Nâng cao khả năng thâm nhập của hàng hoá Việt Nam trên thị trường Nhật bản

Lêi nãi ®Çu NhËt b¶n ®·, ®ang vµ sÏ lµ mét ®èi t¸c ngo¹i th­¬ng quan träng cña ViÖt nam. NhiÒu n¨m liÒn, NhËt b¶n liªn tôc ®øng ®Çu trong danh s¸ch c¸c n­íc nhËp khÈu tõ ViÖt nam, v­ît xa n­íc ®øng thø hai. §Æc biÖt, trong bèi c¶nh hiÖn nay, khi mµ NhËt b¶n cã xu h­íng xÝch l¹i gÇn Ch©u ¸, nhÊt lµ xu h­íng chó träng tíi thÞ tr­êng c¸c n­íc ASEAN, ViÖt nam cµng cã nhiÒu c¬ héi tiÕp tôc ®Èy m¹nh vµ ph¸t huy trªn thÞ tr­êng truyÒn thèng nµy. Tuy nhiªn viÖc x©m nhËp vµo thÞ tr­êng NhËt b¶n lµ mét th¸ch thøc rÊt lín. NhËt b¶n næi tiÕng lµ mét thÞ tr­êng khã tÝnh, yªu cÇu chÊt l­îng cao víi mét møc gi¸ hîp lý, ®Æc biÖt hÖ thèng qui ®Þnh ph¸p lý cùc kú chÆt chÏ lu«n lµ rµo c¶n lín cho nhiÒu nhµ xuÊt khÈu n­íc ngoµi. Trªn thùc tÕ, rÊt nhiÒu doanh nghiÖp ViÖt nam ®· gÆp r¾c rèi khi bu«n b¸n víi ®èi t¸c NhËt b¶n, mµ nguyªn nh©n chÝnh lµ do kh«ng n¾m v÷ng th«ng tin vÒ thÞ tr­êng NhËt, vÒ c¸c qui ®Þnh liªn quan dÉn ®Õn kh«ng ®¸p øng ®­îc c¸c yªu cÇu cña hä. NhiÒu tr­êng hîp thÊt b¹i tr­íc rµo c¶n qui ®Þnh, kh«ng ph¶i do b¶n chÊt hµng ho¸, mµ chØ v× nhµ xuÊt khÈu kh«ng n¾m ®­îc nh÷ng th«ng tin cÇn thiÕt. HiÖn nay ë ViÖt nam, ®· cã mét sè tæ chøc hç trî, cung cÊp th«ng tin cho c¸c doanh nghiÖp vÒ thÞ tr­êng NhËt b¶n, nh­ng nh×n chung ch­a hiÖu qu¶. C¸c th«ng tin ch­a cã hÖ thèng, t¶n m¹n vµ kh«ng cËp nhËt. Tãm l¹i, hÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp vÉn trong t×nh tr¹ng thiÕu th«ng tin, vµ nh÷ng thiÕu sãt do thiÕu th«ng tin ®¸ng tiÕc vÉn x¶y ra, ¶nh h­ëng rÊt nhiÒu tíi ho¹t ®éng xuÊt khÈu. NÕu nh­ c¸c doanh nghiÖp ViÖt nam muèn ®Èy m¹nh th©m nhËp vµ xóc tiÕn b¸n hµng vµo thÞ tr­êng NhËt b¶n, muèn cã c¬ héi lµm ¨n l©u dµi, th× buéc ph¶i c¶i thiÖn t×nh tr¹ng nµy. Trong bµi kho¸ luËn nµy em xin ®­îc bµn tíi ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña hµng ho¸ ViÖt nam sang thÞ tr­êng NhËt b¶n vµ nh÷ng qui ®Þnh ph¸p lý trªn thÞ tr­êng nµy. §èi t­îng nghiªn cøu chñ yÕu cña ®Ò tµi lµ nh÷ng qui ®Þnh ph¸p lý vÒ hµng ho¸ cña NhËt b¶n vµ kh¶ n¨ng ®¸p øng cña hµng ho¸ ViÖt nam. Trªn c¬ së ®ã, kho¸ luËn ®­îc ph©n bæ nh­ sau: Ch­¬ng I: Kh¸i qu¸t chung vÒ thÞ tr­êng NhËt b¶n vµ t×nh h×nh xuÊt khÈu cña ViÖt nam sang NhËt b¶n. I.T×nh h×nh kinh tÕ thÞ tr­êng NhËt b¶n. II.Thùc tr¹ng xuÊt khÈu hµng ViÖt nam sang NhËt b¶n. Ch­¬ng II: C¸c qui ®Þnh ph¸p lý vÒ hµng ho¸ trªn thÞ tr­êng NhËt b¶n vµ kh¶ n¨ng th©m nhËp cña hµng ho¸ ViÖt nam. I.C¸c qui ®Þnh ®èi víi hµng ho¸ nãi chung. II.C¸c qui ®Þnh ph¸p lý ®èi víi hµng nhËp khÈu. III.C¸c qui ®Þnh ph¸p lý ®èi víi mét sè mÆt hµng cô thÓ cã nhu cÇu t¹i thÞ tr­êng NhËt b¶n mµ ViÖt nam cã kh¶ n¨ng xuÊt khÈu. IV.Kh¶ n¨ng ®¸p øng cña hµng ho¸ ViÖt nam tr­íc c¸c qui ®Þnh nµy. Ch­¬ng III: Mét sè gi¶i ph¸p n©ng cao kh¶ n¨ng th©m nhËp cña hµng ho¸ ViÖt nam trªn thÞ tr­êng NhËt b¶n. I.Gi¶i ph¸p vÒ phÝa chÝnh phñ. II.Gi¶i ph¸p vÒ phÝa c¸c doanh nghiÖp. Kho¸ luËn bµn vÒ mét vÊn ®Ò kh¸ cÊp thiÕt nh­ng ®ßi hái sù am hiÓu réng, ®iÒu nµy tr¸i ng­îc víi tr×nh ®é h¹n chÕ cña ng­êi viÕt, do vËy sai sãt trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn lµ khã tr¸nh ®­îc. Em mong nhËn ®­îc sù gãp ý cña ThÇy C« vµ c¸c b¹n ®Ó hoµn thiÖn viÖc häc tËp vµ nghiªn cøu cña m×nh. Cuèi cïng em xin ®­îc bµy tá lßng kÝnh träng vµ biÕt ¬n s©u s¾c tíi c« gi¸o NguyÔn LÖ H»ng, ng­êi ®· tËn t×nh h­íng dÉn vµ gióp ®ì em trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn kho¸ luËn nµy. Ng­êi viÕt kho¸ luËn NguyÔn ThÞ Thu Hµ Ch­¬ng I Kh¸i qu¸t chung vÒ thÞ tr­êng NhËt b¶n vµ t×nh h×nh xuÊt khÈu cña ViÖt nam sang NhËt b¶n i.T×nh h×nh kinh tÕ NhËt b¶n 1. Tæng quan vÒ kinh tÕ NhËt b¶n NhËt b¶n lµ n­íc cã nÒn c«ng nghÖ ph¸t triÓn ®øng thø hai thÕ giíi (sau Mü) vµ nÒn kinh tÕ ®øng thø ba (sau Mü vµ Trung quèc). Mét ®Æc tr­ng cña n­íc nµy lµ c¸c nhµ s¶n xuÊt, cung øng vµ ph©n phèi kÕt nèi chÆt chÏ víi nhau thµnh nh÷ng tËp ®oµn. §Æc tr­ng thø hai lµ lùc l­îng c«ng nh©n thµnh thÞ chiÕm mét vÞ trÝ quan träng. C«ng nghiÖp - khu vùc quan träng nhÊt cña nÒn kinh tÕ - phô thuéc rÊt nhiÒu vµo nhËp khÈu nguyªn liÖu th« vµ nhiªn liÖu. Khu vùc n«ng nghiÖp nhá bÐ ®­îc hç trî vµ b¶o hé chÆt chÏ, s¶n l­îng vµ hiÖu suÊt s¶n xuÊt n«ng nghiÖp ®­îc xÕp vµo hµng cao nhÊt thÕ giíi. S¶n xuÊt g¹o cña NhËt ®ñ cung cÊp cho tiªu dïng trong n­íc, nh­ng n­íc nµy hµng n¨m ph¶i nhËp kho¶ng 50% s¶n l­îng c¸c lo¹i h¹t vµ thøc ¨n cho gia sóc gia cÇm. NhËt b¶n còng lµ mét trong nh÷ng n­íc cã s¶n l­îng ®¸nh b¾t c¸ cao nhÊt thÕ giíi, chiÕm kho¶ng 15% tæng s¶n l­îng toµn thÕ giíi. NhËt b¶n trong 3 thËp kØ (60 – 80) ®· ®¹t ®­îc møc t¨ng tr­ëng rÊt kh¸: 10% trong nh÷ng n¨m 60, 5% trong nh÷ng n¨m 70 vµ b×nh qu©n h¬n 4% trong nh÷ng n¨m 80. §Õn nh÷ng n¨m 90, tèc ®é t¨ng tr­ëng gi¶m m¹nh do ¶nh h­ëng cña sù ®Çu t­ th¸i qu¸ trong nh÷ng n¨m cuèi cña thËp kØ 80 vµ nh÷ng chÝnh s¸ch trong n­íc nh»m h¹n chÕ sù t¨ng vät cña gi¸ cæ phiÕu vµ thÞ tr­êng ®Þa èc. C¸c cè g¾ng cña chÝnh phñ nh»m vùc l¹i sù t¨ng tr­ëng ®· ®¹t nh÷ng kÕt qu¶ nhÊt ®Þnh tuy cßn chÞu ¶nh h­ëng cña sù ch÷ng l¹i cña nÒn kinh tÕ Mü vµ c¸c n­íc ch©u ¸ vµo cuèi n¨m 2000. Bªn c¹nh ®ã, sù tËp trung d©n c­ vµ tuæi thä trung b×nh t¨ng lªn ®· trë thµnh hai vÊn ®Ò chÝnh trong chÝnh s¸ch kinh tÕ x· héi cña NhËt. Robot ®· trë thµnh mét thÕ m¹nh kinh tÕ cña ®Êt n­íc nµy víi sè l­îng 410.000 trªn tæng sè 720.000 robot ®ang ho¹t ®éng trªn toµn thÕ giíi. HiÖn nay, GDP cña NhËt ®¹t kho¶ng 3150 ngh×n tØ USD, trong ®ã ngµnh c«ng nghiÖp ®ãng gãp 35% cho GDP, ngµnh n«ng nghiÖp ®ãng gãp 2%, 63% cßn l¹i lµ tõ ngµnh dÞch vô. M­êi n¨m gÇn ®©y møc t¨ng tr­ëng GDP hµng n¨m trung b×nh kho¶ng 1,3%, GDP/®Çu ng­êi ®¹t kho¶ng 24.900 USD/ng­êi. Møc l¹m ph¸t thÊp, cã n¨m gi¶m ph¸t (- 0,7%). Víi d©n sè h¬n 120 triÖu ng­êi, mçi n¨m NhËt b¶n cã kho¶ng 67,7 triÖu lao ®éng, trong ®ã 65% lao ®éng trong ngµnh dÞch vô, 30% trong ngµnh c«ng nghiÖp vµ 5% trong n«ng nghiÖp. Tû lÖ thÊt nghiÖp còng t­¬ng ®èi cao so víi c¸c n­íc ph¸t triÓn (4,7%). NhËt b¶n cã ngµnh c«ng nghiÖp rÊt ph¸t triÓn, ®øng hµng ®Çu trªn thÕ giíi trong c¸c ngµnh c«ng nghiÖp « t«, c¸c thiÕt bÞ ®iÖn tö, m¸y c«ng cô, thÐp vµ c¸c kim lo¹i kh¸c, ®ãng tµu, ho¸ chÊt, dÖt may vµ chÕ biÕn thùc phÈm. Tû lÖ t¨ng tr­ëng c«ng nghiÖp vÉn rÊt cao (5,3%). VÒ n«ng nghiÖp, NhËt m¹nh ë mét sè s¶n phÈm nh­: g¹o, cñ c¶i ®­êng, rau, qu¶, thÞt lîn, gia cÇm, c¸c s¶n phÈm s÷a, trøng, h¶i s¶n… NhËt b¶n cã nÒn ngo¹i th­¬ng rÊt ph¸t triÓn. Do nghÌo tµi nguyªn, ®Êt n­íc chØ tiÕp gi¸p víi biÓn, nªn NhËt b¶n buéc ph¶i dùa vµo ngo¹i th­¬ng ®Ó ph¸t triÓn. Kim ng¹ch xuÊt khÈu cña NhËt n¨m 2000 ®¹t 450 tû USD, víi mét sè mÆt hµng chÝnh nh­: ®éng c¬, s¶n phÈm b¸n dÉn, m¸y v¨n phßng, ho¸ chÊt, thÞ tr­êng xuÊt khÈu chÝnh lµ: Hoa kú (30%), §µi loan (7%), Hµn Quèc (6,4%), Trung quèc (6,2%), Hongkong (5,6%), vµ NhËt b¶n th­êng xuyªn ®¹t xuÊt siªu trong bu«n b¸n víi c¸c n­íc. VÒ kim ng¹ch nhËp khÈu, n¨m 2000 ®¹t 355 tû USD, chñ yÕu nhËp tõ Hoa kú (19%), Trung quèc (14,5%), Hµn quèc (5,4%), §µi loan (4,8%), Indonesia (4,3%), Australia (3,9%), c¸c mÆt hµng nhËp khÈu bao gåm: nhiªn liÖu, thùc phÈm, ho¸ chÊt, hµng dÖt may, m¸y v¨n phßng. Nh÷ng n¨m gÇn ®©y NhËt b¶n ë trong t×nh tr¹ng suy tho¸i kinh tÕ kÐo dµi, chÝnh phñ NhËt ®¸nh gi¸ lµ thêi k× suy tho¸i dµi thø 3 sau suy tho¸i do ¶nh h­ëng cña khñng ho¶ng dÇu má lÇn thø hai vµ suy tho¸i sau “nÒn kinh tÕ bong bãng”. Tuy nhiªn thêi k× khñng ho¶ng nghiªm träng nhÊt ®· kÕt thóc víi mét sè l­îng lín c¸c c«ng ty tµi chÝnh bÞ ph¸ s¶n, nÒn kinh tÕ NhËt ®· cã chiÒu h­íng ®i lªn mÆc dï møc ®é t¨ng tr­ëng thùc tÕ míi chØ dõng l¹i ë con sè h¬n 0,5%. T×nh h×nh kinh tÕ NhËt b¶n hiÖn nay ®· cho thÊy nh÷ng dÊu hiÖu phôc håi m¹nh mÏ, xu h­íng tù phôc håi ë c¸c doanh nghiÖp t¨ng lªn, c¸c ng©n hµng ®· cã nh÷ng chiÕn l­îc míi m¹nh b¹o vµ hiÖu qu¶, cã triÓn väng NhËt b¶n sÏ tiÕp tôc ®¹t møc t¨ng tr­ëng cao nh­ ë thËp kû 80 tõ sau n¨m 2004. 2. §êi sèng, thu nhËp vµ tiªu chuÈn gi¸ trÞ cña ng­êi tiªu dïng NhËt b¶n 2.1.Mét sè thay ®æi vÒ mÆt x· héi Tõ khi kÕt thóc ®¹i chiÕn II, sau khi tr¶i qua thêi k× nghÌo khæ vµ thiÕu thèn vËt chÊt, víi sù t¨ng tr­ëng cña nÒn kinh tÕ, ng­êi tiªu dïng NhËt b¶n b¾t ®Çu ®­îc h­ëng sù no ®ñ vµ d­ thõa l­¬ng thùc, quÇn ¸o, nhµ cöa, c¸c dÞch vô vµ hµng ho¸ gi¶i trÝ. Cïng víi sù thay ®æi cña thêi ®¹i, nhu cÇu, tiªu chuÈn gi¸ trÞ cña ng­êi tiªu dïng còng thay ®æi. HiÖn nay, ®¹i bé phËn c¸c gia ®×nh ®Òu ®· mua s¾m nh÷ng vËt dông mµ hä cÇn. Nh÷ng chi tiªu cho hµng ho¸ nh»m tho¶ m·n cuéc sèng ngµy cµng ®a d¹ng. GÇn ®©y, tr­íc sù sôp ®æ cña nÒn “kinh tÕ bong bãng” dÉn ®Õn sù suy tho¸i kinh tÕ NhËt b¶n nh÷ng n¨m 90, tr­íc sù gia t¨ng cña vËt gi¸, sù v­¬n lªn ®ßi b×nh quyÒn cña phô n÷…dÉn ®Õn nhiÒu thay ®æi vÒ mÆt x· héi cña NhËt b¶n nh­: 1.TiÒn c«ng cho ng­êi cã tuæi ngµy cµng gi¶m dÇn. 2.Phô n÷ ngµy cµng cã ¶nh h­ëng ®Õn nh÷ng thay ®æi x· héi. 3.C¬ cÊu d©n sè thay ®æi. §ã lµ nh÷ng thay ®æi lín vµ t¸c ®éng kh¸ s©u s¾c ®Õn bé mÆt x· héi NhËt b¶n hiÖn nay. 2.2. Ng­êi tiªu dïng NhËt b¶n 2.2.1. §êi sèng vµ thu nhËp ng­êi d©n NhËt b¶n Ngµy nay, ®a sè ng­êi NhËt ®Òu cã “nhËn thøc cña tÇng líp trung l­u”, bëi hä cã mét møc thu nhËp vµ tr×nh ®é nhÊt ®Þnh - cã møc sèng t­¬ng ®èi cao vµ cã cuéc sèng tho¶i m¸i. Thu nhËp b×nh qu©n cña mét hé gia ®×nh NhËt rÊt cao vµ vÉn t¨ng ®Òu ®Æn. +Tr×nh ®é gi¸o dôc ë NhËt rÊt cao, tõ líp 1 ®Õn líp 9 lµ b¾t buéc vµ kho¶ng 96% häc sinh tiÕp tôc häc lªn cao, víi 565 tr­êng cao ®¼ng, l­îng sinh viªn trung b×nh gÇn 3 triÖu ng­êi/n¨m. PhÇn lín ng­êi d©n NhËt ®äc b¸o hµng ngµy. C¸c c¬ së y tÕ vµ ch¨m sãc søc khoÎ ®­îc x©y dùng rÊt tèt. Mäi c«ng d©n ®Òu ®­îc b¶o hiÓm bëi c¸c ch­¬ng tr×nh b¶o hiÓm quèc gia hay cña c«ng ty. Chi phÝ y tÕ cao, tuæi thä trung b×nh cao nhÊt thÕ giíi (nam :81 tuæi, n÷ :83 tuæi). +Thêi k× t¨ng tr­ëng m¹nh mÏ nÒn kinh tÕ tõ nh÷ng n¨m 60 tíi kho¶ng ®Çu thËp kØ 80, ®a sè ng­êi lao ®éng lµm viÖc nhiÒu ë c¬ quan vµ Ýt ng­êi cã nhu cÇu gi¶i trÝ. Nh­ng sau ®ã, thêi gian lµm viÖc gi¶m, ngµy nghØ nhiÒu h¬n, giê ®©y nhiÒu gia ®×nh th­êng tËn h­ëng c¸c ho¹t ®éng gi¶i trÝ vµo ngµy nghØ cuèi tuÇn. NhiÒu ho¹t ®éng gi¶i trÝ ®a d¹ng nh­: thÓ thao (tennis, tr­ît b¨ng, tr­ît tuyÕt, c¾m tr¹i, c©u c¸…), du lÞch (®i nghØ m¸t ë n­íc ngoµi, du lÞch trong n­íc), tån t¹i bªn c¹nh c¸c ho¹t ®éng gi¶i trÝ truyÒn thèng (go, shogi(cê NhËt), th¬ haiku vµ waka, nh¹c kÞch Noh…). Nh×n chung, ng­êi NhËt cã ®êi sèng cao so víi nhiÒu n­íc trªn thÕ giíi. Nh÷ng nhu cÇu vÒ hµng ho¸ trªn thÞ tr­êng còng cã nhiÒu ®iÓm kh¸c biÖt, cã thÓ kh¸i qu¸t l¹i nh­ sau: +Mong muèn vÒ vËt chÊt ®ang gi¶m dÇn. NhiÒu ng­êi ®· mua s¾m mäi thø hä cÇn vµ kh«ng muèn mua thªm bÊt cø lo¹i g× ®Æc biÖt. Mong muèn ®Ó dµnh tiÒn mua nhiÒu mÆt hµng còng kh«ng cßn n÷a, hä s½n sµng chi tiÒn cho c¸c hµng ho¸ gi¶i trÝ vµ phôc vô së thÝch. ë mét sè nhãm hµng, dÞch vô kh¸c, hä chó ý ®Õn chÊt l­îng vµ néi dung. C¸c s¶n phÈm b¶o vÖ m«i tr­êng, kh«ng h¹i cho søc khoÎ vµ cã chÊt l­îng trë nªn hÊp dÉn ng­êi tiªu dïng. NhiÒu ng­êi ®i mua hµng ®Ó vui, ®Ó tËn h­ëng c¸c dÞch vô vµ thêi gian hä bá ra. B»ng c¸ch nµy, hä tËn h­ëng cuéc sèng. +Tr­íc ®©y, viÖc ¨n nhiÒu thøc ¨n cã n¨ng l­îng ®Ó tr¸nh suy dinh d­ìng ®­îc chó träng. HiÖn nay do thu nhËp t¨ng, b÷a ¨n trë nªn c©n ®èi h¬n vµ ®­îc lùa chän theo khÈu vÞ. C¸c ®å ¨n tiÕt kiÖm thêi gian ®­îc tiªu thô ngµy cµng nhiÒu, do l­îng hai vî chång cïng ®i lµm, l­îng ng­êi ®éc th©n t¨ng lªn. Mong muèn vµ thùc tÕ l­îng tiªu thô c¸c mãn ¨n ngon - ®Æc biÖt ®Æc s¶n cña c¸c n­íc ph­¬ng t©y - còng t¨ng lªn, do thu nhËp ng­êi tiªu dïng t¨ng. §ång thêi khi lùa chän thùc phÈm hä còng c©n nh¾c nhiÒu h¬n ®Õn vÊn ®Ò søc kháe. Ng­êi tiªu dïng ngµy cµng ­a thÝch c¸c s¶n phÈm bæ d­ìng nh­ng lµnh tÝnh h¬n, kh«ng ¨n qu¸ nhiÒu ®­êng, muèi vµ chÊt bÐo. GÇn ®©y dÞch vô c¬m hép ë NhËt ph¸t triÓn kh¸ m¹nh, ®Æc biÖt ®­îc nh÷ng ng­êi ®éc th©n, c¸c bµ néi trî lµm viÖc b¸n thêi gian… ­a thÝch v× gióp hä tiÕt kiÖm thêi gian, c«ng søc mµ vÉn rÎ h¬n so víi c¬m hiÖu. +Khuynh h­íng trong thêi trang còng cã nhiÒu thay ®æi. Tr­íc ®©y, quÇn ¸o víi c¸c nh·n hiÖu næi tiÕng ®­îc ng­êi ta m¬ ­íc vµ coi lµ biÓu hiÖn cña ®Þa vÞ x· héi. Nh­ng vµi n¨m gÇn ®©y, viÖc g¾n bã qu¸ ®¸ng víi hµng ho¸ cã nh·n hiÖu ®ang chÊm døt dÇn vµ thêi trang còng trë nªn ®a d¹ng h¬n. NhiÒu thanh niªn cè g¾ng kh¼ng ®Þnh c¸i t«i c¸ nh©n b»ng viÖc mÆc lo¹i quÇn ¸o kh¸c ng­êi. Bªn c¹nh ®ã, nhiÒu ng­êi tiªu dïng còng ®ang cè g¾ng gi¶m chi tiªu cho quÇn ¸o trong thêi k× suy tho¸i, hä mua c¸c quÇn ¸o cã gi¸ c¶ vµ chÊt l­îng hîp lý, nhiÒu ng­êi quan t©m ®Õn c¸c c«ng dông kh¸c nh­: tho¸t Èm, kh«ng nh¨n nhóm, nhµu n¸t…Tuy vËy, ng­êi ta vÉn thÝch mét vµi mÆt hµng cã nh·n hiÖu. +Mét ®iÓm kh¸c biÖt lín cña ng­êi NhËt víi nhiÒu d©n téc kh¸c, ®ã lµ tÇm quan träng cña ng«i nhµ. Víi nhiÒu ng­êi NhËt, mua nhµ trë thµnh môc tiªu cña c¶ ®êi. Tõ sau n¨m 80, do gi¸ ®Êt vµ nhµ tËp thÓ t¨ng vät, nhiÒu gia ®×nh tù söa ch÷a, n©ng cÊp t©n trang l¹i ng«i nhµ cña m×nh. Trang thiÕt bÞ trong nhµ vÉn sö dông nhiÒu ®å truyÒn thèng, tuy nhiªn ngµy cµng nhiÒu gia ®×nh ­a thÝch vµ sö dông bµn, ghÕ, gi­êng tñ vµ c¸c ®å ®¹c kh¸c kiÓu ph­¬ng t©y. Còng do l­îng ng­êi NhËt tõng sèng ë n­íc ngoµi t¨ng lªn, thÞ hiÕu cña ng­êi NhËt vÒ ®å gç gia dông ngµy cµng ®a d¹ng. §ång thêi, do thu nhËp t¨ng, c¸c s¶n phÈm thÓ hiÖn sù sung tóc cña cuéc sèng nh­ ti vi, tñ l¹nh, m¸y giÆt, lß vi sãng…xuÊt hiÖn ë ®¹i bé phËn c¸c gia ®×nh. GÇn ®©y l­îng tiªu thô c¸c s¶n phÈm nµy cã xu h­íng ch÷ng l¹i. Trªn ®©y lµ xu h­íng tiªu thô hµng ho¸ tho¶ m·n 3 nhu cÇu thiÕt yÕu (¨n, mÆc, ë) cña ng­êi tiªu dïng nãi chung. Víi mçi lo¹i hµng ho¸, ng­êi tiªu dïng cã nh÷ng yªu cÇu riªng. Vµ xuÊt ph¸t tõ ®ã luËt ph¸p còng cã nh÷ng qui ®Þnh riªng. 2.2.2. Tiªu chuÈn gi¸ trÞ, t©m lý tiªu dïng +Ng­êi tiªu dïng NhËt b¶n lµ nh÷ng ng­êi cã yªu cÇu kh¾t khe nhÊt víi hµng ho¸, hä ®Æt ra nh÷ng tiªu chuÈn ®Æc biÖt chÝnh x¸c vÒ chÊt l­îng, ®é bÒn, ®é tin cËy vµ sù tiÖn dông cña s¶n phÈm. Hä s½n sµng tr¶ gi¸ cao h¬n mét chót cho nh÷ng s¶n phÈm cã chÊt l­îng tèt. Yªu cÇu nµy cßn bao gåm c¸c dÞch vô hËu m·i nh­ sù ph©n phèi kÞp thêi cña nhµ s¶n xuÊt khi mét s¶n phÈm bÞ trôc trÆc, kh¶ n¨ng vµ thêi gian söa ch÷a c¸c s¶n phÈm ®ã. Nh÷ng vÕt x­íc nhá, mÈu chØ nhá cßn sãt l¹i trªn mÆt s¶n phÈm, bao b× x« lÖch…, nh÷ng lçi nhá do s¬ ý trong khi vËn chuyÓn hay trong kh©u hoµn thiÖn s¶n phÈm còng cã thÓ dÉn ®Õn t¸c h¹i lín lµ lµm cho l« hµng khã b¸n, ¶nh h­ëng ®Õn kÕ ho¹ch s¶n xuÊt l©u dµi. Ngoµi ra hä còng mong muèn mua hµng víi “gi¸ c¶ hîp lý”, ®Æc biÖt sau khi nÒn kinh tÕ bong bãng sôp ®æ. Nh÷ng n¨m 80, ng­êi NhËt s½n sµng mua hµng ®¾t tiÒn, hµng cao cÊp cã nh·n m¸c næi tiÕng, nh­ng tõ sau n¨m 1992, nhu cÇu s¶n phÈm rÎ h¬n ®· t¨ng lªn. Tuy nhiªn, t©m lý s½n sµng tr¶ tiÒn cao h¬n cho c¸c s¶n phÈm s¸ng t¹o, chÊt l­îng tèt mang tÝnh thêi th­îng hay hµng xÞn vÉn kh«ng thay ®æi. +Ng­êi tiªu dïng NhËt b¶n nh¹y c¶m víi gi¸ c¶ tiªu dïng hµng ngµy. C¸c bµ néi trî ®i chî hµng ngµy lµ lùc l­îng quan träng ¶nh h­ëng ®Õn thÞ hiÕu tiªu dïng, hä hay ®Ó ý ®Õn biÕn ®éng gi¸ vµ c¸c mÉu m· míi. +Ng­êi NhËt rÊt nh¹y c¶m víi nh÷ng thay ®æi theo mïa. §Æc biÖt quÇn ¸o, ®å dïng trong nhµ, thùc phÈm lµ nh÷ng mÆt hµng cã ¶nh h­ëng theo mïa nhiÒu nhÊt. ViÖc bao gãi s¶n phÈm còng ph¶i ®¶m b¶o ®­îc vÖ sinh thùc phÈm trong nh÷ng ®iÒu kiÖn thêi tiÕt kh¾c nghiÖt nhÊt. Cïng víi t¸c ®éng cña khÝ hËu, yÕu tè tËp qu¸n tiªu dïng còng cÇn ph¶i ®­îc nghiªn cøu vµ tham kh¶o trong kÕ ho¹ch khuÕch tr­¬ng thÞ tr­êng t¹i NhËt b¶n, vÝ dô hÇu nh­ c¸c gia ®×nh NhËt kh«ng cã hÖ thèng s­ëi trung t©m vµ ®Ó b¶o vÖ m«i tr­êng, nhiÖt ®é ®iÒu hoµ trong nhµ lu«n ®­îc khuyÕn khÝch kh«ng ®Ó ë møc qu¸ Êm hoÆc qu¸ m¸t, bëi vËy quÇn ¸o trong nhµ mïa ®«ng cña ng­êi NhËt ph¶i dÇy h¬n ¸o dïng trªn thÞ tr­êng Mü, hoÆc ¸o cã lãt lµ kh«ng phï hîp trong mïa hÌ. +Ng­êi tiªu dïng NhËt b¶n ­a chuéng sù ®a d¹ng cña s¶n phÈm: hµng ho¸ cã mÉu m· ®a d¹ng phong phó thu hót ®­îc ng­êi tiªu dïng NhËt b¶n.Vµo mét siªu thÞ cña NhËt míi h×nh dung ®­îc hµng ho¸ trªn thÞ tr­êng NhËt b¶n ®a d¹ng ®Õn møc nµo. VÝ dô mét mÆt hµng dÇu géi ®Çu nh­ng ta kh«ng thÓ ®Õm xuÓ ®­îc c¸c chñng lo¹i kh¸c nhau vÒ thµnh phÇn, mµu s¾c, h­¬ng th¬m…Bëi vËy nh·n hiÖu hµng cã kÌm theo nh÷ng th«ng tin h­íng dÉn tiªu dïng lµ rÊt quan träng ®Ó ®­a hµng ho¸ tíi tay ng­êi tiªu dïng. N¾m ®­îc t©m lý ng­êi tiªu dïng lµ yÕu tè hµng ®Çu t¹o nªn sù thµnh c«ng cña bÊt k× nhµ kinh doanh nµo. §Æc biÖt, trong bèi c¶nh suy tho¸i kinh tÕ hiÖn nay, gi¸ trÞ vµ sù nh¹y c¶m cña kh¸ch hµng trë thµnh b­íc c¨n b¶n ®Ó s¶n phÈm ®­îc kh¸ch hµng ­a chuéng. N¨m 2001, tê Marketing Nikkei ®· tæ chøc 1 cuéc ®iÒu tra vµ xÕp h¹ng, ph©n tÝch c¸c s¶n phÈm g©y høng thó cho ng­êi tiªu dïng NhËt. Rót cuéc s¶n phÈm thùc sù chiÕm ®­îc c¶m t×nh cña ng­êi tiªu dïng l¹i lµ s¶n phÈm may mÆc cña h·ng UNIQLO, c¸c mÆt hµng xa xØ ®· kh«ng gi÷ ®­îc vÞ trÝ hµng ®Çu. Nh­ vËy, kÓ c¶ hµng ho¸ rÎ còng lµm nªn mét nh·n hiÖu lín. Nh·n hiÖu kh«ng cßn ý nghÜa lµ ®¾t ®á n÷a. §©y sÏ lµ ý t­ëng quan träng cho c¸c nhµ s¶n xuÊt trong t­¬ng lai. §ång thêi trong b¶ng xÕp h¹ng thiÕu v¾ng c¸c s¶n phÈm cã liªn quan ®Õn m¸y tÝnh vµ thiÕt bÞ viÔn th«ng. Vµ tõ ®ã c©u hái ®Æt ra lµ: LiÖu ng­êi tiªu dïng ®· kh«ng cßn høng thó víi c¸c s¶n phÈm mµ hä ®· cã hay kh«ng? B¶ng1: XÕp h¹ng c¸c s¶n phÈm ®­îc ng­êi tiªu dïng NhËt ­a thÝch n¨m 2001 1.Chuçi c¸c cöa hµng b¸n ®å th­êng phôc cña h·ng UNIQLO 75 2.S÷a chua Ýt chÊt bÐo hiÖu Aloe (h·ng Morinaga) 68 3.C«ng viªn Disneyland Tokyo (h·ng Oriental Land) 60,8 4.Bimbim ngät hiÖu Mouse Pocky (h·ng Ezaki Glico) 55 5.Cµ phª Starbucks 52,7 6.Nike 48,8 7.ChÌ xanh hiÖu Namacha (h·ng n­íc gi¶i kh¸t Kirin) 48,1 8.Bia nh·n hiÖu Asahi Honnama (h·ng Asahi) 42,9 9.Bia nh·n hiÖu Super Dry (h·ng Asahi) 41,7 10.H¹t dÎ rang ngät hiÖu Amaguri Muichaimashita 41,6 11.B¸nh mú hiÖu Chohojun (h·ng b¸nh Yamayaki) 40,3 12.ChÌ Trung quèc hiÖu Kikicha (h·ng Kirin) 36,3 13.Cµ phª bét hiÖu Kinno_Tsubu Niowa Natio 36,2 14.§å uèng h­¬ng vÞ chÌ cña h·ng Sokenbicha 34,6 15.Chuçi c¸c nhµ hµng ¨n thÞt bß (h·ng Yoshinoya) 31,1 16.B¸nh hiÖu Fran (h·ng Meiji seika) 30,9 17.N­íc t¨ng lùc hiÖu Dakara (h·ng Suntory) 30,3 18.Tói cÆp da nh·n hiÖu Louis Vuitton(h·ng Louis Vuitton) 29,9 19.Xe « t« hiÖu Celsio (h·ng toyota) 28,8 Nguån: Marketing Nikkei Newspaper – Jan., 2002 II. Thùc tr¹ng xuÊt khÈu hµng ViÖt nam sang NhËt b¶n 1. Quan hÖ th­¬ng m¹i NhËt - ViÖt nh÷ng n¨m gÇn ®©y Sau gÇn 30 n¨m thiÕt lËp quan hÖ ngo¹i giao chÝnh thøc gi÷a ViÖt nam vµ NhËt b¶n, cã thÓ thÊy r»ng qu¸ tr×nh hîp t¸c gi÷a 2 n­íc ®· ngµy cµng ph¸t triÓn. §Æc biÖt, quan hÖ “®èi t¸c tin cËy, æn ®Þnh l©u dµi” cµng ®­îc kh¼ng ®Þnh vµ x©y dùng tÝch cùc h¬n, thÓ hiÖn trong chuyÕn viÕng th¨m gÇn ®©y cña thñ t­íng Koizumi (th¸ng 6/2002) sang th¨m ViÖt nam vµ chuyÕn viÕng th¨m NhËt b¶n cña tæng bÝ th­ N«ng §øc M¹nh (th¸ng 10/2002). KÓ tõ n¨m 1991, tr­íc nh÷ng khã kh¨n do biÕn ®éng cña thÞ tr­êng §«ng ©u, ViÖt nam nhËn thÊy NhËt b¶n lµ thÞ tr­êng tiÒm n¨ng trong quan hÖ kinh tÕ th­¬ng m¹i. Ph¸t triÓn quan hÖ kinh tÕ víi NhËt b¶n ngµy cµng cã ý nghÜa quan träng ®èi víi ViÖt nam nhÊt lµ trong t×nh h×nh NhËt b¶n ®· thay thÕ MÜ lµ n­íc cã quan hÖ kinh tÕ th­¬ng m¹i lín nhÊt khu vùc ch©u ¸. NhËt b¶n ®­îc coi lµ mét nh©n tè bªn ngoµi lín hç trî cho c¸c c¶i c¸ch kinh tÕ ë ViÖt nam, ®Æc biÖt trong lÜnh vùc ngo¹i th­¬ng. BiÓu ®å 2: Kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu ViÖt nam - NhËt b¶n §¬n vÞ: triÖu USD Nguån: Thêi b¸o kinh tÕ ViÖt nam sè 119 ngµy 04/10/2002 ViÖt nam ®· nhËn ®­îc rÊt nhiÒu sù ñng hé tõ phÝa NhËt b¶n, kh«ng ph©n biÖt chÕ ®é chÝnh trÞ, kinh tÕ…kh¸c nhau. Vµ, nhê nh÷ng nç lùc cña c¶ hai n­íc, tæng kim ng¹ch XNK ViÖt - NhËt t¨ng nhanh chãng, trong vßng 6 n¨m (1995 - 2001) t¨ng 5,17 lÇn. Tèc ®é t¨ng tr­ëng th­¬ng m¹i b×nh qu©n gi÷a NhËt b¶n vµ ViÖt nam lµ 28,5%, t¨ng tr­ëng xuÊt khÈu lµ 32,7% vµ nhËp khÈu lµ 27,2%. N¨m 1999 ViÖt nam xuÊt siªu sang NhËt 167,9 (triÖu USD), n¨m 2000 con sè nµy lµ 294,45 (triÖu USD). ThÕ xuÊt siªu nµy cña ViÖt nam cã thÓ thÊy râ trong biªñ ®å trªn. BiÓu ®å trªn còng cho thÊy xuÊt khÈu cña ViÖt nam sang NhËt b¶n nh×n chung t¨ng lªn (trõ n¨m 1998 do ¶nh h­ëng cña khñng ho¶ng khu vùc vµ n¨m 2001 do NhËt b¶n gÆp suy tho¸i), hiÖn ®· ®¹t quy m« kh¸. Tuy nhiªn trong hai n¨m gÇn ®©y nhÞp ®é t¨ng tr­ëng l¹i ch÷ng l¹i, tõ n¨m 2001 tæng kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu ®· gi¶m so víi n¨m tr­íc. M­êi th¸ng ®Çu 2002, t×nh h×nh vÉn diÔn ra t­¬ng tù. Tû träng kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu NhËt – ViÖt trong kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu cña NhËt b¶n t¨ng lªn râ rÖt theo tõng n¨m, thÓ hiÖn mèi quan t©m cña NhËt b¶n víi thÞ tr­êng ViÖt nam vµ triÓn väng cña mèi quan hÖ th­¬ng m¹i nµy. Tuy nhiªn, tû träng nµy hiÖn nay vÉn cßn rÊt nhá bÐ so víi c¸c n­íc trong khu vùc §«ng Nam ¸. Theo sè liÖu n¨m 2001 cña Quü tiÒn tÖ thÕ giíi IMF th× tû träng kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu cña c¸c n­íc ASEAN trong tæng kim ng¹ch ngo¹i th­¬ng cña NhËt b¶n lµ: Th¸i Lan 3,7%, Malaisia 4,5%, Indonesia 5,2%. Trong khi tØ träng bu«n b¸n víi ViÖt nam trong tæng kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu chØ dao ®éng tõ 0,46% ®Õn 0,9%. Trong nhiÒu n¨m liªn tôc, NhËt b¶n ®· vµ ®ang lµ b¹n hµng lín nhÊt cña ViÖt nam, chiÕm 16,7% tæng kim ng¹ch cña ViÖt nam, lu«n lu«n ®øng ®Çu trong c¸c b¶ng xÕp h¹ng kim ng¹ch bu«n b¸n vµ v­ît xa b¹n hµng thø 2 lµ Trung Quèc (chiÕm kho¶ng h¬n 9%). Trong 14 mÆt hµng xuÊt khÈu chñ lùc n¨m 2001, NhËt b¶n ®øng ®Çu ë 3 mÆt hµng (dÖt may, thuû s¶n, than ®¸), vµ ®øng trong top 10 thÞ tr­êng nhËp khÈu c¸c mÆt hµng nµy tõ ViÖt nam ë 12 mÆt hµng. Kim ng¹ch bu«n b¸n víi NhËt b¶n lu«n cao gÇn gÊp ®«i so víi n­íc thø hai. Tuy tæng kim ng¹ch kh«ng t¨ng trong n¨m 2001 nh­ng vÉn thÓ hiÖn sù v­ît tréi vÒ qui m«, sè l­îng so víi c¸c ®èi t¸c kh¸c. (Tham kh¶o b¶ng 3 d­íi ®©y). B¶ng 3: 10 thÞ tr­êng xuÊt khÈu lín nhÊt cña ViÖt nam §¬n vÞ: triÖu USD N¨m 1998 N¨m 1999 N¨m 2000 N¨m 2001 NhËt b¶n 1514 NhËt b¶n 1786 NhËt b¶n 2575 NhËt b¶n 2509,8 Singapore 741 Singapore 876 Trung quèc 1536 Trung quèc 1418 §µi loan 670 Autralia 815 Autralia 1272 Mü 1063,3 §øc 552 Trung quèc 746 Singapore 886 Singapore 1043,7 Australia 472 §µi loan 682 §µi Loan 757 Autralia 1041,8 Mü 469 §øc 654 Mü 733 §µi loan 806 Trung quèc 440 Mü 504 §øc 730 §øc 721,8 Philippine 401 Anh 421 Anh 479 Anh 511,6 Anh 336 Indonexia 420 Philippine 478 Ph¸p 467,5 Hång K«ng 318 Philippine 393 Malaixia 414 Hµn quèc 406,1 Nguån: Thêi b¸o kinh tÕ ViÖt nam sè119 th¸ng 10 n¨m 2002 2. Thùc tr¹ng xuÊt khÈu hµng ViÖt nam sang NhËt b¶n 2.1. Kim ng¹ch xuÊt khÈu vµ c¬ cÊu hµng xuÊt khÈu Tõ n¨m 1989, víi viÖc thùc hiÖn chÝnh s¸ch më cöa nÒn kinh tÕ, tù do ho¸ th­¬ng m¹i vµ ®Çu t­ n­íc ngoµi, thªm vµo ®ã lµ t×nh h×nh quèc tÕ cã nhiÒu thuËn lîi, mèi quan hÖ kinh tÕ chÝnh trÞ gi÷a ViÖt nam vµ NhËt b¶n ngµy cµng ®­îc c¶i thiÖn theo c¶ chiÒu réng vµ chiÒu s©u. Kim ng¹ch bu«n b¸n gi÷a hai n­íc kh«ng ngõng gi40a t¨ng. §Õn n¨m 1997, tæng kim ng¹ch bu«n b¸n lªn tíi 3,4 tû USD, ®­a NhËt b¶n tõ vÞ trÝ sè hai sau nhiÒu n¨m lªn vÞ trÝ sè mét trong quan hÖ th­¬ng m¹i víi ViÖt nam vµ vÞ trÝ nµy vÉn ®­îc gi÷ v÷ng cho ®Õn nay. ViÖt nam ®· cã nhiÒu biÖn