Nâng cao năng lực cạnh tranh của Công ty Cổ phần sữa Việt Nam Vinamilk đến năm 2010

1 MUÏC LUÏC Trang LÔØI MÔÛ ÑAÀU..................................................................................................... 1 - Muïc tieâu cuûa ñeà taøi.............................................................................3 - Phöông phaùp nghieân cöùu cuûa ñeà taøi ....................................................4 - Keát caáu cuûa luaän vaên: ........................................................................4 CHÖÔNG 1 : LYÙ LUAÄN CÔ BAÛN VEÀ CAÏNH TRANH TRONG NEÀN KINH TEÁ THÒ TRÖÔØNG.................................................................................. 5 1.1. Tính taát yeáu cuûa kinh teá thò tröôøng caïnh tranh trong neàn kinh teá thò tröôøng.................................................................................................... 5 1.2 Moät soá khaùi nieäm veà caïnh tranh trong neàn kinh teá thò tröôøng ...... 6 1.2.1. Naêng löïc caïnh tranh vaø lôïi theá caïnh tranh ................................6 1.2.2. Nguoàn goác cuûa lôïi theá caïnh tranh : ...........................................9 1.3. Caïnh tranh trong toaøn caàu hoùa kinh teá : ....................................... 12 CHÖÔNG 2 : PHAÂN TÍCH THÖÏC TRAÏNG NAÊNG LÖÏC CAÏNH TRANH CUÛA COÂNG TY COÅ PHAÀN SÖÕA VIEÄT NAM VINAMILK. ..................... 14 2.1 Giôùi thieäu toång quan veà coâng ty coå phaàn söõa Vieät Nam Vinamilk: ................................................................................................................... 14 2.1.1. Lòch söû hình thaønh vaø phaùt trieån Coâng ty Coå phaàn söõa Vieät Nam Vinamilk :..............................................................................................14 2.1.2. Boä maùy quaûn lyù cuûa Vinamilk : ................................................17 2.1.3. Tình hình saûn xuaát kinh doanh cuûa Vinamilk : .........................19 2.2. Phaân tích ñoái thuû caïnh tranh cuûa Vinamilk : ............................... 24 2.3 Phaân tích thöïc traïng naêng löïc caïnh tranh cuûa Vinamilk.............. 29 2.3.1 Nghieân cöùu thò tröôøng vaø hoaït ñoäng Marketing cuûa Coâng ty Vinamilk ...............................................................................................29 2.3.2. Nguoàn nguyeân lieäu ..................................................................35 2.3.3. Coâng ngheä : .............................................................................36 2.3.4. Lao ñoäng :................................................................................37 2.3.5. Voán ..........................................................................................38 2 2.4. Ñaùnh giaù veà naêng löïc caïnh tranh cuûa vinamilk : .......................... 39 CHÖÔNG 3 : GIAÛI PHAÙP NAÂNG CAO NAÊNG LÖÏC CAÏNH TRANH CUÛA COÂNG TY COÅ PHAÀN SÖÕA VIEÄT NAM VINAMILK ÑEÁN 2010............... 41 3.1. Quan ñieåm chieán löôïc vaø muïc tieâu phaùt trieån cuûa coâng ty Vinamilk ñeán 2010. .................................................................................. 41 3.2. Ñaùnh giaù cô hoäi - thaùch thöùc ñoái vôùi Vinamilk ñeán naêm 2010:.... 44 3.3. Caùc giaûi phaùp naâng cao naêng löïc caïnh tranh cuûa Vinamilk ñeán naêm 2010................................................................................................... 45 3.3.1. Giaûi phaùp veà thò tröôøng............................................................47 3.3.2. Giaûi phaùp veà saûn phaåm............................................................48 3.3.2.1. Nhoùm saûn phaåm söõa ñaëc :................................................48 3.3.2.2. Ñoái vôùi nhoùm saûn phaåm söõa töôi :....................................49 3.3.2.3. Ñoái vôùi nhoùm saûn phaåm söõa boät & boät dinh döôõng:........49 3.3.2.4. Ñoái vôùi nhoùm saûn phaåm söõa chua, söõa chua uoáng, nöôùc traùi caây, kem............................................................................................50 3.3.3. Giaûi phaùp veà giaù ......................................................................50 3.3.4. Giaûi phaùp veà phaân phoái ...........................................................51 3.3.5. Giaûi phaùp veà chieâu thò .............................................................52 3.3.6. Giaûi phaùp veà nguyeân lieäu........................................................55 3.3.7. Giaûi phaùp veà ñaøo taïo nguoàn nhaân löïc .....................................55 3.4. Caùc kieán nghò .................................................................................... 55 KEÁT LUAÄN ...................................................................................................... 57 TAØI LIEÄU THAM KHAÛO 3 LÔØI MÔÛ ÑAÀU ******* Söõa vaø caùc saûn phaåm töø söõa ngaøy caøng trôû neân quen thuoäc vôùi ngöôøi tieâu duøng Vieät Nam , moät trong nhöõng thöông hieäu ñaõ ñöôïc nhieàu ngöôøi bieát ñeán vaø tin duøng laø Vinamilk . Ra ñôøi khaù sôùm , coâng ty söõa Vieät nam nay laø coâng ty coå phaàn söõa Vieät nam ( Vinamilk ) ñaõ phaùt trieån raát nhanh , saûn phaåm cuûa Vinamilk ngaøy caøng phong phuù vaø ña daïng veà chuûng loaïi , chaát löôïng ñaûm baûo , coâng ty luoân daãn ñaàu veà thò phaàn . Tuy nhieân giai ñoaïn maø Vinamilk ñöôïc höôûng nhöõng thuaän lôïi nhôø “ñoäc quyeàn” ñaõ qua , ñeán nay ñaõ coù nhieàu doanh nghieäp tham gia vaøo ngaønh söõa , ñieàu ñoù ñoøi hoûi Vinamilk phaûi noã löïc vöôn leân ñeå caïnh tranh “soøng phaúng “treân thò tröôøng . Ñeå daønh phaàn thaéng trong cuoäc ñua naøy , Vinamilk phaûi ñaùnh giaù ñuùng naêng löïc caïnh tranh cuûa coâng ty thôøi gian vöøa qua vaø ñeà ra caùc giaûi phaùp naâng cao ñöôïc naêng löïc caïnh tranh treân cô sôû xaùc ñònh ñuùng muïc tieâu vaø chieán löôïc phaùt trieån ñeán naêm 2010. Töø nhaän ñònh treân , chuùng toâi ñaõ choïn ñeà taøi “Giaûi phaùp naâng cao naêng löïc caïnh tranh cuûa coâng ty coå phaàn söõa Vieät nam Vi namilk ñeán naêm 2010” . Muïc tieâu cuûa ñeà taøi • Heä thoáng hoaù cô sôû lyù luaän veà caïnh tranh trong neàn kinh teá thò tröôøng. • Phaân tích vaø ñaùnh giaù naêng löïc caïnh tranh cuûa coâng ty coå phaàn söõa Vieät nam Vinamilk thôøi gian qua . • Ñeà xuaát moät soá giaûi phaùp naâng cao naêng löïc caïnh tranh cuûa Vinamilk ñeán naêm 2010 • Ñeà xuaát moät soá kieán nghò ñeå thöïc hieän giaûi phaùp naâng cao naêng löïc caïnh tranh cho Vinamilk . 4 Phöông phaùp nghieân cöùu cuûa ñeà taøi Trong luaän vaên naøy ñaõ söû duïng phöông phaùp luaän duy vaät bieân chöùng , phöông phaùp quan saùt , moâ taû ; phöông phaùp phaân tích , toång hôïp . Keát caáu cuûa luaän vaên: goàm 3 chöông Chöông 1- Cô sôû lyù luaän veà caïnh tranh trong neàn kinh teá thò tröôøng. Chöông 2- Phaân tích thöïc traïng naêng löïc caïnh tranh cuûa coâng ty coå phaàn söõa Vieät nam Vinamilk . Chöông 3- Giaûi phaùp naâng cao naêng löïc caïnh tranh cuûa coâng ty coå phaàn söõa Vieät nam Vinamilk ñeán naêm 2010 . 