Tài liệu Nâng cao hoạt động xuất khẩu ở Công ty Dệt may Hà Nội: ... Ebook Nâng cao hoạt động xuất khẩu ở Công ty Dệt may Hà Nội
81 trang |
Chia sẻ: huyen82 | Lượt xem: 1409 | Lượt tải: 0
Tóm tắt tài liệu Nâng cao hoạt động xuất khẩu ở Công ty Dệt may Hà Nội, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Ch¬ng I : Ho¹t ®éng xuÊt khÈu vµ ý nghÜa cña viÖc xuÊt khÈu
hµng dÖt may víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ ViÖt Nam
I. Néi dung c¬ b¶n cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu.
1. Kh¸i qu¸t chung vÒ ho¹t ®éng xuÊt khÈu.
XuÊt khÈu hµng ho¸ lµ ho¹t ®éng kinh doanh bu«n b¸n ë ph¹m vi quèc tÕ. Nã kh«ng ph¶i lµ hµnh vi mua b¸n riªng lÎ mµ lµ c¶ mét hÖ thèng c¸c quan hÖ mua b¸n trong mét nÒn kinh tÕ cã tæ chøc c¶ bªn trong vµ bªn ngoµi nh»m b¸n s¶n phÈm hµng ho¸ s¶n xuÊt trong níc ra níc ngoµi ®Ó thu vÒ ngo¹i tÖ, th«ng qua ®ã cã thÓ ®Èy m¹nh s¶n xuÊt hµng ho¸ ph¸t triÓn , chuyÓn ®æi c¬ cÊu kinh tÕ æn ®Þnh. Do vËy, xuÊt khÈu lµ ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i ®em l¹i nh÷ng hiÖu qu¶ ®ét biÕn cao, hoÆc cã thÓ g©y thiÖt h¹i v× nã ph¶i ®èi ®Çu víi mét hÖ thèng kinh tÕ kh¸c tõ bªn ngoµi mµ c¸c chñ thÓ trong níc tham gia xuÊt khÈu kh«ng dÔ dµng khèng chÕ ®îc.
§èi víi níc ta, nÒn kinh tÕ chËm ph¸t triÓn, c¬ së vËt chÊt kü thuËt l¹c hËu, kh«ng ®ång bé, d©n sè t¨ng nhanh nªn viÖc ®Èy m¹nh xuÊt khÈu thu ngo¹i tÖ c¶i thiÖn ®êi sèng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ lµ cùc kú quan träng. Vai trß cña xuÊt khÈu ®îc thÓ hiÖn qua mét sè ®iÓm sau:
- Th«ng qua xuÊt khÈu, ta cã thÓ thu ®îc vèn ngo¹i tÖ lín, gãp phÇn quan träng vµo viÖc c¶i thiÖn c¸n c©n ngo¹i th¬ng, c¸n c©n thanh to¸n, t¨ng dù tr÷ ngo¹i tÖ.
- XuÊt khÈu ®ãng gãp vµo viÖc chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, thóc ®Èy s¶n xuÊt ph¸t triÓn.
- XuÊt khÈu cã t¸c ®éng tÝch cùc ®Õn viÖc gi¶i quyÕt c«ng ¨n viÖc lµm vµ c¶i thiÖn ®êi sèng nh©n d©n.
- XuÊt khÈu lµ c¬ së ®Ó më réng vµ thóc ®Èy c¸c mèi quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i.
- XuÊt khÈu cã vai trß t¸c ®éng kÝch thÝch ®æi míi trang thiÕt bÞ vµ c«ng nghÖ s¶n xuÊt.
.......
§¶ng vµ Nhµ níc ta chñ tr¬ng më réng quan hÖ ®èi ngo¹i vµ kinh tÕ ®èi ngo¹i ®Æc biÖt híng m¹nh vµo s¶n xuÊt hµng ho¸ xuÊt khÈu lµ mét chñ tr¬ng ®óng ®¾n vµ phï hîp víi quy luËt kinh tÕ kh¸ch quan.
2. C¸c ph¬ng thøc xuÊt khÈu
XuÊt khÈu cã thÓ ®îc tæ chøc theo nhiÒu c¸ch thøc kh¸c nhau phô thuéc vµo sè lîng vµ lo¹i h×nh c¸c trung gian th¬ng m¹i. Trong mét sè trêng hîp, c«ng ty sö dông c¸c ®¹i lý xuÊt vµ nhËp khÈu sÏ lµm thay ®æi toµn bé chøc n¨ng cña c«ng ty ®ã. Th«ng thêng xuÊt khÈu theo c¸c h×nh thøc chñ yÕu nh xuÊt khÈu trùc tiÕp, gi¸n tiÕp, göi b¸n, bu«n b¸n ®èi lu hay gia c«ng quèc tÕ...
Trong tõng lÜnh vùc ngµnh nghÒ riªng, ho¹t ®éng xuÊt khÈu chØ ®îc thùc hiÖn díi mét vµi h×nh thøc ®Æc trng tiªu biÓu. Ch¼ng h¹n nh, nãi ®Õn ngµnh c«ng nghiÖp dÖt may ë ViÖt Nam lµ ngêi ta nãi ®Õn ngay h×nh thøc gia c«ng xuÊt khÈu hay göi b¸n, vµ thêi gian gÇn ®©y xuÊt hiÖn thªm h×nh thøc xuÊt khÈu trùc tiÕp. Trong ph¹m vi bµi viÕt nµy, chØ xin ®îc ®Ò cËp mét sè nÐt c¬ b¶n vÒ 2 ph¬ng thøc thêng ®îc ¸p dông trong xuÊt khÈu hµng dÖt may ViÖt Nam lµ ph¬ng thøc gia c«ng xuÊt khÈu vµ ph¬ng thøc xuÊt khÈu trùc tiÕp.
* Ph¬ng thøc gia c«ng xuÊt khÈu
Gia c«ng xuÊt khÈu ngµy nay kh¸ phæ biÕn trong bu«n b¸n ngo¹i th¬ng cña nhiÒu níc. NhiÒu níc nhê vËn dông ph¬ng thøc gia c«ng quèc tÕ mµ cã ®îc mét nÒn c«ng nghiÖp hiÖn ®¹i nh Hång K«ng, Singapore, Hµn Quèc...T¹i ViÖt Nam, ph¬ng thøc gia c«ng ®ang ®îc ph¸t triÓn tõng bíc vµ ®· ®em l¹i hiÖu qu¶.
Ph¬ng thøc gia c«ng cã tû träng lín trong c«ng nghiÖp dÖt may xuÊt khÈu cña VN, chiÕm tíi h¬n 80% tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng dÖt may xuÊt khÈu cña VN.
Lîi Ých cña ph¬ng thøc gia c«ng
- T¹o c«ng ¨n viÖc lµm æn ®Þnh cho hµng v¹n lao ®éng
- Thùc hiÖn gia c«ng cã thÓ võa ph¸t triÓn ®îc s¶n xuÊt dùa vµo vèn ®Çu t níc ngoµi, võa ®µo t¹o ®îc c«ng nh©n. Tõ ®ã, dÇn dÇn sÏ ®Çu t vµo chiÒu s©u cho nÒn s¶n xuÊt, tõng bíc lµm lín m¹nh ngµnh c«ng nghiÖp dÖt may.
- Víi ph¬ng thøc gia c«ng, nguyªn phô liÖu lµ do bªn ®Æt gia c«ng cung cÊp nªn kh«ng lo thiÕu nguyªn liÖu s¶n xuÊt còng nh kh«ng ph¶i lo l¾ng t×m thÞ trêng cho s¶n phÈm sau khi hoµn thµnh.
- So víi ph¬ng thøc b¸n FOB, gia c«ng kh«ng thu ®îc lîi nhuËn lín,tiÒn c«ng chØ kho¶ng 20% gi¸ trÞ s¶n phÈm nhng l¹i lu«n t¸i t¹o ®îc nguån ngo¹i tÖ. Do kh«ng ph¶i ®Çu t trong thêi gian dµi nªn kh«ng sî ph¶i nî níc ngoµi mµ l¹i cã thÓ nhanh chãng thu håi vèn. §©y lµ ®iÒu rÊt quan träng trong hoµn c¶nh chóng ta hiÖn nay cha cã nhiÒu vèn.
- Khi ta thu hót vèn ®Çu t trùc tiÕp tõ níc ngoµi vµo gia c«ng, ta sÏ ®æi míi lu«n ®îc m¸y mãc thiÕt bÞ vµ x©y dùng ®îc c¬ së vËt chÊt tèt h¬n b»ng nguån vèn ®Çu t ®ã.
Khã kh¨n
- Trong qu¶n lý vÜ m« cã nhiÒu ®iÒu kh«ng thèng nhÊt. Trong cÊp qu¶n lý trong tõng xÝ nghiÖp, cßn ¶nh hëng thêi bao cÊp, kh¶ n¨ng qu¶n lý kÐm, tr×nh ®é cha cao...
- Thñ tôc thanh to¸n cßn rêm rµ, chËm ch¹p. §Æc biÖt ®èi víi may gia c«ng do cã nhiÒu ®iÓm phøc t¹p nªn cµng mÊt nhiÒu thêi gian h¬n, ¶nh hëng ®Õn c«ng viÖc. Trong may gia c«ng, giÊy tê nhiÒu h¬n so víi viÖc s¶n xuÊt ®¬n thuÇn: mçi hîp ®ång gia c«ng cã thÓ cã tíi 15 lo¹i phô kiÖn, mçi phô kiÖn l¹i cã nhiÒu lo¹i nguyªn phô liÖu, mèi phô liÖu l¹i ®i kÌm theo mét ho¸ ®¬n. ViÖc kiÓm tra chøng tõ thñ c«ng, qua nhiÒu phßng ban rÊt mÊt thêi gian.
- Mét nhîc ®iÓm n÷a cña ph¬ng thøc gia c«ng lµ kh«ng n¾m ®îc thÞ trêng mµ chØ thô ®éng chê ®¬n ®Æt gia c«ng cña bªn níc ngoµi, phô thuéc
nhiÒu vµo hä c¶ vÒ nguyªn liÖu lÉn kü thuËt, nªn bÞ Ðp gi¸ còng kh«ng cßn c¸ch nµo kh¸c , ®µnh ph¶i chÊp nhËn " cã cßn h¬n kh«ng".
MÊy n¨m tríc ®©y, gia c«ng lµ ph¬ng thøc xuÊt khÈu ®îc khuyÕn khÝch nhÊt nhng ®Õn nay, khi ta ®· ®¹t ®îc mét sè kÕt qu¶ ban ®Çu trong ®æi míi thiÕt bÞ vµ nguyªn phô liÖu dÇn dÇn ®îc chó träng gi¶i quyÕt th× gia c«ng sÏ ph¶i nhêng chç cho ph¬ng thøc b¸n FOB. §ã míi chÝnh lµ c¸ch t¹o ra søc m¹nh thËt sù l©u dµi cho ngµnh dÖt may ViÖt Nam trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay.
* Ph¬ng thøc xuÊt khÈu trùc tiÕp
XuÊt khÈu hµng dÖt may trùc tiÕp lµ mét ph¬ng thøc xuÊt khÈu mµ trong ®ã doanh nghiÖp may ph¶i tù t×m kiÕm nguyªn phô liÖu, tiÕn hµnh s¶n xuÊt vµ tù t×m kiÕm thÞ trêng ®Ó tiªu thô.Thùc hiÖn ph¬ng thøc nµy kh«ng nh÷ng ®ßi hái tr×nh ®é chuyªn m«n cao cña c¸n bé mµ cßn cÇn ph¶i cã nguån nguyªn liÖu dåi dµo ®Ó cã thÓ x©m nhËp vµo thÞ trêng thÕ giíi.
Trong kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng dÖt may, tû träng kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng dÖt may theo ph¬ng thøc nµy chiÕm kho¶ng 10-12%. Ph¬ng thøc nµy mang l¹i hiÖu qu¶ cao h¬n so víi c¸c ph¬ng thøc kh¸c. NÕu nh gia c«ng chØ thu ®îc kho¶ng 20% gi¸ trÞ s¶n ph¶m lµ tiÒn gia c«ng th× ë ph¬ng thøc nµy ta thu ®îc c¶ gi¸ trÞ nguyªn phô liÖu. H×nh thøc xuÊt khÈu nµy cßn ¶nh hëng lín ®Õn c¸c ngµnh kh¸c, thóc ®Èy c¸c nghµnh nµy ph¸t triÓn, gi¶i quyÕt ®îc c«ng ¨n viÖc lµm. H¬n n÷a, ta l¹i cã nguån lao ®éng dåi dµo víi gi¸ nh©n c«ng rÎ sÏ lµm gi¶m gi¸ thµnh s¶n xuÊt, t¹o ra n¨ng lùc c¹nh tranh trªn thÞ trêng thÕ giíi, kh«ng bÞ bªn níc ngoµi Ðp gi¸, h¹ thÊp gi¸ nh trong ph¬ng thøc gia c«ng.
Tuy nhiªn, viÖc thùc hiÖn ph¬ng thøc nµy cã mét sè khã kh¨n nh: - Nguyªn vËt liÖu : tõ tríc ®Õn nay, hÇu nh toµn bé nguyªn vËt liÖu b«ng, ho¸ chÊt thuèc nhuém vµ phô liÖu cho ngµnh dÖt may ®Òu ph¶i nhËp cña níc ngoµi. Trong khi ®ã, nguån nguyªn liÖu trong níc cßn qu¸ nhá bÐ, cha ®¸p øng ®îc yªu cÇu chÊt lîng.
- ThiÕt bÞ m¸y mãc qu¸ cò, l¹c hËu
- Tr×nh ®é tay nghÒ c«ng nh©n cha cao.
Ngoµi ra, cßn nhiÒu h¹n chÕ trong viÖc lµm thñ tôc giÊy tê nh thêi gian lu©n chuyÓn chøng tõ l©u, cïng víi c¸c thñ tôc hµnh chÝnh rêm rµ kh¸c...
Tuy nhiªn, cho dï ph¬ng thøc xuÊt khÈu nµo th× còng ph¶i thùc hiÖn mét sè bíc chñ yÕu khi tiÕn hµnh xuÊt khÈu nh :
* Nghiªn cøu thÞ trêng quèc tÕ
* LËp ph¬ng ¸n kinh doanh
* Nguån hµng cho xuÊt khÈu
* §µm ph¸n ký kÕt vµ thùc hiÖn hîp ®ång
3. Nh÷ng nh©n tè ¶nh hëng ®Õn ho¹t ®éng xuÊt khÈu
Ho¹t ®éng xuÊt khÈu bÞ chi phèi vµ t¸c ®éng cña nhiÒu nh©n tè kh¸c nhau. Chóng ta cã thÓ ph©n thµnh 2 lo¹i nh©n tè chÝnh: nh©n tè trong níc vµ nh©n tè ngoµi níc.
* Nhãm nh©n tè trong níc:
Trªn ph¹m vi tæng thÓ, c¸c nh©n tè sau ®©y cã thÓ ¶nh hëng ®Õn ho¹t ®éng xuÊt khÈu:
- Nh÷ng quy ®Þnh trong ph¸p luËt vµ c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ cña nhµ níc
- T×nh h×nh s¶n xuÊt trong níc híng vÒ xuÊt khÈu .
- §iÒu kiÖn c¬ së h¹ tÇng ®êng x¸, ph¬ng tiÖn vËn t¶i....
Trªn gãc ®é doanh nghiÖp s¶n xuÊt, ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña doanh nghiÖp chÞu ¶nh hëng cña c¸c nh©n tè nh:
- ChÊt lîng vµ gi¸ thµnh hµng ho¸.
- TÝnh ®a d¹ng vÒ mÉu m· vµ sù ®éc ®¸o , míi l¹ cña hµng ho¸.
- H×nh thøc bao b×, sù næi tiÕng cña nh·n hiÖu hµng ho¸ xuÊt khÈu
- Kh¶ n¨ng nhanh nh¹y n¾m b¾t sù thay ®æi, nhu cÇu thÞ trêng, kh¶ n¨ng c¹nh tranh chuyÓn híng s¶n xuÊt vµ thay ®æi c¬ cÊu mÆt hµng.
- Kh¶ n¨ng t¹o nguån hµng æn ®Þnh cña doanh nghiÖp.
* Nhãm nh©n tè níc ngoµi.
- Nh÷ng quy ®Þnh vÒ ph¸p luËt vµ c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ cña c¸c níc nhËp khÈu nh vÊn ®Ò hµng rµo thuÕ quan cña tõng níc, chÝnh s¸ch nhËp khÈu, tû gi¸ hèi ®o¸i...
- Nhu cÇu thÞ trêng níc ngoµi lµ yÕu tè ¶nh hëng trùc tiÕp quyÕt ®Þnh ®Õn sù nhËp khÈu cña hä. Nhu cÇu nµy kh«ng diÔn biÕn tù nhiªn mµ chÞu sù ¸p ®Æt cña nh÷ng chÝnh s¸ch vÒ nhËp khÈu hay c¸c biÖn ph¸p vÒ b¶o hé mËu dÞch víi tõng níc.
- Nh÷ng nh©n tè nh thÞ hiÕu tiªu dïng, tËp qu¸n tiªu dïng còng ¶nh hëng kh«ng nhá ®Õn ho¹t ®éng xuÊt khÈu
- Ngoµi ra, ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt khÈu cßn phô thuéc vµo t×nh h×nh kinh tÕ khu vùc, nh÷ng biÕn ®éng vÒ chÝnh trÞ... Tuú theo tÝnh chÊt vµ møc ®é biÕn ®éng mµ chiÒu híng xuÊt khÈu sÏ t¨ng hay gi¶m.
II. §Æc ®iÓm vµ vai trß cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu hµng dÖt may trong sù ph¸t triÓn kinh tÕ cña VN.
1. §Æc ®iÓm - vai trß vµ vÞ trÝ cña ngµnh dÖt may VN
Ngµnh c«ng nghiÖp dÖt may cã mét vÞ trÝ rÊt quan träng trong nÒn kinh tÕ cña nhiÒu quèc gia v× nã phôc vô nhu cÇu thiÕt yÕu cña con ngêi , ®ã lµ nhu cÇu vÒ mÆc. Ngµnh c«ng nghiÖp dÖt may g¾n liÒn víi nhu cÇu kh«ng thÓ thiÕu ®îc cña con ngêi , v× vËy tõ rÊt l©u trªn thÕ giíi , ngµnh c«ng nghiÖp nµy ®· h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn ®i lªn cïng víi sù ph¸t triÓn ban ®Çu cña c«ng nghiÖp t b¶n.
C«ng nghiÖp dÖt may lµ ngµnh thu hót nhiÒu lao ®éng víi kü n¨ng kh«ng cao, cã ®iÒu kiÖn më réng th¬ng m¹i quèc tÕ, vèn ®Çu t ban ®Çu cho mét c¬ së s¶n xuÊt kh«ng lín nh c¸c ngµnh c«ng nghiÖp kh¸c. Do vËy, trong qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ diÔn ra rÊt sím ë c¸c níc ph¸t triÓn nh Anh, Ph¸p,... cho ®Õn c¸c níc c«ng nghiÖp míi nh Hµn Quèc, §µi Loan, Hång K«ng, Singapore, ngµnh dÖt may ®Òu gi÷ mét vÞ trÝ ®Æc biÖt quan träng.
T¹i c¸c níc Ch©u ¸- Th¸i B×nh D¬ng, cïng víi c«ng nghiÖp dÖt, c«ng nghiÖp may thêng lµ ngµnh khëi ®Çu c«ng cuéc c«ng nghiÖp ho¸ nÒn kinh tÕ ®Êt níc, nhê c«ng nghÖ t¬ng ®èi ®¬n gi¶n vµ cÇn Ýt vèn. ViÖc s¶n xuÊt trong lÜnh vùc may rÊt phong phó , tõ c«ng nghÖ ®¬n gi¶n nhÊt ®Õn nh÷ng kü thuËt tiªn tiÕn hay kü thuËt th«ng tin s¶n xuÊt ë nhiÒu n¬i trªn thÕ giíi . §iÒu nµy cho thÊy sù phèi hîp cña nhiÒu tr×nh ®é c«ng nghÖ dÉn ®Õn hiÖn tîng phæ biÕn lµ c¸c níc ph¸t triÓn n¾m ®îc nh÷ng kü thuËt cao, thu nhiÒu lîi nhuËn vµ giao l¹i cho c¸c níc ®ang ph¸t triÓn nh÷ng kh©u kü thuËt thÊp víi møc nh©n c«ng rÎ m¹t, ®a sè lµ gia c«ng hµng may mÆc víi mÉu m· vµ nguyªn phô liÖu ®îc cung cÊp s½n.
