Tài liệu Nâng cao khả năng tiếp cận tín dụng Ngân hàng Phát triển khu vực kinh tế tư nhân trên địa bàn TP.HCM: ... Ebook Nâng cao khả năng tiếp cận tín dụng Ngân hàng Phát triển khu vực kinh tế tư nhân trên địa bàn TP.HCM
112 trang |
Chia sẻ: huyen82 | Lượt xem: 1170 | Lượt tải: 0
Tóm tắt tài liệu Nâng cao khả năng tiếp cận tín dụng Ngân hàng Phát triển khu vực kinh tế tư nhân trên địa bàn TP.HCM, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
1
MUÏC LUÏC
Lôøi môû ñaàu
Chöông I: LYÙ LUAÄN CHUNG VEÀ KINH TEÁ TÖ NHAÂN VAØ VAÁN ÑEÀ TÍN DUÏNG
NGAÂN HAØNG ÑOÁI VÔÙI SÖÏ PHAÙT TRIEÅN KHU VÖÏC KINH TEÁ TÖ
NHAÂN
I.1 Toång quan veà khu vöïc kinh teá tö nhaân .................................................... 1
I.1.1 Khaùi nieäm chung veà doanh nghieäp .................................................... 1
I.1.2 Khaùi nieäm chung veà doanh nghieäp ngoaøi quoác doanh ...................... 2
I.1.3 Söï caàn thieát phaùt trieån khu vöïc kinh teá tö nhaân trong neàn kinh teá thò
tröôøng ñònh huôùng XHCN ôû Vieät Nam............................................ 4
I.2 Toång quan veà tín duïng ngaân haøng ........................................................... 9
I.2.1 Söï caàn thieát phaûi naâng cao khaû naêng tieáp caän tín duïng ngaân haøng ñoái
vôùi khu vöïc kinh teá tö nhaân................................................................ 9
I.2.2 Ngaân haøng thöông maïi......................................................................12
I.2.2.1 Khaùi nieäm NHTM..................................................................12
I.2.2.2 Nghieäp vuï cuûa NHTM ...........................................................13
I.2.3 Tín duïng ngaân haøng thöông maïi .......................................................16
I.2.3.1 Khaùi nieäm ..............................................................................16
I.2.3.2 Vai troø ....................................................................................17ø
I.2.3.3 Phaân loaïi ................................................................................18
I.2.3.4 Taêng tröôûng tín duïng vaø chaát löôïng tín duïng.........................19
2
Chöông II: THÖÏC TRAÏNG PHAÙT TRIEÅN KINH TEÁ TÖ NHAÂN VAØ TÌNH HÌNH
TIEÁP CAÄN NGUOÀN VOÁN TÍN DUÏNG NGAÂN HAØNG TREÂN ÑÒA BAØN
TP.HCM
II.1 Thöïc traïng hoaït ñoäng cuûa khu vöïc kinh teá tö nhaân ........................... 22
II.1.1 Nhöõng thaønh töïu ñaït ñöôïc trong thôøi gian qua ................................22
II.1.1.1 Ñoùng goùp vaøo taêng tröôûng GDP vaø chuyeån dòch cô caáu kinh
teá cuûa thaønh phoá .................................................................22
II.1.1.2 Huy ñoäng moïi nguoàn voán ñaàu tö phaùt trieån .........................25
II.1.1.3 Ñoùng goùp to lôùn cho ngaân saùch ............................................28
II.1.1.4 Taïo vieäc laøm cho ngöôøi lao ñoäng .........................................29
II.1.1.5 Phaùt trieån kinh teá ñoái ngoaïi .................................................30
II.1.1.6 Quan heä saûn xuaát phuø hôïp vôùi löïc löôïng saûn xuaát ..............30
II.1.2 Nhöõng haïn cheá chuû yeáu cuûa khu vöïc kinh teá tö nhaân treân ñòa baøn
Thaønh phoá Hoà Chí Minh ...........................................................................31
II.2 Tình hình tieáp caän nguoàn voán tín duïng ngaân haøng cuûa khu vöïc kinh
teá tö nhaân .................................................................................................. 37
II.2.1 Nhöõng keát quaû ñaït ñöôïc trong thôøi gian qua ...................................37
II.2.1.1 Vaán ñeà huy ñoäng voán cuûa heä thoáng ngaân haøng thöông maïi 37
II.2.1.2 Vaán ñeà cho vay tín duïng ñoái vôùi khu vöïc kinh teá ngoaøi quoác
doanh................................................................................................. 38
II.2.1.2.1 Cô cheá cho vay ngaøy caøng thoâng thoaùng .............38
II.2.1.2.2 Khaû naêng tieáp caän tín duïng ngaân haøng ngaøy caøng
cao........................................................................................44
II.2.2 Nhöõng haïn cheá cuûa tín duïng ngaân haøng ñoái vôùi söï phaùt trieån kinh teá
ngoaøi quoác doanh ..............................................................................49
3
II.2.3 Nguyeân nhaân toàn tai ........................................................................54
II.2.3.1 Veà phía doanh nghieäp...........................................................54
II.2.3.2 Veà phía ngaân haøng ...............................................................58
II.2.3.3 Veà phía Nhaø nöôùc.................................................................64
Chöông III: GIAÛI PHAÙP NAÂNG CAO KHAÛ NAÊNG TIEÁP CAÄN TÍN DUÏNG NGAÂN
HAØNG PHAÙT TRIEÅN KINH TEÁ TÖ NHAÂN TREÂN ÑÒA BAØN TP.HCM
III.1 Caùc vaán ñeà ñaët ra khi phaùt trieån khu vöïc kinh teá tö nhaân .............. 66
III.2 Giaûi phaùp naâng cao khaû naêng tieáp caän tín duïng ngaân haøng ñoái vôùi
khu vöïc kinh teá tö nhaân ........................................................................ 69
III.2.1 Giaûi phaùp töø phía doanh nghieäp .....................................................70
III.2.2 Giaûi phaùp töø phía ngaân haøng ..........................................................76
II.2.2.1 Naâng cao khaû naêng huy ñoäng voán ........................................76
II.2.2.2 Môû roäng TDNH ñoái vôùi DNNQD.........................................77
III.2.3 Giaûi phaùp töø phía Nhaø nöôùc ..........................................................91
Keát luaän
Taøi lieäu tham khaûo.
4
LÔØI MÔÛ ÑAÀU
1. Söï caàn thieát cuûa ñeà taøi
Ñeå tieán haønh nhanh söï nghieäp coâng nghieäp hoaù, hieän ñaïi hoaù caàn huy
ñoäng toái ña caùc thaønh phaàn kinh teá tham gia, trong ñoù coù thaønh phaàn kinh teá
ngoaøi quoác doanh laø moät taát yeáu khaùch quan vaø ñaây laø moät boä phaän caáu thaønh
khoâng theå thieáu ñöôïc trong neàn kinh teá nöôùc ta cuõng nhö caùc nöôùc treân theá
giôùi. Phaùt trieån kinh teá tö nhaân goùp phaàn giaûi phoùng moïi löïc löôïng saûn xuaát,
huy ñoäng khai thaùc caùc tieàm löïc doài daøo veà voán, kinh nghieäm quaûn lyù, ngaønh
ngheà truyeàn thoáng... thuùc daåy taêng tröôûng kinh teá, phaùt trieån ñaát nöôùc.
Nhöõng noã löïc cuûa khu vöïc kinh teá tö nhaân trong thôøi gian qua ôû nöôùc ta
ñaõ vaø ñang goùp phaàn xaây döïng quan heä saûn xuaát môùi phuø hôïp, thuùc ñaåy löïc
löôïng saûn xuaát phaùt trieån, thöïc hieän coâng baèng xaõ hoäi. Tuy vaäy caùc doanh
nghieäp ngoaøi quoác doanh hieän nay gaëp raát nhieàu khoù khaên vaø khoù khaên lôùn
nhaát laø vaán ñeà veà voán. Vaán ñeà thieáu voán ñeå saûn xuaát vaø môû roäng saûn xuaát
kinh doanh laø hieän töôïng phoå bieán ñoái vôùi toaøn boä caùc DNNQD hieän nay vaø
ñöôïc coi laø moät trong nhöõng raøo caûn lôùn nhaát ñeán söï phaùt trieån doanh nghieäp.
Caùc NHTM vôùi khaû naêng cung öùng voán tín duïng oån ñònh, maïnh vaø möùc
laõi suaát phuø hôïp luoân laø nôi maø caùc doanh nghieäp mong ñôïi nhaän ñöôïc söï hoã
trôï. Song, treân thöïc teá khoâng phaûi doanh nghieäp naøo cuõng ñöôïc taøi trôï ñuû
nguoàn voán tín duïng töø caùc NHTM ñeå ñaùp öùng nhu caàu kinh doanh cuûa mình.
Chính vì vaäy, nhu caàu voán tín duïng cuûa caùc DNNQD ñang trôû thaønh vaán ñeà
maø nhieàu ngöôøi vaø xaõ hoäi quan taâm trong gian ñoaïn hieän nay.
Vôùi mong muoán tìm hieåu nguyeân nhaân daãn ñeán vieäc khoù tieáp caän nguoàn
voán tín duïng töø caùc NHTM vaø vieäc ñöa ra giaûi phaùp nhaèm thuùc ñaåy caùc
NHTM môû roäng cho vay voán tín duïng maø vaãn ñaûm baûo naâng cao chaát löôïng
5
tín duïng ñoái vôùi caùc DNNQD, hoïc vieân maïnh daïn choïn ñeà taøi “ Phaùt trieån
kinh teá tö nhaân töø giaûi phaùp naâng cao khaû naêng tieáp caän nguoàn voán ngaân haøng
treân ñòa baøn Thaønh phoá Hoà Chí Minh” ñeå nghieân cöùu.
2. Muïc ñích cuûa luaän vaên
Luaän vaên nhaèm ñeán caùc muïc ñích sau:
Thöù nhaát: nghieân cöùu lyù luaän chung veà caùc loaïi hình kinh teá thuoäc khu vöïc
kinh teá tö nhaân vaø caùc lyù luaän cô baûn veà tín duïng ngaân haøng. Töù ñoù
thaáy ñöôïc söï caàn thieát phaùt trieån kinh teá tö nhaân töø giaûi phaùp naâng
cao khaû naêng tieáp caän nguoàn voán ngaân haøng.
Thöù hai: phaân tích vaø daùnh giaù thöïc traïng phaùt trieån kinh teá tö nhaân ôû
Tp.HCM vaø khaû naêng cung öùng voán cho DNNQD cuûa heä thoáng caùc
NHTM trong thôøi gian qua. Thaáy ñöôïc nhöõng öu ñieåm, toàn taïi vaø
nguyeân nhaân cuûa nhöõng toàn taïi trong vieäc vay voán caùc NHTM.
Thöù ba: ñeà xuaát moät soá giaûi phaùp cô baûn ñeå naâng cao khaû naêng tieáp caän
nguoàn voán ñoái vôùi caùc DNNQD taïi caùc NHTM treân ñòa baøn TP.
HCM.
3. Phaïm vi nghieân cöùu
Nhaèm ñaït ñöôïc muïc tieâu nghieân cöùu, noäi dung cuûa luaän vaên höôùng taäp
trung vaøo caùc vaán ñeà lyù thuyeát vaø thöïc tieãn cuûa caùc doanh nghieäp thuoäc khu
vöïc kinh teá tö nhaân treân ñòa baøn Tp.HCM, khoâng ñi saâu vaøo vaøo moät ngaønh
hay noät soá ngaønh cuï theå. Luaän vaên söû duïng soá lieäu toång hôïp coù nguoàn goác
ñaùng tin caäy töø naêm 2000 ñeán naêm 2004 ñeå phaân tích vaø ñaùnh giaù thöïc traïng
vaø kieán nghò caùc giaûi phaùp naâng cao khaû naêng tieáp caän tín duïng ngaân haøng
cuûa khu vöïc kinh teá ngoaøi quoác doanh.
6
Tuy nhieân duø taùc giaû ñaõ raát coá gaéng trong vieäc thu thaäp soá lieäu, song keát
quaû cuõng chæ döøng laïi ôû möùc ñoä maø luaän vaên ñaït ñöôïc.
4. Phöông phaùp nghieân cöùu
Phöông phaùp nghieân cöùu chuû yeáu cuûa luaän vaên laø phöông phaùp phaân tích
vaø toång hôïp. Nhôø phöông phaùp naøy coù theå nghieân cöùu ñöôïc quaù trình phaùt
trieån cuõng nhö thaáy ñöôïc nhöõng haïn cheá trong quaù trình phaùt trieån cuûa kinh teá
tö nhaân vaø khaû naêng tieáp caän voán tín duïng ngaân haøng cuûa khu vöïc naøy. Töø ñoù
ñeà xuaát nhöõng giaûi phaùp cô baûn môû roäng vaø naâng cao chaát löôïng tín duïng ñoái
vôùi khu vöïc kinh teá ngoaøi quoác doanh ôû Tp. HCM.
Ngoaøi ra, luaän vaên coøn söû duïng caùc phöông phaùp khaùc nhö: phöông phaùp
thoáng keâ, phöông phaùp dieãn giaûi vaø qui naïp, phöông phaùp so saùnh….
5. Keát caáu cuûa ñeà taøi
Ngoaøi phaàn môû ñaàu, keát luaän, danh muïc caùc baûng, chöõ vieát taét, luaän vaên
coù 96 trang vôùi keát caáu nhö sau:
Chöôùng I: Lyù luaän chung veà kinh teá tö nhaân vaø vaán ñeà tín duïng ngaân haøng
ñoái vôùi söï phaùt trieån khu vöïc kinh teá tö nhaân.
Chöông II: Thöïc traïng phaùt trieån khu vöïc kinh teá tö nhaân ôû Tp.HCM vaø tình
hình tieáp caän nguoàn voán tín duïng ngaân haøng.
Chöông III: Giaûi phaùp naâng cao khaû naêng tieáp caän tín duïng ngaân haøng phaùt
trieån khu vöïc kinh teá tö nhaân treân ñòa baøn Tp.HCM.
7
Chöông I: LYÙ LUAÄN CHUNG VEÀ KINH TEÁ TÖ NHAÂN VAØ VAÁN
ÑEÀ TÍN DUÏNG NGAÂN HAØNG ÑOÁI VÔÙI SÖÏ PHAÙT
TRIEÅN KHU VÖÏC KINH TEÁ TÖ NHAÂN
I.1 Toång quan veà khu vöïc kinh teá tö nhaân
I.1.1 Khaùi nieäm chung veà doanh nghieäp
Trong neàn kinh teá thò tröôøng ôû nöôùc ta toàn taïi nhieàu hình thöùc sôû höõu
khaùc nhau, töông öùng vôùi moãi hình thöùc sôû höõu coù theå chia caáu truùc neàn kinh
teá thaønh ba khu vöïc chính: ñoù laø khu vöïc kinh teá nhaø nöôùc (coøn goïi laø kinh teá
quoác doanh), khu vöïc kinh teá tö nhaân (ngoaøi quoác doanh) vaø khu vöïc ñaàu tö
nöôùc ngoaøi. Coøn moät khu vöïc kinh teá khaùc ñoù laø khu vöïc kinh teá hoãn hôïp giöõa
quoác doanh vaø ngoaøi quoác doanh. Khu vöïc naøy khi xeùt voán ñaàu tö cuûa beân
naøo chieám tyû leä khoáng cheá thì coù theå xeáp vaøo khu vöïc quoác doanh hay khu
vöïc ngoaøi quoác doanh. Caùch chia cô caáu kinh teá nhö vaäy chæ mang tính töông
ñoái vaø töông öùng vôùi moãi khu vöïc kinh teá coù caùc loaïi hình doanh nghieäp khaùc
nhau.
Doanh nghieäp theo Luaät doanh nghieäp ñöôïc hieåu laø toå chöùc kinh teá coù
teân rieâng, coù taøi saûn, coù truï sôû giao dòch oån ñònh, ñöôïc ñaêng kyù kinh doanh
theo qui ñònh cuûa phaùp luaät nhaèm muïc ñích thöïc hieän caùc hoaït ñoäng kinh
doanh.
Caùc doanh nghieäp thuoäc khu vöïc kinh teá nhaø nöôùc goïi laø DNNN. Ñaây
laø caùc toå chöùc kinh teá do Nhaø nöôùc sôû höõu toaøn boä voán ñieàu leä hoaëc coù coå
phaàn, voán goùp chi phoái vaø hoaït ñoäng kinh doanh hay hoaït ñoäng coâng ích
nhaèm thöïc hieän caùc muïc tieâu kinh teá-xaõ hoäi do Nhaø nöôùc giao.
Doanh nghieäp thuoäc khu vöïc coù voán nöôùc ngoaøi bao goàm doanh nghieäp
lieân doanh vaø doanh nghieäp 100% voán nöôùc ngoaøi. Doanh nghieäp lieân doanh
8
laø doanh nghieäp do hai beân hay nhieàu beân hôïp taùc thaønh laäp taïi Vieät Nam
treân cô sôû hôïp ñoàng lieân doanh hoaëc hieäp ñònh kyù keát giöõa Chính phuû Vieät
Nam vaø Chính phuû nöôùc ngoaøi, hoaëc laø doanh nghieäp do doanh nghieäp coù voán
ñaàu tö nöôùc ngoaøi hôïp taùc vôùi doanh nghieäp Vieät Nam, hoaëc do doanh nghieäp
lieân doanh hôïp taùc vôùi nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi treân cô sôû hôïp ñoàng lieân doanh.