5 CHÖÔNG 1 LYÙ LUAÄN CÔ BAÛN VEÀ CAÏNH TRANH TRONG NEÀN KINH TEÁ THÒ TRÖÔØNG 1.1. Tính taát yeáu cuûa kinh teá thò tröôøng caïnh tranh trong neàn kinh teá thò tröôøng Trong neàn kinh teá thò tröôøng, caïnh tranh laø moät taát yeáu bôûi baûn thaân neàn kinh teá cuõng vaän ñoäng theo quy luaät caïnh tranh. Ñieàu naøy ñoøi hoûi caùc doanh nghieäp phaûi baèng moïi noã löïc ñaùp öùng nhu caàu ngöôøi tieâu duøng thoâng qua caùc bieän phaùp khaùc nhau nhö caûi tieán maãu maõ, naâng cao chaát löôïng, haï giaù thaønh, cung caáp nhöõng dòch vuï toát nhaát cho khaùch haøng. Caïnh tranh trong neàn kinh teá thò tröôøng laø ñoäng löïc cho söï phaùt trieån , nhöng trong cuoäc chôi aáy, muoán daønh thaéng lôïi, doanh nghieäp phaûi naâng cao naêng löïc caïnh tranh. Caïnh tranh coù theå ñöa laïi lôïi ích cho ngöôøi naøy vaø thieät haïi cho ngöôøi khaùc, nhöng xeùt treân phaïm vi toaøn xaõ hoäi thì caïnh tranh ñem ñeán nhöõng taùc ñoäng tích cöïc , noù laøm cho saûn phaåm toát hôn, giaù reû hôn, khaùch haøng ñöôïc chaêm soùc toát hôn. Thoâng qua caïnh tranh caùc nguoàn löïc cuûa xaõ hoäi vaø cuûa caùc doanh nghieäp ñöôïc söû duïng hôïp lyù vaø hieäu quaû hôn. Tuy nhieân, maët traùi cuûa caïnh tranh laø caïnh tranh khoâng laønh maïnh, Coâng ty thieáu söï kieåm soaùt cuûa caáp vó moâ daãn ñeán tình traïng “caù lôùn nuoát caù beù”, daãn ñeán söï hoãn ñoän trong neàn saûn xuaát xaõ hoäi. Vì vaäy, chaáp nhaän caïnh tranh nhö laø söï taát yeáu cuûa neân kinh teá thò tröôøng, caùc doanh nghieäp phaûi tìm moïi caùch khai thaùc vaø lôïi theá cuûa rieâng mình ñeå töø ñoù phaùt trieån naêng löïc caïnh tranh ñeå toàn taïi vaø phaùt trieån. ™ Taùc ñoäng tích cöïc : Thöïc tieãn caùc nöôùc coù neàn kinh teá phaùt trieån vaø ñang phaùt trieån ñaõ chöùng minh caïnh tranh coù taùc ñoäng raát lôùn ñoái vôùi vieäc thuùc ñaåy quaù trình saûn xuaát phaùt trieån. Noù taïo ra ñoäng löïc maïnh meõ ñeå caùc doanh nghieäp nghieân cöùu vaø aùp duïng tieán boä khoa hoïc kyõ thuaät , coâng ngheä môùi vaøo saûn xuaát , thuùc ñaåy caùc doanh nghieäp khaûo saùt, nghieân cöùu, tìm hieåu nhu caàu, sôû thích cuûa khaùch haøng ñeå taïo ra caùc saûn phaåm , dòch vuï nhaèm ñaùp öùng toát nhaát cho nhu caàu ñoù. Vì vaäy, haøng hoùa dòch vuï treân thò tröôøng luoân phong phuù ña daïng. Thò tröôøng 6 luoân soáng ñoäng vôùi nhieàu haøng hoùa dòch vuï môùi hôn, reû hôn. Ñieàu naøy traùi haún vôùi tính chaát moâi tröôøng kinh teá bao caáp. Toùm laïi, caïnh tranh thò tröôøng taïo ra caùc lôïi ích sau : - Thöù nhaát, phaân boå nguoàn löïc cuûa xaõ hoäi vôùi tyû leä caân ñoái hôïp lyù, goùp phaàn hình thaønh cô caáu kinh teá hôïp lyù. - Thöù hai, thuùc ñaåy tieán boä khoa hoïc coâng ngheä, taêng naêng suaát lao ñoäng. - Thöù ba, söû duïng vôùi hieäu quaû cao nhaát caùc yeáu toá ñaàu vaøo. - Thöù tö, thoûa maõn toát nhaát nhu caàu cuûa xaõ hoäi vì soá löôïng haøng hoùa dòch vuï ngaøy caøng nhieàu, chuûng loaïi phong phuù, ña daïng, chaát löôïng ngaøy caøng cao nhöng gía caû ngaøy caøng haï. ™ Taùc ñoäng tieâu cöïc : Beân caïnh nhöõng taùc ñoäng tích cöïc, caïnh tranh thò tröôøng cuõng taïo ra nhöõng taùc ñoäng tieâu cöïc ñoái vôùi neàn kinh teá nhö sau : - Thöù nhaát, caïnh tranh thò tröôøng thieáu kieåm soaùt seõ taïo ra cô cheá kinh teá hình thaønh töï phaùt, gaây baát lôïi cho taêng tröôûng vaø phaùt trieån kinh teá. - Thöù hai, caïnh tranh thò tröôøng voâ Chính phuû seõ daãn ñeán tình traïng hình thaønh moät cuoäc chôi khoâng bình ñaúng “caù lôùn nuoát caù beù” - Thöù ba, caïnh tranh thò tröôøng khoâng laønh maïnh seõ daãn ñeán phaùt sinh caùc tieâu cöïc trong neàn kinh teá thò tröôøng. 1.2 Moät soá khaùi nieäm veà caïnh tranh trong neàn kinh teá thò tröôøng 1.2.1. Naêng löïc caïnh tranh vaø lôïi theá caïnh tranh • Kinh teá thò tröôøng laø neàn kinh teá haøng hoùa phaùt trieån cao laø saûn phaåm phaùt trieån kinh teá cuûa xaõ hoäi loaøi ngöôøi. Ngaøy nay, kinh teá thò tröôøng ñaõ phaùt trieån ôû möùc ñoä cao, treân qui moâ toaøn caàu. Kinh teá thò tröôøng vaän ñoäng theo qui luaät caïnh tranh, coù theå noùi thò tröôøng laø vuõ ñaøi caïnh tranh laø nôi gaëp gôõ giöõa caùc ñoái thuû . Quy luaät caïnh tranh ñoøi hoûi caùc chuû theå tham gia kinh doanh phaûi duøng moïi bieän phaùp ñeå chieám cho ñöôïc öu theá treân thò tröôøng nhaèm thu ñöôïc lôïi nhuaän cao. Caïnh tranh trong kinh teá thò tröôøng moät maët laø ñoäng löïc cho söï phaùt trieån song maët khaùc noù cuõng daãn ñeán caùc söï phaù saûn vaø nhieàu haäu quaû tieâu cöïc khaùc do ñoù muoán toàn taïi thì phaûi giaønh 7 thaéng lôïi trong caïnh tranh. Ñeå giaønh thaéng lôïi trong caïnh tranh thì phaûi naâng cao naêng löïc caïnh tranh. Noùi ñeán naêng löïc caïnh tranh, tuøy theo yeâu caàu nghieân cöùu maø coù theå ñeà caäp ñeán naêng löïc caïnh tranh ôû nhöõng caáp ñoä khaùc nhau nhö caáp ñoä quoác gia laø noùi ñeán naêng löïc caïnh tranh cuûa neàn kinh teá, ôû caáp ñoä ngaønh laø noùi ñeán naêng löïc caïnh tranh cuûa doanh nghieäp trong ngaønh , vaø ôû caùc caáp ñoä heïp hôn laø naêng löïc caïnh tranh cuûa töøng loaïi saûn phaåm. • Naêng löïc caïnh tranh ñoù chính laø khaû naêng khai thaùc, huy ñoäng , quaûn lyù vaø söû duïng caùc nguoàn löïc coù giôùi haïn nhö nhaân löïc , vaät löïc, taøi löïc... vaø bieát lôïi duïng caùc ñieàu kieän khaùch quan moät caùch coù hieäu quaû nhaèm taïo ra lôïi theá caïnh tranh ñeå töø ñoù ñaûm baûo cho doanh nghieäp ñöùng vöõng, toàn taïi vaø phaùt trieån trong moâi tröôøng caïnh tranh. Töø ñoù cho thaáy naêng löïc caïnh tranh cuûa doanh nghieäp caøng lôùn thì lôïi theá caïnh tranh cuûa doanh nghieäp caøng cao. • Lôïi theá caïnh tranh thöôøng deã bò xoùi moøn raát nhanh do caùc ñoái thuû caïnh tranh baét chöôùc. Do ñoù, ñeå taïo ra lôïi theá caïnh tranh beàn vöõng, ñoøi hoûi doanh nghieäp phaûi xaây döïng caùc chieán löôïc caïnh tranh moät caùch khoa hoïc vaø hieäu quaû. Theo quan ñieåm cuûa M. Porter thì naêng löïc caïnh tranh cuûa moät quoác gia ñöôïc ño baèng chæ soá naêng suaát vaø caùc yeáu toá taïo neân lôïi theá caïnh tranh theå hieän trong moâ hình “khoái kim cöông caùc lôïi theá caïnh tranh” . Sô ñoà 1 : Moâ hình khoái kim cöông caùc lôïi theá caïnh tranh. Chieán löôïc cô caáu cuûa Coâng ty vaø ñoái thuû caïnh tranh Caùc ñieàu kieän veà nhaân toá saûn xuaát Caùc ñieàu kieän Veà cô caáu Caùc ngaønh hoã trôï vaø caùc ngaønh lieân quan 8 Khi moät quoác gia coù chæ soá naêng suaát cao thì neàn kinh teá cuûa quoác gia ñoù coù khaû naêng caïnh tranh cao. Chæ soá naêng suaát phuï thuoäc vaøo trình ñoä phaùt trieån, tính naêng ñoäng vaø saùng taïo cuûa caùc Coâng ty vaø nhieàu nhaân toá khaùc. Theo quan ñieåm cuûa Dieãn ñaøn kinh teá theá giôùi (WEF) naêng löïc caïnh tranh cuûa moät quoác gia ñöôïc ño baèng 3 nhoùm chæ tieâu laø : Saùng taïo kinh teá, khoa hoïc coâng ngheä vaø taøi chính quoác teá hoùa. Caùc tieâu chí cuï theå goàm : Ñoä môû cuûa neàn kinh teá , vai troø vaø hieäu löïc cuûa Chính phuû, trình ñoä phaùt trieån coâng ngheä, cô sôû haï taàng, trình ñoä quaûn lyù cuûa doanh nghieäp, soá löôïng vaø chaát löôïng cuûa lao ñoäng, hieäu löïc cuûa phaùp luaät, söï phaùt trieån cuûa heä thoáng taøi chính tieàn teä. Naêm 2000 WEF ñaõ xeáp haïng naêng löïc caïnh tranh cuûa neàn kinh teá Vieät Nam giaûm lieân tuïc vaø raát yeáu. Vaäy laøm theá naøo ñeå naâng cao naêng löïc caïnh tranh cuûa neàn kinh teá Vieät Nam nhaát laø khi giôùi haïn veà thôøi gian hoäi nhaäp ñaõ caän keà ? Ñieàu coát loõi naèm ôû naêng löïc caïnh tranh cuûa caùc doanh nghieäp . Treân goùc ñoä doanh nghieäp , naêng löïc caïnh tranh laø khaû naêng ganh ñua cuûa doanh nghieäp, noù phaûn aùnh söùc maïnh cuûa doanh nghieäp treân thò tröôøng. Khi ñaõ coù söùc maïnh thì seõ giaønh ñöôïc vò trí cao treân thò tröôøng töùc laø coù lôïi theá caïnh tranh. Lôïi theá caïnh tranh laø söï toång hôïp ñaày ñuû caùc ñaëc tröng veà saûn phaåm, dòch vuï vaø caùc theá maïnh cuûa doanh nghieäp ñeå taïo ra ñöôïc öu theá khaùc bieät ñoái vôùi caùc ñoái thuû caïnh tranh nhaèm ñaït ñöôïc muïc tieâu kinh doanh , coù nghóa laø doanh nghieäp laøm caùi gì ñoù maø ngöôøi khaùc khoâng laøm ñöôïc hoaëc doanh nghieäp laøm vieäc ñoù toát hôn Coù theå noùi lôïi theá caïnh tranh vaø naêng löïc caïnh tranh laø hai maët , hai caùch bieåu hieän (cuï theå vaø toång quaùt) veà söùc caïnh tranh cuûa doanh nghieäp, doanh nghieäp muoán coù khaû naêng caïnh tranh, muoán naâng cao naêng löïc caïnh tranh thì phaûi taïo cho ñöôïc caùc lôïi theá caïnh tranh vaø muoán coù ñöôïc caùc lôïi theá caïnh tranh thì cuõng phaûi coù nhöõng khaû naêng, naêng löïc nhaát ñònh. Khoâng theå coù moät doanh nghieäp coù naêng löïc caïnh tranh maø laïi khoâng coù lôïi theá caïnh tranh naøo. Ñeå coù ñöôïc lôïi theá caïnh tranh nhaèm naâng cao naêng löïc caïnh tranh cho doanh nghieäp thì cuõng caàn thieát phaûi tìm hieåu nguoàn goác cuûa lôïi theá caïnh tranh. 