Ngµy nay, ngµnh c«ng nghiÖp may ViÖt Nam tiÕp tôc ®ãng vai trß quan träng trong sù nghiÖp ph¸t triÓn kinh tÕ ®Êt níc v× nã kh«ng chØ phôc vô cho nhu cÇu thiÕt yÕu cña con ngêi mµ cßn lµ ngµnh gi¶i quyÕt ®îc nhiÒu viÖc lµm cho lao ®éng x· héi, cã thÕ m¹nh trong xuÊt khÈu, gãp phÇn c©n b»ng c¸n c©n xuÊt nhËp khÈu cña ®Êt níc. Lµ ngµnh ®ßi hái nguån vèn ®Çu t ban ®Çu kh«ng qu¸ lín, c«ng nghiÖp dÖt may thu hót mäi thµnh phÇn kinh tÕ tham gia, tõ nh÷ng c«ng ty dÖt may lín cña nhµ níc ®Õn c¸c c«ng ty liªn doanh, c«ng ty 100% vèn níc ngoµi, c¸c hîp t¸c x·, c¸c hé gia ®×nh... HÇu nh ë c¸c tØnh, thµnh phè cho ®Õn c¸c thÞ x·, thÞ trÊn, huyÖn lþ , tõ trung ¬ng ®Õn ®Þa ph¬ng , mçi n¬i ®Òu cã c¸c nhµ m¸y, c¸c xÝ nghiÖp, c¸c c¬ së s¶n xuÊt s¶n phÈm dÖt may.
Víi nh÷ng ®Æc ®iÓm trªn, ngµnh c«ng nghiÖp dÖt may rÊt cã lîi thÕ trong viÖc më réng thÞ trêng c¶ trong níc vµ xuÊt khÈu. §èi víi thÞ trêng trong níc, c¸c doanh nghiÖp ngµnh may ®· sím nhËn thøc ®îc tÇm quan träng cña nã. C¸c s¶n phÈm may mÆc trong níc hiÖn nay ®· cã thÓ ®¸p øng yªu cÇu thÞ hiÕu cña tõng løa tuæi , tõng vïng trªn ph¹m vi toµn quèc. Ngêi tiªu dïng ViÖt Nam ®· tin tëng vµo chÊt lîng hµng néi, c¶ vÒ kiÓu d¸ng vµ mÉu m·. ChØ cÇn nh×n vµo s¶n lîng hµng may mÆc nhËp khÈu n¨m 1996 gi¶m 1/2 so víi n¨m 1995 còng ®· thÊy ®îc sù ph¸t triÓn cña ngµnh may mÆc néi ®Þa.
Tuy nhiªn, ®èi víi ngµnh may mÆc, thÞ trêng ngoµi níc míi cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh víi tèc ®é t¨ng trëng cao. Khëi ®Çu b»ng hiÖp ®Þnh n¨m 1987 vÒ hîp t¸c s¶n xuÊt may mÆc ký kÕt víi Liªn X« cò, ngµnh may ViÖt Nam ®· t¨ng n¨ng lùc ®¸ng kÓ, hÇu hÕt c¸c ®Þa ph¬ng ®Òu cã xÝ nghiÖp may ra ®êi, gi¶i quyÕt ®îc mét phÇn khã kh¨n vÒ viÖc lµm. Tõ n¨m 1990, thÞ trêng may mÆc Liªn X« cò vµ §«ng ¢u bÞ khñng ho¶ng, ngµnh dÖt may ®øng tríc thö th¸ch gay g¾t, nhiÒu xÝ nghiÖp ph¶i gi¶m s¶n xuÊt, thËm chÝ cã c¬ së cã nguy c¬ gi¶i thÓ. Nhng víi ®êng lèi më cöa vµ héi nhËp vµo céng ®ång quèc tÕ vµ khu vùc, vµ nhê vµo c«ng cuéc ®æi míi c¬ chÕ qu¶n lý theo chiÒu s©u, ngµnh c«ng nghiÖp dÖt may ViÖt Nam ®· cã ®iÒu kiÖn th©m nhËp vµo thÞ trêng quèc tÕ, ®îc trùc tiÕp tham gia hîp t¸c vÒ c¸c lÜnh vùc lao ®éng - mËu dÞch. Trong nhiÒu n¨m qua, ngµnh c«ng nghiÖp dÖt may ViÖt Nam ®· ph¸t triÓn nhanh víi tèc ®é trung b×nh hµng n¨m cao, th©m nhËp ngµy cµng s©u vµo c¸c thÞ trêng lín nh EU, Mü, NhËt B¶n... HiÖn nay, chóng ta ®ang tiÕp cËn thÞ trêng Trung CËn §«ng vµ thÞ trêng Mü la tinh. Víi chi phÝ s¶n xuÊt thÊp, c«ng nh©n cÇn cï s¸ng t¹o, cïng víi viÖc n©ng cao chÊt lîng, ®Æc biÖt lµ quan t©m ®Õn thÞ hiÕu, mÉu mèt thêi trang cña thÞ trêng thÕ giíi, ViÖt Nam sÏ ph¸t triÓn s¶n phÈm dÖt may cña m×nh vµ thÝch øng ®îc víi xu thÕ chuyÓn dÞch hµng dÖt may thÕ giíi.
2. ý nghÜa cña viÖc xuÊt khÈu hµng dÖt may
* Lîi thÕ cña viÖc ph¸t triÓn hµng dÖt may ViÖt Nam
Tríc tiªn, ph¶i kh¼ng ®Þnh l¹i r»ng dÖt may lµ mét ngµnh nghÒ truyÒn thèng cña d©n téc ViÖt Nam, vèn ®· ®îc ph¸t triÓn tõ rÊt l©u ®êi. Do ®ã, ngµnh may ë níc ta ®· cã s½n gèc, c¸c nghÖ nh©n giµu kinh nghiÖm ®· truyÒn ®¹t cho líp hËu thÕ nhiÒu bÝ quyÕt quý b¸u gióp ngµnh dÖt may ph¸t triÓn.
Lîi thÕ thø hai cña ViÖt Nam lµ nguån lao ®éng dåi dµo. Ngµnh dÖt may mÆc lµ ngµnh lao ®éng t¬ng ®èi nhÑ nhµng, kh«ng ®ßi hái nhiÒu ®Õn søc lùc, rÊt phï hîp víi lao ®éng n÷. Bëi vËy, ngµnh nµy cã nhiÒu thuËn lîi khi ph¸t triÓn ë mét níc cã tû lÖ lao ®éng n÷ cao nh ë ViÖt Nam. MÆt kh¸c, ngêi lao ®éng nhÊt lµ n÷ c«ng nh©n ViÖt Nam vèn cã tiÕng cÇn cï, chÞu khã, th«ng minh vµ khÐo lÐo, rÊt thÝch hîp víi nghÒ dÖt may mÆc.
Thø ba, dÖt may lµ ngµnh kh«ng ®ßi hái vèn ®Çu t lín, do trang thiÕt bÞ rÎ tiÒn nªn dÔ dµng thu hót vèn ®Çu t. Trªn thùc tÕ, ®Ó cã mét chç lao ®éng, chØ cÇn 600 USD trang thiÕt bÞ vµ 300 USD cho nhµ xëng ®iÖn níc. H¬n n÷a thêi gian thu håi vèn l¹i nhanh , tõ 5-7 n¨m. §èi víi VN, mét quèc gia cßn nhiÒu khã kh¨n vÒ vèn ®Çu t th× ®©y lµ ngµnh rÊt thÝch hîp ®Ó ph¸t triÓn. Còng nhê yÕu tè nµy mµ mçi n¨m sè xÝ nghiÖp may víi quy m« võa vµ nhá ra ®êi còng lªn tíi hµng tr¨m, thu hót hµng ngµn nh©n c«ng vµ ngµy cµng rót ng¾n vÒ thêi gian hoµn vèn. Bªn c¹nh ®ã cßn xuÊt hiÖn nhiÒu xÝ nghiÖp liªn doanh trong ngµnh may.
Thø t, hiÖn nay ViÖt Nam lµ mét trong nh÷ng níc cã gi¸ nh©n c«ng rÎ nhÊt. ë Th¸i Lan, gi¸ lao ®éng mét ngµy lµ 8 USD th× ë VN chØ cã 2,5 USD. §iÒu nµy ®· thu hót ®îc c¸c nhµ s¶n xuÊt níc ngoµi ®Æt gia c«ng ë ViÖt Nam. Tuy gia c«ng hµng níc ngoµi lîi nhuËn kh«ng cao nhng còng gi¶i quyÕt ®îc vÊn ®Ò lín lµ viÖc lµm cho ngêi lao ®éng, t¨ng thu cho ng©n s¸ch nhµ níc. MÆt kh¸c, gia c«ng hµng níc ngoµi kh«ng ®ßi hái vèn ®Çu t lín nªn ®©y ®îc xem lµ biÖn ph¸p h÷u hiÖu cho ngµnh may ViÖt Nam vµ lµ bíc khëi ®Çu t¹o ®µ quan träng cho ngµnh dÖt may mÆc ViÖt Nam thËt sù ph¸t triÓn.
Níc Gi¸ lao ®éng USD/h
Th¸i Lan 0,87
Indonexia 0,23
Malayxia 0,95
Philipin 0,67
Ên §é 0,54
Trung quèc 0,34
ViÖt Nam 0,18
( nguån : T¹p chÝ DÖt may sè 7 n¨m 2001)
Víi nh÷ng lîi thÕ trªn, §¶ng vµ Nhµ níc ®· cã chñ tr¬ng ph¸t triÓn ngµnh may mÆc, coi ®ã lµ mét ngµnh c«ng nghiÖp mòi nhän ®Çy tiÒm n¨ng cña níc ta. Trong nh÷ng n¨m tíi, ngµnh may mÆc vÉn sÏ lµ mét ngµnh chñ chèt, thu hót ®îc nhiÒu nhµ doanh nghiÖp vµo ®Çu t s¶n xuÊt kinh doanh xuÊt khÈu.
* Sù cÇn thiÕt xuÊt khÈu hµng dÖt may.
C«ng nghiÖp dÖt may lµ ngµnh cã ý nghÜa träng t©m trong giai ®o¹n chuyÓn ®æi cña ViÖt Nam tõ nÒn kinh tÕ kÕ ho¹ch ho¸ sang nÒn kinh tÕ thÞ trêng. DÖt may lµ mét phÇn cÊu thµnh quan träng trong chÝnh s¸ch ®Þnh híng xuÊt khÈu cña ®Êt níc, vµ nãi mét c¸ch chung h¬n, lµ mét trong nh÷ng nç lùc cña ViÖt Nam ®Ó hoµ nhËp vµo nÒn kinh tÕ thÕ giíi.
C«ng nghiÖp dÖt may tÊt yÕu lµ mét trong c¸c ngµnh chñ yÕu xuÊt khÈu trong giai ®o¹n ®Çu ph¸t triÓn cña ®Êt níc. Sù thµnh c«ng vÒ xuÊt khÈu cña ngµnh nµy thêng më ®êng cho sù xuÊt hiÖn cña mét chiÕn lîc ®Þnh híng xuÊt khÈu cã c¬ së réng h¬n. Ngîc l¹i, sù thÊt b¹i vÒ xuÊt khÈu cña ngµnh nµy bao giê còng lµ triÖu chøng cña nh÷ng trë ng¹i cã tÝnh th©m c¨n cè ®Õ trong níc, cña sù bÊt lùc , kh«ng ph¸t huy ®îc lîi thÕ so s¸nh tiÒm n¨ng. V× vËy ®©y lµ mét ngµnh c«ng nghiÖp quan träng, kh«ng chØ v× víi t c¸ch lµ mét nguån xuÊt khÈu vµ t¹o ®îc viÖc lµm mµ cßn v× sù t¨ng trëng cña ngµnh nµy cho thÊy kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh tÕ mét c¸ch tæng hîp h¬n.
Trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn, chóng ta ®· chän con ®êng t¨ng trëng c«ng nghiÖp may híng vµo xuÊt khÈu. Trªn thùc tÕ cho thÊy, con ®êng dÉn ®Õn ph¸t triÓn nhanh vµ bÒn v÷ng kh«ng ph¶i qua viÖc chuyªn m«n ho¸ ngµy cµng s©u ®Ó s¶n xuÊt ra nh÷ng s¶n phÈm s¬ chÕ mµ lµ th«ng qua viÖc më réng c¸c ngµnh s¶n xuÊt chÕ t¹o híng vÒ xuÊt khÈu lµ chÝnh, ®ång thêi thay thÕ nhËp khÈu nh÷ng s¶n phÈm trong níc s¶n xuÊt cã hiÖu qu¶ h¬n ®Ó khai th¸c tèt nhÊt c¸c lîi thÕ so s¸nh vÒ nguån lùc, tµi nguyªn thiªn nhiªn ,vèn , kü thuËt c«ng nghÖ... cho sù ph¸t triÓn.
HiÖn nay, kim ng¹ch xuÊt khÈu cña ngµnh ®ang dÇn dÇn t¨ng lªn, tõ vÞ trÝ trong tèp 10 ngµnh ®· v¬n lªn thø 3, råi thø 2 ( chØ sau dÇu th« ). §iÒu ®ã chøng tá viÖc ph¸t triÓn ngµnh dÖt may ch¼ng nh÷ng lµ nç lùc chñ quan cña chóng ta mµ nã cßn cã tÝnh tÊt yÕu kh¸ch quan trong ®iÒu kiÖn ®Æc thï cña ®Êt níc. §©y lµ lîi thÕ hµng ®Çu ®Ó ph¸t triÓn ngµnh dÖt may trong qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc.
3. Yªu cÇu ®èi víi ngµnh dÖt may xuÊt khÈu.
BÊt cø mét lo¹i hµng ho¸ nµo trong qu¸ tr×nh xuÊt nhËp khÈu ®Òu ph¶i tho¶ m·n nh÷ng yªu cÇu nhÊt ®Þnh, cã thÓ lµ nh÷ng yªu cÇu vÒ kü thuËt, tÝnh thÈm mü, vÒ kiÓu c¸ch cña hµng ho¸... ph¶i phï hîp víi nhu cÇu cña ngêi tiªu dïng, phï hîp víi phong tôc tËp qu¸n cña thÞ trêng mµ s¶n phÈm cña doanh nghiÖp muèn th©m nhËp. Riªng trong lÜnh vùc may mÆc, ®Ó hµng may mÆc cña doanh nghiÖp cã thÓ trë thµnh ®èi tîng cña kinh doanh th¬ng m¹i quèc tÕ, ®ßi hái mét sè yªu cÇu sau:
- §Æc ®iÓm cña hµng may mÆc lµ mÆt hµng thêi trang, mang tÝnh thêi vô cao, thay ®æi rÊt nhanh theo mèt vµ theo mïa. V× vËy, hµng may mÆc ph¶i phï hîp víi thÞ hiÕu ngêi tiªu dïng, hîp thêi trang.
- Lµ mÆt hµng võa ph¶i ®¶m b¶o c¸c yÕu tè vÒ mèt, kiÓu c¸ch, mÇu s¾c, chÊt v¶i, ®é dµi réng, vÖ sinh cao... võa ph¶i ®¶m b¶o tho¶i m¸i, an toµn; tøc lµ cã sù ®ßi hái kh¾t khe vÒ chÊt lîng s¶n phÈm.
- S¶n phÈm may mÆc ®îc s¶n xuÊt víi sè lîng lín vÒ chñng lo¹i s¶n phÈm ®a d¹ng ®ßi hái thÞ trêng tiªu thô réng lín. §ång thêi s¶n phÈm may mÆc ®îc tiªu thô ë nhiÒu thÞ trêng kh¸c nhau, v× thÕ ®¬n vÞ kinh doanh hµng may mÆc ph¶i nghiªn cøu nh÷ng yªu cÇu, ®ßi hái tËp qu¸n tiªu thô cña tõng thÞ trêng, luËt ph¸p cña tõng quèc gia, nghiªn cøu ®Æc ®iÓm m«i trêng chÝnh trÞ, m«i trêng v¨n ho¸ x· héi cña thÞ trêng mµ doanh nghiÖp dù ®Þnh th©m nhËp t¹o nªn nÒn t¶ng v÷ng ch¾c cho s¶n phÈm cña doanh nghiÖp s½n sµng bíc vµo thÞ trêng vµ ®øng v÷ng trªn thÞ trêng.
- Ngµnh may mÆc lµ ngµnh mang tÝnh chÊt thñ c«ng cao, ®ßi hái c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, tay nghÒ, bËc thî c«ng nh©n liªn tôc ®îc n©ng cao vµ ®îc chuyªn m«n ho¸.
4. T×nh h×nh chung c¸c doanh nghiÖp may ViÖt Nam
4.1 HiÖu qu¶ kinh tÕ cña c¸c doanh nghiÖp c«ng nghiÖp dÖt may xuÊt khÈu
Sau khi khèi XHCN vµ §«ng ¢u tan r·, ngµnh may ViÖt Nam mÊt thÞ trêng tiªu thô truyÒn thèng ë c¸c níc ®ã. C¸c doanh nghiÖp dÖt may tiÕp nhËn lµn sãng chuyÓn dÞch tõ c¸c níc vµ l·nh thæ Nics vµ c¸c níc ph¸t triÓn kh¸c trªn thÕ giíi, cã ®iÒu kiÖn tiÕp cËn thÞ trêng níc ngoµi th«ng qua viÖc gia c«ng c¸c s¶n phÈm dÖt may.
* Qua nhiÒu n¨m ho¹t ®éng, ngµnh c«ng nghiÖp dÖt may xuÊt khÈu ®· gãp phÇn ph¸t triÓn kinh tÕ ®Êt níc, t¨ng thu nhËp quèc d©n, gi¶i quyÕt viÖc lµm cho sè lîng lín ngêi lao ®éng trong c¶ níc. Kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng dÖt may lu«n t¨ng cao. MÆc dï ®¹t kim ng¹ch xuÊt khÈu cao nhng v× s¶n xuÊt hµng gia c«ng nªn phÇn lín gi¸ trÞ s¶n phÈm may xuÊt khÈu gåm c¶ gi¸ trÞ nguyªn phô liÖu t¹m nhËp t¸i xuÊt cña kh¸ch hµng ®Æt gia c«ng. Nh vËy, gi¸ trÞ míi t¹o ra trªn c¸c s¶n phÈm may mÆc xuÊt khÈu chØ gåm cã gi¸ trÞ søc lao ®éng cña con ngêi vµ ho¹t ®éng cña bé m¸y qu¶n lý doanh nghiÖp. So víi gi¸ trÞ toµn bé s¶n phÈm, gi¸ trÞ míi nµy chØ chiÕm tû lÖ thÊp ( 8% ®èi víi mÆt hµng ¸o s¬ mi, 12% ®èi víi mÆt hµng ¸o jacket- 2 m· hµng cã s¶n lîng s¶n phÈm nhiÒu nhÊt hiÖn nay ). Trong khi ®ã, nÕu s¶n xuÊt theo h×nh thøc mua nguyªn liÖu b¸n thµnh phÈm th× gi¸ trÞ t¨ng lªn nhiÒu lÇn.
N¾m b¾t ®îc thùc tr¹ng ®ã, nh÷ng n¨m qua , mét sè doanh nghiÖp dÖt
may xuÊt khÈu cè g¾ng gia t¨ng s¶n lîng hµng dÖt may xuÊt khÈu d¹ng mua nguyªn liÖu b¸n thµnh phÈm ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ cña doanh nghiÖp.
* Cã thÓ nãi, cïng víi sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ cña ngµnh c«ng nghiÖp dÖt may , sè lîng c¸c doanh nghiÖp dÖt may xuÊt khÈu ®· t¨ng lªn nhanh chãng, ®Æc biÖt lµ c¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh. HiÖn tîng nµy võa cã mÆt tÝch cùc lµ gi¶i quyÕt viÖc lµm cho ngêi lao ®éng, võa cã mÆt tiªu cùc lµ t×nh tr¹ng tranh giµnh hîp ®ång gia c«ng xuÊt khÈu, hiÖn tîng mua b¸n quota... hËu qu¶ râ nÐt nhÊt lµ gi¸ gia c«ng hµng may mÆc xuÊt khÈu gi¶m sôt, n¨ng suÊt lao ®éng b×nh qu©n cña ngµnh cha cao. Kh¸ch hµng trung gian ( Hµn Quèc, Hång K«ng, §µi Loan...) ngµy cµng thao tóng thÞ trêng ngµnh may gia c«ng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam b»ng thñ thuËt Ðp gi¸ ( mang biªn b¶n ghi nhí vÒ ®Þnh gi¸ gia c«ng tõ c«ng ty may nµy sang c«ng ty may kh¸c ®Ó ngá gi¸ thÊp h¬n). §Æc biÖt n¨m 1998,1999, gi¸ gia c«ng hµng xuÊt khÈu ë møc rÊt thÊp do ¶nh hëng cña cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh ë c¸c níc khu vùc.
VÒ n¨ng suÊt lao ®éng cña c«ng nh©n s¶n xuÊt hµng may gia c«ng thÊp, vµ cã xu híng gi¶m dÇn v× c«ng viÖc kh«ng æn ®Þnh. N¨ng suÊt lao ®éng ngµnh may VN cßn thÊp so víi c¸c níc khu vùc lµ do qu¶n trÞ c¸c nguån lùc trong c¸c doanh nghiÖp cha ®¹t hiÖu qu¶ cao nh: trang bÞ kü thuËt cha ®ång bé, nhiÒu c«ng ®o¹n cßn sö dông lao ®éng thñ c«ng, cha tËn dông ®îc c«ng nghÖ hiÖn cã, thu nhËp cña ngêi lao ®éng thÊp, lao ®éng di chuyÓn ra khái ngµnh thêng xuyªn, doanh nghiÖp ph¶i ®µo t¹o l¹i ...