Doanh nghieäp 100% voán nöôùc ngoaøi laø doanh nghieäp do nhaø ñaàu tö nöôùc
ngoaøi ñaàu tö 100% voán taïi Vieät Nam.
Doanh nghieäp thuoäc khu vöïc kinh teá tö nhaân laø caùc doanh nghieäp do
caù nhaân laøm chuû vaø töï chòu traùch nhieäm baèng toaøn boä taøi saûn cuûa mình veà
moïi hoaït ñoäng cuûa doanh nghieäp. Doanh nghieäp thuoäc khu vöïc kinh teá tö
nhaân toàn taïi döôùi caùc hình thöùc toå chöùc kinh teá ñöôïc thaønh laäp hôïp phaùp, coù tö
caùch phaùp nhaân nhö: coâng ty coå phaàn, coâng ty TNHH, coâng ty hôïp danh,
doanh nghieäp tö nhaân vaø caùc hoä, caù nhaân hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh.
I.1.2 Khaùi nieäm doanh nghieäp ngoaøi quoác doanh
Tröôùc heát ta tìm hieåu khaùi nieäm sôû höõu tö nhaân. Sôû höõu tö nhaân laø hình
thöùc chieám höõu, trong ñoù tö lieäu saûn xuaát vaø vaät phaåm tieâu duøng laø cuûa rieâng
caù nhaân. Sôû höõu tö nhaân veà tö lieäu saûn xuaát laø cô sôû naûy sinh kinh teá tö nhaân.
Xuaát phaùt töø baûn chaát cuûa cheá ñoä sôû höõu tö nhaân, coù theå hieåu kinh teá tö
nhaân laø toång theå caùc doanh nghieäp, toå chöùc kinh teá ra ñôøi vaø toàn taïi treân cô sôû
sôû höõu tö nhaân veà voán vaø tö lieäu saûn xuaát vaø ñöôïc goïi laø khu vöïc kinh teá tö
nhaân hay khu vöïc kinh teá ngoaøi quoác doanh. Kinh teá tö nhaân hoaøn toaøn töï
chuû, töï chòu traùch nhieäm veà toaøn boä hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh dòch vuï.
Cuï theå nhö töï chuû veà voán, qui moâ hoaït ñoäng, töï chuû löïa choïn phöông thöùc saûn
xuaát kinh doanh, hình thöùc toå chöùc quaûn lyù… vaø töï chòu traùch nhieäm tröôùc
phaùp luaät veà keát quaû hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh cuûa mình.
9
Caùc ñôn vò kinh doanh thuoäc khu vöïc kinh teá ngoaøi quoác doanh bao
goàm: coâng ty TNHH, coâng ty coå phaàn, coâng ty hôïp danh, doanh nghieäp tö
nhaân vaø caùc nhoùm, caù theå kinh doanh. Sau ñaây ta tìm hieåu moät soá ñaëc ñieåm
cuûa caùc ñôn vò kinh doanh naøy:
Theo Luaät Doanh nghieäp nhaø nöôùc 2003 vaø Luaät Doanh nghieäp, ta coù
theå hieåu Coâng ty TNHH laø doanh nghieäp trong ñoù: thaønh vieân chòu traùch
nhieäm veà caùc khoaûn nôï vaø caùc nghóa vuï taøi saûn khaùc cuûa doanh nghieäp trong
phaïm vi soá voán ñaõ cam keát goùp vaøo doanh nghieäp. Phaàn voán goùp cuûa thaønh
vieân chæ ñöôïc chuyeån nhöôïng theo qui ñònh. Thaønh vieân coù theå laø toå chöùc, caù
nhaân, soá löôïng thaønh vieân khoâng ñöôïc vöôït quaù 50. Coâng ty TNHH khoâng
ñöôïc quyeàn phaùt haønh coå phieáu.
Coâng ty coå phaàn laø doanh nghieäp trong ñoù voán ñieàu leä ñöôïc chia thaønh
nhieàu phaàn baèng nhau goïi laø coå phaàn. Coå ñoâng chæ chòu traùch nhieäm veà nôï vaø
caùc nghóa vuï taøi saûn khaùc cuûa doanh nghieäp trong phaïm vi soá voán ñaõ goùp vaøo
doanh nghieäp. Coå ñoâng coù quyeàn töï do chuyeån nhöôïng coå phaàn cuûa mình cho
ngöôøi khaùc, tröø tröôøng hôïp qui ñònh khoâng ñöôïc chuyeån nhöôïng trong Luaät
naøy. Coå ñoâng coù theå laø toå chöùc, caù nhaân, soá löôïng coå ñoâng toái thieåu laø ba vaø
khoâng haïn cheá soá löôïng toái ña. Coù quyeàn phaùt haønh chöùng khoaùn ra coâng
chuùng theo qui ñònh cuûa phaùp luaät veà chöùng khoaùn.
Coâng ty hôïp danh laø doanh nghieäp trong ñoù phaûi coù ít nhaát hai thaønh
vieân hôïp danh, ngoaøi caùc thaønh vieân hôïp danh coù theå coù caùc thaønh vieân goùp
voán. Thaønh vieân hôïp danh phaûi laø caù nhaân coù trình ñoä chuyeân moân vaø uy tín
ngheà nghieäp vaø phaûi chòu traùch nhieäm baèng toaøn boä taøi saûn cuûa mình veà caùc
nghóa vuï cuûa coâng ty. Caùc thaønh vieân goùp voán chæ chòu traùch nhieäm veà caùc
10
khoaûn nôï cuûa coâng ty trong phaïm vi soá voán ñaõ goùp vaøo coâng ty. Coâng ty hôïp
danh khoâng ñöôïc phaùt haønh baát kyø loaïi chöùng khoaùn naøo.
Doanh nghieäp tö nhaân laø doanh nghieäp do moät caù nhaân laøm chuû vaø töï
chòu traùch nhieäm baèng toaøn boä taøi saûn cuûa mình veà moïi hoaït ñoäng cuûa doanh
nghieäp.
Ngoaøi caùc hình thöùc toå chöùc treân cuûa khu vöïc kinh teá ngoaøi quoác doanh
coøn bao goàm caùc caù theå kinh doanh vaø caùc nhoùm kinh doanh. Söï khaùc nhau
cô baûn vôùi chuû doanh nghieäp tö nhaân, coâng ty laø caù theå kinh doanh vaø caùc
nhoùm kinh doanh khoâng caàn voán phaùp ñònh.
I.1.3 Söï caàn thieát phaùt trieån kinh teá tö nhaân trong neàn kinh teá thò tröôøng
ñònh huôùng XHCN ôû Vieät Nam
Nöôùc ta tieán haønh coâng nghieäp hoaù, hieän ñaïi hoaù ñaát nöôùc trong ñieàu
kieän tieàm löïc vaø khaû naêng cuûa kinh teá nhaø nöôùc, kinh teá taäp theå chöa ñuû
maïnh ñeå coù theå ñaûm ñöông ñöôïc vieäc ñaùp öùng nhu caàu cuûa xaõ hoäi, trong khi
ñoù caùc thaønh phaàn kinh teá tö nhaân, kinh teá caù theå, tieåu chuû… coù khaû naêng phaùt
trieån maïnh, söï coù maët cuûa khu vöïc kinh teá tö nhaân taïo ñoäng löïc môùi trong neàn
kinh teá, tieáp tuïc giaûi phoùng moïi löïc löôïng saûn xuaát, huy ñoäng khai thaùc caùc
tieàm löïc doài daøo veà voán, kinh nghieäm quaûn lyù, ngaønh ngheà truyeàn thoáng...
thuùc daåy taêng tröôûng kinh teá, phaùt trieãn ñaát nöôùc. Vì vaäy, khuyeán khích phaùt
trieån kinh teá ngoaøi quoác doanh laø noäi dung quan troïng cuûa ñoåi môùi kinh teá ôû
nöôùc ta.
Vaäy, ñeå tieán haønh nhanh söï nghieäp coâng nghieäp hoaù, hieän ñaïi hoaù caàn
huy ñoäng toái ña caùc thaønh phaàn kinh teá tham gia, trong ñoù coù thaønh phaàn kinh
teá ngoaøi quoác doanh laø moät taát yeáu khaùch quan, laø boä phaän caáu thaønh khoâng
theå thieáu ñöôïc trong neàn kinh teá nöôùc ta cuõng nhö caùc nöôùc khaùc treân theá
11
giôùi. Söï caàn thieát phaùt trieån kinh teá tö nhaân boäc loä roõ hôn ôû vai troø cuûa noù
ñöôïc theå hieän ôû nhöõng maët cuï theå sau:
Thöù nhaát huy ñoäng moïi nguoàn löïc trong daân ñeå phaùt trieån kinh teá
Moät trong nhöõng muïc tieâu cuûa neàn kinh teá thò tröôøng ñònh höôùng
XHCN maø Ñaûng, Nhaø nöôùc vaø nhaân daân chuû tröông thöïc hieän trong thôøi kyø
quaù ñoä leân CNXH laø giaûi phoùng moïi söùc saûn xuaát ñeå laøm ra nhieàu cuûa caûi vaät
chaát vaø tinh thaàn nhaèm caûi thieän khoâng ngöøng ñôøi soáng cuûa nhaân daân. Muïc
tieâu aáy chæ coù theå thöïc hieän khi huy ñoäng ñöôïc caùc nguoàn löïc trong nöôùc, khai
thaùc coù hieäu quaû taøi nguyeân thieân nhieân, söùc lao ñoäng tieàn voán ñeå môû roäng
saûn xuaát. Phaùt trieån kinh teá tö nhaân laø moät trong nhöõng giaûi phaùp quan troïng
ñeå thöïc hieän muïc tieâu naøy laø vì cho pheùp khai thaùc coù hieäu quaû moïi nguoàn
löïc cuûa ñaát nöôùc.
Kinh teá ngoaøi quoác doanh coù vai troø to lôùn trong vieäc huy ñoäng voán
ñaàu tö roäng raõi trong nhaân daân cho phaùt trieån saûn xuaát, taïo ñoäng löïc vaø moâi
tröôøng caïnh tranh soáng ñoäng, linh hoaït, saùng taïo cho söï phaùt trieån, naâng cao
hieäu quaû saûn xuaát kinh doanh, taïo ra nhieàu cuûa caûi haøng hoaù cho xaõ hoäi, ñoùng
goùp vaøo ngaân saùch nhaø nöôùc, goùp phaàn thuùc ñaåy quaù trình coâng nghieäp hoaù,
hieän ñaïi hoaù caùc ngaønh saûn xuaát. Theo öôc tính cuûa caùc chuyeân gia taøi chính
ngaân haøng thì nguoàn voán döôùi caùc daïng trong daân coøn raát lôùn khoaûng treân 20
tyû USD, vì theá phaùt trieån kinh teá ngoaøi quoác doanh môùi coù theå khai thaùc toát
ñöôïc nguoàn voán trong daân.
Vaäy, söï toàn taïi kinh teá tö nhaân ôû nöôùc ta laø moät ñoøi hoûi böùc thieát cuûa
thöïc tieãn xaây döïng, phaùt trieån ñaát nöôùc nhaèm khôi daäy vaø phaùt huy caùc tieàm
naêng veà voán, söùc lao ñoäng, cô sôû vaät chaát, kyõ thuaät, kinh nghieäm quaûn lyù, tính
naêng ñoäng, nhaïy beùn linh hoaït, saùng taïo cuûa kinh teá tö nhaân. Goùp phaàn giaûi
12
phoùng ñaùng keå löïc löôïng saûn xuaát xaõ hoäi, taêng tröôûng kinh teá, töøng böôùc khaéc
phuïc söï ngheøo ñoùi, caûi thieän ñôøi soáng nhaân daân.
Thöù hai taïo söï phuø hôïp giöõa quan heä saûn xuaát vaø löïc löôïng saûn xuaát
Khu vöïc kinh teá tö nhaân phaùt trieån veà hình thöùc sôû höõu, veà quaûn lyù vaø
veà phaân phoái taïo neân söï phuø hôïp vôùi trình ñoä phaùt trieån cuûa löïc löôïng saûn
xuaát ôû caùc ngaønh, caùc lónh vöïc saûn xuaát, töø ñoù taïo khaû naêng huy ñoäng roäng raõi
tieàm naêng nguoàn löïc trong toaøn xaõ hoäi ñeå ñaåy maïnh saûn xuaát, taïo ra nhieàu
cuûa caûi laøm giaøu cho mình vaø cho ñaát nöôùc. Caùc loaïi hình toå chöùc cuûa kinh teá
tö nhaân ñöôïc töï do phaùt trieån, Nhaø nöôùc taïo ñieàu kieän vaø khuyeán khích ñaàu tö
saûn xuaát kinh doanh, ñöôïc luaät phaùp baûo hoä vaø laø bieåu hieän daân chuû hoaù ñôøi
soáng kinh teá trong xaõ hoäi ta. Töø ñoù khôi daäy vaø phaùt huy tính naêng ñoäng, nhaïy
beùn.caàn cuø saùng taïo cuûa quaàn chuùng nhaân daân trong lao ñoäng vaø saûn xuaát,
thuùc ñaåy neàn kinh teá haøng hoaù phaùt trieån, goùp phaàn to lôùn vaøo söï nghieäp ñaåy
maïnh coâng nghieäp hoaù hieän ñaïi hoaù. Maët khaùc quaù trình daân chuû hoaù ñôøi
soáng kinh teá ñöôïc môû roäng noùi treân seõ taùc ñoäng vaø ñoøi hoûi söï caûi tieán veà toå
chöùc, quaûn lyù cuûa nhaø nöôùc theo höôùng hieän ñaïi, vaên minh, tieán boä cuõng nhö
thuùc ñaåy naâng cao ñôøi soáng vaên hoaù daân trí vaø tinh thaàn trong toaøn xaõ hoäi.
Phaùt trieån khu vöïc kinh teá tö nhaân ñaët ra yeâu caàu ñoái vôùi boä maùy quaûn
lyù nhaø nöôùc phaûi chuyeån ñoåi vaø thích nghi. Söï chuyeån ñoåi boä maùy vaø chöùc
naêng quaûn lyù cuûa nhaø nöôùc phaûi theo höôùng taêng cöôøng quaûn lyù vó moâ vaø
giaûm thieåu toái ña söï can thieäp cuûa nhaø nöôùc vaøo hoaït ñoäng cuûa doanh nghieäp.
Söï coù maët cuûa khu vöïc kinh teá tö nhaân ñoøi hoûi phaøi coù söï hoaøn chænh
heä thoáng luaät phaùp, tröôùc heát laø heä thoáng phaùp luaät veà kinh teá. Heä thoáng luaät
phaùp vöøa ñaùp öùng yeâu caàu cuûa neàn kinh teá thò tröôøng ñònh höôùng XHCN vöøa
phaûi phuø hôïp vôùi thoâng leä quoác teá hieän chöa coù ñaày ñuû ôû nöôùc ta. Söï toàn taïi
13
khu vöïc kinh teá tö nhaân buoäc nhaø nöôùc phaûi xaây döïng heä thoáng luaät phaùp
hoaøn chænh, ñoàng boä, moät yeâu caàu caáp baùch cuûa quaûn lyù vó moâ cuûa nhaø nöôùc.
Thöù ba taïo ñoäng löïc cho caùc thaønh phaàn kinh teá khaùc phaùt trieån
Phaùt trieån khu vöïc kinh teá tö nhaân theo cô cheá thò tröôøng döôùi söï quaûn
lyù cuûa nhaø nöôùc seõ thuùc ñaåy moïi thaønh vieân trong xaõ hoäi noã löïc ñaàu tö naêng
ñoäng trong vieäc khai thaùc moïi nguoàn löïc laøm ra cuûa caûi ñaùp öùng nhu caàu cho
mình vaø ñoùng goùp cho xaõ hoäi. Taùc ñoäng tích cöïc naøy taùc ñoäng nhieàu ñeán khu
vöïc kinh teá nhaø nöôùc. Giaù thaønh saûn phaåm reû, maãu maõ haøng hoaù ña daïng vaø
luoân luoân ñoåi môùi cuûa khu vöïc saûn xuaát tö nhaân coù söùc caïnh tranh maïnh meõ
vaø laø ñoäng löïc thuùc ñaåy kinh teá nhaø nöôùc naêng ñoäng leân.
Vaäy, söï hôïp taùc lieân doanh cuûa kinh teá tö nhaân vôùi kinh teá nhaø nöôùc vaø
kinh teá taäp theå nhö moät taát yeáu naûy sinh, khi phaùt trieån kinh teá tö nhaân seõ taïo
theâm ñoäng löïc cho hai thaønh phaàn kinh teá naøy phaùt trieån vöôït qua naêng löïc
cuûa noù, khaéc phuïc nhöõng haïn cheá cuûa khu vöïc quoác doanh, nhôø ñoù seõ phaùt
huy heát tieàm naêng.
