Nâng cao hiệu quả sử dụng vốn tại Công ty kinh doanh mỹ nghệ vàng bạc đá quý Ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn (AgriBank) Việt Nam

Lêi më ®Çu Trong xu thÕ héi nhËp quèc tÕ vµ sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®· t¹o nªn søc Ðp c¹nh tranh gay g¾t gi÷a c¸c doanh nghiÖp.Trong lóc nµy, ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp kh«ng chØ cÇn quan t©m tíi l­îng vèn lín hay nhá mµ cßn c¶ hiÖu qu¶ sö dông vèn.ChÝnh hiÖu qu¶ sö dông vèn lµ nh©n tè t¸c ®éng ®Õn kh¶ n¨ng c¹nh tranh, sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp.Bëi vËy, c¸c doanh nghiÖp cÇn cã biÖn ph¸p h÷u hiÖu ®Ó qu¶n lý vµ sö dông vèn cã hiÖu qu¶. Cïng víi sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ cña nhiÒu doanh nghiÖp trªn thÞ tr­êng, còng nh­ nhu cÇu cÊp thiÕt cña thÞ tr­êng, C«ng ty kinh doanh mü nghÖ vµng b¹c ®¸ quý NHNN&PTNT ViÖt Nam ®· ra ®êi vµ hßa chung vµo sù ph¸t triÓn ®ã.Sau mét thêi gian thùc tÕ t¹i C«ng ty,em ®· ph¸t hiÖn ra nh÷ng vÇn ®Ò liªn quan ®Õn t×nh h×nh sö dông vèn cña doanh nghiÖp, nh÷ng thùc tr¹ng vÒ ­u, nh­îc ®iÓm t¹i ®©y.ChÝnh v× vËy em ®· chän ®Ò tµi vÒ “ n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn ” ®Ó lµm néi dung nghiªn cøu cña m×nh.Qua nh÷ng lý thuyÕt ®· t×m hiÓu céng víi nhËn thøc vÒ h­íng ph¸t triÓn cña ngµnh, cña c«ng ty vµ m«i tr­êng kinh tÕ, ®ång thêi víi sù h­íng dÉn, chØ b¶o tËn t×nh cña gi¸o viªn h­íng dÉn vµ c¸c c« chó t¹i trung t©m th­ viÖn tr­êng §HKTQD, em ®· hoµn thµnh xong chuyªn ®Ò tèt nghiÖp: “ N©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn t¹i C«ng ty kinh doanh mü nghÖ vµng b¹c ®¸ quý NHNN&PTNT ViÖt Nam”. §Ó lµm râ néi dung nghiªn cøu t«i cã sö dông ph­¬ng ph¸p so s¸nh vµ ph©n tÝch l«gic trong luËn.Néi dung cña chuyªn ®Ò nh»m nªu râ vai trß, ®Æc tr­ng cña vèn trong nÒn kinh tÕ, còng nh­ thùc tr¹ng hiÖu qu¶ sö dông vèn vµ c¸c gi¶i ph¸p c¬ b¶n, thiÕt thùc n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn t¹i C«ng ty kinh doanh mü nghÖ vµng b¹c ®¸ quý NHNN&PTNT ViÖt Nam.  Bè côc chuyªn ®Ò ®­îc tr×nh bµy gåm 3 ch­¬ng: Ch­¬ng I: HiÖu qu¶ sö dông vèn trong doanh nghiÖp Ch­¬ng II: Thùc tr¹ng sö dông vèn t¹i C«ng ty kinh doanh mü nghÖ vµng b¹c ®¸ quý NHNN&PTNT ViÖt Nam Ch­¬ng III: Gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn t¹i C«ng ty kinh doanh mü nghÖ vµng b¹c ®¸ quý NHNN&PTNT ViÖt Nam Ch­¬ng 1 HiÖu qu¶ sö dông vèn trong doanh nghiÖp 1.1.Tæng quan vÒ vèn trong doanh nghiÖp 1.1.1.Kh¸i niÖm vèn Vèn lµ yÕu tè kh«ng thÓ thiÕu cña mäi qu¸ tr×nh kinh doanh.Do ®ã qu¶n lý vµ sö dông vèn hay tµi s¶n trë thµnh mét trong nh÷ng néi dung quan träng cña qu¶n lý tµi chÝnh.Môc ®Ých quan träng nhÊt cña qu¶n lý vµ sö dông vèn lµ ®¶m b¶o qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh ®­îc tiÕn hµnh b×nh th­êng víi hiÖu qu¶ kinh tÕ cao nhÊt.Còng chÝnh v× vËy,viÖc ®Þnh vÞ vµ x¸c ®Þnh ®­îc ®©u lµ Vèn cña mét doanh nghiÖp lµ ®iÒu cÇn ®­îc ®Æt ra ®Çu tiªn vµ kh«ng thÓ thiÕu. Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng,bÊt kú mét doanh nghiÖp nµo muèn tiÕn hµnh s¶n xuÊt kinh doanh còng cÇn ph¶i cã vèn.Vèn lµ tiÒn ®Ò,lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh tíi mäi kh©u s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp.§Ó lµm tèt c«ng t¸c qu¶n lý vµ t¹o lËp doanh nghiÖp th× cÇn hiÓu râ vÒ vèn vµ c¸c ®Æc tr­ng c¬ b¶n cña Vèn ®Ó tõ ®ã lµm c¬ së cho viÖc tæ chøc vèn trong doanh nghiÖp m×nh. §Ó ®Þnh nghÜa vèn lµ g×,c¸c nhµ kinh tÕ häc ®· tèn rÊt nhiÒu c«ng søc vµ mçi ng­êi ®Òu cã nh÷ng ®Þnh nghÜa riªng theo quan ®iÓm cña m×nh. Theo quan ®iÓm cña K.Mark,d­íi gi¸c ®é c¸c yÕu tè s¶n xuÊt,vèn ®· ®­îc kh¸i qu¸t hãa thµnh ph¹m trï t­ b¶n,hay vèn lµ gi¸ trÞ mang l¹i gi¸ trÞ thÆng d­,vèn lµ mét ®Çu vµo cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt.Theo quan ®iÓm nµy,®Þnh nghÜa vÒ vèn cña Mark cã mét tÇm kh¸i qu¸t lín v× nã bao hµm ®Çy ®ñ c¶ vÒ b¶n chÊt vµ vai trß cña vèn.VÒ b¶n chÊt vèn chÝnh lµ gi¸ trÞ dï ®­îc biÓu hiÖn d­íi nhiÒu h×nh th¸i kh¸c nhau nh­: m¸y mãc, nhµ cöa, tiÒn cña…Vèn lµ gi¸ trÞ ®em l¹i gi¸ trÞ thÆng d­ thÓ hiÖn qua c«ng thøc: T - H - SX - H’ - T’ ( T’ > T ).Vèn bá ra ban ®Çu kh«ng nh÷ng ®¸p øng nhu cÇu s¶n xuÊt mµ sau qu¸ tr×nh l­u th«ng cña hµng hãa cßn t¹o ra lîi nhuËn cho doanh nghiÖp.MÆc dï vËy, quan ®iÓm cña Mark chØ nh×n nhËn vèn trong khu vùc s¶n xuÊt vËt chÊt vµ cho r»ng chØ cã s¶n xuÊt vËt chÊt míi t¹o ra thÆng d­ cho nÒn kinh tÕ. Theo quan ®iÓm cña David Begg th× vèn lµ ph¹m trï bao gåm: vèn hiÖn vËt vµ vèn tµi chÝnh doanh nghiÖp.Trong ®ã vèn hiÖn vËt lµ dù tr÷ hµng hãa ®Ó s¶n xuÊt ra c¸c hµng hãa kh¸c, vèn tµi chÝnh lµ tiÒn vµ c¸c giÊy tê cã gi¸ kh¸c cña doanh nghiÖp.ë ®©y t¸c gi¶ ®ång nhÊt vèn víi tµi s¶n cña doanh nghiÖp.Tuy nhiªn,thùc chÊt vèn cña doanh nghiÖp lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña tÊt c¶ tµi s¶n cña doanh nghiÖp dïng trong s¶n xuÊt kinh doanh.BÊt cø doanh nghiÖp nµo còng cÇn ph¶i cã mét l­îng vèn nhÊt ®Þnh ®Ó thùc hiÖn nh÷ng kho¶n ®Çu t­ cÇn thiÕt nh­ chi phÝ thµnh lËp doanh nghiÖp, mua s¾m nguyªn vËt liÖu, tr¶ l·i vay, nép thuÕ…®¶m b¶o tÝnh liªn tôc cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh còng nh­ ho¹t ®éng t¸i s¶n xuÊt më réng cña doanh nghiÖp. Cßn theo quan ®iÓm cña Paul Samuelson: Vèn lµ c¸c hµng hãa ®­îc s¶n xuÊt ra ®Ó phôc vô cho mét qu¸ tr×nh s¶n xuÊt míi, lµ ®Çu vµo cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt cña mét doanh nghiÖp ( m¸y mãc, trang thiÕt bÞ vËt t­, nguyªn nhiªn vËt liÖu…) Mét sè quan ®iÓm kh¸c l¹i cho r»ng: Vèn lµ kho¶n tÝch lòy d­íi d¹ng tiÒn tÖ, lµ phÇn thu nhËp cã nh­ng ch­a ®­îc dïng.VÒ mÆt hiÖn vËt vèn ®­îc chia thµnh hai phÇn: vèn cè ®Þnh vµ vèn tån kho,lµ c¸c t­ liÖu s¶n xuÊt trong khu vùc s¶n xuÊt hay nhËp b¸n quyÒn sö dông vèn trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh mµ l·i suÊt chÝnh lµ gi¸ c¶ cña nã.ChÝnh nhê cã sù t¸ch rêi quyÒn së h÷u vµ quyÒn sö dông nªn vèn cã thÓ l­u chuyÓn trong ®Çu t­ kinh doanh vµ sinh lêi cao. Qua c¸c ®Þnh nghÜa cña c¸c nhµ nghiªn cøu ta cã thÓ hiÓu mét c¸ch tæng quan vÒ vèn nh­ sau: Vèn lµ biÓu hiÖn vÒ mÆt gi¸ trÞ cña c¸c yÕu tè ®Çu vµo ®­îc ®­a vµo ho¹t ®éng vµ tham gia liªn tôc vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh víi môc ®Ých ®em l¹i gi¸ trÞ thÆng d­ cho chñ së h÷u. Tõ kh¸i niÖm trªn ta cã thÓ rót ra c¸c ®Æc tr­ng c¬ b¶n vÒ vèn nh­ sau: Vèn ®­îc biÓu hiÖn b»ng gi¸ trÞ tµi s¶n h÷u h×nh vµ tµi s¶n v« h×nh cña doanh nghiÖp.Ch¼ng h¹n nh­: ®Êt ®ai, m¸y mãc, nguyªn vËt liÖu, b¶n quyÒn ph¸t minh s¸ng chÕ…Ngµy nay víi sù ph¸t triÓn v­ît bËc cña khoa häc kü thuËt vµ sù c¹nh tranh g¾t gao cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng th× nh÷ng tµi s¶n nµy ®ßi hái ngµy cµng phong phó ®a d¹ng v× nã gi÷ mét vÞ trÝ quan träng trong viÖc t¹o ra kh¶ n¨ng sinh lêi cña doanh nghiÖp. Vèn ph¶i ®­îc vËn ®éng sinh lêi.Vèn ®­îc biÓu hiÖn b»ng tiÒn nh­ng lµ ®ång tiÒn lu«n lu«n vËn ®éng sinh lêi. Trong qu¸ tr×nh vËn ®éng dï biÓu hiÖn d­íi h×nh th¸i nµo th× ®iÓm ®Çu vµ ®iÓm cuèi cña qu¸ tr×nh lu©n chuyÓn ph¶i lµ gi¸ trÞ, lµ tiÒn víi gi¸ trÞ lín h¬n ®Ó ®¶m b¶o viÖc sö dông vèn cã l·i. §Ó ph¸t huy ®­îc t¸c dông th× vèn ph¶i ®­îc tÝch tô tËp trung ®Õn mét l­îng nhÊt ®Þnh.V× vËy, bªn c¹nh viÖc khai th¸c vèn tiÒm n¨ng cßn ph¶i t×m c¸ch thu hót, tËp trung vèn tõ nhiÒu nguån kh¸c nh­: vay vèn tõ c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i vµ c¸c tæ chøc tÝn dông, ph¸t hµnh thªm cæ phiÕu (®èi víi c«ng ty cæ phÇn), ph¸t hµnh chøng kho¸n, vèn gãp liªn doanh liªn kÕt… Vèn cã gi¸ trÞ vÒ mÆt thêi gian nªn ë c¸c thêi ®iÓm kh¸c nhau th× gi¸ trÞ cña mét ®ång vèn còng kh¸c nhau.§iÒu nµy lµ bëi bÞ ¶nh h­ëng cña nhiÒu nh©n tè nh­ l¹m ph¸t,gi¸ c¶ thay ®æi… Vèn ph¶i ®­îc g¾n víi chñ së h÷u ®Ó ®¶m b¶o viÖc qu¶n lý chÆt chÏ vµ sö dông cã hiÖu qu¶, tr¸nh hiÖn t­îng nguån vèn v« chñ. Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng vèn ®­îc coi lµ mét lo¹i hµng hãa ®Æc biÖt.Cã thÓ ®em ra trao ®æi trªn thÞ tr­êng ®ã lµ thÞ tr­êng vèn vµ thÞ tr­êng tµi chÝnh. 1.1.2.Ph©n lo¹i vèn trong doanh nghiÖp §Ó cã thÓ qu¶n lý, sö dông vèn cã hiÖu qu¶ b­íc ®Çu tiªn mµ ng­êi qu¶n lý doanh nghiÖp ph¶i thùc hiÖn lµ ph©n lo¹i vèn.