ph¸p ®Èy m¹nh ho¹t ®éng xuÊt khÈu sang NhËt b¶n khiÕn cho khèi l­îng vµ kim ng¹ch xuÊt khÈu cña ViÖt nam sang thÞ tr­êng nµy t¨ng rÊt nhanh. §Æc biÖt chÝnh s¸ch ®æi míi kinh tÕ víi chiÕn l­îc h­íng vµo xuÊt khÈu ®· ®­îc khai th¸c cã hiÖu qu¶, ®Èy lïi ®­îc t×nh tr¹ng th©m hôt triÒn miªn trong c¸n c©n th­¬ng m¹i NhËt - ViÖt. Kim ng¹ch xuÊt khÈu n¨m 2001 so víi 10 n¨m tr­íc ®ã (1991) t¨ng gÊp 3,4 lÇn tõ 662 triÖu USD lªn 2215,3 triÖu USD. Tèc ®é gia t¨ng kim ng¹ch xuÊt khÈu sang NhËt b¶n cã n¨m ®¹t ®Õn gÇn 30%. HiÖn nay, trong khi kim ng¹ch nhËp khÈu tõ NhËt b¶n chØ chiÕm 10% trong tæng kim ng¹ch nhËp khÈu cña ViÖt nam, th× kim ng¹ch xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng nµy chiÕm tíi kho¶ng 30% trong tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu cña ViÖt nam . §¸ng chó ý lµ thêi gian gÇn ®©y, ViÖt nam xuÊt siªu sang NhËt b¶n víi kim ng¹ch rÊt lín. NÕu nh­ n¨m 1986, ViÖt nam nhËp siªu tíi 106 triÖu USD th× tõ sau ®ã t×nh h×nh thay ®æi ng­îc l¹i: n¨m 1989 ViÖt nam xuÊt siªu sang NhËt 178 triÖu USD, n¨m 1999 con sè nµy lµ 167,9 triÖu USD vµ n¨m 2001 lµ 293,7 triÖu USD. §©y lµ mét ®iÒu kh«ng b×nh th­êng, v× vÒ phÝa NhËt b¶n, trong quan hÖ bu«n b¸n víi c¸c n­íc kh¸c, NhËt b¶n lu«n lµ n­íc xuÊt siªu. N¨m 1995, NhËt b¶n ®øng ®Çu danh s¸ch c¸c n­íc xuÊt siªu lín nhÊt thÕ giíi, thÆng d­ th­¬ng m¹i cña NhËt víi ch©u ¸ lªn tíi 70,7 tØ USD. T×nh tr¹ng nhËp siªu cña NhËt b¶n tõ ViÖt nam nµy cã thÓ lý gi¶i b»ng vÞ trÝ cña ViÖt nam trong th­¬ng m¹i quèc tÕ NhËt b¶n. Tuy coi träng ViÖt nam vµ t¨ng c­êng bu«n b¸n nh­ng trong tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu víi thÕ giíi cña NhËt b¶n, con sè tû träng t­¬ng ®­¬ng cña ViÖt nam qu¸ nhá bÐ. Trong ngo¹i th­¬ng ViÖt nam, bu«n b¸n víi NhËt b¶n chiÕm tØ träng trung b×nh 19,7% nh­ng trong ngo¹i th­¬ng NhËt b¶n, con sè nµy chØ kho¶ng 0,30%. H¬n thÕ, hiÖn t­îng xuÊt siªu cña ViÖt nam sang NhËt b¶n chñ yÕu lµ do ViÖt nam ®· xuÊt khÈu mét l­îng lín dÇu má trong thêi gian gÇn ®©y. C¬ cÊu hµng ViÖt nam xuÊt khÈu sang NhËt b¶n thêi gian qua cã nh÷ng thay ®æi ®¸ng kÓ, víi xu h­íng t¨ng nhanh tû träng hµng xuÊt khÈu qua chÕ biÕn vµ gi¶m m¹nh hµng nguyªn liÖu th«. MÆc dï chñ yÕu vÉn lµ xuÊt sang NhËt b¶n nguyªn liÖu th«, thùc phÈm, hµng cã møc ®é gia c«ng chÕ biÕn thÊp hoÆc lµ s¶n phÈm cña c¸c ngµnh c«ng nghiÖp nhÑ sö dông nhiÒu lao ®éng, nh­ng tØ träng hµng qua chÕ biÕn ®· chiÕm kho¶ng 65% kim ng¹ch xuÊt khÈu ViÖt - NhËt, trong t­¬ng lai cßn nhiÒu triÓn väng t¨ng cao h¬n n÷a. Nh×n chung, vÒ c¬ cÊu hµng xuÊt sang NhËt cã thÓ chia thµnh 4 nhãm hµng lµ: thùc phÈm, nhiªn liÖu th«, nguyªn liÖu kho¸ng s¶n vµ c¸c s¶n phÈm chÕ t¹o. Trong ®ã nhãm mÆt hµng chÕ t¹o chiÕm tØ träng cao nhÊt kho¶ng 46%, tiÕp ®Õn lµ nguyªn liÖu kho¸ng s¶n gÇn 30%, thùc phÈm 19%, nhiªn liÖu th« 2,6%. NÕu xÐt theo tõng mÆt hµng th× cã 3 mÆt hµng chñ lùc lµ: may mÆc (chiÕm kho¶ng 24,44%), thuû s¶n (19,3%), dÇu th« (20,88%). MÆc dï c¸c mÆt hµng chÕ biÕn t¨ng nhanh, nh­ng ViÖt nam vÉn ch­a cã nh÷ng mÆt hµng chÕ biÕn tinh vµ s©u sang thÞ tr­êng NhËt b¶n. B¶ng 4: Nh÷ng mÆt hµng ViÖt nam xuÊt khÈu sang NhËt b¶n (n¨m 2001) Tªn hµng Kim ng¹ch (triÖu USD) VÞ thÕ trong sè c¸c n­íc nhËp khÈu Hµng dÖt may 613,13 §øng thø nhÊt DÇu th« 524,1 §øng thø 4 Thuû s¶n 484,4 §øng thø nhÊt Linh kiÖn ®iÖn tö vµ tivi,m¸y vi tÝnh 85,5 §øng thø 3 Giµy dÐp c¸c lo¹i 79,8 §øng thø 8 Hµng thñ c«ng mü nghÖ 67,3 §øng thø nhÊt Gç vµ s¶n phÈm gç 64,9 §øng thø nhÊt Than ®¸ 1020,5 ngh×n tÊn 34,7 §øng thø nhÊt Cµ phª h¹t 27,215 ngh×n tÊn 21,3 §øng thø 9 Hµng rau qu¶ 9,4 §øng thø 3 Nguån: B¶n tin Th«ng tin kinh tÕ x· héi – Sè 438, 01/2002 Trong nhãm hµng thùc phÈm ViÖt nam xuÊt sang NhËt, thuû s¶n chiÕm gÇn 80%, cßn l¹i lµ c¸c s¶n phÈm nh­ cµ phª, thùc phÈm chÕ biÕn, ®å uèng, h¹t tiªu. Nhãm hµng nguyªn liÖu th« gåm quÆng s¾t, gç, c¸c s¶n phÈm tõ gç, c¸c nguyªn liÖu tõ ®éng vËt…DÇu th« chiÕm gÇn 90% kim ng¹ch xuÊt khÈu cña nhãm hµng nguyªn liÖu kho¸ng s¶n, cßn l¹i 10% lµ than vµ c¸c s¶n phÈm tõ than. Nhãm hµng chÕ t¹o bao gåm hµng dÖt may (gÇn 90%), cßn l¹i lµ ho¸ chÊt, c¸c s¶n phÈm kim lo¹i, m¸y mãc vµ thiÕt bÞ…Do vËy cã thÓ nãi r»ng ho¹t ®éng xuÊt khÈu c¸c mÆt hµng chñ lùc cña ViÖt nam sang NhËt ®ãng vai trß quyÕt ®Þnh ®èi víi ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña ViÖt nam sang thÞ tr­êng nµy. §ång thêi, thÞ tr­êng NhËt b¶n còng ®ãng vai trß lµ thÞ tr­êng chñ ®¹o ®èi víi rÊt nhiÒu mÆt hµng cña ViÖt nam. NhËt b¶n lµ n­íc nhËp khÈu nhiÒu nhÊt c¸c mÆt hµng nh­: dÖt may, thuû s¶n, thñ c«ng mü nghÖ, gç vµ s¶n phÈm gç, than ®¸. NhiÒu mÆt hµng l­îng xuÊt khÈu sang NhËt b¶n chiÕm ®Õn xÊp xØ 30% tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu mÆt hµng ®ã, ch¼ng h¹n n¨m 2001, l­îng dÇu th« xuÊt khÈu sang NhËt chiÕm 16,77%, dÖt may 31,05%, thuû s¶n 27,25%, hµng thñ c«ng mü nghÖ 17,18% trong tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu c¸c mÆt hµng nµy. B¶ng 5: TØ träng xuÊt khÈu mét sè mÆt hµng chÝnh n¨m 2001 §¬n vÞ: triÖu USD MÆt hµng XuÊt khÈu sang NhËt b¶n Tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu TØ träng(%) DÇu th« 524,1 3125,6 16,77 DÖt may 613,3 1975,4 32,05 Thuû s¶n 484,4 1777,6 27,25 Giµy dÐp 79,8 1559,5 5,17 §iÖn tö m¸y tÝnh 85,5 595,6 14,35 Cµ phª 21,3 624,7 3,41 Thñ c«ng mü nghÖ 67,3 391,3 17,18 Rau qu¶ 9,4 235,2 4,00 Nguån:B¶n tin Th«ng tin kinh tÕ x· héi – sè 436, 01/2002 2.2.T×nh h×nh xuÊt khÈu c¸c mÆt hµng chñ yÕu 2.2.1.Hµng dÖt may: Hµng dÖt may xuÊt khÈu cña ViÖt nam sang thÞ tr­êng NhËt b¶n hiÖn nay chiÕm h¬n 27% tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu ViÖt NhËt. ThÞ tr­êng NhËt b¶n còng lµ thÞ tr­êng tiªu dïng hµng dÖt may kh«ng h¹n ng¹ch lín nhÊt ViÖt nam, chiÕm 70% ®Õn 80% tæng kim ng¹ch hµng dÖt may kh«ng h¹n ng¹ch. Nh­ vËy, xÐt vÒ l©u dµi, xuÊt khÈu hµng dÖt may sang NhËt b¶n cã vai trß quan träng trong ho¹t ®éng xuÊt khÈu hµng dÖt may cña ViÖt nam còng nh­ ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña ViÖt nam sang NhËt b¶n. HiÖn nay, hµng dÖt may cña ViÖt nam xuÊt sang NhËt b¶n ®Òu lµ nh÷ng mÆt hµng b×nh d©n chø kh«ng cã s¶n phÈm cao cÊp. §ã lµ ¸o kho¸c giã nam, ¸o s¬ mi nam, quÇn ¸o cho ng­êi l¸i xe t¶i, tr­ît tuyÕt, quÇn ©u, quÇn soãc nam. C¸c s¶n phÈm nµy hiÖn phï hîp víi tr×nh ®é s¶n xuÊt cña ViÖt nam, ®ång thêi nhu cÇu ë thÞ tr­êng NhËt b¶n còng ®ang cã xu h­íng t¨ng lªn, v× vËy dÔ th©m nhËp ®­îc vµo thÞ tr­êng NhËt b¶n. Tuy nhiªn, c¸c doanh nghiÖp dÖt may cña ViÖt nam còng nh­ nhiÒu doanh nghiÖp kh¸c hiÖn nay, ®Ó b¸n ®­îc hµng sang NhËt b¶n phÇn lín ph¶i chÊp nhËn “ph­¬ng thøc tam gi¸c” mµ 3 ®Ønh cña nã gåm: nhµ s¶n xuÊt - kh¸ch hµng - ng­êi tiªu dïng. ChÝnh kh¸ch hµng (lµ nhµ nhËp khÈu ng­êi NhËt) míi lµ ng­êi khai th¸c thÞ tr­êng. Hä ®­a mÉu, nguyªn liÖu, ®ãng nh·n m¸c cña hä vµ bao tiªu s¶n phÈm, doanh nghiÖp ViÖt nam chØ cã nhiÖm vô s¶n xuÊt. Trong khi ®ã ng­êi tiªu dïng ë NhËt b¶n chØ biÕt ®Õn nhµ nhËp khÈu víi t­ c¸ch lµ nguån cung cÊp chø kh«ng biÕt ®Õn nhµ s¶n xuÊt. T×nh h×nh nµy dÉn ®Õn thùc tr¹ng lµ uy tÝn cña s¶n phÈm ViÖt nam kh«ng hÒ ®­îc biÕt ®Õn, tÊt c¶ c¸c yÕu tè cña thÞ tr­êng lµ gi¸ c¶, søc mua, t©m lý tiªu dïng, sù thay ®æi thÞ hiÕu…c¸c doanh nghiÖp ViÖt nam hoµn toµn kh«ng n¾m ®­îc. Thùc tr¹ng nµy dÉn ®Õn hµng dÖt may cña ViÖt nam trë nªn bÞ ®éng vµ phô thuéc nhiÒu vµo c¸c doanh nghiÖp NhËt b¶n. 2.2.2.Hµng thuû s¶n NhËt b¶n lµ thÞ tr­êng tiªu thô chÝnh cña hµng thuû h¶i s¶n ViÖt nam, ®· tõng cã n¨m kim ng¹ch tiªu thô lªn ®Õn 70% tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu thuû s¶n cña ViÖt nam. Nh­ng ®Õn n¨m 1997 tØ träng ®· gi¶m dÇn cßn 47%, n¨m 2001 gi¶m chØ cßn 28% vµ 10 th¸ng ®Çu n¨m 2002 cßn tiÕp tôc gi¶m 15% so víi cïng k× n¨m ngo¸i. Theo ®¸nh gi¸ cña Tæng c«ng ty xuÊt khÈu thuû s¶n, tû träng sÏ chØ cßn 20% vµ ®øng yªn ë møc nµy. Tuy nhiªn, NhËt b¶n vÉn sÏ lµ thÞ tr­êng träng ®iÓm ®øng ®Çu trong nhËp khÈu thuû s¶n cña ViÖt nam, víi vÞ thÕ cña rÊt nhiÒu mÆt hµng ®øng thø nhÊt nh­: t«m ®«ng, mùc ®«ng c¸c lo¹i. Hµng thuû s¶n ViÖt nam xuÊt khÈu sang NhËt b¶n thêi gian qua chñ yÕu lµ nguyªn th« vµ qua s¬ chÕ, chø ch­a cã s¶n phÈm ch._.Õ biÕn s©u. Trong tæng mÆt hµng thuû s¶n th× t«m ®«ng l¹nh chiÕm tØ träng cao tíi 56%, cßn l¹i lµ mùc, cua vµ nhuyÔn thÓ. PhÇn lín hµng ViÖt nam xuÊt sang thÞ tr­êng NhËt b¶n ®­îc ®­a vµo chÕ biÕn tiÕp råi t¸i xuÊt sang mét n­íc thø ba, v× vËy, thùc chÊt hµng ViÖt nam vÉn ch­a th©m nhËp ®­îc vµo thÞ tr­êng NhËt b¶n, ho¹t ®éng xuÊt khÈu thuû s¶n vÉn ch­a thu d­îc kÕt qu¶ cao mÆc dï lµ mét mÆt hµng chñ yÕu vµ cã tiÒm n¨ng. XuÊt khÈu thuû s¶n gÇn ®©y gÆp nhiÒu vÊn ®Ò khã kh¨n vÒ chÊt l­îng, vÒ gi¸ c¶…¶nh h­ëng cña ®ång Yªn gi¶m gi¸ khiÕn cho l­îng thuû s¶n tiªu thô gi¶m ®¸ng kÓ. Bªn c¹nh ®ã vÊp ph¶i sù c¹nh tranh m¹nh cña nhiÒu ®èi thñ nh­ Trung quèc, Th¸i lan…xuÊt khÈu thuû s¶n trë nªn khã kh¨n h¬n, gi¸ c¶ bÞ Ðp gi¶m liªn tôc trong mét vµi n¨m gÇn ®©y. Sù sai lÖch vÒ chÊt l­îng so víi qui ®Þnh còng g©y khã kh¨n lín cho c¸c doanh nghiÖp, ¶nh h­ëng ®Õn uy tÝn hµng ViÖt nam. RÊt nhiÒu container hµng thuû s¶n gÇn ®©y bÞ gi÷ l¹i v× ch­a ®¸p øng ®ñ c¸c tiªu chuÈn qui ®Þnh, hoÆc v× kh«ng ®¶m b¶o c¸c ®iÒu kiÖn nh­ hîp ®ång vÒ chÊt l­îng, qui c¸ch kÜ thuËt, sè l­îng vµ thêi gian vËn chuyÓn. 2.2.3.MÆt hµng dÇu th« DÇu th« tr­íc ®©y lµ mÆt hµng xuÊt khÈu cã kim ng¹ch lín nhÊt cña ViÖt nam sang NhËt b¶n, chØ ®Õn n¨m 2001 l­îng xuÊt khÈu dÇu th« míi thÊp h¬n hµng dÖt may. N¨m 1995 trong 31 hîp ®ång xuÊt khÈu dÇu th« th× NhËt chiÕm tíi 6 hîp ®ång vµ chiÕm tíi 85% khèi l­îng xuÊt khÈu, ®©y chÝnh lµ mÆt hµng t¹o ra xuÊt siªu cña ViÖt nam ®èi víi NhËt b¶n. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, mÆc dï kim ng¹ch xuÊt khÈu mÆt hµng nµy vÉn t¨ng nh­ng víi tèc ®é chËm. §Æc biÖt n¨m 1997, do gi¸ c¶ dÇu th« trªn thÕ giíi gi¶m m¹nh nªn kim ng¹ch xuÊt khÈu so víi n¨m 96 gi¶m 4,6%, n¨m 2001 gi¶m so víi 2000 vµ 10 th¸ng ®Çu n¨m 2002 vÉn tiÕp tôc gi¶m sót. 3.Nh÷ng ®iÓm cßn h¹n chÕ trong ho¹t ®éng xuÊt khÈu sang NhËt b¶n vµ nguyªn nh©n Tuy ®· ®¹t ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ nhÊt ®Þnh, nh­ng ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña ViÖt nam sang NhËt b¶n vÉn cßn mét sè h¹n chÕ sau: ChÊt l­îng hµng ViÖt nam ch­a ®­îc ng­êi tiªu dïng thùc sù tin t­ëng. RÊt nhiÒu mÆt hµng mÆc dï kim ng¹ch xuÊt khÈu lín nh­ng kh¸ch hµng NhËt b¶n kh«ng hÒ biÕt ®ã lµ hµng ViÖt nam, hoÆc nÕu biÕt sÏ nghi ng¹i khi sö dông. Víi hÇu hÕt c¸c s¶n phÈm chÕ biÕn, nhµ nhËp khÈu th­êng ph¶i xö lý thªm mét sè kh©u, chÕ biÕn thªm t¹i NhËt råi míi tung ra thÞ tr­êng NhËt b¶n. Trë ng¹i mµ c¸c doanh nghiÖp ViÖt nam hay gÆp ph¶i nhÊt, ®ã lµ c¸c r¾c rèi vÒ qui ®Þnh liªn quan ®Õn chÊt l­îng. Kim ng¹ch xuÊt khÈu cßn c¸ch xa giíi h¹n tiÒm n¨ng cña hai n­íc, qui m« ho¹t ®éng trªn so víi c¶ hai n­íc ®Òu cßn qu¸ nhá bÐ. NÕu ®øng vÒ phÝa ViÖt nam, trong tr­êng hîp nµy cã thÓ thÊy lµ ViÖt nam cßn phô thuéc qu¸ nhiÒu vµo NhËt b¶n. ChÝnh v× vËy dÔ bÞ tæn h¹i vÒ kinh tÕ nÕu nh­ cã sù t¸c ®éng bÊt lîi tõ bªn ngoµi nh­ sù lªn gi¸ cña ®ång Yªn, sù thay ®æi trong chÝnh s¸ch ngo¹i th­¬ng cña NhËt b¶n . C¬ cÊu trao ®æi hµng ho¸ cßn nhiÒu bÊt lîi cho phÝa ViÖt nam, mÆc dï ViÖt nam ®¹t thÕ xuÊt siªu sang NhËt b¶n, nh­ng hµng xuÊt khÈu cña ViÖt nam chñ yÕu lµ s¶n phÈm th« nh­ nguyªn liÖu, nhiªn liÖu, ®Æc biÖt dÇu th« chiÕm xÊp xØ 20% kim ng¹ch xuÊt khÈu ViÖt - NhËt. Nh­ vËy thÆng d­ th­¬ng m¹i nhê xuÊt siªu hoÆc Ýt nhÊt lµ sù chªnh lÖch c¸n c©n th­¬ng m¹i ViÖt nam ®· gi÷ ®­îc cho ®Õn nay thùc chÊt kh«ng ph¶i lµ ph¶n ¸nh sù phån vinh cña nÒn kinh tÕ còng nh­ thÕ m¹nh trong bu«n b¸n mµ béc lé tÝnh chÊt kÐm ph¸t triÓn cña mét sè nÒn kinh tÕ dùa vµo b¸n rÎ tµi nguyªn vµ lao ®éng. Ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña ViÖt nam sang NhËt b¶n cßn gi¶n ®¬n, ch­a g¾n liÒn víi c¸c h×nh thøc hîp t¸c kinh tÕ kh¸c, c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu sang NhËt b¶n chñ yÕu th«ng qua xuÊt khÈu trùc tiÕp, thùc chÊt hÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp ch­a ®Æt ®­îc chç ®øng trªn thÞ tr­êng nµy. Nh×n chung gi¸ xuÊt khÈu cña hµng ViÖt nam cßn thÊp so víi hµng c¸c n­íc kh¸c tõ 5 ®Õn 15%, vµ cßn chÞu ¶nh h­ëng nÆng theo sù biÕn ®éng cña gi¸ c¶ thÕ giíi. Nh÷ng h¹n chÕ ®ã do rÊt nhiÒu nguyªn nh©n g©y ra, nh­ng cã thÓ thÊy mét sè nguyªn nh©n chÝnh nh­ sau: NhËt b¶n lµ thÞ tr­êng tiªu dïng lín, nh­ng l¹i ®ßi hái vÒ chÊt l­îng, qui c¸ch phÈm chÊt, tiªu chuÈn kÜ thuËt vµ vÖ sinh thùc phÈm cña hµng ho¸ rÊt cao, kh«ng nh÷ng thÕ, nh÷ng yªu cÇu vÒ chuyÓn hµng ®óng thêi h¹n hÕt søc nghiªm ngÆt. Møc ®é b¶o hé trªn thÞ tr­êng NhËt b¶n ®­îc ®¸nh gi¸ lµ cao nhÊt trong sè c¸c n­íc ph¸t triÓn, sù b¶o hé kh«ng chØ th«ng qua c¸c qui ®Þnh, tiªu chuÈn vÒ hµng ho¸ mµ cßn lµ sù b¶o hé ngÇm tõ c¸c tËp qu¸n tiªu dïng, v¨n ho¸ tiªu dïng…Vµ gÇn ®©y do nh÷ng khã kh¨n vÒ kinh tÕ, nhu cÇu tiªu dïng còng gi¶m ®i ®¸ng kÓ. Trong khi ®ã, tr×nh ®é s¶n xuÊt cña ViÖt nam cßn h¹n chÕ, m¸y mãc c«ng nghÖ chËm ®æi míi, sù yÕu kÐm trong s¶n xuÊt dÉn ®Õn chÊt l­îng hµng xuÊt khÈu cña ViÖt nam cùc k× thÊp. NhiÒu doanh nghiÖp ViÖt nam ®· bÞ kh¸ch hµng NhËt b¶n kªu ca r»ng hµng kh«ng ®¶m b¶o ®óng c¸c yªu cÇu cña hîp ®ång vÒ chÊt l­îng, qui c¸ch kÜ thuËt, cã khi trong hµng ho¸ lÉn t¹p chÊt, hoÆc hµng bÞ háng ngay khi ch­a tíi NhËt… ViÖt nam còng ch­a cã nhiÒu v¨n phßng ®¹i diÖn cña chÝnh phñ ®Æt t¹i NhËt b¶n, v× thÕ c¸c c«ng ty ViÖt nam muèn t×m hiÓu thÞ tr­êng NhËt b¶n gÆp nhiÒu khã kh¨n, nh÷ng th«ng tin cô thÓ hä còng kh«ng biÕt lÊy ë ®©u vµ kh«ng hÒ ®­îc t­ vÊn ph¶i lµm thÕ nµo, ph¶i cã nh÷ng b­íc chuÈn bÞ g× ®Ó th©m nhËp ®­îc vµo thÞ tr­êng NhËt b¶n. ChÝnh phñ ViÖt nam cho ®Õn nay còng ch­a cã hÖ thèng ph¸p luËt nghiªm tóc vµ chÆt chÏ, qui ®Þnh vÒ chÊt l­îng, vÒ an toµn vÖ sinh ...t­¬ng xøng víi cña NhËt b¶n nªn c¸c doanh nghiÖp gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n tr­íc c¸c yªu cÇu kh¸c biÖt nµy. C¸c c¬ së ngo¹i th­¬ng ViÖt nam còng cßn qu¸ nghÌo nµn, l¹c hËu nªn kh«ng ®¸p øng ®­îc nh÷ng ®ßi hái cña ho¹t ®éng bu«n b¸n quèc tÕ nh­: kho c¶ng chËt hÑp, thiÕt bÞ th« s¬, kh«ng ®¶m b¶o cho c«ng t¸c giao nhËn hµng ho¸… Ch­¬ng II C¸c qui ®Þnh ph¸p lý vÒ hµng ho¸ trªn thÞ tr­êng NhËt b¶n vµ kh¶ n¨ng th©m nhËpcña hµng ho¸ ViÖt nam I.C¸c quy ®Þnh ph¸p lý ®èi víi hµng ho¸ nãi chung 1.QuyÒn së h÷u trÝ tuÖ: 1.1.Giíi thiÖu chung HiÖn t¹i, quyÒn së h÷u trÝ tuÖ chia lµm hai lo¹i lµ së h÷u trÝ tuÖ vµ s¸ng chÕ nh·n hiÖu kinh doanh. C¸c luËt m« h×nh h÷u dông, luËt thiÕt kÕ, luËt b¶n quyÒn ®­îc xÕp vµo lo¹i së h÷u trÝ tuÖ. LuËt nh·n hiÖu hµng ho¸, luËt c¹nh tranh kh«ng lµnh m¹nh vµ c¸c luËt t­¬ng tù ®­îc xÕp vµo lo¹i ®­îc b¶o hé bëi luËt b»ng s¸ng chÕ nh·n hiÖu hµng ho¸ kinh doanh. GÇn ®©y, ®Ó ®¸p øng sù ®a d¹ng cña c¸c ngµnh c«ng nghiÖp, cïng víi sù ph¸t triÓn cña m¸y vi tÝnh vµ sù cÇn thiÕt ph¶i chó ý ®Õn c¸c s¶n phÈm míi trong ngµnh c«ng nghÖ sinh häc, luËt míi vÒ quyÒn së h÷u trÝ tuÖ ®· ra ®êi. NhiÒu ®èi t­îng míi kh«ng n»m trong diÖn ®­îc b¶o hé cña luËt së h÷u trÝ tuÖ hoÆc luËt b¶n quyÒn tr­íc ®©y ®· ®­îc ®Ò cËp ®Õn trong luËt míi. Néi dung chÝnh cña luËt së h÷u trÝ tuÖ míi nµy lµ b¶o hé m« h×nh kinh doanh, b¶o hé c¸c s¶n phÈm phÇn mÒm, quyÒn së h÷u trÝ tuÖ vµ ®a ph­¬ng tiÖn, b¶o hé chÝp b¸n dÉn, b¶o hé gièng c©y trång míi. Nh×n chung quyÒn së h÷u trÝ tuÖ NhËt b¶n kh«ng kh¸c g× c¬ b¶n víi ViÖt nam. Tr­êng hîp ®Æc biÖt, ë ViÖt nam “kh¸m ph¸” cã thÓ ®­îc b¶o hé t­¬ng tù nh­ mét ph¸t minh theo luËt b»ng s¸ng chÕ nh­ng ë NhËt “kh¸m ph¸” kh«ng ®­îc luËt b»ng s¸ng chÕ b¶o hé. Tuy nhiªn luËt nh·n m¸c cña NhËt b¶n vµ ViÖt nam cã nhiÒu ®iÓm kh¸c biÖt. CÇn chó ý vµ nghiªn cøu kü vÒ luËt nµy. 1.2. C¸c quy ®Þnh vÒ ghi nh·n s¶n phÈm §èi víi mét sè s¶n phÈm quy ®Þnh vÒ ghi nh·n s¶n phÈm lµ b¾t buéc. Sè s¶n phÈm nµy ®­îc chia thµnh 4 nhãm: s¶n phÈm dÖt, s¶n phÈm nhùa, ®å ®iÖn vµ c¸c chñng lo¹i hµng ho¸ kh¸c. HiÖn nay, theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt cã kho¶ng 100 mÆt hµng b¾t buéc ph¶i d¸n nh·n chÊt l­îng, môc ®Ých gióp ng­êi tiªu dïng biÕt ®­îc c¸c th«ng tin vÒ chÊt l­îng s¶n phÈm vµ nh÷ng l­u ý khi sö dông. ViÖc d¸n nh·n c¸c s¶n phÈm gia dông ®­îc ®iÒu chØnh bëi “LuËt d¸n nh·n c¸c s¶n phÈm gia dông” ban hµnh n¨m 1962. KÓ tõ khi luËt nµy ®­îc ban hµnh ®Õn nay, c¸c chñng lo¹i ®­îc ®iÒu chØnh trong luËt ®· ®­îc më réng vµ néi dung cña c¸c nh·n ngµy cµng ®­îc quy ®Þnh chi tiÕt. 1.2.1.C¸c s¶n phÈm dÖt: C¸c s¶n phÈm cã thÓ dïng m¸y giÆt th­êng ®­îc d¸n c¸c dÊu hiÖu chØ dÉn ®Æc biÖt gåm c¸c chØ dÉn vÒ nhiÖt ®é n­íc, lo¹i bét giÆt, tèc ®é quay n­íc. ViÖc t×m hiÓu vÒ c¸c dÊu hiÖu nµy rÊt cÇn thiÕt ®èi víi c¸c nhµ s¶n xuÊt quÇn ¸o chÊt l­îng cao ë n­íc ngoµi. Mét sè s¶n phÈm may mÆc nhËp khÈu cã chÊt l­îng cao nh­ng do thiÕu c¸c chØ dÉn ®Æc biÖt vÒ giÆt c¸c s¶n phÈm ®ã nªn ®· trë thµnh chñ ®Ò phµn nµn cña ng­êi tiªu dïng. CÇn ph¶i chó ý r»ng ph­¬ng ph¸p chØ dÉn vµ c¸c dÊu hiÖu chØ dÉn ®­îc sö dông cho c¸c lo¹i quÇn ¸o giÆt b»ng m¸y giÆt ®­îc nªu ë trªn kh«ng gièng nh­ c¸c quy ®Þnh cña ISO. Ngoµi ra cßn cã c¸c h­íng dÉn rÊt cô thÓ vÒ c¸ch giÆt vµ lµ c¸c lo¹i v¶i vµ sîi tæng hîp kh¸c. Ch¼ng h¹n nh­ c¸c lo¹i v¶i lµm tõ b«ng nguyªn chÊt vµ sîi tæng hîp chØ nªn giÆt ë nhiÖt ®é 400C, kh«ng ®­îc lµ ë nhiÖt ®é cao, nÕu lµ ë nhiÖt ®é cao th× ph¶i dïng mét miÕng v¶i ng¨n c¸ch gi÷a bµn lµ vµ quÇn ¸o. §èi víi c¸c s¶n phÈm ®­îc lµm tõ b«ng vµ sîi nyl«ng chØ nªn giÆt ë nhiÖt ®é 400C víi tèc ®é quay chËm. C¸c quy ®Þnh cña JIS còng khuyªn r»ng khi giÆt c¸c s¶n phÈm nµy nªn sö dông bao ®Ó ®Ò phßng tr­êng hîp c¸c sîi v¶i cã thÓ bÞ cµo r¸ch. Do cã nhiÒu lo¹i nh·n hiÖu dµnh cho c¸c lo¹i sîi kh¸c nhau nh­ Bonel thay v× Acrylic g©y khã kh¨n cho viÖc nhËn biÕt c¸c chÊt liÖu lµm quÇn ¸o, c¸c quy ®Þnh vÒ ghi nh·n yªu cÇu c¸c lo¹i sîi ph¶i ®­îc ghi b»ng tªn tiªu chuÈn chø kh«ng ph¶i b»ng tªn riªng. Mét danh s¸ch tªn c¸c lo¹i sîi ®· ®­îc ph¸t hµnh vµ c¸c nhµ s¶n xuÊt ®­îc yªu cÇu sö dông tªn trong danh s¸ch ®ã. C¸c lo¹i sîi nh­ tetoron vµ bemberg lµ tªn cña lo¹i sîi do c¸c c«ng ty t­ nh©n ®Æt ra ®· ®­îc lo¹i khái danh s¸ch trong qu¸ tr×nh chän tªn tiªu chuÈn cho c¸c lo¹i sîi. Sîi tetoron ph¶i ®­îc ghi lµ polyester vµ bemberg ®­îc ghi lµ cupra. TÊt nhiªn, tªn riªng cña hai lo¹i sîi nµy còng cã thÓ ®­îc ghi trªn mét nh·n riªng trªn cïng mét s¶n phÈm nÕu nh­ tªn tiªu chuÈn cña lo¹i sîi ®ã ®· ®­îc ghi trªn mét nh·n kh¸c. H×nh 6: C¸ch ghi nh·n s¶n phÈm dÖt ®óng quy ®Þnh Nh·n kh«ng ®óng quy ®Þnh Nh·n ®óng quy ®Þnh B«ng: 20% B«nel: 80% Acrylic: 80% B«ng: 20% Kid: 50% Viscose: 50% Len: 50% T¬ nh©n t¹o: 50% Tetoron: 65% B«ng: 35% Polyester: 65% B«ng:35% Bemberg: 100% Cupra:100% Nguån: Bé C«ng nghiÖp vµ Th­¬ng m¹i NhËt b¶n 1.2.2.ThiÕt bÞ ®iÖn Bé C«ng nghiÖp vµ Th­¬ng m¹i cã tr¸ch nhiÖm ®Ò ra c¸c quy ®Þnh vµ gi¸m s¸t viÖc thùc hiÖn c¸c quy ®Þnh vÒ c¸c yªu cÇu kü thuËt vµ ph¸p lý ®èi víi c¸c thiÕt bÞ vµ nguyªn liÖu lµm ra ®iÖn. VÒ c¸c yªu cÇu ph¸p lý, theo luËt qu¶n lý c¸c nguyªn liÖu vµ thiÕt bÞ ®iÖn, c¸c thiÕt bÞ ®iÖn ®­îc chia lµm 2 lo¹i: lo¹i Ko (nhãm A) vµ Otsu (nhãm B). Nhãm Ko bao gåm c¸c thiÕt bÞ ®iÖn cã thÓ g©y ra tiÕng ®éng hoÆc g©y ra nguy hiÓm cßn nhãm Otsu ph¶i cã ®Çy ®ñ c¸c tiªu chuÈn kü thuËt vÒ ®iÖn thÕ vµ c¸c yªu cÇu c¬ b¶n vÒ sö dông ®iÖn ph¶i ®­îc quy ®Þnh râ rµng. BÊt kú ng­êi nµo muèn kinh doanh mét s¶n phÈm thuéc nhãm Ko ®Òu ph¶i xin giÊy phÐp cña Bé Th­¬ng m¹i vµ C«ng nghiÖp NhËt b¶n. Bé Th­¬ng m¹i vµ C«ng nghiÖp NhËt b¶n sÏ chØ cÊp giÊy phÐp sau khi ®· kiÓm tra ®é an toµn cña s¶n phÈm ®Ó ®¶m b¶o phï hîp víi c¸c yªu cÇu kü thuËt. Sau khi qua kiÓm tra, thiÕt bÞ ®iÖn sÏ ®­îc ®Ýnh mét l¸ kim lo¹i trªn ®ã cã dÊu chÊt l­îng nh­ h×nh d­íi ®©y, sè giÊy phÐp s¶n xuÊt, ®iÖn thÕ vµ c¸c chi tiÕt kh¸c. Th¸ng 7 n¨m 1995 NhËt b¶n ra quy ®Þnh mµ theo ®ã b·i bá viÖc ®ãng dÊu chÊt l­îng cho c¸c thiÕt bÞ ®iÖn thuéc nhãm B. C¸c nhµ s¶n xuÊt vµ c¸c nhµ cung cÊp c¸c ®å ®iÖn thuéc nhãm B ®­îc phÐp tù kiÓm tra c¸c s¶n phÈm cña hä theo c¸c quy ®Þnh hiÖn hµnh. DÊu chøng nhËn chÊt l­îng cho c¸c ®å ®iÖn Lo¹i Ko(A) Nguån: LuËt qu¶n lý c¸c nguyªn liÖu vµ thiÕt bÞ ®iÖn Mét trong nh÷ng ®Æc ®iÓm quan träng cña thÞ tr­êng thiÕt bÞ ®iÖn mµ c¸c nhµ xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng NhËt cÇn biÕt lµ ®iÖn thÕ tiªu chuÈn ®èi víi thiÕt bÞ ®iÖn vµ m¸y mãc v¨n phßng cña NhËt lµ 100V A.C. Do ®iÖn thÕ nµy thÊp h¬n so víi møc ®iÖn thÕ th«ng dông ë Mü vµ Ch©u ¢u nªn khi xuÊt khÈu c¸c thiÕt bÞ ®iÖn vµo NhËt, c¸c s¶n phÈm cÇn ph¶i cã nh÷ng ®iÒu chØnh ®Ó cã thÓ sö dông ®­îc t¹i NhËt. Mét ®Æc ®iÓm n÷a cña thÞ tr­êng lµ tÇn sè dßng ®iÖn xoay chiÒu ë c¸c vïng phÝa §«ng vµ phÝa T©y cña NhËt lµ kh¸c nhau. VÝ dô nh­ ë khu vùc Tokyo, tÇn sè dßng ®iÖn xoay chiÒu lµ 50Hz trong khi ®ã ë Osaka vµ c¸c khu vùc phÝa t©y NhËt b¶n lµ 60Hz. Do ®ã c¸c ®å ®iÖn ®­îc b¸n ë NhËt th­êng ®­îc thiÕt kÕ ®Ó cã kh¶ n¨ng sö dông c¸c tÇn sè kh¸c nhau vµ cã thÓ sö dông ®­îc c¶ hai khu vùc. H×nh 7: VÝ dô vÒ nh·n ®å dïng ®iÖn Tªn mÆt hµng, sè s¶n phÈm: 91-0000 §iÖn thÕ: 100V C«ng suÊt: 600W TÇn sè: 50Hz Nguån: Phßng thÝ nghiÖm kiÓm tra c¸c ®å dïng ®iÖn NhËt b¶n Tªn s¶n phÈm: M¸y giÆt Model s¶n xuÊt: Model AB-72 Ph­¬ng ph¸p giÆt: Quay KÝch th­íc: Réng: 650mm Cao: 850mm S©u: 350mm Chó ý ®Æc biÖt: 1. §Æt trªn bÖ ë nh÷ng n¬i cã ®é Èm cao 2. Nªn sö dông mét æ c¾m lµm nguån ®iÖn nÕu cã thÓ Nhµ s¶n xuÊt: Electrec Works,K.K. 7,Otemachi 1- Chime, Chiyoda,Tokyo H×nh 8: Nh·n quy ®Þnh ®èi víi c¸c thiÕt bÞ ®iÖn Nguån: Phßng thÝ nghiÖm kiÓm tra c¸c ®å dïng ®iÖn NhËt b¶n Bªn c¹nh ®ã cßn cã luËt d¸n nh·n hµng ho¸ gia dông trong ®ã nªu ra c¸c quy ®Þnh vÒ viÖc d¸n nh·n ®èi víi c¸c ®å ®iÖn gia dông nh­ m¸y giÆt. Theo luËt nµy c¸c nhµ s¶n xuÊt ph¶i ghi râ trªn nh·n tªn cña s¶n phÈm, model s¶n xuÊt cïng víi miªu t¶ vÒ c¸ch thøc ho¹t ®éng, kÝch th­íc, møc tiªu thô ®iÖn vµ c¸c h­íng dÉn hoÆc l­u ý ®Æc biÖt cÇn ghi nhí khi sö dông ®å ®iÖn. Ngoµi c¸c th«ng tin c¬ b¶n nµy c¸c nhµ s¶n xuÊt nªn cung cÊp cho ng­êi sö dông c¸c cuèn s¸ch h­íng dÉn chi tiÕt vÒ c¸ch sö dông ®å ®iÖn b»ng tiÕng NhËt, mÆc dï ®iÒu nµy kh«ng ®­îc quy ®Þnh trong luËt. 1.2.3.C¸c s¶n phÈm kh¸c Víi lo¹i s¶n phÈm cã chøa c¸c ho¹t chÊt cã h¹i nh­ xµ phßng, trªn nh·n ph¶i ghi râ tªn cña s¶n phÈm, c¸c thµnh phÇn theo tªn gäi tiªu chuÈn vµ lo¹i xµ phßng lµ trung tÝnh hay cã kiÒm. C¸c quy ®Þnh vÒ viÖc ghi nh·n c¸c s¶n phÈm cã liªn quan (nh­ quÇn ¸o vµ xµ phßng giÆt) ph¶i ®­îc phèi hîp víi nhau ®Ó gióp ng­êi sö dông c¸c lo¹i quÇn ¸o b¾t buéc ph¶i giÆt b»ng xµ phßng trung tÝnh cã thÓ dÔ dµng t×m ®­îc lo¹i xµ phßng nµy ë mét cöa hµng gÇn n¬i ë cña hä. Trªn nh·n còng ph¶i ghi c¸c chi tiÕt nh­ ph¹m vi sö dông s¶n phÈm, träng l­îng tÞnh vµ c¸ch sö dông s¶n phÈm. H×nh 9: Nh·n xµ phßng giÆt Tªn s¶n phÈm: Xµ phßng giÆt tæng hîp Thµnh phÇn: Ion ho¹t tÝnh, t¸c nh©n huúnh quang Lo¹i: KiÒm yÕu Ph¹m vi sö dông: QuÇn ¸o(B«ng, lynon, vµ sîi ho¸ häc) Kh«ng thÝch hîp víi b¸t ®Üa Träng l­îng tÞnh : 500 gram L­îng dïng: 1,5 lÝt cho mçi lÝt n­íc(45g cho 30 lÝt) L­u ý sö dông: - Kh«ng ®Ó cho trÎ nghÞch xµ phßng -NÕu kh«ng may ¨n ph¶i xµ phßng cho uèng n­íc ®Ó n«n ra. -Kh«ng sö dông cho c¸c môc ®Ých kh¸c Nguån:Bé C«ng NghiÖp vµ Th­¬ng m¹i NhËt b¶n Do ngµy cµng cã nhiÒu lo¹i s¶n phÈm nhùa míi trong ®ã mét sè s¶n phÈm cã chøa c¸c chÊt cã h¹i nªn ngµy nay c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt yªu cÇu trªn nh·n cña c¸c s¶n phÈm nhùa ph¶i ghi râ c¸c chÊt liÖu ®· ®­îc sö dông ®Ó s¶n xuÊt. Nh­ vÝ dô ë h×nh 10 cho thÊy, c¸c nhµ s¶n xuÊt s¶n phÈm b»ng nhùa ph¶i ghi râ c¸c nguyªn liÖu ®· ®­îc sö dông còng nh­ c¸c h¹n chÕ trong sö dông. VÝ dô phÇn lín c¸c lo¹i chËu nhùa kh«ng thÓ dïng ®Ó ®un n­íc nh­ng cã thÓ dïng ®Ó ®ùng n­íc nãng. Bªn c¹nh ®ã c¸c nhµ s¶n xuÊt ®­îc yªu cÇu ph¶i ghi trªn nh·n c¸c s¶n phÈm b»ng nhùa c¸c l­u ý ®Æc biÖt trong sö dông nh­ c¸ch gi÷ cho chËu kh«ng bÞ x­íc… H×nh 10: Nh·n dµnh cho chËu nhùa Nh·n chÊt l­îng ®Æc biÖt Nguyªn liÖu: Nhùa Ure Ph¹m vi sö dông: Kh«ng sö dông ®Ó ®un nÊu nh­ng cã thÓ dïng ®Ó ®ùng n­íc nãng L­u ý sö dông: -Kh«ng ®Ó trªn löa hoÆc c¹nh n¬i cã nhiÖt ®é cao -NÕu ®Ó c¹nh n¬i cã nhiÖt ®é cao, chËu cã thÓ bÞ ch¶y hoÆc biÕn d¹ng -§Ó tr¸nh bÞ x­íc, kh«ng ®Ó chËu b»ng c¸c chÊt mµi mßn Nguån: Bé Th­¬ng m¹i vµ C«ng nghiÖp NhËt b¶n Ngoµi ra cã mét sè s¶n phÈm, ®Æc biÖt nhãm hµng thùc phÈm, hµng n«ng nghiÖp, trong nhiÒu tr­êng hîp Bé N«ng l©m ng­ nghiÖp ®Æt ra c¸c tiªu chuÈn vÒ ghi nh·n chÊt l­îng, cã thÓ tham kh¶o mét sè nh·n s¶n phÈm phæ biÕn sau: Tªn s¶n phÈm: ThÞt lîn hun khãi Nguyªn liÖu chÕ biÕn: ThÞt lîn Träng l­îng: 120 kg Ngµy s¶n xuÊt: 01 th¸ng 05 n¨m 2000 Thêi h¹n sö dông: 30 ngµy kÓ tõ ngµy s¶n xuÊt H­íng dÉn b¶o qu¶n: NhiÖt ®é d­íi 40 ®é C Nhµ s¶n xuÊt: Meat Procesors Co.,Ltd 2-1, Kasumigaseki, Chiyoda-ku, Tokyo H×nh 11: Nh·n thÞt lîn hun khãi Nguån: Bé Th­¬ng m¹i vµ C«ng nghiÖp NhËt b¶n NÕu thÞt lîn hun khãi ®· th¸i th× tªn s¶n phÈm ph¶i ®­îc ghi lµ: “thÞt lîn th¸i”. Trong môc c¸c thµnh phÇn cÇn ph¶i ghi râ vÒ lo¹i thÞt dïng ®Ó chÕ biÕn vµ c¸c thµnh phÇn kh¸c nh­ muèi, gia vÞ theo tªn th«ng dông cña chóng. C¸c quy ®Þnh vÒ d¸n nh·n cho phÐp sö dông c¸c tªn gäi chung chung nh­: chÊt chèng ph©n huû hay gia vÞ ho¸ häc ®èi víi c¸c lo¹i gia vÞ. MÉu mùc cña c¸c ch÷ ®­îc in trªn nh·n ph¶i t¹o ra ®­îc sù t­¬ng ph¶n víi nÒn cña mÉu nh·n. Cì ch÷ ph¶i tõ 8 trë lªn vµ in b»ng lo¹i ch÷ g« tÝch. C¸c thµnh phÇn phô ph¶i ®­îc in ë mét dßng riªng biÖt. Trong tr­êng hîp c«ng ty ghi nh·n cho s¶n phÈm kh«ng ph¶i lµ nhµ s¶n xuÊt th× trªn nh·n ph¶i ghi râ tªn cña c«ng ty d¸n nh·n vµ b¸n s¶n phÈm ®ã. §èi víi c¸c s¶n phÈm nhËp khÈu th× trªn nh·n ph¶i cã tªn vµ ®Þa chØ cña ng­êi nhËp khÈu. H×nh 12: Nh·n mú èng Tªn s¶n phÈm : Mú èng Nguyªn liÖu chÕ biÕn: Bét mú Durum Träng l­îng: 300 g Ngµy s¶n xuÊt: ngµy 20 th¸ng 6 n¨m 2000 Thêi h¹n sö dông: 30 ngµy kÓ tõ ngµy s¶n xuÊt C¸ch nÊu: ®un trong 7 phót Nhµ s¶n xuÊt : Yamamoto Macaroni Co.,Ltd 2-1 Kasumigaseki, Tokyo Nguån: Bé Th­¬ng m¹i vµ C«ng nghiÖp NhËt b¶n Nh·n dµnh cho mú èng ph¶i ghi râ thµnh phÇn kÓ c¶ c¸c chÊt gia vÞ. Ngoµi ra cßn ph¶i cã h­íng dÉn vÒ c¸ch nÊu n­íng. Trªn nh·n ph¶i cã c¸c chØ dÉn ng¾n gän hoÆc còng cã thÓ dÉn chiÕu tíi c¸c h­íng dÉn ë trªn bao gãi. Do c¸c nh·n th­êng ®­îc in s½n tõ tr­íc khi d¸n lªn s¶n phÈm nªn c¸c nhµ s¶n xuÊt ®­îc phÐp ®ãng ngµy hÕt h¹n sö dông ë trªn bao gãi. Trªn nh·n ph¶i chØ râ vÞ trÝ mµ ng­êi tiªu dïng cã thÓ thÊy ngµy hÕt h¹n ®ã ë trªn bao gãi s¶n phÈm. Ngoµi ra trªn nh·n ph¶i ghi tªn nhµ s¶n xuÊt hoÆc nhµ nhËp khÈu. Nh·n ®èi víi mú èng nhËp khÈu cßn cÇn ph¶i cã tªn cña n­íc xuÊt xø, viÖc thªm c¸c th«ng tin kh¸c nh­ giíi thiÖu vÒ nhµ s¶n xuÊt n­íc ngoµi hay ghi c«ng dông s¶n phÈm lµ tuú ý. 2.C¸c tiªu chuÈn liªn quan ®Õn chÊt l­îng ë NhËt cã nhiÒu dÊu chÊt l­îng kh¸c nhau, mét sè do c¬ quan cña chÝnh phñ ®Æt ra cßn c¸c lo¹i dÊu kh¸c do c¸c tæ chøc gi¸m ®Þnh ®­a ra. Trong mét sè tr­êng hîp c¸c dÊu nµy trïng nhau vµ mét s¶n phÈm cã thÓ cïng lóc mang nhiÒu h¬n mét dÊu. Ngµy nay, chÝnh phñ ®ang ®Èy m¹nh tuyªn truyÒn cho ng­êi tiªu dïng vÒ c¸c lo¹i dÊu nµy. C¸c nhµ xuÊt khÈu muèn th©m nhËp ®­îc vµo thÞ tr­êng NhËt b¶n cÇn cã ®­îc dÊu chøng nhËn chÊt l­îng JIS, JAS hoÆc c¸c lo¹i dÊu kh¸c ®Ó ®¶m b¶o r»ng c¸c s¶n phÈm nµy ®· ®¹t ®­îc nh÷ng tiªu chuÈn tèi thiÓu cña thÞ tr­êng NhËt. 2.1.Tiªu chuÈn c«ng nghiÖp NhËt b¶n - JIS DÊu chøng nhËn “tiªu chuÈn c«ng nghiÖp NhËt b¶n” lµ mét trong nh÷ng dÊu ®­îc sö dông réng r·i nhÊt ë NhËt. Tiªu chuÈn nµy dùa trªn “LuËt tiªu chuÈn ho¸ c«ng nghiÖp” ®­îc ban hµnh vµo 6/1949 vµ th­êng ®­îc biÕt d­íi c¸i tªn “dÊu chøng nhËn tiªu chuÈn c«ng nghiÖp NhËt b¶n” hay dÊu JIS. HÖ thèng tiªu chuÈn JIS ¸p dông ®èi víi tÊt c¶ c¸c s¶n phÈm c«ng nghiÖp vµ kho¸ng s¶n, ch¼ng h¹n: v¶i, quÇn ¸o, lß s­ëi, c¸c thiÕt bÞ ®iÖn, bµn ghÕ, dông cô thÓ thao..., trõ nh÷ng s¶n phÈm ®­îc ¸p dông c¸c tiªu chuÈn chuyªn ngµnh nh­ d­îc phÈm, ph©n ho¸ häc, sîi t¬ t»m, thùc phÈm vµ c¸c s¶n phÈm n«ng nghiÖp kh¸c ®­îc quy ®Þnh trong luËt vÒ tiªu chuÈn ho¸ vµ d¸n nh·n n«ng l©m s¶n. Lóc ®Çu dÊu JIS ®­îc ¸p dông ®Ó t¹o ra mét chuÈn mùc vÒ chÊt l­îng cho c¸c s¶n phÈm xuÊt khÈu khi NhËt b¾t ®Çu b¸n s¶n phÈm cña m×nh ra n­íc ngoµi. Héi ®ång tiªu chuÈn NhËt b¶n (JISC) vµ c¸c bé ngµnh liªn quan ®· ®­a ra mét danh s¸ch chi tiÕt c¸c quy c¸ch phÈm chÊt ¸p dông cho tõng lo¹i s¶n phÈm. Nhê c¸c quy ®Þnh nµy, chÊt l­îng s¶n phÈm trong c¸c c«ng ty ®­îc coi träng v× c¸c nhµ s¶n xuÊt ®Òu muèn s¶n phÈm cña m×nh ®­îc ®ãng dÊu JIS. Do ®ã hÖ thèng JIS ®· gãp phÇn vµo viÖc më réng tiªu chuÈn ho¸ trªn ph¹m vi toµn bé nÒn c«ng nghiÖp cña NhËt. H¬n n÷a, theo quy ®Þnh cña ®iÒu 26 trong luËt tiªu chuÈn ho¸ c«ng nghiÖp, tÊt c¶ c¸c c¬ quan cña chÝnh phñ ph¶i ­u tiªn ®èi víi c¸c s¶n phÈm ®­îc ®ãng dÊu chÊt l­îng JIS khi mua hµng ho¸ ®Ó phôc vô cho ho¹t ®éng cña c¸c c¬ quan nµy. GiÊy phÐp ®ãng dÊu chøng nhËn tiªu chuÈn JIS trªn hµng ho¸ do bé tr­ëng Bé C«ng nghiÖp vµ Th­¬ng m¹i cÊp cho nhµ s¶n xuÊt khi s¶n phÈm cña hä ®­îc x¸c nhËn lµ cã chÊt l­îng phï hîp víi tiªu chuÈn JIS. Theo LuËt tiªu chuÈn ho¸ c«ng nghiÖp ®­îc söa ®æi th¸ng 4 n¨m 1980, c¸c nhµ s¶n xuÊt n­íc ngoµi còng cã thÓ ®­îc cÊp giÊy phÐp ®ãng dÊu chøng nhËn tiªu chuÈn JIS trªn s¶n phÈm cña hä. Vµ nãi chung, c¸c tiªu chuÈn JIS ®­îc söa ®æi bæ sung theo ®Þnh kú ®Ó phï hîp víi c¸c tiÕn bé c«ng nghÖ. Tuy nhiªn tÊt c¶ c¸c tiªu chuÈn JIS ®Òu ®­îc bæ sung söa ®æi Ýt nhÊt lµ 5 n¨m 1 lÇn kÓ tõ ngµy ban hµnh, ngµy söa ®æi hay ngµy x¸c nhËn l¹i cña tiªu chuÈn. Khi thÊy cÇn thiÕt ph¶i thay ®æi mét tiªu chuÈn JIS th× c¸c thñ tôc söa ®æi sÏ ®­îc tiÕn hµnh. Ng­îc l¹i c¸c tiªu chuÈn ®ã cã thÓ ®­îc x¸c nhËn lµ vÉn cã hiÖu lùc vµ kh«ng cã thay ®æi nµo ®èi víi tiªu chuÈn ®ã. Môc tiªu cña viÖc söa ®æi bæ sung lµ nh»m ®¶m b¶o cho c¸c tiªu chuÈn lu«n lu«n hîp lý vµ phï hîp víi thùc tÕ. 2.2. Tiªu chuÈn n«ng nghiÖp NhËt b¶n - JAS Mét trong nh÷ng luËt quan träng nhÊt ë NhËt b¶n lµ LuËt tiªu chuÈn n«ng nghiÖp NhËt b¶n - JAS. LuËt nµy quy ®Þnh c¸c tiªu chuÈn vÒ chÊt l­îng, ®­a ra c¸c quy t¾c vÒ viÖc ghi nh·n chÊt l­îng vµ ®ãng dÊu chÊt l­îng tiªu chuÈn JAS. C¸c quy ®Þnh ¸p dông ®èi víi c¸c s¶n phÈm ®­îc ph¸t hµnh theo ®Þnh kú. Do sè l­îng c¸c chñng lo¹i s¶n phÈm chÕ biÕn s¶n xuÊt t¹i NhËt vµ nhËp khÈu vµo NhËt ngµy cµng nhiÒu nªn ph¹m vi ®iÒu chØnh cña luËt JAS vµ c¸c tiªu chuÈn kÌm theo còng ®­îc më réng. Danh s¸ch c¸c s¶n phÈm ®­îc ®iÒu chØnh bëi luËt JAS bao gåm: ®å uèng, thùc phÈm chÕ biÕn, dÇu ¨n vµ mì, c¸c n«ng l©m thuû s¶n chÕ biÕn. Tuy hiÖn nay kh«ng ph¶i tÊt c¶ c¸c s¶n phÈm ®­îc s¶n xuÊt trong n­íc vµ c¸c s¶n phÈm nhËp khÈu ®Òu mang dÊu JAS nh­ng ®a sè c¸c s¶n phÈm (nh­ thùc phÈm ®ãng hép, n­íc hoa qu¶, c¸c s¶n phÈm chÕ biÕn tõ cµ chua, d¨m b«ng, thÞt lîn hun khãi) ®Òu mang dÊu chÊt l­îng JAS. C¸c quy ®Þnh cña luËt JAS x¸c ®Þnh ph¹m vi ®iÒu chØnh cña luËt, nªu ra ®Þnh nghÜa vÒ c¸c s¶n phÈm tiªu chuÈn JAS, x¸c ®Þnh c¸c tiªu chuÈn vÒ chÊt l­îng cÇn ®­îc tho¶ m·n c¸c ph­¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ chÊt l­îng. §èi víi hÇu hÕt s¶n phÈm, luËt JAS quy ®Þnh mét c¸ch râ rµng tiªu chuÈn cô thÓ vÒ chÊt l­îng nh­ng ®èi víi mét sè s¶n phÈm kh¸c c¸c quy ®Þnh trong luËt chØ ®­a ra nh÷ng h­íng dÉn cho viÖc n©ng cao chÊt l­îng. §èi víi c¸c thùc phÈm chÕ biÕn c¸c tiªu chuÈn vÒ viÖc d¸n nh·n ®ßi hái trªn nh·n hiÖu ph¶i cã c¸c th«ng tin nh­ tªn s¶n phÈm, thµnh phÇn, träng l­îng, ngµy hÕt h¹n sö dông vµ tªn cña nhµ s¶n xuÊt. Ngµy nay hÖ thèng JAS ®· trë thµnh c¬ së cho ng­êi tiªu dïng trong viÖc lùa chän c¸c thùc phÈm chÕ biÕn. Tuy nhiªn, hÖ thèng ®ãng dÊu chÊt l­îng JAS lµ tù nguyÖn, mµ nhiÒu s¶n phÈm chÊt l­îng khã ph©n biÖt l¹i ch­a ®ãng dÊu JAS, nªn cßn mét sè khã kh¨n ®èi víi ng­êi tiªu dïng trong viÖc sö dông hÖ thèng nµy nh­ lµ tiªu chuÈn ®Ó lùa chän c¸c s¶n phÈm. §Ó gióp ng­êi tiªu dïng trong viÖc ®¸nh gi¸ c¸c s¶n phÈm, luËt JAS söa ®æi n¨m 1970 quy ®Þnh r»ng c¸c s¶n phÈm buéc ph¶i d¸n c¸c nh·n hiÖu trªn ®ã chøa ®ùng c¸c th«ng tin vÒ thµnh phÇn vµ chÊt l­îng s¶n phÈm. C¸c s¶n phÈm ph¶i d¸n nh·n hiÖu nµy ®­îc chÝnh phñ quy ®Þnh trong c¸c s¾c lÖnh. Hµng n¨m sè l­îng c¸c s¶n phÈm mang c¸c nh·n hiÖu nµy còng th­êng xuyªn t¨ng lªn. Theo luËt söa ®æi n¨m 1970, Bé tr­ëng Bé n«ng, l©m, ng­ nghiÖp cã quyÒn buéc c¸c hµng ho¸ cã chÊt l­îng khã ph©n biÖt nh­ thùc phÈm chÕ biÕn vµ kh«ng chÞu sù ®iÒu chØnh cña JAS ph¶i ®­îc d¸n nh·n chÊt l­îng JAS khi cã ®Çy ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn sau: + S¶n phÈm ph¶i lµ mét n«ng s¶n hoÆc l©m s¶n mµ ®· cã hoÆc trong t­¬ng lai gÇn sÏ cã mét tiªu chuÈn JAS ®­îc quy ®Þnh cho nã. + S¶n phÈm ®ã ph¶i lµ s¶n phÈm cã chÊt l­îng khã x¸c ®Þnh. + Lµ s¶n phÈm mµ ng­êi tiªu dïng cÇn biÕt ®­îc chÊt l­îng cña nã tr­íc khi quyÕt ®Þnh mua. Trªn c¸c nh·n chÊt l­îng cÇn ph¶i cã c¸c th«ng tin nh­ sau: 1/ Tªn s¶n phÈm, 2/C¸c nguyªn liÖu ®­îc sö dông (bao gåm c¶ c¸c chÊt gia gi¶m), 3/Träng l­îng tÞnh, 4/Ngµy hÕt h¹n sö dông, 5/Tªn vµ ®Þa chØ cña nhµ s¶n xuÊt hoÆc cöa hµng b¸n s¶n phÈm. C¸c th«ng tin nµy ph¶i ®­îc tr×nh bµy theo mét c¸ch thøc nhÊt ®Þnh ®Ó tiÖn cho ng­êi tiªu dïng trong viÖc sö dông. H×nh 12: VÝ dô vÒ nh·n n­íc hoa qu¶ ®ãng hép (Dïng cho n­íc hoa qu¶ nguyªn chÊt ®ãng hép lµm tõ c¸c thµnh phÇn tù nhiªn kh«ng cã ®­êng) Tªn s¶n phÈm: N­íc hoa qu¶ Lo¹i: T¸o Thµnh phÇn: 100% n­íc t¸o nguyªn chÊt Nguyªn liÖu chÕ biÕn: T¸o t­¬i Träng l­îng: 250g H­íng dÉn sö dông: Uèng ngay sau khi më Nhµ s¶n xuÊt: Juice Foods Co., Ltd 2-1, Kasumigaseki 1-chome Chiyoda-ku, Tokyo Nguån: Bé Th­¬ng m¹i vµ C«ng nghiÖp NhËt b¶n Bé N«ng l©m ng­ nghiÖp ®Æt ra c¸c tiªu chuÈn vÒ ghi nh·n chÊt l­îng vµ buéc tÊt c¶ c¸c nhµ s¶n xuÊt ph¶i tu©n thñ c¸c tiªu chuÈn ®ã. D­íi ®©y lµ mét sè nh÷ng vÝ dô vÒ dÊu chøng nhËn chÊt l­îng JAS ®èi víi thùc phÈm chÕ biÕn: -H×nh elip khuyÕt ®Çu, t« ®Ëm, bªn trong cã ch÷ JAS: chøng nhËn ®èi víi c¸c s¶n phÈm: mú sîi, n­íc sèt Waoester vµ c¸c s¶n phÈm t­¬ng tù, thùc phÈm ®ãng hép, gi¨m b«ng Ðp, thÞt b¨m viªn, nhÝm biÓn, nÊm kh«, t­¬ng, xóc xÝch, n­íc sèt cµ chua, møt, maoirine. -H×nh elÝp khuyÕt ®Çu, t« nh¹t h¬n mét chót, bªn trong cã ch÷ JAS: chøng nhËn ®èi víi c¸c s¶n phÈm mú ¨n liÒn, thùc phÈm lµm tõ rau, cµ chua chÕ biÕn, dÊm, kÑo, kem, khoai t©y r¸n, g¨m b«ng Ðp hçn hîp, n­íc chÊm th¹p cÈm, dÇu vµ mì ¨n chÕ biÕn, t¶o kh« Wakame, mú èng, ®¹m thùc vËt, thùc phÈm lµm tõ ®¹m thùc vËt, kainto, c¸c s¶n phÈm lµm tõ gia cÇm ®ãng hép, ®å ¨n liÒn ®ãng hép, magarine ¨n liÒn, b¬, mú chÝnh, ®å gia vÞ, ®å uèng cã ga, thùc phÈm ®«ng l¹nh ¨n liÒn, thÞt lîn muèi hun khãi, gi¨m b«ng c¸, c¸ ngõ sÊy kh«, kamboko, ®å uèng, mú kh«, c¸c lo¹i d­a muèi. -H×nh trßn m¶nh bªn ngoµi, h×nh elÝp nhá, m¶nh bªn trong: DÊu chøng nhËn c¸c s¶n phÈm mì lµm b¸nh, gluc«za kÕt tinh, gluc«za nguyªn chÊt, n­íc hoa qu¶, dÇu ¨n thùc vËt vµ mì, dÇu vµ mì nguyªn liÖu. -H×nh elip t« ®en bªn trong, ch÷ JAS mµu tr¾ng: DÊu chøng nhËn chÊt l­îng JAS ®Æc biÖt. 2.3.C¸c dÊu chøng nhËn chÊt l­îng kh¸c Ngoµi c¸c dÊu chøng nhËn chÊt l­îng JIS vµ JAS cßn cã nhiÒu lo¹i dÊu chøng nhËn chÊt l­îng kh¸c ®­îc sö dông ë NhËt, mét sè lµ b¾t buéc nh­ dÊu S , vµ c¸c dÊu kh¸c cã tÝnh chÊt tù nguyÖn. B¶ng 13 d­íi ®©y lµ vÝ dô vÒ mét sè dÊu hiÖn ®ang ®­îc sö dông. B¶ng 13:VÝ dô vÒ c¸c ch÷ cña chÊt l­îng vµ dÊu an toµn ý nghÜa Ph¹m vi sö dông DÊu Q ChÊt l­îng vµ ®é ®ång nhÊt cña s¶n phÈm Dïng cho c¸c lo¹i s¶n phÈm dÖt bao gåm quÇn ¸o trÎ con vµ c¸c lo¹i quÇn ¸o kh¸c, kh¨n tr¶i gi­êng DÊu G ThiÕt kÕ, dÞch vô sau khi b¸n vµ chÊt l­îng Dïng cho c¸c s¶n phÈm nh­ m¸y¶nh, m¸y mãc, thiÕt bÞ, ®å thuû tinh, ®å gèm, ®å v¨n phßng, s¶n phÈm may mÆc vµ ®å néi thÊt DÊu S §é an toµn Dïng cho nhiÒu chñng lo¹i hµng ho¸ dµnh cho trÎ con, ®å dông gia dông,dông cô thÓ thao DÊu S.G §é an toµn (b¾t buéc) Xe tËp ®i, xe ®Èy, nåi ¸p suÊt, mò ®i xe ®¹p, mò bãng chÇy vµ c¸c hµng ho¸ kh¸c DÊu len Dïng cho sîi len nguyªn chÊt, quÇn ¸o len nguyªn chÊt, ®å len ®an, th¶m, hµng dÖt kim cã trªn 99,7% len míi. DÊu SIF C¸c hµng may mÆc cã chÊt l­îng tèt Hµng may mÆc nh­ quÇn ¸o nam, quÇn ¸o n÷, «, bal« vµ c¸c s¶n phÈm phôc vô cho thÓ thao Nguån: Bé C«ng NghiÖp vµ Th­¬ng M¹i NhËt b¶n Hai lo¹i dÊu chuyªn ngµnh ®ang ®­îc sö dông réng r·i lµ dÊu G vµ Q. DÊu Q ®­îc cÊp cho c¸c s¶n phÈm dÖt cã chÊt l­îng cao. DÊu nµy ®­îc viÖn gi¸m ®Þnh c¸c s¶n phÈm dÖt cña bé Th­¬ng m¹i vµ C«ng nghiÖp NhËt b¶n (MITI) cÊp sau khi tiÕn hµnh c¸c cuéc gi¸m ®Þnh chÊt l­îng ®èi víi s¶n phÈm. Ban ®Çu dÊu Q chØ ®­îc cÊp cho c¸c s¶n phÈm quÇn ¸o trÎ em, vÒ sau më réng ra c¶ c¸c lo¹i s¶n phÈm kh¸c nh­ ch¨n, quÇn ¸o n÷ ...