* Mét khÝa c¹nh kh¸c n÷a liªn quan ®Õn hiÖu qu¶ kinh tÕ ngµnh may gia c«ng xuÊt khÈu cÇn ®Ò cËp ®Õn lµ sù thua thiÖt cña c¸c doanh nghiÖp may gia c«ng ®èi víi nh·n hiÖu hµng ho¸. Hµng may do c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam s¶n xuÊt nhng trªn quÇn ¸o l¹i mang nh·n hiÖu cña níc kh¸c ( vÝ dô nh ¸o s¬ mi cña May ViÖt TiÕn, May 10 ...nhng nh·n hiÖu Laroche, YSL...). Nh·n hiÖu cßn lµ tµi s¶n v« h×nh cã vÞ thÕ c¹nh tranh trªn thÞ trêng, lµm hµng gia c«ng cuèi cïng chØ gióp cho c¸c doanh nghiÖp níc ngoµi khuÕch tr¬ng vÞ thÕ cña hä, ngêi sö dông kh«ng hÒ biÕt r»ng hä ®ang sö dông s¶n phÈm do c«ng ty VN s¶n xuÊt.
Nh vËy, ngµnh c«ng nghiÖp dÖt may nãi chung vµ may gia c«ng xuÊt khÈu nãi riªng ®· gãp phÇn lín vµo viÖc ph¸t triÓn ngµnh c«ng nghiÖp ë níc ta, biÕn søc lao ®éng thµnh ngo¹i tÖ ®Ó thùc hiÖn sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ ®Êt níc, ngµnh cßn gãp phÇn gi¶i quyÕt viÖc lµm cho lùc lîng lao ®éng víi quy m« lín. Nhng xÐt vÒ kÕt qu¶ kinh tÕ mµ ngµnh cã kh¶ n¨ng thu ®îc cha cao, ®«i khi ¶nh hëng ®Õn uy tÝn ngµnh may ViÖt Nam .
4.2 Thùc tr¹ng ®¸p øng nhu cÇu thÞ trêng cña ngµnh dÖt may ViÖtNam
* C¸c doanh nghiÖp may c«ng nghiÖp
C¸c doanh nghiÖp may c«ng nghiÖp ViÖt Nam cã quan hÖ mua b¸n víi trªn 200 c«ng ty cña h¬n 30 níc trªn thÕ giíi, ®· th©m nhËp ®îc vµo thÞ trêng NhËt, EU, óc, B¾c ¢u, B¾c Mü, Hµn Quèc, Hång K«ng, Singapore... víi nh÷ng mÆt hµng nh ¸o jacket, ¸o s¬ mi, quÇn t©y, quÇn ¸o dÖt kim, b¶o hé lao ®éng...
§èi víi c¸c mÆt hµng trªn, c¸c doanh nghiÖp may c«ng nghiÖp ViÖt Nam ®· t¹o ®îc niÒm tin n¬i kh¸ch hµng, nhÊt lµ s¶n phÈm cña c¸c doanh nghiÖp may quèc doanh cã quy m« lín nh May ViÖt TiÕn, May 10, May H÷u NghÞ... Tuy nhiªn, c¸c doanh nghiÖp nµy chØ tËp trung s¶n xuÊt mét sè chñng lo¹i mÆt hµng ®¬n gi¶n, c¸c mÆt hµng cao cÊp nh bé complet, ¸o veston... th× Ýt ®¬n vÞ nµo d¸m nhËn ®¬n hµng. Cho nªn, viÖc ®¸p øng nhu cÇu kh¸ch hµng níc ngoµi cha ®Çy ®ñ. ViÖc s¶n xuÊt chñ yÕu lµ gia c«ng nªn hµng may ViÖt Nam cha cã nh·n hiÖu vµ uy tÝn trªn thÞ trêng níc ngoµi, hµng ViÖt Nam nhng mang nh·n hiÖu cña c«ng ty níc ngoµi ®Æt may gia c«ng.
§èi víi kh¸ch hµng trong níc, ®a sè c¸c doanh nghiÖp may c«ng nghiÖp cha quan t©m l¾m ®Õn thÞ trêng néi ®Þa, sî rñi ro, b»ng lßng víi viÖc may gia c«ng vµ chØ b¸n ra c¸c mÆt hµng xuÊt khÈu thõa, kÝch cì kh«ng phï hîp víi ngêi ViÖt Nam. MÆc dï cã mét sè doanh nghiÖp may c«ng nghiÖp còng ®· quan t©m s¶n xuÊt quÇn ¸o may s½n cung cÊp cho thÞ trêng trong níc nhng cßn Ýt mÉu m·, cha ®a d¹ng... nªn cha ®¸p øng ®îc nhu cÇu cña kh¸ch hµng néi ®Þa.
Nhu cÇu hµng may s½n ë níc ta trong nh÷ng n¨m qua t¨ng lªn râ rÖt, ®iÒu nµy thÓ hiÖn qua viÖc xuÊt hiÖn nhiÒu cña hµng b¸n lÎ quÇn ¸o may s½n v× nã tiÖn lîi, tiÕt kiÖm thêi gian, gi¸ c¶ hîp lý... Nguån ®¸p øng nhu cÇu ®a d¹ng cña kh¸ch hµng nµy vÒ quÇn ¸o may s½n hiÖn nay do c¸c c¬ së t nh©n s¶n xuÊt, hµng nhËp tõ Trung Quèc, Th¸i Lan, hµng ®· dïng råi...
Víi d©n sè ngµy cµng ®«ng, íc tÝnh n¨m 2010 lµ h¬n 100 triÖu , thÞ trêng néi ®Þa lµ mét thÞ trêng hÊp dÉn , c¸c doanh nghiÖp may c«ng nghiÖp quan t©m ®óng møc thÞ trêng nµy th× sÏ cã c¬ héi ph¸t triÓn quy m« s¶n xuÊt kinh doanh.
* C¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt nhá.
HÇu hÕt c¸c hµng may s½n trªn thÞ trêng néi ®Þa hiÖn nay ®Òu do c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt quy m« nhá cña t nh©n s¶n xuÊt. Nh÷ng mÆt hµng nµy ®îc kh¸ch hµng néi ®Þa, kh¸ch du lÞch a chuéng v× mÉu m· ®a d¹ng, thay ®æi liªn tôc, gi¸ c¶ hîp lý. Chóng dÇn dÇn thay chç cho hµng may mÆc Th¸i Lan, Trung Quèc.
Vµi n¨m gÇn ®©y, ®· cã sù thay ®æi ®¸ng kÓ vÒ chÊt lîng hµng may s½n cña c¸c c¬ së s¶n xuÊt nhá. Thùc tÕ, viÖc thay ®æi nµy phï hîp víi nhu cÇu cña kh¸ch hµng nªn tû lÖ hµng chÊt lîng cao ngµy cµng t¨ng. MÆt kh¸c kü thuËt may cña c¸c c¬ së nhá cïng ®îc ®iÒu chØnh, phô liÖu ®îc lùa chän cÈn thËn nªn chªnh lÖch gi÷a hµng may ®o vµ may s½n hiÖn nay kh«ng nhiÒu l¾m.
C¸c c¬ së may s½n quy m« nhá cßn lµ n¬i cung cÊp hµng xuÊt khÈu phi mËu dÞch cung cÊp cho thÞ trêng níc ngoµi, nhÊt lµ thÞ trêng Nga vµ §«ng ¢u, mét sè c¬ së xuÊt khÈu th¨m dß thÞ trêng Mü. §a sè c¸c c¬ së nµy dùa vµo kh¸ch hµng trung gian lµ ViÖt kiÒu sèng t¹i c¸c níc.
Nh vËy, hµng may s½n cña c¸c c¬ së s¶n xuÊt nhá rÊt ®a d¹ng, phï hîp víi thÞ hiÕu kh¸ch hµng néi ®Þa lÉn níc ngoµi. Nguån nµy dÇn dÇn c¹nh tranh víi c¸c doanh nghiÖp may c«ng nghiÖp trªn thÞ trêng néi ®Þa, nhÊt lµ yÕu tè mÉu m·, gi¸ c¶.
NÕu cã sù qu¶n lý, hç trî vÒ vèn ®Çu t trang thiÕt bÞ m¸y mãc vÒ kü thuËt, vÒ th«ng tin thÞ trêng... vµ phèi hîp víi c¸c doanh nghiÖp kh¸c trong ngµnh dÖt may th× c¸c c¬ së s¶n xuÊt nhá sÏ ph¸t huy ®îc tiÒm n¨ng m¹nh h¬n, t¹o ®îc nhiÒu s¶n phÈm ®a d¹ng mµ c¸c doanh nghiÖp may c«ng nghiÖp cha hoµn thiÖn ®îc, ®ång thêi ®Ó c¸c doanh nghiÖp nµy cßn gãp phÇn dÈy lïi hµng may s½n nhËp khÈu tõ c¸c níc l©n cËn trªn thÞ trêng ViÖt Nam.
* HÖ thèng c¸c nhµ may
Quy m« may ®o do c¸c nhµ may cung cÊp cho thÞ trêng cã xu híng thu hÑp dÇn v× mét sè mÆt hµng ®¬n gi¶n ®· ®îc ®¸p øng tõ hµng may s½n.
HiÖn nay, c¸c nhµ may phôc vô chñ yÕu c¸c ®èi tîng khã tÝnh trªn thÞ trêng néi ®Þa, ®ång thêi lµ n¬i cung cÊp c¸c mÆt hµng cao cÊp mµ c¸c doanh nghiÖp may c«ng nghiÖp cha ®¸p øng ®îc. Mét sè nhµ may nµy cßn lµ n¬i may ®ång phôc cho c¸c c«ng ty, trêng häc..
NhiÒu kh¸ch hµng níc ngoµi , ViÖt kiÒu ®Æt nhiÒu l« hµng may cao cÊp theo quy m« nhá ®Ó mang ra níc ngoµi tiªu thô do gi¸ c¶ dÞch vô cña c¸c nhµ may so víi gi¸ c¶ hµng ho¸ cña níc ngoµi rÊt rÎ, kü thuËt may cao...
Nh vËy, thÞ trêng cña c¸c nhµ may chñ yÕu lµ néi ®Þa, thÞ phÇn cã xu híng gi¶m ®èi víi c¸c mÆt hµng ®¬n gi¶n, nhng vÉn æn ®Þnh t¬ng ®èi ®èi víi c¸c mÆt hµng cao cÊp ®ßi hái kü thuËt cao.
4.3 Thùc tr¹ng lao ®éng ngµnh dÖt may c«ng nghiÖp
Lao ®éng ngµnh may ViÖt Nam chñ yÕu gåm lao ®éng qu¶n lý, lao ®éng kü thuËt vµ lao ®éng s¶n xuÊt trùc tiÕp.
Lao ®éng qu¶n lý bao gåm c¸c nhµ qu¶n trÞ cao cÊp trong c¸c doanh nghiÖp. HÇu hÕt lùc lîng nµy ®Òu tèt nghiÖp ®¹i häc, cao ®¼ng, mét sè ®· tr¶i qua qu¸ tr×nh ho¹t ®éng l©u n¨m, cã nhiÒu kinh nghiÖm chuyªn m«n, nghiÖp vô kh¸... Tuy nhiªn, mét sè bé phËn cña lùc lîng nµy cßn h¹n chÕ vÒ phong c¸ch qu¶n lý c«ng nghiÖp, Ýt tiÕp cËn víi c¸ch thøc qu¶n lý hiÖn ®¹i, thÝch lµm viÖc theo kinh nghiÖm... §iÒu nµy g©y trë ng¹i cho viÖc tæ chøc s¶n xuÊt vµ s¾p xÕp d©y chuyÒn mét c¸ch khoa häc t¹i c¸c doanh nghiÖp, cha ph¸t huy ®îc n¨ng lùc cña con ngêi trong doanh nghiÖp.
§èi víi lùc lîng lao ®éng kü thuËt, ®Æc biÖt lµ ®éi ngò thiÕt kÕ s¶n phÈm ë c¸c doanh nghiÖp may hiÖn nay chiÕm tû lÖ Ýt. Trong nhiÒu n¨m, c¸c doanh nghiÖp may s½n cña ViÖt Nam chñ yÕu s¶n xuÊt hµng gia c«ng nªn kh«ng coi träng thiÕt kÕ mÉu m·, hoÆc b¾t chíc mÉu s½n cã trªn thÞ trêng. HiÖn nay sè lao ®éng kü thuËt thiÕt kÕ cha ®îc ®µo t¹o cã hÖ thèng ngµnh thiÕt kÕ thêi trang, chñ yÕu ®îc huÊn luyÖn tõ c¸c líp huÊn luyÖn ng¾n ngµy, mét sè ®îc tuyÓn chän õ c«ng nh©n bËc cao chuyÓn sang ®¶m nhËn kh©u nghiªn cø thiÕt kÕ.
C«ng nh©n s¶n xuÊt trùc tiÕp ë c¸c doanh nghiÖp phÇn lín lµ lùc lîng trÎ, chñ yÕu thuéc ph¸i n÷: hä ®îc tuyÓn chän theo nhu cÇu ph¸t triÓn, s¶n xuÊt ë c¸c doanh nghiÖp may. §a sè c«ng nh©n ngµnh may Ýt ®îc ®µo t¹o qua trêng líp chuyªn ngµnh, hä thêng ®îc ®µo t¹o t¹i chç díi h×nh thøc kÌm cÆp trong mét thêi gian ng¾n. ¦u ®iÓm cña lùc lîng nµy lµ tiÕp thu nghiÖp vô nhanh, khÐo lÐo nªn hoµ nhËp nhanh chãng vµo ngµnh may c«ng nghiÖp ( lµ ngµnh kh«ng ®ßi hái kü thuËt phøc t¹p ).
Nh vËy, lao ®éng s¶n xuÊt trùc tiÕp trong ngµnh may cã quy m« lín nhng chÊt lîng cha cao, ¶nh hëng ®Õn chÊt lîng s¶n phÈm ®îc s¶n xuÊt ra, h¹n chÕ viÖc ph¸t triÓn c¸c mÆt hµng mµ kh¸ch hµng cã nhu cÇu. Ch¼ng h¹n trong m· hµng xuÊt khÈu sang EU, hÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp chØ tËp trung vµo mét sè m· hµng phæ th«ng nh ¸o._. jacket, quÇn ¸o b¶o hé lao ®éng, ¸o s¬ mi... cßn c¸c mÆt hµng ®ßi hái kü thuËt cao nh bé complet, ¸o veston, hoÆc thËm chÝ mét sè lo¹i ¸o s¬ mi cao cÊp th× rÊt Ýt doanh nghiÖp nhËn hîp ®ång s¶n xuÊt. V× vËy, trong thÞ trêng cã quota xuÊt khÈu hµng dÖt may thuéc khèi EU cã gÇn 30 m· hµng kh«ng cã s¬ së nhËn s¶n xuÊt ( trong tæng sè 70 chñng lo¹i hµng ). Trong thêi gian tíi, nÕu c¸c doanh nghiÖp may kh«ng cã kÕ ho¹ch h¹n chÕ nhîc ®iÓm vèn cã cña ngµnh ( bao gåm c¶ thiÕt bÞ, c«ng nghÖ vµ tay nghÒ ) th× sÏ mÊt ®i mét phÇn thÞ trêng theo chñng lo¹i mÆt hµng ®¸ng kÓ.
Mét sè vÊn ®Ò cÇn quan t©m trong thêi gian qua ®èi víi lao ®éng s¶n xuÊt ngµnh may lµ t×nh tr¹ng biÕn ®éng thêng xuyªn, ngay c¶ c¸c doanh nghiÖp dÖt may quy m« lín còng kh«ng thÓ tr¸nh khái hiÖn thîng nµy. Sù biÕn ®éng lao ®éng ngµnh may ¶nh hëng tíi tiÕn ®é s¶n xuÊt, thêi h¹n thùc hiÖn c¸c hîp ®ång s¶n xuÊt cho kh¸ch hµng, mÊt chi phÝ ®µo t¹o tay nghÒ...
Nguyªn nh©n cña sù biÕn ®éng ngµnh may chñ yÕu nh:
- C¸c c«ng ty liªn doanh hoÆc cã vèn ®Çu t 100% cña níc ngoµi dïng chÝnh s¸ch ®·i ngé cao h¬n ®Ó thu hót lao ®éng giái cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam
- §iÒu kiÖn lµm viÖc trong ngµnh may kh¸ vÊt v¶, lu«n lu«n lµm thªm giê, t¨ng ca ®Õn kú h¹n giao hµng... nhng tiÒn l¬ng cha t¬ng xøng víi søc lao ®éng bá ra nªn hä bá nghÒ ®i t×m c«ng viÖc kh¸c thuËn lîi h¬n.
- M«i trêng ph¸p lý cha chÆt chÏ nªn cha rµng buéc ®îc mèi quan hÖ gi÷a ngêi lao ®éng vµ ngêi sö dông lao ®éng.
- NhiÒu n¬i, mèi quan hÖ chñ vµ ngêi lµm thuª thùc hiÖn cha tèt ( chñ yÕu c¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh ) .
Nh vËy, lao ®éng ngµnh may nãi chung trong c¸c doanh nghiÖp may hiÖn nay kh¸ ®«ng ®¶o, ®Æc biÖt lµ lao ®éng trùc tiÕp s¶n xuÊt. Lùc lîng nµy t¹o ra nhiÒu cña c¶i cho x· héi trong thêi kú c«ng nghiÖp ho¸ ®Êt níc. Nhng do kh©u ®µo t¹o, huÊn luyÖn, qu¶n lý...cßn cã mÆt h¹n chÕ nªn cha ph¸t huy ®îc kh¶ n¨ng tiÒm tµng cña lùc lîng nµy trong viÖc ph¸t triÓn ngµnh may ViÖt Nam.
Qua ph©n tÝch tæng qu¸t mét sè khÝa c¹nh cña m«i trêng kinh doanh, ngµnh dÖt may VN cã nh÷ng thuËn lîi vµ khã kh¨n nh:
* C¸c c¬ héi chñ yÕu mµ c¸c c«ng ty dÖt may ViÖt Nam cã thÓ n¾m b¾t:
- Quy m« nhu cÇu hµng dÖt may cña kh¸ch hµng trªn thÞ trêng néi ®Þa gia t¨ng theo thêi gian, theo xu híng t¨ng trëng kinh tÕ ViÖt Nam vµ sù thay ®æi c¬ cÊu chi tiªu cña c¸c hé gia ®×nh.
- Quy m« nhu cÇu cña kh¸ch hµng hiÖn t¹i ë níc ngoµi vÒ s¶n phÈm dÖt may cßn nhiÒu, doanh nghiÖp dÖt may ViÖt Nam cha khai th¸c hÕt. Bªn c¹nh ®ã, cßn cã kh¶ n¨ng ph¸t triÓn kh¸ch hµng míi do më réng quan hÖ ngo¹i giao th¬ng m¹i cña chÝnh phñ.
- Ngµnh dÖt ViÖt Nam cã nhiÒu lo¹i h×nh doanh nghiÖp, bíc ®Çu ph¸t triÓn trë l¹i cã hiÖu qu¶. Ngµnh may cã kh¶ n¨ng khai th¸c v¶i sîi néi ®Þa, lôa t¬ t»m vµ thæ cÈm truyÒn thèng ®Ó ®a d¹ng ho¸ mÆt hµng nµy.
- Quy m« lao ®éng ViÖt Nam kh¸ lín , hÖ thèng trêng ®µo t¹o qu¶n lý, d¹y nghÒ ®ang ph¸t triÓn, gi¸ c¶ søc lao ®éng ë ViÖt Nam t¬ng ®èi rÎ.
- NhiÒu nhµ cung cÊp m¸y mãc thiÕt bÞ chuyªn ngµnh tham gia triÓn l·m, chµo hµng víi c¸c doanh nghiÖp dÖt may ViÖt Nam víi c¸c ®iÒu kiÖn thuËn lîi.
* C¸c nguy c¬ bªn ngoµi cÇn cã biÖn ph¸p kh¾c phôc:
- Trªn thÞ trêng trong vµ ngoµi níc, c¸c doanh nghiÖp dÖt may ViÖt Nam ph¶i ®¬ng ®Çu víi nhiÒu ®èi thñ c¹nh tranh m¹nh, hä cã u thÕ vÒ vèn ®Çu t, kinh nghiÖm qu¶n lý, cã chÝnh s¸ch hç trî cña chÝnh phñ...