§©y lµ c«ng viÖc ®ang rÊt ®­îc quan t©m ë nhiÒu n­íc ph¸t triÓn v× nã ¶nh h­ëng nhiÒu tíi chi phÝ vèn,tõ ®ã t¸c ®éng ®Õn c¬ cÊu huy ®éng vèn.V× c¸c nguån vèn cho ho¹t ®éng kinh doanh ë c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn ch­a nhiÒu nªn viÖc ph©n lo¹i vèn ch­a ®­îc mäi ng­êi quan t©m.Tuy nhiªn, viÖc ph©n lo¹i vèn t¹i c¸c doanh nghiÖp ngµy nay còng rÊt ®a d¹ng vµ phong phó,®ßi hái doanh nghiÖp ph¶i cã sù lùa chän ph­¬ng thøc ph©n lo¹i vèn phï hîp víi doanh nghiÖp cña m×nh.Theo em,vèn ®­îc chia thµnh ba lo¹i: chia theo nguån h×nh thµnh,chia theo ph­¬ng thøc chu chuyÓn vµ chia theo thêi gian sö dông vèn. 1.1.2.1.Ph©n lo¹i theo nguån h×nh thµnh * Vèn chñ së h÷u: lµ sè vèn do nh÷ng ng­êi së h÷u doanh nghiÖp,nh÷ng nhµ ®Çu t­ ®ãng gãp ®Ó thµnh lËp vµ duy tr× ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp.Lo¹i vèn nµy doanh nghiÖp kh«ng ph¶i hoµn tr¶ tiÒn huy ®éng,ngo¹i trõ khi doanh nghiÖp ®ãng cöa.Tuy nhiªn vèn chñ së h÷u ph¶i chÞu chi phÝ c¬ héi cho viÖc sö dông vèn.§èi víi c«ng ty cæ phÇn viÖc huy ®éng vèn cæ phÇn,chi phÝ vèn lµ lîi tøc yªu cÇu cña c¸c cæ ®«ng.Do tÝnh dµi h¹n vµ gÇn nh­ kh«ng hoµn tr¶,vèn chñ së h÷u cã ®é an toµn rÊt cao. Vèn chñ së h÷u cña doanh nghiÖp cã thÓ chia ra lµm ba lo¹i sau: - Vèn gãp ban ®Çu: Khi doanh nghiÖp ®­îc thµnh lËp bao giê chñ doanh nghiÖp còng ph¶i cã mét sè vèn ban ®Çu nhÊt ®Þnh do c¸c chñ së h÷u gãp.Sè vèn nµy ®­îc ghi vµo vèn ®iÒu lÖ cña doanh nghiÖp (con sè nµy ph¶i lín h¬n hoÆc b»ng møc vèn ph¸p ®Þnh lµ møc vèn tèi thiÓu ®Ó doanh nghiÖp ®­îc thµnh lËp do Nhµ n­íc quy ®Þnh).§èi víi c¸c doanh nghiÖp cæ phÇn th× phÇn lín vèn gãp lµ do c¸c thµnh viªn hoÆc cæ ®«ng ®ãng gãp ®­îc ghi trong ®iÒu lÖ cña c«ng ty. - Nguån vèn tõ lîi nhuËn kh«ng chia: Trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh,nÕu doanh nghiÖp ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ th× doanh nghiÖp sÏ cã nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó t¨ng tr­ëng nguån vèn.Nguån vèn tÝch lòy tõ lîi nhuËn kh«ng chia lµ bé phËn lîi nhuËn ®­îc sö dông ®Ó t¸i ®Çu t­,më réng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp chø kh«ng chia cho c¸c chñ së h÷u.Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng hiÖn nay ®©y chÝnh lµ mét nguån vèn cã vai trß quan träng.§èi víi c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc th× viÖc t¸i ®Çu t­ phô thuéc kh«ng chØ vµo kh¶ n¨ng sinh lîi cña b¶n th©n doanh nghiÖp mµ cßn phô thuéc vµo chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch t¸i ®Çu t­ cña Nhµ n­íc.§Æc biÖt ë c¸c c«ng ty cæ phÇn th× viÖc ®Ó l¹i lîi nhuËn liªn quan ®Õn mét yÕu tè rÊt nh¹y c¶m.Khi c«ng ty ®Ó l¹i mét phÇn lîi nhuËn ®ã ®Ó chia l·i cæ phÇn, c¸c cæ ®«ng kh«ng ®­îc nhËn tiÒn l·i cæ phÇn nh­ng bï l¹i hä cã quyÒn së h÷u sè cæ phÇn t¨ng lªn cña c«ng ty.Nh­ vËy,gi¸ trÞ cña c¸c cæ phiÕu sÏ t¨ng lªn cïng víi viÖc tù tµi trî b»ng nguån vèn néi bé.§iÒu nµy mét mÆt khuyÕn khÝch cæ ®«ng gi÷ l¹i cæ phiªu l©u dµi,tuy nhiªn mÆt kh¸c dÔ lµm gi¶m tÝnh hÊp dÉn cña cæ phiÕu trong thêi kú tr­íc m¾t. - T¨ng vèn b»ng ph¸t hµnh cæ phiÕu míi: Mét nguån tµi chÝnh dµi h¹n rÊt quan träng lµ ph¸t hµnh cæ phiÕu ®Ó huy ®éng vèn cho doanh nghiÖp.Ph¸t hµnh cæ phiÕu ®­îc gäi lµ ho¹t ®éng tµi trî dµi h¹n cho doanh nghiÖp,bao gåm cæ phiÕu th­êng vµ cæ phiÕu ­u ®·i. Ngoµi ra,vèn chñ së h÷u cña doanh nghiÖp cã thÓ ®­îc bæ sung tõ phÇn chªnh lÖch ®¸nh gi¸ l¹i tµi s¶n cè ®Þnh,chªnh lÖch tû gi¸. *Vèn huy ®éng cña doanh nghiÖp Vèn chñ së h÷u ®ãng vai trß quan träng trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp nh­ng nguån vèn ®Çu t­ vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp kh«ng chØ cã vèn chñ së h÷u.§Ó ®¸p øng nhu cÇu vÒ vèn,doanh nghiÖp cã thÓ huy ®éng vèn d­íi nhiÒu d¹ng h×nh thøc kh¸c nhau: vay nî,liªn doanh liªn kÕt,tÝn dông th­¬ng m¹i,tÝn dông ng©n hµng,®i thuª vµ c¸c h×nh thøc kh¸c. - Nguån vèn tÝn dông ng©n hµng: Cã thÓ nãi ®©y lµ mét trong nh÷ng nguån vèn quan träng nhÊt,kh«ng chØ ®èi víi doanh nghiÖp mµ cßn ®èi víi toµn bé nÒn kinh tÕ.Nã cã thÓ lµ vèn vay ng¾n h¹n,trung hay dµi h¹n tïy theo nhu cÇu cña doanh nghiÖp vµ sù tháa thuËn gi÷a doanh nghiÖp víi ng©n hµng.Trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng c¸c doanh nghiÖp th­êng vay ng©n hµng ®Ó ®¶m b¶o nguån tµi chÝnh cho c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh,®Æc biÖt lµ ®¶m b¶o cã ®ñ vèn cho c¸c dù ¸n më réng hoÆc ®Çu t­ chiÒu s©u cña doanh nghiÖp. - Vèn liªn doanh liªn kÕt: lµ vèn do c¸c bªn tham gia liªn doanh,liªn kÕt hîp t¸c s¶n xuÊt víi doanh nghiÖp ®ãng gãp. - Vèn tÝn dông th­¬ng m¹i: ®©y lµ nguån vèn h×nh thµnh mét c¸ch tù nhiªn trong quan hÖ mua b¸n chÞu,mua b¸n tr¶ chËm hay tr¶ gãp.Tµi trî b»ng nguån vèn tÝn dông th­¬ng m¹i cã ­u ®iÓm lµ ph­¬ng thøc tµi trî rÎ,tiÖn dông vµ linh ho¹t trong kinh doanh,h¬n n÷a nã cßn t¹o kh¶ n¨ng më réng c¸c quan hÖ hîp t¸c kinh doanh mét c¸ch l©u bÒn.Trong xu h­íng hiÖn nay,c¸c h×nh thøc tÝn dông ngµy cµng ®­îc ®a d¹ng hãa vµ linh ho¹t h¬n víi tÝnh chÊt c¹nh tranh h¬n.Do ®ã,c¸c doanh nghiÖp còng cã nhiÒu c¬ héi ®Ó lùa chän nguån vèn tµi trî cho ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp. - Vèn tÝn dông thuª mua: lµ h×nh thøc tÝn dông dµi h¹n ®­îc thùc hiªn th«ng qua viÖc cho thuª m¸y mãc,thiÕt bÞ,bÊt ®éng s¶n theo yªu cÇu cña bªn thuª vµ n¾m gi÷ quyÒn së h÷u ®èi víi tµi s¶n cho thuª.Nã gióp doanh nghiÖp thiÕu vèn vÉn cã ®­îc tµi s¶n cÇn thiÕt ®Ó sö dông vµo ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh. 1.1.2.2.Ph©n lo¹i theo ph­¬ng thøc chu chuyÓn Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy,vèn kinh doanh ®­îc chia thµnh 2 lo¹i: Vèn cè ®Þnh vµ vèn l­u ®éng.Trong c¸c doanh nghiÖp hiÖn nay hai kh¸i niÖm nµy th­êng ®­îc coi ®ång nhÊt víi hai kh¸i niÖm th­êng dïng: Tµi s¶n l­u ®éng ( tµi s¶n ng¾n h¹n ) vµ tµi s¶n cè ®Þnh ( tµi s¶n dµi h¹n ) tuy r»ng vÒ b¶n chÊt Vèn lµ kh¸i niÖm biÓu hiÖn cña tiÒn cßn TSC§ vµ TSL§ lµ nh÷ng biÓu hiÖn cña hiÖn vËt. * Vèn cè ®Þnh: Vèn cè ®Þnh lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé TSC§ cña doanh nghiÖp §Æc ®iÓm cña vèn cè ®Þnh lµ tham gia vµo nhiÒu chu kú s¶n xuÊt s¶n phÈm,gi¸ trÞ ®­îc lu©n chuyÓn dÇn dÇn tõng phÇn trong c¸c chu kú s¶n xuÊt,hoµn thµnh vßng lu©n chuyÓn khi tµi s¶n cè ®Þnh hÕt thêi gian sö dông.Vèn cè ®Þnh lµ mét thµnh phÇn quan träng cña vèn kinh doanh.§Ó qu¶n lý vèn cè ®Þnh cÇn ph¶i n¾m ®­îc nh÷ng ®Æc ®iÓm vÒ hiÖn vËt cña vèn cè ®Þnh lµ c¸c tµi s¶n cè ®Þnh cña doanh nghiÖp. TSC§ lµ nh÷ng t­ liÖu s¶n xuÊt,tèi thiÓu ph¶i ®¸p øng hai tiªu chuÈn sau: - Cã thêi gian sö dông tõ 1 n¨m trë lªn. - Gi¸ trÞ sö dông tèi thiÓu ë mét møc nhÊt ®Þnh do nhµ n­íc qui ®Þnh phï hîp víi t×nh h×nh kinh tÕ cña tõng thêi kú ( hiÖn nay lµ 5 triÖu ®ång trë lªn ). §Æc ®iÓm cña TSC§ tham gia vµo nhiÒu chu kú s¶n xuÊt kinh doanh vµ nh×n chung kh«ng bÞ thay ®æi h×nh th¸i hiÖn vËt,nh­ng n¨ng lùc s¶n xuÊt vµ kÌm theo ®ã lµ gi¸ trÞ cña chóng bÞ gi¶m dÇn. Trong qu¸ tr×nh tham gia vµo s¶n xuÊt TSC§ ®­îc cô thÓ hãa nh­ sau: - VÒ mÆt hiÖn vËt: TSC§ tham gia hoµn toµn vµ nhiÒu lÇn vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt nh­ng gi¸ trÞ th× gi¶m dÇn cho ®Õn khi h­ háng hoµn toµn ph¶i lo¹i khái qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. - VÒ mÆt gi¸ trÞ: TSC§ ®­îc biÓu hiÖn d­íi hai h×nh thøc: + Mét bé phËn tån t¹i víi h×nh th¸i ban ®Çu g¾n víi hiÖn vËt. + Mét bé phËn gi¸ trÞ chuyÓn vµo s¶n phÈm mµ tµi s¶n cè ®Þnh s¶n xuÊt ra vµ bé phËn nµy sÏ chuyÓn hãa khi b¸n ®­îc s¶n phÈm. Bé phËn thø nhÊt gi¶m dÇn trong khi bé phËn thø hai t¨ng dÇn cho ®Õn khi b»ng gi¸ trÞ ban ®Çu cña tµi s¶n cè ®Þnh th× kÕt thóc qu¸ tr×nh vËn ®éng.Nh­ vËy khi tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt nãi chung tµi s¶n cè ®Þnh kh«ng bÞ thay ®æi h×nh th¸i hiÖn vËt nh­ng tÝnh n¨ng c«ng suÊt th× bÞ gi¶m dÇn,tøc lµ bÞ hao mßn vµ cïng víi sù gi¶m dÇn vÒ gi¸ trÞ sö dông th× gi¸ trÞ cña TSC§ còng gi¶m ®i t­¬ng øng.Bé phËn gi¸ trÞ hao mßn ®ã chuyÓn vµo gi¸ trÞ s¶n phÈm s¶n xuÊt ra vµ ®­îc tÝnh vµo chi phÝ khÊu hao.Quü khÊu hao dïng ®Ó t¸i s¶n xuÊt tµi s¶n cè ®Þnh khi chóng bÞ h­ háng hoµn toµn vµ ph¶i lo¹i ra khái qu¸ tr×nh s¶n xuÊt nh»m duy tr× n¨ng suÊt cña doanh nghiÖp. §Æc ®iÓm vËn ®éng vÒ hiÖn vËt vµ gi¸ trÞ tµi s¶n cè ®Þnh ®· quyÕt ®Þnh ®Æc ®iÓm l­u th«ng vµ chu chuyÓn cña vèn cè ®Þnh,®ã lµ khi tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt,vèn cè ®Þnh bao gåm hai bé phËn: + Mét bé phËn t­¬ng øng víi gi¸ trÞ hao mßn sÏ nhËp vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ ®­îc tÝch lòy l¹i khi s¶n phÈm ®­îc tiªu thô. + Bé phËn thø hai lµ phÇn gi¸ trÞ cßn l¹i cña tµi s¶n cè ®Þnh.Do bé phËn thø hai nµy nªn khi ®¸nh gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh cÇn cã c¸c ®¹i l­îng nh­ gi¸ trÞ ban ®Çu,gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§. §Ó qu¶n lý vµ sö dông vèn cè ®Þnh cã hiÖu qu¶ cÇn nghiªn cøu c¸c ph­¬ng ph¸p ph©n lo¹i vµ kÕt cÊu tµi s¶n cè ®Þnh. Ph©n lo¹i TSC§: Trong doanh nghiÖp,cã nhiÒu lo¹i TSC§ kh¸c nhau.