Thöù tö goùp phaàn tích cöïc vaøo söï chuyeån dòch cô caáu kinh teá
Phaùt trieån kinh teá tö nhaân goùp phaøn tích cöïc vaøo söï chuyeån dòch theo
höôùng hôïp lyù, hieäu quaû, hieän ñaïi. Öu theá noåi troäi cuûa doanh nghieäp ngoaøi
quoác doanh laø naêng ñoäng, nhaïy beùn, linh hoaït trong ñaàu tö saûn xuaát kinh
doanh, naém baét vaø ñaùp öùng nhanh nhaïy nhu caàu thò tröôøng ñeå tìm kieám hieäu
quaû, lôïi nhuaän. Do vaäy hoï luoân tìm kieám phaùt hieän ngaønh, lónh vöïc maët haøng
xaõ hoäi ñang thieáu, ñang caàn ñaàu tö saûn xuaát, ñoàng thôøi khoâng ngöøng caûi tieán
kyõ thuaät, naâng cao naêng suaát lao ñoäng vaø chaát löôïng saûn phaåm ñeå coù öu theá
trong caïnh tranh vaø thu ñöôïc lôïi nhuaän, töø ñoù thuùc ñaåy söï dòch chuyeån cô caáu
kinh teá theo höôùng hôïp lyù, ngaøy caøng hieän ñaïi.
14
Ngoaøi ra phaùt trieån kinh teá tö nhaân seõ taïo ra moät ñoäi nguõ nhöõng nhaø
doanh nghieäp naêng ñoäng, nhaïy beùn daùm nghó, daùm laøm, chaáp nhaän thaùch thöùc
cuûa thò tröôøng. Goùp phaàn ñoàng boä vaø hoaøn thieän nhöõng tieàn ñeà, ñieàu kieän cho
söï phaùt trieån kinh teá thò tröôøng ñònh höôùng XHCN.
Thöù naêm giaûi quyeát vieäc laøm, chuyeån dòch cô caáu lao ñoäng vaø phaùt
trieån nguoàn nhaân löïc
Khu vöïc kinh teá tö nhaân phaùt trieån khaép caùc vuøng cuûa ñaát nöôùc taïo khaû
naêng to lôùn trong giaûi quyeát vieäc laøm vaø ñôøi soáng cuûa ngöôøi lao ñoäng. Trong
cô cheá caïnh tranh thò tröôøng, ñeå naâng cao chaát löôïng saûn phaåm, hieäu quaû kinh
doanh, kinh teá tö nhaân phaûi tìm moïi caùch tuyeån choïn, boài döôõng, ñaøo taïo,
naâng cao trình ñoä, naêng löïc, tay ngheà cuûa ngöôøi lao ñoäng, cuõng nhö boá trí söû
duïng hôïp lyù, khoa hoïc… töø ñoù goùp phaàn to lôùn vaøo söï phaùt trieån löïc löôïng lao
ñoäng xaõ hoäi, ñaùp öùng yeâu caàu kinh teá thò tröôøng hoäi nhaäp kinh teá quoác teá.
Caùc doanh nghieäp ngoaøi quoác doanh ñoâng ñaûo vôùi nhieàu qui moâ, nhieàu
ngaønh ngheà khoâng nhöõng thu huùt nhieàu lao ñoäng, giaûi quyeát nhieàu vieäc laøm
maø coøn laø loø luyeän ñoäi nguõ caùc nhaø doanh nghieäp sau khi hoï toát nghieäp caùc
tröôøng cao ñaúng, ñaïi hoïc vaø caùc tröôøng khaùc.
Thöù saùu phaùt trieån kinh teá ñoái ngoaïi
Söï toàn taïi khaùch quan cuûa kinh teá haøng hoaù cuøng vôùi xu theá vaø ñaëc
ñieåm thôøi ñaïi veà môû roäng quan heä kinh teá quoác teá laø moâi tröôøng vaø ñieàu kieän
cho kinh teá tö nhaân phaùt huy caùc öu theá, hieäu quaû cuûa mình cho neàn kinh teá.
Kinh teá tö nhaân goùp phaàn môû roäng quan heä kinh teá ñoái ngoaïi, hieän ñaïi hoaù
saûn xuaát: söï phaùt trieån cuûa kinh teá tö nhaân taïo ra khoái löôïng lôùn veà haøng xuaát
khaåu ñoàng thôøi môû roäng khaû naêng vaø laø ñoái taùc thu huùt caùc nguoàn voán ñaàu tö
töø nöôùc ngoaøi vaøo Vieät Nam, nhaäp veà maùy moùc thieát bò coâng ngheä tieân tieán…
15
qua ñoù taïo tieàn ñeà khai thaùc, taän duïng caùc tieàm naêng, nguoàn löc roäng lôùn
trong nhaân daân cho phaùt trieån saûn xuaát, goùp phaàn hieän ñaïi hoaù neàn kinh teá.
Vaäy, phaùt trieån kinh teá tö nhaân seõ taïo ra moâi tröôøng kinh teá thuaän lôïi cho vieäc
thöïc hieän chieán löôïc kinh teá môû cöûa cuûa ñaát nöôùc.
Toùm laïi, chính saùch phaùt trieån kinh teá ngoaøi quoác doanh nhaèm vaøo vieäc
thu huùt voán nhaøn roãi, löïc löôïng lao ñoäng vaø tay ngheà ña daïng trong daân
chuùng. Caùc DNNQD co ùnhieàu thuaän lôïi vaø linh hoaït trong vieäc tieáp nhaän soá
lao ñoäng khoâng ngöøng taêng leân haøng naêm, giaûi quyeát coâng aên vieäc laøm cho
moät boä phaän lôùn lao ñoäng vaø ngaøy caøng khaúng ñònh vai troø quan troïng cuûa
mình trong vieäc gia taêng söï ñoùng goùp vaøo GDP vaø ngaân saùch chung cuûa caû
nöôùc.
I.2 Toång quan veà tín duïng ngaân haøng
I.2.1 Söï caàn thieát phaûi naâng cao khaû naêng tieáp caän tín duïng ngaân haøng
ñoái vôùi khu vöïc kinh teá tö nhaân
Khu vöïc kinh teá tö nhaân coù nhieàu tieàm naêng vaø trieån voïng phaùt trieån,
ñoùng goùp vaøo söï phaùt trieån chung cuûa neàn kinh teá nhö ñaõ ñeà caäp ôû phaàn tröôùc
veà vai troø quan troïng cuûa kinh teá tö nhaân. Kinh nghieäm cuûa moät soá nöôùc chæ
ra raèng thaønh coâng trong phaùt trieån kinh teá laø do phaàn lôùn ñoùng goùp cuûa khu
vöïc kinh teá tö nhaân, vì vaäy Vieät Nam caàn coù moät khu vöïc kinh teá tö nhaân
naêng ñoäng vaø phaùt trieån ñeå ñaûm baûo caïnh tranh, tính oån ñònh vaø phaùt trieån
kinh teá.
Khoù khaên lôùn nhaát hieän nay cuûa khu vöïc kinh teá tö nhaân laø thieáu voán
ñeå phuïc vuï saûn xuaát kinh doanh. Theo ñaùnh giaù cuûa cuûa Phoøng Coâng nghieäp
vaø Thöông maïi Vieät Nam, tình traïng thieáu voán laø khoù khaên lôùn nhaát ñoái vôùi
khu vöïc naøy vaø haàu heát caùc doanh nghieäp noùi raèng hoï luoân trong tình traïng
16
thieáu voán ñeå môû roäng saûn xuaát kinh doanh. Caùc nguoàn voán maø doanh nghieäp
coù theå tieáp caän vaø söû duïng coù theå laø voán cuûa baûn thaân chuû doanh nghieäp, keâu
goïi goùp voán döôùi hình thöùc hôïp doanh, vay möôïn cuûa gia ñình vaø baïn beø, vay
cuûa nhöõng ngöôøi cho vay tö nhaân, söû duïng tín duïng thöông maïi, phaùt haønh nôï
ra thò tröôøng thoâng qua caùc coâng cuï taøi chính nhö coå phieáu, traùi phieáu vaø vay
tieàn töø caùc TCTD maø tieâu bieåu laø caùc NHTM.
Maëc duø nguoàn voán raát ña daïng nhöng laïi coù raát nhieàu khoù khaên khi
tieáp caän nhö: vay voán cuûa nhöõng ngöôøi cho vay tö nhaân, lôïi theá laø ñaùp öùng
ñöôïc nhu caàu voán caáp baùch, khoâng caàn phaûi ñi qua nhieàu thuû tuïc phöùc taïp vaø
phieàn haø, tuy nhieân laõi suaát cuûa caùc khoaûn vay naøy thöôøng raát cao, caùc haønh
vi baïo löïc coù theå xaûy ra trong tröôøng hôïp doanh nghieäp khoâng traû nôï ñuùng
haïn. Hình thöùc goùp voán lieân keát cuõng gaëp nhieàu khoù khaên do vieäc baát caân
xöùng thoâng tin cuûa ngöôøi beân trong vaø beân ngoaøi doanh nghieäp, ñieàu naøy gaây
ra khaû naêng taøi saûn cuûa doanh nghieäp bò ñaùnh giaù thaáp vaø do ñoù laøm giaûm nhu
caàu goïi voán lieân keát cuûa baûn thaân doanh nghieäp. Doanh nghieäp coù theå söû
duïng loaïi hình tín duïng thöông maïi, nhöng loaïi hình naøy thöôøng coù thôøi haïn
raát ngaén vaø thöôøng coù laõi suaát ngaàm aån cao hôn raát nhieàu so vôùi laõi suaát coù kyø
haïn töông ñöông cuûa voán vay töø caùc NHTM. Laõi suaát ngaàm aån theå hieän ôû
möùc cheânh leäch giöõa giaù caû ñöôïc chieát khaáu (neáu traû ngay) vaø giaù caû traû
chaäm. Beân caïnh ñoù, caùc DNNQD vôùi hôn 90% laø caùc doanh nghieäp coù qui moâ
nhoû, thì khaû naêng phaùt haønh coå phieáu vaø traùi phieáu haàu nhö khoâng theå ñaït
ñöôïc. Vì ñeå coù ñuû tö caùch phaùt haønh nôï, doanh nghieäp phaûi ñaùp öùng ñuû caùc
tieâu chuaån khaét khe cuûa caùc cô quan quaûn lyù thò tröôøng voán.
Theo Baûng 1 döôùi ñaây ta thaáy, ñeå khaéc phuïc tình traïng thieáu voán, caùc
DNNQD thöôøng döïa vaøo söï giuùp ñôõ cuûa ngöôøi thaân, ._.baïn beø. Tyû leä doanh
17
nghieäp thöû tieáp caän vaø thaønh coâng vôùi nguoàn voán naøy laø cao nhaát. Tuy vaäy
nguoàn voán naøy raát haïn cheá neân khoâng theå ñaùp öùng ñaày ñuû nhu caàu voán ngaøy
caøng taêng cuûa doanh nghieäp. Nguoàn voán thöù hai maø caùc doanh nghieäp tìm
ñeán laø nguoàn voán vay ngaân haøng. Tyû leä caùc doanh nghieäp thöû tieáp caän vôùi
nguoàn voán tín duïng ngaân haøng khaù cao, chæ sau nguoàn voán töø baïn beø vaø gia
ñình coù theå hieàu ñaây laø nguoàn voán ñaùng tin caäy vaø mong ñôïi nhaát cuûa caùc
doanh nghieäp. Chæ khi tieáp caän khoâng thaønh coâng vôùi nguoàn voán naøy, caùc
doanh nghieäp môùi phaûi tìm ñeán nguoàn voán vay “noùng” (caù nhaân cho vay laáy
laõi). Vì theá caùc NHTM vôùi khaû naêng cung öùng voán tín duïng oån ñònh, maïnh vaø
möùc laõi suaát phuø hôïp cuûa mình luoân laø nôi maø caùc doanh nghieäp mong ñôïi
nhaän ñöôïc söï hoã trôï.
Baûng 1: KHAÛ NAÊNG TIEÁP CAÄN CAÙC NGUOÀN VOÁN TÍN DUÏNG
Ñôn vò tính: %soá doanh nghieäp
Caùc nguoàn voán tín duïng Tyû leä doanh
Nghieäp thöû tieáp
caän
Tyû leä thaønh
coâng khi tieáp caän
Caùc nguoàn voán noùi chung 54,5 Khoâng coù
Trong ñoù:
-Ngaân haøng nhaø nöôùc vaø tö nhaân
-Quyõ tín duïng cuûa Chính phuû
-Döï aùn quoác teá
-Baïn beø vaø gia ñình
-Caù nhaân cho vay laáy laõi
-Caùc nguoàn khaùc
24,7
8,7
1,9
38,8
11,2
2,6
20,2
7,1
1,3
38,5
10,6
1,9
Nguoàn: Thôøi baùo kinh teá Saøi goøn 29/7/2004
18
Gia taêng tín duïng ngaân haøng ñoái vôùi khu vöïc kinh teá tö nhaân seõ giuùp
khu vöïc naøy môû roäng nguoàn voán vôùi chi phí veà voán giaûm, töø ñoù thuùc ñaåy saûn
xuaát cuûa doanh nghieäp vaø goùp phaàn thuùc ñaåy saûn xuaát kinh doanh cho toaøn boä
neàn kinh teá. Toác ñoä taêng tröôûng tín duïng coù quan heä maät thieát vôùi toác ñoä taêng
GDP, toác ñoä taêng tröôûng ñaàu tö, toác ñoä taêng tieát kieäm. Vì vaäy NHTM caàn
phaûi taêng cöôøng ñaåy maïnh cho vay voán tín duïng ñoái vôùi khu vöïc kinh teá tö
nhaân nhaèm thaùo gôõ vaán ñeà veà voán cho khu vöïc naøy.
Vieäc môû roäng tín duïng ñoái vôùi khu vöïc kinh teá tö nhaân seõ ñem ñeán cho
NHTM nhieàu lôïi nhuaän hôn ñoái vôùi nhöõng khoaûn cho vay oån ñònh vaø an toaøn.
Töø ñoù gia taêng thò phaàn tín duïng vaø söùc caïnh tranh cuûa ngaân haøng, naâng cao
uy tín vò theá, thöông hieäu vaø aûnh höôûng cuûa ngaân haøng treân thò tröôøng.
Vaäy môû roäng nguoàn voán tín duïng ngaân haøng cho khu vöïc kinh teá ngoaøi
quoác doanh laø raát caàn thieát. Vôùi nguoàn voán tín duïng maïnh, oån ñònh vaø möùc laõi
suaát phuø hôïp seõ ñaùp öùng ñaày ñuû nhu caàu voán cho caùc DNNQD, giaûi quyeát vaán
ñeà nan giaûi nhaát ñeå taïo ñieàu kieän cho khu vöïc naøy ngaøy caøng phaùt trieån.
I.2.2 Ngaân haøng thöông maïi
I.2.2.1 Khaùi nieäm NHTM
Ngaân haøng thöông maïi (NHTM) laø ngaân haøng giao dòch tröïc tieáp vôùi
caùc coâng ty, xí nghieäp, toå chöùc kinh teá vaø caù nhaân, baèng caùch nhaän tieàn göûi,
tieát kieäm, roài söû duïng soá voán ñoù ñeå cho vay, chieát khaáu, cung caáp caùc phöông
tieän thanh toaùn vaø cung öùng dòch vuï ngaân haøng cho caùc ñoái töôïng noùi treân.
Nghò ñònh cuûa chính phuû soá 49/2000/NÑ-CP ngaøy 12/9/2000 ñònh
nghóa: “Ngaân haøng thöông maïi laø ngaân haøng ñöôïc thöïc hieän toaøn boä hoaït
ñoäng ngaân haøng vaø caùc hoaït ñoäng kinh doanh khaùc coù lieân quan vì muïc tieâu
lôïi nhuaän, goùp phaàn thöïc hieän caùc muïc tieâu kinh teá khaùc cuûa nhaø nöôùc”.
19
Vaäy, coù theå hieåu NHTM laø moät ñònh cheá taøi chính trung gian quan
troïng vaøo loaïi baäc nhaát trong neàn kinh teá thò tröôøng. Nhôø ñònh cheá trung gian
naøy maø caùc nguoàn tieàn nhaøn roãi naèm raûi raùc trong xaõ hoäi seõ ñöôïc huy ñoäng,
taäp trung ñoàng thôøi söû duïng soá voán ñoù ñeå caáp tín duïng cho caùc toå chöùc kinh
teá. NHTM laø loaïi ngaân haøng coù soá löôïng lôùn vaø phoå bieán trong neàn kinh teá. ÔÛ
ñaâu coù moät heä thoáng ngaân haøng thöông maïi phaùt trieån thì ôû ñoù seõ coù söï phaùt
trieån vôùi toác ñoä cao cuûa neàn kinh teá.