- ChÝnh s¸ch hç trî cô thÓ cña chÝnh phñ cho ngµnh dÖt may ViÖt Nam vÒ møc thuÕ, viÖc miÔn gi¶m thuÕ, hç trî gi¸ xuÊt khÈu, hç trî vèn cho c¸c doanh nghiÖp quy m« võa vµ nhá thuéc kinh tÕ t nh©n cha tho¶ ®¸ng
- Sù qu¶n lý chång chÐo cña c¸c bé h÷u quan víi ngµnh dÖt may g©y trë ng¹i viÖc qu¶n lý cã hiÖu qu¶ vµ thèng nhÊt, h¹n chÕ tÝnh chñ ®éng trong s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp ( cÊp phÐp ®Çu t, qu¶n lý quota xuÊt nhËp khÈu hµng ho¸... )
- Ph¸p luËt quèc tÕ vµ quèc gia cã quan hÖ mua b¸n kh¸ phøc t¹p, c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ph¶i ®Çu t nhiÒu c«ng søc, tiÒn cña ®Ó thu thËp th«ng tin nh»m hiÓu biÕt m«i trêng ph¸p lý quèc tÕ trong th¬ng m¹i.
- Kh¸ch hµng trong vµ ngoµi níc yªu cÇu ngµy cµng cao vÒ chÊt lîng, mÉu m·, thÞ hiÕu vÒ thêi trang may mÆc thay ®æi liªn tôc.
.......
* C¸c ®iÓm m¹nh cã thÓ ph¸t huy trong néi bé ngµnh may.
- Mçi lo¹i h×nh doanh nghiÖp may cã thÕ m¹nh riªng vÒ kü thuËt s¶n xuÊt , cã kh¶ n¨ng ®a d¹ng ho¸ mÆt hµng theo nhu cÇu kh¸ch hµng.
- Lao ®éng ngµnh may lµ lùc lîng trÎ, nh¹y c¶m víi thêi trang, gi¸ c¶ søc lao ®éng rÎ t¬ng ®èi so víi c¸c ngµnh kh¸c.
- NhiÒu doanh nghiÖp may cã quy m« võa vµ lín, nhÊt lµ khèi quèc doanh ®· t¹o ®îc uy tÝn víi kh¸ch hµng trong vµ ngoµi níc, cã c¬ së vËt chÊt réng, cã kh¶ n¨ng liªn kÕt víi c¸c doanh nghiÖp quy m« võa vµ nhá thuéc thµnh phÇn kinh tÕ t nh©n.
- M¸y mãc thiÕt bÞ ®a n¨ng, chuyªn dïng thÕ hÖ míi ®îc trang bÞ tèt ë nhiÒu doanh nghiÖp dÖt may cã uy tÝn.
* C¸c ®iÓm yÕu trong ngµnh may VN cã thÓ kh¾c phôc ®îc.
- C¬ cÊu chñng lo¹i mÆt hµng may s½n Ýt, mÉu m· cha thÓ hiÖn ®Æc trng næi bËt.
- S¶n phÈm may xuÊt khÈu cha cã nh·n hiÖu ViÖt Nam trªn thÞ trêng quèc tÕ.
- Tû lÖ s¶n phÈm may xuÊt khÈu theo ph¬ng thøc tù doanh cha nhiÒu, gia c«ng lµ chñ yÕu.
- Ho¹t ®éng marketing cña c¸c doanh nghiÖp ngµnh dÖt may trªn thÞ trêng trong vµ ngoµi níc cßn yÕu.
- ThiÕu hÖ thèng th«ng tin m«i trêng kinh doanh ngµnh dÖt may.
- ViÖc qu¶n lý nhµ níc vÒ kinh tÕ ngµnh dÖt may ViÖt Nam cßn láng lÎo.
- N¨ng suÊt lao ®éng ngµnh thÊp do viÖc lµm kh«ng ®Òu ®Æn, m¸y mãc thiÕt bÞ cha ®îc tËn dông.
- Vèn ®Çu t ph©n t¸n, manh món nªn hiÖu qu¶ sö dông vèn ®Çu t toµn ngµnh thÊp, n¬i thiÕu, n¬i thõa.
..........
Ch¬ng 2 Thùc tr¹ng ho¹t ®éng xuÊt khÈu ë c«ng ty dÖt may
Hµ Néi
Giíi thiÖu chung vÒ c«ng ty
C«ng ty dÖt may Hµ Néi ( tªn gäi tríc ®©y lµ nhµ m¸y dÖt sîi Hµ Néi , xÝ nghiÖp liªn hiÖp Sîi - DÖt kim Hµ Néi ) lµ mét doanh nghiÖp lín n»m trong ngµnh C«ng nghiÖp nhÑ ViÖt nam. HiÖn nay, c«ng ty lµ mét thµnh viªn cña Tæng c«ng ty DÖt may ViÖt Nam, ho¹t ®éng theo chÕ ®é h¹ch to¸n ®éc lËp, cã t c¸ch ph¸p nh©n, tù chñ vÒ tµi chÝnh, cã tµi kho¶n ë ng©n hµng vµ ho¹t ®éng theo luËt Doanh nghiÖp nhµ níc.
Tªn gäi : C«ng ty dÖt may Hµ Néi
Tªn giao dÞch : HA NOI TEXTILE AND GARMENT COMPANY
Tªn viÕt t¾t : HANOSIMEX
§Þa ®iÓm : Sè 1 Mai §éng - quËn Hai Bµ Trng - Hµ Néi
Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn
Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña c«ng ty b¾t ®µu vµo n¨m 1978 khi Tæng c«ng ty nhËp khÈu thiÕt bÞ ViÖt Nam vµ h·ng Unionmatex ( Céng hoµ liªn bang §øc ) chÝnh thøc ký hîp ®ång x©y dùng nhµ m¸y Sîi Hµ Néi víi sè vèn ban ®Çu lµ 50 triÖu USD. Tõ ®ã ®Õn nay nhµ m¸y Sîi Hµ Néi ®· dÇn dÇn x©y dùng c¸c ph©n xëng, ®i vµo s¶n xuÊt vµ trë thµnh mét trong nh÷ng nhµ m¸y lín ë MiÒn B¾c. Cïng víi sù chuyÓn ®æi c¬ cÊu vµ ®êng lèi chÝnh s¸ch kinh tÕ, th¸ng 6-1995, Bé C«ng nghiÖp nhÑ quyÕt ®Þnh ®æi tªn xÝ nghiÖp liªn hîp DÖt Kim Hµ Néi thµnh C«ng ty DÖt Hµ Néi vµ cuèi cïng, vµo ngµy 28-2-2000, Tæng c«ng ty dÖt may ViÖt nam (VINATEX) ®· quyÕt ®Þnh ®æi tªn thµnh C«ng ty®Öt May Hµ Néi vãi tªn gäi t¾t lµ HANOSIMEX, bao gåm 8 ®¬n vÞ thµnh viªn. Th¸ng 5-2000, c«ng ty ®· ®ãn nhËn chøng chØ ISO 9002. Trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng vµ ph¸t triÓn , c«ng ty lu«n chó ý ®æi míi trang thiÕt bÞ m¸y mãc kü thuËt. C«ng ty ®· ®Çu t thiÕt bÞ cã chän läc ®Ó n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm vµ t¨ng s¶n lîng. Tõ n¨m 1996 ®Õn 2001, c«ng ty ®· thay thÕ toµn bé c¸c m¸y ghÐp ®Çu ra b»ng m¸y ghÐp cã bé phËn tù ®éng , bæ sung mét sè m¸y ghÐp thÕ hÖ míi thay thÕ c¸c m¸y ghÐp cò. §Æc biÖt lµ vµo th¸ng 5-2001, c«ng ty dÖt may hµ Néi ®· kh¸nh thµnh chÝnh thøc ®a d©y chuyÒn kÐo sîi OE vµo s¶n xuÊt t¹i th¸nh phè Vinh ( NghÖ An ). Bªn c¹nh ch¬ng tr×nh ®Çu t träng ®iÓm vµo ®æi míi c«ng nghÖ, c«ng ty cßn lu«n chó träng më réng c¸c h×nh thøc kinh doanh mua b¸n, gia c«ng, trao ®æi hµng ho¸. S¶n phÈm cña c«ng ty ®· cã mÆt trªn thÞ trêng cña nhiÒu níc nh EU, Mü, NhËt B¶n, Hµn Quèc, §µi Loan, Hång K«ng... vµ lu«n nh©n ®îc sù mÕn mé cña kh¸ch hµng trong vµ ngoµi níc.
Ph¹m vi ho¹t ®éng kinh doanh cña c«ng ty
C«ng ty dÖt may Hµ Néi lµ mét doanh nghiÖp kinh doanh ®éc lËp trong lÜnh vùc xuÊt khÈu hµng dÖt may cïng víi viÖc nhËp khÈu m¸y mãc, nguyªn phô liÖu may mÆc cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu.
C«ng ty s¶n xuÊt vµ kinh doanh trªn c¸c lÜnh vùc : sîi , dÖt, nhuém, in, trao ®æi vµ bu«n b¸n hµng dÖt may. Bao gåm c¸c s¶n phÈm cã chÊt lîng cao nh:
+ Sîi Cotton, sîi Peco, sîi PE
+ C¸c lo¹i v¶i dÖt kim : Rib, Interlock, Single
+ C¸c s¶n phÈm may mÆc lãt, mÆc ngoµi b»ng v¶i dÖt kim
+ C¸c lo¹i kh¨n b«ng
+ Mò, lÒu v¶i
C«ng ty còng chuyªn nhËp c¸c lo¹i hµng b«ng, x¬, phô tïng thiÕt bÞ chuyªn ngµnh , ho¸ chÊt thuèc nhuém.
VÒ c¸c ho¹t ®éng th¬ng m¹i dÞch vô: s¶n phÈm cña c«ng ty hiÖn nay ®îc bµy b¸n réng r·i , chiÕm ®îc thÞ phÇn t¬ng ®èi lín trªn thÞ trêng néi ®Þa.
S¶n phÈm cña c«ng ty ®îc xuÊt khÈu sang c¸c níc NhËt B¶n, Singapor, Hµn Quèc, óc, Th¸i Lan, Hång K«ng, §µi Loan, Thôy §iÓn, TiÖp Kh¾c, Nam Phi, khu vùc EU...Trong ®ã nhiÒu nhÊt lµ NhËt B¶n, chiÕm kho¶ng 50 % doanh thu xuÊt khÈu.
B¶ng 1 : ThÞ phÇn cña Hanosimex so víi mét sè ®èi thñ c¹nh tranh
( ®¬n vÞ : triÖu ®ång )
Doanh thu n¨m
ThÞphÇn
C«ng ty
1999
2000
2001
1999
2000
2001
HANOSIMEX
405.102
471.862
560.000
29,96
28,59
29,74
DÖt may 8-3
198.680
260.340
525.425
14,69
15,79
17,28
May 10
146.070
180.500
223.145
10,80
10,95
11,85
Dm Thµnh C«ng
539.400
678.433
710.824
39,88
41,14
37,75
M. ChiÕn Th¾ng
62.824
58.107
63.696
4,67
3,53
3,38
Tæng céng
1.352.076
1.648.882
1.883.900
100
100
100
(nguån : Bé Th¬ng m¹i )
3.C¬ cÊu tæ chøc bé m¸y cña c«ng ty.
C«ng ty cã tæng sè nh©n viªn kho¶ng 5000 ngêi lµm viÖc t¹i c¸c trô së , c¸c nhµ m¸y, c¸c ®¹i lý b¸n hµng, chñ yÕu tËp trung t¹i Hµ Néi, Hµ T©y vµ Vinh víi tæng diÖn tÝch mÆt b»ng lµ 24 ha.V¨n phßng chi nh¸nh ë thµnh phè Hå ChÝ Minh míi ®îc thµnh lËp ngµy 3/9/2001.
VÒ c¬ cÊu tæ chøc cña c«ng ty, nãi chung, c«ng ty cã c¬ cÊu ®¬n gi¶n. §øng ®Çu lµ tæng gi¸m ®èc, díi tæng gi¸m ®èc cã 4 phã tæng gi¸m ®èc, chÞu tr¸ch nhiÖm qu¶n lý ®iÒu hµnh c¸c ®¬n vÞ chøc n¨ng . Ngoµi ra , c¸c phßng ban nghiÖp vô cña c«ng ty cã chøc n¨ng tham mu gióp tæng gi¸m ®èc qu¶n lý, ®iÒu hµnh c¸c c«ng viÖc cña c«ng ty.
* Phßng kÕ to¸n - tµi chÝnh: Cã chøc n¨ng tham mu gióp viÖc cho tæng gi¸m ®èc trong c«ng t¸c kÕ to¸n-tµi chÝnh cña c«ng ty. Ngoµi ra, phßng cßn cã nhiÖm vô x©y dùng kÕ ho¹ch tµi chÝnh, h¹ch to¸n gi¸ thµnh , c©n ®èi thu chi...
* Phßng tæ chøc - hµnh chÝnh: ChÞu tr¸ch nhiÖm qu¶n lý nh©n sù , hµnh chÝnh cña c«ng ty, tæ chøc ®µo t¹o vµ tuyÓn dông nh©n viªn, thùc hiÖn c¸c chÕ ®é lao ®éng tiÒn l¬ng, chÕ ®é chÝnh s¸ch... ®èi víi c¸c c«ng nh©n viªn.
C¬ cÊu tæ chøc cña c«ng ty ®îc tæ chøc theo m« h×nh trùc tuyÕn chøc n¨ng. tæng gi¸m ®èc
Phã TG§ I
PhãTG§II
P . KT-TC
Phã TG§ III
Phã TG§ IV
TT TN&KTCLSP
Nm dÖt nhuém
Nm¸y may I
Nm¸y may II
Nm may §.Mü
Nmc¬®iÖn
Ban CBSX nm mayIII
PKT-§T
Nm sîi
Nm dÖt v¶i Denim
C¸c nm sîi kh¸c
P. XNK
P. KH-TT
P. TC-HC
P.®êi sèng
TT y tÕ
* Phßng kü thuËt - ®Çu t: ChÞu tr¸ch nhiÖm vÒ kü thuËt c«ng nghÖ cho s¶n xuÊt.Phßng cßn cã nhiÖm vô ®Þnh møc kinh tÕ kü thuËt sîi, dÖt, nhuém, may; ®Þnh møc sö dông ®iÖn, níc, ®Þnh møc lao ®éng tæng hîp trong toµn c«ng ty.
* Phßng KCS ( kiÓm tra chÊt lîng s¶n phÈm ) : ChÞu tr¸ch nhiÖm vÒ c«ng t¸c thÝ nghiÖm vµ kiÓm tra c¸c lo¹i nguyªn liÖu vµ c¸c lo¹i s¶n phÈm do c«ng ty s¶n xuÊt theo tiªu chuÈn chÊt lîng c«ng ty ®· ban hµnh; nghiªn cøu ®Ò ra c¸c biÖn ph¸p s¸ng kiÕn nh»m tiÕp cËn víi c¸c ph¬ng ph¸p qu¶n lý chÊt lîng tiªn tiÕn t¸c ®éng kÞp thêi vµo s¶n xuÊt.
* Phßng xuÊt nhËp khÈu: Cã chøc n¨ng t×m kiÕm kh¸ch hµng, thÞ trêng, tham mu cho tæng gi¸m ®èc trong c«ng t¸c nhËp khÈu nguyªn phô liÖu , ho¸ chÊt thuèc nhuém,m¸y mãc thiÕt bÞ phô tïng... phôc vô cho c«ng t¸c ®Çu t ph¸t triÓn vµ æn ®Þnh s¶n xuÊt cña c«ng ty, ®ång thêi xuÊt khÈu c¸c s¶n phÈm cña c«ng ty ra níc ngoµi. Bao gåm c¶ xuÊt nhËp khÈu uû th¸c cho c¸c ®¬n vÞ kh¸c.
* Phßng kÕ ho¹ch - thÞ trêng : Tham mu cho tæng gi¸m ®èc vÒ lÜnh vùc nghiªn cøu, dù ®o¸n sù ph¸t triÓn cña thÞ trêng, ®Ò ra híng s¶n xuÊt vµ tiªu thô s¶n phÈm; tæ chøc tham gia c¸c ho¹t ®éng tiÕp thÞ, khuÕch tr¬ng s¶n phÈm cña c«ng ty trªn c¶ níc.
C¸c nhµ m¸y thµnh viªn cã nhiÖm vô tiÕp nhËn vµ hoµn thµnh kÕ ho¹ch s¶n xuÊt do c«ng ty giao. Gi¸m ®èc nhµ m¸y chÞu tr¸ch nhiÖm tríc tæng gi¸m ®èc vÒ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña ®¬n vÞ m×nh.
II. ThÞ trêng may mÆc thÕ giíi vµ ho¹t ®éng xuÊt khÈu hµng dÖt may cña ViÖt Nam.
1. ThÞ trêng may mÆc thÕ giíi
Cã thÓ nãi may mÆc lµ lo¹i mÆt hµng chiÕm tû träng lín vÒ khèi lîng lu chuyÓn hµng ho¸ trong c¸n c©n th¬ng m¹i quèc tÕ. Nã chØ ®øng sau kho¸ng s¶n, tµi nguyªn vµ chÕ t¹o m¸y ®iÖn tö. Khi tr×nh ®é khoa häc kü thuËt ngµy cµng ph¸t triÓn ë møc ®é cao th× mét sè ngµnh s¶n xuÊt sÏ dÇn dÇn mÊt ®i nhng ngµnh c«ng nghiÖp hµng may mÆc vÉn sÏ tån t¹i m·i m·i vµ nhu cÇu vÒ nã ngµy cµng phong phó h¬n, ®a d¹ng h¬n, cµng cã nhiÒu ®ßi hái h¬n vÒ chÊt liÖu , mµu s¾c. Vµ ®Æc biÖt, x· héi cµng v¨n minh lÞch sù bao nhiªu th× yªu cÇu vÒ mÆc l¹i cµng ph¶i chó ý cÇu kú h¬n. Nhu cÇu vÒ mÆc cña con ngêi kh«ng bao giê dõng l¹i ë mét chç mµ nã lu«n thay ®æi , thay ®æi cïng víi sù n©ng cao vµ hoµn thiÖn chÊt lîng cuéc sèng.
Nh vËy, nhu cÇu vÒ hµng may mÆc trªn thÕ giíi lµ rÊt lín, lu«n më cöa cho c¸c nhµ kinh doanh chóng. Ch¼ng h¹n, theo b¸o c¸o cña phßng Th¬ng m¹i C«ng nghiÖp ViÖt Nam, th× ë níc Mü nhu cÇu vÒ mÆc lµ rÊt lín, nhng toµn bé hµng may mÆc l¹i lµ hµng ngo¹i nhËp, hÇu nh kh«ng cã nhµ m¸y, xÝ nghiÖp may ®Æt trªn ®Êt Mü. Hµng n¨m, Mü nhËp khÈu kho¶ng 30 tû USD hµng may mÆc vµ tiªu thô tÝnh theo ®Çu ngêi lµ kho¶ng 27 kg/n¨m . Hay còng t¬ng tù nh vËy, thÞ trêng EU víi d©n sè 340 triÖu d©n còng lµ n¬i tiªu thô kh¸ lín vµ ®a d¹ng c¸c lo¹i quÇn ¸o vµ hµng dÖt.
XÐt trªn quan ®iÓm marketing-th¬ng m¹i th× ngay c¶ nh÷ng níc c«ng nghiÖp s¶n xuÊt ra mÆt hµng nµy còng cha thÓ ®¸p øng ®ñ nhu cÇu tiªu dïng. ChÝnh ®iÒu nµy ®· lµm cho thÞ trêng may mÆc thÕ giíi ngµy cµng phong phó h¬n vµ dÇn dÇn h×nh thµnh nh÷ng trung t©m, khu vùc kh¸c nhau , cã nh÷ng ®Æc thï riªng. Nh×n mét c¸ch tæng thÓ, cã thÓ chia thÞ trêng may mÆc thÕ giíi thµnh c¸c khu vùc thÞ trêng nh sau:
* ThÞ trêng EU
Cã thÓ nãi ®©y lµ mét thÞ trêng may mÆc lín, ®Çy tiÒm n¨ng ®èi víi c¸c nhµ kinh doanh vµ xuÊt nhËp khÈu hµng may mÆc.
Ngµnh c«ng nghiÖp may mÆc cña ch©u ¢u nãi chung vµ c¸c níc EU nãi riªng cã lÞch sö ph¸t triÓn l©u ®êi , lµ ngµnh cã s¶n phÈm chiÕm tû träng kh¸ lín trong tæng s¶n phÈm x· héi vµ kim ng¹ch xuÊt khÈu. N¨m 1992, trong tæng khèi lîng xuÊt khÈu hµng may mÆc cña thÕ giíi 130,8 tû USD th× EU ®· chiÕm tíi 31,4%, t¬ng ®¬ng víi 40 tû USD. Bªn c¹nh ®ã, EU cßn lµ n¬i tiªu thô kh¸ lín vµ ®a d¹ng c¸c lo¹i quÇn ¸o. EU chñ yÕu nhËp khÈu quÇn ¸o tõ c¸c níc nh Trung Quèc, NhËt , Hång K«ng, §µi loan, Th¸i Lan, Singapor.