§Ó ®­îc cÊp dÊu nµy c¸c s¶n phÈm ph¶i tr¶i qua rÊt nhiÒu c¸c cuéc kiÓm tra vÒ c¸c ®Æc tÝnh kh¸c nhau nh­ ®é bÒn, ®é co, ®é phai vµ chÊt l­îng cña thiÕt kÕ. Ng­êi tiªu dïng c¸c s¶n phÈm dÖt ®­îc ®ãng dÊu Q cã thÓ an t©m r»ng hä mua ®­îc c¸c s¶n phÈm dÖt cã chÊt l­îng cao. DÊu G ®­îc ¸p dông víi c¸c s¶n phÈm cã thiÕt kÕ ®¹t tiªu chuÈn. C¸c s¶n phÈm ®­îc ®ãng dÊu nµy ®­îc bé phËn gi¸m ®Þnh thiÕt kÕ cña Bé C«ng nghiÖp vµ Th­¬ng m¹i NhËt b¶n lùa chän trªn c¬ së ®é an toµn, ®é bÒn, mµu s¾c, ho¹t ®éng vµ c¸c ®Æc tÝnh kh¸c cïng víi thiÕt kÕ. Cã kho¶ng 500 s¶n phÈm ®­îc cÊp dÊu G nh­: ®å gia dông, rÌm cöa, ch¨n, ®å néi thÊt, ®å ®iÖn, c¸c thiÕt bÞ nghe nh×n, ®å thuû tinh vµ ®å uèng. Cã c¸c cuéc kiÓm tra ®Þnh kú ®Ó ®¶m b¶o r»ng c¸c s¶n phÈm mang dÊu G vÉn gi÷ ®­îc møc chÊt l­îng ban ®Çu cña chóng. DÊu len cã thÓ ®­îc ¸p dông ®èi víi c¸c lo¹i quÇn ¸o len may s½n theo c¸c tiªu chuÈn vÒ quy c¸ch phÈm chÊt JIS. C¸c lo¹i dÊu kh¸c Còng nh­ c¸c n­íc kh¸c, ë NhËt, vÊn ®Ò m«i tr­êng ®ang ngµy cµng thu hót ®­îc sù quan t©m cña ng­êi tiªu dïng. Côc m«i tr­êng ®ang khuyÕn khÝch ng­êi tiªu dïng sö dông c¸c s¶n phÈm kh«ng lµm h¹i sinh th¸i (kÓ c¶ c¸c s¶n phÈm trong n­íc còng nh­ c¸c s¶n phÈm nhËp khÈu), c¸c s¶n phÈm nµy ®­îc ®ãng dÊu “Ecomark”. §Ó ®­îc ®ãng dÊu Ecomark, mét s¶n phÈm ph¶i ®¹t ®­îc Ýt nhÊt mét trong c¸c tiªu chuÈn sau: (1)ViÖc sö dông s¶n phÈm ®ã kh«ng g©y « nhiÔm tíi m«i tr­êng hoÆc cã nh­ng Ýt. (2)ViÖc sö dông s¶n phÈm ®ã mang l¹i nhiÒu lîi Ých cho m«i tr­êng. (3)ChÊt th¶i sau khi sö dông kh«ng g©y h¹i cho m«i tr­êng hoÆc g©y h¹i rÊt Ýt. (4)S¶n phÈm ®ãng gãp ®¸ng kÓ vµo viÖc b¶o vÖ m«i tr­êng theo c¸c c¸ch kh¸c kh«ng ®­îc kÓ ®Õn ë trªn. DÊu Ecomark ®­îc ®ãng lªn s¶n phÈm ®¹t tiªu chuÈn khi mét phÇn gi¸ b¸n lÎ cña s¶n phÈm ®ã ®­îc dµnh ®Ó tr¶ cho viÖc sö dông con dÊu. Ecomark kh«ng ®­a ra tiªu chuÈn vµ còng kh«ng nãi lªn chÊt l­îng hay tÝnh an toµn cña s¶n phÈm. Ra ®êi n¨m 1989, ®Õn nay dÊu nµy ®­îc rÊt nhiÒu ng­êi ë NhËt biÕt tíi. C¸c c«ng ty n­íc ngoµi cã thÓ xin dÊu chøng nhËn Ecomark th«ng qua c¸c nhµ nhËp khÈu. 3.Quy ®Þnh liªn quan ®Õn b¶o hé ng­êi tiªu dïng (LuËt tr¸ch nhiÖm s¶n phÈm) Nh÷ng n¨m gÇn ®©y, nhiÒu tr­êng hîp ng­êi tiªu dïng gÆp ph¶i tai n¹n g©y ra bëi c¸c khuyÕt tËt cña s¶n phÈm, hä ph¶i cã tr¸ch nhiÖm chøng minh lçi hoÆc s¬ suÊt cña nhµ s¶n xuÊt. Tuy nhiªn do thiÕu c¸c kiÕn thøc chuyªn m«n ._.hùc tÕ nhiÒu doanh nghiÖp ViÖt nam kinh doanh víi NhËt b¶n lµm ¨n theo kiÓu chôp giËt, nghÜ ®Õn lîi nhuËn ng¾n h¹n tr­íc m¾t, dÉn ®Õn g©y mÊt lßng tin tõ ®èi t¸c vµ mÊt nhiÒu c¬ héi h¬n ®Ó kinh doanh víi ng­êi NhËt. 2.N©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm V× ë NhËt, chÊt l­îng s¶n phÈm lµ yªu cÇu hµng ®Çu cña ng­êi tiªu dïng, vµ hÖ thèng luËt qui ®Þnh cho hµng ho¸, luËt b¶o vÖ ng­êi tiªu dïng rÊt chÆt chÏ, nªn nÕu s¶n phÈm ®­a vµo NhËt b¶n mµ cã sù sai sãt vÒ chÊt l­îng cã thÓ bÞ thu håi l¹i, hay tåi tÖ h¬n, nhµ nhËp khÈu cã thÓ bÞ khiÕu n¹i vÒ chÊt l­îng vµ cã thÓ bÞ khëi tè. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y hµng xuÊt khÈu cña ViÖt nam sang NhËt b¶n rÊt nhiÒu tr­êng hîp bÞ khiÕu n¹i vÒ chÊt l­îng. Tr­êng hîp hay gÆp nhÊt lµ c¸c hµng ho¸ ViÖt nam kh«ng ®¸p øng næi c¸c yªu cÇu, qui ®Þnh cña luËt ph¸p còng nh­ nh÷ng yªu cÇu tõ phÝa ng­êi tiªu dïng. V× vËy, biÖn ph¸p võa mang tÝnh cÊp thiÕt vµ l©u dµi, ®ã lµ n©ng cao chÊt l­îng hµng ViÖt nam - nhÊt lµ nh÷ng mÆt hµng chñ lùc cã kim ng¹ch xuÊt khÈu lín hoÆc cã tiÒm n¨ng xuÊt khÈu. §Ó n©ng cao chÊt l­îng hµng ho¸, tr­íc hÕt doanh nghiÖp cÇn tiÕn hµnh ph©n tÝch m«i tr­êng kinh doanh. ViÖc ph©n tÝch m«i tr­êng kinh doanh cã thÓ kh¸i qu¸t ë 4 vÊn ®Ò chÝnh: -Ph©n tÝch m«i tr­êng khu vùc vµ quèc tÕ ®Ó h×nh thµnh chiÕn l­îc chÊt l­îng s¶n phÈm xuÊt khÈu -Ph©n tÝch m«i tr­êng vÜ m« nÒn kinh tÕ quèc d©n: c¸c chÝnh s¸ch ­u tiªn hç trî xuÊt khÈu cña chÝnh phñ, thùc tr¹ng phèi hîp ho¹t ®éng gi÷a c¸c doanh nghiÖp víi nhau hay víi c¸c c¬ quan hç trî xuÊt khÈu, c¸c ®iÒu kiÖn vÒ nguån lùc, tr×nh ®é qu¶n lý… -Ph©n tÝch c¸c søc Ðp trùc tiÕp tõ m«i tr­êng ngµnh, trong ®ã ®Æc biÖt chó ý c¸c ®èi thñ c¹nh tranh, nhÊt lµ c¸c ®èi thñ c¹nh tranh cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi, ho¹t ®éng cña nhµ cung cÊp, t×nh h×nh s¶n phÈm thay thÕ… -Ph©n tÝch néi lùc cña doanh nghiÖp, t×m ®iÓm m¹nh, yÕu cña m×nh ®Ó cã thÓ t¹o ra c¸c lîi thÕ so s¸nh cÇn thiÕt. Sau ®ã cÇn x¸c ®Þnh môc tiªu, v¹ch râ ph­¬ng ¸n chiÕn l­îc cho doanh nghiÖp. Trong hoµn c¶nh cña n­íc ta, tÝnh chÊt tù ph¸t trong ho¹ch ®Þnh vÉn cßn nhiÒu, cã nghÜa lµ sù “mß mÉm” lµm theo vÉn cßn chiÕm tØ träng cao. D­íi ®©y lµ bèn chiÕn l­îc chÊt l­îng mµ c¸c h·ng n­íc ngoµi th­êng vËn dông ®Ó xuÊt khÈu hµng ho¸ cña m×nh: -ChiÕn l­îc chÊt l­îng kÜ thuËt: Nghiªn cøu t×m ra c¸c gi¶i ph¸p c«ng nghÖ míi, cho phÐp xuÊt hiÖn c¸c s¶n phÈm míi hoµn toµn vµ trë thµnh ng­êi dÉn ®Çu thÞ tr­êng, ®Þnh h­íng thÞ tr­êng . -ChiÕn l­îc chÊt l­îng marketing: Coi chÊt l­îng lµ sù chÊp thuËn cña kh¸ch hµng vµ thuÇn tuý t×m kiÕm c¸c gi¶i ph¸p marketing cho chiÕn l­îc chÊt l­îng. -ChiÕn l­îc chÊt l­îng kÜ thuËt - marketing: §an xen c¸c tiªn bé kÜ thuËt víi tÝnh chÊt c¶i tiÕn nhá bªn c¹nh c¸c nç lùc marketing. -ChiÕn l­îc chÊt l­îng dÞch vô: N©ng cao uy tÝn chÊt l­îng cña m×nh b»ng hÖ thèng dÞch vô tèt. §ã còng cã thÓ lµ c¸c ý t­ëng ®¸ng xem xÐt ®Ó h×nh thµnh nªn chiÕn l­îc chÊt l­îng s¶n phÈm cho tõng doanh nghiÖp. Thùc tÕ, qu¶n lý chÊt l­îng s¶n phÈm ë ViÖt nam nãi chung,vµ chiÕn l­îc chÊt l­îng s¶n phÈm nãi riªng cßn ë tr×nh ®é thÊp, ch­a cã vai trß, vÞ trÝ t­¬ng xøng trong ®iÒu hµnh ho¹t ®éng kinh doanh trªn thÞ tr­êng xuÊt khÈu. §Ó n©ng dÇn tr×nh ®é qu¶n lý chÊt l­îng s¶n phÈm nãi chung, tr×nh ®é ho¹ch ®Þnh chiÕn l­îc chÊt l­îng s¶n phÈm nãi riªng cÇn xuÊt ph¸t tõ thùc tÕ khan hiÕm c¸c nguån lùc tµi chÝnh víi c¸c thóc Ðp ph¶i ®æi míi vµ n©ng cao c¸c tiªu chuÈn kÜ thuËt cña s¶n phÈm, dÞch vô. Do ®ã, chiÕn l­îc chÊt l­îng kÜ thuËt - marketing ®­îc coi lµ phï hîp v× mét mÆt nã kh«ng ®ßi hái c¸c nguån lùc tµi chÝnh lín, mÆt kh¸c nã thóc ®Èy c¸c c¶i tiÕn nhá th­êng xuyªn ®Ó kh«ng ngõng cho ra c¸c s¶n phÈm, dÞch vô phï hîp víi nhu cÇu thay ®æi trªn thÞ tr­êng NhËt b¶n nãi riªng vµ thÞ tr­êng c¸c n­íc xuÊt khÈu môc tiªu nãi chung. §Ó thùc hiÖn c¸c chiÕn l­îc ®ã, c¸c doanh nghiÖp cÇn thùc hiÖn tèt c¸c gi¶i ph¸p sau: -T¨ng c­êng ®Çu t­ nguån lùc cho viÖc ®iÒu tra, nghiªn cøu nhu cÇu thÞ tr­êng NhËt b¶n ®Ó x¸c ®Þnh ®óng yªu cÇu vÒ mÆt chÊt l­îng. ë ®©y, tr­íc hÕt cÇn ®Æt ra c¸c biÖn ph¸p tiÕp cËn, thu thËp th«ng tin ban ®Çu cho viÖc nghiªn cøu, c¶i tiÕn vÒ c¸c mÆt: mÉu m·, thÈm mÜ, tiÖn lîi, an toµn, tiÕt kiÖm, bao gãi…, kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i cã chÊt l­îng cao míi tèt mµ ph¶i cã chÊt l­îng s¶n phÈm tèi ­u. -Thùc hiÖn ®Çu t­ ®æi míi c«ng nghÖ cã chän läc ®Ó n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm víi chi phÝ cã lîi thÕ so s¸nh. Trong ®iÒu kiÖn ViÖt nam hiÖn nay, ®Çu t­, ®æi míi c«ng nghÖ lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh ®Õn chÊt l­îng s¶n phÈm. NhiÒu doanh nghiÖp ®· coi träng ®Çu t­ ®æi míi c«ng nghÖ, tuy nhiªn cßn diÔn ra ë tr×nh ®é thÊp vµ mang tÝnh côc bé, lÎ tÎ. V× thiÕu vèn, thiÕu th«ng tin vÒ thÞ tr­êng vµ n¨ng lùc néi sinh cña c¸c doanh nghiÖp thÊp, cho nªn ®Çu t­ ®æi míi c«ng nghÖ ®Ó n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm xuÊt khÈu vÉn lµ vÊn ®Ò sè mét ®­îc quan t©m vµ cÇn tËp trung theo h­íng ®ång bé døt ®iÓm tõng d©y chuyÒn c«ng nghÖ nh÷ng s¶n phÈm quan träng, mòi nhän, tr¸nh ®Çu t­ trµn lan ,c¨n cø vµo chiÕn l­îc kinh doanh cña doanh nghiÖp vµ xu thÕ ph¸t triÓn c«ng nghÖ thÕ giíi ®Ó lùa chän c«ng nghÖ thÝch hîp. §ång thêi ®Çu t­ ®æi míi c«ng nghÖ ph¶i ®i ®«i víi qu¸ tr×nh tiÕp thu c«ng nghÖ míi vµ ®ång bé tiÕn hµnh tæ chøc l¹i s¶n xuÊt, qu¶n lý. - Thùc hiÖn c¶i tiÕn nhá theo ph­¬ng ch©m mäi lóc, mäi n¬i, víi mäi ng­êi. -T¨ng c­êng c«ng t¸c ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc cña doanh nghiÖp. ViÖc ®µo t¹o båi d­ìng kiÕn thøc chuyªn m«n, kÜ n¨ng, tay nghÒ vµ nh÷ng kiÕn thøc vÒ qu¶n lý chÊt l­îng s¶n phÈm lµ kh©u cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh ®Õn n¨ng suÊt, chÊt l­îng, hiÖu qu¶ cña c¸c doanh nghiÖp. CÇn phæ biÕn c¸c kiÕn thøc liªn quan ®Õn chÊt l­îng s¶n phÈm nh­ hÖ thèng qu¶n lý chÊt l­îng míi ISO 9000, TQM vµ c¸c kiÕn thøc kh¸c vÒ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp. -KiÓm so¸t vµ n©ng cao chÊt l­îng c¸c yÕu tè ®Çu vµo. -Phèi hîp chiÕn l­îc chÊt l­îng s¶n phÈm cña c¸c doanh nghiÖp víi c¸c nç lùc cña c¸c c¬ quan qu¶n lý nhµ n­íc. 3.Chó träng ®Õn mÉu m·, bao b× s¶n phÈm, ®Þnh gi¸ hîp lý, giao hµng ®óng thêi h¹n Bªn c¹nh yªu cÇu chÊt l­îng cao, mét s¶n phÈm xuÊt khÈu sang NhËt b¶n còng cÇn ph¶i ®­îc chó träng ®Õn mÉu m·, bao b× s¶n phÈm. Ng­êi tiªu dïng NhËt b¶n vèn rÊt ®Ó ý ®Õn yÕu tè t¹o Ên t­îng tèt ban ®Çu khi mua mét s¶n phÈm nµo ®ã. §ång thêi, bao b× ®ãng gãi còng ph¶i ®¶m b¶o gi÷ g×n hµng ho¸ kh«ng bÞ h­ háng hay cã vÕt x­íc bªn ngoµi v× ë NhËt s¶n phÈm chØ cÇn cã mét lçi nhá trªn bÒ mÆt ®· bÞ coi lµ háng kh«ng thÓ b¸n ®­îc. MÆc dï ng­êi tiªu dïng NhËt b¶n yªu cÇu hµng ho¸ chÊt l­îng cao, nh­ng gÇn ®©y do suy tho¸i kinh tÕ, ng­êi ta còng quan t©m nhiÒu h¬n ®Òn vÊn ®Ò gi¸ c¶. V× vËy hµng ho¸ ViÖt nam muèn tiªu thô ®­îc, cïng víi viÖc n©ng cao chÊt l­îng, cÇn ®Þnh ra mét møc gi¸ c¶ hîp lý, ®Ó chµo hµng nªn ®­a ra møc gi¸ thÊp h¬n møc gi¸ trªn thÞ tr­êng cho lo¹i hµng ®ã. Do vËy, khi ®Þnh gi¸ xuÊt khÈu doanh nghiÖp nªn bá qua ý nghÜa phãng ®¹i vÒ kh¶ n¨ng thu lîi nhuËn trªn thÞ tr­êng NhËt b¶n. ThËm chÝ nÕu møc l·i thÊp h¬n ë n­íc kh¸c, nhµ xuÊt khÈu vÉn cã thÓ thu ®­îc tæng lîi nhuËn cao h¬n do kim ng¹ch lín. Gi÷ ch÷ tÝn còng lµ mét trong nh÷ng vÊn ®Ò quan träng nhÊt mµ khi bu«n b¸n víi ng­êi NhËt c¸c doanh nghiÖp cÇn tu©n thñ. So víi b¹n hµng ë c¸c n­íc ph¸t triÓn kh¸c, ng­êi NhËt yªu cÇu kh¾t khe nhÊt vÒ sù chÝnh x¸c cña thêi h¹n giao hµng, b»ng mäi c¸ch, doanh nghiÖp ph¶i cè g¾ng giao hµng ®óng thêi h¹n, nÕu muèn lµm ¨n l©u dµi víi ng­êi NhËt. H¬n thÕ, ë NhËt b¶n, nhiÒu mÆt hµng cã nhu cÇu thêi vô cao, nÕu kh«ng ®­a ra thÞ tr­êng ®óng lóc sÏ kh«ng thÓ tiªu thô ®­îc. Thªm vµo ®ã, c¸c h·ng NhËt b¶n lµm viÖc kh«ng trªn c¬ së dù tr÷ v× dung l­îng kho chøa cã h¹n. NÕu kh«ng giao kÞp hµng, hä sÏ kh«ng cã hµng dù tr÷ ®Ó tiªu thô. 4.Lùa chän c¸c chiÕn l­îc th©m nhËp thÞ tr­êng NhËt b¶n §Ó th©m nhËp vµo thÞ tr­êng NhËt b¶n, cã 3 h×nh thøc chÝnh nh­ sau: -XuÊt khÈu trùc tiÕp -Liªn doanh -§Çu t­ trùc tiÕp Trong 3 h×nh thøc trªn, mçi h×nh thøc ®Òu cã ­u thÕ vµ h¹n chÕ riªng. Nh­ng víi mét thÞ tr­êng nhiÒu qui ®Þnh vµ yªu cÇu cao nh­ thÞ tr­êng NhËt b¶n, cÇn x©y dùng chiÕn l­îc phï hîp trªn c¬ së ®· nghiªn cøu kÜ c¸c qui ®Þnh liªn quan nµy vµ thùc tÕ diÔn biÕn thÞ tr­êng. XuÊt khÈu trùc tiÕp lµ con ®­êng th©m nhËp thÞ tr­êng chÝnh cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt nam. H×nh thøc nµy chØ thÝch hîp víi thêi k× ®Çu khi qui m« bu«n b¸n cßn nhá bÐ vµ ph©n t¸n, dÔ t¹o ra thÕ bÞ ®éng cho nhµ xuÊt khÈu do khã kh¨n kh«ng n¾m b¾t kÞp thêi th«ng tin vÒ thÞ tr­êng. Nªn ®Þnh h­íng ¸p dông c¸c h×nh thøc ®Çu t­ trùc tiÕp vµ liªn doanh. §Çu t­ trùc tiÕp ch­a ph¶i lµ h­íng chÝnh trong thêi gian tr­íc m¾t, nh­ng chÝ Ýt nã còng cÇn thiÕt trong mét sè lÜnh vùc nh­ c¸c c¬ së chÕ biÕn vµ dÞch vô. Liªn doanh cã thÓ d­íi h×nh thøc sö dông giÊy phÐp, nh·n hiÖu hµng ho¸. C¸c doanh nghiÖp cã thÓ häc tËp kinh nghiÖm cña §µi loan trong lÜnh vùc nµy. C¸c nhµ xuÊt khÈu §µi loan ®· ®­a hµng ho¸ cña m×nh ra n­íc ngoµi d­íi danh nghÜa cña rÊt nhiÒu c«ng ty n­íc ngoµi næi tiÕng. ViÖc liªn doanh, hîp t¸c víi c¸c c«ng ty NhËt b¶n cã thÓ b»ng h×nh thøc hîp ®ång hîp t¸c kinh doanh, gia c«ng chÕ biÕn…§©y còng lµ mét biÖn ph¸p rÊt hiÖu qu¶ gióp ViÖt nam n©ng cao ®­îc tr×nh ®é s¶n xuÊt, chÊt l­îng s¶n phÈm, gi¶i quyÕt nh÷ng khã kh¨n vÒ mÆt qui ®Þnh, thñ tôc cña NhËt b¶n mµ hµng ho¸ ViÖt nam hay m¾c ph¶i, ®ång thêi cã thÓ sö dông m¹ng l­íi ph©n phèi s½n cã cña c«ng ty NhËt ®Ó ph©n phèi hµng ho¸ trªn thÞ tr­êng NhËt b¶n, gióp gia t¨ng xuÊt khÈu kh«ng chØ sang thÞ tr­êng NhËt b¶n mµ cßn sang c¸c thÞ tr­êng kh¸c hiÖn c«ng ty NhËt b¶n ®ang cã mÆt ë ®ã. 5.Xóc tiÕn nghiªn cøu thÞ tr­êng NhËt b¶n, cËp nhËt th«ng tin, chñ ®éng t×m kiÕm b¹n hµng Trªn thùc tÕ, rÊt nhiÒu tr­êng hîp do kh«ng n¾m v÷ng c¸c qui ®Þnh, th«ng tin vÒ thÞ tr­êng NhËt b¶n mµ nhiÒu doanh nghiÖp thÊt b¹i khi ®­a s¶n phÈm cña m×nh sang NhËt b¶n. H¬n thÕ, trªn thÞ tr­êng nµy cã rÊt nhiÒu qui ®Þnh, yªu cÇu, nÕu kh«ng n¾m ®­îc ®Çy ®ñ c¸c yªu cÇu nµy doanh nghiÖp còng sÏ gÆp nh÷ng khã kh¨n lín. V× vËy, viÖc cËp nhËt th«ng tin, nghiªn cøu thÞ tr­êng lµ ®iÒu tèi quan träng. Ngµy nay, cã rÊt nhiÒu c¸ch ®Ó doanh nghiÖp cã thÓ cËp nhËt th«ng tin vÒ thÞ tr­êng m×nh cÇn nh­ qua Internet, s¸ch b¸o chuyªn ngµnh, qua c¸c tæ chøc chuyªn tr¸ch trong lÜnh vùc ngo¹i th­¬ng ë NhËt b¶n còng nh­ ë ViÖt nam. §Æc biÖt th«ng tin tõ c¸c tæ chøc lµ rÊt quan träng, v× cung cÊp cho doanh nghiÖp t×nh h×nh biÕn ®éng trªn thÞ tr­êng, nh÷ng thay ®æi, ®iÒu chØnh, ra míi cña c¸c qui ®Þnh ph¸p lý hay c¸c tho¶ thuËn gi÷a hai n­íc, gióp cho doanh nghiÖp cã thÓ n¾m ®­îc nhu cÇu, yªu cÇu cña thÞ tr­êng nµy còng nh­ kh¶ n¨ng cung cÊp cña ViÖt nam. CÇn tiÕn hµnh nghiªn cøu thÞ tr­êng NhËt b¶n mét c¸ch nghiªm tóc vµ ®Çy ®ñ, bªn c¹nh nghiªn cøu nhu cÇu, thÞ hiÕu ng­êi tiªu dïng, v¨n ho¸ NhËt b¶n, tËp qu¸n th­¬ng m¹i ë c¸c c«ng ty…, cÇn chó träng nhiÒu ®Õn nghiªn cøu c¸c qui ®Þnh cña ph¸p luËt, ®Õn thñ tôc nhËp khÈu, chÕ ®é nhËp khÈu, hÖ thèng luËt liªn quan ®Õn hµng ho¸ nh­ luËt kiÓm dÞch, luËt b¶o vÖ thùc vËt ®éng vËt, luËt b¶o vÖ ng­êi tiªu dïng, c¸c tiªu chuÈn liªn quan ®Õn chÊt l­îng... HiÓu râ ®­îc nhu cÇu, t©m lý ng­êi tiªu dïng míi cã thÓ cung cÊp ®­îc nh÷ng hµng ho¸ mµ hä cÇn. Xu h­íng ng­êi tiªu dïng NhËt b¶n hiÖn nay lµ thÝch mua nh÷ng hµng ho¸ cã gi¸ c¶ hîp lý, chÊt l­îng tèt vµ ®éc ®¸o. V× vËy, nÕu nh­ doanh nghiÖp ViÖt nam n©ng cao ®­îc chÊt l­îng s¶n phÈm vµ chó träng ®Õn nh÷ng nÐt riªng biÖt ®éc ®¸o th× sÏ cã lîi thÕ vÒ mÆt gi¸ c¶, tho¶ m·n ®­îc nhu cÇu ng­êi tiªu dïng NhËt b¶n. Mét c«ng ty mong muèn giíi thiÖu s¶n phÈm vµo thÞ tr­êng NhËt b¶n cÇn ph¶i thùc hiÖn tèt c«ng t¸c nghiªn cøu truyÒn thèng v¨n ho¸ vµ lèi sèng NhËt b¶n. ViÖc nghiªn cøu tËp qu¸n th­¬ng m¹i vµ tæ chøc c«ng ty cña NhËt sÏ t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c cuéc ®µm ph¸n trong kinh doanh, dän ®­êng cho c¸c tho¶ thuËn vµ hîp ®ång ®­îc kÝ kÕt thµnh c«ng. C¸ch tèt nhÊt ®Ó nghiªn cøu thÞ tr­êng lµ tiÕp cËn trùc tiÕp b»ng c¸ch cö ph¸i ®oµn sang th¨m dß, t×m hiÓu thÞ tr­êng hoÆc thuª mét h·ng nghiªn cøu thÞ tr­êng ë NhËt b¶n. Tuy nhiªn hai c¸ch nµy rÊt tèn kÐm mµ kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña doanh nghiÖp ViÖt nam cã h¹n, nªn c¸c doanh nghiÖp cã thÓ th«ng qua tuú viªn th­¬ng m¹i, tham gia vµo c¸c ph¸i ®oµn chÝnh phñ sang NhËt b¶n còng nh­ c¸c cuéc héi nghÞ, héi chî triÓn l·m mµ c¸c c¬ quan ViÖt nam phèi hîp víi NhËt b¶n tæ chøc. C¸c doanh nghiÖp ViÖt nam còng cÇn ph¶i tÝch cùc chñ ®éng t×m kiÕm ®èi t¸c, t×m kiÕm b¹n hµng ®Ó më réng c¬ héi giao th­¬ng víi c¸c ®èi t¸c NhËt b¶n. Cã thÓ th«ng qua c¸c c¸ch sau: -Liªn hÖ trùc tiÕp víi c¸c c«ng ty NhËt b¶n th«ng qua c¸c v¨n phßng, chi nh¸nh cña hä t¹i ViÖt nam. §©y lµ c¸ch th­êng ®­îc ¸p dông nhÊt, phï hîp víi doanh nghiÖp ViÖt nam vµ cã thÓ mang l¹i hiªu qu¶ cao. ViÖc tiÕp cËn víi c¸c c«ng ty NhËt th«ng qua v¨n phßng ®¹i diÖn cña hä ë n­íc ngoµi sÏ gióp doanh nghiÖp ViÖt nam dÔ dµng thu ®­îc th«ng tin cÇn thiÕt vÒ thÞ tr­êng NhËt b¶n còng nh­ nhu cÇu cña hä bëi v× mét trong nh÷ng chøc n¨ng cña c¸c v¨n phßng, chi nh¸nh cña c¸c c«ng ty NhËt b¶n ë n­íc ngoµi lµ giíi thiÖu ®èi t¸c tiÒm n¨ng cho trô së chÝnh t¹i NhËt. -T×m kiÕm ®èi t¸c th«ng qua sù giíi thiÖu cña mét ng­êi trung gian. Ng­êi trung gian nµy sÏ th«ng b¸o cho doanh nghiÖp vÒ ý ®Þnh cña kh¸ch hµng tiÒm n¨ng vµ cung cÊp mét sè th«ng tin ban ®Çu vÒ c«ng ty cïng víi tªn vµ chøc danh cña nh÷ng ng­êi ®iÒu hµnh c«ng ty ®ã. Mèi quan hÖ gi÷a nh÷ng ng­êi trung gian vµ kh¸ch hµng tiÒm n¨ng sÏ gióp giao dÞch dÔ dµng h¬n so víi tr­êng hîp tù tiÕp xóc víi mét c«ng ty mµ kh«ng cã sù giíi thiÖu tr­íc. -Nhê nh÷ng ng­êi quen lµm trong c¸c tæ chøc th­¬ng m¹i…giíi thiÖu ®èi t¸c tiÒm n¨ng. -Sö dông “danh b¹ th­¬ng m¹i” do Phßng Th­¬ng m¹i vµ C«ng nghiÖp NhËt b¶n ph¸t hµnh cã liÖt kª kho¶ng 7000 c«ng ty ®­îc ph©n lo¹i theo s¶n phÈm vµ danh b¹ th­¬ng m¹i NhËt b¶n do JETRO ph¸t hµnh. §©y còng lµ mét ph­¬ng ph¸p t×m kiÕm ®èi t¸c kinh doanh rÊt hiÖu qu¶ Sau khi ®· so¹n ®­îc danh s¸ch c¸c c«ng ty cÇn tiÕp cËn, doanh nghiÖp cÇn thu hót sù chó ý cña ®èi t¸c tiÒm n¨ng b»ng c¸ch göi cho hä mét bøc th­ cung cÊp c¸c th«ng tin vÒ doanh sè, vèn, b¶n giíi thiÖu s¶n phÈm… Th«ng th­êng c¸c c«ng ty th­¬ng m¹i cña NhËt th­êng xuyªn nhËn ®­îc rÊt nhiÒu ®Ò nghÞ tõ n­íc ngoµi vµ th­êng kh«ng tr¶ lêi hÕt c¸c th­ ®Ò nghÞ. Tuy nhiªn, viÖc mét c«ng ty NhËt b¶n kh«ng tr¶ lêi l¹i ®Ò nghÞ ban ®Çu ®ã th× kh«ng nhÊt thiÕt lµ dÊu hiÖu r»ng c«ng ty ®ã kh«ng quan t©m tíi ®Ò nghÞ nµy. C¸c c«ng ty NhËt th­êng tæ chøc theo kiÓu ph©n quyÒn v× thÕ c¸c quyÕt ®Þnh vÒ nh÷ng dù ¸n lín th­êng mÊt nhiÒu thêi gian vµ viÖc tr¶ lêi cã thÓ bÞ tr× ho·n. Trong tr­êng hîp nµy, doanh nghiÖp cÇn t×m ®­îc c¸ch thøc tiÕp cËn thÝch hîp vµ t×m thêi c¬ ®Ó nh¾c l¹i ®Ò nghÞ ban ®Çu cña m×nh. 6.TuyÓn dông vµ ®µo t¹o c¸n bé kinh doanh, c¸n bé kÜ thuËt, ®éi ngò lao ®éng cã n¨ng lùc Cã mét ®éi ngò nh©n viªn cã tr×nh ®é vµ n¨ng lùc chuyªn m«n lµ mét yªu cÇu hÕt søc quan träng ®èi víi c¸c doanh nghiÖp ViÖt nam. Tuy nhiªn, vÊn ®Ò ®Æt ra ®èi víi c¸c doanh nghiÖp hiÖn nay lµ ph¶i cã chÝnh s¸ch tuyÓn dông vµ thu hót ng­êi tµi, cã kÕ ho¹ch ®µo t¹o ®Ó n©ng cao n¨ng lùc chuyªn m«n cña nh©n viªn. Muèn ®­îc nh­ vËy, mçi doanh nghiÖp cÇn ®­a ra mét chÕ ®é ®·i ngé tho¶ ®¸ng, mét m«i tr­êng lµm viÖc thuËn lîi ®Ó tÊt c¶ mäi nh©n viªn ®Òu ph¶i ph¸t huy hÕt n¨ng lùc cña m×nh. §Æc biÖt ®éi ngò c¸n bé kinh doanh xuÊt nhËp khÈu cÇn n¾m v÷ng th«ng tin, cã chuyªn m«n s©u, am hiÓu thÞ tr­êng NhËt b¶n, nhÊt lµ n¾m v÷ng c¸c qui ®Þnh trªn thÞ tr­êng nµy vµ tr×nh ®é ngo¹i ng÷ tèt. §éi ngò nµy cã vai trß to lín trong viÖc nghiªn cøu, t×m hiÓu thÞ tr­êng ®Ó c«ng ty ho¹ch ®Þnh c¸c chiÕn l­îc ®èi phã, vµ còng chÝnh ®éi ngò nµy lµ ng­êi trùc tiÕp giao dÞch víi ®èi t¸c, theo dâi diÔn biÕn tiªu thô hµng ho¸ trªn thÞ tr­êng. N¨ng lùc cña c¸c nh©n viªn xuÊt nhËp khÈu ¶nh h­ëng s©u s¾c ®Õn kh¶ n¨ng th©m nhËp vµ ph¸t triÓn hµng ho¸ ViÖt nam trªn thÞ tr­êng NhËt b¶n. §éi ngò c¸n bé kÜ thuËt, c«ng nh©n …®ãng vai trß to lín trong viÖc lµm ra s¶n phÈm chÊt l­îng tèt. Nh­ trªn ®· ph©n tÝch, lçi hay gÆp ph¶i nhÊt cña hµng ViÖt nam trong quan hÖ bu«n b¸n tõ tr­íc ®Õn nay lµ c¸c lçi vÒ chÊt l­îng. Hµng ViÖt nam ®· kh«ng ®¸p øng ®ñ c¸c qui ®Þnh vÒ chÊt l­îng, c¸c tiªu chuÈn kÜ thuËt trªn thÞ tr­êng NhËt b¶n, do ®ã viÖc n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm lµ hÕt søc quan träng. C¸c nh©n viªn kÜ thuËt, c«ng nh©n s¶n xuÊt…lµ nh÷ng ng­êi ®ang trùc tiÕp lµm ra c¸c s¶n phÈm nµy, ®ßi hái ë hä ph¶i cã mét tinh thÇn lµm viÖc nghiªm tóc, tr¸ch nhiÖm, nhËn thøc ®­îc tÇm quan träng cña chÊt l­îng s¶n phÈm ®Ó s¶n xuÊt ra nh÷ng s¶n phÈm tèt nhÊt. C¸c doanh nghiÖp ®ang vµ sÏ cã tiÒm n¨ng xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng NhËt b¶n nªn tæ chøc c¸c kho¸ ®µo t¹o, buæi häc… gi¸o dôc cho nh©n viªn vÒ thÞ tr­êng, vÒ c¸c yªu cÇu kh¾t khe cña thÞ tr­êng, vÒ c¸c qui ®Þnh ph¸p lý, vÒ t©m lý tiªu dïng ng­êi NhËt b¶n …®Ó mäi nh©n viªn ®Òu ý thøc ®­îc tÇm quan träng cña viÖc n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm vµ viÖc ®¶m b¶o c¸c qui ®Þnh ®ã. §ång thêi cã c¸c buæi phæ biÕn vÒ c¸c tiªu chuÈn chÊt l­îng trªn thÞ tr­êng NhËt b¶n vµ thÕ giíi, vÒ môc tiªu chÊt l­îng, môc tiªu doanh sè xuÊt khÈu cña c«ng ty…®Ó mäi nh©n viªn ®Òu n¾m râ ®­îc t×nh h×nh vµ cè g¾ng ph¸t huy hÕt kh¶ n¨ng cña m×nh. 7.Mét sè gi¶i ph¸p ®èi víi doanh nghiÖp xuÊt khÈu c¸c nhãm hµng cô thÓ 7.1.Hµng may mÆc: Nguyªn t¾c ®èi víi mÆt hµng nµy lµ kh«ng ®­îc ®Ó vi ph¹m dï chØ mét lçi nhá nhÊt. §Ó s¶n phÈm ®­îc chÊp nhËn trªn thÞ tr­êng NhËt b¶n, doanh nghiÖp nhÊt thiÕt ph¶i chó ý ®Õn tõng mòi kim, vôn chØ vµ chØ mét lçi nhá nhÊt còng cã thÓ g©y ¶nh h­ëng tíi c¶ l« hµng. Mét chiÕc ®inh ghim, mét vÕt dÇu mì dï nhá kh«ng ai ®Ó ý xem gi¸ trÞ, c©n nÆng chóng bao nhiªu nh­ng thiÖt h¹i chóng g©y ra cã thÓ lªn ®Õn hµng tr¨m triÖu ®« la. RÊt nhiÒu doanh nghiÖp ViÖt nam ®· bÞ ¸ch t¾c hµng kh«ng xuÊt ®­îc sang NhËt b¶n v× nh÷ng lçi nhá nh­ thÕ. Trong mÆt hµng nµy, yÕu tè gi¸ c¶ kh«ng ph¶i lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh thµnh c«ng cña nhµ xuÊt khÈu n­íc ngoµi, mµ quan träng h¬n lµ ph¶i t¹o dùng ®­îc tiÕng t¨m vµ uy tÝn vÒ s¶n phÈm cña m×nh míi cã c¬ héi lµm ¨n l©u dµi. S¶n phÈm nµo ®¸p øng ®­îc c¸c yªu cÇu vÒ chÊt liÖu, tr×nh ®é kÜ thuËt vµ tay nghÒ sÏ cã ­u thÕ c¹nh tranh. V× vËy cÇn l­u ý nh÷ng ®iÓm sau : +C¸c tiªu chuÈn kiÓm tra chÊt l­îng: rÊt nhiÒu s¶n phÈm ®­îc cÊp giÊy chøng nhËn ë n­íc xuÊt khÈu nh­ng l¹i kh«ng ®¹t c¸c yªu cÇu kh¾t khe khi vµo thÞ tr­êng NhËt. Tiªu chuÈn chÊt l­îng cña ch©u ©u vµ Mü ®Òu chó träng ®Õn h×nh thøc bªn ngoµi mµ kh«ng ®i s©u vµo chi tiÕt bªn trong. Nh­ng ng­êi NhËt l¹i lu«n cã xu h­íng ®ßi hái sù hoµn h¶o trong toµn bé s¶n phÈm hä mua. Hä chó ý ®Õn c¶ nh÷ng khuyÕt tËt nhá nhÊt trªn s¶n phÈm nh­ vÕt x­íc, vÕt r¹n, ngay c¶ khi nh÷ng vÕt t× nµy lµ ®Æc ®iÓm cè h÷u trªn nguyªn liÖu sö dông. Mét sè mÆt hµng may mÆc lµm tõ sîi t¬ t»m, v¶i t¬ t»m, hoÆc mét sè phô liÖu kh¸c trong mét vµi tr­êng hîp ph¶i qua sù phª chuÈn vÒ nhËp khÈu hoÆc ®¸p øng mét sè yªu cÇu cña c¬ quan th­¬ng m¹i nhËp khÈu. Do ®ã, c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu nh÷ng mÆt hµng