§Ó ®¸p øng yªu cÇu qu¶n lý,ng­êi ta ph©n lo¹i TSC§ thµnh nh÷ng lo¹i kh¸c nhau theo nh÷ng tiªu thøc kh¸c nhau: - Ph©n lo¹i TSC§ theo h×nh th¸i biÓu hiÖn vµ c«ng cô kinh tÕ: TSC§ ®­îc chia lµm hai lo¹i: TSC§ h÷u h×nh vµ TSC§ v« h×nh. TSC§ h÷u h×nh: lµ nh÷ng TSC§ cã h×nh th¸i vËt chÊt cô thÓ bao gåm: Nhµ cöa, vËt kiÕn tróc, ph­¬ng tiÖn vËn t¶i, m¸y mãc thiÕt bÞ,vµ c¸c TSC§ h÷u h×nh kh¸c. TSC§ v« h×nh: lµ nh÷ng TSC§ kh«ng cã h×nh th¸i vËt chÊt cô thÓ,thÓ hiÖn mét l­îng gi¸ trÞ lín ®· ®­îc ®Çu t­ cã liªn quan trùc tiÕp ®Õn nhiÒu chu kú kinh doanh cña doanh nghiÖp. Th«ng th­êng TSC§ v« h×nh gåm c¸c lo¹i sau: QuyÒn sö dông ®Êt, chi phÝ thµnh lËp doanh nghiÖp, chi phÝ vÒ b»ng ph¸t minh s¸ng chÕ,chi phÝ nghiªn cøu ph¸t triÓn,chi phÝ vÒ lîi thÕ th­¬ng m¹i vµ c¸c TSC§ v« h×nh kh¸c. ViÖc ph©n lo¹i nµy gióp cho ng­êi qu¶n lý thÊy ®­îc kÕt cÊu tµi s¶n theo c«ng dông kinh tÕ, tõ ®ã ®¸nh gi¸ ®­îc tr×nh ®é trang bÞ c¬ së vËt chÊt kü thuËt cña doanh nghiÖp ®Ó tõ ®ã cã ®Þnh h­íng ®Çu t­.MÆt kh¸c t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc qu¶n lý vµ thùc hiÖn khÊu hao TSC§. - Ph©n lo¹i theo t×nh h×nh sö dông: C¨n cø vµo t×nh h×nh sö dông TSC§, cã thÓ chia toµn bé TSC§ cña doanh nghiÖp thµnh nh÷ng lo¹i sau: + TSC§ ®ang dïng + TSC§ ch­a cÇn dïng + TSC§ kh«ng cÇn dïng vµ chê thanh lý hoÆc nh­îng b¸n. Dùa vµo c¸ch ph©n lo¹i nµy, ng­êi qu¶n lý n¾m ®­îc tæng qu¸t t×nh h×nh sö dông TSC§ trong doanh nghiÖp.Trªn c¬ së ®ã,®Ò ra c¸c biÖn ph¸p sö dông tèi ®a c¸c TSC§ hiÖn cã,gi¶i phãng nhanh c¸c TSC§ kh«ng cÇn dïng vµ chê thanh lý ®Ó thu håi vèn. Trªn ®©y lµ hai c¸ch ph©n lo¹i chñ yÕu, ngoµi ra cßn cã thÓ ph©n lo¹i theo môc ®Ých sö dông, ph©n lo¹i theo quyÒn së h÷u…mçi c¸ch ph©n lo¹i ®¸p øng nh÷ng yªu cÇu nhÊt ®Þnh cña c«ng t¸c qu¶n lý. * Vèn l­u ®éng: Vèn l­u ®éng lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé tµi s¶n l­u ®éng cña doanh nghiÖp. §Æc ®iÓm cña vèn l­u ®éng lµ trong qu¸ tr×nh kinh doanh,vèn l­u ®éng chuyÓn toµn bé gi¸ trÞ ngay trong mét lÇn vµ ®­îc thu håi toµn bé sau khi doanh nghiÖp thu ®­îc tiÒn b¸n hµng.Nh­ vËy,vèn l­u ®éng hoµn thµnh mét vßng lu©n chuyÓn sau mét chu kú kinh doanh. Trong mét chu kú kinh doanh, vèn l­u ®éng ®­îc biÓu hiÖn d­íi nhiÒu h×nh th¸i kh¸c nhau ( T – NVL – SPDD – TP – T’ ). Thêi gian chu chuyÓn cña VL§ ng¾n h¬n VC§. Ph©n lo¹i VL§: - Dùa vµo qu¸ tr×nh lu©n chuyÓn th× vèn l­u ®éng ®­îc chia thµnh 3 lo¹i: + Vèn l­u ®éng n»m trong qu¸ tr×nh dù tr÷ s¶n xuÊt: vèn nguyªn vËt liÖu chÝnh, vËt liÖu phô, phô tïng thay thÕ, c«ng cô lao ®éng nhá… + Vèn l­u ®éng n»m trong qu¸ tr×nh trùc tiÕp s¶n xuÊt: vèn s¶n phÈm ®ang chÕ t¹o, vèn b¸n thµnh phÈm tù chÕ… + Vèn l­u ®éng n»m trong l­u th«ng,bao gåm thµnh phÈm,vèn b»ng tiÒn,c¸c kho¶n ®Çu t­ ng¾n h¹n ( §Çu t­ chøng kho¸n ng¾n h¹n,cho vay ng¾n h¹n…),c¸c kho¶n vèn trong thanh to¸n ( c¸c kho¶n ph¶i thu,t¹m øng…). ViÖc ph©n lo¹i VL§ theo ph­¬ng ph¸p nµy gióp cho viÖc xem xÐt,®¸nh gi¸ t×nh h×nh ph©n bæ VL§ trong c¸c kh©u cña qu¸ tr×nh chu chuyÓn VL§ trong doanh nghiÖp, tõ ®ã ®Ò ra c¸c biÖn ph¸p qu¶n lý thÝch hîp nh»m t¹o ra mét kÕt cÊu VL§ hîp lý vµ t¨ng ®­îc tèc ®é chu chuyÓn cña VL§. - Cßn dùa vµo h×nh th¸i biÓu hiÖn vµ theo chøc n¨ng cña c¸c thµnh phÇn vèn th× vèn ®­îc chia thµnh 2 lo¹i: + Vèn vËt t­ hµng hãa, vèn nguyªn vËt liÖu chÝnh, vèn nguyªn vËt liÖu phô… + Vèn thanh to¸n: vèn b»ng tiÒn, vèn trong thanh to¸n… ViÖc ph©n lo¹i theo c¸ch nµy t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi,dÔ dµng cho viÖc xem xÐt ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng thanh to¸n cña doanh nghiÖp. 1.1.2.3.Ph©n lo¹i theo thêi gian sö dông vèn Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy cã thÓ chia nguån vèn cña doanh nghiÖp thµnh hai lo¹i: - Nguån vèn th­êng xuyªn: bao gåm c¸c nguån vèn cã tÝnh chÊt æn ®Þnh vµ dµi h¹n mµ doanh nghiÖp cã thÓ sö dông trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh.Nguån vèn nµy dïng ®Ó tµi trî cho viÖc h×nh thµnh c¸c tµi s¶n cè ®Þnh vµ mét bé phËn tµi s¶n l­u ®éng ( tµi s¶n l­u ®éng rßng ).Nguån vèn th­êng xuyªn gåm vèn chñ së h÷u vµ c¸c kho¶n vay dµi h¹n. - Nguån vèn t¹m thêi: bao gåm c¸c nguån vèn cã tÝnh chÊt ng¾n h¹n ( d­íi 1 n¨m ) mµ doanh nghiÖp cã thÓ sö dông nh»m ®¸p øng c¸c nhu cÇu cã tÝnh chÊt t¹m thêi, bÊt th­êng, ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp.Nguån vèn nµy bao gåm c¸c kho¶n vay ng¾n h¹n ng©n hµng vµ c¸c tæ chøc tÝn dông, c¸c kho¶n nî ng¾n h¹n. ViÖc ph©n lo¹i nµy gióp ng­êi qu¶n lý thuËn lîi trong viÖc xem xÐt c¸c h×nh thøc huy ®éng vèn mét c¸ch phï hîp víi thêi gian sö dông cña c¸c yÕu tè trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh, ®¸p øng ®Çy ®ñ vèn ®¶m b¶o ho¹t ®éng kinh doanh diÔn ra liªn tôc, gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn cña doanh nghiÖp.H¬n n÷a, c¸ch ph©n lo¹i nµy còng gióp c¸c nhµ qu¶n lý cã thÓ lËp kÕ ho¹ch tµi chÝnh, h×nh thµnh c¸c dù ®Þnh vÒ tæ chøc c¸c nguån vèn trong t­¬ng lai trªn c¬ së x¸c ®Þnh quy m« l­îng vèn cÇn thiÕt.Tuy nhiªn cÇn tr¸nh nh÷ng nhÇm lÉn gi÷a kh¸i niÖm vÒ vèn víi t­ c¸ch lµ tiÒn víi c¸c kh¸i niÖm kh¸c biÓu hiÖn cho hiÖn vËt, thêi gian, c¬ së h×nh thµnh… 1.1.3.Vai trß cña vèn ®èi víi ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp Ho¹t ®éng kinh doanh trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®ßi hái ph¶i cã mét l­îng vèn nhÊt ®Þnh ®ñ lín nh­ lµ mét tiÒn ®Ò quyÕt ®Þnh, kh«ng cã vèn sÏ kh«ng cã bÊt kú ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh nµo ®­îc thùc hiÖn.SÏ lµ kh«ng t­ëng nÕu nghÜ r»ng cã thÓ tiÕn hµnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh khi kh«ng cã vèn hoÆc kh«ng ®ñ vèn.Tõ ®ã cã thÓ thÊy vai trß ®Æc biÖt quan träng cña vèn ®Ó b¾t ®Çu,duy tr× vµ ph¸t triÓn ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp. Thø nhÊt,mét doanh nghiÖp khi thµnh lËp muèn x¸c lËp ®Þa vÞ ph¸p lý cña m×nh th× ph¶i cã mét l­îng vèn nhÊt ®Þnh.Trong suèt qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh,doanh nghiÖp lu«n lu«n ph¶i duy tr× mét l­îng vèn mµ ph¸p luËt quy ®Þnh nÕu kh«ng doanh nghiÖp ®ã ph¶i ngõng ho¹t ®éng,tuyªn bè ph¸ s¶n hoÆc s¸t nhËp doanh nghiÖp.Nh­ vËy,vèn lµ ®iÒu kiÖn ®Ó ®¶m b¶o sù tån t¹i t­ c¸ch ph¸p nh©n cña doanh nghiÖp tr­íc ph¸p luËt. Thø hai,doanh nghiÖp lµ mét tæ chøc sèng,®Ó cã thÓ nu«i sèng ®­îc nã cÇn ph¶i cã vèn ®Ó tiÕn hµnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh,®¶m b¶o sù tån t¹i,ph¸t triÓn vµ tr­ëng thµnh.§Çu tiªn,doanh nghiÖp cÇn cã vèn ®Ó ®Çu t­ mua s¾m tµi s¶n cè ®Þnh,tµi s¶n l­u ®éng phôc vô cho ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp ®­îc diÔn ra th­êng xuyªn,liªn tôc.Bªn c¹nh ®ã doanh nghiÖp kh«ng ngõng hiÖn ®¹i hãa c«ng nghÖ,®æi míi m¸y mãc trang thiÕt bÞ…®Ó n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng.Vèn tham gia vµo tÊt c¶ c¸c kh©u tõ s¶n xuÊt ®Õn l­u th«ng,®ång thêi gióp doanh nghiÖp thùc hiÖn ho¹t ®éng t¸i s¶n xuÊt vµ t¸i më réng s¶n xuÊt. Vèn ®èi víi mçi doanh nghiÖp gi÷ vai trß quan träng nh­ng kh«ng ph¶i bÊt cø doanh nghiÖp nµo cã ®ñ vèn lµ ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶.Cã nh÷ng doanh nghiÖp ®i ®Õn ph¸ s¶n,cã nh÷ng doanh nghiÖp ®i lªn tõ nh÷ng ®ång vèn Ýt ái…Do ®ã vÊn ®Ò ®Æt ra ë ®©y lµ c¸c doanh nghiÖp cÇn qu¶n lý sö dông vèn nh­ thÕ nµo cho hîp lý,cã hiÖu qu¶.Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, c¸c kho¶n bao cÊp vÒ vèn cña nhµ n­íc kh«ng cßn n÷a,doanh nghiÖp Nhµ n­íc ph¶i tù trang tr¶i mäi chi phÝ vµ ®¶m b¶o kinh doanh cã l·i.NÕu kh«ng lµm cho ®ång vèn sinh s«i,kh«ng b¶o toµn vµ ph¸t triÓn vèn th× tÊt yÕu sÏ ¶nh h­ëng ®Õn sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp, vµ khi ®ã nguy c¬ ph¸ s¶n lµ ®iÒu khã tr¸nh khái. 1.2.HiÖu qu¶ sö dông vèn trong doanh nghiÖp 1.2.1.Kh¸i niÖm vµ c¸c chØ tiªu ph¶n ¸nh hiÖu qu¶ sö dông vèn 1.2.1.1.Kh¸i niÖm HiÖu qu¶ sö dông vèn trong doanh nghiÖp lµ mét ph¹m trï kinh tÕ ph¶n ¸nh tr×nh ®é,n¨ng lùc khai th¸c vµ sö dông vèn cña doanh nghiÖp vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh nh»m môc ®Ých tèi ®a hãa lîi Ých vµ tèi ®a hãa chi phÝ. N©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn cÇn ph¶i ®¶m b¶o c¸c ®iÒu kiÖn sau: - Tr¸nh ®Ó vèn trong t×nh tr¹ng nhµn rçi, cÇn ph¶i khai th¸c nguån vèn mét c¸ch triÖt ®Ó. - Ph¶i sö dông vèn mét c¸ch cã hiÖu qu¶ vµ hîp lý nhÊt phï hîp víi t×nh h×nh doanh nghiÖp. - Qu¶n lý vèn chÆt chÏ ®Ó tr¸nh sö dông kh«ng ®óng môc ®Ých hoÆc lµm thÊt tho¸t vèn. Trong qu¸ tr×nh sö dông vèn, doanh nghiÖp cÇn lu«n lu«n ph©n tÝch ®¸nh gi¸ t×nh h×nh kÞp thêi, ®¶m b¶o cho qu¶n lý sö dông vèn ®¹t hiÖu qu¶ cao. §¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông vèn b»ng nhiÒu ph­¬ng ph¸p kh¸c nhau, ®Ó l­îng hãa hiÖu qu¶ sö dông vèn, ng­êi ta sö dông c¸c hÖ thèng chØ tiªu vÒ kh¶ n¨ng thanh to¸n ho¹t ®éng vµ kh¶ n¨ng sinh lêi,tèc ®é lu©n chuyÓn vèn.Nã ph¶n ¸nh mèi quan hÖ gi÷a ®Çu ra vµ ®Çu vµo cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh th«ng qua th­íc ®o tiÒn tÖ. Ngoµi ra, doanh nghiÖp ph¶i th­êng xuyªn ph©n tÝch ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông vèn ®Ó nhanh chãng cã biÖn ph¸p kh¾c phôc nh÷ng mÆt h¹n chÕ vµ ph¸t huy nh÷ng ®iÓm m¹nh cña doanh nghiÖp trong c«ng t¸c qu¶n lý vµ sö dông vèn.Cã hai ph­¬ng ph¸p ®Ó ph©n tÝch tµi chÝnh còng nh­ ph©n tÝch hiÖu qu¶ sö dông vèn cña doanh nghiÖp, ®ã lµ ph­¬ng ph¸p so s¸nh vµ ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch tû lÖ. Ph­¬ng ph¸p so s¸nh: §Ó cã thÓ ¸p dông ph­¬ng ph¸p nµy vµo so s¸nh c¸c chØ tiªu tµi chÝnh cÇn ph¶i ®¶m b¶o c¸c ®iÒu kiÖn thèng nhÊt vÒ mÆt thêi gian, kh«ng gian, ®¬n vÞ tÝnh, néi dung…Gèc ®­îc chän ®Ó so s¸nh lµ gèc thêi gian, kú ph©n tÝch ®­îc chän lµ kú b¸o c¸o, gi¸ trÞ so s¸nh ®­îc sö dông cã thÓ lµ sè tuyÖt ®èi, sè t­¬ng ®èi hoÆc sè b×nh qu©n. Ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch tû lÖ: lµ ph­¬ng ph¸p dùa trªn ý nghÜa c¸c tû lÖ cña ®¹i l­îng cña l­îng tµi chÝnh trong quan hÖ tµi chÝnh.§Ó cã thÓ sö dông ®­îc ph­¬ng ph¸p nµy ®ßi hái ph¶i x¸c ®Þnh ®­îc nh÷ng ®Þnh møc ®Ó ®¸nh gi¸ t×nh h×nh tµi chÝnh doanh nghiÖp th«ng qua viÖc so s¸nh c¸c tû lÖ cña doanh nghiÖp.C¸c tû lÖ vµ chØ tiªu tµi chÝnh th­êng ®­îc sö dông chñ yÕu lµ nhãm ®o l­êng kh¶ n¨ng thanh to¸n, nhãm chØ tiªu vÒ c¬ cÊu tµi chÝnh, nhãm chØ tiªu vÒ lîi nhuËn vµ ph©n phèi lîi nhuËn.Tïy thuéc vµo yªu cÇu vµ ®Æc ®iÓm cô thÓ cã thÓ lùa chän nh÷ng chØ tiªu cÇn thiÕt ®Ó thùc hiÖn ph©n tÝch.ViÖc ph©n tÝch hiÖu qu¶ sö dông vèn trong doanh nghiÖp th­êng sö dông ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch tû lÖ lµ chñ yÕu. 1.2.1.2.C¸c chØ tiªu ph¶n ¸nh hiÖu qu¶ sö dông vèn Môc tiªu ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp trong c¬ chÕ thÞ tr­êng lµ tèi ®a hãa gi¸ trÞ tµi s¶n cña chñ së h÷u th«ng qua viÖc cung cÊp s¶n phÈm,dich vô cho x· héi sao cho lîi nhuËn thu ®­îc lµ cao nhÊt.§Ó ®¹t ®­îc môc ®Ých ®ã c¸c doanh nghiÖp ph¶i phèi hîp tæ chøc thùc hiÖn ®ång bé mäi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh.Trong ®ã,vÊn ®Ò n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn nãi chung trong s¶n xuÊt kinh doanh cã ý nghÜa rÊt quan träng. HiÖu qu¶ trong c¸c ngµnh kinh tÕ ®­îc thÓ hiÖn ë hai mÆt: hiÖu qu¶ trùc tiÕp vµ hiÖu qu¶ gi¸n tiÕp.HiÖu qu¶ trùc tiÕp lµ mang l¹i lîi Ých trùc tiÕp cho ng­êi kinh doanh.HiÖu qu¶ gi¸n tiÕp lµ xÐt trªn ph¹m vi chung cña nÒn kinh tÕ hoÆc mét vïng,mét l·nh thæ. HiÖu qu¶ trùc tiÕp vµ hiÖu qu¶ gi¸n tiÕp cña vèn nh×n chung lµ thèng nhÊt, song còng cã tr­êng hîp m©u thuÉn, ®èi lËp nhau.Th­êng lµ khi sö dông vèn vµo nh÷ng dù ¸n,môc ®Ých cô thÓ ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao nh­ng hiÖu qu¶ kinh doanh l¹i kh«ng ®¹t ®­îc.HiÖu qu¶ trùc tiÕp cã søc hót m¹nh h¬n v× khi bá mét ®ång vèn ra kinh doanh th× ng­êi ta ®· dù tÝnh r»ng hä sÏ thu ®­îc bao nhiªu lîi nhuËn.Cßn víi lîi Ých gi¸n tiÕp cã søc hót kÐm h¬n v× ng­êi ta ch­a thÊy ®­îc ngay lîi Ých cña nã,lîi Ých cho nÒn kinh tÕ th× khã nhËn biÕt. 1.2.2.C¸c chØ tiªu x¸c ®Þnh hiÖu qu¶ sö dông vèn 1.2.2.1.C¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông tæng vèn Doanh lîi tµi s¶n = Doanh thu thuÇn Tæng tµi s¶n ChØ tiªu nµy cho biÕt mét ®ång tµi s¶n t¹o ra bao nhiªu ®ång doanh thu mét n¨m,v× vËy chØ tiªu nay cµng lín cµng tèt. HÖ sè sinh lêi tæng tµi s¶n = LNST + L·i vay Tæng tµi s¶n §©y lµ chØ tiªu tæng hîp ®Ó ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng sinh lêi cña mét ®ång vèn ®Çu t­,hay cßn ®­îc gäi lµ tû lÖ hoµn vèn ®Çu t­, nã cho biÕt mét ®ång vèn ®Çu t­ ®em l¹i bao nhiªu ®ång lîi nhuËn. HÖ sè sinh lêi vèn chñ së h÷u = Lîi nhuËn sau thuÕ Vèn chñ së h÷u ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh kh¶ n¨ng sinh lêi cña vèn chñ së h÷u vµ tr×nh ®é qu¶n lý vèn chñ së h÷u cña doanh nghiÖp.ChØ tiªu nµy cµng lín cµng tèt. §©y lµ ba chØ tiªu cho sù ®¸nh gi¸ tæng quan vÒ hiÖu qu¶ sö dông vèn cña doanh nghiÖp, nh­ng c¸c nhµ ph©n tÝch cßn quan t©m tíi hiÖu qu¶ sö dông vèn tõng bé phËn cÊu thµnh. 1.2.2.2.C¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông vèn cè ®Þnh Vèn cè ®Þnh lµ mét phÇn vèn ®Çu t­ vµo h×nh thµnh TSC§ vµ mét phÇn cho ®Çu t­ dµi h¹n, trong ®ã TSC§ chiÕm tû träng phÇn lín.V× thÕ ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông vèn cè ®Þnh kh«ng thÓ bá qua hiÖu qu¶ sö dông vèn TSC§. Mét sè chØ tiªu sau ®­îc sö dông ®Ó ®¸nh gi¸ trong ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch tû lÖ: HiÕu suÊt sö dông TSC§ = Doanh thu thuÇn Nguyªn gi¸ TSC§ b×nh qu©n ChØ tiªu nµy cho biÕt nguyªn gi¸ b×nh qu©n cña mét ®ång gi¸ trÞ TSC§ t¹o ra bao nhiªu ®ång doanh thu thuÇn.Do vËy chØ tiªu nµy cµng lín cµng tèt. HiÖu qu¶ sö dông TSC§ = Lîi nhuËn Nguyªn gi¸ TSC§ b×nh qu©n ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh nguyªn gi¸ b×nh qu©n cña mét ®ång gi¸ trÞ TSC§ t¹o ra bao nhiªu ®ång lîi nhuËn. HiÖu qu¶ sö dông vèn cè ®Þnh = Doanh thu thuÇn Vèn cè ®Þnh b×nh qu©n ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh mét ®ång vèn cè ®Þnh t¹o ra bao nhiªu ®ång doanh thu thuÇn. HiÖu qu¶ sö dông vèn cè ®Þnh = Lîi nhuËn sau thuÕ Vèn cè ®Þnh b×nh qu©n ChØ tiªu nµy cho biÕt mét ®ång vèn cã thÓ t¹o ra bao nhiªu ®ång lîi nhuËn. 1.2.2.3.C¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng Khi ph©n tÝch ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng ng­êi ta th­êng sö dông nh÷ng chØ tiªu sau: HÖ sè ®¶m nhiÖm vèn l­u ®éng = Vèn l­u ®éng b×nh qu©n Doanh thu thuÇn ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh mét ®ång doanh thu thuÇn ®­îc t¹o ra th× cÇn bao nhiªu ®ång vèn l­u ®éng.HÖ sè nµy cµng nhá cµng tèt. HÖ sè sinh lêi vèn l­u ®éng = Lîi nhuËn Vèn l­u ®éng b×nh qu©n ChØ tiªu nµy cho biÕt mét ®ång vèn sö dông trong kú sinh ra bao nhiªu ®ång lîi nhuËn.HÖ sè nµy cµng lín cµng tèt. Vßng quay vèn l­u ®éng = Doanh thu thuÇn Vèn l­u ®éng b×nh qu©n ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh sè vßng quay cña vèn l­u ®éng trong mét chu kú SXKD,hÖ sè cµng cao chøng tá vèn l­u ®éng ®­îc l­u chuyÓn th­êng xuyªn vµ hiÖu qu¶ sö dông vèn cao. Thêi gian mét vßng quay = Thêi gian mét kú ph©n tÝch Sè vßng quay VL§ trong kú ChØ tiªu nµy cho biÕt thêi gian cµng ng¾n th× møc ®é quay vßng vèn l­u ®éng cµng nhanh. Hai chØ tiªu Vßng quay vèn l­u ®éng vµ Thêi gian mét vßng quay ph¶n ¸nh hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng th«ng qua tèc ®é lu©n chuyÓn cña vèn l­u ®éng.Tèc ®é lu©n chuyÓn vèn l­u ®éng