ThÞ trêng may mÆc EU lµ mét thÞ trêng ®Çy tiÒm n¨ng vµ triÓn väng ®èi víi c¸c nhµ kinh doanh trong ngµnh may mÆc. MÆc dï vËy, kh«ng dÔ g× mµ cã thÓ th©m nhËp ®îc vµo thÞ trêng nµy. Bëi lÏ, ®©y lµ thÞ trêng ®ßi hái yªu cÇu rÊt cao vÒ chÊt lîng, ®iÒu kiÖn th¬ng m¹i nghiªm ngÆt vµ ®îc b¶o hé ®Æc biÖt. C¸c kh¸ch hµng EU næi tiÕng lµ khã tÝnh vÒ mÉu mèt vµ thÞ hiÕu. Kh¸c víi ViÖt Nam vµ mét sè thÞ trêng kh¸c lµ n¬i mµ gi¸ c¶ cã vai trß quyÕt ®Þnh trong viÖc mua hµng th× ®èi víi phÇn lín ngêi ch©u ¢u , thêi trang lµ mét trong sè nh÷ng yÕu tè quyÕt ®Þnh. ChØ khi c¸c yÕu tè chÊt lîng, thêi trang , gi¸ c¶ hÊp dÉn th× khi ®ã s¶n phÈm míi cã c¬ héi b¸n ®îc trªn thÞ trêng EU.
* ThÞ trêng NhËt B¶n.
Tõ nh÷ng n¨m 1970, chÝnh phñ NhËt B¶n tËp trung híng c¸c c«ng ty vµo s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu c¸c s¶n phÈm thuéc ngµnh kü thuËt cao, c¸c ngµnh ®ßi hái nhiÒu vèn ®Çu t . V× vËy mµ ngµnh dÖt may NhËt B¶n ®· gi¶m ®i mét c¸ch ®¸ng kÓ vµ nhu cÇu nhËp khÈu hµng dÖt may cña quèc gia nµy ngµy cµng gia t¨ng.
NhËt B¶n lµ mét trong nh÷ng níc ®«ng d©n ë ch©u ¸ vµ hiÖn ®ang lµ mét thÞ trêng kh¸ lín ®èi víi c¸c nhµ kinh doanh may mÆc. Hµng n¨m NhËt B¶n nhËp khÈu kho¶ng 7-8 tû USD hµng may mÆc, chñ yÕu lµ tõ c¸c níc ASEAN vµ Trung Quèc.
Tuy vËy, NhËt B¶n còng lµ mét thÞ trêng ®ßi hái rÊt kh¾t khe vÒ tiªu chuÈn chÊt lîng, tõ nguyªn phô liÖu, ®Õn quy tr×nh s¶n xuÊt ®Òu ph¶i tu©n thñ nghiªm ngÆt theo tiªu chuÈn chÊt lîng JIS ( Japan Industrial Standard ) còng nh c¸c ®iÒu luË , quy ®Þnh øng dông trong s¶n xuÊt vµ nhËp khÈu hµng ho¸. §Æc biÖt, víi ngµnh may cßn kh¾t khe h¬n c¶ do ¶nh hëng cña tÝnh d©n téc, truyÒn thèng ®· ¨n s©u vµo t©m lý ngêi NhËt. ViÖc lµm ¨n, quan hÖ kinh doanh víi ngêi NhËt ph¶i ®îc chuÈn bÞ chu ®¸o ngµy tõ buæi ®Çu gÆp gì. ë NhËt, tuú mçi vïng ngêi d©n cã thÞ hiÕu vÒ quÇn ¸o kh¸c nhau. Tuy vËy hÇu hÕt c¸c s¶n phÈm may mÆc víi nh÷ng mÇu s¾c næi tréi cã søc thu hót m¹nh ë thÞ trêng NhËt.
Víi c¸c doanh nghiÖp chuyªn s¶n xuÊt hµng may xuÊt khÈu vµo thÞ trêng NhËt, ph¶i lu«n m¹nh d¹n nh×n nhËn tr¸ch nhiÖm vÒ m×nh nÕu cã sù khiÕu n¹i vÒ mét sai sãt nµo ®ã ®Ó t×m c¸ch båi thêng tho¶ ®¸ng. Trong viÖc chµo hµng, mäi thø ph¶i rÊt cô thÓ, ph¶i nªu râ tªn s¶n phÈm, chÊt liÖu, chñng lo¹i, kÝch cì, gi¸ c¶.,nãi chung cµng chi tiÕt cµng tèt. Néi dung c¸c catalogue giíi thiÖu s¶n phÈm ph¶i ®îc dÞch ra thËt râ rµng b»ng tiÕng NhËt. C¸c doanh nghiÖp chuyªn s¶n xuÊt hµng may mÆc xuÊt khÈu sang NhËt cho r»ng ®Ó cã thªm kiÕn thøc s©u vÒ thÞ trêng nµy, kh«ng nªn bá lì c¬ héi tham gia c¸c héi chî triÓn l·m mµ ë ®ã cã ngêi NhËt tham gia.. Do vËy, khi kinh doanh víi NhËt B¶n hoÆc khi cã ý ®Þnh th©m nhËp thÞ trêng nµy, ®iÒu tríc tiªn lµ ph¶i t¹o ®îc mét vÞ trÝ, uy tÝn vµ lÊy ®îc c¶m t×nh cña kh¸ch hµng thÞ trêng NhËt B¶n, n¾m ®îc thÞ hiÕu tiªu dïng vµ t©m lý cña ngêi NhËt.
* ThÞ trêng Mü.
Mü lµ thÞ trêng cã quy m« nhËp khÈu hµng dÖt may lín, cã d©n sè ®«ng víi møc thu nhËp quèc d©n cao. Hµng dÖt may cung cÊp cho c¸c tÇng líp d©n c Mü phÇn lín lµ hµng nhËp khÈu . N¨m 2000, Mü ®· nhËp khÈu hµng dÖt may trÞ gi¸ 72,8 triÖu USD ( t¨ng 11,28 % so víi n¨m 1999 ) ph©n theo nhãm s¶n phÈm: sîi trÞ gi¸ nhËp khÈu 1,434 triÖu USD; v¶i 5,558 triÖu USD; quÇn ¸o 58,383 triÖu USD; ®îc nhËp khÈu tõ 10 nhµ cung cÊp lín nhÊt theo thø tù ( tû USD ) : Trung Quèc (9,0) Mehico (7,7) Hång K«ng (4,7) EU (4,0) Canada (3,4) Hµn Quèc (3,2) §µi Loan (2,9) Ên §é ( 2,7) Dominica (4) Hondurat ( 2,2).
Kh¸ch hµng cña thÞ trêng nµy ®îc ®¸nh gi¸ lµ dÔ tÝnh, hä thÝch mua s¾m hµng dÖt may theo mïa víi gi¸ rÎ, ®Æc biÖt lµ theo ¶nh hëng t©m lý lan truyÒn . Ch¼ng h¹n nh mét chiÕc ¸o kiÓu nµy ®îc mét nh©n vËt næi tiÕng mÆc nã th× s¶n phÈm ®ã sÏ trë thµnh mèt vµ b¸n rÊt ch¹y. Ngoµi ra, do sù tù do d©n chñ cña ngêi d©n Mü nªn h×nh thøc vµ kiÓu d¸ng quÇn ¸o cña Mü còng rÊt kh¸c nhau. Hä ¨n mÆc tù do tho¶i m¸i , thay ®æi thÞ hiÕu nhanh chãng vµ ®a d¹ng nh ®Æc trng ®a chñng téc cña hä. V× vËy , nÕu muèn th©m nhËp ®îc thÞ trêng nµy , ®iÒu quan träng tríc tiªn lµ ph¶i n¾m b¾t kÞp thêi xu híng thay ®æi thÞ hiÕu vµ nhu cÇu mua s¾m cña kh¸ch hµng tõ ®ã cung cÊp c¸c s¶n phÈm phï hîp víi mong muèn cña kh¸ch hµng trong tõng thêi kú. MÉu m· hµng ho¸ cÇn xuÊt ph¸t tõ kh¸ch hµng hoÆc tõ c¸c c«ng ty t¹o mèt uy tÝn.
2. T×nh h×nh ®Çu t x©y dùng vµ s¶n xuÊt ngµnh c«ng nghiÖp dÖt may ViÖt Nam.
Ngµnh c«ng nghiÖp dÖt may lµ ngµnh cã nhiÒu thuËn lîi trong viÖc ®Çu t x©y dùng më réng s¶n xuÊt kinh doanh, lµ ngµnh t¬ng ®èi thµnh c«ng trong viÖc huy ®éng vèn , kÓ c¶ vèn trong d©n vµo ®Çu t.
Tõ n¨m 1976, ngµnh dÖt may ViÖt Nam ®· ph¸t triÓn nhanh chãng vÒ n¨ng lùc s¶n xuÊt do tiÕp qu¶n toµn bé c¸c nhµ m¸y , xÝ nghiÖp dÖt - may ë phÝa Nam vµ tiÕp tôc x©y dùng nhiÒu nhµ m¸y lín trªn c¶ níc nh nhµ m¸y Sîi Hµ Néi, nhµ m¸y Sîi Vinh, Sîi HuÕ, Sîi Nha Trang, DÖt kim Hoµng ThÞ Loan... Cho ®Õn n¨m 1990, ngµnh ®· cã quy m« vÒ dÖt cã 129 DNNN, 1.979 HTX vµ hé c¸ thÓ; vÒ may cã 166 DNNN , 620 HTX vµ hé c¸ thÓ. N¨ng lùc thiÕt bÞ cã 860.000 cäc sîi vµ 2000 r«to, 43.000 m¸y dÖt ( kÓ c¶ khung dÖt thñ c«ng ), 60.000 thiÕt bÞ vµ m¸y may. §· x©y dùng mét viÖn c«ng nghÖ sîi vµ m«t trung t©m nghiªn cøu m¸y. Toµn ngµnh cã trªn 2.000 tiÕn sÜ, phã tiÕn sÜ vµ kü s c«ng nghÖ dÖt may.
Tõ n¨m 1991, tuy quy m« c«ng suÊt thiÕt kÕ ®· t¨ng lªn nhanh chãng nhng míi chØ lµm ra ®îc nh÷ng s¶n phÈm chÊt lîng trung b×nh thÊp nªn khi chuyÓn sang c¬ chÕ thÞ trêng, ngµnh dÖt may ViÖt Nam ®· gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n: thiÕt bÞ c«ng nghÖ sîi, nhuém cò kü, l¹c hËu, ®· sö dông 30 - 40 n¨m. m¸y dÖt ®a khæ hÑp, tiªu hao n¨ng lîng vµ lao ®éng kÐm; thiÕu vèn cho ®Çu t ®æi míi c«ng nghÖ vµ thiÕu kü n¨ng qu¶n trÞ doanh nghiÖp trong c¬ chÕ thÞ trêng. Nhng nhê cã ®êng lèi ®óng ®¾n cña §¶ng vµ Nhµ níc, ®îc sù phèi hîp cña c¸c bé, ngµnh trong viÖc më réng thÞ trêng míi, c¸c doanh nghiÖp ®· m¹nh d¹n ®Çu t n©ng cÊp thiÕt bÞ cò vµ ®Çu t c«ng nghÖ míi ®Ó s¶n xuÊt ra nh÷ng s¶n phÈm theo yªu cÇu thÞ trêng. Bªn c¹nh ®ã, víi luËt khuyÕn khÝch ®Çu t níc ngoµi, c¸c xÝ nghiÖp liªn doanh vµ 100 % vèn níc ngoµi ®· b¾t ®Çu ®Çu t vµo lÜnh vùc dÖt may.
Trong vßng 10 n¨m, cã gÇn 170 dù ¸n víi sè vèn ®¨ng ký trªn 1.600 triÖu USD, ®· gãp phÇn lµm cho ngµnh c«ng nghÖ dÖt - may ViÖt Nam cã sù ph¸t triÓn míi c¶ vÒ quy m«, tr×nh ®é c«ng nghÖ , mÉu m· hµng ho¸ vµ kim ng¹ch xuÊt khÈu. V× vËy ®Õn cuèi n¨m 1999, trªn 30% thiÕt bÞ dÖt vµ 95% thiÕt bÞ may ®· ®îc ®Çu t b»ng thiÕt bÞ , c«ng nghÖ tiªn tiÕn. C«ng suÊt kÐo sîi ®¹t 177.000 tÊn, ®· s¶n xuÊt gÇn 100.000 tÊn trong ®ã cã c¸c lo¹i sîi chØ sè cao cho hµng dÖt kim vµ dÖt v¶i cao cÊp. Tæng s¶n lîng v¶i ®¹t kho¶ng 5000 triÖu mÐt, s¶n phÈm dÖt kim ®¹t 34.000 tÊn, kh¨n b«ng 10.000 tÊn, mÒn ch¨n 1 triÖu chiÕc, th¶m len trªn 5 triÖu m² , s¶n phÈm may kho¶ng 250 triÖu s¶n phÈm.
Nh vËy, tõ 1991-1999, ngµnh dÖt may ViÖt Nam ®· cã nh÷ng thay ®æi vÒ chÊt rÊt quan träng tõ thiÕt bÞ c«ng nghÖ ®Õn s¶n phÈm ( nhÊt lµ c«ng nghÖ may vµ s¶n phÈm may ). Tõ chç chØ s¶n xuÊt phôc vô nhu cÇu tiªu dïng trong níc vµ thùc hiÖn mét phÇn theo NghÞ ®Þnh th víi Liªn X« vµ c¸c níc XHCN §«ng ¢u, ®Çu vµo vµ ®Çu ra do nhµ níc quyÕt ®Þnh, c¸c doanh nghiÖp dÖt - may ViÖt Nam ®· thùc hiÖn tõ kh©u ®Çu ®Õn kh©u cuèi , tõ chän mua nguyªn phô liÖu, tæ chøc s¶n xuÊt ®Õn tiªu thô s¶n phÈm , tù ®Þnh gi¸ mua, gi¸ b¸n... §Õn nay, s¶n phÈm dÖt may ViÖt Nam ®· tho¶ m·n mét phÇn nhu cÇu cña ngêi tiªu dïng trong níc vµ cã kinh nghiÖm xuÊt khÈu sang c¸c thÞ trêng khã tÝnh nh EU, NhËt B¶n, Mü, Canada...
N¨m 2001, Tæng c«ng ty dÖt may ViÖt Nam ( VINATEX) ®· phª duyÖt 42 dù ¸n ®Çu t chiÒu s©u vµ ®Çu t më réng ë nhiÒu doanh nghiÖp thµnh viªn víi tæng sè ®Çu t lín h¬n 968,5 tû ®ång b»ng 101,6% so víi cïng kú n¨m ngo¸i. Trong ®ã, 26 dù ¸n dÖt víi møc ®Çu t 686,07 tû ®ång ( ®Æc biÖt ph¶i kÓ ®Õn dù ¸n t¨ng n¨ng lùc dÖt Denim 6,5 triÖu mÐt / n¨m; d©y chuyÒn 4000 tÊn/ n¨m víi vèn ®Çu t gÇn 190 tû ®ång cña c«ng ty dÖt may HN ); 6 dù ¸n may víi tæng møc ®Çu t 67,91 tû ®ång vµ 10 dù ¸n kh¸c víi møc ®Çu t 214,07 tû ®ång. Trong tæng sè vèn ®Çu t vµo 42 dù ¸n trªn, cã kho¶ng 90,9 tû ®ång vèn hç trî ph¸t triÓn chÝnh thøc ODA, 95 tû ®ång vèn tÝn dông u ®·i, cßn h¬n 687,3 tû ®ång vèn vay th¬ng m¹i...
VÒ t×nh h×nh tæ chøc, theo thèng kª n¨m 2001, c¶ níc hiÖn nay cã kho¶ng 177 doanh nghiÖp may quèc doanh, gÇn 600 c«ng ty TNHH, cæ phÇn, t nh©n ho¹t ®éng trong lÜnh vùc may mÆc. Tæng c«ng ty dÖt may ViÖt Nam cã 48 ®¬n vÞ thµnh viªn ( kh«ng tÝnh c¸c viÖn, trêng vµ c«ng ty liªn doanh ) trong ®ã 23 doanh nghiÖp thuéc khu vùc phÝa B¾c, cßn l¹i lµ phÝa Nam. C¸c doanh nghiÖp ngoµi B¾c cã c«ng ty lín nh c«ng ty May 10, C«ng ty DÖt may Hµ Néi, DÖt kim ®«ng xu©n, C«ng ty may ChiÕn Th¾ng. Trong Nam cã c¸c c«ng ty lín nh DÖt may Sµi Gßn, May ViÖt TiÕn, may Nhµ BÌ...C¸c c«ng ty dÖt may thuéc VINATEX chiÕm h¬n 30% trong tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng dÖt may ViÖt Nam ra thÞ trêng thÕ giíi.
3. Thùc tr¹ng ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña ngµnh dÖt may ViÖt Nam.
XuÊt khÈu hµng dÖt may ®·, ®ang vµ sÏ lµ ngµnh hµng xuÊt khÈu quan träng hµng ®Çu cña ViÖt Nam trong nh÷ng n¨m cuèi thÕ kû 20, ®Çu thÕ kû 21. Víi møc t¨ng trëng b×nh qu©n hµng n¨m cao (23,8%), liªn tôc vµ æn ®Þnh, suèt gÇn chôc n¨m qua, xuÊt khÈu hµng dÖt may ®· lÇn lît vît qua c¸c mÆt hµng xuÊt khÈu chñ lùc kh¸c, v¬n lªn vÞ trÝ thø 2 trong danh s¸ch 10 mÆt hµng xuÊt khÈu chñ lùc cña ViÖt nam (n¨m 1998 ). Tuy vËy, tõ n¨m 1998 ®Õn nay, xuÊt khÈu hµng dÖt may níc ta ®· t¨ng trëng chËm dÇn. N¨m 2000, tèc ®é chØ cßn 8,3% vµ n¨m 2001 chØ cßn 5,7 % do t¸c ®éng cña cuéc khñng ho¶ng kinh tÕ khu vùc vµ t×nh tr¹ng tr× trÖ cña nÒn kinh tÕ toµn cÇu.
* VÒ kim ng¹ch xuÊt khÈu:
Sau hiÖp ®Þnh bu«n b¸n hµng dÖt may gi÷a ViÖt Nam víi EU ký ngµy 15/12/1992 ®· më ra mét thêi kú ph¸t triÓn nhanh vµ hiÖu qu¶ trong giai ®o¹n 1993-1997 vµ hiÖp ®Þnh giai ®o¹n 1998-2000 cho phÐp n©ng h¹n ng¹ch xuÊt khÈu lªn 40% so víi giai ®o¹n tríc. ChÝnh nhê hiÖp ®Þnh nµy mµ ngµnh dÖt may ViÖt Nam ®· cã bíc ®ét biÕn c¶ vÒ chÊt vµ lîng, vît qua khñng ho¶ng thÞ trêng xuÊt khÈu, lµm thay ®æi h¼n nÕp qu¶n lý, ph¬ng thøc kinh doanh theo kÕ ho¹ch sang kinh doanh theo thÞ trêng, tõ chç chØ s¶n xuÊt ®îc nh÷ng s¶n phÈm chÊt lîng trung b×nh hoÆc thÊp sang b¸n nh÷ng s¶n phÈm ®¸p øng yªu cÇu cao cña ngêi tiªu dïng ë nh÷ng thÞ trêng nh EU, NhËt B¶n, B¾c ¢u... ®a kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng dÖt may c¶ níc tõ 180 triÖu USD n¨m 1992 vµ 350 triÖu USD n¨m 1993 lªn gÇn 2 tû USD n¨m 2000, trªn 2 tû n¨m 20001, vµ tÝnh ®Õn hÕt th¸ng 8/2002, ®· ®¹t kim ng¹ch 1,593 tû USD, t¨ng 16,2 % ( 222 triÖu USD ) so víi cïng kú n¨m ngo¸i.
B¶ng 2 :Kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng dÖt may ViÖt Nam
KNXKttrêng
cã h¹n ng¹ch
KNXKttrêng
phi h. ng¹ch
Tæng KNXK
t. ®é t¨ng
N¨m
triÖu USD
%
triÖu USD
%
triÖu USD
%
1998
507,5
35,00
942,5
65,00
1450
-
1999
650
37,20
1097
62,80
1747
20,48
2000
720
38,05
1172
61,95
1892
8,3
2001
670
35,00
1330
65
2000
5,7
( nguån : Bé th¬ng m¹i )
* VÒ thÞ trêng xuÊt khÈu:
ThÞ trêng EU
Trong c¸c thÞ trêng cã h¹n ng¹ch th× EU lµ thÞ trêng tiªu biÓu nhÊt, ®îc ®¸nh gi¸ lµ ViÖt Nam cã nhiÒu lîi thÕ nhÊt. HiÖn nay EU lµ thÞ trêng tiªu thô chñ yÕu mÆt hµng dÖt may ViÖt Nam, chiÕm gÇn 40 % tæng sè s¶n phÈm xuÊt khÈu vµ gi¸ trÞ kim ng¹ch xuÊt khÈu cña c¶ ngµnh. Kim ng¹ch xuÊt khÈu cña mÆt hµng nµy sang EU trong mÊy n¨m gÇn ®©y kh«ng ngõng t¨ng lªn, tõ 162 triÖu USD n¨m 1992( n¨m ký t¾t hiÖp ®Þnh bu«n b¸n trao ®æi hµng dÖt may gi÷a hai bªn ) lªn 350 triÖu n¨m 1995.