9 1.2.2. Nguoàn goác cuûa lôïi theá caïnh tranh : Adam Smith cho raèng lôïi theá caïnh tranh döïa treân cô sôû lôïi theá tuyeät ñoái veà naêng suaát lao ñoäng, naêng suaát cao nghóa laø chi phí giaûm. Nhaân toá quyeát ñònh hình thaønh lôïi theá caïnh tranh laø chi phí saûn xuaát. Muoán taêng naêng suaát thì phaûi phaân coâng lao ñoäng, chuyeân moân hoùa saûn xuaát. Coøn theo David Ricardo lôïi theá caïnh tranh khoâng chæ phuï thuoäc vaøo lôïi theá tuyeät ñoái maø coøn phuï thuoäc vaøo caû lôïi theá töông ñoái töùc laø lôïi theá so saùnh vaø nhaân toá quyeát ñònh taïo neân lôïi theá caïnh tranh vaãn laø chi phí saûn xuaát nhöng mang tính töông ñoái. Theo H.O.S (HecKscher - Ohlin - Samuelson) lôïi theá caïnh tranh laø do lôïi theá töông ñoái veà söï doài daøo caùc nhaân toá saûn xuaát (voán vaø lao ñoäng) nhaân toá quyeát ñònh hình thaønh lôïi theá caïnh tranh laø chi phí veà voán vaø chi phí veà lao ñoäng. Quan ñieåm veà nguoàn goác cuûa lôïi theá caïnh tranh cuûa caùc nhaø kinh teá coå ñieån neâu treân ñaõ phaûn aùnh nhaän thöùc cuûa con ngöôøi veà nguoàn goác cuûa lôïi theá caïnh tranh ôû nhöõng phaïm vi khaùc nhau, nhöõng thôøi kyø khaùc nhau theo söï phaùt trieån cuûa neàn kinh teá theá giôùi . Ngaøy nay, neàn kinh teá theá giôùi ñaõ ôû giai ñoaïn toaøn caàu hoùa, moâi tröôøng kinh doanh ñaõ thay ñoåi raát nhieàu do ñoù nguoàn goác cuûa caùc lôïi theá caïnh tranh cuõng ñaõ coù nhöõng söï thay ñoåi. Ta seõ xem xeùt moät soá quan ñieåm hieän ñaïi. Caùc nhaø kinh teá hieän ñaïi ñaõ ñöa ra nhieàu quan ñieåm veà nguoàn goác cuûa lôïi theá caïnh tranh tuøy theo ñoái töôïng vaø phaïm vi nghieân cöùu. Chaúng haïn nhö Coâng ty tö vaán MC.KINSEY khi nghieân cöùu vieäc thöïc hieän chieán löôïc ñaõ ñöa ra moâ hình “Khoái kim cöông 7S” nhaán maïnh ñeán söï nhaát quaùn trong moái quan heä cuûa 6 yeáu toá goàm : chieán löôïc, caáu truùc, heä thoáng, phong caùch, caùn boä, kyõ naêng, vaø muïc tieâu toå chöùc. Hoï coi vieäc nhaän daïng söï ñoäc laäp, ñaït tôùi söï hôïp taùc vaø hoäi nhaäp giöõa caùc ñôn vò laø ñieåm coát loõi cho vieäc ñaït tôùi lôïi theá caïnh tranh. Theo Michael Porter Giaùo sö noåi tieáng cuûa tröôøng kinh doanh Havard ñieåm coát yeáu cuûa vieäc naâng cao naêng löïc caïnh tranh cuûa doanh nghieäp laø moái lieân heä giöõa doanh nghieäp vaø moâi tröôøng cuûa noù. Trong caùc boä phaän caáu thaønh moâi tröôøng doanh nghieäp thì moâi tröôøng caïnh tranh laø maûng quan troïng nhaát, moâi tröôøng caïnh tranh gaén tröïc tieáp vôùi töøng doanh nghieäp, laø nôi phaàn lôùn 10 caùc hoaït ñoäng caïnh tranh cuûa doanh nghieäp ñang dieãn ra. M.Porter ñöa ra moâ hình 5 aùp löïc caïnh tranh trong sô ñoà 2 . Sô ñoà 2 : MO HÌNH 5 AÙP LÖÏC CAÏNH TRANH. Caùc ñoái thuû Tieàm naêng Caùc ñoái thuû caïnh tranh Trong ngaønh Maät ñoä cuûa caùc nhaø Caïnh tranh Ngöôøi Cung öùng Ngöôøi mua Saûn phaåm Thay theá Ñe doïa cuûa nhöõng ngöôøi môùi vaøo cuoäc Quyeàn traû giaù cuûa ngöôøi baùn Quyeàn thöông löôïng cuûa ngöôøi mua Ñe doïa cuûa saûn phaåm thay theá Theo M. Porter 5 aùp löïc caïnh tranh treân hình thaønh moâi tröôøng caïnh tranh vaø quyeát ñònh vò theá caïnh tranh cuûa doanh nghieäp trong moät ngaønh kinh doanh cuï theå. Söùc maïnh cuûa caùc aùp löïc caïnh tranh trong ngaønh seõ quyeát ñònh möùc ñoä ñaàu tö, cöôøng ñoä caïnh tranh vaø möùc lôïi nhuaän cuûa ngaønh. Khi caùc aùp löïc caïnh tranh caøng maïnh thì khaû naêng sinh lôøi vaø taêng giaù haøng cuûa caùc Coâng ty cuøng ngaønh caøng bò haïn cheá , ngöôïc laïi khi aùp löïc caïnh tranh yeáu thì ñoù laø cô hoäi cho caùc Coâng ty trong ngaønh thu ñöôïc lôïi nhuaän cao. Vì vaäy caùc Coâng ty caàn phaûi nghieân cöùu hieän traïng vaø xu höôùng cuûa caùc aùp löïc caïnh tranh, caên cöù vaøo caùc ñieàu kieän beân trong cuûa mình ñeå quyeát ñònh choïn moät vò trí thích hôïp trong ngaønh nhaèm ñoái phoù vôùi caùc löïc löôïng caïnh tranh moät caùch toát nhaát hoaëc coù theå taùc ñoäng ñeán chuùng theo höôùng coù lôïi cho mình. vieäc phaân tích moâi tröôøng beân trong ñeå xaùc ñònh ñieåm maïnh, ñieåm yeáu seõ giuùp cho doanh nghieäp 11 thöïc hieän coù hieäu quaû caùc hoaït ñoäng trong daây chuyeàn giaù trò do ñoù quyeát ñònh hieäu quaû hoaït ñoäng chung vaø taïo ra nhöõng lôïi theá caïnh tranh cho doanh nghieäp. M.Porter cho raèng lôïi theá caïnh tranh ñöôïc theå hieän döôùi 2 hình thöùc cô baûn : Chi phí thaáp hoaëc khaùc bieät hoùa . Keát hôïp hai hình thöùc cô baûn cuûa lôïi theá caïnh tranh vôùi phaïm vi hoaït ñoäng cuûa doanh nghieäp seõ hình thaønh neân ba chieán löôïc caïnh tranh toång quaùt : chieán löôïc chi phí thaáp nhaát, chieán löôïc khaùc bieät hoùa saûn phaåm vaø chieán löôïc taäp trung. Caùc chieán löôïc caïnh tranh naøy chính laø söï keát hôïp caùc quyeát ñònh khaùc nhau veà caùc yeáu toá neàn taûng : Saûn phaåm, thò tröôøng vaø naêng löïc phaân bieät vaø ñoù chính laø nguoàn goác cuûa lôïi theá caïnh tranh. Caùc chieán löôïc caïnh tranh seõ chæ ra caùch thöùc maø doanh nghieäp seõ caïnh tranh treân thò tröôøng nhö theá naøo : Sô ñoà 3 : CHIEÁN LÖÔÏC CAÏNH TRANH CÔ BAÛN CHI PHÍ THAÁP NHAÁT KHAÙC BIEÄT HOÙA CHI PHÍ THAÁP NHAÁT KHAÙC BIEÄT HOÙA TAÄP TRUNG DÖÏA VAØO CHI PHÍ THAÁP NHAÁT TAÄP TRUNG DÖÏA VAØO KHAÙC BIEÄT HOÙA ROÄNG HEÏP PH A ÏM V I C A ÏN H T R A N H NGUOÀN CUÛA LÔÏI THEÁ CAÏNH TRANH Lyù luaän cuûa M.Porter laø khaù hoaøn chænh vaø phuø hôïp hôn vôùi caùc vieäc nghieân cöùu caïnh tranh trong neàn kinh teá thò tröôøng phaùt trieån cao. Lyù thuyeát naøy noåi tieáng ôû phöông Taây cuõng nhö treân theá giôùi. Hieän nay lyù thuyeát ñöôïc nhieàu ngöôøi taùn thaønh vaø aùp duïng. ÔÛ phöông Ñoâng tuy khoâng coù nhöõng hoïc thuyeát kinh teá baøi baûn nhö ôû phöông Taây nhöng cuõng coù nhieàu tö töôûng ñaùng chuù yù xung quanh vieäc caïnh tranh vaø laøm giaøu. Chaúng haïn vieäc phaùt hieän ra giaù trò cuûa Binh phaùp coå taïi Trung Quoác vaän duïng vaøo kinh doanh, xaây döïng caùc keá saùch laøm giaøy. Ngöôøi 12 ta cho raèng binh phaùp cuûa Toân Töû coù moät nguoàn tö töôûng thaéng lôïi cuûa nhaø doanh nghieäp raát lôùn “Laáy khoâng theå heát, duøng khoâng theå caïn”. ÔÛ khía caïnh naøo ñoù, moãi moät keá hoaïch laøm giaøu ñöôïc ñöa ra nhö laø moät baøi hoïc boå ích ñeå giaønh thaéng lôïi trong kinh doanh. Chính vì vaäy maø ôû Nhaät Baûn nôi coù thò tröôøng caïnh tranh khoác lieät Binh phaùp cuûa Toân Töû trong kinh doanh coù thôøi kyø ñaõ laø saùch giaùo khoa cao nhaát trong