cµng ng¾n chøng tá vèn l­u ®éng ®­îc quay vßng nhiÒu lÇn trong chu kú s¶n xuÊt kinh doanh ®Ó ®¸p øng nhu cÇu vèn l­u ®éng. Vèn l­u ®éng ®­îc biÓu hiÖn d­íi nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau do ®ã ®Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ th× kh«ng thÓ kh«ng tÝnh ®Õn hiÖu qu¶ ®¹t ®­îc cña tõng h×nh th¸i ®ã. Hµng tån kho còng lµ mét h×nh th¸i biÓu hiÖn cña vèn l­u ®éng, hµng tån kho chÝnh lµ phÇn vèn l­u ®éng dù tr÷ cho s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp, møc dù tr÷ nµy cÇn ®­îc ®¸nh gi¸ liªn tôc ®Ó ®iÒu chØnh cho hîp lý.Mét chØ tiªu ®Ó ®¸nh gi¸ hµng tån kho lµ vßng quay hµng tån kho: Vßng._. quay hµng tån kho = Gi¸ vèn hµng b¸n Dù tr÷ tån kho b×nh qu©n Kh¶ n¨ng thanh to¸n ng¾n h¹n ®o l­êng kh¶ n¨ng thanh to¸n c¸c kho¶n nî trong vßng mét n¨m lµ cao hay thÊp.HÖ sè nµy ®­îc tÝnh theo c«ng thøc: Kh¶ n¨ng thanh to¸n ng¾n h¹n = Tµi s¶n l­u ®éng Nî ng¾n h¹n NÕu ta tÝnh ®­îc kh¶ n¨ng thanh to¸n b»ng 1 cã nghÜa doanh nghiÖp ®ñ kh¶ n¨ng thanh to¸n nh÷ng kho¶n nî, t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp t­¬ng ®èi kh¶ quan. Kh¶ n¨ng thanh to¸n tøc thêi = Vèn b»ng tiÒn Nî ®Õn h¹n §©y còng lµ mét chØ tiªu ph¶n ¸nh kh¶ n¨ng thanh to¸n nh÷ng kho¶n nî ®Õn h¹n cña doanh nghiÖp.Trªn thùc tÕ,nÕu hÖ sè nµy lín h¬n 0,5 th× kh¶ n¨ng thanh to¸n ®­îc coi lµ t­¬ng ®èi kh¶ quan.Cßn nÕu nh­ nhá h¬n 0,5 th× cã nghÜa doanh nghiÖp ®ang gÆp khã kh¨n trong thanh to¸n, tuy nhiªn nÕu hÖ sè nµy ®­îc tÝnh mµ qu¸ lín th× còng ®ång nghÜa r»ng t¹i thêi ®iÓm tr¶ nî vèn tiÒn mÆt ®ang bÞ “chÕt” lµ lín, nh­ vËy vßng quay cña vèn tiÒn mÆt ®ang chËm lµm gi¶m hiÖu qu¶ sö dông vèn cña doanh nghiÖp. Vßng quay kho¶n ph¶i thu = Doanh thu thuÇn C¸c kho¶n ph¶i thu b×nh qu©n ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh kh¶ n¨ng qu¶n lý vµ thu håi c«ng nî cña doanh nghiÖp bëi v× viÖc qu¶n lý kho¶n ph¶i thu thÓ hiÖn kh¶ n¨ng më réng s¶n xuÊt kinh doanh vµ quyÕt to¸n ®Ó b¶o toµn vèn. Sè vßng quay cña kho¶n ph¶i thu lín thÓ hiÖn kh¶ n¨ng thu håi vèn tèt tuy vËy nÕu qu¸ cao th× còng ¶nh h­ëng ®Õn kh¶ n¨ng më réng thÞ tr­êng. 1.3.C¸c nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn hiÖu qu¶ sö dông vèn 1.3.1.C¸c nh©n tè kh¸ch quan - M«i tr­êng tù nhiªn: lµ yÕu tè tù nhiªn t¸c ®éng ®Õn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp vÝ dô c¸c yÕu tè: thêi tiÕt,khÝ hËu,thiªn tai…Doanh nghiÖp mµ ho¹t ®éng trong ®iÒu kiÖn tù nhiªn thuËn lîi sÏ ph¸t huy ®­îc hiÖu qu¶ trong s¶n xuÊt kinh doanh, ®¨c biÖt lµ ®èi víi c¸c doanh nghiÖp cã lo¹i h×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh liªn quan mËt thiÕt ®Õn sù thay ®æi cña m«i tr­êng tù nhiªn.§­îc lµm viÖc trong mét m«i tr­êng tù nhiªn thÝch hîp sÏ gióp con ng­êi ph¸t huy tèt kh¶ n¨ng cña m×nh, t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, t¹o ra nhiÒu s¶n phÈm, t¨ng doanh thu gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn cho doanh nghiÖp.Nh­ vËy, m«i tr­êng tù nhiªn cã thÓ t¸c ®éng trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp, t¸c ®éng m¹nh hoÆc yÕu ®Õn ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp hay nãi c¸ch kh¸c nã t¸c ®éng lªn hiÖu qu¶ sö dông vèn cña doanh nghiÖp. - M«i tr­êng kinh tÕ: doanh nghiÖp nµo muèn tiÕn hµnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh còng ph¶i ë trong mét m«i tr­êng nhÊt ®Þnh, ®ã chÝnh lµ m«i tr­êng kinh doanh.Sù biÕn ®éng cña c¸c yÕu tè trong m«i tr­êng nµy cã t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp nh­ c¸c yÕu tè vÒ l¹m ph¸t, tû gi¸ hèi ®o¸i, l·i suÊt, tèc ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ, tû lÖ thÊt nghiÖp, thu nhËp quèc d©n…Nh÷ng yÕu tè nµy t¸c ®éng ®Õn chi phÝ sö dông vèn cña doanh nghiÖp, do ®ã sÏ t¸c ®éng kh«ng nhá tíi hiÖu qu¶ sö dông vèn cña doanh nghiÖp.ChÝnh v× vËy, khi cã sù biÕn ®æi trong m«i tr­êng kinh tÕ doanh nghiÖp cÇn cã biÖn ph¸p kÞp thêi, thÝch hîp ®Ó ®iÒu chØnh ho¹t ®éng cña m×nh nh»m thÝch øng víi sù biÕn ®æi ®ã,n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. - M«i tr­êng ph¸p lý: lµ hÖ thèng c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt, c¸c quy ®Þnh, chñ tr­¬ng, chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ n­íc chi phèi ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp.Nhµ n­íc sö dông c¸c c«ng cô nµy ®Ó ®iÒu chØnh ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp vµ h­íng c¸c doanh nghiÖp kinh doanh cã lîi cho nÒn kinh tÕ quèc d©n.C¸c v¨n b¶n quy ®Þnh cña nhµ n­íc vÒ vèn ®iÒu lÖ, tû lÖ trÝch lËp c¸c quü…®Òu t¸c ®éng ®Õn ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp. - M«i tr­êng v¨n hãa - chÝnh trÞ: doanh nghiÖp dï ho¹t ®éng ë lÜnh vùc nµo còng ®Òu cã môc tiªu ®¸p øng nhu cÇu kh¸ch hµng.Do ®ã, yÕu tè vÒ v¨n hãa, phong tôc tËp qu¸n cã t¸c ®éng lín ®Õn ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp,doanh nghiÖp ph¶i quan t©m ®Õn yÕu tè nµy nh»m cã biÖn ph¸p ®¸p øng nhu cÇu cña kh¸ch hµng mét c¸ch tèt nhÊt. - M«i tr­êng khoa häc c«ng nghÖ: lµ sù t¸c ®éng cña c¸c yÕu tè khoa häc - kü thuËt ®Õn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp.Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng c¹nh tranh m¹nh mÏ nªn yÕu tè kü thuËt ngµy cµng quan träng, nã gióp n©ng cao n¨ng suÊt, gi¶m thiÓu lao ®éng, tõ ®ã sÏ gi¶m chi phÝ, n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm, t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh, n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn cña doanh nghiÖp. 1.3.2.C¸c nh©n tè chñ quan Bªn c¹nh sù t¸c ®éng cña c¸c yÕu tè kh¸ch quan th× cßn nhiÒu yÕu tè chñ quan cña chÝnh b¶n th©n doanh nghiÖp còng lµm ¶nh h­ëng ®Õn hiÖu qu¶ sö dông vèn cña doanh nghiÖp nh­: - Ngµnh nghÒ kinh doanh: khi doanh nghiÖp b¾t tay vµo kinh doanh hay s¶n xuÊt th× ®Òu ph¶i lùa chän tr­íc ngµnh nghÒ kinh doanh cña m×nh.VÝ dô nh­ c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt vËt chÊt th× kh¸c víi c¸c doanh nghiÖp th­¬ng m¹i dÞch vô vÒ qu¸ tr×nh kinh doanh: §èi víi c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt vËt chÊt qu¸ tr×nh nµy bao gåm: nghiªn cøu, x¸c ®Þnh nhu cÇu thÞ tr­êng vÒ hµng hãa dÞch vô, tæ chøc s¶n xuÊt,cuèi cïng lµ tæ chøc tiªu thô hµng hãa råi thu tiÒn vÒ.Víi nhiÒu giai ®o¹n, sö dông nhiÒu c«ng nghÖ nªn c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt cÇn sö dông l­îng vèn lín, trong ®ã vèn cè ®Þnh chiÕm tû träng lín trong tæng vèn ®Çu t­.Do ®ã, ®Ó cã ®­îc hiÖu qu¶ sö dông vèn tèt th× vÊn ®Ò sö dông hiÖu qu¶ vèn cè ®Þnh ®ãng vai trß quan träng trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Nh­ng ®èi víi c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng trong lÜnh vùc th­¬ng m¹i - dÞch vô th× qu¸ tr×nh nµy chñ yÕu lµ mua vµ b¸n s¶n phÈm dÞch vô.V× vËy, so víi c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt th× chu kú kinh doanh ng¾n h¬n, ®ång thêi l­îng vèn l­u ®éng ®­îc sö dông nhiÒu h¬n vèn cè ®Þnh.Do ®ã,®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn doanh nghiÖp cÇn chó ý ®Õn hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng. - Tr×nh ®é nh©n sù: nh©n tè con ng­êi lµ nh©n tè v« cïng quan träng quyÕt ®Þnh ®Õn hiÖu qu¶ sö dông vèn cña doanh nghiÖp. Mäi kÕ ho¹ch ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ®Òu ph¶i th«ng qua quyÕt ®Þnh cña nhµ qu¶n lý vµ sù thùc hiÖn cña ng­êi lao ®éng: + Tr×nh ®é qu¶n lý cña l·nh ®¹o: ng­êi l·nh ®¹o ®ãng vai trß ®Çu tµu trong ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp.Vai trß cña ng­êi l·nh ®¹o thÓ hiÖn qua sù kÕt hîp hµi hßa c¸c yÕu tè s¶n xuÊt, nh»m tiÕt kiÖm chi phÝ, ®ång thêi n¾m b¾t c¸c c¬ héi kinh doanh, gióp doanh nghiÖp ngµy cµng t¨ng tr­ëng vµ ph¸t triÓn.Chñ doanh nghiÖp lµ ng­êi quyÕt ®Þnh c¬ cÊu vèn nh­ thÕ nµo? huy ®éng vèn ë ®©u? sö dông vèn ra sao?...Do ®ã sÏ t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn kh¶ n¨ng sö dông vèn cña doanh nghiÖp.Ban l·nh ®¹o cã sù nh¹y bÐn vµ tinh th«ng th× doanh nghiÖp sÏ tèi thiÓu hãa ®­îc chi phÝ, tèi ®a hãa lîi nhuËn, doanh nghiÖp sÏ ph¸t triÓn vµ æn ®Þnh.Tõ ®ã, hiÖu qu¶ sö dông vèn ®­îc n©ng cao. + Tr×nh ®é tay nghÒ cña ng­êi lao ®éng: còng gãp phÇn kh«ng nhá trong viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn cña doanh nghiÖp chÝnh lµ ng­êi lao ®éng.Tr×nh ®é tay nghÒ cña ng­êi lao ®éng cao, ng­êi lao ®éng cã chuyªn m«n tèt sÏ gióp t¨ng n¨ng suÊt, ng­êi lao ®éng sÏ cã nhiÒu ý kiÕn s¸ng t¹o trong c«ng viÖc lµm t¨ng hiÖu qu¶ sö dông vèn cho doanh nghiÖp. - Tr×nh ®é qu¶n lý vµ sö dông nguån vèn: trong c¸c doanh nghiÖp hÖ thèng kÕ to¸n tµi chÝnh lµ c¸c c«ng cô chñ yÕu ®Ó qu¶n lý nguån tµi chÝnh cña doanh nghiÖp.NÕu c«ng t¸c kÕ to¸n ho¹t ®éng kh«ng tèt sÏ dÉn ®Õn viÖc sö dông l·ng phÝ, kh«ng ®óng môc ®Ých, g©y mÊt m¸t tµi s¶n.Bªn c¹nh ®ã, viÖc lùa chän ph­¬ng ¸n ®Çu t­ vµ c¬ cÊu vèn ®Çu t­ sÏ ¶nh h­ëng ®Õn viÖc sö dông vèn.NÕu ®Çu t­ vèn vµo lÜnh vùc kh«ng phï hîp dÔ dÉn ®Õn t×nh tr¹ng võa thiÕu l¹i võa thõa vèn, g©y ø ®äng, mÊt m¸t lµm gi¶m hiÖu qu¶ sö dông vèn. - C¸c mèi quan hÖ cña doanh nghiÖp: mèi quan hÖ nµy bao gåm quan hÖ gi÷a doanh nghiÖp víi kh¸ch hµng vµ quan hÖ gi÷a doanh nghiÖp víi nhµ cung øng.NÕu doanh nghiÖp cã mèi quan hÖ tèt víi kh¸ch hµng vµ nhµ cung cÊp th× ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp sÏ thuËn lîi.Duy tr× mèi quan hÖ tèt víi kh¸ch hµng vµ nhµ cung cÊp lµ ®iÒu kiÖn ®Ó doanh nghiÖp më réng thÞ tr­êng, qu¶ng b¸ s¶n phÈm vµ n©ng cao uy tÝn trªn th­¬ng tr­êng. Ch­¬ng 2 Thùc tr¹ng sö dông vèn t¹i C«ng ty kinh doanh mü nghÖ Vµng b¹c ®¸ quý NHNN&PTNT ViÖt Nam 2.1.Giíi thiÖu chung vÒ C«ng ty 2.1.1.LÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn Công ty Kinh doanh Mỹ nghệ Vàng bạc đá quý-NHNN&PTNT Việt Nam được thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam ủy quyền cho Tổng giám đốc NHNN&PTNT Việt Nam thành lập theo Quyết định số 131/QĐ-NHNN ngày 28/09/1994 là đơn vị hạch toán phụ thuộc Ngân hàng Nông nghiệp Việt Nam.Từ khi thành lập đến nay Công ty đã trải qua nhiều bước thăng trầm do biến động phức tạp của thị trường Vàng bạc đá quý trong nước và quốc tế.Đến năm 2001 Công ty mới thực sự kinh doanh có lãi và Hội đồng quản trị NHNN&PTNT Việt Nam đã xây dựng đề án trình Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước Việt Nam cho phép chuyển Công ty vàng bạc đá quý trở thành đơn vị hạch toán độc lập trực thuộc NHNN&PTNT Việt Nam,được Thủ tướng Chính phủ chấp nhận tại công văn số 436/VPCP-ĐMDN ngày 27/01/2003.Ngày 10/03/2003 Thống đốc NHNN Việt Nam đá có văn bản số 222/NHNN-CHN ủy quyền cho Chủ tịch Hội đồng quản trị NHNN&PTNT Việt Nam ký quyết định số 44/QĐ/HĐQT-TCCB ngày 24/03/2003 về việc thành lập công ty Kinh doanh mỹ nghệ vàng bạc đá quý-NHNN&PTNT Việt Nam là đơn vị hạch toán độc lập trực thuộc NHNN&PTNT và ngày 12/08/2003 Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã ra quyết định số 893/QĐ-NHNN xếp Công ty Kinh doanh Mỹ nghệ vàng bạc đá quý-NHNN&PTNT Việt Nam là doanh nghiệp hạng I. Thực hiện quyết định số 98/2003/QĐTTg ngày 14/05/2003 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt đề án tổng thể sắp xếp,đổi mới doanh nghiệp Nhà nước trực thuộc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam giai đoạn 2003-2005;Quyết dịnh số 655/2003/QĐ-NHNN ngày 25/06/2003 của Thống đốc NHNN Việt Nam sát nhập Tổng Công ty vàng bạc đá quý Việt Nam vào NHNN&PTNT Việt Nam và Ngân hàng Đồng bằng Sông Cửu Long.Công ty vàng bạc đá quý-NHNN&PTNT Việt Nam được tiếp nhận 03 công ty Vàng bạc đá quý thuộc Tổng công ty vàng bạc đá quý Việt Nam theo văn bản ngày 11/06/2003 của Tổng Giám đốc NHNN&PTNT Việt Nam là: Công ty Vàng bạc đá quý Hà Nội(Doanh nghiệp hạng I);Công ty Vàng bạc đá quý Hà Tây;Công ty Chế tác vàng trang sức I(Doanh nghiệp hạng II).Hiện nay Công ty có trụ sở chính tại 196-Thái Thịnh-Đống Đa-Hà Nội,có vốn điều lệ là 110 tỷ đồng.Hiện nay,công ty đang ngày càng lớn mạnh và mở rộng mạng lưới kinh doanh của mình,điều đó được thể hiện với số lượng các đơn vị trực thuộc là: Chi nhánh Vàng bạc đá quý Hà Nội: 89 Đinh Tiên Hoàng-Hoàn Kiếm-Hà Nội Chi nhánh Vàng bạc đá quý Hà Tây: 537 Quang Trung-Hà Đông-Hà Tây Chi nhánh chế tác hàng trang sức Hà Nội: 239 Phố Vọng-Hai Bà Trưng-Hà Nội Trung tâm Vàng bạc đá quý Phạm Ngọc Thạch: Số 4-Phạm Ngọc Thạch-Đống Đa-Hà Nội Trung tâm Vàng bạc đá quý số 1: 92 Láng Hạ-Đống Đa-Hà Nội Trung tâm Vàng bạc đá quý số 2: 516 Bạch Mai-Hai Bà Trưng-Hà Nội Trung tâm Vàng bạc đá quý VKO: 148 Giảng Võ-Ba Đình-Hà Nội Phòng giao dịch số 2: 435 Đội Cấn-Ba Đình-Hà Nội Phòng giao dịch số 4: C7 Đặng Văn Ngữ-Đống Đa-Hà Nội Phòng giao dịch số 5: 196 Thái Thịnh-Đống Đa-Hà Nội Chi nhánh Vàng Bắc Miền Trung: Tầng 1-S1 khu nhà TECCO-Đường Quang Trung-Thành phố Vinh-Nghệ An 2.1.2. C¬ cÊu tæ chøc S¬ ®å 1 C¬ cÊu tæ chøc cña c«ng ty kinh doanh mü nghÖ vµng b¹c ®¸ quý ng©n hµng n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n viÖt nam Trô së chÝnh Chi nh¸nh Trung t©m Kinh doanh V¨n phßng ®¹i diÖn X­ëng s¶n xuÊt S¬ ®å 2 C¬ cÊu tæ chøc bé m¸y ®iÒu hµnh t¹i trô së chÝnh Gi¸m ®èc C¸c phã gi¸m ®èc Tæ kiÓm tra néi bé Phßng kÕ to¸n Phßng Kinh doanh Phßng KÕ ho¹ch Phßng hµnh chÝnh nh©n sù Trong ®ã nhiÖm vô vµ quyÒn h¹n cô thÓ cña tõng ng­êi,tõng bé phËn: 2.1.2.1.Gi¸m ®èc C«ng ty: - §øng ®Çu ban ®iÒu hµnh lµ Gi¸m ®èc C«ng ty,thùc hiÖn nghÜa vô vµ quyÒn h¹n cña m×nh theo ®óng quy ®Þnh t¹i ®iÒu lÖ vÒ tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña C«ng ty vµ c¸c v¨n b¶n cã liªn quan theo ñy quyÒn cña Tæng gi¸m ®èc,chñ tÞch Héi ®ång qu¶n trÞ NHNN&PTNT ViÖt Nam,chÞu tr¸ch nhiÖm c¸ nh©n tr­íc Héi ®ång qu¶n trÞ,Tæng gi¸m ®èc NHNN&PTNT ViÖt Nam vµ tr­íc ph¸p luËt vÒ toµn bé ho¹t ®éng ®iÒu hµnh cña C«ng ty. -Khi ®i v¾ng Gi¸m ®èc cã tr¸ch nhiÖm ñy quyÒn b»ng v¨n b¶n cho mét Phã Gi¸m ®èc gi¶i quyÕt mäi viÖc(trõ c«ng t¸c tæ chøc) cña c¬ quan, Phã Gi¸m ®èc ®­îc ñy quyÒn cã tr¸ch nhiÖm b¸o c¸o l¹i khi Gi¸m ®èc cã mÆt t¹i ®¬n vÞ. 2.1.2.2.Phã Gi¸m ®èc C«ng ty: - Phã Gi¸m ®èc lµ ng­êi gióp Gi¸m ®èc ®iÒu hµnh c«ng t¸c cña C«ng ty; trùc tiÕp phô tr¸ch mét sè lÜnh vùc nghiÖp vô t¹i trô së chÝnh C«ng ty theo sù ph©n c«ng cña Gi¸m ®èc (cã v¨n b¶n riªng) vµ thùc hiÖn gi¶i quyÕt c¸c c«ng viÖc ®ét xuÊt kh¸c do Gi¸m ®èc giao.Phã Gi¸m ®èc chÞu tr¸ch nhiÖm tr­íc Gi¸m ®èc vµ ph¸p luËt vÒ c¸c quyÕt ®Þnh trong ph¹m vi c«ng viÖc ®­îc giao.Trong ph¹m vi c«ng viÖc ®­îc ph©n c«ng Phã Gi¸m ®èc cã tr¸ch nhiÖm: + Tæ chøc,chØ ®¹o,h­íng dÉn c¸c phßng nghiÖp vô,chi nh¸nh phô thuéc thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô bao gåm c¶ c¸c ph¸t sinh ®ét xuÊt theo lÜnh vùc ®­îc ph©n c«ng ®óng theo c¸c ®Þnh chÕ vÒ ho¹t ®éng cña C«ng ty vµ cña NHNN&PTNT ViÖt Nam. + Chñ ®éng gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò ph¸t sinh thuéc lÜnh vùc ®­îc ph©n c«ng.§èi víi nh÷ng vÊn ®Ò phøc t¹p liªn quan ®Õn c¬ chÕ, chÝnh s¸ch Nhµ n­íc ch­a ®­îc ph¸p luËt,Ng©n hµng Nhµ n­íc vµ Ng©n hµng N«ng nghiÖp quy ®Þnh cô thÓ hoÆc ®· cã quy ®Þnh nh­ng khi thùc hiÖn kh«ng thÓ ¸p dông ®­îc th× Phã Gi¸m ®èc ph¶i b¸o c¸o vµ xin ý kiÕn chØ ®¹o cña Gi¸m ®èc tr­íc khi gi¶i quyÕt. - Trong mäi tr­êng hîp khi nghØ viÖc riªng hoÆc ®i c«ng t¸c, Phã Gi¸m ®èc ph¶i xin ý kiÕn Gi¸m ®èc,khi ®­îc Gi¸m ®èc ®ång ý Phã Gi¸m ®èc tiÕn hµnh bµn giao l¹i toµn bé c«ng viÖc (c¶ hå s¬ cã liªn quan) cÇn ph¶i hoµn thµnh trong thêi gian ®i v¾ng ®Ó Gi¸m ®èc tiÕp tôc thùc hiÖn hoÆc giao cho ng­êi kh¸c. 2.1.2.3.Phßng KÕ to¸n ng©n quü: + Tæ chøc c«ng t¸c h¹ch to¸n kÕ to¸n theo ®óng quy ®Þnh cña Bé tµi chÝnh, Ng©n hµng Nhµ n­íc ViÖt Nam. + Tham m­u cho Ban gi¸m ®èc c«ng ty trong viÖc x©y dùng chØ tiªu kÕ ho¹ch tµi chÝnh,quyÕt to¸n kÕ ho¹ch thu chi tµi chÝnh, quü tiÒn l­¬ng ®èi víi c¸c chi nh¸nh, ®¬n vÞ trùc thuéc hµng n¨m. + Tham m­u cho Ban gi¸m ®èc trong viÖc qu¶n lý, ph©n phèi vµ sö dông nguån vèn kinh doanh nh»m ®¶m b¶o sö dông ®ång vèn cã hiÖu qu¶ nhÊt. + Thùc hiÖn viÖc qu¶n lý tµi chÝnh,qu¶n lý kho tiÒn ®¶m b¶o an toµn kho quü theo c¸c chÕ ®é hiÖn hµnh cña Nhµ n­íc vµ cña ngµnh Ng©n hµng. + KiÓm tra,tæng hîp c¸c sè liÖu b¸o c¸o quyÕt to¸n cña v¨n phßng C«ng ty vµ cña c¸c Chi nh¸nh,Trung t©m,Phßng giao dÞch,cöa hµng trªn c¬ së ®ã lËp b¸o c¸o quyÕt to¸n chung cho toµn C«ng ty theo ®óng quy ®Þnh. + Hµng th¸ng ph©n tÝch t×nh h×nh tµi chÝnh cña C«ng ty vµ cña c¸c Chi nh¸nh,trung t©m,Phßng giao dÞch,cöa hµng b¸o c¸o Ban