Toùm laïi, NHTM laø toå chöùc kinh teá ñaëc bieät, coù voán, coù boä maùy ñieàu
haønh, coù ñoäi nguõ nhaân vieân, coù giao dòch tröïc tieáp vôùi coâng ty, doanh nghieäp,
caùc toå chöùc kinh teá vaø caù nhaân… baèng caùch nhaän tieàn göûi vaø söû duïng nguoàn
voán naøy ñeå cho vay, chieát khaáu vaø cung öùng caùc dòch vuï ngaân haøng cho caùc
ñoái töôïng treân. Hoaït ñoäng cuûa ngaân haøng vì muïc ñích lôïi nhuaän. Tuy nhieân
lónh vöïc kinh doanh cuûa NHTM laø tieàn teä, maø tieàn teä laø coâng cuï ñieàu tieát vó
moâ neàn kinh teá cuûa nhaø nöôùc, noù coù taùc ñoäng saâu roäng ñeán ñôøi soáng kinh teá
xaõ hoäi. Do ñoù ñoâi khi caùc NHTM phaûi hy sinh moät phaàn lôïi nhuaän ñeå thöïc
hieän caùc nghieäp vuï nhaèm kieåm soaùt laïm phaùt vaø ñaùp öùng yeâu caàu cuûa neàn
kinh teá goùp phaàn thöïc thi chính saùch tieàn teä quoác gia.
I.2.2.2 Nghieäp vuï NHTM
Nhìn moät caùch toång theå, thì caùc NHTM hoaït ñoäng kinh doanh vôùi ba
maûng nghieäp vuï lôùn: nghieäp vuï nguoàn voán, nghieäp vuï tín duïng, ñaàu tö vaø
nghieäp vuï kinh doanh dòch vuï ngaân haøng. Moãi nghieäp vuï ñeàu coù vò trí vaø taùc
duïng khaùc nhau nhöng ñeàu höôùng tôùi muïc tieâu chung laø ñaùp öùng nhu caàu cuûa
khaùch haøng vôùi hieäu quaû cao nhaát.
20
Thöù nhaát nghieäp vuï nguoàn voán
Ñöôïc goïi laø nghieäp vuï Nôï vaø laø nghieäp vuï tieàn ñeà, nghieäp vuï cô baûn
cuûa ngaân haøng. Ñaây laø nghieäp vuï nhaèm taïo laäp nguoàn voán hoaït ñoäng cuûa
NHTM. Ngaân haøng taïo laäp ñöôïc nhieàu nguoàn voán thì caøng coù ñieàu kieän môû
roäng cho vay, môû roäng tín duïng cho neàn kinh teá. Nguoàn voán cuûa ngaân haøng
bao goàm caùc nguoàn voán sau:
- Voán ñieàu leä cuûa ngaân haøng ñöôïc hình thaønh luùc môùi ñi vaøo hoaït ñoäng.
Neáu laø NHTMQD thì voán ñieàu leä do ngaân saùch caáp 100%. Neáu laø
NHTM coå phaàn thì do coå ñoâng goùp döôùi hình thöùc voán coå phaàn. Caùc
quyõ cuûa ngaân haøng bao goàm: quyõ döï tröõ, quyõ ñaàu tö phaùt trieån, quyõ döï
phoøng taøi chính, quyõ döï phoøng trôï caáp maát vieäc, quyõ khen thöôûng phuùc
lôïi. Caùc quyõ naøy ñöôïc hình thaønh töø lôïi nhuaän ngaân haøng. Ngoaøi ra coøn
coù caùc quyõ khoâng hình thaønh töø lôïi nhuaän ngaân haøng nhö quyõ khaáu
hao, quyõ döï phoøng ruûi ro.
- Voán huy ñoäng laø nguoàn voán chuû yeáu chieám tyû troïng lôùn trong toång
nguoàn voán cuûa NHTM. Laø nguoàn voán do ngaân haøng huy ñoäng ñöôïc töø
caùc khoaûn tieàn göûi khoâng kyø haïn, tieàn göûi coù kyø haïn cuûa caù nhaân vaø
caùc toå chöùc. Ngoaøi ra caùc NHTM coøn phaùt haønh chöùng töø coù giaù bao
goàm kyø phieáu, chöùng chæ tieàn göûi, traùi phieái nhaèm boå sung vaøo nguoàn
voán hoaït ñoäng cuûa ngaân haøng khi voán töï coù vaø voán tieàn göûi khoâng ñaùp
öùng yeâu caàu kinh doanh.
- Voán ñi vay laø nguoàn voán maø ngaân haøng coù ñöôïc töø söï hoã trôï töø caùc
TCTD khaùc thoâng qua thò tröôøng lieân ngaân haøng hay töø NHTW khi gaëp
söï thieáu huït veà khaû naêng thanh toaùn thoâng qua bieän phaùp chieát khaáu,
taùi chieát khaáu.
21
- Ngaân haøng coøn coù nguoàn voán ñöôïc hình thaønh qua vieäc tieáp nhaän töø
caùc toå chöùc taøi chính-tieàn teä quoác teá, NHTW… ñeå taøi trôï theo chöông
trình, döï aùn veà phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi. Nguoàn voán naøy chæ ñöôïc söû
duïng theo ñuùng ñoái töôïng vaø muïc tieâu xaùc ñònh.
- Ngoaøi ra, ngaân haøng coøn coù caùc nguoàn voán khaùc phaùt sinh trong quaù
trình hoaït ñoäng kinh doanh cuûa ngaân haøng nhö laøm ñaïi lyù, chuyeån tieàn,
môû taøi khoaûn löu kyù.
Thöù hai nghieäp vuï söû duïng voán
Ñaây laø nghieäp vuï Coù, nghieäp vuï naøy söû duïng nguoàn voán ñaõ hình thaønh cuûa
ngaân haøng. Bao goàm caùc nghieäp vuï sau:
- Nghieäp vuï tín duïng : ñaây laø ngheäp vuï trong ñoù NHTM thoaû thuaän vôùi
khaùch haøng (qua Hôïp ñoàng tín duïng) ñeå khaùch haøng söû duïng moät
khoaûn tieàn nhaát ñònh, trong moät thôøi gian nhaát ñònh, coù laõi suaát vaø phaûi
hoaøn traû. Baèng nghieäp vuï tín duïng, NHTM cung öùng cho neàn kinh teá
thuoäc caùc ngaønh, caùc thaønh phaàn kinh teá coù ñuû voán ñeå saûn xuaát kinh
doanh, coù voán ñeå thöïc hieän caùc döï aùn ñaàu tö. Ñaây laø nghieäp vuï söû duïng
phaàn lôùn nguoàn voán hoaït ñoäng cuûa ngaân haøng. Nghieäp vuï tín duïng bao
goàm cho vay, chieát khaáu, cho thueâ taøi chính, baûo laõnh ngaân haøng vaø
caùc hình thöùc khaùc.
- Nghieäp vuï ñaàu tö: caùc ngaân haøng coù theå söû duïng nguoàn voán cuûa mình
ñeå ñaàu tö döôùi caùc hình thöùc lieân doanh, lieân keát, mua coå phieáu caùc
coâng ty, traùi phieáu chính phuû. Khi thöïc hieän ñaàu tö, caùc ngaân haøng
cuõng phaøi tuaân theo nhöõng qui ñònh veà khoáng cheá vaø khoái löôïng tham
gia. Ngoaøi ra caùc ngaân haøng kinh doanh treân thò tröôøng tieàn teä, thò
tröôøng ngoaïi hoái nhaèm kieám lôøi taêng lôïi nhuaän.
22
Thöù ba nghieäp vuï kinh doanh dòch vuï ngaân haøng:
Ñöôïc coi laø nghieäp vuï trung gian, khoâng aûnh höôûng tröïc tieáp ñeán nguoàn
voán vaø ñeán nghieäp vuï tín duïng vaø ñaàu tö. Caùc dòch vuï ngaân haøng cung caáp
bao goàm: dòch vuï ngaân quyõ, chuyeån tieàn, thanh toaùn, thu hoä, mua baùn hoä, dòch
vuï uûy thaùc, tö vaán taøi chính, kinh doanh ngoaïi teä, vaøng baïc, ñaù quyù, thanh
toaùn theû tín duïng quoác teá, nhaän vaø chi traû kieàu hoái, thu ñoåi ngoaïi teä…
Nghieäp vuï naøy cho pheùp hoã trôï ñaùng keå cho nghieäp vuï khai thaùc nguoàn
voán, môû roäng tín duïng vaø ñaàu tö. Dòch vuï ngaân haøng raát ña daïng vaø phong
phuù, baát kyø moät lónh vöïc naøo coù lieân quan ñeán hoaït ñoäng ngaân haøng, caùc ngaân
haøng ñeàu saün saøng cung caáp dòch vuï theo yeâu caàu cuûa khaùch haøng.
I.2.3 Tín duïng ngaân haøng
I.2.3.1 Khaùi nieäm
Tín duïng phaûn aùnh quan heä vay möôïn, quan heä söû duïng voán laãn nhau
giöõa ngöôøi ñi vay vaø ngöôøi cho vay döïa treân nguyeân taéc hoaøn traû, coù thôøi haïn
vaø coù laõi. Tín duïng bao goàm nhieàu hình thöùc song trong ñoù tín duïng ngaân
haøng giöõ vò trí chuû yeáu trong heä thoáng tín duïng.
Tín duïng ngaân haøng laø quan heä giöõa caùc ngaân haøng thöông maïi vôùi caùc
xí nghieäp, toå chöùc kinh teá, caùc toå chöùc vaø caù nhaân. Ñoái töôïng cuûa TDNH laø
voán tieàn teä, nghóa laø ngaân haøng huy ñoäng voán vaø cho vay baèng tieàn. Caùc chuû
theå trong TDNH ñöôïc xaùc ñònh moät caùch roõ raøng, trong ñoù ngaân haøng laø ngöôøi
cho vay, coøn caùc doanh nghieäp, caùc toå chöùc kinh teá, caù nhaân… laø ngöôøi ñi vay.
Tín duïng ngaân haøng laø hình thöùc tín duïng chuû yeáu, chieám vò trí ñaëc bieät quan
troïng trong neàn kinh teá, hoaït ñoäng cuûa noù heát söùc ña daïng vaø phong phuù.
Ñeå taäp trung caùc nguoàn voán tieàn teä trong xaõ hoäi, ngaân haøng söû duïng
caùc coâng cuï nhö kyø phieáu ngaân haøng, chöùng chæ tieàn göûi, caùc soå tieát kieäm ñònh
23
möùc hay khoâng ñònh möùc… Coøn ñeå cung öùng tín duïng cho caùc doanh nghieäp,
ngaân haøng söû duïng coâng cuï chuû yeáu laø kheá öôùc cho vay (hay Hôïp ñoàng tín
duïng), vôùi kheá öôùc naøy cho pheùp ngaân haøng thu hoài ñaày ñuû soá voán goác vaø
tieàn laõi theo thôøi gian ñaõ xaùc ñònh.
I.2.3.2 Vai troø cuûa tín duïng ngaân haøng
Thöù nhaát tín duïng goùp phaàn thuùc ñaåy kinh teá phaùt trieån
TDNH coù theå môû roäng cho moïi ñoái töôïng trong xaõ hoäi, noù coù theå xaâm
nhaäp vaøo caùc ngaønh, vôùi nhieàu loaïi hình vaø qui moâ hoaït ñoäng lôùn, vöøa, nhoû,
khoâng nhöõng xaâm nhaäp vaøo lónh vöïc saûn xuaát kinh doanh maø coøn xaâm nhaäp
vaøo nhieàu lónh vöïc nhö dòch vuï, ñôøi soáng. Nhö vaäy coù theå khaúng ñònh vai troø
to lôùn cuûa TDNH trong vieäc thuùc ñaåy söï phaùt trieån cuûa neàn kinh teá xaõ hoäi.
TDNH coù theå cung öùng voán cho neàn kinh teá vôi soá löôïng raát lôùn, vôùi
nhieàu thôøi haïn khaùc nhau nhôø ñoù giuùp caùc doanh nghieäp khoâng nhöõng coù voán
ñeå kinh doanh maø coøn coù voán ñeå môû roäng saûn xuaát, ñoåi môùi thieát bò, nhaèm
naâng cao naêng löïc saûn xuaát, nhö vaäy TDNH coù taùc duïng thuùc ñaåy nhanh toác
ñoä phaùt treåin cuûa neàn kinh teá.
Thöù hai goùp phaàn oån ñònh tieàn teä, oån ñònh giaù caû
Trong khi thöïc hieän chöùc naêng taäp trung vaø phaân phoái laïi voán tieàn teä, tín duïng
goùp phaàn laøm giaûm khoái löôïng tieàn löu thoâng trong neàn kinh teá, ñaëc bieät laø
tieàn maët trong tay caùc taàng lôùp daân cö, laøm giaûm aùp löïc laïm phaùt nhôø ñoù goùp
phaàn oån ñònh tieàn teä. Maët khaùc, cung öùng voán tín duïng cho neàn kinh teá, taïo
ñieàu kieän cho caùc doanh nghieäp phaùt trieån saûn xuaát kinh doanh, haøng hoaù
dòch vuï ngaøy caøng nhieàu hôn veà soá löôïng vaø chaát löôïng, ñaùp öùng nhu caàu
ngaøy caøng taêng cuûa xaõ hoäi, chính nhôø ñoù maø tín duïng goùp phaàn laøm oån ñònh
giaù caû trong nöôùc.
24
Vaäy, hoaït ñoäng cuûa TDNH coù taùc ñoäng vaø aûnh höôûng lôùn ñoái vôùi tình
hình löu thoâng tieàn teä ñaát nöôùc. Nhôø hoaït ñoäng cuûa TDNH maø voán tieàn teä cuûa
xaõ hoäi ñöôïc huy ñoäng vaø söû duïng toái ña cho nhu caàu phaùt trieån kinh teá, noù vöøa
coù taùc duïng ñaåy nhanh toác ñoä chu chuyeån voán, vöøa laøm cho caùc chu chuyeån
tieàn teä ñöôïc taäp trung phaàn lôùn qua heä thoáng ngaân haøng. Ñoù laø nhöõng ñieàu
kieän quan troïng ñeå oån ñònh löu thoâng tieàn teä, oån ñònh giaù caû thò tröôøng.
Thöù ba goùp phaàn oån ñònh ñôøi soáng, taïo coâng aên vieäc laøm vaø oån ñònh
traät töï xaõ hoäi
Tín duïng coù taùc duïng thuùc ñaåy neàn kinh teá phaùt trieån, saûn xuaát haøng
hoaù vaø dòch vuï ngaøy caøng gia taêng coù theå thoaû maõn nhu caàu ñôøi soáng cuûa
ngöôøi lao ñoäng. Voán tín duïng cung öùng taïo ra khaû naêng khai thaùc caùc tieàm
naêng saün coù trong xaõ hoäi vaø trong thieân nhieân, veà lao ñoäng… do ñoù coù theå thu
huùt nhieàu löïc löôïng lao ñoäng cuûa xaõ hoäi nhaèm taïo ra löïc löôïng saûn xuaát môùi
ñeå thuùc ñaåy taêng tröôûng kinh teá.
Thöù tö taïo ñieàu kieän ñeå phaùt trieån moái quan heä kinh teá vôùi nöôùc
ngoaøi
Söï phaùt trieån tín duïng khoâng chæ ôû phaïm vi trong nöôùc maø coøn môû roäng
ra phaïm vi quoác teá, nhôø ñoù noù thuùc ñaåy môû roäng vaø phaùt trieån caùc moái quan
heä kinh teá ñoái ngoaïi, nhaèm giuùp ñôõ vaø giaûi quyeát caùc nhu caàu laãn nhau trong
quaù trình phaùt trieån hoäi nhaäp. Vaäy tín duïng coù vai troø quan troïng ñeå môû roäng
vaø phaùt trieån caùc moái quan heä kinh teá ñoái ngoaïi vaø môû roäng giao löu quoác teá.
I.2.2.3 Phaân loaïi cho vay TDNH:
- Caên cöù vaøo thôøi haïn: coù cho vay ngaén haïn, cho vay trung vaø daøi haïn.
- Caên cöù vaøo tính chaát luaân chuyeån cuûa voán: cho vay voán löu ñoäng, cho
vay coá ñònh.
25
- Caên cöù vaøo tính chaát ñaûm baûo: cho vay baèng tín chaáp, cho vay coù ñaûm
baûo tröïc tieáp (theá chaáp, caàm coá, baûo laõnh).
- Caên cöù vaøo moái quan heä giöõa caùc chuû theå: cho vay tröïc tieáp, cho vay
giaùn tieáp
- Caên cöù vaøo phöông phaùp caáp tieàn vay vaø thu nôï: cho vay luaân chuyeån,
cho vay töøng phaàn.
- Neáu döïa vaøo muïc ñích söû duïng voán: cho vay SXKD, cho vay tieâu duøng.
I.2.3.4 Taêng tröôûng tín duïng vaø chaát löôïng tín duïng
Thöù nhaát taêng tröôûng tín duïng
Laø vieäc NHTM söû duïng moïi bieän phaùp, chính saùch vaø nghieäp vuï cuûa
mình nhaèm gia taêng nguoàn voán huy ñoäng ñöôïc vaøo hoaït ñoäng cho vay, chieát
khaáu caùc ñoái töôïng laø caù nhaân, caùc toå chöùc kinh teá… coù nhu caàu voán tín duïng
nhaèm töøng böôùc naâng cao lôïi nhuaän, thò phaàn vaø aûnh höôûng cuûa mình treân thò
tröôøng.