cuoäc chieán tranh thöông maïi. 1.3. Caïnh tranh trong toaøn caàu hoùa kinh teá : Sau chieán tranh theá giôùi thöù hai keát thuùc vôùi söï ra ñôøi cuûa hai toå chöùc quyõ tieàn teä quoác teá (IMF) vaø ngaân haøng theá giôùi (WB) ñaõ thuùc ñaåy neàn thöông maïi theá giôùi phaùt trieån raát maïnh meõ. Ñaëc bieät vôùi söï ra ñôøi cuûa toå chöùc thöông maïi theá giôùi (WTO) ngaøy 1/5/1995 ñaõ mang ñeán moät söï bieán ñoåi veà chaát cuûa hoaït ñoäng thöông maïi treân theá giôùi. Vieäc naøy ñaõ thuùc ñaåy maïnh meõ quaù trình toaøn caàu hoaù kinh teá bôûi muïc tieâu cuûa WTO laø thuùc ñaåy maäu dòch töï do vaø môû roäng hôn nöõa thò tröôøng theá giôùi. Quaù trình toaøn caàu hoaù kinh teá seõ taïo ra nhöõng cô hoäi, nhöõng thuaän lôïi cho phaùt trieån kinh teá quoác gia vaø doanh nghieäp, ñoù laø : Toaøn caàu hoùa kinh teá thuùc ñaåy söï phaùt trieån saûn xuaát vaø taêng tröôûng kinh teá toaøn caàu : toaøn caàu hoùa kinh teá môû ra nhöõng trieån voïng môùi cho söï hoäi nhaäp cuûa caùc nöôùc ñang phaùt trieån vaøo neàn kinh teá theá giôùi taïo ra cho caùc nöôùc ñang phaùt trieån cô hoäi tieáp nhaän vaø caùc khaû naêng ñaàu tö môùi, nhöõng coâng ngheä môùi. Toaøn caàu hoùa kinh teá taïo ra nhu caàu ngaøy caøng ña daïng vaø thuùc ñaåy tieâu duøng qua ñoù thuùc ñaåy saûn xuaát phaùt trieån; Toaøn caàu hoùa kinh teá thuùc ñaåy ñaàu tö cho khoa hoïc vaø coâng ngheä vaø khai thaùc trieät ñeå lónh vöïc naøy. Döôùi taùc ñoäng cuûa caùc tieán boä khoa hoïc vaø coâng ngheä, tính chaát vaø trình ñoä cuûa löïc löôïng saûn xuaát, phöông thöùc toå chöùc saûn xuaát ñaõ coù nhöõng thay ñoåi caên baûn. Vaø vì vaäy ñaõ taïo cô hoäi cho caùc doanh nghieäp naâng cao hieäu quaû hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh, töø ñoù naâng cao naêng löïc caïnh tranh cuûa chính doanh nghieäp. Beân caïnh ñoù, quaù trình toaøn caàu hoaù cuõng taïo ra nhöõng thaùch thöùc, khoù khaên khoâng nhoû cho caùc doanh nghieäp, caùc nhaø kinh teá, ñaëc bieät laø nhöõng neàn kinh teá chaäm phaùt trieån. 13 Caùc doanh nghieäp Vieät Nam tham gia vaøo quaù trình toaøn caàu hoùa, ñöông nhieân phaûi chaáp nhaän luaät leä cuûa cuoäc chôi, chaáp nhaän nhöõng caùi ñöôïc vaø nhöõng caùi maát. Dó nhieân khoâng phaûi chæ coù vaäy maø ñieàu quan troïng hôn laø phaûi laøm sao coù ñöôïc vò trí xöùng ñaùng trong cuoäc chôi vaø ñeán moät luùc naøo ñoù coù theå tham gia vaøo söûa chöõa luaät chôi, taïo ra nhöõng luaät chôi môùi laønh maïnh toát ñeïp hôn. Ñeå ñaït ñöôïc muïc tieâu naøy, ñaây thaät söï laø moät cuoäc caïnh tranh lôùn. Ñeå hoäi nhaäp thaønh coâng, khoâng coù caùch naøo khaùc phaûi naâng cao naêng löïc caïnh tranh. Trong ñieàu kieän toaøn caàu hoùa kinh teá vaø hoäi nhaäp quoác teá, naêng löïc caïnh tranh laø ñieàu kieän soáng coøn ñeå toàn taïi vaø phaùt trieån treân thò tröôøng trong nöôùc vaø quoác teá . Moät quoác gia chæ cöôøng thònh khi coù nhieàu doanh nghieäp cöôøng thònh vaø moät doanh nghieäp cöôøng thònh chæ coù theå laø moät doanh nghieäp thaéng lôïi trong caïnh tranh. Vì vaäy caàn phaûi coù nhieàu doanh nghieäp coù naêng löïc caïnh tranh vaø döôùi ñaây ta seõ nghieân cöùu vaán ñeà naøy cuûa coâng ty Coå Phaàân Söõa Vieät Nam Vinamilk. 14 CHƯƠNG 2 PHAÂN TÍCH THÖÏC TRAÏNG NAÊNG LÖÏC CAÏNH TRANH CUÛA COÂNG TY COÅ PHAÀN SÖÕA VIEÄT NAM VINAMILK. 2.1 Giôùi thieäu toång quan veà coâng ty coå phaàn söõa Vieät Nam Vinamilk: 2.1.1. Lòch söû hình thaønh vaø phaùt trieån Coâng ty Coå phaàn söõa Vieät Nam Vinamilk : Coâng ty Coå phaàn söõa Vieät Nam - Vinamilk laø moät doanh nghieäp Coå phaàn thuoäc Boä Coâng nghieäp nheï, coù 80% coå phaàn nhaø nöôùc, truï sôû chính ñaët taïi 36 - 38 Ngoâ Ñöùc Keá, Quaän 1, TP. HCM. - Teân giao dòch nöôùc ngoaøi : VIETNAM DAIRY PRODUCTS COMPANY. - Teân giao dòch vieát taét : “VINAMILK” Coâng ty ñöôïc hình thaønh töø naêm 1976, treân cô sôû tieáp quaûn 6 nhaø maùy : + Söõa Thoáng Nhaát + Caø pheâ Bieân Hoøa + Söõa Tröôøng Thoï ï+ Baùnh keïo Lubico + Söõa boät Dielac + Boät dinh döôõng Bích Chi Luùc môùi thaønh laäp, Coâng ty ñöôïc goïi laø Coâng ty Söõa Caø pheâ Vieät Nam, tröïc thuoäc Toång cuïc Thöïc phaåm, thuoäc Boä Coâng nghieäp nheï. Ñeán naêm 1982, Coâng ty Söõa caø pheâ mieàn Nam ñöôïc chuyeån giao veà Boä Coâng nghieäp thöïc phaåm vaø ñoåi teân thaønh xí nghieäp Lieân hieäp Söõa - Caø pheâ - Baùnh keïo I. Naêm 1989, Xí nghieäp Lieân hieäp Söõa - Caø pheâ - Baùnh keïo I chæ coøn 3 nhaø maùy tröïc thuoäc : Söõa Thoáng Nhaát, Söõa Tröôøng Thoï, Söõa boä Dielac. Qua nhieàu naêm xaây döïng, phaùt trieån cuøng vôùi nhöõng khoù khaên vaø thöû thaùch Coâng ty ñaõ töøng böôùc taïo ñöôïc vò trí vöõng chaéc vaø uy tín ñoái vôùi ngöôøi tieâu duøng trong nöôùc, quy moâ daàn ñöôïc môû roäng. Ñeå phuø hôïp vôùi ñieàu kieän phaùt trieån cuûa doanh nghieäp Nhaø nöôùc trong neàn kinh teá thò tröôøng ngaøy 14/12/1991 Hoäi ñoàng Boä tröôûng quyeát ñònh chuyeån ñoåi Lieân hieäp Söõa - Caø pheâ - Baùnh keïo I chính thöùc laáy teân laø Coâng ty Söõa 15 Vieät Nam - VINAMILK tröïc thuoäc Boä Coâng nghieäp nheï, chuyeân saûn xuaát cheá bieán söõa vaø caùc saûn phaåm töø söõa. Naêm 1994, xaây döïng theâm moät nhaø maùy ôû Haø Noäi. Naêm 1996, xí nghieäp lieân doanh söõa Bình Ñònh taïi Quy Nhôn ra ñôøi, goùp phaàn taïo thuaän lôïi ñöa saûn phaåm Vinamilk phuïc vuï roäng khaép ñeán ngöôøi tieâu duøng khu vöïc mieàn Trung. Naêm 2000, nhaø maùy söõa Caàn Thô thuoäc Toång coâng ty Vinamilk ñöôïc xaây döïng vaø chính thöùc hoaït ñoäng vaøo naêm 2001 nhaèm ñaùp öùng nhu caàu tieâu duøng cuûa ngöôøi daân mieàn Taây Nam Boä. Coâng ty ñöôïc coå phaàn hoùa vaøo naêm 2003, ñeán nay VINAMILK coù 3 chi nhaùnh, 8 nhaø maùy saûn xuaát vaø 1 xí nghieäp : Nhaø maùy söõa Thoáng Nhaát, Nhaø maùy söõa Caàn Thô, Nhaø maùy söõa Ngheä An, Nhaø maùy söõa Lieân doanh Bình Ñònh, Nhaø maùy söõa Saøi Goøn Milk, Xí nghieäp Kho Vaän. Trong thôøi kyø bao caáp, Coâng ty hoaït ñoäng khoù khaên do nguoàn nguyeân lieäu caàn thieát cho saûn xuaát chuû yeáu nhaäp töø nöôùc ngoaøi, nguoàn söõa töôi trong nöôùc haïn heïp do ñaøn boø söõa khoâng phaùt trieån. Traûi qua quaù trình hoaït ñoäng vaø phaùt trieån hôn 27 naêm qua, Vinamilk ñaõ trôû thaønh doanh nghieäp daãn ñaàu cuûa ngaønh coâng nghieäp cheá bieán söõa taïi Vieät Nam. Nhieàu danh hieäu cao quyù maø Vinamilk ñaõ ñöôïc ngöôøi tieâu duøng Vieät Nam bình choïn. Trong thôøi gian qua Vinamilk ñaõ khoâng ngöøng ñoåi môùi coâng gheä ñaàu tö daây chuyeàn maùy moùc thieát bò hieän ñaïi, naâng cao coâng taùc quaûn lyù vaø chaát löôïng saûn phaåm ñeå ñaùp öùng nhu caàu ngaøy caøng cao cuûa ngöôøi tieâu duøng. Naêm 1999, Coâng ty ñaõ aùp duïng “Heä thoáng quaûn lyù chaát löôïng theo tieâu chuaån quoác teá ISO 9002” ñieàu naøy ñaûm baûo raèng Vinamilk luoân ñeà cao chaát löôïng trong quaûn lyù nhaèm saûn xuaát ra nhöõng saûn phaåm chaát löôïng cao, saün saøng thoûa maõn moïi nhu caàu cuûa khaùch haøng trong vaø ngoaøi nöôùc vaø giöõ vöõng vò trí daãn ñaàu trong ngaønh coâng nghieäp cheá bieán söõa taïi Vieät Nam. Cuoái naêm 2003, toaøn boä caùc nhaø maùy söõa cuûa VINAMILK ñoàng loaït tieán haønh caûi taïo vaø naâng caáp, ñeå chuaån bò thöïc hieän HACCP (Hazard Analysis and Critical Control Points - Heä thoáng phaân tích moái nguy hieåm vaø xaùc ñònh 16 ñieåm kieåm soaùt troïng yeáu : laø tieâu chuaån aùp duïng cho caùc doanh nghieäp xuaát khaåu thöïc phaåm vaø döôïc phaåm vaøo EU.) Thaùng 3/2004, Nhaø