (1995), Kinh doanh quoác teá: Moâi tröôøng vaø hoaït ñoäng- NXB Thoáng keâ-Haø Noäi. 4. Leâ Thanh Haø (1998), ÖÙng duïng lyù thuyeát heä thoáng trong quaûn trò doanh nghieäp, NXB treû , TP HCM. 5. Michael E. Porter (1996), Chieán löôïc caïnh tranh , NXB KHKT, Haø Noäi. 6. Nghò quyeát 07-NQ/TW cuûa Boä chính trò (2001), Hoäi nhaäp kinh teá, Haø Noäi. 7. Nhoùm taùc giaû (2002), Vieät Nam hoäi nhaäp kinh teá trong xu theá toaøn caàu hoùa vaán ñeà vaø giaûi phaùp, NXB chính trò quoác gia, Haø Noäi. 8. Nieân giaùm thoáng keâ (2004) – NXB Thoáng keâ, Haø Noäi. 9. Ñoã Ñöùc Bình (2003), Hoäi nhaäp kinh teá quoác teá: baûn chaát, xu höôùng vaø moät soá kieán nghò ñoái vôùi Vieät Nam , Baøi vieát tham gia hoäi thaûo quoác gia “Thöông maïi Vieät Nam trong tieán trình hoäi nhaäp kinh teá quoác teá”, tröôøng Ñaïi hoïc Kinh teá Quoác daân, Haø Noäi. 10. Taïp chí Haøng Khoâng 2004-2005. 11. Taïp chí Kinh teá phaùt trieån 2000-2005. 12. Toân Thaát Nguyeãn Thieâm (2004), Thò tröôøng, chieán löôïc, cô caáu: caïnh tranh veà giaù trò gia taêng, ñònh vò vaø phaùt trieån doanh nghieäp- NXB TP Hoà Chí Minh. 13. Toång coâng ty haøng khoâng Vieät Nam (2003), Chieán löôïc phaùt trieån giai ñoaïn 2004-2010, Haø Noäi. 14. Traàn Xuaân Kieâm (1998), Ñi tìm söï tuyeät haûo – NXB Ñoàng Nai. 15. Internet PHU ÏLUÏC 2A: CÔ CAÁU TOÅ CHÖÙC TCT Phoøng toång hôïp Hoäi ñoàng quaûn trò Ban kieåm soaùt Toång giaùm ñoác Ban TCCB-LÑTL VP ñoái ngoaïi Ban Ñaøo taïo Ban an toaøn-an ninh Ban TC-Keá toaùn Ban keá hoaïch ñaàu tö Ban khoa hoïc vaø CN Ñaûm baûo chaát löôïng HÑ phaùt trieån ñoäi Hoäi ñoàng khaån caáp Trung taâm khaån nguy Phoù Toång Giaùm Ñoác Khai thaùc Phoù Toång Giaùm Ñoác Thöông Maïi Phoù Toång Giaùm Ñoác DV&KTMÑ Phoù Toång Giaùm Ñoác Phoù Toång Giaùm Ñoác Kyõ thuaät Phoù Toång Giaùm Ñoác KHOÁI KHAI THAÙC Ban Ñieàu haønh bay Ñoaøn bay 919 Ñoaøn tieáp vieân TT huaán luyeän bay KHOÁI THÖÔNG MAÏI Ban KH thò tröôøng Ban tieáp thò h/khaùch Ban KH&tieáp thò HH VPKV mieàn Baéc VPKV mieàn Nam VPKV mieàn Trung Caùc VP nöôùc ngoaøi KHOÁI DÒCH VUÏ VAØ KHAI THAÙC MAËT ÑAÁT Ban d.vuï thò tröôøng T.taâm KSKT Noäi Baøi T.taâm KSKT T.S.N XN TMMÑ Noäi Baøi XN TMMÑ Ñaø Naüng XN TMMÑ TSN XN CBSA Noäi Baøi KHOÁI KYÕ THUAÄT Ban kyõ thuaät Ban Q.lyù vaät tö XN maùy bay A75 XN maùy bay A76 Ban QL.DDA TT TK&THHK Cty BDV (VASCO) Vieän khoa hoïc HK Caùc Cty LD, Coå phaàn Parcific Airline, Air Catering, Cargo, Caùc Coâng ty haïch toaùn ñoäc laäp: VINAPCO, IN