nµy cÇn t×m hiÓu tr­íc xem s¶n phÈm cña m×nh cã ph¶i qua phª chuÈn tr­íc kh«ng, nÕu cã th× ph¶i phª chuÈn nh÷ng g× ®Ó chuÈn bÞ cho chu ®¸o. +Thêi h¹n giao hµng: ph¶i ®Æc biÖt l­u ý ®Õn c¸c s¶n phÈm mang tÝnh thêi vô vµ c¸c s¶n phÈm thêi trang, nhÊt lµ khi c¸c s¶n phÈm ®­îc xuÊt khÈu tõ miÒn nam n­íc ta lµ n¬i kh«ng cã khÝ hËu 4 mïa nh­ NhËt b¶n. Bëi vËy, c¸c nhµ s¶n xuÊt cÇn tÝnh kÜ tõng c«ng ®o¹n tr­íc khi xuÊt khÈu nh­ thêi ®iÓm thu mua nhiªn liÖu, tËp trung phô kiÖn, thêi gian chuyªn chë. Tr¸nh tr­êng hîp hµng ®Õn ®­îc n¬i tiªu thô th× thêi tiÕt kh«ng cßn phï hîp n÷a. +Qui m« c¸c l« hµng: kh¸c víi xuÊt khÈu sang ch©n ©u vµ Mü th­êng lµ c¸c l« hµng lín, xuÊt khÈu sang NhËt b¶n th­êng lµ c¸c l« hµng nhá, chñng lo¹i ®a d¹ng, vßng ®êi s¶n phÈm ng¾n. C¸c nhµ xuÊt khÈu nªn c©n nh¾c tr­íc nh÷ng ®Æc ®iÓm nµy. V× vËy, tr­íc m¾t ®Ó cã thÓ th©m nhËp vµo thÞ tr­êng NhËt b¶n, c¸c doanh nghiÖp nªn chó träng mÆt hµng truyÒn thèng th«ng th­êng, cè g¾ng ®¸p øng ®Çy ®ñ c¸c yªu cÇu ®èi víi mÆt hµng nµy, ®Ó t¹o uy tÝn vµ n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña hµng ViÖt nam. Nh÷ng mÆt hµng ®ßi hái kÜ thuËt, chÊt l­îng cao vµ yªu cÇu kh¾t khe h¬n, hiÖn thêi hµng ViÖt nam ch­a thÓ ®¸p øng vµ c¹nh tranh ®­îc, cÇn cã c¸c chiÕn l­îc dµi h¬i vµ sù chuÈn bÞ chu ®¸o h¬n n÷a. 7.2.Qña t­¬i, rau, c©y, hoa…(thùc vËt) Nh÷ng mÆt hµng nµy nh×n chung chÞu sù ®iÒu chØnh cña luËt kiÓm dÞch thùc vËt vµ luËt b¶o vÖ thùc vËt. HÖ thèng qui ®Þnh ®èi víi c¸c mÆt hµng nµy hÕt søc ngÆt nghÌo, nh÷ng yªu cÇu cña ng­êi tiªu dïng kh¸ kh¾t khe vµ nhu cÇu tiªu thô rÊt lín. Kinh nghiÖm cho thÊy khi vµo ®Õn thÞ tr­êng NhËt b¶n, chØ mét s¬ suÊt nhá trong l« hµng do vÊn ®Ò vÖ sinh cã thÓ dÉn ®Õn hµng bÞ cÊm nhËp, bÞ huû, vµ c¸nh cöa vµo thÞ tr­êng NhËt sÏ ®ãng l¹i. §iÒu nµy ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ph¶i hÕt søc thËn träng, chu ®¸o, chó ý ®Õn tõng yÕu tè nhá nhÊt trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, ®¶m b¶o duy tr× chÊt l­îng hµng ho¸ vµ tiªu chuÈn xÕp lo¹i s¶n phÈm. Khi ®em mÆt hµng rau (t­¬i vµ ®«ng l¹nh), c¸c nhµ xuÊt khÈu cÇn nghiªn cøu c¸c ph­¬ng ph¸p trång trät phï hîp víi tiªu chuÈn d­ l­îng thuèc trõ s©u cña NhËt vµ ph¶i kiÓm tra nghiªm ngÆt tr­íc khi xuÊt khÈu. Víi nh÷ng lo¹i rau th«ng dông víi ng­êi tiªu dïng NhËt b¶n, nªn ®Ò nghÞ ®èi t¸c nhËp khÈu ph¶i h­íng dÉn qu¶ng c¸c vµ cã nh÷ng chiÕn dÞch th«ng tin c«ng céng nh»m t¹o ra nhu cÇu cho s¶n phÈm cña m×nh vµ h­íng dÉn ng­êi tiªu dïng c¸ch chuÈn bÞ vµ sö dông s¶n phÈm. C¸ch thøc xuÊt khÈu cã thÓ lµ kÝ hîp ®ång trùc tiÕp víi c¸c nhµ ph©n phèi lín hay víi mét sè xÝ nghiÖp s¶n xuÊt dÞch vô thùc phÈm ®Ó cung cÊp rau trùc tiÕp cho hä. Rau ®«ng l¹nh còng cÇn ®­îc sù chuÈn bÞ chu ®¸o tr­íc khi xuÊt sang thÞ tr­êng NhËt b¶n. CÇn bá chi phÝ ®«ng l¹nh hiÖu qu¶, ph©n lo¹i vµ ®ãng gãi trong qu¸ tr×nh ph©n phèi. Ngoµi ra, c¸c tiªu chuÈn vÒ d¸n nh·n chÊt l­îng nghiªm ngÆt cña NhËt ®ßi hái ph¶i ®¶m b¶o hµng vÒ ®é t­¬i, ®é vì, h­ háng, kÝch th­íc vµ mµu s¾c… S¶n xuÊt an toµn vÖ sinh, thùc phÈm cã lîi cho søc khoÎ trong suèt qu¸ tr×nh chÕ biÕn lµ hÕt søc cÇn thiÕt, ®¶m b¶o ®Çy ®ñ c¸c tiªu chuÈn vÖ sinh tõ kh©u s¶n xuÊt tíi kh©u nhËp khÈu vµ ph©n phèi t¹i NhËt chÝnh lµ mét trong nh÷ng ®iÒu kiÖn ®¶m b¶o thÞ tr­êng tiªu dïng. Víi mÆt hµng hoa, h¹t gièng, cñ…cÇn l­u ý thùc hiÖn c¸c b­íc sau khi xuÊt khÈu hµng sang NhËt b¶n: -Ph¶i kiÓm tra chÊt l­îng t¹i ®iÓm giao hµng, tiÕn hµnh tiªu diÖt toµn bé s©u bä cã h¹i, thèng nhÊt c¸c tiªu chuÈn lùa chän tr­íc khi kÝ hîp ®ång. Khi ®ãng gãi cã thÓ sö dông mét sè biÖn ph¸p nh­: phun dung dÞch tæng hîp víi thuèc trõ s©u bay h¬i (ë óc, Niudil©n vµ Th¸i lan hoa ®­îc phun chÊt methyl bromide tr­íc khi kiÓm tra xuÊt khÈu vµ ®ãng gãi). -CÇn cã biÖn ph¸p còng nh­ thiÕt bÞ b¶o d­ìng chuyªn m«n ®Ó gi÷ cho hoa ®­îc t­¬i trong qu¸ tr×nh vËn chuyÓn. Sö dông hÖ thèng lµm l¹nh (lµm l¹nh ®Õn 5 ®é C hoÆc thÊp h¬n tr­íc khi ®ãng gãi), b¶o qu¶n trong container l¹nh, hoÆc sö dông chÊt lµm l¹nh b»ng cacbonic hay tói ®ùng n­íc ®¸ khi chuyªn chë b»ng ®­êng hµng kh«ng. -CÇn b¶o qu¶n hoa, b»ng mét sè biÖn ph¸p nh­: Dïng khÝ ª ty len xö lý b»ng hîp chÊt ho¸ häc bao gåm nit¬r¸t b¹c vµ sunph¸t b¹c hoµ trong n­íc. HoÆc dïng biÖn ph¸p bæ sung thªm ®­êng b»ng c¸ch ®¾p mét líp ®­êng (chñ yÕu lµ ®­êng tr¾ng th­êng) xung quanh chç c¾t n¬i dÔ x¶y ra môc ruçng, ®Æt trong dung dÞch cã chÊt khö trïng. HoÆc vËn chuyÓn trong vËt liÖu ®ãng gãi cã chøa mét l­îng n­íc nhá ®Ó chèng mÊt n­íc. 7.3.Thuû s¶n §©y lµ ngµnh cã nhiÒu tiÒm n¨ng, nh­ng kim ng¹ch xuÊt khÈu cßn thÊp, mÆc dï thÞ tr­êng NhËt b¶n lµ thÞ tr­êng nhËp khÈu thuû s¶n lín nhÊt cña ViÖt nam. Trªn thÞ tr­êng NhËt b¶n, hµng thuû s¶n ViÖt nam b­íc ®Çu ®· cã chç ®øng, ®Æc biÖt mÆt hµng t«m ®«ng l¹nh ®­îc nhiÒu ng­êi NhËt b¶n ­a thÝch. Tuy nhiªn cßn rÊt nhiÒu h¹n chÕ khiÕn cho tØ träng xuÊt khÈu mÆt hµng nµy kh«ng thÓ t¨ng cao, nhiÒu chuyÕn hµng bÞ v­íng m¾c víi h¶i quan NhËt b¶n do kh«ng ®¶m b¶o c¸c qui ®Þnh, thËm chÝ cã tr­êng hîp trong t«m lÉn c¶ ®inh, ®Êt bïn…Ng­êi ta còng tiÕn hµnh kiÓm tra g¾t gao xem trong thuû s¶n cã chÊt tÈy tr¾ng hay chÊt kho¸ng sinh kho¸ng khuÈn thõa hay kh«ng. V× thÕ c¸c doanh nghiÖp cÇn nç lùc h¬n n÷a n©ng cao chÊt l­îng mÆt hµng nµy, gi÷ uy tÝn b»ng c¸ch t¨ng c­êng thanh s¸t kiÓm tra, triÖt ®Ó thùc hiÖn kh«ng ®­a ho¸ chÊt vµo c¸c kh©u nu«i, b¶o qu¶n vµ chÕ biÕn, kh«ng sö dông c¸c chÕ phÈm trong danh môc cÊm sö dông. CÇn thèng nhÊt ph­¬ng ph¸p qu¶n lý vÖ sinh vµ chÊt l­îng s¶n phÈm trong c¸c ho¹t ®éng qu¶n lý, c«ng nghÖ, thÞ tr­êng, g¾n kÕt tõ nguyªn liÖu ®Õn thÞ tr­êng nhËp khÈu, kÕt hîp víi c¸c doanh nghiÖp kh¸c, víi céng ®ång ng­ d©n vµ c¸c c¬ së chÕ biÕn xuÊt khÈu, ¸p dông c¸c ch­¬ng tr×nh an toµn vÖ sinh thùc phÈm trªn c¬ së tiÕp cËn HACCP ®­îc coi lµ b¾t buéc víi bu«n b¸n thuû s¶n trªn thÕ giíi. Trong ®ã, viÖc lÊy x¸c nhËn tr­íc vÒ chÊt l­îng (pre- certification) ®ãng vai trß hÕt søc quan träng v× nã gãp phÇn rÊt lín vµo viÖc gi¶m chi phÝ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh l­u th«ng hµng ho¸ t¹i NhËt. Chi phÝ l­u kho lËnh t¹i NhËt cã thÓ lªn tíi 80 USD/ngµy cho 01 container, chi phÝ gi¸m ®Þnh kho¶ng 130 USD .NÕu kh«ng cã giÊy x¸c nhËn cña hÖ thèng pre-cetification, hµng ho¸ cã thÓ ph¶i l­u kho b·i tíi 7 ngµy,trong khi ®ã, nÕu cã giÊy x¸c nhËn, hµng ho¸ cã thÓ ®­îc th«ng quan trong ngµy, tiÕt kiÖm Ýt nhÊt h¬n 500 USD cho mét container 20 feet. Chó träng ®Õn chÊt l­îng s¶n phÈm, ®Æt n©ng cao chÊt l­îng lµ môc tiªu sè mét, lµ chiÕn l­îc kinh doanh trung t©m cña doanh nghiÖp. B»ng c¸ch t¨ng c­êng ®Çu t­ vµo c«ng nghÖ khai th¸c, chÕ biÕn, ho¹ch ®Þnh mét chiÕn l­îc chÊt l­îng l©u dµi vµ æn ®Þnh. §¶m b¶o chÊt l­îng trong c¶ qu¸ tr×nh vËn chuyÓn, v× thuû s¶n th­êng ®­îc vËn chuyÓn b»ng ®­êng biÓn nªn cÇn duy tr× c¶ ®é t­¬i, kÝch cì… §Æc biÖt, hµng nhËp khÈu tõ ViÖt nam lµ n­íc bÞ coi lµ cã nguy c¬ cã n¹n dÞch t¶, cÇn ph¶i hoµn tÊt thñ tôc kiÓm dÞch tr­íc khi nhËp khÈu vµo NhËt ®Ó tr¸nh mÊt thêi gian, lµm ¶nh h­ëng ®Õn chÊt l­îng hµng ho¸. KÕt luËn Quan hÖ kinh tÕ NhËt – ViÖt ngµy cµng cã nh÷ng b­íc ph¸t triÓn ®¸ng mõng, mÆc dï mÊy n¨m gÇn ®©y ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña ViÖt nam sang NhËt b¶n cã chiÒu h­íng kh«ng æn ®Þnh do ¶nh h­ëng cña suy tho¸i kinh tÕ NhËt b¶n, nh­ng cã nhiÒu dÊu hiÖu thùc tÕ cho thÊy mèi quan hÖ nµy sÏ b­íc lªn mét tÇm cao míi. Bµi kho¸ luËn ®· tr×nh bµy kh¸ chi tiÕt nh÷ng g× liªn quan tíi hÖ thèng c¸c qui ®Þnh ph¸p lý vÒ hµng ho¸ trªn thÞ tr­êng NhËt b¶n vµ kh¶ n¨ng ®¸p øng cña hµng ho¸ ViÖt nam tr­íc c¸c qui ®Þnh nµy. Cã thÓ nãi c¸c qui ®Þnh ph¸p lý nµy chÝnh lµ rµo c¶n lín nhÊt c¶n trë sù ph¸t triÓn cña hµng ho¸ ViÖt nam trªn thÞ tr­êng NhËt b¶n, ®Æc biÖt c¸c qui ®Þnh vÒ chÊt l­îng. Trong khi c«ng nghÖ s¶n xuÊt cña chóng ta cßn nghÌo nµn l¹c hËu, tr×nh ®é qu¶n lý yÕu kÐm, hÖ thèng qui ®Þnh qu¶n lý chÊt l­îng cßn láng lÎo vµ bÊt cËp…,®Ó ®¸p øng ®­îc c¸c qui ®Þnh nµy, tr­íc m¾t cßn rÊt nhiÒu khã kh¨n. Tuy nhiªn trong vÊn ®Ò nµy chóng ta kh«ng thÓ chËm chÔ ®­îc n÷a mµ cÇn phÈi tõng b­íc, tõng b­íc ®­a ra nh÷ng chiÕn l­îc thÝch hîp nÕu chóng ta muèn ®Èy m¹nh xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng NhËt b¶n mét c¸ch hiÖu qu¶. Víi bµi kho¸ luËn nµy, em mong muèn cung cÊp nh÷ng th«ng tin vÒ hÖ thèng qui ®Þnh cña NhËt b¶n, t×nh h×nh xuÊt khÈu hµng ViÖt nam sang NhËt b¶n, qua ®ã ®ãng gãp mét vµi ý kiÕn ®Ó n©ng cao kh¶ n¨ng th©m nhËp, ph¸t triÓn cña hµng ho¸ ViÖt nam trªn thÞ tr­êng nµy. Dï NhËt b¶n lµ thÞ tr­êng xuÊt khÈu lín nhÊt cña ViÖt Nam, nh­ng cã thÓ nãi víi nhiÒu mÆt hµng, chóng ta vÉn cßn “bá ngá” ë thÞ tr­êng nµy. Cã rÊt nhiÒu tiÒm n¨ng, nhiÒu c¬ héi mµ chóng ta ch­a tËn dông ®­îc, hoÆc tËn dông ch­a hiÖu qu¶. Tuy nhiªn, tr­íc sù nç lùc cña nhµ n­íc còng nh­ cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam gÇn ®©y, ta cã thÓ hy väng, chê ®ãn nhiÒu thµnh c«ng míi khi ®Èy m¹nh th©m nhËp vµo thÞ tr­êng NhËt b¶n. Tin t­ëng r»ng hµng ho¸ ViÖt Nam sÏ dÇn kh¾c phôc ®­îc nh÷ng yÕu kÐm, tho¶ m·n ®­îc c¸c qui ®Þnh kh¾t khe cña NhËt vµ cã thÓ ®øng v÷ng ch¾c, æn ®Þnh trªn thÞ tr­êng nµy trong thêi gian ng¾n nhÊt. Danh s¸ch tµi liÖu tham kh¶o 1. English language translation of Japanese law (b¶n tãm t¾t, Kageyama Kuchi & Matsumoto Era, January, 2001). 2. Foreign exchange and Foreign trade control law of Japan (Kanazawa University, January, 1999). 3. Nihon Keizai Shinbun (Thêi b¸o kinh tÕ NhËt b¶n, c¸c sè n¨m 2000, 2001, 2002). 4. Introduce Japan law and pratices, focusing on how to incorporate a business insurance business law, and the code of civil procedures (Saito Kuronuma, October, 2001). 5. Extensive list of Japanese law (nguyªn b¶n tiÕng NhËt, Tohoku University, March, 2002). 6. Japan in Figures 2002 (JETRO, October, 2002) 7. ChÝnh s¸ch ngo¹i th­¬ng NhËt b¶n, Nxb ChÝnh trÞ quèc gia Hµ Néi, 2000. 8. Kinh doanh víi thÞ tr­êng NhËt b¶n, Nxb Lao ®éng, 2001. 9. T¹p chÝ luËt häc (sè ra th¸ng 01/2002 vµ 04/2002). 10. T¹p chÝ tiªu chuÈn vµ ®o l­êng chÊt l­îng (sè 4/2002 (33), vµ sè 6/2002 (35)) 11.T¹p chÝ ngo¹i th­¬ng (sè 21, n¨m 2002). 12. Thêi b¸o kinh tÕ ViÖt nam (sè 114, ra ngµy23/9/2002 vµ sè 119, ra ngµy 4/10/2002). 13. T¹p chÝ nghiªn cøu kinh tÕ (c¸c sè n¨m 2001, 2002). 14. Website 15. Website 16. Website 17. Website 18. Website 19. T­ liÖu cña trung t©m th«ng tin khoa häc vµ c«ng nghÖ (tra cøu tõ Website Phô lôc Mét sè luËt quan träng c¸c doanh nghiÖp ViÖt nam cÇn quan t©m khi xuÊt khÈu hµng ho¸ sang thÞ tr­êng NhËt b¶n: LuËt tr¸ch nhiÖm s¶n phÈm. LuËt an toµn vÖ sinh thùc phÈm. LuËt tiªu chuÈn c«ng nghiÖp NhËt b¶n. LuËt tiªu chuÈn n«ng nghiÖp NhËt b¶n. LuËt tiªu chuÈn vµ d¸n nh·n hîp lÖ. LuËt kiÓm so¸t ngo¹i th­¬ng vµ ngo¹i hèi. LuËt kiÓm tra c¸c s¶n phÈm tiªu dïng. LuËt b¶o vÖ c«ng nghiÖp, luËt b¶o vÖ n«ng nghiÖp. LuËt kiÓm dÞch ®éng vËt, luËt kiÓm dÞch thùc vËt. LuËt b¶o vÖ ®éng vËt, luËt b¶o vÖ thùc vËt. LuËt ®o l­êng. LuËt kiÓm so¸t l­¬ng thùc chÝnh. Ngoµi ra cßn cã c¸c tiªu chuÈn, qui ®Þnh ®Ó ®iÒu chØnh hoÆc bæ sung thªm cho c¸c luËt nµy. C¸c doanh nghiÖp cã thÓ tham kh¶o vµ tra cøu ë c¸c trang Web sau: -Trang Web giíi thiÖu tæng quan vÒ c¸c luËt cña NhËt B¶n: -Trang Web cung cÊp c¸c ®Þa chØ e-mail tr¶ lêi th«ng tin liªn quan ®Õn luËt cña NhËt b¶n: HoÆc cã thÓ tra cøu b¶n dÞch tiÕng Anh “Tæng quan vÒ hÖ thèng luËt NhËt b¶n” (Kageyama Kuchi & Mastumoto Era, January, 2001), c¸c v¨n b¶n, s¸ch, tµi liÖu b»ng tiÕng Anh vµ tiÕng NhËt vÒ c¸c luËt riªng, c¸c th«ng tin liªn quan t¹i JETRO Hµ Néi (TÇng 3, sè 63 Lý Th¸i Tæ), hoÆc t¹i JETRO T.P Hå ChÝ Minh (Phßng 1403, tÇng 14 toµ nhµ SUN Wah, 115 NguyÔn HuÖ, quËn1). ._.