maùy söõa Tröôøng Thoï vaø Nhaø maùy söõa Saøi Goøn Milk ñaõ ñöôïc trung taâm QUACERT tieán haønh ñaùnh giaù vaø caáp giaáy chöùng nhaän phuø hôïp tieâu chuaån HACCP. Döï kieán cuoái naêm 2004 toaøn boä caùc nhaø maùy cuûa VINAMILK seõ hoaøn taát vieäc ñaùnh giaù vaø xin caáp giaáy chöùng nhaän HACCP/ Trong vaøi naêm trôû laïi ñaây Coâng ty chuù troïng raát nhieàu ñeán coâng taùc quaûng caùo vaø taêng ñ._.aàu tö theo höôùng ña daïng hoùa saûn phaåm, naâng cao chaát löôïng saûn phaåm neân doanh thu ñaõ taêng leân ñaùng keå. Cho ñeán nay Coâng ty ñaõ raát thaønh coâng trong vieäc khaúng ñònh uy tín cho thöông hieäu VINAMILK cuûa mình. Toân chæ kinh doanh cuûa Coâng ty laø cung caáp nhöõng saûn phaåm söõa chaát löôïng cao vôùi giaù caû hôïp lyù vaø dòch vuï toát “Vì söùc khoûe vaø trí tueä”. Caïnh tranh laø ñieåm taát yeáu, laø ñoäng löïc thuùc ñaåy söï phaùt trieån cuûa doanh nghieäp. Thaønh coâng cuûa Coâng ty laø bieát ñoùn ñaàu, nhaäp khaåu nhöõng coâng ngheä hieän ñaïi cuûa Myõ, Italia, Phaùp, Ñan Maïch ñöa vaøo söû duïng hieäu quaû. Neáu naêm 1989 coâng ty chæ coù 12 maët haøng, thì hieän nay ñaõ coù 200 maët haøng vôùi nhieàu nhaõn hieäu quen thuoäc vaø danh tieáng. Saûn phaåm chaát löôïng cao nhöng giaù caû hôïp lyù,coâng ty hieän nay ñang naém giöõ 65% thò tröôøng noäi ñòa. Ñoái töôïng khaùch haøng cuûa Coâng ty laø ngöôøi coù thu nhaäp trung bình khaù. Vôùi thò tröôøng coù hôn 80 trieäu daân ñaây laø cô hoäi toát cho coâng ty caïnh tranh vaø phaùt trieån. Ñeå phaùt trieån laâu daøi vaø beàn vöõng, Vinamilk ñaõ theo ñuoåi trieát lyù kinh doanh laø : “Vinamilk mong muoán trôû thaønh saûn phaåm ñöôïc yeâu thích nhaát ôû moïi khu vöïc. Vì theá chuùng toâi taâm nieäm raèng chaát löôïng vaø saùng taïo laø ngöôøi baïn ñoàng haønh cuûa VINAMILK xem khaùch haøng laø trung taâm vaø cam keát ñaùp öùng moïi nhu caàu cuûa khaùch haøng”. 17 2.1.2. Boä maùy quaûn lyù cuûa Vinamilk : Sô ñoà 4 : Cô caáu toå chöùc cuûa Coâng ty Coå phaàn söõa Vieät Nam HOÄI ÑOÀNG QUAÛN TRÒ BAN GIAÙM ÑOÁC BAN KIEÅM SOAÙT Phoøng kyõ thuaät Phoøng keá hoaïch, xuaát nhaäp khaåu Phoøng tieâu thuï Phoøng keá toaùn, thoáng keâ Phoøng kinh teá ñoái ngoaïi Phoøng haønh chính Phoøng tö vaán dinh döôõng Phoøng thò tröôøng Hieän nay coâng ty ñaõ hình thaønh moät cô caáu quaûn lyù goàm moät ban Toång giaùm ñoác vaø 8 phoøng ban chöùc naêng. Nhieäm vuï caùc phoøng ban laø ñaûm nhieäm moät soá caùc chöùc naêng cô baûn. Caùc chöùc naêng ñöôïc phaân chia thaønh nhieäm vuï cho caùc phoøng ban cuï theå nhö sau : a. Ban Giaùm Ñoác : - Ñieàu haønh moïi hoaït ñoäng kinh doanh cuûa Coâng ty theo ñuùng phaùp luaät, ñuùng ñieàu leä cuûa Coâng ty vaø caùc quyeát ñònh cuûa cô quan chuû quaûn caáp treân. Chòu traùch nhieäm veà toaøn boä hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh cuûa Coâng ty tröôùc cô quan caáp treân vaø tröôùc phaùp luaät. b. Ban kieåm soaùt : - Kieåm soaùt hoaït ñoäng cuûa coâng ty, caùc phoøng ban. c. Phoøng kyõ thuaät - Ñaûm nhieäm veä kyõ thuaät vaø coâng ngheä,maùy moùc, thieát bò - Baûo döôõng, söõa chöõa thieát bò vaø naêng löôïng. - Kieåm tra chaát löôïng saûn phaåm. 18 d. Phoøng keá hoaïch xuaát nhaäp khaåu : - Cung caáp vaät tö, nguyeân lieäu, bao bì. - Laäp keá hoaïch vaø ñieàu haønh. - Nghieân cöùu chieán löôïc ñaàu tö phaùt trieån. e. Phoøng tieâu thuï - Tröïc tieáp baùn buoân baùn leû thoâng qua caùc ñaïi lyù, cöûa haøng giôùi thieäu saûn phaåm. - Thöïc hieän caùc hôïp ñoàng ñaët haøng cuûa khaùch haøng. f. Phoøng keá toaùn thoáng keâ - Toå chöùc thöïc hieän coâng taùc keá toaùn vaø taát caû caùc coâng vieäc coù lieân quan ñeán keá toaùn trong coâng ty. - Thöïc hieän nhieäm vuï traùch nhieäm cuûa phoøng keá toaùn : ghi cheùp soå saùch, thanh toaùn ñuùng haïn caùc khoaûn vay, coâng nôï, laäp baùo caùo keá toaùn, giöõ gìn bí maät caùc soá lieäu. - Coù traùch nhieäm phaân tích hoaït ñoäng phaân tích taøi chính. g. Phoøng kinh teá ñoái ngoaïi - Thöïc hieän chöùc naêng ñoái ngoaïi - xuaát nhaäp khaåu h. Phoøng toå chöùc lao ñoäng: - Tuyeån duïng vaø ñaøo taïo lao ñoäng - Haïch toaùn tieàn löông - Ñaøo taïo vaø huaán luyeän ñoäi nguõ coâng nhaân kyõ thuaät i. Phoøng haønh chính quaûn trò - Ñaûm nhaän toaøn boä coâng vieäc haønh chaùnh vaø quaûn trò : tieáp nhaän vaø löu tröõ hoà sô, vaên thö. Phaân loaïi coâng vaên, phoå bieán caùc cheá ñoä, chuû tröông cuûa Ñaûng vaø Nhaø nöôùc. - Thöïc hieän caùc chöùc naêng phoøng chaùy chöõa chaùy, baûo veä taøi saûn chung cuûa coâng ty. - Toå chöùc ñôøi soáng taäp theå vaø hoaït ñoäng xaõ hoäi 19 j. Phoøng tö vaán dinh döôõng : - Chuyeân tö vaán dinh döôõng cho khaùch haøng. k. Phoøng thò tröôøng - Toå chöùc maïng löôùi phaân phoái baùn buoân baùn leû, ñaïi lyù, thöïc hieän caùc hôïp ñoàng kinh teá. - Tröïc tieáp tham möu cho ban toång giaùm ñoác, phaân tích caùc hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh cuûa coâng ty. - Nghieân cöùu thò tröôøng - Ñeà ra chieán löôïc Marketing - Quaûng caùo caùc saûn phaåm môùi. 2.1.3. Tình hình saûn xuaát kinh doanh cuûa Vinamilk : Vinamilk laø moät trong soá doanh nghieäp nhaø nöôùc hoaït ñoäng coù hieäu quaû cao, thöôøng xuyeân ñaït vaø vöôït möùc caùc chæ tieâu ñeà ra. Doanh thu cuûa Vinamilk lieân tuïc taêng qua caùc naêm, naêm 2002 laø naêm ñaït ñænh cao veà doanh soá, ñaït 4.732 tyû ñoàng. Baûng 1 TOÅNG DOANH THU ÑAÏT ÑÖÔÏC ÑVT: tyû VNÑ NAÊM 2001 2002 2003 2004 NOÄI ÑÒA 1840 2154 2736 3234 XUAÁT KHAÅU 2102 2578 1074 541 TOÅNG COÄNG 3942 4732 3809 3775 20 BIEÅU ÑOÀ 1: KEÁT QUAÛ KINH DOANH NOÄI ÑÒA 1,840 2,154 2,736 3,234 0 500 1,000 1,500 2,000 2,500 3,000 3,500 2001 2002 2003 2004 BIEÅU ÑOÀ 2 : KEÁT QUAÛ KINH DOANH XUAÁT KHAÅU 2,102 2,578 1,074 541 0 500 1,000 1,500 2,000 2,500 3,000 TY (V N D ) 2001 2002 2003 2004 Ñeå coù ñöôïc nhöõng thoâng tin cuï theå, phaàn tieáp theo seõ phaân tích nhöõng thay ñoåi doanh thu theo töøng nhoùm maët haøng. Qua vieäc laøm naøy seõ giuùp coâng ty nhaän ra nhöõng nhoùm saûn phaåm coù theá maïnh treân thò tröôøng ñeå trong keá hoaïch phaùt trieån seõ chuù troïng söï gia taêng ñaàu tö hôn nöõa. 21 Baûng 2 : DOANH THU THEO SAÛN PHAÅM QUA CAÙC NAÊM ÑVT: Tyû VNÑ 2000 2001 2002 2003 2004 Doanh thu Tæ troïng Doanh thu Tæ troïng Doanh thu Tæ troïn g Doanh thu Tæ troïng Doanh thu Tæ troïng Toång doanh thu 2.628 3.942 4.732 3.450 3400 Söõa ñaëc 1.363,56 52 1.892.16 48 2.129,5 45 1.380 40 1296 38 Söõa töôi 420,48 16 670.14 17 804,5 17 655,5 19 671 20 Söõa boät – Boät DD 604,44 23 985.5 25 1.230 26 897 26 902 26.5 Saûn phaåm khaùc 236,52 9 394.2 10 568 12 517,5 15 531 16.5 (Nguoàn: thoâng tin noäi boä phoøng thò tröôøng) BIEÅU ÑOÀ 3 : DOANH THU THEO SAÛN PHAÅM 2000 – 2004 0% 20% 40% 60% 80% 100% 2000 2001 2002 2003 2004 Söõa ñaëc Söõa töôi Söõa boät_Boät DD Saûn phaåm khaùc 22 ƒ Saûn phaåm söõa ñaëc : Ñaây laø maët haøng chuû löïc cuûa coâng ty, hieän nay chieám 40% trong toång doanh thu. Vôùi chieán löôïc ña daïng hoùa saûn phaåm, coâng ty ñaõ cho ra ñôøi hôn 200 loaïi saûn phaåm söõa ñaëc caùc loaïi, ñaùp öùng nhu caàu cuûa khaùch haøng trong vaø ngoaøi nöôùc. Söï ña daïng khoâng nhöõng ôû maãu maõ beân ngoaøi maø coøn chaát löôïng beân trong : Ñoä ngoït, ñoä beùo vaø caùc thaønh phaàn dinh döôõng phong phuù coù ñuû theo yeâu caàu töø ngöôøi tieâu duøng trung bình ñeán nhöõng ngöôøi aên kieâng. Bieåu ñoà treân ñaõ cho ta thaáy caùi nhìn toång quaùt veà nhöõng bieán ñoäng trong doanh thu