Taêng tröôûng tín duïng ñöôïc hieåu laø söï gia taêng ñôn thuaàn veà maët khoái
löôïng trong moät thôøi kyø nhaát ñònh. Möùc taêng tröôûng tín duïng coù theå ñöôïc theå
hieän baèng nhòp ñoä gia taêng toång dö nôï tín duïng naêm sau so vôùi naêm tröôùc.
Toác ñoä taêng dö nôï tín duïng chöùng toû ngaân haøng ñaõ giaûi quyeát voán cho neàn
kinh teá phuø hôïp vôùi xu höôùng taêng tröôûng kinh teá.
Khoâng phaûi moïi söï taêng tröôûng tín duïng ñeàu luoân ñöôïc coi laø toát vì ñeán
quaù moät giôùi haïn naøo ñoù, söï taêng tröôûng maïnh trong kyø xem xeùt seõ coù nguy
cô gaây ra ruûi ro lôùn vaø tyû leä nôï quaù haïn cao ôû thôøi kyø sau. Taêng tröôûng tín
duïng coù moái quan heä maät thieát vôùi toác ñoä taêng tröôûng GDP, toác ñoä taêng
tröôûng ñaàu tö, toác ñoä taêng tieát kieäm. Khi toác ñoä taêng tröôûng tín duïng taùch rôøi
caùc moái quan heä cuûa noù thì noù seõ maát ñi tính beàn vöõng vaø trôû thaønh nhaân toá
26
gaây baát oån cho söï phaùt trieån kinh teá vaø oån ñònh xaõ hoäi. Vì vaäy, taêng tröôûng tín
duïng phaûi gaén lieàn vôùi nhu caàu veà voán tín duïng cuûa neàn kinh teá, neáu khoâng
seõ daãn ñeán laïm phaùt, gaây baát oån vó moâ cho neàn kinh teá. Taêng tröôûng tín duïng
phaûi phuø hôïp vôùi chieán löôïc ñaõ hoaïch ñònh vaø nguoàn voán cuûa ngaân haøng vaø
taêng tröôûng tín duïng phaûi döïa treân cô sôû chaát löôïng tín duïng neáu khoâng ruûi ro
trong hoaït ñoäng kinh doanh noùi chung vaø ruûi ro tín duïng noùi rieâng seõ xaûy ra
vaø gaây nhieàu haäu quaû khoù löôøng.
Vieäc môû roäng tín duïng mang ñeán cho caùc NHTM söï gia taêng veà lôïi
nhuaän, gia taêng thò phaàn tín duïng vaø söùc caïnh tranh cuûa ngaân haøng ñoái vôùi
caùc ngaân haøng khaùc. Naâng cao uy tín, vò theá, thöông hieäu vaø aûnh höôûng cuûa
ngaân haøng treân thò tröôøng. Coøn ñoái vôùi neàn kinh teá, vieäc môû roäng tín duïng daãn
ñeán chi phí veà voán seõ giaûm, töø ñoù thuùc ñaåy saûn xuaát, goùp phaàn phaùt trieån kinh
teá, naâng cao ñôøi soáng ngöôøi daân.
Thöù hai chaát löôïng tín duïng
Hieåu moät caùch ñôn giaûn laø hieäu quaû cuûa vieäc cho vay, ñaàu tö, baûo laõnh
mang laïi, laø khaû naêng thu hoài voán ñaàu tö caû voán goác vaø laõi theo döï kieán. Hieäu
quaû vaø khaû naêng thu hoài nôï caøng lôùn thì chaát löôïng tín duïng caøng cao vaø
ngöôïc laïi. Ñieàu ñoù ñoàng nghóa vôùi vieäc muoán naâng cao chaát löôïng tín duïng
thì phaûi giaûm thieåu ruûi ro tín duïng.
Ruûi ro tín duïng laø ruûi ro cuûa ngaân haøng trong quaù trình cho vay vaø noù
phuï thuoäc vaøo khaû naêng traû nôï cuûa khaùch haøng. Noù bieåu hieän döôùi daïng
khaùch haøng vay voán khoâng traû ñöôïc nôï hay traû nôï khoâng ñuùng haïn qui ñònh.
Chaát löôïng tín duïng laø moät phaïm truø roäng, bao haøm nhieàu noäi dung
trong ñoù coù noäi dung quan troïng theå hieän ôû tyû leä nôï quaù haïn treân toång dö nôï.
Neáu tyû leä naøy ngaøy caøng cao coù nghóa chaát löôïng tín duïng thay ñoåi theo chieàu
27
höôùng khoâng toát vaø ngöôïc laïi. Theo thoâng leä quoác teá, neáu tyû leä nôï quaù haïn
döôùi 5% toång dö nôï haøng naêm, trong ñoù tyû leä nôï khoù ñoøi trong toång soá nôï quaù
haïn thaáp thì ñöôïc coi laø tín duïng coù chaát löôïng toát, treân möùc naøy laø coù vaán ñeà.
Vì vaäy ngaân haøng caàn phaûi giaùm saùt khaùch haøng ñeå naém baét ñöôïc vieäc môû
roäng hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh, gia taêng lôïi nhuaän vaø tình hình oån ñònh
taøi chính cuûa doanh nghieäp.
Toùm laïi, trong quaù trình coâng nghieäp hoaù hieän ñaïi hoaù ôû nöôùc ta hieän
nay, vieäc phaùt trieån khu vöïc kinh teá ngoaøi quoác doanh laø raát caàn thieát nhaèm
huy ñoäng moïi nguoàn löïc trong daân ñeå thuùc ñaåy taêng tröôûng kinh teá, phaùt trieån
ñaát nöôùc. Vôùi vai troø quan troïng nhö vaäy, phaùt trieån khu vöïc kinh teá ngoaøi
quoác doanh laø chuû tröông cuûa Nhaø nöôùc vaø vaán ñeà giaûi quyeát nhu caàu caáp
baùch nhaát cuûa khu vöïc naøy laø nhu caàu voán luoân ñöôïc ñaët leân haøng ñaàu trong
caùc chính saùch cuûa Nhaø nöôùc, cuûa baûn thaân caùc doanh nghieäp. Söï caàn thieát
phaûi môû roäng nguoàn voán tín duïng ngaân haøng ñoái vôùi khu vöïc naøy chính laø ñaùp
aùn ñeå giaûi quyeát vaán ñeà thieát yeáu nhaát cuûa doanh nghieäp laø vaán ñeà voán vaø
cuõng laø lyù do nghieân cöùu cuûa ñeà taøi ñeå töø ñoù khaúng ñònh theâm vò trí cuûa khu
vöïc naøy trong söï phaùt trieån kinh teá. Trong toång soá caùc ñôn vò kinh doanh
thuoäc khu vöïc kinh teá ngoaøi quoác doanh thì loaïi hình doanh nghieäp (coâng ty
TNHH, coâng ty coå phaàn, DNTN) chieám tyû troïng lôùn vaø coù vai troø quan troïng,
do ñoù nhaèm ñaït muïc ñich nghieân cöùu cuûa ñeà taøi ñoái vôùi khu vöïc kinh teá ngoaøi
quoác doanh, toâi söû duïng khaùi nieäm khu vöïc kinh teá ngoaøi quoác doanh vaø ñaïi
bieåu laø doanh nghieäp ngoaøi quoác doanh.
28
Chöông II: THÖÏC TRAÏNG PHAÙT TRIEÅN KHU VÖÏC KINH TEÁ TÖ
NHAÂN VAØ TÌNH HÌNH TIEÁP CAÄN VOÁN TÍN DUÏNG
NGAÂN HAØNG TREÂN ÑÒA BAØN TP.HCM
II.1 Thöïc traïng hoaït ñoäng cuûa khu vöïc kinh teá tö nhaân
II.1.1 Nhöõng keát quaû ñaït ñöôïc trong thôøi gian qua
II.1.1.1 Ñoùng goùp vaøo taêng tröôûng GDP vaø chuyeån dòch cô caáu kinh teá cuûa
thaønh phoá
Thaønh phoá Hoà Chí Minh naèm ôû mieàn Ñoâng Nam Boä giaøu coù vaø nhieàu
tieàm naêng, tröôùc giaûi phoùng (30/4/1975) ñöôïc ví laø “Hoøn Ngoïc Vieãn Ñoâng”.
Dieän tích töï nhieân laø 2.095 km2, daân soá naêm 2000 laø 5.226.100 ngöôøi vôùi
khoaûng 65% daân soá soáng ôû noäi thaønh, 35% soáng ôû ngoaïi thaønh. Daân soá taêng
khaù nhanh vaø taêng qua caùc naêm, ñeán naêm 2004 ñaõ laø 6.117.000 ngöôøi. Thaønh
phoá tieáp nhaän moät löôïng khaù lôùn ngöôøi nhaäp cö töø caùc vuøng khaùc ñeán boå sung
vaøo nguoàn lao ñoäng doài daøo.
Baûng 2 : TOÅNG SAÛN PHAÅM TRONG NÖÔÙC (GDP) CUÛA TP HCM SO VÔÙI CAÛ NÖÔÙC
Ñôn vò tính: tyû ñoàng
Naêm 2000 2001 2002 2003 2004
GDP caû nöôùc 441.646 481.295 535.762 605.586 722.150
GDP Tp.HCM 75.862 84.852 96.403 113.326 136.488
Cô caáu (%) 17,1 17,6 17,9 18,7 18,9
Nguoàn: Nieân giaùm Thoáng keâ 2004
Theo Baûng 2 ta thaáy, hieän traïng kinh teá- xaõ hoäi Thaønh phoá Hoà Chí
Minh ñaõ coù nhieàu chuyeån bieán vaø ngaøy caøng coù nhieàu ñoùng goùp tích cöïc vaøo
söï phaùt trieån chung cuûa ñaát nöôùc. GDP cuûa Tp. Hoà Chí Minh ñoùng goùp vaøo
GDP cuûa caû nöôùc taêng qua caùc naêm vaø chieám tyû troïng khaù cao. Toác ñoä phaùt
29
trieån GDP cuûa thaønh phoá moãi naêm trong giai ñoaïn töø 2000 ñeán 2004 laø
15,8%.
Baûng 3 : GDP TREÂN ÑÒA BAØN TP.HCM PHAÂN THEO KHU VÖÏC KINH TEÁ
Ñôn vò tính: tyû ñoàng
Naêm 2000 2001 2002 2003 2004
GDP Tp.HCM 75.862 84.852 96.403 113.326 136.488
100% 100% 100% 100% 100%
Trong ñoù:Kinh teá nhaø nöôc 32.621 35.892 40.137 45.539 57.849
43% 42,2% 41,6% 40,1% 42,3%
Kinh teá tö nhaân 28.524 31.480 35.967 41.865 53.120
37,6% 37,1% 37,3% 36,9% 38,9%
Kinh teá coù voán nöôùc ngoaøi 14.717 17.480 20.299 23.940 25.519
19,4% 20,7% 21,1% 23% 18,8%
Nguoàn: Nieân giaùm Thoáng keâ 2004
Bieåu soá 1: TAÊNG TRÖÔÛNG GDP ÔÛ TP. HCM
31480
35967
41865
53120
28524
0
10000
20000
30000
40000
50000
60000
70000
Naêm 2000 Naêm 2001 Naêm 2002 Naêm 2003 Naêm 2004
Tyû ñoàng
DNNN DNNQD LD&ÑTNN
30
Theo Baûng 3 vaø Bieåu soá 1 ta thaáy, trong toång saûn phaåm noäi ñòa cuûa Tp.
Hoà Chí Minh ñaït ñöôïc trong thôøi gian qua coù söï ñoùng goùp ñaùng keå cuûa khu
vöïc kinh teá ngoaøi quoác doanh. GDP cuûa khu vöïc kinh teá ngoaøi quoác doanh
taêng maïnh qua caùc naêm vaø chieám tyû troïng khaù cao trong toång GDP cuûa thaønh
phoá. Toác ñoä taêng tröôûng moãi naêm cuûa khu vöïc kinh teá ngoaøi quoác doanh trong
giai ñoaïn töø 2000 ñeán 2004 laøeâ16,8% cao hôn toác ñoä taêng tröôûng cuûa khu vöïc
quoác doanh (15,3%) vaø khu vöïc coù voán ñaàu tö nöôùc ngoaøiø (14,6%).
Veà giaù trò saûn xuaát coâng nghieäp, khu vöïc kinh teá ngoaøi quoác doanh
ñoùng goùp vaøo giaù trò saûn xuaát coâng nghieäp treân ñòa baøn töông ñoái cao vaø taêng
nhanh qua caùc naêm (Baûng 4). Toác ñoä phaùt trieån giaù trò saûn xuaát coâng nghieäp
töông ñoái cao, trung bình moãi naêm taêng laø 28,4%, cao hôn caû khu vöïc kinh teá
nhaø nöôùc (15,06%) vaø doanh nghieäp coù voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi (22,5%).
Baûng 4 : GIAÙ TRÒ SAÛN XUAÁT COÂNG NGHIEÄP TREÂN ÑÒA BAØN TP. HCM
Ñôn vò tính: tyû ñoàng
Naêm 2000 2001 2002 2003 2004
Toång soá 94.272 114.887 137.324 168.481 203.633
Kinh teá nhaø nöôc 39.822 46.742 53.439 61.354 69.806
Kinh teá tö nhaân 23.796 30.503 36.620 49.871 64.604
K.teá coù voán nöôùc ngoaøi 30.654 37.642 47.265 57.256 69.223
Nguoàn: Nieân giaùm thoáng keâ 2004
Qua ñoù cho thaáy khu vöïc kinh teá ngoaøi quoác doanh coù möùc ñoùng goùp
ñaùng keå vaøo söï taêng tröôûng kinh teá chung cuûa thaønh phoá vaø caû nöôùc. Trong
ñieàu kieän ñang ôû giai ñoaïn môùi ñöôïc taùi laäp vaø phaùt trieån coøn khoù khaên veà
nhieàu maët maø möùc taêng tröôûng cuûa khu vöïc kinh teá tö nhaân ñaõ ñaït ñöôïc nhö
31
vaäy laø khaù nhanh vaø beàn vöõng, goùp phaàn khoâng nhoû vaøo vieäc thuùc ñaåy taêng
tröôûng neàn kinh teá vaø chuyeån dòch cô caáu kinh teá.
II.1.1.2 Huy ñoäng moïi nguoàn voán ñaàu tö phaùt trieån
Ñeå ñoùng goùp tích cöïc vaøo GDP cuûa thaønh phoá, caùc doanh nghieäp ngoaøi
quoác doanh khoâng chæ gia taêng veà maët giaù trò ñoùng goùp cuûa doanh nghieäp
hieän coù maø coøn coù söï ñoùng goùp ñaùng keå cuûa ñoäi nguõ caùc DNNQD ñöôïc thaønh
laäp haøng naêm.
Theo Baûng 5, Bieåu soá 2, 3, 4 döôùi ñaây ta thaáy, soá doanh nghieäp ngoaøi
quoác doanh coù ñeán 31/12 moãi naêm chieám phaàn lôùn trong toång soá doanh
nghieäp treân ñòa baøn thaønh phoá (91%) vaø taêng maïnh qua caùc naêm laø do Luaät
doanh nghieäp baét ñaàu coù hieäu löïc, taïo ñieàu kieän thuaän lôïi cho doanh nghieäp
thaønh laäp vaø hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh. Trong ñoù, loaïi hình coâng ty
TNHH chieám ñeán 65% toång soá doanh nghieäp ngoaøi quoác doanh
Baûng 5: SOÁ DOANH NGHIEÄP HOAÏT ÑOÄNG SAÛN XUAÁT KINH DOANH COÙ ÑEÁN 31/12
Ñôn vò tính: soá doanh nghieäp
Naêm 2000 2001 2002 2003
Toång soá doanh nghieäp 8.616 11.572 14.508 17.377
Doanh nghieäp nhaø nöôùc 690 718 767 696
DN coù voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi 541 703 805 826
Doanh nghieäp ngoaøi quoác doanh: 7.385 10.151 12.936 15.855
Trong ñoù: DN taäp theå 232 265 284 296
DN tö nhaân 2.900 3.489 4.073 4.554
Coâng ty TNHH 4.139 6.101 8.110 10.396
Coâng ty coå phaàn 114 296 469 609
Nguoàn: Nieân giaùm Thoáng keâ 2004
32
Bieåu soá 2: CÔ CAÁU DOANH
NGHIEÄP COÙ ÑEÁN 31/12/2003
LD&ÑT
NN
5%
DNNQD
91%
DNNN
4%
Bieåu soá 3: CÔ CAÁU DNNQD COÙ ÑEÁN
31/12/2003
Cty
TNHH
65%
DNTN
29%
Cty coå
phaàn
4%
DN taäp
theå
2%
Bieåu soá 4: TAÊNG TRÖÔÛNG DOANH NGHIEÄP ÔÛ TP.HCM
7385
10151
12936
15855
0
5000
10000
15000
20000
Naêm 2000 Naêm 2001 Naêm 2002 Naêm 2003
Doanh nghieäp
DNNN DNNQD LD&ÑTNN
Töø khi coù Luaät Doanh nghieäp ra ñôøi, caùc nhaø ñaàu tö thuoäc DNNQD ñaõ
yeân taâm boû voán ñaàu tö vaøo saûn xuaát kinh doanh, ñieàu naøy theå hieän ôû soá doanh
nghieäp taêng leân moãi naêm vaø nguoàn voán cuûa doanh nghieäp thoáng keâ ñöôïc ñeán
31/12 taêng leân moãi naêm.