MÆc dï ta thu ®îc mét sè kÕt qu¶ bíc ®Çu khi th©m nhËp trÞ trêng nµy nh sè lîng h¹n ng¹ch ngµy cµng t¨ng, møc chuyÓn ®æi gi÷a c¸c mÆt hµng lín, ®îc phÐp sö dông h¹n ng¹ch d thõa cña c¸c níc ASEAN... nhng thùc ra nh÷ng u ®·i ®ã cha lµm t¨ng nhiÒu kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña ViÖt Nam so víi c¸c níc kh¸c ë thÞ trêng nµy . Cô thÓ lµ :
+ Sè lîng h¹n ng¹ch ViÖt Nam ®îc hëng cßn rÊt thÊp so víi nhiÒu níc: chØ b»ng 5% cña Trung Quèc, 10 -20 % cña c¸c níc ASEAN.
+ Sè lîng mÆt hµng bÞ h¹n chÕ b»ng h¹n ng¹ch lín h¬n so víi c¸c níc kh¸c: cña ViÖt Nam lµ 29 nhãm, khi ®ã cña Th¸i Lan lµ 20 nhãm, cña Singapore lµ 8 nhãm.
Nh vËy, do bÞ khèng chÕ vÒ h¹n ng¹ch nªn kim ng¹ch xuÊt khÈu trong 3 n¨m gÇn ®©y chØ dao ®éng ë møc 500-600 triÖu USD/n¨m. Trong thêi gian tíi kim ng¹ch xuÊt khÈu vµo thÞ trêng EU còng kh«ng cã kh¶ n¨ng t¨ng ®¸ng kÓ. ViÖc EU b·i bá h¹n ng¹ch ngµy 1/1/2005 theo hiÖp ®Þnh ATC (Agreement on Textile and Clothing) ®èi víi c¸c s¶n phÈm dÖt may sÏ lµ mét bÊt lîi lín ®èi víi xuÊt khÈu hµng dÖt may níc ta v× níc ta vÉn cßn chÞu h¹n ng¹ch do cha gia nhËp WTO, kÓ c¶ khi ®· lµ thµnh viªn cña WTO, hµng dÖt may cña ta ®îc bá h¹n ng¹ch th× nÕu c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam kh«ng cã sù chuÈn bÞ tèt sÏ ph¶i nhêng s©n cho c¸c níc cã ngµnh dÖt may ph¸t triÓn nh Trung Quèc, Ên ®é , Pakixtan, Indonexia, Hµn Quèc... .HiÖn nay kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña hµng dÖt may ViÖt Nam so víi c¸c níc kh¸c lµ rÊt thÊp. Kh«ng ®©u xa, hµng dÖt may Trung Quèc lµ mét vÝ dô thùc tÕ ®Ó doanh nghiÖp dÖt may ViÖt Nam tù kiÓm chøng n¨ng lùc cña m×nh. Hµng Trung Quèc xuÊt vµo EU thêng cã phÈm cÊp thÊp h¬n hµng ViÖt Nam, thÕ nhng hä l¹i tù tóc ®îc kh©u nguyªn liÖu ®Çu vµo, chi phÝ s¶n xuÊt thÊp nªn gi¸ thµnh s¶n phÈm ®¬ng nhiªn còng thÊp. §ã lµ cha nãi ®Õn c¸c níc trong khu vùc ASEAN nh Th¸i Lan, Malayxia, Indonexia, Philipin... cã th©m niªn ph¸t triÓn vµ tr×nh ®é c«ng nghÖ ®Òu ®i tríc ViÖt Nam hµng chôc n¨m. §©y còng lµ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n chÝnh lµm cho xuÊt khÈu hµng dÖt may ViÖt Nam trong mÊy chôc n¨m gÇn ®©y t¨ng chËm.
(2) ThÞ trêng NhËt B¶n.
Thêi gian qua, viÖc xuÊt khÈu cña ViÖt Nam vµo thÞ trêng NhËt B¶n cßn ë møc khiªm tèn so víi c¸c níc kh¸c trong khu vùc. Nh÷ng n¨m 1990-1991, ta míi chØ xuÊt ®îc lîng hµng kho¶ng vµi triÖu s¶n phÈm dÖt kim, vµ mét sè lo¹i kh¸c vµo thÞ trêng NhËt B¶n. Nhng vµi n¨m gÇn ®©y, chóng ta ®· më réng ®îc xuÊt khÈu s¶n phÈm dÖt may vµo khu vùc thÞ trêng nµy. Sau khi thÞ trêng truyÒn thèng lµ Liªn X« cò vµ §«ng ¢u sôp ®æ, sù chuyÓn híng më réng thÞ trêng sang c¸c níc ph¸t triÓn kh¸c ngoµi khu vùc EU (lµ thÞ trêng cã h¹n ng¹ch) th× khu vùc thÞ trêng phi h¹n ng¹ch còng lµ mét ®Þnh híng rÊt quan träng ®Ó ph¸t triÓn, trong ®ã NhËt B¶n lµ mét thÞ trêng tiªu biÓu.
N¨m 1995 lµ n¨m ®Çu tiªn ViÖt Nam n»m trong danh s¸ch 10 níc xuÊt khÈu hµng dÖt may lín nhÊt vµo NhËt B¶n. N¨m 1996, ViÖt Nam v¬n lªn hµng thø 8 vµ n¨m 1997 ®· trë thµnh 1 trong 7 níc xuÊt khÈu quÇn ¸o lín nhÊt vµo NhËt B¶n víi hµng dÖt thoi lµ 3,6% vµ hµng dÖt kim lµ 2,3 %. Trong khi hµng dÖt may sang NhËt B¶n cña hÇu hÕt c¸c níc n¨m 1997 gi¶m m¹nh th× xuÊt khÈu cña ViÖt Nam ®· t¨ng c¶ vÒ kim ng¹ch lÉn thÞ phÇn. N¨m 2000, kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng dÖt may cña ta sang NhËt B¶n ®¹t møc cao nhÊt tõ tríc ®Õn nay víi 620 triÖu USD (t¨ng 48,6% so víi n¨m 1999) nhng n¨m 2001 chØ t¨ng 1,8 % do nÒn kinh tÕ NhËt B¶n ®ang bÞ suy tho¸i vµ chóng ta còng bÞ søc Ðp h¹n chÕ nhËp khÈu tõ c¸c nhµ s¶n xuÊt.
VÒ mÆt hµng xuÊt khÈu , nh×n chung c¸c mÆt hµng xuÊt sang NhËt chñ yÕu lµ quÇn ¸o b¶o hé lao ®éng, quÇn ¸o dÖt kim, ¸o s¬ mi nam, kh¨n mÆt... Vµ chñng lo¹i mÆt hµng xuÊt khÈu sang NhËt ®ang ngµy cµng phong phó vµ ®a d¹ng._.Êt kinh doanh cã c¬ së ho¹t ®éng v÷ng ch¾c h¬n. Cã thÓ nãi, ho¹t ®éng nghiªn cøu thÞ trêng cùc kú quan träng trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh ®Æc biÖt lµ trong ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt khÈu.
§Èy m¹nh c«ng t¸c nghiªn cøu thÞ trêng më réng xuÊt khÈu còng cã mét vai trß quan träng ®èi víi c«ng ty dÖt may Hµ Néi, nã quyÕt ®Þnh ®Õn sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña c«ng ty. MÆc dï c«ng ty cã mét thµnh tÝch tèt vÒ thÞ trêng xuÊt khÈu nhng ®iÒu nµy tù nã kh«ng ®¶m b¶o sù t¨ng trëng liªn tôc cña c«ng ty trong c¸c thÞ trêng hiÖn t¹i, hoÆc sù s½n sµng th©m nhËp vµo c¸c thÞ trêng míi nh thÞ trêng Mü.
§Ó t¹o ®îc c¸c thÞ trêng míi cÇn ph¶i cã c¸ch tiÕp cËn cã ph¬ng ph¸p vµ hÖ thèng . VÊn ®Ò nµy cÇn ph¶i ®îc lËp kÕ ho¹ch tèt, víi mét cam kÕt ®Çu t dµi h¹n vµo c¸c nguån lùc cÇn thiÕt ( vÒ ng©n s¸ch, thiÕt bÞ, ®éi ngò b¸n hµng cã kinh nghiÖm...) nh»m ®¶m b¶o ph¸t triÓn quan hÖ bÒn v÷ng víi kh¸ch hµng môc tiªu. V× vËy, c«ng ty ph¶i chó ý tíi mét sè gi¶i ph¸p cô thÓ sau:
- X©y dùng kÕ ho¹ch tiÕp thÞ chiÕn lîc víi c¸c môc tiªu vµ c¸c hµnh ®éng râ rµng ®Ó ®¹t ®îc môc tiªu vµ trî gióp cho môc tiªu ph¸t triÓn thÞ trêng xuÊt khÈu còng nh th©m nhËp vµo thÞ trêng Mü.
- TÝch cùc theo dâi sù ph¸t triÓn cña c¸c hiÖp ®Þnh th¬ng m¹i thÕ giíi vµ ®iÒu kiÖn bªn ngoµi thÞ trêng , ®ång thêi t×m hiÓu vÒ kh¶ n¨ng cña c¸c ®èi thñ c¹nh tranh lín trªn thÞ trêng thÕ giíi nãi chung vµ thÞ trêng môc tiªu nãi riªng.
- LËp ng©n s¸ch cho viÖc tiÕp thÞ ë níc ngoµi , bao gåm thêng xuyªn ®ia l¹i vµ khuÕch tr¬ng s¶n phÈm nh»m lµm cho c«ng ty cã kh¶ n¨ng th©m nhËp
trùc tiÕp c¸c thÞ trêng ®Æc biÖt lµ thÞ trêng Mü.
- Nghiªn cøu c¸c ph©n ®o¹n thÞ trêng môc tiªu vµ x¸c ®Þnh nhu cÇu tiÒm n¨ng cña s¶n phÈm tríc khi tiÕn hµnh ®Çu t.
- Thùc hiÖn tèt c«ng t¸c tuyÓn chän nh©n viªn cho phßng kÕ ho¹ch thÞ trêng, nh÷ng ngêi tróng tuyÓn ph¶i lµ nh÷ng ngêi ®îc ®µo t¹o mét c¸ch cã bµi b¶n, cã khoa häc chuyªn ngµnh marketing ; hoÆc lµ nh÷ng c¸n bé n¨ng ®éng cã kinh nghiÖm nhiÒu n¨m . Ngoµi ra, c«ng ty còng cÇn thêng xuyªn n©ng cao tr×nh ®é cho c¸c c¸n bé phßng kÕ ho¹ch thÞ trêng vÒ ngoaÞ ng÷, vÒ chuyªn m«n, nghiÖp vô marketing trong xuÊt khÈu ®Ó hä cã kh¶ n¨ng thu thËp th«ng tin, sau ®ã ph©n tÝch ®Ó tõ ®ã ®a ra c¸c kÕt luËn chÝnh x¸c vµ lËp ®îc kÕ ho¹ch s¶n xuÊt. C«ng ty còng cÇn dµnh thªm nhiÒu chi phÝ cho ho¹t ®éng nghiªn cøu thÞ trêng, ®Çu t trang thiÕt bÞ v¨n phßng.
- T¸ch riªng chøc n¨ng mua hµng vµ b¸n hµng ®Ó c«ng ty cã thÓ tËp trung c¸c nguån lùc cÇn thiÕt ®Ó hiÓu ®îc thÞ trêng vµ sù c¹nh tranh. T¨ng cêng c¸c chiÕn dÞch khuyÕn m·i, xóc tiÕn b¸n hµng ®Ó thu hót thªn ®îc nhiÒu kh¸ch hµng. KhuyÕn m·i cã thÓ ¸p dông trong mét kho¶ng thêi gian ng¾n, vµo mét sè dÞp lÔ tÕt. Vµ nªn ¸p dông viÖc khuyÕn m·i cho kh¸ch hµng mua víi khèi lîng lín, kh¸ch hµng l©u n¨m.
- Tham gia c¸c héi chî quèc tÕ, c¸c héi nghÞ chuyªn ®Ò vÒ thÞ trêng; c«ng ty cÇn x¸c ®Þnh môc tiªu cña viÖc tham gia, chuÈn bÞ hµng ho¸ vµ c¸c néi dung tham gia nh thÕ nµo; ai sÏ lµ ngêi ®¹i diÖn c«ng ty ®Ó trùc tiÕp tham gia vµ ký kÕt hîp ®ång. Sau mçi cuéc héi nghÞ ngoµi viÖc ®¸nh gi¸ c¸c kÕt qu¶ thu ®îc ph¶i cã ®¸nh gi¸ cô thÓ so s¸nh víi c¸c cuéc héi th¶o tríc vµ dù ®o¸n xem víi kÕt qu¶ nh vËy c«ng ty cã nªn tham gia tiÕp hay kh«ng, vµ tham gia ë møc ®é nµo, quy m« nµo lµ phï hîp. Ngoµi ra còng cÇn tiÕp tôc gñi hµng trng bµy trong c¸c héi chî vµ triÓn l·m hoÆc chñ ®éng tæ chøc triÓn l·m trng bµy hµng ho¸ mang tÝnh chÊt ®Þnh kú, hoÆc khi cã s¶n phÈm míi.
- C«ng ty cÇn ph¸t huy viÖc qu¶ng c¸o qua c¸c Ên phÈm nh catalogue, tê r¬i giíi thiÖu vÒ c«ng ty, qua b¸o, t¹p chÝ, c¸c ph¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng kh¸c. Sau mçi chiÕn dÞch qu¶ng c¸o c«ng ty nªn ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ qu¶ng c¸o, ®¸nh gi¸ doanh thu, lîi nhuËn, sè lîng ®¬n hµng, nhu cÇu vµ ph¶n øng cña kh¸ch hµng.
Mét mÆt, c«ng ty t×m c¸ch më réng quan hÖ víi thÞ trêng míi, song mÆt kh¸c, c«ng ty còng ph¶i nªn chó träng trong viÖc chñ ®éng ®a ra c¸c gi¶i ph¸p nh»m cñng cè mèi quan hÖ víi c¸c b¹n hµng truyÒn thèng bëi ®ã lµ c¸c ®èi t¸c quen thuéc, c«ng ty kh«ng ph¶i tèn nhiÒu chi phÝ trong viÖc qu¶ng c¸o, giíi thiÖu vÒ m×nh.
2. Gi¶i ph¸p vÒ c«ng nghÖ th«ng tin
Trong qu¶n lý tiªu thô s¶n phÈm, c«ng nghÖ th«ng tin ®îc coi lµ mét c«ng cô kh«ng thÓ thiÕu ®îc. Ngµy nay c«ng ty nµo n¾m b¾t ®îc th«ng tin tríc lµ c«ng ty ®ã ®· giµnh phÇn th¾ng lîi trong c¹nh tranh.
MÆt dï c«ng ty dÖt may Hµ Néi ®· bá ra rÊt nhiÒu chi phÝ vµo x©y dùng c¬ b¶n nhng rÊt tiÕc lµ c«ng ty l¹i cha ®Çu t vµo triÓn khai c«ng nghÖ th«ng tin míi nhÊt.
§Ó xuÊt khÈu s¶n phÈm vµo c¸c thÞ trêng thÕ giíi, vÊn ®Ò kh«ng chØ lµ s¶n xuÊt ®óng víi sè lîng cÇn thiÕt mµ cßn lµ cung cÊp dÞch vô tèt cho nh÷ng thÞ trêng nµy. §iÒu nµy cã nghÜa lµ viÖc giao hµng ph¶i ®¸ng tin cËy, trong thêi gian ng¾n nhÊt, víi gi¸ c¹nh tranh nhÊt vµ chÊt lîng tèt nhÊt ®Õn kh¸ch hµng. C«ng ty sÏ kh«ng thÓ ®¹t ®îc môc tiªu nµy nÕu cha cã c¸c hÖ thèng th«ng tin qu¶n lý thÝch hîp sö dông trong tÊt c¶ c¸c phßng ban.
Chi phÝ tËp trung vµo c«ng nghÖ th«ng tin míi nhÊt sÏ ®¸nh gi¸ ®óng lîi Ých thËt sù vµ kh¶ n¨ng thu håi vèn ®Çu t. §iÒu ®ã gióp c«ng ty x¸c ®Þnh kÞp thêi vµ chÝnh x¸c quy tr×nh ho¹t ®éng hiÖn t¹i vµ chi phÝ cã liªn quan , x¸c ®Þnh chÝnh x¸c thêi gian giao hµng, hiÓu râ h¬n vÒ phôc vô vµ møc ®é phôc vô.
HÖ thèng nµy còng gióp cho viÖc ra quyÕt ®Þnh mét c¸ch cã hiÖu qu¶ nhÊt trong viÖc mua hµng vµ cung cÊp, do ®ã chi phÝ tån kho cã thÓ duy tr× ë møc hîp lý. ViÖc mua hµng kh«ng ®îc thùc hiÖn mét c¸ch cã hiÖu qu¶ cã thÓ lµm mÊt ®i hiÖu qu¶ cña ho¹t ®éng kinh doanh cho dï c«ng ty cã ®îc qu¶n lý tèt ®Õn møc nµo.
H¬n n÷a, c¸c hÖ thèng qu¶n lý trî gióp vµ qu¶n lý chÊt lîng sÏ gióp c«ng ty t¨ng cêng kh¶ n¨ng gi¸m s¸t ®Ó tèi u ho¸ chÊt lîng cña c¸c quy tr×nh còng nh ho¹t ®éng cña c«ng ty.
Ch¾c ch¾n viÖc ¸p dông c«ng nghÖ th«ng tin s¶n phÈm cña c«ng ty sÏ trë nªn gÇn gòi h¬n víi kh¸ch hµng, ®îc nhiÒu ngêi thÝch ®ång thêi sÏ gi¶m ®¸ng kÓ chi phÝ cho c«ng t¸c qu¶n lý s¶n xuÊt, tiªu thô s¶n phÈm, lo¹i bá ®îc mét vµi bé phËn cång kÒnh, qu¶n lý chång chÐo , gãp phÇn lµm h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ ®èi phã ®îc víi nh÷ng biÕn ®éng cña thÞ trêng, qua ®ã gãp phÇn më réng thÞ phÇn cho c«ng ty.
3. N©ng cao chÊt lîng ®éi ngò c¸n bé c«ng nh©n viªn c«ng ty.
C¸n bé c«ng nh©n viªn trong mét doanh nghiÖp ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt khÈu ph¶i lµ nh÷ng ngêi cã ®ñ n¨ng lùc ®Ó t×m hiÓu mét c¸ch râ rµng, chÝnh x¸c vµ kÞp thêi nhu cÇu thÞ trêng quèc tÕ, quy m« nhu cÇu vµ kh¶ n¨ng ®¸p øng nhu cÇu ®ã cña doanh nghiÖp. §ång thêi ph¶i n¾m b¾t ®îc chÝnh x¸c mäi th«ng tin vÒ sù thay ®æi nhu cÇu vµ gi¸ c¶ thÞ trêng , nh÷ng nguyªn nh©n g©y nªn sù thay ®æi ®ã . §ã lµ con ®êng duy nhÊt gióp cho l·nh ®¹o doanh nghiÖp kÞp thêi xö lý mét vÊn ®Ò tríc khi nã vît ra ngoµi tÇm kiÓm so¸t cña doanh nghiÖp.
§Ó cã mét ®éi ngò c¸n bé nh v©y, mçi nh©n viªn c¸n bé cña c«ng ty dÖt may Hµ Néi tríc tiªn ph¶i lµ nh÷ng ngêi giái chuyªn m«n nghiÖp vô ë vÞ trÝ ho¹t ®éng cña m×nh trong doanh nghiÖp, ®ång thêi ph¶i giái ngo¹i ng÷, am hiÓu ®Æc ®iÓm t©m lý, thãi quen... cña c¸c b¹n hµng. Lu«n rÌn luyÖn thãi quen ghi nhí, theo dâi , nghiªn cøu vµ ph©n tÝch c¸c th«ng tin cã liªn quan tíi s¶n phÈm vµ dÞch vô cña doanh nghiÖp, thÞ trêng môc tiªu... ®ång thêi ph¶i n¾m ®îc kü n¨ng sö dông mét sè ph¬ng tiÖn ph©n tÝch th«ng tin .
Muèn thùc hiÖn ®iÒu nµy, c«ng ty cÇn quan t©m tíi mét sè gi¶i ph¸p sau:
- N©ng cao kü n¨ng qu¶n lý cña c¸n bé c«ng nh©n viªn ë tÊt c¶ c¸c cÊp mÆc dï c«ng t¸c qu¶n lý nguån nh©n lùc cña c«ng ty t¬ng ®èi tèt. C¬ cÊu nh©n sù tèt cã thÓ ®îc sö dông ®Ó x©y dùng c¸c ch¬ng tr×nh hç trî n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng vµ tiÕp tôc ph¸t triÓn tr×nh ®é cho ngêi lao ®éng. NÕu c¬ cÊu nh©n sù tá ra kh«ng linh ho¹t ®Ó cã thÓ n©ng cao n¨ng lùc lao ®éng mµ vÉn muèn duy tr× tiªu chuÈn tr×nh ®é trong khi l¹i muèn n©ng cao n¨ng suÊt th× sÏ gÆp khã kh¨n.