HK, AIRMEX, NASCO, MASCO, SASCO..... PHỤ LỤC 2B: TÌNH HÌNH HOAÏT ÑOÄNG VIETNAM AIRLINES Hình 2.1: Bieåu ñoà saûn löôïng vaän chuyeån haønh khaùch cuûa VNA giai ñoaïn 1996-2004 Hình 2.3: Bieåu ñoà saûn löôïng vaän chuyeån haøng hoùa cuûa VNA giai ñoaïn 1996-2004 ñôn vò : taán Baûng 2.5 :Doanh thu VNA giai ñoaïn 1996-2004 Ñôn vò: tæ ñoàng Naêm Doanh thu Taêng tröôûng (%) 1996 4,189 30 1997 5,659 35.09 1998 5,711 0.92 1999 6,779 18.69 2000 7,927 16.94 2001 10,126 27.73 2002 11,852 17.05 2003 12,413 4.73 2004 17,390 40.10 (Nguoàn: Toång hôïp baùo caùo VNA ) PHỤ LỤC 2C MỘT SỐ CHỈ TIEÂU CHUÛ YEÁU CUÛA CAÙC HAÕNG HAØNG KHOÂNG TRONG KHU VÖÏC Soá TT Chæ tieâu Ñôn vò tính VNA (Vieät Nam) MAS (Malaysia) THAI (Thailand) SIA (Singapore) CATHAY (Hong Kong) KOREA (Haøn Quoác) CHINA* (Ñaøi Loan) JAL (Nhaät Baûn) GARUDA (Indonesia) 1 Toång taøi saûn Trieäu USD 965 18,832 20,780 38,499 24,607 22,108 11,621 59,200 5,326 Tr ñoù: Taøi saûn coá ñònh Trieäu USD 784 15,218 12,978 28,570 12,050 16,068 2,795 26,032 1,816 2 Toång doanh thu Trieäu USD 1,097 4,373 6,122 10,052 8,799 11,146 4,262 30,053 3,426 3 Toång chi phí Trieäu USD 980 3,730 5,173 8,527 7,604 9,469 3,837 29,694 3,588 4 Lôïi nhuaän tröôùc thueá Trieäu USD 56 270 535 1,578 1,025 607 234 359 5 Vaän chuyeån haønh khaùch 1000 HK 5,633 26,186 26,502 22,114 15,462 40,346 10,940 57,600 11,456 6 Vaän chuyeån haønh hoaù 1000 Taán 88 1,208 7 Toång soá lao ñoäng Ngöôøi 7,748 21,509 22,150 26,857 15,699 16,989 7,540 20,098 12,987 Tæ giaù : 15.850 VNÑ = 1USD Nguoàn soá lieäu: International Equity Research; Airline Business (9/2004); Annual Report cuûa caùc haõng , CHINA AIRLINES (Ñaøi Loan) PHỤ LỤC 2D CÔ CAÁU CHI PHÍ CUÛA MOÄT SOÁ HAÕNG HAØNG KHOÂNG QUOÁC TEÁ (TYÛ TROÏNG / TOÅNG CHI PHÍ) Ñôn vò: % NOÄI DUNG CHI VIETNAM AIRLINES SINGAPORE AIRLINES THAI AIRWAYS PHILIPPINES AIRLINES CATHAY PACIFIC BRITTISH AIRWAYS JAPAN AIRLINES AIR FRANCE BÌNH QUAÂN 7 HAÕNG QUOÁC TEÁ Chi phí cho maùy bay 47.06 27.66 35.06 27.76 23.87 19.7 23.16 20.95 22.99 Khaáu hao 3.4 13.92 14.7 3.47 5.75 5.19 4.17 3.73 5.77 Tieàn thueâ 37.03 0.2 4.85 12.04 5.4 1.86 6.78 5.17 4.66 Traû laõi tieàn vay mua maùy bay 1.84 1.66 7.61 0.72 2.78 3.73 4.78 3.52 Baûo döôõng, SCMB 4.79 11.88 7.9 10.52 12.72 9.87 8.48 7.28 9.04 Xaêng daàu 16.41 15.98 12.86 16.73 14.38 11.9 12.21 7.56 11.42 Caùc khoaûn noäp ngaân saùch 6.04 0.2 0.67 0 0.79 0.29 0.05 0.63 0.37 Chi phí phuïc vuï chuyeán bay 9.32 14.09 16.54 11.64 19.34 18.12 20.82 15.9 17.4 Chi