söõa ñaëc töø naêm 2000 - 2004. Qua bieåu ñoà ta thaáy doanh thu söõa ñaëc giaûm daàn qua caùc naêm, ñaây cuõng laø moät qui luaät taát yeáu, vì ngaøy nay thu nhaäp cuûa ngöôøi daân ñaõ taêng vaø hoï chuyeån qua söû duïng söõa boät vaø boät dinh döôõng nhieàu vaø ñaëc bieät hieän nay coù raát nhieàu saûn phaåm söõa cuûa caùc coâng ty khaùc thaâm nhaäp vaøo thò tröôøng maø tröôùc kia Vinamilk laø coâng ty phaân phoái ñoäc quyeàn. Tuy nhieân, ñaây laø maët haøng chuû löïc cuûa coâng ty neân coâng ty seõ phaûi luoân coá gaéng ñeå giöõ laáy thò phaàn vaø doanh thu baèng caùch : Maïnh daïn ñaàu theâm coâng ngheä môùi, xaây theâm nhaø maùy vaø taêng cöôøng môû roäng thò tröôøng môùi cho saûn phaåm, vaø ñaõ daønh moät kinh phí raát lôùn cho quaûng caùo vaø toå chöùc nhieàu ñôït khuyeán maõi. Vinamilk taêng cöôøng môû roäng thò tröôøng môùi ra nöôùc ngoaøi hôn nöõa. ƒ Saûn phaåm söõa boät : Söõa boät vaø boät dinh döôõng (Goïi chung laø söõa boät). Laø nhoùm saûn phaåm coù tyû troïng lôùn thöù hai sau söõa ñaëc. Nhìn chung, doanh thu cuûa nhoùm naøy ít coù söï bieán ñoäng lôùn. Söõa boät coù ñöôïc möùc taêng tröôûng oån ñònh nhö vaäy laø do öu theá trong khaâu baûo quaûn neân khaùch haøng raát öa thích . Ngoaøi ra coâng ty ñaõ ñaàu tö nhieàu coâng ngheä hieän ñaïi cho nhaø maùy söõa Dielac neân saûn phaåm laøm ra ñaït chaát löôïng cao, tyû leä loãi coù nhöng khoâng ñaùng keå, do ñoù raát ñöôïc khaùch haøng tín nhieäm. Coâng ty phaûi daønh söï quan taâm cho nhoùm söõa boät cuøng vôùi söõa ñaëc taïo neân nhoùm saûn phaåm mang theá maïnh caïnh tranh cho coâng ty. ƒ Saûn phaåm söõa töôi Söõa töôi tieät truøng laø maët haøng baùn chaïy nhaát cuûa coâng ty. Coâng ty ñaõ ñaàu tö xaây döïng moät heä thoáng daây chuyeàn saûn xuaát söõa töôi tieät truøng vôùi coâng ngheä tieân tieán, do vaäy chaát löôïng ñöôïc caûi tieán ñaùng keå. Chaát löôïng saûn phaåm 23 ngaøy caøng oån ñònh, thôm ngon hôn vaø keát hôïp vôùi bao bì, maãu maõ thieát keá ñeïp. Do ñöôïc quan taâm ngay töø ñaàu neân saûn phaåm söõa töôi raát ñöôïc khaùch haøng öa chuoäng, doanh thu taêng qua caùc naêm vaø taêng ñeàu suoát caû thôøi gian daøi. Cuõng caàn noùi theâm, söõa töôi cuûa coâng ty ñöôïc xöû lyù theo coâng ngheä môùi ñaûm baûo chaát löôïng veä sinh theo ñuùng tieâu chuaån qui ñònh cuûa caùc cô quan giaùm ñònh. Söõa töôi ñöôïc laøm noùng ñeán 1400C trong vaøi daây ñeå tieät truøng roài laäp töùc ñöa veà nhieät ñoä bình thöôøng ñeå chuyeån qua khaâu baûo quaûn do ñoù vaãn giöõ nguyeân ñöôïc höông vò thôm ngon cuûa söõa töôi. Trong thôøi gian tôùi muïc tieâu cuûa coâng ty phaûi môû roäng thò tröôøng khaùch haøng laø noâng daân, ñöa saûn phaåm ñeán taän caùc vuøng cao, vuøng saâu, vuøng xa. ƒ Nhoùm saûn phaåm khaùc : Ñaây laø nhoùm maët haøng goàm raát nhieàu loïai nhö : Söõa chua, kem, baùnh, ... nhöng trong ñoù doanh soá cuûa söõa chua chieám 50% trong nhoùm saûn phaåm khaùc. Coøn caùc saûn phaåm khaùc coâng ty thöïc hieän chính saùch ña daïng hoùa saûn phaåm. Toùm laïi, thoâng qua nhöõng phaân tích treân cho thaáy doanh thu cuûa Vinamilk vaãn taêng tröôûng ôû möùc khaû quan nhöõng bieán ñoäng phaàn nhieàu do yeáu toá beân ngoaøi taùc ñoäng vaø ñoù cuõng laø tình hình chung cuûa caùc coâng ty khaùc. Khi ñi saâu vaøo phaân tích töøng nhoùm saûn phaåm ñaõ boäc loä nhöõng thieáu soùt cuûa coâng ty. Trong khi thöïc hieän muïc tieâu ña daïng hoùa saûn phaåm ñaõ queân vieäc tieáp tuïc giöõ thò phaàn ñoái vôùi nhöõng saûn phaåm coù choã ñöùng trong loøng ngöôøi tieâu duøng. Ñaây cuõng laø kinh nghieäm ñaét giaù khi ñeå Dutch Lady chen chaân vaøo thò phaàn söõa boät voán tröôùc ñaây ñoäc quyeàn cuûa Vinamilk. Haøng naêm, Vinamilk ñaõ noäp vaøo ngaân saùch Nhaø nöôùc khaù lôùn khoaûng 300- 400 tyû ñoàng, nghóa vuï naøy ñaõ luoân ñöôïc coâng ty thöïc hieän ñaày ñuû. Baûng 3 : Noäp ngaân saùch 2000 - 2004 ÑVT: Tyû VNÑ Naêm 2000 2001 2002 2003 2004 Noäp ngaân saùch 352 312 462 400 390 (Nguoàn : Phoøng thò tröôøng) 24 BIEÅU ÑOÀ 4 : LÔÏI NHUAÄN SAU THUEÁ 198.5 444.2 512.5 416.5 0 100 200 300 400 500 600 TR IE U (V N D ) 2001 2002 2003 2004 Hoaït ñoäng kinh doanh cuûa Vinamilk phaùt trieån toát, nhôø ñoù lôïi nhuaän sau thueá haøng naêm ñeàu taêng trong thôøi gian gaàn ñaây (ñænh ñieåm laø naêm 2003 ñaït 512.5 tyû ñoàng) 2.2. Phaân tích ñoái thuû caïnh tranh cuûa Vinamilk : Trong giai ñoaïn töø khi môùi thaønh laäp naêm 1975 ñeán 1995, coù theå noùi Vinamilk gaàn nhö ñoäc quyeàn. Caïnh tranh trong thôøi kyø naøy laø caùc ñoái thuû khoâng ñaùng keå nhö : ‰ Saûn phaåm caùc loaïi söõa (chuû yeáu söõa boät) nhaäp khaåu giaù cao hôn töø 2 - 3 laàn so vôùi giaù cuûa Vinamilk. ‰ Caùc ñôn vò quoác doanh maø saûn löôïng saûn xuaát raát ít khoâng ñaùng keå, maët haøng cuõng raát ngheøo naøn nhö : Noâng tröôøng boø söõa Moäc Chaâu, Noâng tröôøng boø söõa An Phöôùc. ‰ Caùc ñôn vò trong nöôùc saûn xuaát tieâu thuï moät naêm chæ khoaûng 1.500 ñeán 2.000 taán söõa töôi baèng 1% → 1,5% saûn löôïng moät naêm cuûa Vinamilk (tính taïi thôøi ñieåm 1995). Trong khoaûng thôøi gian naøy, giai ñoaïn 1976 - 1992 thò tröôøng söõa Vieät Nam chöa coù gì ñaùng noùi. Cho ñeán naêm 1993 vôùi chuû tröông môû roäng giao löu 25 buoân baùn vôùi beân ngoaøi cuûa Nhaø nöôùc, thò tröôøng söõa vaø caùc saûn phaåm söõa ngoaïi nhaäp oà aït traøn vaøo nhö Lactogen, Dumex, Cowbell, Meiji, Guigoz, Tulip, Similac... daãn ñeán moâi tröôøng caïnh tranh gay gaét; tuy nhieân hieän nay Vinamilk vaãn chieám ñeán 75% thò phaàn. So vôùi caùc saûn phaåm söõa ngoaïi, chaát löôïng saûn phaåm cuûa Vinamilk khoâng thua keùm, höông vò phuø hôïp vôùi ngöôøi Vieät Nam. Beân caïnh ñoù caùc saûn phaåm cuûa Vinamilk laïi ña daïng veà chuûng loaïi, giaù baùn reû hôn caùc saûn phaåm ngoaïi nhaäp cuøng loaïi töø 10 - 30% neân saûn phaåm cuûa Vinamilk vaãn haàu nhö chieám lónh thò tröôøng. Nhöng do aûnh höôûng naëng neà cuûa thôøi bao caáp ñeå laïi daãn ñeán taâm lyù “thích haøng ngoaïi” cuûa ngöôøi tieâu duøng, coäng theâm hieäu quaû quaûng caùo saûn phaåm cuûa caùc coâng ty nöôùc ngoaøi laøm cho thò phaàn söõa ngoaïi nhaäp coù xu höôùng ngaøy caøng baønh tröôùng theâm. Töø naêm 1995 ñaõ baét ñaàu xuaát hieän caùc ñoái thuû caïnh tranh vôùi nöôùc ngoaøi coù söùc naëng vôùi Vinamilk. Ta coù theå keå ra moät soá coâng ty : ‰ Lieân doanh cuûa Coâng ty Frisland Frico Domo (FFD) vôùi Coâng ty XNK Soâng Beù ñaõ chính thöùc ñi vaøo hoaït ñoäng töø thaùng 04/1996 vôùi moät nhaø maùy saûn xuaát cheá bieán söõa coù coâng suaát thieát keá nhö sau : - Söõa ñaëc coù ñöôøng : 75 trieäu lon/naêm - Ñoùng goùi söõa boät : 15 taán/naêm - Söõa töôi tieät truøng : 14 trieäu lít/naêm - Söõa chua caùc loaïi : 1,5 trieäu lít/naêm ‰ Coâng ty Nestleù SA (Thuïy Só) ñaàu tö xaây döïng moät nhaø maùy saûn xuaát vaø bao bì hai saûn phaåm cuûa haõng laø Milo vaø Nest-Cafeù taïi Hoùc Moân. Nestleù ñang coù moät döï aùn xin pheùp xaây döïng noâng tröôøng boø söõa vaø nhaø maùy cheá bieán söõa taïi Ba Vì (Haø Taây). ‰ Vinamilk coøn phaûi ñoái ñaàu vôùi ñoái thuû naëng kyù khaùc laø Coâng ty Unilever (Myõ) ñaõ xaây döïng moät nhaø maùy saûn xuaát kem töø nguyeân lieäu söõa töôi taïi Cuû Chi vôùi coâng suaát thieát keá laø 20 trieäu lít/naêm. Hieän nay, thò tröôøng Vieät Nam coù treân 30 nhaõn hieäu söõa boät caùc loaïi. Caøng luùc caøng xuaát hieän nhöõng ñoái thuû caïnh tranh môùi, khoâng chæ laø saûn phaåm nhaäp ngoaïi maø caû nhöõng saûn phaåm