gi¸m ®èc C«ng ty. + Trùc tiÕp h­íng dÉn sö dông phÇn mÒm kÕ to¸n cho c¸c Chi nh¸nh,Trung t©m,Phßng giao dÞch. + Thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô kh¸c do Gi¸m ®èc C«ng ty giao. 2.1.2.4.Phßng kinh doanh kü thuËt: - Phèi hîp Phßng kinh doanh ®èi ngo¹i nghiªn cøu,x©y dùng chiÕn l­îc kinh doanh cho toµn C«ng ty, chiÕn l­îc kinh doanh dµi h¹n 5-10 n¨m, nhiÖm vô kinh doanh cô thÓ tõng n¨m, quý,th¸ng theo ®óng víi chøc n¨ng nhiÖm vô kinh doanh cña C«ng ty. - Th­êng xuyªn theo dâi gi¸ vµng trong n­íc vµ quèc tÕ, tham m­u cho Ban gi¸m ®èc C«ng ty ®iÒu chØnh gi¸ vµng mua vµo,b¸n ra hµng ngµy cho phï hîp víi thÞ tr­êng vµ th«ng b¸o gi¸ kÞp thêi cho c¸c ®¬n vÞ trong C«ng ty khi ®­îc Gi¸m ®èc C«ng ty duyÖt. - Tham gia chØ ®¹o vµ trùc tiÕp kiÓm ®Þnh chÊt l­îng,träng l­îng vµ gi¸ trÞ vµng,b¹c,®¸ quý – hµng trang søc,th­êng xuyªn phèi hîp víi Phßng kiÓm tra kiÓm so¸t néi bé ®Ó kiÓm tra chÊt l­îng hµng hãa Vµng b¹c ®¸ quý – Hµng trang søc – Mü nghÖ cña toµn C«ng ty nhÊt lµ vµng miÕng 3 ch÷ A. - T×m kiÕm thÞ tr­êng cung cÊp nguån nguyªn liÖu vµ hµng trang søc Vµng b¹c ®¸ quý ®Ó th­êng xuyªn tham gia bæ sung Vµng b¹c ®¸ quý – Hµng trang søc – Mü nghÖ cho toµn C«ng ty vµ c¸c ®¬n vÞ.Phèi hîp víi Chi nh¸nh chÕ t¸c vµng trang søc Hµ Néi tæ chøc thiÕt kÕ mÉu m· hµng trang søc – mü nghÖ, kh¶o s¸t thÞ tr­êng vµng b¹c ®¸ quý trong vµ ngoµi n­íc,th­êng xuyªn thu nhËn mÉu m· do nh©n viªn b¸n hµng vµ c¸n bé kinh doanh s­u tËp hµng th¸ng ®Ó cïng chi nh¸nh chÕ t¸c vµng trang søc Hµ Néi lùa chän ®­a vµo s¶n xuÊt. - Thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô kh¸c do Gi¸m ®èc giao. 2.1.2.5.Phßng kinh doanh ®èi ngo¹i: - Theo dâi, nghiªn cøu, ph©n tÝch vµ ®¸nh gi¸ kÞp thêi biÕn ®éng gi¸ vµng,ngo¹i tÖ trong n­íc vµ quèc tÕ ®Ó tham m­u cho Ban gi¸m ®èc.Trùc tiÕp tham gia kinh doanh xuÊt nhËp khÈu vµng nguyªn liÖu, kinh doanh vµng trªn tµi kho¶n, kinh doanh ngo¹i tÖ ®¹t hiÖu qu¶ cao vµ ®¶m b¶o an toµn. - Hµng n¨m x©y dùng chiÕn l­îc qu¶ng c¸o,tiÕp thÞ qu¶ng b¸ th­¬ng hiÖu AJC cña C«ng ty vµ vµng miÕng 3 ch÷ A, më réng thÞ tr­êng, thÞ phÇn cña C«ng ty.Lµm ®Çu mèi víi c¸c c¬ quan tiÕp thÞ, b¸o chÝ, truyÒn th«ng vµ triÓn khai ph­¬ng ¸n tiÕp thÞ, th«ng tin tuyªn truyÒn theo chØ ®¹o cña NHNN&PTNT ViÖt Nam vµ Gi¸m ®èc C«ng ty.B¸o c¸o chuyªn ®Ò tiÕp thÞ, th«ng tin tuyªn truyÒn cña C«ng ty. - Theo dâi viÖc thùc hiÖn chØ tiªu kÕ ho¹ch kinh doanh xuÊt nhËp khÈu vµng nguyªn liÖu, kinh doanh vµng trªn tµi kho¶n vµ kinh doanh ngo¹i tÖ cña C«ng ty vµ tÊt c¶ c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc. -Thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc kh¸c khi ®­îc Ban gi¸m ®èc C«ng ty giao. 2.1.2.6.Phßng kÕ ho¹ch tÝn dông: - Trªn c¬ së chiÕn l­îc kinh doanh cña C«ng ty, phèi hîp víi c¸c phßng x©y dùng kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh hµng n¨m tr×nh Gi¸m ®èc C«ng ty phª duyÖt. - Tæng hîp c¸c chØ tiªu kÕ ho¹ch s¶n xuÊt, kinh doanh, kÕ ho¹ch c«ng t¸c hµng n¨m cña C«ng ty, ph©n bæ vµ theo dâi kÕt qu¶ thùc hiÖn c¸c chØ tiªu kÕ ho¹ch trªn cña tÊt c¶ c¸c ®¬n vÞ;Hµng th¸ng quyÕt to¸n kÕ ho¹ch s¶n xuÊt, kinh doanh, kÕ ho¹ch c«ng t¸c cña tÊt c¶ c¸c ®¬n vÞ trong toµn C«ng ty, dù th¶o b¸o c¸o s¬ kÕt, tæng kÕt. - C©n ®èi nguån vèn, sö dông vèn vµ ®iÒu hßa vèn kinh doanh ®èi víi c¸c Chi nh¸nh, Trung t©m kinh doanh, Phßng giao dÞch, Cöa hµng trªn ®Þa bµn. - ThÈm ®Þnh,®Ò xuÊt cho vay cÇm cè,cÇm ®å, cho vay vµng c¸c c¸ nh©n,tæ chøc kinh tÕ theo ph©n cÊp ñy quyÒn ®¶m b¶o an toµn, tæ chøc thu nî ®¹t kÕt qu¶ cao nhÊt.Qu¶n lý vµ th­êng xuyªn theo dâi c¸c ho¹t ®éng ng©n hµng cña c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc, hµng th¸ng b¸o c¸o Ban gi¸m ®èc C«ng ty. - Tæ chøc thùc hiÖn c¸c nghiÖp vô ñy th¸c, ®¹i lý huy ®éng vèn. - Thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô kh¸c do Gi¸m ®èc C«ng ty giao. 2.1.2.7.Phßng hµnh chÝnh nh©n sù: - Trªn c¬ së kÕ ho¹ch s¶n xuÊt, kinh doanh;kÕ ho¹ch c«ng viÖc cña tÊt c¶ c¸c ®¬n vÞ trong C«ng ty ®· ®­îc Gi¸m ®èc duyÖt,Phßng hµnh chÝnh cã tr¸ch nhiÖm th­êng xuyªn theo dâi,®«n ®èc c¸c ®¬n vÞ thùc hiÖn. NÕu ®¬n vÞ nµo kh«ng thùc hiÖn ®óng, Phßng hµnh chÝnh cã tr¸ch nhiÖm b¸o c¸o kÞp thêi Ban gi¸m ®èc ®Ó nh¾c nhë phª b×nh vµ xö lý. - X©y dùng vµ triÓn khai ch­¬ng tr×nh giao ban néi bé hµng th¸ng, quý cña C«ng ty.Lµm th­ ký tæng hîp cho Gi¸m ®èc C«ng ty khi ®­îc ph©n c«ng. - T­ vÊn ph¸p chÕ trong viÖc thùc thi c¸c nhiÖm vô cô thÓ vÒ ho¹t ®éng tè tông,tranh chÊp d©n sù, h×nh sù, kinh tÕ, lao ®éng, hµnh chÝnh liªn quan ®Õn c¸n bé, nh©n viªn vµ tµi s¶n cña C«ng ty.ChÞu tr¸ch nhiÖm vÒ an ninh trËt tù c¬ quan,phßng chèng ch¸y, næ t¹i c¬ quan,tæ chøc c«ng t¸c b¶o vÖ, qu¶n lý ®éi ngò b¶o vÖ. - Xö lý c«ng v¨n ®Õn,®i kÞp thêi chÝnh x¸c.L­u tr÷ hå s¬ theo ®óng quy ®Þnh cña Nhµ n­íc,Ngµnh ng©n hµng. - Trùc tiÕp qu¶n lý con dÊu cña C«ng ty; thùc hiÖn c«ng t¸c hµnh chÝnh,v¨n th­, lÔ t©n,b¶o vÖ, y tÕ,tham gia qu¶n lý ph­¬ng tiÖn giao th«ng cña C«ng ty. - ChÊp hµnh c«ng t¸c b¸o c¸o thèng kª vµ mäi chÕ ®é b¸o c¸o liªn quan ®Õn ho¹t ®éng cña Phßng hµnh chÝnh. - §Ò xuÊt ®Þnh møc lao ®éng,giao kho¸n quü tiÒn l­¬ng ®Õn c¸c chi nh¸nh,®¬n vÞ trùc thuéc trªn ®Þa bµn theo quy chÕ kho¸n tµichÝnh cña NHNN&PTNT ViÖt Nam vµ quy ®Þnh cña C«ng ty. - Tham m­u c«ng t¸c quy ho¹ch c¸n bé, ®Ò xuÊt cö c¸n bé, nh©n viªn c«ng t¸c,häc tËp trong vµ ngoµi n­íc.Tæng hîp, theo dâi th­êng xuyªn c¸n bé, nh©n viªn ®­îc quy ho¹ch, ®µo t¹o. - Thùc hiÖn c«ng t¸c ®µo t¹o, thi ®ua khen th­ëng cña C«ng ty. - Thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô kh¸c do Gi¸m ®èc C«ng ty giao. 2.1.2.8.Phßng kiÓm tra kiÓm so¸t néi bé: - X©y dùng ch­¬ng tr×nh kiÓm tra kiÓm so¸t n¨m,quý cña C«ng ty phï hîp víi ch­¬ng tr×nh c«ng t¸c kiÓm tra, kiÓm to¸n cña NHNN&PTNT ViÖt Nam. -Tu©n thñ sù chØ ®¹o nghiÖp vô kiÓm tra,kiÓm so¸t cña NHNN&PTNT ViÖt Nam.Tæ chøc thùc hiÖn kiÓm tra, kiÓm so¸t c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh cña C«ng ty nh»m ®¶m b¶o an toµn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong toµn C«ng ty, b¶o toµn vèn vµ cã lîi nhuËn cao. - Th­êng xuyªn ®¸nh gi¸ møc ®é an toµn trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh cña C«ng ty, kiÕn nghÞ c¸c biÖn ph¸p n©ng cao kh¶ n¨ng ®¶m b¶o an toµn trong ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty víi Ban gi¸m ®èc. - Tæ chøc kiÓm tra, x¸c minh, tham m­u cho ban gi¸m ®èc gi¶i quyÕt ®¬n th­ thuéc thÈm quyÒn.Lµm nhiÖm vô th­êng trùc ban chèng tham nhòng, tham m­u cho ban gi¸m ®èc trong ho¹t ®éng chèng tham nhòng, tham «, l·ng phÝ vµ thùc hµnh tiÕt kiÖm t¹i C«ng ty. - C«ng viÖc cã liªn quan ®Õn nhiÒu Phßng kh«ng hoµn thµnh kÞp thêi th× c¸n bé ë c¸c Phßng ®­îc ph©n c«ng(liªn quan) thùc hiÖn c«ng viÖc ®ã kh«ng ®­îc c«ng nhËn lµ hoµn thµnh nhiÖm vô ®­îc giao vµ bÞ h¹ lo¹i khi xÕp lo¹i lao ®éng,thi ®ua. 2.1.3.Nh÷ng néi dung ho¹t ®éng chñ yÕu - Mua,b¸n,xuÊt nhËp khÈu vµng trang søc,vµng mü nghÖ,vµng nguyªn liÖu,vµng miÕng,b¹c,®¸ quý,kim khÝ quý vµ hµng trang søc mü nghÖ. - NhËn ký göi,lµm ®¹i lý: Vµng,b¹c,®¸ quý,kim khÝ quý,hµng mü nghÖ cho c¸c c¸ nh©n,tæ chøc kinh tÕ trong vµ ngoµi n­íc;lµm dÞch vô cho thuª kÐt s¾t,nhËn gi÷ hé vµng,b¹c,®¸ quý,kim khÝ quý,vËt cã gi¸… - S¶n xuÊt,gia c«ng,chÕ t¸c,s÷a ch÷a hµng trang søc b»ng vµng,b¹c,®¸ quý,s¶n xuÊt vµng miÕng,hµng trang søc mü nghÖ,kiÓm ®Þnh chÊt l­îng,träng l­îng vµ gi¸ trÞ ®èi víi vµng,b¹c,®¸ quý,kim khÝ quý,hµng trang søc mü nghÖ. - DÞch vô cÇm ®å. - Kinh doanh xuÊt nhËp khÈu hµng thñ c«ng mü nghÖ,vËt t­,m¸y mãc,thiÕt bÞ,dông cô phôc vô cho s¶n xuÊt,chÕ t¸c vµng,b¹c,®¸ quý,kim khÝ quý,hµng mü nghÖ vµ c¸c ho¹t ®éng kh¸c cña c«ng ty theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. - NhËn ñy th¸c,lµm ®¹i lý trong ho¹t ®éng ng©n hµng cña NHNN&PTNT ViÖt Nam. - §µo t¹o kü thuËt vµ nghiÖp vô kinh doanh vµng,b¹c,®¸ quý,kim khÝ quý,hµng trang søc mü nghÖ.§µo t¹o c«ng nh©n,thî kü thuËt gia c«ng chÕ t¸c vµng,b¹c,®¸ quý,kim khÝ quý,hµng trang søc mü nghÖ. - Thùc hiÖn mét sè nghiÖp vô kh¸c theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. 2.1.4.