Theo Baûng 6,7 vaø Bieåu soá 5 döôùi ñaây ta thaáy, maëc duø tyû troïng voán
trong toång nguoàn voán cuûa khu vöïc ngoaøi quoác doanh nhoû hôn khu vöïc quoác
doanh vaø khu vöïc coù voán nöôùc ngoaøi nhöng toác ñoä taêng nguoàn voán trung bình
33
moãi naêm ñaït ñöôïc raát cao 34,5%, cao hôn toác ñoä taêng trung bình cuûa khu vöïc
coù voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi (15,5%) vaø khu vöïc doanh nghieäp nhaø nöôùc
(17,1%), trong ñoù, loaïi hình coâng ty TNHH soá voán cao nhaát. Ñieàu naøy chöùng
toû khu vöïc doanh nghieäp ngoaøi quoác doanh ñang coù söùc taêng tröôûng veà voán
raát lôùn.
Baûng 6: NGUOÀN VOÁN CUÛA DOANH NGHIEÄP COÙ ÑEÁN 31/12
Ñôn vò tính: trieäu ñoàng
Naêm 2000 2001 2002 2003
Toång soá 196.834 232.960 297.926 348.538
Khu vöïc DNNN 78.125 94.033 125.469 125.568
Khu vöïc DNNQD 44.875 50.736 71.592 109.236
Trong ñoù : DN taäp theå 1.664 1.767 1.215 1.393
DN tö nhaân 3.006 4.143 5.633 17.274
Coâng ty TNHH 24.468 33.548 50.183 66.685
Coâng ty coå phaàn 15.736 11.277 14.559 23.882
KV coù voán nöôùc ngoaøi 73.833 88.190 100.864 113.734
Nguoàn: Nieân giaùm Thoáng keâ 2004
Baûng 7: CÔ CAÁU NGUOÀN VOÁN CUÛA DOANH NGHIEÄP COÙ ÑEÁN 31/12
Ñôn vò tính: %
Naêm 2000 2001 2002 2003
Khu vöïc DNNN 39,6 40,3 42,1 36,1
Khu vöïc DNNQD 22,8 21,8 24,0 31,3
KV coù voán nöôùc ngoaøi 37,6 37,9 33,9 32,6
Nguoàn: Nieân giaùm Thoáng keâ 2004
34
Bieåu soá 5: TAÊNG TRÖÔÛNG NGUOÀN VOÁN DOANH NGHIEÄP
0
20000
40000
60000
80000
100000
120000
140000
Naêm 2000 Naêm 2001 Naêm 2002 Naêm 2003
Trieäu ñoàng
DNNN DNNQD LD&ÑTNN
II.1.1.3 Ñoùng goùp to lôùn cho ngaân saùch
Theo Baûng 8, ta thaáy caùc DNNQD maëc duø ñoùng goùp vaøo ngaân saùch
coøn raát haïn cheáâ vì coøn nhieàu hieän töôïng tieâu cöïc trong noäp thueá nhöng trong
thôøi gian qua toác ñoä ñoùng goùp vaøo ngaân saùch thaønh phoá cuûa khu vöïc kinh teá
ngoaøi quoác doanh ñaõ taêng leân ñaùng keå, trung bình moãi naêm laø 19,9% cao hôn
toác ñoä taêng trung bình moãi naêm cuûa khu vöïc kinh teá nhaø nöôùc (11,2%).
Baûng 8:THU NGAÂN SAÙCH NHAØ NÖÔÙC TREÂN ÑÒA BAØN TP HCM
Ñôn vò tính: tyû ñoàng
Naêm 2000 2001 2002 2003 2004
Thu noäi ñòa 15.024 17.432 20.265 24.839 27.701
Trong ñoù:Kinh teá nhaø nöôùc 5.675 6.659 7.223 8.367 8.704
Kinh teá ngoaøi nhaø nöôùc 2.209 2.559 2.872 3.727 4.579
Kinh teá coù voán nöôùc ngoaøi 1.833 2.021 2.621 3.555 5.137
Caùc khoaûn thu khaùc 5.307 6191 7547 9283 9279
Nguoàn: Nieân giaùm Thoáng keâ 2004
35
II.1.1.4 Taïo vieäc laøm cho ngöôøi lao ñoäng
Theo Baûng 9, Bieåu soá 6 ta thaáy, DNNQD treân ñòa baøn thaønh phoá thu
huùt ñöôïc nhieàu lao ñoäng nhaát, tyû troïng chieám ñeán 44%. Khu vöïc naøy haøng
naêm taïo ra haøng traêm nghìn coâng aên vieäc laøm môùi, laø moät trong nhöõng khu
vöïc taïo ra nhieàu coâng aên vieäc laøm nhaát goùp phaàn oån ñònh vaø taêng thu nhaäp
cho ngöôøi lao ñoäng, goùp phaàn xoaù ñoùi giaûm ngheøo vaø oån ñònh xaõ hoäi.
Baûng 9: SOÁ LAO ÑOÄNG TRONG DOANH NGHIEÄP COÙ ÑEÁN 31/12
Ñôn vò tính: ngöôøi
Naêm 2000 2001 2002 2003
Toång soá 788.832 898.031 1.090.309 1.186.662
Khu vöïc DNNN 334.680 342.535 392.817 371.172
Khu vöïc DNNQD 286.166 362.088 432.401 515.089
Tron._.h haøng toát, döï aùn coù
hieäu quaû ñeå cho vay. Phaûi xaây döïng chieán löôïc marketing vaø ñöa ra caùc bieän
phaùp trieån khai thöïc hieän chöù khoâng neân coù tö töôûng laø khaùch haøng caàn ñeán
ngaân haøng thì töï ñeán vì caùc DNNQD hieän nay vaãn coøn taâm lyù ngaïi tieáp xuùc
vôùi ngaân haøng do nghó laø khoù coù theå ñöôïc vay voán töø caùc ngaân haøng.
97
Thöù möôøi, giaûi phaùp töø phía NHNN
NHNN caàn chæ ñaïo caùc NHTM ñaåy maïnh coâng taùc tuyeân truyeàn phoå
bieán ñeán caùc DNNQD veà cô cheá, chính saùch tín duïng, laõi suaát ñeå caùc doanh
nghieäp hieåu roõ hôn veà ngaân haøng vaø hai beân gaàn guõi hieåu nhu caàu cuûa nhau
nhaèm thaùo gôõ khoù khaên vöôùng maéc trong vieäc caáp tín duïng.
Treân cô sôû raø soaùt laïi caùc vaên baûn hieän haønh, NHNN caàn hoaøn thieän heä
thoáng vaên baûn phaùp lyù trong lónh vöïc tieàn teä vaø hoaït ñoäng ngaân haøng phuø hôïp
vôùi yeâu caàu thöïc tieãn vaø phaùt trieån cuûa heä thoáng ngaân haøng phuø hôïp vôùi loä
trình thöïc hieän hieäp ñònh quoác teá veà hoäi nhaäp. Caàn chaán chænh vaø ñaåy maïnh
coâng taùc thanh tra caùc NHTM nhaèm giaùm saùt caùc NHTM thöïc hieän nghieâm
tuùc caùc qui ñònh cuûa phaùp luaät veà hoaït ñoäng cuûa NHTM ñeå ñaûm baûo an toaøn
cho caùc NHTM trong cho vay, haïn cheá ñeán möùc toái thieåu ruûi ro xaûy ra.
NHNN hoaøn thieän daàn moâi tröôøng phaùp lyù ñeå thöông phieáu thaät söï laø
moät loaïi chöùng töø coù giaù ñöôïc thöøa nhaän trong neàn kinh teá, ngaønh ngaân haøng
caàn môû roäng trieån khai hoaït ñoäng tín duïng noùi treân, moät nghieäp vuï tín duïng
ñaõ toàn taïi vaø phaùt trieån treân theá giôùi töø nhieàu theá kyû song vaãn coøn chöa phoå
bieán trong hoaït ñoäng tín duïng cuûa caùc NHTM Vieät Nam. Nhaø nöôùc chöa coù
luaät hay qui ñònh veà quan heä trao ñoåi thoâng tin vôùi nhau, caùc NHTM chöa
quan taâm ñuùng möùc ñeán cung caáp thoâng tin veà khaùch haøng cho CIC. Do ñoù,
trong thôøi gian tôùi NHNN caàn naâng cao hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa CIC ñeå CIC
thaät söï laø trung taâm cung caáp thoâng tin ñaày ñuû, chính xaùc vaø kòp thôøi veà
khaùch haøng cho caùc NHTM.
Toùm laïi, thò phaàn caáp tín duïng cho DNNQD coøn raát roäng lôùn, NHTM
caàn phaûi chuû ñoäng hôn trong vieäc tìm kieám khaùch haøng. Caùc ngaân haøng caàn
coù keá hoaïch laâu daøi veà huy ñoäng nhöõng nguoàn voán trung vaø daøi haïn, tieáp tuïc
98
ñoåi môùi cô cheá ñaàu tö naâng tyû troïng cho vay trung vaø daøi haïn ñoái vôùi
DNNQD, caàn xaây döïng nhöõng cô cheá tín duïng mang neùt ñaëc thuø phuø hôïp vôi
ñaëc ñieåm cuûa DNNQD treân nguyeân taéc vöøa ñaûm baûo an toaøn voán cho ngaân
haøng vöøa ñaùp öùng nhu caàu voán kòp thôøi cho doanh nghieäp. Cuøng vôùi söï coá
gaéng, noã löïc cuûa caùc doanh nghieäp, nhöõng hoã trôï tích cöïc cuûa ngaân haøng chaéc
chaén seõ giuùp doanh nghieäp töøng böôùc vöõng maïnh, ñuû söùc vöôn leân tham gia
caïnh tranh vaø hoäi nhaäp moät caùch coù hieäu quaû trong thôøi gian tôùi.
III.2.3 Giaûi phaùp töø phía Nhaø nöôùc
Caùc doanh nghieäp noùi chung vaø DNNQD noùi rieâng chæ coù theå phaùt huy
heát tieàm naêng vaø theá maïnh cuûa mình trong moät moâi tröôøng oån ñònh, laønh
maïnh, thuaän lôïi cho hoaït ñoäng kinh doanh. Muoán taïo laäp moät moâi tröôøng nhö
vaäy, caàn nghieân cöùu moät soá giaûi phaùp cô baûn sau:
Thöù nhaát, hoaøn thieän cô sôû phaùp lyù cho moâi tröôøng hoaït ñoäng kinh
doanh oån ñònh, laønh maïnh vaø bình ñaúng giöõa caùc thaønh phaàn kinh teá
Ñeå taïo moâi tröôøng kinh teá vó moâ oån ñònh thì caùc Boä, ngaønh phoái hôïp raø
soaùt laïi luaät nhö Luaät doanh nghieäp, Luaät khuyeán khích ñaàu tö trong nöôùc,
Luaät thueá, luaät haûi quan, luaät caùc toå chöùc tín duïng… vaø caùc vaên baûn höôùng daãn
thi haønh caùc luaät naøy ñeå ñaûm baûo tính ñoàng boä, tính thoáng nhaát, phuø hôïp vôùi
ñieàu kieän thöïc teá cuûa neàn kinh teá- xaõ hoäi Vieät Nam vaø thoâng leä quoác teá. Tieán
haønh kieåm tra thöôøng xuyeân veà ñieàu kieän ñaêng kyù kinh doanh, xöû lyù nghieâm
caùc tröôøng hôïp ñaêng kyù kinh doanh khoâng ñuùng thöïc teá ñeå taïo söï laønh maïnh
cho moâi tröôøng kinh doanh.
Chính phuû caàn phaûi thaät söï taïo ra moät moâi tröôøng kinh doanh bình
ñaúng cho taát caû caùc thaønh phaàn kinh teá, caàn xoaù boû tình traïng phaân bieät ñoái
xöû giöõa caùc loaïi hình doanh nghieäp veà tín duïng, thueá, ñaát ñai vaø caùc öu ñaõi
99
khaùc vaø ban haønh luaät caïnh tranh vaø kieåm soaùt ñoäc quyeàn nhaèm xoaù boû ñoäc
quyeàn nhaø nöôùc. Khoâng phaân bieät ñoái xöû vôùi caùc doanh nghieäp daân doanh,
ngöôïc laïi caàn khuyeán khích, öu ñaõi, ñoäng vieân hoï kòp thôøi ñeå coù theå phaùt huy
toát naêng löïc, voán, kinh nghieäm cuûa thaønh phaàn naøy phuïc vuï cho phaùt trieån
kinh teá- xaõ hoäi. Thöïc hieän toát coâng taùc tuyeân truyeàn, giaùo duïc, xoaù boû taâm lyù
kyø thò, maëc caûm kinh teá tö nhaân caû trong chính saùch cuõng nhö ñôøi soáng.
Vaäy, giaûi phaùp tröôùc heát ñoù laø xaây döïng cô cheá, caùc chính saùch vó moâ
oån ñònh thoâng thoaùng, minh baïch, bình ñaúng nhaèm giaûi phoùng phaùt trieån söùc
saûn xuaát cuûa doanh nghieäp thuoäc moïi thaønh phaàn kinh teá. Nghieân cöùu söûa
ñoåi, boå sung chính saùch vaø caùc vaên baûn phaùp luaät theo höôùng nhaát quaùn nhaèm
hoaøn thieän moâi tröôøng phaùp lyù taïo saân chôi thaät söï bình ñaúng cho caùc doanh
nghieäp trong vieäc tieáp caän nguoàn voán, ñaát ñai, coâng ngheä…
Thöù hai, caûi caùch thuû tuïc haønh chính vaø caùc chính saùch hoã trôï vieäc
vay voán cuûa caùc DNNQD
Ñeå giuùp KTTN ngaøy caøng phaùt trieån lôùn maïnh, thaønh phoá caàn tieáp tuïc
ñaåy maïnh quaù trình caûi caùch haønh chính, thuû tuïc haønh chính trong caùc cô quan
quaûn lyù Nhaø nöôùc theo höôùng khuyeán khích ñaàu tö kinh doanh laønh maïnh,
giaûm chi phí giao dòch, thôøi gian cho caùc chuû theå, taïo ñieàu kieän thuaän lôïi hôn
nöõa cho hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh cuûa caùc DNNQD. Caûi caùch haønh
chính caàn höôùng tôùi ñôn giaûn hoaù caùc thuû tuïc haønh chính, kieân quyeát khaéc
phuïc vaø xoaù boû tình traïng nhuõng nhieãu, gaây phieàn haø cho doanh nghieäp cuûa
moät boä phaän caùn boä, coâng chöùc nhaø nöôùc, ñöa chính saùch cuûa Ñaûng vaø nhaø
nöôùc thöïc söï ñeán vôùi coäng ñoàng doanh nghieäp. Cô quan coâng chöùng caàn
nghieân cöùu caûi tieán ruùt ngaén thôøi gian laøm thuû tuïc coâng chöùng, chöùng thöïc,
ñaêng kyù giao dòch baûo ñaûm, thuû tuïc phaùt maõi vaø caùc vaán ñeà phaùp lyù khaùc coù
100
lieân quan nhaèm ñaûm baûo cho caùc ngaân haøng hoaøn thieän thuû tuïc hoà sô tín duïng
ñöôïc nhanh choùng, taïo ñieàu kieän thuaän lôïi ñeå phaùt trieån tín duïng ngaân haøng-
khaùch haøng.
Chính phuû taïo ñieàu kieän hôn nöõa cho caùc doanh nghieäp coù cô hoäi tieáp
caän vôùi nguoàn voán tín duïng: giaûm nhöõng ñieàu kieän troùi buoäc khi cho vay nhö
yeâu caàu veà taøi saûn theá chaáp, thôøi haïn vay, löôïng vay, ñôn giaûn hoaù caùc thuû
tuïc cho vay, ña daïng hoaù caùc hình thöùc cho vay… Chæ ñaïo caùc Boä, ngaønh khaån
tröông raø soaùt, thoáng nhaát hoaù caùc vaên baûn hieän haønh veà cô cheá cho vay, baûo
ñaûm tieàn vay, boå sung söûa ñoåi moät soá quyeát ñònh taïo thuaän lôïi cho vieäc xöû lyù
taøi saûn theá chaáp khi ngöôøi vay khoâng traû ñöôïc nôï ñeán haïn. Khi doanh nghieäp
phaù saûn hay ñình chæ hoaït ñoäng neân öu tieân thanh toaùn voán vay cho caùc TCTD
ñeå hoaøn thaønh traû voán huy ñoäng cuûa daân, coù nhö vaäy môùi taïo ñöôïc söï yeân taâm
cho TCTD khi ñaàu tö vaøo caùc DNNQD vaø ban haønh quy cheá veà ñaêng kyù taøi
saûn, taïo cô sôû phaùp lyù cho hoaït ñoäng kinh doanh.