saûn xuaát taïi Vieät Nam. 26 Daãn ñaàu veà doanh thu laø söõa boät Dielac cuûa Coâng ty Vinamilk vôùi treân 200 tyû ñoàng/naêm. Tuy nhieân tuøy theo phaân khuùc khaùc nhau maø coù nhöõng nhaõn hieäu daãn ñaàu hoaëc theo sau thò tröôøng, vôùi nhöõng thaùch thöùc khaùc nhau. Chaúng haïn : ‰ Lactogen cuûa Coâng ty Nestleù daãn ñaàu phaân khuùc söõa cho treû sô sinh töø 6 thaùng tuoåi ñeán 2 tuoåi. ‰ Milo cuûa Nestle daãn ñaàu trong phaân khuùc söõa cho treû ñang lôùn. ‰ Enfalac, Enfapro cuûa Mead Johnson vaø Gain cuûa Abbote trong phaân khuùc söõa cho treû sô sinh... ‰ Coâng ty F&N (Singapore) ra ñôøi naêm 2002 vôùi caùc saûn phaåm söõa töôi ñoùng chai va söõa ñaëc. ‰ Vixumilk (Coâng ty Taân Vieät Xuaân) vôùi caùc saûn phaåm söõa töôi hoäp giaáy 200gr. Tuy nhieân cho ñeán nay Vinamilk vaãn ñang laø doanh nghieäp daãn ñaàu treân thò tröôøng söõa Vieät Nam vaø ta coù theå xaùc ñònh trong caùc ñoái thuû keå treân thì ñoái thuû chính thì laø Coâng ty söõa Vieät Nam - Foremost cuûa Lieân Doanh FFD - Soâng Beù. Caùc saûn phaåm cuûa coâng ty naøy bao goàm : ‰ Söõa ñaëc coù ñöôøng hieäu Coâ gaùi Haø Lan, Tröôøng Sinh, Kim Cöông. ‰ Söõa boät beùo Longevity. ‰ Söõa boät Coâ Gaùi Haø Lan 1, 2, 3. ‰ Söõa chua uoáng Yomost vôùi höông chanh, daâu, cam, vaûi, cocktail, thaûo nguyeân quaû... ‰ Söõa töôi tieät truøng, cacao, daâu... Giaù baùn leû caùc saûn phaåm cuûa Dutch Lady hieän taïi cao hôn cuûa Vinamilk töø 10 - 20%. 27 BAÛNG 4 : CAÙC CHIEÁN LÖÔÏC CUÛA CAÙC ÑOÁI THUÛ CAÏNH TRANH ÑOÁI THUÛ CAÏNH TRANH SAÛN PHAÅM CAÏNH TRANH ÑAËC ÑIEÅM CUÛA ÑOÁI THUÛ CAÏNH TRANH CHIEÁN LÖÔÏC MKTG & CAÙC HOAÏT ÑOÄNG CHÍNH Nestleù Lactogen II, Guigoz 2 Caïnh tranh tröïc tieáp • Chieán löôïc xaâm nhaäp thò tröôøng chôùp nhoaùng baèng chính saùch giaù trung bình, möùc khuyeán maõi vaø hueâ hoàng cao cho caùc ñaïi lyù. • Döïa vaøo tính thöøa keá cuûa ngöôøi tieâu duøng mieàn Nam vôùi saûn phaåm Lactogen & Guigoz, ñaåy maïnh caùc saûn phaåm qua heä thoáng caùc toång ñaïi lyù ôû thaønh phoá HCM, Haø Noäi vaø khaép caùc tænh. Taäp trung môû roäng heä thoáng phaân phoái. • Duøng nhaõn hieäu Nestleù ñeå tieáp thò caùc nhaõn hieäu con (sub-brand) nhö Milkmaid, Milo. • Ña daïng hoùa saûn phaåm Milkmaid, Milo, Nestcafe, Guigoz, Lactogen... Abbott Gain Caïnh tranh tröïc tieáp, ñoái ñaàu • Chieán löôïc thaâm nhaäp thò tröôøng chôùp nhoaùng baèng chính saùch giaù vöøa phaûi, ngaân saùch cho quaûng caùo vaø khuyeán maõi lôùn. • Duøng Gain laøm ñoøn baåy ñeå ñaåy caùc nhaõn hieäu khaùc nhö Ensure, Similac. Taäp trung vaøo hoaït ñoäng marketing taïi caùc beänh vieän. Wyeth Promil Caïnh tranh tröïc tieáp • Chieán löôïc thaâm nhaäp thò tröôøng töø töø. • Giaù caû, quaûng caùo vaø khuyeán maõi vöøa phaûi. Frieseland Frisomel Caïnh tranh tröïc tieáp • Chieán löôïc thaâm nhaäp nhanh. • Giaù vöøa phaûi, khuyeán maõi vaø quaûng caùo maïnh. • Taäp trung vaøo caùc heä thoáng beänh vieän. Foremost Longivity (powder), Dutch Lady (powder) Giaùn tieáp chæ aên vaøo thò phaàn cuûa Enfapro • Chieán löôïc thaâm nhaäp nhanh. • Giaù vöøa phaûi, quaûng caùo vaø khuyeán maõi maïnh. 28 ÑOÁI THUÛ CAÏNH TRANH SAÛN PHAÅM CAÏNH TRANH ÑAËC ÑIEÅM CUÛA ÑOÁI THUÛ CAÏNH TRANH CHIEÁN LÖÔÏC MKTG & CAÙC HOAÏT ÑOÄNG CHÍNH Mead Johnson Enfalac, Enfapro • Chieán löôïc ñònh vò saûn phaåm qua giaù trò dinh döôõng, lôïi ích saûn phaåm so vôùi caùc ñoái thuû caïnh tranh. DutchLady môùi thaâm nhaäp thò tröôøng söõa Vieät Nam. Nhöng coâng ty naøy ñaõ chieám 19% thò phaàn ôû thò tröôøng Vieät Nam. Caùc saûn phaåm cuûa DutchLady ñang caïnh tranh maïnh meõ vôùi Vinamilk. Chaát löôïng saûn phaåm cuûa coâng ty DutchLady khoâng thua keùm gì saûn phaåm cuûa Vinamilk . Caùc hoaït ñoäng chieâu thò cuûa DutchLady cuõng raát maïnh meõ. Baûng 5: So saùnh doanh thu vaø thò phaàn Vinamilk vaø DutchLady naêm 2002 Doanh thu (tyû ñoàng) Thò phaàn (%) Khu vöïc Vinamilk DutchLady Vinamilk DutchLady Tp.HCM 2.203,631 452,512 82,96 17,04 Mieàn Taây 619,007 254,942 70,83 29,17 Mieàn Trung 38,195 239,953 61,86 38,14 Mieàn Baéc 598,892 177,750 77,11 22,89 Toaøn Quoác 3.810,725 1.125,157 77,20 22,80 (Nguoàn : töø phoøng thò tröôøng Coâng ty Vinamilk) Qua caùc soá lieäu treân ta thaáy raèng, maëc duø hieän taïi thò phaàn cuûa Vinamilk chieám öu theá hôn raát nhieàu so vôùi DutchLady, nhöng neáu so veà quaù trình phaùt trieån vaø toác ñoä thì saûn phaåm cuûa DutchLady ñaõ coù toác ñoä phaùt trieån raát nhanh. Vaøo thò tröôøng trong voøng 7 naêm nhöng DutchLady ñaõ aùp duïng caùc chieán löôïc quaûng caùo vaø caùc chöông trình ñaùnh boùng thöông hieäu raát thaønh coâng. Ña soá ngöôøi tieâu duøng khi nhaéc ñeán saûn phaåm söõa chua uoáng laø nhaéc ñeán saûn phaåm YOMOST, vôùi nhöõng maãu quaûng caùo ñaày aán töôïng ñaõ taïo neân nhöõng thaønh coâng raát lôùn cho DutchLady. Vôùi toác ñoä taêng nhanh nhö vaäy, trong töông lai 29 khoâng xa moät soá saûn phaåm cuûa DutchLady coù theå ñuoåi kòp saûn phaåm cuûa Vinamilk vaø chieám laáy thò phaàn ôû moät soá tænh. Vì vaäy, ngay töø baây giôø coâng ty Vinamilk caàn coù chieán löôïc Marketing vaø ñaàu tö ñuùng ñaén ñeå ngaøy caøng taêng löôïng khaùch haøng vaø giöõ laáy thò phaàn. 2.3 Phaân tích thöïc traïng naêng löïc caïnh tranh cuûa Vinamilk 2.3.1 Nghieân cöùu thò tröôøng vaø hoaït ñoäng Marketing cuûa Coâng ty Vinamilk Cuøng vôùi söï phaùt trieån cuûa neàn kinh teá, ñôøi soáng naâng cao, vieäc chaêm soùc söùc khoûe cuûa con ngöôøi ngaøy caøng ñöôïc quan taâm thì söõa vaø caùc cheá phaåm töø söõa khoâng theå thieáu cho nhu caàu dinh döôõng haøng ngaøy cuûa con ngöôøi, ñaëc bieät ñoái vôùi ngöôøi giaø, treû em vaø ngöôøi mang thai. Vì vaäy cho neân ngaønh cheá bieán söõa ngaøy caøng chieám vò trí quan troïng khoâng theå thieáu trong neàn kinh teá quoác daân, noù goùp phaàn hình thaønh moät theá heä treû phaùt trieån hôn veà taàm voùc, trí thoâng minh vaø söùc khoûe. a. Thò tröôøng tieàm naêng cuûa Vinamilk Vôùi daân soá Vieät Nam hôn 80 trieäu daân ñöôïc ñaùnh giaù laø thò tröôøng ñaày tieàm naêng. Trong khi möùc soáng cuûa ngöôøi daân ñang ñöôïc naâng leân, thoùi quen cuûa con ngöôøi ñang ñöôïc hình thaønh veà vieäc söû duïng söõa, ñoù laø moät lôïi theá khoâng nhoû cho coâng ty Vinamilk. Trong nhöõng naêm gaàn ñaây, ngaønh cheá bieán söõa treân ñòa baøn thaønh phoá vaø soá tænh laân caän ñaõ cung caáp nhöõng saûn phaåm töông ñoái coù chaát löôïng, giaù caû phaûi chaêng neân ngöôøi tieâu duøng trong nöôùc ñaëc bieät hoan ngheânh. Tuy nhieân, vôùi söï phaùt trieån maïnh meõ cuûa neàn kinh teá thò tröôøng, nhu caàu söõa gia taêng veà soá löôïng vaø chaát löôïng. Do ñoù vôùi coâng ngheä saûn xuaát hieän nay seõ khoâng ñaùp öùng ñöôïc nhu caàu. Vieäc cheá bieán söõa phaûi ñöôïc quan taâm hôn nöõa trong vieäc naâng cao chaát löôïng, phaùt trieån ña daïng saûn phaåm ñeå phuïc vuï nhu caàu cuûa ngöôøi tieâu duøng. b. Thò tröôøng noäi ñòa Töø khi thaønh laäp cho ñeán nay, Vinamilk luoân coi troïng thò tröôøng trong nöôùc laø chính. Cho ñeán nhöõng naêm gaàn ñaây, coâng ty ñaõ töøng böôùc ñöa saûn phaåm ra thò tröôøng beân ngoaøi. Laø moät coâng ty lôùn vaø coù uy tín treân thò tröôøng neân Vinamilk cuõng coù moät heä thoáng phaân phoái mang saéc thaùi rieâng, ñoù laø phaân 30 phoái qua caùc keânh trung gian. Do söõa laø saûn phaåm tieâng duøng haøng ngaøy neân coâng ty ñaõ xaùc ñònh muïc tieâu laøm sao ñeå ngöôøi tieâu duøng mua ñöôïc saûn phaåm moät caùch deã daøng, thuaän