phí phuïc vuï haønh khaùch 6.35 16.92 11.73 7.97 11.71 15.95 13.02 9.81 12.69 Chi phí baùn 5.61 17.07 15.41 28.44 5.95 20.09 15.84 10.65 14.97 Chi phí quaûn lí + chi khaùc 11.13 2.78 1.64 3.93 12.7 7.05 3.79 22.18 10.4 (Nguoàn: TCT haøng khoângVieät Nam ) PHỤ LỤC 3A: DỰ BAÙO HOAÏT ÑOÄNG KINH DOANH VNA 2005-2010 Baûng 3.3: Keát quả kinh doanh 2001-2004 vaø Keá hoaïch ñeán 2005-2010 ñôn vò: tæ VND Caùc chæ tieâu Thöïc hieän 2001-2004 Keá hoaïch 2005-2010 chuû yeáu 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Doanh thu 10,126 11,852 12,413 17,390 18,500 20,165 22,182 25,065 27,572 30,053 Noäp ngaân saùch 228 280 250 392 440 470 520 550 600 650 Chi phí 9,650 11,005 11,800 16,504 17,500 19,016 21,032 23,493 26,035 28,172 Lôïi nhuaän tröôùc thueá 480 748 565 886 950 1,005 1,136 1,272 1,437 1,581 Voán chuû sôû höõu 2,507 3,173 3,412 3,560 4,005 5,560 6,570 7,600 8,500 9,250 (Nguồn: Tổng hợp baùo caùo của VNA) PHUÏ LUÏC 3B BAÛNG TOÅNG HÔÏP DÖÏ BAÙO KHAÙCH QUOÁC TEÁ TOÅNG THÒ TRÖÔØNG 2005 2010 2015 2020 Möùc cao 8,250,721 14,746,707 28,755,540 46,932,927 Möùc trung bình 7,562,603 13,908,125 22,723,625 32,679,895 Möùc thaáp 6,741,354 11,257,236 17,801,754 24,728,015 TOÁC ÑOÄ TAÊNG TRÖÔÛNG TOÅNG THÒ TRÖÔØNG 2010-2020 2010-2020 Möùc cao 11.50% 11.50% Möùc trung bình 8.90% 8.90% Möùc thaáp 8.20% 8.20% TYÛ TROÏNG KHAÙCH PHAÂN THEO KHU VÖÏC THÒ TRÖÔØNG 2005 2010 2015 2020 Ñoâng Nam AÙ 39% 39% 40% 40% Ñoâng Baéc AÙ 37% 37% 36% 32% Baéc Myõ 12% 12% 13% 13% Chaâu Aâu 9% 9% 10% 11% Nam Thaùi Bình Döông 3% 3% 3% 3% 100% 100% 100% 100% VIEÄT NAM VAØ TOÅNG THÒ TÖÔØNG 2005 2010 2015 2020 Toång thò tröôøng 7,562,603 13,908,126 22,723,626 32,679,895 VN 2,890,813 4,805,559 7,226,143 9,796,717 Thò phaàn VN (%) 38% 35% 32% 30% (Nguoàn: Döï baùo Toång coâng ty haøng khoâng Vieät Nam) PHUÏ LUÏC 4 Caùc cam keát thöông maïi dòch vuï cuûa Vieät Nam Phöông thöùc cung caáp dòch vuï: 1) Qua bieân giôùi 2) Tieâu thuï ôû nöôùc ngoaøi 3) Hieän dieän thöông maïi 4) Hieän dieän cuûa theå nhaân Lónh vöïc dòch vuï Haïn cheá veà tieáp caän thò tröôøng Haïn cheá veà ñoái xöû quoác daân Caùc cam keát khaùc Vaän taûi haøng khoâng 1. Dòch vuï Söûa chöõa vaø baûo 1) Chöa cam keát * 1) Khoâng haïn cheá döôõng taøu bay (CPC 8868) 2) Khoâng haïn cheá 2) Khoâng haïn cheá 3) Cho pheùp thaønhlaäp 02 lieân doanh vôùi ñieàu kieän 3) Chöa cam keát voán goùp cuûa nöôùc ngoøai khoâng vöôït quaù 40% 4) Theo quy ñònh chung 4) Theo quy ñònh chung * Do khoâng theå