Ña soá caùc doanh nghieäp ñeàu thieáu maët baèng saûn xuaát kinh doanh, neân
phaûi duøng moät phaàn dieän tích nhaø ôû cuûa mình trong khu daân cö ñeå toå chöùc saûn
xuaát. Ñieàu naøy ñaõ laøm aûnh höôûng xaáu ñeán moâi tröôøng soáng nhö tieáng oàn,
nhieãm nguoàn nöôùc, oâ nhieãm khoâng khí. Nhieàu doanh nghieäp ñi thueâ maët baèng
ñeå saûn xuaát, laøm chi phí saûn xuaát cao, khoù caïnh tranh, lôïi nhuaän thaáp. Vì vaäy
thaønh phoá caàn duøng quyõ ñaát hieän coù cho DNNQD thueâ vôùi giaù caû vaø thôøi gian
hôïp lyù giuùp doanh nghieäp yeân taâm ñaàu tö, xaây döïng nhaø xöôûng, phaùt trieån saûn
xuaát kinh doanh. Beân caïnh hoã trôï taïo laäp maët baèng saûn xuaát kinh doanh,
Chính phuû caàn ñaåy nhanh coâng taùc hôïp lyù hoaù vieäc caáp giaáy chöùng nhaän
Quyeàn söû duïng ñaát thuoäc quyeàn söû duïng kinh doanh cuûa doanh nghieäp ñeå taïo
ñieàu kieän cho caùc doanh nghieäp tieáp caän ñöôïc voán vay cuûa ngaân haøng.
101
Ngoaøi ra chính phuû caàn kieân quyeát hôn nöõa trong vieäc saép xeáp caûi caùch
laïi caùc DNNN, choáng bao caáp, baûo hoä quaù möùc cho caùc DNNN ñeå töø ñoù caùc
NHTM khoâng coøn öu tieân caùc ñieàu kieän cuõng nhö chuù troïng vaøo vieäc taøi trôï
voán tín duïng cho caùc DNNN. Khoâng hình söï hoaù quan heä kinh teá- daân söï
trong quan heä vay voán giöõa caùc NHTM vôùi caùc DNNQD khi xaûy ra caùc tranh
chaáp trong tröôøng hôïp doanh nghieäp khoâng traû ñöôïc nôï ngaân haøng. Chính töø
vieäc hình söï hoaù caùc quan heä kinh teá giöõa ngaân haøng vaø khaùch haøng ñaõ laøm
cho caùn boä tín duïng khoâng daùm cho vay voán ñoái vôùi caùc doanh nghieäp naøy.
Ñaåy nhanh vaø maïnh tieán trình taùi cô caáu heä thoáng NHTM baèng vieäc taêng voán
cho caùc NHTMQD, saùp nhaäp hay taêng voán ñieàu leä cuûa caùc NHHTCP ñeå naâng
cao naêng löïc caïnh tranh, môû roäng cho vay ñoái vôùi moïi thaønh phaàn kinh teá.
Chính phuû nhanh choùng ban haønh quy cheá thanh toaùn baèng tieàn maët,
theo ñoù thuùc ñaåy hoaït ñoäng thanh toaùn khoâng duøng tieàn maët trong neàn kinh
teá, thanh toaùn qua ngaân haøng phaùt trieån, giaûm chi phí cho neàn kinh teá taêng
huy ñoäng voán cho caùc NHTM töø ñoù môû roäng hoaït ñoäng cho vay. Giuùp caùc
NHTM kieåm soaùt ñöôïc doøng tieàn töø hoaït ñoäng kinh doanh cuûa caùc doanh
nghieäp, qua ñoù naém baét ñöôïc tình hình hoaït ñoäng kinh doanh cuõng nhö naêng
löïc taøi chính cuûa doanh nghieäp ñeå ñi ñeán quyeát ñònh tín duïng
Boä taøi chính caàn ban haønh cô cheá quaûn lyù vaø kieåm soaùt thích hôïp, baét
buoäc caùc doanh nghieäp, nhaát laø caùc DNNQD ghi cheùp, caäp nhaät soå saùch, phaûn
aùnh ñuùng tình hình taøi chính, tuaân thuû nghieâm tuùc, coù hieäu quaû caùc qui ñònh
veà thöïc hieän cheá ñoä soå saùch keá toaùn, caùc baùo caùo ñònh kyø giuùp caùc toå chöùc tín
duïng ruùt ngaén thôøi gian trong coâng taùc thaåm ñònh khi doanh nghieäp coù nhu
caàu vay voán. Caàn coù caùc qui ñònh yeâu caàu baét buoäc caùc doanh nghieäp phaûi
coâng khai baùo caùo taøi chính ñaõ ñöôïc kieåm toaùn ñoäc laäp nhaèm taïo döïng nieàm
102
tin cho caùc nhaø ñaàu tö. taïo neân moät cô cheá bình ñaúng, laønh maïnh giöõa caùc
doanh.
Toùm laïi, caàn laøm maïnh meõ hôn caûi caùch haønh chính theo höôùng dôn
giaûn hoaù thuû tuïc ñeå caùc ñoái töôïng coù theå vay voán moät caùch nhanh choùng, kòp
thôøi. Ñeå naâng cao khaû naêng cung öùng voán tín duïng cho caùc doanh nghieäp,
Chính phuû neân thieát laäp caùc chính saùch phuø hôïp vôùi ñieàu kieän vó moâ, ñaëc bieät
taïo söï tin caäy cho heä thoáng ngaân haøng, Chính phuû caàn duy trì tính oån ñònh cuûa
chính saùch taøi chính tieàn teä ñeå caùc doanh nghieäp vaø ngay caû caùc ngaân haøng
yeân taâm hoaït ñoäng. Caùc chính saùch phaùp luaät nhaø nöôùc lieân quan ñeán vieäc
vay voán cuûa caùc doanh nghieäp daân doanh nhö ñaát ñai, baûo ñaûm tieàn vay, pheâ
duyeät döï aùn ñaàu tö, giao dòch baûo ñaûm vaãn chöa ñöôïc ñoàng boä vaø thöïc thi
chöa ñuùng, chaäm ñöôïc trieån khai, vì vaäy Nhaø nöôùc caàn nghieân cöùu hoaøn thieän
vaø ñoác thuùc thöïc hieän taïo cô sôû phaùp lyù phaùt trieån moái quan heä tín duïng giöõa
ngaân haøng vaø khaùch haøng.
Thöù ba, taêng cöôøng caùc dòch vuï hoã trôï phaùt trieån DNNQD
Ñeå naâng cao naêng löïc kinh doanh caàn thaønh laäp dòch vuï hoã trôï phaùt
trieån kinh doanh. Caùc dòch vuï naøy bao goàm caùc dòch vuï veà ñaøo taïo, nghieân
cöùu thò tröôøng, coâng ngheä... vaø keát noái vôùi vieäc khuyeán khích thaønh laäp caùc
dòch vuï taøi chính hoã trôï caùc doanh nghieäp nhö phaùt trieån caùc dòch vuï hoã trôï
thoâng tin tö vaán taøi chính doanh nghieäp nhaèm laønh maïnh hoaù tình hình taøi
chính cuûa caùc doanh nghieäp. Vieäc phaùt trieån caùc dòch vuï taøi chính vaø dòch vuï
hoã trôï phaùt trieån kinh doanh seõ laøm cho thò tröôøng tín duïng vaän haønh thuaän lôïi
hôn ñoái vôi caùc DNNQD.
Vì qui moâ caùc DNNQD phaàn lôùn laø nhoû neân khaû naêng tieáp caän, naém
baét thoâng tin vaø xöû lyù thoâng tin thò tröôøng, nhaát laø thoâng tin thò tröôøng hieän
103
ñaïi coøn raát haïn cheá. Bôûi vaäy thaønh phoá caàn coù chính saùch hoã trôï trong vieäc
cung caáp thoâng tin cho saûn xuaát kinh doanh nhö chính saùch thieát laäp cô cheá
hoaït ñoäng cuûa caùc trung taâm thoâng tin doanh nghieäp, hình thaønh caùc trung
taâm thu thaäp, phaân tích thoâng tin veà thò tröôøng saûn phaåm, thoâng tin veà phaùp
luaät, keânh phaân phoái, thò hieáu, xu höôùng, dieãn bieán thò tröôøng trong nöôùc vaø
nöôùc ngoaøi vaø caùc dòch vuï tö vaán hoã trôï kyõ thuaät, hoã trôï xuùc tieán thöông maïi
bao goàm: hoã trôï môû roäng thò tröôøng, nhaát laø thò tröôøng nöôùc ngoaøi thoâng qua
hoã trôï cho caùc doanh nghieäp tham gia caùc hoäi chôï, trieån laõm quoác teá… vaø caùc
dòch vuï tö vaán khaùc. Maïnh daïn ñaàu tö NSNN ñeå taêng cöôøng caùc hoaït ñoäng
nghieân cöùu vaø cung caáp cho doanh nghieäp nhöõng hieåu bieát ñaày ñuû, saâu saéc,
caäp nhaät caùc tình hình xu höôùng phaùt trieån cuûa thò tröôøng haøng hoaù, dòch vuï.
Maïnh daïn chi NSNN hoã trôï tröïc tieáp vieäc thoâng tin quaûng caùo, keâu goïi ñaàu tö
qua nhieàu keânh vaø nhieàu phöông tieän, ñaëc bieät treân internet. Ñoàng thôøi luoân
tìm hieåu nhöõng khoù khaên, vöôùng maéc cuûa caùc doanh nghieäp thoâng qua caùc
cuoäc ñoái thoaïi ñeå hoã trôï vaø giuùp ñôõ cho DNNQD phaùt trieån, khuyeán khích
phong traøo laøm giaøu cho xaõ hoäi, ñaát nöôùc, toân vinh nhöõng doanh nghieäp kinh
doanh taøi naêng, naêng ñoäng.
Nhaø nöôùc caàn coù caùc chöông trình, lôùp ñaøo taïo trình ñoä chuyeân moân
quaûn lyù cho caùc chuû doanh nghieäp, caùc caùn boä quaûn lyù vaø ñaøo taïo naâng cao
tay ngheà coâng nhaân. Taêng chi ngaân saùch ñeå xaây döïng vaø trieån khai caùc
chöông trình ñaøo taïo nhaèm naâng cao trình ñoä vaø naêng löïc chuyeân moân cuûa ñoäi
nguõ caùn boä quaûn lyù, ngöôøi lao ñoäng. Noäi dung ñaøo taïo phaûi thieát thöïc vöøa
trang bò ñöôïc kieán thöùc cô baûn vöøa hoaøn thieän vaø naâng cao kieán thöùc veà kyõ
thuaät cuõng nhö kyõ naêng kinh doanh cuûa doanh nhaân. Ngoaøi ra nhaø nöôùc caàn
coù chính saùch hoã trôï caùc DNNQD ñaøo taïo chuyeân gia tö vaán veà lónh vöïc xaây
104
döïng döï aùn, keá hoaïch, chieán löôïc kinh doanh ñeå taïo cô hoäi tieáp caän voán tín
duïng thuaän lôïi, hoã trôï NHTM ñaøo taïo vaø naâng cao naêng löïc caùn boä tín duïng
ñeå tö vaán cho doanh nghieäp xaây döïng döï aùn kinh doanh, thöïc hieän thaåm ñònh
döï aùn vay voán cuûa doanh nghieäp ñeå doanh nghieäp vay voán saûn xuaát kinh
doanh ñaït hieäu quaû, ngaân haøng thu hoài ñuû voán ñuùng thôøi haïn.
Do haïn cheá veà voán neân khaû naêng ñaàu tö raát thaáp, do vaäy caàn öu tieân
duøng NSNN ñeå nhaäp khaåu trang thieát bò vaø bí quyeát coâng ngheä môùi coù theå
trieån khai ngay. Thaønh laäp vaø duy trì hoaït ñoäng theo höôùng phi lôïi nhuaän caùc
trung taâm tö vaán vaø tieáp thò saûn phaåm, dòch vuï khoa hoïc-coâng ngheä hoã trôï
tröïc tieáp caùc DNNQD. Ngoaøi ra Nhaø nöôùc neân daønh moät tyû leä thích hôïp chi
NSNN haøng naêm ñeå xeùt hoã trôï ruûi ro trong kinh doanh cho caùc DNNQD tieâu
bieåu vaø caùc khoaûn ruûi ro tín duïng cuûa caùc NHTM do khu vöïc naøy gaây ra cuõng
nhö khen thöôûng coù giaù trò caùc NHTM coù doanh soá vay lôùn ñoái vôùi khu vöïc
naøy. Nhaø nöôùc coù chính saùch khuyeán khích vaø khen thöôûng caùc DNNN söû
duïng nguyeân vaät lieäu coù chaát löôïng do caùc DNNQD saûn xuaát vaø thaønh laäp
trung taâm phi lôïi nhuaän laø caàu noái giöõa DNNN va DNNQD.
Vaäy, Nhaø nöôùc neân maïnh daïn ñaàu tö NSNN ñeå phaùt trieån caùc dòch vuï
taøi chính vaø dòch vuï hoã trôï phaùt trieån kinh doanh, taïo ñieàu kieän cho caùc
DNNQD thuaän lôïi hôn trong vieäc tieáp caän thò tröôøng tín duïng. Ñoàng thôøi luoân
tìm hieåu nhöõng khoù khaên, vöôùng maéc cuûa doanh nghieäp thoâng qua cac cuoäc
ñoái thoaïi ñeå hoã trôï vaø giuùp ñôõ cho doanh ngieäp phaùt trieån. Khuyeán khích
phong traøo laøm giaøu cho xaõ hoäi, toân vinh nhöõng doanh nghieäp taøi naêng, naêng
ñoäng.
105
Thöù tö, thuùc ñaåy hoaït ñoäng Quyõ baûo laõnh tín duïng, tín duïng thueâ
mua vaø caùc hieäp hoäi
Ngaøy 20/12/2001 Chính phhuû ñaõ coù quyeát ñònh soá 193/QÑ-TTg ban
haønh qui cheá thaønh laäp vaø toå chöùc hoaït ñoäng cuûa Quyõ baûo laõnh tín duïng cho
DNVVN trong ñoù coù caùc DNNQD. Quyõ naøy ñöùng ra baûo laõnh cho caùc
DNNVV vay voán tín duïng taïo cô hoäi cho doanh nghieäp coù theâm cô hoäi khi
vay voán tín duïng, vôùi tieän ích laø vaäy nhöng cho ñeán nay vaãn chöa thöïc söï hoã
trôï ñöôïc cho doanh nghieäp, do vöôùng maéc ôû moät soá qui ñònh veà vieäc thaønh
laäp, toå chöùc vaø hoaït ñoäng cuûa quyõ baûo laõnh tín duïng. Nhö vaäy, Boä Taøi chính
caàn söûa ñoåi vaø boå sung qui cheá thaønh laäp, toå chöùc vaø hoaït ñoäng cuûa quyõ baûo
laõnh tín duïng cho saùt vôùi thöïc teá. UBND TP.HCM caàn phoái hôïp vôi NHNN
TP.HCM trong vieäc thoáng nhaát vaø hoaøn chænh caùc noäi dung coøn vöôùng maéc
chöa roõ raøng trong ñeà aùn xaây döïng ñieàu leä vaø quy cheá baûo laõnh, qui trình baûo
laõnh ñeå caùc DNVVN trong ñoù coù DNNQD thuaän lôïi trong vieäc tieáp caän voán
tín duïng töø caùc NHTM. Veà möùc baûo laõnh tín duïng chæ qui ñònh caáp baûo laõnh
toái ña baèng 80% phaàn cheânh leäch giöõa giaù trò khoaûn vay vaø giaù trò taøi saûn theá
chaáp, caàm coá cuûa khaùch haøng taïi TCTD, vôùi möùc ñoù daãn ñeán tình traïng hoaëc
laø khaùch haøng khoâng thöïc hieän döï aùn ñaàu tö hoaëc laø phaûi tìm caùc bieän phaùp
ñaûm baûo tieàn vay khaùc, aûnh höôûng ñeán chi phí vaø cô hoäi kinh doanh. Neân
chaêng, Quyõ caáp baûo laõnh tín duïng cho phaàn cheânh leäch giöõa toång giaù trò
khoaûn vay vaø phaàn khoaûn vay ñaõ ñöôïc baûo ñaûm baèng giaù trò taøi saûn theá chaáp
caàm coá taïi TCTD.
Tröôùc tình hình kyõ thuaät coâng ngheä, trang thieát bò maùy moùc laïc haäu cuûa
caùc DNNQD, thì tín duïng thueâ mua laø giaûi phaùp cung caáp voán thích hôïp vaø coù
hieäu quaû. Vì vaäy, Nhaø nöôùc caàn hoã trôï taøi chính cho caùc DNNQD thoâng qua
106
maïng löôùi caùc coâng ty cho thueâ taøi chính. Ñeå phaùt trieån vaø môû roäng tín duïng
thueâ mua, nhaø nöôùc neân mieãn giaûm thueá thu nhaäp doanh nghieäp cho caùc coâng
ty cho thueâ taøi chính vaø mieãn thueá nhaäp khaåu ñoái vôùi maùy moùc, thieát bò nhaäp
khaåu duøng cho hoaït ñoäng thueâ mua.