tieän nhaát vôùi giaù caû hôïp lyù. Theo ñoù, Vinamilk ñaõ toå chöùc phaân phoái saûn phaåm ñeán ngöôøi tieâu duøng thoâng qua caùc ñaïi lyù vaø qua caùc cöûa haøng giôùi thieäu vaø baùn saûn phaåm. Muïc tieâu cuûa coâng ty laø moãi tænh trong caû nöôùc coù ít nhaát 2 ñaïi lyù veà caùc maët haøng söõa ñaëc vaø söõa boät (rieâng soá löôïng ñaïi lyù maët haøng kem, söõa töôi, söõa chua thì tuøy theo nhu caàu cuûa töøng khu vöïc) vaø phaûi thieát laäp laïi taát caû 64 tænh, thaønh phoá trong caû nöôùc ñeå ñaûm baûo moïi ñòa phöông ñeàu coù maët nhaø phaân phoái. Caùc ñaïi lyù Vinamilk taïi töøng khu vöïc laø nhaø phaân phoái tröïc tieáp cuûa coâng ty, döôùi nhöõng nhaø phaân phoái naøy laø heä thoáng baùn leû, hình thaønh moät maïng löôùi caáp hai. Keát quaû laø saûn phaåm Vinamilk coù maët khaép nôi töø trung taâm ñeán tænh leû vaø ngöôøi tieâu duøng treân toaøn quoác coù theå mua saûn phaåm ôû moïi nôi vôùi giaù caû hôïp lyù. Moät ñieàu chöùng minh, qua caùc ñôït ngöôøi tieâu duøng göûi thö veà tham gia boác thaêm chöông trình khuyeán maõi, coù ñeán 60% laø thö cuûa khaùch haøng ôû caùc tænh. Trong thôøi gian qua, Vinamilk ñaëc bieät chuù troïng vieäc phaùt trieån caùc ñaïi lyù coi ñaây laø keânh phaân phoái chính. Coâng ty cuõng ñaëc bieät daønh söï quan taâm ñoái vôùi nhöõng ñaïi lyù lôùn do hoï coù khaû naêng hoaït ñoäng maïnh meõ, coù söùc phaùt trieån thò tröôøng toát ñeå thöïc hieän muïc tieâu xuyeân suoát hoaït ñoäng cuûa Vinamilk : ñaûm baûo lôïi ích ngöôøi tieâu duøng. Gaàn ñaây, coâng ty ñaõ ñeà ra keá hoaïch phaùt trieån maïnh maïng löôùi caùc cöûa haøng baùn vaø giôùi thieäu saûn phaåm taïi caùc thaønh phoá lôùn treân caû nöôùc, vieäc laøm naøy ñaùp öùng soá ñoâng khaùch haøng coù nhu caàu mua saûn phaåm tröïc tieáp töø tay ngöôøi saûn xuaát. Qua ñaây, coù theå tröïc tieáp tö vaán cho ngöôøi tieâu duøng (vaø caû coâng taùc quaûng caùo raát hieäu quaû) ñoàng thôøi nhaän ñöôïc yù kieán phaûn hoài ñeå kòp thôøi söûa ñoåi chaát löôïng, maãu maõ cho phuø hôïp vôùi thò hieáu cuûa ngöôøi tieâu duøng. Hieän nay Coâng ty ñang phaán ñaáu taïi moãi Quaän ôû TP. HCM vaø ôû Haø Noäi seõ coù ít nhaát moät cöûa haøng giôùi thieäu vaø baùn saûn phaåm cuûa Vinamilk, trong thôøi gian tôùi seõ môû roäng ra caùc tænh thaønh khaùc trong caû nöôùc. Coâng ty chia thò tröôøng trong nöôùc thaønh 4 khu vöïc : 31 + TP. HCM vaø mieàn Ñoâng : bao goàm TP. HCM, Vuõng Taøu, Ñoàng Nai, Taây Ninh, Laâm Ñoàng, Ninh Thuaän, Bình Thuaän. + Mieàn Taây : bao goàm caùc tænh Long An, Tieàn Giang, Beán Tre, Ñoàng Thaùp, Vónh Long, Traø Vinh, Caàn Thô, An Giang, Kieân Giang, Baïc Lieâu, Caø Mau. + Mieàn Trung : bao goàm caùc tænh töø Phuù Yeân - Khaùnh Hoøa ñeán Ngheä An - Haø Tónh. + Mieàn Baéc : bao goàm caùc tænh töø Thanh Hoùa trôû ra. ÔÛ moãi khu vöïc ñeàu coù caùc chi nhaùnh cuûa Coâng ty quaûn lyù. Theo thoáng keâ, hieän nay Vinamilk ñang daãn ñaàu thò phaàn veà caùc saûn phaåm söõa taïi Vieät Nam (chieám 65% thò phaàn söõa taïi Vieät Nam) nhöng vôùi söï xuaát hieän ngaøy caøng nhieàu caùc saûn phaåm söõa ngoaïi thì muïc tieâu trong nhöõng naêm tôùi laø giöõ vöõng thò tröôøng noäi ñòa, sau ñeán laø phaùt trieån maïnh ra thò tröôøng quoác teá. c. Thò tröôøng nöôùc ngoaøi Tuy saûn phaåm cuûa Vinamilk ñaõ coù maët töø hôn hai möôi naêm qua nhöng chæ ñeán naêm 1996, coâng ty môùi coù saûn phaåm ñöôïc thò tröôøng theá giôùi bieát ñeán. Naêm 1997, Vinamilk xuaát khaåu chuû yeáu laø söõa ñaëc vaø söõa boät ñöôïc 28 trieäu USD, sang naêm 1998, con soá naøy laø 32 trieäu USD. Ñaây quaû laø thaønh tích khieâm toán ñoái vôùi moät doanh nghieäp taàm côõ nhö Vinamilk. Toång coäng giaù trò xuaát khaåu cuûa hai naêm naøy chæ xaáp xæ baèng giaù trò cuûa rieâng naêm 1999 (ñaït 52,2 trieäu USD). Lyù do giaûi thích theâm cho nhöõng bieán ñoäng veà saûn löôïng xuaát khaåu trong giai ñoaïn naøy laø aûnh höôûng cuûa cuoäc khuûng hoaûng. Sang naêm 2000, coâng ty coù ñaày ñuû ñieàu kieän ñeå xuaát khaåu tieáp tuïc taêng vaø ñaït con soá 60 trieäu USD taêng gaàn 15% so vôùi naêm 1999). Coù ñöôïc keát quaû naøy laø do Coâng ty maïnh daïn ñaàu tö maùy moùc, coâng ngheä tieân tieán, naâng cao trình ñoä cuûa ñoäi nguõ nhaân vieân, ñaëc bieät laø nhaân vieân tieáp thò vaø coâng nhaân tröïc tieáp saûn xuaát. Saûn phaåm cuûa Coâng ty ngaøy caøng ñöôïc caùc nöôùc trong vaø ngoaøi khu vöïc nhö caùc nöôùc Ñoâng Nam AÙ, Iraéc, Myõ, caùc nöôùc Trung Ñoâng chaáp nhaän. Hieän nay, thò tröôøng cuûa Vinamilk chuû yeáu laø trong nöôùc tuy nhieân, nhu caàu tieâu duøng saûn phaåm Vinamilk cuûa caùc nöôùc laùng gieàng nhö Campuchia, Laøo, Trung Quoác ñang ngaøy caøng taêng cao (hieän nay hoï 32 ñöôïc cung caáp haøng töø nhöõng ñaïi lyù cuûa Vinamilk). Trong thôøi gian tôùi, Vinamilk seõ thieát laäp nhöõng ñaïi lyù taïi caùc thò tröôøng naøy nhaèm ñöa hoaït ñoäng cuûa Vinamilk mang tính quoác teá hôn. Trong thaùng 10/2003 Vinamilk ñaõ xuaát khaåu loâ haøng ñaàu tieân vaøo thò tröôøng UÙc vôùi soá löôïng 288.000 hoäp söõa ñaëc coù ñöôøng. Sau quaù trình 6 thaùng ñeå ñaùp öùng caùc nhu caàu veà chaát löôïng, veä sinh vaø qua quaù trình kieåm tra gaét gao tröïc tieáp cuûa coâng ty chaát löôïng ñoäc laäp UÙc taïi nhaø maùy Vinamilk, phía UÙc ñaõ caáp giaáy pheùp cho Vinamilk xuaát khaåu vaøo thò tröôøng khoù tính naøy. Hieän nay UÙc laø moät trong nhöõng nöôùc saûn xuaát söõa lôùn nhaát treân theá giôùi vaø raát nhieàu coâng ty muoán tham gia thò tröôøng naøy. Saép tôùi Vinamilk seõ xuaát khaåu theâm caùc maët haøng nhö : söõa chua, söõa ñaäu naønh, nöôùc traùi caây... Ñoàng thôøi, coâng ty coå phaàn söõa Saøi Goøn (Saigonmilk) nay ñaõ saùp nhaäp vaøo Vinamilk laø coâng ty coå phaàn coù voán ñoùng goùp cuûa Vinamilk cuõng ñaõ xuaát khaåu 150.000 chai söõa chua uoáng Yao ñi AÁn Ñoä. (Theo nguoàn tin : baûn tin Vinamilk soá 5/BTNB quyù 1 - 2/2004). * Khaùch haøng muïc tieâu cuûa Coâng ty : Khaùch haøng muïc tieâu cuûa Coâng ty laø ngöôøi coù thu nhaäp trung bình khaù, ñoái vôùi töøng nhoùm saûn phaåm coù töøng ñoái töôïng khaùc nhau : - Nhoùm saûn phaåm söõa ñaëc : khaùch haøng muïc tieâu laø ngöôøi coù thu nhaäp thaáp, vaø caùc quaùn caø pheâ. - Nhoùm saûn phaåm söõa boät : khaùch haøng muïc tieâu laø nhöõng ngöôøi coù thu nhaäp khaù vaø töông ñoái cao. - Nhoùm maët haøng söõa töôi vaø söõa chua : khaùch haøng muïc tieâu laø löùa tuoåi thanh thieáu nieân vaø nhöõng ngöôøi naêng ñoäng. - Nhoùm maët haøng khaùc : Tuøy töøng loaïi maët haøng maø coù khaùch haøng muïc tieâu khaùc nhau. Trong caùc naêm qua Vinamilk ñaõ taäp trung coá gaéng raát lôùn vaøo nghieân cöùu thò tröôøng, quaûng caùo, khuyeán maõi. Töø vieäc ñaàu tö kinh phí ñeán ñaøo taïo nhaân söï, cuûng coá toå chöùc ñeàu coù moät söï noã löïc vöôn leân cho phuø hôïp cô cheá thò tröôøng. Chính saùch cuûa Vinamilk laø ña daïng hoùa saûn phaåm ñeå ngöôøi tieâu duøng coù nhieàu söï löïa choïn vaø höôùng ñeán phaân khuùc thò tröôøng. 33 Chuûng loaïi saûn phaåm cuûa Vinamilk ñaõ khaù ña daïng, phong phuù, maãu maõ ñeïp taïo aán töôïng toát nôi ngöôøi tieâu duøng. Hieän nay Coâng ty ñaõ coù treân 200 maët haøng vôùi 6 nhoùm saûn phaåm chính laø : - Söõa ñaëc væ. - Söõa boät vaø boät dinh döôõng. - Söõa töôi vaø Yomilk. - Nöôùc traùi caây, kem, Youhurt. - Baùnh caùc loaïi. - Fromage. Chieán löôïc giaù caû cuûa Vinamilk trong nhieàu naêm qua laø xaùc ñònh giaù reû ñeå phuïc vuï cho soá ñoâng nhaân daân l._.