thöïc hieän ñöôïc veà maët kyõ thuaät Lónh vöïc dòch vuï Haïn cheá veà tieáp caän thò tröôøng Haïn cheá veà ñoái xöû quoác daân Caùc cam keát khaùc Dòch vuï phöïc vuï Vaän taûi haøng khoâng (CPC 746) 2. Dòch vuõ Baùn vaø Tieáp thò saûn 1) Khoâng haïn cheá 1) Khoâng haïn cheá phaåm haøng khoâng 2) Khoâng haïn cheá 2) Khoâng haïn cheá 3) Caùc haõng haøng khoâng cuûa caùc nöôùc thaønh vieân 3) Chöa cam keát ASEAN thoûa maõn ñieàu kieän veà "sôû höõu chuû yeáu vaø kieåm soùat höõu hieäu" ñöôïc quyeàn töï do thöïc hieän dòch vuï nay taïi Vieät Nam 4) Theo quy ñònh chung 4) Theo quy ñònh chung Lónh vöïc dòch vuï Haïn cheá veà tieáp caän thò tröôøng Haïn cheá veà ñoái xöû quoác daân Caùc cam keát khaùc Dòch vuï phöïc vuï Vaän taûi haøng khoâng (CPC 746) 3. Dòch vuõ Ñaët giöõ choã baèng maùy 1) Khoâng haïn cheá tröø caùc quy ñònh cuûa Toång cuïc 1) Khoâng haïn cheá tính Böu ñieän veà cung caáp tín hieäu vaø khai thaùc ñöôøng truyeàn. 2) Khoâng haïn cheá 2) Khoâng haïn cheá 3) Caùc haõng haøng khoâng cuûa caùc nöôùc thaønh vieân 3) Chöa cam keát ASEAN thoûa maõn ñieàu kieän veà "sôû höõu chuû yeáu vaø kieåm soùat höõu hieäu" ñöôïc quyeàn mang theo heä thoáng cuûa mình laép ñaët taïi caùc phoøng veù phuïc vuï cho baûn thaân haõng haøng khoâng 4) Theo quy ñònh chung 4) Theo quy ñònh chung Lónh vöïc dòch vuï Haïn cheá veà tieáp caän thò tröôøng Haïn cheá veà ñoái xöû quoác daân Caùc cam keát khaùc Dòch vuï phöïc vuï Vaän taûi haøng khoâng (CPC 734) 4. Dòch vuï thueâ taøu bay coù toå 1) Khoâng haïn cheá vôùi ñieàu kieän: 1) Khoâng haïn cheá laùi - Taøu bay phaûi coù ñuû caùc loïai chöùng chæ; - Chæ ñöôïc pheùp ñöa taøu bay vaøo Vieät Nam khi coù pheùp cuûa cô quan coù thaåm quyeàn. 2) Khoâng haïn cheá 2) Khoâng haïn cheá 3) Chöa cam keát 3) Chöa cam keát 4) Theo quy ñònh chung 4) Theo quy ñònh chung (Nguoàn: Toång coâng ty Haøng khoâng Vieät Nam) - 84 - PHUÏ LUÏC 5 DANH SAÙCH CAÙC HAÕNG HAØNG KHOÂNG QUOÁC TEÁ HOAÏT ÑOÄNG TAÏI VIEÄT NAM 1 United Airlines 2 Air France 3 Eva Airways 4 China Airlines 5 Cathay Pacific Airways 6 China Southern Airlines 7 China Eastern Yuanna Air 8 Japan Airlines 9 Korean Air 10 Lufthansa 11 Malaysia Air System 12 All Nippon Airways 13 Asianna Airlines 14 Philippines Airlines 15 Garuda Airlines 16 Singapore Airlines 17 Uzbekistan Airways 18 Aeroflot 19 Thai airways Inl’t 20 Shanghai Airlines 21 Tiger Airways 22 Vietnam Airlines 23 Pacific Airlines (Nguoàn : Toång coâng ty Haøng khoâng Vieät Nam) ._.