§¸nh gi¸ chung vÒ ho¹t ®éng cña C«ng ty kinh doanh mü nghÖ vµng b¹c ®¸ quý NHNN&PTNT ViÖt Nam 2.1.4.1.T×nh h×nh chung Lµ doanh nghiÖp Nhµ n­íc h¹ch to¸n ®éc lËp trùc thuéc NHNN&PTNT ViÖt Nam,C«ng ty kinh doanh Mü nghÖ Vµng b¹c ®¸ quý võa mang ®Æc tr­ng cña mét doanh nghiÖp,võa mang ®Æc tr­ng cña mét ng©n hµng.ThÓ hiÖn qua c¸c ho¹t ®éng trªn còng nh­ c¸c ph­¬ng h­íng ho¹t ®éng sau: Ho¹t ®éng kinh doanh vµng: §Èy m¹nh kinh doanh xuÊt khÈu vµng nguyªn liÖu: S¶n xuÊt vµng miÕng 3 ch÷ A sè l­îng ngµy cµng nhiÒu, chÊt l­îng cao, h×nh thøc ngµy cµng ®Ñp, ®Èy m¹nh qu¶ng b¸ th­¬ng hiÖu vµng miÕng 3 ch÷ A réng kh¾p trong toµn quèc vµ v­¬n ra thÞ tr­êng quèc tÕ, ®©y còng lµ mét ®Þnh h­íng cña H§QT vµ Ban Tæng Gi¸m ®èc NHNN x¸c ®Þnh râ s¶n phÈm vµng miÕng 3 ch÷ A lµ mét trong nh÷ng s¶n phÈm míi cña NHNN trong thêi kú héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. X©y dùng chiÕn l­îc kh¸ch hµng, tæ chøc m¹ng l­íi Chi nh¸nh vµ ®¹i lý tiªu thô s¶n phÈm vµng 3 ch÷ A, hµng trang søc, vµng b¹c ®¸ quý tíi tÊt c¶ c¸c tØnh, thµnh phè lín trong c¶ n­íc. §Èy m¹nh s¶n xuÊt vµ kinh doanh hµng trang søc vµng b¹c ®¸ quý.§Çu t­ hoµn thiÖn trang thiÕt bÞ ®ång bé hiÖn ®¹i, chuyÓn giao c«ng nghÖ hiÖn ®¹i ®Ó s¶n xuÊt chÕ t¸c hµng trang søc chÊt l­îng cao, mÉu m· ®Ñp víi sè l­îng ngµy cµng lín, ®Ó tõng b­íc chiÕm lÜnh thÞ tr­êng trong n­íc vµ ®Èy m¹nh xuÊt khÈu. §Èy m¹nh kinh doanh vµng trªn tµi kho¶n, ®­a nghiÖp vô kinh doanh vµng trªn tµi kho¶n trë thµnh mét nghiÖp vô kinh doanh chÝnh cña C«ng ty ®¶m b¶o an toµn vµ hiÖu qu¶.§©y lµ mét lo¹i h×nh kinh doanh rÊt nh¹y c¶m vµ khã, rñi ro lín ®ßi hæi C«ng ty ph¶i chän läc vµ tÝch cùc ®µo t¹o mét sè c¸n bé kinh doanh vµng cã ®ñ kh¶ n¨ng vµ tr×nh ®é ®Ó cã thÓ giao phã nhiÖm vô khã kh¨n vµ hÊp dÉn nµy. §Èy m¹nh kinh doanh thu ®æi ngo¹i tÖ nh»m thu hót ®­îc phÇn lín l­îng ngo¹i tÖ mÆt mµ l©u nay c¸c cöa hµng vµng t­ nh©n chiÕm ­u thÕ. Kinh doanh kho ngo¹i quan vµng. Liªn doanh ®Çu t­ x©y dùng c¸c siªu thÞ ë trung t©m c¸c thµnh phè, c¸c tØnh lín ®Ó më réng m¹ng l­íi kinh doanh vµ cho thuª, kÕt hîp víi ho¹t ®éng cho thuª kÐt s¾t,kho b·i. Ho¹t ®éng ng©n hµng Ho¹t ®éng ng©n hµng víi ®Çy ®ñ chøc n¨ng nhiÖm vô cña mét ng©n hµng th­¬ng m¹i gåm: huy ®éng vèn cho vay, thanh to¸n quèc tÕ, më tµi kho¶n tiÒn göi cho tæ chøc kinh tÕ, x· héi, c¸ nh©n, chó träng ho¹t ®éng huy ®éng vèn cho vay vèn b»ng vµng trong n­íc vµ quèc tÕ. §Èy m¹nh ho¹t ®éng huy ®éng vèn VN§, ngo¹i tÖ vµ vµng, nhÊt lµ huy ®éng vèn vµ cho vay b»ng vµng nh»m môc ®Ých khai th¸c nguån vèn b»ng vµng rÊt lín t­¬ng ®­¬ng hµng tr¨m ngµn tû ®ång trong d©n c­ hiÖn nay ( nhÊt lµ nh©n d©n ®Þa ph­¬ng ë c¸c tØnh ), chñ yÕu tÝch lòy, cÊt gi÷ tµi s¶n b»ng vµng. Tæ chøc cho vay cÇm cè, cÇm ®å, cho vay b»ng vµng ®¶m b¶o hiÖu qu¶ vµ an toµn cao.Phèi hîp víi hÖ thèng c¸c Chi nh¸nh NHNN&PTNT ViÖt Nam trong c¶ n­íc ®Ó ®Èy m¹nh huy ®éng vèn vµ cho vay vèn b»ng vµng. Tæ chøc tèt c¸c dÞch vô ng©n hµng nh­ thanh to¸n thÎ, chuyÓn tiÒn nhanh WESTERN UNION. Më tµi kho¶n thanh to¸n cho c¸c thµnh phÇn kinh tÕ, thanh to¸n quèc tÕ. B¶o l·nh gi¸ trÞ b»ng vµng, tæ chøc mua b¸n vµng cã kú h¹n, quyÒn chän…cho c¸c c¸ nh©n vµ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ trong c¶ n­íc. Tæ chøc Trung t©m giao dÞch vµng ®¸p øng mäi yªu cÇu vÒ vµng vµ kim lo¹i quý cho s¶n xuÊt kinh doanh vµng trong c¶ n­íc. 2.1.4.2.Ho¹t ®éng huy ®éng vèn - C«ng ty vµ c¸c chi nh¸nh ®· cã sù chuyÓn biÕn tÝch cùc trong nhËn thøc vÒ chñ ®éng t¨ng tr­ëng nguån vèn t¹i ®Þa ph­¬ng theo ph­¬ng ch©m “ cã huy ®éng thªm vèn míi ®­îc t¨ng d­ nî ”, b¸m s¸t chiÕn l­îc huy ®éng vèn ®Ó x¸c ®Þnh râ môc tiªu, chØ tiªu phÊn ®Êu cña chi nh¸nh vµ thùc hiÖn c¸c gi¶i ph¸p cã hiÖu qu¶. - Thùc hiÖn chñ tr­¬ng ®a d¹ng hãa c¸c h×nh thøc huy ®éng vèn, ®¸p øng ngµy cµng nhiÒu s¶n phÈm tiÖn Ých cho kh¸ch hµng vµ träng t©m h­íng vµo nguån vèn cã tÝnh æn ®Þnh, h¹n chÕ dÇn c¸c nguån vèn thiÕu tÝnh æn ®Þnh.C«ng ty ®· triÓn khai mét lo¹t c¸c h×nh thøc huy ®éng vèn ®a d¹ng nh­: Huy ®éng tiÒn göi tiÕt kiÖm bËc thang, tiÕt kiÖm göi gãp, ph¸t hµnh kú phiÕu ng¾n h¹n, chøng chØ tiÒn göi dµi h¹n, tr¸i phiÕu… Huy ®éng tiÕt kiÖm dù th­ëng toµn quèc phÇn th­ëng b»ng vµng “ 3 ch÷ A ” nh»m t¨ng thªm tÝnh hÊp dÉn, t¨ng tÝnh æn ®Þnh cña nguån vèn ®ång thêi qu¶ng b¸ th­¬ng hiÖu AGRIBANK ®èi víi thÞ tr­êng trong n­íc vµ quèc tÕ.§Èy m¹nh huy ®éng nguån vèn ngo¹i tÖ ®Ó ®¸p øng nhu cÇu cho vay nhËp khÈu, øng tr­íc ngo¹i tÖ ®èi víi c¸c ®¬n vÞ xuÊt khÈu, tham gia ®ång tµi trî c¸c dù ¸n lín vµ cã dù tr÷ mµ NHNN&PTNT thùc hiÖn. - ViÖc gi÷ v÷ng thÞ tr­êng, cñng cè thÞ phÇn ®­îc c«ng ty coi träng.Tõng b­íc s¾p xÕp l¹i hÖ thèng m¹ng l­íi, phßng giao dÞch ®Ó huy ®éng vèn trùc tiÕp cña d©n c­, n©ng cao tiÖn Ých phôc vô tèt c¸c ®¬n vÞ lín nh­: Kho b¹c nhµ n­íc, b¶o hiÓm x· héi, c¸c tËp ®oµn kinh tÕ…Chó träng ®Õn kh¸ch hµng truyÒn thèng vµ chñ ®éng t×m kiÕm kh¸ch hµng ®Ó huy ®éng vèn.§ång thêi cã c¬ chÕ khuyÕn khÝch vÒ tµi chÝnh, còng nh­ c¸c h×nh thøc khuyÕn m·i nh­: tiÕt kiÖm dù th­ëng, rót th¨m tróng th­ëng, thÎ cµo, khuyÕn m¹i phiÕu mua hµng, b¶o hiÓm…trong c«ng t¸c huy ®éng vèn. - X©y dùng ®Ò c­¬ng, tæ chøc kiÓm tra vµ tù kiÓm tra chuyªn ®Ò nguån vèn toµn hÖ thèng.Qua ®ã chÊn chØnh kÞp thêi mét sè sai sãt trong qu¸ tr×nh huy ®éng vèn nh­ ¸p dông l·i suÊt, tû lÖ nhËn tiÒn göi cña c¸c tæ chøc tÝn dông, tÝnh tr¶ l·i… 2.1.3.3.Ho¹t ®éng tÝn dông - C¸c h×nh thøc cÊp tÝn dông phong phó, ®iÒu kiÖn vay vèn vµ thñ tôc vay còng nh­ ho¹t ®éng gi¶i ng©n ®¬n gi¶n vµ gän nhÑ.Tõ ®ã gióp cho ho¹t ®éng tÝn dông cña C«ng ty trë nªn thuËn tiÖn h¬n, nhanh chãng h¬n, gióp cho kh¸ch hµng ®¬n gi¶n hãa c¸c thñ tôc ®Ó tiÕp cËn víi nguån tÝn dông cña C«ng ty còng nh­ NHNN&PTNT dÔ dµng h¬n. - T¨ng d­ nî tÝn dông ®èi víi doanh nghiÖp nhá vµ theo h­íng chuyÓn ®æi c¬ cÊu phï hîp víi kh¶ n¨ng ph¸t triÓn kinh tÕ trong tiÕn tr×nh héi nhËp. - X©y dùng chiÕn l­îc kh¸ch hµng, h¹n møc d­ nî ngµnh kinh tÕ, nhãm kh¸ch hµng ®Ó tËp trung ®Çu t­ c¸c dù ¸n cã hiÖu qu¶, chuyÓn m¹nh c¬ cÊu d­ nî theo h­íng hé gia ®×nh, c¸ nh©n ë khu vùc n«ng nghiÖp n«ng th«n, doanh nghiÖp nhá vµ võa. - Thùc hiÖn ®¸nh gi¸ ph©n lo¹i nî theo ®óng quy ®Þnh cña NHNN vµ v¨n b¶n h­íng dÉn cña NHNN&PTNT ViÖt Nam, cã nh÷ng gi¶i ph¸p kiªn quyÕt, tÝch cùc ®Ó tËn thu c¸c kho¶n nî, gi¶m thiÓu rñi ro tÝn dông. 2.1.5.Mét sè ®Æc ®iÓm kinh tÕ kü thuËt cña C«ng ty cã ¶nh h­ëng tíi viÖc sö dông vèn 2.1.5.1.§Æc ®iÓm vÒ nguyªn vËt liÖu s¶n xuÊt s¶n phÈm V× mét trong nh÷ng ho¹t ®éng chÝnh cña C«ng ty kinh doanh mü nghÖ vµng b¹c ®¸ quý NHNN&PTNT ViÖt Nam lµ s¶n xuÊt chÕ t¸c vµng, b¹c, ®¸ quý, hµng trang søc nªn c¸c nguyªn liÖu ®Çu vµo lµ vµng, b¹c, ®¸ quý ë d¹ng th« hoÆc ®· thµnh phÈm.C¸c nguyªn liÖu nµy cã thÓ nhËp khÈu tõ n­íc ngoµi, cã thÓ lµ do khai th¸c hoÆc huy ®éng tõ thÞ tr­êng trong n­íc.HiÖn nay c«ng ty lµ ®¬n vÞ nhËp khÈu vµng lín nhÊt c¶ n­íc. 2.1.4.2.§Æc ®iÓm vÒ c«ng nghÖ BÊt cø mét doanh nghiÖp s¶n xuÊt nµo th× c«ng nghÖ lu«n ®ãng vai trß ®Æc biÖt quan träng trong sù ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp ®ã.Cã thÓ nãi c«ng nghÖ ¶nh h­ëng ®Õn sù thµnh b¹i cña doanh nghiÖp.Vµ ®èi víi C«ng ty kinh doanh mü nghÖ vµng b¹c ®¸ quý NHNN&PTNT ViÖt Nam còng kh«ng ph¶i lµ ngo¹i lÖ.Ngoµi vai trß lµ mét ng©n hµng nh­ng ho¹t ®éng chñ yÕu cña C«ng ty vÉn nh­ lµ mét doanh nghiÖp.HiÖn nay C«ng ty tËp trung chñ yÕu vµo s¶n xuÊt kinh doanh vµng miÕng “ 3 ch÷ A ” víi chÊt l­îng cao, sè l­îng lín, mÉu m· ®Ñp.Do ®ã c«ng ty kh«ng ngõng ®æi míi vµ n©ng cao c«ng nghÖ, ®Çu t­ hoµn thiÖn trang thiÕt bÞ ®ång bé, hiÖn ®¹i, ®Çu t­ thªm m¸y mãc thiÕt bÞ, më réng x­ëng s¶n xuÊt chÕ t¸c vµng b¹c ®¸ quý. C«ng ty còng chän c¸c ®èi t¸c liªn doanh, liªn kÕt hoÆc thuª chuyªn gia n­íc ngoµi ( C«ng ty vµng b¹c ®¸ quý Th¸i Lan,Singapo…®· cã quan hÖ rÊt g¾n bã víi C«ng ty nhiÒu n¨m nay ) ®Ó ®µo t¹o n©ng cao tay nghÒ c«ng nh©n trong viÖc sö dông c«ng nghÖ còng nh­ chÕ t¸c vµng b¹c ®¸ quý. 2.1.4.3.§Æc ®iÓm vÒ s¶n phÈm S¶n phÈm th­êng cã kÝch th­íc nhá nh­ng gi¸ trÞ lín, thêi gian t¹o ra s¶n phÈm dµi vµ thêi gian khai th¸c sö dông còng kÐo dµi. S¶n phÈm cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh ®Õn sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ,x· héi. ._.