- C«ng ty cÇn ®Æt ra c¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ ho¹t ®éng cña m×nh theo c¸c tiªu chuÈn lao ®éng quèc tÕ ®èi víi c¸c c¬ së ho¹t ®éng t¬ng tù vµ x©y dùng chiÕn lîc n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng .
- C«ng ty cÇn t×m hiÓu nh÷ng lý do th«i viÖc cña ngêi lao ®éng vµ x©y dùng chiÕn lîc duy tr× tû lÖ thay thÕ nh©n viªn díi 3%: tû lÖ thay thÕ nh©n viªn lµ vµo kho¶ng 5,3% vµo n¨m 1998; 7,7% n¨m 1999 vµ 3,4% n¨m 2000. §©y lµ con sè kh«ng tÝnh ®Õn sè lao ®éng nghØ hu vµ lao ®éng t«õi vô. Tû lÖ 3,4% trong n¨m 2000 cho thÊy lùc lîng lao ®éng cña c«ng ty kh¸ æn ®Þnh. Tõ n¨m 1991 ®Õn 2001, c«ng ty ®· cho nghØ viÖc 10% lùc lîng lao ®éng.
- Nªn më réng ch¬ng tr×nh ®µo t¹o ®Ó cã thÓ n©ng cao tay nghÒ , ®Æc biÖt lµ tay nghÒ dÖt. C«ng ty cã ng©n s¸ch ®µo t¹o tËp trung ( 0,12% doanh thu) ®îc ph©n bæ cho tõng nhµ m¸y vµ sau ®ã sÏ lùa chän ngêi ®îc ®µo t¹o theo chøc n¨ng vµ nhu cÇu ®µo t¹o cña nh©n viªn. C«ng ty cã c¶ c¸c kho¸ ®µo t¹o néi bé vµ c¸c kho¸ ®µo t¹o ë c¸c c¬ së bªn ngoµi vµ cã quan hÖ tèt víi mét sè trung t©m ®µo t¹o, trêng ®¹i häc vµ trung cÊp. C¸c ch¬ng tr×nh ®µo t¹o t¹i tõng thêi ®iÓm nh»m gióp hä cã thÓ sö dông ®îc c¸c m¸y mãc vµ øng dông c«ng nghÖ míi h¬n lµ theo mét ch¬ng tr×nh ®µo t¹o c¸n bé ®îc tËp trung ho¸.
- C«ng ty cÇn c©n nh¾c viÖc ph¸t triÓn ®Ò b¹t nh÷ng ngêi lµm viÖc tèt vµo c¸c vai trß l·nh ®¹o th«ng qua viÖc ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ c«ng viÖc hµng n¨m cña ngêi lao ®éng ( bao gåm c¶ nh©n viªn nhµ m¸y vµ nh©n viªn v¨n phßng ). C¨n cø vµo kÕt qu¶ ®¸nh gi¸ ®ã, møc l¬ng sÏ ®îc ®iÒu chØnh t¬ng øng.
- C«ng ty cÇn b¾t ®Çu ph¸t triÓn kü n¨ng ngêi lao ®éng réng h¬n kh«ng chØ giíi h¹n trong viÖc vËn hµnh m¸y mãc mµ cßn cã thÓ hiÓu râ h¬n s¶n phÈm.
4. T¨ng hiÖu qu¶ s¶n xuÊt vµ chÊt lîng s¶n phÈm ngang víi tiªu chuÈn quèc tÕ.
C«ng ty dÖt may Hµ Néi ®· x¸c ®Þnh nh©n tè chÝnh gãp phÇn vµo thµnh c«ng trong t¬ng lai chÝnh lµ kh¶ n¨ng lu«n cung cÊp s¶n phÈm ®¹t chÊt lîng cao. Ho¹t ®éng s¶n xuÊt vµ qu¶n lý chÊt lîng chung cña c«ng ty hiÖn t¹i lµ tèt vµ c¸c thñ tôc quy ®Þnh còng ®îc qu¶n lý tèt. Møc ®é thiÕt bÞ phô trî cña c«ng ty ®ång ®Òu vµ tËp trung nhiÒu vµo viÖc kiÓm so¸t quy tr×nh chÊt lîng tèt.
C«ng ty ®· ¸p dông ISO 9001 trong hÇu hÕt c¸c nhµ m¸y s¶n xuÊt. C«ng ty cßn cã ch¬ng tr×nh b¶o dìng tuyÖt vêi t¹o ra hiÖu qu¶ tèt cho c¸c m¸y mãc cò. HÇu hÕt c¸c nhµ m¸y ®· ®îc ®Çu t n©ng cÊp, riªng nhµ m¸y denim lµ míi hoµn toµn.
C«ng ty qu¶n lý viÖc chu chuyÓn nguyªn liÖu, s¶n phÈm dë dang rÊt tèt vµ c¸c quy tr×nh ho¹t ®éng ®Òu ®îc ghi l¹i ®Çy ®ñ râ rµng b»ng c¸c v¨n b¶n; cã c¸c quy tr×nh kü thuËt cho mçi lo¹i s¶n phÈm vµ ®· ®¹t ®îc c¸c môc tiªu vÒ chÊt lîng th«ng qua kiÓm tra, söa ch÷a, xö lý t¹i chç.
Tuy nhiªn, c«ng ty cha chó träng ®Çy ®ñ ®Ó n©ng cao kÕt qu¶. Phßng thÝ nghiÖm c¬ b¶n víi c¸c thiÕt bÞ ®· l©u n¨m; tû lÖ thµnh c«ng trong nhuém vµ hoµn tÊt s¶n phÈm cßn thÊp, phßng thÝ nghiÖm nghÌo nµn víi c¸c thiÕt bÞ ®· cò vÉn ®îc sö dông ®Ó khíp mÇu; 10% v¶i ph¶i nhuém l¹i; nhµ m¸y sîi kh«ng cã c¸c m¸y mãc ®îc theo dâi trùc tuyÕn; nhµ m¸y dÖt kim vµ dÖt thoi cã dµn sîi èng vµ thiÕt bÞ ®iÒu chØnh ®é dµi ®Þnh s½n cña sîi nhng kh«ng cã bé phËn theo dâi trung t©m.
Môc tiªu chÊt lîng s¶n phÈm ph¶i lµ yÕu tè kh«ng ngõng n©ng cao, nÕu nh c«ng ty mong muèn duy tr× kh¶ n¨ng c¹nh tranh trªn thÞ trêng quèc tÕ vµ th©m nhËp vµo c¸c thÞ trêng míi th× c«ng ty nªn xem xÐt mét sè gi¶i ph¸p sau:
- N©ng cÊp c¸c phßng kiÓm tra chÊt lîng t¹i nhµ m¸y cã cïng ®iÒu kiÖn vËt chÊt víi phßng kiÓm tra chÊt lîng trung t©m, vµ phßng khíp mµu díi sù qu¶n lý cña phßng kiÓm so¸t chÊt lîng s¶n phÈm.
- C«ng ty còng nªn sö dông nhiÒu h¬n c¸c b¸o c¸o kiÓm so¸t quy tr×nh thèng kª ®Ó kiÓm so¸t nh÷ng giíi h¹n vµ kh«ng ngõng n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm , b»ng c¸ch ®Ò ra tiªu chuÈn ho¹t ®éng chÆt chÏ h¬n.
- C«ng ty ph¶i thay thÕ tÊt c¶ c¸c quy tr×nh kiÓm so¸t chÊt lîng thñ c«ng b»ng mét hÖ thèng qu¶n lý chÊt lîng thÝch hîp.
- TÊt c¶ c¸c d÷ liÖu chÊt lîng ph¶i ®îc nhËp vµo hÖ thèng ®Ó nhanh chãng ®¸nh gi¸ xu híng ch¸t lîng.
- C¸c quy tr×nh chÊt lîng thñ c«ng cÇn chuyÓn thµnh mét hÖ thèng chÊt lîng néi bé kÕt nèi tÊt c¶ c¸c nhµ m¸y vµ trung t©m kiÓm so¸t chÊt lîng qu¶n lý.
- Xem xÐt viÖc hiÖn ®¹i ho¸ c¸c phßng thÝ nghiÖm cña nhµ m¸y, ®Æc biÖt lµ phßng thÝ nghiÖm ho¸ chÊt nhuém víi m¸y khíp mµu vµ pha thuèc nhuém tù ®éng.
- C«ng ty cÇn ®Èy m¹nh chiÕn luîc ®Çu t nh»m thay thÕ m¸y mãc thiÕt bÞ cò mét c¸ch tuÇn tù trong vßng 5 n¨m tíi cho tÊt c¶ c¸c nhµ m¸y vµ c¸c khu phô trî.
- C«ng ty cÇn nghiªn cøu mét hÖ thèng th«ng tin qu¶n lý ®Ó x¸c ®Þnh lîi Ých tõ viÖc ¸p dông c¸c hÖ thèng t¹i c¸c nhµ m¸y liªn quan ®Õn n¨ng suÊt lao ®éng, ®¸nh gi¸ chÊt lîng vµ ghi chÐp th«ng tin s¶n xuÊt.
ChÊt lîng cÇn ph¶i liªn tôc ®îc n©ng cao vµ c«ng ty ph¶i tiÕp tôc n©ng cÊp nhµ m¸y cña m×nh, c¸c quy tr×nh vµ hÖ thèng hç trî ®Ó ®¶m b¶o cho c«ng ty cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh trªn thÞ trêng quèc tÕ. C¸c chiÕn lîc ®Çu t m¸y mãc thiÕt bÞ cÇn vËn dông cïng víi c¸c kÕ ho¹ch kinh doanh râ rµng, bao gåm ®¸nh gi¸ c¸c thÞ trêng môc tiªu cho t¨ng trëng vµ lîi thÕ c¹nh tranh. NÕu ho¹t ®éng s¶n xuÊt vµ kiÓm so¸t chÊt lîng kh«ng ®îc trang bÞ ®Çy ®ñ nh÷ng c«ng cô ( vµ c¸c hÖ thèng ) vÇn thiÕt ®Ó ®i ®Çu trong viÖc n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm th× c¸c ®èi thñ c¹nh tranh cã thÓ ®uæi kÞp c«ng ty vµ kÕt qu¶ ho¹t ®éng cña c«ng ty sÏ bÞ ¶nh hëng.
5. Më réng ho¹t ®éng thiÕt kÕ cho thÞ trêng xuÊt khÈu.
Nghiªn cøu, ph¸t triÓn mÆt hµng míi ®èi víi c¸c doanh nghiÖp may mÆc thùc chÊt lµ viÖc nghiªn cøu s¸ng t¹o c¸c lo¹i mÉu mèt thêi trang phï hîp víi nhu cÇu, thÞ hiÕu cña thÞ trêng ®Ó cã thÓ chiÕm lÜnh vµ ph¸t triÓn thÞ trêng.
C«ng t¸c nghiªn cøu thiÕt kÕ c¸c mÉu mèt thêi trang thùc sù chua ®îc c¸c doanh ngiÖp may mmÆc ViÖt Nam nãi chung vµ c«ng ty dÖt may Hµ Néi nãi riªng giµnh sù quan t©m tho¶ ®¸ng bëi hÇu hÕt ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh chñ yÕu cña c¸c doanh nghiÖp may mÆc níc ta lµ gia c«ng hµng xuÊt khÈu víi nguyªn phô liÖu ®îc cung cÊp vµ mÉu m· cã s½n. Do ®ã mÆc dï c¸c doanh nghiÖp nµy ®Òu cã bé phËn t¹o mÉu nhng tÝnh thô ®éng cßn cao, chñ yÕu chØ thùc hiÖn nhiÖm vô thiÕt kÕ mÉu mét sè mÆt hµng ®¬n gi¶n, hoÆc dùa vµo nh÷ng mÉu hµng gia c«ng ®Ó t¹o ra nh÷ng s¶n phÈm míi.
§èi víi c«ng ty dÖt may Hµ Néi, cha cã trung t©m thiÕt kÕ thêi trang ®Ó t×m hiÓu nhu cÇu vµ thÞ hiÕu cña thÞ trêng ®Ó thiÕt kÕ c¸c lo¹i mÉu mèt míi, ®a ra nh÷ng s¶n phÈm míi ®¸p øng nhu cÇu thÞ trêng. HiÖn nay, s¶n phÈm may cña c«ng ty míi chØ dõng l¹i ë s¶n phÈm dÖt kim vµ quÇn ¸o bß. Nh÷ng s¶n phÈm b¸n FOB vµ b¸n néi ®Þa cña c«ng ty chñ yÕu lÊy mÉu m· tõ nh÷ng s¶n phÈm mµ c«ng ty s¶n xuÊt gia c«ng. Mµ nh÷ng s¶n phÈm c«ng ty gia c«ng chñ yÕu xuÊt sang thÞ trêng ch©u ¢u víi mÉu m· vµ h×nh thøc kh«ng phï hîp víi së thÝch vµ thÞ hiÕu cña ngêi tiªu dïng ViÖt Nam. Do ®ã s¶n phÈm cña c«ng ty s¶n xuÊt ra khã ®îc ngêi tiªu dïng néi ®Þa chÊp nhËn. V× vËy, trong thêi gian tíi, c«ng ty cÇn ®Èy m¹nh ho¹t ®éng nghiªn cøu vµ thiÕt kÕ mÉu v¶i vµ s¶n phÈm lªn mét tÇm cao míi kh«ng nh÷ng ®¸p øng ®îc së thÝch ¨n mÆc trong níc mµ cßn ph¶i ®¸p øng ®îc nhu cÇu cña kh¸ch hµng níc ngoµi.
Víi kinh nghiÖm thµnh c«ng cña c¸c níc trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi còng nh tõ thùc tr¹ng cña c¸c doanh nghiÖp may níc ta, ®Ó nghiªn cøu ph¸t triÓn mÉu mèt thùc sù trë thµnh vò khÝ c¹nh tranh s¾c bÐn trong chiÕn lîc chiÕm lÜnh vµ ph¸t triÓn thÞ trêng, nh÷ng biÖn ph¸p mµ c«ng ty cÇn quan t©m thùc hiÖn lµ:
- TÝch cùc tham gia vµo c¸c héi chî , triÓn l·m thêi trang hµng dÖt may trong níc; nghiªn cøu häc hái, tiÕp cËn thêi trang quèc tÕ th«ng qua catalogue
cña nh÷ng h·ng thêi trang hµng ®Çu trªn thÕ giíi, th«ng qua nh÷ng buæi biÓu diÔn thêi trang quèc tÕ, th«ng qua nh÷ng chuyÕn ®i kh¶o s¸t thÞ trêng quèc tÕ do Bé Th¬ng m¹i tæ chøc...
- §Èy m¹nh c«ng t¸c nghiªn cøu nhu cÇu thÞ hiÕu ngêi tiªu dïng, th«ng qua quan hÖ c«ng chóng, th«ng qua nh÷ng cuéc th¨m dß ý kiÕn cña kh¸ch hµng ®Ó ®a s¶n phÈm thiÕt kÕ cña c«ng ty b¸m s¸t víi nhu cÇu thùc tÕ cña ngêi tiªu dïng , tr¸nh t×nh tr¹ng thiÕt kÕ theo c¶m høng, t¹o ra nh÷ng s¶n phÈm kh«ng phï hîp víi thÈm mü, thãi quen vµ truyÒn thèng ®¹o ®øc cña d©n téc. §ång thêi trªn c¬ së nghiªn cøu, n¾m v÷ng ®Æc ®iÓm tiªu dïng s¶n phÈm may mÆc cña thÞ trêng, chó träng kÞp thêi ®a ra c¸c s¶n phÈm cã cÊp chÊt lîng, gi¸ c¶ kh¸c nhau. Bªn c¹nh ®ã còng ph¶i thêng xuyªn t×m tßi nghiªn cøu ®Ó thay ®æi mÉu m· cho phï hîp víi thÞ hiÕu ngêi tiªu dïng.
- C«ng ty nªn ®Çu t nhiÒu thêi gian vµ nguån lùc h¬n vµo viÖc ph¸t triÓn thiÕt kÕ mÉu v¶i míi ®Ó t¹o ra sù kh¸c biÖt vÒ s¶n phÈm cña c«ng ty trªn thÞ trêng trong vµ ngoµi níc.
- Më réng n¨ng lùc thiÕt kÕ mÉu ®Ó tËp trung ph¸t triÓn s¶n phÈm ®a vµo tõng thÞ trêng xuÊt khÈu cô thÓ.
C«ng ty cÇn chó träng nghiªn cøu, lùa chän, x©y dùng s¶n phÈm mòi nhän trªn truyÒn thèng s¶n xuÊt, nhu cÇu thÞ trêng vµ lîi thÕ so s¸nh cña m×nh. Chó ý nghiªn cøu nh÷ng lo¹i nguyªn liÖu míi, c«ng nghÖ s¶n xuÊt míi nh»m t×m ra nh÷ng s¶n phÈm míi cã gi¸ trÞ kinh tÕ cao h¬n, ®a d¹ng ho¸ c¬ cÊu s¶n phÈm ®Ó tõ ®ã c«ng ty cã kh¶ n¨ng chiÕm lÜnh ®îc thÞ phÇn nhÊt ®Þnh trªn thÞ trêng.
6. Hoµn thiÖn h¬n n÷a c«ng t¸c qu¶n lý vµ tæ chøc x©y dùng chiÕn lîc kinh doanh ph¸t triÓn thÞ trêng.
C«ng ty dÖt may Hµ Néi cã ®éi ngò l·nh ®¹o cã kinh nghiÖm vµ t¬ng ®èi trÎ, ®îc ®µo t¹o thêng xuyªn ; mét sè c¸n bé qu¶n lý ®îc göi ra níc ngoµi ®Ó tham dù c¸c kho¸ häc riªng vÒ c«ng nghÖ míi. Song c«ng t¸c qu¶n lý lu«n ®ãng mét vai trß quan träng, v× vËy kh«ng lóc nµo lµ kh«ng cÇn n©ng cao c«ng t¸c nµy ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt khÈu. Trong thêi gian tíi c«ng ty nªn quan t©m ®Õn mét sè vÊn ®Ò sau:
- CÇn ph©n c«ng hîp lý ®óng ngêi, ®óng viÖc hîp víi kh¶ n¨ng chuyªn m«n cña tõng ngêi.
- CÇn ph©n bæ chøc n¨ng, nhiÖm vô cho c¸c phßng ban mét c¸ch hîp lý h¬n , tr¸nh chång chÐo kh«ng cÇn thiÕt.
- CÇn thùc hiÖn triÖt ®Ó c¬ chÕ kho¸n qu¶n ®Ó c¸c phßng ban cã môc tiªu phÊn ®Êu râ rµng. §ång thêi cã c¬ së ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña tõng thµnh viªn, qua ®ã cã chÕ ®é thëng ph¹t ®¶m b¶o c«ng b»ng , b×nh ®¼ng gi÷a c¸c bé phËn, c¸ nh©n, n©ng cao tinh thÇn tr¸ch nhiÖm cña c¸n bé c«ng nh©n viªn trong ho¹t ®éng kinh doanh.
Trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay, viÖc tæ chøc ho¹ch ®Þnh vµ triÓn khai mét chiÕn lîc ph¸t triÓn thÞ trêng lµ c¸ch lµm h÷u hiÖu ®Ó c«ng ty cã thÓ chiÕm lÜnh thÞ trêng néi ®Þa vµ th©m nhËp thµnh c«ng vµo thÞ trêng hµng dÖt may quèc tÕ. Bëi ngoµi yªu cÇu kh¸ch quan lµ ph¶i thùc hiÖn trong trong ®iÒu kiÖn níc ta ®ang tÝch cùc tham gia vµo qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ, c«ng ty cßn cã ®iÒu kiÖn thuËn lîi trong viÖc thùc hiÖn chiÕn lîc ph¸t triÓn thÞ trêng cña m×nh do ngµnh dÖt may ®ang tæ chøc thùc hiÖn chiÕn lîc t¨ng tèc ph¸t triÓn toµn ngµnh tõ nay ®Õn n¨m 2010 ®· ®îc chÝnh phñ phª duyÖt. §iÒu ®ã gióp cho c¸c doanh nghiÖp dÖt may trong ngµnh vµ c¶ c«ng ty dÖt may Hµ Néi cã nhiÒu thuËn lîi trong viÖc x¸c ®Þnh môc tiªu ph¬ng híng ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp m×nh.