Vieäc thaønh laäp caùc coâng ty kinh doanh vaø khai thaùc nôï laø heát söùc caàn
thieát. Caùc coâng ty naøy seõ chuyeân mua laïi nôï cuûa caùc doanh nghieäp, toå chöùc
thu nôï hay chia nhoû thaønh caùc coå phaàn ñaàu tö vaøo doanh nghieäp. Hoaït ñoäng
cuûa loaïi hình doanh nghieäp taøi chính naøy seõ giuùp caùc doanh nghieäp giaûm ñöôïc
gaùnh naëng nôï naàn, nhaát laø caùc khoaûn nôï khoù ñoøi hay taøi saûn theá chaáp khoù
thanh lyù. Vì vaäy, Nhaø nöôùc neân hoaøn thieän caùc vaên baûn phaùp lyù taïo ñieàu kieän
thuaän lôïi cho loaïi hình coâng ty naøy ñöôïc thaønh laäp.
Ngoaøi ra, Nhaø nöôùc caàn coù cô cheá khuyeán khích vaø giuùp caùc nhaø doanh
nghieäp toå chöùc caùc nghieäp ñoaøn, hieäp hoäi nhaèm giuùp ñôõ nhau trong hoaït ñoäng
saûn xuaát kinh doanh vaø khuyeán khích phaùt trieån Quyõ ñaàu tö ruûi ro ñeå hình
thaønh moät keânh hoã trôï voán phaùt trieån cho doanh nghieäp.
Thöù naêm phaùt trieån thò tröôøng chöùng khoaùn vaø cô sôû haï taàng
Moät trong nhöõng yeáu toá quan troïng giuùp doanh nghieäp tieáp caän ñöôïc
vôùi caùc nguoàn voán trung vaø daøi haïn ñoù laø vieäc huy ñoäng treân thò tröôøng chöùng
khoaùn. Do ñoù Chính phuû caàn phaûi coù bieän phaùp maïnh meõ ñeå thuùc ñaåy thò
tröôøng chöùng khoaùn thaønh moät keânh huy ñoäng voán trung vaø daøi haïn cuûa caùc
doanh nghieäp. Caùc qui ñònh veà nieâm yeát neân ñöôïc ñôn giaûn hoaù taïo ñieàu kieän
cho nhöõng coâng ty coù voán nhoû (döôùi 10 tyû ñoàng) ñöôïc nieâm yeát, taïo ra nhieàu
haønh hoaù treân thò tröôøng chöùng khoaùn ñeå giuùp caùc chuû doanh nghieäp huy
ñoäng nguoàn voán trung vaø daøi haïn vôùi chi phí thaáp. Môû roäng hôn nöõa caùc ñieàu
kieän öu ñaõi ñeå khuyeán khích caùc doanh nghieäp tham gia thò tröôøng chöùng
107
khoaùn. Chaúng haïn chính saùch öu ñaõi veà thueá nhö mieãn thueá thu nhaäp doanh
nghieäp trong hai naêm ñaàu vaø giaûm 50% cho hai naêm tieáp theo ñoái vôùi caùc
doanh nghieäp tham gia thò tröôøng chöùng khoaùn.
Beân caïnh ñoù, ñeå doanh nghieäp coù ñöôïc vò theá vöõng chaéc treân thöông
tröôøng, nhaø nöôùc caàn phaûi hoã trôï moät caùch giaùn tieáp cho doanh nghieäp. Hoã trôï
thoâng qua phaùt trieån cô sôû haï taàng kyõ thuaät, ña daïng hoaù caùc hình thöùc ñaàu tö
phaùt trieån cô sôû haï taàng, xoaù boû söï phaân bieät ñoái xöû giöõa caùc nhaø ñaàu tö trong
nöôùc vaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi. Naâng caáp cô sôû haï taàng nhaèm giaûm bôùt nhöõng chi
phí lieân quan ñeán cô sôû haï taàng: chi phí ñieän, nöôùc, cöôùc ñieän toaïi, internet,
phí caûng taïo ñieàu kieän vaø hoã trôï doanh nghieäp taêng hieäu quaû saûn xuaát kinh
doanh vaø naâng cao naêng löïc caïnh tranh.
Vaäy, Chính phuû caàn phaûi thaät söï taïo ra moät moâi tröôøng kinh doanh bình
ñaúng, xaây döïng cô cheá, caùc chính saùch vó moâ nhaát laø chính saùch taøi chính
doanh nghieäp oån ñònh thoâng thoaùng nhaèm taïo ñieàu kieän giaûi phoùng phaùt trieån
söùc saûn xuaát cuûa caùc DNNQD.
Toùm laïi, vai troø cuûa caùc doanh nghieäp thuoäc khu vöïc ngoaøi quoác doanh
ñoái vôùi neàn kinh teá ñaõ vaø ñang ñöôïc khaúng ñònh, hoaït ñoäng ngaân haøng cuõng
coù nhöõng chuyeån bieán tích cöïc trong quan heä tín duïng vôùi khu vöïc naøy.
Nhöõng khoù khaên do cô cheá, chính saùch cuûa Nhaø nöôùc chæ laø taïm thôøi cuøng vôùi
söï noã löïc giaûi quyeát nhöõng vaán ñeà vöôùng maéc trong quan heä giöõa ngaân haøng
vaø doanh nghieäp, hy voïng seõ taïo ñieàu kieän ñeå cô cheá hoã trôï taøi chính cuûa caùc
NHTM vôùi caùc DNQD ñöôïc môû roäng, ñaùp öùng ngaøy caøng kòp thôøi hôn nhu
caàu voán cuûa caùc DNNQD trong quaù trình coâng nghieäp hoaù hieän ñaïi hoaù ñaát
nöôùc.
108
KEÁT LUAÄN
Khu vöïc kinh teá tö nhaân ñaõ vaø ñang phaùt trieån maïnh meõ, ngaøy caøng
khaúng ñònh ñöôïc vò trí cuûa mình trong toång theå neàn kinh teá quoác daân vaø trôû
thaønh moät loaïi hình kinh teá caàn ñöôïc ñaåy maïnh nhaèm thöïc hieän chieán löôïc
phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi cuûa ñaát nöôùc. Trong thôøi gian qua, Ñaûng vaø Nhaø
nöôùc ñaõ coù nhöõng chuû tröông chính saùch taïo ñieàu kieän cho caùc DNNQD phaùt
trieån caû veà soá löôïng vaø qui moâ hoaït ñoäng. Tuy vaäy, khu vöïc naøy hieän nay gaëp
raát nhieàu khoù khaên vaø noåi coäm laø khoù khaên veà voán. Vaán ñeà thieáu voán laø moät
trong nhöõng raøo caûn lôùn nhaát ñeán söï phaùt trieån saûn xuaát kinh doanh cuûa doanh
nghieäp.
Ñeå khu vöïc kinh teá ngoaøi quoác doanh phaùt huy vai troø quan troïng trong
neàn kinh teá thì giaûi quyeát nhu caàu voán, trong ñoù vieäc môû roäng nguoàn voán tín
duïng ngaân haøng ñoái vôùi khu vöïc naøy laø vaán ñeà ñöôïc ñaët leân haøng ñaàu trong
caùc chính saùch cuûa Nhaø nöôùc, cuûa caùc ngaân haøng vaø baûn thaân caùc doanh
nghieäp. Coù nhieàu nguyeân nhaân khaùch quan laãn chuû quan laøm cho quaù trình
cho vay tín duïng cuûa caùc NHTM ñoái vôùi khu vöïc naøy thôøi gian qua coøn nhieàu
haïn cheá, song cuøng vôùi söï hoaøn thieän cuûa moâi tröôøng phaùp lyù, söï noã löïc töø
phía caùc doanh nghieäp, caùc NHTM töøng böôùc ñang vaø seõ ñaåy maïnh cuõng nhö
naâng cao chaát löôïng cho vay tín duïng ñeán caùc DNNQD.
Ñeå naâng cao hôn nöõa khaû naêng tieáp caän voán tín duïng cuûa caùc doanh
nghieäp ngoaøi quoác doanh, luaän vaên ñaõ maïnh daïn ñöa ra moät soá giaûi phaùp cô
baûn nhöng vì thôøi gian vaø trình ñoä cuûa taùc giaû coù haïn, chaéc chaén luaän vaên
khoâng traùnh khoûi nhöõng sai soùt. Taùc giaû kính mong caùc thaày coâ trong Hoäi
ñoàng giaùm khaûo vaø caùc baïn goùp yù ñeå luaän vaên ñöôïc hoaøn thieän hôn vaø göûi lôøi
traân troïng caùm ôn ñeán coâ Hoaøng Thò Thu Hoàng ñaõ taän tình höôùng daãn.
109
TAØI LIEÄU THAM KHAÛO
1. Ths. Hoaøng Thò Minh Chaâu (2005), “Moät soá giaûi phaùp phaùt trieån kinh
teá tö nhaân”, Taøi chính doanh nghieäp, (4), trang 22-23.
2. Luaät gia Quoác Cöôøng, Thanh Thaûo (2004), Luaät doanh nghieäp nhaø
nöôùc 2003 vaø Luaät doanh nghieäp, Nhaø xuaát baûn Toång hôïp Tp. HCM.
3. Luaät gia Quoác Cöôøng (2004), Luaät caùc toå chöùc tín duïng, Nhaø xuaát
baûn Toång hôïp Tp. HCM.
4. Chuû bieân PGS.TS Nguyeãn Ñaêng Dôøn-Tröôøng Ñaïi hoïc kinh teá
Tp.HCM (2004), Tieàn teä ngaân haøng, Nhaø xuaát baûn Thoáng keâ
Tp.HCM.
5. Ths. Nguyeãn Anh Duõng (2004), “Phaùt trieån kinh teá tö nhaân-thöïc
traïng, nguyeân nhaân vaø giaûi phaùp”, Nghieân cöùu kinh teá (319), trang
16-20.
6. Nguyeãn Ñieån (2004), “Quaûn lyù nhaø nöôùc ñoái vôùi kinh teá tö nhaân treân
ñòa baøn Tp.HCM-hieän traïng vaø nhöõng vaán ñeà ñaët ra”, Nghieân cöùu
kinh teá,(313), trang 66-70.
7. Luaät sö Tröông Thanh Ñöùc (2005), “Nhöõng khoù khaên cuûa ngaân haøng
trong vieäc thu hoài nôï thoâng qua thi haønh aùn”, Thò tröôøng taøi chính tieàn
teä, (12), trang 16-17.
8. PGS.TS Hoaøng Vaên Hoa (2005) “Moät soá yù kieán veà phaùt trieån kinh teá
tö nhaân ôû vieät Nam naêm 2004”, Taïp chí Kinh teá vaø phaùt trieån (93),
trang 3-5.
110
9. Phaïm Thò Thanh Hoaø (2004), “Doanh nghieäp thuoäc thaønh phaàn kinh
teá tö nhaân Vieät Nam: thöïc traïng vaø kieán nghò”, Taøi chính doanh
nghieäp, (5), trang 24-25.
10. Ts. Traàn Huy Hoaøng-Tröôøng Ñaïi hoïc kinh teá Tp.HCM (2003), Quaûn
trò ngaân haøng thöông maïi, Nhaø xuaát baûn Thoáng keâ Tp.HCM.
11. PGS.TS Ñinh Xuaân Haï (2004), “Phaùt trieån kinh teá tö nhaân töø caùc giaûi
phaùp tín duïng ngaân haøng”, Nghieân cöùu kinh teá, (313), trang 16-22.
12. Ts. Ñaøo Vaên Huøng (2005 ), “Môû roäng cung caáp tín duïng cho caùc
doanh nghieäp nhoû vaø vöøa ôû Vieät Nam”, Taïp chí Kinh teá vaø phaùt trieån,
(92 ), trang 20-22.
13. Nguyeãn Vaên Hieäp (2004), ‘Naâng cao naêng löïc hieäu quaû saûn xuaát kinh
doanh cuûa DNVVN”, Thò tröôøng taøi chính tieàn teä, (14), trang 35-36.
14. Ñoã Haûi (2004), “Thò tröôøng chöùng khoaùn Vieät Nam: keânh huy ñoäng
voán trung vaø daøi haïn”, Taøi chính doanh nghieäp, (11), trang 9-11.
15. Höõu Haïnh (2004), “Ngaønh ngaân haøng ñaõ tích cöïc ñoåi môùi cô cheá
quaûn lyù ñaùp öùng yeâu caàu phaùt trieån cuûa caùc doanh nghieäp daân
doanh”, Taïp chí ngaân haøng, (1 ), trang 81-83.
16. Nguyeãn Ñöùc Leänh (2004), “Giaûi phaùp naâng cao hieäu quaû tín duïng
treân ñòa baøn Tp.HCM”, Taïp chí Ngaân haøng, (8), trang 51-53.
17. Phöông Linh (2004), “Caûi caùch haønh chính ñeå taïo thuaän lôïi hôn cho
doanh nghieäp”, Taøi chính doanh nghieäp, (9), trang 7-8.
18. Ts. Hoaøng Thò Lieãu (2005) “Hoaøn chænh cô cheá chính saùch taïo ñaø cho
kinh teá tö nhaân phaùt trieån”, Taøi chính doanh nghieäp, (3), trang 17-18.
111
19. Ngaân haøng nhaø nöôùc Vieät Nam-Chi nhaùnh Tp.HCM, Baùo caùo toång
keát hoaït ñoäng ngaân haøng treân ñòa baøn Tp.HCM caùc naêm 2000, 2001,
2002, 2003, 2004.
20. PGS.TS. Nguyeãn Huy Oaùnh (2005) “Phaùt trieån kinh teá tö nhaân trong
neàn kinh teá thò tröôøng ñònh höôùng XHCN ôû Vieät Nam, Taïp chí Kinh teá
vaø phaùt trieån, (91), trang 10-12.
21. Lan Phöông (2005), “Quyõ baûo laõnh tín duïng cho doanh nghieäp vöøa vaø
nhoû”, Taøi chính doanh nghieäp, (5), trang 28-29.
22. Tröông Ñình Song (2005), “Naâng cao naêng löïc tieáp caän voán tín duïng
ngaân haøng ñoái vôùi doanh nghieäp nhoû vaø vöûa”, Thò tröôøng taøi chính
tieàn teä (9), trang 21-22.
23. GS.TS. Nguyeãn Thanh Tuyeàn, PGS.TS Nguyeãn Quoác Teá, TS. Löông
Minh Cöø (2003), Sôû höõu tö nhaân vaø kinh teá tö nhaân trong neàn kinh teá
thò tröôøng ñònh höôùng XHCN, Nhaø xuaát baûn Toång hôïp Tp.HCM.
24. Cuïc Thoáng keâ Tp.HCM (2004), Nieân giaùm thoáng keâ Tp. HCM, Nhaø
xuaát baûn Thoáng keâ.
25. Nguyeãn Kim Troïng (2004), Moät soá giaûi phaùp môû roäng vaø naâng cao
chaát löôïng tín duïng ñoái vôùi caùc doanh nghieäp ngoaøi quoác doanh taïi
caùc NHTM treân ñòa baøn Tp. HCM, Luaän vaên thaïc só kinh teá, Tröôøng
Ñaïi hoïc Kinh teá Tp. HCM.
26. PGS.TS Hoaøng Coâng Thi (2000), Taïo laäp moâi tröôøng taøi chính bình
ñaúng giöõa caùc loaïi hình doanh nghieäp taïi Vieät Nam, Nhaø xuaát baûn Taøi
chính Haø Noäi.
27. Ts. Leâ Khaéc Trí (2004), “Giaûi phaùp taøi chính naâng cao söùc caïnh tranh
cuûa doanh nghieäp”, Taøi chính doanh nghieäp, (4), trang 12-14.
112
28. GS.TS Hoà Vaên Vónh (2003), Kinh teá tö nhaân vaø quaûn lyù nhaø nöôùc ñoái
vôùi kinh teá tö nhaân ôû nöôùc ta hieän nay, Nhaø xuaát baûn Chính trò quoác
gia Haø Noäi.
29. Traàn Vieät (2005), “Khoù khaên trong vieäc tieáp caän caùc nguoàn voán tín
duïng”, Taøi chính doanh nghieäp, (1), trang 33-35.
30. Haø Troïng Vieän (2004), “Kinh teá tö nhaân trong neàn kinh teá thò tröôøng
ñònh höôùng XHCN Vieät Nam”, Nghieân cöùu kinh teá, (318), trang 11-
20.
31. Nguyeãn Hoaøng Xanh (2005), “Môû roäng voán tín duïng cho kinh teá daân
doanh”, Thò tröôøng taøi chính tieàn teä, (1), trang 25-26.
32. Nguyeãn Hoaøng Xanh (2004), “Môû roäng vaø naâng cao chaát löôïng tín
duïng ngaân haøng, Thò tröôøng taøi chính tieàn teä, (14), trang 58-59.
Caùc website:
www.google.com.vn
www.vinaseek.com
www.sbv.gov.vn
www.hochiminhcity.gov.vn
._.
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- LA0866.pdf