§Ó cã thÓ thùc hiÖn thµnh c«ng chiÕn lîc ph¸t triÓn thÞ trêng , nh÷ng ®iÓm mµ c«ng ty nªn quan t©m lu ý trong qu¸ tr×nh ho¹ch ®Þnh vµ triÓn khai :
- X¸c ®Þnh môc tiªu dµi h¹n, ng¾n h¹n vµ môc tiªu ph¶i mang tÝnh thùc tiÔn , xÐt ®Õn n¨ng lùc s¶n xuÊt tæng thÓ vµ tiªu chuÈn chÊt lîng hiÖn t¹i cña c«ng ty phï hîp víi môc tiªu chung cña toµn ngµnh.
- KÕ ho¹ch ®Ò ra ph¶i trªn c¬ së nghiªn cøu hoÆc hiÓu biÕt vÒ c¸c nh©n tè bªn ngoµi chø kh«ng bÞ bã buéc trong khu«n khæ cña Vinatex.
- KÕ ho¹ch ®Ò ra ph¶i dùa vµo nhu cÇu thÞ trêng kh«ng mang nÆng tÝnh ®Çu t, s¶n xuÊt.
- C«ng ty cÇn nghiªn cøu vµ lËp tr×nh tù kÕ ho¹ch thùc hiÖn c¸c môc tiªu, c¸c biÖn ph¸p thùc hiÖn mét c¸ch hîp lý vµ cã khoa häc. MÆt kh¸c, c«ng ty còng cÇn ph¶i x©y dùng c¸c chiÕn lîc dù phßng bëi m«i trêng kinh doanh lu«n biÕn ®éng vµ dï c«ng ty cã kh¶ n¨ng dù b¸o tèt ®Õn ®Çu th× còng kh«ng thÓ ch¾c ch¾n r»ng chiÕn lîc hiÖn t¹i cña m×nh lµ hoµn h¶o, ®· tÝnh to¸n ®îc hÕt nh÷ng xu híng biÕn ®éng cña thÞ trêng.
- C«ng ty còng cÇn ®Çu t thÝch ®¸ng vµo c«ng t¸c ho¹ch ®Þnh còng nh cung cÊp kinh phÝ ho¹t ®éng cho kÕ ho¹ch triÓn khai vµ c¸c biÖn ph¸p thùc hiÖn ®Ó cã thÓ thu ®îc kÕt qu¶ tèt nhÊt. Nguån kinh phÝ tËp trung cho c«ng t¸c nghiªn cøu triÓn khai vµ tæ chøc thùc hiÖn, c«ng ty cã thÓ ®Ò nghÞ c¬ quan chñ qu¶n t¹o ®iÒu kiÖn gióp ®ì, cho phÐp ®îc huy ®éng vèn trong néi bé doanh nghiÖp hoÆc kªu gäi vèn ®Çu t tõ bªn ngoµi.
- Ban l·nh ®¹o c«ng ty cÇn thêng xuyªn theo dâi, kiÓm tra, ®«n ®èc qu¸ tr×nh x©y dùng vµ tæ chøc thùc hiÖn chiÕn lîc. KÞp thêi ph¸t hiÖn vµ cã biÖn ph¸p kh¾c phôc nh÷ng yÕu kÐm , tån t¹i ®Ó c¸c kÕ ho¹ch thùc hiÖn ®îc diÔn ra theo ®óng tiÕn tr×nh ®· v¹ch s½n. §ång thêi cã c¸c biÖn ph¸p khen thëng vµ kû luËt ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng vµ tinh thÇn tr¸ch nhiÖm cña c¸n bé thùc hiÖn.
Cuèi cïng, ®Ó cã thÓ thùc hiÖn thµnh c«ng ®îc c¸c yªu cÇu trªn, ngoµi sù quyÕt t©m cña Ban l·nh ®¹o c«ng ty cßn cÇn cã sù ®oµn kÕt, trªn díi mét lßng cña tËp thÓ c¸n bé c«ng nh©n viªn vµ mét lßng tin kh«ng lay chuyÓn cña tÊt c¶ mäi thµnh viªn cña c«ng ty vÒ t¬ng lai tèt ®Ñp vµ ph¸t triÓn cña c«ng ty. §ã sÏ lµ ®éng lùc lín nhÊt gióp c«ng ty vît qua ®îc nh÷ng khã kh¨n cña m«i trêng c¹nh tranh míi, gióp thùc hiÖn th¾ng lîi chiÕn lîc më réng vµ ph¸t triÓn thÞ trêng , hoµn thµnh xuÊt s¾c mäi nhiÖm vô trong giai ®o¹n t¨ng tèc ph¸t triÓn cña toµn ngµnh nãi chung vµ b¶n th©n doanh nghiÖp nãi riªng.
III Mét sè kiÕn nghÞ
1. KiÕn nghÞ víi chÝnh phñ vµ c¸c c¬ quan Nhµ níc
§Ó thùc hiÖn thµnh c«ng chiÕn lîc " t¨ng tèc " ph¸t triÓn cña toµn ngµnh dÖt may, chÝnh phñ cÇn cã nh÷ng c¬ chÕ chÝnh s¸ch hîp lý t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c doanh nghiÖp dÖt may trong ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu vµ th¾ng lîi trong c¹nh tranh quèc tÕ.
1.1 VÒ c¬ chÕ xuÊt khÈu: TiÕp tôc më réng h¬n n÷a quyÒn kinh doanh xuÊt khÈu cña c¸c doanh nghiÖp.
- ChØ cÊp h¹n ng¹ch cho c¸c doanh nghiÖp thùc sù s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu ®i c¸c thÞ trêng cã h¹n ng¹ch.
- B¶o ®¶m tÝnh æn ®Þnh s¶n xuÊt, thÞ trêng. §Æc biÖt cÇn æn ®Þnh h¹n ng¹ch cho c¸c doanh nghiÖp ®· thùc hiÖn tèt h¹n ng¹ch ®îc cÊp.
- ViÖc tæ chøc ®Êu thÇu h¹n ng¹ch cÇn hÕt søc thËn träng v× lîi h¹i hiÒu. Nªn ch¨ng chØ ®Êu thÇu phÇn h¹n ng¹ch hµng n¨m t¨ng thªm vµ víi mét mét sè mÆt hµng h¹n chÕ (kho¶ng 3,4 mÆt hµng). §èi tîng dù thÇu ph¶i lµ nh÷ng doanh nghiÖp thùc sù s¶n xuÊt, xuÊt khÈu hµng cã uy tÝn, cã chÊt lîng cao.
1.2 VÒ c«ng t¸c thÞ trêng ngoµi níc
* T¹o ph¸p lý thuËn lîi cho hµng xuÊt khÈu cñaViÖt Nam vµo thÞ trêng níc ngoµi:
- Song song víi viÖc ký míi, rµ so¸t ®Ó ®µm ph¸n lý l¹i hiÖp ®Þnh th¬ng m¹i víi c¸c níc theo yªu cÇu míi; ViÖt Nam sÏ tho¶ thuËn ®Ó thèng nhÊt c¸c tiªu chuÈn vÖ sinh, kiÓm dÞch vµ tiªu chuÈn kü thuËt tiÕn tíi cam kÕt c«ng nhËn lÉn nhau vÒ kÕt qu¶ kiÓm tra vÖ sinh, kiÓm dÞch vµ chÊt lîng hµng ho¸; níi láng c¸c hµng rµo phi thuÕ cho hµng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam; tæ chøc viÖc phæ biÕn , híng dÉn vµ kiÓm tra thùc hiÖn c¸c hîp ®ång th¬ng m¹i vµ c¸c cam kÕt vÒ th¬ng m¹i gi÷a ViÖt Nam víi níc ngoµi.
- T¨ng cêng c¸c biÖn ph¸p th©m nhËp thÞ trêng cho hµng xuÊt khÈu
- Tæ chøc tèt viÖc nghiªn cøu , kh¶o s¸t thÞ trêng níc ngoµi. N©ng cao tr¸ch nhiÖm vµ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c c¬ quan cã tr¸ch nhiÖm trong c«ng t¸c nghiªn cøu thÞ trêng, cung cÊp th«ng tin vµ kÕt qu¶ nghiªn cøu cho c¸c doanh nghiÖp ra níc ngoµi kh¶o s¸t, t×m kiÕm thÞ trêng vµ b¹n hµng xuÊt khÈu.
- KhuyÕn khÝch vµ hç trî c¸c doanh nghiÖp x©y dùng ë níc ngoµi m¹ng líi ®¹i lý, ph©n phèi hµng, trung t©m trung bµy s¶n phÈm; ¸p dông c¸c ph¬ng thøc mua b¸n linh ho¹t nh göi b¸n, thanh to¸n chËm, ®æi hµng phï hîp víi tõng mÆt hµng, tõng thÞ trêng, cö ®¹i diÖn t¹i thÞ trêng níc ngoµi hoÆc lËp c«ng ty ph¸p nh©n níc së t¹i ®Ó chuyªn nhËp khÈu hµng ViÖt Nam; khuyÕn khÝch vµ hç trî céng ®ång ngêi ViÖt Nam ë níc ngoµi nhËp khÈu hµng ViÖt Nam.
- Nhµ níc hç trî , t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi vµ doanh nghiÖp cè g¾ng ®Èy m¹nh c¸c ho¹t ®éng xóc tiÕn th¬ng m¹i, x©y dùng mét vµi trung t©m th¬ng m¹i, qu¶ng c¸o, tham gia triÓn l·m, héi chî ®èi víi tõng mÆt hµng, thÞ trêng.
* N©ng cao tr¸ch nhiÖm vµ n¨ng lùc cña c¬ quan vµ tæ chøc lµm c«ng t¸c thÞ trêng ngoµi níc: kiÖn toµn tæ chøc, n©ng cao n¨ng lùc c¸n bé vµ ®æi míi lÒ lèi lµm viÖc cña c¸c Vô chÝnh s¸ch thÞ trêng ngoµi níc vµ g¾n ho¹t ®éng cña c¸c ®¬n vÞ nµy víi c¸c doanh nghiÖp v× sù t¨ng trëng xuÊt khÈu.
* Hç trî c¸c doanh nghiÖp ®Èy m¹nh c¸c ho¹t ®éng xóc tiÕn th¬ng m¹i
- Hç trî kinh phÝ ®Ó c¸c doanh nghiÖp kh¶o s¸t thÞ trêng, më c¸c phßng trng bµy ®Ó khuÕch tr¬ng hµng ho¸ ViÖt Nam t¹i c¸c thµnh phè lín ë níc ngoµi.
- Phèi hîp vµ hç trî c¸c ngµnh, ®Þa ph¬ng vµ doanh nghiÖp x©y dùng vµ thùc hiÖn chiÕn lîc marketing cho tõng ngµnh hµng, mÆt hµng quan träng; tham gia vµo c¸c héi trî triÓn l·m vµ c¸c ho¹t ®éng xóc tiÕn th¬ng m¹i kh¸c ë níc ngoµi.
- Bíc ®Çu x©y dùng c¬ së ph¸p lý cho th¬ng m¹i ®iÖn tö, tæ chøc ®µo t¹o nh©n lùc cho lÜnh vùc nµy.
- KhuyÕn khÝch , t¹o ®iÒu kiÖn vµ t¨ng cêng quan hÖ phèi hîp gi÷a c¸c c¬ quan chøc n¨ng, b¸o chÝ ®èi ngo¹i vµ c¸c doanh nghiÖp ®Èy m¹nh tuyªn truyÒn ®èi ngo¹i phôc vô môc tiªu t¨ng trëng xuÊt khÈu.
* Tæ chøc tèt viÖc thu thËp, xö lý vµ cung cÊp th«ng tin th¬ng m¹i cho c¸c doanh nghiÖp.
- Tæ chøc cung cÊp ®Þnh kú hµng n¨m, hµng quý c¸c Ên phÈm vÒ thÞ trêng hµng ho¸ thÕ giíi cho c¸c doanh nghiÖp.
- X©y dùng kªnh th«ng tin th¬ng m¹i th«ng suèt tõ c¸c c¬ quan th¬ng vô ViÖt Nam ë níc ngoµi ®Õn c¸c Së th¬ng m¹i vµ c¸c doanh nghiÖp.
* Sím x©y dùng vµ ban hµnh c¬ chÕ vÒ thÞ trêng ngoµi níc, trong ®ã x¸c ®Þnh râ tr¸ch nhiÖm cña c¸c c¬ quan nhµ níc cã liªn quan ë trung ¬ng còng nh ®Þa ph¬ng vµ tr¸ch nhiÖm cña doanh nghiÖp.
1.3 VÒ thñ tôc hµnh chÝnh vµ h¶i quan
- Bá viÖc buéc ph¶i kiÓm dÞch, xuÊt xø hµng ho¸, nÕu ViÖt Nam kh«ng cã nghÜa vô thùc hiÖn theo c¸c tho¶ thuËn song ph¬ng, ®a ph¬ng mµ ViÖt Nam ký kÕt.
- Bá yªu cÇu vÒ chøng minh nguån gèc nguyªn liÖu s¶n xuÊt ra hµng xuÊt khÈu, nÕu kh«ng liªn quan ®Õn viÖc hoµn thuÕ.
- ¦u tiªn ph©n bæ quota cho c¸c ®¬n hµng FOB sö dông nguyªn liÖu néi ®Þa. HiÖp héi dÖt may ViÖt Nam ®îc tham gia vµo viÖc th¶o luËn x©y dùng c¸c quy chÕ ph©n bæ quota.
- §Ó t¨ng søc c¹nh tranh vÒ gi¸ cho c¸c s¶n phÈm dÖt may, ®Ò nghÞ chÝnh phñ trî gi¸ xuÊt khÈu t¬ng ®¬ng 10% ngo¹i tÖ thùc thu qua xuÊt khÈu. §Æc biÖt trong thêi ®iÓm hµng dÖt may ViÖt Nam hiÖn cÇn ph¶i chÞu thuÕ suÊt nhËp khÈu vµo Mü cao, chÝnh phñ cÇn khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp khÈn tr¬ng thiÕt lËp kªnh tiªu thô xuÊt khÈu vµo thÞ trêng Mü b»ng c¸ch trî gi¸ 15% trªn sè ngo¹i tÖ thùc thu cho ®Õn khi ®îc hëng chÕ ®é Quan hÖ th¬ng m¹i b×nh thêng ( NTR ).
- Cho phÐp ViÖn kinh tÕ kü thuËt dÖt may ®îc phèi hîp cïng víi c¬ quan h¶i quan vµ c¬ quan thuÕ ¸p dông m· thuÕ phï hîp ®èi víi c¸c nguyªn phô liÖu , vËt t nhËp khÈu cho ngµnh dÖt may.
1.4 VÒ sù hç trî cña chÝnh phñ vµ c¸c chÝnh s¸ch thuÕ, tÝn dông liªn quan ®Õn ho¹t ®éng xuÊt khÈu.
- §Ò nghÞ chÝnh phñ hç trî trong viÖc ®Çu t chÕ biÕn hµng xuÊt khÈu, ®Çu t x©y dùng c¬ së vËt chÊt, h¹ tÇng vµ c«ng t¸c thÞ trêng níc ngoµi, c«ng t¸c xóc tiÕn th¬ng m¹i cho ho¹t ®éng xuÊt khÈu.
- §Èy m¹nh qu¸ tr×nh c¶i c¸ch thuÕ hai bíc, trong ®ã viÖc hoµn chØnh thuÕ xuÊt nhËp khÈu, thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt, ¸p dông thuÕ suÊt VAT 5% cho c¸c s¶n phÈm sîi vµ v¶i hoÆc cÊp l¹i 50% thuÕ VAT ®· nép ®Ó t¸i ®Çu t ph¸t triÓn dÖt may. MiÔn thuÕ VAT ®èi víi nguyªn phô liÖu, ho¸ chÊt, thuèc nhuém, chÊt trî nhËp khÈu ( sÏ khÊu trõ vÒ sau ).
Doanh nghiÖp ngµnh dÖt may sö dông lîi tøc ®Ó t¸i ®Çu t th× ®îc miÔn thuÕ lîi tøc t¬ng øng víi phÇn ®Çu t.
- §Èy m¹nh c¶i c¸ch hµnh chÝnh, ph©n ®Þnh râ chøc n¨ng, nhiÖm vô vµ quyÒn h¹n cña c¸c c¬ quan qu¶n lý nhµ níc ®èi víi ho¹t ®éng th¬ng m¹i; t¨ng cêng kû luËt hµnh chÝnh vµ xö lý nghiªm ®èi víi c¸c c¬ quan , c«ng chøc kh«ng thùc hiÖn ®óng luËt ph¸p, chÝnh s¸ch trong ho¹t ®éng xuÊt khÈu.
- ChÝnh phñ cÇn cã c¸c c¬ chÕ cho vay u ®·i ®Ó t¨ng tèc ph¸t triÓn ngµnh dÖt may trong giai ®o¹n 10 n¨m,2001-2010, b¶o l·nh cho c¸c doanh nghiÖp nhµ níc ®îc mua tr¶ chËm, vay th¬ng m¹i cña c¸c nhµ cung cÊp hoÆc c¸c tæ chøc tµi chÝnh níc ngoµi.
1.5 VÒ chÝnh s¸ch ®èi víi ngêi lao ®éng
- §Ò nghÞ chÝnh phñ cã chÝnh s¸ch phï hîp ®Ó c¸c doanh nghiÖp dÖt may Nhµ níc gi¶i quyÕt lao ®éng d«i d: n¨m 55 tuæi víi 30 n¨m c«ng t¸c, n÷ 50 tuæi víi 25 n¨m c«ng t¸c cã thÓ gi¶i quyÕt nghØ chÕ ®é. HoÆc n¨m 50 tuæi, n÷ 45 tuæi cã thÓ gi¶i quyÕt nghØ sím víi phÇn ®Òn bï vÒ l¬ng.
- ¸p dông nghÞ ®Þnh 23/CP cho c¸c doanh nghiÖp sö dông nhiÒu lao ®éng n÷.
- V× ngµnh dÖt may sö dông nhiÒu lao ®éng nhng lîi nhuËn thÊp nªn ®ãng phÝ c«ng ®oµn 2%/ l¬ng thùc tr¶ lµ qu¸ cao, nªn ®Ò nghÞ cho ®ãng 2% /l¬ng cÊp bËc.
2. Mét sè kiÕn nghÞ víi ban l·nh ®¹o c«ng ty.
* C«ng ty nªn x©y dùng c¸c kÕ ho¹ch xuÊt khÈu chi tiÕt , bao gåm:
- Kh¶ n¨ng c¹nh tranh quèc tÕ cña c«ng ty : ®ã lµ s¶n phÈm vµ gi¸ b¸n cña c«ng ty cã thÓ so s¸nh víi c¸c ®èi thñ c¹nh tranh kh¸c trong thÞ truêng quèc tÕ nh thÕ nµo?
- B¸o c¸o n¨ng lùc s¶n xuÊt: x¸c ®Þnh kh¶ n¨ng xuÊt khÈu cña c«ng ty vµ lîi thÕ c¹nh tranh trªn thÞ tr¬ng quèc tÕ.
- KÕ ho¹ch thùc hiÖn chi tiÕt : bao gåm nguån nh©n lùc vµ cam kÕt thùc hiÖn , khu vùc thÞ trêng môc tiªu, chi phÝ vµ gi¸ xuÊt khÈu, bao b× vµ tiÕp thÞ...
- B¸o c¸o chi tiÕt nghiªn cøu thÞ trêng : bao gåm c¸c vÊn ®Ò vÒ gi¸ c¶, bao b×, kªnh ph©n phèi, c¸c luËn ®Þnh vµ h¹n chÕ, còng nh c¸c vÊn ®Ò vÒ v¨n ho¸ x· héi..
* C«ng t¸c tiÕp thÞ vµ nghiªn cøu thÞ trêng nªn bè trÝ thµnh mét bé phËn riªng, t¸ch rêi khái phßng xuÊt nhËp khÈu.
* C«ng ty nªn t¸ch ho¹t ®éng nghiªn cøu ph¸t triÓn s¶n phÈm míi khái phßng kü thuËt ®Çu t v× c«ng t¸c nµy rÊt cÇn thiÕt ®Ó duy tr× vµ ph¸t triÓn s¶n xuÊt.
* LËp phßng ( bé phËn ) mua hµng ®éc lËp, chÞu tr¸ch nhiÖm b¸o c¸o trùc tiÕp cho Tæng gi¸n ®èc.
* Më réng kü n¨ng vÒ qu¶n lý chÊt lîng c¬ b¶n cho c«ng nh©n b»ng c¸ch thùc hiÖn ph¬ng ph¸p qu¶n lý chÊt lîng toµn bé ( víi c¸c chu tr×nh qu¶n lý chÊt lîng ) ë trong mét nhµ m¸y. X©y dùng quy tr×nh ISO ra khái ph¹m vi c¸c v¨n b¶n giÊy tê nh»m n©ng cao chÊt lîng chung th«ng qua c¸c ho¹t ®éng kh¾c phôc vµ liªn tôc n©ng cao chÊt lîng.
* C«ng ty cÇn quyÕt ®Þnh cã nªn ®a ra thªm c¸c s¶n phÈm ®¬n gi¶n h¬n víi gi¸ c¹nh tranh hoÆc s¶n phÈm cã gi¸ trÞ gia t¨ng cao h¬n ®Ó t¹o ra sù kh¸c biÖt cña m×nh trªn thÞ trêng.
._.